MetalMakina Temmuz - Ağustos 2017 Sayı:226 ISSN1303-6378
Metal İşleme ve Makina Teknolojileri Tanıtım ve Pazarlama Dergisi
www.metalmakina.com
Polonya Makineciler İçin Cazip Bir Pazar
Li Xiang, Ürün Yelpazesini Zenginleştiriyor
Küresel Makine Araçları Sanayisi Bu Yıl EMO’da İvme Kazanıyor
KTÜ’lü Mühendis Adayları Mitsubishi Electric Robotu İle Çalışacak
Kitagawa “Dünyadaki En İnce Divizörü” Üretti
Schmersal Yeni Nesil Konum Switchlerini Piyasaya Sürüyor
Bilz Shrink Makineleri
Hadde Makinası Revizyonu - Yüksek Hızlar İçin Merdane Geliştirmesi
Metal İşleme ve Makina Sektörünün İlk Dergisi
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
1
2
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
3
4
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
5
İÇİNDEKİLER
HABER Makine İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Dalgakıran: “Polonya Makineciler İçin Cazip Bir Pazar” 16 Türkiye İhracatçılar Meclisi’nden İhracatçılara Çifte Destek 18 Form Makine Tezgah Tanıtım Günleri’nin İlk Ayağı Olan Ankara Opendoors Etkinliği Büyük İlgi Gördü! 20 Sanayide Gelecek Bosch ile Şekillenecek! 22 Küresel Makine Araçları Sanayisi Bu Yıl EMO’da İvme Kazanıyor 26 Makine İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Dalgakıran: “Yetenekli Gençler, Üretmenin Keyfini Sanayide Yaşayacaklar” 30 Nesnelerin interneti: Bosch, Dresden, Almanya'da Yeni Bir Yarı İletken Fabrikası Kuruyor 32 Schneider Electric ve Has Group Güçlü Bir İş Birliğiyle Endüstri 4.0 Uyumlu Makina Geliştiriyor 36
FİRMA - ÜRÜN MVX Matkap Sertleştirilmiş Çelikler ve Alüminyum İçin Yeni Talaş Kırıcılar ve Kalite 70 Kitagawa “Dünyadaki En İnce Divizörü” Üretti 72 Kaba Delik İşlemenin Zorlukları Aşılıyor 74
Arçelik A.Ş. ‘2020 Sürüdürebilirlik Hedeflerini’ Açıkladı 38
Maksimum Yoğunluk – Minimum Montaj Süresi – Kablo Geçişi KEL-DPZ 76
SCHUNK Yeni Ofisinde 40
NSK’nin Yeni S-HTF Vidalı Milleri "Tok Çelikten" Üretiliyor 78
Robotlar Kişiselleşmiş Üretim Çağında Saniyede Bir
Otomatik Kablo Tanımlama İle Zaman Kazanın 80
Gigabit Hızla Haberleşiyor 42
Schmersal Yeni Nesil Konum Switchlerini Piyasaya Sürüyor 82
Mitsubishi Electric 100. Yıldönümü Olan 2021’e Kadar Karbon Salımını Yüzde 30 Azaltmayı Hedefliyor 46
Li Xiang, Müşterilerinin Farklı İhtiyaçlarına Cevap Verebilmek İçin Ürün Yelpazesini Zenginleştiriyor 86
Shell & Turcas, İKMİB Tarafından Madeni Yağlar İhracatı Yıldızı Seçildi 48
KEL 183-E16 – Kompakt ve Kolay Monte Edilebilir Kablo Giriş Çerçevesi 89
Ar-Ge Merkezi Sayısı Hızla Artıyor 50
İşiniz İçin En İyisini Seçin Bilz Shrink Makineleri 90
Arçelik A.Ş.’den Dünya Çevre Günü’nde Önemli Adım 52
Verimli Üretim İçin Doğru Nikel Seçiminin Püf Noktaları 94
GE Bünyesindeki LM Wind Power, Türkiye'deki Yeni Rüzgar Türbini Kanadı Fabrikasında Üretime Başladı 54
OEM, Kalıpları Kesmek İçin Artık Lazer Işın Teknolojisini Kullanıyor 98
Teksan Jeneratör AR-GE Merkezi oldu 56
HAIMER Kalitesiyle Takım Ölçme ve Ayarlama Sistemi 100
WIN Eurasia 2018: Daha Fazla Kazandırmak İçin Bir Arada 58 KTÜ’lü Mühendis Adayları Mitsubishi Electric Robotu İle Çalışacak 60 Türkiye Otomasyon Çalışmalarıyla 2023 Hedeflerine Ulaşabilir 62
MAKALE Üretimde Iskartayı Kontrol Etmeye Yönelik Pratik Bir Yaklaşım 104 Hadde Makinası Revizyonu – Yüksek Hızlar İçin Merdane Geliştirmesi 110
RÖPORTAJ
Sert Parça Tornalamada Daha Yüksek Hız ve Takım Ömrü Nasıl Elde Edilir 118
Böhler Sert Maden, Türkiye’de 50’nci yılını kutluyor 66
Veriler, Dördüncü Endüstriyel Devrimi Harekete Geçiriyor 122
6
Temmuz - Ağustos 2017
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
7
KÜNYE EDİTÖRDEN
Metal İşleme ve Makina İmalatı sektöründeki gelişmeleri sizlerle paylaştığımız MetaMakina Dergimizin yeni sayısı ile yine sizlerle beraberiz. MetalMakina Dergisi 1989 yılında yayına başladığı günden bugüne sektördeki gelişmeleri ve reklam veren firmaların tanıtımlarını daha fazla okur kitlesine ulaştırmak için tüm iletişim mecralarını kullanmaya devam ediyor. Sizlerde MetalMakina Dergisinin eski ve son sayısını aşağıdaki dijital platformlardan okuyabilir ve sektördeki son dakika gelişmelerini sosyal medya sayfalarımızdan takip edebilirsiniz. MetalMakina Dergisini Dijital platformlardan okumak için: http://www.ajansmik.com/dergi/dergi.html http://www.metalmakina.com/edergi/index.html http://www.metalmakina.com/download/pdf/METALMAKINA_225.pdf
Kurucular› M.Mustafa Kömürlüo€lu At›f Cengiz ‹mtiyaz Sahibi Ahmet Pelit Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü Selver Pelit Genel Koordinatör Emel fienyüz Editör Başak Pelit Yay›n Dan›flman› Aydan Çeker Yönetici Asistan› Ali Birim Yaz› ‹flleri Erdem Çağlayan Reklam Grubu Fahriye Ziyade Hafise Ergün Muhammed Hasan Alemdar Haz›rl›k&Tasar›m AjansMik Ltd. fiti. Grafik Tasar›m Mehmet Can Pelit Bask› fian Ofset Hamidiye Mah. Anadolu Cad. No:50 Ka€›thane - ‹stanbul Tel:0212 289 24 24 Yay›n Türü Yerel-Süreli Yay›n
http://www.dijimecmua.com/flash/index.php?id=13785 https://issuu.com/ajansmik/docs/mm225 https://www.magzter.com/preview/10428/223893 Google Play ve Appe Store’dan indirmek için: https://play.google.com/store/apps/details?id=ak.detaysoft.ajansmikdis&hl=tr https://itunes.apple.com/tr/app/ajansmik-yay-nc-l-k/id1100810610?mt=8 Sektördeki son dakika gelişmelerini, MetalMakina Dergisi Sosyal medya Sayfalarından takip etmek için: https://www.facebook.com/metalmakinacom https://twitter.com/metalmakinacom https://tr.linkedin.com/company/metalmakina-dergisi Instagram: @metalmakinacom Metal İşleme ve Makina İmalatı Sektöründe, üretici ve tedarikçi firmaların sektöre sunduğu ürün ve hizmetleri, sekörle ilgili yenilikleri fuar, kongre, sempozyum ve seminerleri merak ediyor ve sektöreki hedef kitlenize ulaşmak istiyorsanız MetalMakina Dergimizi takip etmeye devam edebilirsiniz.
Yönetim Merkezi AjansMik Ltd. fiti. Perpa Ticaret Merkezi B. Blok Kat.11 No: 1928 Okmeydan› - fiiflli 34384 ‹stanbul - Turkey Tel:+90 212 222 93 71 (pbx) +90 212 320 80 32 - 33 Fax:+90 (212) 222 93 74 Almanya Temsilcisi EISENACHER MEDIEN WELCKERSTR.22 D-53113 BONN Phone: +49 0228 24 99 860 • Fax: +49 0228 65 00 76 e-mail:info@eisenacher-medien.de ‹talya Temsilcisi CASIRAGHI INTERNATIONAL ADVERTISING Via Cardano 81 - 22100 Como (Italia) Tel. +39 031 261407 Fax +39 031 261380 www.casiraghi.info Tayvan Temsilcisi Ringier Trade Media Ltd. 9F-2, No. 200, Zhongming Rd., North District, Taichung 404, Taiwan Tel: +886 4 2329 7318 sydneylai@ringier.com.hk web: www.metalmakina.com e-mail: info@metalmakina.com MetalMakina Dergisi
Temmuz-Ağustos 2017 Say›: 226
Gelecek sayıda buluşma ümidiyle sağlıcakla kalın. Saygılarmla. Ahmet Pelit ahmet@ajansmik.com
Fiyat›: 10 TL KDV Dahil ‹ki ayda bir yay›nlan›r ISSN 1303-6378 © MetalMakina Dergisi Baskı Yeri ve Tarihi: İstanbul - 18 Temmuz 2017 Dergimizde yay›nlanan yaz›lardaki görüfller yazarlara, reklamlardaki sorumluluk reklam verene aittir.© MetalMakina Dergisindeki yaz› ve foto€raflar izinsiz kullan›lamaz.
www.metalmakina.com
8
Temmuz - Ağustos 2017
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
9
10
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
11
12
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
13
14
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
15
HABER
Makine İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Dalgakıran:
“Polonya Makineciler İçin Cazip Bir Pazar” Yurtdışı tanıtım çalışmalarının Polonya ayağında, 6-9 Haziran tarihlerinde ITM Poland fuarına katılan Türkiye'nin Makinecileri, Poznan'dan yeni işbirlikleriyle döndü. Farklı sektörlerden üretici firmaların yanı sıra teknoloji meraklıları ve yeni girişimcilerin de yakından izlediği fuarı yaklaşık 17 bin kişi takip etti. Bu yıl 42. defa düzenlenen ve farklı ülkelerden yaklaşık bin firmanın katıldığı ITM Poland fuarı tamamlandı. Metal İşleme Teknolojileri, Makina Takım ve Aksamları, Hidrolik, Pnömatik, Kaynak Teknolojileri ve Yüzey İşleme Teknolojileri alanında son teknolojilerin sergilendiği fuar Türkiye'nin Makinecilerini de ağırladı. Türkiye'nin Orta Avrupa'daki önemli ticaret ortağı Polonya'nın, bölge pazarlara erişim imkânlarıyla makineciler için cazip bir pazar olduğuna dikkat çeken Makine İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Dalgakıran şunları söyledi, “Polonya'nın Doğu Avrupa’da en fazla doğrudan yabancı sermaye ya-
16 Temmuz - Ağustos 2017
tırımlarını alan ülke olması itibarıyla altyapı ve iç tüketim harcamaların-
da ciddi bir sürekliliği var. Bu fırsatları değerlendirmek üzere tanıtım çalışmalarına devam ettiğimiz, Polonya ile önemli işbirliklerimiz var. Bunlardan biri de Almanya işbirliğiyle sürdürdüğümüz ve iki ülkedeki teknolojik yenilikleri yerinde izlediğimiz Makine Sektöründe Üretim Tekniklerinde Modern Yaklaşımlar projesi. Makine sektörü olarak bu işbirliklerini artırarak, iki ülke arasında yeni fırsatlar oluşturmaya kararlıyız".
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
17
HABER
Türkiye İhracatçılar Meclisi’nden İhracatçılara Çifte Destek Türkiye İhracatçılar Meclisi 5 Haziran 2017 Pazartesi ihracatçılara hedef pazarlar ve sektör sorunları ile ilgili yeni bir destek başlatıyor. Ülke masaları ve sektör masaları adlarıyla oluşturulan iki farklı çalışma grubu tarafından ihracatçıların sorularına hızlı bir şekilde cevap verilebilecek. Ülke masaları ihracatçıların taleplerini en geç 3 iş günün cevaplandıracak. Sektör masaları ise soruları gerektiğinde ilgili bakanlıklara iletecek. Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı (TİM) Mehmet Büyükekşi, ülke masaları ve sektör masaları adlarıyla oluşturulan iki farklı çalışma grubunun ihracatçıların sorularına hızlı biçimde cevap vereceğini açıkladı. Büyükekşi, uygulamanın 5 Haziran 2017 Pazartesi yürürlüğe gireceğini söyledi. Büyükekşi, ülke masaları hakkında şu değerlendirmeyi yaptı: “Ülke masaları ile ihracatçılar girmeyi planladıkları pazarlar hakkında bilgi edinebilecek, belirledikleri ülkelerin hangi sektör ve ürünlerde ihracat potansiyeline sahip olduğunu öğrenebilecek ve o ülkede iş yapma kolaylığı ile ilgili bilgilendirilecek. Bunlara ilaveten, potansiyel ülkeler ile ilgili genel bilgilere ve son açıklanan istatistiki verilere erişebilecek. Gerektiğinde, ülke masaları aracılığı ile söz konusu ülkedeki Büyükelçilik, Ticaret Müşavirliği ile iletişim kurabilecek.” Ülke masalarının aynı zamanda firmaları ihraç ettikleri ürün yelpazesine göre yine TİM tarafından gerçek-
18 Temmuz - Ağustos 2017
leştirilecek heyetlerden hangilerine katılmaları gerektiği konusunda yönlendireceğini söyleyen Büyükekşi, “İhracatçılarımızın yapmaları gereken tek şey, ülke masaları ile iletişime geçmek. Arkadaşlarımız, kendilerine telefon ya da e-posta yoluyla ulaşan ihracatçılarımızın talep ettiği bilgileri en geç 3 iş günü içinde cevaplayacak” diye konuştu.
dü: “2017 yılını Ekonomi Bakanlığımız ile birlikte ihracatta atılım yılı ilan ettik. İlk beş ayda ihracatımız yüzde 10 artış gösterdi. Bütün sektörlerimizin sorunlarını daha hızlı çözerek ihracatımızı daha da yukarı çekmeyi amaçlıyor. Ülke masaları ile ihracatçılarımızın yeni pazarlara girmelerini kolaylaştırmayı umuyoruz” dedi.
Sorular ilgili bakanlıklara da iletilecek
• Ülke masalarına ulke@tim.org.tr e-posta adresinden ve 02124540866 – 02124540187 nolu telefonlardan;
Sektör masalarının bütün sektörlerde faaliyet gösteren 67 bin ihracatçının kendi sektörleri ile ilgili sorun ve taleplerini toplayacağını belirten Büyükekşi, gelen sorun ve taleplerin bir kısmının TİM tarafından cevaplandırılacağını söyleyerek, “Bununla birlikte TİM, bu talep ve sorunları ilgili bakanlık ve kurumlara iletecek, akabinde firmalara hızlı bir şekilde geri dönüş yapacak" dedi.
• Sektör masalarına sektormasalari@tim.org.tr e-posta adresinden ve 02124540799 – 02124540223 nolu telefonlardan ulaşılabilecek.
Büyükekşi, sözlerini şöyle sürdür-
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
19
HABER
Form Makina Tezgah Tanıtım Günleri’nin İlk Ayağı Olan Ankara Opendoors Etkinliği Büyük İlgi Gördü! Form Makine Ankara Showroom da gerçekleşen geleneksel Ankara Opendoors etkinliği sanayici ve müşterilerinden büyük ilgi gördü. Etkinliğe katılan ziyaretçilerin tezgahlar hakkında bilgi alabildiği ve seminerlere katılabildiği etkinlik 3 gün boyunca 100 den fazla ziyaretçi ağırlayarak bir başarıya daha imza attı. 1996 yılından beri Ostim’de müşterilerine etkin olarak satış ve servis desteği veren Form Makina Ankara şubesi . ‘’ Sizleri Geleceğin Teknolojisi ile Tanıştırmaya Davet Ediyoruz. ‘’ sloganıyla Ankara Showroom binasında tezgah tanıtım günlerine ev sahipliği yaptı. Tanıtım günlerinde Mazak 5 Eksen Variaxis CNC İşleme Merkezi, Mazak CNC Torna, Studer CNC Silindirik Taşlama, Komatech CNC Tappıng Center, Nomura CNC Kayar Otomat, 3d Prınter, tezhahları gelen ziyaret-
çilere tanıtıldı. Etkinliğe, havacılık, endüstrileri başta olmak üzere, önemli firmaların katılımı görüldü. Ankara showroom toplantı ve eğitim salonunda etkinlik kapsamında da çeşitli teknik seminerler düzenlendi. İlk gün Studer Türkiye Satış Müdürü Sn. Atilla Aydın’ın Silindirik
Taşlama Tezgahı Teknolojisi hakkında yaptığı prezantasyon yoğun ilgi gördü. İkinci gün ise Katmanlı İmalat (3D Printer) Teknolojisi konusunda Anadolu Üniversitesinden Sn. Assoc. Prof. Dr. Oğuz Çolak sunumu ile ziyaretçilerden beğeni topladı İkincisi Temmuz ayında ve İstanbul merkez showroom’da yapılması planlanan etkinlikte en yeni model tezgahlar ve eğitici seminerler ile İstanbul ve Avrupa müşterisiyle buluşmaya hazırlanıyor. Detaylı bilgi için: www.formcnc.com.tr
20 Temmuz - Ağustos 2017
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
21
HABER
Sanayide Gelecek Bosch ile Şekillenecek!
Bosch Türkiye, Sanayi 4.0 konusunda edindiği bilgi ve tecrübeyi paylaşmak üzere ‘sanayidegelecek’ adında bir mikro site açtı. Sanayi 4.0 alanında dünyadaki öncü kimliğini Türkiye’ye de taşıyan, kazandığı deneyim ve bilgi birikimini iş dünyası ve üniversitelerle paylaşan Bosch şimdi de sanayidegelecek.com, (www.sanayidegelecek.com) adında bir mikro site açtı. Sitede Bosch’un Sanayi 4.0 yaklaşımı anlatılıyor, projeleri ve çalışmala-rından örnekler yer alıyor. Steven Young: “Deneyim ve bilgilerimizi paylaşmaya hazırız” Bosch Türkiye ve Ortadoğu Başkanı Steven Young, Bosch’un, Sanayi 4.0’ı en erken gören ve bu dönüşümde öncü çalışmalara imza atan şirketlerden biri olduğunu vurgula22 Temmuz - Ağustos 2017
yarak, “Sanayi 4.0’ın ilk öğelerini kendi operasyonlarımıza kurduk. Bu noktada kendimizi hem önde gelen bir kullanıcı hem de önde ge-len bir sağlayıcı olarak görüyoruz. Üretim endüstrisinin bugün geldiği noktada, rekabet avantajını uzun vadeli korumanın yolu; iş akışlarının tamamında oto-masyonu sağlamak, her aşamada verileri toplamak, toplanan verileri analiz ederek verimliliği artırmak için kullanmaktır. Bu noktada firmalar, yatırımlarını büyük resmi görerek yapmalı. Şirketin vizyonuna bağlı olarak bir dönüşüm yol haritası hazırlamalı ve birbiriyle entegre çözümleri hayata geçirmelidir. Bosch olarak, Sanayi 4.0 konusunda edindiğimiz tüm bilgi ve tecrübeyi, Türk sanayi-cisiyle paylaşıp, ülkemizin ekonomisine katkıda bu-
lunmak istiyoruz. Bu konuda ne kadar açık ve paylaşımcı olduğumuzu göstermek için, birikimlerimizi topla-dığımız ‘Sanayide Gelecek’ adında bir platform kurduk” dedi. Sanayi 4.0 hakkında tüm merak edilenler bu sitede… Sanayinin kısa tarihinin anlatıldığı ve Sanayi 4.0’ın ortaya çıkış hikayesine yer verilen sitede, ayrıca Sanayi 4.0 ile kavramlar da açıklanıyor. Bosch’un sun-duğu çözümler, faaliyetleri, üniversitelerle olan iş birlikleri de sitede yer alıyor. Ayrıca sosyal medya sekmesinden de Bosch Türkiye’nin Sanayi 4.0 ile ilgili sosyal medya platformlarında paylaştığı tüm mesajlara ulaşılabiliyor.
www.metalmakina.com
24
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
25
HABER
Küresel Makine Araçları Sanayisi Bu Yıl EMO’da İvme Kazanıyor
Bir sonraki EMO Hanover 18-23 Eylül 2017 tarihleri arasında düzenlenecek. Dünyanın en büyük metal işleme fuarı olarak, EMO üretim teknolojisi alanında teknik trendlerin ve inovasyonların en önemli göstergesi konumunda. Bu sebeple de makine araçları, üretim çözümleri ve üretimle ilgili hizmetlerde yatırımları da arttıracak. Akıllı üretim için sistemleri bağlamak mottosu ile VDW, EMO’nun organizatörü, bu yıl dijitalizasyon ve networking konularına yoğunlaşacak. EMO Genel Komisyoneri Carl Martin “Uzmanlar network kurma konusunun üretkenliği ve de sektördeki tüm kullanıcılar arasında rekabetçiliği arttırağını düşünüyor” diyor. Bunun aynı zamanda sermaye yatırımını iyileştirebileceğini söylüyor Welcker. Uluslararası makine araçları tüketimi 2017 yılından itibaren kendini toparlamaya başlayacak Küresel makine araçları sektörü
26 Temmuz - Ağustos 2017
2016 yılında 67.7 milyar dolarlık bir hacim sağladı. Euro ile hesaplandığında bu yüzde 3 oranında bir düşüşe karşılık geliyor. 2017 EMO için, İngiliz ekonomik araştırma enstitüsü olan Oxford Economics küresel sosyal üretimin geçen yılki yüzde 2.3’lük düşüle göre, yüzde 2.6 ‘lık bir oranla iyileşeceğini öngörüyor. Endüstriyel üretim çıktısının 2017 yılında yüzde 3.1 oranında artacağı öngörülürken, makine araçları tüketimininse yüzde 3.2 oranında artması bekleniyor. Yüzde 4.0 oranında bir büyüme ile, Avrupa’nın yine tüketim anlamında en iyi performans gösteren bölge olması bekleniyor. İtalya ve İspanya gibi Güney Avrupa ülkeleriyle Fransa, stabil büyüme aktörleri olarak Avrupa’nın en büyük üç makine araçları pazarı olmaya devam ediyorlar. Asya’nın ise makine araçları tüketimini 2017 yılında yüzde 3.5’luk bir oranla arttırması bekleniyor. İlk olarak Çin yalın periyodunu aştı ve yüzde 3.9’luk bir bü-
yüme gerçekleştirmesi beklenmekte. İkinci olarak ASEAN pazarlarında bir geri dönüş bekleniyor. Amerika’da ise, bu durumun tersine, makine araçları tükeminin stabil olması bekleniyor. 2016 yılındaki düşüşün ardından, 2017 yılı için yüzde 0.5’lik mütevazi bir büyüme bekleniyor. Metal işleme endüstrilerinin neredeyse bütün en önemli müşteri bölümleri bu yıl EMO’da yatırımlarını arttıracak. Arka planda ise ulaşım ekipmanlarıyla diğer metal ürünleri yer alıyor. “EMO Hannover 2017, üretimdeki yeni çözümler hakkında dünyanın dört bir tarafından alıcılara bilgi sunmak için en doğru zamanda düzenleniyor zira bu alıcıların anlamlı yatırım kararları vermeye ihtiyaçları var” diyor EMO Genel Komisyoneri Welcker. Bunun sebebi de dünya çapındaki en önemli tüm üreticilerin EMO’da temsil edilecek olması.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
27
28
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
29
HABER
Makine İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Dalgakıran:
“Yetenekli Gençler, Üretmenin Keyfini Sanayide Yaşayacaklar”
Makine sektörünün markalaşması, sektörde istihdam edilecek insan kaynağının teşvik edilmesi yönünde faaliyetlerini sürdüren Türkiye’nin Makinecileri bu yıl 8.si düzenlenen Yıldızlı Projeler Yarışması'na altın sponsor oldu. 29 Mayıs'ta ödül töreni düzenlenen yarışmaya 5. kez destek vermekten mutluluk duyduklarını belirten MAİB Başkanı Adnan Dalgakıran, "Yıldızlı Projeler Yarışması genç beyinlerin teşvik edilmesi ve üniversite-sanayi işbirliğinin gelişmesine sağladığı katkıyla bu alanda önemli bir rol üstleniyor" dedi. Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) IEEE öğrenci kulübü tarafından, YTÜ Teknopark ve YTÜ Teknoloji Transfer
30 Temmuz - Ağustos 2017
Ofisi destekleriyle gerçekleştirilen “Yıldızlı Projeler Yarışması” bu yıl Türkiye’nin Makinecileri altın sponsorluğunda gerçekleşti. “Fikrini Geleceğe Taşı” sloganıyla düzenlenen yarışmada kazananlar, YTÜ Davutpaşa Kongre Merkezi’nde düzenlenen ödül töreninde açıklandı. Türkiye’nin Makinecileri olarak, ülkemizin uluslararası pazarlardaki rekabet gücünü, ileri teknoloji üreten ve geliştiren yenilikçi bir model ile üst seviyeye çıkarmak için çalıştıklarını belirten MAİB Başkanı Adnan Dalgakıran şunları söyledi: “Yetenekli gençlerin yeni bir şeyler üretmenin keyfini yaşayabilecekleri, bilgi ve deneyimlerini katma değere
dönüştürebilecekleri yegâne alanların başında sanayi geliyor. Türkiye’nin Makinecileri olarak, başta kadınlar olmak üzere kalifiye insan kaynağının sektörümüzü daha çok tercih etmesi için çeşitli çalışmalar yapıyoruz. Yıldızlı Projeler Yarışması gibi öğrencilerin girişimci ruhunu ateşleyecek projelere de ağırlık verilmesi gerektiğinin bilincindeyiz. Gençlerimize sunulan imkânların ve eğitim olanaklarının iyileştirilmesi, eğitim kalitesinin artırılması ve şirketlerin yetişmiş çalışanların yanında yeni mezunlara da iş olanağı sunması için elimizden geleni yapmayı sürdüreceğiz.”
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
31
HABER
Nesnelerin interneti: Bosch, Dresden, Almanya'da Yeni Bir Yarı İletken Fabrikası Kuruyor Bosch CEO'su Denner: "Yeni yonga plakası fabrikası, Bosch'un 130 yılı aşkın tarihinde tek seferde yaptığı en büyük yatırım." Nesnelerin interneti alanındaki yatırımlarına yoğun bir şekilde devam eden Bosch, Dresden'de bir yonga plakası fabrikası kuruyor. Nesnelerin internetinin (IoT) ve mobilite uygulamalarının sayısının artmasıyla birlikte oluşan talebi karşılamak üzere yeni lokasyon, 12 inçlik yonga plakalarına dayanan mikroçipler üretecek. Yüksek teknolojili tesisin inşaatı, 2019 yılının sonunda tamamlanacak. Çıkacak olan ürünün müşterilerin beğenisine sunulmasının ardından üretim faaliyetleri 2021 yılının sonunda başlayacak. Bu tesisin toplam yatırım tutarı yaklaşık bir milyar
32 Temmuz - Ağustos 2017
Bosch Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Volkmar Denner Euro olacak. Bosch Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Volkmar Denner, "Yeni yonga plakası fabrikası, Bosch'un 130 yılı aşkın tarihinde tek seferde yaptığı en büyük yatırım." dedi. Dresden'de 700 kadar yeni iş
yaratılacak. Denner, "Yarı iletkenler, tüm elektronik sistemlerin temel parçası. Bağlanabilirlik ve otomasyon artış gösterirken, gittikçe daha fazla uygulama alanında kullanılacak. Yarı iletken üretim kapasitemizi arttırarak kendimize, gelecek için sağlam bir temel oluşturuyoruz ve rekabet gücümüzü arttırıyoruz." dedi. PricewaterhouseCoopers tarafından gerçekleştirilen bir araştırmaya göre, özellikle mobilite ve IoT pazarı segmentlerindeki büyümeyle birlikte global yarı iletken pazarı 2019'a kadar yılda yüzde 5'in üzerinde büyüyecek. Ölçek ekonomisinin dayanağı olarak 12 inçlik teknoloji Yarı iletkenler, özellikle üretimin, mobilitenin ve evlerin giderek daha fazla ağa bağlı, elektrikli ve otonom olması nedeniyle modern çağımızın önemli bir teknolojisidir. Yarı iletken yongaların üretim süreci, aynı zamanda yonga plakası olarak da bilinen bir silikon diskle başlar. Bu silikon diskin çapı ne kadar büyük olursa, üretim döngüsü başına daha fazla sayıda mikroçip üretilebilmektedir. Geleneksel 6 ve 8 inçlik yonga plakası fabrikaları ile karşılaştırıldığında, 12 inçlik yonga plakası teknolojisi ölçek ekonomisi sağlıyor.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
33
HABER Söz konusu MEMS sensörleri olduğunda Bosch, hem öncü, hem de dünyanın önde gelen üreticisidir. Teknoloji ve hizmet tedarikçisi, 20 yıldan daha uzun bir süre önce tüm dünyada "Bosch süreci" olarak bilinen ve yarı iletkenleri üretmek için de kullanılan mikrofabrikasyon tekniğini geliştirdi. Bosch, Reutlingen, Almanya'da bulunan yonga plakası fabrikasında 6 ve 8 inçlik teknolojiye dayanarak günde yaklaşık 1,5 milyon ASIC ve 4 milyon MEMS sensörü üretiyor. Sonuç olarak şirket, 1995 yılından beri 8 milyardan fazla Dünyadaki her otomobilde 9 Bosch yongası var Bosch, 45 yılı aşkın bir süredir birden fazla türde yarı iletken yonga üretiyor ve bunların arasında en önemlileri uygulamaya özel entegre devreler (ASIC), güç yarı iletkenler ve mikroelektromekanik sistemler (MEMS). Bosch ASIC'leri, 1970 yılından beri araçlarda kullanılıyor. Ayrı uygulamalar için özelleştiriliyorlar ve hava yastığının açılması gibi işlevler açısından son derece önemliler. 2016 yılında dünya genelinde üretim hattından çıkarak tüketicilere sunulan her otomobilde ortalama
34 Temmuz - Ağustos 2017
olarak dokuzdan fazla Bosch yongası bulunuyor.
