Foto raf: Messe DĂźsseldorf / ctillmann
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
1
Türkiye Yapay Zeka nsiyatifi B GG Cube Incubation ile Giri imcilere Tam Destek! Eko Sistem Haritas Yaynland 6
Dijital Fabrikalar Webinarlar Mühendis ve Ö rencilerden Yo un lgi Gördü 38
O B in düzenledi i Almanya Dijital Sektörel Ticaret Heyeti programnda konu an Pekcan: Otomotiv ihracatndaki toparlanma pozitif sinyaller veriyor 8
Mitsubishi Electric, Evden Uzaya Kadar Çok Sayda Sektörde leri Teknoloji Çözümleri ile Öne Çkyor 42
B GG Cube Incubation ile Giri imcilere Tam Destek! 10 2021 yl a aç i leme makinesi sektörü durum de erlendirmesi: 2021 de üretim ve ihracat da art bekliyoruz 14 Tarm Makineleri Ekonomik Büyümenin Ba Destekleyicileridir 16 Boehlerit Türkiye ye Çevre Ödülü 20 SO Türkiye malat PMI Ekimde 53,9 a yükseldi 22 Sandvik Coromant'n Yeni Ba kan Açkland 26 Plastik Sanayindeki Pandeminin lac hracat Oldu 27 Schneider Electric, Yeni Normal in n asnda Kadnn Stratejik Rolünü Vurguluyor 30 Sanayi Robot stedi Tezmaksan irket Kurdu 32 Wilo COVID-19 Güvenli Üretim Belgesi Ald 34 Gençler Bu Makine E itimini Sevdi 36
2
Kasm - Aralk 2020
Seco Tools'un Yeni Seco Assistant Uygulamas ile Zamandan Tasarruf Edin ve Üretkenli i Artrn 50 Kennametal, HARVI I TE Küresel Alnl Parmak Frezeyi Tantt 54 Takm Üretim Kapasitesi ki katna Çkarld 58 Baykon BX23 Ex2/22 Exproof Tartm Terminali 60 Hypertherm in Robotmaster Robot Yazlmnda Önemli Sürüm Güncellemesi Yapld 64 Fronius, Selectiva 4.0 ile Yeni Nesil Akü arj Sistemini Piyasaya Sürüyor 66 Weidmüller den HDC Endüstriyel Fi ve Prizler ile Güvenilir Aktarm mkan 70 Ultra Hzl Kesim 72 TOTAL Madeni Ya lar, CERAN Gres ile Makinelerin Ömrünü Uzatyor 73 Bir Sonraki Siyah Ku u Olayna Hazrlanma 74
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
3
KÜNYE
Metal leme ve Makina Sektörünün leti im Merkezi, MetalMakina Dergisinin yln son says ile yine beraberiz. Dünyada ve ülkemizde ya anan pandemi nedeniyle Dünya ekonomisinde ya anan daralma 2020 ylnn birçok acdan skntl geçmesine neden oldu. Pandeminin olu turdu u bu süreçte hepimiz birçok yeni deneyim ve tecrübeler ya adk. Özellikle dijitalejmenin hayatmzda ne kadar çok yer etti ine bir kez daha ahit olduk. Bu süreçte evlerimize kapanarak, uzaktan çal ma deneyimine, personelimizi, i lerimizi ve mü terilerimize dijital platformlardan nasl ula abileceimizi ve nasl i lerimizi yönetece imizi ya ayarak ö rendik. MetalMakina Dergisi olarak bizler bu süreçte dijital medyada okurlarmzla bulu urken, Dergimizde yer alan firmalarn bu platformlarda hedef kitlelerine ula abilmeleri için dijital marketing çal malarmzla pazarlama faaliyetlerine katk sunduk. MetalMakina e-dergisini, Metal leme ve Makine malat Sektörü ilgi alan olan sosyal medya takipçilerine ula trmann yan sra, göndermi oldu umuz e-dergi toplu maili takipçilerimize ula trdk. Ayrca www.metalmakina.com web sitemizde sektördeki geli meleri sca sca na ziyarteçierimizle payla tk. 1989 ylnda yayna hayatna ba layan, Metal leme ve Makine malat Sektörünün lk Dergisi olan MetalMakina, diitalejme süreçinde yapt yenilikler ile takipçi saysn artrmaya devam ederken, Sektördeki üretici ve tedarikçi firmalar hedef kitlelerine eri tirerek, sektörün ileti im merkezi olmaya devam ediyor. 2021 Ylnn tüm insanlara, sa lk, huzur ve ba ar getirmesini dileriz. Gelecek sayda bulu ana kadar sa lk, huzur ve sevinçle kaln. Ahmet Pelit ahmet@ajansmik.com
Kasm - Aralk 2020
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
5
Yapay zeka ekosisteminin tüm payda larnn bütüncül olarak geli mesini ve sürdürülebilirli ini desteklemek; ki i ve kurumlar arasnda i birliklerini, kapasite ve ticarile me orannn artmasn sa lamak amacyla çal an Türkiye Yapay Zeka nisiyatifi (TRAI), Kasm 2020 Yapay Zeka Ekosistem Haritasn yaymlad. Türkiye Yapay Zeka nisiyatifi nin (https://turkiye.ai/) Yapay Zeka Ekosistem Haritas nda görüntü i leme, öngörü ve veri analiti i, arama asistan ve arama motoru, do al dil i leme, chatbot, makine ö renmesi, optimizasyon, otonom araçlar, robotik süreç otomasyonu ve akll platformlar gibi alanlarda çal malar yapan 145 giri im yer alyor. Yapay Zeka Ekosistem Haritas nda yer alan i dünyasna ve günlük hayata de er katan giri imler arasnda teknoloji ihracat yapabilecek ölçekte çal malar olan irketler de bulunuyor. Görüntü i leme, öngörü ve veri analiti i, arama asistan ve arama motoru, do al dil i leme, chatbot, makine ö renmesi, optimizasyon, otonom araçlar, robotik süreç otomasyonu ve akll platformlar gibi 6
Kasm - Aralk 2020
12 farkl kategoride çal malar yapan giri im ve yapay zeka irketleriyle ilgili daha ayrntl bilgiye https://turkiye.ai/girisimler/ adresinden ula abilirsiniz. Gerçekle tirdi i çal malarla giriimlerin özel sektörle bir araya getirilmesini, giri imlerin ba arlarn duyurmay, kapasitelerini artrmay ve saylarnn art na katkda bulunmay hedefleyen TRAI nin Kasm 2020 Ekosistem Haritas nda yer alan giri im ve yapay zeka irketlerinin kategorilere göre da lm öyle: Görüntü leme: 39 Makine Ö renmesi: 28 Do al Dil leme: 15 Chatbot ve Diyalogsal Yapay Zeka: 18 Öngörü ve Veri Analiti i: 18 Optimizasyon: 5 Otonom Araçlar: 6 RPA: 7 Akll Platformlar: 3 Arama Motoru ve Arama Asistan: 6
den bizimle ileti ime geçebilirsiniz. Yllara Göre TRAI Yapay Zeka Ekosistemi Giri imcilik ekosisteminin geli ti i, yapay zeka çal malarnn hz kazand son yllarda Türkiye Yapay Zeka nisiyatifi ekosistemi de önemli ölçüde büyüdü. Kuruldu u 2017 yln 24 giri imle tamamlayan Türkiye Yapay Zeka nisiyatifi nin, 2018 ylnda 28 irket deste i, 9 teknoloji i orta ve ekosistem haritasnda 64 giri imi bulunuyordu. Görüntü i leme, do al dil i leme, otonom araç, chatbot, ses tanma, öngörü ve analitik gibi konularda çal malar yapan giri imlerin says 2019 ylnda 75 e çkt. 2020 ylnn mart ayna gelindi inde ise özel sektörün yapay zekaya olan ilgisi, artan yatrm ve destek imkanlaryla birlikte yapay zeka giriimleri de er yaratmaya, etki alann geli tirmeye devam etti ve 112 e rakamna ula t. 2020 nin Temmuz ayndaysa giri im haritasndaki rakam 134 tü.
TRAI yapay zeka ekosisteminin bir parças olmak için info@turkiye.ai www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
7
Gülle: Otomotivde salgn öncesi ihracat rakamlarna ula ld
Uluda Otomotiv Endüstrisi hracatçlar Birli i (O B), Meksika ve ngiltere nin ardndan en büyük ihracat pazar olan Almanya ya Dijital Sektörel Ticaret Heyeti program düzenledi. Ticaret Bakanl ve Türkiye hracatçlar Meclisi (T M) deste i ile 19-23 Ekim tarihleri arasnda düzenlenen programa, 25 i Türk, 50 si Alman olmak üzere toplam 75 firma katlyor.
40 otomotiv sektöründe faaliyet gösteriyor. Pandemi sürecini en az hasarla atlatmak için yo un çaba içindeyiz. D ticaretimizde güçlü toparlanmalar görüyoruz. Türkiye her eye ra men belli bir direnç ve hedefleri do rultusunda yoluna devam etmektedir ve bu yolda ihracatçlara önemli sorumluluklar dü mektedir. hracatçlarmzn gayretleri son derece önemlidir dedi.
Önceki gün gerçekle en programn açl na, Ticaret Bakan Ruhsar Pekcan, Türkiye nin Berlin Büyükelçisi Ali Kemal Aydn, T M Ba kan smail Gülle ve O B Yönetim Kurulu Ba kan Baran Çelik in katld programda Almanya otomotiv pazarna ili kin de erlendirmelerde bulunuldu.
Çelik: Her 100 dolarlk ihracatn 15 dolar Almanya ya
Dünya Gazetesi Genel Yayn Yönetmeni Hakan Gülda n moderatörlü ünde gerçekle en açl oturumunda konu an Ticaret Bakan Ruhsar Pekcan, Otomotiv ihracatnda toparlanmay eylül ay ile birlikte gördük, bu bize pozitif sinyaller veriyor, önümüzdeki aylarda ciddi art lar bekliyoruz dedi. Otomotiv sektörünün en önemli ihracat ürünlerimizin ba nda geldi ini, Almanya nn da yine önemli ihracat pazarlarmzdan birisi oldu unu söyleyen Bakan Pekcan, Küresel tedarik zincirleri desteklerinde otomotiv sektörü de yer alyor. Küresel tedarik zincirleri desteklerinden faydalanan 84 firmadan 8
Kasm - Aralk 2020
Almanya ya Dijital Sektörel Ticaret Heyeti programnn açl konu masn yapan O B Yönetim Kurulu Ba kan Baran Çelik, Türk otomotiv sektörünün ihracattaki tek koordinatör kurulu u olan O B, pandemi sürecinde yava layan ihracat canlandrmak amacyla mevcut ve alternatif pazarlara yönelik çal malarn sürdürüyor dedi. Sektör olarak 2019 ylnda 30,6 milyar dolarlk ihracat gerçekle tirdiklerini ifade eden O B Ba kan Baran Çelik, öyle konu tu: 2020 ylna 32 milyar dolar hedefiyle çok iyi ba lam tk. Ancak pandemi hedefleri de i tirdi. Haziran ay ile ba layan normalle me dönemiyle birlikte Eylül aynda ihracatta geçen senenin düzeyine ula ld. Almanya Otomotiv Sektörümüz için önemli bir pazar. Otomotiv sektöründe her 100 dolarlk ihracatn 15 dolarlk ksm Almanya ya yaplyor.
T M Ba kan smail Gülle de Pandemiyle birlikte mart aynda daralma yaand. Ancak Türk ihracatçs ola anüstü ko ullarda da neler yapabilece ini bir kez daha gösterdi. Ülke sanayinin dinamosu olan otomotiv sektörü eylül ay ile birlikte ihracatn pandemi öncesi rakamlara ula trarak yüzde 5 de arttrd. Ülkemiz bu alandaki yeni yatrmlarla otomotiv sektöründeki yapsn güçlendirecek, d pazar payn daha da arttracaktr dedi. Aydn: Dünyada satlan her be araçtan biri Almanya da üretiliyor Türkiye nin Berlin Büyükelçisi Ali Kemal Aydn da Almanya da pandeminin ikinci dalga korkusunun ya and n ifade ederken, Alman otomotiv endüstrisi hakknda açklamalarda bulundu. Almanya da sanayi cirosunun yüzde 24 ünün otomotiv endüstrisinden kaynakland n, dünyada satlan her 5 araçtan birisinin Almanya da üretildi ini söyleyen Büyükelçi Aydn, Dünyada otomobil üretiminde dördüncü srada bulunan Almanya, ylda 16 milyondan fazla araç üretiyor ve yüzde 75 ini ihraç ediyor. Ancak pandemi yüzünden bu senenin ilk sekiz aynda Almanya nn otomobil üretiminde yüzde 36 azalma oldu dedi. Yaplan konu malarn ardndan bilgilendirme sunumlar ile devam eden ve 25 i Türk, 50 si Alman olmak üzere toplam 75 firma katld Almanya ya Dijital Sektörel Ticaret Heyeti program 23 Ekim tarihine kadar firmalar aras görü melerle sürecek.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
9
Teknopark stanbul; stanbul Ticaret Üniversitesi ve Yeditepe Üniversitesi i birli inde TÜB TAK 1512 Teknogiri im Destek Program ile giri imcilik ekosistemine sa lad desteklere bir yenisini daha ekliyor. Teknopark stanbul un kuluçka merkezi Cube Incubation; B GG Cube Incubation projesiyle TÜB TAK 1601 B GG (Bireysel Genç Giri im) projesi kapsamnda 31 uygulayc kurulu arasndan destek almaya hak kazand. stanbul Ticaret Üniversitesi ve Yeditepe Üniversitesi i birli inde yürütülecek olan projeyle akll ula m, temiz teknolojiler, akll üretim sistemleri, ileti im ve saysal dönü üm, sa lk ve iyi ya am, sürdürülebilir tarm ve beslenme alanlarnda i fikri olan giri imcilere mentorluk deste i verilmesi hedefleniyor. Programa; 1 yl içinde mezun olabilecek lisans ö rencileri, yüksek lisans ile doktora ö rencileri ve son mezuniyetinin üzerinden 10 yl geçmemek artyla mezunlar ba vurabiliyor. Teknoloji ve yenilik odakl i fikirlerine ön ödemeli 200.000 TL hibe deste i sa layan TÜB TAK B GG programna, https://www.cubeincubation.com/basvur linki üzerinden ba vuru yaplabiliyor. Cube Incubation; giri imcilik ve yeni fikirlere verdi i önemle giri imcilerin i fikirlerini hayata geçirme yolunda kar la tklar birçok zorlu u a malar için çözüm üretiyor. Cube Incubation son olarak TÜB TAK tan destek almaya hak kazand yeni projesi kapsamnda giri imcilere; i fikirlerini geli tirmeleri, fikir ve ortaya çkacak ürünün do rulanmas, performans analizlerinin yaplmas, i planlarnn deerlendirilmesi gibi ihtiyaç duyabilecekleri her alan ve konuda e itim ve mentorluk deste i sa lamay amaçlyor. B GG Cube Incubation projesiyle giri imciler; ofis, slak kuru laboratuvar ve temiz oda imkanlarndan yararlanrken Teknopark stanbul un sunaca geni network sayesinde de çe itli irketlerle görü me im-
10
Kasm - Aralk 2020
kan bulacak ve derin teknoloji tabanl geli tirmeler yapan giri imler ile ayn ekosistemde çal malarn hayata geçirebilecekler. Giri imciler ayrca Teknopark stanbul Teknoloji Transfer Ofisi (TTO) aracl yla patent deste i alabilecekleri gibi dijital medya ve PR çal malar kapsamnda sunulan desteklerden de rahatlkla yaralanabilecekler. Teknopark stanbul olarak kuluçka merkezleri Cube Incubation da giri imcilere pek çok destek sa ladklarn belirten Teknopark stanbul Genel Müdürü Bilal Topçu, sözlerini öyle sürdürüyor: Teknolojiyle kalknmay hedef olarak alan ülkelerde giri im ekosistemi kritik bir rol oynuyor. Teknoparklarda yenilikçi i fikirleri üzerinde çal an pek çok giri im ülkemizin teknolojide d a
ba ml n önemli ölçüde azaltan projelere imza atyorlar. Teknopark stanbul olarak biz de kuluçka merkezimizde bu giri imcilere yakndan destek sunmaktan mutluluk duyuyoruz. Bu kapsamda B GG projesi de bizim için heyecan verici bir proje ve bu projeden yararlanacak giri imcilerin de erli çözümlerini dinlemek ve hayata geçirilmesinde destek olmak için heyecan duyuyoruz. Ülkemizin giri imcilerine destek olmak için att mz her admda yerli ve milli üretimin geli imi yolunda da büyük yol kat etmekte oldu umuzun farkndal yla hareket etmekten son derece mutluyuz. Geni imkan ve destekler sunan B GG Cube Incubation programndan yararlanmak isteyen giri imcilerin sa lamalar gereken ön artlar; daha önce Teknogiri im Sermayesi ya da TÜB TAK 1512 deste i almam olmak ve herhangi bir irkette ortakl bulunmamak olarak sralanrken programa 1 yl içinde mezun olabilecek lisans ö rencileri, yüksek lisans ile doktora ö rencileri ve son mezuniyetinin üzerinden 10 yl geçmemek artyla mezunlar ba vurabiliyor. Gerekli artlar sa layan giriimciler ön ödemeli 200.000TL hibe deste i alabilecekler.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
11
TÜB TAK 1512 Teknogiri im Sermayesi Deste i Program kapsamnda 23 olan uygulayc kurulu says 63'e çkarld. Böylece programn 2020 yl ça rsnda 21 ilden ba vuru alnabilecek. Programa ba vurular kabul edilen giri imcilerin firmalarn kurmalar sonrasnda 200 bin TL ye kadar sermaye deste i sa lanacak. TÜB TAK 1512 Teknogiri im Sermayesi Deste i Program (B GG), inovasyon odakl i fikirlerini olan giriimcileri destekliyor. fikirlerinin katma de er ve istihdam yaratma potansiyeli yüksek giri imlere dönüebilmesi için desteklenen giri imcilere giri imcilik e itimi de veriliyor. 2012 ylnda ba latlan program kapsamnda desteklenen bin 384 giri imci, irketlerini kurarak i fikirlerini hayata geçirdi. Ba vurularda son tarih: 15 Aralk 2020 1512 programnn 2020 yl ça rsnda içinde üniversite teknoloji transfer ofisleri, bankalar ve sanayi irketlerinin bulundu u 63 uygulayc kurulu ba vurular alarak uygulama a amasnda giri imcilerle birlik-
te program faaliyetleri gerçekle tirecek. Uygulayc kurulu lara i fikri ba vurular 21 Ekim de ba lad. Ba vuru süreci 15 Aralk 2020 ye kadar devam ediyor. 200 bin TL ye kadar destek B GG kapsamnda desteklenmeye hak kazanan projelerin irket kurma sürecinde do ru kararlarla yönetilmesinin önemine vurgu yapan IFASTURK Mali Mü avirlik ve Denetim Kurucusu Mesut enel, programdan verimli bir ekilde faydalanlmas
için dan manlk hizmeti verdiklerini belirtti. enel sözlerine öyle devam etti: B GG programna ba vurular kabul edilen giri imcilerin firmalarn kurmalarnn ardndan 200 bin TL'ye kadar sermaye deste i sa lanyor. Bu destek, teknoloji ve yenilik alannda i fikri bulunan giri imcilerin hayallerini hayata geçirmelerinde hem maddi güç hem de motivsyon sa lyor. Bizler de bu destekten faydalanmaya hak kazanm giri imcileri tecrübeli ekibimizle yönlendiriyor, irketle me süreçlerinde dan manlk hizmeti veriyoruz. Gelece i ekillendirecek olan bu kymetli fikirlerin hayata geçmesinde elimizden gelen katky sa lyoruz. 21 ilden ba vuru yaplabiliyor Uygulayc kurulu saysnn 23 ten 63 e çkmasyla giri imciler BiGG programna Türkiye nin 21 ilinden ba vuru yapabiliyor. Ba vuru yaplabilen iller: stanbul, Ankara, zmir, Kocaeli, Konya, Erzurum, Kayseri, Adana, Antalya, Bursa, Denizli, Düzce, Elaz , Eski ehir, Gaziantep, Ispata, Sakarya, Samsun, Tekirda , Trabzon ve Van.
