17 minute read
F1rst
Voor het eerst sinds de uitbraak van de coronapandemie durven bestuurders zich uit te spreken over het einde van de coronacrisis. Wereldwijd terug naar normaal zal naar verwachting van meer dan 1300 ondervraagde CEO’s halverwege 2022 een feit zijn. Ondanks de Delta coronavariant verwacht 60 procent van de bestuurders dat er komende drie jaar sprake is van economische groei. De top drie risico’s voor groei zijn uitdagingen in de toeleveringsketens, digitale veiligheid en klimaatverandering. Dat zijn uitkomsten uit de jaarlijkse CEO Outlook van accountancy- en adviesbedrijf KPMG. De duurzaamheidsagenda van bestuurders is ambitieus. 30 procent van de bestuurders voorziet de komende drie jaar investeringen van meer dan 10 procent in maatregelen op weg naar een duurzame economie die goed is voor mens, milieu en samenleving. De zogeheten Environmental, Social en Governance (ESG) uitdagingen zijn volop onderwerp van gesprek in de bestuurskamer, zo blijkt uit de CEO Outlook. 58 procent van de bestuurders bevestigt de toenemende vraag van investeerders, toezichthouders en klanten naar gedegen ESG-rapportage. "Veel bedrijven zetten serieuze stappen op het vlak van ESG. Zo worden concrete meetbare doelstellingen vastgesteld. Plus de daarvoor benodigde strategie en operationele processen opgetuigd. De coronacrisis heeft de aandacht voor onze duurzaamheidsagenda aanzienlijk vergroot. Het besef dat vooruitgang niet langer alleen afhangt van economische welvaart wordt meer dan ooit onderkend in de bestuurskamer”, vertelt Stephanie Hottenhuis, bestuursvoorzitter van KPMG in Nederland. De RET, het openbaarvervoerbedrijf in de regio Rotterdam, heeft Hugo Mans aangesteld als fi nancieel directeur. Mans (1967) heeft als hands-on fi nancieel directeur naast diverse fi nanciële directie posities meer dan tien jaar eindverantwoordelijkheid gedragen voor omvangrijke en complexe veranderprogramma’s. Dat deed hij onder meer bij de NS en PwC.
Advertisement
Arina Freitag wordt per 1 januari 2022 Chief Financial Offi cer van de netwerkexploitant TenneT, die actief is in Nederland en grote delen van Duitsland. Freitag volgt Otto Jager op, die deze functie bekleedt sinds 2013. Jager blijft tot 1 januari in functie.
Veel commissarissen en toezichthouders worden niet langer aangemerkt als ondernemer voor de btw. Dat heeft de staatssecretaris van Financiën onlangs bekendgemaakt. Aanleiding voor dit besluit zijn uitspraken van het Hof van Justitie van 13 juni 2019 en de Hoge Raad van 26 juni 2020. Daarin is beslist dat bepaalde toezichthoudende en adviserende werkzaamheden niet zelfstandig werden verricht. De commissarissen en toezichthouders hadden geen individuele taken en verantwoordelijkheden. Evenmin voerden ze werkzaamheden voor eigen rekening uit en liepen ze geen economisch risico. Dit zijn cruciale handelingen voor het zelfstandig ondernemerschap. Waar dat ontbreekt fungeren commissarissen en toezichthouder niet als zelfstandigen en is btw-heffi ng niet aan de orde. De staatssecretaris heeft nu voor elke commissaris en toezichthouder benoemd in hoeverre er sprake is van ondernemerschap waarvoor btw-afdracht verplicht is. Als uitgangspunt geldt dat er geen sprake mag zijn van individuele verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid voor de uitvoerende werkzaamheden. Commissarissen en toezichthouders moeten zelf toetsen in hoeverre hier sprake van is aan de hand van de statuten en regelementen van de onder toezicht staande onderneming. Het besluit van de staatssecretaris werkt terug tot 13 juni 2019. Hebben commissarissen en toezichthouders vanaf deze periode toch btw in rekening gebracht, dan knijpt de staatssecretaris een oogje dicht tot en met de periode tot 7 mei dit jaar. Dat geldt ook voor investeringen waarvoor commissarissen en toezichthouders btw hebben teruggevraagd. ABN AMRO heeft Lars Kramer offi cieel benoemd als de nieuwe fi nancieel directeur van de bank. De benoeming van Kramer kreeg goedkeuring van de Europese Centrale Bank, waardoor Kramer op 1 juni aan zijn nieuwe klus kon beginnen. Hij is de opvolger van Clifford Abrahams.
