19 мамыр пдф 2015 ж

ЖАМБЫЛДА

Сарысу ауданы

Мойынқұм ауданы

ДОСЫ КӨПТІ ЖАУ АЛМАЙДЫ, АҚЫЛЫ КӨПТІ ДАУ АЛМАЙДЫ

НЕ ЖАҢА АЛЫҚ?

Мойынқұм

Жамбыл облысты о амды саяси газет

Шу ауданы

Талас ауданы

Төле би

Жаңатас Қаратау

Жамбыл ауданы

Меркі ауданы

Байзақ ауданы

Аса

Т.Рысқұлов ауданы

Құлан

Жуалы ауданы

Меркі

Қордай ауданы Қордай

Бауыржан Момышұлы

БАЙЗАҚ

№60 (18094), Сейсенбі, 19 мамыр, 2015 жыл

ak-jol-taraz@rambler.ru

www. akjolgazet.kz

Газет 1922 жыл ы 1 мамырдан шы ады.

ОБЛЫСТЫҚ ӘКІМДІКТЕ

ҚАРАЖАТТЫҢ ИГЕРІЛГЕНІ – ІСТІҢ ІЛГЕРІЛЕГЕНІ ОБЛЫС ӘКІМІ КӘРІМ КӨКІРЕКБАЕВ ЖІБЕРІЛГЕН КЕМШІЛІКТЕРДІ ТЕЗ ҚАЛПЫНА КЕЛТІРУДІ ТАЛАП ЕТТІ Ардақ ҮСЕЙІНОВА, «Ақ жол». Тапсырманың тыңғылықты, жұмыстың жүйелі атқарылуы айналып келгенде қаржыға тіреледі. Бөлінген қаражаттың игерілгені – істің ілгерілегенінің белгісі. Ал игер, еңсер, ұтымды түрде ұқсат деп бөлінген қаржы белгіленген мерзімде өз орнымен жұмсалмаса, қазынаға қайтарылуы тиіс. Селекторлық режімде өткен аппараттық кеңесте облыс əкімі Кəрім Көкірекбаев осылай деді. Негізі жиында 2015 жылдың қаңтар-сəуір айларындағы облыс бюджетінің қозғалысы, ұлттық бірыңғай тестілеуді ұйымдастыру мен өткізуге байланысты жүргізіліп жатқан дайындық жұмыстарының жайы жəне балалардың жазғы демалысы мен сауықтырылуын тиімді ұйымдастыру мəселелері қаралды. Бірақ, көтерілген үш мəселенің тақырыбы əртүрлі болғанымен, шешімі ортақ. Кəрім Нəсбекұлының сөзімен айтсақ, кемшіліктер қайталанбауы үшін айтылған сыннан қорытынды шығару керек. Ал мін түзелсін десек, мəселеге жол бермеу қажет.

Қазақ хандығының 550 жылдығына орай Сарыкемер орта мектебінде «Тарихымызды ардақтаймыз» акциясы өтті. Онда осы айтулы датаға орай мектеп ауласына 550 түп ағаш отырғызылды. Дәстүрлі әнші-термешілер байқауымен қатар «Тарихты терең толғаған» атты аудандық жазба ақындардың жыр мүшәйрасы мәреге жетті. ЖУАЛЫ

Жеке кәсіпкер Жәнібек Омарбеков Нұрлыкент ауылындағы тұрмысы төмен отбасыларына көмек көрсетіп тұрады. Ол жақында ауылдағы М.Ломоносов атындағы орта мектептен аз қамтылған, толық емес отбасылардың және мүмкіндігі шектеулі балалары бар жалпы жеті отбасының тізімін алып, олардың әрқайсысына 1 қаптан ұн, қант, 1 қораптан май, шай, 5 кг макарон таратып берді. ҚОРДАЙ

Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің 70 жылдығына орай аудандық мәслихат депутаттарының бастамасымен 25 сәуір мен 25 мамыр аралығында аудан орталығындағы «Сұңқар», «Навигатор», «555», «Такси-Қордай» және «Тұлпар» жекеменшік такси қызметтері соғыс ардагерлерін Қордай ауылының ішінде тегін тасымалдауда. Ал «Жолаушы» ЖШСның бағыттық шағын автобустары бұл қызметті бірнеше жылдан бері тегін атқарып келеді. Ол үшін қарттар жүргізушіге майдангер куәлігін көрсетсе жеткілікті.

ИГЕРІЛМЕГЕН ҚАРЖЫ ҚАЗЫНАҒА ҚАЙТАРЫЛАДЫ

ШУ

Аудандық Мәдениет үйінде «Жақсыбай Жантөбетов атындағы көркемсөз оқу шеберлері» атты аудандық байқау өтті. Оған мектеп оқушылары мен жас мұғалімдерден құралған 16 үміткер қатысты. Өлеңді жатқа айту, мәнерлеп оқу байқауында төлебилік, М.Әуезов атындағы орта мектептің оқушысы Жаңыл Мәделбек бас жүлдені иеленді. Шу қаласының өкілі Эльвира Азамат – бірінші орын, Ә.Молдағұлова атындағы орта мектептен Гүлнәз Шәми – екінші орын, Сауытбек ауылынан келген Әлімхан Абай мен Шоқпар ауылының өкілі Балнұр Ақділдаева жүлделі үшінші орынды бөлісті.

Облыстық қаржы басқармасының басшысы Асқар Қырықбаевтың мəлімдеуінше, жоспар бойынша есепті кезеңде облыс бюджетінің кірістері 61 миллиард 569,4 миллион теңгені құрауы керек болған екен. Бұл жұмыс 100,9 пайызға артығымен орындалып, 62 миллиард 94,7 миллион теңге кіріс түсіпті. Жоспарланған 62 миллиард 330,6 миллион теңгенің 59 миллиард 235,4 миллион теңгесі игерілген, ал 3 миллиард 95,2 миллион теңгесі игерілмеген. Сырттай қарағанда, бес пайызда тұрған ештеңе жоқтай көрінуі мүмкін. Бірақ, оның артында атқарылмаған жұмыс, орындалмаған тапсырма бар. (Жалғасы 3-бетте).

Д

А

ТАҒЗЫМ

Т

Ы

М

Р БА

! Табиғат АБАИЛДАЕВ, «Ақ жол».

ЕҢБЕК ЕРІНІҢ КӨШЕСІ ЕЛЕУСІЗ ҚАЛДЫ

Дулат бабадан тарайтын Шымыр атаның Ташкенттегі кесенесіне барып, құран бағыштау облыс ақсақалдары үшін дəстүрге айналып келеді. Жылдағы дəстүрмен облысымыздан жүзге жуық делегат биыл да Ташкент шаһарына кіреберістегі «Шымыр баба» кесенесіне барып, баба рухына тағзым етті. Шымырдан тарайтын Бекболат, Темірболат, Шынқожа аталарды тарихтан жақсы білеміз. Иə, өткенді қадірлеу – ұрпақ парызы. «Шымыр баба, шын мəнінде де, тарихи тұлға. Біз өткенімізді ұлықтайтын, ұмытпайтын халықпыз. Тарихқа бас иген жұрт бабалар рухына əрдайым тағзым ете береді. Бүгін Шымыр баба рухына құран бағыштап, ас беріп жатқан барлық игі жақсыларға алғысымыз шексіз», – деді қоғам қайраткері Өмірбек Байгелді өз сөзін түйіндеп. Оңласын Есіркепов те өз пікірін, ойын, тиянақты жеткізе білді.

ШЕСІНДЕГІ ТҮЙТЕ ПІРІМҚҰЛОВ КӨ ДІ? ЖОЛ ҚАШАН ЖӨНДЕЛЕ

Ерінген ауыздағысынан айырылады. Ерінбеген арыстанның аузындағыны алады. Халық мақалы.

ЖАЗЫЛЫМ – 2015 Мұхамеджан ТАЗАБЕКОВ, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері:

Ж

(Жалғасы 3-бетте).

Жасұлан СЕЙІЛХАНОВ, «Ақ жол». Тараздың тотыдай таранып келе жатқаны қала тұрғындарын қуантуда. Əсіресе, 2013 жылы қайта бекітілген қаланың жаңа бас жоспары бойынша біраз инфрақұрылым ретке келтіріліп, əлі де болса бұл бағыттағы жұмыстар жүріп жатыр. Ал ел болып атап өткелі жатқан хандығымыздың 550 жылдығына дайындық аясында қалада көптеген қоғамдық нысанда қалпына келтіру жұмыстары жүруде. Одан бөлек, қала билігі өз бюджеті есебінен 2015 жылы жалпы ұзындығы 46 шақырым жолға күрделі жəне орташа жөндеу жұмыстарын жоспарлаған. Ол үшін жергілікті бюджеттен 1 928 589,00 мың теңге қарастырған. Оған оннан аса көшелердің жөндеу жұмыстары көзделген. Міне, осылайша шамамен 2 миллиард теңгеге жуық қаржы бөліп, жұмысқа бел шеше кіріскен Тараз əкімдігі биыл ауқымды жұмысты еңсергелі отыр. Жөндеу көретін көшелер негізінен қаланың орталығына жақын орналасқан. Қ а л а н ы ң о рт а л ы ғ ы д е м е к ш і , Абай даңғылы мен Қонаев көшесінің қиылысқан нүктесінде еңселі ғимаратта «Нұрсая» қонақ үйі орналасқан. Ал

сол қонақ үйдің тура қарама-қарсы бетінде Түйте Пірімқұлов атындағы көше жатыр. Екі көлік əрең сыятын тар көшенің ұзындығы да шамалы-ақ. Бұрын асфальті болған екен. Бірақ, жөндеу көрмегеніне көп уақыт өткенге ұқсайды. Əр жері бір ойылып кеткен. Қаланың қақ ортасында болса да бүгінгі жағдайы «бұл көше неге жөндеу көрмей жатыр екен?» деген ойға жетелейді. Таразды Қазақ хандығының 550 жылдық тойына дайындау мақсатында еліміздің əр облысы қаладағы аллея, саябақ, гүлзар сынды көнерген мəденикөпшілік демалыс орындарын жаңарту, жаңасын жасау сынды жұмыстарға белсене кіріскенін жазып келеміз. Бұл игі бастамаға елдегі ұлттық компаниялар мен ірі мұнай компаниялары да тартылып жатыр. Оларға берілетін нысандар мен олардың шығындары да əлі анықталу үстінде. Жөндеуіне аса көп шығын кете қоямайтын шағын ғана Түйте Пірімқұлов көшесін қала билігі қамқорлығына алып, бір компанияға бекітсе жөн болар еді. Себебі, «Нұрсая» қонақ үйінен шығып, қала көшелерін жаяу аралап көргісі келген қонақтарға Тараздың қақ төріндегі бұл көшенің қазіргі күйін көрсету ұят. Тараз қаласы.

А

Қ

НЫ СЫ

Ң А Т Ы , А Қ Ы Н Н Ы Ң Х А Т Ы Ө Л М Е Й ДІ

ЖУАЛЫДАН АТЫЛҒАН ЖЫР-ЖАНАРТАУ ЖЕРЛЕСТЕРІ ТАЛАНТТЫ АҚЫН БАУЫРЖАН ҮСЕНОВТІ ЕСКЕ АЛДЫ Жанғазы АХМЕТ, «Ақ жол».

жазылыңыздар, ағайын!

ЕРТЕ ҮЗІЛГЕН ЕРКЕ ҮМІТ «Естіген жоқ адамдар даусымды əлі, Сенің отты құшағың қаусырғалы. Поэзия, шығандау бекетіне, Ақиқат, құстай ұшқан жаушың бары...» деп қазақ по эзия əлеміне өз даусымен ентелей енген, жыржартасына жаңғырық салып кеткен ақын кім десек, көз алдымызға сағымданған əлемнен менмұндалап Мұқанның ұлы Бауыржан Үсеновтің бейнесі сылаң қаға береді. Адам тағдыры – Жаратқанның жазуы. Жазмыштан озған кім бар? Əсілінде ғұмырдың келте келіп, шорт кесілуі пешене жолағындағы жолдарға ғана тəуелді. Аз ба, көп пе, маңыздысы ол емес. Тек сол өлшеніп берген ғұмырда кімнің ізсізге жол салғаны немесе артынан қандай мұра қалдырғаны ғана

«АҚ ЖОЛҒА» ӘР АЙДЫҢ 28-ІНЕ ДЕЙІН КЕЛЕСІ АЙҒА ЖАЗЫЛЫМ ҚАБЫЛДАНАДЫ. ҚАЛАДАҒЫ ОҚЫРМАН БІР АЙҒА – 314,03, ҮШ АЙҒА – 942,09, АЛТЫ АЙҒА – 1884,18 ТЕҢГЕГЕ, АЛ АУЫЛДАҒЫ ОҚЫРМАН БІР АЙҒА – 352,25, ҮШ АЙҒА – 1056,75, АЛТЫ АЙҒА – 2113,5 ТЕҢГЕГЕ ЖАЗЫЛА АЛАДЫ.

қымбат. Өлең кісінің бойына Жаратушының құдіретімен кие болып қонады. Сол қонған киені үркітпей, кемеліне жеткізіп ұсынған ақын бақытты десек, небəрі 31-ақ жыл өмір сүріп, өлеңде өз сүрлеуін сала білген Бауыржан да солай

ете білді. Бұл да болса ақжарма ақынның жаңағы біз негіздеп отырған өлшеулі ғұмырында өзіндік орнын айшықтай алғандығының ақиқаты дер едік. (Жалғасы 8-бетте).

МЕКЕМЕЛЕР БІР АЙҒА – 355,69, ҮШ АЙҒА – 1067,07, АЛТЫ АЙҒА – 2134,14 ТЕҢГЕГЕ ЖАЗЫЛАДЫ.

ЖАЗЫЛЫМ «ҚАЗПОШТАНЫҢ» БАРЛЫҚ БӨЛІМШЕЛЕРІНДЕ ЖҮРГІЗІЛЕДІ.

2

19 мамыр, 2015 жыл

www.akjolgazet.kz

ПРЕЗИДЕНТ ПОШТАСЫНАН

ҰЛТ ЖОСПАРЫ. 5 РЕФОРМА ЖӘНЕ 100 ҚАДАМ Жандар АСАН, Тараз мемлекеттік педагогикалық институты баспасөз қызметінің басшысы, PhD докторы. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстан Республикасының Президенті лауазымына кірісу рəсімінде өзінің Ұ л т жо с п а р ы р е т і н д е а лдағы 5 институттық реформаны жұртшылыққа түсіндіріп берді. Əлқиссаны Елбасының

А Қ Ш , Е у р о п а од а ғ ы , Ислам əлемі елдерімен қарым-қатынасын одан əрмен жалғастырып, халықаралық ұйымдарда белсенді жұмыс атқаратын болады. Сонымен қатар, Орталық Азияның көшбасшысы ретінде Қазақстан өңірдің экономикалық дамуын, қауіпсіздігін қолдауға һəм сақтауға күш салады. Мəс еленің мəнісіне бажайлап қарайтын болсақ, жаңа реформа сарабдал саясаттың жаңа бастауы

қызметін бастады. Мұның барлығы отандық бизнестің дамуына қолайлы жағдай туғызып, кəсіпкерлік ортаны одан əрі нығайтуға негіз болатындығы рас. Елбасы бе с халықтық реформаның ішінде тарихтың жаңа белесінде ұлттың бірлігін нығайтуды да тілге тиек етті. «Біздің қоғамымыздың көптүрлілігі – біздің əлсіздігіміз емес, күшіміз. Барлық азаматтар құқықтың бірдей көлемін пайдаланып, жауапкершіліктің бірдей жүгін арқалап жəне түрлі мүмкіндіктерге бірдей қол жеткізуі тиіс. Біздің қоғамымыз неғұрлым қуатты жəне біртұтас бола отырып, тарихи тұрғыда көптеген тілдерден жəне мəдениеттерден қалыптасты. Бүгінде бізді Мəңгілік Ел құндылықтары: азаматтық теңдік, еңбексүйгіштік, адалдық,

ӘЛЕУМЕТТІҢ ӘЛЕУЕТІН АРТТЫРАТЫН РЕФОРМА сөзімен бастасақ: «Əлемдік экономиканың турбуленттілігіне жауап ретінде біз «Нұрлы Жол» Жаңа Экономикалық Саясатын д а й ы н д а д ы қ . О н ы ң б а с т ы м а қ с ат ы жаңа жұмыс орындарын құру мен жаңа экономикалық өсім үшін іргетасты нығайтуда батыл да жедел іс-қимыл таныту болып табылады. Алайда, сыртқы қатерлер өсе түсіп отырғанын түсіну маңызды. Сыртқы қатерлермен күресте шамамыз жету үшін бізге ішкі жағымызды нығайту қажет. Осы жылдары қол жеткізілген таңқалдырарлық табыстарымыз бен игіліктеріміз мызғымайды деп есептеу үлкен қателік. Мен ел алдындағы тұрған бес ауқымды ішкі міндеттерді көріп тұрмын. Біріншіден, бізге тұрақтылығымыздың тірегі ретіндегі орта таптың үлесін ұлғайтып, бизнесті дамыту жəне елге орта табысы бар тұрғындарының саны басым мемлекет болуға көмектесу керек. Екіншіден, біз – ұланғайыр елміз. Сондықтан бізге Біртұтас ішкі нарықты дамыту жəне бүкіл өңірді теңдестіріп дамыту керек. Үшіншіден, жемқорлықпен күрес біздің жұмысымыздың басты басымдықтарының бірі болып т абылады. Төртіншіден, жаңа жұмыс орындарын құру, ол үшін индустриялық бағдарлама жүзеге асырылып, бизнес дамытылуда. Бесіншіден, тарихтың жаңа белесінде ұлттың бірлігін нығайту. Осының барлығы біздің мемлекеттілігіміздің ХХІ ғасырдағы сын-қатерлері». Елбасы ұлт жоспарын табысты орындау үшiн қолайлы халықаралық климаттың қажет екенін атап өттi. Ол үшін еліміз əлемнің алпауыт мемлекеттері Ре сей, Қытай,

деуге болады. Елбасының бес институттық реформаны халықтық деп атауы жайданжай емес. Өйткені бұл – көпшілік қауым «бір жағадан бас, бір жеңнен қол шығарып» жаппай атсалысуға тиісті, мазмұны терең, маңызы зор шара. Бірінші кезекте, шағын жəне орта бизнес өкілдері белсенділік танытуы тиіс. Себебі, 2050 Стратегиясы ұлт алдына үлкен міндет: əлемдегі аса дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылу мақсатын қойып отыр. Ал мемлекетіміздің қарышты дамуы қарымды кəсіпкерлердің ілкімді істерінің нəтижесінде ғана мүмкін болмақ. Кəсіпкерлік – ел экономикасының тамырына қан жүгіртетін, көсегесін көгертетін аса қажетті сала. Мəселен, Еуропа елдері мен АҚШ-ты алсақ, оларда орта жəне шағын кəсіпкерлік 90-80 пайыз үлесін алады. Ал, елімізде жоғарыдағы көрсеткішке қол жеткізу жолында түрлі мемлекеттік бағдарламалар қабылданып, қарқынды жұмыстар жүргізілуде. Атап айтқанда, Елбасының «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Жолдауында кəсіпкерлерді тиімді шарттармен несиелеуді жалғастырып, бұл үшін алдағы үш жылда 155 миллиард теңге бөлуді тапсырды. Мұның үстіне жаңа экономикалық саясат іске асып, инвестициялық тартымдылықты арттыруға бағытталған шаралар қолға алынбақшы. «Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламасы аясында жанданып, кең қанат жайып келе жатқан кəсіпорындар күн санап артып келеді. Бағдарлама шеңберінде 2010 жылдан бері 34 мың жұмыс орны ашылған. Ал 2014 жылға дейін 8 мың жаңа жұмыс ошағы өз

ЖАРҚЫН БОЛАШАҚҚА БАСТАЙДЫ Гүлмира КЕМЕЛҚҰЛОВА, облыстық мəслихаттың депутаты, аудандық аурухананың бас дəрігері. Еліміздегі билік партиясы — «Нұр Отанның» ХVI съезінде көтеріліп, Қазақстан Республикасы Президентін ұлықтау рəсімі кезінде Мемлекет басшысы Н.Ə. Назарбаевтың сөйлеген сөзінде нақтыланған р е с п убл и ка м ы зд ы ң е л д і к ілгерілеуінің өзегі болып табылатын басты бе с халықтық реформаны жүзеге асыру еліміздің əлеуметтікэкономикалық тұрғыдан барынша дамыған əлеуетті мемлекетке айналуына мүмкіндік туғызады. Өйткені, бес институционалдық реформа жүзеге асқан тұста Елбасының атап көрсеткеніндей, біріншіден, экономикалық бағдарламалардың тиімді жүзеге асуын жəне мемлекеттік қызметтерді сапалы ұсынуды қамтамасыз ететін заманауи, кəсіби жəне автономды мемлекеттік аппарат қалыптастырылады. Əрі оған қазірдің өзінде толық негіз бар. Олай деуіміз, нақтылы уақытта, бұл бағытта бірқатар кешенді шаралар жүзеге асырылды. Ең алдымен, мемлекеттік қызмет саласында мемлекеттік қызметшілердің «А» жəне «Б» корпустары түзілді. Мемлекеттік қызметтің қазақстандық моделі де қалыптасты. Дегенмен, Республика Президенті алда тұрған маңызды міндет ретінде мемлекеттік қызметшілер корпусын кəсіби жəне автономды ету, мемлекеттік қызметшілердің еңбекақысын төлеудің жаңа жүйесін енгізу, жалақыны шенеуніктің немесе мемлекеттік қызметкердің еңбек өнімділігіне, басқарушылық үдеріске қосқан үлесіне байланысты төлеу қажеттігін атап көрсетті. Бұдан бөлек, Елбасы жұртшылық арасынан дарынды адамдарды тауып, мемлекеттік қызметке тарту туралы міндетті де жүктеді. Елбасы Ұлт жоспары ретінде ұсынған халықтық мəні зор бес реформа, екіншіден, заңның үстемдігін қамтамасыз ететін болады. Осының негізінде меншік құқығына кепілдік беріледі, соттардың тəуелсiздiгi арқылы экономиканың дамуына ықпал ететiн меншiк иесi құқығы сақталады, кəсiпкерлiк үшiн

жағдай жасалып, келiсiм мiндеттерiн қорғауға кепiлдiк беріледі. Үшіншіден, экономиканы əртараптандыруға негізделген и н д у с т р и я л а н д ы ру ж ə н е экономикалық өсімге қол жеткізіледі. Бұған қатысты Ре спублика Пре зиденті индустрияландыру мен өңдеуші сектордың əлі күнге дейін экономикалық өсімнің нағыз драйверлеріне айналмай отырғанын алға тартып, мұның б а й ы б ы н а т е р е ң б а руд ы Үкіметке е скертті. «Осы тұрғыда өңдеу саласында трансұлттық компаниялардың қатысуымен шамамен 10 ірі жобаны жүзеге асыруға кірісуіміз керек», – деді Мемлекет басшысы. Төртіншіден, қазақстандық қоғамда саяси тұрақтылық пен қоғамдық келісімді сақтауға мүмкіндік беретін еліміздің бірыңғай ұлтын қалыптастыруға мүмкіндік туады. Бұл ретте, Қазақстанның əлем жұртшылығы мойындаған өзіндік қалыптасқан үлгісі бар екендігін айта кеткен жөн. Бүгінгі таңда, бірқатар ұлт өкілдері Қазақстанның ортақ шаңырағы астында бас қосып, бүкіл əлем үшін ынтымақ пен берекенің үлгісіне айналып отыр. Алдағы кезеңде республика жұртшылығы, міне, осы тенденцияны одан сайын берік етуге жұмылуы тиіс. Елбасы да қазақстандық бірыңғайлылықты ары қарай нығайту туралы айтқанда, мұны азаматтық қағидатқа негіздеудің қажеттілігін алға тартты. Б е с і н ш і д е н , а вто р ы Е л б а с ы б ол ы п табылатын Ұлт жоспары алға қойып отырған міндеттер жүзеге асырылған кезде Қазақстан транспарентті жəне е септі мемлекетке айналатын болады. Ал Елбасы ұсынған, ел бірлігін бекемдеп, тұрақтылықты нығайта түсуге серпін беретін бес халықтық реформаны жүзеге асыру — барша қазақстандықтардың осынау игі іске жұмылуын, елім, жерім деп жүрегі лүпілдей соққан əрбір азаматтың ортақ тірлікке мүмкіндігінше өз үлесін қосуын қажет етеді. Əрі, елінің тəуелсіздігінің тұғырлы, келешегінің жарқын болуын діттейтін отандастарымыздың бұл міндеттердің үдесінен шығары даусыз. Мойынқұм ауданы.

