30 minute read
ÁÃÇÔ å¶ ÁÕÇÔ ÷°ñî ÃÇÔä òÅÇñÁ» çÆ çÅÃåÅé
íÅÂÆ êz¶îÜÆå ÇÃ³Ø ã¼â¶
Advertisement
ÇÜà ò¶ñ¶ ×°ðç¹ÁÅðŠùèÅð ñÇÔð ç¶ åÇÔå ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ç¶ î¯ðÚ¶ Ã ô»åîÂÆ ðÇÔ Õ¶ åô¼çç Þ¼ñ Õ¶ ÷õîÆ Ô¯Â¶ Çóػ Áå¶ ÷õî» çÆ åÅì éÅ Þ¼ñç¶ Ô¯Â¶ ôÔÆç Ô¯ Ú¹Õ¶ Çóػ çÆ ìÔÅçðÆ çÆ ÃÅð¶ êÅö è¹³î êË Ú¹¾ÕÆ ÃÆÍ ÇÂà î¯ðÚ¶ çÅ ÔÅñ ÇìÁÅé Õðé 寺 êÇÔñ» ÇÂÃ ç¶ ÇêÛ¯Õó Óå¶ òÆ ÞÅå êÅÀ°äÆ ÷ðÈðÆ ÔËÍ 1920 ÂÆÃòÆ å¯º 1925 ÂÆÃòÆ å¾Õ êÈð¶ ê³Ü ÃÅñ Ú¼ñÆ ×°ðç¹ÁÅðŠùèÅð ñÇÔð é¶ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔìÅé ç¶ Ã¹èÅð ñÂÆ Õ°ðìÅéÆ çÅ Ü÷ìÅ, Üæ¶ì³çÕ åÅÕå çÅ êz×àÅòÅ Áå¶ ç¶ô-í×åÆ çÅ êzíÅò êËçÅ ÕÆåÅÍ íÅò¶º ÇÂÔ ÜéåÕ ñÇÔð èÅðÇîÕ Áå¶ ðÅÜéÆåÕ ê¼Ö» çŠùî¶ñ ÃÆ êð ÇÂà ñÇÔð çÅ î¹¼Ö À°ç¶ô ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔìÅé çÆ îðïÅçÅ ÇòÚ ×°ðîÇå ç¶ ÁÃÈñ» Áé°ÃÅð ùèÅð ÕðéÅ ÃÆÍ
å¶ðÆ Õ°ðìÅéÆúº ÕÆ èÈî ÔË ÁÅ÷ ÷îÅé¶ î¶º, ìÔÅçð ÔË Á×ð Õ¯ÂÆ å¯ ò°Ô å±³ ÁË ÁÕÅñÆ ÔËÍ å¶ðÅ ÇÜÃ é¶ î¹Õ¼çî êËÕð ÂÆÃÅð ì¶êÅÇÂÁ», å¶ðÅ Õñì ÔË î¹é¼òð ëõð é¶ ÷ÜìÅå ÁÅñÆ ÔËÍ ìóÆ åÅðÆø Õ¶ ÕÅìñ ÔË å¶ðÆ ÇÔ³îå¯ ÷°ðÁå, ÇÕ Üç¯ ÜÇÔç Á÷ÅçÆ îË å± é¶ ÜÅé âÅñÆ ÔËÍ
ÇÂÔ Ãåð» ÇÕö ÕòÆ çÆ îé¯ÕñêéÅ éÔƺ, ìñÇÕ êzÇüè À°ðçÈ ôÅÇÂð Áå¶ Òì³ç¶ îÅåðîÓ ÁõìÅð ç¶ Ã³êÅçÕ ê³âå î¶ñÅ ðÅî òøÅ é¶ òÆÔòƺ ÃçÆ ç¶ åÆܶ çÔÅÕ¶ ÇòÚ ÁÅêäÆ Õñî ðÅÔƺ ÕÅ×÷ ç¶ ÃÆé¶ Óå¶ À°Ã ò¶ñ¶ À°µÕðÆÁ», ÇÜà ò¶ñ¶ ×°ðç¹ÁÅðŠùèÅð ñÇÔð ç¶ åÇÔå ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ç¶ î¯ðÚ¶ Ã ô»åîÂÆ ðÇÔ Õ¶ åô¼çç Þ¼ñ Õ¶ ÷õîÆ Ô¯Â¶ Çóػ Áå¶ ÷õî» çÆ åÅì éÅ Þ¼ñç¶ Ô¯Â¶ ôÔÆç Ô¯ Ú¹Õ¶ Çóػ çÆ ìÔÅçðÆ çÆ ÃÅð¶ êÅö è¹³î êË Ú¹¾ÕÆ ÃÆÍ
ÇÂà î¯ðÚ¶ çÅ ÔÅñ ÇìÁÅé Õðé 寺 êÇÔñ» ÇÂÃ ç¶ ÇêÛ¯Õó Óå¶ òÆ ÞÅå êÅÀ°äÆ ÷ðÈðÆ ÔËÍ 1920 ÂÆÃòÆ å¯º 1925 ÂÆÃòÆ å¾Õ êÈð¶ ê³Ü ÃÅñ Ú¼ñÆ ×°ðç¹ÁÅðŠùèÅð ñÇÔð é¶ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔìÅé ç¶ Ã¹èÅð ñÂÆ Õ°ðìÅéÆ çÅ Ü÷ìÅ, Üæ¶ì³çÕ åÅÕå çÅ êz×àÅòÅ Áå¶ ç¶ô-í×åÆ çÅ êzíÅò êËçÅ ÕÆåÅÍ íÅò¶º ÇÂÔ ÜéåÕ ñÇÔð èÅðÇîÕ Áå¶ ðÅÜéÆåÕ ê¼Ö» çŠùî¶ñ ÃÆ êð ÇÂà ñÇÔð çÅ î¹¼Ö À°ç¶ô ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔìÅé çÆ îðïÅçÅ ÇòÚ ×°ðîÇå ç¶ ÁÃÈñ» Áé°ÃÅð ùèÅð ÕðéÅ ÃÆÍ
Áá·Åðòƺ ÃçÆ ÇòÚ õÅñÃÅ ê³æ À°µêð ÃõåÆ ç¶ ç½ð ç½ðÅé ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔìÅé çÅ êzì³è À°çÅÃÆ, Çéðîñ¶ ÁÅÇç óêðçÅò» éÅñ Ãì³è ð¼Öä òÅñ¶ îÔ³å» é¶ Ã³íÅÇñÁÅÍ ÇÂÔ îÔ³å Ç÷ÁÅçÅåð ìéÅðà (ÕÅôÆ) òð׶ ÇòÇçÁÅ ç¶ Õ¶ºçð 寺 êó·¶ Ô¯Â¶ Ãé, ÇÜà ÕðÕ¶ ÇÂÔ ò¶ç»å ÁÅÇç 寺 êzíÅÇòå Ãé, ÇÂö ÕðÕ¶ Çüֻ çÆ èÅðÇîÕ îðïÅçÅ ÇòÚ ê½ðÅÇäÕ ð³×å íÅðÈ Ô°³çÆ ×ÂÆÍ À°Ã Ã ç¶ ÇÂÔ îÔ³å ÁÅÚðä ê¼Ö 寺 ÕÅëÆ À°Ú¶ð¶ Ãé, êð ÃÇÔܶ-ÃÇÔܶ ÇÂÔ îÔ³å
óÃÅð 寺 ÕÈÚ Õðç¶ ×¶ Áå¶ À°é·» ç¶ ê¹¼åê¯åð¶ Ü» Ú¶ñ¶ êÆó·Æ-çð-êÆó·Æ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔìÅé çÆ Ã¶òÅ-óíÅñ Õðç¶ ðÔ¶Í Áá·Åðòƺ ÃçÆ ç¶ ÁõÆðÇñÁ» çÔÅÇÕÁ» ÇòÚ ÇÃ¼Ö ÇîÃñ» ê³ÜÅì Óå¶ ÕÅì÷ Ô¯ä À°êð³å Áå¶ ô¶ð-¶-ê³ÜÅì îÔÅðÅÜÅ ðäÜÆå ÇÃ³Ø ç¶ ðÅÜ Ã ×°ðÈ-Øð ç¶ ôðèÅñÈ ÇÃ¼Ö ðÅÇÜÁ» Áå¶ ÃðçÅð» é¶ ÇÂÇåÔÅÃÕ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔìÅé ç¶ é»Á ò¼âÆÁ»-ò¼âÆÁ» ÜÅ×Æð» ñ×òÅÂÆÁ» å» ÇÕ ÇÂé·» ÁÃæÅé» çÆ À°ÃÅðÆ Áå¶ ç¶ÖíÅñ, êzì³è ÃÔÆ åðÆÕ¶ éÅñ Ô¯ ÃÕ¶Í
Ü篺 çÈܶ ÇÃ¼Ö Á˺×ñ¯ ï°¼è 寺 ìÅÁç ê³ÜÅì À°µêð ÃæÅÂÆ ðÈê ÇòÚ Á³×ð¶÷Æ ðÅÜ ÃæÅêå Ô¯ Ç×ÁÅ å» À°Ã ÇòÚ Õì÷¶ ç¶ Ô¼Õ ù ìóÅ îÔ¼åò Çç¼åÅ Ü»çÅ ÃÆÍ Üç Á³×ð¶÷Æ ÃðÕÅð é¶ ê³ÜÅì ÇòÚ ÷îÆé çÅ ì³ç¯ìÃå ÕÆåÅ å» Ô¯ð ÷îÆé» ò»× ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔìÅé çÆÁ» ÷îÆé» À°µå¶ òÆ Õì÷¶ ç¶ Ô¼Õ ù åÃñÆî ÕðÇçÁ» îÔ³å» ù ÷îÆé» ç¶ îÅñÕ î³é ÇñÁÅ Ç×ÁÅ, ÇÜà ÕðÕ¶ îÔ³å» çÅ òåÆðÅ ÁÅî ñ¯Õ» ñÂÆ Ã¶òÅçÅð» òÅñÆ íÅòéÅ ù Û¼â Õ¶ Ô³ÕÅðÆ ÜÅ×ÆðçÅð» òð×Å Ô¯ Ç×ÁÅÍ À°Ô ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔìÅé çÆ ÜÅÇÂçÅç ù ÁÅêäÆ Çé¼ÜÆ îñÕÆÁå ÃîÞç¶ Ô¯Â¶ Ççé¯- Ççé ÁÅñÃÆ, ÇòíÚÅðÆ Áå¶ èðî 寺 çÈð Ô°³ç¶ ×Â¶Í ì¶ô¼Õ À°é·Æòƺ ÃçÆ ç¶ ÁõÆðñ¶ çÔÅÇÕÁ» ÇòÚ éÅîèÅðÆ, Çéð³ÕÅðÆ Áå¶ ÇÃ³Ø ÃíÅ ñÇÔð» Ú¼ñÆÁ» Áå¶ ÇÂé·» ñÇÔð» é¶ ÇÃ¼Ö ÃîÅÜ ÇòÚ ëËñÆÁ» Õ°ðÆåÆÁ» ù çÈð Õðé çÅ ïåé ÕÆåÅ, êð îÔ³å» ç¶ Ã¹èÅð Õðé ò¼ñ Õ¯ÂÆ ìÔ°åÅ ÇèÁÅé éÅ Çç¼åÅ, Ô» ÇÃ³Ø ÃíÅ ñÇÔð ÕÅðé ÁÅÂÆ ê¹éð ÜÅÇ×zåÆ ÔÆ ×°ðç¹ÁÅðŠùèÅð ñÇÔð ç¶ ðÈê ÇòÚ ÇòÕÃå Ô¯ÂÆÍ Ã¼ÚÖ³â ÃzÆ ÔÇðî³çð ÃÅÇÔì ÇòÖ¶ 1922 ÂÆÃòÆ å¯º 1937 ÂÆÃòÆ åÕ ìå½ð ×z³æÆ Áå¶ Ô˵â ×z³æÆ ðÔ¶ Ç×ÁÅéÆ ÕðåÅð ÇÃ³Ø ÕñÅÃòÅÇñÁ» é¶ îÔ³å» òñ¯º À°Ã Ã ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔìÅé ÇòÚ ëËñÅÂÆÁ» Õ°ðÆåÆÁ» çÅ Ç÷Õð ÕÆåÅ ÔË:
ÇðÔÅ ê³æ çÅ îÈñ ÁÇèÕÅð éÅÔÆ, ðÅÇ ç¶ä çÅ ÁÇèÕÅð íÅÂÆÍ çÖñ ÇÕö òÆ Õ³î ÇòÚ ç¶ ÇÜÔóÅ, À°Ô Ã÷Å çŠԯǠԼÕçÅð íÅÂÆÍ Ô¼àÆ ìäÆ ê¹ÜÅðÆÁ» ×z³æÆÁ» çÆ, Ô¯ÂÆ èðî çÆ ÕÅð À°âÅð íÅÂÆÍ ðñ Ú¯ð Õ°¼åÆ ÁÅê¯ ÇòÚ ×¶, çÈÜÅ Õ¯ÂÆ éÅ ê¹¼ÛäÔÅð íÅÂÆÍ
