EPILOGI 11-12 2010 by DIGITAL PUBLISHING

ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΑΞΙΑ • KNOWLEDGE • INVES

O p i n i o n Leaders

STEPHANE GARELLI TMENT • DEVELOPMENT � VALUE � ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑ

Σας προσφέρουµε την 30-ετή µας εµπειρία. Η επένδυση στην αιολική ενέργεια απαιτεί την αποφυγή ρίσκου, οπουδήποτε αυτό είναι εφικτό. Αυτό σηµαίνει την επιλογή επιχειρηµατικών εταίρων βάσει της εµπειρίας τους στην καθηµερινή διαχείριση κινδύνων. Αυτό ακριβώς κάνει η Vestas εδώ και 30 χρόνια. Το αποτέλεσµα είναι η V112: η πλέον εξελιγµένη και δοκιµασµένη ανεµογεννήτρια της αγοράς. Η νέα γενιά των ανεµογεννητριών της Vestas είναι προϊόν της αποδεδειγµένα επιτυχηµένης τεχνολογίας που χρησιµοποιήθηκε σε 41.000 ανεµογεννήτριές µας σε ολόκληρο τον κόσµο, µεγιστοποιεί την παραγόµενη ενέργεια σε περιοχές µε χαµηλό και µεσαίο αιολικό δυναµικό, µειώνει το κόστος της ενέργειας µετατρέποντας έτσι σε οικονοµικά βιώσιµα, έργα που στο παρελθόν δεν µπορούσαν να πραγµατοποιηθούν.

Δ Ι Μ Η Ν Ι Α Ι Α Ε Κ ΔΟΣ Η  Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι ΟΣ- Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι ΟΣ 2 0 1 0  T I M H 5 . 0 0 €

ΠΑΓΙ∆ΕΥΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ∆ΙΚΤΥΟ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΟΙ ΜΕ ΤΟ ∆ΙΚΤΥΟ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ, ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ∆ΑΝΕΙΣΤΩΝ, ΤΗΣ ΤΡΟΪΚΑΣ ΚΑΙ ΟΛΕΣ ΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΓΙΑ ΝΑ ΚΕΡ∆ΗΘΕΙ Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ.

Value&Values

No 481

ISSN 1105 2503

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε την εξειδίκευση µας στην αιολική τεχνολογία επισκεφτείτε την ιστοσελίδα µας

vestas.com/worldofwind



ΕΠΙΛΟΓΗ

Αγαπητοί εκπρόσωποι του ελληνικού τοµέα αιολικής ενέργειας,

Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι ΟΣ- Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι ΟΣ 2 0 1 0

Ε ΤΟΣ 4 8 ο

Ενα καθαρό βλέµµα στο γκρίζο οικονοµικό τοπίο στη χώρα.

Bankers' Green Tech Living values

��

�� & �� , 1�� -2��

��

��© ��

��

�� & �� , 3�� -4��

��

� �� © ��

��

�� & �� , 5�� -6��

��

�� & �� , 7�� -8��

��

�� ©- Corporate Value ��

��

��µ�� © ��

��

�� & �� , 9�� -10��

��

�� © ��

��

�� & �� , 11�� -12��

��

�� ��

��

�� �� ��

��

�� ��

��

follow link

��

έν α

Μαζί, για

ριβάλλον ε π ο ρ ! ε τ ύ λ κα

Στην Alpha Bank προσπαθούµε πάντα να κάνουµε το καλύτερο για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Γι’ αυτό, ανταποκρινόµαστε µε συνέπεια στις ανάγκες της κλιµατικής αλλαγής και των καιρών µέσα από τη συνεργασία µας µε περιβαλλοντικούς φορείς και την προώθηση πολλαπλών σχετικών ενεργειών. Το 2010 ενισχύουµε ενεργά την προσπάθεια για την προστασία του περιβάλλοντος µε δράσεις για την ανακύκλωση υλικών, την εξοικονόµηση ενέργειας και φυσικών πόρων, δενδροφυτεύσεις και οικολογικά εκπαιδευτικά προγράµµατα, πάντα µε την ενεργή συµµετοχή του Aνθρωπίνου ∆υναµικού µας. Μαζί, µπορούµε να κάνουµε τον κόσµο µας καλύτερο!

follow link

π ε ρ ι ε χ ο µ ε να ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2010

COVER STORY

46-57

ΠΑΓΙΔΕΥΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΔΙΚΤΥΟ Συνεντεύξεις µε τους

ΓΙΑΝΝΗ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑ & ΚΩΣΤΑ ΜΠΑΚΟΥΡΗ Άρθρα των Πλάτωνα Μονοκρούσου & Δ. Βερροιόπουλου

08 ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΚΔΟΤΗ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ – ΚΟΣΜΟΣ & ΕΛΛΑΔΑ // ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΤΗΣ «Ε»

10 Ελληνική Οικονοµία – Η εποχή

της αλήθειας – Φορολογία επιχειρήσεων // Παγκόσµια Οικονοµία – Ο πόλεµος των εξαγωγών – Οι άλλοι και η Ελλάδα – Πρακτικές χρεοκοπίας // Ευρωπαϊκή Οικονοµία – Νέοι ρόλοι για τις τράπεζες // Χρηµατοπιστωτικός τοµέας – το κόστος στους πιστωτές // Πράσινη ανάπτυξη – Πράσινη µεσογειακή πρωτοβουλία // Στρατηγική επενδύσεων – Το επενδυτικό στυλ του Εµίρη του Κατάρ // Το βαρόµετρο της οικονοµίας στον κόσµο και την Ελλάδα

ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ Χρηµατοπιστωτικό σύστηµα Ο ΚΑΙΡΟΣ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΤΩΝ 34

// Από τον Χρήστο Κώνστα

Πολιτική ΥΠΑΡΧΕΙ, ΠΑΝΤΑ, Η ΑΛΛΗ ΟΨΗ 36

// Από τον Παναγιώτη Μαυρίδη

Ευρωπαϊκή Ένωση ΣΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ 38

// Από τον Νίκο Μπέλλο

ΘΕΜΑΤΑ Η προσωπικότητα του Ηγέτη RETZEP TAYIP ERDOGAN 76

// Aπό τον Θανάση Αντωνίου

Μεταφορές Συνέντευξη µε τον ΒΑΣΙΛΗ ΧΑΛΚΙΑ ΤΩΝ ΑΤΤΙΚΩΝ ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ 80

// Από την Έλενα Ερµείδου

Πολιτικές ανάπτυξης Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ

BANKERS’ VALUE SECTION

Τα χρόνια της αθωότητας και η αναζήτηση χρηµατοπιστωτικής υγείας

//Επιτελείο

ΕΤΗΣΙΕΣ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ

Διαφήµιση Συνέντευξη µε τον ΝΙΚΟΛΑ ΜΠΕΝΟΠΟΥΛΟ ΤΗΣ MASS ATHENS

Εσωτερικού: Ιδιώτες - Επιχειρήσεις 88 €, Τράπεζες - Ασφάλειες - Δηµόσιο - ΝΠΔΔ - Οργανισµοί - Πρεσβείες - Βιοµηχανικά & Επιχειρηµατικά Συγκροτήµατα 125 €, Φοιτητές 48 €

// Από τον Δηµήτρη Κορδερά 4 ΕΠΙΛΟΓΗ

Εξωτερικού: Ιδιώτες - Επιχειρήσεις 165 €, Φοιτητές 115 €

follow link

BANKERS’ VALUE

ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΑΞΙΑ • KNOWLEDGE • INVES

Οι κεντρικοί τραπεζίτες και τα διλλήµατά τους Ο BERNANKE & Ο SCHAUBLE

TMENT • DEVELOPMENT � VALUE � ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑ

60-61

Θεοφάνους 19, 115 23 Αθήνα Τηλ.: 210 64 01 850 Fax: 210 64 24 850 email: a@allmedia.gr web: www.epilogimag.gr ή www.επιλογη.gr

// Επιτελείο

Bankers’ Club Συνέντευξη µε τον ΒΡΑΣΙΔΑ ΖΑΒΡΑ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 67

EΚΔΟΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

// Από τον Μάκη Ντόβολο

Real estate ΑΛΛΑΓΗ ΠΛΕΥΣΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΘΩΜΗ ΜΕΛΙΔΟΥ

// Από τον Μάκη Ντόβολο

Ασφαλιστική αγορά ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΜΕ ΕΓΓΥΗΤΗ 74

ΣΥΝΤΑΞΗ Tηλ. 210 64 01 852 email: press@allmedia.gr

// Από την Έλενα Ερµείδου

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Tηλ. 210 64 23 688 email: marketing@allmedia.gr

GREEN VALUES Πράσινη καθηµερινότητα ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΑΣΤΟΧΙΕΣ

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Tηλ. 210 64 01 850 email: sindromes@allmedia.gr

// Από τον Αντώνη Λιβιεράτο

Αιολική ενέργεια Συνέντευξη µε τον ΓΙΑΝΝΟ ΜΙΧΟΠΟΥΛΟ ΤΗΣ VESTAS HELLAS 96

ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Tηλ. 210 64 01 850 email: logist@allmedia.gr

OPINION LEADERS

Stephane Garelli

// Από τον Θανάση Αντωνίου

Ενεργειακός σχεδιασµός Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ 100

// Από τον Θανάση Αντωνίου

Αιολική ενέργεια ΟΝΕΙΡΑ 7.500 MV 102

// Από τον Θανάση Αντωνίου

Αξιοποίηση Ελληνικού ΈΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΜΕΤΩΠΟ & 5 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ 104

// Από τον Θανάση Αντωνίου

Φωτοβολταϊκά ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΣΜΥΡΛΗ ΤΗΣ HILTI HELLAS 106

// Από τον Θανάση Αντωνίου

Φωτοβολταϊκά ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΟ ΝΙΝΙΟ ΤΗΣ HELIOSPHERA 110

// Από τον Θανάση Αντωνίου

Πράσινη ανάπτυξη ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΘΑΝΟ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΤΗΣ PADEV 114

// Από τον Γιώργο Ρήγα

TECH VALUES Τεχνολογία αιχµής CLOUD COMPUTING 130

// Από τον Παναγιώτη Αδριανέση

Οπτικές ίνες ΘΕΜΑ BROADBAND ΕΠΙΛΟΓΗΣ

135

// Από τον Παναγιώτη Αδριανέση 162 Ο Ανδρέας Ριζόπουλος, Ψά-

χνει, αναδεικνύει και σχολιάζει τα σηµεία της εκτροχιασµένης πραγµατικότητας!

143

PRECIOUS LIFE S E & LIVING VALU

6 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΛΛΩΝΙΑΤΗΣ, ΛΟΥΚΑΣ ΚΑΤΣΩΝΗΣ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ, ΑΝΤΩΝΗΣ ΛΙΒΙΕΡΑΤΟΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΑΥΡΙΔΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΝΔΡΙΑΝΕΣΗΣ, ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΕΛΕΝΑ ΕΡΜΕΙΔΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΡΔΕΡΑΣ, ΣΙΜΟΣ ΚΟΣΜΕΤΑΤΟΣ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ, ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ, ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΝΙΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΧΑΤΖΗΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΗΓΑΣ,ΚΩΣΤΑΣ ΧΑΛΚΙΑΔΑΚΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΜΑΡΙΝΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΦΛΩΡΑ ΛΕΝΟΥ, ΛΙΤΣΑ ΦΡΑΓΚΟΥ ART DIRECTING ALLMEDIA CREATIVE ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΤΑΥΡΑΚΗΣ ΑΤΕΛΙΕ Α. ΠΑΠΑΔΕΑ, Ε. ΦΩΚΑΣ ΤΑΧΥΔΙΑΝΟΜΗ: MASS COURIER ΔΙΑΝΟΜΗ ΠΕΡΙΠΤΕΡΩΝ: ΕΛΛ. ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Ξ. ΤΥΠΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΛΤΑ: 1260 ΙΔΡΥΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ALLMEDIA ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ A.E.

Απαγορεύεται η αναδηµοσίευση, αναπαραγωγή, ολική, µερική ή περιληπτική, κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχοµένου του εντύπου µε οποιονδήποτε τρόπο, µηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλον, χωρίς πρoηγούµενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόµος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.

follow link

από τον εκδότη

Νόµος περί ευθύνης όλων

ν το ζητούµενο είναι η συναίνεση της κοινωνίας, τότε µονόδροµος είναι, να αναδειχθεί η υπευθυνότητα στη δηµόσια ζωή και να αποκατασταθεί η αξιοπιστία των πολιτικών στα µάτια των πολιτών. Όµως, η διαδικασία για αλλαγές στον νόµο περί ευθύνης υπουργών προχωρά µε ρυθµούς όχι ανάλογους των περιστάσεων. Συνταγµατική αναθεώρηση δεν µπορεί να γίνει πριν το 2013. Το σύνταγµα αφήνει περιθώρια για αλλαγές, όπως η εξίσωση του ορίου παραγραφής των 5 ετών µε τα ισχύοντα για τους πολίτες. Όµως τι θα γίνει µε τη σκανδαλώδη διάταξη, µε την οποία η άσκηση δίωξης µπορεί να γίνει µόνο µέχρι τη λήξη της θητείας της δεύτερης συνόδου της Βουλής µετά το αδίκηµα; Στην ουσία, αυτό σηµαίνει ότι µε αιφνίδιο κλείσιµο της Βουλής ή πρόωρες εκλογές, εξασφαλίζεται η παραγραφή ποινικών ευθυνών. Σήµερα, που τόσες τοµές προχωρούν -όχι βέβαια λόγω ξαφνικής «επιφοίτησης», αλλά επειδή η χώρα βρέθηκε στα όρια µιας de facto αδυναµίας πληρωµών- είναι απαράδεκτη η εκκρεµότητα αυτή. Ωστόσο, το θέµα για την Ελλάδα δεν είναι µόνο ο νόµος περί ευθύνης υπουργών, αλλά πολύ ευρύτερο. Αυτό που χρειάζεται επιτακτικά η χώρα είναι η συναίσθηση της ατοµικής ευθύνης ΟΛΩΝ όσων εµπλέκονται στη διοίκηση. Γιατί δεν είναι µόνον υπουργοί που έφεραν τη χώρα στην τωρινή κατάντια, αλλά η συλλογική ανευθυνότητα και ατιµωρησία σε όλα τα επίπεδα της διακυβέρνησης. Μια νοοτροπία που οδήγησε, για παράδειγµα, σε καταχρεωµένη δηµοτική αυτοδιοίκηση, που όµως, διατηρεί 6 χιλιάδες δηµοτικές επιχειρήσεις! Μια νοοτροπία που οδήγησε κάποιους να αποφασίσουν γενναιόδωρα προγράµµατα εθελούσιας εξόδου από τις ΔΕΚΟ, επιβαρύνοντας τον φορολογούµενο... Κάποια στιγµή πρέπει να δοθεί ένα τέλος στη νοοτροπία «άλλα µέτρα και άλλα σταθµά» από τη µία για το κράτος και τη νοµενκλατούρα του, και από την άλλη για τους πολίτες που το χρηµατοδοτούν. Ο Στεφάν Γκαρελί, στη συνέντευξη του στη σελίδα 40, µας δίνει µια άλλη διάσταση της υπευθυνότητας. Στην χώρα του, την Ελβετία, το κοινοβούλιο δεν ψηφίζει καµία δαπάνη αν πρώτα δεν έχει ψηφίσει τον νόµο µε τον οποίο θα εξασφαλιστούν τα αντίστοιχα έσοδα. Θα µπορούσε να πει κανείς ότι αυτό σηµαίνει µόνιµη λιτότητα, στην ουσία όµως σηµαίνει µόνιµη υπευθυνότητα, ώστε ο πέλεκυς να µην πέσει επί δικαίων και αδίκων. Ας µην αφήσει, λοιπόν, και αυτή η κυβέρνηση το θέµα του προκλητικού νόµου περί ευθύνης υπουργών. Για ορισµένα πράγµατα ισχύει το «ή τώρα ή ποτέ». Με την εµπιστοσύνη των πολιτών στο πολιτικό σύστηµα στο ναδίρ και ότι αυτό συνεπάγεται για τη φορολογική συνείδηση του πολίτη, η ώρα της ευθύνης έφθασε.

Χρήστος Παπαϊωάννου

8 ΕΠΙΛΟΓΗ

follow link

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Δηµοσιονοµικό έλλειµµα

Η εποχή της αλήθειας Περικοπές δαπανών και νέα µέτρα. Η πραγµατικότητα που τελικά δεν θα αποφύγει η χώρα καθώς ο στόχος για τη µείωση του δηµόσιου ελλείµµατος δεν επιτεύχθηκε.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΒΟΛΗΣ Οι αποδοχές των βουλευτών το 2011, σύµφωνα µε τον πρόεδρο της Βουλής, Φ. Πετσάλνικο θα µειωθούν 20% περίπου στις 6,5 χιλ. ευρώ συµπεριλαµβανοµένης της αυτοτελούς φορολόγησης). Η µείωση αυτή είναι µεγάλη. Μιας και µιλάµε όµως για εξορθολογισµό, η πρόβλεψη ποσού 5 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισµό της για συµµετοχή των Βουλευτών σε επιτροπές και τµήµατα διακοπών δεν συνιστά υπερβολή στην παρούσα συγκυρία, καθώς αποτελεί µέρος των καθηκόντων τους;

τρόικα θα µας καταβάλλει την τρίτη δόση ύψους 9,5 δισ. ευρώ του δανείου των 110 δισ. ευρώ σύν τοµα. Έκανε σαφέ ς όµως ότι για την επίτευξη των στόχων για το δηµοσιονοµικό έλλειµµα το 2011, δηλαδή στο 7,4% του αεπ ή 17 δισ. ευρώ, και συνεπώς την καταβολή των επόµενων δόσεων θα απαιτηθούν νέα µέτρα. Και αυτό γιατί ο στόχος για µείωση του δηµόσιου ελλείµµατος στο 8% του αεπ φέτος, από 15,4% το 2009, δεν επιτεύχθηκε λόγω της αναθεώρησης των στοιχείων για το 2009 και της επίπτωσης της στο 2010, µε το έλλειµµα στο 9,4%. Εξάλλου η µεγαλύτερη από την προβλεπόµενη µείωση του ονοµαστικού αεπ, οδηγεί εκτός στόχων

τις σχέσεις ελλειµµάτων/αεπ. Τα νέα µέτρα, µιας και εξαντλείται η φοροδοτική ικανότητα των ειλικρινών φορολογουµένων, αναγκαστικά πρέπει να στοχεύουν σε µεγαλύτερη µείωση των δαπανών. Η κυβέρνηση µε τον προϋπολογισµό του εποµένου έτους εισάγει µέτρα που στοχεύουν σε εξοικονόµηση δαπανών 3,9 δισ. ευρώ. Μεγαλύτερη παρέµβαση δροµολογείται στον τοµέα της Υγείας µε µέτρα εξοικονόµησης 2,1 δισ ευρώ και επόµενη στις ΔΕΚΟ µε 800 εκατ. ευρώ. Τα µέτρα περικοπών της µισθολογικής δαπάνης στις ΔΕΚΟ απέφεραν το 2010 µόλις 300 εκατ. ευρώ ενώ οι ζηµιές τους συνολικά έφθασαν τα 1,7 δισ. ευρώ, περισσότερα από όσα εξοικονοµήθηκαν από την περικοπή της 13ης και 14ης σύνταξης! Συνεπώς κάτι έπρεπε να γίνει ενώ στο τραπέζι των διαπραγµατεύσεων πλέον τίθενται και η κατάργηση και συγχωνεύσεις φορέων, εφόσον το Μνηµόνιο προβλέπει η µισθολογική δαπάνη του δηµοσίου να µειωθεί κατά 2,7 δισεκ. ευρώ την επόµενη διετία. Μια µατιά στα στοιχεία αρκεί. Η µέση ετήσια αµοιβή (χωρίς εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές) στον ιδιωτικό τοµέα (του οποίου οι εργαζόµενοι δεν απολαµβάνουν εργασιακής ασφάλειας και ήδη έχουν χαθεί 160 χιλ. θέσεις εργασίας σε ένα χρόνο) ήταν 19 χιλ. ευρώ το 2009 συνολικά. Στις 52 ΔΕΚΟ, η µέση ετήσια αµοιβή των 22,8 χιλ. εργαζοµένων τους, µετά και τις µειώσεις επιδοµάτων κλπ. το 2010, ήταν 40,8 χιλ. ευρώ, δηλαδή περίπου διπλάσια του ιδιωτικού τοµέα! Συνεπώς ο εξορθολογισµός είναι επιβεβληµένος. Ιδίως στις ζηµιογόνες των οποίων τα ελλείµµατα επιβαρύνουν όλους. Ανάλογες κινήσεις επιβάλλονται σε όλα τα κλιµάκια, π.χ. στη Βουλή. Στην τωρινή εξαιρετικά δύσκολη για όλους συγκυρία ο εξορθολογισµός πρέπει να αφορά και το τελευταίο ευρώ που δαπανά το κράτος. // Επιτελείο «Ε»

10 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΕΠΙΛΟΓΗ 11

follow link

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Φορολογία επιχειρήσεων

Το µεγάλο δίλληµα Επιχειρηµατικές δραστηριότητες στην Ελλάδα ή εκτός συνόρων; Αυτό είναι το δίλληµα της επιχειρηµατικότητας σήµερα, επίπτωση ενός κράτους µε χρόνιες ανεπάρκειες.

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΠΑΙΤΕΙ… Σταθερό φορολογικό περιβάλλον, που δεν θα επιφυλάσσει εκπλήξεις µε αλλαγές και έκτακτες εισφορές, µια κρατική µηχανή που δεν θα διευκολύνει µόνο την ίδρυση µιας επιχείρησης αλλά και την αδειοδότησή της και γενικά ένα κράτος που θα καλλιεργεί τη φορολογική συνείδηση του πολίτη.

12 ΕΠΙΛΟΓΗ

πρωθυπουργός τήρησε τ ην υπόσ χεσή του γ ια χαµηλότερους φορολογικούς συντελεστές στις επιχειρήσεις, µειώνοντας τον συντελεστή των αδιανέµητων κερδών από 24% σε 20%, µε στόχο να βελτιωθεί το επιχειρηµατικό περιβάλλον, να δοθεί ώθηση στις επενδύσεις και να αποτραπεί η φυγή επιχειρήσεων στο εξωτερικό. Όταν γειτονικές µας χώρες, φορολογούν τις επιχειρήσεις µε 10% καταλαβαίνει κανείς ότι το κίνητρο µετεγκατάστασης είναι µεγάλο. Λαµβανοµένου µάλιστα υπόψη ότι ο συντελεστής φορολόγησης των µερισµάτων φθάνει το 40%, αφού θα υπολογίζονται στο ατοµικό εισόδηµα, δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι µεγάλες επιχειρήσεις αφήνουν να εννοηθεί ότι εξετάζουν το ενδεχόµενο µεταφοράς της έδρας τους στο εξωτερικό. Γι’ αυτό άλλωστε η κυβέρνηση επανεξετάζει τη φορολόγηση των µερισµάτων. Η Ελλάδα δεν µπορεί να αγνοήσει το φορολογικό περιβάλλον στην ευρύτερη περιφέρειά της. Υπάρχει άλλωστε και η λογική του less is more. Με χαµηλότερους φορολογικούς συντελεστές µπορεί να προσελκυστούν περισσότερες επενδύσεις και τελικά περισσότερα έσοδα, παράδειγµα η Ιρλανδία την περίοδο πριν από την κρίση. Η Ελλάδα στην τωρινή φάση µπορεί να µην έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε µεγάλες περικοπές. Όµως µπορεί να κάνει πολλά άλλα για να συγκρατήσει τις επιχειρήσεις της και να προσελκύσει νέες: Σταθερό φορολογικό περιβάλλον, που δεν θα επιφυλάσσει εκπλήξεις, µια κρατική µηχανή που δεν θα διευκολύνει µόνο την ίδρυση µιας επιχείρησης αλλά και την αδειοδότησή της και γενικά ένα κράτος που θα καλλιεργεί τη φορολογική συνείδηση του πολίτη. Για το τελευταίο το µόνο που απαιτείται είναι να αποδεικνύει µε τη λειτουργία

του ότι οι αρχές της χρηστής διοίκησης είναι ο οδηγός του. Και σε αυτό το σηµείο, οι αδυναµίες είναι µεγάλες (παράδειγµα οι κάθε είδους κραυγαλέες σπατάλες του χρήµατος του Έλληνα φορολογούµενου που είδαν το φως της δηµοσιότητας από την αρχή του χρόνου), µε παράδοση µακρόχρονη, και τις οποίες αναγκαστικά τώρα η κυβέρνηση προσπαθεί να θεραπεύσει. Άρα δεν είναι θέµα µόνο φορολογίας. Οι πλεονασµατικές χώρες της Ευρωζώνης, η Γερµανία, η Ολλανδία και η Αυστρία έχουν υψηλούς φορολογικούς συντελεστές των επιχειρήσεων, 29%, 26% και 25% αντίστοιχα. Όµως οι επιχειρήσεις τους είναι ανταγωνιστικές, η οικονοµία ανακάµπτει και έχουν τη χαµηλότερη ανεργία στην Ευρωζώνη. Και εδώ αναδεικνύεται ο ρόλος της πολιτικής που µε τις πράξεις ή τις παραλείψεις της οδηγεί σε µείωση της ανταγωνιστικότητας και τελικά της ευηµερίας µιας χώρας. Αρκεί να αναφερθεί το παράδειγµα

της Γερµανίας. Δεν έχουµε την παράδοση συναίνεσης των κοινωνικών εταίρων που χαρακτηρίζει το γερµανικό µοντέλο, όµως αξίζει να το έχουµε υπόψη. Όταν µετά την ενοποίηση, το 1992, η ανταγωνιστικότητά της υποχώρησε δεν κάθισαν µε σταυρωµένα τα χέρια. Η συγκρατηµένη µισθολογική πολιτική (µε ονοµαστικές αυξήσεις µισθών τα επόµενα χρόνια κατά µέσο όρο 1,2%) χαµηλότερες από την άνοδο της παραγωγικότητας (1,7%), οδήγησε σε αντιστροφή της εικόνας. Σε συνδυασµό µε άλλους, πολύ σηµαντικούς, παράγοντες, το αποτέλεσµα είναι να είναι τώρα η ατµοµηχανή της Ευρωπαϊκής ανάπτυξης. Σε εµάς, οι απώλειες ανταγωνιστικότητας την τελευταία δεκαετία φθάνουν το 20%-25%, σύµφωνα µε την Τράπεζα της Ελλάδος. Και χρειάστηκε το Μνηµόνιο για να τεθούν επί τάπητος τα θέµατα της ανταγωνιστικότητας στον ιδιωτικό τοµέα και της αποτελεσµατικότητας στο κράτος, που µέχρι πρότινος παρέµεναν στα ευχολόγια. // Επιτελείο «Ε»

ΕΠΙΛΟΓΗ 13

follow link

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Ο πόλεµος των εξαγωγών

Αλυσιδωτή αντίδραση Οι συνθήκες που οδήγησαν τις µεγάλες οικονοµίες µεταναστεύουν στις αναδυόµενες. Ο κόσµος και οι εύθραστες νέες ισορροπίες του και πάλι σε τροχιά ταλάντευσης.

Η ΑΔΡΑΝΕΙΑ ΤΟΥ STATUS QUO Το ΔΝΤ στην τελευταία του έκθεση τονίζει ότι πολλές από τις συνθήκες που αποτέλεσαν το υπόβαθρο της κρίσης – υποτιµηµένα νοµίσµατα στις αναδυόµενες οικονοµίες και ανεπαρκείς αποταµιεύσεις στις ανεπτυγµένες ελλειµµατικές οικονοµίες (ιδίως τις ΗΠΑ)- παραµένουν και ενισχύονται, απειλώντας τις προοπτικές ανάπτυξης όλων. Η αδράνεια του status quo στην παγκόσµια οικονοµία είναι τελικά µεγάλη, όµως η εµπειρία έχει δείξει ότι συνοδεύεται από µεγάλους κινδύνους για όλους. Στη φωτογραφία ο επικεφαλής του, Ντοµινίκ Στρος Καν.

14 ΕΠΙΛΟΓΗ

ο δολάριο υποχωρε ί – ως έ να βαθµό τεχνητά αφού η Fed τυπώνει νέο χρήµα– και οι κυβερνήσεις των αναδυόµενων, και όχι µόνο οικονοµιών (βλ. Ιαπωνία και Νότιος Κορέα), σε αγώνα δρόµου για να αποτρέψουν την άνοδο των νοµισµάτων τους. Οι συνθήκες αυτές περιγράφουν το σκηνικό ενός ιδιότυπου πολέµου για εξασφάλιση εξαγωγών. Συγχρόνως, οι χαµηλές αποδόσεις που προσφέρουν στους επενδυτές τα εξαιρετικά χαµηλά επιτόκια στις ανεπτυγµένες χώρες, δηµιουργούν τις συνθήκες µιας νέας κρίσης, καθώς οι επενδυτές αναζητούν υψηλότερες αποδόσεις στις αναδυόµενες οικονοµίες, µε αθρόες εισροές κεφαλαίων, µε κίνδυνο υπερθέρµανσής τους και δηµιουργίας συνθηκών φούσκας στις αγορές τους. Στο πλαίσιο αυτό, ο Λορέντζο Μπίνι Σµάγκι, της ΕΚΤ, εντοπίζει τη µεγάλη αβεβαιότητα για την παγκόσµια οικονοµία. Στο ότι οι µεγάλες αναδυόµενες οικονοµίες του πλανήτη είτε δεν ασκούν τη δική τους νοµισµατική πολιτική έχοντας συνδέσει τα νοµίσµατά τους µε το νόµισµα µιας ανεπτυγµένης χώρας (και συγκεκριµένα το δολάριο που τώρα υποχωρεί) ή έχουν σε ισχύ περιορισµούς στην κίνηση κεφαλαίων και στη διεθνή χρήση του

νοµίσµατός τους, αποφεύγοντας στην ουσία να αντιµετωπίσουν τις συνέπειες που θα είχε η πολιτική τους στα νοµίσµατά τους (δηλαδή την ενίσχυση των νοµισµάτων τους που συνοδεύει τα εµπορικά πλεονάσµατα). Αυτό όµως δηµιουργεί αποκλίνουσες τάσεις στην παγκόσµια οικονοµία. Έτσι, «µεταναστεύουν» στις µεγάλες αναδυόµενες οικονοµίες οι συνθήκες που επικρατούσαν στις ανεπτυγµένες οικονοµίες πριν από την κρίση – όπως τα πολύ χαµηλά επιτόκια σε σχέση µε τον ρυθµό ανάπτυξης τους. Και αυτό µπορεί να έχει πολύ σηµαντικές συνέπειες για τις ίδιες αλλά και το παγκόσµιο σύστηµα. Η Αµερική πιέζει την Κίνα να επιτρέψει µεγαλύτερη ανατίµηση του νοµίσµατός της. Σε απάντηση, η Κίνα κατηγορεί τις ΗΠΑ ότι µε την εξαιρετική χαλαρή νοµισµατική πολιτική τους (µηδενικά επιτόκια και αγορές οµολόγων) πληµµυρίζουν µε ρευστότητα τις αναδυόµενες οικονοµίες, καθώς οι επενδυτές αναζητούν υψηλότερες αποδόσεις, µε κινδύνους αποσταθεροποίησης τους καθώς οι εισροές αυτές είναι ιδιαίτερα ευµετάβλητες. Οι αναδυόµενες οικονοµίες για να αποτρέψουν την άνοδο των νοµισµάτων τους που θα υπονοµεύσει τις εξαγωγές και την ανάπτυξη τους (αλλά και φούσκες στις αγορές τους), θέτουν περιορισµούς στις εισροές κεφαλαίων. Παράδειγµα η Βραζιλία, που διπλασιάζει τον φόρο στις αγορές κρατικών οµολόγων από ξένους και η Ινδονησία που αυξάνει τον υποχρεωτικό χρόνο διακράτησης τίτλων και καταθέσεων από ξένους ώστε να αποτρέψει τις εισροές του καυτού χρήµατος, κατά το παράδειγµα της Μαλαισίας 10 χρόνια πριν που βγήκε σχεδόν αλώβητη από την Ασιατική κρίση. Οι κινήσεις αυτές, που ισοδυναµούν µε ποσοτική «σύσφιξη» ως απάντηση στην ποσοτική χαλάρωση της αµερικανικής Fed, προστατεύουν τις οικονοµίες τους βραχυπρόθεσµα, όµως πόσο επιτρέπουν τον επαναπροσδιορισµό των παγκόσµιων ανισορροπιών, το rebalancing της παγκόσµιας οικονοµίας, που τόσο επίµονα ζητά το ΔΝΤ; Όταν διατηρούν τεχνητά χαµηλή την ισοτιµία των νοµισµάτων τους αναπόδραστα θα συνεχίζουν να πληµµυρίζουν τις αγορές µε τα φθηνά προϊόντα τους. // Επιτελείο «Ε»

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ

follow link

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Οι περιπέτειες της Ευρωζώνης

ΟΙ AΛΛΟΙ & η Ελλάδα Κοινό νόµισµα, χωριστά δηµοσιονοµικά. Οι κρίσεις στην Ευρωζώνη θα επανέρχονται και στην παρούσα µορφή της θα είναι εγγενείς όπως και στον καπιταλισµό.

ΣΥΝΟΧΗ… Αυτό που µένει να αποδείξουν οι εξελίξεις είναι η συνοχή της Ευρωζώνης, µε ένα πυρήνα ισχυρών χωρών και µια αδύναµη περιφέρεια, που προστατεύεται µεν από το ισχυρό ευρώ, δυσκολεύεται όµως να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του και απειλεί τη σταθερότητά του. Το κουτί της Πανδώρας δεν το άνοιξε η Ελλάδα, ήταν ήδη ανοικτό.

Ελλάδα µε τη µεγάλη προσπάθεια που κάνει να µειώσει τα ελλείµµατά της, ελπίζεται να θέσει σε βιώσιµη πορεία τα δηµόσια οικονοµικά της. Με µεγάλες περικοπές δαπανών, και σε µικρότερο βαθµό αύξηση εσόδων, στοχεύει να µειώσει το δηµόσιο έλλειµµα το 2011 κατά 5 δισ. ευρώ στα 17 δισ. ευρώ ή 7,4% του αεπ. Στην πορεία ως το 2014 στόχος είναι να µειωθεί στο 2,6%. Τι γίνεται όµως µε το χρέος; Από 143% του αεπ το 2010, θα έχει αυξηθεί στο 148% το 2014, καθώς θα συνεχίσει να επιβαρύνεται από τα ελλείµµατα του προϋπολογισµού. Ποια θα είναι η αντίδραση των αγορών τότε, όταν αναζητώντας κεφάλαια για να το αναχρηµατοδοτήσουµε, οι πιστωτές µας θα γνωρίζουν ότι µε το προτεινόµενο από την ΕΕ σχέδιο, θα αναλαµβάνουν µέρος του κινδύνου πιθανής «διάσωσης» µαζί µε την ΕΕ, και το ΔΝΤ; Το πιθανότερο είναι να µας επιβαρύνουν µε υψηλά επιτόκια, µιας και θα είναι νέος δανεισµός. Αυτό θα κάνει ακόµα δυσκολότερη τη µείωση του χρέους, αντίθετα θα το ανατροφοδοτεί. Ας δούµε τώρα την περίπτωση της Ιρλανδίας. Ο άλλοτε κελτικός τίγρης, που

από πολλούς αναφερόταν και ως υπόδειγµα, βρίσκεται σε δεινή θέση και µε την πίεση των Ευρωπαίων προσέφυγε στον Μηχανισµό Στήριξης. Όχι γιατί δεν έλαβε εγκαίρως τα αναγκαία µέτρα για τη µείωση των ελλειµµάτων της αλλά γιατί η έµφαση στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων (µε τους χαµηλούς συντελεστές φορολογίας, στο 12,5%) και τα µεγάλα κεφάλαια που εισέρευσαν, σε συνδυασµό µε την πολιτική των τραπεζών χορήγησης αφειδώς δανείων οδήγησαν σε φούσκα στην αγορά ακινήτων. Ο δυσανάλογα µε το µέγεθος της µεγάλος τραπεζικός τοµέας επλήγει από τη διάρρηξη της καθιστώντας «τοξικά» τα δάνεια στην αγορά ακινήτων. Η στήριξή του µε κρατικά κεφάλαια ώθησε το έλλειµµα στο 30% του αεπ και το χρέος στο 100%. Οδηγήθηκε δηλαδή σε προβλήµατα αλλά για τελείως διαφορετικούς λόγους από της Ελλάδας. Και όσο και αν η κυβέρνηση της δήλωνε ότι έχει τα κεφάλαια για να κινηθεί ως την άνοιξη, οι Ευρωπαίοι την πίεσαν να µπει στον Μηχανισµό Στήριξης. Γιατί; Γιατί όσο τα spread των οµολόγων της εκτοξεύονται, ο κίνδυνος µετάδοσης της κρίσης στην Ισπανία και την Πορτογαλία µεγάλωνε. Και οι δύο έχουν υψηλά ελλείµµατα ενώ η δεύτερη και υψηλό χρέος. Καθώς µάλιστα οι κυβερνήσεις θα πληµµυρίσουν το επόµενο έτος τις αγορές µε εκδόσεις οµολόγων για να χρηµατοδοτήσουν τα χρέη που προκάλεσαν τα προγράµµατα στήριξης της οικονοµίας στη διάρκεια της χρηµατοπιστωτικής κρίσης ενώ και οι τράπεζες θα αναζητούν κεφάλαια για να ενισχύσουν τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας, ο ανταγωνισµός για κεφάλαια θα είναι µεγάλος και οι πιέσεις στα spread των αδυνάµων ισχυρές. Άρα οι κρίσεις στην Ευρωζώνη θα επανέρχονται και, στην παρούσα µορφή της, θα είναι εγγενείς. Στην ουσία τώρα µπαίνουµε στη µεγάλη δοκιµασία του κοινού νοµίσµατος µιας Ένωσης που δεν συνοδεύεται από δηµοσιονοµική ένωση. Ο συντονισµός της οικονοµικής πολιτικής σε όλους τους τοµείς που προωθείται τώρα είναι ένα ενδιάµεσο στάδιο, τα αποτελέσµατά του όµως θα απαιτήσουν χρόνο για να φανούν. // Επιτελείο «Ε»

16 ΕΠΙΛΟΓΗ

Lectus adv.

Πρωτοπορούµε Eίµαστε αθεράπευτα φιλόδοξοι. Θέτουµε υψηλούς στόχους για νέες θεραπευτικές µεθόδους. Δεσµευόµαστε να στηρίζουµε καθηµερινά την ποιότητα ζωής των ασθενών, δηµιουργώντας καινοτοµίες που θα αλλάξουν το µέλλον της υγείας.

Δερβενακίων 6, 15351 Παλλήνη Αττικής Τηλ. 210 6604300, Fax 210 6666749 info@pharmathen.com, www.pharmathen.com

Ελληνική Φαρµακοβιοµηχανία µε Παγκόσµιο Κύρος ΕΠΙΛΟΓΗ 17

follow link

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Μηχανισµός διαχείρισης κρίσεων

Πρακτικές χρεοκοπίας Οι χώρες υψηλού κινδύνου και οι µεγάλοι δανειστές. Εµµέσως αλλά σαφώς, οι τελευταίοι και ισχυροί συστήνουν στις αγορές να µην δανείζουν τις ελλειµµατικές χώρες.

ΕΥΡΩΟΜΟΛΟΓΟ ΔΙΑΣΩΣΗΣ Ο πρόεδρος του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, µε δηλώσεις επαναφέρει το θέµα του ευρωοµολόγου, υποστηρίζοντας ότι η δηµιουργία ενός ευρωοµολόγου, εγγυηµένου από όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, θα ήταν µια «έξυπνη» διέξοδος για να βοηθηθούν οι χώρες µε οξύτατα προβλήµατα χρηµατοδότησης.

18 ΕΠΙΛΟΓΗ

πορεί λίγους µήνες πριν η ιδέα ενός ευρωοµολόγου, µε το οποίο θα χρηµατοδοτείτο µια χώρα σε κρίση µε την εγγύηση όλων των µελών της Ευρωζώνης να απορρίφθηκε από τους ισχυρούς της. Να όµως που επανέρχεται καθώς προχωρούν οι διεργασίες για τη δηµιουργία του Μόνιµου Μηχανισµού Διαχείρισης κρίσεων στην ΕΕ, καθώς το Βερολίνο επιδιώκει τη σύνδεσή του µε τη συντονισµένη αναδιάρθρωση του χρέους µιας χώρας που βρίσκεται στα πρόθυρα στάσης πληρωµών. Υποστηριζόµενο από τη Γαλλία πιέζει για την υιοθέτηση ενός µηχανισµού διαχείρισης κρίσεων στον οποίο θα συµµετέχει και ο ιδιωτικός τοµέας. Ο µόνος που αντέδρασε εντονότατα εναντίον του γαλλογερµανικού σχεδίου ήταν ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ζαν-Κλοντ Τρισέ, ο οποίος τους είπε ευθέως ότι µε αυτό που κάνουν βάζουν...φωτιά στην αγορά κρατικών οµολόγων. Οι εξελίξεις που ακολούθησαν τον δικαίωσαν πλήρως, δεδοµένου ότι το δεκαετές οµόλογο της Ελλάδας απογειώθηκε στο 11%, της Ιρλανδίας στο 7,20% και της Πορτογαλίας στο 6,30%. Λογικό, δεδοµέ-

νου ότι µε τον προωθούµενο µηχανισµό, οι τράπεζες, τα συνταξιοδοτικά ταµεία και άλλοι επενδυτές που έχουν στην κατοχή τους κρατικά οµολόγα «προβληµατικής» χώρας, θα υποχρεώνονται να δέχονται την επιµήκυνση της αποπληρωµής ή και τη διαγραφή µέρους του χρέους. Συνεπώς δεν έχουν κανένα λόγο να αγοράζουν οµολόγα της Πορτογαλίας, της Ελλάδας, της Ιρλανδίας. Αναγνωρίζοντας το πρόβληµα, και σε σύµπνοια µε τον κ. Τρισέ, ο πρόεδρος του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, µε δηλώσεις επαναφέρει το θέµα του ευρωοµολόγου, υποστηρίζοντας ότι η δηµιουργία ενός ευρωοµολόγου, εγγυηµένου από όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, θα ήταν µια «έξυπνη» διέξοδος για να βοηθηθούν οι χώρες µε οξύτατα προβλήµατα χρηµατοδότησης. Από την πλευρά του ο Γερµανός υπουργός Οικονοµικών, Βόλφγκανγκ Σόιµπλε, υποστηρίζει ότι µε τον νέο µηχανισµό η πίεση που θα ασκούν οι επενδυτές προς τις χώρες µε δηµοσιονοµικά προβλήµατα θα είναι τέτοια που θα τις υποχρεώνει να ακολουθούν αυστηρή δηµοσιονοµική πειθαρχία. Αυτό είναι αλήθεια για τις χώρες που εµφανίζουν σήµερα χρέος 50-60% του αεπ. Αυτές, όντως, για να αποφύγουν στο µέλλον τις ...δαγκάνες του µηχανισµού «διάσωσης» θα πάρουν τα µέτρα τους από τώρα. Όµως, η Ελλάδα µε δηµόσιο χρέος 143%, η Ιρλανδία µε 95% και η Πορτογαλία που πλησιάζει τα 80% του ΑΕΠ, έχουν σήµερα απόλυτη ανάγκη τις αγορές για την εξυπηρέτησή του. Με αυτό που κάνουν οι Γάλλοι και οι Γερµανοί στην ουσία λένε στις αγορές µην δανείζετε αυτές τις χώρες γιατί µπορεί να βρεθείτε µε την πλάτη στον τοίχο... Είναι προφανές ότι ο βασικός στόχος των Γερµανών είναι να διασφαλίσουν ότι η κατάρρευση των χωρών που παραβιάζουν τους κανόνες δηµοσιονοµικής πειθαρχίας δεν θα δηµιουργήσει πρόβληµα στην Ευρωζώνη, στο ευρώ και στους ίδιους. Μένει να δούµε προς τα πού θα κλείνει η πλάστιγγα. Ένα είναι βέβαιο, όπως έδειξαν και όσα προηγήθηκαν της δηµιουργίας του µηχανισµού στήριξης της Ελλάδας, ότι τίποτα ακόµα δεν είναι σίγουρο. // Από τον Νίκο Μπέλλο

ΕΠΙΛΟΓΗ 19

follow link

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Νέοι ρόλοι για τις τράπεζες

Ο κίνδυνος Ελλάδα Διαχείριση εθνικών κρίσεων µε ανανεωµένη τη Συνθήκη της Λισσαβόνας. Οι τράπεζες δανειστές µας, παίρνουν τα µέτρα τους, «ξεφορτώνοντας» ελληνικά οµόλογα.

ΔΙΑ ΣΤΟΜΑΤΟΣ …MERKEL Ο νέος µηχανισµός όπως δήλωσε η Γερµανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, θα πρέπει να περιλαµβάνει και όσους κερδίζουν από τα αυξηµένα επιτόκια δανεισµού µιας χώρας µε αδύναµα οικονοµικά, κάτι που υπονοεί και τα διάφορα επενδυτικά κεφάλαια υψηλού κινδύνου. Εδώ κατά την άφιξή της στη Σεούλ για τη Σύνοδο του G20 που πραγµατοποιήθηκε στις 11-12/11/2010.

20 ΕΠΙΛΟΓΗ

ε λικά οι Ευ ρ ω πα ίοι ηγ έ τ ε ς συµφώνησαν σε µερική αλλαγή της Συνθήκης της Λισσαβόνας ώσ τε να προβλέπεται ένας µόνιµος µηχανισµός διαχείρισης κρίσεων τύπου Ελλάδας, όταν µια χώρα αντιµετωπίζει οξύτατα προβλήµατα χρηµατοδότησης. Στόχος είναι η διασφάλιση της σταθερότητας του ευρώ. Στο σχέδιο του νέου µηχανισµού, εκτός από την ΕΕ και το ΔΝΤ προβλέπεται και η συµµετοχή του ιδιωτικού τοµέα (τραπεζών και θεσµικών επενδυτών) που έχουν δανείσει τις χώρες που αντιµετωπίζουν πρόβληµα. Οι τράπεζες θα πρέπει να συµµετέχουν στο σχέδιο µε τη λογική ότι η ευθύνη της διάσωσης µιας χώρας δεν θα πρέπει να βαρύνει µόνο τους φορολογούµενους των χωρών πιστωτών (κάτι που ισχύει τώρα στην περίπτωση της Ελλάδας). Ως εδώ όλα είναι πολύ λογικά. Δεν θα ήταν δυνατόν ο Γερµανός φορολογούµενος (µιας και η Γερµανία, ως η µεγαλύτερη οικονοµία της ΕΕ, αναλαµβάνει το µεγαλύτερο βάρος) να εγγυάται το οµόλογο µιας χώρας σε πρόβληµα και η γερµανική τράπεζα που την έχει δανείσει, και η οποία έχει ήδη κερδίσει από τα υψηλά επιτόκια,

να έχει περιορισµένες µόνο απώλειες. Τι κάνουν οι γερµανικές και οι γαλλικές τράπεζες στο µεταξύ διάστηµα; Απαλλάσσονται από τα ελληνικά οµόλογα που έχουν στην κατοχή τους, ώστε να έχουν εξασφαλισµένα τα νώτα τους. Σύµφωνα µε την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισµών οι γερµανικές και οι γαλλικές τράπεζες, που είναι περισσότερο εκτεθειµένες σε ελληνικό χρέος, µειώνουν την έκθεση τους στην Ελλάδα. Οι γερµανικές τράπεζες µείωσαν την έκθεσή τους κατά 8 δισ. ευρώ το 1ο εξάµηνο του 2010, από 45 δισ. ευρώ σε 37 δισ. Δεδοµένου ότι η µισή περίπου έκθεσή τους αφορούσε κρατικό χρέος, εύλογα συµπεραίνει κανείς ότι απαλλάχτηκαν από ελληνικά κρατικά οµόλογα. Αντίστοιχα κινήθηκαν και οι γαλλικές τράπεζες, µείωσαν την έκθεσή τους στην Ελλάδα από 75 δισ. ευρώ στο τέλος του 2009 (από τα οποία 31 δισ. ήταν τοποθετήσεις σε κρατικά οµόλογα) σε 57 δισ. ευρώ. Τι έγιναν αυτά το οµόλογα που «ξεφόρτωσαν» οι γαλλογερµανικές τράπεζες, αφού η αγορά γι’ αυτά είναι από ανύπαρκτη ως ρηχή; Η «καυτή πατάτα» µάλλον µεταφέρθηκε στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (έστω και µε σηµαντική έκπτωση-κούρεµα) µέσω των πράξεων παροχής ρευστότητας και τελικά στον Ευρωπαίο φορολογούµενο. Αν οι πράξεις χορήγησης ρευστότητας συνεχιστούν, θα αποτελέσουν ένα πολύ καλό όχηµα απαλλαγής από το «τοξικό» ελληνικό χρέος. Πόσο µάλλον που τελευταία επανέρχονται από διάφορους αναλυτές τα σενάρια αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, µε συνέπεια τα spreads των ελληνικών οµολόγων να αυξάνονται έχοντας ξεπεράσει και πάλι τις 900 µονάδες. Ίσως ο νέος µηχανισµός να λειτουργήσει στο µέλλον εξορθολογιστικά και από τις δύο πλευρές. Των χωρών αλλά και των δανειστών τους, των τραπεζών και των επενδυτικών κεφαλαίων, που αν γνωρίζουν ότι θα έχουν µεγαλύτερη συµµετοχή στην αντιµετώπιση του προβλήµατος µιας χώρας στην οποία έχουν δανείσει, µάλλον θα είναι πιο προσεκτικές στην έκθεσή τους σε αυτή και στα κερδοσκοπικά παιχνίδια στα κρατικά οµόλογα. // Επιτελείο «Ε»

RENEWABLE ENERGY DEVELOPMENT

Η PADEV Μ.Ε.Π.Ε. είναι τεχνική εταιρία συµβούλων µε πεδίο δράσης την ανάπτυξη έργων Ανανεώσιµων Πηγών και Εξοικονόµησης Ενέργειας (ΑΠΕ και ΕΞΕ). Η εταιρεία µας ερευνά, αναλύει, αναπτύσσει, προωθεί και παρέχει επενδυτικά σχέδια για έργα ΑΠΕ και ΕΞΕ. Επίσης, η PADEV είναι διαπιστευµένη κατά ISO 17025 για πιστοποιηµένες µετρήσεις Αιολικού ∆υναµικού και είναι σε θέση να παρέχει στους πελάτες-συνεργάτες της, µετρήσεις µε τη σήµανση των Ευρωπαϊκών Ποιοτικών Χαρακτηριστικών. Οι υπηρεσίες που παρέχουµε αφορούν: Ανάπτυξη φωτοβολταϊκών πάρκων Μελέτες φωτοβολταϊκών συστηµάτων σε στέγες κτιρίων Μελέτες ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και εξοικονόµησης ενέργειας Περιβαλλοντική διαχείριση κτιριακών έργων Ανάπτυξη αιολικών πάρκων Αξιολόγηση και αποτίµηση έργων ΑΠΕ (due diligence) Πιστοποιηµένες κατά ISO 17025 µετρήσεις αιολικού δυναµικού Ανάπτυξη συστηµάτων ποιότητας κατά ISO Μελέτες συστηµάτων βιοµάζας και άλλων ΑΠΕ

Γερακίου 31, 104 43 Αθήνα - Tηλ. / Fax: +30 210 513 3334 ΕΠΙΛΟΓΗ 21 email: info@padev.gr - w w w . p a d e v . g r

follow link

ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

Οι νέες ισορροπίες

Το κόστος στους πιστωτές

Τι θα συµβεί αν µια µεγάλη τράπεζα βρεθεί σε αδυναµία; Ο κόσµος αναζητά τις παραµέτρους ασφαλείας ώστε να µην αποτελέσει απειλή για το παγκόσµιο σύστηµα.

τ η θ ε ω ρία δ ε ν υπά ρχε ι κάπ οιο επιχείρηµα που να αποτρέπει τον συνδυασµό των Ευρωπαϊκών προτάσεων για ελεγχόµενη χρεοκοπία των τραπεζών µε τις Αµερικανικές προτάσεις. Η κατακλείδα, άλλωστε, είναι πως οι πιστωτές τους θα αναλάβουν το κόστος των ζηµιών µε οποιονδήποτε τρόπο. Για τους περισσότερους Ευρωπαίους ηγέτες, η υιοθέτηση λύσεων «made in America» είναι απευκταία. Αµφισβητούν επίσης –ενδεχοµένως δικαίως– την επιτυχία της αµερικανικής προσέγγισης σε µεγάλες, πολυεθνικές τράπεζες. Επίσης, το νοµικό σύστηµα και η κουλτούρα στην Ευρώπη είναι πολύ διαφορετικά από ό,τι στις ΗΠΑ. Κατά συνέπεια, η υιοθέτηση νοµοθεσίας περί πτωχεύσεων στην Ευρώπη όπως εκείνη που εφαρµόσ τηκε σ την περίπτωση της Lehman Brothers είναι πολύ δύσκολη. Η καλύτερη επιλογή για την σύνοδο των G20 θα ήταν να στηρίξει µία καθαρή διασυνοριακή συµφωνία η οποία – εάν είναι αναγκαίο– θα περιλαµβάνει τη δέσµευση να χρησιµοποιηθούν και οι δύο προσεγγίσεις, τόσο η νοµοθεσία περί πτωχεύσεων όσο και τα bail-in. Και αυτή η πρόταση, όµως, θα πρέπει να επιβάλει στις τράπεζες να έχουν ξεχωριστές θυγατρικές εταιρίες σε κάθε χώρα µε ξεχωριστά κεφάλαια, αντί για υποκαταστήµατα. Αυτό βεβαίως είναι δαπανηρό για τις τράπεζες, αλλά θα µπορούσε να είναι πολύ ευνοϊκό για τη δηµιουργία ενός σθεναρού διεθνούς τραπεζικού συστήµατος. Ένα πράγµα όµως είναι ξεκάθαρο: ότι οι κυβερνήσεις δεν µπορούν άλλο να αγνοούν αυτό το θέµα. Προς το παρόν αυτό στο οποίο συµφώνησαν στο G20 ήταν η λίστα των 20 µεγαλύτερων τραπεζών οι οποίες θεωρούνται συστηµικά σηµαντικές σε πακόσµιο επίπεδο και η ανάγκη για ένα ενιαίο πλαίσιο που θα επιτρέπει την οµαλή εκκαθάριση µιας τράπεζας που καταρρέει ώστε να µην υπάρξει πρόβληµα στο παγκόσµιο σύστηµα.

OI IΣΧΥΡΟΙ

Ένας µεγάλος κλυδωνισµός σε µία από τις συστηµικά σηµαντικές τράπεζες για το παγκόσµιο χρηµατοπιστωτικό τοπίο µπορεί να αποσταθεροποιήσει την ούτως ή άλλως εύθραυστη ισορροπία στον κόσµο µας.

// Από τον Χρήστο Κώνστα

Διεισδυτικότερη µατιά στη σελ.: 62 στο θέµα: «Τα χρόνια της ‘αθωότητας’ & η αναζήτηση χρηµατοπιστωτικής υγείας». 22 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΕΠΙΛΟΓΗ 23

follow link

ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΤΕπ

Πράσινη Μεσογειακή Πρωτοβουλία

Με αφετηρία την Αθήνα, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων /ΕΤΕπ χρηµατοδοτεί τις πρωτοβουλίες αειφόρου ανάπτυξης στις χώρες της Μεσογείου.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ «Οι µεσογειακές χώρες - εταίροι έχουν πλήρη επίγνωση του τεράστιου δυναµικού της περιοχής τους, αλλά δεν διαθέτουν ακόµη τα µέσα για να επιτύχουν τους εθνικούς τους στόχους. Εκεί η ΕΤΕπ µπορεί να συµβάλλει αποτελεσµατικά», επισηµαίνει στην «Ε» ο Πλούταρχος Σακελλάρης, αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ.

24 ΕΠΙΛΟΓΗ

στροφή στη χρηµατοδότηση επενδύσεων που σχετίζονται µε την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής και γενικότερα µε την αειφόρο ανάπτυξη χαρακτηρίζει τις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων τα τελευταία χρόνια. Και µε αφετηρία την Αθήνα εξαπλώνονται οι πρωτοβουλίες της στην ευρύτερη περιοχή. Στις 22 Οκτωβρίου υπεγράφη στην Αθήνα η Μεσογειακή Πρωτοβουλία για την Κλιµατική Αλλαγή µε την ενεργό συµµετοχή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Την επόµενη ηµέρα πραγµατοποιήθηκε το Επενδυτικό Φόρουµ για την Πράσινη Ανάπτυξη σ τη Μεσόγειο όπου παρουσιάστηκαν τα πορίσµατα µελέτης (Μεσογειακό Σχέδιο Ηλιακής Ενέρ-

γειας), που χρηµατοδότησε η ΕΤΕπ σχετικά µε έργα ανανεώσιµων πηγών ενέργειας σ τη νότια και ανατολική Μεσόγειο. Μιλώντας στην «Ε» ο αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ, Πλούταρχος Σακελλάρης, ο οποίος παρουσίασε και τη σχετική µελέτη, επισηµαίνει ότι, «η Μέση Ανατολή και η Βόρεια Αφρική διαθέτουν σηµαντικές ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, και ιδίως ηλιακής και αιολικής. Στόχος της µελέτης είναι η επίτευξη επιπρόσθετης παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιµες πηγές συνολικής ισχύος 20 GW στην περιοχή ως το 2020. Ωστόσο, η µελέτη έδειξε ότι προς το παρόν, τα έργα που έχουν προσδιοριστεί στις διάφορες χώρες είναι συνολικά περίπου 90 και αντιπροσωπεύουν συνολική δυναµικότητα µόλις 10,3 GW. Από τη δυναµικότητα αυτή, 2,2 GW αντιστοιχούν σε έργα

που βρίσκονται σε προχωρηµένο στάδιο. Οι µεσογειακές χώρες εταίροι έχουν πλήρη επίγνωση του τεράστιου δυναµικού της περιοχής τους αλλά δεν διαθέτουν ακόµη τα µέσα για να επιτύχουν τους εθνικούς τους στόχους, που ανέρχονται σε 26 GW. Εκεί η ΕΤΕπ µπορεί να συµβάλλει αποτελεσµατικά». Η ΕΤΕπ προσφέρει µεγάλες δυνατότητες τις οποίες θα έπρεπε να εξετάσουν προσεκτικά και να αξιοποιήσουν ιδιωτικοί και δηµόσιοι φορείς στην χώρα µας. Κάτι που ήδη έκαναν, το 2010, ο δήµος Ηρακλείου Κρήτης, τα ΕΛ.ΠΕ και το Αττικό Μετρό. Συγκεκριµένα, στις αρχές του χρόνου, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων υπέγραψε χρηµατοδοτική σύµβαση µε τον Δήµο Ηρακλείου Κρήτης, ύψους 50 εκατ. ευρώ, για την πραγµατοποίηση µικρών και µεσαίων έργων, κυρίως αστικής ανάπλασης και αποκατάστασης δηµοτικών υποδοµών, κοινοτικές εγκαταστάσεις, καθώς και έργα προστασίας του περιβάλλοντος και εξοικονόµησης ενέργειας. Οι επενδύσεις εντάσσονται στο πρόγραµµα αστικής ανάπτυξης «Πράσι-

νο Ηράκλειο 2008-2013». Τα ΕΛ.ΠΕ µε χρηµατοδότηση 400 εκατ. ευρώ από την ΕΤΕπ προχωρούν σε αναβάθµιση του διυλιστηρίου της Ελευσίνας προκειµένου να αυξηθεί η παραγωγή καθαρών καυσίµων. Η επένδυση συνολικού ύψους 1,2 δισεκατοµµυρίων ευρώ αναµένεται να ολοκληρωθεί το δεύτερο εξάµηνο του 2011. Σηµειώνεται ότι η εµπλοκή της ΕΤΕπ στον ενεργειακό τοµέα της χώρας µας είναι έντονη και αφορά χορηγήσεις για τη διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασµού, τον περιορισµό των επιπτώσεων στο περιβάλλον και την προαγωγή της χρήσης ανανεώσιµων πηγών ενέργειας. Αλλά και η Αττικό Μετρό Α.Ε έλαβε νέο δάνειο από την ΕΤΕπ τον περασµένο Ιούνιο, ύψους 150 εκατ. ευρώ, που αφορά κυρίως τον σχεδιασµό, την κατασκευή και τη θέση σε λειτουργία των επεκτάσεων των γραµµών 2 και 3, καθώς και την προµήθεια συρµών. Σηµειώνεται ότι το συνολικό ύψος των δανείων που έχει χορηγήσει η ΕΤΕπ για το µετρό της Αθήνας από το 1994 ανέρχεται σε 1,5 δισ. ευρώ. // Από τον Μάκη Ντόβολο

ΕΠΙΛΟΓΗ 25

follow link

ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

Στρατηγική επενδύσεων

Το επενδυτικό στυλ του Εµίρη Το επιχειρηµατικό επενδυτικό δαιµόνιο του Σεϊχη Hamad bin Khalifa al-Thani δεν γνωρίζει από όρια, συγκεκριµένες αγορές και κλάδους δραστηριοποίησης. Όπου υπάρχει ευκαιρία, την αξιοποιεί.

ολύς λόγος έγινε τελευταία για το Κατάρ µε αφορµή την ακύρωση της µεγάλης επένδυσης στον Αστακό και των προθέσεών του να επενδύσει στο Ελληνικό. Ο Εµίρης του, Σεΐχης Χαµάντ µπιν Καλίντα αλ Τάνι έχει δηλώσει ότι διαθέτει 5 δισ. δολ. για επενδύσεις στην Ελλάδα. Ποιος είναι όµως ο Σεΐχης που έχει βάλει στο στόχαστρο των επενδύσεών του την Ελλάδα και πώς το κρατίδιό του έφτασε να είναι µεγάλος παίκτης στις διεθνείς αγορές; Ο Σεΐχης Χαµάντ, που ήρθε στην εξουσία πριν 15 χρόνια, έχει βάλει στόχο να διασφαλίσει τη µελλοντική ευηµερία των 1,7 εκατ. κατοίκων της µικρής χώρας του, µια χερσονήσου στον Περσικό κόλπο, επενδύοντας τα δισεκατοµµύρια που εισπράττει από τις εξαγωγές φυσικού αερίου. Το Κατάρ «κάθεται» πάνω σε 25 τρισεκ. κυβικά µέτρα φυσικού αερίου, τα τρίτα µεγαλύτερα στον κόσµο αποδεδειγµένα αποθέµατα µετά τη Ρωσία και το Ιράν. Συγχρόνως είναι ο τρίΟ ΔΙΟΡΑΤΙΚΟΣ τος µεγαλύτερος παραγωγός, ΕΜΙΡΗΣ µετά τη Ρωσία και τον Καναδά. Πολυπράγµων, πολυΜια από τις πρώτες κινήσεις τεχνίτης του χρήµατος και των επενδύσεων, του ήταν να επενδύσει σε ξέρει πάντοτε που να εγκαταστάσεις εξαγωγής υγροκατευθύνει τα κεφάποιηµένου αερίου, κάτι που λαιά του. Ο λόγος για τον Εµίρη του Κατάρ, ανέβασε θεαµατικά τα έσοδα Σεϊχη Hamad bin από τις εξαγωγές και τον πλούKhalifa al-Thani. Εδώ το της µικρής χώρας. Πριν επτά µε τη σύζυγό του Σεϊπερίπου χρόνια δηµιούργησε χα Mozah bint Nasser Al Missned. το Qatar Investment Authority, ένα επενδυτικό όχηµα µε κεφάλαια 90 δισ. δολ. περίπου, 26 ΕΠΙΛΟΓΗ

µε στόχο να αξιοποιήσει τα έσοδα από το φυσικό αέριο και να διασφαλίσει την ευηµερία της χώρας του όταν τα έσοδα από την πηγή αυτή υποχωρήσουν. Έχει άλλωστε στο µυαλό του την εµπειρία του παρελθόντος, όταν σηµαντική πηγή οικονοµικής δραστηριότητας ήταν η αλιεία µαργαριταριών. Μόλις όµως οι Ιάπωνες ανακάλυψαν τα τεχνητά µαργαριτάρια, στις αρχές του 20ου αιώνα, η δραστηριότητα αυτή και µαζί της µια σηµαντική πηγή εισοδήµατος κατέρρευσε. Η εικόνα άλλαξε όταν το 1939 ανακαλύφθηκαν τα κοιτάσµατα πετρελαίου, µικρά σχετικά, και τα τεράστια φυσικού αερίου, που µετέτρεψαν τη χώρα, και την οικογένεια Αλ Τάνι που τη διοικεί, σε παράγοντα της ενεργειακής αγοράς. Πώς επενδύει ο Σεΐχης; Πρόσφατη αγορά του ήταν το φηµισµένο βρετανικό κατάστηµα Harrods’s έναντι 1,5 δισ. στερλινών και προηγούµενες στην ίδια αγορά το 25% της αλυσίδας σούπερ

µάρκετ Sainsbury και ακίνητα στο Λονδίνο. Πρόσφατα επένδυσε 2,7 δισ. δολ. στη βραζιλιάνικη θυγατρική της ισπανικής τράπεζας Santander. Το 2008 στο απόγειο της κρίσης στον τραπεζικό τοµέα διέβλεψε ευκαιρίες οι οποίες τελικά του απέφεραν µεγάλα κέρδη. Στήριξε κεφαλαιακά την τράπεζα Barclay’s, µε την απόκτηση του 7% της τράπεζας , και απέκτησε το 10% της ελβετικής Credit Suisse. Την ίδια χρονιά το επενδυτικό κεφάλαιο της οικογένειάς του απέκτησε το 4% της ελληνικής Alpha Bank. Συγχρόνως δεν αφήνει έξω από τις δραστηριότητές του τον πολιτισµό. Πριν δύο χρόνια εγκαινιάστηκε το Μουσείο Ισλαµικής Τέχνης, έργο του αρχιτέκτονα I.M. Pei (του οποίου οι προτάσεις για δηµιουργία Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στον χώρο του Λυκείου στην Αθήνα από το ίδρυµα Γουλανδρή απορρίφθηκαν µετ΄ επαίνων). Και δεν σταµατά εδώ, δηλώνει ότι ενδιαφέρεται για τον οίκο δηµοπρασιών Christie’s. // Επιτελείο «Ε»

ΕΠΙΛΟΓΗ 27

follow link

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Βαρόµετρο

 Η ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, παρά τα προβλήµατά της είναι πιο δυναµική από την Ευρώπη στην έξοδο από την ύφεση, µε τον ρυθµό ανόδου του αεπ στο 3,1%. Ωστόσο, υπάρχουν µεγάλες αµφιβολίες για τη διατηρησιµότητα της ανάκαµψης σε Ευρώπη και Αµερική. Και αυτό γιατί σε τριµηνιαία βάση τα στοιχεία και στις δύο περιοχές δείχνουν µεγάλη επιβράδυνση. Στη µεν Ευρωζώνη η άνοδος του αεπ υποχώρησε στο 0,4% το 3ο τρίµηνο από 1% το 2ο και στη Γερµανία στο 0,7% από 2,3%. Στις ΗΠΑ διατηρείται στο 0,5%, όµως αν ο τριµηνιαίος ρυθµός αναχθεί σε ετήσια βάση η άνοδος περιορίζεται σε 2% λόγω της µεγάλης υποχώρησης στον τοµέα των κατοικιών και της επιβράδυνσης των επενδύσεων και των εξαγωγών. Στην Ιαπωνία ο ρυθµός ανά-

Τα πλοκάµια της ύφεσης Βαθαίνει η ύφεση στην ελληνική οικονοµία. Η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε ότι ο ρυθµός µείωσης του ελληνικού αεπ εντείνεται, από -4% το 2ο τρίµηνο σε -4,5% το 3ο, καθώς οι συνθήκες στην οικονοµία επιδεινώνονται.

πως αναφέρει σε ανακοίνωση της η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία, η µείωση οφείλεται στη σηµαντική υποχώρηση της κατανάλωσης και των επενδύσεων. Συγχρόνως η κυβέρνηση αναθεώρησε προς τα κάτω τις εκτιµήσεις της για το 2010 συνολικά, το αεπ θα µειωθεί 4,2%. Για το 2011 προβλέπεται πλέον µείωση του αεπ 3% ενώ η προηγούµενη εκτίµηση µιλούσε για µείωση 2,6%. Στην Ευρωζώνη ο ρυθµός ανάπτυξης ενισχύεται µε τη στήριξη της µεγαλύτερης οικονοµίας της, της Γερµανίας. Το αεπ το 3ο τρίµηνο αυξήθηκε 1,9% σε σύγκριση µε πέρυσι, όσο και το 2ο. Σε µεγάλο βαθµό η άνοδος οφείλεται στη δυναµική επίδοση της ισχυρής βιοµηχανικά Γερµανίας µε τον ρυθµό ανάπτυξης της στο 3,9% για δύο συνεχόµενα τρίµηνα και σε µικρότερο βαθµό στη βελτιωµένη επίδοση της Γαλλίας µε 1,8% και της Ιταλίας µε 1%. Ο ΟΟΣΑ προβλέπει να διατηρείται η δυναµική της Γερµανίας µε τον ρυθµό ανάπτυξης στο 3,5% το 2010 και στο 2,5% το 2011. Χαµηλότεροι οι ρυθµοί στις άλλες µεγάλες οικονοµίες της, 1,6% το 2010 και 2011 για τη Γαλλία, 1% και 1,3% για την Ιταλία ενώ η Ισπανία από ύφεση µε -0,2% το 2010 εισέρχεται σε ανάκαµψη µε 1,2% το 2011. Ακόµα και για την Ιρλανδία µε τα µεγάλα προβλήµατα στο τραπεζικό σύστηµα προβλέπεται µικρή ανάκαµψη, της τάξης του 1,5%. Έτσι, το 2011 από τις χώρες της Ευρωζώνης µόνο η Ελλάδα και η Πορτογαλία προβλέπεται να βρίσκονται σε ύφεση, αν και στην τελευταία θα είναι ήπια, µε µείωση του αεπ µόλις 0,2%.