MEMS sensörü üretti. Bugün, Bosch MEMS sensörlerinin yüzde 75'i tüketici ve iletişim elektroniği uygulamalarında kullanılıyor. Bosch MEMS sensörleri, dünyada her dört akıllı telefondan üçünde bulunuyor. Mevcut yarı iletken portföyü özellikle ivme, sapma oranı, kütle akışı, basınç ve çevre sensörlerinden ve ayrıca mikrofonlardan, güç yarı iletkenlerden ve araç ECU(Elektronik kontrol ünitesi)'larını yönelik ASIC'lerden oluşuyor.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
35
HABER
Schneider Electric ve Has Group Güçlü Bir İş Birliğiyle Endüstri 4.0 Uyumlu Makina Geliştiriyor Schneider Electric, Türkiye’nin lider tekstil makinaları üreticisi Has Group ile iş birliği kapsamında Endüstri 4.0 uyumlu makine üretiminde rol alıyor. Enerji yönetimi ve otomasyonda dünya çapında bir uzman olan Schneider Electric ve dünyanın birçok ülkesine yenilikçi tekstil makinaları ihraç eden Has Group, 10 yıldır başarılı bir iş birliği yürütüyor. Schneider Electric’in otomasyon partnerliğinde Has Group, uzun yıllardır sektörde ilklere imza atıyor. İki şirket son olarak Endüstri 4.0 uyumlu bir makina üzerinde çalışmaya başladıklarını duyurdu. IoT (Nesnelerin İnterneti) çalışmalarını bir adım ileri taşıyan Schneider Electric, Has Group iş birliğiyle Ethernet altyapısına sahip, hareket kontrolü sağlayan ve Endüstri 4.0 uyumlu bir makina üretilmesi için çalışıyor. İki şirket bu proje ile bir makinanın ötesinde akıllı bir üretim hattı geliştirmeye odaklanıyor. Böylece önünde ve arkasındaki makina grubu ile haberleşen, veri analizi yapan bir sistem yaratılacak. Schneider Electric ve Has Group daha önce de veri ve stok analizi yapan bir makina üretmişti. ABD’ye ihraç edilen bu makina ile Türkiye adına gurur verici bir ilke imza atan iki şirket şimdi de Endüstri 4.0 alanında önemli bir gelişim sağlamayı hedefliyor. Son 10 yıldır Schneider Electric’in güçlü iş ortaklığıyla yeni nesil makinalar geliştirdiklerini belirten Has 36 Temmuz - Ağustos 2017
Group Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Hasbay; “Schneider Electric; otomasyon, elektrik ve elektronik alanlarında en büyük iş ortağımız. Tüm makinalarımızda Schneider Electric tarafından temin edilen, PLC ve inverter gruplarından, şalt malzemelerine kadar birçok otomasyon ekipmanını kullanıyoruz. Otomasyon ile ilgili tüm Ar-Ge çalışmalarını, yine iş ortağımız Schneider Electric markası ile birlikte yürütüyoruz. Schneider Electric’in de katkılarıyla bu alanda ilklere imza atıyoruz. Yakın zamanda hayata geçirmeyi planladığımız yeni nesil, Endüstri 4.0’ı destekleyen makinamız da sektörde bir ilk olarak başarı ha-
nemize yazılacak.” dedi. Schneider Electric Endüstri İş Birimi Pazarlama Müdürü Moiz Meseri ise “Has Group bizim için birlikte iş geliştirdiğimiz çok önemli bir partner. Yeni teknolojileri onlarla birlikte geliştiriyor ve makinalarına adapte ediyoruz. 2017 yılı için de hedefimiz, daha az enerji harcayan, çevreyle ve kullanıcısıyla daha iyi bir ilişki içerisinde makinalar yaratmak, üretkenliği artırmak, bakım ve onarım giderlerini azaltmak. Tüm bunları yeni nesil teknolojilerle başaracağımıza eminiz. Endüstri 4.0 uyumlu yeni makinamız da bunun öncüsü olacak.” şeklinde konuştu.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
37
HABER
Arçelik A.Ş. ‘2020 Sürüdürebilirlik Hedeflerini’ Açıkladı Arçelik A.Ş., 2020 yılı hedeflerini ilk kez açıkladığı ‘Sürdürülebilirlik Raporu’nu yayınladı. Arçelik A.Ş. CEO’su Hakan Bulgurlu, “Sosyal, etik, çevresel ve ekonomik alanlarda paydaşlarımız için artı değer yaratmaya devam ediyoruz. Dünyamızın geleceği için iş planlarımızı sürdürülebilir modeller üzerine kurguluyoruz. Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ ne uyumlu olarak belirlediğimiz 2020 hedeflerimizi ilk kez bu raporda paylaşıyoruz” dedi. Arçelik A.Ş., gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakmak için tüm iş süreçlerini sürdürülebilirlik temelli olarak şekillendiriyor. Bu yıl 9’uncusu yayımlanan Sürdürülebilirlik Raporu’nda 2020 hedeflerine dikkat çekiyor. 2016 yılında Sürdürülebilirlik Raporunun kapsamını genişleten şirket; sosyal, çevresel, etik ve ekonomik alanlardaki faaliyetlerini paydaşlarına aktarıyor. Arçelik A.Ş., uzun yıllardır yürüttüğü sürdürülebilirlik çalışmalarını; küresel olarak yoksulluğu sonlandırmak, dünyayı korumak, tüm insanların barış ve refah içerisinde yaşamasını sağlamak adına atılması gereken adımları belirleyen Birleşmiş Milletler tarafından yayımlanan 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile uyumlu şekilde devam ettiriyor. Hedef 2020’de tamamen yenilenebilir enerjiye dayalı kaynaklardan elektrik sağlamak Arçelik A.Ş., BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri arasında yer alan iklim değişikliğiyle mücadele konusundaki çalışmalarıyla; üretimden kaynaklanan sera gazı emisyonlarını 2010
38 Temmuz - Ağustos 2017
yılından bu yana yarı yarıya azalttı. Bilim Temelli Hedefler girişimini (Science Based Targets) imzalayarak, üretimde sera gazı salımını bilimsel verilere dayanarak hesaplamayı ve azaltmayı da taahhüt etti. 2016 yılında 270’e yakın enerji verimliliği projesi gerçekleştiren Arçelik A.Ş, üretimde kullandığı enerji tüketimini 2010 yılına göre ürün başına yüz-
de 34 düşürdü. Şirketin 2020 hedefi ise enerji tüketimini yüzde 45 oranında azaltmak. Ürün başı su çekiminde 2012 yılına göre yüzde 31 tasarruf sağlanırken, 2020’de bu oranın yüzde 35’e yükseltilmesi amaçlanıyor. Türkiye’deki fabrikalarında yenilenebilir enerji kaynaklarından temin edilen elektrik payını yüzde 88’e çıkartan Arçelik A.Ş., 2020’de kullandığı elektriğin tamamını yenilenebilir enerji kay-
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
39
HABER naklarından sağlamayı planlıyor. Arçelik A.Ş.’nin planları arasında 2020 sonuna kadar 6 MWp gücünde yenilenebilir enerjiye dayalı enerji tesisi kapasitesine ulaşmak da bulunuyor. Sürdürülebilir kalkınma için toplumsal cinsiyet eşitliği Sürdürülebilirlik raporunda toplumsal cinsiyet eşitliğinin önemine dikkat çeken Arçelik A.Ş., bu alandaki öncü projeleriyle kadın yönetici oranını yüzde 16’dan 2020 yılında yüzde 24’e yükseltme taahhüdünde bulunuyor. Dünyanın geleceği için sorumlu üretim ve tüketim anlayışını benimseyen Arçelik A.Ş., gıda israfına karşı farkındalığı artırmak üzere projeler yürütüyor. Tüm stratejik tedarikçilerinin sürdürülebilirlik performanslarını denetlemek için ‘Tedarikçi Sürdürülebilirlik Endeksi’ oluşturmayı planlayan Arçelik A.Ş., ön hazırlıklarını 2016’da tamamladı. 2018’e kadar “Sürdürülebilir Tedarikçi” kategorisi oluşturarak, 2020’de ise rakamsal hedefler belirleyecek. “Referans noktamız BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri” Arçelik A.Ş. CEO’su Hakan Bulgurlu
“Sosyal, etik, çevresel ve ekonomik alanlarda paydaşlarımız için artı değer yaratmaya devam ediyoruz. Dünyamızın geleceği için iş planlarımızı sürdürülebilir modeller üzerine kurguluyoruz. Sera gazı emisyonlarımızı, su tüketimimizi ve atıklarımızı sürekli olarak azaltıyor, üretimden tüketime geri dönüşüme odaklanıyoruz. Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ ne uyumlu olarak belirlediğimiz 2020 hedeflerimizi ilk kez bu raporda paylaşıyoruz. 2020 yılı itibariyle üretimde ürün başına kullandığımız enerji tüketimini yüzde 45 azaltmayı, Türkiye’deki fabrikalarımızda kullandığımız enerjiyi tamamen yenilenebilir kaynaklardan sağlamayı hedefliyoruz” dedi. Birleşmiş Milletler’in Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin 17’sinden dokuzuna katkı sağlamayı hedeflediklerini belirten Bulgurlu şöyle devam etti: “‘Nitelikli Eğitim’, ‘Toplumsal Cinsiyet Eşitliği’, ‘Temiz Su ve Sıhhi Koşullar’, ‘Erişilebilir ve Temiz Enerji’, ‘İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme’, ‘Sanayi Yenilikçilik ve Altyapı’, ‘Sorumlu Tüketim ve Üretim’, ‘İklim Eylemi’ ve ‘Hedefler için Ortaklıklar’ stratejik
yol haritamız için başlıca referans noktamızı oluşturuyor. Hedeflerimize ulaşmak için bilimdeki gelişime ve inovasyona odaklanıyor, küresel inisiyatifleri aktif şekilde izliyor ve destekliyoruz.” Çocuklardan mesaj var Bu seneki raporda ilk defa çocukların mesajlarına da yer verildiğine dikkat çeken Hakan Bulgurlu, “Sürdürülebilirlik Raporu’muzda iyi bir gelecek bırakmakla sorumlu olduğumuz hayal gücü sınırsız, yarının umut dolu büyüklerinden ilham aldık” dedi. Arçelik A.Ş. çalışanlarının çocuklarının dünyanın geleceğine dair mesaj verdiği raporda; 10 yaşındaki Ceylin Su Gültekin, dünyanın değerli kaynaklarını korumak için herkese görev düştüğüne vurgu yaparken, 9 yaşındaki Ada Altun, “Teknolojiyi iyilik için daha çok kullanmalıyız” diyor. 10 yaşındaki Arda Turan’ın hayalinde “Enerjinin güneşten, sudan, rüzgârdan üretildiği; çöplerin değerlendirildiği mutlu bir dünya” var. 13 yaşındaki Nil Altun’un mesajı ise şöyle: “Teknoloji, insan ve doğa arasında denge kuralım. Tasarruf bilincini yayalım.”
SCHUNK Yeni Ofisinde İş Bağlama Teknolojileri ve Tutucu Sistemleri ile 50’den fazla ülkede faaliyet gösteren SCHUNK, Türkiye ofisini 2007 yılında kurmuştur. Her geçen yıl yenilenen teknoloji ve hizmeti ile 10 yıldır sektöre destek veren SCHUNK büyüyen ailesi ile artık yeni adresinden müşterilerine ulaşmaya devam edecektir. Temmuz ayında İstanbul/Kartal bölgesindeki yeni ofisine taşınan SCHUNK, ürünlerinin sergilendiği showroom, eğitim salonları ve operasyonel birimleri ile faaliyetlerini devam ettirmektedir.
40 Temmuz - Ağustos 2017
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
41
HABER
Robotlar Kişiselleşmiş Üretim Çağında Saniyede Bir Gigabit Hızla Haberleşiyor Gelecekhane’nin robot teknolojileri konusunda Türkiye’nin önde gelen isimlerini bir araya getirdiği “Robotlar Geliyor” temalı Dijital 2.0 etkinliğinde, CLPA (CC Link Partner Association) Ülke Müdürü Tolga Bizel konuşmacı olarak yer aldı. Sanayi 4.0’ın gerekliliği olan kişiselleştirilmiş üretim için endüstriyel haberleşme hızının çok yüksek olması gerektiğini vurgulayan Bizel, CC-Link teknolojisi sayesinde fabrikalardaki robotların ve tüm üretim hattının saniyede bir gigabit hızla haberleşebildiğinin altını çizdi. Teknoloji ve gelecek odaklı düşünce kuruluşu Gelecekhane tarafından her yıl farklı bir temayla düzenlenen Dijital 2.0 etkinliği, bu yıl “Robotlar Geliyor” temasıyla Sanayi 4.0 ve robot teknolojileri konusundaki güncel gelişmelere ışık tuttu. Yapı Endüstri Merkezi’nde 25 Mayıs tarihinde gerçekleşen etkinlikte, CLPA (CC Link Partner Association) Ülke Müdürü Tolga Bizel konuşmacı olarak yer aldı. Günümüz tüketicilerinin kişiselleşmiş ürün taleplerine cevap verebilmek için fabrikaların en kısa sürede dijital dönüşümlerini başlatmaları gerektiğini söyleyen Tolga Bizel, robotlar dahil üretim hattındaki tüm makine ve sistemlerin birbiriyle çok hızlı bir şekilde haberleşmesinin önemine dikkat çekti. Bu haberleşme süresini milisaniyeler seviyesine indiren CC-Link IE platformu hakkında bilgi veren Bizel, geleneksel endüstriyel haberleşme sistemlerinden 10 kata kadar daha hızlı olan bu yeni nesil teknoloji sayesinde Sanayi 4.0’ın gerekle-
42 Temmuz - Ağustos 2017
rini yerine getirmenin çok daha kolay olacağına vurguladı. Fabrikalarda kişiselleştirilmiş ürün dönemi Tüketicilerin taleplerinin 90’lı yılların başından itibaren kişiselleştirilmiş ürünlere doğru kaymasının Sanayi 4.0 dönemine geçiş aşamasında önemli rol oynadığını belirten Tolga Bizel, sözlerine şöyle devam etti; “Geçmişte arz-talep dengesinde yaşanan monolog süreç içinde, bir ürün veya hizmet üretiliyor ve bunun tüketici tarafından alınması bekleniyordu. Otomobillerin renkleri kişisel olarak seçilemiyor, üretimden hangi renk çıkarsa ve alıcılar hangi sıradaysa, o sırada bulunan renkteki aracı almak zorunda kalıyordu. Bugün ise bireylerin kendi beklentilerine uygun ürün ve hizmet seçme eğilimleri nedeniyle istekler farklılık gösteriyor. Dolayısıyla bu yeni endüstri evresinde işletmelerin, kişisel tercihlere hızla yanıt veren verimli üretim bantları kurarak
rekabette avantaj sağlayabilmesi için dijital dönüşümlerini gerçekleştirmeleri gerekiyor.” Geleneksel haberleşme sistemlerinden 10 kat hızlı iletişim Geleceğin haberleşme üzerine kurulacağını ve bu doğrultuda Sanayi 4.0'ın gereklerini hayata geçirmek için fabrikalarda robotlar dahil tüm makinelerin birbiriyle haberleşmesinin önemini vurgulayan Bizel, şu bilgileri aktardı; “Sanayi 4.0 sürecindeki en önemli unsurlardan birinin büyük verinin toplanması, paylaşılması ve işlenmesi olduğunu söylemek mümkün. Makinelerin birbiriyle iletişim kurabildiği akıllı fabrikalarda, iletişim verilerinin güvenilir bir şekilde yönetilmesi son derece önemli. Dijital fabrikalarda pek çok veri, çok sayıda cihaz tarafından gerçek zamanlı olarak oluşturularak süreçlerin şeffaf bir şekilde görüntülenmesini sağlamak üzere paylaşılıyor. Bu sürecin başarısında bant genişliği büyük önem taşıyor ve bu www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
43
HABER bugün dünya genelindeki yüzlerce otomasyon ekipmanı üreticisinin sunduğu 1.500'den fazla sertifikalı CC-Link uyumlu ürün bulunuyor” diye konuştu. Çok sayıda otomasyon cihazı tek bir kablo üzerinden haberleşiyor
noktada devreye CC-Link IE giriyor. CC Link uyumlu ürün üreticileri ve CC Link teknolojisi kullanıcılarından oluşan CLPA’nın dünya genelinde yaygınlaştırmaya çalıştığı CC-Link IE, şu anda fiilen en büyük bant genişliğine sahip ve gigabit hızlarında çalışan tek açık endüstriyel ethernet ağı olarak öne çıkıyor. Genel olarak saniyede 100 megabit ile haberleşebilen endüstriyel haberleşme sistemlerinden 10 kata kadar daha hızlı olan CC-Link IE, saniyede bir gigabit ile haberleşme imkanı sunuyor. Dolayısıyla bu teknoloji, şimdi ve gelecekte Sanayi 4.0’ın ihtiyaçlarının desteklenmesi için büyük potansiyele sahip.” Üretimde maksimum verimlilik Fabrikaların bazı bölümlerinde milisaniyeler içinde haberleşmek gerektiğini belirten Bizel, CC-Link IE gibi bir altyapısı olmayan üretim tesislerinin sürekli değişen ve kişiselleşen taleplere hızlı yanıt vermelerinin zorlaştığını vurguladı. CC-Link IE
44 Temmuz - Ağustos 2017
teknolojisinin, saha cihazlarından kontrolörlere çok hızlı iletişim sağlayarak üretim tesisinin tamamında maksimum verimliliği mümkün kıldığını anlatan Bizel, “CC-Link IE, fabrika otomasyon teknolojileri üreticilerinin saha kısmındaki ürünlerinin birbirleri ile haberleşmesi için çok güçlü bir platform oluşturuyor. Aynı zamanda bu teknoloji, farklı üreticilere ait cihazların genel bir ağ üzerinde serbestçe iletişim kurabilmesini sağlayacak kapasiteye de sahip” dedi.
CC-Link teknolojisinin güvenilir haberleşme için tüm veri bağlantı katmanı ve taşıma katmanını ele alan ve cihazlar arasındaki haberleşmeyi sağlayan bir ASIC (Application Specific Integrated Circuit - Uygulamaya Özel Tümleşik Devre) kullanımına dayandığını belirten Bizel, “CC-Link, verimli fabrika ve proses otomasyonu sağlamak amacıyla kontrol ve üretim verilerini yüksek hızda iletiyor. Bu yüksek hızlı haberleşme, farklı tedarikçilerden sağlanan çok sayıda otomasyon cihazını tek bir kablo üzerinden birbirine bağlıyor. Geleneksel endüstriyel kontrol ağları ile yalnızca bir üreticiye ya da az sayıda üreticiye ait saha cihazlarının kurulumu yapılabilirken, CC-Link gibi açık ağlarla 300’den fazla farklı üreticiye ait cihazların kurulumu gerçekleştirilebiliyor” diyerek sözlerini sonlandırdı.
Dünyada 1.500’den fazla CC-Link uyumlu ürün mevcut Fabrikalarda yüksek verimlilik sağlayan açık network teknolojisinin Sanayi 4.0 sürecinde gittikçe daha önemli hale geldiğini vurgulayan Bizel, “Açık network yapısının başarısı ise standart teknolojiyi destekleyen otomasyon ürünlerinin kullanılabilirliği ile belirleniyor. Bu doğrultuda yine açık endüstriyel ethernet protokolü CC-Link dikkat çekiyor. Çünkü www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
45
HABER
Mitsubishi Electric 100. Yıldönümü Olan 2021’e Kadar Karbon Salımını Yüzde 30 Azaltmayı Hedefliyor Global ölçekte öncü bir yeşil şirket olan Mitsubishi Electric, ileri teknolojisini dünya genelinde toplumların yaşam kalitesini artırmak ve gelecek nesillere sürdürülebilir bir dünya sağlamak için kullanıyor. 100’üncü yıldönümü olan 2021 yılına kadar ürün kullanımı ve üretimden kaynaklanan karbondioksit salımını yüzde 30 azaltmayı hedefleyen Mitsubishi Electric’in en son Çevre Raporu’na göre bu hedefe büyük ölçüde ulaşılmış durumda. Çevre yatırımı 45 milyon doları bulan Mitsubishi Electric, Türkiye’de iklimlendirme, otomasyon, asansör ve yürüyen merdiven alanında yüksek teknolojili ve enerji tasarruflu çözümleriyle çevre dostu binalar, tesisler ve alt yapı projelerinin öne çıkan çözüm ortağı konumunda. Dünya genelinde enerji kaynaklarının azalması ve küresel iklim değişikliğinin etkilerinin hızla artması nedeniyle verimlilik ve çevresel düzenlemeler giderek daha önemli hale geliyor. Bu noktada dünyanın öncü yeşil şirketlerinden Mitsubishi Electric; evler, ofisler, fabrikalar, altyapılar ve hatta uzay için geliştirdiği teknolojik yeniliklerle toplumların yaşam kalitesini artırmak ve daha aydınlık bir gelecek yaratmak için çalışıyor. Mitsubishi Electric’in, sürdürülebilir dünyanın önündeki en önemli engelin iklim değişikliği olduğu bilinciyle hareket ettiğini söy-
46 Temmuz - Ağustos 2017
Mitsubishi Electric Türkiye Başkanı Şevket Saraçoğlu leyen Mitsubishi Electric Türkiye Başkanı Şevket Saraçoğlu, markanın çevre yönetimi konusundaki tutumunu ifade eden “Eco Changes” (Eko Değişim) ilkesi çerçevesinde, hem çalışanlarının hem de toplumun eko-bilinç düzeyini artırmak için çalıştığını belirtti.
Çevre Vizyonu 2021 Mitsubishi Electric’in 100’üncü yıldönümü olan 2021 yılına doğru ilerlerken, uzun dönemli çevresel yönetim vizyonu “Çevre Vizyonu 2021” doğrultusunda hareket ettiğini ifade eden Şevket Saraçoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü; “Bu viz-
www.metalmakina.com
HABER yon kapsamında; toplumun karbon salımını düşürmeye, geri dönüşüme dayalı bir toplum yaratmaya, biyolojik çeşitliliğe saygı duyarak doğaya uyum sağlamaya ve çevre bilincini artırmaya yardımcı olmayı amaçlıyoruz. 2021 yılına kadar ürün kullanımı nedeniyle oluşan karbondioksit salımını 2001 mali yılına göre yüzde 30 oranında düşürmeyi, üretimden kaynaklanan karbondioksit salımını da 1991 mali yılına göre yine yüzde 30 oranında azaltmayı hedefliyoruz.” Mitsubishi Electric Corporation’ın 2016 Çevre Raporu’na göre, temel hedeflere ulaşıldığının ve tüm dünyada çevre yönetiminin güçlendirildiğinin altını çizen Saraçoğlu, raporlama döneminde çevresel girişimlere yapılan yatırımın yaklaşık 45 milyon dolara ulaştığını söyledi. Binalar, sanayi ve alt yapı projelerine ileri teknoloji çözümler Mitsubishi Electric’in tüm ürün ve çözümlerinin ileri teknoloji, kalite ve enerji tasarrufu çerçevesinde geliştirildiğinin altını çizen Saraçoğlu, “Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de çevre dostu binalar, tesisler ve alt yapı projelerinin iklimlendirme, otomasyon, asansör ve yürüyen merdiven sistemleri için iddialı bir çözüm ortağıyız” diyerek şu bilgileri aktardı; “Türkiye’de çevreci, kullanıcı dostu ve uzun ömürlü otomasyon çözümlerimizle işletmelerde ve projelerde ciddi oranda enerji tasarrufu sağlıyoruz. Hız kontrol ve aydınlatma kontrol sistemi uygulamalarında yüksek verimlilik sunuyoruz. Mitsubishi Electric’in Sanayi 4.0’a yanıtı olan dijital fabrika konseptimiz e-F@ctory ile fabrikalara çok daha hızlı, verimli ve çevreci üretim imkanı tanıyoruz. Konut, ofis ve endüstriyel klima sistemleri alanında sistem ömrünü tamamlayana kadar çevreye dost bir yaklaşımla maksimum enerji tasarrufu sağlayacak sorunsuz bir performans sunmayı hedefliyoruz. Hibrid teknolojisini dünyada ilk kez iklimlendirme sektörüne kazandıran marka olarak karbon salımının ve işletme giderlerinin azaltılmasına katkıda bulunuyoruz. Mitsubishi Electric tarafından icat edilen ve sadece markamızın asansörlerinde bulunan kabin içi yüke göre asansör hızını belirleme teknolojimizle de yüksek enerji tasarrufu sağlıyor ve karbondioksit salımını azaltıyoruz.
www.metalmakina.com
Temmuz - Ağustos 2017 47
HABER
Shell & Turcas, İKMİB Tarafından Madeni Yağlar İhracatı Yıldızı Seçildi İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) geçtiğimiz yıl en fazla ihracat gerçekleştiren üyelerini ödüllendirdi. 23 kategoride 115 ödülün sahiplerini bulduğu törende Shell & Turcas da Madeni Yağlar İhracatı kategorisinde ödül sahibi oldu İKMİB, 2016 yılında ihracatta en büyük paya sahip firmaları açıkladı. Plastikten kozmetiğe, ilaçtan madeni yağa, medikalden boyaya kadar kimyanın farklı alt sektörlerindeki 7 bin ihracatçı firmayı temsil eden İKMİB, Madeni Yağ İhracatı kategorisinde Shell & Turcas’ı ödüllendirdi. Shell & Turcas CEO’su Felix Faber, İKMİB’nin ödülüyle duydukları gururu dile getirerek, “Shell’in Akdeniz’deki tek gres ve en büyük madeni yağ üretim merkezi olan Derince’de gerçekleştirdiğimiz üretim ile ülkemizin ihracatına katkıda bulunmaktan büyük memnuniyet duyuyoruz. Derince’deki faaliyetlerimizin, gerçekleştirdiğimiz yatırımlarımızın sonucunda ortaya çıkan yüksek performansın İKMİB tarafından ödüllendirilmesi bizleri hem mutlu
Shell & Turcas CEO’su Felix Faber ediyor hem de gururlandırıyor,” diye konuştu. Shell, 1963 yılından bu yana Kocaeli’nin Derince ilçesindeki tesisinde madeni yağ ve gres üretimi gerçekleştiriyor. Bu tesiste ürettiği ürünleri hem iç piyasadaki müşterilerine tedarik ediyor hem de tüm dünyada 57 ülkeye ihraç ediyor. Derince’deki madeni yağ ve gres üretim merkezinde geçtiğimiz yıl itibarıyla yaklaşık 100 bin ton madeni yağ ve gres üretildi. Bu üreti-
min 25 bin tonluk kısmı, büyük bölümü Akdeniz çanağında yer alan toplam 57 ülkeye ihraç edildi ve 100 milyon liranın üzerinde ihracat geliri elde edildi. 1963 yılında kurulan tesiste yaklaşık 180 kişi istihdam ediliyor. Shell & Turcas; başta otomotiv olmak üzere sanayi, inşaat, madencilik, nakliye ve genel imalat gibi kullanım alanlarında müşterilerinin ihtiyaçlarını karşılamak için çeşitli madeni yağ ürünlerinin Türkiye’de üretimini, satışını ve pazarlamasını gerçekleştiriyor. Shell’in madeni yağ markaları portföyü, otomotiv sektörüne yönelik Shell Helix ve Shell Rimula motor yağlarının yanı sıra, Shell Tellus, Shell Omala, Shell Gadus, vb. endüstriyel yağlar ve greslerden oluşuyor. Dünyanın önde gelen enerji şirketlerinden biri olan Shell hem Türkiye hem de küresel madeni yağlar pazarındaki liderliğini 10 yıldır aralıksız sürdürüyor. Petrol Sanayi Derneği’nin (PETDER) Türkiye pazarına ilişkin sektör raporuna göre Shell & Turcas Petrol A.Ş Türkiye’nin*, uluslararası danışmanlık ve araştırma şirketi Kline’ın her yıl gerçekleştirdiği küresel madeni yağlar pazar araştırmasına göre de Shell dünyanın** “1 numaralı Madeni Yağ Tedarikçisi” konumunda bulunuyor. *PETDER 2015 Madeni Yağlar Raporu referans alınmıştır. **Kline & Company bağımsız araştırma şirketinin 2015 yılı için hazırladığı Global Madeni Yağlar raporu referans alınmıştır.
