Leuven Aarschot Diest Dilbeek Haacht Halle Strombeek 9 april 11 mei 2002
17 - 30 avril Bruxelles
DGIS Directie-Generaal Internationale Samenwerking Ministerie van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Internationale Samenwerking
In 1999 werd de Belgische internationale samenwerking grondig geherstructureerd. De Directie-Generaal van de Internationale Samenwerking (DGIS) werd opgericht binnen het Ministerie van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Internationale Samenwerking. Op het gebied van directe bilaterale samenwerking is de BTC (Belgische Technische Coöperatie) bevoegd voor de activiteiten op het terrein. De BTC is een naamloze vennootschap van publiek recht met een sociaal oogmerk. Directie Informatie Een van de belangrijkste doelstellingen van de Directie Informatie, Sensibilisering en Educatie blijft het zichtbaarder maken van de Belgische samenwerking. Zo publiceert de Directie Informatie onder meer pedagogische brochures voor de schoolgaande jeugd en informatieve brochures, zoals het activiteitenverslag, het tijdschrift ‘Dimensie3’ en de nieuwsbrief ‘DGIS-Info’. Daarnaast realiseert de Directie Informatie audiovisuele coproducties zowel met de nationale omroepen (VRT en RTBF) als met onafhankelijke producenten. De Directie Informatie financiert ook enkele filmfestivals in België die de Noord-Zuiddialoog bevorderen, zoals onder andere het ‘Cinema Novo Festival’ in Brugge, ‘Focus op het Zuiden’ in Turnhout en het ‘Afrika Filmfestival’ in Leuven, Aarschot, Haacht, Diest, Dilbeek, Strombeek en Halle. In het Franstalige landsgedeelte gaat het onder andere om het ‘Festival International du Film de Namur’ en het ‘Festival du Film d’Amour de Mons’.
DGIS Directie Informatie Brederodestraat 6 - 1000 Brussel Tel.: 02/519 08 81 - Fax: 02/519 05 44 E-mail: info.dgis@diplobel.fed.be Internet: http://www.dgic.be
Het zevende Internationaal Afrika Filmfestival In 1996 vond met groots trommelgeroffel Vierkant voor Afrika plaats. Voor het eerst kreeg bij de NGO’s Afrikaanse cultuur en kunst zijn plaats. Het besef drong toen door dat de stem, de verhalen en de beelden van Afrikanen fundamenteel zijn voor een betere samenwerking. Voor hen tijd maken en hun visie op de werkelijkheid begrijpen en er mee rekening houden is essentieel voor de dialoog tussen culturen, volkeren en mensen. Ze zijn de basis voor de uitbouw van tolerantie in de samenleving. In de rand van Vierkant voor Afrika werd het Afrika Filmfestival in Leuven opgericht. Vier films werden vertoond. Het publiek was enthousiast. Stap voor stap werd de ingeslagen weg verder gezet, gedragen door de vrijwilligers van de Leuvense derdewereldraad. Zeven jaar later blijkt het Afrika Filmfestival het enige initiatief te zijn dat zich blijvend uit Vierkant voor Afrika heeft ontwikkeld. Zulks was voornamelijk te danken aan de plaatselijke stedelijke en gemeentelijke overheden en het provinciebestuur Vlaams-Brabant, maar ook aan het Staatssecretariaat voor Ontwikkelingssamenwerking en de Vlaamse Gemeenschap. In 1999 kwam opnieuw onder impuls van het Staatssecretariaat voor Ontwikkelingssamenwerking met Transafrica een nieuwe actie tot stand rond het Afrikaanse continent. Het overgrote deel van de inspanning ging naar evenementen buiten Vlaams-Brabant waar een jaar later nog weinig betekenisvol van overbleef. Het sterkte het Afrika Filmfestival om met de structurele werking verder te gaan. Zo bouwden de vrijwilligers rond het festival in de diverse steden en gemeentes verder hun lokale, nationale en zelfs internationale expertise uit. Ze slaagden erin een nieuwe bescheiden (structurele) markt in eigen land te ontwikkelen voor nieuwe films waarin Afrika en haar bewoners centraal staan. Voor de Afrikaanse regisseurs en producenten is het filmfestival ondertussen ook een kleine maar vaste schakel waarop ze kunnen beroep doen voor de ontwikkeling en verspreiding van hun werk en creativiteit. De Belgische filmdistributeurs beschouwen het Afrika Filmfestival met de andere zuster filmfestivals (Cinema Novo in Brugge, Open Doek in Turnhout, FIFF Namen en Cinéma Méditérannée in Brussel) als een garantie om toch nog films van Afrikaanse regisseurs aan te kopen en voor het Belgisch publiek en voor de scholen ter beschikking te houden. De werking van het Afrika Filmfestival overstijgt ook het Leuvense en de provincie VlaamsBrabant. Zo doen organisaties, scholen, studenten, Afrikaanse regisseurs en producenten, binnen- en buitenlandse filmfestivals beroep op de contacten en de expertise van de vrijwilligers en de ondertussen opgerichte vzw Film en Cultuurpromotie. Voor 2002 brengt de vzw tijdens de maanden april en mei meer dan zeventig films uit Afrika en de diaspora in meer dan 7 steden en gemeenten in Vlaams- Brabant. Ook liggen we mede aan de basis van het Brusselse Mwinda-festival, aan een reeks Afrikaanse films in Namen en Marche-en-Famenne. Het Afrika Filmfestival wenst vooral het DGIS, het provinciebestuur Vlaams-Brabant en de bijna vijfduizend toeschouwers extra te bedanken. Hun toewijding maakte dat de organisatoren het er nog eens op waagden om een zevende editie op te zetten. Plannen voor de achtste editie liggen overigens al klaar. Nog een prettige filmavond Guido Convents Guido Huysmans
En 1996 la culture et l’art africains ont trouvé une place grâce à ‘Quarrément pour l’Afrique’ avec entre autre le ‘Afrika Filmfestival’. Cette initiative accentuait l’idée que la voix, les histoires et les images des Africains sont fondamentales pour obtenir un dialogue entre cultures et accroître la tolérance. Après sept ans, le ‘Afrika Filmfestival’ a continué à se développer. Pour cette année le festival a de nouveau programmé environ septante films au mois d’avril et de mai dans sept villes et communes dans le Brabant Flamand. Il est également à la base du festival Mwinda à Bruxelles et d’une série de films africains à Namur et Marche-enFamenne. Le ‘Afrika Filmfestival’ tient à remercier le DGIS, la province du Brabant Flamand et les spectateurs qui ont été plus de cinq mille. Grâce à eux les organisateurs ont pu organiser cette septième édition. Nous vous souhaitons une bonne séance.
In 1996 African culture and art found a place in ‘A squardeale for Africa’ with among other initiatives the ‘Afrika Filmfestival’. It strongly emphasized the idea that the voice, stories and images of Africans are essential to obtain a dialogue between cultures and peoples and to elaborate tolerance in a better society. After seven years the ‘Afrika Filmfestival’ maintained to develop. This year it continues to present approximately seventy films in April and May in more than 7 cities and villages but it also stimulates the ‘Mwinda festival’ in Brussels and a series of African movies in Namur and Marche-en-Famenne. The ‘Afrika Filmfestival’ wishes to thank DGIS, the province of Vlaams-Brabant and more than five thousand spectators. Their devotion helped to organise this seventh edition. Enjoy the movies. 3 • 2002
Iedereen kent de Bermuda driehoek, of wordt verondersteld die te kennen, ook nu het mysterie is opgelost. Daarnaast is er de witloof driehoek van LeuvenMechelen-Brussel. Cultureel kent noordelijk België de driehoek Brussel-Gent-Antwerpen. Minder bekend is de Zuiderse film-driehoek Turnhout-Brugge-Leuven: Cinema Novo, Open Doek en dit eigenste Afrika Filmfestival zijn, ook chronologisch en volgens publieksopkomst, de drie belangrijkste hoekstenen voor het verspreiden van films en bijgevolg standpunten en inzichten uit Afrika, Latijns Amerika en Azië. Voor de volledigheid vermeld ik hier dat eveneens in het zuiden van ons land drie internationale festivals op dit terrein actief zijn. Het Leuvense festival, in samenwerking met de filmtheaters uit tal van omliggende gemeenten, heeft zich sinds enkele jaren gespecialiseerd in de cinematografische productie uit Afrika en de Arabische regio. Zulk een concentratie is verdienstelijk want zij begeleidt het publiek op meer gerichte wijze naar een dieper doorvoelde sensibilisatie voor dit enorme continent en haar inwoners. U kent allen de beelden van oorlog en verschrikking die ons via de massamedia bereiken. Veel minder bekend daarentegen zijn de dikwijls enorm creatieve antwoorden die de Afrikanen uit hun hoed toveren om de strijd voor het dagelijks bestaan het hoofd te bieden. Ongetwijfeld zijn ook in de selectie van films die dit jaar aan bod komen, weer tal van voorbeelden daarvan te vinden. Daarnaast is de Arabische sectie het levend bewijs dat de Islam geen middeleeuwse godsdienst is: ook daar zijn stromingen en creatieve mensen die trachten een antwoord te bieden op hedendaagse uitdagingen. Het is mijn inziens absoluut zinvol dat wij hier in Vlaams-Brabant en bij uitbreiding in heel West-Europa meer mogelijkheden zouden bieden aan culturele producten uit de andere hoeken van de wereld; pas na ontdekking van deze productie is er een concrete basis waarop inleving, begrip en respect kan ontstaan en groeien. Daarom vind ik het belangrijk dat dit festival, en bij uitbreiding de ‘Zuiderse driehoek’ een zo breed mogelijk publiek charmeert. Ook daarom heb ik beslist het medium film in de toekomst nog meer kansen te geven in het kader van de sensibilisatie-opdracht van DGIS –de federale dienst ontwikkelingssamenwerking- , want weinig media lenen zich zo goed om ‘het nuttige aan het aangename te paren.’ Ik wens dan ook te besluiten met U in de eerste plaats veel kijkplezier toe te wensen en in de tweede plaats de wens dat U Uw kritische blik tegelijk laat aanscherpen, vooral voor alles wat ons op het eerste zicht normaal (want westers) lijkt te zijn. Met vriendelijke groeten, Eddy BOUTMANS Staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking
Les trois festivals de film en Flandre, cinéma Novo à Bruges, Open Doek à Turnhout et celui d’Afrika Filmfestival à Louvain sont des clefs importantes pour la distribution des films de l’Afrique, de l’Amérique Latine et d’Asie. Le festival de Louvain se concentre notamment sur la production cinématographique d’Afrique et de la région arabe. Il ambitionne une sensibilisation profonde et orientée pour ce vaste continent et ses peuples. En effet, cette production montre que la culture Africaine ainsi que Arabe donne également des réponses très créatives aux problèmes actuels. C’est pour cela que la découverte de ces films est la base concrète pour l’évolution d’une identification, compréhension et un respect culturel. Dans le cadre de la mission de sensibilisation du DGIS, j’ai décidé de donner plus d’opportunités au médium du cinéma qui joint toujours l’utile à l’agréable. Je vous souhaite une bonne séance. 2002
•4
In Flanders Three film festivals “Cinema Novo (Bruges), “Open Doek” (Turnhout), and this “Afrika Filmfestival (Leuven)” are considered as important keystones for distribution of films from Africa, Latin America and Asia. The festival of Leuven has specialised in the African and Arabic film production and tries to evoke in the audience a deep sensibility towards this continent and its people. Indeed, it is rather unknown that African and Arabic culture also give extremely creative answers to contemporary challenges. Therefore discovering these films forms a concrete foundation for the development of identification, comprehension and respect. In accordance with the mission of DGIS to open the Belgian public to other cultures, I have decided to give more opportunities to the medium of film. Enjoy the films.
Het Afrika Filmfestival vertoont films van Afrikaanse cineasten maar besteedt eveneens aandacht aan de afro-cultuur in Europa, Verenigde Staten en de Caraïben. HET BESTE VAN DE AFRIKAANSE FILM Sia, le rêve du python Daresalam Ndeysaan - Le prix du pardon Voyage à Ouaga Hijack stories Silence, on tourne!
DOCUMENTAIRES De beste van de beschikbare documentaires op een rijtje: Le profit et rien d’autre Alarmkreet uit Kivu Kongomaani L’Afrique en morceaux. La tragédie des Grands Lacs
VIVA LA MUSICA VAN NEGRITUDE TOT BLACK POWER Tijdens de jaren ’50 werd in Afrika en de Caraïben de term ‘négritude’ gelanceerd. Terwijl die beweging beperkt bleef tot vooral literaire kringen werd de beweging voor gelijke rechten van de zwarte in de VS een massale volksbeweging. Het werd de basis voor een heleboel interessante films. Free at last Malcolm X Bamboozled A Huey P. Newton Story Dirt for Dinner Frantz Fanon Classified X Made in USA E Minha Cara. That’s my face
CINEASTEN IN DE KIJKER EUZHAN PALCY (Martinique)
Een van de eerste zwarte vrouwelijke cineasten die het gemaakt heeft in Hollywood. A dry white season Siméon
MANSOUR SORA WADE (Senegal)
Jaren terug maakte Mansour op alle festivals indruk met zijn kortfilm ‘Picc Mi’. Na zeven jaar productieproblemen is zijn eerste langspeelfilm eindelijk te zien op het festival. Picc Mi Ndeysaan/ Le prix du pardon
YOUSSEF CHAHINE (Egypte)
Na ‘Al Massir’ en ‘L’Autre’ werd het wat stil rond Chahine maar nu is hij terug met ‘Silence on tourne’! En we tonen ook twee van zijn minder bekende, oudere films.
Muziek speelt een belangrijke rol in de Afrikaanse film maar ook in Latijns-Amerika zijn rap, salsa, merengue of jazz nooit ver weg. Um Kulsum Adieu mon amour Tu es mon amour Silence, on tourne! Hip Hop Senegal Senegal Salsa Baden Powell, ‘Vehlo Amigo’ Saudade do futuro El accordeon del diablo Musica afrocubana Lagrimas negras
THE SOUL OF THE CITY Au-dela de Gibraltar Rage Room to rent Little Senegal Hijack stories
DEMOCRATISCHE REPUBLIEK CONGO Het festival blijft films van Congolese regisseurs vertonen. Maar ook films over dit land. Voyage à Ouaga Lumumba La vie est belle Aghuy Le Damier – Papa National Oyé Watt Article 15 bis Taxcarte Mwana Mboka Noodkreet uit Kivu – Cri d’alarme au Kivu Kongomani
Silence, on tourne ! Adieu mon amour Tu es mon amour 5 • 2002
De provincie Vlaams-Brabant en zijn Afrika Filmfestival
Beste filmliefhebber,
Vlaams-Brabant is fier op zijn jaarlijkse Afrika Filmfestival. De provincie stond mee aan de wieg van deze culturele manifestatie en zag ze jaar na jaar groeien tot een duurzaam evenement met regionale uitstraling. Op maar liefst zeven plaatsen worden vertoningen georganiseerd. De samenwerking tussen tientallen diverse partners, sociaal-culturele verenigingen en de organisatoren is bewonderenswaardig. De inzet van de vele vrijwilligers verdient een pluim. Het festival zorgt niet alleen voor een verrijking van het filmaanbod in onze provincie, ook de dialoog tussen culturen wordt in de kijker gezet. De noodzaak van internationale samenwerking en wederzijds begrip staat nu meer dan ooit op de agenda. Ook binnen onze provincie willen we meewerken aan het uitwisselen van ideeën, emoties, muziek, talen en beelden. Al deze aspecten leiden tot het inzicht dat niets is wat het lijkt, dat elke bevolking het respect verdient van zijn medemens. Het provinciebestuur gelooft in de sensibiliserende kracht van het Afrika Filmfestival. Daarom kan dit waardevolle initiatief blijven rekenen op onze steun.
Wiske Ockerman gedeputeerde bevoegd voor internationale samenwerking, provincie Vlaams-Brabant
La province du Brabant flamand et son Afrika Filmfestival
The province of Flemish Brabant and its Afrika Filmfestival
La province du Brabant flamand est fier d’avoir été parmi ceux qui ont été à la base de l’Afrika Filmfestival. Non seulement durable, il connaît également un rayonnement important, car pas moins de sept lieux sont marqués par cette manifestation culturelle. Le festival enrichit aussi bien la diversité des films proposés dans notre province que le dialogue et la compréhension mutuelle entre les hommes. La province continuera donc de soutenir le festival.
The province of Flemish Brabant has been, amongst others, at the origins of this yearly festival, which proved to be not only a lasting one, but also with widespread influence : films are shown in not less than seven different cities. But the festival does more than enlarge the diversity of the films proposed in our province. It also stimulates the dialogue and mutual comprehension amongst the people. Thus, the province will go on to support the festival.
Wiske Ockerman députée responsable de la coopération internationale province du Brabant flamand 2002
•6
Wiske Ockerman Deputy responsible for international cooperation - province of Flemish Brabant
LEUVEN maandag 6 mei
STUDIO Studio 1 en Studioke, Brabanconnestraat 25 (tel.: 016 300 700) Studio 2 en 4, Burgemeesterstraat 30 (tel.: 016 22 56 67) website: www.studiofilmtheaters.be
STUDIO 3
Studio 1 20u 22.30u
Studioke 20u
OPENINGSVOORSTELLING vrijdag 26 april om 20u kortfilm: Le cinéma Africain (Frankrijk) Chapelet (Marokko)
kortfilm: B400 (Frankrijk/Tsjaad) CLANDESTINS (Frankrijk/Zwitserland) ROOM TO RENT(Gr-Brit/Egypte)
22.30u
EL ACCORDEON DEL DIABLO (Duitsland) TU ES MON AMOUR (Egypte)
dinsdag 7 mei
Studio 1 20u 22.30u
kortfilm: Picc Mi (Senegal) LE PRIX DU PARDON(Senegal) RAGE (Gr-Brit/ Nigeria)
Studioke 20u 22.30u
TU ES MON AMOUR (Egypte) EL ACCORDEON DEL DIABLO (Duitsland)
woensdag 8 mei Black Soul / Ame Noire (Canada) SIA, LE REVE DU PYTHON (Dani Kouyaté, Burkina Faso)
Studio 1 20u 22.30u
kortfilm: Mouka (Burkina Faso) A DRY WHITE SEASON (Martinique/ Zuid-Afrika) SILENCE, ON TOURNE (Egypte)
STUDIO 1 vrijdag 3 mei 20u 22.3u
zaterdag 4 mei 14u 16u 20u 22.30u
zondag 5 mei Studio 1 14u 16u 20u 22.30u
Studioke kortfilm: Jean-Farès (Frankrijk/ Algerije) AU-DELA DE GIBRALTAR (België) MAMA AFRICA Bintou (Burkina Faso) Riches (Zimbabwe) One evening in july (Tunesië)
20u 22.30u
donderdag 9 mei
Studio 1 20u
PALJAS (Zuid-Afrika) GUELWAAR (Senegal) kortfilm: Picc Mi (Senegal) COMEDIA INFANTIL (Mozambique/Zweden) ROOM TO RENT(Gr-Brit/Egypte)
MUSICA AFROCUBANA (Cuba) SAUDADE DO FUTURO (Frankrijk/ Brazilië)
22.30u
kortfilm: Taxcarte (Congo) VOYAGE A OUAGA(Congo/Frankrijk) DARESALAM (Tsjaad)
Studioke 20u 22.30u
SAUDADE DO FUTURO (Frankrijk/ Brazilië) LAGRIMAS NEGRAS (Nederland/ Cuba)
LUMUMBA (Haiti) LAZARUS (Gr-Brit) kortfilm: Taxcarte (RD Congo) COMEDIA INFANTIL (Mozambique/Zweden) HIJACK STORIES (Zuid-Afrika)
7 • 2002
KLASSIEKERS IN HET FILMMUSEUM
vrijdag 10 mei
Studio 1 20u 22.30u
kortfilm: Mouka (Burkina Faso) TABLEAU FERRAILLE (Senegal) MADE IN USA (België/Frankrijk)
Studioke 20u 22.30u
ADIEU MON AMOUR (Egypte) ADIEU MON AMOUR (Egypte)
SLOTHAPPENING zaterdag 11 mei om 20u
Studio 3
VLAAMS FILMMUSEUM en ARCHIEF Van der Kelenstraat 30 3000 Leuven info: 016 22 74 15
telkens op woensdagen om 14u en 20u 10 april 17 april 24 april 8 mei
BEAUTIFUL PEOPLE (Z-Afrika) FREE AT LAST (VS) MALCOLM X (VS) FUNNY PEOPLE (Z-Afrika)
kortfilm Black Soul / Ame Noire (Canada) LITTLE SENEGAL (Algerije/Frankrijk)
CINEMA ZED (in de lokalen van het Stuk) Naamsestraat 96 3000 Leuven INFO@CINEMAZED.BE WWW.CINEMAZED.BE
Nadien receptie aangeboden door de Stad Leuven en de Oxfam wereldwinkels. KAARTENVERKOOP LEUVEN
PANGAEA gratis
zaterdag 27 april 22.30u A HUEY P. NEWTON STORY (VS) E MINHA CARA (THAT’S MY FACE) (Brazilië/USA) maandag 29 april 20u A HUEY P. NEWTON STORY (VS) E MINHA CARA (THAT’S MY FACE) (Brazilië/USA)
VLAAMS FILMMUSEUM en ARCHIEF toegangsprijs: € 1,20 studenten, CJP, Plus 3 Pas, werklozen: € 0,60 groepen: € 0,60 scholen: gratis
dinsdag 30 april 20u A HUEY P. NEWTON STORY (VS) E MINHA CARA (THAT’S MY FACE) (Brazilië/USA)
ZED CINEMA Met STUK-kaart:
donderdag 2 mei 22.30u DIRT FOR DINNER(Duitsland/Nigeria)
€ 2,75 in VVK € 3,5 aan de kassa Zonder STUK-kaart: € 4,25 in VVK € 5 aan de kassa
STUDIO FILMTHEATERS inkom per film: €6 studenten, Plus3Pas: € 5 maandag alle films: €4 ABONNEMENTEN (enkel geldig voor Studio) voor 5 films: € 15 voor 10 films: € 25 Abonnementen enkel verkrijgbaar bij de organisatoren van het festival. Zelfs mét abonnement moet een inkomticket aan de kassa afgehaald worden! info: Noord-Zuidwerking Stad Leuven www.vl-brabant.be/afrikafilm tel.: 016 35 98 76 2002
•8
vrijdag 3 mei 20u
DIRT FOR DINNER(Duitsland/Nigeria)
zaterdag 4 mei 22.30u
BLACK AND WHITE (VS)
woensdag 8 mei 22.30u BAMBOOZLED (VS) donderdag 9 mei 20u BLACK AND WHITE (VS) vrijdag 10 mei 22.30u
BAMBOOZLED (VS)
DOCUMENTAIRE en DEBAT IN PANGAEA telkens vanaf 20.30u
PANGAEA
SEMINARIE Culturele Studies K.U.Leuven ism Afrika Filmfestival
Vesaliusstraat 34, 3000 Leuven
maandag 29 april LE PROFIT ET RIEN D’AUTRE (Haiti) dinsdag 30 april ALARMKREET UIT KIVU (België) KONGOMANI (België) woensdag 1 mei UM KULSUM (Frankrijk) BADEN POWELL, ‘VEHLO AMIGO’ (Frankrijk) donderdag 2 mei L’AFRIQUE EN MORCEAUX. La tragédie des Grands Lacs (Egypte)
vrijdag 26 april van 14u tot 18u (lokaal MSI 00.20)
VAN NEGRITUDE TOT BLACK POWER Keith Shiri
Festival Africa at the pictures, Londen Charles Thompson Black Filmmakermagazine - BFM International Film Festival, Londen Sylvie Chalaye prof. Universiteit Rennes, Frankrijk Achille N’Goye in debat met Benjamin Verpoort over zijn eigen werk als zwarte polar-auteur
ONTMOETING MET DE GASTEN VAN HET FESTIVAL zaterdag 27 april van 14u tot 18u (lokaal MSI 00.14)
DE ROL VAN FILMFESTIVALS VOOR EEN BETERE PROMOTIE EN DISTRIBUTIE VAN AFRIKAANSE FILMS Keith Shiri
Festival Africa at the pictures, Londen Charles Thompson Black Filmmakermagazine - BFM International Film Festival, Londen Jean-Pierre Garcia Festival International d’Amiens Nicole Gillet Festival International du Film Francophone, Namur
9 • 2002
DIEST
DILBEEK
9 - 18 april
12 - 16 april
Studio Diest
Ontmoetingscentrum Westrand
telkens om 20u
telkens om 20.30 u
dinsdag 9 april We are all alike inside Le cinema Africain Black Soul/ Ame Noire SIA, LE REVE DU PYTHON (Burkina Faso)
vrijdag 12 april We are all alike inside Le cinema Africain Black Soul/ Ame Noire SIA, LE REVE DU PYTHON (Burkina Faso)
donderdag 11 april CLANDESTINS (Frankrijk/Zwitserland)
zaterdag 13 april Aghuy (Congo) LITTLE SENEGAL (Algerije/Frankrijk)
dinsdag 16 april LAGRIMAS NEGRAS (Cuba/Nederland)
dinsdag 16 april ALI ZAOUA (Marokko)
donderdag 18 april LITTLE SENEGAL (Algerije/Frankrijk) Kaartenverkoop: inkom: € 5 jongeren < 18 jaar en studenten: € 4 abonnement: € 15 (voor 4 films) schoolvoorstellingen: € 2,50 een organisatie van 11.11.11-comité Diest en Stad Diest Voor meer informatie: Stad Diest tel.: 013 32 69 25
AARSCHOT 22 - 24 april
Cinecity (Demervallei) telkens om 19.30 u
maandag 22 april We are all alike inside Le cinema Africain Black Soul/ Ame Noire SIA, LE REVE DU PYTHON (Burkina Faso) dinsdag 23 april CLANDESTINS (Frankrijk/Zwitserland) woensdag 24 april LITTLE SENEGAL (Algerije/Frankrijk) Kaartenverkoop: inkom: € 4 abonnement: € 10 (voor 3 films) Voor meer informatie: Stad Aarschot: tel.: 016 56 62 24 2002
• 10
Kaartenverkoop: inkom: € 3,70 werklozen: € 2,50 CJP en +3Pas: € 2 abonnement: € 6,20 (voor 4 films) Een organisatie van Karibu, de raad voor internationale samenwerking Dilbeek, ontmoetingscentrum Westrand, de gemeentelijke sociale dienst, de openbare bibliotheek en de gemeentelijke jeugddienst. voor meer informatie: Gemeentelijke sociale dienst de Heetveldelaan 8, 1700 Dilbeek tel.: 02 568 00 40 http://users.skynet.be/ris.dilbeek/afrikafilm2001.htm Ontmoetingscentrum Westrand tel.: 02 466 20 30
HAACHT
HALLE
3 - 8 mei
7 en 8 mei
Gemeentelijk Cultuurcentrum Studio 2000 vrijdag 3 mei 20.30u 20.30u zaterdag 4 mei 14u 14u 19.30u 20.30u 20.30u
22.30u 22.30u
zondag 5 mei 14u 14u
LITTLE SENEGAL (Algerije/Frankrijk) LAGRIMAS NEGRAS (Cuba/Nederland) LITTLE SENEGAL (Algerije/Frankrijk) SIMEON (Martinique/Frankrijk) Officiële opening met toespraken én muziek LITTLE SENEGAL (Algerije/Frankrijk) We are all alike inside Le cinema Africain Black Soul/ Ame Noire ALI ZAOUA (Marokko) SIA, LE REVE DU PYTHON (Burkina Faso) LAGRIMAS NEGRAS (Cuba) SIMEON ALI ZAOUA (Marokko)
woensdag 8 mei 14u SIA, LE REVE DU PYTHON (Burkina Faso) 14u ALI ZAOUA (Marokko) 20.30u ALI ZAOUA (Marokko) 20.30u LAGRIMAS NEGRAS (Cuba) Kaartenverkoop: inkom: € 3,70 (kassa) studenten en senioren: € 2,50 een organisatie van GROS Haacht en gemeente Haacht voor meer informatie: gemeente Haacht Luc Van Rillaer tel.: 016 60 05 22 tel.: 016 60 69 07 (Studio 2000) www.haacht.be/studio2000
CC ’t Vondel Possozplein 40 1500 Halle tel.: 02.365.94.05
dinsdag 7 mei 10u 14u 20u
ALI ZAOUA(Marokko) KIRIKOU EN DE HEKS (België/ Frankrijk) ALI ZAOUA(Marokko)
woensdag 8 mei 10u 14u 20u
LUMUMBA (Haïti) KIRIKOU EN DE HEKS (België/ Frankrijk) LUMUMBA (Haïti)
Kaartenverkoop: inkom: € 3 organisatie 11.11.11-comité Halle Jean P. Laus K. Cardijnstraat 3 1500 Halle tel.: 02 356 56 85
STROMBEEK Cultureel centrum Strombeek dinsdag 7 mei om 20.30u LITTLE SENEGAL (Algerije/Frankrijk) Kaartenverkoop: inkom: € 4 -26/+55: € 3,50 voor meer informatie: Cultureel centrum Strombeek Gemeenteplein z/n, 1853 Strombeek tel.: 02 263 03 43 fax.: 02 263 03 44 e-mail: info@ccstrombeek.be
11 • 2002
CINEMATOGRAPHIES D’AFRIQUE BRUXELLES
met de steun van Africalia avec le soutien de Africalia
17–30 avril /BRUSSEL 17-30 april Documentaire mercredi 17 - mardi 23 avril / Documentaire woensdag 17 - dinsdag 23 april Fiction mercredi 24 avril - mardi 30 avril / Fictie woensdag 24 april - dinsdag 30 april
SEMAINE VIDEOS, DOCUMENTAIRES et DEBATS WEEK VAN VIDEO’S, DOCUMENTAIRES EN DEBATTEN 17 – 23 avril/17 - 23 april à/om 20.00u/h mercredi 17 avril/woensdag 17 april Horloge du Sud ANNA L’ENCHANTEE (RD Congo) LA RUE N’EST PAS LE PARADIS (Burkina Faso) Vendredi 19 avril/vrijdag 19 april Espace Senghor L’AFRIQUE EN MORCEAUX. La tragédie des Grands Lacs (Egypte) Samedi 20 avril/zaterdag 20 april Pianofabriek SENEGAL SALSA (Senegal) HIP HOP SENEGAL (Fr) Dimanche 21 avril/zondag 21 april Horloge du Sud Débat organisé par Sankofa FRANTZ FANON (Angleterre-Groot-Brittannië) CLASSIFIED X (Etats Unis-VS) Lundi 22 avril/maandag 22 april MINTH LE PROFIT ET RIEN D’AUTRE (Haiti) Mardi 23 avril/dinsdag 23 april Horloge du Sud LES FESPAKISTES (Fr) OUAGA, LA CAPITALE DU CINEMA (Italië)
FILMS 24 avril – 30 avril/24 april - 30 april Vendome
OUVERTURE/OPENINGSFILM mercredi 24 avril/woensdag 24 april 20:00 cm: Le cinéma Africain (Fr) cm: Ame Noire/Black Soul (Canada) SIA, LE REVE DU PYTHON (Burkina Faso)
2002
• 12
jeudi 25 avril/donderdag 25 april 18:00 ALI ZAOUA (Maroc-Marokko) 20:00 cm: Mouka (Burkina Faso) cm: Chapelet (Maroc-Marokko) ROOM TO RENT (Egypte) 22:30 HIJACK STORIES (Afrique du Sud-Z-Afrika) vendredi 26 avril/vrijdag 26 april 18.00 TAAFE FANGA (Mali) 20:00 cm: B400 (Tsjaad) DARESALAM (Tsjaad/Fr) 22:30 ROOM TO RENT (Egypte) samedi 27 avril/zaterdag 27 april 14:00 COMEDIA INFANTIL (Mozambique) 16:00 DARESALAM (Tsjaad/Fr) 18:00 cm: Mwana Mboka (Congo/Belg.) LUMUMBA (Congo/Haiti) 20:00 cm: Aghuy (Congo/Belg.) Taxcarte (Congo) LA VIE EST BELLE (Congo/Belg.) 22:30 Retrospective BALUFU BAKUPA Article 15 bis (Congo) Watts (Congo) LE DAMIER (Congo) dimanche 28 avril/zondag 28 april 14:00 SIA, LE REVE DU PYTHON (Burkina Faso) 16:00 GITO, l’INGRAT (Burundi) 18:00 GUELWAAR (Senegal/Sembene) 20:00 kf Picc Mi (Senegal) PALJAS (Afrique du Sud-Z-Afrika) 22:30 RAGE (Angleterre-Groot-Brittannië) lundi 29 avril/maandag 29 april 18:00 CLANDO (Cameroun) 20:00 MAMA AFRICA Bintou (Burkina) Riches (Zimbabwe) One evening in july (Tunesie) 22:30 SILENCE, ON TOURNE (Egypte) mardi 30 avril/dinsdag 30 april 18:00 CLANDESTINS (Fr/S) 20:00 cm: Jean-Farès (Algérie/Fr) VOYAGE A OUAGA (RD Congo/Fr) 22:30 AU-DELA DE GIBRALTAR (B)
ALEGRIA Herent-Zuid 2002: een multicultureel project Thema: Brazilië - carnaval Alegria betekent feestvreugde in het Portugees. Vanuit de visie: cultuur is een feest, is verwondering, is een sociaal gebeuren, willen we jong en oud tijdens de maanden april, mei en juni laten kennismaken met culturele waarden en gewoontes rond carnaval en het leven in Brazilië. Niet te missen: Brazilian Moods: een totaalspektakel voor jongeren vanaf 16 jaar. Zaterdag 13 april Tentoonstellingen: • Brazilië en carnaval: creaties van kinderen. Van 15 tot 25 april. • fototentoonstelling van Christine Leidgens over Frechal, een zwarte gemeenschap in Maranhão, in het Noordoosten van Brazilië, en over mythes en riten rond carnaval in het Noordoosten. Van 8 mei tot 2 juni. • Kijk achter de schermen van het leven en carnaval in Brazilië: Tentoonstelling van Braziliaanse Hedendaagse Kunst: Rites-Myths-Beliefs. Van 8 tot 31 mei. Lezingen: • Prof. Eddy Stols: Samba en carnaval: het soelaas van de ironie donderdag 16 mei. • Regina Vilaça: Carnaval in de provincie Pernambuco woensdag 22 mei.
