LEUVEN AARSCHOT DIEST DILBEEK HAACHT TERVUREN 18 april - 13 mei 2000
BRUSSEL 26 april - 6 mei 2000
DGIS Directie-Generaal Internationale Samenwerking Ministerie van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Internationale Samenwerking In 1999 werd de Belgische internationale samenwerking grondig geherstructureerd. Het ABOS moest plaatsruimen voor een nieuwe structuur, de Directie-Generaal van de Internationale Samenwerking (DGIS). DGIS werd opgericht binnen het ministerie van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Internationale Samenwerking en valt rechtstreeks onder het gezag van de staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking. Op het gebied van directe bilaterale samenwerking is de BTC bevoegd (Belgische Technische Coöperatie) voor de activiteiten op het terrein. Deze BTC werd opgericht door de wet van 28 december 1998 en is een naamloze vennootschap van publiek recht met een sociaal oogmerk.
Directie Informatie De Communicatiedienst heet voortaan de Directie Informatie, Sensibilisering en Educatie. Een van haar belangrijkste doelstellingen blijft het zichtbaarder maken van de Belgische samenwerking. Zo publiceert de Directie Informatie onder meer pedagogische brochures voor de schoolgaande jeugd en informatieve brochures, zoals het activiteitenverslag, het tijdschrift Dimensie-3 en de nieuwsbrief DGIS-Info. Daarnaast realiseert de Directie Informatie audiovisuele coproducties zowel met de nationale omroepen (VRT en RTBF) als met onafhankelijke producenten. Zo sloot DGIS in 1999 coproducties af met de VRT voor het Radio 1-programma “Lopend Vuur” en voor enkele reportages van de Canvas-programma’s “Kwesties”, “De Wereld is klein” en “Overleven” en met de RTBF voor de realisatie van het programma “Dunia”. De Directie Informatie subsidieert ook specifieke bewustmakingsinitiatieven op het gebeid van de internationale samenwerking en georganiseerd ten behoeve van het Belgisch publiek. In 1999 werden onder meer de volgende initiatieven gefinancierd die de Noord-Zuiddialoog bevorderen : filmfestivals zoals het Internationaal Afrika Filmfestival in Leuven, Aarschot, Dilbeek, Diest, Haacht, Tervuren en Brussel, het Cinema Novo Festival in Brugge, Focus op het Zuiden in Turnhout, het “Festival International du Film de Namur”, het “Festival du Film d’Amour de Mons”, tentoonstellingen en multiculturele evenementen zoals “Magisch Marokko” in het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika in Tervuren, het project “Yitere Afrika” in het Wereldculturencentrum Zuiderpershuis in Antwerpen en audiovisuele producties (films, reportages en documentaires) zoals de film “Ali Zaoua” gerealiseerd door Alexis Films.
Meer informatie kan je verkrijgen bij : DGIS, Directie Informatie Brederodestraat 6 1000 Brussel Tel.: 02/519 08 81 Fax: 02/519 05 44 E-mail: h4.infor@badc.fgov.be
HET VIJFDE INTERNATIONAAL AFRIKA FILMFESTIVAL Wat in 1996 bedoeld was als een bijdrage voor de actie Vierkant voor Afrika, namelijk de programmatie van een viertal films, is na vijf jaar niet alleen uitgegroeid tot een belangrijk cultureel event in de provincie Vlaams-Brabant, maar ook tot een belangrijke structurele ondersteuning van de promotie van de Afrikaanse film in België. In april-mei 2000 worden er maar liefst op negen plaatsen en in zeven steden Afrikaanse films vertoond. Er is een dynamiek ontstaan die niet alleen in de stad Leuven en in Vlaams-Brabant voelbaar is. Het festival krijgt langzaam een nationale en internationale weerklank. Onze belangrijkste doelstellingen in ’96 waren divers. Vooreerst een groot publiek proberen te bereiken. Dat zulks kan gebeuren vanuit de nieuwe provinciehoofdstad is zeker een pluspunt. Er worden in Leuven films op verschillende plaatsen en voor een divers publiek geprogrammeerd (Pangaea, Stuc en Studio) maar ook in Diest (Studio), Tervuren (Studio), Haacht (Studio 2000), Dilbeek (Westrand), Aarschot (Cinecity) én de Brussel (Botanique). Het is voornamelijk het resultaat van de samenwerking met zowel de filmliefhebbers, als de plaatselijke derdewereldbeweging, scholen, en het grote publiek dat met andere culturen en beelden wil kennis maken. Maar het festival wenst ook de filmverdelers te ondersteunen. Samenwerking tussen festivals is hiervoor essentieel. Dat er in die vijf jaar ongeveer honderdvijftig films op de affiche konden worden gebracht was dan ook de vrucht van de samenwerking tussen de diverse filmfestivals in Vlaanderen die oog hebben voor de films van het zuiden, zoals ‘Cinema Novo’ in Brugge en ‘Focus op het Zuiden’ in Turnhout. In 1996 opteerden we om Afrikaanse films te ondersteunen. Maar na vijf jaar werd ons de complexiteit van deze optie duidelijk. Film is vooreerst een internationaal product bij uitstek. Geen enkele film wordt louter met Afrikaanse personeel en Afrikaans geld gemaakt. Het tweede probleem is dat de thema’s als migratie, mensenrechten, racisme, … universele thema’s zijn die zich niet beperken tot het Afrikaanse continent, en zelfs niet tot het zuiden. We ontdekken dus ook Afrika bij ons. In de programmatie van dit festival wensen we dit ook al duidelijk te maken. Met de zwarte Britse en de Afro-Amerikaanse film maken we dit jaar al kennis dankzij films als ‘Slam’ en ‘Young Soul Rebels’, maar deze voor velen nog onbekende filmproductie zal volgend jaar een nog prominenter plaats krijgen. We zijn op de goede weg maar laten we ons geen illussies maken. Vandaag de dag maken niet-westerse films minder dan 1 % uit van wat er in de Europese bioscopen te zien is. De wurggreep van grote mediamultinationals zorgen voor een nog nooit geziene verschraling van het medialandschap. Initiatieven zoals het onze zijn maar een druppel op een hete plaat als er niets fundamenteels verandert. Het Afrika filmfestival sluit zich dan ook volmondig aan bij de strijd tegen de GATT-akkoorden, zoals die tot uiting kwam in Seattle. Tot slot wensen we nogmaals een aantal partners extra in de kijker plaatsen. Dat het festival na vijf jaar nog bestaat, is vooral te danken aan het DGIS, de Stad Leuven en de Provincie Vlaams-Brabant. Nog een gezellige filmavond. Guido Convents Guido Huysmans
3
Dit is heerlijk. In amper negen maanden staatssecretariaatschap is dit al het derde filmfestival dat ik mag openen. Alleen jammer dus dat me tijd ontbreekt die films ook te bekijken, geloof me vrij, wat dat betreft zit U in een veel comfortabeler positie. Ikzelf zit, namens U overigens, op het moment van de opening zelf zeeziek te worden op de rug van een saharaanse kameel, of erger … Op amper vijf jaar tijd een filmfestival uit de grond stampen van deze allure is een prestatie waarvoor ik m’n hoed afneem. Het is duidelijk dat filmtaal in deze gemediatiseerde wereld misschien wel het meest efficiënte middel is om de immer aanwezige maar dikwijls latente intermenselijke solidariteit te verbeelden en te versterken. Film combineert immers niet alleen het beeld – zelfs geacteerde beelden zijn ware beelden – maar ook de muziek van een volk, de kleur van een taal, de onuitgesproken grammatica van de lichamen en hun kledij, de extase van de dans, de intensiteit van het daglicht en het duister van tropische nachten, de rituelen en de symboliek van het medium zelf, en idemdito van de figuranten, hoofdrolspelers en decors natuurlijk, en nog zoveel meer. Alleen de geur ontbreekt nog, en dat is dan misschien een geluk bij een ongeluk, want waar het warm is worden geuren zwaarder dan wij loom, of erger … Waar ik ook Uw aandacht op wil trekken is de poëtische kracht die van sommige filmbeelden uitgaat. Een "still" van één minuut vertelt soms meer dan een documentaire van een half uur, niet enkel feitelijk weliswaar, maar vooral emotioneel. Sommige politieke analisten wijzen ons er op dat juist door de overvloed aan informatie, waarvan snelle beelden het leeuwendeel uitmaken, dat door de massa weinig diepgaande krantenartikels en de even snel verdwenen www-pagina’s de informatie die in het geheugen blijft hangen net deze is die aan onze emotionaliteit appelleert. Dit is niet noodzakelijk een noodzakelijk kwaad. Een puur rationele benadering van de wereldproblemen zou ons misschien nog sneller in een emotionele crisis storten: alleen al het optellen van het aantal slachtoffers van de conflicten in de laatste vijf jaren brengt velen tot wanhoop, of erger, zulke cijfers kunnen zelfmoordneigingen opwekken. Daarenboven heeft de eenzijdige rationaliteit misschien te lang de boventoon gevoerd en is het niet meer dan logisch dat de slinger nu weer de andere kant opzwaait. Toch wil ik er ook voor waarschuwen enkel op onze gevoelens te vertrouwen. Facts are facts en dienen dus als dusdanig beschouwd te worden. Maar ook emoties leiden tot inzicht, tenminste als we er de tijd voor nemen, en samen met het poëtische van film dat van ons mens-zijn herontdekken. Het besef dat elke medaille tweezijdig is, dat elke overwinning een verlies betekent, dat niets is wat het lijkt. Dat zijn feiten waarin fictie ons meer inzicht kan geven. Dat is wat verrassende en dus goede films ons bieden: de juiste mix van actie, contemplatie, dialogen, monologen, beeldvoering, boodschap en poëzie. Juist daarom is een filmfestival als dit geen druppel op een hete plaat, of erger … maar een concrete poort naar de echte wereld, een hopelijk betere wereld. Misschien moest de ministerraad iedere week met een film beginnen, een wereldfilm.
Eddy Boutmans Staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking
4
ALGEMEEN OVERZICHT
Het Afrika Filmfestival wenst films te tonen van cineasten uit Afrika en de diaspora. We willen in eerste instantie de nieuwste filmproducties tonen, maar ook wat oudere films komen aan bod.
PREMIERES Voor het eerst worden deze films vertoond in België. Bye Bye Africa Zone Rap Slam Abo, une femme du Congo Tatu, Che in Congo Naim and Wadee’a Vacances au pays
HET BESTE VAN 5 JAAR AFRIKA FILMFESTIVAL Voor kijkers die enkel het beste van het beste willen zien bieden we hen een selectie aan van vijf jaar festival. Paljas Clando Les silences du palais Le grand blanc de Lambaréné Vivre au Paradis Pièces d’Identités Lazarus
JEAN MARIE TENO Begonnen als documentairemaker heeft hij al met CLANDO een belangrijke speelfilm gemaakt. De laatste twee jaar keert hij terug naar zijn roots. VACANCES AU PAYS werd voor het eerst vertoond op het recente festival van Berlijn en kent hier een Belgische première. Clando Afrique, je te plumerai Chef ! Vacances au pays
NOURI BOUZID Een van de meeste vernieuwende en invloedrijkste cineasten uit Noord-Afrika. We tonen hier twee van de beste films van deze ‘Antonioni’ van Tunesië. Bezness L’homme de cendres
CONGO Met een parlementaire onderzoekscommissie in zicht is het goed om ons koloniaal en neo-koloniaal verleden wat in de herinnering te brengen. Abo, une femme du Congo Tatu, Che in Congo Mobutu, Roi du Zaïre Tango ya ba Wendo De moord op Lumumba De Boma à Tervuren Tokèndé
DE SITUATIE VAN DE AFRIKAANSE FILM anno 2000 Het jaar 2000 is een unieke gelegenheid om te zien wat de situatie is van de film in Afrika. Bye Bye Africa Les diseurs d’histoires Les parias du cinéma Le cinéma Africain ?
RAP MUZIEK De muziek van de volksbuurten, zowel in Dakar als in de VS. Zone Rap Slam
AFRIKAANSE DIASPORA Afrocultuur beperkt zich niet tot het Afrikaanse continent. Slam Young Soul Rebels Frantz Fanon: Black skin, white masks Leon G. Damas
PALESTINA amper te zien in onze media: de Palestijnse vluchtelingen. Naim and Wadee’a Genet à Shatila
5
LEUVEN vrijdag 28 april om 20 u in Studio 4
OPENINGSVOORSTELLING LA PETITE VENDEUSE DE SOLEIL (Senegal) LA VIE SUR TERRE (Mali/Mauretanië) DOCUMENTAIRE IN PANGAEA
STUC Van Evenstraat 2D, 3000 Leuven
telkens vanaf 20u
NEW HARVEST PANGAEA, Vesaliusstraat 34, 3000 Leuven (vlakbij STUC) dinsdag 2 mei TATU, CHE IN CONGO (Cuba) ABO, UNE FEMME DU CONGO (Burkina Faso) in aanwezigheid van Djim Kola Mamadou (Burkina Faso) én Léonie Abo (Congo) woensdag 3 mei CHEF! (Kameroen) AFRIQUE, JE TE PLUMERAI (Kameroen) donderdag 4 mei MOORD OP LUMUMBA (België) maandag 8 mei TANGO YA BA WENDO (Congo) ZONE RAP (Senegal) dinsdag 9 mei: het festival nodigt uit: Palestina NAIM AND WADEE’A (Palestina) GENET IN SHATILA (Zwitserland) woensdag 10 mei: FRANTZ FANON (Groot-Brittannië) LEON DAMAS (Guadeloupe)
VLAAMS FILMMUSEUM
KAARTENVERKOOP LEUVEN PANGAEA gratis STUC met STUCkaart : in voorverkoop 100 fr/ aan avondkassa 125 fr zonder STUCkaart : in voorverkoop 150 fr/ aan avondkassa 175 fr VLAAMS FILMMUSEUM inkom : 50 fr studenten : 25 fr STUDIO Inkom per film : 225 fr Studenten, Plus3Pas : 200 fr maandag alle films aan 150 fr
woensdag 3 mei, om 14u en 20u BAL POUSSIERE (Ivoorkust)
Abonnement voor 5 films : 700 fr (enkel geldig voor Studio) Abonnementen enkel verkrijgbaar bij de organisatoren van het festival. Zelfs mét abonnement moet een inkomticket aan de kassa afgehaald worden !
