ÃzÆ ×°ð ðÅîçÅà Üï¯ Üï Ü× îÇÔ

ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ çÅ êzÕÅô ñÅÔ½ð çÆ ÚÈéÅ î³âÆ ÇòÖ¶, ÇêåÅ ÔðçÅà ïãÆ ç¶ ×zÇÔ ÇòÖ¶ 24 Ãå³ìð 1534 ù Ô¯ÇÂÁÅÍ ÃzÆ ×°ðÈ Á³×ç ç¶ò ÃÅÇÔì å» À°ç¯º íÅÂÆ ñÇÔäÅ ðÈê ÇòÚ ç¯ ÃÅñ 寺 ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ êÅåôÅÔ çÆ Ã¶ò ÕîÅ ðÔ¶ Ãé Áå¶ ÃzÆ ÁîðçÅà ÜÆ ú篺 åÆðæ ïÅåðÅ ÁÅÇç ÇìÖó¶ ê˺ÇâÁ» ÇòÚ ÔÆ ÇòÚð ðÔ¶ ÃéÍ Ü¶áÅ ê¹¾åð Ô¯ä ÕðÕ¶ ÁÅê ÜÆ ù ìÚêé 寺 ÒܶáÅÓ é»Á éÅñ ê¹ÕÅÇðÁÅ Ü»çÅ ÃÆÍ ÁÅê ÜÆ ç¶ îÅåÅ ÜÆ å» Û¯àÆ À°îð¶ ÔÆ ÚñÅäÅ Õð ׶ ÃéÍ Ã¾å ÃÅñ çÆ À°îð ÇòÚ ÇêåÅ ÜÆ òÆ ÇòÛ¯óÅ ç¶ ×Â¶Í ÇÂà ïåÆî ÔÅñå ÇòÚ ÇÂé·» ù éÅéÆ ÁÅêä¶ Çê³â ìÅÃðÕ¶ ñË ÁÅÂÆ, ÇÜæ¶ ÃzÆ ÁîðçÅà ÜÆ ðÇÔ³ç¶ Ãé Áå¶ ú篺 寺 ÔÆ ÁÅê, ÃzÆ ÁîðçÅà ÜÆ çÆ ç¶Ö-ð¶Ö ÇòÚ ÇòÚðç¶ ðÔ¶Í

Ãò¼ÂÆÁ» çÆ ìÅäÆ ÇòÚ ìñ· í¼à ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ çÆ À°ÃåÇå ÕðÇçÁ» ÕÇÔ ÇðÔÅ ÔË ÇÕ Ô¶ ×°ðÈ ðÅîçÅÃ! å¶ðÆ ÜË ÜË ÕÅð ÃÅð¶ óÃÅð ÇòÚ Ô¯ ðÔÆ ÔËÍ Ô¶ ÃÇå×°ðÈ! å±³ ÁÅê êðî êç êzÅêå Õð ÇñÁÅ ÔË Áå¶ òÅÇÔ×°ðÈ çÆ ìõÇôô ÃçÕŠܯ òÆ å¶ðÅ çðôé êðÃçÅ ÔË À°Ô òÆ êÅðà ÃîÅé Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ܯ ×ñ¶-Ãó¶ ñ¯Ô¶ ù òÆ Õ³Úé Õð Çç§çÅ ÔËÍ å°Õ» Ôé :

Õðî ÕÇð å°°Á çðà êðà êÅðà Ãð ìñ· íà Üù ×ÅÇÂïÀ°¨ ÃzÆ ×°ð ðÅîçÅà Üï¯ Üï Ü× îÇÔ åË ÔÇð êðî êç¹ êÅÇÂïÀ°¨4¨ (¨5¨54¨) (ÃòÂƶ îÔñ¶ ÚÀ¹æ¶ Õ¶ 4, Á§Õ : 1405)

ÇÂö åð·» ÃåÅ å¶ ìñò³â, ÃÇå×°ð» çÆ Çé§çÅ ÕÅðé ÃðÅê¶ ÜÅä Çê¾Û¯º Ü篺 î¹ó ×°ðÈ-ôðé ÁŶ å» ×°ðÈ À°ÃåÇå ÕðÇçÁ» ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ çÆ òÇâÁÅÂÆ ÇòÚ ÕÇÔ³ç¶ Ôé :

