íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ÇòÚ Çþֻ çÆ ñÅÃÅéÆ ç¶ä

åñÇò§çð ÇÃ§Ø ì¹¾àð

Ü篺 íÅðåÆÁ» ù Á§×ð¶÷» çÆ Òö¹ñÅîÆÓ çÅ ÔÅñ¶ êÈðÆ åð·» ÁÇÔÃÅà òÆ éÔƺ ÃÆ Ô¯ÇÂÁÅ, À¹Ã ò¶ñ¶ 寺 ÔÆ Çþֻ é¶ ç¶ô ù ìðåÅéòÆ ÃÅîðÅÜ çÆ ÁèÆéåŠ寺 ìÚÅÀ¹ä ñÂÆ ìöÅòå ô¹ðÈ Õð Çç¾åÆ ÃÆÍ é½ð§×ÅìÅç ç¶ ìÅìÅ îÔÅðÅÜ ÇÃ§Ø é¶ 1847 ÇòÚ Çòçð¯Ô çÅ Þ§âŠ칦ç Õð Çç¾åÅÍ ìðåÅéòÆ ÃÅîðÅÜ Çòð¹¾è Ãí 寺 êÇÔñÅ ô»åîÂÆ Á§ç¯ñé 1869 ÇòÚ ìÅìÅ ðÅî ÇÃ§Ø ÜÆ éÅîèÅðÆ é¶ ÁÅð§í ÕÆåÅÍ ç¶ô ç¶ ÁÅ÷Åç Ô¯ä å¾Õ Á§×ð¶÷ ÔÕÈîå Çòð¹¾è Ü§× ç½ðÅé Õ¹¾ñ 121 ôÔÆç» é¶ ø»ÃÆ ç¶ ð¾Ã¶ ü§î¶, ÇÜé·» ÇòÚ¯º 93 ÇÃ¾Ö ÃéÍ À¹îð ÕËç Õ¾àä òÅñ¶ 2646 عñÅàÆÁ» ÇòÚ¯º 2147 ÇÃ¾Ö ÃéÍ Ü¾Çñ·Á»òÅñ¶ ìÅö ç¶ ÃÅÕ¶ ç¶ 1300 ôÔÆç» ÇòÚ¯º 799 ÇÃ¾Ö ÃéÍ ìÜìÜ-ØÅà ç¶ ÃÅÕ¶ ÇòÚ ôÔÆç Ô¯ä òÅñ¶ 113 ÇòÚ¯º 67 ÇþÖ, ÕÈÕÅ ñÇÔð ç½ðÅé 91 ç¶ 91 Áå¶ ÁÕÅñÆ ñÇÔð ç½ðÅé ôÔÆç Ô¯ä òÅñ¶ 500 ÇÃ¾Ö ÔÆ ÃéÍ

ܶÕð ÇÂÔ ÁÅÇÖÁÅ ÜÅò¶ ÇÕ ñ×í× 1200 ÃÅñ ò¾Ö-ò¾Ö Çòç¶ôÆ ÔÅÕî» çÅ ö¹ñÅî ìä¶ ðÔ¶ íÅðå-òðô çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ Ã§Øðô çÆ êÇÔñ-ÕçîÆ ê¿çð·òƺ ÃçÆ ÓÚ ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ é¶ ÔÆ Õð Çç¾åÆ ÃÆ å» ÇÂÔ Õ¯ÂÆ ÁÇåÕæéÆ éÔƺ Ô¯ò¶×ÆÍ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì òñ¯º ñ¯èÆ ÔÅÕî» ù ÒðÅܶ ÃÆÔ î¹Õçî հ嶨 ÜÅÇ Ü×ÅÇÂÇé© ìËá¶ Ã¹å¶¨Ó ÁÅÖ Õ¶ Áå¶ ìÅìð Áå¶ À¹Ã çÆÁ» ø½Ü» ù ÒêÅê ÕÆ Ü³ßÓ ÕÇÔ Õ¶ ÇøàÕÅðéÅ À¹Ã دð Ôé¶ð×ðçÆ ç¶ ï¹¾× ÓÚ ÇÂÕ ñÅ-ÇîÃÅñ ì×Åòå çÅ Ô¯ÕÅ ÃÆÍ ÃzÆ ×¹ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÃÅÇÔì Áå¶ ÃzÆ ×¹ðÈ å¶ö ìÔÅçð ÃÅÇÔì ÜÆ çÆÁ» ôÔÅçå» îé¹¾ÖåÅ çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ÇÔ¾å Áñ½ÇÕÕ Õ¹ðìÅéÆÁ» ÔéÍ ÇÂà 寺 î×𯺠çÅ ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅà ôÔÆçÆÁ» å¶ Õ°ðìÅéÆÁ» éÅñ íÇðÁÅ ÇêÁÅ ÔË, ÇÜé·» çÅ Á³åî À°ç¶ô î¹¼Ö å½ð Óå¶ ñ¯ÕÅÂÆ ù ÁÅåÇîÕ Áå¶ ÃðÆðÕ ö¹ñÅîÆ ç¶ ìÔ°êzÕÅðÆ ì³èé» å¯º î¹Õå ÕðéÅ ÃÆÍ î¹öñ» î×𯺠íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ Ö¯Ôä òÅñ¶ ç¹éÆÁÅ ç¶ Ãí 寺 ò¼è ôÅåð Á³×ð¶÷ ÃéÍ Á³×ð¶÷» Çòð°¼è ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ Ã³Øðô ù Çò¼ãä ÇòÚ Çüֻ çÅ ÇÔ¼ÃÅ ìóÅ íðêÈð Áå¶ ïÅç×ÅðÆ ÔËÍ