woensdag 10 mei, om 14u en 20u TOKENDE (België)
info: Noord-Zuid werking Stad Leuven www.vl-brabant.be/afrikafilm tel.: 016.35.09.50
L. Vanderkelenstraat 30, 3000 Leuven (nabij Ladeuzeplein)
6
maandag 8 mei om 20u en dinsdag 9 mei om 22u30 kortfilm: Mwana Mboka (Congo) LA VIE SUR TERRE (Mauretanië/ Mali)
22.30 u VACANCES AU PAYS (Kameroen)
STUDIO Studio 1 en Studioke, Brabanconnestraat 25 (016/30 07 00) Studio 2 en 4, Burgemeesterstraat 30 (016/22 56 67)
in Studio 1 en Studioke zondag 30 april 14 u kortfilm: Mwana Mboka (Congo) KIRIKOU EN DE HEKS (Frankrijk/België/ Senegal) 16 u FEMMES ET FEMMES (Marokko) vrijdag 5 mei 20 u MOBUTU, LE ROI DU ZAIRE (België) 22.30 u LA SUEUR DES PALMIERS (Egypte) zaterdag 6 mei 20 u SLAM (VS) 22.30 u ALGER-BEYROUTH POUR MEMOIRE (Algerije) zondag 7 mei 14 u BYE BYE AFRICA (Tsjaad) 16 u LE CRI DES HOMMES (Algerije) 20 u LAZARUS (Polen/Groot-Brittannië)
maandag 8 mei 20 u kortfilm: La falaise (Marokko) L’AUTRE (Egypte) 22.30 u LUMIERE NOIRE (Mauretanië) dinsdag 9 mei 20 u kortfilm: Premier Noel (Tunesië/Frankrijk) LA GENESE (Mali) 22.30 u BEZNESS (Tunesië) woensdag 10 mei 20 u kortfilm: Le cinéma Africain ? (Frankrijk) en Les parias du cinémas (Burkina Faso) TGV (Senegal) 22.30 u BYE-BYE (Frankrijk) donderdag 11 mei 20 u kortfilm: Trois Fables à l’usage des Blanc en Afrique (Ivoorkust/Frankrijk) VIVRE AU PARADIS (Algerije) 22.30 u L’HOMME DE CENDRES (Tunesië) vrijdag 12 mei 20 u kortfilm: AGHUY (Congo/België) YOUNG SOUL REBELS (Groot-Brittannië) 22.30 u CLANDO (Kameroen)
zaterdag 13 mei om 20 u in Studio 2
SLOTHAPPENING kortfilm: AGHUY (Congo/België) PALJAS (Zuid-Afrika) Nadien receptie aangeboden door stad Leuven en de wereldwinkels
7
DIEST 18 - 27 april
Studio Diest dinsdag 18 april 20 u THE SCHOOLMASTER (Zuid-Afrika) woensdag 19 april 20 u LE FRANC LA PETITE VENDEUSE DE SOLEIL (Senegal) dinsdag 25 april 20 u VIVRE AU PARADIS (Algerije/Frankrijk) donderdag 27 april 20 u LE GRAND BLANC DE LAMBARENE (Kameroen)
6 - 13 mei
Ontmoetingscentrum Westrand zaterdag 6 mei 20.30 u PALJAS (Zuid-Afrika) zondag 7 mei 14 u workshop jongeren 16 u PALJAS (Zuid-Afrika) dinsdag 9 mei 20.30 u VIVRE AU PARADIS (Algerije/Frankrijk) zaterdag 13 mei 14 u KIRIKOU EN DE HEKS (Jefi) 20.30 u LE FRANC LA PETITE VENDEUSE DE SOLEIL (Senegal)
Kaartenverkoop: inkom : 200 fr jongeren - 18 jaar en studenten: 150 fr abonnement: 500 fr (voor 4 films) groepen, 5 kaarten kopen 1 gratis (enkel in voorverkoop) schoolvoorstellingen: 100 fr
Kaartenverkoop: inkom: 160 fr (vvk: 140 fr) schoolvoorstellingen: 100 fr
Voor meer informatie: Stad Diest tel.: 013/32 69 25
voor meer informatie: Ontmoetingscentrum Westrand tel.: 02/466 20 30
AARSCHOT
HAACHT
25 - 27 april
Cinecity (Demervallei) dinsdag 25 april 20 u LE FRANC LA PETITE VENDEUSE DE SOLEIL (Senegal) woensdag 26 april 20 u LES SILENCES DU PALAIS (Tunesië) donderdag 27 april 20 u PALJAS (Zuid-Afrika)
8
DILBEEK
10 mei
Gemeentelijk Cultuurcentrum Studio 2000 woensdag 10 mei 14 u PALJAS (Zuid-Afrika) woensdag 10 mei 20 u PIECES D’IDENTITES (Congo)
Kaartenverkoop: inkom : 150 fr abonnement: 400 fr (voor 3 films)
Kaartenverkoop: inkom: 120 fr (kassa + voorverkoop)
Voor meer informatie: Stad Aarschot: tel.: 016/56 62 24
voor meer informatie: gemeente Haacht tel.: 016/60 05 22
TERVUREN 4 en 11 mei
Studio Tervuren donderdag 4 mei 20.30 u PIECES D’IDENTITES (Congo) donderdag 11 mei 20.30 u PALJAS (Zuid-Afrika) Pièces d’identités
E IER M E PR
Trans(e)fusie - Chris Joris en Jean-Pierre Van Hees
vrijdag 12 mei 2000 - 20u - Minnepoort Twee muzikale grootmeesters verenigd in een uniek project waarin verschillende muziekculturen tot één nieuwe creatie samenvloeien. Trans(e)fusie put uit talrijke muzikale bronnen van zowel traditionele volks-(ethnische)muziek uit Afrika, als muziek uit Klein-Azië en Vlaanderen. De klankstructuur steunt op de timbres van de traditionele instrumenten uit deze verschillende regio’s alsook op a-capella stemmen met
traditionele zangstijl. Een modern instrumentarium (piano, saxofoon, conrtrabas,...) werkt als bindmiddel tussen de verschillende stijlen en periodes. Liederen illustreren diverse thema’s die eigen zijn aan alle culturen: geboorte, liefde, exodus, smacht naar vrijheid, conditie van de vrouw... creatie en compositie: Chris Joris en Jean-Pierre Van Hees Muzikanten: Tanar Catalpinar (zang, saxofoon), Husna Arsian (zang), Jürgen De Bruyn (zang, luit, gitaar), An Van Laethem (viool), Ludo Mariën (accordeon), Steve Houben (saxofoon, fluit), Chris Mentens (contrabas), N’Faly Kouyaté (Kora, zang), Madjid Khalladj (Perzische percussie), Jean-Pierre Van Hees (doedelzak), Chris Joris (percussie)
coproductie: cultureel centrum Leuven toegangsprijs: 500 fr., korting -26 jaar = 400 fr. info: 016/23 84 27 - tickets: 016/22 21 13
9
CINEMAS D’AFRIQUE LA RETROSPECTIVE 16 au 24 juin 16 tot 24 juni
Palais des Congrès Congressenpaleis FESTIVAL DES CINEMAS D’AFRIQUE John Waterloo Wilsonstraat 80 1000 Brussel tel.: 02/286 98 00 fax: 02/286 98 71 mail: festafriq@wanadoo.be
Cinématographies d’Afrique Afrika Filmfestival BRUSSEL BRUXELLES 26 april - 6 mei 26 avril - 6 mai
Centre Culturel LE BOTANIQUE 236, rue Royale, 1210 Bruxelles Koningsstraat 236, 1210 Brussel woensdag/mercredi 26/4 20 h LA PETITE VENDEUSE DE SOLEIL (Senegal) (sur invitation/op uitnodiging) 22 h BYE BYE AFRICA (Tsjaad)
vrijdag/vendredi 5/5 20 h Chiens errants (Marokko) LA SUEUR DES PALMIERS (Egypt) 22 h VACANCES AU PAYS (Kameroen)
donderdag/jeudi 27/4 20 h Trois fables à l'usage des blancs en Afrique LE FRANC LA PETITE VENDEUSE DE SOLEIL (Senegal) 22 h CLANDO (Kameroen)
zaterdag/samedi 6/5 20 h Aghuy (Congo/België) L'HOMME DE CENDRES (Tunesië) 22 h L'AUTRE (Egypte)
vrijdag/vendredi 28/4 20 h La falaise (Marokko) LUMIERE NOIRE (Mauretanie) 22 h ZONE RAP (Senegal)
org.: Libération Films asbl, Studio Malembe Maa asbl, Nanou asbl ism Film en Cultuurpromotie vzw
zaterdag/samedi 29/4 14 h Mwana Mboka (Congo) KIKIKOU EN DE HEKS (Frankrijk) 20 h LE CRI DES HOMMES (Algerije) 22 h LES SILENCES DU PALAIS (Tunesie) zondag/dimanche 30/4 14 h PIECES D’IDENTITES (Congo) 20 h VIVRE AU PARADIS (Algerije/Frankrijk) 22 h TGV (Senegal) dinsdag/mardi 2/5 20 h Premier Noel (Tunesië) BEZNESS (Tunesië) 22 h CHEF ! (Kameroen) woensdag/mercredi 3/5 18 h TABO, FEMME DU CONGO (Burkina Faso) (op uitnodiging/sur invitation) 20 h Aghuy (Congo/België) ABO, FEMME DU CONGO (Burkina Faso) 22 h ATU, CHE IN CONGO (Cuba)
info: Raad voor Afrikaanse Gemeenschap in België Koningsstraat 171 1210 BRUSSEL tel.: 02/219 63 25 Préventes/voorverkoop : Centre Culturel LE BOTANIQUE 236, rue Royale 1210 Bruxelles de 10 à 18h Prix des places/kaartenverkoop : Films : 180 FB et 150 FB pour étudiants, seniors Vidéos : 150 FB et 120 FB Abonnements 5 séances différentes : 600 FB et 400 FB
donderdag/jeudi 4/5 20 h Chiens errants (Marokko) PALJAS (Zuid-Afrika) 22 h DE BOMA A TERVUREN (België)
11
De Leuvense derdewereldraad overkoepelt organisaties en personen die met de derdewereldproblematiek betrokken zijn. De Leuvense 3de wereldraad organiseert ism de stad Leuven jaarlijks verschillende initiatieven met een internationale uitstraling. De 11.11.11-actie is elk jaar één van de meest gekende inzamelacties voor landen in het zuiden. Elk jaar wordt er ook een Leuvens wereldfeest georganiseerd. Op zaterdag 20 mei is het weer zover. Op het Ladeuzeplein gaat dan het 12de Leuvens wereldfeest door. Het wereldfeest brengt zuiderse muziek en dans, inhoudelijke themastands, exotische hapjes en een artisanale wereldmarkt. En sinds vijf jaar organiseren we dus ook het Afrika Filmfestival. Over al de internationaal getinte activiteiten in Leuven kan u meer lezen in ons driemaandelijks informatieblad ‘Berichten uit de wereld’.
zaterdag 20 mei 2000
12de Leuvens Wereldfeest vanaf 14u op en rond het Ladeuzeplein
Meer info: Noord Zuid werking Stad Leuven Diestsesteenweg 44, 3010 Leuven tel.: 016/35 09 50
PALJAS Hendrik Mc Donald, een man van middelbare leeftijd, is verantwoordelijk voor een afgelegen spoorwegstation. Zijn carrière heeft duidelijk betere tijden gekend en dat is ook te zien aan zijn vrouw Katrien, hun twee kinderen de achttienjarige Emma en de negenjarige Willem. Vier jaar geleden stopte Willem met praten en sindsdien speelt ook Katrien geen piano meer. Dan komt een circus langs en verblijft enkele dagen naast het station. Willem leert een clown kennen. Het zal de familierelatie grondig veranderen. Paljas kende een groot succes in eigen land. Het grote publiek in België krijgt dankzij Jekino de kans om deze kleine filmparel uit Zuid-Afrika te bekijken.
Paljas raconte l’histoire d’une famille ordinaire qui voit bousculer sa vie quand un cirque visite leur quartier. Surtout la rencontre entre un clown et le fils Willem a des conséquences miraculeuses. This is the story of an ordinary family whose lives are changed by a miracle. The miracle centres around the relationship between a clown and young boy.
van Katinka Heyns Zuid-Afrika, 1998, 117 min Nederlands en Frans ondertiteld met Marius Weyers, Aletta Bezuidenhout, Liezel van der Merwe, Larry Leyden, Jan Ellis, Ian Roberts, Ellis Pearson verdeler: Jekino
donderdag 27 april om 20 u: Cinecity, Aarschot donderdag 4 mei om 20 u: Botanique, Brussel zaterdag 6 mei om 20.30 u : Westrand, Dilbeek zondag 7 mei om 16 u: Westrand, Dilbeek woensdag 10 mei om 14 u: Studio 2000, Haacht donderdag 11 mei om 20.30 u: Studio Tervuren zaterdag 13 mei om 20 u: Studio 2, Leuven
13
Cultureel Centrum Leuven staat voor een uitgebreid programma theater, muziek, dans, beeldende kunst, cursussen over kunst en cultuur. Eén cultureel centrum, vier locaties: • Schouwburg, Bondgenotenlaan 21 • Romaanse Poort, Wagehuys en kapel, Brusselsestraat 63 • Auditorium Minnepoort, Dirk Boutslaan 62 • Predikherenkerk, Onze-Lieve-Vrouwstraat
Leuven. Eeuwenoud, springlevend.
Vraag nu reeds de seizoenbrochure 2000 - 2001, ze wordt u eind juni toegestuurd.
Aan Cultureel Centrum Leuven, Brusselsestraat 63 3000 Leuven. Tel. (016) 23 84 27 Fax 29 12 15 Ja stuur mij de seizoensbrochure 2000 - 2001
Voornaam en naam: ........................................................................................................................................................................................................ Straat en nr. ............................................................................................................................................................................................................................. Postcode en gemeente .................................................................................................................................................................................................... Telefoon ........................................................................................................................................................................................................................................
Cultureel Centrum Leuven respecteert uw privacy. Wij gebruiken uw gegevens uitsluitend om u te informeren. U hebt inzage en correctierecht. (wet 08.12.92) AFRIKA Filmfestival
La vie sur Terre Op de vooravond van het jaar 2000, beslist Abderrahmane Sissako, een Mauritaanse cineast die leeft in Frankrijk, naar Sokolo te gaan, een klein dorp in Mali om zijn vader op te zoeken. Wanneer hij in het dorp aankomt, trekt hij andere kleren aan en zwerft op de fiets rond door de straatjes, op de pleinen, door de velden, langs de post... Onderweg ontmoet hij Nana, een meisje die ook op doortocht is. Tussen hen ontstaat er een subtiele, ludieke band. Ondertussen gaat in het dorp het leven gewoon verder.
A la veille de l'an 2000, Abderrahmane Sissako, cinéaste mauretanien vivant en France, décide de revenir à Sokolo, petite village du Mali, pour retrouver son père. Il arrive donc au village, change d'habits, enfourche une biciclette puis erre dans les ruelles, sur les places, à la poste, dans les champs. C'est alors qu'il croise Nana, une jeune fille, elle aussi de passage. Quelque chose d'impalpable et de ludique se noue entre eux tandis que dans le village, la vie continue. At the eve of the new millenium, Abderrahmane Sissako, a Mauretanian filmmaker currently living in France, decides to return to Sokolo, a small village in Mali, to see his father again. So he comes to the village, changes his clothes, gets on a bicycle, then cycles around the alleyways, the squares, past the post office, and into the fields. That is when he comes across a young girl who is also passing through. A subtle, playful relationship grows between the two of them. Meanwhile in the village, life goes on.
van Abderrahmane Sissako Mauretanië, 1998, 61 min Nederlands ondertiteld met Abderrahmane Sissako, Nana Bany, Mohammed Sissako Filmografie Abderrahmane Sissako (1961): Le jeu (1989) - Octobre (1993) - Molom, Conte de Mongolie (artistieke leiding, 1994) - Le chameau et les batons flotttants (1995) - Sabrya (1996) Rostov-Luanda (1997) - La vie sur terre (1998) verdeler: Cinélibre
vrijdag 28 april om 20 u: Studio 4, Leuven maandag 8 mei om 20 u: Stuc, Leuven dinsdag 9 mei om 22.30 u: Stuc, Leuven
15
PIECES D’IDENTITES Mano Kongo is een oude Congolese koning. Hij stuurde zijn dochter, Mwana naar België om te studeren. Twintig jaar later is hij nog steeds zonder nieuws en gaat hij op zoek naar haar. Mani Kongo treft een land en mensen aan die na 50 jaar grondig zijn veranderd. Mweze Ngangura draaide zijn nieuwste film in Brussel en in Kameroen. Het werd een komedie over het eeuwigdurend conflict tussen moderniteit en traditie. Maar het is ook een film over de zoektocht naar de eigen identiteit. Een film opgedragen aan de Afrikaanse diaspora. De film kreeg de prijs van de beste film op het recente FESPACO-festival in Burkina Faso. Un vieux roi Congolais, Mano Congo, part en Belgique pour retrouver sa fille qu’il a envoyé là bas pour faire des études. Sa recherche l’amène dans un autre monde ou il est difficile de trouver son chemin. Mweze Ngangura a tourné son nouveau film à Bruxelles et au Cameroen, une comédie sur le conflit éternel entre la modernité et la tradition. An old congolese king leaves for Belgium to go and look for his daughter whom he sent over there to study, twenty yaers ago. The film is a comedy on the never-ending conflict between tradition and modernity.
van Mweze Ngangura Demokratische Republiek Congo, 1998, 97 min Nederlands ondertiteld met Gérard Essomba, Dominique Mesa, JeanLouis Daulne, Herbert Flack, Dieudonné Kabongo, Cecilia Kankonda verdeler: Bevrijdingsfilms
zondag 30 april om 14 u in Botanique, Brussel donderdag 4 mei om 20.30 u in Studio Tervuren woensdag 10 mei om 20 u in Studio 2000, Haacht
DE BOMA A TERVUREN Het ongelooflijke relaas van 267 Kongolezen, geïmporteerd ter gelgenheid van de Wereld Expo in Brussel, anno 1897. Tentoongesteld voor een miljoen gefascineerde bezoekers, voor sommigen met tragische gevolgen... Nu, honderd jaar later eindelijk een waardig eerherstel. Een vergeten hoofdstuk van onze koloniale geschiedenis.
L’épopée incroyable de 267 Congolais amenés à l’Exposition Universelle de Bruxelles en 1897, exhibés devant un million de visiteurs et, pour certains avec des conséquences tragiques.. Cent ans plus tard, la nécessaire réhabilation accomplie par quelques compatriotes. En filigrane, la société des blancs face à son histoire coloniale. The extraordinary adventure of 267 Congolese brought to Brussels for the Universal Exhibition in 1897 and shown to a million visitors. Some met a tragic destiny … A forgotten chapter of the Belgian colonial history. van Louis-Philippe Capelle België, 1999, 55 min (video)
16
donderdag 4 mei om 22 u: Botanique, Brussel
MOBUTU, ROI DU ZAIRE Als ultieme ‘Afrikaanse koning’, was Joseph Désiré Mobutu, een van de laatste en meest vasthoudende dictators voortgesproten uit de koude oorlog en de dekolonisatie. November 1965. Met de hulp van de CIA, verwezenlijkt Mobutu een militaire staatsgreep en grijpt het gezag in het voormalige Belgisch Congo. Hij geeft het land een nieuwe naam ‘Zaïre’ en legt zijn volk een vrede op die steunt op angst, geweld en onderdrukking. In minder dan een kwart eeuw, ontpopt deze jonge sergeant van het koloniale leger zich tot één van de meest gevreesde en rijkste mensen ter wereld. Als geallieerde van het Westen, als heer en meester over gunsten en ongenade heerst hij onverdeeld over de ruïnes van een land dat verteerd wordt door corruptie. Gedragen door zijn oeverloze trots, laat Mobutu Sese Seko, Maarschalk van Zaïre, zich de ‘Verlichte Gids’ noemen, de ‘Vader van de Natie’. Maar zijn ziekte en een opstand veroordelen hem tot ballingschap en een roemloze dood.
van Thierry Michel België, 1999, 135 min Nederlands ondertiteld
Le dernier des ‘rois noirs’, Mobutu Sese Seko fut l’un des despotes africains les plus tenaces. Monarque machiavélique, souvent diabolique, le président zaïrois fut un des derniers dictateurs grâce à la guerre froide et à la décolonisation.
Filmografie Thierry Michel (1952): Belangrijkste werken: Zaîre, le cycle du serpent (1992), La grace perdue d’Alain Van der Biest (1993), Somalie, l’humanitaire s’en va-t-en guerre (1994), Les derniers colons (1995), Donka, radioscopie d’un hopital africain (1996), Mobutu, roi du Zaîre (1999).
Last of the ‘black kings’, Mobutu Sese Seko was one of the most tenacious African despots. A Machiavellian monarch, often diabolical, the Zaïrian president was one of the last dictators born from the cold war and decolonization.
verdeler: Cinélibre-Cinéart
vrijdag 5 mei om 20 u: Studio 1, Leuven
17
TANGO YA BA WENDO ‘Tango ya ba Wendo’ in lingala heet ‘de tijd van de Wendo’s, in Kinshasa de naam van de jaren ’40 en de ’50. De periode na de oorlog toen Antoine Kolosoyi, de pionier van de zaïreze rumba, een populair dichter, sociale verteller, de zanger van ‘Marie-Louise’, wiens muziek ‘de doden tot leven liet komen’: Antoine Kolosoyi, of Wendo Sor, of eenvoudig Wendo of nog Papa Wendo.