è³é° è³é° ðÅîçÅà װð° ÇÜÇé ÇÃÇðÁÅ ÇåéË ÃòÅÇðÁŨ êÈðÆ Ô¯ÂÆ ÕðÅîÅÇå ÁÅÇê ÇÃðÜäÔÅðË èÅÇðÁŨ ÇÃÖÆ ÁåË Ã³×åÆ êÅðìzÔî¹ ÕÇð éîÃÕÅÇðÁŨ Áàñ° ÁæÅÔ° Áå¯ñ° å± å¶ðÅ Á³å° é êÅðÅòÅÇðÁŨ ÇÜé©Æ 屧 öÇòÁÅ íÅÀ° ÕÇð ö å°è¹ êÅÇð À°åÅÇðÁŨ ñì¹ ñ¯í° ÕÅî¹ Õz¯è¹ î¯Ô° îÅÇð Õ㶠å°è¹ ÃêðòÅÇðÁŨ è³é° ù å¶ðÅ æÅé° ÔË ÃÚ¹ å¶ðÅ êËÃÕÅÇðÁŨ éÅéÕ° å± ñÔäÅ å±ÔË ×°ð° Áîð° å± òÆÚÅÇðÁŨ ×°ð° ÇâáÅ å» îé° ÃÅèÅÇðÁŨ7¨ (¨8¨1¨) (ðÅîÕñÆ ÕÆ òÅð ðÅÇ ìñò§Çâ åæÅ ÃåË âÈÇî ÁÅÖÆ, Á§Õ : 968)

ÇþÖ-ó×å» ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ ù êÅðìzÔî çÅ ðÈê ÜÅä Õ¶ éîÃÕÅð ÕðçÆÁ» Ôé, êð Ô¶ ÃÇå×°ðÈ! ÇÜÔó¶ êÈðé ôðèÅ-íÅòéÆ éÅñ åËù öºòç¶ Ôé, À°é·» çÅ å±³ êÅð-À°åÅðÅ ÕðçÅ Ô˺ Áå¶ À°é·» çÅ îé ×°ðÈ ç¶ çðôé ÕðÕ¶ ÔðÅ íðÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ

ÁËö ÃÇå×°ðÈ çÆ ÜË-ÜËÕÅð çÆ è¹³é å¶ è³é-è³é çÆ ×°³ÜÅð ÇòÚ, Á¾Ü ç¶ ÇíÁÅéÕ å¶ ÇìÖó¶ îÅÔ½ñ ÇòÚ òÆ, À°é·» ç¶ êzÕÅô Ççòà Óå¶ ÃzÆ ÔÇðî³çð ÃÅÇÔì, Á³Çîzå-Ãð¯òð, ÃÅðÅ ÁÅñÅç¹ÁÅñÅ Áå¶ ÃÅðÆ é×ðÆ Ü×î×Å À°µáçÆ ÔË, Ôð êÅö ÚÅÁ å¶ Ö¶ó¶ çÅ êÃÅðÅ êÃð ÇðÔÅ Ô°³çÅ ÔËÍ ÇÃ¾Ö Ã³×å» õ¹ôÆÁ» ç¶ À°îÅÔ ÇòÚ èÅÂÆ ÕðÕ¶ ×°ðÈ çðìÅð ê¹¾ÜçÆÁ» Áå¶ éÅî-ìÅäÆ ç¶ ñÅÔ¶ ñË Õ¶ ÁÅêä¶ ÇÔðç¶ áÅðçÆÁ» ÔéÍ

ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ çÅ Üéî ñÅÔ½ð çÆ ÚÈéÅ î³âÆ ÇòÖ¶, ÇêåÅ ÔðçÅà ïãÆ ç¶ ×zÇÔ ÇòÖ¶ 24 Ãå³ìð 1534 ù Ü篺 Ô¯ÇÂÁÅ å» À°ç¯º êÇÔñ¶ Çå³é¶ ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé ÃðÆðÕ ÜÅî¶ ÇòÚ î½ÜÈç ÃéÍ ÃzÆ ×°ðÈ Á³×ç ç¶ò ÃÅÇÔì å» À°ç¯º íÅÂÆ ñÇÔäÅ ðÈê ÇòÚ ç¯ ÃÅñ 寺 ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ êÅåôÅÔ çÆ Ã¶ò ÕîÅ ðÔ¶ Ãé Áå¶ ÃzÆ ÁîðçÅà ÜÆ ú篺 åÆðæ ïÅåðÅ ÁÅÇç ÇìÖó¶ ê˺ÇâÁ» ÇòÚ ÔÆ ÇòÚð ðÔ¶ ÃéÍ

ܶáÅ ê¹¾åð Ô¯ä ÕðÕ¶ ÁÅê ÜÆ ù ìÚêé 寺 ÒܶáÅÓ é»Á éÅñ ê¹ÕÅÇðÁÅ Ü»çÅ ÃÆÍ ÁÅê ÜÆ ç¶ îÅåÅ ÜÆ å» Û¯àÆ À°îð¶ ÔÆ ÚñÅäÅ Õð ׶ ÃéÍ Ã¾å ÃÅñ çÆ À°îð ÇòÚ ÇêåÅ ÜÆ òÆ ÇòÛ¯óÅ ç¶ ×Â¶Í ÇÂà ïåÆî ÔÅñå ÇòÚ ÇÂé·» ù éÅéÆ ÁÅêä¶ Çê³â ìÅÃðÕ¶ ñË ÁÅÂÆ, ÇÜæ¶ ÃzÆ ÁîðçÅà ÜÆ ðÇÔ³ç¶ Ãé Áå¶ ú篺 寺 ÔÆ ÁÅê, ÃzÆ ÁîðçÅà ÜÆ çÆ ç¶Ö-ð¶Ö ÇòÚ ÇòÚðç¶ ðÔ¶Í ÁÇå çÆ ×ðÆìÆ Ô¯ä ÕðÕ¶ Ø°³×äÆÁ» ò¶Ú Õ¶ ×°÷ÅðÅ Õðç¶ ðÔ¶Í ú篺 Õ½ä ÜÅäçÅ ÃÆ ÇÕ ÇÂÔ Ø°³×äÆÁ» ò¶Úä òÅñÅ ïåÆî ÇÕö Ã çÆé ç¹éÆÁÅ