48 Temmuz - Ağustos 2017
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
49
HABER
Ar-Ge Merkezi Sayısı Hızla Artıyor Ar-Ge ve inovasyonun rekabetin vazgeçilmez unsurlarından biri olması, firmaların Ar-Ge yatırımlarını ve ArGe Merkezi sayısını hızla artıyor. Uluslararası rekabet açısından yüksek katma değerli üretime ağır vermede Ar-Ge ve inovasyon yatırımları büyük önem taşıyor. Özel sektör firmaları, rekabet koşullarına ayak uydurmak, yeni ürün ve teknolojiler geliştirmek için Ar-Ge yatırımlarını artırıyor. Devlet tarafından AR-GE faaliyetlerine bazı destek ve teşvikler verilmesi, Ar-Ge merkezi sayısının hızla artmasında önemli rol oynuyor. Ar-Ge merkezleri için Ar-Ge indirimi, gelir vergisi stopajı teşviki, sigorta primi desteği, damga vergisi istisnası gibi teşvikler bulunuyor. Arge-Merkezi sayısı 497’ye ulaştı Bu yıl nisan ayı sonunda 453 olan AR-GE merkezi sayısı Mayıs ayında verilen belgelerle birlikte 497’ye ulaştı. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, AR-GE merkezi sayısını yıl sonunda bine çıkarmayı hedefliyor. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü Nisan 2017 verilerine göre Ar-Ge merkezlerinin il bazında dağılımında 33 il arasında İstanbul 157 merkezle önde. İstanbul’u 52 merkezle Ankara ve Bursa, 48 merkezle Kocaeli ve 40 merkezle İzmir izliyor. Ar-Ge merkezi olan 33 il arasında en az ArGe merkezine sahip iller Adıyaman, Bolu, Çanakkale, Çorum, Kahramanmaraş, Malatya, Niğde, Samsun, Sivas ve Zonguldak. Bu illerde birer tane Ar-Ge merkezi bulunuyor. ArGe merkezlerinin sektörel dağılımında ise 66 merkezle otomotiv
50 Temmuz - Ağustos 2017
yan sanayi, 55 merkezle makine ve teçhizat imalatı, 38 merkezle yazılım, 31 merkezle bilişim, bilgi ve iletişim teknolojileri öne çıkıyor. Deri teknolojileri, madencilik, perakendecilik, inşaat, ambalaj ve lastikplastik sektörleri birer Ar-Ge merkezi ile en az Ar-Ge merkezine sahip sektörler olarak göze çarpıyor. ArGe merkezlerinde 34 binin üzerinde personel çalışıyor. Türkiye'nin 455. Ar-Ge Merkezi Belgesi, güç elektroniği ve enerji konularında yatırımlarına devam eden Test A.Ş.' ye verildi. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Ar-Ge Merkezi Belgesi verilmesinden ötürü gururlu olduklarını ifade eden Test A.Ş CEO’su Moşe Saltiel : “Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yapılan değerlendirmeler sonucunda 455’nci Ar-Ge Merkezi Belgesi’ni alarak Ar-Ge merkezi olan kurumlar arasında olmaktan dolayı mutluluk duyuyoruz. Tescom Ar-Ge Merke-
zi’nde katma değer yaratan yeni ürünler, teknolojiler ve projeler üretmek için çalışmalarımızı kesintisiz sürdüreceğiz” dedi. Kesintisiz güç kaynakları, GSM, Telekomünikasyon, IT sektörü gibi çeşitli alanlarda kullanılan sistemlerin ve ürünlerin üretim ve satış sonrası hizmetleri konusunda faaliyet gösteren Test A.Ş. , Türkiye ve dünya çapında ürün ve servis hizmeti sağlıyor. Uluslararası standartlara uygun çalışan üretim-test birimleri, tecrübeli Ar-Ge ve mühendis kadrosu, bölge/bayi ve çözüm ortakları yapılanması ile satış bölümü, müşteri ihtiyaçları dahilinde hizmet sunuyor. Ayrıca proje grubu, ihracat departmanı ve teknik hizmet departmanı ile yurtiçi ve yurtdışındaki 40’ı aşkın ülkeye yönelik tüm çalışmalar kesintisiz yürütülüyor.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
51
HABER
Arçelik A.Ş.’den Dünya Çevre Günü’nde Önemli Adım “Dünyaya Saygılı, Dünyada Saygın” vizyonuyla küresel iklim değişikliğiyle mücadelede öncü rol oynayan Arçelik A.Ş., bu alandaki çabalarını bir adım daha ileri taşıdı. Birleşmiş Milletler’in ortakları arasında olduğu “Bilim Temelli Hedefler Girişimi”ni (Science Based Targets) imzalayarak, üretimde sera gazı salımını bilimsel verilere göre azaltmayı taahhüt etti. Arçelik A.Ş. Genel Müdürü Hakan Bulgurlu, “21’inci yüzyılın lider şirketleri yeşil teknolojiyi kucaklayanlar, enerji verimliliğine yatırım yapanlar olacak. Arçelik A.Ş. olarak 2010’dan bu yana üretimden kaynaklanan sera gazı emisyonlarımızı yarı yarıya azalttık. Yeni girişimle belirlediğimiz adımlarla üretimden kaynaklanan sera gazı emisyonlarımızı daha da aşağıya çekmeye söz veriyoruz” dedi. Sürdürülebilir bir gelecek için çalışan Arçelik A.Ş., küresel ölçekte devam ettiği iklim değişikliğiyle mücadele çabaları çerçevesinde önemli bir anlaşmaya daha imza attı. Arçelik A.Ş., üretimden kaynaklanan sera gazı salım azaltım hedeflerini daha iddialı seviyelere çekmeyi taahhüt eden Bilim Temelli Hedefler Girişimi’ne taraf oldu. Bu kapsamda Arçelik A.Ş., bilimsel verilere dayalı olarak üretimden kaynaklanan sera gazı azaltımında yeni hedeflerini belirleyerek gerekli çalışmaları yürütecek. Karbon Saydamlık Projesi (CDP), Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi (UNGC), Dünya Doğal Kaynaklar Enstitüsü (WRI) ve Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF) tarafın-
52 Temmuz - Ağustos 2017
dan başlatılan ortak bir girişim olan Bilim Temelli Hedefler Girişimi, şirketlerin küresel ısınma artışını 2°C ile sınırlandırmak üzere bilim temelli azaltım hedefleri belirlemelerini ve iklim değişikliği ile mücadelede aktif rol almalarını teşvik etmeyi amaçlıyor. Hakan Bulgurlu: “2010 yılından bu yana sera gazı emisyonlarımızı yarı yarıya azalttık” Birleşmiş Milletler‘in 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ne ulaşılmasında iklim değişikliğiyle mücadelenin önemini ve iş dünyasının rolünü vurgulayan Arçelik A.Ş. CEO’su Hakan Bulgurlu; “Avrupa’dan Asya’ya, Afrika’dan Kuzey Amerika’ya kadar küresel ölçekte faaliyet gösteren bir şirket olarak çevreye karşı sorumluluğumuzun bilincindeyiz. Küresel ısınmaya karşı uluslararası çabalardaki öncü rolümüzü Bilim Temelli Hedefler Girişimi’ne taraf olarak pekiştirdik. Üretimden kaynaklanan sera gazı emisyonlarımızı
2010 yılından bu yana yarı yarıya azalttık. Yeşil enerji kullanım oranımızı aynı dönemde %1’den %88’e yükselttik. Yeni girişimle belirlediğimiz adımlarla, üretimden kaynaklanan sera gazı emisyonlarımızı daha da azaltmaya söz veriyoruz” dedi. Bulgurlu, 5 Haziran Dünya Çevre Günü nedeniyle yaptığı açıklamada küresel ısınmanın ekonomi ve kalkınma için en büyük tehditler arasında olduğuna dikkat çekerek sözlerini şöyle sürdürdü: “21’inci yüzyılın lider şirketleri yeşil teknolojiyi kucaklayanlar, enerji verimliliğine yatırım yapanlar olacak. Dünyanın geleceği için daha fazla işbirliğini, yatırımı, inovasyonu hayata geçirmeyi ve daha fazla hanede dönüşüm sağlamayı hedefliyoruz.” Arçelik A.Ş.’nin küresel iklim değişikliği ile mücadele karnesi Sürdürülebilirlik kapsamında Ar-Ge ve inovasyona kesintisiz yatırım yapan Arçelik A.Ş. enerji verimli, çevre dostu ürünler üretiyor. Arçelik www.metalmakina.com
HABER A.Ş’nin bu alanda sağladığı önemli ilerlemelerin bazıları şöyle: • Küresel ısınmaya karşı tesis ve ofislerinde uyguladığı önlemlerle karbon salımını 2010 yılından bu yana yaklaşık yüzde 55 oranında azalttı. • Son 5 yılda enerji verimliliği projeleri ile toplamda 620.000 GJ enerji tasarrufu sağladı. Bu rakam 60.000 konutun 1 yıllık toplam elektrik tüketimine karşılık geliyor. Bu tasarruf sayesinde 55.500 ton CO2 eşdeğeri sera gazının atmosfere salımını engellemiş oldu. • Su verimliliği çalışmalarıyla son 5 yılda 1 milyon m3 su tasarrufu sağladı, 1 milyon 200 bin hanenin günlük su tüketimine eşdeğer suyu tasarruf etti. • 2014-2016 arasında eski teknolojiye sahip ürünlerin çevre dostu ye-
www.metalmakina.com
ni ürünlerle değiştirilmesi, eski ürünlerin Eskişehir ve Bolu’da dönüştürülmesiyle, ülke ekonomisinde 108,3 GWh bir başka deyişle 14 milyon hanenin günlük elektrik tüketimi kadar tasarruf sağladı. • Türkiye’de tükettiği elektriğin yüzde 88’ini yenilenebilir enerji kaynaklarından elde eden şirket, bu alanda yeni yatırımlar yapmak için çalışmalarını hızlandırdı. • Dünyanın en büyük küresel iklim değişikliği verisine sahip, bağımsız uluslararası kuruluş olan Karbon Saydamlık Projesi’nden (Carbon Disclosure Project-CDP), 2012 yılından bu yana her yıl ödüller alan Arçelik A.Ş., dünyada CDP’de en yüksek performansa sahip şirketlerin yer aldığı Global A Listesi’ne girmeye ikinci kez hak kazanan ilk Türk sanayi şirketi oldu.Arçelik A.Ş.’nin Ku-
zey Amerika’da faaliyet gösteren Beko US Inc., enerji verimliliğindeki başarılarıyla ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA) tarafından 2017 ENERGY STAR® Yılın Partneri seçildi. • Avrupa İş Ödülleri (European Business Awards 2016/2017) kapsamında “Çevresel ve Kurumsal Sürdürülebilirlik” alanında ilk 10 şirket arasına girdi ve onur nişanına layık görüldü. • Pişirici Cihazlar İşletmesi, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın “Sanayide Enerji Verimliliğinin Artırılması Projeleri” kategorisinde birincilik ödülünü aldı.
Temmuz - Ağustos 2017 53
HABER
GE Bünyesindeki LM Wind Power, Türkiye'deki Yeni Rüzgar Türbini Kanadı Fabrikasında Üretime Başladı GE Yenilenebilir Enerji bünyesinde faaliyet gösteren ve rüzgar türbini kanadı alanında önde gelen bir tasarımcı ve üretici olan LM Wind Power, bugün yaptığı açıklamayla Türkiye Bergama’daki yeni fabrikasında üretime başladığını duyurdu. Bergama Organize Sanayi Bölgesi’nde (BOSBİ) bulunan tesisin yılda 500 megavat (MW) kapasiteyle üretim ve dağıtım yapması planlanıyor. Tesisin, kapasitesi 1.500 megavata (1.5 GW) kadar artırılabiliyor. Bergama fabrikası, LM Wind Power'ın bu yılın başında GE Yenilenebilir Enerji bünyesine katılmasından sonra faaliyete geçirdiği ilk yeni kanat üretim tesisi olma özelliğini taşıyor. Türkiye'ye yapılan 50 milyon dolarlık yatırım taahhüdünün ürünü olan fabrika, bölgede üretim operasyonlarından teknik mühendislik, servis, yönetim ve destek hizmetlerine kadar çok çeşitli alanlarda 450 yetkin teknik personele iş imkanı sağlayacak. Tesisteki halihazır 287 çalışanın yüzde 24'ünü ise kadınlar oluşturuyor. Kanat üretimi son derece teknik uzmanlığa sahip bir iş gücü gerektiriyor ve kapsamlı eğitimlerin sağlanması yeni bir LM Wind Power fabrikası kurmanın en kilit unsuru olarak kabul ediliyor. Bu yılın başında Bergama'da Mükemmeliyet Merkezini faaliyete geçiren şirket, çalışanlarına gelişmiş kanat üretimi ve endüstriyel beceriler edinme ve geliştirme imkanı tanıyor. Fabrika, Türkiye’de hızla büyüyen rüzgar endüstrisinin ihtiyaçlarını karşılayacak. 2010 yılın-
54 Temmuz - Ağustos 2017
dan bu yana Türkiye’de her yıl yeni rüzgar enerjisi kurulumları artmaya devam ediyor ve 2023 yılına kadar 20 GW'lık bir hedefle sürdürülebilir büyüme öngörülüyor. LM Wind Power CEO'su Marc de Jong, "GE ve Bergama'daki iş ortaklarımızla bu gelişmeyi kutlamanın gurur ve heyecanını yaşıyoruz. Büyümemizi yeni bir ülkede sürdürüyoruz ve burası yürüttüğümüz operasyonlar için son derece çekici bir lokasyon. Bergama'ya zaman ve kaynak anlamında önemli yatırımlar yaptık. İş ortaklarımız ve müşterilerimizle birlikte rüzgar endüstrisinin büyüyerek ilerlemesini sabırsızlıkla bekliyoruz" dedi. GE Yenilenebilir Enerji CEO'su Jérôme Pécresse ise şu açıklamayı yaptı: "GE, yenilenebilir enerji ve özellikle de rüzgar alanında son derece ümit vaat eden bir ülke olan Türkiye'de, halihazırda toplamda 2.000 çalışana sahip sekiz tesis ile faaliyetlerine devam ediyor. LM Wind Power'ı bünyesine katan GE Yenilenebilir Enerji, enerji üretiminin en hızlı büyüyen bu segmentin-
de daha iyi rekabet edebilmek adına kanat tasarımını ve üretimini rüzgar türbini iş alanı ile birleştiriyor. Geçtiğimiz yıl Türkiye'deki rüzgar sektörü, kurulu rüzgar gücünü 6 GW'ın üzerine çıkararak bir dönüm noktasına ulaştı. GE olarak faaliyet gösterdiğimiz ülkelerde uzun vadeli yatırımlar yapmayı taahhüt ediyoruz, bu tesis GE’nin yerel yeteneklerle çalışma taahhüdünün önemli bir göstergesidir." T.C. Başbakanlık Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Başkanı Arda Ermut “1948’den beri Türkiye’de faaliyet gösteren GE’nin iş alanı ve dünyanın öncü rüzgâr türbini kanadı üreticisi LM Wind Power’ın hayata geçirdiği ve enerji sektörüne önemli katkılar sağlayacak bu önemli yatırımın açılış töreninde karşınızda olmanın büyük onurunu yaşıyorum. Ülke olarak istihdam seferberliği başlattığımız bu dönemde, Bergama OSB’de hayata geçirilen ve ilk etapta 450 kişiye istihdam sağlayacak bu önemli yatırım dolayısıyla son derece mutluyum” dedi.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
55
HABER
Teksan Jeneratör AR-GE Merkezi oldu
Enerji sektörünün yenilikçi şirketi Teksan Jeneratör, Ar-Ge Merkezleri arasına katıldı. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Ar-Ge Merkezi olarak tescil edilen Teksan, enerji verimliliğine ve çevre dostu teknolojilere yoğunlaşacak. Yoğun geçen bir hazırlık döneminin sonunda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan Ar-Ge Merkezi Belgesi almayı başaran Teksan Jeneratör, sektöre kazandırdığı yeniliklerle tanınıyor. 1994 yılında kurulan şirket, kendi teknolojisini geliştirmek ve yeni teknolojileri Türkiye’de ilk kez hayata geçirmek amacıyla ArGe’ye yatırım yapmayı sürdürdü. Mühendislik altyapısı ve birikimi sayesinde bu alanda başarılı olan Teksan, senkronizasyon sistemlerinin yanı sıra enerji verimliliğinin yüzde 90’lara ulaştığı kojenerasyon ve trijenerasyon sistemlerini kendi kontrol algoritması ile Türkiye’de üreten ilk yerli şirket oldu. Son olarak hibrit
56 Temmuz - Ağustos 2017
teknolojisini Türkiye’de ilk kez üretmeyi başardı ve dünyada da sayılı şirketler arasına girdi. Teksan Jeneratör’ün İstanbul fabrikasında yer alan Ar-Ge Merkezi’nde 30 Ar-Ge personeli görev yapıyor. Türkiye’nin ilk hibrit jeneratörünü TÜBİTAK işbirliği ile geliştiren ve TÜBİTAK-TEYDEB Başarı Hikayeleri arasına giren Teksan Ar-Ge Merkezi, yenilikçi teknolojilerin geliştirilmesi amacıyla çalışmalar yürütüyor. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Ar-Ge Merkezi olarak onaylanmanın mutluluğunu yaşadıklarını belirten Teksan Jeneratör Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Burak Başeğmezler, “Farklılaşmanın ana unsuru olarak gördüğümüz Ar-Ge çalışmalarının katkısı ile işimize getirdiğimiz yenilikler şirketimizin son yıllardaki hızlı büyümesinin dinamosu oldu. Firmaların Ar-Ge yatırımlarına göre belirlenen “Ulusal Ar-Ge” sıralamasında 97. sırada bulunuyo-
ruz. Türkiye’nin yanı sıra 126 ülkede ürünlerimiz tercih ediliyor. Teksan Jeneratör olarak her zaman yeni ve farklı olanı yapma hedefi ile çıktığımız Ar-Ge yolculuğunda önemli bir eşiği geçmiş bulunuyoruz. Ar-Ge Merkezimizin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından tescil edilmesinden dolayı gurur duyuyoruz. Proje, teknik ve organizasyon yeterliliklerine ek olarak üniversite işbirlikleri noktasında beklentilerin üzerinde bir performans gösterdik. Ar-Ge Merkezimiz ilerleyen dönemde hibrit teknolojinin yeni kullanım alanları, enerji verimliliği, yakıt tasarrufu ve çevre dostu ürünler geliştirmeye yönelik projelerine devam edecek. Bunlar aynı zamanda gelecek hedeflerimizi desteklemeleri bakımından önem taşıyor. Başta Ar-Ge ekibimiz olmak üzere emeği geçen tüm arkadaşlarımızı kutluyorum” diye konuştu.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
57
HABER
WIN Eurasia 2018: Daha Fazla Kazandırmak İçin Bir Arada Hannover Fairs Turkey Fuarcılık tarafından düzenlenen imalat endüstrisinin iki önemli etkinliği WIN Eurasia Metalworking ve WIN Eurasia Automation, ziyaretçi ve katılımcılarından gelen yoğun talep doğrultusunda 2018 yılı itibariyle güçlerini birleştirme kararı aldı. "Birlikten Kuvvet Doğar" mottosuyla sektörün tüm bileşen ve aktörleri 15- 18 Mart 2018 tarihleri arasında WIN Eurasia çatısı altında bir araya gelecek. 2007-2017 yılları arasında iki ayrı fazda düzenlenen WIN Eurasia Fuarları, TÜYAP Fuar ve Kongre alanının da artan kapasitesiyle önümüzdeki yıl itibariyle yeniden birlikte organize edilecek. 6 fuar, 3000 katılımcı ve 150.000 ziyaretçiyi tek bir çatı altında buluşturacak olan WIN Eurasia, katılımcı ve ziyaretçileri için zaman ve bütçe açısından da önemli bir tasarruf sağlayacak. Ziyaretçiler, çok daha fazla ürün grubuna tek bir alanda kolayca ulaşma şansı elde ederken, katılımcılar da fuar boyunca çok daha fazla yerli ve uluslararası ziyaretçiyle bir araya gelebilecekler. Ayrıca, bir fuarın katılımcılarının diğer 6 fuar için potansiyel müşteri olma durumundan hareketle, WIN Eurasia 2018 6 fuarı tek bir çatı alanda buluşturarak, çok daha fazla iş bağlantısına olanak sağlayacak. Daha fazla verim, daha fazla kazanç! WIN Eurasia fuarlarının yeniden birlikte organize edilmesinin sektör adına önemli bir etkileşimi açığa çıkaracağını vurgulayan Hannover Fairs Turkey Fuarcılık Genel Müdürü Alexander Kühnel değerlendirmelerini şu sözlerle ifade ediyor: "Bizler, katılımcı ve ziyaretçilerimizin görüş ve taleplerine her zaman çok önem verdik. Onlar için en verimli iş ortamının yaratılması konusunda dai-
58 Temmuz - Ağustos 2017
ma çaba gösterdik. Hem katılımcılarımız hem de ziyaretçilerimiz iki ayrı fazda düzenlenen WIN Eurasia Fuarlarının birleşmesi yönünde yoğun bir talep gösterdi. Yaptığımız değerlendirmeler sonucunda, birbiriyle yakından ilgili sektörleri kapsayacak tek bir etkinliğin önemli bir sinerji yaratacağı görüşünde birleştik. Uygun koşulların oluşması ile 2018'de bu projemizi hayata geçirebilecek olmanın mutluluğunu yaşıyoruz. WIN Eurasia - World of Industry 2018, üretim süreçlerinde birbiriyle ilişkili tüm ürün ve hizmetleri tek bir çatı altında bir araya getirecek. Ziyaretçilerini, çok daha fazla ürün, çok daha fazla marka, çok daha fazla katılımcı ile buluşturacak. İnanıyoruz ki güçlerini birleştiren iki WIN'den doğacak yeni enerji, katılımcı ve ziyaretçilerimiz için çok daha yüksek bir verim, çok daha yüksek bir kazanç ortaya koyacak." İmalat Sanayiine 360° bakış 15-18 Mart 2018 tarihleri arasında yeni yüzüyle kapılarını açmak için hazırlıklarına şimdiden başlayan WIN Eurasia World of Industry -kapsamındaki 6 ticaret fuarı ile birlikte- imalat endüstrisine yönelik 360°'lik bakış açısı sağlayacak. Etkinlikte, geleceğin fabrikaları için gerekli tüm ekosistem tek bir çatı altında sunulacak. Böylelikle ziyaretçiler, yeni nesil sac işleme ve kaynak teknolojilerinden yüzey işlem teknolojilerine; otomasyon teknolojilerinden, elektrik ve elektronik sistemlere, hidrolik-pnomatik teknolojilerinden, iç lojistiğe imalat sanayii için A'dan Z'ye tüm çözümleri tek bir çatı altında deneyimleme fırsatı elde edecekler.
büyük değişimlere yol açtığı ve Endüstri 4.0 olarak adlandırılan yeni bir döneme işaret ettiği günümüzde; fabrikalar büyük bir dönüşümün eşiğinde yer alıyor. Yıllardan beri, endüstride yaşanan gelişmelerin sergilendiği ilk etkinlik olma özelliği taşıyan WIN Eurasia Fuarları ise bu dönüşümde firmalara öncülük etmeye hazırlanıyor. Bu nedenle, üretim süreçlerinin optimizasyonu için geleceğe dönük yatırımlar yapmayı hedefleyen ziyaretçilerin binlerce ürüne kolayca ulaşabilecekleri WIN Eurasia - World of Industry, tüm satınalma kararlarını etkileyecek yılın en önemli ticari etkinliği olarak öne çıkmaya hazırlanıyor. WIN Eurasia 2018, yeni yüzü ve sunuduğu yeni fırsatlar ile 15-18 Mart 2018 tarihleri arasında Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi'nde düzenlenecek. WIN Eurasia - World of Industry kapsamında 6 fuar bir araya gelecek: Metalworking EURASIA - Uluslararası Sac İşleme, Metal Kesme ve Şekillendirme Teknolojileri Fuarı Surface Technology EURASIA - Uluslararası Yüzey İşleme Teknolojileri Fuarı Welding EURASIA - Uluslararası Birleştirme, Kaynak ve Kesme Teknolojileri Fuarı IAMD EURASIA - Integrated Industry, Motion and Drives Fuarı Electrotech EURASIA - Uluslararası Enerji, Elektrik ve Elektronik Fuarı 2017 CeMAT EURASIA - Uluslararası Taşıma, Depolama, İstifleme ve İç Lojistik Fuarı
Endüstri 4.0 için en doğru adres! Otomasyon, dijitalleşme, şeylerin interneti, arttırılmış gerçeklik gibi teknolojik gelişmelerin endüstri dünyasında
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
59
HABER
KTÜ’lü Mühendis Adayları Mitsubishi Electric Robotu İle Çalışacak Gelecekte otomasyon ve ileri robot teknolojilerine yön verecek uzmanların yetiştirilmesine katkı sağlamak hedefiyle eğitime destek olan Mitsubishi Electric, Karadeniz Teknik Üniversitesi’ne (KTÜ) 6 eksenli endüstriyel robot hibe etti. Üniversitenin ArGe ve inovasyon bilincinin yaygınlaşması amacıyla düzenlediği “Düşünden Gerçeğine Proje Pazarı” etkinliğinde açılışı gerçekleştirilen robot, KTÜ’lü mühendis adaylarının uygulamalı ders ve projelerine destek olmaya aday. Açılışta yaptığı konuşmada Mitsubishi Electric’in Sanayi 4.0’a yanıtı e-F@ctory konseptini ve robot teknolojilerindeki son gelişmeleri anlatan Mitsubishi Electric Türkiye Fabrika Otomasyon Sistemleri OEM İş Geliştirme Kıdemli Müdürü Tolga Bizel, aynı zamanda Proje Pazarı’nda birbiriyle yarışan projeleri değerlendiren hakemler arasında yer aldı. Sanayideki rolü hızla artan endüstriyel robot teknolojilerine yön verecek mühendislerin yetiştirilmesi amacıyla üniversitelere Robot Eğitim Merkezi kurulmasına destek olan Mitsubishi Electric, şimdi de 6 eksenli endüstriyel robotunu Karadeniz Teknik Üniversitesi’ne (KTÜ) hibe etti. Mitsubishi Electric’in yeni nesil robotunun açılışı, KTÜ’nün Ar-Ge ve inovasyon bilincinin yaygınlaşmasını desteklemek amacıyla 7-9 Haziran tarihlerinde düzenlediği “Düşünden Gerçeğine Proje Pazarı” etkinliği kapsamında gerçekleştirildi. KTÜ tarafından Mitsubishi Electric Türkiye FA Center Departman Yöneticisi Kosuke Shamoto’ya teşekkür plaketi takdim edilen etkinlikte, Mitsubishi Electric Türkiye Fabrika Otomasyon Sistemleri OEM İş Geliştirme Kıdemli Müdürü Tolga Bizel de konuşmacı ve hakem olarak yer aldı.