‘Tango ya ba Wendo’ en lingala, ‘le temps des Wendo’. A Kinshasa, c’est le nom donné aux décennies ’40 et ’50, la période d’après-guerre ou triomphe le pionier de la rumba zaïroise, poète populaire, chroniqueur social, créateur de ‘Marie-Louise’, dont la musique, dit-on, ressuscitait les morts: Antoine Kolosoyi, surnommé Wendo Sor, ou simplement Wendo. van Mirko Popovitch en Kwami Zinga Congo/België, 1993, 50 min, 16 mm. verdeler: Bevrijdingsfilms
Tango ya ba Wendo means the times of Wendo. That is the name given to the forteis and the fifties in Kinshasa, when Antoine Kolosayi woke the dead from the grave by his music. He was the pioneer of the Congolese rumba, a poet of great popularity, a social storyteller, the singer of 'Marie-Louise'. This was Antoine Kolosoyi, or Wendo Sor, or simply Wendo or Papa Wendo.
maandag 8 mei om 20 u: Pangaea, Leuven
TOKENDE Tokèndé is een in opdracht gedraaide propagandafilm als hulde aan het katholieke missiewerk. Dit lyrische cinemascope-document kwam er op bestelling van de Katholieke Missies van Belgisch-Congo. Tokèndé was de De Boe’s laatste en tevens meest gelauwerde documentaire. Toch werd het Afrika-dokument bekritiseerd omdat de cineast een te opgepoetst en weinig waarheidsgetrouw beeld van Kongo op het scherm zou hebben getoverd. Men verweet De Boe op geen enkel moment een kritische kanttekening ivm racisme, armoede en uitbuiting te hebben geplaatst.’ (De Belgische Film, blz 380)
Tokèndé est un film de commande: une oeuvre de propagande en hommage des missionaires catholiques. Ce document lyrique en cinémascope fut subsidié par les Missions Catholiques au Congo belge. Tokèndé fut le dernier documentaire de l’humaniste De Boe, celui aussi qui fut le plus couronné de lauriers. Et pourtant on critique ce témoignage: le cinéaste aurait donné du Congo une vision orientée et peu conforme à la réalité. On reprochait à De Boe de n’avoir à aucun moment adopté une attidude critique envers le racisme, la pauvreté et l’exploitation (Le cinéma Belge, p 380). van Gerard De Boe België, 1958, 90 min
Tokèndé was a propaganda film commissioned as a tribute to the achievements of Catholic missionaries in Belgian Congo.
kopie: Vlaams Filmmuseum
woensdag 10 mei om 14 u en om 20 u : Vlaams Filmmuseum, Leuven
18
ABO, UNE FEMME DU CONGO Léonie Abo, de weduwe van Pierre Mulele, oud minister van onderwijs onder Patrice Lumumba, beleefde de jaren zestig in Congo, de woelige periode die volgde op de onafhankelijkheidsverklaring. Wij herbeleven deze periode met haar: haar trage groei tot bewustwording, haar deelname aan de volksbeweging, haar leven in het verzet dat werd geleid door Pierre Mulele en tenslotte het einde van de guerilla en de moord op haar man in 1968. Oumou Sangaré, de bekende Malinese zangeres en Bijou Ilonga, een jonge Congolese artieste zingen en beelden het leven uit van Léonie Abo.
Léonie Abo, veuve de Pierre Mulele, ancien ministre de l’Education de Patrice Lumumba, a traversé au cours des années soixante, l’époque mouvementée qui suivait la proclamation de l’indépendance du Congo belge. Nous revivions avec elle cette période et sa lente prise de conscience, sa participation au mouvement populaire et au maquis qui dirigeait Pierre Mulele et finalement la défaite de la guérilla et l’assassinat de son mari en 1968. Oumou Sangaré, le célèbre chanteuse malienne et Bijou Ilonga, jeune comédienne congolaise chantent et évoquent la vie de Léonie Abo. As a Congolese woman and wife of Pierre Mulele Leonie Abo experiences hard times during the sixties, right after the declaration of independance of Congo. Na de vertoning volgt een gesprek met Léonie Abo en Djim Kola Mamadou.
van Djim Kola Mamadou Burkina Faso, 1999, 54 min. Frans gesproken, nederlands ondertiteld
dinsdag 2 mei om 20 u: Pangaea, Leuven woensdag 3 mei om 20 u: Botanique, Brussel
verdeler: Regards Croisés
TATU, CHE IN CONGO Che Guevara, Cubaans minister van industrie, verdween in april 1965 op mysterieuze wijze. Over de hele wereld deed het gerucht de ronde dat hij vermoord was door Fidel Castro. Of misschien werd vastgehouden in een psychiatrische instelling. In werkelijkheid had de Cubaanse regering gehoor gegeven aan de hulpkreet van de Kongoleze CNL. In Kongo ontmoet Che een zekere Laurent-Désiré Kabila. De film bevat tal van exclusieve documenten over deze ontmoeting, evenals Che’s ongepubliceerde notaboekjes, unieke getuigenissen van 12 overlevende Cubanen en verschillende beelden die tot op de dag van vandaag streng geheim werden gehouden door de Cubaanse regering.
van Jorge Fuentes Cuba, 1997, 54 min Frans gesproken, nederlands ondertiteld
En avril 1965, Che Guevara, ministre de l’industrie cubain, disparait mystérieusement. La presse mondiale le dit mort, assassiné par Fidel Castro. En réalité, le gouvernement cubain avait décidé de répondre à l’appel à l’aide du CNL Congolais. Le film est inspiré du livre de William Galvez, ‘Le rêve africain de Che Guevara’, basé lui-même sur le journal de Che Guevara ‘Passages de la guerre révolutionnaire au Congo’. In april 1965, Che Guevara, the Cuban minister of industry, disappeared in a mysterious way. While the world considered him dead, in reality, the Cuban governement send Che to Congo.
verdeler: Regards Croisés
dinsdag 2 mei om 20 u: Pangaea, Leuven woensdag 3 mei om 22 u: Botanique, Brussel
19
Patrice Lumumba (1925 - 1961) ‘Ons lot gedurende 80 jaar koloniaal regime laat wonden na die nog niet voldoende geheeld en te pijnlijk zijn opdat we ze zouden kunnen vergeten. Wij hebben afmattend werk verricht, dat van ons werd geëist in ruil voor lonen die niet volstonden om onze honger te stillen, noch om ons degelijk te kleden of te huisvesten, noch om onze kinderen als waardige wezens op te voeden. Wij hebben de spot en de beledigingen verdragen, evenals de slagen die we ‘s ochtends, ‘s middags en ‘s avonds kregen omdat we negers waren. Wie kan vergeten dat men een zwarte met ‘gij’ aansprak, en dat zeker niet als tegen een vriend, maar omdat de eerbiedige ‘u’ enkel voor de blanken bestemd was ? Wij hebben gezien hoe onze gebieden geplunderd werden op basis van vermeende wettelijke teksten die enkel het recht van de sterkste bevestigden. Wij hebben gezien hoe de wet nooit dezelfde was al naargelang ze gold voor een blanke of een zwarte: ze was toegeeflijk voor de enen, wreed en onmenselijk voor de anderen. Wij hebben de verschrikkelijke lijdensweg gezien van mensen die verbannen werden voor hun politieke of religieuze overtuigingen: ze werden verbannen in hun eigen vaderland en hun lot was erger dan de dood zelf. Wij hebben gezien dat er in de steden prachtige huizen waren voor de blanken en vervallen strohutten voor de zwarten, dat een zwarte niet in de bioscopen werd toegelaten, noch in de restaurants, noch in de zogenaamde Europese winkels; dat een zwarte in de romp van de schepen reisde, aan de voeten van de blanke in zijn luxekajuit. Wie kan tenslotte de terechtstellingen vergeten waar zovele van onze broeders omkwamen, de gevangenissen waarin zij die zich niet meer wilden onderwerpen aan het bewind met een gerechtigheid van onderdrukking en uitbuiting, brutaal werden geworpen ?’
Patrice Lumumba 30 juni 1960
Ce que fut notre sort en 80 ans de régime colonialiste, nos blessures sont trop fraîches et trop douloureuses encore pour que nous puissions les chasser de notre mémoire. Nous avons connu le travail harassant, exigé en échange de salaires qui nous permettaient ni de manger à notre faim, ni de nous vêtir ou nous loger décemment, ni d'élever nos enfants comme des êtres chers. Nous avons connu les ironies, les insultes, les coups que nous devions subir matin, midi et soir, parce que nous étions des nègres. Qui oubliera qu'à un noir on disait 'tu', non certes comme à un ami, mais parce que le 'vous' honorable était reservé aux seuls blancs ? Nous avons connu que nos terres furent spoliées au nom de textes prétendument légaux qui ne faisaient que reconnaître le droit du plus fort ? Nous avons connu que la loi n'était jamais la même selon qu'ils agissait d'un blanc ou d'un noir: accomodante pour les uns, cruelle et inhumaine pour les autres. .../... Qui oubliera enfin les fusillades ou périrent tant de nos frères, les cachots ou furent brutalement jetés ceux qui ne voulaient se soumettre au régime d'une justice d'oppression et d'exploitation. Patrice Lumumba 30 juin 1960
20
PATRICE LUMUMBA deel 1 : De postman wordt premier deel 2 : Bestemming Elisabethstad Twee documentaires over het leven van Patrice Lumumba (1925 - 1961). De teksten zijn gebaseerd op de boeken van Ludo De Witte (auteur van ‘Crisis in Congo’ en ‘De moord op Lumumba’)
partie 1: Le facteur devient premier partie 2: Destination Elisabethville Deux documentaires consacrés à la vie de Patrice Lumumba (1925-1961). Les textes de base ont été fournis par Ludo De Witte (auteur des livres ‘Crisis in Congo’ et ‘L’assassinat de Lumumba’).
van Karel Schoeters en Bert Govaerts België, 1999, 2 x 50 min, video Nederlands gesproken, Engels ondertiteld
part 1: the postman becomes prime minister part 2: destination Elisabeth city Two documentaries about the life of Patrice Lumumba (1925-1961). The text has been based on books by Ludo De Witte (author of 'Crisis in Congo' and (The assassination of Lumumba').
verdeler: VRT
donderdag 4 mei om 20 u: Pangaea, Leuven Na de vertoning volgt een gesprek met Ludo De Witte.
uitgeverij & verspreidingscentrum
Van Halewyck
De moord op Lumumba door Ludo De Witte 898 fr.
DIESTSESTEENWEG 71.A - 3010 LEUVEN TEL 016.35 33 06 FAX 016.35 33 07 - 35 33 08
21
JEAN-MARIE TENO
Jean Marie Teno werd geboren op 14 mei 1954 in Famleng, Kameroen. Hij studeert communicatiewetenschappen in Parijs, wordt filmcriticus voor ‘Buana Magazine’ en sinds 1985 werkt hij voor de televisie. In 1984 draait hij zijn eerste kortfilm, Schubbah, en in 1985 ‘Hommage qui reçoit beaucoup de louanges’. Zijn eerste langspeelfilm is ‘Bikutsi Water Blues’ (1988), gevolgd door ‘L’Afrique, je te plumerai’ in 1992.
Jean Marie Teno est né le 14 mai 1954 à Famleng, Cameroun. Il étudie la communication à Paris, il travaille comme critique cinématographique our ‘Buana Magazine’ et depuis 1985 comme monteur à la TV. En 1984 il tourne son premier court métrage, Schubbah, et en 1985 ‘Hommage qui reçoit beaucoup de louanges’. Son premier long métrage, est ‘Bikutsi Water Blues’ (1988), suivi de ‘L’Afrique, je te plumerai’ en 1992. Bron on 14th May, 1954, in Famleng, Cameroon, he studied communication in Paris, worked as a film critic for ‘Buana Magazine’ and, since 1985, has been a film editor for TV. In 1984, he made his first short film ‘Schubbah’ and his next film ‘Hommage’ was very well recieved. His first feature film was ‘Bikutsi Water Blues’ (1988), followed by ‘L’Afrique, je te plumerai’ in 1992. Filmografie Jean-Marie Teno (1954): Schubbah (1983) - Hommage (1984) - Fièvre jaune taximan (1985) - La gifle et la caresse (1987) - Bikutsi Water Bleus (1988) - Le dernier voyage (1990) - Mister Foot (1992) - Afrique, je te plumerai (1994) - Clando (1996) Chef ! (1999) - Vacances au pays (2000)
22
VACANCES AU PAYS De film is een zoektocht naar de spoken van de moderniteit die rondwaren in de Kameroenese samenleving. De film ondervraagt, soms op een ironische toon, het begrip ontwikkeling, dat in Afrika verbonden is met een ‘tropische’ moderniteit, die zich laat samenvatten in de volgende formule: alles wat van Europa komt is modern, alles wat plaatselijk is, is oubollig en voorbijgestreefd en dus moet verdwijnen.
‘Vacances au pays’ est un voyage à la quête des fantômes de la modernité qui hante la société camerounaise. Le film interroge, avec ironie parfois, la notion de développement, associé en Afrique à une modernité ‘tropicale’ qui se résume dans la formule suivante: tout ce qui vient de l’Europe est moderne et par contre tout ce qui est local est archaïque et doit disparaître... van Jean-Marie Teno Kameroen, 2000, 75 min Frans gesproken, Engels ondertiteld.
‘A trip to the country’ is a voyage in search of the delusions of modernity, which haunt Cameroonian society.
vrijdag 5 mei om 22 u: Botanique, Brussel zondag 7 mei om 22.30 u: Studioke, Leuven
AFRIQUE? JE TE PLUMERAI Deze film legt het verband tussen het heden en het verleden, tussen het oorzakelijk verband tussen het koloniaal geweld van vroeger en de ondraaglijke situatie van nu. Dertig jaren zijn voorbij sinds de onafhankelijkheid. Terwijl belangrijke omwentelingen zich afspelen in andere delen van de wereld, revolteert een jonge generatie Afrikanen tegen de ‘eenheidspartijen’ en hun uitvloeisels zoals de algemene corruptie, de vriendjespolitiek en het failliet van de economie.
Le film mélange le présent et le passé, établit un lien de cause à effet entre la violence coloniale d’hier et le présent insupportable. Trente années sont passées depuis les Indépendances. Alors que d’importants bouleversements s’opèrent dans d’autres parties du monde, une génération de jeunes africains veulent en découdre avec ‘les partis uniques’, leurs corollaires tels que la corruption généralisée, le népotisme et la faillite économique. This film links the past to the present, it shows the causal link between the colonial violence and the unbearable situation of nowadays. Thirty years after the independence, a generation of young Africans revolts against the unity parties and what they brought in their wake, such as general corruption, nepotism and economical bankrupcy. van Jean-Marie Teno Kameroen, 1992, 88 min Frans gesproken, Engels ondertiteld
woensdag 3 mei om 20 u: Pangaea, Leuven
23
CLANDO Douala, Kameroen. Sobgui is een ‘clando’, een clandestien taxichauffeur. Door politieke omstandigheden wordt hij gedwongen zijn land te verlaten om in Duitsland een nieuw leven te beginnen. Hij wordt verliefd op Irene, een jonge Duitse aktief in een beweging voor hulp aan vluchtelingen. Door met haar te praten herinnert Sobgui zich meer en meer wat hem allemaal is overkomen in Kameroen. Hij denkt na over de toekomst van zijn land en over zijn persoonlijk engagement.
van Jean-Marie Teno Kameroen, 1996, 100 min. Nederlands ondertiteld met Paulin Fodouop, Henriette Fenda, Caroline Redl, Joseph Momo verdeler: Bevrijdingsfilms
Poursuivi par la police de son pays, Sobgui se voit obligé d’émigrer en Allemagne pour se consacrer à l’exportation de voitures. Ses souvenirs, son passé dramatique en prison et les tortures subies l’obsèdent jour et nuit. Même en Europe il ne parvient pas à oublier et il commence à penser à un éventuel retour. Clando est un film sur la résistance. In this film Teno tells the story of Sobgui, a young man from Douala, who goes to Germany. In Cologne he becomes acquainted with German and European policies on refugees. While on the surface Clando would appear to be a film about giving up, it is really about resisting.
donderdag 27 april om 22 u: Botanique, Brussel vrijdag 12 mei om 22.30 u: Studioke, Leuven
CHEF! Bij een bezoek aan zijn dorp in Kameroen waar hij het eindejaar van 1997 wil meemaken, woont Jean-Maria Teno een feest bij ter ere van de traditionele chef. Tijdens de festiviteiten is hij getuige van een onthutsend voorbeeld van volksberechtiging. Een jonge man wordt schuldig bevonden aan de diefstal van één kip en vier kuikentjes en wordt mishandeld. De boeren eisen zijn dood. In het licht van dit voorval stelt Teno zich vragen over een maatschappij waarin kruimeldieven zwaarder worden aangepakt dan grote criminelen.
van Jean-Marie Teno Kameroen, 1999, 61 min Frans gesproken, Engels ondertiteld
Le réalisateur, en visite dans son village au Cameroun pour y passer les derniers jours de 1997, assiste à l’inauguration d’un monument à la gloire d’un chef traditionnel. En marge des festivités orientées vers l’apologie du chef, Teno est témoin d’un incident révélateur de la justice populaire. A la lumière de cette situation, Teno s’interroge sur une société ou les petits voleurs sont plus sévèrement punis que les grands. The director was in his village in Cameroon during the week of 20th december 1997 and witnessed, as a ‘tourist’, the celebration for the inauguration of a monument to the glory of an old chief. He is also witness to an episode of popular justice. From these events and discoveries, Teno engages a reflection on inequality in Cameroon, ‘land of chiefs, both big and small’.
dinsdag 2 mei om 22 u: Botanique, Brussel woensdag 3 mei om 20 u: Pangaea, Leuven
25
VIVRE AU PARADIS 1961-1962, de oorlog in Algerije bevindt zich op zijn hoogtepunt. De immigrant en bouwvakker Lahdar woont zoals vele van zijn landgenoten in onmenselijke omstandigheden in een groezelige buitenwijk van Nanterre. Toch laat hij zijn vrouw en kinderen uit Algerije naar Frankrijk komen. Kost wat kost zoekt hij een appartement om de modder en de miserie te ontvluchten en een beter leven te leiden.
van Bourlem Geurdjou Algerije/ Frankrijk, 1998, 105 min Nederlands ondertiteld met Roscdt Zem, Fadila Belbeka, Omar Bekhaled verdeler: Cinélibre
Samen met ‘Paljas’, dé verrassing van het Afrika Filmfestival in ’99. Het verhaal van een man die de dingen des levens wil veranderen, maar dit niet alleen kan. ‘Wat mij interesseerde was het verhaal van die vergeten mensen uit de geschiedenis. Ondanks hun heel moeilijke levensomstandigheden, levend in een ‘no-mans land’, vlakbij de grote Franse agglomeraties, hielden deze mensen hun tradities en hun cultuur om hun identiteit niet te verliezen.’ (Bourlem Guerdjou)
1961-1962, la guerre d’Algérie bat son plein. Lakhdar, immigré, ouvrier du bâtiment, habite le bidonville de Nanterre. L’histoire d’un homme qui essaie de soulever la pesanteur des choses, de changer sa condition, et qui seul ne pouvait rien. 1961-1962, the Algerian War is under way. Lakhdar, an immigrant constructionworker, lives in the Nanterre shantytown. The story of a man who attempts to react against society’s inertia, to change his life, but who is unable to succeed on his own. Filmografie Bourlem Guerdjou: Un jour d’enfance (1990) - Set en Match (1990) - Couleur d’enfants (1991) - Une nuit à l’opéra (1992) - Vivre au paradis (1998)
dinsdag 25 april om 20 u: Studio Diest zondag 30 april om 20 u: Botanique, Brussel dinsdag 9 mei om 20.30 u: Westrand, Dilbeek donderdag 11 mei om 20 u: Studio 1, Leuven
LES SILENCES DU PALAIS De gesloten leefwereld van enkel vrouwen - half maîtresse, half slavin in het paleis van de laatste Tunesische Beys. Een warme kroniek gezien door de ogen van een jong meisje dat bewust wordt van de uitbuiting en de vernederingen. Zij vecht om haar zelfrespect. De film situeert zich tijdens de Tunesische onafhankelijkheidsstrijd van de jaren vijftig. Het geprezen debuut met prachtige muziek van Moufida Tatli, die ‘Halfaouine’ en verscheidene films van Michel Khleifi en Merzak Allouache monteerde.