De Nederlandse Bank (DNB) heeft VGZ goedkeuring verleend om de portefeuilles Risk, Compliance, Juridische en Veiligheidszaken (RCJV) over te brengen naar de CFO. Voor deze portefeuillewissel was een functiewijziging van CFO naar CFRO nodig. Na goedkeuring van deze portefeuillewissel door de DNB, heeft de Ledenraad van Coöperatie VGZ Kees Hamster formeel benoemd tot CFRO met ingang van 15 juni 2021.
De uitgever van CFO Magazine, Sijthoff Media, heeft het cursusaanbod NBA Opleidingen overgenomen van de NBA (Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants). Dankzij de overname is het bedrijf naast aanbieder van vakmedia, nu ook één van de grootste opleiders voor accountants en fi nance professionals in Nederland. Vorig jaar versterkte Sijthoff Media al zijn positie in de fi nanciele educatiemarkt door opleidingsinstituten Alex van Groningen en Amsterdam Institute of Finance over te nemen. Naast het aanbieden van opleidingen en trainingen, bereikt het mediabedrijf meer dan één miljoen eindbeslissers en professionals door middel van evenementen, congressen, awards, executive diners, magazines, nieuws- en vacaturesites. Willem Sijthoff, CEO van Sijthoff Media: “NBA Opleidingen past perfect binnen onze visie op leren en ontwikkelen. De combinatie met onze educatielabels Alex van Groningen en Amsterdam Institute of Finance zal helpen dit nog meer te versnellen. We organiseren straks ruim 700 trainingen en cursussen voor fi nance professionals en accountants met in totaal 10.000 deelnemers.” Verder heeft Sijthoff Media in september zijn HR-portfolio uitgebreid met uitgever en opleider MindCampus, onder andere bekend van HR Academy, HR Praktijk, F-Facts en F-Academy. Dankzij de overname heeft Sijthoff Media nu een volledig aanbod aan opleidingen, events en media voor zowel Chief Human Resource Offi cers (CHRO's) als HR-professionals.
Per 1 juli is Jim van Hees aangetreden als CFO van Athora Netherlands en zijn verzekeringsdochters. Van Hees (1974) was daarvoor werkzaam voor PwC, waar hij verschillende senior fi nance posities vervulde, meest recent als senior director, gericht op het bedienen van verzekeraars, pensioenuitvoerders en vermogensbeheerders binnen het CFRO-domein.
De fi nance professional van de toekomst is het meest gebaat bij het hebben van een goed analytisch vermogen. Dit stelt ruim een op de drie CFO’s (36%) in de FinTech Barometer 2021, het jaarlijkse onderzoek uitgevoerd door fi ntech-bedrijf Visma | Onguard. Andere belangrijke vaardigheden waarover fi nance professionals in de toekomst moeten beschikken zijn communicatievaardigheden (35%) en leiderschapskwaliteiten (31%). Dat het analytisch vermogen bovenaan de wensenlijst van de CFO staat, is niet gek. Driekwart van de fi nancieel directeuren (72%) wil graag dat hun organisatie binnen nu en drie jaar volledig datagedreven is, en die data moet geanalyseerd kunnen worden. De helft van de CFO’s geeft aan dat big data in de nabije toekomst de grootste invloed gaat hebben op de fi nanciële sector. Daar willen ze op voorsorteren. Op dit moment merkt een derde van de CFO’s (31%) namelijk dat het gebrek aan expertise in dataprocessen en –analyses de grootste belemmering is om datagedreven te worden. En die datagedrevenheid is voor de CFO zeer belangrijk, met name om de effi ciëntie van bedrijfsprocessen te verhogen (25%) en om het service- en productaanbod te vergroten (22%).
