ΑΦΗ ΓΗ SEE ● ΤΕΥΧΟΣ #5 by Περιοδικό / ΑΦΗ ΓΗ SEE

Περιεχόμενα 5.

Έναρξη αφιερώματος Κατερίνας Γώγου

6. Πικρίζουσα σάρκα

16. 18. Κατερίνα. Το παιδί του καλοκαιριού 21. Μυαλό κουκούτσι Διάλογος με τον Νίκο Λυγερό

Εξώφυλλο: Στεφανία

Νικόλας Στεφαδούρος

Βελδεμίρη

22. Εφταψυχόζουμο 26. Γνωμικά περί φυγής 37.Last call to Paris 38. Σοφία ξανθή ακούσωμεν

Bio: Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη το 1973. Όταν ήμουν μικρή, διάβαζα τα βιβλία του παππού και του μπαμπά μου, γιατί δε μου πολυάρεσε να παίζω ή και γιατί δεν με έπαιζαν. Έγινα συντηρήτρια αρχαιοτήτων και έργων τέχνης και κατασκευάζω εκμαγεία και ακριβή αντίγραφα απολιθωμάτων για μουσεία Φυσικής Ιστορίας σε όλο τον κόσμο. Στον ελεύθερο χρόνο μου ζωγραφίζω με λέξεις καλές και κακές τα ντουβάρια της γειτονιάς μου. Το δισεβδομαδιαίο περιοδικό ΑΦΗ ΓΗ SEE διανέμεται ελεύθερα στο Διαδίκτυο, σε μορφή ψηφιακού εντύπου, με άδεια Creative Commons. 1 Σεπτεμβρίου 2013

Σοφία Μαμαλίγκα

60. Photo Playlist 62. Συρία. Ένα βλέμμα. Συντάκτες - Δημιουργικό - Μοντάζ (in design) - Φωτογραφίες Επιμέλεια ύλης - Διόρθωση κείμενων αλλά +

ΕΚΔΟΤΕΣ:

Βαγγέλης Ευαγγελίου: www.vaeva.gr Ελίνα Κοντονή: e.kontoni@gmail.com ΤΟΠΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΕΛΛΑΔΑ

ISSN: 2241-648X 2

Αφήγηση πέμπτη Με ρωτούσαν καιρό τώρα, “πως Βαγγέλη και δεν έχετε ακόμα κάνει αφιέρωμα σε κάποιον Ποιητή;”. Ίσως γιατί μία ΑΦΗ ΓΗ SEE δε στήνεται, απλά γεννιέται αυθόρμητα. Και αυτό το αυθόρμητο ήρθε τώρα με το Κατερινιώ. Ένα όμορφο λοιπόν Αυγουστιάτικο μεσημέρι, λίγες μέρες πριν πεθάνει - τουλάχιστον ημερολογιακά - το καλοκαίρι, παίρνω την Ελίνα τηλέφωνο (λόγω υποχρεώσεων απουσιάζει από τη Σύρο) και της λέω πως έχω την ανάγκη να μας αφηγηθεί ιστορίες, ένα όμορφο κορίτσι. “Ποιο;”, μου λέει με απορία. “Κατερίνα Γώγου”, είπα απλά κι έκλεισε. Ξέραμε πως το 5ο τεύχος, ανήκει στην Κατερίνα. Φυσικά και θα βρείτε κι άλλα όμορφα πράγματα, όπως συμβαίνει άλλωστε σε κάθε ΑΦΗ ΓΗ SEE. Σας ευχαριστούμε που τώρα πια κάθε 15 ημέρες, έχετε την αγωνία και την ανυπομονησία να γνωρίσετε κάθε νέο τεύχος. Ποτέ δε θα είστε σίγουροι τι θα έρχεται κάθε φορά στο επόμενο. Καλή ανάγνωση και κάντε μας μία χάρη, πριν ξεκινήσετε να διαβάζετε Γώγου, δημιουργήστε κάτι που σας αρέσει να πίνετε και βάλτε κι άλλο ένα γεμάτο ποτήρι δίπλα. Ήταν διψασμένη η Κατερίνα! Βαγγέλης Ευαγγελίου Ελίνα Κοντονή 3

Κατερινα γωγου φ υ σ ι υ μ ε ν μ ρ β η ω ι μ β α α σ τ η

Ζωγραφιές Caroline Cober Οι φωτογραφίες της Κατερίνας Γώγου, είναι από το διαδίκτυο.

του Βαγγέλη Ευαγγελίου

Θα μπορούσα να περιμένω 2 τεύχη ακόμα ώστε να γίνει το συγκεκριμένο αφιέρωμα Οκτώβρη, που κλείνουν ακριβώς 20 χρόνια από το θάνατο της Κατερίνας. Αλλά δεν μπορούσα να συμβιβαστώ με το ότι όλοι τότε, θα τη θυμηθούν. Με ενοχλεί αυτό πολύ. Αλλά δε θα μιλήσω για τους άλλους. Μόνο για την Κατερίνα. Έχουμε τα ίδια νούμερα στην ηλικία με τη Γώγου. Εκείνη πέθανε στα 53, εγώ ζω στα 35. Πέρασαν 20 χρόνια από το θάνατό της. Και η μόνη εξουσία που σεβόταν θεωρώ, η Κατερίνα, ήταν αυτή του Θανάτου. Ήθελε και τόσο πολύ να τον γνωρίσει. Την Κατερίνα Γώγου, την έχω συνδέσει με σημαντικές ημερομηνίες της ζωής μου. Το 1998 που βρέθηκα σε αναπηρικό καροτσάκι, μετά από σοβαρή εγχείρηση στην σπονδυλική στήλη, κυκλοφόρησε το cd των “Magic De Spell” «Τραμπάλα στις ταράτσες ετοιμόρροπων σπιτιών» όπου εμπεριέχεται και το τραγούδι «Εμένα οι φίλοι μου» σε ποίησή της από τη συλλογή «Τρία κλικ αριστερά». Η συλλογή αυτή εκδόθηκε τη χρονιά που γεννήθηκα, το 1978 και μάλιστα Μάιο. Κάτι άλλο βέβαια που είναι τόσο μα τόσο “μαγικό” είναι πως η Κατερίνα έχει και ποίημα με τίτλο “25 Μαΐου” ακριβώς την ημερομηνία δηλαδή που γεννήθηκα. Πόσες πιθανότητες υπήρχαν να συμβεί κάτι τέτοιο άραγε; Είναι και εκείνα τα μεταφυσικά που συμβαίνουν κατά καιρούς με κάποιους ανθρώπους,

τα οποία δεν μπορείς να αναλύσεις ή να καταλάβεις, μα να τα βιώσεις και αν σε “βολεύουν” να τα θυμάσαι για πάντα. Θα σας εκμυστηρευτώ κι ένα από αυτά. Στο βιβλίο μου “Τα Λιγαπάτητα” υπάρχει το ποίημα “Εφταψυχόζουμο” το οποίο είναι χαρισμένο στην Κατερίνα Γώγου και στο φινάλε γράφω “Δεν είχα ξαναδεί κοπέλα να καίγεται με σεντόνια κόκκινα”. Το ποίημα λοιπόν αυτό δεν γράφτηκε για τη Γώγου, απλά γράφτηκε και όταν ήρθε η ώρα να εκδοθεί το βιβλίο μου, ήθελα να βρω ένα ποίημα που να μου βγάλει την αίσθηση, πως ταιριάζει με την Κατερίνα. Έτσι κατέληξα να της αφιερώσω το “Εφταψυχόζουμο”. Το βιβλίο εκδόθηκε Μάρτιο του 2011 και 25 Μαΐου της ίδιας χρονιάς πέφτει μπροστά στα μάτια μου ποίημά της, από το βιβλίο “Ιδιώνυμο” του 1980 (ήμουν 2 ετών τότε και προφανώς έλεγα τις πρώτες μου φράσεις ως μωρό) “Αφού στο ‘χω γράψει στο ‘χω πει / όπου κι αν πάτησα άφηνα αίμα / γι’ αυτό δεν μπορώ ποτέ / πού να σταθώ / κι όλο αλλάζω σεντόνια”. Έτσι επαληθεύθηκα μέσα μου πως άξιζε να τις χαρίσω το συγκεκριμένο ποίημα που ίσως τελικά και να τη σκεφτόμουν όταν το έγραφα. Την Ποιήτρια Κατερίνα Γώγου, μη φανταστείτε πως την γνώρισα μικρός. Άργησα πολύ θα έλεγα κιόλας. Κάλλιο αργά παρά ποτέ που λέει κι ο λαός όμως. Κάποια στιγμή όταν άρχισα τέλη του 2006 στην Λευκάδα, να γράφω τα πρώτα ποιήματά μου και να τα δημοσιεύω σε ιστοσελίδα στο διαδίκτυο, βρέθηκαν κάποιοι άνθρωποι να με ρωτούν αν έχω διαβάσει Κατερίνα Γώγου, διότι τους τη θύμιζα.

