22 наурыз 2016 ж пдф

ОСЫНАУ ІЗГІ МЕРЕКЕ ПАРЛАМЕНТ САЙЛАУЫН ӨТКІЗУ ШАРАСЫМЕН ҚАТАР КЕЛДІ. ҚАЗАҚСТАНДЫҚТАР БІР ҮЙДІҢ БАЛАСЫНДАЙ ТҰТАСТЫҒЫН КӨРСЕТТІ. ХАЛҚЫМЫЗДЫҢ ОСЫ БІРЛІГІ МЫЗҒЫМАЙТЫН БОЛСЫН. БІЗДІҢ ЖАСАП ЖАТҚАНЫМЫЗДЫҢ БӘРІ ҚАЗАҚСТАНДЫҚТАРДЫҢ КЕЙІНГІ ҰРПАҒЫНА МҰРА БОЛЫП ҚАЛАДЫ. БІЗДІҢ БОЛАШАҚҚА АПАРАТЫН ЖОЛЫМЫЗ ЗОР ЖЕТІСТІКТЕР МЕН ТӘУЕЛСІЗДІГІМІЗДІҢ ИГІЛІКТЕРІ АРҚЫЛЫ ЖАРҚЫРАП ТҰРАТЫН БОЛСЫН. БАРША ТАБИҒАТ ЖАҢАРҒАН НАУРЫЗ МЕРЕКЕСІНДЕ АДАМДАР ӘРДАЙЫМ БІРБІРІНЕ ДЕГЕН ӨКПЕ-РЕНІШІН КЕШІРГЕН, МҰҚТАЖДАРҒА КӨМЕКТЕСКЕН, БАҚЫТ ТІЛЕП, АҒАШ ОТЫРҒЫЗҒАН ЖӘНЕ БҰЛАҚ КӨЗІН АШҚАН. ХАЛЫҚ БҰЛ КҮНІ ТІЛЕГЕН ТІЛЕКТЕР МІНДЕТТІ ТҮРДЕ ОРЫНДАЛАТЫНЫН АЙТАДЫ. МЕН ӘРБІР ШАҢЫРАҚҚА БАҚЫТ, ШАТТЫҚ ШУАҒЫН ЖӘНЕ БАР ЖАҚСЫЛЫҚТЫ ТІЛЕЙМІН.

Нұрсұлтан НАЗАРБАЕВ.

МЕЗЕТІ ОСЫ АСЫП-ТАСАР ЫРЫСТЫҢ, ҰЛЫ КҮНІ ҰЛЫСТЫҢ! БІРІҢДІ, ҚАЗАҚ, БІРІҢ ДОС, КӨРМЕСЕҢ, ІСТІҢ БӘРІ БОС.

(АБАЙ).

Жамбыл облысты о амды саяси газет

№33-34 (18227-18228), Сейсенбі, 22 наурыз, 2016 жыл

ak-jol-taraz@rambler.ru

www. akjolgazet.kz

Газет 1922 жыл ы 1 мамырдан шы ады.

ПРЕЗИДЕНТ

АҚ МОЛ БОЛСЫН, ӘЛЕУМЕТ! МЕМЛЕКЕТ БАСШЫСЫ НҰРСҰЛТАН НАЗАРБАЕВ ПАРЛАМЕНТ МӘЖІЛІСІ ЖӘНЕ МӘСЛИХАТТАР ДЕПУТАТТАРЫНЫҢ САЙЛАУЛАРЫНДА ХАЛЫҚПЕН БІРГЕ ДАУЫС БЕРДІ. ҚАЗАҚСТАН ПРЕЗИДЕНТІ ЕЛОРДАДАҒЫ ОҚУШЫЛАР САРАЙЫНДА ОРНАЛАСҚАН № 81 САЙЛАУ УЧАСКЕСІНЕ КЕЛІП, ӨЗ ТАҢДАУЫН ЖАСАДЫ. ЕЛБАСЫ ДАУЫС БЕРІП БОЛҒАН СОҢ, ОТАНДЫҚ ЖӘНЕ ШЕТЕЛДІК БАҚ ӨКІЛДЕРІНІҢ АЛДЫНДА ӨЗ ПІКІРІН БІЛДІРДІ. (Парламент Мəжілісі мен мəслихаттар депутаттарының сайлауы жайлы топтаманы 2-3-4 беттерден оқисыздар).

М ЕР Е КЕ ҚҰТТЫ БОЛСЫ Н!

Жаңару мен жасампаздықтың бастауы ОБЛЫС ӘКІМІ КӘРІМ КӨКІРЕКБАЕВТЫҢ ОБЛЫС ТҰРҒЫНДАРЫН НАУРЫЗ МЕЙРАМЫМЕН ҚҰТТЫҚТАУЫ Құрметті жамбылдықтар! Сіздерді Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мерекесімен шын жүректен құттықтаймын! Сан жылдар бойы сабақтастығын үзбеген əз Наурыздың қазақстандықтар үшін орны бөлек. Наурыз ата-бабаларымыздың ұлы мұрасын, салтдəстүрін бағалауға, бірлік пен берекені сақтау үшін игі істер жасауға мүмкіндік береді. Елбасы Нұрсұлтан Əбішұлы Назарбаев атап өткендей, «Ұлыстың ұлы күні – көңілде кірбің қалмай қауышатын, түсіністікпен табысатын күн. Көктің тынысын тыңдап, жердің тамырын басқан, тұрмыс-тіршілігін Табиғат-анамен тығыз байланыстырған халқымыз Наурызды жаңару мен жасампаздықтың бастауы, ырыс пен берекенің арқауы деп бағалаған». Бұл күні барша адамдар бірін-бірі ұлықтап, құрметтейді, жоқ-жітікке, жалғызілікті адамдарға имандылық дəстүрімен қайырымдылық көмектер көрсетеді. Бүгінде Наурыз мейрамы Шығыс халықтарының ғана емес, Қазақстанды мекендеген барлық халықтардың төл мерекесіне айналып отыр. Биыл Тəуелсіздігіміздің 25 жылдығы. Біз үшін Тəуелсіздіктен асқан мұрат, Мəңгілік Елден асқан мақсат жоқ. Ұлт Көшбасшысы ұсынған осы жолда ата-бабаларымыздың арманын жалғап, əлемдегі ең ірі дамыған отыз елдің қатарына кіру жолында жамбылдықтардың да еңбегі зор. Облысымыздың əлеуметтік-экономикалық көрсеткіштері жыл санап көтеріліп келеді. Аймақта бірқатар ірі жобалар жүзеге асырылуда. Денсаулық сақтау мен білім беру сияқты əлеуметтік салаларға баса назар аударылуда. Ең бастысы – қоғамымызда тұрақтылық пен келісім сақталынып отыр. Алдымызда үлкен міндеттер тұр. Бірлік пен тұрақтылықты нығайта түсіп, Елбасы Стратегиясы мен Ұлт жоспарын іске асыруда Жамбыл жұртшылығы аянбай еңбек етеді деген сенімдеміз. Ұлыстың ұлы күні – Наурыз құтты болсын! Əрбір шаңыраққа бақ-береке, амандық-саулық тілеймін! Биылғы жыл баршаңызға бақыт əкелсін!

ЖЫР-ЖӘДІГЕР

ҰЛЫ КҮН Шәкәрім ҚҰДАЙБЕРДІҰЛЫ. ҰЛЫСТЫҢ ҰЛЫ КҮНІНДЕ, БАЙ ШЫҒАДЫ БАЛБЫРАП. ҚАСЫНДА ЖАС ЖЕТКІНШЕК, ТҰЛЫМШАҒЫ САЛБЫРАП. КЕЛІНШЕК ШЫҒАР КЕРІЛІП, СӘУКЕЛЕСІ САУДЫРАП.

САЙЛАУ – 2016

БАТЫР АНАНЫҢ ДАУСЫ

Наурыздан соң қыс болмас, Мизамнан соң жаз болмас.

ҚЫЗ ШЫҒАДЫ ҚЫЛМИЫП, ЕКІ КӨЗІ ЖАУДЫРАП. БОЗБАЛА ШЫҒАР БҰРҚЫРАП, АҚБӨКЕНДЕЙ СЫРҚЫРАП. ҚҰЛ ҚҰТЫЛАР ҚҰРЫҚТАН, КҮҢ ҚҰТЫЛАР СЫРЫҚТАН. КЕТІК ЫДЫС, ШӨМІШТІҢ, ТҮТІНІ ШЫҒАР БҰРҚЫРАП.

Ж

УШ АЗ

ҮР Ж Ы

Ы РЫП Ш А Ж ЕГІН

Қ Қ А Н С ӨЗ

САМАРҚАННЫҢ КӨК ТАСЫ ЕРІГЕН КҮН Арғынбай БЕКБОСЫН, жазушы.

Тоқсан сегіз жасқа келген Еңбек Ері Мəрзия Ибрагимова Байзақ ауданы, Қызыл жұлдыз ауылындағы №122 сайлау учаскесіне келіп кемел келешегіміз үшін дауыс берді.

Шамамен төрт мың ж ы л д а й уа қ ы т т а н бе р і қалыптасып, Шығыс халықтарының талайыныңақ санасына əбден сіңісті болған түсінік бойынша əз Наурыз – күн мен түн теңелетін, жер-жаһан қайта түлеп, жан-жануарлар төлдеп, адамның аузы аққа тиетін, адал, ақ ниетті қауымдарға құт-береке əкеліп, ынтымақ-бірлігін бекемдей түсуге тиіс, мына жарық дүниедегі адамзатқа тиесілі, пешенесіне жазылған мерзімнің кезекті жаңа жылы басталатын күн. Жерананың өн бойын босатып, бусантып, ондағы тіршілік атаулыны дүр еткізе жаңа белге көтергелі келетін ұлық мереке – Ұлыстың ұлы күні əлемнің талай-талай ұлт-ұлысына, оның ішінде, əсіресе өзіміздің түбі түркі бауырларымызға, көршілес, діндес парсы тұқымдас халықтарға ежелден ортақ, етене. (Жалғасы 5-бетте).

2

22 наурыз, 2016 жыл

www.akjolgazet.kz

ТАҢДАУ ЖАСАП ТАТУЛЫҚПЕН БАР ХАЛЫҚ, ПРЕЗИДЕНТ

ЕЛБАСЫ ХАЛЫҚПЕН БІРГЕ САЙЛАУҒА ҚАТЫСТЫ

(Соңы. Басы 1-бетте).

Өз сөзінде Мемлекет басшысы сайлауға қатысу арқылы миллиондаған қазақстандықтар сияқты өзінің конституциялық құқығы мен азаматтық борышын жүзеге асырғанын атап өтті.

– Мəжіліс жəне жергілікті өкіл ді билік органдарының бүгінгі сайлауы – Қазақстанның қазіргі заман тарихындағы өте маңызды кезең. Қазақстанда жəне əлем бойынша елдің 9 миллионнан астам азаматы 9900-дей сайлау учаскесінде

дауыс береді. Кезектен тыс сайлау қазір өміріміздің барлық саласында жаңару жүріп жатқанын сезінген ел Парламентінің бастамасымен өткізіліп отыр. Біз дағдарыс үрдістерін еңсереміз, бұл үшін дайындығы бар жəне істі білетін жаңа депутаттар қажет, – деді Қазақстан Президенті. Нұрсұлтан Назарбаев ел аза маттарының сайлаудағы белсенділігін де өз сөзіне арқау етті.

– Бүгін ертемен қазақ стан дықтар отбасыларымен, балаларымен

учаскелерге келіп, дауыс беруге белсене қатысуда. Бұл азаматтарымыздың билікке, соның ішінде заң шығарушы билікке деген сенімін білдіреді. Біз бүгін елімізге қажетті Парламентті сайлайтынымызға сенімдімін, – деді Мемлекет басшысы. Қазақстан Президенті отандық жəне шетелдік БАҚ-тарға арналған б р и ф и н г т е б і р қ ат а р с ауа л д а р ғ а жауап берді. Мəселен, Мемлекет басшысы атқарушы органдардың өкілді билік алдындағы есептілігін жүзеге асыру тетіктері туралы айтты.

– Заңнамаға сəйке с, Үкіметтің жұмысын, соның ішінде бюджет қаражатының шығыстарын бақылау үшін Парламенттің барлық өкілеттігі бар. Сондай-ақ, заң қабылданғаннан кейін Парламент сол нормалардың іске асырылуын қадағалауы тиіс, – деді Нұрсұлтан Назарбаев. Қазақстан Президенті саяси жүйенің ықтимал өзгерісі ел Конституциясымен тікелей байланысты болатынын айтты.

– Негізгі заңды референдумда халық қабылдады, қажет жағдайда өзгерісті

де халық қабылдайды. Əңгіме билікті Президент, Парламент жəне Үкімет арасында бөлуге байланысты болуы мүмкін. Бұл өзгерістер əлемдегі жəне елдегі ахуалға байланысты болады. Халық қаласа, біз мұны жақсылап ойланатын боламыз, – деді Нұрсұлтан Назарбаев. Мемлекет басшысы атқарушы билікте болуы мүмкін өзгеріс туралы да ойын білдірді.

– Үкіметтің былтыр Пре зи дент сайлауынан кейін өзгер генін еске

салғым келеді. Оның қазіргі құрамы дағдарысқа қарсы бағдарламаларды жəне бес институттық реформаны жүзеге асыру жө нін дегі заңдарды əзірледі, қазір сол бойынша жұмыстар жүріп жатыр. Үкіметтің құрамы сауатты іріктелген деп санаймын. Онда білімді, жас, шетел тілдерін меңгерген өз ісінің білгірлері жұмыс істейді. Бастаған жұмысын оларға соңына дейін жеткізуге мүмкіндік беру керек деп ойлаймын, – деді Қазақстан Президенті.

ФОРУМ

АССАМБЛЕЯ МҮШЕЛЕРІ ӨЗ ҮМІТКЕРЛЕРІ ҮШІН ДАУЫС БЕРДІ

Астанада Бейбітшілік жəне келісім сарайында Қазақстан халқы Ассамблеясының кезектен тыс ХХІІІ сессиясы өтті. Сессияда «Қазақстан халқы Ассамблеясы сайлайтын Қазақстан Р е с п у бл и ка с ы П а р л а м е н т і М ə ж і л і с і д е п у т ат т а р ы н ы ң кезектен тыс сайлауы» күн тəртібімен ҚХА Кеңесі ұсынған кандидаттар үшін дауыс берді. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстан халқы Ассамблеясы сайлайтын Парламент М ə ж і л і с і д е п у т ат т а р ы н ы ң к е з е к т е н т ы с с а й л ау ы н д а д ау ы с б е р д і . Б ұ л т у р а л ы Қазақстан xалқы Ассамблеясы төрағасының орынбасары Ералы Тоғжанов мəлімдеді.

Жа лпы, с е ссияға елдің барлық өңірінен, республикалық жəне аймақтық этномəдени бірле стіктер өкілдерінен құралған Ассамблея мүшелері, қоғам қайраткерлері, ғылыми жəне шығармашыл зиялы қауымнан тұратын делегациялар, Қазақстанда тіркелген ха лықара лық байқаушылар мен шетелдік БАҚ өкілдері қатысты. Ассамблея мүшелері «Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы» конституциялық Заңның 91-1-бабына сəйкес, Ассамблея сайлайтын Парламент Мəжілісінің депутаттығына ҚХА Кеңесі ұсынған к а н д и д а т т а р ү ш і н д ау ы с беріп, өз таңдауларын жасады.

Астана қаласының қалалық сайлау комиссиясы Бейбітшілік жəне келісім сарайында Парламент Мəжілісінің депутаттарын сайлау бойынша арналған пункт сағат 07.00ден бастап жұмыс істеді. Сайлаушылардың жалпы саны – 446 адам. Дауыс беруге 372 сайлаушы қатысты. Парламент Мəжілісінде 107 депутат сайланса, оның 98-і партиялық тізім бойынша, 9-ы Қазақстан халқы Ассамблеясы атынан сайланады. Қазақстан xалқы Ассамблеясы атынан 9 үміткер – Абдрахманов Сауытбек Абдрахманұлы, Божко Владимир Карпович, Жұмаділдаева Наталья Васильевна, Ким Роман

Ухенович, Микаелян Наринэ Гамлетовна, Мурадов Ахмед Сейдарахманович, Нурумов Ш а й м а р д а н Ус а и н о в и ч , Тимощенко Юрий Евгеньевич, Хахазов Шакир Хусаинович тіркелгенін айта кету керек. «Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы» конституциялық заңының 94-1-бабына сəйкес, Қазақстан халқы Ассамблеясы сайлайтын Парламент мəжілісінің депутаттарын сайлау нəтижелері Қазақстан Республикасының Орталық сайлау комиссиясына жолданады. Парламент Мəжілісінің депут аттығына сайланған үміткерлердің тізімін Орталық сайлау комиссиясы 27 наурызға дейін жариялауы тиіс.

ОРТАЛЫҚ САЙЛАУ КОМИССИЯСЫНДА

АЛДЫН АЛА ҚОРЫТЫНДЫЛАР МЫНА МӘЛІМЕТТЕРДІ АЛҒА ТАРТАДЫ Қазақст ан Ре спубликасы Орт а лық сайлау комиссиясының төрағасы Қуандық Тұрғанқұлов Қазақстан Республикасы Парламенті Мəжілісінің депутаттарын жəне мəслихаттарының депутаттарын с а й л ауд а с а й л ау ш ы л а рд ы ң ке л у і н і ң алдын ала қорытындыларын жария етті. «Қазақ стан Республикасы Парламенті Мəжілісінің депутаттарын жəне мəслихаттарының депутаттарын сайлауда дауыс беру аяқталды. ОСК шетелдерде Қазақстан өкілдіктерінің жанында құрылған 65 сайлау учаскесі бойынша сайлаушылардың келуі туралы жедел мəліметтерді ұсынды.

Олардан мəліметтер кешірек түседі, – деді Қ.Тұрғанқұлов. – Облыстық, Астана ж ə н е А л м ат ы қ а л а л а р ы н ы ң с а й л ау комиссияларынан келіп түскен хабарлар бойынша тізімдерге енгізілген 9 млн. 810 мың 920 сайлаушының 7 млн. 564 мың 281-і сайлау бюллетеньдерін алды. Сайлаушылардың келуі жалпы республика бойынша 77,1 %-ды құрады». Өңірлер бойынша алғанда, Ақмола облысы – 79,68%, Ақтөбе облысы – 80,26%, Алматы облысы – 94,06%, Атырау облысы – 85,37%, Батыс Қазақстан облысы – 73,68%, Жамбыл облысы – 82,66%, Қарағанды

облысы – 78,83%, Қостанай облысы – 84,85%, Қызылорда облысы – 81,75%, Маңғыстау облысы – 75,91%, Оңтүстік Қазақстан облысы – 85,06%, Павлодар облысы – 72,85%, Солтүстік Қазақстан облысы – 81,57%, Шығыс Қазақстан облысы – 82,44%, Астана қаласы – 74,65%, Алматы қаласы 34,1%-ды құрады. « Б ү г і н г і д ау ы с б е р у б а р ы с ы н д а сайлаушылар белсенділігінің деңгейі өте жоғары болғанын атап көрсетеміз. Бұл – Парламент Мəжілісінің депутаттарын сайлау жөніндегі соңғы сайлау науқан дарының ішіндегі рекордтық көрсеткіш» – деп атап өтті Ортсайлауком басшысы.

«БҰЛ – БІЗДІҢ БӘРІМІЗДІҢ ЖЕҢІСІМІЗ!» Маржан РАҚАЙ, «Ақ жол». «Бірлік! Тұрақтылық! Жа с а м п а з д ы қ ! » ұ р а н ы м е н с айлауа лды бағдарламасын бұқараға таныстырған «Нұр Отан» партиясы сайлау науқанында бəсекелестерінен басым дауысқа ие болып, өзінің шын мəнінде халықтық партия екенін тағы бір мəрте дəлелдеді. Партия жеңісіне арналған Жеңімпаздар форумын партияның жамбылдық өкілдері Тараз қалалық Мəдениет үйінің алдында кең көлемді шараға айналдырды. Облыс əкімі, «Нұр Отан» партиясы облыстық филиалының төрағасы Кəрім Көкірекбаев аталған форумда сөз сөйлеп, партия жеңісіне шын қуанған көпшілікке құттықтау сөз арнады.

– Қадірменді халайық! Халқымыздың əлем алдындағы абыройын тағы бір асқақтатқан сайлау Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мейрамымен тұспа-тұс келіп отыр. Сайлау барысында б а р ш а от а н д а с т а р ы м ы з ө з таңдауын жасады. «Нұр Отан» партиясы үлкен нəтижелерге қол жеткізді. Халқымыз «Бірлік! Тұрақтылық! Жасампаздық!» үшін дауыс берді. Біз бірлігімізді паш етіп, біртұтастығымызды дəлелдедік. Елдігіміз еңселенді, көптігіміз көрінді. Бұл жеңіс халықтың – «Нұр Отан» партиясына, оның кемеңгер Көшбасшысы – Елбасына деген

сенімі зор екенін көрсетті. Бұл – біздің мақтанышымыз! Б ұ л – б і зд і ң б ə р і м і зд і ң жеңісіміз! Жеңісіміз құтты болсын! Ардақты ағайын, барша қазақстандықтар сияқты жамбылдықтар да «Нұр Отан» партиясының күш-жігері мен болашақ жо спарларын қолдайтынын білдірді. Болашағымыздың жарқындығына күмəніміз жоқ. Өйткені, халқымыз Елбасының дана да дара саясаты арқасында тыныш, аспаны ашық, тамаша елде өмір сүріп жатыр. Қазақстанның əлеуметтікэ ко н о м и к а л ы қ , ө н д і р і с т і к салалар, халықаралық аренада қол жеткізген үлкен табыстарында «Нұр Отан» партиясының да елеулі үлесі бар деп білеміз. Біз «Нұр Отан» партиясының саясатынан жаңғыру мен дамудың іргелі мүмкіндіктерін көреміз. «Нұр Отан» партиясымен бірге еліміздің бұдан былай да еңсесі биіктей беретініне сенімдіміз. Осы жауапты сəтте бір жағадан бас, бір жеңнен қол шығарып, бірлігіміз бен ынтымағымыздың жарастығын көрсеткендеріңіз үшін зор алғысымды білдіремін. Осы сайлау науқанында əрбір ауылда, əрбір ауданда, əрбір қалада жұмыс істеген барлық штаб мүшелеріне, Сіздердің барлығыңызға, осы сайлауға қатысқан жаст ардың ерікті жасақтарына, бəріне алғысымды айтамын, – деген өңір басшысы

облыста 461 байқаушы кампания, оның ішінде 22 халықаралық байқаушының жұмыс істегенін жəне олар ешқандай заң бұзушылық пен тəртіпсіздіктің б ол м а ғ а н ы ж а й л ы а қ п а р ат бергенін айтты.

– Еліміз Тəуелсіздіктің 25 жылында зор жетістіктерге қол жеткізді. Жаңа экономика. Біртұтас қоғам. Қуатты мемлекет. Бұл – біздің о сы жылдары қол жеткізген толайым табыстарымыз. Енді алдымызда п а рт и я н ы ң с а й л ауа л д ы бағдарламасын орындау міндеті тұр. «Нұр Отан» партиясының мақсаты – бір болу, бірге болу, ұлтқа қамқор, ұрпаққа қорған болу. Біз Бірлік, Тұрақтылық, Жасампаздықты ту еткен «Нұр Отан» партиясына сенеміз. Бір ғана еліміз, бір ғана Елбасымыз бар, жұдырықтай жұмылған көп ұлтты, ынтымақты халқымыз бар. Барша қазақстандықтарға ортақ бүгінгі жеңісіміз тағы да құтты болсын! Тəуелсіздігіміз баянды, мемлекетіміз мəңгі, еңселі еліміздің келешегі жарқын болсын! Алға, Қазақстан! – деген жалынды ұранмен аяқтады облыс басшысы өз сөзін. Сонымен қат ар, қоғам қайраткерлері, жастар, еңбек адамдары мен өзге ұлт өкілдері де аталған форумда жалынды сөз сөйлеп, «Нұр Отанмен» елдің бүгіні баянды, болашағы жарқын, келешегі кемел болатынына сенім білдірді.

22 наурыз, 2016 жыл

3

www.akjolgazet.kz

ҰЛЫ МАҚСАТ ҚОЯ БІЛДІ АЛҒА НЫҚ! БОЛАШАҚ ҮШІН БАЙЫПТЫ ҚАДАМ ЖАСАЛДЫ Баймаханбет АХМЕТ, «Ақ жол». Сайлау күні өңір сайлаушылары да өздерінің ко н с т и ту ц и я л ы қ қ ұ қ ы м е н азаматтық борыштарын өтеді. Ұлыстың Ұлы күнімен тұспатұс келген Парламент Мəжілісі мен мəслихаттар депутаттары сайлауына дауыс беру таңертеңгі сағат жетіде басталып, кешкі сағат сегізге дейін жалғасты. Халық өз таңдауын жасады. Б ұ л к ү н і ө ң і р д е г і с а й л ау учаскелерінде айрықша елеулі мерекелік көңіл күй ауаны қалыптасты. Тараздықтар да таң бозынан тұрып, сайлауға еліміздің игілігі еселене түсуі, келешегі кемел болуы жолында өз дауыстарын беруге асықты. № 35 сайлау учаскесінде де жауапты сын сəті тас-түйін д а й ы н д ы қ п е н бе л г і л е н ге н уа қ ы т т а б а с т а л д ы . Д ау ы с берушілердің қат арында қариялардың да, жастардың д а қ а р а с ы м о л д ы ғ ы ж е ке азаматтардың саяси белсенділігі мен мəдениеті жылдан-жылға нығая түскендігінің де нақты а й ғ а ғ ы н д а й б ол д ы . С а я с и науқанға бір кісідей қатысайық, өз үнімізді естіртейік, азаматтық ұстанымымызды танытайық деген ниетпен таңертеңнен тұрып, сайлау учаскесіне келген қауымның патриоттылығы жан сүйсінтерліктей. Күй күмбірі мен əуелеген əсем əн де келушілердің көңілін көтеріп тастады. Тараз қа ласындағы №5 Жа м б ы л ат ы н д а ғ ы м е кт е п гимназияда орналасқан осы сайлау учаскесінде бірінші болып дауыс бергендердің арасында облыс əкімі Кəрім Көкірекбаев болды. Ол республика Парламентінің бастамасымен жүзеге асырылған осынау саяси шара Қазақстанның жаңа тарихындағы маңызды кезең болып табылатынын, сайлауға қатысу əрбір қазақстандықтың азаматтық міндеті екенін ерекше

ат а п к ө р с е т і п , « Х а л ы қ ө з таңдауларын жасайды, осы таңдау арқылы өзіміздің тағдырымызды, болашағымызды белгілейтін боламыз», деп сайлаушылардың барлығы азаматтық ұстанымдарын, бірлік пен жасампаздық танытатындығына, сайлаудың əділ де ашық өтетініне сенім білдірді. Осы сайлау учаскесінде облыс əкімі Кəрім Көкірекбаевтан кейін ҚР Парламенті Сенатының эксдепутаты Александр Савченко да дауыс берді. Мемлекет дамуы үшін маңызы мол науқаннан кейін экс-сенатор өз ойымен бөлісті.

– Б ұ л с а й л ау б ұ р ы н ғ ы сайлаудан өзгерек. Өйткені ұлық мереке əз Наурыздың қарсаңында өткізіліп жатыр. Əр адамның өз таңдауы бар. Халықпен бір қатарда мен де өз таңдауымды жасадым. Менің ойымша төменгі палатада

биыл едəуір өзгеріс болатын сияқты. Бəрі де ел дамуы, мемлекеттің мерейінің артуы үшін еңбек етері анық. Саяси науқанды пайдалана отырып, жерле стердің барлығын да Ұлыстың Ұлы күні əз Наурыз мерекесімен құттықтаймын. Шаңырақтарыңызда шаттық пен бақыт орнасын. Гүлденген Қазақстан жасай берсін! – деді Александр Савченко. Аталған сайлау учаске сі ж а с ы р ы н д ау ы с б е р у г е арналған кабиналармен, стационарлық тұрақты жəне тасымалданатын жəшіктермен толықтай қамтамасыз етілген. Азаматтар сайлау күні учаскеге келіп, сайлаушылар тізімінен өз аты-жөнін таба алмай қалатын келеңсіз жағдайлар болмауы үшін ХҚКО-лармен интернет байланыс та орнатылыпты. С а й л ау ком и с с и я с ы н ы ң

төрайымы Салтанат Төлеу жалпы сайлаушылар саны 1074 екенін, оның ішінде 51-і дауыс беруге өздігінен келе алмайтынын, олар үшін бюллетеньдері үйлеріне жеткізілетінін айтты. Өзіміз куəсі болғанымыздай, ЖЖФЗ-ның ауысым шебері Мұсахан Оқапов ең алғашқы дауыс беруші болып тіркелді. Ал жасы сексенді алқымдағанына қарамастан сайлау учаскесіне өз аяғымен келіп, таңдауын жасаған зейнеткер Маркс Ишанов дауыс беру əркімнің азаматтық парызы, еліміздің қазіргі ұстанған саясаты дұрыс жолда екенін айтып, сайланатын депутаттардың оны одан əрі дамытып, көркейтетініне сенім білдірді. Алғаш рет дауыс беру кімнің де болсын есінде айрықша сақталары анық. Осы күні мұнда ондаған жас сайлаушы өздерінің конституциялық құқына сəйкес елдің игілігі, болашағы үшін ең алғаш дауыс берді. Оларға тиісінше ескерткіш сыйлықтар табысталды. Тұңғыш рет дауыс беру мəртебесіне ие болған Жа м б ы л п ол и т ех н и ка л ы қ колледжінің студенті Абылай Қаңлыбаевтың жасы 18-де екен. «Өзімнің азаматтық парызымды орындағаныма айрықша қуаныштымын. Мен сияқты əрбір жас саяси науқаннан сырт қалмай, елдің ертеңі үшін өз таңдауын жасауға міндетті. Өйткені, келешектің тұтқасы – жастардың қолында. Сондықтан да, өз болашағымызға бейжай қарамауға тиіспіз», – деді ол. Жа л п ы , о бл ы с б о й ы н ш а 525 мыңнан астам адам дауыс берді, оның ішінде 146 мың 102-сі бір ғана Тараз қаласында т і р ке л г е н . А л ш а л ғ а й д а ғ ы ауылдар тұрғындары үшін арнайы жылжымалы учаскелер қызмет атқарды. Қалай десек те, бұл ел тарихындағы ең елеулі күн болды. Ең бастысы, ел болашағы үшін байыпты таңдау жасалынды. Бұл бəрінен де маңызды.

КҮЛӘШ АҚЫН ЕЛ ЕРТЕҢІНЕ СЕНЕДІ Жанғазы АХМЕТ, «Ақ жол». Сайлау күні белгілі ақын, ҚР Мемлекеттік сыйлығының л ау р е ат ы К ү л ə ш А х м е т о в а «Астана» шағын ауданындағы №50 сайлау учаскесі арқылы дауыс беріп, өз таңдауын жасады. П а рл а м е н т М ə ж і л і с і м е н мəслихаттар сайлауында осылай өзінің белсенділігін танытқан ақын ел үшін маңызды оқиғадан шет қала алмайтынын жеткізді.

– Мен тəй-тəй басып, сəт сайын қарыштап дамып келе жатқан тəуелсіз еліміздің болашағына бейжай қарай алмаймын. Талай соқтықпалы-соқпақты жолдардан аман-е с ен өткен Қазақстанның бүгінгі бейбіт те берекелі, шат-шадыман шағы

қуант ады, марқайт ады. Осы күнімізге шүкіршілік танытамын. Жүрегінде еліне, туған жеріне деген сүйіспеншілігі, махаббаты бар əрбір ел азаматы осындай саяси шарадан тыс қалмай, өз таңдауын жасады деп ойлаймын. Өйткені, бұл сайлауда əркімнің даусы, таңдауы маңызды. Мен қатпар-қатпар т арихы т асқа қашалып жазылған, бүгіні толайым жетістіктер мен жоғары нəтижелерге толы мемлекетіміздің ертеңі үшін өз даусымды бердім ə р і д ұ р ы с т а ң д ау ж а с а д ы м деп ойлаймын, – дейді Күлəш Ахметова. Бұл күні əрдайым елінің жетістігін, өткені мен бүгінін жүрекжарды жыр жолдарымен өрнектеп, жырлап жүрген ақын таңдауы – халық таңдауымен де үндестік тапты.

ӨЗ ҚАЛАУЫН БІЛДІРУ – АЗАМАТТЫҚ ҰСТАНЫМНЫҢ БЕЛГІСІ Нұрым СЫРҒАБАЕВ, «Ақ жол». Парламенттің жаңа құрамын жасақтау, əр азаматтың дұрыс таңдау жасап, өзі қолдаған ү м і т ке р ге д ау ы с бе ру еліміздің келешегі жолында маңызды қадам екенін жамбылдықтар жақсы түсінеді. Сайлаушылардың бұл күні т аңсəріден тұрып, с айлау учаскелеріне барып, дауыс беріп, белсенділіктерін танытуы да сондықтан. Тараз қалалық №50 сайлау у ч а с ке с і н е б а р ғ а н ы м ы зд а азаматтардың белсенділігіне көз жеткіздік. Осы сайлау учаскесіне қарасты аумақтың тұрғындарының біразы таңертеңгі тоғыз болмай жатып, өз таңдауын жасап үлгерді. Учаскеге 8.30-да елімізге белгілі кардиохирург, медицина ғылымдарының докторы, профессор, ІІ дəрежелі «Барыс» орденінің иегері С ейтхан Жо ш ы б а е в к е л і п , д ау ы с берді. Тараздағы «Ғылымиклиникалық кардиохирургия жəне трансплантология о р т а л ы ғ ы н ы ң » директорын сөзге тарттық.

– Жалпы, халық сайлауға үлкен үмітпен келеді. Мен де сондай үміттің жетегінде келіп, еліміздің қалыпты дамуын қалағандықтан өз таңдауымды жасадым. Енді халық қалаулыларына жүктелетін міндет аз болмайды деп ойлаймын. Бүгінгідей, əлемде орын алған қ а р ж ы д а ғ д а р ы с ы ке з і н д е мемлекетті тығырықтан шығарып, ырғақты даму даңғылына түсіруге қазақстандықтардың ау ы з б і р ш і л і г і м е н қ ат а р , депутаттардың саяси сауаттылығы мен Отанға деген адалдығы қажет. Заң шығарушы органының сапалық құрамын жаңартып, нығайту – мемлекеттік тұрғыдан алғанда өте маңызды қадам. Осы сайлауда халық дұрыс таңдау жасағанына, Парламент Мəжілісі мен əр деңгейдегі мəслихат депутаттығына Елбасы ұсынған «100 нақты қадам» – Ұлт жоспары жəне мемлекеттік бағдарламаларды жүзеге асыруға қ а б і л е т т і , і с ке р а з а мат т а р келетініне сенімдімін, – деді профессор. Сайлау күні Ұлыстың ұлы к ү н і Н ау р ы з м е р е ке с і м е н тұспа-тұс келгендіктен болар, сайлаушылардың көңіл күйі өте көтеріңкі болды.

БАЙЗАҚ

Қазақстан Республикасы Парламенті Мəжілісі мен мəслихаттар сайлауы ауданның барлық 35 сайлау учаскелерінде таңертеңгі сағат 7.00-де салтанатты түрде ашылды. №126 сайлау учаскесінде мемлекеттік Гимн орындалып, аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Кемелбек Бесбаев сөз алып, сайлаушыларға ізгі тілегін арнады. Алғаш рет дауыс беруге келген Нұрай Смағұлова: «Мен бірінші рет дауыс беремін. Ел ертеңіне бейжай қарамайтын партиялар мен көп дауыс алған кандидаттар жеңіске жетеді», – деді. Ауданның сайлау учаскелерінде өткен сайлауды Қырғыз Республикасынан келген халықаралық байқаушылар Жапаралы Қыдыралиев пен Айбек Мусаконов көріп, қатысушылардың белсенділігін жоғары бағалады. ЖАМБЫЛ

Таңсəріден-ақ, есігі айқара ашылған №153 сайлау учаскесі өз таңдауын жасауға асыққан ауыл тұрғындарынан босамады. Сайлау учаскесіне ерте келген 18 жастағы Жалпақтөбе ауылының тұрғыны ТарМУ-дың 1-курс студенті А.Хиязова өз таңдауын жасап, дауыс бергенде ерекше сезімге бөленгенін айтады.