60 Temmuz - Ağustos 2017
Proje Pazarı’nda birbiriyle yarışan projeleri değerlendiren kurulda görev alan Tolga Bizel, Sanayi 4.0 ve robot teknolojilerinin bugünü ve geleceği hakkında gençlerin ufkunu açacak güncel bilgiler aktardı. İleri robot teknolojisi ile bütünleşik dijital fabrika dönemi Sanayi 4.0 evresinde fabrikaların en önemli gündem maddesinin, hızla değişen ve kişiselleşen insan ihtiyaçlarını en hızlı ve verimli şekilde karşılayabilecek üretim bantlarını kurmak olduğunu vurgulayan Bizel, “Bu süreçte, Türkiye’nin de üretim gücünü pekiştirmesi için ileri robot teknolojisi ile bütünleşik dijital fabrikalara geçişi önem kazanıyor” dedi. Mitsubishi Electric’in Türk sanayisine geleceğin dijital fabrikalarını bugünden kurabilme imkanı sunduğunu bildiren Bizel, markanın Sanayi 4.0’a yanıtı olan eF@ctory konsepti ile ilgili şu açıklamalarda bulundu; “Mitsubishi Electric’in Sanayi 4.0’a yanıtı olan dijital fabrika konsepti eF@ctory; üretimde hızı, kaliteyi ve verimliliği artırırken çok ciddi maliyet tasarrufu sağlayabilecek evrimsel bir
adım olarak öne çıkıyor. Üstelik, Sanayi 4.0 son yıllarda gündeme taşınmış bir konu olmasına rağmen eF@ctory yeni bir oluşum değil. Mitsubishi Electric, e-F@ctory konseptini kendi üretim bantlarında 2003 yılından bu yana kullanıyor, bu sayede edindiği tecrübelerini ürünlerine ve müşterilerine yansıtıyor.” İnsanla birlikte çalışan robot çağı Fabrikalarda robotlar ve insanların etkileşimli çalıştığı üretim hatlarının, sadece robotlardan oluşan üretim hatlarından daha verimli olduğunu belirten Bizel, sözlerini şöyle sürdürdü; “Bugüne kadar genelde yalnız çalışan robotlar, artık insanla birlikte çalışan robotlar olarak karşımıza çıkıyor. Fabrikaların üretim sürecinde hayati önem taşıyan robotlar, sağladıkları hız ve kolaylıklarla her geçen gün sanayide daha çok rol alıyor ve günümüzde çok olağan bir iş gücü haline geliyor. Türkiye’de de başta sanayi olmak üzere robot kullanımı hızla yaygınlaşıyor.” “Türkiye Sanayi 4.0’ı gençlerle yakalayacak”
www.metalmakina.com
HABER
Bizel, “Türk sanayisinin Dördüncü Sanayi Devrimi’ne oldukça açık olduğunu görebiliyoruz. Biz de yeni endüstri evresinin iddialı oyuncusu olarak geleceğin otomasyon teknolojileri yöneticisi olacak gençlerin eğitimine destek olmak için çalışıyoruz. Üniversitelerde “Robot Eğitim Merkezi” kurulmasına katkı sağlamanın yanı sıra Türkiye genelinde üniversite etkinliklerine katılıyor ve öğrencilerimizi bilgilendiriyoruz. Genç mühendis adaylarının çağın gelişen teknolojilerine uyum sağlayarak iş dünyasında tercih edilebilmelerine yardımcı olmayı amaçlıyoruz” diye konuştu. Yeni endüstri evresinin en çok insanların gelişmesini gerekli kıldığını ve bu noktada yeni teknolojileri kullanabilecek altyapıya sahip insan kaynağının önem kazandığını vurgulayan Bizel, “Siber fizik, bilgi teknolojilerinin ve internetin yoğun bir şekilde kullanılmasını mecbur kılıyor. Temel bilimler ışığı ile başlayan endüstrileşme çalışmaları sonucunda çok farklı sektörlerde yeni iş disiplinleri gelişeceğini düşünüyoruz. Çok daha nitelikli, eğitim ve gelir düzeyi yüksek bir iş gücü yapısı oluşmasını bekliyoruz. Tüm bu gelişmelere hazır olmak için gençlerin yenilikleri takip etmeleri ve çok donanımlı olmaları gerekiyor ” diyerek sözlerini tamamladı.
www.metalmakina.com
Temmuz - Ağustos 2017 61
HABER
Türkiye Otomasyon Çalışmalarıyla 2023 Hedeflerine Ulaşabilir Türkiye’de son yıllarda herkes tarafından bilinen 2023 hedefleri gündemde. Birçok sektör 2023 hedefleri doğrultusunda stratejilerini belirliyor. Aslında buradaki ana hedef Türkiye’nin 2023’te dünyanın en güçlü ilk 10 ekonomisinde yer alması. Bu hedefin ulaşılabilir hale gelmesi ise otomasyon sektörünün gelişimi ile doğru orantılı. Otomasyon sistemlerinin Türkiye’ye gelişinin 10 yıl kadar geç olduğunu ifade eden Rockwell Automation Türkiye Ülke Direktörü Cenk Ceylan; “Aceleci tutumumuz ile rekabet edebilecek konuma çok hızlı ulaştık. Türkiye’nin son dönemde global pazara açılması, ihracat hacminin, çeşidinin ve bölgelerinin çoğalması otomasyon sektöründeki konumumuzu olumluya çevirdi. Bu durum göz önüne alındığında doğru yatırım ve teşvikler sayesinde 2023 yılında dünyanın en büyük ilk 10 ekonomisinden biri olma hedefi gerçeklik kazanıyor. Burada Türkiye olarak daha net adımlarla ilerlememiz gerekiyor. Yani sanayi ülkesi ola-
Rockwell Automation Türkiye Ülke Direktörü Cenk Ceylan cak mıyız olmayacak mıyız net bir şekilde karar vermemiz gerekiyor” dedi. “Her sanayide güçlü olacağız demek gerçekçi değil” Türkiye’nin sanayiyi oldukça önemsediğini ama yine de sanayinin hala küçük olduğunu belirten Türkiye Ülke Direktörü Cenk Ceylan; “Mesela tarım ve hayvancılık ya da turizm, bunlar da ana gelişim alanları olabilir. Çevre ülkelerde örnekleri var. Ancak burada biz sanayiyi tercih ediyorsak ki hükümetimiz bu konuda çok istekli ve kararlı, bu defa hangi sanayi konusunda gelişim göstereceğimizi belirlememiz gerekiyor. Çünkü her sanayide güçlü olacağız diyebilmek de çok gerçekçi değil” dedi. En rekabetçi olabileceğimiz, hammaddesine ve kaynaklarına daha kolay ulaşabildiğimiz üretimleri tercih etme-
62 Temmuz - Ağustos 2017
miz gerektiğinin altını çizen Direktör Cenk Ceylan; “Bu sanayiler için teşvik programlarını uygularsak belli konularda 2023’te üs haline gelebiliriz. Nasıl bugün elektroniğin üssü Tayvan ve Singapur ise biz de doğal kaynaklar ve madencilik gibi alanlarda üs olabiliriz. Şunu da es geçmeyelim, madeni sadece çıkartarak değil onu işleyerek ve katma değerli biçimde satarak bunu elde edebiliriz” dedi. Yüksek teknoloji ve katma değerli üretim, ülkemizin geleceği ve 2023 hedefleri açısından çok önemli olduğunun altını çizen Cenk Ceylan; “Hedef belli olunca da yatırımcı Türk işadamları konsantrasyonlarını daraltıp daha güçlü hareket ederek daha global firmalar haline gelebilirler. Türk sanayisi olarak global markalar haline gelmeyi hedefliyorsak Endüstri 4.0’ı uygulamamız da kaçınılmaz olacaktır. Çünkü dünyadaki rakipleriniz zaten o dönüşümü gerçekleştirmiş olacaklar” dedi.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
63
64
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
65
RÖPORTAJ
Böhler Sert Maden, Türkiye’de 50’nci yılını kutluyor Düsseldorf'da “Boehlerit” adı altında 1932’de üretime başlayan sert metal üreticisi firma, BÖHLER SERT MADEN olarak Türkiye’de üretimde 50. Yılını kutluyor. Fabrikasının kapılarını MetalMakina Dergisine açan Böhler Sert Maden’in yeni Genel Müdürü Cüneyt Dik ile firmanın ardında bıraktığı 50 yılı ve üretim faaliyetlerini konuştuk. Böhler Sert Maden ve Takım Sanayi ve Ticaret A.Ş. imalat sanayinin önemli ara mamullerinden biri olan sert metal ürünlerinin imalatını gerçekleştirmek amacıyla 23 Haziran 1967 yılında İstanbul Kartal’da kurulmuştur. Bugün Gebze Organize Sanayi Bölgesinde faaliyetlerine devam eden firmada, 11.000 m2 arazi içerisinde ve 7.500 m2 kapalı alan üzerinde yer alan tesiste yaklaşık 100 personel görev yapmaktadır. Böhler Sert Maden 50 yıllık deneyimi ile; modern üretim tesisleri, sürekli iyileştirme ve üretim süreçlerinin geliştirilmesi ile hızlı ve profesyonel bir şekilde bütün müşteri talep ve ihtiyaçlarına ve 40 bin çeşit geniş ürün yelpazesiyle cevap vermektedir. Böhler Sert Maden hakkında Dünyada sert metal üretimini gerçekleştiren ilk iki firmadan birisi olan Boehlerit GmbH & Co KG / Avusturya iştiraki ile faaliyete geçen Böhler Sert Maden, son teknolojiye uygun üretim imkanları ve etkin servis teşkilatı ile 1967'den beri ülkemizin yanı sıra Pakistan, İran, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün, Mısır, Tunus, Macaristan,
66 Temmuz - Ağustos 2017
Böhler Sert Maden’in yeni Genel Müdürü Cüneyt Dik www.metalmakina.com
RÖPORTAJ
Romanya, Avusturya ve Almanya gibi Avrupa Ülkelerini de kapsayan uluslararası pazarlarda da varlığını güçlenerek sürdürmektedir. Uluslararası üretim standartlarına uygunluğun önemini vurgulayan Cüneyt Dik, “Toplam Kalite” felsefesini benimseyen Böhler Sert Maden’in, müşterilerine sunmuş olduğu ürün ve sağladığı hizmetlere yönelik, DEKRA ISO 9001:2015 Kalite Sistem Belgesi’ne sahip olduğunu dile getirdi. Böhler Sert Maden’in ürünleri hangi sektörlere gidiyor? En başta otomotiv endüstrisi ve yan sanayi, savunma ve havacılık sanayi, makina imalat sanayi, model ve kalıp sanayi, medikal sanayi, demir-çelik endüstrisi ve dökümhaneler, kesici takım endüstrisi, madencilik endüstrisi, tekstil sanayi, seramik ve tuğla endüstrisi, plastik ve ahşap sanayi gibi aşınma parçalarının kullanıldığı bir çok alanda ihtiyaç www.metalmakina.com
duyulan sert metal ürünlerin imalatı gerçekleştirilmektedir.
me kafaları, boşaltma kafaları, delik genişletme kafaları.
Böhler Sert Maden'in başlıca üretim ve satış programının kapsadığı mamuller:
• Frezeleme için Mekanik Sıkmalı Takımlar
• Mekanik Sıkmalı Uçlar Tornalama, frezeleme, delme ve diş açma için sert metal ve cermet kalitelerde ISO-DIN standartlarında veya özel dizayn; sinterden çıktığı gibi veya taşlanmış; CVD - Micropuls Plazma CVD -PVD kaplamalı veya kaplamasız mekanik sıkma uçları. • Tornalama için Mekanik Sıkmalı Takımlar ISO standartlarında veya müşteri dizaynına göre, dış ve iç çap tornalama, kesme ve kanal açma, diş açma için takımlar.
Genel frezeleme işlemleri için standart program, kalıp üretimi için CNC ve kopya freze kafaları, özel dizayn freze kafaları. • Krankşaft ve Kamşaft için Takımlar Dışarıdan kesme, içeriden kesme, monoblok tip, kartuşlu tip, PCA sistem, FC sistem. • Profil ve Çubuk İmalatçıları için Takım ve Uçlar Kabuk soyma için uçlar ve takımlar, yassı ürünlerin işlenmesi ve haddeleme işlemleri için sert metaller. •Tel İmalatçıları için Haddeler
• Delme için Mekanik Sıkmalı Takımlar
Standart veya özel bitmiş haddeler, ham hadde çekirdekleri.
Kısa delik delme için standart veya özel dizayn matkaplar, doludan del-
• Boru İmalatçıları için Takım ve Uçları
Temmuz - Ağustos 2017 67
RÖPORTAJ
kaplar ve sondaj kafaları Böhler Sert Maden ve Takım Sanayi ve Ticaret A.Ş. gelişmiş teknolojisi, tecrübesi ve bilgi birikimi ile müşterilerinin standart dışı, özel imalat gerektiren ihtiyaçlarını da karşılanmaktadır. Böhler Sert Maden’in imalat süreci Böhler Sert Maden fabrikasında üretim, saat 07.30’de başlar. Takımların ham maddesi olan karbür tozu Avusturya’dan gelmektedir. İmalatta, siparişin biçimini, süresini ve miktarını belirleyen pazarlama aşamasından sonra başlayan ilk aşama, karbür tozunun hazırlanması sürecidir. Cüneyt Dik, yılda 35 ton karbür tozunun hammadde olarak tüketildiğini belirtti. Hazır halde gelen toz sırasıyla pres - sinter - metalürjik mekanik işlemler - yıkama - ölçü kontrol -kaplama işlemlerinden geçerek sevkiyat için depoya sevk edilir.
Özellikle östenitik çelik borularda dış çapak alma aparat ve uçları, iç çapak alma aparat ve uçları, boru havşa ve alın tornalama takımları, boru kenar frezeleme takım ve uçları. Tüm bunların haricinde; Sinterden çıktığı gibi, yarı mamul
68 Temmuz - Ağustos 2017
veya mamul halde seri olarak üretilen ürünler; Lehimlenerek kullanılan TS standartlarında veya özel dizayn uçlar; Metal, ağaç, plastik ve seramik malzemeleri işlemek için uçlar ve aparatlar; Aşınmaya karşı çalışan sert metal parçalar; Madencilik alanında kullanılan delici mat-
Cüneyt Dik kimdir? 1968’de doğdu. 9 yaşındayken ailesiyle birlikte Almanya Münster’e taşındı. Makine Mühendisliği ve işletme mezunudur. 25 yıldır sert maden sektöründe çalışmaktadır. 2011’den bu yana Boehlerit’te çalışmaktadır.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
69
FİRMA-ÜRÜN www.mmc-hardmetal.com
MVX Matkap Sertleştirilmiş Çelikler ve Alüminyum İçin Yeni Talaş Kırıcılar ve Kalite Akıllı düşünmek, takma uçlu matkaplarla delme işlemlerinde bazı eski problemlere basit çözümler bulmayı sağlamıştır. Derin deliklerin talaşla tıkanması, farklı çevresel hızlardan dolayı iç ve dış kesici uçların aşınma oranlarındaki farklılıklar ve matkabın kendisinin esnemesi ve aşınması gibi güçlüklerin tümü yeni ve yenilikçi bir tasarımla ortadan kaldırıldı. Sertleştirilmiş çelikler için yeni UH kırıcı ve alüminyum için UN kırıcı Çelik, paslanmaz çelik ve dökme demire yönelik mevcut kesici uç yelpazesi 2 yeni talaş kırıcı ve bir yeni kesici uç kalitesiyle tamamlandı. Dayanıklı karbür alt yapıyı takviye etmek için yeni DP8020 kaliteye en son PVD kaplama teknolojisi uygulandı. Böylece yeni UH talaş kırıcıyla bir araya getirilerek ideal kalite elde edildi. Bu talaş kırıcının güçlendirilmiş kenarı 45 HRC’ye kadar sert malzemelerin güvenilir bir şekilde delinmesine yetecek özellikleri sağlar. Alüminyum işleme için kaplamasız TF15 kalitesi şimdi yeni UN talaş kırıcıyla donatılmış olarak geliyor. Keskin bilenmiş kenarıyla olağanüstü talaş atma sağlar ve güvenilirliği arttırmak için talaş kaynağını önlemeye yardımcı olur.
sici uç değişiminin yapılması anlamına gelir. 4 kesici kenarlı değiştirilebilir kesici uçlar SOMX tipi kesici uçlar daha iyi talaş kontrolü için 4 kesme kenarlı ve benzersiz dalgalı talaş kırıcı tasarımıyla içe ve dışa yerleştirme arasında değiştirilebilir. Çevresel kenar ayrıca mükemmel delik duvarı hassasiyeti ve yüzey kalitesi için silici tipi bir geometriye sahiptir. Kesici uçlar kesme sırasında işlenen malzemeyle eşit temas edecek ve daha tutarlı performans için matkap gövdes esnemesini azaltacak şekilde konumlandırılmıştır. Takım gövdesi Takım gövdesi, soğutma sıvısı delikleri ile temel kesme kuvveti yönünün arkasında ekstra metal kalınlığı sağlayan optimum kanal perdesine sahip olacak şekilde tasarlanmıştır. Böylece takım gövdesi eğilmesi kontrol altına alınmakta ve 6 x D’ye kadar güvenilir derin delik delme işlemi gerçekleştirilmesine yardımcı olunmaktadır. Ayrıca takım gövdesinin talaş tahliyesinden dolayı aşınmasını önlemek için ısıl işleme tabi tutulmuştur. Mevcut ölçüler: Ø17 mm - Ø43 mm, L/D = 2, 3, 4, 5 ve 6. Ve Ø17 mm - Ø63 mm L/D = 2, 3, 4 ve 5.
Alüminyum içinyeni UN kırıcı
Sertleştirilmiş çelikler için yeni UH kırıcı
6 x D ye kadar
İç ve dış kesici uçlar için farklı kaliteler Bu tip delme uçlarının dış kesici ucu içtekinden doğal olarak daha yüksek hızda çalışarak daha yüksek düzeyde aşınmaya maruz kalır. Sonuç olarak iç kesici ucun düşük hızlarda daha yüksek sağlamlık derecesine ve aşınma direncine sahip olması gerekir. Bu anormallik daha yüksek aşınma dayanıklılığına sahip bir CVD kaplamalı dış kesici uçla bertaraf edilmiş ve PVD kaplı iç kesici uçla kırılmaya yol açan kuvvetlerle daha iyi baş edilebilmesi ve kaynak direncinin artması hedeflenmiştir. Bu kombinasyon, güvenilirliğin iyileştirilmesi ve verimlilik seviyesinin arttırılması için daha az ke-
70
Temmuz - Ağustos 2017
MMC Hartmetall GmbH Almanya İzmir Merkez Şubesi * T: +90 232 501 50 00 info@mmchg.com.tr * www.mmc-hardmetal.com
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
71
FİRMA-ÜRÜN
Kitagawa “Dünyadaki En İnce Divizörü” Üretti S I N I R S I Z P O TA N S İ Y E L
DİVİZÖRÜNÜZÜN POTANSİYELİNİ ORTAYA ÇIKARIN Kitagawa “Dünyadaki en ince divizör serisini” üretti. Divizörden beklenen en yüksek performansı taşıyan Kitagawa CK serisi hakkında detaylı bilgiyi Tandem Takım Tezgahları firmasından alabilirsiniz.
CK Serisi Özellikleri ÖZELLİK
CK160
CK200
CK250
Divizör gövdesi kalınlığı
99mm
110mm
125mm
Frenleme torku
340 N.m
400 N.m
660 N.m
Merkez yüksekliği
140mm
150mm
180mm
Maksimum devir
41.6min-1
25min-1
33min-1
7
8
10
Taşınabilir Yük/ Dikey olarak
80kg
80kg
125kg
Karşı yataklı ara tabla ile maksimum yük
160kg
160kg
250kg
Döner bağlantı (rotary joint) (içsel) port sayısı
72
Temmuz - Ağustos 2017
www.metalmakina.com
FİRMA-ÜRÜN
Bu ultra ince tasarım, üretimi arttırmak için, işleme merkezinizde maksimum uzunlukta yatak mesafesi sağlar. Ayrıca CK serisi, gövdesi içine entegre olan rotary joint port ile donatıldığı için, pnömatik/hidrolik iletimi ile birlikte dahi, mümkün olan en geniş yatak mesafesine ulaşır.
Detaylı bilgi için: www.tandem.com.tr www.metalmakina.com
Temmuz - Ağustos 2017 73
FİRMA-ÜRÜN
Kaba Delik İşlemenin Zorlukları Aşılıyor Yeni nesil takımlar titreşim sorununu çözüyor ve işleme güvenliğini optimize ediyor Kesici takımlar ve takımlama sistemleri uzmanı Sandvik Coromant aralarında Sessiz Takımlar™ çözümlerinin de bulunduğu yeni nesil kaba delik işleme takımlarını tanıttı. Bu yeni CoroBore® kaba delik işleme takımları hem titreşim, talaş kırma ve uygulama güvenliği gibi kaba delik işlemeyle ilişkili zorlukları aşmanıza hem de yüksek verim almanıza yardımcı olmak üzere tasarlanmıştır. Güvenilirlik ve yüksek işlem güvenliği sağlamak üzere tasarlanan yeni CoroBore kaba delik işleme takımları, tezgah imalathanelerine kaba delik işleme talepleri için pazar lideri çözümler sunuyor. Örnek olarak, kullanıcılar CoroBore, Coromant Capto® ve Coromant EH modüler sistemlerini birleştirerek üretimde büyük bir esnekliğe sahip olabilirler. Bu şekilde bir yandan katma değer sağlanırken diğer yandan takım yatırımı ve stoklar azaltılabilir. Pratiklik açısından çözümlerin her birini size uygun olacak biçimde tek başına veya komple takım montaj kiti olarak temin edebilirsiniz. Bir, iki ve üç kenarlı kaba delik işleme takımları mevcuttur. Öncelikle sunulan CoroBore BR20 ikiz kenarlı bir delik işleme konseptidir ve titreşimi azaltarak takımların daha uzun kullanma mesafelerinde ve daha büyük talaş derinliklerinde kullanılmasına olanak veren diferansiyel hatvesine sahiptir. Bu takımda ayrıca fazladan bir altlık gerektirmeyen
74
Temmuz - Ağustos 2017
Sandvik Coromant'ın yeni nesil kaba delik işleme takımları. yerleşik kademeli delik işleme özelliği de mevcuttur. Yüksek hassaslıktaki kesme sıvısı nozülleri talaş tahliyesine yardımcı olmak üzere 70 bara (1,015 psi) kadar yüksek basınçlı kesme sıvısına uygundur. Aynı takım Sessiz Takımlar teknolojisiyle de sunulmaktadır. Bu sönümlemeli sürüm uzun kullanma mesafelerinde çalışırken veya ekstra stabilite gerektiğinde sorun çözücü olarak kullanılabilir. Sessiz Takımlar teknolojisini kullandığınızda kesme derinliğini artırma ve aynı zamanda
güvenli işlemeye devam etme olanağına kavuşursunuz. Geriye delik işleme konusunda çözüm arayanlar için tek kenarlı CoroBore BR10 ideal seçenektir. CoroBore BR20 adaptörünün tasarımına dayalı olarak geriye delik işleme kızağı ve kapağıyla birlikte güvenli ve verimli performans sunar. Sunulan diğer bir ürün ise üstün talaş kaldırma oranı sağlayan, üç kenarlı kaba delik işleme takımı CoroBore BR30'dur. Kısa ve rijit tasarımı ile diferansiyel hatvesi sayesinde
www.metalmakina.com
FİRMA-ÜRÜN
düşük titreşimli delik işleme olanağı sunar. Bu özellikler en yüksek verimliliği sağlamak üzere üç kenarlı tasarımla birleştirilmiştir. Yeni CoroBore® kaba delik işleme takımları ISO P (çelik), M (paslanmaz çelik), K (döküm demir), N (demir dışı), S (ısıl dirençli süper alaşım ve titanyum) ve ISO H (sertleştirilmiş çelik) malzemelerde mükemmel performans sunar. Sandvik Coromant bu yüksek performanslı takımları desteklemek amacıyla bir de kaba delik işlemeye yönelik özel amaçlı kesici uç serisi çıkardı. CoroBore 111 dört kenarlı kesici uçları kaba delik işleme uygulamaları için optimize edilmiş kalite seçimine sahiptir ve aynı zamanda hem mükemmel talaş oluşturma özelliği hem de daha uzun takım ömrü sunar. Yapılan bir uygulama testinde, CoroBore BR20 (diferansiyel hatvesiyle birlikte) kullanıldığı zaman kullanma mesafesinin Sandvik Coromant'ın mevcut DuoBore™ takımına oranla %30 oranında artırılabildiği görüldü. Aynı kesme değerleriyle kıyaslama yapıldığında DuoBore 260 mm (10,2 inç) düzeyinde çalışmayı durdururken CoroBore BR20 316 mm (12,4 inç) değerine ulaştı ve bu sırada yüzey ince işleme kalitesinden hiçbir ödün vermedi. Test, MC: P2.1.Z.AN alaşımlı çelik iş parçalarının üzerinde ISO 50 konik dikey frezeleme tezgahı ile delik işlemeyi içeriyordu. Sunulan avantajlara diğer bir örnek olarak bir müşteri örnek çalışmasında dikey işleme merkezi ile çalışırken CoroBore BR20'nin %75 oranında daha uzun takım ömrüne sahip olduğu görüldü. Çalışmada MC: P2.5.Z.HT (HB280-310) malzemeden üretilmiş bağlama kolları üzerinde kaba delik işleme yapılıyordu. CoroBore BR20, CoroBore 111 kesici uçlarla birlikte kullanıldığı zaman iyi yüzey işleme ve mükemmel talaş kırma sağladı. Dahası, müşteri eskiden 400 parça işlediği sürede artık 700 parça işleme olanağına kavuştu.
www.metalmakina.com
Temmuz - Ağustos 2017 75
FİRMA-ÜRÜN
Maksimum Yoğunluk – Minimum Montaj Süresi – Kablo Geçişi KEL-DPZ icotek ekibi olarak, kullanıcılara geleneksel çözümlere kıyasla gerçek avantajlar sunan inovatif ürünler geliştirmeyi hedefledik. Bu doğrultuda da, soketsiz kabloların geçişine hizmet eden ve son derece rağbet gören kablo giriş plakamız KEL-DPZ 24'ü daha da iyi hale getirdik. Kablo girişi KEL-DPZ 24 özellikle, geleneksel çözümlerle muadil alanlarda gerçekleştirilmesi mümkün olmayan çok yüksek oranlarda yoğunluğa sahip olmasıyla öne çıkmaktadır. KEL-DPZ 24 |121 ile örneğin 121'e kadar kablonun geçişi sadece tek bir parçayla sağlanabilmektedir. KEL-DPZ 24'ün bu esnadaki boşaltım büyüklüğü ve delme şekli, 24 kutuplu ağır konektörlerin standart boşaltımlarına eşdeğerdir. Kablolar, ışık dalgası hatları, hortumlar veya 1,5 ile 22 mm çapındaki kablo bükümleri, KEL-DPZ 24 ile geçirilebilmekte, sıkıştırılabilmekte ve aynı zamanda da gerilmeleri azaltılabilmektedir. Sadece sekiz farklı modelle istenilen kombinasyon ve çap varyantı oluşturulabilmektedir. KEL-DPZ 24'ü bu denli esnek kullanıma yönelik çözüm haline getiren işin sırrı, farklı çaplardaki kabloların geçişinin mümkün olmasında yatmaktadır. Kablo girişinin arka yüzündeki konik yapı, kablo sızdırmazlığını 2 katına çıkarmaktadır. Kullanılmayan delikler icotek'in ST-B tapalarıyla güvenli bir şekilde kapatılırken IP65 / IP66 koruma sınıfı bozulmadan devam eder. Bir diğer kullanıcı avantajı ise hızlı
76
Temmuz - Ağustos 2017
ve kolay donatım ve montajdır. KELDPZ 24'ün dayanıklı ve sağlam polyamid gövdesi komple elastomerden bir membranla kaplıdır. Donatım için yapılması gereken tek şey, membralar küçük sivri uçlu bir cisim ile delmek ve akabinde de kabloları içinden geçirmektir – ve işte bu kadar! KEL-DPZ makineye veya kutuya vidalanır. Bu sayede güvenli bir tutuş sağlanır.