Films • Saudade do Futuro (Maria Clement, César Paes) Studio Leuven, maand mei • 1 mei: Multiculturele markt met optredens en informatie rond het Brazilië van vandaag doorlopend video’s: • Central do Brasil (Walter Salles) • Baden Powell ‘Vehlo Amigo’ • E Minha Cara (Thomas Allen Harris) • Bumba meu Boi (schitterend volksfeest in het Noordoosten van Brazilië) • 1 juni: eindfeest in het teken van Brazilië: muziek, hedendaagse dans en poëzie, Braziliaanse keuken
Organisatie en informatie: CC De Wildeman ism de Gemeentelijke Raad voor Ontwikkelingssamenwerking (GROSH), Schoolstraat 15 - 3020 Herent Info: Cultuurdienst: 016/21 14 31 of eddy.stockmans@herent.vera.be Louvain La Neuve
3e Journée de la Chaire des Études Africaines de l’UCL
Histoire et cinémas coloniaux 30 avril 2002 9 - 18 h
Des conférences et des projections des films coloniaux avec la participation de la section d’histoire et cinématographique du Musée Royale de l’Afrique Centrale de Tervuren du département d’Histoire de l’UCL de l’Afrika Film Festival Leuven du KADOC de la RTBF SIGNIS La journée se clôturerait par une réception en l’honneur de Jean-Luc Vellut e
Cette 3 journée de la Chaire des Études Africaines de l’UCL est organisée à l’occasion de l’Éméritat du professeur Jean-Luc Vellut, considéré comme un des grands spécialistes de l’histoire de l’Afrique centrale. Après ses études en Australie il a travaillé en Angola et a enseigné dans les Universités de Lovanium et de Lubumbashi (actuelle Rép. Dém. Congo). Africaniste réputé au plan international, il est membre du corps professoral de l’UCL depuis 1972. Le lieu: CAV UCL (Centre Audio-visuel de l’UCL), chemin des Sages n°6 à 1348 Renseignements / Secrétariat : tél 010/47 49 35 mail : cornet@cont.ucl.ac.be
13 • 2002
Wijopgrotevoet. *
Wiedraagtdegevolgen? * Als we doorgaan zoals nu vernielen we onze aarde. De levensstijl van het Noorden verslindt materiaal en energie. We putten zonder scrupules de reserves uit van olie, hout of koffie – en nog zoveel meer – uit de derde wereld. De gevolgen voor de mensen die daar wonen zijn catastrofaal. Boeren raken hun grond kwijt, kinderen drinken vervuild water en erosie zorgt voor voedseltekort.
BroederlijkDelensteuntin30landen300partnersdiezichspecialiseren inmanierenomdezeproblemenaantepakken.Bij60vandezelokale organisatieswerkt–tijdelijk–eenmedewerkervanBroederlijkDelen.
2002 • 14 het verschil. Rekening 000-0000092-92. www.broederlijkdelen.be Uw gift maakt
SIA, LE REVE DU PYTHON Koumbi is een verpauperd stadje dat gedomineerd wordt door een heerser, de Meester van het Universum, Kaya Maghan genaamd. De priesters van de heerser moeten, om terug voorspoed en welstand te krijgen, een traditioneel mensenoffer brengen aan de Slangengod, een ritueel waarin het volk niet meer gelooft. Sia, het mooiste meisje van de stad en maagd, wordt aangewezen. Maar zij is verloofd met Mamadi, een dappere luitenant van het leger. Wanneer deze het nieuws hoort, komt hij in opstand tegen het besluit van de priesters en hij slaagt er in het offeren van zijn mooie geliefde te voorkomen. Sia ontvlucht de stad en geeft gehoor aan de woorden van Kerfa, een oude gek die wijze, maar subversieve woorden spreekt. Tegen alle verwachtingen in aanvaardt ze de kroon echter niet die haar verloofde Mamadi, de nieuwe heerser van de stad, haar aanbiedt. Deze film ontmaskert zeer moedig de uitbuiting van de mens door de leugen en het bedrog waarvan het gezag dikwijls misbruik maakt om onwetende volkeren te pesten en te tiranniseren. Onwetend namelijk betreffende de geheime erediensten waarin ze gedwongen worden te leven door machthebbers met als doel persoonlijke hartstochten te bevredigen. Zo onderzoekt de film de complexe relatie tussen tirannie, culturele expressie en de publieke opinie. Oecumenische prijs Festival Fespaco, Ouagadougou, 2001
Dani Kouyaté Burkina Faso, 2000, 96 min Banbara gesproken, Nederlands en Frans ondertiteld met Sotigui Kouyaté, Habib Dembélé, Hamadoun Kassogué, Fatoumata Diawara Verdeler: Bevrijdingsfilms Dinsdag 9 april om 20 u : Studio Diest Vrijdag 12 april om 20.30u : Westrand Dilbeek Maandag 22 april om 19.30u : Cinecity Aarschot Woensdag 24 april om 20 u : Vendome Brussel Vrijdag 26 april om 20 u : Studio 3 Leuven Zondag 28 april om 14 u : Vendome Brussel Zaterdag 4 mei om 22.30u : Studio Haacht Woensdag 8 mei om 14 u : Studio Haacht
Dani Kouyaté, regisseur Geboren in Bobo-Dioulasso, diploma van ‘Etudes Cinématographique’ in Parijs, zoon van acteur Sotigui Kouyaté. Dani Kouyaté realiseerde verschillende kortfilms, een tv-serie (A nous la vie) en een langspeelfilm: “Keita, l’héritage du griot” in 1995. “Sia, le rêve du python” is gebaseerd op het boek van Moussa Diagana. Het scenario en de dialogen werden door regisseur Dani Kouyaté aangepast om deze legende te verfilmen.
Koumbi est dévastée par la misère et la pauvreté. A en croire les prêtres, seul un sacrifice humain, une pratique délaissée, pourrait inverser le cours des événements. L’empereur, cherchant à consolider son pouvoir, ordonne que Sia, la plus belle jeune fille du village, soit sacrifiée au dieu Python. Sia est sauvée et l’empereur détrôné, grâce à l’intervention de Mamadi, le fiancé de Sia, lieutenant dans la garde impériale. Mais Sia, qui sait très bien que le changement de pouvoir est le résultat d’une ruse, décide de suivre Kerfa, le fou qui dit la vérité sans considération pour celui qui agite le sceptre.
Koumbi is devastated by poverty and misery. According to the priests only a human sacrifice, a practice which has fallen into disrepute, can stem the tide. The emperor, looking for ways to consolidate his power, ordains that Sia, the most beautiful girl in the village, is to be sacrificed to the god Python. Sia is rescued and the emperor dethroned by Mamadi, Sia’s fiancé and a lieutenant in the imperial guard. But Sia, knowing full well that the change of power is the result of a ruse, decides to follow Kerfa, the fool who speaks the thruth irrespective of who sways the sceptre.
15 • 2002
LITTLE SENEGAL De thema’s die in Little Senegal voorkomen werden zelden of nooit in films behandeld. Eerst en vooral gaat het niet over de gekende zoektocht van de zwarte Amerikaan naar zijn Afrikaanse roots, maar volgt de prent een Afrikaan die de afstammelingen tracht op te sporen van zijn familieleden die destijds als slaven naar Amerika werden verscheept. Met monnikengeduld reconstrueert de man zijn stamboom die hem uiteindelijk in de New Yorkse wijk Little Senegal doet belanden. Eenmaal in Amerika aangekomen, ervaart de held evenmin de klassieke tegenstellingen tussen zwarten en blanken, maar wordt hij geconfronteerd met de culturele verschillen en de bijhorende discriminatie tussen Afrikanen en Afro-Amerikanen. Het hoofdpersonage Alloune wordt met verve vertolkt door de in theaterkringen enorm gerespecteerde acteur en vaste kompaan van Peter Brook, Sotigui Kouyaté.
Rachid Bouchareb Algerije/ Frankrijk/ VS, 2000, 120 min Arabisch gesproken, Nederlands ondertiteld met Sotigui Kouyaté, Roschdy Zem, Sharon Hope, Karim Koussein Traoré Verdeler: Progrès Films Zaterdag 13 april om 20.30u : Westrand Dilbeek Donderdag 18 april om 20 u : Studio Diest Woensdag 24 april om 19.30u : Cinecity Aarschot Vrijdag 3 mei om 20.30u : Studio 2000 Haacht Zaterdag 4 mei om 14 u : Studio 2000 Haacht Dinsdag 7 mei om 20.30u : CC Strombeek Zaterdag 11 mei om 20 u : Studio 3 Leuven
Alloune - guide à la Maison des Esclaves de Gorée - décide de partir en Amérique à la recherche des descendants de ses ancêtres, déportés comme esclaves il y a deux siècles. Des plantations du Sud à Little Sénégal, un quartier de Harlem, Alloune remonte jusqu’à une lointaine cousine, Ida, qui ignore tout de son passé. Guidé par l’idée de réunir sa famille par delà les siècles et les frontières, il croise le chemin de son neveu Hassan, chauffeur de taxi clandestin, de sa fiancée Biram, de Karim prêt à tout pour obtenir sa carte verte... alors qu’appaîtront toutes les contradictions et les conflits entre l’Amérique Noire et l’Afrique Noire.
From the island of Gorée to Charleston and Little Senegal in New York, old Alloune makes a journey in search of the descendants of his ancestors who left Africa about two centuries ago and were sold on American plantations. On the traces of a family of runaway slaves from the Robinson plantation, Alloune reconstructs the genealogical tree and reaches Harlem where Ida Robinson, the last descendant lives. His great vision of a large African family will have to take into account the strong social tensions between African immigrants and the African American community in New York.
17 • 2002
2002
• 18
AU-DELA DE GIBRALTAR Karim houdt van Sophie. Sophie houdt van Karim. De liefde is nooit eenvoudig maar het wordt nog moeilijker als je Karim heet en verliefd bent op een Belgisch meisje. Om deze liefde een kans te kunnen geven, moet Karim breken met de traditionele waarden die zijn vader vertegenwoordigt zonder daarbij zijn familie te verloochenen. Hij moet zich verzetten tegen het onbegrip van de anderen en racisme het hoofd bieden. Karim moet zijn eigen weg gaan in een omgeving die eerder vijandig staat tegenover personen die zich anders opstellen. Voor het eerst in de Belgische filmgeschiedenis geven twee allochtone regisseurs ons een tegelijkertijd tedere, emotionele en ernstige kijk op de Maghrebijnse gemeenschap in Brussel.
Taylan Barman en Mourad Boucif België, 2001, 105 min Frans en Arabisch gesproken, Nederlands ondertiteld met Mourad Maimuni, Bach-Lan Le Ba-Thi, Abdeslam Arbaoui, Elias Preszow, Samir Rian, Jérémie Duval Verdeler: Saga Films Dinsdag 30 april om 22.30u: Vendome, Brussel Vrijdag 3 mei om 20u: Studio 1 Leuven
Karim est né au Maroc. A l’âge de quatre ans, dans les années soixante-dix, il a accompagné son père, Ben Omar, venu travailler comme ouvrier en Belgique. Le jour où Karim obtient son diplôme d’études supérieures, son père perd son emploi. En butte au chômage et au racisme Karim ne trouve pas un travail à la hauteur de sa qualification, et les petits boulots ne suscitent pas la reconnaissance familiale. Karim rencontre une jeune femme belge. Cet amour met à l’épreuve sa forme de fidélité à son père et à la tradition communautaire que celui-ci représente.
Love is extremely difficult when your name is Karim and you are in love with a Belgian girl. To give this love a chance, Karim, who is born in Marocco, has to break with the traditional values represented by his father without denying his family. He has to deal with incomprehension and racism. For the first time in Belgian filmhistory two immigrant directors give an emotional and at the same time serious look at the northafrican community in Brussels.
19 • 2002
2002
• 20
CLANDESTINS
Danis Chouinard en Nicolas Wadimoff Zwitserland/België/Canada, 1997, 98 min Frans gesproken en Nederlands ondertiteld met Ovidiu Balan, Moussa Maaskri, Simona Maicanescu, Anton Kouznetsov, Hanane Rahman, Christele Sahas Verdeler: Bevrijdingsfilms Donderdag 11 april om 20u: Studio Diest Dinsdag 23 april om 19.30u: Cinecity Aarschot Dinsdag 30 april om 18u: Vendome Brussel Maandag 6 mei om 20u: Studio 1 Leuven
Twee mannen, twee vrouwen en twee kinderen wagen hun kans om clandestien Frankrijk te verlaten. Met de hulp van een voorbijganger kunnen ze zich ongemerkt op een cargo verstoppen die koers zet naar Canada. Het groepje illegale immigranten, vreemden voor elkaar, moet proberen te overleven in de heel beperkte ruimte van een container. Maar de overtocht duurt langer dan gedacht, de voedselvoorraden raken op en de spanningen stijgen. Buiten op het schip waakt de bemanning: vanwege de hoge boetes die de kapitein moet betalen bij aankomst, duldt hij geen enkele clandestien aan boord. “Clandestins” is een meedogenloze film die elke vorm van gewenning doorbreekt.
Un groupe d’immigrants illégaux tente de quitter clandestinement la France. Avec l’aide d’un passeur, ils réusissent à se glisser dans un conteneur qui est déposé au fond de la cale d’un cargo. Destination: le Canada. Deux hommes, deux femmes et deux enfants se dirigent vers l’inconnu. Ils ne se connaissent pas. Pas encore ... Coincés dans un espace de vingt-cinq mètres
carrés, les jours passent, les esprits s’échauffent et les provisions s’épuisent. With the help of a smuggler, a group of illegal immigrants attempt to leave France on a cargo ship headed for Canada. They succeed in sneaking into a container which is deposited at the bottem of the ship’s hold.
LE PROFIT ET RIEN D’AUTRE
Raoul Peck Haiti, 2001, 57 min Frans gesproken, Nederlands ondertiteld
In dit film-essay biedt Peck zijn eigen tegenargumenten voor de gevaarlijke logica van het liberalisme. Hij werpt een blik op de utopische verklaringen van de nieuwe economische orde en confronteert ze met de realiteit van de dagelijkse miserie in vele landen ter wereld. Zo komen in deze film Europese sociologen en economen samen aan bod - met dezelfde autoriteit – als een bedelaar in New York City of een Haïtiaanse vrouwelijke kinderarts. Peck voegt ook historisch filmmateriaal toe uit de hele wereld en citeert erg verschillende bronnen, zoals uit optredens van Ronald Reagan en uit films van Haile Gerima. “Le profit et rien d’autre!” doet een documentair genre herleven: het politiek film-essay en moedigt andere filmmakers aan hetzelfde te doen. Ten slotte, zoals Raoul Peck met bijtende humor opmerkt, is het nog steeds meer aangewezen films te maken dan auto’s in brand te steken.
Verdeler: Bevrijdingsfilms Maandag 22 april om 20u: MINTH Brussel Maandag 29 april om 20.30u: Pangaea Leuven
Dans cet essai passionné Peck offre son alternative à la logique dangereuse du libéralisme. Il passe en revue les déclarations utopiques du nouvel ordre économique et les confronte à la réalité de la misère quotidienne dans de nombreux pays. Dans ce film, interviennent avec la même autorité des sociologues et des économistes européens, un éboueur new-yorkais ou encore une pédiatre haïtienne. Peck puise aussi dans le fond cinématographique mondial, citant des sources aussi diverses que des apparitions publicitaires de Ronald Reagan et des films de Haile Gerima.
In this passionate film essay Peck offers his own counter rhetoric to the slippery logic of liberalism. With controlled anger and cool sarcasm, he reviews the utopian claims of the new economic order and contrasts them with the realities of everyday misery in many parts of the world. Thus, in this film European sociologists and economists appear alongside - and with the same authority as - a scavenger in New York City and a woman pediatrician in Haiti. Peck also invokes film history, citing sources as diverse as commercial appearances by Ronald Reagan and the films of Haile Gerima. 21 • 2002
MANSOUR SORA WADE Mansour Sora Wade studeerde aan de Université Paris VIII waar hij zijn master diploma in film behaalde. Sinds 1973 neemt hij verschillende taken waar in het culturele circuit. In 1976 begint hij te werken als regisseur van verscheidene kortfilms voor de televisie.
In 1992 maakte Mansour op alle festivals indruk met zijn kortfilm ‘Picc Mi’. Na zeven jaar productieproblemen is zijn eerste langspeelfilm, ‘Le Prix du Pardon’, eindelijk te zien op het festival. Né en 1952 à Dakar. Il obtient une maîtrise en cinématographie à l’Université Paris VIII. Depuis 1973. Son activité de metteur en scène débute en 1976 avec des courts métrages pour la télévision. En 1992 Mansour a impressioné le public des festivals avec ‘Picc Mi’. Le festival présente son premier film, ‘Le Prix du Pardon’. Born in Dakar in 1952. He graduated in film studies from the University of Paris VIII. Since 1973. His activity as a filmmaker began in 1976 with some short films for television. Mansour made an impression on all festivals with ‘Picc Mi’ in 1992. Now after seven years the festival presents his first feature, ‘Le Prix du Pardon’. Filmografie : Lanbjumag II (1979), Bibeggel (1979), Aida Souka (1992), Picc Mi (1992), Le prix du pardon (2001)
PICC MI Madou is een “Talibe”, een kind dat voor zijn opvoeding toevertrouwd werd aan een maraboet. Bedelend in de straten verdient hij de kost. Madou ontmoet Ablaye die met zijn vader langs een stort woont. Zij ontdekken elk de wereld van de andere. Samen vergeten ze even de harde realiteit van elke dag. Ondanks de weinig rooskleurige situatie, behouden de twee kinderen hun levenslust, omfloerst door weemoed.
Madou est un «Talibé», un de ces enfants confiés à un marabout pour faire son éducation. Il doit gagner sa vie en mendiant dans les rues. Dans la ville, Madou rencontre Ablaye, un jeune garçon qui vit avec son père dans une décharge. Chacun va faire découvrir à l’autre son univers de tous les jours. Ensemble, ils oublient quelque temps les dures réalités de leur vie quotidienne. Malgré la ville inhumaine, les deux enfants gardent une joie de vivre, teintée d’un peu de nostalgie.
Madou is a «Talibé», a child whose education is entrusted to a marabout. He has to earn his living by begging in the streets. In town, Madou meets Ablaye, a young boy who lives with his father in a garbage dump. They show each other what their everyday lives are like. Together, they forget for a while the harsh reality of their daily life. Despite the inhumanity of the city, the two children maintain a lust for life, colored by sadness.
Mansour Sora Wade Senegal, 1992, 16 min Verdeler: Cinematèque Paris Zondag 28 april om 20u: Vendome, Brussel Zaterdag 4 mei om 20u: Studio 1, Leuven Dinsdag 7 mei om 20u: Studio 1, Leuven 23 • 2002
Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap steunt het Afrika Filmfestival
Bert Anciaux Vlaams minister van Cultuur, Jeugd, Brusselse Aangelegenheden en Ontwikkelingssamenwerking
2002
â&#x20AC;˘ 24
LE PRIX DU PARDON (Ndeysaan)
Mansour Sora Wade Senegal, 2001, 90 min Nederlands ondertiteld met Hubert Koundé, Rokhaya Niang, Gora Seck, Alionne Ndiaye Dinsdag 7 mei om 20 u : Studio 1 Leuven
Rokhaya Niang en Mansour Sora Wade
De Senegalees Mansour Sora Wade heeft met zijn langspeeldebuut zijn intrede in het Afrikaanse filmlandschap niet gemist. Als setting gebruikt hij de zuidkust van Senegal, verdoken onder een mysterieuze sluier van mist die een vissersdorpje met uitsterven bedreigt. De mist belet de vissers om uit te varen en creëert een sfeer van angst en onheil. In deze context rivaliseren Yatma en Mbanik, twee jeugdvrienden, om de liefde van de knappe Maxoye. Wanneer Mbanik de kwade geesten kan verdrijven, komt Maxoye aan zijn zijde. Het strijdtoneel verlegt zich naar de oceaan. Zal de oceaan al haar geheimen prijsgeven ? Magie en vertelkunst zijn nooit ver weg in de Afrikaanse samenleving, noch in de filmcultuur. ‘Le prix du pardon’ vormt hierop geen uitzondering, maar onderscheidt zich door de aantrekkelijke sfeerschepping, het vlotte ritme en een ronduit sublieme soundtrack - soms zelfs iets té mooi voor de thematiek. De traditioneel Afrikaanse muziek draagt de stempel van Wasis Diop en Loy Ehrlich (ex-pianist van Touré Kunda), met medewerking van Youssou N’dour. Het kostte Wade zes jaar en een flinke dosis geduld om deze verfilming van een roman van de Senegalese schrijver Mbissane Ngom te realiseren.