Çéðçç¶Ô íÅðå-òðô çÆ ìðåÅéòÆ ÃÅîðÅÜ çÆ ö¹ñÅîÆ å¯º î¹ÕåÆ ñÂÆ ç¶ô ç¶ ò¾Ö-ò¾Ö ÇÖ¾ÇåÁ» ç¶ Ü»ìÅ÷» å¶ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ êðòÅÇéÁ» çÆÁ» Õ¹ðìÅéÆÁ» ù Û¹ÇàÁÅÇÂÁÅ éÔƺ ÜÅ ÃÕçÅ êð ç¶ô çÆ ÁÅìÅçÆ çÅ îÇÔ÷ â¶ã øÆÃçÆ ÇÔ¾ÃÅ Ô¯ä ç¶ ìÅòÜÈç Çþֻ òñ¯º ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆ ÇòÚ 80 øÆÃçÆ å¯º ò¾è Õ¹ðìÅéÆÁ» ç¶ä çÅ ÇÂÇåÔÅà ñÅÃÅéÆ þÍ

ÇÃ¾Ö ÇÂÇåÔÅÃÕÅð Çêz§ÃÆêñ ÃÇåìÆð ÇÃ§Ø ÇñÖç¶ Ôé, ÒÒíÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ÷îÆé öçðÆ ìÅÇìÁ» é¶ ÇåÁÅð ÕÆåÆ, éÕôŠܾÇñ·Á»òÅñ¶ ìÅö ÇòÚ ÇåÁÅð Ô¯ÇÂÁÅ, éÆºÔ ×¹ð± Õ¶ ìÅö ÓÚ ð¾ÖÆ ×ÂÆ, çÆòÅð» ðÅòÆ ç¶ ÇÕéÅð¶ 1930 駱 å¶ Û¾å ÁÅ÷Åç ÇÔ§ç ø½Ü é¶ êÅÂÆÍÓÓ

ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆ ç½ðÅé Ãí 寺 êÇÔñ» ø»ÃÆ ç¶ ð¾Ã¶ ü§îä òÅñ¶ Ã¾å» ÇòÚ¯º Û¶ îðÜÆòó¶, ÃðçÅð ÕðåÅð ÇÃ§Ø ÃðÅíÅ, íÅÂÆ ìõôÆô ÇÃ§Ø Ç×ñòÅñÆ (Á§ÇîzåÃð), ÃðçÅð Ü×å ÇçØ, ÃðçÅð ùð ÇçØ, ÃðçÅð ÃðËä ÇÃ§Ø Ç×ñòÅñÆ (Á§ÇîzåÃð) Áå¶ íÅÂÆ ÔðéÅî ÇÃ§Ø í¾àÆ ×¹ðÅÇÂÁÅ (×¹ðçÅÃê¹ð), ÇÃ¾Ö ÃéÍ Á§×ð¶÷ ÃðÕÅð ç¶ Ö¹øÆÁÅ ÇðÕÅðâ Áé¹ÃÅð ÔÆ 1907 寺 1917 å¾Õ ÇÔ§ç¹ÃåÅé ÇòÚ ø»ÃÆ Óå¶ ÚÅó·¶ ×¶ Õ¹¾ñ 47 ôÔÆç» ÇòÚ¯º 34 ÇÃ¾Ö ÃéÍ À¹îð ÕËç òÅñ¶ 30 عñÅàÆÁ» ÇòÚ¯º 27 ÇÃ¾Ö ÃéÍ ÕÅñ¶ êÅäÆ Õ¹¾ñ 29 ñðÇîÁ» 駱 í¶ÇÜÁÅ Ç×ÁÅ, À¹é·» ÇòÚ¯º 26 ÇÃ¾Ö ÃéÍ Ãõå Ã÷Åò» Õ¹¾ñ 47 駱 Ô¯ÂÆÁ» å¶ À¹é·» ÇòÚ¯º òÆ 38 ÇÃ¾Ö ÃéÍ

ÇòÃæÅÇðå Á§Õó¶ ç¶Ö¶ ÜÅä å» ç¶ô ç¶ ÁÅ÷Åç Ô¯ä å¾Õ Á§×ð¶÷ ÔÕÈîå Çòð¹¾è Ü§× ç½ðÅé Õ¹¾ñ 121 ôÔÆç» é¶ ø»ÃÆ ç¶ ð¾Ã¶ ü§î¶, ÇÜé·» ÇòÚ¯º 93 ÇÃ¾Ö ÃéÍ À¹îð ÕËç Õ¾àä òÅñ¶ 2646 عñÅàÆÁ» ÇòÚ¯º 2147 ÇÃ¾Ö ÃéÍ Ü¾Çñ·Á»òÅñ¶ ìÅö ç¶ ÃÅÕ¶ ç¶ 1300 ôÔÆç» ÇòÚ¯º 799 ÇÃ¾Ö ÃéÍ ìÜìÜ-ØÅà ç¶ ÃÅÕ¶ ÇòÚ ôÔÆç Ô¯ä òÅñ¶ 113 ÇòÚ¯º 67 ÇþÖ, ÕÈÕÅ ñÇÔð ç½ðÅé 91 ç¶ 91 Áå¶ ÁÕÅñÆ ñÇÔð ç½ðÅé ôÔÆç Ô¯ä òÅñ¶ 500 ÇÃ¾Ö ÔÆ ÃéÍ ÇÂé·» Á§ÕÇóÁ» çÆ ê¹ôàÆ î½ñÅéÅ ÁÅ÷Åç é¶ òÆ ÕÆåÆ ÃÆÍ ÇÂÔ Á§Õó¶ òÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆ ÇòÚ Çþֻ çÆÁ» Õ¹¾ñ Õ¹ðìÅéÆÁ» çÅ ÇÂÕ ÇÔ¾ÃÅ ÔÆ Ôé, ÇÕªÇÕ ÇÂé·» ÇòÚ À¹Ô Õ¹ðìÅéÆÁ» ôÅîñ éÔƺ, ܯ Ççػ é¶ ÁÅ÷Åç ÇÔ§ç ø½Ü, ǧâÆÁé é¶òÆ ç¶ Çòçð¯Ô Áå¶ 1946 ÇòÚ Çç¾ñÆ ê¹Çñà çÆ ÔóåÅñ ò¶ñ¶ Çç¾åÆÁ»Í ÁÅ÷Åç ÇÔ§ç ø½Ü ÇòÚ ôÅîñ Ô¯ä òÅñ¶ 20 Ô÷Åð ø½ÜÆÁ» ÇòÚ¯º òÆ 60 øÆÃçÆ ÇÃ¾Ö ÃéÍ