оқымыстылық культі, толеранттылық, шын берілгендік пен патриотизм біріктіреді» деді Президент. Расында да, бірлігі мықты, іргесі бүтін елдің қашанда ырыздығы мол. Татулықтан асқан құндылық жоқ. Еліміз осынау баға жетпес байлығымен мақтана алады. Қазіргі таңда Қазақстанда 140-тан астам ұлт өкілі тату-тəтті өмір сүріп жатыр. Олардың ішінде қазақ ұлтының үлесi 63,6 пайызды, орыстар – 23,3, өзбектер – 2,9, украиндар – 2, ұйғырлар – 1,4, татарлар – 1,2, немiстер – 1,1, басқа ұлт өкілдері 4,5 пайызды құрайды. Президент «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында «Патшалықтың, төңкеріс дүмпуі мен тоталитаризмнің барлық ауыртпалығы мен қиыншылықтарына қарамастан, біздің еліміздің аумағында тұратын қазақтар жəне басқа да халықтардың өкілдері өздерінің мəдени ерекшеліктерін сақтай алды» деп атап өтті. Бұл тарихи шындық. Себебі қазіргі таңда елімізде тұрып жатқан кез-келген ұлт өкілі өздерінің салт-дəстүрлері мен ұлттық мəдениетін дəріптеп жəне кеңінен насихаттап келе жатыр. Мұндай мүмкіндікті сыйлап отырған қазақтардың кең пейілдігі мен қонақжайлығын, сонымен қатар өзге ұлттардың əдет-ғұрпына құрметпен қарауды білдіреді. Жалпы Қазақстан неге көп ұлтты ел болып қалыптасты? Бұл сұраққа жауапты тарихты тереңнен зерттеп, өткенге ыждаһаттылықпен қарау арқылы таба аламыз. XV ғасырдың екінші жартысында Əбілхайыр хандығынан бөлініп шыққан Жəнібек пен Керей Қазақ

хандығын құрды. Кейін елді қолбасшылық өнері мен тарихта өшпес ізін қалдырған Қасым хан, Тəуке хан, Есім хан, Абылай хан тағы басқа көптеген тұлғалар биледі. Ата-бабаларымыздың арқасында халқымыз дүниежүзі бойынша ең бай да құнарлы ұлан-байтақ жердің иесі атанып отыр бүгінгі таңда. Дегенмен, батыр хандар билеп тұрған заманның өзінде қиын сəттер мен ел басына қауіп төнген кездер аз болмады. Осының салдарынан қазақ халқы басқа алпауыт елдердің қол астына кіруге мəжбүр болғанын тарихтан білеміз. 1731 жылы Ресейге қосылдық. Сол кезден бастап біздің жерге орыс ұлтының өкілдері қоныс аудара бастады. Кейін XX ғасырдың екінші жартысынан бастап тың игеру кезінде де қазақ жеріне өзге ұлт өкілдерінің көшіп келуі толастамады. Тыңайған жерлерді игеру жұмыстарына Ресей, Украина сол кездегі Кеңес өкіметіне қараған мемлекеттерден келген адамдар қазіргі күнге дейін қазақ жерінде тату-тəтті өмір сүріп келе жатыр. Елбасы өз Жолдауында «Тек бірлесіп қана, бүкіл халықтың күш-жігерін біріктіріп қана біз алға баса аламыз. Бірлігі берекелі, тірлігі мерекелі, ынтымағы жарасқан елдің ғана ырысы мен табысы мол болмақ» деп атап өтті. Қазақстан жүз жылдан аса уақыт өткеннен кейін өз тəуелсіздігін алып, егемен ел атанды. Экономикасы мен əлеуметтік жағдайы өрге жүзіп дүниежүзі бойынша алдыңғы қатарлы мемлекеттердің сапынан орын алып отыр. Мұның бəрі де Елбасымыз жүргізіп отырған сарабдал саясаттың жемісі. Мемлекет басшысының тікелей ықпалымен өмірге келген Қазақстан халқы Ассамблеясы бүгінде татулықтың талбесігіне ғана емес, əлеуметтік-экономикалық дамуымыздың темірқазығына айналды. Бұл əлемде теңдесі жоқ құрылымның жиырма жылдағы жарқын жеңісі һəм жемісі. Сондықтан да болар Президент Жарлығымен биылғы жыл Қазақстан халқы Ассамблеясының жылы деп жарияланды. Бұл қадамның өзі Елбасының көрегенділігі мен парасаттылығын тағы бір мəрте таныта түсті. Ұлт жоспары – əлеуметтің əлеуетін арттыратын реформа, мемлекетті одан əрі дамытып, тəуелсіздік тұғырын бекіте түсетін нақты қадамдар екені даусыз. Ұлт жоспары – əлемдегі бүгінгі тұрақсыздық жағдайында халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін елдік құжат. Ұлт жоспары – ұлттың ерікжігерін ұштап, заманның жаңа талаптарын қабылдай отырып, алға ұмтылуға жетелейді. Ұлт жо спары – ортақ жауапкершілік жүктеп, ұлы істерге бастайтын маңызды шара. Сондықтан да болашағымызды бағдарлап, кемел келешегіміздің көкжиегін айқындайтын ілкімді істе əрқайсысымыз жұдырықтай жұмылып өз үле сімізді қосқанымыз абзал.

ЕЛБАСЫ ЖЕҢІСІ – ЕЛДІКТІҢ ЖЕМІСІ Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың атына мемлекет, үкімет басшыларынан, халықаралық ұйымдардың жетекшілерінен сайлаудағы жеңісіне байланысты құттықтаулар əлі де келіп жатыр Оңтүстік Африка Республикасының Президенті Джейкоб Зумадан Нұрсұлтан Назарбаевты Қазақстан Республикасының Президенті болып сайлануына байланысты құттықтаған жеделхат келді, деп хабарлады Қазақстан Президентінің баспасөз қызметі. Д.Зума Оңтүстік Африка үкіметі мен халқының атынан шынайы құттықтауын жолдады. «Елдеріміз бен халықтарымыздың арасындағы орныққан қарым-қатынастарға қанағаттанатынымды айтқым келеді. Біздің ұзақ мерзімді қарым-қатынасымыз Сіздің білікті басшылығыңызбен бұдан əрі дамып, өркендей беретініне сенімдімін», – делінген жеделхатта. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың атына Бразилия Федеративтік Республикасының Президенті Дилма Русефтен құттықтау жеделхаты келді, деп хабарлады Қазақстан Президентінің баспасөз қызметі. Д.Русеф құттықтауын бүкіл Бразилия халқының жəне жеке өзінің атынан жолдаған. «Екіжақты ынтымақтастығымызды нығайту жəне Қазақстан мен Бразилия арасындағы ынтымақтастықтың жаңа мүмкіндіктерін іздестіру үшін мен Сізбен жұмысымызды жалғастыруды қалайтынымды тағы да атап өткім келеді», – делінген құттықтауда. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың атына Жаңа Зеландия Премьер-министрі Джон Киден құттықтау жеделхаты келді, деп хабарлады Президенттің баспасөз қызметі. Д.Ки Қазақстан мен Жаңа Зеландия əлемдік қоғамдастықтың белсенді мүшелері екенін атап өткен. «Біздің көптеген салаға, соның ішінде ядролық қарусыздануға, жаңғыртылатын энергияға, сондай-ақ, климаттық өзгерістер ықпалына қатысты ортақ мүдделеріміз бар», – делінген хатта. Жаңа Зеландия Премьер-министрі Нұрсұлтан Назарбаевтың президенттік лауазымына, сонымен қатар, Қазақстанға БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің 2017-2018 жылдардағы тұрақты емес мүшелігіне сайлануына қатысты науқанға орай табыс тіледі. Сирия Араб Республикасының Президенті Башар Əл-Асад Нұрсұлтан Назарбаевты президенттік сайлаудағы жеңісімен Сирия халқының жəне жеке өзінің атынан құттықтады. «Қазақстан халқының Сізді Президент ретінде сайлаудағы таңдауы – тұрақтылық, даму жəне тұтастық бағдарының жалғасуының көрсеткіші, сондай-ақ бүкіл елдің Сізге деген сенімінің айғағы, бұл халықтың бірлігін көрсетеді», – делінген құттықтауда. БҰҰ Азық-түлік жəне ауыл шаруашылығы ұйымының бас директоры Жозе Грациано Да Силва өзі басқаратын құрылым мен жеке өзінің атынан Нұрсұлтан Назарбаевты мемлекеттің жоғары лауазымына қайта сайлануымен құттықтап, мықты денсаулық жəне маңызды қызметіне табыс, ал Қазақстан халқына бақ-береке тіледі. «Жібек жолының бейбітшілік сыйлығы» қорының өкілдері Нұрсұлтан Назарбаевтың басшылығымен Қазақстан əлеуметтік-экономикалық дамуда табысқа жеткенін, сонысымен бүкіл əлем назарын аударғанын атап өткен. «Нұрсұлтан Назарбаев бүкіл əлемде мойындалған көрнекті Мемлекет басшысы болып табылады. Оның Азиядағы өзара іс-қимыл жəне сенім шаралары жөніндегі кеңесті жəне Шанхай ынтымақтастық ұйымын құру жөніндегі бастамалары тиісті елдер арасындағы диалог пен консультацияларға, өзара сенімді нығайтуға, бейбітшілік пен тұрақтылықты сақтауға қосылған қомақты үлес болып саналады. Қазақстан Нұрсұлтан Назарбаевтың басшылығымен ешқандай күмəнсіз бұдан да зор табыстарға жететініне сенімдіміз», – деп жазады авторлар.

ШЕТЕЛДІК САРАПШЫЛАР ПІКІРІ

Тараз қаласы. Джозеф МИФСУД, Лондон дипломатия академиясының ректоры: Өз басым Қазақстандағы Президенттік сайлаудың өте жоғары дайындықпен өткізілгеніне көз жеткіздім. Өзге халықаралық байқаушылармен бірге бес сайлау учаскесінде болдым. Аталған учаскелерге адамдар жоғары көңілкүймен келіп жатты. Сайлау барысы өте жоғары деңгейде ұйымдастырылған екен. Қазақстандықтар өздерінің демократиялық құқықтарын пайдалануда нағыз бірлікті көрсетті. Біз кейбір сайлау учаскелерінде сайлаушылардың пікірін де білдік. Олардың бəрі де сайлауға белсене қатысып отырғандықтарын мақтанышпен жеткізді.

Четин КАЗАК, Болгария Халық жиналысының (парламент) депутаты: Біз бірнеше сайлау учаскесінде болдық. Сайлау процесі барысында ешқандай дау-дамай, келіспеушілік дегенді көрген жоқпыз. Бəрі де сабырмен, ың-шыңсыз өтіп жатты. Сондықтан біз ешқандай ескертпе де айта алмаймыз. Қай учаскеге барсақ та халықтың дауыс беру белсенділігі жоғары екенін көрдік. Соның ішінде жастардың белсенділігі бізді қатты таңырқатты. Ал біздің Болгарияда жастардың арасынан мұндай белсенділікті көре алмайсыз. Сондықтан біз жастардың белсенділігіне қатты қызықтық. Ұйымдастырушылар тарапынан да қажетті дүниелердің бəрі жасалған. Біз сайлау үдерісі толығымен аяқталып біткенше халықтың белсенділігі төмендемегеніне көз жеткіздік. Сонымен қатар, Қазақстанның демократиялық даму жолынан ауытқымай, осы аймақтағы ғана емес, əлемдегі тұрақты дамудың, этносаралық татулық пен конфессияаралық келісімнің үлгісі бола бергенін қалаймыз.

Дмитрий МЕЗЕНЦЕВ, Шанхай ынтымақтастық ұйымының Бас хатшысы (Ресей Федерациясы): Біздің ұйымға енетін алты елдің бесеуінен байқаушылар келді. Бес бағыт бойынша біз өзіміздің байқаушылық жұмыстарымызды жүргіздік. Соның ішінде біздің əріптестеріміз Астана мен Алматы қалаларында жұмыс істеді. Сонымен қатар, кейбір əріптестеріміз Көкшетау, Қарағанды қалаларында болды. Ал Қырғызстаннан келген əріптесіміз үш күн бойы Шымкент қаласында жұмыс істеді. Біз бір-бірімізбен телефон арқылы хабарласып тұрдық. Айту керек, бəрімізде де біртекті пікір қалыптасып отыр. Қазақстандағы Президент сайлауы барлық жерде де өте үлкен ұйымшылдықпен, тыныштықпен жəне белсенділікпен өтіп жатты. Біздің ортақ бағамыз осындай. Мен өзім Ұлттық кітапханада орналасқан учаскеде байқау жүргіздім. Біздің халықтарымызда тізілген ұзақ кезектер жақсылық емес деген ұғым қалыптасқан. Алайда, халық өзінің кандидатына дауыс беру үшін кезекке тұрса, бұл сөзсіз жақсылық деп ойлаймын. Біз өзіміз барған учаскелерде осындай жағдайды көрдік.

19 мамыр, 2015 жыл

3

www.akjolgazet.kz

ОБЛЫСТЫҚ ӘКІМДІКТЕ

ҚАРАЖАТТЫҢ ИГЕРІЛГЕНІ – ІСТІҢ ІЛГЕРІЛЕГЕНІ ОБЛЫС ӘКІМІ КӘРІМ КӨКІРЕКБАЕВ ЖІБЕРІЛГЕН КЕМШІЛІКТЕРДІ ТЕЗ ҚАЛПЫНА КЕЛТІРУДІ ТАЛАП ЕТТІ (Соңы. Басы 1-бетте). Жалпы, қаражат сомалары өткен жылғы сəйкес мерзіммен салыстырғанда 1,9 есеге төмендеп, игеру көрсеткіші 4,4 пайызға артып отыр. Жергілікті бюджет шығыстарын игеру бойынша Байзақ ауданы (99,3 пайыз) алда тұр. Екінші жəне үшінші орында – Қордай, Т. Рысқұлов аудандары. Ал Тараз қаласы – 91,3, Талас ауданы – 90,9, Сарысу ауданы – 90,8 пайыздық көрсеткішпен төменгі орындарға жайғасқан. Сондай-ақ, облыс əкімдігінің құрылыс, жолаушылар көлігі жəне автомобиль жолдары, энергетика жəне тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармалары, ішкі істер департаменті, жұмыспен қамтуды үйлестіру жəне əлеуметтік бағдарламалар, табиғи ресурстар жəне табиғат пайдалануды реттеу, ішкі саясат басқармалары облыстық бюджеттің қомақты сомаларының игерілмеуіне жол берген. «Елбасы Үкіметтің кеңейтілген кеңесінде о сы мəс елеге айрықша тоқт а лғанын білесіздер. Игерілмеген қаржыны игере алатын облыстарға беру керек деп кесіп айтты. Жұмыс істей алмасаңыздар, ол қаржыны қайтарып беріңіздер. Айдың аяғына дейін кемшіліктер жойылмаса, тəртіптік шара қолданамыз», – деді Кəрім Нəсбекұлы. Аталған басқармалар басшылары қомақты сомалардың уақтылы игерілмеуі себебін талдау жасап түсіндірді. Қаржының бір бөлігі мемлекеттік сатып алу конкурсының қорытындысы кеш шығуына байланысты игерілмегенін, тағы бірі үнемдеуден артылғанын айтты. Өңір басшысы облыстық энергетика жəне тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасы жəне басқа да мекемелердің басшыларына, Тараз қаласы жəне аудан əкімдеріне мамырдың аяғына дейін кемшіліктерді жоюды тапсырды. Облыстық табиғи ресурстар жəне табиғат пайдалануды реттеу басқармасының басшысы Серік Қойбақовқа əркім өз міндетін дұрыс атқаруы керектігін қатаң ескертті. Қолда бар мəліметке сүйенсек, игерілмеген қаражаттардың 46,9 пайызы – «Даму» бюджеттік бағдарламасы арқылы берілген. Нақты айтсақ, есепті кезеңде бағдарлама шеңберінде бөлінген 8 миллиард 866,5 миллион теңгенің 7 миллиард 415,8 миллион теңгесі игерілген. Игерілмеген қомақты сомалар Тараз қаласы əкімдігіне, облыстық энергетика жəне тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, құрылыс, жолаушылар көлігі жəне автомобиль жолдары басқармаларына тиесілі. Аудандардан алда тұрғаны – Шу (127,2 миллион теңге), Жамбыл (105,8 миллион теңге), Талас (95,4 миллион теңге).

ЖҰМЫСТЫ ҮЙЛЕСТІРЕ АЛМАҒАН БАСШЫ ОРНЫН БОСАТАДЫ Сəтсіздік пе, былтыр біздің облыстың көрсеткіші республикалық межеден төмен болды. Бірнеше жыл бойы жоғары нəтиже көрсетіп келген Т. Рысқұлов, Меркі секілді аудандардың жолы болмады. Бақылау күшті болды ма, əлде басқа жағдайлар əсер етті ме, көрсеткіштері күрт төмендеп кетті. Соның əсері ме, биыл Меркі ауданынан түлектердің 58,8 пайызы ғаны ҰБТ тапсыруға өтініш білдіріпті. Тестке қатысу деңгейі төмен

Биыл ҰБТ 2-6 маусым аралығында өтеді. Облыс бойынша 10 ұлттық бірыңғай тестілеу өткізу пункті бейнебақылау камералары, ұялы телефон дабылын тұншықтырғыш, металіздегіш, видеотіркегіш құрылғылармен жабдықталған.

ЖАН ЖАДЫРАТАР ЖАЗҒЫ ДЕМАЛЫС Мектеп бітірушілерден басқасы күн санап, оқу жылының аяқталатын кезді асыға күтіп жүр. Санаулы күндерден кейін жан жадыратар жазғы демалыс басталады. Демалыс дегені болмаса, оны да тиімді ұйымдастыру білім саласы қызметкерлеріне жүктелетіні белгілі. Облыстық білім басқармасының басшысы Сұлушаш Құрманбекованың сөзіне сүйенсек, қазір балалардың жазғы демалыс аудандардың алдында əдеттегідей Қордай (46,1 пайыз) тұр. Шулық оқушылардың 56,2 пайызы жалпы орта білімді аттестаттайтын əрі жоғары оқу орнына түсуге мүмкіндік беретін сынаққа қатысуға ниет білдіріпті. Жалпы, облыстық білім басқармасы басшысының сөзіне сүйенсек, 8879 мектеп бітірушінің 6003і, яғни 67,6 пайызы ұлттық бірыңғай тестілеуге қатыспақ. Оның 235-і «Алтын белгіге», 68-і үздік аттестатқа үміткер. «ҰБТ көрсеткіштерінің төмендеуіне объективті, субъективті себептері болады», – дейді облыстық білім басқармасының басшысы. «Жекеменшік жəне мемлекеттік жоғары оқу орындарының ақылы бөлімдерінде білім алған мамандар қазір облыс мектептерінде жұмыс істеуде. Басым көпшілігі – оқуды сырттай бітіргендер. Білім сапасының төмендеуіне осы жайттар да себеп болуда. Кейбір білім ошақтарында директорлар, білім бөлімі басшыларының жұмысты үйлестіре алмауының кесірінен көрсеткіш төмендеп кетуде. Ал кей жағдайда нəтиже баланың талабына байланысты болады», – деп түсіндіреді Сұлушаш Құрманбекова. Иə, көп жағдайда мəселені кадр шешетіні анық. Білім қызметкерлерінің Тамыз кеңесінде облыс əкімі Кəрім Көкірекбаев мектеп басшыларына осыны қатал ескертіп, кадр таңдауда Тараз қаласындағы №45 классикалық гимназияның директорының тəжірибесіне сүйену керек екенін баса айтқан болатын. Аппарат кеңесінде Кəрім Нəсбекұлы осы проблеманы тағы көтерді. «Жуалы ауданында Орджоникидзе гимназиясы жəне Тараз қаласындағы қазақ-түрік мектеп-интернаттары мен №45, 41, 1 гимназиялары бірнеше жыл қатарынан жоғары көрсеткіш көрсетіп келеді. Басқа мектептер кемшіліктермен жұмыс жасауда осы мектептердің тəжірибесіне сүйенгені дұрыс шығар. Жалпы, мынандай талап қоямын. Қай ауданда білім бөлімінің басшысы жұмысты үйлестіре алмайды, сол орнын босатады. Мектеп директорларына да айтарым сол. Кемшілікті жою үшін оның себебін анықтау керек. Диагнозын анықтамаса, ауруға ем қонбайды», – деді облыс əкімі. Облыс əкімі мектеп бітірушілердің ҰБТға қатысу деңгейінің төмендігіне көз жұма қарауға болмайтынын ескертті. «Былтыр Қордай ауданында түлектердің 47,2 пайызы қатысты. Биылғы көрсеткіш одан төмен, 46,1 пайызды құрап отыр. Тұрғындарының саны ең көп аудан – осы Қордай. Масаншыда –

825 орындық, Бұлар батыр ауылында – 600, Сортөбеде – 300, Кенен ауылында – 600, Гвардейск кентінде – 1000, Қақпатаста – 200, Алғада – 180, Красный партизанда – 300 орындық мектеп соғып бердік. Заманауи үлгіде, барлық пəн кабинеттері жабдықталған. Егер балалар оқымайтын болса, тестілеуге қатыспаса, сапалы білім алуға ұмтылмаса, онда несіне жаңадан білім ошақтарын ашып жатырмыз. Тұрғындарға осыны түсіндіру керек қой. Балалар біздің болашағымыз емес пе?!», – деді Кəрім Нəсбекұлы. Педагогтардың Тамыз кеңесінде облыс əкімі Тараз қаласындағы жоғары оқу орындарының ректорларына білім сапасы төмен мектептердің жай-күйін саралау үшін білім басқармасымен бірлесе жұмыс жүргізуді тапсырған болатын. Аппарат кеңесінде М.Х. Дулати атындағы Тараз мемлекеттік университеті жəне Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының, Та р а з и н н о в а ц и я л ы қ - г у м а н и т а р л ы қ университетінің басшылары атқарылған жұмыстардың қорытындысын баяндап, білім ошақтарында қалыптасқан ахуал туралы қозғады. Өңір басшысы Байзақ, Т. Рысқұлов аудандары əкімдерінен жіберілген кемшіліктер бойынша қандай шаралар қолданылғанын сұрап, аудандар мен Тараз қаласы əкімдеріне тестілеу өткізуге дайындықты тағы да пысықтауды тапсырды. Жауапты сынаққа жауапкершілікпен қарауға шақырды.

жəне сауықтырылумен, еңбекпен, басқа да түрлі шаралармен қамтылуын ұйымдастыру жұмыстары жүргізіліп жатыр екен. Сұлушаш Сəтбекқызы биыл жазғы демалыс кезіндегі шараларға 1-10 сыныптарда оқитын 182004 оқушыны жүз пайыз қамту жоспарланғанын айтады. Оның 85 пайызы жазғы сауықтыру жəне демалыс шараларына, 15 пайызы еңбекпен жəне түрлі тəрбиелік шаралармен қамтылатын көрінеді. Оған жергілікті бюджеттен 243 миллион 216 мың теңге қарастырылыпты. Бір айта кететіні, Байзақ, Жуалы, Қордай, Меркі, Т. Рысқұлов, Шу аудандары осы мақсатта жұмсалатын қаражатты өткен жылмен салыстырғанда кем жоспарлаған. Маусым айының басында сауықтыру лагерьлері алғашқы ауысымдағы жұмыстарын бастайды. Демалыс кезеңіне санаулы күндер қалғанымен Таластағы «Жұрындысай», Меркідегі «Жұлдыз», Т. Рысқұлов ауданындағы Ə. Молдағұлова атындағы лагерьлердің, Қордайдағы «Балауса» демалыс орнының дайындығы талапқа сəйкес емес. Ал Тараз қаласына қарасты «Рауан», «Болашақ», мемлекеттік емес «Кооператор», «Тау самалы», «Жұлдыз» сауықтыру лагерьлері дайындық жұмыстарын жоспарға сай орындауда. Алайда, мұнымен іс бітпейтіні белгілі. Балалардың санитарлық-гигиеналық, техникалық қауіпсіздігі сақталып, тиімді əрі пайдалы демалыс ұйымдастыру үшін əлі талай шаралар атқарылуы керек. Облыс əкімі осы мəселе бойынша жауапты тұлғаларға тапсырма беріп, кеңесте қаралған үш мəселеге қатысты тиісінше қаулылар қабылдады.

АПАТ АЙТЫП КЕЛМЕЙДІ Шынар САҒИЕВА, «Ақ жол».

Жаз маусымы басталарда орман жəне дала өрттерінің алдын алу, жою жəне суға түсу маусымына дайындық шаралары маңызды. Сол себепті де облыстық төтенше жағдайлардың алдын алу жөніндегі комиссияның отырысына осы мəселе өзек болды. Жиынды ашқан облыс əкімі Кəрім Көкірекбаев өткен жылғы мəліметтерді шолып өтіп, қазіргі таңда күнделікті мониторинг жүргізіп, кешенді шаралар жүргізудің маңызды екендігін айтты. Алғаш болып баяндама жасаған облыстық ТЖД өрт қауіпсіздігі саласындағы бақылау жəне профилактикалық қызметі басқармасы бастығының міндетін атқарушы Мақсат Əкімбаев облыстың елді мекендерінде ерікті өрт сөндіру құрылымдары мен бекеттерін құру, орманды дала массивтерінің өртке қарсы жағдайы, табиғи өрттерді жою жəне алдын алу дайындығы туралы мəлімдеді. Жалпы, облыс аумағы 14 миллион 430 мың гектар алқапты қамтыса, оның 4 миллион 434 мың гектары орман қорының жері. «Табиғат байлығын өрттен қорғау мақсатында жыл сайын жергілікті атқарушы органдармен бірле сіп орманды да ла лық алқаптардың өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған жұмыстар атқарылуда», – деген баяндамашы өткен жылы ерікті өртке қарсы құрылымдардың жану жағдайларын сөндіруде белсенді болғандығын да

атап кетті. Дегенмен, мұндай құрылымдардың материалдық техникалық базасы əлі де төмен деңгейде екен. Мəселен, Жамбыл, Байзақ, Жуалы, Мойынқұм, С а р ы су, Ш у ауд а н д а р ы н д а қажетті техникамен жабдықталу мəз емес. Тіпті, жауынгерлік киіммен жабдықталмағандар да бар. Еріктілердің алғашқы дайындықтан өтпегендігіне байланысты өрт сөндіру кезіндегі техника қауіпсіздігі ережелерін де меңгермеген. Тек Қордай ауданы Сортөбе ауылдық округінің еріктілер жасағы ғана ТЖ департаментінің к ə с і п т і к д а я р л ау м е к т е б і базасында алғашқы жауынгерлік дайындықтан өтіпті. Өткен жылы далалық алқаптарда 64 жану оқиғасы болып, 787 гектар жерді қарақотырлап өткен. Жану оқиғасы Жамбыл, Мойынқұм, Байзақ, Жуалы аудандарында орын алған. Сонымен қатар, 8 орман өртінен 2380 гектар жер өртеніпті. Мұның барлығы Меркі ауданында тіркеліп, үш адам қаза болған. Адамдардың т е х н и к а л ы қ қ ау і п с і з д і к т і сақтамағандықтан қаза тапқаны анықталған. Меркідегі орман өрттері бойынша, қылмыстық іс қозғалып, өрт қауіпсіздігі шараларын тиісті деңгейде жүргізбегені үшін сот шешімімен Меркі орман жəне жануарлар дүние сін қорғау жөніндегі мекеменің басшысы шартты түрде 2 жылға сотталыпты. « Ө р т т і ң ү л к е н ау м а қ қ а т а р а л у ы н ы ң б а с т ы с е бе б і , таулық аймақтағы шөптесін өсімдіктің қалың, биік болып

өсуі жəне олардың дер кезінде шабылып орылмауы. Сондайақ, орман қоры аумағында тəуліктік кезекшіліктің жөндеп жүргізілмеуі», – деді Мақсат Əкімбаев. Биыл наурыз айында облыс əкімдігінің қаулысымен табиғи өрттің алдын алу мақсатында облыстық жедел шт аб құрылыпты. (Мұндай штаб барлық ауданда құрылған). Бүгінде өртке қауіпті кезеңге қажетті жанар-жағармай қоры дайындалып, орман шаруашылығы мекемелерінде 174 мың литр, аудандық əкімдіктерде 79 мың литр жанармай бөлінген. Ау ы л д ы қ о к ру г т е рд е 2 5 9 6 адамнан тұратын 193 ерікті өрт сөндіру құрылымдары құрылып, қ а же т т і т ех н и ка б ө л і н ге н . «Қазақавиаорманкүзеті» мекемесі авиатехникамен күн сайын орман қорын биіктен бақылап ұшып өтсе, облыс аумағына ғарыш мониторингі

де жүргізіледі. Департамент ерікті өрт сөндірушілерді тегін оқытатындығы туралы аудан əкімдерін де арнайы хат жазып, құлақтандырыпты. Облыс басшысы Кəрім Көкірекбаев: «Былтырғы жағдай бізге сабақ болуы керек. Биыл Меркі мен Т.Рысқұлов ауданында болған оқиғалар қайталанбауы тиіс», – деді жəне мекеме басшылары мен аудан əкімдеріне бірқатар тапсырмалар жүктеді. Шекара қызметімен келісіп шекара аумағында орын алған өрт бойынша ақпараттандырып отыру туралы келісім жасау керектігін айтып, Қордай ауданы Масаншы ауылында өрт бекетін құру туралы бастаманы қолдады. Сонымен қатар, тепловоздардан шығатын ұшқындардың да өртке себеп болатындығын, сондықтан оларға ұшқын өшіргіштерді қоюды, қоймағандарға айыппұл салу керектігін ескертті.