ÇÂö îÔ³å Ü°³âñÆ ÇòÚ¯º ÔÆ ÇÂÕ îÔ³å ù³çð çÅà ÃÆ, ÇÜÔóÅ Á³ÇîzåÃð ôÇÔð ç¶ òÃéÆÕ Ç÷îƺçÅð ÔðôÅ ÇÃ³Ø çÅ ÇÂÕ îÇÔðÆ Á½ðå çÆ Õ°¼Ö¯º ܳÇîÁÅ ê¹¼åð ÃÆÍ ÇÂÔ êÇÔñ» ÇÂÕ ÔñòÅÂÆ çÆ ç¹ÕÅé À°µêð Õ³î ÕðçÅ-ÕðçÅ êÇÔñòÅé ìä Ç×ÁÅÍ ÇÂà À°êð³å ÇÂÔ ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ç¶ îÔ³å Çìôé çÅà çÅ Ú¶ñÅ ìÇäÁÅÍ À°Ã çÆ î½å Çê¼Û¯º ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö çÅ î¹ÖÆ îÔ³å ìä Ç×ÁÅÍ ÇÂÔ ÇÂñÅÕ¶ ÇòÚ ÁÅêäÆÁ» ìçÚñäÆÁ» ÕðÕ¶ ìÔ°å ìçéÅî ÃÆÍ
À°êð¯Õå ×°ð-ÁÃæÅé ÃzÆ Á³ÇîzåÃð ÃÅÇÔì 寺 åÕðÆìé 14-15 îÆñ çÈð À°µåð-ê¼Ûî ÇçôÅ ÇòÚ Ç÷ñ·Å Á³ÇîzåÃð çÆ åÇÔÃÆñ ÁÜéÅñÅ ç¶ Çê³â Ø°¼Õ¶òÅñÆ ç¶ é÷çÆÕ ÔËÍ ÇÂæ¶ Ã³é 1583 ÂÆÃòÆ ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ é¶ Úðé êÅÂ¶Í î³âÆ çÅ ðÅÜÅ ÔðÆöé òÆ ÇÂæ¶ ÔÆ ×°ðÈ ÜÆ ç¶ çðôé Õðé ÁÅÇÂÁÅ ÃÆÍ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ çÆ ïÅç ÇòÚ Çê³â Ø°¼Õ¶òÅñÆ ç¶ î¯ãÆ ìÅìÅ Ø°¼ÕÅ ÜÆ é¶ ÇÂæ¶ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ìäÅÇÂÁÅÍ À°é·» 寺 Çê¼Û¯º À°é·» çÆ Ã³åÅé ÇÂà װðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÆ Ã¶òÅ-óíÅñ ÕðçÆ ðÔÆÍ À°Ã Ã ÇÂà װð-ÁÃæÅé çÅ éÅî ×°ðÈ ÕÆ ð¯ó ÃÆ, ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ã ò¶ñ¶ ÇÂÔ èðåÆ ì³÷ð Ô°³çÆ ÃÆÍ Ã³é 1664 ÂÆÃòÆ ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ å¶× ìÔÅçð ÜÆ òÆ ÇÂæ¶ êèÅð¶Í À°é·» çÆ ïÅç ÇòÚ ìÅìÅ Ø°¼ÕÅ ÜÆ çÆ Ã³åÅé ÇòÚ¯º ìÅìÅ ñÅñ Ú³ç ÜÆ é¶ ÇÂÕ é½º î³÷ñÅ ÁÃæÅé ìäÅÇÂÁÅ Áå¶ ÇÂÃ ç¶ éÅñ ì³÷ð êÂÆ ÷îÆé ÇòÚ ìÅö ñ×òÅ Çç¼åÅ, ÇÜà ÕðÕ¶ ÇÂà ÁÃæÅé çÅ éÅî ×°ðÈ ÕÅ ìÅö êË Ç×ÁÅÍ î¹öñ ÔÕÈîå ò¶ñ¶ ÇÂñÅÕ¶ ç¶ î¹ÃñîÅé ÔÅÕî» é¶ ÇÂà ÁÃæÅé ù ãÇÔã¶ðÆ Õð Çç¼åÅÍ ìÅÁç ÇòÚ ÇÂ¾æ¶ Çê³â ÚÇîÁÅðÆ, åÇÔÃÆñ ÁÜéÅñÅ ç¶ ÃðçÅð éÅÔð ÇÃ³Ø (ð³èÅòÅ) é¶ ÇÂÕ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ÃzÆ ×°ðÈ å¶× ìÔÅçð ÜÆ çÆ ïÅç ÇòÚ ìäòÅÇÂÁÅ Áå¶ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ çÆ ïÅç ÇòÚ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÆ Ã¶òÅ é¶óñ¶ Çê³â ÖåðŶ ç¶ ÃðçÅð ê³ÜÅì ÇÃ³Ø é¶ ÕðòÅÂÆ, ÇÜÔóÅ ô¶ð-¶-ê³ÜÅì îÔÅðÅÜÅ ðäÜÆå ÇÃ³Ø çÅ ÁÇÔñÕÅð ÃÆÍ ÇÂà À°êð³å ÇÃ¼Ö ÃðçÅð» Áå¶ ÇÂñÅÕ¶ çÆÁ» ó×å» é¶ ÇÂÕ À°çÅÃÆ ÃÅèÈ ù ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö çÅ îÔ³å éÆïå ÕÆåÅÍ ×°ðç¹ÁÅðŠùèÅð ñÇÔð Ã ÇÂà װð-ÁÃæÅé çÆ Ã¶òÅ îÔ³å ù³çð çÅà կñ ÃÆÍ
Üç ×°ðç¹ÁÅðŠùèÅð ñÇÔð ÁÅð³í Ô¯ÂÆ å» Áé¶Õ» ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔìÅé çÅ êzì³è îÔ³å» Õ¯ñ¯º ÇÃ¼Ö ê³æ é¶ ñË ÇñÁÅ, ÇÜà 寺 À°åôÅÇÔå Ô¯ Õ¶ Ôð¶Õ ÇÂñÅÕ¶ çÆ Ã³×å ÁÅêä¶-ÁÅêä¶ ÇÂñÅÕ¶ ÇòÚ ÃÇæå ÇÂÇåÔÅÃÕ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔìÅé çÅ êzì³è îÔ³å» êÅïº Ö¯Ô Õ¶ ÇÃ¼Ö ê³æ ç¶ êzì³è ÁèÆé ÇñÁÅÀ°ä ñ¼×Æ Áå¶ À°é·» ç¶ êzì³è ñÂÆ ÃæÅÇéÕ ×°ðÇüֻ çÆÁ» êzì³èÕ Õî¶àÆÁ» ìäÅÂÆÁ» ÜÅä ñ¼×ÆÁ»Í ÇÂà åð·» Üç ÕÅøÆ ÇÂÇåÔÅÃÕ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔìÅé çÅ êzì³è ÇÃ¼Ö ê³æ ç¶ Ô¼æ» ÇòÚ ÁÅ Ç×ÁÅ å» ñ¯ó îÇÔÃÈà ԯÂÆ ÇÕ ÇÂé·» ç¶ êzì³è ñÂÆ ÇÂÕ Õ¶ºçðÆ Õî¶àÆ ìäÅÂÆ ÜÅò¶ Áå¶ ÇÂÕ ÇÃ¼Ö Üæ¶ì³çÆ À°Ã Õ¶ºçðÆ Õî¶àÆ ç¶ éÅñ ÃÇÔï¯× ç¶ä ñÂÆ ìäÅÂÆ ÜÅò¶Í
ÇÜÔóÆ ìÅÕÆ ðÇÔ³ç¶ ÇÂÇåÔÅÃÕ ×°ðÁÃæÅé» çÅ êzì³è òÆ ÇÂà նºçðÆ Õî¶àÆ ÁèÆé ÇñÁÅÀ°ä ñÂÆ ÃÇÔï¯× ç¶ò¶Í ÇÂö ÇòÚÅð ÁèÆé 15 éò³ìð 1920 ù ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ Áå¶ 14 çóìð 1920 ù ôz¯îäÆ ÁÕÅñÆ çñ çÆ ÃæÅêéÅ ÕÆåÆ ×ÂÆÍ ÇÂé·» ç¯Ô» çÅ î¹¾Ö çøåð üÚÖ³â ÃzÆ ÔÇðî³çð ÃÅÇÔì ÃîÈÔ ÇòÚ ìäÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅÍ Üç 26 ÜéòðÆ 1921 ÂÆÃòÆ ù ÃzÆ çðìÅð ÃÅÇÔì, åðéåÅðé çÅ êzì³è ÇÃ¼Ö ê³æ é¶ ÁÅêä¶ Ô¼æ» ÇòÚ ñË ÇñÁÅ Áå¶ ÇÂà êzì³è ù ñËä ñÂÆ ×¶ Üæ¶ ç¶ ç¯ Çóػ íÅÂÆ Ô÷ÅðÅ ÇÃ³Ø Áå¶ íÅÂÆ Ô°Õî ÇÃ³Ø ù îÔ³å Ü°³âñÆ é¶ ôÔÆç Õð Çç¼åÅÍ Üç ÇÂÔ õìð ÃÅð¶ êÅö øËñ ×ÂÆ å» ÇÃ¼Ö Ã³×å» çÈð-çÈð 寺 åðéåÅðé ê¹¼Üä ñ¼×ÆÁ»Í Çê³â Ø°¼Õ¶òÅñÆ Áå¶ å¶óÅ ç¶ Çóػ é¶ À°æ¶ î½ÜÈç Üæ¶çÅð ÕðåÅð ÇÃ³Ø Þ¼ìð Áå¶ Ô¯ð î¹ÖÆ Çóػ ù îÔ³å ù³çð çÅà çÆÁ» íËóÆÁ» Õðå±å» ìÅð¶ ç¼ÇÃÁÅ, åç À°æ¶ î½ÜÈç ÇÃ¼Ö ê³æ ç¶ êzåÆÇéè Çüֻ é¶ ×°ðîåÅ ÕðÕ¶ Üæ¶çÅð ÕðåÅð ÇÃ³Ø Þ¼ìð çÆ Á×òÅÂÆ ÇòÚ ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö çÅ êzì³è ÇÃ¼Ö 22
ê³æ ÁèÆé ÇñÁÅÀ°ä ñÂÆ ê³ÜÅÔ Çóػ çÅ ÜæÅ í¶ÇÜÁÅÍ ÇÂÔ ÜæÅ 31 ÜéòðÆ 1921 ÂÆÃòÆ ù ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ñÂÆ ÃzÆ çðìÅð ÃÅÇÔì, åðéåÅðé 寺 Ãò¶ð¶ ðòÅéÅ Ô¯ÇÂÁÅÍ ÇÂÔ ÜæÅ êÇÔñ» Á³ÇîzåÃð ê¹¼ÜÅ Áå¶ Ç¾毺 à»Ç×Á» À°µêð ÃòÅð Ô¯ Õ¶ ðÅÜÅûÃÆ Á¼â¶ Óå¶ ê¹¼ÜÅÍ Ç¾毺 Üæ¶ ç¶ éÅñ ÁÅñ¶-ç¹ÁÅñ¶ ç¶ Çê³â» ç¶ Ô¯ð ÕÂÆ Çóػ ç¶ Üæ¶ ðñ ׶ Áå¶ Üæ¶ çÆ Ç×äåÆ ÚÅð-ê³Ü ý ç¶ ÕðÆì Ô¯ ×ÂÆÍ ÇÂà Ã å¾Õ Ã. çÅé ÇÃ³Ø ÇòÛ¯ÁÅ î˺ìð ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ Áå¶ êzèÅé Ç÷ñ·Å ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ òÆ ÚÅñÆ Õ° Çóػ çÅ ÜæÅ ñË Õ¶ ê¹¼Ü ×Â¶Í Üæ¶çÅð ÕðåÅð ÇÃ³Ø Þ¼ìð çÆ Á×òÅÂÆ ÇòÚ Ú¼ÇñÁÅ ÜæÅ òÆ 31 ÜéòðÆ ÚÅð Õ° òܶ ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ÇòÖ¶ ê¹¼Ü Ç×ÁÅÍ ÇÂà Üæ¶ ç¶ Çóػ é¶ îÔ³å Áå¶ À°Ã ç¶ ÁÅçîÆÁ» ù ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ÇòÚ¯º ìÅÔð Õ¼ã Õ¶ êzì³è ÁÅêä¶ Ô¼æ» ÇòÚ ñË ÇñÁÅÍ îÔ³å Áå¶ À°Ã ç¶ ÁÅçîÆ îÔ³å ç¶ ÇðÔÅÇÂôÆ îÕÅé ÇòÚ Úñ¶ ×Â¶Í îÔ³å é¶ À°Ã¶ ò¶ñ¶ ÔÆ ê³æÕ ÁÅ×È Ã. Áîð ÇÃ³Ø ÞìÅñ ù ì¹ñÅ ÇñÁÅÍ Ã. çÅé ÇÃ³Ø òÆ ÇÂà ÇÂñÅÕ¶ ç¶ ÇÃÁÅä¶ Áå¶ êåò³å¶ üÜä Ãé Áå¶ îÔ³å À°µêð ÇÂé·» çÅ ìóÅ êzíÅò ÃÆÍ ÇÂé·» ç¯Ô» üÜä» çÆ êz¶ðéÅ éÅñ îÔ³å é¶ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÅ êzì³è ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ ù ýºê Õ¶ Õî¶àÆ ç¶ ÁèÆé ðÇÔ Õ¶ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÆ Ã¶òÅ Õðé çÆ ×¼ñ î³é ñÂÆÍ ÇÂà Ãì³è ÇòÚ Ã³èÆ-ê¼åð ÇåÁÅð ÕÆåÅ Ç×ÁÅ, ÇÜà ÇòÚ Ô¶á ÇñÖÆÁ» ôðå» ð¼ÖÆÁ» ×ÂÆÁ»: 1. îÔ³å ù³çð çÅà ÇÕö ÇÂÃåzÆ éÅñ Áï¯× Ãì³è éÅ ð¼Ö¶ Áå¶ ÇÕö ÇÂÕ ÇÂÃåzÆ éÅñ Áé§ç ÕÅðÜ Õð ñò¶Í 2. Á³Çîzå ÛÕ Õ¶ ÇÃ³Ø ÃÜ ÜÅò¶ Áå¶ ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ ç¶ ÁèÆé Ô¯ Õ¶ öòÅ Õð¶Í îÔ³å ù³çð çÅÃ é¶ ÇÂÔ ôðå» êzòÅé ÕðÕ¶ óèÆ-ê¼åð À°µêð çÃåõå Õð Çç¼å¶Í ÇÂà À°êð³å ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ç¶ êzì³è ñÂÆ ÇÂñÅÕ¶ ç¶ À°æ¶ î½ÜÈç êåò³å¶ ×°ðÇüֻ íÅÂÆ çÅé ÇÃ³Ø ÇòÛ¯ÁÅ, Ã. Áîð ÇÃ³Ø ìÅñ, íÅÂÆ Ç³çð ÇÃ³Ø ðÅÜÆÁÅ, Ã. éðËä ÇÃ³Ø Ø°¼Õ¶òÅñÆ, Ã. ׳âÅ ÇÃ³Ø Ü×ç¶ò Õñ», íÅÂÆ ÁÅåîÅ ÇÃ³Ø ÃÇÔ³ÃðÅ, Ã. ÁðÜé ÇÃ³Ø í¯Â¶òÅñÆ, íÅÂÆ í×òÅé ÇÃ³Ø Ü¼Ãó», îÔ³å ù³çð çÅÃ, Ã. Áîð ÇÃ³Ø ÖåðŶ Áå¶ ÇÂÕ Ô¯ð ×°ðÇÃ¼Ö Ã¼Üä Óå¶ ÁÅèÅðå ÇÂÕ Ç×ÁÅð» î˺ìðÆ Õî¶àÆ ìäÅÂÆ ×ÂÆÍ ÇÜÃ ç¶ êzèÅé Ã. çÅé ÇÃ³Ø ÇòÛ¯ÁÅ Áå¶ ÃÕ¼åð íÅÂÆ Ç³çð ÇÃ³Ø ðÅÜÆÁÅ ìäŶ ×Â¶Í îÔ³å ù³çð çÅà òñ¯º çÃåõå ÕÆåŠóèÆ-ê¼åð Üæ¶çÅð ÕðåÅð ÇÃ³Ø Þ¼ìð é¶ ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ ç¶ çøåð êÔ°³ÚÅ Çç¼åÅÍ îÔ³å ù³çð çÅÃ é¶ Çê³â ð¼ÖÅ çÆ ÇÂÕ ÂÆôðÆ éÅîÆ ÇÂÃåzÆ éÅñ ÇòÁÅÔ Õðé Áå¶ ìÅÕÆ ÇÂÃåzÆÁ» ù ÁÅêä¶ â¶ð¶ ÇòÚ¯º ìÅÔð Õ¼ã ç¶ä çÅ òÅÁçÅ ÕÆåÅÍ ÇÂà òÅÁç¶ åÇÔå 8 ëðòðÆ 1921 ÂÆÃòÆ ù îÔ³å ù³çð çÅà Áå¶ ÂÆôðÆ é¶ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì ÇòÖ¶ ê¶ô Ô¯ Õ¶ Á³Çîzå ÛÕ ÇñÁÅÍ îÔ³å çÅ éÅî Ü°Ç׳çð ÇÃ³Ø Áå¶ ÂÆôðÆ çÅ éÅî Ç×ÁÅé Õ½ð ð¼ÇÖÁÅÍ ÇÂé·» é¶ Á³Çîzå ÛÕä À°êð³å Áé§ç ÕÅðÜ ÕðòÅ ÇñÁÅÍ îÔ³å ù ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ÇòÚñ¶ À°Ã ç¶ ÇéòÅà ÇòÚ ðÇÔä çÆ ÁÅÇ×ÁÅ ç¶ Çç¼åÆ ×ÂÆÍ ÇÂà åð·» îÔ³å ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ ç¶ ÁèÆé ðÇÔ Õ¶ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÆ Ã¶òÅ Õðé ñ¼×ÅÍ íÅÂÆ Ç³çð ÇÃ³Ø ðÅÜÆÁÅ é¶ Õ°Þ Ô¯ð ð°Þ¶ÇòÁ» ÕÅðé æ¯ó·¶ Ã ìÅÁç ÃÕ¼åð ç¶ ÁÔ°ç¶ å¯º ÁÃåÆøÅ ç¶ Çç¼åÅÍ ÇÂà À°êð³å íÅÂÆ í×òÅé ÇÃ³Ø ù åéõÅÔçÅð ÃÕ¼åð Çéï°Õå ÕÆåÅ Ç×ÁÅ Áå¶ À°Ã çÆ ÇðÔÅÇÂô Áå¶ ñ§×ð çÅ êzì³è òÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ÃîÈÔ ÇòÚ ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ íÅò¶º îÔ³å ù³çð çÅà (Ü°Ç׳çð ÇóØ) ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ ç¶ ÁèÆé ðÇÔ Õ¶ öòÅ Õð ÇðÔÅ ÃÆ Áå¶ ÇÃ¼Ö ê³æ òñ¯º À°Ã ù ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÆ Ç×ÁÅð» î˺ìðÆ Õî¶àÆ çÅ î˺ìð òÆ ìäÅÇÂÁÅ ÃÆ, êð Á³ç𯺠À°Ã çÆ éÆÁå ÃÅø éÔƺ ÃÆÍ Üç íÅÂÆ í×òÅé ÇÃ³Ø ÇÕö Õ³î ç¶ ÇÃñÇÃñ¶ ÇòÚ îÔÆéÅ ÜÈé 1921 ÂÆÃòÆ ù Á³ÇîzåÃð êÔ°³Ú¶ ԯ¶ Ãé å» îÔ³å ù³çð çÅÃ é¶ À°é·» ç¶ Õîð¶ çÅ åÅñÅ å¯ó Õ¶ ÃæÅéÕ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ çÅ ÃÅðÅ ÇðÕÅðâ ÃÅó Çç¼åÅÍ Ã. éðËä ÇÃ³Ø îËé¶Üð ÃzÆ ééÕÅäÅ ÃÅÇÔì é¶ ÁÅêäÆ ê¹ÃåÕ ÒÁÕÅñÆ î¯ðÚ¶ Áå¶ Þ¼ìðÓ ÇòÚ òðéä ÕÆåÅ ÔË- ÒÒîÔ³å ù³çð çÅà װðÈ Õ¶ ìÅö òÅñ¶ çÆ ÇÜÔóÆ ÇñÖå Ã. Áîð ÇÃ³Ø ÞìÅñ é¶ Õì÷Å Õðé Ç×Á» Þ¼ìð ù Çç¼åÆ ÃÆ, À°Ô Þ¼ìð é¶ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ ç¶ êzèÅé ù ç¶ Çç¼åÆ ÃÆÍ Ã¹äé ÇòÚ ÁÅÇÂÁÅ ÇÕ À°Ô ÇñÖå ×°ðÈ Õ¶ ìÅö ç¶ îÔ³å é¶ ÇÕö ç¶ ðÅÔƺ ÇÂÕ ÕñðÕ ù 500/- ð°ê¶ ç¶ Õ¶ Õî¶àÆ ç¶ çøåð ÇòÚ¯º Ú¯ðÆ Õð ñÂÆÍÓÓ
À°Ã ç¶ ÁÇÜÔ¶ ÇòÚÅð» 寺 ÇÃ¼Ö Ã³×å» ìÔ°å ç¹ÖÆ Ô¯ÂÆÁ» Áå¶ Ã. çÅé ÇÃ³Ø ÇòÛ¯ÁÅ çÆ êzèÅé×Æ Ô¶á ÜæÅ í¶Ü Õ¶ 23 Á×Ãå 1921 ÂÆÃòÆ ù ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÅ êzì³è ÁÅêä¶ Ô¼æ» ÇòÚ ñË ÇñÁÅÍ îÔ³å é¶ ÇîÃàð îËÕøðÃé ùÇêz³à˺â˺à ê¹Çñà Á¼×¶ ÇôÕÅÇÂå ÕÆåÆ å» À°Ã é¶ Áîé ÕÅùé ÕÅÇÂî ð¼Öä ñÂÆ Õ°Þ ÇÃêÅÔÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ÇòÖ¶ í¶Ü Çç¼å¶Í 5 Ãå³ìð 1921 ÂÆÃòÆ ù ÇîÃàð îËÕøðÃé é¶ ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ ù ÇÚ¼áÆ ÇñÖÆ ÇÕ Ü¶ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ñÂÆ Õî¶àÆ ù ê¹Çñà çÆ ñ¯ó Ô¯ò¶ å» ÇÂà çÅ õðÚ ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ òñ¯º íðéÅ êò¶×ÅÍ 9 Ãå³ìð 1921 ÂÆÃòÆ ù ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ÓÚ¯º ê¹Çñà ÔàÅÀ°ä ìÅð¶ Õî¶àÆ é¶ ÁËÃ.êÆ. ÇîÃàð îËÕøðÃé ù òÅêÃÆ ê¼åð ÇñÇÖÁÅÍ ê¹Çñà òÅêà ì¹ñÅ ñÂÆ ×ÂÆÍ ÁõÆð Üç îÔ³å ù³çð çÅà çÅ Üç Õ¯ÂÆ ÚÅðÅ éÅ Ú¼ÇñÁÅ å» À°Ã é¶ Ã. å¶ÜÅ ÇÃ³Ø Ãî¹³çðÆ, Ã. ×°ðÚðé ÇÃ³Ø Áå¶ Ã. ìÅñ ÇÃ³Ø ù ÃÅñà ìäÅ Õ¶ ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ éÅñ ÃîÞ½åÅ Õð ÇñÁÅ Áå¶ Õî¶àÆ òñ¯º À°Ã ù 120 ð°ê¶ îÔÆéÅ åéõÅÔ Áå¶ ×°ðîÇå êzÕÅô 42 Á×Ãå 2010 Á³ÇîzåÃð ôÇÔð ÇòÖ¶ ÇÂÕ îÕÅé ÇðÔÅÇÂô ñÂÆ ç¶ Çç¼åÅ Ç×ÁÅÍ Õ°Þ ÇÚð å» îÔ³å ÁÅêäÆ ôðå Óå¶ ÕÅÇÂî ÇðÔÅÍ êð îÅðÚ-ÁêzËñ 1922 ÂÆÃòÆ ù ÃðÕÅð çÆ Çüֻ Çòð°¼è ÁêäÅÂÆ Ãõå éÆåÆ ù ò¶Ö Õ¶ îÔ³å çÆ éÆÁå òÆ ìçñ ×ÂÆ, À°Ô ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÆ ÷îÆé À°µêð Õì÷Å ÕðéÅ ÚÅÔ°³çÅ ÃÆÍ çÈܶ êÅö Á³×ð¶÷Æ ÃðÕÅð ×°ðç¹ÁÅðÅ ñÇÔð ù Õ°Úñ ç¶äÅ ÚÅÔ°³çÆ ÃÆ Áå¶ ÇÂà Ãì³è ÇòÚ Õ¯ÂÆ òÆ î½ÕÅ éÔƺ ÃÆ Ö¹³ÞÅÀ°äÅ ÚÅÔ°³çÆÍ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÅ êzì³è ê³æÕ Ô¼æ»