IP koruma sınıfları, UL 50 E, UL, Ecolab standardında NEMA type rating, Avrupa Ray Standardı EN 45545-3 ve ATEX gibi kabul ve onaylar, KEL-DPZ'nin, geleneksel çözümler karşısında kanıtlanmış çok yönlü kullanıma uygun bir alternatif olduğunu göstermektedir. Daha fazla bilgi için bakınız: www.icotek.com.tr/kel-dpz-24
KEL-DPZ serisi farklı şekillerde sunulmaktadır; entegre metrik dişli model olan KEL-DPZ yuvarlak ve son derece dar alanlar için olan varyant KEL-DPZ-B ve KEL-DPZ-E.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
77
FİRMA-ÜRÜN
NSK’nin Yeni S-HTF Vidalı Milleri "Tok Çelikten" Üretiliyor NSK'nin yeni geliştirdiği S-HTF serisi vidalı miller, şirketin önceki nesil ürünlerine göre iki kat kullanım ömrü ve 1,3 kat daha fazla dinamik yük kapasitesi sağlamaktadır. Bu performans özellikleri, optimize edilmiş sertlik ve dayanıklılık birleşimi sunan vida mil için yeni bir çelik malzemenin kullanımı sayesinde elde edilmiştir. NSK tarafından özel olarak tasarlanmış ve uygun bir şekilde isimlendirilmiş 'Tough Steel' (TF - Tok Çelik), şirketin rulmanlarında başarılı bir şekilde kullanılmaktadır. S-HTF vidalı mil, plastik enjeksiyon makinalarında ve preslerdeki yüksek yük uygulamaları için tasarlanmıştır. Önümüzdeki senelerde plastik ürün talebinin büyümesi öngörüldüğünden parça üreticilerinin daha kısa döngü süreleri ve daha fazla üretkenlikte çalışan makinalara olan talepleri artmaktadır. Bununla beraber, kenetleme ünitelerinin elektrikli lineer tahrikleri üzerinde çeşitli etkileri bulunur. Uygulamaya göre daha fazla kenetleme kuvvetiyle daha hızlı hareket eder ve mevcut çözümlerden daha uzun olmasa bile en az eski jenerasyon çözümler kadar dayanmaları beklenir. NSK bu talepleri karşılamak amacıyla TF ile üretilen vida milllerine ve somunlara sahip S-HTF vidalı milleri geliştirdi. TF'nin yüksek seviyedeki saflığı özel ısıl işlemle birlikte malzeme yüzeyinin daha dayanıklı olmasını sağlamaktadır. Kir partikül-
78
Temmuz - Ağustos 2017
NSK S-HTF yüksek yük tipi vidalı miller, şirketin önceki nesil ürünlerine kıyasla 2,2 kat daha fazla kullanım ömrü sunmaktadır. lerinn üzerinde yuvarlanma ile ortaya çıkan malzeme çentiklemesinin yarattığı çatlakların oluşmasını engeller. Yüzey yuvarlama basıncıyla 'düzleştirilir.' Japonya' daki müşterilerin tesislerinde yapılan saha denemelerinde NSK S-HTF serisi yüksek yük kapasiteli vidalı millerin, daha iyi yük kapasitesiyle beraber önceki HTF serisine kıyasla 2,2 kat daha uzun kullanım ömrüne sahip olduğu görüldü.
re değişiklik gösterir) ürünler mevcuttur. Yeni seride 21 farklı ürün bulunmaktadır. Sadece enjeksiyon makinalarının elektrikli kenetleme aksları için değil, ayrıca servo pres gibi diğer yüksek yüklü uygulamalar için de uygundur.
S-HTF serisinde 50 - 100 mm arasındaki mil çaplarında ve 10 - 60 mm arasındaki adımlarda (çapa gö-
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
79
FİRMA-ÜRÜN
Otomatik Kablo Tanımlama İle Zaman Kazanın makineleri ve etiketleri için üretim işlemlerinde verimlilik sağlayan güvenilir yazdır ve uygula sistemleri sunar. Örneğin Wraptor Kablo Tanımlama Yazıcısı Aplikatörü, şirketlerin saniyeler içinde kendinden laminasyonlu kablo etiketlerini otomatik yazdırmasını ve uygulamasını sağlar. BBP72 Çift Taraflı Yazıcı ile kablo makaronunun iki tarafı aynı anda yazdırılabilir. BSP45 Otomatik Makaron Aplikatörü ile makaronu uygulamak hiç olmadığı kadar hızlıdır. Optimum verimlilik kazancı için tüm yazdır ve uygula sistemleri, yerinde uygulama desteği ve bakım ile sunulabilir. İyi tanımlanmış kablolar, çoğu zaman bir müşteri gereksinimidir. Standart kablo aksamları sunmak ve daha verimli bir üretim yapmak için de gereklidirler. Ancak kabloların tanımlanması, özellikle manuel olarak yapılıyorsa çok zaman alabilir. Kablo tanımlamayı otomatik hâle getirerek zaman kazanabilir, müşteri gereksinimlerine uyum sağlayabilir, standart aksamlar sunabilir ve daha verimli bir üretim yapabilirsiniz. Zaman kazanın ve kaliteyi artırın Manuel kablo tanımlama işlemi, özellikle çok sayıda kablonun tanımlanması gerektiğinde kısa sürede üretim verimini düşüren bir darboğaz hâline gelir. Kablo makaronları, sarılabilir ve kendinden laminasyonlu etiketler; kablo makaronu ve etiket yazdırma ve uygulama sistemleriyle çok daha kısa sürede uygulanabilir. Güvenilir yazdır ve uygula sistemleri; makaronları ve etiketleri her zaman aynı şekilde uygulayarak kablo tanımlamanızın kalitesini de artırır.
Yüksek kaliteli etiket ve makaronlar Brady, endüstriyel standartlarla uyumlu olan sarılabilir etiketler, kendinden laminasyonlu etiketler ve kablo makaronları gibi yüksek kaliteli tanımlama malzemeleri sunar. Bu etiketler; aşınma, nem, yakıtlar, kimyasallar, UV ışınları ve yüksek sıcaklık gibi zor koşullara dayanıklıdır. Çoğu zaman sağlam ve kaliteli tanımlama bir kez uygulanır. Tüm üretim süreçlerinde ve zaman içinde bozulmadan ve okunaklı kalır. Böylece kablo tanımlamayı değiştirmek için boşa zaman harcamazsınız.
Güvenilir yazdırma ve uygulama sistemleri Brady Corporation, kablo tanılama
80
Temmuz - Ağustos 2017
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
81
FİRMA-ÜRÜN
Schmersal Yeni Nesil Konum Switchlerini Piyasaya Sürüyor
PS ürün grubu pozisyon switchleri modüler yapısı sayesinde çok yönlü olarak kombine edilebilir. PS ürün grubu, yapı modülü prensibi sayesinde çok çeşitli kullanım imkânları sunuyor Schmersal Grubu yeni nesil konum switchlerini piyasaya sürüyor. Kullanıcılar için avantajı: Tüm pozisyon switchleri hem komple cihaz olarak hem de modüler yapı modülü olarak da temin edilebildiğinden dolayı yeni PS ürün grubu çok çeşitli kullanım imkânları sunuyor. ISO 14119'a göre yapı türü 1 olan pozisyon switchleri pozisyon tespiti, makinelerdeki ve tesislerdeki yana doğru kaydırılabilen veya döndürülebilen koruma tertibatlarındaki hareketli parçaların denetlenmesini sağlar. Yeni yapı serileri makine ve tesis imalatının tüm bağımsız disiplinleri üzerinden hem otomasyon hem güvenlik uygulamaları hem de asansör tekniğine yönelik geniş bir
82
Temmuz - Ağustos 2017
uygulama alanı için uygundur. IP66 veya IP67 koruma sınıfı pozisyon switchlerinin zorlu ortam koşulları altında da kullanılmasına imkan sağlıyor. Daha az varyasyon, daha fazla esneklik Tüm yapı serileri üzerinde daimi olan kullanılabilen bileşenlere sahip PS yapı serisi modüler yapı varyasyon çeşitliliğini azaltıyor, depolama maliyetini düşürüyor ve temin edilebilirliği arttırıyor. Yapı modülü sisteminde mevcut olan PS116, PS2xx ve PS3xx yapı serisi pozisyon switchleri hem kumanda elemanlı komple switch olarak hem de temel switch olarak seçilebilir. Temel switch uygulama durumuna göre çok sayıda muhtemel versiyondan seçilebilen gerekli bir kumanda elemanıyla kombine edilebilir. Böylece uygula-
mada mümkün olan en büyük esneklik amaçlanır ve aynı zamanda switchlerde ürün çeşitliliği azaltılır. Tüm kumanda elemanları 45°'lik adımlarla döndürülebilir, bu sayede önceden belirlenen hareket yönüne uyarlama yapılması her zaman mümkün olur. Ayrıca 45° döndürülebilir bağlantı klemensleri sayesinde büyük ölçüde kısalan montaj süreleriyle kolay bir bağlantı imkânı elde edilir. Üç adede kadar kontağı olan devre elemanları ilave alarm kontağı ile ekstra kapatma sağlar. www.schmersal.com
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
83
84
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
85
FİRMA-ÜRÜN
Li Xiang, Müşterilerinin Farklı İhtiyaçlarına Cevap Verebilmek İçin Ürün Yelpazesini Zenginleştiriyor
Li Xiang’ın Tayvan yurtiçi piyasasında ikonik bir yere sahip ‘Pei Gong” markalı şanzıman ürünü 1976 yılında ortaya çıktı. Ürün hattının içinde Helezon Dişli Redüktör, Dişli Redüktör Motoru, Düşük Tepmeli Planeter Dişli Redüktör, Sonsuz Dişli Redüktör ve Gönye Dişli Redüktör gibi ürünler bulunuyor. Satış Müdürü Stanley Liu, Tayvan marketindeki yıllar süren başarılarından sonra, şirketin 2015 yılından bu yana ürün gamını çeşitlendirmek için girişimlerde bulunduğunu söylüyor. Li Xiang, orjinial şanzımanların temel
86
Temmuz - Ağustos 2017
www.metalmakina.com
FİRMA-ÜRÜN
teknik yapısı üzerine Avrupalı kullanıcılara uygun tamamen yeni bir şanzıman serisi piyasaya sürdü. Bu yeni girşimin amacı ise dünya çapında kullanıcılara ürün ithal edebilme planlarını geliştirme amacı güdüyor. Dahası, dişli, şanzıman ve kontrol kutusu konusunda yılların teknik bilgisi de göz önünde bulundurulduğunda, üretici daha ileri teknoloji ve akıllı ve PLC, servo vb. ile entegre üretim hattı geliştirmeyi düşünüyor., Li Xiang 21-23 Haziran tarihlerinde Tokyo’da düzenlenecek MTech fuarında Avrupa ve Amerika marketleriyle Asya’daki bölgesel kullanımlar için geliştirilmiş yüksek verimli şanzıman kutularını müşterilerle tanıştıracak ve kullanıcılar bu son dizaynlardan çok memnun olacaklar. Hem daha iyi, hem de daha üretken bir üretim geleceği için, şirket kullanıcıların Li Xiang ürünleriyle tam bir çözüme ulaşabilmesini temenni ediyor. M-Tech’de sergilenecek yeni Ürün
www.metalmakina.com
– Düşük Geri Tepmeli Planeter Dişli Redüktör - tek parçalı bir tasarıma sahip olmakla birlikte molibden alaşım çeliğinden üretilmiştir. Yüksek hassasiyetli iç dişli bilezik mükemmel bir tork sağlarken, servo veya kademe motoruna bağlanabilecek. Yüksek şanzıman verimliliği sayesinde, tek bir aşamada redüktör %96 verimlili ulaşabiliyor.
ise ürünlerinin hassasiyeti ve inceliği. Seri üretim için yarışmak yerine, Li Xiang daha çok kendi kalitesini ve müşteri hizmetlerini iyileştirmeye çalışıyor.
Satış Müdürü Stanley şanzımanların teknolojideki gelişmeler yüzünden önemini hiçbir zaman kaybetmeyeceğini çünkü itici element olan “motorun” yerinin doldurulamayacağının altını çiziyor. Ve nerede bir motor ihtiyacı varsa, orada şanzıman talebi de olacaktır. Bu yüzden Li Xiang’ın odak noktası
Temmuz - Ağustos 2017 87
88
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
www.metalmakina.com
FİRMA-ÜRÜN
KEL 183-E16 – Kompakt ve Kolay Monte Edilebilir Kablo Giriş Çerçevesi icotek'in kablo giriş çerçevesi KEL 183-E16 kendisini, oldukça yoğun derleme özelliğine sahip son derece özel kompakt ebadıyla göstermektedir. Oldukça dar ortamlarda 180 x 40 mm'lik boşaltmalarda 2 ile 17 mm'e kadarki kablo çaplarına uygun 16 küçük inserte yer sunmaktadır. Ve hatta mükerrer defa kullanılabilen insertlerin kullanılmasıyla 64 adete kadar kablo geçirilebilmekte ve emniyete alınabilmektedir. Ayrılabilen çerçeveler ve yivli insertler sayesinde soketli kablolar hızlı ve kolay geçirilebilmektedir. Bakım ve sonradan donatma çalışmaları sorunsuz ve hızlıca yapılabilmektedir.
www.metalmakina.com
Yedi bölücü ile kablo insertleri ilaveten yandan korumaktadır. İnsertlerin üzerinde oluşan basınçla da kablolar gerilmeye karşı rahatlatılmakta ve koruma sınıfı IP54'e göre
sızdırmazlıkları sağlanmaktadır. KEL 183-E16 istenirse dişli burç ile birlikte temin edilebilir. www.icotek.com.tr
Temmuz - Ağustos 2017 89
FİRMA-ÜRÜN İşiniz İçin En İyisini Seçin
Bilz Shrink Makineleri Hazırlayan: Mustafa Budak - mustafa.budak@bohler.com.tr - Bilz Ürün Yöneticisi - Böhler Sert Maden ve Takım Sanayi ve Ticaret A.Ş
Bilz, Almanya’nın Stuttgart kentinde merkezi bulunan uluslararası bir şirkettir. Dünya genelinde 430 çalışanı bulunmaktadır. Bilz’in üretim programında; shrink makineleri ve shrink tutucu sistemleri, klavuz çekme başlıkları ve adaptörleri, standart CNC takım tutucuları ve özel amaçlı tutucular bulunmaktadır. Kısacası bir CNC tezgahın ve talaşlı üretim yapan bir firmanın ihtiyacı olan tüm tutucu sistemleri. Bilz’in uzmanlık alanlarından birisi dünyada yaygın olarak kullanılan ve Türkiye’de de gittikçe kullanımı artan shrink makineleri ve tutucularıdır. Üretmiş olduğu yenilikçi makineler ile pek çok ödüller almıştır. Makineler son derece basit kullanımlı, çok ekipmana ihtiyaç duymayan, kullanıcı güvenliğini ve tutucu ömrünü maksimumda tutmayı hedefleyen ileri teknoloji ürünlerdir. İşletmenize ve bütçenize uygun makinelerden birini seçerek shrink dünyasına adımınızı atabilirsiniz.
90
Temmuz - Ağustos 2017
www.metalmakina.com
FİRMA-ÜRÜN li makinelerimizin yanı sıra bobini değiştirilebilen tip makinelerimiz ile Ø50 mm’ye kadar kesici takım bağlanabilmektedir. Soğutma sistemi olarak ta hava soğutmalı ve su soğutmalı seçeneklerimiz mevcuttur. Küçük ölçekli işletmeler için de soğutma sistemsiz Ø3- Ø16 mm arası sıkabilen ekonomik fiyatlı bir makine çeşidimiz de bulunmaktadır.
Her kullanıcıya hitap edecek çeşitliliğe ve fiyatlandırmaya sahip makinelerimiz ile sizlere maksimum verim ve kesici sarfiyatınızda azalma sağlıyoruz.
isterse güç ve ısıtma süresini kendi ayarlayarak farklı özelliklere sahip tutucuları da güvenle kullanabilmektedir.
Bilz shrink makineleri, patentli ağızlama yapısına sahip Bilz shrink tutucuları ile son derece uyumlu çalışarak size yüksek torklu bir takım bağlama ve minimum salgı değerleri sunmaktadır. Kullanıcı için açıklayıcı ekranı ile tüm tutucuları sorunsuz bir şekilde shrink’leyebilirsiniz. Ekranda diğer marka tutucular içinde seçenekler bulunmaktadır. Kullanıcı
ler için her şey düşünülmüştür. Manuel olarak sıkma yapılan makinelerden, el değmeden tam otomatik sıkma ve soğutma yapan makinelere kadar her çeşit makine vardır. Makineyi yetkisiz çalışanların kullanmasını istemiyorsanız şifre uygulamasını kullanabilirsiniz.
Bilz shrink makinelerinde işletme-
Ø3 mm’den başlayıp Ø20 mm’ye ve Ø32 mm’ye kadar sıkan sabit bobin-
Shrink makineleri genelde az yer ayrılan takım hanelerde veya tezgah yanlarında çalıştırılmaktadır. Ne kadar çok ekipman ile sıkma ve soğutma yapılıyorsa bu ekipmanların depolanması, korunması ve hangisinin hangi yerde kullanılacağı gibi zorluklar yaşanabilmektedir. Diğer makine üreticilerin aksine Bilz shrink makineleri son derece az ekipman ile işlemi gerçekleştirmenizi sağlar. Makinelerimiz, ekrandan seçtiğiniz tutucu tipi ve çapına göre en ideal ısıtma süresini ve gücünü otomatik ayarlar. Böylece rakiplere göre aynı tutucuda çok yüksek sayılarda işlem yapabilmenizi temin eder. Ayrıca tüm bu özellikleri sayesinde minimum enerji tüketimiyle son derece tasarrufludur. Tam otomatik makinelerimiz de, işlem esnasında kullanıcı sıcak haldeki tutucu ile hiçbir şekilde temas halinde olmamaktadır. Bu da yüksek bir iş güvenliği sağlar. Kullanıcının yapması gereken tek şey işlemi başlatmak için düğmeye basmak ve 1 dakika gibi kısa bir süre sonra soğumuş haldeki tutucuyu almaktır. Sizleri Bilz’in yüksek teknolojili makine ve tutucuları dünyasına davet ediyoruz. Bunun için lütfen bizimle irtibata geçiniz. www.bohler.com.tr
www.metalmakina.com
Temmuz - Ağustos 2017 91
92
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
93
FİRMA-ÜRÜN
Verimli Üretim İçin Doğru Nikel Seçiminin Püf Noktaları Dünya genelinde sanayicilere geniş yelpazede hammadde tedariği sağlayan Türkiye’nin en büyük ticaret kuruluşlarından Vilmeks, Türkiye’deki tek yetkili distribütörü olduğu Glencore şirketlerinden Nikkelverk ile birlikte önemli bir etkinliğe imza attı. Üretimde nikel kullanan ya da nikel kaplama konusunda faaliyet gösteren Türkiye’nin önde gelen firmalarına verimli üretim için doğru nikel seçiminin püf noktalarının aktarıldığı sektör buluşmasında, nikel piyasası ile ilgili güncel bilgiler de paylaşıldı. Dünyanın en büyük doğal kaynak şirketlerinden Glencore bünyesinde yer alan Nikkelverk markasının Türkiye’deki tek yetkili distribütörü Vilmeks, nikel metali ile ilgili doğru bilinen yanlışları aydınlatmak amacıyla sektör buluşmaları düzenlemeye başladı. Türk sanayisinin nikel ihtiyacının yarısından fazlasını karşılayan Vilmeks’in, dünyanın en yüksek saflıkta nikel üretimi gerçekleştiren şirketlerinden Nikkelverk işbirliği ile 11 Mayıs Perşembe günü İstanbul’da, Swissotel The Bosphorus’da gerçekleştirdiği ilk etkinliğe, üretimde nikel kullanan ya da nikel kaplama konusunda faaliyet gösteren firmalardan yaklaşık 150 temsilci katıldı. Türkiye’nin önde gelen otomotiv, beyaz eşya, elektrik-elektronik, mobilya, armatür ve ambalaj sektörü sanayicileri ve yan sanayicileri ile nikel ticareti yapan satıcı firmaların sahipleri, üst düzey yöneticileri, mühendisleri ve satın alma sorumlularının katıldığı etkinlikte, sektör tem-
94
Temmuz - Ağustos 2017
de hammadde tedariği sağladığını belirten Mine Ürer, Türkiye’nin en büyük ticaret şirketlerinden biri olarak öne çıktıklarını söyledi. Vilmeks’in Türk sanayisinin nikel ihtiyacının yarısından fazlasını karşıladığını açıklayan Ürer, global doğal kaynak devi Glencore bünyesinde yer alan ve dünyanın en yüksek saflıkta nikel üretimi gerçekleştiren şirketlerinden Nikkelverk’in Türkiye’deki tek yetkili distribütörü olduklarını vurguladı.
silcileri nikelle ilgili güncel ve önemli bilgiler edindi. Vilmeks Türk sanayisinin nikel ihtiyacının yarısından fazlasını karşılıyor Ana konusunu “Nikel anot seçimi ve işletiminde doğru uygulamalar” hakkında teknik bilgilerin oluşturduğu seminerin açış konuşmasını Vilmeks Metal Bölümü Yöneticisi Mine Ürer gerçekleştirdi. Temel faaliyet alanları; demir-çelik ürünleri, nikel metali ve nikel tuzları ile ferroalaşımlar olan Vilmeks’in dünya genelinde sanayicilere geniş bir yelpaze-
Paslanmaz çelik başta olmak üzere, çelik ve demir dışı alaşımların üretiminde kullanılan nikelin, korozyona karşı yüksek dirençli, oldukça sert ve güçlü bir metal olması sebebiyle elektrolizle kaplama işlemlerinde en sık tercih edilen metal olduğuna dikkat çeken Ürer, sözlerine şöyle devam etti; “Diğer metalleri koruyucu özelliğe sahip olan nikel kaplama, aynı zamanda cilalı yüzeyi sayesinde kaplanan maddeye dekoratif özellik katıyor. Soğuk ve sıcak olarak kolaylıkla işlenebilen nikel, yüksek sıcaklıklarda mukavemetini, sıfırın altındaki sıcaklıklarda ise sürekliliğini ve tokluğunu koruyor. Kimyasal ve fiziksel özelliklerine bağlı olarak kullanım yelpazesi son derece geniş olan nikel; başta elektrik-elektronik, otomotiv, beyaz eşya, mobilya, kimya, enerji, inşaat, gıda, ulaşım, haberleşme sektörleri ile mutfak eşyaları, banyo armatürleri, inşaat el aletleri, tıbbi gereçler gibi metalik eşyaların üretildiği alanlar olmak üzere pek çok farklı sektörde kullanılıyor.” Üretim kalitesi ve işletme verimliliği için kritik seçim
www.metalmakina.com
FİRMA-ÜRÜN bileceğinin dikkate alınması gerektiğine vurgu yaptı. Doğru nikel anot nasıl seçilir?
Bünyesine girdiği malzemelere kazandırdığı nitelikler ve ikamesinin güçlüğü dolayısıyla önemli bir metal olan nikelle yapılan kaplama işleminde en önemli parametrelerden birinin nikel anot seçimi olduğunun altını çizen Ürer, üretim kalitesini ve işletme verimliliğini etkileyen bu kritik konuya dikkat çekmeyi hedeflediklerini belirtti. Nikel kaplamanın, nikel anot metalinin uygun nikel çözeltisi içerisinde akım kullanılarak çözülmesi ve kaplanacak baz malzeme üzerine metalik fazda biriktirilmesi olarak tanımlanabileceğini belirten Ürer, nikel anotun saflığı ve kullanım şeklinin kaplama için çok önemli olduğunu vurguladı. Tüketim alanı genişlemeye devam eden nikele olan talebin ve dolayısıyla üretimin yıldan yıla ciddi oranda arttığını ifade eden Ürer, nikelin geleceğin toplumları için de vazgeçilmez metallerin başında geleceğini sözlerine ekledi. Yüksek kaliteli ve uygun maliyetli nikel kaplamanın olmazsa olmazı Farklı sektörlerden temsilcilerin yo-
www.metalmakina.com
ğun ilgi gösterdiği seminerde Nikkelverk Danışmanı ve Eğitimci John Smillie, “Nikel anot seçimi ve işletiminde en doğru uygulamalar” konulu bir sunum gerçekleştirdi. Nikel kaplama işleminin; banyo kimyasalları, elektrolit koşulları, fiziksel ve elektrik koşullar, maliyetler gibi pek çok farklı değişkenin etkisinde olan hassas bir uygulama olduğunu vurgulayan John Smillie, yüksek kaliteli ve uygun maliyetli nikel kaplama işleminin ilk adımının ise doğru anot seçiminden geçtiğine dikkat çekti. Bu noktada malzemenin saflığı, biçimi, kalıntı bırakma oranı, hacimsel yoğunluğu, performansı, maliyeti, işleme biçimi gibi pek çok unsuru bir arada değerlendirmek gerektiğini belirten Smillie, en doğru nikel anot seçimi için tercih edilecek tedarikçinin kritik düzeyde önem taşıdığının altını çizdi. Nikel anot maliyeti ile tesisteki genel işletim maliyeti arasında denge bulunması gerektiğini ifade eden Smillie, yeterli kaliteyi sağlayamayan düşük maliyetli anot ürünlerinin toplam işletim verimliliğini düşüre-
Doğru nikel anot seçiminin püf noktalarını anlatan Smillie, şu açıklamalarda bulundu; “Nikel kaplamanın rengini ve sertliğini etkilediği için yüksek saflıkta malzeme seçilmesi üretimde büyük avantaj sağlıyor. Ayrıca malzemenin saflığı kadar boyutu ve yoğunluğu da kritik düzeyde önem taşıyor. Büyük anot parçaları; çok az elektrik teması nedeniyle anot verimliliğinin düşmesine ve daha yüksek enerji tüketimine neden olacağı gibi oluşan dengesiz akım yoğunluğu üzerinde çalışılan parçanın dengesiz kaplanmasına yol açıyor. Küçük ve yüksek saflığa sahip nikel parçalar ise daha iyi elektrik teması ile yüzde 100 anot verimi sağlıyor. Dengeli anot akım yoğunluğu sayesinde çalışılan parçada dengeli ve pürüzsüz kaplama avantajı sunan küçük parçalar, bu sayede iade oranlarının azalmasına katkıda bulunuyor. İstenmeyen anot reaksiyonu oluşumunu ve titanyum sepetlerinin hasar görmesini önleyen küçük anot parçaları, banyo kimyasallarının daha iyi kontrol edilmesine ve daha düşük parlatıcı tüketimine imkan tanıyor. Daha az kalıntı oluşumu sayesinde temizlik işlemini kolaylaştıran küçük parçalı anotlar nikel kaybını minimuma indiriyor. Küçük ve özellikle de yuvarlak parçalar sepette daha fazla nikel anot olmasını sağladığı için sepetlerin daha az sıklıkla doldurulması sayesinde zaman ve işgücü tasarrufu oluşturuyor. Enerji tüketiminin ve işçilik maliyetlerinin azaltılmasını sağlayan yüksek saflıkta küçük parçalar, işletmelerde verimliliğin artmasına katkıda bulunuyor.” Nikel sektöründe iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları konusunda da
Temmuz - Ağustos 2017 95
FİRMA-ÜRÜN bilgi veren Smillie, bu sayede çalışanları, çevreyi ve endüstrinin saygınlığını korumanın mümkün olduğunu vurguladı. Glencore dünyanın en büyük üç entegre nikel üretim tesisine sahip Etkinlikteki sunumunda global doğal kaynak devi Glencore ve dünyanın en verimli nikel rafinerilerinden Nikkelverk hakkında bilgi paylaşımında bulunan Glencore Yöneticisi Owen Gibbs, nikel piyasasındaki güncel gelişmelerden de bahsetti. Glencore’un dünyada madencilik, metalurji, petrol üretimi ve tarım alanında 150 tesise sahip olduğunu belirten Owen Gibbs, açıklamalarına şöyle devam etti; “Dünyanın en büyük üç entegre nikel üretim tesisine sahip bir şirket olarak, 2016 yılında üçüncü parti üretimi de dahil olmak üzere 153 bin ton nikel üretimi gerçekleştirdik. Glencore olarak, yılda yaklaşık 60 bin ton ile dünyanın en büyük nikel ve kobalt içeren maddelerin geri dönüşüm ve işleme kuruluşlarından biriyiz. Nikel cevherinden yüzde 99,99’a varan oranlarda yüksek saflığa sahip nikele kadar çok çeşitli nikel ürünlerinin ticaretini yapıyoruz. Sürdürülebilirliği işletme yöntemimizin ayrılmaz bir parçası olarak görüyoruz ve bu doğrultuda sürekli olarak insan hakları, sağlık ve güvenlik, çevre koruma ve
96
Temmuz - Ağustos 2017
yasalara uygunluk açısından performansımızı artırmak için çalışıyoruz.” Yüksek saflıkta nikelin adresi Nikkelverk’ten sanayiye dev hizmet Kanada, Batı Avustralya ve Yeni Kaledonya’da maden, fabrika ve dökümhane tesisleri bulunan Glencore’un şirketlerinden Nikkelverk’in batıdaki en büyük nikel rafinerisi olduğunu ifade eden Gibbs, şu açıklamalarda bulundu; “Dünyada modern anlamda ilk nikel üretiminin gerçekleştiği Norveç’te konumlanan Nikkelverk, 1910 yılından bu yana nikel, bakır, kobalt ve değerli metaller başta olmak üzere çok sayıda metali işleyerek 50 farklı ürün tipi ihraç eden köklü bir kuruluş. 2013’te Glencore tarafından alınan Nikkelverk, bugün dünyanın en verimli nikel rafinerilerinden biri olarak görülüyor. Dünyanın en yüksek
saflıkta nikel üretimi gerçekleştiren şirketlerinden Nikkelverk, 2013 yılı verilerine göre yıllık 92 bin ton nikel üretim kapasitesi ile dünyadaki nikel üretiminin yaklaşık yüzde 5’ini karşılıyor. Elektrolizli nikel kaplama alanında çok uzun süreli deneyime sahip Nikkelverk; eksiksiz ürün grupları, yüksek saflıkta ürünleri, kolay taşınan paketleme sistematiği ile sanayinin farklı kollarına hizmet veren güvenilir bir üretici olarak farklılaşıyor.” Nikele olan global talep artmaya devam edecek Dünya nikel piyasasındaki güncel gelişmeleri değerlendiren Gibbs, Çin’in paslanmaz çelik üretimindeki canlılık, pil alanındaki güçlü gelişmeler, petrol ve gaz alanındaki istikrar ve erken hareketlilik işaretleri ile nikele olan global talepteki büyümenin 2016 yılında devam ettiğini söyledi. Nikel piyasasındaki pozitif tablonun 2017 başında da sürdüğünü belirten Gibbs, “Artan kaynak verimliliği, uzun ömürlü ürün ihtiyacı, hafiflik, üretimde ve kullanımda enerji verimliliği, yeniden kullanım ve geri dönüşüm özellikleriyle nikel, geleceğin toplumları için de çok değerli olacak. Bu sayede nikel sektörü sürdürülebilir bir şekilde büyümeye devam edecek” diyerek sözlerini tamamladı.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
97
FİRMA-ÜRÜN
OEM, Kalıpları Kesmek İçin Artık Lazer Işın Teknolojisini Kullanıyor
Daimler, Kuppenheim’daki pres tesisinde iki Schuler lazer kalıp kesme hattını devreye aldı. Premium araç üreticisi, gelecek için Schuler’den yüksek esneklikte iki kalıp hattını hayata geçiriyor Pres ile kesme hattı yerine lazer kesme hattı: Daimler, Kuppenheim fabrikasında iki lazer kesme hattını devreye aldı. Kompakt araçların seri üretiminde kullanılacak olan her iki hat da bir düğme dokunuşu ile hemen başka bir kesim tarzına geçebiliyor. Konturların programlanması offline yapılıyor ve üretim optimizasyonu için simüle edilebiliyor. Pres kesme hattı ve kalıpdan bağımlılığı ortadan kaldırarak, platin kesim içim gelecek yıllar içinde piyasaya çıkacak farklı araç modelleri için ideal olarak hazırlanıyor.