Ü篺 íÅðåÆÁ» ù Á§×ð¶÷» çÆ Òö¹ñÅîÆÓ çÅ ÔÅñ¶ êÈðÆ åð·» ÁÇÔÃÅà òÆ éÔƺ ÃÆ Ô¯ÇÂÁÅ, À¹Ã ò¶ñ¶ 寺 ÔÆ Çþֻ é¶ ç¶ô ù ìðåÅéòÆ ÃÅîðÅÜ çÆ ÁèÆéåŠ寺 ìÚÅÀ¹ä ñÂÆ ìöÅòå ô¹ðÈ Õð Çç¾åÆ ÃÆÍ Á§×ð¶÷» é¶ ÔÅñ¶ ê¿ÜÅì ÇòÚ ÁÅêä¶ êËð òÆ êÈðÆ åð·» éÔƺ ÜîŶ Ãé ÇÕ

é½ð§×ÅìÅç ç¶ ìÅìÅ îÔÅðÅÜ ÇÃ§Ø é¶ 1847 ÇòÚ Çòçð¯Ô çÅ Þ§âŠ칦ç Õð Çç¾åÅÍ ÔÕÈîå é¶ À¹é·» ù ëó Õ¶ ÇçØÅê¹ð ܶñ· í¶Ü Çç¾åÅ, ÇÜæ¶ À¹é·» çÆ î½å Ô¯ ×ÂÆÍ ÇÂà 寺 ìÅÁç ÃðçÅð Áåð ÇÃ§Ø ÁàÅðÆ òÅñ¶ é¶ ÁÅ÷ÅçÆ çÅ Çìöñ òÜÅÇÂÁÅ êð Õ¯ÂÆ òÅÔ éÅ Ú¾ñÆÍ Ã§é 1849 ÇòÚ Ççػ é¶ íÅðå ù Á§×ð¶÷» çÆ ö¹ñÅîÆ å¯º ìÚÅÀ¹ä ñÂÆ ÁÅõðÆ Ü§× ñóÆÍ ÇÂÕ êÅö Õ¶òñ ÇÃ¾Ö ðËÜî˺໠Ãé Áå¶ çÈܶ êÅö Á§×ð¶÷» éÅñ ÃÅð¶ íÅðå çÆÁ» ðËÜî˺à», ׯðÖÅ å¶ ×óòÅñÆ ø½Ü» ÃéÍ éåÆܶ òܯº Çþֻ çÆ ÔÅð Ô¯ÂÆ Áå¶ ê¿ÜÅì Ãî¶å êÈð¶ íÅðå ù Çøð§×ÆÁ» é¶ ÁÅêä¶ ðÅÜ-íÅ× ÓÚ ÇîñÅ ÇñÁÅÍ ìðåÅéòÆ ÃÅîðÅÜ Çòð¹¾è Ãí 寺 êÇÔñÅ ô»åîÂÆ Á§ç¯ñé 1869 ÇòÚ ìÅìÅ ðÅî ÇÃ§Ø ÜÆ éÅîèÅðÆ é¶ ÁÅð§í ÕÆåÅÍ À¹ç¯º å» Õ»×ðà çÅ Üéî òÆ éÔƺ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ Áå¶ ìÅìÅ ðÅî ÇÃ§Ø ÜÆ ÔÆ Ãé ÇÜé·» é¶ îÔÅåîÅ ×»èÆ çÆ ÒéÅ-ÇîñòðåéÓ ñÇÔð 寺 Á¾èÆ ÃçÆ êÇÔñ» ÔÆ Á§×ð¶÷Æ ÷¹ìÅé, Á§×ð¶÷Æ ÇñìÅÃ, Çøð§×Æ ÔÕÈîå çÆÁ» é½ÕðÆÁ», ÁçÅñå», âÅÕÖÅé¶ Áå¶ ð¶ñ ×¾âÆÁ» ç¶ ìÅÂÆÕÅà çŠþçÅ ç¶ Çç¾åÅ ÃÆÍ ç¶ô íð ÇòÚ î¹ÕÅìñ¶ çÆ ÃðÕÅð Üæ¶ì§ç Õðé çÆ Çòªå å¾Õ ìäÅ ñÂÆ ÃÆÍ ê¿ÜÅì ÇòÚ å» À¹é·» é¶ Á§×ð¶÷Æ ÔÕÈîå ç¶ ÃîÅé»åð ÁÅêä¶ ÃÈì¶ òÆ ÃæÅêå Õð Çç¾å¶ ÃéÍ ÜéòðÆ 1872 ÇòÚ 65 éÅîèÅðÆ ÃÈðìÆð» ù îñ¶ðÕ¯àñ¶ ÇòÚ å¯ê» éÅñ À¹âÅ Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ ÔÕÈîå é¶ ìÅìÅ ðÅî ÇÃ§Ø ÜÆ å¶ À¹é·» ç¶ 12 ÃÅæÆÁ» ù ç¶ô ÇéÕÅñÅ Çç§ÇçÁ» ìðîÅ í¶Ü Çç¾åÅÍ Ü¶Õð ÃÅð¶ íÅðå é¶ ìÅìÅ ðÅî ÇÃ§Ø ÜÆ ù À¹ç¯º ÃÇÔï¯× Çç¾åÅ Ô¹§çÅ å» Çéðçç¶Ô ç¶ô ù ÁÅ÷Åç Ô¯ä ñÂÆ Ô¯ð ê½äÆ ÃçÆ À¹âÆÕ éÅ ÕðéÆ ê˺çÆÍ