Τότε κι εγώ την έψαξα και είδα πως είχαμε κοινό στοιχείο αυτό το αφηγηματικό που διαθέτουν τα ποιήματά μας, την αυτόματη γραφή, τον “εμετό”, όπως λέω εγώ, που κάνουμε πάνω στο χαρτί. Η ποίηση της Γώγου σε μετακινεί στο βυθό εντός σου - με μακροβούτι ξαφνικό - εκεί όπου δεν μπορείς να διασωθείς από την αυταπάτη και το πρόσχημα. Τίποτα από την πειθαρχία του μπαλέτου δεν έχουν οι λέξεις της και αυτό είναι κάτι που μου αρέσει όταν το συναντώ σε ποιήματα. Κάτι άλλο που αγάπησα στην Κατερίνα, είναι πως δεν τα πήγαινε καλά με τη μυθοπλασία και έγραφε ό,τι βίωνε, ό,τι ένιωθε.. Είμαι σίγουρος πως αν τα είχε φέρει η ζωή και ζούσα την εποχή που έζησε, θα ήμασταν φίλοι. Καλοί φίλοι - όχι μαλακίες - και θα την αγαπούσα. Όποτε την έβλεπα στις ταινίες του κινηματογράφου, ένιωθα μελαγχολικά, γινόμουν στενοχωρημένος και μετά σοβαρός. Αποκτούσα μειδίαμα, στη συνέχεια χαμογελούσα και αργότερα ξεκαρδιζόμουν μέχρι δακρύων. Όταν άρχισα να την διαβάζω, πάθαινα το ίδιο αλλά αντίστροφα. Στο ραδιόφωνο, την τελευταία 5ετία τουλάχιστον, της έχω κάνει δεκάδες ιδιαίτερα αφιερώματα. Άλλοτε τελείωνε η εκπομπή και είχαμε όλοι μαζί, εγώ και οι ακροατές μία πιτσιρίκα θλίψη πάνω στα βλέφαρα, να κάνει κούνια ανέμελα και χωρίς καθόλου υψοφοβία και άλλοτε, τη στιγμή που έπαιζε το τελευταίο τραγούδι της εκπομπής, νιώθαμε πως η Κατερίνα δεν πέθανε ποτέ και το κρατούσαμε αυτό το μυστικό ως νανούρισμα, για τις δύσκολες νύχτες που έρχονται. Σας αφήνω να απολαύσετε το αξιόλογο αυτό αφιέρωμα που δημιουργήθηκε με αφορμή την αγάπη που νιώθω προς την Κατερίνα. Το κορίτσι αυτό με την πικρίζουσα σάρκα. Αν σας αρέσει όμως το πικραμύγδαλο και η ζωή, δαγκώστε την άφοβα!

«Η Κατερίνα ήταν μια ταραγμένη ψυχή. Ένιωθε σαν αγρίμι παγιδευμένο, ήταν διαρκώς σε διωγμό. Μια λέξη μπορούσε να την πληγώσει, μια κίνηση να την ταπεινώσει. Δυο μήνες πριν πεθάνει την συνάντησα τυχαία. Ήταν γερασμένη, σαν μάγισσα από παραμύθι, με άσπρα μαλλιά, ατημέλητη, με βραχνή φωνή. Η Κατερίνα πέθανε αγρίμι όπως έζησε και σαν αγρίμι.»

Νίκος Κούνδουρος.

Η Κατερίνα Γώγου, δεν είναι μια περίπτωση από εκείνες που βολεύονται εύκολα στη συνείδηση όλων μας. Είναι από αυτούς που αμαρτάνουν και δε ζητάνε άφεση, παρά μόνο από την ψυχή τους. Είναι από εκείνα τα σκαριά που μένουν αταξίδευτα κι ας ταξιδεύουν τον κόσμο. Και για ν’ αρχίσω αυτή την ιστορία: Ήταν ένα μικρό καράβι, που ήταν αταξίδευτο. Κι έκανε ένα μακρύ ταξίδι, ίσαμε τον θάνατο… Στέκει απέναντι μου αμίλητη. Επιφυλακτική: Λοιπόν, τι θες; Μια συνέντευξη για κατανάλωση; Θες να γίνω βορά σε διαθέσεις που μισώ; Επιθετική: Δημοσιογράφος; Είσαι βέβαιη ότι θέλεις μια συνέντευξη με τη Γώγου; Περήφανη: Και τι δηλαδή; Θαρρείς πως εδώ που βρίσκομαι χωρίς ΤΙΠΟΤΑ, δεν έχω το κουράγιο να πω την αλήθεια; Απολογητική: Μη και σε κουράζω, με τα δικά μου; Είδα, είπα κι έκανα πολλά. Εξομολογητική: Με φώναζε ο πατέρας στο καφενείο και μου ‘λεγε απειλητικά: «Φύγε κι έλα πίσω σε μια ώρα να σε δείρω». Κι έφευγα. Κι έτρεμα. Και παρακαλούσα το Θεό να περάσει γρήγορα εκείνη η μια ώρα. Τυραννιόμουν σαν μικρός Χριστός κι έλεγα: πότε θα ‘ρθει η ώρα να με δείρει, να λυτρωθώ! Στο τέλος αποζητούσα την τιμωρία ως λύτρωση…

Πικραμένη: «Με λένε – τ’ όνομα μου βγαίνει από τ’ όνομα του μεγαλύτερου κινδυνευτή της πατρίδας μου – με λένε Οδύσσεια.» Να σου πω για τους καταραμένους ποιητές. Σκεφτήκατε ποτέ πόσο πολλοί έχουν πεθάνει τρελοί, μόνοι, ξοφλημένοι, με μια σύριγγα στις φλέβες, κι όμως τόσο ωραίοι, τόσο μεγάλοι; Να σου πω για την ηρωίνη και τους εμπόρους, που κατέκλυσαν τη ζωή μας. Μπήκαν στα σπίτια μας. Είναι παντού! Για τις φυλακές που κλείνουν κάτι ψυχές λεύτερες. Για το ροκ που αντιστέκεται και την παραπληροφόρηση που τσακίζει. Εγώ! Στον φόβο μπαίνω μέσα. Όταν φοβάσαι, δεν κρύβεσαι… Τον σωματικό θάνατο τον έχω βιώσει. Για τον θάνατο της ψυχής μου μιλώ… Κι ως τότε, αλλάζω, ψάχνω, μαθαίνω. Ζητάω ακόμη την Ισότητα, την Αδελφότητα, την Αλληλεγγύη, την Ελευθερία. Δεν είμαι σοφή. Ούτε φιλόσοφος, ούτε διανοούμενη. Από εμπειρική γνώση πιστεύω, πως σε κάθε άνθρωπο μένει – με ό,τι όνομα του δίνουν - ένας Χριστός. Για μένα Θεός είναι η Αλήθεια! Η Κατερίνα Γώγου. Ένα χάρτινο καραβάκι, που ταξιδεύει σε πείσμα όλων. Κουνήστε του το χέρι… Συνέντευξη στην Ελένη Σπανοπούλου

Λυτρωμένη: Έμεινα δύο χρόνια στη σιωπή. Δεμένη σ’ ένα κρεβάτι τρέλας και μοναξιάς. Σώπασα. Έκλαψα. Έπιασα πάτο, μωρέ, και είμαι εδώ μπροστά σου! Ζαλίζομαι ακόμη με το πρώτο ουίσκι. Τα χάπια, που μου ‘δωσαν οι γιατροί είναι, λένε, βαριά. Δε κυλάω, αλλά και δεν μπορώ ακόμη να σταθώ στον ανήφορο. Κι είναι ανήφορος αδελφέ! Ανήφορος! Αλλά, κοίτα με! Είναι τέσσερις μήνες, που καθάρισα με το νοσοκομείο, με τα γιατρικά. Πριν λίγες μέρες πήγα να πιάσω δουλειά στο «Ρόδον». Στη μέση της πρόβας ίδρωνα. Δε μπορούσα να σταθώ. Άπελπις: …Η μάνα, ολομόναχη σε γηροκομείο. Το παιδί το «κρατάνε» στα Εξάρχεια κι εγώ τις νύχτες σηκώνομαι και γράφω στίχους σαν να ‘ναι μόνο αυτή η γλώσσα που ξέρω να μιλώ…

«Έχω ένα παράπονο. Άκου το. Ελεύθερος σκοπευτής ήταν ο Νικόλας Άσιμος, τον δολοφόνησαν. Τον Παύλο Σιδηρόπουλο το ίδιο. Η μόνη επιζώσα είμαι εγώ».