çÅ êÅÇåôÅÔ ÃçŶ×Å, ÇÜÃ ç¶ çð Óå¶ ðÅܶ îÔÅðÅܶ Áå¶ êÅåôÅÔ òÆ ÁÅ Õ¶ ÇÃð ÇéòÅÀ°ä×¶Í ÇÂà çÅ Ç÷Õð éñ· í¼à ÁÅêäÆ ìÅäÆ ÇòÚ ÇÂÀ°º ÕðçÅ ÔË :

ðÅÜ° ܯװ åÖå° çÆÁé° ×°ð ðÅîçÅÃ...¨4¨ (ÃòÂƶ îÔñ¶ ÚÀ¹æ¶ Õ¶ 4, Á§Õ : 1399)

íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ç¶ Ã¹íÅÁ ÇòÚ ìÚêé 寺 ÔÆ èÆðÜ, ÇîáÅÃ, ÜÆð»ç Áå¶ Ã¶òÅ-íÅò Õ¾°à-Õ¾°à Õ¶ íÇðÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆÍ ÇÂà ×ðÆìÆ ÇòÚ òÆ Ø°³×äÆÁ» ò¶ÚÇçÁ» ñ¯óò³ç» å¶ í¾°ÇÖÁ» ù Ø°³×äÆÁ» î¹øå ò³â ÁÅÀ°ºç¶ ÃéÍ

Ü篺 ÃzÆ ÁîðçÅà ÜÆ é¶ ÃzÆ ×°ðÈ Á³×ç ç¶ò ÜÆ çÆ ÁÅÇ×ÁÅ Áé°ÃÅð ׯdzçòÅñ òÃÅÇÂÁÅ å» À°Ô íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ù òÆ À°æ¶ éÅñ ñË ×Â¶Í ×¯Ç³çòÅñ ÇòÚ òÆ ÁÅê ÜÆ Ø°³×äÆÁ» ò¶Ú Õ¶ ÔÆ ÁÅêäÅ Áå¶ éÅéÆ çÅ ×°÷ÅðÅ Õðç¶ ðÔ¶Í êð ÇÂæ¶ Ô°ä éÅñ ÔÆ ò¾è 寺 ò¾è öòÅ Õðé ç¶ ÁòÃð Çîñä ñ¾× ê¶, Õç¶-Õç¶ ÃzÆ ÁîðçÅà ÜÆ ç¶ éÅñ Öâ±ð ÃÅÇÔì ÇòÚ òÆ ÃzÆ ×°ðÈ Á³×ç ç¶ò ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ çðôéêðÃé ç¶ Ã¹íÅ× êzÅêå Ô¯ä ñ¾× ê¶Í

Áå°¾à öòÅ-ÕîÅÂÆ ç¶ ÃçÕŠçé 1552 ÂÆÃòÆ ù ÃzÆ ÁîðçÅà ÜÆ ×°ðÈêç ù êzÅêå Ô¯Â¶Í Ô°ä Öâ±ð ÃÅÇÔì çÆ æ» ×°ðåÅ-×¾çÆ ×¯Ç³çòÅñ ÇòÖ¶ ÁÅ êzÕÅôîÅé Ô¯ÂÆ Áå¶ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ ç¶ îé ù ÇÂåé¶ íŠ׶ Ãé ÇÕ À°é·» é¶ ÁÅêäÆ Ãê¾¹åðÆ ìÆìÆ íÅéÆ ÜÆ çÅ ÇòÁÅÔ Ã³é 1553 ÇòÚ ÁÅê ç¶ éÅñ Õð Çç¾åÅÍ íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ×°ðÈ êÅÇåôÅÔ ç¶ ÜòÅÂÆ ìä Õ¶ òÆ êÇÔñ» ò»× ÔÆ ñ§×ð ñÂÆ Üñ Áå¶ ñ¾Õó» ÁÅÇç çÆ Ã¶òÅ ÇòÚ ÚÅÁ-À°îÅÔ éÅñ ܰචðÔ¶Í