28 ΕΠΙΛΟΓΗ

πτυξης ενισχύεται από 2,4% το 2ο τρίµηνο σε 3,9% το 3ο, µε την ενίσχυση και των κρατικών πακέτων στήριξης της οικονοµίας. Για το 2011 προβλέπεται ρυθµός ανάπτυξης 1% για την Ευρωζώνη, 2,4% για τις ΗΠΑ, 1% για την Ιαπωνία και 2,4% για τη Βρετανία. Από τις αναπτυσσόµενες χώρες, για την Κίνα προβλέπεται συνέχιση της δυναµικής ανάπτυξης µε άνοδο του αεπ 10% (10,5%το 2010), στην Ινδία 8%, τη Ρωσία και τη Βραζιλία 4% και για την Τουρκία, που αποτελεί µέλος του G20, 5%.  ΜΙΚΡΗ ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ του παγκόσµιου εµπορίου προβλέπεται για το 2011, µετά από άνοδο 12% το 2010 οι εµπορικές ροές προβλέπεται να αυξηθούν 8%.  Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ στην Ελλάδα υποχωρεί για 29ο µήνα. Τον Σεπτέµβριο η παραγωγή της µεταποίησης σε 12µηνη βάση µειώθηκε 8,3% µετά από υποχώρηση 2,6% τον προηγούµενο µήνα και ενώ στην Ευρώπη ανακάµπτει. Μάλιστα µειώθηκε και η παραγωγή του µεγαλύτερου κλάδου της, των τροφίµων, κατά 13%. Στην Ευρωζώνη η βιοµηχανική παραγωγή αυξάνεται σε ετήσια βάση για 8ο συνεχόµενο µήνα. Τον Σεπτέµβριο ήταν 5,2% υψηλότερη σε σύγκριση µε τον Σεπτέµβριο 2009, όµως ο ρυθµός επιβραδύνει από το 8,4% του προηγούµενου µήνα. Ενισχύεται από τη δυναµική της Γερµανίας όπου όµως και εκεί επιβραδύνει, 8% από 12% τον προηγούµενο µήνα, της Γαλλίας µε 4% και της Ιταλίας µε 4%. Στην ΕΕ αυξήθηκε 5,8%, στη Βρετανία 5% και την Πολωνία 12%. Σε µηνιαία βάση ωστόσο υποχωρεί 0,9%, ενισχύοντας τις ανησυχίες για επιβράδυνση. Στην αµερικανική οικονοµία η παραγωγή της βιοµηχανίας αυξάνεται από την αρχή του έτους, τον Οκτώβριο κατά 5,4%.  ΟΙ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ στην Ελλάδα υποχωρούν, 7,7% τον Σεπτέµβριο (σε σύγκριση µε Σεπ. 2009). Η άνοδος των παραγγελιών από το εξωτερικό, κατά 26%, δεν επαρκούσε για την αντιστάθµιση της µεγάλης µείωσης στην εσωτερική αγορά. Στην εσωτερική αγορά µειώθηκαν 25% καθώς στην Ελλάδα η ύφεση περιορίζει τη ζήτηση. Στην Ευρωζώνη, οι παραγγελίες της βιοµηχανίας αυξάνονται για 9ο συνεχόµενο µήνα. Τον Αύγουστο αυξήθηκαν 24%, µε δυναµική την άνοδο 28% στη γερµανική βιοµηχανία, 15% στη Γαλλία και 32% στην Ιταλία. Οι ενδείξεις ωστόσο προδιαγράφουν επιβράδυνση, θέτοντας σε αµφισβήτηση τη δυναµική της ανόδου. Στην ΕΕ αυξήθηκαν 23%, 10% σε Βρετανία και 15% στη Σουηδία.

ασφάλειες ζωής & σύνταξης

ασφάλειες προσωπικού ατυχήματος

ασφάλειες πλοίων & σκαφών αναψυχής

ασφάλειες μεταφορών

ασφάλειες πυρός

ασφάλειες αυτοκινήτων

ασφάλειες αστικής ευθύνης

οδική βοήθεια

MINETTA INTERPARTNER ASSISTANCE

τεχνικές ασφαλίσεις

Για περισσότερα από 50 χρόνια, έχετε δίπλα σας έναν σύμμαχο ζωής. Για περισσότερα από 50 χρόνια, η ΜΙΝΕΤΤΑ βρίσκεται κοντά σας σε κάθε σας ανάγκη. Με ολοκληρωμένα προγράμματα, σας καλύπτει αξιόπιστα και υπεύθυνα, αποζημιώνοντας αμέσως. Αυτή είναι η δέσμευση της ΜΙΝΕΤΤΑ, της μεγάλης ελληνικής ασφαλιστικής: να είναι πάντα δίπλα σας, ό,τι κι αν τύχει. Κι αυτό το ζείτε εδώ και 50 χρόνια… Και θα το ζήσουν και τα παιδιά και τα εγγόνια σας. Σίγουρα.

Κεντρικά Γραφεία: Λ. Συγγρού 193 – 195 & Χρ. Σμύρνης 2 Ν. Σμύρνη 17121 Τηλ. Κέντρο: 210 9309500-99 Fax: 210 9314542 e-mail: info@minetta.gr www.minetta.gr ΕΠΙΛΟΓΗ

follow link

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Βαρόµετρο

 Συναγερµός για τον πληθωρισµό σ την Αµερική. Ο πυρήνας του πληθωρισµού (χωρίς ενέργεια και τρόφιµα) υποχώρησε στο 0,6% τον Οκτώβριο, το χαµηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί. Έτσι, µε τον πληθωρισµό στο 1,2%, πολύ χαµηλότερα από το 2% που η Fed θεωρεί συµβατό µε σταθερότητα των τιµών, οι φόβοι του προέδρου της, του Μπεν Μπερνάνκε για αποπληθωρισµό ενισχύονται. Σπεύδει µε τη δεύτερη φάση της ποσοτικής χαλάρωσης, το QE2, να τον αποτρέψει και να αποφύγει το παράδειγµα της Ιαπωνίας, όπου οι τιµές θα υποχωρήσουν για 3ο συνεχόµενο έτος το 2011.  ΣΕ ΑΝΟΔΟ ΟΙ ΤΙΜΕΣ των τροφίµων παγκοσµίως. Ο Οργανισµός τροφίµων και Γεωργίας του ΟΗΕ εκτιµά ότι ίσως οδεύουµε προς νέα κρίση το 2011 καθώς οι τιµές τους αγγίζουν τις τιµές της κρίσης 2007-08. Αιτία οι κακές εσοδείες σε σιτάρι και καλαµπόκι. Ο κίνδυνος είναι η προσφορά να µην αντα-

Λιγότερες χορηγήσεις Στο 1,2% υποχώρησε η άνοδος της χρηµατοδότησης του ιδιωτικού τοµέα, διατήρηση σε ιδιαίτερα χαµηλά επίπεδα ή και αρνητικοί ρυθµοί το επόµενο διάστηµα.

επιβράδυνση της χρηµατοδότησης τον Σεπτέµβριο οφείλεται αποκλειστικά στη µεγάλη αναδίπλωση των νοικοκυριών, µε τα καταναλωτικά δάνεια να υποχωρούν 2,1% και τα στεγαστικά να επιβραδύνουν στο 1%. Η άνοδος της χρηµατοδότησης των επιχειρήσεων διατηρείται στο 2,2%, µε τις πιστώσεις προς τη βιοµηχανία και το εµπόριο, τους δύο κλάδους που απορροφούν περίπου το 40% της συνολικής δανειακής έκθεσης των τραπεζών προς τις επιχειρήσεις, σε αρνητική περιοχή. Ο πιστωτικός κίνδυνος και ο κίνδυνος ρευστότητας των τραπεζών καθώς και η ύφεση που περιορίζει τη ζήτηση δανείων κάνουν πιθανή ακόµη και τη µείωση του υπολοίπου των δανείων το επόµενο διάστηµα. Όσον αφορά τον πιστωτικό κίνδυνο χαρακτηριστική είναι η άνοδος των δανείων σε καθυστέρηση στο 9% τον Ιούνιο 2010 µε εκτίµηση στο τέλος του 2010 το ποσοστό να έχει φθάσει το 10,5% και το 12% το 2011. Όσον αφορά τον κίνδυνο ρευστότητας χαρακτηριστική είναι η µείωση των καταθέσεων των επιχειρήσεων και νοικοκυριών κατά 25 δισ. ευρώ το 9µηνο ως τον Σεπτέµβριο. Θα πρέπει ωστόσο να αναφερθεί ότι η τάση µείωσης εξασθενίζει το τελευταίο διάστηµα. Πριν από την Ιρλανδική κρίση, η οποία ενδεχοµένως να µετέβαλε την εικόνα, οι ελληνικές τράπεζες ήταν οι περισσότερο εξαρτηµένες για ρευστότητα από την ΕΚΤ. Τα κεφάλαια που είχαν αντλήσει αναλογούσαν σε κάτι λιγότερο από το ένα πέµπτο του συνολικού ενεργητικού του χρηµατοπιστωτικού τοµέα της χώρας.

30 ΕΠΙΛΟΓΗ

ποκριθεί στις αυξηµένες τιµές καθώς έχουν αυξηθεί οι τιµές και άλλων προϊόντων, όπως βαµβάκι, σόγια κ.λπ. Η άνοδος των τιµών του σιταριού και του καλαµποκιού συµπαρασύρει τις τιµές και άλλων τροφίµων καθώς είναι βασικά προϊόντα στη διατροφική αλυσίδα.  ΣΤΟ 12,2% ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ εκτοξεύτηκε το ποσοστό ανεργίας στην ελληνική αγορά. Μέσα σε ένα χρόνο χάθηκαν 165 χιλ. θέσεις εργασίας και οι άνεργοι έφθασαν τις 613 χιλ. Έπονται τα χειρότερα, καθώς τη διετία 2011-12 το ποσοστό προβλέπεται να αναρριχηθεί στο 15%. Στην Ευρωζώνη διατηρείται στο 10%, µε τα πρωτεία στην Ισπανία µε 21% και επόµενες τη Σλοβακία µε 14,8%, την Ιρλανδία µε 14% και την Ελλάδα.  ΣΤΟ 5,2% Ο ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ στην Ελλάδα τον Οκτώβριο, µε τον πυρήνα του σε υψηλά επίπεδα, στο 3,5%. Για το 2011 η κυβέρνηση προβλέπει µείωσή στο 2,2% και στο 0,5% την επόµενη διετία, δηλαδή σε επίπεδο χαµηλότερο από το 2% που η ΕΚΤ θεωρεί συµβατό µε τη σταθερότητα των τιµών. Στην Ευρωζώνη ο πληθωρισµός αυξήθηκε στο 1,9% και ο πυρήνας του στο 1,1%  ΣΤΑ 232 ΔΙΣ ΕΥΡΩ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ τελικά το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Ελλάδας το 2010, από 235 δισ. ευρώ το 2009. Για το 2011 προβλέπεται νέα υποχώρηση στα 228 δισ. Συνεπώς τα µεγέθη δηµοσίου ελλείµµατος και χρέους επιβαρύνονται ακόµη περισσότερο. Έτσι, το δηµόσιο έλλειµµα εκτιµάται στο 9,4% του αεπ το 2010 από 15,4% το 2009. Μετά τις νέες περικοπές δαπανών το 2011 προβλέπεται να µειωθεί κατά 5 δισ. ευρώ στα 17 δισ. ή 7,4% του αεπ.  ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ ΘΑ ΑΥΞΗΘΕΙ κατά 19 δισ. ευρώ το 2011, σχεδόν όσο και το έλλειµµα της δηµόσιας διαχείρισης για πρώτη φορά µετά από πολλά χρόνια όπου επιβαρυνόταν και από κρυφά χρέη και συνεχείς καταπτώσεις εγγυήσεων των ΔΕΚΟ. Με τον συνυπολογισµό στη γενική κυβέρνηση των ΔΕΚΟ που δεν είναι παραγωγοί εµπορεύσιµου προϊόντος, στις οποίες περιλαµβάνονται και οι πιο ζηµιογόνες, π.χ. ΟΣΕ, µπαίνει µια τάξη ώστε τα µεγέθη να απεικονίζουν την πραγµατική εικόνα των δηµόσιων οικονοµικών. Η οποία είναι εξαιρετικά δυσχερής. Π.χ., το δηµόσιο χρέος των 330 δισ. ευρώ το 2010 µεταφράζεται σε 29 χιλ. ευρώ ανά κάτοικο, όταν το κατά κεφαλή αεπ είναι 20,5 χιλ. Οι δυσκολίες είναι µπροστά µας, ως ποσοστό του αεπ το δηµόσιο χρέος από 143% του αεπ το 2010 θα αυξηθεί στο 153% το 2011.

Δεν εγκαταλείφθηκαν στην τύχη τους!

Με τη στήριξη της Club Hotel Casino Loutraki αποκτούν 2η Ζωή

ΜΕ ΤΗ ΣΤΗΡΙΞΗ της Club Hotel Casino Loutraki τέσσερα ιστορικά κτίρια δηµοτικών σχολείων της ορεινής Κορινθίας στο Δήµο Φενεού, µεταµορφώνονται σε σύγχρονα κέντρα πολιτιστικής δραστηριότητας. Σκοπός της ανακαίνισης των κτιρίων είναι να αποτελέσουν εστίες πολιτισµού για την περιοχή, να συµβάλλουν στην ευηµερία της τοπικής κοινωνίας, να γίνουν κέντρα συνάθροισης των κατοίκων και ενδυνάµωσης της κοινωνικής συνοχής στον πλέον ορεινό και πιο αποµακρυσµένο Δήµο, στο Νοµό Κορινθίας. Το κτίριο του Δηµοτικού Σχολείου Αρχαίας Φενεού ανακατασκευάζεται και διαµορφώνεται αρχιτεκτονικά, προκειµένου να µεταστεγαστεί το Αρχαιολογικό Μουσείο Αρχαίας Φενεού. Με την έγκριση του Υπουργείου Πολιτισµού και Τουρισµού και του ΚΑΣ, η χρήση του νέου, σύγχρονου και µεγαλύτερης έκτασης χώρου προορίζεται για Αρχαιολογικό Μουσείο από τη ΛΖ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Κο-

Τοπικό Διαµέρισµα Αρχαίας Φενεού Αρχαιολογικό Μουσείο /Ανακαίνιση & Αποκατάσταση πετρόκτιστου κτιρίου.

ρινθίας, µε σκοπό την επανέκθεση και ανάδειξη της πλούσιας συλλογής των αρχαιολογικών ευρηµάτων της περιοχής. Η λειτουργία του νέου χώρου θα αποτελέσει έναν επιπλέον πόλο έλξης επισκεπτών στην τουριστικά αναπτυσσόµενη περιοχή. Το Λαογραφικό Μουσείο – Εργαστήριο Λαϊκής Τέχνης θα στεγασθεί στο κτίριο του δηµοτικού σχολείου Φενεού µετά από την αποκατάσταση και αναµόρφωσή του. Στο σύγχρονο, άρτια εξοπλισµένο και λειτουργικό χώρο πρόκειται να εκτεθούν παραδοσιακά αντικείµενα, εργαλεία και εξοπλισµός τα οποία εξιστορούν τη ζωή των κατοίκων στην ύπαιθρο. Το κτίριο του δηµοτικού σχολείου Μοσιάς ανακαινίζεται για να χρησιµοποιηθεί ως Πολιτιστικό Κέντρο Νέων και Έδρα του Τοπικού Συµβουλίου Νέων. Το κτίριο του δηµοτικού σχολείου σ το τοπικό διαµέρισµα Ματιού, ανακαινίζεται και µετατρέπεται σε Δηµοτικό Κινηµατογράφο και Δηµοτική Βιβλιοθήκη.

Τέσσερα παραδοσιακά σχολικά κτίρια στο Δήµο Φενεού Κορινθίας µεταµορφώνονται σε Κέντρα Πολιτιστικής Δραστηριότητας.

Τοπικό Διαµέρισµα Μοσιάς, Κέντρο Νέων - Έδρα Τοπικού Συµβουλίου/ Ανακαίνιση πετρόκτιστου κτιρίου-Ανάπλαση περιβάλλοντα χώρου

Τοπικό Διαµέρισµα Ματιού, Δηµοτικός Κινηµατογράφος - Δηµοτική Βιβλιοθήκη/ Ανακαίνιση & Αποκατάσταση πετρόκτιστου κτιρίου. ΕΠΙΛΟΓΗ 31

Δηµιουργική Παρουσίαση: Allmedia Creative

Τοπικό Διαµέρισµα Φενεού, Λαογραφικό Μουσείο - Εργαστήριο Λαϊκής Τέχνης/ Ανακαίνιση & Αποκατάσταση πετρόκτιστου κτιρίου

Η δύναµη της εξωστρέφειας Στη σηµερινή δύσκολη οικονοµική συγκυρία που βιώνουµε στην Ελλάδα θα πρέπει οι Εξαγωγές να αποτελέσουν µοχλό ανάπτυξης και να συµβάλουν στην ταχύτερη έξοδο από την κρίση και την ύφεση της οικονοµίας µας.

Δηµιουργική Παρουσίαση: Allmedia Creative

Από τον ΒΑΣΙΛΗ ΛΑΖΑΡΗ, γενικό διευθυντή του ΟΑΕΠ

ε συστράτευση δυνάµεων, συνέργειες όλων των εξαγωγικών φορέων δηµόσιων και ιδιωτικών, πιστεύω ότι µπορούµε να πετύχουµε τον επιθυµητό στόχο µας δηλαδή την αύξηση των ελληνικών εξαγωγών. Στην προσπάθεια αυτή που κάνουν οι Ελληνικές Επιχειρήσεις προκειµένου να κατακτήσουν τις αγορές του κόσµου πρέπει να γνωρίζουν ότι υπάρχει ένας κερδοφόρος Οργανισµός που δεν επιδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισµό, ο οποίος µπορεί να σταθεί αρωγός τους. Ο Οργανισµός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων, (Ο.Α.Ε.Π) µπορεί και ασφαλίζει, έναντι εµπορικών και πολιτικών κινδύνων µη πληρωµής, τις εξαγωγικές πιστώσεις που παρέχουν οι Έλληνες Εξαγωγείς σε πελάτες του εξωτερικού, για 1) την πώληση προϊόντων, 2) υπηρεσιών, 3) κατασκευής µεγάλων τεχνικών έργων. Αναλυτικότερα για τους εµπορικούς κινδύνους η κάλυψη µπορεί να είναι για: • Πτώχευση του ξένου αγοραστή • Υπερηµερία ξένου αγοραστή • Αυθαίρετη καταγγελία της εξαγωγικής σύµβασης Όσον αφορά τους Πολιτικούς κινδύνους η κάλυψη µπορεί να είναι για: • Γεγονότα ανωτέρας βίας (πολέµους εµφυλίους, πολιτικές ταραχές γενικές απεργίες, θεοµηνίες) • Απαγόρευση µεταφοράς συναλλάγµατος (transfer risk) σε χώρες εκτός Ε.Ε.

32 ΕΠΙΛΟΓΗ

• Ακύρωση άδειας εισαγωγής – εξαγωγής • Μέτρα ή αποφάσεις τρίτης χώρας που εµποδίζουν την εκτέλεση της δανειακής εµπορικής σύµβασης ή την κανονική λειτουργία της επένδυσης (π.χ. εθνικοποίηση – απαλλοτρίωση) Ο ΟΑΕΠ έχει σηµαντικά συγκριτικά πλεονεκτήµατα, διότι παρέχει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να έχουν: • Ποσοστό κάλυψης µέχρι 95% της ασφαλιζόµενης αξίας των τιµολογίων τους. • Ιδιαίτερα Ανταγωνιστικό Ασφάλιστρο. • Κάλυψη σε χώρες του Ο.Ο.Σ.Α. • Κάλυψη σε χώρες υψηλού κινδύνου ( Β.Αφρική, Μ. Ανατολή, Χώρες Κεντρικής- Ανατολικής Ευρώπης). Τα Προγράµµατα Ασφάλισης του Οργανισµού απευθύνονται σε όλες τις επιχειρήσεις και χωρίζονται: • Βραχυπρόθεσµων Εξαγωγικών Πιστώσεων - Μεµονωµένων Φορτώσεων. - Global. • Mέσο- Μακροπρόθεσµων Εξαγωγικών Πιστώσεων - Εξαγωγές ενδιάµεσων και κεφαλαιουχικών αγαθών. - Μελέτη, επίβλεψη και εκτέλεση τεχνικών έργων στο εξωτερικό. - Ναυπήγηση ή επισκευή πλοίων που γίνονται σε Ελληνικά Ναυπηγεία µε προορισµό την εξαγωγή τους. • Προγράµµατα Ασφάλισης Επενδύσεων στο Εξωτερικό

follow link

«Ο Οργανισµός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων (Ο.Α.Ε.Π.) έχει χορηγήσει αποζηµιώσεις ύψους 2.051.691 ευρώ κατά την τελευταία τριετία 2008-2010.»

ΕΠΙΛΟΓΗ 33

ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ

Χρηµατοπιστωτικό σύστηµα

Ο καιρός των κεντρικών τραπεζιτών Σε ένα κόσµο που αλλάζει δεν θα µπορούσε παρά να αλλάξει και ο ρόλος των κεντρικών τραπεζιτών. Διεκδικούν πλέον πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαµόρφωση των εξελίξεων, αναδεικνύονται de facto σε ουσιαστικό παράγοντα διαµόρφωσης της οικονοµικής πολιτικής των χωρών. Από τον ΧΡΗΣΤΟ ΚΩΝΣΤΑ

κό σ µ ο ς µ α ς γ ί ν ε τ α ι ολοένα και πιο περίπλοκος. Η πολιτική δυστυχώς δεν ακολουθεί. Οι πολιτ ικοί µας εκφράζουν σήµερα το παλιό, το παραδοσιακό και αδυνατούν να προσαρµόσουν τη στρατηγική τους στο αύριο. Ξαφνικά ο ρόλος των κεντρικών τραπεζιτών –όχι µόνον στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρο τον πλανήτη – αναδεικνύεται ως ουσιαστικός παράγοντας διαµόρφωσης της οικονοµικής πολιτικής των χωρών. Στην Ελλάδα, η νέα αυτή τάση έγινε εµφανής µε τις παρεµβάσεις του Διοικητή της Τράπε34 ΕΠΙΛΟΓΗ

ζας της Ελλάδος, Γιώργου Προβόπουλου, ο οποίος «τόλµησε» όχι µόνο να καταγράψει τις τάσεις αλλά και να προτείνει πολιτικές για τη βελτίωση της δηµοσιονοµικής κατάστασης. Το σχέδιο δράσης που παρουσίασε ο κ. Προβόπουλος µε την ενδιάµεση έκθεση Νοµισµατικής Πολιτικής αλλά και οι συνεντεύξεις, που κατά ριπές δίνει ο Ευρωπαίος Κεντρικός Τραπεζίτης Ζαν Κλοντ Τρισέ, δείχνουν την αγωνία µε την οποία οι κεντρικοί τραπεζίτες προσπαθούν να αφυπνίσουν τις πολιτικές ηγεσίες και να καθοδηγήσουν τις οικονοµικές εξελίξεις. Οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν ασχολούν ται πλέον

µόνο µε «τη σταθερότητα των τιµών», τις ταµειακές ροές και το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών. Διεκδικούν πρωταγωνιστικό ρόλο στον σχεδιασµό της οικονοµικής πολιτικής κατά το πρότυπο της αµερικανικής κεντρικής τράπεζας. Ο κ. Προβόπουλος περιέγραψε το «νέο επιχειρηµατικό οικοσύστηµα» πάνω στο οποίο πρέπει να λειτουργήσει στην Ελλάδα ο ιδιωτικός τοµέας της οικονοµίας. Με λίγα λόγια προειδοποίησε τους επιχειρηµατίες –µικρούς και µεγάλους– ότι η διάσωση και η χρηµατοδότησή τους από το τραπεζικό σύστηµα δεν είναι πλέον δεδοµένη και πρέπει να υπαχθεί

 Oι πολιτικοί αδρανούν, οι κεντρικοί τραπεζίτες αναλαµβάνουν 

σε ένα νέο σύστηµα προτεραιοτήτων που διαµορφώνεται τώρα στην Ελλάδα. Οι επιχειρήσεις –λέει ο κ. Προβόπουλος– πρέπει να προσαρµοστούν στα νέα δεδοµένα, να επιδείξουν διορατικότητα και να αναλάβουν αµέσως επενδυτικές πρωτοβουλίες και κυρίως να αντιληφθούν ότι «η επιδίωξη του µέγιστου δυνατού κέρδους στο συντοµότερο χρονικό διάστηµα δεν είναι πλέον εφικτή». Ταυτόχρονα ο κ. Προβόπουλος προειδοποίησε την κυβέρνηση ότι δεν έχει περιθώρια για παλιοµοδίτικα µέτρα οικονοµικής πολιτικής όπως µια νέα αύξηση των φορολογικών συντελεστών και τονίζει ότι η κυβερνητική πολιτική θα πρέπει να εστιαστεί τόσο στην επανεκκίνηση των µηχανισµών ανάπτυξης όσο και στην ενίσχυση των φορολογικών εσόδων µέσα από την πάταξη της φοροδιαφυγής: «Περαιτέρω αύξηση της επιβάρυνσης των ήδη φορολογουµένων θα κατέληγε όχι µόνο να επιτείνει την ύφεση, αλλά και να επιτύχει το αντίθετο από το αναµενόµενο αποτέλεσµα, δηλαδή µείωση αντί αύξησης των εσόδων». Μέχρι σήµερα, ο βασικός στόχος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας –κατά συνέπεια και της Τράπεζας της Ελλάδος– ήταν η «σταθερότητα των τιµών». Ο έλεγχος του πληθωρισµού. Οι Ευρωπαίοι κεντρικοί τραπεζίτες είχαν αναπτύξει µία κοινή πλατφόρµα για τις παρεµβάσεις τους στις αγορές: «Ένα εργαλείο, Ένας στόχος». Εργαλείο ήταν τα βραχυπρόθεσµα επιτόκια και σ τόχος η σ ταθερότητα των τιµών. Ο µινιµαλιστικός αυτός τύπος δέσποζε στο πνεύµα της εποχής. Οι αγορές αποτιµούσαν µε ευκολία τον επενδυτικό κίνδυνο και οι εµπορικές τράπεζες προσέφεραν δάνεια µε γενναιοδωρία. Όλα ήταν ωραία και καλά. Οι κεντρικοί τραπεζίτες χρησιµοποιούσαν το εργαλείο του καθορισµού των επιτοκίων, στα οποία προσαρµόζονταν αυτοµάτως και όλες οι αγορές. Νοιάζονταν βέβαια και για τη χρηµατοοικονοµική σταθερότητα και για την πλήρη απασχόληση, µπορούσαν όµως να προβάλουν το επιχείρηµα ότι για να πετύχουν στα δύο αυτά

ΡΟΛΟΙ ΕΞΟΥΣΙΑΣ, ΡΟΛΟΙ ΑΝΑΜΙΞΗΣ, ΡΟΛΟΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ Το έργο των κεντρικών τραπεζιτών σήµερα έχει µεγαλύτερη σηµασία σε σχέση µε πριν από το 2007 για τη σταθερότητα και την πορεία του συστήµατος. Αλλά την ίδια στιγµή, οι κεντρικές τράπεζες αναµιγνύονται σε πολιτικό ρόλο. Σήµερα, οι διαχωριστικές γραµµές µεταξύ της οικονοµικής πολιτικής και των κεντρικών τραπεζών είναι περισσότερο ασαφείς. Οι µη συµβατικές οικονοµικές πολιτικές που έχουν υιοθετηθεί πολύ συχνά απαιτούν από τις κεντρικές τράπεζες να χορηγούν δάνεια, τα οποία ενδεχοµένως να µην αποπληρωθούν στο σύνολό τους. Αλλά ακριβώς επειδή οι φορολογούµενοι είναι αυτοί οι οποίοι επωµίζονται στο τέλος τις όποιες ζηµίες, οι σχέσεις κεντρικών τραπεζών και κυβερνήσεων εµπλέκονται επικίνδυνα. Η αναδιανοµή πιστωτικών ροών εξ' άλλου και οι αυστηρότερες ρυθµίσεις σηµαίνουν ότι µερικές εταιρείες θα είναι κερδισµένες και µερικές χαµένες. Επίσης, µε τα επιτόκια να βρίσκονται σε µηδενικό επίπεδο, επίπεδο οι κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ και της Βρετανίας ετοιµάζονται να επαναλάβουν την «ποσοτική χαλάρωση» για να τονώσουν τις πιστωτικές ροές. Αυτό έχει συνέπειες και σε τρίτες χώρες, οι οποίες καλούνται να προσαρµόσουν και τις δικές τους πολιτικές µε αποτέλεσµα να δηµιουργείται σειρά πιθανών αντιτιθέµενων συµφερόντων. Η µόνη διευθέτηση που µπορεί να υπάρξει είναι πολιτικής φύσεως. Αποτέλεσµα όλων αυτών είναι η απόσταση µεταξύ κεντρικών τραπεζών και πολιτικής να είναι λιγότερο ξεκάθαρη σήµερα.

σηµεία ο καλύτερος τρόπος ήταν η σταθεροποίηση των τιµών, χωρίς την παρέµβαση των πολιτικών. Η µεγάλη χρηµατοπιστωτική κρίση αντέστρεψε ολοκληρωτικά αυτήν την πραγµατικότητα. Οι κεντρικές τράπεζες αντέδρασαν µε τη λήψη έκτακτων µέτρων και των γνωστών ριζοσπαστικών µεθόδων της «ποσοτικής χαλάρωσης», όπως αποκαλείται η περιβόητη πολιτική της quantitative easing. Δικαίως ή αδίκως, η έξοδος από την κρίση θα

βρει τις κεντρικές τράπεζες µε έναν µεγαλύτερο ρόλο στις αγορές και την εποπτεία τους. Αυτό θα αµφισβητήσει ένα ακόµη στοιχείο της προ του 2007 συναίνεσης: ότι θα πρέπει να είναι όσο γίνεται πιο αποµακρυσµένες από την πολιτική. Μέρος της ελκυστικότητας του δόγµατος «ένα εργαλείο, ένας στόχος» ήταν ότι έκανε τη νοµισµατική πολιτική τεχνικό, και όχι πολιτικό θέµα. Σήµερα οι συνθήκες είναι διαφορετικές. ΕΠΙΛΟΓΗ 35

ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ

Πολιτική

Υπάρχει, πάντα, η άλλη όψη Αν εναλλακτική πρόταση εξουσίας δεν υπάρχει, καθώς ο λαός έστειλε το µήνυµα που ήθελε στις εκλογές αυτοδιοίκησης, τότε τί µπορεί να περιµένει κανείς το επόµενο διάστηµα; Μόνη βεβαιότητα στον τόπο τα διλλήµατα και η ανασφάλεια στην καθηµερινότητα των πολιτών. Και όµως τα αδιέξοδα υπάρχουν µόνο εάν τα αντιµετωπίζουµε ως τέτοια. Από τον ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΑΥΡΙΔΗ

ι εκλογές πέρασαν «α να ίµακ τ α». Αν τ ο αποτέλεσµα ήταν δια φ ο ρ ε τ ικό θ α µ π ο ρούσε, ίσως, σήµερα η χώρα να κινείται στον αστερισµό των πρόωρων εκλογών. Θα µπορούσε... Διότι, θεσµικά ουδείς λόγος υφίσταται για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Οι πολίτες, προ ενός έτους, έδωσαν ισχυρή πλειοψηφία στο ΠΑ36 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΣΟΚ να κυβερνήσει τη χώρα. Κάποιοι θα έ λεγαν ότι του έδωσαν ισ χυρή πλειοψηφία για να εφαρµόσει το πρόγραµµά του. Δεν πέρασε όµως πολύς καιρός και διαπιστώθηκε πως ...άλλο πρόγραµµα θα καλούνταν να εφαρµόσει. Και εδώ άρχισαν τα προβλήµατα και πλέον το µόνο που υπάρχει στην ατµόσφαιρα είναι η σύγχυση. Κάπου εδώ η εκλογική αναµέτρηση των αυτοδιοικητικών εκλογών θα µπορού-

σε να λειτουργήσει ως αφορµή ή ως πρόσχηµα για µια νέα εκλογική αναµέτρηση. Το σκεπτικό του πρωθυπουργού, Γιώργου Παπανδρέου, όταν έθετε το δίληµµα των πρόωρων εκλογών ήταν σωστό. Αν οι επιλογές των υποψηφίων του ΠΑΣΟΚ αποδοκιµάζονταν από τους πολίτες, εµµέσως πλην σαφώς η κυβέρνηση θα έχανε τη νοµιµοποίηση της. Και µε έλλειµµα πολιτικής νοµιµοποίησης η εφαρµογή

 Ένας λαός, ένα µήνυµα, χίλιες αναγνώσεις και αµέτρητη ανασφάλεια 

του µνηµονίου και των όσων απαιτεί θα καθίσ τατο αδύνατη. Οι πολίτες έπρεπε να αναλάβουν τις ευθύνε ς τους. Κάποιοι, οι περισσότεροι, προτίµησαν την αποχή. Υποτίθεται ότι µε τον τρόπο αυτό έστειλαν ένα µήνυµα αποδοκιµασίας του πολιτικού συστήµατος, ή της κυβερνητικής πολιτικής, ή της δυσφορίας που προκαλούν οι πρόνοιες του Μνηµονίου, ή οτιδήποτε άλλο. Ο καθένας µπορεί να διαβάσει το «µήνυµα» κατά το δοκούν. Από την άλλη όµως, όσοι προσήλθαν στις κάλπες, είπαν όχι στην «ολική επαναφορά» της ΝΔ. Το µήνυµα αυτό ήταν σαφές. Οι πολίτες δυσφορούν µε το µνηµόνιο, αλλά δεν έχουν ακόµα καταλάβει αν υπάρχει άλλη εναλλακτική και καλύτερη λύση. Και δεν είναι καθόλου σίγουροι ότι η λύση βρίσκεται στην «αντιµνηµονιακή» ρητορική του Αντώνη Σαµαρά. Κάπως έτσι, σε κλίµα σύγχυσης και αποπροσανατολισµού τα πάντα µπορεί να συµβούν. Ακόµα και πρόωρες εκλογές. Πότε; Κάποιοι βλέπουν τον Μάρτιο του 2011. Είναι τότε που η Τρόικα θα κληθεί να εκταµιεύσει την τέταρτη δόση του δανείου «βοήθειας» προς την Ελλάδα. Ήδη, τα πράγµατα είναι δύσκολα. Η «Τρόικα» ζητά πρόσθετα µέτρα, καθώς διαπιστώνει ...πρόωρη αδυναµία της κυβέρνησης να πετύχει τους στόχους του µνηµονίου. Και ζητά να µπει «µαχαίρι» στον ευρύ δηµόσιο τοµέα, την ώρα που τα συνδικάτα προετοιµάζονται για µια σύγκρουση στη «Γη του Πυρός» (κατά την έκφραση του αρχισυνδικαλιστή της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ). Μέσα σε ένα τέτοιο κλίµα πολιτικής αστάθειας και αποπροσανατολισµού, η χώρα καλείται να αντιµετωπίσει µια από τις χειρότερες κρίσεις που βίωσε τα τελευταία χρόνια. Ο λαός θα µπορούσε ενδεχοµένως να δώσει τη λύση, αφού «στις Δηµοκρατίες δεν υπάρχουν αδιέξοδα». Τα διλήµµατα είναι εκβιαστικά, καθώς η λογική τους είναι το µη χείρον βέλτιστον: Πολιτική αποσταθεροποίηση ή µνηµόνιο, µνηµόνιο ή χρεοκοπία, µνηµόνιο ή απώλεια εθνικής κυριαρχίας. Και οι αβεβαιότητες µεγάλες: Αν το µνηµόνιο είναι «µονόδροµος» και ο δρόµος αυτός οδηγεί στην Ιρλανδία. Αν η πρόωρη

AΛΛΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΑΛΛΟ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ Τώρα αρχίζουν τα πολύ δύσκολα. Το 2010 η κυβέρνηση κατάφερε να επιβάλει µέτρα πρωτοφανή χωρίς ουσιαστικά να προκληθεί ευρεία κοινωνική αντίδραση. Ουδείς προεξοφλεί ότι θα συµβεί κάτι ανάλογο και το 2011. ••• Πρώτον, διότι η κυβέρνηση δεν διατηρεί τη δυναµική που διατηρούσε το προηγούµενο διάστηµα. Πόσο µάλλον όταν διαπιστώνεται ασυνεννοησία µεταξύ κορυφαίων υπουργών, διαφωνίες σοβαρές ως προς τις αναπτυξιακές πολιτικές που πρέπει να ακολουθηθούν και το κυριότερο εγγενείς αδυναµίες λειτουργίας του κρατικού µηχανισµού ώστε να εφαρµόσει όσα απαιτούνται για να αλλάξει το κλίµα στην αγορά. Χρήµατα δεν εισπράττονται. Η γραφειοκρατία δυσχεραίνει ακόµα επενδυτικές πρωτοβουλίες. Η φορολογία καθιστά απαγορευτική την επιχειρηµατική δραστηριότητα. Αδιαφάνεια εξακολουθεί να κυριαρχεί. Ουδείς έχει τιµωρηθεί για πράξεις έκνοµες και µόνον οι «µικροί» και «αδύναµοι» πληρώνουν το µάρµαρο της κρίσης ••• Δεύτερον, διότι ουδείς πείθεται πως οι θυσίες που ζητούν οι δανειστές µας θα πιάσουν τόπο. Το παράδειγµα της Ιρλανδίας αποτελεί σοβαρό λόγο αµφισβήτησης των πολιτικών λιτότητας που προωθούνται. Στην Ιρλανδία έγιναν όλα όσα σήµερα προωθούνται στην Ελλάδα. Απελευθέρωση αγοράς εργασίας, σµίκρυνση του Δηµόσιου τοµέα, µείωση συντάξεων, µεγάλες περικοπές µισθών. Κι όµως η ζωή των Ιρλανδών αντί να βελτιωθεί, χειροτέρευσε. Η Ιρλανδία έγινε τόπος ανεξέλεγκτης κερδοσκοπίας και εν τέλει η χώρα απώλεσε την κυριαρχία της. ••• Τρίτον, διότι πλέον η κυβέρνηση δεν έχει πια την πολυτέλεια να χαϊδεύει τον σκληρό πυρήνα του κοµµατικού κράτους που και τα δυο κόµµατα εξουσίας δηµιούργησαν τα τελευταία χρόνια. Η σύγκρουση φαίνεται αναπόφευκτη. Διαφορετικά, αν η κυβέρνηση υποχωρήσει, τότε θα βρεθεί αντιµέτωπη µε την Τρόικα και την χρεοκοπία. Πρέπει να επιλέξει, λοιπόν. ••• Τέταρτον, διότι δεν διαφαίνεται διάθεση συνεννόησης ή συναίνεσης του πολιτικού κόσµου. Ο καθένας προσπαθεί να µεταθέσει το πρόβληµα και την ευθύνη επίλυσής του στον άλλο, την ίδια ώρα που ουδείς απαντά στο ερώτηµα. Πώς θα κυβερνηθεί ο τόπος; Ποια η εναλλακτική πρόταση εξουσίας; Και το κυριότερο, ποια η εναλλακτική πολιτική εξόδου από την κρίση;

προσφυγή στις κάλπες δεν θα δώσει λύση, αλλά θα επιτείνει το πρόβληµα και θα οδηγήσει σε πολιτική αστάθεια. Αν περιθώρια κοινωνικών αντιδράσεων δεν υπάρχουν, διότι η χώρα δεν αντέχει. Αν εναλλακτική πρόταση εξουσίας δεν υπάρχει και τη µόνη «λύση» προ-

σφέρει το Μνηµόνιο. Τότε τι µπορεί να περιµένει κανείς το επόµενο διάστηµα; Λέγεται πως σε τέτοιες περιπτώσεις ο φόβος είναι ο χειρότερος σύµβουλος. Και όµως είναι ο µόνος ...σύµβουλος που είναι παρών ετούτες τις ώρες στον τόπο. Και δεν θα έπρεπε! ΕΠΙΛΟΓΗ 37

ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ

Ευρωπαϊκή Ένωση

Στο πνεύµα της πρόληψης Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν, µαζί µε τις κυρώσεις για µη τήρηση των κανόνων δηµοσιονοµικής πειθαρχίας, να επιβάλλονται και κυρώσεις στις χώρες που µε τις πολιτικές τους οδηγούνται σε µακροοικονοµικές ανισορροπίες. Από τον ΝΙΚΟ ΜΠΕΛΛΟ

σ φυκ τ ική ε ποπ τ ε ία µε ταχύτερες και αυστηρότερες κυρώσεις σε κράτη µέλη της Ευρωζώνης που δεν διορθώνουν τα δηµοσιονοµικά τους ή εµφανίζουν µακροοικονοµικές ανισορροπίες και δεν λαµβάνουν διαρθρωτικά µέτρα θα ισχύουν το 2011. Η δέσµη των µέτρων που εγκρίθηκαν στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ βασίζεται σ το άρθρο 136 της Συνθήκης της Λισαβόνας περί συντονισµού των οικονοµικών πολιτικών και εισαγωγής αυστηρότερης δηµοσιονοµικής πειθαρχίας στην Ευρωζώνη. Τα νέα µέτρα δεν θα εφαρµοστούν µε αναδροµική ισχύ, δηλαδή οι χώρες που βρί38 ΕΠΙΛΟΓΗ

σκονται ήδη σε καθεστώς επιτήρησης για υπερβολικό έλλειµµα θα συνεχίζουν να εφαρµόζουν τα προγράµµατά τους µε βάση το σηµερινό Σύµφωνο Σταθερότητας. Η Κοµισιόν θα αναλάβει την «α λ καρτ» παρακολούθηση της δηµοσιονοµικής κατάστασης κάθε χώρας και θα προειδοποιεί εάν διαπιστώνει απόκλιση από τους στόχους. Στον δηµοσιονοµικό τοµέα µεσοπρόθεσµος στόχος θα είναι πάντα ο µηδενισµός των ελλειµµάτων µε τις δηµόσιες δαπάνες να µην ξεπερνούν σε άνοδο εκείνη του ΑΕΠ. Οι δυο νέες τοµές που φέρνουν οι προτάσεις έχουν να κάνουν µε τις µακροοικονοµικές ανισορροπίες και το δηµόσιο χρέος, όπου όχι µόνον καθίστανται πλέον

 Οι εθνικοί προϋπολογισµοί για έγκριση κάθε άνοιξη στις Βρυξέλλες 

βασικές προτεραιότητες της οικονοµικής πολιτικής στην Ευρωζώνη, αλλά δίνονται στην Κοινότητα και τα απαραίτητα εργαλεία για την επιβολή κυρώσεων. Η ασφυκτική δηµοσιονοµική πειθαρχία θα ξεκινά ήδη από το στάδιο της πρόληψης. Κάθε χρόνο, την άνοιξη, οι κυβερνήσεις θα στέλνουν το σχέδιο προϋπολογισµού του επόµενου έτους στις Βρυξέλλες, το οποίο θα εξετάζεται, θα υπόκειται στις απαραίτητες διορθώσεις και στη συνέχεια θα στέλνεται για τυπική έγκριση στα εθνικά κοινοβούλια. Ο προϋπολογισµός θα πρέπει να είναι απολύτως προσαρµοσµένος στις κοινές κατευθυντήριες γραµµές των χωρών της Ευρωζώνης (µεσοπρόθεσµοι στόχοι), αλλά και στις ιδιαιτερότητες κάθε χώρας, ανάλογα µε τη δηµοσιονοµική της κατάσταση. Ακόµη και στην περίπτωση που µια χώρα δεν εµφανίζει υπερβολικό δηµόσιο έλλειµµα (άνω του 3% του ΑΕΠ) ή χρέος (άνω του 60% του ΑΕΠ), αλλά απλώς εµφανίζουν αυξητικές τάσεις (όταν δεν κινούνται στη βάση του εθνικού προγράµµατος σταθερότητας), τότε η Κοµισιόν θα µπορει να ενεργοποιεί τη διαδικασία. Αυτό σηµαίνει ότι θα λαµβάνει η χώρα αυτή προειδοποιητική επιστολή µε την οποία θα ζητείται η λήψη µέτρων εντός έξι µηνών, ώστε να αποφευχθεί η υπέρβαση του ελλείµµατος ή του χρέους ή και των δυο. Εάν δεν λάβει µέτρα ή δεν κριθούν επαρκή, τότε θα καλείται να καταθέσει εντόκως ποσό ίσο µε το 0,2% του εθνικού ΑΕΠ. Σε δεύτερη φάση και εφοσον η παράβαση συνεχίζεται η κατάθεση θα γίνεται άτοκη, ενώ στην τρίτη και τελευταία φάση, δηλαδή εάν δεν υπάρξει συµµόρφωση εντός τη χρονικής διορίας που τέθηκε, το ποσό θα παρακρατείται οριστικά. Αναφορικά µε τη διαδικασία συµµόρφωσης γ ια το δηµόσ ιο χρέος, θα ισχύει ότι και για το έλλειµµα µε µόνη εκκρεµότητα που θα πρέπει να διευκρινιστεί, εάν θα εφαρµόζεται η πρόταση της Κοµισιόν, που υποχρεώνει το κράτος µέλος να το µειώνει 5% ετησίως για τρία χρόνια ή εάν θα κληθεί να το µειώνει όσο προβλέπεται στο πρόγραµµα σταθερότητας. Η συµφωνία προβλέπει επίσης ενεργο-

ΣΤΕΡΝΗ ΜΟΥ ΓΝΩΣΗ Εάν τα προληπτικά µέτρα που θεσπίζει σήµερα η ΕΕ για να διασφαλίσει τη σταθερότητα του συστήµατος υπήρχαν, η Ελλάδα δεν θα βρισκόταν στην τωρινή κατάσταση αφού δεν θα µπορούσε να παραβιάζει το Σύµφωνο Σταθερότητας. Η Ισπανία και η Ιρλανδία, επίσης, δεν θα έφταναν στις «φούσκες» των ακινήτων τις οποίες σήµερα πληρώνουν ακριβά, ούτε η Πορτογαλία θα είχε τα σηµερινά δηµοσιονοµικά προβλήµατα. Οι αποφάσεις ρίχνουν πολύ µεγάλο βάρος στο προληπτικό σκέλος υποχρεώνοντας όλες τις χώρες να ακολουθούν συνετές δηµοσιονοµικές πολιτικές στη διάρκεια µιας ευνοϊκής οικονοµικής συγκυρίας, ώστε να υπάρχουν περιθώρια χαλάρωσης σε δύσκολες περιόδους. Η Κοµισιόν θα αναλάβει την «α λα καρτ» παρακολούθηση της δηµοσιονοµικής κατάστασης κάθε χώρας και θα προειδοποιεί εάν διαπιστώνει απόκλιση από τους στόχους. Οι τωρινές περιπέτειες της Ευρωζώνης, µε την Ιρλανδία ήδη στον Μηχανισµό Στήριξης λόγω των προβληµάτων στον τεράστιο για το µέγεθος της χώρας τραπεζικό της τοµέα η στήριξη του οποίου ώθησε το φετινό της έλλειµµα στο 30% του αεπ και το χρέος της στο 100%, έχουν θέσει σε κατάσταση συναγερµού τις κυβερνήσεις. Και εδώ εµφανίζονται νέες προτάσεις για την πρόληψη τέτοιων καταστάσεων στο µέλλον, που µπορεί να φαίνονται ακραίες, όπως του Σουηδού υπουργού Οικονοµικών, όµως είναι ενδεικτικές του κλίµατος που επικρατεί. Ο Anders Borg, µε επιστολή του στους οµολόγους του προτείνει η σύσταση του Μηχανισµού να προβλέπει την καταβολή συνεισφοράς για τη χρηµατοδότησή του ανάλογα µε τον κίνδυνο κάθε χώρας, δηλαδή µια χώρα µε δηµόσιο χρέος πάνω από 60% του αεπ θα καταβάλλει πολύ µεγαλύτερη εισφορά από ό,τι µια χώρα µε χαµηλότερο χρέος, κατά το αξίωµα «ο ρυπαίνων πληρώνει», ώστε να έχει ισχυρό κίνητρο να περιορίζει το χρέος της.

ποίηση διαδικασίας κυρώσεων και εναντίον των χωρών που εµφανίζουν µακροοικονοµικές ανισορροπίες, δηλαδή έλλειψη ανταγωνιστικότητας. Η διαπίστωση θα γίνει µέσω δεικτών που θα καθοριστούν και θα αφορούν µεταξύ άλλων το εµπορικό ισοζύγιο, το κόσ τος εργασ ίας, τις τιµέ ς των ακινήτων, την πορεία των τιµών. Η Κοµισιόν θα αναλύει κάθε χρόνο την κατάσταση σε κάθε κράτος-µέλος και όταν διαπιστώνει απόκλιση θα στέλ-

νει κλιµάκιο στην εν λόγω χώρα για επιτόπια εξέταση της κατάστασης. Τα αποτελέσµατα της αποστολής θα δηµοσιοποιούνται, ενώ στη συνέχεια θα ζητείται η λήψη διαρθρωτικών µέτρων συµµόρφωσης. Εάν δεν λάβει µέτρα εν τός προκαθορισµένης προθεσµίας, τότε το κράτος µέλος θα καλείται να καταθέτει στην Κοινότητα ποσό ίσο µε το 0,1% του ΑΕΠ. Το ποσό θα παρακρατείται εάν δεν υπάρξει συµµόρφωση. ΕΠΙΛΟΓΗ 39

OPINION LEADERS #11 STEPHANE GARELLI

Ελβετός γκουρού Ο Ελληνας πρωθυπουργός Ο

Ένα καθαρό βλέµµα στο γκρίζο οικονοµικό τοπίο στη χώρα Ο Ελβετός γκουρού της ανταγωνιστικότητας, Στεφάν Γκαρελί ξεκινώντας από τη σηµερινή δεινή θέση της χώρας, αναφέρεται στις µεγάλες προτεραιότητες και στο πώς πρέπει να τις διαχειριστεί η κυβέρνηση και ο Έλληνας Πρωθυπουργός, ώστε η Ελλάδα να µπει σε τροχιά εξόδου από την ύφεση. «Στόχος δεν είναι οι ξένες επενδύσεις αλλά µια µεγάλη τάξη µικροµεσαίων επιχειρήσεων µε τεχνολογία και εξαγωγές. Η ανταγωνιστικότητα είναι εργαλείο για ευηµερία και όχι ο στόχος. Μην αφήσετε την Κεντρική Ασία στην Τουρκία».

Συνέντευξη στην ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

οιος είναι για σας, κ. Γκαρελί, ο ορισµός της ανταγωνιστικότητας; Συχνά συνδέεται µε τη δυνατότητα να πουλάς στις εξαγωγικές αγορές; Μήπως αυτός είναι ένας πολύ στενός ορισµός; Συµφωνώ. Νοµίζω ότι η ανταγωνιστικότητα σχετίζεται περισσότερο µε το πώς µία χώρα διαχειρίζεται το σύνολο των πόρων της, ανθρώπινο, φυσικό κεφάλαιο και χρηµατοοικονοµικούς πόρους, για να πετύχει υψηλότερο ρυθµό ανάπτυξης. Ο στόχος της ανταγωνιστικότητας είναι η ευηµερία µιας χώρας. Και ευηµερία σηµαίνει οικονοµική ανάπτυξη συν κάτι άλλο. Αυτό το κάτι άλλο, µπορεί να είναι ποιότητα ζωής, ασφάλεια, καλύτερο περιβάλλον και πολλά άλλα πράγµατα. Συνεπώς, η ανταγωνιστικότητα είναι το εργαλείο και όχι ο στόχος. Και επειδή η ευηµερία δεν περιλαµβάνεται στα στοιχεία του 40 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΑΕΠ, γι’ αυτό εδώ και 30 χρόνια στο IMD αρχίσαµε να µελετάµε την ανταγωνιστικότητα. Αν ρωτήσεις πολίτες και επιχειρήσεις αν µια χώρα είναι πετυχηµένη, θα σου µιλήσουν για εκπαίδευση, τεχνολογία, αποτελεσµατικότητα της κυβέρνησης και άλλους παράγοντες που δεν περιλαµβάνονται στα µεγέθη του ΑΕΠ. Το µέλλον µιας χώρας όπως η Ελλάδα, εξαρτάται βέβαια από το µεγάλο δηµόσιο έλλειµµα, αλλά επίσης και από άλλους παράγοντες όπως η εκπαίδευση. Π.χ. το ότι στη λίστα των 200 καλύτερων πανεπιστηµίων που δηµοσιεύτηκε πρόσφατα, η Ελλάδα δεν είναι µέσα, είναι παράγων ανησυχίας.

Η Ελλάδα βρίσκεται σήµερα σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση. Ποιες είναι παρεµβάσεις που θα έπρεπε άµεσα να δροµολογήσει η κυβέρνηση για να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της χώρας; Μου ζητάτε τη συνταγή της επιτυχίας. Υπάρχουν παρεµβάσεις των οποίων οι επιπτώσεις είναι άµεσες και άλλες των οποίων οι

Photo ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΤΑΥΡΑΚΗΣ

INFO • Ο Stephane Garelli ήταν ο κεντρικός οµιλητής ειδικής εκδήλωσης της KPMG µε θέµα: «Stephane Garelli on Competitiveness» που πραγµατοποιήθηκε στα µέσα Νοεµβρίου. • Είναι καθηγητής του IMD Business School, διευθυντής του Παγκόσµιου Κέντρου Ανταγωνιστικότητας του IMD που δηµοσιεύει κάθε χρόνο τα World Competitiveness Yearbooks. • Έχει διατελέσει πρόεδρος του World Economic Forum και των ετήσιων συνόδων του Νταβός. Έχει επίσης διατελέσει σύµβουλος µεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων. • Η πρόσφατη βιβλιογραφική του συνεισφορά µε τίτλο: «Top Class Competitors: How Nations, Firms and Individuals succeed ΕΠΙΛΟΓΗ in the New 41World of Competitiveness» έχει γίνει µπεστ-σέλερ.

OPINION LEADERS #11

επιπτώσεις θα φανούν στο µέλλον. Στα άµεσα, εκτός από τη δηµοσιονοµική και τη χρηµατοπιστωτική σταθερότητα, νοµίζω ότι η κυβέρνηση πρέπει να εστιάσει στην απλοποίηση του συστήµατος. Η Ελλάδα έχει τη φήµη ότι είναι µια ιδιαίτερα περίπλοκη χώρα για να τη διοικήσεις και πολύ περίπλοκη για τη λειτουργία των επιχειρήσεων. Συνεπώς, η ευκολία της επιχειρηµατικής δράσης πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα. Ο δεύτερος τοµέας δράσης, πολύ σηµαντικός, είναι η στήριξη της ανταγωνιστικότητας των µικροµεσαίων επιχειρήσεων. Έχω επισκεφτεί πολλές χώρες και αυτό που µου κάνει µεγάλη εντύπωση είναι ότι όλες έχουν µεγάλες ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, ακόµα και οι φτωχότερες. Αυτό που δεν έχουν όλες είναι ένα στρώµα µικρών και µεσαίων επιχειρήσεων που να είναι ανταγωνιστικές, µε τεχνολογία και οι οποίες να έχουν εξαγωγικό προσανατολισµό. Αυτό είναι το µυστικό της επιτυχίας χωρών όπως η Δανία, η Γερµανία και η Ελβετία. Και αυτό το µικροµεσαίο επιχειρείν έχει δύο µεγάλα πλεονεκτήµατα. Δηµιουργεί θέσεις εργασίας και διαφοροποιεί την οικονοµία σε πολλούς κλάδους. Τι σηµαίνει αυτό στην πράξη; Όταν παρουσιαστεί πρόβληµα σε έναν κλάδο υπάρχουν πολλοί άλλοι για να απορροφήσουν τους κραδασµούς. Όσο για το µέλλον, οι µεγάλες προτεραιότητες είναι η τεχνολογία και η εκπαίδευση, τις οποίες κανείς δεν µπορεί να παραβλέψει.

Πώς νοµίζετε ότι µπορεί να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων ώστε να αντιµετωπίζουν κρίσεις όπως η τωρινή στην Ελλάδα; Νοµίζω ότι βασικό είναι να έχουν διασφαλίσει ότι ελέγχουν πλήρως το κόστος λειτουργίας της επιχείρησης. Τώρα είναι η ώρα για απαλλαγή από όλα τα περιττά κόστη. Δεύτερο, υπάρχουν τόσες πολλές ευκαιρίες στον κόσµο, όχι µόνο στην Ευρώπη αλλά στις αναδυόµενες οικονοµίες που αναπτύσσονται ταχύτατα, ευκαιρίες που πρέπει να εκµεταλλευτούν. Νοµίζω ότι πρέπει να παίξετε και στα δύο γήπεδα, στην Ευρώπη και έξω από αυτή. Θα σας µιλήσω για κάτι που βρίσκω ενδιαφέρον και αφορά τη χώρα µου, την Ελβετία. Το 1992 µε δηµοψήφισµα απορρίψαµε την επιλογή συµµετοχής στη Ευρώπη. Τότε οι επιχειρήσεις µας τι έκαναν; Αισθάνθηκαν ότι αν αγορές της ΕΕ «έκλειναν» για τα ελβετικά προϊόντα, κάτι που δεν συνέβη βέβαια, έπρεπε να έχουν διαφοροποιηθεί σε άλλες αγορές και γρήγορα µάλιστα. Και αυτό ήταν µια καλυµµένη ευλογία. Γιατί τώρα έχουµε µια πολύ πιο διαφοροποιηµένη οικονοµία από ότι 20 χρόνια πριν. Και αν η οικονοµία µας πάει πολύ καλά 42 ΕΠΙΛΟΓΗ

αυτό οφείλεται στο ότι έχουµε µεγάλη παρουσία στην Ανατολική και την Κεντρική Ασία, την Αφρική, τη Λατινική Αµερική. Συνεπώς η συµβουλή µου είναι ‘η Ευρώπη είναι πολύ σηµαντική αλλά θα πρέπει να αναζητήσετε νέες αγορές’.

Μην συγχέετε την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η διοίκηση ή ο χρηµατοπιστωτικός τοµέας µε την εικόνα της χώρας συνολικά και την υποτιµάτε.

Θα λέγατε ότι η Ελλάδα έχει ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα το οποίο δεν έχει αξιοποιήσει; Φυσικά. Η Ελλάδα έχει ένα µεγάλο πλεονέκτηµα, είναι µέρος της Ευρώπης αλλά έχει πολύ καλές διασυνδέσεις µε τις αναδυόµενες αγορές, στη Μέση Ανατολή και την Ασία, τις οποίες δεν έχετε εκµεταλλευτεί. Δεν θα έπρεπε να αφήσετε ολόκληρη την Κεντρική Ασία στην Τουρκία, γιατί αυτό κάνει τώρα η Τουρκία. Εκεί έχετε ένα σηµαντικό χαρτί όπως και σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Ο µόνος τρόπος που µια χώρα, όπως η Ελλάδα, µπορεί να ισορροπήσει τον προϋπολογισµό της είναι µε υψηλούς ρυθµούς ανάπτυξης. Και υψηλή ανάπτυξη δεν θα βρείτε στην Ευρώπη. Μια µικρή χώρα, όπως η Ελβετία, στην ουσία χρειάζεται ένα πολύ µικρό τµήµα της Κίνας, της Ινδίας ή της Βραζιλίας για να έχει πολύ µεγάλη θετική επίπτωση στην οικονοµία της. Αυτό είναι το καλό µιας µικρής χώρας. Αυτό µπορείτε να κάνετε και εσείς. Πόσο σηµαντικό είναι το θεσµικό πλαίσιο για τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας; Πολύ σηµαντικό. Αυτό που θέλουν οι επιχειρήσεις είναι σταθερότητα και προβλεψιµότητα. Το σύστηµα µπορεί να είναι φιλικό για τις επιχειρήσεις ή όχι. Τουλάχιστον όµως οι επιχειρήσεις θέλουν να γνωρίζουν τους κανόνες του παιχνιδιού, στους οποίους και προσαρµόζονται. Αν δείτε την Κίνα, το σύστηµα εκεί δεν είναι ιδιαίτερα φιλικό στις επιχειρήσεις, όµως είναι ένα σταθερό σύστηµα. Γνωρίζεις ακριβώς που µπορείς να δραστηριοποιηθείς και που όχι. Αυτό που χρειάζεται είναι σταθερότητα, προβλεψιµότητα, διαφάνεια και λογοδοσία, να γνωρίζεις ποιος είναι υπεύθυνος και για ποιο πράγµα. Το IMD ήταν ο µόνος οργανισµός που αναβάθµισε την Ελλάδα στην κατάταξη ανταγωνιστικότητας από τη 52η θέση στην 46η. Πώς και πήγατε ενάντια στο ρεύµα; Αυτό έγινε γιατί από τα 300 κριτήρια που χρησιµοποιούµε, τα δύο τρίτα είναι στατιστικά. Οι άλλοι οργανισµοί χρησιµοποιούν έρευνες γνώµης. Εµείς χρησιµοποιούµε περισσότερο στατιστικά. Το θέµα βέβαια είναι πόσο αξιόπιστα είναι τα ελληνική στατιστικά στοιχεία! Δεν πρέπει ποτέ, και αυτό είναι σηµαντικό, να συγχέετε τη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η διοίκηση ή ο χρηµατοπιστωτικός τοµέας µε την εικόνα της χώρας συνολικά και να την υποτιµάτε.

STEPHANE GARELLI

Ζούµε στην εποχή του ισχυρού ευρώ. Μπορούν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να είναι ανταγωνιστικές µε ένα νόµισµα που ανατιµάται έναντι του νοµίσµατος µιας χώρας, των ΗΠΑ, που κατατάσσεται 3η στην ανταγωνιστικότητα; Το ευρώ έχει ανατιµηθεί το τελευταίο διάστηµα άλλα δεν είναι τόσο ψηλά όσο πριν ένα χρόνο. Τα νοµίσµατα σήµερα δεν αντανακλούν την ισχύ µιας οικονοµίας. Αν η Κίνα ξαφνικά αποφασίσει να επενδύσει όλα τα αποθέµατά της σε ένα νόµισµα, θα το ανατιµήσει σε ένα βράδυ. Επένδυσαν στο γεν και το γεν ποτέ δεν ήταν τόσο ισχυρό και η Ιαπωνική οικονοµία τόσο αδύναµη. Σήµερα περισσότερο από το 60% των παγκόσµιων συναλλαγµατικών αποθεµάτων είναι επενδυµένα σε δολάρια. Στο ευρώ αναλογεί το 27%, και στα υπόλοιπα, στερλίνα, γεν κ.λπ. πολύ µικρά ποσοστά. Συνεπώς, αν είσαι η Κίνα τα µόνα νοµίσµατα στα οποία µπορείς να επενδύσεις είναι το δολάριο ή το ευρώ. Υποψιάζοµαι ότι τους τελευταίους µήνες η Κίνα επένδυσε στο ευρώ και το ώθησε υψηλότερα. Νοµίζω πάντως ότι το ευρώ θα διατηρηθεί στο 1,4, ισοτιµία που θεωρώ λογική και οι επιχειρήσεις θα µπορέσουν να το διαχειριστούν. Αν έχεις εξαγωγές τεχνολογίας και υψηλής προστιθέµενης αξίας, όπως η Γερµανία, δεν θα επηρεαστείς πολύ από την ισχύ του νοµίσµατος. Αν οι εξαγωγές σου είναι χαµηλής προστιθέµενης αξίας τότε µια ανατίµηση έστω και 5% σε επηρεάζει. Σήµερα στην παγκόσµια οικονοµία διεξάγεται ένας «πόλεµος νοµισµάτων» καθώς οι χώρες επιδιώκουν να προστατέψουν τις εξαγωγές τους και ενισχύουν τεχνητά την

ανταγωνιστικότητά τους. Θα µπορούσε να οδηγήσει σε νέα προβλήµατα, σε επίπεδο χωρών και επιχειρήσεων; Συµφωνώ και θεωρώ ότι αυτό είναι ο µεγαλύτερος κίνδυνος. Μιας και βρισκόµαστε στη χώρα της τραγωδίας θα σας έλεγα ότι ζούµε µια τραγωδία σε 4 πράξεις. Η πρώτη ήταν η χρηµατοπιστωτική κρίση του 2008. Πράξη δεύτερη, η κρίση στην οικονοµία το 2009. Πράξη τρίτη, η κοινωνική κρίση το 2010. Και, ίσως, πράξη τέταρτη, η νοµισµατική κρίση το 2011 σε όλο τον κόσµο. Και αυτή αφορά στη µεγάλη ρευστότητα που υπάρχει σήµερα και που αναζητά αποδόσεις. Σκεφτείτε ότι η Κίνα φέτος έχει συναλλαγµατικά αποθέµατα 2,6 τρισεκ. δολ., 800 δισ. περισσότερα από πέρυσι που πρέπει κάτι να τα κάνει. Κάποια θα τοποθετηθούν σε επενδύσεις, σε υποδοµές, τα υπόλοιπα θα επενδυθούν σ το εξωτερικό οδηγώντας σε ανατίµηση τα νοµίσµατα όπου θα κατευθυνθούν. Όλοι ζητούν από την Κίνα να ανατιµήσει το νόµισµά της, η Κίνα όµως αρνείται γιατί θεωρεί ότι θα υπονοµευτούν οι εξαγωγές της. Πώς αντιδρούν τώρα οι Αµερικανοί; ‘Δεν θέλετε να ανατιµήσετε, τότε εµείς θα µειώσουµε την ισοτιµία του δολαρίου. Θα τυπώνουµε δολάρια και µάλιστα γρηγορότερα από ό,τι µπορείτε να τα αγοράσετε». Και αυτό δεν είναι τελείως λάθος. Για να επανέλθουµε όµως στις επιχειρήσεις, αυτό που δεν επιθυµούν είναι οι µεγάλες µεταβολές στις ισοτιµίες. Όσο ο πόλεµος των νοµισµάτων –και τα τεράστια κεφάλαια που κερδοσκοπούν– οδηγεί σε αυτές, µπορεί να αποτελέσει παράγοντα αποσταθεροποίησης. Η χώρα σας είναι υπόδειγµα σταθερότητας. Πως τα καταφέρατε; Πρώτος παράγοντας είναι το ότι στην Ελβετία είµαστε σε µόνιµη λιτότητα. Το κοινοβούλιο δεν µπορεί να ψηφίσει µια δαπάνη αν πρώτα δεν έχει ψηφίσει τον νόµο µε τον οποίο θα βρεθούν τα αντίστοιχα έσοδα. Αυτό µας προστάτεψε από προβλήµατα. Και δεύτερος, το ότι έχουµε µια πολύ διαφοροποιηµένη οικονοµία µε πολλές ΜΜΕ επιχειρήσεις που εξάγουν. Αυτή η διαφοροποίηση υπάρχει και στη Δανία, τη Σουηδία, την Ολλανδία, τη Γερµανία. Αυτό είναι το µυστικό. Η Γαλλία έχει προβλήµατα γιατί έχει µεγάλες επιχειρήσεις και από κάτω πολλές ΜΜΕ που είναι όµως τοπικής εµβέλειας και δεν εξάγουν. Ανάλογη είναι η περίπτωση της Ελλάδας. Το µέγεθος από µόνο του δεν είναι πρόβληµα εάν συνοδεύεται από τεχνολογία και αυτό δεν επιτυγχάνεται παρά µόνο αν µια επιχείρηση δραστηριοποιηθεί στις ξένες αγορές. Και ποτέ δεν ήταν ευκολότερη η πρόσβαση στις ξένες αγορές από ό,τι σήµερα. Η λύση δεν είναι οι ξένες επενδύσεις. Δείτε τα προβλήµατα της Ιρλανδίας. Ήταν η καλύτερη χώρα στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Είναι όµως θύµα της επιτυχίας της. Επικεντρώθηκε στην προσέλκυση µεγάλων ξένων επενδύσεων και δεν ανέπτυξε εγχώριες ΜΜΕ µε εξαγωγικό προσανατολισµό. Στην κρίση ο πρώτος που φεύγει είναι ο ξένος και έτσι επιδεινώνονται τα προβλήµατα. ΕΠΙΛΟΓΗ 43

Άλιµος Νοέµβριος 2007

Food & Design

…European Restaurant Design Studio της McDonald’s Αυθεντικές γεύσεις burger, ποιοτική διατροφή και υπευθυνότητα, άριστη εξυπηρέτηση και καλές τιµές σε χώρους που ανακαινίζονται σύµφωνα µε τις σύγχρονες αισθητικές δηµιουργίες του Design Studio McDonald’s και αναδεικνύουν την πιο φιλόξενη και οικεία εκδοχή της µαζικής εστίασης.

Γεύση αυθεντικού burger, άριστες πρώτες ύλες, εξαιρετικές τιµές, γρήγορη και φιλική εξυπηρέτηση, µοντέρνοι και άνετοι χώροι, συνθέτουν τη συνολική, µοναδική εµπειρία που απολαµβάνει ο καταναλωτής µέσα στα εστιατόρια McDonald’s. Μια αλυσίδα µε παρουσία σε 39 χώρες της Ευρώπης και σε περισσότερες από 100 χώρες στον κόσµο, που εξυπηρετεί καθηµερινά εκατοµµύρια καταναλωτές, εκφράζει µε τον καλύτερο τρόπο τη σύγχρονη µορφή της µαζικής εστίασης. Η McDonald’s µετουσιώνει τον όρο “good food fast” προσφέροντας έναν άριστο συνδυασµό προϊόντων, γεύσεων και υπηρεσιών που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σύγχρονου καταναλωτή.

44 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΕΙΣ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΩΝ Τα τ ε λ ε υ τ α ί α χ ρ ό ν ι α , τ α McDonald’s αλλάζουν και την εµφάνισή τους. Μέχρι σήµερα, δεκάδες εστιατόρια έχουν ανακαινιστεί, ενώ σύντοµα πρόκειται να λειτουργήσει ανακαινισµένο το McDonald’s στο Αιγάλεω και στους επόµενους µήνες θα αλλάξει εικόνα και το McDonald’s στο Σύνταγµα. Οι ανακαινίσεις ακολουθούν τη νέα φιλοσοφία διακόσµησης και σχεδιασµού που εφαρµόζεται και στην υπόλοιπη Ευρώπη, µετά από έρευνα και σχεδιασµό υλικών και εξοπλισµού από το Design Studio της McDonald’s στην Ευρώπη. Εστιατόρια όπως αυτά στο Χαλάνδρι, στα Βριλήσσια, στη Λένορµαν, στην Οµόνοια, στον Άλιµο, στην Κέρκυρα, στο Ηράκλειο Κρήτης, έχουν ήδη µια πλήρως ανανεω-

µένη εικόνα. Το κάθε εστιατόριο είναι διαφορετικό, καθώς χρησιµοποιούνται διαφορετικά design, ανάλογα µε τους χώρους του και το κοινό όπου απευθύνεται. Νέα υλικά, µοντέρνα χρώµατα, ξύλινες και µεταλλικές λεπτοµέρειες, δηµιουργούν µια άνετη και φιλική ατµόσφαιρα για όλες τις ώρες της ηµέρας, για φαγητό ή σνακ, για παρέες, οικογένειες ή και µεµονωµένους πελάτες. Πιο συγκεκριµένα, τα εστιατόρια του Χαλανδρίου και της Οµόνοιας, της Κέρκυρας και της οδού Λένορµαν ακολουθούν το Lim/Edge design, ένα ζεστό και µοδάτο περιβάλλον, ιδανικό για επαγγελµατικές συναντήσεις, για µεσηµεριανό διάλλειµα, για βιαστικούς που επιθυµούν ένα γρήγορο σνακ αλλά και ένα σηµείο συνάντησης για τη νεολαία. Οι τοίχοι που είναι φωτιζόµενοι και βαµµένοι κατά

Το προσωπικό των εστιατορίων, πάντα φιλικό και άριστα εκπαιδευµένο, έχει ως βασικό του µέληµα την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών για την επιλογή των γευµάτων και το σερβίρισµά τους.