12
Kasm - Aralk 2020
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
13
2021 yl a aç i leme makinesi sektörü durum de erlendirmesi:
A aç i leme makineleri sektörünün 2020 yi pandemiye ra men 2019 rakamlaryla kapataca n ve 2021 de üretim ve ihracatn yüzde 10-15 arasnda artmasn beklediklerini söyleyen A MSAD Ba kan Mustafa Erol, Her firmann web sitesinde dijital sat ortam yaratmas da sat lar artracak dedi. A aç i leme makineleri sektörünü de etkisi altna alan pandemiyle ilgili konuan A MSAD Ba kan Mustafa Erol, sektörün 2020 yi pandemiye ra men 2019 rakamlaryla kapataca n, k aylarnn da gelmesiyle mobilya sektörünün hareketlenerek bu durumun a aç i leme makinelerine arts olaca n söyledi. 2021 de üretim ve ihracatn yüzde 1015 arasnda art beklediklerini dile getiren Erol, sektör payda larna 2021 için önerilerde bulundu. Pandemiye ra men 2020'de yerimizde saydk lk çeyrek gerçekten çok iyi bir giri yaptk. Ta ki pandemi çkana kadar. Daha önce böyle bir ey geçirmedi imiz için istatistiki veriye dayanamadk ve beklemeye geçtik. Hala da beklemeye devam ediyoruz. Sektörün 2020 yi 2019 verileriyle ayn kapataca n söylemi tim. Görüntü u an 2019 verileriyle ayn, her alanda. 2020 de yerimizde saydk, pandemiye ra men. Pandeminin sektöre arts olacak
Pandemi esasnda mobilya sektörüne yarad. Çünkü insanlar evlerinde pek çok eyi evlerinde yaptlar. Bu durum evde çok vakit geçirebilmek için bir arz yaratt. Rahat olmayan mobilyalar, rahat ile de i tirildi. Bu durumun 2021 ylnda tüm dünyada daha fazla artaca n ve mobilya sektörünün daha olumlu etkilenece ini dü ünüyorum. Bu sebeple, sadece a aç i leme makinelerinde üretim anlamnda bir art olacak. 2021 de üretim ve ihracat da art bekliyoruz Devletin uygulam oldu u ba arl yöntemlerle fabrikalarmz u anda çal yor. Mobilya sektöründe baz firmalar 6 ay sra veriyor. Bu nedenle de makine parkurlarn yenilemek istiyorlar. Devletin destekleri de devreye giriyor. Biz bu seneyi yakla k 220 milyon dolar üretim ile kapataca mz dü ünüyorum. 2021 de bunun yüzde 10-15 artmasn bekliyoruz. hracat açsndan da bu yl 95-100 milyon dolarla kapataca z. Keza dünyadaki mobilyaya olan yönelim itibariyle, ihracatn 2021 de yüzde 15 artaca n dü ünüyorum. thalatta gelecek senenin bu senenin rakamlaryla ayn olaca n inancndaym. Hala yapamad mz baz makineler var ve ithal ediyoruz. MDF hatlar gibi yan sanayi fabrikalarnda ithalat yapyoruz daha çok. Ben onlarda da yatrm olaca n dü ünüyorum. u anda ihracatn ithalat kar lama oran yükseldi. Daha da yükselip yüzde 250 leri bulaca na inanyorum. K artlarnda insanlar evde kalacak ve mobilya de i tirecek. 2020 yi bu ekilde bitirmemizin en önemli sebeplerinden biri de makine fuarn gerçekle tiren tek ülkenin Türkiye olmas. Onun çok faydas oldu. hracatn durumunun sebebi de bu. Biz fleksibl bir ülkeyiz. Firmalarmz konuyu ve i in ciddiyetini anladlar ve kendileri pozisyonlarn aldlar. Avrupa nn kapal olmas bizi yeni pazarlara itti. Pa-
14
Kasm - Aralk 2020
zar çe itlili imiz artt. Baz ülkelerle ciddi problemler ya yoruz, ama bunun da ksa vadeli oldu una inanyorum. Belki ülkeler al veri i kapatabilir, ama yatrm mallarn kapatamaz. Makine konusu farkl bir dünya. 2021 de ben bunun Suudi Arabistan veya di er Arap ülkelerinde çok kstl kalaca n dü ünüyorum ve pazarmzda çok limitli olarak bizi çok etkileyece ini dü ünmüyorum. A r bir yaptrm yapsalar da bizi çok etkilemeyecektir. Baz ülkeler de bize sempati duyuyor, art eksiyi kapatyor. 'Firmalar, sitelerini dijital sat ortamna dönü türmeli' 2020 de kendimizi çok iyi snadk. Aile ve atölye düzeninden kurtarmaya çal tk firmalarmz. Bence bunun semeresini 2021 de yiyece iz. Buna devam etmeliler. Kurumsalla maya önem verilmeli. Günlük döviz takibi yanl . Orta ve uzun vadeli planlar yapmallar. Dolarn hzl artmas ya da azalmas nedeniyle ani kararlar vermemeliler ki bunu ba ardklarn dü ünüyorum. Yabanc firmalar bana soruyor; neden Türkiye nin ihracat artyor ve neden biz Türkiye ye ihracat yapamyoruz? Halihazrda dünyada alm oldu umuz yüzde elbette çok az. Daha teknolojik, daha ba arl i ler yapmamz lazm. Bu tarz krizler bizi daha ba arl yapyor. Her alanda çift haneli büyüyerek ba araca z. Derne i kurdu umuzdan beri sanal fuar hayalimizdi. Onu bir nebze yapmaya ba ladk www.turkishwoodworkingmachinery.com ile. nsanlar ba ta önemini anlamad, ama dünyada bir sürü online mü teri var. nsanlar dokunmadan, bilgisayardan her makineyi görebiliyor. Buna dernek ve sektör olarak daha fazla önem vermeliyiz. Firmalar, sitelerini dijital sat ortamna dönü türebilir. Bu dönemde gidi geli ler, maliyetler ortadan kalkt. Bunun verimli e etkisi olacak. Her firmann bir sanal fuar ortam yaratmas da sat lar artracak.
www.metalmakina.com
Türkiye de tarm sektörü yln ilk yarsnda %3,5 büyüme kaydetti. Türkiye, 48,9 milyar do-larlk tarmsal GSYH ile de Avrupa'da lider oldu. Ünlü Ziraat Grubu Yönetim Kurulu Ba -kan Halit Ünlü, Pandemi sürecindeki aksaklklara ra men kazanlan bu ivmenin sürdürülebilirli i için tarmda makinele me artmal. dedi. COVID-19 salgn, 2020 nin ilk aylarndan bu yana pek çok sektörde ekonomik dalgalanmalara neden oldu. Dünya geliri içindeki pay 85 trilyon dolar olan tarm sektörü ise bu süreçte ithalat ve ihracatta ya- anan aksaklklara ra men payn koruyan sayl sektörler arasnda yer ald. Türkiye de de Tarm ve Or-man Bakanl verilerine göre tarm sektörü 2020 ylnn ilk çeyre inde %2,6 ve ikinci çeyre inde %4 ile ilk alt ayda %3,5 büyüdü. Türkiye, 48,9 milyar dolarlk tarmsal GSYH ile Avrupa'da lider olurken dün-yada da ilk on ülke arasna girdi. Manisa da faaliyet gösteren Ünlü Ziraat Grubu Yönetim Kurulu Ba kan Halit Ünlü, tarmdaki pazar hacminin artrlmasnda makile menin önemine dikkat çekerek pandemi sürecinde ithalat ve ihracatta ya anan skntlar ve bunlarn nasl a labilece i konusunda de erlendirmelerde bulundu. Ünlü, ABD de yer alan Ulusal Mühendislik Akademisi ne göre tarmdaki makinele me dünyann ya ad 20 devrimden biri olarak nitelendiriliyor. Yakn geçmi te Çin Hükümeti de hazrlad Made in China 2025 Strateji Bel-gesi ile Çin in orta gelirli ülke konusun16
Kasm - Aralk 2020
dan yüksek gelir ülke konumuna tayacak olan on sektörden biri-nin tarm makinelerini oldu unu belirlemi ti. Çünkü makineye dayal tarmsal üretim, ortaya ihtiyaç fazla-s i güçü çkarr ve bu i gücü de imalat gibi di er endüstrilere ek i gücü olarak kazandrld nda hem pazar hacmi geni ler hem de ekonomi büyür. Yani tarm makineleri, ekonomik büyümenin ba destek-leyicileridir. Pandemi sürecindeki aksaklklara ra men kazanlan bu ivmenin sürdürülebilirli i için de ta-rmda makinele me artmal. dedi. Tarm makinelerinde ihracat odakl yatrmlar devam ediyor
mz çok zorla tysa da biz yine de krizi frsata çevirmek adna satn almalarmz ve yatrmlarmz sürdürdük. u sralar günde, 90-100 adet pulluk üretimimiz var ve bu, daha da artacak. Planlarmz gerçekle tirebilirsek, sadece Avrupa pazarna de il ayn zamanda Amerika pazarna da girece iz. Amacmz, büyük hedefler aracl ile topluma ve devlete çok daha fazla fayda üretmektir diyebilirim. 5 yl içinde Moldovya, Rusya, Ukrayna Azerbaycan, Yunanistan, Bulgaris-tan, Romanya gibi ülkelere çok daha fazla sat yapmak istiyoruz. Bu ülkelere yapt mz sat lar gayet iyiydi. Pandemi, sat larn dü mesine neden oldu ancak biz bu dönemi üretimde otomasyon alannda yapt mz 30 Milyon TL lik yatrm ile de erlendirdik. eklinde konu tu. Bundan sonraki dönemde özellikle ihracata odaklanarak; hzl ve sürekli büyüme hedefini gerçekle tir-meye yönelik çal malar sürdüreceklerine de de inen Ünlü, Daha yapacaklarmzn bitmedi i dü ünüle-cek olursa üretimi hzlandrmak, kaliteyi artrmak ve dünya markasna dönüerek devletimize katkda bulunmak için, Ünlü Ziraat olarak biz de bu yakla ma göre hareket etmeye çal yoruz. diye ekledi.
Ünlü Ziraat olarak gerçekle tirdikleri pulluk çe itleri ve di er toprak i leme aletleri üretimiyle makineli tarma destek verdiklerini söyleyen Ünlü, Pandemi süreci ile ba layan skntl günlerimizde ülkece ke-netlendik. Her ne kadar ihracat artlarwww.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
17
Türk giri im irketi Ayvos; yapay zeka, makine ö renimi ve derin ö renmeye dayal görüntü i leme çözümlerini kullanarak Yapay Zeka Tabanl Güvenli i Otomasyonu Projesi ni hayata geçirdi. lk a amada elektrik üretim ve da tm sektörü için özelle tirilen sistem sahada gerçekle en elektrik kaynakl kazalarn büyük ölçüde önlenmesini amaçlyor. Ayvos tarafndan geli tirilen yapay zeka tabanl gerçek zamanl takip ve uyar sistemi, olas i kazalarn büyük oranda önleyerek insan hayatnn korunmasn sa lyor. Yaplan ara trmalar, Türkiye de i kazalarna kar çe itli kanunlar ve uygulamalar devreye sokulsa da her yl binlerce kiinin i kazalarnda yaraland n veya maalesef hayatn kaybetti ini ortaya koyuyor. güvenli i risklerinin sklkla görüldü ü elektrik üretim ve da tm alannda ise elektrik kaynakl meydana gelen kazalarn %23 ünün izolasyon hatalarndan, %20 sinin personelin enerji iletim hatlaryla temas yüzünden, %12 sinin ise elektrik direkleri üzerinde veya yaknnda olu an kazalardan olu tu u tespit edildi. güvenli inin tam olarak sa lanmad ve kontrolün yaplamad ko ullarda olu an durumlar önemli ve üzüntü verici sonuçlara sebep olabiliyor. Elektrikten kaynakl i kazalar en aza indirilebilir Türk Ar-Ge giri im irketi Ayvos geli tirdi i EWSAI (Electric Work Safety with Artificial Intelligence) Projesi kapsamnda makine ö renimi ve derin ö renme tabanl görüntü i leme altyapsyla; trafo, pano, elektrik hatt alanlarnda i lem öncesi ve srasnda personellerin kyafet/ekipman uygunlu unun akll ekilde analizini yaparak uygun olmayan veya eksik ekipman/kyafet tespiti yaparak anlk olarak amir pozisyondaki ki ilere durum hakknda uyar verilmesini sa lyor. EWSAI elektrik enerji da tm operasyonlarndaki i güvenli i seviyesini; çal ma alan insan varl tespiti (En az %95 do ruluk), uygun ekipman ve kya-
18
Kasm - Aralk 2020
fet varl tespiti (En az %90 do ruluk) ve elektrik hat, trafo, pano vb. çal ma alan donanm tespiti (En az %90 do ruluk) gibi konularda oldukça yüksek do ruluk orannda sa lyor. Kontrol ve sistem maliyetleri dü üyor Proje kapsamnda web panel üzerinden yaplacak i in türü analiz edilip özel olarak e itilmi yapay zeka modeli ile i yerindeki anomaliler tespit edilebiliyor. Bu sayede elektrik enerji da tm operasyonlarndaki i güvenli i seviyesi yükseltilerek; yaralanma ve ölümlü kaza saylar büyük ölçüde azaltmak, standart IP kameralar üzerinden özel sensöre gerek duyulmadan uygun maliyetle çözüm sa lamak ve bakm personellerinin kendilerini güvende hissetti i bir çal ma ortam yaratlarak i verimlili i seviyesinin yükseltmek hedefleniyor. EWSAI projesi i güvenli i i letme mekanizmasndaki insan faktörünün otomatize etmesinden dolay öncü bir proje olma özelli i ta yor. Farkl sektörlere de entegre edilerek uygulanabilecek olan bu proje ile i güvenli i açklar %90 orannda bir do ruluk payyla tespit edebiliyor. Sahadan toplanan ham veriler ile modeller e itildikçe ba ar oran daha da yükselerek ya ayan bir ekosistem gibi sürekli ola-
rak sistemin kendisini daha da geli tirece i vurgulanyor. Ayvos Kurucu ve CEO su Eray Hangül projenin ilk etapta i güvenli i risklerinin sklkla görüldü ü elektrik üretim ve da tm alannda hayata geçirilmesinin aciliyet te kil etti ini belirterek Elektrik da tm irketleri genel olarak kurulu hatlarn rutin bakmlarn yapan ve herhangi bir arza durumunda müdahale etmekle yükümlü olan irketlerdir. Bu süreçte elektrik da tm irketindeki yetkili personelin yaplacak i in türüne uygun olacak ekilde kyafet ve ekipmanlar do ru bir ekilde giymeleri büyük bir önem ta yor. Personellerin uygun i kyafetini giymedi i veya ekipman kullanmad durumlarda ciddi yaralanmalara ve hatta ölümlere yol açabilecek olaylar gerçekle ebiliyor. Bu kapsamda Ayvos olarak geli tirdi imiz EWSAI Projesi ile i güvenli i risklerinin sklkla görüldü ü alanlarda bu sorunu hem donanm hem de yazlm olarak uçtan uca bir çözüm sunan projemizle çözmeyi planlyoruz. Proje kapsamnda saha artlarnda operasyon maliyetini düük tutacak, bakm ve de i imi kolay ürünlerin tercih edilmesi mü terilerin duyabilece i sipari sürecindeki belirsizlikleri ortadan kaldracaktr. eklinde konu tu.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
19
Kocaeli Sanayi Odas 26. ahabettin Bilgisu Çevre Ödülleri, Kocaeli Kongre Merkezinde düzenlenen törenle sahiplerini buldu. Pek çok firmann ba vuruda bulundu u 26. ahabettin Bilgisu Çevre Ödüllerinde jüri tarafndan seçilen 5 firmaya ödülleri verildi. Jürinin de erlendirmeleri sonucu Boehlerit, Toyota, Aromsa, Türk Henkel ve Siemens firmalar ödüle layk bulundu. KOB Te vik Ödülünü kazanan Boehlerit Türkiye adna ödülü Genel Müdür Cüneyt Dik, Kocaeli Sanayi Odas Meclis Ba kan Hasan Tahsin Tu rul dan ald. Boehlerit Türkiye olarak üretim yaparken bugünün ihmallerinden sorumlu olmayan bir gelece i ekillendirmeyi hedefliyoruz. Çevreye kar sorumluluk, kurumsal politikamzn ya ayan bir gerçe i ve ayrlmaz bir parçasdr. Gerçekle tirdi imiz sosyal sorumluluk faaliyetleri ile hem çal anlarmz hem de tüm payda larmz üzerinde ayn farkndal yaratmay hedefliyoruz. tibarn sadece finansal alanda yaptklarmzla de il ayn zamanda topluma ve do aya katklarmzla da ilgili oldu unu unutmamak gerekiyor. Daha ya anabilir bir dünya için irketlere önemli görevler dü üyor. O nedenle #dogaybirliktekoruyalm diyoruz. Kocaeli Sanayi Odas Ba kan Ayhan Zeytino lu ve Kocaeli Sanayi Odas Meclis Ba kan Hasan Tahsin Tu rul un ev sahipli inde düzenlenen ödül töreninde Kocaeli Valisi Seddar Yavuz, zmir Kaymakam 20
Kasm - Aralk 2020
evket Cinbir, zmit Belediye Ba kan Fatma Kaplan Hürriyet, zmit Belediyesi Ba kan Vekili Hakan Tanta, Kocaeli Büyük ehir Belediyesi Çevre Koruma ube Müdürü Mesut Öenm, CHP l Ba kan Özgür Harun Yldzl, Körfez Ticaret Odas Ba kan Recep Öztürk, Çevre Ödülleri Juri Sözcüsü ZAYDA Genel Müdürü Muhammet Saraç, çok sayda sanayici ve davetliler katld. ahabettin Bilgisu nun Ekonomi ve ekolojide denge; i in srr bu den-
gede sözünü hatrlatan Zeytino lu, Türkiye nin bu formattaki tek ödül organizasyonunu 26 yldr sürdürülebilir bir ekilde düzenlemekten gurur duyuyoruz dedi. Boehlerit Türkiye Genel Müdürü Cüneyt Dik Boehlerit Türkiye olarak, Kocaeli Sanayi odas ba ta olmak üzere çevreye, havaya, suya, topra a de er veren tüm katlmclara te ekkür eder çevreye olan duyarll nn yaygnla masn dileriz dedi.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
21
Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansnda en hzl ve güvenilir referans kabul edilen stanbul Sanayi Odas ( SO) Türkiye malat PMI (Satn Alma Yöneticileri Endeksi) ekimde 53,9 a yükselerek sektörün performansnda güçlü bir iyile meye i aret etti. Covid-19 salgn kaynakl daralmann ardndan Türk imalat sektörü böylece üst üste be ay büyüme gösterdi. Üretim hacimleri yükseldi ve büyüme eylül ayna göre hz kazand. stihdamda belirgin art devam etti, istihdam yaratma hz ubat 2018 den beri en yüksek düzeye ula t. stanbul Sanayi Odas Türkiye Sektörel PMI ekim verilerine göre de anket kapsamnda takip edilen 10 sektör içinde en güçlü büyüme yine ana metal sanayi ile kimyasal, plastik ve kauçuk sektörlerinde kaydedildi. Üretim ve istihdamdaki en yüksek oranl art ana metal sanayi sektöründe gerçekle irken, kimyasal, plastik ve kauçuk sektörü ise yeni sipari lerdeki büyümenin ba n çekti. Gda ürünleri ile giyim ve deri ürünleri sektörlerinde faaliyet koullar zayflad.
sonuçlarna göre, eylülde 52,8 olarak ölçülen PMI ekimde 53,9 a yükseldi ve sektörün performansnda güçlü bir iyile meye i aret etti. Koronavirüs (Covid-19) salgnndan kaynakl daralmann ardndan Türk imalat sektörü böylece üst üste be ay büyüme gerçekle tirdi. Yeni sipari lerde art trendi be ay geride brakrken, imalatçlar mü teri talebinin iyile meye devam etti ini belirtti. Yeni ihracat sipari lerinde de art kaydedildi. Böylece firmalar üretim hacimlerini ekim aynda da yükseltti ve büyüme eylül ayna göre hz kazand. Üretimde ve mü terilere yaplan ürün teslimatlarndaki art a ba l olarak, birikmi i ler son üç ay boyunca azald. stihdamda devam eden belirgin art , üretimdeki geni lemeyi destekledi. stihdam yaratma hznn ubat 2018 den beri en yüksek düzeye ula mas dikkat çekti. malatçlar ekim aynda satn alma faaliyetlerini de artrd; ancak girdilerin üretim süreçlerinde kullanlmas ve malzeme temininde ya anan zorluklar nedeniyle girdi stoklar azald. Özellikle yurt d ndan temin edilen
girdilerde tedarik zinciri gecikmeleri daha fazla ya and. Genel olarak teslimat sürelerinde hazirandan beri en yüksek art kaydedildi. Türk lirasndaki zayflk, ekim aynda da hem girdi maliyetleri hem de nihai ürün fiyatlarnda keskin art lara yol açt. Girdi maliyetleri son iki yllk dönemin en belirgin art n gösterirken nihai ürün fiyatlarndaki yükseli de son 25 ayn en güçlü orannda gerçekle ti. stanbul Sanayi Odas Türkiye malat PMI anket verileri hakknda deerlendirmede bulunan IHS Markit Ekonomi Direktörü Andrew Harker, unlar söyledi: Türk imalat sektöründe toparlanma, üretimde devam eden güçlü arta ba l olarak ekim aynda da sürdü. Firmalarn üretimi desteklemek için istihdam artrmaya devam etmesi de toparlanmann sürdürülebilirli ine ili kin güvene i aret etti. IHS Markit, Covid-19 kaynakl olarak yln ba larnda ya anan sert dü ü e kar n, sanayi üretiminin 2020 yl genelinde sadece yüzde 0,8 azalaca n öngörüyor. Bu olumlu görünüm, Türk lirasnda devam eden zayflk nedeniyle en-
Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansnda en hzl ve güvenilir referans kabul edilen stanbul Sanayi Odas ( SO) Türkiye malat PMI (Satn Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Ekim 2020 dönemi sonuçlar açkland. E ik de er olan 50,0 nin üzerinde ölçülen tüm rakamlarn sektörde iyile meye i aret etti i anket
22
Kasm - Aralk 2020
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
23
flasyonist basklarn artmasna ra men gerçekle iyor. Faaliyet ko ullar iyile en sektör says sekize yükseldi stanbul Sanayi Odas Türkiye Sektörel PMI ekim verilerine göre, Türk imalat sanayiinin farkl sektörlerinde yakn zamanda gözlenen e ilimler 2020 dördüncü çeyre inin ba nda da büyük ölçüde devam etti. Faaliyet ko ullar iyile en sektör says eylülde yedi iken, a aç ve ka t ürünleri sektörünün büyüme bölgesine geri dönmesiyle ekim aynda sekize yükseldi. Anket kapsamnda takip edilen 10 sektör içerisinde en
24
Kasm - Aralk 2020
güçlü büyüme yine ana metal sanayi ile kimyasal, plastik ve kauçuk sektörlerinde kaydedildi. Üretim ve istihdamdaki en yüksek oranl art ana metal sanayi sektöründe gerçekle irken kimyasal, plastik ve kauçuk sektörü ise yeni sipari lerdeki büyümenin ba n çekti. Ekim aynda faaliyet ko ullar zayflayan iki sektör, gda ürünleri ile giyim ve deri ürünleri sektörleri oldu. Mevcut daralma e ilimi gda ürünlerinde ikinci, giyim ve deri ürünleri sektöründe sekizinci aya ula t. Bu iki sektör, ayn zamanda üretimin de düü gösterdi i alanlar oldu. Öte yandan, koronavirüs salgn
kaynakl daralmann ardndan toparlanma süreci devam ederken, 10 sektörün be i eylül ayna göre daha güçlü üretim art gerçekle tirdi. Yurt d ndan alnan yeni sipari lerdeki güçlü iyile menin yansmas olarak, toplam yeni sipari lerde genele yaygn art lar gerçekle ti. Takip edilen on sektör içerisinde yeni ihracat sipari leri artan sektör says eylülde dört iken, ekimde sekize yükseldi. malat sanayi i gücü piyasasnda olumlu geli meler söz konusu oldu. 2017 yl sonundan beri ilk kez tüm sektörler istihdam art sa lad. Türk lirasndaki de er kaybnn devam etmesi, Ekim aynda fiyatlar üzerinde yukar yönlü bask olu turmaya devam etti. Nihai ürün fiyatlarnda da benzer bir tablo izlendi ve sekiz sektörde enflasyon ivme kazand. Covid-19 ve malzeme yetersizlikleri nedeniyle, tedarik zincirindeki aksamalarda düzelme belirtisi gözlenmedi.
www.metalmakina.com 00
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
25
alanlarnda çe itli yöneticilik görevleri yapm Kuzey Avrupa Bölge Sat Genel Müdürü olmu tur. Kendisi iki patent sahibi olup 2018'de Sandvik Coromant Yln Lideri ödülü alm tr. Blomqvist sveçli olup Stockholm Üniversitesi'nden Yapsal Kimya Doktora Derecesi bulunmaktadr.