Côte Sud du Sénégal. Deux amis d’enfance, Yatma et Mbanik, rivalisent pour séduire Maxoy. Mbanik, fils de marabout, ose seul de défier les esprits et parvient à faire disparaître le brouillard. Le village entier lui fait fête et reprend vie sous le soleil enfin de retour. Les pêcheurs repartent en mer, le marché retrouve ses couleurs. Maxoy et Mbanik peuvent s’aimer aux yeux de tous. Une nuit, fou de jalousie, Yatma assassine son ami et rival et fait disparaître son corps en mer. La tragédie villageoise est installée.
The coastal strip of southern Senegal lies veiled in ominous mists. The thick fog prevents the fishermen from doing their job and one particular village is threatened with extinction. In this setting two old friends, Yatma and Mbanik, compete for the charms of the beautiful Maxoye. When Mbanik manages to placate the evil spirits Maxoye sides with him. The rivalry between the old friends will now be fought out at sea. The magic of the story is enhanced by the soundtrack of traditional African music.
LA RUE N’EST PAS LE PARADIS François bezoekt familie in zijn geboortedorp. Hij woont sinds 4 jaar in Ouagadougou. Bouba en Madi, twee van zijn vrienden, vragen hem raad. Zij willen kost wat kost het dorp verlaten. Op een dag klimmen Bouba, Madi en Alima over de muur naar de weg die hen naar Ouagadougou moet leiden. Daar zien ze de harde realiteit en hoe straatkinderen trachten te overleven. Een zoektocht naar overlevingsmiddelen… Een productie van Artsen Zonder Grenzen
Guy-Désiré Yaméogo Burkina Faso, 2001, 48 min Mooré, Frans ondertiteld Woensdag 17 april om 20u: Horloge du Sud Brussel
François revient au village pour rendre visite à sa famille. Il vient de Ouagadougou ou il vit depuis 4 ans. Bouba et Madi, deux amis de François lui demandent des tuyaux pour aller à Ouagadougou. Ils veulent à tout prix quitter le village. Par un beau matin, Bouba, Madi et Alima escaladent le mur de la cour et rejoignent le goudron qui mène vers Ouagadougou. Ils y rencontrent les réalités de la vie et la survie des enfants des rues d’aujourd’hui. Une production de Médecins Sans Frontières
François is visiting his family in his village. He comes from Ouagadougou where he lives for 4 years. Bouba and Madi, two of his friends, also leave the village to go to Ouagadougou. There they see the reality of life and how to survive as streetchild : hunger, no sanitary education, the search for survival means … 25 • 2002
2002
• 26
ALI ZAOUA Ali, Kwita, Omar en Boubker zijn straatkinderen. Ze hebben Dib en zijn bende verlaten en leven voortaan op hun eentje in de haven van Casablanca. Ali wil namelijk weg, ver weg. Hij wil zeeman worden en een reis rond de wereld maken. Tussen de kinderen bestaat een hechte vriendschapsband. Tijdens een gewelddadige confrontatie met Dib’s bende sterft Ali. Zijn vrienden brengen zijn lichaam terug naar de haven en beslissen om hem te begraven als een prins. Beste vertolking en Jongerenprijs op het festival van Namen 2000. Prijs van de beste film op het festival van Mannheim en Stockholm. Oecumenische prijs Festival du Monde in Montréal 2000. Beste film Fespaco 2001, het belangrijkste filmfestival in Afrika.
Nabil Ayouch Marokko/Frankrijk, 2000, 90 min Nederlands en Frans ondertiteld met Saïd Taghmaoui, Mounïm Khab, Mustapha Hansali verdeler: Cinélibre Dinsdag 16 april om 20.30u: Westrand Dilbeek Donderdag 25 april om 18.00u: Vendome Brussel Zaterdag 4 mei om 20.30u: Studio 2000 Haacht Zondag 5 mei om 14u: Studio 2000 Haacht Dinsdag 7 mei om 20u: CC ‘t Vondel Halle Woensdag 8 mei om 14u en 20.30u: Studio Haacht
Ali, Kouka, Omar et Boubker vivent dans la rue. Depuis des années, la rue est leur maison et la jungle qui la peuple, leur nouvelle famille. Leur quotidien est fait de violence, de mendicité, de prostitution et d’indifférence. La mort de l’un d’eux, lors d’un règlement de comptes entre bandes rivales, révèlera les valeurs humaines de la bande d’enfants. Ils ont pris la décision irrévocable d’enterrer leur ami ‘comme un prince’. Dans cette difficile entrepise ils seront aidés par un adulte, un pêcheur, qui s’était lié d’amitié avec le gamin disparu.
Ali, Kouka, Omar and Boubker are street children. For years, the street has been their home and the wild people who inhabit it their new family. Their daily lives are filled with scenes of violence, begging, prostitution and indifference. One of them dies, during a settling of scores between rival gangs. However, awful tragedy reveals the human values of these group of children. They take the irrevocable decision to burry their friend like a prince A fisherman, who stuck up a friendship with the child that disappeared, helps them.
TABLEAU FERRAILLE De film vertelt het verhaal van een jong idealistisch politicus die bliksemsnel carrière maakt maar even snel van de ladder valt. Daam, die een Europese opleiding genoot, moet kiezen tussen twee sociale paradigma’s verpersoonlijkt door zijn twee vrouwen. De eerste, Gagnesiri, is een plaatselijke schoonheid die beminnelijk en geduldig op haar Daam wacht maar hem geen kind kan schenken. Daam neemt een tweede vrouw, de Europees opgevoede Kiné, die er enkel op uit is een politicus te trouwen. Daam raakt betrokken in een duistere deal met een plaatselijk zakenman, Président. Dit brengt hem in diskrediet.
Moussa Sene Absa Senegal, 1996, 92 min Frans/Wolof gesproken, Frans ondertiteld met Ismaël Lo, Ndèye Fatou Ndaw, Thierno Ndiaye, Ndèye Bineta Diop, Amadou Diop verdeler: POM-Films Vrijdag 10 mei om 20u: Studio 1 Leuven
Daam est un intellectuel qui gravit de manière fulgurante les échelons du pouvoir politique, avant de tomber aussi rapidement dans la déchéance. Victime de cruauté de ses proches et de ses amis, qu’il a hier aidés et soutenus, Daam est ruiné et perd qu’il a hier aidés et soutenus. Daam est ruiné et perd son prestige. Il a deux femmes : sa première épouse est généreuse et aimable, mais stérile. Elle apporte à son mari tout son soutien aussi bien dans la joie que dans les rudes épreuves auxquelles il fait face. Sa seconde épouse, elle, lui donne des enfants mais est égoïste et opportuniste.
Tells the story of an idealistic young politician’s rise and fall. Daam, a well-intentioned but vacillating European-trained politician must choose between two social paradigms exemplified by his two wives. The first, Gagnesiri, is the village beauty, who waits patiently for Daam. Unfortunately, they are unable to conceive a child, so Daam takes European-educated Kiné, who is eager to get ahead by marrying a politician. Daam becomes involved in a shady business deal with Président, a local businessman; when the details are made public, he is forced out in disgrace.
27 • 2002
SIGNIS wenst het Afrika Filmfestival proficiat voor zijn zevende editie. Signis The World Catholic Association for Communication (former OCIC) promoot de Afrikaanse film sinds de onafhankelijkheid van de Afrikaanse landen en benadrukt het respect voor andere culturen, voor mensenrechten en voor tolerantie, via Filmfestivals, videoforums Publicaties en colloquia een Postproductiefonds voor Afrikaanse en Latijns Amerikaanse films In 2001 en 2002 bekroonde SIGNIS (OCIC) met een internationale prijs: Lumumba, Room to Rent, Little Senegal, Rage, Cri d’alarme au Kivu, E minha Cara.
Uma Onda no Ar van Helvécio Ratton (Brazilië) kreeg de 2002 SIGNIS Post Productie prijs 30.000 US$ De speelfilm toont de groeiende bewustwording van de Afro-Brazilianen in de favela’s rond 1980. Saffierstraat 15, 1030 Brussel Tel.: 02/734 42 94 - Fax: 02/734 32 07 - http://www.signis.net
2002
• 28
ROOM TO RENT De beproevingen van Ali, een jonge Egyptische cineast die vastbesloten is het in Londen te maken. Hij loopt een geïdealiseerd beeld na van het Britse ‘geluk’ en ontmoet hierdoor bizarre personen: een homofiele fotograaf, een sluwe française en een jonge blondine met wie hij een blank huwelijk overweegt. Samen met een subversieve Arabier zoekt hij zijn weg naar zekerheid. Alles wil hij doen om een verlengd visum te bekomen en scenarist te worden. De film toont een kleurrijke mengeling van oosterse fantasie en raï-ritmes. Zonder meer een hartverwarmende komedie.
Khaled El Hagar Egypte/Groot-Brittannië, 1999, 90 min Engels en Arabisch gesproken, ondertiteld met Saïd Taghmaoui, Juliette Lewis, Rupert Graves, Clémentine Célarié Verdeler: Cinélibre Donderdag 25 april om 20u: Vendome Brussel Vrijdag 26 april om 22.30u: Vendome Brussel Zaterdag 4 mei om 22.30: Studio 1 Leuven Maandag 6 mei om 22.30u: Studio 1 Leuven
Les tribulations d’Ali, jeune Egyptien vivant à Londres, pour faire prolonger son visa et devenir scénariste. Il court après une image idéalisée du bonheur anglais en côtoyant des personnages pittoresques : un photographe gay, une française délurée et une blonde au look de Marylin Soutenu par un Arabe frondeur, Ali trace son chemin en prenant conscience de ses valeurs. Impregnée par la fantaisie orientale, rythmée de raï, la course d’Ali a les couleurs vives et les accents d’une comédie réjouissante.
About the tribulations of Ali, a young Egyptian screenwriter who lives in London. Ali wants to be loved, inspired and to belong but first he needs a room to rent. In his pursuit of British happiness he meets a gay photographer, a streetsmart funky française and a Marilyn Monroe lookalike. Believable characters, good dialogue and a valiant attempt to avoid cliché illustrate marvellously his search for a residence permit.
RAGE
Newton I. Aduaka UK, 2001, 93 min Engels gesproken, Frans ondertiteld met Fraser Ayres, Shawn Parkes, John Pickard, Shango Baku, Wale Ojo Verdeler: Newton I. Aduaka Zondag 28 april om 22.30u: Vendome Brussel Dinsdag 7 mei om 22.30u: Studio 1 Leuven
Londen, vandaag. In het hart van de metropool leven culturen en volken van allerlei kleuren naast elkaar waarbij de enen de anderen als vanzelfsprekend beïnvloeden. De film gaat over drie jongeren : Jamie (met de bijnaam Rage) is rapper en erg rebels, Godwin (G genoemd) is een introverte pianist en Thomas (T) is disc-jockey die zijn rifs niet goed weet te plaatsen. Rage, T en G dromen van een eigen Hip Hop plaat. Wanneer de platenbedrijven niet toehappen, weigeren de drie vrienden dit als een mislukking te zien. Om hun droom te realiseren, plegen ze een overhaaste holdup. Dit moet hen er weer bovenop helpen. Hun vriendschap wordt zwaar op de proef gesteld.
Londres, aujourd’hui. Au coeur de la métropole se mêlent les cultures et les peuples de toutes les couleurs. Trois adolescents, Jamie (surnommé Rage), rappeur et rebelle à tout, Godwin (surnommé G), pianiste introverti, Thomas (T), discjockey. Rage, T et G rêvent d’enregistrer un disque de Hip Hop. Des maisons de disques hésitantes en refus pas même déguisés, ils s’incrustent dans l’échec. S’ils ne veulent pas renoncer à leur rêve, il leur faut de l’argent pour réaliser la maquette de leur disque.
Set around youths in contemporary London, where cultures, class and race intermingle. Three teenagers, Jamie aka Rage, a rebellious rapper, Godwin (G), an introverted pianist, and Thomas (T), a forlorn DJ, find themselves in a slow spiral which begins to erode their bond of friendship after a botched-up attempt at a burglary fuelled by desparation. They are not professional thieves but teenagers in pursuit of a dream, to cut a hip hop record. Their failed act will sound a wakeup call which forces them to reevaluate the true nature of their friendship, as their denied separate paths creep in. 29 • 2002
BEVRIJDINGSFILMS
vzw
film & video Boeiende, verrassende en educatieve speelfilms en documentaires over racisme, Noord-Zuid-verhoudingen, werkloosheid, vluchtelingen, mensenrechten, milieu …
35 mm
VIDEO’S voor LEGALE VIDEOVERTONINGEN
Sia, le rêve du python Garage Olimpo Pièces d’identités El Elefante y la Bicicleta La sueur des palmiers Clando Het lied van de vogels Mondo La petite vendeuse de Soleil Le franc Clandestins
Bread and Roses Rosetta – La Promesse Guantanamera TGV Lumumba Al Massir Leaf on a Pillow Ça commence aujourd’hui Central do Brasil Ouvrières du monde, enz…
Verhuur van multimedia-projectoren: voor video / dvd / computer … Ondertiteling van videoprogramma’s Quinten Metsijsplein, 4 B-3000 Leuven e-mail: bevrijdingsfilms@pandora.be 2002
• 30
Tel/fax: 016/ 23 29 35
website: www.bevrijdingsfilms.be Catalogus op aanvraag
DIRT FOR DINNER Het verhaal van Sam Meffire, de knappe zoon van een Afrikaanse vader en een Oostduitse moeder. Hij is de eerste zwarte politieman in het voormalige Oost-Duitsland en wordt aanzien als het symbool van een multicultureel Duitsland. Maar Duitsland is niet echt multicultureel en Sam Meffire niet echt het politiemantype. Hij wisselt van kant en pleegt verscheidene gewapende overvallen. De politieman wordt boef, de droom een nachtmerrie. Okpako’s documentaire is meer dan een portret. ‘Dirt for Dinner’ is een “genre”-prent van het Duitsland in de jaren negentig.
Branwen Okpako Nigeria/Duitsland, 2000, 75 min Duits gesproken, Engels ondertiteld Donderdag 2 mei om 22.30u: Cinema Zed Vrijdag 3 mei om 20u: Cinema Zed
Sam Meffire est le fils d’un père africain et d’une mère allemande. A Saxons (Allemagne) il est devenu policier le plus réputé. Sam était le symbole multiculturel de l’Allemagne. Malheureusement ce pays n’est pas vraiment multiculturel et Sam, pas le policier idéal. Le policier devenant un voleur et le rêve, un cauchemar. ‘Dirt for Dinner’ n’est pas seulement un portrait mais donne également un image détaillé de l’Allemagne des années nonante.
Sam Meffire is the good looking son of an African father and East-German mother and Saxony’s most famous expoliceman. He becomes a symbol of a multicultural Germany. Unfortunately, Germany isn’t really multicultural and Sam isn’t really the policeman type. The cop turns into a robber, the dream turns into a nightmare. Okpako’s documentary is much more than a portrait. ‘Dirt for Dinner’ is a piece of “genre-painting” of Germany in the nineties.
CLANDO Douala, Kameroen. Sobgui is een ‘clando’, een clandestiene taxichauffeur. Door politieke omstandigheden wordt hij gedwongen zijn land te verlaten om in Duitsland een nieuw leven te beginnen. Hij wordt verliefd op Irene, een jonge Duitse, aktief in een beweging voor hulp aan vluchtelingen. Door met haar te praten, herinnert Sobgui zich meer en meer wat hem allemaal is overkomen in Kameroun. Hij denkt na over de toekomst van zijn land en over zijn persoonlijk engagement.
Jean-Marie Teno Kameroen, 1996, 100 min Nederlands ondertiteld met Paulin Fodouop, Henriette Fenda, Caroline Redl, Joseph Momo Verdeler: Bevrijdingsfilms
Poursuivi par la police de son pays, Sobgui se voit obligé d’émigrer en Allemagne pour se consacrer à l’exportation de voitures. Ses souvenirs, son passé dramatique en prison et les tortures subies l’obsèdent jour et nuit. Même en Europe il ne parvient pas à oublier et il commence à penser à un éventuel retour. Clando est un film sur la résistance.
In this film Teno tells the story of Sobgui, a young man from Douala, who goes to Germany. In Cologne he becomes acquainted with German and European policies on refugees. While on the surface Clando would appear to be a film about giving up, it is really about resisting.
Maandag 29 april om 18u: Vendome Brussel
31 • 2002
Zaterdag 25 mei 2002 14de Leuvens Wereldfeest
“Eén Wereld in Kleur” Gratis vanaf 14u op en rond de Bruul
Wereldmuziek-Kinderanimatie-InfomarktExotische eetstanden-Wereldmarkt
Meer info: Vanessa Gilmin www.wereldfeest.be
Noord-Zuidwerking Stad Leuven Diestsesteenweg 44, 3010 Leuven Tel.: 016/35 98 76 fax: 016/35 98 78 e-mail: noord.zuid@leuven.be
2002
• 32
LUMUMBA 1957 : drie jaar voor de onafhankelijkheid van Belgisch Congo. Patrice Lumumba is een postbediende en militant van een nationalistische partij, waarvan hij snel voorzitter wordt. Lumumba wordt bij de onafhankelijkheid de Eerste Minister van het nieuwe Congo. Maar het land wordt nooit echt rustig: muiterij van de Force Publique, secessie van Katanga, UNOinterventie. Lumumba toont dat het hem menens is met de dekolonisatie. Breekpunt is de kwestie Katanga die met openlijke steun van de Belgen afscheurt. Zelfs na zijn ontslag blijft Lumumba hinderlijk. Daarom schrijft de Belgische minister voor Afrikaanse Zaken in oktober 1960: ‘... de belangrijkste doelstelling die in het belang van Congo en Katanga moet nagestreefd worden is de definitieve eliminatie van Lumumba’... Meer dan dertig jaar later blijft Lumumba actueel. Het boek van Ludo De Witte over de moord op Lumumba was de aanzet voor het oprichten van een parlementaire onderzoekscommissie. OCIC-prijs op het Festival Cinema Africano 2001.
Raoul Peck Haïti/Congo, 2000, 112 min Nederlands ondertiteld, Frans gesproken Verdeler: Cinélibre met Eriq Ebouaney, Alex Descas, Mariam Kaba, Cheikh Doukouré, Dieudonné Kabongo, Maka Kotto, Théophile Moussa Sowie, Pascal Nzonzi, André Debaar,... Zaterdag 27 april om 20u: Vendome Brussel Zondag 5 mei om 20u: Studio 1 Leuven
Nous sommes en 1957, trois années avant l’indépendance du Congo-Belge. Patrice Lumumba est alors un jeune employé de l’administration postière. Il milite dans un parti, dont il prendra bientôt la tête. Lumumba devient Premier Ministre du nouveau Congo. Quelques semaines plus tard, il est confrontée aux mutineries de l’armée et aux sécessions des provinces les plus riches. Trahi et abandonné par ses alliés extérieurs, il est exécuté par Mobutu et ... les belges.
The year is 1957, three years before the forced, yet unexpected, independence of the Belgian Congo. Patrice Lumumba is an employee at the post office administration. He is a political activist in a party he will soon lead. Lumumba becomes Prime Minister of the New Congo. A few weeks later he is confronted with mutiny of the army and secession of the most prosperous provinces. Betrayed and abandonned, he was executed by Mobutu and … the belgians.
33 • 2002
Al gesurft naar onze website?
ARTI MARA Arti Mara
www.azg.be met gratis nieuwsbrief! Groothandel in handgemaakte producten uit Marokko en elders.
Diestsesteenweg 104 3010 Leuven tel./fax. 25.28.90 2002
â&#x20AC;˘ 34
LAZARUS Lazar, een weeskind uit Mozambique, komt via illegale adoptie terecht bij een bemiddeld Pools koppel dat in Engeland woont. De artistieke man en zijn naar drank grijpende vrouw hadden een Latijns-Amerikaans kindje ‘besteld’ om de sluimerende problemen in hun gezin op te lossen. Lazar voldoet duidelijk niet aan hun verwachtingen : hij komt uit Afrika, is veel ouder en gedraagt zich niet als een normaal pleegkind. Hij kan zijn afschuwelijke herinneringen aan de wrede oorlog in Mozambique niet vergeten. Twee thema’s, oorlog en adoptie, zijn verweven in deze sterke film over een jongen die een heroïsche strijd levert om opnieuw kind te kunnen zijn.
Waldemar Dziki Polen, 1993, 89 min Engels gesproken, Nederlands en Frans ondertiteld Verdeler: Jekino
Lazarre se retrouve adopté via des voies illégales par un couple de Polonais. L’homme, un artiste, et sa femme avec des tendances alcooliques, avaient « commandé » un enfant sud-américain pour tenter de solutionner les problèmes latents de leur couple. Mais Lazarre ne répond manifestement pas à leurs attentes et derrière ses apparences agréables il peut être agressif et intraitable. En effet, celui-ci traîne avec lui des souvenirs atroces de la guerre qu’il a vécue .
Peter and his wife Ann, a middleclass polish couple living in England, are childless and want to adopt a child. When they are on their way to pick it up, in the middle of the night on a faroff road, the three year old southamerican child they had been expecting seems to have turned into a much older african boy named Lazarus, a former boy soldier who lives with awful war memories. ‘Lazarus’ is a strong movie about a boy who’s struggling to be a child again.
Zondag 5 mei om 16u: Studio 1 Leuven
COMEDIA INFANTIL Het leven van Nélio, een jonge Mozambikaan, is overhoop gehaald door de oorlog. Op een nacht hebben terroristen zijn dorp overvallen en zijn familie vermoord. Ze nemen hem mee naar een opleidingskamp voor kindsoldaten maar hij slaagt erin om te ontsnappen en vertrekt naar de hoofdstad. Nélio wordt leider van een groepje straatkinderen die denken dat hij een ‘curandeiro’ is, iemand die zieken kan genezen en doden kan doen opstaan. Zijn reputatie groeit en men vraagt hem meer en meer om hulp, maar de oorlog maakt ook hier een einde aan. ‘Comedia Infantil’ is het verhaal van Nelio zoals hij het vertelt aan José, de bakker.
Solveig Nordlund Zweden, 1997, 92 min Frans ondertiteld met Sergio Titos, Joao Manja, Jaime Julio, Joaquina Odete verdeler: Cinema Public Films
La vie de Nélio, jeune mozambicain, est bouleversée par la guerre. Une nuit, des terroristes attaquent son village et déciment sa famille. Emmené dans un camp d’entraînement pour enfants-soldats, il réussit à s’échapper et gagne la capitale épargnée par la guerre. Nélio devient le chef d’une bande de gamins des rues, qui en viennent à croire qu’il est un ‘curandeiro’, qu’il peut guérir les maladies et repousser la mort. ‘Comedia Infantil’ est l’histoire de Nelio quand il le raconte a José, le boulanger.
‘Comedia Infantil’ tells the story of Nelio, a little African boy, who loses his entire family in the civil war in Mozambique. He is taken to a training camp for boy soldiers, but manages to escape. Nelio becomes the leader of a group of street urchins, who gradually come to believe that Nelio is a «curandeiro», that he can cure diseases and raise the dead. His reputation grows and people come to him for help. But the war catches up with him. ‘Comedia Infantil’ is Nelio’s story as he tells it to José, the baker.
Zaterdag 27 april om 14u: Vendome Brussel Zaterdag 4 mei om 20u: Studio 1 Leuven 35 • 2002
La Royale Hotel Grand Café (tegenover het station) Martelarenplein 6 3000 Leuven tel: 016/22 12 52
Van harte welkom in Leuven Soyez les bienvenues à Leuven Herzlich Wilkommen in Leuven Hearty welcome in Leuven
VROUW HOLLE Craenendonck 5, Leuven - 016/23 67 18 - http://www.bioshop.be
PARIJSSTRAAT 40, LEUVEN Tel.: 016/29 08 63 Fax: 016/22 05 36
www.lacantina.be Alle dagen open van 18.30 tot 23 u. Zondag van 18 tot 22 u. 2002
• 36
DARESALAM
Issa Serge Coelo Tsjaad/Frankijk, 2000, 105 min Frans ondertiteld met Haikail Zakaria, Abdoulaye Ahmat, Youssouf Djaoro, Gérard Essomba verdeler: Parenthese Film Vrijdag 26 april om 20u: Vendome Brussel Zaterdag 27 april om 16u : Vendome Brussel Donderdag 9 mei om 22.30u : Studio 1 Leuven
Tsjaad in de jaren zeventig. Landbouwers en ambachtslui nemen de wapens op om zich te verdedigen tegen een wreed en autoritair regime. Wanneer een geanimeerd debat over belastingsinning uit de hand loopt, sluiten Doni en Djimi, twee boezemvrienden, zich bij het verzet aan. Samen ondervinden ze de harde realiteit van een burgeroorlog. Daresalam baseert zich op de mythe van Kain en Abel en vertelt hoe de oorlogsmachine uiteindelijk twee vrienden, die als tweelingen aanvankelijk dezelfde idealen nastreefden, uit elkaar drijft. Het verhaal is een aangrijpend pleidooi tegen oorlog. Na de kortfilm ‘Un taxi pour Aouzou’ is ‘Daresalam’ de eerste alom gewaardeerde langspeelfilm van Issa Serge Coelo.
Le Tchad dans les années soixante-dix. Des paysans et artisans prennent les armes pour se défendre d’un pouvoir sanguinaire et autocrate. Koni et Djimi, deux amis d’enfance, prennent le maquis. Persuadés qu’ils pourront tailler un pays sur mesure pour leur peuple victime d’injustices. Ils font alors le dur apprentissage de la guerre civile. Bientôt, la rébellion se scinde en deux. D’un côté les politiques, de l’autre les partisans de la seule lutte armée. La machine de guerre finit par opposer les deux amis animés au départ par le même idéal. Daresalam est un vibrant plaidoyer contre la guerre.
The events described in this feature film take place in Chad, an African country which, during the last century experienced nothing else but colonisation and civil war. One day, in a village, and subsequently everywhere in the region, the peasants and craftsmen take to arms to defend themselves from an autocratic regime. A civil war breaks out. Based on the myth of Cain and Abel, Daresalam is the story of how a war machine finally opposes two friends – like twin brothers – who were initially inspired by the same ideals. This story is a plea in defence of life and against war.
VOYAGE A OUAGA
Camille Mouyeke Dem. Rep. Congo, 2000, 90 min Frans gesproken Met: Eric Lancerjas, Maka Kotto, Aïssa Maica, Benedicte Roy Dinsdag 30 april om 20u: Vendome Brussel Donderdag 9 mei om 20u: Studio 1 Leuven
Een komedie over de tegenslagen van een jonge fransman die voor het eerst in Afrika komt. Tijdens een optocht gaat zijn auto in vlammen op. Aanvankelijk is Lionel verloren en wanhopig maar steeds meer wordt hij aangegrepen door het optimisme van heel wat mensen. Uiteindelijk ontmoet hij een Afrikaans koppel, Loutaya en Zao, die ervan droomt naar Ouagadougou te gaan om in Fespaco, het Hollywood van Afrika, zaken te doen. Lionel verliest zijn hart aan Afrika tot groot ongenoegen van zijn thuis gebleven vrouw. ‘Voyage à Ouaga’ kreeg de naam van grappigste film op Fespaco 2001.
‘Voyage à Ouaga’ est une comédie qui met en scène les tribulations d’un jeune Français. Au cours d’une émeute contre la dévaluation du franc CFA, sa voiture part en fumée. Perdu, désespéré dans cet univers qui lui est inconnu, Lionel sera peu à peu captivé par le courage, l’obstination et la bonne humeur des gens. Il finira par croiser le chemin d’un couple africain, Loutaya et Zao, dont le projet est d’aller à Ouagadougou profiter du Fespaco pour faire son business.