Ко м и с с и я о т ы р ы с ы н д а жазғы шомылу кезеңінде су айдындарында азаматтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мəселесі де қаралды. Өткен жылы облыста 54 адам суда төтенше жағдайға ұшыраса, оның 41-і суда құтқару қызметінің көмегімен аман қалған. Өкінішке орай, 13 адам суға кеткен, олардың үшеуі бала. Суға кеткендердің бесеуі Талас ауданынан, үшеуі Тараз қаласынан, екеуі Жамбыл ауданынан, қалғаны Қордай, Шу, Сарысу аудандарынан. Негізгі себеп, мас күйінде шомылу жəне шомылу ереже сін сақтамау. Баланы қараусыз қалдыру да қайғылы жағдайға алып келген. Облыстық ТЖД Суда құтқару қызметінің басшысы Марат Нұржанов шомылу кезеңінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында атқарылған жұмыстарға жəне атқарылуға тиісті шараларға тоқталды. Е ң к ө п су ғ а ке ту о қ и ғ а с ы тіркелгендіктен, Талас ауданының əкімі Болат Рысмендиев онлайн байланысқа шығып алдын алу шаралары туралы айтты. Облыс əкімі облыстық білім басқармасының басшысы С ұ л у ш а ш Қ ұ р м а н б е ко в а ғ а оқушылар жазғы демалысқа кетпей тұрып олармен, атааналарымен шомылу қауіпсіздігі туралы əңгімелесуді, ал облыстық ІІД басшысының орынбасары Берік Құтбаевқа су айдындарында п ол и ц и я қ ы зм е т ке рл е р і н і ң тəртіптің сақталуын қамтамасыз етуді тапсырды. Жиын соңында комиссия отырысының шешімі қабылданды.

ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ КҮРЕС ШИРАЙ ТҮСУІ ТИІС Сапарғали ƏЛІБАЙ, «Ақ жол». «Нұр Отан» партиясы облыстық филиалы жанындағы Жемқорлыққа қарсы əрекет жөніндегі қоғамдық кеңестің отырысында облыс əкімдігінің құрылыс, жолаушылар көлігі жəне автомобиль жолдары басқармасы басшысының орынбасары Ə. Ахатаев пен облыс əкімдігінің энергетика жəне коммуналдық шаруашылық басқармасы басшысының орынбасары Б. Жампозов Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ə. Назарбаевтың 2014 жылдың 11 қарашасындағы «Нұрлы жол — болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауы аясында тұрғын үй құрылысына бөлінген қаржының аймақта игерілу барысы туралы есеп берді. Қоғамдық кеңестің төрағасы С. Сейдəзімов қысқаша сөз сөйлеп ашып, жүргізген басқосуға «Нұр Отан» партиясы Орталық аппараты ұйымдастыру-бақылау департаментінің үйлестірушісі Қ. Есмағамбетов қатысып отырды. Есеп берушілердің баяндауынша «Қолжетімді тұрғын үй — 2020» бағдарламасына сəйкес облыста 2020 жылға дейін барлық қаржыландыру көздері бойынша жобалық құны 78,4 миллиард теңгені құрайтын 2,8 миллион шаршы метр тұрғын үй алаңын пайдалануға беру жоспарланыпты. Облыс бойынша бағдарламаны іске асыруға қажетті жер телімдері бөлініп қойылған. Əрі 2012-2020 жылдар аралығында тұрғын үй құрылысын жүргізуге қажетті ұзақтығы 2,5 мың километр болатын инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылым салуға əрқилы қаржыландыру көздерінен 39,5 миллиард теңге қаржы бөлу көзделініп отырған көрінеді. Ұзақ мерзімге арналған əлеуметтік бағдарлама шеңберінде өткен жылы 258,1 мың шаршы метр тұрғын үй алаңы пайдалануға беріліп, жоспарды жүз пайыз орындау қамтамасыз етіліпті. Тұрғын үйлерді инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылыммен қамтуға 1 633,9 миллион теңге бөлініп толық игерілген. Ал ағымдағы жылы аумақта барлық қаржыландыру көздері бойынша 259,5 мың шаршы метр тұрғын үй салу жоспарлануда. Соның ішінде үш нысанды инженерліккоммуникациялық инфрақұрылыммен қамтамасыз ету мақсатында 466 миллион теңге қаражат бөлініп отыр. Сондай-ақ, 2011-2020 жылдар аралығына арналған тұрғын үйкоммуналдық шаруашылықты жаңғырту бағдарламасы аясында 2011 жылы өңірде екі тетік бойынша 33 тұрғын үйге, 2012 жылы — 74, 2013 жылы — 5, 2014 жылы 37 тұрғын үйге жөндеу жұмыстары жүргізілген. Ал биыл Тараз жəне Шу қалаларындағы 31 тұрғын үйді күрделі жөндеуден өткізу үшін республикалық бюджеттен 746 миллион 788 мың теңге қаржы бөлінген көрінеді. Нақтылы кезеңде аталған қалалардағы көп қабатты тұрғын үйлерді жөндеу жұмыстары басталып, құрылыс жұмыстары қарқынды жүргізілуде. Облыс əкімдігінің екі бірдей басқармасы басшылары орынбасарларының күн тəртібіндегі мəселеге байланысты Жемқорлыққа қарсы əрекет жөніндегі қоғамдық кеңестің отырысында берген есептеріне қатысты кеңес мүшелері тарапынан бірқатар сұрақтар туындап, тиісті жауаптар алынды. Əйтсе де кеңес отырысына қатысып отырған «Нұр Отан» партиясы Орталық аппараты ұйымдастыру-бақылау департаментінің үйлестірушісі Қ. Есмағамбетов есеп берудің біржақты өтіп жатқандығына, нақтылы талдаудың жетіспей тұрғандығына кеңес мүшелерінің назарын аударды. Күн тəртібіндегі екінші мəселе — «Нұр Отан» партиясының 20152025 жылдарға арналған Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бағдарламасы» бойынша ауданда атқарылған жұмыстардың барысы туралы Мойынқұм ауданы əкімінің міндетін атқарушы Б. Есеевтің есебі тыңдалып, талқыланды. Есеп бойынша пікір білдіргендердің арасынан қоғамдық кеңестің мүшесі, сыбайлас жемқорлыққа қарсы «Жаңару» жалпыұлттық қозғалысы республикалық қоғамдық бірлестігі облыстық филиалының басшысы Қ. Төлендиев мəселеге сын тұрғысынан келіп, Мойынқұм ауданында мемлекеттік қызметшілер арасында жемқорлық құқық бұзушылық əрекеттерге барушылар санының алаңдатарлықтай деңгейге жеткенін, тек ағымдағы жылдың бастапқы төрт айында ғана 2 сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жəне сыбайлас жемқорлық сипатындағы 3 қылмыстық істің əшкереленгендігін, құқық бұзушылардың арасында аудан əкімі аппаратының жауапты қызметкерлерінің барлығын ашып айтып, аудан əкімі жанындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы əрекет жөніндегі комиссия мен қоғамдық ұйымдардың жемқорлықпен күресті ширата түскендері жөн болатындығын атап көрсетті. Қоғамдық кеңес отырысында «Нұр Отан» партиясының Байзақ, Талас, Т. Рысқұлов аудандық филиалдары жанындағы Жемқорлыққа қарсы əрекет жөніндегі қоғамдық кеңестердің жұмысы туралы қоғамдық кеңестердің төрағалары: Р.Сарсенов, Д. Нұрбалтаев жəне З. Иманбаевтың хабарламалары тыңдалды. «Нұр Отан» партиясы облыстық филиалы жанындағы Жемқорлыққа қарсы əрекет жөніндегі қоғамдық кеңес қаралған мəселелер бойынша тиісті шешімдер қабылдады.

ТАҒЗЫМ

ӨТКЕНДІ ҚАДІРЛЕУ – ҰРПАҚ ПАРЫЗЫ (Соңы. Басы 1-бетте). «Қазақ хандығының қалыптасып, нығаюы кезінде өмір сүрген, өз заманының көрнекті қайраткері, əрі кемеңгері, Талас, Шу өзендері өңірлерінде, Ташкент, Сайрам қалаларында билік жүргізіп, ұлы бек атанған Шымыр батыр тарихта қалған тұлғалардың бірі. Бабамыздан тараған қолбасшы Қойгелді батыр, Тұрар Рысқұлов, Бауыржан Момышұлы, Шерхан Мұртаза сынды батырлар мен билер, мемлекет жəне қоғам қайраткерлері шыққанын мақтанышпен айтамыз. Шымыр ата мазарының басында ұрпақтары бір қолдың саласындай жиналып, əруағына тағзым етіп, еске алу шарасын өткізу дəстүрге айналған. Шымыр бабаның Шынқожасының Марсымынан тарайтын Құттық ата ұрпақтары да бүгінде сол дəстүрді жалғастырып отыр. Біз, Шымыр бабаның Жамбыл жеріндегі ұрпақтары кезінде Ташкент төріндегі осынау еңселі кесененің лайықты жаңғыртылуына атсалысқан едік. Оны баба рухы алдындағы перзенттік парызымыз деп ұқтық. Бүгінде сол игі істердің басы-қасында болған ағаларымыздың есімдерін атап өтпеске болмас. Марқұм Бақытяр Əбілдаұлы Шымыр атаның Ташкенттегі қабірін анықтауда, оны ғылыми тұрғыда дəлелдеуде өлшеусіз еңбек сіңірді. Өзге де азаматтар Қозыке Бишімбаев, генерал Есен Демесінов, Елтай Мырзайұлы да өз қолдарынан келгенше тер төкті. Белгілі кəсіпкер, марқұм Рəтбек Олжабаев аянбай демеушілік жасады. Бүгінгі шараны атқарып отырған Құттық ата ұрпақтарына деген алғысымыз да шексіз» деді «Шымыр ата» қоғамдық кеңесінің облысымыздағы төрағасы Оңласын Есіркепов өз ойын қорытып. Жалпы, бұл күнгі игі шараға Жамбыл облысынан бөлек, Алматы, Шымкент қалаларынан жəне өзге де шаһарлардан Шымыр атаның ұрпақтары көптеп жиналды. Əр өңірден келген меймандар рет-ретімен сөз алып, баба рухын ұлықтаған жұртшылыққа дəн ризашылығын білдірді. Кесене маңын гүлмен көмкеріп, инфрақұрылымын қалыпты жағдайда ұстап отырғандарға ризашылығын білдіргендерде қисап болмады. Иə, өткенге құрмет жасау – ұрпақтар міндеті. Тараз – Ташкент – Тараз.

БҮКПЕСІЗ ӘҢГІМЕ – Асан Əнуарұлы, бүгінде ел таныған кəсіпкерсіз. Еңбекке бала күніңізден араластыңыз ба? Əңгімені балалық шағыңыздан бастасақ... гер əкем тірі болғанда бəрі басқаша болар ма еді. Жетім болғаннан кейін түрлі қажеттілік туындады. Көп нəрсе жетпейді, жетіспейді. Сондықтан, ұмтыласың, ақша табу керек, жұмыс істеу керек. Мен мысалы қазір балаларымды ондай жұмысқа жібермеймін. Өзім түсінем əрине, жұмыстан, бейнеттен адам шыңдала түседі. Дегенмен, ондай ауыр жұмысқа жіберіп қойып, қарап отыра алмаймын. Құдайға шүкір, жағдай бар, не керегіңнің бəрі бар деймін. Бір кездері менің анам да маған жұмыс жасатқысы келмеген шығар. Бірақ, ол кезде мүмкіндік болмады, жағдай мүлде басқаша еді. Қанша жерден қиналса да мені жұмысқа жіберді. Сөйтіп, 14 жасымда балық зауытында ағаш шебері болдым. Ал 15 жасымда сылақшы, əрлеуші болдым. Қазіргі троллейбус паркін салуға атсалыстым. Əрине, ол кезде де кəмелетке толмаған баланы жұмысқа алуға болмайтын. Дегенмен, бригадиріміз түсіністікпен қарап, басқа адамның атына құжаттарды рəсімдеп, ақшасын маған беріп тұратын. Заңсыз нəрсе, бірақ қажеттілік.. Осындай қиыншылықтар болмаса, адам шын еңбекке берілмейді деп ойлаймын. Жас кезінде бейнет көрмеген адам, қартайғанда оның қиындығына тап болады.

– Оған көзіңіз жетті ғой?

– Əрине. Біз қара жұмысқа бел шеше кірісіп, ауыр бейнетке батып жатқанда кейбір қатарластарымыз «Жигули» автокөлігін мініп жүретін еді. Қазіргі заманда жеке тікұшағың болғаны секілді, біз үшін сол сексенінші жылдары «Жигули» тек арман еді. Мен өмірде өз көлігім болмайтын

Мен оны жылына екі рет жалпы жиналыс өткізіп, бəрін баяндап отырамын. Ондағы түсім мен шығынды да жұмысшылардың өздері жүргізіп отырады. Ал қандай мекеменің бюджеті қызметшілерден жабық, жасырын жүргізілген жерде түрлі еңбек даулары туындап жатады. Отбасымда да дəл сондай жағдай. Көптеген жанұядағы кикілжің ақшаға келіп тіреліп жататыны жасырын емес. Ал бізде қаражат бəріне ортақ. Одан жұбайым да, балаларым да қажетінше алып жаратады. Былайша айтқанда, толық демократия.

– Өзіңіздің бағытыңызға айтылған ең ауыр сөз қандай? Жалпы, Сізге ауыр сөз айтқан адам болды ма?

– Болды. Жалпы, менің сыртымнан сөз айтып, беделімді түсіруге тырысатындар болды. Мен мəн бермеймін. Керісінше, ондай адамдардың өзіне қиын деп ойлаймын. Өйткені, олар сондай ауыр оймен, таза емес ниетпен жүреді.

– Сұхбаттарыңыздың бірінде өміріңізде кезіккен үлкен бір сатқындықтан кейін адамдарға сақтықпен қарайтыныңызды жəне бəріне бірдей сене бермейтініңізді айтыпсыз...

– Бір кездері айтқаным рас. Дегенмен, мен ол ойымда ұзақ қала алмадым. Өйткені, өмірде адамдарға сену, оларға үлкен үміт арту арқылы ғана шын бақытқа қол жеткізуге болады екен.

– Бала күнгі арманыңыз орындалды ма?

-Е

өзімді тежеймін. Əйтпесе, жұдырық «жеуге» əбден лайықты адамдар бар.

– Ал қандай қасиеттеріңізді дамыту керек деп ойлайсыз?

– Мен жұмысбастылыққа салынып, үйге, отбасыма уақыт аз бөлетінімді көп ойлаймын. Қолымнан келсе, соларға деген ерекше ықыласымды бөлгім келеді. Таңертең ертемен жұмысқа кетемін. Кеште шаршап келіп ертерек ұйықтауға асығамыз. Осылайша бір-бірімізге деген уақытымыз тым аз екенін байқаймын. Кіші қызым үнемі «Əке, сіз бізбен көп сөйлеспейсіз» деп назын айтып жатады. Жалпы, маған мұндай ренішін тіпті, құдаларым да айтады. Шынында, жақындарыма жиі хабарласып, сөйлесіп тұруға кейде уақыт таба алмай қаламын. Сондықтан, қолымнан келсе, уақытты өз пайдама жұмсауға талпынып көрер ем. Осы тұсымды біршама дамытсам артық болмас еді.

– Өзіңіз басқарып отырған Кəсіпкерлер палатасының жұмысы көп болар бəлкім?

– Мұндағы жұмыстың жауапкершілігі өте ауыр. Бұл жақтағы жұмысқа түрліше қарауға болады. Бастысы, елдегі бизнесті көтеру. Ал оның тетігін əлі ешкім нақты біле алмай отыр. Оның үстіне, біздің елдің кəсіпкерлікпен айналысуға деген көзқарасы басқаша. Ол көзқарасты қалыптастырудың өзі біршама күш-жігерді талап етеді. Сонымен қатар, көптеген азаматтарға нақты көмек көрсетуіміз қажет.

– Ал Сіздің кəсібіңізді дөңгелетіп

АСАН ҚОШМАМБЕТОВ:

– Ендеше «Əрбір табысты еркектің артында сүйген жары тұрады» деген сөз рас болып тұр ғой...

– Əлбетте. Мен мысалы жарым Айдинаға өте ризамын. Оның маған деген құрметі мен анама, балаларыма деген қамқорлығы болмаса, əрқашан ақылдасып отырмасақ, мен мұндай бақытты болып отырмас па едім? Ол отбасымыздың ұйытқысы болумен қатар, саябақ жұмысын қолға алып, оны дамыту жолында да аянбай еңбек етуде. Оның маған деген махаббаты болмаса, менің барлық бастамам баянды болмас еді.

– Махаббат туралы сөз болған екен, Сіздің сезіміңізді бағаламаған жан болды ма? ə. Болды. Мен мектепте сабақ беріп жүрген кезім еді. Ол кезде жасым 24-те болатын. Сонда бір қызға қатты ғашық болып, сөз айтқаным бар. Оның сұлулығы шексіз еді. Ол келісімін берсе үйленбекші ойым болған. Сөйтіп, сезімнің жетегінде алып-ұшып əлгі қызға сөз айттым. Сол кезде ол маған: «Сен кедейсің. Мен саған үйленсем не бере аласың? Бай болсаң, мүмкін сөзіңді құп алар ма едім», – деді. Сол кездегі күйім сөзбен айтып жеткізгісіз еді. Алайда, уақыт – емші деген рас. Аз ғана уақыт өткенде əлгі қыз сол кезде дəурені жүріп тұрған бір байға тұрмысқа шықты, менің де сезімім сөнді. Бірақ, мен кейін өзімнің өмірлік жарымды жолықтырып, бақытты отбасын құрған соң балаларымды қыдыртып саябақта жүргенде əлгі келіншекті кезіктірдім. Сыртымнан əлдекімнің көз алмай қарап тұрғанын байқадым. Сөйтіп, зер салып қарасам, бір кездері менен сырт айналып, кедейлігімді бетіме басқан адам.

-И

«МЕН ӨЗ КӨЛІГІМ БОЛМАЙТЫН ШЫҒАР ДЕП ОЙЛАЙТЫНМЫН» шығар деп те ойлайтынмын. Бар арманым үш бөлмелі сабан үйіміздің сыртына əдемі қоршау салу ғана еді. Ал қазір сол кезде өз көлігімен жанымыздан жүйткіп өтіп, шалқып жүрген кейбір жігіттер менен жұмыс сұрап келеді. «Дүние алма-кезек» деген осы болар мүмкін.

– Бəлкім, сіздің кəсіпкерлік көкжиегіне көтерілуіңізге облыста танымал тұлға болған атаңыздың, яки əкеңіздің қандай да бір ықпалы болған шығар?

– «Əкенің малы балаға мал болмайды». Сол сөз тура айтылған. Əкем Ұлы Отан соғысына қатысқан. Елге оралған соң да ерінбей еңбек еткен азамат. Əттең, өмірден ерте өтіп кетті. Мен əкем қайтыс болғанда небəрі екі жаста болатынмын. Анам сол кезде 36 жасында жесір қалған екен. Ұл бала болғандықтан, анама арқау болып, əкемнің орнын жоқтатпас үшін қабырғам ерте қатайған, өмір қатайтқан адаммын мен. Қысқасы, еңбекке ерте араластық. Мен өз жетістігімді сол маңдай тер мен ерінбей еткен еңбегімнің арқасы деп білем. Атамның да, əкемнің де ықпалы өте зор болды. Өйткені анам атамның ескерткішіне жиі апарып, əкемнің бізге арнап пластинкаға өз даусымен жазып кеткен өсиеттерін жиі тыңдататын. «Сол кісілердің атына кір келтірмеуді ойлаңдар, солар жете алмаған армандарына сендер жетулерің керек», – деп тəрбиелейтін.

– Балаларыңыздың кім болғанын қалар едіңіз?

– Əрине, кəсіпкер болғанын. Бір қызым қазір бала күтімі бойынша демалыста. А л ү л ке н қ ы з ы м « Н е ке с а р а й ы н » ашуға талпынып жатыр. Бірнеше рет жас жұбайлардың заңды некесін қиды. Байқаймын, оған ұнайды. Бірақ, əлі жолын таппай жүр. Өйткені, ондай бастаманы жүзеге асыруға үлкен қаржы керек. Мен берер едім, алайда, оңай келген кəсіптің соңы қайырлы болмайды деп ойлаймын. Тек қана ақшаны қалай, қайдан алуға болатынын, неден бастау керектігін айтып, өз ақылымды қосып отырамын. Олардың кəсіпкер болуын қалауымның да өз себебі бар. Негізінен көптеген азаматтар кəсіпкерлікті ақша табу мен баю үшін қолға алып жатады. Ал мен балаларымның еңбекқор болғанын қалаймын. Еңбек қана адамды ширатып, еңбек қана ел алдында сыйлы ететінін ескерсек, мен олардың осы жолды таңдағанын қалар едім. Кішкентай кездерінен іске үйретіп, қара жұмыстан қашпауға насихаттап келемін. Үй айналасындағы шаруалардан бастап, саябаққа тал-дарақтар отырғызып, жасыл желекке бөлеуге де олар атсалысты. Демалыс орталығының айналасындағы көптеген жасыл желекті менің балаларым үйде өсіріп, кейін саябақ жұмысшылары осында əкеліп орналастырды. Сондайақ, балаларым аттракциондарды сырлап, оларды ретке келтіруге де жиі қолұшын беріп тұрады.

– Ал өзіңізді қай жасыңызда кəсіпкер ретінде сезіндіңіз?

– Он алты жасымда. Сол кезде 12 рубльге үш қоянның терісін сатып алдым да одан бас киім тіктім. Оны базарға апарып қырық рубльге саттым. Сонда бизнеспен айналысуға болатынын бірінші рет сезіндім. Бірақ, ол кезде қазіргідей кəсіпкерлікке кең өріс ашылмаған.

– Сол алғашқы еңбек пен саудадан тапқан ақшаңызды қалай жаратқаныңыз есіңізде ме?

– Əрине. Мен оны анамның қолына ұстаттым. Сол кездегі оның қуанышын көрсеңіз ғой. Нағашы жеңгем де қатты қуанды. Барлығы мен үшін қуанып, «Əй, осы Асаннан бірдеңе шығады» деген еді.

– Білуімізше, физика маманысыз. Неге ол мамандықты таңдаған едіңіз?

– Мен мектепте физика, математика пəндерін жақсы көретінмін. Содан оныншы сыныпты аяқтауға сəл

«БҮКПЕСІЗ ӘҢГІМЕНІҢ» БҰЛ ЖОЛҒЫ КЕЙІПКЕРІ БЕЛГІЛІ КӘСІПКЕР, ТАРАЗ ҚАЛАСЫНДАҒЫ Т.РЫСҚҰЛОВ АТЫНДАҒЫ ОРТАЛЫҚ САЯБАҚТЫҢ ҚОЖАЙЫНЫ, ОБЛЫСТЫҚ КӘСІПКЕРЛЕР ПАЛАТАСЫНЫҢ ДИРЕКТОРЫ АСАН ӘНУАРҰЛЫ ҚОШМАМБЕТОВ қалғанда анам қай мамандыққа баратынымды сұрады. Ол кезде біздің қалада үш институт болған. Содан физиканы өзіме жақын көріп, педагогикалық институтқа түстім. Мұғалім боламын деген ойым болған. Алты жыл мектепте ұстаздық еттім де. Бірақ, ол мамандық кейіннен онша қызықтырмады. алпы, ұстаздық етуге аса қызығушылығым болмағанымен, физикаға деген қызығушылығым сөнген емес. Оның адамды қызықтырып, елітіп əкететін тұстары өте көп. Мен қанша жерден кəсіпкер атанып, ұйымдастырушылық қызметтерде жүрсем де,

Ж

жалға алды, кейіннен арнайы цех ашты, бірнеше адамды жұмыспен қамтып отыр. Осылайша белді кəсіпкер болып шыға келді. Оған ешкім де қаржылай немесе басқалай көмектескен жоқ. Айтқым келгені, жарты жолдан қолды бір сілтемей, ерінбей, талмай жұмыс істеген адамның алар асуы биік екен.

– «Ақша бəрін шешеді» деген де түсінік бар ел арасында. Соған қалай қарайсыз?

– Меніңше, ол – қате түсінік. Өйткені, ақша біреуде бар, біреуде жоқ. Бірақ, ақшасы бола тұра мəселесін шеше алмай жүрген адамдар қаншама? Сол секілді қалтасы қалың болмаса да бақытты өмір сүріп

– Əкем ерте қайтыс болып, анам жастайынан жесір қалғанын айттым ғой жоғарыда. Сол кезде ол кісі күнде көзіне жас алып, оңашада отырып жылайтын еді. Əпкелерім мен апам анамды жұбатуға ең кішісі болғандықтан мені жіберетін. Сол кезде анамды құшақтап тұрып Құдайдан «анам сексен жасқа жетсе екен» деп тілеуші едім. Мен кішкентай болғандықтан, сексен жас деген өте ұзақ болып көрінетін. Аллаға шүкір, ол кісі сексен алты жасқа келіп өмірден озды. Бірақ, қазір ойлаймын, өте аз ғұмыр жасаған екен.

əкетуіңізге ерекше көмегі, шарапаты тиген адам болды ма?

– Үкімет көмектесіп жатыр. Мемлекеттік бағдарламаларды дұрыс пайдаланып, өз керегіңе жұмсай алсаң болғаны тек. Мысалы, мен «Бизнестің жол картасы» арқылы несиеге ақша алдым. Ал нақты бір көмек көрсеткен тұлғаны айта алмаймын. Үкіметке ризамын. Барлық жағдайды жасап отыр. Ел соны түсініп, жолын тауып керекті кəсіппен шұғылдана алса болғаны.

– Өміріңізді 10 жылға кейінге шегерсе нені өзгерткен болар едіңіз?

– Білмеймін. Бəрін осылай қалдырған

Бір кездері шынайы сезімді байлыққа айырбастап кеткен оның тұла бойы, киімі өте жұпыны еді. Бірақ, сырт келбет бір-ақ сəтте өзгеруі мүмкін ғой. Мəселе оның ішкі дүниесінің таяздығында болып тұр. Менде тек аяушылық сезімі болды.

– Жо с п а р ы м м е н б ө л і с с е м орындалмай қалады деген адамдардың қатарынан емессіз бе?

– Жоқ. Өйткені, жоспарыңды айтып, ойыңды білдірсең, оны жүзеге асыруға талпынасың. Сөз күйінде қалып қоймауын қадағалайсың. Ал іште жүрген жоспар сол бойы жүзеге аспай қала беруі мүмкін.

– Ендеше, алдағы жоспарларыңызбен бөлісе отырсаңыз...

– Бұрыннан келе жатқан үлкен арманым жəне өмірлік жоспарым болған ол үй салу еді. Қазір өзім тұрып жатқан үш бөлмелі əкемнің тамының жанынан жаңадан қос қабатты үй тұрғызып жатырмын. Алла қаласа, соның жұмысын толыққанды аяқтасам деген ой бар. Оны аяқтаған соң қызымның бастамасы болған «Неке сарайының» жобасын аяқтасақ деп ойлаймын. Өйткені, Таразда жас жұбайлар баратын, олардың тойын сəн-салтанатпен өткізетін орын аз. Бұл кəсіпті кірісі көп деп айтуға болмас. Бірақ, елдің игілігіне өте қажетті ғимарат.