Sandvik Coromant Nadine Crauwels'ten sonra Helen Blomqvist'in yeni Ba kan oldu unu açklad. Ba kan olarak Helen, Sandvik Coromant'n imalat araçlar ve tala l imalat çözümleri alanndaki lider pozisyonunun arttrlmasndan ve imalat sektörünü ileri ta yan bilgilerin payla mndan sorumlu olacak. Helen Sandvik Tala l malat Çözümleri Ba -
26
Kasm - Aralk 2020
kanl na yeni atanan Nadine Crauwels'e ba l olup Sandvik Tala l malat Çözümleri Yönetim Ekibinin bir üyesi olacak. Kendisi yeni görevine 1 Aralk 2020'de ba lyor. Blomqvist'in Sandvik Coromant'ta güçlü bir geçmi i olup irkete 2003'te ara trma mühendisi olarak katlm tr. Bu 17 yl içerisinde Ürün Yönetimi ve Ar-Ge yan sra sat
Mü terilerimize katma de er kazandran ürünler ve çözümler konusunda ola anüstü bir konuma sahip olan Sandvik Coromant irketinin ba na geçmekten memnuniyet ve onur duyuyorum. Sandvik Coromant'n yönetim ekibi, çal anlar ve i ortaklar ile birlikte ürün ve hizmetlerimizi, yenilikçi gücümüzü geli tirmeye devam ederek bu sektörü daha ileri götürerek imalat sektörünün gelece ini belirlemeye yönelik stratejimizi hayata geçirmeyi umuyorum. Pazar lideri rolümüzün güçlendirilmesi ilgi oda m olacaktr. diyor Blomqvist.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
27
PAGEV, yaynlad sektör raporlaryla plastik sanayinin nabzn tutmaya devam ediyor. Son olarak Ocak-Eylül 2020 dönemi Türkiye Plastik Sektörü zleme Raporunu yaynlayan PAGEV in verilerine göre; Türkiye plastik sektörünün 9 aylk plastik mamul üretimi 2019 ylnn ayn dönemine kyasla miktarda yüzde 2 gerileme ile 7,3 milyon ton ve de erde yüzde 2,8 dü ü le 25,7 milyar dolar olarak gerçekle ti. Pandemi nedeniyle iç pazar talebindeki gerilemeye ra men üretimdeki büyük dü ü e ihracat fren oldu. Sektördeki kayplar ihracat ile telafi edilirken plastik sektörünün 2020 ylnda tarihinin en yüksek ihracatna ula aca tahmin ediliyor. Koronavirüs salgnnn Mart ayndan bu yana talepte yaratt gerilemenin etkisi ile Ocak-Eylül 2020 döneminde plastik mamul üretimi 2019 ylnn ayn dönemine kyasla miktarda yüzde 2 gerileme ile 7,3 milyon ton ve de erde yüzde 2,8 dü ü le 25,7 milyar dolar olarak gerçekle ti. Ylsonunda üretimin miktarda yüzde 1 azal la 9,2 milyon ton, de erde yüzde 6,6 gerilemeyle 30,5 milyar dolar olarak gerçekle mesi bekleniyor. Bu senaryonun gerçekle mesi halinde plastik mamul üretimi miktar baznda 2019 un, de er baznda ise 2015 ylnn gerisine dü ebilece i tahmin ediliyor. Türkiye plastik sektöründe Mart ayndan itibaren ciddi oranda gerileyen kapasite kullanm oranlar Eylül aynda ise 2019 ylnn Eylül ay seviyelerine yakla t. Geçen yln 9 aylk 28
Kasm - Aralk 2020
döneminde plastik sektörünün ortalama kapasite kullanm oran yüzde 69,7 iken 2020 ylnn 9 aylk döneminde ortalama yüzde 64,1 oldu. Plastik sektöründeki gerilemeye ihracat pansuman Plastik sektöründe Covid-19 salgnnn yaralar ihracat ile sarlyor. Yln 9 aylk döneminde 2020 döneminde plastik mamul ihracat, bir önceki yln ayn dönemine göre miktarda yüzde 19,2 art la 1,7 milyon ton de erde ise yüzde 8,8 yükseli le 3,9 milyar dolar olarak gerçekle ti. 200 e yakn ülkeye ihracat yapan plastik sektörünün bu dönemde en fazla plastik mamul ihraç etti i ilk be ülke; Irak, Almanya, ngiltere, srail ve ABD olarak sraland. 2020 ylnda plastik mamul ihracatnn miktar ve de er baznda tarihinin en yüksek düzeyine çkmas bekleniyor Ylsonunda plastik mamul ihracatnn 2019 ylna kyasla miktarda yüzde 15,8 yükseli le 2,3 milyon
tona, de erde ise yüzde 6,9 art la 5,2 milyar dolara ula aca tahmin ediliyor. Plastik sektör ihracat toplam kimya sektör ihracatnda birinci srada MM B verilerine göre plastik sektörünün toplam ihracatnn toplam kimya sektör ihracat içindeki pay 2019 ylnn 9 aynda yüzde 30,3 iken 2020 ylnn 9 aynda yüzde 34,4 e yükseldi. Böylece plastik sektör ihracat toplam kimya sektör ihracatndaki birincili ini korudu. Ayn dönemde plastik mamul ihracatndaki katma de erin artt dikkat çekti. Söz konusu dönemde plastik mamul ithalat ise 2019 ylnn ayn dönemine kyasla, miktarda yüzde 3,2 art la 427 bin tona, de erde ise yüzde 7,1 yükseli le 2 milyar dolar oldu. Ylsonunda ithalatn 2019 ylna kyasla miktarda yüzde 1,8 art la 570 bin ton de erde ise yüzde 4,8 yükseli le 2,7 milyar dolar olarak gerçekle mesi bekleniyor.
www.metalmakina.com
ç talepte daralma devam ediyor Koronavirüs salgnnn ba ta in aat, otomotiv ve turizm sektörleri olmak üzere birçok sektöre yönelik olumsuz etkileri iç talebi daraltyor. Plastik mamul iç pazar talebi 2020 ylnn Ocak Eylül 2020 döneminde bir önceki yln ayn dönemine kyasla miktarda yüzde 6,3 gerileyerek 7,5 milyon tona dü tü. De erde ise yüzde 8,5 lik art ile 23,8 milyar dolara yükseldi. 2020 ylsonunda iç tüketimin 2019 ylna kyasla miktar baznda yüzde 4,9 azal la 7,5 milyon ton de er baznda ise yüzde 2,5 dü ü le 29,6 milyar dolar seviyesine gelmesi bekleniyor. Plastik mamul sektöründe 9 ayda 1,9 milyar dolar d ticaret fazlas verildi. Geçen yln ayn dönemine göre d ticaret fazlasnda yüzde 10,7 lik bir art gerçekle ti. Beklentiler ylsonunda d ticaret fazlasnn 2019 ylna kyasla miktar baznda yüzde 21,4; de er baznda yüzde 9,3 artaca yönünde.
Ocak Eylül 2020 verilerini de erlendiren Türk Plastik Sanayicileri Ara trma, Geli tirme ve E itim Vakf (PAGEV) Ba kan Yavuz Ero lu unlar söyledi: Plastik sektörümüzün 9 aylk üretim rakamlar miktar ve de er baznda gerilemeyi gösterse de kapasite kullanm oranlarnn geçen yln Eylül ay seviyelerine yakla makta olmasn olumlu bir geli me olarak okuyabiliriz. Ayrca Ocak-Eylül döneminde iç pazar talebindeki gerilemeye ra men sektörümüzün üretimdeki kayplarnn snrl kalmasnda ihracatta ya anan art lar etkili oldu. Sektör firmalarmz özellikle Nisan ayndan sonra çok zorlu bir sürecin içinden geçtiler. Pandemi dolaysyla ambalaj, medikal gibi talebin artt alanlarn d nda plastik iç pazar talebinde önemli dü ü ler gördük. Firmalar kayplarn ihracat ile dengeledi. Bu dönemde bizlere moral ve sektörün gelece i adna umut veren bir geli me ise plastik mamul ihracatnda ya anan katma de er art oldu.
Ylsonunda plastik mamul üretiminde tarihi rekor görebiliriz. Dünyada da böylesine zorlu bir dönem ya anrken ihracatlarn artrmay ba aran tüm plastik sanayicilerimizi kutluyorum. Covid-19 salgn ile mücadeleye çok büyük katklar sunan plastik sektörü bu süreçte kritik bir rol üstlendi ve gelen talepleri çok hzl bir ekilde kar lad. Açklamalarn, Plastiklerin do ada yeri yok, hayatmzda yeri çok mesajyla bitiren Yavuz Ero lu; Pandemi sürecinde hepimizin temel ihtiyac haline gelen ve plastik hammaddeden üretilen maskeler, dezenfektan ambalajlar, siperlikler, kolonya i eleri, test kitleri, hijyenik gda ambalajlarnn hayati bir rol oynad net olarak görüldü. Ancak etrafa rastgele atlm maskeleri ambalajlar görmek bizleri üzüyor. Plastiklerle kendi hayatmz korurken bilinçli tüketim, do ru atk ayr trmas ve geri dönü üm ile çevreyi korumalyz dedi.
CNC tezgahlarnzdaki kesme/so utma svsnn ömrünü arttrmak sizin elinizde Harici ya ve mikro ferritik partiküllerden kurtulmanz için gereken ya syrc ve manyetik filtrelerimiz ile size özel çözümler sunuyoruz.
Made in Germany
Türkiye Temsilcisi: Flogaz Kimyevi Madde ve Makina San. Tic A. . YKB Plaza C Blok K:18 Levent- stanbul T:+90 212 2783281 e-mail: b.alpartun@flogaz.com www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
29
Schneider Electric, COVID-19 küresel salgnnn etkileriyle yeni bir ekil alan i dünyasnda cinsiyet e itli i, katlmclk ve çe itlili in önemini vurguluyor. Bu anlamda enerji sektöründe güçlü bir dönü üm yaratan irket, i dünyas ve toplumun genelinde de de i ime liderlik ediyor. Enerji yönetimi ve otomasyonun dijital dönü ümünde dünya çapnda uzman olan Schneider Electric, COVID-19 küresel salgnnn yaratt yeni normale geçi sürecinde kadnn güçlenmesi konusunun temel öncelikler arasna alnmas gereklili ini vurguluyor. Bu kapsamda küresel çapta çal malarla i dünyasna öncelik eden Schneider Electric, Türkiye de hem kurum içi hem de kurum d projelerle cinsiyet e itli i ve katlmcl destekliyor. Uluslararas çapta 100 ü a kn ülkede faaliyet gösteren irketin çe itlilik ve katlm hedeflerinin kurum stratejisinin temelinde yer ald n belirten Schneider Electric Orta Do u ve Afrika Bölgesi Yetenek Yönetimi ve Geli im Çözümleri K Ba kan Yardmcs Neslihan Ogan Gümrükçü; Uluslararas Enerji Ajans verilerine göre, kadnlar petrol ve gaz sektöründe i gücünün yüzde 22 sini, yenilenebilir enerji sektöründe ise yüzde 32 sini olu turuyor. Küresel i gücünde kadnlarn oran ise yüzde 48. Geli im bu hzla sürdü ü takdirde, enerji sektöründe kadn ve erkek çal anlarn arasndaki e itli in sa lanmasnn 100 ylda gerçekle ece i öngörülüyor. COVID-19 küresel salgn da ko ullar zorla trm durumda. Ancak biz bu durumu tersine çevirmek ve süreci hzlandrmak için var gücümüzle çal yoruz ve tüm i dünyasn bu atlmda yer almaya davet ediyoruz. Bugün globalde yönetim kadromuzun %30 u, Türkiye de ise %50 si kadn yöneticilerden olu uyor. Bir endüstri irketi için oldukça güçlü olan bu oranlar daha da yukar çekmek için öncü çal malar ve uygulamalar gerçekle tiriyoruz. Ancak sorumluluk alanmz enerji 30
Kasm - Aralk 2020
sektörüyle snrl da görmüyor, toplum genelinde bir dönü üm için çal yoruz. Günümüzde, Türkiye de kadnlarn istihdam oran erkeklerin yarsndan az. Bunda kadnlarn çocuk bakm gibi aile ihtiyaçlarnda yeterli deste i alamamas, e itimde ve internete eri im gibi yeni ça n yetkinlikleri konusunda e it frsatlara sahip olamamalar gibi etkenler rol oynuyor. Biz genç kadnlara yönelik staj, mentörlük ve istihdam olanaklar yaratarak bu engellerin a lmasnda görev alyoruz. Schneider Electric olarak hem kurumumuz nezdinde hem toplum genelinde ihtiyacmz olan sinerji ve i birliklerinin yaratlmasna da liderlik ediyoruz. Böylece hep birlikte, daha güçlü bir gelecek in a edece imize inancmz tam eklinde konu tu. Schneider Electric ten katlmc, e itlikçi ve yenilikçi bir çal ma ortam Schneider Electric kurum içerisinde esnek bir yap ve e itlikçi bir kültür yaratmak üzere yenilikçi politikalar uyguluyor. irket, çal anlar için daha iyi bir i hayat dengesi sa lamak amacyla 2017 ylnda ba latlan yerinde Global Esneklik ilkelerini kararllkla yürütüyor. Ayrca Global Aile zni politikas sayesinde, dünyann dört bir yanndaki Schneider Electric çal anlarnn %99'u yasal izin kapsamnn ötesinde, ücretli ebeveynlik, bakm ve yas izni alabiliyor. irket, 2020 ylnn sonuna kadar bu oran %100'e çkarmay hedefliyor. irket, Üc-
ret E itli i lkesi ni de faal oldu u tüm ülkelerde uygulamaya soktu. Bu kapsamda tüm Schneider Electric ekosisteminde, 2019 ücret art döneminde ayn görevi üstlenen kadn ve erkek çalanlarn adil ve hakkaniyetli bir ekilde ödüllendirilmesi sa land. Bu süreci yöneten tüm yöneticiler de bu konuda farkndalk kazanmak ve ö renilmi davran ve yarglarn de i tirmek üzere e itimler alyor. Uluslararas platformlarda da öncü çal malar üstlenen Schneider Electric, Birle mi Milletler in HeForShe program için Global Etki ampiyonu olarak çal malarn sürdürüyor ve irketin ülke yöneticilerinin %100'ü, BM Kadnlar Güçlendirme lkelerine uyum sözü vermi bulunuyor. UN Women ve UN Global Compact, Kadnn Güçlenmesi Prensipleri ne (WEPs)paralel olarak kadnlarn ekonomik ya amn her alannda ve her seviyesinde var olmalar yönünde çal malarn kuvvetlendirilme için çaba sarfediyor. Türkiye operasyonlarOrtado u ve Afrika bölgesinde kapsamnda ise irket, her yl kadnlarn i hayatnda daha ba arl olmalarna rehberlik eden How Women Rise ba l altnda çal taylar düzenliyor. Ba ta Dünya Kadnlar Günü olmak üzere çe itli dönemlerde düzenlenen çal taylara kadn-erkek tüm çal anlar dahil oluyor. Ayn zamanda Schneider Electric, i e yeni giren kadn sat mühendislerini, deneyimli kadn sat müdürleriyle e le tirerek bir mentorluk projesi yürütüyor. Bu sayede yeni çal anlarn hem Schneider Electric e rahatlkla uyum sa lamalar hem de sat görevlerinde en yüksek performans gösterebilmeleri için rehberlik sunuluyor. Tüm bu çal malaryla da Schneider Electric, Financial Times n Çe itlilik Liderleri sralamas ve Bloomberg Cinsiyet E itli i Endeksi'nde lider kurumlar arasnda yer almak gibi önemli ba arlar elde etti.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
31
Tezmaksan Robot Teknolojileri ve Otomasyon irketi Hadmköy de hizmete ba lad. Türkiye nin ve imalat sanayinin teknoloji partneri Tezmaksan, robot ve otomasyona yönelik yatrmlarnn kapsamn yeni kurdu u irket ile geni letti. 2 Milyon Euro yatrm sermayesi ile kurulan Tezmaksan Robot Teknolojileri ve Otomasyon irketi Hadmköy de 3000 metrekarelik yeni binasnda faaliyete geçti. irket ald sipari lerle dört aylk çal ma takvimini doldururken Tezmaksan Yönetim Kurulu Ba kan Hakan Aydo du, grup irketlerinin bu en yeni üyesi hakknda unlar kaydetti: Robot, otomasyon ve dijitalle mede lider ülkelerin devri ba lad ve Türkiye nin teknoloji partneri olarak ülkemizin güçlü bir ekilde bu yeni dönemde yer almasn istiyoruz. Bu noktada üzerimize dü eni yapaca z. Son dönemde geli tirdi i yerli ve milli robotlu otomasyon sistemi Cubebox, robot kontrol ünitesi ROBOCAM, üretimi uzaktan izleme ve verimlilik raporlama yazlm Kapasitematik ile dikkatleri üzerine çeken Türkiye nin teknoloji partneri Tezmaksan, bu alandaki yat-
32
Kasm - Aralk 2020
rmlarna hz verdi. irket, robot, otomasyon ve dijital çözümlere yönelik hizmetlerini Hadmköy de açt 3000 metrekarelik yeni binasna ta rken, bu taraftaki çal malarn Tezmaksan Robot Teknolojileri ve Otomasyon irketi altnda toplad. Robot ve otomasyona talep 4 kat artnca ayr irket kuruldu Tezmaksan Yönetim Kurulu Ba kan Hakan Aydo du, yeni irketleri hakknda u açklamada bulundu: Rekabet gücü yüksek bir Türkiye hepimizin ortak dü ü ve bunun gerçekle mesi için dün oldu u gibi bugün de üzerimize dü eni yapyoruz ve yapmaya devam edece iz. Robot, otomasyon ve dijitalle mede lider ülkelerin devri ba lad ve Türki-
ye nin teknoloji partneri olarak ülkemizin güçlü bir ekilde bu yeni dönemde yer almasn istiyoruz. Sanayicimiz de bunu istiyor. Sonuçta bu artk bir tercih de il mecburiyet. Yatrm yapmann zorla t bir dönemden geçmemize ra men robotlu otomasyon çözümlerimize gösterilen talepte dört katlk bir art oldu. Tezmaksan Makine nin robot otomasyon bölümünde ya anan bu talep art kar snda çok daha büyük bir üretim alanna ihtiyaç do du. Robot ve otomasyona yönelik bütün çal malarmz Türkiye ye ve imalat sanayisine daha fazla destek olmak adna Tezmaksan Robot Teknolojileri ve Otomasyon irketi altna topladk. Hadmköy de 3000 metrekarelik yeni binasnda Ar-Ge ve üretim faaliyetlerine devam eden Tezmaksan Robot Teknolojileri ve Otomasyon irketimiz ald yo un sipari lerle önümüzdeki dört ayn çal ma takvimini doldurdu. Türkiye sanayisinde ba layan robot, otomasyon ve dijitalizasyon temelli dönü üme ürün, hizmet ve çözümlerimizle destek olmaya devam edece iz. Sivas ve Konya da da yatrm yaplacak 2 Milyon Euro yatrm sermayesi ile kuwww.metalmakina.com
rulan irketin be yllk stratejisi içinde Konya ve Sivas a birer üretim tesisi açmak bulunurken Aydo du, Geli kin bir sanayiye sahip olan ve bölgelerine ciddi katk sa layan Sivas ve Konya ya ya üretimi ta yarak yatrm miktarn 10 Milyon Euro ya çkarmay planlamaktayz. Tezmaksan Robot Teknolojileri ve Otomasyon irketinin globalde de olmasn istiyoruz. Ülke olarak hepimizi gururlandracak bu güzel geli meler için bir miktar daha beklememiz gerekecek dedi.
zümlerin bulundu unu aktaran Aydo du, Robotun kendisini üretme konusunda maalesef ülkemiz hala kendisine yeter seviyede de il; ancak katma deer robotun kendisi olmaktan çkm mühendislik eklenerek anahtar teslimi proje yapmaya geçmi tir. irket olarak bu konuda oldukça ba arlyz. Fabrikalar ça n ihtiyaçlarna uygun ekilde robot, otomasyon ve dijital alt yap sistem ve çözümleriyle yeniden yaratyoruz dedi.