Μου είχες πει, ότι το να γράφεις και να βγάζεις ένα βιβλίο είναι για σένα μια κίνηση αναγκαιότητας, για να μην τρελαθείς, για να μην αυτοκτονήσεις. Είναι και κάτι άλλο. Εκτίθεσαι. Βγάζεις την ψυχή σου στο φως. Και υπάρχουν κι αυτοί που βλέπουν κι αλληθωρίζουν. Γι αυτό λέω ότι υπάρχει και η διαπόμπευση.

Έπαιζα μαζί της. Κι άμα παίζεις με τη ζωή, παίζεις και με το θάνατο - αν και νομίζω ότι το βιβλίο είναι πιο καθαρό από το λόγο μου. Κάπου λέει: «Λόγος τραυλίζων, ψυχή πάσχουσα». Τώρα παίζεις με την ζωή;

Δεν είμαστε έτσι κι αλλιώς εκτεθειμένοι;

Νομίζω παίζει αυτή μαζί μου και ίσως να προσπαθεί να μου μάθει κάτι που δεν το έμαθα και τώρα με παιδεύει, με την έννοια της γνώσης, της πραγματικής γνώσης.

Έτσι κι αλλιώς. Μόνο που τα γραφτά μένουν.

Αλλά αυτή θέλει το χρόνο της για να κατακτηθεί.

Έλεγες ακόμη, ότι σου συνέβησαν κάποια πράγματα που σε καθιστούσαν ανασφαλή. Αισθάνεσαι το ίδιο;

Ναι, κι εγώ νομίζω ότι άργησα. Ο θάνατος σε απασχολεί; Ναι, πάντα. Είναι αυτό που δεν ξέρω και θέλω να μάθω.

Όχι, νομίζω ότι έχω μεγαλώσει, και το μεγαλώνω σημαίνει ότι χρειάζομαι όλο και λιγότερα. Για μένα…

Μόνο που το μαθαίνεις μια και καλή.

Και είναι καλό αυτό;

Ναι...

Ναι, όσο λιγότερα χρειάζεσαι, τόσο αποδεσμεύεσαι από τις ανασφάλειες σου. «Προκάλεσα με πάθος τη ζωή» λες σε κάποιο στίχο. Πως την προκάλεσες;

Η συνέντευξη που έδωσε η Κατερίνα Γώγου στον Δημήτρη Γκιώνη, δημοσιεύτηκε μία μέρα πριν τα γενέθλιά μου, όταν θα έσβηνα 10 κεράκια. Το 1988.

Ένα πρωί θα ανοίξω την πόρτα ίσα ολόισα στη φωτιά και θα μπω όπως και χτες φωνάζοντας φασίστες!! στήνοντας οδοφράγματα και πετώντας πέτρες μ’ ένα κόκκινο λάβαρο ψηλά να γυαλίζει στον ήλιο. Θ’ ανοίξω την πόρτα και είναι - όχι πως φοβάμαι μα να, θέλω να σου πω, πως δεν πρόλαβα και πως εσύ πρέπει να μάθεις να μην κατεβαίνεις στο δρόμο χωρίς όπλα όπως εγώ

25 Μαΐου

- γιατί εγώ δεν πρόλαβα γιατί τότε θα χαθείς όπως και εγώ “έτσι” “αόριστα” σπασμένη σε κομματάκια από θάλασσα, χρόνια παιδικά και κόκκινα λάβαρα. 13

Ένα πρωί θ’ ανοίξω την πόρτα και θα χαθώ με τ΄ όνειρο της επανάστασης μες την απέραντη μοναξιά των δρόμων που θα καίγονται, μες την απέραντη μοναξιά των χάρτινων οδοφραγμάτων με το χαρακτηρισμό - μην τους πιστέψεις! Προβοκάτορας.

Ένα πρωί θ’ ανοίξω την πόρτα και θα βγω στους δρόμους όπως και χτες. Και δεν θα συλλογιέμαι παρά ένα κομμάτι από τον πατέρα κι ένα κομμάτι από τη θάλασσα - αυτά που μ’ άφησαν - και την πόλη. Την πόλη που τη σάπισαν. Και τους φίλους μας που χάθηκαν.

Το καφενείο στην άκρη του ουρανού

Στην Κατερίνα Γώγου

αφετέρια άδεια. Οι καρέκλες είναι κίτρινες και τα τραπέζια. Κόσμος δεν υπάρχει. Δύο άνθρωποι μόνο που κάθονται ξεχωριστά. Ο ένας από αυτούς σηκώνεται και πλησιάζει τον άλλο. Χάρηκα. Του απλώνει το χέρι. Μήπως μπορείτε να μου πείτε πόσα τραπεζάκια είναι γύρω σας, χωρίς βέβαια να τα μετρήσετε; Γιατί χαρήκατε; Αφού είμαστε άγνωστοι ο ένας για τον άλλον... Τα τραπεζάκια είναι 17 λόγω συμμετρίας, δεν είναι ανάγκη να τα μετρήσουμε. Μα χάρηκα ήδη, επειδή θα γνωριστούμε!

Κρίμα που τόσο καιρό τα τραπεζάκια ήταν ασύμμετρα και δεν είχαμε καταφέρει να γνωριστούμε. Κάποιο πρόσωπο μπαίνει και κάθεται πίσω από τον ήρωα που μιλάει, χωρίς να δει ποιος είναι. Η Κυρία πίσω μου, πρέπει να φοράει κόκκινα. Ταιριάζει με το άρωμά της. Σας έπεσε η απόδειξη. Αριστερά σας. Στο τακούνι του μαύρου σας δεξιού παπουτσιού. Έχετε εύκολες χαρές, δεν είστε δύσκολος άνθρωπος. Μάλλον είστε ποιητής και βλέπετε τα χρώματα αλλιώς... Η δεσποινίς φορά μόνο πράσινα αλλά αν φύγετε γρήγορα από εδώ μπορεί να τη δείτε και κόκκινη... Έτσι λέει ο Αλβέρτος...

Τουλάχιστον μέχρι το ηλιοβασίλεμα της δεσποινίδος, προλαβαίνουμε να πούμε δυο κουβέντες. Όσον αφορά το μικρό κόκκινο λουλούδι, που μοιράστηκε το μυστικό του, δεν με αφορά. Διότι του είχα πει να μην πει τίποτα σε κανέναν και αυτό πήγε και το μοιράστηκε μαζί μου.. Άσε που δεν ήταν τόσο μικρό όσο λένε. Ήταν πολύ μεγαλύτερο από την ανθρωπότητα!

Δεν χρειάζεται να με παρακαλάτε. Κατάλαβα. Θέλετε να πληρώσετε το λογαριασμό! Εντάξει λοιπόν, ας κάνουμε την σούμα. 3 υποβρύχια + 1 ηλιοβασίλεμα + 6 αόρατα κουμπιά, πόσο κάνουν; Ελπίζω να μην κάνατε κοπάνες από τα διαλείμματα. Και η δική μου γραβάτα, δεν είναι ακριβώς γραβάτα όπως βλέπετε. Μικρός χαρταετός είναι. Φυσήξτε να φύγουμε..

