4
14 маусым, 2016 жыл
ô ÿ Ċ ò ìñùì ì ñ î ÷õ Ă į ù Ċı
БІЗ – ҚАЗАҚСТАНДЫҚТАРМЫЗ! Қ НДЫҚТАРМЫЗ! Д Қ
н е д із ім ім и к қ ы т т Ұл ұялмаймыз
çúĂ
õ ò í » į ê ç îìù Ç « Ċô
www.akjolgazet.kz
à ø é À
Қ а з а қ с т а н Республикасының Мемлекеттік хатшысы Гүлшара Əбдіхалықова бастаған қазақстандық делегация Польша Республикасының астанасы Варшавада өткен Жаһандық əйелдер саммитіне қатысып қ қайтқан болатын. Айтулы жи жиынға əлемнің 75 елінен мини министрлер, мэрлер мен іірі кəсіпкерлері бар, ір түрлі саланы басқарып
№20
ҒА
о отырған нəзік і жандылар қатысты. Гүлшара Əбдіхалықова саммиттің б а с т ы с п и ке р і н і ң б і р і болды. Саммит барысында Мемлекеттік хатшы Қазақстан мен Польша арасындағы жан-жақты қарым-қатынастар м е н п а рл а м е н т а р а л ы қ ынтымақтастық, ҚР поляктар, мəденигуманитарлық мəселелер жөнінде Польша Сенаты төрағасының орынбасары Мария Коцпен, ҚазақстанПольша мемлекетаралық қ ат ы н а с т а р ы н , с ауд а э к о н о м и к а л ы қ ынтымақтастықты Польша Республикасы Премьер-Министрі Бэата Шыдломен до стық, өзара сенім мен ж ы л ы
ҢГЕЛЕ Е Ж РІ М ІҢ
Күндер қалды, сағынышпен өткен көп. Күндер қалды, көздің жасын төккен көп. Жаным кезіп, жаз бен қыстың арасын, Мен тағдырды сүріп келем көктем боп. Ұғынғанға ғұмыр – шаттық əрі сын. Жаңбыр жаусын, жанымды аяз қарысын. Көктем болып үміт күттім ертеңнен, Көк Тəңірден сауға сұрап əр ісім. Қарлы соқпақ кезіксе де алдымнан, Болса да сəт, қадамымды шалдырған. Қара күзге желегімді ұшырмай, Көктем сүйген жүректі аман қалдырғам! Содан бəлкім, Өткен күнге өкпем жоқ. Жаным жасыл, ал аспаным көкпеңбек. Далада күз, жауратса да тəнімді, Міне, тағы күлімдедім көктем боп. Қызылорда.
ОТ БА СЫ ,О
Күлімдеймін көктем боп
Ш А
Толқын ҚАБЫЛША.
Қ
СЫ А Қ
ÅÐËІ-ÇÀÉÛÏÒÛËÀÐÄÛҢ ӘҢÃІÌÅÑІ ÁІÒÊÅÍ ÁÅ?
Үйде отырып, күнделікті күйбең тіршіліктен шаршадың ба? Бала бағу, кір жуу, тамақ істеу, үй жинау - əйелдің міндеті болса да, мезі ететіні рас. Бұл тірлік сізді ғана емес, күйеуіңізді де мезі етеді. Ол да сізден шаршайды. Жағдайды біреу келіп дұрыстап береді демеңіз, өзгерісті өзіңізден бастаңыз. – Үйде отырған əйелдің ең көп ауыратын жері - бас сақинасы. Күйеуі жұмыстан келгеннен бастап, басым ауырып тұр деп аяушылық күтеді. Өзімнің басымнан өткесін білем. Бірақ күнде пластинка қайталана бергесін, күйеуіңіз оған мəн бермейді. Одан да ауырмаудың жолын қарастырыңыз. Бір күні шынымен де басыңыз айналып құлап қаласыз. – Қалжыңдап болса да күйеуіңіз «Қыз кезінде бəрі жақсы, жаман қатын қайдан шығады» деген мақалды айтып қалса, «жаман қатын» рөлінен дереу шығып, қыз күніңіздегідей құлпырып жүріңіз. – Ерлі-зайыптылардың əңгімесі таусылған жерде, отбасы тек балалар үшін ғана сақталып тұрады. Балаларға мұндай отбасы керек пе, ойланыңыз. – Өз-өзіңізге көңіліңіз тола ма? Айнаға қарағанда өзіңізге сүйсінесіз бе? Осы уақытқа