ÇòÚ ÁÅÀ°ä ÕðÕ¶ ð¯÷ÅéÅ ñ§×ð ÁÅð³í Ô¯ Ç×ÁÅÍ ñ§×ð ñÂÆ ÇÂñÅÕ¶ ÇòÚ¯º ó×å» ðÃç» ÇÂÕ¼áÆÁ» ÕðÕ¶ í¶Üä ñ¼×ÆÁ»Í ñ§×ð ÇåÁÅð Õðé ñÂÆ ìÅñä òÅÃå¶ Çüֻ é¶ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÆ ÷îÆé ÇòÚ Öó·ÆÁ» ù¼ÕÆÁ» ÇÕ¼Õð» ù ò¼ãä ñÂÆ ÃñÅÔ ìäÅÂÆ, ÇÕÀ°ºÇÕ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÅ êzì³è ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ ç¶ ÁèÆé ÁÅÀ°ä ÕðÕ¶ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÆ ÷îÆé À°µêð òÆ Õî¶àÆ çÅ ÔÆ ÁÇèÕÅð ÃÆÍ
8 Á×Ãå 1922 ÂÆÃòÆ ù ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ç¶ ê³Ü öòÅçÅð íÅÂÆ Ã³å¯Ö ÇÃ³Ø ñôÕðÆ é§×ñ, íÅÂÆ ñÅí ÇÃ³Ø ðÅÜÅûÃÆ, íÅÂÆ ñÅí ÇÃ³Ø î¼å¶é§×ñ, íÅÂÆ Ã³åÅ ÇÃ³Ø î¶ÃÅ (éÕ¯çð) Áå¶ íÅÂÆ ëÈñÅ ÇÃ³Ø é»Á çÅ ÇÂÕ ÁÕÅñÆ ÇÃ³Ø ñ§×ð ñÂÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÆ ÷îÆé ÇòÚ¯º ù¼ÕÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» ÇÕ¼Õð» ò¼ã ÇñÁÅÂ¶Í ÇÂà Ãì³èÆ îÔ³å é¶ å» Õ¯ÂÆ ÇôÕÅÇÂå éÅ ÕÆåÆ, êð Á³ÇîzåÃð Ç÷ñ·¶ ç¶ ÇâêàÆ ÕÇîôéð ÇîÃàð Çâ³éà é¶ Çê³â îÇÔñ» òÅñÅ, åÇÔÃÆñ ÁÜéÅñÅ, Ç÷ñ·Å Á³ÇîzåÃð ç¶ ÇÂÕ ÷ËñçÅð ìÅìÅ ÇìzÜ ñÅñ ÇÃ³Ø ì¶çÆ êÅïº ÇÂà Ãì³èÆ çðõÅÃå ÇçòÅ Çç¼åÆÍ ÁÅêä¶ òñ¯º åÃçÆÕ ÕðÕ¶ âÆ.ÁËÃ.êÆ. ÇîÃàð ìÆàÆ ç¶ Ô¼æ æÅäÅ ÁÜéÅñÅ, Ç÷ñ·Å Á³ÇîzåÃð ÇòÖ¶ í¶Ü Çç¼åÆ, ÇÜà ù ÁÅèÅð ìäÅ Õ¶ æÅä¶ ç¶ Ãì-dzÃêËÕàð ÁÅ×Å ÁÅìÅà Çîð÷Å é¶ ÇÔ³ç ç³âÅòñÆ çÆ èÅðÅ 154 ÁèÆé ÇîåÆ 9 Á×Ãå 1922 ÂÆÃòÆ ù ÁËë.ÁÅÂÆ. ÁÅð. é§: 1288 çð÷ ÕðÕ¶ îÔ³å ù³çð çÅà Áå¶ Ô¯ðé» çÆ ×òÅÔÆ ñÂÆ À°Ã¶ Ççé ÔÆ À°Ã é¶ ê¹Çñà ×Åðç Ãî¶å ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö êÔ°³Ú Õ¶ À°Õå Çóػ ù Ç×zøåÅð Õð ÇñÁÅÍ 10 Á×Ãå 1922 ÂÆÃòÆ ÇòÚ Çì×ÅéÆ ÜÅÇÂçÅç çÆ ñ°¼à Õðé ç¶ ç¯ô ÇòÚ Á³ÇîzåÃð çÆ ÁçÅñå ÇòÚ îËÇÜÃàz¶à Á¼òñ çðÜÅ ÇîÃàð ÂÆòé ÇÜéÇÕé÷ ç¶ ÃÅÔîä¶ ê¶ô ÕÆå¶, ÇÜæ¶ ÇÂé·» ù ê³ÜÅÔ-ê³ÜÅÔ Ô÷Åð ð°ê¶ ÷°ðîÅéÅ Áå¶ Û¶-Û¶ îÔÆé¶ çÆ ÕËç ìÅ-î¹ô¼Õå çÆ Ã÷ŠùäÅÂÆ ×ÂÆÍ ÇÂà ׼ñ çÅ ÇÃ¼Ö ê³æ ÇòÚ ìóÅ íÅðÆ ð¯Ô øËñ Ç×ÁÅÍ
ÇÂà À°êð³å ÇÂÔ øËÃñÅ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÇÕ ð¯÷ÅéÅ ÔÆ ìÅö ÇòÚ¯º ñ¼Õó» ò¾ãä ñÂÆ ÜÅÇÂÁÅ ÜÅò¶Í ×¼ñ ìÅñä ñÂÆ ñ¼Õó» ò¾ãä çÆ éÔƺ ÃÆ, ÇÕÀ°ºÇÕ ìÅñä ñÂÆ ñ¼Õó» ÁÅÇç å» ÇÂñÅÕ¶ çÆÁ» ó×å» ÇÂÕ¼áÅ ÕðÕ¶ ã¶ð ñ×Å ÃÕçÆÁ» ÃéÍ ÇÂ¾æ¶ îÃñÅ å» ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÆ ÷îÆé ÇòÚ¯º ÃðÕÅðÆ çõñ-Á³çÅ÷Æ õåî Õðé çÅ ÃÆÍ Ô°ä ð¯÷ÅéÅ Çóػ çÅ ÜæÅ ñ¼Õó» ò¾ãä ñÂÆ Ü»çÅ å» ê¹Çñà À°é·» ù Ç×zøåÅð ÕðÕ¶ Çëð Û¼â Çç³çÆÍ êð 22 Á×Ãå 1922 çÆ Ãò¶ð ù âÆ.ÁËÃ. êÆ. ÇîÃàð ìÆàÆ Õ°Þ ê¹Çñà ÁøÃð Áå¶ íÅðÆ ê¹Çñà ë¯ðà ñË Õ¶ ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ÇòÖ¶ ê¹¼Ü Ç×ÁÅ Áå¶ ÇÂà Ççé À°Ã é¶ 66 Çóػ ù Ç×zøåÅð Õð ÇñÁÅÍ ÇÂà 寺 ìÅÁç Ç×zøåÅðÆÁ» çÅ ÇÃñÇÃñÅ ÁÅð³í Ô¯ Ç×ÁÅÍ 23 Á×Ãå 1922 ÂÆÃòÆ ù ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ ç¶ êzèÅé Ã. îÇÔåÅì ÇÃ³Ø Áå¶ Ô¯ð ÁÕÅñÆ ÁÅ×ÈÁ» é¶ Á³ÇîzåÃð ôÇÔð ç¶ ìÅö ÁÕÅñÆÁ» ÇòÚ ðÅå Ã ÇÂÕ ÜñÃÅ ÕÆåÅ Áå¶ øËÃñÅ ÕðÕ¶ 25 Á×Ãå 1922 ÂÆÃòÆ ù ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ÇòÖ¶ ÃÜŶ ÜÅ ðÔ¶ Çòô¶ô çÆòÅé ÇòÚ ê¹¼Üä ñÂÆ Çüֻ ù ÁêÆñ ÕÆåÆÍ 24 Á×Ãå 1922 ÂÆÃòÆ ù ÇîÃàð ÂÆ.ÁËî.ÜËéÇÕé÷ ¶.âÆ.ÃÆ. Á³ÇîzåÃð Áå¶ ÇîÃàð îËÕøðÃé ÁËÃ.êÆ. Á³ÇîzåÃð î½ÕÅ ò¶Öä ñÂÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ÇòÖ¶ ê¹¼Ü¶Í ÇÂà Ççé 寺 ê¹ÇñÃ é¶ ìÅ× ÇòÚ¯º ñ¼Õó» ò¾ãä ñÂÆ ÜÅä òÅñ¶ Çóػ çÆ îÅð-Õ°¼à ÕðéÆ ô°ðÈ Õð Çç¼åÆÍ 25 Á×Ãå ù ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì 寺 ìÅÔð Ö¹¼ñ·¶ îËçÅé ÇòÚ çÆòÅé ÇòÚñ¶ ô»åîÂÆ Çóػ çÆ îÅð-Õ°àÅÂÆ ô°ðÈ Õð Çç¼åÆÍ ÇÂà Ã å¾Õ ÇêÛñ¶ Ççé çÆ îÅð-Õ°àÅÂÆ çÆ õìð ùä Õ¶ ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ òñ¯º âÅ. í×òÅé ÇóØ, âÅ. êðåÅê ÇóØ, âÅ. óå ðÅî Áå¶ âÅ. ÇÕðêÅ ðÅî Óå¶ ÁÅèÅðå ÚÅð âÅÕàð» çÆ àÆî ÷õîÆ Çóػ çÆ îñ·î-ê¼àÆ Õðé ñÂÆ í¶ÜÆ ×ÂÆÍ