– Шыны керек, дауыс беруге қатты асықтым. Кəмелет жасына толғаннан кейін алғаш рет қатысып отырған сайлауым. Жергілікті мəслихат депутаттарын сайламас бұрын өзіміздің округтен сайланатын кандидаттардың бағдарламасымен толық танысып шықтым. Сондықтан, елдік мүддені жоғары қоятын партияға, білімі мен біліктілігі, іскерлік қабілеті мен бағдарламасы ел мүддесін көздейтін талапқа сай кандидатқа дауыс бердім дейді, – дейді жас сайлаушы. Аудан бойынша сайлаушылар тізіміне енгізілген 43814 азаматтың 39401-і сайлауға қатысты. ЖУАЛЫ

Б.Момышұлы ауылындағы Д.Қонаев мектепгимназиясында орналасқан №201 cайлау учаскесінде тіркелген 2173 сайлаушы таң атпай сайлау учаскесіне ағылды. Саяси шара салтанатты жағдайда ашылып, сайлау учаске сінің төрағасы Абзал Оразов өз таңдауын жасауға келген сайлаушыларды құттықтаған соң, Рысбек батыр көшесінің тұрғыны Болысбек Шыңғысбаев бірінші болып дауыс берді. С а й л ау у ч а с ке с і н д е ТМ Д б а й қ ау ш ы л а р миссиясының халықаралық байқаушылары, Қырғыз Ре спубликасының өкілдері Қайрат Маматов пен Узарбек Жылқыбаев болып, сайлаушылардың белсенділігіне тəнті болды.

– Cіздерде сайлаудың жоғары ұйымшылдықпен өтіп жатқанын көрдім. Сайлаушыларды ешкім күштеп əкеп жатқан жоқ. Халықтың өзі келіп, еркін таңдауларын жасауда. Тəртіпсіздік, заңсыздық орын алмады. Елдің ұйымшылдығын көріп қатты таңғалдым. Біздің Қазақстаннан үйренеріміз көп. Мен осы мүмкіндікті пайдаланып, қазақ халқын, барша қазақстандықтарды Ұлыстың ұлы күні – əз Наурызбен құттықтаймын», – деді Узарбек Жылқыбаев. Басқа да сайлау учаскелерінде ауыл азаматтары ертемен-ақ дауыс беріп, белсенділік танытты. ҚОРДАЙ

105 ЖАСТАҒЫ ӘЖЕЙ САЙЛАУҒА ҚАТЫСТЫ Есет ДОСАЛЫ, «Ақ жол». Халық қалаулыларын таңдап, дауыс берген тұрғындардың қ ат а р ы н д а қ а л а н ы ң қ а р т тұрғыны, 105 жастағы əжей Жібек Тұрғынтаева да бар. Жібек əжей №51 орта мектепте орналасқан сайлау учаскесіне өз үйінен дауыс берді. Сайлау учаске сінің өкілдері сағат 9.00-де бюллетень мен сайлау жəшігін алып, қарт əжейдің үйіне жетті. Тыл жəне еңбек ардагері, көп балалы ана Жібек Жайылқызы əлі сергек. Сайлаудың мəнін түсініп, елдің болашағы жарқын болуын тілеп отыр. Сондықтан, саяси додада бір дауыстың да маңызды екенін ұғынып, Отанымыздың келешегі үшін таңдау жасады. Жібек əжемізді былтырғы 8 наурызда облыс əкімі Кəрім Көкірекбаев арнайы құттықтаған екен. Сайлау күнгі басты міндетін өтеген қарт əжені сөзге тарттық. Шу ауданы, Баласағұн ауылында өмірге келіп, сонда есейіпті. Сол ауылдың азаматына тұрмысқа шыққан. Отбасылық бақытты өмір бастала бергенде кенеттен соғыс оты тұтанып, өмірлік серігі Иманəлі майданға алынады. Жас келіншек тылда еңбек етті. Майдангерлерге арнап түнімен көз ілмей жылы киім, жемпір, шұлық тоқып, ұрыс даласына жөнелтті. Ерлер етігімен су кешкен алапат ұрыс даласынан

азаматы аман оралды. Екеуі кеңшардың ауыл шаруашылығы саласына серпін берді. Егін суарды, кетпен де шапты, жылқы да бақты. Қызылша өсірді. Жолдасы 1967 жылы бақилық болыпты. Отағасы екеуі он ұл-қыз тəрбиелеген. Бұл күнде Жібек əже қырық немереден бірнеше шөбере, екі шөпшек сүйіп отыр. Қазір кенже баласы Тоқтағұлдың қолында. Келіні – Мадина əжесін жас баладай мəпелеп, қабағына қарап, бағып отыр.

– Біз көрмеген нəубет жоқ. Ашаршылық жылдары, Ұлы Отан соғысы... Ондайды ендігі ұрпақтың басына бермесін. Бүгінгі Тəуелсіз еліміздің т ы н ы ш т ы ғ ы , ө р ке н д е г е н өмірі ұзағынан болсын. Сол үшін таңдауымды жасадым. Жастарымыз бақытты болып, ұзақ ғұмыр жасасын. Жастарға Құдай менің жасымды берсін. Еліміз əлемге беделді болсын. Наурыз мерекесі, Ұлыс күні құтты болсын! Сайланған кісілер халыққа əділ, барлық жігерімен қызмет етсін, – деп ақжарма тілегін ақтарды 105 жастағы Жібек əжей. Біз де əжемізге сергек көңіл күй тіледік. Ғасырдан асқан əжейдің даусы аса маңызды екені анық. Қазыналы қарттардың тілегімен кемел келешекке ұмтылған еліміз өркендей берсін деп тіледік. Тараз қаласы.

Парламент Мəжілісі мен мəслихаттар сайлауы 62328 сайлаушы тіркелген барлық 51 сайлау учаскелерінде жоғары белсенділікпен өтті. Мəселен, № 47 мектепте орналасқан № 234 сайлау учаскесінде дауыс беріп, ақ батасын берген Қуатбек Сүйімқұлов қарияға шапан жауып, алғаш рет дауыс беруге келген жас сайлаушылардың бірі Қордай гуманитарлық колледжінің білімгері Ақтоты Асқарбекке кітап сыйланды. Жалпы, бұл сайлау учаскесінде 1697 сайлаушы тіркелген болса, олардың 10-ы алғаш дауыс берушілер. Алғашқылардың қатарында болған аудан əкімі Қайрат Досаев та отбасымен осында дауыс берді. Ал Абай атындағы орта мектепте орналасқан №237 сайлау учаскесінде тіркелген мың жарым сайлаушының дауыс беру үрдісін зейнеткер Айгүл Мырзахметова мен жас сайлаушы Ерқайын Бейсенғазы бастап берді. Бұл күні қордайлық сайлаушылар Парламенттен о р ы н и е л е н е т і н п а рт и я л а рд ы ң , о бл ы с т ы қ жəне аудандық мəслихаттың депутаттығынан үміткерлердің ішінен өздері сенім артқандарға таңдау жасады. Ал олар аз емес еді. Мəселен, аудандық мəслихаттың 17 депутаттық мандаты үшін кей округтерде үш адамға дейін, барлығы 51 үміткер бақ сынасты. МОЙЫНҚҰМ

Ауданның сайлау учаскелерінде Парламент Мəжілісі мен мəслихаттар депутаттарының сайлауы жоғарғы деңгейде жəне əділ өткеніне ел куə болды. Аудандық сайлау комиссиясының мəліметіне сай, сайлаушылардың жалпы саны 18051 болса, оның ішінде дауыс беруге 16263-і қатысқандығы белгілі болып отыр. Сайлау барысында аудан бойынша 13 сайлау учаскесінде дауыс беру ұйымдастырылған. Ал №313 сайлау учаскесінде дауыс беруді ең бірінші болып 72 жастағы ауыл қариясы, ауданның Құрметті азаматы Жашаралы Қойгелдиев бастап, саяси шараны ақ батасымен ашып берді. Осы учаскедегі сайлау комиссиясының отыз жыл төрағасы болған ауданның Құрметті азаматы Анықбай Тоқпаев та ең бірінші дауыс бергендер қатарынан табылды. Жас сайлаушылар арасында алғашқы болып дауыс берген 18 жастағы Олег Рошков болды. Ал 102 жасқа келген Гүлшін Серікова жəне 90 жастағы Любовь Белогурова апаларымыз үйінен дауыс беру арқылы өз таңдауларын жасады. Оларға сайлауға ерекше атсалысқандары үшін заттай бағалы сыйлықтар табыс етілді. Сайлау учаскесінің алды ерекше безендіріліп, күмбірлеп, əн шырқалып тұрды. Бұл күні учаскедегі барлығы 1392 сайлаушының 1377-сі дауыс берген. Бізді, əсіресе, олардың ішінде əйел адамдарының саны басым болғаны ерекше тəнті етті. Аталған сайлау комиссиясының төрағасы Шыңғыс Жашаралин сайлауға шетелдік

байқаушылардың қатысқанын, саяси шара тиісті талаптарға сай өткізіліп, ешқандай құқық бұзушылықтар орын алмағанын жеткізді. МЕРКІ

Сайлау барлық 39 сайлау учаскесінде жоғары белсенділікпен өтті. Аудан бойынша тіркелген 46130 сайлаушының 41503-і, яғни 89, 97 пайызы өз таңдауын жасап, дауыс беруге қатысты. Таңмен таласа келіп, Ақтоған ауылында орналасқан №269 сайлау учаскесінде өз таңдауын жасағандардың бірі – Ұлы Отан соғысының ардагері, 96 жастағы Өмірбек Медетбеков қария. Өмірден көргені мен түйгені мол Өмірбек ақсақал еліміздің жарқын болашағы үшін қызмет ететін халық қалаулыларының сайлауымен құттықтап, ақ батасын берді. Бүгінде 5 баладан 16 немере, 14 шөбере, 2 шөпшек сүйіп отырған ақсақалдың қарттығына қарамастан, елдік істерге енжар қарамай сайлауға келгені көпшілікті тəнті етті. Ал осы ауылдағы 110 жастағы Рабиға Сəрсенбиева əжей денсаулығына байланысты үйінен дауыс берді. САРЫСУ

Жаңаталап ауылындағы орта мектепте орналасқан №373 сайлау учаскесінде таңатысымен-ақ əн əуелеп, мереке басталды. Күні кеше ғана «Мəңгілік Ел» пойызы келіп, аудан халқының абыройын асқақтатып кеткен еді. Ел болашағына бейжай қарай алмайтын сарысулықтар күн шығысымен сайлау учаскелеріне ағылды. Олардың қатарында ең алғаш дауыс беруге келген жас сайлаушы Əйгерім Ақмағанбетова да болды.

– Ту ғ а н е л і м н і ң б ол а ш а ғ ы ү ш і н д ау ы с беріп тұрғанымды мақтан етемін, – дейді ол. Қарт сайлаушы 84 жастағы Сəткен Молдабеков болса бата беріп, Ұлыстың ұлы күнімен құттықтады. Біздің білгеніміздей, мұндағы 393 сайлаушының түске дейін 60 пайыздан астамы таңдауын жасап үлгерген. Сол сияқты Ұйым ауылындағы №372 сайлау учаскесіндегі дауыс беруге тиісті 538 сайлаушының белсенділіктері тым жоғары болды. Сол күні елді мекендерде ғана емес, Жаңатас қаласындағы сайлау учаскелерінде де жұрт белсенділік танытты. Сайлаудың өткізілу барысы əрбір партия мен жеке үміткерлердің байқаушылары бақылауында болды. ТАЛАС

Біз əуелі Қаратау қаласындағы А.Байтұрсынұлы атындағы гимназияның ғимаратында орналасқан №413 сайлау учаскесіне бас сұқтық. Таң нұрымен таласа тұрған қалалықтар өз таңдауларын жасауға кірісіп-ақ кеткен. Ең алғашқы дауыс берген қала тұрғыны, қарт сайлаушылардың бірі – Лидия Николаевна Мешковамен тілдескенімізде: – Құпияламай-ақ айтайын, – деді ол. – Өйткені, дауыс беру құқығым өзімде емес пе? Елімізде татулық пен жасампаздықтың ұйытқысы болып жүрген партияға дауыс бердім. Мұндай жүрекжарды сөзді əрбір сайлаушының аузынан есту, əрине, ғанибет.

– Қай-қай партия да халыққа қызмет етеді, – деді тағы бір сайлаушы Ерлан Əмірбеков, – бұл тұрғыда өз таңдауымды жасадым. Сондай-ақ, жергілікті мəслихат депутаттарын таңдауда да дұрыс шешім қабылдадым деп ойлаймын. Жалпы бұл сайлау учаскесінде 2033 сайлаушы тіркелген. Оның ішінде 24-і қарт кісілер, 19-ы ең алғаш рет дауыс беретін сайлаушылар екен. Қарт сайлаушылар арасында жасы үлкені Сапар Мыңбаев ақсақал: «Құдайға шүкір, сайлауға өз аяғыммен келдім», деп ақ батасын да берді. Т. РЫСҚҰЛОВ

Парламент Мəжілісі мен мəслихаттар сайлауы ауданда белсенділікпен өтті. Аудан бойынша 37425 сайлаушы тіркелген болса, оның 33206-сы немесе 88,72 пайызы өз таңдауын жасаған. Олардың арасында 110 жастағы Жақсыгүл Жүзбаева əже де бар. Бір ғасырдан астам уақыт ғұмыр кешкен кейуананы Алғабас ауылындағы Ы.Алтынсарин атындағы орта мектепте орналасқан № 335 сайлау учаскесіндегі сайлау комиссиясының құрамы мен байқаушылары шынайы ілтипатпен қарсы алды. Дауыс беру сəтінен кейін Ы. Алтынсарин атындағы орта мектептің директоры Мағрипа Жақсыгүл əженің иығына орамал жапты. Жастайынан қызу еңбектің ортасында өскен 110 жастағы кейуана ел тізгінін ұстап жүрген азаматтарға қазақы дəстүрмен ақ батасын берді. ШУ

Аудандық аумақтық сайлау комиссиясының мəліметтеріне сүйенсек, өңірдегі барлық сайлаушылар саны 48347 адамды құраған. 16 сайлау округі бойынша аудандық мəслихатқа 32 адам депутаттыққа үміткерлікке ұсынылған екен. Оларға көпшілік өз аумақтарындағы 44 сайлау учаскесі арқылы дауыс берді. Ал, 631 адам өз үйлерінде отырып науқанға атсалысты. 368 азамат биыл тұңғыш рет сайлау құқығына ие болғандар екен. Сонымен қатар, алыс мал жайылымындағы малшылардың азаматтық міндеттерін өтеуі шектеліп қалмас үшін де жағдай жасалған. Мəселен, жылжымалы сайлау комиссиялары бұл күні 786 сайлаушының шалғайдағы тұрағына арнайы атбасын бұрды. Осылайша, əрбір шулық азаматтың өз таңдауын жасап, еліміздің болашағы үшін дауыс беруіне ауданда барлық мүмкіндіктер пайдаланылды. «Сайлауға қатысу – əрбір қазақстандыққа жауапкершілік жүктейтін аса маңызды міндет. Жерлестерімнің бұл істе белсенділігін байқап, риза болдым. Еліміздің жаңа тынысын ашып, тірлігінің бойына қан жүгіртуге сайлаудың ықпалы зор болары сөзсіз. Бұл бүгінгі уақыт талабы», – дейді №419 сайлау учаскесінде бірінші болып дауыс берген аудан тұрғыны Сұлутай Бастаубаева.

4

22 наурыз, 2016 жыл

САЙЛАУ – 2016 2016 ЖЫЛҒЫ 20 НАУРЫЗДА ӨТКЕН ЖАМБЫЛ ОБЛЫСТЫҚ МӘСЛИХАТЫНЫҢ ДЕПУТАТТАРЫ САЙЛАУЫНЫҢ ҚОРЫТЫНДЫЛАРЫ ТУРАЛЫ ХАБАРЛАМА «Сайлау туралы» Қазақстан Республикасының Конституциялық Заңының 44-бабына сəйкес Жамбыл облыстық аумақтық сайлау комиссиясы хабарлайды: Жамбыл облысы бойынша сайлаушылардың тізіміне енгізілген азаматтардың саны – 525389, дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 434287. Жамбыл облыстық мəслихат депутаттарын сайлау жөніндегі округтер саны – 35, дауысқа түскен кандидаттардың жалпы саны – 88. Дауыс беруге арналған үй-жайдан тыс жерде дауыс берген сайлаушылардың саны – 5584. ЖАМБЫЛ ОБЛЫСТЫҚ МӘСЛИХАТЫНЫҢ ДЕПУТАТЫ БОЛЫП САЙЛАНҒАНДАР: №1 сайлау округі бойынша Нуржанов Абай Куралбекович, 1964 жылы туылған, облыстық онкологиялық диспансердің бас дəрігері, Тараз қаласында тұрады. №2 сайлау округі бойынша Минаков Юрий Васильевич, 1954 жылы туылған, «Жамбылхимстрой инженеринг» ЖШС-ның директоры, Тараз қаласында тұрады. №3 сайлау округі бойынша Саурыков Ерболат Байузакович, 1971 жылы туылған, Тараз инновациялық-гуманитарлық университетінің ректоры, Тараз қаласында тұрады. №4 сайлау округі бойынша Умаров Гулам Мухтарович, 1975 жылы туылған, №2 Тараз қалалық ауруханасы бас дəрігерінің орынбасары, Тараз қаласында тұрады. №5 сайлау округі бойынша Нурумова Гульдара Алданышевна, 1965 жылы туылған, «Мейірім» медициналық орталығының директоры, Тараз қаласында тұрады. №6 сайлау округі бойынша Төлепберген Мейрамбек Мылтыкбайулы, 1957 жылы туылған, «Қазақстан» РТРК Жамбыл облыстық филиалының директоры, Тараз қаласында тұрады.

№7 сайлау округі бойынша Есимбеков Даулетбай Дасырович, 1953 жылы туылған, «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ Жамбыл жол бөлімі филиалының директоры, Тараз қаласында тұрады. №8 сайлау округі бойынша Едильбаев Арман Захарыпович, 1976 жылы туылған, «Арайстроймаркет-2003» ЖШС-ның директоры, Тараз қаласында тұрады. №9 сайлау округі бойынша Искандиров Мукаш Зулкарнаевич, 1960 жылы туылған, «Казфосфат» ЖШС-ның бас директоры, Тараз қаласында тұрады. №10 сайлау округі бойынша Нурбаев Турсумбек Кизятильянович, 1956 жылы туылған, «Rola-7» ЖШС-ның директоры, Тараз қаласында тұрады. №11 сайлау округі бойынша Кожамжарова Дариякуль Пернешовна, 1962 жылы туылған, Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының ректоры, Тараз қаласында тұрады. №12 сайлау округі бойынша Сейткаримов Бакытжан Сейдахметович, 1979 жылы туылған, «БайзакАгроПром» ЖШС-ның бас директоры, Байзақ ауданы, Қызыл жұлдыз ауылында тұрады. №13 сайлау округі бойынша Берик Масат Ашимович, 1955 жылы туылған, «Нұр Отан» партиясы Жамбыл облыстық филиалы төрағасының бірінші орынбасары, Тараз қаласында тұрады. №14 сайлау округі бойынша Дуйсембаев Махамбет Ахметович, 1963 жылы туған, «Тараз футбол клубы» ЖШС-ның президенті, Тараз қаласында тұрады. №15 сайлау округі бойынша Сагинтаев Галымжан Таймасович, 1972 жылы туылған, «Азиатский Газопровод» ЖШС бас директорының орынбасары, Тараз қаласында тұрады.

Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 224 Облыстық мəслихат депутаты болып Нурбаев Турсумбек Кизятильянович сайланды, 1956 жылы туылған, «Rola-7» ЖШС-ның директоры, Тараз қаласында тұрады. №11 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 16115 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 14655 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Кожамжарова Дариякуль Пернешовна – 12274 Тулеев Ералы Нахысбекович – 1574 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 807 Облыстық мəслихат депутаты болып Кожамжарова Дариякуль Пернешовна сайланды, 1962 жылы туылған, Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының ректоры, Тараз қаласында тұрады. №12 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 15677 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 14245 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Жакишев Нуркен Ондирбекович – 2716 Сейткаримов Бакытжан Сейдахметович – 11280 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 249 Облыстық мəслихат депутаты болып Сейткаримов Бакытжан Сейдахметович сайланды, 1979 жылы туылған, «БайзакАгроПром» ЖШС-ның бас директоры, Байзақ ауданы, Қызыл жұлдыз ауылында тұрады.

ОБЛЫСТЫҚ МӘСЛИХАТ ДЕПУТАТТАРЫНЫҢ НАЗАРЫНА Алтыншы шақырылған Жамбыл облыстық мəслихатының бірінші сессиясы 2016 жылдың 24 наурызында облыс əкімдігінің мəжіліс залында (2 қабат) сағат 15.00-де келесі күн тəртібімен өтеді: 1.Алтыншы шақырылған облыстық мəслихаттың бірінші сессиясының төрағасын сайлау туралы.

2.Жамбыл облыстық мəслихатының хатшысын сайлау туралы 3.Алтыншы шақырылған облыстық мəслихаттың тұрақты комиссияларын құру жəне олардың мүшелері мен төрағаларын сайлау туралы.

4.Облыстық мəслихаттың екінші сессиясының төрағасын сайлау туралы. * * * Депутаттарды тіркеу 2016 жылдың 24 наурызы күні сағат 14.00-де басталады.

Жамбыл облыстық аумақтық сайлау комиссиясы. №13 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 14121 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 12698 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Берик Масат Ашимович – 11197 Калимбетов Канатбек Серпенович – 725 Улеков Марат Шингазиевич – 737 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 39 Облыстық мəслихат депутаты болып Берик Масат Ашимович сайланды, 1955 жылы туылған, «Нұр Отан» партиясы Жамбыл облыстық филиалы төрағасының бірінші орынбасары, Тараз қаласында тұрады. №14 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 13941 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны –12537 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Абайұлы Алмаз – 950 Байдилдаев Жумабек Жиенкулович – 911 Дуйсембаев Махамбет Ахметович –10520 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 156 Облыстық мəслихат депутаты болып Дуйсембаев Махамбет Ахметович сайланды, 1963 жылы туылған, «Тараз футбол клубы» ЖШСның президенті, Тараз қаласында тұрады. №15 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 15752 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 14166 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Кундавлетов Амирхан Базарбаевич – 985 Сагинтаев Галымжан Таймасович – 12174 Тастанбеков Нурхан Сулейменович – 921 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 86 Облыстық мəслихат депутаты болып Сагинтаев Галымжан Таймасович сайланды, 1972 жылы туылған, «Азиатский Газопровод» ЖШС-ның бас директорының орынбасары, Тараз қаласында тұрады. №16 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 13406 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 12348 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Карашолаков Баглан Джиеналиевич – 11686 Куламанов Джанаман Абдуллаевич – 651 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 11 Облыстық мəслихат депутаты болып Карашолаков Баглан Джиеналиевич сайланды, 1949 жылы туылған, V шақырылған Жамбыл облыстық мəслихатының хатшысы, Тараз қаласында тұрады. №17 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 13722 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 12051 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Ортаев Нурлан Касымбекович – 11268

№26 сайлау округі бойынша Райкулов Алтай Максутович, 1961 жылы туылған, «Аулиеата Транс Пасс» ЖШС бақылау кеңесінің төрағасы, Тараз қаласында тұрады.

№16 сайлау округі бойынша Карашолаков Баглан Джиеналиевич, 1949 жылы туылған, Жамбыл облыстық мəслихатының хатшысы, Тараз қаласында тұрады. №17 сайлау округі бойынша Ортаев Нурлан Касымбекович, 1964 жылы туылған, «Агропродхлебснаб» ЖШС-ның бас директоры, Тараз қаласында тұрады.

№27 сайлау округі бойынша Майлыбаев Асаубай, 1947 жылы туылған, кəсіпкер, Тараз қаласында тұрады. №28 сайлау округі бойынша Алдашов Бактияр Абилкаирович, 1954 жылы туылған, «Талас инвестмент компани» ЖШС-ның директоры, Тараз қаласында тұрады.

№18 сайлау округі бойынша Кадырбекова Зауреш Калкамановна, 1962 жылы туылған, Қордай ауданының орталық ауруханасының бас дəрігері, Қордай ауданы, Қордай ауылында тұрады. №19 сайлау округі бойынша Моладажанов Калыш Даркембаевич, қазақ,1958 жылы туылған, «Элемир» ЖШС бас директоры, Қордай ауданы, Қордай ауылында тұрады.

№29 сайлау округі бойынша Сарсенов Мураткали Бахиткереевич, 1955 жылы туылған, «Казфосфат» ЖШС «Шолақтау» ТКӨК-нің директоры, Тараз қаласында тұрады.

№20 сайлау округі бойынша Варшакидзе Умиралы Пашалиевич, 1957 жылы туылған, «Благовещенка» ЖШС-ның директоры, Қордай ауданы, Қайнар ауылында тұрады. №21 сайлау округі бойынша Сансызбай Абылай Рысбайұлы, 1958 жылы туылған, БҚПҒЗИ бас директоры, Қордай ауданы, Гвардейский ауылында тұрады. №22 сайлау округі бойынша Айтуленов Дастан Турсынович, 1963 жылы туылған, «Меркенский сырзавод» ЖШС-ның президенті, Меркі ауданы, Ойтал ауылында тұрады. №23 сайлау округі бойынша Сауранбаев Бахыт Оспанович, 1953 жылы туылған, «Меркі тəжірибе шаруашылығы» ЖШС-ның басшысы, Меркі ауданы, Меркі ауылында тұрады. №24 сайлау округі бойынша Тлеубердиева Гулжан Ержановна, 1968 жылы туған, «Трубицын» атындағы мектеп-гимназиясының директоры, Мерке ауданы, Сарымолдаев ауылында тұрады.

2016 ЖЫЛҒЫ 20 НАУРЫЗДА ӨТКЕН ЖАМБЫЛ ОБЛЫСТЫҚ МӘСЛИХАТЫНЫҢ ДЕПУТАТТАРЫ САЙЛАУЫНЫҢ ҚОРЫТЫНДЫЛАРЫ ТУРАЛЫ ОКРУГТІК САЙЛАУ КОМИССИЯЛАРЫНЫҢ ХАБАРЛАМАСЫ №1 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 15008 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 9197 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Медеров Жаксылык Бейсембекович – 2326 Нуржанов Абай Куралбекович – 6631 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 240 Облыстық мəслихат депутаты болып Нуржанов Абай Куралбекович сайланды. 1964 жылы туылған, облыстық онкологиялық диспансердің бас дəрігері, Тараз қаласында тұрады. №2 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 14074 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 10352 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Минаков Юрий Васильевич – 5647 Ралдугин Александр Владимирович – 4047 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 658 Облыстық мəслихат депутаты болып Минаков Юрий Васильевич сайланды.

1954 жылы туылған, «Жамбыл химстрой-инженеринг» ЖШС-ның директоры, Тараз қаласында тұрады. №3 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 14919 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 11524 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Мырзабеков Джамбул Ергараевич – 3285 Саурыков Ерболат Байузакович – 7891 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 348 Облыстық мəслихат депутаты болып Саурыков Ерболат Байузакович сайланды, 1971 жылы туылған, Тараз инновациялық-гуманитарлық университетінің ректоры, Тараз қаласында тұрады. №4 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 12477 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 9006 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Рахманбаев Руфат Мухсумжанович – 2496 Умаров Гулам Мухтарович – 6032 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 478 Облыстық мəслихат депутаты болып Умаров Гулам Мухтарович сайланды, 1975 жылы туылған, №2 Тараз қалалық ауруханасы бас дəрігерінің орынбасары, Тараз қаласында тұрады. №5 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 15197 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 11011 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Нурумова Гульдара Алданышевна – 9432 Эралиева Акмарал Эгамбергановна – 1264 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 315 Облыстық мəслихат депутаты болып Нурумова Гульдара Алданышевна сайланды, 1965 жылы туылған, «Мейірім» медициналық орталығының директоры, Тараз қаласында тұрады. №6 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 15582 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 11405 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Күмісбек Жомарт Валерийұлы – 2447 Төлепберген Мейрамбек Мылтықбайұлы – 8618 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны –340 Облыстық мəслихат депутаты болып Төлепберген Мейрамбек Мылтықбайұлы сайланды, 1957 жылы туылған, «Қазақстан» РТРК Жамбыл облыстық филиалының директоры, Тараз қаласында тұрады. №7 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 14911 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 10206 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Акчабаев Хасен Тумарбекович – 3563 Есимбеков Даулетбай Дасырович – 6335 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 308 Облыстық мəслихат депутаты болып Есимбеков Даулетбай Дасырович сайланды, 1953 жылы туылған, «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ Жамбыл жол бөлімі филиалының директоры, Тараз қаласында тұрады. №8 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 15698 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 11001 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Едильбаев Арман Захарыпович – 7675 Онгар Серик Онгарулы – 3059 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 267 Облыстық мəслихат депутаты болып Едильбаев Арман Захарыпович сайланды, 1976 жылы туылған, «Арайстроймаркет-2003» ЖШС-ның директоры, Тараз қаласында тұрады. №9 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 13216 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 9787 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Искандиров Мукаш Зулкарнаевич – 8360 Новоселов Владимир Борисович – 1202 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 225 Облыстық мəслихат депутаты болып Искандиров Мукаш Зулкарнаевич сайланды, 1960 жылы туылған, «Казфосфат» ЖШС-ның бас директоры, Тараз қаласында тұрады. №10 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 15604 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 13476 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Маниева Жаркынай Шадиковна – 2281 Нурбаев Турсумбек Кизятильянович – 7034 Телеуов Оразалы Телеуович – 3937

№25 сайлау округі бойынша Айтишев Жайдар Аскербекович, 1970 жылы туылған, Мойынқұм ауданының орталық ауруханасының бас дəрігері, Мойынқұм ауданы, Мойынқұм ауылында тұрады.

Сагиндыков Ергали Молдакулович – 768 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 15 Облыстық мəслихат депутаты болып Ортаев Нурлан Касымбекович сайланды, 1964 жылы туылған, «Агро-продхлебснаб» ЖШС-ның бас директоры, Тараз қаласында тұрады. №18 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 16737 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 14985 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Алимова Джамиля Сахтагановна – 1636 Кадырбекова Зауреш Калкамановна –11693 Саттыбаев Аслан Алданович – 1561 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 95 Облыстық мəслихат депутаты болып Кадырбекова Зауреш Калкамановна сайланды, 1962 жылы туылған, Қордай ауданының орталық ауруханасының бас дəрігері, Қордай ауданы, Қордай ауылында тұрады. №19 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 15453 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 13484 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Искаков Токтабек Нургисаевич – 1713 Катыбаев Ерик Жаксылыкович – 1051 Моладажанов Калыш Даркембаевич – 10668 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 52 Облыстық мəслихат депутаты болып Моладажанов Калыш Даркембаевич сайланды, 1958 жылы туылған, «Элемир» ЖШС-ның бас директоры, Қордай ауданы, Қордай ауылында тұрады. №20 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 15344 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 13689 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Варшакидзе Умиралы Пашалиевич – 9875 Майжанов Бактыбай Алимханович – 1599 Нуралиев Елдос Бекболатулы – 2158 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 57 Облыстық мəслихат депутаты болып Варшакидзе Умиралы Пашалиевич сайланды, 1957 жылы туылған, «Благовещенка» ЖШС-ның директоры, Қордай ауданы, Қайнар ауылында тұрады. №21 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 14893 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 13579 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Касекеев Мурат – 2401 Сагындыков Бакытжан Тлеукенович – 1222 Сансызбай Абылай Рысбайұлы – 9913 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 43 Облыстық мəслихат депутаты болып Сансызбай Абылай Рысбайұлы сайланды, 1958 жылы туылған, НИИПББ бас директоры, Қордай ауданы, Гвардейский ауылында тұрады. №22 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 16810 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 15371 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Айтуленов Дастан Турсынович – 12922 Нурпеисов Данияр Рыспаевич – 2355 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 94 Облыстық мəслихат депутаты болып Айтуленов Дастан Турсынович сайланды, 1963 жылы туылған, «Меркенский сырзавод» ЖШС-ның президенті, Меркі ауданы, Ойтал ауылында тұрады. №23 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 16518 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 14898 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Абжапарова Дабира Базарбаевна – 1372 Алиев Равшан Рашидович – 1159 Сауранбаев Бахыт Оспанович – 12346 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 21 Облыстық мəслихат депутаты болып Сауранбаев Бахыт Оспанович сайланды, 1953 жылы туылған, «Меркі тəжірибе шаруашылығы» ЖШСның басшысы, Меркі ауданы, Меркі ауылында тұрады. №24 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 16116 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 13778 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Досмуханбетова Зульфия Мэлсовна – 1305 Тельтаев Мэлс Джекебаевич – 1306 Тлеубердиева Гулжан Ержановна – 11154 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 13 Облыстық мəслихат депутаты болып Тлеубердиева Гулжан Ержановна сайланды, 1968 жылы туылған, Трубицын атындағы мектепгимназиясының директоры, Меркі ауданы, Сарымолдаев ауылында тұрады. №25 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 14134 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 13007 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Айтишев Жайдар Аскербекович – 10819 Асанкулов Ауесхан Алимханович – 996 Оспанова Алима Жаксылыковна – 1032 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 160 Облыстық мəслихат депутаты болып Айтишев Жайдар Аскербекович сайланды, 1970 жылы туылған, Мойынқұм ауданының орталық ауруханасының бас дəрігері, Мойынқұм ауданы, Мойынқұм ауылында тұрады.