дейін «өзімді жақсы көрмеймін» деп неше рет айттыңыз? Бұл жағдай бүкіл үйде отырған əйелдерде бар. Өзіңізге көңіліңіз толмаса, күйеуіңіздің қалай көңілі толады. Айнадан жексұрын əйелді көрсеңіз, күйеуіңіз де күнде соны көреді. Өзіңізді-өзіңіз жақсы көре алмасаңыз, басқадан оны қалай талап етесіз? – Бəріне əйел кінəлі! Рас! Əйел – үйдің іргетасы. Отбасының мықты болуы, іргетастың мықты болуымен байланысты. Ендеше бір минут болсын, əлсіздік танытпаңыз. Іргетасыңызды бекемдей түсіңіз. Əйтпесе, үстіне жаңа үй салып алатын бос іргетастар жетеді! – Қанша қайталап көрсең де, жалықтырмайтын кинолар болады. Əр оқыған сайын қызықты бола түсетін кітаптар бар. Сіз де əр парағын ашқан сайын, өмірінің соңына дейін оқуға тұрарлық қызықты кітап болыңыз. Қызықсыз кітаптардың орнын өзіңіз де білесіз. – Күйеуіңіздің ұнамсыз іс-əрекеттерін дұрыстаймын деп əуреленбеңіз. Ештеңе үйретпеңіз. Одан да оның осындай мінез-құлқымен қалай өмір сүру керек екенін өзіңіз үйреніңіз. – Əйел ақшаны, жақсы дүниені өзінен аяйды. Одан да оған тамақ алайын деген «жалған қамқоршы» рөлінде жүреді. Өзіңізден аясаңыз, күйеуіңізден не күтіп жүрсіз? Қашан қымбат тон əпереді деп күтпеңіз, өйткені ол сізді арзан киіммен көріп үйреніп қалған.
Жоба жетекшісі: Ардақ ҮСЕЙІНОВА ardak_31@mail.ru
т а лқыланған болатын. Мұнан өзге де көптеген кездесулер мен келіссөздер жас аған мемлекеттік хатшы жиын соңын əдемі қорытындылай білді. Нақтырақ айтқанда, əлемнің барлық түкпірінен əйелдер жиылған саммиттің ж а б ы л у с а л т а н ат ы н д а қазақстандық
ДЫ БҰРЫМ
делегация ұлттық нақыштағы киіммен шығып, Қазақстанды, елімізде келер жылы өтетін ЭКСПО-2017 халықаралық көрмесін жəне қазақтың ұлттық құндылықтарын жарнамалады.
ЛАР БАТЫР
н е б з ы д л ұ Ж ы ш с к о Б осылай кездесіп едім
2013 жыл. Кешенді тестілеуден өтетін күн. Анам екеуміз аудитория нөмірі бойынша тобымды тауып, көп талапкерлердің арасына тұра қалдық. Таныс біреу-міреу бар ма екен деп, айналама көз салдым. Көзтаныс ешкім көрінбеді. Тек көзіме шалынғаны ірі денелі, бойшаң, қараторы, шашы қысқалау, қимыл-əрекеті ер балаларға ұқсайтын қыз болды... Кейін сөйлесе келе, оның бокстан Азия чемпионы, ұлты өзбек Жұлдыз Маматқұлова екенін білдім. Қазақстанға 2002 жылы көшіп келіпті. Əкесі бокстан жаттықтырушы екен. Содан болар, 3 жасынан бокс залына барыпты. Жұлдыз əзілқой, ашық мінезді, жайдары қыз екен. Емтитиханға екеуміз қатар кірдік. Ол тест сұрақтарына жауап берісімен, алғашқылардың қатарында сыртқа шығып кетті. ТарМУ-дың «Дене шынықтыру жəне спорт» мамандығы бойынша оқуға түспекші. Мен журналист болғым келетінін айтқам. Боксшы Жұлдызбен таныстығым о сылай басталған еді. Кейін университетте
Пайға мбар дан ша пағ ат
Н
P.S:
М Е
АЛ ТЫ Н
СЫ Р