Ü篺 1557 ÂÆÃòÆ ù ×°ðÈ çðìÅð ç¶ Õ°Þ ç¯ÖÆÁ» é¶ ÁÕìð ìÅçôÅÔ ç¶ ÇÔ³çÈ ÁÇÔñÕÅð» ðÅÔƺ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ ç¶ ìðÇõñÅø Õ³é íð¶ å» ñÅÔ½ð ÇòÖ¶ ÁŶ ԯ¶ ÁÕìð é¶ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ù ì¹ñÅòÅ í¶ÇÜÁÅ, ÃÇå×°ð» çÆ À°îð ú篺 78 ÃÅñ Ô¯ Ú¹¾ÕÆ ÃÆ, À°é·» é¶ ÁÅêäÆ æ» Óå¶ íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ù ôÅÔÆ çðìÅð ÇòÖ¶ í¶Ü Çç¾åÅÍ íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ çÅ ÇÔðçÅ ×°ðÈ-Øð çÆ Áæ¼Õ öòÅ Áå¶ ÇÃîðé ÕðÕ¶ ÁÇå Çéðîñ Áå¶ ô»å Ô¯ Ú¹¼ÕÅ ÃÆÍ ÁÅê ÜÆ é¶ ÁÅêä¶ Çî¼á¶, Õ¯îñ å¶ èÆð¶ ìÚé» ç¹ÁÅðÅ, ×°ðÈ Øð çÆ ðÇÔå-ðÇÔäÆ ÁËÃÆ ÇÃÁÅäê å¶ Ã¹Ú¼ÜåÅ éÅñ ÇìÁÅé ÕÆåÆ ÇÕ Ãí çðìÅðÆÁ» Ãî¶å ìÅçôÅÔ çÆ êÈðÆ åð·» ÇéôÅ Ô¯ ×ÂÆÍ Ú¹öñÆÁ» Õðé òÅñ¶ ×°ðÈ Øð ç¶ Çé§çÕ» å¶ ç¯ÖÆÁ» ù ì¹ðÆ åð·» ì¶Ç¾÷å Ô¯ Õ¶ òÅêà î¹óéÅ ÇêÁÅÍ ìÅÀ°ñÆ ÃÅÇÔì çÆ Ö¹çòÅÂÆ Ô¯ÂÆ å» íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ÃÅðÅ Ççé ÔÆ ×Åð¶-Çî¼àÆ ÇòÚ ñ¼æ-ê¼æ à¯ÕðÆ ã¯ä çÆ Ã¶òÅ ÇòÚ ÔÆ ÇìåŪç¶Í

ÁÇÜÔÆ çôÅ ÇòÚ ÇòÚðÇçÁ» ôðÆÕ¶ ç¶ Çðôå¶çÅð» Ü篺 ÁÅ Õ¶ ò¶ÇÖÁÅ å» À°é·» ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ ù ÜÅ À°ñ»íÅ Çç¾åÅ ÇÕ ÜòÅÂÆíÅÂÆ å¯º à¯ÕðÆ ã°ÁÅ Õ¶ å°Ã» ÃÅâÅ é¼Õ ò¾ã Çç¼åÅ ÔËÍ êð íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ÇÂÔ ÁêîÅé ç¶ ìÚé ùä Õ¶ ÃÇå×°ðÈ ç¶ Úðéƺ ãÇÔ ê¶ å¶ ì¶éåÆ ÕÆåÆ ÇÕ ÇÂé·» í¾°ñó» ù ìõô ÇçúÍ

ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ é¶ 91 ÃÅñ çÆ À°îð¶ ×°ðÇüÖÆ ç¶ êzÚÅð ñÂÆ îÅÞ¶ ç¶ Õ¶ºçð ÇòÚ ÷îÆé ñÂÆ Áå¶ éò¶º é×ð çÆ À°ÃÅðÆ ÕðÅÀ¹ä ñÂÆ íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ çÆ Ã¶òÅ ñÅ Çç¾åÆÍ Ã§é 1570 ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ é¶ ÁÅê À°Ã ÷îÆé ÇòÖ¶ Ò×°ðÈ ÕÅ Ú¼ÕÓ òÃÅÀ¹ä ñÂÆ î¯ó·Æ ×¾âÆ Áå¶ À°êð³å íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ÇÂà é×ð ù òÃÅÀ¹ä ñÂÆ ÇÔ寺 ÇÚ寺 ñ¾× ê¶Í

ÇÜæ¶ íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ÇþÖ-ó×å» çÆ Ã¶òÅ-óíÅñ Áå¶ é×ð òÃÅÀ¹ä ñÂÆ Ô¯ð ÃÅð¶ êzì³è Ãð³ÜÅî ÇñÁÅ ðÔ¶ Ãé À°æ¶ À°Ô ÁÅê òÆ Çî¼àÆ-×Åð¶ çÆ Ã¶òÅ ÇéíÅªç¶ ðÔ¶Í ×°ðÈ-çð ç¶ ÁÅôÕ Áå¶ òêÅðÆ ñ¯Õ ÇÂà é×ð ÇòÚ ÁÅ Õ¶ ÁÅìÅç Ô¯ä¶ ô°ðÈ Ô¯ ׶ Áå¶ ç¶ÖÇçÁ»ç¶ÖÇçÁ» ÔÆ Õ°Þ ÃÅñ» ÇòÚ ÇÂÔ Ú³×Æ ò¾Ã¯º òÅñÅ é×ð ìä Ç×ÁÅÍ