Robot yatrmlarnda dan manlk yapyoruz
Akll fabrikann üç as; Cubebox, ROBOCAM ve Kapasitematik
Tezmaksan Robot Teknolojileri ve Otomasyon irketinin faaliyet alan içinde ürün ve sistem üretimi, kurulumu, ArGe çal malar, dan manlk ve özel çö-
Aydo du, son olarak geli tirdikleri Cubebox, ROBOCAM ve Kapasitematik hakknda da ksa bir bilgi verdi ve unlar kaydetti: Yerli ve milli robotlu oto-
www.metalmakina.com
masyon sistemi olarak geli tirdi imiz Cubebox, verimlili i arttrd gibi, hatal duru a ve hataya izin vermiyor. Operatör robot i birli ine yeni bir boyut kazandran Cubebox, fabrikann insansz çal mas gereken süreçlerinde de rahatlkla kullanlabiliyor. Türkiye kontrol ünitesi üretmedi i için küresel piyasada ürünlerinin rekabetçili i, ne yazk ki istenen seviyede de il. Biz bu aç kapatmak için robotlar kontrol edebilme yetene ine sahip yazlmn kapsamn geni lettik ve ROBOCAM böylelikle do du. Artk bütün robotlu makinelerde kontrol ünitesi olarak çok rahat bir ekilde kullanlabiliyor. ROBOCAM ile birlikte operatörlerin program bilmelerine de gerek kalmad. Robot, ROBOCAM ile kendi programn kendisi yapyor. Bu operatöre kolaylk sa lad gibi robotun referans tanmlama i lemleri esnasnda kaybedilen zamanlar da minimize ediliyor. Kapasitematik ise üretimde verimlili i artrmak ve arzalar önceden saptayarak müdahale edebilmek amacyla geli tirdi imiz bir uzaktan izleme ve verimlilik raporlama sistemi. Dünyann öbür ucun da olsa fabrikadaki üretim sürecinin takibini, yeniden düzenlenmesini ve daha verimli bir hale getirilmesini sa layan Kapasitematik i 5G teknolojisine uyumlu hale getirdik. Bu yazlm sayesinde 10 GB lk veri saniyenin 0.001 (binde biri) hznda iletiliyor.
Kasm - Aralk 2020
33
Pompa sistemleri sektörünün öncüsü Wilo, TSE tarafndan hazrlanan Covid-19 Hijyen, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Klavuzu nda yer alan kriterleri sa layarak belgelendirildi leri teknolojisi ile dünya kaynaklarn korumaya katkda bulunan yeni nesil ürün ve çözümler sunan Wilo, Türk Standartlar Enstitüsü (TSE) uzmanlar tarafndan hazrlanan ve sanayi i letmelerinin Covid-19 ile mücadelesinde rehber olan Covid-19 Hijyen, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Klavuzu nda yer alan kriterleri sa layarak COVID-19 Güvenli Üretim Belgesi almaya hak kazand. Covid-19 Hijyen, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Klavuzu, sanayi kurulu larnn çal anlarn, ziyaretçilerini, tedarikçilerini ve bakm personelini damlack veya temas yoluyla bulaan COVID-19 a kar korumak için gerçekle tirdi i hijyen uygulamalarn ve kontrol kriterlerini içeriyor. Wilo Türkiye Genel Müdürü Mehmet Ürek, TSE tarafndan hazrlanan klavuzun, sanayi kurulu larna salgnla mücadelede rehberlik ederek ayn zamanda salgn sonras dönem için de güvenilir, salgndan etkilen-
34
Kasm - Aralk 2020
memi ve hijyenik üretim kriterlerine uygun üretim yaplabilmesi için yol gösterici olaca n belirtti. Binalarda, endüstride ve altyap uygulamalarnda bulunan stma, so utma, havalandrma sistemlerinin yan sra su temini ve atk su uygulamalarnda da kullanlan pompa sistemlerinin öncü markas Wilo, TSE denetimlerinden geçerek sektöründe bir ilk olarak COVID-19 Güvenli Üretim Belgesi almaya hak kazand. Wilo olarak salgn sürecinde temel önceliklerinin sa lk oldu unu belirten Wilo Türkiye Genel Müdürü Mehmet Ürek, Pandeminin ilk gününden itibaren salgnn üretime olumsuz etki etmesini engellemek ve çal ma arkada larmzn güvenilir ve sa lkl bir ortamda çal abilmesini sa lamak için çok sk tedbirler aldk. Dünya Sa lk Örgütü'nün yan sra Sa lk Bakanl , Koronavirüs Bilim Kuru-
lu ve yerel birimlerin bu konudaki tüm uyar ve açklamalarn dikkate aldk. Genel merkezimizin her alannda, bayilerimiz ve yetkili servislerimizin de di i her noktada tüm bu tedbirlerimizi büyük bir disiplinle hayata geçirdik.Tüm bu çal malarmzn TSE tarafndan tescillenmesi bizim için büyük bir gurur ve motivasyon kayna oldu açklamasnda bulundu. Türk Standartlar Enstitüsü (TSE) uzmanlar tarafndan hazrlanan ve sanayi i letmelerinin Covid-19 ile mücadelesinde rehber niteli inde olan Covid-19 Hijyen, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Klavuzu nda yer alan kriterleri sa layan Wilo; tüm payda larn korumak için pandemi ba langcndan bu yana hayata geçirdi i hijyen uygulamalarn ve kontrol kriterlerini uygulamaya devam ediyor. TSE tarafndan hazrlanan klavuz, sanayi kurulu larna salgnla mücadelede rehberlik ederek ayn zamanda salgn sonras dönem için de güvenilir, salgndan etkilenmemi
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
35
Mesleki teknik liselerde uygulanan müfredatn ihtiyaçlar kar lamamas buradaki modernizasyon çal malarn hzlandrrken, Topkap Okullar nda kurulan Tezmaksan Snfndaki e itim, makine bölümüne ilgiyi yüzde 27 den yüzde 67 ye çkard. Milli E itim Bakanl , meslek liselerinin önünü açmak ve ça n ihtiyacna uygun ekilde modernize et-
36
Kasm - Aralk 2020
mek için TOBB ba ta olmak üzere kamu ve özel sektör i birlikteliklerine devam ediyor. Türkiye nin teknoloji partneri Tezmaksan tarafndan kurulan ve bakanl n onayyla tala l imalat sektöründe çal mak isteyen gençlere ücretsiz e itimler düzenleyen Tezmaksan Akademi nin Topkap Okullarnda hayata geçirdi i proje ise sonuçlaryla dikkat çekti.
stanbul, Ankara ve zmir deki ubelerinde gençlere operatör, kesici takm teknolojisi, CNC i leme merkezi, robot ve otomasyon e itimlerini ücretsiz olarak veren, yan sra meslek liseleri ve meslek yüksekokullaryla i birli i içinde bulunan Tezmaksan Akademi, Topkap Okullar nda uygulama snf açt. Ö rencilerin mülakat ile seçildi i, teorik ve uygulamal e itimlerin teknik ge-
www.metalmakina.com
nflar altnda birde lisede uygulayalm istedik. Topkap Okullar nda açt mz snflar, sanayinin de erini gerçekten ortaya koyan modellerin hem ö rencilerden hem de ailelerden büyük kabul gördü ünü gösterdi bize. Ya anan yo un talebin nedeninin bu olmas, do ru yolda oldu umuzu gösterdi i gibi, bu projeyi büyütme noktasnda da ön açc oldu. dedi. be enmeme e ilimi tam bilgi sahibi olmamaktan kaynaklanyor
zilerle desteklendi i, imalat sanayisinin önemli yöneticilerinin usta ö retici olarak derslere katlp üretimin yeni biçimini ve gidece i yeri anlatt müfredat, makine ve takm tezgahlar bölümüne ilgiyi arttrd. Önemli sanayi kurulu larnda staja imkan tanyan, burs imkanlaryla da gençlerin kendilerine daha fazla yatrm yapmasn destekleyen Tezmaksan Snflar sonras 2020-2021 e itim-ö retim döneminde okulun makine bölümünü tercih edenlerin orannn yüzde 27 den yüzde 67 ye çkt belirlendi. Sanayide i var dedik, gençleri e itip i e yerle tirdik
Tezmaksan Akademi Yönetim Kurulu Ba kan Hakan Aydo du, Sanayide i var diyerek kurdu umuz akademi ksa zamanda sektöre önemli katklar sundu. Lise ve meslek yüksekokullaryla e itim i birlikleri kurduk ve uygulamal e itimler verdik, makine ve ekipman deste i sa ladk. Yine lise ve yüksekokul mezunu olan ve sanayide çal mak isteyen gençlere pandemi öncesi snf içi e itimler, pandemi döneminde ise online e itimler verdik, vermeye devam ediyoruz. Teknolojiyi, ihtiyaçlar ve uygulamay temele alan, ayn zamanda süreci e lenceli ve yaratc bir hale getiren müfredatmz ve modelimizi Tezmaksan s-
Yeni nesille ilgili sklkla, imdiki gençler i be enmiyor ele tirilerinin yapld na da i aret eden Aydo du, sözlerini öyle sürdürdü: Gençlerin i be enmeme e ilimlerinin, meslek liseleri hakknda tam bilgi sahibi olmamalarndan kaynakland n görüyoruz. Tam bilgi edindiklerinde ve donanml bir hale geldiklerinde bu tutumlarnn de i ti ini ortaya koyan iyi örneklerle kar la tk. Meslek liseli gençlere, Kir ve pas içinde çal mak istemiyorum kli esini bir kenara brakmalarn söylüyoruz. Çünkü onlarn gözünde büyüyen i ler artk, bilgisayar kontrollü teknolojilerle yaplyor. CNC operatörü demek, her sektörde, her fabrikada i bulabilecek biri demek. Sebat ederek bu i i ö renirlerse 5-6 ylda kendilerine çok güzel bir gelecek hazrlayabilirler. malat sanayisinde üretimin artk akll otomasyon sistemleri ve robot çözümleri ile yürütüldü üne de dikkat çeken Aydo du, Gelece ini sanayide kurgulayan gençlere CNC nin ABC sini ö retiyoruz. Üretim yürek i i, e itim de öyle Endüstrinin temel ta olan bu teknolojileri verimli kullanarak gençlerin fabrikalara, atölyelere admlarn sa lam atmasn istedik dedi.
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
37
Evden uzaya kadar çok sayda sektörde ileri teknoloji ürünleriyle dikkat çeken Mitsubishi Electric, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odas (EMO) i birli i ile düzenledi i webinarlara son olarak EMO Trabzon ubesi ile devam etti. letmelerin üretim hatlarnn dijitalle mesini ve bu sayede akll üretime geçmelerini sa layan Mitsubishi Electric, Dijital Fabrikalar Zaman konseptiyle düzenlenen online seminerlerde Robotlarn Ruhu , Akll PLC ve Gömülü Bilgisayar Sistemleri , Birlikçi Robotlar ve ASSISTA Kolaboratif Robot , Yapay Zeka ve Fabrika Otomasyon Sistemlerinin Gelece i ba lkl sunumlarla teknolojik geli meleri katlmclarla payla t. Mitsubishi Electric Türkiye Fabrika Otomasyon Sistemleri yöneticilerinin sunumlaryla gerçekle en webinarlar, mühendis ve ö rencilerden yo un ilgi gördü. Türkiye deki sanayiciler ve alt yap projeleri için iddial bir çözüm orta oldu u dijital dönü üm alannda önemli yatrmlar ve çal malar hayata geçiren Mitsubishi Electric, pandemi döneminde ülkenin dört bir yanndaki payda laryla dijital platformlar üzerinden bulu maya devam ediyor. Mitsubishi Electric, son olarak TMMOB Elektrik Mühendisleri Odas (EMO) Trabzon ubesi i birli iyle gerçekle tirdi i dört farkl webinarda mühendisler, sektör temsilcileri ve ö rencilerle bulu tu. Mitsubishi Electric olarak robotlarmza katt mz ruh Maisart teknolojisidir Webinarlarn ilkinde, Mitsubishi Electric Türkiye Fabrika Otomasyon Sistemleri Ürün Yönetimi ve Pazarlama Bölümü Departman Müdürü Tolga Bizel ve Psikolog Adalet Ba du ile Robotlarn Ruhu konusu ele alnd. Yapay zeka algoritmasna sahip robotlarn sa lad avantajlara de inen Bizel, unlar payla t: Entegre teknolojilerimizle geli tirdi imiz robotlarmz her geçen gün
38
Kasm - Aralk 2020
daha hzl, hassas, sezgisel ve çabuk ö reniyor. Robotlar, daha önce sadece aracn gövdesini de i tirirken artk lambalarn yerle tirilmesi ve ses sisteminin kurulmas gibi insan eliyle yaplan hassas i leri tamamlayabiliyorlar. Yakn gelecekte de robotlardan beklenen en büyük de i iklik hareket teknolojisi alannda olacak. Yapay zeka algoritmasna sahip robotlardan ürünün yerini de i tirmesi, hassas, kusursuz ve esnek çal mas beklenecek. Mitsubishi Electric olarak, yapay zeka ile geli tirdi imiz yeni nesil kolaboratif robotlarla irketlerin robotik sistemlerini hzl, sezgisel ve daha dü ük maliyetlerde kurmalarna, hzla de i en i ortamlar ve sosyal ihtiyaçlara esnek bir ekilde yant vermelerine imkân sa lyoruz. Böylece beklenmedik arzalarn önlenmesi ve arzaya yol açacak parçalar hakknda kullanclarn önceden ikaz edilmesi mümkün hale geliyor. Robotlarmz, geleneksel sistemlere göre güç sensörüyle daha hzl ve sisteme zarar vermeden çal yor. Ayrca ö renerek performansn giderek artryor. Robotlarmzn ö renme süresi bugün 5 saatten 1-2 saate kadar dü tü. Bugüne kadar genelde yalnz çal an robotlar, bundan sonraki dönemde insanlarla birlikte çal an insans robotlar olarak karmza çkacak. Mitsubishi Electric olarak, bizim robotlarmza katt mz ruh Maisart teknolojisidir. Gelecekte robotlarmzn yapay zeka teknolojileri içeren bir çe it ruhu olacak ve bu ruh insanla birlikte hareket edebilecek.
ruh ve bilinç yüklenip yüklenemeyece i konusundaki görü lerini öyle payla t: Gelecekte robotlarn yapay zeka teknolojileri içeren bir çe it ruhu olacak ve insan ile bu ruh birlikte hareket edecek. Bugüne kadar ark besteleyen, söz yazan veya resim yapan yapay zekâ haberleri okuduk. Bunlarn hepsinde yapay zekann yapt hatalara ahit oldu umuz da oldu. Bugün sahip oldu umuz teknoloji ile robotlar bilinçlendirilebilir mi? Hatta bir ruh geli tirebilir veya bir ruh içerecek ekilde programlanabilirler mi? En azndan, bir algoritma bir ruha benzeyen bir ey içerebilir mi? Tüm bu sorularn ve tart malarn ço u, insan olarak bizim ne oldu umuz algoritmasna çkyor. leri teknoloji PLC ürünlerimizle hzl entegrasyon, üretkenlik ve verimlilik sa lyoruz Dijital Fabrikalar Zaman konseptli webinarlarn ikincisi Mitsubishi Electric Türkiye Fabrika Otomasyon Sistemleri Bölümü PLC Ürün Yönetimi Takm Lideri Merve Sarhan n sunumuyla Akll PLC ve Gömülü Bilgisayarlar ba l yla gerçekle ti. Mitsubishi Electric in Sanayi 4.0 a yant olan e-F@ctory konseptinin olu turulmasn sa layan tüm önemli
Robotlarn ruhunu anlamaya çal rken aslnda ruh ve bilinç kavramlarn anlamak ve robot teknolojilerinin nereye gidece ini tahmin etmek için Mitsubishi Electric Maisart teknolojisinin insan davran ve dü üncelerine benzeyen algoritmalarn de erlendirdiklerini söyleyen Tolga Bizel in yan sra webinarda konuk olarak yer alan ve robotlar konusunda önemli ara trmalar yapan Psikolog Adalet Ba du, gelecekte robotlara
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
39
otomasyon bile enlerini tek bir çat altnda birle tiren iQ Otomasyon Platformu nun önemine dikkat çeken Merve Sarhan, PLC ve Proses uygulamalarnn tüm fonksiyon ve kullanm ölçekleri hakknda u bilgileri verdi: Mitsubishi Electric in yakla k 10 yl önce geli tirip pazara sundu u iQ-R sistemleri, CC-Link IE networkü ve geli tirilen programlama yazlmlaryla yatay ve dikey entegrasyonla kesintisiz ileti im sa lyoruz. Mitsubishi Electric in fabrikalarn dijitalle mesini sa layan tüm önemli otomasyon bile enlerine e-F@ctory adn veriyoruz. PLC ürünlerimiz de e-F@ctory konseptinin en önemli parçalarndan biri. PLC ürünlerini kompakt ve modüler olmak üzere iki farkl sisteme ayryoruz. Modüler PLC serisi olan iQ-R, Q ve L serisi orta ve büyük ölçekli uygulamalarda kullanlrken, iQ-F ve F serisi adn verdiimiz kompakt PLC sistemleri küçük ve orta ölçekli makine uygulamalarnda tercih ediliyor. MELSEC iQ-F in kompakt PLC segmentinde yüksek i lem hznn yan sra dahili Modbus, dahili analog giri çk ve dahili 8 hzl giri -çk özelliiyle segment üzeri performans ve fonksiyonellik sergileyerek fabrikalara hzl entegrasyon, üretkenlik, esneklik ve verimlilik konusunda katma de er sa lyoruz. iQ-R serisi ise Mitsubishi Electric in Modüler PLC sisteminde en yüksek performansa sahip serisi olarak en fazla tercih edilen PLC ürünü olarak öne çkyor. Multi CPU sistemi ile çal an seri, farkl özelliklere sahip CPU lar tek hat üzerinde bulunduruyor. Ayn hat üzerinde robot kontroller, safety kontroller ve farkl CPU lar bulunduran iQ-R serisi, veri kontrol avantaj ve yüksek hzl veri al veri ine olanak sa lyor.