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΣΤΑΣΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

Χαλανδρι Νοεµβριος 2009

Βριλήσσια Νοέµβριος 2006

Οµόνοια Αύγουστος 2009

Δηµιουργική Παρουσίαση: Allmedia Creative

κύριο λόγο σε σκούρα χρώµατα, κόκκινο, καφέ και κρεµ, προσδίδουν στο χώρο µια αίσθηση ζεστασιάς και χαλάρωσης. Μεγάλα τραπέζια που θυµίζουν πάγκους, σε συνδυασµό µε τους δερµάτινους καναπέδες και τα σκαµπό, δίνουν µια αίσθηση απλότητας και κοµψότητας. Αντίστοιχα, τα εστιατόρια του Αλίµου και του Ηρακλείου Κρήτης ακολουθούν το design Purely Simple, όπου οι τοίχοι θυµίζουν εικόνες από ανθισµένα λιβάδια, δηµιουργώντας µια ατµόσφαιρα φρεσκάδας, απλότητας και άνεσης. Οι τοίχοι φωτίζουν το εσωτερικό των χώρων µε έντονα γραφικά, ενώ τα κυρίαρχα χρώµατα είναι το µωβ, το λαιµ και το πράσινο. Το εστιατόριο του Αιγάλεω ακολουθεί το design LIM/ Fresh, που του προσδίδει νεανικό στυλ, ζωηρή και µοντέρνα ατµόσφαιρα. Απλά και elegant καθίσµατα, αναπαυτικοί καναπέδες, µεγάλες τζαµαρίες και ξύλινες λεπτοµέρειες είναι τα κύρια χαρακτηριστικά. Τα βασικά χρώµατα σε λάιµ και κίτρινο αναβλύζουν ενεργητικότητα και ζωτικότητα, ενώ ο απόλυτος συνδυασµός µε τις κόκκινες και καφέ αποχρώσεις δηµιουργεί τη φιλική ατµόσφαιρα, απαραίτητη σε συναντήσεις, τόσο νεανικές όσο και επαγγελµατικές. Ανακαινισµένοι είναι και οι παιδότοποι σε πολλά εστιατόρια, όπως στα Βριλήσσια, στο Ηράκλειο Κρήτης, στη Λένορµαν. Είτε µε παιχνίδια τύπου soft play είτε µε πάγκους ζωγραφικής, ο παιδότοπος αποκτά ζωηρά, χαρούµενα χρώµατα και απασχολεί δηµιουργικά τα παιδιά. Στα περισσότερα ανακαινισµένα εστιατόρια (Χαλάνδρι, Αλίµο, Λένορµαν, Βριλήσσια, Ηράκλειο & Αιγάλεω) όπως και σε άλλα 9 εστιατόρια, λειτουργεί η µοναδική υπηρεσία McDrive, για την καλύτερη εξυπηρέτηση των διερχόµενων πελατών, που δεν θέλουν να σταµατήσουν και να µπουν στο εστιατόριο. Ακόµα µια καινοτοµία της McDonald’s όσον αφορά το McDrive, είναι και η αυτοµατοποιηµένη διαδικασία της παραγγελίας µέσω ειδικού συστήµατος “Customer Ordering Display”, η οποία έχει τοποθετηθεί κατά κύριο λόγο στα ανακαινισµένα εστιατόρια του Χαλανδρίου, Αλίµου, Λένορµαν, & Ηρακλείου Κρήτης, η οποία ενισχύει ακόµα περισσότερο την ταχύτερη εξυπηρέτηση των διερχοµένων καταναλωτών.

Λένορµαν Μαϊος 2010 Ηράκλειο Νοέµβριος 2008

Παράλληλα µε την αναµόρφωση των καταστηµάτων, η στρατηγική της McDonald’s απέναντι στον καταναλωτή εστιάζει στην ανάδειξη των βασικών πλεονεκτηµάτων του brand: τη µοναδική γεύση του αυθεντικού burger, τις άριστες πρώτες ύλες και τα συστήµατα διασφάλισης της ποιότητας, τη γρήγορη και φιλική εξυπηρέτηση, το άνετο περιβάλλον. Η McDonald’s στην Ελλάδα είναι µια αλυσίδα αυθεντικού burger. Εστιατόρια που προσφέρουν αυθεντικές γεύσεις burger και υψηλής ποιότητας προϊόντα, µέσα σε ένα περιβάλλον ανανεωµένο, σε πολύ καλές τιµές. Ένας άριστος συνδυασµός που εκφράζεται ως “good value for money”.

ΕΠΙΛΟΓΗ 45

follow link

ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ

Το µεγάλο στοίχηµα για τους Έλληνες; Να αντιµετωπίσουν µε επιτυχία το δίκτυο των αγορών, της ύφεσης, της τρόϊκας. Έτσι θα θέσουν τις βάσεις για να µπει η χώρα σε τροχιά έξοδου από την ύφεση µε αξιώσεις για ένα οικονοµικό µοντέλο λειτουργίας της που θα διασφαλίζει τη διατήρησιµη ανάπτυξη.

ΠΑΓΙΔΕΥΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΔΙΚΤΥΟ

Στις σελίδες που ακολουθούν (48-57) η «Ε» σε συνεργασία µε έµπειρους opinion leaders αναζητά τον δρόµο εξόδου από την ύφεση.

46 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ

έ χρι σ τιγµής, µε το Μνηµόνιο και τον Μηχανισµό Στήριξης, το µπαλάκι γ ια τη σωτηρία της χώρας βρίσκε ται σ το τ ε ρέ ν των Ευρωπαίων και του ΔΝΤ. Με τα δάνειά που µας έδωσαν και δίνουν, αποµάκρυναν τον κίνδυνο της χρεοκοπίας, η οποία θα είχε µεγάλο κόστος και γι΄ αυτούς, καθώς οι τράπεζές τους έχουν µεγάλη έκθεση σε ελληνικό χρέος, αλλά πολύ µεγαλύτερο κόστος θα είχε για την Ελλάδα (τράπεζες, ασφαλιστικά ταµεία και πολίτες που έχουν στην κατοχή τους ελληνικό χρέος, µεταξύ άλλων). Το παιχνίδι όµως εξελίσσεται και πολύ σύντοµα το µπαλάκι θα είναι στο δικό µας γήπεδο, ακόµα και αν η διάρκεια του µηχανισµού στήριξης επιµηκυνθεί χρονικά. Οι Ευρωπαίοι ήδη προετοιµάζονται, όπως δείχνουν οι διεργασίες για τη δηµιουργία ενός µόνιµου µηχανισµού στήριξης, που στη ουσία είναι µηχανισµός ελεγχόµενης χρεοκοπίας. Το θέµα είναι να κινηθούµε εµείς γρήγορα για να προστατευθούµε από νέους κλυδωνισµούς. Πώς µπορεί να γίνει αυτό; Μόνο αν η τωρινή προσπάθεια αναµόρφωσης του κράτους και της δηµόσιας διοίκησης συνεχιστεί µε επιτυχία ώστε οι σκληροί όροι του Μνηµονίου να οδηγήσουν σε µια νέα πραγµατικότητα για την Ελλάδα: Σε ένα κράτος που δεν θα αντιστρατεύεται την ιδιωτική πρωτοβουλία -γιατί αυτό συµβαίνει σήµερα µε τη γραφειοκρατία, την αδιαφάνεια, τις καθυστερήσεις στα κάθε είδους αναπτυξιακά σχέδια- αλλά θα την ενθαρρύνει µε διαδικασίες τύπου fast track για όλους και όχι µόνο για τους µεγάλους επενδυτές. Με την εσωτερική υποτίµηση στην οποία στην ουσία οδηγούµαστε –σύµφωνα µε την Τράπεζα της Ελλάδος οι πραγµατικές αποδοχές στο σύνολο της οικονοµίας µειώθηκαν 8% το 2010- η ανταγωνιστικότητα βελτιώνεται. Όπως δείχνει η µικρή άνοδος των εξαγωγών και των βιοµηχανικών παραγγελιών από το εξωτερικό ευκαιρίες υπάρχουν και µπορεί να αξιοποιηθούν, ώστε να περιοριστούν οι επιπτώσεις της µεγάλης

µείωσης της ζήτησης στην εσωτερική αγορά. Σε ένα περιβάλλον όµως, όπου η δηµόσια διοίκηση που δεν θα σπαταλά το χρήµα του Έλληνα φορολογούµενου. Και εδώ υπάρχουν ακόµα πολλά περιθώρια. Παράδειγµα τα υπεράριθµα σε προσωπικό αλλά και πολλά από µόνα τους κρατικά τηλεοπτικά κανάλια και η ανορθολογική λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης µε τα τεράστια ελλείµµατα. Σήµερα, πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι οι προσλήψεις δεν συνιστούν κοινωνική πολιτική, αλλά αντίθετα, η εξοικονόµηση πόρων και η δηµιουργία ενός αποτελεσµατικού κοινωνικού κράτους δηµιουργούν όφελος για την κοινωνία. Γιατί άραγε δεν βλέπουµε το παράδειγµα των Δανών, που αν και υψηλά φορολογούµενοι είναι οι πιο αισιόδοξοι καταναλωτές; Χώρες όπως αυτή, µε υψηλό βιοτικό επίπεδο, έχουν υψηλό επίπεδο διαφάνειας στη δηµόσια ζωή και χαµηλό δείκτη διαφθοράς. Η Ελλάδα όµως, προχωρά αντίθετα µε το ρεύµα: Τα τελευταία χρόνια της ευηµερίας πριν από την κρίση συνοδεύτηκαν από µεγάλη υποχώρηση στους δείκτες ανταγωνιστικότητας και διαφθοράς, όπως επισηµαίνει σ τις επόµενες σε λίδες ο Κώσ τας Μπακούρης. Και αυτά δεν µπορούσαν παρά να µας οδηγήσουν στα τωρινά προβλήµατα. Ο δρόµος µπροστά µας είναι ακόµη µακρύς και δύσκολος, βρισκόµαστε µόνο στην αρχή µιας πολυετούς προσπάθειας αναδιοργάνωσης της ελληνικής οικονοµίας, µε βασικούς πυλώνες τη δηµοσιονοµική σταθεροποίηση και την αλλαγή του µοντέλου ανάπτυξης από την κατανάλωση στον εξαγωγικό προσανατολισµό και την ανταγωνιστικότητα, επισηµαίνει, στη συνέχεια, ο Πλάτων Μονοκρούσος. Αλλά και για τον Γιάννη Στουρνάρα, αυτό που χρειαζόµαστε είναι µια νοοτροπία fast track για όλα, από την περικοπή των δαπανών του δηµοσίου όπου υπάρχουν ακόµα µεγάλα περιθώρια ως την απελευθέρωση των αγορών. Όπως τονίζει, δεν είναι εύκολο αλλά, αν δεν το κάνουµε, το επόµενο βήµα θα είναι στο κενό.

ΟΙ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΟΙ & ΤΟ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ

ολλοί ήταν εκείνοι που απέδωσαν την τωρινή δεινή θέση µας στις κερδοσκοπικές επιθέσεις και τις, ορισµένες φορές, ύποπτες εκθέσεις των διεθνών οίκων αξιολόγησης. Ως ένα βαθµό αυτό ισχύει. Όµως ακόµη και τώρα, που οι διεθνείς οργανισµοί επιχειρούν να θέσουν κανόνες στη λειτουργία τους, πάντα θα βρισκόµαστε στο µικροσκόπιο των αγορών. Ο Mario Draghi, πρόεδρος του Financial Stability Board, συστήνει στους επενδυτές, τράπεζες και κυβερνήσεις να κάνουν τις δικές τους αξιολογήσεις. Και σε αυτές πρέπει να µπορούµε να δώσουµε την εικόνα µιας χώρας που µπορεί να ξεπεράσει τα προβλήµατα και να προχωρήσει. Οι Ευρωπαίοι πιστωτές µας, µας διέσωσαν για να προστατέψουν και τα δικά τους συµφέροντα. Μόλις εξασφαλιστούν, απαλλασσόµενοι από το ελληνικό χρέος, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα συνεχίσουν να µας στηρίζουν. Εξάλλου και οι ίδιοι, 3τα χρήµατα των φορολογουµένων τους διαχειρίζονται. Για αυτό πρέπει να είµαστε προετοιµασµένοι. Από αυτή την άποψη το µπαλάκι ίσως ήδη να είναι στο δικό µας τερέν. Και πρέπει να έχουµε πάντα υπόψη ότι οικονοµική και πολιτική ισχύς συµβαδίζουν. Αυτό ισχύει τόσο για τη θέση µας στην ΕΕ όσο και ως προς τους γείτονες µας. Πόσο µάλλον που οι µεν βόρειοι ανακάµπτουν, οι δε εξ’ Ανατολών αναδεικνύονται σε περιφερειακή πολιτική και οικονοµική δύναµη. ΕΠΙΛΟΓΗ 47

ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ

ΤΟ Α Δ Ι Ε ΞΟΔΟ Τ Η Σ Χ Ρ ΟΝ Ι Α Σ Δ Η ΜΟΣΙΟΝΟΜ Ι Κ Η Σ Κ Α ΚΟΔ Ι Α Χ Ε Ι ΡΙ ΣΗ Σ

και η της οικονοµικής χειραφέτησης

πρόκληση 48 ΕΠΙΛΟΓΗ

Η δηµοσιονοµική προσαρµογή και οι διαρθρωτικές αλλαγές ισούνται µε τη δηµιουργία διατηρήσιµων ρυθµών ανάπτυξης µεσοπρόθεσµα για τη χώρα. Σήµερα, αν και ο δρόµος είναι ακόµη µακρύς και πολλά µένει να γίνουν για να εισέλθει η χώρα στην πολυπόθητη διατηρήσιµη ανάπτυξη, οι πρώτες ενδείξεις για την επιτυχή µέχρι τώρα εφαρµογή του προγράµµατος σταθεροποίησης είναι ορατές. Και η καλή αρχή µπορεί να είναι το ήµισυ του παντός, χρειάζεται όµως επαγρύπνηση και ιδιαίτερη προσοχή για να ακολουθηθεί από εφάµιλλη συνέχεια. Άρθρο του ΠΛΑΤΩΝΑ ΜΟΝΟΚΡΟΥΣΟΥ* µετά από πρόσκληση της «Ε»

ξι µόνο µήνες έχουν παρέλθει από την υπογραφή του µνηµονίου µε τους Ευρωπαίους εταίρους και το Διεθνές Νοµισµατικό Ταµείο και η Ελλάδα έχει ήδη κάνει σηµαντικά βήµατα προς την κατεύθυνση της δηµοσιονοµικής προσαρµογής και της επίτευξης σηµαντικών διαρθρωτικών τοµών στον δηµόσιο τοµέα και την πραγµατική οικονοµία. Ο δρόµος είναι ακόµη µακρύς και δύσκολος αλλά οι πρώτες ενδείξεις για την επιτυχή έως τώρα εφαρµογή του προγράµµατος σταθεροποίησης είναι ορατές, όπως άλλωστε αποδεικνύεται από την σηµαντική αποκλιµάκωση των περιθωρίων απόδοσης των ελληνικών κυβερνητικών οµολόγων (περίπου 250µονάδες βάσης για τους δεκαετείς τίτλους από τις αρχές Σεπτεµβρίου). Οι πρόσφατες επιτυχείς δηµοπρασίες εντόκων γραµµατίων του ελληνικού δηµοσίου 3-µηνης και 6-µηνης διάρκειας, η άντληση από τις διεθνείς αγορές

300 εκατ. ευρώ από την Eurobank EFG µέσω πώλησης οµολόγων µε εγγύηση του ελληνικού δηµοσίου καθώς και η ολοκλήρωση της αύξησης του µετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής Τράπεζας, αποτελούν επιπλέον παράγοντες αισιοδοξίας και σηµατοδοτούν σταδιακή βελτίωση της εµπιστοσύνης των επενδυτών για τις προοπτικές της ελληνικής οικονοµίας. Τα ανωτέρω αποτελούν απόρροια µιας επίπονης, πλην όµως απολύτως αναγκαίας, δηµοσιονοµικής προσαρµογής και µιας συντονισµένης προσπάθειας για την εφαρµογή διαρθρωτικών µεταρρυθµίσεων σηµαντικού, τουλάχισ τον βραχυπρόθεσµα, πολιτικού κόσ τους. Παρόλα αυτά, οι εξελίξεις αυτές µας κάνουν αισιόδοξους ότι οι διεθνείς αγορές µπορεί να ανοίξουν για τους µεσο-µακροπρόθεσµους τίτ λους του ελληνικού δηµοσίου εντός του 2011, παράγον τας που αποτε λεί αναγκαία (*) Ο Δρ. Πλάτων Μονοκρούσος είναι επικεφαλής της Διεύθυνσης Τρέχουσας Οικονοµικής Ανάλυσης της Eurobank EFG

ΕΠΙΛΟΓΗ 49

ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ

συνθήκη για την αποκατάσταση της πρόσβασης των ελληνικών τραπεζών στη διατραπεζική αγορά πιστώσεων. Η πρόσβαση αυτή θεωρείται απαραίτητη για τον περιορισµό της εξάρτησης του εγχώριου τραπεζικού συστήµατος από τις χρηµατοδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας καθώς και τη διευκόλυνση της ροής των πιστώσεων στην πραγµατική οικονοµία. Θα πρέπει να γίνει σαφές ότι βρισκόµαστε µόνο στην αρχή µιας πολυετούς προσπάθειας αναδιοργάνωσης της ελληνικής οικονοµίας, µε βασικούς πυλώνες τη δηµοσιονοµική σταθεροποίηση και την αλλαγή του µοντέλου ανάπτυξης από την κατανάλωση στον εξαγωγικό προσανατολισµό της οικονοµίας και στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Η έµφαση στον πολυετή χαρακτήρα της προσαρµογής δεν είναι τυχαία καθώς, για παράδειγµα, θα απαιτηθεί σειρά ετών (δεκαετία και πλέον) παραγωγής πρωτογενών πλεονασµάτων της τάξης του 5% και πλέον ώστε ο λόγος δηµόσιου χρέους-ακαθάριστου εθνικού προϊόντος να υποχωρήσει σε επίπεδα που απαιτούν ευκολότερη διαχείριση (κάτω του 100% του ΑΕΠ). Οι ανωτέρω επισηµάνσεις αποτελούν σε γενικές γραµµές κοινή αποδοχή (consensus) µεταξύ των παραγόντων της αγοράς καθώς έχει ήδη γίνει έντονη συζήτηση τόσο για τους µεγάλους κινδύνους και προκλήσεις που αντιµετωπίζει η χώρα όσο και για τις ευκαιρίες που θα µπορούσαν να δηµιουργηθούν µεσοπρόθεσµα από ένα επιτυχηµένο πρόγραµµα οικονοµικής προσαρµογής. Θα προσπαθήσουµε λοιπόν στη συνέχεια να απαντήσουµε επιλεκτικά σε κάποια ερωτήµατα που έχουν απασχολήσει το τελευταίο διάστηµα τα εγχώρια και διεθνή µέσα ενηµέρωσης και θεωρούνται ιδιαίτερα σηµαντικά τόσο για τις βραχυπρόθεσµες όσο και τις µεσοπρόθεσµες προοπτικές της Ελληνικής οικονοµίας.

ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΠΡΩΤΗ Η πραγµατικότητα της ύφεσης Πόσο θα διαρκέσει η ύφεση; Πώς θα διαµορφωθεί ο ρυθµός συρρίκνωσης του ΑΕΠ το 2010 και το 2011; Αυτό είναι και το πρώτο ερώτηµα που καλούµαστε να απαντήσουµε ιχνηλατώντας τις βραχυπρόθεσµες όσο και τις µεσοπρόθεσµες προοπτικές της Ελληνικής οικονοµίας. Τα έως τώρα στοιχεία ενισχύουν την άποψη ότι ο ρυθµός συρρίκνωσης του ΑΕΠ θα επιταχυνθεί το 3ο και 4ο τρίµηνο του τρέχοντος έτους (ενδεχοµένως σε ετήσια επίπεδα 4 και πλέον τις εκατό). Για το σύνολο του έτους, το εθνικό προϊόν θα υποχωρήσει (σε σταθερές τιµές) περίπου 4%.

Για το επόµενο έτος, η ύφεση θα κυµανθεί µεταξύ 2,5% και 3%, ενώ στα τέλη του 2011 αναµένονται τα πρώτα σηµάδια σταθεροποίησης. Επιστροφή σε θετικούς ρυθµούς ανάπτυξης προβλέπεται από το 2012 και µετά, ενώ η επίδραση της µείωσης του δηµόσιου τοµέα και των διαθρωτικών µεταρρυθµίσεων αναµένεται να δώσει σηµαντική ώθηση στους µεσοπρόθεσµους ρυθµούς ανάπτυξης, πιθανότατα σε επίπεδα 3 και πλέον τις εκατό δηλ. σηµαντικά υψηλότερα αυτών που προβλέπει το µνηµόνιο (2,7% ετησίως για την περίοδο 2015-2020).

ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΔΕΥΤΕΡΗ Οι µοχλοί της ανάκαµψης Πε ρνών τας σ το δεύτ ε ρο ε ρώτ ηµα, αυτό ε ίναι: «Υπάρχουν παράγοντες που λειτουργούν αποτρεπτικά στην τρέχουσα ύφεση; Ποιοί θα είναι οι κινητήριοι µοχλοί της ανάκαµψης;». Μεταξύ των παραγόντων που λειτουργούν, στην τρέχουσα συγκυρία, ως ανάχωµα στην ύφεση είναι οι ακόλουθοι: Α) Ο ιδιωτικός τοµέας σ την Ελλάδα απολαµβάνει σχετικά χαµηλά επίπεδα µόχλευσης. Να σηµειωθεί ότι ο λόγος των συνολικών πιστώσεων του εγχώριου τραπεζικού συστήµατος προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις είναι µικρότερος στην Ελλάδα(~80%) σε σχέση µε τον αντίστοιχο µέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (~120%), της Αγγλίας (~195%) καθώς και αριθµού οικονοµιών της Κεντρικής και Νοτιοανατολική Ευρώπης. Επιπλέον, από τα δάνεια που έχουν δοθεί στον ιδιωτικό τοµέα της χώρας, µόνο ένα πολύ µικρό ποσοστό είναι σε ξένο νόµισµα, γεγονός που καθιστά την Ελληνική οικονοµία λιγότερο εκτεθειµένη σε απότοµες µεταβολές των νοµισµατικών ισοτιµιών. Επισηµαίνεται ότι το πρόβληµα αυτό είναι ιδιαίτερα αισθητό σε κάποιες άλλες οικονοµίες

Το δηµοσιονοµικό πρόγραµµα του επόµενου έτους εµπεριέχει σηµαντικά περιθώρια ασφαλείας (fiscal cushion) για την επίτευξη του δηµοσιονοµικού στόχου.

της ευρύτερης περιοχής (π.χ. Ουγγαρία). Β) Ο εξωτερικός τοµέας συµβάλλει θετικά στους ρυθµούς µεταβολής του ΑΕΠ. Αυτό οφείλεται κυρίως στη συνεχιζόµενη συρρίκνωση των εισαγωγών ενώ οι εξαγωγές σε κάποιους σηµαντικούς κλάδους δεν έχουν ακόµη παρουσιάσει τους επιθυµητούς ρυθµούς ανάκαµψης (π.χ. τουρισµός). Συνολικά όµως, οι καθαρές εξαγωγές αναµένεται να έχουν θετική συµβολή στον ρυθµό µεταβολής του ΑΕΠ το 2010 και το επόµενο έτος. Γ) Το τραπεζικό σύστηµα στην Ελλάδα συνεχίζει να απολαµβάνει υψηλούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας, συµβάλλοντας στη σταθερότητα του εσωτερικού οικονοµικού περιβάλλοντος. Η ανωτέρω επισήµανση είναι ιδιαίτερα σηµαντική αν αναλογισθεί κανείς ότι πολλές κρίσεις χρέους (sovereign debt crisis) του πρόσφατου παρελθόντος (πχ. Τουρκία το 2000/2001, Ουκρανία 2008/2009) είχαν ως κύρια γενεσιουργό αιτία την κατάρρευση του εγχώριου τραπεζικού συστήµατος. Πρόσφατο επίσης παράδειγµα αποτελεί η Ιρλανδία, όπου ένα τεράστιο πακέτο στήριξης του τραπεζικού συστήµατος (συνολικού ύψους άνω του 260%-του-ΑΕΠ) οδήγησε σε πρωτοφανή διεύρυνση δηµοσιονοµικού ελλείµµατος (άνω του 30%-του-ΑΕΠ το 2010) και η χώρα χρειάστηκε τελικά να προσφύγει στον νεοσυσταθέντα µηχανισµό χρηµατοπιστωτικής σταθερότητας της Ευρωζώνης (Eurozone Financial Stability Program). Δ) Η δηµοσιονοµική προσαρµογή επιτείνει την ύφεση βραχυπρόθεσµα, αλλά αναµένεται να συµβάλει σηµαντικά στην ώθηση της οικονοµικής ανάπτυξης µεσοπρόθεσµα µέσω του λεγόµενου crowding in effect. H επίδραση αυτή αναµένεται να είναι ιδιαίτερα θετική στην Ελλάδα, απελευθερώνοντας σηµαντικούς αναπτυξιακούς πόρους που συνθλίβονται τώρα κάτω από τα βάρη των κρατικών χρεών και ελλειµµάτων.

ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΡΙΤΗ Το στοίχηµα των δηµοσιονοµικών στόχων Πόσο επιτεύξιµοι είναι οι δηµοσιονοµικοί στόχοι για το 2010 και 2011; Αυτό είναι και το τρίτο ερώτηµα που θα απαντήσουµε σε µια προσπάθεια να διαβλέψουµε τις βραχυπρόθεσµες όσο και τις µεσοπρόθεσµες προοπτικές της Ελληνικής οικονοµίας. Συγκεκριµένα, η ανάλυση των στοιχείων του κρατικού προϋπολογισµού για την περίοδο Ιανουάριος-Σεπτέµβριος 2010 υποδηλώνουν ότι ήταν πράγµατι εφικτή η επίτευξη του στόχου δραστικής µείωσης του ελλείµµατος

της γενικής κυβέρνησης στο 8,1%-του-ΑΕΠ περίπου το τρέχον έτος, εξέλιξη που ανέτρεψε η αναθεώρηση των στοιχείων για το 2009. Η εξέλιξη αυτή αποτελεί κυρίως συνέπεια της δραστικής περικοπής των πρωτογενών δαπανών της κεντρικής κυβέρνησης που αναµένεται να αντισταθµίσει την όποια υστέρηση από την πλευρά των εσόδων ή/και τυχών υπερβάσεις στα ελλείµµατα φορέων του ευρύτερου δηµόσιου τοµέα. Ενθαρρυντικό επίσης στοιχείο αποτελεί και η σηµαντική αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ την περίοδο Αυγούστου-Σεπτεµβρίου. Σχετικά µε τον δηµοσιονοµικό στόχο του 2011 (έλλειµµα γενικής κυβέρνησης 7,4%-του-ΑΕΠ), τα µέτρα που έχουν έως τώρα ανακοινωθεί είναι συνολικού µεγέθους τεσσάρων µονάδων του ΑΕΠ (σύµφωνα µε τους υπολογισµούς του µνηµονίου), στοχεύοντας σε συνολική προσαρµογή (δηλ. µείωση του ελλείµµατος) κατά περίπου µία ποσοστιαία µονάδα. Πρακτικά, αυτό σηµαίνει ότι το δηµοσιονοµικό πρόγραµµα του επόµενου έτους εµπεριέχει σηµαντικά περιθώρια ασφαλείας (fiscal cushion) για την επίτευξη του δηµοσιονοµικού στόχου.

ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΕΤΑΡΤΗ Οι κίνδυνοι των αναθεωρήσεων Ποιοί είναι οι κίνδυνοι από τις αναθεωρήσεις των δηµοσιονοµικών µεγεθών της περιόδου 2006-2009; Αυτό είναι και το τελευταίο ερώτηµα που θα απαντήσουµε και αποτελεί ένα από τα σηµαντικά θέµατα που έχει απασχολήσει την Ελλάδα και το εξωτερικό σε σχέση µε τις προοπτικές της χώρας µας. Ας πάρουµε όµως τα πράγµατα µε τη σειρά. Εφόσον οι αναθεωρήσεις των στοιχείων ελλείµµατος και δηµοσίου χρέους της Ελλάδος για την περίοδο 20062009 δεν απέκλιναν σηµαντικά από τα µεγέθη που το τελευταίο διάστηµα είχουν αναφερθεί στον εγχώριο τύπο (δηλ. αναθεώρηση ελλείµµατος 2009 σ το 15.4% -του-ΑΕΠ και χρέους 2009 σ το 127% του-ΑΕΠ), οι δηµοσιονοµικοί στόχοι για το 2010 και 2011 δεν τίθενται σε σοβαρό κίνδυνο. Να σηµειωθεί ότι µια προσεκτική ανάλυση των προβλέψεων του µνηµονίου για την εξέλιξη του λόγου χρέους – ΑΕΠ τα επόµενα έτη, φαίνεται ήδη να ενσωµατώνει κάποια σηµαντική αναθεώρηση του λόγου αυτού για το 2009. Επίσης, οι αγορές είχαν ήδη προεξοφλήσει σηµαντικό µέρος των αναθεωρήσεων αυτών, ενώ η απόσυρση των αστερίσκων από τα νέα αναθεωρηµένα στοιχεία αναµένεται να έχει θετική επίδραση στην αγορά ελληνικών κρατικών τίτλων. ΕΠΙΛΟΓΗ 51

ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ

FAST TRACK ΓΙΑ ΟΛΑ! Μαραθώνιος και όχι κούρσα των 100 µέτρων. Με αυτά τα λόγια περιγράφει ο Γιάννης Στουρνάρας, γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, τον οδικό χάρτη που πρέπει να ακολουθήσει η κυβέρνηση για να αλλάξει το αναπτυξιακό µοντέλο της χώρας που αναπόφευκτο ήταν να οδηγήσει σε αδιέξοδο. Συστήνει µια νοοτροπία fast track για όλα, διαφορετικά το επόµενο βήµα µας θα είναι στο κενό. Συνέντευξη στη ΘΩΜΗ ΜΕΛΙΔΟΥ

ύφεση, κ. Στουρνάρα, πιέζει τα έσοδα, ενώ το κράτος χρειάζεται περισσότερα έσοδα για να τηρηθούν οι όροι του Μνηµονίου. Τι µπορούµε να κάνουµε; Δύο πράγµατα: Το πρώτο είναι να δοθεί µεγαλύτερη έµφαση στις δαπάνες όπου υπάρχει ακόµα σηµαντικό περιθώριο περικοπών. Το δεύτερο είναι να προχωρήσουµε πια στην απελευθέρωση των αγορών και στην άρση των αναρίθµητων εµποδίων στην επιχειρηµατικότητα. Θα προσέθετα και ένα τρίτο, να αρχίσει επιτέλους το Δηµόσιο να αξιοποιεί την τεράστια περιουσία που έχει. Ένα σχεδόν χρόνο πριν, το ΙΟΒΕ είχε χαράξει ένα οδικό χάρτη, που περιλάµβανε 123 δράσεις για µια βιώσιµη ανάπτυξη. Τι έχει γίνει από αυτά; Σήµερα θα αλλάζατε κάτι; Πολύ λίγα. Το πιο γενναίο ήταν η απελευθέρωση της αγοράς των φορτηγών, ο δρόµος όµως είναι µακρύς, είναι ένας µαραθώνιος και όχι κούρσα των 100 µέτρων. 52 ΕΠΙΛΟΓΗ

Η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει πιο γρήγορα. Και αν σήµερα παρουσιάζαµε τα 123 σηµεία, δεν θα αλλάζαµε τίποτα. Το ξέραµε ότι έπρεπε να πάρουµε µέτρα. Γι αυτό δεν έγιναν οι εκλογές του 2007; Δεν έγινε όµως τίποτα και χάθηκε χρόνος. Θα σας θυµίσω ένα βιβλίο που εκδώσαµε στο ΙΟΒΕ το 2008, όταν η ανάπτυξη ήταν ακόµα στο 4%. Τότε λέγαµε ότι το αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας εξαντλείται και η κρίση αναπόφευκτα θα έρθει, ήρθε όµως πολύ γρηγορότερα από ότι περιµέναµε. Όταν καταναλώνεις το 90% και εξάγεις µόνο το 10% του αεπ και η επόµενη µικρή, ανοικτή οικονοµία, η Πορτογαλία, εξάγει το 20%, βλέπεις ανάγλυφα το πρόβληµα της χώρας. Η Ελλάδα έφτασε στα όριά της, πρέπει να προχωρήσει σε επενδύσεις και εξαγωγές.

Πιστεύετε ότι η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να πάρει νέα µέτρα; Κοιτάξτε, θα πρέπει στο εξής η έµφαση να δοθεί στην πάταξη της φοροδιαφυγής. Η αγορά δεν σηκώνει άλλους φόρους. Στο θέµα της φοροδιαφυγής ασκώ κριτική στο Υπουργείο Οικονοµικών, έπρεπε να εργαστεί συστηµατικά µε όλους τους ορκωτούς ελεγκτές που έχουµε, και να φτιάξει ένα πρόγραµµα καταπολέµησής της που θα ξεκινά από το 2008 και 2009, µε κατεύθυνση από πάνω προς τα κάτω και όχι το αντίστροφο. Η περαίωση δίνει λάθος µηνύµατα. Εξάλλου ποτέ δεν πέτυχε µια περαίωση, για ποιο λόγο να πετύχει τώρα; Άρα πρέπει να εστιάσουµε στη µείωση των δαπανών Υπάρχουν περιθώρια για νέες περικοπές στις δαπάνες; Βεβαίως και υπάρχουν. Στην Υγεία, την Άµυνα και λιγότερο στην Παιδεία. Θα µπορούσε να υπάρχει ένας Καλλικράτης για τα Πανεπιστήµια, ένας Καλλικράτης στα νοσοκοµεία. Νοµίζω ότι µε λιγότερα νοσοκοµεία θα µπορούσε µια χαρά να αντιµετωπίσει τις ανάγκες της η Ελλάδα, µε βασικό και τον έλεγχο στα αναλώσιµα υλικά. Κρατώ αυτό που είπε ο νέος υπουργός Υγείας, ότι πολύ σύντοµα θα υπάρχουν αποθήκες στα νοσοκοµεία που σηµαίνει µηχανογράφηση και λογιστικά βιβλία. Σε όποιον ξένο λέω ότι τα 125 νοσοκοµεία του ΕΣΥ δεν έχουν λογιστικά βιβλία µου λέει «τώρα καταλαβαίνω γιατί υπάρχουν Greek statistics και γιατί έχετε τόσο µεγάλες δαπάνες». Το 2004 οι πρωτογενείς δαπάνες του Δηµοσίου ήταν 36 δισ. ευρώ. Το 2009 ήταν 60 δισ. ευρώ. Αυτό και µόνο δείχνει γιατί η Ελλάδα έφτασε εδώ που είναι και την κατεύθυνση προς την οποία πρέπει να κινηθούµε. Θα σας κάνω και µια ρηξικέλευθη πρό-

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ // ΙΟΒΕ

Η χώρα µπορεί να περικόψει περαιτέρω τις δαπάνες. Τα περιθώρια υπάρχουν στους τοµείς της Υγείας, της Άµυνας και λιγότερο στην Παιδεία εκτιµά ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ.

«Θα µπορούσε να υπάρχει ένας Καλλικράτης για τα Πανεπιστήµια, ένας Καλλικράτης για τα νοσοκοµεία», διατυπώνει χαρακτηριστικά .

ταση. Από ότι διαβάζω, οι σχέσεις µας µε την Τουρκία δείχνουν ότι εξοµαλύνονται. Συνεπώς να πάρουµε τη µεγάλη απόφαση να µειώσουµε τη θητεία, τους εξοπλισµούς. Γερµανοί, Άγγλοι και Γάλλοι άφησαν πίσω τους 400 χρόνια πολέµων και αίµατος και δεν µπορούµε εµείς; Μην ξεχνάµε ότι οι εξοπλισµοί γίνονται µε εισαγωγές, όπως και τα αναλώσιµα υλικά στην υγεία, στα οποία η κυβέρνηση δεν ελέγχει τις τιµές.

Τι περιθώρια υπάρχουν για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δηµοσίου; Το µεγάλο πρόβληµα σήµερα είναι η χωροθέτηση. Η Ελλάδα χρειάζεται µια νοοτροπία fast track για την αξιοποίηση της περιουσίας του δηµοσίου, για την αξιολόγηση των ιδιωτικών επενδύσεων και όχι µόνο των µεγάλων, µια νοοτροπία fast track για όλες τις δραστηριότητές του. Άρα το πρώτο που χρειαζόµαστε είναι να περικόψουµε τις δαπάνες και το δεύτερο µια νοοτροπία fast track για όλα. Δεν είναι εύκολο αλλά αν δεν το κάνουµε το επόµενο βήµα είναι στο κενό.

Photo ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΤΑΥΡΑΚΗΣ - Επεξεργασία ALLMEDIA CREATIVE

Στο νέο βιβλίο σας*, υποστηρίζεται ότι υπάρχουν οι συνθήκες για µια νέα κρίση στην παγκόσµια οικονοµία, σε µακροοικονοµικό επίπεδο -πλεονάσµατα Ασιατικών χωρών, Αµερικανικά ελλείµµατα- αλλά και στο τραπεζικό σύστηµα. Οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες πήραν το µάθηµα του 1929 και έδρασαν σωστά. Έδωσαν χρήµατα στις τράπεζες παρά την κριτική που έγινε από το κοινό. Αυτό όµως, που έπρεπε να γίνει και δεν έγινε, ήταν να εισακουστούν οι προτάσεις του πρώην κεντρικού τραπεζίτη των ΗΠΑ, Πολ Βόλκερ, για ένα νέο νόµο Glass-Steagall. Αυτό που γίνεται τώρα, η απουσία ριζικού διαχωρισµού της επενδυτικής από την εµπορική τραπεζική σε συνδυασµό µε τη µεγάλη ρευστότητα, µπορεί να µας οδηγήσει σε νέα κρίση. Τελικά, αν κάτι έµαθα από όλη αυτή την ιστορία είναι ότι κρίσεις στον καπιταλισµό θα υπάρχουν πάντα. Κάπου ελέγχεις κάτι, κάπου σου ξεφεύγει κάτι άλλο. Άρα λοιπόν το ζητούµενο δεν είναι να σταµατήσουν οι κρίσεις, αυτό το θεωρώ αδύνατο, αλλά να ελαχιστοποιήσουµε τις επιπτώσεις τους.

*Τα θεµελιώδη αίτια της κατάρρευσης των τραπεζών και των χρηµατοπιστωτικών αγορών, Η εµπειρία 2007-2008. Δ. Σπαρτιώτης-Γ.Στουρνάρας, 2010, Εκδόσεις Gutenberg. ΕΠΙΛΟΓΗ 53

ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ

Η ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ Εικοσιένα θέσεις. Όσο υποχώρησε η Ελλάδα στην παγκόσµια κατάταξη στον δείκτη αντίληψης της διαφθοράς που καταρτίζει η Διεθνής Διαφάνεια. Από την 57η θέση για το 2008 βρέθηκε στην 78η θέση, χαµηλότερα από όλες της χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προφανώς κάτι λάθος κάνουµε ή δεν προχωρούµε τόσο γρήγορα όσο οι συµπαίκτες µας στο παγκόσµιο χωριό. Η διαφάνεια όµως είναι βασικό χαρακτηριστικό µίας υγιούς οικονοµίας. Ο πρόεδρος της «Διεθνής Διαφάνεια-Ελλάς», της οργάνωσης κατά της διαφθοράς, Κώστας Μπακούρης, εξηγεί γιατί η διαφάνεια και από οικονοµικής πλευράς συµφέρει! Συνέντευξη στην ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

ι χώρες µε υψηλό βιοτικό επίπεδο, κ. Μπακούρη, βλέπουµε ότι βρίσκονται ψηλά στην κατάταξη της Διεθνούς Διαφάνειας έχοντας τα χαµηλότερα επίπεδα διαφθοράς στη δηµόσια ζωή. Πχ οι Σκανδιναβικές χώρες και η Ελβετία. Γιατί αυτό δεν έχει ακόµα γίνει συνείδηση σε µας; Δεν υπάρχει αµφιβολία ότι αυτό ισχύει. Αν δούµε τα µεγάλα προβλήµατα που ταλανίζουν τον κόσµο διαπιστώνουµε ότι στον πυρήνα τους βρίσκεται η διαφθορά και η αδιαφάνεια. Αν δεν το κατανοήσουµε αυτό και δεν το αντιµετωπίσουµε δεν λύνονται τα µεγάλα προβλήµατα. Το ίδιο ισχύει και στη χώρα µας. Στην αρχή προσπαθούσαµε 54 ΕΠΙΛΟΓΗ

να προστατεύσουµε άτοµα και επιχειρήσεις, επιτρέπαµε χάρες και κάθε είδους επιδοτήσεις σε συγκεκριµένους σε βάρος άλλων, δηµιουργήσαµε µια αγορά στην οποία δεν υπήρχε πραγµατική άµιλλα και ανταγωνισµός. Μόνο όµως όταν υπάρχει άµιλλα και ανταγωνισµός απελευθερώνονται οι δυνάµεις της κοινωνίας, µειώνονται τα κόστη, υπάρχει καινοτοµία, οι βάσεις για ανταγωνιστικότητα, δηµιουργικότητα και εξωστρέφεια. Όταν οι αγορές είναι κλειστές δεν υπάρχει κίνητρο και σιγά σιγά µειώνεται η ανταγωνιστικότητα, αυξάνεται το κόστος και γινόµαστε φτωχότεροι. Εµείς λέµε «η διαφάνεια συµφέρει». Αν δείτε στην τελευταία έκθεση του World Economic Forum είµαστε στην 83η θέση στην παγκόσµια κατάταξη ανταγωνιστικότητας, µια υποχώρηση 11 θέσεων από πέρυσι που είµαστε στην 71η. Το 1999 είµαστε στην 41η θέση. Μέσα σε µια δεκαετία κατρακυλήσαµε 42 θέσεις. Γιατί; Γιατί η διαφθορά µεγάλωσε, δεν υπήρχε διαφάνεια αλλά κακοδιοίκηση, γραφειοκρατία, πελατειακά συστήµατα. Όλα αυτά έχουν δηµιουργήσει ένα περιβάλλον στο οποίο δεν θέλουν να έρθουν οι επενδυτές.

Ακούµε τόσα χρόνια για µείωση της γραφειοκρατίας, και της αδιαφάνειας που τη συνοδεύει και εκτρέφει τη διαφθορά, χωρίς να γίνονται πολλά. Μπορούµε να το κάνουµε αν υπάρχει αταλάντευτη θέληση και από τους ηγέτες και από τους πολίτες. Σήµερα δεν είµαι βέβαιος ότι έχουµε φτάσει στο σηµείο ώστε να υπάρχει καθολική βούληση. Αυτή τη στιγµή γίνονται πολλά πράγµατα γιατί είµαστε αναγκασµένοι να τα κάνουµε, αν δεν είµαστε δεν θα τα κάναµε. Η νοοτροπία δεν αλλάζει αν δεν της δίνεις συνεχώς ερεθίσµατα καλών παραδειγµάτων και αν οι ηγέτες δεν καταδεικνύουν καλά παραδείγµατα µε τις πράξεις τους και όχι µε τα λόγια, είτε είναι ηγέτες της πολιτικής, της επιχειρηµατικότητας κλπ. Σε αυτό το σηµείο δεν έχουµε φτάσει. Η Διεθνής Διαφάνεια υποστηρίζει ότι προϋπόθεση για τη µείωση της διαφθοράς σε µια χώρα είναι οι καλά λειτουργούντες θεσµοί. Τι θα λέγατε για την ύπαρξη των προϋποθέσεων αυτών στην Ελλάδα; Οι θεσµοί έχουν απαξιωθεί, δεν υπάρχει αµφιβολία. Δεν είναι µόνο το έλλειµµα εµπιστοσύνης των πολιτών προς το κράτος, που το είχαµε διαχρονικά. Αλλά και από το κράτος προς τον πολίτη. Η παραβατικότητα και όλα τα προβλήµατα που έχουµε συµβαίνουν όταν τρία πράγµατα υπάρχουν ταυτόχρονα: ευκαιρίες για απάτη, και στη χώρα µας υπάρχουν πολλές (πολυνοµία,

ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΑΚΟΥΡΗΣ // ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΕΛΛΑΣ

Ο Κώστας Μπακούρης εκτιµά ότι η χώρα θα καταφέρει τελικά να ξεπεράσει τις δυσκολίες. Δεν παραλείπει όµως να εκφράσει τη λύπη του καθώς στη µεγάλη αυτή προσπάθεια η χώρα θα έπρεπε να βαδίζει ενωµένη. Αυτό δεν συµβαίνει:

«Η κοινωνία µας δεν είναι ενωµένη. Τα δύο µεγάλα κόµµατα έπρεπε να έχουν σύµπνοια». Και δεν έχουν!

Photo ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΤΑΥΡΑΚΗΣ Επεξεργασία ALLMEDIA CREATIVE

ατιµωρησία), οικονοµική πίεση που τώρα είναι ακόµα µεγαλύτερη, και τρίτο και χειρότερο όταν αρχίζεις και εκλογικεύεις τις πράξεις σου και µειώνονται οι αντιστάσεις της συνείδησής σου µε τη λογική του «δεν βαριέσαι ας το κάνω εγώ και ας το κάνει και ο άλλος». Τι µπορεί να κάνει µια κοινωνία; Βραχυπρόθεσµα να κλείσει τις ευκαιρίες, εφαρµόζοντας τους νόµους, περιορίζοντας τη πολυνοµία και τη γραφειοκρατία. Για την οικονοµική πίεση δεν µπορεί κανείς να κάνει κάτι, πάντα θα υπάρχει. Για το τρίτο, και µακροπρόθεσµα µόνο, το ζητούµενο είναι να αλλάξουν νοοτροπίες, πρακτικές και συµπεριφορές για να επανέλθουν αξίες όπως η αλληλεγγύη και η τιµιότητα. Άρα δύο είναι τα µέτωπα. Τι κάνεις βραχυπρόθεσµα και τι κάνεις µακροπρόθεσµα. Το δεύτερο αφορά το τι παραδίνεις για τις επόµενες γενιές. Μόνο έτσι µπορεί να σωθεί µια κοινωνία.

Τι πρέπει να γίνει για να αποκατασταθεί η εµπιστοσύνη του πολίτη στο σύστηµα; Για µένα το πιο σηµαντικό, και για το οποίο εργαζόµαστε στη Διεθνή Διαφάνεια, για να χτιστεί η εµπιστοσύνη µεταξύ πολίτη και κράτους είναι η διαχρήµα η διαφάνεια στο φάνεια στο πολιτικό χρήµα, πόθεν έσχες των πολιτικών µε ανάρτηση στο διαδίκτυο όχι µόνο των τωρινών δηλώσεων πολιτική αλλά και εκείνων όταν εισήλθαν στην πολιτική, η κατάργηση της βουλευτικής ασυλίας και η εξοµοίωση της παραγραφής αδικηµάτων των ιδιωτών Επίσης, πολύ σηµαπολιτικών µε των ιδιωτών. ντικό θέµα είναι πώς λειτουργεί η δικαιοσύνη δικαιοσύνη. Με τους ρυθµούς που κινείται σήµερα βρισκόαρνησιδικίας µαστε στα πρόθυρα της αρνησιδικίας. Είσαστε αισιόδοξος για το µέλλον; Κοιτάξτε, είµαι µου Είµαι όµως και αισιόδοξος από τη φύση µου. διστακτικός Σαν µονάδες είµαστε εξαιρετικοί, διστακτικός. ικανότητες Το πρόβληµα µας είναι µε µεγάλες ικανότητες. οµάδα ότι δεν είµαστε ανταγωνιστικοί σαν οµάδα. Επειδή είµαστε πολύ δραστήριοι τώρα πιστεύω ό ότι θα τελικά θα καταφέρουµε να ξεπεράσουµε τις δυσκολίες δυσκολίες. Είµαι διστακτικός γιατί δεν είµαστε ενωµένοι, ενωµένοι η κοινωνία µας δεν είναι ενωµένη ενωµένη. Τα δύο µεγάλα κόµµατα έπρεπε να είναι ενωµένα ενωµένα, να υπάρχει σύµπνοια. Και επίσης γιατί είχαµε γαλουχήσει µια κακοµαθηµένη γενιά, γενιά που δεν ξέρει από δυσκολίες. Νοµίζω όµως ότι υπάρχει αρκετή πίστη και θέληση από το υπόλοιπο κοµµάτι της κοινωνίας να ξεπεράσουµε τα προβλήµατα. προβλήµατα Η αισιοδοξία µόνο µας δίνει την ενέργεια να προχωρήσουµε προχωρήσουµε. ΕΠΙΛΟΓΗ 55

ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ

Αναπτυξιακό ιδεώδες

Η ίδρυση ενός νέου φορέα, του Ελληνικού Στρατηγικού Ταµείου Ανάπτυξης, µε διευρυµένο ρόλο σε σχέση µε τις προτάσεις της κυβέρνησης, θα µπορούσε να αποτελέσει τον πυρήνα του νέου µοντέλου ανάπτυξης της χώρας. Γιατί και µε ποιον τρόπο, είναι όσα αποσαφηνίζονται σε 5 βασικά σηµεία στην παρακάτω προσέγγιση, που επιχειρεί να καταδείξει το πώς η θεωρία µπορεί να γίνει πράξη. Αρθρο του ΔΗΜΗΤΡΗ ΒΕΡΡΟΙΟΠΟΥΛΟΥ* µετά από πρόσκληση της «Ε»

Η κρίση αξιοπιστίας και ρευστότητας την οποία ζούµε αποτελεί µία µοναδική ευκαιρία επένδυσης, υπό την προϋπόθεση ότι θα υλοποιηθεί µε επιτυχία το αναθεωρηµένο Πρόγραµµα Σταθερότητας και Ανάπτυξης /ΠΣΑ και οι διαρθρωτικές µεταρρυθµίσεις. Το ΠΣΑ αποτελεί µονόδροµο και οι πιθανότητες αυστηρής υλοποίησής του έχουν σηµαντικά αυξηθεί, λόγω και της επιτήρησης του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης µέσω του Μνηµονίου. Η κυβέρνηση ορθά πρότεινε την ίδρυση του Ελληνικού Ταµείου Ανάπτυξης µε συµµετοχή του ιδιωτικού τοµέα το 2009. Θα ήταν σκόπιµο όµως να διευρυνθεί το πεδίο δράσης του και να δηµιουργηθεί ένα Ελληνικό Στρατηγικό Ταµείο Ανάπτυξης (Hellenic Strategic Growth Fund- ΕΣΤΑ ), το οποίο θα αντλήσει κεφάλαια από ισχυ-

ρούς επενδυτές, Έλληνες και ξένους, αλλά και από τον επαναπατρισµό κεφαλαίων, µε κίνητρο τη µειωµένη φορολογική επιβάρυνση. Η ίδρυση του ΕΣΤΑ συνδυάζεται ιδανικά µε την απόφαση της κυβέρνησης να επισπεύσει τις διαδικασίες για τις µεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις (fast track ) καθώς θα δώσει τη δυνατότητα στις επενδύσεις αυτές να ενταχθούν στο ΕΣΤΑ αλλά και σε όλες τις επενδύσεις του ΕΣΤΑ να ενταχθούν στο fast track. Επίσης θα δοθεί η ευκαιρία σε όλους τους µετόχους του ΕΣΤΑ να αποκοµίσουν κέρδη από τις µεγάλες επενδύσεις.

*Ο Δ. Βερροιόπουλος, είναι διευθύνων σύµβουλος της Alkeon Partners, µέλος δ.σ. της Milos Advisors & µέλος δ.σ. του ΙΟΒΕ

Ελληνικό Στρατηγικό Ταµείο Ανάπτυξης Ο πυρήνας του αναπτυξιακού µοντέλου

To αναπτυξιακό µοντέλο στηρίζεται στην αρχή της συνεπένδυσης Δηµόσιου-Ιδιωτικού Τοµέα σε µεγάλο εύρος, καθώς και στην κατανοµή των αρµοδιοτήτων. Ο ρόλος του ιδιωτικού τοµέα θα είναι σηµαντικός για τη διαµόρφωση της τελικής απόδοσης της επένδυσης, ασκώντας την ουσιαστική διαχείριση των επιµέρους χαρτοφυλακίων και βέβαια των υποκείµενων εταιρειών. Οι επενδύσεις θα υλοποιηθούν µέσα από µία σειρά χαρτοφυλακίων µε εξειδικευµένο χαρακτήρα, θυγατρικές του ΕΣΤΑ, τα οποία και θα διαχειρίζονται ιδιωτικές εταιρείες private equity, sovereign funds ή στρατηγικοί επενδυτές ανάλογα µε τη γεωγραφική περιοχή, την ειδικότητά τους και το επενδυτικό τους ενδιαφέρον. Η κάθε θυγατρική του ΕΣΤΑ θα αντιστοιχεί εναλλακτικά : α) σε συγκεκριµένο έργο µε µέτοχο στρατηγικό επενδυτή ( Αστακός, Θριάσιο, Ελληνικό , Αυτοκινητόδροµοι), β) σε συγκεκριµένο τοµέα µε διαχειριστή private equity fund (διαχείριση υδάτινων πόρων, ΑΠΕ, Τουρισµός, διαχείριση αποβλήτων ), είτε θα είναι: γ) holding της προς εκµετάλλευση ακίνητης περιουσίας του Δηµοσίου, δ) holding των προς ρευστοποίηση συµµετοχών του Δηµοσίου σε ΔΕΚΟ ε) holding των συµµετοχών –δικαιωµάτων του Δηµοσίου σε ΑΠΕ. Στην περίπτωση συγκεκριµένων έργων, το Δηµόσιο θα προχωρήσει σε µεικτό σχήµα ανάθεσης µε σύµβαση παραχώρησης και συγχρόνως διατήρησης µέρους του µετοχικού κεφαλαίου της εταιρίας –διαχειρίστριας. Τη συµµετοχή αυτή θα την εισφέρει στο ΕΣΤΑ έναντι έκδοσης προνοµιούχων µετοχών. Με την ίδια λογική το Δηµόσιο θα ιδρύσει θυγατρικές µε τα ακίνητα προς εκµετάλλευση (σταδιακή εισφορά των ακινήτων ), µε τις προς ρευστοποίηση συµµετοχές του στις ΔΕΚΟ και µε τις συµµετοχές του σε ΑΠΕ, τις οποίες θα εισφέρει αντίστοιχα έναντι έκδοσης προνοµιούχων µετοχών στο ΕΣΤΑ.

56 ΕΠΙΛΟΓΗ

Πολλαπλασιαστικό Αποτέλεσµα Τα µεγάλα οφέλη

Ίδρυση του ΕΣΤΑ & Μηχανισµός Άντλησης Κεφαλαίων

Από τη θεωρία στην πράξη Το ΕΣΤΑ θα ιδρυθεί από το Ελληνικό Δηµόσιο µε καταβολή µετρητών έναντι έκδοσης κοινών µετοχών που θα παραµείνουν στη κυριότητά του. Θα έχει τη νοµική µορφή καί τα φορολογικά πλεονεκτήµατα µίας Ανώνυµης Εταιρίας Διαχείρισης Χαρτοφυλακίου (αφορολόγητη διανοµή µερισµάτων και ενδεχοµένως απαλλαγή από φόρο υπεραξίας), αλλά θα είναι ειδικού τύπου λόγω των ιδιαιτεροτήτων της επενδυτικής πολιτικής (fund of funds ,διαφοροποίηση κινδύνων, µη εισηγµένες επενδύσεις, µόχλευση). Σε πρώτη φάση, θα περιέλθουν προνοµιούχες µετοχές στο Δηµόσιο µέσω εισφοράς στοιχείων ενεργητικού όπως περιγράφεται ανωτέρω. Σε δεύτερη φάση, οι µετοχές αυτές θα διατεθούν µέσω ιδιωτικής τοποθέτησης, σε θεσµικούς επενδυτές, Έλληνες και ξένους, και ισχυρούς ιδιώτες επενδυτές. Το ΕΣΤΑ θα έχει και δυνατότητα µόχλευσης µε βάση κάποιες προκαθορισµένες αναλογίες ξένων προς ίδια κεφάλαια. Σε τρίτη φάση θα εκδοθούν νέες προνοµιούχες µετοχές µέσω αύξησης κεφαλαίου, οι οποίες και θα αποτελούν τη βασική πηγή χρηµατοδότησης. Σε τέταρτη φάση, το ΕΣΤΑ θα µπορεί να εισαχθεί στο Χρηµατιστήριο ( δηµόσια προσφορά και ιδιωτική τοποθέτηση ) από το οποίο θα αντ λεί και συµπληρωµατικά κεφάλαια µέσω µεταγενέστερων αυξήσεων κεφαλαίου, ανάλογα µε τις επενδυτικές ανάγκες και τη διαχείριση κινδύνων.

3 Επενδυτικές Αποφάσεις Η αρχή το ήµισυ του παντός Τις επενδυτικές αποφάσεις θα τις λαµβάνει ανεξάρτητη επενδυτική επιτροπή, τα µέλη της οποίας θα ορίζονται από το Δηµόσιο και τους πέντε µεγαλύτερους µετόχους. Η επιτροπή θα αναλάβει να χαράσσει τη συνολική στρατηγική κατανοµής των επενδύσεων (strategic asset allocation), να επιλέγει τους επιµέρους διαχειριστές (managers’ selection ), να ασκεί αυσ τηρή διαχείριση κινδύνων και της συνολικής µόχλευσης ( risk management ). Τα εξειδικευµένα χαρτοφυλάκια θα έχουν ανεξάρτητη επενδυτική επιτροπή το καθένα.

Σε αντίθεση µε τη σηµερινή κατάσταση, όπου δυστυχώς δεν υπάρχει αναπτυξιακή δυναµική και η χώρα είναι εγκλωβισµένη σε ένα φαύλο κύκλο, θα διαµορφωθεί µια νέα δυναµική καθώς οι επενδύσεις υπό το ΕΣΤΑ θα υπαχθούν στο fast track. Θα γίνουν παράλληλα επενδυτικές κινήσεις σε πολλούς στρατηγικούς τοµείς µε πολλαπλασιαστικά οφέλη, θα συντονισθούν όλες οι µεγάλες επενδυτικές κινήσεις και θα αντληθούν κεφάλαια από θεσµικούς, στρατηγικούς και ιδιώτες επενδυτές παράλληλα. Επίσης, είναι σαφές ότι µία τέτοια κίνηση θα έχει πολλαπλασιαστικό αποτέλεσµα άµεσο, µέσω της άντλησης κεφαλαίων και έµµεσο, µέσω της γενικότερης εγρήγορσης που θα προκαλέσει. Επίσης θα δώσει µία ψυχολογική ώθηση ορατή και από τους πιστωτές µας µε θετικό αποτέλεσµα την αποκλιµάκωση των spreads των κρατικών οµολόγων. Τέλος, µε τον τρόπο αυτό θα δοθεί η δυνατότητα στους µετόχους του ΕΣΤΑ να συµµετέχουν σε όλα τα µεγάλα αναπτυξιακά έργα της Ελλάδας ενώ το Δηµόσιο θα εισπράξει έσοδα από την πώληση των προνοµιούχων µετοχών µέσω ιδιωτικής τοποθέτησης. Συνεπώς, πέρα από την αναπτυξιακή δυναµική η είσπραξη άµεσων εσόδων από το Δηµόσιο θα συµβάλει σηµαντικά στη σταθεροποίηση της οικονοµίας.

Στρατηγικές Επενδύσεις Το όραµα της νέας Ελλάδας Η Ελλάδα καλείται να υιοθετήσει ένα νέο µοντέλο ανάπτυξης ώστε να εισέλθει σε τροχιά ανάπτυξης και να ενισχύσει τη στρατηγική θέση της στην ευρύτερη περιοχή. Οι επενδύσεις θα κατευθυνθούν σε τοµείς στρατηγικής σηµασίας για την Ελλάδα (Υποδοµές, Τουρισµός, Ναυτιλία, Διαχείριση αποβλήτων & υδάτινων πόρων, ΑΠΕ, νέες αγροτικές καλλιέργειες). Ενδεχοµένως, να επεκταθούν και σε άλλους τοµείς, µε τη προϋπόθεση ότι οι επιχειρήσεις- στόχοι µπορούν να παίξουν σηµαντικό ρόλο στον τοµέα τους στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή ( εξυγίανση, συσσώρευση, βελτίωση ανταγωνιστικότητας). Το Δηµόσιο, µέσω της δηµοσιονοµικής πειθαρχίας και των διαρθρωτικών και θεσµικών µεταρρυθµίσεων αναλαµβάνει να εξασφαλίσει ένα περιβάλλον επιχειρηµατικότητας και βιώσιµης ανάπτυξης. Στόχος είναι να γίνουν οι κατάλληλες επενδύσεις σε µέγεθος αλλά και σε ποιότητα τις επόµενες δύο δεκαετίες, ώστε να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονοµίας, το επίπεδο και η ποιότητα ζωής των πολιτών. Πιστεύουµε ότι το εγχείρηµα θα παρουσιάζει ενδιαφέρον καθόλη τη διάρκεια της περιόδου 20102014, καθώς η υλοποίηση του ΠΣΑ, η αναπτυξιακή δυναµική και οι αναπτυξιακές προοπτικές της Ελλάδας θα κρίνονται διαρκώς από τις αγορές.

ΕΠΙΛΟΓΗ 57

58 ΕΠΙΛΟΓΗ

follow link

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

TMENT • DEVELOPMENT � VALUE � ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑ

ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΑΞΙΑ • KNOWLEDGE • INVES

Bankers’ Value

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑ

ΕΠΙΛΟΓΗ 59

BANKERS’ vALUE

ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΣΕ ΔΥΣΚΟΛΟΥΣ Κ ΑΙΡΟΥΣ

Οι κεντρικοί τραπεζίτες & τα διλλήµατά τους «Δεν έχω λόγους να πιστεύω ότι η Fed ή η αµερικανική κυβέρνηση ακολουθούν τακτικές και πολιτικές για ένα αποδυναµωµένο δολάριο» δήλωσε πρόσφατα ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν Κλοντ Τρισέ, τηρώντας αποστάσεις από την πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης του Αµερικανού οµολόγου του που µε τις πράξεις του οδηγεί σε αποδυνάµωση του δολαρίου. // Επιτελείο «Ε»

πρόεδρος τ ης ΕΚ Τ, Ζαν Κλοντ Τρισέ, δηλώνει ότι τα έκτακτα µέτρα χορήγησης ρευσ τότ ητας τ ης ΕΚΤ, εξ’ ορισµού έχουν ηµεροµηνία λήξης, και επαναλαµβάνει ότι δεν µεταβάλλει τη στάση του, δηλαδή ότι σ τοχεύει σ τη σ ταδιακή απόσυρση (µε τη λήξη τους) των µέτρων στήριξης της ρευστότητας της οικονοµίας και των τραπεζών που έθεσε σε ισχύ από την αρχή της νοµισµατικής κρίσης. Ανακοινώνοντας τη διατήρηση του βασικού επιτοκίου της στο 1%, δήλωσε ότι θεωρεί θετική εξέλιξη το ότι οι χορηγήσεις των επιχειρηµατικών δανείων σ την Ευρωζώνη ανακάµπτουν. Για τον κ. Τρισέ, που δεν παραλείπει να τονίζει ότι βασικός στόχος της κεντρικής τράπεζας της Ευρωζώνης είναι η σταθερότητα των τιµών, η οποία µεταφράζεται σε ρυθµό πληθωρισµού 2% περίπου, το ότι ο πληθωρισµός επιστρέφει στο επίπεδο αυτό µε σταθερές τις πληθωριστικές προσδοκίες και τον κίνδυνο αποπληθωρισµού στη διάρκεια της κρίσης να έχει αντιµετωπιστεί αποτελεσµατικά, αποδεικνύει την επιτυχία της ΕΚΤ. Υπάρχει όµως ένα άλλο µέτωπο που αναδεικνύται σηµαντικό, αυτό των ισοτιµιών. Όπως έχει επανειληµµένα τονίσει, η υπερβολική µεταβλητότητα των ισοτιµιών είναι ανεπιθύµητη, 60 ΕΠΙΛΟΓΗ

πλήττει την ανάπτυξη και οδηγεί σε εµπορικές τριβές. Αυτό όµως είναι το τωρινό περιβάλλον. Με το ευρώ να επιστρέφει στην περιοχή του 1,4 δολ. η ανταγωνιστικότητα των Ευρωπαίων παραγωγών υπονοµεύεται. Αυτό βέβαια δεν ισχύει για τη Γερµανία µε την προηγµένη και εξαιρετικά ανταγωνιστική βιοµηχανία της, όµως ισχύει για τους υπόλοιπους. Η ποσοτική χαλάρωση στις ΗΠΑ µεταβάλλει το σκηνικό, οδηγώντας σε µεγαλύτερη αποδυνάµωση του δολαρίου. Συνεπώς η φράση του John Conally το 1971 «το δολάριο είναι το δικό µας νόµισµα αλλά το δικό σας πρόβληµα» γίνεται και πάλι επίκαιρη. Ίσως η πεποίθησή του, ότ ι εξακολουθ ε ί να θεωρεί ότι ισχύει η δηλωµένη άποψη των Α µ ε ρικα ν ώ ν, ό τ ι δ η λ α δή θ ε ω ρ ο ύ ν ό τ ι τ ο ισχυρό δολάριο είναι προς το συµφέρον των ΗΠΑ, διαψευστεί από τις εξελίξεις. Το µεγάλο δίλληµα τότε θα είναι πoια θα είναι η προτεραιότητα σε ένα περιβάλλον ανταγωνιστικών υποτιµήσεων: Η σταθερότητα των τιµών και το ισχυρό ευρώ ή η, έστω και βραχυχρόνια, προστασία της ευρωπαϊκής παραγωγής.

Ο Bernanke & ο Schauble

Η πολιτική εκτύπωσης νέου χρήµατος για την αγορά κρατικών οµολόγων µπορεί να αποτελεί µονόδροµο για τη Fed στην παρούσα φάση, δεν είναι όµως καθόλου βέβαιο το που οδηγεί… και σίγουρα αυτό δεν περνά απαρατήρητο από την Ευρώπη και τον Γερµανό υπουργό Οικονοµικών, Βόλφαγκ Σόιµπλε. // Επιτελείο «Ε»

τη δεύτερη φάση της πολιτικής ποσοτικής χαλάρωσης προχωρά ο Αµερικανός κεν τρικός τραπεζίτης, Μπεν Μπερνάνκε, σ την προσπάθειά του να αναχαιτίσει την επιβράδυνση της αµερικανικής οικονοµίας και να αποφύγει τον αποπληθωρισµό –καθώς ο πληθωρισµός βρίσκεται σήµερα στο 1%, χαµηλότερα από ό,τι θεωρείται συµβατό µε τη σταθερότητα των τιµών. Ανακοίνωσε ότι προχωρά σε νέες αγορές κρατικών οµολόγων 600 δισ. δολ. (επιπλέον των 1,8 δισ. που ήδη έχει αγοράσει) µε ρυθµό 75 δισ. τον µήνα. Αυτά τα 600 δισ. θα ενισχύσουν τη ρευστότητα της οικονοµίας και των τραπεζών και ελπίζεται ότι θα κινητοποιήσουν την οικονοµία. Πώς θα γίνει αυτό; Αγοράζοντας τα οµόλογα θα αυξηθεί η τιµή τους και θα υποχωρήσει η απόδοσή τους (των 10ετών ήδη στο 2,5% από 4% τον Απρίλιο) και αντίστοιχα θα µειωθούν τα επιτόκια για κατανάλωση και επενδύσεις. Οι προοπτικές επιτυχίας της στρατηγικής του χαρακτηρίζονται από µεγάλε ς αβεβαιότητε ς. Αυτέ ς εστιάζουν σε δύο µέτωπα, το εσωτερικό και το εξωτερικό. Στο εσωτερικό, οι αγορές κρατικών οµολόγων υποτίθεται ότι θα στρέψουν τους επενδυτές στην αγορά µετοχών, οι τιµές τους θα αυξηθούν και θα αυξηθεί ο πλούτος των νοικοκυριών που τις διακρατούν ώστε να αυξηθεί η κατανάλωσή τους. Επίσης µε τα χαµηλά µακροπρόθεσµα επιτόκια θα µειωθούν τα επιτόκια των

στεγαστικών δανείων, ώστε να τονωθεί η αγορά κατοικιών. Όσον αφορά τις τιµές των µετοχών, ήδη έχουν αυξηθεί φέτος χωρίς σηµαντική επίπτωση στην πραγµατική οικονοµία, ενώ στην κατανάλωση των νοικοκυριών βαρύνουν περισσότερο η υψηλή ανεργία, η περιορισµένη άνοδος των εισοδηµάτων και η µείωση της τιµής των κατοικιών. Όσον αφορά τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων, δύσκολα θα τονώσουν τη ζήτηση κατοικιών ενόσω οι τιµές τους εξακολουθούν να υποχωρούν. Και οι τιµές υποχωρούν όσο οι δανειολήπτες βρίσκονται σε αρνητική θέση (η τιµή της κατοικίας έχει υποχωρήσει σε επίπεδο χαµηλότερο από το ποσό του δανείου) και συνεχίζονται οι κατασχέσεις από τις τράπεζες. Άρα η πολιτική εκτύπωσης νέου χρήµατος (για την αγορά κρατικών οµολόγων) µπορεί να αποτελεί µονόδροµο για τη Fed στην παρούσα φάση, δεν είναι όµως καθόλου βέβαιο το που οδηγεί. Σίγουρα οδηγεί σε ανακατατάξεις στο δεύτερο µέτωπο, το εξωτερικό. Η τεράστια ρευστότητα που διοχετεύει στην οικονοµία συνεπάγεται νέα αποδυνάµωση του δολαρίου και φυγή επενδυτών στις αναδυόµενες οικονοµίες στην αναζήτηση υψηλότερων αποδόσεων, κινδύνους υπερθέρµανσης στις αγορές τους και πυροδοτεί έναν πόλεµο νοµισµάτων καθώς οι κυβερνήσεις τους παίρνουν µέτρα για να αποτρέψουν την ανατίµηση των νοµισµάτων τους και να προστατέψουν τις εξαγωγές τους.