This hugely funny comedy from Camille Mouyeka features a helpless French man, who comes to Africa for the first time and falls in love with it, much to the distress of his nagging wife back home. After some hilarious misadventures, he meets an african couple, Loutaya and Zao, dreaming to go to Fespaco, the Hollywood of Africa in Ouagadougou, to make some money. ‘Voyage a Ouaga’ has earned itself the reputation of being the funniest film at Fespaco 2001. 37 • 2002
Eethuis
Toeareg Grill Tajine Cous-cous Specialiteiten
2002
• 38
nexxus voor huid en haar Afro-Amerikaans kapsalon hair-extentions • rasta • dreadlocks • wave • curly • ontkrollen • …
Tiensestraat 220 . 3000 Leuven t.: +32(0)16/20 71 49 . +32(0)16/20 73 52 . BTW BE: 455 534 368 e-mail: info@voodoo.be . website: www.voodoo.be alle dagen open van 10 u tot 18 u . sluitingsdag: zondag
Afro-Amerikaanse schoonheidsprodukten voor huid en haar alle soorten haar: synthetisch - natuurlijk • pruiken
exotic products - afro coiffure
exotische voeding Afrikaans • Zuid-Amerikaans • Indisch • Pakistaans Kaapse wijnen • Afrikaans bier • exotische frisdranken
Hoek Parijsstraat - Drie Engelenberg 5 3000 Leuven Reservaties: 016/23 15 55
TAAFE FANGA In een binnenkoer lokt “cora” muziek de mensen voor het avondritueel. Mannen, vrouwen en kinderen komen volgens traditie in volgorde binnen en gaan in hun groepje zitten. Een mooie vrouw zorgt voor de nodige opschudding wanneer zij tegen de regels in tussen de mannen gaat zitten. Woedend willen zij de onbeschaamde vrouw wegjagen maar ze hadden niet gerekend op de solidariteit van de andere vrouwen. In ‘Taafe Fanga’ worden de rollen in het dagelijks leven voor mannen en vrouwen eens omgedraaid. Op karikaturale wijze, maar met een grond van waarheid, schetst de film dat de mannen het werk en de plaats van de vrouw in de samenleving schromelijk onderschatten.
Adama Drabo Mali, 1997, 102 min Nederlands en Frans ondertiteld Met Fanta Berete, Ramata Drabo, Ibrahim Koïta Verdeler: Progrès Vrijdag 26 april om 18u: Vendome Brussel
Dans une cour, la musique limpide de la “cora” du griot Djélimady Kouyaté invite à la veillée. Les hommes, les femmes et les enfants arrivent selon ordre immuable et s’installent chacun dans leur groupe. Une créature de rêve apparaît et provoque le désordre en prenant place parmi les hommes. Offusqués, ils veulent chasser l’insolente, mais c’est sans compter sur la solidarité des femmes. Taafé Fanga s’inspire d’un récit traditionnel. Sous forme de comédie, le film raconte comment un jour, les femmes se servirent des masques sacrés pour prendre le pouvoir et inverser les rôles dans la société.
In a courtyard, the griot Djélimady Kouyaté’s pure “cora” music is inviting people to the evening gathering. The men, women and children are arriving in a certain order, according to tradition, and are settling into their groups. A beautiful woman appears and causes uproar by sitting among the men. Outraged, they want to chase the insolent woman away, but they had not bargained for the women’s solidarity. Taafé Fanga is based on a traditional tale. Using a comic register, the film recounts how, one day, the women used sacred masks to seize power and turn society’s traditional roles upside down.
39 • 2002
2002
• 40
Afrikaanse muziek is meer dan ritme en dans Op het Afrikaanse continent neemt muziek een belangrijke plaats in het dagelijks leven in. Muziekinstrumenten en gezangen waren en zijn nog altijd vaste ingrediënten bij rituelen, feesten en zelfs informatieuitwisseling. Voor de Afrikaanse slaven op het Amerikaanse continent was muziek een van de weinige mogelijkheden om zich te laten horen en hun gevoelens te uiten. In Latijns Amerika groeiden deze invloeden tot rumba, merengue of salsa. In Noord-Amerika liggen ze aan de basis van blues, gospel, soul en jazz. Vanuit het Amerikaanse continent zullen deze muziekvormen hun weg vinden in de rest van de wereld. Voor Afrikanen betekende hun muziek ook een vorm van verzet tegen een onderdrukkende en discriminerende samenleving die hen elke identiteitsvorming, creativiteit en communicatie wilde ontnemen. In de Verenigde Staten lag ze aan de basis van rock & roll waarmee de goegemeente in de jaren vijftig uitgedaagd werd en waarin allerhande taboes werden aangepakt. In de jaren zestig en zeventig werd de revolte wereldwijd vertolkt door reggae. In de getto’s van Brixton of in New York klonk muziek uit de enorme draagbare radio’s, de ghettoblasters. Later ventileerden het eerst Afro-jongeren hun maatschappelijk ongenoegen in de rap. Vanaf de opkomst van de populaire muziek rond 1900 konden heel wat Afro-musici zich met hun optreden overal ter wereld manifesteren en respect afdwingen. In verscheidene films komen al deze stromingen veelal in hun context aan bod: Black and White (rap), Rage (reggea/rap), Saudade do futuro (samba), Lagrimas Negras (Salsa), Siméon (Jazz, regea), Las raices de la Salsa, La Vie est Belle (Soukous), 100% Arabica (Rai) enz.
En Afrique les instruments de musique et les chants ont été -et sont toujours- des ingrédients de base dans la vie de tous les jours, entre autre dans les rituels, les fêtes et même l’échange d’informations. Pour les esclaves africains la musique formait quasi le seul moyen de se faire entendre et de s’exprimer. Leurs influences se manifestent par la rumba, la mérengue et la salsa en Amérique Latine et par le blues, le gospels, le soul et le jazz en Amérique du Nord. En plus, du point de vue des Africains, la musique peut signifier une résistance contre une société suppressive et discriminative, ce qui est le motif essentiel du rock & roll, du reggae et du rap. Grâce à leurs concerts partout dans le monde, plein d’afromusiciens ont pu se manifester et forcer le respect. Quelques films mettent ces mouvements de musique dans leur context : Black and White (rap), Rage (reggae/rap), Saudade do futuro (samba), Lagrimas Negras (salsa), Siméon ( jazz, reggae), Las raices de la Salsa, La Vie est Belle (soukous), 100% Arabica (raï) etc.
On the African continent music takes an important place in the everyday life. Music instruments and songs are considered as basic ingredients for rituals, feasts and even exchange of information. For the African slaves music was one of the only possibilities to express themselves. Their influences are represented through rumba, merengue and salsa in Latin America and through blues, soul and jazz in North America. But Africans also show their resistance against a suppressive and discriminative society thanks to music. This resistance forms the actuating motive of rock & roll, reggae and rap. Thanks to concerts all over the world a lot of afromusiciens could manifest themselves and force respect. Certain movies show these music movements in their context : Black and White (rap), Rage (reggae/rap), Saudade do futuro (samba), Lagrimas Negras (salsa), Siméon ( jazz, reggae), Las raices de la Salsa, La Vie est Belle (soukous), 100% Arabica (raï), …
41 • 2002
Gebracht in een gezellige sfeer aan de kiosk in het stadspark, bestaat het programma uit een combinatie van muziek en dans, klederdracht, hapjes en drank uit het culturele erfgoed van de voorgestelde cultuur. Cultuur-Ontmoetingsplaats is een samenwerkingsverband tussen de Leuvense Derdewereldraad, Multicult en de Integratiedienst. Voor elke editie worden partnerorganisaties gezocht onder de Leuvense allochtonen. Het eigenlijke programma op het podium en in de rand, onstaat dank zij de inzet van deze allochtone partners. Door het kenbaar maken van de aanwezigheid en de eigenheid de allochtonen in het Leuvense en door het proces van samenwerking, proberen we de kennis over en de betrokkenheid van deze groeperingen in onze samenleving te verhogen. Vorige jaren genoten we reeds van groepen uit de Koerdische, Mexicaanse, Filippijnse, Marokkaanse, West- en Midden-Afrikaanse, Indonesische en Chinese cultuur.
Zondag 18 aug. 2002: Nepal â&#x20AC;&#x201C; Buthan Zondag 25 aug. 2002: Imazighen Stadspark Leuven van 15 tot 19 uur, gratis
2002
â&#x20AC;˘ 42
EGYPTISCHE MUSICAL De Egyptische muzikale film tussen de jaren dertig en zeventig heeft een enorme weerklank gehad in de Arabische wereld en op heel wat vlakken was het zich onderdompelen in deze muziek en poëzie een verzet tegen de Westerse cultuur. De zangeres Um Kulsum is hiervan het mooie voorbeeld. Youssef Chahine heeft hier met een groot aantal van zijn films eveneens een rol gespeeld. Vanuit de jaren vijftig met onder meer ‘Adieu mon amour’ en ‘Tu es mon amour’, tot op vandaag met ‘Al Massir’ of ‘Silence… on tourne’.
La musique égyptienne entre les années trentes et septantes a fait un écho énorme dans le monde arabe. Elle traduisait la résistance contre la culture de l’ouest. La chanteuse Um Kulsum est un excellent exemple mais également Youssef Chahine. Un grand nombre de ses films ont joué un rôle important. Depuis les années cinquantes avec ‘Adieu mon Amour’ et ‘Tu es mon Amour’ jusqu’aujourd’hui ‘Al massir’ ou ‘Silence… on tourne’.
Egyptian musical movies between the thirties and seventies found an enormous echo in the Arabian world as music and poetry was an expression of resistance against the western culture. The singer Um Kulsum is a perfect example but also Youssef Chahine and a great number of his movies played an important role : from the fifties with ‘Adieu mon Amour’ and ‘Tu es mon Amour’ until today with ‘Al Massir’ and ‘Silence … on tourne’.
Youssef Chahine
UM KULSUM Ondanks het enorme commerciële succes dat sommige zangers of hedendaagse arabische muziekgezelschappen genieten, is het Um Kulsum die steeds de meeste platen in de Arabische wereld verkoopt. Luisteraars vragen meestal haar stem als verzoekje op de radio. Men zegt dat ze een klassieke zangeres was, maar niets is minder waar. Integendeel, in vergelijking met de typisch Arabische zang was haar zangwijze revolutionair. Ze heeft ook zonder meer de electrische gitaar in haar orkest geïntroduceerd. De stem van zangers is erg met een legende verbonden en de legende van Um Kulsum is dat zij enig en alleen boven de anderen uitstak.
Simonne Bitton Frankrijk, 1990, 52 min Frans gesproken en ondertiteld Woensdag 1 mei om 20.30u: Pangaea Leuven
Malgré l’énorme succès commercial de certains chanteurs ou ensembles arabes contemporains, c’est toujours Um Kulsum qui vend le plus de disques dans le monde arabe, et c’est toujours sa voix que les auditeurs réclament le plus souvent aux animateurs de radio. On dit qu’elle était une chanteuse ‘classique’, mais rien n’est plus faux. Bien au contraire, elle a révolutionné de fond en comble le chant arabe, et n’a pas hésité à introduire une guitare électrique dans son orchestre. La voix des chanteurs est inséparable de leur légende, et la légende d’Um Kulsum, c’est d’être unique, seule, au-dessus de la mêlée.
Despite of the enormous commercial success of contemporary arab musicensembles and singers, it is always Um Kulsum who sells most of the records in the arab world. On the radio listeners prefer her voice when they are asked for their favourite song. They say she was a ‘classical’ singer but that’s not true. On the contrary, in comparison with arab songs she was revolutionary. She introduced the electrical guitar in her orchestra. The voice of a singer is always linked to a legend and the legend of Um Kulsum is that she was faraway above the others.
43 • 2002
2002
• 44
SILENCE... ON TOURNE Het zijn de glinsterende ogen en de schitterende stem van de Egyptische zangeres Latifa die ons door het eerder voorspelbare verhaal begeleiden. Malak is een beroemde zangeres die graag geliefd zou zijn om wat zij is. Haar verveelde en vervelende echtgenoot wil van haar scheiden. Gekwetst papt ze aan met de jongere Lamei, een opportunistische streber. Haar vrienden en familieleden spannen samen om haar ogen te openen voor zijn schurkenstreken. Dit is authentieke Egyptische cinema met veel dans en zang, heerlijke komedie en hopen melodrama.
Youssef Chahine Egypte/Frankrijk, 2001, 102 min Arabisch gesproken, Nederlands en Frans ondertiteld met Latifa, Ahmed Wafiq, Magda al-Khatib, Zaki Abdel-Wahib Verdeler: Film de l’ Elyssée Maandag 29 april om 22.30u: Vendome Brussel Woensdag 8 mei om 22.30u: Studio 1 Leuven
Latifa, une star de cinéma, est approchée par un arriviste, avide de fortune et de gloire. Leur romance a pour cadre les plateaux de cinéma du Caire où la vedette tourne son nouveau film. Le réalisateur cherche à détendre son public avec un ‘musical’ à l’égyptienne, délibérément optimiste. Des stars du 7° art local contribuent à agrémenter la verve du cinéaste et son désir de séduire en privilégiant la sensualité et l’émancipation des individus.
The shining eyes and supurb voice of Egyptian singer Latifa guide the story down its predictable path. Malak is a rich and famous singer whose boring husband is divorcing her. She takes up with the younger Lamei, a rakish golddigger. Friends and family conspire to open her eyes to his heelishness in a rousing finale reminiscent of 1930s Hollywood comedy. An enjoyable introduction to authentic Egyptian cinema with singing and dancing, broad comedy and plenty of melodrama.
TU ES MON AMOUR
Youssef Chahine Egypte, 1957, 115 min, Frans ondertiteld met Farid Al Atrache, Hind Rostom, Shadia Verdeler: Regent Films Maandag 6 mei om 22.30u : Studioke Leuven Dinsdag 7 mei om 20 u : Studioke Leuven
Om de helft van het ouderlijk fortuin te erven, moeten neef en nicht, Farid en Yasmina, trouwen. Maar ze hebben een hekel aan elkaar. Farid ontmoet Nana, een vurige danseres en Yasmina loopt weg met Sensen, een rijke grondbezitter. Uiteindelijk wint de rede het en Farid en Yasmina trouwen. Ze vertrekken op een traditionele huwelijksreis, achternagezeten door een jaloerse Sensen en een onhoudbare Nana. ‘Tu es mon Amour’ is een luchthartige muzikale komedie die de gekende zanger Farid el-Atrache in volle glorie opvoert. Een leuk en strak scenario verhoogt de pret.
Pour hériter chacun de la moitié de la fortune d’un parent, deux cousins, Farid et Yasmina, doivent se marier. Or, ils se détestent. Farid fréquente Nana et Yasmina s’est entichée de Sensen. La raison l’emporte cependant et Farid et Yasmina, enfin mariés, partent pour un traditionnel voyage de noce.
To inherit half of the fortune of one parent, two cousins, Farid and Yasmina, have to marry. But they hate each other. Farid sees Nana and Yasmina runs away with Sensen. They come to reason though and marry. Farid and Yasmina leave for a traditional honeymoon, followed by Sensen and Nana.
ADIEU MON AMOUR
Youssef Chahine Egypte, 1957, 100 min, Frans ondertiteld
Ahmed Yousri heeft nog slechts enkele dagen te leven. Door zijn sombere karakter werd hij over de ernst van zijn ziekte niet ingelicht. Zijn kamergenoten slagen erin Ahmed dolgelukkig te maken. Voor hem lijkt alles rozegeur en maneschijn tot hij per ongeluk verneemt hoe erg het met hem gesteld is. Ondanks het schijnbaar beladen thema is ‘Adieu mon Amour’ een muzikale komedie, die de memorabele zangstemmen van Farid el-Atrache en Shadia integreert.
met Farid el-Atrache, Ahmed Ramzy, Shadia Verdeler: Regent Films Vrijdag 10 mei om 20u en 22.30u: Studioke Leuven
Ahmed Yousri n’a que quelques jours à vivre. D’un caractère sombre et renfermé, il n’a pas été informé.
Marine lieutenant, Ahmed Yousri, has only a few days to live. Being introvert and dejected, he has not been informed. 45 • 2002
K. Mercierstraat 23 3200 AARSCHOT http://www.elfuremis.org
2002 â&#x20AC;˘
46
EL ACORDEON DEL DIABLO ‘El Acordeon del Diablo’ vertelt het verhaal van Francisco ‘Pacho’ Rada, the great old man van de Caraïbische muziek. Vele van zijn composities werden successen en worden nog steeds gespeeld door jonge muzikanten. Maar Pacho Rada is vooral bekend als schepper van de ‘son’, één van vier Vallenatoritmes. Nu is hij 94 en woont hij in een barak van staalplaten, alleen met zijn herinneringen en roem. Door de wereldwijde Latijns-Amerikaanse réveille reist Pacho Rada’s muziek nu van continent naar continent. Hoewel Pacho Rada één van de grondleggers is van de Caraïbische muziek, werd hij eerst beroemd dankzij het boek ‘Honderd jaar eenzaamheid’ van Gabriel Garcia Marquez. Geïnspireerd op Pacho Rada, voert de auteur het personage van Francisco el Hombre op die ‘s nachts de duivel ontmoet en met hem een accordeonduel uitvecht.
Stefan Schwietert Duitsland, 2001, 90 min Duits gesproken, Nederlands ondertiteld met Alfredo de Jesùs Gutierrez, Vital, Alfredo Gutierrez, Antonio Jamarillo Verdeler: Beeck Turtle Maandag 6 mei om 20u: Studioke Leuven Dinsdag 7 mei om 22.30u: Studioke Leuven
Ce film raconte l’histoire de «Pacho» Rada. Beaucoup de ses compositions sont devenues des succès et sont toujours interprêtées par de jeunes musiciens. Mais Pacho Rada est surtout connu comme créateur du «son», un des quatre rythmes de la musique Vallenato. Aujourd’hui, Pacho a 94 ans et habite dans une cabane de tôle, où il vit seul avec ses souvenirs et sa gloire. Mais grâce à l’engouement mondiale pour la musique latino-américaine, l’oeuvre de Pacho Rada voyage de continent en continent.
The accordion, vallenato, and the caribbean style of life is very well told in this documentary combined with poetry and a touch of loneliness. The documentary rescues the ‘son’ music of a briljant old musician, Francisco «Pacho» Rada, but with a deep look inside his life, generations, music and difficulties. A duel of two accordion men is absolutely delightful. Music with a touch of magic realism.
LAGRIMAS NEGRAS In Lagrimas Negras wordt de legendarische Cubaanse salsagroep “La Vieja Trova Santiaguera” van nabij gevolgd op hun Europese tournee. Talrijke concertfragmenten worden afgewisseld met repetities of gesprekken waarbij herinneringen worden opgehaald. Ondanks hun eerbiedwaardige leeftijd (de oudste muzikant is 84 jaar, de jongste is er 70!) hebben ze een tomeloze inzet en worden ze overal enthousiast onthaald. Zodra ze een nummer inzetten swingen de oude troubadours als jonge goden op het podium. Een sprankelende documentaire vol muziek waarvan de ledematen als vanzelf in beweging komen met ook ontroerende stille momenten.
Sonia Herman Dolz Cuba/Nederland, 1997, 75 min Spaans gesproken, Frans en Nederlands ondertiteld Verdeler: Progrès Films Dinsdag 16 april om 20u: Studio Diest Vrijdag 3 mei om 20.30u: Studio Haacht Zaterdag 4 mei om 22.30u: Studio Haacht Woensdag 8 mei om 20.30u: Studio Haacht Donderdag 9 mei om 22.30u: Studioke Leuven
Il y a 4 ans, Amado Machado (84 ans), Aristoteles Limonta (84), Pancho Cobas (84), Reinaldo Creagh (79) et Reinaldo Hierrezuelo (70) étaient en train de jouer dans un bar à Santiago de Cuba. Ils n’ont jamais pu vivre de leur musique. Mais leur rêve devient quand même réalité: un producteur TV les découvre dans ce bar et voit immédiatement ce que cinq retraités ‘swingants’ peuvent présenter comme attrait pour le public. La Vieja Trova Santiaguera est née. L’amour est leur source d’inspiration inépuisable.
In this warm, intimate film we hear contagiously nostalgic tales that are personal individual recounts by the fathers of Cuban music but also gives us an overall idea of the history of the island’s electrifying rhythms. The faces and movements of these masters, most of them in their 80’s, tell an epic story in themselves. We follow them as the legendary Guarachera Cubana as they reunite, rehearse and go on tour in Europe. Discover the soul of cuban music !
47 • 2002
Cinecity Aarschot Demervallei 4, 3200 Aarschot t 016/56 56 55 - f 016/56 59 37 - filminfo 0900/10 401
Cinecity Lommel Adelbergpark 2, 3920 Lommel t 011/55 29 00 - f 011/55 11 70 - filminfo 0900/10 402
Cinecity Mechelen Spuibeekstraat 5, 3200 Mechelen t 015/55 77 33 - f 015/55 81 82 - filminfo 0900/10 403 2002
â&#x20AC;˘ 48
MUSICA AFROCUBANA In Cuba betekent ‘Y tenemos sabor’ zoveel als ‘het swingt hier’ en swingen doet het in deze reeks muziekdocumentaires. Samen vormen ze een hommage aan de son, de Cubaanse plattelandsmuziek die vanuit de koffieplantages van Oriente overwaaide naar Havana, zeg maar van de dorpsfeesten naar de danszalen van de grootstad om ten slotte wereldwijd succes te oogsten als salsa. Een fascinerend verhaal dat mooi geïllustreerd wordt door deze documentaires. Woensdag 8 mei om 20u: Studioke Leuven
Cette série de documentaires musicaux rend hommage au ‘son’, la musique de la campagne cubaine qui s’est extendue des caféières jusqu’à Havana pour enfin obtenir un succès mondial comme salsa.
This series of music documentaries honours ‘son’, music of the Cuban country-side that came from the coffee fields of Oriente towards Havana. It finally had success all over the world as salsa.
Ignacio Piñeiro In ‘Ignacio Pineiro’ zingen de oude kompanen van het Septeto Nacional de lof van hun orkestleider.
Luis Felipe Bernaza Cuba, 1977, 20 min
Dans ce film les vieux amis du The old stars of the Septeto Septeto Nacional chantent les Nacional sing the orchestleaders louanges de leur chef d’orchestre. praises in ‘Ignacio Pineiro’.
Tumba Francesa Een stukje folklore, product van de immigratie vanuit Haïti van Franse kolonisten en hun zwarte slaven die zich vestigden in Guantanamo en Santiago de Cuba.
Santiago Villafuerte Cuba, 1978, 20 min
Documentaire de la tradition musicale des afro-haïtiens immigrés à Guantanamo et Santiago de Cuba.
Documentary about the influences in Cuban music of the Haitian migration of French colonials and their black slaves who settled in Guantanamo and Santiago de Cuba.
Las Raíces de la Salsa Documentaire waarin enkele son-veteranen herinneringen ophalen aan toporkesten als Sonora Mantancera en Sexteto Habanero.
Sergio Nunez Cuba, 1992, 21 min
Quelques vétérans de son se rappellent les grands orchestres comme Sonora Mantancera et Sexteto Habanero.
A few son veterans bring into remembrance toporchestras as Sonora Mantancera and Sexteto Habanero.
Yo Soy el Punto Cubano De ster van de musica campesina, Celina Gonzalez, zingt, vertelt en blikt terug op haar carrière.
Sergio Nunez Cuba, 1990, 22 min
La star de la musica campesin, Celina Gonzalez, chante et nous raconte l’histoire de sa carrière.
The star of musica campesin, Celina Gonzalez, sings for us and tells us her story of her carreer.
Y Tenemos Sabor De Cubaanse volksmuziek wordt trefzeker doorgelicht met gastoptredens van soneros, conjuntos en sextetos.
Sara Gomez Cuba, 1967, 30 min
La musique folklorique cubaine via Cuban folkloric music thanks to guest-performances of soneros, les performances assurées de soneros, conjuntos et sextetos. conjuntos and sextetos. 49 • 2002
SAUDADE DO FUTURO Troubadours uit Noordoost Brazilië bezingen Sao Paulo. In de ritmes en geïmproviseerde verzen weerklinkt de hartslag van één van de grootste wereldsteden. Kroniekschrijvers en straatmuzikanten vertellen elk op hun manier met poëzie, ritme en verdriet over deze stad. Een rondleiding met muziek in Sao Paulo.
Marie-Clémence en César Paes Frankrijk/ Brazilië, 2000, 90 min Portugees gesproken, Frans ondertiteld Verdeler: Laterit Productions
Sao Paulo chantée par ses troubadours Nordestins, leurs vers acérés pour découvrir la mégalopole au rythme des forros et des tambourins. Chroniqueurs du quotidien et musiciens des rues, ils n’ont que leur culture ancestrale, faite de poésie, de rythme, de tristesse pour raconter, à leur manière, leur ville.
The rhythms and improvised rhymes of the troubadours from Northeastern Brazil tell us the beat of Sao Paulo, one of the biggest towns in the world.
Woensdag 8 mei om 22.30u: Studioke Leuven Donderdag 9 mei om 20u: Studioke Leuven
BADEN POWELL, ‘VEHLO AMIGO’ Op de set van ‘O Samba’ ontmoette Jean-Claude Guiter de ster van de populaire Braziliaanse muziek, Baden Powell en besloot een film aan zijn leven te wijden. Hij schetst een nauwkeurig beeld van de persoonlijkheid van deze virtuoos maar leidt de toeschouwer tegelijkertijd door vijftig jaar Braziliaanse geschiedenis en muziek. De film is veel meer dan een eenvoudig gesprek geïllustreerd met concertbeelden, het biedt ook een fantastische rondreis door Rio, Parijs en Bahia.
Portrait de la personnalité de Baden Powell, star de la musique populaire brésilienne. Jean-Claude Guiter guide en même temps le spectateur à travers cinquante années d’histoire du Brésil et de la musique. Loin d’être un simple entretien illustré par des extraits de concerts, ce voyage est un véritable billet pour Rio, Paris et Bahia.
Jean-Claude Guiter Frankrijk, 2000, 54 min Woensdag 1 mei om 20.30u: Pangaea Leuven
2002
• 50
Baden Powell, a guitarist with a unique and indomitable style, died on September 26, 2000. His virtuosity and elegance made him one of the most surprising guitarists and composers of the second half of the 20th century. He played it all : bossa nova of course, since he was one of the rebels who invented the style in Rio in the 60’s, but also classical repertory works.
HIP HOP SENEGAL Rap in Senegal: een typisch fenomeen. Ze staan derde op de wereldranglijst wat rapproductie betreft maar ze vertonen ook heel wat originaliteit. Rap is populair, voor alle generaties en constructief. Het is een perfecte vector voor politieke en sociale boodschappen.
Jean-Jacques Lion France, 2000, 52 min Zaterdag 20 april om 20u: Pianofabriek, Brussel
Le rap au Sénégal : un vrai phénomène. Au troisième rang mondial pour la production, il présente de grandes originalités. Il est populaire, ‘multigénérationnel’ et constructif. Il est un vecteur privilégié des messages politiques et sociaux.
Rap in Senegal : a typical phenomen. They are third on the worldlist for production but they also present a lot of originality. Rap is popular, for all generations and constructive. It is a priviliged vector for political and social messages.
Senegal Salsa In de jaren 50-60, liep het hele Senegalese volk warm voor de afrocubaanse salsaritmes en Dakar was met het 'Festival des Arts Nègres' het centrum van de Afrikaanse culturele kruisingen. Mettertijd bootsten Senegalese artiesten met weemoed de salsajaren na aan de hand van archiefmateriaal vermits voor hen salseros als Pape Seck, Maguette Ndiaye, Lynx Tall of Mara Touré tot hun cultuur hoorden.
