Column: Jeroen van der Weerd

Landmarkt: boerendochter met appelwangen

Het kan je niet zijn ontgaan. De boeren domineerden het nieuws in de afgelopen weken. De uitstoot van stikstof moet drastisch omlaag van het kabinet en de landbouw moet daar zeer fors aan bijdragen. Feitelijk is de hele discussie rondom stikstof en boeren een onderdeel van een belangrijke en noodzakelijke transitie in de manier hoe wij consumeren en produceren. Nederlandse consumenten zijn gewend aan lage voedselprijzen. De landbouw is veel te lang gericht geweest op schaalvergroting, efficiency en subsidies om de prijzen zo laag mogelijk te houden. Dankzij innovatie en veel kennis groeide Nederland wereldwijd uit tot het tweede exportland van landbouwproducten.

Nederlandse consumenten profiteren daarvan door relatief weinig te betalen voor voedsel. Vanuit dat perspectief is het ook niet vreemd dat Albert Heijn in België erg sterk op prijs kan concurreren, terwijl de formule in Nederland juist het tegengestelde is van een prijsvechter. Onze zuiderburen zijn gewoonweg gewend om meer te betalen voor voedsel. Er zal in mijn beleving iets moeten veranderen in de ‘mindset’ van de consument waar het gaat om prijs voor goed voedsel. Meer bewustzijn van kwaliteit en duurzaamheid zijn daarbij belangrijk. Consumenten moeten veel bewuster keuzes maken, bewust zijn van waar producten vandaan komen. Wil ik wel sperziebonen uit Marokko eten? Of aardbeien uit Spanje? Of knoflook uit China? Of kies ik liever voor meer seizoensgebonden Nederlandse teelt?

Supermarkten hebben hier een belangrijke taak door te laten zien welke voordelen het heeft om producten uit eigen land, regio of streek te consumeren en deze producten nog nadrukkelijker dan nu in het assortiment op te nemen. Als consumenten veel bewuster Nederlandse producten van hoge kwaliteit zien én het verhaal achter het product meekrijgen, dan wil een groot deel volgens mij wel degelijk meer betalen. Voor full service supermarkten biedt dit wellicht een kans om nog meer onderscheidend vermogen op vers aan het format toe te voegen.

Een supermarkt die heel goed snapt dat het in de winkel moet gaan om productbeleving en zich onderscheidt met hoge kwaliteit én een verhaal, is Landmarkt aan de Schellingwouderdijk in Amsterdam. Ik ken deze winkel al geruime tijd, maar steeds weer is het een belevenis om deze winkel te bezoeken. De agrarische sector is voelbaar in de winkel, al is het maar vanwege de blauwe tractor die midden in de winkel staat. De productpresentatie is dik op orde en het winkelbeeld straalt vooral kwaliteit uit. Het assortiment is enorm breed, met name zuivelproducten. De prijs ligt natuurlijk hoger dan in de ‘gewone’ supermarkt, maar dat is prima, omdat je weet dat de kwaliteit ook hoger is.

In een tijd dat veel consumenten te maken hebben met hoge inflatie is het natuurlijk moeilijker om minder prijsbewust te zijn. Toch ontkomen we er volgens mij niet aan om bereid

te moeten zijn om meer te betalen voor goed voedsel en ook duurder te exporteren. Pas dan wordt schaalvergroting en kostenreductie voor boeren minder noodzakelijk, kan landbouw extensiever dan nu en kunnen we uit met meer boeren en minder vee. Mogelijk kan de overheid een handje helpen door bijvoorbeeld uitsluitend Nederlandse groenten en fruit vrij te stellen van btw en dit te betalen door accijnzen op drank en tabak te verhogen, evenals de btw op vlees.

Supermarkten staan midden in de maatschappij en ontwikkelingen in de samenleving beïnvloeden direct het productaanbod in de supermarkt. Consumenten en supermarkten kunnen helpen in de noodzakelijke transitie van de landbouw door hogere prijzen te accepteren, mits daar hoogwaardige kwaliteit tegenover staat. Landmarkt is daar wat mij betreft een mooi voorbeeld van met de directe belevering van groenten en fruit van de boer of tuinder aan de winkel. Een mooi concept, dat als tegenhanger van de traditionele supermarkten ook wel wordt getypeerd als ‘boerendochter met appelwangen’.

Jeroen van der Weerd

www.bureauvanderweerd,nl