пты. ып қойыерілгенше л а қ е д ім беге көт шкен оқиға ес ына бір ырайып тас тө ші сыныпқа көкеттім. м і г е д ім қ ін п Бала күнлатын. Күн ша іні бітіріп, төрт даусынан ояны ұйықтап н ш і а бо л ін ғ і а Ə ш л « іл ү р г : , з й н ы е Жаз м н бас алмайты ші əйелдің даб , Мəриям апа іңді киіп, біздің а өр ім ам ді. жастықтғым. Таңертең кп, далаға шықс атыр! Əдемі киіне қарай жүгір а ж й ы ү т ш е ке з і а л е ң е ж а д і аз бал е əк тынған н», – дед рап бір ан жеңг абақ шы д а , п ə т е р д е қ Ұйқысыысың, ағаң сағ нында отырасы жүрді. Қала ына ысы, жатырм , жеңгеңнің жа ығып абдырап н ы ң а т й д ы . ж о қ .т ы н б ізд е рд і а й л у д і ң а Т . л ш қ е і е ба сы тұра үйге к тан болар, ес іздеп к б ір т ы н қ өте пы р н а п к ү н н ің б ат ы с ы р сауады, құрт б і р р е т д ы . А ш қ ұ р с а г е а Қуаныш н а ғ а ы а р й и қ м е а с қ і т п а , д т е т п у д р ы ош ы ен екелер нтып жү Ерте тұр үбі пісіп, қазан секілді ұ м ж ү р е т і н с т уд а с ы н » д а , м е рлық беріп, қуа к ғ із а ы , б л б ы й іл д ы г о а я с з б а е « а орт сый Бір м ы ж д е г е н емес. Дорбасындда Жас келін , аққұбаның де ұмытпайды.з і м д е ж а з ғ і н ас əзірлейді. н н а ғ ы а ғ ма ты таст үн ке Тіпті, та қара шаші екен. Еркінен Б а л а мның біраз к əрі бар. а келеді. б е іс ы н д с і ім ы н ен л ге ал сүйк пісіріп а ж а қ с ы п е й іл да ғ ы а п ə к е л ылады. д е м д л а , ік с д ж қ ты ын І з г іл ма – ұ з а . Отбас ы на лыды а қ ұ р б ы с ы с т а л а д ыт т ы с а қ т а у д з а б д ө ұ н қ ік ы ім іл ик лер Қас ырыс ай н . Б ір ш н жеңге б а р е к е ы қ қ а н с е к іл д і. йлайты р а с ат ы н о с ы л а р о , л а ш н а О п ғ н ма а у. с од а ақыл і е ке н тті кертпедің ө р с е т е дм е н - а қ т ату - т ə ып «Неге ес не деп айтамынн к л ы а а с қ ы н т ы а н тқа о с ы н тің тірегіне ай а м , Азам т деп жа тіршілік а с қ а н ы қ а й д с ы л е н д і » Ө з ім ш е , А з а м а п о т ы р . Бн ің о с ы н д а й а е с т ід ім . іг іт і ш ы ғ а р д е а м ж а ғ а н е а г м ін е м е ім бар. нд де ы дым. Со жеңгелер топшылаі з д і қ а с ы н д а ғ п ы м л е ереке а г , ң же ндағы б сты а л д а п р - ау, ы с а ы б с т ы О от ы құрб айланы ң п б е р іп əйелге б мытпайық. ш ы ғ а р ы. Сүйкімді жанные й ұ екенін шамасы б о л ғ а н ы н іш т ем г м ң е е г ң Ж Əзиза е « ж п рсам да: А, қалап тұ а қ ы м а қ б о л ы ы М ЙЫ ОВ ƏБДІРА рМУ-дың с и я қ т ы ү ш ін қ ы зд а рд Та қ а л м ау ж а н қ ұ р б ы студенті. і е н ү д мүл теңгі к , р е , н ы м қылмай осылай алдаса мені де ?» – дегем сол қайтемін тей күбірлеп. кезде іш б ұ л к ө р ш і Б ү г ін д е мен арамыз р ат ы н ау ы п т ұ қоюды жеңгем у, əпкеліы р а с ң а т іп өте т а ойынға өңіл бөл ар і д е й л ы н д а балаларға да к. Қ а л а ғ а қ а й т а з с і ң л самыз. ы у а ң н ж е ы ы і д а т д л й н й м ара і лкен ү ғашым ұмытпа е , с ө м ке М е н ш ə й і н е н а к і з е т і н м і н . Ү же ң ге м б а р . уа қ ы т ке л ге н д н əзірлеген құрт п і е т д ы м ө а р ы ім р ы л с а т о тəтті е қ л қ , өз ып тын ке то раш ш а қ ы р