çé 1907 ÇòÚ ôÔÆç í×å ÇÃ§Ø ç¶ ÚÅÚÅ ÜÆ, ÃðçÅð ÁÜÆå ÇÃ§Ø é¶ Òê×óÆ Ã§íÅñ ܾàÅÓ çÅ Ô¯ÕÅ ç¶ Õ¶ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ ÁÅôÕ» ù Ô¬ÇäÁÅÍ ð¯÷Æ-ð¯àÆ õÅåð Çòç¶ô» ÓÚ ðÇÔ§ç¶ Çþֻ ù íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ ñÂÆ êz¶Çðå Õðé ñÂÆ 1913 ÓÚ À¹µåðÆ ÁîðÆÕÅ ç¶ ê¾ÛîÆ å¾à Óå¶ ðÇÔä òÅñ¶ Õ¹Þ Çþֻ é¶ ñÅñÅ ÔðÇçÁÅñ Áå¶ íÅÂÆ êðîÅé§ç ç¶ ÃÇÔï¯× éÅñ Òöçð êÅðàÆÓ çÅ ×áé ÕÆåÅ, ÇÜÃ ç¶ êzèÅé ìÅìŠïÔé ÇÃ§Ø íÕéÅ ù ìäÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅÍ îÂÆ 1914 ÓÚ Ü篺 ÃçðÆ ÜÔÅ÷ ðÅÔƺ ׶ íÅðå ç¶ ç¶ô í×å» ù ÕËé¶âÅ ÃðÕÅð é¶ òËéÕÈòð ì§çð×ÅÔ Óå¶ À¹åðé éÅ Çç¾åÅ å» Áé¶Õ» ÁÃÇÔ å¶ ÁÕÇÔ Õô໠寺 ìÅÁç À¹é·» ù ñË Õ¶ 29 Ãå§ìð 1914 ù ìÅìÅ ×¹ðÇç¾å ÇÃ§Ø ÜÆ, ÕÅîÅ×ÅàÅîÅðÈ ÜÔÅ÷ ðÅÔƺ òÅêà ìÜ-ìÜ ØÅà êÔ¹§Ú¶ å» À¹é·» ÇòÚ¯º ìÔ¹å ÃÅð¶ ç¶ô í×å ÃðÕÅð é¶ ëó Õ¶ ׯñÆÁ» éÅñ í¹§é Çç¾å¶Í ÕÅîÅ×ÅàÅîÅðÈ ÜÔÅ÷ ç¶ Õ¹¾ñ 377 ïÅåðÈÁ» ÇòÚ¯º 355 ÇÃ¾Ö Ãé Áå¶ ôÔÆç Ô¯ä òÅñ¶ ê¿ÜÅÔ ç¶ ê¿ÜÅÔ ÔÆ ÇÃ¾Ö ÃéÍ ÇÂà ØàéÅ é¶ Ô¯ð ç¶ô» ÇòÚñ¶ íÅðåÆÁ» Á§çð òÆ Çøð§×Æ ÔÕÈîå Çòð¹¾è ìöÅòå çÆ ÇÚ§×ÅðÆ ìÅñ Çç¾åÆÍ îéÆñÅ, Çô§ØÅÂÆ, ÜÅêÅé Áå¶ ÁîðÆÕÅ ÇòÚ ò¾Ãç¶ 170 Ççػ çÅ ÇÂÕ ÜæÅ 24 ÁÕåÈìð 1914 ù íÅðå ê¹¾ÜÅ êð Üæ¶ ç¶ ÃÅð¶ Ççػ ù Ç×zøåÅð ÕðÕ¶ Çî§à×¹îðÆ å¶ î¹ñåÅé ܶñ· ÇòÚ åÃÆÇÔÁ» íðÆ ÕËç ÇòÚ Ã¹¾à Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ

ÁîðÆÕÅ ÇòÚ Òöçð ñÇÔðÓ ù êzÚ§â Õðé 寺 ìÅÁç ÕðåÅð ÇÃ§Ø ÃðÅíÅ é¶ íÅðå ÁÅ Õ¶ íÅðåÆ ø½ÜÆÁ» ç¶ Ççñ» ÓÚ òÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ÇÚäö ñÅÀ¹ä ñÂÆ ïåé ÁÅð§í¶Í ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ êðòÅÇéÁ» é¶ Çîñ Õ¶ Á¾â-Á¾â ÛÅÀ¹äÆÁ» ÇòÚ 19 øðòðÆ 1915 ù ÇÔ§ç¹ÃåÅéÆ ø½ÜÆÁ» 寺 ìöÅòå ÕðòÅ Õ¶ ðÅÜ êñàÅ Õðé çÆ ÇòÀ¹ºå ìäÅÂÆÍ ì¶ô¾Õ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ Òöçð ñÇÔðÓ ç¶ ÁÅ÷ÅçÆ ñÂÆ ÁêéŶ ÃÅð¶ åðÆÇÕÁ» éÅñ ÃÇÔîå éÔƺ Ãé, êð ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ ÇÂÕ Ã»Þ¶ ÁÅçðô çÆ êzÅêåÆ ñÂÆ À¹é·» é¶ Òöçð ñÇÔðÓ çÅ Ãîðæé ÕÆåÅÍ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ ÁÅêä¶ ÃÅæÆÁ» Ãî¶å Çøð¯÷ê¹ð ÛÅÀ¹äÆ À¹å¶ Õì÷Å Õðé ñÂÆ êÔ§¹Ú¶Í ÃðÕÅð ù î¹õìð» é¶ êÇÔñ» ÔÆ õìð ç¶ Çç¾åÆ å¶ Á§×ð¶÷ ÔÕÈîå òñ¯º íÅðåÆ ø½ÜÆÁ» Õ¯ñ¯º ÔÇæÁÅð Ö¯Ô ñ¶ ×Â¶Í ×çðÆÁ» çÆ ø½ÜÆ ÛÅÀ¹äÆÁ» ÓÚ ìöÅòå çÆ ÇòÀ¹ºå ÇÃð¶ éÅ Úó· ÃÕÆÍ ÇîåÆ 16 éò§ìð 1915 ù ÃðçÅð ÃðÅí¶ ù Û¶ Ô¯ð ÇÃ¾Ö ÃÅæÆÁ» Ãî¶å ø»ÃÆ ç¶ åõå¶ Óå¶ ñàÕÅ Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ Çøð¯÷ê¹ð ÛÅÀ¹äÆ Óå¶ Õì÷Å Õðé çÆÁ» Õ¯Çôô» ç¶ ç¯ô ÓÚ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ ù òÆ Ç×zøåÅð ÕðÕ¶ À¹îð ÕËç ùäÅÂÆ ×ÂÆ Áå¶ ÃÅðÆ ÜÅÇÂçÅç ÷ìå Õðé ç¶ Ô¹Õî ÕÆå¶ ×¶Í