M. Tlatli a choisi pour sa première réalisation un sujet difficil: évoquer la condition féminine en Tunesie, et cela à travers une histoire très datée dans le temps, l’esclavage. van Moufida Tlatli Tunesië, 1994, 127 min Nederlands ondertiteld
Through the eyes of a young girl, we observe the closed living environment of some wome in the palace of the last Tunesian Beys. She fights to get the respect she deserves.
met Amel Hedhili, Hand Sabri, Najia Ouerghi, Ghalia Lacroix, Sami Bouajila, Kamel Fazaa verdeler: Progres-Films
woensdag 26 april om 20 u: Cinecity, Aarschot zaterdag 29 april om 22 u: Botanique, Brussel
27
LE GRAND BLANC DE LAMBARENE De film geeft een Afrikaanse kijk op het leven van de befaamde dokter dr. Schweitzer. Een jonge Afrikaan, Koumba geraakt in de ban van de arts en wil eveneens dokter worden zoals ‘de grote blanke man’. De wereld van Koumba slaat totaal om op de dag dat zijn vader door dr. Schweitzer wordt geslagen. Na de tweede wereldoorlog kiest Gabon voor onafhankelijkheid en Koumba gaat in de politiek. Dr Schweitzer voelt zijn einde naderen. De film ontluistert voor een deel de mythe van deze Nobelprijswinnaar van de vrede. Maar het roept eveneens grote vragen op over de rol van de westerse medische hulpverlening in Afrika.
Un regard Africain sur l’histoire d’Albert Schweitzer, cet Alsacien précurseur de l’aide humanitaire. This film telles the story of Albert Schweitzer, the Alsacian forerunner of humanitarian aid, from an African perspective.
van Bassek ba Kobhio Gabon/Kameroen, 1995, 94 min. Nederlands ondertiteld
donderdag 27 april om 20 u: Studio Diest Filmografie Bassek Ba Kobhio (1957): Fespaco 88 (1988) - Sango Malo (1991) - Le grand blanc de Lambaréné (1994) - Musique s’en va-t-en guerre (1997) verdeler: Eliza
VREDESEILANDEN COOPIBO organiseert in samenwerking met JOKER
CULTUUR
&
PROJECTREIZEN SENEGAL
TANZANIA
9 juli - 23 juli 2000 11 februari - 25 februari 2001
23 september - 14 oktober 2000
TOGO - BENIN
COSTA RICA - NICARAGUA
29 oktober - 16 november 2000
15 juli - 4 augustus 2000
ECUADOR
COSTA RICA
8 juli - 30 juli 2000
3 februari - 21 februari 2001
Informatie en brochure bij Vredeseilanden-Coopibo: 016/31 65 80 vredeseilanden-coopibo@ngonet.be en in alle Joker-kantoren Vredeseilanden-Coopibo, Blijde Inkomststraat 50, 3000 Leuven 29
DJIBRIL DIOP MAMBETY
Diop wordt geboren in Colabane, in de buurt van Dakar (Senegal) in 1945. Hij studeert theater en werkt als acteur in het Nationaal Theater Daniel Sorano. In 1968 realiseert hij zijn eerste kortfilm: Contras City. Hij sterft in Parijs, in 1998 net na de afwerking van zijn laatste film ‘La petite vendeuse de soleil’. Het Afrika dat Diop brengt op scherm is met niets vergelijkbaar. Zijn verbeeldingskracht is zonder twijfel het meest complekse en meest visionaire in de geschiedenis van de Afrikaanse film.
Diop est né à Colabane, dans la banlieue de Dakar (Sénégal), en 1945. Il a fait des études théâtrales et a travaillé comme acteur au Théâtre national Daniel Sorano. En 1968 il réalise son premier court métrage: Contras City. Il est mort à Paris le 23 juillet 1998. Son Afrique ne ressemble à aucune autre Afrique jamais portée à l’écran; son imagination est sans aucun doute la plus complexe et la plus visionnaire que le cinéma africain n’aît jamais produite. Born in Colabane, in the outskirts of Dakar (Senegal) in 1945. He studied drama and worked as a actor in the Daniel Sorano National Theatre of Senegal and in the cinema. In 1968 he made his first short film, Contras city. He died in Paris on 23rd july, 1998. His Africa is not like any other Africa that has ever been protrayed on screen; his imagination is undoubtlely the most complex and visionary that African cinema has ever produced. Filmografie Djibril Diop Mambety: Contras City (1968), Badou Boy (1970), Touki Bouki (1973), Parlons grans-mère (1989), Le Franc (1994), La petite vendeuse de soleil (1999)
30
LE FRANC Marigo, de musicus, droomt van zijn instrument, waarop zijn hospita beslag gelegd heeft, wegens langdurige niet-betaling van de huur. Wanneer hij een ticket van de nationale loterij kan bemachtigen, besluit hij het in veiligheid te brengen in afwachting van de trekking: hij kleeft het op zijn deur en bedekt het met een poster van zijn held. ‘Le Franc’ is het eerste deel van de reeks ‘Histoires de petits gens’, waarvan ook ‘La petite vendeuse de soleil’ deel van uitmaakt.
Marigo, le musicien, rêve de son instrument confisqué par sa logeuse pour cause de non-paiement chronique du loyer. s’ appropriant un billet de la loterie nationale, il décide de le mettre en sécurité: il le colle sur la porte et le recouvre d’un poster.
van Djibril Diop Mambety Senegal, 1994, 45 min Nederlands en Frans ondertiteld met Dieye Ma Dieye, Aminta Fall, Demba Ba
Marigo, the musician, is dreaming of his instrument, which his landlady has impounded because of his chronic rent non-payments. Getting hold of a lottery ticket, he decides to put it in a safe place while awaiting the drawing: he glues it to the back of his door and covers it with the poster of his childhood hero.
woensdag 19 april om 20 u: Studio Diest dinsdag 25 april om 20 u: Cinecity, Aarschot donderdag 27 april mei om 20 u: Botanique, Brussel zaterdag 13 mei om 20.30 u: Westrand, Dilbeek
LA PETITE VENDEUSE DE SOLEIL Sinds lange tijd worden op de straten van Dakar de kranten verkocht door jongens. Als Sili, een tienjarig meisje, besluit om dat ook te gaan doen, accepteren de jongens dit niet: het is immers hun terrein. Sili heeft echter succes. De eerste dag koopt iemand al haar kranten op en geeft haar hiervoor een fiks bedrag. Niemand gelooft dat ze het geld eerlijk heeft verdiend. Ze wordt opgepakt door de politie, maar uiteindelijk laten ze haar toch weer gaan. Van het verdiende geld koopt Sili een parasol voor haar blinde grootmoeder. De rest geeft ze aan lepralijders. De volgende dagen wordt Sili weer belaagd door de andere krantenverkopers, die haar het succes niet gunnen. Uiteindelijk sluit ze vriendschap met één van hen. Een hymne aan de moed van straatkinderen.
Depuis longtemps, la vente de journaux à la criée dans les rues de Dakar est l’apanage des garçons. Mais depuis ce matin, cette exclusivité est remise en cause. Que s’est-il passé ? Sili - c’est ainsi qu’on prénomme la petite fille - a environ dix ans. Elle vit sur les trottoirs et se déplace à l’aide de béquilles. Mendiante, elle tend la main là ou les garçons proposent les journaux. Mais ce matin-là, la décision est prise. Dès demain, elle vendra des journaux comme tout le monde. Ce qui est valable pour un homme l’est également pour une femme. For many years, newspapers have been sold on the streets of Dakar by boys. When Sili, a ten-year old girl, decides to go out and sell papers, the boys don’t accept this. This is their territory. But Silly is succesfull. This short film is a hymn tot the courage of street children. van Djibril Diop Mambety Senegal, 1999, 45 min Wolof gesproken, Nederlands en Frans ondertiteld met Lissa Balera, Tayerou M’Baye, Oumy Samb verdeler: Bevrijdingsfilms
woensdag 19 april om 20 u: Studio Diest dinsdag 25 april om 20 u: Cinecity, Aarschot donderdag 27 april om 20 u: Botanique, Brussel vrijdag 28 april om 20 u: Studio 1, Leuven zaterdag 13 mei om 20.30 u: Westrand, Dilbeek
31
NOURI BOUZID
Geboren in Sfax in 1945. Hij studeert film in INSAS (Brussel). Hij belandt vijf jaar in de gevangenis voor zijn opinie. Zijn eerste langspeelfilm is onmiddellijk een voltreffer ‘L’homme de cendres’. Nadien volgt ‘Les sabots en or’ in 1989. Hij neemt ook deel aan de collectieve film ‘La guerre du Golfe, et après?, met een kortfilm ‘C’est Sheherazade qu’on assassine.’
Nouri Bouzid est né à Sfax en 1945. Il étudie le cinéma à L’Insas (Bruxelles) dont il sort diplomé en 1972. Il est emprisonné pendant 5 ans pour délit d’opinion. Il réalise son premier longe métrage, ‘L’homme de cendres’ en 1986 et le deuxième ‘Les sabots en or’ en 1989. Il participe au film collectif ‘La guerre du Golfe, et après?, avec un court-métrage, ‘C’est Sheherazade qu’on assasisne.’ Born in 1945 he studied cinema in Brussels, graduating in 1972. He was imprisoned for 5 years for his opinions. He made his first feature film, ‘L’homme de cendres’ in 1986 and his second ‘Les sabots en or’ in 1989. He took part in the collective film ‘La guerre du Golfe, et après?, with a short film ‘C’est Sheherazade qu’on assassine.’
Filmografie/ Filmographie/ Filmography 1986 1989 1991 1992 1992 1997
32
L’homme de cendres Les sabots en or C’est Sherazade qu’on assassine (kortfilm/court-métrage/short) Bezness Les mains dans le plat (kortfilm/court-métrage/short) Bent Familia
BEZNESS Om te overleven speelt Rouda gigolo voor toeristen die op zoek zijn naar een beetje erotiek. Achter zijn van het westen afgekeken macholook, wordt hij verscheurd door twee tegenstellingen. Behoudsgezindheid en vernieuwing, traditie en modernisme botsen in hem. Deze film analyseert de dualiteit van dit deel van de Tunesische samenleving.
Pour survivre, Roufa fait le gigolo pour des touristes à la recherche d’un peu de beauté exotique. Mais ce côté macho occidentalisé ne l’empêche pas de se trouver en butte à des contradictions profondes. S’affrontent en lui conservatisme en ouverture, tradition et modernité. La dualité de tout une tranche de la société tunisienne est passée là au crible.
van Nouri Bouzid Tunesië, 1992, 100 min Frans gesproken/ondertiteld met Abdel Kechiche, Jacques Penot, Ghalia Lacroix verdeler: Cinémathèque des Trois Mondes
L’HOMME DE CENDRES
In order to survive, Roufa is a gigolo for tourists seeking exotic beauties. But this Westernised male side of his does not prevent him from finding himself torn between a profound contradiction. Conservatism and open-mindedness, tradition and mondernity clash inside him. The film analyses the duality of a sector of Tunisian society.
dinsdag 2 mei om 20 u: Botanique, Brussel dinsdag 9 mei 22.30 u: Studioke, Leuven
Hachemi, een jonge beeldhouwer in de oude stad Sfax gaat trouwen. De zaak wordt geregeld door zijn ouders. Het huwelijk doet hem nadenken over zijn leven, en vooral over een traumatische ervaring uit het verleden.
Hachemi, jeune sculpteur sur bois de la vieille ville de Sfax, est sur le point de se marier. L’union a été organisée par ses parents. Cet événement provoque en lui une remise en question de sa vie, de son passé d’ou ressurgit un pénible accident dont son ami Farfat a été également victime. A young sculptor will soon marry a bride chosen from him by his parents. This event confronts him again with a traumatising incident of his youth. van Nouri Bouzid Tunesië, 1986, 109 min Frans ondertiteld
zaterdag 6 mei om 20 u: Botanique, Brussel donderdag 11 mei 22.30 u: Studioke, Leuven
met Imed Maalal, Khaled Ksouri, Habib Belhadi verdeler: Cinémathèque des Trois Mondes
33
LICHT IN DE FILMDUISTERNIS
ABONNEER NU VOOR 2000 EN ONTVANG 3 NUMMERS GRATIS
â?? Ik abonneer mij op de jaargang 2000, stort vandaag nog op rekening 435-0304731-37 van KFL, Brussel, 1.300 fr en ontvang als geschenk de drie laatste nummers van F&T van jaargang 1999 â?? Ik zou graag kennismaken met Film, Video & Televisie; stuur me a.u.b. een gratis nummer naam en voornaam adres postnummer
gemeente
datum
handtekening
Terugsturen aan: F&TV - CM, abonnementendienst, Cellebroersstraat 16/bus 2, 1000 Brussel 02/546.08.10 - 02/546.08.19 - email: kfl.brussel@kerknet.be
SLAM De jonge rapper Ray Joshua, pacifist en dichter, werkt met kinderen in een wijk van Washington waar dealers heer en meester zijn. Op een dag wordt Joshua gearresteerd wegens het bezit van marihuana. Hij gaat de gevangenis in. De film bewijst, dankzij het uitzonderlijke talent van Saul Williams, dat de rap, wanneer die weigert zich te onderwerpen aan de diktaten van de muziekindustrie, een uiting van vrijheid is. Winnaar Caméra d’Or (Beste eerste film) en Prijs van het Publiek te Cannes 1998. Grote prijs Sundance Film Festival (1998, VS).
Le jeune rappeur Ray Joshua, pacifiste et poète, encadre des enfants dans un quartier de Washington connu pour être tenu par des dealers. Un jour, Joshua est arrêté en possession de marijuana et emprisonné. ‘Le film démontre, par la grâce du talent exceptionnel de Saul Williams, que le rap, quand il refuse de se soumettre aux diktats de l’industrie de disque, est une parole libératrice.’ (Le Nouvel Observatoire) Le Slam est un art oratoire à cheval entre le rap et la poésie. Il existe aux Etats-Unis des concours de slam, dont Saul Williams, l’acteur principal, est un spécialiste. Au même titre que l’essence du rap, le slam véhicule des paroles de révolte ou pour le moins d’évocatives des problèmes sociaux. Marc Lewin brings his experience as a documentarian to this authentic, higly charged drama about a talented young black poet who is arrested on petty drug charge. Brace yourself for a slam-dunk of a movie!
zaterdag 6 mei om 20 u: Studio 1, Leuven van Marc Lewin VS, 1998, 90 min Nederlands en Frans ondertiteld met Saul Williams, Sonja Sohn, Bonz Malone, Beau Sia verdeler: Pauline Pictures
ZONE RAP De hip-hop beweging die begon in de Verenigde Staten en daarna overwaaide naar Europa, heeft eveneens, op een heel natuurlijke manier, Afrika aangesproken. Zowel in Dakar als Abidjan drukken de rappers hun gevoelens uit over de moeilijkheden van het leven, geconfronteerd met zoveel economische, sociale en politieke problemen. Zij zijn de vertegenwoordigers van een Afrikaanse jeugd die vastbesloten is om er zich doorheen te slaan en uit hun miserie te geraken.