№30 сайлау округі бойынша Базаралиев Халит Базарбаевич, 1954 жылы туылған, «Луговской конный завод» ЖШС-ның директоры, Т.Рысқұлов ауданы, Көгершін ауылында тұрады. №31 сайлау округі бойынша Терликбаев Кайрат Абдикеримович, 1961 жылы туылған, Луговой рельс дəнекерлеу кəсіпорнының директоры, Т.Рысқұлов ауданы, Луговой ауылында тұрады. №32 сайлау округі бойынша Ким Никон Маркович, 1956 жылы туған, «Компания Марк» ЖШС-ның директоры, Шу ауданы, Шу қаласында тұрады. №33 сайлау округі бойынша Халык Турсынбай Нургалиевич, 1950 жылы туылған, «Теміржол – Су – Шу» ЖШС директоры, Шу қаласында тұрады. №34 сайлау округі бойынша Саудабаев Бактыбай Сабырович, 1966 жылы туылған, Шу аудандық мəслихатының хатшысы, Шу ауданы, Көкқайнар ауылында тұрады. №35 сайлау округі бойынша Тұрлыбек Гүлбарам Қайшыбекқызы, 1966 жылы туылған, №40 орта мектептің директоры, Шу қаласында тұрады. Жамбыл облыстық аумақтық сайлау комиссиясы. №26 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 14153 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 10781 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Билялов Ержан Муратович – 3985 Райкулов Алтай Максутович – 6396 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 400 Облыстық мəслихат депутаты болып Райкулов Алтай Максутович сайланды, 1961 жылы туылған, «Аулиеата Транс Пасс» ЖШС-ның бақылау кеңесінің төрағасы, Тараз қаласында тұрады. №27 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 16234 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 14001 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Ермекбаев Болат Аскарбекович – 2929 Майлыбаев Асаубай – 10784 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 288 Облыстық мəслихат депутаты болып Майлыбаев Асаубай сайланды, 1947 жылы туылған, кəсіпкер, Тараз қаласында тұрады. №28 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 15346 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 14466 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Алдашов Бактияр Абилкаирович – 11143 Əлі Сембек Сыпабекұлы – 2681 Тауасаров Ауданбек Жузбосынович – 495 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 147 Облыстық мəслихат депутаты болып Алдашов Бактияр Абилкаирович сайланды, 1954 жылы туылған, «Талас инвестмент компани» ЖШС-ның директоры, Тараз қаласында тұрады. №29 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 17090 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 14441 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Имаммырзаев Есмахан Ауесбекович – 2373 Сарсенов Мураткали Бахиткереевич – 12006 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 62 Облыстық мəслихат депутаты болып Сарсенов Мураткали Бахиткереевич сайланды, 1955 жылы туылған, «Казфосфат» ЖШС «Шолақтау» ТКӨК-нің директоры, Тараз қаласында тұрады. №30 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 14980 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 13289 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Базаралиев Халит Базарбаевич – 12099 Толыкбаев Медеу Мажитханұлы – 1172 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 18 Облыстық мəслихат депутаты болып Базаралиев Халит Базарбаевич сайланды, 1954 жылы туылған, «Луговской конный завод» ЖШС-ның директоры, Т.Рысқұлов ауданы, Көгершін ауылында тұрады. №31 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 16708 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 14829 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Спесивый Олег Викторович – 1463 Терликбаев Кайрат Абдикеримович – 13343. Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 23 Облыстық мəслихат депутаты болып Терликбаев Кайрат Абдикеримович сайланды, 1961 жылы туылған, Луговой рельс дəнекерлеу кəсіпорнының директоры, Т.Рысқұлов ауданы, Луговой ауылында тұрады. №32 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 13197 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны –11582 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Алдибекова Сабыркул Женискызы – 2978 Ким Никон Маркович – 8324 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 280 Облыстық мəслихат депутаты болып Ким Никон Маркович сайланды, 1956 жылы туылған, «Компания Марк» ЖШС-ның директоры, Шу ауданы, Шу қаласында тұрады. №33 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 13316 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 11033 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Алтаев Нуркен Ермекович – 2497 Халык Турсынбай Нургалиевич – 8233 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 303 Облыстық мəслихат депутаты болып Халык Турсынбай Нургалиевич сайланды, 1950 жылы туылған, «Темір жол-Су-Шу» ЖШС-ның директоры, Шу қаласында тұрады. №34 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 14559 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 13065 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Абдраимов Есиркесин Асемович – 2213 Саудабаев Бактыбай Сабырович – 10670 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 182 Облыстық мəслихат депутаты болып Саудабаев Бактыбай Сабырович сайланды, 1966 жылы туылған, V шақырылған Шу аудандық мəслихатының хатшысы, Шу ауданы, Көкқайнар ауылында тұрады. №35 сайлау округі бойынша Сайлаушылар тізіміне енгізілген азаматтар саны – 13858 Дауыс беруге қатысқан азаматтардың жалпы саны – 12135 Əрбiр кандидат үшiн берiлген дауыс саны: Оразов Болысбек Аштаевич – 2816 Тұрлыбек Гүлбарам Қайшыбекқызы – 9131 Жарамсыз деп танылған бюллетеньдердiң саны – 188 Облыстық мəслихат депутаты болып Тұрлыбек Гүлбарам Қайшыбекқызы сайланды, 1966 жылы туылған, №40 орта мектептің директоры, Шу қаласында тұрады. Облыстық округтік сайлау комиссиялары.

ЖАЗУШЫ ЖҮРЕГІН ЖАРЫП ШЫҚҚАН СӨЗ (Соңы. Басы 1-бетте). Аласапыранға айқара есік ашқан өткен ғасырдың алғашқы ширегінде əлемнің алтыдан бір бөлігінде аты шулы қызыл империя орнап, ол күшіне міне бастаған сəттен құдайсыздандыру процесі қауырт жүріп бергені тарихтан белгілі. Сол сүргінде дінді ұстанушылардың иманы бір уыс етілумен қатар, дінге қатысы жоқ талайғы салтдəстүрлерге де топалаң тигендей

дəм татыпты. Содан бұл күнді – Ұлыстың ұлы күні деп жариялайды» делінеді. Ахмет Байтұрсынұлы Наурыз сөзіне: «Наурыз – парсы сөзі. Бұл қазақша айтқанда «Жаңа күн» деген сөз» деп түсінік берген. Орта Азия халықтары мен біздің қазақ Наурыз мерекесіне «Самарқанның көк тасы еріген күн» деп өте бейнелі анықтама айтқан. Оның бұлай айтылуының себебі ақын, этнограф, марқұм, Сейіт Кенжеахметовтің деректеріне сүйенсек, мынадай

САМАРҚАННЫҢ КӨК ТАСЫ ЕРІГЕН КҮН болған. Наурыз да көп құрбандықтың бірі болып кете барған. Əйтсе де, адамзаттық, халықтық сананы абақтыға отырғыза алмайсың. Оған ғасырлар бойына мықтап сіңген

ұғымдарды да ешбір желдеткішпен үрлеп ұшырып жіберу мүмкін емес. Наурызға деген жұрттар жүрегіндегі ыстық ықыласынта да зобалаңдардың зорына де с бере қоймайтындай өте өміршең болып шықты. Өкіметтің өктемдігіне қарамастан, əз мерекені əз ата-аналарымыз аса дабыра-думансыз күйде болса да абайлап атап өтіп жататын. Оның шет-жағасын бүгінде аға ұрпақ санатына қосылған мына біз де көріп қалғанбыз. Қандай да замандарда аздап əділет болмаса мына дүние дүние болып оңдырушы ма еді. Сондай бір жылт еткен əлсіз əділет арқасында, 1926 жылы ресми түрде тыйым салынған Наурыз мерекесі қазақ зиялыларының күресімен 1988 жылы елімізге жарқырап қайта келді!.. Онан бұрын сонау күндердің өзінде-ақ Наурызға байланысты айтылатын көп-көп аталы сөздер көңілге ұялаған-ды. Ұлтымыздың тілінде «Жер бетіне жақсылық қонған күн», «Ұлыстың ұлы күні – ұлыс күн», «Жер-ананың тоң кеудесі жібіп, тас емшегі иген күн», деген тəрізді оралым-тіркестер аса мол. Олардың астарында теңіздей толқыған ойлар жатыр. Егер соған шамалы үңіліп көрер болсақ, осы мерекеде адамзат пендешіліктен ада-күде арылып, бірі-біріне мейірім нұрын себеді. «Ұлыс күні алдыңа келсе атаңның құнын кеш», «Таспен атқанды аспен ат» сияқты сөздерді қаперінен шығармаған елдің естияр үлкендері араздасқан ағайынды, туған-туыс, құда-жекжат, дос-жаранды татуластырып, арқажарқа боп отырған. Сол арқылы да Наурызды ынтымақтың, ізгіліктің, мейірбандықтың, кешірімділіктің салтанат құрар мерекесі деп ауыз толтырып айтуға философиялық жеткілікті негіз қаланған. Ат а қ т ы М ə ш һ ү р Ж ү с і п : «Қазақтың қазақ болғанда өзіне арналған, сыбағасына тиген жалғыз мейрамы – Наурыз» деген екен. Бəлкім, ғұламаның мұнысы дұрыс та шығар. Ал Наурызды мыңдаған жылдар арасын үзбей мерекелеп келе жатқан екі тектік, ұлттық топ бар. Олар парсы жəне түркі тұқымдастар. Парсылық Наурызға негізінен мерекенің думандық сипаты тəн болса, түркілік Наурызға оның танымдық, рухани мəні өзек болған көрінеді. Ал енді ұлық мерекенің «Ұлыстың ұлы күні» деп аталу себебі бағзыдан жеткен аңыздарда: «Бір күні Нұх пайғамбардың кемесі Қазығұрт тауының ұшар басына келген кезде жер бетін басқан топан су табанда тартылып, сол сəт жерге табаны тиген барлық тіршілік иелері көктен түскен қазаннан

5

zk.tezaglojka.www

22 наурыз, 2016 жыл

бір аңызға байланысты боп шығады: «Самарқандағы Əмір Темірдің немересі, өз заманының ұлы астрономы Ұлықбектің о б с е р в ат о р и я с ы н д а ғ ы а с п а н

денелерін белгілеген үлкен көк т а с қ а Н ау р ы з күні күн сəулесі тікелей түскенде əлгі т ас бірер сəтке ериді екен...» Аңыз ғой. Рас па, рас емес пе... Қалай болғанда да ілгерідегілер бұл аңыз арқылы Наурыздың Ұлы күніне тас екеш, тас ерігенде адамзатта жібімейтін жүрек болмауы тиіс деген ұғымды кейінгілерге шегелеп тұрып айтқысы келген-ау, сірə... Құдайға шүкір, бүгінде көп замандастарымыз бірі-біріне жылы лебіздерін, игі тілектерін білдіріп, ағаттықтарына түсіністікпен қарап татуласады, оның аяғы ойын-сауық, əн-күйге ұласады. Халықта бұл күнге лайық салт-дəстүрлер де бар əрі əралуан. Олар Наурыз тойы, Наурыз жыры, Наурызкөже, Наурыз батасы деген сияқты боп жалғасып жатады. Наурызға байланысты бұл секілді дəстүрлік рəсімдер қазақ қана емес, онымен туыстас, тағдырлас, діндес Шығыс халықтарының баршасында барлығына жəне олардың қолданылу аясының жылдан-жылға үздіксіз кеңею үдерісіне сəйкес Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас ассамблеясы арнайы қарар қабылдап, 2010 жылдан бастап 21 наурыз «Халықаралық Наурыз күні» болып белгіленді. Сөйтіп, біздің заманымызда əз Наурыз континенттік қана емес, планеталық мəнге, мəртебеге ие болды! Азамат дүниеге əкелген арғы-бергі дəуірлердегі ақындардың ең дүрлерінің бірі – Ұлы Омар Һайям бұдан мың жылдай бұрын өзінің «Наурызнаме» ғылыми, поэтикалық-философиялық əйгілі трактатында осыны да алдағы алыс замандарға арналған армандардың біріндей меңзеген еді-ау... Сондайақ, Наурыздың мəн-мағынасына бойлаған кез-келген кісі бұдан осынау халықаралық, əлемдік актіден ізгілік іздерінің бедерлене ілгерілеп бара жатқанын аңғарары да күмəнсіз. Ендеше, бұл – біздің дəуіріміздегі ірі рухани жеңіс, Наурыздың өнбойындағы гуманизм жеңісі! Жақсылық – жақсылық емес... секілді тəж-күшімен сабақтасып жатқан кейінгі екі ғасырдың біраз көрінісіне куə болып жүрген өз басым үшін өзге атаулы күндерден ерекше екі басты мереке бар. Олар – алдымен, əрине, Қазақ Елінің Тəуелсіздік күні. Екіншісі – əз Наурыз. Міне, сол екінші Ұлы күнге Алланың рахымымен келгелі отырып, күллі халқымызға Наурыздың барша сипаты сыйланса екен деймін. Ол сипат – қайталап айтсақ: мейірімділік, кешірімділік, береке-бірлік, ынтымақ, бұлардың бəрін қосып қорытқандағы алтын құйма – адами бақыт, халықтық, ұлттық бақыт!..

НАУРЫЗ-ДУМАН

ЖЫЛ ҚҰСЫМЕН ЖЕТКЕН ЖЫЛЫ ЛЕП

ҰЛЫСТЫҢ ҰЛЫ КҮНГІ МЕРЕКЕЛІК ШАРАЛАР ОРТАЛЫҚ «ДОСТЫҚ» АЛАҢЫН ДУМАНДЫ ДҮБІРГЕ БӨЛЕДІ Жанғазы АХМЕТ, «Ақ жол». Табиғатты түлетіп,түрлендіріп, алты ай бойы ұйқыда жатқан Жер-ананы бусантып жеткен Ұлыстың ұлы күні облыс орталығы думанға толып, барша жұрт шат-шадыман күй кешті. Əз Наурыз мерекесіне орай өткен орталық «Достық» алаңындағы мерекелік шара тараздықтар мен қонақтарға тамаша əсер қалдырды. Алдымен театрландырылған көрініс қойылып, көпшілікті тəнті еткен концерттік бағдарламаны тараздықтар ынта қойып тамашалады. Театрландырған қойылым барысында көрермендер қазақтың ұлан-ғайыр даласының мамыражай, жайма-шуақ тіршілігіне көз жүгірте отырып, бүгінгі еліміздің берекелі өмірінен де хабардар болды. Бір топ бүлдіршіннің көктемнің жылы лебін қанатының қағысымен ілестіре жеткен жыл құстары қарлығашты көкте қалықтатқаны маусым жарасымын елестетті. Сондай-ақ, көріністе бейбіт елдің ұланы – жасөспірім баланың қарлығаштың қанатына отырып алып, қазақ даласының əр қиырын саяхаттаған сəті тамаша үйлесім тапты. Жыл құсының қанатында қазақ сахарасын саяхаттап жүріп жас ұлан күн мен түннің теңелуінің, жүздеген ұлттар мен ұлыстардың тату тіршілігінің куəсі болады. Тарихи Тараз шаһарының көне болмысы мен бүгінгі құлпырған бейнесіне де, еңселі Елордамыз – Астананың керім келбетіне де көз тастауға мүмкіндік алады. Осының барлығы ынтымақ орнаған алып даланың дарқандығы мен кең пейіл қасиетін бедерлей түседі. Б ұ д а н с о ң о бл ы с ə к і м і К ə р і м Көкірекбаев сахнаға көтеріліп, жиналған жұртшылықты Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мерекесімен құттықтады.

– Құрметті жамбылдықтар, қадірменді қ о н а қ т а р ! Б а р ш а ң ы з д ы Н ау р ы з мерекесімен шын жүректен құттықтаймын. Наурыз – ақтың молаятын, тіршіліктің жаңаратын, түн мен күннің теңесетін кезеңі. Əз Наурыз ғасырлар қойнауынан бастау алған, салт-дəстүрімізді танытатын ұлы мұра. Бұл күні ата-бабаларымыз бұлақ көзін ашып, ағаш отырғызып, бір-бірімен көрісіп, қауышып, ізгілікке толы тілектер жолдап, араздасқандар кешірісіп, түсінісетін болған. Наурыз – еңсесі биік елдіктің, іргесі сөгілмес бірліктің, ырысы төгілмес тірліктің тəлімі мен тағылымы астасқан мерейлі

еңбек пен қол жеткізген жетістіктерімізді қорытындылайтын кез. Бұл жылдың да табысты болатынына бəріміздің сеніміміз кəміл. Өйткені, Көшбасшысымыздың алдыға қойып берген уақыт талабына бейімделген «100 нақты қадам – Ұлт жоспары» бар. Ең бастысы, қоғамымызда тұрақтылық пен келісім сақталып отыр. Бірлігіміз жарасқан ел екенімізді кеше ғана өткен Парламент мəжілісі жəне əр деңгейдегі мəслихат сайлауында тағы да дəлелдедік. «Нұр Отан» партиясы үлкен айырмашылықпен жарқын жеңіске жетіп, сексен пайыздан астам дауысқа ие

мерекесі. Бүгінде татулық нышанына айналған Ұлыстың ұлы күні баршаның асыға күтетін мерекесіне айналған. Бұл жай ғана мереке емес, өткенімізді саралап, болашағымызды болжайтын шақ. Былтырғы жыл ұлттық тарихымызды ұлықтар жыл болды. Қазақ хандығының 550, Қазақстан халқы Ассамблеясының 20, Жеңістің 70 жылдықтарын зор салтанатпен атап өттік. Елбасымыз

ҚҰТТЫҚТАУ

ІЗГІЛІК ПЕН ЖАҚСЫЛЫҚТЫҢ МЕЙРАМЫ Құрметті облыс тұрғындары! Тəуелсіз мемлекетіміздің қалыптасуымен бірге Наурыз мейрамы барлық Қазақстан халқы үшін жалпы халықтық сүйікті мерекеге айналды. Наурыз – бұл тек көктемнің ғана емес, бұл ең əуелі ізгілік пен жақсылықтың мейрамы. Ұлыстың осы бір ұлы күні жер бетіндегі қанды соғыстар, дау-жанжалдар тоқтатылып, адамдар бір-біріне деген өкпе-реніштерін ұмытып, кешірімге келіп, татуласып, табыса білген. Халқымыз мол дастарқанын жайып, ақ жарқын көңілмен жүздесіп, дəм татысып, өткен-кеткеннен сыр тартып, барша адам баласына жақсылық, аманшылық тілеп, жастарға ақ баталарын берген. Жалпы тепе-теңдік, ізгілік пен жаңару үйлесім тапқанда ғана құт қонып, береке орнайды. Сондықтан да, Наурыз табиғат пен қоғамның, адам мен адамның, ел мен елдің арақатынасындағы тепе-теңдік заңын сақтайтын бастау бұлақтар мен таланттардың қайнар көздерінің ашылуына мүмкіндік туғызатын сəнсалтанатты, мəнді де сəнді жəне мағыналы мереке. Ежелден жаңару мен жасампаздықтың бастауы, ырыс пен берекенің арқауы болған əз Наурыз қажырлы еңбектеріңізге толағай табыстар əкелсін. Ақтың молаятын, күннің ұзаратын, тіршіліктің жаңаратын кезеңі – Наурыз мерекесі құтты болсын. Көктің тынысын тыңдап, жердің тамырын басқан, тұрмыс-тіршілігін Табиғат-анамен тығыз байланыстырған халқымыз Наурызды ырыс пен берекенің арқауы деп бағалаған. Наурыз – достық, еңбек, бейбітшілік мерекесі. Сондықтан да болар, бұл күні шаттанбайтын, қуанбайтын, мейірленбейтін адам болмайды. Олай болса, Наурыз мерекесі баршаңызға жаңа жетістіктер, молшылық пен татулық əкелсін. Еліміз тыныш, туған жер аман болып, əр отбасында шат көңіл, бақыт жəне береке салтанат құрсын. Ұлыстың ұлы күні құтты болсын, ағайын! Облыстық мəслихаттың хатшысы Б. ҚАРАШОЛАҚОВ.

Нұрсұлтан Назарбаев Қазақ хандығының өңірімізде тойланған мерейтойында «Жамбыл облысы алдағы уақытта талай биік белестерге қол жеткізетініне сенімім мол. Тараз – менің ең жақсы көретін өңірім. Тарих туралы сөз бола қалса, осы көне шаһарды айтпай кету мүмкін емес» деді. Бұл – біз үшін үлкен баға. Биыл ел Тəуелсіздігінің 25 жылдығы. Яғни, өткен ширек ғасырдағы өлшеусіз

болды. Мұның барлығы да Елбасымыздың жүргізіп отырған дара саясатының жемісі, халық бірлігінің нəтижесі. Осы татулық пен ынтымағымызды еселей түсетін Ұлыстың ұлы күні тағы да құтты болсын, – деді Кəрім Нəсбекұлы. Осыдан кейін сахнаға облыстық филармонияның əртістері дайындаған ко м п о з и ц и я л ы қ б а ғ д а р л а м а с ы қонақтардың көңілін көтерді. Өңірімізге белгілі өнерпаздар əуелетіп əн шырқап, мың бұралып би биледі. Жергілікті өнерпаздардың концертінен соң елімізге белгілі өнер иесі ҚР еңбек сіңірген əртісі Марат Ілиясовтың өз орындауындағы авторлық əндері тыңдармандардың құлақ құрышын қандырды. Суреттерді түсірген Ақəділ РЫСМАХАН.

ТҮРІ – БАСҚА, ТІЛЕГІ – БІР

Бұл мерекені біз де тойлаймыз Светлана ЧАУТИНА, «Радонеж» орыстар қоғамы» қоғамдық бірлестігінің төрайымы: – Наурыз мерекесі бүгінде тек түркі тектес халықтарының ғана емес, Қазақстанды мекен еткен барша ұлт пен ұлыстың ортақ мерекесіне айналды. Қазақстан тəуелсіздігін алғалы бері кең көлемде тойланып келе жатқан бұл мерекені біз де ерекше ықыласпен, зор құрметпен қарсы аламыз. Бұл мерекеде жасалар жөн-жоралғылар мен қазақтың түрлі салтдəстүрлерімен етене таныс болдық. Əсіресе, мерекенің тек қана той тойлау мен думанға айналдырылмай, келешек ұрпаққа үлгі боларлық деңгейде өткізілуі. Мысалы, соның бірі ретінде айналамызды қоршаған ортаға қамқорлық танытып, бұлақтың көзін ашып, жас шыбықтар отырғызу үрдісінің орны бөлек дер едім. Бахром МУМИНОВ, «Өзбек этномəдени орталығы» қоғамдық бірлестігінің төрағасы: Түбі бір туысқан ел, өсіпөнген тамыры бір ел ретінде қазақтармен қатар, өзбектердің де Наурыз мерекесін төл мейрам, көптен күткен Жыл басы ретінде тойлайтынын білесіздер. Ұлтымыз бөлек болғанымен, Отанымыз бір біздер, атап айтқанда, Қазақстанды мекен еткен өзбектер бұл күні барша түркімен тамырымыз бір екенін тағы бір мəрте сезініп, марқайып қаламыз. Ал, жалпы, Өзбекстан халқы «Навруз» мейрамына 15-20 күн бұрын

дайындала бастайды. Яғни, қазақтар секілді онда да арықтарды қоқыстан тазартып, ағаштардың түбін əктейді. Əр махалла өз шайханаларында мерекені тойлауды ұйымдастырады. Мейрам қарсаңында арнайы мерекелік тағам «сумалак» пен ханпалау əзірленеді. Сумалакты бидай қайнатып, мақта майын қосу арқылы дайындайды. Сумалак неғұрлым көп уақыт дайындалса, соғұрлым дəмді болады. Тіпті 20-24 сағат бойы əзірленетін кездер де болады. Негізінен, бұл мерекелік тағамды əн айтып, би билеп, əзілдесіп жүріп пісірген жөн. Ең бастысы, өзбектер бұл күндері қайырымдылық шараларын кеңінен өткізуге қатты көңіл бөледі. Алижон МУЛЛАЖАНОВ, «Тəжік этномəдени орталығы» қоғамдық бірлестігінің төрағасы: – Тəжік халқының Наурыз мерекесін тойл ауда өзге ағайындардан анау айтқан ерекшелігі жоқ. Əлбетте, өзіндік ерекшеліктері мен жөн-жоралғысы бар. Əр елде Наурыз мерекесін əртүрлі атап, бірі «Ноовруз», енді бірі «Ноовруз байрам» деп жатса, тəжіктер «Хадир айиам», яғни «үлкен мереке» деп атайды. Үлкен мерекеге тəжіктер бірнеше апта бұрын дайындала бастайды. Ал мерекеге бір апта уақыт қалғанда балалар көктемнің келе жатқанын «Гол гардани» рəсімін өлеңдетіп орындау арқылы білдіреді. Бұл рəсімде балалар таныстарының үйлеріне көктем гүлдерін апарып, үй иесі оларға сыйлық беріп, сый-сияпат көрсетеді. Сонымен қатар, «Хане текани», яғни үй тазалау, дəмді тағамдар əзірлеу де мерекеге дайындық болып саналады. Сонымен қатар, түрлі ұлттық жəне басқа да ойындар ұйымдастырылып, халық барынша шат-шадыман күй кешеді.

6

22 наурыз, 2016 жыл

ТОЙ БАСТАЛДЫ АСТАНАНЫҢ ТӨРІНДЕ

«Ақ жол-Ақпарат».

ЖЫР-ТАРТУЛАР

Беткейлер толы бәйшешек

Наурызнама

БАҚЫТТЫ, ТЫНЫШ ЗАМАН БОЛСЫН!

Асық УƏЛИХАНҰЛЫ, еңбек ардагері, 86 жаста. ОН СЕГІЗ МЫҢ ҒАЛАМДЫ, ЖАРАТҚАН АЛЛА ҚҰДІРЕТ, АҚ БАТАМДЫ ҚАБЫЛ ЕТ, ИМАНЫМДЫ КӘМІЛ ЕТ! ӘУЕЛІ ҚЫЗЫР ҚОЛДАСЫН, ЖАМАНДЫҚ БАСҚА ҚОНБАСЫН, КЕЛГЕН НАУРЫЗ ҚҰТТЫ БОП, ІСТЕРДІ ҚҰДАЙ ОҢДАСЫН. ЕЛІМІЗГЕ АЛЛА БІРЛІК БЕРСІН, БАЯНДЫ ТІРЛІК БЕРСІН,

Ілияс АХМЕТОВ, ақын. Кеткеннен ызғар жоламай, Ізімен кері жол қатып. Дүбірлі дүние толағай, Көктемге жатыр толғатып. Бу менен судың күйісі, Сетіней бере жас тұман, Жер-көктің шықты иісі, Ерулі қардың астынан. Иіді еппен күн-ие, Қызуын жерге беріп бар. Айра да жайра дүние, Болмастан бой-бой еріп қар. Беткейлер толы бəйшешек, Жалаңаш тұттай қар гүлі. Масайрап бақпақ майса көк, Жылынған ғалам арқылы. Шайнаулы түйін шешілді, Жер-ана босай бусанып. Жаңа күн – жаңа мешінді, Туады наурыз туса анық. Шөлейтке біткен қу тақыр, Маңдайын риза жіпсітіп... Мешінді наурыз туды ақыр, Қабағын ашып, құп шытып. Жиғанда жаһан есін мың, Дүркіреп, жасап қалды маң. Жаңа күн – жап-жас мешіннің, Шығайық, жұртым, алдынан. Айналсақ сенен несі мін, Қошемет денді зерлі еткен. Ылдым да жылдым мешінім, Төрткілді биле, төрлет, кел!? Жатырқай көрме бүткілді, Өзегің бəрі, өз елің. Бізбенен бірге отырып, Дəмін тат, наурызкөженің. Ырзамыз наурыз-анаңа, Бейілміз, мешін, саған да. Ортамыз толсын жаңаға, Қозғалыс əкел қоғамға. Сақалыменен дап-дардай, Тілекші саған бұ халық. Тоқырамай да, дағдармай, Бəрінен... аман шығалық!!! Жуалы ауданы.

Мұның өз с ебебі М б б і ббар. Мəлікшах пен Низам-ул-мүлік Омар һайям жəне басқа да бірқатар ғалымдарды расытхана (обсерватория) салуға жəне бұл расытханада астрономия пəнін көркейту үшін күш салуға шақырады. Патша мен уəзір расытхана құрылысы үшін жеткілікті қаржы бөліп, ғалымдарға да жағдай жасауды ұмытпайды. Бірақ, өкінішке қарай, құрылыс əлгі екеуінің өліміне байланысты аяқсыз қалады. Басталған істің басын көздеп, əрі Мəлікшахтай патшаның абыройы мен атағын расытхана құрылысына пайдалану мақсатында, мұнымен қоса бұрын-соңды өткен патшалардың ғылым мен өнерге көрсеткен жақсылығы мен қамқорлығын кейінгі ұрпаққа үлгі-өнеге ету үшін Омар һайям осы «Наурызнама» кітабын арнайы дүниеге келтірген. Бір ғана мысал. Наурыздың алғашқы күні рухани дінбасы патша сарайына келіп, патшаға жəне оның қарауындағы халыққа алғыс-құттықтау айтып, шүкірана білдіреді. «Шахым! – дейді дінбасы, – фарвардин (Амал айы) мейрамында, фарвардин айында Яздан мен Қаян діні (ислам дінінен бұрынғы, қадым замандағы Құдай аттары) үшін еркін бол. Суруш (періштенің аты) даналық, зейінділік пен ілім-білімді сенің көкірегіңе ұялатқан. Арыстан жаратылысына жараса ұзақ жаса, тағыңда құшуақ отыр. Жəмшид кесесінен бір ұртта, бар ықыласпейіліңмен ата-бабалар ғұрпына құлқыңды бер. Əділ əрі Аллашыл бол. Басыңда шашың ағармасын, қасыңда досың жоғалмасын. Сенің жасың арпа көшетіне ұқсасын. Мінген атың жүйрік те алғыр болсын, қылышың жалт-жұлт ойнап, дұшпандарға өлім сыйласын. Лашының аушыл, ісің оқтай тура болсын. Жорықта дəйім жеңіске жете бер, тақта əрқашан дірхам мен динарлы бол. Ғалым да, былайғы жұрт та сенен шарапат алып, мархабат көрсін. Сарайың салтанатты, өмірің ұзақ болсын». Осы бір аз ғана мысалдың өзінен Елбасымыздан бастап, Хазіретіміз қостап, қалғанымыз қаперге алар өнегенің иісі аңқып-ақ тұрған жоқ па?!

НАУРЫЗ БАТА

ҰЛЫСТЫҢ ҰЛЫ КҮНІ ҚҰТТЫ БОЛСЫН, ЕЛ БІРЛІГІ МЫҚТЫ БОЛСЫН. ДАСТАРҚАНЫМЫЗ БАЙ БОЛСЫН, ҚАЗАН-АЯҚ МАЙ БОЛСЫН, ТӨРТ ТҮЛІГІМІЗ САЙ БОЛСЫН, ҰЛЫС ОҢ БОЛСЫН, АҚ МОЛ БОЛСЫН, КҮН ЖАУЫП СІРКІРЕСІН, КӨК ШЫҒЫП ДҮРКІРЕСІН, ЖЕР АЙЫРЫЛЫП КӨК ШЫҚСЫН, ЖЕЛІН АЙЫРЫЛЫП СҮТ ШЫҚСЫН,

КӨҢІЛІМІЗДЕ НҰР БОЛСЫН, КӨКЕЙІМІЗГЕ ЖЫР ТОЛСЫН! ЕЛ-ЖҰРТЫМЫЗ АМАН БОП ТІЛЕУІМІЗ БІР БОЛСЫН. КЕҢ ПЕЙІЛ ЕЛІМІЗГЕ ТЫНЫШТЫҚ БЕРСІН, ЕГЕМЕНДІГІМІЗГЕ ТҰРЫСТЫҚ БЕРСІН, ЕЛБАСЫМЫЗ, ЕЛІМІЗ АМАН БОЛЫП БАҚЫТТЫ, ТЫНЫШ ЗАМАН БОЛСЫН! ӘУМИН!

«Наурыз-думан» шырқалмай, тойдың сәні келер ме?

Қордай ауданы.

МЕРЕКЕЛІК БІР ӘННІҢ ТАРИХЫ

–

Ж ы р с ү й е р о қ ы рм а н қауым үшін қуанышты жаңалық – белгілі ақын Қайырбек Асановтың жаңа жыр жинағы жарық көрді. «Күзгі шуақ» атты жыр жинақ көпшілік оқырманға арналған. Ақынның бұл кітабына Тəуелсіз ел тарихының жарқын беттері – өмір өрнегі, уақыт бедері, жүрек сырларын сыйғызған жырлары енген. Сондай-ақ, жинақта ақынның көңіл күй, махаббат, табиғат лирикалары жəне патриоттық тақырыптағы шығармалары жұртшылық назарына жол тартқан.

НӘ

Т СІП

І ЕЛ

ПТ ІЕ Л

Ойлы орамдар

Омар һайямның « Н ау р ы з н а м а » рисаласы (трактаты) жөнінде бір-екі ауыз айта кетелік. Ғұламаның бұл еңбегі Мəлікшах (сол кездегі патша уəзірі) пен Низамул-мүлік (до сы) қайтыс болғаннан кейін жазылыпты.

КӘСІ

РУХАНИ РИЗЫҚТАР

КӨНЕ ДӘУІР ҚАЗЫНАЛАРЫ АЗЫ АЗЫНАЛАРЫ ЫНАЛАРЫ

КЕШЕ ЕЛБАСЫ НҰРСҰЛТАН НАЗАРБАЕВ АСТАНА ҚАЛАСЫНДАҒЫ «АСТАНА-АРЕНА» СТАДИОНЫ АЛДЫНДАҒЫ АЛАҢДАҒЫ ЭТНОАУЫЛДЫ АРАЛАП КӨРДІ. МҰНДА КОНЦЕРТТІК БАҒДАРЛАМА, ТЕАТРЛАНДЫРЫЛҒАН КӨРІНІСТЕР, СПОРТ САЙЫСТАРЫ, КОЛӨНЕРШІЛЕР АУЫЛЫ МЕН ҰЛТТЫҚ САЛТДӘСТҮРДІ ТАНЫСТЫРУ ШАРАЛАРЫ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛДЫ. НҰРСҰЛТАН НАЗАРБАЕВ БАРША ҚАЗАҚСТАНДЫҚТАРДЫ НАУРЫЗ МЕРЕКЕСІМЕН ҚҰТТЫҚТАП, БАҚЫТ ПЕН БАҚ-БЕРЕКЕ ТІЛЕДІ.

ҚР МӘДЕНИЕТ ҚАЙРАТКЕРІ, БЕЛГІЛІ САЗГЕР ТАЛҒАТ САРЫБАЕВ ЖАЙЛЫ МӨЛТЕК СЫР Көсемəлі СƏТТІБАЙҰЛЫ. Ол алпыс деген асқаралы жасына жетпей дүниеден озды. Бірақ оның əні əрдайым халықпен бірге. Əсіресе, күміс көмей белгілі əнші Роза Рымбаева желпіндіре салатын «Наурыз-думан» əнінің жөні бөлек. Ақын Мұқағали сөзін жазған жырға жарасар əн де осындай екпінмен, осындай көтеріңкі көңіл күймен шырқалса керек қой. Халқының рухани қазынасы үшін ғажайып əнді дүниеге əкелген Талғаттың əкесі Болат та көне музыкалық аспаптарды халқымен қайта қауыштырған бірегей тұлғалардың бірі болған. «Əке көрген оқ жонар». Қолына ұстауға екінің бірінің жүрегі дауалай бермейтін шаңқобыз, жетіген сияқты сирек музыкалық аспапт арда ойнауға тəуекел еткен алғашқылардың бірі де Талғат болатын. Əке тəрбиесі, ə ке т ə л і м і , ə ке ө с и е т і , ə ке ғибраты шығар, алаштың атын асқақтатқан «Арай», «Жетіген», «Гүлдер» вокалды-аспаптық ансамбльдерінің құрылуына себепші болған, міне, осы Талғат атты талант еді. Соның арқасында, ескіліктің сарқыншағы ретінде қазақ эстрадасы репертуарларынан əлдеқашан «сызылып» тасталған « М аус ы м ж а н » , « Б і р б а л а » , «Керімай», «Арман-ай» сияқты халық əндерін заманауи бояумен əрлеп, уақытпен үндестіре, жаңаша көркемдеген еңбегі де елеуге тұралық болатын. Əрі-беріден соң, бүгінде сахна саңлағына айналған талай дарынның тұсауын кесіп, көрермендердің көзайымына айналдырған да Талғат қой. Өнер

өрінің əр қиясына құлаш сермеп, «Қозы Көрпеш пен Баян сұлу», «Человек-олень» фильмдеріне музыка да жазып тастады.

Наурыз, наурыз, күн игі! Күні игі жердің - түрі игі. Бауыры жылып науат-қар, Бабымен ғана жібиді. Шашылып ырыс шанақтан, Шақырып бір үй бір үйді, Шаттанушы еді бір игі. Осынау игі кең жерге, Наурыз айы келгенде, Наурыз тойын бергенде, Көрмегендер де - арманда, Арманда - оны көрген де. Келіп ем өмір - орманға, Наурыз айы келгенде.

Талғат САРЫБАЕВ.