çé 1918 ÓÚ Ü篺 ç¶ô ù ÁÅ÷Åç ÕðòÅÀ¹ä ñÂÆ îÔÅåîÅ ×»èÆ é¶ ô»åîÂÆ Á§ç¯ñé ÚñÅÀ¹ä çÅ êz¯×ðÅî Çç¾åÅ å» ÇÂà çÅ ÁÅð§í òÆ 1919 çÆ ÇòÃÅÖÆ Óå¶ Á§ÇîzåÃð ÓÚ Ü¾Çñ·Á»òÅñ¶ ìÅö ÇòÖ¶ å¶ Çøð 8 Á×Ãå 1922 ù Çéð¯ñ ÁÕÅñÆ Þ§â¶ Ô¶á» Ò×¹ðÈ Õ¶ ìÅöÓ ç¶ î¯ðÚ¶ ÇòÚ ô»åîÂÆ åðÆÕ¶ éÅñ ÃðÕÅð ç¶ Üìð çÅ î¹ÕÅìñÅ ÕðÕ¶ Çþֻ é¶ ÔÆ ÕÆåÅÍ Üç 1921 ÇòÚ îÔÅåîÅ ×»èÆ é¶ ÒéÅ-ÇîñòðåéÓ ñÇÔð çŠþçÅ Çç¾åÅ å» Ô¹ÇôÁÅðê¹ð Ç÷ñ·¶ çÅ ð¹óÕÆ Çê¿â ÔÆ ç¶ô çÅ ÇÂÕ¯-ÇÂÕ ÁÇÜÔÅ Çê¿â ÃÆ, ÇÜæ¶ Ççػ é¶ å» é§ìðçÅðÆÁ» å¾Õ ÇåÁÅö Çç¾åÆÁ»Í 14 ççìð 1920 ù ôz¯îäÆ ÁÕÅñÆ çñ çÅ ×áé ÕðÕ¶ íÅò¶º Çþֻ é¶ Ò×¹ðç¹ÁÅðŠùèÅð ñÇÔðÓ (1921-1924) ðÅÔƺ Á§×ð¶÷» ç¶ Çê¾áÈ Çízôà îÔ§å» å¯º ×¹ðç¹ÁÅð¶ ÁÅ÷Åç ÕðòÅÀ¹ä çÅ ìÆóÅ ü¾ÇÕÁÅ êð ÇÂà çØðô çÆ Á§åð-íÅòéÅ òÆ ç¶ô çÆ ÁÅ÷ÅçÆ éÅñ ܹóÆ Ô¯ÂÆ ÃÆÍ ÇÂà ñÇÔð é¶ ÔÆ Á§×ð¶÷» ù êÇÔñÆ òÅðÆ ÇÔ§ç¹ÃåÅé ÇòÚ ×¯â¶ à¶Õä ñÂÆ î÷ìÈð ÕÆåÅÍ Ü篺 Çþֻ é¶ ×¹ðç¹ÁÅÇðÁ» ù îÔ§å» Õ¯ñ¯º Û¹âÅ Õ¶ êzì§è ê¿æ ÔòÅñ¶ Õðé òÅñ¶ ÒÕ§ÈÜÆÁ» ç¶ î¯ðÚ¶Ó ÇòÚ Çܾå ÔÅÃñ ÕÆåÆ å» ÜéòðÆ 1922 ÇòÚ îÔÅåîÅ ×»èÆ é¶ ÇÂà ù ÒÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñóÅÂÆ çÆ êÇÔñÆ ÇܾåÓ ÕðÅð Çç§ÇçÁ» ìÅìÅ ÖóÕ ÇÃ§Ø ù òèÅÂÆ çÆ åÅð í¶ÜÆ ÃÆÍ 20 øðòðÆ 1921 ù ééÕÅäÅ ÃÅÇÔì ç¶ ÃÅÕ¶ ç¶ ôÔÆç» é¶ å» ç¶ô íð ù Ü×Å Çç¾åÅÍ Ü§â éÅñ ì§é· ôÔÆç ԯ¶, å¶ñ êÅ Õ¶ ÃÅó¶ ׶, ׯñÆÁ» éÅñ í¹§é¶ ×¶, êð ÃÆÁ ÇÕö éÅ ÕÆåÆÍ îÔÅåîÅ ×»èÆ é¶ ÁÅê 3 îÅðÚ 1921 駱 ÃÅÕ¶ òÅñÆ æ» ééÕÅäÅ ÃÅÇÔì ê¹¾Ü Õ¶ Çþֻ çÆÁ» Õ¹ðìÅéÆÁ» ù ÇÃÜçÅ ÕÆåÅÍ ×¹ðÈ Õ¶ ìÅö ç¶ î¯ðÚ¶ ç½ðÅé Çþֻ é¶ Áá·Åðòƺ ÃçÆ ÇòÚ îÆð î§é§± å¶ ÷Õðƶ ç¶ Üìð çÅ Ãìð éÅñ î¹ÕÅìñÅ Õðé òÅñÅ ÇÂÇåÔÅà ç¹ÔðÅ Çç¾åÅÍ ÇîåÆ 21 Á×Ãå

