19 шілде пдф 2016 ж

Жамбыл облыстық қоғамдықсаяси газет

Ж

(АБАЙ).

А

БІРІҢДІ, ҚАЗАҚ, БІРІҢ ДОС, КӨРМЕСЕҢ, ІСТІҢ БӘРІ БОС.

А ҺАН Д

және

Сарысу ауданы

Мойынқұм ауданы

ЖАМБЫЛДА

Мойынқұм

Шу ауданы

Талас ауданы

Төле би

Жаңатас Қаратау

Жамбыл ауданы

Меркі ауданы

Байзақ ауданы

Аса

Т.Рысқұлов ауданы

Құлан

Жуалы ауданы

Қордай ауданы Қордай

Меркі

Бауыржан Момышұлы

ak-jol-taraz@rambler.ru

№83 (18277), Сейсенбі, 19 шілде, 2016 жыл

www. akjolgazet.kz

Газет 1922 жылғы 1 мамырдан шығады.

НДА ЖАҺА

ПРЕЗИДЕНТ

АҚОРДА

АЛМАТЫДАҒЫ ОҚИҒАҒА БАЙЛАНЫСТЫ НАҚТЫ ТАПСЫРМАЛАР БЕРІЛДІ

ҚАЗАҚСТАН ПРЕЗИДЕНТІ ТҮРКИЯДА ҚАРУЛЫ ТӨҢКЕРІС ЖАСАУ ӘРЕКЕТІ БОЛУЫНА БАЙЛАНЫСТЫ ПРЕЗИДЕНТ РЕЖЕП ТАЙИП ЕРДОҒАНҒА ЖЕДЕЛХАТ ЖОЛДАДЫ

=АҚШ КҮЗЕТШІ РОБОТ КІШКЕНТАЙ БАЛАНЫ БАСЫП КЕТТІ Стэнфордтағы сауда орталығында күзетші робот 16 айлық баланы қағып құлатты. Бойы 1,5 метр, салмағы 136 келі робот баланың сол аяғын мыжып, балтырын қанатқан екен. Робот бойы аласа баланы байқамаған болып шықты. K5 күзетші роботын «Knightscope» компаниясы жасаған. Ол бейнекамерасы, лазерлік қашықтықты өлшеуіш, радар, микрофон және жылу сезгіш құралмен жабдықталған. K5 ғимаратты өзі күзетуге қабілетті, сезікті бірдеңе болса көмек шақырады. =ФРАНЦИЯ ШАШТАРАЗДЫҢ ЖАЛАҚЫСЫ – 10 МЫҢ ЕУРО

Жед е л хат т а Е л б а с ы н ы ң же ке л е ге н т е р і с п и ғ ы л д ы күштердің Түркияда қарулы т ө ң ке р і с ж а с ау ә р е ке т і туралы хабарды үлкен алаңдаушылықпен қабылдағаны атап өтілген.

– Қайғылы оқиға салдары­ нан барлық қаза болғандар мен зардап шеккендер отбасыларының қайғысына ортақтаса отырып, көңіл айтамыз. Бауырлас түрік халқын бірлікке және болған оқиғаға қатысты төзімділік танытуға шақырамыз. Жағдайдың тезірек ретке келетініне сенімдіміз. Т ү р і к ха л қ ы м е м л е ке т т і ң демократиялық жолмен сайланған қазіргі басшылығымен бірге барлық сын-қатерлерге төтеп беріп, демократия және өркендеу жолындағы тұрақты дамуын жалғастыратынына еш күмән келтірмейміз, – делінген жеделхатта. Нұрсұлтан Назарбаев барша Қазақстан халқының және жеке өзінің атынан Р.Ердоғанға тілектестігін білдіріп, достас елдердің жарқын болашағына сенімділігін жеткізді.

«ӘЛЕ

Франция Президенті Франсуа Олландтың төңірегінде дау шықты. Даудың мемлекет саясатына еш қатысы жоқ. Оның жеке шаштаразы айына 10 мың еуродай жалақы алатын болып шықты. Бұл министрлердің жалақысына тең екен. Шаштараз бұл қызметіне 2012 жылы кіріскен және барлық іссапарлар мен шараларда Франция Президентінің қасынан табылып отырған. Шаштаразшының жалақысы Президенттің жалақысынан 5 мыңға төмен екенін айта кетейік. =ҰЛЫБРИТАНИЯ КЭМЕРОННЫҢ ДҮНИЕСІ 330 ҚОРАПҚА ЗОРҒА СЫЙДЫ Ұлыбританияның Премьер-Министрі Дэвид Кэмерон Лондондағы Даунинг-стритте орналасқан резиденциядан көшіп жатыр. Ол дүниесін буып-тиюге түрлі көлемдегі 330 қорап, 30 қап, 30 желім алдырған. Кэмерон отбасына жүктерін жинастыруға бір күн уақыт берілген. Үкімет басшысының қайда көшіпқонатыны белгісіз. Өйткені, Лондондағы Ноттинг-Хилл ауданындағы өз үйлерін жалға беріп қойған.

ЖАМБ

А ЫЛД

=ЖУАЛЫ Мемлекет басшысының төрағалығымен Қауіпсіздік кеңесінің шұғыл отырысы өтті. Отырыс барысында Ішкі істер министрі Қ.Қасымовтың, Ұлттық қауіпсіздік комитетінің төрағасы В.Жұмақановтың, сондай-ақ Қауіпсіздік кеңесінің басқа да мүшелерінің Алматы қаласындағы оқиғаларға қатысты баяндамалары тыңдалды. Қазақстан Президенті қаза болғандар мен зардап шеккендердің отбасыларына көңіл айтты және оларға мемлекеттік органдардың барлық қажетті көмекті көрсетуін тапсырды.

М. Х ХІ Ғ

АС Ы

ФЕСІ НИ МА

Масат БЕРІК, «Нұр Отан» партиясы облыстық филиалы төрағасының бірінші орынбасары.

Р»

МАНИФЕСТІҢ МӘЙЕКТІ МАҢЫЗЫ БАР

Жер жүзі жаралғалы бері 15 мыңнан астам соғысты, яғни әр жыл сайын 3 соғысты басынан өткерген екен. Осынау ғарасат майдандарда жүздеген миллион адам ажал құшыпты. Күйреген қалалар мен елдер, жойылған мәдениеттер мен өркениеттер қаншама! Ең өкініштісі, мұндай жағдайлар бүгінгідей таңғажайып ашылымдар заманында да жалғасуда. Адамзатты соғыс вирусы өкшелеп қалар емес. Әлемдік өркениет ядролық қаруды таратпау туралы келісім үдесінен шыға алмауда. Өйткені, халықаралық лаңкестік құбылыстары бұл іске кедергікесірін тигізіп бағуда. Ендігі жерде не істеу қажет? Елбасымыз Вашингтондағы саммитте мұның нақты жауабын алға тарту арқылы жаһан елдеріне үлгі болды. Атап айтқанда, Нұрсұлтан Әбішұлы «Әлем. XXI ғасыр» атты манифесінде жаһандық тыныштық пен тұрақтылықты сақтауда адамзаттың не нәрсеге баса назар аударуы керектігін бүге-шүгесіне дейін тарата айтып берді. «Адамзатқа «ХХІ ғасыр: соғыссыз әлем» атты кең ауқымды бағдарлама қажет, – деп атап көрсетті аталған құжатта Елбасымыз.

– Бұл жаһандық стратегия ұлттың соғыстар мен жанжалдардың вирусын жою жөніндегі үйлесімді және жауапты іс-әрекеттерін айқындауға тиіс... Адамдардың өткен ғасырдағы жасағаны секілді, ХХІ ғасырда да бейбітшілік үшін байыптылықпен және табандылықпен күресу керек. Біз балаларымыз бен немерелеріміздің болашағы туралы ойлауға тиіспіз. Өткен ғасырлардың қасіретті қателіктерін қайталауға жол бермей, әлемді соғыс қатерінен түпкілікті арылту үшін бүкіл әлем үкіметтерінің, саясаткерлерінің, ғалымдарының, бизнесмендерінің, өнер қайраткерлерінің және миллиондаған адамдарының күш-жігерін жұмылдыру қажет. Іс-әрекетсіз отыру немесе бітімгершілік қызметпен айналысқан кейіп көрсету әлемдік апатпен барабар... Адамзатты ажал сепкен соғыс қатерінен мүлде арылту үшін қолымыздан келгеннің бәрін жасауымыз керек. Біз үшін қазір және таяу болашақта бұдан көкейкесті міндет жоқ». Әлемде ең алғаш атомдық алапаттың зардабы туралы дабыл қағып, қоғамға қозғау салғандардың ілкі басында «Невада-Семей» қозғалысы тұрғанын ешкім де жоққа шығара алмас. Қозғалыс басталған тұста оның мүшелерi Семей ядролық полигонын жабу мен әлемдегi осындай сынақ полигондарын тоқтату сияқты биік мақсаттарды алға қойды. Задында қазақ елінің ғаламдық ауқымдағы бастамаларының қай-қайсысының да жаһандық тыныштық пен тұрақтылықты сақтаудағы, халықаралық саясатты тиімді қалыптастырудағы ықпалы зор. Жалпы, ядролық қауiпсiздiк жөнiндегi жаһандық саммиттердiң маңызы айрықша елеулі. Мұндай дүниежүзілік ауқымдағы жиындарға абыройлы жолы, байламды сөзi бар мемлекеттер ғана қатыса алады. Вашингтон саммитiнде Елбасының манифест жариялауы әлем мемлекеттері алдындағы мерейімізді үстем етіп, мәртебемізді асқақтатып-ақ тастағаны анық. Онда ортаға салынған мәселелер тек бiр ғана аумақтың емес, күллі әлемнің келешектегі ғұмырын айқындап отыр. ХХІ ғасырда әлемге тыныштық керек! Бұл – шетін мәселе! Манифестің мәйекті маңызы, міне, осында.

– Бүгін Алматыда, өкінішке қарай, тағы да адам құрбандығына ұшыратқан террорлық акт болды. Зардап шеккендер мен қаза болғандардың жақындарына көңіл айтамын, оларға тиісті психологиялық және материалдық қолдау көрсету керек. Сондай-ақ құқық қорғау органдарына қаладағы құқық тәртібін қамтамасыз ету тұрғысынан барлық қажетті шараны қабылдауды т ап с ы р а м ы н , – д ед і Н ұ р с ұ л т а н Назарбаев. Мемлекет басшысы азаматтарды ақпараттық кеңістіктегі ықтимал аран­дату­ шылықтарға бой алдырмауға шақырды.

– Қазір құқық қорғау органдары жұмыс істеп жатыр, қаскүнемдердің кім және қандай мақсат көздегенін анықтауда. Жұрт көп жиналатын орындарды қорғап, жараланғандарға медициналық көмек көрсету жөнінде жедел шаралар қабылдау керек. Қылмыскерлерді анықтау үшін шұғыл түрде толық тергеу жүргізу қажет. Сондай-ақ Алматы тұрғындарына тұрақты түрде мәлімет беріп, жалпы қоғамдық тыныштықты қамтамасыз ету керек. Қауесет таратушылардың аяусыз түрде жолын кесіп, арандатушыларды анықтау маңызды. Алматыдағы және республикадағы барлық азаматтар

тәртіпті ретке келтіру үшін ең қатаң шаралар қабылданып жатқанына сенімді болуға тиіс, – деді Қазақстан Президенті. Отырыс қорытындысы бойынша Нұрсұлт ан Назарбаев Ішкі істер министріне оқиға орнына баруды және Алматы қаласының әкімімен бірлесіп, қаладағы жағдайды тұрақтандыру жөнінде шаралар қабылдауды тапсырды. Сонымен қатар Мемлекет басшысы А қ п а р ат ж ә н е ком м у н и ка ц и я л а р министрлігіне азаматтардың барлық сауалдарына жедел жауап беріп, халыққа уақтылы және толық ақпарат беріп отыруды тапсырды.

73 ТУРИСТІК БАҒЫТ ЖАСАЛДЫ

«Астана ЭКСПО – 2017» ұлттық компаниясы отандық туроператорлармен бірлесе отырып, мазмұны жағынан м а ң ы зд ы ә р і м е й л і н ш е қызықты түрлі экскурсия бағытын әзірледі. Демек, көрмеге келген әрбір турист Аст анамыздың көрікті жерлерімен танысып қана қоймай, Қазақстанның тарихи және мәдени нысандарын көру мүмкіндігіне ие болады. Бүгінгі таңда туристік тізімге еліміздің ұлттық парктері (Шыран шатқалы, Бурабай) бойынша э кол о г и я л ы қ ту рл а р , ЮНЕСКО-ның бүкіләлемдік мұралар тізіміне кіретін тарихи-мәдени нысандарды ( Қ о ж а А х м е т Я с с ау и , Тамғалы) аралау бағыттары, сондай-ақ «Байқоңыр» ғарыш

айлағында зымыранның аспанға ұшырылуын бақылау арнайы турлары ұйымдастырылды. Ө ң і рл е рд е г і ту р и с т і к қызмет көрсету арнасын кеңейту Астана қаласында өткізілетін Халықаралық

мамандандырылған ЭКСПО – 2017 көрмесінің аясында жүргізіліп жатыр. Бұл қазақстандық трэвел-индустрияның дамуына ықпал етері анық.

2016 жылдың 10 мау с ы м ы н а н б а с т ап

«Астана ЭКСПО – 2017» көрмесіне билеттер сатыла бастады. Қазіргі таңда туроператорларға арнайы тиімді баға қойылып отыр. Яғни 2016 жылдың 10 шілдесі мен 10 тамызы аралығындағы промо кезеңде туроператорлар көрмеге билетті арнайы бағамен сатып ала алады. Б а з а л ы қ п а ке т 2 0 0 0 теңгеден басталып, күні белгіленген немесе күні белгіленбеген билеттерден құралады. Сатып алатын билет көлемін неғұрлым ұлғайтқан с айын билет құнына деген жеңілдік те соғұрлым тиімді болады. Сатып алынатын билеттердің көлеміне шектеу қойылмайды. «Ақ жол-Ақпарат».

016 ЕГІН ОРАҒЫ – 2

АСТЫҚТЫ АЛҚАПТА – АЛЫМДЫ ТЕХНИКА Сәулембай ӘБСАДЫҚҰЛЫ, «Ақ жол».

ЖАҢАТАС ҚАЛАСЫНАН ШЫҒАБЕРІСТЕ ЖОЛЫҢЫЗДЫ ҮШБАС ӨЗЕНІ КӨЛДЕНЕҢ КЕСІП ӨТЕДІ. ОЛ КӨРШІЛЕС СОЗАҚ АУДАНЫНДАҒЫ АТАҚТЫ ҚЫЗЫЛКӨЛГЕ БАРЫП ҚҰЯДЫ. ТҮРКІСТАН АУЫЛДЫҚ ОКРУГІНЕ ҚАРАСТЫ Ә.БҮРКІТБАЙҰЛЫ АУЫЛЫ ОСЫ ТҰСТА. АЛ АУЫЛҒА БАСТАП БАРАТЫН ТАСЖОЛДЫҢ ҚОС ҚАПТАЛЫНДА ЖАЙҚАЛА ӨСКЕН МАСАҚТЫ ЖӘНЕ МАЙЛЫ ДАҚЫЛДАР ЕГІСТІГІ КӨЗ ЖАУЫН АЛАДЫ.

– БИЫЛ АУДАН БОЙЫНША 18342 ГЕКТАР ЕГІС АЛҚАБЫН ИГЕРДІК, – ДЕЙДІ АУДАН ӘКІМІНІҢ ОРЫНБАСАРЫ ОЛЖАС КӨКЕЙ, – БҰЛ ИГЕРІЛУГЕ ТИІСТІ ЕГІСТІК ЖЕРДІҢ 90 ПАЙЫЗДАН АСТАМЫН ҚҰРАЙДЫ. ӨЗГЕ АЛҚАПТЫ КЕЛЕР ЖЫЛДЫҢ КҮЗДІГІ ҮШІН ПАРҒА ҚАЛДЫРЫП ОТЫРМЫЗ.

(Жалғасы 2-бетте).

«ТАУ САМАЛЫНДА» 1200 ОҚУШЫ ДЕМАЛАДЫ Берікқара шатқалында орналасқан «Тау самалы» демалыс орталығында биыл 1200 оқушы демалады. Мұнда күні бүгінге 600 оқушы демалысын өткізді. Табиғаты ерекше, сан алуан шөп, гүл түрлері өсетін осынау аймақ биыл ерекше құлпырып тұр. Мұнда Алматы, Астана және Оңтүстік Қазақстан, Қызылорда облыстарының мектеп оқушылары жазғы демалыстарын қызықты өткізді. Қазір Тараз қаласының оқушылары демалуда. =ТАЛАС ЖЫЛЫНА – 300 МЫҢ ТОННА ЦЕМЕНТ Ауданда жалпы құны 3,4 миллиард теңгені құрайтын 1 инвестициялық жоба индустрияландыру картасына енгізілген еді. «Жамбыл-Недр» ЖШС жылына 300 мың тонна М-400, 500 маркалы цементін өндіреді. Шикізат көзі ретінде «Сүлейменсай» карьерінің әктасы мен топырағын пайдалану көзделуде. Қаратау қаласынан 10 шақырым жерде орналасқан карьерге электр желілерін тартуда. =ШУ ТӨЛЕ БИ АУЫЛЫНА ГАЗ КЕЛДІ Аудан орталығы Төле би ауылына «көгілдір отын» келді. Бүгінде 247 үйге көшеден өтетін газ құбырынан ішкі үй құбырлары пайдалану нүктелеріне дейін жүргізіліп, 343 үй келісімшарт жасады. Газ кіргізу жұмысының құны 570 мың теңгені құрайды. Енді тұрғындар ай сайын 70 мың теңге төлеуі тиіс. Аталмыш елді мекенге газ тарту жұмыстарымен «Париев» ЖШС айналысып келеді.

Бірлік қайда болса, еркіндік сонда. Еркіндік қайда болса, елдік сонда. ЖАЗЫЛЫМ – 2016

«АҚ ЖОЛ» – әр шаңыраққа! Ахмет БАЙТҰРСЫНҰЛЫ: «Газет — халықтың көзі, құлағы һәм тілі. Адамға көз, құлақ, тіл қандай керек болса, халыққа газет сондай керек. Дүниеде болып жатқан істер, сөйленіп жатқан сөздер — кімге пайдалы? Кімге зарарлы екендігін күні бұрын біліп, пайдалы болса, шаттанып, зарарлысынан сақтандырып тұрады».

«ҚАЗПОШТА» БАЙЛАНЫС БӨЛІМШЕЛЕРІНДЕ: ЗАҢДЫ ТҰЛҒАЛАР ҮШІН

ЖЕКЕ ТҰЛҒАЛАР ҮШІН

Ауылдағы кәсіпорындар мен ұйымдарға: 6 айға – 3185,10 теңге 1 жылға – 6370,20 теңге ИНДЕКСІ 15457

Ауыл тұрғындарына: 6 айға – 2935,08 теңге 1 жылға – 5870,16 теңге ИНДЕКСІ 65457

Тараз, Қаратау, Жаңатас, Шу қалалары бойынша 6 айға – 2849,76 теңге 1 жылға – 5699,52 теңге ИНДЕКСІ 15457

Тараз, Қаратау, Жаңатас, Шу қалалары бойынша 6 айға – 2599,74 теңге 1 жылға – 5199,48 теңге ИНДЕКСІ 65457

ТАРАЗ ҚАЛАСЫНЫҢ ТҰРҒЫНДАРЫ ҮШІН: «Эврика-пресс» ЖШС, «Тараз-пресс» ЖШС, «ERNUR-PRESS» ЖШС бөлімшелері арқылы жазылуға болады.