98
Temmuz - Ağustos 2017
Mercedes-Benz kompakt araçları için devamlı beslenen çelik ve alüminyum plakalardan dış kaporta boşlarını kesiyorlar. www.metalmakina.com
FİRMA-ÜRÜN lanmaya başladı. Üretim verimliliği gelecekte lazerle optimize edilmiş platinler ile gerçekleşebilecek ve olabilecek en iyi konturlar geliştirilebilecektir. Herhangi bir pres kesme hattı olmadan yeni kalıpsiz kesme hatları
Her iki sistem de çevrimdışı olarak programlanıyor ve kontur değişimi bir düğme dokunuşu ile yapılıyor. İkili olarak çalışan üç lazer başlık, sistemde 100m/dk’dan daha hızlı olarak, rulodan direkt olarak devamlı beslenen çelik ya da alüminyum platin konturlar keser. Bu, çamurluk, yan parçalar, tavan ya da motor kaputu için yüzey hassasiyetli ön kesilmiş parçalar sağlayacak. Konveyör 60m/dk’ya kadar olan bir hızdan sistem boyunca hareket eder. Kesilmiş platinler , hurdadan ayrılır ve devamlı olarak istiflenebili-
yor. Ek olarak, holde bulunan iki modern Schuler pres hattı, önceden kesilmiş bu platinler daha sonradan yakındaki Mercedes-Benz Rastatt fabrikasında birleştirilecek şekillendiriliyor. Kesim programlamadaki yüksek esneklik, geometriye bağlı olarak çeşitli seçenekler sunar. Premium OEM, materyal tasarrufu ya da şekillendirme prosesisini optimize etme potansiyelinden çoktan yarar-
Normalde platinler, 25 tona kadar ağırlığı olan kalıpla pres kesme hattlarda kesilir. Bu kesme kalıplari her biri 200.000 Euro’ya kadar fiyatlara mal olabiliyor ve bu fiyatın içinde depolama, tamir ve bakım dahil olmuyor. Pazara yeni bir model çıktığında şekil değişiyor ve kalıp yeniden ayarlanması veya yeni kurulumlar birkaç ay sürebiliyor. Tam aksine Schuler’in lazer kalıp kesim hatları bu kalıplara ihtiyaç duymuyor. Ek olarak, tesisin eski rulo holünün alan gereksinimleri, geleneksel kalıpla kesme hatları için uygun olmuyordu. Schuler tarafından Dinamik Akış Teknolojisi olarak pazara sunulan bu yeni teknolojiye geçme kararı, lazer sistemlerinin pahalı temellere ya da bir tabana ihtiyaç duymaması gerçeğinden aşırı derecede etkilenmiştir. OEM için maliyet verimliliği büyük bir etkendir: Bir yatırım – alternatifler ile kıyaslandığında – bir araç için olumlu yarar sağlamalıdır. Lazer hatları için gelecekteki beklentiler çok olumludur: sadece pres kesme hattlarından daha kolay kurulması ve kalıp bağımsızlığı değil aynı zamanda yüksek sistem mevcudiyeti sayesindedir. Materyal tasarrufu seçenekleri ve rulo farklılıklarını azaltma, genelde geleneksel kalıp kesme sistemlerine göre Dinamik İş Akışı Teknolojisi ile daha az üretim maliyetlerine imkan tanır.
Schuler’in Dinamik Akış Teknolojisi, çalışan materyal hattında eş zamanlı kesim için üç fiber lazer kullanıyor. www.metalmakina.com
Temmuz - Ağustos 2017 99
FİRMA-ÜRÜN
HAIMER Kalitesiyle Takım Ölçme ve Ayarlama Sistemi Microset GmbH firmasının devralınması ile HAIMER Grubu, takım tezgahlarına en uygun ve tamamlayıcı takım yönetim seçenekleri sunabilen, en iyi sistem sağlayıcısı haline gelmiştir. Microset takım ölçme ve ayarlama makineleri, HAIMER’in yüksek kalite standartlarını en iyi şekilde temsil etmekte ve neredeyse tüm makine operatörlerinin ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Başarılı bir işleme süreci, hassasiyetin iş milinden kesici uca kadar ulaşmasını sağlayan güçlü makineler ve yüksek hassasiyetli takım tutucu teknolojisi gerektirmektedir.Takım tutucu teknolojisinde Avrupa pazar lideri olan HAIMER, son birkaç yıl içerisinde takım tezgahlarına en uygun ve tamamlayıcı takım yönetim seçenekleri sunabilen, en iyi sistem sağlayıcısı haline gelmiştir. HAIMER Grup Yöneticisi ve Başkanı Andreas Haimer bu gelişimi şöyle açıklamıştır: “Microset Gmbh’ın kısa süre önce DMG MORI şirketinden devralınmasının ardından, genişleyen ürün çeşitliliğimiz ile tüm prosese tek bir kaynaktan tüm ihtiyaçları karşılayacak şekilde cevap verebiliyoruz”. Andreas Haimer için, Microset takım ölçme ve ayarlama cihazlarının da yüksek HAIMER kalitesine sahip olması ayrıca önem taşımaktaydı. Andreas Haimer söz konusu HAIMER kalitesi konusunda kesinlikle şüphe olmadığına vurgu yaparak bu durumu şöyle açıklamıştır “ Tüm Microset makineleri –temel modellerden, tam otomatik ölçüm makinelerine kadar- sahip oldukları bi-
100 Temmuz - Ağustos 2017
HAIMER Microset GmbH Bielefeld’de faaliyet göstermektedir. Fabrika, HAIMER Kuzey Almanya Satış ve Pazarlama bölümü olarak hizmet vermektedir. rinci sınıf donanım, ideal ergonomik yapı ve kolay kullanım özellikleri ile ön plana çıkmaktadır. Bu özellikler, sık tekrarlanan kalibrasyon ihtiyacını azaltan ve üretim alanında sonradan ortaya çıkabilecek problemleri çözmeye yardımcı olan dökme demirden oluşan sağlam bir ana gövde ile desteklenmektedir. Lineer tahrikli birinci sınıf makineler Kapsamlı ürün porföyünden öne çıkan ürünlerden biri VIO linear serisidir. Delme, frezeleme ve tornalama takımlarının yüksek hassasiyetli ölçme ve ayarlanması için lineer sürücüye sahip olan pazardaki tek cihaz VIO linear cihazlarıdır. X ve Z eksenlerinde doğrudan tahrik sistemi kullanıcıya en büyük takımlarda dahi en hassas, güvenilir ve oldukça dinamik bir pozisyonlama olanağı sağlamaktadır. ±2μm'lik rekor ölçüm tekrarlama hassasiyeti
değeri, cihazın sahip olduğu yüksek kaliteyi belirtmektedir. Lineer motor ile arttırılmış yüksek hız, ölçüm prosesinde %25’e kadar verimlilik sağlamaktadır. Üstelik hepsi iyi bir fiyat-performans dengesi ile sunulmaktadır. HAIMER Microset VIO serisinin tüm makineleri, tüm ihtiyaçları karşılayabilecek modüler bir dizayna sahiptir. 160 kg’a kadar ve çap ile ölçme uzunluğu 1.000mm’ye kadar olan takımlar, bu serideki makinelerde ölçülebilir. İhtiyaçlarınıza bağlı olarak cihazlar, entegre edilmiş HAIMER shrinkleme teknolojisi ile, tam otomatik CNC takım ölçme makinelerine yükseltilebilir. Eşsiz dizayn, operatörün ideal kullanımı için ergonomik bir fonksiyonellik garanti etmektedir. Hem işmiline hemde kontrol paneline erişim oldukça kolaydır.
www.metalmakina.com
FİRMA-ÜRÜN Yenilikçi “tek el ile kullanım” özelliği, eksenlerin manuel ve otomatik olarak hareket ederek, ölçümü mümkün kılmakta ve μm-hassasiyetli pozisyonlamayı garanti etmektedir. Ardından, görüntüyü analiz eden Microvision VIO yazılımı ile hızlı ve doğru ölçme gerçekleştirilerek üretim prosesi süresince maksimum kalite elde edilebilmesine yardımcı olunmaktadır. Takım ölçümü, yüksek çözünürlüklü geniş ekran monitörü sayesinde daha da kolaylaşmaktadır. En temel makinelerle bile en yüksek hassasiyet HAIMER Microset UNO serisi ile temel hedefiniz, hassas takım ölçme ve ayarlama olduğu gibi bunun sürekliliğini de sağlamak olacaktır. Birçok farklı seçeneği sayesinde, UNO serisi fiyat-performans dengesini en iyi şekilde ortaya koyar. Dokunmatik ekran, RFID-Çip-Sistemi ve tüm geleneksel CNC kontrol üniteleri için mevcut olan “post-processor” seçeneklerine ilave olarak, autofocus ve-
HAIMER GmbH Grup Yöneticisi ve Başkanı Andreas Haimer: "Microset takım ölçme ve ayarlama teknolojisi, mevcut olan yüksek hassasiyetli shrinkleme ve balanslama teknolojisinden oluşan ürün portföyümüzü mükemmel bir şekilde tamamlamaktadır. Takım yönetimi için tüm yönlerden tamamlayıcı bir sistem sağlayıcı durumuna gelmiş bulunmaktayız.” ya automatic drive gibi yükseltilmiş cihaz olanakları mümkündür. UNO autofocus ve manuel kullanımlı versiyonu arasındaki fark; autofocus cihazının c-ekseninde bir CNC kontrol sistemi ile kesici uca otomatik olarak odaklanabilmesidir. Çoklu kesici
uca sahip takımlar için, bu opsiyon zaman kazandırıcı bir seçenektir. Buna ek olarak, automatic drive cihazı ile, z-ekseninde farklı düzlemlerdeki ve x-eksenindeki ölçüm noktalarına otomatik olarak pozisyonlanabilmektedir. Kullanıcı herhangi
Microset takım ölçme ve ayarlama teknolojisi ile HAIMER mevcut ürün portföyünü tamamlamış ve takım yönetimi için tüm yönlerden tamamlayıcı bir sistem sağlayıcı durumuna gelmiştir. www.metalmakina.com
Temmuz - Ağustos 2017 101
FİRMA-ÜRÜN
Tüm cihaz çeşitleri: manuelden yarı-otomatik ve tam otomatik ölçüme: HAIMER Microset UNO premium, UNO autofocus und VIO linear. bir özel bilgiye veya eğitime sahip olmak zorunda değildir, çünkü bir tuş ile cihaz çoklu kesici uçlara ve farklı kademelere sahip karmaşık takımların değerlerini ayrı ayrı ölçebilmektedir. Gerektiğinde, her iki versiyon da standart model gibi manuel olarak çalıştırılabilir. UNO serisi iki farklı ölçüde mevcuttur. Bu serideki cihazlar, maksimum takım uzunluğu 400mm olan UNO 20/40 ve maksimum takım uzunluğu 700mm olan UNO 20/70 modellerinden oluşmaktadır. Her iki versiyon da 19" düz ekranla donatılabilmektedir. 22" veya 23" dokunmatik ekran ve konforlu sistem kabini ayrıca opsiyon olarak mevcuttur. “Noktasal kumpas” ölçüm yöntemi kullanılarak, standart modellerde dahi çapı 100mm’ye kadar olan değerler ölçülebilir. İşmili adaptörleri sayesinde temel SK50 konik arayüzüne ilave olarak HSK, Capto, VDI, KM veya BMT gibi en popüler arayüzleri kullanabilmekte mümkündür. Termal olarak kararlı dökme demir konstrüksiyon FEM optimizeli ve termostabil dökme demir yapı, Microset takım ölçme ve ayarlama cihazlarının temel yapısını oluşturmaktadır. 3-noktalıayak sistemi ile oldukça rijit ve kararlı yapıya sahip olan ana gövde, ciha-
102 Temmuz - Ağustos 2017
zın stabil ve güvenli bir şekilde pozisyonlama yapmasını sağlar ve üretimde mümkün olan en yüksek verimlilik için tümüyle kolay bir kurulum garanti eder. Kameranın, kesme kenarı görsel kontrolü modu ve opsiyonel “manuel hassas ayarlama” gibi ek özellikler ile makinelerin fonksiyonelliği daha fazla arttırılabilir. Dokunma ile hareket (x- ve z-eksenlerinde fren çözme için akıllı sensör fonksiyonu) özelliği ile UNO serisi, kullanımı daha da kolay hale getirerek takım ölçme ve ayarlamaya giriş olarak yeni standartlar ortaya koymaktadır. Microvision UNO, operatörlere, hassas ölçüm sonuçları üreten, neredeyse sezgisel kullanım kolaylığı sunmaktadır. Hassas odak penceresi, doğruluğu arttırır ve en karmaşık takım tipleri için bile doğru ölçüm değerleri sağlar. UNO serisi, termal etiket yazıcı, vakumlu sıkma sistemi, torna takımları rotasyon merkezini ayarlamak için ikinci kamera ve mekanik sıkma sistemli yüksek hassasiyetli (2 μm hassasiyet) ISS işmili gibi seçenekler ile donatılabilmektedir.
sek performanslı, alternatif çözümler sunmaktadır. Takım ölçmek için çalışma alanınızda, hali hazırda başka teknolojiler mevcut olsa bile, kendisine yaptığınız yatırımı kısa sürede geriye ödeyebilmektedir. Böylece, uzun bekleme sürelerinden kurtulduğunuz gibi makine duruşlarından da kaçınmış olacaksınız. Cihazların kolay ve sezgisel kullanımı, üç vardiyalı üretimde bile herbir farklı çalışan tarafından rahatça çalıştırılabilmesini garanti etmektedir. Kısaca, Microset makinelerini kullanabilmek için haftalarca eğitim almanıza gerek yoktur. Ayrıca, tekrarlanabilir sonuçlar alabilmek için de makinayı klimalı bir odaya almanıza da gerek kalmamaktadır”.
Andreas Haimer Microset’in avantajlarını şu şekilde özetlemiştir: "Microset, takım ölçme ve ayarlama teknolojisi alanında, yatırım yapmak isteyen her bir müşteriye, yük-
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017 103
MAKALE
Üretimde Iskartayı Kontrol Etmeye Yönelik Pratik Bir Yaklaşım Bu Makale Seco Tools A.Ş. tarafından hazırlanmıştır.
Üreticiler sürekli olarak üretkenliği ve verimliliği en üst düzeye çıkarmanın yollarını arar. Bugün, bu çabalar sıklıkla bulut bilişim, veriye dayalı üretim, siber fiziksel sistemler ve Industry4.0 gibi moda sözcükler içeren yüksek düzeyli programlar içermektedir. Bu ileri düzey girişimler harika konseptler ve etkileyici sonuçlar sunabilir. Ancak, üretim gerçekleri genellikle bu tür iddialı planların uygulanmasına müdahale eder. Kritik bir gerçek de üretim sürecinde kaynakların iyi kullanılmamasından oluşan ıskartaların kontrol edilmemesidir. Bir üreticinin dijitalleşme ve iyileştirmeyi tartışmadan önce, operasyonlarını incelemesi, kaynakların nerede iyi kullanılmadığını belirlemesi ve bunu azaltacak veya ortadan kaldıracak yöntemleri geliştirmesi gerekir. Bir üretim şirketini gelişmiş, akıllı üretim stratejilerini benimsemeye hazırlayan ilk adım iyi kullanılmayan kaynakların kontrol edilmesidir. Üretim ekonomisinin temelleri Üretim, bir dizi dönüşüm sürecinden oluşur. Bir atölye, dövme, kaynaklama veya işleme gibi bir dizi bağımsız dönüşüm işlemleriyle hammaddeden tamamlanmış veya yarı tamamlanmış iş parçaları oluşturur. Her operasyon çeşitli bağımsız unsurlardan oluşur. Örneğin, işlemenin temel unsurları kesici takım, tezgah, fikstürler ve soğutma sıvısı kullanımı-
104 Temmuz - Ağustos 2017
Şekil 1 – Tüm unsurların ve bir üretim tesisinde bunların birbirleriyle nasıl ilişki ve etkileşim içinde olduklarının toplam resmi (NEXT STEP modeli ve konsepti). dır. Bu unsurlar bir araya geldiğinde, bir üretim sistemindeki ilgili ekipmanlar ve bileşenlerden destek alan bir işleme sistemini oluşturur. Planlama, programlama ve ekonomik yönetim fonksiyonları, bir üretim ortamını oluşturmak üzere üretim sistemini çevreler. Bir üretim ortamının ana unsuru insandır. Bugün üretimde bilgisayarlar, robotlar ve diğer gelişmiş teknolojiler yaygın bir şekilde kullanılsa da, genel olarak ortamı kontrol eden kararları insanlar alır.
İşleme süreci; takım seçimi, kesme koşulları, programlama ve iş parçası malzemesi ve fikstür ile ilgili teknik uygulama ayrıntılarına dayanır. Diğer önemli ayrıntılar, üretim hacmi gereksinimlerini ve bitmiş iş parçalarının belirli bir kalitede olmasını içerir. Teknik uygulama ayrıntılarının ekonomik konulara bağlanmasına üretim ekonomisi adı verilir. Üretim ekonomisi biliminin amacı, ilgili tüm faktörleri dengelemektir. Teknik unsurlar iş parçası kalitesi, miktar ve
www.metalmakina.com
MAKALE
Şekil 2 – STEP'te geliştirilen toplam işlenebilirlik modeli. zamanlama açılarından istenen so-
Şekil 3 – Kesme ortamından gelen kısıtlamalar dahilinde kullanılabilecek tüm kesme koşulu kombinasyonlarını gösteren 3D örnekleme.
nuçları sağlarken operasyonlar, işletmenin büyümesini sağlayacak bir maliyetle gerçekleştirilmelidir. İşlemede üretim ve maliyet dengesi üç aşamada sağlanır. İlk aşama, güvenilir bir işleme sürecinin oluşturulmasıdır. Takımların kırılması,
www.metalmakina.com
kontrol edilemeyen talaş oluşumu ve sonuçta iş parçalarının bozulması gibi beklenmeyen olayların en aza indirilmesi önemlidir. Bir atölye, işleme sürecinde oluşturulan mekanik, termal, kimyasal ve tribolojik yükleri karşılayan veya aşan yüksek kapasiteye sahip takımlar seçerek operasyonel güvenilirlik sağlar. Dengeli üretim ekonomisini gerçekleştirmede ikinci aşama, işleme sürecinde gerçek dünya şartlarının getirdiği kısıtlamaları yansıtan kesme koşullarının seçilmesidir. Bir kesici takımın teorik kabiliyetleri geniştir. Ancak belirli atölye gerçekleri, etkili uygulama parametreleri aralığını sınırlandırır. Örneğin, bir takımın kabiliyetleri ve performansı, bunu uygulayan tezgahının sahip olduğu gücün miktarına; iş parçası malzemesinin işleme karakteristiklerine veya titreşime ya da bozulmaya yatkın bir parçanın yapılandırmasına göre değişir. Teoride işe yarayacak çok çeşitli kesme koşulları olmasına rağmen, ne yazık ki gerçeklerin gösterdiği kısıtlamalar sorunsuz seçeneklerin sayısını azaltacaktır.
Şekil 3'te, çok çeşitli ya da büyük hacimli kesme hızları, kesme derinlikleri ve ilerlemel ile belirli bir kesme uygulamasının çeşitli gerçekleri sonucunda uygulanan daha az çeşit ve daha küçük bir hacim gösterilmektedir. Belirli bir durumun uygulama kısıtlamalarının dışında kesme koşullarının uygulanması, daha yüksek maliyetleri ve daha düşük üretkenliği de içeren olumsuz negatif sonuçlar doğuracaktır. İşleme sırasında karşılaşılan sorunların belki de yüzde 90'ı, atölye gerçeklerinin kesme işlemine getirdiği sınırlandırmalara uyulmamasından kaynaklanır. Kesme koşulları, atölye gerçeklerine bağlı kısıtlamaları aşmadığında, operasyon teknik açıdan güvenli olur. Bununla birlikte, teknik açıdan güvenli her kesme koşulu kombinasyonu aynı ekonomik sonucu sağlamayacaktır. Değişen kesme koşulları, işleme sürecinin maliyetini değiştirir. Daha agresif ancak teknik açıdan daha güvenli kesme koşullarına geçilmesi ancak belirli bir noktadan sonra tamamlanmış iş parçalarının üretimini artırır, fakat agresif
Temmuz - Ağustos 2017 105
MAKALE az anlaşılan bir durum, bilgi kaynaklarının az veya yanlış kullanılmasıdır. Bir şirketteki personelin belirli bir kısmı, şirketin hedeflerine ulaşmasına yardımcı olacak bilgiye veya becerilere sahip olabilir ancak kötü iletişimden şirket içi politikalara kadar çeşitli nedenlerle, bilgi ve beceriler paylaşılmaz ve dolayısıyla, boşa harcanmış olur. Iskartaları önlemeye yönelik araçlar
Şekil 4 – kesme koşulları, üretkenlik ve işleme maliyetleri arasındaki ilişki. Bu şekilde basitleştirilmiş bir model gösterilmekte ve kaynakların iyi kullanılmadığı faktörler dikkate alınmamaktadır. kesme parametreleri takım ömrünü kısaltacağından üretkenlik de düşecektir. Aşınan takımların değiştirilmesi için daha fazla zaman harcanacağı için ileride parçaların üretimi de azalacaktır. Bir noktada, üretken üretim ve üretim maliyetinin dengede olduğu bir kesme koşulları kombinasyonu vardır. Şekil 4'te kesme koşulları, üretkenlik ve takım ile tezgah maliyetleri arasındaki ilişki gösterilmektedir. (Grafik yalnızca kesme koşullarıyla birlikte değişen unsurlara odaklanmaktadır; malzeme, ek yük ve yönetim ile mühendislik maliyetleri dahil edilmemiştir.) Daha agresif koşullar, eksenlerin sağında ve daha yüksek üretkenlik üstte yer almaktadır. Grafiğin ortasındaki açık mavi şerit, kesme koşullarının üretkenlik (en yüksek üretim) ve ekonomi (en düşük maliyet) ile dengeli bir kombinasyon oluşturduğu yeri gösterir. Bu doğrultuda, dengeli üretim ekonomisini gerçekleştirmenin üçüncü aşaması, belirli bir durum için en uygun kesme koşulları kombinasyonunun belirlenmesidir. Kesme parametrelerinin istenen üretkenlik ve
106 Temmuz - Ağustos 2017
ekonomi düzeylerini sağladığı bir çalışma bölgesi oluşturmak için işleme operasyonundaki tüm faktörlerin dikkate alınması önem taşır. Iskartaların üretim ekonomisine etkisi Maalesef, dengeli üretim ekonomisiyle ilgili mükemmel bilimsel yöntemlerinin çalışması, üretim sistemindeki kaynakların iyi kullanılmasına bağlıdır. Kaynakların iyi kullanılmaması, birçok şekilde meydana gelir ve dengeyi bozar. Örneğin, 60 kW gücündeki bir tezgahın sürekli olarak yalnızca 15 kW gerektiren bir uygulamada kullanılması enerji ve gücün boşa harcanmasıdır. Bir başka durumda, bitmiş iş parçaları gerekli kalite düzeyini karşılamadığında, süreç için harcanan zaman, para ve kaynaklar, kabul edilemez bir sonuçla boşa gitmiş olur. Benzer şekilde, kalite artışı maliyeti artıracağından, istenen kalite düzeylerini gereksiz bir şekilde aşan üretim iş parçaları da kaynakların iyi kullanılmaması anlamına gelir. Kaynakların iyi kullanılmamasıyla ilgili olarak çok açık olmayan ve daha
Kaynakların iyi kullanılmaması tanımlanıp kategorilere ayrıldıktan sonra, atölyenin bunu azaltacak veya ortadan kaldıracak bir plan oluşturması gerekir. Burada, bir üreticinin kaynakların iyi kullanılmadığı uygulamaları tespit etmesini, ölçmesini ve en aza indirmesini sağlayacak çok çeşitli araçlar mevcuttur. Örneğin, takım kullanımı, yönetim ve bozulma analizi sorunlu alanları gösterir. Bu tür analizlerde, personelin aşınmış olarak tanımladığı takımların yüzde 20 ila 30 kadarının aslında hala kullanılabilir durumda olduğu yani kalan takım ömrünün boşa harcandığı görülmüştür. Net takım aşınması kriterleri belirlemek ve standartların atölye personeline anlatılması, boşa harcanan takım ömrünü önemli ölçüde azaltacaktır. Benzer şekilde, tezgah durma süresi analizleri, kurulum, programlama ve takım değiştirme gibi faaliyetlerde harcanan süreyi ölçer. Bu analizler genellikle daha iyi bir anlayış, yürütme ve gerekli ancak zaman alan faaliyetlerin koordine edilmesiyle tezgah durma sürelerinin yüzde 50 ila 60 oranında önlenebileceğini göstermektedir. Bilgi kaynaklarının boşa harcanmasına yol açan personel sorunlarının giderilmesine çalışılırken düzenle-
www.metalmakina.com
MAKALE
Şekil 5 – Bir işleme atölyesinin ve bununla ilişkili tüm unsurların şematik resmi. nen görüşmeler, anketler ve eğitim programları aracılığıyla, farkına varılmayan bilgi ve becerilerin yanı sıra birçok yararlı bilgi de ortaya çıkabilir. Sonuç olarak, çalışanlar işlerini daha iyi yapar ve personel üretkenliğini en üst düzeye çıkaracak kabiliyetler edinir. Değer katan, değer sağlayan ve gereksiz faaliyetlerin yönetimi 20. yüzyılın başlarında, Amerikalı endüstri mühendisi Fredrick Taylor, atölye operasyonları üzerinde çalışmalar yaptı ve bir süreçte, son ürü-
ne değer katmayan faaliyetlerin ortadan kaldırılmasıyla üretkenlik iyileşmesinin sağlanabileceğini önerdi. Modern "ince" üretim kılavuzları, bu düşünce yolunu izlemektedir. İşleme operasyonlarında, gerçek değer katan tek faaliyet takımın metali gerçekten kesmesi ve talaş üretmesidir. Değer sağlayan faaliyetler olarak belirtilen parça yükleme ve takma gibi diğer eylemler, üretilen ürüne doğrudan değer katmaz ancak değer katan faaliyetin gerçekleşmesi için gereklidir.