寺 13 ççìð 1922 å¾Õ Çþֻ Óå¶ Ø¯ð Á¾ÇåÁÅÚÅð Ô¹§ç¶ ðÔ¶Í ÇÃ§Ø ô»åîÂÆ ðÇÔä ç¶ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì Á¾×¶ ÕÆå¶ êzä ù Ôð åÃÆÔÅ Þ¾ñ Õ¶ ÇéíÅªç¶ ðÔ¶Í Çþֻ ç¶ ÇÂà ÇþçÕ çÆ ÚðÚÅ ç¶ô íð ÓÚ å» Ô¯ÂÆ ÔÆ, Ãׯº ÃÆ.ÁËø.Á˺âðÆÀ±÷ ç¶ îȧԯº òÆ ÇéÕÇñÁÅ ÇÕ, ÒÒî˺ Ç÷§ç×Æ ÇòÚ Ãìð çÆ Ç§éÆ Ççzó· ñóÅÂÆ Õç¶ éÔƺ ç¶ÖÆÍ ÇÂæ¶ ÇÂÕ éÔƺ, ÁÅêä¶ ÃÅÔîä¶ î˺ Áé¶Õ» ÔÆ ÒÂÆÃÅÓ ÃÈñÆ Óå¶ Úó·ç¶ ç¶Ö¶ÍÓÓ ê¿âå îçé î¯Ôé îÅñòÆÁÅ é¶ ÁÅÇÖÁÅ ÃÆ, ÒÒ×¹ðÈ Õ¶ ìÅ× ÇòÚ¯º ÔÆ ç¶ô çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÆ ñÇÔð À¹áÆ þ Áå¶ Ô¹ä ÇÂö é¶ ÔÆ ç¶ô ù ÁÅ÷Åç ÕðòÅÀ¹äÅ þÍÓÓ ÜË寺 ç¶ î¯ðÚ¶ ç½ðÅé Çþֻ ÇòÚ ÁÅ÷ÅçÆ ñÂÆ Õ¹ðìÅé Ô¯ä çÆ êzìñ íÅòéÅ ù ç¶ÖÇçÁ» ÜòÅÔð ñÅñ éÇÔðÈ ù ÁÅ Õ¶ Ö¹ç Ç×zøåÅðÆ ç¶äÆ êÂÆÍ ×¹ðç¹ÁÅðŠùèÅð ñÇÔð ç½ðÅé 500 ÇÃ¾Ö ôÔÆç ԯ¶ Áå¶ 30 Ô÷Åð ܶñ·» ÇòÚ â¾Õ¶ ×Â¶Í 1922 ÇòÚ Òì¾ìð ÁÕÅñÆ ñÇÔðÓ çÅ î¹¾ã ì§é· Õ¶ ì¾ìð» é¶ ìðåÅéòÆ ÃÅîðÅÜ ù Õ»ìÅ Û¶ó Çç¾åÅ ÃÆÍ ÕÅñ¯éÆ ÁËÕà Çòð¹¾è ìÅð åÇÔðÆÕ ÇòÚ ôÔÆç Ô¯ä òÅñ¶, À¹îð ÕËç çÆÁ» Ã÷Åò» í¯×ä òÅñ¶ å¶ Á§×ð¶÷ ÃðÕÅð çÆÁ» ܶñ·» ÇòÚ Õôà í¯×ä òÅñ¶ ÃÅð¶ ÔÆ ÇÃ¾Ö ÃéÍ Ã§é 1931 ÇòÚ Üç Õ¹Þ ÁÅ÷ÅçÆ Ø¹ñÅàÆÁ» ù Á§â¶îÅé 寺 ÇñÜÅÇÂÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÃÆ å» ÃðçÅð ðåé ÇÃ§Ø Áå¶ À¹Ã ç¶ Õ¹Þ Õ¹ ÃÅæÆÁ» é¶ ìÔ¹å ÃÅð¶ Á§×ð¶÷ ÁøÃð» ù îÅð Õ¶ ç¶ô çÆ ÁÅ÷ÅçÆ êzåÆ ÁÅêäÆÁ» åÆìð íÅòéÅò» çÅ êz×àÅòÅ ÕÆåÅÍ ìÅÁç ÇòÚ ÇÂé·» Ççػ ù ôÔÆç Õð Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ ÁÅ÷Åç ÇÔ§ç ø½Ü ù êÇÔñ»-êÇÔñ ÕÅÇÂî Õðé òÅñÅ òÆ ÇÂÕ ÇþÖ, Üéðñ î¯Ôé ÇÃ§Ø ÔÆ ÃÆ Áå¶ ÇÂà ø½Ü ÇòÚ ôÅîñ Ô¯ä òÅñ¶ ìÔ¹-Ç×äåÆ òÆ ÇÃ¾Ö ÔÆ ÃéÍ ÇÂö åð·» ì§ìÂÆ ÇòÚ îËðÆé ðÆò¯ñà Áå¶ Ü¾ìñê¹ð ÇòÖ¶ ÇÃ×éñ ðËÜî˺à çÆ ìöÅòå Çê¾Û¶ òÆ ÇÃ¾Ö ø½ÜÆÁ» çÅ ÔÆ Ô¾æ ÃÆÍ Ü¾Çñ·Á»òÅñ¶ ìÅö ç¶ ÃÅÕ¶ çÅ ìçñÅ òÆ ÇÂÕ ÇþÖ, ÃðçÅð ÀÈèî ÇÃ§Ø Ã¹éÅî òÅñ¶ é¶ êÈð¶ 21 ÃÅñ ìÅÁç ¦âé ÇòÚ ÜÅ Õ¶ Üéðñ úâòÅÇÂð ù ïèÅ ñ×Å Õ¶ ÇñÁÅÍ Ã§é 1942 ÇòÚ Õ»×ðÃ ç¶ Ã¾ç¶ Óå¶ ÒíÅðå ۾⯠Á§ç¯ñéÓ ç½ðÅé ÃðÕÅð òñ¯º Ç×zøåÅð ÕÆå¶ ÜÅä òÅÇñÁ» ÇòÚ Çå§é Ú½æÅÂÆ Ç×äåÆ Çþֻ çÆ ÃÆÍ