– Ел игілігіне қажетті ғимарат жайлы айтып отырсыз, ал Таразға туристерді т артып, ел назарын аудару үшін, жалпы, көне қаламызды көркейту үшін не қажет деп ойлайсыз? іздің қаланы көркейту үшін бірінші кезекте жақсы қонақ үй жетіспейді. Қалаға келген қандай қонақтың болса да бірінші кезекте аяқ тірейтін жері – қонақ үй. Өкінішке қарай, Таразда барлық талапқа сай келетін, қызмет көрсетуі мен жағдайы жақсысы жоқ. Əлбетте, барлары бүгінгі заманауи зəулім ғимараттарда орналасқан, шетелдің жəне өзіміздің үлкен қалалардағы қонақжайларға жетпейді. Тіпті, олармен салыстыруға да келмейді. Содан кейін, ежелгі ескерткіштерді жаңғыртып, сол бағытқа көбірек назар аударған жөн болар еді. Бір ғана Ақыртасты алсақ, оны қажетті деңгейде көрсете білсек, əлем зерттеушілерінің еріксіз назарын аударып, олардың мұнда топ-тобымен ағылуына жол ашар еді. Біз бұрыннан кеңінен танымал болған Тектұрмас, Қарахан баба мен Айша бибі кесенелерімен қатар, талай тарихты қойнына тығып жатқан тарихи көптеген орындарды аршып, оларды зерттеу мен зерделеу жұмыстарын дұрыс жолға қоюымыз керек. Соның арқасында, қасиетті Тараз əлемдегі баға жетпес көне де көрікті қалалар қатарына енер еді. Сонымен қатар, қалада салынып жатқан тұрғын үйлердің сыртқы келбетінің де көрікті болуына назар аударған жөн болар еді. Өйткені, салынғанына аз ғана уақыт өте сала, іші-сырты адам танымастай өзгеріп, қыруар қаржыға салынғанымен, бет-бейнесі ұсқынсыздау үйлердің пайда болып жатқанын көріп отырмыз. Ол үйлер тек қана тұрмыс үшін емес, қаланың көркі мен бет-бейнесі деп түсіну керек.

– Бүкпесіз əңгімеңізге рахмет! Ел игілігі үшін бел шеше кіріскен бастамаларыңыз баянды болсын!

-Б

өзімнің əу баста меңгерген мамандығымды жаныма серік еткен адаммын. Орталық саябақта тұрған көптеген аттракциондарды өз қолыммен, өзімнің жеке шеберханамда жасап шықтым десем біреу сенер, біреу сенбес. Бірақ, расы солай. Ойымша, кезкелген ер-азаматтың қолынан мұндай жұмыс келуі керек. Барлық құрал-саймандарымды түгендеп, қандай да бір дүние жасауға қажеттінің бəрін жинақтадым. Сөйтіп, қолым қалт еткенде мен сол шеберханада боламын. Ең алғаш осыдан ондаған жылдар бұрын осы саябақтың алғашқы аттракционы «Алтын əтешті» өз қолыммен жасағаным есімде. Сондай-ақ, соңғы кезде балалардың өте қатты ұнататын «Алатауы» да өз қолымнан шықты. Əрине, ауыр жұмысы, бояу жасау барысындағы түрлі химиялық қоспалардың иісі, бəрі де өте жағымсыз əсер қалдырады. Бірақ, оны біткен соң адамдарға қуаныш сыйлап, елдің игілігіне жарағанын көргенде, өз жұмысыңның жемісін көрудің рахаты ерекше.

– Кəсіпкер болудың басты шарты неде?

– Ең бастысы адамда ұмтылыс болу керек. Жəй əншейін «Мен кəсіпкер боламын» деп шешкеннен ештеңе де шықпайды. Адамда ерекше құлшыныс болмайынша, жұмыс алға баспайды. Əрине, кəсіптің көзін табамын деген адам бір орнында отырмауы керек. Өз арманын жүзеге асыру үшін аянбаған абзал. Мен Берік есімді бір жігітті мысалға келтіргім келеді. Осыдан сегіз жыл бұрын ол өз үйінде шұжық өндіруді қолға алды. Таразда не көп, шұжық шығаратын цехтар көп. Сондықтан, оның бастамасына сенімсіздікпен қарап, мұнысынан түк шықпайтынын айттым. Ол маған «Осыдан қарап тұрыңыз, мен бəрін де аяғына дейін жеткіземін» деді. Содан əлденеше уақыт өткенде ол бір гаражды

жатқандар жетерлік. Ақшаның көмегімен адам қандай биікке көтерілсе де, ол биік баянсыз болмақ. Өйткені, адал еңбек пен білімнің жоқтығы бəрібір білінбей тұрмайды. Сондықтан, кез-келген азамат бала тəрбиесінде бай болудың маңызын емес, ерінбей еңбектенудің қадірін үйрету керек. Біз осы мəселеге аса көңіл бөлмей келеміз. Бұл тұрғыда бізде идеология нашар. Өйткені, теледидарда да, баспасөзде де бай адамдарды ғана көреміз. Олардың керемет өмірі мен шексіз байлығы сөз болып жатады. Бірақ, олар сол жетістікке қалай жеткені, ненің арқасында байып, ненің арқасында биікке көтерілгені айтылмайды. Мүмкін ол «таза емес» ақшаның арқасында ел алдында жүрген шығар. Осы мəселеге ерекше көңіл бөлу керек. Адал еңбекпен ақшалы болғандар көп насихатталса, жастарда да жұмыс істеуге деген мол талпыныс пайда болар еді деп ойлаймын. Ал менің балаларым да адал ақшасын таба алатын азаматтар болса, мен бұл өмірден алаңсыз кетер едім. Өйткені, менің жиғаным оларға бір күндік қана азық.

– Сіз өзіңізді үлгі тұтарлық азаматпын деп ойлайсыз ба?

– Иə.

– Неге?

– Ең біріншіден, мен өз кəсібімді адал жүргізіп отырған жанмын. Менің қол астымда елу адам жұмыс істейді. Олар жеке адамның мекемесінде еңбек еткен соң, маған басқаша көзқараспен қарауы заңдылық. Бағыныштылық сезімін тудырмас үшін арнайы жүйе қалыптастырып, барлығымен тең дəрежеде болуға тырысамын. Мұндағы əрбір жұмысшы өз пікірін білдіруге, мекеменің қаржылық жағдайын бақылауға мүмкіндігі бар. Айталық, жылына саябақтың бірнеше миллион теңге кірісі болды делік.

– Анаңыздың жылағанын айтып отырсыз. Өзіңіз соңғы рет қашан жəне қандай жағдайда жыладыңыз?

– Осыдан бір жыл бұрын. Анам қайтыс болғанда. Мен екі жасымнан тек сол кісінің бауырында өскен соң ба, өте жақын болдым анама. Көбінесе түн мезгілінде есіме алып, көзіме жас алатын кездерім болады. Өйткені, өмірдегі ең жақын адамың бір-ақ сəтте болмай қалды. Сол сəтте өмірімнің өзегі өртеніп кеткендей күй кештім. Бұл жалғанда еш мəн қалмағандай еді. Бірақ, мен енді өз балаларыма тіреу болуым керектігін жəне оларды аяқтарынан тік тұрғызуым қажеттігін түсіндім. Бірақ, мен анаммен өткен өмірімде өкінетін кезім жоқ екен. Кейбір адамдар «қап, анам тірі болғанда осылай етер ем, оған осындай қызмет ете алмадым» деген секілді өкініштерін айтып жатады. Ал мен ештеңеге өкінбеймін. Ол кісімен өткен əрбір минутым қызықты болды. Ең алғаш ғашық болып, жігіттік шаққа аяқ басқанда да анаммен ақылдасып, сүйген қызымның жүрегін қалай жаулап алуға болатынын ақылдасатын едім. Əрбір табысымды алып келіп оның қолына ұстатқанда да өзімді шын бақытты сезінетінмін. Мен тапқан ақшамнан анам үйге кірерде «мама» деп жазып қоятынмын. Оны көрген анам қатты қуанып, ақ батасын беріп жататын. ір ғана аздаған өкінішім, ол – анам қайтыс болғанда оны көп құшақтап сүйе алмадым. Тек соны ғана ойлаймын.

– Қандай нəрсе жасауға батылыңыз бармайды?

– Бұрыс əрекет жасап, қоғамға іріткі салып жүрген адамдарды аямай ұрар едім. Бірақ...Бірақ, ондай адамдар үшін қолыңды былғау қаншалықты қажет деп ойлаймын да

Б

болар едім. Өйткені, жақсы естеліктер, еске алуға тұрарлық қуаныштар көп болды. Бір нəрсені өзгертіп жататындай емес, өмір деген өте тез өтеді екен. Тіпті байқамайсыз. Сондықтан, өмірдің əрбір сəтін сый ретінде қабылдап, оны бағалай білген абзал.

– Əрбір адам т анысып шығуы керек деген кітап, фильм жəне əн деп қайсыларды атайсыз?

– Əлбетте «Абай жолын» оқу ешкімге де артық болмас еді. Қазақ əдебиетінің шоқтығы биік туындысы ретінде əрі халқымыздың тұрмыс-тіршілігінен сыр шертетін бірденбір эпопея деп ойлаймын. Ал фильмдерге келер болсақ, ол əркімнің өмір сүру ортасы мен деңгейіне, санасы мен түйсігіне қарай əрқалай болады. Өзіме ерекше ұнайтын «Дом у озера» атты фильм. Сонымен қатар, бірнеше «Оскарды» алған «Жизнь Пи» атты туындының да ерекшелігі басым. Ондағы ұнаған ең басты идея – қандай жағдайда да өмір үшін күресті тоқтатпау. Ал əнді нақты айта алмаймын. Бұл аралықта əркімнің талғамына қарай шығар...

– Қазіргі жастардың белгілі бір кəсіппен айналысуға деген талпынысын қалай бағалаған болар едіңіз?

– Жалпы алғанда жаман емес. Бірақ, жалқаулық пен «дайын асқа тік қасық» б ол у ғ а қ ұ ма рт ы п т ұ р ат ы н д а р к ө п . Еңбектенуге ерінеді. Тезірек баюды ойлайды. Тіпті, байлығына қарап отбасын құру да белең алған. Қыздар жігіттердің əлеуметтік жағдайын қарайды, жігіттер де сəйкесінше қыздардың бойынан мін тапқыш. Алайда, олардың ешқайсысы өз кемшілігін көргісі келмейді. Сондықтан болар, қазіргі жастардың бірін-бірі тауып, табысуы, отбасын құруы қиындап кетті. Бірін-бірі шын ұнатқан адамдар ғана ортақ табысқа жетпек.

Сұхбаттасқан Маржан РАҚАЙ, «Ақ жол». Тараз қаласы.

19 мамыр, 2015 жыл

www.akjolgazet.kz

5

ӘКІМ БОЛ, ХАЛҚЫҢА Ж АҚЫН БОЛ!

БАТЫРБЕКТІҢ ЖҮРГЕН ЖЕРІ БЕРЕКЕ ӘДЕТТЕ ТАБЫСЫ ТАСЫҒАН КӘСІПОРЫН, ЗАУЫТ, МЕКЕМЕ БАСШЫЛАРЫ, ЖАУАПКЕРШІЛІГІ ШЕКТЕУЛІ СЕРІКТЕСТІК, ШАРУА ҚОЖАЛЫҚТАРЫНЫҢ ЖЕТЕКШІЛЕРІ ЖАЙЛЫ МАҚАЛАЛАР ГАЗЕТ БЕТТЕРІНДЕ ЖИІ ЖАРИЯЛАНЫП ЖАТАДЫ. ЖӨН-АҚ. ЕҢБЕГІ ЕЛЕУЛІ БОЛСА, НЕГЕ ЖАЗБАСҚА?! ОСЫНДАЙДА ОЙҒА ОРАЛАДЫ. АЛ СОЛ ӨҢІРДІ БАСҚАРЫП, ЖҰМЫСЫН ҰҚСАТЫП, ХАЛЫҚТЫҢ ЖАҒДАЙЫН ЖАҚСАРТЫП ОТЫРҒАН ӘКІМДЕР ЖАЙЛЫ СИРЕК ОҚИМЫЗ. ОЛАРДЫҢ ЕҢБЕГІ ДЕ ЕРЕН ҒОЙ. МӘСЕЛЕН, ҚАЙ АУДАНДА ҚАНДАЙ ӨЗГЕРІСТЕР БОЛЫП ЖАТЫР, ОДАН ХАБАРДАРМЫЗ. ЕЛБАСЫНЫҢ САРАБДАЛ САЯСАТЫН ЖЕРГІЛІКТІ ЖЕРЛЕРДЕ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУДА АУДАН ӘКІМДЕРІНЕ АРТЫЛАР МІНДЕТ АЗ ЕМЕС. ЖЫЛ САЙЫН ӨЗГЕРІП, ЖАҢАРЫП ЖАТҚАН АУЫЛ ӨМІРІНДЕ ОЛАРДЫҢ АТҚАРАТЫН ШАРУАСЫ ШАШ ЕТЕКТЕН. АУЫЛҒА СУ КЕРЕК ПЕ, КЕРЕК. АУЫЛҒА ГАЗ КЕРЕК ПЕ, КЕРЕК. ЖОЛ КЕРЕК ПЕ, КЕРЕК. ЖАҢА МЕКТЕП, БАЛАБАҚШАЛАР КӨПТЕП САЛЫНЫП ЖАТЫР. ОЛАРДЫҢ ҚҰРЫЛЫСЫНА ҚАТАҢ ТАЛАП КЕРЕК. ОСЫНЫҢ БӘРІН ЖҮРГІЗЕТІН АУДАН, АУЫЛ ӘКІМДЕРІ ЕМЕС ПЕ?! СОНДЫҚТАН ХАЛЫҚҚА ЖАҚҚАН, ЕЛ ЖАНДЫ АЗАМАТТАРДЫҢ ЖАҚСЫ АТЫ ШЫҒЫП ЖАТУЫ ӨТЕ ОРЫНДЫ.

Мен 30-шы жылдардың ұрпағымын. Өмірден көрген-түйгенім аз емес. Талай заманды, қиын-қиын уақыттарды көрдік. Алайда дəл бүгінгідей шат-шадыман, бе р е ке л і, м е р е ке л і з а ма н д ы б а с т а н өткермеппін. Қазір қай ауылға жолың түспесін, өзгеріп жатқан өмірді көреміз. Өріс тола мал, егін егіліп жатыр. Мұның бəрі жекеменшік. Қанша еңбек етсең де рұқсат. Түрлі техникадан жер қайысқандай. Ауқатты отбасылардың қатары жылма-жыл артып келеді. Осының бəрі мемлекеттің қамқорлығы мен қолдауының арқасында жүзеге асып жатқан шаруа ғой. Əйтпесе, күннің атысынан қас қарайғанша ауыр бейнетке жегілген кешегі кеңестік заманда

халықтың тұрмысы қандай еді?! Біздің Байзақ өңірі де өмір көшіне ілесіп, дамып келеді. Тəуелсіздік жылдары ауданды басқарған азаматтардың ішінде Батырбек Құлекеевтің орны бөлек. Бұл азаматты бұрын сыртынан білетінмін. Талас ауданының əкімі қызметінде жүргенде оның атқарып жатқан жұмысы барынша көрінді. 2000-шы жылдары нарық заманына беттеп ел есін жия алмай жатқан уақытта осы қиындықтан құтылудың бір жолы халыққа малды тауарлы несие түрінде таратып, үлкен жақсылық жасады. «Таластық тауарлы-несие» жобасы осылай іске асты. Салық өтемі ретінде айырбасқа (бартер) мың-мыңдап кетіп жатқан малды шаруа қожалықтарына үш жылға несиеге

беріп, оның шығынын жергілікті бюджет арқылы жаба отырып, кейін салық есебінен өтеудің технологиясын енгізді. Соның нəтижесінде 4 жылда 15 мыңнан астам тоқты тұрғындарға несиеге берілді. Жүздеген отбасы 100, 200, 300 тоқтыдан несие алып, оны өсіріп, отбасын асыраған еді. Осы несиенің дұрыстығы – кейін көптеген азаматтар шаруа қожалығын құрып, мыңғыртып мал өсіруде. Батырбек сол ауданда əкім қызметінде жүргенде Аманкелді газ кеніші пайдалануға беріліп, Таластың атын шығарды. «Сабақты ине сəтімен» деген осы шығар, бұл күнде еліміздің игілігіне жарап отырған Аманкелді газының дер кезінде пайдалануға берілуіне оның да өзіндік үлесі бар деп білемін.

2007 жылы Б.Құлекеев Байзақ ауданының əкімі болып тағайындалғанда, іскер азаматтың ауданға басшы болуы көпті қуантты. «Бітер істің басына, жақсы келер қасына» дегендей, ауданда іргелі істер атқарылды. Қарасу, Жаңатұрмыс ауылдарында екі қабатты заманауи мектептер бой көтерді. Үлгілі, Қостөбе, Түймекент, Сухамбаев, Дихан-1, Дихан-2, Мəдімар ауылдарының клуб үйлері күрделі жөндеуден өтіп, жаңадан бірнеше балабақша ашылды. Аудан орталығы Сарыкемердің тозып кеткен орталығы жаңартылып, ескі парктің ортасына Кеңес

ӘКЕСІН КҮТКЕН ҰЛ 1943 жылдың жазында Курск доғасындағы жау қолын тас-талқан еткен кеңес әскері батысқа қарай табандап жылжи бастаған еді. Украина жеріндегі немістерді түре қуып келе жатқан жауынгерлерге немістер тұтқиылдан қарсы шабуылға шығады. Сумск облысының Ямпольск ауданындағы Белице деревнясы үшін болған қиян-кескі шайқаста 16 қазақ солдаты ерен ерлік көрсетіп, опат болады.

ҒАЛАМТОРДАҒЫ ЕҢ ЫЗАЛЫ ОРЫН

Одағының Батыры Ақəділ Сухамбаевтың бюсті орнатылды. Аудандық «Байзақ баба» мешіті жөндеуден өтті. Ал ауыл шаруашылығында шаруа қожалықтарының жұмысы жанданып, малды асылдандыру, егінді əртараптандыру бағытында көптеген жұмыстар атқарылды. Мəдениет, спорт, денсаулық білім салаларында алға басушылық байқалды. Қорыта айтқанда, ауданда үш жыл əкім қызметінде болған Б.Құлекеев осы уақыт аралығында өзін іскер, елжанды, жаңашыл, талапшыл басшы екендігін танытты. Ауданның соғыс жəне еңбек ардагерлеріне деген ықыласы əр жиындарда байқалып тұратын. Оларға деген қамқорлығын үнемі жасап отырды. «Батаменен ер көгерер» деген дана халқымыз сол көптің батасын алған Батырбек бүгінгі таңда да жері шұрайлы Жуалы жерін абыроймен басқарып отыр. Азаматтың шығар тауы биік болсын дейміз! Есіркеп СЕРІКБАЙҰЛЫ, Байзақ ауданының Құрметті азаматы.

майдандық, мерейтойлық медальдары сұрапыл кезеңдерден сыр төгетіндей болатын да тұратын. Қазақ, орыс, араб тілдерін жетік меңгерген атам Құран кітапты да жатқа білетін. Əдебиеттен де мақұрым емес-тін. Апамыз Бүбісара екеуі 64 жыл бірге татутəтті ғұмыр кешкен екен. Екеуінің бірбіріне деген құрметі, сыйластығы шексіз болатын. Апам атамнан үш жыл бұрын дүниеден озғанда атам апама арнап: Қайыр, қош, иманды бол, Бүбісара, Көңілге салып кеттің үлкен жара. Ажалға қарсы тұрар бар ма шара, Алланың кім көнбейді салғанына. Қосылып 64 жыл өмір сүрдік, Арада тату-тəтті күнде жүрдік.

Əрбір адамның жылдар өткен сайын зор сағынышпен, үлкен махаббатпен е ске алып отыратын бір жақыны болады екен. Менде ол жан – атам. Оны сағынған сайын таулардың алыстаған сайын биіктей беретініне де көз жеткізе түсетіндеймін. «Немеремді үкіметке бақтырмаймын» деп, мені балабақшаға жібермей, мектепке дейін апам екеуі нанға май жағып, ол нанның бетіне шекер сеуіп, аузыма жарыса салып отыратын балалық бал күндерімді қалай ұмытайын. Атамды мен ұзақ та өнегелі өмір мысы иман нұрымен кешіп, бар болмысы кершілік пен нұрланып, жауапкершілік

І Д Е Л Е К Н Е Г И К К Е КЕБЕН

НА АМАН ОРАЛЫПТЫ

ЫҢ ІШІНЕН АТАМ ҒА ҒЫСҚА АТТАНҒАНДАРД

АУЫЛДАН СО

Ук р а и н а ж е р і н д е қ а з а т а п қ а н с о л жауынгерлердің ішінде жамбылдық Андержан Омаров та бар еді. Жауды жеңіп, көп ұзамай туған жерге ораламыз деген үміті мол қайран ер жат елде жер томпайтып қалды. Ол туып-өскен Жаңатұрмыс ауылына суық хабарды арқалаған бір жапырақ қара қағазы ғана жетіпті. ...Бала Төлепбергеннің арманы көп болатын. Күн ұзақ далада сарылып жол тосып отырып: «Дəл қазір көкем келсе, мені танымай қалмас па екен» деп қиялға да берілетін. Бірақ, қаншама сағына күтсе де əкесі соғыстан сол күйі оралмады. Төлепберген əкесінің неліктен хабар-ошарсыз кетуінің мəнісін есі кіріп, есейген шақта ғана түйсінді. Егер ол үйде əбдіреде тығулы жатқан ескі құжаттардың арасынан Украина даласынан келген қара қағазды тауып алмағанда шешесі соншама уақыт жасырып келген жұмбақ сыр сол күйі ашылмай қалар ма еді, кім білсін. Сол сиыр тіліндей қағазға жазылған «Қызыл əскер Андержан Омаров елін, жерін жаудан қорғау жолында қаза болды. Ол 1943 жылдың 5 сентябрінде Сумск облысы, Ямпольск ауданы, Белице деревнясы үшін болған шайқаста ерлікпен көз жұмып, сондағы бауырластар зиратына жерленді», – деген хабарды оқыған соң Төлепберген əкесінің енді қайта оралмасына көзі жеткізеді. Содан кейін əке зиратын іздеуге бел буып, Ямпольск аудандық комиссариатына хат жазады. Көп ұзамай Белице селосындағы мектеп оқушылары – «Ескерткіш» іздестіру тобының мүшелерінен жауап та алады. Олар мектепте деревня үшін болған шайқасқа қатысқан майдангерлер туралы естелік кітап жарыққа шыққалы жатқанын, солдаттарға арналған мұражай ашылатынын хабарлапты. Əкесінің суретін сұрапты.

«1987 жылы əкем Украина жеріндегі атам жерленген бауырластар зираты басына барып, ерлердің рухына тағзым етіп қайтты. Əке қабіріне туған жердің бір уыс топырағын апарып салып, перзенттік парызын өтеді», – дейді Төлепберген Омаровтың ұлы Нұрболат. Соғыста туған жерінің топырағы бұйырмай, майдан даласында көз жұмып, хабарсыз кеткен ерлер қаншама?! Қабірі белгісіз жауынгерлердің дерегін іздеп жүргендер əлі де көп. Арада жетпіс жылдан астам уақыт өтті. Бірақ, зұлмат жылдардың қасіреті ұмытылар емес. Ардақ ЖАҢБЫРШЫ, журналист. Т. Рысқұлов ауданы.

парасаттылықты, адалдық пен ақылды бір бойына жиған жан деп білемін. Мұнымен қоса, менің атам – ержүрек, қос майданның қаһарманы.

16 жасынан еңбек етіп, 1941 жылы майдан шебіне аттанған Сүннат Биболов Солтүстік батыс, 3-ші Балтық, Карел, 2-ші Беларусь жерінде жаумен шайқасады. Майданда 5 жылдай болып, Жапония соғысына да қатысып, атамыз елге 1946 жылы оралады. Сол кезде ауылдан соғысқа аттанған азаматтардың ішінен менің атам ғана аман оралған екен. Апам оны жиі мақтанышпен айтып отыратын. Барлығымыздың басымыз қосылғанда

атамыз майдан даласынан сыр шертетін: «Бірде қатты жарақаттанып, қан көп кетіп қалғандықтан, қатты əлсіреп құладым. Жан-жақта зулаған оқтар. Сонда есім кіресілі-шығасылы, түсімде болу керек, «шіркін, ауылға бір барып қайтып, бар туысты көріп, бір құшақтап алған соң өле берсем арманым болмас еді» деп қоямын. Анам түсіме кіріп, қолтығымнан демеп жатыр екен деп қоямын. Содан есімді госпитальда бір-ақ жидым» дейтін жарықтық. Ұлы Отан соғысының І дəрежелі о рд е н і , « З а о б о р о н у С о ве т с ко го Запольяря», «За отвагу», «За победу над Германией», «За победу над Японией»

Ортаға ажал келіп араласып, Барлығы болып қа лды-ау бірақ күндік, – деп өлең шығарып, барлығымыздың көзімізге жас үйірген еді. Атамның дүниеден озғанына да 10 жылдан астам уақыт өтіпті. Он үш немере, жиырмадан астам шөбере сүйіпті. Алайда, арада қанша жыл өтсе де, барлығымыз бір дастархан басында жиналып, 9 мамыр – Жеңіс күні атамның рухына құран бағыштауды ұмытқан емеспіз. Ерлан БИБОЛОВ, немересі. Жамбыл ауданы.

АТАМ ТУРАЛЫ ДЕРЕК ТАБЫЛДЫ ағасы Тілеміс Исабаев деген кісінің 1942 жылдың аяғында түнгі орман ішінде от жағып, жылынып отырып, аяқтарына шаңғы киген, аппақ киімді 15 шақты адамның арасынан атам Ш.Куйковты көргенін айтады. Алғашында бір-бірін танымай, Т.Исабаевтың жанындағы адамдар ақ киімділерді атуға талпынған екен. Бірақ олар өздерінің «паролін» айтып, өз адамдары екенін білдіреді. Осылайша, жүріп бара жатып оттың жарығынан Т.Исабаев Шабарды таниды. Олар бір-бірін құшақтап, аз уақыт қана əңгімелеседі. Бірақ, кетерінде менің атам «Мен сізді көрген жоқпын, сіз мені көрген жоқсыз» деп, кездескендері туралы ешкімге тіс жармауға келіседі. Бүгінгі таңда Т.Исабаев та бұл өмірде жоқ.

1943 жылдың ақпан айында атамыз үй ішіне суретімен бірге хат жіберіп, өзінің амандығын білдірген екен. Бұл хат кешігіп келген болса керек. Өйткені, жуырда ғана баласы Алпыстың бастамасымен, Шабар атамыздың шөбересі Нұрсат атамызды интернет сайттарынан іздеп, мұндағы п/п 82575 поштасынан Шабар Куйковтың 1942 жылдың желтоқсан айында қайтыс

ҚҰЛПЫНАЙ ЖИНАЙТЫН РОБОТ Құлпынайды тездетіп жинау əдісін жапондықтар ойлап тапты.

