KANUNLARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
LÜTFEN TELEFONLARINIZI KAPATINIZ..!
ÖĞRENİM HEDEFLERİ Bu dersin sonunda katılımcılar;
Ülkemizde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevcut kanuni düzenlemeleri açıklar.
Ülkemizde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuattaki temel prensipleri sıralar.
ANAYASA 4857 sayılı iş kanunu 81. maddesi c fıkrasındaki tanımlar aşağıdaki gibidir.
İş Güvenliği Uzmanı: Bakanlık tarafından belgelendirilmiş, iş güvenliği ile görevli Mühendis veya Teknik Eleman’dır.
İş Güvenliği Uzmanı: a) Mühendis: İş sağlığı ve güvenliği konularında görev yapmak üzere Bakanlık tarafından belgelendirilmiş mühendisi,
İş Güvenliği Uzmanı: b) Teknik Eleman: İş sağlığı ve güvenliği konularında görev yapmak üzere Bakanlık tarafından belgelendirilmiş fizik, kimya lisans bölümü mezunları, teknik öğretmenler ile meslek yüksek okullarının iş sağlığı ve güvenliği bölümü mezunu teknikerleri, ifade eder şeklindedir.
7
İş Güvenliği Uzmanı: Son hazırlanan İSG Kanun taslağında; i) İş sağlığı ve güvenliği uzmanı: İş sağlığı ve güvenliği konularında görev yapmak üzere Bakanlık tarafından belgelendirilmiş mühendisi,
İş Güvenliği Uzmanı: ii) İş sağlığı ve güvenliği teknik elemanı : İş sağlığı ve güvenliği konularında görev yapmak üzere Bakanlık tarafından belgelendirilmiş fizik, kimya lisans bölümü mezunları, teknik öğretmenler ile meslek yüksek okullarının iş sağlığı ve güvenliği bölümü mezunu teknikerleri, ifade eder şeklinde bir düzenleme yapılmıştır.
UMUMİ HIFZISIHHA KANUNU Madde 173 – On iki yaşından aşağı bütün çocukların fabrika ve imalathane gibi her türlü sanat müesseseleriyle maden işlerinde amele ve çırak olarak istihdamı memnudur.
UMUMİ HIFZISIHHA KANUNU On iki yaş ile on altı arasında bulunan kız ve erkek çocuklar günde azami sekiz saatten fazla çalıştırılamaz.
UMUMİ HIFZISIHHA KANUNU Madde 174 – On iki yaş ile on altı yaş arasında bulunan çocukların saat yirmiden sonra gece çalışmaları memnudur. Madde 175 – Bütün amele için gece hizmetleriyle yer altında icrazı lazım gelen işler 24 saatte sekiz saatten fazla devam edemez.
UMUMİ HIFZISIHHA KANUNU Madde 176 – Mahalli belediyelerince bar, kabare, dans salonları, kahve, gazino ve hamamlarda on sekiz yaşından aşağı çocukların istihdamı men olunur.
UMUMİ HIFZISIHHA KANUNU Madde 177 – Gebe kadınlar doğumlarından evvel üç ay zarfında çocuğunun ve kendisinin sıhhatine zarar veren ağır hizmetlerde kullanılamaz.
UMUMİ HIFZISIHHA KANUNU Doğurduktan sonra 155 inci maddede tayin edilen muayyen müddet istirahatını müteakip işe başlayan emzikli kadınlara ilk altı ay zarfında çocuğunu emzirmek üzere mesai zamanlarında yarımşar saatlik iki fasıla verilir.
UMUMİ HIFZISIHHA KANUNU Madde 178 – Her nevi sanat müesseseleri ve maden ocakları ve inşaat yerleri dahilinde veya yakınında ispirtolu meşrubat satışı veya umumi evler açılması memnudur. Madde 179 – Aşağıdaki mevaddı ihtiva eylemek üzere işçilerin sıhhatini korumak için İktisat ve Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletleri tarafından müşteken bir nizamname yapılır.