çé 1574 ÂÆÃòÆ ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ é¶ ×°ÇðÁÅÂÆ ç¶ä 寺 êÇÔñ» ÇÂÕ òÅð Ô¯ð ×°ðÇüֻ çÆ êðÖ ÕÆåÆ, ÇÜà ÇòÚ Á³å å¾Õ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ç¶ ç¯ò¶º ÜòÅÂÆ íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ å¶ íÅÂÆ ðÅîÅ ÜÆ êÈð¶ À°åðç¶ ðÔ¶Í Û¶Õó ÃÇå×°ðÈ ÜÆ é¶ õÅà ÇòÀ°ºå ç¶ ç¯ ò¾Öò¾Ö æó·¶ ìäÅÀ°ä ñÂÆ ç¯Ô» öòÕ» ù ÁÅÇ×ÁÅ ÕÆåÆÍ ç¯ò¶º Ãò¶ð 寺 ôÅî å¾Õ ×Åð¶-Çî¾àÆ éÅñ ñ¾æ-ê¾æ æó·¶ ìäÅÀ¹ä çÆ Ã¶òÅ Õðç¶, êð ÃÇå×°ð» é¶ ôÅî ù ÁÅ Õ¶ ç¯ò¶º ð¾ç Õð ç¶ä¶Í íÅÂÆ ðÅîÅ ÜÆ å» Çå³é-ÚÅð Ççé» ÇòÚ Ô³í-Ô°à Õ¶ â¯ñ ׶, êð íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ êÈðÆ ÇþçÕ-ÇçñÆ éÅñ þå Ççé æó·Å ìäÅÀ°ä çÆ ÕÅð ÕîÅÀ°ºç¶ ðÔ¶Í ÃÇå×°ðÈ ÃzÆ ÁîðçÅà ÜÆ é¶ íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ çÆ ÁÇå ×ðÆìÆ Áå¶ Ô°Õî ÇòÚ ðÇÔ Õ¶ ÕÅð ÕîÅÀ°ä çÆ Ççzó·åÅ Áå¶ ÇêÁÅð-ÇþçÕ Óå¶ êzóé Ô¯ Õ¶, íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ù ×°ð-×¾çÆ ìõô Çç¾åÆÍ íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ, ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ðÈê Ô¯ êz×à Ô¯ ×Â¶Í ×°ðÈ-êç ù êzÅêå ÕðÕ¶ ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ ×°ðÈ-Ú¾Õ ÁŠ׶ Áå¶ é×ð ù òèä-ë¹ñä ñÂÆ Ôð åð·» ç¶ êzì³è ÇòÚ Ü°à ×Â¶Í ÇÃ¾Ö Ã³×å» çÈð-çÈð 寺 èÅÂÆ ÕðÕ¶ ×°ðÈ ÕÆ é×ðÆ ê¾¹ÜçÆÁ» Áå¶ ÁÅêä¶ êÅÇåôÅÔ å¯º éÅî-çÅé å¶ ÇüÖÆ ÇþçÕ çÆ çÅÇå êzÅêå ÕðçÆÁ»Í ÇÃ¾Ö Ã³×å» çÆ ñ¯ó ù î¹¾Ö ð¾Ö Õ¶ ÁÅê é¶ Á³Çîzå Ãð¯òð ê¹àòÅÀ¹äÅ ÁÅð³í Õð Çç¾åÅ Áå¶ ÇÃ¾Ö Ã³×å» ç¶ éÅñ ÁÅê òÆ à¯ÕðÆ ã¯ä çÆ Ã¶òÅ ÇéíÅªç¶ ðÔ¶Í Ãð¯òð çÆ ÕÅðöòÅ Ã ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ñÅÚÆ ì¶ðÆ òÅñ¶ ÁÃæÅé Óå¶ ÇìðÅÜîÅé Ô¯ Õ¶ ç¶Ö-ð¶Ö Õðç¶ ÃéÍ