2

www.akjolgazet.kz

19 шілде, 2016 жыл

«НҰРЛЫ ЖОЛ» – БОЛАШАҚҚА БАСТАР ЖОЛ

АУҚЫМДЫ ЖҰМЫС АТҚАРУҒА ӘЛЕУЕТТІМІЗ БАРЫС-КЕЛІС ПЕН АЛЫС-БЕРІСТЕ ЖОЛ ҚАТЫНАСЫ АЙРЫҚША МАҢЫЗҒА ИЕ. ҚАЙНАҒАН ТІРШІЛІК КҮРЕ ЖОЛДАРДЫҢ БОЙЫНДА. МЕМЛЕКЕТ БАСШЫСЫ НҰРСҰЛТАН НАЗАРБАЕВ «НҰРЛЫ ЖОЛ» – БОЛАШАҚҚА БАСТАР ЖОЛ» ЖОЛДАУЫНДА «ЖОЛ – ШЫН МӘНІНДЕ ӨМІРДІҢ ӨЗЕГІ, БАҚУАТТЫ ТІРЛІКТІҢ ҚАЙНАР КӨЗІ. БАР АЙМАҚТАР ТЕМІР ЖОЛМЕН, ТАСЖОЛМЕН ТЫҒЫЗ БАЙЛАНЫСУ КЕРЕК» ДЕП ЕРЕКШЕ АТАП КӨРСЕТКЕНІ БЕЛГІЛІ. ЕЛБАСЫНЫҢ БЕС ХАЛЫҚТЫҚ РЕФОРМАСЫНЫҢ 58-ҚАДАМЫНДА ЖОЛ-КӨЛІК ИНФРАҚҰРЫЛЫМЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ ЖӘНЕ ДАМЫТУ ЖӨНІНДЕ БІРЫҢҒАЙ ОПЕРАТОР ҚАЛЫПТАСТЫРУ ҮШІН СТРАТЕГИЯЛЫҚ ИНВЕСТОРЛАР ТАРТУ КӨЗДЕЛГЕН. БҰЛ БАҒЫТТА ЕЛІМІЗ, ОНЫҢ ІШІНДЕ ОБЛЫСЫМЫЗДА АУЫЗ ТОЛТЫРЫП АЙТАРЛЫҚТАЙ ШАРУАЛАР ҚОЛҒА АЛЫНЫП, ЖҮЗЕГЕ АСЫРЫЛУДА. ЖОЛ САЛУ ЖӘНЕ ЖӨНДЕУГЕ МЕМЛЕКЕТІМІЗ ҚЫРУАР ҚАРАЖАТ БӨЛУДЕ. МӘСЕЛЕН, ОБЛЫСЫМЫЗДА 2010 ЖЫЛҒЫ АВТОЖОЛДАРДЫҢ ЖАҚСЫ ЖӘНЕ ҚАНАҒАТТАНАРЛЫҚ ЖАҒДАЙЫ 54,6 ПАЙЫЗ БОЛСА, 2015 ЖЫЛДЫҢ ҚОРЫТЫНДЫСЫНДА ОЛ 74 ПАЙЫЗҒА ЖЕТТІ. БҰҒАН «АРМСТРОЙ» ЖШС ЖАМБЫЛ ОБЛЫСТЫҚ ФИЛИАЛЫНЫҢ ҰЖЫМЫ ЛАЙЫҚТЫ ҮЛЕСІН ҚОСУДА. Лилия БУЛАТОВА, «Армстрой» ЖШС облыстық филиалының өндірістік-техникалық бөлімінің инженері.

Филиал о б л ы с аумағында 6 жылдан бері а вт о м о б и л ь жолдарын салу жəне жөндеумен шұғылданады. Осы мерзімде 200 шақырымға жуық жолды орта, бірнеше көпірді күрделі жөндеуден өткіздік. Тараз қаласындағы «Барысхан» алқабында жаңадан 15 шақырым шағал жол с алдық. Айша бибі ауылында сағатына 60 тонна асфальт шығаратын өзіміздің зауытымыз бар. Оны жөндеу жұмысына қолданудамыз. Материалдық-техникалық

Жанғазы АХМЕТ, «Ақ жол». «С ерпін–2050» əлеуметтік жобасы бүгінде еліміздегі ең танымал əлеуметтік бастамалардың бірі саналады. Бұл бағдарлама жастардың сапалы білім алып, тұрақты жұмыс табуына зор мүмкіндік береді. Осыны түсінген ата-аналардың бағдарламаға деген қызығушылықтары жыл санап артып келеді. Қазіргі таңда «Мəңгілік Ел жастары – индустрияға!» – «Серпін–2050» жобасы еліміздің оңтүстік өңір жастарын солтүстік, батыс жəне шығыс аймақтарында жеңілдікпен білім алуына мүмкіндік туғызып отыр. Себебі, аталмыш аймақтарда ірі-ірі өндіріс орындары, зауыт, кəсіпорындар көптеп салынып жатқанымен, жұмыс күші жетіспейді. Бағдарлама осы олқылықтың орнын толтыруға негізделген. 15-17 шілде аралығында «Серпін күндері» аясында əлеуметтік жобаға қатысушы солтүстік, батыс жəне шығыс өңірлердің арнайы жұмысшы тобы облысымызға іссапармен келіп, Тараз қаласы жəне Т.Рысқұлов, Жуалы, Байзақ, Жамбыл аудандарында б о л ы п , к е з д е с ул е р ө т к і з д і . Алдымен өңірлік коммуникациялар қызметі ұйымдастырған баспасөз брифингінде жергілікті журналистермен жүздескен жұмысшы топ өкілдері жобаның тиімділігі, оң өзгерістері жайлы түсіндіріп, түрлі сауалдарға жауап берді.

базамызды тұрақты жаңартып келеміз. Бүгінде серіктестікте 65 бірлік техника бар. Өткен жылы ж а ң а а с ф а л ь т ж а й м а л ау ш ы жəне тегістейтін автогрейдер сатып алдық. Биыл техниканың қатарын жаңадан сатып алынатын топырақ таптайтын агрегат пен битум тасымалдайтын автомашина толықтыратын болады. Филиалда 60 адам тұрақты жұмыс істейді. Олардың орташа жалақысы – 90 мың теңге. Жазда жұмысшылардың қатары 90 адамға дейін жетеді. Олардың алаңсыз жəне өнімді жұмыс істеуіне барлық жағдай жасаудамыз. Тараздағы «Барысхан»

алқабында шағал жол төсеуді 2014 жылы қолға алған болатынбыз. Бұл жылы 89 миллион 414 мың теңге игерілді. Үстіміздегі жылы бұл мақсатқа 139 миллион теңге бөлінді. Компания қазірге дейін осы алқаптағы жұмыстың 98 пайызын игерді. Биыл осында 15 шақырымда шағал жол салуды бітірумен қатар, оның жағалауына бордюр, екі көпір орнатылып, бірнеше жерде су ағатын құбырлар қойылды. Нысан енді бірер күнде жұмысшы жəне мемлекеттік комиссияның қабылдауына ұсынылады. Өткен жылы Сарысу ауданы аумағындағы ауд а н д ы қ м ə н д е г і « Ү ш б а с – Түркістан» автомобиль жолының 7,2 шақырымын орта жөндеуден өткізуді мемлекеттік сатып алу конкурсында

ЖЫЛ АЯҒЫНА ДЕЙІН ӨНІМ ӨНДІРУ КӨЛЕМІН ЕКІ ЕСЕГЕ АРТТЫРМАҚ

ұтып алған болатынбыз. Былтыр осы мақсатта 38658 мың теңгенің құрылыс жұмысы игерілді. Биыл қалған жұмысты еңсеру үшін 65 миллион теңге бөлінді. Жұмыс кестеге сай жүргізілуде. Жазда жөнделген жолдың сапасы жақсы болатынын білетін жолшыларымыз уақытпен санаспай жұмыс істеуде. Қазірге дейін белгіленген тапсырманың 90 пайызға жуығы орындалды. Біздің компанияның жылына

ТАЛАПКЕРЛЕРГЕ ТАПТЫРМАС МҮМКІНДІК «СЕРПІН–2050» ӘЛЕУМЕТТІК ЖОБАСЫНЫҢ ЖАСТАРҒА БЕРЕРІ МОЛ Бастысы, аталмыш жоба тегін білім беріп қана қоймай, тұрақтандыруды, жұмысқа орналастыруды назарға алады. Бұл тұрғыдағы жұмыстарды үйлестірумен айналысатын облыс ə к і м д і г і б і л і м б а с қ а рм а с ы н а қарасты техникалық жəне кəсіптік білім беруді дамыту орталығының басшысы Саясат Есеев əлеуметтік жобаға қызығушылық танытушы жастардың үлес салмағы жыл санап артып келе жатқанын қуана жеткізді.

– Аталған бағдарлама бойынша 2014 жылы облыстан 77 талапкер өзге өңірдің жоғары оқу орындарының мемлекеттік гранттарын иеленсе, 95 талапкер мемлекеттік білім беру тапсырыстары негізінде солтүстік жəне шығыс облыст ардағы колледждерге оқуға түскен. Ал өткен жылы бұл көрсеткіш бірнеше есеге өскен. Мəселен, өткен жылы жоғары оқу орындарына 398, колледждерге 45 студент білім алуға мүмкіндік алған. Яғни «Серпін – 2050» бағдарламасы аясында облыстан өзге өңірлерге о сы күнге дейін барлығы 615 студент білім алуға аттанған. Қазір олар Ақмола, Ақтөбе, Қостанай, Павлодар, Қарағанды, Батыс жəне Шығыс, Атырау, сондай-ақ Солтүстік Қазақстан облыстарында оқып

жатыр. Ағымдағы жылы «Серпін – 2050» жобасын жүзеге асыруды ұйымдастыру жөнінде облыс əкімінің орынбасары Ерқанат Манжуовтың төрағалығымен жұмысшы тобы құрылды. Топ құрамына облыс əкімдігі білім, жаст ар саясаты мəселелері, ішкі саясат басқармаларының басшылығы, жоғары оқу орындарының ректорлары кіреді, – дейді С.Есеев. Қазіргі таңда жоба аясындағы колледждер бойынша Жамбыл политехникалық колледжінде, ал жоғары оқу орындарына түсуге байланысты М.Х.Дулати атындағы Тараз мемлекеттік университетінде жəне Тараз мемлекеттік п ед а го г и ка л ы қ и н с т и ту т ы н д а құжаттар қабылданбақ. Айта кетейік, аталмыш бағдарламамен грантқа түсу үшін конкурстық құжаттар 2331 шілде аралығында қабылданады. А л ж ұ м ы с ш ы то п м ү ш е с і , Қарағанды Болашақ академиясының профессоры Құрманғазы Сембиев бағдарламаның мəн-маңызы, мақсаты туралы тағы бір тоқталып өтті.

– 2014 жылдан бастап жүзеге аса бастаған бағдарламаның негізгі мақсаты – халқы тығыз орналасқан еліміздің оңтүстік аймақтарындағы

жастарды кадр жетіспеушілігі байқалған солтүстік, батыс жəне шығыс өңірлерінде оқытып, тұрақты жұмысқа орналастыру. Бұл бағдарлама бірінші жылы п е д а го г и к а л ы қ м а м а н д ы қ т а р бойынша іске асқан болса, кейіннен оның аясы кеңейіп, техникалық жəне ауыл шаруашылық мамандықтарын қамтып отыр. Сонымен қатар, жыл сайын жобаға қатысатын оқу орындарының желісі де артып келеді. Мəселен, 2014 жылы 7 жоғары оқу орны, 25 колледж болса, былтыр ол көрсеткіш 33 колледж, 19 жоғары оқу орнын құраған. Ал ағымдағы жылы 30 колледжге 1050 мемлекеттік білім беру тапсырысы, 24 жоғары оқу орындарына 3162 мемлекеттік грант бөлінгелі отыр, – деді Қ.Сембиев. Павлодар мемлекеттік педагогикалық институтының п р о ф е с с о р ы С ə ул е И кс ато ва оңтүстік облыстардағы жастардың қарім-қабілетінің жан-жақтылығы туралы əңгімелеп берді. Ол осыған дейін «Серпін» бағдарламасы бойынша Павлодар қаласындағы жоғары оқу орындарына түскен түлектердің талапшыл, бейімделгіш жəне белсенділік қасиеттері жоғары

КӘСІПКЕРЛІК ҮШІН ОНЫҢ ЖАЙ-ЖАПСАРЫ ЖАН-ЖАҚТЫ НАСИХАТТАЛУЫ КЕРЕК Шынар АСАНҚЫЗЫ, «Ақ жол». Бүгінгідей нарық заманында кəсіпкерлік ел экономикасының күретамырына айналып отыр. Елбасы өзінің былтырғы Жолдауында шағын жəне орта бизнес 2050 жылға қарай Қазақстанның ішкі жалпы өнімінің қазіргі 20 пайызы орнына кемінде 50 пайызын өндіретінін атап көрсеткен болатын. О с ы б а ғ ы т т ы ж а н д а н д ы руд а «Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламасы аясында атқарылып жатқан жұмыстардың барысы «Нұр Отан» партиясы облыстық филиалы жанындағы кəсіпкерлікті қолдау жөніндегі қоғамдық кеңес отырысында ортаға салынды. Кеңес отырысын «Арайстроймаркет-2003» ЖШС-ның директоры, «Нұр Отан» партиясы облыстық филиалы жанындағы кəсіпкерлікті қолдау жөніндегі кеңестің төрағасы Арман Еділбаев жүргізіп отырды. Оған облыс əкімдігі кəсіпкерлік жəне индуст риа лды-инновациялық дамыту басқармасы басшысының орынбасары Бақытжан Қалиев, облыстық кəсіпкерлер палатасы директорының орынбасары Аспандияр Сейсебаев, «Даму» кəсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ облыстық филиалының директоры Азамат Асқаров, «ROLA-7» ЖШСның директоры Тұрсымбек Нұрбаев

жəне аталмыш қоғамдық кеңестің бірқатар мүшелері қатысты. Алғашқы сөз кезегін алған облыс əкімдігі кəсіпкерлік жəне индуст риа лды-инновациялық дамыту басқармасы басшысының орынбасары Бақытжан Қалиев аймақтағы кəсіпкерліктің даму көрсеткіштеріне тоқталды.

– Бүгінгі таңда кəсіпкерлікті қолдаудың басты тетігі «Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламасы болып отыр. Аталған бағдарлама жүзеге аса бастаған уақыттан бері жалпы сомасы 62,7 миллиард теңгені құрайтын 621 жоба жүзеге асуда. Бағдарламаның бірінші жəне үшінші бағытындағы «Пайыздық ставканы субсидиялау » тетігі бойынша жалпы сомасы 52,4 миллиард теңгені құрайтын – 498, ал «Банк кредиттері бойынша кепілдік беру» бойынша 1958,6 миллион теңгені құрайтын – 149, «Өндірістік инфрақұрылымды дамыту» аясында 10,1 миллиард теңгенің 68 жобалары іске асырылуда. Сондай-ақ, облыста осы уақытқа дейін 59308 шағын жəне орта кəсіпкерлік субъектілері тіркелген. Оның ішінде 4031-і – шағын бизнестегі заңды тұлғалар, 5 6 - с ы – о рт а к ə с і п о р ы н д а р , 39586-сы – жеке кəсіпкерлер, ал 15635-сі – шаруа қожалықтары. Бұл шағын жəне орта кəсіпкерлік субъектілерінде 126,9 мың адам

жұмыспен қамтылған. Айта кету керек, аталмыш бағдарлама аясында 11 мыңнан астам жұмыс орындары сақталып, 3 мыңнан астам жаңа жұмыс орындары ашылды, — деді ол. Отандық бизнестің дамуына мемлекеттік бағдарламалар мен бастамалар арқылы қолдау білдіріп отырған «Даму» кəсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ облыстық филиалының директоры Азамат Асқаров қор тарапынан жұмыс істеп тұрған кəсіпкерлерге 50 пайызға дейін, бизнесті жаңадан бастаған кəсіпкерлерге 85 пайызға дейін кепілдік берілетінін айтып өтті.

ТАРАЗ МЕТАЛЛУРГИЯ ЗАУЫТЫ

Жиын барысында бизнес өкілдері тарапынан ашқан кəсіптеріне қолдау көрс етілу жайы əлсіз екендігі сөз болды. Мəселен, Байзақ ауданындағы ұн өнімдерінің ең көп түрін шығаратын «ROLA-7» ЖШС-ның директоры Тұрсымбек Нұрбаев аталған серіктестіктің жаңа құрал-жабдықтармен жабдықталуы, өнімдерінің шетелдерге шығарылу жайын айта келе, субсидия алу жағынан көмек болс а деген өтінішін жеткізді. Жалпы, мемлекет тарапынан отандық бизнеске жан-жақты жағдай мен қолдау көрсетіліп келеді. Алайда, арнайы

1 миллиардтан астам теңгенің қ ұ р ы л ы с ж ұ м ы с ы н ж ү р г і зу ге əлеуеті толық жетеді. Былтыр 500 миллион теңгенің жол жөндеу жұмыстары игерілді. Үстіміздегі ж ы л ы 2 0 0 м и л л и о н т е ң ге н і ң жұмысын атқардық. Мемлекеттік с ат ы п а л у ко н к у р с т а р ы н а қатысып, ауқымды жұмыстарды ұтып алуға күш салудамыз. Біздің ұжымның ұраны – тапсырманы уақтылы əрі сапалы орындау.

екендігін, олардың ешбірінен оқу немесе тəрбиесі жөнінде бірде-бір шағым түспегенін жеткізді.

– Біз осыған дейін Қызылорда, Оңтүстік Қазақстан облыстарында «Серпін күндері» аясында кездесулер өткізсек, енді Жамбыл облысына табан тіредік. Мұнда екінші рет келіп отырмыз. Өткен наурыз – мамыр айларында осында келіп, өңірдегі мектептерді аралап, бітірушілермен ж ə н е ол а рд ы ң ат а - а н а с ы м е н кездесіп, насихат жұмыстарын жүргізген едік. Биылғы өзгерістерге байланысты бағдарлама аясында оқуға түсуге енді тек ауылдық жерлердегі мектеп түлектері ғана өтініш бере алады. Демек, облыс орталығынан шалғай жатқан ауыл жастары үшін бұл таптырмас мүмкіндік болмақ, – дей келе Сəуле Иксатова бағдарлама бойынша грант иегерлері шəкіртақымен, өңірлерге бір рет барып-қайту жолақысы жəне жатақханамен, жұмыс орнымен қамтамасыз етілетінін, ал колледжге түскендерге үш мезгіл тамақ жəне оқу киімі қаралғанын жеткізді. Семейдегі Шəкəрім атындағы мемлекеттік университетінің оқытушысы Шыңғыс Сүлейменов аталған бағдарламаның игілігінен жамбылдық жастар шет қалмауы керектігін алға тартты. Облыс ə к і м д і г і б і л і м б а с қ а рма с ы н а қарасты техникалық жəне кəсіптік білім беруді дамыту орталығынын басшысы Саясат Есеев осы жылы өңірдегі ауылдық жерлердегі мектеп бітірушілердің алпыс пайызға жуығы жоба бойынша білім алуға ниет білдіріп отырғанын мəлімдеді.