UMUMİ HIFZISIHHA KANUNU 1 - İş mahallerinin ve bunlara ait ikametgah ve saire gibi müştemilatın haiz olması lazım gelen sıhhi vasıf ve şartlar. 2 - İş mahallerinde kullanılan alat ve edevat, makineler ve iptidai maddeler yüzünden zuhuru melhuz kaza, sari veya mesleki hastalıkların zuhuruna mani tedabir ve vesait.
UMUMİ HIFZISIHHA KANUNU Kadınlarla 12 den 16 yaşına kadar çocukların istihdamı memnu olan sıhhate mugayir ve muhataralı işlerin neden ibaret olduğu iş kanununda tasrih edilecektir.
UMUMİ HIFZISIHHA KANUNU Madde 180 – Devamlı olarak en az elli işçi çalıştıran bütün iş sahipleri, işçilerinin sıhhi ahvaline bakmak üzere, bir veya mütaaddit tabibin sıhhi murakabesini temine ve hastalarını tedaviye mecburdur.
UMUMİ HIFZISIHHA KANUNU Büyük müessesatta veya kaza ihtimali çok olan işlerde tabip daimi olarak iş mahallerinde yahut civarında bulunur. Hastanesi olmayan mahallerde veya şehirler ve kasabalar haricinde bulunan yerlerdeki iş müesseseleri bir hasta odası ve ilk yardım vasıtalarını ihzar ederler.
UMUMİ HIFZISIHHA KANUNU Yüzden beş yüze kadar daimi amelesi olan müesseseler bir revir mahalli ve beş yüzden yukarı amelesi olanlar yüz kişiye bir yatak hesabiyle hastane açmağa mecburdurlar.
BORÇLAR VE İŞ KANUNU 1- İşverenin işçilerine eşit davranma yükümlülüğü (4857 sayılı İş Kanunu 5.md.)
BORÇLAR VE İŞ KANUNU 2- İşverenin işçiyi koruma ve iş için gerekli olan araç ve gereçleri verme yükümlüğü (818 sayılı Borçlar Kanunu 331 ve 332.md.)
BORÇLAR VE İŞ KANUNU 3- İşçiyi karşı iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini yerine getirme, işçiye iş sağlığı ve güvenliği eğitimi verme yükümlülüğü (4857 sayılı İş Kanunu 77.md.)
BORÇLAR VE İŞ KANUNU 4- İş sözleşmesi yapmadığı işçiye çalışma koşullarını belirtir belge verme zorunluluğu (4857 sayılı İş Kanunu 8.md.).
BORÇLAR VE İŞ KANUNU 5- İş sözleşmelerinin sona ermesinde, işçinin ücreti ile sözleşme ve kanundan doğan para ile ölçülmesi mümkün menfaatlerinin tam olarak ödenmesi yükümlülüğü (4857 sayılı İş Kanunu 32.md.)
BORÇLAR VE İŞ KANUNU 6- Çalıştırmış olduğu işçinin ücretini en geç ayda bir ödeme yükümlülüğü (4857 sayılı İş Kanunu 32.md.)
BORÇLAR VE İŞ KANUNU 7- Fazla çalıştırma yaptırdığı işçisine fazla çalışma ücretini ödeme yükümlülüğü (4857 sayılı İş Kanunu 41.md.)
BORÇLAR VE İŞ KANUNU 8- Ulusal bayram ve genel tatil günleri ile hafta tatilinde çalışan işçiye zamlı ücret ödeme yükümlülüğü (4857 sayılı İş Kanunu 46 ve 47.md.)
BORÇLAR VE İŞ KANUNU 9- İşçiye yıllık ücretli izin verme yükümlülüğü (4857 sayılı İş Kanunu 5.md.) 10- Yeni iş arama izni verme yükümlülüğü (4857 sayılı İş Kanunu 56 ve 57.md.)
BORÇLAR VE İŞ KANUNU 11- İşçi çalıştığı süre içerisinde hak etmiş olduğu yıllık izinlerini kullanmadan işten çıkarılmış ise işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, son ücreti üzerinden ödeme yükümlülüğü (4857 sayılı İş Kanunu 59.md.)
BORÇLAR VE İŞ KANUNU 12- Ağır ve tehlikeli işlerde çalışan işçiler için sağlık raporu alma yükümlülüğü (4857 sayılı İş Kanunu 86 ve 87.md.)
BORÇLAR VE İŞ KANUNU 13- İşverenin, belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçiyi işten çıkarmadan önce çalışma süresine göre (2 ile 8 hafta) ihbar süresi verme veya işçiye ihbar süreleri kadar tazminat ödeme yükümlülüğü (4857 sayılı İş Kanunu 17.md.)
BORÇLAR VE İŞ KANUNU 14- Kıdem tazminatına hak kazanan işçiye her tam yıl çalışması karşılığında 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü (1475/14.md.) 15- İşten ayrılan işçiye çalışma belgesi verme yükümlülüğü (4857 sayılı İş Kanunu 28.md.)
BORÇLAR VE İŞ KANUNU 16- Gebe işçiye doğum öncesi ve sonrası izin verme ve doğumdan sonra süt izni verme yükümlülüğü (4857 sayılı İş Kanunu 74.md.)
BORÇLAR VE İŞ KANUNU 17- İşverenin işçilere çalışma süresine göre belirli bir süre ara dinlenmesi verme yükümlülüğü (4857 sayılı İş Kanunu 68.md.)
BORÇLAR VE İŞ KANUNU 18- Gece çalışan işçiler için sağlık raporu alma yükümlülüğü (4857 sayılı İş Kanunu 69.md.)
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ TÜZÜK VE YÖNETMELİKLERDEKİ TEMEL PRENSİPLER 4857 SAYILI İŞ KANUNDA; İşverenlerin ve işçilerin yükümlülükleri MADDE 77.
İşverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ TÜZÜK VE YÖNETMELİKLERDEKİ TEMEL PRENSİPLER
İşverenler işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar. Yapılacak eğitimin usul ve esasları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ TÜZÜK VE YÖNETMELİKLERDEKİ TEMEL PRENSİPLER
İşverenler işyerlerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek meslek hastalığını en geç iki iş günü içinde yazı ile ilgili bölge müdürlüğüne bildirmek zorundadırlar.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ TÜZÜK VE YÖNETMELİKLERDEKİ TEMEL PRENSİPLER (Değ. 5763 s.Kan.) İş sağlığı ve güvenliği yönetmelikleri MADDE 78 – Bu
Kanuna tabi işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği şartlarının belirlenmesi ve gerekli önlemlerin alınması,
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ TÜZÜK VE YÖNETMELİKLERDEKİ TEMEL PRENSİPLER
İşyerlerinde kullanılan araç, gereç, makine ve hammaddeler yüzünden çıkabilecek iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi ve özel durumları sebebiyle korunması gereken kişilerin çalışma şartlarının düzenlenmesi,
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ TÜZÜK VE YÖNETMELİKLERDEKİ TEMEL PRENSİPLER
Ayrıca iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygunluğu yönünden; işçi sayısı, işin ve işyerinin özellikleri ile tehlikesi dikkate alınarak işletme belgesi alması gereken işyerleri ile belgelendirilmesi gereken işler veya ürünler ve bu belge veya belgelerin alınmasına ilişkin usul ve esaslar,
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ TÜZÜK VE YÖNETMELİKLERDEKİ TEMEL PRENSİPLER İş
sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda yapılacak risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların usul ve esasları ile bunları yapacak kişi ve kuruluşların niteliklerinin belirlenmesi, gerekli iznin verilmesi ve verilen iznin iptal edilmesi Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.
TEŞEKKÜRLER