ÇÂö ðÅå ù ÔÆ ÇÃ¼Ö Ã³×å òñ¯º ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ò¼ñ òÔÆð» ؼå Õ¶ ÁÅÀ°ä ç¶ âð 寺 ÇÂà êÅö ù ÁÅÀ°ä òÅñ¶ ÃÅð¶ ðÃÇåÁ» À°µêð ÃðÕÅð é¶ ê¹Çñà ڽºÕÆÁ» ÇìáÅ Õ¶ éÅÕÅì³çÆ Õð Çç¼åÆ, ÇÕÀ°ºÇÕ ÃðÕÅð 21 ëðòðÆ 1921 ÂÆÃòÆ ù ÃzÆ ééÕÅäÅ ÃÅÇÔì ÇòÚ òÅêð¶ ÖÈéÆ ÃÅÕ¶ À°êð³å ÇÃ¼Ö Ã³×å òñ¯º ÜÇæÁ» ç¶ ðÈê ÇòÚ ÃzÆ ééÕÅäÅ ÃÅÇÔì ò¼ñ ÕÆå¶ ÕÈÚ å¯º âðÆ Ô¯ÂÆ ÃÆÍ Ô°ä ÇÂÔ î¯ðÚÅ ÁÕÅñÆ Çóػ Áå¶ îÔ³å ç¶ ÇòÚÕÅð éÔƺ ÃÆ, Ãׯº Á³×ð¶÷Æ ÃðÕÅð Áå¶ ÁÕÅñÆ Çóػ ÇòÚÕÅð ÃÆÍ 26 Á×Ãå ù ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ÇòÚ ê¹Çñà ×Åðç òñ¯º ÕÆåÆ ÜÅ ðÔÆ òèÆÕÆ Ãì³èÆ Ã¯Ú-ÇòÚÅð Õðé ñÂÆ ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ é¶ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì ÇòÖ¶ îÆÇà³× ð¼ÖÆ Ô¯ÂÆ ÃÆÍ Üç ê¹Çñà ù ÇÂà ìÅð¶ êåÅ ñ¼×Å å» À°Ã é¶ å°ð³å ÔðÕå ÇòÚ ÁÅ Õ¶ ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ ç¶ Ç÷³î¶òÅð ÁÅ×ÈÁ» Ã. îÇÔåÅì ÇÃ³Ø ìËÇðÃàð, êzèÅé, í×å ÜÃò³å ÇÃ³Ø Üéðñ ÃÕ¼åð, Ã. éðËä ÇÃ³Ø ìËÇðÃàð ÃÕ¼åð, êz¯. ÃÅÇÔì ÇÃ³Ø îÆå ÃÕ¼åð, Ã. Ãðî¹Ö ÇÃ³Ø ÞìÅñ, î˺ìð ÕÅðÜÕÅðéÆ Õî¶àÆ Áå¶ êzèÅé ôz¯îäÆ ÁÕÅñÆ çñ, Ã. å¶ÜÅ ÇÃ³Ø ÚÈÔóÕÅäÅ î˺ìð ÕÅðÜÕÅðéÆ Õî¶àÆ Áå¶ îÆå êzèÅé ôz¯îäÆ ÁÕÅñÆ çñ, îÅÃàð åÅðÅ ÇÃ³Ø î˺ìð ÕÅðÜÕÅðéÆ Õî¶àÆ, Ã. ðò¶ñ ÇÃ³Ø î˺ìð ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ Áå¶ ÃÕ¼åð, Ç÷ñ·Å ×°ðç¹ÁÅðÅ Õî¶àÆ Á³ÇîzåÃð ù öËð-ÕÅùéÆ ÇÂÕ¼åðåÅò», ëÃÅç, Ú¯ðÆ Áå¶ ñ¯Õ» ÇòÚ À°ÕÃÅÔà êËçÅ Õðé ç¶ ç¯ô ñ×Å Õ¶ Ç×zøåÅð Õð ÇñÁÅÍ ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ÇòÖ¶ 25 Á×Ãå ù ÜæÅ ñË Õ¶ êÔ°³Ú¶ ìÅìÅ ÇÕÔð ÇÃ³Ø ê¼àÆ ù òÆ 26 Á×Ãå ù éÅàÕÆ ã³× éÅñ òÅêà Á³ÇîzåÃð ÇñÜÅ Õ¶ Ç×zøåÅðÆ ç¶ òÅð³à Õ¼ã Çç¼å¶Í À°é·» é¶ 27 Á×Ãå ù Á³ÇîzåÃð 寺 îȳÔ-Ôé¶ð¶ Ú¼ñ Õ¶ ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö êÔ°³Ú Õ¶ Üæ¶ ç¶ éÅñ ÔÆ Ç×zøåÅðÆ Çç¼åÆÍ ÇÂé·» 96 ç¶ ñ×í× Çóػ ù êÇÔñ» ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÆ ÷îÆé ÇòÚ ñ×ÅÂÆ ×ÂÆ Õ³ÇâÁÅñÆ åÅð çÆ òñ×ä ÇòÚ ÕËç ð¼ÇÖÁÅ Ç×ÁÅ, ÇÂà À°êð³å Á³ÇîzåÃð ÇòÖ¶ ÇñÜÅä ñÂÆ å¯ð ÇñÁÅÍ ÃÅð¶ ðÃå¶ ÇòÚ ê¹Çñà Çóػ À°µêð åô¼çç ÕðçÆ ðÔÆÍ
À°µêð òðéä ÕÆå¶ ê³æÕ ÁÅ×ÈÁ» çÆ Ç×zøåÅðÆ å¯º ìÅÁç ÇÂà î¯ðÚ¶ çÆ Ç÷³î¶òÅðÆ ÇéíÅÀ°ä ñÂÆ êzèÅé çÆ Ã¶òÅ ðÃÅñçÅð ù³çð ÇÃ³Ø Áå¶ Üéðñ ÃÕ¼åð çÆ Ã¶òÅ Ã. íÅ× ÇÃ³Ø ù ýºêÆ ×ÂÆÍ 28
Á×Ãå ù ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ òñ¯º Ãî¹¼Ú¶ ç¶ô òÅÃÆÁ» ù ×°ðÈ Õ¶ ìÅö ÇòÖ¶ êÔ°³Úä çÆ ÇÂÔ ÁêÆñ ÇÕ ÒÒÇÂà ÁÜîÅÇÂô ò¶ñ¶ ÁÃƺ å°ÔÅⶠկñ¯º ÇÂà 寺 ò¼è Ô¯ð î³× éÔƺ Õðç¶ ÇÕ å°Ãƺ ÁÅÀ° Áå¶ ×°ðÈ Õ¶ ìÅö ÇòÚ Ú¼ñ ðÔ¶ ÁÅçðôÕ ô»åîÂÆ ðÈÔÅéÆ Ã³×ðÅî ù ÁÅêäÆÁ» Á¼Ö» éÅñ ç¶Ö¯ å» Ü¯ ÚÅñÅÕ é½ÕðôÅÔÆ ç¶ Ô¼æ¯º ×ñå-øÇÔîÆÁ» çÆ Ã³íÅòéŠ寺 ìÇÚÁÅ ÜÅ ÃÕ¶ÍÓÓ êÇÔñ» Õ¶òñ ê³Ü-ê³Ü Çóػ ç¶ Üæ¶ ÔÆ ìÅö ÇòÚ¯º ñ¼Õó» ò¾ãä Ü»ç¶ Áå¶ ê¹Çñà çÆ ì¶ðÇÔîÆ çÅ ÇôÕÅð Ô¯ Õ¶ Ç×zøåÅðÆ Çç³ç¶Í êð 29 Á×Ãå 寺 ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì 寺 ð¯÷ÅéŠý-ý Çóػ çÅ ÜæÅ ÁðçÅà ÕðÕ¶ ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ò¼ñ ÜÅä ñ¼×ÅÍ ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ò¼ñ ÜÅä 寺 êÇÔñ» Üæ¶ ç¶ ÇÃ³Ø ô»åîÂÆ ðÇÔ Õ¶ åô¼çç Þ¼ñä Áå¶ ê¹Çñà À°µêð Á¼×¯º Ô¼æ éÅ Ú¹¼Õä çÅ êzä ÕðÕ¶ å°ðç¶Í Üæ¶ ç¶ Çóػ é¶ ÇÃð À°µêð ÕÅñÆÁ» çÃåÅð» ì³é· Õ¶ À°µêð Çڼච빼ñ» ç¶ ÔÅð ÃÜŶ Ô°³ç¶Í ôÇÔð ç¶ ×ñÆÁ», ì÷Åð» Áå¶ ÃóÕ» À°µêð ò¼Ö-ò¼Ö æÅò» À°µêð ó×å» Üæ¶ çÆ Ã¶òÅ Áå¶ ÃòÅ×å Õðé ñÂÆ Öó·ÆÁ» Ô°³çÆÁ»Í å°ð¶ Ü»ç¶ Üæ¶ À°µêð ë¹¼ñ» çÆ òðÖÅ ÕÆåÆ Ü»çÆÍ ðÃå¶ ÇòÚ Úñç¶ Ã ÇÂÔ Üæ¶ ÚÅð-ÚÅð ñÅÂÆé» ÇòÚ ÃóÕ ç¶ ÇÂÕ ÇÕéÅð¶ Ú¼ñç¶ å» ÇÕ ÃóÕÆ ÁÅòÅÜÅÂÆ ÇòÚ òÆ Õ¯ÂÆ ÇòØé éÅ êò¶Í ÕÂÆ òÅðÆ ÜÇæÁ» ù ×°ðÈ Õ¶ ìÅö ÇòÖ¶ êÔ°³Úä À°êð³å åô¼çç ÕÆåÅ Ü»çÅ Áå¶ ÕÂÆ òÅðÆ ÇÂé·» ù ðÃå¶ ÇòÚ ð¯Õ Õ¶ ê¹Çñà òñ¯º åô¼çç ÕÆåÅ Ü»çÅ Áå¶ ÇÂÔ åô¼çç çÅ ç½ð À°åéÅ ÇÚð Ú¼ñçÅ ðÇÔ³çÅ, ÇÜåéÅ ÇÚð Üæ¶ ç¶ ÇÃ³Ø êÈðÆ åð·» ì¶Ô¯ô Ô¯ Õ¶ éÅ Çâ¼× ê˺ç¶Í ܶÕð Õ¯ÂÆ ÇÃ³Ø ðåÅ òÆ À°µêð À°µá Õ¶ Á¼×¶ òèä çÆ Õ¯Çôô ÕðçÅ å» À°Ã À°µêð ç¹ìÅðÅ åô¼çç ÕÆåÅ Ü»çÅÍ ðÅÔ ÇòÚ åô¼çç Õðé ñÂÆ Õ°Þ î¹¼Ö ÇàÕÅä¶ Ãé, Çê³â ×°³îàÅñÅ ç¶ é¶ó¶ éÖÅÃÈ (âð¶é) çÅ ê¹ñ, ÁêðìÅðÆ ç¯ÁÅì éÇÔð çÆ ñÅÔ½ð ìz»Ú À°µêð Çê³â ÛÆé¶ ç¶ é÷çÆÕ òÅñÅ ê¹ñ Áå¶ À°Ã 寺 Úó·ç¶ êÅö Çê³â ðÅä¶òÅñÆ ç¶ é÷çÆÕ çÅ ê¹¼ñ ØðÅà» òÅñÅ Áå¶ Çê³â Ü×ç¶ò Õñ» ç¶ é÷çÆÕ çÅ ê¹ñ ÁÅÇçÍ ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ òñ¯º Üæ¶ ç¶ éÅñ ÔÆ ÇÂÕ Á˺ìÈñ˺à Áå¶ ÇÂÕ âÅÕàð» çÆ àÆî í¶ÜÆ Ü»çÆÍ ÇÜÔóÆ ÷õîÆÁ» ù Á˺ìÈñ˺à ÇòÚ êÅ Õ¶ Á³ÇîzåÃð ôÇÔð ÇòÚ ÃÇæå ×°ðÈ Õ¶ ìÅö ÇòÖ¶ ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ òñ¯º ìäŶ ÁÅð÷Æ ÔÃêåÅñ ÇòÚ ÇñÜÅ Õ¶ ÇÂñÅÜ ÕðçÆ ðÔÆÍ