Απαιτητική εποχή για κεντρικούς τραπεζίτες. Ο Μπεν Μπερνάνκε όχι µόνο το γνωρίζει αλλά καλείται να συµβάλλει στις λύσεις που οδηγούν σε ένα κλίµα περιορισµού της αβεβαιότητας που κυριαρχεί. Όσο για τις επιλογές του …υπάρχει αντίλογος! Η οικονοµική θεωρία και ο µονόδροµος των λύσεων που ακολουθεί η Αµερική. Το επισηµαίνει χαρακτηριστικά ο Γερµανός υπουργός Οικονοµικών, Βόλφαγκ Σόιµπλε: «Δεν µπορείς να λύσεις τα προβλήµατά σου βάζοντας µπροστά τις εκτυπωτικές µηχανές (δολαρίων)». Εδώ µε τη Γαλλίδα υπουργό Οικονοµικών, Κριστίν Λαγκάρντ.

ΕΠΙΛΟΓΗ 61

BANKERS’ vALUE

ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΣΤΗΝ Ε ΛΛΑΔΑ & ΤΟΝ KΟΣΜΟ

Τα χρόνια της «αθωότητας» και η αναζήτηση

χρηµατοπιστωτικής υγείας Κεφαλαιακή ενίσχυση και συγχωνεύσεις εν αναµονή του νέου θεσµικού πλαισίου για ενδεχόµενη χρεοκοπία τραπεζών στην Ευρώπη περιλαµβάνουν τα σχέδια των ελληνικών τραπεζών για το επόµενο έτος. Στόχος δεν είναι η δηµιουργία χρηµατιστηριακών υπεραξιών και η διόγκωση των µεγεθών αλλά η «χρηµατοπιστωτική υγεία». Από τον ΧΡΗΣΤΟ ΚΩΝΣΤΑ

62 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΕΠΙΛΟΓΗ 63

BANKERS’ vALUE

ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΣΤΗΝ Ε ΛΛΑΔΑ & ΤΟΝ KΟΣΜΟ

παλλαγµένες από το παράλογο άγ χος µιας πρόωρης προσφυγής στις κάλπες των εθνικών εκλογών, οι ελληνικές τράπεζες προσπαθούν να κερδίσουν το χαµένο έδαφος µε πρώτο στόχο την απόλυτη κεφαλαιακή αξιοπιστία. Ο στόχος αυτός θα έχει επιτευχθεί µε την ολοκλήρωση της δεύτερης διαδικασίας των νέων stress tests που ολοκληρώνεται µε αυστηρότερους όρους και παραµέτρους σε σύγκριση µε τις δοκιµασίες αντοχής του περασµένου Σεπτεµβρίου. Οι µεγάλες ελληνικές τράπεζες, πριν ξεκινήσουν τον χορό των συµµαχιών για την διαµόρφωση εθνικών πρωταθλητών, αυτή την περίοδο καταφεύγουν στους µετόχους, τους φίλους και τους συµµάχους τους ώστε να ξεπεράσουν το έλλειµµα αξιοπιστίας της οικονοµίας µας και να θωρακίσουν τους ισολογισµούς τους έναντι µελλοντικών αναταράξεων που για την Ευρώπη θεωρούνται σχεδόν αναπόφευκτες λόγω της κρίσης κρατικού χρέους. Η κεφαλαιακή θωράκιση εκτός από την προσφυγή στους µετόχους και τους συµµάχους περιλαµβάνει και την εκποίηση µέρους των περιουσιακών τους στοιχείων (ακίνητα, συµµετοχές, θυγατρικές κ.λπ.). Τον δρόµο άνοιξε η Εθνική που, µετά την αύξηση κεφαλαίου, προχωρά σε εκποίηση του 20% τουλάχιστον της τουρκικής θυγατρικής της Finansbank, µια διαδικασία που θα ολοκληρωθεί τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο του 2011 και θα αποφέρει περισσότερα από 1,2 δισ. ευρώ. Η κεφαλαιοποίηση της εισηγµένης στο Χρηµατιστήριο της Κωνσταντινούπολης Finansbank ξεπερνά σήµερα τα 6,3 δισ. ευρώ. Εφόσον η διοίκηση της Εθνικής ολοκληρώσει την πώληση του 20% της Finansbank σε αυτή την χρηµατιστηριακή αποτίµηση αυτοµάτως …διαψεύδει τις διεθνείς αγορές που αξιολογούν σήµερα ολόκληρο τον όµιλο της Εθνικής λίγο πάνω από τα 7 δισ. ευρώ τη στιγµή που µία µόνο θυγατρική της στην Τουρκία αξίζει 6,3 δισ. ευρώ. Αντίστοιχη είναι και η κίνηση της Eurobank EFG που επέλεξε την θυγατρική της στην Πολωνία Pollbank που στο σύνολό της σήµερα αποτιµάται περισσότερο από 1 δισ. ευρώ. Ρευστοποιώντας µέρος της συµµετοχής της στην Pollbank η Eurobank EFG αναδεικνύει το παράλογο της σηµερινής χρηµατιστηριακής της αποτίµησης, ενισχύεται κεφαλαιακά και ταυτόχρονα αναδεικνύει τις πραγµατικές δυνατότητες των εξωστρεφών ελληνικών επιχειρήσεων. Απόδειξη των οποίων αποτελεί το άνοιγµα και πάλι της διατραπεζικής αγοράς και για τις δύο αυτές τράπεζες στις αρχές Νοεµβρίου. Συγχρόνως σε αυξήσεις κεφαλαίου θα προχωρήσουν η Τράπεζα Πειραιώς 64 ΕΠΙΛΟΓΗ

(1,2 δισ. ευρώ), η Marfin Popular Bank (489 εκατ.) και η Αγροτική Τράπεζα (1 δισ. ευρώ). Όλες οι τράπεζες της Ελλάδας, µε πρώτες τις µεγαλύτερες, είναι υποχρεωµένες να ακολουθήσουν το µείγµα κεφαλαιακής ενίσχυσης που περιλαµβάνει αυξήσεις κεφαλαίου και ρευστοποίηση ενεργητικού.

Stress tests No 2 Αµέσως µετά τη δηµοσίευση των αποτελεσµάτων της δεύτερης σειράς των δοκιµασιών αντοχής (stress tests) και αφού η κάθε τράπεζα έχει αποδείξει τη διεθνή της εµβέλεια και αξιοπιστία µε τις διεθνείς συµφωνίες που θα έχει ολοκληρώσει, θα ξεκινήσει ο πραγµατικός χορός των εξαγορών και συγχωνεύσεων στο ελληνικό χρηµατοπιστωτικό σύστηµα. Η ποιοτική διαφορά αυτής της διαδικασίας εξαγορών και συγχωνεύσεων, σε σύγκριση µε την αντίστοιχη διαδικασία που είχε ξεκινήσει λίγο πριν την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ, έγκειται στο γεγονός ότι το 2011 οι συγχωνεύσεις δεν

Η πραγµατικότητα ανάποδα

ο θέµα των τραπεζικών πτωχεύσεων βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο των Ευρωπαϊκών διεργασιών. Το προφανέστερο παράδειγµα είναι το δράµα της Ιρλανδίας σχετικά µε την Anglo Irish Bank, την οποία αφού κρατικοποίησε προχωρά τώρα σε αναδιάρθρωση του χρέους της κατά την οποία οι κάτοχοι των οµολόγων της υποχρεώνονται σε έκπτωση (haircut) της τάξης του 80%. Αλλά δεν είναι το µόνο. Το µελλοντικό θεσµικό καθεστώς πτωχεύσεων του χρηµατοοικονοµικού κλάδου είναι κυρίαρχο στο παρασκήνιο των συζητήσεων της συνόδου των ηγετών της G20 στη Σεούλ. Οι εξελίξεις στον ευρωπαϊκό χρηµατοπιστωτικό κλάδο τον τελευταίο χρόνο ήταν ραγδαίες και αναµένονται καταιγιστικές. Μέχρι σήµερα στις συζητήσεις για τις µεταρρυθµίσεις του χρηµατοοικονοµικού κλάδου, οι πολιτικοί επικεντρώθηκαν σε θέµατα όπως η κεφαλαιακή επάρκεια, το trading παραγώγων και οι µισθοί των τραπεζιτών. Αγνοήθηκε όµως το θέµα της πτώχευσης των τραπεζών.

έχουν στόχο τη δηµιουργία χρηµατιστηριακών υπεραξιών και διόγκωση των µεγεθών αλλά για πρώτη φορά στόχος είναι η «χρηµατοπιστωτική υγεία». Το 2011 στην Ελλάδα θα έχουµε «υγιείς συγχωνεύσεις» τραπεζών. Με απλά λόγια το 1+1 θα πρέπει οπωσδήποτε να ισούται µε 2 ή και περισσότερο. Οι συγχωνεύσεις τραπεζών στην Ελλάδα, σε αυτή τη φάση θα πρέπει να «προσέχουν τον µέτοχο, να προστατεύουν τον εργαζόµενο και να προσδίδουν αξία στην Εθνική Οικονοµία ώστε να ωφεληθούν και οι πελάτες των τραπεζών». Η φάση αυτή των εξαγορών θα ολοκληρώσει µια µεγάλη πορεία στον εκσυγχρονισµό του χρηµατοπιστωτικού µας συστήµατος που ξεκίνησε το …1980 µε τη σταδιακή απελευθέρωση της αγοράς και ολοκληρώθηκε το 1993 ή, αν προτιµάτε, τους πρώτους µήνες του 1994. Η Ελλάδα χρειάστηκε περισσότερα από 10 χρόνια για να καταργήσει την υποχρέωση των τραπεζών να επενδύουν µέρος των διαθεσίµων τους σε έντοκα γραµµάτια, να καταργηθεί το δι-

οικητικά καθοριζόµενο ελάχιστο επιτόκιο στις καταθέσεις ταµιευτηρίου. Επίσης στις αρχές του 1994, καταργήθηκαν πιστωτικοί περιορισµοί υπό την έννοια ότι οι τράπεζες µπορούσαν να χρηµατοδοτήσουν σχεδόν όλους τους κλάδους της οικονοµίας, ενώ καταργήθηκαν οι περισσότεροι περιορισµοί σε ό,τι αφορά στον διοικητικό καθορισµό των επιτοκίων. Τον Ιανουάριο του 1994 έγινε ένα ακόµα βήµα προς την απελευθέρωση της καταναλωτικής πίστης και ορίστηκε ως ανώτατο ποσό χρηµατοδότησης κατά άτοµο τα 8 εκατ. δραχµές. Χρειάστηκαν να περάσουν άλλα 10 χρόνια για την πλήρη απελευθέρωση της καταναλωτικής πίστης. Σήµερα όλα αυτά αποτελούν παρελθόν αλλά το γεγονός είναι ότι ελληνικό τραπεζικό σύστηµα είναι για πρώτη φορά υποχρεωµένο να λειτουργήσει µέσα σε ένα Ευρωπαϊκό περιβάλλον αυξηµένης επικινδυνότητας.

Το ενδεχόµενο κατάρρευσης µιας ευρωπαϊκής τράπεζας είχε µάλλον ακαδηµαϊκό χαρακτήρα στο παρελθόν ακόµη και το πιο πρόσφατο, δεδοµένου ότι η χρηµατοοικονοµική κρίση έδειχνε να έχει τελειώσει, λόγω της κρατικής στήριξης. Αυτά µέχρι χθες! Σήµερα ωστόσο θεωρείται απαραίτητο να δηµιουργηθεί ένα πρακτικό σχήµα αντίδρασης σε περιπτώσεις κατάρρευσης τραπεζών. Εάν οι κυβερνήσεις δεν µπορούν να αφήσουν τις τράπεζες να καταρρεύσουν όταν οι τραπεζίτες (και οι επενδυτές) κάνουν ανόητες επιλογές και χρειάζεται συνεχώς να διασώζονται, τότε δεν µπορεί να υπάρξει χρηµατοοικονοµικός καπιταλισµός. Σε µια τέτοια περίπτωση οι κυβερνήσεις θα υποχρεωθούν να κρατικοποιήσουν όλο το τραπεζικό σύστηµα ακολουθώντας το –καθόλου πετυχηµένο και οδυνηρό για τους φορολογουµένους- παράδειγµα της Ιρλανδίας. Είναι επίσης γνωστό ότι η Επιτροπή της Βασιλείας συζητά το θέµα αυτό εδώ και έναν χρόνο. Δυστυχώς, όµως, υπάρχει ακόµη αβεβαιότητα για το τι δεν µπορεί να γίνει -ή για το τι δεν θα έπρεπε να γίνει- σε διεθνές επίπεδο µε τις πολυεθνικές τράπεζες. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η κυβέρνηση

Οµπάµα έχει στηρίξει τον νόµο Dodd-Frank, ο οποίος επεκτείνει για όλες τις τράπεζες την προσέγγιση που ήδη υιοθετείται για τις µικρότερες. Η προσέγγιση αυτή κινείται στην ιδέα ότι όταν µία τράπεζα αντιµετωπίζει προβλήµατα βιωσιµότητας, κρατικοποιείται, ανατίθεται σε µία ενδιάµεση τράπεζα και στη συνέχεια πωλείται ή διασπάται µε την επιβολή haircut στους πιστωτές της. Η Ευρώπη δεν έχει τέτοιο σχήµα. Αν και ορισµένες χώρες -όπως η Βρετανία- έχουν υιοθετήσει κάποια παρεµφερή συστήµατα, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες παραµένουν δύσπιστες. Οι Ευρωπαίοι τραπεζίτες προκρίνουν άλλες ιδέες, όπως η χρήση των αποκαλούµενων cocos (έκτακτων οµολογιακών δανείων µετατρέψιµων σε µετοχές όταν η τράπεζα αρχίζει να αντιµετωπίζει προβλήµατα) ή σχηµάτων «bail-in» που να εξασφαλίζουν ότι οι πιστωτές θα αναλάβουν το µεγαλύτερο µέρος της ζηµίας αντί για το κράτος.

ΕΠΙΛΟΓΗ 65

� � � � � � � � � � � � � � � ��

� ��

��

�

��

�

�� 66 ΕΠΙΛΟΓΗ

follow link

Bankers Club

’

ΑΞΙΑ ΕΧΕΙ …ΝΑ ΜΟΙΡΑΖΕΣΑΙ

ΤΙΣ ΓΝΩΣΕΙΣ & ΤΙΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΣΟΥ

Βρασίδας Ζάβρας ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΕΠΙΛΟΓΗ 67

BANKERS’ CLUB

GBankers REEN O τραπεζικός δανεισµός για πράσινα προϊόντα και υπηρεσίες, παρουσιάζει αυξητικές τάσεις αποτελώντας µια ευχάριστη εξαίρεση στον κανόνα, υποστηρίζει σε συνέντευξή του στην «E» ο Βρασίδας Ζάβρας, γενικός διευθυντής της Τράπεζας Πειραιώς. O ίδιος µιλά για τις σηµερινές προκλήσεις των τραπεζών στο ενεργειακό κύµα της πράσινης ανάπτυξης, ενώ παρουσιάζει τις δράσεις της Τράπεζας Πειραιώς. στη χρηµατοδότηση πράσινων έργων και πρωτοβουλιών. Συνέντευξη στον ΜΑΚΗ ΝΤΟΒΟΛΟ

έσα σε ένα περιβάλλον στο οποίο ο ρυθµός των συνολικών χορηγήσεων κινείται σχεδόν σε µηδενικά επίπεδα, τί εικόνα παρουσιάζουν τα δανειακά προϊόντα που αφορούν π ράσ ινε ς δ ράσ ε ις τό σ ο σ ε ε πίπ εδο ιδιωτών όσο και επιχειρήσεων; Ο τοµέας της πράσινης επιχειρηµατικότητας και των φιλοπεριβαλλοντικών καταναλωτικών επιλογών είναι µια ευχάριστη εξαίρεση στον κανόνα. O τραπεζικός δανεισµός για πράσινα προϊόντα και υπηρεσίες παρουσιάζει αυξητικές τάσεις, γεγονός ιδιαίτερης σηµασίας αν λάβει κανείς υπόψη του και τις 68 ΕΠΙΛΟΓΗ

δύσκολες µέρες στην οικονοµία. Πρωταθλητής στην πράσινη αυτή κούρσα αναδεικνύονται σήµερα τα φωτοβολταϊκά, αφού υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από πλευράς επενδυτών και από οικιακούς καταναλωτές που επιθυµούν να εγκαταστήσουν ένα φωτοβολταϊκό σύστηµα στην κατοικία τους. Η Τράπεζα Πειραιώς παρέχει όλη την γκάµα των σχετικών προϊόντων για τον κλάδο αυτό, µε ιδιαίτερα ευνοϊκά επιτόκια και ποσοστό δανεισµού που φτάνει και το 100% στην περίπτωση των οικιακών συστηµάτων. Σε άνοδο θα βρεθεί επίσης και ο τοµέας των πράσινων στεγα-

στικών αφού µε τη νέα νοµοθεσία, οι πολίτες έχουν ένα επιπλέον κίνητρο να στραφούν σε κτίρια χαµηλότερης ενεργειακής κατανάλωσης. Τα πράσινα δανειακά προϊόντα διαφοροποιούνται σε όρους χορήγησης σε σχέση µε τα υπόλοιπα δανειακά προϊόντα της τράπεζας; Φυσικά και διαφοροποιούνται. Στην Τράπεζα Πειραιώς, πράσινα προϊόντα θεωρούνται εκείνα που έχουν ως σκοπό «τη χρηµατοδότηση επιχειρήσεων και ιδιωτών οι οποίοι θέλουν να επενδύσουν σε προϊόντα και υπηρεσίες φιλικές προς το περι-

ΒΡΑΣΙΔΑΣ ΖΑΒΡΑΣ // ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

είναι ακόµη σχετικά µικρές στη χώρα µας. Έτσι δεν τίθεται άµεσα θέµα δυνατότητας χρηµατοδότησης των ώριµων και σοβαρών επενδύσεων .

βάλλον» και δίνονται πιο προνοµιακοί όροι από ότι στα «παραδοσιακά» προϊόντα. Ανάλογα µε την κάθε περίπτωση, δίνονται είτε καλύτερα επιτόκια, είτε εύκολες διαδικασίες, είτε λιγότερες εξασφαλίσεις, είτε δωρεάν έξοδα διαφόρων ελέγχων ή και συνδυασµός των παραπάνω. Στόχος είναι τα προϊόντα αυτά να δηµιουργήσουν το κίνητρο για µια πράσινη στροφή της οικονοµίας.

Το τραπεζικό σύστηµα είναι ικανό να ικανοποιήσει την όποια ζήτηση υπάρξει για πράσινα δάνεια λόγω εγγυηµένων τιµών και επιδοτήσεων από την πλευρά του κράτους, ή η δυσµενής οικονοµική συγκυρία και οι ιδιαίτερες συνθήκες που αντιµετωπίζουν οι ελληνικές τράπεζες θέτουν όρια στην ανάπτυξη αυτού του τοµέα χορηγήσεων; Για την Τράπεζα Πειραιώς, η ενίσχυση της πράσινης οικονοµίας αποτελεί βασικό στρατηγικό στόχο. Έχουµε δεσµευτεί να στηρίξουµε τις προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση, ιδιαίτερα τώρα που η ροή του χρήµατος είναι περιορισµένη. Απόδειξη γι’ αυτό είναι ο µεγάλος αριθµός δανείων που δίνουµε σε δράσεις πράσινης επιχειρηµατικότητας. Οι πράσινες αγορές βέβαια είναι ακόµη σχετικά µικρές στη χώρα µας. Έτσι δεν τίθεται άµεσα θέ-

Το πρόγραµµα Πράσινων Επενδύσεων ύψους 1,5 δισ. ευρώ που ανακοίνωσε η Πειραιώς τον περασµένο Φεβρουάριο µαζί µε τα υπουργεία Οικονοµίας και Περιβάλλοντος, σε τι στάδιο υλοποίησης βρίσκεται; Ο πρώτος άξονας που άρχισε ήδη να υλοποιείται αφορά σε εγκατάσταση µονάδων ΑΠΕ (πρωτίστως φωτοβολταϊκών και δευτερευόντως βιοµάζας) σε βιοµηχανικά οικόπεδα εντός ΒΙΠΕ, καθώς και σε βιοµηχανικές στέγες. Ήδη, έχουν δεσµευτεί συνολικά περί τα 1.600 στρέµµατα εντός ΒΙΠΕ για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, ενώ από τον Ιούνιο του 2010 ξεκίνησε το ειδικό πρόγραµµα της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ για τις βιοµηχανικές στέγες και είναι σε πλήρη ανάπτυξη. Με την ανακοίνωση του προγράµµατος, υπήρξε έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό. Από την άλλη πλευρά και προσπαθώντας να «κρατήσουµε» ζωντανό το ενδιαφέρον των επενδυτών, περιµένουµε τη θεσµική τακτοποίηση του νέου καθεστώτος για τα Βιοµηχανικά Πάρκα ώστε να υλοποιήσουµε και τους υπόλοιπους άξονες του προγράµµατος.

Photo ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΤΑΥΡΑΚΗΣ

«Οι πράσινες αγορές

µα δυνατότητας χρηµατοδότησης των ώριµων και σοβαρών επενδύσεων. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, η νοµοθεσία παρέχει εγγυηµένα έσοδα 20ετίας για τον επενδυτή και αυτό εκτιµάται θετικά από τις τράπεζες.

Ποιούς βραχυπρόθεσµους και µεσοπρόθεσµους στόχους έχετε θέσει ως τράπεζα στον τοµέα της πράσινης επιχειρηµατικότητας; Σχεδιάζετε κάποια καινούργια προϊόντα; Εκτός από τη δέσµευση που ανακοινώθηκε τον περασµένο Φεβρουάριο για την προσέλκυση επενδύσεων ύψους 1,5 δισ. ευρώ, σηµαντικό είναι να αναφέρουµε πως ως το τέλος Ιουνίου του 2010, η Τράπεζα Πειραιώς είχε εγκρίνει χρηµατοδοτήσεις ύψους 770 εκατ. ευρώ, ενώ οι εκταµιεύσεις είχαν φτάσει τα 423 εκατ. ευρώ. Το πελατολόγιο µας στην πράσινη επιχειρηµατικότητα είχε ξεπεράσει τα 600 άτοµα και οι αρµόδιες Διευθύνσεις της Τράπεζας σχεδιάζουν νέα και καινοτόµα προϊόντα σε όλους τους τοµείς της πράσινης επιχειρηµατικότητας. ΕΠΙΛΟΓΗ 69

Εφαρµογές Καρτών… Οι κάρτες ως µέσο συναλλαγής έχουν εισέλθει σε πολλούς τοµείς της καθηµερινότητάς µας για δύο βασικούς λόγους: την ευκολία που προσφέρουν στο χρήστη και τις διαχειριστικές δυνατότητες που παρέχουν στον εκδότη.

…που θα πρέπει να γνωρίζουµε

πό τα µέσα του 2004 σ τη χώρα µας, µια εφαρµογή καρτών που ισχύει –αν και δεν είναι ευρέως γ νωσ τή – είναι αυτή της Ευρωπαϊκής Κάρτας Ασφάλισης Ασθένειας (ΕΚΑΑ). Η Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας αν τικατέστησε τα τότε έντυπα Ε111 και Ε111Β τα οποία χορηγούνταν για τους σκοπούς απόδοσης των δαπανών της περίθαλψης κατά την διάρκεια προσωρινής διαµονής του ασφαλισµένου σε κράτος µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και καλύπτει ασφαλισµένους στην πλειοψηφία των ασφαλισ τικών ταµείων της Ελλάδας (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΤΣΜΕΔΕ, ΟΓΑ κ.λπ.). Ο ασφαλισµένος που ταξιδεύει σε κάποια Ευρωπαϊκή χώρα για διακοπές, επαγγελµατικό ταξίδι, ή σπουδές, απολαµβάνει µε την επίδειξη της κάρτας τα εξής προνόµια:

> Ίδια πρόσβαση στην υγειονοµική περίθαλψη του δηµόσιου τοµέα (π.χ. έναν γιατρό, ένα φαρµακείο, ένα νοσοκοµείο ή ένα κέντρο υγειονοµικής περίθαλψης) µε τους υπηκόους της χώρας την οποία επισκέπτεται. > Εάν πρέπει να λάβει ιατρική φρον τίδα σε µια χώρα που επιβάλλει χρεώσεις για την υγειονοµική περίθαλψη, θα µπορεί αποζηµιωθεί είτε αµέσως είτε µετά την επιστροφή του στην Ελλάδα. Μέχρι σήµερα, η Mellon Technologies έχει προµηθεύσει τα ασφαλιστικά ταµεία µε περισσότερες από 3 εκατοµµύρια κάρτες καθώς και θερµικούς εκτυπωτές για την προσωποποίησή τους, ενώ σε συνεργασία µε το µε το ΚΗΥΚΥ (νυν ΗΔΙΚΑ) έχει διασυνδέσει την εφαρµο-

γή προσωποποίησης µε την εφαρµογή τήρησης αρχείου εκδιδόµενων καρτών. Οι ασφαλισµένοι µπορούν να προµηθευτούν την κάρτα συµπληρώνοντας την ειδική αίτηση στο υποκατάστηµα του ταµείου τους, ενώ σύντοµα θα υπάρχει δυνατότητα και για online υποβολή αιτήσεων.

…που θα θέλαµε να δούµε Μια νέα εφαρµογή που παρουσ ίασ ε σ τ η γε ιτον ική Τουρκία η εταιρεία διαχείρισης αεροδροµίων TAV Airports, αφορά στην κάρτα προνοµίων TAV PASSPORT. Η κάρτα TAV PASSPORT βασίζεται σε τεχνολογία contactless (χωρίς επαφή) και παρέχει στους κατόχους ειδικά προνόµια, όπως: > Γρήγορο Έλεγχο Διαβατηρίων και Αποσκευών. > Δωρεάν υπηρεσ ίε ς σ τάθµευσης “Car park & Valet Services”. > Εκπτώσεις στα Duty Free. > Πρόσβαση στις διακεκριµένες αίθουσες αναµονής και τα επιχειρηµατική κέντρα. > Έλεγχος εισιτηρίων (check-in) στο γκισέ Business Class. > Εκπτώσεις για ενοικίαση αυτοκινήτου και διαµονή.

TECHNOLOGIES,

µέχρι σήµερα, έχει προµηθεύσει τα ασφαλιστικά ταµεία µε περισσότερες από 3 εκατοµµύρια κάρτες καθώς και θερµικούς εκτυπωτές.

”

Δηµιουργική Παρουσίαση: Allmedia Creative

“

Η MELLON

follow link

BANKERS’ vALUE

R EAL E STATE

Αλλαγή πλεύσης

Η ιδιαίτερα απαιτητική οικονοµική συγκυρία πλήττει τις θυγατρικές των τραπεζικών οµίλων στον χώρο του real estate, οδηγώντας σε αλλαγές στόχων και επανασχεδιασµό της επενδυτικής τους στρατηγικής. στρατηγικής Από τον ΜΑΚΗ ΝΤΟΒΟΛΟ

ε ζηµιές κυλά το 2010 για τις δύο εισηγµένες στο χρηµατιστήριο εταιρείες επενδύσεων ακίνητης περιουσίας που ανήκουν σε χρηµατοπιστωτικούς οµίλους (Eurobank Properties και MIG Real Estate), ενώ και η Alpha Αστικά Ακίνητα παρουσίασε σηµαντική πτώση στην κερδοφορία της το πρώτο εξάµηνο του έτους. Το αντίξοο οικονοµικό περιβάλλον δεν εµπόδισε όµως την Εθνική Τράπεζα να επενδύσει στη δηµιουργία θυγατρικής real estate, ιδρύοντας τον περασµένο Απρίλιο, την Πανγαία ΑΕΕΑΠ. Η πτώση τώρα στις τιµές των ακινήτων και η αβεβαιότητα που επικρατεί σχετικά µε την απρόσκοπτη υλοποίηση των µισθωτηρίων συµβολαίων λόγω της οικονοµικής κρίσης επέδρασε αρνητικά στην αξία του χαρτοφυλακίου ακινήτων τους. Επιπλέον επιβάρυνση υπήρξε και από την έκτακτη φορολογική εισφορά. Το θετικό στοιχείο ήταν ότι τα έσοδα από ενοίκια έδειξαν αντοχή παρά το αρνητικό κλίµα, αν και οι εκτιµήσεις για το επόµενο διάστηµα δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξες. Λόγω της γενικότερης οικονοµικής κατάστασης και των επιπτώσεων που έχει στον τοµέα των ακινήτων, η επενδυτική στρατηγική των εταιρειών επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία έχει γίνει ιδιαίτερα συντηρητική µε το ενδιαφέρον να επικεντρώνεται σε ποιοτικά εµπορικά ακίνητα, εύκολα εµπορεύσιµα και όχι πολύ εξειδικευµένα. Επίσης εκείνο που εξετάζεται ιδιαιτέρως στην παρούσα φάση είναι η φερεγγυότητα των χρηστών 72 ΕΠΙΛΟΓΗ

- µισθωτών των υποψήφιων προς αγορά ακινήτων. Όµως η παρατηρούµενη διστακτικότητα για νέες επενδύσεις δηµιουργεί έναν φαύλο κύκλο καθώς πλήττει ακόµη περισσότερο µια ήδη δοκιµαζόµενη αγορά όπως είναι αυτή των επαγγελµατικών ακινήτων (γραφεία, εµπορικά καταστήµατα, αποθήκες κ.λπ.). Σε αυτό το περιβάλλον οι εταιρείες επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία έχουν να «αντιµετωπίσουν» και την τροπολογία που ψηφίσ τηκε στη Βουλή το περασµένο καλοκαίρι, σύµφωνα µε την οποία ο ενοικιαστής επαγγελµατικού ή εµπορικού ακινήτου µπορεί να καταγγείλει τη µισθωτική σύµβαση, έστω και εάν έχει παραιτηθεί από το νόµιµο δικαίωµά του για λύση της µίσθωσης µετά την πάροδο διετίας. Όπως σηµειώνουν παράγοντες της αγοράς η συγκεκριµένη ρύθµιση ανατρέπει συµβάσεις και σχέσεις του παρελθόντος καθιστώντας αβέβαιη την είσπραξη του συµφωνηµένου µισθώµατος και κατ’ επέκταση τινάζει στον αέρα τα επενδυτικά προγράµµατα των εταιρειών ανάπτυξης ακινήτων. Ήδη φορείς της αγοράς έχουν προσφύγει στη δικαιοσύνη καθώς θεωρούν ότι η εν λόγω ρύθµιση είναι αντισυνταγµατική. Από την πλευρά της η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι το συγκεκριµένο µέτρο προστατεύει τον µισθωτή από τις δυσµενείς επιπτώσεις της οικονοµικής συγκυρίας καθώς παρέχει τη δύναµη στις µικροµεσαίες επιχειρήσεις να διαπραγµατευτούν το µίσθωµα. Το αντίξοο περιβάλλον σε οικονοµία και κτηµαταγορά δεν σηµαίνει όµως ότι δεν κρύβονται και ευκαιρίες. Όπως σηµειώνουν σ τε λέ χη των εταιριών επενδύσεων σε ακίνητα, σύµφωνα µε τον ευρωπαϊκό δείκτη FTSE EPRA / NAREIT (αντιπροσωπεύει τις ΑΕΕΠ της Ευρωζώνης) οι µετοχές των ελληνικών εταιρειών επενδύσεων σε ακίνητα παρουσιάζουν το µεγαλύτερο discount, γεγονός που τις κάνει ιδιαίτερα ελκυστικές τόσο σε θεσµικούς επενδυτέςµετόχους αλλά και σε νέα funds που ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε εταιρείες του κλάδου.

Χαµηλό βαροµετρικό Σηµαντικές δυσκολίες αντιµετωπίζει η αγορά γραφείων µέσα στην ύφεση. Ενδεικτικά της κατάστασης είναι τα όσα αναφέρει πρόσφατη µελέτη της Eurobank Properties. α) Στάση αναµονής από επενδυτές και χρήστες λόγω των δυσµενών οικονοµικών συνθηκών µε αποτέλεσµα περιορισµό των επενδυτικών δραστηριοτήτων και µείωση του αριθµού των πράξεων, οι οποίες αφορούν κυρίως σε ακίνητα µεταχειρισµένα, µικρότερων επιφανειών και σε περιοχές δευτερεύοντος ενδιαφέροντος. β) Επαναδιαπραγµάτευση και αναζήτηση από µισθωτές «φθηνότερων» επιλογών µετεγκατάστασης. γ) Πτωτικές πιέσεις στις ζητούµενες τιµές µίσθωσης κενών γραφεια-

κών χώρων από δυνητικούς χρήστες. δ) Περιορισµός των νέων αναπτύξεων και σε πολλές περιπτώσεις αναβολή /µαταίωση των σχεδίων ανέγερσης νέων γραφειακών χώρων.

Νέα εκκίνηση Στο περιβάλλον της ύφεσης η Εθνική τράπεζα επένδυσε τον περασµένο Απρίλιο στη δηµιουργία εταιρείας διαχείρισης ακίνητης περιουσίας. Ο λόγος για την Πανγαία ΑΕΕΑΠ, η οποία διαθέτει χαρτοφυλάκιο 241 εµπορικών ακινήτων, κυρίως τραπεζικά καταστήµατα και κτίρια γραφείων τα οποία µισθώνονται κατά πλειονότητα στην Εθνική Τράπεζα. Σύµφωνα µάλιστα µε την αποτίµηση του Σώµατος Ορκωτών Εκτιµητών, η εµπορική αξία του χαρτοφυλακίου των ακινήτων της εταιρείας ανέρχεται σε 914 εκατ. ευρώ. Στόχος της είναι η δηµιουργία ενός επενδυτικού οχήµατος µε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για επενδυτές που αποσκοπούν σε ένα σταθερό εισόδηµα (ελληνικά και διεθνή συνταξιοδοτικά Ταµεία, θεσµικοί επενδυτές, ιδιώτες επενδυτές κ.λπ.) µέσω µερισµάτων. ΕΠΙΛΟΓΗ 73

BANKERS’ vALUE

Α ΣΦΑ Λ ΙΣΤΙΚ Η Α ΓΟΡΑ

ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΜΕ ΕΓΓΥΗΤΗ Η δηµιουργία Εγγυητικών Ταµείων Ασφάλισης µε σκοπό την προστασία των ασφαλισµένων, σε ενδεχόµενη κατάρρευση ασφαλιστικής εταιρείας θα εισαχθεί στη Λευκή Βίβλο µε τη µορφή Οδηγίας µέσα στο 2011 και θα είναι η επόµενη µεγάλη πρόκληση που θα κληθεί να αντιµετωπίσει η ασφαλιστική αγορά. Από την ΈΛΕΝΑ ΕΡΜΕΙΔΟΥ

Τα εγγυητικά ταµεία θα αποτελούν µόνο µηχανισµούς έσχατης λύσης για την προστασία των ασφαλισµένων.

74 ΕΠΙΛΟΓΗ

κλάδος της ιδιωτικής ασφάλισης δεν ήταν η πέ τ ρα του σκανδάλου στη δύσκολη οικονοµική συγκυρία που ζει ο κόσµος τα τελευταία 2,5 χρόνια ούτε και αυτός που στο σύνολό του δηµιούργησε τα περισσότερα προβλήµατα. Εξαίρεση, ωστόσο η χώρα µας όπου τον τελευταίο καιρό σηµειώθηκε «χαλαζόπτωση» λουκέτων µε τις ασφαλιστικές Ασπίς και Commercial Value να δίνουν το τελικό χτύπηµα στον κλάδο. Την ίδια ώρα είδαµε τους ασφαλισµένους να ψάχνουν «σανίδα σωτηρίας µεσοπέλαγα» και να «κρέµονται» κυριολεκτικά από τα συµφέροντα των ιδιωτών, των κρατικών λειτουργών και των συνδικαλιστών. Σε αυτό το περιβάλλον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή µε στόχο την ενίσχυση της προστασίας των κατόχων των ασφαλιστηρίων συµβολαίων και της εµπιστοσύνης τους ως προς την ασφαλιστική αγορά, αλλά και τη διατήρηση της ισορροπίας της αγοράς από τυχόν προβλήµατα που δηµιουργούνται στο κλάδο, έθεσε προς δηµόσια διαβούλευση τη Λευκή Βίβλο µε θέµα την

ίδρυση Εγγυητικών Ταµείων Ασφάλισης, Insurance Guarantee Schemes / IGS. Ο σκοπός, µέσα από την δηµόσια διαβούλευση που ολοκληρώνεται τώρα είναι η διατύπωση Νοµοσχεδίου που θα υποβληθεί το 2011 και θα εισαχθεί στην Λευκή Βίβλο µε τη µορφή Οδηγίας, υποχρεώνοντας έτσι τα κράτη της ΕΕ να καθιερώσουν ένα νοµικό δεσµευτικό πλαίσιο µε ελάχιστα κοινά χαρακτηριστικά για την προστασία των ασφαλισµένων. Ο µηχανισµός προσ τασίας IGS, εξαιρουµένων των κατόχων συµβολαίων αυτοκινήτων, µια και τα συµβόλαια αυτά διαθέτουν επαρκή προστασία, παρέχει προστασία στους κατόχους συµβολαίων Ζωής και Γενικών Ασφαλίσεων στην περίπτωση που η ασφαλιστική εταιρεία του αντισυµβαλλόµενου αθετήσει την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της, λόγω αφερεγγυότητάς ή λόγω παύσης λειτουργίας της ενώ, ο αντισυµβαλλόµενος από την πλευρά του έχει καταβάλει και έχει εξαντλήσει κάθε νόµιµη προσπάθεια σε ό,τι αφορά την καταβολή της αποζηµίωσής του. Στην περίπτωση αυτή, προς αποφυγή ενός «ντόµινο» προβληµάτων, έρχεται ο µηχανισµός

IGS και ε γ γυάται την καταβολή αποζηµίωσης στους κατόχους συµβολαίων, παράλληλα και τη διατηρισιµότητα τους µέσω µεταφοράς τους σε άλλη ασφαλιστική εταιρεία που πληροί τους όρους φερεγγυότητας. Σύµφωνα, τώρα µε τις αρχές της ΕΕ, η δηµιουργία Εγγυητικών Ταµείων δεν θα πρέπει να αλλοιώνει τον υγιή ανταγωνισµό µεταξύ εγχώριων ασφαλιστικών επιχειρήσεων και των επιχειρήσεων µεταξύ των κρατών–µελών που δραστηριοποιούνται µέσω υποκαταστηµάτων ή µε το καθεστώς παροχής υπηρεσιών. Τίθεται ως αξίωµα ότι τα εγγυητικά ταµεία θα αποτελούν

µόνο µηχανισµούς έσχατης λύσης για την προστασία των ασφαλισµένων. Παράλληλα, προτείνεται να υπάρχουν όρια στις αποζηµιώσεις. Η λειτουργία των Εγγυητικών Ταµείων θα βασίζεται στην ex-ante χρηµατοδότηση από εισφορές των ασφαλιστικών εταιρειών, οι οποίες θα φτάσουν στο 1,2% των ακαθαρίστων εγγεγραµµένων ασφαλίστρων σε ετήσια βάση. Ωστόσο η ΕΕ προτείνει αρχικό ποσοστό καταβληθείσας εισφοράς στο 0,12%.

έχρι στιγµής λίγα είναι τα κράτη, αν και µε ατέλειες λόγω µη υποχρέωσης εναρµόνισης µέχρι τώρα, που έχουν προχωρήσει στην υιοθέτηση των αρχών του IGS. Από την έλλειψη εναρµόνισης των κρατών πηγάζουν σοβαρά προβλήµατα και για τον κλάδο αλλά και για τους καταναλωτές. Πρώτο, και βασικό είναι ότι δεν επιτυγχάνεται η ισότιµη προστασία των καταναλωτών. Και, δεύτερο πρόβληµα εφάµιλλης σηµασίας η έλλειψη εναρµόνισης έχει ως συνέπεια οι καταναλωτές να χάσουν την εµπιστοσύνη τους απέναντι στο κλάδο σ την περίπτωση που προκύψει κάποιο σοβαρό πρόβληµα. Και, τα δύο αυτά θέµατα µπορούν να «γεννήσουν» πέρα από τα υπάρχοντα και νέα προβλήµατα σε µια ελεύθερη αγορά ενώ, µεταξύ των άλλων στρεβλώνεται και ο διασυνοριακός ανταγωνισµός. Και η Ελλάδα, βρίσκεται ανάµεσα στις χώρες που δεν έχουν υιοθετήσει τον µηχανισµό IGS, ενώ, αξίζει να σηµειωθεί ότι ανάµεσα στις 30 χώρες της EU-EEA, µόνο η Βουλγαρία, Δανία, Γαλλία, Γερµανία, Ιρλανδία, Λετονία, Μάλτα, Νορβηγία, Πολωνία, Ρουµανία, Ισπανία και Ηνωµένο Βασίλειο εφαρµόζουν κάποιες από τις αρχές του IGS. Ούτε η εποπτεία όπου και αν ανήκει αυτή διασφαλίζει την εσαεί λειτουργία µιας ασφαλιστικής εταιρείας, ούτε η κρατική παρέµβαση είναι αυτή που εξασφαλίζει τα συµφέροντα και τις απαιτήσεις των πε λατών. Στ ην περίπτωση που ανασταλεί η λειτουργία µιας ασφαλιστικής, ο µηχανισµός IGS είναι αυτός που έχει τη δυνατότητα να προστατέψει τους καταναλωτές, αναχαιτίζοντας τα προβλήµατα και εξισορροπώντας την αγορά. ΕΠΙΛΟΓΗ 75

Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΗΓΕΤΗ - RECEP TAYYIP ERDOGAN

*Ο α ξ ι ό τ ι µ ο ς κ . E rd o g a n 76 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΕΡΑ /ΑΠΕ

SAYIN ERDOGAN

Ο ‘κουµπάρος’. Ο ‘καρντάσης’. Ο γείτονας. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι η µεγάλη προσωπικότητα του σύγχρονου τουρκικού κράτους. Μεθοδικός και αποφασιστικός, υποµονετικός και επίµονος. Τυχερός φυσικά, αλλά και διορατικός, αλλάζει το πρόσωπο του τουρκικού ισλαµισµού, διατηρεί όσες ισορροπίες πρέπει να µείνουν αταλάντευτες και εκσυγχρονίζει δοµές, οικονοµία και κοινωνία. Από τον ΘΑΝΑΣΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

τις 12 Σεπτεµβρίου ο Τούρκος πρωθυπουργός περίµενε µια διπλή χαρά: να κατακτήσει η πατρίδα του το Mundobasket κόντρα στις ΗΠΑ στον µεγάλο τελικό και να κερδίσουν ο ίδιος και το κόµµα του το δύσκολο συνταγµατικό δηµοψήφισµα που διεξαγόταν την ίδια ηµέρα – ήταν µάλιστα η επέτειος των 30 χρόνων από το πραξικόπηµα του 93χρονου σήµερα Κενάν Εβρέν. Η Τουρκία κατέκτησε το αργυρό µετάλλιο και πλασαρίστηκε στην ελίτ των ισχυρότερων οµάδων του κόσµου, ενώ ο Ρ. Τ. Ερντογάν κέρδισε µε µεγάλη διαφορά το δηµοψήφισµα (58% στο «Ναι»). Τι περιµένει από εδώ και πέρα; Μα τι άλλο από τη νίκη του στις βουλευτικές εκλογές του 2012 και το χρυσό στο επόµενο Eurobasket του 2013! Για να κατανοηθεί το «φαινόµενο» Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και να ερµηνευτεί η αντοχή του στον χρόνο και τις πιέσεις που δέχεται από την ηµέρα της εµφάνισής του µέχρι σήµερα, θα πρέπει να γυρίσουµε τον χρόνο πίσω και να σταθούµε σε µια µεγάλη µορφή της τουρκικής πολιτικής, τον θεµελιωτή του πολιτικού Ισλάµ, τον Νεζτµετίν Ερµπακάν. Όπως υποστηρίζει ο Στέφανος Κωνσταντινίδης, καθηγητής στο Πανεπιστήµιο του Κεµπέκ και διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών Καναδά, ο Ν. Ερµπακάν πρώτος «συνέλαβε στη δεκαετία του ’70, την ιδέα να δηµιουργήσει έναν νέο αυτόνοµο πολιτικό πόλο, ικανό να αντιταχτεί στον κεµαλισµό… Ασφαλώς, η τουρκική κοινωνία ήταν έτοιµη για ένα τέτοιο εγχείρηµα και έπαιρνε, ως ένα σηµείο, την εκδίκησή της απέναντι στον κεµαλισµό, που επιδίωξε τη βίαιη εκρίζωση της θρησκείας».1 Η κατίσχυση του πολιτικού Ισλάµ δεν ήταν διόλου εύκολη υπόθεση. Χρειάστηκε πρώτα να υποστεί διώξεις ο εµπνευστής του (µέχρι και φυλακή πήγε o Ν. Ερµπακάν), να αλλάξει το κόµµα του όνοµα (λεγόταν Κόµµα

Εθνικής Σωτηρίας), να αναδειχθεί στη θέση του ένας νέος, νέος και στην ηλικία και λαοφιλής ηγέτης, ο Ταγίπ Ερντογάν, να κερδίσει τις εκλογές αλλά να διατελέσει πρωθυπουργός- φάντασµα για ένα χρόνο (λόγω κωλύµατος εκλογιµότητας), να υποστεί διώξεις, να χλευαστεί αυτός και η σύζυγός του (επιµένει στη µαντίλα…) κ.ά. Το σηµαντικότερο όµως ήταν ότι το Κόµµα της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης- ΑΚΡ που εκπροσωπεί πλέον το πολιτικό Ισλάµ, χρειάστηκε να κάνει µια γενναία, θεωρητικά ασυµβίβαστη µε τις αρχές του, στροφή προς τη Δύση για να κατευνάσει στην αρχή τον κεµαλισµό και να αρχίσει στη συνέχεια να τον …κατεδαφίζει. Ποιο ήταν το αποτέλεσµα όλης αυτής της διεργασίας; Η ανάδειξη του Ρ.Τ. Ερντογάν ως του µεγαλύτερου ηγέτη της µεταπολεµικής Τουρκίας, ενώ παράλληλα ο νέο-Οθωµανισµός προβάλει ως το σύγχρονο δόγµα της γειτονικής χώρας. Δεν είναι τυχαίο ότι ο νέο-Οθωµανισµός βρίσκει το θεωρητικό επιστέγασµά του στο πρόσωπο και το έργο του νέου υπουργού Εξωτερικών (από τον Μάιο του 2009), του Αχµέτ Νταβούτογλου. Με δύο λόγια: η Τουρκία, χωρίς να αποκόπτεται από τη Δύση, επιδιώκει µια πιο έντονη αυτόνοµη παρουσία. Η τουρκική εξωτερική πολιτική, θέτει σαν στόχο την ανάδειξη της Τουρκίας σε µια ισχυρή περιφερειακή δύναµη. ‘Η όπως το θέτει ο ίδιος ο Αχµέτ Νταβούτογλου, µε µια δόση ψυχαναλυτικής προσέγγισης – ίσως λόγω των γερµανικών σπουδών του- στο τέλος του βιβλίου του: «η Τουρκία έρχεται αντιµέτωπη µε την υποχρέωση να σχηµατίσει ένα νέο και µε νόηµα σύνολο µεταξύ του ιστορικού βάθους και του στρατηγικού βάθους της καθώς και να το θέσει σε λειτουργία στο πλαίσιο ενός γεωγραφικού βάθους. Σε περίπτωση που η Τουρκία, η οποία είναι µία αξονική χώρα, πετύχει [τον παραπάνω στόχο], θα ΕΠΙΛΟΓΗ 77

Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΗΓΕΤΗ - RETZEP TAYIP ERDOGAN

αποκτήσει τη θέση µιας κεντρικής χώρας που πέτυχε τη γεωπολιτική, γεωπολιτισµική και γεωοικονοµική της ολοκλήρωση».2 Αυτό κι αν είναι όραµα…

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν µε τη σύζυγό του Εµινέ κατά την άφιξή τους στο αεροδρόµιο του Τορόντο του Καναδά για να παρακολουθήσουν το G20 Summit τον περασµένο Ιούνιο.

Πενηνταέξι χρόνια πριν …στην Κωνσταντινούπολη Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, 56 χρονών σήµερα, ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα από το Δηµαρχείο της Κωνσταντινούπολης τη δεκαετία του ΄90. Συνεργάτης του Ν. Ερµπακάν, θα αναλάβει γρήγορα τα ηνία του πολιτικού χώρου που εκπροσωπούσε ο παλαιός αυτός

πολιτικός (δεν πρέπει να ξεχνάµε ότι ο Ερµπακάν ήταν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης που διέταξε την εισβολή στην Κύπρο το 1974). Μέσα σε σύντοµο χρονικό διάστηµα, µετέτρεψε το Κόµµα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, από κόµµα- καµουφλάζ που αντικατέστησε το µε νόµο διαλυµένο κόµµα του Ερµπακάν, σε κόµµα εξουσίας. Το 2002 κατάφερε να κερδίσει τις βουλευτικές εκλογές στην Τουρκία, πρωθυπουργός όµως αναδείχθηκε, ύσ τερα από παζάρια ανάµεσα στο ΑΚΡ και τον στρατό, ο Αµπντουλάχ Γκιουλ, ο σηµερινός πρόεδρος της Τουρκίας. Ο Τ. Ερντογάν πήρε το τιµόνι στα χέρια του τον Μάρτιο του 2003 και διοίκησε έχοντας την πλάτη στον τοίχο και τα µάτια του δεκατέσσερα µέχρι το καλοκαίρι του 2007, όταν το κεµαλικό κατεστηµένο, µε τη βοήθεια αστικών, ακόµα και σοσιαλδηµοκρατικών κοµµάτων, τον έσυραν σε πρόωρες εκλογές. Αποσπώντας το 46% του εκλογικού σώµατος, ο Τ. Ερντογάν, αναδείχθηκε και πάλι πρωθυπουργός και έδειξε, για πρώτη φορά µε απόλυτη σαφήνεια, ότι είναι ο κυρίαρχος του παιχνιδιού. Η συνέχεια ήταν ακόµα πιο εφιαλτική για τους αντιπάλους του: νίκη στις δηµοτικές εκλογές το 2009, σταδιακό ξεδόντιασµα του ‘βαθέως κράτους’, σύγκρουση µε τις παρακρατικές εθνικιστικές και στρατιωτικές οργανώσεις, συνοµιλίες µε τις διάφορες ηγεσίες των Κούρδων µετά τα επεισόδια των δηµοτικών εκλογών, σχεδόν ατοµική διαπραγµάτευσή του µε την Ευρωπαϊκή Ένωση, εξαιρετικό διηπειρωτικό παιχνίδι για τα ενεργειακά και, πρόσφατα, συνταγµατικές µεταρρυθµίσεις ευρέως φάσµατος και µεγάλου βεληνεκούς.

ΕΡΑ /ΑΠΕ

Ο ρηξικέλευθος Ερντογάν

78 ΕΠΙΛΟΓΗ

Με την απόσταση, έστω αυτή τη µικρή, του Αιγαίου, να µας χωρίζει από την Τουρκία, µπορούµε να δούµε τα βήµατα του Τούρκου ηγέτη τα τελευταία χρόνια, προς την κατεύθυνση της ανάδειξης του νέο-Οθωµανισµού. Δεν είναι και λίγα: η συνεχής προσπάθεια της τουρκικής διπλωµατίας να πετύχει ειρήνευση µε τους Κούρδους παρά την αντίθετη γνώµη των στρατιωτικών, η ‘ξαφνική’ διαµάχη µε το Ισραήλ ύστερα από σχεδόν µια δεκαετία κοινών αµυντικών και οικονοµικών συµφωνιών, το εντυπωσιακό (αν και αµφισβητούµενο ως προς την πρόοδό στο χρόνο) άνοιγµα προς την Αρµενία, η ‘απροσδόκητη’ στάση του κατά τον ολιγοήµερο πόλεµο µεταξύ Ρωσίας και Γεωργίας το καλοκαίρι του 2008 όταν υπερα-

Σηµειώσεις 1. Κωνσταντινίδης Στέφανος, ‘Νέο-οθωµανισµός: η έννοια κλειδί για την κατανόηση της σηµερινής Τουρκίας’, στο συλ. Νέο- Οθωµανισµός, Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα 2009, σελ. 26-27. 2. Νταβούτογλου Αχµέτ, ‘Στρατηγικό βάθος: η διεθνής θέση της Τουρκίας’, Εκδόσεις Ποιότητα, Αθήνα 2010, σελ. 839. 3. Cohn- Bendit Daniel, ‘Τι να κάνουµε;’, Εκδόσεις Κέδρος, Αθήνα 2010, σελ. 116.

ΕΡΑ /ΑΠΕ

σπίστηκε δηµόσια το δικαίωµα των Ρώσων να ‘προστατεύουν’ µειονότητές τους. Αυτά είναι ορισµένα µόνο, από τα εξόχως σηµαντικά βήµατά του στη διεθνή σκηνή, σε ένα συνεχές παιχνίδι απόρριψης–αποδοχής το οποίο ο Ερντογάν παίζει µε ψυχραιµία. Στο µεταξύ, πέρα από τις παραδοσιακές φιλίες (ΗΠΑ, Αγγλία, Ιταλία), ο Ερντογάν απολαµβάνει και τις εκπλήξεις. Αναφερόµενος στο ζήτηµα της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ ένας άνθρωπος που γνωρίζει πολύ καλά την πολυπολιτισµική Ευρώπη των τελευταίων 40 χρόνων, ο Γαλλογερµανός οικολόγος ευρωβουλευτής Ντανιέλ Κον Μπεντίτ δηλώνει ευθαρσώς: «Πολλοί λόγοι, γεωπολιτικοί και οικονοµικοί, συνηγορούν γι΄ αυτή την ένταξη, ιδιαίτερα ο κρίσιµος ρόλος που µπορεί να παίξει η Τουρκία στη διαφοροποίηση και στην εξασφάλιση του ενεργειακού µας εφοδιασµού». 3 Η λέξη «διαφοροποίηση» παραπέµπει ακριβώς στις προσπάθειες Ερντογάν - Νταβούτογλου να µετατρέψουν την Τουρκία σε ‘διερµηνέα’ του µουσουλµανικού κόσµου της πρώην ΕΣΣΔ µε την Ευρώπη. Που βαδίζει λοιπόν η Τουρκία και τι περιθώρια κινήσεων έχει ο ηγέτης της; «Η µπάλα είναι στο γήπεδο της Τουρκίας», δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Μπερνάρ Κουσνέρ, αποποιούµενος για µια ακόµα φορά οποιαδήποτε ευθύνης αποτυχίας στην ενταξιακή πορεία. Στα µέσα Οκτωβρίου επισκέφτηκε την Τουρκία και ζήτησε ακόµα µια φορά περισσότερη δρασ τηριοποίηση σε τρεις, κορυφαίους κατά τη Γαλλία και την Ε.Ε., τοµείς της δηµόσιας ζωής στη γειτονική µας χώρα: το άνοιγµα του ανταγωνισµού, τα µέτρα κοινωνικής πολιτικής και στήριξης της απασχόλησης και τη µεταρρύθµιση των αγορών. Όπως είναι φανερό ο Μπ. Κουσνέρ λίγο ενδιαφέρεται για τους µουσουλµανικούς θύλακες στα Βαλκάνια, το ανεπίλυτο της Κύπρου, τη στήριξη του αραβικού κόσµου, λίγο ενδιαφέρεται δηλαδή για τα µεγαλόπνοα σχέδια της νέο-Οθωµανικής πολιτικής οµάδας που κυβερνά τη σηµερινή Τουρκία. Οι αγορές πάνω απ΄ όλα και όλα τα άλλα έπονται…

Από τη συνάντηση του Γιώργου Παπανδρέου µε τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στα πλαίσια του Southeast European Countries Istanbul Summit of Heads of State and Government τον περασµένο Ιούνιο.

TΟ ΔΝΤ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ (ΠΙΑ) ΕΔΩ Είναι σηµαντικό να δει κανείς το ευρύτερο οικονοµικό πλαίσιο µέσα στο οποίο αναπτύσσονται οι πολιτικές Ερντογάν και λαµβάνονται οι ρηξικέλευθες αποφάσεις που τόση έκπληξη προκαλούν σε όλους εµάς, τους έξω από την Τουρκία. Όπως υποστηρίζουν αναλυτές, οι επιλογές Ερντογάν δεν θα ήταν τόσο ριζικές, δεν θα υλοποιούνταν µε τόση ευκολία αν το οικονοµικό κλίµα ήταν δυσµενές. Η γειτονική χώρα διαθέτει µια οικονοµία η οποία αναπτύσσεται µε ρυθµό που προσεγγίζει το 6%. Όπως και στην Ελλάδα, η ατµοµηχανή της τουρκικής οικονοµίας είναι ο τοµέας των µικροµεσαίων επιχειρήσεων. Σήµερα στην Τουρκία υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 2 εκατ. τέτοιες επιχειρηµατικές µονάδες µε ετήσια κέρδη που ξεπερνούν κατά µέσο όρο τα 250.000 ευρώ. Η ύπαρξή τους δηµιουργεί, εκτός όλων των άλλων, µια σηµαντική πληθυσµιακή βάση ‘συνοµιλητών’ του Ερντογάν που βλέπουν στο πρόσωπό του αποτυπωµένη την οικονοµική σταθερότητα, τη δικαιοσύνη και την ανάπτυξη- έτσι δεν λέγεται άλλωστε το κόµµα του; Την ίδια στιγµή η κεφαλαιακή βοήθεια από το εξωτερικό είναι σηµαντική: οι άµεσες ξένες επενδύσεις αντιπροσωπεύουν πλέον το 3% του ΑΕΠ, ενώ οι συνολικές καταθέσεις στις τουρκικές τράπεζες ανέρχονται στο 80% του ΑΕΠ. Μέσα σε ένα τέτοιο οικονοµικό κλίµα, πρωτοβουλίες της κεντρικής πολιτικής σκηνής που καθοδηγούνται από το έµπειρο χέρι του Τ. Ερντογάν, δεν µπορούν παρά να απολαµβάνουν της εµπιστοσύνης των αγορών. Η εντυπωσιακή αύξηση του δείκτη τιµών στο Χρηµατιστήριο της Κωνσταντινούπολης, την εποµένη της ανακοίνωσης των αποτελεσµάτων του δηµοψηφίσµατος, αλλά και η σωρεία θετικών, σχεδόν διθυραµβικών δηλώσεων από Τούρκους επιχειρηµατίες που συνόδευαν τα πλάνα και τις εικόνες από την Τουρκία στα οικονοµικά κανάλια και τις εφηµερίδες, αυτή η ‘ψήφος εµπιστοσύνης’ του τουρκικού (και πολυεθνικού…) κεφαλαίου προς τον Τ. Ερντογάν είναι κάτι που θα πρέπει να ζηλεύει η Αθήνα... ΕΠΙΛΟΓΗ 79

Μεταφορές - Συνέντευξη

ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ Πρόσφατα ανέλαβε τα καθήκοντα του προέδρου των Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων. Ο λόγος για τον Βασίλη Χαλκιά, διευθύνοντα σύµβουλο των Αττικών Διαδροµών. Όραµά του να συµβάλλει στην προώθηση προτάσεων για ουσιαστικές παρεµβάσεις στην κατεύθυνση της εξυπηρέτησης του πολίτη και της προστασίας του περιβάλλοντος µέσα από την αναβάθµιση της ποιότητας των µεταφορών στη χώρα µας. Από την ΈΛΕΝΑ ΕΡΜΕΙΔΟΥ

Να ξεκινήσουµε τη συζήτησή µας κ. Χαλκιά από το χρόνιο αλλά ιδιαίτερης αξίας ζήτηµα για µία πιο ποιοτική ζωή στην πρωτεύουσα, πρώτιστα φιλοπεριβαλλοντική. Πώς µπορεί το κράτος και οι συγκοινωνιολόγοι να πείσουν το κοινό να κυκλοφορεί µε τα µέσα µαζικής µεταφοράς όταν δεν υπάρχει ολοκληρωµένο δίκτυο; Οι Έλληνες Συγκοινωνιολόγοι πιστεύουµε ότι απαιτείται µια ολοκληρωµένη πολιτική για την προνοµιακή αντιµετώπιση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και την προώθηση της χρήσης τους που θα συντελέσει στην αειφορία και τη βιώσιµη κινητικότητα. Οι βασικοί άξονες-στόχοι µιας τέτοιας πολιτικής πρέπει να είναι: α)Εκλογίκευση της χρήσης του ΙΧ και όπου απαιτείται, περιορισµός στη χρήση του. β) Ενίσχυση της συνδυασµένης µετακίνησης και διευκόλυνση µετεπιβίβασης µε απόδοση χώρου στις ήπιες µορφές µετακίνησης (ποδήλατο, πεζοί) γ) Καλύτερη πληροφόρηση και ενηµέρωση των µετακινούµενων πολιτών και δ) Ενίσχυση της ασφάλειας και άνεσης στις µαζικές αστικές µετακινήσεις. Τα µηχανήµατα έκδοσης εισιτηρίων στην Ελλάδα είναι µηχανήµατα που χρησιµοποιούσε η Ευρώπη περίπου 20 χρόνια πριν. Δηλαδή, δεν εκδίδουν µηνιαίες κάρτες, κάρτες δύο ή τριών ατόµων, δεν δέχονται 80 ΕΠΙΛΟΓΗ

πιστωτικές και δεν παρέχουν καµία πληροφορία για τις βασικές διαδροµές. Υπάρχει κάποιο σχέδιο επ’ αυτού; Πράγµατι, το υπάρχον σύστηµα συλλογής κοµίστρου στις Αστικές Συγκοινωνίες της Αθήνας αλλά και συνολικά της χώρας µας δεν έχει εκσυγχρονιστεί, δηµιουργώντας καθηµερινά προβλήµατα τόσο στους οργανισµούς αστικών συγκοινωνιών όσο και στους επιβάτες των µέσων αυτών. Δεν έχουµε άλλη πρόταση από αυτή της άµεσης υλοποίησης του συστήµατος αυτόµατης συλλογής κοµίστρου που έχει σχεδιάσει ο ΟΑΣΑ, η υλοποίηση του οποίου έχει καθυστερήσει και εξακολουθεί να καθυστερεί. Σύµφωνα µε τον σχεδιασµό αυτό, η υλοποίηση του συστήµατος αποτελεί τη βάση για την αναδιάρθρωση των κοµίστρων, τα οποία χρησιµοποιούνται ευρέως στην Ευρώπη (οικογενειακά, Σαββατοκύριακου, εκδροµικά, κ.ά.), ενώ παράλληλα θα λύσει τα προβλήµατα της µη καταβολής κοµίστρου αλλά και άλλα προβλήµατα. Οι επιβάτες δεν θα απαιτείται να περιµένουν ώρες ατελείωτες µέσα στον ήλιο και τη βροχή για να ανανεώσουν τη µηνιαία κάρτα τους, µιας και αυτό θα µπορούσαν να το κάνουν ανά πάσα στιγµή µέσα στο µήνα και όχι µόνο από τα εκδοτήρια των φορέων, αλλά και από άλλα σηµεία, όπως από το internet, τις τράπεζες, τα supermarket, τα ψιλικατζίδικα, κ.λπ. Ως εκ τούτου, στόχος είναι η υποστήριξη των οργανισµών αστικών συγκοινωνιών για τον σχεδιασµό και την υλοποίηση έργων αυτόµατης συλλογής κοµίστρου. Να περάσουµε στο σιδηροδροµικό δίκτυο. Ποιά είναι τα πρώτα βήµατα που πρέπει να γίνουν ώστε η Ελλάδα να φτάσει τους ρυθµούς της Ευρώπης; Ο σιδηρόδροµος στην Ελλάδα, όπως και σε όλο τον κόσµο, πρέπει να εξετάζεται µε κριτήρια αναπτυξιακής και κοινωνικής πολιτικής, και όχι µόνο µε κριτήρια «ανταγωνιστικότητας» µε τα άλλα µέσα. Θέλουµε τρένα γιατί προσφέρουν τον πλέον ασφαλή τρόπο µετακίνησης, είναι το οικονοµικότερο µέσο από πλευράς κατανάλωσης ενέργειας ανά επιβάτη και αποτελούν το πλέον περιβαλλοντικά ευαίσθητο µέσο µετακίνησης. Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν λέµε ότι το τρένο πρέπει να υποστηριχθεί και όχι να αφεθεί να µαραζώσει. Κανείς δεν λέει ότι δεν θα πρέπει να βελτιωθούν οι παράµετροι σχετικά µε το επίπεδο εξυπηρέτησης τόσο στην υποδοµή όσο και στη λειτουργία ή ότι δεν πρέπει να υπάρξει εξορθολογισµός όπου θεωρείται απαραίτητος. Η υλοποίηση λοιπόν της πολιτικής των σιδηροδροµικών µεταφορών απαιτεί σχε-

ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΑΛΚΙΑΣ // ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ

Αρκετοί συµπολίτες µας επιθυµούν να διανύουν κάποιες αποστάσεις µε ποδήλατο. Ποιό είναι το εµπόδιο στο να δηµιουργηθούν ποδηλατόδροµοι, οι οποίοι θα παρέχουν ασφάλεια στους ποδηλάτες; Το ποδήλατο εξυπηρετεί µικρές ή µεσαίες σχετικά αποστάσεις, είτε αποκλειστικά είτε σε συνδυασµό µε άλλα µέσα. Για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητο να ενταχθεί στον συνολικό συγκοινωνιακό σχεδιασµό, ώστε να εξυπηρετεί µεγαλύτερο αριθµό πολιτών. Το ποδήλατο έχει επίσης τη δυνατότητα να αποτελεί τροφοδότη των µέσων µαζικής µεταφοράς και ειδικότερα των µέσων σταθερής τροχιάς. Για τον σκοπό αυτό, όπως σε πόλεις του εξωτερικού, µπορούν να αναπτυχθούν σε καθορισµένους σταθµούς του µετρό, του ηλεκτρικού και του προαστιακού σιδηρόδροµου, σηµεία στάθµευσης ή και ενοικίασης ποδηλάτων. Η χάραξη ποδηλατοδρόµων δεν αποτελεί πανάκεια για τα συγκοινωνιακά προβλήµατα των πόλεων. Αποτελεί όµως τµήµα του συγκοινωνιακού σχεδιασµού σε µητροπολιτικό επίπεδο και όχι σε δηµοτικό, ώστε να µελετηθεί σωστά ένα δίκτυο ποδηλατοδρόµων που θα εξυπηρετεί πράγµατι τους πολίτες που θέλουν να αφήσουν τα οχήµατά τους. Για τον σκοπό αυτό θα πρέπει να ανατεθεί σε εξειδικευµένους επιστήµονες να µελετήσουν το θέµα ώστε να σχεδιασθούν σωστά οι ποδηλατόδροµοι. Το ποδήλατο είναι ένα µέσο µετακίνησης το οποίο απαιτεί ειδική προστασία, σε έναν άνετο και αποκλειστικής χρήσης διάδροµο για τον ποδηλάτη. Ο χώρος αυτός, εποµένως, δε µπορεί να χρησιµοποιηθεί ούτε από πεζούς ούτε από άλλα µηχανοκίνητα οχήµατα, συµπεριλαµβανοµένων των µοτοσικλετών. Τέλος, ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας θα πρέπει να αναθεωρηθεί ώστε να συµπεριληφθούν οι προτεραιότητες και οι κώδικες συµπεριφοράς για την ασφάλεια όλων των πολιτών που κινούνται στη πόλη µε όλα τα µέσα.

Photo ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΤΑΥΡΑΚΗΣ

διασµό και επενδύσεις για να υπάρχει απόδοση από την εκµετάλλευση του σιδηροδροµικού δικτύου. Πιο συγκεκριµένα, ο σιδηρόδροµος θα πρέπει να συνεργάζεται και να συµπληρώνει τα οδικά και θαλάσσια µέσα, ενώ κρίνεται απαραίτητη και η ανάπτυξη του προαστιακού σιδηροδρόµου. Τέλος, ο σιδηρόδροµος θα πρέπει να αποτελεί κοινωνικό αγαθό και να µην κρίνεται µόνο µε βάση τη «βιωσιµότητα», αλλά να εξυπηρετεί και µη βιώσιµες γραµµές. Αυτό που γίνεται δηλαδή µε τις άγονες γραµµές στις θαλάσσιες αλλά και στις αεροπορικές µεταφορές να γίνει και στον σιδηρόδροµο.

«Προσβλέπω στην ουσιώδη συµβολή µας στον διάλογο για την οδική ασφάλεια και τα µέτρα που πρέπει να παρθούν για τη µείωση των απογοητευτικά υψηλών ποσοστών των τροχαίων ατυχηµάτων στη χώρα µας».