Θα είναι πολύ μικρή η ανθρωπότητά σας... Αντιμετωπίζετε τα ίδια προβλήματα με έναν άλλο παλιό μου φίλο... τον μικρό πρίγκιπα... γι’ αυτό μελετά τα ηλιοβασιλέματα... Τα λουλούδια δεν κρατούν μυστικά... είναι η μυθολογία τους μόνο που ξέρει... έτσι λέει ο Νικηφόρος...

Τα κουμπιά δεν είναι αόρατα αλλά ανύπαρκτα... Πατριώτη κράτα τα ρέστα! Αέρα! Φύγαμε! Πάμε να κολυμπήσουμε στον ουρανό μ’ ένα υποβρύχιο κι ένα χαρταετό για να δούμε τον ήλιο, τον κίτρινο αχινό!

Ναι έχετε δίκιο. Πολύ μικρή. Όσο μικρό φαίνεται το φεγγάρι από εκείνο το σπασμένο παράθυρο πίσω σας. Του δείχνει το παράθυρο. Έχετε παραγγείλει δύο γλυκά του κουταλιού. Περιμένετε κανέναν;

Νίκος Λυγερός Βαγγέλης Ευαγγελίου

Όχι, κανένα... Απλώς σας είδα μόνο και μοναχικό κι είπα να σας κεράσω... Ελπίζω να μην σας πείραξε. Είναι υποβρύχιο... λευκό... για να μην έχετε πρόβλημα με τα χρώματα. Σας αρέσει; Απίστευτο! Μόλις παρήγγειλα κι εγώ υποβρύχιο. Το λατρεύω, αν και φοβάμαι την θάλασσα. Αλλά θα το μοιραστούμε αν θέλετε. Ελπίζω να μη σας πειράζει. Εγώ θα σας κεράσω από το ήδη δικό μου ναυάγιο! Αρχίζει να βουτάει το κουτάλι στο ποτήρι που τον κέρασε ο άλλος. Κουμπιά γιατί δεν έχει το πουκάμισό σας; Μην παίζεται με τις λέξεις αν δεν βλέπετε τις σκέψεις. Είναι σημαντικές οι πρώτες διότι είναι τα ίχνη του πνεύματος. Η σχέση δεν είναι αμφίδρομη. Όταν σκέφτεστε μιλάτε, αλλά μπορείτε να μιλάτε δίχως να σκέφτεστε. Σας παρακαλώ μην το κάνετε. Δεν θέλω να πνιγείτε ακόμα και σε μεθυσμένο καράβι, γι’ αυτό σας κέρασα υποβρύχιο. Κι αν δεν έχει κουμπιά το πουκάμισό μου είναι γιατί δεν φορώ γραβάτα.

Με τον Νίκο Λυγερό στο Θησείο

Της

ςΚ

α λίν

νή

ο οντ

Η Κατερίνα ήταν παιδί του καλοκαιριού του 1940. Της πρώτης μέρας του. Ένα παιδί που δεν άργησε να εξωτερικεύσει την έκφρασή του συμμετέχοντας σε θιάσους παιδικούς και αργότερα, όχι πολύ, υποδυόμενη το χαριτωμένο μα συνάμα αντιδραστικό κορίτσι στο πλάι του Παπαγιαννόπουλου, του Κωνσταντάρα, της Καρέζη. Δεν έλλειψε και το θέατρο από τη ζωή της, καθώς και οι εκ διαμέτρου αντίθετοι ρόλοι. Από τις εύθυμες επιθεωρήσεις έως τις τραγωδίες με τον θίασο του Κουν. Έπειτα ήρθε και ο γάμος με τον Παύλο Τάσσιο, που έφερε στη ζωή τους τη Μυρτώ..

Το παιδί του καλοκαιριού Φτάνει η μεταπολίτευση και ξεκινάει να κάνει παρέα με τις ιδέες του Τρότσκι, την Αναρχία και καθετί ριζοσπαστικό. Κάπου εκεί ξεκινά να συναναστρέφεται με καλλιτέχνες των Εξαρχείων, τότε που ξεκινά να αφήνει τη μελάνη της σε μορφή στίχων πάνω στο χαρτί. Τα «τρία κλικ αριστερά» κάνουν παρέα με όσους θα γούσταραν να διαβάσουν την γεμάτη πάθος και παράλληλα αιχμηρή ποίησή της, τον Μάη του 1978. Αυτή η πρώτη της ποιητική συλλογή εκδόθηκε και στο Σαν Φρανσίσκο, έπειτα από μεσολάβηση του Νάνου Βαλαωρίτη.

Αποδεικνυόταν πως δεν ήταν ένα αντιδραστικό κορίτσι μόνο στις ταινίες του Φίνου. Η «μπέμπα» όπως την αποκαλούσαν οι δικοί της, ήταν φύσει και θέσει επαναστάτρια, μα όπως συμβαίνει στην πλειονότητα τέτοιων ανθρώπινων περιπτώσεων βαθιά ευαίσθητη και συναισθηματική. Ένα παθιασμένο πλάσμα που μέσα από το χαρτί μιλούσε για τον έρωτα, την επανάσταση, την ελευθερία.

“Γι’ αυτό άμα κάνει κανείς μια κίνηση έτσι για να μας χαϊδέψει κάνουμε εμείς μια κίνηση πίσω σα να μη φάμε ξύλο. Γι’ αυτό αν τύχει και μ’ αγαπήσεις πρόσεχε σε παρακαλώ πολύ πολύ πώς θα μ’ αγκαλιάσεις. Πονάει εδώ. Κι εδώ. Κι εκεί. Μη! Κι εδώ. Κι εκεί.”

Ελευθερία που χαρακτήριζε και την στάση της απέναντι στο έργο της. Αποστασιοποιημένη από τους λεγόμενους καλλιτεχνικούς και εκδοτικούς κύκλους, αντιδραστική όσο δεν παίρνει με τις κάθε λογής κλίκες. Το 1980 κυκλοφορεί η δεύτερη ποιητική συλλογή της με τίτλο «Ιδιώνυμο» και τρία χρόνια μετά «Το ξύλινο παλτό» και το πνεύμα της κάνει παρέα μ’ εκείνο των νέων της δεκαετίας του ’80 - μιας δεκαετίας που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την παρακμή της μικροαστικής κοινωνίας - που αρνούνταν κάθε είδους συμβιβασμό και αναγορεύεται σε μούσα του Αθηναϊκού underground. Και οι τρεις αυτές συλλογές εκδόθηκαν από τον Καστανιώτη.

Το ’86 μηνύει τον τότε αρχηγό της Ελληνικής Αστυνομίας Νίκωνα Αρκουδέα για ξυλοδαρμό από τα ΜΑΤ, σε κάποια διαδήλωση. Τρία χρόνια πριν, το ’83, βγάζει με τον Κάιν, την αφίσα «Οι μπάτσοι πουλάνε την ηρωίνη», που πια θεωρείται ιστορική. Ανακρίθηκε επανειλημμένα. Βρέθηκε καταζητούμενη ως δήθεν συνεργός σε δολοφονία το 1991. Όμως τίποτα δεν την άγγιζε. Έστελνε επιστολές σε εφημερίδες υπερασπιζόμενη κατηγορούμενους ως τρομοκράτες, ήταν παθιασμένη με την πολιτική ένα πάθος όμως που το ξεπέρασαν εκείνο του αλκοόλ και των ναρκωτικών. Την ηρωίνη που έκανε παρέα με τη Μυρτώ και στην προσπάθειά της να την βγάλει από αυτή την παγίδα, μαγκώθηκε κι εκείνη.. Ένα πλάσμα αυτοκαταστροφικό - όπως συνήθως συμβαίνει με τους άκρως ευαίσθητους και ανικανοποίητους - που στην προσπάθειά του να ζήσει βρέθηκε να ζητά τη βοήθεια ψυχιάτρων. Γιατί ένιωθε πολύ μόνη.. Και τα ψυχοφάρμακα αγκαλιά με το αλκοόλ, της την στέρησαν. Έφυγε στις 3 Οκτωβρίου του 1993. Την επόμενη μέρα την βρήκε ένας φίλος της στο σπίτι της στον Κεραμεικό. Την άφησε στο νοσοκομείο δίχως την οποιαδήποτε πληροφορία. Δύο ημέρες αργότερα την αναγνώρισε η Μυρτώ. Είχε φύγει και η τελευταία της «Καταραμένης Αγίας Τριάδας» των Εξαρχείων. Ήταν πια παρέα με τον Άσιμο και τον Παύλο. Το Κατερινιώ είναι για μένα ένα ποιητικό σύμβολο, που λάτρεψα κυριολεκτικά γνωρίζοντας την ανθώπινή του φύση.. Το «ταίρι» της εξίσου αγαπημένης Anne Sexton. Που ποιος ξέρει, ίσως να τα λένε πια μαζί..

