VI. η πόλη ως μηχανή

VI.η πόλη ως μηχανή

Hιδέα της αρχιτεκτονικής ως μηχανή διατυπώθηκε αρχικά από τον Le Corbusier, ο οποίος περιέγραψε κάποτε το σύγχρονο σπίτι ως “μία μηχανή για να ζει κανείς μέσα της”. Η ιδέα ότι ο σχεδιασμός της κατοικίας θα πρέπει να ακολουθεί τη λογική συνέπεια της μηχανής, οδήγησε στην καθιέρωση της τυποποίησης στην αρχιτεκτονική, την οποία στη συνέχεια ο Le Corbusier επέκτεινε στην κλίμακα της πόλης.

Για τον Le Corbusier, η “μηχανή” είναι μία μεταφορά μέσω της οποίας προτείνεται η αρχή της λειτουργικότητας. Ο σκοπός της δημιουργίας αρχιτεκτονικής πρότασης ορισμένης με την αυστηρότητα του σχεδιασμού μηχανής επιτυγχάνεται μέσω της καθιέρωσης ενός προτύπου, με πρωταρχικό σκοπό τη δημιουργία τάξης στην ανθρώπινη συλλογική ζωή και στον ιδιωτικό χώρο διαβίωσης. Η βασική, σύγχρονη αρχή για τον Le Corbusier είναι η λειτουργικότητα, και αυτός είναι ο λόγος που η μεταφορά της έννοιας της μηχανής είναι μεγάλης σημασίας. Ο λόγος που η κατοικία παρομοιάζεται με μηχανή είναι το γεγονός ότι εκπληρώνει-ολοκληρώνει σωστά μια σειρά λειτουργιών σε χρόνο και χώρο.

Ο Le Corbusier επίσης τόνισε ότι για να εκπληρωθούν σωστά όλες οι λειτουργίες της αρχιτεκτονικής σύνθεσης, πρέπει να συντίθεται-ωριμάζει-δοκιμάζεται με συνέπεια από συγκεκριμένα πρότυπα ζωής. Η καθι-

έρωση προτύπων (συμπεριφοράς-επικοινωνίας) θεωρείται σημαντική, διότι οδηγεί τους ανθρώπους-πολίτες σε έναν πιο τακτικό-οικονομικό τρόπο ζωής, ο οποίος, έτσι, γίνεται ένα σημαντικό θεμέλιο υποδοχής νοήματος, από το οποίο μπορεί να προκύψει στη συνέχεια, καλή αρχιτεκτονική.

Η ιδεολογική-τεχνική βάση καθορισμού των προτύπων είναι η λειτουργικότητα. Η ιδέα της θεώρησης κάθε αρχιτεκτονικής διερεύνησης-επίλυσης ως προβλήματος με απάντηση/σεις από την μηχανική, απέδειξε τη σημασία της επιστήμης και της λογικής ως βάση του σχεδιασμού στην αρχιτεκτονική. Ο Le Corbusier αναφέρθηκε στον τρόπο που οι μηχανικοί εργάζονται για τη δημιουργία αεροπλάνων, αυτοκινήτων και άλλων μηχανών . “...Το μάθημα του σχεδιασμού των αεροπλάνων, έγκειται στη λογική που διέπει την εκφώνηση κάθε προβλήματος, πράγμα που οδηγεί στην επιτυχή λύση του. Οταν ένα πρόβλημα διατυπώνεται σωστά, στην εποχή μας, τότε αναπόφευκτα βρίσκεται μια λύση. Άυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να δημιουργείται η αρχιτεκτονική – μέσω λογικής συλλογιστικής και καθορισμό προτύπων. Τα πρότυπα δεν καθορίζονται αυθαίρετα, αλλά μέσω λογικής και επιστημονικής αιτιολογίας...”²⁰.

Ο κυριότερος λόγος καθορισμού προτύπων σχεδιασμού στην αρχιτεκτονική, ήταν η ανάγκη να τεθούν λογικά κριτήρια, ώστε να επιτυγχάνεται η ανθρώπινη άνεση, η υγεία και η υγιεινή. Ο Le Corbusier, πρότεινε ένα επιστημονικό τρόπο σκέψης ως προς την επίλυση του προβλήματος της κατοικίας, εκείνη την εποχή. Προσπάθησε να δημιουργήσει νέους, σύγχρονους χώρους διαβίωσης που διέπονται από συγκεκριμένα πρότυπα. Η αρχιτεκτονική επίλυση ως διαδικασία μηχανικής λογικής-συνέπειας, παρείχε μία πρώτη ιδέα για το πώς τα αρχιτεκτονικά στοιχεία, θα μπορούσαν να γίνουν μέρη ενός μηχανικού-λογικού συστήματος το οποίο λειτουργώντας σωστά θα ανταποκρίνεται στα προβλήματα της ανθρώπινη άνεσης, της εργονομίας και της υγείας. Ωστόσο, έθεσε ταυτόχρονα ένα θεμελιώδες ερώτημα σχετικά με το κατά πόσο οι βιομηχανικές ιδιότητες της προ-τυποποίησης θα μπορούσαν να συνδυαστούν με τους σκοπούς της αρχιτεκτονικής αισθητικής της κατασκευής αλλά και της ρύθμισης χώρου και σχέσεων, προκειμένου να επιτευχθεί η ανθρώπινη ευημερία.