Shibuya Seiki компаниясының инженерлері піскен құлпынайды өзі тауып, үзе қоятын роботты шығарды. Биіктігі 2 метрге жететін робот егістік қатарын аралап, піскен құлпынайды өзі ажыратады. Ажыратып қана қоймай, арнайы себетке тездетіп теріп, уақытты үнемдейді. Бір құлпынайды үзуге небəрі 8 секунд уақыт кетеді. Үш бейнекамерасы жұмыс жасайтын бұл құрылғының механикалық қолдары да бар. Олар жемісті үзуге арналған. Роботты жасауға Жапонияда жиналатын құлпынай процесі əсер еткен. Өйткені, бұл елде оған ұзақ уақыт жұмсалады екен. Ал роботты жасаушылар енді мұны жеңіл жұмысқа айналдыруға əбден болады деп отыр.

ТОКИОДА ӨТЕ ДӘЛ ЖҮРЕТІН АТОМ САҒАТТАРЫ ЖАСАЛДЫ Жапондық ғалымдар 16 миллиард жыл бойына уақытты өте дəл көрсете а л ат ы н атом с а ғ ат ы н жасады. Оның осы уақыт аралығындағы жүрісінің ауытқуы бар болғаны 1 секундты ғана құрайды. П р о ф е с с о р Х и д э то с и Катори басшылық еткен Токио университетінің мамандар тобы жасаған бұл құрылғының негізінде лазер сəулелерінен тұратын оптикалық торға қамалған суытылған стронций атомының матрицасы жатыр. Стронций атомының температурасы -180 градусты құрайды, ал аралық интервалдарды өлшеудің шамасы осы химиялық элементтің бөлшектері жұтатын жарық жиілігі болып табылады. Жаңа технология адам сенгісіз дəлдікке жетуге қол жеткізіп, осыған дейін қолданылып келген «эталондық» атом сағатының көрсеткішін мыңнан бір есе арттыруға мүмкіндік беріп отыр. Жапондық ғалымдардың жаңалығы Жердің гравитациялық өрісін өлшеу үшін қолданылуы мүмкін. Жердің гравитациялық потенциалы қай жерде жоғары болса, сол жерде уақыт ағыны біршама баяулайды. Осындай жолмен алынған ақпарат адамның жер қабаттарында жүріп жататын үдерістер бойынша білімін кеңейтетін болады, сол сияқты стихиялық апаттар жөніндегі болжамдардың дəлдігін арттыруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар жаңа технологияның пайдалы қазбаларды іздеуге де пайдасы тиеді, оларды өте ауқымды позициялау жүйесінде қолдануға жол ашады. Каторидің сөзі бойынша, оның өзі мен əріптестері жақын болашақта уақытты өлшеудің халықаралық стандарттары қайта қаралатындығына, сөйтіп олардың өнертабысы əлемдік ғылымнан өзінің құрметті орнын алатынына сенеді. АҚЫЛДЫ КОНТАКТІЛІК ЛИНЗАЛАР Былтыр Google компаниясы диабетиктерге арналған өзінің жаңа өнімі – ақылды контактілік л и н з а л а рд ы т а н ы с т ы рд ы . Диабетпен ауыратын адамдарға күн сайын қанындағы қанттың деңгейін бақылап отыруға тура келетіні белгілі. Олардың көбісі глюкоза мөлшерін үнемі өлшеп отыру үшін саусақтан алынған қанды өздері алуға жəне оны күніне бірнеше рет орындауға мəжбүр болады. Ал бұл – барынша ауыртатын əрі қолайсыз шара. Глюкозаны өлшеу тəсілінің ең жеңілі – электрохимиялық сенсордың көмегімен көз жасы сұйығын тексеру болып табылады. Міне осы мақсатта Google ақылды контактілік линзаны тестілеуден өткізуде. Бұл құрылғы контактілік линзаның жұмсақ екі материалының арасында орналасқан өте шағын приборлар – чип пен глюкоза сенсорының көмегімен жастағы глюкоза деңгейін өлшей алады. Линзаның өзіне келешекте жарық диодтарды қоса енгізу жоспарлануда. Ол қанның деңгейі белгілі шектен асып кеткен кезде науқасқа сигнал беретін болады. Өкінішке қарай, бұл линзалар тұтынушыларға əзір қолжетімді емес. Оны жасаушыларға осы технологияны адамдар толыққанды пайдалануы үшін əлі де көп жұмыс істеуіне тура келеді.

ДАЛЬТОНИКТЕРГЕ АРНАЛҒАН ТҮРЛІ-ТҮСТІ ТЕЛЕДИДАР Дальтонизммен ауырған адамдардың мүддесіне орай Spectral Edge компаниясы Eyeteq теледидарының технологиялық бейімдеу жұмысын бастап кеткенін жариялаған еді. Теледидар экрандарын жетілдіру, дамыту арқасында олар біртебірте анық жəне айқынырақ бола түсуде, ал көзінде мүкісі бар адамдарға бұл түстерді ажырату қиындық тудыруда. Мұнда кескін жайылып кетіп, тіпті кейбіреулері көру өрісінен жоғалып та кетеді.

Eyeteq жүйесі дальтониктерге қиын тиетін көз телімдерін тану үшін математикалық модельдерді пайдалануда. Бұл технология қажетті нүктелерді бірыңғайландырып, нақты уақыт режімінде дальтониктер қажетіне орай түсті коррекциялайды жəне сол арқылы көруді жүзеге асырады. Əзірше жаңа теледидарлар сатылымға түскен жоқ, алайда, оны пайдаланам деушілер Spectral Edge компаниясының мобильдік қосымшасын тегін көшіріп ала алады, ал ол кез-келген суретті дальтониктер көре алатындай етіп бейімдейді.

1941-45 ЖЫЛДАРДАҒЫ ТАЛАЙ ЖАСТЫҢ ТАҒДЫРЫН ЖАЛМАҒАН СҰМ СОҒЫСТЫҢ ЖАНҒА САЛҒАН ЖАРАСЫН ӘЛІ ДЕ ЖАЗА АЛМАЙ ЖҮРГЕНДЕР БҮГІНДЕ АРАМЫЗДА БАР. КӨЗ АЛДЫҢЫЗҒА МАЙДАН ДАЛАСЫН БІР СӘТ ЕЛЕСТЕТІП КӨРІҢІЗШІ. ЖАН ТҮРШІГЕРЛІК, ҚОРҚЫНЫШТЫ КҮЙ КЕШЕСІҢ. АЛ СОҒЫС ЖЫЛДАРЫНДА ӨЗІМІЗ СЕКІЛДІ ҚАРАПАЙЫМ АЗАМАТТАР ОҚ ПЕН ОТТЫҢ ОРТАСЫНДА, ҮМІТ ПЕН КҮДІККЕ ТОЛЫ ҚАНШАМА КҮН МЕН ТҮНДІ БАСТАН ӨТКІЗДІ. ОЛАРДЫҢ КӨПШІЛІГІ ОТАН ҮШІН ЖАН БЕРІП, СОҒЫС ШЕБІНДЕ ҚАЗА ТАПСА, КЕЙБІРЕУЛЕРІ ІС-ТҮССІЗ ЖОҒАЛЫП КЕТТІ.

Солардың бірі – 1916 жылы бұрынғы Өндіріс колхозында дүниеге келген атамыз Шабар Куйков. Ол 1932 жылы колхоз-совхоздарды жаппай ұжымдастыру науқаны жүріп жатқан тұста Өндіріс колхозында шопан болып еңбек еткен. Он жылға жуық колхоз малын жіті бақылауда ұстап, малшылықтың қыр-сырын терең меңгеріп, оның ыстық-суығына қанығады. Осылайша, еңбекпен тапқан адал нанын татып, алаңсыз күн кешіп жүрген шағында дүниені дүр сілкіндірген Ұлы Отан соғысының өрті тұтанады. 1942 жылы наурыз айында өзге қаруластары секілді атам да аудандық əскери комиссариат арқылы соғысқа аттанып кете барады. Бір өкініштісі, ол сол кеткеннен оралмады. Бүгінгі таңда Абай ауылында тұратын, əкесінен 1 жасында жетім қалған, жалғыз ұлы Алпыс та қазір 74 жасқа қараған ардақты атаға айналды. Байқасам, оның айтуынша, əкесі туралы ақпарат мүлдем аз. Отбасы мен туыстарына да қай жерде, қандай соғыста болғандығы туралы ешбір хат-хабар келмеген. Ол соғыс жылдары майдан даласында Абай ауылының тұрғыны болған, жақын

Пекин университетінің қызметкерлері ғаламтордағы ең ызалы орын деп Twitterді көрсетті. Өйткені, сараптама нəтижесі бойынша мұнда ашу мен ыза смайлдары көп қолданылған екен. Яғни, Twitter-ліктер ызаға ыңғай беріп тұратын жандар болғаны. Əдетте мұндай адамдар күйзеліске өте бейім келеді.

болғандығы туралы мəліметті алады. Алайда, қай жерде жерленгені белгісіз. Ш . Ку й ко в к ө з і т і р і с і н д е ө же т, еңбекқор, білімге жақын адам болған көрінеді. Қазіргі уақытта оның 7 немересі, 17 шөбересі, 7 неменесі бар. Артында қалған осындай үрім-бұтағы жалғыз ұлы Алпыстың бастауымен биыл атамыздың жүз жылдығын атап өтуді жəне осы уақытта қай жерде жерленгенін біліп, əруағына құран бағыштап, туған топырағынан оған арнап тас орнатуды жоспарлап отырмыз. «Тас түскен жеріне ауыр» демекші, оның қайтып оралмауы – біз үшін үлкен қасірет. Қалай десек те, майдан даласында қаза тапқан, сол кездегі жас сарбаз Ш.Куйков бүгінгі бейбіт өмір үшін соғысқа бас сұқты. Сондықтан, біз атамыздың есімін ешқашан ұмытпаймыз жəне оның адамдық болмысын артындағы ұрпағына үлгі етіп, айтып отыратын боламыз. А.БАЙЖОЛОВА, немере келіні. Абай ауылы, Шу ауданы.

ЗАҒИПТАРҒА АРНАЛҒАН АҚЫЛДЫ КӨЗІЛДІРІКТЕР Британдық Оксфорд университетінің бір топ зерттеушілері соқырлар мен кеңістікті нашар бағдарлайтын адамдарға көмектесу үшін арнайы көзілдіріктер ойлап тапты. Бұл көзілдірік осы мақсаттарға арнайы бейімделген үш өлшемді камераны қолданады. Бұл камера алда тұрған нысандарды бөліп алып оны жарықтандырады, содан соң ол кескінді линзаға проекциялайды, сол арқылы көру мүмкіндігін барынша күшейтеді. Өндірушілердің дерегі бойынша, көзілдірікті 2016 жылы сатып алуға болады.

ANDROID ДЕГЕН НЕ?

Android — ықшамды (желілі) операциялық жүйе. Ол Linux ядросының негізінде жасалған жəне коммуникаторлар, планшетті компьютерлерге, санды ойнатқыштарға, қолсағаттарға, нетбуктар мен смартбуктарға арнап жасалынған. Алғашында мұны Android Inc. компаниясы жасап жатқан-ды, кейіннен компанияны Google сатып алады. Сосын Google қазіргі кезде осы платформаның дамуына атсалысып жүрген Open Handset Alliance (OHA) альянсын құруға ынта білдіреді. Android Google кітапхана арқылы жасалған басқару құрылғысымен Java-қолданбалар жасауға мүмкіндік береді.

Android Native Development Kit Си жəне де басқа да бағдарламалау тілінде жазылған қолданбаларды жасай алады. Дайындаған Эльвира ЖАРЫЛҚАСЫНОВА.

6

19 мамыр, 2015 жыл

ЖАСТЫҚТЫҢ ОТЫ, ҚАЙДАСЫҢ?

і н ө ж ң ы Жастаөрлдек жобасы б

АРТАДЫ

Е ЖОЛ Т Г Е М Р Ө К Қ Ы Л ҚАРА

е ар на лғ ан а өрт сө нд іруг нд йы да машина», ағ ж е іріктеу қ лақтырғыш қт арынан ін ра ес пы рм то кө ы ң рл ды қалды а рото жобалар инновациялықе ұйымдастырылған шарағп «Ауыл шаруашылығыан жерасты энергия кө лғ нд р ті на да ре ар ан ге ңі ке зе АЙ, шен», «Лас огаз өндіру лық танытқ Маржан РАҚ ға қызығушы 35 жобаның ішінен би імдеуші биоэнергетикалық кеьтрациклон», су ты қа «Ақ жол». екен. Барлығы араға қатыстырылған. үн рды тазалауға арналған фил ра м и да н ы ң і м п а з болған н е ік сула əн е п и д з і 23-і аталған ш , і ен т к лг і біл ірікте он ат ы », «Ү зд эн ер ги яс ы ж рғалды. Ж а м б ы л д ы ңң жоб ал ар ы м ен дү ни еге О нд а «Ү зд ік кө рм е экспымдары бойынша «К үн тері» атты жобалар сəтті қо қа ра лы қ а ет ал лы ты ж ас та ры ны ң құрылғылар мен қолданыст і инновациялық жоба» ат жас аралығындағы қаси ст ан а тө рі нд е өт ет ін ха ар ас ы нд а А лы қ ха ен м келген ерекше н құ ра л- са йман да р кө рм есң он төрт пен отыз бе с ұсынған еңбектердің ау ен і қо лд ас та ры ны ң тапт ы рмай ты ат ы н д а ғ ы Т а р М У - д ыа» жастар қатысты. Олар прессор жəне мұнай кө рмне н на си хатт ау, облы с жн а рт т ы ру қ ке ңі ауи ком ылығы М . Х . Д ул ат и ындағы «Жастар сарайынд ішінен «Заманер і» , «Жел эн ер ге ти ка лы , ғ ы л ы м ғ а қ ы з ы ғ у шидеялар мен жастар а» тт қ ан . ы ке ы сп М.Үркімбаев ат ял бе лд ваци дау йын ба ықтау, на ұсыны ж а с т а р ай ндырғысы», «Қолжетімді датанол өндіру», жəне инноы үздік инноваторларды ан мен ң і көпшілік назары н і г і д ру м қо ағ оэ і бе нд О б л ы с ə к ел ер і ба сқ ар м ас ы н ы ң «Өсімдік қалдықтарынан би ергия арасы ты жастарға бағыт-бағдар е мен ой– ьтернативті эн ел нт иб с ая с ат ы м əсымен өткен «ЕХРО – 2017 қ «Ауылдық жерлерде ал » аппаратын жасау», тала ғалымдар арасында тəжір мақсат еткен ұйымдастыру » деп аталатын инновациялыы көздерін қолдану», «Ионпа йд ал ан а от ы ры п, жас р алмасуды ұйымдастыруды жастар көзіменесіне, шын мəнінде, қызықт и «К үн ні ң эн ер ги яс ы н ір у» , «Т ұр ғы н үй пікі е өз үдесінен шықты. ен ғы лы м и жобалар көрм лд ы . Жас та рд ы ң ғы лы м н ж ы лы ж ай да ба на н өс тр та рт ы лы м да ры көрм оғ ар ы оқ у ор ы нд ар ы м ғ а л ы м д а р Ж белсенділігі ры ны ң эл ек «Қант диабетімен т ке р л е р і , а л а р ы н а дү ни ел ер қо йы ң ғи м ар ат та », алық қызме ығармашылық б əлеуеті мен шғы тт ал ға н кө рм е ел ім із діы мен жарықтандырылуыарналған ортопедтік о р тс т а р д ы ң ұ с ы н ғ а н ж о ағ а а ба ж рғ нд та ға ты а ас ту ғы ал ы уқ ба м на да икаға» көшу əне дəстүрлі ауыратын е жайлы аяқ киім жасау», «Д «Жасыл эконом рының бірі ж на арналған өнімдер жəн да м да қарышты қа ері тақырыбы зд емес энергия кө

ТЕТІН ХАЛЫ Ө Е Д ІН Р Ө Т А Н А

АСТ

Жастықтың оты жалындап, Жас жүректе жанған шақ. Талаптың аты арындап, Әр қиянға салған шақ. АБАЙ.

ЖАУҚАЗЫН

ТО ЛҒ А

НД

ДЕРЕК ПЕН ДӘЙЕК

Табиғат заңы

Мына əлем долы, Ұйытқыған дауыл Ақ шаңдақ. Құйын да жетті, Асау ат сынды қақшаңдап. Булығып бұлт та, Қамығып бетін басады Жанарынан қара жерге жас парлап.

Ы РА

ал ар ы ны ң бе рі п, ба ст ам . ж оғ ар ы ба ға ты н ы н а с ен ім бі лд ір ді ғы ла да бо ру ы ды ст ян ба ен і ұй ы м да – Б ұл кө рм «Астана ЭКСПО – 2017» – т са ырылған басты мақ а р н а й ы л а н ды ны латы н қ ы л а р а қ ы ұс ха л , лы с ат ы на н кө рм ес ін е об іріктеу болып табыладыы ы үздік жобан əкімдігінің жастар саясат – деді облыс ба сқ ар м ас ы ны ң ба сш ы сы м əс ел ел ер і албаев. Еркебұлан Құр

Р

Ы Қ ТА

РЫ П

Жасын да кенет, Тұрғандай көкті тілгілеп. Басылды жауын, Тоқтады долы мұңды леп. Жиекте енді, Атой сап шықты шырақ күн, Шырайы кіріп, шуағын шашып, үлбіреп!

Жоғары оқу орындарында білім алып жатқан студенттер саны бойынша АҚШ əлемдегі көшбасшы болып табылады. Бұл елде 14 261 800 адам білімін жетілдіруде. Бұл көрсеткіш Үндістан, Қытай жəне Жапониядағы сияқты үш елдегі түгел студенттер санынан да көп. Жапондық студенттер емтиханға өздерімен бірге Kit Kat шоколадын алып кіреді. Бұл – олардың сəттілік əкелетін бойтұмарлары екен. «Кitto katsu» сөзі жапон тілінен аударғанда «міндетті түрде жеңемін» деген мағынаны білдіреді. Еуропалық адамдар көбіне жастары ұлғайған кезде студент атанып жатады. Мəселен, Швецияда студенттер студенттердің орта жасы – 25,5.

Аян ҚУАТ, оқушы. Жуалы ауданы.

Р А Т Қ А Д СҮРБОЙ » Ы М О Р «СИНД

Фариза ƏБДІКЕРІМОВА, «Ақ жол».

P.S.

Бір жігіт ағасы жасы алпысқа жеткен шағында үйленген көрінеді. Көп күттірген осы қуанышты сəтті бөлісуге келген жамағат дастарқан басында отырып «əйтеуір, бас құрады ғой» десіп, пыш-пыштап жатқанда жасы алпыс бестен асқан бір сүрбойдақ үстелден жайлап тұрып, көпшіліктен таса жерге қарай ығысыпты деген əңгімені кекесінмен айтып отырған екі əйелдің сөзі мені қатты ойға батырды. Алғаш естігенде езу тартқызатын бұл əңгіменің еліміздің бүгінгі жəне ертеңгі болашағымен өзектес екені ақиқат. Елімізде сүрбойдақтар проблемасы өршіп бара жатқандай. «Он үште отау иесі» деген атам қазақтың қағидасы бүгінгі күннің өлшемімен алғанда архаизмдік құбылысқа айналды. Əдетте, халқымыз қыз баласының босағаның оң жағында «ұзааақ» отырып қалуына алаңдаушылық білдіріп, ертерек өрісін кеңейтуге асығып бағатын. Сөйтіп жүргенде отбасының тұтқасын ұстар ұлдарының қалай «сүрленіп» қалғанын сезбейді екен. Еліміздегі демограф жəне санақшы көкеміз Мақаш Тəтімовтің кəрі қыздар проблемасымен қатар сүрбойдақтардың да қатары тым көбейіп бара жатқанына алаңдаушылық білдіріп дабыл қаққанына да біраз жылдың жүзі болды. Бірақ оған құлақ түріп, үлес қоссам дейтіндер аз. Керісінше, сүрленген бойдақтардың саны жылдармен бірге артып бара жатқандай... Мақаш ағамыз айтқан шындық шымбайға шындап батар емес. Осыдан бірер жыл бұрын сүрбойдақтардың саны 150 мыңнан асып кетті деген ақпар тарады. Одан бергі уақытта да дəл осы үйленіп, үйелменді болуға асықпайтындар саны артпады деп айта алмаймыз. Қалың қол əскердің сапындай, яғни, сол 150 мыңның қатарында жүргендердің дені – 30-дан асып, 50-ге иек артып қалғандар екен. Бұл – өзекті өртер өкінішті жағдай ғана емес, қоғамның да қасіреті. Мамандар «соңғы жылдары отбасын құрған еркектердің қатары 6 есеге дейін төмендеп кетті» деп дабыл қағуда. Қазіргі жастардың 30-40 пайызы отау құруға құлықты емес. Неге? Олар үшін отбасын құру емес, жан бағу бірінші кезекке шықты. Əуелі материалдық жағдайды ойлайтын олар отау құруға келгенде тізгінді тарта тұруды жөн көреді. Қыздардың көпшілігі ілім қуып, жастық шағын сарп етсе, жігіттердің дені материалдық

деп жүріп жағдайын түзеймін де і уақыт өткізіп алады. Бас құрауды ойға алмай, серiлiкпен алтын уақытты босқа өткiзiп жүрген сүрбойдақтар өздерiнiң өсiпөнуiне ғана емес, ұлтымыздың табиғи өсуiне де керi əсер етiп жүргендiктерiн ұғына бермейді. Осы мəселеге тереңірек жіті мəн берген бір-екі халық қалаулылары бір кезде сүрбойдақ салығын салайық деп мəселе көтерген еді. Алайда, аяқсыз қалды. Үйленуді аяққа тұсау салу, еркiн өмiрден айырылу, өзiн-өзі жазықсыз жазалағанмен пара-пар деп есептейтіндер осыны жөн санайды. Мұндай жігіттер əйелімен бірге баласын қоса бағуды мойынға қамыт ілу деп ұғынып, одан да азаматтық некеде емін-еркін жүргенді құп көреді. Осы себептен де соңғы уақытта қоғамымызға қауіпті құбылыстың бірі азаматтық некеге жүгінгендердің саны өсіп барады. « . . . Х а л ы қ с а н ы ө с і м і н і ң ке ш еу і л д еу і экономиканың өркендеуіне де кері əсерін тигізетіні белгілі. Осы орайда айтпай кетпеуге болмайтын үлкен қауіп бар. Бүгінде шетелдіктерге, əсіресе, қытай азаматтарына тұрмысқа шығып жатқан қыздарымыз көп. Оның түпкі мəнісіне тереңірек үңілсек... Қазақ халқы сияқты қытайлықтар да ұл баланы ғана ұрпаққа санайды. Осыдан 30 жылдай бұрын əлем халқына қауіп төндірер қасірет басталған-тұғын. Аяғы ауырлаған əйел УДЗ аппаратына түсіп, шарананың жынысын анықтатады. Қыз болса əрине, аборт жасауға мəжбүр. 30 жылдан бері үздіксіз жасалған осындай үрдістен кейін қазір Қытайда «еркек дағдарысы» тіптен белең алып кетті. Халқының саны бір жарым миллиардтан асып қалған елде жылына 16 миллион бала өмірге келсе, соның 65 пайыздан астамы – ұл бала. Елдегі ресми мəліметтерге қарағанда, Қытайда қазір 20-30 жас аралығындағы үйленетін жасқа жеткен еркектер саны 31 милионнан асып кеткен. Осы елдің статистиктері енді алдағы 20 жылда аспан асты елінде қыз жетпейтін еркектер саны 70 миллионнан асып жығылады деп жобалап отыр. Тепе-теңдік заңын осылайша «сасық саясатпен» бұзған өкімет басындағылар енді бұл проблеманы қалай шешеміз деп басы қатуда. Бірнеше жүз миллионнан асып жығылатын сүрбойдақ Қытай тек біздің елімізге ғана емес, бүкіл дүниежүзіне төнген үлкен қауіп екеніне əлем ғалымдары енді назар аудара бастады» («baq.kz» сайты). Ал дəрігерлердің пайымы бойынша кеш некенің кесірі бала санының шектелуіне əкеп

соғатын көрінеді. Əйелдің де, еркектің де биологиялық жасын кері қайтару мүмкін емес. Жасы келген ер адамның ұрық бездері семіп, бала болдыру қасиетінен де айырылады екен. Осы орайда біз психолог маманның да уəжіне құлақ түрген едік. Меруерт ЕРМЕКБАЕВА, жоғары санатты психолог: – Ер азаматтардың отбасын кеш құруының психологиялық тұрғыда бірнеше себептері бар. Мəселен, қыздар жағы жігіт таңдағанда көп жағдайда материалдық жағына мəн берсе, жігіттер қыздың сырт келбетіне қарайды. Сөйтіп, өзі ұнатқан сұлуының талабын орындаймын деп жүргенде уақыт сырғып өтеді де ол өзгеге тұрмысқа шығып кете барады. Сөйтіп сан соғып қалған серілердің жар таңдаудағы талабы күшейе түседі. Аруларға салыстырмалы түрде қарай бастайды. Салдарында ол өзіне ешкімді лайықты көрмейтін менмендік деңгейге жетеді. Жігіттердің кеш үйленуінің тағы бір кесірі бала тəрбиесіне де нұқсан келтіреді. Мəселен, қырық жасқа келіп үйленген жігіт алпыс жасқа келгенде жиырма жастағы баласына не айта алады? Баласы онсызда ер жетіп отырған жоқ па? Сондықтан балаларға неғұрлым жас ата-ана болғаны дұрыс. Тағы бір айта кетерлік жайт біраз жасқа келіп, үйленбей жүріп қалған жігіттер өзіне қажетті қамқорлықты анасынан табады. Анасының махаббатына қанағаттанып қалады. Сөйтіп жүріп өзінің анасына ұқсайтын қыздар іздей бастайды. Осылай уақытты тағы оздырып алады. Ал кейбір жігіттер, көпшілігі десе де болады, отбасын құрудағы жауапкершіліктерден жалтарады. Осындай оймен жүргенде, салт басты өмірге біржолата бой үйретіп алады. Мұның барлығы түбінде адам психикасына əсер етпей қоймайды. Сондықтан жігіттерге де, қыздарға да ерте кезде халқымыз айтқандай, «бетінің əрі кетпей тұрғанда» отбасын құрып, ұрпақ өсіруден артық құндылық жоқ екендігін баса айтқым келеді.

Бірде саябақта жасы елулерді еңсерген ер кісінің екі-үштердегі баласын жетектеген жас жігітке тамсана қарап отырғанын байқадым. Қолына ұстаған шағын сөмкесіне нан салып алыпты. Шамасы дүкеннен қайтқан. Сөмкедегі нанның жанында бір бөтелкенің аузы көрініп тұр. Өзі əбден ішімдікке жеңілгенге ұқсайды. Өңі де қуарып кетіпті...Ол орнынан қозғалып, кетуге бекінді де əлгі жас жігіттен сіріңке сұрады. Сұрағына жас жігіт жай бас шайқады да баласын ойнатып өз жөніне кете барды. Кейін сұрастырып білсем, ол отбасын құрмаған кісі екен. Жалғыз өзі пəтерде тұрады. Күзетші болып жұмыс істейді. Күнде осында келіп, кету əдетіне айналса керек. Жоғарыда бір сөзімізде жігіттердің үйленбей жүріп қалуына бір себеп олардың ілім іздеп, ғылымның жетегінде кетуі деген болатынбыз. Мұны да өмірдің өзі көрсетіп отыр. Бұрын бала күнімізде анам ауылда «жындысүрей» атанып кеткен егде жастағы еркекті «ілім ұрып кеткен» деп отырушы еді. Сол сөздің байыбына қазір бойлағандаймын. Кезінде өте жақсы оқып, белді қызмет атқарып, отбасын құруды ысырып қойған ол кісі кейін бəрінен қол үзеді де ауылға барады. Қазір жасы алпыстарға жақындаған «ілім ұрған» көкеміз жалғыз тұрады. Туған-туысы да теріс айналған. Осы келтірілген мысалдардан сараласақ, өмірдің мəні, құндылығы отбасы, жар сүю екендігі өздігінен айқындалады. Өз уақытында, теңін тауып, ұлды ұяға, қызды қияға қондыру ата-анаға да сын. Сондықтан, ойланған абзал.

Жоба жетекшісі: Фариза ӘБДІКЕРІМОВА, faz1984@mail.ru

П

АЛЫ

АН АНАД

Ы

ТУАД

Н І К Р Ү Д ЕКІ Ы Н О И П М АЗИЯ ЧЕ АРМАНЫ ДІЛБЕКОВТІҢ

АСҚАҚ

БЕГІМХАН Ә

Қарлығаш ЕСБЕРГЕНОВА, «Ақ жол». Ұлттық спортты ұлықтаушы палуандар Жамбыл өңірінен де көптеп шығып жатқандығына жұрт куə. Солардың бірі – Мойынқұм ауданының тумасы, қазақ күресінен Азияның екі дүркін чемпионы Бегімхан Əділбеков. Ел сенімін ақтау ердің ісі екендігін жүрегімен сезініп, санасына сіңіріп өскен ауыл баласы өмірлік ұстанымын бір сəтке де естен шығарған емес. Ол 1987 жылы Кеңес ауылында дүниеге келіп, он бір жылдық білімін сонда аяқтайды. Үйінің кенжесі, ата-анасының еркесі болғандықтан алдындағы бауырларына арқа сүйеп өссе де, əу бастан-ақ жігіттіктің жүгін жеке дара көтере білу қажеттігін жақсы ұғынған.

90-жылдардың басындағы қазақ ауылдарының жай-күйі əлі де ешкімнің есінен шыға қойған жоқ. Ол тұста жастардың мүмкіндіктеріне жол ашып, негізін қалайтын үйірмелерді дамытпақ түгілі, күн көрудің өзі үлкен мəселе боп тұрды емес пе? Бірақ, бұл ауыл жастарының арманына шек қоя алмаса керек. Бегімхан, өз замандастары сияқты өмірі өнегелі алдыңғы буынды үлгі тұтып, олардың жетістіктерін назарда ұстады. Солардай «болмаса да, ұқсап бағуға» тырысқан арманшыл жас ойдағыдай білім алып, бос уақытында баскетбол ойынымен əуестенді. Өнерге де жаны жақын болған азамат «Жігіт сұлтаны», «Мəнерлеп өлең оқу» байқауларына қалмай қатысып жүрді. Мектепті ойдағыдай аяқтағаннан кейін Тараз мемлекеттік педагогикалық институтына «Алғашқы əскери дайындық» мамандығына оқуға түседі. К ү н д е л і кт і ж ат т ы ғ ул а рд ы ж і бе рм е й қатысып, болған жағдай есіне түскен сайын шынығуын үдете берді. Табандылықтың түбі табысқа əкелетіні хақ. Алған бетінен қайтпаған Бегімханға спорттық бəсекелерде бағын сынаудың сəті түседі. Оның алғашқы жеңісі – 2006 жылы Түркістан қаласында өткен жастар арасындағы «Тайқазан» жүлдесі үшін республикалық додадағы чемпиондығы. Ізін суытпай, көптеген кездесулерге қатысып, қанжығасы майланбай қайтпайтын. Санаулы уақыттың ішінде көрсеткіштері көңілдегідей болғанмен, əлі де ұмтылар деңгей алдыда еді. Алайда, жоғары оқу орнының дипломы қолға тиген соң, оның аңсары ауылға ауа берді. Кеңестің шаңын жұтып, сағынышын басқан соң Шу ауданындағы Жібек жолы мектеп-лицейінде мұғалім болып еңбек жолын бастайды. Уақыт өте келе, өзі білім алған мектепте педагог-

Маржан РАҚАЙ marzhan-rakai@mail.ru

ұйымдастырушы қызметін атқарып, «Жас Отан» жастар қанатының жастар арасындағы белсенді тірліктердің басында жүрген. Көкейінен күресті қайта қолға алу туралы ой кетпей жүрген ол алдымен ауылдың спортын жолға қоюды өзіне іштей міндеттеп жүреді. Қазақша күрестің майын ішкен азамат болғандықтан, кейінгі жастарды өз жолымен тəрбиелеуге ниеттеніп, үйірме ұйымдастыруды жоспарлайды. Жоспарды жүзеге асыру үшін алдымен ең болмағанда бозкілем қажет. Демеушілер табыла қоймаған соң, өзіне əрекет етуге тура келеді. Бірақ, қаражат табу жолын бөгегендіктен,үйіндегі жалғыз сиыр мен Түйе палуан жарыстарынан жеңіп алған теледидарын сатып, тəуекелге бел буып Алматыға жол тартады. Арнайы кілемді ауылға алып келген соң, жергілікті əкімге жолығып, жаттығатын бөлме тауып беруін сұранғанда, ол құлшынған жастың жалынын жықпай, бірден көмек қолын созыпты. Осылайша, спортшы ауыл əкімдігінің алақандай бір бөлмесінде-ақ талай жеткіншекті ұлттық спортқа баулып, ата-аналарының алғысына бөленеді. Жасөспірімдердің қызығушылығы оянғаны соншалық, бір күнде 40-50 бала жаттығуға келіп, төрт қабырғаға сыймай қалатын болған. Уақыт өте келе шəкірттері аудандық, облыстық жарыстарға қатысып, ауылдың атын шығара бастайды. Жерлестерінің мақтанышына айналған Бегімханға тілектестер көп болды. Ұлдарын жетектеп əкеліп, «өзіңдей қыл» дегендер көбейді. Айналадағы адамдардың сенімі күшейген сайын спортқа деген ынтасы өрши түскен палуан көптеген жарыстарға қалмай қатысып, ізбасарларын дайындауға да уақыт тауып жүрді.

2013 жылы Мойынқұм аудандық ішкі істер бөліміне жұмысқа орналасуға ниеттеніп, полиция полковнигі, аудандық ішкі істер бөлімінің бастығы Жанайдар Иембердіұлы Мойынқұмның мақтанышын бірден қатарға қабылдайды. Ал өткен жылы Азия чемпионатында бағын сынаған Бегімхан тағы бір мəрте мықтылығын дəлелдеп, жеңіс туын желбіретті. Халықаралық дəрежедегі спорт шебері, қазақ күресінен Азияның екі дүркін чемпионы атанған Бегімхан бүгінде тəртіп сақшысы бола жүріп, спортты да санасынан шығарған емес. Жалыны тасыған жастың ендігі арманы – еліне адал қызмет жасап, «генерал» болу. Ендеше, іске сəт! Мойынқұм ауданы.

Ернар БАЛҒАБАЕВ massgrand@mail.ru

19 мамыр, 2015 жыл

ЖАРНАМА «НҰР ОТАН» ПАРТИЯСЫ ЖЫЛ САЙЫНҒЫ ДӘСТҮРЛІ ҮРДІС – ЖУРНАЛИСТЕРГЕ АРНАЛҒАН «НҰР СҰҢҚАР» РЕСПУБЛИКАЛЫҚ БАЙҚАУЫНЫҢ БАСТАЛҒАНЫН ХАБАРЛАЙДЫ «Нұр Сұңқар» – бұл жыл сайынғы дəстүрлі үрдіс – партия мен БАҚ өкілдері арасында əріптестік пен ын ынтымақтастықты дамытуға үндейтін ел аумағындағы барлық журналистерге арналып өткізілетін ашық байқау. Байқау жұмыстарының тақырыбы – партияның аса маңызды бастамаларын, партияның жастар саясатын, партия мен оның филиалдары, мəслихаттардағы фракцияларының жұмысын, сондай-ақ бастауыш партия ұйымдарының қызметін жария ету. Өткен жылы еліміздің барлық аймағынан «Нұр Сұңқар» конкурсына қатысуға 221 өтініш келіп түсті. Байқауға Елбасы, «Нұр Отан» партиясы Төрағасы Нұрсұлтан Назарбаевтың алға қойған міндеттерінің іске асырылу барысы, «Қазақстан-2050» Стратегиясының басымдықтары, партия Доктринасының ережелері, сондайақ партиялық бастамаларды жариялаған журналистердің еңбектері қабылданды. Былтырғы жылы Байқау комиссиясы шараның бірінші кезеңінің қорытындысы бойынша 114 жұмысты іріктеп алды.

2014 жылғы 1 қыркүйектен 2015 жылғы 11 маусымға дейін жарияланған немесе эфирге шыққан материалдар жəне де жарияланымдар мен бағдарламалар циклдері түрлі жанрларда (очерк, сұхбат, мақала, телевизиялық жəне радио бағдарламалар, журналистік зерттеулер жəне басқалары) қабылданады. Материалдар мемлекеттік жəне орыс тілдерінде қабылданады. Байқауға материалдарды қабылдаудың соңғы күні – ағымдағы жылдың 12 маусымы (алынатын күн). Жеңімпаздар Ақпарат жəне байланыс қызметкерлері күні қарсаңында елордамыз – Астана қаласында марапатталады. Биыл сыйақы тізбегіне радиожурналистер мен

жемқорлыққа қарсы тақырыпты көтерген тілшілер үшін жаңа номинация қосылып отыр. Осылайша, жеңімпаздар 9 номинацияда анықталатын болады: 1) «Ерекше пікір» – Ең үздік телевизиялық журналист 2) «Сөз шебері» – Ең үздік газет журналисі 3) «Медиа-профи» – Ең үздік ақпараттық агенттік журналисі 4) «Көзқарас» – Ең үздік блогер 5) «Аймақ айнасы» – Ең үздік өңірлік корреспондент 6) «Қоғам үні» – Ең үздік радио журналисі 7) «Қазақстандық журналистикаға қосқан үлесі үшін» 8) «Партия қызметі туралы ең үздік материал үшін» 9) «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы тақырыптағы ең үздік материалдар үшін». Айта кетейік, былтыр «Нұр Отан» партиясы Саяси кеңесінің отырысында партияның 2015-2025 жылдарға арналған Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бағдарламасы қабылданған болатын. Оның мақсаты – бүкіл қоғамда коррупцияның кез-келген көрінісіне төзімсіздік ортасын қалыптастыру арқылы халықты жемқорлыққа қарсы қозғалысқа тарту. Жеңімпаздарға 1 миллион теңге көлемінде сыйақы беріледі. Байқау Ережесімен мұнда танысуға болады. Материа лдарды Байқаудың ұйымдастыру комитетіне жолдау керек: 010000, Астана қаласы, «Нұр Отан» партиясының Орталық аппараты, Д.Қонаев көшесі, 12/1, №705 каб., тел.: +77172 55 55 96, +77172 55 55 63,, электрондық пошта мекен-жайы: nursunkar2015@nurotan.kz.

ЖАРНАМА АБАҚТЫДАҒЫ «АШЫҚ ЕСІК» КҮНІ А ЖД 158 158/5 8/5 мекемесiндегi жазасын өт өтеушi теушi арнайы құрамдағылар арасындағы тəлiм-тəрбиелiк жұмыстар – Ішкі істер министрлігінің 2014 жылғы 13 тамызындағы №508 бұйрығының талаптарына сай, қылмыстық атқару жүйесі Комитетiнiң нұсқауларына жəне басқа да нормативтiк актiлердi басшылыққа ала отырып жүргiзiледi. Барлық тəрбиелiк жұмыстардың түпкi мақсаты – қылмыстық атқару кодексі талаптарын орындау, сотталғандарды қоғамға пайдалы iспен шұғылдануға ынталандыру, еңбекке саналы түрде көзқарас қалыптастыру, белгiленген iшкi тəртiптi сақтау, нығайту болып табылады. Биылғы Қазақстан халқының бірлігі, Отан қорғаушылар жəне Ұлы Жеңіс күні мерекелеріне орай ЖД 158/5 мекемесінде «Ашық есік» күні өткізілді. Бұл іс-шараны өткізу кезінде мекеме бастығының міндетін атқарушы əділет полковнигі М.Сағындықов жəне осы жолдардың авторы сотталған азаматтардың туыстарымен жеке қабылдау өткізді. Туғантуыстар барлық қойылған сұрақтарға қанағаттанарлық жауаптар алды. І с - ш а р а н ы ң н е г і з г і м а қ с ат ы – сотталғандарды тəрбиелеу, өмірге деген көзқарастарын өзгерту жəне ертеңгі күнге деген сенімін нығайту. Сотталғандар үшін бұл күн психологиялық тұрғыдан маңызды. «Ашық есік» күні аясында өткен салтанатты жиынды мекеме бастығының міндетін атқарушы əділет полковнигі Марат Сағындықов сөз сөйлеп ашып,

сотталушылардың алыстан ат арытып жетіп отырған туған-туыстарын мерекелерімен құттықтап, жазасын өтеушілердің сот үкімімен белгіленген кесімді мерзімдерін үлгілі тəртіптерімен өтеп, өскен орталарына аман-сау оралуларына тілектестігін білдірді. Іс-шара тəрбие бөлімнің басшылығымен дайындалған көркемөнерпаздар концертімен жалғасты. Аталған ісшараға С.Рюмшина, Т.Сагиев, А.Луценко, А.Еленик, А.Мырзамбетов, Н.Молдабаев, Г.Абдилденова, тағы басқа жазасын өтеушілер белсене қатысты. Əсем əуен əуелеп, шын жүректен өлеңдер оқылып, көрермен қауым қуанышқа бөленді. Ж и ы н с о ң ы н д а с от т а л ғ а н д а р ғ а жəне қонақтарға арналып мерекелік ас дастарханы əзірленді. Əсерлі кездесу ешкімді де бейжай қалдырмады. Барлығында жақсылық, жылулық пен жайлылық күйі сезілді. Өткізілген «Ашық е сік» күніне с от т а л ғ а н д а рд ы ң ту ы с т а р ы т ү з еу мекемесінің басшылығы атына алғыс сөздер айтылды. Осындай кездесулер өткізу сотталғандардың əлеуметтік байланысын нығайтып, олардың өз өткенін қайта қарауға жəне лайықты болашаққа үміттенуге көмектесері сөзсіз. Жасұлан ҚОЙШЫМАНОВ, сотталғандар арасындағы тəрбие жұмысы жөніндегі бөлімінің бастығы, əділет капитаны.

Бос əкімшілік мемлекеттік лауазымдарға орналасуға конкурс жариялау туралы хабарландыру Барлық конкурсқа қатысушыларға қойылатын біліктілік талаптары: Е-4, Е-R-4, Е-G-3 санаттары үшін: жоғары білім; жұмыс тəжірибиесі талап етілмейді; мемлекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес немесе осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сəйкес облыстарда екі жылдан кем емес жұмыс өтілі бар болған жағдайда ортадан кейінгі білімі барларға рұқсат етіледі. Е-G-4 санаты үшін: жоғары немесе ортадан кейінгі білім не орта техникалық немесе кəсіптік білім; жұмыс тəжірибесі талап етілмейді. Санаты Е-4 E-R-4 E-G-3 E-G-4

7

www.akjolgazet.kz

Мемлекеттік қызмет атқарған жылдарына қарай теңгеден теңгеге дейін 59579 80720 56376 76235 53813 72391 48047 64704

ТАЛАС АУДАНЫ ƏКІМІНІҢ АППАРАТЫ əкімшілік мемлекеттік лауазымдарға орналасуға конкурс жариялайды (080800, Талас ауданы, Қаратау қаласы, Достық алаңы №1 үй, 306-бөлме, телефон/факс: 8(72644) 6-22-11, электрондық пошта: akimtalas@mail.ru) 1. Талас ауданы əкімі аппараты мемлекеттік-құқықтық жұмыс бөлімшесінің бас маманы – 1 бірлік (Е-4 санаты, №01-05-02): Функционалдық міндеттері: Ауылдық округтер əкімдерінің аппараттарында жасалған нотариаттық іс-əрекеттер туралы мəліметтерді облыстық əділет департаментіне жолдау. Аудан бойынша алқабиге кандидаттардың бастапқы тізімін жасау комиссиясының жұмысын жүргізу. Аудан əкімі жəне əкім аппараты атынан, егер олар сотта талапкер, жауапкер немесе үшінші жақ болған жағдайда, барлық сот процесстеріне қатысу. Функционалдық міндетіне кіретін мəселелер бойынша аудан əкімдігінің қаулылары, аудан əкімінің шешімдері, өкімдері, аудан əкімі аппараты басшысының бұйрықтарының жобаларын əзірлеу. Функционалдық міндетіне кіретін мəселелер бойынша Қазақстан Республикасы Президенті, Үкіметі актілерінің, облыс, аудан əкімдіктері қаулыларының, облыс, аудан əкімдерінің шешімдері мен өкімдерінің, хаттамалық жəне басқа тапсырмаларының орындалуын жүзеге асыру. Жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарайды, азаматтарды қабылдайды. Қазақстан Республикасының заңнамасына сəйкес өзге де міндеттерді атқару. Ауданда жергілікті атқарушы жəне құқық қорғау органдарымен Адам саудасына байланысты қылмысқа қарсы күрес, оны болдырмау жəне оның алдын алу жөніндегі іс-шаралар жоспарының орындалуын үйлестіреді. Ауданда жергілікті атқарушы жəне құқық қорғау органдарымен құқықтық түсіндіру жұмысы, құқықтық мəдениет деңгейін арттыру, азаматтарды құқықтық оқыту мен тəрбиелеу жөніндегі Бағдарламаның орындалуын үйлестіреді. Қылмысқа қарсы күрес пен құқық бұзушылықтың алдын алу жəне сыбайлас жемқорлық қылмыстарының жағдайына талдау жүргізу, қылмыс пен құқық бұзушылықтың жəне сыбайлас жемқорлық қылмыстарының алдын-алу шаралары бойынша жəне сол қылмыстарға қарсы күресті күшейту бойынша жұмыстардың орындалуын үйлестіреді. Үміткерлерге қойылатын біліктілік талаптар: білімі - құқық саласында немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес. Мамандығы – құқық саласында (жалпы) немесе мемлекеттік жəне жергілікті басқару. Қазақстанның 2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару жəне өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымды сəйкесінше мамандандыру салаларындағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін білуі.

2. Талас ауданы əкімі аппараты мемлекеттік-құқықтық жұмыс бөлімшесінің бас маманы – 1 бірлік (Е-4 санаты, №01-05-03): Функционалдық міндеттері: Азаматтық хал актілерін мемлекеттік тіркеу (тууды, некені қию, некені бұзу, əке болуды анықтау, бала/қыз асырап алу, тегін, атын, əкесінің атын ауыстыруды тіркеу), азаматтық хал актілерін тіркеу бойынша қайталама куəлік, анықтамалар беру. «АХАЖ ТП», «ХҚКО ИАЖ» жүйесін жүргізу. e.gov.kz электронды Үкімет порталы, азаматтардың жүгінуі бойынша қызмет көрсету, азаматтық хал актілерін тіркеу туралы ақпараттық қызмет көрсету. Мемлекеттік органдармен қарым-қатынас орнату жəне тізім, есеп беру тағы да басқа. Бақылау, қадағалау өкілеттілігі берілген мемлекеттік органдарына ақпарат беру, нотариус, адвокаттардың сұранысы бойынша жауап қайтару, əділет органдарына есеп беру. Өзінің өкілеттігі бойынша азаматтарға құқықтық көмек көрсету (Минск, Кишинев Конвенция бойынша). Азаматтарды қабылдау жəне кеңес беру, олардың арыздар мен шағымдарын қарау, тапсырылған құжаттардың қолданыстағы заңдарға сəйкес рəсімделуіне тексеру жүргізу. Мемлекеттік ұйым, органдарынан олардың лауазымды адамдарынан қажетті ақпаратты сұрату жəне қайтару. Функционалдық міндетіне кіретін мəселелер бойынша аудан əкімдігінің қаулылары, аудан əкімінің шешімдері, өкімдері, аудан əкімі аппараты басшысының бұйрықтарының жобаларын əзірлеу. Функционалдық міндетіне кіретін мəселелер бойынша Қазақстан Республикасы Президенті, Үкіметі актілерінің, облыс, аудан əкімдіктері қаулыларының, облыс, аудан əкімдерінің шешімдері мен өкімдерінің, хаттамалық жəне басқа тапсырмаларының орындалуын жүзеге асыру. Қазақстан Республикасының заңнамасына сəйкес өзге де міндеттерді атқару. Үміткерлерге қойылатын біліктілік талаптар: білімі – құқық саласында. Мамандығы – құқық саласында (жалпы). Қазақстанның 2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару жəне өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымды сəйкесінше мамандандыру салаларындағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін білуі.

3. Талас ауданы əкімдігі дене шынықтыру жəне спорт бөлімінің бас маманы - 1 бірлік (санаты Е-R-4, № 01-20-02). Функционалдық міндеттері: Дене шынықтыру жəне спорт мəселелері бойынша мемлекеттік саясаттың жүзеге асырылуын қамтамасыз ету. Дене шынықтыру мен спортты дамытудың аудандық жоспарларын əзiрлейдi жəне iске асырады. Спорт түрлерi бойынша аудандық деңгейде жарыстар өткiзедi. Спорттың əр түрi бойынша аудандық құрама командаларды дайындауды жəне олардың облыстық спорт жарыстарында өнер көрсетуiн қамтамасыз етедi. Аумақтарда бұқаралық спортты жəне ұлттық спорт түрлерiн дамыту. Аудандық спорттық-бұқаралық iс-шаралардың күнтiзбелiк жоспарын əзiрлейдi жəне iске асырады. Тиiстi əкiмшiлiк-аумақтық бiрлiк бойынша дене шынықтыру мен спортты дамыту туралы мəлiметтердi талдап, облыстық атқарушы органға табыс етедi. Жоспарға сəйкес оқушылар, жасөспірімдер, мүгедектер, ардагерлер арасында бұқаралық жəне ұлттық спорт түрлерінен біріншілік, турнирлер, чемпионаттар өткізуді ұйымдастырады. Дене шынықтыру жəне спорттың дамуына негізгі жəне экономикалық көрсеткіштеріне сараптама жасау. Дене шынықтыру жəне спорт ұйымдарының дене шынықтыру жəне спортты дамытудағы мемлекеттік жəне аймақтық даму бағдарламаларын; материалдық-техникалық базаны нығайту; спорт ізбасарларын дайындау жəне іріктеу жұмыстарын жүргізуді ұйымдастыру. Жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін заңнамада белгіленген тəртіппен өз құзыретінің шегінде қарау. «Дене шынықтыру жəне спорт туралы», «Еңбек туралы» Заңдарының жəне көпшілік–спорт жарыстары кезіндегі техника қауіпсіздігі мен санитарлық–гигиеналық норма ережелерінің сақталуын қадағалау. Бөлімнің құзыретіне кіретін мəселелер бойынша Қазақстан Республикасы Президенті, Үкіметі актілерінің, облыс, аудан əкімдіктері қаулыларының, облыс, аудан əкімдерінің шешімдері мен өкімдерінің, хаттамалық жəне басқа тапсырмаларының орындалуын бақылауды жүзеге асыру.Тиiстi əкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктiң аумағында спорт ұйымдарының қызметiн үйлестiредi. Тиiстi əкiмшiлiкаумақтық бiрлiктiң аумағында спорттық iс-шараларды ұйымдастыруды жəне өткiзудi үйлестiредi. Үміткерлерге қойылатын біліктілік талаптар: білімі- білім саласында. Мамандығы: дене шынықтыру жəне спорт. Қазақстан-2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, «Дене шынықтыру жəне спорт туралы» Заңды, осы санаттағы нақты лауазымға сəйкес мамандандыру облыстарындағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін білуі.

4. Талас ауданы əкімдігі дене шынықтыру жəне спорт бөлімінің бас маманы - 1 бірлік (санаты Е-R-4, № 01-20-03). Функционалдық міндеттері: Дене шынықтыру жəне спорт мəселелері бойынша мемлекеттік саясаттың жүзеге асырылуын қамтамасыз ету. Салауатты өмір салты орталығымен бірлесіп, салауатты өмір салтын жəне белсенді өмір салтын насихаттау. Жасөспірімдер арасында разрядтар, жаттықтырушы, нұсқаушы-спортшы, əдіскер, спорт төрешісі санаттарын беру. Ауданның спорт саласының экономикалық жəне статистикалық есебін жүргізу, тоқсандық, жылдық есебін дайындау жəне жоғарғы органдарға табыс ету. Бөлінген қаржының дұрыс, əрі толық игерілуін ұйымдастыру. Іс жүргізу, шығыс, кіріс құжаттарымен жұмыс жасау. Бөлім қызметіне қатысты аудан əкімдігінің қаулыларының, бөлім басшысының бұйрықтарының жобаларын дайындау. Бөлімнің жұмыс жоспарын дайындайды. Дене шынықтыру жəне спорт ұйымдарының мамандарының сапалық жəне сандық жағынан қамтамасыз етілуін сараптау. Кадрлармен жұмысты үйлестіреді. Жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін заңнамада белгіленген тəртіппен өз құзыретінің шегінде қарау. «Дене шынықтыру жəне спорт туралы», «Еңбек туралы» Заңдарының жəне көпшілік–спорт жарыстары кезіндегі техника қауіпсіздігі мен санитарлық–гигиеналық норма ережелерінің сақталуын қадағалау. Бөлімнің құзыретіне кіретін мəселелер бойынша Қазақстан Республикасы Президенті, Үкіметі актілерінің, облыс, аудан əкімдіктері қаулыларының, облыс, аудан əкімдерінің шешімдері мен өкімдерінің, хаттамалық жəне басқа тапсырмаларының орындалуын бақылауды жүзеге асыру. Бөлім мамандары мен жаттықтырушы-оқытушылардың біліктілігін көтеру жəне қайта даярлықтан өтуін қадағалау. Тиiстi əкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктiң аумағында спорт ұйымдарының қызметiн үйлестiредi.Тиiстi əкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктiң аумағында спорттық iс-шараларды ұйымдастыруды жəне өткiзудi үйлестiредi. Үміткерлерге қойылатын біліктілік талаптар: білімі – білім саласында немесе құқық саласында немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес. Мамандығы - дене шынықтыру жəне спорт немесе құқық саласында (жалпы) немесе қаржы немесе есеп жəне аудит немесе экономика. Қазақстан-2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Дене шынықтыру жəне спорт туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымға сəйкес мамандандыру облыстарындағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін білуі.

5. Талас ауданы əкімдігінің жұмыспен қамту жəне əлеуметтік бағдарламалар бөлімінің мүгедектер мен ардагерлермен жұмыс жүргізу секторының бас маманы – 1 бірлік, (уақытша, негізгі қызметкер жұмысқа шыққанға дейін, Е-R-4, №01-04-02). Функционалдық міндеттері: Мүгедектердің толық ақпараттық базасын құру жəне ЦБДИ, «Е-Собес», «Е-Акимат» базаларымен жұмыс жасалуын қамтамасыз ету. Бюджеттік қаржылардың мақсатты пайдалануын жəне оның мерзімінде игерілуін қамтамасыз ету. ЖОБ сəйкес ҰОС ардагерлері мен мүгедектеріне шипажайға жолдама берудің есебін жүргізу. Мемлекеттік қызмет көрсету стандарттарына сай белгіленген қызмет түрі бойынша жұмыстарын ұйымдастыру. Мүгедектерді оңалту бағдарламасының орындалуына бағыт-бағдар беру. Құжаттарды номенклатура бойынша дайындау. Жалғыз басты қарттардың

күтімге алынуын жəне қарттар мен мүгедектер үйіне орналасуын ұйымдастыру. Ұлы Отан соғыс жылдарында кемінде алты ай жұмыс істеген азаматтардан жəне кəмелетке толғандарға қорғаншылық жəне қамқоршылық белгілеу үшін түскен өтініштерді комиссия отырысына дайындап, қажетті құжаттарын реттеуді ұйымдастыру. Əлеуметтік мəселелерге қатысты сұрақтармен келген азаматтарды қабылдау жəне түсініктемелер беріп отыру. Сектордың құзырына қатысты статистикалық есептер мен мəліметтерді қажетті органға белгіленген мерзімде тапсыру. Белгіленген тəртіппен облыстық басқармаға мəліметтер жіберіп отыру. «Е-Собес» автоматтандырылған ақпараттық жүйесі бойынша əлеуметтік көмектер мен қызметтерді бағдарламаға енгізу. Қазақстан Республикасының «Жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тəртібі туралы» Заңына сəйкес бөлімге түскен жазбаша өтініштер мен арыз шағымдардың белгіленген тəртіппен қаралуын жəне орындалуын қамтамасыз ету. Тұрғындар арасында түсіндірме жұмыстарына БАҚ-на мақала беруді ұйымдастыру. Үміткерлерге қойылатын біліктілік талаптар: білімі - əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес немесе техникалық ғылымдар жəне технологиялар. Мамандығы – экономика немесе есеп жəне аудит немесе қаржы немесе мемлекеттік жəне жергілікті басқару немесе ақпараттық жүйелер. Қазақстан - 2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, Қазақстан Республикасының Еңбек кодексін, Қазақстан Республикасының «Нормативтік құқықтық актілер туралы», «Балалы отбасыларға берілетін мемлекеттік жəрдемақылар туралы», «Мемлекеттік атаулы əлеуметтік көмек туралы», «Тұрғын үй көмегі туралы», «Халықты жұмыспен қамту туралы», «Кемтар балаларды əлеуметтік жəне медициналық, педагогокалық түзеу арқылы қолдау туралы», «ҚР мүгедектерді əлеуметтік қорғау», «Неке жəне отбасы туралы», «Жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тəртібі туралы» Заңдарын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сəйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін білуі.

6. Қаратау қаласы əкімі аппаратының қаржы-шаруашылық жəне əлеуметтік бөлімшесінің бас маманы – 1 бірлік (санаты Е-G-3, №01-22-13). Функционалдық міндеттері: Қалада жануарлардың жұқпалы ауруларын карантиндік немесе шектеу iс-шараларын белгілеу бойынша тиісті жұмыстарды жүргізеді, құжаттарды рəсімдейді. Адам мен жануарларға ортақ аурулардан халық денсаулығын қорғау жұмыстарын жүргізеді. Қала бойынша ветеринарлық іс-шаралар жоспарын орындайды. Заңнамамен белгіленген тəртіпте, ветеринария саласындағы уəкілетті мемлекеттік орган жəне басқа ұйымдардан қажетті ақпаратты сұрайды жəне алады, қаладағы шағын жəне орта кəсіпкерлік субъектілерімен тығыз байланыста болады. Салауатты өмір салтын насихаттау, гендерлік, тіл жəне жастар саясатымен айналысады, қоғамдық-саяси жəне діни ұйымдармен, ұлттық-мəдени орталықтармен, партиялармен жəне қозғалыстармен, кəсіподақ ұйымдарымен жұмыс жүргізеді. Қаланы көрiктендiру, көгерiштендiру жəне санитарлық тазалығын сақтау, табиғат пен қоршаған ортаны қорғау, мал басының қамтылуын ұйымдастырады. Үміткерлерге қойылатын біліктілік талаптар: білімі - ветеринария немесе техникалық ғылымдар жəне технологиялар немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес немесе құқық саласында немесе гуманитарлық ғылымдар. Мамандығы: ветеринария (жалпы) немесе техникалық ғылымдар жəне технологиялар (жалпы) немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес (жалпы) немесе құқық саласында (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар (жалпы). Қазақстанның 2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, осы санаттағы нақты лауазымды сəйкесінше мамандандыру салаларындағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін білу.

7. Талас ауданы əкімдігі ауыл шаруашылығы бөлімінің бас маманы - 1 бірлік (санаты Е-R-4, № 01-21-03). Функционалдық міндеттері: Егін шаруашылығы жұмыстарына талдау жасай білу. Мемлекет тарапынан егін шаруашылығын қолдауға берілетін жеңілдіктердің агроқұрылымдардың пайдалануына ықпал жасау, алуын қамтамасыз ету. Ауылдық елді мекендерге жұмыс істеуге жəне тұрақты тұру үшін келген денсаулық сақтау, білім беру, əлеуметтік қамсыздандыру, мəдениет, спорт жəне агроөнеркəсіптік мамандарына əлеуметтік қолдау шараларын ұйымдастыру. Ауыл шаруашылық дақылдарының өнімін өндіруді дамытудың аймақтық тұжырымдамалық бағдарламасына сəйкес оларды орналастыруды үйлестіру. Суармалы суды (егін суы) тиімді пайдалану, су құрылғылары мен суландыру жүйелерін пайдалану тиімділігін арттыру жұмыстары мен су шаруашылығы мекемелерінің жұмыстарын үйлестіру. Агроқұрылымдарда өндірілген ауыл шаруашылығы өнімдерін ұқсату, қайта өңдеу; ауыл шаруашылығы саласын механикаландыру жұмыстарын үйлестіру. Үміткерлерге қойылатын біліктілік талаптар: білімі - ауылшаруашылық ғылымдары немесе техникалық ғылымдар жəне технологиялар немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес. Мамандығы: ауылшаруашылық ғылымдары (жалпы) немесе техникалық ғылымдар жəне технологиялар (жалпы) немесе экономика немесе маркетинг немесе статистика немесе менеджмент. Қазақстанның 2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Агроөнеркəсіптік кешенді жəне ауылдық аумақтарды дамыту мемлекеттік реттеу туралы» Заңын білуі.

8. Талас ауданы əкімдігі сəулет, қала құрылысы жəне құрылыс бөлімінің сəулет, қала құрылысы жəне жобалау секторының бас маманы - 1 бірлік (санаты Е-R-4, № 01-16-03). Функционалдық міндеттері: Аудан көлемінде инженерлік жүйелер құрылысы, аудан əкімінің бағдарламаларын жасау жəне орындалуын қадағалау, жергілікті атқару органдарымен, қала, ауыл əкімдерімен электрондық байланыс, «Мекен-жай тіркелімі» жылжымайтын мүлікті түгендеу, ақпараттық инженерлік қондырғыларының жүйесін енгізу мен дамыту, қала құрылыс кадастырын жүргізу жөніндегі жұмыстарын үйлестіру. Аудан көлемінде нысандарды қабылдау комиссиясының жұмыстарына қатысу. Сəулет жəне қала құрылысы саласындағы Қазақстан Республикасының Заңдарының, Қазақстан Республикасы Президентінің, Үкіметінің актілері жəне басқа да нормативтік құқықтық актілерінің орындалуына бақылау жасау. Елді мекендердің бас жоспары, абаттандыру жұмыстарын үйлестіру. Арыз-шағым мəселелері. Кадрлармен жұмыс жəне іс-жүргізу мəселелері. Құрылыс саласында заңгерлік қызметі мəселелері. Үміткерлерге қойылатын біліктілік талаптар: білімі - техникалық ғылымдар жəне технологиялар немесе құқық саласында. Мамандығы: құрылыс немесе құқық саласында (жалпы). Қазақстанның 2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару жəне өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымды сəйкесінше мамандандыру салаларындағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін білуі.

9. Үшарал ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманы - 1 бірлік (санаты E-G-3, №0130-02). Функционалдық міндеттері: ауыл əкімі аппаратының жұмысын ұйымдастыру мəселелерімен айналысады. Ауылдық округі əкімінің өкімдері мен шешімдерін дайындайды. Ауылдық округі əкімінің атына келіп түскен өтініш, арыз-шағымдарды тіркеп, оларға тиісті жауаптар қайтарады жəне 1-ОЛ есебін жүргізеді. Округ əкiмiнiң азаматтарды қабылдауын ұйымдастырады Мемлекеттік қызмет көрсету стандарттары бойынша қызмет көрсету жұмысын қамтамасыз етеді. Жоғарғы органдардан келіп түскен қаулылар, өкім жəне шешімдерінің орындалуына бақылау жасайды. Үміткерлерге қойылатын біліктілік талаптар: білімі – техникалық ғылымдар жəне технологиялар немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес немесе құқық саласында немесе ауылшаруашылық ғылымдары немесе гуманитарлық ғылымдар немесе білім саласында немесе қызмет көрсету саласында немесе əскери іс жəне қауіпсіздік немесе денсаулық сақтау жəне əлеуметтік қамтамасыз ету (медицина). Мамандығы - техникалық ғылымдар жəне технологиялар (жалпы) немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес (жалпы) немесе құқық саласында (жалпы) немесе ауылшаруашылық ғылымдары (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар (жалпы) немесе білім саласында (жалпы) немесе қызмет көрсету саласында (жалпы) немесе əскери іс жəне қауіпсіздік (жалпы) немесе денсаулық сақтау жəне əлеуметтік қамтамасыз ету (медицина) (жалпы). Қазақстанның 2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, осы санаттағы нақты лауазымды сəйкесінше мамандандыру салаларындағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі.

10. Үшарал ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманы - 1 бірлік (санаты E-G-3, №0130-03) Функционалдық міндеттері: Округ бойынша ветеринарлық іс-шаралар жоспарын орындайды. Ауылдық округте жануарлардың жұқпалы аурулары пайда болған жағдайда, бас мемлекеттік ветеринариялық-санитариялық инспектордың ұсынуы бойынша карантинді немесе шектеу iсшараларын белгілеу туралы округ əкімінің шешімдер қабылдауына тиісті жұмыстарды жүргізеді, құжаттарды рəсімдейді. Ауылдық округті көрiктендiру, көгерiштендiру жəне санитарлық тазалығын сақтау, табиғат пен қоршаған ортаны қорғау жұмыстарын ұйымдастырады. Мал басының қамтылуын ұйымдастырады, жануарлардың аса қауіпті аурулары бойынша бекітілген профилактикалық ісшаралар жоспарын мерзімінде орындайды. Ауылдық округтің аз қамтамасыз етілген тұрғындарына атаулы əлеуметтік көмек тағайындау үшін қажетті құжаттарды жинақтап, уəкілетті органға тапсырады. Мемлекеттк бағдарламалардың орындалуын қаматамасыз етеді. Салауатты өмір салтын насихаттау, гендерлік, тіл жəне жастар саясатымен айналысады, қоғамдық-саяси жəне діни ұйымдармен, кəсіподақ ұйымдарымен жұмыс жүргізеді. Үміткерлерге қойылатын біліктілік талаптар: білімі – техникалық ғылымдар жəне технологиялар немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес немесе құқық саласында немесе ауылшаруашылық ғылымдары немесе гуманитарлық ғылымдар немесе білім саласында немесе ветеринария. Мамандығы - техникалық ғылымдар жəне технологиялар (жалпы) немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес (жалпы) немесе құқық саласында (жалпы) немесе ауылшаруашылық ғылымдары (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар (жалпы) немесе білім саласында (жалпы) немесе ветеринария (жалпы). Қазақстанның 2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, осы санаттағы нақты лауазымды сəйкесінше мамандандыру салаларындағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін білуі.

11. Аққұм ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманы - 1 бірлік (санаты E-G-3, №01-35-03) Функционалдық міндеттері: Жер, мүлік салықтары мен басқа да міндеті төлемдердің бюджетке түсуін қамтамасыз етеді. Бөгде адамның көмегін қажет ететін жалғызбасты адамдармен, аз қамтамасыз етілген отбасылармен, жетімдермен, мүгедектермен тиісті жұмыстар жүргізіп, құжаттарын тиісті орындарға жолдайды. Жалпыға бірдей əскери міндеттілік жəне əскери қызмет бойынша жұмыстардың орындалуын ұйымдастырады. Ауылдық округі əкімінің берген басқа да қызметтік тапсырмаларын орындайды. Үміткерлерге қойылатын біліктілік талаптар: білімі – білім саласында немесе гуманитарлық ғылымдар немесе құқық саласында немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес немесе техникалық ғылымдар жəне технологиялар немесе ауылшаруашылық ғылымдары немесе қызмет көрсету саласында. Мамандығы - білім саласында (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар (жалпы) немесе құқық саласында (жалпы) немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес (жалпы) немесе техникалық ғылымдар жəне технологиялар (жалпы) немесе ауылшаруашылық ғылымдары (жалпы) немесе қызмет көрсету саласында (жалпы). Қазақстан – 2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, осы санаттағы мемлекеттік лауазымдарды мамандандыруға сəйкес салаларындағы қатынастарды реттейтін Казақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін білу.

12. Көктал ауылдық округі əкімі аппаратының бас маман-бухгалтері - 1 бірлік (санаты

E-G-3, № 01-24-02): Функционалдық міндеттері: Ауыл əкімі аппаратында бақылауға алынған Қазақстан Республикасының Президентінің, Үкіметтің, облыс жəне аудан əкімдерінің, əкімдіктің нормативтік актілерінің орындалуы бойынша жинақтау папкаларын жүргізу. Бухгалтерлік есеп-қисап жұмыстарын жүргізу. Мемлекеттік сатып алу Заңдылықтарына сəйкес жұмыстарының сапалы турде өткізілуін жүргізеді. Үміткерлерге қойылатын біліктілік талаптар: білімі - əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес. Мамандығы - экономика немесе есеп жəне аудит немесе қаржы. Қазақстанның 2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, Қазақстан Республикасының Бюджет кодексін, осы санаттағы нақты лауазымды сəйкесінше мамандандыру салаларындағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін білу.

13. Көктал ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманы - 1 бірлік (санаты E-G-3, №01-24-03): Функционалдық міндеттері: Ауылдық округі аумағында адам мен жануарларға ортақ аурулардан халық денсаулығын қорғау жұмыстарын жүргізу, шаруашылық кітабын жүргізу. Азаматтарға берілген анықтамалардың тіркеу кітапшасын жүргізу. Награда жөніндегі құжаттарды дайындайды. Жұмыссыз ретінде тіркелген азаматтардың есебін жүргізу. 18 жасқа дейінгі балалар жəрдемақысы мен тұрмыстық жəрдемақы тағайындау үшін құжаттарды рəсімдеп, уəкілетті органға өткізу. Ауылдық округ əкімі аппаратының істер номенклатурасын дайындау. Өрт қауіпсіздігін сақтау жəне төтенше жағдайлардың алдын-алу іс-шара жоспарының орындалуын қамтамасыз етеді. Үміткерлерге қойылатын біліктілік талаптар: білімі - ветеринария немесе ауылшаруашылық ғылымдары немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес немесе құқық саласында немесе білім саласында немесе техникалық ғылымдар жəне технологиялар немесе гуманитарлық ғылымдар немесе қызмет көрсету саласында немесе əскери іс жəне қауіпсіздік. Мамандығы - ветеринария (жалпы) немесе ауылшаруашылық ғылымдары (жалпы) немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес (жалпы) немесе құқық саласында (жалпы) немесе білім саласында (жалпы) немесе техникалық ғылымдар жəне технологиялар (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар (жалпы) немесе қызмет көрсету саласында (жалпы) немесе əскери іс жəне қауіпсіздік (жалпы). Қазақстанның 2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, осы санаттағы нақты лауазымды сəйкесінше мамандандыру салаларындағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін білу.

14. С.Шəкіров ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманы - 1 бірлік (санаты E-G-3, № 01-33-05): Функционалдық міндеттері: Ауыл шаруашылық жануарларын шаруашылық кітап бойынша компьютерлік базаға енгізу. Ауылдық округтегі жеке тұрғындар мен шаруа қожалықтары малдарына есеп жұмыстарын жүргізеді. Ауылдық округі бойынша мал жайылымдарын анықтайды. Ауылшаруашылығына қатысты басқа да ауыл əкімінің тапсырмаларын орындайды. Мемлекеттік атаулы əлеуметтік көмек, тұрмыстық жəрдемақылар тағайындау үшін қажетті құжаттарды жинақтап, уəкілетті органға тапсырады. Үміткерлерге қойылатын біліктілік талаптар: білімі – ветеринария немесе ауылшаруашылық ғылымдары немесе құқық саласында немесе гуманитарлық ғылымдар немесе білім саласында. Мамандығы - ветеринария (жалпы) немесе ауылшаруашылығы ғылымдары (жалпы) немесе құқық саласында (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар (жалпы) немесе білім саласында (жалпы). Қазақстанның 2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, осы санаттағы нақты лауазымды сəйкесінше мамандандыру салаларындағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін білуі.

15. Қызылəуіт ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманы - 1 бірлік (санаты E-G-3, №2-12-5). Функционалдық міндеттері: ауылдық округтегі ауылшаруашылық құрылымдары мен кəсіпкерлік тұлғаларының жұмыстарын талдап, сараптама жасау. Əртүрлі мемлекеттік бағдарламалар жəне азаматтарды əлеуметтік жағынан қорғау жөніндегі бағдарламаларды жүзеге асыруды ұйымдастыру. Үміткерлерге қойылатын біліктілік талаптар: білімі - ауылшаруашылық ғылымдары немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес немесе техникалық ғылымдар жəне технологиялар немесе құқық саласында немесе білім саласында. Мамандығы - ауылшаруашылық ғылымдары (жалпы) немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес (жалпы) немесе техникалық ғылымдар жəне технологиялар (жалпы) немесе құқықтану немесе білім саласында (жалпы). Қазақстан - 2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, Қазақстан Республикасының Еңбек кодексін, Қазақстан Республикасының «Нормативтік құқықтық актілер туралы» Заңын, осы санаттағы мемлекеттік лауазымдарды мамандандыруға сəйкес салаларындағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының заңнамалық жəне нормативтік құқықтық актілерін білу.

16. Берікқара ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманы - 1 бірлік (санаты E-G-3, №01-25-03): Функционалдық міндеттері: Ауыл шаруашылық жануарларын шаруашылық кітап бойынша компьютерлік базаға енгізу. Елді мекен аумақтарының санитарлық тазарту жұмыстарына ықпал жасайды. Ауылдық округтегі жеке тұрғындар мен шаруа қожалықтары малдарына есеп жұмыстарын жүргізеді. Шаруа қожалықтармен жəне шаруашылық есеп кітабымен жұмыс жасайды. Ауылдық округі аумақтарында жануарлардан жұқпалы аурулар пайда болған жағдайда бас мемлекеттік ветеринариялық инспектордың ұсынуы бойынша карантинді немесе шектеу іс-шараларын белгілеу туралы шешімдер қабылдайды. Ауылдық округі бойынша мал жайылымдарын анықтайды. Ауылшаруашылығына қатысты басқа да ауыл əкімінің тапсырмаларын орындайды. Округтегі ауылшаруашылық құрылымдарының егіс көлемдерін анықтап, шөп жəне егін ору науқанының орындалу барысы туралы тиісті орындарға ақпарат жəне статистикалық есеп береді жəне қадағалайды. Ауылдық учаскелік полиция өкілімен бірлесе отырып, халық жасақшылармен жұмыс жасайды жəне кестеге сəйкес кезекшіліктің өтуін қадағалайды. Үміткерлерге қойылатын біліктілік талаптар: білімі – ветеринария немесе ауылшаруашылық ғылымдары немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес немесе гуманитарлық ғылымдар немесе құқық саласында немесе білім саласында. Мамандығы - ветеринария (жалпы) немесе ауылшаруашылығы ғылымдары (жалпы) немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар (жалпы) немесе құқық саласында (жалпы) немесе білім саласында (жалпы). Қазақстанның 2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару жəне өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымды сəйкесінше мамандандыру салаларындағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін білуі.

17. Тамды ауылдық округі əкімі аппаратының бас маман-бухгалтері - 1 бірлік (санаты E-G-3, № 01-23-05) Функционалдық міндеттері: Тамды ауылдық округі əкімі аппаратындағы бухгалтерлік есеп-қисап жұмыстарын жүргізу, мүліктерді түгендеу, жеке еңбек келісім - шарттарын жасау, аппарат қызметкерлерінің жалақысын есептеу, кассалық жəне материалдық құжаттар кітабын жүргізеді. Мемлекеттік сатып алудың жылдық жоспарларын, жоспарға өзгерту мен толықтыру жəне есептіліктерін жүргізеді. Жылдық, тоқсандық, айлық бухгалтерлік есептер береді. Бастауыш кəсіподақ ұйымының жұмыстарымен айналысады. Ауыл əкімінің берген басқа да тапсырмаларын орындайды. Үміткерлерге қойылатын біліктілік талаптар: білімі - əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес. Мамандығы - экономика немесе есеп жəне аудит немесе қаржы. Қазақстанның 2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, Қазақстан Республикасының Бюджет кодексін, осы санаттағы нақты лауазымды сəйкесінше мамандандыру салаларындағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін білуі.

18. Кеңес ауылдық округі əкімі аппаратының жетекші маманы - 1 бірлік (санаты E-G4, №01-32-06). Функционалдық міндеттері: Ауылдық округте есепте тұрған əскер қатарына шақырылушылар мен запастағы офицерлер жəне əскери міндеттілердің қозғалысын есепке алу, жастарды əскери қызметке дайындау. Аз қамтылған отбасыларға жəрдемақы тағайындау іс-қағаздарын жүргізу. Кəсіподақ ұйымының жұмыстарын жүргізу. Үміткерлерге қойылатын квалификациялық талаптар: Мамандығы - жалпы. Қазақстан - 2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, осы санаттағы мемлекеттік лауазымдарды мамандандыруға сəйкес салаларындағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының Заңнамалық жəне нормативтік құқықтық актілерін білу. Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар: 1) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері агенттігі Төрағасының 2013 жылғы 19 наурыздағы №06-7/32 бұйрығымен бекітілген мемлекеттік əкімшілік лауазымдарға орналасуға конкурс өткізу жəне конкурс комиссиясын қалыптастыру қағидаларының 2-қосымшасына сəйкес өтініш (бұдан əрі - Қағида). 2) 3х4 үлгідегі суретпен Қағидаларға 3-қосымшаға сəйкес нысанда толтырылған сауалнама; 3) білімі туралы құжаттардың нотариалдық куəландырылған көшірмелері; 4) еңбек қызметін растайтын құжаттың нотариалдық куəландырылған көшірмесі; 5) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2010 жылғы 23 қарашадағы №907 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілердің тізілімінде 2010 жылы 21 желтоқсанда №6697 болып тіркелген) нысандағы денсаулығы туралы анықтама; 6) Қазақстан Республикасы азаматының жеке куəлігінің көшірмесі; 7) құжаттарды тапсыру сəтінде уəкілетті органмен белгіленген шекті мəннен төмен емес нəтижемен тестілеуден өткені туралы қолданыстағы сертификаттың түпнұсқасы немесе нотариалдық куəландырылған көшірмесі. Е-4, E-R-4, E-G-3, Е-G-4 санаттары бойынша келесі тестілеу бағдарламасы қарастырылған: мемлекеттік тілді білуге тест (20 тапсырма); логикалық тест (10 тапсырма). Қазақстан Республикасының заңнамасын білуге арналған тестке Қазақстан Республикасының Конституциясын (15 сұрақ), «Мемлекеттік қызмет туралы» (15 сұрақ), «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» (15 сұрақ), «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару жəне өзін-өзі басқару туралы» (15 сұрақ), «Жеке жəне заңды тұлғалардың өтiнiштерiн қарау тəртiбi туралы» (15 сұрақ), «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» (15 сұрақ) Қазақстан Республикасының заңдарын бiлуге арналған тест сұрақтары кiредi. Құжаттарды қабылдау мерзімі конкурс өткізу туралы хабарландыру соңғы жарияланған күнінен бастап 10 жұмыс күнінің ішінде, жоғарыда көрсетілген мекен-жай бойынша орналасқан Талас ауданы əкімінің аппаратына тапсырылуы тиіс. Конкурс комиссиясының қарауына құжаттарды қабылдау мерзімінде азаматтардың өздері əкеліп берген немесе поштамен жіберген (қоса тіркелген құжаттардың тізбесі көрсетілген құжат тігілетін папкада орналастырылған) құжаттары қабылданады. Конкурсқа қатысу үшін көрсетілген құжаттарды электрондық пошта арқылы берген азаматтар құжаттардың түпнұсқасын əңгімелесу басталғанға дейін бір жұмыс күн бұрын кешіктірмей береді. Аталған құжаттардың түпнұсқасы берілмеген жағдайда тұлға əңгімелесуден өтуге жіберілмейді. Құжаттарды қабылдау аяқталғаннан кейін, құжаттарды қарау қорытындысы бойынша əңгімелесуге жіберілген кандидаттар əңгімелесуге жіберілгені туралы хабар алған күннен бастап бес жұмыс күн ішінде Талас ауданы, Қаратау қаласы, Достық алаңы, № 1 үй (3-қабат, 306 кабинет) мекен-жайда орналасқан Талас ауданы əкімінің аппаратында əңгімелесуден өтеді. Конкурстық комиссияның үміткерлермен əңгімелесу отырысына байқаушылардың қатысуына жол беріледі. Аталған лауазымдарға орналасатын үміткерлер үшін көтермеақы шығындары, тұрғын үй жəне жеңілдіктер берілмейді.