ΕΠΙΛΟΓΗ 81

Πολιτικές Ανάπτυξης - Κρατικές Ενισχύσεις

Γόνιµη κρατική παρέµβαση Το να γίνεται λόγος για κρατικές ενισχύσεις, ενώ ισχύει η βασική απαγόρευση των κρατικών ενισχύσεων για την προστασία του ελεύθερου ανταγωνισµού στην ευρωπαϊκή αγορά, µάλλον ακούγεται οξύµωρο. Παρόλ’ αυτά η δηµιουργία ενός φορέα κρατικών ενισχύσεων όπως το Ελληνικό Ινστιτούτο Κρατικών Ενισχύσεων που δηµιουργήθηκε πρόσφατα στη χώρα µας κατά το επιτυχηµένο παράδειγµα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Κρατικών Ενισχύσεων, δηµιουργεί ελπίδες, για αξιοποίηση των επιτρεπτών τρόπων για τέτοιου τύπου αναπτυξιακές παρεµβάσεις του κράτους. ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ

εν είναι ότι θα «δοθούν κρα τ ικέ ς ε ν ισχύσεις άµεσα», που ούτως ή άλλως σε επίπεδο ευρωπαϊκού δικαίου έ χει θεσπισθεί ο κανόνας της βασικής απαγόρευσης των κρατικών ενισχύσεων µε σκοπό την προστασία του ελεύθερου ανταγωνισµού στην ενιαία αγορά από την αθέµιτη στρεβλωτική παρέµβαση του κράτους, αλλά τουλάχιστον ότι θα υπάρξει µία συντονισµένη πρωτοβουλία για τους τοµείς αιχµής, τους τοµείς που συνάδουν µε την έξοδο από την ύφεση και την ανάκαµψη στη χώρα. Στόχος λοιπόν του Ινστιτούτου που ιδρύθηκε τον περασµένο Ιούνιο είναι να αποτελέσει τον ερευνητικό, επιστη-

µονικό και συµβουλευτικό φορέα που επικεντρώνεται στις κρατικές ενισχύσεις. Ο διεπιστηµονικός χαρακτήρας του είναι ιδιαίτερα σηµαντικός καθώς προσπαθεί να συγκεντρώσει την κεκτηµένη εµπειρία και γνώση για την προώθηση εκείνων των τοµέων που θα βοηθήσουν στο να κερδηθεί το στοίχηµα της δηµιουργίας ενός µοντέλου βιώσιµης ανάπτυξης. Σηµαντικό εγχείρηµα, αρκεί η θεωρία να γίνει πράξη! Μιλήσαµε µε τον πρόεδρο του Ελληνικού Ινστιτούτου Κρατικών Ενισχύσεων, Αντώνη Μεταξά, για τον νέο φορέα. Όπως χαρακτηρισ τικά µας είπε: «Η προσπάθεια αυτή είχε την τύχη από τα πρώτα της βήµατα να συγκεντρώσει αρκετή δηµοσιότητα αλλά

«Βασικό χαρακτηριστικό του Ινστιτούτου είναι η εξωστρέφεια και η πολυσυλλεκτικότητα. Απευθύνεται αλλά και επιθυµεί τη συµµετοχή επιστηµόνων που µε βάση τις ποικίλες προσλαµβάνουσες παραστάσεις που κοµίζουν µπορούν να ενισχύσουν την όλη προσπάθεια σε ερευνητικό και επιµορφωτικό επίπεδο», διευκρινίζει ο Α. Μεταξάς, πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Κρατικών Ενισχύσεων. 82 ΕΠΙΛΟΓΗ

και κυρίως τη ‘συστράτευση’ σχεδόν όλων των Ελλήνων επιστηµόνων που ασχολούνται µε τον συγκεκριµένο επιστηµονικό κλάδο. Εξίσου σηµαντικό είναι και το ενδιαφέρον φορέων και φυσικών προσώπων που χωρίς να είναι ‘ειδικοί’, επιθυµούν να αντιληφθούν το εύρος της συγκεκριµένης θεµατικής. Θετική έκπληξη προξένησε το γεγονός ότι ενδιαφέρον για τη σχετική πρωτοβουλία εκδηλώθηκε όχι µόνο εντός Ελλάδας αλλά και από φορείς άλλων κρατών της ΕΕ. Χαρακτηριστική ένδειξη είναι και η συµµετοχή στο Advisory Board του Ινσ τιτούτου προβεβληµέ νων επισ τηµόνων από το εξωτερικό». Βασική στόχευση του Ινστιτούτου, µας εξήγησε αµέσως µετά ο Αντώνης Μεταξάς, είναι η ανάδειξη της άµεσης συσχέτισης της θεµατικής των κρατικών ενισχύσεων µε την οριοθέτηση του αναπτυξιακού ρόλου του κράτους στο θεσµικό πλαίσιο της ΕΕ, ειδικότερα σήµερα στο πλαίσιο της προσπάθειας για υπέρβαση της βαθιάς οικονοµικής κρίσης. Το επόµενό µας ερώτηµα αφορούσε ένα θέµα αιχµής. «Πώς συµβαδίζει η λειτουργία του Ινστιτούτου µε τον κανόνα

της βασικής απαγόρευσης των κρατικών ενισχύσεων για την προστασία του ελεύθερου ανταγωνισµού στην ευρωπαϊκή αγορά», ρωτήσαµε συγκεκριµένα τον Αντώνη Μεταξά. Η απάντησή του; Ιδιαίτερα κατατοπιστική. Την παραθέτουµε αυτούσια: «Πρόκειται για έναν κανόνα που επιδέχεται αρκετές και σηµαντικές εξαιρέσεις. Σε αντίθεση µε τα συχνά καθ’ υπερβολήν λεγόµενα, το ευρωπαϊκό δίκαιο δεν είναι ασύµβατο µε την κρατική, ‘γόνιµη’ παρεµβατικότητα. Το γεγονός της διακλαδικότητας που χαρακτηρίζει το Ινστιτούτο ενισχύεται από την πολύ ευρεία οριοθέτηση της έννοιας της κρατικής ενίσχυσης που παραδοσιακά υιοθετεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα δικαστικά όργανα της ΕΕ. Γι΄αυτό τον λόγο πάρα πολλά θέµατα που απασχολούν την καθηµερινότητα της πολιτικής και επιχειρηµατικής επικαιρότητας αγγίζουν το κανονιστικό πλαίσιο των κρατικών ενισχύσεων, ακόµα κι αν αυτό δεν καθίσταται πάντα εµφανές στο ευρύ κοινό ή συχνά ακόµη και στους ίδιους τους χειριστές

τους. Λ.χ. η διαχείριση πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης µέσω των επιχειρησιακών προγραµµάτων του ΕΣΠΑ κ.λπ., ζητήµατα ιδιωτικοποιήσεων ή και θέµατα φορολογικής πολιτικής (χαρακτηριστικό είναι το παράδειγµα των τελών κινητής τηλεφωνίας που έχει επιβληθεί στη χώρα µας) άπτονται σταθµίσεων στο πεδίο του δικαίου κρατικών ενισχύσεων. Ιδιαίτερα σήµερα, η επικαιρότητα των ενισχύσεων προκύπτει και από την ανάγκη χάραξης των ορίων της απολύτως επιβεβληµένης παρέµβασης του κράτους γ ια την τόνωση της αναπτυξιακής διαδικασίας ως µέσου για την υπέρβαση της πολύπλευρης οικονοµικής κρίσης. Ακριβώς αυτή η απόκλιση µεταξύ επικαιρότητας και σηµασίας της θεµατικής των κρατικών ενισχύσεων από τη µία πλευρά και κατανόησης της «εισχώρησής» της σε πολλούς τοµείς της κρατικής και επιχειρηµατικής δράσης από την άλλη ήταν ο βασικός λόγος που έδωσε και το έναυσµα για τη σύσταση του Ελληνικού Ινστιτούτου Κρατικών Ενισχύσεων.

Με αφορµή την ίδρυση του Ελληνικού Ινσ τ ιτού του Κ ρ α τ ικών Εν ισ χύσ ε ων (ΕΙΚΕ), το Ελληνογερµανικό Εµπορικό και Βιοµηχανικό Επιµελητήριο, η Πρεσβεία της Οµοσπονδιακής Δηµοκρατίας της Γερµανίας και το Ελληνικό Ινστιτούτο Κρατικών Ενισχύσεων διοργάνωσαν στις αρχές Οκτωβρίου ηµερίδα µε θέµα: «Κρα τ ικέ ς ε ν ισ χύσ ε ις & Ανάπτυξη» στο ξενοδοχείο King George II Palace σ τ η ν Α θ ή ν α . Στ ό χ ο ς τ η ς η µ ε ρ ί δ α ς ήταν η ανάδε ιξη τ ης ε πικαιρότ ητα ς και σηµασίας της προβληµατικής των κρατικών ε ν ισ χύσ εων, γε γονός που επιτεύχθηκε µε την ενδεικτική αναφορά της πρακτικής εφαρµογής της σε τρεις καίριους αναπτυξιακούς τοµείς: στην προώθηση της επιχειρηµατικής δραστηριότητας µέσω της διαχείρισης διαρθρωτικών πόρων της ΕΕ (ΕΣΠΑ), σ τ η χ ρ η µ α τ ο δ ό τ η σ η ε υ ρ υ ζ ω ν ι κώ ν υποδοµών στον χώρο των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και, τέλος, στην επίδραση των κρατικών ενισχύσεων στον τοµέα της ενέργειας.

Πολιτεία &Ανάπτυξη

Λάθη προς αποφυγήν

«Συχνά ερχόµαστε αντιµέτωποι µε το ερώτηµα ‘τι κάνει η Πολιτεία για την ανάπτυξη; Αυτό ήταν ένα ερώτηµα που έθεσε ο Α. Μαρκόπουλος, Ειδικός Γραµµατέας Ψηφιακού Σχεδιασµού στο Υπουργείο Ανάπτυξης στο πλαίσιο της οµιλίας του στην πρόσφατη ηµερίδα «Κρατικές ενισχύσεις & Ανάπτυξη». Και συνέχισε: «Μια απάντηση θα µπορούσε να είνει ‘Ό,τι µπορεί!’. Χρειάζεται όµως η συνεργασία και των δύο πλευρών για να γίνει η ανάπτυξη πραγµατικότητα. Του κράτους και της ιδιωτικής αγοράς… Επίσης ένα άλλο κρίσιµο και ουσιαστικό είναι το ‘Για ποια ακριβώς ανάπτυξη µιλάµε;’ Για µια κρατικοδίαιτη, συντηρητική, αν όχι παρωχηµένη, ανάπτυξη; Ή για µια βιώσιµη, µακροπρόθεσµη και στέρεη ανάπτυξη; Θέλω να πιστεύω ότι όλοι προσανατολιζόµαστε στη δεύτερη κατεύθυνση. Στην κατεύθυνση της αξιοποίησης όλων των διαθέσιµων πόρων και εργαλείων για τη δηµιουργία νέων µορφών επιχειρηµατικότητας… Προφανώς η Πολιτεία έχει την υποχρέωση να κάνει την αρχή, να θέσει τις βάσεις να δηµιουργήσει τις προϋποθέσεις», είπε χαρακτηριστικά. Η Ειδική Γραµµατεία Ψηφιακού Σχεδιασµού, τώρα έχοντας την αρµοδιότητα του σχεδιασµού και της εποπτεία του Επιχειρησιακού Προγράµµατος «Ψηφιακή Σύγκλιση» του ΕΣΠΑ στοχεύει στην αποτελεσµατική αξιοποίηση των ΤΠΕ στην οικονοµική και κοινωνική δραστηριότητα της χώρας. Για τις παρεµβάσεις που αφορούν τη δηµόσια διοίκηση διαθέτει σήµερα 1 δισ. ευρώ. Για την ενίσχυση της αγοράς, πάνω από το 1/3 του συνολικού προϋπολογισµού του προγράµµατος, περίπου 550 εκατ. ευρώ θα διατεθούν την επόµενη τριετία στην πραγµατική οικονοµία, στις επενδύσεις και στις επιχειρήσεις.

Ποια λάθη να αποφύγουµε; Αυτό διερωτήθηκε ο Θεόδωρος Μουρούτης, αναπληρωτής διευθυντής υποστήριξης Επιχειρησιακής Διεύθυνσης Τµηµατάρχης Στρατηγικού Σχεδιασµού της Cyta Ελλάς ΑΕ, στο πλαίσιο της οµιλίας του στην ενότητα των ευρυζωνικών υποδοµών και επενδύσεων στο πλαίσιο της ηµερίδας. Όπως χαρακτηριστικά τόνισε: «Δεν χρειάζεται κάθε φορά να εφευρίσκουµε τον τροχό σπαταλώντας πόρους και χρόνο: οι Ευρωπαίοι εταίροι µας έχουν έτοιµα και λειτουργικά θεσµικά, ρυθµιστικά και νοµικά πλαίσια. Το κράτος πρέπει: α) Να απλοποιήσει τις διοικητικές διαδικασίες που σχετίζονται µε την εγκατάσταση υποδοµών, β) να περιορίσει το περιθώριο παρεµβάσεων µικροπολιτικών παραγόντων. Σηµαντική παρέµβασή του η ακόλουθη: «Οι αντισυµβαλλόµενοι µε το ελληνικό δηµόσιο πρέπει να δένονται µε ισχυρές Συµβάσεις που να καθιστούν ασύµφορη οποιαδήποτε απόκλιση από αυτές: απόλυτη προτεραιότητα έχει ο εθνικός στόχος».

ΕΠΙΛΟΓΗ 83

Διαφήµιση - Συνέντευξη

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΩΝ «ΜΟΝΟΓΑΜΙΚΩΝ» ΣΧΕΣΕΩΝ Σε µια εποχή που τίποτα δεν θεωρείται δεδοµένο και στερεότυπα χρόνων παύουν να ισχύουν, η αγωνία των manager της αγοράς είναι να µπορέσουν να αποκρυπτογραφήσουν τις αλλαγές και να στηρίξουν σε αυτές τη νέα επιχειρηµατική στρατηγική τους. Η αποκρυπτογράφηση όµως, πρέπει να γίνεται από managers που γνωρίζουν πολύ καλά το ελληνικό επιχειρείν έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί το περιθώριο λάθους. Ο Νικόλας Μπενόπουλος, γενικός διευθυντής της Mass Athens, υποστηρίζει ότι ζούµε την εποχή που οι µονογαµικές σχέσεις των καταναλωτών µε τα προϊόντα …τείνουν προς εξαφάνιση. Από τον ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΟΡΔΕΡΑ

τέλεχος µε µεγάλη εµπειρία στον χώρο του marketing, της διαφήµισης και των media, διαθέτει το αισθητήριο της πρόβλεψης. Κι αυτό προσπαθήσαµε να «εκµεταλλευθούµε», µιλώντας µαζί του και αναζητώντας κάποιες σηµαντικές τάσεις του µέλλοντος στην αγορά της επικοινωνίας και του marketing. «Οι τάσεις σκιαγραφούν κατά κάποιο τρόπο το µέλλον, σε κοινωνικό, συναισθηµατικό, εµπορικό και οικονοµικό επίπεδο. Καθορίζουν το πλαίσιο µέσα στο οποίο θα υλοποιηθούν οι στρατηγικές του marketing και της επικοινωνίας τα επόµενα χρόνια. Έχοντας διαβάσει και αναλύσει το οικονοµικό περιβάλλον και τους δείκτες που απορρέουν από αυτό, βγαίνουν µερικά αβίαστα συµπεράσµατα» ανέφερε στο ξεκίνηµα της συζήτησής µας. Αυτά τα συµπεράσµατα θελήσαµε να αναλύσουµε. Οι πρώτες διαφηµίσεις που είδαµε να κόβονται στο ξεκίνηµα της κρίσης κ. Μπενόπουλε, ήταν αυτές που αφορούσαν στην αγορά κατοικίας. Η διαφήµιση στεγαστικών δανείων για ένα µεγάλο χρονικό διάστηµα ήταν απλά µια «γλυκειά ανάµνηση». Είναι απλά τα πράγµατα. Η κρίση στην αγορά κατοικίας οδήγησε σε αντίστοιχη µείωση της αξίας τους κατά 20%. Ως εκ τούτου, δανειολήπτες που πήραν 84 ΕΠΙΛΟΓΗ

δάνεια, µόλις συνειδητοποίησαν ότι το αρχικό κεφάλαιό τους έχει εξανεµιστεί. Η µείωση της αγοραστικής δύναµης της µέσης ελληνικής οικογένειας έχει ως αποτέλεσµα τον επανασχεδιασµό των σπουδών των παιδιών τους. Έτσι, οι νέοι όχι µόνο σπουδάζουν στην πόλη που ζει η οικογένειά τους, αλλά ζουν στο ίδιο σπίτι. Η αναγκαστική αυτή συγκατοίκηση εµπλουτίζεται µε την παρουσία της τρίτης ηλικίας, η οποία φυλλορροώντας από τις δραστικές περικοπές των συντάξεων συµµετέχει συχνότατα στο βραδινό οικογενειακό τραπέζι. Μέσα από το ασύρµατο router λοιπόν της τραπεζαρίας κάθονται συγχρόνως τρεις γενιές Ελλήνων, µια παράµετρος που δεν πρέπει να αγνοηθεί από τους διαφηµιστές και επικοινωνιολόγους. Οι καταναλωτές είτε επειδή έχουν λιγότερα µετρητά, είτε επειδή φοβούνται ότι στο µέλλον θα έχουν ακόµα λιγότερα, οριοθετούν τις προτεραιότητες τους έχοντας αλλάξει ουσιαστικά τον τρόπο µε τον οποίο διαχειρίζονται τα χρήµατά τους. Οι διαφηµιζόµενοι καλούνται να δουλέψουν περισσότερο και εξυπνότερα για να διεκδικήσουν ένα µερίδιο από µία αγορά που συρρικνώνεται.

O καταναλωτής σε αυτό το σκηνικό αλλάζει; Αλλάζει διαρκώς και στο µέγιστο βαθµό. Το ζήτηµα είναι να αλλάξει προς τη σωστή κατεύθυνση. Και για τούτο, υπάρχει η γενιά των παιδιών που γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1980, η οποία µε κάνει να είµαι αισιόδοξος. Τα παιδιά αυτά βρίσκονται πλέον στην αγορά εργασίας. Μια πρόσφατη έρευνα της Porter Noveli σκιαγράφησε αυτή τη γενιά βρίσκοντας ουσιαστικές διαφορές ανάµεσα στις ηλικίες 25-30 από αυτούς που είναι 31+. Το πρώτο εύρηµα είναι ότι η νέα γενιά δεν είναι διατεθειµένη να αρχίσει από τα πρώτα σκαλιά της εταιρικής ιεραρχίας. Το εταιρικό «αγροτικό» δεν συµπεριλαµβάνεται στα σχέδιά της. Είναι µια γενιά που µεγάλωσε έχοντας ως πρότυπο της τους δύο εργαζόµενους γονείς. Μεγαλώνοντας χρησιµοποίησαν συσκευές που τους βελτίωσαν την ποιότητα ζωής και τους αύξησαν την δηµιουργικότητά τους, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη γενιά. Η καριέρα δεν αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ζωής και της ευτυχίας τους. Νοµίζω ότι έχουµε να µάθουµε πολλά από αυτή τη γενιά, καθώς είναι η πλέον δηµιουργική και ισορροπηµένη. Η σχέση καταναλωτή–προϊόντων θα διαφοροποιηθεί; Προφανώς. Μέσα σε τέτοια κοσµογονία θα ήταν παράλογο να µην επηρεαστεί. Μέχρι πρόσφατα οι καταναλωτές ήταν ιδιαίτερα πιστοί

ΝΙΚΟΛΑΣ ΜΠΕΝΟΠΟΥΛΟΣ // MASS ATHENS

σε συγκεκριµένες µάρκες. Υπήρχε ένα συναισθηµατικό δέσιµο στα όρια του «γάµου». Φυσικά υπήρχαν λιγότερα προϊόντα και λιγότερα κανάλια ενηµέρωσης. Τώρα οι επιλογές είναι πολλές και ο ανταγωνισµός ισοπεδωτικός. Οι µονογαµικές σχέσεις των καταναλωτών µε τα προϊόντα τείνουν προς εξαφάνιση. Υπάρχει βέβαια εξήγηση. Πολλά προϊόντα γίνονται «commodity». Στην αγορά πλέον τα «me too» προϊόντα είναι και καλύτερα και φθηνότερα. Επίσης η τεχνολογία αλλάζει γρήγορα και δεν υπάρχει λόγος για τον καταναλωτή να είναι πιστός όταν ο ανταγωνισµός βγάζει καλύτερα και πιο βελτιωµένα προϊόντα σε µικρά τακτά χρονικά διαστήµατα. Τέλος η πρόσβαση σε πληροφορίες είναι άµεση και δωρεάν. Οι καταναλωτές είναι ενήµεροι και έχουν άποψη. Υπάρχουν βέβαια προϊόντα που έχουν µια ιστορία και δεν είναι commodities, όπως είναι τα brands Apple, Harley Davidson, Jack Daniels και Google. Για τους υπόλοιπους ο στόχος είναι να αυξήσουν το awareness και την προτίµηση των καταναλωτών σε σχέση µε τις άλλες µάρκες, είτε δηµιουργώντας τη δική τους ιστορία, είτε δηµιουργώντας καλές ειδήσεις για τα προϊόντα τους.

Όλα αυτά δεν ακούγονται ιδιαίτερα πολύπλοκα; Δεν ακούγονται µόνο, είναι πολύπλοκα. Η ζωή µας είναι πιο πολύπλοκη από ότι ήταν την προηγούµενη δεκαετία, πόσο µάλλον πριν από 20 ή 30 χρόνια. Οι καταναλωτές είναι «πνιγµένοι» από επιλογές. Οι τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι θέλουν περιορισµένες επιλογές, αρκεί αυτές να συµπεριλαµβάνουν τη γκάµα της αρεσκείας τους. Η πρόκληση και για τις επιχειρήσεις και για τους καταναλωτές είναι απλή. Καθώς ο κόσµος γίνεται πιο πολύπλοκος, πρέπει να µπορούν να βρουν τα προϊόντα που τους ενδιαφέρουν, εξαλείφοντας παράλληλα από το µυαλό τους τις άλλες εναλλακτικές που τους προσφέρονται και δεν τους αφορούν. Θα πρέπει δηλαδή να βγάλουν νόηµα σε ένα χαοτικό, αλλά δυναµικό περιβάλλον. Για τις επιχειρήσεις, η σωστή στρατηγική έγκειται στο να παρέχουν βοήθεια στους καταναλωτές, ώστε να ελέγξουν αυτό το πολύπλοκο περιβάλλον, προσφέροντας συγκεκριµένες λύσεις. Οι µάρκες πρέπει να προτείνουν λύσεις που θα απλοποιήσουν τη ζωή του καταναλωτή. Σας λεει τίποτα το: Think ΙΚΕΑ, η µηχανή αναζήτησης του Google, το ipod ή το iphone; Δεν αναφέρατε καθόλου την παγκοσµιοποίηση στην κουβέντα µας. Αυτή δεν θα επηρεαστεί; Η παγκοσµιοποίηση ολοκληρώθηκε. Οι καταναλωτές αµφισβητούν τις πολυεθνικές εταιρείες και τις πρακτικές τους. Ο κόσµος περνάει από

«Οι τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι οι καταναλωτές θέλουν περιορισµένες επιλογές, αρκεί αυτές να συµπεριλαµβάνουν τη γκάµα της αρεσκείας τους».

το global στο local. Οι καταναλωτές είναι πλέον διατεθειµένοι να ταυτιστούν και να συνδεθούν µε πρόσωπα της τοπικής κοινωνίας, µε τα οποία έχουν κοινούς στόχους. Οι «γειτονιές» δεν οριοθετούνται µε γεωγραφικούς όρους, αλλά µε κοινωνικούς. Μέσα από το διαδίκ τυο, άνθρωποι µε κοινούς στόχους, ενδιαφέροντα και συναισθήµατα συνδέονται µε ένα ξεχωριστό τρόπο. Αναπτύσσονται λοιπόν νέες οµάδες µε δυναµική δυσανάλογα µεγάλη σε σχέση µε τους αριθµούς που αντιπροσωπεύουν. Στο παρελθόν τα πρότυπα τα οριοθετούσε το Hollywood µέσα από τον κινηµατογράφο. Στη συνέχεια, τη δύναµη αυτή τη διαχειρίστηκε η τηλεόραση. Σήµερα έχουν προτεραιότητα το ψηφιακό και διαδραστικό περιβάλλον, όπως τα itune, το Facebook, τα blogs κ.α. ΕΠΙΛΟΓΗ 85

86 ΕΠΙΛΟΓΗ

follow link

Green Values ΔΙΕΙΣΔΥΤΙΚΗ ΜΑΤΙΑ ΣΕ ΕΝΑΝ ΝΕΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΟΣΜΟ!

ΕΠΙΛΟΓΗ 87

GREEN VALUES – Ματιές στην επικαιρότητα

Green News Στιγµές της ελληνικής ειδησεογραφίας µε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διαµόρφωση πολιτικών

που µας αφορούν όλους και νοµοθεσία που αλλάζει την επιχειρηµατική δραστηριότητα. Σχέδιο οδηγού αξιολόγησης έργων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας εκπόνησε η Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας και το έθεσε σε δηµόσια διαβούλευση. Αφορά σε έργα κατασκευής θερµοηλεκτρικών σταθµών µε συγκέντρωση ηλιακής ακτινοβολίας και µεταξύ των παραµέτρων που πλέον θα µπαίνουν στο µικροσκόπιο της ανάλυσης θα είναι α) τα οικονοµοτεχνικά χαρακτηριστικά του έργου και β) τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της θέσης ε γκατάσ τασης. Σιγά σ ιγά η αγορά µπαίνει σε τάξη και ξεχωρίζει η ήρα από το στάρι. Τα χρονοδιαγράµµατα πιέζουν όλους: Πολιτεία, ρυθµιστική αρχή, επενδυτές.

το κόστος της µετατροπής γεώτρησης στη Νότια Καβάλα, σε υπό εξάντληση κοίτασµα φυσικού αερίου, σε αποθήκη φυσικού αερίου χωρητικότητας περίπου 1 δισ. κυβικών µέτρων. Υψηλό το κόστος της επένδυσης, αλλά η προοπτική της δηµιουργίας 300 θέσεων εργασίας καθώς και το ενδιαφέρον µεγάλων εταιρειών (ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ) κάνουν το υπουργείο να το σκέφτεται σοβαρά. Σύστησε λοιπόν επιστηµονική επιτροπή και µελετάει όλες τις πτυχές µιας τέτοιας επένδυσης η οποία θα εξασφαλίζει απρόσκοπτη παροχή φυσικού αερίου στην ελληνική αγορά ανεξάρτητα από τις συνθήκες που θα επικρατούν στις διεθνείς αγορές.

Τηλεθέρµανση στην Πτολεµαΐδα και ας άργησε µερικά χρόνια. Το έργο είναι ύψους 7,5 εκατ. ευρώ, θα υλοποιηθεί από τη ΔΕΗ και θα συνδέσει περίπου 25.000 σπίτια της µακεδονικής πόλης µε φθηνή θέρµανση από τον ΑΗΣ /ΔΕΗ Καρδιάς. Κάποιες καµινάδες κεντρικών θερµάνσεων που λειτουργούν µε πετρέλαιο θα κλείσουν µια για πάντα. Κάποια πορτοφόλια θα …υποφέρουν λιγότερο από την παγωνιά.

Αύξηση της τάξης του 10% παρουσιάζει η ζήτηση φυσικού αερίου το 2010, το 2009 η ζήτηση είχε φτάσει τα 3,4 δισ. κυβικά µέτρα. Στην εκτίµηση αυτή κατέληξε η διοίκηση της ΔΕΠΑ –µια εταιρεία φιλέτο του ε λ ληνικού δηµοσίου– η οποία παράλληλα εκτιµάει ότι η επιχείρηση ενδέχεται να χάσει µερίδιο της αγοράς λόγω της απελευθέρωσης.

Με βάση την Οριακή Τιµή Συστήµατος θα γίνονται πλέον οι πληρωµές στην χονδρεµπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας –η τιµή θα ορίζεται µια ηµέρα πριν από κάθε πληρωµή. Αυτό είναι το περιεχόµενο υπουργικής απόφασης του υπουργείου ΠΕΚΑ, µε την οποία επιχειρείται εξορθολογισµός της αγοράς, η διόρθωση στρεβλώσεων που µέχρι σήµερα προκαλούσαν δυσλειτουργίες τόσο στη λιανική αγορά –άρα και στη δυνατότητα του καταναλωτή για επιλογή προµηθευτή– όσο και σ την πληρωµή της ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ. Η ατµόσφαιρα στο χονδρεµπόριο προβλέπεται ηλεκτρισµένη. Περίπου 400 εκατ. ευρώ θα είναι 88 ΕΠΙΛΟΓΗ

Η 1η Οκτωβρίου έµεινε στην ιστορία του ενεργειακού και κατασκευαστικού κλάδου στην Ελλάδα. Όχι, δεν πρόκειται για Άραβες επενδυτές που έρχονται µε τα δισεκατοµµύριά τους γ ια επε νδύσεις, απλώς, τέθηκε σε πλήρη εφαρµογή ο Κανονισµός Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ). Η ισχύς του ΚΕΝΑΚ ενδέχεται να δώσει λίγο αίµα στην αγορά. Θυµίζουµε ότι για την έκδοση οικοδοµικής άδειας σε κτίρια νέα ή υφιστάµενα που ανακαινίζονται ριζικά, άνω 50 τ.µ., είναι υποχρεωτική η υποβολή στις πολεοδοµικές υπηρεσίες της Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίου.

ΠΡΑΣΙΝΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ Όσοι έ χουν υπηρε τ ήσ ε ι σ το σ τρατό γνωρίζουν πολύ καλά ότι αποτελεί πεδίο ενεργειακής σπατάλης, αλλά και χώρος όπου µπορούν να σφυρηλατηθούν συνειδήσεις και να υλοποιηθούν πολιτικές – έστω και από τα πάνω. Κάπως έτσι σκέφτηκαν τα υπουργείο ΠΕΚΑ και Εθνικής Άµυνας κι οδηγήθηκαν σ την υπογραφή µνηµονίου συνεργασίας. Τι περιλαµβάνει; Ενεργειακή αναβάθµιση των πολλών και µεγάλων εγκαταστάσεων του ελληνικού στρατού, προώθηση της χρήσης φυσικού αερίου όπου αυτό είναι δυνατό, υλοποίηση έργων αειφόρου ανάπτυξης σε στρατόπεδα και νοσοκοµεία (µε τη χρηµατοδότηση του ΕΣΠΑ). Ασφαλώς αναβαθµίζεται και η ήδη υπάρχουσα συνεργασία σε ζητήµατα πυρασφάλειας, πρόληψης κι αντιµετώπισης φυσικών καταστροφών. Σηµειώνουµε ότι ανάλογο µνηµόνιο είχε υπογραφεί πρόσφατα και µε το υπουργείο Παιδείας για την κατασκευή βιοκλιµατικών σχολείων. Μετά το σχολείο λοιπόν και το «χακί», γίνεται πράσινο!

ΕΠΙΛΟΓΗ 89

follow link

GREEN VALUES – Φωτο++++++

εξοικονόμηση ενέργειας έως και σε σχέση με τα συμβατικά καταστήματα

40%

το πράσινο super market της Aττικής Άνοιξε!

...και δείχνει την πράσινη πλευρά της ζωής

90 ΕΠΙΛΟΓΗ

Το πρώτο φιλικό προς το περιβάλλον κατάστημα AB Bασιλόπουλος Green store είναι γεγονός. H ΑΒ Βασιλόπουλος καινοτομεί, δημιουργώντας το πρώτο ολοκληρωμένο οικολογικό κατάστημα στην Ελλάδα. Το νέο Green Store έχει μοναδικό design, χρησιμοποιεί καινοτόμα συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας, κάνει χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και βρίσκεται στη Λεωφ. Δροσιάς - Σταμάτας στη Σταμάτα Αττικής. Από 26 Οκτωβρίου μαζί με την γνωστή ποιότητα, ποικιλία και εξυπηρέτηση ΑB, το κοινό μπορεί να γνωρίσει και την απόλυτη πράσινη τεχνολογία του νέου Green Store. Τι κάνει όμως αυτό το κατάστημα τόσο ενδιαφέρον και τόσο ξεχωριστό? Εξοικονομεί ενέργεια με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Eίναι εξοπλισμένο με φωτοβολταϊκούς υαλοπίνακες και πάνελ για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος και ηλιακούς συλλέκτες που καλύπτουν μεγάλο μέρος των αναγκών του κτιρίου σε ζεστό νερό. Διαθέτει λαμπτήρες χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης τεχνολογίας LED και ανεμογεννήτρια στο χώρο στάθμευσης. Χρησιμοποιεί αλουμινοκατασκευές , διπλά τζάμια και ενισχυμένη επένδυση τα οποία περιορίζουν την απώλεια θερμότητας. Διαθέτει ανοίγματα οροφής με ρυθμιζόμενη ροή αέρα, για φυσικό αερισμό του καταστήματος κατά την διάρκεια της νύχτας Έχει ειδικό προθάλαμο εισόδου-εξόδου, ο οποίος εμποδίζει την απώλεια θερμότητας από αυτό. Έχει ειδικά συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας στα ψυγεία. Κάνει χρήση φιλικού προς το περιβάλλον CO2 , σε σχέση με το συμβατικό freon. Διαθέτει ΒΜS System (Building Management System) για την αποδοτικότερη και οικονομικότερη χρήση ενέργειας, καθώς ελέγχει και διαχειρίζεται την λειτουργία του φωτισμού, κλιματισμού και αερισμού του χώρου. Εξοικονομεί ενέργεια με το σύστημα της γεωθερμίας που αξιοποιεί τη θερμότητα εδάφους τον χειμώνα και διοχετεύει τη θερμότητα του κτιρίου στο έδαφος το καλοκαίρι Έχει σύστημα εξοικονόμησης νερού καθώς το βρόχινο νερό συλλέγεται από την οροφή, αποθηκεύεται και χρησιμοποιείται στην άρδευση, στο σύστημα πυρόσβεσης και στους χώρους υγιεινής. Εχει φωτοσωλήνες στην οροφή και πλαϊνούς φεγγίτες που διαθέτουν αυτόματες περσίδες ελεγχόμενης σκίασης για αξιοποίηση του φυσικού φωτισμού Η εξοικονόμηση ενέργειας διασφαλίζεται επίσης από φιλικά προς το περιβάλλον υλικά, όπως ξύλο, μάρμαρο, ασβεστόλιθος κ.τ.λ. Αυτοί είναι οι κύριοι λόγοι που η εξοικονόμηση ενέργειας του Green Store φτάνει σε ποσοστό έως και σε σχέση με τα αντίστοιχα συμβατικά καταστήματα. Ο οικολογικός εξoπλισμός του Green Store δεν σταματάει εδώ. Συνεχίζεται με... Την χρήση ειδικών καροτσιών φτιαγμένων από ανακυκλωμένο πλαστικό. Το νέο σταθμό φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων και προσεχώς την κατ’ οίκον διανομή προϊόντων με όχημα φυσικού αερίου CNG. Σε όλα αυτά δεν μπορεί να λείπει και η “Μονάδα Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης” επτά (7) υλικών, καθώς και η τοποθέτηση αντίστοιχων κάδων ανακύκλωσης τηγανέλαιων και λαμπτήρων. Επίσης, έχει πραγματοποιηθεί δενδροφύτευση του γύρω χώρου, προσφέροντας πράσινο και οξυγόνο αλλά και κατάλυμα στην πανίδα της περιοχής. Για όλους αυτούς τους λόγους το Green Store αποτελεί την καινοτομία, στον χώρο των οικολογικών κατασκευών, ενώ είναι η αρχή μιας νέας εποχής, ανάπτυξης και εξοικονόμησης ενέργειας για όλα τα νέα καταστήματα ΑΒ Βασιλόπουλος.

Διεύθυνση: Λεωφ. Δροσιάς-Σταμάτας 31Α, Σταμάτα ΕΠΙΛΟΓΗ 91

follow link

GREEN VALUES – Πράσινες έννοιες & πράσινη καθηµερινότητα

Περιβαλλοντικές αστοχίες Από τις υπερβολές στην πραγµατικότητα. Μπορεί οι διάφορες διαπιστώσεις των εκθέσεων του ΟΗΕ, να αποδεικνύονται υπερβολικές, όµως ο περιβαλλοντισµός έχει πια περάσει στην καθηµερινότητα των πολιτών. Και από αυτή την άποψη, κάτι καλό έχει προκύψει από την τελευταία, ταραγµένη από τη χρηµατοπιστωτική κρίση, δεκαετία για τον κόσµο. Από τον ΑΝΤΩΝΗ ΛΙΒΙΕΡΑΤΟ

άθε καλόπιστος περιβαλ λον τολόγος δεν θα αναγνωρίζει ως ευτυχείς τις εξελίξεις για την IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change), τη Διακυβερνητική Διάσκεψη για την Κλιµατική Αλλαγή, µε αποκορύφωµα, στην ουσία, την αποτυχία της Διάσκεψης της Κοπεγχάγης. Τα πράγµατα έγιναν πιο δυσάρεστα µετά τη δηµοσίευση της πρόσφατης, 4 ης κατά σειρά, έκθεσης του ΟΗΕ, δηλ. της IPCC, όπου παρεισέφρησε ένα σοβαρό λάθος, µια µάλλον αστοχία. Ο πρόεδρος της Επιτροπής, Rayada Pachauri, το χαρακτήρισε «ένα 92 ΕΠΙΛΟΓΗ

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΤΗΞΗΣ και της µη επαναπληρώσεως, ίσως, των παγετώνων των Ιµαλαΐων, πρέπει να εκτιµάται µε κάποια δόση σκεπτικισµού. Το ίδιο και η αύξηση της θερµοκρασίας τον 20ο αιώνα ως αποτέλεσµα «κατά µεγάλη πιθανότητα» της ανθρωπογενούς δραστηριότητας.

µικρό σφάλµα σε ένα µεγάλο έγκληµα» σε άρθρο του σ τον βρετανικό Guardian, αναδηµοσ ιευµένο σ την Καθηµερινή (5/9/10). Το σφάλµα δεν ήταν τόσο µικρό γιατί αναφερόταν στο ενδεχόµενο τήξης των πάγων στα Ιµαλάια, από όπου τροφοδοτούνται οι µεγάλοι ποταµοί της Νοτιοανατολικής Ασίας. Αφορούσε δηλαδή σε έναν πληθυσµό κάτι µεταξύ ενός και ενάµιση δισεκ. ατόµων. Το σφάλµα ήταν η επιστηµονική πρόβλεψη ότι οι παγετώνες των Ιµαλαΐων θα είχαν λειώσει µέχρι το 2035 αντί του 2350. Το κείµενο της πρόβλεψης είχε γραφτεί και ελεγχθεί κατά τους κανόνες που προβλέπονται. Η πρόβλεψη αυτή θορύβησε, δικαίως, τις χώρες που εξαρτώνται για την τροφοδοσία τους σε νερό από τα Ιµαλάια, µέχρις ότου η IPCC αποδέχτηκε ότι υπήρξε λάθος και ακύρωσε την πρόβλεψη. Όµως το σφάλµα αυτό θεωρήθηκε ένα σοβαρό πλήγµα της αξιοπιστίας της, µε γενικότερες επιπτώσεις και σε άλλες προβλέψεις. Ο κύριος Πρόεδρος, ο οποίος δεν παραιτήθηκε όπως πολλοί ζήτησαν, στο άρθρο του επιχειρεί µια αποσύνδεση του σοβαρού σφάλµατος από την έκθεση στο σύνολό της. «Η έκθεση έχει αναγνωρίσει το σφάλµα – που όµως εντοπίστηκε έξω από τον ΟΗΕ- και προκειµένου να αντλήσει τα κατάλληλα συµπεράσµατα έχει ζητήσει ανεξάρτητη αξιολόγηση των µεθόδων λειτουργίας από το InterAcademic Council» … «είναι ωστόσο σηµαν τικό, συνε χίζει, να καταλάβουµε ότι παρά το λάθος σχετικά µε τους παγε τώνε ς, τα ευρήµατα της έκθεσης παρέχουν αδιαµφισβήτητες αποδείξεις για την υπερθέρµανση του πλανήτη». Όπως σηµειώνει... «το µεγαλύτερο µέρος της ανόδου που παρατηρήθηκε στις µέσες θερµοκρασίες του πλανήτη από τα µέσα του 20 ου αιώνα οφείλεται κατά πολύ µεγάλη ΕΠΙΛΟΓΗ 93

GREEN VALUES – Πράσινες έννοιες & πράσινη καθηµερινότητα

πιθανότητα στην προκληθείσα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες καταγεγραµµένη αύξηση των αερίων του θερµοκηπίου»… Όµως πρόβληµα διατύπωσης έχει και ο ίδιος ο κ. Πρόεδρος. Οι «αδιαµφισβήτητες» αποδείξεις της υπερθέρµανσης κυµαίνονται από 1,1ο C έως 6,4 ο C. Αν δεχθούµε την άποψη του κ. Στροτ, διευθυντή της Μετεωρολογικής υπηρεσίας του Ηνωµένου Βασιλείου, ότι µια άνοδος µέχρι 2ο C µπορεί να απορροφηθεί από τον πλανήτη και προσέξουµε ότι το άνοιγµα µεταξύ 1,1ο C και 6,4 ο C είναι πολύ µεγάλο, έχουµε ακέραιο το πρόβληµα της µεταφοράς από την έρευνα του

94 ΕΠΙΛΟΓΗ

προβλήµατος της κλιµατικής αλλαγής στην πολιτική, γιατί τόσον οι πολιτικοί όσο και οι ψηφοφόροι (όπως γράφει και ο Economist, 20/3/2010), προτιµούν τις βεβαιότητες, τις καθαρές κουβέντες. «Το µεγάλο άνοιγµα των συνεπειών που οι προφητείες της επιστήµης έχουν –από την ήπια αύξηση της θερµοκρασίας των 1ο C στο τέλος του αιώνα µέχρι την κόλαση των 6,4 ο C- απεικονίζει τις αβεβαιότητες που πρέπει να διαχειριστεί η πολιτική». Άλλο το αδιαµφισβήτητο και άλλο το πιθανό. Το πρώτο το προσφέρει η πεποίθηση, το δεύτερο το επιστηµονικό πόρισµα, εξ ορισµού διαψεύσιµο.

ε κάθε περίπτωση πέρα από τις υπερφίαλες απόψεις, υπάρχουν και πολλά ερωτηµατικά. Όταν µιλάµε για υπερθέρµανση, µε ποια περίοδο του πλανήτη κάνουµε συγκρίσεις; Γιατί είναι βέβαιο ότι ο πλανήτης έχει περάσει περιόδους ήπιας θέρµανσης, υπερθέρµανσης ή ψύξης σε εποχές όπου η ανθρώπινη δραστηριότητα ήταν µηδαµινή. Δεύτερον, πόσο αδιαµφισβήτητες είναι οι µέσες θερµοκρασίες, γιατί οι στατιστικοί µέσοι όροι έχουν κακή φήµη (!). Τρίτον, αναφέρεται ότι χιλιάδες επιστήµονες συµφωνούν ή κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Όµως αυτό δεν προδίδει βεβαιότητες γιατί η Επιστήµη του συρµού πολλές φορές διαψεύδεται, παράδειγµα η θεωρία για τον Αιθήρα, αποδεκτή τον 19 ο αιώνα, άγνωστη πλέον στους συγχρόνους και επιστηµονικά νεκρή. Ας σηµειωθεί ότι κατά διαβολική σύµπτωση, το θέµα της τήξης των παγετώνων, υπαρκτό και δια γυµνού οφθαλµού καµιά φορά, έτυχε και µιας άλλης επιστηµονικής προ-

ΑΝ ΔΕΧΘΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ ότι µια άνοδος µέχρι 2ο C µπορεί να απορροφηθεί από τον πλανήτη και προσέξουµε το µεγάλο άνοιγµα των προβλέψεων για αύξηση µεταξύ 1,1ο C και 6,4ο C, έχουµε ακέραιο το πρόβληµα της µεταφοράς από την έρευνα της κλιµατικής αλλαγής στην πολιτική.

σέγ γ ισης. Αµερικανοί και Ολλανδοί επισ τήµονες, σε νέα µελέτη που δηµοσιεύτηκε στο εξειδικευµένο περιοδικό Nature Geoscience αναθεωρούν τις µέχρι σήµερα επικρατούσες απόψεις. Κ λ η ρ ο ν ο µ ιά τ η ς µ α κ ρ ά ς εποχής των πάγων, παγετώνες µε πάχος χιλιοµέτρων επικαθήµενοι της Γροιλανδίας και της Δυτικής Ανταρκτικής αρχίζουν να λιώνουν µε ρυθµό 230 δισεκ. τόνων τον χρόνο, προκαλώντας µια άνοδο –χιλιοσ τών του µέτρου- της επιφάνειας των θαλασσών. Όµως οι µετρήσεις από δορυφόρους δεν συνυπολογίζουν την άνοδο του υποκείµενου φλοιού της γης καθώς αυτός «ξαλαφρώνει» µε την τήξη των παγετώνων. «Τε λικά, κα τ α λ ήξαµε σ τ ο συµπέρασµα ότι οι αιώνιοι πάγοι στη Γροιλανδία και τη Δυτική Ανταρκτική λιώνουν µε τ η µισ ή ταχύ τ ητα από αυτή που πιστεύαµε µέχρι σήµερα». Τα παραπάνω δεν έχουν βέβαια άµεση σχέση µε την αστοχία της έκθεσης του IPCC. Όµως προσφέρουν ένα µάθηµα µετριοπάθειας που επιβάλλεται στην εκτίµηση φαινοµένων τόσο περίπλοκων όσο το κλίµα. Δεν υπάρχει π.χ. αµφιβολία ότι η περίπτωση της τήξης και της µη επαναπληρώσεως ίσως των παγετώνων των Ιµαλαΐων, δυσπρόσιτων και αγεωγράφητων ακόµη, πρέπει να εκτιµάται µε κάποια δόση σκεπτικισµού. Το ίδιο και η αύξηση της θερµοκρασίας κατά τον 20 ο αιώνα ως

αποτέλεσµα … «κατά µεγάλη πιθανότητα» της ανθρωπογενούς δραστηριότητας. Εις επίρρωση των παραπάνω πρέπει να σηµειωθεί η παρέµβαση του οµότιµου καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης, Αντώνη Φώσκολου. O κ. Φώσκολος (Καθηµερινή 5/9/2010) σε επισ τολή του (που απευθύνει και προς την κα Hedegaard, αρµόδια Επίτροπο για την κλιµατική αλλαγή), θεωρεί τα συµπεράσµατα βεβιασµένα. Αναφέρει κατ’ αρχήν ότι στα µετεωρολογικά στοιχεία του παρελθόντος υπάρχουν µέσες θερµοκρασίες υψηλότερες των σηµερινών. Σηµειώνει επίσης ότι, αναφορικά µε τις συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατµόσφαιρα, Ευρωπαίοι επιστήµονες µέτρησαν µε ακρίβεια +/- 3% τα έτη 1820, 1860 και 1940 ότι οι συγκεντρώσεις ήταν 430 ppm, 395 ppm και 400 ppm αντιστοίχως, πολύ πριν από τον κατακλυσµό των τελευταίων χρόνων εντατικής χρήσης ορυκτών καυσίµων. Η επιστολή µου, γράφει, είναι ενηµερωτική, διερωτώµαι όµως γιατί όλα αυτά τα στοιχεία δεν έχουν δει το φως της δηµοσιότητας. Ο ισχυρισµός του κ. Φώσκολου είναι υπερβολικός, γιατί τα στοιχεία αυτά έχουν εκτεθεί στο εξαίρετο και εντυπωσιακό βιβλίο του Αυστραλού καθηγητή, Ian Plimmer, µε τον τίτλο Heaven and Earth. Συνεπώς, η µετριοπάθεια είναι απαραίτητη για την ορθή εκτίµηση και αξιολόγηση των εξελίξεων στο κλίµα.

AΛΛΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΣΜΟΣ Υπάρχει µια σύγχυση σχετικά µε τον όρο Οικολογία, Ecology, που χρησιµοποιείται ακόµα και για τη συγκέντρωση σκουπιδιών στις ακτές. Η Οικολογία, λέξη που χρησιµοποιήθηκε πρώτη φορά το 1866, αφορά στην επιστηµονική µελέτη των φαινοµένων στη Φύση, τη Natura. Έχει αξιοσηµείωτο παρελθόν και οι Naturalistes, οι Φυσιοδίφες, ασκούν έρευνα µε επιστηµονικά κριτήρια, και αυστηρή προσήλωση στις µετρήσεις, όπως όλες οι θετικές επιστήµες. Δεν έχει σχέση µε την περιβαλλοντολογία… όπως ασκείται από τη δηµοσιογραφία του συρµού. Η περιβαλλοντολογία αφορά κυρίως στην αντιµετώπιση της µόλυνσης και της ρύπανσης της Φύσης. Είναι µια απολύτως τεχνολογική, θα έλεγε κανείς, ενέργεια η οποία καλύπτει επιτυχώς µια επείγουσα ανάγκη. Οι θεωρίες της ανάπτυξης και της ευηµερίας ταλαιπώρησαν και ταλαιπωρούν το περιβάλλον στο οποίο ζούµε, τα δάση, τις θάλασσες, την ατµόσφαιρα, µετατρέποντας τον πλανήτη σε σκουπιδότοπο. (Τώρα το ίδιο γίνεται µε το Σύµπαν!) Σε πολλές περιπτώσεις η ανευθυνότητα είναι καταστροφική, γιατί οι επιστήµονες της οικονοµίας σε ελάχιστες περιπτώσεις, όπως του καθηγητή Pigou του Cambridge, έχουν ενσωµατώσει στις αµέτρητες πια θεωρίες τους το κόστος της ρύπανσης και της µόλυνσης. Αλλά ο απαραίτητος πια λαϊκός περιβαλλοντισµός δεν είναι Οικολογία. Καθώς όµως η οικολογία και ο περιβαλλοντισµός κατεβαίνουν σ τις µεγάλες µάζες, η διαχείριση των προβληµάτων περνάει στους πολιτικούς και γενικότερα στους κάθε είδους αξιωµατούχους, Δηµάρχους, Δηµόσιους υπαλλήλους κλπ. Σε αυτό το επίπεδο υπάρχουν πράγµατι αισιόδοξες εξελίξεις. Αργά, ίσως πολύ αργά αλλά πάντως σταθερά, οι κάτοικοι του πλανήτη συνειδητοποιούν την αναγκαιότητα τοπικών παρεµβάσεων. Συγχρόνως, επίσης αργά αλλά σταθερά, οι πολίτες προσέχουν και συµµερίζονται τις κυβερνητικές παρεµβάσεις, απότοκους των αποτελεσµάτων της επιστηµονικής έρευνας. Σε αυτές απαιτείται σωφροσύνη και προσοχή γιατί εµπλέκονται µε την οικονοµία. Όµως µπορεί να πει κανείς ότι τόσο η οικολογία όσο και ο (εθελοντικός) περιβαλλοντισµός έχουν παρεισφρήσει στην καθηµερινότητα του πολίτη. Από αυτή την άποψη µπορεί να πει κανείς ότι κάτι καλό έχει προκύψει την τελευταία δεκαετία.

ΕΠΙΛΟΓΗ 95

GREEN VALUES - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

96 ΕΠΙΛΟΓΗ Photo ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΤΑΥΡΑΚΗΣ - Επεξεργασία ALLMEDIA CREATIVE

ΓΙΑΝΝΟΣ ΜΙΧΟΠΟΥΛΟΣ // VESTAS HELLAS

Η ανάπτυξη χρειάζεται…

ούριο άνεµο Ο Γιάννος Μιχόπουλος, γενικός διευθυντής µιας από τις µεγαλύτερες εταιρείες ανανεώσιµων πηγών ενέργειας στην Ελλάδα, της Vestas Hellas, δεν είναι απαισιόδοξος στην τωρινή δύσκολη συγκυρία, τουναντίον, θεωρεί ότι εργάζεται σε έναν από τους ελάχιστους κλάδους µε µέλλον. Παρόλα αυτά, ανησυχεί για το αν τα εθνικά ενεργειακά σχέδια θα γίνουν πράξη και ζητά συστράτευση όλων στον κοινό σκοπό.

υναν τήσαµε τον Γι ά ν ν ο Μ ι χ ό πουλο σ τα τέλη Οκτωβρίου σε µια ‘θερµή’ για την ενέργεια συγκυρία: η ΔΕΗ µόλις είχε ανακοινώσει τη δηµιουργία θυγατρικής για τη διαχείριση της υποδοµής, το νοµοσχέδιο για την επιτάχυνση των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας είχε µόλις ψηφιστεί, τα προγράµµατα ενεργειακής αναβάθµισης κατοικιών είχαν ξεκινήσει, οι αιτήσεις επενδυτών προς τη ΔΕΗ για φωτοβολταϊκά είχαν ξεπεράσει και την πιο αισιόδοξη πρόβλεψη, ενώ την επόµενη ηµέρα η χώρα µας φιλοξενούσε διεθνή σύνοδο για την κλιµατική αλλαγή στη Μεσόγειο. Από συνέδρια και νοµοθεσία πάµε καλά, τι γίνεται όµως µε την καθηµερινή µάχη για την ανάπτυξη των ΑΠΕ; Σε αυτή τη µάχη είναι ταγµένος από τη στιγµή που ανέλαβε επικεφαλής σ τη Vestas ο φυσικός, Γιάννος Μιχόπουλος. «Τα συναισθήµατά µου για την κινητικότητα που επικρατεί είναι ανάµεικτα: το ότι γίνονται συνέδρια, συναντήσεις και συζητήσεις δεν µπορεί παρά να είναι θετικές εξε-

Από τον ΘΑΝΑΣΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

λίξεις. Η χώρα µας διαθέτει αιολικό δυναµικό και εµπειρία και µπορεί να παίξει ρόλο στα ενεργειακά πράγµατα», µας είπε. Το πρόβληµα όµως είναι στο δια ταύτα και εκεί ο συνοµιλητής µας διακρίνει τρία σηµεία που θέλουν προσοχή: η γραφειοκρατία, το δίκτυο και η χρηµατοδότηση. Είναι αισιόδοξος ότι τα χρόνια γραφειοκρατικά προβλήµατα θα ξεπεραστούν. Για τα άλλα δύο ‘αγκάθια’ της ανάπτυξης χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια. Η συζήτησή µας ξεκίνησε δικαιωµατικά από την αιολική ενέργεια η οποία, κατά τον Γ. Μιχόπουλο είναι πλέον µορφή ενέργειας ισοδύναµη µε τις άλλες καθιερωµένες. «Σε βάθος χρόνου, ο αέρας θα είναι πρώτη ύλη ενέργειας το ίδιο σηµαντική όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο». Ο ενεργειακός σχεδιασµός για το 2020 προβλέπει εγκατεστηµένη ισχύ 7.500 MW, σήµερα βρισκόµαστε στα 1.200 MW. «Όλα τα µεγάλα ταξίδια ξεκινούν από το πρώτο βήµα και στη δική µας περίπτωση το πρώτο βήµα έχει σχεδιαστεί στο χαρτί – είναι οι δεσµευτικοί στόχοι», υποστηρίζει, σπεύδει όµως

να θέσει τα πράγµατα σ την πραγµατική τους διάσταση: «Με βάση το σχέδιο θα πρέπει να εγκαθιστούµε 600 MW το χρόνο. Όταν όµως πέρυσι βάλαµε 100 MW και φέτος ίσως και λιγότερα, τότε είναι κατανοητό ότι πρέπει να ‘µεταφράσουµε’ το σχέδιο σε πράξη. Η αδειοδοτική διαδικασία έχει απλοποιηθεί, τα σχέδια για την ανάπτυξη του δικτύου υπάρχουν, οι πελάτες µας προχωρούν στον σχεδιασµό των έργων και, τελικά, το ζητούµενο αυτή την περίοδο είναι η χρηµατοδότηση». Ο Γ. Μιχόπουλος θεωρεί τη συµβολή του τραπεζικού κλάδου καθοριστική, πριν λίγους µήνες µάλιστα διοργάνωσε ηµερίδα για τις σχέσεις τραπεζών και επενδυτών. «Τα τραπεζικά ιδρύµατα έχουν αλλάξει κατά τι τους όρους χρηµατοδότησης. Για παράδειγµα έχουν αυξήσει τις απαιτήσεις τους στα ίδια κεφάλαια των επενδυτών. Δεν είναι παράλογο αυτό… Δεν είναι τελικά κακό να γίνονται τα έργα από τους επενδυτές που διαθέτουν κεφάλαια για την ανάπτυξη των ΑΠΕ και συµµετέχουν µε τα απαιτούµενα ποσοστά – το να διαθέτεις ίδια κεφάλαια είναι ό,τι καλύτεΕΠΙΛΟΓΗ 97

GREEN VALUES – ΓΙΑΝΝΟΣ ΜΙΧΟΠΟΥΛΟΣ // VESTAS HELLAS

Η VESTAS HELLAS ΙΔΡΥΘΗΚΕ ΤΟ 2001, η εταιρεία όµως βρίσκεται στην ελληνική αγορά ήδη από το 1985. Υπό την ευθύνη του γραφείου των Αθηνών βρίσκονται επίσης η Κύπρος και η πΓΔΜ. Το 2009 ο αριθµός των εργαζοµένων της ανήλθε σε 130 άτοµα, οι µισοί από τους οποίους βρίσκονται διασκορπισµένοι στα αιολικά πάρκα που εξυπηρετεί, σε διάφορες περιοχές της επικράτειας. Η δραστηριότητά της είναι ιδιαίτερα σηµαντική. Στα µέσα Οκτωβρίου εγκαινιάστηκε το πρώτο πάρκο της εταιρείας µαρµάρων Ικτίνος στη Δράµα, εφοδιασµένο µε δικά της µηχανήµατα, ενώ το µεγαλύτερο έργο που έφτιαξε το ελληνικό γραφείο της Vestas είναι το πάρκο των 82 MW στην Κύπρο – το πρώτο αιολικό πάρκο του νησιού. Το έργο είναι έτοιµο για παράδοση στον επενδυτή και θα αντιπροσωπεύει περίπου το 8% της εγκατεστηµένης ισχύος.

ρο. Αυτό είναι άλλωστε το πρόβληµα της ελληνικής οικονοµίας στο σύνολό της: είχαµε δανειστεί πολύ περισσότερα από αυτά που παράγαµε». Παρά το ‘στενάχωρο’ κλίµα, οι επενδύσεις στην αιολική ενέργεια µεγαλώνουν σε αξία και ισχύ και, αντίστοιχα, µεγαλώνει το ρίσκο που καλούνται να αναλάβουν οι τράπεζες. «Όσο τα έργα µεγαλώνουν σε όγκο, τόσο σηµαντικότερος είναι ο ρόλος των τραπεζών», υποστηρίζει ο Γ. Μιχόπουλος και εξηγεί: «Παλαιότερα είχαµε έργα των 5 και 10 MW, σήµερα τα έργα που έχουµε στην Ελλάδα είναι της τάξης των 20 ή 30 MW, ενώ σχεδιάζονται έργα των 50 και 100MW. Αυτό σηµαίνει χρηµατοδότηση των 50 και 100 εκατ. ευρώ! Αν προσθέσετε τα υπόγεια καλώδια, τις συνδέσεις των νησιών και περίπλοκες εφαρµογές που ανεβάζουν το κόστος, θα µιλάµε στο µέλλον για projects των 200 εκατ. ευρώ. Μην σας τροµάζει το νούµερο: τέτοια έργα γίνονται ήδη στο εξωτερικό». Στην Ελλάδα η εξέλιξη αυτή άλλαξε τους κανόνες του παιχνιδιού και η τράπεζα που µπορούσε να δώσει µε σχετική άνεση 3, 5 ή 7 εκατ. ευρώ, σήµερα διστάζει όταν το ποσό εκτοξεύεται στα 30, 50 ή 70 εκατ. ευρώ.

ι επενδύσεις σ την αιολική ενέργεια, σίγουρα, απαιτούν σηµαντικές χρηµατοδοτήσεις. Ο Γιάννος Μιχόπουλος αναγνωρίζει το προφανές: ότι από την πλευρά των επενδυτών, πράγµατι υπάρχει µια διαφορά µεγέθους σε σχέση π.χ. µε τα φωτοβολταϊκά. «Όσο το µέγεθος της επένδυσης είναι 98 ΕΠΙΛΟΓΗ

µικρό, υπάρχει πληθώρα µικρών παραγωγών, όσο µεγαλώνουν τα νούµερα µειώνονται οι παραγωγοί και όταν φτάνουν σε νούµερα δεκάδων εκατοµµυρίων ευρώ, τότε, όπως είναι φυσικό, υπάρχουν λιγοστοί µεγάλοι παίκτες». Το αποτέλεσµα είναι ότι οι επενδύσεις αφορούν πλέον µεγάλες πολυεθνικές εταιρείες και σύνθετα επενδυτικά σχήµατα. Αντίστοιχη είναι η εξέλιξη και στους προµηθευτές και µεταξύ αυτών, δεσπόζουσα θέση κατέχει η Vestas. «Οι µεγάλοι παγκόσµιοι παίκτες της αιολικής ενέργειας, όταν συνάπτουν συµφωνίες µε τους προµηθευτές, προτιµούν να έχουν απέναντί τους έναν εξίσου µεγάλο παίκτη της αγοράς. Οι εταιρείες αυτές αναπτύσσουν τεράστια έργα, ταυτόχρονα σε διάφορα σηµεία του πλανήτη και θέλουν ενιαίες συµφωνίες για την προµήθεια µηχανών», µας εξηγεί ο Γ. Μιχόπουλος. Η Vestas δεν έχει κανένα πρόβληµα στο να καλύψει τις πιο απαιτητικές εφαρµογές και ‘οδηγεί’ την τεχνολογία λανσάροντας καινοτόµα προϊόντα. Πιο πρόσφατο η ανεµογεννήτρια V 112. «Η συγκεκριµένη µηχανή µπορεί να λειτουργεί και σε χαµηλότερο αέρα. Μπορούµε πλέον να αξιοποιήσουµε περιοχές µε χαµηλότερο αιολικό δυναµικό. Όπως καταλαβαίνετε, οι ψηλές και καλές κορυφές έχουν …‘παρθεί’. Με την V 112 θα µπορούµε να τοποθετούµε ανεµογεννήτριες σε περιοχές χαµηλότερου δυναµικού παράγοντας περισσότερη ενέργεια αφού οι συγκεκριµένες ανεµογεννήτριες έχουν µεγαλύτερο φτερό, άρα µεγαλύτερη επιφάνεια σάρωσης και επιπλέον διαθετουν συστήµατα που επιτρέπουν την κίνηση της µηχανής προς τον άνεµο», µας είπε φανερά ενθουσιασµένος ο Γ. Μιχόπουλος. Η

συγκεκριµένη ανεµογεννήτρια καταγράφει τις καιρικές συνθήκες και ‘αναπροσαρµόζει’ τον εαυτό της. Το κόστος των µηχανών και των εφαρµογών αποκτά κεντρικό ρόλο σ την επιλογή προµηθευτών όταν σχεδιάζονται επενδυτικά προγράµµατα. Είναι αναµενόµενο µια παγκόσµια εταιρεία όπως η Vestas να παράγει προϊόντα µε στόχο να ισορροπήσει ανάµεσα στις πολύ συγκεκριµένες ανάγκες των τοπικών δικτύων και σε προϊόντα που απευθύνονται σε πολλές εθνικές αγορές. Σε µια τέτοια κατεύθυνση η µείωση του κόστους είναι παράγοντας επιτυχίας και ο Γιάννος Μιχόπουλος το γνωρίζει πολύ καλά: «Η ‘άσκηση’ µείωσης του κόστους είναι συνεχής, µε διάφορους τρόπους, διαφορετικές συνεργασίες, νέοι προµηθευτές, ‘µετάθεση’ εργοστασίων κλπ. Η Vestas δηµιούργησε εργοστάσια στις δύο µεγαλύτερες αγορές του κόσµου, στις ΗΠΑ και την Κίνα, για να βρίσκεται κοντά στους τοπικούς επενδυτές και να µειώσει το κόστος µεταφοράς. «Στην Κίνα δηµιουργήσαµε µια µηχανή ειδικά για τη συγκεκριµένη αγορά, καθώς η Κίνα έχει ένα πολύ ιδιαίτερο ηλεκτρικό δίκτυο» σχολιάζει. «Μπορείτε να µου πείτε ποιος άλλος τοµέας στην ελληνική οικονοµία προβλέπει στην επόµενη δεκαετία ότι η ανάπτυξή του θα είναι πολλαπλάσια κατά 5% ή κατά 10%;» ρωτά ο συνοµιλητής µας. «Η ελληνική οικονοµία είναι σε ύφεση: ο κατασκευαστικός κλάδος υποχωρεί, ο τουρισµός επίσης. Οι ΑΠΕ δηµιουργούν θέσεις εργασίας, δηµιουργούν προστιθέµενη αξία, προσελκύουν ξένα κεφάλαια. Δίνουµε µια ελπίδα αισιοδοξίας, νιώθω µάλιστα ότι εργάζοµαι σε έναν κλάδο που δίνει ελπίδα ότι υπάρχει µέλλον», µας λέει ο Γιάννος Μιχόπουλος. Δεν έχουµε παρά να συµµεριστούµε και να στηριχτούµε στη διαίσθησή του.

H ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΠΟΨΗ Ο γενικός διευθυντής της Vestas Hellas τοποθετείται για τρία «καυτά» θέµατα του αιολικού µας µέλλοντος.

OFFSHORE ΠΑΡΚΑ Παραµένω σκεπτικός εξαιτίας της ιδιαίτερης γεωγραφίας του ελλαδικού χώρου. Τα νερά µας είναι βαθειά, πρέπει να βάλουµε βαθειά θεµέλια. Το κόστος είναι επίσης αυξηµένο: καράβια, πλωτές δεξαµενές, συντήρηση κ.λπ. Οι γεννήτριες στα ξερονήσια ή τα κατοικηµένα νησιά εγκαθίστανται εύκολα και το µόνο που θέλουν είναι ένα υπόγειο καλώδιο – δοκιµασµένη τεχνολογία. Είναι onshore-offshore εγκαταστάσεις. Ας γεµίσουµε πρώτα τα βουνά µας και έχουµε πολλά για να περάσουµε στη συνέχεια στα νησιά µας και τα offshore που θα είναι η επόµενη λύση. Στη Βόρεια Θάλασσα, όπου οι χώρες δεν έχουν βουνά, τα νησιά είναι πυκνοκατοικηµένα και τα βάθη των νερών είναι µικρά, τα offshore πάρκα είναι ιδανική λύση. Αυτό που δεν µπορούν να κάνουν εύκολα οι χώρες αυτές στη στεριά, το µπορούµε εµείς και αντίστροφα.

ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ Όπου υπάρχει ενηµέρωση και βέλτιστες πρακτικές, οι αντιδράσεις των τοπικών κοινων ιών είναι θε τικέ ς. Υπάρχει κακή ενηµέρωση και κακά παραδείγµατα, που συν τηρούν το κλίµα. Όταν ένα πάρκο έχει µελετηθεί σωστά, έχουν βγει οι περιβαλλοντικές, αρχαιολογικά κ.ά. άδειες, ο σχεδιασµός και η τοποθέτηση των ανεµογεννητριών έχουν γίνει µε σεβασµό στο περιβάλλον, δεν υπάρχει πρόβληµα. Σιγά-σιγά οι αντιδράσεις µετατρέπονται σε µια εποικοδοµητική συζήτηση περί του ‘που να τοποθετηθούν και που όχι’. Γιατί είναι αισθητικά ελκυστικοί οι ανεµόµυλοι της Μυκόνου και η ανεµογεννήτρια πάνω στο βουνό θεωρείται αντιαισθητική; Όταν έρχεται ένας Δανός ή ένας Σουηδός στην Ελλάδα, ένας άνθρωπος δηλαδή που µετακινείται, φωτίζεται και θερµαίνεται από ΑΠΕ και βλέπει ανεµογεννήτριες στο νησί, θεωρεί ότι αυτό είναι κάτι θετικό!

TA ΔΙΚΤΥΑ Υπάρχουν κοµµάτια της ελλαδικής γεωγραφίας χωρίς δίκτυο – πώς να αξιοποιηθεί ο αέρας; Το αιολικό δυναµικό βρίσκεται στο τόξο που ξεκινά από την Αλεξανδρούπολη και κατεβαίνει προς τις Σποράδες, την Εύβοια και την Κρήτη. Εκεί λοιπόν, είτε έχει κορεστεί το δίκτυο, όπως στη Νότια Εύβοια, είτε δεν υπάρχει, όπως στα νησιά. Ο εκσυγχρονισµός είναι αναγκαίος για να µπορέσουν τα δίκτυα να ανταποκριθούν στις αυξοµειώσεις της ζήτησης και να είναι συµβατά µεταξύ τους. Στις βόρειες χώρες, το Super Grind Project, ένα νέο µεγάλο δίκτυο, αφορά σε πολλές χώρες για τη δηµιουργία ενοποιηµένου δικτύου το οποίο όχι µόνο θα διακινεί ενέργεια µεταξύ των χωρών που συµµετέχουν αλλά θα έχει τη δυνατότητα να πωλεί ρεύµα σε τρίτες χώρες. Ο εκσυγχρονισµός των δικτύων δεν είναι µια τοπική ‘άσκηση’ αλλά περιφερειακό και παγκόσµιο στοίχηµα.

ΕΠΙΛΟΓΗ 99

GREEN VALUES – Ενεργειακός σχεδιασµός

Αµέτρητες θεωρίες & η πρόκληση της πράξης Θεωρία και ελάχιστη πράξη. Κάθε απόκλιση θα ισοδυναµεί µε άλλη µία θεωρία ανάπτυξης που παρέµεινε στα χαρτιά. Ο λόγος για τον ενεργειακό σχεδιασµό των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας στη χώρα έως το 2010, στον οποίο και κατέληξε πρόσφατα η ελληνική κυβέρνηση. Από τον ΘΑΝΑΣΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

ε νε ργε ιακός σ χεδιασµός είναι κάτι σ χε τ ικά νέο σ τ ην ε λ λην ική πραγµατικότητα και θα πρέπει να το «χρεώσουµε» στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία κάθε τόσο µας ζητά τον αναθεωρηµένο και επίκαιρο «χάρτη πορείας» προς το στόχο του 20-20-20. Η Ελλάδα µε µεγάλη καθυστέρηση άρχισε να συµµορφώνεται προς τις ευρωπαϊκές υποδείξεις κι έχει πλέον σχεδιάσει την πορεία της προς το µεγαλεπήβολο στόχο. Στα χαρτιά τουλάχιστον, γιατί η καθηµερινότητα είναι αρκετά διαφορετική. Στις 14 Σεπτεµβρίου η υπουργός ΠΕΚΑ έδωσε στη δηµοσιότητα το επιδιωκόµενο µείγµα ανανεώσιµων πηγών ενέργειας, µε βάση το οποίο καθορίζεται η ανώτατη επιδιωκόµενη εγκατεστηµένη ισχύ ανά τεχνολογία και σε βάθος χρόνου µέχρι το 2020, µε ενδιάµεση «στάση» το 2014. Όπως διευκρινίστηκε τα ποσά (σε µεγαβάτ) που ανακοινώθηκαν ανά τεχνολογία θα επανεξεταστούν το 2012, µε δυνατότητα αναθεώρησης ανάλογα την πορεία υλοποίησης των επενδύσεων, αλλά και ανάλογα µε την ανάπτυξη του εθνικού 100 ΕΠΙΛΟΓΗ

δικτύου το οποίο επηρεάζει δραµατικά κάποιες από τις τεχνολογίες. Το υπουργείο ΠΕΚΑ διευκρίνισε επίσης ότι στον σχεδιασµό αυτό δεν περιλαµβάνονται οι επενδύσεις στις ανανεώσιµες πηγές που θα υλοποιηθούν µέσω της νέας πολιτικής fast track που έχει ήδη πολυδιαφηµιστεί. Οι αντιδράσεις στον σχεδιασµό του υπουργείου, αν κι όχι κάθετες, υπήρξαν έντονες, κυρίως από τις λιγότερο ανεπτυγµένες ΑΠΕ οι οποίες ζήτησαν αναπροσαρµογή των ανώτατων ορίων προς τα πάνω. Το αποτέλεσµα ήταν, ύστερα από σύντοµη περίοδο δηµόσιας διαβούλευσης, η κυβέρνηση να παρουσιάσει στις αρχές Οκτωβρίου µια νέα ανώτατη επιδιωκόµενη εγκατεστηµένη ισχύ ανά τεχνολογία. Με τη νέα απόφαση αυξάνονται κάποια από τα όρια ισχύος και απελευθερώνονται κάποια άλλα ενώ, παράλληλα, τροποποιείται η διαδικασία αναστολής- ζήτηµα το οποίο απασχόλησε ιδιαίτερα τους µικρούς επενδυτές µε επενδυτικά προγράµµατα στο ‘κόκκινο’. «Η ενδεχόµενη ενεργοποίηση της αναστολής βασίζεται σε απόλυτα αντικειµενικά και µετρήσιµα στοιχεία και δεν καταλαµβάνει έργα που η διαδικασία αδειοδότησής τους έχει ωριµάσει ικανοποιητικά» αναφέρεται σε σχετική, ανακουφιστική για αρκετούς, ανακοίνωση του υπουργείου. Μεταξύ των αλλαγών στη δεύτερη κατανοµή ήταν: α) αύξηση στο όριο ισχύος των µικρών υδροηλεκτρικών για το 2014 από τα 250 σ τα 300 MW και β) τα φωτοβολταϊκά έργα του Ειδικού Προγράµµατος για τις Στέγες και τα έργα ηλεκτροπαραγωγής από γεωθερµική ενέργεια δεν υπόκεινται πλέον σε διαδικασία αναστολής. Όπως υποστηρίζει το υπουργείο ΠΕΚΑ, «τα έργα αυτά έχουν σηµαντική προτεραιότητα στον σχεδιασµό του ΥΠΕΚΑ και αυξάνεται, εµµέσως, το όριο ισχύος των φωτοβολταϊκών και των γεωθερµικών σταθ-

µών στους χρονικούς ορίζοντες 2014 και 2020». Έτσι µερίδα του κλάδου των φωτοβολταϊκών και το σύνολο της αγοράς της γεωθερµίας καλύπτονται σε µια από τις αιτιάσεις τους. Πως θα µπορέσει όµως να υλοποιηθεί ο συγκεκριµένος (και κάθε επόµενος…) σχεδιασµός αν προηγούµενα δεν ‘απελευθερωθεί’ το επενδυτικό κλίµα από τις αγκυλώσεις της γραφειοκρατίας; Η ελληνική κυβέρνηση γνωρίζει πλέον πολύ καλά ότι κάθε προσπάθεια είναι καταδικασµένη σε αποτυχία εφόσον µπλέξει στα γρανάζια των επιτροπών και των υπηρεσιών της, των ανεξάρτητων φορέων και των Οργανισµών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ακόµα και το νοµοσχέδιο το οποίο ψηφίστηκε το καλοκαίρι για την επιτάχυνση των έργων ΑΠΕ και τη δηµιουργία ενός one stop shop για κάθε αίτηση, δεν µπορεί

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ Άµεσες, και ουσιαστικές ήταν οι αντιδράσεις της αγοράς στον αρχικό ενεργειακό σχεδιασµό του υπουργείου ΠΕΚΑ, γεγονός που οδήγησε σε επαναδιατύπωση των ορίων κατανοµής µεταξύ των τεχνολογιών. Το ευτυχές είναι ότι το υπουργείο ανταποκρίθηκε στα αιτήµατα για αύξηση των ορίων ανώτατης κατανοµής.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ

Η υπουργός ΠΕΚΑ, Τίνα Μπιρµπίλη µε τον πρόεδρο της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, Νίκο Φωτόπουλο.