Şekil 6 – Değer katan faaliyetler (turuncu), değer sağlayan faaliyetler (mavi) ve kaynakların boşa harcandığı faaliyetlere (kırmızı) genel bakış. En iyi üretim performansının en iyi şekilde gerçekleştirilmesinde ana faktör insan faktörüdür (gri). www.metalmakina.com
İşleme sistemindeki üçüncü bir faaliyet grubu da gereksiz faaliyetlerdir. Bu faaliyetler ne değer oluşturur ne de değer oluşturulmasını sağlar; bunun yerine, hiçbir fayda sağlamadan kaynakları tüketir. Bunlar sadece kaynakların boşa harcandığı durumlardır. Sorun çözme, gereksiz faaliyetlere bir örnektir. Bir süreç en başta doğru tasarlanır ve kontrol edilirse herhangi bir sorun ortaya çıkmaz ve bunun çözümü için zaman harcanmaz. Sonuç Geçmişte uzun bir süre, gereksiz faaliyetler üretim sürecinin bir parçası olarak kabul edilmiş ve dengeli üretim ekonomisinin gerçekleştirilmesinde önemli bir aksamaya neden oldukları düşünülmemişti. Şu anda, dikkatler gereksiz faaliyetlerin ortadan kaldırılmasına veya en aza indirilmesine yönelmiştir. Üretkenlik veya kapasite planlamasının odağında, gereksiz faaliyetlerin ortadan kaldırılması, değer sağlayan faaliyetlerin en aza indirilmesi ve değer katan faaliyetlerin optimize edilmesi bulunmaktadır. (Bkz. Şekil 6) Kaynakların iyi kullanılmaması du-
Temmuz - Ağustos 2017 107
FİRMA-ÜRÜN rumu ortadan kaldırıldığında, teorik üretim ekonomisi pratik üretim ekonomisine dönüşür. Bu noktada, üretim ekonomisindeki ilerleme doğrudan şirket başarısına uygulanabilir. Bununla birlikte, kaynakların iyi kullanılmadığı her durumu ortadan kaldırma çabasında dikkatli olunmalıdır. Kaynakların daha iyi kullanılmasını sağlayacak faaliyetlerde yatırım geri dönüşünün ölçülmesi önemlidir. Kaynakların iyi kullanılmadığı belirli bir olayın tamamen ortadan kaldırılması, ekonomik açıdan kaynakların iyi kullanılmamasını tamamen veya kısmen kabul etmenin ve bu şekilde devam etmenin daha iyi olabileceği çok büyük bir yatırımı gerektirebilir. Bu tür kararlar, uygun sayısal analizlerin ve şirket hedefleri ile felsefesini nasıl etkileyeceğine yönelik şirket içi tartışmaların ardından verilir. Yan çubuk: Seco Danışmanlık Hizmetleri Ürün üretmek giderek daha karmaşık hale geldiğinden, kullanıcılar yeni teknolojilerden en fazla faydayı sağlamak için giderek artan miktarda uygulama yardımına ihtiyaç duymaktadır. İşlemede, birinci yardım düzeyi, belirli bir operasyon için doğru takımın seçiminde yol gösterici bilgiler sağlanmasıdır. Bir takım seçildikten sonra, ek bilgiler en uygun kesme koşullarının seçimini, soğutma sıvısı kullanımını ve diğer konuları kolaylaştırır. Ardından, bir takım söz konusu operasyonda beklendiği gibi çalışmazsa takım tedarikçisi, sorun giderme yardımı sağlayabilir. Bu üç yardım modu, geleneksel işleme hizmetlerini oluşturur. Bir iş parçasının bir veya daha fazla tezgahta birden çok operasyon so-
108 Temmuz - Ağustos 2017
nucu üretildiği durumlarda işleme hizmeti tek bir uygulamadan bir süreci kapsayacak şekilde genişler. Bu durumda, son kullanıcılar verimliliği ve üretkenliği en üst düzeye çıkarmak için operasyon sırasının ayarlanması, iş parçası yönetimi ve diğer faktörler konusunda yol gösterici bilgilere gereksinim duyar. Bu yardım düzeyi, mühendislik hizmetleri olarak adlandırılabilir. Giderek daha sık bir şekilde, üreticiler bir atölye veya kuruluşun tamamında fonksiyonların, üretimin ve maliyet kontrolünün iyileştirilmesi arayışına girmektedir. Bu durumlarda, bazı bağımsız danışmanlık şirketleri, yönetim veya üretim danışmanlığı olarak tanımladıkları görevi gerçekleştirir. Bununla birlikte, bir üretim kuruluşunu doğru bir şekilde değerlendirmek için işletmenin temel operasyonlarının tam olarak anlaşılması gerekir.
Seco Danışmanlık Hizmetleri, bir atölyedeki her fonksiyonun çalışmasını içeren kapsamlı analizler ve kılavuz bilgileri de sağlayabilir. Bu hizmetler, tezgah bakımı, atölye düzeni, lojistik ve kurumsal fonksiyonlarla ilgili danışmanlığı içerebilir. Personelin beceri ve bilgi sorunlarıyla ilgili tavsiyeler ve kuruluşun üretim stratejilerinde uygulanan üretim teknikleriyle ilişki ve maliyetle ilgili konular da buna dahil edilebilir. Her Seco Danışmanlık ilişkisi, NEXT STEP konseptine dayanır ancak, aynı zamanda katılımcı kuruluşun özel gereksinimlerine de uyarlanmaktadır ve Seco ile müşteri arasında, ortak hedefe ulaşmayı amaçlayan bir diyalog olarak sağlanır. www.secotools.com
İşleme süreçleri ve işlemeyle ilgili uzun ve kapsamlı anlayışını uygulayan Seco, onlarca yıldır geleneksel işleme hizmetleri, mühendislik hizmetleri ve bir ölçüde danışmanlık hizmeti de sunmaktadır. Bu hizmetler, şarta bağlı veya duruma özel olarak sunulmaktaydı ancak 2016'da Seco, müşterilerine daha geliştirilmiş ve uyumlu bir üretim hizmetleri dizisi sağlamak için Danışmanlık Hizmetlerini oluşturdu. Seco Danışmanlık Hizmetleri, çok çeşitli kaynaklar ve teslim yöntemleri sağlamaktadır. Takım seçimi ve uygulama yardımı, işleme tesisindeki acil üretkenlik ihtiyaçlarını karşılamak için günün her saati çevrimiçi olarak sunulmaktadır. Mühendislik hizmetleri elektronik iletişimle başlayıp gerekirse müşteri yerinde ziyaretleri de kapsayabilir.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017 109
MAKALE
Hadde Makinası Revizyonu - Yüksek Hızlar İçin Merdane Geliştirmesi Yazar SORIN TUDOR - UYGULAMA BAŞ MÜHENDİSİ Makaleye katkıda bulunan KONNERTH OCTAVIAN - SERVİS YÖNETİCİSİ TIMKEN AVRUPA MÜŞTERİ MÜHENDİSLİĞİ A. Giriş ve Pazar Değerlendirmesi Haddehane işletmecileri, değişkenlik gösteren bir küresel pazar deneyimleri sonucunda, üretim maliyetlerini azaltmak için sürekli bir baskı altındadırlar. Rekabetçi maliyetlere ulaşabilmenin yaygın yollarından biri de hadde makinesi verimliliğini artırmaktır. Daha yüksek verimliliğe erişebilmek için hadde hattı hızını, yani dörtlü (4-HI) hadde tezgahından (Şekil 1) geçen levhanın lineer hızını (m/dk) artırmak gereklidir. Ancak, hızlı merdane aşınması veya rulman hasarı riski sebebiyle yüksek hadde çalışma hızları doğrudan uygulanamaz. Güç iletimine katılan elemanların (motorlar, dişli kutuları vb) hız limiti sebebiyle, başka sınırlamalar da ortaya çıkabilir. Merdane dönme hızı, hadde hattının hızına bağlı olarak hesaplanır ve merdane gövdesi çapının bir fonksiyonudur. Belirli bir hadde hattı hızında, iş merdanesinin dönme hızı, küçük silindir çapı sebebiyle destek merdanesinden daha fazladır. Sonuç olarak, iş merdanesinin daha olan yüksek dönme hızı, hadde makinasının maksimum tasarım performansına ulaşması açısından öncelikli olarak değerlendirilmelidir. Haddehane işletmecileri genellikle yüksek çalışma hızlarındaki iş mer-
110 Temmuz - Ağustos 2017
Şekil 1: Dörtlü hadde tezgahı
Şekil 2: İş merdanesi parametreleri (iş merdanesi muylu çapını gösterebilmek için üst sol yatak gövdesi şekilde yer almamaktadır) www.metalmakina.com
MAKALE
Şekil 3: Serbest geçme montaj
nı belirler. Tasarımcılar ilk olarak bu alan kriterini karşılayan (yani buraya sığabilecek) mevcut rulmanları araştırırlar. Sonrasında mühendis, uygun rulman listesinden, müşterinin talep ettiği L10 rulman ömrüne sahip olan rulmanları seçer. Buna ek olarak, merdanenin iç geometrisi maksimum tasarım yükünde ve maksimum iş merdanesi dönme hızında değerlendirilir. Müşteri ihtiyaçlarını karşılayan mevcut bir ürün numarası yoksa, rulman iç geometrisi geliştirilebilir veya yeni bir rulman tasarlanabilir. Serbest geçme montaj
daneleri için revizyon desteğine ihtiyaç duyarlar. B. Teorik Esaslar İş merdanesi rulmanlarına ilişkin seçim, tasarım ve boyut kriterleri İş merdane muylusu rulmanları, çoğu rulman uygulamasının aksine, yük sayısı esas alınarak seçilmez. Bunun yerine, rulman için dikkate alınacak temel seçim parametreleri
hadde makinesini geliştiren tasarımcı tarafından belirlenir: Merdane gövde çapı – ØB, (nominal ve minimum)
Muylu çapı - ØN Merdane boyu - L Vidalama mesafesi - X Bu hususlar, yatak gövdesi ve rulman için geriye kalan minimum ala-
Şekil 4: Rulman iç bileziği ve iş merdanesi muylusunun izafi hareketi (Bu çizimde merdane muylusu ve rulman iç bileziği arasındaki boşluk bilerek daha büyük gösterilmiştir) www.metalmakina.com
İş merdanesinin sıklıkla değişmesi sebebiyle rulman ve gövde sisteminin sökülmesi ve yeniden hızlıca monte edilmesi gereklidir. Dolayısıyla, dört sıra konik makaralı rulmanların merdane muylusuna serbest geçme olarak takılması hadde hızından bağımsız, standart bir uygulamadır. Dış bilezikler rulman gövdesine şekil bağlı olarak tespit edilmeli ve iç bilezikler de, bilezik alın yüzeyine göre 0,5 ila 1 mm' lik eksenel boşlukla monte edilmelidir (Şekil 3). Merdane muylu çapının, iç bilezik delik çapından daha küçük olduğu düşünüldüğünde, rulman iç bilezikleri doğal olarak merdane muylusuna göre dairesel hareket etme eğiliminde olacaktır. Merdane muylusu ve iç bilezik delik yüzeyi, birbirleriyle temas halinde olduklarında esas olarak aynı çevre hızına sahiplerdir. İç bileziğin dönme hızı merdane muylusunun dönme hızından biraz daha düşüktür. Bunun sebebi, Şekil 4'te de gösterildiği gibi merdane muylusu ve iç bilezik delik yüzeyi arasındaki küçük çap farkıdır. Dola-
Temmuz - Ağustos 2017 111
MAKALE yısıyla, aşağıdaki iki hususun uygulanması çok önemlidir: İzafi hareket sebebiyle muyluda oluşabilecek aşırı aşınmayı önlemek için minimum merdane muylusu çap standartlarına uyulmalıdır. İki iç bileziğin serbestçe hareket edebilmesi ve yüzey aşınmasının en aza indirilebilmesi için, iç bilezik alın yüzeyi ile iş merdanesinin faturasının veya tespit halkasının alın yüzeyleri arasında bir eksenel boşluk sağlanmalıdır. Doğrudan montaj Merdane muylusu rulmanlarının en yaygın türü, doğrudan montaj kavramı esas alınarak tasarlanmıştır (Şekil 5). İç bilezikler, delik boyutuna bağlı olarak 0,050 mm'den 0,600 mm'ye kadar serbest geçme olarak monte edilir. "Doğrudan montaj" esaslı rulman tasarımı dış bileziklerin, rulmana etkiyen radyal yük Fr tarafından oluşturulan eksenel yüke dayanmasını sağlayacak ve dış bilezik burcu tarafından sağlanan eksenel ayarı muhafaza edecek şekilde tespit edilmesini gerektirir.
Şekil 6: Rulman iç bileziği alın yüzeyindeki aşınma Bu "doğrudan montaj" tasarımında, bileziklerin merdane muylusuna göre çevresel hareketine izin vermesi için iç bilezikler tespit edilmeden bırakılır.
olarak dakikada 800 m'ye kadar hat hızlarında çalışırlar. Buna ek olarak, 1000 m/dk ve üstü hat hızlarında çalışan hadde makineleri konusunda da deneyime sahibiz.
Hız sınırlamaları
Çalışma hızları arttığında, iş merdanesi faturası veya tespit bileziklerinin alın yüzeyleri ile rulman iç bilezikleri arasındaki aşınma ve sürtün-
Bu tertipte, hadde yükü ile birlikte hız da sınırlandırılmıştır. Serbest geçme takılan TQOW tertibi rulmanlar, yavaş-orta hızda çalışan hadde makinelerindeki her türden merdane muylusunda alınan tatminkâr sonuçlarla, yıllardır tercih edilmekte ve kullanılmaktadır. Bu hadde makinelerinin çoğu, uygulanan yük ve çevresel koşullara bağlı
me, rulman iç bileziği alın yüzeyinde ciddi aşınmaya sebep olabilir (Şekil 6). Sonrasında pitting adı verilen çukurcuk oluşumu ve pullanma oluşur. Termal çatlaklar, iç bilezik alın yüzeyinden delik yüzeyine ve arkadaki alın yüzeye doğru yayılmaya başlar ve bu durum, iç bileziğin hasarına kadar devam eder. Hadde makinesi hemen durdurulmaz ve rulman değiştirilmez ise sistem komple zarar görecektir. Bakım zamanı ve rulman değiştirme maliyetleri hadde makinesi performansını sınırlandıran parametreler arasına dahil olabilir. Çok yüksek hızda çalışan iş merdanelerinin yenilenmesinde Timken çözümü
Şekil 5: Doğrudan montaj tertibi 112 Temmuz - Ağustos 2017
Çok yüksek hızlarında çalışan iş merdanesi fatura yüzeyi veya tespit bileziğinin alın yüzeyi ile rulman iç bilezikleri arasındaki aşırı aşınmanın www.metalmakina.com
MAKALE Bu, iç bilezik ve fatura yüzeyleri arasındaki temas bölgesinin yağlanmasını sağlar (Şekil 9)
Şekil 7: Merdane muylu faturası ve tespit bileziklerindeki yağ kanalları
Şekil 8: Eski hadde makinelerindeki fatura ve tespit bileziği yüzeylerinde bulunan yağ kanallarının tipik profili önlenmesi için Timken bazı tedbirler önermektedir. 1. Rulman boyutuna bağlı olarak iç bilezik alın yüzeyi ve birleşme parçasının alın yüzeyi arasında 0,5 - 1 mm lik eksenel boşluk bırakılmalıdır (Şekil 3). Bu boşluk, merdane muylusu üzerinde sürüme hareketi yapan yüzey çiftlerinin (fatura ve rulman iç bileziği alın yüzeyi) aşınmasını önler.
tipik profili Şekil 8'de gösterilmiştir. Timken mevcut yağ kanallarını değerlendirebilir ve merdanelerin aşırı hızlarda çalıştığı durumlarda bu kanalların sayılarını ve geometrilerini optimize edebilir. 4. Yeni hadde makinelerinde, yağ kanalları standart olarak rulman iç bileziklerinin ön yüzlerinde yer alır.
Timken rulmanlarındaki standart yağ kanalları, Şekil 10' da gösterildiği gibi rulman iç bileziği alın yüzeyindedir. Bileziğe karşı çalışan parçadaki aşınmayı minimuma indirmek için kanal ve yüzey arasındaki kenarlar çok iyi optimize edilmiştir. 5. Bu bölgede eş çalışan bütün elemanlar en az 50 HRC' lik sertliğe (tercihen 55-58 HRC) sahip olmalıdır. 6. Rulman iç bileziği ön yüzeyi ve merdane muylusu parçaları arasındaki temas yüzeyi mutlaka yağlanmalıdır. C. Örnek Uygulama – Mevcut Çözüm ve Problemin Tanımı Bu uygulama 4-HI hadde makinelerindeki iş merdanelerinde yapılmıştır. Hadde Makinesi Tasarım Özellikleri Hadde Makinesi türü: 4-HI hadde makinesi İş merdanesi nominal çapı: 254 mm İş merdanesi minimum çapı: 228,6 mm
2. İç bileziklerin dış çapı mümkün olabildiği kadar büyük değerde olmalıdır. Fatura veya tespit bileziğinin dış çapı, iç bileziğin çıkıntılı kısmının yuvarlatma yarı çapının teğet noktasında olmalıdır. 3. Eski hadde makinelerindeki merdane muylusu alın yüzeylerinde ve tespit bileziklerinde genellikle yüzeyde yağ kanalları mevcuttur. Bu durumlarda iki sıralı rulman iç bileziklerinde, yağ kanallarına ihtiyacı yoktur (Şekil 7). Eski hadde makinelerindeki fatura ve tespit bileziği yüzeylerinde bulunan yağ kanallarının
www.metalmakina.com
Şekil 9: Rulman iç bileziği ön yüzeyindeki yağ kanalları
Şekil 10: Rulman iç bileziği ön yüzeyinde Timken tarafından geliştirilen yağ kanalı profili Temmuz - Ağustos 2017 113
MAKALE görünüşü Şekil 12'de gösterilmiştir. Bileziğin mevcut tasarımında keskin yağ kanalı köşeleri (0,5 mm yarıçapında) mevcut. Bkz. Detay A. Timken rulmanı Şekil 13'te, uygulamada kullanılan iş merdanesi rulmanının teknik resmi yer almaktadır: 4 sıralı konik rulman TQOGW 48680DGW-902A3. Zarf:139.700x200.025x160.340 (İ.Ç. x D.Ç. x Genişlik - milimetre olarak) Timken değeri: C90(4) = 240 kN Şekil 11: İş merdanesi tasarımı - izometrik görünüş
Bilgisayar modeli Uygulamanın bilgisayar modellemesi Şekil 14'da gösterilmiştir. Bilgisayar modeli, daha önce açıklanan iş merdanesi sınır şartlarına göre oluşturulmuştur. L10 ömür hesapları, %75'lik maksimum yük ve %75'lik maksimum hız koşulları altında yapılır: Eğilme yükü: rulman başına 0,75 x 167,4 kN = 125,55 kN Eksenel yük: 0,75 x 60 kN = 45 kN İş merdanesi dönme hızı: 0,75 x 1443 rpm = 1082,3 d/dak
Bilezik malzemesi: Çelik
Şekil 15'te verilen, maksimum yüklü sıranın (Sıra 3) düzeltilmiş rulman yorulma ömrü (L10a) 8800 saattir. Bu hesaplama %75'lik maksimum yük ve hız koşullarında yapılmıştır ve her iki yöne uygulanan eksenel yük içindir. Merdane muylusunun eğilmesinden dolayı dört sıra arasındaki yük paylaşımı ve her bir sıranın rulman ömrü eşit olmayacaktır.
58–60 HRC sertlik (rulman sertliğiyle karşılaştırılabilir)
Problem tanımı - rulman iç bilezik yüzeylerinde aşırı aşınma
Yağlama
Müşterimiz, hat hızını %20 artırarak hadde makinesini daha verimli hale getirmek istemiş ve rulmanlar
Şekil 12: Merdane tespit bileziği - izometrik görünüş Merdane çalışma boyu: 1612,9 mm Merdane muylu çapı: 139,7 mm Muylu çapının merdane çapına oranı: 55% Vidalama mesafesi: 2184,4 mm
İş merdanesinin izometrik görünüşü Şekil 11'de gösterilmiştir. İş merdanesi çalışma koşulları Maksimum eğilme yükü: 167,4 kN (rulman başına) Maksimum eksenel yük: 60 kN
114 Temmuz - Ağustos 2017
Maksimum hat hızı: 1036 m/dk (=Minimum merdane çapındaki merdane hızı 1443 rpm) Merdane tespit bileziği
Hava + yağ sistemi Muylu tespit bileziğinin izometrik
www.metalmakina.com
MAKALE için ilave bir zorluk oluşturmuştur. Böyle bir hat hızında ve hadde makinesinde başka değişiklikler ve geliştirmeler yapılmaması durumunda, iç bilezik yüzeylerinde şekil 16'da da gösterildiği gibi aşınmalar meydana gelir. Müşteri, Timken mühendislik hizmetlerinin bu konuda desteğini talep etmiştir. Mevcut rulman seçimiyle ilgili bildirilen başka bir sorun mevcut değildir.
Şekil 13: Dört sıralı konik TQOGW 48680DGW-902A3 rulmanın teknik resmi
Von Mises gerilmesinin en yüksek olduğu bölgenin (Şekil 17), muylu tespit bileziğinin temas yüzeyi (değerler yerel olarak 150 MPa'nın üzerindedir) olduğu belirlenmiştir. Bu değerler maksimum çalışma koşullarında hesaplanmıştır (rulman başına maksimum 167,4 kN'lik eğilme yükü ve 60 kN'lik maksimum eksenel yük). D. Örnek Uygulama - Timken Merdane Geliştirme Çözümü Timken'in önerileri doğrultusunda yapılan teknik geliştirmeler sonunda hadde makinesinde iyileştirmeye gidilmiştir:
Şekil 14: Uygulamanın bilgisayar modeli
Şekil 15: Düzeltilmiş rulman ömrü L10a görünümü:
www.metalmakina.com
1. Rulman iç bilezik yüzeyine yeni yağ kanalları tasarlanmıştır (Şekil 18). Muylu tespit bileziğindeki aşınmayı olabildiğince azaltmak için iç bilezik yağ kanalları için Timken tasarımı olan geliştirilmiş yuvarlatma yüzeyleri kullanılmıştır. Yağ kanalı sayısı yarıya düşürülerek (16 kanallı muylu bileziğine kıyasla 8 kanallı rulman iç bileziği) temas yüzeylerindeki basıncının azaltılması amaçlanmıştır. Yağ kanalı sayısının azaltılması, Timken iç standartlarına bağlı olarak gerçekleştirilmiştir. 2. İş merdanesi muylu tespit bileziği yüzeyinden yağ kanalları çıkarılarak, arka çapın olabildiğince büyü-
Temmuz - Ağustos 2017 115
MAKALE tülmesi amaçlanmıştır. 3. Muylu bileziği sertliği 58-60 HRC'den 55–58 HRC'ye azaltılmıştır (rulman sertliğinden az olması için). 4. İç bilezik yüzeyi ve yanındaki muylu bileziği arasındaki temas noktasının yağlanması için yeni bir meme eklenmiştir (Şekil 19).
Şekil 16: Rulman iç bileziğinde şiddetli aşınma Ciddi oranda adezyon, ısıl çatlama ve pitting.
5. Yağın kinematik viskozitesi ISOVG220'den ISOVG320'ye yükseltilmiştir. Bu revizyondan sonraki maksimum von Mises gerilmesi, hem merdane muylusu tespit bileziğinde (Şekil 20) hem de rulman iç bileziğinde 60 MPa civarındadır. Bu değerler Şekil 17'deki yük koşulları altında hesaplanmıştır. Çok yüksek hızda çalışma için hadde makinesi iş merdanesinin geliştirme sonuçları:
Şekil 17: Merdane muylusu tespit bileziğindeki von Mises gerilmesi (revizyon öncesinde)
1. Rulman iç bileziği ve muylu tespit bileziğinin temas yüzeyleri arasındaki maksimum basma gerilmesi 150 MPa'dan 60 MPa'ya, %60 oranında azaltıldı. 2. Timken önerileri doğrultusunda, rulman iç bilezik yüzeyindeki aşınma önemli oranda azaltıldı. Revizyon öncesinde yılda 25 rulman değiştiren müşterimiz, revizyon sonrasındaki yıl içinde yalnızca altı rulman değiştirdi. 3. Hadde makinesi operatörü, hadde makinesinin verimliliğini, tam da planlandığı gibi %20 artırmayı başardı. E. Özet ve Sonuçlar
Şekil 18: Rulman iç bilezik yüzeylerindeki optimize edilmiş yağ kanalları
116 Temmuz - Ağustos 2017
Haddehane işletmecileri, değişken bir global pazar geçmişi karşısında rekabetçi konumunu korumalı ve hadde makinesi hızlarını artırmalıdır. Bu artırma işlemi, beraberinde www.metalmakina.com
MAKALE Advanced Concepts of Bearing Technology” 2 Association of Iron and Steel Engineers (1985), “The Making, Shaping and Treating of Steel,” 10th Edition 3 The Metals Society (1978), “Flat Rolling: A Comparison of Rolling Mill Types” 4 Zygmunt Wusatowski (1969), “Fundamentals of Rolling” 5 ISO 281 (2007), Rolling Bearings – Dynamic Load Ratings and Rating Life Şekil 19: Yeni yağlama nozülünün eklenmesi
6 Timken Engineering Manual – Metals Industry Edition ( 2013) The Timken Company / Order No. 10688 7 Timken Metals Product Catalog, (2014) - The Timken Company / Order No. 10675
Şekil 20: Merdane muylusu tespit bileziğindeki von Mises gerilmesi (revizyon sonrasında) çözülmesi gereken birtakım teknik sorunları da getirir. Hem hadde makinesi tasarım optimizasyonuna yönelik mühendislik desteği, hem de yüksek hız için gelişmiş özelliklere sahip rulmanlar sunan Timken, geniş kapsamlı bir uzmanlığa sahiptir. Önerilen bu tedbirler, oldukça zorlu çalışma koşulları altında etkili bir hadde makinesi performansı sağlar. Yorum Burada sunulan materyal rulman iç bileziği ve diğer birleşme parçaları
www.metalmakina.com
(muylu bileziği ve tespit halkaları) arasındaki aşınma yüzeyine odaklıdır. İş merdanesi rulmanlarını seçerken ve onaylarken, merdane muylusu aşınması gibi diğer faktörler de göz önüne alınmalıdır. Teşekkür Yazar, bu araştırmayı yayınlamalarına izin verdiği için Timken Company'ye teşekkür eder. Referanslar 1 Harris, T. and Kotzalas, M. (2007), “Rolling Bearing Analysis – Temmuz - Ağustos 2017 117
MAKALE
Sert Parça Tornalamada Daha Yüksek Hız ve Takım Ömrü Nasıl Elde Edilir Hazırlayan:Sandvik Coromant
Sert parça tornalamanın işleme süresini ve maliyetlerini konvansiyonel taşlama tekniklerine kıyasla %70'e kadar veya daha fazla düşürdüğü ve ayrıca gelişmiş uygulama esnekliği ve daha iyi tedarik süreleri sunduğu kanıtlanmıştır. Ancak otomotiv transmisyon parçaları üreten tezgah imalathaneleri için özellikle önemli olan bu avantajlar yalnızca optimize uç kaliteleriyle elde edilebilir. Sandvik Coromant'ın bu düşüncelerle tasarladığı ve krater aşınması ve kopmalara karşı yüksek dirençli en yeni kaliteleriyle daha yüksek hıza ve iyileştirilmiş kenar hattı tokluğuna sahip olursunuz. Günümüzde sert parça tornalama, sertleştirilmiş çelik parçaların taşlanması karşısında verimli ve uygun maliyetli bir alternatif olarak yaygın kabul görmüştür. Sert parça tornalama verimliliği belirgin biçimde yükseltirken aynı zamanda tezgah yatırım harcamalarını, güç tüketimini ve kesme sıvısı kullanımını azaltma olanağı sunar. Diğer avantajları arasında maden talaşını daha kolay toplayarak geri dönüşüme gönderme potansiyeli sayesinde ek gelir temini sayılabilir. Sert parça tornalama, genellikle yüksek ölçü hassasiyeti ve yüzey kalitesi gerekliliklerinin olduğu bir ince talaş işleme veya yarı ince talaş işleme uygulamasıdır. Çok genel bir tanımlamayla, sertleştirilmiş çelik 55 HRc ve üzeri değere sahip olan ve
118 Temmuz - Ağustos 2017
bu nedenle güçlü kesici takımlar gerektiren malzemeleri ifade eder. Dünyada bilinen en sert ikinci malzeme olan kübik bor nitrat (CBN) 1980'lerde ilk kez bir kesici takım malzemesi olarak sunulmasından itibaren pazarda yaygınlaşarak yoğun bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Bunun temel nedeni CBN uçların yüksek kesim sıcaklıklarına ve kuvvetlerine dayanabilmesi ve kesici kenarlarını koruyabilmesidir. CBN ile uzun ve tutarlı bir takım ömrü sağlanır ve mükemmel yüzey ince işlemesine sahip parçalar üretilir. Hazırlık hayati önem taşır Parçanın yumuşak (sertleştirilmemiş) durumdayken dikkatlice hazırlanması, sert parça tornalama uygulaması için son derece yararlı olur.