Mitsubishi Electric cobotlar en yüksek düzeyde beklentilere cevap verebiliyor Mitsubishi Electric Türkiye Fabrika Otomasyon Sistemleri Robot Ürün Yönetimi Takm Müdürü Necmi Ömerdedeo lu tarafndan gerçekle tirilen Birlikçi Robotlar ve ASSISTA Kolaboratif Robot ba lkl webinarda ise Mitsubishi Electric in geli tirdi i daha hassas, hzl, dar alanda çal abilen ve yüksek kuvvetlerde a rlk kaldrabilecek robotlar hakknda bilgiler katlmclarla payla ld. Mitsubishi Electric in kolaboratif robotlar hakknda detayl bilgiler veren Ömerdedeo lu unlar söyledi: Mitsubishi Electric, endüstriyel alandaki öncülü ünü 1980 lerden bu yana robotik alanda da sürdürüyor. Markamzn kolaboratif robotlar, endüstriyel robotlar gibi hassas ve hzl çal abiliyor. Ayn zamanda koruma snf yüksek ve endüstriyel hza yakn çal yor. Mitsubishi Electric üretici bir firma oldu u için robottaki servo motorlarn da kendi üretiyor. Bu da yüksek pozisyonlama ve tork geri bildirimi hassasiyeti gibi pek çok avantaj sa lyor. annda kolay müdahale edilebilmesi ve harici ekipman gerektirmeden operasyonun kontrol edilebilir olmas da üreticilerin beklentileri arasnda yer alyor. Ayn zamanda sanayide sadece robotun de il robotun oldu u ortamn da kolaboratif olmas gerekiyor. Mitsubishi Electric olarak, sanayinin yeni bir boyut kazanmasna olanak sa layan Sanayi 4.0 a dijital fabrika konseptimiz e-F@ctory ile yant veriyoruz. eF@ctory konseptimiz, fabrikalarn üretim, bakm, IT ve yönetim ksmlarn birbirleriyle anla abilir hale getirerek takm olmalarn sa lyor ve sonuçta her birinin ihtiyaçlarna uygun raporlar üretiyor. Mitsubishi Electric olarak en yüksek düzeyde beklentilere cevap verebiliyor, firmamz bünyesindeki mühendislik deneyimi nda üreticilere kolayca çözüm sa layabiliyoruz. e-F@ctory altyaps sayesinde robotlar sistemle haberle ebiliyor Webinarlar, Mitsubishi Electric Türkiye Fabrika Otomasyon Sistemleri Ürün Yönetimi ve Pazarlama Bölümü Departman Müdürü Tolga Bizel in gerçekle tirdi i Yapay Zeka ve Fabrika Otomasyon Sistemlerinin Gelece i konulu sunumla sona erdi. Mitsubishi Electric in Sanayi
40
Kasm - Aralk 2020
4.0 a yant olan dijital fabrika konsepti e-F@ctory ile üreticilerin küresel rekabette kazanaca avantajlardan ve yapay zeka ile ki iselle tirilecek üretimden bahseden Tolga Bizel, dijital dönü ümün bugünü, gelece i ve markann inovatif teknolojilerini katlmclarla paylaarak unlar söyledi: Mitsubishi Electric olarak teknolojik çözümlerimizle Türk sanayisine gelece in dijital fabrikalarn bugünden kurabilme imkân tanyoruz. Dijital dönü üm ça nda makineler, çevrelerinde olup bitenleri anlayabilecek ve birbirleriyle internet protokolleri aracl yla ileti im kurabilecek. Günümüzde robotlar aras veri transferi giderek hzlanyor ve birbirleriyle konuabilen ileri robot teknolojileri sayesinde robotlar artk kendi kendilerini daha detayl ve koordineli olarak kontrol edebiliyor. Bugün e-F@ctory altyaps sayesinde robotlar üretim hattndaki di er ürünlerle de haberle ebiliyorlar ve bilgileri insan kontrolünden ba msz olarak hem kendi aralarnda hem de fabrikay kontrol eden ana sistemle payla p verimlili i artrmak için hazr durumdalar. e-F@ctory konseptinde fabrika otomasyonunda yer alan tüm ürünler birbirleriyle entegre ve açk bir mimari ile çalyor. Ayn zamanda, yapay zeka ve dijitalle menin insanlarn i siz kalmasna yol açmayaca n söyleyebiliriz. Sadece daha önce oldu u gibi i kollar ve meslek tanmlar de i iyor. nsanlar, emek a rlkl i lerden zihinsel çal malara yönelecek. Biz de Mitsubishi Electric olarak, nitelikli insan kayna yeti mesi için katk sunmaya devam edece iz.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
41
Bu saymzda Mitsubishi Electric Türkiye Fabrika Otomasyon Sistemleri Genel Müdür Yardmcs Sayn Nurettin Geçgel ile yapm oldu umuz Röportaj sizlerle payla yoruz. MM - Mitsubishi Electric Türkiye Fabrika Otomasyon Sistemleri Genel Müdür Yardmcs Nurettin Geçgel i ksaca tanyabilir miyiz? 1970 ylnda Giresun da do dum. Orta ö retimimi stanbul da tamamladm. Uluda Üniversitesi Elektronik ve Haberle me bölümünden mezun oldum ve 1992 ylnda otomasyon sektörüne adm attm. O tarihten beri sektörün içerisindeyim. Çal ma hayatma Mitsubishi Electric in Türkiye distribütörlü ünde ba ladm. 2012 ylndan bu yana Mitsubishi Electric, Türkiye deki operasyonlarn kendi yaplanmasyla Mitsubishi Electric Türkiye olarak gerçekle tiriyor. Ben de bu or-
ganizasyonda Mitsubishi Electric Türkiye Fabrika Otomasyon Sistemleri Genel Müdür Yardmcs olarak görevime devam ediyorum. MM - Mitsubishi Electric ve Mitsubishi Electric Türkiye hakknda bilgi payla abilir misiniz? Evden uzaya kadar çok sayda sektörde ileri teknoloji çözümleri ile öne çkan Mitsubishi Electric; bilgi i lem ve ileti im sistemleri, uydu teknolojileri ve haberle me, tüketici elektroni i cihazlar, sanayi teknolojileri, enerji, nakliye ve in aat makinelerinde kullanlan elektrikli ve elektronik donanmlarn üretimi, pazarlamas ve sat nda dünyann öncü irketleri arasnda yer alyor. Global çapta 142 bini a kn çal anyla 34 ülkede faaliyet gösteren 99 yllk bir dünya markas olan Mitsubishi Electric, her ça n gereksinimlerini önceden görüp gelece in ihti-
Mitsubishi Electric Türkiye Fabrika Otomasyon Sistemleri Genel Müdür Yardmcs Nurettin Geçgel
42
Kasm - Aralk 2020
yaçlarn kar lamaya yönelik yeni teknolojiler geli tirerek hzla büyümeye devam ediyor. Kurumsal ilkesi Changes for the Better (Daha yisi çin De i im) ve çevre ilkesi Eco Changes (Eko De i im) do rultusunda yol alan Mitsubishi Electric, ileri teknolojisiyle dünya genelinde toplumlarn ya am kalitesini artrmak için çal yor. Markamz Türkiye de ise klimadan asansör ve yürüyen merdivene, fabrika otomasyonundan ileri robot teknolojilerine, CNC mekatronik sistemlerden görsel veri sistemlerine, ula trmadan enerji sistemlerine, yar iletken cihazlardan otomotiv ekipmanlarna, havalimanlarna özel radar teknolojilerini de kapsayan kamu sistemlerinden uydu ve uzay sistemlerine kadar pek çok farkl kulvarda faaliyet gösteriyor. Mitsubishi Electric Türkiye Fabrika Otomasyon Sistemleri olarak fabrikalarn dijital dönü ümlerini gerçekle tiren e-F@ctory konseptimizle yatrmndan önce sanal bir fabrika olu turarak ortaya çkacak hattn ve üretimin simülasyonunu gerçekle tirme, verimlili i de erlendirme ve olu an çktlar do rultusunda yatrm ekillendirme frsat sunuyoruz. Otomasyon teknolojilerimizle sadece sanayiye de il dünyann en derin batrma tüp tüneline sahip Marmaray gibi hayatn içindeki projelere de yüksek katma de er sa lyoruz. Robotlarn üretimdeki rolünün hzla artaca yönündeki gelecek vizyonundan hareketle ileri robot teknolojileri alannda da yeni nesil ürün ve çözümler geli tiriyoruz. Üretim
www.metalmakina.com
bandndaki birçok i i yapabilen insan kolu ya da eline yakn hassasiyete sahip robotlarmz, özellikle riskli alanlarda i güvenli i ve i çi sa l açsndan fabrikalara önemli bir katkda bulunuyor. Günümüzde makine ihracatnn geldi i nokta ülkemiz ekonomisi açsndan önemli bir yer te kil ediyor. Makine sektörü ba ta olmak üzere katma de erli ürün üreten tüm sektörlerdeki ihracatçlarmza, global pazarlarda rekabet gücünü artrmalar ve dünya genelinde ülkemizi temsil ederek Türkiye nin gücünü duyurmalar konusunda öncü teknolojilerimizle destek sa lyoruz. MM - Dijital dönü ümün ya ammza ve endüstriye etkilerinden ksaca bahsedebilir misiniz? Dijital dönü üm ve akll üretim sistemlerini tüm ülkeleri de i tirecek kavramlar olarak de erlendirebiliriz. Özellikle pandemi sürecinde dijitalle menin önemini sadece üretici irketler de il bireyler de çok yakndan deneyimledi. Bu yeni süreçte, birbirine ba l üretim makineleri ve insan etkile imiyle birlikte yeni bir üretim anlay hzlanyor. Mobil ileti im, giyilebilir cihazlar, akll araçlar, akll evler, Nesnelerin nterneti, yapay zekâ, artrlm gerçeklik gibi teknolojilerin etkisiyle geleneksel i modellerinin de i mesi bekleniyor. Dijitalle meyle birlikte bireysel al kanlklarmz da de i meye devam edecek, ki iselle tirilmi ürün ve hizmetlere olan ilgi daha da artacak. Bu de i im sürecinde dijital dönü ümün i letmelerin ve sanayicilerin olmazsa olmaz haline gelece ini söylemek mümkün. Bu alanlarda kendilerini geli tiren ve yatrm yapan i letmelerin de varlklarn sürdüreceklerini ve alanlarnda fark yaratacaklarn söyleyebiliriz. Artk birbirine çok derinden ba l olan dünyamzda hastalktan teknolojik geli melere kadar bir ülkenin di erinden soyutlanmas mümkün de il. Türkiye de
www.metalmakina.com
de üreticilerin hem sektörde rekabet edebilmeleri hem de dijitalle en dünyada varlklarn sürdürülebilmeleri için üretimde dijitalle me artk bir gereklilik. Biz de Türkiye de üretimde dijitalle me için i ortaklarmz gelece e hazrlamaya devam ediyoruz. MM - Mitsubishi Electric olarak endüstriye e-F@ctory ile nasl katk sa lyorsunuz? Proje ve çözümlerle tesislere ne tür avantajlar sa lyorsunuz, örneklerle payla abilir misiniz? Mitsubishi Electric olarak, sanayinin yeni bir boyut kazanmasna olanak sa layan Sanayi 4.0 a dijital fabrika konseptimiz e-F@ctory ile yant veriyoruz. Türkiye deki sanayiciler ve alt yap projeleri için iddial bir çözüm orta oldu umuz dijital dönüüm alannda bugüne kadar çok ciddi yatrmlar ve çal malar hayata geçirdik. Markamzn e-F@ctory konseptinde, fabrika otomasyon alanndaki robotlar dahil tüm yeni nesil ürünler internette haberle ebiliyor. Böylece üretim hatlarn ki isel bazl ihtiyaçlara göre optimize ederek pazardaki rekabet ko ullarna ayak uydurmak büyük ölçüde kolayla yor. Üretimde çok ciddi hz, esneklik, kalite art ve maliyet tasarrufu sa layan e-F@ctory, sanayicilere küresel rekabette bir adm önde olma frsat sunuyor. Mitsubishi Electric olarak, fabrikalarn üretim, bakm, IT ve yönetim ksmlarn birbirleriyle anla abilir hale getirerek takm olmalarn sa lyor ve sonuçta her birinin ihtiyaçlarna uygun raporlar üretiyoruz. Örne in, bir üretim sorumlusu sa-
dece üretim datalaryla ilgili verilere ihtiyaç duyarken, bakm sorumlusu hangi noktalarda iyile tirme yaplmas gerekti ini görmeyi tercih ediyor, yönetim ise üretim sisteminin verimlili i gibi daha genel bir tabloyu analiz etmek isteyebiliyor. Biz eF@ctory konseptimizle tüm bu ihtiyaçlara cevap verebiliyor ve bu sayede tüm birimlerin birbiriyle daha hzl haberle mesini ve geribildirimlerle birbirlerini daha iyi geli tirebilmelerini sa lyoruz. Mitsubishi Electric olarak, eF@ctory konseptimizi dünyada Sanayi 4.0 n gündeme ta nmasndan çok daha önce, 2003 ylndan bu yana kendi fabrikalarmzda kullanyoruz. Mitsubishi Electric in kendi üretim merkezi olan Nagoya Fabrikas nda e-F@ctory konseptimiz kullanma alndktan sonra üretim kapasitesinde yakla k yüzde 190 art ve üretimde yakla k yüzde 180 art gibi etkileyici sonuçlara ahit olduk. Ayrca global bir teknoloji markasnn Malezya da bulunan üretim tesisinde ortak bir pilot çal maya imza attk. Mitsubishi Electric olaKasm - Aralk 2020
43
rak e-F@ctory otomasyon uzmanlmz markann Nesnelerin nterneti konusunda çözüm üretme uzmanl ile birle tiren pilot program sayesinde, arzalarn önceden fark edilerek arza gerçekle meden müdahale edilmesi mümkün hale geldi. Pilot program; yüksek verimlilik, önleyici bakm faaliyetleri olana , düük aksam arza oran, dü ük maliyet ve kusursuz uyum ile sonuçland. Tüm bu sonuçlar ise markann yakla k 9 milyon dolar tasarruf etmesini sa lad. Yeni endüstri evresinin iddial bir oyuncusu olarak dünyada oldu u gibi Türkiye de de sanayicilerimizi gelece in dijital fabrikalarna hazrlamak için ileri teknoloji çözümler hayata geçiriyoruz. Manisa Organize Sanayi Bölgesi nde ev tipi klima üretimi gerçekle tiren Mitsubishi Electric Turkey Klima Sistemleri Üretim A. . de markamzn eF@ctory konsepti ile akll ve dijital bir fabrika olarak tasarland. Bu fabrika ile Türkiye, Mitsubishi Electric için önemli bir üretim üssü haline geldi. Türkiye nin önde gelen elektronik e ya üreticilerinden birinin üretim hattnda ise robotlarmz ve iQ Platform PLC lerimiz ile dijital ikiz uygulamas gerçekle tirdik. Dijital ikiz uygulamamz sayesinde gerçek üretim hattna müdahale edilmeden üretime esneklik ve verim katm olduk. Örne in yetkili bir ki i, üretim hattnn dijital ikizinde gerçekte yapmak istedi i üretimi sadece parametresini de i tirerek simüle edebiliyor ve hedeflenen üretimin gerçek oldu u zaman ne kadar verim ile çal aca n fiziksel olarak üretime ba lamadan görebiliyor. Mitsubishi Electric olarak dünyann en büyük kompakt PLC üreticisi ve sayl servo ve invertör sistemleri üreticilerinden biriyiz. Mitsubishi Electric, sektörde hzl bir haberle me altyapsna sahip az saydaki firmadan biri. Kesintisiz ileti im avan-
44
Kasm - Aralk 2020
taj sa layan çözümlerimiz, Marmaray gibi çok önemli projelerde de kullanlyor. Ürünlerin arza orann yava latan Akll PLC'ler, özellikle senkronize olarak çal mas gereken tesislerde çok hzl çal arak büyük bir avantaj sa lyor. Invertörlere kolayca ba lanan Akll PLC'ler, ek fonksiyonlarla geni letilebildi i gibi basit kurgularla da çal abiliyor. Akll PLC çözümlerimiz, çok geni bir ürün ailesiyle hzl ve kesintisiz ekilde haberle iyor ve anlk raporlar gönderiyor. Gda, enerji üretim santrali, su artma tesisi ya da ah ap do rama gibi birbirinden farkl alanlarda faaliyet gösteren fabrikalarn ihtiyaçlarna uygun hazr fonksiyonlar ve çok hzl algoritmalarla cevap veriyoruz. Türkiye de otomotiv ekipmanlar ve otomotiv alanna da ileri teknolojilerimizle katma de er sa lyoruz. Son zamanlarda, Türkiye'de öncü otomotiv markalaryla da eF@ctory kapsamnda çal malar yapmaya ba ladk. Dünya çapnda ürünlerini kendisi dizayn edip üretebilen önemli bir üreticiyiz. Yüzde yüz kalite kontrolünden geçirerek üretti imiz ürünlerimizi kendi fabrikalarmzda da kullanyor ve sürekli geli tiriyoruz. Ürünlerimizin dizayn ömürlerinin çok yüksek olmas fab-
rikalarda ani üretim aksamalarnn önüne geçilmesinde önemli bir destek olu turuyor. Bu nedenle Mitsubishi Electric ürünleri dünya genelinde oldu u gibi Türkiye nin önde gelen otomotiv üreticileri tarafndan tercih ediliyor. Ek olarak Mitsubishi Electric in Türkiye deki ekibinin 25 yl a kn ciddi bir bilgi birikimi ve tecrübeye sahip olmas önemli bir avantaj sa lyor. Bizimle i birli i yapan tüm üreticiler mühendislik gücümüzün sa lad güvenin ve çözümün konforunu ya yor. MES (Manufacturing Execution System) sistemleri ile planlama, i emri yönetimi, i istasyon yönetimi, stok takibi, malzeme ak ve veri toplama i lemlerini gerçekle tirebilen Mitsubishi Electric teknolojisi, yapay zekâya yakn bir yap içinde üretime imkan tanyor. Bant otomasyonu da dahil olmak üzere bir aracn üretime giri noktasndan sat a çkana kadar geçen tüm sürecindeki bilgilerini topluyor ve yönetiyoruz. Olas aksaklklar otomotiv üreticileri için ciddi maliyet ve itibar kayplarna neden olabiliyor. Bu noktada, üretim prosesi içerisinde do ru ürün, hizmet ve sistem çözümü konusu daha da önemli hale geliyor. Fabrikalarn bu kritik üretim sürecinde sa ladklar hz ve kolaylklarla hayati önem ta yan robotlar, otomotiv fabrikalarnda yo un olarak kullanlyor. Mitsubishi Electric olarak üretim bandndaki hemen her i i yapabilen insan kolu ya da eline yakn hassasiyete sahip robotlarmzla özellikle zor ve tehlikeli i lerde i güvenli i ve i çi sa l açsndan fabrikalara büyük bir katma deer sa lyoruz. Sorunsuz ve hzl üretim sayesinde hem kalite standartlarnn hem de üretim kapasitesi ve i hacminin artmasna katkda bulunuyoruz. Ksacas, bir otomotiv fabrikasndaki pres, kaynak, boya, montaj gibi bölümlerin içindeki tüm birimlere hizmet verebiliyoruz. Otomotiv sekwww.metalmakina.com
törüne PLC ler, frekans invertörleri, servolar, operatör panelleri, çe itli SCADA yazlmlar ve MES sistemlerimizle (Manufacturing Execution System) do rudan haberle ebilen ya da MES sistemlerini kurabilecek ürünler sunuyoruz. Sanayi 4.0 a uyumlu otomasyon teknolojilerimizle fabrikalara hz, esneklik ve verimlilik kazandryoruz; bu nedenle Türk sanayisinin en önemli kollarndan biri olan ve dijitalle meye en hzl cevap veren otomotiv sektörüne sa lad mz katma de erden dolay çok memnunuz. birli i yapt mz markalardan da oldukça olumlu geri bildirimler alyoruz. MM - Üretimde dijitalle menin istihdama olumsuz etkileri olur mu? Mitsubishi Electric olarak bu konuda gelece i nasl öngörüyorsunuz ve neler yapyorsunuz? Dijital dönü üm alannda öncü bir marka olarak, üretim süreçlerinde mükemmel i leyebilen sistemlerin kurulmas, sorunsuz bir ekilde i letilmesi ve gerekti inde iyile tirilmesi için her zaman insana ihtiyaç duyulaca na inanyoruz. Bu noktada en önemli konu, donanml insan kayna n olu turarak dijitalle me sürecine hazrlanmak. Gelecek nesillerin e itimine büyük önem veren
www.metalmakina.com
bir marka olarak, uzun zamandr üniversitelerin mühendislik fakültelerinde robot e itim merkezleri kurulmasna katk sa lad mz e itime destek projesi hayata geçiriyoruz. Türkiye de 17 üniversitede sistemlerimizi ö rencilerle bulu turuyor ve yedi üniversiteye sa lad mz robotlarla e itimi destekliyoruz. Ayn zamanda bu saynn artrlmas için de çal yoruz. Mühendislerle ö rencileri bir araya getirdi imiz çal malarla da e itime ve insan kaynaklarna katk sa lamay sürdürüyoruz. Pandemi döneminde de webinarlar aracl yla üniversite ö rencileriyle bulu arak gençlere vizyoner bir bak açs kazandrabilmeye ve deneyimlerimizi payla arak onlar yönlendirmeye yönelik çal malarmza devam ediyoruz. MM - Önümüzdeki dönem için planlarnz nedir? Bugüne kadar pek çok farkl sektördeki i letmenin üretim hatlarnn dijitalle mesini ve bu sayede akll üretime geçmelerini sa ladk. Yeni nesil endüstriyel otomasyon sistemlerimiz ve ileri robot teknolojilerimizle Türkiye genelinde uzun yllardr çözüm sundu umuz fabrikalarda son dönemde de özellikle montaj hatlarndaki çözümlerimiz
ve varl mzla dikkat çekiyoruz. Pek çok farkl sektörde dijital dönü ümünü gerçekle tirdi imiz üreticilerimizden çok olumlu geri bildirimler aldk. Giderek artan bir ivmeyle bu alandaki çal malarmza devam ediyor, bu sayede üreticilerin ve KOB ler ba ta olmak üzere sanayicilerin Dördüncü Sanayi Devrimi ne hzl bir ekilde uyum sa lamasna imkân tanyoruz. Fabrika otomasyon sistemleri i kolumuzda geçmi yllarda oldu u gibi önümüzdeki yllarda da Türk sanayisine Sanayi 4.0 n gerekliliklerini anlatabilmek için ülkemizin farkl illerinde etkinlikler düzenleyerek ve organizasyonlara katlarak sanayicilerimizi bilgilendirmeyi hedefliyoruz. Pandemi dolaysyla online etkinliklere a rlk verdik. Gelecek nesillerin e itimine büyük önem veren bir marka olarak da üniversitelerin mühendislik fakültelerinde robot e itim merkezleri kurulmasna katk sa lad mz e itime destek projemizi de sürdürmeyi planlyoruz. Üretim süreçlerinin yüksek teknolojiyle donatlarak dijitalle ti i Sanayi 4.0 evresinde, Türkiye deki büyük ölçekli irketleri ve KOB leri gelece e ta maya ve üniversiteleri desteklemeye devam edece iz.
Kasm - Aralk 2020
45
Advertorial 46
Kasm - Aralk 2020
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
47
Uzay Makina neden birini seçti?
Neden P NO?
Pnömati e hem yeni ilgi duyanlarn hem de bizzat kullanyor olup; konu hakknda daha fazla bilgi sahibi olmak isteyenlerin yararlanmasn istedik.
Modern ve teknolojik bir yakla mla ak kanlar mekani inin dallarndan olan pnömati i zorunlu olarak seçmi olanlara da sevdirmek üzere P NO yu seçtik. Teknoloji insanlar için yaraldr. P NO da sadece pnömatik sektörü için de il hepimiz için oldukça faydal biri P NO sektördeki zararl bilgilerle mücadele ederek do ru bilginin kullanclara ula mas için mücadele verecektir.
