Steeds meer truffelgaarden in Almeria

Spanje is de grootste producent van zwarte truffels (Tuber melanosporum) ter wereld en de teelt van deze in de betere keuken zeer gewaardeerde schimmel, waarvan de prijs veel hoger is dan die van elke andere paddenstoel, groente of fruit, is aan een opmars bezig in het Zuid-Europese land. "In de regio Aragón worden de meeste truffels geoogst, maar zowel de teelt als de verzameling van truffels in de vrije natuur gebeurt in grote delen van het land," zo vertelt paddenstoelenexpert Elena Pulido, eigenaar van El Origen de la Trufa, een bedrijf dat gemycorrhizeerde planten levert.

"De zwarte truffel vereist bepaalde klimaat- en bodemomstandigheden om zich goed te kunnen ontwikkelen. Kalksteenbodems zijn uitermate geschikt. Maar dankzij vooruitgang op het gebied van teelttechnieken kunnen truffels nu in meerdere gebieden worden geteeld. De truffelteelt vindt ook

plaats in Castilla-La Mancha, Castilla y León, de Valenciaanse Gemeenschap en Andalusië. In verschillende zones van de Andalusische provincies Granada en Almería worden steeds meer truffelgaarden aangelegd. De truffelteelt heeft zich in Spanje pas in de afgelopen 30 jaar ontwikkeld. Er zijn grote truffelgaarden aangelegd, maar de zaken zijn niet altijd juist aangepakt. In Sarrión bijvoorbeeld, een bekende truffelgemeente in de provincie Teruel, gaat het op teeltgebied al enige tijd minder goed. Ik weet niet of het door foute informatie is, door luiheid of door hebzucht, maar er is veel gewerkt met soorten zoals Tuber brumale, een truffel die zeer moeilijk te onderscheiden is van Tuber melanosporum, en Chinese truffels die concurreren met de zwarte truffel en die, ook al worden ze niet als invasieve soorten beschouwd, zich toch kunnen verspreiden alsof ze dat wel waren. Als het al moeilijk is om plantensoorten die in het zicht groeien te bestrijden, stel je dan eens voor hoe

moeilijk het kan zijn om iets wat ondergronds groeit uit te roeien", legt Elena uit.

"Bovendien kampt de truffelteelt in Teruel momenteel met een bijkomend probleem: de plaag van de truffelkever (Leiodes cinnamomeus). Plagen die in ecologisch evenwichtige omgevingen geen kans krijgen ongestoord hun gang te gaan, ontwikkelen zich in alle monoculturen met grote kracht. In verder afgelegen truffelgaarden in Almería en Granada bestaat dit probleem niet."

Een op 1.900 meter hoogte gelegen en vier jaar oude truffelgaard in Almería die reeds in productie is. De truffelteelt is voor veel Spaanse telers een zeer interessant alternatief. Deze schimmel, die goed gedijt in halfdroge of bergachtige gebieden in het binnenland, is een mooie inkomstenbron – een kilo zwarte truffel kan meer dan € 1.000 opbrengen – en ook van grote waarde voor het ecosysteem. De truffel is een schimmel die een symbiotische relatie aangaat met de wortels van verschillende mediterrane boomsoorten. De schimmel maakt de planten sterker en houdt de inheemse bossen op het Iberische schiereiland in stand. Gemycorrhizeerde boompjes worden aan het begin van de lente op percelen met irrigatie aangeplant. De kwaliteit van de zaden en het entmateriaal is sterk bepalend voor de productie van truffels.

"Wij werken met gecertificeerde zaden van eik, Portugese eik, hulsteik en hazelaar, vier soorten waarmee de zwarte truffel een symbiotische relatie aangaat en die gedijen in meerdere gebieden. We gaan op een traditionele manier te werk en hoewel we al naar Frankrijk hebben geëxporteerd, zijn we momenteel gefocust op Spanje, gezien het probleem in de streek rond Sarrión", vertelt Elena Pulido. "Op dit moment zitten we midden in ons seizoen van het leveren van planten. Op verzoek van onze klanten mycorrhizeren we planten met verschillende soorten truffels: zwarte truffel (Tuber melanosporum), zomertruffel (Tuber aestivum), woestijntruffel (Terfezia claveryi) en herfsttruffel (Tuber uncinatum). Ik heb al meerdere bestellingen ontvangen voor de truffel die in de herfst wordt geoogst. De afzetkalender van de herfsttruffel is zeer interessant: net voordat de oogst van zwarte truffels half november van start gaat."

Een truffel die geoogst is op een perceel met planten en "nidi-truff"-substraat van El Origen de la Trufa. Zwarte truffel wordt gewoonlijk Périgord truffel genoemd, wat doet vermoeden dat deze schimmel oorspronkelijk uit Frankrijk komt. "Maar niets is minder waar", zegt Elena.

"Tijdens de ijstijden, toen heel Europa met ijs was bedekt, bleef er een eilandje van bossen overeind in Andalusië, en daar zaten ook zwarte truffels in de grond. Toen het ijs zich terugtrok, zo denkt men, rukten de bomen van het Quercus-geslacht, zoals onder meer steeneiken, noordwaarts op. En met hen de truffel. Genetische studies tonen aan dat alle truffels ter wereld zouden kunnen afstammen van de truffels die bij de eiken in Andalusië groeiden", zegt de experte. "Truffels uit Andalusië zijn dus van onschatbare waarde als genetische bank."

De teelt en consumptie van truffel breiden zich nu uit in Spanje, maar enkele decennia geleden was de zwarte truffel totaal onbekend in Andalusië. "In de jaren 40 en 50, en zelfs tot in de jaren 70 en 80, kwamen ze uit Frankrijk en later ook van Aragón naar Andalusië. Toen wist men niet dat die schat ook in de Zuid-Spaanse grond verborgen zat."