Britains experts

1

Britains collectie

KWALITEIT UITGEDIEPT

In maart vorig jaar reisde David Pullen af naar Nederland om Evert Nijssen te bezoeken en zijn indrukwekkende verzameling Britains landbouwminiaturen te bewonderen die hij in de afgelopen 18 jaar heeft opgebouwd.

2

DAVID PULLEN

(MET TOESTEMMING OVERGENOMEN UIT: CLASSIC TRACTOR – JULI 2014) VERTALING: HENK KLUITENBERG

De Nijssens uit Zuid-Holland, Nijssen senior en zijn twee zonen, waren jarenlang regelmatige gasten van landbouwminiaturenshows op zowel het vasteland van Europa als in het Verenigd Koninkrijk. In eerste instantie begonnen ze zo’n twaalf jaar geleden als bezoekers met het verhandelen van overtollige modellen uit hun collectie; ze hebben altijd een mooie selectie oudere Britains modellen te koop. Iedere Nijssen heeft zijn eigen verzameling landbouwminiaturen, maar geen van allen heeft een directe link met de agrarische sector. Jacky werkt in een fabriek en vader Nijssen en Evert zijn allebei gediplomeerd elektricien. Vader houdt van de Britains Road Series en de Britains/Ertl Gold Series. Zijn collectie telt onder meer een zeldzame Gold Precision 1/32 Ertl John Deere combine, terwijl Jacky meer van aangepaste modellen houdt. Hij heeft een verzameling Britains modellen. Broer Evert is de gepassioneerde Britains-verzamelaar.

Evert begon zo’n 16 jaar geleden met verzamelen. Eerst probeerde hij de modellen te vervangen waar hij in zijn kinderjaren mee speelde. Maar zoals bij de meeste verzamelingen het geval is, werd het omvangrijker dan oorspronkelijk bedoeld. Ongeveer 6 jaar geleden had hij naar zijn idee wel de meest belangrijke tractoren en werktuigen en verbreedde zijn belangstelling om ook andere Britains landbouwminiaturen aan zijn verzameling toe te voegen. Op een gegeven moment verzamelde Evert de Gold Limited Edition modellen, uitgegeven door Britains en Ertl. Behalve een Gold Case-IH combine en een Gold Mercedes MB trac uit de Jaren ’80, verkocht hij dit deel van zijn collectie. Hij kreeg in de gaten dat er teveel van waren geproduceerd en van sommigen was het moeilijk te achterhalen of ze wel authentiek waren.

3

5 4

6

De collectie die hij heeft opgebouwd bestaat uit de eerste in de jaren ’20 door Britains geproduceerde landbouwmodellen, tot en met de in de jaren ’90 door de fi rma uitgebrachte modellen, totdat men de productie naar China verhuisde. Velen daarvan werden gevonden tijdens bezoeken aan speelgoedbeurzen, veilingen en via online veilingen. Verrassend genoeg komen veel modellen uit de VS.

Evert weet dat hij meer dan 100 tractoren heeft, maar hoeveel modellen zijn verzameling momenteel werkelijk telt weet hij niet precies. Een begrijpelijk probleem wanneer een collectie zo groot is. Het is voor Evert moeilijk een favoriet model aan te wijzen en zegt dat dat elke dag anders is. Maar hij geeft aan erg te genieten van het verzamelen van bijzondere items en kleurvariaties, alsook de verschillende sets die Britains in al die jaren heeft uitgebracht.

De tractorverzameling bestaat uit zowel prototypen als zeldzame modellen. Evert is er in geslaagd perfecte modellen van de meeste varianten van de Fordson Major, Fordson Power Major, Fordson Super Major en de Fordson New Performance Major bijeen te sparen. De collectie telt onder andere een zeldzame in mint condition verkerende Fordson Power Major met stalen wielen in doosje en drie verschillende versies van de gele New Performance Major set met dumper. Speciaal voor de Engelse markt van verzamelaars van Britains modellen heeft hij een aantal Fordson Super of Fordson New Major cabines van blauw plastic in de collectie. Evert zegt deze in Denemarken te hebben gekocht. Wellicht het meest zeldzame model uit de jaren ’60 in de collectie is een Ford Super Major 5000 met dumper in het geel. Tevens heeft hij de door Britains voor de Ford Super Major gemaakte cabine van blauw plastic. Een echte gelukstreff er. Andere bijzondere tractoren in de verzameling komen uit de gelimiteerde in vijf kleuren uitgevoerde Valmet 805-set. Deze zijn geproduceerd voor de Nederlandse tractorimporteur Kuiken eind jaren ’80. Ook heeft hij een aantal vroege Volvo BM Valmet 805 tractoren met zeldzame decals, welke waarschijnlijk zijn gemaakt rond de tijd dat Britains dit model lanceerde. De New Holland collectie telt een 6635 en de 8560 met een lichtgrijze motor en transmissie. Bij de meeste van deze modellen zijn de motor en transmisse donkergrijs geverfd.

rond de tijd dat Britains dit model lanceerde. De New Holland collectie telt een 6635 en de 8560 met een lichtgrijze motor en

Naast tractoren heeft hij vele werktuigen in verschillende kleurvariaties en prototypes verzameld. Een bijzondere kleurvariant is de dumper met oranje opbouw. Evert vertelt dit model in een winkel in de buurt te hebben gekocht en de verkoopster zei deze te hebben besteld bij de Britains-stand op de German Toy Show waar dit model werd geïntroduceerd. Er wordt gesuggereerd dat Britains slechts een partij in oranje heeft gemaakt voordat het model werd geproduceerd met groene opbouw. Ook heeft hij een prototype van de cementmixer en de Howard powerfarm roterende mestverspreider. Van grote waarde zijn de prototypen van vier verschillende Chevy boerderij serviceauto’s die Britains voor ogen had.