Сахналар мен радиолардан с аңқылдай е стіліп жат атын «Өткен күндер», «Қоштасу», «Все для тебя», «Біз бірге боламыз», «Менің досым», «Отандастар», «Сенімен біргемін», «Старый телефон», «Гавань моей любви» деген əндерімен бірге жұртты бір серпілтіп, бір желпіндіріп тастайтын «Наурыз-думан» əнінің авторы да Талғат екенін бұдан былай біліп жүрсеңіздер екен дейміз де. Же з т а ң д а й ə н ш і л і г і н е жезкиіктей еркелігі жарасқан Роза Рымбаеваның əуелете салған «Наурыз-думан» атты əнінсіз, мысалы, Наурыз мерекесінің сəні келмейтіні белгілі. Бүгінде бұл əнді ыңылдамайтын қазақ жоқ десе де болады. Наурыз айы туғанда, Той болушы еді бұл маңда. Сақталушы еді сыбаға, Сапарға кеткен ұлдарға, Наурыз айы туғанда.

Міне, ширек ғасыр болды осы əнді де, əннің сөзін де «ескірді» деп айтатын мықты əлі шыққан жоқ. Арада тағы жиырма бес, елу, жүз жыл өтер, бірақ əсем əнді жоққа шығаратын ондай мықты ол кезде де дүниеге келмесі белгілі. Өйткені, «Наурыз-думан» - ақынын да, композиторын да, əншісін де тапқан тамаша туынды. Ал ондай туынды қай ғасыр, қай заманда да халықтың төл шығармасына айналып кете барады. Елімен бірге мəңгі жасай береді. Кейде «осындай аса талантты адамдар өмірден неге ерте өтеді екен?» деп өкіне ойлайсың. Əлде жан досының қазасы жанына батты ма? Оған арнап əн де жазып еді ғой. Бəлкім, бейкүнə қызы Əйгерімнен айырылу жүрегіне салмақ түсірген шығар? Əйтеуір, жазылмас дертке шалдығуы тегін емес дейсің ыза-күйіктен ерніңнің қанын шығара тістелеп тұрып. Қалай десек те, Талғат нағыз өнер адамы еді. Өзі таңдаған кəсіпті де шексіз сүйе білді. Сондықтан да болар, оның əрбір шығармасы «Наурыз-думан» сияқты мəңгілік.

қ ы д н а л Құ қолөнерші

ҒАЗИЗ КҮМІСБАЕВ «ЭКСПО-2017» КӨРМЕСІНЕ ӨЗ БҰЙЫМЫН ҰСЫНБАҚ Нұрболат ƏЛДИБЕКОВ, «Ақ жол».

«Шебердің қолы ортақ» дегенді халқымыз тегін айтпаса керек. Өйткені, ыждақаттылықпен қатар ерекше ептілікті қажет ететін қолөнермен айналысу əркімнің қолынан келе бермейді. Əрбір бұйым ынта-ықыласпен, төзім-жігермен қоса, үлкен еңбекпен дайындалады. Осынау ерек өнердің тұтқасын ұстап жүргендердің бірі – құландық қолөнер шебері Ғазиз Күмісбаев. Мектеп қабырғасында оқып жүрген кезінен-ақ қолөнерге аңсары ауған Ғазиз Жексенбайұлының талабын ұстазы Қырғызбай Қаңтарбаев ұштапты. Мектептегі көп оқушының арасынан Ғазиздің бойындағы бейімділікті байқаған Қырғызбай шебер бар білгенін шəкіртіне үйретіпті. «Ұстазы жақсының ұстамы жақсы» дейді қазақ. Қолөнерден қандай қиын кезде де қол үзбеуі соның айғағы іспеттес.

1986 жылы Алматы қаласында ұйымдастырылған көрмеде еліміздің түпкір-түпкірінен 1500-ге жуық шебердің 5000-ға жуық қолөнер бұйымдары қойылады. Солардың арасынан Ғазиздың қолынан шыққан бесік пен жүк ағашы көрме ұйымдастырушыларының көңілінен шығып, «Халық шебері» атағын беруді ұйғарады. Ол кезде Ғазиз бар болғаны 25 жаста еді. Міне, сол күннен бергі 30 жылға жуық уақыт аралығында оның қолымен мың сан қолөнер бұйымы жасалған. Олардың негізгілері «Хан тағы», «Жазушы үстелі», «Ас үстелі» сынды туындылары Тараз қаласындағы музейдің сəнін келтіріп тұр. Құландық шебер қолөнермен түпкілікті айналысуға күнделікті күйбең тіршіліктен қол тие бермейтініне қынжылады. Олай етпейін десе, отбасын асырау керек. Сондықтан, елден түскен тапсырысты қабылдап, нəпақа табатынын жасырмады. Тапсырыс берушілердің жасаған бұйымына көңілі толмаған кезі болмапты. Ғазиз асыл өнерді жастарға дəріптеп, шəкірт тəрбиелегісі келеді. Алайда, шеберханаға бас сұққан жастардың барлығы мұндағы ыждақаттылықпен жасалатын еңбекке төзімдері жетпей тұра қашады. Дегенмен, «Ел іші – өнер кеніші» дегендей ізін басар бір шəкірт шығатынына іштей сенеді. Кейіпкеріміз бүгінгі таңда келер жылы Астана төрінде өтетін халықаралық «ЭКСПО-2017» көрмесіне өз қолөнер туындысын сыйға тартуды жоспарлап жүр. Бірақ, оның қандай туынды боларын құпия ұстап отыр. Ендеше, біз де шеберге ойға алған ісі сəтті шығуына тілектестік білдіреміз. Т.Рысқұлов ауданы.

7

22 наурыз, 2016 жыл

АҢЫЗДЫҢ ДА АЙТАРЫ МОЛ

С

ДӘ ТАЛ

Ү СТ

Біздің жыл санауымыздан 1200 жыл бұрын Ойсүнге хандығын құрушы Ойсүн бірде ел ақсақалдарын жиып: – Мен Сыр бойындағы нағашыларыма сапар шегемін. Қасыма ешкімді ерітпеймін. Жолда қарақшылар бар. Сондықтан нөкерлерімнің обалына қалғым келмейді, – дейді. Хан құзырына кім қарсы болсын. Тек келіні ғана күйеуіне кілем қоржындарды көтертіп əкеліп, атасының арғымағына теңдетеді де: – Бұл қоржынға тие көрмеңіз, келген соң өзім шешіп аламын, – деп тілек білдіреді. Сонымен хан жолға шығады. Қарақшылар мекенінен аманесен өтіп, ел шетіне ілінгенде тағаты жетпей, қоржындардың аузын сөгеді. Сөйтсе таза мүжілген кəрі жіліктерден басқа ештеме жоқ екен. Хан келініне ашуланып, жіліктерді жерге төгіп, атына мінеді. Бір қырды аса бергенде қырық қарақшы қоршап алады.

– Мал керек пе, жан керек пе? – дейді басшылары гүжілдеп.

– Ауылда келінім мен балам ғана қалды. Соларға менің сəлемімді жеткізіңдер. Есік алдындағы екі бəйтеректің алтынын кесіп сендерге берсін де, күмісін қалдырсын. Кебежемде алтын сақам бар соны берсін, алтын кездігім қалсын. Малымның басы – алты ақбас атаным мен жетпіс буыршынымды берсін. Қалғанын өздері білсін, – дейді хан. Хан сəлемін жеткізген екі қарақшыны келіні сыр білдірмей қонақ етеді. «Атамның айтқандарын көп кешіктірмей əзір қыламын», – деп сендіреді. Ал өзі

АЛ РС

ТЫ НА ТА

«ӘДЕМІНІҢ» КИІМДЕРІНІҢ ӘДЕМІСІН-АЙ! Есет ДОСАЛЫ, «Ақ жол».

Аққалан Жұмаеваны сарыкемерліктер жақсы таниды. Оның қолынан шыққан ұлттық киімдердің ою-өрнегі ерекше, сапалы екеніне ауылдастардың көздері жеткелі қашан. Бұл күнде Аққалан жетекшілік ететін «Əдемі» ұлттық киім дайындау орталығына тапсырыс беретіндер қатары өскен. Жиырма жылдан астам уақыттан бері тігіншілік кəсіпке ден қойған Аққаланның жолы Елбасының қолдауымен өмірге келген «Бизнестің жол картасы–2020» бағдарламасы арқылы ашылды. Бұрын шеберханаға ыңғайлы орын болмай, жұмысқа көп қолайсыздық тудырып келген еді. 2013 жылы аталған бағдарлама аясында 7 миллион теңге несие алып, екі қабатты тігін шеберханасын салдырып, арманына қол жеткізді. Бұл несиеге қосылған үстеменің жартысын (7 пайызын) «Даму» кəсіпкерлікті дамыту қоры» акционерлік қоғамының облыстық филиалы субсидиялап келеді. Бастысы өмірлік жолдасы Ысқақ Жұмаев ісмерлігі өңірге мəлім болған Аққаланның өнеріне қолдау көрсетеді. «Бірлік бар жерде тірлік бар» демекші, екеуінің ынтымағы, татулығының арқасында қолға алған ісі алға басуда. Осында қазақы оюлармен өрнектеліп жейде, түрлі шапан, тақия, оюлы көйлек, костюмдер тігіледі. Мұнда ұзақ жылдан бері еңбек етіп келе жатқан Жұпар Қалмұратова, Амангүл Əбдірашитова, Халима Ақдəулетова, Айнұр Темірова жəне Орынкүл Ерниязова тігін саласының хас шеберлері, нағыз мамандары десе де болғандай. Алатын жалақылары да ойдағыдай. «Еңбегіне қарай өнбегі» деген осы, сірə. «Əдемі» тігін шеберханасының шебер тігіншілері қазақтың ою-өрнегін ерекше қадірлейді. Олардың қолынан шыққан сыңармүйіз, сыңарөкше, қошқармүйіз өрнектерімен əдіптелген киімдердің

● САРЫСУ Аудандағы елді мекендер мен Жаңатас қаласы бойынша өткен сенбілік барысында тұрмыстық қалдықтар шығарылып, ұзындығы 1120 метр келетін арықтар тазаланды. Көше бойларындағы 1122 тал-дарақ ақталды. Жаңатас қаласындағы мекемелер, кəсіпорындар, жеке пəтерлер иелері кооператив аулаларына 500 тал көшеттері егілді.

● Т.РЫСҚҰЛОВ Күні бүгінге дейін аудан бойынша 500 түп ағаш көшеттері отырғызылды. Жалпы аумағы 11 шақырым арықтар мен атыздар тазаланып, 40 тонна күл-қоқыс шығарылды. Соңғы мəліметке сүйенсек, аудан бойынша 2200 адам сенбілікке шыққан. ● ШУ Көктемгі көгалдандыру-көгеріштендіру, тазалық жұмыстары аясында ауданда 3700 түп тал-дарақтар отырғызылып, 38,5 шақырым арық-атыздар тазаланды. Бұл жұмыстарға 5050 тұрғын тартылды.

Ң

Д

ҚАН Ы Т АР С А

«Сіз үшін...» үшін...» Ақмарал – поэзияға адал, ақжарма ақын. Ол кейіпкерінің т ағдыры мен болмысын ағынан жарыла отырып жырлайды. Бұрымдыға тəн нəзіктікпен бірге бөріктіге лайық өткірлікті де жанына серік еткен оның əрбір өлеңінен өршілдік те аңғарылып тұрады. Иə, əйел махаббатын, əйел қуанышы мен сүйінішін жырлауға келгенде ақын Ақмарал үні əрқашан ерекше əуезді естіледі. Сондықтан, оның поэзиясын тек оқу арқылы сезініп, тұшыну керек! Ақмаралдың жырлары болашақта қазақ поэзиясының қастерлі қазынасына айналатынына кəміл сенейік. «Ақ жол-Ақпарат».

ЖЫР-ТАРТУЛАР

БАҒБАНДАР АУЫЛЫНДА НЕ ЖАҢАЛЫҚ?

«ҮДЕМЕЛІ БАҚША»

ДЕГЕНДІ ЕСТУІҢІЗ БАР МА?

ң і т к е л е Сүм ДӘМІ ТІЛ ҮЙІРЕДІ Исраил САПАРБАЙ, ақын.

Маржан РАҚАЙ, «Ақ жол».

бағдарламасы бойынша, алғашқы жылы əрбір гектарына кеткен шығынның 40 пайызына дейін қайтарып берсе, 12 пайыздық үстемеақымен алынған қарыздың 7 пайызын «ҚазАгроҚаржы» АҚ төлеп береді. Ағымдағы жылы жаңадан 172 гектарда «үдемелі» алма бақтарын орнату жоспарда бар. Атап айтсақ, Қордай ауданында – 5 гектар, Меркі ауданы – 55 гектар жəне Жамбыл ауданы – 112 гектар. Аймақтарды дамытудың 2016-2020 жылдарға арналған бағдарламасына сəйкес, 2020 жылы үдемелі алма бақтарының көлемін 1600 гектарға жеткізу жоспарланған. Алдағы уақытта тек үдемелі бақтар ғана облыс жұртшылығының тұтыну нормаларын 85,7 пайызға қамтамасыз ететін болады. Үдемелі алма бақтарын дамыту – бұл тиімді бизнес дейді мамандар.

Сағыздай созылған, қою да қоңыр қоймалжың сүмелектің тіл үйіретін, таңдай тамсандырған дəмі мен нəрін дəл қазір де аңсай сезініп отырған жайым бар. Өзбек ағайындарда «Сүмелек» деген əн бар. Сол өзбек ағайындардың ауыл-қыстағында өтілетін Наурыз əсте сүмелексіз болмайды. Ал бізде... «сүмелек» сөзі мүлдем басқаша мағынаны баламалап кеткен сыңайлы. Наурыз мерекесінде тек наурызкөжемен шектеліп қалу енділікте бізге жараса қояр ма? «Ештен кеш жақсы» дегендей, кеш те болса «сүмелек» сөзінің тегіне тəн, төркініне мəн берсек болмас па? Ұлыстың ұлы күні кім ұйықтай қоюшы еді?! Алда-жалда Құдай атып құлқын ұйқыға жеңдірген жан болса, келін-кепшіктің келемежіне, қыз-бозбаланың мазағына қалды дей бер. Ондай иісалмастардың беті-көзіне əзілкеш əйелдер мен желік іздеген жеңгелер түні бойы қайнап, пісуге жақын сүмелекті баттастырып жағып кететін. Желімдей жабысып қалған қою сүмелектен көздерін аша алмай əуреге түсіп, əттеген-ай деп жатқан талай ұйқышылдарды көргенбіз. Таң атып, Күн шыққанда, əлгі тайқазандардағы сүмелек əбден бабына келіп, қоңыр қою қошқылданып, буы бұрқырай пісіп-ақ қалатын. Иісін айтсаңшы, бəрінен де, иісін! Айта кететін бір жай, пісіп тұрған ыстық кезінде сүмелек аса шырын болмайды, оны ыдысқа құйып алып суыту, салқындату керек. Сонда ғана жеген сайын сілекейің шұбырады. Сүмелекті, əсіресе нанға жағып жеген жақсы. Сүмелектің піскен сəті, қазанның ошақтан түскен сəті өзінше бір мереке, салтанат. Бір қазанда наурызкөже, бір қазанда

Әсем едің, шіркін, неткен Ибрагим ИСАЕВ, ақын. Ақбоз үйді үлпілдеткен, Боз даланы бүлкілдеткен. Қуанышты күлкің – көктем, Əсем едің, шіркін, неткен, Наурызым! Құлпырады сəнді бақтар, Жұлқынады арғымақтар. Сылқылдайды бал бұлақтар, Мерекемсің мəңгі мақтар, Наурызым! Жарқыраттың шығыс Күнін, Бар адамдар туыс бүгін. Тілеп елдің тыныштығын, Жүректерде жүр ұшқының, Наурызым! Аңсап жүрсең осы күнді, Ашып таста есігіңді. Болайықшы кешірімді, Əн тербетсін бесігіңді, Наурызым!

ҚАЗ

Байзақ ауданы.

● ТАЛАС Көріктендіру, көгеріштендірудің айлығы басталғалы бері ауданның елді мекендері бойынша 20742 шаршы метр арық-атыздар тазаланып, 52 тонна қоқыс шығарылып, 854 дана сəндік ағаш пен 478 дана жеміс ағаштары отырғызылды. Сенбілікке 3476 адам қатысып, ұйымшылдық танытты.

АҚ ТЫ

● ҚОРДАЙ Ауд а н д а к ө к т е м г і а б а т т а н д ы р у, көгалдандыру жəне санитарлық тазалық екі айлығы бойынша жаппай сенбіліктер өткізілуде. Оларға барлығы 8933 адам қатысты, 226,5 тонна қоқыс шығарылды, бейберекет пайда болған 19 күл-қоқыс орындары жойылды, 5166 ағаш бұталанып, 11500 ағаш көшеттері отырғызылды, жалпы алаңы 324 шаршы метр гүлзарлар жасалды. Сенбіліктер жалғасуда.

Естімесеңіз, қаперіңізде болсын, облыста «үдемелі бақтарды» өсіру қолға алынуда. Өткен жылы 143 гектар алқапта алғаш рет осындай алма бақтары отырғызылды. Мұндай алма плантацияларының негізгі артықшылықтары – алғашқы өнім беру мерзімінің қысқа болуында. Яғни екі-үш жылдан соң алғашқы жеміске қол жеткізуге болады. Жалпақ тілмен айтсақ, тез жеміс беретін, өсімтал алма ағаштарын отырғызу арқылы мол өнім жинау. Өңірде барлығы 3 634 гектарда жеміс-жидек дақылдары егілсе, оның 2 672,8 гектарынан өнім алынуда. «Үдемелі», яғни өсімтал бақтарды Жамбыл ауданындағы «Сады востока» ЖШС, «Шоқай-Жеміс» жəне «Агро KZ» шаруа қожалықтары, «Altyn alma» ауылдық тұтыну кооперативі, Меркі ауданындағы «Ақарал» өндірістік кооперативі жəне «Совет» шаруа қожалығы, Байзақ ауданындағы «Ниет» шаруа қожалығы өсіріп, күтіп-баптап отыр. Шаруалар бақ өсіруде алдыңғы қатарлы елдердің, соның ішінде Түркия, Польша жəне Қытай тəжірибелерін пайдаланады. Бұл бақтарда, негізінен, тамшылатып суару технологиясы қолданылады. Барлық қажетті бау-бақша техникасы болған жағдайда, шаруашылық қызметкерлерінің еңбегі айтарлықтай жеңілдетіледі, агротехникалық шараларды жүргізуі ыңғайлы. С о н ы м е н қ ат а р , м е м л е ке т т а р ап ы н а н көрсетілетін жеңілдіктердің көмегі де аз емес. Өсімтал алма бақтарын отырғызған кезде, инвестициялық жобаларды субсидиялау

РУХАНИ РИЗЫҚТАР

ДЕРЕК ПЕН ДӘЙЕК ● МЕРКІ Аудан бойынша 300 түп əртүрлі ағаш көшеттері отырғызылды, 22,2 шақырым арықтар мен атыздар, 40 шақырым көше бойлары жəне 39,7 мың шаршы метр гүлзарлар мен саябақтар тазаланды. 58 тонна күл-қоқыс шығарылды. Күні бүгінге дейін барлығы 600-ге жуық адам сенбілікке қатысты.

сəні де ерекше. Шеберханаға əр мереке сайын мекемелерден тапсырыс түсіп жатады. Ою-өрнегі келіскен ұлттық киім тіктіреді. Ұлыстың ұлы күні – 22 наурыз қарсаңында аталған тігін орталығының жұмысы тіпті қыз-қыз қайнайды. Ұлттық өрнектен құндылық іздегендер «Əдеміге» тапсырыс беруге құштар-ақ. Өйткені, «Əдемінің» əдемі ұлттық бұйымдарына, ұлттық киімдеріне көңілі толып, сүйсініп жүргендер жетерлік. Қыздардың қолымен əдіптелген бұйымдар көздің жауын алады. Қыздың жасауындай деген теңеу сірə осындай шеберлерге қарата айтылса керек.

астыртын əкесіне хабар жіберіп, елді ұйымдастырып, қарақшыларды байлатады. «Балам, бұл істің мəн-жайын түсіндірші», – деген əке сауалына: – Атам қателік қылып, жау қолына түсіпті, – деп жауап береді қызы. – «Алтын бəйтеректі кесіп берсін, күмісі қалсын» дегені екі қарақшының дəуқарасын өлтіріп, екіншісін жолбасшы етіп алыңдар дегені еді. Ал «алты ақбас атанымды, жетпіс буыршынымды берсін» дегені, алты ақсақал, жетпіс жігітті ертіп келсін, «алтын сақамды берсін» дегені оларды балам басқарсын дегені, «алтын кездігім қалсын» дегені келінім мал-жайға бас-көз болсын дегені еді. Ханның ба ласы а лты ақсақалды бас қылып жетпіс жігітпен барып, қарақшыларды түгел қолға түсіреді.

– Сендер мені неге елсізде емес, ел шетіне ілінгенде ұстадыңдар, – деп сұрайды Ойсүн қарақшылардың бастығынан.

– Біз сені елсізде көрдік, – дейді ол. – Бірақ қасыңдағы төрт дəуден сескендік. Ел шетіне жеткенде сен батырларыңды қайтардың. Міне, біз сонда ғана бас салдық. Қарақшылардың дəу деп отырғандары төрт жілік екенін сезген хан келінінің даналығына разы болыпты. Содан бері халық кəрі жілікті «киелі» деп құрмет тұта бастаса керек. Батырлардың қанжығасына кəрі жілікті ес қылып бөктеру, көшкенде итке тастамай жер ошаққа көміп кету, наурызкөжеге басқа сүйек салмай, тек кəрі жілікті салу содан қалған деседі.

сүмелек... Не керек, əзіл де, əн де, назым да, наз да осы арадан табылатын... Марқұм анамның айтуына қарағанда, ол төмендегіше əзірленеді екен. Бір-екі келі (кило) (үй-отбасы мүшелерінің санына қарай) бидайды жақсылап жуып, тазалап жазықша тақтайға немесе үстел үстіне біркелкі тегістей жайып, бетін дəкемен жабу керек. Күн сайын мезгіл-мезгіл ыссы су себелейді. Бидай өнетін жердің температурасы 10-12 градус жылылықтан аспауы тиіс. 10-11 күн ішінде өніп шыққан, көгеріп бой түзеген майсаның реңі ақтүстене бастаса жетеді. Əдетте, майса көк түстеніп кетсе, шырыны ашқылтым тартып, сүмелектің дəмі бұзылады. Ең бастысы, майсаны мұндай дəрежеге жеткізбеу керек. Ақ түстенген майса түбінен пышақпен қырқылып алынады да, келіге түйіледі. Сонсоң шырыны (сөлі) дəкеде сүзіледі. Сүзілген сөл қазанға құйылып, егер егілген бидай бір келі болса, оған бес келі ұн, бір келі май жəне су салынып, араластырылып, қайнатылады. Əр 3-4 сағат сайын жəне су құйылып, қазан түбі мұқият қозғалынып отырылады. Қазан түбіне қаспақ қатып қалмау үшін 4-5 дана майда малта тас салынады. Осылайша 20-22 сағат қайнаған сүмелек қоңыртүстене бастаған шақта қазан жабылады. Буы мен ыстығы өзінде болуы үшін қақпақ үсті матамен (дастарқанмен) оралып, демделеді. Бұл, шамасы, 2-3 сағатқа созылатын болсын. Піскен, суытылып, ошақтан түскен сүмелек үй ішіне, көрші-қолаңға, жарлыжақыбайларға үлестіріледі. Бір ғажабы, сүмелек жұғымды тағам ғана емес, дертке дауа, денге саулық та əкеледі. Бойға қуат, жанға шуақ сыйлайды. Тəтті піскен, жақсы сақталған сүмелектің шырын дəмі 10-15 күнге дейін бұзыла қоймайды. Тек қана оны дайындау, пісіру барысында енжар қимылдап, ерінбесеңіз болды.

Бір сəт əлем қалғығандай, Ұшты көкке əн қырандай. Наурызкөже дəмді балдай, Сенің көшің сəнді қандай, Наурызым! Аталардың – Қара Нардың, Ақ жаулықты Аналардың. Бас иетін саған əр күн, Ақ батасын ала барғын, Наурызым! Ғашықтардың түр-түсінде, Сəбилердің күлкісінде. Ел үшін де, жұрт үшін де, Қара жерге кір түсірме, Наурызым!

а Дидарымңнды ғала ылңығы жыл Сəлем саған, Ұлыстың ұлы күні, Дидарыңда ғаламның жылылығы, Алтын күрек лебі ме балбыратқан, Сан сезімнің əуеде дірілі жүр! Байтақ дала нұрыңмен көгереді, Көк қуалап қырқада төл өреді. Ұлыс күні келіндер ұлды болып, Қариялар болсын бір немерелі. Күміс кəусар шашылып бар тұмадан, Шартарапқа сыйладың шалқыған əн. Халқымыздың мерейін көтергендей Күн де көкте ерекше жарқыраған. Мол жайылып мереке дастарқаны, Алдымызға ақ жеңге ас тартады. Жаса, жаса, Ұлыстың ұлы күні Бар əлемге береке шашқан таңы! Амангүл ЖАНҒАЗЫ, Назарбаев зияткерлік мектебінің мұғалімі. Тараз қаласы.

8

22 наурыз, 2016 жыл

ҰЛЫС ОҢ БОЛСЫН, АҚ МОЛ БОЛСЫН!

НАУРЫЗ НАҚЫШТАРЫ

ШІРКІН, «БАҚ-БЕРЕКЕНІҢ» ШҰБАТЫ-АЙ! Есет ДОСАЛЫ, «Ақ жол». Темірбек ауылдық округіне қ а р а с т ы Те г і с т і к ау ы л ы н а жақындағанда маң-маң басқан маң басқан, шудаларын шаң басқан ойсылқара тұқымдарын көзіміз шалды. Бұл – аталған елді мекеннен шамамен 10-15 шақырым шалғайдағы көктеуде отырған «Бақ-береке» шаруа қожалығының түйелері екен. Қазіргі таңда бұл қожалықтағы 80 бас түйенің алды боталай бастады. Түйешінің қорасынан 5 - 6 б от а н ы к ө з і м і з ш а л д ы . Шаруа қожалықты жас жігіт Нұржан Дəулетов басқарады. Əке сі Жеткерген Құлжабаев ақсақал өмірінің 60 жылын мал шаруашылығына (оның ішінде 40 жылын түйе өсіруге) арнаған екен. Сексен жастың ауылына жақындаған қарияны түйелі ауылдан кездестірдік. «Түйені бағу үшін оның күтімінен, мінезінен хабарың болуы тиіс. Ойсылқара тұқымы жерге қарайды. Ащы шөптерді жейді. Түйе ботасын он екі ай бойы көтереді, екі жылда бір төлдейді. Боталайтын мезгілі жақындағанда бошалайтыны бар. Ондайда 30-40 шақырым қашыққа

дейін кете береді. Күтімін жасасаң, ойсылқара тұқымында береке мол. Шұбаты денсаулыққа өте пайдалы сусын. Ата кəсіпті

ұлым мен келінім жалғап отыр», – дейді түйе өсіруге қырық жылын арнаған, дала академигі атанған қария.

– Наурыздың қарсаңында келіп қалыпсыңдар. Еліміз бақ-берекелі, мерекелі болсын. Сауынның барлық жағдайын қыздарыма, келіндеріме

үйреттім. Өзім 17 құрсақ көтердім, 12 ұл-қызым аман-есен. Олардан өрбіген немере-шөбере де өсіпөніп жатыр. Құдай көпсінбесін. Наурыз айы басталғалы бері ұрпақтарымыз бірінен кейін бірі келіп біздерді құттықтап жатыр. Біздің əулет үшін қазақтың жаңа жылы Наурыз айының басынан басталады. Апта сайын наурызкөже пісіріп таратамыз. Ал 22 Наурыз күні мүмкіндігінше ұл-қыз, немере-шөбере, ағайынтуыс жиналып, өзімізге ынтымақ, татулық дастарқанын жаямыз, – дейді қарт түйешінің асыл жары, иегері Шұға əжей. «Алтын алқа» иеге « Б а қ - б е р е к е » қожалығының қожалы шұбаты көпке таныс. Күніне 1 0 0 л и т р ш ұ б ат өндіріп, берісі Сарыкемер, С арысы Тараздың Т тойтомалақтарына т өткеріп жатады. Қаймақтай дəмді қымыранды і ш к е н д е р ««Шіркін, «Бақбер берекенің» шұбатыай» ддеседі. Байзақ ауданы. Б

АТАДАН МАЛ ДА ҚАЛСЫН, ТАЛ ДА ҚАЛСЫН

КӨШЕТ ДЕГЕН КҮТІМІ БОЛМАСА, КӨКТЕМЕЙДІ Ақылжан МАМЫТ, «Ақ жол». Əлем халқы алдында тұрған ортақ мəселе көп. Солардың бірі – жаһандық жылынуға тосқауыл қою. Биыл қыста бұқаралық ақпарат құралдары Солтүстік мұзды мұхитта температура +1 градусқа көтерілгені туралы үлкен алаңдаушылықпен жазды. Антарктидадағы температура да көтеріліп келеді. Кейінгі кезде ауа райы үлкен өзгеріске ұшырады. Жаһандық жылыну үдерісін тоқтатудың жолдары қандай? Көзі қарақты азаматтар мен ғалымдар бұл туралы түрлі ұсыныстарды алға тартуда. Бірқатар ғалымдар оны жер бетінде жасыл желекті қалпына келтіру арқылы ауыздықтауға болатынын айтуда. Бұл негізсіз емес. Тарихқа үңілсек, адам ес біліп, етек жапқан кезде жер бетінде тұтас орман-тоғай жайқалып тұрған екен. Бұрын жер бетінде 8 миллиард гектарға жуық орман қоры болған. Кейінгі кезде əлемде Жер-ананың өкпесі болып табылатын оның ауқымы тарылып келеді. Халықаралық қордың мəліметі бойынша жыл сайын дүниежүзінде халық шаруашылығының қажеттілігі үшін ғана 20 миллион гектардан астам жасыл желек оталады. Ал кездейсоқ жəне қасақана өрттен күлге айналып жатқан орман-тоғайлар қаншама? Соңғы мəліметке қарағанда, қазір жер бетінде 3 миллиард гектарға жуық орман қоры қалған. Мұның өзі барлық мемлекеттердегі көзі ашық, көңілі ояу азаматтарды қатты алаңдатуда. Ағаштарды көптеп өсірудің жолдары қарастырылуда. Əлемде жер көлемі жөнінен 9-орынды алатын кеңбайтақ Қазақстанда орман қоры небəрі 4-ақ пайызды құрайды. Тал-дарақтың жердің, елді мекендердің көркі болуымен қатар, тіршіліктегі тепе-теңдікті қалыпты жағдайда ұстап тұруға ықпал əсері мол екені айтпаса да түсінікті. Халқымыз ол туралы: «Жасыл желек – өлке көркі», «Бір ағаш кессең – он тал ек» жəне «Атадан мал қалғанша, тал қалсын» деп текке айтпаса керек. Шөлдегі жəне таудағы ормандар топырақты жел мен су эрозиясынан қорғайды. Құмдардың

жылжуына тосқауыл болады, топырақтың ылғалдылығын арттырып, оның өнімін молайтады. Ормандағы жайылымдықтар мал шаруашылығының дамуына қолайлы жағдай туғызады. Ол – аса бағалы құрылыс материалы. Көгеріш атаулы – зиянды улы заттарды бойларына сіңіріп, оттегіні молайтып, ауаны ретке келтіретін сүзгі. Соңғы кезде оны

«Жасыл даму» бағдарламасы аясында бөлінген 141 миллион теңгеге 26 мың гектар аумақта көшеттер егілді. Жоғарыда бөлінген қаражаттың бір бөлігіне облыстағы орман шаруашылығы мемлекеттік мекемелері біраз техника сатып алып, материалдықтехникалық базасын жақсартты. Талас ауданындағы Бозарық ауылының маңында құм көшкінін тоқтату мақсатында бюджеттен

əлемде, əсіресе, халық көп шоғырланған жерде табиғи сүзгі ретінде көптеп өсіруге күш салады. Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың тікелей бастамасымен елімізде орман қорын молайту, елді мекендерді көгеріштендіру мақсатында ауыз толтырып айтарлықтай игілікті істер қолға алынып, жүзеге асырылуда. Мемлекеттік «Жасыл ел» бағдарламасын жүзеге асыру нəтижесінде облысымызда жасыл желек алқабының аумағы мыңдаған гектарға ұлғайтылды. Бағдарламаға сəйкес орман қорын молайту мақсатында облыста 2008-2010 жылдары 76,3 миллион теңге бөлініп, 22490 гектар жерге ағаш көшеттері мен сексеуіл тұқымы себілді.

2010-2014 жылдарға арналған мемлекеттік

20 миллион теңге бөлініп, 70 гектар жерге шөлге төзімді сексеуіл, қарағаш жəне жүзген тұқымдары себілді. Олар жайқалып өсіп келеді.

– Игілікті шара жоғарыдағы шаруалармен шектеліп қалған жоқ. Облысымызда 2016-2017 жылдары елді мекендерде жасыл белдеулер жасаудың іс-шаралар жоспары жасалған. Ол бойынша алдағы екі жылда Тараз қаласы, Жамбыл жəне Байзақ аудандарында 400 гектар алқапта «Жасыл аймақ» жасалады. Бұл мақсатқа 85 миллион теңге қарастырылады. Жуалы, Қордай, Меркі, Мойынқұм, Сарысу, Талас, Т.Рысқұлов жəне Шу аудандарындағы елді мекендердегі

білім, денсаулық сақтау мекемелері, көшелер мен саябақтар жəне автокөлік жолдары жағалауында 1056 гектар жерде «Жасыл белдеулер» орналастырылатын болады. Бұл мақсатқа 225 миллион теңге жұмсалады, – дейді облыс əкімдігі табиғи ресурстар жəне табиғат пайдалануды реттеу басқармасының басшысы Серік Қойбақов.

1980 жылдардың басында Жуа лы ауданының бірқатар азаматтары 5-10 гектар аумақта ағаш өсіруді игі дəстүрге айналдырған болатын. Жақсы күтім көріп, көкпен таласа өскен теректер 10-15 жылдан кейін иелеріне үлкен пайда əкелді. Құрылыс материалы үшін аса қажетті оны облыс аумағы ғана емес, Оңтүстік Қазақстан облысының тұрғындары да аттай қалап əкетті. Бүгінде облыс əкімінің орынбасары қызметіндегі Абдалы Нұралиев Байзақ жəне Т.Рысқұлов аудандарында əкім болып жүрген кезде аудан орталықтарының қасындағы атшаптырым аумақтарда алуан сəндік ағаштар егілген саябақтар жасауға бастамашы болды. Қазір олар өсіп-жетіліп, жердің көркіне, елдің мақтанышы мен игілігіне айналуда. Жуалы ауданындағы Талапты ауылындағы Б.Момышұлы атындағы орта мектептің директоры Гүлбибі Ергебекова мұғалімдер мен оқушыларды жұмылдырып, білім ордасының айналасына 10 мың түп терек, қараағаш жəне алуан сəндік ағаш көшеттерін отырғызған болатын. Олар шаншылған шыбықтарды тұрақты күтімге алып, сыртын қоршады. Жазда суарып, күзде бұтап, ерекше қамқорлық көрсетті. Соның нəтижесінде қазір тақыр жерде кішігірім ну орман жайқалып тұр. Облысымыздың аумағындағы елді мекендерде жыл сайын көктемде жəне сенбілік күндерінде мыңдаған шыбықтар шаншылады. Көп адам шаруаны осымен біттіге санайды. Олар көп ұзамай қурап қалады, көктеген көшеттерді мал таптап, сындырып тастайды. Мұндай көзбояушылық кімге керек? Күтпесе көшеттер көктемейді. Бұған жоғарыдағы азаматтардың игі істері айқын дəлел.

НАУРЫЗ-ТАРТУ

ЦЕМЕНТ ТЕ, МӘРМӘР ҰНТАҒЫ ДА БОЛАДЫ Сəулембай ƏБСАДЫҚҰЛЫ, «Ақ жол». Өндірістің экономиканы өрге сүйрейтіні əлімсақтан белгілі. Индустрияландыру бағытының таңдалынуы да содан. Еліміздегі, оның ішінде облысымыздағы жергілікті шикізаттардың мол қорын сəтімен игеріп, өңдеп, ұқсату ісі қанатын кеңге жая түсті. Қаратау қаласындағы «Жамбыл Недр» жауапкершілігі шектеулі серіктестігіне қарасты цемент зауыты да өңіріміздегі өңдеушіұқсатушы кəсіпорындардың бірі де бірегейі болады деп күтілуде.