ÇÂà åô¼çç é¶ ÇÃ¼Ö Ü×å Á³çð ÇéðÅôåÅ çÆ ìÜŶ Ãׯº Ô¯ð ܯô íð Çç¼åÅ Áå¶ Ôð ð¯÷ Üæ¶ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ÇòÖ¶ ÜÅä ñÂÆ Á³ÇîzåÃð ê¹¼Üä¶ ô°ðÈ Ô¯ ׶, ÇÜé·» ÇòÚ î¹¼Ö å½ð Óå¶ îÅñò¶ ç¶ Çóػ çÅ ÜæÅ, ÇéèóÕ ÁÕÅñÆ ÜæÅ Çëð¯÷ê¹ð, ×ó×¼Ü ÁÕÅñÆ åðéåÅðé, Ã˺àðñ õÅñÃÅ çÆòÅé çÅ ÜæÅ, ÁÕÅñÆ õÅñÃÅ çÆòÅé ñÅÔ½ð, ÁÕÅñÆ ÜæÅ Á³ÇîzåÃð, ÁÕÅñÆ ÜæÅ Ô°ÇôÁÅðê¹ð, ÁÕÅñÆ ÜæÅ ñÅÇÂñê¹ð, çñÜÆå ÁÕÅñÆ ÜæÅ Á³ìÅñÅ, ÃÅìÕÅ ø½ÜÆÁ» ç¶ Üæ¶ ÁÅÇçÍ íÅò ÇÕ ê³ÜÅì ç¶ Õ¯é¶-Õ¯é¶ å¯º Çóػ ç¶ Üæ¶ Á³ÇîzåÃð ê¹¼Üç¶ Áå¶ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì Á¼×¶ ÁðçÅà ÕðÕ¶ ð¯÷ÅéÅ ÔÆ ÇÂÕ ÜæÅ ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ù å°ðçÅÍ å°ðé òÅñ¶ Üæ¶ ç¶ Çóػ ç¶ î¹ÖÇóÁ» Óå¶ Õ¯ÂÆ îÜìÈðÆ çÆ ÞñÕ éÔƺ ÃÆ Ô°³çÆ, ìñÇÕ ×³íÆðåÅ Áå¶ Ö¹ôÆ çÅ êz×àÅòÅ Ô°³çÅ ÃÆ Áå¶ À°é·» ç¶ Á³çð ÒîðÀ° å ÔÇð ÕË ç¹ÁÅðÓÓ çÅ ÚÅÀ° êËçÅ Ô°³çÅ ÃÆ, ÇÕÀ°ºÇÕ À°é·» çÅ ÇòôòÅà ÃÆ ÇÕ ÒÒîðé¶ ÔÆ å¶ êÅÂÆÁË êÈðé° êðîÅé§çÍÓÓ ÜÇæÁ» ÇòÚ Áá·Åð» ÃÅñ 寺 ؼà À°îð ç¶ é½ÜÁÅé» å¯º ñË Õ¶ 75 ÃÅñ 寺 ò¼è À°îð ç¶ ì÷°ð× òÆ ôÅîñ Ô°³ç¶ ÃéÍ ÇÃ¼Ö ìÆìÆÁ» é¶ òÆ Üæ¶ ñË Õ¶ ÜÅä çÆ î³× ÕÆåÆ, ÇÜà ù Õ½îÆ ÁÅ×ÈÁ» é¶ êzòÅé éÔƺ ÃÆ ÕÆåÅÍ êð Çëð òÆ ÇÂà î¯ðÚ¶ ÇòÚ ÇÃ¼Ö ìÆìÆÁ» çŠؼà ï¯×çÅé éÔƺ ÃÆÍ À°Ô Øð» 寺 Ö¹ôÆ-Ö¹ôÆ Üæ¶ ÇòÚ ÜÅä ñÂÆ Çóػ ù å¯ðçÆÁ»Í ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ Õ¶ ìÅö ç¶ ÁÅÃ-êÅà Çê³â» çÆÁ» ìÆìÆÁ» ñ§×ð ÇåÁÅð ÕðÕ¶ í¶ÜçÆÁ»Í
ÇÂé·» ÜÇæÁ» À°µêð ÕÆå¶ ×¶ Á³é·¶òÅÔ åô¼çç çÆÁ» õìð» ÁõìÅð» ç¶ ÷ðƶ ÃÅð¶ ÇÔ³ç¹ÃåÅé ÇòÚ ê¹¼Ü ×ÂÆÁ»Í ÇÜæ¶ ÇÂà åô¼çç ù ÁÅî ÇÔ³çÈ, ÇÃ¼Ö Áå¶ î¹ÃñîÅé ñ¯Õ» é¶ å¼ÇÕÁÅ, À°æ¶ ÇÔ³ç¹ÃåÅé ç¶ éÅîòð ñÆâð, ÁøÃð Áå¶ ÕÂÆ ÁõìÅð» ç¶ Ã³êÅçÕ Áå¶ ê¼åðÕÅð òÆ ÁÅä Õ¶ ò¶Öç¶ ðÔ¶ ÃéÍ ÇÂÕ ÁîðÆÕé ÇøñîÃÅ÷ ÕËêàé òð×Æ÷ é¶ ÇÂà ÃÅÕ¶ çÆ Çøñî òÆ ìäÅÂÆÍ éÅîòð üÜä» ÇòÚ êz¯. ܯè ÇÃ³Ø ÁËî.¶., êz¯. ð°ÚÆ ðÅî ÃÅÔéÆ, àð¼ÃàÆ ÇàzÇìÀ±é, ñÅÔ½ð, ÇîÃàð ÜÆ.¶. ù³çðî ÃÔÅÇÂÕ Ã³êÅçÕ ÒdzâÆê˺Çâ³àÓ ÁñÅÔÅìÅç, êÅçðÆ ÁËë.ÃÆ. Á˺âðÆú÷, ê³âå îçé î¯Ôé îÅñòÆÁÅ, ñÅñÅ ç¹éÆ Ú³ç ìËÇðÃàð, ê³âå Áîð ÇÃ³Ø òÕÆñ, îÇñÕ ñÅñ ÖÅé, Ãð ܯÇ׳çð ÇÃ³Ø ðÃÈñê¹ðÆÁÅ, ùÁÅîÆ ôðèÅé§ç, î½ñÅéÅ ÇÕëÅÇÂåÀ°µñÅ, ôÅðçÅêÆá ç¶ Ã¹ÁÅîÆ ô³ÕðÅÚÅðÆÁÅ, âÅÕàð ׯêÆ Ú³ç íÅðׯ, ê³âå î¶ñÅ ðÅî òëÅ ÁËâÆàð Òì³ç¶ îÅåðîÓ ñÅÔ½ð, îÔÅôÅ ÇÕzôé, ÁËâÆàð ÒêzåÅêÓ ñÅÔ½ð, ðÅÜÅ éÇð³çð éÅæ î˺ìð ê³ÜÅì ñËÇÜÃñ¶Çàò Õ½ºÃñ, ñÅñÅ çÆéÅ éÅæ ÁËâÆàð Òç¶ôÓ, Çîð÷Å ïÅÕÈì ì¶×, ÁËñ. ÁËî.ÁËÃ. ñÅÔ½ð, ÃzÆîåÆ ñ¼ÇÜÁÅòåÆ, Çêz³ÃÆêñ Õ³ÇéÁÅ îÔ» ÇòÇçÁÅñÅ Üñ§èð ÁÅÇç î¹¼Ö ÃéÍ
Çóػ ç¶ ÜÇæÁ» À°µêð åô¼çç ÇîÃàð ìÆàÆ çÆ Á×òÅÂÆ ÇòÚ ÕÆåÅ Ü»çÅ Áå¶ åô¼çç Õðé ç¶ î¹¼Ö åðÆÕ¶ ÇÂÔ ÁêäŶ ׶ ÇÕ ç¯ ÇÃêÅÔÆ ÇÂÕ â»× ç¶ ç¯ò¶º ÇÃð¶ ëó Õ¶ ðÃå¶ ç¶ ç¯Ô» êÅÇÃÁ» À°µêð Öó·¶ Ô°³ç¶Í Üç Õ¯ÂÆ ÁÕÅñÆ ÇÃ³Ø â»× ç¶ Ô¶á¯º ñ§Ø Õ¶ Á¼×¶ ÜÅä çÆ Õ¯Çôô ÕðçÅ, å» À°Ô ÇÃêÅÔÆ å¶÷Æ éÅñ â»× ç¶ ç¯ò¶º ÇÃð¶ èðåÆ éÅñ ñ×Å Õ¶ è½ä Ø°¼à Çç³ç¶ å¶ â»× éÅñ ×°¼ÞÆÁ» ü໠îÅðÆÁ» Ü»çÆÁ»Í å»ì¶ Áå¶ Çê¼åñ ç¶ Ã¹³î» òÅñÆÁ» â»×» éÅñ êËð», ׯÇâÁ» Áå¶ ÃðÆð ç¶ Ô¯ð Á³×» À°µå¶ گ໠îÅðÆÁ» Ü»çÆÁ»Í î¼æ¶, ê¶à, Á¼Ö» À°µêð ÕÂÆ òÅð ÕÆå¶ Ü»ç¶Í Çâ¼×¶ ԯ¶ ÁÕÅñÆ Çóػ À°µêð çÆ Ø¯ó¶ ç½óŶ Ü»ç¶, ÇÜÔó¶ ÷õîÆ Ô¯Â¶ Çóػ ù ÇñåÅóç¶ Ô¯Â¶ ÁÅêä¶ Ã¹³î» éÅñ Ô¯ð ÷õîÆ Õðç¶Í êð ÁÕÅñÆ Çóػ ç¶ îé-åé ÁðçÅà ÇòÚ Ü°ó¶ Ô°³ç¶Í À°é·» ç¶ î¹¼Ö ÇòÚ¯º Õ¶òñ òÅÇÔ×°ðÈ ôìç ÔÆ ÇéÕñçÅÍ ê¹Çñà çÅ ÇÂà 寺 ò¼è òÇÔôÆê¹äÅ Ô¯ð ÕÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÃÆ ÇÕ À°Ô Õ¶òñ Üæ¶ ç¶ Çóػ À°µêð ÔÆ åô¼çç éÔƺ ÃÆ ÕðçÆ, ܶ Õ¯ÂÆ Ô¯ð òÆ ÇÃ³Ø ×°ðç¹ÁÅðÅ
×°ðÈ Õ¶ ìÅö ç¶ é÷çÆÕ ÁÅÀ°ºçÅ å» À°Ô òÆ ÇÂà åô¼çç çÅ ÇôÕÅð Ô¯ Ü»çÅÍ
ÇÂà åô¼çç ù ÁÅêäÆÁ» Á¼Ö» ÃÅÔò¶º ò¶Ö Õ¶ ç¶ô çÆÁ» Õ°Þ éÅîòð ÔÃåÆÁ» é¶ ò¶ðò¶ Á³ÇÕå ÕÆå¶, ÇÜé·» ÇòÚ¯º Õ°Þ çÅ ÇìÁÅé òðéä ÕðéÅ Õ°æ» éÔƺ Ô¯ò¶×ÅÍ Ãå³ìð 1922 ÂÆÃòÆ ù Ã˺àðñ õÅñÃÅ çÆòÅé ç¶ Üæ¶ é¶ íÅÂÆ áÅÕ°ð ÇóØ, Ç÷ñ·Å Á³ÇîzåÃð Áå¶ íÅÂÆ òèÅòÅ ÇÃ³Ø Ç÷ñ·Å ñÅÔ½ð çÆ Á×òÅÂÆ ÇòÚ Ç×zøåÅðÆ ç¶äÆ ÃÆÍ ÇÂö Üæ¶ À°µêð ÇîÃàð ÇÜéÇÕé÷ çÆ Á×òÅÂÆ ÇòÚ ×°³îàÅñ¶ ç¶ éÖÅÃÈ (âð¶é) ç¶ ê¹ñ Õ¯ñ ܯ åô¼çç ÕÆåÅ, À°Ã çÅ ò¶ðòÅ íÅÂÆ Ü¯è ÇÃ³Ø çÆ Ã³êÅçéÅ Ô¶á Ûêç¶ ÁõìÅð ÒõÅñÃÅÓ ÇòÚ 4 Ãå³ìð ù ÇÂà åð·» ÛÇêÁÅ, ÒÒñ×í× òÆÔ Çî³à çÆ îÅð-Õ°àÅÂÆ À°êð³å ÇÂÕ Þ³âÆ ç¶ ÇÂôÅð¶ éÅñ دó-ÃòÅð ê¹Çñà ù Á¼×¶ òèä çÅ Ô°Õî ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ Ø¯ó-ÃòÅð» çÆ êÈðÆ ñÅÂÆé Üæ¶ ç¶ é÷çÆÕ ÁÅÂÆ Áå¶ Çå³éÇå³é دó-ÃòÅð ÁÕÅñÆÁ» ù ÇñåÅóç¶ Á¼×¶ ñ§Ø¶, ÇÜà ÕÅðé دÇóÁ» ç¶ Ã¹³î» éÅñ Õ°Þ Ã¾ÇåÁÅ×zÔÆ ÷õîÆ Ô¯ ×Â¶Í ÇÂÔ ç¶ÖÇçÁ» Áé¶Õ çðôÕ À°µÚÆ-À°µÚÆ Õ°ðñÅÀ°ä ñ¼×¶ÍÓÓ êz¯. ð°ÚÆ ðÅî ÃÅÔéÆ, àð¼ÃàÆ ÁõìÅð ÇàzÇìÀ±é, ñÅÔ½ð é¶ ÇÂà î¯ðÚ¶ ç¶ Á¼Öƺ ç¶Ö¶ ÔÅñ Ãì³èÆ ÁÅêäÆ ê¹ÃåÕ ÒStruggle for Reform in Sikh ShrinesÓ çÆ í±ÇîÕÅ ÇòÚ ÇñÇÖÁÅ ÔË- ÒÒî˺ î³éçÅ Ô» ÇÕ Ü篺 å¾Õ ÇÂÔ Ççzô î˺ ÁÅêäÆ Á¼Öƺ éÔƺ Ãé ò¶Ö¶, î˺ ÇÃ¼Ö ôÔÆç» Áå¶ ×°ðÈÁ» çÆÁ» ÃÅÖÆÁ» À°µêð ïÕÆé éÔƺ ÇñÁÅÀ°ºçŠû, ÇÜé·» Á³çð À°é·» ç¶ Çìé» ÇÕö ÇÞÜÕ ç¶ Ô¼Ãç¶-Ô¼Ãç¶ Áå¶ ÇÖó¶-î¼æ¶ öËð-îÅîÈñÆ Áå¶ ÁÜð î¹ÃÆìå» ç¶ Üðé Áå¶ ÁÅêä¶ ÇþçÕ Á³çð êÈð¶ À°åðé çÅ Ç÷Õð, ܯ ÁÃÇÔ Õôà ÃÔÅðç¶ Ô¯Â¶ Õ¶òñ ÇÂà ñÂÆ ÃÇÔ³ç¶ ðÔ¶ ÇÕ À°é·» Á³çð ÇÂÕ à°³ì ÃÆ ÇÕ ÇÂÔ Ã¶òÅ ÁÕÅñ ê¹ðÖ À°é·» êÅïº ñË ÇðÔÅ ÃÆÍ ÇÂÔ Á¼Öð ÇñÖ Õ¶ î˺ ÇÂà ׼ñ çÆ Çé¼ÜÆ ôÔÅçå ê¶ô ÕðéÆ ÚÅÔ°³çÅ Ô» ÇÕ ×°ðÈ Õ¶ ìÅö Á³çð Ã˺Õó¶ îé°¼Ö» é¶ ð¯÷ÅéÅ Áâ¯ñåÅ çÅ ÃìÈå Çç¼åÅ, ؼà¯-ؼà ÇÂà òðåîÅé Ã Á³çð ÇÕö Õ½î ç¶ ì³ÇçÁ» òñ¯º À°Ã çÆ ÇîÃÅñ ê¶ô Ô¯ÂÆ éÔƺ ùäÆ ×ÂÆÍÓÓ