να επιταχύνει παρά µέρος µόνο των επενδυτικών προγραµµάτων και των χιλιάδων αιτήσεων. Έτσι κρίθηκε αναγκαία η κυβερνητική παρέµβαση σε υψηλό επίπεδο µε την ανάθεση σχετικών αρµοδιοτήτων στον αντιπρόεδρο Θεόδωρο Πάγκαλο. Υπό τον υπουργό λειτουργεί ήδη από τις αρχές Σεπτεµβρίου οµάδα επιστηµόνων και τεχνικών που γνωρίζουν καλά την αγορά των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας και επιχειρούν να κινητοποιήσουν επενδυτικά προγράµµατα που είχαν κολλήσει πριν την εξέτασή τους από τη Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας. Με δεδοµένο ότι κανένας σχεδιασµός δεν µπορεί να υλοποιηθεί χωρίς προηγούµενα να έχει εξασφαλιστεί οµαλή ροή των σχετικών αδειοδοτήσεων, η κίνηση της κυβέρνησης, αν και καθυστερηµένη, κρίνεται απόλυτα αναγκαία.

Επιδιωκόµενη Εγκατεστηµένη Ισχύς [MW] Υδροηλεκτρικά

«Κάποιος πρέπει να ενηµερώσει τους φιλόδοξους επενδυτές που ξενυχτούν απ’ τα χαράµατα για να καταθέσουν την αίτησή τους ότι οι περισσότεροι απ΄ αυτούς θα χάσουν τα χρήµατά τους. Η Πολιτεία έχει χρέος να τους το πει. Δεν είναι δυνατόν να γίνουν δεκτά όλα τα αιτήµατα. Υπάρχει συγκεκριµένο ποσοστό παραγωγής από φωτοβολταϊκά πάρκα, το οποίο δεν ξεπερνά τα 3.500 MW ως το 2020. Οι αιτήσεις µε τον ρυθµό που έχουν πάρει, θα φτάσουν ίσως και να ξεπεράσουν τα 6-7.000 MW. Είναι συνεπώς αντιληπτό ότι πολλοί άνθρωποι δίνουν τζάµπα τα χρήµατά τους στα µελετητικά γραφεία». Αυτά δια σ τόµατος του Νίκου Φωτόπουλου, προέδρου της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, στο περιθώριο µιας πολεµικής που εξαπέλυσε προς τις ιδιωτικές εταιρείες εµπορίας ηλεκτρικού ρεύµατος.

2014

2020

3.700

4.650

Μικρά (0-15 MW)

300

350

Μεγάλα (>15MW)

3.400

4.300

Φωτοβολταϊκά

1.500

2.200

500

750

1.000

1.450

120

250

4.000

7.500

200

350

Εγκαταστάσεις από επαγγελµατίες αγρότες 1 Λοιπές εγκαταστάσεις Ηλιοθερµικά Αιολικά 2 Βιοµάζα

1. Πρόκειται για τους αγρότες της περίπτωσης (β) της παρ. 6 του άρθ.15 του ν. 3851/2010. 2. Συµπεριλαµβανοµένων θαλασσίων αιολικών πάρκων.

ΕΠΙΛΟΓΗ 101

GREEN VALUES – Αιολική ενέργεια

Ονειρα 7.500 MW Είναι η πιο ώριµη ανανεώσιµη πηγή ενέργειας και αντιπροσωπεύει µια παγκόσµια βιοµηχανία πολλών δισ. ευρώ και δεκάδων χιλιάδων εργαζοµένων. Στην Ελλάδα είναι σήµερα ο µεγαλύτερος παραγωγός καθαρής ενέργειας. Η αιολική ενέργεια βλέπει το 2020 µε τα κιάλια των 7.500 µεγαβάτ και όλα φαίνονται ευχάριστα. Είναι όµως έτσι; Από τον ΘΑΝΑΣΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

τα τέλη του περασµένου Σεπτεµβρίου πραγµατοποιήθηκαν τα εγκαίνια του µεγαλύτερου θαλάσσιου αιολικού πάρκου στον κόσµο, παρουσία του Βρετανού υπουργού Περιβάλλοντος. Βρίσκεται στην ακτή του Κεντ, στη νότια Αγγλία και αποτελείται από 100 τουρµπίνες οι οποίες θα παράγουν ρεύµα για περίπου 240.000 νοικοκυριά. Τα επόµενα τρία χρόνια στο θαλάσσιο πάρκο του Κεντ θα αναπτυχθούν άλλες 200 τουρµπίνες προκειµένου το πάρκο να φτάσει στα όρια της ισχύος του –300 γεννήτριες θα δουλεύουν νυχθηµερόν. Αυτή ήταν άλλη µια ιστορία επιτυχίας στη µάχη για την εξασφάλιση ενεργειακής επάρκειας σε µια χώρα που αν και ισχυρή οικονοµικά και γεωστρατηγικά, δεν παύει να είναι αποµο102 ΕΠΙΛΟΓΗ

νωµένη από τον ευρωπαϊκό κορµό και γι΄ αυτό εκτεθειµένη σε περισσότερους ενεργειακούς κινδύνους. Είναι µια ιστορία που θ’ αργήσουµε να ακούσουµε στην Ελλάδα, καθώς η χώρα µας, επίσης εξαρτηµένη από τα ορυκτά καύσιµα αλλά σε δεινή οικονοµική κατάσταση, µόλις πρόσφατα απέκτησε µια πρόταση (και όχι φυσικά νοµοθεσία…) για την ανάπτυξη offshore αιολικών πάρκων. Θλιβερή υπενθύµιση: η πρόταση στην Ελλάδα, υλοποιηµένη από το βραβευµένο διεθνώς επιστηµονικό δυναµικό του ΚΑΠΕ, απορρίφθηκε σχεδόν εν ριπή οφθαλµού από πολλές τοπικές κοινωνίες που θα µπορούσαν να υποδεχτούν τέτοιες επενδύσεις. Αυτή είναι η µία όψη της πραγµατικότητας. Όσο για την άλλη, µπορεί το αιολικό πάρκο Κύθνου να µην λειτουργεί πλέον, στη συλλογική γνώση όµως δεν παύει να είναι το πρώτο της Ευρώπης, σε µια εποχή, το 1983, πρώιµη ακόµα και στις πλέον τεχνολογικά προηγµένες χώρες στην αιολική ενέργεια (π.χ. Δανία). Τρεις δεκαετίες µετά η αιολική ενέργεια στην Ελλάδα µε εγκατεστηµένη ισχύ πάνω από 1.100 MW αποτελεί τη σηµαντικότερη ανανεώσιµη πηγή ενέργειας, εξακολουθεί όµως να αντιµετωπίζει οξυµένα προβλήµατα σε νοµοθετικό επίπεδο, και σε καθαρά επιχειρηµατικό. Σύµφωνα µε την τελευταία υπουργική απόφαση (1η του περασµένου Οκτωβρίου) για την επιδιωκόµενη αναλογία εγκατεστηµένης ισχύος και την κατανοµή της στον χρόνο µεταξύ των διαφόρων τεχνολογιών ανανεώσιµων πηγών ενέργειας, η αιολική διατηρεί τη µερίδα του λέοντος. Μέχρι το 2014 το όριο εγκατεστηµένης ισχύος αιολικής ενέργειας (συµπεριλαµβάνονται τα θαλάσσια πάρκα) ανέρχεται σε 4.000 MW, ενώ µέχρι το 2020, καταληκτική χρονιά του σχεδιασµού η ισχύς ανέρχεται σε 7.500 MW. Μέσα δηλαδή σε δέκα χρόνια πρέπει να επταπλασιάσουµε την εγκατεστηµένη ισχύ, εγκαθιστώντας περίπου 500-600 MW αιολικής ενέργειας τον χρόνο, όταν σήµερα µε υπερπροσπάθεια από την πλευρά των εταιρειών που δρα-

στηριοποιούνται στον κλάδο, εγκαθίστανται 100- 110 MW. Είναι χαρακτηριστικό µάλιστα ότι το 2009 εγκαταστάθηκαν λιγότερα από 100 MW αιολικής ενέργειας για πρώτη φορά µετά το 2006. Έχουµε µέλλον λοιπόν… Πέρα από την υπουργική απόφαση για την επιδιωκόµενη αναλογία εγκατεστηµένης ισχύος και την κατανοµή της στον χρόνο, το σηµαντικότερο θεσµικό νέο των τελευταίων µηνών ήταν το σχέδιο νόµου του υπουργείου ΠΕΚΑ για τα αιολικά πάρκα στη θάλασσα. Το σχέδιο, προϊόν επιστηµονικής εργασίας του ΚΑΠΕ, προβλέπει διαδικασία αδειοδότησης για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα για την οποία απαιτείται η προκαταρκτική αδειοδότηση των περιοχών ενδιαφέροντος επί των οποίων θα γίνουν στη συνέχεια οι αναλυτικές µελέτες και η εκπόνηση Στρατηγικών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ). Πρώτα δηλαδή επιλέγεται η περιοχή που θα φιλοξενήσει το πάρκο και στη συνέχεια ξεκινάει η διαδικασία- κάτι που µέχρι σήµερα δεν ήταν αυτονόητο στα ηπειρωτικά πάρκα. Οι θαλάσσιες περιοχές που επελέγησαν σε πρώτη φάση είναι ο Άη Στράτης, η Αλεξανδρούπολη, η Θάσος, η Κάρπαθος, η Κέρκυρα, το Κρυονέρι, η Κύµη στην Εύβοια, η Λευκάδα, η Λήµνος, οι Πεταλιοί, η Σαµοθράκη και το Φανάρι. Περιοχές δηλαδή κυρίως στη Δυτική Ελλάδα και, ειδικότερα, στο Βόρειο Αιγαίο. Θα πρέπει να σηµειώσουµε εδώ ότι το ΚΑΠΕ απέρριψε τις πλωτές ανεµογεννήτριες, όπως και τη θεµελίωση σε µεγάλα βάθη, προτείνοντας θεµελίωση των ανεµογεννητριών σε βάθη µέχρι 50 µέτρα- σχετικά κοντά δηλαδή στις ακτές. Κι αυτό είναι πρόβληµα… Και δεν είναι το µόνο! Συγκεκριµένα, παρά το γεγονός ότι η αιολική ενέργεια είναι µια ώριµη πηγή, εντούτοις δεν είναι άµοιρη προβληµάτων, καθυστερήσεων και κωλυσιεργιών. Στο τοµέα των αιολικών πάρκων οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων είναι µεγάλες, συχνά αγγίζουν τα πέντε χρόνια, ενώ πολλές επενδυτικές προσπάθειες, κυρίως µικρών επιχειρηµατικών σχηµάτων, βάλ-

ΑΙΟΛΙΚΑ ΣΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ Η Ελληνική Επιστηµονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), ζητά από το υπουργείο Περιβάλλοντος να λάβει µέριµνα στις αποφάσεις του για ενίσχυση της αιολικής ενέργειας και ειδικά εκείνης που παράγεται από µικρά αιολικά σε αστικά κέντρα, σε Βιοµηχανικές Περιοχές και κτίρια επιχειρήσεων. Η Ένωση τονίζει µια σειρά πλεονεκτηµάτων που έχουν οι µικρές ανεµογεννήτριες, όπως το ότι απαλλάσσονται από τις άδειες παραγωγής, εγκατάστασης και λειτουργίας εφόσον η ισχύς τους είναι µικρότερη των 100 ΚW, ενώ απαλλάσσονται από την έγκριση περιβαλλοντικών όρων εφόσον εγκαθίστανται µέσα σε αναγνωρισµένες βιοµηχανικές περιοχές.

τωσαν και τελικά ανεστάλησαν. Είναι χαρακτηριστικό ότι µεταξύ των επενδυτικών σχεδίων που ξεµπλόκαραν πρόσφατα, ύστερα από πρωτοβουλία της κυβέρνησης και µε την παρέµβαση του αντιπροέδρου της Θεόδωρου Πάγκαλου, βρίσκονται διάφορα αιολικά έργα. Μεταξύ αυτών σειρά αιολικών πάρκων της εταιρείας Ρόκας Renewables, σε νησιά του Βορείου Αιγαίου, τα οποία καθυστερούσαν από το 2006, τη χρονιά δηλαδή κατά την οποία είχε ψηφιστεί ένα σηµαντικό νοµοσχέδιο για την ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ελλάδα. Τα έργα είναι συνολικής ισχύος 700 MW, σχεδόν όσα εγκαθίστανται στη χώρα µας σε διάστηµα µιας

πενταετίας και ο προϋπολογισµός τους ήταν, όταν ξεκίνησαν να εκτελούνται, περίπου 1,5 δισ. ευρώ. Σύµφωνα µε πρόσφατη ανακοίνωση της ΡΑΕ (µέσα Σεπτεµβρίου), ολοκληρώθηκε η διασύνδεση του αιολικού πάρκου Σκύρου ισχύος 330 MW, ένα έργο το οποίο είχε συναντήσει αρχικά την έντονη δυσπιστία και αντίδραση, ενώ ολοκληρώθηκε επίσης η διασύνδεση αιολικού πάρκου ισχύος 400 MW στις Κυκλάδες (Νάξος, Σύρος, Πάρος) του οµίλου Κοπελούζου. Παράλληλα στη ΡΑΕ βρίσκεται πλέον και το επενδυτικό σχέδιο της ΔΕΗ Ανανεώσιµες για την εγκατάσταση αιολικού πάρκου στην Άνδρο, ισχύος 120MW.

ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Αντιδράσεις χωρίς τέλος. Στο προηγούµενο τεύχος της, η Επιλογή είχε δηµοσιεύσει συνέντευξη του Τάκη Χαβιαρόπουλου, µηχανολόγου µηχανικού, διευθυντή του τοµέα ανανεώσιµων πηγών στο ΚΑΠΕ και βραβευµένου από την Ευρωπαϊκή Ακαδηµία Αιολικής Ενέργειας. Εκεί ο διαπρεπής Έλληνας επιστήµονας, ο οποίος συµµετείχε στη σύνταξη της πρότασης του ΚΑΠΕ προς το υπουργείο ΠΕΚΑ για τα offshore αιολικά πάρκα, είχε επισηµάνει το γεγονός ότι αµέσως µετά τη δηµοσιοποίηση της σχετικής µελέτης, πολλές τοπικές κοινωνίες έσπευσαν, βιαστικά και χωρίς επιστηµονική τεκµηρίωση, να εκφράσουν τις αντιδράσεις τους στις προτεινόµενες επενδύσεις. Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, από τους πρώτους που µπήκαν στο «παιχνίδι» των αντιδράσεων ήταν η Νοµαρχία Ανατολικής Αττικής η οποία αντιδρά στη δηµιουργία offshore αιολικού πάρκου στον Μαραθώνα, ενώ τοπικοί φορείς σ την Κύµη Ευβοίας αντέδρασαν στην προοπτική δηµιουργίας αιολικού πάρκου σε µια περιοχή που θεωρείται α π ό τ ις π λ έ ο ν π ρ ονο µιο ύχ ε ς σε αιολικό δυναµικό. Αξ ίζ ε ι να σηµειωθεί ότι ένας τοπικός φορέας της περιοχής, ο ‘Σύλλογος Δασοπροσ τασ ίας και Προστασίας Περιβάλλοντος Κύµης’, χρησιµοποιεί ως επιχείρηµα για να αποκρούσει οποιαδήποτε σκέψη για ανάπτυξη αιολικού πάρκου, το γεγονός ότι «η κύρια αναπτυξιακή προοπτική της ευρύτερης περιοχής είναι οι εναλλακτικές µορφές τουρισµού και η ήπια τουριστική ανάπτυξη», η οποία, προφανώς, θα πληγεί αν εγκατασταθούν ανεµογεννήτριες στη θάλασσα. Χρησιµοποιείται δηλαδή ένα επιχείρηµα υπέρ της αειφόρου ανάπτυξης («ήπια τουριστική ανάπτυξη»), προκειµένου να απορριφθεί µια επένδυση η οποία είναι σχεδόν συνώνυµο της αειφορίας (αιολική ενέργεια).

ΕΠΙΛΟΓΗ 103

GREEN VALUES – Αξιοποίηση Ελληνικού

Ένα µεγάλο µέτωπο …και 5 δισ. ευρώ …Με άλλα λόγια όταν οι Έλληνες δυσκολεύονται να αποφασίσουν τι θέλουν ακόµα και σε µία εποχή σαν τη σηµερινή που η χώρα χρειάζεται όσο ποτέ την προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων. Από τον ΘΑΝΑΣΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

πρώτη πράξη του έργου για την υλοποίηση επενδυτικών προγραµµάτων αραβικώ ν κε φ α λ α ί ω ν σ τη χώρας µας και ειδικά στον χώρο του πρώην αεροδροµίου του Ελληνικού τελείωσε ήδη στα τέλη Σεπτεµβρίου µε την υπογραφή ως γνωστόν µνηµονίου συνεργασίας ανάµεσα στον πρωθυπουργό και τον εµίρη Αλ Τανί. Η συνέχεια του έργου όχι µόνο δεν έχει γυριστεί, δεν έχει ακόµη γραφεί. Οµάδα Αράβων επιχειρηµατιών προτίθεται να δηµιουργήσει µια ζώνη τουρισµού και διασκέδασης, µετατρέποντας το άγονο προς το παρόν, αλλά πολλά υποσχόµενο, παραλιακό µέτωπο σε επιχειρηµατική ζώνη υψηλών προδιαγραφών. Η πρώτη εντύπωση ήταν ότι οι Άραβες επιθυµούν την αξιοποίηση ποσοστού µέχρι και 30% του διαθέσιµου χώρου στο Ελληνικό. Στις προθέσεις τους, είναι η κατασκευή µαρίνας ελλιµενισµού πολυτελών σκαφών, η ανέγερση τουλάχιστον ενός πολυάστερου ξενοδοχείου, η δηµιουργία πλωτού καζίνο, ενώ σε µια δεύτερη φάση οι Άραβες επιθυµούν να κατασκευάσουν συνεδριακό κέντρο µέσου µεγέθους, αλλά και µικρό αεροδρόµιο για lear jet. Η πιθανότητα που κυκλοφορούσε ως φήµη τους τελευταίους µήνες για τη δηµιουργία 104 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ο υπουργός Επικρατείας, Χάρης Παµπούκης (αριστερά), η υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής, Τίνα Μπιρµπίλη και ο διοικητής της Αγροτικής Τράπεζας, Θεόδωρος Πανταλάκης στα τέλη Οκτωβρίου κατά τη συνεδρίαση της επιτροπής, που εξετάζει πιθανές επενδυτικές δραστηριότητες από το Κατάρ, όπως προβλέπεται από το σχετικό µνηµόνιο συνεργασίας.

πίστας Formula 1 στο Ελληνικό θα πρέπει να θεωρείται (ευτυχώς) ελάχιστη. Τα δύο κοινοβουλευτικά κόµµατα της αριστεράς (ΚΚΕ- ΣΥΡΙΖΑ) απέρριψαν τη συµφωνία, ενώ ο εκλεγµένος πλέον περιφερειακός σύµβουλος των Οικολόγων Πρασίνων στην Περιφέρεια Αττικής, Κώστας Διάκος, δήλωσε: «Από τα 5.300 στρέµµατα του πρώην αεροδροµίου, έχουν ήδη δοθεί σε άλλες χρήσεις τουλάχιστον 2.000. Αρκετές εκατοντάδες ακόµη είναι δεσµευµένα µε κτίρια που πρόκειται να διατηρη-

θούν. Σήµερα έρχονται να πουλήσουν στους επενδυτές του Κατάρ περίπου 800-1.600 στρέµµατα. Προς το παρόν αποµένουν για πράσινο 1.400 στρέµµατα. Δηλαδή από τα 5.300 στέµµατα τα 4.000 έχουν ήδη δοθεί!». Υπενθυµίζουµε ότι το αεροδρόµιο µεταφέρθηκε το 2001 και αµέσως ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την αξιοποίηση του χώρου. Η κυβέρνηση Κ. Σηµίτη προκήρυξε διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισµό και την άνοιξη του 2004, αναδείχθηκε νικητής ο οποίος µάλιστα παρουσίασε προσχέδια. Ο επόµενος υπουργός, Γιώργος Σουφλιάς, απέρριψε κάθε σκέψη για χρηµατοδότηση από την Ε.Ε., επέµεινε κι αυτός όπως οι προκάτοχοί του στη λογική δηµιουργίας ενός Μητροπολιτικού Πάρκου και επέλεξε την αξιοποίηση 1.000 στρεµµάτων (έναντι 500 στρ. που πρότεινε η µελέτη). Το 2008 ο Γ. Σουφλιάς παρουσίασε προσχέδια της πρότασης στη βάση της οποίας υπήρχε ένα πρόγραµµα οικιστικής ανάπτυξης κι όχι δηµιουργίας εµπορευµατικών χώρων.

Το puzzle των προτάσεων

Πληθώρα προτάσεων και µπόλικο παρασκήνιο για κάθε µια από αυτές, δηµόσιες αντιδικίες και συγκρούσεις τοπικών κοινωνιών µε την κεντρική εξουσία.

Πρόταση Στέφανου Μάνου [από τριετίας & βάλε…] Πολεοδόµηση 2.500 στρεµµάτων για την εξασφάλιση 4 δισ. ευρώ τα οποία θα αποτελέσουν την πρώτη …κατάθεση ενός νέου ‘Πράσινου Ταµείου’. Ταυτόχρονα, δηµιουργία 20-30 πάρκων στην έκταση του Εθνικού κήπου (περίπου 200 στρέµµατα) σε επιλεγµένες, κατά προτίµηση υποβαθµισµένες, γειτονιές της Αθήνας.

Πρόταση ΤΕΕ [Αναµένεται...] Επιφυλακτικό το Επιµελητήριο, περιµένει την οριστικοποίηση της συµφωνίας για να ανακοινώσει τις θέσεις του µέσα στον Δεκέµβριο. Όπως ανέφερε πρόσφατα ο πρόεδρός του Χρ. Σπίρτζης, αν µελετηθεί σωστά, η ιδιωτική επένδυση µπορεί να αποδώσει.

Πρόταση δηµάρχων [Χρήστου Κορτζίδη κυρίως…] Δηµιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου Πρασίνου σε όλη τη διαθέσιµη έκταση, εφόσον εξαιρεθούν ορισµένες εκτάσεις για δηµοτικές χρήσεις. Ήπιες παρεµβάσεις περιπάτου, αθλητισµού και πολιτισµού. Ενεργός συµµετοχή των τοπικών κοινωνιών και των πολιτιστικών ή άλλων φορέων των όµορων περιοχών και συλλογική, διαδηµοτική διαχείριση.

Πρόταση Ε.Μ. Πολυτεχνείου [ευρύς φορέας διαχείρισης] Εµπορική αξιοποίηση (γραφεία, ξενοδοχεία, πρότυπες κατοικίες) σε έκταση 900 στρεµµάτων και όλο το υπόλοιπο Μητροπολιτικό Πάρκο, υπό τη διαχείριση ενός φορέα ευρέος φάσµατος. Υπογειοποίηση της λεωφόρου Ποσειδώνος και σύνδεση του αεροδροµίου Ελληνικού µε τη θάλασσα, ανάδειξη του χώρου ως τουριστικού προορισµού. Δηµιουργία µουσείων, ενυδρείων, πολιτιστικών χώρων και κέντρων µουσικής/ συναυλιών.

Πρόταση «κοινωνικού» αναδασµού [Θ. Αραβαντινός κ.ά.] «Το πάρκο αυτό δεν µπορεί να συντηρηθεί από το δηµόσιο. Ένα πάρκο µε τη µισή έκταση από την προβλεπόµενη θα συντηρείτο πιο εύκολα. Μπορούµε όµως να µεταφέρουµε συντελεστή δόµησης από άλλες περιοχές. Το Ελληνικό είναι µια από τις πιο προνοµιούχες περιοχές του λεκανοπεδίου κι έχει πολύ λιγότερα προβλήµατα από άλλες αθηναϊκές συνοικίες. Οι αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας µου φαίνονται υπερβολικές.» µας είχε πει σε σχετική ερώτηση ο οµότιµος καθηγητής Πολεοδοµίας.

Πρόταση Γιώργου Σουφλιά [µε αυτοχρηµατοδότηση…] Δηµιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου µε αυτοχρηµατοδότηση. Πολεοδόµηση 300, αρχικά (όσο ήταν αντιπολίτευση) και 1.000 αργότερα (όταν έγινε υπουργός…) στρεµµάτων για εµπορική χρήση, µε τα έσοδα να χρηµατοδοτούν το Πράσινο Ταµείο. Δασοκάλυψη του 50% της έκτασης µε τη φύτευση 4060.000 δέντρων.

Πρόταση του Εµίρη [ανεπίσηµη…] Επένδυση 5 δισ. ευρώ για την αξιοποίηση ποσοστού µέχρι και 30% του Ελληνικού. Κατασκευή µαρίνας ελλιµενισµού πολυτελών σκαφών, πολυάστερο ξενοδοχείο, πλωτό καζίνο, συνεδριακό κέντρο µέσου µεγέθους, µικρό αεροδρόµιο για lear jet.

ΕΠΙΛΟΓΗ 105

GREEN VALUES - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

106 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΜΥΡΛΗΣ // HILTI ΕΛΛΑΣ

Πράσινο

µέλλον …σε γερές βάσεις Η Hilti είναι παγκοσµίως γνωστή ως η πολυεθνική εταιρεία που πρωταγωνιστεί στον κλάδο των εργαλείων. Ο διευθυντής marketing της Hilti Ελλάς, Σταύρος Σµυρλής, µας παρουσιάζει ένα νέο τοµέα δραστηριότητάς της, τα συστήµατα στερέωσης για φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις και χαµογελά στο φωτεινό µέλλον του κλάδου και των ΑΠΕ. Συνέντευξη στον ΘΑΝΑΣΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

εντυπωσιακή ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών (φ/β) εγκαταστάσεων στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, τέτοια που έφτασε σε σηµείο να …φρακάρει τα συρτάρια των αδειοδοτικών επιτροπών από τις χιλιάδες κατατεθειµένες αιτήσεις, οδήγησε παράλληλα και στην ανάπτυξη όµορων τεχνικών και συµβουλευτικών κλάδων. Ένας από αυτούς είναι τα συστήµατα στερέωσης των πάνελ, απαραίτητο στοιχείο για τη σωστή και κυρίως την αποδοτική λειτουργία ενός φ/β πάρκου. Στο σχετικά νέο αυτό επιχειρηµατικό αντικείµενο, η πολυεθνική εταιρεία Hilti, γνωστή εδώ και δεκαετίες στην αγορά από τα εξαιρετικά οικοδοµικά εργαλεία και τα

εργονοµικά συστήµατα στερέωσης για κατασκευαστές που εµπορεύεται, απέκτησε τα τελευταία χρόνια ένα σηµαντικό προβάδισµα. Σχεδίασε, κατασκεύασε, εµπορεύεται και υποστηρίζει µια σειρά συστηµάτων στήριξης φωτοβολταϊκών πάνελ και σήµερα, µπορεί και υπερηφανεύεται όχι µόνο για το ότι ηγείται του συγκεκριµένου κλάδου, όσο διότι βάζει κι αυτή ένα λιθαράκι (ή για την ακρίβεια ένα µεταλλικό ποδαράκι…) για την ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ελλάδα. Η Hilti δεν σχεδιάζει πάρκα, δεν διεκπεραιώνει την αναγκαία γραφειοκρατία, απευθύνεται όµως και συνεργάζεται µε εταιρικούς πελάτες που κατασκευάζουν φ/β πάρκα. Η «Επιλογή» επισκέφτηκε τα γραφεία της εταιρείας στο Μαρούσι και συνοµίλησε µε τον Σταύρο Σµυρλή, µηχανολόγο µηχανικό µε master και MBA στην Αγγλία και στην Ελλάδα, ΕΠΙΛΟΓΗ 107

GREEN VALUES – ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΜΥΡΛΗΣ // HILTI ΕΛΛΑΣ

Είµαστε από τις λίγες χώρες που, ενώ έχουµε όλες τις προϋποθέσεις για επιτυχία, συνεχώς κολλάµε στις διαδικασίες.

διευθυντή marketing στα 35 χρόνια του. Ανάµεσα στους χιλιάδες κωδικούς της εταιρείας (συµπεριλαµβανοµένων και των ανταλλακτικών), οι οποίοι απευθύνονται σε ένα ευρύ φάσµα κατασκευαστικών εφαρµογών κι αφορούν χιλιάδες επαγγελµατίες, ο Στ. Σµυρλής ανέλαβε να προωθήσει στην ελληνική αγορά τα συστήµατα στερέωσης της εταιρείας για φ/β εγκαταστάσεις. Μέσω δικτύου πωλητών (κι όχι dealers) σε όλη την Ελλάδα, η εταιρεία που ξεκίνησε πριν µισό αιώνα από το Schann του πριγκιπάτου του Liechtenstein στις Άλπεις και κατέκτησε τον (κατασκευαστικό) κόσµο, αναπτύσσει σήµερα µια νέα δραστηριότητα, όχι πολύ µακρινή από αυτή που την έκανε παγκοσµίως γνωστή και ισχυρή. Πως εισήλθατε, κ. Σµυρλή σε αυτό το νέο κατασκευαστικό αντικείµενο; Η είσοδος ξεκίνησε από τη Hilti Ισπανίας, όπου εκεί η ανάπτυξη των φ/β οδήγησε την εταιρεία στο να σχεδιάσει, για την τοπική αγορά στην αρχή, συστήµατα στερέωσης για πάνελ. Η Hilti Ισπανίας έστησε πάρκα σχεδόν 200 MW- στη συνέχεια η µητρική εταιρεία αποφάσισε να εντάξει αυτή τη δραστηριότητα στις κύριες καθώς συνάδει µε ένα από κεντρικά αντικείµενα εργασιών µας, τα συστήµατα στερέωσης. Εδώ κι ενάµιση χρόνο αποφάσισε να θέσει την όλη προσπάθεια σε νέα βάση και να ασχοληθεί πολύ πιο σοβαρά µε τα φ/β. Πέτυχε γρήγορα όµως να αναπτυχθεί. Είµαστε πράγµατι µεταξύ των πρώτων παγκοσµίως σε πωλήσεις. Στην Ελλάδα είχαµε πάντα ισχύ στον τοµέα των συστηµάτων στερέωσης και τώρα, απλώς, επεκτείνουµε τις δραστηριότητές µας σε κάτι παρεµφερές µε αυτό που γνωρίζουµε- δεν έχουµε µπει σε ξένα χωράφια… Χρειάστηκε να στηθεί µια δοµή όµως… Ασφαλώς. Σχεδιάστηκαν πρώτα τα συστήµατα στερέωσης φ/β πάρκων και άλλων εγκαταστάσεων στο εξωτερικό, σχεδιάσαµε τα ανάλογα software για να µπορούµε να κάνουµε εύκολα, γρήγορα και αξιόπιστα τους ανάλογους υπολογισµούς και τις στατικές µελέτες σε κάθε εγκατάσταση, εκπαιδεύτηκαν στελέχη. Η αγορά είναι καινούργια για τη Hilti, έχει διαφορετικές 108 ΕΠΙΛΟΓΗ

απαιτήσεις και εκτός από την αναγκαία τεχνογνωσία κι εµπειρία στα συστήµατα και τα υλικά, χρειάζεται να δηµιουργήσεις δίκτυο συνεργατών για µεταφορές, θεµελιώσεις κ.ά. Χρειάστηκε χρόνος µέχρι να προσαρµοστούµε στις τοπικές αγορές, η Ελλάδα είναι µια από αυτές τις χώρες, πιστεύω όµως ότι θα τα καταφέρουµε.

Στην Ελλάδα υπάρχουν πάντα δύο πρόσωπα: κινητικότητα και γκρίνια. Τι γνώµη έχετε για τις νοµοθετικές εξελίξεις των τελευταίων µηνών; Υπάρχει πράγµατι γκρίνια… Επειδή οι άνθρωποι που έχουν υποβάλλει αιτήσεις περιµένουν πολλά χρόνια πριν ξεκινήσει η λειτουργία του πάρκου που έχουν σχεδιάσει. Είµαστε από τις λίγες χώρες που ενώ έχουµε όλες τις προϋποθέσεις για επιτυχία, συνεχώς κολλάµε στις διαδικασίες… Έχουµε ξεκινήσει πιο µπροστά από πολλές άλλες χώρες και, δυστυχώς, φοβάµαι ότι κάποιες από αυτές θα µας προλάβουν και θα µας ξεπεράσουν. Είµαστε ικανοποιηµένοι από την κινητικότητα που επικρατεί στο συγκεκριµένο κλάδο, ειδικά τώρα, που η οικοδοµή έχει υποχωρήσει. Υπάρχει η δυνατότητα να περιοριστούν οι απώλειες από την οικοδοµή. Πριν λίγες ηµέρες ανακοινώθηκε άλλο ένα χρηµατοδοτικό πρόγραµµα για την ανάπτυξη των ΑΠΕ στις πόλεις. Πως βλέπετε την προσπάθεια να έρθουν τα φ/β στον αστικό ιστό; Η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων στις πόλεις ζουν σε πολυκατοικίες. Με δεδοµένο ότι η εγκατάσταση οικιακών φ/β απαιτεί τη σύµφωνη γνώµη όλων των ιδιοκτητών µιας πολυκατοικίας, εκτιµώ ότι η ανάπτυξη στον αστικό ιστό δεν θα είναι µεγάλη. Εκεί που θεωρώ ότι θα υπάρξει ανάπτυξη είναι η περιφέρεια, λόγω των µονοκατοικιών. Επίσης τα επαγγελµατικά και βιοµηχανικά κτίρια αφού έχουν όλες τις προϋποθέσεις για να δεχτούν φ/β. Στον τοµέα της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων υπάρχει επίσης κινητικότητα. Σας ενδιαφέρει αυτή η πτυχή της κατασκευής; Μας ενδιαφέρει κι αυτό το διάστηµα ετοιµαζόµαστε να παρουσιάσουµε µια σειρά νέων προϊόντων. Θα προτείνουµε πακέτο εργαλείων και αναλώσιµων το οποίο προβλέπω πως θα είναι πολύ ανταγωνιστικό. Θα ενδιαφέρει τους επαγγελµατίες και θα τονώσει την ήδη σηµαντική κινητικότητα. Παράλληλα συνεχίζετε τη δραστηριότητά σας στα µεγάλα έργα. Ασφαλώς. Η Hilti έχει σηµαντική και διαχρονική παρουσία στα µεγάλα έργα που κατασκευάζονται µε διεθνείς προδιαγραφές- αυτό είναι πραγµατικά το αντικείµενό µας! Η στήριξη του πύργου που φιλοξένησε την Ολυµπιακή φλόγα το 2004 εί-

χε γίνει µε συστήµατα αγκύρωσης Hilti, η γέφυρα Ρίου- Αντιρρίου ήταν ένα µεγάλο έργο στο οποίο συµµετείχαµε, οι πινακίδες της Αττική Οδού κ.ά. Σε µια εποχή που το εργαλείο αντιµετωπίζει ύφεση, τα συστήµατα στερέωσης είναι µια αναπτυσσόµενη δραστηριότητα.

Είστε ικανοποιηµένος από το πως αντιµετωπίζεται η ασφάλεια στα µικρά και µεγάλα έργα; Δεν ανησυχώ τόσο για την ασφάλεια των κατασκευών στο χωράφι, εκεί δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για τον πολίτη από τα φ/β. Στις οικιακές εγκαταστάσεις όµως, υπάρχουν κίνδυνοι αν δεν γίνει σωστή εγκατάσταση. Σε µια εποχή που όλοι προσπαθούν να βρουν την πιο φθηνή λύση, υπάρχει ο κίνδυνος κάποιοι να κάνουν ‘εκπτώσεις’ στην ασφάλεια της εγκατάστασης- δεν θα έπρεπε όµως. Ξέρετε, πολλοί δεν αντιµετωπίζουν τα φωτοβολταϊκά ως µια προσπάθεια να σωθεί το περιβάλλον αλλά ως ευκαιρία για την απόκτηση πρόσθετου εισοδήµατος. Όταν κάνεις όµως µια επένδυση πρέπει να έχεις ορίζοντα 25ετίας: πρέπει το σύστηµα να λειτουργεί µε ασφάλεια, αποδοτικά, χωρίς προβλήµατα. Όσον φορά στα µεγάλα έργα τηρούνται πάντα οι προδιαγραφές, οι συνάδελφοι µηχανικοί κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Κοιτώντας συγκριτικά, τουλάχιστον σε άλλες χώρες όπου δραστηριοποιείται η Hilti, παρατηρώ µε χαρά ότι δεν είµαστε τόσο πίσω όσο νοµίζουµε…

Η ΜΑΧΗ ΜΕ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ Τα φωτοβολταϊκά δίνουν µάχη για να µειώσουν το κόστος της παραγόµενης κιλοβατώρας µειώνοντας το κόστος των πάνελ. Πλάι στο κόστος του πάνελ προστίθεται το δικό σας, η στερέωση, καθώς και άλλα. Ελέγχεται το συνολικό κόστος της επένδυσης;

Τα συστήµατα στερέωσης είναι κοµµάτι της παραγωγής κι όντως είναι ένα έξοδο που προστίθεται στα υπόλοιπα. Το πρώτο διάστηµα, όταν ο σχεδιασµός γινόταν εξ’ ολοκλήρου στο εξωτερικό και οι κατευθύνσεις έρχονταν από τα κεντρικά, οι τιµές ήταν υψηλότερες από τις σηµερινές. Υπήρξε όµως ένα παράδοξο στην ελληνική αγορά: οι αδειοδοτήσεις ήταν λιγοστές και τα projects που υλοποιούνταν στην Ελλάδα ήταν µετρηµένα, την ίδια στιγµή όµως υπήρχαν αρκετοί προµηθευτές και ο µεταξύ τους ανταγωνισµός- διότι όλοι ήθελαν να κάνουν ένα τέτοιο έργο- κράτησε τις τιµές χαµηλά κι έδωσε την ευκαιρία στους επενδυτές στα φ/β να κάνουν τη δουλειά τους δαπανώντας λίγα χρήµατα για στερεώσεις- µε λιγότερα από ώριµες αγορές όπως π.χ. η Ιταλία.

Από τι εξαρτάται το κόστος ενός συστήµατος στερέωσης; Υπάρχει µια διαφορετική πολιτική στην Hilti. Καθορίζουµε τις τιµές µας µε βάση το µέγεθος του συνεργάτη µε τον οποίο δουλεύουµε σε ένα project αλλά και µε τη δυνητική ανάπτυξη που µπορεί να έχει ο συνεργάτης αυτός µε βάση τα έργα που έχει ή προτίθεται να αναλάβει. Από την άλλη πλευρά, το µέγεθος του πάρκου παίζει σηµαντικό ρόλο. Όσο µεγαλύτερο είναι το υπό σχεδίαση πάρκο, τόσο καλύτερη είναι η τιµή που µπορούµε να προσφέρουµε σε συνδυασµό µε τις εκάστοτε τιµές φορτίσεως των βάσεων. ΕΠΙΛΟΓΗ 109

GREEN VALUES - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Sun

BUSINESS

Αισιόδοξος, όπως οι περισσότεροι τεχνοκράτες της ελληνικής αγοράς φωτοβολταϊκών, ο Πάνος Νινιός, διευθύνων σύµβουλος της Heliosphera σε συνέντευξή του στην «Ε», µας δίνει µια σφαιρική εικόνα της, οµολογουµένως σύνθετης, κατάστασης του χώρου. Από τον ΘΑΝΑΣΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

Η εντυπωσιακή είσοδος στο εργοστάσιο της Heliosphera στην Τρίπολη. Εδώ παράγονται τα χαµηλού κόστους και υψηλής αισθητικής φωτοβολταϊκά πάνελ που προτιµώνται από τους αρχιτέκτονες για τις σύγχρονες στέγες. 110 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΠΑΝΟΣ ΝΙΝΙΟΣ // HELIOSPHERA

χοντας πραγµατοποιήσει µια από τις σηµαντικότερες επενδύσεις των τελευταίων χρόνων στην Αρκαδία και διαθέτοντας ένα εργοστάσιο διεθνών προδιαγραφών, η Heliosphera µπορεί να υπερηφανεύεται ότι έχει κάνει το βήµα που της αναλογεί στην πράσινη ανάπτυξη. Τι βήµα δηλαδή… Άλµα σε σχέση µε το µέσο επίπεδο της χώρας. Η «Ε» είχε την ευκαιρία να επισκεφτεί µέσα στον Οκτώβριο το υπερσύγχρονο εργοστάσιο της εταιρείας στη ΒΙΠΕ Τρίπολης όπου παράγονται τα νέας γενιάς φωτοβολταϊκά πάνελ και να θαυµάσει από κοντά την προσπάθεια µιας πολυάριθµης οµάδας επιστηµόνων, τεχνικών και διοικητικών υπαλλήλων να κρατήσουν το όνειρο για µια άλλη Ελλάδα ζωντανό. Αµέσως µετά την επίσκεψη στο εργοστάσιο της Τρίπολης, στην Αθήνα πλέον, είχαµε την ευκαιρία να συνοµιλήσουµε µε τον Πάνο Νινιό, τον διευθύνοντα σύµβουλο της εταιρείας.

Ποιά είναι η εικόνα που έχετε, κ. Νινιέ, από την ελληνική αγορά φωτοβολταϊκών αυτή τη στιγµή, µετά τη νέα νοµοθεσία και τις παρεµβάσεις του υπουργείου ΠΕΚΑ για την επιτάχυνση των αδειοδοτικών διαδικασιών; Βλέπετε κινητικότητα; Ναι, βλέπω κινητικότητα. Υπάρχουν πλέον αρκετές άδειες στην αγορά κι οι επενδυτές είναι σε διαδικασία υπογραφής συµβάσεων διασύνδεσης µε τη ΔΕΗ. Περιµένω ότι το 2011 θα είναι µια χρονιά κατά την οποία η νέα εγκατεστηµένη ισχύς στην Ελλάδα θα µπορούσε να φτάσει τα 150-200MWp. Παρ’ όλα αυτά περιµένω ότι αργότερα ο ρυθµός εγκαταστάσεων θα µειωθεί. Αυτό το πιστεύω καθώς οι τιµές πώλησης του ηλιακού ηλεκτρισµού µετά το 2012 δεν θα αποφέρουν ικανές αποδόσεις στις επενδύσεις φωτοβολταϊκών σύµφωνα µε τις απαιτήσεις των επενδυτών στο περιβάλλον που διαµορφώνεται µε την οικονοµική κρίση.

Ο διευθύνων σύµβουλος της Heliosphera …επί τω έργω κατά τη διάρκειά επίσκεψής του στο εργοστάσιο της εταιρείας. ΕΠΙΛΟΓΗ 111

GREEN VALUES – ΠΑΝΟΣ ΝΙΝΙΟΣ // HELIOSPHERA

Είστε αισιόδοξος ότι οι νοµοθετικές διευκολύνσεις και τραπεζικές ή άλλες χρηµατοδοτήσεις προς ειδικές κατηγορίες επενδυτών, όπως π.χ. οι αγρότες, µπορούν να επιταχύνουν τις εξελίξεις; Ναι, είµαι αισιόδοξος. Παρ’ όλα αυτά η χώρα έχει την ανάγκη να προσελκύσει διεθνείς παίκτες του κλάδου µε µεγαλύτερες δυνατότητες χρηµατοδότησης µε ίδια κεφάλαια και οικονοµίες κλίµακας, που τους επιτρέπουν να εκτελέσουν και να λειτουργήσουν έργα πολύ πιο οικονοµικά. Πριν λίγες ηµέρες ανακοινώθηκαν τα ανώτατα όρια κατανοµής ενέργειας ανά τεχνολογία µε ορίζοντα το 2020. Τα αιολικά κατέχουν τη µερίδα του λέοντος. Να υποθέσουµε ότι θα επιθυµούσατε το κράτος να είναι πιο γενναιόδωρο προς τους φωτοβολταϊκούς σταθµούς; Φυσικά… Η Ελλάδα θα µπορούσε µια µέρα να γίνει εξαγωγέας ηλιακού ηλεκτρισµού αν υπήρχε ένας τέτοιος εθνικός στρατηγικός σχεδιασµός. Κι αυτό γιατί η Ελλάδα απολαµβάνει µια από τις καλύτερες συνθήκες ηλιοφάνειας στην Ευρώπη. Ας αναλογιστούµε ότι η Γερµανία µε περίπου το 70% της ηλιοφάνειας της Ελλάδος έχει γίνει ένας από τους µεγαλύτερους παραγωγούς ηλιακού ηλεκτρισµού στον κόσµο. Αυτός θα έπρεπε να είναι κι ο εθνικός στόχος για την Ελλάδα. Κατασκευάσατε στην Τρίπολη ένα υπερσύγχρονο εργοστάσιο, µοναδικό στο είδος του στην Ελλάδα. Υπάρχει ξένο πελατολόγιο για το εργοστάσιο και αν ναι, προς ποιες χώρες εξάγετε; Ο εµπορικός µας προσανατολισµός είναι κυρίως εξαγωγικός. Αυτό προκύπτει από έναν απλό λόγο: Η Ελλάδα φέτος θα εγκαταστήσει περίπου 100 ΜWp, ενώ η Γερµανία περίπου 7.000 MWp και η Ιταλία 1.500 MWp. Έχουµε 60 MWp ετήσια παραγωγή, κατά συνέπεια η επικέντρωση στην ελληνική αγορά δεν θα είχε και πολύ νόηµα καθώς δεν θα µπορούσαµε να έχουµε και το µεγαλύτερο µερίδιο της αγοράς. Μέχρι σήµερα έχουµε υλοποιήσει εξαγωγές σε 8 διαφορετικές χώρες στην Ε.Ε. καθώς και στο Ισραήλ και την Ιαπωνία. Η πλειοψηφία των εξαγωγών πραγµατοποιούνται στη Γερµανία και την Ιταλία. Τί ήταν αυτό που σας έκανε να επιλέξετε την Ελλάδα; Ο λόγος που κάναµε την επένδυση στην Ελλάδα ήταν συνδυασµός ενός ελκυστικού πακέτου επιδοτήσεων και το χαµηλό κόστος εργατικού δυναµικού και ενέργειας σε σχέση µε τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. Αυτά είναι πλεονεκτήµατα που τα βιώνουµε πλέον στην καθηµερινή µας λειτουργία. 112 ΕΠΙΛΟΓΗ

Πόσο ενηµερωµένος είναι ο Έλληνας µηχανολόγος/ ηλεκτρολόγος για τις διαθέσιµες τεχνολογίες και πόσο ο απλός πολίτης; Γενικά υπάρχει αρκετή τεχνογνωσία στην αγορά και πιστεύω ότι ο ενδιαφερόµενος έχει τη δυνατότητα να κάνει τη σωστή επιλογή όπως και µε κάθε καταναλωτικό προϊόν. Ακούγεται ότι η τεχνολογία thin film αποτελεί επανάσταση στον χώρο των φωτοβολταϊκών. Ποια είναι δική σας γνώµη; Προς τα πού βαδίζει η τεχνολογία των πάνελ; Φυσικά το πιστεύουµε αυτό και γι’ αυτό κάναµε µια επένδυση της τάξεως των 190 εκατ. ευρώ σε αυτή την τεχνολογία. Απλά αναφέρω µερικά από

«Η Ελλάδα θα µπορούσε µια µέρα να γίνει εξαγωγέας ηλιακού ηλεκτρισµού, αν υπήρχε ανάλογος εθνικός στρατηγικός σχεδιασµός».

τα πλεονεκτήµατα της τεχνολογίας αυτής: είναι χαµηλότερου κόστους από τα συµβατικά φωτοβολταϊκά, έχει άριστη αισθητική το οποίο είναι πολύ σηµαντικό σε αρχιτεκτονικές εφαρµογές και παράγει περισσότερη ενέργεια πάνω σε µια σκεπή. Το τελευταίο είναι πολύ σηµαντικό καθώς οι σκεπές είναι το ιδανικό µέρος για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών συστηµάτων αφού δεν απαιτείται περεταίρω επένδυση για τη µεταφορά και διανοµή του παραγόµενου ρεύµατος. Το προϊόν που παράγει σήµερα η Heliosphera στην Τρίπολη έχει πετύχει δύο «ιερά δισκοπότηρα» στον χώρο της παραγωγής ισχύος: (α) µπορεί να συµβάλλει ουσιαστικά στη διεσπαρµένη παραγωγή και (β) έχει καταστήσει τον ηλιακό ηλεκτρισµό ανταγωνίσιµο µε το δίκτυο, δηλαδή η παραγωγή ρεύµατος µε τα πλαίσια της Heliosphera µπορεί να ανταγωνιστεί µε παραδοσιακές µεθόδους παραγωγής ενέργειας, που χρησιµοποιούν ορυκτά καύσιµα όπως άνθρακα και φυσικό αέριο. Αυτή είναι µια πραγµατική επιτυχία για µια ελληνική εταιρεία και είµαστε πολύ υπερήφανοι γι’ αυτό.

 Το εργοστάσιο της Heliosphera στη ΒΙΠΕ Τρίπολης είναι µια επένδυση η οποία ανήλθε στα 190 εκατ. ευρώ.  Πλήρως αυτοµατοποιηµένη η παραγωγή στο

εργοστάσιο της Heliosphera – ο ανθρώπινος παράγοντας όµως εξακολουθεί και εδώ να είναι το µεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα.

 

ΕΠΙΛΟΓΗ 113

GREEN VALUES – ΘΑΝΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ // PADEV

Πράσινη γνώση Πολλά υποσχόµενο το µοντέλο της πράσινης ανάπτυξης για την Ελλάδα, εκτιµά ο Θάνος Παπαθανασίου, επικεφαλής της Padev. Και όπως σε κάθε µοντέλο δεν χρειάζεται να ανακαλύψουµε τον τροχό, αρκεί να τον δανειστούµε, ο Θάνος Παπαθανασίου προτείνει ότι η χώρα πρέπει να αδράξει την επόµενη µέρα στο παράδειγµα της Ευρώπης. Να δώσει µε άλλα λόγια, κίνητρα. Συνέντευξη στον ΓΙΩΡΓΟ ΡΗΓΑ

χώρα, κ. Παπαθανασ ίου, δίνει έµφαση πλέον στην πράσινη ανάπτυξη. Ποιες προοπτικές δηµιουργεί αυτή η στόχευση; Η δυσχερής οικονοµική κατάσταση της Ελλάδας επιτάσσει την εξεύρεση διεξόδων που θα οδηγήσουν στην ανάκαµψη και την ανάκτηση της αξιοπιστίας της στο διεθνές επιχειρηµατικό περιβάλλον. Οι Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας, αποτελούν τον πλέον σηµαντικό πόλο ανάπτυξης σήµερα, µε την Ελλάδα να µπορεί να εκµεταλλευτεί το ιδιαίτερα πλούσιο αιολικό και ηλιακό δυναµικό της. Ταυτόχρονα απαιτείται εξορθολογισµός των δαπανών. Αυτός αφορά τη µείωση των λειτουργικών εξόδων του κράτους, των επιχειρήσεων αλλά και των νοικοκυριών. Η ενεργειακή αναβάθµιση των κτιρίων µπορεί να συνεισφέρει σηµαντικά στον στόχο αυτό, ενώ παράλληλα δίνει προστιθέµενη αξία στα ακίνητα. Δεν είναι τυχαίο ότι στην εποχή που οι τραπεζικές χρηµατοδοτήσεις σπανίζουν, οι τράπεζες ενισχύουν επενδύσεις σε αιολικά και φωτοβολταικά πάρκα καθώς και σε δράσεις εξοικονόµησης ενέργειας κτιρίων. Στην PADEV δεχόµαστε αυξηµένη ζήτηση από επενδυτές για ανάπτυξη 114 ΕΠΙΛΟΓΗ

νέων έργων. Οι προοπτικές συνεπώς µόνο ευοίωνες µπορούν να είναι.

Το θεσµικό πλαίσιο βοηθά στην ανάπτυξή της «καθαρής» ενέργειας στη χώρα ή υπάρχουν αγκυλώσεις που αποθαρρύνουν τους επενδυτές, µικρούς και µεγάλους; Στο πρόσφατο παρελθόν, δυστυχώς σ ηµαν τ ικέ ς επε νδύσ ε ις χάθηκα ν, ενώ ξένοι πανίσχυροι όµιλοι έφυγαν άπραγοι από την Ελλάδα. Δεν µπορώ να εικάσω αν στο προσεχές µέλλον οι ΑΠΕ θα διεισδύσουν στο ενεργειακό µας µείγµα όπως στη Γερµανία και τη Δανία, οφείλω όµως να επισηµάνω ότι η αγορά µας είναι περισσότερο ώριµη από ποτέ, ενώ ο νέος νόµος για τις ΑΠΕ και την ΕΞΕ επιχειρεί να ξεπεράσει τις γραφειοκρατικές διαδικασίες και να µειώσει δραστικά τον χρόνο αδειοδότησης. Η ανάπτυξη των αιολικών και των φωτοβολταϊκών πάρκων σήµερα εξελίσσεται µε ικανοποιητικούς ρυθµούς; Η χρηµατοδότηση είναι το πλέον κρίσιµο σηµείο σήµερα. Το ενδιαφέρον είναι έντονο, οι επενδυτές και όσοι συµµετέχουµε στη µελέτη και την ανάπτυξη πλέον µπορούµε να ανταποκριθούµε στις απαιτήσεις των έργων. Με τον νέο νόµο ευνοούνται έργα κάθε κλίµακας, από φωτοβολταικά σε στέγες σπιτιών έως µεγάλα αιολικά πάρκα σε νησιά και υπεράκ τ ια. Η αγορά των ΑΠΕ έχω την πεποίθηση πως είναι η πλέον δραστήρια στην Ελλάδα. Η αποτελεσµατική χρήση της ενέργειας µε την αναβάθµιση των κτιριακών εγκαταστάσεων θεωρείται µια σηµαντική «πηγή» ενέργειας και εξοικονόµησης πόρων. Πόσο µας έχει γίνει συνείδηση σήµερα; Αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσουν οι

Photo ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΤΑΥΡΑΚΗΣ

κατασκευαστές και οι ιδιοκτήτες κτιρίων είναι ότι πρώτα από όλα πρέπει να εκµεταλλευτούν την τεχνογνωσία και τις νέες τεχνολογίες, ώστε να µειωθούν οι ανάγκες για ενέργεια στα κτίρια. Οι ιδιοκτήτες κτιρίων στην Ελλάδα, δυστυχώς δεν έχουν ακόµα καταλάβει τα οφέλη από ένα σωστό σχεδιασµό των κτιρίων µε στόχο την ελαχιστοποίηση των απαραίτητων ενεργειακών φορτίων, αλλά και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των χρηστών του κτιρίου. Και σίγουρα από πλευράς πολιτείας έχουµε ακόµα πολύ δρόµο µπροστά µας. Πρέπει να πάρουµε το παράδειγµα της Ευρώπης και να δοθούν κίνητρα για την κατασκευή περιβαλλοντικά φιλικών κτιρίων, όπως φορολογικές ή δανειοληπτικές ελαφρύνσεις, ή ακόµα και διαµόρφωση της εµπορικής αξίας των ακινήτων µε περιβαλλοντικά κριτήρια.

PADEV ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ µε πεδίο δράσης την ανάπτυξη έργων ανανεώσιµων πηγών και εξοικονόµησης ενέργειας (ΑΠΕ & ΕΞΕ). Ερευνά, αναλύει, αναπτύσσει, προωθεί και παρέχει επενδυτικά σχέδια για έργα ΑΠΕ και ΕΞΕ. Η PADEV είναι διαπιστευµένη κατά ISO 17025 για πιστοποιηµένες µετρήσεις αιολικού δυναµικού και παρέχει στους πελάτες της, µετρήσεις µε τη σήµανση των ευρωπαϊκών ποιοτικών χαρακτηριστικών.

Green Spirit Επιχειρηµατική δραστηριότητα, στρατηγική και πρωτοβουλίες, προϊόντα και υπηρεσίες που στοχεύουν στο κέρδος του πλανήτη και την ποιότητα της ζωής του ανθρώπου. Γιατί η πράσινη ανάπτυξη είναι από τους ελάχιστους ροµαντικούς στόχους, στις µέρες µας, που µπορούν να πραγµατοποιηθούν. Προς όφελος όλων.

ΕΠΙΛΟΓΗ 115

Mε τον αέρα του

ΗΓΕΤΗ

Η ΔΕΗ Ανανεώσιµες ΑΕ –κατά 100% θυγατρική εταιρεία της ΔΕΗ ΑΕ– εισέρχεται δυναµικά στη «νέα εποχή» των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας. Συµβάλλοντας στην υλοποίηση του οράµατος της πράσινης οικονοµίας και στη δηµιουργία των προϋποθέσεων της αειφόρου ανάπτυξης, η ΔΕΗΑΝ, έχει θέσει ως προτεραιότητα την άµεση ανάπτυξή της στο χώρο των ΑΠΕ, την επόµενη πενταετία. Από τον Δρ. ΙΩΑΝΝΗ ΤΣΙΠΟΥΡΙΔΗ, διευθύνοντα σύµβουλο της ΔΕΗ Ανανεώσιµες Α.Ε.

1. Ο Ρ ΓΑ ΝΙΚ Η Α Ν Α Π Τ Υ ΞΗ όλ ων τ ων µ ο ρ φ ών ΑΠΕ, µ ε έ ργα τ α ο π οία αναµένε ται να συνεισφέρουν καθορισ τ ικά σ την αύξηση του χαρτοφυλακίου της ΔΕΗΑΝ, µε ειδική έµφαση: • Στη δηµιουργία νέων Αιολικών Πάρκων, • Στην κατασκευή Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων • Στην ανάπτυξη Φ/Β Πάρκων, • Στην έναρξη εκµετάλλευσης των πεδίων γεωθερµίας υψηλής ενθαλπίας, • Στην υλοποίηση υβριδικών έργων, αλλά και στην ανάπτυξη της βιοµάζας. 2. Ε Ξ Α ΓΟ Ρ Ε Σ ΕΡ ΓΩ Ν ΑΠΕ από ιδιο κτήτες έργων ή/και συνεργασίες µε τρίτους, οι οποίες θα συνεισφέρουν άµεσα στην αύξηση της εγκατεστηµένης ισχύος της ΔΕΗΑΝ και σ την

ενίσχυση του µεριδίου αγοράς της Εταιρείας. 3. Σ ΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑ ΣΙΕΣ µε αντίστοιχες εταιρείες τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο εξωτερικό, µε στόχο τόσο την από κοινού ανάπτυξη έργων ΑΠΕ όσο και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας, που θα εξασφαλίσει την µεσο-µακροπρόθεσµη ανάπτυξη της εταιρείας. Πραγµατοποιών τας επε νδύσεις ύψους άνω των 2 δισ. ευρώ, δροµολογώντας νέα µεγάλα ενεργειακά έργα, η ΔΕΗ Ανανεώσιµες στοχεύει να ξεπεράσει τα 1.200 MW εγκατεστηµένης ισχύος µέχρι το 2015 στις πέντε κύριες µορφές ΑΠΕ και να καταλάβει τη θέση που της ανήκει στην αγορά των ΑΠΕ στην πατρίδα µας. Υλοποιώντας καινοτόµα έργα όπως το πρώτυπο υβριδικό της Ικαρίας που συνδυάζει την αιολική και την υδροηλεκτρική ενέργεια, τα πρώτα έργα γεωθερµίας της χώρας µας και ένα από τα µεγαλύτερα φωτοβολτα-

ϊκά έργα του κόσµου, αυτό της Μεγαλόπολης η ΔΕΗ Ανανεώσιµες είναι ο καταλύτης της ανάπτυξης των ΑΠΕ στη χώρα µας. Πα ρά λ λ η λα, η ΔΕΗ Ανα ν εώ σ ιµε ς έχει αναπτύξει και συνεχίζει να αναπτύσσει σ τ ρατηγικέ ς συνεργασ ίε ς µε µεγάλες ενεργειακές εταιρείες της Ελλάδος και του εξωτερικού. Με ένα επιχειρηµατικό σχέδιο ισορροπηµέ νο, τόσο σε επίπεδο δραστηριοποίησης σε όλες τις διαθέσιµες Ανανεώσιµες Πηγές, όσο και σε γεωγραφική διασπορά του σε όλη τη χώρα, από τη Θράκη ως και την Κρήτη, από τη Ρόδο ως τα Επτάνησα, η ΔΕΗ Ανανεώσ ιµε ς σ τοχεύει σ την εξασφάλιση µεριδίου αγοράς 20% έως το 2015. Η σηµαντική αυτή ενεργειακή δραστηριότητα της ΔΕΗ Ανανεώσιµες τα επόµενα χρόνια, θα αποτελέσει τον πράσινο πυλώνα ανάπτυξης του Οµίλου ΔΕΗ ΑΕ, και θα βελτιώσει την κερδοφορία του Οµίλου, εξασφαλίζοντας παράλληλα θέσεις εργασίας.

Δηµιουργική Παρουσίαση: Allmedia Creative

ε τ ρε ις κε ν τ ρικούς άξονε ς βασίζεται η σ τρατηγική της Εταιρείας:

116 ΕΠΙΛΟΓΗ

follow link

Σύµµαχος της φύσης Η αειφόρος ανάπτυξη αποτελεί βασικό στοιχείο της εταιρικής κουλτούρας του Οµίλου ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, που εκφράζεται µέσα από δράσεις κοινωνικής υπευθυνότητας. Κατά συνέπεια, κάθε στρατηγική επιχειρηµατική κίνηση, αλλά και καθηµερινή διαδικασία, συνδυάζουν την επιχειρηµατική πρόοδο µε τη διασφάλιση της βιωσιµότητας του κοινωνικού περιβάλλοντος, όπου ο Όµιλος λειτουργεί.

”

ασική προτεραιότητα αποτελεί η προ σ τασ ία του περιβάλ λον τος γ ια τ η ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ. Μάλιστα, οι πρωτοβουλίες του Οµίλου για το περιβάλλον ξ ε π ε ρνο ύ ν τ α ό ρια τ ων τ υπικών υποχρεώσεων και καθηκόντων, µε µέληµα πάντα την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων που απορρέουν

Στη δέσµευση αυτή εντάσσεται και µια από τις σηµαν τικότερες καινοτοµίες της ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, η κατασκευή και εγκατάσ ταση σ τη θυγα-

τρική ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ Α.Ε. των πρώτων δυο φιλτροπρεσσών για την αξιοποίηση των καταλοίπων βωξίτη, η οποία και αποτέλεσε πρωτοποριακή λύση για τις βιοµηχανίες αλουµίνας. Το κόστος της συγκεκριµένης επένδυσης ανήλθε στα 5 εκατ. ευρώ, ενώ έχει ήδη δροµολογηθεί και επόµενη φάση επένδυσης για την εγκατάσταση 3ης φιλτρόπρεσσας, ώστε να διασφαλίζεται η πλήρης επεξεργασία της ερυθράς ιλύος σε συνεχή βάση. Συνολικά, ο Όµιλος ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, µέσα από πολιτικές περιβαλ λον τικής προστασίας και ελέγχου βιοµηχανικών κινδύνων, έ χει ήδη θέσει τη βάση για ένα ολοκληρωµένο και αποτελεσµατικό σύσ τηµα κανόνων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης. Στόχος είναι το σύστηµα αυτό να αποτελέσει βάση λειτουργίας για όλες τις θυγατρικές του Οµίλου. Επίσης, δεν είναι τυχαία και η επιλογή από τον Όµιλο της χρήσης υγροποιηµένου φυσικού αερίου (LNG) σ τον τοµέα της ηλεκτροπαραγωγής. Πρόκειται για δέσµευση που είναι συνδεδεµένη µε την απόφαση του να µειώσει το περιβαλλοντικό αποτύπωµα στον τοµέα της ενέργειας, µε µια πιο φιλική προς το περιβάλλον επιλογή, αλλά και να αποτελέσει θετικό παράδειγµα σε µια αγορά, όπου κατέχει ηγετικό ρόλο.

Δηµιουργική Παρουσίαση: Allmedia Creative

“

Ο Όµιλος Μυτιληναίος επένδυσε 6 εκατ. ευρώ σε έργα περιβαλλοντικής προστασίας.

από τις δραστηριότητές του. Υπό το πρίσµα της συνεχούς αυτοδέσµευσης, το 2009, ο Όµιλος επένδυσε 6 εκατ. ευρώ σε ενέργειες περιβαλλοντικής προστασίας. Έµφαση δόθηκε σε ενέργειες για τη διαχείριση των εκποµπών αερίων, την πιστοποίηση και τις βελτιώσεις των συστηµάτων Περιβαλ λον τικής Διαχείρισης, καθώς και την ανάπτυξη µιας περισσότερο φιλικής προς το περιβάλλον τεχνολογίας. Ενδεικτικό αποτέλεσµα της προσπάθειας αυτής είναι ότ ι, το προηγούµενο έτος, ο Όµιλος κατόρθωσε να µειώσει την κατανάλωση ενέργειας, αλλά και νερού σ τις δραστηριότητές του. Συγκεκριµένα, σε σχέση µε το 2008, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας µειώθηκε κατά 19,3% και η κατανάλωση νερού κατά 11%. Παράλληλα, η ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ διενεργεί συσ τηµατικό έ λεγ χο των δραστηριοτήτων της, τόσο στις ε ργοσ τασ ιακέ ς µονάδε ς, όσο και σ τις κε ν τ ρικέ ς ε γκατασ τάσεις των εταιρειών, ώστε να είναι σύµφωνες µε το περιβαλλοντικό πρότυπο ISO 140 01, και τ ηρε ί αυσ τ ηρά τ η δέσµευσή για ορθή συλλογή και αξιοποίηση των αποβλήτων.

ΕΠΙΛΟΓΗ 117

follow link

Δέσµευση

στην αειφόρο ανάπτυξη Μ

ακροπρόθεσµα η επιχειρηµατική επιτυχία δεν είναι εφικτή χωρίς σεβασµό προς το περιβάλλον και κοινωνική υπευθυνότητα. Κοινωνική πρόοδος, προστασία του περιβάλλοντος και σεβασµός στις τοπικές κοινωνίες είναι βασικές προτεραιότητες για την επιτυχή λειτουργία µίας σύγχρονης επιχείρησης και ένα πιο αειφόρο µέλλον. Προτεραιότητες για την ΑΓΕΤ Ηρακλής, µέλος του Οµίλου Lafarge, είναι η Υγεία και Ασφάλεια, η ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αποτυπώµατος της και η διασφάλιση αειφόρου λειτουργίας, οργανικά συνδεδεµένης µε την τοπική ανάπτυξη.

ΣΤΟΧΟΙ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ 2012 Οι Στόχοι Αειφορίας 2012 εκφράζουν την ανταπόκριση της ΑΓΕΤ Ηρακλής στις προκλήσεις αυτές και είναι το σύνολο δράσεων και δεσµεύσεων που έχει αναλάβει για τη βιώσιµη ανάπτυξη. Πρόκειται για σειρά µετρήσιµων στόχων, που καλύπτουν κρίσιµα ζητήµατα βιώσιµης ανάπτυξης και συνδέονται µε την απόδοση της επιχείρησης σε επίπεδο διοικητικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό. Αυτοί έχουν µεσοπρόθεσµο ορίζοντα ολοκλήρωσης και περιλαµβάνουν συγκεκριµένους στόχους και προγράµµατα δράσης για: Υγεία και Ασφάλεια εργαζοµένων, πολιτική ανταγωνισµού, σχέσεις µε τους κοινωνικούς εταίρους, πελάτες, ίσες ευκαιρίες σε άνδρες και γυναίκες σε υψηλές θέσεις εργασίας και ως προς το περιβάλλον περιβαλλοντικούς ελέγχους των εγκαταστάσεων, αποκατάσταση λατοµείων και µείωση εκποµπών.

ΑΠΟΛΥΤΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ & ΑΣΦΑΛΕΙΑ Η Υγεία και Ασφάλεια είναι βασική αξία και προτεραιότητα για κάθε εργαζόµενο της ΑΓΕΤ Ηρακλής. Η ασφαλής λειτουργία δε στηρίζεται µόνο στην εφαρµογή µέτρων, διαδικασιών και προτύπων ασφαλείας για τον περιορισµό ατυχηµάτων. Χρειάζεται επιπλέον συνεχή προσπάθεια, πηγαίνοντας ένα βήµα παραπέρα, ώστε να υπάρχει κοινή συνείδηση και συµπεριφορά ασφάλειας µεταξύ των εργαζοµένων. 118 ΕΠΙΛΟΓΗ

Από το 2006, η ΑΓΕΤ Ηρακλής εφαρµόζει την Πολιτική Υγείας και Ασφάλειας του οµίλου Lafarge, η οποία έχει στόχο µηδέν ατυχήµατα. Για την εφαρµογή της, λαµβάνονται µέτρα που αφορούν σ τα απαραίτητα µέσα, εξοπλισµό και έργα υποδοµής για ασφαλή χώρο εργασίας και την εκτίµηση και αξιολόγηση των κινδύνων για κάθε εργασία που εκτελείται. Προωθείται ο διάλογος και η ανοιχτή επικοινωνία για θέµατα ασφάλειας και υλοποιούνται προγράµµατα εκπαίδευσης για την καλ λιέργεια µιας κοινής συνείδησης και συµπεριφοράς ασφάλειας µεταξύ των εργαζοµένων. Τα αποτε λέσµατα της συλ λογ ικής προσπάθειας, που έχει γίνει από όλους τους εργαζόµενους για τη βελτίωση της ασφάλειας είναι σηµαντικά, καθώς ο αριθµός των ατυχηµάτων µε απώλεια ηµερών εργασίας µειώθηκε την

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΟΣ Οι διεργασίες παραγωγής τσιµέντου µπορούν να οδηγήσουν στην έκλυση σκόνης. Η ΑΓΕΤ Ηρακλής έχει θέσει ως στόχο τη µείωση των εκποµπών σκόνης των εργοστασίων της κατά 40% την περίοδο 2005 – 2012. Εφαρµόζοντας ένα πρόγραµµα αναβάθµισης των µονάδων παραγωγής και υλοποιώντας από το 2006 επενδύσεις ύψους 11 εκατ. ευρώ σε υβριδικά φίλτρα νέας τεχνολογίας, οι εκποµπές σκόνης στα τρία εργοστάσιά της το 2009 παρουσιάζουν µείωση κατά 52% σε σχέση µε το 2008. Σε σχέση µε τα επίπεδα του 2005, η σκόνη έχει µειωθεί κατά 95%, υπερβαίνοντας κατά πολύ τον στόχο για το 2012. Στο πλαίσιο της διεθνούς στρατηγικής του οµίλου Lafarge για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής, έχει τεθεί σε εφαρµογή ένα πρόγραµµα µείωσης των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα και αερίων του θερµοκηπίου. Η διαδικασία παραγωγής τσιµέντου συνεπάγεται αναγκαστικά απελευθέρωση διοξειδίου του άνθρακα. Η ΑΓΕΤ Ηρακλής υποκαθιστά συµβατικά ορυκτά

καύσ ιµα µε ε ναλ λακ τ ικά καύσ ιµα ουδέτερου ανθρακικού αποτυπώµα τος, όπως η βιοµάζ α, η οποία συµπεριλαµβάνεται στο µείγµα καυσίµων του εργοστασίου Βόλου. Επίσης χρησιµοποιούνται εναλλακτικές πρώτ ε ς ύλε ς σ τ ην παραγωγή του τσιµέντου, επιλογή περισσότερο φιλική προς το περιβάλλον. Το 2009 η απόδοσή της εταιρείας βελτιώθηκε κατά 7% σε σχέση µε το προηγούµενο έτος. Οι επενδύσεις και η βελτίωση των διεργασιών οδήγησαν σε µείωση κατά 12,8% των εκποµπών CO2 ανά τόνο τσιµέν του σε σχέση µε το 1990, που αποτε λεί το έ τος βάσης, υπερβαίνοντας το στόχο της.

Δηµιουργική Παρουσίαση: Allmedia Creative

περίοδο 2007-2009 κατά 42%. Το 2009, τα ατυχήµατα µε ηµέρες απώλειας εργασίας των εργαζοµένων µειώθηκαν κατά 50% και ο δείκτης σοβαρότητας ήταν εξαιρετικά χαµηλός, στο 0,09, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα ατυχήµατα αφορούν µικροσυµβάντα, µε περιορισµένο αντίκτυπο στην υγεία των εργαζοµένων και των συνεργατών. Στον τοµέα της οδικής ασφάλειας, η χρήση συστηµάτων GPS είχε ως αποτέλεσµα τη µείωση του αριθµού των υπερβάσεων ορίων ταχύτητας κατά 99,85% από τον Ιανουάριο ως το Δεκέµβριο 2009. Αυτά τα αποτελέσµατα προκύπτουν από την ισχυρή δέσµευση και την προσπάθεια των εργαζοµένων και των συνεργατών σε συνδυασµό µε τη δοµηµένη και συστηµατική προσέγγιση της εταιρείας για τον εντοπισµό και τη µείωση των κινδύνων.

«Προτεραιότητες για την ΑΓΕΤ Ηρακλής, µέλος του Οµίλου Lafarge, είναι η Υγεία και Ασφάλεια, η ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αποτυπώµατός της και η διασφάλιση αειφόρου λειτουργίας, οργανικά συνδεδεµένης µε την τοπική ανάπτυξη.»

ΕΠΙΛΟΓΗ 119

follow link

ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΣ ΣΤΗΝ ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Με περισσότερες από 41.400 εγκατεστηµένες ανεµογεννήτριες σε 70 χώρες και στις 5 ηπείρους και πάνω από 22.000 εξειδικευµένους εργαζόµενους, η Vestas είναι η ηγέτιδα εταιρεία στον τοµέα της αιολικής ενέργειας.

ι κύριοι τοµείς των δραστηριοτήτων µας είναι η ανάπτυξη, κατασκευή, πώληση, εγκατάσταση και συντήρηση αιολικών πάρκων. Αναλαµβάνουµε ρόλο στρατηγικού επιχειρηµατικού εταίρου βοηθώντας τους πελάτες µας εξ αρχής, πριν ακόµη συναρµολογηθούν οι ανεµογεννήτριες, έως την τελική φάση του έργου, δηλαδή πολύ µετά την παράδοση του αιολικού πάρκου σε λειτουργία. Στόχος µας είναι να παρέχουµε στους πελάτες µας το χαµηλότερο «Ενεργειακό Κόστος» ανά παραγόµενη MWh και την «Αξιοπιστία του Επιχειρηµατικού Εγχειρήµατος» δηλαδή τη βέλτιστη ασφάλεια της επένδυσής τους.

Τ ΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ Ε ΡΕΥΝΑ & Α ΝΑΠΤΥΞΗ Τ ΗΣ VESTAS : Μ ΕΙΩΝΟΥΜΕ Δ ΙΑΡΚΩΣ ΤΟ Ε ΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΚΟΣΤΟΣ Ο ακρογωνιαίος λίθος του οµίλου της Vestas είναι ο τοµέας Τεχνολογικής Έρευνας & Ανάπτυξης, ο οποίος εργάζεται συστηµατικά, ώστε να εξασφαλίζει µέσω της καινοτοµίας, της ανάπτυξης και της διαρκούς βελτίωσης των προϊόντων, των υπηρεσιών και των τεχνολογιών τη µείωση του ενεργειακού κόστους και την κατά το δυνατόν αύξηση του κέρδους για τους πελάτες µας και της αξίας της Vestas. Με επενδύσεις µεγάλης κλίµακας στην ανάπτυξη και κέντρα δοκιµών σε ολόκληρο τον κόσµο, η Vestas εδραιώνει την ηγετική της θέση στον τοµέα της αιολικής ενέργειας. Στο τέλος του πρώτου µισού του 2010, το 8 % του προσωπικού της Vestas απασχολείτο στον τοµέα της Τεχνολογικής Έρευνας & Ανάπτυξης.

Η Μ ΕΓΑΛΥΤΕΡΗ Γ ΚΑΜΑ ΜΟΝΤΕΛΩΝ Α ΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΩΝ Τ ΗΣ Α ΓΟΡΑΣ Σήµερα, διαθέτουµε τη µεγαλύτερη σειρά µοντέλων ανεµογεννητριών στην αγορά της αιολικής ενέργειας ξεκινώντας από την V52850 kW και φθάνοντας έως την V112-3.O ΜW. Τα µοντέλα µας είναι προσαρµοσµένα στις ανάγκες της κάθε αγοράς και του εκάστοτε διαθέσιµου αιολικού δυναµικού. 120 ΕΠΙΛΟΓΗ

V112-3.0 MW: Η ΝΕΑ Α ΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΑ Τ ΗΣ VESTAS – Η ΛΥΣΗ Γ ΙΑ Π ΑΡΚΑ Χ ΑΜΗΛΟΥ Κ ΑΙ Μ ΕΣΑΙΟΥ Α ΙΟΛΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ Το τ ε λευταίο µας µον τ έ λο η V112-3.0 MW είναι σ χεδιασµέ νη γ ια πάρκα χαµηλού και µεσαίου αιολικού δυναµικού, µε σκοπό να προσφέρει ανταγωνιστικό κόστος παραγωγής ενέργειας. Η V112 αποτελεί στη πραγµατικότητα συνδυασµό νέων αλλά και αποδεδειγµένα επιτυχηµένων τεχνολογιών καθώς και ήδη καθιερωµένων τεχνικών συστηµάτων, τα οποία έχουν χρησιµοποιηθεί στις προηγούµενες γενιές των ανεµογεννητριών της Vestas. Η κατά 55% µεγαλύτερη επιφάνεια σάρωσης της V112 σε σχέση µε το προηγούµενο µοντέλο V90 και η απόδοση του νέου ρότορα, αυξάνουν τη συνολική παραγωγή της µηχανής, δίνοντας τη δυνατότητα στους επενδυτές να µεγιστοποιήσουν την αποδοτικότητα των αιολικών πάρκων. Επιπλέον, η V112-3.0 MW προσφέρει τη µέγιστη δυνατή µεταφορική ευελιξία και οικονοµία, αφού κανένα από τα βασικά τµήµατα της, δεν έχει βάρος µεγαλύτερο από 70 τόνους, επιτρέποντας έτσι τη χρήση µη εξειδικευµένου εξοπλισµού για την µεταφορά της. Τα επιµέρους εξαρτήµατα της ανεµογεννήτριας έχουν σχεδιαστεί µε γνώµονα την εύκολη και ασφαλή συναρµολόγηση στο αιολικό πάρκο εξασφαλίζοντας εργονοµία και ταχεία εγκατάσταση. Η συντήρηση της ανεµογεννήτριας γίνεται ευκολότερα και γρηγορότερα µε αποτέλεσµα να ελαχισ τοποιούνται οι απώλειες παραγωγής. To σηµαντικά µειωµένο κόστος συντήρησης και η εξασφάλιση πλήρως ελεγχόµενης παραγωγής ενέργειας αυξάνουν τη Βεβαιότητα Επιτυχίας του Επιχειρηµατικού Εγχειρήµατος µε το χαµηλότερο Κόστος Ενέργειας και άρα επιταχύνουν την απόσβεση του κόστους της επένδυσης.

“

«Στο Aarhus της Δανίας, η Vestas διαθέτει το πιο σύγχρονο και µεγαλύτερο κέντρο έρευνας και ανάπτυξης αιολικής τεχνολογίας παγκοσµίως, ενώ πρόσφατα εγκαινιάσαµε ένα ακόµη κέντρο τεχνολογικής έρευνας και ανάπτυξης στις Ηνωµένες Πολιτείες Αµερικής.

”

Η Vestas Mediterranean είναι ένα από τα επτά Sales Business Units του Οµίλου και είναι υπεύθυνη για την πώληση, εγκατάσταση, λειτουργία και συντήρηση των ανεµογεννητριών σε όλες τις χώρες της Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής,

της Λατιν ικής Αµερικής και της Καραϊβικής και περίπου στο 70% της Αφρικανικής ηπείρου. Στις 30 Ιουνίου 2010, η Vestas Mediterranean είχε παραδώσει συνολική ισχύ περισσότερη από 9.200 MW, ενώ το εργατικό της δυναµικό αποτελείται από 2.900 υψηλά καταρτισµένους εργαζόµενους, οι οποίοι απασχολούνται στην περιοχή της Μεσογ ε ίου, σ υµπ ε ριλαµ βα νο µέ νων των εγκατασ τάσεων παραγωγής στην Ιταλία και την Ισπανία.

Π ΡΩΤΟΠΟΡΟΙ Σ ΤΗΝ Ε ΛΛΗΝΙΚΗ Α ΓΟΡΑ Α ΙΟΛΙΚΗΣ Ε ΝΕΡΓΕΙΑΣ Με ισχυρή παρουσία ήδη από το 1985 στην Ελλάδα, η Vestas Hellas Α.Ε. ιδρύθηκε ως ανεξάρτητη εταιρία το 2001, για να καλύψει τους τοµείς των πωλήσεων, της εγκατάσ τασης, λειτουργίας και συντήρησ ης α ν ε µογ ε ν ν ητ ριών σ τ ην ε λ λην ική αγορά. Η Vestas Hellas δρασ τηρι-

οποιείται, επίσης, στην Κύπρο και τ ην ΠΓΔΜ. Η ε ταιρία απασ χολε ί σήµερα περισσότερους από 120 επαγγελµατίες τεχνολόγους όλων των επιστηµονικών πεδίων, µε τους µισούς από αυτούς αποσπασµένους στα διάφορα αιολικά πάρκα της ελληνικής επικράτειας και των λοιπών περιοχών ευθύνης της. Η Vestas Hellas διαθέτει ευρύτα τ η εµπε ιρία και βαθ ιά γ νώσ η σ τ ο υς τ ο µ ε ίς τ η ς εφ ο δια σ τ ική ς α λυσ ίδ α ς, τ ων µ ε τ α φ ο ρ ών, τ ης ανέγερσης και της παράδοσης σε λειτουργία των αιολικών πάρκων, συνδυάζοντας την υψηλή κινητικότητα του εργατικού δυναµικού της µε την ευελιξία και τη βαθιά γνώση της ε λ ληνικής αγοράς και της αύξησης της παραγωγής των αιολικών πάρκων. Η µεγάλη µας εµπειρία στην παροχή υπηρεσιών παγκοσµίως, καθώς και η καλά οργανωµένη διάρθρωση των κέν τρων συν τήρησης της ε ταιρίας µας, µας επιτ ρέπουν να παρέ χουµε κάλυψη σ το µε γαλύτερο µέρος της ελληνικής επικράτειας (συµπεριλαµβανοµένων νησιών και Κύπρου), εξασφαλίζοντας αποτ ε λεσµατ ική διαχε ίριση των εγκατεστηµένων αιολικών πάρκων, γεγονός που αποτελεί εγγύηση για την απόδοση των επενδύσεων και την ε λαχισ τοποίηση του οικονο µικού κινδύνου των πελατών µας, άρα και τη βελτίωση της αξιοπιστίας του επιχειρηµατικού εγχειρήµατός τους καθιστώντας µας πρωτοπόρους στην ελληνική αγορά.

Δηµιουργική Παρουσίαση: Allmedia Creative

Ι ΣΧΥΡΗ ΤΟΠΙΚΗ Δ ΙΑΡΘΡΩΣΗ Σ ΤΗΝ Π ΕΡΙΟΧΗ Τ ΗΣ Μ ΕΣΟΓΕΙΟΥ

ΕΠΙΛΟΓΗ 121

follow link

ΑΝΑΚΥΚΛΩΝΟΥΜΕ σήµερα για ένα καλύτερο

ΑΥ Ρ Ι Ο Περιβαλλοντικά & κοινωνικά οφέλη Με την ανακύκλωση των παλιών συσκευών σ υνε ισφέ ρουµε σηµαν τ ικά σ τη µείωση της εξόρυξης των φυσικών πόρων και της επιβάρυνσης του περιβάλλον τος από τις παραγωγικές διαδικασίες. Ταυτόχρονα συµβάλλουµε στην εξοικονόµηση ενέργειας λόγω του περιορισµού των παραγωγικών διαδικασιών και στη µείωση των εκποµπών των αερίων του θερµοκηπίου. Έτσ ι επενδύουµε σε ένα καλύτερο µέλλον για τα παιδιά µας. Το πιο άµεσο και ορατό, όµως, όφελος από την ανακύκλωση είναι η µείωση του όγκου των απορριµµάτων και ο περιορισµός του κινδύνου µόλυνσης του περιβάλλοντος από βλαβερές ουσίες.

Συλλογή ΑΗΗΕ Η συλλογή των παλιών ηλεκτρικών συσκευών από τα νοικοκυριά γίνεται σε συνεργασία µε τις αλυσίδες που πωλούν ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, καθώς και µε αλυσίδες super market. Μέρος της συλλογής πραγµατοποιείται από συµβεβληµένους µε το Σύστηµα δήµους, σε χώρους των οποίων τοποθετούνται δωρεάν container και κάδοι µικροσυσκευών.

122 ΕΠΙΛΟΓΗ

Η εταιρία «Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε.» αποτελεί τον υπεύθυνο φορέα, εγκεκριµένο από το ΥΠΕΚΑ, για την οργάνωση και τη λειτουργία του Συλλογικού Συστήµατος Εναλλακτικής Διαχείρισης των Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισµού (ΑΗΗΕ) στην Ελλάδα. Αντικείµενο της εταιρείας είναι η εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισµού δηλαδή η συλλογή, η µεταφορά, η προσωρινή αποθήκευση και η επεξεργασία των ΑΗΗΕ µε τελικό στόχο την επανένταξη των αξιοποιήσιµων υλικών τους - ως πρώτη ύλη - στην παραγωγή νέων προϊόντων. Οι κατηγορίες των προϊόντων που διαχειρίζεται η εταιρία είναι µεγάλες και µικρές οικιακές συσκευές, εξοπλισµός πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών, καταναλωτικά είδη, λαµπτήρες οικονοµίας/φθορισµού, ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά εργαλεία (εξαιρουµένων των µεγάλης κλίµακας σταθερών βιοµηχανικών εργαλείων), παιχνίδια και εξοπλισµός ψυχαγωγίας και αθλητισµού, ιατροτεχνολογικά προϊόντα (εξαιρουµένων των εµφυτεύσιµων και µολυσµένων), όργανα παρακολούθησης και ελέγχου και συσκευές αυτόµατης διανοµής. Βασικός µέτοχος της εταιρείας είναι η εταιρεία συµµετοχών «Ανακύκλωση Συσκευών Συµµετοχική Α.Ε.», η οποία περιλαµβάνει στο µετοχικό της κεφάλαιο µε ίσα µερίδια τις µεγαλύτερες εταιρείες όλων των κλάδων της αγοράς του ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισµού.

Η επεξεργασία των ΑΗΗΕ γίνεται σε 8 µονάδες επεξεργασίας στην Ελλάδα και 1 στο Βέλγιο (για λάµπες φθορισµού), µε τις οποίες η εταιρία έχει συνάψει σύµβαση συνεργασίας. Στις µονάδες αυτές, τα στάδια που ακολουθούνται είναι επιγραµµατικά τα εξής: υποδοχή και ζύγιση των φορτίων, εκφόρτωση των ΑΗΗΕ από τα φορτηγά, ταξινόµηση των ΑΗΗΕ ανάλογα µε το είδος της συσκευής, προσωρινή αποθήκευσή τους στους χώρους του εργοστασίου, αποσυναρµολόγηση και απορρύπανση των συσκευών µε χειρονακτικό τρόπο, περαιτέρω µηχανική επεξεργασία, ανάκτηση κλασµάτων (µέταλλα, πλαστικό, γυαλί), αποθήκευση των επικινδύνων υλικών και περαιτέρω διαχείρισή τους από κατάλληλα αδειοδοτηµένες εταιρείες.

H «Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε.» δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Πρωταρχική επιδίωξή της είναι η επίτευξη των εθνικών στόχων ανακύκλωσης ΗΗΕ, όπως αυτοί καθορίζονται από την Ευρωπαϊκή και την Ελληνική νοµοθεσία. Κατά συνέπεια δεν προβλέπεται διανοµή µερίσµατος στους µετόχους της εταιρίας. Με αφετηρία την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», οι οικονοµικοί πόροι για την αξιοποίηση των αποβλήτων ΗΗΕ προέρχονται από τις εισφορές των συµβεβληµένων στο Σύστηµα παραγωγών.

Δηµιουργική Παρουσίαση: Allmedia Creative

Επεξεργασία ΑΗΗΕ

Περισσότερες πληροφορίες για την ανακύκλωση ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισµού στην ιστοσελίδα www.electrocycle.gr.

ΕΠΙΛΟΓΗ 123

follow link

GREEN VALUES – Νέα της αγοράς

Πράσινη επιχειρηµατικότητα Νέα εταιρικά σχήµατα και έργα µεγάλου βεληνεκούς, τεχνολογικές εφαρµογές, καινοτοµίες και σύγχρονα προϊόντα ενός νέου οικολογικού κόσµου.

Αειφόρο Σχολείο Η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισµού ανέ λαβε την πρωτοβουλία για τη θεσµοθέτηση του Βραβείου Αειφόρου Σχολείου. Στόχος είναι να συµβάλλει στην στροφή των σχολείων της χώρας µας προς την αειφορία. Οι σχεδιαστές του «διαγωνισµού» αποβλέπουν στο να µειωθεί το οικολογικό αποτύπωµα των σχολείων, µέσω της ενσωµάτωσης της ιδέας της αειφορίας σε κάθε πλευρά της ζωής του σχολείου, από τη διοίκηση και τη µαθησιακή διαδικασία µέχρι τον τρόπο που καταναλώνεται η ενέργεια, την ανακύκλωση κ.ά. Η διαδικασία αξιολόγησης θα γίνεται µέσω δεικτών που καλούνται να συµπληρώνουν, διαδικτυακά, οι υπεύθυνοι σε κάθε σχολείο. Τα αποτελέσµατα (και τα βραβεία) θα ανακοινωθούν τον ερχόµενο Μάιο. Χορηγοί του Βραβείου Αειφόρου Σχολείου είναι η Wind και το Ίδρυµα Μποδοσάκη.

Post Bank O Όµιλος του Ταχυδροµικού Ταµιευτηρίου µπαίνει δυναµικά στην πράσινη ανάπτυξη και σε συνεργασία µε την Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα και την T Bank, υλοποιεί το πρόγραµµα «Πράσινη Ενέργεια στην Κρήτη», που αφορά σε χορήγηση κοινοπρακτικών δανείων σε επενδυτές για την κατασκευή φωτοβολταϊκών πάρκων. Μέσω της συνεργασίας θα χρηµατοδοτηθεί η κατασκευή περίπου 200 φωτοβολταϊκών πάρκων ισχύος 80 kW που θα επιλεγούν από ένα σύνολο 1.200 που έχουν αδειοδοτηθεί στην Κρήτη. Το συνολικό ποσό της χρηµατοδότησης µπορεί να ανέλθει µέχρι τα 50 εκ. ευρώ, σε χρονικό ορίζοντα 6 µηνών. Η Κρήτη, η οποία στο πρόσφατο παρελθόν χρηµατοδοτήθηκε και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα επενδύσεων, δείχνει τον δρόµο προς …τον ήλιο. 124 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ιταλός επενδυτής Η ιταλική εταιρεία Sorgenia βρίσκεται στο κατώφλι της ελληνικής αγοράς. Η εταιρεία, που λειτουργεί µονάδες παραγωγής ενέργειας από συµβατικά καύσιµα και διαχειρίζεται ανανεώσιµες πηγές εντός κι εκτός Ιταλίας, έχει ήδη κάνει το πρώτο βήµα συνεργαζόµενη µε τον κατασκευαστικό όµιλο J&P. Από κοινού δηµιούργησαν την εταιρεία Volterra. Στο µετοχικό κεφάλαιο του οµίλου CIR, στον οποίο ανήκει η Sorgenia, µετέχει ο αυστριακός όµιλος Verbund- που είναι ήδη εδώ και δραστηριοποιείται στην πώληση ηλεκτρικής ενέρ-

Eurobank EFG Yλοποιώντας επενδυτικό σχέδιο για τη χρηµατοδότηση ή και τη µειοψηφική συµµετοχή σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην προστασία του περιβάλλοντος, η Eurobank EFG προχώρησε σε µια σηµαντική εξαγορά. Σε συνεργασία µε τον Όµιλο Λαυρεντιάδη, εξαγόρασε το 40% της εταιρείας Μεσόγειος, που δραστηριοποιείται στη διαχείριση και επεξεργασία στερεών και υγρών αποβλήτων, ενώ διαθέτει µεγάλη τεχνογνωσία στη διαχείριση υδάτινων πόρων..

Καινοτοµία Sony Μπ α τ α ρίε ς χω ρίς υ δ ρ ά ργ υ ρο; Η Sony κυκλοφόρησε την πρώτη µπαταρία οξειδίου του αργύρου χωρίς υδράργυρο, το 2005. Από τότε, επέκτεινε τη γκάµα των µπαταριών που κατασκευάζει και δεν περιέχουν αυτόν τον δυνητικά επικίνδυνο ρυπαντή, ως µέρος της συνεχιζόµενης δέσµευσής της για την υπευθυνότητα που πρέπει να διαθέτουν οι εταιρείες. Φέτος, αυτή η δέσµευση οδήγησε στην ανακοίνωση της ολοκλήρωσης µιας σειράς 34 µοντέλων µπαταριών οξειδίου του αργύρου, χωρίς υδράργυρο. Νωρίτερα µέσα στο 2010 η Sony ήταν ανάµεσα στους πρώτους κατασκευαστές σ τον κόσµο που κυκλοφόρησαν µίν ι αλκαλική µπα ταρία χωρίς υδράργυρο. Από την ίδια ε τ αιρε ία κυκ λο φ ο ρού ν ν έ ε ς επαναφορτιζόµενες µπαταρίες τεχνολογίας Cycle Energy, µε διαφορετικά χαρακτηρισ τικά, επιτρέποντας στους χρήστες να επιλέξουν την πλέον κατάλληλη για τη συγκεκριµένη εφαρµογή. Απόλαυση χωρίς επιβάρυνση του περιβάλλοντος.

Protergia Μετά τις πρόσφατες εξελίξεις στο µετοχικό της κεφάλαιο, η Endesa Hellas αλλάζει επωνυµία. Στο εξής θα δρασ τηριοποιείται µε τον διακριτικό τίτλο Protergia και φυσικά θα συνεχίζει να δραστηριοποιείται στον τοµέα της παραγωγής και εµπορίας ηλεκτρικής ενέργειας. Η εταιρεία διαθέτει άδεια προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, στο πλαίσιο της απελευθέρωσης της αγοράς, ενώ σηµαντική είναι η παρουσία της στον τοµέα της παραγωγής. Διαθέτει µονάδα ηλεκτροπαραγωγής στον Βόλο (ισχύς 430 MW συνδυασµένου κύκλου) και στο Δίστοµο, εντός της Α λουµίν ιον της Ελ λάδος (445 MW φυσικού αερίου).

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Ένα ειδικά σχεδιασµένο πρωτότυπο πρόγραµµα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για µαθητές δηµοτικού, υλοποιείται αυτό το διάστηµα από το Κέντρο ΓΑΙΑ και αφορά στις ΑΠΕ. Το πρόγραµµα έχει τίτλο «ΑΠΕ - Επιλογή για ένα Καλύτερο Μέλλον» και πραγµατοποιείται µε τη χορηγία της Verbund, εταιρείας παροχής ηλεκτρικής ενέργειας. Σκοπός του είναι η ευαισθητοποίηση των παιδιών στα θέµατα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και των επιπτώσεών της στον πλανήτη µας. Παράλληλα, στοχεύει στην περαιτέρω ανάπτυξη της οικολογικής συνείδησης των µαθητών, ενώ παρουσιάζει προτάσεις για την αλλαγή της προσωπικής τους συµπεριφοράς και των επιλογών τους, οι οποίες µπορούν να συµβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος. Τα παιδιά είναι (και το ενεργειακό) µέλλον µας.

Ενεργειακή Ελλάδα .

Σε κινητικότητα βρίσκεται η ΔΕΣΦΑ καθώς η ενεργειακή εποχή στην οποία εισερχόµαστε την ευνοεί. Έτσι, ο φορέας ανακοίνωσε δύο σηµαντικά έργα. Το πρώτο αφορά στη δηµιουργία αγωγού φυσικού αερίου από τους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας προς τη Μεγαλόπολη Αρκαδίας. Ήδη προκηρύχθηκαν οι διαγωνισµοί οι οποίοι αφορούν σ την κατασκευή των υποδοµών (αγωγοί και σωληνώσεις). Το έργο, ενταγµένο στο ΕΣΠΑ, θα κοστίσει περίπου 130 εκατ. ευρώ, θα ξεκινήσει στις αρχές του 2011 και θα είναι έτοιµο το 2012, ενώνοντας τους Άγιους Θεόδωρους µε το εργοστάσιο της ΔΕΗ στην αρκαδική πόλη. Ο αγωγός θα έχει µήκος 160 χιλιόµετρα και θα εξυπηρετεί τη βορειανατολική και κεντρική Πελοπόννησο. Το δεύτερο έργο, το οποίο ανακοινώθηκε πριν µερικές εβδοµάδες αφορά στην 3η δεξαµενή υγροποιηµένου φυσικού αερίου χωρητικότητας 95.000 κυβικών µέτρων σ τη Ρεβυθούσα. Η αξία του έργου ανέρχεται σε 130 εκατ. ευρώ και αναµένεται να ολοκληρωθεί το 2014. Με το έργο αυτό, αυξάνεται η αξιοπιστία του Εθνικού Συστήµατος Φυσικού Αερίου και παράλληλα ενισχύεται η δυναµικότητα των εγκαταστάσεων της Ρεβυθούσας, εξέλιξη η οποία θα συµβάλλει στην καλύτερη εξυπηρέτηση και πρόσβαση τρίτων στο µέλλον. Με την υλοποίηση των έργων οι εγκαταστάσεις στη Ρεβυθούσα θα έχουν συνολική χωρητικότητα 225.000 κυβ. µ. και θα µπορούν να προσφέρουν σηµαντικότατες υπηρεσίες για όλη την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. ΕΠΙΛΟΓΗ 125

Keeping the euro alive and Greece’s economic recovery December 9th, 2010 Divani Apollon Palace & Spa, Kavouri, Athens Confirmed speakers:

Poul Thomsen

Deputy Director European Department Mission Chief for Greece IMF

George Papaconstantinou Greek Minister of Finance

Olli Rehn

Commissioner Economic & Financial Affairs European Commission

Vassilis Rapanos

President Hellenic Bank Association

Topics to be discussed:

•Which currency will be the global player? Find out from Elga Bartsch of Morgan Stanley and Lawrence Howell of EFG International

•What is the outlook for the global financial markets? Listen to Peter Peterson, Fmr Chairman, Blackstone Group Branko Milanovic, The World Bank Guillaume Menuet, Bank of America Merrill Lynch Mark Florman, 8 Miles Fund 2010

•Has the Euro Zone been strengthened or weakened

by the crisis?

Fmr Chairman of the German Council of Economic Experts, Bert Rurup analyses what role Greece has played.

•On the way out of the crisis? Evaluating Greece’s progress

Commissioner Olli Rehn and IMF’s Mission Chief for Greece Poul Thomsen will give an update.

Hazlis & Rivas in association with

Tel: 210 94 08 750

Official Communication Sponsor

Media Sponsor

www.hazliseconomist.com Sponsor

Internet Communication Sponsors

www.economistconferences.eu IT Sponsor

Communication Supporter

126 ΕΠΙΛΟΓΗ

follow link

Tech Values

ΕΠΙΛΟΓΗ 127

TECH VALUES – Ματιές στην επικαιρότητα

Tech News

Η τηλεπικοινωνιακή και τεχνολογική ειδησεογραφία, οι επιχειρηµατικές και κρατικές πρωτοβουλίες, οι εξελίξεις και οι τάσεις που δεν περνούν απαρατήρητες. • Την πρώτη τους κοινή συνεδρίαση είχαν στις • αρχές Νοεµβρίου, η Οργανωτική Επιτροπή, η Επιτροπή Στρατηγικής, οι Συντονιστές και οι Τεχνικοί Υπεύθυνοι των Οµάδων Εργασίας στα γραφεία της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδροµείων (EETT). Στόχος της συνεδρίασης αυτής ήταν η ενηµέρωση, ο συντονισµός των εργασιών του Φόρουµ για την Ψηφιακή Ελλάδα 2020 (www.digitalgreece2020. gr) και ο πρώτος σχεδιασµός άµεσων δράσεων.

• Υπογράφηκε, από τον Υπουργό Περιφερειακής Ανάπτυξης • και Ανταγωνιστικότητας, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και τον διευθύνοντα σύµβουλο του Ευρωπαϊκού Ταµείου Επενδύσεων (ΕΤαΕ), Richard Pelly, η επίσηµη συµφωνία για επέκταση του πλαισίου συνεργασίας για επενδύσεις 150 εκατ. ευρώ από το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Ψηφιακή Σύγκλιση» στην Τεχνολογική Καινοτοµία, µέσω του Προγράµµατος JEREMIE. Η συµφωνία αυτή αποτελεί το επιστέγασµα σειράς διαπραγµατεύσεων της Ειδικής Γραµµατείας Ψηφιακού Σχεδιασµού µε την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την προώθηση νέων µορφών στήριξης της ελληνικής επιχειρηµατικότητας στο χώρο της τεχνολογικής καινοτοµίας».

• Οι φορολογούµενοι που είναι πισ τοποι• ηµένοι χρήστες του taxis net, έχουν τη δυνατότητα να κατεβάσουν το σηµείωµα της περαίωσής τους στη διεύθυνση https://www.gsis.gr/taxisnet/ per2010 /index.jsp. Με την αυτοµατοποίηση της διαδικασίας περαίωσης η συντριπτική πλειοψηφία των υποθέσεων θα διευθε τηθούν µε ε λάχισ το χρόνο για τους πολίτες και καµία επιβάρυνση των οικονοµικών υπηρεσιών.

• Οι επιχειρήσεις δείχνουν να έχουν αντιληφθεί • τα πλεονεκτήµατα και τα κέρδη που τους αποφέρει η ηλεκτρονική τιµολόγηση, ιδιαίτερα όταν αυτή συνδυάζεται και µε την αυτόµατη καταχώρηση των παραστατικών (EDI). Σύµφωνα µε µελέτη που παρουσιάστηκε πρόσφατα στο διεθνές συνέδριο e-invoicing στο Μόναχο, από τον καθηγητή Alessandro Perego (Politecnico di Milano, School of Management), οι επιχειρήσεις µπορούν να εξοικονοµήσουν ανά κύκλο διαχείρισης παραστατικού (παραγγελία, παράδοση, τιµολόγηση, πληρωµή) µέχρι και 65 ευρώ. Σήµερα στη χώρα µας, η ηλεκτρονική τιµολόγηση παρουσιάζει ήδη µεγάλη αυξητική τάση, αφού το 1ο εξάµηνο του 2010 καταγράφηκε αύξηση 45%.

• • Στο πλαίσιο του αναπτυξιακού στρατηγικού σχεδιασµού της, η SAP και η θυγατρική της Sybase ανακοίνωσαν την υλοποίηση δύο κινήσεων-σταθµών στη συνεχή τους προσπάθεια να ηγηθούν στην αγορά των mobile και on-demand λύσεων. Στις αλλαγές αυτές περιλαµβάνεται η δηµιουργία της νέας επιχειρησιακής µονάδας Mobile Business, η οποία έχει αναπτυχθεί µε στόχο την ταχύτερη υλοποίηση καινοτοµιών στα χαρτοφυλάκια λύσεων της SAP και της Sybase. . 128 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΕΣ ΠΤΗΣΕΙΣ Παρά την οικονοµική ύφεση ένας δείκτης στη χώρα µας φαίνεται πως... πάει καλά: παραµένει πάνω από τον Ευρωπαϊκό µέσο όρο ο ρυθµός αύξησης της ευρυζωνικής διείσδυσης στην Ελλάδα, σύµφωνα µε τα τελευταία στοιχεία του Παρατηρητηρίου για την Κοινωνία της Πληροφορίας (ΚτΠ), καθώς η η διείσδυση της ευρυζωνικότητας στη χώρα µας στο τέλος του α’ εξαµήνου 2010 ήταν 18,6%. Συγκεκριµένα, το συνολικό µέγεθος των σταθερών ευρυζωνικών συνδέσεων ανέρχεται σε 2.105.076 παρουσιάζοντας αύξηση κατά 20% σε σχέση µε το 2009. Η συντριπτική πλειοψηφία των ευρυζωνικών γραµµών είναι τεχνολογίας DSL, ήτοι 2.096.715. Ακόµη, υπάρχουν περί των 8.361 ευρυζωνικών συνδέσεων λοιπών τεχνολογιών (π.χ. µισθωµένες γραµµές, γραµµές οπτικών ινών, κ.λπ). Αξίζει να σηµειώσουµε ότι το γενικό συµπέρασµα που προκύπτει από έρευνα που εκπονήθηκε για λογαριασµό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κόστος των ευρυζωνικών συνδέσεων είναι ότι οι καταναλωτές στην Ελλάδα απολαµβάνουν ιδιαίτερα ανταγωνιστικές τιµές, οι οποίες σε κάθε περίπτωση είναι χαµηλότερες του Ευρωπαϊκού µέσου όρου.

ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Η Wind Hellas παρουσίασε µία νέα γενιά προϊόντων επικοινωνίας βασισµένα στο ενοποιηµένο δίκτυο επικοινωνιών κινητής, σταθερής & Internet. Πρόκειται για το WIND One, µία εντελώς νέα Οικογένεια Υπηρεσιών Επικοινωνίας η οποία προσφέρει επικοινωνία χωρίς περιορισµούς: Τηλεφωνία & Βroadband Internet από το κινητό και το σταθερό. Διατίθεται µέσα από 4 πακέτα επικοινωνίας, τα WIND One S, M, L & XL, καθένα από τα οποία καλύπτει διαφορετικές ανάγκες ανάλογα µε τον τρόπο ζωής του καταναλωτή.

follow link

Αλλαγή φρουράς Καινούργιοι ιδιοκτήτες της Wind Hellas, της τρίτης σε µέγεθος ελληνικής εταιρείας τηλεπικοινωνιών, είναι πλέον οι βασικοί οµολογιούχοι, αφού ο Αιγύπτιος µεγιστάνας Σαουίρις έχασε οριστικά τον έλεγχο της επιχείρησης. // Επιτελείο «Ε»

ις πρώτες βασικές κατευθύνσεις έδωσαν ήδη στη διοίκηση της Wind οι εκπρόσωποι των έξι αµερικανικών επενδυτικών κεφαλαίων, ενώ, τυπικά, η εταιρεία θα περάσει στον έλεγχο των νέων ιδιοκτητών της µέχρι τα µέσα Δεκεµβρίου 2010 (στο µεσοδιάστηµα θα συσταθεί µια νέα εταιρεία, στην οποία θα περάσουν οι µετοχές της Wind Ελλάς). Σύµφωνα µε τους όρους της λύσης που προτάθηκε από τους συµβούλους πώλησης, η Wind Hellas θα απαλλαγεί από χρέη συνολικού ύψους 1,87 δισ. ευρώ και οι νέοι ιδιοκτήτες θα διαθέσουν 420 εκατ. ευρώ για την αποπληρωµή χρεών και τη χρηµατοδότηση του επιχειρηµατικού πλάνου της εταιρίας. «Μετά την επανεξέταση όλων των προσφορών, το Διοικητικό Συµβούλιο της Weather Finance III αποφάσισε να επιλέξει την επιτροπή οµολογιούχων υψηλής εξασφάλισης ως προτιµώµενη προσφορά», αναφέρεται στην ανακοίνωση της προηγούµενης ιδιοκτήτριας

Weather Investments. Διευθύνων σύµβουλος της Wind Hellas θα παραµείνει ο Νάσος Ζαρκαλής, ο οποίος κατέχει το πόστο από πέρυσι τον Δεκέµβριο. Ο κ. Ζαρκαλής θα πλαισιωθεί από νέους συνεργάτες στα πλαίσια ενός ανανεωµένου διοικητικού συµβουλίου. «Πρόκειται για ένα σηµαντικό βήµα στην αναδιάρθρωση της εταιρείας, ώστε να διασφαλιστεί η ανταγωνιστική µας θέση», δήλωσε ο ίδιος. Οι διοικητικές αλλαγές, όµως, στην εταιρεία συνοδεύονται και από εµπορικές και τεχνολογικές. Συγκεκριµένα, το πρώτο ενιαίο δίκτυο τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα για παροχή υπηρεσιών κινητής & σταθερής τηλεφωνίας και ευρυζωνικού Internet, λοιπόν, δηµιούργησε η Wind Ελλάς. Με την αναβάθµιση και ενσωµάτωση των υποδοµών σταθερής τηλεφωνίας και Internet της πρώην Tellas στο υφιστάµενο δίκτυο κινητής τηλεφωνίας της εταιρείας, η Wind Ελλάς σήµερα είναι ο µοναδικός εγχώριος πάροχος τηλεπικοινωνιών µε ενιαίο δίκτυο

για όλες τις υπηρεσίες επικοινωνίας. Για τη δηµιουργία των υποδοµών αυτών η εταιρεία έχει από την ίδρυσή της ως σήµερα υλοποιήσει επενδύσεις ύψους 2 δισ. ευρώ, ένα από τα µεγαλύτερα ιδιωτικά επενδυτικά προγράµµατα στη χώρα µας. Το εθνικό τηλεπικοινωνιακό δίκτυο κορµού βασίζεται σε υποδοµές οπτικών ινών, πολυσηµείων LMDS και µικροκυµατικών ζεύξεων. Συνολικά το ενιαίο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο της εταιρείας αξιοποιεί 4.000 χλµ. οπτικών ινών, µεταξύ των οποίων και υποβρύχια καλώδια για τοπική και διεθνή διασύνδεση, καθώς και 30.000 χλµ. µικροκυµατικής τεχνολογίας. Αξίζει τέλος να σηµειωθεί πως το νέο ενοποιηµένο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο της Wind είναι φιλικό προς το περιβάλλον καθώς µε τον συνεχή εκσυγχρονισµό του, η λειτουργία του απαιτεί χαµηλότερη κατανάλωση ενέργειας κατά 30%, περιορίζοντας το ενεργειακό αποτύπωµα της εταιρείας. ΕΠΙΛΟΓΗ 129

TECH VALUES – Διαχείριση όγκου ψηφιακής πληροφορίας

Cloud Computing Το µέγεθος της ψηφιακής πληροφορίας που παράγεται ανά έτος θα πολλαπλασιαστεί επί 44 στο διάστηµα από το 2009 έως το 2020, καθώς όλα τα βασικά µέσα επικοινωνίας θα έχουν µεταφερθεί πλήρως από το αναλογικό στο ψηφιακό πεδίο. Ως το 2020, περισσότερο από το 1/3 από το σύνολο των ψηφιακών δεδοµένων που παράγεται κάθε χρόνο, είτε θα βρίσκεται αποθηκευµένο, είτε θα περνά µέσα από το cloud. Από τον ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΑΝΔΡΙΑΝΕΣΗ

130 ΕΠΙΛΟΓΗ

o cloud computing είναι η δυνατότητα να έχουµε υπολογιστική ισ χύ, απο θ ηκευ τ ικό χώρο, επικοινων ίε ς, βάσεις δεδοµένων κ.λπ. σε κάποιο αποµακρυσµένο χώρο εκτός εταιρίας, αλλά και να πληρώνουµε ακριβώς για ότι από όλα αυτά χρησιµοποιούµε. Έχει ειπωθεί ότι είναι το µέλλον του IT, αν και οι απόψεις για αυτό είναι διιστάµενες. Κάποιοι δήλωσαν ότι «το µοναδικό cloud computing που θα δούµε θα είναι ... µόνο µέσα στο αεροπλάνο». Όλοι οι υπόλοιποι εκτιµούν ότι η αρχιτεκτονική cloud computing µπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των εσόδων των επιχειρήσεων µέχρι και κατά 1 τρισ. δολάρια ως το 2014! Αυτό δείχνει µελέτη της IDC («The Digital Universe Decade-Are You Ready?»), την οποία δηµοσιοποίησε πρόσφατα η EMC, χορηγός της µελέτης, εταιρεία που δραστηριοποιείται στις λύσεις υποδοµών πληροφορικής. Πρόκειται για την τέταρτη αναθεώρηση της πρωτοποριακής µελέτης για το Ψηφιακό Σύµπαν, βάσει της οποίας καταγράφεται ο τεράστιος όγκος ψηφιακής πληροφορίας που παράγεται και αντιγράφεται σε ετήσια βάση, καθώς και οι επιπτώσεις αυτής της εξέλιξης για τους απλούς χρήστες, αλλά και τους επαγγελµατίες της πληροφορικής

τεχνολογίας σε ολόκληρο τον κόσµο. Παράλληλα, µαζί µε την αποτύπωση της σηµερινής εικόνας, επιχειρείται και µια πρόβλεψη αναφορικά µε τη µελλοντική εξέλιξη των µεγεθών αυτών. Η µέτρηση πάντως για το 2010 ισοδυναµεί µε το σύνολο των Tweets για 100 Χρόνια, ή µε 75 δισεκατοµµύρια συσκευές iPad. Το 2009, µε την παγκόσµια οικονοµία µέσα στη «µεγάλη ύφεση» ο όγκος της ψηφιακής πληροφορίας αυξήθηκε κατά 62% σε σχέση µε το 2008, φτάνοντας τα 800 δισεκατοµµύρια gigabytes (0,8 Zettabytes). Φυσικά, όλο αυτό το περιεχόµενο θα πρέπει να είναι διαχειρίσιµο, ασφαλές και προστατευµένο. Παρά την αύξηση του ψηφιακού περιεχοµένου, ο αριθµός όσων ασχολούνται επαγγελµατικά µε την πληροφορική θα αυξηθεί µόλις κατά 40% σε παγκόσµιο επίπεδο. Ποιο είναι το αποτέλεσµα; Όσα συνδυαστικά προκύπτουν από τα παραπάνω οδηγούν τους Ceos να αναζητούν νέα επίπεδα ευελιξίας, αποδοτικότητας κι ελέγχου, επιλέγοντας να µεταβούν σε περιβάλλον ιδιωτικών clouds. Από την πλευρά τους, οι επιχειρήσεις τεχνολογίας δείχνουν να ενστερνίζονται τη φιλοσοφία του cloud computing, ακόµη και κάποιες από τις πιο... εξεζητηµένες (σήµερα) πτυχές της, όπως είναι το private cloud. Μικρές και µεσαίες επιχειρήσεις αντιµετωπίζουν πολλές από τις προκλήσεις που αντιµετωπίζουν και οι µεγαλύτερες επιχειρήσεις σε επίπεδο τεχνολογίας (π.χ. αυξανόµενη ζήτηση για νέες δυνατότητες των πληροφοριακών συστηµάτων καθώς µεγαλώνει η επιχείρηση, δίνοντας συχνά ακόµα µεγαλύτερη έµφαση στην εξοικονόµηση κόστους, εξασφάλιση διαθεσιµότητας των –κρίσιµων για την επιχείρηση– συστηµάτων και δεδοµένων κ.ά.).

follow link PRINTEC Ένα ευρύ φάσµα νέων υπηρεσιών εισάγει ο Όµιλος Printec συνάπτοντας συµφωνία µε την Interworks, πιστοποιηµένο Incubation Center από τη Microsoft και πρωτοπόρο εταιρεία στην παροχή web υπηρεσιών και λογισµικού. Η συνεργασία αφορά στη διάθεση On Demand λύσεων επιχειρηµατικών εφαρµογών που φιλοξενούνται στο Interworks Microsoft S+S Incubation Center, αλλά και στην παροχή Cloud Computing υπηρεσιών. Συγκεκριµένα, η Printec, ως Interworks Premium Partner θα διαθέτει στους πελάτες της: α) Hosted Microsoft Communication Services (Office Communication Server, Exchange, SharePoint Services κ.ά.) και β) Cloud Applications (Software as a Service - SaaS) και συγκεκριµένα On Demand επιχειρηµατικές εφαρµογές όπως CRM, ERP και Εµπορική Διαχείριση, Φορητή Παραγγελιοληψία, Unified Messaging, CMS κ.ά.

The Microsoft & HP Way Η εταιρεία Microsoft ανακοίνωσε πρόσφατα το Office 365, τη νέα πρόταση για την ενίσχυση της παραγωγικότητας, που συνδυάζει Office, SharePoint, Exchange και Lync σε µία διαρκώς ενηµερωµένη υπηρεσία υπολογιστικού νέφους (cloud). Το Office 365 προσφέρει τα οφέλη των ευρέως αναγνωρισµένων εφαρµογών της Microsoft σε εκατοµµύρια περισσότερους οργανισµούς µέσω του υπολογιστικού νέφους, ενώ επιτρέπει στους χρήστες να συνεργάζονται µε άλλους ευκολότερα, οπουδήποτε και αν βρίσκονται και µέσω οποιασδήποτε συσκευής. Το Office 365 βασίζεται στα θεµέλια που έχουν ήδη θέσει οι υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους της Microsoft, συµπεριλαµβανοµένων των Business Productivity Online Suite, Office Live Small Business και Live@edu. «Το Office 365 αποτελεί ένα συνδυασµό που εµπεριέχει ότι καλύτερο γνωρίζουµε για την παραγωγικότητα, και µάλιστα σε µία υπηρεσία υπολογιστικού νέφους», δήλωσε κατά την ανακοίνωση της υπηρεσίας ο Kurt DelBene, πρόεδρος του Τµήµατος Office της Microsoft Corp. «Το Office 365 θα καθορίσει την παραγωγικότητα που θα παρέχεται από το υπολογιστικό νέφος για την επόµενη γενιά». Εξάλλου, λανσάροντας την αρχιτεκτονική Converged Infrastructure, η HP παρουσίασε πρόσφατα τα πρώτα δείγµατα της επόµενης γενιάς των data centers. Καθώς η σύγκλιση των τεχνολογιών και των βασικών στοιχείων που αποτελούν ένα data center –λύσεις δικτύωσης, servers και συστήµατα storage – επιτρέπει την κοινοποίηση και την επεκτασιµότητα των πόρων, η νέα αρχιτεκτονική διευκολύνει την ανταπόκριση στις απαιτήσεις των εφαρµογών, οι οποίες αυξάνονται και

µεταβάλλονται διαρκώς. Για την HP, οι κύριοι παράγοντες που θα επηρεάσουν σηµαντικά το µέλλον του κλάδου είναι: τεχνολογίες Ενοποιηµένης Επικοινωνίας, σύγκλιση Τεχνολογιών για Data Centers, εικονικοποίηση των Desktops, εξελιγµένες ασύρµατες τεχνολογίες, επιχειρησιακή ευφυΐα µέσω δικτύων και, βέβαια, εσωτερικά συστήµατα Cloud Computing. Ο ρόλος των τµηµάτων πληροφορικής αλλάζει, λένε οι άνθρωποι της ΗΡ. Στο µέλλον, τα τµήµατα πληροφορικής δεν θα είναι υπεύθυνα απλώς για τις παραδοσιακές τους δραστηριότητες, αλλά θα κληθούν να προσφέρουν υπηρεσίες και λύσεις cloud computing εσωτερικά στην επιχείρηση τους. Έτσι, οι επιχειρήσεις θα έχουν την ευελιξία να ενσωµατώσουν εφαρµογές και υπηρεσίες από το δίκτυο ενός παρόχου στο δικό τους. Τα οφέλη της υιοθέτησης της φιλοσοφίας του cloud computing, λοιπόν, είναι προφανή. Ωστόσο, ένα καίριο ερώτηµα έχει να κάνει µε το πόσο σύντοµα οι εταιρείες θα αισθανθούν άνετα µε την προοπτική της µετάβασης κρίσιµων υπολογιστικών δυνατοτήτων ή µέρους αυτών στο σύννεφο.

35%

Η ψηφιακή πληροφορία που παράγεται σήµερα είναι 35% περισσότερη από τη συνολική χωρητικότητα των αποθηκευτικών µέσων. Το ποσοστόθα εκτιναχτεί στο 60% τα επόµενα χρόνια. Οι επιχειρήσεις έχουν την ευθύνη αποθήκευσης, προστασίας και διαχείρισης για το 80% του Ψηφιακού Σύµπαντος.

50% Tο ποσοστό της ψηφιακής

πληροφορίας που θα πρέπει να έχει επίπεδο ασφάλειας πάνω από το βασικό θα αυξηθεί από το 30% στο 50% έως το 2020.

ΨΗΦΙΑΚΟ ΑΔΙΑΧΩΡΗΤΟ Ο όγκος του ψηφιακού περιεχοµένου που προβλέπεται να παραχθεί στη διάρκεια του 2010, υπολογίζεται σε 1,2 Zettabytes (=1 τρισ. gigabytes) που ισοδυναµούν µε 707 τρισεκατοµµύρια αντίγραφα του νέου αµερικανικού νοµοσχεδίου για την Υγεία, το οποίο υπογράφηκε το Μάρτιο του 2010 κι έχει έκταση 2000 σελίδες. Τα αντίγραφα αυτά, κολληµένα το ένα πίσω από το άλλο, θα µπορούσαν να καλύψουν 16 φορές την απόσταση από τη Γη στον Πλούτωνα µε επιστροφή, ή ισοδύναµα να σκεπάσουν µε χαρτί πάχους ε νός µέ τ ρου ολόκληρη την έκταση των ΗΠΑ. Και δεν είναι µόνον αυτά! Τα 1,2 Zettabytes ισοδυναµούν επίσης µε: α) Την ψηφιακή πληροφορία που θα παρήγαγε κάθε άνδρας, γυναίκα και παιδί σ τ η Γη αν έστελνε «Tweets» αδιαλείπτως και για 100 χρόνια, β) 75 δισεκατοµµύρια πλήρως φορτωµένα 16 GB Apple iPads, τα οποία θα µπορούσαν να γεµίσ ο υ ν 41 φ ο ρ έ ς τ ο σ τ άδιο Wembley ως επάνω, 84 φορές τη σήραγγα του Mont Blanc, 151 φορές τη σήραγγα του µεγάλου επιταχυντή του CERN, 15,5 φορές το Εθνικό Στάδιο του Πεκίνου, ή 23 φορές τον ουρανοξύστη 101 Tower της Ταϊπέι, γ) Ένα ολόκληρο επεισόδιο της δηµοφιλούς σειράς «24» του FOX TV να παίζεται χωρίς διακοπή για 125 εκατοµµύρια χρόνια.

ΕΠΙΛΟΓΗ 131

Skyis the limit Microsoft’s Cloud Computing

Επιχειρηµατική ευελιξία, µείωση της διοικητικής πολυπλοκότητας, µείωση του λειτουργικού κόστους, αποτελεσµατικότερη εταιρική διαχείριση. Το cloud computing αναδεικνύεται πολύτιµος σύµµαχος της απαιτητικής επιχειρηµατικότητας που δεν βάζει όρια στους στόχους ανάπτυξης.

ι λύσεις για cloud computing της Microsoft βοηθούν τους πελάτες και συνεργάτες να ικανοποιούν τις τρέχουσες και µελλοντικές προκλήσεις της πληροφορικής. Οι λύσεις αυτές βοηθούν τους οργανισµούς να αυξήσουν την ταχύτητα ανταπόκρισης στις αλλαγές του επιχειρηµατικού περιβάλλοντος τους και την αποτελεσµατικότητα στη διαχείριση πόρων ενώ ταυτόχρονα βοηθούν στη µείωση του συνολικού κόστους και της πολυπλοκότητας της διαχείρισης. Η προσέγγιση της Microsoft δίνει τη δυνατότητα:

α) Στους επιχειρηµατικούς πελάτες να συνεχίσουν να χρησιµοποιούν οικεία περιβάλ λον τα χρήσης (όπως π.χ. το σύσ τηµα Microsoft Office) και να σταθµίσουν εκ νέου την υποδοµή τους, λαµβάνοντας υπόψη τις προσφορές εντός της εταιρείας για εφαρµογές ζωτικής σηµασίας για τους στόχους τους, καθώς και να απαλλαγούν από εφαρµογές όπως η ανταλλαγή µηνυµάτων συνεργασίας ή email - αναθέτοντας στη Microsoft και τους συνεργάτες της, τη φιλοξενία και την εκτέλεσή τους από το cloud. β) Στους επιχειρηµατικούς συνεργάτες ή και πελάτες να αναπτύσσουν και να διαθέτουν τις δικές τους cloud λύσεις λογισµικού µέσω µιας ευέλικτης και εύκολα κλιµακούµενης cloud πλατφόρµας. Η MICROSOFT ΣΗΜΕΡΑ παρέχει ένα ολοκληρωµένο φάσµα υπηρεσιών µέσω του cloud computing: Infrastructure-as-a-Service (IaaS), Platform-as-a-Service (PaaS) και Software-as-a-Service (SaaS), ενώ παράλληλα προσφέρει µια σειρά λύσεων για ανάπτυξη ιδιόκτητων cloud computing υποδοµών. ΜΕ ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΙAAS, οι πελάτες αποκτούν κατά βούληση υπολογιστική ισχύ και αποθηκευτικό χώρο για να φιλοξενήσουν, να κλιµακώσουν, και να διαχειριστούν εφαρµογές και υπηρεσίες µέσω των παγκόσµιων κέντρων δεδοµένων της Microsoft. Αυτό προσφέρει τη δυνατότητα κλιµάκωσης µε ευκολία και να ικανοποιεί άµεσα τις ανάγκες σε υποδοµές για ένα ολόκληρο οργανισµό ή ένα µόνο συγκεκριµένο τµήµα του, είτε σε παγκόσµιο είτε σε τοπικό επίπεδο.

132 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ WINDOWS AZURE παρέχον ται υπηρεσ ίε ς PaaS και ΙaaS. Aποτε λείται από έ να λε ιτουργ ικό σ ύσ τ ηµα, µια πλήρη σχεσιακή βάση δεδοµένων, καθώς και αναλώσιµα Web Services που παρέχουν υπηρεσίες διασύνδεσης εφαρµογών και µηχανισµούς ασφαλείας µε χαρακτηριστικά Federation. Ως µια οικογένεια υπηρεσ ιών που διατίθεν ται κατά απαίτηση, η πλατφόρµα Windows Azure προσφέρει µια οικεία εµπειρία ανάπτυξης εφαρµογών, επεκτασιµότητα κατ’ απαίτηση, και µείωση του χρόνου διάθεσης εφαρµογών. ΟΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤ ΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ SA AS που προσφέρει η Microsoft αποτελούνται από εφαρµογές που χρησιµοποιούνται κατ’ απαίτηση αλλά και υπηρεσίες φιλοξενίας, παρέχοντας στους τελικούς χρήστες µε µια ενιαία εµπειρία στα διάφορα ήδη τελικών συσκευών. Η Microsoft έχει µια πλήρη σειρά online υπηρεσιών SaaS, µεταξύ των οποίων:

• Το B P OS Suite ( Business Produc tiv ity O nlin e St a n d a r d S uit e ) . Π α ρ έ χ ε ι ε ν ι σ χυµέ ν η ασ φ ά λ ε ια, ε ργα λ ε ία ε πικοινω ν ιών και συνεργασ ίας, συµπεριλαµβανο µ έ νων τ ων Microsof t E xchange Online, Microsof t SharePoint Online, Microsof t Office Live Meeting, και Microsoft Office Communications Online. • Το Microsoft Dynamics CRM Online®. Προσφέρει υπηρεσίες marketing, πωλήσεις, και λύσεις εξυπηρέτησης πελατών που ασκούν δραστηριότητες µέσω του Microsoft Office Outlook ή ένα πρόγραµµα περιήγησης στο Internet για να βοηθήσει τους τελικούς χρή-

“ • Τα Office Web Apps. Παρέχουν πρόσβαση κατ’ απαίτηση µε την Webbased έκδοση της σουίτας Microsoft Office εφαρµογών, όπως το Microsoft Word, Microsoft Excel και Microsoft PowerPoint.

Οργάνωση Marketing

ο Cloud Campaign αποτε λεί τ η λύ σ η τ η ς SiEB EN γ ια τ η µαζική αποστολή newsletter, email, SMS, FAX, εντύπων µέσω ταχυδροµείου και φωνητικών µηνυµάτων. Ο χρήσ της της εφαρµογής έχει την δυνατότητα να επιλέγει µε διάφορα κριτήρια τις λίσ τες σ τις οποίες θα σταλεί η ενηµέρωση, εφαρµόζοντας διάφορα φίλτρα. Απευθύνεται σε κάθε εταιρία που επικοινωνεί µε τους πελάτες της µαζικά (π.χ αποσ τολή µαζικής ενηµέρωσης για προσφορές) ή χρειάζεται έναν δυναµικό τρόπο επικοινωνίας µε βάση κάποια κριτήρια (π.χ. αυτόµατη αποστολή υπενθύµισης για ραντεβού).

Campaign στο σύννεφο

”

Το front end της εφαρµογής εγκαθίσταται τοπικά στο PC, ενώ τα data και η επικοινωνία γίνεται µέσω του Windows Azure Platform.

• Reporting παραλαβής & αναγνωσιµότητας των emails και SMS.

Χαρακτηριστικά Cloud Campaign: • Συνδυασµός πολλών τρόπων ενηµέρωσης της λίστας παραληπτών (SMS, Email, Fax, Έντυπα, Voice).

• Φωνητική κλήση µε δυναµικό Text To Speech περιεχόµενο που µπορεί να συνδυαστεί µε συστήµατα Power/ Predictive dialing και Voice Portal.

• Έτοιµα σενάρια επικοινωνίας (π.χ. εορτολόγιο, γενέθλια, πρότυπα Email).

• Πολλαπλά κριτήρια για τη δηµιουργία λίστας παραληπτών και ενηµέρωσής της.

• Προσωποποιηµένη επικοινωνία (µε όλους τους τρόπους επικοινωνίας).

• Εκτεταµένο report και αξιολόγηση ανταπόκρισης.

• Δυνατότητα διασύνδεσης µε άλλα συστήµατα (π.χ. CRM).

• Δυναµικά σενάρια επιλογής παραληπτών (πχ αποστολή υπενθύµισης ραντεβού προς τους πελάτες σας).

• Επιλογή µορφής και διάστασης εντύπου.

• Αυτόµατο subscribe/unsubscribe στη mailing list.

Δηµιουργική Παρουσίαση: Allmedia Creative

στες να αυτοµατοποιήσει αποτελεσµατικά τις ροές εργασίας και να συγκεντρώνουν πληροφορίες για τους πελάτες.

Το cloud computing, προκειµένου να αποδώσει το µέγιστο δυνατό όφελος και απόδοση της επένδυσης (ROI), θα πρέπει να θεωρηθεί στον οργανισµό ως µέρος µιας ευρύτερης µετάβασης προς αποτελεσµατικότερη διαχείριση και ολοκλήρωση.

ΕΠΙΛΟΓΗ 133

follow link

Νιώστε ασφάλεια στην επιχείρησή σας με τις διεθνώς βραβευμένες επαγγελματικές λύσεις ασφαλείας της ESET

��

134 ΕΠΙΛΟΓΗ

www.eset.com/gr

follow link

TECH VALUES – Ευρυζωνικότητα

Ζήτηµα broadband επιλογής VDSL ή FTTH; Άλλη µια αντιπαράθεση, άλλο ένα δίληµµα «επικοινωνίας» για την ευρυζωνική µας πραγµατικότητα. Το µόνο σίγουρο είναι ότι είτε µε τη µία είτε µε την άλλη επιλογή το broadband θα απογειωθεί σε ποσοστό διείσδυσης και σε ταχύτητες πρόσβασης. Από τον ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΑΝΔΡΙΑΝΕΣΗ

ο VDSL (ή VHDSL -Very High Speed DSL) παρέχει ταχύτερο ρυθµό διαµεταγωγής δεδοµένων από το ADSL και το ADSL2+. Όµως, οι µέγιστες ταχύτητες που είναι σε θέση να δώσει είναι τα 26 Mbps συµµετρικά, ή τα 52/12 Μbps ασύµµετρα –µε τον περιορισµό βέβαια της απόστασης του χρήστη από τον κόµβο (ως 300 µέτρα). Αυτό ακούγεται καλό, αλλά αν µε συγκριθεί µε ταχύτητες 100 Mbps ή και 1 Gbps, που µπορεί να επιτευχθούν µε τη χρήση της οπτικής ίνας µέχρι τον χρήστη, σίγουρα φαντάζει λίγο. Βέβαια, το κόστος των αναγκαίων χωµατουργικών εργασιών είναι µεγάλο (ως και 60% του συνολικού κόστους), ενώ κρίσιµο σηµείο είναι και το εξής: το δίκτυο ενός παρόχου, ο οποίος έχει ήδη σκάψει κι έχει περάσει ίνα, δεν µπορεί να χρησιµοποιηθεί τώρα για έργο τύπου FTTH, καθώς η υποδοµή πρέπει να είναι «ουδέτερη», «παθητική», ώστε να χρησιµοποιείται από κάθε ενδιαφερόµενο πάροχο. Επιπλέ-

ον, καθώς η Ελλάδα δεν έχει αυτή τη στιγµή προχωρήσει σε επίπεδο εφαρµογών, δηλ. περιεχοµένου για τον µέσο χρήστη, δεν υπάρχει άµεση, µεγάλη ανάγκη για παροχή τόσο µεγάλων ταχυτήτων και είναι λογικό ένας πάροχος να προτιµά να κερδίσει άµεσα πολλούς πελάτες. Γι΄αυτό και ο µεγάλος πάροχος που ονοµάζεται ΟΤΕ προτιµά (αυτή τη στιγµή) το VDSL, σύµφωνα µε το οποίο η οπτική ίνα θα φτάνει µέχρι το λεγόµενο ΚΑΦΑΟ (το εξωτερικό κουτί, που βρίσκεται στους δρόµους) και από εκεί θα πηγαίνει µε χάλκινο καλώδιο στο σπίτι του συνδροµητή. «Πριν από τρία χρόνια ο ΟΤΕ πρότεινε στην τότε κυβέρνηση ένα µεγάλο σχέδιο κάλυψης της χώρας µε οπτική ίνα», είχε τονίσει –στο φετινό, 5o διεθνές συνέδριο της ΕΕΤΤ µε τίτλο «Δίκτυα Πρόσβασης Επόµενης Γενιάς: Για τον πολίτη και την οικονοµία» – ο πρώην πρόεδρος και δ.σ. του ΟΤΕ, Παναγής Βουρλούµης. «Η κυβέρνηση, µε την πλήρη συµφωνία της

Ρυθµιστικής Αρχής τότε, είπε στον ΟΤΕ να µην προχωρήσει και µάλιστα τον απείλησε ότι αν το έκανε θα του έβαζε εµπόδια σε άδειες και πρόσβαση. Παράλληλα άρχισε να διαφηµίζει ένα κρατικό έργο οπτικής ίνας σε συνδυασµό και µε ανώνυµους ιδιώτες, χρησιµοποιώντας συνθήµατα όπως ότι «η Ελλάδα από τελευταία θα γίνει πρώτη πηδώντας επάνω από τη Σουηδία», ότι «θα βάλει οπτική ίνα σε 2 εκατοµµύρια σπίτια και διάφορα τέτοια. Τυπώθηκαν και πανάκριβες µπροσούρες. Ακολούθησαν αργότερα και άλλες, ακόµα πιο φιλόδοξες ανακοινώσεις για 4 εκατοµµύρια σπίτια. Όπως όλοι γνωρίζουµε δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα παρά µόνο µελέτες επί µελετών και σύµβουλοι επί συµβούλων. Το µόνο που όλοι συµφωνούν [σσ. έλεγε πριν λίγους µήνες ο κ. Βουρλούµης] είναι να µείνει ο ΟΤΕ απ’ έξω, ή να συνεργαστεί σε σχήµατα στη διαµόρφωση των οποίων δεν του επιτρέπεται να συµµετέχει». ΕΠΙΛΟΓΗ 135

Ευρυζωνικότητα

Η επόµενη µέρα είναι Δίκτυο Πρόσβασης Οπτικών Ινών Νέας Γενιάς  Στους δήµους Αλεξανδρούπολης, Κοµοτηνής, Ξάνθης, Σερρών και Ζωγράφου.  Αναβαθµισµένες ταχύτητες 30 & 50 Mbps.  Ορόσηµο για την ευρυζωνικότητα του µέλλοντος.

136 ΕΠΙΛΟΓΗ

εδώ!

Ο ΟΤΕ κάνει πραγµατικότητα, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ένα νέο Δίκτυο Πρόσβασης Νέας Γενιάς (New Generation Access - NGA), το οποίο θα παρέχει πιλοτικά στους τελικούς χρήστες ευρυζωνικές υπηρεσίες υπερυψηλών ταχυτήτων µε βελτιωµένα ποιοτικά χαρακτηριστικά.

ο νέο δίκτυο πρόσβασης οπτικών ινών αναπτύσσεται αρχικά σε έναν περιορισµένο αριθµό αστικών κέντρων, καλύπτοντας τους Δήµους Αλεξανδρούπολης, Κοµοτηνής, Ξάνθης, Σερρών και Ζωγράφου. Το νέο δίκτυο θα επεκταθεί σταδιακά και σε άλλες περιοχές. Πρόκειται για µία νέα µορφή τηλεπικοινωνιακού δικτύου, αφού µέρος του δικτύου χαλκού (από το Κέντρο του ΟΤΕ της περιοχής έως τα KV στις γειτονιές - τα γνωστά ως ΚΑΦΑΟ) αντικαθίσταται από οπτικές ίνες. Το νέο δίκτυο καταρχήν είναι τύπου FTTC (Fiber to the Cabinet – Οπτικές ίνες έως το KV) και θα παρέχει υπηρεσίες υπερυψηλών ταχυτήτων (VDSL2). Στις παραπάνω περιοχές, 1.000 περίπου KV, συνδέονται µε οπτικές ίνες, δίνοντας τη δυνατότητα σε 125.000 σπίτια και επιχειρήσεις να απολαµβάνουν νέες ταχύτητες πρόσβασης. Συνολικά, για τη δηµιουργία υποδοµών οπτικών ινών νέας γενιάς, ο ΟΤΕ θα κάνει σηµαντικές επενδύσεις την τριετία 20102012, ώστε να φέρει τις οπτικές ίνες πιο κοντά στα σπίτια των καταναλωτών. Υπενθυµίζεται ότι το δίκτυο κορµού του ΟΤΕ αποτελείται εδώ και χρόνια εξολοκλήρου από οπτικές ίνες που ξεπερνούν τα 35.000 χιλιόµετρα πανελλαδικά, ενώ οι βασικοί κόµβοι του δικτύου συνδέονται µεταξύ τους µε πολλαπλά κυκλώµατα των 10 Gbps.