ÇÂÔ òÆ Õ¯ÂÆ ÁÇåÕæéÆ éÔƺ þ ÇÕ 1947 çÆ ò§â ò¶ñ¶ òÆ Çþֻ ÃçÕÅ ÔÆ Á¾èÅ ê¿ÜÅì å¶ Á¾èÅ ì§×Åñ íÅðå Õ¯ñ ìÇÚÁÅ ÇðÔÅÍ î½ñÅéÅ ÁÅ÷Åç ÁÅêäÆ ê¹ÃåÕ ÒǧâÆÁÅ Çòé÷ øðÆâîÓ ÇòÚ ÇÂà å¾æ çÆ ê¹ôàÆ Õðç¶ Ôé ÇÕ, ÒÒÕ»×ðÃ å» Ü¯é» ìäÅÀ¹äÆÁ» î§é Õ¶ ÃÅðÅ ê¿ÜÅì å¶ ÃÅðÅ ì§×Åñ, ÁÅÃÅî Ãî¶å î¹Ãñî ñÆ× ÔòÅñ¶ Õðé ñÂÆ ÇåÁÅð Ô¯ ×ÂÆ ÃÆÍ ÇîåÆ 2 îÅðÚ 1947 ù îÅÃàð åÅðÅ ÇÃ§Ø é¶ éÅÁðÅ ñ×Å Õ¶ Á¾èÅ ê¿ÜÅì å¶ ÃÅðÅ ÕôîÆð ìÚÅÁ ÇñÁÅÍÓÓ íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÅ Õ¯ÂÆ òÆ ÁÇÜÔÅ øð§à éÔƺ ÃÆ, ÇÜà Óå¶ ÇÃ¾Ö Õ½î é¶ ÁÅìÅçÆ ç¶ Áé¹êÅå éÅñ ç¶ô çÆÁ» ìÅÕÆ Õ½î» éÅñ¯º Ãí 寺 Á¾×¶ Ô¯ Õ¶ Áå¶ Ãí 寺 òè¶ð¶ ÇÔ¾ÃÅ éÅ êÅÇÂÁÅ Ô¯ò¶Í ÁÅ÷Åç Ô¯ä Óå¶ íÅðå-êÅÇÕ ò§â çÅ Ãí 寺 ò¾è çåÅê òÆ Çþֻ ù ÔÆ Þ¾ñäÅ ÇêÁÅÍ ÃîÕÅñÆ êzÇþè ÁõìÅð ÒÃà¶àÃîËéÓ ç¶ 3 ÜéòðÆ 1948 ç¶ Á§Õ ÇòÚ À¹Ã çŠçêÅçÕ ÇñÖçÅ þ, ÒÒùå§åðåŠç×ðÅî ç½ðÅé ÇÂà îÔ»çÆê ÇòÚ Ãí 寺 ò¾è î¹ÃÆìå» çÅ ÇôÕÅð ÇÃ¾Ö Õ½î ù Ô¯äÅ ÇêÁÅÍ ÇÂà ù ÁÅêäÆÁ» ñÇÔðŪçÆÁ» Áå¶ À¹êÜÅÀÈ Ö¶åÆÁ» ù Û¾â Õ¶ ì§Üð ÷îÆé» Óå¶ ÁÅÀ¹äÅ ÇêÁÅÍ Ü¯ ÔðÆÁ»-íðÆÁ» ìÅð» ÇÃ¾Ö ÇÕÃÅé» é¶ ÁÅêä¶ ñÔÈ-êÃÆé¶ éÅñ òÃÅÂÆÁ» Ãé, À¹é·» ù Û¾â Õ¶ ÁÅÀ¹ä 寺 ÇÂñÅòÅ ÇçÔÅåÆ Áå¶ ôÇÔðÆ ÇÂñÅÕ¶ ÇòÚ òÆ ÁÅêä¶ ÕÆîåÆ ÃðîŶ çÆ ÁÅÔÈåÆ ç¶äÆ êÂÆÍ ÇÂà 寺 ÇÂñÅòÅ ÕÂÆ êðî-êÇò¾åð ×¹ðèÅî òÆ ÃÆîÅ ç¶ À¹Ã êÅð ðÇÔ ×¶ÍÓÓ

ÁÅ÷ÅçÆ å¯º êÇÔñ» Áå¶ íÅðå-êÅÇÕ ò§â ò¶ñ¶ å¾Õ Çþֻ éÅñ íÅðåÆ é¶åÅò» òñ¯º ç¶ô ÇòÚ ÃòËîÅä Áå¶ ×½ðòîÂÆ ÃæÅé ç¶ä ç¶ ÷¹ìÅéÆ ÔÆ éÔƺ, Ãׯº ÇñÖåÆ å½ð Óå¶ òÆ Áé¶Õ» òÅðÆ ÒÕ½ñ-ÕðÅðÓ ÕÆå¶ Ü»ç¶ ðÔ¶Í Ã§é 1929 ù Õ»×ðÃ ç¶ ñÅÔ½ð ÇòÖ¶ ԯ¶ ÃîÅ×î ÇòÚ êÅà ÕÆåÅ Ç×ÁÅ îåÅ ×òÅÔÆ íðçÅ þ : ÒÒÕ»×ðà êÅðàÆ ÇÃ¾Ö Õ½î ù ê¾ÕÅ íð¯ÃÅ ÇçòŪçÆ þ ÇÕ ÁÅ÷Åç íÅðå çÅ Õ¯ÂÆ òÆ Ã§ÇòèÅé ÁËÃÅ éÔƺ ìäÅÇÂÁÅ ÜÅò¶×Å, ܯ ÇÂà ù êzòÅé éÔƺ Ô¯ò¶×ÅÍÓÓ