бағдарламалар арқылы кəсіп ашуға берілетін жеңілдік түрлері, жалпы бағдарламаның бағыты туралы жалпы халықтың хабардарлығы аз. Сондықтан да ел арасында екінші деңгейлі банктер арқылы берілетін не сие түрлеріне оң көзқарас қалыптаспауда. Қазақ егіншілік жəне өсімдік шаруашылығы ғ ы л ы м и - з е р т т еу и н с т и т у т ы облыстық филиалының директоры Ерлан Құлкеевтің айтуынша, ауылдық жерлердегі тұрғындар субсидия алу жайын білмейді. Екіншіден, кəсібін жаңадан ашып жатқан кəсіпкерлердің банкке кепілге қоюға мүмкіндігі болмайды. Ауылдағы ағайын кепілге көбінесе үйлерін қояды. Алайда тұрғын жайлары саман кірпіштен соғылғандықтан, екінші деңгейлі банктердің көбісі оны қабылдамайды. Кəсіпкерлікпен айналысудың жай-күйі тұрғындарға жан-жақты насихатталмауы себепті түрлі түсініспеушіліктер орын алуда. Жиында кəсіпкерліктің дамуына кедергі келтіріп отырған о сындай мəс елелер т а лқыға салынды. Негізінен, кəсіпкерлікті қолдау аясында атқарылатын жұмыстар «Даму» кəсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ-на тікелей қатысты болғандықтан, аталған мекеме алдағы уақытта бұл істі жандандыруға сөз берді. Б ұ л т ұ р ғ ы д а м е м л е ке т т і к бағдарламаларды іске асыруға тек облыстық деңгейдегі мекемелер емес, аудан, ауыл əкімдері де шындап кірісіп, түпкілікті айналысуы керек-ақ.

Баймаханбет АХМЕТ, «Ақ жол». «Тараз металлургия зауыты» ЖШС «Sat&Company» АҚ компаниялар тобына кіреді. Негізгі қызметі – ферроқорытпа өнімдерін өндіру. Мұнда, сондай-ақ қосымша ферросиликомарганец, электродты жабдықтар мен жөндеу құралдары да шығарылады. Бүгінгі күні компания ферроқорытпа өндірісін кеңейту жəне жаңарту бойынша инвестициялық жобаларды іске асырумен айналысуда. Серіктестік өнімдері Өзбекстан, Қырғыз, Ресей секілді ТМД елдеріне экспортталады. Биылғы мамыр айына дейін өз тұтынушыларына 2001 миллион теңгенің 7802 тонна ферроқорытпа өнімдерін, 601 миллион теңгенің 4243 тонна электродты жабдықтарын өткеріпті. Осындай жолмен зауыттың осы аталған мерзім ішінде сыртқы нарыққа өткерілген өнімдері есебінен түскен табысы 2 660 миллион теңгені құрап отыр. Бүгінде мұнда барлығы 592 адам жұмыс істейді. Олардың орташа айлық жалақылары – 72229 теңге.

– Жуырда №3 пештің жөндеу-қалпына келтіру жұмыстары аяқталады. Оның іске қосылуы өнім шығару көлемін екі есеге, ал жаңа жұмыс орны санын 60 бірлікке арттыруға мүмкіндік береді деп күтіліп отыр. Ал шілде – желтоқсан айы аралығында 4520 миллион теңгенің 23 950 тонна ферроқорытпа өнімі өндірілмек, – дейді «Тараз металлургия зауыты» ЖШС-ның бас директоры Азамат Қастеев. Үстіміздегі жылғы шілденің үшінші жексенбісі күні ұжым қызметкерлері өздерінің төл мерекелері – Металлург күнін кең көлемде атап өтті. Мерекеге орай мекемеде салтанатты жиын өтіп, еңбек үздіктері марапатталды. Соңынан металлургтер қауымы концерттік бағдарламаны тамашалады.

ЕГІН ОРАҒЫ – 2016

АСТЫҚТЫ АЛҚАПТА – АЛЫМДЫ ТЕХНИКА (Соңы. Басы 1-бетте). Бір кездері заманымыздың заңғар жазушысы Мұхтар Əуезов бұл өңір туралы «Түркістан осылай туған» деген даңқты очеркін жазған. Түркістан əскери округі жауынгерлері мен тың игерушілердің күшімен бой көтерген кеңшарда, əрине бұрынғыдай халық та, техника да көп емес. Солай бола тұра түркістандықтардың аз ғана техниканың өзімен қыруар алқапты игеруі кім-кімді де таңғалдырмай қоймайды. Аудандағы астық дақылдарының дені осы өңірде өсіріледі. Бұл тұрғыда Түркістан ауылдық округінің əкімі Дəулеткелді Шортанбаев: «Егістік көлемі 9 мың гектар алқапты алып жатыр. Осы ауылдағы əр отбасының пай үлесімен алған кем дегенде 40-50 гектар егістік бар», – деп біраз мəліметті алға тартты. Осыдан 5-10 жыл бұрын мұнда егін шаруашылығы жұмыстары біраз қожырағаны есте. Əйтсе де, ауылдық тауар өндірушілерінің одан беріде мемлекеттің көмегіне сүйене отырып, жермен жұмыс жасауды кең жолға қойып, соның нəтижесінде алды бақуаттана бастағаны байқалады. Мысалы, мұндағы «Мұрат» шаруа қожалығы əлеуетті шаруашылыққа да айналып үлгерген. Қожалық үлесінде 1600 гектар ақ егіс бар екен. Оның 500 гектарына бидай, 200 гектарына арпа, 300 гектарына мақсары дақылдары орналастырылған. Агроқұрылымның 3 комбайны, 3 «К-700» тракторы жəне басқа да бірқатар техникалары бар. Оның жетекшісі Есенқұл Дүтбаевпен егістік басында жолыққан едік.

– Ақ егістің түсімі жаман емес. Гектар қайтарымы əзірге 15-16 центнерден айналуда. Бидай, арпамыз толық жетілгенде түсімінің 20-30 центнерге жетіп жығылатыны анық, – дейді ол. Алтын дəн алқабы жайқалып-ақ тұр. Астық орып, дəн бастыру науқанының тұсында барлығы 20-25 адам жұмыспен қамтылып отыр. Мал шаруашылығы бригадасында да інісі Айтбек бастаған бес-алты азамат күн-түн демей еңбектенуде. «Сыбаға», «Алтын асық», «Құлан» бағдарламалары арқылы сатып алынған агроқұрылым меншігіндегі 24 мүйізді ірі қара мен 600 бас қойы да өз төлі есебінен жылма-жыл еселеп өсуде. Қожалық жетекшісі Есенқұл биыл сəтін салса лизингке астық комбайнын алсам ба деп отыр екен. «Есіл» аталатын мұндай дала кемесінің біріне кəсіпкер азамат Ғ. Қайсарбеков жуырда ғана қол жеткізіпті. Өзіміздің отандық өндірісімізде – Қостанайда құрастырылған екен. «Тасбұлақтағы» егістік алқабында дəн бастыру ісіне жегілген отандық техникамыздың қарымын байқап көрудің де сəті түсті. Ғалымжан осы астық комбайнының көмегімен 500 гектар ақ егіс өнімін төкпей-шашпай жинап алудан үмітті. Комбайншының көмекшісі орыс жігітінен ресми тілде аты-жөнін сұрап едік: – Е-е, мен Петроның баласымын ғой, – деп қазақша сайрап, өзімізді састырды. Сөйтсек, Константин Черныхтың əкесі де бағзы кездері осы «Тасбұлақтағы» механикаландырылған қырманда еңбек көрігін қыздырып, астықтан тау тұрғызғандардың бірі екен. К. Черныхтың айтуына қарағанда, «Есілдің» тəуліктік қуаты орта есеппен 40-50 гектардың астығын орып, бастыруға есептелінген. Ауылдық округте бүгінде бар-жоғы 19 комбайн ғана бар. Кей жылдары «техниканың құлағында ойнаған» жеке азаматтар Оңтүстік Қазақстан облысының Сайрам ауданынан көмекке келетін көрінеді. Олар тізгіндеген дала кемелері су жаңа, өздері еңбеккеш келеді екен. Осы тұста: «Шаруаларға лизингке техника берудің тəртібін оңтайландырса əрі комбайндарды дайындық сапына қою ісін жүйелеген жөн» деп қалды аудан əкімінің орынбасары О. Көкей. Дегенмен де, түркістандықтар техникамыз ескі деп қарап отырған жоқ, бірін-бірі көмекке шақырып, егін ору науқанын қыздыра түсуде. Биыл егін бітік өсті ғой. Ай ішінде ақ егісті орып үлгерсе, күзге салым мақсары да орақ жүзіне ілікпек. Мұнда мақсары биыл өте биік, тығыз өскен. Өткен жылы келісін 30-40 теңгеден өткізсек пе деген олар биыл бағасын өсіреміз деп алақандарын ысқылауда. Алымсақтардың дені – тараздық кəсіпкерлер. Ауыл əкімі мақсары гектарына 5-6 центнерден өнім бергеннің өзінде əр шаруа 100-200 гектардан 5-6 миллион теңгеге дейін табыс табатынын айтады. Ал дəнегінен ажыратылған сабағын сайрамдықтар тайлап, мал азығы үшін сатып алып, тасымалдап əкететін көрінеді. Майлы дақылды жеген мал тез семіріп, етінің құнарлылығы арта түсетін көрінеді. Отбасын да, елді де асырайтынына көздері жеткен түркістандықтар жер-ананы күтіп баптап, егін егіп, жылма-жыл дерлік мол өнімге де кенелуде. Осы жолы ауыл шаруашылығы жерінің бір сүйемі болсын тиімді пайдаланылып жатқанына көз жеткізіп те қайттық. Жер қадірін бір білсе, осы ауыл тұрғындары білер-ау деген ой көңілімізге берік ұялап қалды. Түркістан ауылы, Сарысу ауданы.

19 шілде, 2016 жыл

3

www.akjolgazet.kz

ИННОВАЦИЯ ИГІЛІГІ

ЕСІМІ ЕЛГЕ ЕЛЕУЛІ

ӘЛЕУМЕТТІК ЖЕЛІДЕ: ЖАСТАР САУАТТЫ МА? ОСЫ МӘСЕЛЕ СЕМИНАР БАРЫСЫНДА ТАЛҚЫЛАНДЫ Шынар АСАНҚЫЗЫ, «Ақ жол».

ЗАҢҒАР КІСІЛІК ҚАСИЕТКЕ БАЙ ТҰЛҒА СҰЛТАН ЖИЕНБАЕВ ЖАЙЛЫ СЫР

С

онау соғыс жылдары танкіге қарсы қ о л д а н ы л а т ы н қарулы рота командирі ретінде батылдығы мен алғырлығы һəм алымдылығымен аты шыққан оның кейінгі бейбіт өмірдегі тірлігі де аңыз іспеттес. Мемлекет жəне қоғам қайраткері, Алматы қаласының құрметті азаматы Сұлтан Сүлейменұлы Жиенбаевты көзі ашық, көкірегі ояу зиялы қауым тегіс біледі десек, асыра айтқандық болмас сірə. Қашанда құрметтеп сыйлайды, өнегелі ісі мен кісілігін тəнті тұтады. Өйткені, алдыңғы аға буынның шоқтығы биік осы асыл ағамыз – сонау сұрапыл соғыста ерліктің өшпек үлгісін танытса, бертіндегі нешебір бейбіт өмірде ісімен де ерекше көзге түскен айтулы тұлға. Əсіресе, бұрынғы рота командирі фашистермен болған жойқын шайқаст арда үшінші рейх танкілерін отқа орандырғанын, қанды көйлек қаруластары мұндаға дейін жыр ғып айтып келеді. Ал ағамыз болса, соғыс туралы əңгімелеуге онша құлықты еместігіне таңғалып та жүрдік. Сөйтсек, мұның да өзіндік себебі-сыры бар екен. Ең жақын жүрген сырлас азаматтардың айтуынша, бұл кісі құрамында болған Қазақстанда жасақталған 100-дербес атқыштар бригадасының көптеген жауынгерлері майдан даласында опат болған. Ұлы Отан соғысының тарихында Ржев, Великие Луки, Невель қалалары бағытындағы болған ұрыстардың қисапсыз адам шығынымен аяқталғанын білеміз. Сол қасап қырғынның ортасында болған адамның соғыс туралы əңгімеде сараңдық танытатыны да жөн шығар. Міне, соғыстың жеңіспен аяқталғанына жетпіс жылдан асып барады. Ал бүгінгі жастар жағы сол қасіретпен келген жеңістің құнын біле бермейді. Мұның өзі соғыс ардагерлерінің көңіліне кəдімгідей қаяу түсіретіні анық қой. Осыдан ба, ағамызды бұл мəселе де қатты толғандыратыны оның «Қазақ жүздігі» атты естелік кітабында ашық айтылған. Өйткені, бұл кісіні кейінгі ұрпақтың «Сол соғыс туралы айта берудің қажеті не? Өтті-кетті емес пе?» деген жаңсақ пікірлері ойландыратыны айдан анық. Оның аталған кітабындағы «Тарихты бұрмалап, бұрынғының бəрін мансұқ етуге болмайды» деген пайымы да содан шығар. Бұл ретте, əлбетте, оқ пен оттың ортасынан елге аманесен оралып, табандары туған жердің топырағына тиген Əзілхан Нұршайықов, Тахауи Ахтанов, Қасым Шəріпов, Жекен Жұмаханов, Əбдіжəмит Бектемісов сынды майдангер, танымал шығармашылық адамдарын Сұлтан Сүлейменұлы бойтұмардай тəнті тұтады. Иə, өткен өмір тұнып тұрған т а р и х і с п е т т е с . С о н ау 1 9 2 1 жылдың 22 шілде сі күні баубақшаға бөленген, миуалы Алматы шаһарында бау-бақша баптаушы Сүлеймен Халыұлының отбасында шыр етіп дүние есігін ашқан оның алдында өмір атты үлкен жол жатты. Сол кездегі астананың орта мектебін озаттар қатарында бітірген зерек бозбала бірден С.М.Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің физика-математика факультетіне түседі. Алайда, сол бір қиын-қыстау кезеңде жоғары оқу орнында емін-еркін білім алып, білікті мамандыққа ие болу қиынның-қиыны тұғын. Ал Сұлтан Сүлейменұлы болса, университетті еңбекпен ұштастыра білді. Яғни, жоғары оқу орнында оқи жүріп-ақ Алматы «Қазақ мал бордақылау » кеңсе сінде, со сын «Қазақстатистика» басқармасындағы құжаттарды реттеумен көз майын тауысқаны е ң бе к ө т і л і н д е т а й ғ а т а ң б а басқандай жазулы тұр. Өткен ғасырдың індеті боп тарихта таңбаланған соғыс өрті тұтанғанда, өршіл де өжет Сұлтан Жиенбаев бірден өзін майданға ат т а н д ы руд ы ө т і н і п , ə с ке р и комиссариаттың табалдырығын аттаған болатын. Ондағылар да мұны құп көріп, көзінен от шашқан жалынды жасты алдымен Орта Азия əскери округіндегі (САВО)

саяси жетекшілер дайындайтын қысқа мерзімді курсқа жіберуді жөн санаған. Ал 1941 жылдың қақаған қысында ол Қазақстанда жасақталған əйгілі 100-атқыштар бригадасының құрамында майдан шебіне жеткен-ді. Бес қаруын сайланып, жолындағысын жайпап келе жатқан жаумен жан аямай шайқасқа кірген сəттері əлі күнге көз алдында. Əсіресе, 1942 жылдың қараша айындағы қақаған қара суықта 100-атқыштар бригадасы құрамына енген 39-армияның қорғанысқа көшіп, Шестаки, Молодой Туд, Дроздово, Появилово сияқты елді мекендерді қорғағаны есінен кетпейді оның. Себебі, 25 қарашада Молодой Туд деревнясы маңындағы өте-мөте ауыр шайқаста ерекше көзге түскен-ді. Бір өзі емес, əрине. Сол бір от оранып, оқ бораған ауыр сəтте сержант Қарабек Бұрышев пен қатардағы жауынгер Төребек Тоқмағамбетов, Шəкір Тəжібаев, Жұмаділ Əубəкіров, Қа лжан Əлжапов, Хəкім Көшеков жəне Райымжан Əшкеев сынды қайсар қазақтар жоғары командирлердің аузына ілікті. Өкінішке қарай, осы ауыр шайқаста олар қаза (Шəкірден басқасы) тапты ғой. Əлбетте, майдангердің ерлік жолын тізбелей берсе, таусылмайтын жырмен тең. Сұрапыл шайқастарда өз ротасын бастап жауға атойлаған С.Жиенбаев 1944 жылға дейін үш рет ауыр жараланса да саптан ш ы қ п а д ы . Б ұ л ту р а л ы ж ə н е жалпы 100-атқыштар бригадасы хақында 1985 жылы «Жалын» баспасынан жарық көрген соғыс ардагерлері Əкентай Халимуллин мен Александр Проколенконың «Мəншүктің жұлдызды сəті» атты естелік кітабында өте-мөте жақсы айтылған. Ал ұрыс даласында үш рет жараланып, майдан даласында көрсеткен ерлігі үшін жауынгерлік І дəрежелі Ұлы Отан соғысы, «Ұлы Жеңіс» ордендерімен, «Ерлігі үшін», «Германияны жеңгені үшін» медальдарымен марапатталған жеңімпаз командир Сұлтекең үшінші рет ауыр жарақат алуына байланысты майданнан босатылып, елге оралады. лматыға оралған соң 1944– 1950 жылдар аралығында Түркістан-Сібір темір жол бойында еңбек ететіндерді азық-түлікпен қамту саласында жетекшілік қызмет атқарады. 1950 жылы Мəскеу қаласындағы КСРО Сауда министрлігінің өндірістік тауарлар басқармасының бастығы қызметіне тағайындалады. 1954 жылы сауда жүйе сін нығайту негізіндегі бұйрық бойынша Алматы орталық əмбебап дүкенінің (ЦУМ) директоры қызметін атқара бастайды. Сөз жоқ, əр саланың өзіндік қ и ы н д ы ғ ы , ш е ш і м і н т а бу ы керек түйінді мəселелері болмай тұрмайды. Абзал жан аталмыш жүйені өрге бастыру барысында да аянбай тер төкті. Соның бəрін айтпағанның өзінде, сол кездегі Алматыға жаңа орталық əмбебап дүкен құрылысын соққызу үшін Мəскеуге əлденеше рет жол тартып, ондағы шенеуніктердің есігін тоздырғаны, ақырында 200 жұмыс орындық сауда нүктесін салу үшін рұқсатқа қол жеткізудің өзі оңай тірлік емес еді. Тіптен, осы мақсатпен сол кездегі КСРО Сауда министрі А.И.Микоянның қабылдауына ілігу үшін Мəскеуде апталап жатқаны ше? Осының бəрі, түптеп келгенде, туған еліне жақсылық жасасам деген ниеттен туған тірлік еді. «Бəрін айт та, бірін айт» демекші, аталған сауда орнының тек елімізде ғана емес, бүкіл КСРО аумағы бойынша жарияланған кеңестік жүйе бəсекежарысында Одақтың ауыспалы Қызыл жалауын жеңіп алғаны нақ осы тұс тұғын.

1954 жылдың күзінде Алматы қа ла лық партия комитетінің əкімшілік, жоспарлау, қаражат жəне сауда органдарының бөлім меңгерушісі болып бекітіледі. Бұл жауапты қызметті Сұлтекең 1959 жылдың күзіне дейін абыроймен атқарады да, сол жылы Алматы қаласы, Фрунзе аудандық партия комитетінің бірінші хатшысы болып сайланады. Өсу баспалдақтарымен

А

жоғары өрлеген ол 1960–1962 жылдар аралығында Қазақстан Компариясы Орталық комитетінің бөлім меңгерушісі болып еңбек етті. 1962 жылдан Қазақ ССР-ның Сауда министрі қызметінде болды. алпы, 1962–1970 жылдар аралығында, яғни С.Жиенбаев Сауда министрі қызметін атқарған тұста еліміздің сауда саласы айтарлықтай алға басты. Мұны да азды-көпті таратып айтар болсақ, бұл аралықта республиканың т ауар айна лымы тұрғындар есебімен алған 20 пайызға, ал ауылдық жерде 25 пайызға дейін көтерілді. Барлық өңірлерде (Гурьев облысынан басқа) ірі-ірі əмбебап дүкендер соғылып, азықтүлік жəне көкөніс сақталатын қоймаларға мұздатқыш қондырғылар орнатылды. Тіптен, ауылдық жерлердің өзіндегі дүкендер қаладағыдай кейіпке келтіріліп, қолжетімді тауарлармен толықтырылды. Басқа да халыққа қажетті ісшаралар атқарылды.