Na 5,5 jaar heeft Ingrid Tigchelaar in augustus afscheid genomen van HVC. Tigchelaar is in 2016 begonnen als CFO bij HVC en heeft de organisatie van de fi nanciën en de bedrijfsbrede informatisering versterkt waarmee het inzicht en het overzicht in zowel de fi nanciele als de operationele resultaten van de activiteiten van HVC sterk is verbeterd. Zij heeft een nieuwe uitdaging gevonden als CFO bij cateraar Albron.
Gemiddeld datalek incident kost bedrijf ruim vier miljoen dollar
Online werken en leren, het is onze nieuwe realiteit. Deze verandering heeft ervoor gezorgd dat cyber security een belangrijker thema is geworden binnen bedrijven. Het kost bedrijven gemiddeld 4.24 miljoen dollar per incident wanneer zij geraakt worden door een datalek. Dit zijn de bevindingen uit de Cost of a Data Breach Report 2021, uitgevoerd door Ponemon Institute en gepubliceerd door IBM Security. Dit is een stijging van 10 procent en is het hoogste bedrag sinds het 17-jarige bestaan van het rapport. De bevindingen uit dit rapport zijn gebaseerd op informatie uit datalekken met tot 100.000 records, ervaren door meer dan 500 wereldwijde organisaties tussen mei 2020 en maart 2021. De coronapandemie heeft schadelijke gevolgen gehad op cyber security. De plotselinge omslag naar online leren en werken resulteerde erin dat 60 procent van de organisaties hun computeractiviteiten verder verplaatste naar op cloud gebaseerde voorzieningen. Helaas hebben veel organisaties gefaald om hun online beveiliging aan te passen aan deze nieuwe werkelijkheid. Verder hebben industrieën die signifi cante operationele veranderingen hebben ervaren tijdens de pandemie disproportioneel hogere datalek-kosten gemaakt ten opzichte van bedrijven die minder van dit soort veranderingen hebben doorgemaakt.
CAROLINA WIELINGA, CFO BDR THERMEA GROUP ‘ZELF IN BEWEGING KOMEN EN DE SAMENWERKING ZOEKEN, NIKS GAAT VANZELF’
Hoe transformeer je een wereldwijde boilerbouwer naar een totaalaanbieder van moderne warmteoplossingen? CFO Carolina Wielinga van BDR Thermea over haar missie en de energietransitie.
Tekst Jaime Donata Beeld Henry Faber
BDR Thermea, een van de allergrootste spelers in de internationale markt voor warmte-oplossingen is in Nederland vooral bekend als het moederbedrijf van Remeha, vooraanstaand fabrikant van moderne klimaatoplossingen voor consumenten en bedrijven. Dit voormalig familiebedrijf dat samen met aan aantal andere internationale spelers begin deze eeuw met elkaar fuseerde, staat mede aan de basis van de huidige groep. Inmiddels is BDR Thermea een multinationale producent van high effi ciency boilers en slimme klimaatsystemen, met een omzet van bijna twee miljard euro per jaar. Het hoofdkantoor is gevestigd in Apeldoorn en Carolina Wielinga, CFO sinds 2018, staat al weer drie jaar aan het hoofd van de fi nanciële organisatie, al stuurt ze eigenlijk heel veel meer onderdelen van het bedrijf aan. Voordat Wielinga terechtkwam bij BDR Thermea, bekleedde ze verschillende functies in uiteenlopende sectoren. Wielinga: “Ik wil mezelf continue blijven uitdagen en ontwikkelen. Met een achtergrond in de bedrijfskunde, heb ik stage gelopen bij Shell in Thailand. Vervolgens ben ik de registeraccountancy ingegaan, daarna de consultancy. Daarna heb ik een eigen onderneming gehad, maar ik heb ook in het bankwezen gezeten.” Toch ziet ze zelf wel een rode draad. Wielinga: “Ik werk altijd vanuit de solide basis: facts en fi nance. Ook heb ik een grote interesse in transformaties, van harde herstructureringen, tot het strategisch bouwen aan bedrijven. Er moet wel echt iets te doen zijn.”