ܹñÅÂÆ 1946 ÇòÚ ÕñÕ¾å¶ ÓÚ Ô¯ÂÆ ÁÅñ ǧâÆÁÅ Õ»×ðà Õî¶àÆ çÆ îÆÇà§× î½Õ¶ ÇÂÕ êzËà ÕÅéëð§Ã ù çì¯èé ÕðÇçÁ» ê¿âå éÇÔðÈ é¶ Ö¹ç ÇÕÔÅ ÃÆ ÇÕ, ÒÒê¿ÜÅì çÆ ìÔÅçð ÇÃ¾Ö Õ½î Çòô¶ô îÔÅéåÅ çÆ èÅðéÆ þÍ î¶ð¶ ÇòÚÅð ÇòÚ ÃÅù ÇÕö ù òÆ ÇÂåðÅ÷ éÔƺ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÇÕ À¹µåðê¾ÛîÆ íÅðå ÇòÚ ÇÂÕ ÁÇÜÔÅ ÇÂñÅÕÅ Áå¶ Ç§å÷Åî ÇÃ¾Ö Õ½î ñÂÆ ðÅõò» ð¾ÇÖÁÅ ÜÅò¶, ÇÜà ç¹ÁÅðÅ ÇÂÔ òÆ ÁÅ÷ÅçÆ çÅ Áé§ç îÅä ÃÕ¶ÍÓÓ êð ÁÅ÷ÅçÆ å¯º ìÅÁç úÔÆ ÁÅ×È ÁÅêä¶ òÅÁÇçÁ» Áå¶ ÖÅèÆÁ» ÃÔ¹§Á» 寺 í¾Ü ×Â¶Í Ã§ÇòèÅé ÇÂé·» çÆ îð÷Æ éÅñ å» ÕÆ ìäéÅ ÃÆ Ãׯº Á¾Ü å¾Õ çÇòèÅé é¶ Çþֻ ù ÇÂÕ ò¾ÖðÆ Õ½î òÆ éÔƺ î§ÇéÁÅÍ

ÁÅ÷ÅçÆ çÅ êÇÔñÅ ÇÃñ·Å ÔÆ 10 ÁÕåÈìð 1947 ù ò¶ñ¶ ç¶ ×zÇÔ î§åðÆ êà¶ñ é¶ ç¶ô ç¶ ÃÅð¶ Ç÷ñ·Å î¹ÕÅî» Óå¶ ÇÂÕ ×ôåÆ ×¹êå ê¾åð é§ìð ÁË×Ç÷Çìà â. 11/7 ÜÅðÆ ÕðÕ¶ ÇÂà ÔçÅÇÂå ç¶ ðÈê ÇòÚ Çç¾åÅ ÇÕ,ÒÒÇÃ¾Ö Üî»çðÈ øÃÅçÆ Áå¶ ÷ðÅÇÂî ê¶ôÅ Ô¹§ç¶ ÔéÍ ÇÂé·» Óå¶ õÅà Çé×ÅÔ ð¾ÖÆ ÜÅò¶ÍÓÓ ÁÅ÷ÅçÆ å¯º å¹ð§å ìÅÁç ÔÆ íÅðåÆ é¶åÅò» òñ¯º ê¿ÜÅì Áå¶ Çþֻ éÅñ ÕÆå¶ ÇòÃÅÔØÅå çÆ ×òÅÔÆ ñ¯Õ ÃíÅ ç¶ ååÕÅñÆ ÃêÆÕð ÃðçÅð Ô¹Õî ÇÃ§Ø ç¶ 1947 î×𯺠Ãçé ÇòÚ Çç¾å¶ íÅôä çÆÁ» ÇÂÔ àÈÕ» íðçÆÁ» Ôé ÇÕ, ÒÒÜç Õçƺ òÆ ÁÃƺ Õ»×ðà ù À¹Ã òñ¯º ÇÃ¾Ö Õ½î éÅñ ÁÅ÷ÅçÆ å¯º êÇÔñ» ÕÆå¶ ÇÂÕðÅð» çÆ ïÅç ÇçòÅªç¶ Ô» å» ÃÅù ÇÂÔ ÕÇÔ Õ¶ àÅñ Çç¾åÅ Ü»çÅ þ ÇÕ Ô¹ä ÔÅñå ìçñ ü¾ÕÆ þÍÓÓ íÅðåÆ é¶åÅò» òñ¯º Çþֻ éÅñ ÕÆå¶ ÇòÃÅÔØÅå ù ÒÇÔ§ç¹ÃåÅé àÅÂÆî÷Ó ç¶ ÃîÕÅñÆ Ã§êÅçÕ Ü¶.ÁËñ. ÃÅÔéÆ ÁÅêäÆ ê¹ÃåÕ Òç Çñâ ÁÅøÓ ç¶ ê¿éÅ 202 Óå¶ Çª ÇñÖç¶ Ôé :

ÒÒÕ»×ðÃ ç¶ é¶åÅò» é¶ Çþֻ Áå¶ ð˵âôðà êáÅä» ù ÇÜà åð·» Ö¾Üñ-Ö¹ÁÅð ÕÆåÅ, À¹Ã çÅ ÕÅðé éÅ å» ÇÂé·» é¶åÅò» çÆ Áä×ÇÔñÆ ÃÆ Áå¶ éÅ ÔÆ ×ñåÆÍ ÇÂÔ å» ÇÂÕ ìÔ¹å ò¾âÅ Áå¶ Õç¶ éÅ î¹ÁÅø ÕÆåÅ ÜÅä òÅñÅ è¯ÖÅ ÃÆ, ܯ ÇÂé·» òñ¯º ÜÅä-ì¹¾Þ Õ¶ ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍÓÓ