8 ШАРҚ
ҰРҒАН Н
ШАРТАРА АП
пасөзіне шолу
Топтаманы дай йында аған және ағғылшын тілінен тікелей аудар а рған – Ғалым мжан ҮСІП
ХИЛЛАРИ КЛИНТОН 5 ШТАТТА ЖЕҢІСКЕ ЖЕТТІ Maggie HABERMAN 29.03.2016 The New York Times
МҰҰНА АЙ БАҒАСЫ Ы КӨТТЕРІЛУДЕ Bill LOVELESS, 16.03.2016 USA TODAY 14 ай бойы құнын жоғалтқан мұнай бағасы азда болса көтеріліп, нарық тұрақталып қалып еді қара алтынды өндірушілер қайтадан пайдаға кенелетініне үміттеніп қалды. Таяуда ғана Халықаралық Энергетикалық агенттік мұнай бағасы 30 АҚШ долларынанан жоғары көтерілмейді деп болжам жасаған болатын. Халықаралық Энергетикалық Агенттік өзінің наурыз айындағы мəлімдемесінде «мұнай бағасы тұрақтана бастады, дегенмен, біз мұнай бағасы қашан нақты тұрақтанатынын толық айта алмаймыз» дейді. Мұнай 2014 жылдың маусым айынан бастап 70 пайызға төмендегенін жалпақ жұрт жақсы біледі. Наурыз айының басында мұнай бағасының баррелі 40 АҚШ долларынан төмен түсіп өндірушелерді тығырыққа тірегенін журналистер жарыса жазғаны бар. «Lime Rock» мұнай жəне газ шығаратын компания директоры Гэри Шерновитц алдағы 18 айда кез-келген нəрсе болуы мүмкін дейді. 2018 жылдың басында 2016 жылмен салыстырғанда сауда қайта қалпына келуі мүмкін. Егер сіз осы салаға инвестиция құятын болс аңыз абай болған жөн. Ешкім ертең не боларын толық болжай алмайды. Егер нарықтағы баға өзгермесе ақшаңыздың барлығы құмға сіңіп кетуі ықтимал. Ал батылдардың қатарында болсаңыз тəуекелге барып көрсеңіз болады.
кімді кандидат ретінде ұсынатынын нақты анықтап алды. Ол 5 штатта үгіт-насихат жүргізу бойынша бəсекелесі сенатор Бернард Сандерстен асып түскен бұрынғы мемлекеттік хатшы Хиллари Клинтон. Жақтастарының алдында Хиллари Клинтон былай деді: «Кімнің жеңіске жететінін дауыс берушілердің іші сезіп жүр. Сондықтан бізге сапалы іске көшетін кез келді». Бұл, əлбетте, бəсекелесі сенатор Бернард Сандерске бағытталған сес емес, керісінше Республикалық партия атынан президенттікке үміткер, миллиардер Дональд Трампқа айтылған «ескертпе» тəрізді ойға жетелейді. Клинтонның сыны мұнымен бітпейді. Ол сол жерде тұрып белсенді компанияға тағы да сын айтты: «Ел басқаратын тұлға елін қорғай алса жақсы, ал егер мазаққа қалдыратын болса онда босқа тыраштанбай-ақ қойсын». Ол мұнымен тоқтамай Дональд Трамптың кейбір көзқарастарымен келіспейтінін жеткізді. Əсіресе, АҚШ-қа мұсылмандардың кіруіне тыйым саламын деген ойы демократиялық қоғамның қалыбына мүлде қайшы келетінін жайып салды.
Мұнай инве сторлары бұқалар жəне аюлар болып бөлініп отыр. Бұқалар мұнай бағасы осы жылдың екінші жарты жылдығында көтеріледі десе, ал аюлар мұнай бағасы тек 2018 жылдың екінші жарты жылдығында көтеріледі деп отыр екен – деп Гэри өзінің есе қымбат. Бірақтан Сингапурде азық-түлік сұхбатында айтып өтті. бағасы көршілес Азия мемлекеттерімен салыстырғанда əлдеқайда арзан. Шерновитц қазір өте Əлемнің ең қымбат 10 қаласы. 1. қиын жағдай дейді, Сингапур, 2. Цюрих, Швейцария, 3. Гонс е бе б і ком п а н и я л а р Конг, 4. Женева, Швейцария, 5. Париж, 6. шығын азайту үшін Лондон, 7. Нью-Йорк, 8. Сеул, Оңтүстік жұмысшыларды Корея, 9. Копенгаген, Дания, 10. Лосж ұ м ы с т а н ш ы ғ а руд а . Анджелес. Қазіргі таңда АҚШ-тағы 133 қа ланың төменгі жағында Азияның 6 қаласы Индияның 4 м ұ н а й ко м п а н и я л а р ы қаласы орналасқан. Ал өзімізкөптеген өзгерістерге дің Алматы қа ласы 127 орынға ұ ш ы р а д ы . Ат ы ш ул ы тұрақтаған. Əлемнің ең арзан мұнай компаниялары АҚШ10 қаласы. 124. Дамаск, Сирия, 125. т а ж а б ы л уд а . О с ы л а рд ы ң Каракас Венесуела, 126. Нью-Дели, салдарынан мұнай бағасы 60127. Алматы, Қазақстан, 128. 65 АҚШ доллары болуы мүмкін. Алжир, 129. Карачи, Пəкістан, Baker Hughes зерттеулері бойынша 130. Ченнай, Индия, 131. Мум б а й , И н д и я , 1 3 2 . 2016 жылдың 11 наурызында АҚШБангалор, Индия, 133. та 480 бұрғылау қондырғылары Лузака, Замбия. жұмыс жасап тұр. Бұл алдыңғы жылмен салыстырғанда 645-ке азайған.
МН ӘЛ Е
АҚШ-та кандидаттардың президенттік с айлау а лдында шт ат ара лау науқаны қызып тұр. Демократтар партиясы өз ішінен
ІҢ ЕҢ ҚЫМБАТ ҚА ЛА ЛА РЫ
16.03.2016 CNN Жаһанның қымбат қалалар көшін Нью-Йорк, Лос-Анджелес, Лондон бастап тұр. Дегенмен ең қымбат қала əлі де Сингапур болып қалуда. «Economist Intelligence Unit» басылымының 2016 жылғы дерегінше Сингапурден кейін Швейцарияның Цюрих қаласы орналасқан. Бұл зерттеу жылына 2 рет 133 қала арасында жүргізіледі. Қымбатшылық көрсеткішін анықтау үшін транспорттық жəне коммуналдық шығын есепке алынады. Мысалыға Сингапурде транспорттық шығын Нью-Йоркпен салыстырғанда 2,7
ЖЕРДЕ ҚАНША АДАМ ӨМІР СҮРЕ АЛАДЫ?
Alvaro A RICCIARDELLI 29.03.2016 BBC news Сириялық актер Германияда интернет «жұдызына» айналды. Фирас Алхатер есімді босқын əйгілі Youtube сайтына босқындардың күнделікті өмірін жүктеп отырады. Фирас Алхатер Берлинде екі жарым жыл өмір сүріп келеді. Ол қазіргі таңда германиялық кинорежиссер Ян
ГЕРМАН
Халықтың тығыз орналасуы Жер үшін өте қауіпті мəселенің бірі дегенді естіген шығарсыз. Бұл қаншалықты рас? Планетада жер, табиғи ауыз су, азықтүлік қоры жəне пайдалы қазбалар адамзат үшін жеткілікті деп ойлайсыз ба? Адам санының күрт өсуі жаһанға қауіп төндіруде. Лондонның халықаралық қоршаған ортаны қорғау жəне дамыту институтының ғылыми қызметкері David Satterthwaite жер бетінде халық с а н ы н ы ң көбеюі
ИЯДА «Ж
Хейлигпен бірігіп Youtube с айтында өз каналын ашқан. Фирас Алхатер Сирияда тұрып жатқан кезінде неше түрлі видео жəне кино түсіргені үшін
Жоба жетекшісі: Қанат ТІЛЕПБЕРГЕН axat-taxat@mail.ru
ҰЛДЫЗҒ
қамауға а л ы н ғ а н болатын. Сириядағы көтерілістен кейін Фирас Германияға қоныс аударғанын естеріңізге саламыз. Б ұ л е кеу і н і ң б а с т ы мақсаты босқындарды жақтаушы мен д а т т а у ш ы л а р арасындағы текетіресті жою. Өйткені Ге р м а н и я н ы ң б і р
А» АЙНА
аса қауіпті емес дегенге тоқталыпты. Алайда аштықтан бо сып жүрген 1 миллиард адамның мұқтажын қамтамасыз етуге планетамыздың шамасы қаншалықты жетеді деген сұрақ оны қатты мазалап жүргенге ұқсайды. Осыдан 10 000 жыл бұрын планетамызда бірнеше миллион адам өмір сүрсе, 1920 жылғы санақта жер бетіндегі халық саны 2 миллиардқа жуықтаған. Қазіргі уақытта жер бетінде 7,3 миллиард адам тіршілік етуде. БҰҰ болжамы бойынша 2050 жылы 9,7 миллиард, ал 2100 жылы халық саны 11 миллиардқа жетпек. Осы ғасырдың аяғына дейін халық саны күрт көбейіп, ғалымдар көбеюдің арты не боларын болжай алмауда себебі бұрын соңды мұндай өсім болмаған. Алдағы 20 жылда дамушы мемлекеттерде халық саны артады. Бірақтан біз табиғаттың ластануы, апаттардың көбеюін де ескеруге
ЛҒАН СИ
жартысы бо сқындарды қолдап жатса, екінші жартысы олардың ағымын үзілді-кесілді тоқтату керек дейді. Бұл жобаның аты «Zukar» («sugar»). Аудармасы – қант. Жобаның басты мақсаты Еуропалықтар мен босқындар
Фариза КЕНЖЕБАЕВА Fariza.kenzhe90@mail.ru
РИЯЛЫ
Қ БОСҚЫ
арасындағы
Н
түсініспеушіліктерді мəдениетті түрде шешуге себеп болу. Тағдыр тəлкегімен Сирияда кино
Ш
VIVIEN CUMMING 14.03.2016 BBC.com
ЕТ
Ә ЕЛ
міндеттіміз. Табиғаттың ластануынан көптеген жерлер қоныстануға жарамсыздануда. Химиялық тынайтқыш көптеп себіліп егістіктер тозуда. Егер де табиғи ауыз судың жерасты қорының тұнығы лайланса бұл адамзатты алапат зардапқа ұшыратады. «Жер бетінде қанша адам өмір сүре алады?» деген сұрақ ғалымдардың ортасында басы ашық күйде жауапсыз қалуда...
ЗІЛДЕРІ
Туристік агент қызметкері американдыққа жергілікті жерді таныстырып жүр. Американдық: – Немене, Англияда үйлердің ің рат бəрі аласа. Егер де мына ғимарат Америкада болғанда осыдан он н есе үлкен болар еді. – Сэр, сізбен келісемін... Бұл л жындыхана ғой!