Wat viel er te doen bij BDR Thermea toen ze drie jaar geleden werd gevraagd om CFO te worden? Wielinga: “Er moest destijds wel iets in beweging worden gebracht. Van oudsher is de verwarmingsindustrie vrij traditioneel, maar de energietransitie en digitalisering veranderen de verwachtingen van de klant en die van de maatschappij. Mijn opdracht was - en is - BDR Thermea helpen te transformeren van een wereldwijde CV-ketel producent naar een aanbieder van slimme, duurzame klimaatoplossingen. Denk daarbij aan hybride warmtepompen, warmtenetten en CV-ketels op groene waterstof. En bijvoorbeeld digitale diensten, zoals op het gebied van onderhoud en beheer op afstand. En dat dan in de zakelijke en particuliere markt, zowel voor nieuwbouw als bestaande bouw.”
Lange adem
Een dergelijke missie vraagt een lange adem. Volgens Wielinga is daar alle ruimte voor binnen BDR Thermea: “Van oudsher was Remeha een familiebedrijf, en ook nu hebben we een aandeelhouder die voor de lange termijn gaat. Het is een stichting, Stichting Aandelen Remeha, waarbij het geld geïnvesteerd wordt in de onderneming en in het nemen van maatschappelijke verantwoordelijkheid. Zo wordt er ook een deel opzijgezet voor goede doelen en educatie op het gebied van installatietechniek of R&D. Een stichting als aandeelhouder is een mooi concept omdat de maatschappelijke context zo diep verweven zit in je organisatie. Het is heel fi jn om in zo'n omgeving te mogen werken. Zeker voor de energietransitie, die sterk afhankelijk is van infrastructurele veranderingen, heb je echt een langetermijnvisie nodig. Je moet nu producten ontwikkelen die je de komende vijf à tien jaar kan neerzetten.” Wielinga werd binnengehaald als CFO door CEO Bertrand Schmitt, die zelf ook was aangetrokken om het bedrijf klaar te stomen voor de toekomst: “Toen ik aan boord kwam hebben we samen een nieuwe strategie neergezet. Op deze manier heb ik de CFO-functie ook een bredere strategische invulling kunnen geven. Naast mijn reguliere CFO- rol, houd ik mijzelf ook bezig met IT, Legal en Internal Audit en heb ik ook de verantwoordelijkheid voor het uitbouwen van onze service organisatie. We werken aan een sterke servicepropositie voor onderhoud en reparatie, waarbij we volop gebruik-
maken van IoT technologie, maar ook van nieuwe businessmodellen zoals Heating as a Service. Ik vind het leuk om dat te doen – maar een strategische business CFO-positie is alleen mogelijk als je geweldig mensen om je heen hebt waar je op kunt bouwen.”
Finance en automatisering
Voor wat betreft de fi nanciële organisatie kan Wielinga steunen op de group fi nance director: “Zo heeft hij onder andere het transformatieprogramma neergezet met veel meer future focus en regelt hij alle kernactiviteiten rondom de fi nanciële functie, zoals planning en control, treasury, de jaarrekening, tax en de holdingactiviteiten. Samen werken we aan verschillende strategische projecten.” Het familiebedrijf Remeha bestaat al meer dan 80 jaar. Maar BDR Thermea als groep is ontstaan in 2009 vanuit een aantal grote reverse takeovers. Wielinga: “Vanaf die periode heeft de focus een tijdje gelegen op het afbetalen van onze schulden, met als consequentie dat er relatief beperkt werd geïnvesteerd. Maar ons investeringsprogramma is inmiddels verdrievoudigd, zowel op R&D als op IT- gebied. Dat is echt nodig om onze transformatie te kunnen vormgeven.” Bij de transformatie van boilerproducent naar totaalaanbieder van moderne klimaatsystemen en oplossingen, speelt IT een grote rol. Er is dus een gedegen strategie neergezet door de IT-director. We zijn eerst begonnen met het bouwen van een nieuwe infrastructuur. Je kunt wel allemaal nieuwe IT-systemen aanschaffen en willen digitaliseren, maar als je infrastructuur het niet aankan, loop je alsnog vast. Vervolgens zijn we het fundament gaan versterken met systemen als SAP Hana, Microsoft Dynamics voor de CRM-kant en fi eld service management voor Service. Ook zetten we een datawarehouse op, zodat we vanuit de groep meer intelligente data-analyses kunnen doen. Hoe ontwikkelen bepaalde prijsstructuren en marges zich binnen bepaalde productcategorieën, over de landen heen? Omdat je in verschillende markten werkt met lokale systemen, is het bewaken van datakwaliteit cruciaal. Dat optimaliseren we doorlopend.” Internal audit en risk management worden bij BDR Thermea aangestuurd door een zeer ervaren internal audit manager die in een co-sourcing model samenwerkt met een externe partij: “Dat bevalt erg goed. We zijn in zoveel landen actief, in Europa en ook daarbuiten, zoals bijvoorbeeld China en
Rusland. Je kent de taal niet, de cultuur niet, de juridische procedures niet – dus je hebt externe kennis nodig om die audits daar goed te doen. Het was na alle overnames ook een uitdaging om het bewustzijn rondom internal control verder vergroten en er meer eenduidigheid in krijgen.”
Duurzaamheid
Deze zomer werd het nieuwe klimaatrapport naar buiten gebracht met daarin de grote versnelling van de klimaatagenda die de Europese Commissie voorstaat. Wat betekent dat voor een bedrijf als BDR Thermea? Wielinga: “Als we kijken naar onze eigen CO2 footprint - scope 1 en 2 - dan hebben we die wel in beeld. We verminderen actief onze eigen uitstoot, bijvoorbeeld door gebruik te maken van hernieuwbare energie en het installeren van zonnepanelen op onze productielocaties. Uitstoot die we nog niet kunnen vermijden, compenseren we met een mooi biogas-project in Uganda. Maar in scope 3, dat is de CO2 uitstoot die vrijkomt in de keten rondom onze producten; van toeleveranciers tot eindgebruikers, kunnen we de grootste impact maken. Bijvoorbeeld met warmtepompen in moderne nieuwbouwhuizen, of met het installeren van een hybride warmtepomp in de bestaande bouw, waar een warmtepomp vaak niet het benodigde comfort kan leveren. Daarmee kun je per huishouden tussen de 50 tot 70 procent aan CO2 uitstoot reduceren. Dat is dus echt heel relevant. En het kan nu al!” Maar hoe voer je een duurzame strategie wanneer je op zoveel verschillende internationale speelvelden opereert? Wielinga: “Je kunt niet overal je eigen tempo doorvoeren, al kun je bepaalde zaken wel proberen te beïnvloeden. De snelheid en de richting worden in hoge mate bepaald door de politiek en regelgeving. In Europa zien we een sterke beweging naar elektrische warmtepompen en op de langere termijn, groene waterstof. In China en Rusland zien we vooralsnog een beweging van kolen naar gas, wat ook al een positieve impact heeft. Als je daar dan vervolgens van standaard effi ciency boilers naar hoog rendement boilers gaat - en die kennis en kunde hebben wij hier in West-Europa - dan maak je echt een enorm verschil.” Op het gebied van grondwarmtepompen deed BDR Thermea al in 2008 een eerste acquisitie, maar dat was eigenlijk te vroeg. Wielinga: “Het kwam toen niet van de grond omdat er eigenlijk nog geen markt voor was. Maar inmiddels zijn we fl ink aan het groeien in warmtepompen, door zelf te ontwikkelen en door allerlei strategische overnames, zoals bijvoorbeeld Techneco, een heel mooi bedrijf op het gebied van hybride warmtepompen.” Als het gaat om waterstof is BDR Thermea de eerste in de wereld die een 100% waterstofketel heeft ontwikkeld die ingezet wordt bij diverse pilots om bestaande woningen te verwarmen. De verwachting is dat groene waterstof een belangrijke rol gaat spelen in de energietransitie. Wielinga: “Groene waterstof is volledig CO2 neutraal. Er wordt gebruik gemaakt van de bestaande gasinfrastructuur voor distributie en waterstof kan worden opgeslagen, zoals in zoutcavernes. Op deze manier wordt de leverzekerheid van de groene energievoorziening vergroot, bij-
voorbeeld op windstille en bewolkte dagen. Groene waterstof kan ook een oplossing zijn om piekbelasting van het energienet op te vangen. Een belangrijk voordeel is verder dat onze klanten - dat zijn de installateurs - weten hoe ze een CV ketel moeten installeren, of die nu op groene waterstof draait, of op gas. Dat maakt niet eens zo heel veel uit.”