ÇÂé·» Ççé» ÇòÚ ÔÆ ÇÂÕ ØàéÅ òÅêðÆÍ ê¼àÆ ÇòÖ¶ î¹öñ ðÅÜ çÅ ÇÂÕ ÕÅðçÅð ðÇÔ³çÅ ÃÆ, ܯ ìóÅ Ô³ÕÅðÆ å¶ ð¼ì 寺 î¹éÕð ÃÆÍ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÔÆ Ãí Õ°Þ ÃîÞçÅ ÃÆÍ À°Ã çÆÁ» ê³Ü èÆÁ» Ãé, ò¾âÆÁ» å» ÇÜò¶º À°Ô ÕÇÔ³çÅ, î³éÆ Ü»çÆÁ», êð Û¯àÆ ìÆìÆ ðÜéÆ ç¶ Õ³éƺ ×°ðÈ éÅéÕ çÆ ìÅäÆÃð¯å êËä ÕðÕ¶ çÅåÅð-êzí± Óå¶ íð¯ÃÅ ð¾ÖçÆ ÃÆÍ ÇêåÅ é¶ À°Ã ç¶ ÇÂà íð¯Ã¶ Óå¶ Ã¼à îÅðé ñÂÆ À°Ã ù ÇÂÕ Çê¿×ñ¶ éÅñ ÇòÁÅÔ Õ¶ Ø𯺠è¼Õ Çç¾åÅ ÇÕ ò¶ÖçÅ Ô» ÇÕò¶º Õ¯ÂÆ ð¼ì å¶ðÆ êzÇåêÅñäÅ ÕðçÅ

ÔËÍ ìÆìÆ íÅéÆ Çê³×ñ¶ êåÆ ù ÖÅð¶ ÇòÚ êÅ Õ¶ çð-çð î³×çÆ ×°ðÈ Ú¼Õ ÁÅ ê¹¾ÜÆÍ ç¹¾Ö-í³ÜéÆ ì¶ðÆ òÅñ¶ æ» Óå¶ Üñ çÆ Û¾êóÆ ç¶ Õ³ã¶ êåÆ çÅ à¯ÕðÅ ð¾Ö Õ¶, ÁÅê î³×ä Çê³éä ÚñÆ ×ÂÆÍ Çê¾Û¯º À°Ã ç¶ Çê³×ñ¶ êåÆ é¶ ò¶ÇÖÁÅ ÇÕ ÇÂÕ Õ» Û¾êóÆ Õ³ã¶ ÁÅÇÂÁÅ Áå¶ À°Ô Üñ ÇòÚ à°¼íÆ ñÅ Õ¶ ÕÅñ¶ Õ» 寺 Գà ÃîÅé À°Üñ Ô¯ Õ¶ À°âÅðÆ îÅð Ç×ÁÅÍ Çê³×ñ¶ é¶ ÇÂÔ Õ½åÕ ò¶ÇÖÁÅ å» À°Ô òÆ Çðó·-ð°ó· Õ¶ À°Ã Û¼êóÆ ÇòÚ ÜÅ ÇêÁÅÍ Û¾êóÆ ç¶ Üñ é¶ À°Ã çÆ ÕÅÇÂÁ» Õñê Õð Çç¾åÆÍ

À°Ô éò»-Çéð¯ÁÅ Ô¯ Ç×ÁÅÍ ìÆìÆ ðÜéÆ î¹óÆ å» À°Ã ù ò¶Ö Õ¶ ìÆìÆ ù Áî³éÅ éÅ ÁÅò¶ ÇÕ ÇÂÔ À°Ô¯ î¶ðÅ Õ¯ÔóÆ êåÆ ÔËÍ Á³å À°Ô ç¯ò¶º ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ çÆ Úðé-ôðé ÇòÚ ÔÅ÷ð ԯ¶ å» ÃÇå×°ðÈ ÜÆ é¶ ìÆìÆ ù ïÕÆé ÇçòÅÇÂÁÅ ÇÕ ÇÂÔ ×°ðÈ-çðìÅð çÆ ÷ÅÔðÅ ÕñÅ ÔË, ÇÂÔ å¶ðÅ ÔÆ êåÆ ÔË, ÇÂà ÇòÚ ðåÅ ô³ÕÅ éÅ ÕðÍ ç¯ò¶º ÜÆÁ ×°ðÈ-Ú¼Õ ÇòÚ ÔÆ ÇàÕ ×¶ Áå¶ Ã¶òÅÇÃîðé ÕðÇçÁ» èðî çÆ ÇÕðåÇòðå ÕðÕ¶ ÁÅêäÆ ðÇÔ³çÆ ÁÅïÈ À°æ¶ ÔÆ ÇìåÅÀ°ä ñ¾×¶Í ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ çÆ Áäæ¼Õ ÇîÔéå Áå¶ ØÅñäÅ éÅñ Á³ÇîzåÃð¯òð î¹Õ³îñ Ô¯ÇÂÁÅ Áå¶ ×°ðÈ ÕÅ Ú¼Õ òÆ ì¶Á³å ð½äÕ» ÇòÚ Ã¹ô¯Çíå Ô¯ Ç×ÁÅÍ Á³Çîzå ç¶ Ãð¯òð ÕðÕ¶ é×ðÆ çÅ é»Á òÆ ÃÇÔܶ-ÃÇÔܶ Ò×°ðÈ ÕÅ Ú¼ÕÓ çÆ æ» Á³ÇîzåÃð êzÇþè Ô¯ Ç×ÁÅÍ ×°ðÈ ê³Úî êÅåôÅÔ ë¹éÔ¶ îÔñÅ 5 ÇòÚ ÇÂà é×ðÆ å¶ Ãð¯òð çÆ ô¯íÅ ÇÂÀ°º ÇéðÈêä Õðç¶ Ôé :

ÇâᶠÃí¶ æÅò éÔÆ å°è¹ ܶÇÔÁŨ ìè¯Ô° ê¹ðÇÖ ÇìèÅåË å» å± Ã¯ÇÔÁŨ òÃçÆ ÃØé ÁêÅð Áé±ê ðÅîçÅÃê¹ð¨ ÔÇðÔ» éÅéÕ ÕÃîñ ÜÅÇÔ éÅÇÂÁË ðÅîçÅà Ãð¨10¨ (¨23¨) (ë¹éÔ¶ îÔñÅ 5, Á§Õ : 1362)

íÅÂÆ ×°ðçÅà ÜÆ òÆ ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ çÆ Ü×î×»çÆ Ü¯Çå çÅ ÇÂà Ã çÅ Ç÷Õð Õðç¶ Ôé :

ìËáŠïãÆ êÅÇåÃÅÔ° ðÅîçÅù ÃÇå×°ðÈ ÕÔÅò˨ êÈðé åÅñ ÖàÅÇÂÁÅ Á³ÇîzåÃð ÇòÇÚ Ü¯Çå Ü×Åò˨ (òÅð 1, êÀ°óÆ 47)

ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ Ôð åð·» ×°ðÈ-êÅÇåôÅÔ çÆ ÕÃò¼àÆ Óå¶ êÈðé ×°ðÇÃ¾Ö ðÈê Ô¯ Õ¶ Çé¾åð¶ Áå¶ ÃìðÇþçÕ éÅñ Ãí ÕÅð ÕîÅªç¶ ðÔ¶, ÁÅê ×°ðîÇå ×°ä» ÇòÚ Çéê¹³é Ãé, êð ÇÂÃ ç¶ À°ñà ìÅìÅ ÇêzæÆ Ú³ç íÅò¶º ç¹ÇéÁÅòÆ å½ð Óå¶ Ôð å𷻠ùØó ùÜÅé ÃÆ, êð À°Ã ç¶ Á³çð ÔÀ°îË ç¶ ÕÅðé îÅÇÂÁÅ êzìñ ÃÆ, ÇÜà ÕðÕ¶ À°Ô ÇüÖÆ ÇþçÕ å¯º ÇæóÇÕÁÅ ÇðÔÅÍ ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ é¶ À°Ã ù ÕÂÆ òÅð ÃîÞÅÇÂÁÅ òÆ Áå¶ À°Ã êzæÅÇ װðìÅäÆ ÇòÚ òÆ ÇÂÔ ìÚé ÁÅÀ°ºç¶ Ôé :

ÕÅÔ¶ êÈå Þ×ðå ÔÀ° óÇ× ìÅê¨ ÇÜé Õ¶ Üä¶ ìâÆð¶ å°î ÔÀ° Çåé ÇÃÀ° Þ×ðå êÅê¨1¨ðÔÅÀ°¨ (¨2¨1¨7¨) (ÃÅð× îÔñÅ 4 Øð¹ 3 ç¹êçÅ, Á§Õ : 1200)

Á§å Á×Ãå 1581 ÂÆÃòÆ ù ÁÅê ÜÆ é¶ ×¹ÇðÁÅÂÆ çÆ Ç÷§î¶òÅðÆ ÃzÆ ×¹ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ ù ìõô Çç¾åÆÍ ÇÂà Ã ÇêzæÆ Ú§ç çÆ ÂÆðÖŠ寺 ìÚä ñÂÆ ÃzÆ ×¹ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ ÁÅêä¶ ÁÅÇ×ÁÅÕÅð ê¹¾åð ÃzÆ ×¹ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ Ãî¶å ׯǧçòÅñ ÜÅ ÇàÕ¶ Áå¶ ÇÂæ¶ ÔÆ 1 Ãå§ìð 1581 ÂÆÃòÆ ù ܯåÆ-ܯÇå ÃîŠ׶Í

ÃzÆ ×¹ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ ù ×°ðîÇå ó×Æå çÅ Áñ½ÇÕÕ ÇÂôÕ ÃÆ, ÇÂö ÕÅðé À°é·» çÆ ìÅäÆ 30 ðÅ×» ÇòÚ ÇîñçÆ ÔË, ÜçÇÕ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÆ 19 Áå¶ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ çÆ 17 ðÅ×» ÇòÚÍ