– Мұнда жұмысшылар зауыттың құрылыс жұмыстарын бір сəтке де тоқтатпауда. Соның нəтижесінде ұнтақтау, майдалау, ұнға айналдыру нысандарының сұлбасы дайын. Енді Қытайдан əкелінген құрал-жабдықтар құрастырылу үстінде, – дейді бас прораб Болат Батырбеков. І с б а с ы н д а қ ұ р а с т ы ру ш ы Нағашыбай Сейілхановты да

жолықтырып, сөзге тартқанбыз.

– Кенді ұнтақтау алаңына жеткізетін темір жол тартылды.

да дайын. Темір жол рельсін төсеу жұмысының да 80 пайызы аяқталған, – дейді ол.

Алып бункерлерді де құрастыру үстіндеміз. Оған қоса электр желілері тартылуда. Зауыттың құм қиыршықтары төгілетін алаңы

Жалпы, цемент зауытында 120 жұмысшы-қызметкер еңбек етуде. Олардың 95 пайызы – жергілікті тұрғындар. Айлық

жалақылары – 80-85 мың теңге аралығында. Əрине, жұмыстың күрделілігіне қарай одан да мол жалақы алатындар бар. Бетон құюшылар өздерінің ай сайынғы еңбекақылары уақтылы қолдарына тиетінін айтады. Зауыт құрылысы қарқынды жүргізіліп жатқанының өзіміз де куəсі болдық. Кəсіпорын басшысы Асхат Іңкəрбековтің айтуынша, Индустрияландыру картасына енгізілген осынау өндіріс орнының құрылыс жұмыстарына күні бүгінге дейін 2 миллиард теңге жұмсалған. «Енді инфрақұрылымға қажетті қаржыны қарастырудамыз. Оған Үкімет қолдау көрсетуі тиіс. Уақыт күтпей, қаражат тауып, ол мəселені өз күшімізбен шешсек, үстіміздегі жылдың маусымында алғашқы А-400, А-500 маркалы цементті шығара бастаймыз. Кəсіпорын толық іске қосылғанда 200 адам тұрақты жұмыспен қамтылмақ», – дейді ол. Тағы бір атап өтерлік жай, Қаратау қаласы маңынан тұрғын

үйлерге еурожөндеу жүргізу үшін пайдаланылатын мəрмəр ұнтағын шығаратын өндіріс орны да ірге көтеруде екен. Əлемге əйгілі «Алинекс» компаниясының бір филиалы болып табылатын, міне, осы «Қаратау-Өндіріс» ком б и н ат ы н ы ң д а қ ұ р ы л ы с ісі қарқынды өрістеуде. Оның əкімшілік ғимараты дайын, енді ұнтақ шығаруға арналған бөлігінің құрастыру жұмыстары қолға алыныпты. Кəсіпорынның бас д и р е кто р ы н ы ң о р ы н б а с а р ы Т.Алтаевтың айтуына қарағанда, алдағы уақытта бұл зауытта мəрмəр ұнтағынан түрлі құрылыс бұйымдары өндірілмек. Қаратау құрылыс материалдарының түртүрін дайындайтын өндірісті аймаққа айналатын күн де алыс емес. Қаратау қаласы.

Көшенің көркін ашқан киіз үйлер ҚАЛА ҚОНАҚТАРЫНЫҢ КӨЗ ЖАУЫН АЛДЫ Есет ДОСАЛЫ, «Ақ жол». Ұлыстың ұлы күні Тараз қаласындағы Ы.Сүлейменов көшесі думанға бөленді. Мұнда жиырмаға жуық ақшаңқан қазақы киіз үйлер тігіліп, алтыбақан құрылды. Ұлттық киім киген көпшіліктің көңілі көтеріңкі, жүздері шаттыққа толы болды. Облыс əкімі К.Көкірекбаев алдымен «Достық үйі» алдына Қазақстан халқы Ассамблеясы облыстық хатшылығы мен облыс əкімдігі «Қоғамдық келісім» коммуналдық мемлекеттік мекемесі бірлесіп дайындаған ұлт өкілдерінің өнерін тамашалады. Облыс əкімдігі «Қоғамдық келісім» мекемесінің басшысы Рано Убайдуллаева өңір басшысына түрлі ұлт өкілдерінің мерекелік көңіл күйін қысқаша жеткізді. Бұл ретте кəріс, өзбек, түрікмен, қырғыз, қазақ халқының өкілдері түрлі салт-дəстүрлерін көрсетсе, поляк, еврей ұлтының өкілдері де қалыспады. Бұл шара өңіріміздегі түрлі ұлт өкілдерінің достығын, бірлігін, бір шаңырақ астында айрандай ұйып отырғанын көрсетті. Облыс əкімі Кəрім Көкірекбаев киіз үйлер қалашығын аралап, жиналған көпшілікпен емен-жарқын сөйлесіп, ақжарма ақ тілегін арнады. Облыс басшысы алдында республикалық жасөспірімдер айтысының бас жүлдегері, ТарМПИ-дің студенті Дидар Апбасов үкілі домбырамен арнау айтып, ҚР Парламент Мəжілісі мен барлық деңгейдегі мəслихат сайлауының қорытындысымен қатар

келген əз Наурыз тойына деген көңіл күйін өлеңмен өрнектеді. Кəрім Көкірекбаев наурызкөжеден дəм татып, игі тілегін білдірді.

– Қадірлі көпшілік! Біз бүгін жыл басы Наурызды қарсы алып отырмыз. Мұндағы мол дастарқан, бір-біріне наурызкөже ұсынған кең пейілді жұртты көріп, дағдарыстың біздің елімізден алыс екенін байқадық. Елбасымыздың ерен саясатымен өркендеген мемлекетіміз кеше ғана саяси науқан сайлауды өткізіп, тағы бір белсенділігін дəлелдеді. Біздің облыс бұл саяси науқанда белсенділік көрсетті. Өңірде өркендеген əрбір істе қарапайым көпшіліктің мол үлесі бар. Мен осы Наурыз мерекесіне дайындалған, киіз үй тігіп, мол дастарқан жайған барлық ұжымдарға ризашылық білдіремін. Облыстағы əр шаңыраққа аманшылық, береке, бақ тілеймін. Келесі Наурыздарға аман-есен жете берейік. Əр үйде ақ мол болсын! – деді облыс басшысы. Мұнда облыстық филармония əншісі Қарлығаш Жанбаева, «Сағыныш» тобы өнер көрсетті. Түрлі ұлт өкілдері қазақтың қоңыр домбырасымен тартылған күй күмбіріне билеп, татулық пен достықтың ғажайып үлгісін көрсетті. Облыстық ардагерлер кеңесінің төрағасы Еркінбек Солтыбаев көпшілікке қазақтың жоралғы-жолымен бата берді. Сондай-ақ, өлкеміздегі бұл Наурызды Финляндиядан келген халықаралық байқаушы Эмима Мерекиес, белгілі биші Шұғыла Сапарғалиқызы көпшілікпен бірге тамашалап, тараздықтардың ақжарма, қонақжай көңіліне өте риза болды. Жамбыл медициналық колледжінің ұжымы шынайы тұсаукесер рəсімін жасады. Кішкентай сəби Дарын Даниялдың тұсауын облыс əкімдігі денсаулық басқармасының басшысы Ерлан Масалимов кесіп, нəрестенің болашағына бақыт тіледі. Тараз инновациялық-гуманитарлық университеті ұйымдастырған спорттық ойындар да көпшіліктің назарын аударды. Тоғызқұмалақ ойыны бойынша Тараздағы №56 орта мектеп оқушысы Аяулым Мұрабекова жеңімпаз атанды. Кір тасын көтеруде байзақтық Самат Баймамыров 16 келілік кір тасын 80 рет аспанға атып, жеңімпаз атанды. Асық ату ойынында №53 орта мектептің оқушысы Диас Айтбеков мергендігімен көзге түсіп, жеңістің биік тұғырынан көрінді. Ересектер арасында өткен дойбы бəсекесінде ТарМПИ-дің доценті Аман Малдыбаев жеңімпаз атанды. Бұл күні барлық киіз үйлерде наурызкөже келушілерге ұсынылды. Көпшілік бір-бірімен арқа-жарқа амандасып, риясыз көңілдерін сездірді. Наурыздан-наурызға аман жетейік деген ақ ниеттерін білдірді. Əр киіз үйдің жанында əн айтылып, күй күмбірледі. Түрлі көріністер қойылып, ұлттық дəстүрлерден қойылымдар көрсетілді. Осылайша, барлық көпшілікті ақ ниет, ізгі пейіл, жылы сырласуға жетелеген Ұлыс күнінің ғажайып думаны кешке дейін толассыз жалғасып жатты.

9

22 наурыз, 2016 жыл

ТУҒАН ЕЛДЕЙ ЕЛ БОЛМАС МЕН БЕКЕН ҚАЙРАТҰЛЫМЕН ОСЫДАН АЛТЫ ЖЫЛ БҰРЫН МЕККЕ, МӘДИНА ҚАЛАЛАРЫНА ҚАЖЫЛЫҚ САПАРЫНДА ТАНЫСТЫМ. ҮЛКЕНГЕ ҚҰРМЕТПЕН, КІШІГЕ ІЗЕТПЕН ҚАРАЙТЫН ЖАНЫ ЖАЙСАҢ ЖАҚСЫ АДАМ ЕКЕН. ЖАСҚА ДА, ЖАСАМЫСҚА ДА «ЛӘПБАЙ, ТАҚСЫР» ДЕП ТҰРҒАНЫ. ОНЫҢ ОСЫ КІШІПЕЙІЛДІГІ МАҒАН ҚАТТЫ ӘСЕР ЕТТІ. ҚАЖЫЛЫҚҚА БАРҒАН ЖҮЗДЕГЕН АДАМНЫҢ ӘРҚАЙСЫСЫ ӨЗІН ЖАҚСЫ ЖАҒЫНАН КӨРСЕТУГЕ ТЫРЫСАДЫ ҒОЙ, БІРАҚ, СОЛАРДЫҢ АРАСЫНАН ЖАДЫМДА

ҚАЛҒАНЫ – БЕКЕННІҢ ЖҮРЕГІҢДІ ЕЛЖІРЕТЕР ЖҰМСАҚ МІНЕЗІ БОЛДЫ. ЖОЛБАСШЫМЫЗ «ҚАЖЫЛЫҚҚА КЕЛГЕНДЕРДІҢ МЫҢНАН БІРІНІҢ ҒАНА ҚАЖЫЛЫҒЫ ҚАБЫЛ БОЛАДЫ» ДЕУДЕН ТАНБАЙДЫ. ОНДАЙДА «КІМ САУАПТЫ ІСТІ КӨП ЖАСАП, КІМ САБЫРЛЫ БОЛСА, СОНЫҢ ҚАЖЫЛЫҒЫ ҚАБЫЛ БОЛАДЫ» ДЕГЕН СЕНІММЕН ЖАҚСЫ АДАМ БОЛУҒА ТЫРЫСАМЫЗ. БІРАҚ, МАҒАН БӘРІМІЗДІКІ ЖАСАНДЫ, ТЕК БЕКЕННІҢ БОЙЫНДАҒЫ ІЗГІЛІКТЕР ҒАНА ӨЗІНЕ

ТУАБІТТІ ТӘН ҚАСИЕТ СИЯҚТЫ КӨРІНЕДІ. ӨЙТКЕНІ, ОЛ БАСҚАЛАР СИЯҚТЫ ЖАҚСЫ БОЛАЙЫНШЫ ДЕП ТЫРЫСПАЙДЫ, ҚАНЫНДА БАР ҚАСИЕТ ОНЫ ҚАНДАЙ ҚИЫН СӘТ ТУЫНДАСА ДА ҚАБАҚ ШЫТТЫРМАЙ АЛЫП ШЫҒАДЫ. ЕЛГЕ КЕЛГЕН СОҢ ОЛ АСТАНАСЫНА ТАРТТЫ. ЖАҚЫНДА САЙТТАРДЫҢ БІРІНЕН ОНЫҢ «МЕН АТАЖҰРТҚА ҚАЛАЙ ОРАЛДЫМ?» ДЕГЕН МАҚАЛАСЫН ОҚЫП ОТЫРЫП, БЕКЕНДІ ЖАҢА ҚЫРЫНАН ТАНЫҒАНДАЙ БОЛДЫМ.

Көсемəлі СƏТТІБАЙҰЛЫ.

Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ, NAMYSKZ сайтының редакторы.

Д

үние тағы бір дөңгелегенде оқутоқуды аяқтап, жіптіктей офицер болып шыға келдік. Атажұртқа деген баяғы жылт еткен сағыныш, лаулап өртке айналды. 1986 жылы Алматыда жастар лап еткенде, «Шіркін-ай, сол марқасқалардың сапында тұрмадым-ау» деп аласұрдым. Осы тақырыпта бірдеме жазу үшін, алдымен өткен өмір-тарихымды көктей шолып өтуге тура келетін сияқты. Неге? Өйткені, əуелін білмейінше, кейіннің жібі тарқамайды-ау. Сонымен... Мен туғанда, яғни, есімді білгенде ортам тап-таза қазақ еді. Кəдімгі көшпенді өмір болатын. Біздің үй көктемде мал төлдету үшін қыстаудан көшіп, аралға барады. Ол жерден Қобда өзені тасымай тұрғанда тезірек көшіп жайлауға беттейді. Көшкенде кəдімгі түйемен көшеміз, біз сияқты боқмұрын балалар жүкті түйенің үстінде кебеженің ішінде, шайқалып кетіп бара жатамыз... Жайлау қандай еді? Басқасы басқа, кешкі жамыраған қозының даусын əлі сағынам. Біздің үйде радио қабылдағыш болды. Кешке «тоғыздың хабары» дейтін 30 минуттық аймақтың жаңалығы мен концерті аралас ақпарат айтады. Оны тірі адамның бəрі тыңдайды. Бұдан басқа ешқандай жаңалық көзі жоқ. Осы «тоғыздың хабарынан» қазақстандық өнер адамдарының айтқан əндері анда-санда беріліп тұрады. Маған тұңғыш рет «Қазақстан» дейтін ел барын естірткен осы радио. 1970 жылы жасым жетіге толып, сабаққа бардым. Үш кластық бастауыш мектеп. Оқыған əліппеміз қазақстандық еді. Жарты жылдан кейін (əліппені аяқтаған соң) қолымызға «Ана тілі» дейтін оқулықты ұстатты. Бұл да сол Қазақ ССР Білім министрлігінің өнімі. Ішінде, танымал ақын-жазушылардың шығармаларынан шағын үзінділер бартын. Оқып отырып ойланбаймын ба, мына Сəбит Мұқанов, Əбділда Тəжібаев, Дихан Əбілов деген кімдер өзі? Əй, мыналар біздің аймақтың адамдары емес. Қазақстандық дей ме? Ондай ел қай жақта? Күллі қазақ сол жерде тұрады екен? Онда біз неғып мұнда жүрміз? Осы сұрақты əкеме қойдым? Жарықтық селк етті. Өйткені, жалғыз ағасын 1938 жылы халық жауы деп атып жіберген, өзін бақылауға алған, содан қорқып 1939 жылы алғашқылардың бірі болып армияға аттанған, əскер қатарында 6 жыл жүріп, сүзек ауруына шалдығып, тізген сүйектей болып еліне аман оралған адам еді. Əкем айтты: «Баяғыда қазақтарды орыстар келіп бодандыққа алған екен, біздің аталарымыз содан ауып кеткен екен». Дəл осылай деді. Құдайға рас! Жан жүрегімде о сы кездерден бастап, атажұртыма деген ұлы сағыныш, аңсау пайда болды. Екіншіүшінші сыныптан бастап əдеби кітаптарды оқитын болдым. Бір күні қолыма Ілияс Жансүгіровтің «Жолдастар» романы түсті. Кешке қойды қоралап тастап, атама (əкемді ата деймін) сарнатып оқып берем. Атам солқылдап жылайды. «Қайран қазағым-ай, көрмегенің жоқ-ау» деп еңірейді. Бесінші сыныпқа барғанға дейін Сəбит Мұқановтың 10 томдығын оқып болып, «Қобыланды», «Алпамыс батыр» жырларын жəне «АйманШолпан», «Қозы Көрпеш – Баян сұлуды» үтіріне дейін жаттап алдым. Əдейі жаттағам жоқ, жатталып қалды. Зулап уақыт өтіп жатты. 1980 жылы орта мектепті тəмамдап, Ұлан-батыр

ÌÅÍ ÀÒÀÆҰÐÒҚÀ ҚÀËÀÉ ÊÅËÄІÌ? қаласындағы Əскери институтқа курсант болып қабылдандым. Қырық бес қонақ карентинде ұстады. Аса ауыр сынақтан өттік. Күніне 15-20 шақырым кросс жүгіреміз. Жолымызда Кеңес Армиясының əскери қосындары орналасқан. Биік дуалдың сыртына солдаттар қиқалақтатып жазулар жазыпты. Жүгіріп келем, оқып келем... «Чимкент» деп тұр. Көзіме оттай басылды. Қаптаған қалқа-моңғолдың ортасына үйірлесе алмай жүрген мен бейбаққа ана жазу қол бұлғап тұрған атажұрым сияқты елес берді... Ақыры Қазақстанға ел көшті. Бұл 1991 жылдың наурыз айы болатын. Иə, ақсарбас, енді не тұрыс!!! Тура мамыр айының басында басшылықтың атына армиядан босату жайлы өтініш жаздым. Ол кезде қызметтен оңайоспақ босата қоймайтын. Екі апта өтті. «Жолы болсын!» деген қуанышты хабар жетті. Біз пақыр «Əлей болсынды» айтып үлгермей, қолма-қол көшуге бел байладық. Мұндай мүмкіндік ғасыр тұр ғой бір дəуірде туа бермес. Осындай толқулы күндердің бірінде, «не ақыл айтар екен» деген үмітпен Қайымхан дейтін ағай бар еді, соған бардым.

– Оу, Кəке, Қазақстанға кетпекшімін, бардым дейік, ол елге қандай пайдам тиеді менің?.. Кəкең əдеттегідей құнжыңдап риясыз күлді.

– Құдай-ау, болмаса ондағы қазақтың саны бір адамға көбеймей ме? е н і ң ғ ұ м ы рл ы қ т а н ы м ы ма қамшы болған осы сөз. Қазірдің өзінде бір оралман көшіп келсе, «қазақтың саны бір адамға көбейді» деп қарап тұрамын. Сонымен, Қазақ еліне көшетін болдым. Байқасам, Қобда қаласынан тағы бір топ көшпекші екен. Бəрін тізімге алдым. Тура 100 үй. Бұлардың құжат-анкетасын жинап алдым да Ұлан-батырға барып бəріне паспорт жаздырдым. Мына жақта ел не боп жатыр екен деп Бай-өлкеге келдім. Қазақстанға көшуге 800 үй тіркеліп қойыпты. Арнайы Еңбек биржасы деген құрылыпты. Бастығы Барбол Қызылұлы дейтін еңгезердей азамат екен. Соған бардым. Ол кісі бірден: – Сен жігітім, офицер көрінесің, мына жұмысқа көмектессең қайтеді?

– Лəпбай, не істеуім керек?

– Ел көшіріс.

– Дайынмын. Барекең екеуміз Бай-өлкеден көшетін 800 отбасының (ұмытпасам, 21 мың адам) құжат-қағазын жəне пойызға билет алу үшін қаржы-қаражаттарын жинап алып Ұлан-батырға тарттық. Қаладағы Темір жол техникумының 4 қабат жатақханасын жалдап алдық. Моңғолдың жолаушылар тасымалдау əуе агенттігіне барып, олармен келісіп барлық жолаушылар ұшағын Байөлкеге бұрдық. Аймақтан күніне 5-10 ұшақ адам келеді. Оны қабылдап алып, ақшасын беріп сатып алған екі составқа тиеп Ресейдің Наушке бекетіне жеткіземіз. Наушкеде Қазақстанның барлық облысынан мыңдаған адамдар келіп қазақтарды алып кетуге күтіп жатыр. Бастығы Марат Қонақбаев деген – ҚР Еңбек министрлігінің өкілі. Мəкең қазақтарды сол жерде облыс-облысқа бөліп таратып беріп жатыр. Осының бəрін ұйымдастырған сол кездегі Еңбек министрі Саят Бейсенов деген адам. Саят ағамыз Ұлан-батырға келіп, көшіп жатқан елді көзімен көрді. Барбол ағама: «Көшті тоқтатпаңдар!» – деп бұйырды.

М

Ең соңында пойызға отбасымды алып өзім отырдым. Наушкеде Марат Қонақбаев көкем күтіп отыр екен. «Осымен бітті, соңғысы менмін» дедім. Марат көкем: «Сен қайда барғың келеді?» – деді. «Қалаған жеріңе жеткізем». Артынан осы сəтті көп ойландым. «Тура Алматыға барам» деп неге айтпадым екен.

– Мен Шығыс Қазақстан облысына қарасты Тарбағатай ауданына барам, – дедім. Марат аға қолма-қол Шығыс Қазақстанның өкілін шақырды.

– Мына жігіт Тарбағатайға барады. Қызық болғанда, Наушкеде Тарбағатай ауданның өкілдері де жүр екен. Сау етіп он шақты қазақ жетіп келді. Ішінде қару-жарақ асынған милициясы бар. Осылар қолтықтап ала жөнелді. Осы милиция жігіттің аты Сержан Шөкеев екен. Артынан қимас дос болып кеттік. Қазір зейнетке шыққан, Тарбағатай ауданы Ақжар ауылында тұрады. Тарбағатайға баратын себебім: Қазақстанға көшуді ойлаған күннен бастап «Қайда баруым керек?» деген сұраққа басым қатты. Содан ҚазССР энциклопедиясы дейтін 12 томдық зілдей кітапты екі апта ақтарып қоныс іздедім. Сол кітапта: «Кеңес заманында құжатқағаздары қазақ тілінде жүргізген жалғыз аудан бар. Ол – Тарбағатай» деп жазылған екен. Осы сөз менің ол жаққа атбасын бұруыма себеп болды. «Қайда барсам да, қазағы тұнық жерге барайын». Осы жерде бір қызық айтайын. Менің отбасымды атамекенге жеткізу міндетін арқалаған Қайрат Бодаубаев деген жігіт маған тосынан: «Қай жылғысың?» – деп, сұрақ қойды. Бұндай сұрақ біздің жақта «қай жылы Армияға барғансың?» дейтін сұрақтың орнына жүреді. «1980-ші жылғымен» деп қоям. Қайрат аң-таң. Сөйтсем бұл сұрақ мына жақта «қай жылы туғансың?» дегенді білдіреді екен. Қазір күлкім келеді. Қайрат ойлаған шығар, мынау өзі 1980-ші жылы туса, қазір жасы 11-де, сөйте тұра əйелі үш ұлы бар... Осындай қызықтар көп болды ғой. Қысқасы, Иркутскіден пойызға отырып Қазақстанды бетке алып тартып келеміз. Орыстың ну орманы бітіп бермейді. Ол кездің пойызы шабан. Үш күн жүріп, түсте Барнауылға жеттік. Кешкі сағат 8.30-да «Ауыл» деген стансадан Қазақстанға келіп кірдік. Терезеге телміріп қараймын. «Арман болған Қазақстаным осы ма едің?!». Түнде пойыз Жалғызтөбе стансасына келіп тоқтады. Сол жерде біз баратын совхоздың көлігі күтіп тұр екен. Отырғызып алды да салдырлатып тартып отырды. Жүріп келеміз. Жолды жатқа білемін. Картадан қарап біліп алғам. Қасымда совхоздың кəсіподақ ұйымының басшысы қара мұртты біреу отыр. Мен болсам əлгі адамға, алдымызда Көкпекті, одан кейін Ақсуат, Ақжарға да таяп қалдық... деп əңгіме айтып қоям. Мұртты үнсіз. Маған біртүрлі ежірейіп қарайды. Сөйтсем ол бейбақ менен қорқып келе жатыр екен. «Бұл пəле бəрін қайдан біледі, мынау нағыз тыңшы шығар». Бұл – мұрттының ойы. Артынан маған өзі айтып, қарқ-қарқ күлгені бар.

1991 жылдың қыркүйек айының 28 күні таңғы сағат 10.20-да əйелім жəне үш ұлым бар жалғыз отбасы ШҚО Тарбағатай ауданы Қазақстан қой совхозына көшіп келдік. ұл күздің қылаң бере бастаған мезгілі-тін. Тура қазанның 1-күні совхоз берген қара купəйке мен керзі етікті киіп алып, жұмысқа шықтым. Кешегі

Б

түкірігі қан татыған жалынды жас офицер – совхоздың қара жұмысшысы. Бір жақсысы, мені ешкім танымайды. Ауыл айтады: «Совхозға моңғолдан бір қара жұмысшы кепті». Бірақ, мен еш ренжімедім. Себебі, бұлай боларын жүрегім алдын ала сезді. Екіншіден, түрмеде жүргем жоқ, атамекенде қазақтың қара жұмысын істегенде не тұр, дəтке қуат отбасым қасымда... үндер өтіп жатты. Менің міндетім – шопандардың қора-қопсысын жөндеу жəне Қандысудың бойында күзеуде отырған малшыларды қыстауына көшіріп, қондыру. Бірде Совет деген ақсақалдың үйін машинаға тиеп болып, қарасам, жұртта пеші қалып қойыпты. Жүгіріп бардым да, пешті ұстай алдым. Ап-ауыр. Ішіндегі күлі төгілмепті. Көшкен жұртқа қазақ күл төкпейді. Пешті былай апарып күлін төктім. Сол кезде басыма бір ой сап ете түсті. «Ер жігіттің басына біреудің күлін төгетін де күн туады». Ым, япырмай, осы күн маған туған екен-ау. Қара басымда жалғыз мақсат болды. Бұл өмір мəңгі емес. Шыдамақ керек жəне өзімді дəлелдеуім қажет. Ол үшін не істеймін? Жазу яғни, мақала жазуды үйренейін, мүмкіндік болса өлең жазып көрсем қайтеді. Неден бастасам екен? Сол күндері маған ең көп қойылатын сұрақ мынау еді: «Қайдан келдің?», «Неге келдің?», «Не əкелдің?». Осыған өлең жазып жауап берейін:

К

ҚАЙДАН КЕЛДІҢ ДЕЙСІЗ БЕ? Алтай таудың ар жағынан келдім, Бай-өлке аймағынан келдім, Əлі өңі бұзылмаған, Қазақтың қаймағынан келдім. Алтайдың өрінен келдім, Мұңғылдың жерінен келдім, Дастарқаны жиылмаған, Қазақтың төрінен келдім. Құпия сеніммен келдім, Кеппеген теріммен келдім, Атамекенімді аңсап, Туған жерімнен келдім. Таулы алқаптан келдім, Əрине, алшақтан келдім, Қазақи сағынышымды, Сағынышымды тарқатқалы келдім.

АТАМЕКЕНГЕ НЕГЕ КЕЛДІМ? Жан мұңымды айтайыншы деп келдім, Қазақ күйін тартайыншы деп келдім. Қазақстан орыстанып барад дейді, Рас па екен байқайыншы деп келдім. Алтын Ордам көрейінші деп келдім, Қолым ұшын берейінші деп келдім. Шетте тудым, шетте өстім, ағайын, Дəл ортаңда өлейінші деп келдім. Атамекен нұр алайын деп келдім, Шертіп бір күй уанайын деп келдім. Сен жыласаң, жоқтау айтып тоқтаусыз, Сен қуансаң қуанайын деп келдім. Атамекен, айналайын, деп келдім, Күтіп алар бар ма, ағайын деп келдім. Қасіретің тұнып жатса көкейде, Жырың болып сорғалайын деп келдім. Дұшпандарды бұқтырайын деп келдім, Кірмелерді ықтырайын деп келдім. Шетелде қазақтар бар айбарлы, Құдіретін ұқтырайын деп келдім.

Дүниеден бір кетейін деп келдім, Мəңгүрттерді күлкі етейін деп келдім. Салт-сана мен дəстүрімді сіздерге, Ұға алсаң, үлгі етейін деп келдім.

НЕ ӘКЕЛДІҢ ДЕЙСІЗ БЕ? Сағыныш-сырымды əкелдім, Шықпаған үнімді əкелдім. Ешбір дақ түспеген, Тап-таза тілімді əкелдім. Асылдың сүйегін əкелдім, Ғасырдың тілегін əкелдім. Ескі қазақтың, Аңқау жүрегін əкелдім. Бабамның мұратын əкелдім, Қажымас қуатын əкелдім. Ескі қазақтың, Инабат-ұятын əкелдім. Өнердің көрмесін əкелдім, Қыздардың зердесін əкелдім. Сіздер ұмытып қалған, Қазақтың бейнесін əкелдім. Дəл осылай деп жазып тастадым. «Уһ» деп терең тыныс алдым. Əйтеуір жауап бердім-ау. Өлеңді Алматыдағы Смағұл Елубай ағама жіберіп қойдым. Бір күні əлгі үш өлеңім қаңғалақтап «Егеменді Қазақстан» газетінің 1992 жылғы 21 наурыз күнгі санында шауып жүр. Мына қызықты қара! Содан ойландым, Аллаға шүкір, ең бастысы, ел шетіне іліндім, қара жұмыс істеп жүрсем, өзімнің жамандығым. Мықты болсаң өзіңді дəлелде! Содан аудандық газетке мақала жазуды бастадым. Арада үш жыл өткенде сол газетке жұмысқа тұрдым. Дəндеп қалған бейбақ басым тағы бір топ өлең жазып, оны баяғы Смағұл ағама жіберіп қойдым. Смағұл ағам ол кезде «Парасат» журналында бас редактор. Сол өлеңдерім жарқ етіп журналға шыға келді. Марат Қабанбай марқұм сол журналда істейді екен. Оны білмеймін. Менің өлеңдерімді оқып журналға дайындаған сол кісі. Күндер өтіп жатты. 1997 жылы астана болайын деп жатқан Ақмола қаласына қоныс аудардым. Жұмысқа тұрдым. Тіпті, баспаналы болдым. Бала-шағам өсті, өнді. Менің ұлы арманым – яғни, немерім Айша қазақтың топырағында, керемет шаһар Астанада дүниеге келді. гер өз басым азын-аулақ жақсылыққа қол жеткізген болсам, бұл əуелі сонау жылдары итарқасы қияннан көшіп келіп, сол жерде қара жұмыс істеп, атажұртқа деген зор ықыласыма үміт артып, қиындыққа төзе білген азғантай сабырыма берген құдіретті Алла тағаланың сыйы деп білем. Басқа ештеңе емес. Бір қызық айтайын: мен көшіп барған Қазақстан қой совхозын Жаңауыл деп атайды. Мен барғанға дейін сол ауылдан журналшы анау-мынау қаламгерлер шықпаған екен. Қазір сол ауылдың жастары қазақ баспасөзінде із тастап жүр. Атап айтқанда: «Аламан» атты спорт сайтын жүргізіп отырған Руслан Меделбектегі, Астанада жүрген рухты қаламгер Заңғар Кəрімхандарды өзімнің ізбасарларым деп санаймын. Өйткені, қалай да мен Жаңауылдың суын іштім емес пе?! Е, жұртым, мен атамекенге о сылай келгенмін! Ат ажұртыма т абыстырған Тəңірге шексіз алғыс! Алладан тілейтінім тек тыныштық. Ел тыныш болса, аштан өлмейміз, көштен қалмаймыз!

Е

10

22 наурыз, 2016 жыл

НАУРЫЗ НАҚЫШТАРЫ

АДАМДАР. ЖЫЛДАР. ТАҒДЫРЛАР

ҰЛЫСТЫҢ ҰЛЫ КҮНІН ҰЛЫҚТАҒАН ЕСІМДЕР ҚАЗАҚТА НАУРЫЗ ЕСІМДІ ТҰЛҒАЛАР АЗ ЕМЕС. МЫСАЛЫ, БҰХАР ЖЫРАУДЫҢ ЖЫРЫНА АРҚАУ БОЛҒАН ШАПЫРАШТЫ НАУРЫЗБАЙ, ҚАЗАҚТЫҢ СОҢҒЫ ХАНЫ КЕНЕСАРЫ ҚАСЫМОВТЫҢ ІНІСІ АТАҚТЫ НАУРЫЗБАЙ БАТЫРЛАР БОЛҒАН. СОНЫМЕН ҚАТАР, АЛТЫН ОРДАНЫ БИЛЕГЕН ХАНДАРДЫҢ БІРІ — НАУРЫЗ ЕКЕНІ ТАРИХТАН МӘЛІМ. ӨТКЕН ҒАСЫРДАҒЫ «ЖЫЛЫМЫҚ» КЕЗЕҢДЕ ЕЛІМІЗДЕ НАУРЫЗ МЕРЕКЕСІН ТОЙЛАУҒА РҰҚСАТ БЕРІЛІП, ҰЛЫСТЫҢ ҰЛЫ КҮНІ ӨМІРГЕ КЕЛГЕНДЕРГЕ МЕРЕКЕГЕ ОРАЙ ЕСІМДЕР ҚОЙЫЛА БАСТАҒАН. СОЛАРДЫҢ БІРҚАТАРЫ ӨЗ АТЫ-ЖӨНДЕРІ ТУРАЛЫ ӘҢГІМЕЛЕЙДІ.

ҚАЙДАСЫҢ, ҚАСҚА ҚҰЛЫНЫМ? ОРАЛХАН БӨКЕЙДІҢ БІЗ БІЛМЕЙТІН БАУЫРЫ КІМ? БЫЛТЫР ЖАЗДА КАТОНҚАРАҒАЙҒА ЖОЛ ТҮСКЕН. СОЛ САПАРДА ШЫҢҒЫСТАЙ АУЫЛЫНДА БОЛЫП, ОРАЛХАН БӨКЕЙДІҢ МҰРАЖАЙЫН АРАЛАҒАН ЕДІК. БІЗДІ ӘДЕТТЕГІДЕЙ МҰРАЖАЙМЕН ЖАЗУШЫНЫҢ КІШКЕНТАЙДАН БІРГЕ ӨСКЕН ЖАҚЫН ДОСЫ АМАНЖАН НҰҚСАРИН АҒАМЫЗ ТАНЫСТЫРДЫ. МҰРАЖАЙДЫ АРАЛАП БОЛЫП, СЫРТҚА ШЫҚҚАН КЕЗДЕ АМАНЖАН АҒА МЕНІ ОҢАШАЛАП АЛЫП: «ҰЛЫМ, ӨЗІҢЕ АЙТАР БІР СЫРЫМ БАР ЕДІ. МҰНЫ КӨП АДАМ БІЛМЕЙДІ.

Азамат ҚАСЫМ, «Дидар» газеті.

«БҮКІЛ БАЛАЛАР «ЕКЕУІҢ ЕГІЗСІҢДЕР» ДЕП БІЗДІ МАЗАҚТАЙТЫН» Үш мыңнан астам тұрғыны бар ауылда тұратын Қабылбек Төлебаевтың үйін табу оңайға түспеді. «Сұрай-сұрай Меккеге де барарсың» деп, кездескен жұрттан сұрап жүріп, үйін тапқанбыз, əйтеуір. Сырты қызыл кірпіштен қаланған жер үйде тұрады екен. Жұбайы Бағижамал Дүзбенбекова қарсы алды. Ағамыз ұлы Сырыммен бірге сыртта жұмыс істеп жүр екен. Үйге келгенше жеңгемізден сыр тарттық.