Õ»×ðà òðÇÕ³× Õî¶àÆ òñ¯º ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ÃÅÕ¶ çÆ êóåÅñ ñÂÆ ÃzÆ ÁËÃ. ÁÅdz×ð, ÃÅìÕÅ ÁËâò¯Õ¶à Üéðñ îçðÅà çÆ êzèÅé×Æ Ô¶á ìäÅÂÆ ×ÂÆ êóåÅñÆÁÅ Õî¶àÆ Á¼×¶ ÁñÅÔÅìÅç 寺 Ûêç¶ ÇÂÕ ÁõìÅð ÒdzâÆê˺â˺àÓ ç¶ ÃÔÅÇÂÕ Ã³êÅçÕ ÇîÃàð ÜÆ.¶. ù³çðî é¶ 14 ÁÕå±ìð 1922 ÂÆÃòÆ ù ÇÂÔ ÇìÁÅé ê¶ô ÕÆåÅ- ÒÒî˺ ÇÂà éåÆܶ Óå¶ ê¹¼ÜÅ Ô» ÇÕ ÁÕÅñÆÁ» çÅ òåÆðÅ ô»åîÂÆ ÃÆÍ ÜÇæÁ» é¶ ê¹Çñà çŠضðÅ å¯ó Õ¶ ÕçÆ Á¼×¶ ÜÅä çÅ ïåé éÔƺ ÕÆåÅÍ îËù ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÇÕ ÁÕÅñÆ Üæ¶ ô»åîÂÆ ðÇÔä çÅ êzä ñËºç¶ ÃéÍ ÇÜÃ æ» ù ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, À°æ¶ ÞÅóÆÁ» Áå¶ èðåÆ ìóÆ ð¼Õó ÇÜÔÆ ÃÆÍ î˺ ×°ðÈ Õ¶ ìÅö ÇòÚ Çëð Õ¶ ÃÅðÆ ÔÅñå ò¶ÖÆ ÔËÍÓÓ
üïç Á¼åÅÀ°µñÅ ôÅÔ, ÕÇîôéð, ÇîÀ±ºÃêñ Õî¶àÆ, Üñ§èð é¶ òÆ êóåÅñÆÁÅ Õî¶àÆ Á¼×¶ ÁÅêäÆ ÇñÖåÆ Çðê¯ðà ê¶ô ÕÆåÆ-ÒÒî˺ ×°ðÈ Õ¶ ìÅö ç¶ ÷õîÆÁ» ù ò¶Öä ñÂÆ Ç×ÁÅÍ À°é·» ç¶ ÷õî ç¶Ö¶Í ÕÂÆÁ» çÆÁ» Ô¼âÆÁ» à°¼àÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» ÃéÍ î˺ ç¯ ïÈðêÆé ÁøÃð» ÇîÃàð îËÕðÃé Áå¶ ÇîÃàð ìÆàÆ ù ò¶ÇÖÁÅ ÔËÍ î˺ À°é·» ù ÷õîÆÁ» ç¶ Ü» À°é·» ù ÇñÜÅä Ãì³èÆ Õ°Þ éÔƺ ÇÕÔÅÍ ÇîÃàð ìÆàÆ ç¶ Ô¼æ ÇòÚ â»× ÃÆ Áå¶ À°Ô ÷õîÆÁ» çÆ Õ¯ÂÆ ÃÔÅÇÂåÅ éÔƺ ÃÆ Õð ÇðÔÅÍ À°Ô À°é·» ñ¯Õ» ù êð·¶ ÔàÅ ÇðÔÅ ÃÆ, ܯ À°é·» ÷õîÆÁ» çÆ ÃÔÅÇÂåÅ ÕðéÆ ÚÅÔ°³ç¶ ÃéÍ î˺, ê³âå îÅñòÆÁÅ, Õ°Þ âÅÕàð Áå¶ Á˺ìÈñà òÅñ¶ ÇÂÕ Ø³àÅ ÷õîÆÁ» ù ò¶Öç¶ ðÔ¶Í î˺ îÅð ê˺çÆ éÔƺ ò¶ÖÆÍÓÓ êÅçðÆ ÃÆ.ÁËë. Á˺âðÆÀ±÷ é¶ 12 Ãå³ìð 1922 ÂÆÃòÆ ù ×°ðç¹ÁÅðÅ Á³çð ç¶Ö¶ ׶ çðçéÅÕ Ççzô çÅ òðéä ÕÆåÅ ÔË- ÒÒî˺ ÁÅêäÆÁ» Á¼Ö» éÅñ ÇÂÕ ê¹ñÃƶ ù ÁÅêä¶ ÃÅÔîä¶ Öó·¶ ÇéÁÅÃð¶ ÇÃ¼Ö ç¶ Çã¼â ÇòÚ á°¼âÅ îÅðç¶ ò¶ÇÖÁÅÍ Â¶éÆ ì¶ÁÃÈñÆ ÇÕÇðÁÅ ù ò¶Ö Õ¶ î˺ î¹ôÇÕñ éÅñ ÔÆ ÁÅêä¶-ÁÅê ù À°µÚÆ ÚÆÕ䯺 Áå¶ Á¼×¶ òèä 寺 ð¯Õ ÃÇÕÁÅÍ îËù Çê¼Û¯º ÇÂà 寺 òè¶ð¶ ÇØéÅÀ°äÆ ÇÕÇðÁÅ À°ç¯º ò¶ÖäÆ êÂÆ, Ü篺 ÇÂÕ ê¹ñÃÆÁÅ èðåÆ À°µå¶ îÈè¶ îÈ³Ô Çâ¼×¶ ԯ¶ ÁÕÅñÆ ç¶ À°µêð Úó· Õ¶ À°Ã ç¶ î½ã¶ Áå¶ è½ä ç¶ ÇòÚÕÅð ìÈà ð¼Ö Õ¶ êÈð¶ íÅð éÅñ À°Ã ù ÇñåÅóé ñ¼×ÅÍ åÆܶ òÅð éÅñ Çâ¼×¶ ê¶ ÁÕÅñÆ ç¶ êÅà Öó·¶ À°Ã ç¶ ÃÅæÆ ù À°Ã ç¶ À°µêð À°ç¯º ù¼à Çç¼åÅ, Ü篺 ç¯ òñ§àÆÁð À°Ã çÆ ì¶Ô¯ô ç¶Ô ù Á˺ìÈñ˺à ÇòÚ ñË ÜÅä ñÂÆ Ú¹¼Õ ðÔ¶ ÃéÍ ÃÅðÆ îÅðÕ°àÅÂÆ ìÔ°å ÔÆ ì¶çðç Áå¶ òÇÔôÆÁÅéÅ ÇÂðÅç¶ éÅñ íðêÈð ÃÆÍ î˺ Á³×ð¶÷ ÁëÃð ò¼ñ ÞÅÇÕÁÅ ÇÕ ôÅÇÂç À°Ô ÁÅêä¶ ÇÃêÅÔÆÁ» ù ÇÂà հÕðî ñÂÆ ì¹ðÅ-íñÅ ÕÔ¶ Ü» ÞÅó·» êÅò¶, êð ÁÇÜÔÅ Õ°Þ òÆ éÔƺ òÅêÇðÁÅÍ î˺ ÃÅðÆ òÅðçÅå çÅ ò¶ðòÅ Á×ñ¶ Ççé ÃðÕÅð Áå¶ Ôð ÇÂÕ Çîñä òÅñ¶ ÁøÃð ù Çç¼åÅÍÓÓ
À°êð¯Õå ÇìÁÅé» ù دÖä 寺 Çüè Ô°³çÅ ÔË ÇÕ ÁÕÅñÆ Çóػ Óå¶ Ç§éÅ åô¼çç ÕÆåÅ ÇÕ ç¶Öä òÅÇñÁ» ç¶ Ççñ å» êÃÆÜ Ü»ç¶ Ãé, êð ÷Åñî ÔÕÈîå À°µêð Õ¯ÂÆ ÁÃð éÔƺ ÃÆÍ ÇîÃàð ìÆàÆ å» Üæ¶ ç¶ Çóػ ù åô¼çç Õðç¶ Ã ÇÂÔ ÇîÔäÅ îÅð Õ¶ ÇÚóÅÀ°ä çÆ Õ¯Çôô ÕðçÅ ÃÆ ÇÕ ÒÒÇÕ¼âð ÔË à°îÅðÅ ÕñöÆÁÅ òÅñÅ?ÓÓ å» Çüֻ çÅ ÇòôòÅà À°Ã Ã ÁÅÕÅô ÇòÚ À°µâ ðÔ¶ ÇÂÕ Ã¹éÇÔðÆ ð³× ç¶ ê³ÛÆ ÇòÚ Ô°³çÅ ÃÆ, (ÇÜà çÅ Ç÷Õð êÅçðÆ ÁËë.ÃÆ. Á˺âðÆÀ±÷ é¶ òÆ ÕÆåÅ ÔË)Í ÇÂÔ ê³ÛÆ Çóػ À°µå¶ ÕÆå¶ Ü»ç¶ åô¼çç Ã ÁÅÕÅô ÇòÚ À°µâçÅ Ô¯ÇÂÁÅ Õç¶ Ã¼ÚÖ³â ÃzÆ ÔÇðî³çð ÃÅÇÔì Áå¶ Õç¶ ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ç¶ Ú¼Õð ñ×ÅÀ°ºçÅ ÃÆÍ ÇÂà ù ç¶Öä ñÂÆ ÁÅî ñ¯Õ üÚÖ³â ÃzÆ ÔÇðî³çð ÃÅÇÔì òÆ ÇÂռᶠ԰³ç¶ ÃéÍ ÁÕÅñÆ ÇÃ³Ø ÇÂÔ ÇòôòÅà Õðç¶ Ãé ÇÕ ÇÂÔ ÃzÆ ×°ðÈ ×¯Çì³ç ÇÃ³Ø ÜÆ çÅ ìÅ÷ ÃÆ, ÇÜÔóŠþÇåÁÅ×zÇÔ Õð ðÔ¶ Çóػ ù ÇÂà íÆó ç¶ Ã ×°ðÈ ÜÆ çÆ ÁÃÆà êÔ°³ÚÅÀ°ä ÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ êÅçðÆ ÃÆ.ÁËë. Á˺âðÆÀ±÷ é¶ ê³ÜÅì ç¶ ×òðéð Ãð ÁËâòðâ îËÕñ¶×é ù ÕÇÔ Õ¶ 14 Ãå³ìð 1922 ÂÆÃòÆ å¯º îÅð-Õ°àÅÂÆ ì³ç ÕðòÅ Çç¼åÆÍ ÇÂà 寺 ìÅÁç ÁÕÅñÆ ÜÇæÁ» ù Õ¶òñ Ç×zøåÅð ÕðÕ¶ ܶñ·» ÇòÚ ì³ç Õðé çÅ Ô°Õî Ô¯ÇÂÁÅÍ 14 Ãå³ìð 1922 寺 17 éò³ìð 1922 ÂÆÃòÆ å¾Õ ê³ÜÅì ç¶ ò¼Ö-ò¼Ö Ç÷Çñ·Á» ç¶ ÁÕÅñÆ ÜÇæÁ» Áå¶ ÇðÁÅÃåÆ ÁÕÅñÆ ÜÇæÁ»,
ÃÅìÕÅ ø½ÜÆÁ» ç¶ ÜÇæÁ» é¶ Ç×zøåÅðÆÁ» Çç¼åÆÁ»Í ÇÜé·» ù ÁçÅñå 寺 Ã÷Å ÇçòÅ Õ¶ ê³ÜÅì çÆÁ» ò¼Ö-ò¼Ö ܶñ·» ÇòÚ ÇñÜÅ Õ¶ é÷ðì³ç ÕðéÅ ÁÅð³í Ô¯ Ç×ÁÅÍ ÇÂà Áðö ç½ðÅé 5605 Çóػ ù Ç×zøåÅð ÕÆåÅ Ç×ÁÅ, ÇÜé·» ÇòÚ 35 î˺ìð ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ ç¶ òÆ ÃéÍ Ç×zøåÅðÆÁ» ç¶ä òÅñ¶ ÇÃ¼Ö ÜÇæÁ» ÇòÚ ñ×ÅåÅð À°åôÅÔ òèçÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÃÆ, êð Á³×ð¶÷Æ ÃðÕÅð ÇÂà î¯ðÚ¶ 寺 å³× ÁÅ Ú¹¼ÕÆ ÃÆÍ À°Ô ÇÂà 寺 Û°àÕÅðÅ êÅÀ°äÅ ÚÅÔ°³çÆ ÃÆÍ À°Ã é¶ ÇÂà çÅ Õ¯ÂÆ ÔÆñÅ ñ¼íäÅ ô°ðÈ Õð Çç¼åÅ å» Á³×ð¶÷Æ ÃðÕÅð çÅ ÇèÁÅé ðÅÇ ìÔÅçð Ãð ׳×Å ðÅî ò¼ñ Ç×ÁÅ, ÇÜà ù ÃðÕÅð é¶ îÔ³å ù³çð çÅà êÅïº ÇÂÕ Ô÷Åð ð°ê¶ ÇòÚ ÷îÆé çÅ êàÅ ÕðòÅ Çç¼åÅ Áå¶ Ãð ׳×Å ðÅî êÅïº ÇñÖòÅ ÇñÁÅ ÇÕ À°Ã ù ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÆ ÷îÆé ÇòÚ¯º ñ¼Õó» ò¾ãä Óå¶ Õ¯ÂÆ ÇÂåðÅ÷ éÔÆºÍ îÔ³å ù³çð çÅà êÅïº òÆ ÇñÖòÅ ÇñÁÅ Ç×ÁÅ ÇÕ À°é·» ù ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ÇòÖ¶ ê¹Çñà ùð¼ÇÖÁÅ çÆ ñ¯ó éÔƺ, ÇÂà ñÂÆ À°æ¯º ê¹Çñà òÅêà ì¹ñÅ ñÂÆ ÜÅò¶Í
ÇîÃàð ÁËÚ.âÆ.Õz¶Õ î¹¼Ö-ÃÕ¼åð ê³ÜÅì ÃðÕÅð é¶ ÃÅðÆ ÕÅðòÅÂÆ çÆ Çðê¯ðà ÇîÃàð ÁËÃ.êÆ. â¯éñ ×zÇÔ ÃÕ¼åð, ÇÔ³ç ÃðÕÅð ù í¶Üç¶ Ô¯Â¶ ÇñÇÖÁÅ ÇÕ ÇÂà îÅîñ¶ ç¶ ÁÇÜÔ¶ ÇéêàÅð¶ éÅñ ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ ÔËðÅé-êz¶ôÅé ðÇÔ ÜÅò¶×Æ Áå¶ À°Ô ç¯ êzÅÂÆò¶à ÇòÁÕåÆÁ» çðÇîÁÅé ԯ¶ ÇÂà ÇÂÕðÅðéÅî¶ ù ÃðÕÅð ç¶ Ôá ç¶ ðÈê ÇòÚ ñ¯Õ» ÃÅÔîä¶ ê¶ô éÔƺ Õð ÃÕ¶×ÆÍ