Στίχοι αιχμηροί και λέξεις που λειτουργούσαν ως προσάναμμα για όλων των λογιών τις επαναστάσεις, κοινωνικές μα περισσότερο υπαρξιακές. Οι ήρωές της άνεργοι, αλήτες, κυνηγημένοι μετανάστες, πόρνες, junkies, υποψήφιοι εργαζόμενοι «που τους κοιτάνε στα δόντια σαν άλογα» όπως έλεγε. Αναδείκνυε συμπεριφορές όπως κυνισμός, καταπίεση, καταστολή, δημαγωγία, υποκρισία που αν τότε δεν ήταν τόσο έντονα, σίγουρα σήμερα αποτελούν τη νέα πραγματικότητα. Και στον αντίποδα τον γραφομένων της η πίστη στον άνθρωπο, στο όνειρο και σ’ έναν καλύτερο κόσμο. Τα Εξάρχεια και η «άγρια νεολαία» της πλατεία γίνονται το καταφύγιο της παθιασμένης μα συνάμα ευαίσθητης, της ασυμβίβαστης ψυχής της. Εκεί συμμετέχει σε πορείες, συγκεντρώσεις, συλλαμβάνεται και ξυλοκοπείται άγρια από την αστυνομία.

Εφταψυχόζουμο Στην Κατερίνα Γώγου από το βιβλίο “Τα Λιγαπάτητα” του Βαγγέλη Ευαγγελίου Μη με αγγίζεις, όταν βάφω τα αστέρια μπλε. Υπάρχει κίνδυνος να γίνουν βυθός. Να βυθιστεί το φεγγάρι. Έχεις δει ναυαγισμένο φεγγάρι έτοιμο να πεθάνει; Είναι ακριβώς ίδιο με τα μαλλιά σου. Με τα μαλλιά σου, όταν μου πνίγουν τις επιθυμίες. Το δέρμα σου δηλητηρίασε τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα..

Μη με κοιτάς που είμαι δακρυσμένος. Τα θέλω τα δάκρυα, να τα βάλω στο μίξερ. Και τα γρανάζια δε θα αντέξουν. Τα πιο σκληρά δάκρυα μου χάρισες.. Ο αστράγαλος σου ανάστησε τον Ιούδα. Για να προδώσει ξανά. Κάποιον Χρήστο.

Σε φοβάμαι! Εσένα και τον Έρωτα όταν τον έχεις αγκαλιά. Με κοιτάτε και οι 2 σαν να είμαι παιδί σε κολυμπήθρα. Με βαφτίζετε «Συρτάρι κλειδωμένο». Το κλειδί σε τάφο οικογενειακό..

Δεν είχα ξαναδεί κοπέλα να καίγεται με σεντόνια κόκκινα. Να σκοτώνει γάτες για να τις στύψει. Μήπως και πιει 7 ψυχές μαζεμένες..

H άκρη των χειλιών σου, αποκεφάλισε τον Ιωάννη τον Βαπτιστή.

«Να μη μάθει ποτέ η Μυρτώ τα αίτια του θανάτου μου. Μπορείτε να της πείτε πως δεν άντεξα την άνοιξη ή πως πέρασα με κόκκινο. Ναι. Αυτό είναι πιο πιστευτό. Με κόκκινο. Αυτό να πείτε». Κ.Γ 22

Οι άνθρωποι περισσότερο ονειρεύονται ότι επιστρέφουν παρά ότι φεύγουν. Πάουλο Κοέλο, 1947-, Βραζιλιάνος συγγραφέας Στη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του ανθρώπου ξέχασαν δύο δικαιώματα: της αντίρρησης και της φυγής. Charles Baudelaire, 1821-1867, Γάλλος ποιητής Όλοι οι άνθρωποι πρέπει να μάθουν πριν πεθάνουν από τι έτρεχαν να ξεφύγουν και προς τα πού και γιατί. James Thurber, 1894-1964, Αμερικανός χιουμορίστας Η αυτοκτονία δεν είναι να θέλεις να πεθάνεις. Είναι να θέλεις να εξαφανιστείς. George Perros, 1923-1978, Γάλλος συγγραφέας

Φυγή

Ας φύγουμε, μέσα σ’ ένα φιλί, για έναν άγνωστο κόσμο. Alfred De Musset, 1810-1857, Γάλλος συγγραφέας

Η Φυγή είναι όλα όσα ξέρουμε για τον παράδεισο και όλα όσα χρειαζόμαστε για την κόλαση. Emily Dickinson, 1830-1886, Αμερικανίδα ποιήτρια Όταν αγαπάς, πρέπει να φεύγεις. Blaise Cendrars, 1887-1961, Γαλλοελβετός ποιητής Η πιο μεγάλη τέχνη είναι να ξέρεις να αποχωρείς την κατάλληλη στιγμή. Φρήντριχ Νίτσε, 1844-1900, Γερμανός φιλόσοφος Η έξοδος βρίσκεται συνήθως εκεί που ήταν η είσοδος. Stanislaw Jerzy Lec, 1906-1966, Πολωνός γνωμικογράφος Το να επιστρέφεις εκεί που ξεκίνησες δεν είναι το ίδιο με το να μην έχεις φύγει ποτέ. Terry Pratchett, 1948-, Βρετανός συγγραφέας φανταστικών ιστοριών Ένας «Αναχωρητής» για τους μισούς είναι, αναγκαστικά, για τους άλλους μισούς, ένας «Ερχόμενος». Οδυσσέας Ελύτης, 1911-1996, Ποιητής, Νόμπελ 1979

Φυγή

Αν ζούσε τώρα, μπορεί να έβγαινε στην Πατησίων με καμία μεγάλη κονκάρδα του Ομπάμα. Ήταν ικανή να το κάνει αυτό και να εκνευρίσει όλους τους επαναστάτες φίλους της. Αυτό ήταν η Κατερίνα, το πνεύμα της εποχής, το πνεύμα της ημέρας η οποία μέρα τότε είχε τα καλά της και τα κακά της, αλλά πάντως δεν ήταν μία μέρα με την οποία θα βαριόσουν. Ούτε η Κατερίνα ήταν ένα άτομο που μαζί της υπήρχε περίπτωση να βαρεθείς ποτέ.

Αντώνης Καφετζόπουλος Της άρεσε να λέγεται “θεατρίνα”. Είχε πείσει ακόμα και τον αυστηρό πατέρα μου, αμέσως μετά την κατοχή ενώ δεν είχε να φάει, την πήγε στην καλύτερη σχολή θεάτρου. Τη σχολή “Μουζανίδου”. Μία πολύ καλή σχολή απ’ ότι μου έλεγε η μπέμπα και το έλεγε και με καμάρι μάλιστα. Έτσι την φωνάζαμε, ήταν η μπέμπα μας. Κάποια στιγμή είχε λίγο παρατήσει το θέμα με την ηθοποιία και με φώναξε σπίτι κάτι να μου δείξει και μου διάβασε κάτι ποιήματα που μου φάνηκαν τερατώδη (γέλια) και της είπα ότι θα σου ρίξουνε ντομάτες Κατερίνα. Στη συνέχεια απ’ ότι κατάλαβα, είχα άδικο. Έβαζε την ψυχούλα της. Όταν έφτιαχνε ένα πύργο, της άρεσε να του ρίχνει μία σπρωξιά και να τον γκρεμίζει. Έχτιζε ένα όνομα στο θέατρο και της άρεσε να το γκρεμίζει. Έχτιζε μία σχέση και της άρεσε να τη γκρεμίζει. Ένιωθε ότι θα θεωρηθεί βολεμένη και δεν της άρεσε αυτό.

κρατούμενους. Φρόντιζε να δένει την ποίησή της με τους αγώνες εκείνης της περιόδου. Ήταν μια αναρχική ποιήτρια. Στα τέλη της δεκαετίας του ‘70 και στις αρχές της δεκαετίας του ‘80, η Κατερίνα Γώγου έτρεχε για κάθε κατατρεγμένο είτε ήταν ποινικός είτε ήταν πολιτικός κρατούμενος, θα έβρισκες πάντα την Κατερίνα σε μία επιτροπή συμπαράστασης. Οργάνωνε συναυλίες, έβρισκε λεφτά μέσα από τα καλλιτεχνικά κυκλώματα τα οποία γνώριζε από τη δουλειά της στον κινηματογράφο και ενίσχυε με κάθε τρόπο τον αγώνα για την απελευθέρωση κρατουμένων.

Μιχάλης Πρωτοψάλτης (Βιβλιοπέλαγος)

Κώστας Γώγος Για μένα είναι ο Μαγιακόφσκι των Εξαρχείων, έτσι τη γνώρισα από την ποίησή της και μου έκανε φοβερή εντύπωση ο λόγος της όταν ήμουν σε νεαρή ηλικία - και η γενναιότητα της καρδιάς της.

Σωτηρία Λεωνάρδου. Τις ποιητικές συλλογές της, τις εικονογραφούσε πάντοτε από πορείες και συναυλίες αλληλεγγύης σε αναρχικούς και ποινικούς

Σε μια εποχή που κανείς δεν υποστήριζε τραβεστί, ομοφυλόφιλους και τέτοια, η Κατερίνα ήταν από τους λίγους ανθρώπους που όταν με κυνηγούσε η αστυνομία γιατί έβγαινε το περιοδικό “Κράξιμο” που είχα τότε, ήταν από τους λίγους που είχε έρθει και στο δικαστήριο να με υποστηρίξει και είχε συνεργαστεί με το να μου δώσει κάποια ποιήματά της για το περιοδικό.

Πάολα (Περιοδικό “Κράξιμο”)

Άλλοτε φορούσε ρούχα υψηλού γούστου και άλλοτε σχισμένα. Άλλοτε έδειχνε ότι ενδιαφέρεται να ζήσει και άλλοτε ότι θέλει να πεθάνει. Κανείς δεν ήξερε ποια είναι η επόμενη κίνησή της. Ένα πρωί είχε έρθει στο βιβλιοπωλείο της Διδότου, ήταν περίπου επτά και τέταρτο - λίγο πριν ταξιδέψει για τ’ άστρα - και μου είπε, δε σου έχω ζητήσει ποτέ τίποτα. Βάλε μου να πιω. Έβλεπε το μπουκάλι με το ουίσκι που ήταν πίσω από το κεφάλι μου και επτά και τέταρτο το πρωί της έβαλα και ήπιε ουίσκι. Και φεύγοντας μου είπε, «φεύγω πάω για εκεί».

Γιώργος Χρονάς (Οδός Πανός)

Από την εκπομπή του Σταύρου Θεοδωράκη «Πρωταγωνιστές» http://youtu.be/mjM6dqvs_TE

κι είναι επειδή μια και κάτω κατεβάσαμε όλα τα ξινισμένα κρασιά και βγάλαμε τα σωθικά μας τραγουδώντας γεμάτα παράπονο - παιδιακίσια πράγματατον Ιούλιο κάποτε 32

Είναι επειδή είμαστε παρέα με το παιδί κι αμέτρητες φορές - αγκαλιά απ’ τη μέση μετρήσαμε τ’ αμέτρητα τ’ άστρα και κείνα που λέγανε για καλύτερα χρόνια τα φάγαμε βγάζοντας κουβάδες με νερό για να μπορούν να ταξιδεύουνε για πάντα τα πλοία που δεν άραξαν Γι’ αυτό άμα κάνει κανείς μια κίνηση έτσι για να μας χαϊδέψει κάνουμε εμείς μια κίνηση πίσω σα να μη φάμε ξύλο. Γι’ αυτό αν τύχει και μ’αγαπήσεις πρόσεχε σε παρακαλώ πολύ πολύ πώς θα μ’ αγκαλιάσεις. Πονάει εδώ. Κι εδώ. Κι εκεί. Μη! Κι εδώ . Κι εκεί.

Θα ‘ρθεί καιρός που θ’ αλλάξουν τα πράματα. Να το θυμάσαι Μαρία. Θυμάσαι Μαρία στα διαλείμματα εκείνο το παιχνίδι που τρέχαμε κρατώντας τη σκυτάλη - μη βλέπεις εμένα - μην κλαις. Εσύ εισ’ η ελπίδα. Άκου θά ρθει καιρός που τα παιδιά θα διαλέγουνε γονιούς δε θα βγαίνουν στην τύχη Δε θα υπάρχουν πόρτες κλειστές με γερμένους απέξω. Και τη δουλειά θα τη διαλέγουμε δε θα `μαστε άλογα να μας κοιτάνε στα δόντια. Οι άνθρωποι - σκέψου! θα μιλάνε με χρώματα κι άλλοι με νότες.

“ Την Κατερίνα Γώγου τη συνάντησα το ‘91 ή το ‘92 στο Παρίσι. Τότε η Γώγου σχεδίαζε μια παράσταση που δεν ανέβασε ποτέ. Το κομμάτι που της αφιερώνω γράφτηκε εκείνη την εποχή, για τη συγκεκριμένη παράσταση. Το είχα φυλάξει με σκοπό κάποτε να το κυκλοφορήσω. Την φράση που έδωσε και τον τίτλο του «Last Call to Paris», την είχα ηχογραφήσει στο αεροδρόμιο, όταν από τα μεγάφωνα ακουγόταν η τελική αναγγελία για την πτήση προς Παρίσι. Όλα αυτά τα χρόνια βρισκόταν κάπου χαμένη στον υπολογιστή μου, μέχρι να τη βρω κατά τύχη και να ανασύρω και τη μελωδία του τραγουδιού. Ταυτόχρονα, στη βιβλιοθήκη ενός φιλικού σπιτιού στη Θεσσαλονίκη, ανακάλυψα μέσα σε ένα παλιό βιβλίο τα χειρόγραφα της Γώγου από το Παρίσι. Μου είχε πει, τότε, πως ήθελε να ονομάσει αυτή τη συλλογή ποιημάτων «Οδύσσεια». Μόλις τα είδα συγκινήθηκα γιατί ήταν σαν να απευθυνόταν σε μένα από εκεί που τώρα βρίσκεται…” Παύλος Παυλίδης.

«Μου έλεγε ένας φίλος, ότι πριν από δέκα χρόνια ήταν απαγορευτικό για έναν ηθοποιό να δώσει εξετάσεις στο Εθνικό, με ποίημα της Γώγου» Ο Αντώνης Μποσκοΐτης ανακάλυψε την «καταραμένη», αδιανόητα σκληρή ποίηση της Κατερίνας Γώγου στα 18 του. Την ίδια τη συνάντησε για πρώτη και τελευταία φορά στη ζωή του λίγους μήνες πριν από τον θάνατό της, το καλοκαίρι του 1993, στο καφενείο της Βάσως στην πλατεία Εξαρχείων. «Δεν είχα ξαναδεί γυναίκα να πίνει μονοκοπανιά ένα τεράστιο ποτήρι ούζo! Βρισκόταν στην απόλυτη παρακμή» λέει, προσθέτοντας πως ούτε καν κατάλαβε ότι ήταν η Γώγου - του το είπε η παρέα του αργότερα: «Η Κατερίνα Γώγου, η ηθοποιός από τις παλιές ταινίες». Και η ποιήτρια. Η εικόνα της τον σόκαρε. Άρχισε να αναζητεί πληροφορίες και κατάλαβε πώς είχε προκύψει η ψυχολογική και σωματική καταρράκωσή της. Ναρκωτικά, αλκοολισμός, ψυχιατρεία, μια κόρη τοξικομανής... Γέννημα θρέμμα των Εξαρχείων, η Κατερίνα Γώγου έγινε γνωστή ως κοριτσόπουλο του ελληνικού κινηματογράφου παίζοντας δευτεραγωνιστικούς ρόλους ταινιών της δεκαετίας του 1960. Σύμφωνα με μαρτυρίες, ανέκαθεν ήταν μελαγχολικό πλάσμα, αποτραβηγμένο, αμέτοχο στις πλάκες μεταξύ των ηθοποιών. Ωστόσο, το πραγματικά δημιουργικό πρόσωπο της Κατερίνας Γώγου αναδύθηκε μετά τη Μεταπολίτευση και μέσα από την απαγγελία των ποιημάτων της σε μουσική Κυριάκου Σφέτσα στην «Παραγγελιά», ταινία του συζύγου της Παύλου Τάσιου, ο οποίος την είχε σκηνοθετήσει και στο «Βαρύ πεπόνι», την πρώτη, ίσως, ρεαλιστική απεικόνιση της μεταπολιτευτικής ελληνικής κοινωνίας. «Πολλοί προσπάθησαν να ταυτίσουν τη Γώγου με τους “μπιτ” ποιητές» λέει ο Μποσκοΐτης. «Η αλήθεια είναι ότι στη συλλογή της “Τρία κλικ αριστερά” η Γώγου έχει την προφορικότητα του “Ουρλιαχτού” του Αλεν Γκίσνμπεργκ.