Moustapha Ndoye Senegal, 2000, 55 min Zaterdag 20 april om 20u: Pianofabriek, Brussel
Dans les années 50-60, tout le peuple sénégalais s’enfiévrait sur les rythmes afro-cubains de la salsa et Dakar étais le centre du métissage culturel africain avec le Festival des Arts Nègres. Au fil des documents d’archives, les artistes sénégalais évoquent avec nostalgie les années salsa, lorsque les salséros tels que Pape Seck, Maguette Ndiaye, Lynx Tall ou Mara Touré étaient au faîte de leur art.
In the fifties and sixties the whole people of Senegal was enthusiastic for the Afro-cuban rythmes of salsa and Dakar was the centre of the African cultural mixtures with the 'Festival des Arts Nègres'. After a while Senegal artists evoked nostalgicly the salsa period thanks to archive documents as they considered salseros like Pape Seck, Maguette Ndiaye, Lynx Tall or Mara Touré as belonging to their art.
51 • 2002
AMINA LE MAGAZINE DE LA FEMME est un mensuel distribué dans tous les pays d’Afrique noire francophone, en France, en Belgique, au Canada, en Suisse, dans les Antilles, aux Etats-Unis, à Haïti, en Guyane et à la Réunion. Ses nombreux correspondants et pigistes fournissent une information plurielle sur le vécu et les aspirations des femmes africaines, antillaises et de la diaspora. Un magazine pour les femmes et pour tous ceux qui s’intéressent aux femmes.
Rédaction et administration 11 rue de Téhéran, 75008, Paris. Tel: 01 45 62 74 76 – Fax: 01 45 63 22 48 Correspondante de presse en Belgique: Fatoumata SIDIBE 0476/ 555 484 E-mail: amina9@wanadoo.fr Abonnements (12 numéros) Poste ordinaire France métropolitaine € 22 Autres pays d’Europe € 33 Par avion Antilles, Guyane, Réunion € 33 Afrique noire francophone € 27 Autres pays d’Afrique et du Monde € 50 Règlement Chèque bancaire, mandat-lettre ou mandat-poste international à l’ordre de MIM AMINA, 11 rue de Téhéran, 75008 - Paris (France)
GUELWAAR In een Senegalees stadje met een gemeenschap van christenen en moslims wordt op een dag Guelwaar vermoord. Op de dag van de begrafenis is zijn lijk echter spoorloos. De familie tracht zich de laatste stappen van zijn leven voor te stellen. Guelwaar stierf na een publieke stellingname tegen corruptie van ambtenaren en voor internationale hulp. Sembene Ousmane brengt hiermee een vlijmscherpe satire op het hedendaagse Afrika en de westerse voedselhulp.
Sembene Ousmane Senegal, 1993, 111 min Frans gesproken, Nederlands en Frans ondertiteld met Omar Seck, Ndiawar Diop, Mame Ndoumbé Diop, Isseu Niang, Myriam Niang, Moustapha Diop Verdeler: Jekino
Nous nous trouvons dans une ville sénégalaise, où vit une communauté composée de chrétiens et de musulmans. Le chrétien Guelwaar y est assasiné. Au jour de son enterrement, son corps a disparu. La famille de Guelwaar se remémore sa vie. Leader dénonçant la corruption des fonctionnaires et demandant à son peuple de se passer de l’aide internationale, Guelwaar meurt juste après une prise de position publique assez dérangeante pour le pouvoir en place.
Filmed near Thiès, Sénégal. When Guelwaar, a political activist and a Christian, is mysteriously killed and mistakenly buried in a Muslim cemetary, they try to remember the last days of his life. Family members, political and religious leaders become embroiled in a dispute at the grave site. The issues of official corruption, foreign aid, religious difference, and the future of African society are all addressed.
Zondag 28 april om 18u: Vendome Brussel Zaterdag 4 mei om 16u: Studio 1 Leuven
GITO, L’INGRAT Gito is een Burundees student die in Parijs woont. Na zijn studies keert hij naar zijn land terug en belooft hij zijn Parijse vriendin dat ze naar hem mag komen zodra hij Minister geworden is. Maar hij vindt niet eens een baan en hij ziet nu opnieuw zijn jeugdvriendin. De twee vrouwen ontmoeten elkaar en besluiten Gito een lesje te leren.
Gito est un étudiant burundais qui vit à Paris. Après ses études, il rentre au pays et promet à sa compagne parisienne de la faire venir dès qu’il sera devenu ministre. Mais de retour au pays, il ne trouve pas de travail et se remet à fréquenter son amour d’enfance. Les deux femmes se rencontrent et décideront de donner une leçon à Gito.
Gito is a Burundian student who lives in Paris. After his studies, he goes back home and promises his Parisian girlfriend that she can join him there once he has become a Minister. But he finds no work at all and starts seeing his childhood sweetheart again. The two women meet and decide to teach Gito a firm lesson.
Léonce Ngabo Burundi, 1991, 90 min Frans ondertiteld met Joseph Kumbela, Marie Bunel, Aoua Sangaré Verdeler: Sandoz Films Zondag 28 april om 16u: Vendome Brussel
53 • 2002
ZUID-AFRIKA JAMIE UYS Jamie Uys was een Zuidafrikaans filmregisseur met internationale faam. Hij maakte in 1951 een eerste film ‘Daar Doer in die Bosveld’, waarmee hij meteen succes oogstte. Voor ‘The Gods Must Be Crazy’ werd hij in 1981 geprezen met de Grand Prix op het Festival International du Film de Comedy Vevey en in de Verenigde Staten voor ‘Beautiful People’ met de Golden Globe Award voor beste documentaire. Hij overleed op 29 januari 1996.
Né à Boksburg dans le Transvaal en 1921, Jamie Uys réalise son premier film ‘Daar Doer in die Bosveld’ en 1951. Le film obtient un succès immédiat. Il a produit et réalisé en 1980 le satire, ‘The Gods Must Be Crazy’. En 1975 il a reçu aux Etats Unis pour ‘Beautiful People’ the Golden Globe Award pour le meilleur documentaire. Il est décédé le 29 janvier 1996.
Jamie Uys, born in 1921 in Boksburg, Transvaal, was an internationally acclaimed film director. Prizes for his work included the 1981 Grand Prix at the Festival International du Film de Comedy Vevey for ‘The Gods Must be Crazy’ and the Golden Globe Award for best documentary in 1975 for ‘Beautiful People’. He died in january 29, 1996.
BEAUTIFUL PEOPLE Documentaire over de Kalahari-woestijn die grote gebieden van Zuid-Botswana, Namibië en Transvaal bedekt. In hun eigen complexe en mysterieuze wereld leiden de dieren een leven vol gevaar maar ook vol humor. Je herkent meteen Jamie Uys’ typische stijl van slapstick vertelkomedie: olifanten worden dronken, bavianen slaan een rad, … Kortom de film toont het doen en laten van de dieren en de merkwaardige rituelen waaraan ze zich soms overgeven.
Jamie Uys Namibië, 1974, 70 min Woensdag 10 april om 14u en 20u: Vlaams Filmmuseum Leuven
Ce documentaire nous montre la vie sauvage filmée dans le désert Kalahari. Les animaux mènent une vie plein de danger mais aussi d’humour dans leur propre monde complex et mystérieux. Le style typique de comédie narrative de Jamie Uys est immédiatement reconnaissable: des éléphants qui s’enivrent, des babouins qui font la roue, bref toute une gamme de comportements un peu bizarres des animaux.
This film shows us wildlife in the Kalahari-desert. In their own complex and mysterious world animals lead lives of humor and horror. Humans appear in the form of traditional San in one sequence. They are shown mimicking the animals in gesture and sound. This documentary is made in Jamie Uys’s usual style of comedic narration: elephants get drunk, baboons cartwheel, and all variety of animals behave and misbehave.
FUNNY PEOPLE II «Een scene is mij bijgebleven. Jamie Uys had een acteur in een brievenbus verstopt. Voorbijgangers reageerden hilarisch op de pratende brievenbus. (...) Uys hield zo een spiegel voor de mensen. Hij filmde ons, Zuidafrikanen, in vreemde situaties en legde ons bloot. Omdat de gevolgen van ons gedrag zo komisch waren, werden de beelden door de Apartheidscensuur toegelaten». (James Whyle Zuid-Afrika)
Jamie Uys Zuid-Afrika, 1983, 89 min Afrikaans gesproken Woensdag 8 mei om 14u en 20u: Vlaams Filmmuseum Leuven 2002
• 54
“Une scène est gravée dans ma mémoire. Jamie Uys avait caché un acteur dans une boite-aux-lettres. Les passants étaient confrontés avec leur propre bêtise : une boîteaux-lettres qui leurs parle ! (…) Uys filmait les sudafricains dans des situations bizarres et les découvrait ainsi. Les implications de leur comportement étaient tellement comiques que les images passaient la censuration d’Apartheid.” (James Whyle ZuidAfrika)
“One scene in particular caught my fancy. Uys had concealed an actor in a post box. The reactions of passers-by on this post box speaking to them, were delightful. (…) Uys held up a mirror to society. He took pictures of us - South Africans- in weird situations and we revealed ourselves. Because the implications of our behaviour was so concealed by laughter, the images were allowed.” (Style Magazine. James Whyle ZuidAfrika)
PALJAS Hendrik Mc Donald, een man van middelbare leeftijd, is verantwoordelijk voor een afgelegen spoorwegstation. Zijn carrière heeft duidelijk betere tijden gekend maar ook zijn vrouw Katrien en hun twee kinderen, de achttienjarige Emma en de negenjarige Willem treffen het niet. Vier jaar geleden stopte Willem met praten en sindsdien speelt ook Katrien geen piano meer. Dan komt een circus langs en verblijft enkele dagen naast het station. Willem leert een clown kennen. Het zal de familierelatie grondig veranderen. OCIC prijs en publieksprijs op Focus op het Zuiden 1999. Winnaar van 12 MNET All Africa Film Awards.
Katinka Heyns Zuid-Afrika, 1998, 117 min Nederlands en Frans ondertiteld met Marius Weyers, Aletta Bezuidenhout, Liezel van der Merwe, Larry Leyden, Jan Ellis, Ian Roberts, Ellis Pearson
Paljas raconte l’histoire d’une famille ordinaire qui voit sa vie bousculée quand un cirque visite leur quartier. Surtout la rencontre entre un clown et le fils Willem a des conséquences miraculeuses.
This is the story of an ordinary family whose lives are changed by a miracle. The miracle centres around the relationship between a clown and a young boy.
verdeler: Jekino Zondag 28 april om 20u : Vendome Brussel Zondag 4 mei om 14u : Studio 1 Leuven
HIJACK STORIES Een actiethriller die zich afspeelt in het getto van Soweto tien jaar na apartheid. Hijack Stories mengt sociaal commentaar met humor terwijl er teruggekeken wordt op de meest gewelddadige aspecten van de Zuid-Afrikaanse samenleving. Sox Moraka is een knappe jonge acteur. Hij ziet zijn kans op succes en doet mee aan de auditie voor een gangsterrol in een populaire televisieserie. Maar Sox heeft totaal geen inzicht in het karakter. Hij trekt naar Soweto om er van dichtbij de basisregels van het gangsterleven te leren kennen. Maar in het gangstermilieu wordt niet gesold en Sox riskeert zijn comfort, zijn vrijheid en zelfs zijn leven. Hijack Stories is een satire van het beeld dat de Hollywoodcinema van de Amerikaanse zwarte gemeenschap ophangt.
Oliver Schmitz Zuid-Afrika, 2001, 94 min Engels gesproken, Frans ondertiteld met Tony Kgoroge, Rapulana Seiphemo, Moshidi Motshegwa, Percy Matsemela, Makhaola Ndebele Verdeler: UGC International Donderdag 25 april om 22.30u: Vendome Brussel Zondag 5 mei om 22.30u: Studio 1 Leuven
Johannesburg, Afrique du Sud, dix ans après la fin de l’apartheid. Sox est fiancé à une jeune fille blanche et habite les beaux quartiers. A la recherche de son identité, il auditionne pour jouer le rôle de l’ultime bad boy braqueur de voitures. Sox décide de retourner dans les townships de Soweto pour y apprendre les règles de base des gangsters. C’est décidé : Sox aura ce rôle, même si pour cela il doit aller jusqu’au bout de son fantasme d’acteur et risquer de perdre son confort, sa liberté et même sa vie. Hijack Stories est une satire féroce du portrait que dresse le cinéma hollywoodien de la communauté noire américaine.
A high-octane action thriller set in the post-apartheid South African ghetto-suburb of Soweto. Hijack Stories mixes social commentary and humour while looking at the most painful and violent aspects of South African society. Sox Moraka is a handsome young actor. He glimpses a chance at the big time when he auditions for the role of a gangster in a popular television series. The problem is, he doesn’t have any understanding of the character. He ventures back into Soweto to find a real gangster to base his character on. One night, Sox learns that gangster life isn’t all game play and, as a result, the lives of the characters will change forever. 55 • 2002
Van Négritude tot Black Power In de eerste helft van de 20ste eeuw stelden voornamelijk de Afrikanen in de diaspora openlijk vragen over hun identiteit en hun socio-politieke wortels. Het zijn afro-intellectuelen als de Senegalees Léopold Sédar Senghor, Aimé Cesaire uit Martinique en Léon-Gontran Damas uit Frans-Guyana die de wereld duidelijk maakten dat de Afrikaanse culturen wel degelijk een rol hadden gespeeld in de culturele verrijking van de mensheid. Met hen vond het begrip Négritude ingang. Voor Césaire ging zijn engagement verder en hij groeide uit tot een voorvechter van de rechten van de zwarten. Hij uit dit in zijn gedichten over slavernij, vrijheid en bevrijding en de dekolonisatie van de taal. Zijn invloed op Franz Fanon, Sarah Maldoror, Euzhan Palcy, Raoul Peck, Martin Luther King, de muziek en ook de Amerikaanse burgerrechten beweging is groot. Euzhan Palcy, uit Martinique, bracht met haar film Rue Cases Nègres (1983) de koloniale tijd van de Antillen in wereldwijde belangstelling. Met A Dry White Season (1989) tekent ze openlijk verzet aan tegen het Zuid Afrikaans apartheidsregime. De ideeën van Césaire en een Fanon en het reële verzet van de Afrikaanse onafhankelijksstrijd tegen de blanke koloniale bezetter behoren tot de wortels van de Afro-Amerikaanse protestbeweging met personaliteiten zoals Martin Luther King (Free at last), Mohammed Ali, Malcolm X of Angela Davis en met de Black Panthers. Voor de blanke Amerikaanse media waren het terroristen die de staat ondermijnden. Maar ze hadden sinds 1966 een erg sociaal-politiek programma dat in dienst stond van de verbetering van de levensvoorwaarden van de leden van de Afro-Amerikaanse gemeenschap. Het lag volledig in de lijn van de beweging voor burgerrechten. In de filmwereld werd dit vertolkt door Melvin Van Peebles en zijn zoon Mario, Spike Lee, Richard Roundtree (Shaft), Thomas Harris enz.
Les afro-intellectuels comme Léopold Sedar Senghor, Aimé Césaire et Léon-Gontran Damas ont montré au monde entier que les cultures africaines ont également eu leur part dans l’enrichissement culturel de l’homme. Ils ont lancé le mot ‘Négritude’. Entre eux, Césaire est devenu un combattant important des droits des noirs. Il a influencé Martin Luther King, Franz Fanon, Sarah Maldoror, Raoul Peck, … et Euzhan Palcy qui a mis l’accent sur la période coloniale des Antilles dans son film ‘Rue Cases Nègres’ (1983) et sur la résistance contre le régime d’ Apartheid de l’Afrique du Sud dans ‘A Dry White Season’ (1989). Cette résistance du combat pour l’indépendance est à la base du mouvement de protestation de la communauté afro-américaine. En plus, depuis 1966 ils avaient conçu un programme très socio-politique en faveur de l’amélioration des conditions de vie et ces idées étaient fort semblables à celles des mouvements des droits civils. Des cinéastes comme Melvin Van Peebles et son fils Mario, Spike Lee, Richard Roundtree (Shaft), Thomas Harris, etc … y ont également contribué.
2002
• 56
In the first half of the twentieth century afro-intellectuals as Leopold Sedar Senghor, Aimé Césaire and Léon-Gontran Damas proved to the world that African cultures also played a part in the cultural enrichment of mankind. They invented the word ‘Negritude’. One of them, Césaire, became an important advocate of black rights. He influenced people as Martin Luther King, Franz Fanon, Sarah Maldoror, Raoul Peck and Euzhan Palcy. The latter criticizes in her film ‘Rue Cases Nègres’ (1983) the colonial period of the Antilles and in ‘A Dry White Season’ (1989) the South African apartheid-regime. The resistance of the African struggle for independency against a white colonial occupier formed the roots of the afro-american protest movement. More, since 1966 they had a very social-political program to improve the standard of life of the afro-americans. In fact their ideas resembled those of the civil rights movements. Film directors as Melvin Van Peebles and his son Mario, Spike Lee, Richard Roundtree (Shaft), Thomas Harris, etc … contributed with their work.
FRANTZ FANON : Black skin, White mask Frantz Fanon was psychiater en revolutionair. Hij was lid van het FLN en ambassadeur van de tijdelijke regering van de Algerijnse republiek. Hij was dichter en schrijver. Zijn hervormingsideëen waren scherp en zijn invloed op het wereldgebeuren mag vergeleken worden met die van Che Guevara en Malcolm X. Hij werd bewonderd door de Black Panters en de revolutionairen uit de derde wereld omdat hij met vuur het racisme en het kolonialisme aanklaagde. Hij schreef ‘Zwarte huid, blanke maskers’ en ‘De Verworpenen der aarde’. Fanon overleed in 1961 op zesendertigjarige leeftijd.
Isaac Julien UK, 1996, 70 min Engels gesproken, Frans ondertiteld Verdeler: Médiathèque des 3 Mondes Zondag 21 april om 20u: Horloge du Sud Brussel
Mêlant archives, interviews et scènes reconstituées, ce document brosse un portrait complexe du psychiatre et révolutionnaire Frantz Fanon. Il fut un fervent partisan de la révolution algérienne et un théoricien de la libération du tiers-monde. Ses analyses du colonialisme eurent une influence considérable en Afrique et en Amerique latine, mais aussi aux Etats-Unis chez les Black Panthers.
Explores the life and work of the psychoanalytic theorist and activist Frantz Fanon who was born in Martinique, educated in Paris and worked in Algeria. Examines Fanon’s theories of identity and race, and traces his involvement in the anti-colonial struggle in Algeria and throughout the world. Fanon, who influenced Che Guevara and Malcolm X, died in 1961 at the age of 36.
E MINHA CARA (That is my face) In 1996 bevond Thomas Harris (1962°) zich in het Afrikaanse hart van Brazilië, in Bahia, om er de identiteit van de geesten te achterhalen die hem achtervolgen in zijn nachtmerries. Twintig jaar eerder maakte zijn moeder een parallelle reis toen zij met haar familie naar Tanzanië emigreerde op zoek naar haar roots. Deze film toont drie generaties van een Afro-amerikaanse familie en de geschiedenis van de burgerrechtenbewegingen in de VS. Het geluid in de film werd op een vernieuwende manier gebruikt en roept een beeld op van de Afrikaanse, Caraïbische en Noord-Amerikaanse cultuur.
Thomas Allen Harris Brazilië/VS, 2002, 56 min Engels gesproken, Duits ondertiteld Première België - Oekumenische Prijs Forum Berlinale 2002 Verdeler: Thomas Allen Harris Zaterdag 27 april om 22.30u: Cinema Zed Leuven Maandag 29 april om 20u: Cinema Zed Leuven Dinsdag 30 april om 20u: Cinema Zed Leuven
En 1996, Thomas Harris (1962°) se trouvait à Bahia - au coeur africain du Brésil- cherchant l’identité des esprits qui le visitaient dans ses rêves. Vingt ans plus tôt sa mère avait fait un voyage parallel en Afrique. Elle était avec sa famille enTanzanie où elle a rencontré des persécutés de l’Apartheid fuyants l’Afrique du Sud. Ce film montre trois générations d’une famille afro-américaine et l’histoire du mouvements des droits civiques dans les E.U. Le réalisateur a utilisé d’une manière innovative le son qui évoque la culture de l’Afrique, des Caraibes et l’Amérique du Nord.
In 1996, Thomas Harris (1962°) journeyed to Bahia - The African heart and soul of Brazil- seeking the identity of the spirits who haunted his dreams. Twenty years earlier his mother had made a parallel journey when she migrated with the family to Tanzania, in search of her roots. This film shows three generations of an African American Family and the history of the civil rights movements in the US. Its use of sound is very innovative and shows magically the culture of Africa, the Caribean and North America.
57 • 2002
MADE IN USA
Solveig Anspach en Cindy Babski België/ Frankrijk, 2001, 105 min Engels gesproken, tweetalig ondertiteld Verdeler: Cinéart-Cinélibre Vrijdag 10 mei om 22.30u: Studio 1 Leuven
Tijdens zijn laatste jaar als gouverneur van de staat Texas vaardigde huidig president Bush honderdvijfendertig death penalty’s of doodstraffen uit. ‘Made in USA’ is de analyse en reconstructie van het onderzoek dat geleid heeft tot de doodstraf en executie van Odell Barnes. Gedurende negen jaar vocht Barnes vanuit zijn cel tevergeefs voor het heropenen van zijn dossier, ondanks een aantal dubieuze onderzoekshypothesen en getuigenissen. Deze sobere en prangende documentaire, opgebouwd uit zowel archiefbeelden, foto’s en gesprekken met zowel de verdediging als de aanklager, getuigen, familieleden en medische experts, laat in het midden of Barnes nu schuldig was of niet. Wel stelt ‘Made in USA’ in alle objectiviteit het mechanisme van het Amerikaanse rechterlijke systeem aan de kaak..
“Made in the USA” raconte l’histoire de l’exécution de Odell Barnes qui a été condamné à mort pour meurtre. L’enquête qui a conduit à son arrestation, son procès et sa condamnation, a été bâclée. Cette enquête a été menée par des individus qui voulaient un coupable à tout prix. Odell Barnes n’a pas eu le droit à un procès équitable et il a été exécuté. Son histoire est symptomatique d’une Amérique prospère qui a du mal à remettre en cause son mode de fonctionnement.
‘Made in USA’ analyses and reconstructs the investigation that resulted in the condamnation and execution of Odell Barnes on March 1, 2000. For 9 years Barnes faught for reopening his file. The movie, based on testimonies of family, friends and lawyers aims at demonstrating that Odell Barnes did not receive a fair trial and was executed because of his past and background. ‘Made in USA’ exposes the mechanism of the American judicial system.
BLACK AND WHITE ‘Black and White’ is een snapshotachtig dagboek over het hiphopwereldje in het Manhattan van de 21ste eeuw. De regisseur plaatst twee culturen tegenover elkaar. Tegenover de zwarte gemeenschap staat die van de verwende blanke jochies uit de New Yorkse Upper East Side. Zij voelen zich aangetrokken door de zwarte cultuur. In de openingssequentie zien we hoe verwende blanke tieners zich laten bepotelen door een zwarte leeftijdsgenoot. Wat later maken we kennis met Rich Bower. Een man met een crimineel verleden die impressario wordt van hip-hop-artiesten. De documentariste Sam Donager draait een documentaire over die tieners. Een cocktail van snelle beelden gaande van improvisaties naar thrillerscènes, maar belangrijker is het thema: de zwarte cultuur als vlucht voor jonge blanke rebellen.
Rich, un petit caïd new-yorkais, décide de laisser tomber ses activités illicites pour soutenir la musique rap d’un de ses amis. Autour d’eux, gravitent de jeunes Blancs fascinés par l’univers hiphop et d’autres qui réalisent un documentaire. La trame de Black James Toback and White est touffue, et passe VS, 2001, 99 min comme un clip d’un sujet à l’autre, Engels gesproken, tweetalig ondertiteld sorte de cocktail étonnant assez bienvenu alliant improvisations et met Ben stiller, Robert Downey jr, Scott Caan, Oliver scènes plutôt thriller, mais son intérêt est dans l’étude qu’il fait de Power Grant, Claudia Shiffer, Mike Tyson, Brooke cette fascination. La culture noire Shields apparaît finalement comme le refuge d’une jeunesse rebelle au Verdeler: Columbia puritanisme ambiant. Zaterdag 4 mei om 22.30u: Cinema Zed Leuven Donderdag 9 mei om 20u: Cinema Zed Leuven 2002
• 58
A group of white teenagers becomes involved with Harlem’s black hip-hop crowd. ‘Black and White’ features several stories centering on a pair of documentary filmmakers in following a group of teens who try to fit in with Harlem’s hip-hop crowd who includes gangster rapper Rich Bower in landing a recording gig. For the White Kids, it’s a fad they throw themselves into : the girls into sex and the boys into violence. For the Black men, there’s expression and perhaps fame. The cast includes standout work by Ben Stiller, a gorgeous Claudia Schiffer, and Mike Tyson playing … himself.
FREE AT LAST Fascinerende documentaire van James Desmond Nicolas Proferes en Georgy Brown Shuker. Zij volgden Martin Luther King gedurende de laatste drie maanden van zijn leven en zijn ‘Southern Christian Leadership Conference’ die die zomer de Poor People’s March in Washington voorbereidde. De productie startte op 15 januari 1968, toevallig de 39ste en laatste verjaardag van Luther. Jammer genoeg volgden ze hem niet tot Memphis waar hij neergeschoten werd. Toen zij het nieuws van de moord hoorden, werkten de regisseurs de film op drie dagen af. Filmmateriaal van drie maanden werd gereduceerd tot een 90 minuten durende kroniek van een laatste restant van de geweldloze burgerrechtenbeweging. De film greeg een Emmy en de Grand Prix op het filmfestival van Venetië.
James Desmond, Nicolas Proferes, Georgy Brown Shuker VS, 1968, 90 min Engels gesproken Documentaire Woensdag 17 april om 14u en 20u Vlaams Filmmuseum Leuven
Documentaire fascinant sur les trois derniers mois de la vie de Martin Luther King et son ‘Southern Christian Leadership Conference’ qui s’occupait des préparations du Poor People’s March à Washington. La production commence avec la dernière fête d’anniversaire de Martin Luther King. Malheureusement les réalisateurs ne l’ont pas suivi jusqu’à Memphis où il a été assassiné. Quand ils ont appris la nouvelle de sa mort, ils ont terminé le film en trois jours : trois mois de films réduits jusqu’une chronique émouvante de 90 minutes.
The documentary follows Martin Luther King and his Southern Christian Leadership Conference as they prepared for that summer’s Poor People’s March on Washington. The production began January 15, 1968 which happened to be Rev. King’s 39th, and last, birthday. Unfortunately they didn’t follow King to Memphis where he was shot. When they heard that he was killed they edited the documentary in 3 days. Three months of footage was pulled together into a 90minute chronicle of the last gasp of the nonviolent civil rights movement. The film won the Emmy and the Grand Prix at the Venice Film Festival.
CLASSIFIED X Melvin von Peebles produceerde en regisseerde de eerste afroAmerikaanse film ‘Sweet Sweetback’s Baadassss Song’ en het werd een ongehoord commercieel succes. Van Peebles werd de wegbereider voor een gehele reeks afro-films zoals ‘Shaft’ en voor regisseurs als Spike Lee. In ‘Classified X’ analyseert hij op welke wijze de zwarte in de Amerikaanse film sinds de beginjaren werd geportretteerd als een tweederangsfiguur die geheel ten dienste staat van de blanke Amerikaan. Dat dit soms tot erg absurde situaties in films leidt, maakt Van Peebles duidelijk met tal van filmfragmenten. Zelfs de ‘correcte’ en ‘maatschappijkritische’ Stanley Kubrick krijgt een veeg uit de pan. Deze film is van uitzonderlijk belang omdat hij precies de heersende ideologie (racistische) van de Amerikaanse filmindustrie op degelijke onderbouwde wijze op de korrel neemt.