т і Эл ь м и ы ата-апам тұра д е й м із . бойышікке, айран-сүт Ж й п ү ш ім а . і ір ғ н ы а е д ің т Н ЫР і алдын қты үлк рып сала же ң ге м н ш а ң ы р а менің келетінімд лі тəтті шығағы бір нағашы л ы н а н -ТҰ р Та а. Қо Жеңгем алып, неше тү ж а қ с ы МА – Индир . Р ала біліпа р ə з ірл е п , м е н н а н ы н е с ім і йтіні жоқ, пысық келме п е т а ғ а м д е т ін т а п а н ш а ым д көр Шаршад оятын. пісіріп қ Ж е ң г е м
ілтипат жағдайында жан-жақты талқылады. Сонымен қатар, Польша Президенті Кеңсе сінің Б а с ш ы с ы М а л го р з ат а С а д у р с ка м е н ө т к і з ге н ке зде суде қазақ-поляк ынтымақтастығының кең көлемі, аxуалы əрі алдағы атқарылатын қыруар бірле скен шаралардың мазмұны егжей-тегжей
жолықтық. Мені бірден таныды. Ерік-жігері мықты, алдына үлкен мақсаттар қоя білетін спортшыға қарап, менің де көзқарасым өзгергендей. Спортқа деген қызығушылығым пайда болды. Өткен жолы оның əлем чемпионатына дайындалып жатқанын естігенімде, спорт журналисі болғым келді. Спорт саңлақтарымен бірге олимпиадаға барып, спорт күнделіктерін елге таныстырсам деген ой келді. Жұлдыз əлем чемпионатында жеңіліп қалды. Бірақ, мен оның жігері мықты екенін білемін. Дегенмен, ол ер мінезді болғанымен, жан дүниесі нəзік. Сондықтан, мен оған алдағы уақытта да талмай жаттығып, тер төккен еңбегінің жемісін көріп, Қазақстан туын асқақтата бер деп тілеймін. Журналистердің айтар жақсы жаңалықтарының арқауына айналсын сенің жеңісің! Фатима БАХТИЯР, ТарМУ-дың журналистика мамандығының 3-курс студенті.
Мұхаммед пайғамбар (с.ғ.с) былай деген екен...
- Əйел ерімен жақсы тұрып, бірге намаз оқыса, ол əйелге жəннаттың есігі ашық. Жəннатқа кіретініне күмəн жоқ. - Некелі, күнəсіз, қарапайым əйелге жала жабудан сақтанған адам апатқа ұшырамайды. - Балаларға суда жүзу мен мылтық атуды үйрету керек. Қыз бала үшін ең жақсы ойын – ұршық. Егер сені əкең мен анаң бір мезгілде шақырса, алдымен анаңа бар. - Мұсылмандар үшін əйел зорлау мен кісі тонау жат қылық. - Əйелдің оңаша тұрып оқыған намазы оның мешітте көппен бірге оқыған намазынан жиырма есе жоғары тұрады. - Өз шашына өзгенің шашын қосып алған жəне оны өз қолымен жасаған əйелге, тəніне таңба салдырушы жəне оны салушы əйелге Алла тағаланың қарғысы тисін. - Əйелдердің намысын қорғау, оны қызғану арлы, намысшыл адамның қолынан келеді. - Адамдардың жаманы – өзінің адал əйеліне зəлімдік жасауы, оны себепсіз қызғану. - Жаназаға бару əйелдерге нəсіп емес.
Асыл АРЫСТАНБЕК, ақын.
Маржан РАҚАЙ marzhan-rakai@mail.ru
АСЫЛ АТАДАН ҚАЛҒАН
СӨЗ
жылайды, Əйел асқақтаса – құлайды. – . (Ғ.Мүсірепов) Еркек асқақтаса ғы да арта түседі лы лу сұ – е ңс же ұқар жырау) Əйелдің естілігі болмас кемдігі (Б ан ад тш па , са ту Жақсы əйел ұл н көрмесе, рмес – ана үлгісі ке ес ды ыл ақ з Қы н көрмесе. рмес – əке үлгісі бе ас п қа ыл ар ж Ұл
Әсем Өтепбергенова A7_utepbergenova@mail.ru