Ηταν το πρώτο επίσημο δείγμα “μπιτ” ποίησης στην Ελλάδα και μάλιστα με τρομερή εμπορική απήχηση, ανεξαρτήτως του ότι η ίδια η Γώγου δεν ήταν σύμφωνη με αυτό το κύμα. Δεν θεωρούσε τον εαυτό της μπίτνικ. Ίσως επειδή εκείνη την εποχή ανήκε σε κάποια αναρχοαριστερίστικα κινήματα, την ενδιέφερε περισσότερο ο πολιτικοποιημένος λόγος». Γράφει στο ποίημα «Μοναξιά» της συλλογής «Ιδιώνυμο»: «Εχει το χρώμα των Πακιστανών η μοναξιά/ και μετριέται πιάτο-πιάτο/ μαζί με τα κομμάτια τους/ στον πάτο του φωταγωγού». Τι άλλο αν όχι εικόνες του 2012 μας φέρνει στον νου ο στίχος του 1978; «Μου έλεγε ένας φίλος ότι πριν από δέκα χρόνια ήταν απαγορευτικό για έναν ηθοποιό να δώσει εξετάσεις στο Εθνικό με ποίημα της Γώγου» μας είπε. «Σήμερα η Γώγου σχεδόν επιβάλλεται, ζητούν τα ποιήματά της που είναι σαν πεζογραφικοί μονόλογοι». Το κυριότερο όμως για τον σκηνοθέτη είναι ότι τα ποιήματά της πλέον αποτελούν «μια αντιφασιστική κίνηση σε ένα κράτος τεράτων όπου επικρατούν ο ρατσισμός και όλα τα φοβικά σύνδρομα - η πλήρης απαξίωση και αποκτήνωση της πολιτικής ζωής. Ο λόγος της Γώγου είναι σχεδόν πορνογραφικός, αλλά είναι η αλήθεια. Ποιος δεν μπορεί να πει σήμερα ότι η Ελλάδα δεν είναι ένα μπορντέλο; Όταν βιώνεις τον φυλετικό ρατσισμό μέσα στο λεωφορείο και όταν βλέπεις νέα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, να μη χάνουν την ευκαιρία να εκδηλώσουν φασιστοειδή ιδεώδη, δεν μπορείς παρά να ανακαλύψεις τη σημασία αυτών των ποιημάτων. Σε μια εποχή που κόσμος χορεύει τον χορό του Ζαλόγγου πέφτοντας από τα μπαλκόνια του, ακόμα και τα πιο σκληρά ποιήματα της Γώγου απηχούν την πραγματικότητα». Γιάννης Ζουμπουλάκης Πηγή: www.tovima.gr

Να φυλάξεις μοναχά σε μια μεγάλη φιάλη με νερό λέξεις κι έννοιες σαν κι αυτές απροσάρμοστοι, καταπίεση, μοναξιά, τιμή, κέρδος, εξευτελισμός, για το μάθημα της ιστορίας. Είναι Μαρία - δε θέλω να λέω ψέματα δύσκολοι καιροί. Και θά ‘ρθουνε κι άλλοι. Δεν ξέρω - μην περιμένεις κι από μένα πολλά τόσα έζησα τόσα έμαθα τόσα λέω κι απ’ όσα διάβασα ένα κρατάω καλά:

« Σημασία έχει να παραμένεις άνθρωπος ». Θα την αλλάξουμε τη ζωή! Παρ’ όλα αυτά Μαρία.

Καμιά φορά ανοίγει η πόρτα σίγα σιγά και μπαίνεις. Φοράς άσπρο κάτασπρο κουστούμι και λινά παπούτσια. Σκύβεις βάζεις στοργικά στη χούφτα μου 72 φράγκα και φεύγεις. Έχω μείνει στη θέση που μ’ άφησες για να με ξαναβρείς. Όμως πρέπει νά `χει περάσει πολύς καιρός γιατί τα νύχια μου μακρύνανε κι οι φίλοι (μου) με φοβούνται. Κάθε μέρα μαγειρεύω πατάτες έχω χάσει την φαντασία μου κι όταν ακούω “Κατερίνα” τρομάζω. Νομίζω πως πρέπει να καταδώσω κάποιον. Έχω φυλάξει κάτι αποκόμματα με κάποιον που λέγανε πως είσαι συ.

Ξέρω πως λένε ψέματα οι εφημερίδες, γιατί γράψανε πως σου ρίξανε στα πόδια. Ξέρω πως ποτέ δε σημαδεύουνε στα πόδια. Στο μυαλό είναι ο Στόχος, το νου σου ε;

Δέντρο ήμουνα κι έσπασα. Μου ‘σπάσαν όλα τα κλαδιά γιατί εκεί τρέχανε τα ξεστρατισμένα παιδιά να παίξουνε τους κρεμασμένους. Μπορεί δίκαια... Προκάλεσα με πάθος τη ζωή. Ασέβησα δυο φορές γιατί τους ήξερα τους Νόμους. Άσκησα την όραση για μακριά κι έχασα τα κοντινά μου.

Κι ούτε να δίνεις συμβουλές το πως το κατεβάζω έτσι και πως σκορπιέμαι έτσι και να αφήσεις ήσυχα στα μούτρα τις μπογιές τις μύξες και τα κλάματα να τρέξουνε.

Θέλω να κουβεντιάσω σ’ ένα καφενείο που να `χει πόρτα ανοιχτή και να μην έχει θάλασσα, μονάχα άντρες άνεργους σκόνη με ήλιο και σιωπή να μπαίνει ο ήλιος στο κονιάκ κι η σκόνη μαζί με τα τσιγάρα στα πλεμόνια μας και ας μην πάρουμε και σήμερα βρε αδερφέ προφύλαξη για την υγεία μας.

Πάει. Αυτό ήταν. Χάθηκε η ζωή μου φίλε μέσα σε κίτρινους ανθρώπους βρώμικα τζάμια κι ανιστόρητους συμβιβασμούς.

Άρχισα να γέρνω σαν εκείνη την ιτιούλα που σού `χα δείξει στη στροφή του δρόμου. Και δεν είναι που θέλω να ζήσω. Είναι το γαμώτο που δεν έζησα. Κι ούτε που θα σε ξαναδώ.