– Туғаннан басы ашық, бүкіл ауыл білетін жағдай ғой, - деп бастады əңгімесін Бағижамал апамыз. Тамағын кенеп, жиі-жиі жөткірініп, ауыр мұңға бата, толқи отырып сөйледі. – О замандағы психологияны білесің, балам. Қиындықтар көп болды. Мұндай жағдайлар көптеген отбасының басында болды ғой. Қазір де болып жатыр. Ол кездерде мəжбүрлікпен болған. Оның бəрін Оралхан ағаң өзінің шығармаларында жазған. Анамыз Нұрыш (Қабылбектің анасы – А.Қ.) отызға да жетпей екі балалы болған екен, содан кейін күйеуі соғысқа аттанып, қан майданнан оралмаған. Ол кісінің есімі – Мұқан Төлебаев, атақты қазақ композиторымен аттас болатын. Оралхан Бөкей туралы айтып жату артық болар. Елдің бəрі біледі ғой. Оралханның əкесі Бөкей трудармиядан оралғаннан кейін колхозда əртүрлі қызметтер атқарған екен. Анамыздың жас кезі, қолында екі баласы, үлкен шешесі бар. Соларды асырау үшін колхоздың əртүрлі жұмыстарына жегіліп, бір ауылда жұмыс істейді ғой. Араларында қандай байланыс болғанын кім біліпті, 1948 жылы Қабылбек дүниеге келген екен. Аядай ғана ауыл арасында əңгіме жата ма? Бірінен-бірі естіп, бұл жайт ауылдағы жұрттың бəріне жария болса керек. Ауылдағы адамдардың, туған-туыстардың, ол кісінің көзін көрген замандастарының айтуынша, Нұрыш анамыз аузына келгенді тосылмай айтып тастайтын, ашық мінезді адам болған. Өзім де көрдім ғой. Он жылдан астам уақыт бірге тұрдық. Арқа сүйер, пана тұтар отағасы Отан қорғауға аттанған, қолда – шиеттей екі бала. Қайбір оңай болды дейсің. Еркек құсап атқа мініп, қой жайып, шөп шапты. Күн, түн демей еңбек етті. Ауылдың қиын тіршілігінің бəрі сол кісілердің мойнында болды ғой.

1980 жылы Шыңғыстайға келін боп түстім. Осындағы мектепке жұмысқа орналастым. Оралхан Бөкейдің туған қарындасы Мəншүкпен бірге жұмыс істедім. Жалындап тұрған, ашық мінезді, талантты, сөйлесе, сөздің түбін түсіретін, сондай батыл, іштегісін жасырмай айтып тастайтын қайсар мінезді қыз болатын. Бұрыннан да сырттай білетінмін. Мен Топқайыңда, ол Катонда тұрсақ та, аралас-құралас боп жүретінбіз. Келін боп түскеннен кейін бір ай өтті ме, екі ай өтті ме – бірде Мəншүк екеуміз мектептен қатар шықтық. «Мына мектептегілердің барлығы «Қабылбек сенің туысың, сенің туысың» деп болмайды. Ол рас. Оны бəрің біліп тұрсыңдар. Одан қашып тұрғанымыз да жоқ. Бəріміз жиналып, кəртішкеге түссек те болар еді. Түбі ашыққа шығарам мұны. Қабашок – біздің бала», – деді мектептен сəл ұзаған соң. Менің ойымда түк жоқ. Бірінші рет естуім. Аңырып тұрып қалыппын. Қапелімде не дерімді білмей, сасқанымнан: «Солай ма?» – деппін. «Солай. Елдің бəрі біледі. Бала кезден білеміз. Бүкіл балалар «екеуің егізсіңдер» деп бізді мазақтайтын» деді сөзін одан əрі жалғап. Сөйтсем, Мəншүк 22 сəуірде, Қабылбек 29 сəуірде туған екен. Бір жылы. Аралары бір-ақ жұма. Кейінірек ауылдағы бірнеше кісіден естігеннен кейін Мəншүктің айтқанының шын екендігіне көзім жеткендей болды. Екеуміздің басымыз қосылған сайын Мəншүк осы туралы айтатын. «Жасырын болғанша, ашыққа шығарса, жөн болар еді» деп бірер мəрте Мəншүкке айтып қалғаным да бар. Бірақ ол не істей алады? Қазіргідей емес, ол кезде заман бөлек. Соғыстан кейінгі елдің еңсесі езілген қиын уақыт. Мұндай тақырыптар мүлде жабық болды ғой. Біліп жүрсе де, ешкім ештеңе істей алмайды. Қолдан келер қайран болмады. Бəрі білген ғой. Білген, бірақ ештеңе істей алмаған. Мəншүк 1984 жылы қайтыс болды. Əкесі Бөкей де сол жылы дүниеден өтті. Бұл отбасында үлкен трагедия болды. Бірінен кейін бірі дүниеден озып, қара жамылып, қайғыға батты. Сен, мен дейтіндей мүмкіндік те болған жоқ. Шынымды айтсам, Мəншүк қайтыс болғанда қатты қиналдым. Қанша дегенмен, балаларымның туысы ғой. Бұл – бір жағы. Екіншіден, бірге еңбек

ЖАСЫМЫЗ ДА БІРАЗҒА КЕЛІП ҚАЛДЫ. ЖАСЫРЫП ЖҮРЕ БЕРГЕНІМІЗ ЖАРАМАС. МЕН АЙТПАСАМ ДА, ТҮБІ БАСҚА БІРЕУЛЕР АЙТАДЫ ҒОЙ. ОРАЛХАН БӨКЕЙДІҢ ҚАБАШОК ДЕГЕН ІНІСІ БАР. ЖЕРЛЕСТЕРІ, АУЫЛДАСТАРЫ ОНЫ ОСЫЛАЙ АТАЙДЫ, ШЫН АТЫ – ҚАБЫЛБЕК. ФАМИЛИЯСЫ – ТӨЛЕБАЕВ. БҰРЫН ОСЫ АУЫЛДА ТҰРҒАН. КЕЙІННЕН БЕЛҚАРАҒАЙҒА КӨШТІ. ҚАЗІР ӨСКЕМЕННІҢ ІРГЕСІНДЕГІ УШАНОВ ДЕГЕН АУЫЛДА ТҰРАДЫ. ӘДІРІСІН БІЛМЕЙМІН. ӨСКЕМЕН

еттік, сырлас, сыйлас болдық. Бірде ұлым Сырым сырқаттанып, емханаға түстім. Сол емханада Ермек деген баласымен Мəншүк те жатыр екен. Бір күні асханаға барып келсем, дəлізде Мəншүк Сырымды көтеріп жүр екен. «Қатты жылап жатыр екен, уатайын деп қолыма алдым» деді. «Мен бағанадан бері олай да, былай да қарадым. Бізге ұқсап тұр. Қан жағынан маған балам Ермектен де жақын ғой» деді сəлден кейін. Сөйтіп, екеуміз балаларға айналып сөзіміз үзілді, ол палатасына кетті. Ертеңінде таңертең дəлізге шықсам, Мəншүк жылап тұр. Жаңаүлгіден жездесі келіпті. Сөйтсем, Ермек түнде ыстығы көтеріліп, қатты ауырып қалыпты. Содан баласын алып қалаға кетті. Одан ары қарай Алматы, Шымкентке дейін апардыау деймін. Əйтеуір қатты ауырды. Жазда бір-ақ келді. Əңгіме барысында ұзақ жылдар тарих пəнінен дəріс берген Бағижамал Дүзбенбекованың тарихтан ғана емес, руханият саласынан да мол хабары бар екенін, əсіресе, Оралхан Бөкей шығармашылығына ерекше құрметпен қарайтынын аңғарғандай болдым.

– Оралханды ауылда көріп жүрдік қой. Бірақ тікелей, бетпе-бет жүздесіп, еменжарқын сөйлескен емеспіз. Жаз сайын ауылға кеп тұратын. Бүкіл шығармаларын жата-жастана оқыдық қой. Өз басым ол кісінің шығармашылығын ерекше құрметтеймін. Шыңғыстайға келін боп түспей тұрған уақытқа дейін де білетінбіз, жазғандарын ерекше сүйіп оқитынбыз. Жо л д а с ы м н ы ң т у ы с т ы қ ж а ғ ы н а н жақындығын білгеннен кейін құрметім арта түспесе, кеміген емес. Оралхан Бөкей қайтыс болғаннан кейін Белқарағайдағы мектепке аты берілді. Жазушының шығармашылығын, өмірін насихаттауға арналған шараларды өткізуге өзге мұғалімдермен бірге мен де атсалыстым. Қабылбек те Оралхан Бөкейге арналған шаралардың барлығына болмаса да, кейбіріне қатысып, барып жүретін. Бірақ ол не айта алады, не істей алады? Əрине, іштей қуанып отырады. Мен қолымнан келгенше Оралханның шығармаларын оқушыларыма насихаттауға тырыстым. Балаларымыз аман жүрсе, Оралхан Бөкей мұраларын насихаттауға, есімін қастерлеуге үлесін қосатын шығар деп ойлаймын. Оған бірақ əлі жете алмай жатырмыз. Жаңа өзің Аманжан ағаңның «Оралхан Бөкей бауырымен кездескісі келді, бірақ кездесе алмады-ау деймін» дегенін айтып жатырсың ғой. Расында да, кездесе алмады-ау деймін. Кейбір əңгімелерінде шетқақтатып жазды ғой. Негізі, Оралхан Бөкей бауырымен кездескісі, сырласқысы, ішіндегісін айтқысы келген секілді. «Қайдасың, қасқа құлынымды» оқығанда мен осыны аңғарғандай болдым.

ҚЫЛМЫС ЖАСАП ҚОЙҒАН КІСІДЕЙ ҚЫСЫЛЫП ӨМІР СҮРДІМ Əңгімеміз осы тұсқа келгенде, сырттан ұзын бойлы, кең маңдайлы, ашаң жүзді, келбеті бір қарағанда Оралхан Бөкейдің бет-əлпетін еске салатын кісі кірді үйге. Іздеген адамымыз осы кісі екен. Қабылбек Төлебаевпен əуелі балалық, жастық дəурені, атқарған қызметі, бүгінгі тыныс-тіршілігі жөнінде қысқаша əңгімелестік. Бұл ауылға 2012 жылы көшіп келген екен. Көшіп келгенде үйді бала-шағаларымен бірлесіп өздері салып алған көрінеді. Оған дейін Катонқарағай ауданының Белқарағай ауылында, одан бұрынырақ Шыңғыстайда тұрыпты. Бүгінде ұлы Сырыммен, келінімен жəне немересі Заурмен бірге осында тұрып жатқан жайы бар. Қызы Гүлсім Риддер қаласында тұрады екен.

ЖАҚҚА КӨШЕРІНДЕ ӘЙЕЛІ ЕКЕУІ МҰРАЖАЙҒА АРНАЙЫ СОҒЫП, ҚҰРАН ОҚЫТЫП КЕТІП ЕДІ. МҰНЫ АҒАСЫН ІЗДЕГЕНІ ДЕП ТҮСІНДІМ. ІШТЕГІ СЫРЫН АЙТҚЫСЫ КЕЛЕТІН СЕКІЛДІ. НЕ ДЕСЕК ТЕ, БҰЛ ДА БІР ТАҒДЫР ҒОЙ. ЕГЕР ЖАЗАМ ДЕСЕҢ, СОЛ АУЫЛДАН ТАУЫП АЛАРСЫҢ», – ДЕГЕН-ДІ. «ОРАЛХАН БӨКЕЙДІҢ ІНІСІ» ДЕГЕН СӨЗ ЕЛЕҢ ЕТКІЗГЕНІМЕН, ӘЛГІ АУЫЛҒА БІРДЕН ЖЕЛКІЛДЕП ЖЕТІП БАРУҒА ЖҮРЕК ДАУАЛАМАДЫ. ОНЫҢ СӘТІ ТЕК ЖЕЛТОҚСАН АЙЫНДА ТҮСТІ.

– Мектепті толық аяқтағам жоқ. Екі үлкен шешем болды. Шешейдің бірі сырқаттанып, қарайтын кісі болмай ертерек үйленуге тура келді. Қалибек, Тұрысбек дейтін екі ағам болды. Яғни, бір шешеден туған. Өкінішке қарай, қос ағам да жастай кетті. Екеуі де небары 25-ақ жыл өмір сүрді. Өзім негізінен ауылда əртүрлі жұмыстар істедім. Ауылда қандай жұмыстар болса, соның бəрін қолымнан келгенше адал атқаруға тырыстым, – деп бастады əңгімесін. «Айран сұрап келіп, шелегіңді жасырма» демекші, аз-маз пікірлескеннен кейін əңгіме ауанын Бөкей əулетіне, Оралхан Бөкейге қатысты тақырыпқа қарай ойыстырдым. Қабылбек ағамыз ешкімге көп сырын ашпайтын, біртоға, тұйық мінезді адам екен. Ашылып сөйлемеді, сауалдарыма сараң жауап беріп, қысқа қайырып отырды.

– Солай болған деп айтады. Мұны осы уақытқа дейін ешкімге айтып көргем жоқ. Ауыл арасында сөз жата ма? Бала кезден құлағыма түрпідей тиіп жүрді ғой. «Солай да солай, сен ананың баласысың, сен мынаның баласысың» деген сөздерді үнемі болмаса да, аратұра естіп жүрдім ғой. Мұндай нəрсе адамға кері əсер етеді екен. Осы уаққа дейін Бөкей əулетінің бірде-біреуіне «мен сенің бауырың едім, ағаң едім» деп алдарына барған емеспін. Бірдеңе дəметіп, өзін көрсеткісі келіп, жақсыларды жағалап жүргендей көрінгім келмеді. Бəлкім, ол жақтан біреулер бауырына т артып, ықылас танытса, мүмкін жақындар ма едім. Өз бетіңмен жақындау ыңғайсыз ғой. Əрине, ауыл жұртының бəрі бі лді ғой . Айтылып жүретін. Бірақ мен не істеймін? Кімнің аузына қақпақ боласың? Мəн бермеген болып жүре бердім ғой. Кейде «Сүйегің кім?» деп, ата-тегіңді, қайдан шыққаныңды сұрап жатады. Ең қиналатын жерім осы болатын. Тығырыққа тіреліп, ешқандай жауап айта алмай, отырып қалатынмын. Өзімненөзім қуыстанып, былайша айтқанда, қылмыс жасаған кісі секілді болып жүрдім ғой. «Болар іс болды. Шындықты айту қажет» деп айтқан кісілер де болды. Алайда, оған өзім қарсы болдым. Бірақ соңғы кездері бала-шағаларым «Біреулер «Ата-тегің кім?» Қайдан шықтың?» деп сұраса, не деп жауап береміз, не айтамыз?» деп жиі айтатын болып жүр. Таяқтың бір ұшы маған келіп тиеді. Маған əкеп тірейді. Маған да қиын. Осы сөздерді айтқанда, Оралхан Бөкейдің «Қайдасың, қасқа құлыным» повесіндегі Қаршыға дейтін кейіпкердің «Неге екенін білмеймін, соңынан қалмай «əкелеп» жүгіре бергім келді, балалардың «тірі жетім, шата»

деген сөзінен құтқара көр деп, тізгініне оралып, жалбарынғым келді, не істеуім керек, өмірімді қалай бастап, қалай аяқтауым керек деп, ақыл сұрағым келді, бірақ айтып-айтпай не, əлі сол сыртынан ғана сырласып, сыртынан ғана мұңдасып келемін. Мен шешемді кінəлай алмаймын, «Бөкеш сенің əкең» деп əлі бір рет айтқан жоқ, өзің де сезетін шығарсың дегендей, мойындай, жасқана, кінəлана күрсінетін, ылғи күрсінетін, күрсінген сайын бір жылға қартаятын. Қателік кімнің басынан кетпеген...» деген сөздері ойыма орала берді. Көз алдымнан Қабылбек ағаның бүкіл ғұмыры, іштей тынған, қиналған, жабыққан, қамыққан, күрсінген, күйінген бейнесі кино лентасындай тізіліп өткендей болды.

– Бұған өзіңізді емес, сол заманды, сұм соғысты кінəлау керек шығар...

– Шынында, бұл жайт маған керісінше əсер етті. Қылмыс жасап қойған кісідей қысылып өмір сүрдім. Бала кезде мені мұқатып, намысыма тиетіндер көп болды. Шаршы топтың, жиылған жұрттың алдында өтірік қалжыңдаған боп, осы тақырыпты қозғап кеп жіберетін. Кішкене кезімнен қатты əсер етті. Шемендей боп қалып қояды екен жүректе. Осы тақырып жөнінде бірдеңе айтыла қалса, қозғала қалса, сол жерден ақырын, білдірмей кетіп қалғанды жақсы көретінмін. Бұл тақырыпта мүлде сөз қозғағым келмейтін. Осы уақытқа дейін ешкімге айтқызбай келдім. «Ұрпақтарымызға не айтамыз?» деп, тек соңғы кездері кемпіріме айтып жүрген жайым бар. Ал Оралханға келсек, оның атағы бертінде шықты ғой.

– Оралхан Бөкей демекші, əйгілі жазушымен осы тақырыпта сөйлескен кездеріңіз болды ма? Бауырым деп бауырына тартқан жоқ па?

– Бір жайт есімде. Шамасы, Оралханның Большенарымда аудандық газетте жұмыс істеп жүрген кезі болуы керек. Күтпеген жерден Катонқарағайда аялдамада кездесіп қалдық. Мен мотоциклмен ауылға қайтқалы тұрғам. Шыңғыстайға. Қателеспесем, Катонда шопырдың оқуын оқып жүрген кезім. Оралхан автобус күтіп тұр екен. Автобус келмегеннен кейін оны үйіне дейін апарып салғаным есімде. Басқалай аралас-құраластығымыз болған емес. Жол үстінде де көп сөйлескеніміз жоқ. Жақын кездескенім сол-ау деймін. Бір ауылда өстік қой. Бірақ ауылда кездесіп қалған кездерде, жай амандасып қана жүретінбіз.

– Емен-жарқын сөйлескен кездеріңіз болды ма?

– Жоқ. Бірақ, əрине, іштей жақын тарту сезімдері болды ғой.

– Ағам ғой, кездессем ғой деп ойлаушы ма едіңіз?

– Жоқ, ондай ойлар болған жоқ.

– Аманжан Нұқсарин ағамыз «Оралхан «бір бауырым бар еді. Сонымен бір кездесуім, сөйлесуім керек еді» деп айтып еді. Бірақ кездесе алмады-ау деймін» деп еді.

– Оралхан бұл сөзді айтса, өмірінің соңғы кездерінде айтқан болуы керек. Алматыда жүрген кездерінде айтты ма екен?!. Барлық шындығын бір айтса, Аманжанға ғана айтатын. Мүмкін кездескісі келген шығар, бірдеңе айтқысы келген шығар. Кім біледі?! Əңгімеміз аяқталып, дастарқаннан дəм татқаннан кейін аялдамаға дейін Қабылбек

ағаның өзі шығарып салды. Көлікте келе жатырмыз. Өзіме тиісті аялдамаға жеткенше қарап отырмай, сыр суыртпақтай отырайын, бір жағы Оралхан Бөкей туралы тағы да бір дүниелердің шетін шығарар ма екен деген дəмелі оймен: «Сонда өмір бойы ауылда қарапайым жұмыстар істедіңіз ғой. Қиын болған жоқ па?» – деп сауал тастадым.

– Өзім де қарапайым, атқарған жұмыстарым да қарапайым болды. Қарапайым өмір сүргенге не жетеді?! Ешкімнің ала жібін аттаған емеспін. Ешкімге зиянымды тигізген жоқпын. Өзіммен-өзім болдым, – деп қысқа қайырды. Шынында да, қарапайым ғана өмір сүрген Қабылбек ағаның бар ғұмыры осы бір ауыз сөзге сыйып тұрғандай. Қарапайым деген сөз тек Қабылбек ағаға ғана жарасатындай. Қарапайымдылық емей немене, бұл кісінің орнында басқа біреу болғанда баяғыда-ақ «Мен Оралхан Бөкейдің бауырымын» деп жаһанға жар салар ма еді.

P.S.Мақаламды Оралхан Бөкейдің «Өмір деген тіпті де ғажап емес, Алтайдың қысы секілді қатыгез, кімдерге суық, кімдерге ыстық. Дегенмен өмірді лағынеттеп, өкінуге де болмайды-ау» деген сөзімен аяқтағым келіп отыр. Бəрі де осы сөзге сыйып тұрған секілді. Өскемен, Шығыс Қазақстан облысы.

Наурызбек Сарша: – Ұлыстың ұлы күнінде Самарқанның көк тасы жібіп, қасат қар еріп, тіршілік тіні түрленіп сала береді. Шығыс халықтарында сол шақта ұланғайыр даланы Қызыр аралайды деген ұғым қалыптасқан. Осынау ғажап шақта халқымыз жаңа күн туды, Наурыз келді деп қуанып, ұлан-асыр тойлаған. Ұлыстың ұлы күнін ең ұлық мерекеге балаған жұртымыз осы күні дүниеге келген нəрестеге Наурыз есімін берген. Менің атым, мысалы, Наурызбек. Өйткені мен 1992 жылы 21 наурыз күні өмірге келіппін. Атымды əкемнің сол кездегі бастығы Бескен Омаров марқұм қойыпты.

*** Наурызгүл Беркінбай: – Мен Тұрар Рысқұлов ауданында Көшкінбай ауылында дүниеге келдім. Бүгінде Тараз инновациялықгуманитарлық университетінің биология мамандығы бойынша 4-курс студентімін. Есімімді атам қойыпты. Бірақ, мен 14 наурызда дүниеге келгенмін. Елімізде бұл күн – Көрісу күні! Көрісу – Қазақстанның батыс өңірінде ғана сақталған қазақтың ежелгі дəстүрі екен. Бұл күні ауыл тұрғындары ерте тұрып, елеңалаңнан жасы үлкен адамдарға сəлем береді. Бір-біріне «Жасың құтты болсын!», «Жасыңа жас қосылып, ғұмырың ұзақ болғай!» деп тілек айтады. Көрісу – тек адамдардың бір-біріне амандасып, жақсылық тілейтін қауышу мерекесі ғана емес, сондай-ақ жасы үлкендерге ізет көрсетіп, ілтипат білдіретін дəстүрлі көрініс.

*** Наурызжан Рысбек: – Мен Сарысу ауданының Саудакент ауылында өмірге келдім. Есімімді əкемнің қарындасы қойған екен. Мен наурыз айының дəл 22-сі күні дүние есігін ашыппын, туған күнім Ұлыстың ұлы күнімен тұспа-тұс тойланады. Нағыз ақ түйенің қарны жарылған күн. Сондықтан ойлана келе, осы есімге тоқталыпты. Есімім өзіме ұнайды. Себебі, көп кездесе бермейді.

*** Наурызгүл Жанқараева: – Əдетте, баланың есімін ата-анасы, туыс-туғандары, тіпті жақындары қойып жатады. Менің есімімді көршіміз қойыпты. Ол кісі жастық шағында Наурызгүл есімді қызға ғашық болыпты. Ол қыз наурыздың 20-сы күні дүние есігін ашқан екен. Менің де туған күнім – осы наурыз айының 20-сы. Өкініштісі, ұнатқан қызы басқа жанға ұзатылып кеткен екен. Мен дүниеге келгенімде ата-анамнан жалынып жүріп, есімімді Наурызгүл қоюды сұрауы да, сондықтан. Осылайша, менің есімім Наурызгүл болды. Оның өзіндік тарихы осындай, жігіттің сүйгеніне деген адал махаббаты жатыр астарында.

ТҰСАУКЕСЕР, БЕСІК ТОЙ... Есет ДОСАЛЫ, «Ақ жол».

Ұлыс күні – барлық мекемелер үшін де үлкен елеулі мереке. Биыл Наурыз мерекесі №19 балабақшада да ерекше аталып өтті. Мұнда жыл тағамы наурызкөже дайындалып, бүлдіршіндерге ұсынылды. Белсенді тəрбиешілер Мөлдір Нұржанова мен Гүлмира Əлімбекова топ тəрбиеленушілерін қатыстыра отырып, концерттік бағдарлама дайындапты. Ата-аналар мен тəрбиешілер қазақы оюмен əдіптелген шапан, жейделерімен мерекенің сəніне сəн қосты. Қазақтың ұлттық киімдері жүректері жаңа жауған ақ қардай таза бүлдіршіндерге де жарасып тұрды. Олардың Наурыз мерекесі туралы айтқан əндері, өлең-тақпақтары, көріністері көпшілік көңілін тазалыққа жетелеп, риясыз сезімге, мерейлі қуанышқа бөледі. Шараның ең маңызды сəті тұсаукесер рəсімі көрсетіліп, бір жасар сəби Əлинұр Нұрбаевтың тұсауы кесілгені болды. Қазақтың жоралғысына, жолына сəйкес ата-анасының ұсынысымен сəбидің тұсауын аталған балабақша меңгерушісі Гүлжазира Мырзакелдіқызы кесіп, бүлдіршінге елдің үлкен азаматы бол деп тілегін арнады. Сəбидің əжесі Ұлдана Бостанқызының да қуанышында шек болмады. Көпшілік арасынан жасы үлкен кісілер де кішкентай Əлинұрдың ғұмырлы, зерек болуына ақжарма көңілмен тілек білдірді. Осылайша, аталған балабақша ұжымы биылғы Наурыз мерекесін ерекше көңілді, өзге тəрбие мекемелеріне үлгі болатындай деңгейде өткізді. Бүлдіршіндердің көңілі қазақы болмысымызбен ерекше əсерге бөленгені анық. Ұлттық болмысымыз, қазақи қалпымызды бойға сіңіру балабақшадан бастау алып жатса, кəні! Тараз қаласы.

11

22 наурыз, 2016 жыл

РЕСМИ БӨЛІМ

РЕСМИ БӨЛІМ Бос мемлекеттік əкімшілік лауазымдарға орналасуға жалпы конкурс туралы хабарландыру Барлық жалпы конкурс қатысушыларына арналған ортақ біліктілік талаптар: E-R-4 санаты үшін жоғары білім. жұмыс тəжірибесі талап етілмейді Е-G-3 санаты үшін жоғары білім. жұмыс тəжірибесі талап етілмейді Əкімшілік мемлекеттік қызметшілердің лауазымдық жалақылары №

Санаты

1 2

Е-R-4 Е-G-3

Лауазымдық жалақысы қызмет өткерген жылдарын есептегенде теңгеге дейін 99106 94108

теңгеден 73289 69957

ЖУАЛЫ АУДАНЫ ƏКІМІНІҢ АППАРАТЫ 080300, Жуалы ауданы, Б.Момышұлы ауылы, Жамбыл көшесі №12 үй, кабинет №22, анықтама үшін телефондар, код: 8(72635) 2-16-69, 2-13-81, факс 2-13-81, электрондық пошта: akim_gualin@mail.ru, бос тұрған «Б» корпусы мемлекеттік əкімшілік лауазымдарға орналасуға жалпы конкурс жариялайды: 1. Жуалы ауданы əкімдігінің жұмыспен қамту жəне əлеуметтік бағдарламалар бөлімінің жұмыспен қамту жəне мүгедектер мен ардагерлер істері бойынша секторының бас маманы (санаты Е-R-4, 1 бірлік) (Лауазым № 4-06-2-7-8): Функционалдық міндеттері: Жұмыссыздарға лайықты жұмыстарды ұсыну. Еңбек рыногінің жағдайын сараптама жасау, болжамдау жəне басылымға мақалалар беру. Жұмыссыз азаматтардың есепке тұруының, есептен шығарылуының заңдылығын қамтамасыз ету. Мекемелердегі бос орындарын анықтап, оны тіркеуге алып, жəрмеңке есебін беру. Жұмыс іздеу клубын жүргізу жəне есебін беру. Азаматтар мен заңды тұлғалардың арыз-шағымдарын қарау. Секторда Қазақстан Республикасы Президентінің, Үкіметтің, облыс жəне аудандық əкімдіктің нормативтік актілерін орындау, орындалу сапасына ықпал ету. Мүгедектерді, кемтар балаларды, соғыс ардагерлерін, тыл еңбеккерлерін оралмандарды қайтыс болған жəне қаза тапқан əскери адамдардың ата-аналарын жəне басқа да əлеуметтік қорғауды қажет ететін азаматар категориясын əлеуметтік қорғауға арналған заң актлерінің жұмысын ұйымдастыру. Мүгедектерді əлеуметтік қорғау бойынша мəселелерді халық арасына насихаттау жұмыстарын жүргізу. Сектордың жұмысын ұйымдастыру, қызметкерлерге мүгедектер мен ардагерлер туралы түскен əдістемелік нұсқауларды бөлім қызметкерлеріне жеткізу. Сектор жанынан құрылған комиссиялар жұмысына қатысу. Аудандағы ардагерлер мен мүгедектерді жəне осы санаттарға теңестірілген азаматтар туралы статистикалық жəне ведомстволық есептерін беру. Азаматтарды жеке сұрақтармен қабылдау. Сектордың орындаушылық тəртібін сақтау. Аудан аумағында мүгедектер мен ардагерлерді əлеуметтік қорғау жөніндегі нормативтік-құқықтық актілердің орындалуына атсалысу. Мүгедектер мен ардагерлерді əлеуметтік қорғау шараларын жүргізу бойынша мекеме-ұйымдармен, ауылдық округ əкімдерімен өзара байланыс жасау. Үйде оқып тəрбиеленетін мүгедек балаларға жəрдемақы, біржолғы материалдық көмекті тағайындау жəне оған компьютерлік базаға енгізу арқылы төлеу тізімін жасау. Мүгедектер мен ардагерлер істерін бақылау. Заңнамаларды, əдістемелік нұсқауларды бөлім қызметкерлеріне, ауыл əкімдеріне жеткізу. Аудан аумағында мүгедектер мен ардагерлерді əлеуметтік қорғау жөніндегі нормативтікқұқықтық актілерді орындау. Мүгедектерді, кемтар балаларды, соғыс ардагерлерін, тыл еңбеккерлерін, қайтыс болған жəне қаза тапқан əскери адамдардың ата-аналарын жəне басқа да əлеуметтік қорғауды қажет ететін азаматтар категориясын əлеуметтік қорғауға арналған заң актілерінің жұмысын ұйымдастыру. Мүгедектерді əлеуметтік қорғау бойынша мəселелерді халық арасына насихаттау жұмыстарын жүргізу. Сектор жанынан құрылған комиссиялар жұмысына қатысу. Аудандағы ардагерлер мен мүгедектерді жəне осы санаттарға теңестірілген азаматтар туралы статистикалық жəне ведомстволық есептерін беру. Азаматтарды жеке сұрақтармен қабылдау. Сектордың орындаушылық тəртібін сақтау. Аудан аумағында мүгедектер мен ардагерлерді əлеуметтік қорғау жөніндегі нормативтік құқықтық актілердің орындалуына атсалысу. Мүгедектер мен ардагерлерді əлеуметтік қорғау шараларын жүргізу бойынша мекеме-ұйымдармен, ауылдық округ əкімдерімен өзара байланыс жасау. Үйде оқып тəрбиеленетін мүгедек балаларға жəрдемақы, біржолғы материалдық көмекті тағайындау жəне оған компьютерлік базаға енгізу арқылы төлеу тізімін жасау. Əлеуметтік көмек алушыларға түсініктеме беру. Мүгедектер мен ардагерлер істерін бақылау. Заңнамаларды, əдістемелік нұсқауларды бөлім қызметкерлеріне, ауыл əкімдеріне жеткізу. Аудан аумағында мүгедектер мен ардагерлерді əлеуметтік қорғау жөніндегі нормативтік-құқықтық актілерді орындау. Іс-қағаздардың негізін жүргізе білу, ортаға бейімделу, өзі-өзін ұстай білу. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: құқық саласындағы немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы немесе техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы. Мамандығы: құқық саласындағы (жалпы) немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы (жалпы) немесе техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы (жалпы). «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, «Халықты жұмыспен қамту туралы», «Мемлекеттік сатып алу туралы», «Бюджет кодексін», функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

2. Жуалы ауданы əкімдігінің сəулет, қала құрылысы жəне құрылыс бөлімінің бас маманы (санаты Е-R-4, 1 бірлік) (Лауазым № 4-06-2-4-3): Функционалдық міндеттері: Аудан аумағындағы сəулет, қала құрылысы жəне құрылыс индустриясын кешенді дамытудың біртұтас стратегиясын қалыптастыру мен жүргізу. Елді мекендерде тұрғын үй, мəдени-тұрмыстық, өндірістік құрылысты дамыту, қоғамдық ғимараттарды т.б. құрылыстарды дамыту, инжинерлік-техникалық жəне эстетикалық мəселелерді шешу, аумақтарды көгалдандыру, көріктендіру жəне оларды жобалық- əдістемелік қамтамасыз ету, тұжырымдамасы мен бағдарламасының орындалу барысын əзірлеу мен реттеу. Іс-қағаздарын жүргізу негіздерін меңгеру, аталмыш санаттың лауазымдары бойынша функционалдық міндеттерді атқару үшін қажетті, өзге де міндетті білімдер. Қазақстан Республикасының Президенті, Үкіметі, облыс жəне аудан əкімдерінің, əкімдіктерінің, жоғары тұрған органдар бөлімдерінің құзыретіне енетін мəселелерге қатысты қаулыларын, шешімдері мен өкімдерінің орындалуын бақылау. «Қазақстанның - 2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағытын білу. Қазақстан Республикасындағы Еңбек кодексін, Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік сатып алу» Заңын жəне лауазымның функционалдық салалардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының заңнамалық жəне нормативтік-құқықтық актілерін білу. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы немесе құқық саласындағы. Мамандығы: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы (жалпы) немесе экономика немесе қаржы немесе есеп жəне аудит немесе менеджмент немесе құқық саласындағы (жалпы). «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Еңбек кодексін, «Қазақстан Республикасындағы сəулет, қала құрылысы жəне құрылыс қызметі туралы» Заңын, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

3. Жуалы ауданы əкімдігінің ішкі саясат бөлімінің бас маманы (санаты Е-R-4, 1 бірлік) (Лауазым № 4-06-2-3-3): Функционалдық міндеттері: Қазақстан Республикасы Президентінің, Үкіметінің, облыс жəне аудан əкімінің қабылданған нормативтік актілерінің орындалуын қамтамасыз ету. Аймақтағы этносаралық жəне конфессияаралық ахуалға мониторинг жəне талдау жүргізу, олардың жағдайын болжап отыру. Тоқсан сайын облыс Қазақстан халқы Ассамблеясы хатшылығына этносаралық жəне конфессияаралық ахуал бойынша талдау анықтамаларының жіберілуін қамтамассыз ету. Этномəдени қоғамдық бірлестіктердің жұмысын үйлестіру жəне оларға əдістемелік, ұйымдық жəне құқықтық көмек көрсету. Этносаралық жəне конфессияаралық қатынастар мəселелері бойынша мемлекеттік органдардың, қоғамдық бірлестіктердің жəне облыс Қазақстан халқы Ассамблеясының өзара іс-қимылын қамтамасыз ету. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: білім саласындағы немесе гуманитарлық ғылымдар саласындағы немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы немесе құқық саласындағы. Мамандығы: білім саласындағы (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар саласындағы (жалпы) немесе журналистика немесе əлеуметтану немесе құқық саласындағы (жалпы). «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Коммерциялық емес ұйымдар туралы, Діни қызмет жəне діни бірлестіктер туралы, Бұқаралық ақпарат құралдары туралы, Қазақстан Халқы Ассамблеясы туралы Заңдарын, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