Mark Daniels VS, 1997, 52 min (video) Engels gesproken, Frans ondertiteld met Melvin von Peebles Verdeler: Les films d’ici Zondag 21 april om 20u: Horloge du Sud Brussel
L’oeuvre de Melvin Van Peebles, un des pionniers absolu du cinéma black américain, avait été classée X par la censure américaine. Melvin, le metteur en scène de ‘Sweet Sweetback’s Baadassss Song’ nous accompagne dans un voyage fascinant à travers la représentation des Noirs dans les films de Hollywood. Mais il ne se contente pas de polémiquer sur les clichés des noirs fidèles, il va au delà et attaque aussi ces films politiquement correctes qui sont les porte-drapeaux d’une Amérique progressiste.
The films by Melvin Van Peebles, absolute pioneer of American black cinema, were classified X by the American censors. Melvin, director of ‘The Sweetback’s Baadassss Song’, takes us on a fascinating journey through the representation of blacks in Hollywood cinema. Classified X looks behind the clichés, the Uncle Tom’s in the American movies. Even more, Van Peebles attacks the so called political correct progressive moviemakers.
59 • 2002
SPIKE LEE
Als schrijver-regisseur, producer, auteur en ondernemer heeft Lee een omwenteling teweeggebracht in de rol van het zwarte talent in Hollywood. Hij heeft zich losgerukt van decennia stereotypen en gemarginaliseerde portretten om een nieuw platform te geven aan de Afro-Amerikaanse stem. Zijn films bestaan uit een reeks van sociopolitieke kritieken die onomwonden en provocerend zijn. Met een onwrikbare gedrevenheid behandelt hij gevoelige onderwerpen als ras, klasse en sekse. De naam van zijn productiehuis, ’40 Acres and a Mule Filmworks’ verwijst naar een nooit vervulde belofte die vele politici na de burgeroorlog deden aan bevrijde slaven.
Réalisateur, Acteur, Monteur, Producteur, Scénariste américain. Avec son premier film en 1986, ‘Nola Darling n’en fait qu’à sa tête’, et surtout avec ‘Do the Right Thing’ trois ans plus tard, Spike Lee marque le renouveau du cinéma noir américain, qui s’était perdu dans les limbes des dernières années de la Blaxploitation vers 1976-1977. Le nom de sa société de production ’40 Acres and a Mule Filmworks’ réfert à une promesse jamais réalisée de plusieurs politiciens après la guerre civile.
As a writer-director, actor, producer, author and entrepreneur, Lee has revolutionized the role of black talent in Hollywood, tearing away decades of stereotypes and marginalized portrayals to establish a new arena for AfroAmerican voices to be heard. His movies a series of provocative socio-political critiques informed by an unwavering commitment towards challenging cultural assumptions not only about race but also class and gender identity.
Filmografie : She’s gotta have it (1986), School Daze (1988), Do the Right Thing (1989), Mo’Better Blues (1990), Jungle Fever (1991), Malcolm X (1992), Clockers (1995), Girl 6 (1996), 4 Little Girls (1997), Bamboozled (2000), Huey P. Newton Story (2001), 25th Hour (2002) e.a.
BAMBOOZLED Pierre Delacroix is de enige zwarte werknemer in dienst bij een startende televisiezender. Ondanks verschillende pogingen om zijn programmavoorstellen gerealiseerd te krijgen, werden Delacroix’ ideeën tot op heden telkens afgewezen. Op een dag stelt zijn baas hem een ultimatum: als hij niet snel met een hip, commercieel en trendy programmavoorstel komt, hangt hem een ontslag boven het hoofd. Radeloos en gedesillusioneerd besluit Delacroix de meest overdreven, schaamteloze vorm van stereotypische komedie te presenteren die hij maar kan verzinnen. Gebaseerd op de ouderwetse ‘minstrels met zwart-geschminkte-gezichtjes’ van lang vervlogen tijden, schrijft hij zijn ‘Mantan The New Millenium Minstrel Show’ … Een bijtende satire op het beeld van de zwarte in de hoofdzakelijk blanke populaire cultuur.
Spike Lee VS, 2000, 135 min Engels gesproken, Nederlands ondertiteld met Damon Wayans, Jada Pinkett Smith, Savion Glover, Tommy Davidson, Michael Rapaport Verdeler: Paradiso Entertainment Woensdag 8 mei om 22.30u: Cinema Zed Leuven Vrijdag 10 mei om 22.30u: Cinema Zed Leuven 2002
• 60
Le seul scénariste noir d’une chaîne de télévision, doit trouver un nouveau concept. Il décide alors de relancer les anciens spectacles de music hall ou des acteurs barbouilles incarnaient des Noirs caricaturaux. Un danseur de claquettes et son coach sont recrutés dans la rue et deviennent les stars du show provocateur qui tourne au phénomène culturel... Avec cette satire, le réalisateur de ‘Summer of Sam’ et ‘Malcolm X’ s’attaque aux médias et à leur représentation des Noirs.
Dark, biting satire of the television industry, focusing on an Ivy-League educated black writer at a major network. Frustrated that his ideas for a «Cosby Show»-esque take on the black family has been rejected by network brass, he devises an outlandish scheme : reviving the minstrel show. The hook: instead of white actors in black face, the show stars black actors in even blacker face. The show becomes an instant smash, but with the success also comes repercussions for all involved.
MALCOLM X Flamboyante biografie over één van de belangrijkste afroamerikaanse vrijheidsstrijders. De film vertelt het verhaal van Malcolm X, een jonge delinquent wiens vader door de Ku Klux Klan vermoord werd. In de gevangenis maakt hij kennis met de Nation of Islam. Op zijn pelgrimstocht naar Mekka komt hij tot het ware islamgeloof. Hij wordt vrijheidsleider die het geweld als middel in de strijd van de burgerrechten niet afwijst, dit in tegenstelling tot Nobelprijswinnaar Martin Luther King. Denzel Washington is even indrukwekkend als de regie van Spike Lee die hier alle registers opentrekt. De controverse rond deze hagiografie werd nog aangewakkerd door de slotbeelden van de film waarin Spike Lee een Amerikaanse vlag in brand steekt.
Spike Lee VS, 1992, 201 min Engels gesproken, Nederlands ondertiteld met Denzel Washington, Angela Bassett, Ossie Davis, Albert Hall, Al Freeman Jr. Woensdag 24 april om 14u en 20u: Vlaams Filmmuseum Leuven
Evocation de la vie du célèbre leader noir americain assassiné le 21 fevrier 1965 au cours d’un meeting. Un film plein d’émotions qui raconte avec talent la vie d’un des plus grands leaders afroaméricains du siècle dernier. Denzel Washington qui incarne très bien le rôle de Malcolm X nous fait passer par toutes sortes d’émotions telles que la joie, la tristesse. Spike Lee, quant à lui, a su nous montrer l’évolution de la vie de Malcolm X, comment il est passé de la vie de libertin à celle de musulman et de leader pour tous les Afro-Américains.
Biography of Malcolm X, the famous African American leader. Born Malcolm Little, his father (a minister) was killed by the Ku Klux Klan. He became a gangster, and while in jail discovered the Nation of Islam writings of Elijah Muhammad. He preaches the teachings when let out of jail, but later on goes on a pilgrimage to the city of Mecca, there he converts to the original Islamic religion and becomes a Sunni Muslim. He changes his name to El-Hajj Malik Al-Shabazz and stops his anti-white teachings, as he realises the error of his mistakes. He is later on assassinated and dies a Muslim Martyr.
A HUEY P. NEWTON STORY Al sinds de moord op Huey P. Newton in 1989 in Oakland is schrijver-acteur Roger Guenveur Smith bezig om het leven van deze mede-oprichter van de Black Panthers te doorgronden. Van verzameld archiefmateriaal stelde hij een theatermonoloog samen. De tekst bestaat voornamelijk uit Newtons eigen woorden maar ook een aantal meer actuele zaken werden in de monoloog betrokken, zoals de dood van Notorious B.I.G. en de moord op een Afrikaanse immigrant in 1999 door de New Yorkse politie. Nadat Spike Lee de theaterproductie zag van Smith, werden ze het er snel over eens dat het erfgoed van de charismatische Newton voor een groter publiek bereikbaar moest worden. Spike Lee filmde een toneelregistratie met een schitterende opvoering van Smith zelf en combineerde ze met historische beelden en muziek van Branford Marsalis.
Spike Lee USA, 2001, 90 min Engels gesproken Zaterdag 27 april om 22.30u: Cinema Zed Leuven Maandag 29 april om 20u: Cinema Zed Leuven Dinsdag 30 april om 20u: Cinema Zed Leuven
Un portrait passionant d’un des fondateurs du Black Panther Movement. Le film est une adaptation d’une pièce de théâtre ‘A Huey P. Newton Story’ de Roger Guenveur Smith. Spike Lee a filmé ce monologue historique superbement présenté par Smith même. Ces scènes filmées ont été mélangées avec des images historiques et de la musique de Branford Marsalis, tout en donnant une signature Spike Lee.
An intimate portrait of the late co-founder of the Black Panther Party, adapted from the awardwinning stage play of the same name by its writer and star, Roger Guenveur Smith. Smith’s brilliant and truly stunning performance is captured by longtime collaborator Spike Lee, using his signature mixture of film and archive footage to capture Newton’s inner mind. The soundtrack features another outstanding score by Grammy Award-winning composer Branford Marsalis. 61 • 2002
EUZHAN PALCY
Geboren in 1955 in Martinique realiseerde Euzhan Palcy haar eerste kortfilm in 1974. Ze vertrekt nadien naar Parijs waar ze verder studeert. Haar eerste langspeelfilm ‘Rue Cases Nègres’ wordt in 1983 een groot succes. Haar tweede film bracht haar naar zuidelijk Afrika. Euzhan Palcy was sterk onder de indruk van de moord op de studenten in Soweto en wou absoluut een film over de apartheid maken. Maar Hollywood was niet geïnteresseerd in een film vanuit een zwart perspectief. Palcy maakte dan gebruik van een boek van de Zuid-Afrikaanse schrijver André Brink en MGM gaf dan toch groen licht voor ‘A dry white season’. Palcy werd de eerste zwarte vrouw die een film kon maken in een grote Amerikaanse studio. De film werd goed onthaald en acteur Marlon Brando kreeg een Academy Award voor zijn tweedeplansrol. Ze verliet even Hollywood om terug te keren naar Parijs waar ze een documentaire over Aimé Césaire maakte. Beu om getypecast te worden als ‘politieke’ cineast, maakte ze ‘Simeon’, een sprookje met veel zouk, de muziek uit de Caraïben.
Filmografie: La messagère, L’atelier du diable, Rue cases nègres, A dry white season, Hassane, Simon, Aimé Césaire, Ruby. 2002
• 62
Née en Martinique, Euzhan Palcy travaille à France 3 Martinique avant d’étudier les lettres et le cinéma à Paris. ‘Rue case nègres’ est son premier long métrage. Ce film a remporté le Lion d’Argent à la Mostra de Venise. Impressionée par le meurtre des étudiants à Soweto, son prochain film ‘A Dry White Season’ l’amène en Afrique du Sud. Après son documentaire ‘Aimé Césaire’, elle change de direction et crée ‘Simeon’, un conte joyeuse. Euzhan Palcy compose et chante également des chansons pour enfants.
Born in Martinique, Euzhan Palcy is the first black woman to direct a mainstream Hollywood movie. Her film ‘Rue Cases Nègres’ was an enormous succes. Her second film ‘A Dry White Season’ brought her to South-Africa. She was impressed by the murder of students in Soweto and wanted to make a film from a black point of view. After her documentary ‘Aimé Césaire’ she was tired being typecasted as a ‘polical’ director and made ‘Simeon’, a pleasant fairytale. Euzhan Palcy is also a composer and singer of childrensongs.
SIMEON In een dorpje op de Antillen woont de oude, alom geliefde en gerespecteerde muziekleraar Siméon. Siméon en zijn favoriete leerling Isidore dromen ervan om een muziekgenre te scheppen dat even populair en bekend zou worden als jazz of reggae. Als Siméon overlijdt, snijdt Orélie, het tienjarig dochtertje van Isidore een haarlok van Siméon af om te bewaren als herinnering. Daardoor kan Siméon niet volledig sterven en komt hij als geest terug. Siméon is een grappige, levenslustige en praatgrage geest, onzichtbaar voor de meesten, zonder enige bovennatuurlijke kracht en bovendien… kaal! Hij wil zijn haarlok terug, want hij voelt zich verloren en machteloos. Orélie wil de haarlok maar teruggeven als Siméon haar vader Isidore helpt met zijn muziek. De geest van Siméon en Isidore komen zo in Parijs terecht om een plaat op te nemen. Siméon is een film van en over muziek, een antilliaans sprookje vol levenslust.
Euzhan Palcy Martinique, 1992, 100 min Frans gesproken, tweetalig ondertiteld Verdeler: CNC Zaterdag 4 mei en zondag 5 mei telkens om 14u: Studio 2000 Haacht
Siméon, vieux professeur de musique aimé de tous, rêve d’une musique créole qui pourrait conquérir le monde au même titre que le jazz ou le reggae. Rêve fou partagé par Isidore, un formidable guitariste, et sa fille Orélie, 10 ans. Quand Siméon périra dans un accident, tout cela va-t-il se perdre? Non, car Orélie en volant la tresse de son ami empêchera celui-ci de rejoindre le royaume des morts. Et Siméon, l’esprit de la musique, restera, inspirant le groupe Jacaranda …
Simeon, an old music teacher, loved by everyone, dreams of a new kind of creolian music like jazz or reggae. He shares his dream with Isidore, a great guitar player and his little daughter Orélie. When Simeon dies in an accident, he comes back as a funny ghost and pushes Isidore to start a career in music. Simeon is a joyable antillian fairytale about music.
A DRY WHITE SEASON “Hope is a white man’s word”, zegt een zwarte activist halverwege de film tegen Ben du Toit, een naïeve, kwetsbare leraar die via de zoon van zijn zwarte tuinman met de wanpraktijken van de overheid wordt geconfronteerd, en daartegen openlijk stelling neemt. A Dry White Season is gebaseerd op het boek van de Zuidafrikaanse schrijver André Brink over de gebeurtenissen in Soweto in 1976, toen zwarte scholieren massaal betoogden voor het recht op beter onderwijs. De film van Euzhan Palcy beslaat alle aspekten van het Zuidafrikaanse fenomeen, dus ook het emotionele en het politieke. De film is narratief knap uitgebouwd en laat zich als een politieke thriller bekijken.
Van Euzhan Palcy VS, 1989, 97 min Engels gesproken, tweetalig ondertiteld
Johannesburg, 1976. Ben du Toit, professeur d’histoire, Afrikaner bien-pensant, va tout a coup se révolter et prendre position lorsque son jardinier noir, Gordon et son jeune fils Jonathan, vont être arrêtés, torturés et tués au nom de l’apartheid.
Ben du Toit is a schoolteacher who always has considered himself a man of caring and justice. When his gardeners son is brutally beaten up by the police at a demonstration by black school children, he gradually begins to realize his society is built on a pillar of injustice and exploitation.
met Donald Sutherland, Janet Suzman, Zakes Mokae, Jürgen Prochnow en Marlon Brando Verdeler: Belgisch Filmmuseum Woensdag 8 mei om 20u: Studio 1 Leuven 63 • 2002
MAMA AFRICA
Met zes kortfilms verzamelt Mama Africa voor het eerst de schoonheid, humor, woede, frustratie, intimiteit en spiritualiteit van het vrouw-zijn in het Afrikaanse continent. Elk verhaal is totaal verschillend, biedt een ander perspectief met een ritme eigen aan elk land of cultuur. Hoewel verschillend in aanpak, vormen ze samen een eenheid en helpen ze te begrijpen wat het vrouw-zijn in Afrika betekent. Mama Africa wil dit gegeven de wereld insturen. In dit festival tonen we drie kortfilms
Mama Africa est une série de six films de 26 minutes, qui rassemble le talent incroyable de six metteurs en scène féminins. Chaque histoire se déroule dans un pays différent. Chaque histoire offre une perspective différente. Elles forment un ensemble permettant de comprendre ce que signifie être une femme en Afrique. Le but de cette série est qu’un public international puisse partager ce regard.
By making six short films, Mama Africa collects for the first time the beauty, humour, fury, frustration, intimacy and spirituality of African womanhood around the continent. Each story is radically different, vibrating with the beat of different countries and cultures. Although diverse in approach, the whole is united by a common thread of understanding of what it means to be a woman in Africa. Mama Africa presents this understanding to the world.
BINTOU
Regina Fanta Nacro Burkina Faso, 2001, 26 min Frans ondertiteld Verdeler: Zimmedia Maandag 29 april om 20u: Vendome Brussel Vrijdag 3 mei om 22.30u: Studio 1 Leuven 2002 •
64
Tegen alle regels in verzet Bintou zich tegen het statuut van de vrouw aan de haard. Wanneer zij beslist in de zaak te stappen, drijft men met haar de spot, maar dit zet haar juist aan te volharden en haar doel te bereiken. Ze slaagt erin te evolueren tot een dynamische zakenvrouw die veel geld verdient. Aanvankelijk kan haar man dit volstrekt niet verdragen en gaat hij zover haar geld te ontvreemden. Maar Bintou geniet van haar succes: ze spaart genoeg voor de aankoop van haar dromen : een motor. Haar man vergaat het minder goed. ‘Bintou’ partrays the selfPar-delà les coups. Malgré les elevation - against all odds - of a obstacles, Bintou s’élève du downtrodden housewife, Bintou, statut de femme au foyer who’s only wish is earn enough opprimée à celui de femme money to educate her daughter. d’affaires dynamique, qui gagne beaucoup d’argent. Au début, son Her frustration with her situation and the derision that mari ne la supporte pas et va même jusqu’à lui voler de l’argent. accompanies her decision to enter into business, pushes her Ensuite il coopère, mais il périt towards triumph. She embraces dans un accident. Enfin, elle parvient à gagner assez d’argent her succes, her husband has pour s’acheter la machine de ses more trouble doing so. rêves : une moto. Elle a osé!
RICHES
Ingrid Sinclair Zimbabwe, 2001, 26 min Engels gesproken, Frans ondertiteld Verdeler: Zimmedia Maandag 29 april om 20u: Vendome Brussel Vrijdag 3 mei om 22.30u: Studio 1 Leuven
Molly McBride is een dappere lerares die niet met zich laat sollen. Ze besluit samen met haar zoon, Peter, Zuid-Afrika en de apartheid te ontvluchten en settelt zich in een klein dorpje in Zimbabwe. Het leven is er hard en de bewoners vijandig en conservatief. Tot grote wanhoop verliest ze na een aanvaring met het schoolhoofd haar baan. Een kleine attentie van één van de dorpsleden geeft haar opnieuw de kracht om terug te vechten en haar plaats binnen de nieuwe gemeenschap op te eisen. Molly ontdekt de ‘rijkdom’ van het dorp. ‘Riches’ follows the flight of a La persévérance de la bonté humaine. Molly McBride est une teacher, Molly Mc Bride, and her journaliste métisse qui ne mâche son, Peter, from apartheid South pas ses mots. Elle décide de fuir Africa to an isolated school in Zimbabwe. She finds life thugh avec son fils, Peter, l’Afrique du and the villagers hostile and Sud politiquement déchirée. Ils s’installent dans un petit village conservative. Molly’s clash with the headmaster leaves her du Botswana, où les femmes de jobless and in despair but a couleur sont accueillies avec simple gesture of friendship from adversité par les gens du pays. one of the poorest members of En tant qu’étrangère indésirée, the community inspires her to Molly trouve refuge dans fight back and claim her place l’écriture mais les lettres de within her new society. ‘And when refus de ses manuscrits la she looked down to the bottom désespèrent. C’est alors un of the pit once more, she found incident mineur qui révèle la what she had been searching for richesse et la gentillesse du the whole long night. A tiny piece village. of gold’.
ONE EVENING IN JULY De oude Saïda wordt erbij geroepen om bij bruiloften de schoonheid van de bruid met henna, massages en make-up op de huwelijksdag te intensifiëren. Maar Miriam is geen meisje zoals de anderen, ze weigert Saida’s behandeling. Zelfs al is haar huwelijk niet gearrangeerd, toch is Miriam bang en niet klaar om deze stap te zetten. Deze gevoelens roepen bij Saïda herinneringen op uit haar jeugd en haar eigen huwelijk met een man die twee keer zo oud was. Tussen de twee vrouwen groeit een sterk samenhorigheidsgevoel.
Raja Amari Tunesië, 2000, 26 min Arabisch gesproken, Frans ondertiteld Verdeler: Zimmedia Maandag 29 april om 20u: Vendome Brussel Vrijdag 3 mei om 22.30u: Studio 1 Leuven
La vieille Saida est appelée à l’occasion des mariages pour exalter avec le henné, les massages, le maquillage, la beauté des mariées le jour de leurs noces. Mais Miriam n’est pas une femme comme les autres, elle refuse le traitement de Saida. Même si son mariage n’est pas un de ceux arrangés, Miriam a peur, elle ne se sent pas le courage de franchir le pas. Les sentiments de la jeune femme font que Saida voit affleurer de nouveau les souvenirs de sa propre jeunesse. Entre les deux femmes naît un fort sentiment de solidarité.
Old Saida is called when there are weddings to enhance the beauty of brides with henna, massage and make-up on their wedding day. But Miriam is not a girl like the others and she refuses Saida’s treatment. Even if hers is not an arranged wedding, Miriam is afraid and does not feel ready to take this step. The feelings of the young woman bring back to Saida the memories of her youth and the drama of marriage to a man who was twice her age. Between the two women arises a strong feeling of solidarity.
65 • 2002
FESPACO Het ‘Festival Panafricain du Cinéma de Ouagadougou’ (FESPACO) is bovenal een Afrikaans feest dat om de twee jaar cineasten, critici en toeschouwers verzamelt in de hoofdstad van Burkina Faso. FESPACO werd opgericht in 1968 en was hiermee het eerste echte Afrikaanse filmfestival. Tot dan had de Afrikaanse filmcultuur slechts recht op enkele bescheiden vertoningen in enkele Europese festivals. Pas toen de ‘Journées Cinématographiques de Carthage’ (JCC) in 1966 voor het eerst werd georganiseerd, zag men het echte belang in van deze nog jonge filmcultuur. FESPACO is een feest, absoluut, maar ook een plaats van uitwisseling en reflectie; het geeft een bilan van twee jaar filmproductie, het geeft een kans aan jonge cineasten om hun werk voor te stellen en ten slotte lokt het een publiek dat opnieuw de filmzalen inpalmt. In 2001 heeft FESPACO 32 kaarsjes uitgeblazen ! ‘Een van de grootste successen van Burkina. Cannes in Afrika’, zo leest men in Afrique Magazine. Vijfduizend geaccrediteerde festivalgangers waarvan ongeveer 150 producenten, 550 journalisten, 84 deelnemende landen.
Le Festival Panafricain du Cinéma de Ouagadougou (FESPACO), c’est avant tout une fête africaine qui tous les deux ans réunit cinéastes, critiques et public dans la capitale du Burkina Faso. Fondé en 1968, le FESPACO devint le premier festival proprement africain. Jusque-là en effet, la cinématographie africaine n’avait droit qu’à quelques apparitions timides dans certains festivals européens. Ce n’est qu’aux Journées cinématographies de Carthage (JCC), fondées en 1966, que l’on reconnut véritablement l’importance de cette jeune cinématographie. Le FESPACO consiste en une fête, certes, mais il est également un lieu d’échange et de réflexion; c’est le bilan de deux ans de production, c’est l’hommage que l’on rend au pionnier, c’est la chance offerte au jeune cinéaste de faire connaître son oeuvre, et c’est enfin un public qui reconquiert ses écrans. En 2001, le FESPACO a étincelé de ses 32 bougies ! ‘Une des plus grandes réussites du Burkina. C’est Cannes en Afrique’, qu’on pouvait lire dans Afrique Magazine. Cinq mille festivaliers accrédités dont environ 150 producteurs, 35 distributeurs, 550 journalistes, 84 pays participants.
2002
• 66
The ‘Festival Panafricain du Cinéma de Ouagadougou’ (FESPACO) is above all an African feast that reunites film makers, critics and public every two years in the capital of Burkina Faso. FESPACO, founded in 1968, was the first real African festival. Until then their filmculture was entitled to only a few humble appearances in European festivals. The ‘Journées cinématographies de Carthage’ (JCC), founded in 1966, recognised the real importance of this young film culture. FESPACO is a big feast, indeed, but also a place of exchanges and reflexion. It gives an evaluation of two years cinema, it offers a chance to young film makers to expose their work and finally it attracts a public that get’s hold of their movie theaters. In 2001 FESPACO had its 32nd anniversary ! ‘One of the biggest successes of Burkina. It is Cannes in Africa’, as written in Afrique Magazine. Five thousand accredited festival visitors, 150 producers, 35 distributors, 550 journalists, 84 participating countries.
LE CINEMA AFRICAIN ? Een manifest of een momentopname ? Gedraaid tijdens het Fespaco-festival 1999 heeft deze film slechts één ambitie: een stem geven aan diegenen die van cinema hun beroep hebben gemaakt. Wat ook de omstandigheden mogen zijn.
F. Kotlarski en E. Munch Frankrijk, 1999, 6 min Nederlands ondertiteld
Manifeste ou mise au point ? Pas de quoi se réjouir à l’horizon 2000 pour de nombreux cinéastes d’Afrique, et pourtant... Tourné pendant le Fespaco 99, ce film n’a pour autre ambition que de donner la parole à ceux qui
Dinsdag 9 april om 20u: Studio Diest Vrijdag 12 april om 20.30u: Westrand Dilbeek Maandag 22 april om 19.30u: Cinecity Aarschot Woensdag 24 april om 20u: Vendome Brussel Vrijdag 26 april om 20u: Studio 3 Leuven Zaterdag 4 mei om 20.30u: Studio Haacht
font du cinéma leur métier quel qu’en soient les conditions. This film was shot at the Fespaco-festival in 1999 and its sole ambition is to give a voice to those who have devoted their careers to film making. Under whatever circumstances.
LES FESPAKISTES ‘Les Fespakistes’, een documentaire van François Kotlarski en Eric Münch gedraaid tijdens Fespaco 1999 en 2001, gaat over het lot van de Afrikaanse cinema. Het is aan de Afrikanen om over het beeld van Afrika te waken en over haar realiteit naar waarheid te getuigen. Cineasten, technici en acteurs vertellen waarom ze dit beroep doen en geven ons hun oprechte mening over de Afrikaanse cinema. Moeilijkheden en verwachtingen.
Les Fespakistes, documentaire tourné par François Kotlarski et Eric Münch pendant les Fespaco 1999 et 2001, s’intéresse au sort du cinéma africain. C’est en effet aux africains eux-même de veiller à l’image de l’Afrique et de témoigner de leur réalité en montrant leur vérité. Des cinéastes, des techniciens, des acteurs disent pourquoi ils font ce métier et le jugent. Difficultés et espoirs.
F. Kotlarski en E. Munch Frankrijk, 1999, 52 min Frans gesproken Dinsdag 23 april om 20u: Horloge du Sud Brussel
‘Les Fespakistes’ is a documentary of François Kotlarski and Eric Münch made during Fespaco 1999 and 2001 about the destiny of the African cinema. Africans have indeed to watch over the image of Africa and to make testimonies of their reality by showing the thruth. Directors, technicians and actors tell us why they do their profession and give us their judgement. Difficulties and hope.