Le mouvement hip-hop, après avoir touché les Etats-Unis et l’Europe, a atteint l’Afrique. Les déclarations des musiciens s’emboîtent avec les images de la ville.
van Bouna Médoune Seye Senegal, 1999, 52 min (video) Wolof gesproken, Nederlands ondertiteld verdeler: Bevrijdingsfilms
Le hip-hop movement, after the United States and Europe, has reached Africa. The declarations of the musicians are mixed with images of the city.
vrijdag 28 april om 22 u: Botanique, Brussel maandag 8 mei om 20u: Pangaea, Leuven
35
FRANTZ FANON: BLACK SKIN, WHITE MASKS Frantz Fanon was psychiater en revolutionair. Hij was lid van het FLN en ambassadeur van de tijdelijke regering van de Algerijnse republiek. Hij was dichter en schrijver. Zijn hervormingsideëen waren scherp en zijn invloed op het wereldgebeuren mag vergeleken worden met die van Che Guevara en Malcolm X. Hij werd bewonderd door de Black Panters en de revolutionairen uit de derde wereld omdat hij met vuur het racisme en het kolonialisme aanklaagde. Hij schreef ‘Zwarte huid, blanke maskers’ en de ‘De Verworpenen der aarde’. Fanon overleed in 1961 op zesendertigjarige leeftijd.
Psychiatre et théoricien révolutionnaire, Frantz Fanon a été ambassadeur du Gouvernement provisioire de la République algérienne. Membre du FLN, poète, écrivain, il meurt à trente-six ans d’une leucémie en 1961. Sa pensée réformatrice est fulgurante, il peut être comparé par son influence mondiale à Che Guevara ou mieux encore à Malcolm X. Admiré des Black Panthers et des révolutionnaires du Tiers Monde, il a dénoncé avec passion le racisme et le colonialisme. Auteur de ‘Peau noire, masque blanc’ (1951) et ‘Les damnés de la terre’. The film uses the life and work of Afri-Caribbean psychiatrist Frantz Fanon to explore issues of identity and racism.
woensdag 10 mei om 20 u: Pangaea, Leuven
van Isaac Julien en Mark Nash Groot-Brittannië, 1996, 70 min (video) verdeler: Médiathèque des Trois Mondes
LEON G. DAMAS In deze film getuigt Léon G. Damas aan de hand van zijn gesprekken met Léopold Sédar Senghor en Aimé Césaire wat négritude betekende. Deze drie dichters, pioniers van de négritude, ontwikkelden een nieuwe manier van kijken, zien en verstaan van Afrika, van haar bewoners en de Afro-diaspora. Eerste prijs Festival Cinema Africano van Milaan, 1995 Prijs van de jury en van de kritiek, Festival van Kairo, 1996
Dans ce film Léon G. Damas témoigne de ce que fut la négritude à travers les entretiens de Léopold Sédar Senghor et d’Aimé Césaire. Ces trois poètes, précurseurs de la négritude suscitent une façon de regarder, de comprendre et de voir les divergences de l’Afrique, des Afriques. In ‘Léon G. Damas’, the poet explains what ‘négritude’ used to mean through conversations with Léopold Sédar Senghor and Aimé Césaire. These three poets, forerunners of ‘négritude’, put forward a way of understanding, seeing and looking at the differences of Africa and the various Africas. van Sarah Maldoror Guadeloupe, 1994, 24 min (video) verdeler: Sarah Maldoror
woensdag 10 mei om 20 u: Pangaea, Leuven
37
Sembene Ousmane
Mweze Ngangura
Med Hondo
Idrissa Ouedraogo
Youssef Chahine Haile Gerima
Sarah Maldoror
38
Kwami Mambu Nzinga
BYE BYE AFRICA In Afrika is het altijd moeilijk om een film te maken. Er is nauwelijks geld, er zijn praktisch geen faciliteiten en voor distributie is men aangewezen op filmhuisvertoningen en festivals buiten Afrika. Moussa Hassan (gespeeld door de maker Mahamet Saleh Haroun) is een in Frankrijk wonende filmmaker die na vijftien jaar terugkeert omdat zijn moeder is overleden. Hij wordt geconfronteerd met de economische crisis, waar ook de cinema onder te lijden heeft: de vele bioscopen uit zijn jeugd hebben plaats moeten maken voor videotheken. Haroun wil met zijn film doen nadenken over de Afrikaanse cinema en tevens de grenzen tussen documentaire en fictie verkennen.
van Haroun Mahamet Saleh Tsjaad, 1998, 86 min met Haroun Mahamet Saleh, Garba Issa, Aicha Yelena verdeler: Les productions de la Lanterne
N’Djaména. De retour au pays le cinéaste entreprend des repérages pour son nouveau film: un certain nombre de situations mettent alors en évidence les difficultés, nombreuses, auxquelles le cinéma est aujourd’hui confronté au Tchad. ‘Bye Bye Africa’ propose également une réflexion sur le statut particulier de l’image filmée en Afrique. N’Djaména. The filmmaker returns to his home country and goed locatin scouting for his next film. ‘Bye Bye Africa’ als looks at the special status of film in Africa.
woensdag 26 april om 22 u: Botanique, Brussel zondag 7 mei om 14 u: Studio 1, Leuven
LES DISEURS D’HISTOIRES Overal in Afrika wonen vertellers van verhalen. Waarom willen ze verhalen vertellen ? ‘Het is gewoon nodig, antwoordt iemand. Of ‘Ik kan gewoon niets anders,...’ zegt een andere cineast. Een documentaire over de stand van zaken van de Afrikaanse film.
De la terre des pharaons aux pays de l’ébène se cachent les diseurs d’histoires. Pourquoi vouloir raconter ? C’est absolument nécessaire’, répondra un des diseurs d’histoires. Un autre vous dira qu’il ne sait pas faire autre chose que des films’. Why want to tell a story ? A lot of westerners want us to make the images they want to see’... Africa needs to love itself. Today, Africa has to resist and the best weapon is its culture... its identity.
van Mohammed Soudani Italie/Zwitserland, 1998, 90 min
zaterdag 29 april om 11 u: MSI lokaal OO.28, Leuven
39
Anne-Laure Folly
Nejia Ben Mabrouk
Moussa TourĂŠ
Ingrid Sinclair
Isaac Julien
Belkacem Hadjdaj
Cheick Oumar Sissoko
40
Merzak Allouache
LE CINEMA AFRICAIN ? Een manifest of een momentopname ? Gedraaid tijdens het Fespaco-festival 99 heeft deze film slechts één ambitie: een stem geven aan diegenen die van cinema hun beroep hebben gemaakt. Wat ook de omstandigheden mogen zijn.
Manifeste ou mise au point ? Pas de quoi se réjouir à l’horizon 2000 pour de nombreux cinéastes d’Afrique, et pourtant... Tourné pendant le Fespaco 99, ce film n’a pour autre ambition que de donner la parole à ceux qui font du cinéma leur métier quelles qu’en soient les conditions. A manifesto or just in time ? This film was shot at the Fespaco-festival in 1999 and its sole ambition is to give a voice to those who have devoted their carreers to film making. Under whatever circumstances. F. Kotlarski Frankrijk, 1999, 6 min
woensdag 10 mei om 20 u: Studio 1, Leuven
LES PARIAS DU CINEMA ‘De situatie van de film in de wereld is een te ruime vraag.. Ik zou liever praten over mijn films, de films van Afrika en over hun verhouding tot de wereld...’. In het kader van het project ‘Een halve eeuw Locarno, nadenken over de toekomst’, werden zeven regisseurs, onder hen Idrissa Ouedraogo, uitgenodigd om hun visie over de toekomst van de cinema te vertellen in een kortfilm.
‘L’état du cinéma dans le monde est une vaste question.. Moi, je préfère parler de mon cinéma, des cinémas de l’Afrique, de leur relation avec le monde’. Dans le cadre du projet ‘Locarno demi-siècle, des réflexions sur l’avenir’, sept réalisateurs, dont Idrissa Ouédraogo, sont invités à exprimer leur vision du futur du cinéma à travers un court métrage. ‘The state of the cinema in the world is vast... I prefer to talk about my cinema, African cinema and their relation with the world..’
van Idrissa Ouédraogo Burkina Faso, 1997, 5 min verdeler: Ave - Brussel
woensdag 10 mei om 20 u: Studio 1, Leuven
41
Financiële Speculatie:
Het casino van de wereld Dagelijks wordt voor 1852 miljard $ (geen schrijffout) gespeeld op de internationale wisselmarkten. De geldhandelaren gokken op grove winsten door daling en stijging van de verschillende internationale munten. Dit casinospel scheurt uit zijn voegen en laat in het zog van haar succes de uitgeklede en uitgezogen economieën van landen als Brazilië, Thaïland, Maleisië, Rusland enzoverder achter. De politici kijken machteloos toe! Machteloosheid of politieke onwil? Informeer jezelf! Netwerk Vlaanderen biedt aan groepen een vorming rond financiële speculatie aan. Tijdens de vorming wordt dieper ingegaan op wat financiële speculatie is, wie er aan meedoet, hoe het in zijn werk gaat, enzoverder. Verder wordt aan de hand van voorbeelden uit de jaren ’90 (Aziatische crisis, Mexico-crisis, EMS-crisis) aangetoond op welke manier financiële speculatie de macht van de politieke wereld volledig overstijgt en sociale rampen veroorzaakt. Uiteindelijk wordt nagegaan of de Tobin taks de kloof zou kunnen dichten. Heb je met je groep zin om hierover een vormingsmoment te organiseren. Aarzel dan niet ons te contacteren! Voorkennis over financiële aangelegenheden, wisselkoersen enz. is niet nodig. Voor alle info kan je terecht bij Christophe Scheire of Frie De Greef op het Netwerksecretariaat, Vooruitgangstraat 333 b9, 1030 Brussel, tel.02/201.07.70 of per e-mail: axie@netwerk-vlaanderen.be Dansen en spelen rond Speculatie! In het najaar zal Netwerk ook een educatief spel rond dit onderwerp lanceren. Bovendien organiseren wij op zaterdag 30 september in de Vooruit te Gent (balzaal) een ‘financiële speculatie-fuif’. Niet zomaar een fuif, want in de loop van de nacht zullen de speculanten u plagen met hun onvoorspelbare kapriolen. Noteer deze eigenzinnige fuif alvast in je agenda!
Netwerk Vlaanderen vzw Vooruitgangstraat 333 - bus 9 1030 Brussel
Netwerk Vlaanderen vzw wil via informatie, vorming en acties de bestaande geldcultus doorprikken en de noodzaak van Anders Omgaan met Geld aantonen. Samen met andere organisaties en de inzet van vele vrijwilligers, wil Netwerk geld aanwenden als een middel tot verandering. Voor Netwerk is geld geen doel op zich, maar een instrument voor het bevorderen van een solidaire, duurzame, vredelievende en democratische samenleving. Vandaag werkt Netwerk samen met meer dan 400 initiatieven die bouwen aan deze – andere – samenleving. Website : http://www.xs4all.be/~netwvl
FEMMES ... ET FEMMES Casablance 1997. Zakia is TV-journaliste en presenteert een uitzending ten voordele van de vrouw. Haar passie en haar ondernemend karakter worden niet altijd bij haar collega’s geapprecieerd. Haar privéleven is evenmin rozegeur en maneschijn. In haar ontmoetingen met drie vriendinnen vindt ze kracht en solidariteit. Samen overwinnen ze de verrassingen van het leven. Een populaire en bitter-zoete komedie.
Casablanca 1997. Zakia est journaliste à la télévision et elle présente une émission en faveur des femmes. Sa passion et son caractère entreprenant ne sont pas toujours bien vus pas ses collègues. Sa vie privée non plus n’est pas toute rose. Sa rencontre avec trois de ses copines est l’occassion pour elle de redécouvrir la force des sentiments et de la solidarité.
van Saad Chraibi Marokko/Maroc, 1997, 98 min Frans ondertiteld met Mouna Fettou, Fatema Khair, Touria Alaoui, Salima Benmoumen
Casablanca 1997. Zakia is a television journalist and hosts a programme on women issues. Her passion and entreprising spirit are not always highly considered by her colleagues. Nor is everything a bed of roses in her private life. Meeting three old friends is the opportunity to rediscover the strength of affection and solidarity.
zondag 30 april om 16 u: Studio 1, Leuven
Filmografie Saad Chraibi (1952): De la vie d’un village (1978) - Paroles et expression (1980) - Absence (1982) - Chronique d’une vie normale (1990) - Fabula: cinq films pour cent ans (1995) - Femmes ... et femmes (1998)
LAZARUS Peter en zijn echtgenote, Ann zijn kinderloos en willen een kind adopteren. Wanneer ze het kind ophalen - ‘s nachts op een verlaten weg - blijkt het helemaal niet te gaan om het driejarig Aziatisch kindje dat ze verwacht hadden. Lazarus is veel ouder en van Afrikaanse afkomst... ‘’Lazarus’ is een afgrijselijk mooie film’. .../... Misschien wel de beste film uit de scholenprogrammatie van Gaasam Muda. Maar deze film werd nog te weinig gezien. Daar willen we iets aan doen.
Peter and his wife Ann are childless and want to adopt a child. When they are on their way to pick it up, in the middle of the night on a faraff road, the three year old asian child they had been expecting seems to have turned into a much older african boy named Lazarus.
van Waldemar Dziki Polen, 1993, 89 min Engels gesproken - Frans ondertiteld verdeler : Jekino
zondag 7 mei om 20 u: Studio 1, Leuven
43
L’AUTRE Adam en Hanane zijn waanzinnig verliefd. Zij is een jonge Egyptische journaliste van bescheiden komaf die meewerkt aan een campagne tegen de rijke elite, want in Egypte is de corruptie alomtegenwoordig. Amerikaanse belangen infiltreren in de lucratieve toeristische sector van het land. Adams superrijke ouders en hun kennissen in overheidskringen spelen hierin een hoofdrol. Adams moeder is dan ook vastbesloten de relatie van haar zoon te dwarsbomen. Chahine maakte een typisch Egyptisch melodrama, met alle ingrediënten, een mengeling van een soap, musical en gangsterfilm.
van Youssef Chahine Egypte, 1999, 106 min. Arabisch gesproken - Nederlands ondertiteld met Nabila Ebeid, Mahmoud Hemeida, Hanane Tork, Hani Salama en Edward Said verdeler: Alternative Films
Adam en Hanane sont tombés passionément amoureux. La jeune Egyptienne, de milieu modeste, est journaliste. Elle veut dénoncer l’enrichissement d’une élite arrogante au dépens du peuple: la corruption règne en maître, les Américains tentent de faire main basse sur la manne touristique du pays. Adam and Hanane are in love with each other. She, an Egyptian of modest parents, is a journalist. She works for a campaign against a wealthy elite which has thrived by plundering its own people.
zaterdag 6 mei om 22 u: Botanique, Brussel maandag 8 mei om 20 u: Studio 1, Leuven
Youssef Chahine
45
ALGER-BEYROUTH POUR MEMOIRE Tussen de ruines en het puin van Beiroet ontmoeten Rachid en Laurence elkaar. Hij is een Algerijns journalist, gevlucht voor het geweld van de integristen in zijn land. Zij is een Libanese met een Frans paspoort. Ze bezoekt de oorlogsplaatsen, waar haar vader het leven verloor. Uit deze toevallige ontmoeting groeit een intense passie. Laurence wil Rachid ten alle prijze meenemen naar Frankrijk, maar hij kan zich niet losmaken van een verleden dat hem nog steeds kwelt. Algerije en Beiroet, twee plaatsen die symbool staan voor het geweld en de broederstrijd tussen de arabische volkeren.
L’exil à Beyrouth de Rachid, un journaliste algérien victime de la persécution des intégristes. Dans les ruines et les décombres de la ville, Laurence, Française d’origine libanaise, revient, sur les lieux de la guerre ou son père a perdu la vie. Algérie et Beyrouth, deux villes qui symbolisent la violence et la lutte fratricide du peuple arabe. The exile in Beirut of Rachid, an Algerian journalist, persecuted by the fundamentalists. Amidst the ruins and the rubel of the city, a French woman of Lebanese origin, Laurence, returns to the places of the civil war where her father lost his life. A chance meeting gives rise to a few days of intense passion. van Merzak Allouache Algerije, 1998, 90 min. Frans ondertiteld met Fabienne Babe, Georges Corraface, Hocine Choutri,...
zaterdag 6 mei
om 22.30 u: Studioke, Leuven
GENET A CHATILA Documentaire over de Franse schrijver Jean Genet en zijn relatie met het Palestijnse volk. Genet bezoekt Chatila één dag na de massamoord in september 1982. Hij beslist om een boek te schrijven, het bekende ‘Un captif amoureux’. Het wordt zijn laatste boek.
Film documentaire sur le poète français Jean Genet et ses relations avec le peuple Palestinien. Genet visite, un jour après le massacre en septembre 1982, le camp de Chatila près de Beyrouth. Il décide d’écrire un livre ‘Un captif amoureux’. A documentary about the French poet Jean Genet and his relations with the people of Palestine. One day after the september 1982 massacre at the refugee camp of Shatila in Beirut, Genet visits the camp. He decides to write a book.
van Richard Dindo Zwitserland, 1999, 105 min
dinsdag 9 mei om 20 u: Pangaea, Leuven
47
Stophet onrecht voorĂ lles st pt Via Via
Naamsesteenweg Heverlee Wereldsolidariteit komt optel : voor( ) de rechten van
mannen, vrouwen enOpen kinderen de derde ma invrij u wereld. u zat u u Voor zij die nog steeds geen verweer zon hebben u u tegen uitbuiting, kinderarbeid, te lage lonen, en de voortdurende schending van hun rechten als mens. Steun de derde wereld in haar strijd tegen het onrecht. Help Wereldsolidariteit de krachten te bundelen. Voor een 100% rechtvaardige wereld.
799-5500000-05 SAMEN TEGEN SOCIAAL ONRECHT Wereldsolidariteit Haachtsesteenweg 579 - Postbus 20, 1031 Brussel Tel.: 02/246.36.71 • Fax: 02/243.78.53
THE SCHOOLMASTER Een Pools onderwijzer verzeilt na WO II in Zuid-Afrika. Hij moet lesgeven in een kleine afgelegen dorpsschool aan de kinderen van de “bijwoners” (afstammelingen van de eerste Hollandse kolonisten). De grote Engelse grondbezitters kijken echter met verachting neer op de “bijwoners” en de kaffers (zwarten). De onderwijzer die in Europa de gevolgen van rassendiscriminatie aan de lijve heeft gevoeld, probeert de gelijkheidsbeginselen bij de bevolking over te brengen. Het leidt tot een drama.