4. Жуалы ауданы əкімдігінің ветеринария бөлімінің бас маманы (санаты Е-R-4, 1 бірлік) (Лауазым № 4-06-2-10-3): Функционалдық міндеттері: Жануарлардың эпизоотиялық ауруларының алдын алу, диагностикасы жəне союы, жоюы бойынша жүргізілетін ветеринариялық-санитариялық ісшараларды ұйымдастырады жəне бақылайды. Ветеринариялық заңнамалардың орындалуы жөнінде талдау материалдарын дайындайды. Мал өнімдері мен шикізаттарды дайындайтын, сақтайтын, өңдейтін жəне өткеретін мемлекеттік ветеринариялық-санитариялық бақылауға жататын оъектілерді тексеру. Эпизоотияға қарсы іс шаралардың сапалы, əрі уақытылы орындалуын бақылау, малдардың аса қауіпті ауру ошақтарын жою жұмыстарын тиісті деңгейде орындалуына бақылау жасау. Ветеринария саласында мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүргізеді. Ветеринариялық-санитариялық бақылау жəне қадағалауға жататын тағам өнімдерін əзірлеу (жасау), өндіру (дайындау), жарату жəне жою процестерінің (сатыларының) сəйкестігіне ветеринариялық-санитариялық бақылау жəне қадағалауды ұйымдастырады жəне іске асырады. Ветеринариялық-санитариялық бақылау жəне қадағалауға жататын ішкі сауда орындарында қауіпті тағам өнімдерінің сатылуын анықтау жəне жол бермеу мақсатында ветеринариялықсанитариялық бақылау жəне қадағалау мен мониторинг жасауды іске асырады. Ветеринария мəселелері бойынша халықтың арасында жұмыстарын ұйымдастыру жəне жүргізумен айналысады. Қаңғыбас иттер мен мысықтарды аулауды жəне жоюды ұйымдастыру. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: ветеринария саласындағы немесе ауылшаруашылық ғылымдары саласындағы немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласында немесе құқық саласындағы. Мамандығы: ветеринария саласындағы (жалпы) немесе мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы немесе экономика немесе мемлекеттік жəне жергілікті басқару немесе құқық саласындағы (жалпы). «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Ветеринария туралы Заңын, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

5. Жуалы ауданы əкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі жəне автомобиль жолдары бөлімінің бас маманы (санаты Е-R-4, 1 бірлік) (Лауазым № 4-06-2-1-2): Функционалдық міндеттері: Аудандық мəндегі автомобиль жолдарының инфрақұрылымын дамыту жəне жөндеу жұмыстарына техниқалық бақылау, аудандық мəндегі жəне елді мекендердегі жолдардағы жол жүру қозғалысын реттеу жəне жабдықтар мен құралдарды пайдалану, жолаушыларды жəне жүкті тасымалдауды, жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз ету, көлік инфрақұрылымын дамыту жұмыстарын ұйымдастыру жəне қабылданған нормативтік актілерін орындалуын бақылау. Бөлімінің жұмыс жоспарының дайындалуын қамтамасыз ету, аудан əкімінің мақсатты бағдарламалары мен жоспарын дайындауға қатысу. Сала бойынша арыз-шағымдарға жауап беру. Іс-қағаздарын жүргізу негіздерін меңгеру. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы немесе қызмет көрсету саласындағы немесе өнер саласындағы немесе құқық саласындағы. Мамандығы: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы (жалпы) немесе экономика немесе қаржы немесе менеджмент немесе есеп жəне аудит немесе көлікті пайдалану жəне жүк қозғалысы мен тасымалдауды ұйымдастыру немесе сəулет немесе құқық саласындағы (жалпы). «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

6. Жуалы ауданы Б.Момышұлы ауылы əкімі аппаратының бас маманы (санаты– Е-G-3), 1 бірлік (Лауазымы №4-06-3-1-5) Функционалдық міндеттері: Тиісті əкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында ветеринариялық іс-шаралар жоспарын жүзеге асырып, есебін қабылдау, сол сияқты ветеринариялық анықтамаларды беру, денсаулық сақтау органдарымен бірлесе отырып, халық денсаулығын жануарлар мен адамға ортақ аурулардан қорғауды ұйымдастыру, шектеу іс-шараларын енгізуге жəне оларды тоқтату туралы шешімдерді қабылдауға қажетті құжаттарды əзірлеу, ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүргізу, эпизоотиялық мониторинг жүргізу, жануарларды сою алаңдарын талапқа сай соғылуын ұйымдастырып, жүзеге асыру, алып қойылатын жəне ауру жануарларды белгілі тəртіппен жойылуын, жануарлардан алынатын. өнімдер мен шикізаттың құнын иелеріне өтеуді ұйымдастыру, аса қауіпті ауру ошақтары орнын нақтылау, белгі қою, мал көмінділерін ережеге сай келуін, мүйізді ірі қара малын қолдан ұрықтандыруды жүзеге асыру жұмыстарын ұйымдастыру шаруашылық кітабындағы мал қозғалысын реттеу. Іс-қағаздарын жүргізу, жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы немесе ауылшаруашылық ғылымдары саласындағы немесе құқық саласындағы немесе білім саласындағы немесе қызмет көрсету саласындағы немесе ветеринария саласындағы. Мамандығы: есептеу техникасы жəне бағдарламалық қамтамасыз ету немесе мемлекеттік жəне жергілікті басқару немесе экономика немесе агрономия немесе құқық саласындағы (жалпы) немесе дене шынықтыру жəне спорт немесе құқық жəне экономика негіздері немесе кадастр немесе жерге орналастыру немесе ветеринария саласындағы (жалпы). «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Еңбек кодексін, Бюджет кодексін, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

7. Жуалы ауданы Ақсай ауылдық округі əкімі аппаратының бас маман-бухгалтері (уақытша, негізгі қызметкердің балаға күтім жасау мерзіміне 15.03.2017 жылға дейін) (санаты–Е-G-3), 1 бірлік (Лауазымы №4-06-3-2-3): Функционалдық міндеттері: Бухгалтерлік есеп жұмыстарын жүргізу. Бюджеттік қаржы саясатына байланысты нормативтік актілердің орындалуын бақылау жəне қамтамасыз ету. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы. Мамандығы: есеп жəне аудит немесе экономика немесе қаржы немесе мемлекеттік жəне жергілікті басқару. «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Еңбек кодексін, Бюджет кодексін, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық

актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

8. Жуалы ауданы Ақтөбе ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманы (санаты–Е-G-3), 1 бірлік (Лауазымы №4-06-3-3-2) Функционалдық міндеттері: Тиісті əкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында ветеринариялық іс-шаралар жоспарын жүзеге асырып, есебін қабылдау, сол сияқты ветеринариялық анықтамаларды беру, денсаулық сақтау органдарымен бірлесе отырып, халық денсаулығын жануарлар мен адамға ортақ аурулардан қорғауды ұйымдастыру, шектеу ісшараларын енгізуге жəне оларды тоқтату туралы шешімдерді қабылдауға қажетті құжаттарды əзірлеу, ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүргізу, эпизоотиялық мониторинг жүргізу, жануарларды сою алаңдарын талапқа сай соғылуын ұйымдастырып, жүзеге асыру, алып қойылатын жəне ауру жануарларды белгілі тəртіппен жойылуын, жануарлардан алынатын. өнімдер мен шикізаттың құнын иелеріне өтеуді ұйымдастыру, аса қауіпті ауру ошақтары орнын нақтылау, белгі қою, мал көмінділерін ережеге сай келуін, мүйізді ірі қара малын қолдан ұрықтандыруды жүзеге асыру жұмыстарын ұйымдастыру шаруашылық кітабындағы мал қозғалысын реттеу. Жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау. Ауыл əкімі аппаратында бақылауға алынған Президенттің, Үкіметтің, облыс жəне аудан əкімдерінің, аудандық əкімдігі нормативтік актілерінің орындалуы бойынша жинақтау папкаларын жүргізу. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы немесе ауылшаруашылық ғылымдары саласындағы немесе құқық саласындағы немесе білім саласындағы немесе қызмет көрсету саласындағы немесе ветеринария саласындағы. Мамандығы: есептеу техникасы жəне бағдарламалық қамтамасыз ету немесе мемлекеттік жəне жергілікті басқару немесе экономика немесе агрономия немесе құқық саласындағы (жалпы) немесе дене шынықтыру жəне спорт немесе құқық жəне экономика негіздері немесе кадастр немесе жерге орналастыру немесе ветеринария саласындағы (жалпы). «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Еңбек кодексін, Бюджет кодексін, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

9. Жуалы ауданы Билікөл ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманы (санаты–Е-G-3), 1 бірлік (Лауазымы №4-06-3-4-5) Функционалдық міндеттері: Тиісті əкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында ветеринариялық іс-шаралар жоспарын жүзеге асырып, есебін қабылдау, сол сияқты ветеринариялық анықтамаларды беру, денсаулық сақтау органдарымен бірлесе отырып, халық денсаулығын жануарлар мен адамға ортақ аурулардан қорғауды ұйымдастыру, шектеу ісшараларын енгізуге жəне оларды тоқтату туралы шешімдерді қабылдауға қажетті құжаттарды əзірлеу, ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүргізу, эпизоотиялық мониторинг жүргізу, жануарларды сою аландарын талапқа сай соғылуын ұйымдастырып, жүзеге асыру, алып қойылатын жəне ауру жануарларды белгілі тəртіппен жойылуын, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың құнын иелеріне өтеуді ұйымдастыру, аса қауіпті ауру ошақтары орнын нақтылау, белгі қою, мал көмінділерін ережеге сай келуін, мүйізді ірі қара малын қолдан ұрықтандыруды жүзеге асыру жəне мал қозғалысын реттеу. Іс-қағаздарын жүргізу, жеке жəне занды тұлғалардың өтініштерін қарау Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы немесе ауылшаруашылық ғылымдары саласындағы немесе құқық саласындағы немесе білім саласындағы немесе қызмет көрсету саласындағы немесе ветеринария саласындағы. Мамандығы: есептеу техникасы жəне бағдарламалық қамтамасыз ету немесе мемлекеттік жəне жергілікті басқару немесе экономика немесе агрономия немесе құқық саласындағы (жалпы) немесе дене шынықтыру жəне спорт немесе құқық жəне экономика негіздері немесе кадастр немесе жерге орналастыру немесе ветеринария саласындағы (жалпы). «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Еңбек кодексін, Бюджет кодексін, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

10. Жуалы ауданы Жетітөбе ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманы (санаты–Е-G-3), 1 бірлік (Лауазымы №4-06-3-6-3): Функционалдық міндеттері: Тиісті əкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында ветеринариялық іс-шаралар жоспарын жүзеге асырып, есебін қабылдау, оларды Қазақстан Республикасының ветеринария саласындағы заңнамасында белгіленген тəртіппен аудандық ветеринария бөліміне тапсыру. Ветеринариялық анықтамаларды беру. Денсаулық сақтау органдарымен бірлесе отырып, халық денсаулығын жануарлар мен адамға ортақ аурулардан қорғауды ұйымдастыру, шектеу іс-шараларын енгізуге жəне оларды тоқтату туралы шешімдерді қабылдауға қажетті құжаттарды əзірлеу. Алып қойылатын жəне ауру жануарларды белгілі тəртіппен жойылуын, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың құнын иелеріне өтеуді ұйымдастыру. Ауылдық округ əкімі аппаратында бақылауға алынған Президенттің, Үкіметтің, облыс жəне аудан əкімдерінің, аудандық əкімдік актілерінің орындалуы бойынша жинақтау папкаларын жүргізу. Іс - қағаздарын жүргізу, жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы немесе ауыл шаруашылық ғылымдары саласындағы немесе құқық саласындағы немесе білім саласындағы немесе қызмет көрсету саласындағы немесе ветеринария саласындағы. Мамандығы: есептеу техникасы жəне бағдарламалық қамтамасыз ету немесе мемлекеттік жəне жергілікті басқару немесе экономика немесе агрономия немесе құқық саласындағы (жалпы) немесе дене шынықтыру жəне спорт немесе құқық жəне экономика негіздері немесе кадастр немесе жерге орналастыру немесе ветеринария саласындағы (жалпы). «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Еңбек кодексін, Бюджет кодексін, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

11. Жуалы ауданы Жетітөбе ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманəлеуметтік сала маманы (санаты–Е-G-3), 1 бірлік (Лауазымы №4-06-3-6-5): Функционалдық міндеттері: Ауылдық округі əкімі аппаратының əлеуметтік сала бойынша жұмысты жүргізу,ауыл бойынша аз қамтылған отбасылар есебін жүргізу. Ауылдық округ əкімі аппаратында бақылауға алынған Президенттің, Үкіметтің, облыс жəне аудан əкімдерінің, аудандық əкімдігі нормативтік актілерінің орындалуы бойынша жинақтау папкаларын жүргізу. Ауыл əкімі өткізетін кездесулерді, басқа да іс-шараларды ақпараттық- талдау, құқықтық, ұйымдастырушылық жəне материалдық-техникалық қамтамасыз ету. Іс-қағаздарын жүргізу, жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау, ауылдық округі əкімінің құзіреті шеңберінде анықтамалар беру, аз қамтамасыз етілген отбасылармен жұмыс істеу. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы немесе гуманитарлық ғылымдар саласындағы немесе ауыл шаруашылық ғылымдары саласындағы немесе құқық саласындағы немесе білім саласындағы немесе өнер саласындағы немесе қызмет көрсету саласындағы немесе əскери іс жəне қауіпсіздік саласындағы. Мамандығы: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы (жалпы) немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар саласындағы (жалпы) немесе ауылшаруашылық ғылымдары саласындағы (жалпы) немесе құқық саласындағы (жалпы) немесе білім саласындағы (жалпы) немесе өнер саласындағы (жалпы) немесе қызмет көрсету саласындағы (жалпы) немесе əскери іс жəне қауіпсіздік саласындағы (жалпы). «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Еңбек кодексін, Бюджет кодексін, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

12. Жуалы ауданы Күреңбел ауылдық округі əкімі аппаратының бас маман-қаржы агенті (санаты–Е-G-3), 1 бірлік (Лауазымы №4-06-3-7-5): Функционалдық міндеттері: Ауылдық округте жер, мүлік салықтары мен басқа да міндетті төлемдердің толық əрі мезгілімен бюджетке түсуін қамтамасыз ету. Бухгалтерлік есеп жұмыстарын жүргізу. Ауылдық округі əкімі аппаратында бақылауға алынған Президенттің, Үкіметтің, облыс жəне аудан əкімдерінің, аудандық əкімдіктің нормативтік актілерінің орындалуы бойынша жинақтау папкаларын жүргізу. Құжат айналымы, жеке жəне заңды тұлғалардың өтініш-тілектері мен арыз-шағымдары бойынша тоқсандық талдама жасау. Іс-қағаздарын жүргізу, жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы немесе гуманитарлық ғылымдар саласындағы немесе ауыл шаруашылық ғылымдары саласындағы немесе құқық саласындағы немесе білім саласындағы немесе өнер саласындағы немесе қызмет көрсету саласындағы немесе əскери іс жəне қауіпсіздік саласындағы. Мамандығы: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы (жалпы) немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар саласындағы (жалпы) немесе ауылшаруашылық ғылымдары саласындағы (жалпы) немесе құқық саласындағы (жалпы) немесе білім саласындағы (жалпы) немесе өнер саласындағы (жалпы) немесе қызмет көрсету саласындағы (жалпы) немесе əскери іс жəне қауіпсіздік саласындағы (жалпы). «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Еңбек кодексін, Бюджет кодексін, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

13. Жуалы ауданы Қарасаз ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманы (санаты–Е-G-3), 1 бірлік (Лауазымы № 4-06-3-9-4) Функционалдық міндеттері: Тиісті əкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында ветеринариялық іс-шаралар жоспарын жүзеге асырып, есебін қабылдау, сол сияқты ветеринариялық анықтамаларды беру, денсаулық сақтау органдарымен бірлесе отырып, халық денсаулығын жануарлар мен адамға ортақ аурулардан қорғауды ұйымдастыру, шектеу ісшараларын енгізуге жəне оларды тоқтату туралы шешімдерді қабылдауға қажетті құжаттарды əзірлеу, ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүргізу, эпизоотиялық мониторинг жүргізу, жануарларды сою алаңдарын талапқа сай соғылуын ұйымдастырып, жүзеге асыру, алып қойылатын жəне ауру жануарларды белгілі тəртіппен жойылуын, жануарлардан алынатын. өнімдер мен шикізаттың құнын иелеріне өтеуді ұйымдастыру, аса қауіпті ауру ошақтары орнын нақтылау, белгі қою, мал көмінділерін ережеге сай келуін, мүйізді ірі қара малын қолдан ұрықтандыруды жүзеге асыру жұмыстарын ұйымдастыру шаруашылық кітабындағы мал қозғалысын реттеу. Іс-қағаздарын жүргізу, жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы немесе ауылшаруашылық ғылымдары саласындағы немесе құқық саласындағы немесе білім саласындағы немесе қызмет көрсету саласындағы немесе ветеринария саласындағы. Мамандығы: есептеу техникасы жəне бағдарламалық қамтамасыз ету немесе мемлекеттік жəне жергілікті басқару немесе экономика немесе агрономия немесе құқық саласындағы (жалпы) немесе дене шынықтыру жəне спорт немесе құқық жəне экономика негіздері немесе кадастр немесе жерге орналастыру немесе ветеринария саласындағы (жалпы). «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Еңбек кодексін, Бюджет кодексін, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

14. Жуалы ауданы Қарасаз ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманыбухгалтер (уақытша, негізгі қызметкердің балаға күтім жасау мерзіміне 21.08.2016 жылға дейін) (санаты–Е-G-3), 1 бірлік (Лауазымы №4-06-3-9-6) Функционалдық міндеттері: Бухгалтерлік есеп жұмыстарын жүргізу. Бюджеттік қаржы саясатына байласнысты нормативтік актілердің орындалуын бақылау жəне қамтамасыз ету. Іс-қағаздарын жүргізу, жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы. Мамандығы: есеп жəне аудит немесе экономика немесе қаржы немесе мемлекеттік жəне жергілікті басқару. «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Еңбек кодексін, Бюджет кодексін, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

15. Жуалы ауданы Қошқарата ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманы (санаты–Е-G-3), 1 бірлік (Лауазымы №4-06-3-11-3) Функционалдық міндеттері: Тиісті əкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында ветеринариялық іс-шаралар жоспарын жүзеге асырып, есебін қабылдау, сол сияқты ветеринариялық анықтамаларды беру, денсаулық сақтау органдарымен бірлесе отырып, халық денсаулығын жануарлар мен адамға ортақ аурулардан қорғауды ұйымдастыру, шектеу іс-шараларын енгізуге жəне оларды тоқтату туралы шешімдерді қабылдауға қажетті құжаттарды əзірлеу, ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүргізу, эпизоотиялық мониторинг жүргізу, жануарларды сою алаңдарын талапқа сай соғылуын ұйымдастырып, жүзеге асыру, алып қойылатын жəне ауру жануарларды белгілі тəртіппен жойылуын, жануарлардан алынатын. өнімдер мен шикізаттың құнын иелеріне өтеуді ұйымдастыру, аса қауіпті ауру ошақтары орнын нақтылау, белгі қою, мал көмінділерін ережеге сай келуін, мүйізді ірі қара малын қолдан ұрықтандыруды жүзеге асыру жұмыстарын ұйымдастыру шаруашылық кітабындағы мал қозғалысын реттеу. Іс-қағаздарын жүргізу, жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы немесе ауыл шаруашылық ғылымдары саласындағы немесе құқық саласындағы немесе білім саласындағы немесе қызмет көрсету саласындағы немесе ветеринария саласындағы. Мамандығы: есептеу техникасы жəне бағдарламалық қамтамасыз ету немесе мемлекеттік жəне жергілікті басқару немесе экономика немесе агрономия немесе құқық саласындағы (жалпы) немесе дене шынықтыру жəне спорт немесе құқық жəне экономика негіздері немесе кадастр немесе жерге орналастыру немесе ветеринария саласындағы (жалпы). «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Еңбек кодексін, Бюджет кодексін, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық,

ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

16. Жуалы ауданы Қызыларық ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманы (санаты–Е-G-3), 1 бірлік (Лауазымы №4-06-3-10-2) Функционалдық міндеттері: Тиісті əкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында ветеринариялық іс-шаралар жоспарын жүзеге асырып, есебін қабылдау, сол сияқты ветеринариялық анықтамаларды беру, денсаулық сақтау органдарымен бірлесе отырып, халық денсаулығын жануарлар мен адамға ортақ аурулардан қорғауды ұйымдастыру, шектеу ісшараларын енгізуге жəне оларды тоқтату туралы шешімдерді қабылдауға қажетті құжаттарды əзірлеу, ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүргізу, эпизоотиялық мониторинг жүргізу, жануарларды сою алаңдарын талапқа сай соғылуын ұйымдастырып, жүзеге асыру, алып қойылатын жəне ауру жануарларды белгілі тəртіппен жойылуын, жануарлардан алынатын. өнімдер мен шикізаттың құнын иелеріне өтеуді ұйымдастыру, аса қауіпті ауру ошақтары орнын нақтылау, белгі қою, мал көмінділерін ережеге сай келуін, мүйізді ірі қара малын қолдан ұрықтандыруды жүзеге асыру жұмыстарын ұйымдастыру шаруашылық кітабындағы мал қозғалысын реттеу. Іс-қағаздарын жүргізу, жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы немесе ауыл шаруашылық ғылымдары саласындағы немесе құқық саласындағы немесе білім саласындағы немесе қызмет көрсету саласындағы немесе ветеринария саласындағы. Мамандығы: есептеу техникасы жəне бағдарламалық қамтамасыз ету немесе мемлекеттік жəне жергілікті басқару немесе экономика немесе агрономия немесе құқық саласындағы (жалпы) немесе дене шынықтыру жəне спорт немесе құқық жəне экономика негіздері немесе кадастр немесе жерге орналастыру немесе ветеринария саласындағы (жалпы). «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Еңбек кодексін, Бюджет кодексін, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

17. Жуалы ауданы Қызыларық ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманыбухгалтері (санаты–Е-G-3), 1 бірлік (Лауазымы №4-06-3-10-4): Функционалдық міндеттері: Бухгалтерлік есеп жұмыстарын жүргізу. Бюджеттік қаржы саясатына байласнысты нормативтік актілердің орындалуын бақылау жəне қамтамасыз ету. Іс-қағаздарын жүргізу, жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы. Мамандығы: есеп жəне аудит немесе экономика немесе қаржы. «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Еңбек кодексін, Бюджет кодексін, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

18. Жуалы ауданы Қызыларық ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманəскери есеп столының инспекторы (санаты–Е-G-3), 1 бірлік (Лауазымы №4-06-3-10-5) Функционалдық міндеттері: Ауыл бойынша есепте тұрған əскер қатарына шақырылушылар мен запастағы əскери міндеттілердің қозғалысын есепке алу, əскери міндеттілер мен запастағы офицерлердің тіркеу кітабын жүргізу. Ауыл əкімі аппаратында бақылауға алынған Президенттің, Үкіметтің, облыс жəне аудан əкімдерінің, аудандық əкімдігі нормативтік актілерінің орындалуы бойынша жинақтау папкаларын жүргізу. Іс-қағаздарын жүргізу, жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы немесе гуманитарлық ғылымдар саласындағы немесе ауыл шаруашылық ғылымдары саласындағы немесе құқық саласындағы немесе білім саласындағы немесе өнер саласындағы немесе қызмет көрсету саласындағы немесе əскери іс жəне қауіпсіздік саласындағы. Мамандығы: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы (жалпы) немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар саласындағы (жалпы) немесе ауыл шаруашылық ғылымдары саласындағы (жалпы) немесе құқық саласындағы (жалпы) немесе білім саласындағы (жалпы) немесе өнер саласындағы (жалпы) немесе қызмет көрсету саласындағы (жалпы) немесе əскери іс жəне қауіпсіздік саласындағы (жалпы). «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Еңбек кодексін, Бюджет кодексін, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

19. Жуалы ауданы Қызыларық ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманықаржы агенті (санаты–Е-G-3), 1 бірлік (Лауазымы №4-06-3-10-3): Функционалдық міндеттері: Ауылдық округте жер, мүлік салықтары мен басқа да міндетті төлемдердің толық əрі мезгілімен бюджетке түсуін қамтамасыз етіп, орта жəне кіші кəсіпкерлік субъектілеріне қолдау көрсетіп, оларды есепке алу жүйесін қадағалай білу. Ауылдық округі əкімі аппаратында бақылауға алынған Президенттің, Үкіметтің, облыс жəне аудан əкімдерінің, аудандық əкімдіктің нормативтік актілерінің орындалуы бойынша жинақтау папкаларын жүргізу. Құжат айналымы, жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштілектері мен арыз-шағымдары бойынша тоқсандық талдама жасау. Іс-қағаздарын жүргізу, жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы немесе гуманитарлық ғылымдар саласындағы немесе ауыл шаруашылық ғылымдары саласындағы немесе құқық саласындағы немесе білім саласындағы немесе өнер саласындағы немесе қызмет көрсету саласындағы немесе əскери іс жəне қауіпсіздік саласындағы. Мамандығы: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы (жалпы) немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар саласындағы (жалпы) немесе ауылшаруашылық ғылымдары саласындағы (жалпы) немесе құқық саласындағы (жалпы) немесе білім саласындағы (жалпы) немесе өнер саласындағы (жалпы) немесе қызмет көрсету саласындағы (жалпы) немесе əскери іс жəне қауіпсіздік саласындағы (жалпы). «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Еңбек кодексін, Бюджет кодексін, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

20. Жуалы ауданы Шақпақ ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманы (санаты–Е-G-3), 1 бірлік (Лауазымы №4-06-3-14-4) Функционалдық міндеттері: Тиісті əкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында ветеринариялық іс-шаралар жоспарын жүзеге асырып, есебін қабылдау, сол сияқты ветеринариялық анықтамаларды беру, денсаулық сақтау органдарымен бірлесе отырып, халық денсаулығын жануарлар мен адамға ортақ аурулардан қорғауды ұйымдастыру, шектеу ісшараларын енгізуге жəне оларды тоқтату туралы шешімдерді қабылдауға қажетті құжаттарды əзірлеу, ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүргізу, эпизоотиялық мониторинг жүргізу, жануарларды сою алаңдарын талапқа сай соғылуын ұйымдастырып, жүзеге асыру, алып қойылатын жəне ауру жануарларды белгілі тəртіппен жойылуын, жануарлардан алынатын. өнімдер мен шикізаттың құнын иелеріне өтеуді ұйымдастыру, аса қауіпті ауру ошақтары орнын нақтылау, белгі қою, мал көмінділерін ережеге сай келуін, мүйізді ірі қара малын қолдан ұрықтандыруды жүзеге асыру жұмыстарын ұйымдастыру шаруашылық кітабындағы мал қозғалысын реттеу. Іс-қағаздарын жүргізу, жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы немесе ауылшаруашылық ғылымдары саласындағы немесе құқық саласындағы немесе білім саласындағы немесе қызмет көрсету саласындағы немесе ветеринария саласындағы. Мамандығы: есептеу техникасы жəне бағдарламалық қамтамасыз ету немесе мемлекеттік жəне жергілікті басқару немесе экономика немесе агрономия немесе құқық саласындағы (жалпы) немесе дене шынықтыру жəне спорт немесе құқық жəне экономика негіздері немесе кадастр немесе жерге орналастыру немесе ветеринария саласындағы (жалпы). «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Еңбек кодексін, Бюджет кодексін, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

21. Жуалы ауданы Шақпақ ауылдық округі əкімі аппаратының бас маман-əскери есеп столының инспекторы (санаты–Е-G-3), 1 бірлік (Лауазымы №4-06-3-14-7) Функционалдық міндеттері: Ауыл бойынша есепте тұрған əскер қатарына шақырылушылар мен запастағы əскери міндеттілердің қозғалысын есепке алу, əскери міндеттілер мен запастағы офицерлердің тіркеу кітабын жүргізу. Ауыл əкімі аппаратында бақылауға алынған Президенттің, Үкіметтің, облыс жəне аудан əкімдерінің, аудандық əкімдігі нормативтік актілерінің орындалуы бойынша жинақтау папкаларын жүргізу. Іс-қағаздарын жүргізу, жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы немесе гуманитарлық ғылымдар саласындағы немесе ауыл шаруашылық ғылымдары саласындағы немесе құқық саласындағы немесе білім саласындағы немесе өнер саласындағы немесе қызмет көрсету саласындағы немесе əскери іс жəне қауіпсіздік саласындағы. Мамандығы: техникалық ғылымдар жəне технологиялар саласындағы (жалпы) немесе əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар саласындағы (жалпы) немесе ауыл шаруашылық ғылымдары саласындағы (жалпы) немесе құқық саласындағы (жалпы) немесе білім саласындағы (жалпы) немесе өнер саласындағы (жалпы) немесе қызмет көрсету саласындағы (жалпы) немесе əскери іс жəне қауіпсіздік саласындағы (жалпы). «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Еңбек кодексін, Бюджет кодексін, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік.

22. Жуалы ауданы Шақпақ ауылдық округі əкімі аппаратының бас маманыбухгалтері (санаты–Е-G-3), 1 бірлік (Лауазымы №4-06-3-14-5) Функционалдық міндеттері: Бухгалтерлік есеп жұмыстарын жүргізу. Бюджеттік қаржы саясатына байласнысты нормативтік актілердің орындалуын бақылау жəне қамтамасыз ету. Іс-қағаздарын жүргізу, жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін қарау. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі: əлеуметтік ғылымдар, экономика жəне бизнес саласындағы. Мамандығы: есеп жəне аудит немесе экономика немесе қаржы. «Қазақстан – 2050» Стратегиясын, Еңбек кодексін, Бюджет кодексін, функционалдық міндеттеріне сəйкес салалардағы басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Мынадай құзыреттердің бар болуы: бастамалық, адамдармен тіл табысуы, аналитикалық, ұйымдастырушылық, əдептілік, сапаға бағдарлану, тұтынушыға бағдарлану, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік. Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар: 1) осы Қағидаларға 2-қосымшаға сəйкес нысандағы өтініш; 2) 3х4 үлгідегі суретпен осы Қағидаларға 3-қосымшаға сəйкес нысанда толтырылған сауалнама; 3) бiлiмi туралы құжаттардың нотариалдық куəландырылған көшiрмелерi; 4) еңбек қызметін растайтын құжаттың нотариалдық куəландырылған көшiрмесi; 5) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2010 жылғы 23 қарашадағы № 907 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік-құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2010 жылы 21 желтоқсанда № 6697 болып тіркелген) нысандағы денсаулығы туралы анықтама; 6) Қазақстан Республикасы азаматының жеке басын куəландыратын құжаттың көшірмесі; 7) құжаттарды тапсыру сəтінде заңнаманы білуіне тестілеуден өткені туралы шекті мəннен төмен емес нəтижелері бар қолданыстағы сертификат (немесе нотариалдық куəландырылған көшірмесі); 8) конкурсқа қатысу үшін құжаттарды тапсыру сəтінде уəкілетті органда жеке қасиеттерін бағалауды өту туралы қолданыстағы қорытынды (немесе қорытындының нотариалдық куəландырылған көшірмесі). Үшінші бағдарлама E-R-4, E-G-3 санаттарына арналған жəне келесіні қамтиды: мемлекеттік тілді білуге тест (20 тапсырма); Қазақстан Республикасының заңнамасын білуге арналған тестке Қазақстан Республикасының Конституциясын (15 сұрақ), «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» (15 сұрақ), «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» (15 сұрақ), «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару жəне өзін-өзі басқару туралы» (15 сұрақ), «Жеке жəне заңды тұлғалардың өтiнiштерiн қарау тəртiбi туралы» (15 сұрақ), «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» (15 сұрақ) Қазақстан Республикасының заңдарын бiлуге арналған тест сұрақтары кіреді. Құжаттарды қабылдау мерзiмi жалпы конкурс өткiзу туралы хабарландыру соңғы жарияланған күнінен бастап 10 жұмыс күнінің ішінде, жоғарыда көрсетілген мекен-жай бойынша орналасқан Жамбыл облысы Жуалы ауданы əкімінің аппаратына тапсырылуы тиіс. Конкурс комиссиясының қарауына құжаттарды қабылдау мерзімінде жалпы конкурсқа қатысуға ниет білдірген азаматтардың өздері қолма-қол тəртіпте немесе пошта арқылы (қоса тіркелген құжаттардың тізбесі көрсетілген құжат тігілетін папкада орналастырылған) не хабарландыруда көрсетілген электрондық пошта мекен-жайына электронды түрде не «Е-gov» электронды Үкімет порталы арқылы тапсырған құжаттары қабылданады. Конкурсқа қатысу үшін құжаттарды электронды түрде электрондық пошта не «Е-gov» электронды Үкімет порталы арқылы берілген жағдайда азаматтар құжаттардың түпнұсқасын əңгімелесу басталғанға дейін бір сағат бұрын кешіктірмей береді. Оларды бермеген жағдайда тұлға конкурс комиссиясымен əңгімелесуден өтуге жіберілмейді. Құжаттарды қабылдау аяқталғаннан кейін, құжаттарды қарау қорытындысы бойынша əңгімелесуге жіберілген кандидаттар əңгімелесуге жіберілгені туралы хабардар ету күнінен бастап бес жұмыс күн ішінде Жамбыл облысы Жуалы ауданы Б.Момышұлы ауылы, Жамбыл көшесі 12, мекен-жайда орналасқан Жуалы ауданы əкімінің аппаратында əңгімелесуден өтеді. Конкурс комиссиясы жұмысының ашықтылығы мен объективтілігін қамтамасыз ету үшін оның отырысына байқаушылар шақырылады. Азаматтар конкурсқа қатысу шығындарын (əңгімелесу өтетiн жерге келу жəне қайту, тұрғын жай жалдау, тұру, байланыс қызметiнiң барлық түрлерiн пайдалану) өздерiнiң жеке қаражаттары есебiнен жүргiзедi. Конкурсқа қатысушылар мен кандидаттар конкурс комиссиясы шешiмiмен келіспеген жағдайда шешім қабылданған күннен бастап бес жұмыс күн ішінде уəкiлеттi органға немесе Қазақстан Республикасының заңнамасына сəйкес сот тəртiбiнде шағымдана алады.

БЕС НШ ШАҚЫРЫЛҒАН ЖАМБЫЛ ОБЛЫСТЫҚ МӘСЛИХАТЫНЫҢ ШЕШ М Тара

қаласы

№46 7

«Жамбыл облысының ауылдық жерлер не жұмыс стеуге жолданған медицина жəне фармацевтика қы меткерлер не əлеуметт к қолдау көрсетуд ң тəрт б н айқындау туралы» Жамбыл облыстық мəслихатының 2012 жылғы 7 желтоқсандағы №10 9 шеш м не ө гер стер енг у туралы

24 ақпан 2016 жыл Т

мн № ып н жы ың ң ын А ж н ж и н н н н н ш ш мн ң ымш ын й ын н Ж м ы ы ының ы ы ж н ж мы ж н н м ицин ж н ф мц и ым н м ң нң м ын ы ш ж мың н н мн ж мың н н мн ы ы ы ын О ы ш ш мн ң ын ын ы ж н ин н ын ж и Ж м ы ы ы м и ың м н ы м м ни м м ы жн ж йым ым н й ны жн й мн ы м фи ы м ж нн ы ми и ын ж н О ыш ш м н ын м м н нн н п ш н н ж н ның ш ми ж и ы №

Х ы ыыж ы ж ы Қ ы ы жы ы ы К ы м ы м ш ы ж Қ Р ы ыж мм ж ы Қ Р ы ы жы ы ы ы ы ы Жм ы ы ы м ы ШЕШ М ҚАБЫЛДАДЫ Жм ы ыы ы ы ы ж ж мы ж м ж ф м ым м ы ы Жм ы ы ы м ы ы жы ы ж ы№ ш шм Н м ы ы мм Р

О лы ық м ли и р йымы Д Қ ж мж р

ың

О лы ық м ли ың шы ы БҚ р ш л қ

Ш ш м Жамбыл облы ының д л т д партам нт нд 2016 жылдың 10 на ры ында нормативт к қ қықтық к мд рд м мл к тт к т рк д ң т л м н №2970 болып н лд

Тара

қаласы

№48 8

Ж м ыл лы ы м ли ы пп р ының Б к рп ы м мл к к к мш л к қы м ш л р н ң ж мы ын л м н к р лы Қ ы м

ы Қ

ы

ыж

мм ы ы

ж жы ы ы ым ы Қ ы Жм ы ы ы

Қ ы ы мм ы ы жы ы ш ы ы ШЕШ М ҚАБЫЛДАДЫ Қ ы Жм ы ы ым ы ым м мш ым ш ж мы ы Жм ы ы ы м ым м ыш шм

ы

ы ы ы

ы ы ы

м

Б

24 ақпан 2016 жыл ыш шм м м ш ы м ж ж ыш шм Ж м ы ы ы м ы ы ы ы ы ы ш шм ы ы ш ы ы м м ы ы ы ы Жм ы ы ы м О ыш шм шы ы Б К м ж О ыш шм ы мм ш ж ы ш ы м ж ы О лы ық м ли ың и р йымы

ым

мм

Д Қ ж мж р

О лы ық м ли шы ы

ы ы ы ы

ың

БҚ р ш л қ

Ш ш м Жамбыл облы ының д л т д партам нт нд 2016 жылдың 16 на ры ында нормативт к қ қықтық к мд рд м мл к тт к т рк д ң т л м н №2980 болып н лд

Жамбыл облыстық мəслихатының 2016 жылғы 24 ақпандағы №45-8 шешімімен бекітілген Жамбыл облысы мəслихаты аппаратының «Б» корпусы мемлекеттік əкімшілік қызметшілерінің жұмысын бағалау əдістемесі 1. Жалпы ережелер 1. Осы Жамбыл облыстық мəслихаты аппаратының «Б» корпусы мемлекеттік əкімшілік қызметшілерінің қызметін бағалаудың əдістемесі (бұдан əрі – Əдістеме) «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңы 33-бабының 5-тармағына сəйкес əзірленді жəне Жамбыл облыстық мəслихаты аппаратының (бұдан əрі – «Б» корпусының қызметшілері) қызметін бағалау алгоритмін айқындайды.