ÁÅê ÜÆ çÆ ìÅäÆ ÇòÚ ÇìðÔ¯º, òËðÅ× Áå¶ ×°ðÈ-Úðé» çÅ êz¶î áÅá» îÅðçÅ ÔËÍ ÁÅê ÜÆ çÆ ðÇÚå ìÅäÆ ÇòÚ ÚÅð ðÅ×» çÆÁ» 6-6 ÁôàêçÆÁ» (24 ÁôàêçÆÁ») êz¶î å¶ ÇìðÔ¯º ð³× ÇòÚ ð³×ÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» Ôé Áå¶ ÇÂÔ ìÅäÆ ÒùÖîéÅ ÃÅÇÔìÓ ç¶ é»Á Ô¶á êzÇüè ÔËÍ Áܶ òÆ ÕÂÆ ×°ðÈ Õ¶ ñÅñ ÇÂà ìÅäÆ çÅ Çé¾å Á³Çîzå ò¶ñ¶ êÅá Õðç¶ å¶ Áé§çå Ô°³ç¶ ÔéÍ

ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ ç¶ Ü¯åÆ-ܯÇå ÃîÅÀ°ä Çê¾Û¯º ÇìðÅçðÆ òñ¯º ܯ ÇÂÕ¼á ׯdzçòÅñ Ô¯ÇÂÁÅ, À°Ã ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ çÆ êzÇåíÅ À°ÜÅ×ð Ô¯ ×ÂÆÍ ÇÂà Ã ÃÅñ»-ì¼èÆ á¯Õð» Ö»ç¶ í¼à òÆ ×°ðÈ-çðìÅð ÇòÚ ÔÅ÷ð Ô¯Â¶Í À°é·» é¶ Ü¯Çå çŠܯ êzÕÅô å¾ÇÕÁÅ, À°Ô À°é·» ç¶ ÇÔðÇçÁ» ù ð°ôéÅ Ç×ÁÅÍ À°Ã Ã í¼à» é¶ ×°ðÈ À°ÃåÇå ÇòÚ Ü¯ Ãò¾Âƶ À°ÚÅðé ÕÆå¶, À°é·» ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ çÆ îÔÅéåÅ ù ÇìÁÅé ÕðÇçÁ» ÇñÇÖÁÅ ÇÕ áÅÕð ÔðçÅà ÜÆ ç¶ Ãê¹¼åð ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ êzí± å¯º ాචԯ¶ ÇÔðÇçÁ» ù é¼ÕÅ-é¼Õ éÅîìÅäÆ éÅñ íð ç¶ä òÅñ¶ ÔéÍ À°é·» çÆ Çéðîñ ó×å ÇòÚ ÚñÈñ¶ ÁÅåîð³× éÃÆì Ô°³ç¶ Ôé Áå¶ îé ÃÔÜ ÁòÃæÅ ÇòÚ ÇàÕ Õ¶ ܯÇå ÃðÈêÆ êzí± éÅñ ÇÂÕ-ÇîÕ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ À°é·» çÆ êz¶îÅ-í×åÆ ç¶ íð¶ í³âÅð» çÆ ìõôô éÅñ êðî êç ù êzÅêå Ô¯ÂÆçÅ ÔËÍ êz¶îÅ í×åÆ ç¶ êðòÅÔ ÕÅðé À°é·» çÆ êÈðìñÆ êzí±-êzÆå ÇòÚ Õç¶ áñ· éÔƺ ê˺çÆ, Ãׯº ÃÇå×°ðÈ çÅ ÁæÅÔ ×°ð ôìç Üê Üê Õ¶ À°Ô Á³Çîzå-èÅðÅ ç¶ ðà ÇòÚ ÃçÅ ÇñòñÆé ðÇÔ³ç¶ ÔéÍ í¼à-ìÅäÆ ÇÂÀ°º ÔË :

- ÕÇò Õñ· áÕ°ð ÔðçÅà åé¶ ×°ð ðÅîçÅà Ãð Áíð íð¶¨2¨ - Ãå×°ð îÇå ×Èó© Çìîñ Ãåó×Çå ÁÅåî¹ ð³Ç× ÚñÈñ° íïŨ ÜÅ×·Å îé° Õòñ° ÃÔÇÜ êðÕÅ÷ŠÁíË Çéð³Üé° ØðÇÔ ñÔÅ...¨3¨ (ÃòÂƶ îÔñ¶ ÚÀ¹æ¶ Õ¶ 4, íà Õñ· ÃÔÅð, Á§Õ : 1396) -Ãå×°ð êðÃÅÇç êðîêç¹ êÅïÅ í×Çå íÅÇ í³âÅð íð¶ ...¨4¨ (ÃòÂƶ îÔñ¶ ÚÀ¹æ¶ Õ¶ 4, Á§Õ : 1397) - êz¶î í×Çå êðòÅÔ êzÆÇå ê¹ìñÆ é Ô°àǨ ÃÇå×°ð Ãìç¹ ÁæÅÔ° ÁÇîÁ èÅðÅ ðù ×°àÇÂ...¨8¨ (ÃòÂƶ îÔñ¶ ÚÀ¹æ¶ Õ¶ 4, ÕñÃÔÅð, Á§Õ : 1397)