1970 жылы Сұлтан Сүлейменұлы Жиенбаев Қазақ ССР Министрлер кеңесі төрағасының орынбасары болып тағайындалды. Ол бұл жоғары лауазымда табаны күректей 14 жыл қызмет еткен еді. Мұндағы бір атап өтерлігі, осы кезеңде ол тек сауда, жеңіл жəне тамақ өнеркəсібін ғана еме с, қо сымша түрде республикадағы қарулы күштер саласымен де тығыз байланыста болды. Ауқымды бұл саланы азықтүлікпен, басқа да қажеттілікпен қамтамасыз ету оңай шаруа емес болатын. Айта берді, сол кездегі құрылған Ортаазиялық əскери округте (САВО) де оның еңбегі зор. Бұл хақында 1978 жылғы 23 ақпанда оған полковник шені берілуіне байланысты округ командирі, генерал-полковник П.Н.Лушевтің атынан оған жолданған құттықтау хатта да түйінделген. Өз кезінде ол бірнеше рет Қазақстан Компартиясы Орталық комитетінің мүшесі, ҚК Бюросына кандидат болып сайланып, СОКП ХХVI съезіне делегат ретінде қатысты. Қазақ ССР-нің Жоғарғы кеңесінің депутаты болып сайланды. Бар саналы ғұмыры тынымсыз еңбекке толы ердің ел үшін еткен еңбегі ескерусіз де емес. Атап айтсақ, С.Жиенбаев «Октябрь революциясы», үш рет Еңбек Қызыл Ту жəне «Халықтар достығы» ордендерімен марапатталған. Бұған қоса, Сұлтекеңнің еңбегі бертінде «Құрмет», «Парасат» жəне ІІІ дəрежелі «Барыс» ордендерімен атап өтілді. Қашанда «болдымтолдым» деп кеуде соқпайтын қарапайым да кішіпейіл, кісілік қасиеті келіскен оны 1985 жылы «Ре спубликалық тарихи жəне мəдени ескерткішті қорғау қоғамы» кеңе сінің пленумы өздерінің төралқа төрағасы етіп сайлағаны бар. Аталған қоғамдық міндетті ол 1988 жылға дейін абыроймен атқарды. Алайда «жасым келді» деп қол қусырып отырмай, 1992 жылдың 28 желтоқсанында Дінмұхамед А х м е т ұ л ы Қ о н а е в ат ы н д а ғ ы халықаралық қор құруға мұрындық болды. Кейінірек аталған қордың бүкіл республика көлемінде қанат жаюына да барынша атсалысты. Бүгінгі таңда ағамыз ҚР Ардагерлер ұйымы Орталық кеңесінің мүшесі ретінде қоғамдық іс-шараға белсене қатысып келеді. Сөз соңында ерекше бір атап өтерлігі, Сұлтан Сүлейменұлы Жиенбаев өзінің Құдай қосқан қосағы, республикаға еңбек сіңірген заңгер Нұрəни Гирейқызы Əбелшинамен екі ұл жəне бір қызын лайықты өсіріп-тəрбиелеп, солардан алты немере, төрт шөбере көріп отырған жайы бар. Айтқандайын, тұңғышы Рүстем кезінде Қазақстанның Румыниядағы елшісі болып қызмет атқарған, қазіргі таңда бизнеспен айналысуда. Ал өкінішке қарай, биология ғылымдарының кандидаты атанған сүйікті қызы Райхан 2010 жылы өмірден озса, кенжесі Ринат кəсіпкерлер қатарында.

Ж

Дастан НАЗАРОВ, тарихшы. Алматы қаласы.

Бүгінде ақпараттық технологиялардың жылдам д а м ы п ке л е ж ат қ а н д ы ғ ы сондай, интернетке тəуелдіміз. Жас та, жасамыс та ел өміріндегі өзгерістерден ғаламтор арқылы хабардар боп отырады. Ғаламтор дегенде əлеуметтік желілердің əлеуеті жоғары бəрінен. Əлеуметтік желілердегі белсенділік тым жоғары екені рас, бірақ сол желілердегі жазбалардың д е ң ге й і қ а н д а й ? Жа л п ы , ə л еум е т т і к же л і л е рд і о ң мақсатта қолданудың қырсырын «Хабар» агенттігінің Арнайы жобалар қызметінің жетекшісі, белгілі блогер Өркен Кенжебек жəне блогер Я ко в Ф е д о р о в Ж а м б ы л политехникалық колледжінде жамбылдық жастармен өткізген семинарда айтып берді.

«ZhastarUP» жастарды оқыту жобасы аясында өткізілген семинардың ашылуында Өркен Кенжебек: «Интернеттің кең таралуынан да болса керек, қазіргі жастар кітап оқымайды. О л а р д ы ң а л ат ы н н е г і з г і ақпарат көзі – интернет. Белгілі ақын Бекболат Тілеуханның «интернет деген – күн сияқты. Күнді алақаныңмен жаба алмайсың. Сондықтан, ғаламтор желісінен елге кері əсер ететін келеңсіз дүниелер көп екен деп, іргеңді аулақ салмай, қайта сауатты, ақпараты мол, түйсікті жастар көбею үшін интернетті қолдануымыз қажет. Жағымды, жақсы пост

жазсақ, жақсылықтың қатары көбейеді. Жастарға осыны түсіндіруіміз керек. Мысалы, мен журналистен гөрі, блогер болумен көп танылдым. Шетелдерге шығып, танымал тұлға лармен ке зде суім, санамдағы серпілістер – осы блогерлік тəжірибемнің арқасы. Интернет – бүкіл адам

айтады деп жүргенде, ол адам айтпай қалса, ойыңыз өзіңізде қалады жəне басқаларға тарамай қалады. Жаңа көзқарастағы жастардың жаңа жазбалары арқылы жаңа əлем қалыптастыруымыз керек», – деп жастарды əлеуметтік желілерде белсенді болуға шақырды.

баласына теңдей берілген үлкен мүмкіндік. Біреу оны ж а қ с ы л ы қ қ а , е н д і б і р еу і жамандыққа пайдаланады. Ал біз жақсылыққа қолдануымыз керек. Елді бірлікке, ынтымаққа шақыруға, ой-танымды кеңейтуге ұмтылғанымыз жөн. Бірақ біздің бір кемшілігіміз – бір істі біреуге жүктей салғымыз кеп тұрады. Біреуі болмаса, біреуі жазар деп екінші адамға сілтейді. Сосын мен жазсам, «сіз менің ойымнан дөп шықтыңыз. Мұны мен де ойлағанмын» деп коммент жазады». Ал неге сол ойыңызды өзіңіз бөліспейсіз, жазбайсыз. Басқа біреу

Əлеуметтік желі белсенділерінің қатысуымен қазақ интернет кеңістігін с ап а л ы м ə т і н м е н, бе й н е, фото контентпен толықтыру, шын мəнінде еліміздің имиджін көтеріп, келешегін кемелдендіруге ықпал ететіні сөзсіз. Ол үшін ə л еу м е т т і к ж е л і л е р м е н блог-тұғырнамаларда жеке парақшалар ашудың маңыздылығы, жағымды əрі сауатты пост жазу жəне пост жазуда оның конструкциясын құра білу, ал ол үшін ғылымитехникалық журналдарды көптеп оқу керектігі, белгілі бір мақаламен немесе фото,

БЕЙНЕКОНФЕРЕНЦИЯ

ЖАС КӘСІПКЕР–2016

ЖАҢА ЖЕТІСТІКТЕРГЕ ЖІГЕРЛЕНДІРЕДІ Баймаханбет АХМЕТ, «Ақ жол». О бл ы с ə к і м д і г і ж а с т а р с а я с ат ы м ə с е л е л е р і басқармасының «Жастар ре сурстық орталығы» коммуналдық мемлекеттік мекемесі облыстық кəсіпкерлер палатасының мəжіліс залында жас кəсіпкерлерлер арасында ұйымдастырған «Жас кəсіпкер–2016» бизнес жобалар байқауы мəреге жетті.

– Бұл шара өңірімізде алғаш рет өткізіліп отыр. Жастар өкілдері бұл байқау өздерін жаңа жетістіктерге жігерлендіріп, кəсіпкерліктері желісін кеңейтуге ынталандыратындығын айтып, ризалықтарын білдіруде, – дейді аталған жастар орталығы басшысының орынбасары Дəулет Егембердиев. Өңірдің 29 жасқа дейінгі жас кəсіпкерлеріне қолдау көрсету, олардың елдің, өңірдің дамуына серпін беретін тың ой, идеяларын, жобаларын көпшілікке таныстыру мақсатындағы іс-шараға барлығы 40 жұмыс қабылданып, оның ішінде 8-і байқаудың келесі кезеңіне өтті. Ақтық сында осы аталған жеке жəне коммерциялық заңды тұлғалар, жоспарлы топтар өз бизнес жобаларын қорғады. Ал құрамында жастар саясаты мəселелері басқармасының, облыстық кəсіпкерлер палатасының, «Даму» кəсіпкерлікті дамыту қорының, «Центр кредит» банкінің, «Метроном» сауда орталығының, облыстық «Азаматтық Альянс» заңды тұлғалар бірлестігінің, «Жібек жолы» Тараз бизнес ассоциациясының өкілдері бар қазылар алқасы негізінен бизнес-жобалардың əлеуметтік маңызын, жаңалығын, өтелімділігін, стратегиясын бағалап, ең үздіктерді анықтады. Байқау қорытындысы бойынша І орынды Байзақ ауданынан келген Е.Нұрбаев пен М.Жексенбиев жеңіп алса, Д.Райымқұлов (Қордай ауданынан) пен А.Олжабаев (Жамбыл ауданынан) тиісінше ІІ жəне ІІІ орындарды иеленді. Айта кетелік, олардың бірі ғимараттарды безендіруге арналған өрнекті кірпіштер шығаратын шағын цехтың жұмысын дөңгелентіп отырса, екіншісі өзі ашқан шағын балабақша желісін кеңейтуді ойластыруда екен. Үшіншісі шағын дəмхана ашып, 3 азаматты жұмыспен қамтып отыр. Іс-шараның соңында байқау жеңімпаздары дипломдар жəне заттай бағалы сыйлықтармен марапатталып, қатысушыларға сертификаттар тапсырылды.

бейнемен болсын адамдарға ой салу, ақпаратты жариялағанда, оның шынайылығына көз жеткізу, оң жəне теріс тəжірибемен бөлісу керек. Семинар барысында мұның барлығы тəптіштеп түсіндірілді. Сондай-ақ, əлеуметтік желілер өз шығармашылығын халыққа танытып немесе жеке бизнесін дамытып, тіпті, жақсы жұмыс орындарын тауып, жұмысқа орналасуға да мол мүмкіндік беретіні айтылды.

– Қазіргі қоғамда интернет қолданушылардың белсенділігі жоғары. Алайда, жастардың көбісі «В контакте», «Инстаграм» желілерін ғана қолданады. Онда өзіне қажетті мəліметті алумен ғана шектеледі. Ал елімізде, шетелде болып жатқан түрлі саяси маңызды мəселелер мен оқиғалардан бейхабар. Мұндай мемлекеттік маңызды оқиғалар «Faceboоk», «Twitter» желілерінде көптеп айтылады. Жəне мұнда танымал тұлғалардың пікірлері жазылады. Осындай жазбаларды оқу арқылы ойсанамыз дамып, өзіміз де пікір айтуға үйренеміз. Енді аталған желілерде тіркеліп, жеке парақшамды ашамын. Бүгінгі дəрістен осындай ой түйдім, – деді семинарға қатысушы Лəззат Əділханқызы . Шынтуайтында, басқа қалаларға қарағанда, əлеуметтік желілерде жамбылдық жастардың белсенділігі төмен екен. Қатарын көбейту үшін мұндай семинарды алдағы уақытта да өткізу керек-ақ.

ЖАЗАСЫН ӨТЕУШІЛЕРДІ «ЖАЗАЛАЙ» БЕРГЕН ЖӨН ЕМЕС Нұрым СЫРҒАБАЕВ, «Ақ жол». Ішкі істер минист рлігінде онлайн режімде өткен «Ішкі істер органдары қылмыстықат қ а ру ж ү й е с і н д е а з ап т ау ғ а қарсы іс-қимыл» тақырыбындағы қоғамдық тыңдауда қозғалған мəселелер жəне оны шешудің жолдары облыстық ішкі істер департаментінің қызметкерлері мен сотталғандардың құқығын қорғайтын өңірдегі бірқатар ұйымдар мен компания өкілдері үшін үлкен əдістемелік көмек б о л ғ а н ы н а й т у ы м ы з ке р е к . Министрлік жанындағы Қоғамдық кеңестің төрағасы Марат Қоғамов ашып жүргізіп отырған жиынға бірқатар мемлекеттік орган өкілдері мен ғылыми, кəсіподақ жəне өзге де ұйымдардың сарапшылары қатысты. Ішкі істер минист рлігінің Қылмыстық атқару жүйе сі комитеті төрағасының орынбасары Азамат Базылбековтің айтуынша, жасаған қылмысына қарай жазасын алғандарға əрі қарай қысым көрсетудің алдын алу мақсатында жүргізілген нақты шаралардың нəтижесінде полиция қызметкерлері тарапынан жасалған құқық бұзушылықтар мен қылмыс саны соңғы жылдары 4 есеге азайған. Бұған осы жылдың 5 айы ішінде қоғамдық бақылау комиссиясының ҚАЖ мекемесін 112 рет аралап, адам құқықтарын сақтау мəселесі бойынша қызметкерлермен жəне сотталғандармен «дөңгелек үстел» ұйымдастырып, кездесулер түрінде

109 бірлескен іс-шара өткізуі ықпал еткен. Қабылданған шаралардың нəтижесінде түзеу мекемелерінде қасақана заң бұзушылықтар 48, дене мүшесін зақымдау 32, өлімжітім 30, арнайы құралдарды пайдалану фактісі 40 пайызға азайды, – деді Азамат Базылбеков. Дегенмен бұл формальді факт болуы мүмкін. Бейнеконференцияда əр өңір бейнебайланыс арқылы үн қосты. Сонымен қатар, жиында жазасын өтеушілерді азаптауға қатысты қозғалған 990 қылмыстық істің тек 17-сі ғана сотқа жеткені, тұтқындалған балалардың құқығы мүлде қорғалмағандықтан, олар əрдайым полиция қызметкерлерінен жəбір көретіні айтылды. Заңгерлер айыпталушының құқығы тапталған фактілерден біршама деректер келтіре отырып, тиісті адамдардан жауап алды.

– Қамауға алынған балалардың 5 5 п а й ы з ы т ə рт і п с а қ ш ы с ы тарапынан жиі соққыға ұшырайтын көрінеді. Өйткені, зерттеуге қатысқан балалардың басым бөлігі полиция қызметкерлері ар-намысына тиетін сөздермен балағаттайтынын жасырмады. Ал олардың бірқатары өзіне психологиялық қысым жасалғанын айтса, 18 пайызы жеңіл түрде ұрып-соғудан зардап шеккенін жеткізді. Ал зерттеуге қатысқан жасөспірімдердің үштен бірі ауыр түрде зорлық-зомбылыққа ұшырағанын мəлімдеді, – дейді Халықаралық түрме реформасы ұйымының өңірлік директоры Азамат Шамбилов.

ЕРЛІК

БАТЫЛДЫҒЫ ҮШІН МАРАПАТТАЛДЫ Наурызбек САРША, «Ақ жол».

1 9 м ау с ы м д а Та р а з қ а л а с ы н д а қ ы л м ы с ке р д і құрықтау кезінде атыс болып, полиция қызметкеріне оқ тиіп, жараланғаны белгілі. Сол жолы қала тұрғыны Андрей Маркин батыл əрекет етіп, қылмыскерді қ ұ р ы қ т ау ғ а к ө м е к т е с ке н еді. Облыстық ішкі істер департаменті жауапты сəтте жүректілік танытқан тұрғынды марапаттап, қошемет көрсетті. М а р а п ат т ау р ə с і м і н д е департамент бастығы полиция генерал-майоры Тілеген Маткенов Андрей Маркиннің қысылтаяң шақта шұғыл ш е ш і м қ а б ы л д а п , б ат ы л əрекет жасағанын айта келе, барлық тұрғындарды құқық бұзушылыққа қарсы тұрып,

əрқашанда азаматтық танытуға шақырды. Негізі оқиға былай болған

еді. 19 маусымда Тараз қаласы ішкі істер басқармасы жедел басқару орталығының «102» тетігіне белгісіз тұлғалардың

адамдарға қатысты қарақшылық шабуыл жасап, оқ атқаны туралы хабарлама түседі. Осы аумақта патрульдік кезекшілікте жүрген полиция сержанты Бекжан Тіленшиев е к і қ ы л м ы с ке р д і ң о қ и ғ а орнынан «ізін суытпақ» болып көлікке мінгенін байқайды. Бекжан Тіленшиев жолай өтіп бара жатқан көлікті тоқтатып жүргізуші Андрей Маркиннен қылмыскерлер мінген көлікті қуып жетуін өтінеді. А.Маркин ешбір ойланбастан əлгі көліктің соңына түседі. Оның ықшам аудандардағы үйлердің арасымен көлікті шебер басқаруының жəне кəсібилігінің нəтиже сінде « Т а л а с » ы қ ш а м ауд а н ы аумағында қылмыскерлерді қуып жетеді.

Міне, осы əрекеті үшін Андрей Маркин Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрі полиция генералполковнигі Қалмұханбет Қасымовтың бұйрығымен «Құқық тəртібін қамтамасыз етуге қосқан үлесі үшін» медалімен марапатталды.

– Өңіріміздің əр азаматы тұрғындардың қауіпсіздігі үшін əрекет ететін болса, онда облыс тұрғындарының жаны тыныш, көңілі алаң болмас еді, – дейді ол. Ат ы с ке з і н д е о қ т и і п жараланған полиция қ ы зм е т ке р і н і ң ж а ғ д а й ы əлі де ауыр. ІІД бастығы Т.Маткеновтің ұсынысы бойынша департаменттің барлық жеке құрамы бір күндік еңбекақыларын оның еміне аударатын болыпты.

4

19 шілде, 2016 жыл

ô ÿ Ċ ò ìñùì ì ñ î ÷õ Ă į ù Ċı

СЫР Р МЕН СЫМБАТ

çúĂ

õ ò í » į ê ç îìù Ç « Ċô

www.akjolgazet.kz

Сұлулық сыры күтімде Нұрым рым СЫРҒАБАЕВ, СЫРҒАБАЕВ «Ақ жол». Негізінен, əдемі болып көрінуге ұмтылу – əйелге тəн қасиет. Əсіресе, киім кию жəне шаш қою үлгісі арқылы өзгелерден ерекшеленіп жүргісі келеді. Сұлулық салондарының ішінде ең таңдаулысына баруға ұмтылады. Содан болар бүгінде елімізде қызмет көрсету орындарының арасында бəсекелестік жоғары. Жалпы, негізгі табыстың көзі – қызмет көрсету саласы саналғанымен, бет-əлпет, тырнақ, шаш əрлеушілердің ісі тұнған өнер. Дамыған мемлекеттерде сұлулық салоны, мейрамхана, техника жөндеу орталығы секілді халыққа қызмет көрсететін орындарды дамыту кең жолға қойылған. Біздің елімізде де соңғы жылдары кəсіби шеберлік пен

à ø é À i№21 Ы

Қ

Ү

А Й Т А АР АМ Н Ы З Ы А Қ НА Ң Т Ы Н

ЕН Д Й

Й ТЫ

іскерлігінің і і і і арқасында өз ісін ашып, əлеуметтік-экономикамыздың дамуына үлес қосып отырған осындай кəсіп

– Байқау сұлулық салондары арасында ұйымдастырылып отыр. Негізінен, «Шаштаразшы», «Визажист», «Маникюр

иелерін қолдау нақты қолға алына бастады. Сондықтан, жастарды аталған қызмет көрсету саласына тарту ең негізгі мəселе болып отыр. Облыс əкімдігі жастар саясаты мəселелері басқармасы мен «Жастар ресурстық орталығының» «Сұлулық – əлемді құтқарады» рады» атты сұлулық салондары арасында расында облыстық байқау ұйымдастыруының мдастыруының мəні осында.

ісінің шебері» аталымдары бойынша 30-ға толмаған жастар сынға түседі. Мақсат – жастардың кəсіби шеберлігін дамыту əрі жұмысшы жастарды осы мамандық түріне тарта отырып, мамандық таңдауларына ықпал ету, еңбек нарығында олардың арасында бəсекелестікті арттыру. Бұл, түптеп келгенде, «Қазақстан–2020: Болашаққа жол» мемлекеттік жастар

Ы Р

Қ

АТА -АН А

ҚЫ ЗД Ы

Ы

на кінде ға ы – көр да көреген, т ы қ а б Əйелдің ында, парасатты р ісінде, текті 0, ес. Ақылемеңгерлік ұтқы еңдіре білетін, а н – 2 2 ің ғ л ем а қ п ж к олы ім н ө т ке н кемел де е. Ашуын сабырға болуға жүкті б а с ө с п ір ү р е т ін , ж е т п е й , 6 0 о қ у ш ы ж ін е н ж а р а л ға н ілігінд а ш уа қ ш а ш а жп р о гр е с и в ш іл іс к құлшы- . е т , д е е е А қ т ө б т а л д ы . Б ау ы р қоқыс жəшігін н а л а с ы нд і ж а ң а ш ы л д а б а й л а н ы с т ы р а й а н а д ы се с ы б а р ы р а ін туған анасы л а қ т ы р у с и я қ т з н е рт е ң р қ а й р ат ы м е н ады. е м Қит ет м » с л нəре сте а ш ұ қ ы р ы н а .. . . Ұл-қыздарымыз, ш б а с т а ғана бақытты бо ңның бақытын ө к « к е т е а лам ы н ə ж е т х а қ өрістеп барад , ұлтсыз, жігерсі атындар , тек жеке басы ықпен өзімшіл л а деп байбы п , із ы Қызым , тексіз наданд Оның қасіреті, опасызд інезден жұрдай я т с ы з , к ү р е с с і с а л ашуға, м іс п көркем н а м ы с с ы з , а р -ұ у ы н ы ң к ө р ін н на ойла елікке салынба. олады. Əйелдің ға тексіз д ы қ п е н л ы барыңа т е к с із , т ік п е н ұ с а қ т а а м ы з О т б а с ы е асыз кещр өкініші ауыр б негізгі мақсаты п о н а д а н ға ұрынба. Қолдағысырапшыл т ш д р р р . те ең а ү ү р г т ау б ө а, т а, ау ң , л д қ д ə ті е ар а н н к м ы қ с а ед өзе азғы . ндықт , замандас етін ж ы арман күймен ылуын А я ул ы б ұ л . С одыру университ лап етуге тиіспізң басты ұлн от б а с ы н ы ң ж ғаны а лаңсыз, ағатшыл -құрбыларыңнан еңмен ғана ан ең ан қ ағ с , а н а е ы ег м т ар м өн ат қызы асылда н жедел түрде ыттың, заманн і Ба ла-ш к ү й д е ө с ір у. да алды болма. Қ ыңнан тек үлгілі тал, мейірімді, аңызы ашылуы гінгі бəсекелі уақ ның бірегейі екен өмірлік ма н а т бақытты у – е ң ү л к е н стастар йналаңа сезім тұ с ы ү а м А р . зы Бұл – б қатаң талапта Ажыр зор а м і з д і озық болбол. е ш е ң р а ған і ең негізгі ында отағасы қасірет. - ш е ш е н і ң са уақты д а қ а л ғ а н ə к е -ш ө с и е т уімізге ң ш ы н ң ас е ы тб е Əк тек асы Қазақтың дастарқанын ұлттық аян. О А р т ы ң е ң , ж а қ ы н д а р і зор болсын м і н д е т т с е н е гі зг і уынан лмай, отб ес иет р (əке) оңад ы .. . Е н д е ш е а ж ы р а с шектен тыс о л с ы н д ризашылық ақ н е р е к ш е к ү й д е с у с ын – қымызсыз елестете б то ғы з н ə о л ғ а н ы н й р а а , е б оңалм с і з д і к п е н балал і. Ə ке с із деген дəнң а л д ы м е н ө зі ң ө м ір л ік ө с и е т і алмайтыныңыз анық. Қымыздың себеп п ш е гед ө зі н ке м ен н а г д е е д у з ү , р із а п ң н ж за е қ ім с ы р п е с ы д жа зд ед е н емдік қасиетін білгелі бері бұл сусын -т іл е к т е елген о рд ы б ол з керек. бассы н д а ғ а н б а л а ө зг, тұйықталады. м ін д е т т м ы з д ы , т а л а п айтуымы і с ебеп – т ағдыкім де өзінің ы , ды із ғ к ы і ай үстеліміздегі сыйлы дəмнің біріне ім т ік з а л д іг ан ш д н а з с ш ір а е ін . е ел м і м л , , ө г а Бір ты іден іншіс ызды күш са ындай ейді. Үш қоғамым т ы ғ ы м ы з д ы А л қ ас ы з д ы қ , ы. Екінш айналды. Ертеде ата-апаларымыз келген рындауғар б ір ат а -а н а о с л ғ а н қ ы зы н а о т болмайд ір сүретінін білмн с із ір іп -ш ір у л н ) ұ ң ы е бен и м а ы з д ы қ (ау р у P.S : Ə е т т е р ін ұ зат осып, қонағының кім екеніне қарай қымыздың н д ір уд ің қанша өме л і іш т е н ж ү ге о қ р е ко рд т ы қ си асауына қ к е м е л д е -ш а р а л а р ы н ж а р а м с алайды. ж а м а н ат -өтүрде берілетін ж е нұр болмасс түр-түрін ұсынатын болған. у іс – қ а за қ р еуд ің т е ң д е с і ің ке с ап ат ы н а н қ н р м е ан ін ы п ы н қ ті ст қ і т ы ү ік ет л ұ тұ ел д л ас р ұ ір ін ег д й тб іп н б у н м ү ен о еле бей мен к жатса, ында ө Жалпы, қымыздың қандай түрлері бар, Отбасынір ік т ір г іш , т е р ін е с а ж ы р а с у ы к ө е т ім ең алдым ы м ы з а б за л . табыстапХХІ ғасыр сахнаскөшті бастап, к ө р с е т к іш аған ік к е б а д а л д о с ел рдың д ің (ж н а т ы л ! а й р с л қалай дайындалады? е ə л а і? ір ұ ы л б й , т , сы ед и а ң й о б б а ы е ə ұ п д ы елм г іш ің жол ж а с ж байланысты с ы ң ) т а ғ д ы р ы п ұйысу Қ ы з т ү зе й д і . . . С о л ү й л е с т ір те-мөте сирек Уыз қымыз – биенi алғаш байлағанда д ұлт болы елге айнала білуд ө м ке ту ін е с т а н д ы б а л а н т ү с т і. Та ғ ы б ір І е л ы д е түз өмір н ат е р де, ХХа мəңгілік ! тбасыңдағд і ашытылатын қымыз. Биебау ау деп -қ О н іп е і. у т а ед п ж ə н е т аш ы л ы қ к ү ш е й еыз мəңгүрттікпе е с қ е қ е ің ыс себ кезд емес пе? л а а н т а л а ғ а н ұрпақтармыз е н т ір л іг а біз қ те атайды. а л а ң д ау етелдерге опас ы л у ы , е л іш ін д н ғ а с ы р д а қ м е р з ім г е б ір л ік п з а л ы м , к ө р е Айна нуы үгенсіз з ұ , і іш қауіп – ша р ы м ы зд ы ң с ат , жүгенсіздікпе м е д Бал қымыз – əбден пiскен н к түсті. Ж . Қылмысқа ұрыа д ы . е н н е іт н ə е й ү ж ш ір е к е б с к ө а п к ғы қ ы н ы зд ұ л -қ ы і с аудаға с а л ның опасызды н а й т ы н лаңда көп. із д е л г е е ң о з ы қ ап барад п , у ш ы ғ ы п б а р н не г м д е л жəне бойына жылқының н н а ғы н аз ы е ға а і ту ел айн нəре ст ға шығарылу шығы ы. Оға де жүй р д ы ж е д е л дұшпан т а н , б а р ғ а н қасірет – не қойдың майы сiңген н ш е к т е н тереңдеп барадлім, қайран с атылымтүскені. Ең үлкенаусыз қалдырға е н д ы қ ауызбірлігі ы обала с ж ү з і н е р о ң ы ж ы С л м а а қ ар Т й қ асыз , бапты жұмсақ қымыз. е п а і о р ің ш , е н тұ қ д е өрісте е ің а п н ы д т л ін Е ы е р о ай тү əул ыб себеп? тезірек ойлан ы– аны. ік т ір л іг нша, с ай Мұндайда қымыздың ұл-қыздар ның артқжүректі сыздатару ы . м, н ө м ір л е ш к і м н і ң ырмайы о ға м , ə л е м е ы с а ты м ан р с ұ ! ж қ ар ы қартт түрi əдеттегi қымыздан т ы с т ы рандатқыш ан оянай л ге н д е қ ен бұрын ы н ы ң а з ғ ы н д а с т ы а е д к ін қ ы қ əр й , б ұ Н л а А МАТҚА а н о ф о н д д ік к е б а й л а н ықұра зелмейді.е н і ң а т а е ерме, ұтыс берме с и е тү ін гөрi сары əрi қою л г р а е ғ қ а ы зд д т ө л с із Мо ұлт ан, . лы с Мұстаф Б і з с ондықтан, отбасын т т ік т е ң де арбау сенбе, өсек-аяңн ө т е қ а ш ы қ б ол болады. аралық ындағы с қ ы з, ғы Ə л е у м е лдар мен қыздар іш . Ш ə к ір т ін л ы і ы а б , ш т х л е е қ ң т р а а е а ін т ан істер ға мінд еттеріміздің б м із д ің атүрік а иегері, ү л д е аулə ң г ім е н і с ы р т қ а уаға Бестi қымыз – төрт т ту м й бойдақ ұ ү р г е н і д е ө к ін , есті де текті, А а н л е н а д е и ға ем К са ə ң гі м кі шар е с е ө зі анат-өс ол ғ а н альдың а л м а й жі өмірге қабілеттіқшыл азаматқа, түн асып, ашуы мейлiнше й i ірлік ам а л а с ы н ы ң , ə с ірд а к е з д е с к е н с ы ң д а брма. Отбасылық іш тын мед цист-жазушы, Олар м а л ө б е. А т ы м ел қ р О ал ө ы ек х к й , б л а а əс о р ға б публи керге л жеткен қымыз. кемеңгер инара ытта шы імді де араласты адастырады, д а қ а за қ з д а ө м ір л ік ж р д а н а л ғ а н а щ ыл Д ақ у кемел де с, қайсар қайрат халықшыл, рд е ешк Ы, б а с ы м ы м е н к е с а п а т т а д а ға н . Б ұ л қ ат а Дөнен қымыз – үш сырттан ті, міндетті тү қоймайды. ЛИҚЫЗ қажыма іп тəрбиелейтін (т е к ө зі н ің күні қауіп орға жықпай ОЛДАҒА филолог. к е д е р г і ы м ы зд а н ту ы н д іг ін , о п а с ы з ісы е М ір т ө б түнегеннен кейiн рух бер л ы қ ұ с т а зд ы ң стаз – толық е д , р із а ы н , ад с т е л т ад қ с іл ə о а с ат б о б ш ұ п т д а е с лген аран яғни себепкер ұлғайы ам өкп ға н ө м ір а қотарылатын, мейлiнше б о л м ау ы на шекте Ж а с ы ң . Қ а р т а й ғ а н а д йткені, жүйке с а б а қ а лрді қайталамауға білікті ұстаз бол пəніне ға о л а а л м а й д ы ) т азға тəн еӨ ң те зі і. əк ы ө ашуы жеткен қымыз. с с ет б р ед ея ұ ек ге з н а ел жəне а н т к зі əр ең р ға Ө ш а ек ұ ем ұст й ы қ з. к б а ш с зғ ы е іл л о д м ң е қ А ө . тк деп санай і де текті, кемелшін бұл дүниеменн əмшіл, к н ə р с е ге л е зд е келетіндіктен, да қауіп ұ л т т ы қ қ ұ д ір е маттық ін к ш əл т ке ш е г і пшіл асыл аза дымға білген еста оза алады. Ол ү ойлап, Құдайдаа, ж ү й е с і сңілі тез жараланғыСондықтан, қарн принци -қасиеттің құр ан кө дейді. лай біл, оға шеше ғаниретті де терең ың ой-санасын зғ із н то ға р о т қ е і ер. қабіл үнемі ау ергек те адал, қатар ах ұл-қыздарымызден өрілген с а лт е ы себепк өзіне үнем ге көңілін құлдырау а с ы н д а т ə р б и е р і . қорқып, на имандылықп лықтарын сіңір ілердің иетті қабақпен, с а р ап , е р е к ш е іс к е с ə Отб ы Т ЖҰҚҚЫШ.. Е л м еуд ің Д өн-бойы іздің асыл құнд ілік ақ нш ы р к ө ң іл м е н қ білу – бұл ең Ә іс Н к А М . А к ө ң іл б ө ы « б а л а л а р » ң Ж ла на п кетті дəстүрім . ш ы н ж а үрекпен пана бо б іл с е ң ө р ке н ің балал й д і . Т е к н ізден ұза білу керекойжеткен соң б ң д а ө з ің о т ы л ылы ж а р ы зы ң . Ө т е й ңе, үлкендерге өбе ж ік к т с ү т б ы о е п Ж Сен у а қ ы т күйттейсің. С қ а н а О ңқ с т а н а й т ул ы ұмытпа. Ат а-ен қалған ЫР н ің .. . Қ а з а ында Е н д іг і ошақтың қамын тің сақталуы, жанм етінін арсы сөйлеме. с ө т а -е н е ң с ік -СЕ о бл ы жаққан ағы ауызбіршіл тек сенің пайы қашан қ р ғ ы с ы – о қ . А л д ы , е с т і а еш қ с а ж д ің ы а н 16 ЗІМ А т а қ а р қ а л а м а . А қ ы да отбасы ығының орнауы ы с т ы . Ə ул е т т л тынышт а с ат ы ң а б а й л а н спас сыйластығы р ғ ы с ы н болмайды, ибаі, а қ ы ы р у іл д н ш к ге е р к ө м е н п а ты тірлігі мен су да ыстық бол а к н а ж , білімді, ынтымақтің ішкі бауынант у ы н а й р ы қ ш инабаттымейірімді, кең уге к т і е ішік е л д ір р б і ті л б к е те ү ш і н ймен көкте ж ң. кү сы борышты Ескі əндегі мына бір өлең жолдарын қойды. Ару, əйел,

с а я с ат ы т ұ ж ы р ы м д а ма с ы н ж ү з е ге асыруда жастарды еліміздің əлеуметтікэкономикалық жəне қоғамдық-саяси өміріне белсенді тартудың көрінісі, – дейді облыстық «Жастар ресурстық орталығының» ұйымдастыру жəне жастар ұйымдарымен жұмыс бөлімінің басшысы Арайлым Əбдуалиева. Өңіріміздегі сұлулық салондарында жұмыс істеп жүрген жастардың кəсіби ш е бе рл і кт е р і с ы н а л ғ а н б а й қ ау ғ а үміткерлер Тараз қаласы мен Шу, Т.Рысқұлов, Байзақ, Жамбыл, Талас, Сарысу аудандарынан келіпті. Олардың арасында бұл кəсіпке бала кезінен құмартқан шеберлер де бар екен. Соның бірі – Т.Рысқұлов ауданы, Құлан ауылының «Айша» сұлулық салонының шаштаразшысы Айша Балғабай. Ол шаш үлгісін жасау ісімен 14 жасынан бастап айналысқанын айтады.

– Жасым он алтыда. Тараз қаласы «Аспара» колледжінің бірінші курс студентімін. Кез-келген адам өзінің сырт келбетіне баса көңіл бөлуі қажет. Ал сұлулық салоны ой-қиялдың жемісі арқылы ғана адам ажарының ашыла түсуіне көмек бере алады. Мен осы сайыста шаш үлгісін жасауда Астана қаласындағы Бəйтеректі бейнеледім, – дейді ол. Сайысқа қатысушылар үш топқа бөлініп, қаладағы «Diamond», «Dalke Vita», «Бейне» сұлулық салондарында шеберліктерін сынады. Алғашқы үш орынды да Тараз қаласындағы «Dalke Vita», «Эффект», «Diamond» сұлулық салондары жеңіп алды.

Қазақтың ақ дастарқаны

БАЛ ҚЫМЫЗ, БЕСТІ ҚЫМЫЗ, ҚҰНАН ҚЫМЫЗ... Жуас қымыз – үстiне с аума л құйып жұмсартылған қымыз. Қымыз аса ашып кеткенде iшуге қолайлы болу үшiн осылай iстейдi. Құнан қымыз – екi түнегеннен кейiн ғана қотарылатын қымыз. Түнеме қымызға қарағанда өте күштi. Қысырақ қымыз – бiрiншi рет құлындаған биенiң сүтiнен ашытылатын қымыз. Қулық биенiң сүтi жылда сауылып жүрген сары қарын мама биелердiң сүтiне қарағанда əлдеқайда қуатты д Ту у қымыз қ болады. деп те атайды. Қысырдың Қыс қымызы – бие ағытылғаннан кейiн, кей жемшөбi дайын адамдар қысыр биелердi би iрiктеп алып, қыстай қолда с сауады. Сондықтан, қысырдың қымызы деп атайды. Сары қымыз – шөп пiсiп, биенiң сүтi қойылған кезде ашытылатын қымыз. Жаздық қымызға қарағанда ққою əрi өңi сары болады. Сiрге жияр қымыз – бие ағытылар кезде ең соңғы қымыз. Алғаш байланып, уыз iшер i кезде той болса, бие ағытылып, сiрге жияр қымызды iшерде тағы бiр той болады. Түнеме қымыз – ескi қымыздың үстiне саумал құйып, келесi күнi қотарылатын қымыз, тағы бiр күн асқан соң тағы қотарылатын қымыз.

Жыртыықрыкис?ім кімге

Мені ұмытып кеттiңiз бе, Қайттiңiз?! Шулы əлемнен таптыңыз ба жай тыныш?! Кiнə қояр жан емеспін алайда, Қашан? Қалай? Ұмытылдым, айтыңыз?! Жөн сұраспай, таныс жаннан, білгеннен, Бəлкім, мені ұмыттыңыз бір демде. Дəл осылай ұмытады, сiрə, адам, Сағынышты сын көргенде өр кеуде. Кеше жазған жырыңыздың қызуы, Тарқағанша, Сiз тəкаппар; Сіз Ұлы; Əлде, менен артық сүйген өлеңдi, Қарлығаш-қыз жырыңызға қызығып, Тамсанғанда... Сағыныштың ескiрген, Соңғы шегі кеткен шығар үзiлiп. Бір болмаса бағытымыз сыңар құс, Қанатты құр сабалаумен тынармыз. Ұмытыңыз! Ұмытпастай не қалды? (Ұмыт болған жерде нала, мұң-арсыз.) Ең алғашқы күнəмдi Сiз демейін, Ең ақырғы қайғым да емес шығарсыз... Ақтөбе қаласы.

к

ер е

Ұмыту

Қы зы қд

Құндыз ЖҰБАЕВА ЖҰБАЕВА.

қайталап айта бергің келеді-ақ... «Мен қазақ қыздарына қайран қалам...». Шын мəнісінде, қазақ қызы аяулы. Біз мұны Ғабит Мүсіреповтің, Əзілхан Нұршайықовтың, Оралхан Бөкейдің шығармаларынан оқып б і л і п , к ө ке й ге т ү й д і к . Ғ а б и т Мүсіреповтің Ұлпаны қандай?! Ғажап жан. Ақылды, есті. Əзілхан Телефон тұтқасын көтергенде кез-келген адамның айтатын Нұршайықовтың «Махаббат қызық алғашқы сөзі «Алло». Осы сөз қандай мағына береді, қайдан мол жылдар» атты романындағы шыққан? Меңтай ше?! Меңтай сұлудың инабатты, Дерекке сүйенсек, телефонды ең алғаш ойлап тапқан Александр сабырлы мінезін өзіме өмірлік Грейам Белл оның желісін ең бірінші сүйіктісінің үйіне қарай тартыпты. үлгі тұттым. Меңтайдың образы Ол қыздың есімі – Алессандра Лолита Освалдо екен. Сүйіктісінің үйіне с анамда жатт алып қалды. телефон орнатып, шеберханасында отырып, қоңырау шалған Грейам Белл Оралхан Бөкейдің «Айпара телефон тұтқасын көтерер-көтерместен: «Алессандра Лолита Освалдо» дейді ана» атты əңгімесіндегі ана бейнесі көпке үлгі. Кешегі екен. Уақыт өте келе сүйіктісінің атын қысқартып: «Але Лол Ос», – депті. өткен ақиық ақын Мұқағали Кейін бірте-бірте жұмыстары көбейген сайын қыздың атын одан сайын Мақатаевтың «Арулар» өлеңі – қысқартып, «Алло» деп тұтқаны көтеретін болған. Алайда өнертапқыштың өте ғажап туынды. Ол өлеңнің телефон желісін барлық қалаларға таратып, жұмыстан бас алмауы сүйіктісін құдіреті аруларды өз əнімен зеріктіре бастайды. Содан Алессандра Лолита Освалдо одан кетіп қалады. тербеуінде жатқандай. Қазақ қызын қадірлеу арқылы оның Бірақ, Грейам Белл сүйіктісінен үмітін үзбейді. Шеберханасына соғылған əрбір нəзік болмысын сақтап, есті болу қоңырауды Лолита жалықпайды екен. Уақыт та деп ойлап, «Алло» деуден жалық керек екенін ескертіп отырғандай өте келе басқа да адамдарға осы сөз ұұнап, күнделікті көрінеді кейде маған. Ал қазір ше?! қолданысқа енее бастайды. Осылай Осылайша бүкіл əлем Қазір қарындасын қорлап, қызын халқына «Алло» үрдіске айналған. лло» деп айту үр жерден алып, жерге салып, ауыр сөзбен жанын жаралап жатқан атаананы көресіз. Содан ба, қыздардың Jas.kz. д а бе й ə д е п қ ы л ы ғ ы к ө бе й д і . Анасынан естігенін айтып, сөлекет сөйлейтіндер көбейді. Ұрысқанда ұятты сөзді іркіп қалмаған шешенің тікенек тілдің əсері шығар, қыздан да ұят кетіп, кіндігін жауып жүруді

«Алло» сөзі қалай пайда болды?

Жоба жетекшісі: Ардақ ҮСЕЙІНОВА ardak_31@mail.ru

Маржан РАҚАЙ marzhan-rakai@mail.ru

ана! Нəзік жандылардың ақылына көркі сай ғажап бейнесін жазушылар туғызған образдардан-ақ көретін болдық. Бір күні құрбыммен дүкенге бара жатқан едік. Жолдың арғы бетінде джинсы шалбарының жұлымжұлымы шыққан бір қызды көрдік. Мұны көргенде досым шыдай алмай күліп жіберді. Даусы да қаттырақ шығып кетті ме, əлгі қыз біз жаққа жалт қарады. Оның қарасынан бізді менсінбегенін сездік. Ол жыртық джинсы кигеніне ұялған жоқ.

Керісінше, «сендер сияқты ауылдың қыздары сəннің не екенін білуші ме еді» деп мысқылдай қарады. Жүрегім

сыздап кеткендей болды. Япыр-ай, осылай сəн қуа беріп, мəдениеттен жұрдай болған ел бір күні құрдымға кетпесе екен деп, үнсіз мұңайдым. Қазіргі жастардың киім киісіне қарап, қарның ашады. Қыздар ғана емес жігіттеріміздің де кигені сондай – жыртық джинсы мен ауы тізесіне түсетін шалбар. Бейне бір еден жуатын шүберекті үстеріне іліп алғандай. Ежелде ата-бабаларымыз жыртық киім киюді жаман ырым деп санаған. Сəл жыртық жері болса жамап киген. Жыртық джинсы киген жастарды көргенде ашаршылық заманын, аш қалған адамдарды көргендей болам. Біз қазақ ырымшыл халықпыз ғой. Осы жыртық джинсы сол жоқшылықты шақырмай ма? Өзге елге еліктейміз деп, сол елге құл боп кетпейік. Осыны ойлансақ деймін. Əйел ерге, ер жерге қараған заман осы болмаса жарар еді. Көкейімдегі көкейкесті ойымды жыртық ойлы, жыртық джинсыдағылар ұға білсе дегенім. Жадыра МЫРЗАБАЙ, М.Горький атындағы орта мектептің 10-сынып оқушысы. Т. Рысқұлов ауданы.

Әсем ӨТЕПБЕРГЕНОВА A7_utepbergenova@mail.ru

19 шілде, 2016 жыл

5

www.akjolgazet.kz

ЖАРНАМА

ЖАРНАМА ДАБЫЛ ҚАҒАМЫЗ!

ЗИЯНКЕС ТЕНДЕР ӨТУІН КҮТПЕЙДІ

ЛИЦЕНЗИЯ БЕРУ ЖӨНІНДЕГІ МЕМЛЕКЕТТІК КӨРСЕТІЛЕТІН ҚЫЗМЕТ ТУРАЛЫ

ТАРАЗ ҚАЛАСЫ АУМАҒЫНДА ЖАСЫЛ ЖЕЛЕКТЕРДІ ҚОРҒАУ ІСІ АЛАҢДАТАРЛЫҚ Тараз қаласында соңғы жылдары а б ат т а н д ы ру ж ұ м ы с т а р ы «Жасыл ел» жəне басқа арнайы бағдарламардың аясында біршама қарқын алған болатын. Əсіресе, орталық Төле би көшесінің бойында жəне басқа да көптеген көшелердің бойында тал көшеттері отырғызылды. Бұл айтарлықтай нəтиже болып саналғанымен, отырғызылған көшеттер əлі күнге жетіліп үлгере қойған жоқ. Олардың өсіп-өнуіне күтіп-баптау, оларды түрлі жағдайдан сақтау сияқты біршама жұмыстар қажет. Сонымен қатар, көп жылдан бері қала орталығы мен мөлтек аудандарды көріктендіріп тұрған ағаштарды зиянкестер мен аурулардан сақтап қалудың да маңызды зор. Көп жылдық тексеру жұмыстарының нəтижесінде қала аумағындағы тал-дарақтарды негізінен – қарағаш аяққұйрығы, қарағаш жапырақ жемірі, терек бізтұмсығы жəне жапырақ ширатқыштар мен раушан гүлдердің жасыл биттері сияқты зиянкестер залалдайтындығы анықталып отыр. Облыстық əдістемелік-болжамдар орталығы мамандары 2015 жылы жазғы-күзгі анықтау зерттеу жұмыстарының барысында Тараз қаласы аумағындағы 25 гектар аумақта жасыл желек өскіндер зиянды организмдермен залалданған деген қорытынды берген болатын. Былтыр қыс айының жұмсақ əрі қарсыз болуы жəне биылғы көктем айында жауын-шашынның мол болуы, өсімдік зиянкестерінің өсіп-өнуіне өте қолайлы жағдай туғызғаны белгілі. Осының салдарынан қала ішіндегі саябақтар мен көше бойындағы ағаштарға, мөлтек аудандардағы тал-дарақтарға аталған зиянкестер қатты залал келтіретіндігі жоғарыда аталған мамандар тарапынан алдын ала болжамдалып, Тараз қалалық əкімшілігіне дабылдық хабарлама ақпан айынан бастап берілген болатын. Сонымен қатар, маусым айында құрамында Тараз қалалық əкімдігінің ауыл шаруашылығы бөлімінің маманы, облыстық əдістемелік-болжамдар орталығының маманы жəне Тараз қалалық аумақтық инспекциясының инспекторы бар топ қала ішінде зерттеу анықтау жұмыстарын жүргізіп, нəтижесінде «Жеңіс» саябағында, Сүлейменов көшесінде, «Махаббат» аллеясында, Абай даңғылы мен Комратов көшесі аралығында, Байзақ батыр көшесінде, Балуан Шолақ – Сыпатай батыр көшелерінің аралығында, Абай даңғылының бойы мен Ташкент, Төле би көшелерінде, Əл-Фараби көшесі мен 1,2,3,4,5,6,7-мөлтек аудандардағы ағаштарға химиялық өңдеу жүргізілуі қажет деген қорытындыға келген. Бұл туралы Тараз қалалық аумақтық инспекциясы тарапынан да бірнеше рет хат берілгенімен, тендер арқылы химиялық өңдеу жүргізетін заңды тұлғаның анықталмауына байланысты жою жұмыстары əлі күнге дейін басталмай отыр. Ал зиянкес тендер өтпеді деп күтіп отырмайтындығы белгілі. Негізінен қала ішіндегі ағаштарға зиянын тигізіп жатқан зиянкес қарағаш жапырақ жемірі болып отыр. Жалпы, бұл зиянкес туралы қысқаша айтып өтсек, қоңыздың түсі қошқыл сары, үстінде ұзынынан екі қара сызық болады, ұзындығы 4,5-5,5 миллиметр, дернəсілдерінің түсі ашық сары, екі бүйірінде қара сызығы бар. Қоңыз жапырақты əртүлі формада майда тесік жасап залалдайды, ал басты қауіп төндірушілер - зиянкес қоңыздың ұсақ құрттары. Олар талдың бір жапырағын санаулы минуттың ішінде кеміріп тастайды. Ал бір қоңыздың өзі 200 жұмыртқа салатынын ескерсек жəне оларға қарсы жою жұмыстары алдын ала жоспарға қойылып, тиісті жұмыстар жүргізілмесе, қала мүлде жасыл желексіз қалуы мүмкін. Аталған зиянкес бір жазда екі-үш ұрпақ береді жəне бүгінгі күні зиянкестің екінші ұрпағының залалдауы жүруде. Сондықтан, қала əкімшілігі тарапынан химиялық жолмен жою жұмыстарын жүргізетін заңды тұлғаны тез арада анықтап, жұмыс жүргізілмесе, бəрі кеш болады. Осыған орай, ескерте кететін жай, химиялық өңдеу жұмыстарына улы препараттар қолданылатындығы белгілі. Сондықтан, жою жұмыстарын жүргізу кезінде қауіпсіздік жағдайы өте қатаң сақталуы қажет. Себебі химиялық күрес жұмыстарын қала жағдайында жүргізу өте қиын, адам өміріне қауіпті екендігін ескертеміз. Химиялық өңдеу жұмыстарын түнде немесе таңғы мезгілде жүргізілген жөн жəне өңдеу жүргізілетін аумақтарға арнайы белгілер орнатылып, сол жердегі тұрғындарға алдын ала ескертілуі тиіс. Серіжан БЕКСҰЛТАНОВ, облыстың өсімдіктер карантині жөніндегі бас мемлекеттік инспекторы.

2013 жылғы 18 қыркүйектегі №983 мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің тізіліміне сəйкес, ҚР Ұлттық Банкінің аумақтық филиалдары (бұдан əрі – қызмет көрсетуші) уəкілетті ұйымдарға қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру бойынша қызметті жүзеге асыруға лицензия беру жөніндегі мемлекеттік қызметін көрсетеді. Мемлекеттік қызметті алушылар – қызметінің айрықша түрі қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру болып табылатын, жауапкершілігі шектеулі серіктестік ұйымдық-құқықтық нысанында құрылған заңды тұлғалар (бұдан əрі – уəкілетті ұйымдар) болып табылады. Уəкілетті ұйымдарға қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру бойынша қызметті жүзеге асыруға лицензия беру жөніндегі мемлекеттік көрсетілетін қызмет шеңберінде: 1) қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға лицензия (бұдан əрі - лицензия) жəне оған қосымша алу; 2) қосымша айырбастау пунктін ашу кезінде қолданыстағы лицензияға қосымшаны алу; 3) лицензияның жəне/немесе оған қосымшаның телнұсқасын алу; 4) лицензияның жəне/немесе оған қосымшаны қайта ресімдеу қарастырылған. Аталған мемлекеттік қызмет түрін алу

үшін, қызмет алушылар, толық мəтіні www. nationalbank.kz ҚР Ұлттық Банктің ресми интернет-ресурсында орналастырылған, ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2015 жылғы 30 сəуірдегі №71 қаулысымен бекітілген Уəкілетті ұйымдарға қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру бойынша қызметті жүзеге асыруға лицензия беру жөніндегі мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының 9-тармағына сəйкес құжаттарды ұсынуы қажет. Қ ұ ж ат т а рд ы тол ы қ ұ с ы н б ау ф а кт і с і анықталған жағдайда қызмет көрсетуші қызмет алушының құжаттарын алған сəттен бастап 2 жұмыс күні ішінде өтінішті одан əрі қараудан жазбаша дəлелді бас тартуды береді. Құжаттар пакеті толық болған жағдайда, қызмет көрсету мерзімдері 1) тармаққа сəйкес қызмет бойынша – 30 жұмыс күнін, 2) жəне 4) тармақтарға сəйкес қызметтер бойынша – 10 жұмыс күнін жəне 3) тармақ бойынша 2 жұмыс күнін құрайды. Сонымен қатар, көрсетілген мерзімнің ішінде қызмет көрсетуші келесі негіздер бойынша мемлекеттік қызмет көрсетуден бас тартуы мүмкін: қызмет алушының «Валюталық реттеу жəне валюталық бақылау туралы» ҚР Заңына (бұдан əрі – Заң) сəйкес көзделген құжаттарды не мəліметтерді ұсынбауы; көрсетілетін қызметті алушының Заңмен

белгіленген талаптарға сəйкес келмеуі; Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де негіздер; заңды тұлғалардың осы санаты үшін қызметтің осы түрімен айналысуға Қазақстан Республикасының заңдарымен тыйым салынуы; лицензиялық алымның енгізілмеуі; көрсетілетін қызметті алушыға қатысты лицензиялауға тиісті қызметті немесе қызметтің жекелеген түрлерін тоқтата тұру немесе қызметке немесе қызметтің жекелеген түрлеріне тыйым салатын заңды күшіне енген сот шешімінің (үкімінің) болуы; сот орындаушысы ұсынған негізде сот көрсетілетін қызметті алушы-борышкерге лицензия беруге уақытша тыйым салуы; көрсетілетін қызметті алушы біліктілік талаптарына сəйкес болмауы. Ме м л е ке т т і к қ ы зм е т а қ ы л ы н е г і зд е көрсетіледі. Қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру қызмет түрімен айналысу құқығына лицензияны жəне оның дубликатын беру кезіндегі лицензиялық алым 40 айлық есептік көрсеткішті, лицензияны қайта ресімдеу үшін 4 айлық есептік көрсеткішті құрайды. Қолданыстағы лицензияға қосымшаларды, олардың телнұсқаларын беру жəне қолданыстағы лицензияға қосымшаларды қайта ресімдеу ке зінде лицензиялық алым алынбайды.

Мүшелік жарнаны уақтылы төлеңіздер!

ҚАРТТЫҚҚА МОЙЫМАЙ ҚАТАРДАН ҚАЛМАҒАН

«Қазақстан Журналистер одағы» қоғамдық б бірле стігі Жарғысының 4-тарауының 66-бабына сəйкес, одаққа мүше азаматтар м мүшелік жарнаны уақтылы төлеп тұруы тиіс. Я Яғни, одақтың мүшесі жылына 1000 теңге ккөлемінде жарна төлеуге міндетті. Алайда, ««Қазақстан Журналистер одағы» қоғамдық б бірлестігінің мəліметтер базасын зерделеу б барысында одақ мүшелігіне өткен өңір ж журналистерінің кейбірінің арнайы билетті ал алған уақыттан бері жарна төлемегендері б белгілі болып отыр. Бұл өз кезегінде əріптестерімізді Баспасөз ққызметкерлерінің кəсіби мерекесіне орай ««Қазақстанның Құрметті журналисі» ат атағына, Қазақстан Журналистер одағының

АҒА БУЫННЫҢ ӨМІРІ АУЫР БЕЙНЕТПЕН ӨРІЛДІ ҒОЙ. КЕШЕГІ КЕҢШАРЛАР ЖЫЛ-ОН ЕКІ АЙ НАУҚАНДЫҚ ЖҰМЫСТАРДАН КӨЗ АШПАЙТЫН. КӨКТЕМ КЕЛДІ ЖЕР ЖЫРТЫП, МАЛ ТӨЛДЕТТІ. ЖАЗ БОЙЫ ЕГІН ӨСІРІП, ШӨП ШАПТЫ. КҮЗ- ҚЫСҚА ДАЙЫНДЫҚТЫҢ ҚАМЫ ЕДІ. ҚЫС БОЙЫ ҚЫРУАР ҚОҒАМ МАЛЫН ШЫҒЫНСЫЗ АЛЫП ШЫҒУДЫҢ БЕЙНЕТІНЕ ЖЕГІЛДІ. ОСЫНЫҢ БӘРІ КӨБІНЕ ҚОЛ КҮШІН КЕРЕК ЕТЕТІН. ӨЙТКЕНІ, ТЕХНИКА БОЛСА ЖЕТКІЛІКСІЗ, БОЛСА ДА ҚАУҚАРСЫЗ ЕДІ. МАЯ-МАЯ ШӨПТІ ҚОЛМЕН ТҰРҒЫЗАТЫН. ҚОРАҚОПСЫНЫ ТАЗАЛАУ, ҚАМЫС БУУ, ОТЫН-СУ ӘЗІРЛЕУ ҚОЛ ЕҢБЕГІМЕН АТҚАРЫЛАТЫН.