2. «Б» корпусы қызметшілерінің қызметін бағалау (бұдан əрі – бағалау) олардың жұмыс тиімділігі мен сапасын анықтау үшін жүргізіледі.

3. Бағалау «Б» корпусы қызметшісінің атқаратын лауазымындағы қызметінің нəтижелері бойынша: 1) тоқсан қорытындысы бойынша (тоқсандық бағалау) – бағаланып жатқан жылдағы есептік тоқсаннан кейінгі айдың онынан кешіктірмей (бағалануы оныншы желтоқсаннан кеш емес өткізілетін төртінші тоқсанды қоспағанда); 2) жыл қорытындысы бойынша (жылдық бағалау) – бағаланып жатқан жылдың жиырма бесінші желтоқсанынан кешіктірмей жүргізіледі. «Б» корпусының қызметшісін бағалау оның нақты лауазымда орналасу мерзімі үш айдан кем болған жағдайда өткізілмейді. Əлеуметтік демалыстағы «Б» корпусының қызметшілері бағалауды жұмысқа шыққаннан кейін осы Əдістеменің осы тармағында көрсетілген мерзімде өтеді.

4. Тоқсандық бағалауды тікелей басшы жүргізеді жəне «Б» корпусы қызметшісінің лауазымдық міндеттерді орындауын бағалауға негізделеді. «Б» корпусы қызметшісінің тікелей басшысы өзінің лауазымдық нұсқаулығына сəйкес бағынатын тұлға болып табылады. Жамбыл облыстық мəслихаты аппаратының басшысы үшін бағалауды Жамбыл облыстық мəслихатының хатшысы өткізеді.

5. Жылдық бағалау: 1) «Б» корпусы қызметшісінің есептік тоқсандардағы орта бағасынан; 2) «Б» корпусы қызметшісінің жеке жұмыс жоспарын орындау бағасынан; 3) айналмалы бағалаудан құралады.

6. Мемлекеттік лауазымға тағайындау жəне мемлекеттік лауазымнан босату құқығы бар лауазымды тұлға «Б» корпусы қызметшісінің қызметін бағалауды өткізу үшін Бағалау жөніндегі комиссия құрылады, персоналды басқару қызметі оның жұмыс органы болып табылады. Комиссия төрағасы болып мəслихат хатшысы табылады. Комиссия құрамына келісім бойынша тиісті мəслихат депутаттарын қосуға рұқсат беріледі.

7. Бағалау жөніндегі комиссияның мəжілісі оның құрамының үштен екісінен астамы қатысқан жағдайда өкілетті болып есептеледі. Бағалау жөніндегі комиссияның төрағасы не мүшесі болмаған жағдайда, оларды алмастыру бағалау жөніндегі комиссияны құру туралы бұйрыққа немесе өкімге өзгертулер енгізу арқылы уəкілетті тұлғаның шешімі бойынша жүзеге асырылады.

8. Бағалау жөніндегі комиссияның шешімі ашық дауыс беру арқылы қабылданады.

9. Дауыс беру қорытындысы Бағалау жөніндегі комиссия мүшелерінің көпшілік дауысымен айқындалады. Дауыс саны тең болған жағдайда, комиссия төрағасының дауысы шешуші болып табылады. Бағалау жөніндегі комиссияның хатшысы Жамбыл облыстық мəслихаты аппаратының персоналды басқару қызметінің қызметшісі болып табылады. Комиссия хатшысы дауыс беруге қатыспайды.

2. Жұмыстың жеке жоспарын құрастыру 10. «Б» корпусы қызметшісі жұмысының жеке жоспары «Б» корпусы қызметшісімен жəне оның тікелей басшысымен бірлесіп келесі жылдың бірінші қаңтарынан кешіктірмей осы Əдістемеге 1-қосымшаға сəйкес нысан бойынша құрастырылады.

11. «Б» корпусының қызметшісін лауазымға осы Əдістеменің 10-тармағында көрсетілген мерзім өткеннен кейін тағайындалған жағдайда, атқаратын лауазымдағы «Б» корпусы қызметшісі жұмысының жеке жоспары оны лауазымға тағайындаған күннен бастап он жұмыс күні ішінде құрастырылады.

12. «Б» корпусның қызметшісі жұмысының жеке жоспарына: 1) «Б» корпусының қызметшісі туралы дербес деректерді (Т.А.Ə. (болған жағдайда), атқаратын лауазымы, «Б» корпусы қызметшісінің құрылымдық бөлімшесінің атауы); 2) мемлекеттік органның стратегиялық мақсаттарына (мақсаттарына), олар болмаған жағдайда оның функционалдық міндеттеріне сəйкес «Б» корпусы қызметшісінің жұмыс іс-шараларының атауы кіреді. Іс-шаралар қолжетімді, іске асатын, «Б» корпусы қызметшісі жұмысының функционалды бағытымен байланысады, нақты аяқтау нысанына ие болады. Іс-шаралардың саны мен күрделілігі мемлекеттік органның салыстыруында анықталады.

3) «Б» корпусы қызметшісінің жəне оның тікелей басшысының қолдары, жеке жоспарға қол қою күнін қамтиды.

13. Жеке жоспар екі данада құрастырылады. Бір дана персоналды басқару қызметіне беріледі. Екінші дана «Б» корпусы қызметшісінің құрылымдық бөлімше басшысында болады.

3. Бағалауды жүргізуге дайындық 14. Персоналды басқару қызметі Бағалау бойынша комиссия төрағасының келісімі бойынша бағалауды өткізу кестесін қалыптастырады. Персоналды басқару қызметі (кадр қызметі) бағалауға жататын «Б» корпусы қызметшісін жəне бағалауды іске асыратын тұлғаларды бағалау туралы уақытылы хабардар етуді қамтамасыз етеді жəне оларға бағалау парақтарын толтыру үшін жібереді.

4. Лауазымдық міндеттерді орындауды бағалау 15. Лауазымдық міндеттерді орындауды бағалау негізгі, көтермелеу жəне айыппұл баллдарынан құралады.

16. Негізгі баллдар 100 балл деңгейінде белгіленеді.

17. Көтермелеу баллдары ағымдағы жұмыстың орташа көлемінен асатын қызмет көрсеткіштері, сондай-ақ мазмұндық жəне/немесе ұйымдастырушылық жағынан күрделі болып табылатын қызмет түрлері үшін қойылады.

18. Көтермеленетін қызмет көрсеткіштері мен түрлері мемлекеттік органдармен өз ерекшеліктеріне сүйеніп белгіленеді жəне атқарылған жұмыстың көлемі мен күрделігінің қосу тəртібімен бес деңгейлік шкала бойынша орналасады. Бұл ретте көтермеленетін қызмет көрсеткіштері мен түрлеріне Электронды құжат алмасудың бірыңғай жүйесінде жəне мемлекеттік органның Интернет-порталында белгіленетін де, белгіленбейтін де құжаттар мен іс-шаралар кіре алады. Əр көтермеленетін қызмет көрсеткіші мен түрі үшін «Б» корпусының қызметшісі тікелей басшыдан бекітілген шкалаға сəйкес «+1»-ден «+5» баллға дейін иеленеді.

19. Айыппұл баллдары орындау жəне еңбек тəртібін бұзғаны үшін қойылады.

20. Орындау тəртібін бұзуға: 1) жоғары тұрған органдардың, мемлекеттік орган басшылығының, тікелей басшының тапсырмаларын жəне бақылаудағы құжаттар мен жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін орындау мерзімдерін бұзу; 2) тапсырмаларды жəне бақылаудағы құжаттарды, жеке жəне заңды тұлғалардың өтініштерін сапасыз орындау жатады.

21. Еңбек тəртібін бұзуға: 1) дəлелді себепсіз жұмыста болмауы; 2) дəлелді себепсіз жұмысқа кешігу; 3) қызметшілердің қызметтік əдепті бұзуы жатады. Еңбек тəртібін бұзу фактілері туралы ақпараттың қайнары ретінде персоналды басқару қызметі, «Б» корпусы қызметшісінің тікелей басшысы, əдеп бойынша уəкілдің құжатпен дəлелденген мəліметі болады.

22. Əр орындау жəне еңбек тəртібін бұзғаны үшін «Б» корпусының қызметшісіне əр бұзу фактісі үшін «-2» мөлшерінде айыппұл баллдары қойылады.

23. Лауазымдық міндеттердің орындалуын бағалауды жүргізу үшін, «Б» корпусының қызметшісі тікелей басшыға осы Əдістемеге 2-қосымшаға сəйкес нысан бойынша толтырылған бағалау парағын келісу үшін жібереді.

24. Тікелей басшы «Б» корпусы қызметшісінің еңбек тəртібін бұзғаны туралы персоналды басқару қызметі жəне əдеп бойынша уəкілдің берген мəліметтерін есепке ала отырып, бағалау парағында берілген деректердің растығын қарастырып, оған өзгертулер (болған жағдайда) енгізеді жəне онымен келіседі.

25. Тікелей басшы келіскеннен кейін, бағалау парағы «Б» корпусы қызметшісімен расталады. «Б» корпусы қызметшісінің бас тартуы құжаттарды Бағалау жөніндегі комиссияның отырысына жіберу үшін кедергі бола алмайды. Бұл жағдайда персоналды басқару қызметінің жұмыскері жəне «Б» корпусы қызметшісінің тікелей басшысы еркін нысанда танысудан бас тарту туралы акт құрастырады.

5. Жеке жұмыс жоспарын орындауды бағалау 26. Жылдық бағалауды өткізу үшін «Б» корпусының қызметшісі тікелей басшыға келісу үшін осы Əдістемеге 3-қосымшаға сəйкес нысан бойынша толтырылған бағалау парағын жолдайды.

27. Тікелей басшы бағалау парағын онда берілген мəліметтердің анықтылығы тұрғысынан қарастырып, түзету енгізеді (болған жағдайда) жəне оған келісім береді.

28. Тікелей басшымен келіскеннен кейін бағалау парағын «Б» корпусының қызметшісі растайды. «Б» корпусы қызметшісінің бас тартуы құжаттарды Бағалау жөніндегі комиссияның отырысына жіберуге кедергі бола алмайды. Бұл жағдайда персоналды басқару қызметінің жұмыскері жəне «Б» корпусы қызметшісінің тікелей басшысы танысудан бас тарту туралы еркін нысанда акт жасайды.

6. Айналмалы бағалау 29. Айналмалы бағалау 1) тікелей басшыны; 2) «Б» корпусы қызметшісіне бағыныштыларды; 3) тікелей бағыныштылар болмаған жағдайда – «Б» корпусының қызметшісі жұмыс істейтін құрылымдық бөлімшеде лауазымдарды атқаратын тұлғаларды (олар болған жағдайда) бағалау болып табылады.

30. Осы Əдістеменің 29-тармағының 2), 3) тармақшаларында көрсетілген адамдардың тізімін (үштен аспайтын) «Б» корпусы қызметшісінің лауазымдық міндеттері жəне қызметтік өзара əрекеттестігіне қарай персоналды басқару қызметі бағалау жүргізілгенге бір айдан кешіктірмей анықтайды.

31. Осы Əдістеменің 29-тармағында көрсетілген тұлғалар осы Əдістеменің 4-қосымшасына сəйкес нысанда айналмалы бағалау парағын толтырады.

32. Толтырылған бағалау парақтары оларды алған күннен екі жұмыс күні ішінде персоналды басқару қызметіне жіберіледі.

33. Персоналды басқару қызметі айналмалы бағалаудың орта бағасын есептейді.

34. Айналмалы бағалау жасырын түрде жүргізіледі.

7. Қорытынды баға ɵ ɵ ɵ ɲ ɲ 35. Қызметшінің тікелейɲ басшысы «Б» корпусы қызметшісінің тоқсандық ɲ қорытынды бағасын мынадай формула бойынша есептейді: ¦ , – тоқсандық баға; a –¦көтермелеу баллдары; в – айыппұл баллдары.

36. Тоқсандық қорытынды баға мынадай шəкіл бойынша қойылады: ɲ ɲ 80 баллдан төмен - «қанағаттанарлықсыз» 80-нен 105 баллға дейін – «қанағаттанарлық» 106-дан 130 баллға дейін (қоса алғанда) – «тиімді» 130 баллдан астам – «өте жақсы» ɲ ɲ ɲ 37. Персоналды басқару қызметі «Б» корпусы қызметшісінің жылдық қорытынды бағасын мына формула бойынша Бағалау жөніндегі комиссия отырысына ¦кешіктірмей ¦ есептейді: ¦ ɂɉ , ¦ дейін бес жұмыс күнінен – жылдық баға; –¦есептік тоқсандардың орта бағасы (орта арифметикалық мəн). Бұл ¦ ретте тоқсандық бағалардың алынған орта арифметикалық мəні осы Əдістеменің 37 тармағында көрсетілген шəкілді есепке ала отырып, бес баллдық ɲ бағалар жүйесіне келтіріледі, атап айтқанда: «қанағаттанарлықсыз» мəнге (80 баллдан төмен) – 2 балл, «қанағаттанарлық» мəнге (80-нен 105 баллға дейін) – 3 балл, «тиімді» мəнге (106-дан 130 баллға (қоса алғанда) дейін) – 4 балл, «өте ¦ жақсы» мəнге (130 баллдан астам) – 5 балл; ИП – жеке жұмыс жоспарын орындау бағасы (орта арифметикалық мəн); – айналмалы бағалау (орта арифметикалық мəн).

38.¦Жылдың қорытынды бағасы мынадай шəкіл бойынша қойылады: 3 баллдан төмен – «қанағаттанарлықсыз»; ɀ ɲ ɲ 3 баллдан бастап 4 баллға дейін – «қанағаттанарлық; 4 баллдан бастап 5 балға дейін – «тиімді»; 5 балл – «өте жақсы».

8. Комиссияның бағалау нəтижелерін қарауы 39. Персоналды басқару қызметі Комиссия төрағасымен келісілген кестеге сəйкес бағалау нəтижелерін қарау бойынша Комиссияның отырысын өткізуді қамтамасыз етеді. Персоналды басқару қызметі Комиссияның отырысына мынадай құжаттарды: 1) толтырылған бағалау парақтарын; 2) толтырылған айналмалы бағалау парағын (жылдық бағалау үшін); 3) «Б» корпусы қызметшісінің лауазымдық нұсқаулығын; 4) осы Əдістемеге 5-қосымшаға сəйкес нысан бойынша Комиссия отырысы хаттамасының жобасын тапсырады.

40. Комиссия бағалау нəтижелерін қарастырады жəне мына шешімдердің бірін шығарады: 1) бағалау нəтижелерін бекітеді; 2) бағалау нəтижелерін қайта қарайды. Бағалау нəтижелерін қайта қарау туралы шешім қабылдаған жағдайда Комиссия хаттамада тиісті түсіндірмемен келесі жағдайларда бағаны түзетеді: 1) егер «Б» корпусы қызметшісінің қызмет тиімділігі бағалау нəтижесінен көп болса. Бұл ретте «Б» корпусы қызметшісінің қызмет нəтижесіне құжаттамалық растау беріледі; 2) «Б» корпусы қызметшісін бағалау нəтижесін санауда қате жіберілсе.

41. Персоналды басқару қызметі бағалау нəтижелерімен ол аяқталған соң екі жұмыс күні ішінде «Б» корпусының қызметшісін таныстырады. «Б» корпусының қызметшісін бағалау нəтижелерімен таныстыру жазбаша немесе электронды нысанда жүргізіледі. «Б» корпусы қызметшісінің танысудан бас тартуы бағалау нəтижелерін оның қызметтік тізіміне енгізуге кедергі бола алмайды. Бұл жағдайда персоналды бас ым ым ы ы ж ы О ыƏ м м ы ж м ы ыы ы ы м ы ы ым ы Б н иж н ш ым н Км ш шм Б ы ым ш мм ым ж м ы м ы м ш ым ы ш ш м шы ж мы ш ж ы ы ы Мм ым ж м ы м ы м Б ы ым ш ш ым ж мы ш ш ым ыж шы ы ы ж мм Км ш шм ш ж ю ы ы ы ж ы Қ ы ш шм ы ым м ш м м ым ж м ы м ы м Б ы ым ш ж ш ым ыы йынш ш ш м қ ы Б н иж Б ж ж ы ы ш ш шм ы ы ы ы Б ж ы ж м ж Б ы ым ш Б ы ы ым ш ы ы жы ы ы ыы ы ы ы ш Б ы ым ш ы ы ы ы ым ыы ы ш ж Б ы ы ым ш Км ы ым жы ы ы ж ш ш ж ы ы ж Қ ы ы Б ы ы ым ш мм мш ым ш ы м м Б ы ым ш ы жы ыы ы ы ы ш ы ы м ж ы ымы м м ым ы ы ы К м ж Б ы ы ы м ш мм ж мы шы ы ы Б ы ы ым ш ы ж ы ым м

ɀ

ɀ

ɒ

ɀ

12

22 наурыз, 2016 жыл

ШУ АҚ Т

Наурыз нақыштары

ДА ЫЛ

Р ШЕЖІРЕСІ

БІЗДІҢ ЕЛДІҢ ЖІГІТТЕРІ – ЖІГІТТЕРДІҢ ТӨРЕСІ

і с ь л а в м е т к ө К

Ы

Ж

«ҚАЗАҚ ОСЫ КӨКПАР ТАРТЫП, ҚЫЗ ҚУУҒА ЖАРАЛҒАН...»

БАТЫР БАУЫРЖАН МОМЫШҰЛЫ ШЕБЕР БИШІ ДЕ БОЛҒАН

Зəмза ҚОҢЫРОВА.

1976 жылы 29 желтоқсанда б і з д і ң Жа з у ш ы л а р од а ғ ы тұңғыш жəне соңғы рет жаңа

– Оркестр, сыграй «Полоньез». Я буду танцевать с ней, – деді мені иегімен нұсқай көрсетіп. Мұны мүлде күтпегем. Аяқ-қолым дірілдеп,

мен Бауыржан Момышұлы80 ж. Күлəш Ахметова. 19 жыл кешіне ақын-жазушыларды жұбайларымен шақырып, той жасады. Оған арнап бір түнде өзім пішіп, өзім тіккен етегі төгілген ұзын, ашық жасыл түсті көйлекті киіп бардым (Баукеңнің қолы тиген сол көйлекті тəбəрік ретінде əспеттеп сақтап жүрмін). Жұрттың бəрі көңілді. Əннен, биден, айтыстан жарыс ұйымдастырылды. Би жарысы басталғанда «Лезгинка» биіне мені Кəдірбек Уəлиев аға шақырды. Тағы бірер жұп шығып еді. Шамалыдан соң, олар шетке ығысып, бізге қарап тұрып қалды. Енді екеуміздің біреуіміз жеңуіміз керек. Біз ұзақ биледік. Асаба кім шаршап, сыр береді дегендей, «Лезгинканы» қайта-қайта ойната берді. Бір кезде Кəдірбек аға сүрініп кетті. Мен жеңімпаз атандым. То й м і н е з і бе л г і л і ғ о й . Əріптестерім құттықтап, у-ду боп жатқанбыз. Кенет: – Всем молчать! – деген күн күркіріндей дауыс естілді. Бауыржан Момышұлы ағаның даусы. Жұрттың бəрі сілтідей тына қалды (Ол кісінің тойға келгенін білгем жоқ, білсем, қорыққанымнан «Лезгинка» биіне шықпай қалуым да мүмкін бе еді, қайтер еді? Өйткені, Бауыржан ағаның бір тойда: «Билесеңдер – дұрыс билеңдер. Б ол м а с а м ы н а т ап ы р а қ т ы қойыңдар» деп алқын-жұлқын, б е й б е р е ке т б и л еу ш і л е р д і тоқтатып тастағанын естігенбіз).

зəрем ұшты. Əйтсе де, тез ес жиып, өзімді-өзім қайрап, іштей дайындала бастадым. * * * Оркестр «Полоньезді» ойнай бастады. Бауыржан аға ортаға шығып, мені биге шақырды. Бұдан бұрын Баукеңді ауырып жүр деп естігем. «Полоньез» – ұзақ вальс. Бір жағынан, оның ұзақтығын ойлап, екінші жағынан, сырқат Баукеңді қалай жетелеймін деп қатты абыржулымын. Екеуміз билей бастадық. Жұрттың бəрі қызыға қарап тұр. Əдетте вальсті билегенде екі қолымен əріптесін демеп ұстайды ғой. Баукең олай еткен жоқ. Бір қолын өзінің беліне көлденең қойып, бір қолымен жауырынымнан сəл төменірек тұстан ұстады. Мұны офицерлік ерекшелік деп атайтынын білетінмін. * * * «Полоньез» вальсінде бір орында тұрып т а айна луға болады. Бұл тəсілді де Бауыржан аға тамаша орындады. Ерекше мəн беріп, бөліп айтарым, осы уақытқа дейін Баукеңдей шебер билейтін кісіні бірінші рет ұшырастырдым əрі əріптесін жеңіл алып жүретін Баукеңдей адамды күні бүгінге дейін кездестірген емеспін. Тағы бір таңғалғаным, Баукең қартайған, сырқат кезінің өзінде тамаша биледі. Ал жас кезінде қалай билегенін бір Құдай білсін.

Төлеген ЖҰМАТАЕВ, «Əулие-Ата» ат спорты клубы» директорының орынбасары. Осыдан бір мүшел уақыт бұрын ұлттық ат спорты түрлері мен көкпар ойынын өңірімізде дамыту мақсатында « Ə ул и е - Ат а » к ө кб ө р і к л уб ы » құрылды. Ашылған жылдан бастап қазыналық кəсіпорынды Нұрдəулет Момынов басқарып келеді.

2011 жылы облыс əкімінің қаулысымен «Əулие-Ата» көкбөрі клубының» атауы «Əулие-Ата» ат спорты клубы» болып өзгертіліп, ат спортының басқа да түрлерін облыс көлемінде дамыту ауқымы кеңейді. Атап айтсақ, көкпар, аударыспақ, теңге ілу, қыз қуу, жамбы ату, бəйге (оның ішінде аламан, топ, құнан, жорға жəне ұшқыр бəйге) секілді ұлттық ойындар қамтылды. С п о р т ш ы л а р ж а с ерекшеліктеріне қарай ересектер жəне жаст ар тобына бөлініп жаттығады. Барлығы 52 спортшы болса, оның ішінде ересектер тобы 26 спортшы, жастар тобы 26 спортшымен жасақталған. Осы күнге дейін 54 спортшы Қазақстан Республикасының спорт шебері, 3 спортшы «Халықаралық деңгейдегі спорт шебері» атанды. Ө ң і рд і ң ұ л т т ы қ ат с п о рт ы о й ы н д а р ы н а н қ ұ р а м а ком а н даларын жоғары спорттық жетістіктерге жеткізгені үшін Нəби Момынов, Нұрланбек Тілебарыс, Үмбет Күшікбаев жəне Нұрдəулет Момынов Қазақстан

Республикасына еңбек сіңірген жаттықтырушы атағын иеленген. « Ə ул и е - Ат а » кома н д а с ы ə р деңгейдегі республикалық жəне

түрлерінен өткен республикалық фестивальдың 3 дүркін жеңімпазы, Қазақстан Ре спубликасы Президентінің жүлдесі үшін өткен

с ап ы н д а 2 0 1 3 ж ы л ы Ас т а н а қ а л а с ы н д а ө т ке н к ө к п а р д а н І а ш ы қ А з и я ч е м п и о н ат ы н а қатысып, І орынды жеңіп алды.

халықаралық жарыстарға қатысып, көптеген жоғары спорттық жетістіктерге қол жеткізді. Мəселен, көкпардан Қазақстан Республикасы чемпионаттарының 8 дүркін жеңімпазы, «Ақ бидай» ауыл спорты ойындарының 2 дүркін жеңімпазы, Ұлттық спорт

халықтар ойынының жеңімпазы (2006 жыл) жəне тағы да басқа республикалық жəне халықаралық жарыстарда топ жарған. «ƏулиеАта» командасының көкпаршылары Манарбек Дүйсенбиев, Құлажан Тоғайбаев жəне Бағлан Шырынбаев ұ л т т ы қ қ ұ р а м а ко м а н д а н ы ң

Қыз қуудан Жансерік Жампоз жəне Салтанат Байқұлақова еліміздің 2 дүркін жеңімпазы атанды. Теңге і л уд е н Қ ұ р м а н б а й Е с ж а н е л чемпионаттарында 3 мəрте топ жарса, Ұлттық спорт түрлері республикалық фестивалінде қарсыластарынан басым түсіп, өңір мерейін асырды.

Ң ДӘРУ ШӨПТЕРІ МЫЗДЫ А Л ДА

МЕРЕКЕЛІК ЛЕБІЗДЕР Əбдімомын ЖЕЛДІБАЕВ, күйші, композитор, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері:

Аударыспақтан Атамекен Рүстемов, Қайсар Махамбетов, Нұрболат Темірбеков, Азат Жұмəділов, Данияр Смаилов сынды шабандоздарымыз жеңістің биік тұғырынан көрініп, ел чемпионы атағын бірнеше мəрте қорғап қалды. Облысымызда бəйге түрлері де жоғары дəрежеде дамуда. 2013 жылы Шымкент қаласында өткен «Ақ бидай» ауыл спорты ойындарында өңір сəйгүліктері аламан бəйге, топ бəйге жəне құнан бəйгеде шашасына шаң жұқтырмай жүлде алып жүр. Өткен жылы Астана қаласында ұйымдастырылған «Алтын тұлпар» республикалық додасында Қордай ауданының Шамал атты сəйгүлігі бас жүлдені жеңіп алды. Ұлттық ат спортына мемлекет тарапынан қолдау көрсетіліп келеді. Облыс əкімінің қолдауымен Тараз қаласының іргесінде орналасқан Атшабар кəсіпорынның теңгеріміне алынды. Қомақты қаражат бөлініп, Атшабарда қайта жаңғырту, күрделі жөндеу жұмыстары жүргізіліп, заманауи талаптарға сай қалыпқа келтірілді. Қазақ хандығының 550 жылдық мерейтойына арналған ұлттық ат спорты ойындарынан жарыстар ұйымдастырылып, жоғары дəрежеде өтті. Əсіресе, осы елдіктің тойында өткен ат спорты жарыстары көпшілікке үлкен қуаныш сыйлағаны сөзсіз. Алмас тілді ақындарымыздың жырына арқау болған, құйрық-жалы таралған сəйгүліктеріміз де, аттың құлағында ойнайтын спортшыларымыз биыл да ел мерейін өсіретін ірі додаларға қ ат ы су ғ а ə з і р . Ке л і п же т ке н көктеммен бірге дала төсінде көкпар тартылып, бəйге қызады. Ендеше, ата дəстүр – ат спорты қызығын бірге тамашалайық, қадірлі қауым!

Нұрлан АҚҮРПЕКОВ, ҚР-ның еңбек сіңірген жаттықтырушысы, «Астана арландары» кəсіпқой бокс клубының бас бапкері:

ӘР ШАҢЫ АҢЫРАҚ БАҚ АҚЫ ЫТҚА КЕНЕЛЕ БЕРСІН Н!

БОКСШЫЛАР ЕЛ ҮМІТ ТІН АҚТАЙДЫ

– Ұлыстың ұлы күні құтты болсын. Жер-ананың иіп, күн мен түн теңесіп, табиғаттың оянар осынау ғаламат шағы тіршілік бастауындай. Дала төсінде диқан егін жыртып, көктеуде мал төлдеп, еңбек думаны қызып жатыр. Еңбек адамдарының бақыты жансын. Өткен жылға өкпе жоқ. Тараздың төрінде өткен Қазақ хандығының 550 жылдығы елдік мерейімізді тасытып, өзгелерге паш етті. Жыл басы əз Наурыз əр шаңыраққа бақыт, жақсылық əкелсін.

– Жаңа келген биылғы жылдың да өз ерекшелігі бар. Соның ішінде, алдағы Рио-де-Жанейрода өтетін Олимпиада ойыны. Қазақстан тəуелсіздік жылдары еш олимпиададан жүлдесіз қалған емес. Əсіресе, бокс бəсекесінде ел боксшыларының ғаламат өнер көрсетіп, көк байрағымызды желбіреткенін əлем біледі. Олай болса, сол жеңісті жылдар биыл да жалғасып, Рио-де-Жанейро Олимпиадасында жеңістің биік тұғырынан көрінетін оғландарымыз мол болғай. Жыл басы – Наурыз мерекесі баршамызға жақсылық əкелсін.

Жусақнансыиңеті

ҚАТЕРЛІ ІСІКТІ 16 САҒАТТА ЖОҚ ҚЫЛАДЫ

АҚШ-тың Калифорния ш т ат ы н д а ғ ы у н и в е р с и т е т ғалымдары ғылыми тілде Artemisia Annua деп аталатын өсімдіктің бар-жоғы 16 сағаттың ішінде өкпе рагы жасушаларының 98 пайызын бірден жойып жіберуге қабілетті екенін анықтады. Ал бұл дегеніңіз – қазақтың дарқан даласының кез-келген түкпірінде ашқылтым иісі мұрныңды жарып, тынысыңды ашатын кəдімгі жусан шөбі. Ха лқымыз ертеден қастер тұтқан, шалғай елге сапарға

шыққанда бір түбін ала жүретін шөптің біз білмейтін осындай емдік қасиеті де бар екен. Америка ғалымдары ж у с а н д ы е м д і к м а қ с ат қ а пайдаланудың ерекшеліктері бар дейді. Айталық, бір жылдық жусанды емге қолданған жағдайда ол өкпедегі қатерлі ісіктің 28 пайызын ғана жоюға қабілетті екен де, ал оған темір ерітіндісін қосып пайдаланса, өсімдік жебір ауруын түгел жоқ қылып жібереді.

– Зерттеу нəтижелері артемизинин препаратының

жебір ауруы жасушаларының асқынуын толықтай тежей алатынын көрсетіп берді, – дейді ғалымдар. Енді Sanofi фармацевтік ком п а н и я с ы ж ы л ы н а 50-60 тонна артемизинин өндірмекші. Ал дəрі-дəрмек жасау индустриясында осынау қышқылтым өсімдіктің сабағы мен жапырағы бұрын безгектен емдеудің құралы ретінде ғана пайдаланылып келген еді. «Ақ жол-Ақпарат».

Газетіміздің келесі саны 26 наурыз, сенбі күні шығады.

Мекен-жайымыз: 080000, Тараз қаласы, Ы. Сүлейменов көшесі, 5, Баспасөз үйі.

Меншік иесі: «ЖАМБЫЛ ОБЛЫСТЫҚ «АҚ ЖОЛ» ГАЗЕТІНІҢ РЕДАКЦИЯСЫ» ЖАУАПКЕРШІЛІГІ ШЕКТЕУЛІ СЕРІКТЕСТІГІ

Телефондар/факс: бас редактордың қабылдау бөлмесі – (қаланың коды – 8-726-2) 43-17-07. Жарнама – 43-32-50. Электрондық пошта: ak-jol-taraz@rambler.ru. Газеттің сайты: akjolgazet.kz

ДИРЕКТОР – БАС РЕДАКТОР Көсемәлі СӘТТІБАЙҰЛЫ

Бас редактордың бірінші орынбасары – Ақылжан МАМЫТ – 43-17-08; Бас редактордың орынбасарының міндетін атқарушы – Әділбек БАҚҚАРАҰЛЫ – 43-50-73; Жауапты хатшының міндетін атқарушы – Қанат ТІЛЕПБЕРГЕН – 45-15-26; БӨЛІМДЕР: Саясат – Баймаханбет АХМЕТ – 43-31-62;

Әлеумет – Ардақ ҮСЕЙІНОВА – 43-33-08; Мәдениет – Табиғат АБАИЛДАЕВ – 45-48-09; Сайт (www.akjolgazet.kz) – Алмаз ОРМАНОВ – 43-17-13; Жарнама – Жүрсінгүл ЖАҚЫП – 43-32-50; Компьютер орталығы – Ернар БАЛҒАБАЕВ – 43-26-90; Бухгалтерия – 43-17-12.

МЕНШІКТІ ТІЛШІЛЕР: Талас, Сарысу – Сәулембай ӘБСАДЫҚҰЛЫ – 8 (726 44) 5-06-68, 87777590076; Қордай – Құрманбек ӘЛІМЖАН – 8 (72636) 4-74-34, 87016489927; Т.Рысқұлов, Меркі – Нұрболат ӘЛДИБЕКОВ – 87022943547, 87473598371; Шу – Қарлығаш ЕСБЕРГЕНОВА – 87753184048; Мойынқұм – Уалихан ЖАЙЛАУ – 87024705735.

«ЖАМБЫЛ ОБЛЫСТЫҚ «АҚ ЖОЛ» ГАЗЕТІНІҢ РЕДАКЦИЯСЫ» ЖАУАПКЕРШІЛІГІ ШЕКТЕУЛІ СЕРІКТЕСТІГІ. ЖСК KZ04319E010000374569, БСК ABKZKZKX, СТН 211500070391, КБЕ 17, КНП 858, БСН 030940003725, «БТА БАНК» АҚ ЖАМБЫЛ ФИЛИАЛЫ. ИНДЕКСІ: ЖЕКЕ ЖАЗЫЛУШЫ ҮШІН – 65457, МЕКЕМЕ ҮШІН – 15457. Редакция авторлардың көзқарасы, жарнама мазмұны үшін жауап бермейді. Жарияланбаған хатқа жауап қайтарылмайды. А – материалдың жариялану ақысы төленген.

Газетті есепке алу туралы №12327-Г куәлікті 2012 жылғы 1 наурызда Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрлігі берген.

Нөмірдің кезекші редакторлары Маржан РАҚАЙ, Жанғазы АХМЕТ

ТАРАЛЫМЫ: 20593 АПТАЛЫҚ ТАРАЛЫМЫ: 61779

Газет аптасына үш рет шығады. Газет редакцияның компьютерлік орталығында теріліп, беттелген. Қалыбы Жамбыл «Сенім» ЖШС баспа орталығында жасалып, көбейтілді. 080012, Тараз қаласы, Төле би көшесі, 22-үй. тел.: 43-32-83. Тапсырыс 265