Еске алу Е

ЖАНЫМЫЗДА БОЛМАСАҢЫЗ ДА, ЖАДЫМЫЗДАСЫЗ, АТА-АНА! Адам өмірінде ата-ананың орны бөлек. Шариғатта да отбасының екі тірегі əке мен шеше делінген. Алла тағала Құран кəрімде ата-ананы бұл өмірде құрметтеумен бірге, о дүниелік болғанда ұмытпай дұға жасап тұру да айтылған. Егер тірі болғанда Жамбыл ауданы, Амангелді ауылының тұрғындары, əкеміз Ордабек Қалиұлы 80 жасқа, анамыз Сəуле Көбейқызы 70 жасқа толар еді. Амал қанша, осынау алдамшы өмірде мəңгілік ешкім жоқ екен. Жүрегіне жаққан арман шырағын, Асыл əке-шешем тапты мəңгі тұрағын. Осы шумақ түскенше ақ қағазға, Көз жасымды тыя алмастан жыладым. Əр сөзі босағамыздың қақпасындай, Əкемді арқа тұтам сақтаушымдай. Əкемнің сынып түскен бір тырнағын, Бермеймін алтынға да ат басындай. Ешкімнің ала жібін аттамаған, Анашым – балаларынан бақ тапқан адам. Қасқайып қарсы тұрсам да ауруыңа, Шамамның келмегені батты маған. Туылыпсың анашым ерек болып, Тағдырдың бар сыйына зерек болып. Ары да, жаны да таза анашым-ау, Қалыпсың ғой о жаққа керек болып. Жазмышына тағдырдың дауа бар ма? Адам айла ажалға таба алар ма! Қылдай да қиянаты жоқ ата-анам, Пейіш төрін бұйыртсын сендерге Алла. Əкеміз Ордабектің, анамыз Сəуленің жасамаған жасын ұрпақтарына берсін. Жақсы ата-анамыздың жақсы атын шығаруға дайынбыз. Қазіргі таңда он шақты немерелері мен екі шөбересі бар. Артында қалған бала-шағасына амандық, ұрпағына бақ-береке берсін деп тілейік! Ата-анамыздың нұрлы бейнесі əрқашанда жадымызда болады. Сағынышқа толы жүрек үнін жолдаушылар: балалары Сырым-Жарқын, Сəкен-Толқын, Мұрат-Ғайша, Болат-Гүлбайра, немерелері Мади-Алия, Шынар, Айдана, Асылбек, Амина, Қайсар, Сəулет, Қайнар, Бекасыл, шөберелері Альфия, Əдемі.

ҚҰРМЕТКЕ БӨЛЕНГЕН АЗАМАТ ЕДІ М е р к і ауд а н ы н д а ғ ы № 1 6 о р т а мектептің директоры болған Анархан Құнанбайұлы Əшімбеков өткен жылдың 20 мамырында 60 жасқа келген шағында дүниеден озды. А. Əшімбеков 1954 жылдың 10 қыркүйегінде Меркі ауданының Ойтал бөлімше сінде көп балалы жанұяда дүниеге келген. Ол Тəтті ауылындағы М. Мəметова атындағы орта мектепте орта білім алғаннан кейін Жамбыл педагогикалық институтының физикаматематика факультетіне түсіп, мұғалім мамандығын алып шықты. Еңбек жолын 1979 жылы Т. Рысқұлов ауданы, Қызыл шаруа ауылындағы орта мектепте физика пəнінің мұғалімі болып бастаған. 1980 жылы №12 Қ. Сарымолдаев атындағы мектепте ұстаздық еңбегін жалғастыра жүріп, 1982 жылы «Красный восток» колхозының комсомол комитетінің хатшысы болып жұмыс атқарған. 1991-1997 жылдар аралығында аудандық білім бөлімінің орталықтандырылған фильмотека бөлімінің меңгерушісі қызметін атқарған. Одан кейінгі жылдары №12 Қ. Сарымолдаев атындағы мектептің, 2006 жылдан №2 мектептің, 2008 жылдан №13 мектептің, ал 2010 жылдан өмірінің соңына дейін №16 орта мектептің директоры қызметін атқарып келді. Анархан Құнанбайұлы барлық қызметтерінде қажырлы еңбегімен, адамгершілік көңілімен ел-жұртқа, ағайын-туыстарына, достарына сыйлы жан, аяулы жар, ардақты əке, сүйікті ата, қамқор бауыр болды. Құда-жекжаттарының арасында да құрметке бөленген азамат еді. Еңбек жолында өзімен қызметтес болған əріптестерімен достыққа адал екендігін көрсете білді. Анархан Құнанбайұлы Əшімбековтің рухын Алла өз рахымына бөлеп, пайғамбарымыздың шапағатын нəсіп етсін! Еске алушы: жұбайы, ұл-қыздары, күйеу бала, келіндері, ағайын-туғандары.

Алло!!! Бұл Америкалық «Dyna LIFE» компаниясынан Daniel William ғой, «Ақ жолдың» жарнама қызметі ме екен?.. Телефон/факс: 8 (7262) 43-32-50 ak-jol-taraz@rambler.ru

«Ақ жолдың» ақылы қызметін пайдаланыңыз! Мұрагерлік Махмут Мырзаимовтың 2014 жылдың 6 қарашасында қайтыс болуынан кейін мұрагерлік ісі ашылып отыр. Осыған орай, марқұмның мұрагерлері мұрагерлік істі ресімдеу үшін осы хабарландыру жарияланған күннен бастап бір ай мерзім ішінде Талас ауданы, Қаратау қаласы, Ə.Молдағұлова көшесі, №30 үй, 7-пəтерде орналасқан нотариалдық кеңсеге (нотариус Н. Ж. Болтаев) жолығулары қажет.

Жарамсыз деп табылады Тараз инновациялық-гуманитарлық университетін 2014 жылы 5В050900 - Қаржы мамандығы бойынша бітіріп, Экономика жəне бизнес бакалавры академиялық дəрежесі берілген Эльвира Абайханқызы Бектұрсынның атына берілген ЖБ - Б №0722133 диплом жоғалуына байланысты жарамсыз деп табылады.

Тараз инновациялық-гуманитарлық университетінің ұжымы «Педагогика жəне бастауышты оқыту əдістемесі» кафедрасының оқытушысы, педагогика ғылымдарының кандидаты Қуандық МҰХАМЕДЖАНОВТЫҢ қайтыс болуына байланысты марқұмның отбасы мен туған-туыстарына қайғысына ортақтасып көңіл айтады. Тараз университетінің ұжымы «Физика р инновациялық-гуманитарлық у р у р ұ жəне химия» кафедрасының меңгерушісі Абдулла Жамбылға немересі Айгерім АБДУЛЛАЕВАНЫҢ қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

Қ

СЫ

Н

А ЫҢ

ТЫ, АҚЫННЫҢ ХАТЫ ӨЛМЕЙДІ

Спорт

Спорт

Спорт

АЛАШ – АРЕНА

Ж

А

8

19 мамыр, 2015 жыл

«АҚ ЖОЛДЫҢ» СПОРТ АЛАҢШАСЫ

МАЙКТІҢ РЕКОРДЫ МӘҢГІЛІК ЕМЕС! ГОЛОВКИН «ТЕМІР ТАЙСОННЫҢ» КӨРСЕТКІШІНЕ ТҮЗЕТУ ЕНГІЗДІ

ЖУАЛЫДАН АТЫЛҒАН ЖЫР-ЖАНАРТАУ ЖЕРЛЕСТЕРІ ТАЛАНТТЫ АҚЫН БАУЫРЖАН ҮСЕНОВТІ ЕСКЕ АЛДЫ (Соңы. Басы 1-бетте). Өткен ғасырдың 70-80 жылдары поэзия сахнасына бітімі бөлек, болмысы басқа бір жас дарын көтерілген болатын. Ол өзінің асқақ та адуынды, жалынды жырларымен

жалпақ жұртты елең еткізген Бауыржан Үсенов еді. Ақын 1960 жылы Қошқарата ауылында дүниеге келген. Оның балаң, пəк сезімге құрылған алғашқы балауса жырлары Жуалы аудандық «Жаңа өмір» газетінің бетінде жарық көреді. Бауыржан бұл кезде бар болғаны 9-сыныпты енді ғана аяқтаған. Мектепті бітіріп, əскер қатарында болып келгеннен соң жас ақын Алматыдағы Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетіне оқуға түсіп, өзі армандаған əдеби ортамен араласа бастайды. Бəлкім, содан шығар, ол аз-ақ мерзімде талантты ақындар қ ат а р ы н а қ о с ы л ы п ү л ге р ед і . Сол кездегі астана – Алматыда түрлі əдеби жиындарға қатысып, мерзімдік басылымдармен, мемлекеттік телеарналармен жиі шығармашылық қарым-қатынаста болып тұрады. Кейіннен туған жері Жуалыға оралып, өмірінің соңғы жылдарында өзінің жүрекжарды шумақтарын алғаш жариялаған «Жаңа өмір» газетінде қызмет етеді. Ал 1991 жылдың отызыншы шілдесінде қазақтың өмірге ғашық, талантты, ақиық ақыны небəрі отыздан енді асқан шағында фəниден бақиға аттанып кете барды. Ақынның өзі: «Бір өксік алқымыма кеп тұрады, Шулайды көңілімнің көк құрағы. Бұйығып бүйірімде бүлкілдеген, Бүйрегім түбі мені жеп тынады», – деп жырлағандай, əу баста бүйрегіне жабысқан дерті ақыры ақжарма ақынды арамыздан алып тынды.

САҒЫМ БЕЙНЕ – САҒЫНЫШ Б ау ы р ж а н Ү с е н о в т і ң е л у бес жылдық мерейтойына орай ақынды е ске алу мақсатында ұйымдастырылған жыр-жиынға Жу а л ы ауд а н ы н ы ң ə к і м д і г і , ауд а н д ы қ ж а с т а р о р т а л ы ғ ы мұрындық болды. «Туған жерге оралам ақпандатып» деп аталатын əдеби-сазды іс-шараның Жуалы т ө р і н д е ө ту і д е т е г і н е м е с .

Жыр-жиынға Бауыржанның көз көрген жақын достары, ізбасар ақын інілері, ауылдастары мен туған туыстары жəне жырсүйер оқырмандар қатысты. Кешті Үсеновтер əулетінің үлкені Қоңыр Ердалинов ақсақал ашып берді.

Аудан əкімінің міндетін атқарушы Əбдікерім Үркінбаев: «Біз – ақынын іздеген елміз. Бауыржан – Жуалы топырағынан түлеп ұшқан, бар қазақтың ұлы. Ол өмірден ерте кетсе де артында өлмес жырмұрасы қалды. Біздер ақынға қашан да биік құрмет танытуға бейілміз. Бүгінде ақынның өзі

туған Қошқарата ауылы мен аудан орталығы Бауыржан Момышұлы ауылында Бауыржан Үс енов атындағы көшелер, аудандық жас ақындар клубы бар. Сондай-ақ, үш жылдан бері дəстүрлі түрде Бауыржанның ізбасарларын тауып, олардың талабын ұштау ниетінде ақын атындағы аудандық жас ақындар мүшəйрасы өткізіліп келеді», – деп ағынан жарылды. Бұдан кейін сахнаға Алматыдан арнайы келген ақын, халықаралық «Алаш» сыйлығының лауреаты Толымбек Əлімбекұлы шығып, Бауыржанның шығармашылық өміріне тоқт а лып, тұшымды əңгімелерімен бөлісті. Ол өз сөзінде жерле с ақын інісінің шығармашылығын жоғары бағалайтынын жеткізді. Ал ақын, ха л ы қ а р а л ы қ « А л а ш » ə д е б и сыйлығының лауреаты Маралтай Р а й ы м бе к ұ л ы Б ау ы р ж а н м е н

əңгімеме «ақын досым Бауыржан Үсеновке ескерткіш» деп эпиграф қойып, сол шығармамды досыма арнаған болатынмын. Ол əңгімемде Бауыржанның есімін Бауырмал деп атадым. Өйткені, оның бойындағы бауырмалдық қасиетінің тасып жатқан қайнарына өз басым талай рет куə болғанмын. Өзінен бұрын өзгені ойлайтын, өзінен бұрын басқаны мақтап жүруші еді. Бір жылт еткен талант иесін көрсе соны қолпаштап, шығармасын жарыққа шығарып беруге асығатын. Ол отыз бір-ақ жыл өмір сүрсе де, екі отыз жасаған алпыстағы ақындардың, азаматтардың ісін жасап кетті. Өзінің аз жасында-ақ əдеби ортаны мойындата білді. Жыр қағаны – Жұматайдың айналасына топтасқан талантты ақындардың бірі де бірегейі осы Баукең болды. Бірде Бауыржанмен бірге келе жатып, айтулы ақын Мейірхан Ақдаулетке

жолыққанымыз есімде. Сондағы, ағалы-інілі ақындардың бір-біріне деген шексіз ықыластарын көріп, қайран қалдым. Мен онда ақын Бауыржанды емес, бар асыл қасиетті бойына жиған ізгі адамды көрдім», – дей келе, жазушы ақынның шығармашылығы хақында да бірер сөз қозғап өтті. Ол ақынның шағын ғана «Табиғат терезесі» кітабын нағыз т абиғат жыршысының маржан-жинағы, шалқар дүниесі екендігін тіліне тиек етті. Сондай-ақ, К.Cəттібайұлы Бауыржан ақынды халық жазушысы, Мемлекеттік сыйлықтың иегері Шерхан Мұртазаның өзі мойындағанының да куəсі екенін əңгімелеп берді. Сонымен қатар, ақынның көзін көрген «Тоғанай» баспасының директоры Талғат Айтбайұлы, Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының ұстазы Сейсекүл Исматова өз естеліктерін ортаға салды. Сонымен қатар, аудан əкімінің кеңесшісі Бесбай Қансейітұлы өтіп отырған тағылымы мол кеш туралы тоқталып өтсе, ауданның Құрметті азаматы Естемес Аманбеков ақынды тірісінде аудандық газетке жұмысқа орналастыруға ықпал еткенін жеткізді. Сондай-ақ ол Бауыржан өмірден өткен соң марқұмның қайын атасының бір ауыз өтінішін жерге қалдырмай ақынның жары мен қос ұлының пəтерлі болуына қол ұшын бергенін тілге тиек етті. Осындай орамды ой-естеліктерге тұнған жиында ақынның лирикалық жырлары оқылып, оның өлеңдеріне жазылған əдемі əндері де шырқалып, көпшілікті сағынышты сезімге жетеліп отырды. Соның бірі облыстық филармонияның басшысы, еліміздің жезтаңдай əншісі Сəуле Жанпейісованың орындауындағы Бауыржанның «Шағала арман», «Домбыра туралы» жырларына жазылған əндері еді. Бұдан басқа да əндері жергілікті өнерпаздардың орындауында көпшілікті тебірентсе, «Жапырақ жайлы жыр», «Бүйрек туралы бір өлең» секілді шығармалары да оқушылардың мəнерлеп оқуында көрерменнің жүрек қылын шертті. Əсіресе, Бауыржанның өз оқуындағы таспада сақталған «Қара машина» өлеңі жырсүйер жұрттың ақынға деген сағынышын одан əрі еселей түскендей болды. Ақынның туған інісі Біржан Үсенов қолына гитара алып, бауырының шығармашылығынан əндер орындады. Соңыра сахнаға ақынның жары Гауһар мен ақынның əпкесі Ботагөз көтеріліп, алыстан ат терлетіп келген қонақтарға, ұйымдастырушы топқа Үсеновтер əулетінің алғысын жеткізді. Сондай-ақ, Гауһар дəстүрлі түрде өтіп келе жатқан кезекті Бауыржан Үсенов атындағы аудандық жас ақындар мүшəйрасының қорытындысы шыққанын хабарлап, жеңімпаздарды ортаға шақырды. Оларды ақын Маралтай Райымбекұлы марапатт ады. Жұртты ұйытқан жыр-жиыннан соң «Құлан тау» мейрамханасында дастархан жайылып, ақын əруағына құран бағышт а лды. Жуалы ауданы.

Табиғат АБАИЛДАЕВ, «Ақ жол». Бұл кездесуді бокс жанкүйерлері мен мамандары асыға күтті. Асыға күтетін себебі Геннадий Головкин бірер жылдан кейін ғана солақай боксшымен рингке шықты. Арғы тегі кубалық саналатын «Боксино» турнирінің жеңімпазы кіші Вилли Монро Генаға қаншалықты қарсылық көрсете алады, қазақ боксшысы темір Тайсонның рекордын бұза ма деген ойлар елді мазалады. Сонымен, Калифорнияның Невада штатындағы «Форум» аренасына жиналған жұртшылық өздері ойлағандай «қасқыр мен қоян» ойынын көрді. Ə дегеннен шабуылға иек артқан қолтырауын терілі GGG қарсыласын тығырыққа тіреді. Рингтің бесінші бұрышын іздеген Монро бастапқыда оң қолын, яғни, джебін серпи жұмсап, аяққа ойнап, мүмкіндік бермеуге тырысқанымен «Қазақ Тайсоны» қарсыласын бұрыштарды сауатты кесу арқылы «қуалап» жетіп, тығырыққа тіреді. Əлбетте, Майқұдықтан шыққан майталман боксшы алғашқы раундта сойқан соққысын жұмсай қойған жоқ. Сол қолмен қапталдан сілтеп, апперкотпен байқап, тікелей тастап көрді. Монроға бұл соққылардың өзі əсер еткенімен боксшылар династиясынан шыққан қара бала қаймыға қоймады. Екінші раундта əйгілі панчер іске кірісті. Тағы да сол қолмен бағытталған соққылар Виллиді білгенінен жаңылдырып, тəлтіректетіп жіберді. Сериялық шабуыл сол жақтан бағытталған қос апперкот, қапталдата жасалған бақылаушы соққымен түйінделіп, Монро ринг төріне сұлқ құлады. Жұртшылық анық аутсайдер санаған Монро ер екен. Тұрды. Есін жиды. Тағы да соққылар алды. Қайтадан сол қол маңдайында жасындай ойнап, тікелей соққы мен əлгі апперкоттар жанап өтті. Соңғы қапталдата жасаған қол дөп тимеді. Оң қолмен бағытталған тікелей соққы да бəлендей дарымады. Əйтпесе, Монроның мəселесі бітіп еді. Вилли арқан бойы тартылған кермені жағалай барып, жалпасынан түсті. Тағы да аяғын тіктеді. Кездесуді жалғастырды. Раунд соңына дейін шыдас берді. Бірден айта кетейік, Вилли жақсы боксшы ғана емес, жекпе-жектің сəнін бұзатын айлакерлердің санатынан емес екен. Əйтпесе, Гена жақындағанда Мартин Мюррей секілді қолын байлап, клинчке кіріп, уақыт созар еді. Үшінші раундта Вилли тіпті қорғанып қана қоймай шабуылға да шықты. Əрине, бұл жерде қазақ боксшысы қарсыласының қарымын байқап көру үшін мүмкіндік бергенін де айта кету керек. Головкин бірнеше соққы жіберді. Əдейі жасағанын қимылынан да аңғардық. «Келе ғой, Вилли, шамаңды көрейін» деп, соққы тиген сайын басын изеп, «барың осы ма, көрсет өзіңді» дегендей кейіп танытты. Монроның сол қолмен бағыттаған тікелей соққылары нысанаға дөп тигенімен, онша-мұншаға бой бермейтін Генаға түк те əсер еткен жоқ. Раунд соңына қарай Головкин өзінікін қайтарып, алмас қылыштай жарқыраған қос қолын қатар сермей жүріп, қарсыласын қаймықтырды. Джеб те, апперкот та, тікелей соққы да Монроны орнына қойды. Төртінші раундта Головкин қарсыласын тағы сынап көріп, бірнеше соққы өткізіп алды. Өзі де қалауынша соқты. Дегенмен, бұл раунд ұпай санымен Монроның еншісіне жазылды. Бесінші раундтан бастап, Геннадий Головкин соққыларына салмақ қоса бастады. Қарсыласы

не істерін білмей əлек. Бұл күні Гена солақайға көбінесе сол қолының қауқарын көрсеткісі келгендей əс ер қалдырды. Қалауынша қарсыласын сабаған Головкин бесінші раундта кездесуді аяқтаған жоқ. Өзі айтқан драмалық шоу тез бітіп қалмасын деген болуы керек, Монроның əуселесін байқады. Алтыншы раунд шешуші кезең болды. Кезең финишіне таямай тұрып Головкин Монроны сабаудай сабады. Түрлі комбинациялар Головкинді жаттығу залында жүргендей

көрсетті. Еркін, шалт қимылдар. Дəрменсіз Вилли раунд бел ортасынан ауғанда тағы да ринг төрінде шалқалай жатты. Қос қолмен бағытталған соққылардың соңғы екеуі дөп тимеді. Тəлтіректеп жүрген Виллиге сол соққылар дарығанда не болар еді? Монро тұрды. Бірақ, кездесуді жалғастырудан бас тартты. Болды! Енді Майк емес, рекордсмен Гена! Иə, бұған дейін қатарынан 19 кездесуде қарсыласын жер бауырлатқан Майк Тайсон ерлігі тарихтың арғы бетінде қалды. Енді ол рекорд қазақ баласына тиесілі. Геннадий Головкин 20 кездесу қатарынан қарсыластарын мерзімінен бұрын жеңді. Браво! Кездесуден кейін темір Тайсон Гена туралы жылы пікірін білдірді. «Геннадий Головкин – орта салмақтың теңдессізі. Оған психологиялық, тіпті мистикалық шабуылдар жасалынып жатады. Біз ол туралы əлі де көп білмейміз. Бір анығы оның күші шектеусіз. Мүмкіндігі де. Ол қазірдің өзінде аты аңызға айналып кетті», – деді даңқты боксшы біздің батыр хақында. Ал Головкиннің өзі рингте тұрып Макс Келлерманға берген сұхбатында: «Мен үлкен кездесулерге дайынмын. Сауль Канело Альварес, Мигель Котто секілді жігіттермен бірнеше жылдан кейін емес, дəл қазір шайқасуға əзірмін. Біріккен тұжырымдар белдігі сарапқа салынатын кездесу өткізгім келеді», – деп өз ойымен бөлісті. Енді кім WBA super, IBO тұжырымдары бойынша əлем чемпионы, WBC версиясы бойынша əлемнің уақытша чемпионы Геннадий Головкинмен шайқасуға келісім берер екен. Уақытында көрерміз.

«Ағылшынша үйренейік, ағайын!» топтамасын газетіміздің 26 мамыр, сейсенбі күнгі санынан оқисыздар.

Мекен-жайымыз: 080000, Тараз қаласы, Ы. Сүлейменов көшесі, 5, Баспасөз үйі.

Меншік иесі: «ЖАМБЫЛ ОБЛЫСТЫҚ «АҚ ЖОЛ» ГАЗЕТІНІҢ РЕДАКЦИЯСЫ» ЖАУАПКЕРШІЛІГІ ШЕКТЕУЛІ СЕРІКТЕСТІГІ

танысқан, кезде скен сəттерін еске ала отырып, оның рухани болмысының бай болғанын, кешегі өткен серілердің соңғы үлгісіндей тұлғасын сөз етті. «Бауыржанның жыр əлеміндегі жұлдызы жарық əрі жоғары тұр. Оның өршіл өлеңдері мəңгі жасай бермек», – дей келе, Маралтай Райымбекұлы өзінің ақын қазасын естіген сəттегі көңіл күйінен туындаған «Қазанама» атты жырының жазылу тарихына шолу жасап, тебіреніп оқып берді. Оның ақын ағасына арнаған өлең жолдарындағы: «Өмірді қорғап əлі де ақ қанат жырлар жазбас па ең? Алқымнан алған ажалға қаламмен қабір қазбас па ең?! Ба лдағы асыл с емс ер жыр сермелмей, əттең, сынды ғой, Құрақтай ғұмыр ғасыл боп, жанарға шықтар тұнды ғой...» – д е ге н ш ум а қ т а р ы н ы ң ө з і - а қ Бауыржанның қазақ поэзиясындағы дара болмысын аңғартқандай еді. Сондай-ақ, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, жазушы Көсемəлі Сəттібайұлы өткен күндерге ой жүгіртіп, Бауыржан досы туралы көптеген естеліктерімен бөлісті.

– Б ү г і н б ə р і м і з Б ау ы р ж а н бауырымызды еске алып, оның шығармаларын жаңғыртқан əдеби іс-шараның куəсі болып отырмыз. Ол Бауыржан десе бауыр жан еді ғой расында. Мен өзімнің бір

Телефондар/факс: бас редактордың қабылдау бөлмесі – (қаланың коды – 8-726-2) 43-17-07. Жарнама – 43-32-50. Электрондық пошта: ak-jol-taraz@rambler.ru. Газеттің сайты: akjolgazet.kz

ДИРЕКТОР – БАС РЕДАКТОР Көсемәлі СӘТТІБАЙҰЛЫ

Бас редактордың бірінші орынбасары – Ақылжан МАМЫТ – 43-17-08; Бас редактордың орынбасары – Фариза ӘБДІКЕРІМОВА – 43-33-08; Жауапты хатшы – Әділбек БАҚҚАРАҰЛЫ – 43-50-73; БӨЛІМДЕР: Экономика және саясат – Тұрсынбек СҰЛТАНБЕКОВ – 43-33-08;

Әлеумет – Баймаханбет АХМЕТ – 43-31-62; Мәдениет – Табиғат АБАИЛДАЕВ – 45-48-09; Сайт (www.akjolgazet.kz) – Алмаз ОРМАНОВ – 43-17-13; Жарнама – Жүрсінгүл ЖАҚЫП – 43-32-50; Компьютер орталығы – Жанна БЕЙСЕНҚҰЛОВА – 43-26-90; Бухгалтерия – 43-17-12.

МЕНШІКТІ ТІЛШІЛЕР: Талас, Сарысу – Сәулембай ӘБСАДЫҚҰЛЫ – 8 (726 44) 5-06-68, 87777590076; Қордай – Құрманбек ӘЛІМЖАН – 8 (72636) 4-74-34, 87016489927; Т.Рысқұлов, Меркі – Нұрболат ӘЛДИБЕКОВ – 87052193990, 87058767675; Шу – Қарлығаш ЕСБЕРГЕНОВА – 8 (726 38) 3-29-99, 87074228246; Мойынқұм – Байжан ЕМБЕРДІ – 87019632775.

«ЖАМБЫЛ ОБЛЫСТЫҚ «АҚ ЖОЛ» ГАЗЕТІНІҢ РЕДАКЦИЯСЫ» ЖАУАПКЕРШІЛІГІ ШЕКТЕУЛІ СЕРІКТЕСТІГІ. ЖСК KZ04319E010000374569, БСК ABKZKZKX, СТН 211500070391. КБЕ 17, КНП 851, БСН 030940003725, «БТА БАНК» АҚ ЖАМБЫЛ ФИЛИАЛЫ. ИНДЕКСІ: ЖЕКЕ ЖАЗЫЛУШЫ ҮШІН – 65457, МЕКЕМЕ ҮШІН – 15457. Редакция авторлардың көзқарасы, жарнама мазмұны үшін жауап бермейді. Жарияланбаған хатқа жауап қайтарылмайды. А – материалдың жариялану ақысы төленген.

Газетті есепке алу туралы №12327-Г куәлікті 2012 жылғы 1 наурызда Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрлігі берген.

Нөмірдің кезекші редакторы Баймаханбет АХМЕТ

ТАРАЛЫМЫ: 21830 АПТАЛЫҚ ТАРАЛЫМЫ: 65460

Газет аптасына үш рет шығады. Газет редакцияның компьютерлік орталығында теріліп, беттелген. Қалыбы Жамбыл «Сенім» ЖШС баспа орталығында жасалып, көбейтілді. 080012, Тараз қаласы, Төле би көшесі, 22-үй. тел.: 43-32-83. Тапсырыс 385