Σε ενοχοποιούν όχι τόσο οι πράξεις σου σε ενοχοποιούν οι σκέψεις οι σχέσεις σου κάτι χαμόγελα που έσβησες κάτι μαλακισμένες εικόνες που κουβαλάς, σχεδόν ηλιοβασίλεμα. Σε ενοχοποιεί η αθωότητά σου και αυτά που της χρωστάς. Κάτι λάθη και κάτι πάθη. Και έτσι είσαι ζωγραφισμένος σ’ ένα κόκκινο μπαλόνι που ανεβαίνει, δε μιλάει, ανεβαίνει πάνω απ’ την πόλη. Η Κατερίνα είμαι, μωρέ. Πού στην ευχή είσαστε; Πού, ρε;

PHOTO PLAYLIST κάθε εικόνα, ένα κλιπ

συρια. ενα βλεμμα. της Ελίνας Κοντονή

Ποια είναι η σχέση μεταξύ Συρίας και μαθηματικών; Μια σειρά αθροίσεων που εν συντομία και επιμέρους, εμπεριέχουν, 18 μήνες αιματηρών συγκρούσεων, 100 χιλιάδες νεκρούς, 2 εκατομμύρια πρόσφυγες. Με το 1 εκατομμύριο εξ’ αυτών να είναι παιδιά. Παιδιά που έχασαν τα πάντα εκτός από τη ζωή τους. Και για μια ακόμη φορά ακούμε από τον Εκτελεστικό Διευθυντή της UNICEF, Anthony Lake πως, «Το εκατομμυριοστό αυτό παιδί πρόσφυγας, δεν είναι απλώς ένας ακόμη αριθμός», πως «Αυτή είναι μια πραγματική αρπαγή των παιδιών από το σπίτι τους, ίσως ακόμη και από την οικογένειά τους, μια ανείπωτη φρίκη που τώρα αρχίζουμε να κατανοούμε. Πρέπει να μοιραστούμε όλοι αυτή την ντροπή. Διότι ενώ εργαζόμαστε για να ανακουφίσουμε τον πόνο τον πληγέντων από την κρίση, η παγκόσμια κοινότητα έχει αποτύχει στο θέμα της ευθύνης της για τα παιδιά αυτά. Πρέπει να σταματήσουμε και να ρωτήσουμε τους εαυτούς μας, με πλήρη συνείδηση, αν μπορούμε να συνεχίσουμε να απογοητεύουμε τα παιδιά της Συρίας».

Πότε συνειδητοποιήσαμε πως θέλουμε να τελειώσει; Όταν μια επίθεση με χημικά όπλα, μας έκλεισε τους αεραγωγούς και μείναμε δίχως οξυγόνο. Όταν χάσαμε τον έλεγχο τον κινήσεών μας. Όταν είδαμε μωρά άψυχα στη σειρά, που στην πλειοψηφία τους δεν είχαν κάποιον να κλάψει γι’ αυτά, γιατί παραδίπλα βρίσκονταν νεκροί και οι γονείς τους. Τότε που σχηματίστηκε ένα 3D «Γιατί» στην οθόνη και μαζί μ’ αυτό οι σκέψεις για επέμβαση, αγκαζέ με τις σκέψεις για το αστάθμητο «μετά». Ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα ζήτησε από το Κογκρέσο έγκριση περιορισμένης κλίμακας επιθέσεων κατά της Συρίας. Με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Τζον Κέρι σχεδόν να αυθυποβάλλει λέγοντας πως, έχει την πεποίθηση πως το Κογκρέσο «θα πράξει το σωστό».

Κι ενώ αυτό το εκατομμυριοστό παιδί δεν είναι ένας ακόμη αριθμός, με το μυαλό μου βουτηγμένο στο συναίσθημα, συμπεραίνω πως και το προηγούμενο παιδί δεν ήταν. Και το αμέσως προηγούμενο. Κι εκείνο το 1ο διάολε! Μα ακόμα δεν έχουμε σταματήσει να ρωτήσουμε εκείνους τους εαυτούς γιατί απογοητεύσαμε αυτά τα παιδιά, που δεν είναι αριθμοί! Και κακίστε με τώρα που θα πω πως τα παραπάνω λόγια στα εισαγωγικά είναι ό,τι υποκριτικότερο έχω διαβάσει και πως τα κατατάσσω στην λίστα με τα «παρόμοια» και ανεπαρκή. Και βρισκόμαστε οι «Δυτικοί» να παρακολουθούμε από απόσταση ασφαλείας, σοκαρισμένοι, ανήμποροι, μα στην κυριολεξία ελαφρώς αδιάφοροι από τις οθόνες μας στοπ καρέ πολεμικής ταινίας που όμως θέλουμε να τελειώσει πριν τα ποπ κορν που κρατάμε.

Photo: www.washingtonpost.com

Αν λάβουμε υπόψη και τις δηλώσεις του πως, οι Η.Π.Α. επιβεβαίωσαν τη χρήση χημικών καθώς, «Δείγματα από μαλλιά και αίμα βρέθηκαν θετικά στο αέριο σαρίν», τότε είναι πραγματικά αμφίβολο αν και κατά πόσο ο Ομπάμα θα αναμένει τα πορίσματα του ΟΗΕ για να προβεί σε επέμβαση στη Συρία. Την ίδια στιγμή που ο γενικός γραμματέας του διεθνούς οργανισμού, Μπαν Κι-μουν θεωρεί την απόφαση του Ομπάμα ως «μέρος μιας προσπάθειας να επιτευχθεί ευρεία διεθνής συναίνεση για τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται ως απάντηση σε οιαδήποτε χρήση χημικών όπλων» και πως «Η χρήση χημικών όπλων δεν μπορεί να είναι αποδεκτή υπό οιεσδήποτε συνθήκες. Δεν πρέπει να υπάρξει ατιμωρησία και όποιοι διέπραξαν ένα τέτοιο τρομερό έγκλημα κατά της ανθρωπότητας πρέπει να λογοδοτήσουν», με δηλώσεις του εκπροσώπου του, Μάρτιν Νεζίρκι.

Την ίδια στιγμή από το Ιράν έρχονται δηλώσεις του Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί (πρώην Προέδρου) πως, «Ο λαός έγινε στόχος επιθέσεων με χημικά όπλα από την ίδια του την κυβέρνηση και τώρα πρέπει να περιμένει και επίθεση από ξένους». Όλοι επιθυμούν να σταματήσουν τον Άσαντ γιατί καταπάτησε τις λεγόμενες «κόκκινες γραμμές» και την ανοχή της διεθνούς κοινότητας ως προς τη χρήση χημικών. Όλοι τελικά επιθυμούν αυτή την επίθεση από τους ξένους. Βέβαια όσοι ζήσαμε το παρελθόν δεν είναι εύκολο να ξεχάσουμε πως το 1988 ο Σαντάμ υποστηρίχτηκε από τους Αμερικάνους ενώ γνώριζαν πολύ καλά πως έκανε τέτοιου είδους χρήση και όχι για τον εαυτό του! Αλλά ποιος ξέρει; Ίσως η Ανθρωπότητα να έφαγε τα μούτρα της και να έμαθε από τα λάθη της. Όμως έρχομαι πάλι να ρωτώ τον εαυτό μου, μήπως ο ανθρωπισμός της Δύσης προσβάλλεται σε πολύ ειδικές περιστάσεις και μήπως όποτε επενέβη η διεθνής κοινότητα, για λόγους ανθρωπιστικούς, μόνο θετικά δεν ήταν τα αποτελέσματα; Καθώς επίσης, Ποιο θα είναι πραγματικά το όφελος από τον βομβαρδισμό της Συρίας; Το να βάλει μυαλό ο Άσαντ και να τερματίσει τη χρήση χημικών; Σπασμωδικές και μη μελετημένες κινήσεις ποιο αποτέλεσμα θα φέρουν; Κι έχουμε να θυμόμαστε τέτοιου είδους κινήσεις. Σπασμωδικές δίχως μακρόχρονο πλάνο. Αφγανιστάν και Ιράκ. Όπου το Βομβαρδίστε, Σκουπίστε, Τελειώσατε, δεν αποδείχθηκε η ενδεδειγμένη μέθοδος. Όπου εκατομμύρια αμάχων γυναικών και μωρών βρέθηκαν κάτω από κτήρια που κατέρρευσαν. Σε καταφύγια στόχους. Και όταν δεν είσαι από εκείνους που δεν τα πάνε καλά με τα μαθηματικά, σπαράζει η ψυχή σου, γιατί αρκεί ένα άψυχο βλέμμα να σκεφτείς και να νιώσεις συνυπεύθυνος.

Η αυτοκτονία δεν είναι τίποτε άλλο από το έσχατο παράπονο, το πιο απαίσιο παράπονο για την ύπαρξη. Όσσο 1931-1990, Ινδός Γκουρού

ISSN: 2241-648X