Un jeune maître polonais est en poste dans une école dans la campagne de l’Afrique du Sud. Il trouve l’intolérance raciale forte. Le première sortie mondiale du film n’a pas été autorisée en Afrique du Sud. A young teacher from Poland is posted to a school in rural South Africa. He finds racial intolerance.
van Jean Delbeke Zuid-Afrika, 1989, 98 min Nederlands ondertiteld met Jürgen Prochnow, Elsa Fourie, Lida Botha distributie: Fivitel
dinsdag 18 april om 20 u: Sudio, Diest
BYE-BYE Ismaël, 25 jaar, komt aan in Marseille met zijn kleine broer Mouloud, 12 jaar. Zij verlieten hun woonst na een familiaal drama, waar Ismaïl zich schuldig voor voelt. Zij wonen enkele dagen bij familie, de tijd om zich te organiseren om het vertrek van Mouloud naar Tunesië om zijn ouders te vervoegen, die vertrokken waren na het drama. Mouloud weigert echter te vertrekken.
Ismaël, 25 ans, arrive à Marseille avec son jeune frère Mouloud, 12 ans. Ils quittent Belleville suite à un drame familial dont Ismaël porte la culpabilité. Ils s'installent quelques jours chez leur oncle et sa famille; le temps d'organiser le départ de Mouloud au pays ou il doit rejoindre ses parents, retournés au 'bled' à la suite du drame. Mouloud refuse de partir. Prix de la Jeunesse Festival Cannes 1995
van Karim Dridi Frankrijk, 1995, 115 min met Sami Bouajila, Nozha Khouadra, Ouassini Embarek verdeler: Cinélibre
woensdag 10 mei om 22.30 u: Studio 1, Leuven
49
AFRIKA SPECIALIST
Nederlandstalig begeleide hotel- en kampeerreizen. Escorted self-drive, Camping-safari’s en programma’s op maat.
ARTI MARA Arti Mara
Groothandel in handgemaakte producten uit Marokko en elders.
Lammerstraat 19 - 9000 Gent Telefoon: 09/225 80 90 Fax: 09/225 76 96
Diestsesteenweg 104 3010 Leuven
footprints.afrika@pophost.eunet.be
tel./fax. 25.28.90
BAL POUSSIERE Demi-Dieu (Halfgod) is een rijke en almachtige boer die de plak zwaait in een dorp. Hij heeft al vijf vrouwen. Op een dag ontmoet hij Binta, een jonge humaniorastudente uit Abidjan. Demi-Dieu wil met haar trouwen om zo elke dag van de week over een andere vrouw te kunnen beschikken. Binta komt uit de grootstad en wil zich niet zomaar onderwerpen aan de gebruiken van het dorp...
Demi-Dieu a déja cinq femmes. Il décide un jour d’en épouser une sixième afin d’harmoniser sa semaine: une femme pour tous les jours de la semaine sauf le dimanche, jour de repos ou jour de récompense pour celle qui aura eu ‘le meilleur comportement’.
van Henri Duparc Ivoorkust, 1988, 91 min, Nederlands ondertiteld met Bakary Bamba, Tchelly Hanny, Naky Sy Savane
Binta is a schoolgirl who lives in her uncle’s house and spends all her spare time cooking and cleaning. When she finally complains to her uncle about the way she’s treated at home, Binta is sent away to her father’s village where she meets a fifty year old man who is nicknamed Half-God...
woensdag 3 mei om 14 u en om 20 u : Vlaams Filmmuseum, Leuven
NAIM AND WADEE’A ‘Naim and Wadee’a’ van de jonge, vrouwelijke cineaste Najwa Najjar is een documentaire over Jaffa voor 1948. Het toont het sociale leven in Jaffa doorheen het portret van een christelijk Palestijns koppel.
‘Naim and Wadee’a’, un court métrage du jeune Palestinienne Najwa Najjar. Une documentaire sur Jaffa avant l’occupation Israelienne en 1948. van Najwa Najjar Palestina, 1999, 20 min
‘Naim and Wadee’a’ by the young female filmmaker Najwa Najjar is a documentary on Yaffa before 1948. It explores social life in Yaffa through a miniature portrait of a Christian Palestinian couple.
Engels gesproken
dinsdag 9 mei om 20 u: Pangaea, Leuven
YOUNG SOUL REBELS Engeland, zomer 1977, de week van The Jubilee, het zilveren jubileum van de Britse vorstin. Aan de vooravond van het jubileum ‘cruised’ een zwarte jongen in het park op zoek naar sex en wordt vermoord. De enige getuige is de ghettoblaster die bij het toeval het gebeuren opneemt. De moord laat de zwarte gemeenschap niet onberoerd. Dat geldt ook voor Chris en Caz, sinds hun jeugd matjes en samen de beheerders van piratenzender ‘Soul Patrol’ waarmee ze de nieuwste soulplaten de Londense ether insturen.
England, summer of 1977, the week of the Jubilee, the silver jubilee of the British Queen. At the eve of this joyous event, a black boy cruising the park looking for sex gets killed. Only witness: his gettoblaster that by accident registered the whole happening. The murder shocks the black community, as well as Chris and Caz, friends since forever, and managers of the pirate radio 'Soul Patrol', that tramsmits the latest soul records to London.
van Isaac Julien Groot-Brittannië, 1991, 103 min Nederlands ondertiteld met Valentine Nonyela, Mo Sesay, Dorian Healy verdeler: Cinemien
vrijdag 12 mei om 20 u: Studio 1, Leuven
51
Bergwandeltochten - Avontuurlijke Trekkings - Verre reizen
Moeten er dan palmbomen in het paradijs staan? Vraag de gratis brochures: O Europa O Verre reizen Naam: Adres: Opsturen naar Te Voet, Sint-Jozefstraat 82, 2018 Antwerpen T 03/218 86 67 • F 03/281 14 43 • www.tevoet.be • tevoet@skynet.be
La Royale Hotel Grand Café (tegenover het station) Martelarenplein 6 3000 Leuven tel: 016/22 12 52
Van harte welkom in Leuven Soyez les bienvenues à Leuven Herzlich Wilkommen in Leuven Hearty welcome in Leuven
LE CRI DES HOMMES 1957: Tijdens de Franse bezetting van Algerije kent de repressie tegen de vrijheidsstrijders van het FLN een hoogtepunt, met intimidaties, folteringen en publieke executies. De politieagenten Ikhlef en Rubio, van respectievelijk Algerijnse en Italiaanse afkomst, zijn al jaren goede vrienden. Door de loop van de gebeurtenissen komt hun vriendschap onder vuur te staan.
Pendant l’occupation Francaise d’Algérie, Ikhlef et Rubio, deux amis policiers se retrouvent dans les camps opposés. Ikhlef ne supporte plus le comportement de ses supérieurs et se rallie avec le FLN. Rubio reste policier.
van Okacha Touita Algerije/Frankrijk, 1999, 100 min
During the French occupation of Algeria, Ikhlef and Rubio, two police officers find themselves on two opposite sides. Ikhlef end sides with FLN while Rubio remains police-officer.
met Miloud Khetib, Jean-Yves Gautier, Yan Brian, Claude Petit, Chafia Boudraa verdeler: Les films du Phoenix
zaterdag 29 april mei om 20 u: Botanique, Brussel zondag 7 mei om 16 u: Studio 1, Leuven
TGV TGV is een snel camionnetje, dat Dakar (Senegal) verbindt met Conakry (Guinée). Rambo is de chauffeur. Voor het vertrek worden Rambo en zijn passagiers gewaarschuwd voor de gevaren. Enkel een tiental passagiers besluiten om het avontuur met Rambo en Demba te riskeren.
TGV est le nom donné à un bus peint en vert, jaune et bleu avec des inscriptions: ‘Plus vite que le TGV, tu exploses’. Le TGV assure la liaison Dakar - Conakry. Mais à la frontière les Bassaris se sont révoltés... TGV is a express bus driven by Rambo which goed from Dakar to Conakry. Before departure, Rambo and his passengers are warned of a danger: the ‘Bassaris’ are revolting at the guinean border... van Moussa Touré Senegal, 1998, 90 min Nederlands ondertiteld met Makéna Diop, Bernard Giraudeau, Philipine Leroy-Beaulieu, Omar Seck verdeler: Elizafilms
zondag 30 april om 22 u: Botanique, Brussel woensdag 10 mei om 20 u: Studio 1, Leuven
53
Scholenvoorstelling De drie festivals met aandacht voor de niet-Westerse film die jaarlijks te Brugge, Turnhout en Leuven plaats vinden, stellen een zorgvuldig en representatief overzicht samen van de filmproductie in Afrika, Azië en LatijnsAmerika. De festivals bieden eveneens een educatief luik aan. Onder de gezamenlijke noemer GAASAM MUDA (letterlijk : schaduwen snijden) kunnen leerkrachten kennis maken met 12 films uit vier continenten. Bij elke film is zowel voor de leraar als voor de leerling een pedagogisch dossier samengesteld. Tijdens het AFRIKA FILMFESTIVAL vertonen we in Aarschot, Diest, Haacht, Tervuren en Dilbeek een aantal films voor lagere schoolkinderen en scholieren. Meer informatie bij de verantwoordelijke van de diverse steden.
Algemene informatie over deze pedagogische dossiers: Gaasam Muda pa de Warande Warandestraat 42 2300 Turnhout tel.: 014.41.94.94 fax.: 014.42.08.21
Het alternatief, waar Mensenbroeders haar netwerken rond opbouwt, is een solidaire economie. Hierbij is de economie verweven in het maatschappelijk weefsel en gaat ze uit van de noden en de behoeften van de samenleving. Hiervoor moet een mundiaal, sociaal sturingssysteem worden hersteld of uitgewerkt, dat echter aangepast moet zijn aan verschillende maatschappelijke en culturele contexten. Bij dit alles gaat de aandacht zowel naar Noord als naar Zuid.
Mensenbroeders Diestsesteenweg 104 3010 Kessel-Lo Tel.: 016/35 61 72 • fax: 016/35 61 73 • e-mail: mensenbroeders@ngonet.be
54
KIRIKOU EN DE HEKS Een klein ventje wordt geboren, en zegt ‘Ik heet Kirikou’. De minuscule Kirikou komt ter wereld in een Afrikaans dorp, waarop de heks Karaba een verschrikkelijke vloek geworpen heeft: de bron is uitgedroogd, de dorpsbewoners worden afgeperst, de mannen worden gekidnapt en verdwijnen op geheimzinnige wijze. ‘Zij eet ze op’, beweren de dorpelingen bevend van schrik... Na enkele fantastische avonturen komt Kirikou aan het Verboden Gebergte. Daar wacht de Wijze Man hem op die het geheim van de heks kent... Een Afrikaanse legende voor allen op muziek van Youssou N’Dour.
van Michel Ocelot België/ Frankrijk/ Senegal, 1998, 70 min originele muziek van Youssou N’Dour Nederlands gesproken verdeler: Progres-Films
Sorti très tôt de ventre de sa mère, Kirikou est minuscule, mais cela ne l’empêche pas de s’attaquer à la sorcière qui a jeté un sort sur son village. Un conte africain pour tous sur une musique de Youssou N’Dour. Kirikou n’est pas grand mais il est vaillant: miniscule petit garçon d’un village africain dominé par une méchante sorcière, il n’a de cesse de délivrer les siens et de chercher le secret qui rend cruelle cette femme si belle. Un ravissement des yeux, de l’humour et des aventures: une belle réussite du dessin animé. Kirikou is born in a small African village which is under the spell of Karaba, a terrible sorceress. Music from Youssou N’Dour.
zaterdag 29 april om 14 u: Botanique, Brussel zondag 30 april om 14 u: Studio 1, Leuven zaterdag 13 mei om 14 u: Westrand, Dilbeek
LUMIERE NOIRE Frankrijk midden jaren '80. Het land is in een angstpsychose gedompeld. Bomaanslagen rond en in Parijs en een steeds meer nadrukkelijk naar boven komende vreemdelingenhaat klinken in de berichtgeving van de media door. Op een avond schieten politiemannen, zonder enige aanwijsbare reden een automobilist neer. De medeinzittende wordt gevraagd deze vergissing van de politie in de doofpot te stoppen. Ondanks grote druk en ontoelaatbare bedreigingen van de politiediensten beslist hij zelf op onderzoek te gaan. Eén van de getuigen blijkt een vluchteling te zijn die op punt staat uitgewezen te worden.
Le sixième long métrage de Med Hondo. Un polar noir, forcément noir.
van Med Hondo Mauretanië, 1994, 104 min Frans gesproken, Engels ondertiteld
France in the middle of the eighties. The country is submerged in a psychosis of fear because of relentless bombattacks, and a mounting hatred toward foreigners. On evening a car driver gets shot down without any cause by the police. The passenger sitting in that same car is summoned to cover up the mistake. He embarks on his own quest for the truth. One of the witnesses to the crime seems to be a refugee, on the brink of being expelled from France.
vrijdag 28 april om 20 u: Botanique, Brussel maandag 8 mei om 22.30 u: Studioke, Leuven
55
50 JAAR ISRAEL. Vergeten aspecten. Pijnlijke feiten.
SOEMOED
Het VPK geeft samen met het Nederlands Palestina Komitee het tweemaandelijks magazine SOEMOED uit. Een uniek boek. Verkrijgbaar bij EPO en de betere boekhandel. voor meer info: Vlaams Palestina Komitee Paleizenstraat 90 1030 BRUSSEL tel.: 02.242.43.41 fax.: 02.245.85.83
Soemoed betekent vastberadenheid of standvastigheid. De Palestijnse gemeenschap gebruikt dit begrip om de strijd voor het behoud van het land en voor de terugkeer naar Palestina te karakteriseren. Soemoed is het enige magazine in Vlaanderen dat systematisch het Palestijns-Israëlisch conflict becommentarieert. Dit slechts voor 750 fr.
“MAGNALIA LOQUENTES” International Translation Languages
1. Vertaalwerk: Vertaling van teksten uit alle vakgebieden, van en naar alle grote wereldtalen, dit in samenwerking met een internationaal netwerk van vertalers. 2. Talen: Op maat gespecialiseerde taalcursussen (Engels, Frans,...) privé of in beperkte groepen; 3. Communicatie: Copy writing van teksten en documenten van elke aard en voor eender welk doel; ontwerp, realisatie, traditionele of virtuele vormgeving van tekst- en/ of grafisch materiaal; correctie, nazicht, verbetering van de meest uiteenlopende teksten in eender welke taal.
Volmolenlaan 2 - 3000 LEUVEN Tel./ Fax.: (32) 16 - 22.13.28 HRL: 99.718
LA GENESE Het Oude Testament even opfrissen. Ezaü, zoon van Isaac en Rebecca, lag reeds in de moederschoot overhoop met zijn tweelingsbroer Jacob. Dit verbeterde er niet op toen de slimmere Jacob zijn broer voor de prijs van een linzenschotel diens eerstgeboorterecht ontfutselde. De recente Afrikaanse geschiedenis van oorlogen, genocide, etnicisme,... wordt in een bijbels kader geplaatst.
Un épisode de la Genèse témoigne de la haine fratricide qui régnait entre les clans de Jacob, Esaü et Hamor, trois cents ans après le déluge et l’Arche de Noé. En traitant l’épisode biblique comme une parabole contemporaine, le réalisateur de ‘Nyamanton’ et ‘Finzan’ replace le problème actuel des conflits ethniques dans l’histoire de l’humanité. van Cheick Oumar Sissoko Mali, 1999, 102 min. Bambara gesproken, Nederlands ondertiteld
In ‘Genesis’ Cheick Oumar Sissoko discovers insights into one of the most urgent problems facing Africa and indeed the world - fratricidal strife - by returning to the biblical account of its origins.
met Sotigui Kouyaté, Salif Keita, Balla Moussa Keïta verdeler: Nederlands Filmmuseum
dinsdag 9 mei om 20 u: Studio 1, Leuven
ARAK Al-BALAH (LA SUEUR DES PALMIERS) Uit de eindeloze zandvlakte komt een karavaan naar een klein oasedorpje in Boven-Egypte. De leider van de bende spreekt de menigte toe en belooft de mannen rijkdom als ze met hem meegaan. Iedereen volgt de karavaan, behalve de jonge Ahmed, die te zeer met zijn eigen droom bezig is: het beklimmen van de hoogste palmboom. Voor de rest zijn alle mannen uit het dorp verdwenen. De dorpsvrouwen zien Ahmed beetje bij beetje als de man van het dorp.
Le chef d’une caravane qui traverse une oasis de Haute Egypte promet la richesse aux hommes du village si ceux-ci l’accompagnent. Ce que font tous les villageois, à l’exception d’Ahmed, trop occupé à poursuivre son rêve. Il veut grimper au sommet du plus haut palmier. Tous les hommes partis, les femmes du village se reposent de plus en plus sur Ahmed... The leader of a caravan passing a village in an Upper-Egypt oasis promises the village men wealth if they come with him. All the villages do so, except young Ahmed, who is too busy pursuing his own dream. He wants to climb the highest palm tree. All the men have left, so the women in the village rely more and more on Ahmed... van Radwan el-Kashef Egypte, 1998, 110 min Nederlands ondertiteld met Sherihan, Mohammed Nagati, Fayza Amasaib verdeling: Bevrijdingsfilms
vrijdag 5 mei om 22.30 u: Studioke, Leuven
57
CHIENS ERRANTS Eenmaal per jaar worden in bepaalde steden van Marokko de straten van loslopende honden gezuiverd. De gegoede bewoners met een eigen woning houden hun geliefde dieren angstvallig thuis. Voor de anderen is er geen pardon.