Sert parça tornalamada kullanılan görece küçük kesme derinlikleri nedeniyle, yumuşak işleme sırasındaki boyutsal toleransların küçük olması, tutarlı bir uygulamanın gerçekleştirilmesi ve böylece daha uzun takım ömrü ve yüksek parça kalitesi için anahtar faktördür. Parça üzerinde pahlar ve yarıçap gibi özelliklerin kullanılması, maksimum takım ömrü için giriş ve çıkış yollarını optimize edecektir. Parça bağlama konusuna da dikkat edilmelidir. Örneğin geniş bağlama çeneleri kullanmak ve parçayı mümkün olduğunca iş mili rulmanlarının yakınına konumlandırmak fayda sağlayacaktır. Yalnızca tek uçtan desteklenen iş parçaları için genel bir kural olarak 2:1 uzunluk-çap oranı tavsiye edilir; kabul edilebilir
www.metalmakina.com
MAKALE
Otomotiv transmisyon parçaları
maksimum değer 4:1'dir. Ek bir torna punta başlığının mevcut olması durumunda oran 8:1 değerine kadar çıkabilir. Uçların bağlanması konusunda CBN uçlar için CoroTurn® RC bağlama sistemi ile sunulan güvenlik ve stabilite tavsiye edilir. Kuru kesim (kesme sıvısı kullanmadan) sert parça tornalamanın en önemli avantajlarından biridir. CBN kesici uçlar 1000°C (1800°F) üzerindeki kesme sıcaklıklarına dayanıklıdır. Genel olarak CBN'nin kuru koşullarda kullanılması, özellikle de darbeli kesimde takım ömrüne olumlu etki eder. Aşınma mekanizmalarını anlama Doğru uç seçimi için öncelikle CBN takımlarda en sık görülen aşınma tipleri olan krater aşınmasını ve yanak aşınmasını anlamak yarar sağlayacaktır. Krater aşınması, kabuk sertleştirilmiş çeliklerin işlenmesi sırasında yaygın görülür ve temel ne-
www.metalmakina.com
deni, aşırı yüksek sıcaklık ve iş parçası ile kesici uç arasındaki temas noktasında oluşan kuvvetlerdir. Bu tür bir aşınma kesici kenarı zayıflatarak takım ömründe tutarsızlığa neden olabilir. Yanak aşınması, daha düşük kesme hızlarında ve rulman çelikleri veya takım çelikleri gibi daha aşındırıcı malzemelerin işlenmesi sırasında yaygın olarak görülür. Burada, birincil aşınma mekanizması abrazyondur. Geniş serbest yanak aşınması, yüzey bütünlüğüne ve boyutsal kesinliğe olumsuz etki eder. Aşınma konusu karmaşık görünse de, bunu kontrol altına almanın ve tutarlı ve güvenilir bir tezgah işletimi sağlamanın çeşitli yolları mevcuttur. Örneğin yanak aşınmasının etkilerini dengelemek için kesme hızları ve ilerlemeler artırılmalı, krater aşınmasını azaltmak için ise kesme hızı düşürülerek ilerleme artırılmalıdır.
Geometri hususları Açıkça görüleceği üzere takım ömrünü ve verimliliği büyük oranda etkilemesi nedeniyle kesici uç geometrisi ve kenar hazırlama, sert parça tornalamada son derece önemlidir. Örneğin standart köşe radyüsü en düşük kesme kuvvetini üretir ve en düşük stabilite gerekliliklerine sahiptir; öte yandan Sandvik Coromant silici ve Xcel geometrileri yüksek verim ve mükemmel yüzey ince işlemesi sunmak üzere tasarlanmıştır. Kesici uç köşe radyüsü önemli bir performans parametresidir. 0,2-0,4 mm (0,008-0,016 inç) arası boyuta sahip küçük bir köşe radyüsü iyi talaş kırma sağlarken 0,8-1,2 mm (0,03-0,05 inç) arası boyuta sahip büyük bir köşe radyüsü daha iyi yüzey ince işleme sağlar ve daha ince talaş üretir; böylece krater aşınmasının derecesi azalır.
Temmuz - Ağustos 2017 119
MAKALE cellendi. Son kullanıcıya sağlanan avantajlar Sonuç olarak, CB7105 yüksek hızlı işleme stratejisi dahilinde kullanıldığında tezgah imalathanelerine daha düşük parça başı maliyet olanağı sağlar. Bu ürün sürekli kesim, küçük kesme derinliği ve yüksek hızda daha az talaş yükü için uygundur. Alternatif olarak, CB7105 kullanıcıları daha düşük hızlarda daha uzun takım ömründen yararlanabilir. Negatif CB7105 ve CB7115 kesici uçlar Dikkate alınacak diğer bir konu da uygulamaya en uygun pah boyutunun ve kenar koşulunun seçilmesidir. Burada, S-düzlük kenar hazırlama sert parça tornalama için ilk tercihtir. T-düzlüğe göre daha güçlü bir kenara sahiptir, çentiklenmeye ve kopmaya karşı daha dirençlidir ve daha öngörülebilir takım ömrü sunar. Çığır açan gelişme Sandvik Coromant tüm bu faktörleri iki yeni kalitede toplayarak ISO H05 ile H15 arası uygulama alanlarındaki tekliflerini güçlendirmek üzere CB7105 ve CB7115 kalitelerini pazara sundu. İlk kalite mevcut çö-
zümlere kıyasla daha gelişmiş krater aşınması direnci sunarken diğeri kullanıcıya bugün sunulan kalitelere göre daha iyi kopma direnci sağlamak üzere tasarlanmıştır. Bu avantajlar sırasıyla daha yüksek hız ve geliştirilmiş kenar çizgisi tokluğu anlamına gelir. CB7105 ve CB7115, yüksek performanslı PCBN kalite malzeme ve TiNPVD kaplama uygulamasıyla sert parça tornalamanın zorluklarını aşmak üzere geliştirildi. Dahası kenar hazırlama, takım ömrü ve kenar hattı güvenliği arasında daha iyi bir denge sağlamak üzere negatif şekilli uçlar ve tüm silici uçlar için gün-
CB7115 genellikle daha yüksek hızlarda tek kesim stratejilerinin benimsenmesi nedeniyle parça başına daha düşük maliyet sağlamak üzere tasarlanmıştır. Bu kalite sürekli - hafif arası darbeli kesim veya orta ile yüksek hızlardaki yüksek talaş yükleri için daha uygundur. Ürünün potansiyel avantajlarına örnek olarak bir deneme alanında kabuk sertleştirilmiş 16MnCrS5 (HRc 57-62) otomotiv parçalarında CB7105 ve CB7115'e geçtikten sonra en az %15 üretim artışı yaşandı. CB7115 600 parça (0,15 dakika kesim süresinde) öngörülebilir yüzey işleme ve daha düşük Rz değeriyle üstün geldi. Kesme hızı 170 m/dak (557 ft/dak), ilerleme hızı 0,22 mm/dev (0,087 inç/dev) ve kesme derinliği ise 0,15 mm (0,059 inç) idi. Sonuç olarak transmisyon şaftları ve dişlileri gibi kabuk sertleştirilmiş veya indüksiyon ile sertleştirilmiş çelik parçaları işlemek söz konusu olduğunda her zaman hedeflenen şey güvenilir ve öngörülebilir işlemedir. CB7105 ve CB7115 kalite uçlar daha iyi ve daha öngörülebilir takım ömrü ve uygulama güvenliği sağlamak üzere gelişmiş PCBN alt tabakalar ve optimize edilmiş kenar hazırlama ile kenar çizgisi kalitesi sunar.
Pozitif CB7105 ve CB7115 kesici uçlar
120 Temmuz - Ağustos 2017
www.sandvik.coromant.com
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017 121
MAKALE
Veriler, Dördüncü Endüstriyel Devrimi Harekete Geçiriyor Hazırlayan: Patrick de Vos, Kurumsal Teknik Eğitim Müdürü, Seco Tools Yalın işleme süreçleri göz önünde bulundurulduğunda, üretim endüstrisinin belirli bir sürede belirli bir maliyette doğru bir şekilde bitmiş iş parçaları üretmek için süregelen arayışı yolun sonuna gelmiştir. Çığır açan bir işleme çözümü ortaya çıkmadıkça, yalnızca talaş kaldırma oranlarını artırmaya odaklanmış geleneksel yaklaşımlar, en iyi ihtimalle artırılmış çıktının birkaç puan yüzdesine ulaşacaklardır. Gelecekte yapılacak metal işleme üretkenliği, kalitesi ve güvenilirliğindeki önemli iyileştirmeler, gücünü veri kullanımından alan dördüncü üretim teknolojisi devriminden gelecektir. Yeni geliştirmeler, uzun bir evrimin en son aşamasını temsil etmektedir. İlk üretim devrimi; ev tabanlı el ile işleme etkinliklerinden üretim makinelerine güç sağlayan merkezi enerji kaynaklarına sahip fabrikalardaki üretime olan hareketi kapsar. Mekanik miller ve kayışlar, su çarklarından ya da buhardan gelen gücü bir fabrikanın makinelerine dağıtmışlardır. Bunu, daha uygun ve verimli elektrik enerjisinin kullanımı izlemiştir. İlk fabrikalar, ürünleri tek tek imal ettiler. İkinci devrimde çıktı, tek iş parçasından seri üretime dönüştü. Montaj ve aktarma hatları ve otomasyon gibi entegre sistemlerin gelişimi, birbiriyle aynı parçaların yüksek hacimlerde üretimini kolaylaştırdı. Artırılmış hassasiyet ve esneklik sağlayarak ve daha düşük hacimli, daha yüksek parça çeşitliliğine sahip üretim senaryolarını kolaylaştırarak, sayısal makine kontrolü ve sonraki bilgisayar tabanlı kontrol ve otomasyonun uygulanması
122 Temmuz - Ağustos 2017
ile üretim teknolojisindeki üçüncü devrim ortaya çıktı. Artık üretim; günümüz veri toplama, depolama ve paylaşma teknolojilerini üretim sürecine entegre eden, Avrupa'da Endüstri 4.0 olarak bahsedilen, dördüncü devrimin ortasındadır. Ağa bağlı siber fiziksel sistemler, devam eden çalışmaları analiz eder, verileri toplayıp karşılaştırır ve kurulu işleme modelleri ile karşılaştırmak için verileri, merkezi bir sunucu ya da buluta yönlendirir. Sistemler, işleme süreçlerini en iyi duruma getiren parametre ayarlamalarını yönlendirmek için sonuçları kullanır. Erken izleme ve kontrol sistemleri Uzun bir süredir veri yönlendirmeli üretim kavramından bahsedilmektedir. 1980'lerde, metal işleme konusunda araştırma yapanlar, kesme koşullarını ölçmesi, süreç standartlarını ayarlamak için verileri karşılaştırması, sonra da çalışmaları kararlı hale getirmesi ve öngörülmeyen işleme olaylarının ortaya çıkmasını en aza indirmesi amaçlanan adaptif takım izleme ve kontrol sistemleri oluşturmaya çalıştılar. Sistemlerde; kesme kuvvetleri, güç, tork, sıcaklıklar, yüzey pürüzlülüğü ve akustik emisyonlar gibi süreç etkenlerini ölçmek için sensörler ve problar kullanıldı. Ne yazık ki o zamanlardaki sensör teknolojisi, konu gerekli hız ve hassasiyetin tam etkili olması ile ilgili olduğunda yetersizdi ve bilgisayarlar, büyük miktarda veriyi gerçek zamanlı bir şekilde işlemek için gereken işleme hızına ve belleğe sahip değildi. Ek olarak, gelişmiş veri toplama ve yönetim teknolojisi oldukça pahalıydı.
Bu eksiklikler, süreç içinde parametre ayarlamasını neredeyse imkansızlaştırdı. Sonuç, ikili ya da siyah-beyaz türünde bir durumdu. Toplanan veri ayarlanmış maksimum değerleri aşmışsa işleme süreci sadece durdurulur. Maksimum değerler, kesme süreçlerine ilişkin yeterli bilgi ve sezgiye sahip olunmadan ayarlanmıştı. Yeteri kadar gelişmiş veri işleme teknolojisinin eksik olmasının yanında gözden kaçan şey, işleme sürecindeki sıcaklık, kuvvetler, yükler gibi çeşitli fiziksel olayların statik koşullar değil de sürekli değişen dinamik koşullar olduğuna ilişkin ana kavramdı. Bu durumu resimle ifade etmek gerekirse (Şekil 1.1/1.2), belirli bir çalışma sırasındaki kesme kuvvetleri ortalama olarak 1000 Nm'dir. Ancak sürenin yaklaşık %50'sinde bu kuvvetler, 1000 Nm üzerindedir ve kalan sürede de bu seviyenin altındadır. Sistemin durma seviyesi 1000 Nm olarak ayarlanırsa süreç, kuvvetlerin çok yüksek görünmesi nedeniyle durur. (Grafiklerin ölçümleri; kuvvetlerin nasıl hızlı bir şekilde değiştiğini gösterecek şekilde sekiz milisaniyelik bir süre boyunca yapılmış olarak gösterdiğine dikkat edin. 1980'lerde bu hızda bir veri işleme yoktu.) Artık neredeyse 40 yıl sonra sensör ve bilgisayar teknolojisi; çok daha hassas, hızlı ve ucuzdur. Üretim süreci araştırması, kırk yıl daha deneyimli bir durumdadır ve sürecin önemli etkenlerine dair daha fazla fikir sağlar. Etkenleri toplama ve bağlama Farklı süreç etkenlerinin rolünü anlamak önemlidir. Aslında işleme operas-
www.metalmakina.com
MAKALE olarak da kesici takımı seçerler. Bu da kesici takımın, diğer süreç etkenlerinin daha az optimum olan seçeneklerini telafi etmek zorunda kaldığı bir duruma yol açar. Örneğin seçilen tezgah biraz zayıf ise daha düşük kesme kuvvetleri oluşturan bir kesici takımın, bu zayıflığı dengelemesi gerekebilir. Ancak bu takım, konu işlenen belirli iş parçası malzemesindeki üretkenliği en üst düzeye çıkarmaya geldiğinde yetersiz kalabilir. Bu durumda kesici takımı en son seçmenin nihai etkisi, tam potansiyelinin bir hayli altında çalışan, vasat bir üretim sistemidir.
Şekil 1.1
Şekil 1.2 yonlarını etkileyen 80'den fazla ölçülebilir etken vardır. Tüm bu etkenlerin toplanması, bağlanması ve etkileşimli olması kritik önem taşır. Bir etkenin ne olduğu bilinmiyorsa beklenmedik ve kontrol edilemeyen etkiler ortaya çıkabilir.
yatar. Ancak geleneksel yaklaşımda çoğunlukla en son dikkate alınan kesici takımlardır. Bir iş parçasının üretimi planlanırken kullanıcılar genellikle önce tezgah, sonra sabitlemeyi, soğutma sistemini ve diğer ekipmanı ve son
Neyse ki üretim sektöründeki birçok kişi, artık tersine çalışmanın daha uygun olduğunun farkına varmıştır. Atölyelerin, nihai ürünün şeklini ve özelliklerini, iş parçası malzemesini ve gereken kalite seviyesini dikkate alarak, önce kesici takımı seçmesi gerekir. Belirli malzemelerden üretilmiş ve belirli geometriye sahip kesici takımın en fazla üretkenliği sağlaması ve sürecin belirli gereksinimlerini karşılaması gerekir. Sonra da diğer süreç etkenlerinin seçimi, kesici takımın tam kapasitesinde çalışacağı bir ortam oluşturmaya yönelik yapılabilir. Dengeli operasyonlar Bir atölye, işleme sürecinin etkenlerini seçtikten sonra etkenlerin etkileşiminin, hem maksimum üretkenlik hem de minimum maliyeti sağlayacak
Toplama ve analiz işleminden sonra verilere, her etkenin süreç üzerindeki etkisine ilişkin olarak öncelik verilmek zorundadır. İşlemenin çok belirgin etkileri olduğu açıktır. Metal kesme işleminde çok sayıda üretim gereci birlikte çalışır: Tezgah, CAM sistemi, kesme takımları, sabitleme ve bağlama fikstürleri ve soğutma sıvısı ve Endüstri 4.0'da; sensörler ve veri alma ve aktarma sistemleri (şekil 2). Metal kesme işleminin kalbinde, kesici takımların iş parçası ile etkileşimi
www.metalmakina.com
Şekil 2 Temmuz - Ağustos 2017 123
MAKALE şekilde dengelenmesi gerekir. Ayrıca imalat çıktısı ve masrafına dahil olan sürekli üretim sorunları da olacaktır (Şekil 3). Belirgin süreç etkenleri, takım ve işleme maliyetleri ile birlikte takım performansını da içerir. O kadar belirgin olmayan maliyetler, düşük kaliteli ya da reddedilmiş parçalar üreten güvenilmez işleme süreçlerinin neden olduğu maliyetleri içerir, kalanlar da öngörülmeyen boşa zaman süresinin artışına katkıda bulunurlar. Programlama ve bakım gibi planlanmış etkinlikler işleme dışındaki sürenin bir parçası olmasına rağmen, operatör hataları, takım kırılmaları, hasar görmüş iş parçaları ve sistem sorunları gibi diğer etkenler, gereksiz yere süreç süresini ve masrafı artırır. Kesici takımlar, iş parçası malzemesi ve süreç anormalliklerinin neden olduğu gibi, kayıp sürenin küçük bir yüzdesini temsil eder. Personel ve sistemler tarafından neden olunan süre kaybının etkileri daha büyüktür. Endüstri 4.0; dijital veri yakalamayı, İnternet ve bulut tabanlı depolamayı öne çıkartır ama bu bileşenler, yalnızca çözümün parçasıdır. Sonuçta, toplanan verilerin analiz edilmesi ve söz konusu süreci tanımlayan fiziksel bir model ya da haritanın oluşturulması gerekir. Siber fiziksel sistemlerde toplanan veriler harita ile karşılaştırılır ve sistem, istenen sonuçları üretecek süreç değişikliklerini yürütmek üzere geri bildirim oluşturur. Süreç kontrolü yalnızca bir insan tarafından gerçekleştirilmez, aynı zamanda anlık olarak, gerçek zamanda modele karşı verileri analiz eden ve karşılaştıran bilgisayar tarafından gerçekleştirilir. Buna göre bulutta depolanan modelin, sürecin elementlerini hassas bir şekilde tarif etmesi gerekir. Bu tür bir model oluşturmak, işlemlerin tam olarak anlaşılmasını gerektirir. Ne yazık ki işleme süreci, tam olarak açık-
124 Temmuz - Ağustos 2017
Şekil 3 lanması zor bir gerçekliği temsil eder. Örneğin bir modelin, iş parçası sertliğindeki değişikliklerin değişen kesme kuvvetlerine yol açmasından dolayı, iş parçasının dinamik özelliklerini tanıması gerekir. Ve bazı durumlarda bir iş parçasının sertliği, malzemenin nominal sertliğinden yüzde on daha yüksek olabilir, bu da kesme kuvvetlerinin yüzde on daha yüksek olmasına yol açar. İnsan kontrolünü koruma Çalışma süreci sırasında öğrenen ve kendini, artan bir şekilde sürecin daha hassas bir açıklamasını sağlayacak şekilde değiştiren bir model, bu süreç kontrolü ikilemine kısmi bir çözüm olurdu. Ancak teknoloji henüz bu noktaya gelmemiştir. Sonuç olarak üretim mühendislerinin, kesme işleminin yönetimi için dayanaklarını belirlemek üzere bir modelin nasıl tasarlandığını ve inşa edildiğini bilmesi gerekir. Sonra da modelin kesme verileri ile etkileşimi aracılığıyla seçilen parametreler sorgulanabiliyorsa mühendis, seçimlerin yapıldığı dayanakları öğrenecek ve geçersiz sayılıp sayılmamaları gerektiğine karar verebilecektir. Siber fiziksel sistem, metal kesme sürecini kontrol edebilir ama o sistem üzerinde kontrolü sağlayan üretim mühendisidir.
Onlarca yıllık saha ve araştırma deneyimine dayanarak Seco, oldukça hassas süreç modelleri geliştirmekte ve sağlamaktadır. Bu modeller, kapalı kutu formunda değildir ama insan düşüncesi, deneyimi ve bakış açısı yeni Endüstri 4.0 üretim devriminin nihai başarısı için gerekli olduğundan, hem içeri hem de dışarı süreç yönlendirme kabiliyeti sağlarlar. (ek bilgi) İmalat üretimi eski durumuna dönüyor Geçtiğimiz üç yüzyılda imalat teknolojisinin ilerlemesi, çok gelişmiş üretkenlik elde edilmesini ve geçtiğimiz yıllarda da bireysel müşteri taleplerini karşılama becerilerinin büyük ölçüde artırılmasını sağladı. İlk üreticiler; giysi, cam eşya, tabak çanak ve mobilya gibi temel eşyalar üreterek kendi kullanımları için evlerinde çalışan sanatkarlardı. Her ürün sipariş üzerine yapılırdı ve türünün tek örneğiydi. Temel olarak yaşamını sürdürmenin ötesine geçerek girişimci sanatkarlar, başkaları için ev yapımı ürünlerinin çok sayıda kopyasını üretti. Ardından sanatkarlar; teknik paylaşımı gibi diğer yararlar sağlamanın yanı sıra üretim verimliliğini onlarca katına artırarak, bir demirci ocağı ya da cam fırını gibi ortak bir kaynağın hizmet et-
www.metalmakina.com
MAKALE tiği tesislerde gruplar halinde çalışmaya başladılar. Fabrika içinde su çarkı gücü, buhar ya da elektrik gibi merkezi bir enerji kaynağı dağıtıldığında üretim de arttı. İlk fabrikalar, parçaları teker teker üretti. Birçok tek tip ürünün üretimi; tamamlanıncaya kadar ürün bir iş istasyonundan diğerine geçirilirken her işçinin durmadan ayrı bir iş yaptığı montaj hatlarının geliştirilmesi ile başladı. Bu, seri üretimin başlangıcıydı: çok sayıda aynı (en azından zamanının üretim toleranslarına göre) ürünün güvenilir üretimi. Belki de montaj hattı kavramının en iyi ifadesi, gece gündüz ve üst üste yıllar boyunca binlerce aynı parçayı imal eden otomotiv transfer hattıdır.
Şekil 4
Ürün pazarının yükselişi, seri üretim senaryosunu bozdu. Kapitalist rekabet kızıştığında pazarlamacılar, daha küçük pazar segmentinin taleplerini karşılamak üzere değiştirilmiş ürünler sunarak müşteri sayısını artırmayı düşündüler. Bu duruma mükemmel bir örnek; ilk otomobil üreticilerinin Ford Model T otomobilinin "siyah olduğu müddetçe istediğiniz her renk" felsefesinden, müşterilerine, durmadan genişleyen renk ve seçenek yelpazesi sunmaya geçmesidir. Bu tür kişisel tüketici taleplerini yerine getirmek için üreticiler, esnek olmak ve farklı üretim süreçleri arasında etkin bir şekilde geçişe ilişkin yöntemler bulmak zorundaydı. Delikli kağıt şeritlere sahip sayısal makine kontrolü, süreçleri ve araçları hızlı ve güvenli bir şekilde değiştirme olanağı sağladı. Aynı zamanda otomasyon sistemlerinin artırılmış kapasiteleri, parça işleme süresini ve işçilik maliyetini düşürdü. Son yıllarda, sahip oldukları birkaç düğmeye dokunarak farklı parçalar ya da parça unsurları üretimi arasında geçiş yapan CNC üretim odaları, çoğu parça için güvenilir ama değiştirilmesi zor olan transfer hattı kavramının yerini aldı. Tüketici ürün pazarındaki eğilimler, www.metalmakina.com
Şekil 5 bilgisayar destekli üretim esnekliğinin üstünlüklerini açıkça göstermektedir. Bir üretim hattındaki etkenleri basitçe yeniden programlayarak pazarlamacılar, birçok marka genişletmesi oluşturabilmektedir. Ve bireyselleşmeye olan eğilim, üretim ile sınırlı değildir. Örneğin büyük perakendeciler, her bir müşteriye uygun olmaya ve ürün tercihlerine hedeflenmiş daha küçük yapıda ve özelleştirilmiş mağazalar açmaktadır. Üretim çıktısının bireyselleşmesi, daha da yaygın olacak şekilde büyüyecektir. Endüstri 4.0 uygulamasına benzer olarak buluttaki modeller; ürün değişiklikleri, otomasyon ve envanter düzeylerini yönetmek için pazarlama bilgilerini kullanabilirler. Bulut tabanlı kesme işlemi sistemlerinin çalışmasına benzer olarak da pazarla-
macılar, piyasanın yönlendirdiği üretim sistemlerini izlemek ve sistemlerin kararlarının akla uygun olmasını sağlamak zorundadırlar. Günümüzde eklemeli üretim teknolojisi, kişilerin, eve kurulan bir düzenekle özel tasarımlı parçalar üretmesini kolaylaştırmaktadır. Böylece evrimin başına dönmüş gibi, dijital bilgilerle yönlendirilen üretim artık sanatkarlar tarafından yüzyıllar önce yapılanlar gibi ama görülmemiş hassaslık, kalite ve hız seviyelerinde, bir fabrika olmadan türünün tek örneği olan parçaların üretilmesine olanak sağlamaktadır.
Temmuz - Ağustos 2017 125
ALFABETİK REKLAM İNDEKSİ PİKSAN RTECH
71
GÜVENAL TEK. HIR. 24-25-51-59-65-83
PLASTAVRASYA
64
121
HEMAŞ
75
ROLLOMATIC
31
ALUEXPO
93
HİDROMODE
55
RUKOSEN
28
ANCA CNC
33
İCOTEK
37
RUKOSEN
43
ARÇELİK
5
JUNKER
19
SCHMERSAL
2
ASC ENDÜSTRİ
35
KALİTE FUARI
92
SCHNEERBERGER
11
BÖHLER
13
Li Xiang Mach
47
SCHUNK
Arka Kapak İçi
BURSA METAL İŞLEME
14
MAKTEK İZMİR
12
SİNTEK MÜHENDİSLİK
69
ÇAM CNC
77
MESSE ESSEN
41
STUDER
15
DİRİNLER
9
MITSUBISHI
21
SULTAN HIRDAVAT
27
DURMAZLAR
Ön Kapak
MİKDİSPLAY
109
TANDEM TAKIM TEZGAHLARI
7
EMO
53
MİLTAŞ
29
TEKNO 2000
3
ENTAŞ METAL
Arka Kapak
MMC HARTMETALL
23
TOKSAN KESİCİ
1
ERBAŞ MAKİNA
84-85
NACHİ
TUGAYHAN
4
ERBE MÜHENDİSLİK
63
NURSAN
79
UZ-TEK
39
GAZİTEK
88
ONUR TEKNİK HIRDAVAT
128
WALTER KESİCİ TAKIM
Ön Kapak İçi
GEM-FA
61-89
OTR MAKİNA
10
WİN FUARI
103
GRUP RULMAN
57
ÖZKOÇ
45
YÖNELİŞ BİLGİSAYAR
97
AEMOT/ALTUNTAŞ GROUP
17
GÜVENAL MAKİNA
AJANSMİK
127
AKUT
81
49 - KULAKÇIK
SEKTÖREL REKLAM İNDEKSİ ELEKTRİK ELEKTRONİK VE
PLASTAVRASYA
64
WALTER
OTOMASYON
WİN FUARI
103
AEMOT/ALTUNTAŞ 17
YÖNELİŞ BİLG.
97
RUKOSEN
28
MAKİNA AKSAMLARI VE
RUKOSEN
43
YEDEK PARÇA
TEKNO 2000
3
TUGAYHAN
4
Ö. K.İçi
ARÇELİK
5
KALIP SANAYİ
ASC ENDÜSTRİ
35
MITSUBISHI
21
ERBE MÜHENDİSLİK 63
GEM-FA
61-89
ENDÜSTRİYEL ROBOTLAR
GÜVENAL TEK.HIR.T 24-25-51-59
HEMAŞ
75
NACHİ
KAYNAK TEKNOLİJİLERİ
İCOTEK
37
FUAR-HİZMET-DERNEK
SULTAN HIRDAVAT
Li Xiang Mach
47
AJANSMİK
127
KESİCİ TAKIM VE TUTUCULAR
SCHMERSAL
2
AKUT
121
BÖHLER
RULMAN SANAYİ
ALUEXPO
93
GÜVENAL TEK. HIR.T 65
GRUP RULMAN
57
BURSA METAL İŞLEME14
MİLTAŞ
SCHNEERBERGER
11
EMO
53
MMC HARTMETALL 23
SAC İŞLEME SANAYİ
GAZİTEK
88
ONUR TEK. HIRT.
128
DİRİNLER
9
KALİTE FUARI
92
PİKSAN RTECH
71
DURMAZLAR
MAKTEK İZMİR
12
SCHUNK
A.Kapak İçi
MESSE ESSEN
41
SİNTEK MÜH.
MİKDİSPLAY
109
TOKSAN KESİCİ
49
126 Temmuz - Ağustos 2017
27
13
TALAŞLI İMALAT ANCA CNC
33
ÇAM CNC
77
ERBAŞ MAKİNA
84-85
GÜVENAL MAKİNA 81 GÜVENAL TEK.HIR.
83
JUNKER
19
NURSAN
79
OTR MAKİNA
10
Kapak
ROLLOMATIC
31
ENTAŞ METAL
A. Kapak
STUDER
15
69
HİDROMODE
55
TANDEM
7
1
ÖZKOÇ
45
UZ-TEK
39
29
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017 127
128 Temmuz - AÄ&#x;ustos 2017
www.metalmakina.com