OUAGA, CAPITAL DU CINEMA Zeventiende Fespaco, Ouagadougou bruist, de hoofdstad van Burkina Faso verandert tien dagen lang in de hoofdstad van de Afrikaanse film. Fespaco is de gelegenheid bij uitstek voor professionelen om een bilan op te maken van een filmproductie die altijd in moeilijkheden zit. ‘Ouaga, capitale du cinéma’ geeft het woord aan verschillende generaties Afrikaanse cineasten. Elkeen getuigt op zijn manier van de tragische afwezigheid van Afrika in de wereld van het beeld.
Mohammed Challouf Mohammed Challouf Tunesië/Italië, 60 min Frans/Italiaans gesproken, Frans ondertiteld Dinsdag 23 april om 20u: Horloge du Sud Brussel
Dix-septième Fespaco, Ouagadougou est en effervescence, la capitale du Burkina Faso se transforme pendant dix jours en capitale du cinéma africain. L’occasion pour les professionnels de faire l’état des lieux d’une production cinématographique toujours en difficulté. Ce film donne la parole à plusieurs de générations de cinéastes africains. Chacun témoigne, à sa façon, de la tragique absence de l’Afrique dans le monde des images.
During the seventeenth Fespaco Ouagadougou changes for ten days from the capital of Burkina Faso into the capital of African cinema. Fespaco is the ultimate occasion for professionals to make a state of a movie production that is always in trouble. ‘Ouaga, capitale du cinéma’ calls up several generations of African directors to speak. They all express in a personal way the tragical absence of Africa in the world of images. 67 • 2002
WE ARE ALL ALIKE INSIDE ‘Binnenin zijn we allemaal dezelfde’. Dit is de conclusie van een één-minuut-durende film ‘Covered with chocolat’. Een polyfonische oproep voor tolerantie en verdraagzaamheid over heel de wereld.
Ansgar Ahlers Duitsland, 2000, 1 min Dinsdag 9 april om 20u: Studio Diest Maandag 22 april om 19.30u: Cinecity Aarschot Vrijdag 12 april om 20.30u: Westrand Dilbeek Zaterdag 4 mei om 20.30u: Studio Haacht
Des boules enrobés de chocolat de trois couleurs différentes s’agitent et s’énervent mutuellement pour finir par se disputer âprement… appel polyphonique à la tolérance et à la compréhension dans le monde entier.
Wildly scurrying chocolate whips in three different colours get into a vicious fight… A manyvoiced appeal for greater tolerance and understanding everywhere in the world today.
CHAPELET De moeilijke slapeloze nacht van een kind dat het huis in het donker verkent, terwijl de hele familie in een diepe slaap verzonken is. In een gezellige sfeer van alles mag, neemt het kind bezit van elk hoekje van het huis, van de koelkast tot het bed van de ouders en bekijkt het zijn wereldje met een nieuwsgierige en guitige blik. Zijn ontdekkingstocht leidt hem uiteindelijk tot het bed van zijn grootmoeder die vredig slaapt met een rozenkrans dicht bij zich.
La délicate nuit d’insomnie d’un enfant qui explore sa maison, dans le noir, tandis que toute sa famille dort profondément. L’enfant prend possession de chaque angle de la maison, en observant, son monde d’un regard malicieux. Un parcours de découverte qui le conduit au chevet de sa grand-mère qui dort sereinement avec son chapelet.
The delicate sleepless night of a boy who explores his house in the dark while the rest of the family are sound asleep. The child explores every corner of the house, from the fridge in the kitchen to his parents’ bed, and observes curiously his own world.
Layla Triqui Marokko, 2001, 13 min Zonder woorden Donderdag 25 april om 20u: Vendome Brussel Vrijdag 26 april om 20u: Studio 3 Leuven
MOUKA Mouka is tien jaar en doof. Hij verdient wat geld door fietsen te bewaken op een parkeerterrein. Dit geld verdwijnt even snel wanneer hij betaalt voor het graf van zijn vader en voor het gevangenisverblijf van zijn broer en moeder, die onterecht van moord beschuldigd werd. Gelukkig hebben de bezoekjes van haar zoon een positieve uitwerking. Tweede luik van een triptiek over het kind door de maker van Garba. Prijs van beste fotografie op Fespaco 2001.
Adama Rouamba Burkina Faso, 2001, 22 min Frans ondertiteld Donderdag 25 april om 20u: Vendome Brussel Woensdag 8 mei om 20u: Studio 1 Leuven Vrijdag 10 mei om 20u: Studio 1 Leuven 2002
• 68
Mouka, dix ans, est sourd-muet. Il vit dans la rue. Son temps est partagé entre son lieu de travail, la tombe de son père et la prison où est incarcérée sa mère, injustement accusée d’assassinat. Elle en est devenue folle. Heureusement les visites de son fils auront des conséquences positives.
Mouka is a homeless 10-year-old mute boy, who earns money by looking after bikes in a parking lot. He gives some of the money as an offering to his father’s grave, and some to a prison guard for his brother, though the guard pockets it. In het same prison is his mother, a distraught woman holding a doll.
AME NOIRE - BLACK SOUL ‘Ame noire’ nodigt de toeschouwer uit tot een duik in het hart van de zwarte cultuur, tot een snelle en opwindende reis langs alle plaatsen die de geschiedenis van deze volkeren tot uitdrukking bracht. Een oud vrouwtje vertelt aan haar kleinzoon over haar voorouders en beschrijft hoe hun roots teruggaan naar de tijd van de farao’s. In een korte tijdsspanne van 10 minuten onthult de film een volledig panorama van de Afro-Amerikaanse cultuur – van de slavernij tot de jazz. De tekeningen, de kleuren en de muziek vloeien in elkaar over en creëren een krachtige stroom van beelden. Winnaar van de Gouden Beer voor korte animatiefilm, Festival van Berlijn, 2001 Oecumenische prijs Festival van Leipzig, oktober 2001
Martine Chartrand Canada, 2000, 9 min Zonder woorden Verdeler: Bevrijdingsfilms Dinsdag 9 april om 20u: Studio Diest Vrijdag 12 april om 20.30u: Westrand Dilbeek Maandag 22 april om 19.30 u Cinecity Aarschot Woensdag 24 april om 20.00u: Vendome Brussel Vrijdag 26 april om 20u: Studio 3 Leuven Zaterdag 4 mei om 20.30u: Studio Haacht Zaterdag 11 mei om 20u: Studio 3 Leuven
‘Ame Noire’ convie le spectateur à une plongée au coeur de la culture noire, à un rapide et exaltant voyage à travers les lieux qui ont marqué l’histoire des ces peuples. Le récit que transmet une vieille dame à son petit-fils fait défiler sous nos yeux une succession de tableaux peints directement sous la caméra. Ce tourbillon de couleurs et de lumière accompagne l’enfant sur les traces des ses ancêtres pharaons, puis sous le baobab, ou le griot chante les exploits des rois. L’appel des percussions annonce ensuite le commerce des esclaves et, d’exil en exil, les rythmes noirs, du gospel au jazz, entraînent le garçon des Antilles aux neiges des Amériques.
Within just ten minutes, the film “Black Soul” unfurls the entire panorama of Afro-American culture from slavery to jazz music. The drawings, colours and music flow together to create a powerful stream of images. A gloriously colourful suite of painted images created directly in front of the camera, traces the history of the black peoples of Africa via the Caribbean to America. An old woman tells her grandson about his ancestors and describes how their roots go right back to the time of the pharaohs. The drums of Africa, reminding us of slavery and exile, give way to gospel and jazz in the Carribean, which takes us right up to the snow-capped mountains of North-America.
KIRIKOU EN DE HEKS De piepkleine Kirikou komt ter wereld in een Afrikaans dorpje, waarover de met angstaanjagende «fetishen» omringde heks Karaba een verschrikkelijk vloek heeft uitgesproken : de bron is uitgedroogd, de dorpsbewoners worden afgeperst, de mannen worden gekidnapt en verdwijnen één na één. ‘Zij eet ze op’, beweren de dorpelingen bevend van schrik … Kirikou wil het dorp bevrijden van Karaba’s wurgende greep. Verfrissend en kleurrijk geanimeerd Afrikaans sprookje boordevol tederheid, humor en vrolijke avonturen. Een betoverend visueel spektakel dat nog wordt ondersteund door de prachtige muziek van Youssou N’Dour.
Michel Ocelot en Raymond Burlet Frankrijk/België, 1998, 70 min (video) Nederlands gesproken
Le petit village africain ou est né Kirikou est victime d’un sort jeté par Karaba, une terrible sorcière assistée par des robots dociles et malfaisants. Kirikou décide de briser le sort. Un conte africain pour tous sur une musique de Youssou N’Dour.
Kirikou is born in a small African village which is under the spell of Karaba, a terrible sorceress assisted by docile, evil robots. Kirikou decides to break the spell. A highly original animated film with music from Youssou N’Dour.
Verdeler: Bevrijdingsfilms Dinsdag 7 mei om 10u en 14u: CC ‘t Vondel Halle Woensdag 8 mei om 14u: CC ‘t Vondel Halle 69 • 2002
B400 De zevenjarige Naïma speelt met haar springtouw op de stoep voor haar huis. De voordeur die op een kier was blijven staan, slaat plots dicht. Naïma is te klein om aan het coderingssysteem te kunnen. Op straat is niemand te bespeuren …
Mahamat Saleh Haroun Frankrijk/Tjaad, 1997, 3 min zonder woorden Maandag 6 mei om 20u: Studio 1 Leuven
Naïma, une petite fille de sept ans joue à la corde à sauter dans la rue devant chez elle. La porte cochère entrebâillée avec un sac poubelle se renferme brusquement. Naïma est trop petite pour atteindre le digicode. Et dans la rue, il n’y a personne...
7 year old Naïma is playing jump rope on the sidewalk next to the entrance of her building. The door which had been left ajar suddenly slams shut. But she is too small to reach the coding access system. There is no one on the street …
ANNA L’ENCHANTEE Anna Teko is een jong meisje van 17 uit de streek van Lokossa in Benin. Ze zingt als een diva en haar bekendheid strekt zich uit ver over de grenzen. Anna die uit een polygame familie van 5 vrouwen en 31 kinderen komt, ondergaat een ongelooflijke cultuurschok wanneer zij met een beurs voor 3 maanden in Parijs verblijft en er geconfronteerd wordt met het westerse individualisme. Terug thuis hoopt ze haar warme familienest terug te vinden, maar Anna merkt dat ze verandert is. De film brengt Anna’s interne conflict tussen twee culturen in beeld.
Monique Phoba Benin/Fr/D, 2001, 50 min Frans gesproken Woensdag 17 april om 20u: Horloge du Sud, Brussel
Le film raconte le parcours d’une jeune béninoise, Anna Teko, chanteuse depuis sa tendre enfance et devenue une vedette nationale. Habituée à vivre dans une famille polygamique de 5 épouses et 31 enfants, elle subit un choc culturel considérable, lorsqu’elle se retrouve en France durant 3 mois, confrontée à l’individualisme occidental. De retour chez elle, et croyant retrouver le cocon familial, elle s’aperçoit que tous la considérent différemment et qu’elle-même, d’ailleurs, a changé…
Anna, a young girl from Benin, sings like a diva. Used to live within a polygamique family of 5 wives and 31 children, she endures an enormous culture shock when she lives in Paris for 3 months, confronted with the western individualism. Back home, Anna hopes to find again the familynest but she notices that everybody else acts differently but that she also has changed.The filmmaker Monique Phoba shows Anna’s inner conflict with two cultures.
JEAN-FARES Op de avond van de geboorte van zijn zoon is Driss Benn-Yali alleen op straat. Hij kan zijn enthousiasme als jonge vader niet langer voor zich houden en besluit zijn familie in Algiers te bellen. Maar al snel ontstaat er een bijna ideologische discussie tussen hem en zijn vader, die hij later ook met zijn schoonvader zal hebben. Prijs van de beste kortfilm recentste Festival Cinema Africano Milaan 2002
Lyes Salem Frankrijk/Algerije, 2001, 10 min Frans gesproken, Engels ondertiteld Belgische première Dinsdag 30 april om 20u: Vendome Brussel Vrijdag 3 mei om 20u: Studio 1 Leuven 2002
• 70
Les joies et les douleurs d’un couple mixte au cours d’un coup de fil irrésistible. Driss Ben-Yali, folle de bonheur, annonce, d’une cabine téléphonique de Paris, la naissance de son bébé à ses parents. Ses parents à Alger, les parents à elle à Versailles. La bonne nouvelle est immédiatement gâchée par la première difficulté : quel nom donner à l’enfant ?
On the evening his son is born, Driss Ben-Yali is alone in the street. He can no longer keep his enthusiasm as a young father to himself and decides to phone his family in Algiers. But a discussion about the name of the son gives the film an interesting but charming political and ideological touch.
Congolese film Tussen 1980 en 2002 zijn er ondanks de onwezenlijke omstandigheden Kongolese regisseurs actief geweest. Aanvankelijk werden er in eigen land nog gedraaid maar snel verplaatsten de meesten hun activiteiten in het buitenland. Ze slaagden er toch in om rond hun films een zekere identiteit uit te bouwen waarin onder meer muziek een belangrijke rol speelt. Drie lang spreelfilms ontstonden in deze twintig jaar. Mweze Ngangura maakt deel uit van het gezicht van deze cinema in diaspora. Zijn twee films, komedies, kenden wel een zekere internationale carrière. De derde langspeelfilm is deze van Zeka Laplaine (Macadame Tribu). Daarnaast zijn er nog een tiental anderen actief op vlak van korte films (Balufu Bakupa, Joseph Kumbela enz.) , video en digitale producties (Djo Munga, Monique Mbeka Phoba, Lino Pungi) , en animatiefilms (Jean Michel Kibuchi). Le cinéma congolais
Cinema of Congo
Entre 1980 et 2002, les cinéastes congolais n’ont pas croisé leurs bras. Malgré des difficultés immenses et inimaginables, ils n’ont pas cessé de produire des images. La plupart se sont exilés pour continuer à travailler. D’une certaine manière ils ont réussi de produire des images exprimant leur identité culturelle. Trois longs métrages ont ainsi été produits en vingt ans: Mweze Ngangura est la personnalité qui a donné à ce cinéma son visage avec La Vie est belle en 1987 et Pièces d’Identités en 1999. Ses films, qui sont des comédies, ont fait le tour du monde. Le troisième long métrage Macadam Tribu a été réalisé par un des plus jeunes cinéastes congolais notamment Kwami, Nzingha, Zeca Laplaine. Mais, en dehors de Ngangura et Laplaine, d’autres congolais comme Balufu Bakupa, Joseph Kumbela, djo Munga, Monique Mbeka Phoba, et Jean Michel Kibuchi ont su se manifester au travers de courtsmétrages ou de documentaires, et ont également remporté des prix dans des festivals du monde entier. Actuellement des cinéastes et des producteurs congolais sont de nouveau actifs dans leur pays.
Despite of the unreal circumstances, Congolese directors continued making movies between 1980 and 2002. At first they produced them in their own country but soon most of them moved their activities abroad. These Congolese filmmakers succeeded to give their films a certain identity with music playing an important role. Three features were made in twenty years. Especially Mweze Niangura helped to give this cinema a face. His two films, both comedies, made an international carreer. The thirth movie is from one of the youngest Congolese filmmakers Zeca Laplaine. Others were active in shortfilms or documentaries, video or digital productions and finally cartoons.
TAXCARTE Touré en Diop, twee Afrikaanse cineasten, zijn te gast op een Afrikaans Filmfestival in Parijs. Touré leent een telefoonkaart en belt zijn vrouw op in Congo die net op het punt staat te bevallen. Wanneer ook nog zijn verloofde Josiane opduikt, loopt alles mis.
Joseph Kumbela Frankrijk/Dem. Rep. Congo, 1997, 8 min Frans gesproken Zaterdag 27 april om 20u: Vendome Brussel Zondag 5 mei om 20u: Studio 1 Leuven Donderdag 9 mei om 20u: Studio 1 Leuven
A Paris, Touré et Diop, deux cinéastes africains sont les invités d’un festival de film africain. Touré emprunte la télécarte de sa copine et lance un coup de fil en Afrique à sa femme qui est sur le point d’accoucher. Un quiproquo s’installe lorsque débarque Josiane, sa fiancée …
Touré and Diop, two African movie directors, are visiting an african filmfestival in Paris. Touré borrows a telephone card and calls his wife in Africa who is about to give birth. A misunderstanding begins when his fiancée Josiane shows up …
71 • 2002
BALUFU BAKUPA-KANYINDA Hij werd geboren in Kinshasa in 1957 en werd later schrijver en cineast. Hij studeerde sociologie, hedendaagse geschiedenis en filosofie in Brussel. Hij volgde een filmopleiding in Parijs, GrootBrittannië en de VS. In 1996 realiseert hij zijn eerste fictiefilm ‘Le Damier, Papa National Oyé’ die de ACCT-prijs kreeg op het Fespaco-festival 97.
Il est né à Kinshasa en 1957 et est un écrivain et cinéast. Il a étudié la sociologie, l’histoire contemporaine et la philosophie à Bruxelles. Il a également eu une formation de cinéma à Paris, en Angleterre et aux Etats-Unis. En 1996 il a réalisé son premier film ‘Le Damier, Papa National Oyé’. He was born in Kinshasa in 1957 and became a writer and moviemaker. He studied sociology, contemporary history and philosophie in Brussels. He also had a filmeducation in Paris, the United Kingdom and the United States. In 1996 he made his first movie ‘Le Damier, Papa National Oyé’.
WATT Blasty en Cély houden van elkaar maar Blasty heeft wel een tweede liefde, zijn radio… En als hij de stad rondtrekt, is het met Cély én de radio maar de batterijen raken op…
Balufu Bakupa-Kanyinda Democratische Republiek Congo, 1999, 19 min Frans gesproken
Blasty et Cély s’aiment mais Blasty a un second amour : sa radio stéréo… S’il doit traverser la ville, c’est avec Cély ét sa radio. Les piles sont usées.
Blasty and Cély love each other. But Blasty has another love: his stereo radio set. To cross the town, he has to be with Cély and the radio. But the batteries are out…
Zaterdag 27 april om 22.30u: Vendome Brussel
MWANA MBOKA, DE ZOON VAN HET LAND Op een dag redt Mwana Mboka het leven van een minister. Zijn leven verandert plotseling. Een Congoleze film over de straatkinderen van Kinshasa.
Mwana Mboka c’est le titre du film, c’est aussi le nom de son personage principal, un gamin des rues comme il y en a des milliers dans toutes les grandes villes africaines.
J.M. Kibushi Ndjate Wooto Democratische Republiek Congo, 1999, 14 min Frans gesproken, Nederlands ondertiteld Zaterdag 27 april om 18u: Vendome Brussel 2002
• 72
This movie shows the life of Mwana Mboka, a streetkid of Kinshasa, whose life changes when he saves the life of a minister.
LE DAMIER - PAPA NATIONAL OYE Om een slapeloze nacht door te komen, speelt de presidentstichter-voor-het-leven en eerste burger van ‘zijn’ land een damspel met een man uit de straat waarvan men zegt dat hij een kampioen-alle-disciplines is. Zoals het de gewoonte is in de steden wanneer spelers het damspel spelen, sturen de tegenstanders verwensingen naar elkaars hoofd wanneer de ene een pion van de andere neemt. Dit maakt deel uit van het spel zoals dit in de populaire buurten wordt gespeeld. Is dit echter mogelijk wanneer de absolute Chef van het land aanwezig is? Gedurende deze nacht wordt de president-stichter-voor-het-leven ‘Papa National’ …
Balufu Bakupa-Kanyinda Democr. Republiek van Congo, 1996, 40 min Frans gesproken met Dieudonné Kabongo, Yves Mba, Pascal Nzonzi, Jean La Croix Kamga Zaterdag 27 april om 22.30u: Vendome Brussel
Pour meubler une nuit d’insomnie, le Président-fondateur-à-vie, premier citoyen de ‘son’ pays, joue aux dames avec un ‘homme de la rue’ que l’on dit ‘champion populaire toutes catégories’ … Habituellement, dans les villes, quand les joueurs s’affrontent au jeu de dames, chaque pion joué est suivi des vociférations que l’un et l’autre des adversaires se lancent à la figure. Cela fait partie des règles populaires du jeu, de son ambiance. Mais est-ce possible quand on est en face du Chef absolu de ‘son’ pays?
To while away a sleepless night, the President-founder-for-life, the first citizen of ‘his’ country, plays draughts with a man in the street who is said to be the popular champion of all categories … One of the basic rules of this game is that each time a pawn has moved the players have to shout all kinds of curses and maledictions to each other. But what to do when your opponent is the absolute chief of the country?
ARTICLE 15 BIS ‘Article 15 bis’ betekent niet alleen ‘débrouillez-vous’ één maal maar twee maal. Om je uit de slag te kunnen trekken, moet je tweemaal zo slim zijn. Zeker voor een wandelaar die tegen een muur watert waar dat ten strengste verboden is en die door de lokale ordehandhavers wordt betrapt.
Balufu Bakupa-Kanyinda Democratische Republiek Congo, 1999, 15 min Frans gesproken Zaterdag 27 april om 22.30u: Vendome Brussel
Une ville africaine, sous le soleil brûlant d’un après-midi… Un piéton, pris d’un urgent petit besoin, se soulage près d’un mur sur lequel il est écrit ‘interdiction formelle d’uriner sous peine d’une amende de 5000 francs’… A quelques mètres de là, il y a des soldats désabusés qui gardent la résidence d’un général… Combien l’imprudent piéton va-t-il-payer ?
Article 15 bis means that you have to be twice as normal clever to face the absurdities of life in an African town. Urinating against a wall seems to be a bigger offense than be ever thought.
AGHUY Aghuy, een jongen van twaalf leeft samen met zijn oudere zus. Zijn ouders leven in Congo in crisis en zijn niet langer meer in staat om geld op te sturen. Aghuy wordt van school gegooid. 1ste prijs voor de beste kortfilm van het Festival Cinema Africano 2000 van Milaan.
Djo Munga Wa Tunda Congo/België, 1998, 17 min Nederlands en Engels ondertiteld Zaterdag 27 april om 20u: Vendome Brussel
Aghuy, un petit garçon de douze ans vit avec sa grande soeur. Leurs parents sont là-bas, dans ce Congo en crise et ne peuvent plus subvenir à leurs besoins. Aghuy est renvoyé de l’internat et découvre le monde sous des angles obscurs.
Aghuy is a small boy of 12 years old who lives together with his sister. Their parents are back in Congo, in deep crisis, unable to send money to their children. Aghuy is kicked from his school and sets out to discover the world from a dark angle. 73 • 2002
NOODKREET UIT KIVU (Cri d’alarme du Kivu) Vanuit Tanzanië steken we clandestien het Tanganyika-meer over naar Zuid-Kivu in Congo. Het gebied is getraumatiseerd door de terreur van de bezettingstroepen uit Rwanda, Burundi en Oeganda. Kipoyo, een onderwijzer, is met machettes gecastreerd. Tunza kon de slachting in Makobola ontvluchten. Die moordpartijen gaan tot vandaag voort, buiten dit gebied. Want dit is nu een bevrijde zone. Ze staat onder controle van de Forces d’Autodéfense Populaire - May Mayi. Het zijn patriotten, loyaal aan de regering van Kinshasa. Zij vertegenwoordigen hier het administratieve gezag en beschermen de bevolking. Maar in de vijandelijke propaganda worden de May-Mayi gediaboliseerd en voorgesteld als bondgenoten van de racistische interahamwe. Het gevolg is dat Zuid-Kivu als een enclave afgesneden blijft van de buitenwereld. De bevolking en de tienduizenden teruggekeerde vluchtelingen hebben dringend nood aan voedsel en geneesmiddelen.
Raf Custers België, 2001, 30 min (video) Frans gesproken, Nederlands ondertiteld Dinsdag 30 april om 20.30u: Pangaea Leuven
A partir de la Tanzanie, nous traversons clandestinement le lac Tangayika pour le Sud-Kivu au Congo. Cette région est fortement traumatisée par la terreur qu’ont fait régner les troupes d’occupation du Rwanda, Burundi et Uganda.
From Tanzania, we clandestinely cross lake Tanganyika to the South-Kivu in Congo. This province has been seriously traumatised by the terror of the occupying forces from Rwanda, Burundi and Uganda.
FESTIVAL INTERNATIONAL DE THEATRE AFRICAIN
FITA Organisé par
ECHOS D’AFRIQUE
Avec la participation de:
Dieudonné Kabongo * Les Masques Terribles (Congo) * Abdou Sow Echos d’Afrique (dans « Les Précieuses de Kinshasa ») * et bien d’autres … Et aussi: Exposition de peinture * Présentation d’auteurs et de livres Ateliers et formations * Concerts folkloriques
Venez découvrir un autre théâtre … Du 18 au 20 Avril 2002 dès 14 h Salie GERLACHE, Rue Gerlache 65, 1040 Etterbeek (à proximité de la Chasse) Bus: 34, 36, 95, 94 - Metro: Schuman - Tram: 81, 82 Info et réservation: Martin Ekanda gsm: 0495 186 59 77 e-mail: echos_d_afrique@hotmail.com
Prévente: Promo Pc Bld Lemonnier, 36 1000 Bruxelles
2002
• 74
KONGOMANI Deze film is een persoonlijke reis met op de achtergrond de genocide en de massale uittocht. Na een ballingschap van zes jaar, willen de bewoners van Congo -de Kongomani- terug naar huis. Ze denken dat Hutu’s en Tutsis voortaan in vrede zullen leven. ‘Kongomani’ vertelt het verhaal van de Congolese vluchteling Boniface die terugkeert naar zijn oude woonplaats.
Marc Hoogsteyns België, 2001, 52 min Nederlands ondertiteld
Ce film est un voyage personnel, avec en trame de fond, le génocide, accompagné d’un exil massif. Après une exil de six ans, les habitants du Congo - les Kongomani - veulent rentrer chez eux. Ils pensent que Hutus et Tutsis peuvent vivre ensemble dans la paix.
Dinsdag 30 april om 20.30u: Pangaea Leuven
This film is a personal voyage back to the past when after the genocide in Rwanda in 1994, huge numbers of Hutu extremists fled to the Congo. Today, after having lived in exile for more than six years, the general feeling is that this has been long enough: the Kongomaniwhich means citizens of Congowant to return. They strongly believe Hutu and Tutsi can live together in peace.
LA VIE EST BELLE De eerste Congolese langspeelfilm met enkel en alleen zwarte acteurs. Een arme jongen uit de brousse trekt naar de grootstad, Kinshasa, om een beroemd zanger te worden. Ter plaatse constateert hij dat het realiseren van zijn droom geen simpel klusje is. Uiteindelijk weet hij zich te redden uit de meest hachelijke situaties en verovert hij het hart van zijn geliefde, terwijl zijn dolle deuntjes de ether veroveren. De sfeer in de film wordt gedragen door de schertsende cynische humor en door de muziek en acteerkunst van Papa Wemba, één van de groten van de Afrikaanse muziek. Hartverwarmende, sfeervolle film.
Benoit Lamy en Mweze Ngangura Congo/België, 1987, 80 min Frans gesproken met Papa Wemba, Bibi Krubwa, Landu Nzunzimba, Kanku Kasongo Zaterdag 27 april om 20u: Vendome Brussel
Le premier long métrage, réalisé au Congo, au casting exclusivement noir, avec en vedette, Papa Wemba, la star de Kinshasa, annonçait le communiqué de presse. «La vie est belle» répond bien à son titre: c’est un film tonique, une fable joyeuse. Lamy et Mweze semblent nous dire que la vitalité et l’énergie du peuple, seront ses plus sûrs atouts quand tournera le vent de l’histoire.
This film of Lamy and Mweze is the first feature made in Congo with an exclusively black cast. It tells the story of a poor peasant lodging for a job in the big city, Kinshasa, who falls in love with a local beauty and finally becomes a popular singer. ‘La vie est belle’ is a joyable fairytale with excellent music and acting of Papa Wemba, the star of Kinshasa. A delight.