1. In de afgelopen 18 jaar, vanaf het moment dat Evert begon met zijn Britains collectie, heeft hij een indrukwekkende selectie

Fordson Power, Super en New Performance Majors vergaard 2. In de 6 jaar nadat hij besloot te beginnen met het verzamelen van loden fi guren, dieren en accessoires, heeft hij een uitgebreide collectie opgebouwd 3. Men denkt dat deze zeldzame Massey Ferguson 595 met zijn in

Deutz-groen gegoten motorkap en spatborden enkel is geproduceerd als proefstuk. Het staat naast de showdisplay die Britains gebruikte voor promotie van de trekker tijdens de lancering. 4. Het is een zeer zeldzaam gezicht om een gele Britains Ford

Super Major 5000 te zien met een dumper erachter, naast de meest gangbare versie in de standaard Ford kleuren. Ondanks het ontbreken van de spade en stuurbediening is het een geweldige aanvulling op de collectie. 5. Evert heeft een aantal uit Denemarken afkomstige exemplaren van in blauw gegoten plastic cabines, door Britains aangeboden als aanvulling voor de Fordson Super en New Performance

Major tractoren. Ook heeft hij een zeldzame blauwe Ford 5000 cabine die, zoals Evert zegt, een gelukstreff er was. 6. Evert is nog op zoek naar een Fordson Major op stalen wielen in

Duck and Egg doosje, om naast de Major op rubberbanden te zetten die hij al in zijn collectie heeft.

7

9

10 8

11

12

13

14

15

De hoge kwaliteit en de omvang van deze verzameling strekt zich uit tot aan Everts collectie loden modellen, plastic Herald-fi guren en dieren van vóór 1939. Ook is Evert er in geslaagd enkele gereedschappen waarmee Britains deze modellen maakte te bemachtigen. Deze zijn zeer zeldzaam. De meeste dateren uit de periode dat Britains loden fi guren, dieren en accessoires maakte. Van een enkele tarweschoof en -hok heeft hij zelfs het originele, door de kunstenaar gemaakte, kleimodel waarmee de vorm is gemaakt. Teleurstellend voor de tractorfans is dat hij geen van de moderne gereedschappen heeft, behalve het onderdeel waarmee in de productielijn de velgen en banden aan de assen werden bevestigd.

Naast de modellen heeft Evert een enorme en indrukwekkende selectie Britains winkelmateriaal. Het omvat diverse displays gebruikt voor de promotie van Herald plastic fi guren en dieren, opslagkasten en recent materiaal gebruikt voor het promoten van items zoals de PowerFarm series.

Om zijn collectie te kunnen tonen heeft Evert onlangs een kamer vrijgemaakt en twee grote vitrinekasten gemaakt. Eén kast is grotendeels ingedeeld met items van voor 1939, terwijl de andere modellen van na 1945 bevat. Britains reclamedisplays en plastic dieren zijn gehuisvest in hun eigen kasten. Evert denkt ongeveer de helft van zijn collectie te hebben uitgestald. De rest is momenteel opgeslagen in de schuur.

Wat zijn de toekomstplannen? Eerst, zodra hij heeft bedacht hoe het gerealiseerd kan worden, wil hij graag de rest van de items uitstallen zodat hij ervan kan genieten. Evert hoopt ook zijn collectie te fotograferen en ze op een tablet te zetten zodat hij een overzicht mee kan nemen naar shows. Hij is nog altijd op zoek naar modellen om zijn verzameling compleet te maken. Meer informatie over zijn verzameling kan worden gevonden op zijn website www.britainstoys.nl. 16

7. Naast de set met de Fordson Major, kiepwagen, schijveneg en getrokken ploeg heeft Evert een tweede set met de dezelfde nummering, maar dan met de Fordson Power Major in plaats van de Major 8. De collectie winkelmateriaal bevat deze display uit de beginjaren ’70 en de staande display die door Britains gebruikte om de PowerFarm serie te promoten. Evert heeft ook de oudere

PowerFarm rollende weg display. 9. Een kiepauto van voor 1939 en een kiepkar geproduceerd na 1945 10. Een belangrijk en interessant deel van Everts collectie omvat de gereedschappen die Britains gebruikte voor het maken van loden fi guren, dieren en accessoires. Het bevat het gietmodel gebruikt voor het melkmeisje met emmer dragend op het hoofd en een tarweschoof en -hok. Beiden zijn uitgebracht als Neils

Fishers collectie. 11. Slechts een paar van de in mint conditie verkerende loden fi guren en dieren in doosjes maken deel uit van de collectie. Evert heeft ook de doosjes voor verschillende andere sets, maar kan niet ontdekken welke items deze zouden moeten bevatten. 12. Toen Evert deze gereedschappen kocht, door Britains gebruikt voor het plaatsen van de wielen aan de assen, werd het tezamen geleverd met een set wielen 13. Britains Ransomes Superfaun aardappelrooier met de stempel waarmee de fi rma de verkoopdozen heeft gedrukt. De handelsdozen bestaan uit drie modellen. 14. Men denkt dat Britains deze twee Valmet 805 tractorsets exclusief voor de Duitse markt heeft geproduceerd. Ze werden geleverd met een speciale folder. 15. In deze afwijkende kleurstelling wordt gedacht aan een pré-productie van prototypes van de aangedreven Howard roterende mestverspreider en cementmixer 16. Selectie van de verschillende vierwiel trailers die Evert in zijn collectie heeft. Men denkt dat Britains dit ongewone doosje heeft gemaakt en gebruikt om één van de aanhangwagens voor een display te verpakken.