Une bergère, un clochard et les chiens errants sont les seuls à rester dans la rue lorsque les féroces employés de la fourrière procèdent à l’abattage. Un court métrage à l’impact très fort. A sheperd girl, a vagabond and stray dogs are the only living beings in the streets on the day that the ferocious dog-catchers come to town to slaughter. A very short film with a strong impact.
van Yasmine Kassari Marokko, 1995, 7 min
donderdag 4 mei om 20 u: Botanique, Brussel vrijdag 5 mei om 20 u: Botanique, Brussel zondag 7 mei om 20 u: Studio 1, Leuven
LA FALAISE De jonge Hakim en zijn broer klimmen graag over de muur van hun stad om hier en daar een klusje te verrichten. Op het kerkhof witten ze een tombe met kalk terwijl ze nadenken over een begrafenisstoet. Aan de blinde verkoper van sterke dranken proberen ze de lege flessen terug te verkopen die ze her en der verzamelden.
Le jeune Hakim et son frère aiment franchir les remparts de la ville pour accomplir des petits travaux. Young Hakim and his brother love crossing the city walls to do little jobs here and there.
van Faouzi Bensaïdi Marokko, 1998, 18 min.
zaterdag 29 april om 20 u: Botanique, Brussel maandag 8 mei om 20 u: Studio 1, Leuven
met Adel Allouache, Mehdi Allouache
MWANA MBOKA, DE ZOON VAN HET LAND Op een dag redt Mwana Mboka het leven van een minister. Zijn leven verandert plotseling. Een Congoleze film over de straatkinderen van Kinshasa.
Mwana Mboka c’est le titre du film, c’est aussi le nom de son personage principal, un gamin des rues comme il y en a des milliers dans toutes les grandes villes africaines. This movie shows the life of Mwana Mboka, a streetkid of Kinshasa, whose life changes when he saves the life of a minister.
van J.M. Kibushi Ndjate Wooto Democratische Republiek Congo, 1999, 14 min. Nederlands ondertiteld
58
zaterdag 29 april om 14 u: Botanique, Brussel zondag 30 april om 14 u: Studio 1, Leuven maandag 8 mei om 20 u: Stuc, Leuven dinsdag 9 mei om 22.30 u: Stuc, Leuven
AGHUY Aghuy, een jongen van twaalf leeft samen met zijn oudere zus. Zijn ouders leven in Congo in crisis en zijn niet langer meer in staat om geld op te sturen. Aghuy wordt van school gegooid. 1ste prijs voor de beste kortfilm van het recente Festival Cinema Africano 2000 van Milaan.
Aghuy, un petit garçon de douze ans vit avec sa grande soeur. Leurs parents sont là-bas, dans ce Congo en crise et ne peuvent plus subvenir à leurs besoins. Aghuy est renvoyé de l’internat et découvre le monde sous des angles obscurs. Aghuy is a small boy of 12 years old who lives together with his sister. Their parents are back in Congo, in deep crisis, unable to send money to their children. Aghuy is kicked from his school and sets out to discover the world from a dark angle. van Djo Munga Wa Tunda Congo/België, 1998, 17 min Nederlands en Engels ondertiteld
woensdag 3 mei om 20 u: Botanique, Brussel vrijdag 12 mei om 20 u: Studio 1, Leuven zaterdag 13 mei om 20 u: Studio 2, Leuven
TROIS FABLES A l’USAGE DES BLANCS EN AFRIQUE Drie kortfilms die samen worden aangeboden : ‘De blanken amuseren zich’, ‘Veel geluk Trophy’ en ‘De kinderen van de luipaard’.
‘Les blancs s’amusent’, ‘Bonne chance Trophy’ en ‘Les enfants du guépard’, trois court métrages de Luis Marques et Claude Gnakouri. van Claude Gnakouri en Luis Marques Frankrijk/Ivoorkust, 1998, 17 min Frans gesproken
Three short films about white people in Africa.
donderdag 27 april om 20 u: Botanique, Brussel donderdag 11 mei om 20 u: Studio 1, Leuven
PREMIER NOEL In de jaren ’60 komt Rafik, een Tunesisch jongetje van zeven, aan in Frankrijk. Op school leert hij over de Kerstman. Thuis vertelt hij aan zijn familie het wonderlijke verhaal van de kerstnacht. Na een korte aarzeling schrijft de familie een brief aan de kerstman. Zij bouwen een schouw, eten kalkoen en wachten op de komst van de man met de witte baard...
Dans les années soixante, Rafik, un garçon tunisien de 7 ans arrive en France. A l’école, il apprend l’existence du Père Noël. De retour chez lui, il raconte à sa famille la fabuleuse histoire de la nuit du 24 décembre. Après une légère hésitation, la famille écrit une ‘lettre au Père Noël’, construit une cheminée, mange la dinde, et attend l’arrivée de cet homme à la barbe blanche... In 1960, Rafik, a 7 years old Tunisian boy arrives in France where he discovers that there is such thing as Santa Claus.
van Kamel Chérif Tunesië/Frankrijk, 1999, 15 min Frans gesproken
dinsdag 2 mei om 20 u: Botanique, Brussel dinsdag 9 mei om 20 u: Studio 1, Leuven
59
originele keramiek
maria teresiastraat Leuven /
OCIC wenst het Afrika Filmfestival proficiat voor zijn vijfde editie.
Het Festival cinema Africano Milano steunt het Afrika Filmfestival Het Festival Cinema Africano Milano wordt sinds 1991 georganiseerd door COE (Centro Orientamento Educativo). Op de 10de editie 24/30 maart 2000 werd de grote prijs voor de langspeelfilm toegekend aan ‘La Genese’ van Cheick Omar Sissoko (Mali). De prijs voor de beste kortfilm ging naar de Congolese/Belgische film ‘Aghuy’ van Munga Tunda Djo.
COE - Via Lazzaroni, 8 - 20124 Milano. tel.: 39.02.66.96.258. http://www.peacelink.it/users/coe.
OCIC L’organisation Catholique Internationale du Cinéma et de l’audiovisuel
promoot de Afrikaanse film sinds de onafhankelijkheid van de diverse Afrikaanse landen, via • filmfestivals en videoforums • publicaties en colloquia Saffierstraat 15, 1030 Brussel tel.: 02.734.42.94 fax.: 02.734.32.07 http://www.ocic.org
DE AFRIKAANSE FILM HEEFT RECHT OP BESTAAN
Le cinéma africain: le droit à l'existence
De meningen terzake van Baba Hama, de verantwoordelijke voor het festival in Ouagadougou, en Richard Ishmail, directeur voor de Zuid-Afrikaanse filmmarkt.
Qu'en pensent Baba Hama, directeur du festival de Ouagadougou et Richard Ishmail, directeur du marché sud-africain du film Sithengi (The Southern African International Film & Television Market) à Johannesbourg.
In 1966 werd Filip Sawadogo, na gedurende meer dan 10 jaar het festival van Ouagadougou (FESPACO) te hebben geleid, in Parijs tot ambassadeur benoemd. Hij verzorgt er de diplomatieke betrekkingen met Frankrijk, Spanje en Vaticaanstad. Bij FESPACO werd zijn functie opgevolgd door Baba Hama. Een discreet, maar hartelijk man. Met levendige ogen en zeer bereid tot een gesprek. Het volgende vraaggesprek is het resultaat van verscheidene ontmoetingen in de loop van 1998. Begin 1999 spraken we eveneens met Richard Ishmail, die directeur is van de The Southern African International Film & Television Market, de grootste markt terzake. We hebben onze beide gesprekspartners dezelfde vragen voorgelegd.
Après avoir dirigé le festival de Ouagadougou (Fespaco) pendant plus de dix ans, Filip Sawadogo a été nommé ambassadeur à Paris en 1996. Il s'occupe des relations diplomatiques avec la France, l'Espagne et la Cité du Vatican. Baba Hama lui a succédé au Fespaco. C'est un homme discret, mais jovial, avec des yeux brillants et qui est très accessible pour une conversation. Cette interview est le résultat de plusieurs rencontres au courant de l'année dernière. Début 1999, nous avons également rencontré Richard Ishmail, directeur du plus grand marché sud-africain de la télévision et du cinéma à Johannesbourg.
AFFL: Is cinema een belangrijke zaak voor Afrika?
AFrika Filmfestival (AFF): Le cinéma est-il important pour l'Afrique?
Baba Hama: Uiteraard, maar niet alleen voor Afrika. Zoals elk visueel product belicht de cinema de realiteit op een specifieke manier. Vandaag worden de Afrikanen overspoeld door de media en door beelden, die niet door Afrikanen zijn gemaakt. Het grootste deel van de beeldvorming over Afrika, dat van buiten het continent komt, geeft nogal een voorgeprogrammeerde kijk weer vanwege zijn makers, die geen Afrikanen zijn. In Afrika produceren grote instellingen zoals de UNESCO, zelfs de meeste NGO’s, of Westerse televisieketens, beelden die ze over de hele wereld verspreiden. Maar die beelden worden “neutraal” gehouden en ze ontberen elk kritisch perspectief. Vaak verheerlijken ze de aanwezigheid en het werk van die instellingen. Hun visie beantwoordt niet of amper aan de werkelijke situatie in Afrika. Dat is evenwel een waarheid die overal geldt. Vandaag wordt de wereld overheerst door media, die beelden verspreiden waarin de werkelijkheid vanuit een zeer smal standpunt wordt bekeken. Die globalisering brengt een enorme verenging van ons begrip van de werkelijkheid mee. Hoe meer uiteenlopende opinies over de werkelijkheid, hoe meer die genuanceerd wordt. Daarom moeten we over een eigen audiovisuele industrie beschikken en de kans krijgen om zijn producties te bekijken. Richard Ishmail: Het bestaan van een eigen Afrikaanse filmproductie is inderdaad zeer belangrijk. Niet alleen voor de ontspanning van het volk, om het in staat te stellen zijn dagelijkse miserie te ontvluchten, maar ook omdat die films en beelden op de ene of andere manier een reflectie over onszelf vormen. De cinema is in feite het resultaat van alle kunstvormen en dus van de creativiteit. In Afrika krijgen we via de media dagelijks beelden voorgeschoteld, die in het geheel niet aan ons dagelijks leven beantwoorden. Wij hebben films nodig in de mate dat we met onze eigen beelden in onze eigen media aanwezig moeten zijn. De taal van de media en de beelden is zeer belangrijk, omdat die drager is van een culturele, politieke, sociale e.a. betekenis. Vele jonge Afrikanen hebben dat begrepen en zij hechten dus meer en meer belang aan de media. voor hen betekent beelden produceren een manier om zich uit te drukken. Het promoveren van de meest diverse audiovisuele producten staat dan ook gelijk aan het promoveren van de creativiteit van onze jongeren. Het is in de media dat wij onze vrijheid zullen winnen of verliezen.
Baba Hama: Evidemment, mais pas seulement pour l'Afrique. le cinéma comme n'importe quel produit visuel porte un regard particulier sur la réalité. Les Africains sont actuellement inondés par les médias, par des images qui sont essentiellement fabriquées par des nonAfricains. La plupart des images de l'Afrique vues en dehors du continent donnent plutôt une vue préprogrammée par leurs producteurs, qui ne sont pas des Africains. De grandes institutions comme l'UNESCO, et même la plupart des ONG, ou des télévisions occidentales produisent des images en Afrique pour les diffuser dans le monde entier. Mais elles sont 'neutralisées', démunies de toute perspective critique. Elles glorifient souvent la présence et le travail de ces institutions. Leur vision ne correspond pas ou guère à la situation réelle de l'Afrique. Mais ceci vaut pour tout. Aujourd'hui le monde est submergé par des médias qui diffusent des images montrant la réalité d'un point de vue très restreint. Cette globalisation réduit énormément la compréhension de la réalité. Plus il y a d'opinions divergeantes sur la réalité, plus on est compable de la nuancer. Pour cette raison, nous devrions avoir notre propre industrie audiovisuelle et l'opportunité de voir ces productions. Richard Ishmail: Oui, l'existence d'une production cinématographique propre en Afrique est très importante. Non seulement pour la distraction du peuple afin qu'il puisse fuir la misère quotidienne, mais parce que ces films et ces images ont d'une manière ou d'une autre une réflexion sur nous mêmes. En fait, le cinéma est le résultat de tous les arts et donc de la créativité. En Afrique, nous recevons continuellement à travers les médias des images qui ne correspondent pas du tout à notre vie quotidienne. Nous avons besoin des films comme nous avons besoin d'être présents avec nos images dans nos propres médias. Le langage des médias et des images est très important parce qu'il contient des connotations culturelles, politiques, sociales, etc. Beaucoup de jeunes Africains l'ont compris et ils s'intéressent aussi de plus en plus aux médias. Pour eux, la production des images est un moyen d'expression. Alors promouvoir la production des produits audiovisuels les plus divers équivaut à promouvoir la créativité de nos jeunes. Nous gagnerons ou nous perdrons notre liberté et notre indépendance dans les médias.
AFF : Pour vous le cinéma africain doit être plus qu'un divertissement hollywoodien? Qu'est-ce qu'un film africain? Baba Hama: Voir des films peut-être considéré comme un loisir, mais pour moi, il y a également une autre dimension: le film est aussi un médium 'utile'. C'est l'expression de la créativité, ce qui est une dimension importante pour le développement de l'homme et de sa culture. Par son accessibilité, le film est idéal pour le dialogue et la compréhension entre les peuples. Comme instrument
61
AFFL: Volgens jullie moet de Afrikaanse cinema dus meer zijn dan Hollywoodentertainment. Waaruit bestaat dan een Afrikaanse film? Baba Hama: Films zien kan als een ontspanning worden beschouwd, maar volgens mij houdt het ook een andere dimensie in: de film is ook een “utilitair” medium. Hij is ook een expressie van creativiteit, die een belangrijke dimensie betekent voor de ontwikkeling van de mens en van zijn cultuur. Door zijn toegankelijkheid leent de film zich op ideale wijze tot dialoog en wederzijds begrip onder de volkeren. Als opvoedend middel beschikt het over vele belangrijke kwaliteiten. Het is al voldoende zich te beroepen op het beeld zelf. Vaak is het rijker dan tekst en het maakt de cultuur ook toegankelijk voor analfabeten. Om die reden begon Sembene Ousmane, een schrijver, begin jaren 60 films te maken. Films bevatten alles om “visuele” informatie te verspreiden. Afrikanen houden van ontspanning, maar als verantwoordelijke voor FESPACO leg ik ook een nadruk op die opvoedende dimensie. Richard Ishmail: Om te weten wat een Afrikaanse film inhoudt hanteer ik een eerder beperkende definitie. Het betreft films gemaakt door Afrikanen of gebaseerd op Afrikaanse verhalen, en/ of volledig gemaakt op het Afrikaanse continent. Ik sluit bewust de films geproduceerd door de diaspora uit. Ik gebruik mijn definitie alleen om de makkelijke bruikbaarheid ervan. Ik beschouw films als Afrikaans, wanneer ze een problematiek aansnijden die voor de Afrikaanse gemeenschap betekenis heeft. Er moet eveneens worden onderstreept dat de nieuwe generatie van Afrikaanse regisseurs geen “boodschap” wil overbrengen. Ze wil op een, zo mogelijk aangename, manier met beelden een verhaal vertellen, dat uit het dagelijkse leven gegrepen is, zonder expliciete politieke boodschap. Maar een dergelijke vertelling houdt in dat we over onszelf nadenken, wat dus ook “politiek” is. Volgens mij zijn trouwens de echte Afrikaanse verhalen nog niet verfilmd. Ik ben er dan ook van overtuigd dat de nieuwe generatie zeker de aandacht zal weten te trekken met zijn audiovisuele producties.
AFFL: Heeft de Afrikaanse cinema vandaag nog een echte identiteit? De meeste regisseurs hebben in het Westen gestudeerd en het merendeel van de films zijn coproducties met het Westen. Baba Hama: Het aantal Afrikaanse films, dat op het platteland is gesitueerd, daalt sterk. Er wordt op ons continent steeds meer in de stad geleefd. Bijgevolg gaan die films over dezelfde problemen als in de meeste steden elders in de wereld. Die Afrikaanse films zijn veeleer een uiting van de veranderende tijd en van de wijzigingen op het continent. Dat ze beter afgewerkt zijn is het resultaat van het werk van onze cineasten en technici. Ze hebben gestudeerd in de beste filmscholen, die helaas buiten Afrika te vinden zijn. Maar de verbeterde productie is natuurlijk een positief gegeven. Richard Ishmail: Wanneer moet een film als Afrikaans worden beschouwd? Aan de hand van de beperkende definitie zou al een eerste antwoord kunnen worden gegeven. Vooreerst moet onderstreept dat vele Afrikanen door de globalisering en door het opnemen van informatie en culturele waarden via de media met identiteitsproblemen kampen. Dat er onder hen ook cineasten is zeer waarschijnlijk. Maar dat neemt niet weg dat Afrika altijd zijn eigen identiteit zal hebben. Er zullen altijd artiesten en cineasten zijn, die zich om het welzijn van hun continent bekommeren en over hun culturen nadenken.
AFFL: Hoeveel films worden jaarlijks in Afrika geproduceerd? Baba Hama: Zwart Afrika produceert ieder jaar een tiental langspeelfilms en tientallen kortfilms en documentaires. De opkomst van de video heeft de audiovisuele productie zeer vergemakkelijkt. Vandaag zien jaarlijks meerdere tientallen (zo niet honderden) Afrikaanse producties het licht. Bovendien kent de Afrikaanse productie een permanente stijging. Voor het 15de festival van Ouagadougou hebben wij 150 films geselecteerd. We zouden de formule van een tweejaarlijks festival zelfs willen wijzigen in een jaarlijkse aflevering. Zo zouden we vanaf 2001 met het festival elk jaar de Afrikaanse productie kunnen stimuleren.