Bunu yaparken de salt ticari dü ünmeyen, karma klktan uzak ve tabii ki gerçekçi seçenekleri takipçilerinin hizmetine sunmak istedik. Bir sorun ile kar la ld nda destek alnacak birine ihtiyaç oldu unu gördük. Bunu yaparken aklda kalmak istedik. Aklnza ilk o gelsin istedik. Onun ne dü ündü ünü size göstermek istedik.
Advertorial
Bu yüzden Uzay Makina ya yeni bir ekip arkada kazandk! te size onu takdim ediyoruz Ve i te P NO
48
Kasm - Aralk 2020
P NO ne yapacak? Pino ksa ksa mesajlarla takipçilerine baz deneyimlerini ve bilgilerini aktaracak. Zaman zaman bizleri baz sayfalara yönlendirecek. Konuya yeni ba lam olan ö renci karde lerine derslerini sevmelerini sa layacak. Gençler P NO ile aldklar bilgilerine ek olarak kendilerini
www.metalmakina.com
de tam yeti tirdikleri sürece ileride bu pazarda mavi yada beyaz yakal olsun i bulabilme ansn kesinlikle arttracak. Konunun uzman P NO Oldukça basit pratik önerileri ile Ar-Ge cilere de büyük kolaylk sa layacak ve satnalma departmanlarnn da i ini kolayla tracak. Ki i alaca ürünü tanyarak bilerek alacak ve kar la t bir sorunda hemen P NO yardmc olacak. P NO yu neden takip edelim? Komplike de il de basit çözümler için takip edin. Yenilikleri ö renmek üzere takip edin. Pnömati i sevemiyorsanz takip edin. Çünkü sevememenizin nedeni size karma k geldi inden olabilir. P NO elinden geldi ince akademik terminolojiler kullanmaktan kaçnaca na söz veriyor. Kendisi teknolojik olmasna ra men
www.metalmakina.com
bedeninde ya ad teknik sorunlar oldu undan empati duyabiliyor. Ve tabi ki maliyetlerinizi dü ürebilmek için KES NL KLE takip etmelisiniz. P NO ne hedefliyor? P NO i letmelerin maliyetlerini dü ürüp ürünlerini daha rekabetçi hale getirebilmelerini, Ö rencilere pnömati i sevdirip pazardaki Özellikle mavi yakal bo lu unu doldurmay, Do ru bilgileri aktarmay Ve tüm bunlarn nda zaten her gün ilerleyen Türk sanayi ve sanayicisine bir katkda da kendisinin bulunmasn hedefliyor.
Kasm - Aralk 2020
49
Seco Assistant sayesinde, internet aramalarna veya katalog ara trmasna gerek kalmadan gerçekten ihtiyacnz olan ürün bilgilerine, takmlara, çevrimd olsanz bile, her an ula abilirsiniz. Seco Assistant'n i leme hesaplaycs ilerlemeler, hz ve tala kaldrma oranlar dahil olmak üzere herhangi bir marka için tornalama, frezeleme ve delik açma i lemlerine ili kin verileri sunar. Takm Kar la trma fonksiyonu size Seco takm önerilerini ve di er üreticilerin uçlarna yö-
50
Kasm - Aralk 2020
nelik alternatifleri sunarken Suggest fonksiyonu belirli i ler için do ru takm seçene ini ve kesme stratejilerini bulmanza yardmc olur. Ürünleri parça, numara, isim veya kalite snf baznda arayabilir ya da sadece ambalaj üzerindeki kodu taratabilirsiniz. Uygulama küçük bir indirme boyutu ve temiz, net bir arayüz ile maksimum kullan llk ve kullanm kolayl için geli tirilmi tir. Daha da önemlisi, internet ba lantnz yoksa
bile Seco ürünlerini arayabilir veya veri hesaplayclar çevrimd olarak kullanabilirsiniz. Seco Assistant önemli bilgileri ve takmlar en sorunsuz kullanc deneyimleriyle birle tirerek günlük i leme deneyimini kolayla trr. Gezinmesi kolay pratik araçlar sayesinde bu uygulama, gerçekten ihtiyacnz olan bilgileri parmaklarnzn ucuna getirir.
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
51
NSK'nin NH/NS lineer klavuz serisinden yararlanan son kullanclarn ve makine üreticilerinin says yeni uygulama alanlaryla sürekli art gösteriyor. Bu art n sebebi ise NSK'nin, geleneksel ürünlerden iki kat fazla hizmet ömrü vadetmesi. Endüstride uzun ömürlü ürünler toplam mülkiyet maliyetini (TMM) en aza indirmede önemli bir avantaj sa lar. NH/NS lineer klavuz kullanlmas durumunda arza kaynakl duru lar önemli ölçüde azalr. NH/NS lineer klavuzlarnn daha uzun hizmet ömrü sunabilmesi, bilyalarn yuvarland yolun özel geometrisi gibi yenilikçi özelliklerle sa lanyor. Bunlara ek olarak, %30'a kadar daha fazla dinamik yük de eri (önceki nesil ürünlere göre), önemli ölçüde daha kompakt ve hafif haliyle %100 daha fazla yorulma ömrü sunmasna yardmc olur. Daha fazla dayankllk istendi inde Duralloy® ve Raydent yüzey i lemi görmü ürünler önerilebilir. Bunun yannda, korozyon tehlikesi olan çevrelerde kullanlmak üzere paslanmaz çelik versiyonlar da mevcuttur. NH lineer klavuz serisinden yararlanan çok sayda orijinal ekipman üreticileri (OEM) arasnda, önde gelen hava üflemeli ekillendirme makine üreticisii de bulunuyor. Firma, kalp tablalarn hareket ettirmek için kullanlan önceki lineer klavuzlar tarafndan sergilenen düük hizmet ömrü (12 ay) hakknda ikayetler alm t. NH serisi klavuzlarnn uzun hizmet ömrü ve daha yüksek yük kapasitesi sayesinde 52
Kasm - Aralk 2020
NH/NS serisi lineer klavuzlar, geleneksel alternatiflere göre iki kat daha uzun ömür sunar firma, kenetleme birimlerindeki a nmann önemli ölçüde azald na tanklk etti. Bunun yannda, benzersiz dört sral tasarm, di er çözümlerin etkisiz kald noktalarda ok yükleri almasna olanak sa lad. Bu tarihten itibaren hava üflemeli ekillendirme makinelerinin tümü NH lineer klavuzlar ile donatlmaya devam ediyor. Ba ka bir yerde ise yüksek hzl YMT (yüzey montaj teknolojisi) toplama ve yerle tirme makinelerini üreten köklü ve Avrupal bir firma lineer klavuzlarn tekrar eden arzalar ile u ra yordu. Hizalama sorunlarna atfedilebilen bu problem yine
NH serisi lineer klavuzlarna geçilmesi ile çözüme kavu tu. Bunun sebebi ise klavuzlarn tasarmnn yüksek hzl uygulamalara uygun olmasnn yannda kendi kendini hizalamaya da olanak sa lamasyd. Binlerce kurulumun ardndan NH lineer klavuzlar hakknda hiçbir sorun bildirilmedi. Bundan yararlanabilecek olanlar sadece makine üreticileri de il. Son kullanclar için iyile tirme projeleri de e it derecede yaygn hale geliyor. Bunun en iyi örne i, son dönemlerde otomatik kaynak sistemlerindeki klavuz ve tahrik elemanlaryla ilgili ksa ömür sorunlarna çö-
www.metalmakina.com
Daha da önemlisi NSK, iyi muhafaza edilmi ürünleri ve yüksek stok seviyeleri sayesinde üst düzeyde ürün hizmeti sa layabilir. Firmann merkez deposu, i ortaklarnn ve mü terilerin hzl teslimattan yararlanmasn sa layan, standart boyutlu NH/NS serisi lineer klavuzlarnn kapsaml bir yelpazesini elinde tutuyor. Ayrca NSK, her türlü özel ihtiyaca uygun özel çözümler üretebilir, buna özel uzunluklar da dahildir.
Önceki sürüm K1 ile de i tirilebilen NSK K1-L ya lama ünitesi, lineer klavuzlarda uzun ömürlü ya lama sa lar züm arayan bir sac levha montaj üreticisidir. Kaynak sçramalar ve dumanlar sebebiyle NSK, koruyucu ve bakm gerektirmeyen K1 ya lama ünitesine sahip NH serisi lineer klavuzlarn önerdi. Kaynak sistemleri, üç yl a kn süredir herhangi bir arza olmakszn çal maya devam ediyor. Bu da u ana kadar, daha önce elde edilenden 10 kat daha fazla hizmet ömrü anlamna geliyor. Hassas ve pürüzsüz lineer hareketin gerekli oldu u her türlü uygulama için tasarlaan NH/NS serisi klavuzlar pek çok alanda kullanlyor. Tbbi görüntüleme ve sa lk ekipmanlar, ölçme makineleri, laboratuvar malzemeleri, ambalajlama makineleri, otomasyon ve robot teknolojisi, malzeme ta ma ekipmanlar ve otomotiv sistemleri bunlara örnektir. Bu uygulamalardaki hizmet ömrü, li-
www.metalmakina.com
neer klavuzun her iki ucuna da taklan, yakn zamanda piyasaya sürülen NSK K1-L bakm gerektirmeyen ya lama ünitesi ile daha da artm tr. Etkili ya lama, klavuz performansn uzun süre korumak için gereklidir. K1-L de bilya ve ray arasna sürekli ya sa lamak için tasarland. Önceki nesil K1 ünitesi ile kar latrld nda K1-L, 1,8 kat daha fazla ya lama ömrü, %20 daha az dinamik sürtünme sa lar. Ayrca yapsal bütünlü ün korunmasna yardmc olur toz ve di er yabanc maddelerin içeri giri /çk n engellemek için yeni geli tirilen bir koruyucu klf sunar.
Di er bir seçenek olarak NSK, makine üreticilerinin hzl ve kullanm kolay bir format üzerinden tasarmlarna göre lineer klavuz olu turabilece i kullan l bir çevrimiçi araca eri im sunuyor. stenilen özelliklere sahip lineer klavuzlar NSK Click!Speedy ile geni lik, uzunluk, keçe, ya ve ya lama ünitesi gibi özellikler seçilerek belirlenebilir. Her durumda, iste e tasarlanm lineer klavuz PDF çizimi ve CAD verisi, veri listesi ve parça numaras bir indirme ba lantsyla ya da e-posta üzerinden verilir. Uygulamaya gerekli veriler girildiinde, NSK, uygun ölçüyü, tahmini hizmet ömrünü, fiyat ve teslim süresini hzl bir ekilde hesaplayabilir.
Uzun hizmet ömrünün yan sra, NH/NS serisi klavuzlarnn yararlar arasnda yüksek verimlilik (150 ile 300 m/dak. arasnda dönü hz), dü ük gürültü (önceki nesile göre 3 dB daha az) ve geleneksel alternatifleri geride brakan standart hassasiyet yer alr. Kasm - Aralk 2020
53
ayrca bu yeni tam karbür parmak frezede dü ünülerek tasarlanm tr. Sunum HARVI I TE küresel alnl parmak freze, her ikisi de 2 mm'den 20 mm'ye (1/16 inç'ten 1 inç'e kadar) çap aral nda iki farkl boyda mevcuttur. Standart boy, 3 boyutlu kopya frezeleme i lemleri için ilk tercihtir, uzun tip ise duvar ve taban hassas son i leme gerekti inde kenar frezeleme dahil birçok uygulama için yeterli kesme uzunlu u (4sD'ye kadar) sa lar.
3 boyutlu frezeleme i lemlerinde maksimum verimlilik, maksimum takm ömrü: Küresel aln bölümünde dalgal srt bo lu una sahip HARVI I TE dört kanall küresel alnl parmak freze. 3 Boyutlu frezelemede çok yüksek verimlilik için yeni tam karbür parmak freze ve takm ömrü.
bir kontur, kesme bölgesine daha iyi so utma svs ak sa layan dalgal srt bo lu unu biçimlendirir.
Kennametal, HARVI I TE serisi için, HARVI I TE dört kanall küresel alnl parmak freze programn geni letti. Mümkün oldu unca verimli 3 boyutlu kaba i leme ve ince tala i leme i lemleri için tasarlanan bu takm, çok çe itli malzemelerde maksimum tala kaldrma sayesinde daha dü ük i leme maliyeti sa lamaktadr.
Dalgal srt bo lu u, daha yüksek ilerlemeler ve hzlarn yan sra geli mi titre im sönümleme ve daha dü ük kesme kuvvetleri sayesinde artan kesme derinli i sa lar.
Yüksek performansl bir takmn anatomisi HARVI I TE küresel alnl parmak freze, daha yakndan incelenmesi gereken yenilikçi ve tescilli bir srt bo lu una sahiptir. En kritik alan olan küresel alnl bölümde dalgal 54
Kasm - Aralk 2020
D çapta srt bo lu u, eklini de i tirerek eksenden kaçk pahl srt bo lu una dönü ür. Eksenden kaçk yüzeyli srt bo lu u, ola anüstü kenar dayanm, geometrik hassasiyet, daha dü ük kesme kuvvetleri sa lar ve bu özellikler parmak freze serisini çok yönlü duruma getirir. Helisel biçimli uç aln, tala derin kesme kerti i ve de i ken helis açs dahil olmak üzere kare uç tiplerin di er geometrik iyile tirmeleri de
HARVI I TE küresel alnl parmak freze iki farkl boyda mevcuttur: Standart (inç ölçüde boyunsuz, metrik ölçüde boyunlu) ve uzun tip. www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
55
Dairesellik d ta lama makinesi ile verimli motosikletler için krank millerini tek bir ba lamada otomatikle tirilmi olarak i ler. JUNKER in JUCRANK i ile krank millerini günün her zamannda güvenilir, emin ve en yüksek hassasiyetle i lenir. BMW Motorrad, Boxer krank millerinde çe itli ta lama operasyonlarn i lemek için JUCRANKdairesellik d ta lama makinesini kullanyor. Bunlar, verimli motosikletler için BMW nin en yeni 2 silindirli boxer motorlarna monte edilmi tir. CBN yüksek hzl ta lama makinelerinin geli tirilmesindeki hassasiyet ve uzun deneyime sahip olan BMW
56
Kasm - Aralk 2020
Motorrad, dünya çapnda 5 lokasyonda 45 makineyleJUNKER ta lama uzmanlarna 30 yl a kn süredir güvenmektedir. Proses güvenilirli i ve üretken olmayan sürelerin ksaltlmas Proses içi ölçüm sistemleri, yüksek proses güvenilirli i ve boyutsal do rulu u garanti eder. Tam otomatik sistem, tam olarak i parças verilerini ölçer ve kaydeder, gerekti inde ta lama i lemi srasnda otomatik olarak düzeltir. Bu prosedür sayesinde üretken olmayan süreleri azaltr ve iyi parça çktsn artrr. Önleyici bakm yardm ile artan verimlilik
Önleyici Bakm Yardm JUNKER den yazlm destekli çözüm. Online yardm sistemi, makinede yakla an bir bakm veya onarm i lemi hakknda bilgi verir. JUNKER makinesi, yakla an onarm i lemlerini bildirir ve güvenilir planlama sa lar. Yeni protokol yöneticisi ile sonuçlarn sürekli izlenmesi mümkündür. Ek olarak, tüm veriler serbestçe seçilebilen kayt aralklarnda de erlendirilebilir. partner4JU ile dijitalle me olanaklar sayesinde, sektör öncüsü makinelerin ve sistemlerin dijitalle mesini tam olarak BMW Motorrad n ihtiyaçlarna göre uyarlayabilir.
www.metalmakina.com
Mü teri verilerinin güvenli i Servis sorunlar ortaya çkt nda, JUNKER uzmanlar, mü teri a nn d ndaki güvenli bir tünel aracl yla do rudan makineye ba lanabilir. JUNKER uzmanlar verileri hzla analiz eder ve gerekli tüm önlemleri güvenilir bir ekilde alr. Mü teri için üretimde effaflk Durum belirleme ile verimli ve kullanc dostu üretim veri toplama (sipari ba langc / biti i, ksmi raporlar ve ürün says hakknda geri bildirim gibi) mümkündür. Buradaki avantaj, tüm üretim sürecinin her zaman ve her yerden izlenebilmesidir. Tam olarak tek ba lamada JUCRANK dairesellik d olmayan
www.metalmakina.com
ta lama makinesi, krank milleri üzerindeki tüm ta lama görevlerini hassas bir ekilde ve tek bir ba lamayla gerçekle tirir. (Kaynak: JUNKER) BMW Motorrad ve JUNKER Gurubu arasndaki pozitif i ili kisi 30 yl a kn süredir mevcuttur. Almanya, Avrupa ve Asya daki üretim tesislerindeBMW Motorrad, krank millerini i lemek için JUNKER dairesellik d olmayan silindirik ta lama makinelerini ba aryla kullanyor.
Maceraya yeni bir özendirme BMW Motorrad da performans etkileyici verimlilikle bulu uyor. De i ken eksantrik mili kontrolü, yüksek ve dü ük hz aral nda ola anüstü güç geli imi sa lar. (Kaynak: BMW Group / ©BMW AG)
Ta lama prosedürü Krank mili, merkezi eksen etrafnda döner ve ta lama ta enterpolasyon yaparak pim yata nn dairesel hareketini takip eder, Ta lama mili (X ekseni) ile i parças mili (C ekseni). (Kaynak: JUNKER)
Kasm - Aralk 2020
57
NTX 1000, Sandvik Coromant takm paketlerinin bulundu u DMG MORI'nin son teknoloji ürünü 5 eksenli i leme merkezidir.
58
ngiliz lüks saat üreticisi Bremont, Sandvik Coromant ve DMG MORI nin stratejik i ortakl ndan en iyi ekilde yararlanarak, anahtar teslimi bir üretim hücresi sayesinde fabrika kapasitesini iki katna çkard.
nel merkezinde birle tirilerek darbe ve kalite testinden geçirilir. Paslanmaz çelik srtlar ve kasalar gibi ana bile enlerin üretimi, arabayla sadece birkaç dakikalk mesafede bulunan tesiste gerçekle ir.
Lüks saatler üreten Bremont Watch Company'nin geçmi i gerçek bir ngiliz üretim ba ars öyküsüdür. 2002 ylnda Nick ve Giles English karde ler tarafndan kurulan irketin uzmanlk alan havaclk sektörü için sertifikal kronometre üretimidir. Bu saatler, üreticinin ngiltere'nin Oxfordshire kentinde bulunan Henley-on-Thames'deki ge-
Alt yeni saat modelinin piyasaya sürülmesi ve bu saatlere olan yüksek talep, Bremont un üretim kapasitesinin artrlmas gerekti i anlamna geliyordu. irket bunu ba armak için Sandvik Coromant takm paketlerinin bulundu uDMG MORI'nin son teknoloji ürünü 5 eksenli i leme merkezi NTX 1000'i satn ald.
Kasm - Aralk 2020
Sandvik Coromant n ngiltere Ta-
km Tezgah Çözümleri ekibinden Takm Tezgah Yatrm Uzman Mathew Bates, projenin yapm a amasnn alt ay sürdü ünü söylüyor. Ba langçtan beri amaç, 'ilk seferde do ru' bir çözüm sunmakt, diye açklyor Bates. Bremont'un yeni sistemi, vakit kaybetmeksizin kullanmasn istedik. Uygun takmlarn seçimi hususunda DMG MORI'nin uygulama uzmanlar ile yakn i birli ine ihtiyaç vard. Alt yeni saat üretmemiz gerektiini biliyorduk, diyor Bates. "Çizimler hazr olur olmaz, standart takm-
www.metalmakina.com
lar listesi olu turmak ve ihtiyaç duyulabilecek özel takmlar belirlemek için DMG MORIuzmanlaryla bir araya geldik." 7/24 çal ma için entegre otomasyon DMG MORI NTX 1000 üzerinde 38 adet Coromant Capto® takm içeren bir magazin bulunur, kapasite 76 takma kadar geni letilebilir. Torna ve freze tezgahnda ayn anda tornalama ve 5 eksenli yüksek hzl frezeleme yaplabilir. Bara yükleyici sayesinde tezgah, 24 saat boyunca operatör müdahalesi olmakszn farkl paslanmaz çelik parçalar üretebilir. Her ey tek bir kaynaktan - takmlar, tezgah, otomasyon ve programlama Tezgah kurulumunun daha öncesinde DMG MORI uygulama uzman Frederick Shortt ve geli tirme ekibi, Vericut bilgisayar destekli üretim (CAM) sistemi ile saysal kontrol (NC) programlarn olu turdu ve simüle etti. "Sandvik Coromant ile birlikte tüm programlar, mümkün oldu unca az takma ihtiyaç duyulacak ekilde optimize ettik" diyor Shortt. Ba ka bir deyi le, Bremont sadece gerçekten ihtiyac olan takmlar satn ald. Bunlarn hepsi tezgah kurulumundan önce gerçekle ti inden, kurulumdan hemen sonra Bremont üretime ba lad.
Alt yeni saat modelinin piyasaya sürülmesi ve bu saatlere olan yüksek talep, Bremont un üretim kapasitesinin artrlmas gerekti i anlamna geliyordu.
lar ve tezgah çal ma süresinin en üst düzeye çkarlmas, bu tür anahtar teslim üretim hücrelerini oldukça cazip bir seçenek haline getiriyor, çünkü parça ba na maliyet genellikle çok daha dü ük." 3 ile 5 mikrometre (µm) aras toleranslar Yeni tezgahn kurulumundan hemen sonra Bremont, tam olarak planland gibi, saat parçalarnn tamamn üretmeye ba lad. Bremont Üretim Müdürü Malcolm Kent sonuçlardan son derece memnundu.