ÇÔ³ç¹ÃåÅé ÃðÕÅð é¶ ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö îÅîñ¶ ç¶ ÇéêàÅð¶ çÆ ÃÈÚéÅ ÃËÕàðÆ ÁÅë Ãà¶à, ñ§âé ù í¶ÜÆÍ ÁÖÆð 18 éò³ìð ù ÃðÕÅð é¶ ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ÇòÚ¯º ê¹Çñà À°áÅ ñÂÆ Áå¶ À°Ã Ççé Ç×zøåÅð ÕÆå¶ 170 ÇÃ³Ø À°Ã¶ Ççé ÔÆ ÇðÔÅÁ Õð Çç¼å¶Í ÁÕÅñÆ Çóػ ù ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÆ ÷îÆé ÇòÚ¯º ñ¼Õó» ò¾ãä çÅ ÁÇèÕÅð Çîñ Ç×ÁÅÍ ÇÂà åð·» Çå³é Õ° îÔÆéÅ Ú¼ñ¶ ÇÂà î¯ðÚ¶ çÅ Á³å Ô¯ Ç×ÁÅÍ
ÁõÆð ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì çÅ êzì³è ÃæÅÂÆ ðÈê ÇòÚ ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ ÁèÆé ÁÅ Ç×ÁÅÍ ÇÂà î¯ðÚ¶ ç½ðÅé åô¼çç ÕÅðé åÕðÆìé 10 ÇÃ³Ø ôÔÆçÆÁ» êÅ ×Â¶Í 4 Ãå³ìð ù ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ç¶ é¶óñ¶ Çê³â å¶óÅ, Ã. í×å ÇÃ³Ø Áå¶ À°Ã ç¶ ç¯ ê¹¼åð» Ã. íÅ× ÇÃ³Ø Áå¶ Ã. ÁÅÃÅ ÇÃ³Ø ù òÆ åô¼çç çÅ ÇôÕÅð ìäÅÇÂÁÅ; ÇÜÔó¶ ÁÅêä¶ Ö¶å» ÇòÚ Õ³î Õð ðÔ¶ ÃéÍ À°é·» À°µêð ç¯ô ñ×ÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÇÕ ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ÇòÖ¶ ñ§×ð ñÂÆ ðÃç í¶Üä ÇòÚ ÇÂé·» çÅ Ô¼æ ÔËÍ ÇÂà åô¼çç ÕÅðé Çå³é¶ Üä¶ ÷õîÆ Ô¯ ׶ Áå¶ ÇÂé·» ÇòÚ¯º Ã. í×å ÇÃ³Ø 4 Ãå³ìð ù ÔÆ ÷õî» çÆ åÅì éÅ Þ¼ñç¶ Ô¯Â¶ ôÔÆç Ô¯ ×Â¶Í ÇÂà åð·» ÇÂÔ î¯ðÚÅ ×°ðç¹ÁÅðÅ ×°ðÈ ÕÅ ìÅö ç¶ êÇÔñ¶ ôÔÆç ìä¶Í 6 Ãå³ìð ù Üç ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ÇòÖ¶ ÔÆ ÇÂé·» çÅ ÃÃÕÅð ÕÆåÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÃÆ å» À°Ã Ã ÇÂé·» ç¶ ê¹¼åð Ã. åÅðÅ ÇÃ³Ø òÆ Ç÷ÁÅçÅ ÷õîÆ Ô¯ä ÕðÕ¶ ôÔÆçÆ êÅ ×Â¶Í 5 Ãå³ìð ù ñÅÇÂñê¹ð ÁÕÅñÆ Üæ¶ ç¶ ÁÅ×È 28 ÃÅñ» ç¶ é½Ü°ÁÅé õÅñÃÅ ÕÅñÜ Á³ÇîzåÃð ç¶ ÃÅìÕÅ ÇòÇçÁÅðæÆ Ã. ÇêzæÆêÅñ ÇÃ³Ø ê¹¼åð ÃÈì¶çÅð ÇéÔÅñ ÇÃ³Ø ç¶ ê¹¼åð Ãé, À°é·» À°µå¶ òÆ Á³é·¶òÅÔ åô¼çç ãÅÇÔÁÅ Ç×ÁÅ, ÇÜà ÕðÕ¶ ÃðÆð À°µêð 13 ×ÇÔð¶ ÷õî» ç¶ ÇéôÅé Ãé, ÇÜé·» ÕðÕ¶ À°Ô ×°ðÈ ðÅîçÅà ÔÃêåÅñ ÇòÖ¶ åÕðÆìé ê½ä¶ ç¯ ÃÅñ Ç÷³ç×Æ-î½å çÆ ñóÅÂÆ ñóÕ¶ 2 ÁêzËñ 1924 ÂÆÃòÆ ù ôÔÆçÆ êÅ ×Â¶Í 30 ÁÕå±ìð ù ÇÂà î¯ðÚ¶ ç¶ Ç×zøåÅð ÕÆå¶ Çóػ ù ÁàÕ Ü¶ñ· ÇòÚ ì³ç Õðé ñÂÆ ÇñÜÅ ðÔÆ ð¶ñ ×¼âÆ ù Çóػ çÆ Ã¶òÅ Õðé ç¶ ÁÅô¶ éÅñ ð¯ÕÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» íÅÂÆ Õðî ÇÃ³Ø òÅÃÆ ÃzÆ Áé§çê¹ð ÃÅÇÔì Áå¶ íÅÂÆ êzåÅê ÇÃ³Ø îËé¶Üð, ×°ðç¹ÁÅðÅ ÃzÆ ê³ÜÅ ÃÅÇÔì ôÔÆç Ô¯ ×Â¶Í íÅÂÆ ÔðÆ ÇÃ³Ø 9 éò³ìð 1922 ÂÆÃòÆ ù Á³ÇîzåÃð ܶñ· ÇòÚ¯º ÇðÔÅÁ Ô¯ä À°êð³å Á×ñ¶ Ççé, íÅÂÆ ÔðÇç¼å ÇÃ³Ø Á¼â¶òÅñ (Üñ§èð) 29 éò³ìð 1922 ÂÆÃòÆ ù ñÅÔ½ð ܶñ· ÇòÚ, íÅÂÆ ÜòÅñÅ ÇÃ³Ø ê³Ü¯ñÅ (Ô°ÇôÁÅðê¹ð) Áå¶ íÅÂÆ Çìôé ÇÃ³Ø Ã¯Ôñ (×°ðçÅÃê¹ð) 6 çóìð 1922 ù ÁàÕ Ü¶ñ· ÇòÚ ÇìîÅðÆÁ» éÅñ ÜÈÞç¶ Ô¯Â¶ ôÔÆçÆ êÅ ×Â¶Í ÇÂà Ã ÇÃ¼Ö Ã³×å» òñ¯º ôz¯îäÆ ×°ðç¹ÁÅðÅ êzì³èÕ Õî¶àÆ çÆ ÁêÆñ À°µêð ìóÅ À°åôÅÔÜéÕ Ô°³×ÅðÅ Çç¼åÅ Ç×ÁÅÍ ÇÂà î¯ðÚ¶ ç¶ Ãì³è ÇòÚ Çå³é ñ¼Ö ð°ê¶ ÇÂÕ¼åð ԯ¶, ÇÜé·» ÇòÚ¯º Çå³é Ô÷Åð ð°ê¶ ð¯÷ÅéÅ ë¼àó Çóػ çÆ Ã¶òÅ Óå¶ ÖðÚ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÃÆ êð éÅ å» ÁÅçîÆÁ» çÆ ÕîÆ ÃÆ Áå¶ éÅ ÔÆ ð°ê¶ çÆ å¯à ÁÅÂÆÍ
ÇÂÔ î¯ðÚÅ ìÔ°å ÔÆ Ø¼à Ã ÇòÚ ÃÅðÇæÕ éåÆÜÅ êzÅêå Õðé òÅñÅ ÇÂÕ ÁËÃÅ ô»åîÂÆ Á³ç¯ñé Ô¯ ÇéìÇóÁÅ, ÇÜÃ é¶ Ãî¹¼Ú¶ ÇÔ³ç¹ÃåÅéÆÁ» ç¶ îé» Á³çð ç¶ô ê¼èð Óå¶ Ú¼ñ ðÔ¶ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ Á³ç¯ñé êzåÆ ð°ÚÆ êËçÅ Õð Çç¼åÆÍ ÇÂà 寺 êzíÅÇòå Ô¯ Õ¶ ò¼Ö-ò¼Ö ÁõìÅð» ç¶ Ã³êÅçÕ» é¶ ÁÕÅñÆ Çóػ çÆ ìÔÅçðÆ ç¶ Ã¯Ôñ¶ ×ÅÂ¶Í ÇÂéÕñÅìÆ ñ¶ÖÕ Ã¼ïç ÔìÆì, óêÅçÕ ÒÇÃÁÅÃåÓ ÁõìÅð é¶ ÇñÇÖÁÅ:
ìÔÅçðÆ î¶º ò°Ô ï°ÕåÅ ÔË ñ¶ÇÕé, éÔƺ ÔË Õ°ò¼å¶ ìðçÅôå  íÆ ÁÕÅñÆ ÇüÖÍ ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ ç¶ ÁõìÅð Òì³ç¶ îÅåðîÓ ç¶ ôìç Ãé: é°Ãðå Ôî ðÕÅì À°áÅú Çܼèð Õçî, å°îÕ¯ Çîñ¶×Å ëåÇÔ ÕÅ åî×Å ÁÕÅñÆúÍ ÃÉËðÅÜ ÕŠܯ ðÅÜ ÔË ÁÅêé¶ ç¶ô , Ô¯×Å å°î·ÅðÅ ÔÅæ  Þ³âÅ ÁÕÅñÆúÍ ÒçðêéÓ ÁõìÅð ÇòÚ ÇÂÕ î¹ÃñîÅé ÕòÆ çÆ é÷î ÛêÆ ÃÆ: Òî¹Þ¶ ÔËðå ÔË ÇÕ ÇÕÀ°º Ç×ð éÅ êóÅ å±³ ÚÕðÅ Õð, ÷°ñî Üì Ô¯å¶ Ôȶ ç¶Ö¶ ÇéðÅñÅ å± é¶Í Õ½î Õ¶ ÔÅæ ñð÷é¶ æ¶ ÁÅÕÅñÆ ôÅìÅô, ÖÈì ÃÉËðÅÜƶ Õ¯ ޳ⶠկ óíÅñÅ å± é¶ÍÓ
ÇÂà î¯ðÚ¶ çÆ çðçéÅÕ ÞÅÕÆ ù ÇìÁÅé ÕðÇçÁ» ÃðÆð ç¶ ñȧÁ ճⶠÖó·¶ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé ÇÕ ÇÕà åð·» ÁÕÅñÆ Çóػ òñ¯º ÇÂÔ ÁÃÇÔ Áå¶ ÁÕÇÔ åÃÆÔ¶ ÃÇÔ Õ¶ Ãî¹¼Ú¶ óÃÅð Á³çð ÇÂÕ ÇîÃÅñ êËçÅ Õð Çç¼åÆÍ ÇÂà Çê¼Û¶ ÁÕÅñÆ Çóػ ò¼ñ¯º ×°ðÈ ÃÅÇÔì Á¼×¶ ÕÆåÆ ÁðçÅà Áå¶ êzä ÃÆ, ÇÜà ù å¯ó ÇéíÅÀ°ä ÇòÚ À°Ô ÁÅêäÆ ôÅé ÃîÞç¶ ÃéÍ çÈÜÅ À°é·» ÃÅÔîä¶ ÁÅêä¶ å¯º êÇÔñ» 寺 Ô¯ Ú¹¼Õ¶ ôÔÆç» òñ¯º ÇÃðÇÜÁÅ ÇÂÇåÔÅà ÃÆ, ÇÜà 寺 À°é·» ù ÇÂÔ êz¶ðéÅ ÇîñÆ ÇÕ ÇüÖÆ çÅ îÅð× ÔÆ ôÔÆçÆ çÅ îÅð× ÔË, ÇÜà À°µêð ÇÃ¼Ö é¶ ôÔÆçÆ ç¶ Á¼×¶ Ô¯ Õ¶ Ú¼ñäÅ ÔË Áå¶ î½å ù Çܼåä 寺 êÇÔñ» À°Ã ù îÖ½ñ Õðé çÆ ÜÅÚ Ôð ÇÃ¼Ö ù ÇÃ¼Ö ñËäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔËÍ