Dick Pijpers: Tijm

Tijm

(Thymus vulgaris L.) Labiatae

Tijm wordt steeds populairder. Het gebruik van tijm is op te delen in vier segmenten:

•Tijm voor in de keuken •Tijm voor medische doeleinden •Tijm voor het winnen van olie •Tijm voor de cosmetische/farmaceutische industrie

Thymus vulgaris is een kleine, overblijvende, kruidachtige struik uit de muntfamilie, die afkomstig is uit het Middellandse Zeegebied en Klein-Azië. Thymus vulgaris is een aromatische, altijd groenblijvende, bossige halfheester. De plant wordt 20 tot 30 centimeter hoog. Thymus vulgaris wordt in het Nederlands echte tijm genoemd. De stengel van de plant is vierkant, groenbruin en wordt houtig in het tweede seizoen.

Aan de oude houtige plantendelen verschijnen elk voorjaar nieuwe groene opgaande takjes met kleine puntige, ovale en middelgroene blaadjes. De blaadjes zijn aan de rand naar onder gericht.

Tijm was in het oude Griekenland een teken van moed en een takje ging mee op de kleding in de oorlog.

De Egyptenaren gebruikten het kruid als parfum of als grondstof voor het balsemen. Pedanius Dioscorides, de Griekse arts (40 – 90 nChr.) wiens werk tot ver in de Middeleeuwen een autoriteit was, benadrukte de geneeskrachtige werking van tijm. De tijm die het meest in de keuken wordt gebruikt is de Tymus vulgaris, ook bekend als de gewone tijm of echte tijm. In oude kruidboeken ook wel ‘riekaard’ of ‘roomse kwedel’ genoemd. De tijm is gewild om zijn zoete, licht bittere smaak en hoge concentraat aan thymol (tijmolie). Deze olie is ontsmettend en slijmoplossend. Tijm wordt dan ook gebruikt om haar medicinale eigenschappen, bijvoorbeeld in het bekende hoestdrankje Tijmsiroop. De tijmolie werkt ontstekingsremmend, slijmoplossend en is antibacterieel.

Voor de AGF-handel zijn twee typen tijm van belang, nl. de smalbladige echte tijm (Thymus vulgaris) en de citroentijm (Thymus citriodorus).

Er zijn meer dan 350 variëteiten bekend, de meeste wilde soorten bezitten echter weinig aroma.

Door kruisingen zijn er inmiddels veelbelovende hybriden op de markt, vraag ernaar bij uw kruidenleverancier.

Tijm wordt nu verbouwd in de meeste landen met een subtropisch of gematigd klimaat.

Verse tijm wordt aangeboden als plant/ struikje in een pot en/of in bosjes meestal verpakt in zakjes.

Naast de verse tijm is dit kruid ook verkrijgbaar in gedroogde vorm of als poeder.

Nederlands: Tijm Duits: Thymian Engels: Thyme Frans: Thym Italiaans: Timo Spaans: Tomillo Zweeds: Timjan Arabisch: Sa’tar Chinees: Pai-Li-Hsiang Japans: Taimu Portugees: Tomilho Russisch: Tim’yan

GEBRUIK IN DE KEUKEN

Dit kruid wordt mee gestoofd bij wortelgerechten en bij prei. Tijm heeft een sterk aromatische geur en past daardoor ook bij varkens- en schapenvlees, kipgerechten, ragouts van wild en gevogelte, in auberginegerechten, kruidige soepen, kaas- en eiergerechten. Daarnaast wordt het gebruikt in marinades voor stoofvlees.

Ook onmisbaar in een klassiek ‛Bouquet Garni’, dat is een kruidenbuiltje van minimaal peterselie, laurier en takjes tijm.

Er zijn meer dan 350 soorten tijm bekend, waarvan de meeste inheems zijn in het Middellandse Zeegebied. Verder zijn er nog talloze kruisingen tussen deze soorten en evenzovele variaties, waardoor ze bijzonder moeilijk in te delen zijn. Maar we doen hieronder een poging, waarbij we enkele van de honderden variëteiten die in de keuken worden gebruikt, benoemen: Echte tijm (Thymus vulgaris) Citroentijm (T. citriodorus) Karwijtijm (T.herba-barona) Kruiptijm (T.serpyllum var. Pink Chintz) Spaanse oregano (T.capitatus) Bonte tijm (T. capitatus var. Golden Queen) Sinaasappeltijm (T. capitatus var. Fragrantissimus) Citroentijm (T. sp. Var. Lemon Mist) Za’atar (Thymbra spicata) Wilde tijm (T. serpyllum)

STREEFT U OOK NAAR OPTIMALE VOEDINGSKWALITEIT? Al meer dan 45 jaar ontwerpt en produceert TOMRA Food sensorgebaseerde sorteermachines en geïntegreerde na-oogstoplossingen voor de voedingsindustrie, met gebruik van ‘s werelds meest geavanceerde sorteer- en schiltechnologie.

Primeur_07-21_CoverFlap.indd 1-5

VOEDINGSWAARDE PER 100 GRAM

Energie 423 Kj (101 kcal) Vet 1,68 g Koolhydraten 24,45 g Eiwit 5,56 g Kalium 6,09 mg

Industrieel gebruik o.a: Hoestsiroop, likeur, verwerkt in zoetwaren, grondstof voor de parfumindustrie.

© Dick Pijpers www.allesovergroentenenfruit.nl