"Birlikte yürütülen bu çabalar sonucunda di açma sorunlar en aza indirildi ve Bremont yatrmnn karl n ksa sürede ald" diye açklyor Sandvik Coromant Kuzey Avrupa Stratejik li kiler Direktörü James Rhys-Davies.
Parçalarn ayr ayr bu kadar hzl ve yüksek kalitede üretilmesi bizi çok a rtt, diyor. "Kalite ve hassasiyetin son derece önemli oldu u 3 ila 5 m aras toleranslarda karmak parçalar üretiyoruz. Sandvik Coromant takmlar ile birlikte NTX 1000 sayesinde prosesler kesinlikle sorunsuz.
Bu tür anahtar teslimi çözüm aray lar giderek artacaktr. in ba nda maliyet bazen biraz daha yüksek olsa da hzl yatrm getirisi avantaj-
Sandvik Coromant ve DMG MORI arasndaki i birli i sayesinde NTX 1000 tezgahnda hemen ilk günden üretime ba land diye ekliyor Bates.
www.metalmakina.com
NTX 1000 maksimum torna ve freze performans, mükemmel birle im Öne çkanlar: 6 kenarl komple i leme Ana ve kar i millerinde B ekseni ve 10 istasyonlu alt taret ile senkronize i leme yoluyla tornalama Karma k i parçalarnn 5 eksenli e zamanl i lemesi için B ekseni üzerinde Do rudan Ba l Motor (DDM) Kesme svs sirkülasyonu ile termo-simetrik torna feneri yaps Sandvik Coromant gerçekleri Hassas i leme takmlarnda 75 yl a kn deneyim Modüler Coromant Capto® takm sisteminin mucidi
Kasm - Aralk 2020
59
Baykon BX23 Ex2/22, patlayc ortamlardaki tartm uygulamalar için yüksek do ruluk ve performans ile beraber güçlü haberle me seçenekleri sunan, yüksek teknolojiye sahip bir tart göstergesidir. IP67 korumal paslanmaz çelik gövdesi ile slak, hijyenik ve zorlu endüstriyel alanlarda güvenilir ve emniyetli çal ma sa lar. Baykon BX23 Ex2/22, ATEX ve IECEx sertifikal olup, patlayc gaz ve tozlarn bulundu u, Zone 2/22 olarak tanmlanan tehlikeli alanlarda güvenle kullanlabilir. Baykon BX23 Ex2/22, yüksek kapasiteli tank tart sistemlerinde tank bo altmadan kalibrasyon yapmak için son derece önemli bir özellik olan eCAL- elektronik kalibrasyon dahil, güçlü kalibrasyon seçeneklerine sahiptir. Baykon BX23 Ex2/22, haberle me ve proses kontrolü için ihtiyaç duyaca nz a a daki arayüzler için sertifiye edilmi tir: 2x RS232C, RS485, Ethernet TCP / IP, EtherNet / IP, Profibus, Profinet, Modbus RTU, Modbus TCP, EtherCAT, CC-Link, Powerlink, analog çk ve opto-izole dijital 4 giri / 5 çk .
Entegrasyon & Haberle me
Yüksek Teknoloji & Performans
Zone 2/22 sertifikal arayüzler;
-999 999 a kadar gösterge çözünürlü ü.
-2 x RS232C, RS485.
-Saniyede 1600'e kadar çevrim hz. -Smart, adaptif filtre.
Önemli Özellikler
-Yüksek kapasiteli tank kantarlar için eCAL- elektronik kalibrasyon.
-Çoklu dil seçene i.
-Tank yüklüyken kazanç ayar.
-Islak, hijyenik ve zorlu ortamlar için IP67 korumal, paslanmaz çelik kutu.
Tipik Uygulamalar
-Alfa numerik bilgi satrl, renk seçimli LCD gösterge. -Brüt a rlk kapasitesinin takibi için çubuk grafik.
60
-Yetkisiz müdahaleye kar tu kilidi.
Kasm - Aralk 2020
-Profibus, Profinet, Ethernet TCP/IP, EtherNet/IP, EtherCAT, CCLink, Powerlink, Modbus RTU / TCP -Analog çk ve dijital I/O
-Patlayc gaz ve tozlarn bulundu u ortamlarda ATEX ve IECEx onayl tartmlar. Gazlar: Hidrojen, propan, etilen, asetilen, karbon disülfir vb. Tozlar: Karbon, magnezyum, un, tahl, suni ipek, pamuk tifti i, keten vb. -Teraziler ve proses tartmlar. www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
61
Yüksek hassasiyette %100 elektikli enjeksiyon Maksimum hassasiyet Kantlanm güvenilirlik Mükemmel tekrarlanabilirlik Üst seviye proses kontrolü Dünya çapnda kurulumu tamamlanm yakla k 22 milyon adet servo motor ve 4,5 milyon adet CNC kontrol ünitesi ile dünyann en büyük CNC üreticisi, servo teknolojisi ve kalp i leme uzman FANUC, i leme merkezlerinde kullanlan geli mi CNC teknolojisini rakipsiz bir elektrikli enjeksiyon çözümü sa lamak için ROBOSHOT tezgahlarnda da kullanyor. Daha büyük miktarlarda yüksek kalite standardna sahip parça üretiminde yüksek çe itlilik, üstün hassasiyet ve son derece
62
Kasm - Aralk 2020
ksa çevrim süreleri elde eden ROBOSHOT, özellikle otomotiv ve medikal ürün pazarlarndaki iddias ile öne çkyor. FANUC ROBOSHOT, 60 yllk sürekli geli imin bir sonucu olarak dünyann en güvenilir CNC kontrol ünitesi, tüm standart ara yüzleri içeren kapsam, hzl i lem süreleri ve tutarl parça kalitesiyle kullanc dostu bir yap sunuyor. ROBOSHOT un eksen hareketleri tamamen FANUC tarafndan tasarlanp üretilen CNC kontrolör ve servo sürücüler tarafndan kontrol ediliyor. Bu sayede piyasadaki en hzl ivmelenme, sra d güvenilirlik için yüksek hassasiyette eksen hareketleri, pozisyonlama ve basnç kontrolü sa lanyor. Otomotiv ve medikal gibi lokomotif sektörler için son derece elveri li olan FANUC ROBOSHOT, elektrik ve optik
gibi endüstrilerde de yüksek performans, dü ük maliyet ve kantlanm güvenilirlik sunuyor. Tüm uygulamalar için çok yönlü makineler 150 kN den 4500 kN ye kadar kilitleme kuvveti uygulayabilen modelleriyle FANUC ROBOSHOT, çe itli basit enjeksiyon görevlerinin yan sra komplike görevler için de ideal bir çözüm oluyor. Yüksek seviyede çok yönlülük sa layan ROBOSHOT, foto raf makinesi mercekleri gibi son derece hassas ürünlerden pil kutular üretmek için yüksek düzeyde zorlayc güç gerektiren ürünlere kadar, tek bir makine kullanarak neredeyse her eyin üretilebilmesini mümkün klyor. Yüksek teknik özellikleri sayesinde, standart ROBOSHOT makineleri; mikro bile enler, muhafazalar ve hatta metal ve serawww.metalmakina.com
Yüksek hassasiyetli kalplar nce cidarl kalplar Çift renk parça üretimi Hassas kalplama MIM/CIM Mikro enjeksiyon kalplama LSR kalplama mik parçalar gibi özel ürünler üretmek için de kullanlabiliyor. Yeni ara yüzler ve entegre scak yolluk ve kalp scaklk kontrolleri gibi akll i levler, FANUC ROBOSHOT un mevcut üretim sistemlerine esnek entegrasyonu kolayla tryor. Kendi türündeki di er makinelerin aksine, FANUC ROBOSHOT, en yaygn enjeksiyon kalplama uygulamalar için kapsaml bir i levler paketi içeriyor. Geli mi kontrol ve koruma i levi Karma k ve zor uygulamalar için ROBOSHOT'n ön enjeksiyon uygulamas, prosesinizde mengene kapamada ve enjeksiyonda serbest uygulama sa layarak ve kalp gaz tahliyesini kolayla trarak en do ru ve hassas ürüne ula lmasna yardmc oluyor. ROBOSHOT un enjeksiyon ünitesi, de i ken vida dönü hz elde etmek için hz kontrolünden ziyade tork kullanan bir AI Ölçüm Kontrol Sistemi ne sahip. Sahip oldu u AI Geri Emi zleme Sistemi sayesinde ROBOSHOT, vida veya kovann içinde neler oldu unu gösteriyor, böylece kapatma özellikleri, vidadaki roket ve yüzü ün a nma durumu takip edilebiliyor.
AI Basnç Takibi, dahili bir ihlal meydana gelse bile, istikrarl enjeksiyon sa lamak için basnç e risini kontrol ediyor. Maliyeti yüksek olan arza sürelerini en aza indirmek için üretilen AI Kalp ve tici Koruma Fonksiyonu ise piyasadaki en iyi kalp korumas olup ya lama gerekti inde veya kalp a nd nda uyar veriyor. ROBOSHOT un benzersiz Kalp Koruma i levi, motor torkunu ölçüyor ve bir zorlanma varsa makineyi annda durduruyor. Ayn teknoloji, iticinin ileri ve geri hareketini de kontrol altnda tutuyor. Dünya çapnda en dü ük enerji tüketimi FANUC un üstün servo teknolojisi ve akll enerji geri kazanm, ROBOSHOT un enerji tüketimini, hidrolik makinelerle kar la trld nda yüz-
de 50-70 orannda ve di er üreticilerin elektrikli makinelerine kyasla ise yüzde 10-15 orannda azaltyor. Çok dü ük bakm maliyetleri, uzun çal ma süreleri, daha az yedek parça dei imi ve daha az a nma göz önüne alnd nda, FANUC ROBOSHOT piyasadaki en dü ük Toplam Sahip Olma Maliyeti ile elektrikli makinalar içeresinde en az enerji tüketen makine konumundadr. Güç Tüketimi Ekran Standart olarak eklenmi olan ve bir enerji analizi sayfas içeren bu i lev, çevrim srasnda enerjinin nerede tüketildi ini belirler, böylelikle enerji tüketimini optimize etmenizi ve yenilenebilecek gücü tanmlamanz sa lar.
Hidrolik sistemlerin korunmasndan farkl olarak ROBOSHOT un Kalp Koruma i levselli inin mengene kapanma hzlar üzerinde sfr etkisi vardr. Bu tür yüksek hzl yant verebilme özelli i, sistemdeki elektrikli sürücüler tarafndan sa lanr. Mengene toleranslar tüm kalp hareketi boyunca programlanabilir. www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
63
Endüstriyel kesme sistemleri ve yazlmlar üreticisi olan Hypertherm, robotik programlamay daha da basitle tirmek için tasarlanm olan, kapsaml özellikler ve geli tirmeler içeren Robotmaster Sürüm 7.3 çevrim d robot programlama yazlmn kullanma sundu unu duyurdu. Sürüm 7.3 içindeki eklemeler unlar içeriyor: En yeni CAD dosyas tipleri için destek, 3D bask deste i ve CATIA, SolidWorks, Autodesk Inventor, Siemens, Solid Edge, AutoCAD, ProE/Creo, Rhino ve di erleri gibi yazlm markalar için üçüncü taraf eklentileri. Kuka, ABB ve Fanuc gibi büyük ro-
64
Kasm - Aralk 2020
bot markalar için son i lemci geli tirmelerine ek olarak, eklemeli imalat yollar olu tururken daha hzl veri i leme ve robot kodu çkts için performans iyile tirmeleri.
mndan g-kodunu hzl bir ekilde içe aktarma becerisi ve yola göre malzeme konumuna dayal olarak bir kesme yönünü otomatik olarak ayarlama becerisi.
Ürünleri spreylemek, kaplamak veya boyamak için robot kullanan irketler için bir spreyleme simülasyon modülünün yan sra eklemeli imalat, yap trc da tm, kaynaklama ve benzeri uygulamalar srasnda malzeme biriktirmeyi simüle eden bir modülü içeren yeni modüllerin eklenmesi.
Yol içe aktarma modülünde kullanclara özel talimatlar okuma seçene i ve i lem etkinle tirmelerini ve devre d brakmalarn do rudan içe aktarlan koddan ayarlama olana ve hem g-kodu hem de APT formatlar için daha do ru bir etkile im, i lem simülasyonu ve robot kodu çktsnn avantajndan yararlanma seçene ini sunan önemli geli tirmeler.
Daha do ru süre tahminleri için mevcut modüllerde saysz üretkenlik iyile tirmesi, Cura ve Slic3r dâhil olmak üzere 3D dilimleme yazl-
Hypertherm in Robotik Yazlm Ekibi müdürü Garen Cakmak öyle dewww.metalmakina.com
di: 7.3 sürümünde bulunan birçok yeni özellik, çevrim d robotik programlamay nasl daha da kolayla trabilece imizi anlamak için mevcut mü terilerimizin ço u ile yakinen çal mamz sonucu geli tirildi. Daha fazla yazlm türü, dosya ve robot için destek ekleyerek mü terilerimizin kar larna çkan ve bazen karma k olan zorluklar hzl ve kolay bir ekilde çözmelerini sa lyoruz. lk kez 2018 tarihinde piyasaya sürülen ve tamamen yeniden tasarlanm V7 yapsna dayanan Robotmaster, robotik programlamay, ilk kez kullananlar dâhil herkes için kolay ve sezgisel hâle getirmek için, entegre CAD/CAM i levini kullanyor. Yüzey i leme, 3D frezeleme, eklemeli imalat, kaynaklama, boyama ve daha fazlasn içeren görevler için robotlar programlamak amacyla birçok farkl sektör tarafndan kullanlr. Demo sunumlara ula mak için info@robotmaster.com adresiwww.metalmakina.com
ne e-posta gönderin veya 855-4883143 telefon numarasn arayn. Hypertherm dünyann dört bir yanndaki irketler tarafndan gemi, uçak ve vagon imalatnda, çelik bina in aatnda, a r ekipman üretiminde ve daha fazla i lemde kullanlan endüstriyel kesme ürünlerini tasarlar ve üretir. Ürünleri arasnda yüz binlerce i letmeye daha fazla verimlilik ve kazanç getiren performans ve güvenilirlikleri ile güvenilen kesme sistemleri, CNC ler ve yazlmlar bulunmaktadr. 1968 de ku-
rulmu olan Hypertherm, %100 ortakl yaps olan bir irkettir, operasyonlar ve dünya genelindeki ortak temsilleriyle birlikte 1.800 üzerinde çal an istihdam etmektedir. Daha fazla bilgi için: www.hypertherm.com.
Kasm - Aralk 2020
65
Akll a landrma ve alternatif arj teknolojileri için hazr Selectiva 4.0 ürün ailesi ile, Fronius, intralojistikteki traksiyoner aküleri için yeni nesil ba arl akü arj sistemlerini piyasa sürüyor. Bu kur un-asit aküleri arj etmek için akll i levlerin yan sra en koruyucu ve en enerji tasarruflu yöntem özelli iyle de ön plana çkmaktadr. Ayrca akll a landrma için uygundurlar. Bununla birlikte istifleme arac i letmecileri u anki ve gelecekteki zorlu görevler için donatlm olup ayn zamanda i letme giderleri, elektrik ve CO2 den tasarruf edebilir. Selectiva ürün ailesi, 2, 3, 8, 16, 18 ve 30 Kilowatt güç snflarnda birden fazla model içermektedir. Kullanclar bu sayede traksiyoner aküleri on iki ilâ 80 Volt luk çk
Selectiva 4.0 ürün ailesi ile, Fronius, intralojistikteki traksiyoner aküleri için yeni nesil ba arl arj sistemlerini piyasa sürüyor. gerilimleri ile arj edebilirler. Özel bir avantaj ise yüksek esnekliktir: Cihazlar yalnzca tüm standart kurun-asit, Lead-Crystal, CSM ve jel
Selectiva akü arj cihazlar, kur un-asit aküleri arj etmek için akll i levlerin yan sra en koruyucu ve en enerji tasarruflu yöntem özelli iyle de ön plana çkmaktadr.
66
Kasm - Aralk 2020
aküleri için karakteristiklere sahip de il, ayn zamanda farkl gerilimlere sahip akü tiplerini de arj etmektedirler. Bu, arj süreçlerini basitle tirme ve maliyetlerden tasarruf etme konusunda istifleme arac i letmecilerine yardmc olmaktadr. Fronius Perfect Charging bölümünün global direktörü olan Patrick Gojer, Ayrca yeni cihaz nesli ile, a landrma, maliyet optimizasyonu veya alternatif tahrikler gibi önemli trendleri yakalayarak mü terilerimizin ihtiyaçlarna daha iyi yant veriyoruz vurgusunu yapm tr. Bunlar arasnda ayrca kurun akülerin hzl ve ara arjn belirgin ekilde iyile tiren Power Charging opsiyonu gibi yeni ürün i levleri bulunmaktadr. Cold Logistics opsiyonu, bunlar arj i leminin ba langcnda artan enerji miktaryla starak akülerin dü ük scakwww.metalmakina.com
Gojer, Fronius böylece akü arj sistemlerinin bugün dijital olarak a landrlm bir üretim ve lojistik ortamnda kullanm için hazr bulunmasyla gelecek sözünü yerine getiriyor dedi. Selectiva 4.0 ayn zamanda sürdürülebilirlik yönüyle de ön plana çkmaktadr. Patrick Gojer, Her arj i lemi akünün ihtiyaçlarna en uygun ekilde uyarlanm tr. Bu, çok so uk ve itinal bir arj sa lar. Enerji tüketimi di er teknolojilerle kyaslandnda yüzde 30 a kadar azaltlabilir ve tasarruflu arj teknolojisi sayesinde CO2 emisyonlar da belirgin ekilde azalr demi tir. Büyük bir i lev kapsam ve özel uygulama durumlar için geni bir özel çözüm yelpazesi, çekici genel paketi tamamlamaktadr. Selectiva akü arj cihazlar, servis, dan manlk ve sistem bile enlerinden meydana gelen mü teriye yönelik kapsaml bir çözüm konseptinin bir parçasdr. Fronius, kullanclar sürdürülebilir ve verimli akü arj çözümlerinin ideal donatmnda destekler ve böylece elektrikli istifleme araçlarnn i letme giderlerini sürdürülebilir bir ekilde optimize etmeye yardmc olur.
lklarda verimlili ini artrmaktadr. Yeni arj sistemlerinin sürdürülebilirli i, geli tirme srasnda açkça odak noktasyd. Patrick Gojer, Mü terilerimizin yatrm kararndan yalnzca bugün de il, gelecek
www.metalmakina.com
yllarda da faydalanmas bizim için önemlidir demi tir. Selectiva akü arj cihazlar ayrca uzun kullanm ömrüyle ön plana çkmaktadr. Bu nedenle Fronius be yll na tam ürün garantisi vermektedir. Patrick
Kasm - Aralk 2020
67
68
Kasm - Aralk 2020
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
69
Elektriksel ba lantlar, sinyal, veri, güç da tm ve i lenmesi konularnda sektörün lider global markalar arasnda yer alan Weidmüller, HDC endüstriyel fi ve prizleriyle endüstriyel sistemlerin sorunsuz bir ekilde çal mas için güç, sinyal ve data ba lantlarnn güvenilir bir ekilde yaplmasn sa lyor. Weidmüller, endüstriyel konnektör snfndaki geni ürün yelpazesi ile demiryolu ve rüzgar türbini uygulamalarnn yan sra yüksek akm uygulamalarnda da do ru arayüz çözümünü sunuyor. Kontrol panosunda genellikle elektromanyetik giri im etkili iken pano d na çkld nda elektromanyetik giri imle birlikte iklim artlar da ürün seçiminde önemli bir rol oynuyor. Weidmüller RockStar Endüstriyel Konnektör Ailesi de bu noktada güvenilir bir çözüm sunuyor. Weidmüller, endüstriyel konnektör snfndaki geni ürün yelpazesi ile de-
miryolu ve rüzgar türbini uygulamalarnn yan sra yüksek akm uygulamalarnda da do ru arayüzü sa lyor. Uygulama alanna uygun ba lant teknolojisine sahip olan endüstriyel konnektörler, bu yönüyle
farkl uygulamalarda bile rahatlkla kullanlabiliyor. IP65 ve IP68 / IP69 koruma snfna sahip RockStar muhafazalar; toz geçirmeyen, dü ük tazyikli sulara ve elektromanyetik giri ime kar koruma sa layan yapsyla öne çkyor. RockStar ailesinin sa lad ba lca avantajlar; on iki boyuta kadar dokuz insert ailesi, 35 ampere kadar akmlar ve 830 volta kadar voltajlarn güvenli aktarm, 216 kutba kadar kontak younluklarnda güvenilir sinyal iletimi ile vidal, yayl, crimp, aksiyal, PUSH IN ve SNAP IN ba lant olarak dikkat çekiyor. RockStar ModuPlug ile en küçük alanlarda bile yüksek performans Günümüzde endüstriyel ürünlerin boyut olarak küçülmesine paralel endüstriyel sistemlerin de boyutlar küçülüyor. Ba lant teknolojisinde de mümkün oldu unca küçük alan-
70
Kasm - Aralk 2020
www.metalmakina.com
sahip yeni modülü sayesinde montaj alannn ideal kullanmn sa lyor. Daha fazla veri daha az limit özelli i sayesinde ise yenilikçi data modülleri 10 Gbit/s'ye kadar aktarm yapyor. M12 standardna sahip konnektör teknolojisinin kullanlmas ile optimum EMC de erlerine ula lyor. Daha az maliyetle daha fazla seçenek sunarak sistem maliyetlerini azaltyor, kullanclarn bütçelerini koruyor. Ayrca 250 V nominal gerilimde 36 sinyal konta sayesinde, ayn muhafaza boyutlarna sahip alanda daha fazla sinyal aktarlabiliyor. Çift modül HD 36, piyasa standardndan yüzde 50 daha fazlasn ba aryor. Yüksek performansl konnektörler, pano yapm ve tesis otomasyonu için esneklik sa lyor. Sabit kilitleme pozisyonu sayesinde modüller daha hzl ve daha kolay monte edilebiliyor. RockStar HighPower trenler ve rüzgar türbinleri için çözüm sunuyor
larla çok fonksiyona ihtiyaç duyuluyor. Weidmüller in RockStar ModuPlug ürün grubunda; modüller, çerçeveler, data insertleri ve kontaklar yer alyor. RockStar ModuPlug sistem çözümü PUSH IN ba lant teknolojisi sayesinde hzl ve güvenilir kablolama imkan sunuyor. Ba lant teknolojisini giderek daha verimli hale getiren RockStar ModuPlug, en küçük alanlarda bile yüksek performans sunuyor. RockStar ModuPlug, bir konnektörde 48 adede kadar kutup ile sahadan kontrol kabinindeki cihazlara verimli kablolama sa lyor. Pek çok farkl sektörün ba lant teknolojisi için tek çözüm Çok yönlü yapsyla farkl sektörlerde kullanlabilen RockStar ModuPlug, robotikten rüzgar türbini
www.metalmakina.com
ve demiryollarna kadar birçok farkl alanda kullanlabiliyor. nce 100 A modülleri, dü ük alan gereksinimi ile yüksek güç aktarm sa lyor. RockStar ModuPlug ba lant kablolar, tren içinde güvenli veri ve sinyal iletimi için dayankl bir çözüm sunuyor. Güvenilir ve az bakm gerektiren çal mann kritik önemde oldu u rüzgar türbini sektöründe ise RockStar ModuPlug megabit ve gigabit seviyelerinde veri transferi sa lyor. En küçük kurulumlarda bile 10 Gbit e kadar aktarm hz sunuyor. Sundu u avantajlarla fark yaratyor Endüstri 4.0 gereksinimlerini kar layan RockStar ModuPlug n pek çok avantaj bulunuyor. Daha az a rlk ile daha fazla güç sunan Half 0.5 ve Single Plus 1.5 geni liklere
Weidmüller in konnektör ailesinden RockStar HighPower özellikle trenler ve rüzgar türbinleri için çözüm sunuyor. Trenlerde cer motoru ile vagonlar aras ba lantda; rüzgar türbinlerindeki girdap akmlarnda da 550 A e kadar yüksek akm korumas sa lyor. RockStar HighPower ürün grubunda; HighPower kitleri, HighPower aksesuarlar, HighPower kontaklar, HighPower uç duvar konnektörü ve HighPower muhafazalar bulunuyor. RockStar HighPower n sundu u en önemli özellikleri arasnda; modüler tasarm, en küçük alanlarda yüksek performans, güvenilir iletken ba lant teknolojisi ve sofistike ekranlama konsepti öne çkyor.
Kasm - Aralk 2020
71
Önemli ölçüde azaltlm maliyetle, imdiye kadar görülmemi hzda kesim - NITOCUT, 100 m/sn'lik periferik hzdaki dünyann ilk manuel kesme sistemidir. NITOCUT - Yeni ve yenilikçi kesme teknolojisi - dünyann 100 m/sn'lik periferik hzdaki ilk manuel kesme sistemidir. Manuel kesme diskleri, genelde 80 m/sn'lik kesim hzyla kullanlr. Bu snrlama, klasik kesme disklerinin tasarmndan kaynaklanmaktadr. Ticari açl ta lama makineleri de buna göre uyarlanr. NITOCUT kesme diski, daha yüksek devir hzlarnda kullanlabilmesi için flan alannda iki ek cam elyaf donanma sahiptir. Al lm 80 m/sn teknolojisine kyasla 100 m/sn de eri, kesim hznda %25 orannda art anlamna gelir. Bu artrlm kesim hz, do rudan kesme performansnda etkisini gösterir. Her bir kesme i lemi için harcanan süre önemli ölçüde azalr. 125 x 1,0 mm ölçüsüne sahip piyasa standard kesme disklerine göre dört kat daha fazla kesim* ve daha yüksek bir dalma derinli i (+%40) elde edilir. Bu benzersiz kesme sistemi, en yüksek kalite ve güvenlik standartlarn kar lar.
Ultra hzl kesim - PFERD NITOCUT kesme diski
Avantajlar: - Önemli ölçüde artrlm kesme hz sayesinde üst düzey performans ve kullanm ömrü. - Yüksek dalma derinli i. - Benzersiz, rahat kesme deneyimi. - Yeni cam elyaf donanm sayesinde üst düzey kesme diski güvenli i. * Uygulamaya ba l olarak farkllk gösterebilir. 72
Kasm - Aralk 2020
Ultra hzl kesim - PFERD NITOCUT kesme diski
www.metalmakina.com
TOTAL Madeni Ya lar, patentli TOTAL CERAN teknolojisi ile zorlu ve a r ko ullarda faaliyet gösteren i letmelerin çözüm orta oluyor. Total Turkey Pazarlama Teknik Servisler Müdürü Özgecan Çakc, novasyon TOTAL in DNA snda var. Gresler arasnda teknolojisiyle fark yaratan ürünümüz CERAN, i letme giderlerini azaltrken verimlili i artryor dedi. TOTAL Madeni Ya lar, yarm asrlk saha tecrübesiyle tüm endüstriyel segmentlerdeki zorlu uygulamalara özel geli tirilmi çok çe itli ve yenilikçi gres çözümleri sunuyor. CERAN, demir-çelik, çimento, ka t, gda gibi sektörlerdeki makinelerin ihtiyaç duydu u yüksek performans kar lyor. 50 yl a kn süredir yenilikçi ve yüksek performansl ürün ve çözümler geli tirdiklerini söyleyen Total Turkey Pazarlama Teknik Servisler Müdürü Özgecan Çakc, ana hedeflerinin mü teri odakl davranmak oldu unu belirtti. Yüksek basnç, su ve scakl a dayankl Özgecan Çakc, Demir-çelik, otomotiv, çimento, enerji gibi rekabetin yo un oldu u sektörlerde i letme giderlerini azaltmak ve verimlilii artrmak büyük önem ta yor. TOTAL Madeni Ya lar, makinelerden en yüksek verimi almaya yardmc olurken ihtiyaç duyulan güvenilirli i ve rekabet avantajn sunuyor. CERAN ile TOTAL Madeni Ya lar olarak yeni nesil kalsiyum sülfonat kompleks teknolojili gresi biz geli tirdik. CERAN, yüksek basnca, suya ve yüksek scakl a kar dayankllk ve
www.metalmakina.com
mekanik stabilite sa lyor, ayn zamanda korozyona ve oksidasyona kar mükemmel koruma özelli ine sahip dedi. Çevresel etkileri en aza indiriyoruz
TOTAL Madeni Ya lar n ayrca, dünya çapnda geçerli OEM onaylarna sahip farkl ihtiyaçlar kar layan gresleri sundu unu belirten Özgecan Çakc, Mühendislerimiz ve ara trmaclarmz, otomotiv sektöründeki ilk dolum uygulamalar için sürekli olarak özel gresler geli tiriyor. Çimento sektöründeki en a r
artlarda bile üretim prosesinin her a amasnda performans ve devamllk sa lyoruz. Ka t endüstrisinin, zorlu ve a r i letme ko ullar için yenilikçi çözümler sunuyoruz. novasyon, güçlü de erlere sahip DNA mzn merkezinde bulunuyor. Gda sektöründe de gerekli tüm emniyet standartlarn kar lamak için çok çe itli NSF H1 tescilli gresleri geli tirdik. NEVASTANE isimli bu ürün serisi CERAN la ayn teknolojiye sahip. Yüksek scaklktaki operasyonlar ile uyumlu CERAN gresimiz, yangna kar dirençli hidrolik ya larmz ve di li ya larmz ile ekipmanlarn ömrünü ve verimlili ini artryoruz. Kirlilik, toz, su ve scaklk dei imlerinin etkisini azaltrken çevre üzerindeki etkiyi de en aza indiriyoruz. REACH tarafndan onayl ürün gammz, çevreye duyarl kalp ya mz IRONCAST ve madeni ya tüketiminde optimizasyon sa layan, üstün suya dayanm kabiliyetine sahip CERAN gres ile çevre ve sa lk standartlar ile uyumluyuz.
Kasm - Aralk 2020
73
~ Daha fazla çelik tornalama, üreticilerin öngörülemeyenlerle ba a çkmasnda nasl yardmc olabilir ~ Tala l imalat, her bir malzeme ile en iyi sonuçlara ula mak için proses içinde incelikli de i imler gerektiren, hesaplara ve ölçümlere dayanan bir bilimdir. Ancak ölçümlenebilir zamanlarn çok uza nda ya yoruz ve analistler, sektörün devam eden COVID-19 pandemisinin yaratt pazarn öngörülemezli ine veya "yeni normal"e kar hazrlkl olmas gerekti i öngörüsünde bulunuyor. Burada, Sandvik Coromant Ürün Müdürü Rolf Olofsson tornalama prosesinin malzemeye göre nasl farkllk göstermesi gerekti i ve bunun üreticilerin ilerideki belirsiz zamanlar tam anlamyla benimsemelerinde nasl yardmc olabilece i hakknda bilgi veriyor. COVID-19 ile sektörde bir "siyah ku u olay"nn ya and n söylemek do ru olur. Bu, hepimizin dengesini bozan, öngörülemeyen ve önemli olaylara verilen bir isimdir. Üreticiler yeni normal dönemde iki senaryo ile kar la abilirdi. Baz üreticiler, yüksek talep senaryolaryla kar la t ve gda üretimi ve tbbi ürünler gibi baz kilit sektörler, karantina süresince hz kazand. Bu gibi durumlarda, tala kaldrma oranlarn artrmaya, devir sürelerini azaltmaya ve üretim partileri arasndaki hzl de i iklikleri desteklemeye yardmc olabilecek takmlama çözümlerine ihtiyaç duyuluyor.
74
Kasm - Aralk 2020
Di er üreticiler ise dü ük talep senaryolaryla kar la t. Bu senaryolarda kenar ba na daha fazla sayda parça üretirken daha az üretim kesintisi, insansz üretim yapma imkan ile uygulama güvenli i sa layabilen takmlar gerekir. Örne in, baz seri imalat alanlarnda üretim neredeyse tamamen durdu. Her iki durumda da, çelik tornalamada karl üretim proseslerinin altnda, tezgahtan kesme kenarna kadar en iyi takm kurulumuna ve do ru ekilde kullanmna dair bilgiye sahibi olma yatyor. Üreticilerin hedefleri uzun vadede sürdürülebilir olmaldr, nihayetinde bu siyah ku u senaryosunun nasl devam edece ini tam olarak bilemiyoruz. Yakn tarihli COVID-19: Bilgi notu adl raporunda McKinsey & Company analistleri, önümüzdeki dönemi üreticilerin mü teri pazarla-
rnda öngörülemeyen ve kalc de iimler bekleyebilecekleri "sonraki normal" olarak tanmlyor. Raporda, üreticilerin ekonomik ve sosyal açdan uygun bir yolda ilerleyecek olmas halinde esnekli e ihtiyaç duyulaca belirtiliyor. Ba ka bir yerde, Pricewaterhouse Coopers n (PwC) COVID-19: Endüstriyel üretim için ne anlama geliyor adl raporunda durgun pazarlar nedeniyle zorlanan irketlerin bunu bir frsat olarak de erlendirerek yeni sektörlere açlmalar ve yeni gelir ak larndan yararlanmalar gerekti i tavsiye ediliyor. En önemlisi, üreticilerin ve tezgah imalathanelerinin sadece global pandeminin devam eden etkileri ile de il, ayn zamanda bir sonraki siyah ku u olay ile de ba a çkabilecek kadar esnek olmas gerekecek.
www.metalmakina.com
Üretim esnekli i Peki, partiler halinde üretim yapan üreticiler için esneklik ne anlama geliyor? Esneklik, partiler arasnda daha hzl de i iklikler, optimize edilmi veya azaltlm stok ve a nm kesici uçlar de i tirmek için gereken üretim duru larnn en aza indirilmesi gibi çe itli faktörleri içeriyor. Bu esnekli i sa lamada üreticinin çelik tornalama çözümleri (takmlama kesici uçlar dahil) seçimi, yeni üretim verimlili i seviyelerini gerçekle tirmek açsndan çok önemli olacaktr. Bu dönemde ço u üretici, kesici uçlar için seçilen kalitenin öneminin farkna varyor. Bununla birlikte ço u da kesici uç kalitesi, ba lama sistemi ve takm tutucusuna kadar her eyi içeren takmlama konseptinin tamamn göz önünde bulundurmann verimi artrabileceinin, maliyetleri azaltabilece inin ve yüksek seviyede uygulama güvenli i sa layabilece inin farknda de il. Bu esneklik, Sandvik Coromant mü terilerinin hakknda tavsiye almak istedi i sert malzemelerle çalrken de uygulanmaldr. Bunlarn içinde GC4415 ve GC4425'in özellikle uygun oldu u ala msz çelik ve dü ük ala m çeli i dahil ISO P alt malzeme gruplar bulunur. Malzeme farklarnn anla lmas, optimum sonuca ula mak açsndan çok önemlidir. Genellikle tüm üreticiler a a daki hedeflerin en az üçüne ula mak ister: daha yüksek tala kaldrma oranlar, kenar ba na daha fazla parça, daha dü ük devir süreleri, daha az atk ve optimize edilmi stok kullanm. Üreticiler açsndan bu, ayn kalite ile birden fazla çelik parçay i leme kapasitesine sahip olmak anlamna da gelir. Hedefler basit olsa da, ISO P gru-
www.metalmakina.com
bundaki metaller zorlaycdr. ISO P metaller, tek bir malzemede yönetilmesi zor olabilen birçok özelli e sahiptir. Buna kar lk, S grubundaki bir HRSA malzemede i leme yapyor olsak, muhtemelen dü ük sl iletkenlik ile kar la rz, bu da kesme bölgesinde s konsantrasyonuna neden olur ve kesici takm deforme eder. Tek özelli in kar lanmas nispeten kolaydr, ancak birden fazla özellik e er ISO grubu P malzemesi ise daha zorlu olabilir. Örne in, malzeme uzman Therese McAllister tarafndan kaleme alnan Beton ve Çelik Binalarn Yapsal Yangna Dayankllk Tasarm için En yi Uygulama Klavuzu'nda anlatld gibi dü ük ala m çeli inin yap ma özellikleri ile ola and sl iletkenlik tek bir malzemede birleirse nasl olur? Tek bir takm, a r a nma olmadan her iki özelli i de her zaman kar layamaz. Temel sorun u ki tala l imalat düük dirence sahip bir malzemeyi kesmeye benzemez, malzeme kesici takm ile ikiye bölünmez bunun yerine malzeme tala formunda kaldrlana kadar basnç uygulanr. Bu proses, muazzam s ve sürtünmenin yan sra difüzyon ve kesici uçta krater olu masna yol açabilen kim-
yasal reaksiyonlar da üretir. Basncn kendisi de zarar verici olabilir. Bu nedenle, mü terilerimizin ço u bu be hedeften en az üçüne ula mak istese de hz artrmak için sadece agresif kesme parametrelerinin uygulanmas hedefe ula malarn sa layamaz. Havaclk ve rulman endüstrileri için yüksek hassasiyette parçalar üreten bir tezgah imalathanesine veya enerji ve karbon azaltma hedeflerine ula maya çal an bir üreticiye sorun. Bir Korint deyimine göre herkesi memnun etmek imkanszdr, ancak hala bir sonraki siyah ku u olayna do ru ilerlerken esnekli in sorun haline geldi i bir durumla kar karyayz. Kârl, esnek çelik tornalama Sandvik Coromant, bu zorluklarn üzerine e ilmek için ara trma ve geli tirmeye oldukça fazla zaman ayryor. Sonuç olarak irket, GC4415 ve GC4425 olarak tanmlanan bir çift yeni P tornalama karbür kalitesini piyasaya sürecek. Bunu sa lamak için Sandvik Coromant'ta yapt mz çal ma, ikinci nesil Inveio® teknolojimiz etrafnda ekilleniyor. lk nesil Inveio, alüminyum kaplama tabakada tek yönlü
Kasm - Aralk 2020
75
kristal konumlandrma için kesici uçlar a nma direnci ve takm ömrü bakmndan çok daha yukarlara ta yan, devrim niteli inde bir teknik geli meydi. kinci nesil teknolojimizde, daha fazla a nma direnci, daha tutarl kalite ve performans sa layan kristal konumlandrmasn daha da iyile tirdik. Bu özellikler ayrca s direncini ve toklu u iyile tirerek uygulama araln önemli ölçüde geni letiyor ve tezgah imalathanesinin veya üreticinin ISO P Tornalama sorunlarnn üstesinden gelmesini sa larken onlarn be hedefe ula masna imkan tanyor. Ayrca, sektör genelinde rakipsiz bir esneklik seviyesi sunan bu takm hem seri hem de partiler halinde yaplan üretimde kullanlabiliyor. Bu ilerlemenin, genel mühendislik uygulamalarnn yan sra otomotiv, enerji üretimi, havaclk, rulmanlar ve petrol ve gaz endüstrilerine avantaj sa layaca n tahmin ediyoruz. Halihazrda çal t mz baz eski ikinci nesil i ortaklar, yeni P tornalama karbür kalitelerimizi sürekli kesimler ve hafif kesintiler ile ince tala i lemeden kaba tala i lemeye kadar d çap ve delik i leme dahil uygulamalarda kullanyor. Bu kaliteler, genel mühendislik sanayide bir Sandvik Coromant mü terisi tarafndan basnç silindirleri üretiminde Sandvik Coromant n GC4425 karbür kesici ucu kullanlarak test edildi. GC4425 geli mi a nma direnci, sl direnç ve tokluk sa lamak üzere tasarlanm tr. Ek olarak, bu uç daha yüksek kesme de erlerinde çalabilir. Kesici uç, ISO P malzeme üzerinde kullanld, bu tanmlama normal orta 205 HB Brinell Sertli inde karma k ve i lemesi zor ala msz ve yüksek ala ml kaliteler için kullanlyor. parças sürekli d çap eksenel tornalama ve yar ince tala i leme uygulamalarna tabi tutuldu. Kesme hz (vc) 200 m/dak (656 ft/dak), ilerleme hz (fn) 0,4 mm/dev (0,015 inç/dev) ve kesme derinli i (ap) ise 4,0 mm (0,15 inç) idi. Rakibe ait kesici uç, plastik deformasyon nedeniyle a nmadan önce sadece 12 parça i leyebilecek takm ömrüne sahipti. GC4425 kesici uç kalitesi, stabil ve öngörülebilir a nma ile %50 daha uzun çal t. Global pandemi sonrasnda yeni normalin ne olaca n henüz tam olarak bilmiyoruz. Ancak mü terilerimizin hedeflerinin ve tala l imalatn ölçümlenebilir bir bilim oldu unun farkndayz. Bu iki bilginin birle tirilmesi ile ölçümlenebilir tala l imalat bilimini tam potansiyeliyle kullanarak gelecekte, siyah ku u olay sürecinde bile, kar getiren çelik tornalama uygulamalarn desteklemek için ihtiyaç duyulacak takmlar sa lamak mümkün olacaktr.
76
Kasm - Aralk 2020
www.metalmakina.com
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
77
78
Kasm - Aralk 2020
www.metalmakina.com
ALUEXPO
55
MMC HARTMETALL
15-46
ANCA CNC
A.Kapak
MOOG
80
ANKIROS
61-67
NURSAN CNC
35
AUTOMECHANIK
50
OTR MAK NA
7
BAUMULLER
19
PEMAKS
41
BOEHLERIT
9
RTECH
31
CHIRON
17
STUDER
3
DPH OTOMOT V
68-69
EMO M LANO
23
TANDEM
5
ERKAN CNC
Ö.K. Ç ,11
TMBA
25
ERMKASAN
13
TOKSAN
1
FANUC
21
TOOLEX
39
FLOGAZ
29
U UR H DROL K
78
GEM-FA
76
UKRA TEKN K
77
KAL TE FUARI
47
UZAY MAK NA
48-49
MAKTEK AVRASYA
51
WIN FAIR
27
AH NLER
A.Kapak çi
GARANT BANKASI PERPA UBES IBAN TR63 0006 2000 4590 0006 2010 24 AKBANK PERPA UBES IBAN TR94 0004 6006 3388 8000 0312 06 TEB PERPA UBES IBAN TR68 0003 2000 1270 0000 0112 54 YAPI VE KRED BANKASI PERPA UBES IBAN TR32 0006 7010 0000 0072 3902 34 HALKBANKASI BE KTA IBAN TR21 0001 2009 7640 0010 0001 98 BANKASI PERPA UBES IBAN TR76 0006 4000 0011 1880 1874 71
www.metalmakina.com
Kasm - Aralk 2020
79
80
Kasm - Aralk 2020
www.metalmakina.com