62
éducatif, il dispose de beaucoup de qualités importantes. Il ne faut citer que l'image en soi. Elle est souvent beaucoup plus riche que des textes, rendant aussi la culture accessible à des analphabètes. Pour cette raison, Sembène Ousmane, un écrivain, s'est mis à produire des films au début des années '60. Ils contiennent tous les éléments pour répandre l'information 'visuelle'. Les Africains aiment le divertissement, mais en tant que responsable du Fespaco, j'accentue également cette dimension éducative. Richard Ishmail: Pour savoir ce qu'est un film africain, je fais référence à une définition plutôt restreinte. Il s'agit des films faits par des Africains ou basés sur des histoires africaines, et/ou entièrement faits sur le continent africain. J'ai volontairement mis la production de la diaspora en dehors de cette définition. Je l'utilise seulement pour la facilité des choses. Je considère les films africains comme tels quand ils traitent une problématique significative pour la société africaine. Il faut également souligner que la nouvelle génération de réalisateurs africains ne veut pas transmettre un 'message'. Elle veut raconter d'une manière agréable, si possible, une histoire en images, une histoire issue de la vie quotidienne, sans message politique explicite. Une telle histoire est de toute façon une réflexion sur nous-mêmes, ce qui est aussi 'politique'. D'ailleurs, pour moi, les vraies histoires africaines ne sont pas encore mises sur la pellicule. Ainsi je suis convaincu que la nouvelle génération va certainement attirer l'attention du monde sur notre production audiovisuelle.
AFF: Le cinéma africain d'aujourd'hui a-t-il encore une vraie identité? La plupart des réalisateurs ont étudié en Occident et la majorité des films sont réalisés en coproduction avec l'Occident. Baba Hama: Le nombre de films africains qui se situent dans le monde rural diminue fortement. La vie de notre continent se déroule de plus en plus dans le monde urbain. Par conséquent, ces films traitent des mêmes problèmes que ceux vécus dans la plupart des villes du monde entier. Ces films africains symbolisent plutôt le changement d'une époque et du continent. Le fait qu'ils sont plus aboutis est le résultat de nos cinéastes et techniciens. Ils ont étudié dans les meilleures écoles de cinéma, situées malheureusement en dehors de l'Afrique. Mais l'amélioration de la production est naturellement un élément positif. Richard Ismael: La question est: qu'est-ce qu'on doit considérer comme un film africain? En prenant la définition restreinte, je pourrais déjà formuler une réponse. D'abord, il faut souligner qu'à travers la globalisation et l'absorption de l'information et des valeurs culturelles via les médias, beaucoup d'Africains sont confrontés à des problèmes d'identité. Que parmi eux se trouvent également des cinéastes, c'est fort probable. Mais l'Afrique aura de toute façon, toujours sa propre identité. Il y aura des créateurs comme des artistes et des cinéastes qui se préoccuperont du bienêtre du continent et qui exprimeront des réflexions sur leurs cultures.
AFF: Combien de films sont annuellement produits en Afrique? Baba Hama: En Afrique noire, on produit chaque année une dizaine de longs métrages, des dizaines de courts métrages et de documentaires. L'avènement de la vidéo a beaucoup facilité la production audiovisuelle. Aujourd'hui, plusieurs dizaines (sinon des centaines) de productions africaines sont réalisées chaque année. D'ailleurs la production africaine connaît une croissance continue. Pour la 15ème édition du festival à Ouagadougou, nous avons sélectionné 150 films. Nous voudrions même changer la formule du festival qui est bi-annuel. Ainsi à partir de 2001 nous pourrions promouvoir la production africaine chaque année via le festival. Richard Ishmail: En Afrique du Sud, il n'y a qu'une poignée
Richard Ishmail: In Zuid-Afrika zijn er slechts een handvol langspeelfilms. Tijdens de jaren 80, onder de apartheid, werden meer dan 500 films geproduceerd. Vandaag komen vele buitenlandse ondernemingen voor hun producties naar Zuid-Afrika. Wij beschikken over gekwalificeerde technici. De Engelse taal is ruim verspreid. Het landschap is aantrekkelijk. Er is eveneens de nieuwe generatie van regisseurs die opduikt en vooral videofilms maakt. Het is gemakkelijk en goedkoop. Dat werk vormt een goede scholing en het vormt de toekomst voor de Zuid-Afrikaanse cinema. Geloof me, tijdens het volgende decennium zal de Zuid-Afrikaanse cinema op de internationale markt een belangrijke plaats verwerven.
de longs métrages. Pendant les années '80, l'apartheid a fait produire plus de 500 films. Il y a aujourd'hui beaucoup d'entreprises étrangères qui viennent produire en Afrique du Sud. Nous avons des techniciens qualifiès. L'anglais est fortement répandu. Les paysages sont attrayants. La nouvelle génération de réalisateurs se manifeste également. Elle produit surtout des films sur support vidéo. C'est facile et pas cher. Ce travail s'avère une bonne explérience et constitue l'avenir du cinéma en Afrique du Sud. Croyez-moi, dans la prochaine décennie, le film sudafricain gagnera une place importante sur le marché international.
Guido Convents/AFFL
Guido Convents/AFF
Standpunt ‘Comité Africain de Cinéastes’ Afrika maakt vandaag meer dan ooit deel uit van de kapitalistische wereldmarkt. De Noord-Zuidverhoudingen zijn ongelijk en de cinema, ondanks zijn specifiek karakter, ontsnapt niet aan die krachtsverhouding. De Afrikaanse film wordt tegenwoordig in Afrika zelf gemarginaliseerd en verdrukt, omdat de verspreidingsstructuren er niet de onze zijn. De buitenlandse films blijven de Afrikaanse markt overheersen. De Afrikaanse filmschermen, doorgaans gevoed met een drievoudige programmatie, zijn oververzadigd van B-films en jaarlijks vloeien miljarden franken C.F.A. terug naar het Noorden, zonder te worden geherinvesteerd in productie of distributie. De practische gevolgen voor het maken en het verspreiden van de Afrikaanse film zijn gemakkelijk te raden. Vandaar onze gemeenschappelijke wil om een ‘Comité Africain de Cinéastes’ (C.A.C.) te stichten, dat via alle audiovisuele middelen op vastberaden wijze de culturele belangen van onze Afrikaanse volkeren wil verdedigen. Het poogt een normale projectie van de Afrikaanse films te bewerkstelligen. Het doel is onder de cineasten zelf een betere samenwerking inzake de verschillende aspekten bij het produceren van hun films mogelijk te maken en eveneens de Afrikaanse Staten en de nationale en internationale instellingen de noodzaak te doen inzien al het mogelijke te doen voor de distributie en de productie van de Afrikaanse film. Ondanks alle economische beperkingen voeren de Afrikanen die strijd voor het overleven van onze bijdrage op cultureel, artistiek, geïnformatiseerd, kortom op cinematografisch vlak, en leveren zij doorheen de wisselvalligheid van de jaren alsmaar goed gemaakte films af, die hun werkelijkheid en hun geschiedenis weerspiegelen.
Med Hondo Sembene Ousmane Ferid Boughedir Djim Kola Mamadou eva
HAILE GERIMA Cinema, an important tool for a better understanding . I don't see any hopeful situation if conscious, aware, activist human beings do not realize that in cultural expressions Africans have to play a principal role as history-makers and consider this as a normal human desire. That does not come about without knowing one's (hi)story. This is my own example: I was a very destabilized and enraged human being until I realized the importance of knowing who I was and where I came from. I think this is a reality for all the world, for all human beings: people who do not know who they are, are not realy good people. They're just superficial and deceptive human beings because they have never worked and establised their humanity first. I think that is where African cinema comes into its own because African cinema is not dominated by Europe saying what Europe wants to hear, if African filmmakers gallantly express their humanity without restraint, without censorship, both from Africa and Europe, then I think you will hear the inner soul of Africans. In doing so we will probe the true contradictions of what is happening to human beings who are now living in both North and South and the kind of cultural Iron Curtain that we really face. One daily manifestation is happening in way immigrants are treated throughout Europe and the United States. When I went to film school in the United States, most of my friends were making movies about space and I was trying to make films about food and shelter and the Italian scar left in Ethiopia. And I've always asked myself why am I making a film.now about Adwa? Why am I stuck on Adwa when my friends are thing about gremlins and spaceships and stuff like that? It's something that I have never exorcised or my population and my people have never spoken about: it's always Europe speaking. We listen and for that relationship we get bribed with bread and some rice drops from the sky and we have to be very grateful. I think that's a very dehumanizing relationship. So I think cinema is not the whole struggle to occupy the screen, it's a battle by itself. It's a silent battle, it's not where people die, but to struggle to the screens of the world to show our mothers and fathers being human is a very big endeavour. In some cases, they are the most oppressed human beings and that's the problem with most countries: they're not used to seeing our mothers as human beings outside serving them and cooking for them. If anything is to be rectified, it's the restoration of our humanity and our ability to make history in the cultural areas and in the actual locations where we should be very visible. So to me, any education that makes me dependent is a miseducation.
Haile Gerima Milaan 1998
63
RONDETAfELGESPREK
TOEKOMST VAN DE AFRIKAANSE FILM IN BELGIE IN HET JAAR 2000 op zaterdag 29 april om 11 u
in het lokaal MSI 00.28, Ravenstraat, 3000 Leuven (achter de Universiteitsbibliotheek, Ladeuzeplein)
Reeds 50 jaar bestaat de Afrikaanse film en reeds 5 jaar het Afrika Filmfestival. Tijd om een bilan op te maken met enkele bevoorrechte getuigen. Ontstaan in volle dekolonisatieperiode was er hoop om in Afrika een nieuwe filmindustrie uit te bouwen. Zijn de hoge verwachtingen uitgekomen ? De globalisering brengt de Afrikaanse film in Afrika in de verdrukking door de toevloed van films en videos uit het westen. Anderzijds is het misschien dankzij deze globalisering dat we de Afrikaanse films kunnen zien. De nieuwe technologieën staan toe om met een minimum aan financiële middelen films te produceren die ook wereldwijd verspreid worden. Is de Afrikaanse film enkel slachtoffer of passieve speler, of kan hij ook dankzij de globalisering een nieuwe dynamiek op gang brengen ? Wat is de situatie van de Afrikaanse film in België en wat kan de rol zijn van een Afrika filmfestival ? moderator: Jean-Pierre Jacqmain (simultaanvertaling is voorzien)
11 u vertoning film van 'LES DISEURS D'HISTOIRES' (63 min), een recente film over de stand van zaken van de Afrikaanse film. Met diverse intervieuws met de belangrijkste cineasten.
13.30 u Korte schets van de geschiedenis van de Afrikaanse film met Pierre HAFFNER (professor Universiteit Straatsburg) en Olivier BARLET (hoofdredacteur Africultures).
15.00 u Is er een toekomst in 2000 voor de Afrikaanse film in een globale wereld ? Debat met de cineasten Jean Marie TENO (Kameroen), Nejia BEN MABROUK (Tunesië), DJIM KOLA Mamadou (Burkina Faso), Djo MUNGA TUNDA (Congo/België) (enkele namen onder voorbehoud).
16.30 u Kunnen andere partners een bijdrage leveren ? Hoe kan de situatie in België verbeterd worden ? Een reactie van festivalorganisatoren, filmverdelers en producenten.
18 u Slottoespraak door de Staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking de heer Eddy BOUTMANS.
Pierre Haffner
64
Mweze Ngangura
Merzak Allouache
Belkacem Hadjadj
Néjia Ben Mabrouk
Jean-Marie Teno
GASTEN VAN HET FESTIVAL We mogen ondermeer de volgende gasten verwelkomen.
cineasten: Jean-Marie Teno Jean-Michel Kibushi Mweze Ngangura Néjia Ben Mabrouk Yasmine Kassari Lino Pungi Belkacem Hadjadj Merzak Allouache Thierry Michel Georges Kamanoyo Djo Munga Wa Tonda Jean-Jacques Adrian
Kameroen Congo Congo Tunesië Marokko Congo Algerije Algerije België België Congo/België België
actrices en acteurs: Mariam Kaba Fifi Kikangala Dieudonné Kabongo
Benin Congo Congo
festivalorganisatoren: Pape Sen Keith Shiri Jean-Pierre Garcia Sylvie Balleger Petra K. Wagner Bettina Koch Jan De Clercq Marc Boonen
Festival des Cinémas d’Afrique, Brussel Africa at the pictures, Londen festival Amiens, Frankrijk festival Angers, Frankrijk Cinema Afrika, Berlijn Fernseh workshop entwicklungspolitik, Duitsland Cinema novo, Brugge Focus op het zuiden, Turnhout
journalisten: Assiatou Bah Diallo Pierre Haffner Olivier Barlet
Amina, Parijs/Benin prof. Universiteit Straatsburg Africultures, Frankrijk
en Leonie Abo
gezellin Pierre Mulele
65
INDEX
Het festival is een organisatie van de vzw Film en cultuurpromotie
Abo, une femme du Congo
19
Eindverantwoordelijken: Guido Convents en Guido Huysmans
Afrique, je te plumerai Aghuy Alger-Beyrouth pour mémoire Arak al Balah (La sueur des palmiers) Bal Poussière Bezness Bye-Bye Bye Bye Africa Chef ! Chien errants Clando De Boma à Tervuren Femmes et femmes Frantz Fanon: Black skin, white masks Genet à Shatila Kirikou en de heks/Kirikou et la sorcière L'autre L'Homme de cendres La falaise La vie sur terre Le cinéma Africain ? Le cri des hommes Le Franc Le grand blanc de Lambaréné La Genese La petite vendeuse de soleil Lazarus Les parias du cinéma Leon G. Damas Les diseurs d'histoires Les silences du palais Lumière Noire Mobutu, roi du Zaïre Mwana Mboko Naim and Wadee'a Paljas Patrice Lumumba, de moord/le meurtre Pièces d'Identités Premier Noel Slam Tango ya ba Wando Tatu, Che in Congo TGV The Schoolmaster Trois fables à l'usage des blancs en Afrique Tokende Vacances au pays Vivre au Paradis Young Soul Rebels Zone Rap
23 59 47 57 51 33 49 39 25 58 25 16 43 37 47 55 45 33 58 15 41 53 31 29 57 31 43 41 37 39 27 55 17 58 51 13 21 16 59 35 18 19 53 49 59 18 23 27 51 35
Organisatieteam: Bruno Bové, Guido Convents, Jef Laenen, Guido Huysmans, Luk Mertens, Sophie Smet, Jan Van Gompel verder: in Dilbeek: Luk De Rooms, Anne Verleysen in Diest: Luc Smeyers in Aarschot: Peter Holemans in Brussel: Hélène Madinda, Joseph Coché in Haacht: Luc Van Rillaer in Tervuren: Carine Noten Grafische vormgeving: Luc Nagels - LUCA Drukker: EPO-drukkerij Foto cover: Mariam Kaba (fotograaf Michel Quenneville) Speciale dank aan : Koen Adams, Gert Jan Bacx, Marc Boonen, Chris Boyen, Jan en Els De Clercq, Jessika Devlieghere, Karolien Derwael, An Dewit, Maria Donvil, Peter Haesendonck, Georges Kamanayo, Jean Michel Kibushi, An-Marie Lambrechts, Fatiha Mataiche, Suzanne Monkassa, Katy Ndaye, Jean-Pierre Jacqmain, Paul Geens, Ward Geens, Jos Hoeyberghs, Johan Kerkhofs, Wilfried Stienaers, Ingrid Stoufs, Tie Roufs, Ronny Tielen, Miet Timmers, Hilde Vandingenen, Lut Vanloo, Lode van Loock, Mark Van Mechelen, Wim Van Parijs, Inge Vermeire, Peter Wollaert... en excuses aan iedereen die we vergeten zijn. Het Afrika Filmfestival krijgt de steun van de Provincie Vlaams-Brabant, Stad Leuven, Stad Aarschot, Stad Diest, Gemeente Haacht, Gemeente Dilbeek, DGIS Staatssecretariaat voor Ontwikkelingssamenwerking, Fonds Film in Vlaanderen, FORTIS-Leuven, Via-Via reiscafé, EPO-uitgeverij, Van Halewijck-uitgeverij, KBCAarschot, restaurant Lukemieke, Reisboekhandel Nomade, Café Commerce, La Royale, Arti-Mara, Anders Reizen - Icaros, Mama Africa, pottenbakker Luk Versluys, Te Voet, Footprints, Boemerang (budgetreizen). Mediapartners zijn: Film, Televisie en Video, Wereldwijd, Movie, Berichten, Cine & Media. De volgende organisaties ondersteunen dit festival : Broederlijk Delen, Oxfam Wereldwinkels van Leuven, Heverlee, Kessel-Lo, Wilsele, Diest, Aarschot en Dilbeek, Mensenbroeders, Vredeseilanden-Coopibo, Wereldsolidariteit, Pax Christi Leuven. Verder ook Mezcla, Oxfam Solidariteit, Tabra, Raad voor Afrikaanse Gemeenschap van België, Stedelijke Emancipatieraad, OCIC, Anti-Imperialistische Bond (AIB), Vlaams Palestina Komitee. Verder met medewerking van GROSA-Aarschot, GROS-Tervuren, GROS-Haacht, Karibu en Raad Internationale Samenwerking Dilbeek, Leuvense derdewereldraad, het secretariaat NoordZuidwerking en het Integratiecentrum, Pangaea, Stuc, Studio Leuven, Studio Diest, Studio Tervuren, Pangaea, Cinecity Aarschot, Botanique, ontmoetingscentrum Westrand. Dank ook aan de filmverdelers : Afix Productions, Alternative, Atria, Hubert Balsfonds, Jekino, Progres-Films, Cinélibre/ Cinéart, CNC, Eliza, Bevrijdingsfilms - Libérations Films, La Médiathèque des Trois Mondes, Mainstream, Regards Croisés, POM-films, Les films du Phoenix, Les productions de la Lanterne, M.H. Films. Dank ook aan de Festivals: Focus op het Zuiden, Turnhout Cinema Novo, Brugge Festival International, Amiens Africa at the pictures, Londen Festival Cinema Africano, Milaan Festival du Cinéma Francofone, Namur Internationaal Festival, Rotterdam
66
v.u.: Guido Huysmans, Leuvensebaan 323, 3220 Holsbeek.
Ontwerp: Luc Nagels, LUCA, 016/81 73 30 • lucagraaf@pi.be
ORGANISATIE
Foto cover: Mariam Kaba, fotograaf Michel Quenneville