L’AFRIQUE EN MORCEAUX Met deze film kijken we achter de coulissen van het drama dat sedert 1994 het Afrika van de Grote Meren op de rand van de afgrond brengt. Door de genocide in Rwanda beslissen de buurlanden zich van Mobutu te ontdoen en Désiré Kabila te steunen om de macht te grijpen. De hoop op een Afrikaanse renaissance brengt het continent in chaos…
La tragédie des grands lacs Jihan El Tahri, Egypte, 2000, 100 min Frans gesproken Vrijdag 19 april om 20u: Espace Senghor Donderdag 2 mei om 20.30u: Pangaea Leuven
Ce film a pour ambition de nous faire pénétrer dans les coulisses du drame qui ensanglante l’Afrique des Grands Lacs depuis 1994. Suite au génocide au Rwanda, les pays voisins décident de se débarrasser de Mobutu et aident Désiré Kabila à arriver au pouvoir. L’espoir de renaissance de l’Afrique va plonger le continent dans le chaos...
This film has the ambition to look behind the curtains of the drama that happened to the Africa of the Big Lakes in 1994. After the genocide in Rwanda, the neighbouring countries decide to get rid of Mobutu and to help Désiré Kabila to capture the trown. Hope of renaissance of Africa falls into chaos of the continent. 75 • 2002
SEMINARIE AFF – K.U.LEUVEN ‘VAN NEGRITUDE TOT BLACK POWER’ Naast de films vertoond in Cinema Zed organiseert het festival ism Culturele Studies (KUL) een seminarie op vrijdag 26 april (lokaal MSI 00.20), dit van 14 u tot 18 u over de Afrikaanse en black film in Europa Keith Shiri, Festival Africa at the pictures, Londen Charles Thompson, Black Filmmakermagazine - BFM International Film Festival, Londen over de zwarte acteurs in het Europees theater Sylvie Chalaye, prof. Universiteit Rennes, Frankrijk Achille N’Goye: in debat met Benjamin Verpoort over zijn eigen werk als zwarte polar-auteur SEMINAR AFF - K.U.Leuven: ‘FROM NEGRITUDE TO BLACK POWER’
SEMINAIRE AFF - K.U.Leuven: ‘DE NEGRITUDE AU BLACK POWER’
Le festival organise un séminaire en collaboration avec Culturele Studies (KUL) le vendredi 26 avril (local MSI 00.20) de 14 h à 18 h avec comme thèmes : Le film africain et black film en Europe (Keith Shiri et Charles Thompson) Les acteurs noirs dans le théâtre européen (Sylvie Chalaye) Débat entre Achille N’Goye et Benjamin Verpoort sur les travaux de N’Goye, auteur noir de polars
Charles Thompson
The festival organises a seminar in collaboration with Cultural Studies (KUL) on Friday April 26 (room MSI 00.20) from 2 till 6 pm about : African and black film in Europe (Keith Shiri et Charles Thompson) Black actors in European theatre (Sylvie Chalaye) Debate between Achille N’Goye and Benjamin Verpoort on the work of N’Goye, black polar autor
Sylvie Chalaye
ONTMOETING MET DE GASTEN VAN HET FESTIVAL Op zaterdag 27 april van 14 u tot 18 u (lokaal MSI 00.14) DE ROL VAN FILMFESTIVALS VOOR EEN BETERE PROMOTIE EN DISTRIBUTIE VAN AFRIKAANSE FILMS
Sprekers: Keith Shiri, Festival Africa at the pictures, Londen Charles Thompson, Black Filmmakermagazine - BFM International Film Festival, Londen Jean-Pierre Garcia, Festival International d’Amiens Nicole Gillet, Festival International du Film Francophone, Namur RENCONTRE AVEC LES INVITES DU FESTIVAL Le Samedi 27 avril de 14h à 18u (local MSI 00.14) LE ROLE DES FESTIVALS DE FILM DANS UNE MEILLEURE PROMOTION ET DISTRIBUTION DU FILM AFRICAIN Orateurs: Keith Shiri, Festival Africa at the pictures, Londres Charles Thompson, Black Filmmakermagazine - BFM International Film Festival, Londres Jean-Pierre Garcia, Festival International d’Amiens Nicole Gillet, Festival International du Film Francophone, Namur 2002
• 76
MEETING WITH THE FESTIVAL GUESTS On Saturday April 27 from 2 till 6 pm THE ROLE OF FILMFESTIVALS IN A BETTER PROMOTION AND DISTRIBUTION OF THE AFRICAN FILM Orators: Keith Shiri, Festival Africa at the pictures, London Charles Thompson, Black Filmmakermagazine - BFM International Film Festival, London Jean-Pierre Garcia, Festival International d’Amiens Nicole Gillet, Festival International du Film Francophone, Namur
ZWARTE ACTEURS EN ACTRICES OP DE EUROPESE SCHERMEN ACTEURS ET ACTRICES NOIRS SUR LES ECRANS EUROPEEN THE BLACK ACTOR AND ACTRESS ON THE EUROPEAN SCREEN Het Belgisch publiek ziet amper tot geen allochtonen op onze schermen. De multiculturele samenleving weerspiegelt zich niet in de media. Daarom organiseerde het Afrika Filmfestival in 2001 een studiedag over de acteur van Afrikaanse origine in de Europese film. Enkele uitspraken willen we u niet onhouden.
L’Afrika Filmfestival 2001 a organisé un séminaire sur l’acteur d’origine africaine dans le cinéma européen. Quelques paroles : The Afrika Filmfestival 2001 organised a seminar about the african actor in European film. A few statements :
Sylvie Chalaye (professor Univ. Rennes)‘ In Frankrijk zijn er vele zwarte acteurs maar ze hebben het moeilijk om werk te vinden. Voor zwarte vrouwen is het nog moeilijker om als actrice te leven. Er is dus sprake van een ondervertegenwoordiging van zwarte acteurs. Juliette Binoche verwoordde ooit het verschil tussen Amerika en Frankrijk als volgt: «In Amerika zijn de Taxi’s allemaal gelijk, ze zijn allemaal geel en zijn de mensen op T.V. verschillend, in Frankrijk rijden er allemaal verschillende Taxi’s rond maar zijn de mensen op T.V. allemaal blank. Dat zwarte acteurs in Frankrijk het moeilijk hebben om van hun acteerwerk te leven is het gevolg van een hele geschiedenis. Ons collectief beeldgeheugen is gevormd zonder zwarten en dat wreekt zich ook nu nog. Tot aan de Franse Revolutie komt het zwarte personage zelden voor in het Franse theater. Vanaf dan is iedereen zogezegd gelijk en komen er een reeks van theaterstukken met zwarte personages in de rol van slaven die door de goede blanke bevrijd werden.
Les acteurs noirs en France savent à peine vivre de leur travail ce qui est le résultat d’une longue histoire. Notre mémoire d’images collectives a été formée sans les noirs. Black actors in France can hardly live from their work and this is the result of a long history. Our collective memory of images has been formed without blacks.
Gerard Essomba: ‘Ik wacht al 22 jaar op mijn tweede rol in Franse cinema ! Men zoekt geen acteurs. Men heeft voor de casting al een beeld van het personage in zijn hoofd en men zal pas aan een zwarte denken als het verhaal dat expliciet vraagt. Het gaat hier om puur racisme. Zo waren er TV–producers die me wilden interviewen maar toen ze hoorden dat ik zwart was hoefde het voor hen niet meer. Het conservatisme viert hoogtij in Frankrijk. Blanke acteurs krijgen veel meer kansen. Frankrijk moet durven toegeven dat het racistisch is. In het voetbal zijn er zoveel kleurlingen. Daar wordt er niet naar kleur gekeken en wordt gewoon voor de beste gekozen.’ ‘Afrika heeft mensen nodig die een verhaal kunnen vertellen, want het is niet aan iedereen gegeven om een goed scenario te schrijven. Wij wachten te vaak totdat het Westen ons hulp biedt in plaats van zelf naar oplossingen te zoeken. Afrikanen moeten samenwerken in plaats van elkaar tegen te werken. Er is, ook met het publiek, te weinig dialoog. Wij, Afrikanen, moeten aan meer zelfkritiek doen en union fait la force’. En France c’est le conservatisme qui triomphe. J’attend depuis 22 ans sur mon deuxième rôle dans le cinéma français. (…) L’Afrique lui faut des gens qui savent raconter une histoire. Au lieu d’attendre l’aide de l’ouest il faudrait que l’Afrique même trouve des solutions. (…) Les africains doivent collaborer tous ensemble. Conservatism triomphs in France. I’m waiting for 22 years for my second role in French cinema. (…) Africa needs people who can tell a story. The Africans should search themselves for solutions instead of waiting for western help. (…) Africans should collaborate all together.
Dieudonnée Kabongo: ‘Misschien moeten we eraan denken om scenaristen voorschriften op te leggen zodat zwarten niet steeds in dezelfde rol geduwd worden.’ Iemand uit het publiek: ‘Afrikaanse cineasten moeten hun eigenheid respecteren en hun verantwoordelijkheid nemen. Men moet zich organiseren om beter naar buiten te kunnen komen. De Afrikaanse film bereikt het Afrikaanse publiek niet. De Afrikaanse film is gemaakt voor een Westers publiek mede als gevolg van het feit dat deze films gefinancierd worden door het Westen’. (…) Les cinéastes africains devraient respecter plus leur propre identité et prendre leur responsabilité. Ils devraient être mieux organisés. Le film africain n’atteint pas le public africain. Ses films sont créés pour le public de l’ouest qui les ont financés. (…) African moviemakers should respect their own identity and take their responsibility. They should be better organised. African film does not reach the African public. These movies are made for a Western public because they are financed by them.
77 • 2002
‘De clichébeelden van de zwarte Afrikaan blokkeren zwarte acteurs net omdat ze steeds proberen om die clichés te omzeilen. Ik wil hier het verhaal vertellen van twee Afrikaanse dorpjes. Het ene is al ontdekt door de blanken het andere nog niet. Het onontdekte dorpje zou eigenlijk ook graag ontdekt worden en ze nemen allerlei vreemde gewoonten aan en duiden een tovenaar aan zodat ze interessant zouden blijken voor de antropologen. Wanneer die antropologen echter het dorpje ontdekken moeten ze hun rol echter blijven volhouden en dat blijkt niet altijd even leuk te zijn. Hetzelfde geldt voor Afrikaanse acteurs die om toch als acteur te kunnen werken rollen aannemen die voldoen aan de clichébeelden van de zwarte Afrikaan. Mobilisatie is nodig zodat zwarte acteurs deze rollen zouden weigeren. Ook aan onze kant ontbreekt het aan de wil om onze verhalen te vertellen want als er een continent is waar er nog zoveel onvertelde verhalen zijn dan is het wel Afrika. Vorige week was ik nog in Kinshasa. Daar speelde in de bioscopen een Taiwanese film. Waarom zou dat geen Afrikaanse film kunnen zijn? In de film ‘Lumumba’ spelen Kameroenezen, Burkinabezen, Guineeërs en Congolezen, het verhaal van Lumumba behoort dus iedereen toe’.
Pour survivre les acteurs africains acceptent trop souvent des rôles qui confirment l’image stéréotype de l’africain noir. Il nous faut absolument une mobilisation pour qu’ils refusent ces rôles. En plus nous manquons le désir de raconter des histoires; pourtant en Afrique il y a encore beaucoup d’histoires à raconter. African actors accept too many times stereotypical roles of the black African. Black actors should refuse these parts and therefore we need to mobilisize. We also miss a certain desire to tell stories even when there are so many untold stories in Africa. ‘De politieke autoriteiten hebben nog niet begrepen welke kracht er van een eigen Afrikaanse film kan uit gaan’.
Les autorités politiques n’ont toujours pas compris quelle force existe dans un film africain. Political authorities still have no idea of the real power of the African film.
Eriq Ebouaney: ‘Ikzelf ben van een jongere generatie en heb me nooit de vraag gesteld waar ik als zwarte sta in de filmwereld. Ik ken niet echt frustratie op dat gebied. Als de situatie vandaag zo slecht is, ligt dat misschien ook aan onszelf. Wij hebben steeds de rol gespeeld die men ons vroeg te spelen. We lieten ons in die hoek drukken, maar het is inderdaad waar dat men ons bijna alleen maar clichérollen aanbiedt. Ik wil hier het voorbeeld van de rapmuziek geven. Zij evolueerde van muziek voor en door zwarten naar een mainstream muziekgenre. De zwarte acteur voelt zich geblokkeerd doordat hij telkens als vertegenwoordiger van een hele gemeenschap beoordeelt wordt. Maar wij, Afrikanen, moeten ook zelf geschikte scenario’s durven schrijven, een eigen weg durven gaan en zien waar we uitkomen. De acteur moet naar voren geschoven worden opdat films een herkenningspunt zouden hebben. We moeten zelf initiatief nemen om eigen onderwerpen uit te werken. Bij de jongere generatie speelt het racisme en kolonialisme misschien niet zo sterk meer door. Het is aan ons om het beeld van Afrika te aanvaarden of niet’. ‘Je suis d’une génération plus jeune et je ne suis pas du tout frustré sur ce domaine. Si la situation d’aujourd’hui est si mauvaise, peut-être que nous l’avons créée nous même. Nous avons toujours accepté de jouer les rôles qu’ils voulaient. (…) Nous, les africains, devrons prendre nous même des initiatives. (…) C’est à nous d’accepter ou ne pas accepter l’image d’Afrique.’ ‘I am of a younger generation and I am not frustrated about this. If the situation today is bad, we maybe created it ourselves. We allways accepted to play the roles they wanted. (…) We, Africans, should take our own initiatives. (…) It is up to us to accept or not the image of Africa.’
Amid Chakir: ‘De acteur komt op de laatste plaats maar hij moet wel voor het uiteindelijke beeld zorgen dat het publiek te zien krijgt. Ik heb geen zin om onnozele clichérollen te spelen maar iemand anders doet het wel in mijn plaats. In ‘Brussels by night’ speelde ik een jonge Maghrebijnse trambestuurder die verliefd wordt, ruzie maakt met zijn rivaal en daarbij sterft. Ik speelde dus iemand die in staat is tot liefhebben maar van andere Maghrebijnen kreeg ik de reactie ‘Wat voor een rol speel jij ? een Maghrebijn laat zich toch niet afmaken! Maar daar gaat het niet om, het gaat om een personage dat verliefd is en jaloers. Het is dus in de eerste plaats een liefdesverhaal. Men blijft te dikwijls hangen in de bestaande schema’s en rollenpatronen. Het conflict rond integrisme groeit vandaag nog. Ik speelde ook nog mee in ‘Crazy love’ van Dominique Deruddere maar verder kreeg ik alleen maar super clichérollen aangeboden die ik dan ook weigerde. In het theater ligt dat anders. Het publiek is daar meer gewoon om acteurs een personage te zien spelen.’ ’(…) Je ne veux pas jouer des personnages stéréotypes; quelqu’un d’autre le fera à ma place. Dans ‘Brussels by Night’ et ‘Crazy love’ j’ai au moins joué des personnages qui était capable d’aimer, d’être jaloux, ... (…) C’est différent dans le theâtre où c’est plutôt accepté que les acteurs jouent des personnages. ‘(…) I do not want to play stereotypised characters; someone else can do it. In ‘Brussels by Night’ and ‘Crazy love’ I played persons who were at least able to be in love, to be jealous, etc… (…) It is different in theatre where the audience is used to see actors playing a character. Ook bieden we op de volgende pagina’s plaats voor vier jonge acteurs/actrices. Jongeren die bezeten zijn van film en theater en die het willen maken.
2002
• 78
LADI BIDINGA Als kind droomde ik ervan in de leefwereld van boeken en tekenfilms te treden en doorheen tijd en ruimte te reizen : even iemand anders zijn om een andere wereld te ontdekken. Zonder het te weten wilde ik actrice zijn! Later vond ik het heerlijk om te improviseren, teksten voor te brengen; het applaus te aanhoren. Wat een openbaring.
Filmografie : L’amour noir (Stéphane Kaye.INRACI), Histoire d’en voir (Geoffrey Vermeren), Dogma machine (Mwedi-Malila.AJC), La ruse (Olivier Decroix. INRACI), Pires Mastas (Roger Ndema), Theater/théatre: Copies qu’on forme (Bruno Hesbois), Les précieuses de Kinshasa (Ventouse Mbala).
Enfant, je rêvais d’avoir le pouvoir d’entrer dans les livres et les dessins animés, devenir l’un des personnages; être en l’espace d’un moment quelqu’un d’autre pour découvrir d’autres univers. Plus tard, il y avait le plaisir de faire des improvisations, de déclamer des textes … C’est la révélation. Je veux jouer toute sorte de rôles: une amazone du roi Bihanzin, une “sérial killer”, une looseuse, etc...
As a child I dreamed of living in the world of books and cartoons, being someone else to discover another world. Without knowing I wanted to be an actrice. Later I loved to improvise, to recite, to hear the applaus. It was and still is a revelation !
Contact: ladibid@yahoo.fr Agent: Patrick Hella 0032(0)2 331 18 21 0477 41 25 58
IMHOTEP TSHILOMBO Waarom ik van theater hou? Om de eenvoudige reden dat ik zonder theater niet leven kan. Om de eenvoudige reden dat het de enige manier is om mij met mijn cultuur die ik dankzij Cheik Anta Diop heb ontdekt, te binden. Om de eenvoudige reden dat een acteursleven hard is. Maar ik hou ervan me te weren.
Pourquoi j’aime le théâtre? Pour la simple raison que je ne peux pas vivre sans théâtre. Pour la simple raison que c’est la seule possibilité pour moi de me connecter à ma culture que j’ai découverte grâce à Cheik Anta Diop. Pour la simple raison que la vie d’un comédien est dure. Mais j’aime me battre.
Why I love theatre ? For the simple reason that I cannot live without theatre. For the simple reason that theatre is the only way for me to have a connection with my culture, that I discovered thanks to Cheik Anta Diop. For the simple reason that an actors’ life is a hard life. But I like to defend myself.
Filmografie: Hop (Dominique Standaert), Bonne Année (JP Laroche), Divine Combine (Luc Bourgeois), Un Amour Trompeur (P. Vandeweeren), Kirikou et la Sorcière/Kirikou en de Heks (Michel Ocelot/ Raymond Burlet), Fragment de vie (Fr. Woukoache), La fumée dans les yeux (Fr. Woukoache), Pièces d’identité (Mweze Ngangura), … Theater :Othello (S. Limbvani), Le songe d’une nuit d’été (B. Bulté), Drôle de couple (C. Vignot), La controverse de Valladolid (D. Fire), Comme des flèches (Tshilombo), Antigone (Valérie Cordy), … Contact: BP 244 - 1210 Brussel 21 79 • 2002
FIFI KIKANGALA Ongelukkige omstandigheden hebben me naar de filmwereld geleid. En film heeft me geluk gebracht. Een dosis van beide brengt de realiteit dichter bij het magische van film.
Des circonstances malheureuses m’ont emmenée au cinema. Le cinema a fait de ma vie une circonstance joyeuse. Peut-être et sûrement pour apporter un peu de tout cela afin que la réalité ne soit plus que circonstance malheureuse mais plus proche de la magie du cinema.
Unhappy circumstances lead me to cinema. But film brought happiness in my life. A healthy dose of both brings reality closer to the magic world of cinema.
Filmografie: La fumée dans les yeux (Fr. Woukoache), Un Amour Trompeur (P. Vandeweeren) Contactadres: 8, rue de Limauge, 1050 Brussel, Tel: 0497 35 63 65 (Doudou Massamba)
JACQUES TUYOMBO Ik acteer sinds mijn kindertijd. Ik bevind me graag op de scene omdat dit allerlei emoties teweegbrengt en ik vind het heerlijk om deze emoties met een publiek te kunnen delen.
Je fais du théâtre depuis mon enfance. J’aime me retrouver sur scène pour le plaisir, pour les émotions que cela me procure et pour pouvoir les partager avec le public.
Pièces de théâtre : Les messagers (Moureau), Roméo et Juliette (Jaouhar), Cendrillon ou la fièvre africaine (Christine Rugurika et Jacqueline Ngoya), Cendrillon (Jaouhar), L’astuce (Eric Tandundu et Yves Ngandor), Le secrétaire particulière (Francis Mbayi), Les chaussettes mouillées (Jaques Tuyombo), Les grandes gueules (Pauvreman et Christian Djasgar), Quand les africains s’affrontent (JC Aubriot et Ventouse Mbala) et Pires Mastas (Robert Ndema). Contact: echos_d_afrique@hotmail.com 2002
• 80
As a child I allready acted in theater. I love to be on a scene for all the emotions evoced by it and I love to share these emotions with a public.
Gasten van het festival
We verwelkomen ondermeer volgende gasten: Angèle Etoundi Essamba fotografe (Kameroen/ Nederland) Nadege Beausson Diagne actrice (Frankrijk) Mohamed Bouamari regisseur (Algerije) Néjia Ben Mabrouk regisseur (Tunesië/België) Mahmoud Ben Mahmoud regisseur (Tunesië/België) Sylvie Chalaye professor Universiteit Rennes (Frankrijk) Mariam Kaba actrice (Guinée/Frankrijk) Dieudonné Kabongo acteur (RDCongo/België) Yasmine Kassari regisseur (Marokko/België) Jean-Michel Kibushi regisseur (RDCongo/België) François Kotlarski regisseur (Frankrijk) Yannick Lennaour Cinémateque Paris (Frankrijk)
Leo Hannawijk Jean-Pierre Garcia Nicole Gillet Mweze Ngangura Achille N’Goye Keith Shiri Charles Thompson
Magda Wassef
producent (Nederland) Festival International d’Amiens (Frankrijk) Festival International du Film Francophone, Namur regisseur (RDCongo/België) auteur (RD Congo/Frankrijk) Africa at the pictures, Londen (Groot-Brittannië) Black Filmmakermagazine – BFM International Film Festival, Londen (GrootBrittannië) Institut du Monde Arabe, Parijs (Frankrijk)
ZWART/WIT • “Esprit” © Angèle Etoundi Essamba
81 • 2002
ORGANISATIE Het festival is een organisatie van de vzw Film en cultuurpromotie
Eindverantwoordelijken: Guido Convents en Guido Huysmans
Organisatieteam: Bruno Bové, Guido Convents, Jef Laenen, Jos Oleo, Guido Huysmans, Kristel Putseys, Vanessa Gilmin, Luk Mertens, Wilfried Stienaers.
verder: Dilbeek: David Robberechts Diest: Luc Smeyers Aarschot: Peter Holemans Haacht: Luc Van Rillaer Strombeek: Riet Jaeken Halle: Jean P. Laus
MWINDA Brussel/Bruxelles: Tony Mbeka, Datcha Ribeiro, Dieudonné Kabongo, Guido Huysmans, Gert-Jan Backx.
Drukker: EPO-drukkerij Foto cover: Fatoumata Diawara uit ‘Sia, le rêve du python’ Speciale dank aan: Gert-Jan Backx, Jan Baetens, Ladi Bidinga, Fridolain Bokomo, Marc Boonen, Chris Boyen, Henk Cluytens, Joseph Coché, Raf Custers, Magda Coeckelberghs, Djo Tunda Wa Munga, Jan en Els De Clercq, An Dewit, Maria Donvil, Katia Garcia, Paul Geens, Peter Haesendonck, Jos Hoeyberghs, Georges Kamanayo, Jean-Michel Kibushi, Jean-Pierre Jacquemin, Ward Geens, Hélène Madinda, Florencia Martini, Jacques Mevis, Astérie Mukarwebeya, Victoria Mully, Oumou Douala Ze, Ingrid Stoufs, Wim Van Parijs, Lieve Vanderlick, Inge Vermeire, Jan Rastelli, … en excuses aan iedereen die we vergeten zijn Het Afrika Filmfestival krijgt de steun van het DGIS - Staatssecretariaat voor Ontwikkelingssamenwerking, het provinciebestuur van Vlaams-Brabant, stad Leuven, stad Aarschot, stad Diest, gemeente Haacht, gemeente Dilbeek, Fonds Film in Vlaanderen, FORTIS-Leuven, Via-Via reiscafé, EPO-uitgeverij, KBC-Aarschot, KBCDilbeek, restaurant Lukemieke, reisboekhandel Nomade, Hotel La Royale, Arti-Mara, Mama Africa, Luk Versluys, Sax.
Mediapartners zijn Amina, Film, Televisie en Video, De Wereld Morgen, Berichten, Wereldwijd.
Het festival krijgt vooral steun van: Artsen Zonder Grenzen, Broederlijk Delen, Missio, Oxfam Wereldwinkels, Vredeseilanden, Wereldsolidariteit.
Verder met medewerking van Pax Christi Leuven, Signis, Pangaea Portulaca, Anti-Imperialistische Bond, 11.11.11-Diest, GROSA-Aarschot, GROS-Haacht, Karibu en Raad Internationale Samenwerking Dilbeek, Gemeentelijke Openbare Bibliotheek, gemeentelijke jeugddienst, gemeentelijke sociale dienst, Leuvense derdewereldraad, het Leuvens secretariaat Noord-Zuidwerking, Pangaea, Studio Filmtheaters Leuven, Studio Diest, Cinecity Aarschot, ontmoetingscentrum Westrand en het cultureel centrum van Strombeek.
Dank ook aan de festivals: Open Doek, Turnhout Cinema Novo, Brugge Festival International du Film Francofone, Namur Cinéma Méditerranéen, Brussel Festival International du film d’Amiens Africa at the pictures, Londen Festival Cinema Africano, Milaan BFM Festival, Londen Africa in the pictures, Amsterdam Fespaco, Burkina Faso Vues d’Afrique, Canada Beeck Turtle Zimmedia
2002
• 82
A Dry White Season A Huey P. Newton Story Adieu mon amour Aghuy Ali Zaoua Ame Noire / Black Soul Anna, l’enchantée Article 15 bis Au-dela de Gibraltar B400 Baden Powell, ‘Vehlo Amigo’ Bamboozled Beautiful People Bintou Black and White Chapelet Clandestins Clando Classified X Comedia Infantil Daresalam Dirt for Dinner E Minha Cara El Accordeon del Diablo Frantz Fanon : Black Skin White Mask Free at Last Funny People Gito, l’ingrat Guelwaar Hijack Stories Hip Hop Senegal Jean-Farès Kirikou en de Heks Kongomani La Rue n’est pas le Paradis La vie est belle L’Afrique en Morceaux Lagrimas Negras Lazarus Le Cinéma Africain Le Damier, Papa National Oye Le Prix du Pardon / Ndeysaan Le Profit et rien d’autre Les Fespakistes Little Senegal Lumumba Made in USA Malcolm X Mouka Musica Afrocubana Mwana Mboka, de zoon van het land Noodkreet uit Kivu One Evening in July Ouaga, capital du cinéma Paljas Picc Mi Rage Riches Room to Rent Saudade do Futuro Senegal Salsa Sia, le rêve du Pyton Silence on tourne Siméon Taafe Fanga Tableau Ferraille Taxcarte Tu es mon amour Um Kulsum Voyage à Ouaga Watt We are all alike inside
v.u.: Guido Huysmans, Leuvensebaan 323, 3220 Holsbeek.
63 61 45 73 27 69 70 73 19 70 50 60 54 64 58 68 21 31 59 35 37 31 57 47 57 59 54 53 53 55 51 70 69 75 25 33 75 47 35 67 73 25 21 67 17 33 58 61 68 49 72 74 65 67 55 23 29 65 29 50 51 15 45 63 39 27 71 45 43 37 72 68
Ontwerp: Luc Nagels, LUCA, 016/81 73 30 • lucagraaf@pi.be
INDEX