Күйдіргі (сібір жарасы) – терінің, ішектің, өкпенің, лимфа түйіндерінің зақымдалуымен жəне оның соңы өлім-жітіммен аяқталатын, адаммен бірқатар жануар түрлерінде кездесетін аса қауіпті ауру. Мал – адам үшін негізгі жұқпа көзі, ал топырақ жəне қоршаған орт аның басқа нысандары – аурудың «қоймасы». Адам күйдіргімен ветеринарлықсанитариялық сараптамадан өтпеген, арнайы рұқсаты жоқ сауда нүктелерінен азық-түлік өнімдерін алып, пайдаланғанда, сондай-ақ ауру малды күткенде, сойғанда, терісін алғанда, етін бұзғанда, өлген малды көмгенде, күйдіргі микробтарының спораларымен ластанған шаруашылық өнімдерімен (тері, теріден жасалған өнімдер, жүн, қыл) жанасқанда жұғады. Инфекцияның ену жолдары – тері, тыныс алу жолдарының сілекейі, сирек жағдайда асқазан-ішек трактісі. Көбінесе дененің ашық тұстары зақымдалады. Адамдарда бұл аурудың тері, өкпе, ішек түріндегі үш түрі кездеседі. Те р і з а қ ы м д а л ғ а н ж а ғ д а й д а , аурудың инкубациялық кезеңі екі

күннен 14 күнге дейін созылады. Алдымен зақымдалған орында тері бетінде ісетін қызыл дақ пайда болады. Біршама уақыттан кейін ол қышытатын, күйдіре ауыртатын жараға айналады. Д ене қызуы көтерілуі, əлсіздік, бастың қатты ауыруы, жүректің қағуы – аурудың басты белгілері. Күйдіргінің өкпе түрімен ауырғанда алғашқы белгілер тұмауға ұқсас келеді: адамның дене қызуы артып, қалтырайды, терлейді.

3-5 күннен кейін өкпенің тыныс алуы тарылады, бұл жиі өлімге ұшыратады. Ішек түрімен ауырғанда іш қатты ауырады, құсу, іштің қан аралас өтуі сияқты белгілер пайда болады. Күйдіргінің инкубациялық кезеңі – 2 күннен 7 күнге дейін. Сондықтан да, күйдіргі ауруының алдын алу шараларын қатаң сақтаған жөн. Уақыт өткізбей дəрігерге көрініп, арнайы ем қабылдаған жағдайда, сырқаттан арылудың мүмкіндігі бар. Балқия ҚАЛДЫҚҰЛОВА, Тараз қалалық тұтынушылар құқын қорғау басқармасы эпидемиологиялық қадағалау бөлімінің бас маманы.

Мекен-жайымыз: Тараз қаласы, Сүлейменов көшесі, №5, Баспасөз үйі. Байланыс телефоны: 8 (7262) 43-32-50. «Қазақстан Журналистер одағы» ҚБ облыстық филиалы.

сы мен

етіп, рекордтық көрсеткіштерге қол жеткізді. Қазір еңбекпен өрілген өмір иелері бейнетінің зейнетін көріп, өсіп-өнген ұрпағының ортасында алаңсыз өмір сүріп отыр. Алайда, Нуаз қарттыққа мойынсұнбай, қатардан қалмай еңбек етуде. Уақыт талабына ілесіп, кəсіпкерлікті қолға алып, мал өсірумен айналысты. Туып-өскен Ынтымақ ауылынан дағарадай мейрамхана соғып, ауыл тұрғындарының игілігіне ұсынды. Бұрын той жасаса аудан, облыс орталығына шабылатын ауылдастары енді ауылдан бой көтерген мейрамханада той өткізетін болды. Бағасы да əлгіндей мейрамханалардан əлдеқайда арзан. Бұл, сөз жоқ, ауылдықтар үшін жеңілдік. Тағы бір жеңілдігі – ас, жиын өткізу үшін қазан-ошақ, ыдыс-аяқ, үстел мен орындық жинап сабылатын көпшілік енді қиналмай-ақ бəрі əзір осында жиынын өткізе береді. Ауыл тұрғындары осы игілікті іс үшін Нуазға алғысын білдіріп отыр. Иə, кəсіп етемін дегенге нəсіп көп. Оны қарапайым ауыл қариясы Нуаздың өмірінен де көруге болады. Зейнетке шықтым деп, қол қусырып отырмай, бейнет етіп, соның зейнетін көріп отырған оның тірлігі көпке үлгі.

ал

ақылы қызметін пайд

өте тиімді. Ол арзан және ТЕЛЕФОН/ФАКС:

8 (7262) 43-32-50 ak-jol-taraz@rambler.ru Мұ Мұрагерлік Бакитжан Аманкелдиевич Кайназаровтың 2016 жылдың 24 ақпанында қайтыс болуынан кейін мұрагерлік ісі ашылып отыр. Осыған орай, марқұмның мұрагерлері мұрагерлік істі ресімдеу үшін о сы хабарландыру жарияланған күннен бастап бір ай мерзім ішінде Талас ауданы, Қаратау қаласы, Ə. Молдағұлова көшесі, №30 үйдің 7-пəтерінде орналасқан нотариалдық кеңсеге (нотариус Н.Ж. Болтаев) жолығулары қажет.

Есіркеп СЕРІКБАЙҰЛЫ, еңбек ардагері. Байзақ ауданы.

СІБІР ЖАРАСЫ ҚАУІПТІ Жалпы, сібір жарасы (қойда – топалаң, жылқыда – жамандат, ірі қарада – қараталақ, түйеде – ақшелек, қарабез) – мал жəне жабайы жануарлардың «Bacillus anthracis» микробын қоздыратын, жіті түрде өтетін аса қауіпті, жұқпалы ауру. Онымен адам да ауырады. Сібір жарасы ауруының қоздырғышы топырақта ұзақ жылдар бойы спора түрінде кездеседі. Сондықтан, жауын – шашын аз болған, яғни құрғақшылық жылдары сібір жарасының тіркелу қаупі жоғарылайды. Сібір жарасы адамдарға ауырған малдардың жəне олардың өнімдері (еті, терісі, жүні т.б.) арқылы яғни малмен жанасқанда, күтім жасағанда, сойғанда, терісін алғанда, көмгенде жұғады. Аталған аурудың клиникалық белгілері барлық мал түлігінде н е г і з і н е н ұ қ с а с ке л е д і . О н ы ң ішінде қой топалаңы ауру белгілері білінбейтін жəне білінетін болып екі түрге бөлінеді. Біріншісінде, ауру өте жіті өтеді жəне көп ретте қойдың ішектері қабынып, мал бір-екі күнде өліп қалады. Ал екінші түрінде қой денесінде жара мен тері жəне тері асты

дипломына жəне басқа да марапаттарға ұсынуға кері əсерін тигізуде. Сондықтан «Қазақстан Журналистер одағы» қоғамдық бірлестігі Жарғысының 4-тарауының 6-бабына сəйкес, əріптестерімізді мүшелік жарнаны уақтылы төлеуге шақырамыз. Мүшелік жарна «Қазақстан Журналистер одағы» қоғамдық бірлестігінің облыстық филиалында қабылданады.

ма «Ақ жолдың» жарна аныңыз!

МАМАН КЕҢЕСІ

САҚТАНСАҢ, САУ БОЛАРСЫҢ

Венера ИТМАШЕВА, ҚР Ұлттық Банкі Жамбыл филиалының бөлім бастығы.

Ж ЖУРНАЛИСТЕРГЕ ҚҰЛАҚҚАҒЫС

КӘСІП ТҮБІ – НӘСІП

О с ы тол а с с ы з бе й н е т т і ң о рт а с ы н д а Қазанның 40 жылдығы атындағы ұжымшардың механизаторы Нуаз Билібаев та жүретін. Таңның атысы, күннің батысы шаруашылықтың сан салалы науқанына аянбай атсалысты. Қандай тапсырылған жұмысты болмасын тиянақты атқаратыны үшін кеңшардың озат еңбеккерлерінің бірі атанды. Үлкендер жағы «Əкесі Билібай еңбекқор адам еді ғой, соған тартқан да» десетін. Айтса айтқандай, Ұлы Отан соғысына аттанып, майданнан қайтпай қалған Билібай Бəйменов Ынтымақ ауылының ұжым болып қалыптасуына өзіндік еңбегі сіңген ер еді. Содан қалған тұяқ Нуаз да қан майданнан оралмай қалған есіл əкенің атына сөз келтірмеуге тырысатын. Нуаз кейінірек ауылдағы орта мектепке директордың шаруашылық ісі жөніндегі орынбасары болып істеді. Шаруаның жайын білетін оған бұл жұмыс қиындық əкелген жоқ. Күні бойы мектептің ауласын мұнтаздай етіп, тал-дарақ егіп, оны күтімге алып, жайнатып қоятын. Еңбек еткен адам қашан да қадірлі. Мектеп ұжымы оны зейнетке құрметпен шығарып салды. Жұбайы Ғазизамен өмірге əкелген ұл-қыздары өсіп-өніп, өмірден өз орындарын тауып жатты. Ғазиза да шаруашылықта қызылша алқабында тер төкті. Атақты қызылшашы, Социалистік Еңбек Ері Нұрмаш Түйтебаеваның звеносында еңбек

Қызмет алушылардың қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға лицензия алу бойынша қызметті «электрондық үкімет» веб-порталының (www. egov.kz) «Е-лицензиялау» Мемлекеттік деректер базасы» ақпараттық жүйесі (www.elicense.kz) арқылы электронды түрде алуына мүмкіндігі бар. Демек, қызмет алушының электрондық цифрлық қолтаңбасы жəне интернет желісіне қосылу мүмкіндігі болған жағдайда, қызмет көрсетушінің кеңсесіне келмей-ақ, кез-келген жерден порталға кіріп, өтініш жолдауына болады. Сонымен қатар, қызмет алушының веб-порталдағы «жеке кабинеті» немесе бірегей байланыс орталығы арқылы қашықтықтан қол жеткізу режімінде мемлекеттік қызмет көрсетудің тəртібі мен мəртебесі туралы ақпаратты алуға мүмкіндігі бар. Ал, нəтижесі қызмет көрсетушінің уəкілетті адамының электрондық цифрлық қолтаңбасы қойылған элект рондық құжат ныс анында қызмет алушының «жеке кабинетіне» жіберіледі. ҚР Ұлттық Банкімен көрсетілетін осы жəне басқа да мемлекеттік қызметтер туралы толығырақ ақпарат www.nationalbank.kz ҚР Ұлттық Банктің ресми интернет-ресурсының «Ұлттық Банктің мемлекеттік қызметтері» бөлімінде жəне «электрондық үкімет» вебпорталының «Бизнеске» бөлімінің «мемлекеттік органдар бойынша қызметтер» бөлімшесінде орналастырылған. Мемлекеттік қызмет көрсету мəселелері бойынша бірегей байланыс орталығы: 8-800-080-7777, 1414.

ісіктері пайда болып, індет 5-7 күнге созылады. Əуелгі кезде қой денесінің əр жерінде көлемі онша үлкен емес, ұстасаң мал ауырсынатын жəне қолға қатты тиетін қызуы қайтқан ісікке, одан қайтадан ортасы сарғыш қатерлі жараға айналады.Топалаңға ұшыраған қой тісін қышырлатып, бағытсыз қозғалады. Денесі кұрысып, аузынан, мұрнынан, артқы ішегінен қанды көбік ағады. Топалаң əдетте жіті, аса жіті жəне сирегірек жітіден төмен өтеді. Созылмалы түрі шошқада, аса жіті түрі негізінен қой мен ешкіде, сирегірек болса да жылқы мен сиырда кездеседі. Елімізде, оның ішінде облысымызда да сібір жарасы ошақтарынан жыл сайын мамыр-маусым айларында ауру қоздырғышының бар - жоғын анықтау мақсатында топырақ сынамалары алынып, ветеринариялық зертханада зерттеледі. 2010 – 2012 жылдары жергілікті бюджеттен 9 миллион 124 мың теңге бөлініп, сібір жарасының ошақтарын нақтылау, айналасын қоршау, бетондау, арнайы белгілер қою жұмыстары атқарылған болатын. Қазіргі таңда облыс көлемінде

ауыл шаруашылығы жануарларын аса қауіпті жұқпалы ауруларға қарсы вакцинациялау жəне диагностикалық зерттеулер эпизоотияға қарсы ісш а р а л а р жо с п а р ы н а с ə й ке с жүргізіліп, жарты жылдық жоспар толықтай орындалды. Ал ішкі сауда нысандары – базарлар Тараз қаласы жəне аудан əкімдіктерінің ветеринариялық дəрігерлерінің күнделікті бақылауында жəне сатылымға шығарылған ет, сүт, балық жəне бал арасы өнімдері күнделікті ветеринариялықсанитариялық сараптамадан өткеннен кейін ғана сатылуға жіберілуде. Сайып келгенде, айтарымыз – б і р н е ш е ма л б і р м е з г і л д е ауырған немесе олар əдеттен тыс мінез көрсеткен жағдайларда, басқа да мəселелер туындағанда бұл жөнінде жергілікті жердегі ветеринариялық пункт мамандарын жедел хабардар етудің маңызы зор. Індетке қарсы күре с – барлығымыз үшін де ортақ міндет. Оспан БЕРДИЯРОВ, облыс əкімдігінің ауыл шаруашылығы басқармасы басшысының орынбасары.

Жолаушылар мен багажды автомобильмен облысаралық жəне облысішілік тұрақты тасымалдау маршруттарына қызмет көрсету құқығына арналған конкурсты өткізу туралы

ХАБАРЛАНДЫРУ 1. Жамбыл облысы əкімдігінің құрылыс, жолаушылар көлігі жəне автомобиль жолдары басқармасы 2016 жылғы 15 тамызда, жергілікті сағат 15.00 - де, Тараз қаласы, Төле би көшесі, № 35 үй, 2-қабат мекен-жайы бойынша жолаушылар мен багажды автомобильмен облысаралық тұрақты тасымалдау маршруттарына қызмет көрсету құқығына арналған конкурсті өткізу туралы хабарлайды.

2. Конкурсқа мынадай маршруттардың пакеттері (маршруттар) шығарылады: № 1 – Кенен кенті (Жамбыл облысы) – Алматы қаласы Конкурста меншік нысанына қарамастан, меншік құқығында немесе өзге де заңды негіздерде автокөлік құралдарын иеленуші жеке заңды тұлғалар қатыса алады.

3. Конкурсқа қатысуға тілек білдірушілер Жамбыл облысы əкімдігінің құрылыс, жолаушылар көлігі жəне автомобиль жолдары басқармасына конкурстық құжаттардың жиынтығын алуға жазбаша өтінімді Тараз қаласы, Төле би көшесі, №35. 2 қабат мекен-жайы бойынша ұсынуы тиіс.

4. Конкурс құжаттар жиынтығының тегін беріледі.

5. Конкурстық құжаттарды алуға өтінімдерді қабылдаудың жəне Конкурсқа қатысуға өтінімдерді қабылдаудың соңғы мерзімі: 2016 жылғы 2 тамызда сағат 13.00-ге дейін.

6. 2016 жылғы 15 шілдеде, сағат 16.00-де конкурстық комиссия өткізу мəселелері жөнінде конкурс алдындағы конференцияны өткізеді.

7. Анықтама алу үшін телефоны: 43-69-52.

6

«АҚ ЖОЛДЫҢ» ЖАҢА ЖОБАСЫ: БІЗДІҢ ОЛИМПИАДАШЫЛАР

Ж

19 шілде, 2016 жыл

ЕР

А Д ІҢ

Т Ы – ТАРИХТЫҢ ХАТЫ

МЕРКІ ҚАЛАШЫҒЫНЫҢ НАҚТЫ ЖАСЫ АНЫҚТАЛМАҚ

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық универси­ тетінің профессоры Мадияр Елеуов жетекшілік ететін « Т ұ р а н а р хе ол о г и я л ы қ

жататындығын көрсетті. Жиналған археологиялық з ат т а р ( қ ы ш ) қ а л а н ы ң VІІ-ХІІІ ғасырларда болғандығын дәлелдейді.

СЕРТКЕ БЕРІК САЙЫПҚЫРАН АТЛАНТА ОЛИМПИАДАСЫНЫҢ ҚОЛА ЖҮЛДЕГЕРІ БОЛАТ НИЯЗЫМБЕТОВ

Наурызбек САРША, «Ақ жол». Бокс әлемінде жамбыл­ дықтардың өзіндік ойып алар орны бар. Арқан бойы керілген шаршы рингте талай мықтының мысын басқан шойын жұдырықты шеберлерімізбен қалай мақтансақ та жарасады. Болат Ниязымбетовтің боксшы ретінде жолы даңғыл, тағдыры тәтті болды дей алмаймыз. Оның жеңімпаз ретінде шаттанған, өкініштен өзегі өртенген кездері де аз емес. Бір кездері ұлттық құраманың бас бапкері Әбдісалан Нұрмахановтың қаһарына ұшырап, Олимпиада ойындарынан сырт қалу қаупі де туындаған. Десек те, ол ө з і н і ң ж а н ке ш т і л і г і м е н табандылығының арқасында ғаламдық додада бақ сынау құрметіне ие болды. Жамбыл бокс мектебінің түлегі Атлант адағы жарыст а ел сенімін ақтап, қола медальды кеудесінде жарқыратты.

АҚТАЛҒАН ҮМІТ . ..1995 жыл. Олимпиада ойындарының жолдамалары үлестірілетін Ташкенттегі Азия чемпионаты қарсаңында өткізілген оқу-жаттығу жиыны ш а р ы қ т ау ш е г і н е т а я ғ а н сәт. Дайындық барысында Бақтияр Хождиевпен қолғап түйістірген Болат Ниязымбетов ойда жоқта ауыр жарақат алады. Оның салмағы командалық әріптесінен 1213 келідей жеңіл. Жекпежектің қызығына беріліп кеткендері соншалық, екеуі де шегінбей айқасты. Ауырауыр соққылар алмасу сәтінде Болаттың қабағы жарылады. Сол мезетте Ниязымбетовтің қасына ентелеп жетіп

келген бас бапкер Әбдісалан Нұрмаханов: «Түйсігі бар адам өзінен салмағы әлдеқайда ауыр боксшымен ашық айқасқа бармайды. Оны алдап, арбап жүріп ұтуың керек еді. Мына түріңмен Азия чемпионатына барып, не бітірмексің? Олимпиада ойындары жолдамасынан енді дәмеленбей-ақ қой. Сенің орныңа Зубов барады», – деп намысын қайрап, кері бұрылып кетті. Жағдайының өте қиын екенін түсінген Болат та сол күннен қалдырмай

Әбекеңнің алдынан өту керек деп шешеді. Қонақ үйге келсе, бас бапкер бөлмеде жалғыз отыр. Қасына барып, ағынан жарыла сөйлейді. «Осы күнге дейін мен сізді жерге қаратқан емеспін. Үнемі сеніміңізді ақтауға тырыстым. Ташкентте де солай болады. Тек мүмкіндік беріңіз, Азияның алды болуға менің күш-қуатым жетеді», – дейді. Айтқан уәжінің бәрін тыңдап алғаннан соң бас бапкер: «Айтқаныңның бәрі рас. Бұл салмақта сенің алдыңа түсетін ешкім жоқ. Сондықтан да бағыңды байламаймын. Бірақ, дәрігерлер не дейді екен?» – дейді қабағы жарылған Болатқа а л а ң д ау ш ы л ы қ б і л д і р і п . Олимпиадаға баратынына қуанғаннан: «Дәрігерлер үшін абыржымай-ақ қойыңыз. Ол жағын өзім реттеймін. Ал сізге сенім білдіргеніңіз үшін көп рахмет! Сөзім – сөз, Азияның алтынын алақаныңызға саламын!» – дейді көкірегін ш ат т ы қ к е р н е г е н Б о л ат қуанышын жасырмаст ан. Иә, Болат дайындығын пысықтап, өзге боксшылармен бірге Өзбекстанда өтетін сары құрлық біріншілігіне жол тартады. Жеребе тарту рәсімінде Ниязымбетовтің алғашқы айналымда рингке шықпайтыны белгілі болды. Кейіпкеріміз тағы үш-төрт күндей демалуға мүмкіндік алды. Сол аралықта қабақтағы жараның аузы бітіп, беті әжептәуір жазылып қалғанды. Ташкент төріндегі шаршы алаңда қазақтың өрені төрт жекпе-жек өткізді. Өзбекстан, Моңғолия және Ираннан келген қарсыластарын қоғадай жапырып, финалға шықты. Ақтық айқаста Ниязымбетовті филиппиндік сайыпқыран күтіп тұрды. Дәл осы Галидо Райнолдоға ол бұған

дейін екі рет есе жіберген еді. Әсіресе, Сеулдегі дода е сінен кетер еме с. Қазақ боксшысы қапияда жарақат алып, дәрігерлер қабағын жөнге келтіріп жатқанда Райнолдо қарсыласы Болатты керемет комбинацияларының арқасында айқын жеңгендей рингтің қақ ортасында атой салған. Сонда кеудесін намыс оты шарпыған Болат «Біз әлі кездесеміз. Сонда жақсылап тұрып сазайыңды беремін» деп өз-өзіне серт берген-ді.