Leiderschap
Er zijn naast techniek en infrastructuur ook andere serieuze bottlenecks voor het maken van de switch naar duurzaamheid. Een bottleneck die volgens Wielinga bij veel mensen minder op het netvlies ligt, is bijvoorbeeld het tekort aan installateurs: “Als wij morgen allemaal zouden beslissen om over te stappen op duurzame boilers, dan zouden er niet genoeg mensen zijn om alle nieuwe oplossingen te installeren.” Welke rol kun je als leider spelen in het oplossen van de bottlenecks en het vergroten van bewustzijn en hoe pakt Wielinga dit op als CFO? Wielinga: “Leiderschap is volgens mij: onafhankelijk denken, zelf in beweging komen en de samenwerking zoeken. Niks gaat vanzelf. Je moet partijen bij elkaar brengen. Naast mijn werk voor BDR Thermea ben ik ook commissaris bij de Gasunie. Daar heb ik geleerd om naar de hele keten te kijken en verbindingen te maken, ook als CFO. Juist als CFO. Bijvoorbeeld bij het praktisch toepassen van waterstof in de bebouwde omgeving, zodat er een roadmap ontstaat die door vele partijen gedragen wordt. Onze vergezichten voor 2030-2050 leiden tot een strategie met ambitieuze doelstellingen en fi nanciële scenario’s voor 2025, maar ook tot samenwerkingsverbanden en uiteindelijk ook tot een investeringsbudget.”
De blik vooruit
De Covid-crisis heeft volgens Wielinga een versnelling teweeggebracht in de transformatie van zowel de organisatie als geheel, als van de fi nanciële functie in het bijzonder: “Vorig jaar februari ging China opeens op slot. Letterlijk. Van de ene op de andere dag heb je dan bijna geen omzet in China. En toen sloeg het virus over naar Italië, Veneto, niet ver van de brandhaard Lombardije. Daar hebben wij een belangrijke productielocatie voor onze export business. Onze mensen in die landen, met name in de productie- en service-organisaties, maar ook onze installateurs, hebben alles in het werk gesteld om open te blijven en onze klanten te bedienen op een veilige manier. Een prestatie van formaat!” Ook op de fi nanciële organisatie was de impact van Covid goed te voelen: “De dynamiek was ineens heel heftig, in een normaal vrij voorspelbare markt. Daar hebben we als team veel van geleerd. Future focus staat nu centraal, met integrale rolling forecasts, het werken met scenario’s in multidisciplinaire teams. De volatiliteit in de markt is ook dit jaar veel groter dan in het verleden door de schaarste in commodities. En ook met de versnelling van de energietransitie verwacht ik veel dynamiek in onze markt.” BDR Thermea staat in de top drie van CV-ketelfabrikanten wereldwijd. In de komende periode wil Wielinga diezelfde positie bereiken in de groeiende markt voor (hybride) warmtepompen: “Wij willen een totaaloplossing bieden voor de eindgebruiker, inclusief services. Daarbij willen we ook onze maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen om de energietransitie mogelijk te maken. En natuurlijk wil ik de fi nance organisatie ook in de aanjaagpositie houden. Blijven uitdagen, de kritische vragen stellen, meedenken en met oplossingen komen. Niet om te zeggen wat er allemaal niet kan, maar juist om te laten zien hoe we onze doelen fi nancieel duurzaam kunnen behalen.” •