екінші рет құрлық чемпионы атанған Ниязымбетов Атланта Олимпиадасының жолдамасын қанжығасына байлады. Олимпиададағы әсерімен бөліскен боксшы: «Олимпиада додасы мен үшін сәтті басталды. Бастапқы бәсекелерде мексикалық Карлос Мартинес (23:5), замбиялық Дэвис Мбале (11:3) және ирандық Бабак Могимиді (13:7) есептерімен оңай ұтып, жартылай финалға еш кедергісіз жеттім. Одан кейін Барселона Олимпиадасының жеңімпазы, әлемнің екі дүркін чемпионы Эктор Винетпен қолғап түйістірдім. Білмеймін, сол кезде қарсыласымның атағынан қаймықтым ба, әлде мысы басып кетті ме? Әйтеуір сол жекпе-жекте бар білгенімді анық көрсете алмадым. Әншейінде еркін ойқастаушы едім. Бұл жолы ойлағандарым жүзеге аспады. Шынын айтсам, Атлантада мен қола медальды қанжығаға байлағаныма риза болдым. Соны қанағат тұттым. «Қатардағы ортаңқол боксшының бірінен еме с, төрткіл дүниенің теңдессіз мықтысынан ұтылдым» деп, өзөзімді жұбатқандай болдым», – дейді өткен күндер елесіне көз жүгіртіп.

ТҮРКИЯЛЫҚ ҚАЗАҚ АЛДАП СОҒЫПТЫ Болат Ниязымбетовтің кәсіби мансабында жарқын жеңістер аз болған жоқ. Кеңестер Одағының әр қиырында өткен жасөспірімдер мен жастар арасындағы көптеген ірі додаларда жеңіс тұғырына

бөгеді. Шартпа-шұрт айқас барысында Қазақстан үмітіне германиялық Оқтай Ұрқалды «ту сыртынан ұрды» деген айып тағылып, жеңіс қарсыласының уысында кетті. Азия ойындарында пәкістандық О с ма н Х а н д ы ж а қ с ы л ап тұрып төмпештеп жатқан еді, қолы морт сынды. Сол секілді 1995 жылы Берлинде өткен әлем чемпионатында да қандасымыздың қанжығасы майлануға тиіс болған. Алайда ол ширек финалда Түркияның намысын қорғаған қазақ жігіті Нұрхан Сүлейменоғлыға жол берді. Бір кезеңдерде өзінің командалық әріптесі болған жігітке неліктен ұтылғанын боксшы былайша еске алады.

– Берлинде өткен әлем чемпионатының ширек финалында екеуміздің жолымыздың қиысатынын білгеннен кейін қонақ үйге мені арнайы іздеп келген Нұрхан: «Болат, сенің мықты екеніңе ешкімнің күмәні жоқ. Бірақ жекпе-жек барысында мені сабай көрме. Егер бұл кездесуде а й қ ы н ұ т ы л ат ы н б ол с а м , түріктер мені командадан қуады. Сондықтан да барлық күшіңді сарқымай, жай ғана жұдырықтас. Бәрібір де жеңіс сенікі», – деп жалынғандай болды. Бұрынғы командалық әріптесім қиылып сұрағаннан кейін мен «Жарайды!» деп келістім. Уағдаласқанымыз бойынша жекпе-жек барысында тізгінді тартыңқырап жүрдім. Б ә с е ке а я қ т а л ғ а н д а ұ п а й санымен жеңіске жеткеніме к ү м ә н і м б ол ғ а н жо қ . А л төреші қарсыласымның қолын көтергенде, төбеме

а с п а н н а н ж а й т ү с ке н д е й күй кештім. Сол сәтте ғана барып Нұрханның мені алдап соққанын түсіндім. Өйткені ол кездері Түркия азаматы Канер Доганели Халықаралық әуесқой бокс қауымдастығында (АIBA) төрешілер алқасының төрағасы қызметін атқаратын. Яғни, қат ардағы қазылар Доганелидің айтқанын екі етпейтіні анық. Соны мен естен шығарған екенмін. Сол алаңғасарлығымның кесірінен оңбай опық жедім. Онымен әңгіме біткен жоқ. Бәсеке аяқталған бетте Әбдісалан Нұрмаханов мені жерден алып, жерге салды. «Сенің Нұрханнан жеңілуің мүмкін емес. Түріктер саған ақша берген. Намысың жоқ», – деп қатты-қатты сөздер айтты. Ақталғым келіп еді, ағамыз ешбір сөзіме құлақ аспады. Сол кезден бастап асқар таудай Әбдісалан ағаның қаһарына ұшырап, тіптен ұлттық құрама сапынан қуылуға шақ қалдым. Есейе келе адам бәрін басқаша түсінеді екен. Қазір сол сында қандай ағаттық жібергенімді ойласам, ішім удай ашиды. Өкініштен өзегім өртенеді. Әлем чемпионатында мықты екендігімді біле тұра, соны пайдалана алмағаныма күйінемін. Біраз жылдан бері мен бапкерлік қызметте жүрмін. Әр жаттығуда, әр сәт сайын өз шәкірттеріме «сондай қателікке бой алдырмаңдар» деп қайталаудан жалыққан емеспін. Ертең бәрі кеш болуы мүмкін. Кезінде мен де «болашағым алда, әлі алтын алып үлгеремін» деп ойладым. Бірақ, келешекте ондай мүмкіндік бола ма, болмай ма, Аллаға аян. Сондықтан әрбір жекпежекке үлкен жауапкершілікпен қарап, әрбір жарыста жеңіс тұғырының ең биік сатысына көтерілуге талпыну қажет, – дейді Болат. Атланта Олимпиада­с ынан кейін Болат дүбірлі додаларда тым сирек бой көрсете б а с т а д ы . Ке й і н н е н ү л ке н спорттан қол үзіп, Тараздан Алматыға қоныс аударып, бірер жыл құқық қорғау саласында қызмет етті. Алайда спортқа деген құштарлығы суымаған Болат Ниязымбетов көп ұзамай сүйікті ісіне қайта оралды. Бұл күндері қандасымыз бапкерлікті қолға алып, былғары қолғап шеберлерін жаттықтыруда. Біраз жыл Қазақстан жасөспірім қыздар құрамасының, «Аст ана арландары» бокс клубының бапкері болады. Б ү г і н д е ә у е с қ о й б о кс т а н Атлант а Олимпиадасының қола жүлдегері, даңқты жерлесіміз Болат Ниязымбетов Ирак құрамасының бас бапкері қызметінде. Ирак Бокс федерациясының басшыларымен жасалған келісімшарт бойынша ұлттық құрамамен Араб ойындарында жақсы өнер көрсетіп, Азия және әлем чемпионатында көбірек жүлде иеленуі керек. Кенжелеп қалған бокс өнерін дамыту оңай шаруа емес. Олай болса, Болаттың бапкерлік жолындағы еңбегіне жеңіс пен жеміс тілейік.

э к с п е д и ц и я с ы » ортағасырлық Меркі қаласында археологиялық қазба жұмыстарын жүргізуде. Аталған зерттеу жұмыстары Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «Шу мен Талас өңірінің ұзын қорғанды қалалары» ғылыми-зерттеу жобасының аясында орындалуда. Меркі қалашығын алғаш рет Орта Азияға ғылыми с а п а р м е н ке л г е н ж ә н е Шымкент, Тараз, Тарты (Құлан), Меркі, Ыстықкөл жағасы, Іле аңғары арқылы өткен В. Бартольд 1893-1894 жылдары зерттепті. Ұлы Жібек жолының бойындағы маңызды орталықтардың бірі саналатын ортағасырлық Меркі қаласын алғашқы зерттеу мен қазудың өзінде тарихы және даму кезеңдері туралы қызықты мәліметтер табылды. Қыш бұйымдар жиынтығы қыш қолөнерінің жоғары деңгейде дамығанын, оның көркемдік бағыттарын, Шығыс Түркістан, Шаш, Соғды, Хорезммен мәдени, экономикалық, саудалық қарым-қатынастары болғандығын көрсетеді.

1964 жылы К.Байпақовтың ж е т е к ш і л і г і м е н Же т і с у а р хе о л о г и я л ы қ экспедициясының Луговой бөлімі барлау қазбаларын жүргізді. Онда жасалған ке с і к қ а л а н ы ң жо ғ а р ы қабаты ХІ-ХІІІ ғасырларға

Ә.Марғұлан атындағы археология институтының қ ы з м е т к е р л е р і А.Досымбаева 2005 жылы және А.Нұржанов 2006 жылы қаланың орталық бөлігіне зерттеу жұмыст арын жүргізіп, бірнеше мәдени қабатт ардан тұратындығын анықтады.

мәдени қабатына жататын құрылыстар мен тұрмыстық заттары, көптеген қыштан жасалған құмыра, кесе, құм, құмша, тегене сияқты қолмен жасалған тұрмыстықшаруашылық қыштар, сондай-ақ қазан тәрізді ыдыстардың сынықтары кездесуде. Болашақта археологиялық қазба жұмыстары барысында шыққан қабырға қалдықтары мен жәдігерлерді зерттеу нәтижесінде ортағасырлық Меркі қалашығының пайда болған уақыты мен нақты өмір сүрген кезеңін анықтайтын болады. Талғат СҰЛТАНОВ, аудандық тарихиөлкетану музейінің тарихи-мәдени ескерткіштерді қорғау инспекторы. Меркі ауданы.

ФУТБОЛ

«ТАРАЗДЫҢ» ОЙЫНЫ ШИРАЙ БАСТАДЫ

Табиғат АБАИЛДАЕВ, «Ақ жол».

Ф у т б ол д а н Қ а з а қ с т а н п р е м ь е р лигасының екінші кезеңі аяқталып қалды. Екінші айналымнан кейін алғашқы алтылық пен 7-12 орынға жайғасқан командалар екіге бөлініп, топқа түсетіні

мәлім. Үздіктер жүлделі орындарды өзара сарапқа салса, аутсайдерлер премьерлигада қалуға талпынатыны белгілі. Премьер-лиганы өте сәтсіз бастаған «Тараз» футбол клубы соңғы төрт ойында ұпайдан шашау шығармай, жеңісті жорығын жалғастырып келеді. Иә, Юрий Максимов бапкердің жаңадан алдырған ойыншылары команданың жеңіске деген құштарлығын оятқан тәрізді. Түзде қарағандылық «Шахтерді» тізе бүктірген соң, өз алаңымызда үшінші орынға орныққан «Ертісті» жеңдік. Соңғы ойында «Тараз» футбол клубы Шымкенттің «Ордабасы» клубын сырт алаңда 0:3 есебімен ойсырата ұтып, мерейімізді тасытты. Бұрынғы «Тараздың» ойыны алдыға оң-солды пасты асыра беретін, тактикалық шешімдері жоқ секілді көрінсе, ендігі «Тараздың» ойын өрнегі өзгергені

қуантады. Жамбылдық команданың ойынында жаңаша талпыныс байқалады. Қысқа пастар да, әуелете асыратын доптар да көздеген, діттеген жерге жетіп, футболшылардың динамикасындағы жылдамдықтың артқаны, шұғыл шешім қабылдай білу қабілетінің толысқаны көзге бірден байқалады. Соңғы төрт ойында бұл аңғарылып тұрды. Шымкенттегі ойын бастала салысымен кездесудің үшінші минутында Андрей Яковлев мергендігімен көзге түсті. Яковлев теңбіл допты қақпаға қақырата да тепкен жоқ, қақпасынан сәл ғана алға шығып кеткен Сергей Бойченконың қателігін ұтымды пайдаланып, допты шеберлікпен бойынан асыра салды. Егер Яковлевтің орнында басқа бір жас ойыншы болғанда сөзсіз былғары допты күштеп тұрып қақпаға бағыттар ма еді. Жарайсың дестік! «Таразға» жаңадан келіп, бірден сіңісіп кеткен Яковлевтің тамаша ойынына қол соқтық. Жылдам голдан соң мақтаулы «Ордабасы» командасы абыржып қалды. «Тараз» мәселені кейін шегермей әдемі комбинациялар арқылы есеп айырмасын ұлғайтуға тырысты. Ұрымтал тұсты ұтымды пайдаланған жас пері Әлішер Сүлей айып алаңының сыртынан тамаша соққы бағыттап, кездесудің 13-минутында есепті еселеді. Сол Сүлей ойынның 40-минутында екінші голын соғып, қорытынды нәтижені тіркеді. Есеп 3:0 болған соң, екінші кезеңде «Тараз» қорғаныста сауатты ойнай білді. Қарсы шабуылдар да ұйымдастырды. Әйткенмен, таблодағы көрсеткіш өзгеріссіз қалды. Осылайша «Тараз» кезекті жеңісіне қол жеткізіп, турнир кестесінің оныншы сатысына орнықты. Бұған дейін оныншы орында тұрған Қарағандының «Шахтері» он бірінші орынға сырғыды. Екінші айналымның соңғы кезеңін «Тараз» түзде Алматының «Қайратына» қарсы түйіндейді.

Мекен-жайымыз: 080000, Тараз қаласы, Ы. Сүлейменов көшесі, 5, Баспасөз үйі.

Меншік иесі: «ЖАМБЫЛ ОБЛЫСТЫҚ «АҚ ЖОЛ» ГАЗЕТІНІҢ РЕДАКЦИЯСЫ» ЖАУАПКЕРШІЛІГІ ШЕКТЕУЛІ СЕРІКТЕСТІГІ

Міне, енді қос мықтының жолы қайт а түйісті. Бұл бәсекеде Ниязымбетов Азия ойындарының жеңімпазын 1 0 : 3 е с е б і м е н о й с ы р ат а ұтты. Осылайша, қатарынан

көтеріліп, ересектер дуында да өзін мойындатты. Еліміз тәуелсіздік алғаннан кейін ол елішілік бәсекелерде 63,5 келі с а лмақ дәреже сінің т і з г і н і н қ ол ы н а м ы қ т ап ұстады. 1994 жылы Тегеранда және 1995 жылы Ташкентте өткен Азия чемпионатында қатарынан екі рет жеңімпаз атанды. Хиросимада алауы тұтанған Азия ойындарының қола жүлде сін иеленді. Бангкоктағы әлем кубогінде де үшінші орынға табан тіреді. Негізі, соңғы екі жарыста Н и я з ы м бе то вт і ң б і р і н ш і орынды олжалауға керемет мүмкіндігі болды. Алайда екеуінде де қырсық шалды. Мәс елен, әлем кубогінің жартылай финалында Болаттың жолын төрешілер

Биылғы жылы профессор Мадияр Елеуов жетекшілік ететін «Тұран археологиялық экспедициясының» негізгі мақсаты – ортағасырлық Меркі қаласының стратиграфиялық жасын анықтау. Яғни қаланың пайда болған уақыты, өмір сүрген дәуірі мен күйреген кезеңін нақты көрсету. Экспедиция жетекшісі профе ссор М. Елеуов бастамасымен бүгінде сақталған қала орталығының солтүстік-батыс шетіне, Қарасу өзені ағып өтетін аумақтағы жарқабақ үстіне көлемі 8х8 м (36 м2) қазба салып, оның солтүстікбатыс бөлігіне қаланың толық жасын анықтау үшін с т р ат и г р а ф и я л ы қ ке с і к түсірілуде. Қазба барысында ортағасырлардың әртүрлі

Телефондар/факс: бас редактордың қабылдау бөлмесі – (қаланың коды – 8-726-2) 43-17-07. Жарнама – 43-32-50. Электрондық пошта: ak-jol-taraz@rambler.ru. Газеттің сайты: akjolgazet.kz

ДИРЕКТОР – БАС РЕДАКТОР Көсемәлі СӘТТІБАЙҰЛЫ

Бас редактордың бірінші орынбасары – Ақылжан МАМЫТ – 43-17-08; Бас редактордың орынбасарының міндетін атқарушы – Әділбек БАҚҚАРАҰЛЫ – 43-50-73; Жауапты хатшының міндетін атқарушы – Қанат ТІЛЕПБЕРГЕН – 45-15-26; БӨЛІМДЕР: Саясат – Баймаханбет АХМЕТ – 43-31-62;

Әлеумет – Ардақ ҮСЕЙІНОВА – 43-33-08; Мәдениет – Табиғат АБАИЛДАЕВ – 45-48-09; Сайт (www.akjolgazet.kz) – Алмаз ОРМАНОВ – 43-17-13; Жарнама – Жүрсінгүл ЖАҚЫП – 43-32-50; Компьютер орталығы – Ернар БАЛҒАБАЕВ – 43-26-90; Бухгалтерия – 43-17-12.

МЕНШІКТІ ТІЛШІЛЕР: Талас, Сарысу – Сәулембай ӘБСАДЫҚҰЛЫ – 8 (726 44) 5-06-68, 87777590076; Қордай – Құрманбек ӘЛІМЖАН – 8 (72636) 4-74-34, 87016489927; Т.Рысқұлов, Меркі – Нұрболат ӘЛДИБЕКОВ – 87022943547, 87473598371; Шу – Қарлығаш ЕСБЕРГЕНОВА – 87753184048; Мойынқұм – Уалихан ЖАЙЛАУ – 87024705735.

«ЖАМБЫЛ ОБЛЫСТЫҚ «АҚ ЖОЛ» ГАЗЕТІНІҢ РЕДАКЦИЯСЫ» ЖАУАПКЕРШІЛІГІ ШЕКТЕУЛІ СЕРІКТЕСТІГІ. ЖСК KZ04319E010000374569, БСК ABKZKZKX, СТН 211500070391, КБЕ 17, КНП 858, БСН 030940003725, «БТА БАНК» АҚ ЖАМБЫЛ ФИЛИАЛЫ. ИНДЕКСІ: ЖЕКЕ ЖАЗЫЛУШЫ ҮШІН – 65457, МЕКЕМЕ ҮШІН – 15457. Редакция авторлардың көзқарасы, жарнама мазмұны үшін жауап бермейді. Жарияланбаған хатқа жауап қайтарылмайды. А – материалдың жариялану ақысы төленген.

Газетті есепке алу туралы №12327-Г куәлікті 2012 жылғы 1 наурызда Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрлігі берген.

Нөмірдің кезекші редакторы Нұрым СЫРҒАБАЕВ

ТАРАЛЫМЫ: 19578 АПТАЛЫҚ ТАРАЛЫМЫ: 58734

Газет аптасына үш рет шығады. Газет редакцияның компью­терлік орталығында теріліп, беттелген. Қалыбы Жамбыл «Сенім» ЖШС баспа орталығында жасалып, көбейтілді. 080012, Тараз қаласы, Төле би көшесі, 22-үй. тел.: 43-32-83. Тапсырыс 652