“

Με την ολοκλήρωση των εργασιών, ο ΟΤΕ σκοπεύει να προσφέρει στις παραπάνω περιοχές νέες αναβαθµισµένες ταχύτητες έως 50 Mbps. Οι νέες ταχύτητες θα είναι οι εξής:

Download

Upload

έως 30 Mbps

έως 2,5 Mbps

έως 50 Mbps

έως 5 Mbps

Επιπλέον, για τις ανάγκες των επιχειρήσεων, ανάλογα µε το ενδιαφέρον και όπου αυτό είναι εφικτό, ο ΟΤΕ κατασκευάζει λύσεις τύπου FTTB (Fiber to the Building), όπου οι οπτικές ίνες φθάνουν έως το κτίριο. Για τη δηµιουργία δικτύων οπτικών ινών νέας γενιάς είναι απαραίτητη η πραγµατοποίηση εκσκαφών από όπου θα διέρχονται οι οπτικές ίνες. Για το λόγο αυτό η συνεργασία µε τους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης είναι ιδιαίτερα σηµαντική. Η επιλογή των παραπάνω περιοχών για την υλοποίηση του νέου δικτύου, εκτός από εµπορικά κριτήρια, έγινε και λόγω της προθυµίας των τοπικών Αρχών αυτοδιοίκησης να στηρίξουν το εγχείρηµα.

Τεχνικός του ΟΤΕ ...επί τω έργω. Ο Οργανισµός τοποθέτησε ήδη το νέο δίκτυο πρόσβασης οπτικών ινών σε περιοχές της χώρας και συνεχίζει...

O ΟΤΕ, για τις ανάγκες των επιχειρήσεων, ανάλογα µε το ενδιαφέρον και όπου αυτό είναι εφικτό, κατασκευάζει λύσεις τύπου FTTB (Fiber to the Building), όπου οι οπτικές ίνες φθάνουν έως το κτίριο.

”

Οι διαθέσιµες αρχιτεκτονικές ανάπτυξης δικτύων πρόσβασης νέας γενιάς βασίζονται στην χρήση οπτικής ίνας και διακρίνονται ανάλογα µε το βαθµό διείσδυσης της οπτικής ίνας στο δίκτυο (FTTx ή Fiber to the X) και τις τεχνολογίες πρόσβασης (xDSL, Ethernet, GPON κλπ.). Με βάση τον βαθµό διείσδυσης της οπτικής ίνας στο δίκτυο, οι πιο γνωστές αρχιτεκτονικές είναι: • Ίνα µέχρι µια υπαίθρια καµπίνα - FTTC (Fibre to the cabinet or curb). • Ίνα µέχρι την εισαγωγή του κτιρίου - FTTB (Fibre to the building). • Ίνα µέχρι το διαµέρισµα του συνδροµητή - FTTH (Fibre to the home).

Δηµιουργική Παρουσίαση: Allmedia Creative

Αρχιτεκτονικές ανάπτυξης δικτύων πρόσβασης νέας γενιάς

ΕΠΙΛΟΓΗ 137

follow link

TECH VALUES – Η πληροφορική της επόµενης µέρας

Tech Business

Δρόµοι της πληροφορίας, της τεχνολογίας, της καινοτοµίας. Δρόµοι της εξέλιξης. Ό,τι πολύτιµο έχει να επιδείξει η πληροφοριακή πραγµατικότητα στην εποχή µας.

ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΑ ANALYTICS Σας φαίνονται σύνθετα τα προγνωστικά analytics; Η SAS τα καθιστά ακόµα πιο διεισδυτικά µέσα στην επιχείρηση, µε την παρουσίαση του SAS Rapid Predictive Modeler. Με αυτή τη λύση, η εταιρεία παρέχει µια γρήγορη, εύκολη και αποτελεσµατική µέθοδο για την εύκολη ανάπτυξη µοντέλων πρόβλεψης από τα ίδια τα επιχειρησιακά στελέχη, που καλύπτουν ένα ευρύ φάσµα επιχειρηµατικών σεναρίων όπως η κατηγοριοποίηση των πελατών, οι συµπληρωµατικές και αναβαθµιζόµενες πωλήσεις, η διαχείριση των προωθητικών εκστρατειών, η απόκτηση και η απώλεια πελατών σε πολλούς κλάδους. Οι επιχειρηµατικοί χρήστες το µόνο που έχουν να κάνουν είναι απλά να επιλέξουν τα δεδοµένα και το αποτέλεσµα που επιθυµούν. Το λογισµικό στη συνέχεια αναλαµβάνει δράση, επεξεργάζεται αυτόµατα τις διάφορες µεταβλητές και επιλέγει το καλύτερο δυνατό µοντέλο πρόβλεψης. Το αποτέλεσµα είναι εύχρηστα διαγράµµατα µε δυναµικά αποτελέσµατα, που βοηθούν στη συνέχεια τους επιχειρηµατικούς αναλυτές να προσδιορίσουν ποιες προβλέψεις θα είναι περισσότερο χρήσιµες.

HUAWEI Περισσότεροι από ένα δισεκατοµµύριο άνθρωποι –περίπου το ένα τέταρτο του συνόλου των χρηστών κινητής τηλεφωνίας παγκοσµίως– χρησιµοποιούν ραδιοδίκτυα GSM της Huawei για να επικοινωνήσουν µέσα από κινητή τηλεφωνία. Η εταιρεία έφτασε αυτό το νούµερο–ορόσηµο µε την πρόσφατη επιτυχή ολοκλήρωση δικτύου GSM για την εταιρεία MTN στη Νιγηρία. To GSM είναι το πιο ευρέως διαδεδοµένο λειτουργικό σύστηµα κινητής τηλεφωνίας παγκοσµίως. Η Huawei έχει κάνει ση138 ΕΠΙΛΟΓΗ

µαντικές υποδοµές σε δίκτυα GSM και αναβάθµισε δίκτυα 2G µε ταχύτητες ρεκόρ 564Kb/s µέσα από την τεχνολογία αιχµής EDGE+ προκειµένου να φέρει εµπειρία 3G υψηλού bandwidth σε χρήστες 2G µέσα από δίκτυα GSM και τα προϊόντα της έχουν υιοθετηθεί από την πλειονότητα των παρόχων GSM παγκοσµίως. Σύµφωνα µε την εταιρεία ερευνών Dell’Oro, από το δεύτερο τρίµηνο του 2009 η κινεζική εταιρεία κατέχει την πρώτη θέση παγκοσµίως σε αποστολές προϊόντων GSM.

INTELLIGENT NETWORK Την εγκατάσταση µιας πλατφόρµας νέας γενιάς για τις εφαρµογές Ευφυούς Δικτύου (Intelligent Network – IN) του ΟΤΕ ολοκλήρωσε µε επιτυχία η Alcatel-Lucent. Έτσι, ο Οργανισµός αποκτά πλέον µια ιδιαίτερα αξιόπιστη λύση για την παροχή προηγµένων υπηρεσιών, η οποία βασίζεται στην Open Service Platform (OSP) A8690 της Alcatel-Lucent, µια ανοικτή και επεκτάσιµη πλατφόρµα, η οποία µπορεί να ενσωµατωθεί σε υπάρχοντα δίκτυα ανεξαρτήτως τεχνολογίας. Η συγκεκριµένη πλατφόρµα αξιοποιεί την εµπειρία της Alcatel-Lucent στα δίκτυα ΙΝ και παρέχει ένα ολοκληρωµένο και ευέλικτο περιβάλλον επιπέδου carrier grade, µέσα στο οποίο µπορούν να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν σε πραγµατικό χρόνο προηγµένες εφαρµογές και υπηρεσίες προστιθέµενης αξίας.

TV ΣΕ IP ΔΙΚΤΥΟ Ariston BTS και Forthnet συνεργάστηκαν για τη διεξαγωγή από κοινού δοκιµών µε στόχο τη µεταφορά τηλεοπτικού σήµατος πάνω από δίκτυο IP. Ύστερα από µακρά αξιολόγηση-τεχνικούς ελέγχους και στα πλαίσια της ανάπτυξης νέων προϊόντων, η Forthnet προχώρησε σε προµήθεια εξοπλισµού µεταφοράς τηλεοπτικού σήµατος από τον καναδικό οίκο Evertz. Η προµήθεια αφορά σε συστήµατα µεταφοράς συµπιεσµένου κατά MPEG2 τηλεοπτικού σήµατος (ASI), µε χρήση IP Encaptulators πάνω σε metro ethernet δίκτυο (Layer 2). Η πρώτη εφαρµογή των ASI to IP encapsulators, εξυπηρετεί την µεταφορά τηλεοπτικού σήµατος από την Κύπρο στην Αθήνα.

COLORLOK BY HP H HP επεκτείνεται στην τεχνολογία ColorLok, η οποία φέρνει νέα πλεονεκτήµατα στις εκτυπώσεις γραφείου, και συστήνει στους πελάτες της να υιοθετήσουν τη χρήση χαρτιού εκτύπωσης ColorLοκ στους εκτυπωτές HP Laserjet, ώστε να εξασφαλίσουν ποιότητα και αξιοπιστία. Η τεχνολογία ColorLok προσφέρει βελτιωµένες εκτυπώσεις τόσο µε τη χρήση εκτυπωτών laser όσο και µε inkjet. Ανεξάρτητη µελέτη, η οποία πραγµατοποιήθηκε από την Buyers Laboratory Inc. (BLI) -έπειτα από ανάθεση της HP- καταλήγει στο συµπέρασµα ότι το χαρτί εκτύπωσης ColorLock µπορεί να µεγιστοποιήσει τη διάρκεια ζωής του εκτυπωτή ως και εννέα φορές σε σύγκριση µε χαρτιά τα οποία δοκιµάστηκαν και δεν διαθέτουν την ίδια τεχνολογία.

ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ & Η INTEL Σειρά από νέες πρωτοβουλίες, οι οποίες εντάσσονται στο πλαίσιο του προγράµµατος «Cloud 2015», το όραµα της εταιρείας που θέτει ως στόχο να καταστήσει το διαδίκτυο ένα υπολογιστικό περιβάλλον απλούστερο, ασφαλέστερο και πιο ανοικτό, παρουσίασε η Intel. Το Cloud 2015 αποτελείται από τρία βασικά στοιχεία: 1) ένα δίκτυο διασυνδεδεµένων (“federated”) υπολογιστικών νεφών (clouds), το οποίο θα δίνει στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να µοιράζονται δεδοµένα µεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών clouds, 2) ένα “αυτοµατοποιηµένο” δίκτυο το οποίο θα επιτρέπει αυτόµατα την ασφαλή µετακίνηση εφαρµογών και υπολογιστικών πόρων ώστε να βελτιωθεί σηµαντικά η ενεργειακή απόδοση των µηχανογραφικών κέντρων, και 3) τη δηµιουργία clouds τα οποία θα αναγνωρίζουν τις δυνατότητες ενός PC ή κάποιας άλλης συσκευής client, και θα αποφασίζουν αφού πρώτα θα έχουν συνεκτιµηθεί οι ανάγκες του χρήστη και τα χαρακτηριστικά της συσκευής του, για το ποιές εφαρµογές, εντολές ή ρουτίνες θα εκτελούνται υπερτοπικά στο cloud, ή τοπικά στο λάπτοπ, το smartphone ή οποιαδήποτε άλλη συσκευή, εξασφαλίζοντας έτσι τη βέλτιστη δυνατή εµπειρία χρήσης. ΕΠΙΛΟΓΗ 139

TECH VALUES – Νέα της αγοράς

Tech World

Νέα προϊόντα και υπηρεσίες για διαχείριση της καθηµερινότητας στο γραφείο και µετά από αυτό. Το απαύγασµα ενός τεχνολογικού κόσµου χωρίς όρους και όρια.

O ΚΑΛΟΣ, Ο ΚΑΚΟΣ & Η SYMANTEC Tη ν τ ε χ ν ο λ ο γ ί α U b i q u i t y, µ ι α community-based reputation τεχ νολογ ία γ ια την αν τιµε τώπιση κακόβουλων προγραµµάτων, µε προστασία και µείωση των false positives, προτείνει εδώ και λίγο καιρό η Symantec. Με περισσότερα από τέσσερα χρόνια ερευνών για την ολοκλήρωσή της, η τε χνολογία Ubiquity παρέ χει τη δυνατότητα στη Symantec να ελέγχει τα µοντέλα χρήσης των ανώνυµων software για περισσότερους από 100 χιλιάδες υπολογιστές πελατών της εταιρείας και προσφέρει προστασία ενάντια στις µεταλλασσόµενες απειλές περιορισµένου εύρους διασποράς που διαφορετικά δεν θα γίνονταν αντιληπτές από τις παραδοσιακές λύσεις ασφαλείας. Αξίζει να σηµειωθεί πως η τεχνολογία Ubiquity ήδη διαθέτει αξιολογήσεις για περισσότερες από 1,5 δισεκατοµµύριο µοναδικές εφαρµογές, αποτελώντας µία από τις µεγαλύτερες βάσεις δεδοµένων του είδους της. Περισσότερα: www.symantec.com

Ο ΠΛΟΗΓΟΣ TOMTOM

ΖΩΝΤΑΝΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ Το Xbox LIVE είναι πλέον διαθέσιµο και στην Ελλάδα, από τις 10 Νοεµβρίου 2010. Η υπηρεσία στην Ελλάδα, θα επικεντρωθεί αρχικά στο κυρίως παιχνίδι και τα χαρακτηριστικά του community, που καθιστούν το Xbox LIVE τον κορυφαίο online gaming προορισµό στον κόσµο. Οι φίλοι του παιχνιδιού µπορούν να παίξουν τα αγαπηµένα τους παιχνίδια πολλαπλών παικτών µε φίλους στο Xbox LIVE, να αναρτήσουν το σκoρ τους, να κατεβάσουν τα πιο πρόσφατα παιχνίδια Arcade του Xbox LIVE και να παραγγείλουν παιχνίδια (Games on Demand). Μπορούν ακόµη να παρατείνουν τη δράση των παιχνιδιών τους κατεβάζοντας επιπλέον περιεχόµενο για τα παιχνίδια. Με µια

κονσόλα Xbox 360 και µια ευρυζωνική σύνδεση στο internet, οι φίλοι του παιχνιδιού µπορούν να συνδεθούν και να µπουν στο LIVE δωρεάν ώστε να έχουν πρόσβαση στο προσωπικό τους προφίλ µε το σκορ των παιχνιδιών, την ετικέτα παίκτη (gamertag) και το Avatar τους, καθώς και την αγορά του Xbox LIVE αλλά και σε δωρεάν demo παιχνιδιών. Περισσότερα: www.xbox. com/El-gr/live/default.htm

Το λογισµικό πλοήγησης της TomTom για το iPhone είναι πλέον διαθέσιµο και στα Eλληνικά, ενώ τα νεότερα χαρακτηριστικά περιλαµβάνουν πλοήγηση σε φωτογραφία και βελτιστοποίηση για το iPhone 4. Η τελευταία έκδοση 1.5 της εφαρµογής TomTom για το iPhone περιλαµβάνει: α) Πλοήγηση σε φωτογραφίες – Οι χρήστες µπορούν εύκολα να πλοηγηθούν σε τοποθεσίες επιλέγοντας µια φωτογραφία αποθηκευµένη στο iPhone τους. Οι τοποθεσίες αναγνωρίζονται από geo-tags, β) Βελτιστοποίηση για το iPhone 4 – Αξιοποιώντας στο έπακρο τις δυνατότητες του τελευταίου λειτουργικού της Apple, η εφαρµογή παρέχει υψηλής ποιότητας γραφικά, µενού πιο γρήγορα και βελτιωµένη αναγνώριση θέσης, γ) Νεότεροι, πιο ενηµερωµένοι χάρτες. Δεν απαιτείται λήψη τηλεφωνικού σήµατος ή σύνδεση δεδοµένων για την εξερεύνηση του χάρτη και την πλοήγηση σε κάποιον προορισµό. Περισσότερα: www.tomtom 140 ΕΠΙΛΟΓΗ

SONY WALKMAN S750 Μόλις 7,2 χιλιοστά πάχος. Πρόκειται για το νέο Sony Walkman S750, ένα Video MP3 player µε ιδιαίτερα µεγάλη διάρκεια ζωής της µπαταρίας (µέχρι και 50 ώρες µουσικής ή 10 ώρες βίντεο) και λειτουργία SensMe. Διαθέτει την

πολυτελή µεταλλική όψη του S750, οι τεχνολογίες Clear Bass και Clear Stereo συµπληρώνονται από την τεχνολογία DSEE, η οποία αποκαθιστά τις υψηλές συχνότητες που χάθηκαν µε τη συµπίεση των µουσικών αρχείων, οθόνη LCD, µε ευρεία γωνία θέασης, τεχνολογία TruBlack που µειώνει τις ανακλάσεις Περισσότερα: www.sonywalkman.com

XPERIA X10 MINI

ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΜΕΝΗ Νέα αναβάθµιση στο λογισµικό µνήµης (firmware) των ψηφιακών φωτογραφικών µηχανών NEX-5/NEX-3 compact system της Sony που βελτιώνει ακόµη περισσότερο τη λειτουργία τους, ανακοίνωσε η ιαπωνική εταιρεία. Η δωρεάν αναβάθµιση, η οποία είναι πλέον διαθέσιµη για download1 τόσο για Windows, όσο και για Mac OS2, βελτιώνει σηµαντικά την απόδοση των φωτογραφικών µηχανών. Η αυτόµατη εστίαση στις NEX-5/NEX-3 υποστηρίζεται µε 14 φακούς από τη

γκάµα των Α-mount οπτικών (προϊόντων) της Sony και της Carl Zeiss που περιλαµβάνουν τηλεφακούς, φακούς σταθερής απόστασης και φακούς για zoom. Οι ρυθµίσεις του διαφράγµατος µπορούν να διατηρούνται και κατά την εγγραφή βίντεο HD, ενώ η λειτουργία του menu αλλά και η χρηστικότητα της µηχανής συνολικά έχουν επίσης βελτιωθεί. Να σηµειωθεί ότι οι εγγεγραµµένοι κάτοχοι NEX-5/NEX-3 θα ενηµερωθούν για τη δυνατότητα δωρεάν αναβάθµισης (free update) µέσω e-mail. Περισσότερα: www.sony.com

HTC DESIRE HD & HTC DESIRE Z Μια γκάµα αναβαθµισµένων πολυµεσικών υπηρεσιών και υπηρεσιών βασισµένων στη γεωγραφική θέση ενσωµατώνει το HTC Sense, ενώ η ε ταιρεία του, η ταϊβανέζικη HTC, εισάγει το HTCSense.com, µια σειρά συνδεδεµένων υπηρεσιών της. Η βε λτιωµένη φιλοσοφία σ χεδιασµού HTC Sense ενσωµατώνεται στα δύο νέα της Android smartphones, HTC Desire HD και HTC Desire Z, τα οποία. παρέχουν µια σειρά από αναβαθµίσεις που βελτιώνουν τον τρόπο που ο χρήστης συλλαµβάνει, δηµι-

Αναδείχθηκε ευρωπαϊκό κινητό τηλέφωνο της χρονιάς 2010-2011. Βραβεύθηκε στα EISA Awards για τον µοναδικό συνδυασµό του µικρού µεγέθους του και των επιδόσεών του. Πρόκειται για τη βραβευµένο smartphone Xperia X10 mini της Sony Ericsson. Συντάκτες 50 εξειδικευµένων περιοδικών από όλη την Ευρώπη ανέδειξαν το Sony Ericsson Xperia™ X10 mini ως το νούµερο ένα κινητό τηλέφωνο, ξεχωρίζοντας τα χαρακτηριστικά που αφορούν το στυλ και τον σχεδιασµό του τηλεφώνου καθώς και την ευκολία σ το να επικοινωνεί κανείς χρησιµοποιώντας το ένα µόνο χέρι. Η πρόσφατη αυτή διάκριση ακολουθεί την προηγούµενη βράβευση του Sony Ericsson Xperia X10 mini µε το τιµητικό Red Dot Product Design Award 2010. Περισσότερα: www.sonyericsson.com

ουργεί, µοιράζεται και αποκτά πρόσβαση σε πολυµεσικό περιεχόµενο. Το νέο Desire HD αναδεικνύει κάθε είδους multimedia περιεχόµενο µε τη βοήθεια της φωτεινής LCD οθόνης, και των τεχνολογιών Dolby Mobile και SRS virtual sound, ενώ αποτελεί την πρώτη συσκευή που ενσωµατώνει τον νέο επεξεργαστή Qualcomm Snapdragon 8255 1GHz. Επιτρέπει

την καταγραφή βίντεο HD σε ανάλυση 720p. Κατασκευασµένο µε την τεχνική “unibody”, όπως το HTC Legend, το HTC Desire είναι σµιλεµένο από ένα συµπαγές κοµµάτι αλουµινίου. Το HTC Desire Z ενσωµατώνει επίσης έναν εξελιγµένο µηχανισµό που αποκαλύπτει το συρόµενο πληκτρολόγιο τύπου QWERTY για την εισαγωγή κειµένου. Περισσότερα:www.htc.com

ΕΠΙΛΟΓΗ 141

142 ΕΠΙΛΟΓΗ

follow link

follow link Γυναικείο ρολόι, Rolex, Serkos ΕΠΙΛΟΓΗ 143

Precious Life & Living Values

Πτήσεις

First Class /Emirates Airlines

Όταν η αναζήτηση της ευζωίας συναντά την απόλυτη ταξιδιωτική εµπειρία.

DELUXΕ

Πολυτέλεια, αποκλειστικότητα, άνεση και στυλ συνθέτουν τα χαρακτηριστικά της πρώτης θέσης της Emirates, δηµιουργών τας µοναδικές ταξιδιωτικές εµπειρίες. Τα αεροσκάφη τύπου Airbus A340-500 της Emirates και τα νέα Boeing 777 διαθέτουν καµπίνες πρώτης θέσης, ενώ οι νέες ιδιωτικές καµπίνες της πρώτης θέσης είναι πλήρως εξοπλισµένες µε ξεχωριστό αποθηκευτικό χώρο, προσωπικό mini-bar, γραφείο, ανακλινόµενο κάθισµα που µετατρέπεται σε άνετο κρεβάτι και µια LCD οθόνη 23 ιντσών, η οποία διαθέτει περισσότερα από 600 κανάλια ψυχαγωγίας. Ειδικότερα τα Boeing 777 & A330 διαθέτουν: • 18 άνετες θέσεις – κρεβάτια, που χωρίζονται από µεγάλους διαδρόµους, τοποθετηµένες σε σειρές των δύο ή των τριών. • Ηλεκτ ρον ικά ρυθµιζόµενα υποπόδιο και πλάτη. • Προσαρµοζόµενο κεφαλάρι. • Ιδιωτικά σκέπαστρα.

• Προσωπικό περιστρεφόµενα τραπέζια στα µπράτσα κάθε θέσης που εµφανίζονται µε ένα άγγιγµα. • Ευρύχωρη γκαρνταρόµπα και αποθηκευτικό ντουλάπι πάνω κάθε θέση. • Αποκλειστικό amenity kit στις πτήσεις που διαρκούν όλη νύχτα. • Παντόφλες, κάλτσες, µάσκες, µαλακά µαξιλάρια και βαµβακερές κουβέρτες. • Γραφείο. • Τουαλέτα αποκλειστικής χρήσης των επιβατών της Πρώτης Θέσης (2 στα 777).

Πλουσιοπάροχα γεύµατα επτά-πιάτων προσφέρονται σε ξεχωριστά σερβίτσια, συνοδευόµενα από τα επιλεγµένα από επαγγελµατίες κρασιά που προσφέρει η Emirates.

144 ΕΠΙΛΟΓΗ

Με το πολυβραβευµένο πρόγραµµα ψυχαγωγίας ICE οι επιβάτες απολαµβάνουν περισσότερα από 600 κανάλια ψυχαγωγίας (25 νέες ταινίες, 25 κλασσικές, 25 παιδικά φιλµ και µεγάλη ποικιλία από ταινίες της αραβικής και παγκόσµιας παραγωγής). Δυνατότητα video και audio on-demand, 40 video-games, δορυφορικού τηλεφώνου, τηλεφωνικής επικοινωνίας καθώς και παρακολούθηση της πορείας του ταξιδιού µε ειδική εξωτερική κάµερα κ.λπ.

Δηµιουργική Παρουσίαση: Allmedia Creative

• Προσωπικά πορτατίφ εγκατεστηµένο σε κάθε θέση.

ΕΠΙΛΟΓΗ 145

follow link

Precious Life & Living Values

CREME

Το νόηµα της καλής ζωής και τα νέα αντικείµενα του πόθου.

de la creme

ΑΡΩΜΑ Attimo Eau de Parfum του οίκου Salvatore Ferragamo, Sarantis SA. Λουλουδάτες νότες, µε τη µυρωδιά του ροδάκινου Nashi στην κορυφή και στη βάση την αισθησιακή µυρωδιά της Μάσκας, το εκλεπτυσµένο Cedarwood και το ζωηρό πατσουλί. Ένα άρωµα συνώνυµο της ιταλικής φινέτσας. Το άρωµα της απόλυτης θηλυκότητας.

ΜΑΝΙΚΕΤΟΚΟΥΜΠΑ Montblanc, Serkos. Ατσάλινα, κυλινδρικά µε επίστρωση µαύρου PVD. Δυναµικό στυλ για business εµφανίσεις υψηλών απαιτήσεων. Αντιρυτιδική Φροντίδα Aveeno, Johnson Hellas. Ενυδατική κρέµα ηµέρας µε φίλτρα UV κατά της φωτογήρανσης, κρέµα νυκτός µε θρεπτικό βούτυρο Καριτέ και κρέµα µατιών µε αποσυµφορητικό Ruscigenine. Τη σειρά οκληρώνουν ο εντατικός ορός µε πολυµερή σιταριού για καλύτερη εφαρµογή και απορρόφηση και το καθαριστικό απολέπισης µε µικροσφαιρίδια. Ένας µοναδικός συνδυασµός των µυστικών της φύσης και της επιστήµης σε τεχνολογία active natural shiitake complex.

follow link

ΔΕΡΜΑΤΙΝΑ ΕΙΔΗ Aνδρική τσάντα Caddy αποκλειστικά σχεδιασµένη για το Johnnie Walker Blue Label, Diageo Hellas. Ο γνωστός δηµιουργός της πολυτελούς συλλογής δερµάτινων ειδών Bill Amberg συνεργάζεται µε τον παγκόσµιο πρωταθλητή του γκολφ και κορυφαίο επιχειρηµατία Greg Norman για να εκφράσουν σε ένα δυναµικό αποτέλεσµα τις αξίες που ενσαρκώνει το Johnnie Walker Blue Label. Περιέχει τη φιάλη του Johnnie Walker Blue Label. Μία µοναδική πρόταση δώρου για τον σύγχρονο άνδρα που επιµένει πάντα στο καλύτερο.

ΡΟΛΟΙ Monaco V4 Next Generation, TAG Heuer. Με νέο σχεδιασµό στην κάσα και επιβλητικό µέγεθος, µε ροζ χρυσό Ruthenium και κεραµικό υλικό. Διαθέτει χειροποίητο λουρί από εξαιρετικά µαλακό δέρµα αλιγάτορα µε ένθετα τιτανίου και καουτσούκ. Η φηµισµένη ελβετική ωρολογοποιία µετρά 150 χρόνια ιστορίας και συνεχίζει ακάθεκτη να καινοτοµεί!

146 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΒΡΑΧΙΟΛΙ Trollbeads. Από την οµώνυµη δανέζικη εταιρεία. Με περισσότερα από 500 αυθεντικά σχέδια χάντρας, που συνδυάζουν τις ζωηρές αποχρώσεις του γυαλιού µε την ανώτερη ποιότητα του χρυσού 18 καρατίων, του ασηµιού ή µε τη γοητεία σπάνιων πολύτιµων λίθων και κρυστάλλων. Ένας αριστοτεχνικός συνδυασµός που επιτρέπει τη δηµιουργία του «προσωπικού» κοσµήµατος.

follow link ΑΡΩΜΑ Roadster Sport από τον οίκο Cartier, Sarantis SA. Aισθησιακές νότες από περγαµόντο, λεµόνι, µανταρίνι και αιθέρια έλαια από νεράντζι, µε βάση φασκόµηλο, δεντρολίβανο και µαύρο πιπέρι σε µία αρµονική σύνθεση µε το πατσουλί και το ξύλο Lignum. Ένα άρωµα για τον άντρα που αντιµετωπίζει τη ζωή µε σιγουριά και αυτοπεποίθηση.

ΚΑΝΑΠΕΣ Synthese σε σχέδιο του Philippe Bouix, RocheBobois. Ντυµένος µε δέρµα Saddle, µαξιλάρια καθίσµατος, πλάτη και µπράτσα µε πούπουλα χήνας, πάπιας και ίνες από αφρώδες υλικό και σκελετό από επιχρωµιωµένο µέταλλο και δερµάτινα λουριά. H ιδανική λύση για χαλάρωση και ανάπαυστη στο γραφείο.

follow link

DEROS GROUP, Βουκουρεστίου 21, τηλ. 210 3643547, ATTICA GOLDEN HALL και ATTICA Πανεπιστηµίου 9, City Link, www.trollbeads.gr, DIAGEO HELLAS Α.Ε., Λ. Κηφισίας 274, Χαλάνδρι, τηλ. 210 6801620, www.johnniewalker.com, ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΕΛΛΗΝΑΣ ΑΕΒΕ, 26ο χλµ. Παιανίας-Μαρκοπούλου, τηλ. 210 6626201 –7, σε επιλεγµένα καταστήµατα και spa, www.costaspapaellinas.gr, ROCHE BOBOIS, Λ. Κηφισίας 248, Χαλάνδρι, τηλ. 210 6711700, www.avaxdeco.gr, SERKOS,, Kαψάλη 1, Πλατεία Κολωνακίου, τηλ. 210 7228777, www. serkos.gr, ΤΑG HEUER BOUTIQUE, Λ. Κηφισίας 37 Α, εµπορικό κέντρο Golden Hall, τηλ.210 6838171, www.vichosgroup.gr, Montblanc, ΤΖΑΝΝΕΣ ΑΕ, Νυµφών 73-75, Ηλιούπολη, τηλ. 210 9945000, www.tzannes.gr, SARANTIS S.A., Λ. Μεσογείων 67 & Τζαβέλλα, τηλ. 210 2887527, σε επιλεγµένα καταστήµατα, www.sarantis.gr

ΕΛΙΞΗΡΙΟ ΟΜΟΡΦΙΑΣ για τα µαλλιά, Orofluido, Παπαέλληνας (Ελλάς) ΑΒΕΕ. Βασισµένο στο Argan Oil από το Μαρόκο, το Cyperus Oil από την Αίγυπτο και το Lynseed Oil από τη Μεσόγειο. Ιδανική θεραπεία για όλους τους τύπους µαλλιών, χάρη στη µεταξένια υφή του, µε πλούσιο άρωµα που διεγείρει τις αισθήσεις.

ΠΕΝΝΑ ΚΑΙ ΣΤΥΛΟ Montblanc, της σειράς John Lennon, Τζάννες. Συλλεκτική έκδοση που φέρει στο σώµα του στυλογράφου την αυτοπροσωπογραφία του John Lennon. Μαζί ο δίσκος του John Lennon µε το ποιητικό τραγούδι Imagine.

follow link

ΕΠΙΛΟΓΗ 147

Precious Life & Living Values

ΑΝΟΙΧΤΟΣ

KTM X-BOW by KTM Hellas

Το αγωνιστικό πνεύµα της Formula 1 συνaντά τις ανάγκες ενός εκλεκτικού κοινού.

ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ

Με επιδόσεις που κόβουν την ανάσα και δυναµικό σχεδιασµό, η KTM µεταφέρει την τεχνολογία της Formula 1 για πρώτη φορά εκτός πίστας, στους δρόµους. Το X-BOW επιτυγχάνει εντυπωσιακές επιδόσεις, µε τη χαµηλότερη κατανάλωση καυσίµων και τις χαµηλότερες εκποµπές αερίων συνδυάζοντας παράλληλα τεχνολογία αιχµής και τα υψηλότερα στάνταρντ ασφάλειας. Ο 4-κύλινδρος 16-βάλβιδος υπερτροφοδοτούµενος κινητήρας 1.984cc της Audi, µε ισχύ 240 ίππους και τα λιγότερο από 800 κιλά βάρους του οχήµατος, µετατρέπουν το αυτοκίνητο σε µαχητικό και τον οδηγό σε πιλότο! Tα 0-100 έρχονται από στάση σε µόλις 3,9’’, η µέγιστη ροπή φτάνει τα 310 Nm στις 5.500 στροφές και η οδήγηση του αποτελεί κάθε φορά µια µοναδική εµπειρία. Το 6-τάχυτο κιβώτιο σε συνδυασµό µε το διαφορικό περιορισµένης ολίσθησης (LSD), το πολυλειτουργικό ρυθµιζόµενο σε κλίση και απόσταση αποσπώµενο τιµόνι, η ευρεία χρήση ανθρακονηµάτων, κύριο υλικό κατασκευής του αυτοκινήτου, και το επίσης ανθρακονηµάτινο monocoque (ασπίδα προστασίας των επιβατών) είναι το όνειρο κάθε R2R δυναµικού άνδρα που αναζητά συγκινήσεις σε κάθε πλευρά της ζωής.

follow link

148 ΕΠΙΛΟΓΗ

KTM Hellas, Αφέων Μουρίκη 50 Ελευσίνα, τηλ. 210 5540640, www.ktm-x-bow.com

ΕΞΑΚΥΛΙΝΔΡΗ

BMW K 1600 GT και BMW K 1600 GTL by ΒΜW Motorrad

Ανακαλύπτοντας στιγµές αληθινής ισχύος στη σπορ οδήγηση.

ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Οι BMW K 1600 GT και BMW K 1600 GTL είναι οι νέες µοτοσικλέτες της BMW, µε εξακύλινδρο κινητήρα, για µια συναρπαστική εµπειρία οδήγησης. Οι εξακύλινδροι κινητήρες προσφέρουν κορυφαία επίπεδα ισχύος και ροπής χαρίζοντας στον αναβάτη δυνατές συγκινήσεις και στους φανατικούς τη «µουσική» του ασύγκριτου ήχου τους. Ο εξακύλινδρος κινητήρας τους, µε ισχύ 118 kW (160 ίπποι) και µέγιστη ροπή 175 Nm, παρέχει κορυφαία δύναµη ώσης σε όλες τις συνθήκες. Με ενεργητική εργονοµία οδήγησης για την απόλυτη εµπειρία touring, η δυναµική BMW K 1600 GT και η πολυτελής BMW K 1600 GTL χαρακτηρίζονται από τη θέση οδήγησης που προσφέρει κορυφαίο επίπεδο άνεσης στις µεγάλες αποστάσεις. Διαθέτουν πλούσια γκάµα βασικού εργοστασιακού εξοπλισµού, προβολείς xenon, θερµαινόµενες χειρολαβές τιµονιού και σέλα, cruise control και υπολογιστή ταξιδιού. Μεταξύ των «προσόντων» τους, η δυνατότητα επιλογής µεταξύ τριών λειτουργιών «Rain», «Road», «Dynamic», η υψηλή ενεργητική ασφάλεια χάρη στο BMW Motorrad Integral ABS, σύστηµα ελέγχου πρόσφυσης DTC και ολοκληρωµένο σύστηµα χειρισµού µε Multi Controller, έγχρωµη οθόνη TFT και µενού καθοδήγησης.

ΒΜW Motorrad, Ζέππου 33, Γλυφάδα, τηλ. 210 9118 – 184, www.bmw-motorrad.gr

follow link

ΕΠΙΛΟΓΗ 149

Precious Life & Living Values

Αποδράστε

Forthnet 2play+Nova Full Pack

Η απεριόριστη επικοινωνία συναντά την πραγµατική ψυχαγωγία και διασκέδαση.

Ελεύθερα

Απεριόρισ τη επικοινωνία, απεριόρισ το σερφάρισµα, απεριόρισ τη ψυχαγωγία & διασκέδαση. Το ιδανικό αν τίδοτο σ την απαιτητική καθηµερινότητα των ηµερών µας & τις extra large υποχρεώσεις στο γραφείο και το σπίτι. Forthnet και Nova συµµαχούν για να «πασπαλίσουν» µε επικοινωνιακή µαγεία και κινηµατογραφικές αποδράσεις την καθηµερινότητα. Αυτά µέσω του συνδυασµού των υπηρεσιών Forthnet 2play & Nova Full Pack και µε έκπτωση 20% και στις δύο υπηρεσίες για πάντα!

Η ΥΠΗΡΕ Σ Ι Α FORTH N E T 2PL AY ΠΡ ΟΣΦΕΡΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΟΡΙΑ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Διαθέτοντας Forthnet 2play µιλάτε όσο θέλετε, µε όποιον θέλετε, προς όλα τα σταθερά στην Ελλάδα, έχετε δωρεάν κλήσεις σε 43 χώρες και 60’ δωρεάν κάθε µήνα για κλήσεις προς όλα τα εθνικά κινητά. Παράλληλα, απολαµβάνετε και απεριόριστο σερφάρισµα µε broadband ADSL έως 24 Mbps. FORTHNET + NOVA ΜΑΖΙ! ΑΠΟΛΑΥΣΗ Χ 2!

Κινηµατογραφικός πλούτος, σύγχρονες σειρές, νέες παραγωγές ταινιών και αθλητικά γεγονότα συνθέτουν τις premium ποιοτικές επιλογές για τις τηλεοπτικές αποδράσεις µικρών και µεγάλων σε συνδυασµό µε τον κρυστάλλινο ήχο και την πεντακάθαρη εικόνα της NOVA. Η τηλεοπτική απόλαυση απογειώνεται µε το µπουκέτο υψηλής ευκρίνειας της NOVA που διατίθεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από τον περασµένο Σεπτέµβριο. Πρόκειται για την τηλεοπτική τεχνολογία High Definition που προσφέρει έως και πέντε φορές υψηλότερη ευκρίνεια συγκρινόµενη µε το αναλογικό αλλά και µε το ψηφιακό Standard Definition σήµα. Για πολλούς η καθαρότητα της HD εικόνας µπορεί να συγκριθεί µε τις 3D παραγωγές. Γίνεστε µέρος της κινηµατογραφικής ταινίας που παρακολουθείτε και όχι απλά θεατής της. Λογική που κρατά η NOVA για το σύνολο των υπηρεσιών της. Παραδείγµατος χάρη η καθαρότητα του ήχου των µουσικών καναλιών σας ταξιδεύει στους συναυλιακούς χώρους, ενώ οι interactive υπηρεσίες ολοκληρώνουν το πακέτο υπηρεσιών µε τρόπο που θα σας µείνει αξεπέραστος.

ΟΜΙΛΟΣ FORTHNET, Προέκταση οδού Μάνης, Θέση Κάντζα, Τ.Κ. 153 51 Παλλήνη, Τηλ.: 18345 (αστική χρέωση) - 211 955 9000, www.forthnet.gr - www.nova.gr 150 ΕΠΙΛΟΓΗ

10 αθλητικά κανάλια µε κορυφαίες διοργανώσεις και sports από όλο τον κόσµο. 6 κανάλια Novasports, Novasports Highlights και Eurosport. Ο παλµός του Ελληνικού Πρωταθλήµατος, του UEFA Champions League και των κορυφαίων διοργανώσεων σε αποκλεισ τικές live µεταδόσεις. Live scores, παράπλ ευρη εξ έ λιξη όλων των αγώνων και σ χολιασµό από την κορυφαία δηµοσιογραφική οµάδα. Στα 10 ξεχωριστού χαρακτήρα αθλητικά κανάλια της Nova απολαύστε το πιο πλούσιο αθλητικό περιεχόµενο µε πάνω από 100 διαφορετικά αθλήµατα, 24 ώρες το 24ωρο µε την καλύτερη δηµοσ ιογραφική ενηµέρωση. 6 κινηµατογραφικά κανάλια µε πάνω από 300 πρεµιέρες και 65 σειρές το χρόνο αλλά και κλασικές ταινίες από τα µεγαλύτερα studios του Hollywood. 3 κανάλια Novacinema, Foxlife, FX, MGM. Κινηµατογραφικό υπερθέαµα κάθε βράδυ µε αποκλει-

στικές πρεµιέρες, ταινίες δράσης, νέα επεισόδια ξένων αγαπηµένων σειρών, ροµαντικές ταινίες, σινεφίλ αριστουργήµατα και κινηµατογραφικά αφιερώµατα. Απολαύστε ζωντανά και αποκλειστικά τα σηµαντικότερα κινηµατογραφικά βραβεία στον κόσµο. 4 παιδικά κανάλια µε τρελές περιπέτειες και αγαπηµένους ήρωες για παιδιά και εφήβους. Disney Channel, Disney XD, Cartoon Network, Boomerang. Όλοι οι αγαπηµένοι παιδικοί και εφηβικοί ήρωες σε νέα επεισόδια σειρών, πρεµιέρες ταινιών αλλά και κλασικά cartoon για όλη την οικογένεια. Μεταγλωττισµένα ή υποτιτλισµένα. 5 κανάλια ντοκιµαντέρ σε ταξιδεύουν στο θαυµαστό κόσµο της γνώσης. Discovery Channel, Animal Planet, National Geographic, Travel Channel, History Channel. Συναρπαστικά προγράµµατα από τα διασηµότερα κανάλια ντοκιµαντέρ στον κόσµο. 4 κανάλια µόδας & ψυχαγωγίας Ε!, Fashion TV, World Fashion, TV5

Monde, Big Brother. Ο λαµπε ρός κόσµος της showbiz, gossips, µόδα υψηλής ραπτικής και τάσεις. 10 µουσικά κανάλια µε ελληνική και διεθνή µουσική. Mad TV, MTV, Mad Greekz, VH1, Mezzo, 5 κανάλια Mad Music Non stop music party για κάθε γούσ το! Όπερα, µπαλέτο και σύγχρονος χορός, µεγάλες ορχήστρες Τζαζ, παραστάσεις πού έγραψαν ιστορία, ντοκυµαντέρ και συνεντεύξεις, σπάνιες live εµφανίσεις. 10 ειδησεογραφικά κανάλια. Tα εγκυρότερα διεθνή δηµοσιογραφικά κανάλια παγκοσµίως: BBC World, Cnn, Deut sche Welle, Euronews, CCTV, Al Jazeera, Russia Today, TV5, Bloomberg. Τα µεγαλύτερα ελληνικά κανάλια µε τέλειο ψηφιακό σήµα σε όλη την Ελλάδα, χωρίς επιπλέον εξοπλισµό. Περισσότερα από 150 τηλεοπτικά κανάλια ελεύθερης µετάδοσης και περισσότεροι από 70 ραδιοφωνικοί σταθµοί.

Δηµιουργική Παρουσίαση: Allmedia Creative

To απόλυτο τηλεοπτικό υπερθέαµα µε Nova Full Pack

ΕΠΙΛΟΓΗ 151

follow link

Precious Life & Living Values

Κινητή

Υπηρεσία Messaging by ΝΟΚΙΑ

Οταν η απαιτητική καθηµερινότητα συνάντησε την αποτελεσµατική διαχείριση χρόνου.

Δηµιουργική Παρουσίαση: Allmedia Creative

Υπεροχή

152 ΕΠΙΛΟΓΗ NOKIA INTERNATIONAL, Αµαρουσίου Χαλανδρίου 18-20, www.nokia.gr

Εντονο πρόγραµµα, πολλές υποχρεώσεις και χρόνος ποτέ αρκετός για να τα προλάβετε όλα. Αυτή είναι η σύγχρονη πραγµατικότητα. Η Nokia σήµερα έρχεται να σας βοηθήσει να κερδίσετε χρόνο. Πώς; Φέρνοντας όλους τους λογαριασµούς email σας στην οθόνη του κινητού σας πιο εύκολα από ποτέ. Με ισχυρά εργαλεία όπως το Microsoft Exchange Active Sync ®, Microsoft Communicator Mobile ® και IBM Lotus, η επικοινωνία ανά πάσα στιγµή γίνεται πραγµατικότητα. Από όπου και αν βρίσκεστε, µε µία µόνο κίνηση µπορείτε µέσα από το Nokia κινητό σας να είστε σε επαφή τόσο µε τους συνεργάτες όσο και µε τους αγαπηµένους σας ανθρώπους, στέλνοντας και λαµβάνοντας email σε πραγµατικό χρόνο. Έτσι όλα µπορούν τελικά «να δουλεύουν» ρολόι. Το µόνο που χρειάζεστε είναι ένας λογαριασµός email και µια Nokia συσκευή που να υποστηρίζει την υπηρεσία*. Για περισσότερες πληροφορίες τόσο για την ενεργοποίηση της υπηρεσίας όσο και για τις συσκευές Nokia που την υποσ τηρίζουν, επισκεφθείτε το nokia.gr/messaging

follow link

*Επικοινωνήστε µε τον πάροχο του δικτύου σας για πληροφορίες σχετικά µε τις χρεώσεις δεδοµένων.

HOLMES PLACE Clubs Η επιλογή του σύγχρονου επαγγελµατία

Τα Holmes Place Clubs είναι αποκλειστικά και µόνο “fitness & lifestyle clubs” µελών µε διεθνή παρουσία σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες και αριθµούν περισσότερα από 250.000 φανατικά µέλη, τα οποία, µέσα από τα Holmes, έχουν αναβαθµίσει το lifestyle τους και απολαµβάνουν µία καλύτερη ποιότητα ζωής. Διαθέτουν χώρους υψηλής ποιότητας και αισθητικής, µε πολυτελείς εγκαταστάσεις (θερµαινόµενη εσωτερική πισίνα 25µ., Cardio Theater & Resistance Training Area, Pilates και Spinning Studios, Squash, Sauna, Hamam, Spa και Café-Restaurant), οµαδικά προγράµµατα (αερόβια, δυναµικά, χορός, yoga κ.ά.), τον πιο σύγχρονο εξοπλισµό, εξειδικευµένες υπηρεσίες (Personal Training, Wellness Scan και Nutrition Center), καθώς και άρτια καταρτισµένο προσωπικό, αποτελώντας πολύτιµο συνεργάτη κάθε σύγχρονης εταιρίας. Τα Holmes Place στέκονται πολύτιµος αρωγός κάθε εταιρίας που αναγνωρίζει τη σηµασία ενός σωµατικά και πνευµατικά υγιούς, αλλά και αποδοτικού ανθρώπινου δυναµικού στην επίτευξη των στόχων της, ενώ περισσότερες από 60 εταιρείες τα εµπιστεύονται για το well-being των υπαλλήλων τους. Με πολυετή εµπειρία στο χώρο του fitness & wellness τα Holmes Place µπορούν να συµβάλουν σηµαντικά στην απόκτηση ενός πιο παραγωγικού και υγιούς εργατικού δυναµικού, βοηθώντας το να υιοθετήσει έναν νέο τρόπο ζωής, να αυξήσει την ενέργεια και την καλή του διάθεση µειώνοντας παράλληλα τις ασθένειες και την χαµηλή αποδοτικότητα. Για την επίτευξη των παραπάνω, τα Holmes Place προτείνουν µία σειρά από tailor made wellness programs, καθώς και ειδικά προγράµµατα συνδροµών προσαρµοσµένα στις ανάγκες κάθε εταιρείας και κάθε επαγγελµατία, βασισµένα στο τρίπτυχο της φιλοσοφίας: “move well – eat well – feel well… one life. live it well.”

Μάθετε περισσότερα για τα οφέλη των Wellness Programs επικοινωνώντας µε το Holmes Place Club της επιλογής σας. Holmes Place Athens, Εµπορικό Κέντρο “City Link” Βουκουρεστίου και Σταδίου 4, Αθήνα τηλ. 210 3259400 Holmes Place Maroussi, Εµπορικό Κέντρο “Αίθριο” Αγ. Κωνσταντίνου 40, Μαρούσι τηλ.210 6196791-2 www.holmesplace.gr

TAG Heuer, ΒΗΧΟΣ, Εθνικής Αντιστάσεως 103 Ν.Ψυχικό, τηλ. 210 6753701, σε επιλεγµένα καταστήµατα, www.vichosgroup.gr ΕΠΙΛΟΓΗ 153

follow link

Precious Life & Living Values

ART

ΣΩΤΗΡΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ, Executive chef, GB Corner /Μεγάλη Βρετανία

Η πολυετής εµπειρία συναντά την τέχνη της γαστρονοµίας.

de la table

follow link

Συνέντευξη στον ΓΙΩΡΓΟ ΠΑΠΑΧΑΤΖΗ Η διαδροµή σας, κ. Ευαγγέλου ξεκίνησε από τις µαρµίτες πολυτελών εστιατορίων και ξενοδοχείων στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Φαντάζοµαι ότι καθόλου τυχαία συνέβησαν όλα αυτά… Πράγµατι. Έχω µια πολύχρονη διαδροµή αν λάβετε υπόψη σας ότι υπηρετώ τον χώρο της γαστρονοµίας τουλάχιστον 17 χρόνια. Από µικρός ήξερα ότι αυτό που θέλω να σπουδάσω είναι η µαγειρική. Έτσι κι έγινε. Πέραν τούτου όµως επιδίωξα να ταξιδέψω στο εξωτερικό προκειµένου να ανακαλύψω τη γαστρονοµική κουλτούρα διαφόρων λαών, τα υλικά που χρησιµοποιούν, το πώς τα µεταχειρίζονται και γενικότερα την όλη φιλοσοφία τους. Συγκεκριµένα εργάστηκα σε µεγάλα ξενοδοχεία εκτός από την Ελλάδα και σε Γερµανία, Γαλλία, Αγγλία και στο Χονγκ Κονγκ. Όπως αντιλαµβάνεστε λοιπόν χρειάστηκε να δουλέψω πολύ για να φτάσω ως εδώ. Να σηµειώσω βέβαια ότι η αγάπη µου για τη µαγειρική ήρθε σταδιακά µε την πάροδο του χρόνου. Ένας από τους δασκάλους σας ήταν και ένας εκ των καλύτερων σεφ του κόσµου, ο Alain Ducas. Τι εντυπώσεις αποκοµίσατε δίπλα του; Οµολογουµένως ήταν µια αξεπέραστη εµπειρία. Να τονίσω όµως ότι ότι όταν αποφάσισα να πάω στη σχολή του στο Παρίσι αυτό που µε ενδιέφερε δεν ήταν να αντιγράψω όλα αυτά που µάθαινα από αυτόν, αλλά να µυηθώ στον τρόπο σκέψης του, στην καθηµερινότητά του στη δουλειά, στο πώς επεξεργάζεται τα υλικά, καθώς επίσης και πώς τα συνδυάζει, το πότε θα επιλέξει να βάλει την πρώτη ύλη στο εστιατόριό του και γενικότερα την τεχνογνωσία και τη νοοτροπία του. Αυτή η εξειδίκευση που αποκτήσατε στο πλευρό του, σας άνοιξε στην πορεία και «άλλες πόρτες»; Σαφώς… γιατί σκεφτείτε ότι µετά το Παρίσι εργάσ τηκα για ένα µικρό διάσ τηµα σ τα εστιατόρια που διατηρούσε ο ίδιος στο Μόντε Κάρλο και τη Μασσαλία. Αργότερα δε, ήρθε µια σηµαν τική συνεργασία στο εστιατόριό του στο ξενοδοχείο Intercontinental του Χονγκ Κονγκ, όπου εκεί ανακάλυψα τα µυσ τικά της ασιατικής κουζίνας. Ξέρετε… διαφέρει παρασάγγας ο τρόπος που µαγειρεύεται η ασιατική κουζίνα στον τόπο της από αυτόν που συναντάµε στα εστιατόρια της Ευρώπης. Ύστερα λοιπόν από το εξωτερικό επέστρεψα στην Ελλάδα 154 ΕΠΙΛΟΓΗ

όπου εργάστηκα στα εστιατόρια µεγάλων ξενοδοχείων. Μέχρι που… πριν από ένα περίπου χρόνο γίνεσ τε Executive Chef του εσ τιατορίου «GB Corner», που στεγάζεται στο ιστορικότερο ξενοδοχείο της Ελλάδας, τη «Μεγάλη Βρετανία». Πράγµατι… κατά κοινή οµολογία είναι µακράν το καλύτερο ξενοδοχείο στην Ελλάδα, εγώ µάλιστα θα σας έλεγα χωρίς να υπερβάλλω, ένα από τα καλύτερα στον κόσµο. Είναι προφανές λοιπόν ότι αυτή η συνεργασία µου είναι ένα γεγονός που µε κάνει ιδιαίτερα υπερήφανο. Έτσι, ο στόχος µου εδώ δεν είναι να επιδοθώ µέσα από τα πιάτα µου σε επιφανειακούς γαστρονοµικούς εντυπωσιασµούς, αλλά να κάνω τον πελάτη να απολαύσει µια αξέχαστη γαστρονοµική εµπειρία που θα ξεπερνά όλες τις προσδοκίες του. Ακολουθείτε πάντα ένα σταθερό µενού; Είµαι κάθετος στο να «ανακυκλώνονται» συνεχώς τα ίδια πιάτα. Τι νόηµα θα είχε άλλωστε αν ετοίµαζα τα ίδια και τα ίδια; Το µενού εδώ αλλάζει ακόµα και σε καθηµερινή βάση. Και αν κάποιος πελάτης επιµένει σε ένα συγκεκριµένο πιάτο; Δεν το πιστεύω αυτό. Τον πελάτη πρωτίστως τον ενδιαφέρει το πιάτο που θα επιλέξει να είναι άρτιας ποιότητας και γεύσης. Εκ πεποιθήσεως πλέον αποφεύγω να προετοιµάζω µε µια στρατιά µαγείρων 25 σ ταθερά πιάτα. Αλλά ακόµα και σ την περίπτωση που ο πελάτης ζητήσει κάτι που δεν περιλαµβάνει το εκάστοτε µενού, εφόσον διαθέτουµε τα υλικά τότε µετά χαράς θα του το ετοιµάσουµε. Kαθηµερινά «παρελαύνουν» από το GB Corner πλήθος προσωπικοτήτων. Πόσο δύσκολο είναι να «αιχµαλωτίσετε» αυτούς τους απαιτητικούς ουρανίσκους; Η επιτυχία, έτσι όπως την εκλαµβάνω εγώ τουλάχιστον, είναι να εκπροσωπείς πάνω απ’ όλα αυτό που κάνεις. Δεν παίζει ρόλο η κοινωνική θέση του κάθε πελάτη. Εγώ δίνω πάντα έµφαση σ τις γεύσεις που αποπνέουν µια σπιτίσια απόλαυση. Δεν διακατέχοµαι από ενδοιασµούς όσον αφορά το ποιος θα έρθει γιατί απλούσ τατα δεν κάνω τέτοιες διακρίσεις. Ανεξάρτητα από τις τάσ ε ις της γαστρονοµίας που υπακούουν σε εθνικές γεύσεις, εσείς ανέκαθεν επιµένατε Ελληνικά… Δεν είναι µεγάλο ρίσκο να πηγαίνετε κόντρα στο ρεύµα;

Από όσα σ τάδια και αν πέρασα κατά τη διάρκεια της καριέρας µου εδώ και αρκετά χρόνια έχω κατασταλάξει στην ελληνική κουζίνα γιατί αντιπροσωπεύει τη φιλοσοφία µου στο έπακρο. Έχω δοκιµάσει τις κουζίνες όλων των χωρών αλλά καµία από αυτές δεν συγκρίνεται µε τα δικά µας φαγητά και τους καρπούς της ελληνικής υπαίθρου. Αυτός ακριβώς είναι και ο στόχος µου. Θέλω οι πελάτες που έρχονται στο GB Corner να εξοικειωθούν µε τη γαστρονοµική µας κουλτούρα, γιατί επιτέλους πρέπει να επαναπροσδιορίσουµε την έννοια της ελληνικής κουζίνας και να ξεφύγουµε από το σουβλάκι και τον µουσακά… Όπως ήδη θα γνωρίζετε…, το πρόβληµα δε ν ε ίναι η γεύση τ ης ε λ λην ικής κουζίνας αλ λά η προώθησή της. Δεν έγινε τίποτα ουσιαστικό προκειµένου να την ε ν τάξουµε σ τη θέση που της αρµόζει στον παγκόσµιο χάρτη της γαστρονοµίας. Η σχέση σας µε τη µοριακή γαστρονοµία; Είναι ένα µεγάλο κεφάλαιο που βεβαίως το σέβοµαι αλλά είναι ενάντια σ τη φιλοσοφία µου. Είµαι θιασώτης του αυθεν τικού φαγητού και όχι των επιτηδευµένων. Τα αγαπηµένα σας υλικά; Πρώτα από όλα µε ενδιαφέρει όποιο υλικό κι αν χρησ ιµοποιήσω να είναι φρέσκο και εποχικό. Όσον αφορά τα γούσ τα µου έχω ιδιαίτερη αδυναµία στη ντοµάτα, τα όσπρια, το κρασί επειδή ασχολούµαι και σε ερασιτεχνική µορφή µε την παραγωγή του, το ελαιόλαδο και τα αρωµατικά βότανα, ιδιαιτέρως η ρίγανη. Βλέπετε η Ελλάδα είναι ένας ευλογηµένος τόπος γιατί αυτά δεν τα βρίσκεις έξω ή ακόµα και να τα βρεις είναι εντελώς άνοστα. Να υποθέσω ότι το αγαπηµένο δωµάτιο του σπιτιού σας είναι η κουζίνα σας; Η αλήθεια είναι ότι όσο διάστηµα είµαι εδώ στο ξενοδοχείο δεν υπάρχει καθόλου ελεύθερος χρόνος, γιατί µένω µέχρι αργά το βράδυ προκειµένου να οργανώσω το µενού της επόµενης ηµέρας. Εδώ ο χρόνος µου, όσο κι αν κουράζοµαι, περνάει ευχάριστα γιατί τόσο εγώ όσο και η οµάδα µου διοχετεύουµε όλη µας την ενέργεια για να επιτευχθεί το καλύτερο αποτέλεσµα. Συνεπώς δεν υπάρχει χρόνος να µαγειρέψω στο σπίτι, µε εξαίρεση κάποιες φορές που θα κάνω τραπέζι σε φίλους.

ΕΠΙΛΟΓΗ 155

Precious Life & Living Values

Mέρες

Νίκος Μάρκου

«Η φωτογραφία δεν είναι αυτοσκοπός … είναι το τέλειο άλλοθι!»

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Συνέντευξη στον ΓΙΩΡΓΟ ΠΑΠΑΧΑΤΖΗ

Aπό την επιστήµη των µαθηµατικών, κ. Μάρκου, περάσατε στον χώρο της τ έ χ νης και σ υγκεκριµέ να σ τη φω τογραφία. Απέβη λυτρωτική αυτή η απόδραση; Αναµφισβήτητα. Άλλωστε από το πρώτο κιόλας έτος στο πανεπισ τήµιο, αφενός ασχολιόµουν σε ερασιτεχνικό επίπεδο µε τη φωτογραφία, αφετέρου, είχα ενδόµυχα την αίσθηση ότι αυτό που θα ακολουθούσα ήταν η φωτογραφία και όχι τα µαθηµατικά. Στη συνέχεια γνώρισα κάποιους φωτογράφους από το Φωτογραφικό Κέντρο Αθηνών, µε τους οποίους στη συνέχεια συνεργάσ τηκα µαζί τους ως βοηθός, και κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα. Δραστηριότητα που ξεκινήσατε στον ε λεύθερο σας χρόνο, µε επιδόσ ε ις όµως που σας έφεραν να συµµετέχετε σε διεθνείς µεγάλες εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Κοιτάξτε…, αυτό έρχεται µε το πλήρωµα του χρόνου και κάποιες φορές συµβαίνει συγκυριακά. Σίγουρα περνώντας τα χρόνια ωρίµασα, και αναπόφευκτα η δουλειά µου απέκτησε άλλη διάσταση. Σε αυτή τη φάση άρχισα να λαµβάνω µέρος σε διαγωνισµούς εντός και εκτός συνόρων και κάποιοι κριτικοί αξιολόγησαν το έργο µου και το βράβευσαν. Σαφώς µε ευχαριστεί να επιβραβεύεται η δουλειά µου, αλλά δεν είναι ο αυτοσκοπός µου. Για παράδειγµα αυτή την εποχή που σκέφτοµαι να εκδώσω ένα φωτογραφικό λεύκωµα αποφεύγω να µπω στη διαδικασία να το προωθήσω γιατί µε ενδιαφέρει πολύ περισσότερο να έχω την οικονοµική δυνατότητα να συνεχίζω να φωτογραφίζω. 156 ΕΠΙΛΟΓΗ

Γιατί επιλέξατε το συγκεκριµένο είδος τέχνης; Λοιπόν, θυµάµαι χαρακτηριστικά ότι πριν ξεκινήσω ερασιτεχνικά τη φωτογραφία είχα ασχοληθεί και µε τη µουσική, αλλά σύντοµα την άφησα και αυτή χάρη της φωτογραφίας. Αυτό πρώτον γιατί µόνο µέσω της φωτογραφίας αποκτούσα το «τέλειο άλλοθι…», προκειµένου να γνωρίσω ανθρώπους και να εξε ρευνήσω χώρους που κέν τριζαν το ενδιαφέρον µου, και δεύτερον γ ιατί µε γοήτευε η αµεσότητα αυτής της τέχνης. Για παράδειγµα, στο ξεκίνηµά µου είχα µια εµµονή µε τις γειτονιές του Περάµατος. Όταν εξερεύνησα αυτές τις γειτονιές και θέλησα να µπω στα σπίτια αυτών των ανθρώπων η φωτογραφία ήταν το «εργαλείο» που µου επέ τ ρεψ ε να το κά νω. Και έ τσ ι ανακάλυψα το µικρόκοσµό τους, τρώγαµε µαζί, και µάλιστα δε σας κρύβω ότι στο τέλος περισσότερο συζητούσα µαζί τους παρά φωτογράφιζα! Στη θεµατολογία σας δίνετε πρωταγωνιστικό ρόλο στον άνθρωπο ή στο τοπίο; Παλαιότ ε ρα πρωτο σ τα τούσ ε η ανθρώπινη φιγούρα αλλά και τώρα που φωτογραφίζω διάφορα µέρη αφενός απουσιάζει η ανθρώπινη παρουσ ία, αφε τέρου η ίδια η φωτογραφία παραπέµπει σε αυτή ακόµα και αν δεν την απεικονίζει… Στην τελευταία σας έκθεση «Τόπος. Πτυχές του Χώρου» κάνετε focus σε εικόνε ς που φαίνον ται µεν απλές, αλλά στην πραγµατικότητα ενέχουν µια λεπτοµέρεια που τις καθιστά ιδιάζουσες. Τελικά, η λεπτοµέρεια κάνει τη διαφορά; Το πιστεύω αυτό που λέ-

INFO

Από τη συµµετοχή του στον διαγωνισµό Prix Pictet.

τε. Βέβαια δεν καταπιάνοµαι από ένα σηµείο αναφοράς που θα κάνει αργότερα τη διαφορά, απλώς σε όλα αυτά που βλέπω, φωτογραφίζω πάντα αυτό που µε συγκινεί. Πάντως, µιας και αναφερθήκατε στη συγκεκριµένη έκθεση θέλω να αναφέρω κάτι που µε δυσαρέστησε. Η πλειοψηφία των επισκεπτών δεν µπορούσε να φαν τασ τεί ότι οι φωτογραφίες µου που εκτίθενται εκεί είναι τραβηγµένες στην Ελλάδα. Είναι φοβερό το ότι οι Έλληνες δεν ξέρουν τον τόπο τους και για αυτό το λόγο δεν τον αναγνωρίζουν. Σε όλα αυτά τα αναρίθµητα φωτογραφικά «κλικ» συνέβη κάτι που δε θα ξεχάσετε; Αν και το µυαλό µου είναι γεµάτο από εικόνες, µια που µε εντυπωσίασε ιδιαιτέρως ήταν στην ορεινή Αρκαδία όπου έτυχε να φωτογραφίσω δύο κερασιές.

Ο Νίκος Μάρκου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1959. Σπούδασε Μαθηµατικά στο Πανεπιστήµιο Αθηνών. Την πρώτη του ατοµική έκθεση πραγµατοποίησε στην Αθήνα το 1982. Τα έργα του έχουν παρουσιαστεί σε άλλες 8 ατοµικές και σε 19 οµαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει βραβευθεί σε διεθνείς διαγωνισµούς φωτογραφίας.

Το περίεργο ήταν ότι, ενώ η µία είχε µεγάλα φύλλα και µικρούς καρπούς, η άλλη είχε περισσότερους καρπούς αλλά λιγότερα φύλλα. Λίγο αργότερα ρώτησα έναν χωρικό προς τι αυτή η διαφορά, και µου απάντησε το εξής: όταν πλησιάζει η ώρα του θανάτου κάνει πολλούς περισσότερους καρπούς και λιγότερα φύλλα, προκειµένου να αφήσει πίσω της απογόνους! Αναρωτιέµαι, υπάρχουν στιγµές που αποχωρίζεστε τη φωτογραφική σας µηχανή; Θα ήταν υπερβολή να πω ότι την κουβαλάω παντού και πάντα, αλλά οπωσδήποτε εκτός από το κοµµάτι της δουλειάς, την κουβαλάω µαζί µου και σ τις διακοπές.

ΕΠΙΛΟΓΗ 157

158 ΕΠΙΛΟΓΗ

follow link

Precious Life & Living Values

Άλφα

Έκθεση µε έργα από τη συλλογή του Δάκη Ιωάννου / Ίδρυµα ΔΕΣΤΕ

Χώροι, καλλιτέχνες και έργα σε έναν απαράµιλλο συνδυασµό.

Ωµέγα

Τον χαρακτηριστικό τίτλο «ΑΩ» φέρει η έκθεση µε έργα από τη συλλογή του Δάκη Ιωάννου, που εκτίθεται στο ίδρυµα ΔΕΣΤΕ. Χώροι, καλλιτέχνες και έργα συνδυάζονται, οι διττότητες µετασχηµατίζονται σε µονάδες, ενώ οι µονάδες αποκτούν αυτοµάτως µια γοητευτικά διττή υπόσταση. Το «ζωηρό» σύνολο της έκθεσης εκτυλίσσεται σε κύκλους και περιοδικές επαναλήψεις όπου το τέλος αντηχεί την αρχή και το Άλφα συναντά το Ωµέγα. Mάλιστα, ο επιµελητής του New Museum της Νέας Υόρκης δανείστηκε ένα απόσπασµα από τον Τίµαιο του Πλάτωνα προκειµένου να σχολιάσει την έκθεση αυτή. Οι καλλιτέχνες που έδωσαν το παρών τους µε τα έργα τους είναι οι: Pawel Althamer, David Altmejd, Matthew Barney, Maurizio Cattelan, Roberto Cuoghi, Cai Guo-Qiang, Sue De Beer, Nathalie Djurberg, Urs Fisher, Katharina Fritsch, Barnaby Furnas, Robert Gober, Terence Koh, Jeff Koons, Mark Manders, Christian Marclay, Paul McCarthy, Mike Kelley, Chris Ofili, Laura Parnes, Elizabeth Peyton, Gregor Schneider, Josh Smith, Χριστίανα Σούλου, Juergen Teller, Triple Candy, Andro Wekua και Christopher Wool. Όλα, µηδενός εξαιρουµένου παρουσιάζουν µια έντονη προσωπικότητα και λειτουργούν σαν ένας ζωντανός οργανισµός προκαλώντας αναπόφευκτα στους επισκέπτες µια έκρηξη σκέψεων και συναισθηµάτων.

• Οι ξεναγήσεις πραγµατοποιούνται κάθε Τετάρτη από τις 12:30 µ.µ. και κάθε µία ώρα έως τις 18:30 µ.µ. καθώς και το Σάββατο από τις 10:30 π.µ. έως τις 18:30 µ.µ. • Διάρκεια έκθεσης µέχρι 29-12-2010. • Ίδρυµα ΔΕΣΤΕ, Φιλελλήνων 11 & Εµ. Παπά, Νέα Ιωνία, τηλ. 210-2758490

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑ∆ΑΣ ΠΛΗΡΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΣ Ο∆ΗΓΟΣ 223 ΣΕΛΙ∆ΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟΥ ΕΠΙΛΟΓΗ

∆είκτες Ευηµερίας

των νοµών - περιφερειών

Αναλυτικοί Πίνακες µε στοιχεία για νοµούς και περιφέρειες

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΠΟ 100 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΣΕΙΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΙΡΑ, ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ, ΤΑ ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ∆ΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΠΟ 100 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΣΕΙΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΙΡΑ, ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ, ΤΑ ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ∆ΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ

Για την παραγγελία σας τηλεφωνείστε: 210 640 1850 ή στείλτε το παρακάτω κουπόνι στο fax: 210 642 4850

Επιθυµούµε την αγορά

αντιπύπων του cd: ΝΟΜΟΙ

Για την παράδοση των αντιτύπων, µπορείτε να επικοινωνήσετε µε: τον (την) κύριο (κυρια) .................................................................. στο τηλέφωνο ............................................... ΕΤΑΙΡΕΙΑ:

Το cd διατίθεται προς 35€ *

ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ: Ι∆ΙΟΤΗΤΑ: ΤΗΛΕΦΩΝΟ:

FAX:

E-MAIL: ∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ:

ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ: Για 5 αντίτυπα, έκπτωση 10% Για 10 αντίτυπα, έκπτωση 20% Για περισσότερα από 10 αντίτυπα, έκπτωση 25% *

ΥΠΟΓΡΑΦΗ:

συν έξοδα αποστολής

Επιθυµούµε την εγγραφή συνδροµής στο περιοδικό ΕΠΙΛΟΓΗ και να παραλάβουµε (από τα γραφεία σας) ως δώρο το cd: ΝΟΜΟΙ. Ετήσια συνδροµή € 88 (ιδιώτες, επιχειρήσεις), €125 (Τράπεζες, Ασφάλειες, ∆ηµόσιο, Ν.Π.∆.∆., Οργανισµοί)

ΕΤΑΙΡΕΙΑ: ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ: ΤΗΛΕΦΩΝΟ: ∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ:

Ι∆ΙΟΤΗΤΑ FAX:

E-MAIL: ΥΠΟΓΡΑΦΗ:

160 ΕΠΙΛΟΓΗ

follow link

Precious Life & Living Values

Better

Ενέργειες, δράσεις, υπηρεσίες, προϊόντα που αξίζουν προσοχή!

Life

follow link

ΟΜΙΛΟΣ FOURLIS ΑΝΑΔΑΣΩΣΗ ΠΑΝΤΟΥ Η Liebherr, η µάρκα που αντιπροσωπεύεται στην ελληνική αγορά από τη Fourlis Trade, του Οµίλου Fourlis, δίνει τη δυνατότητα σε όλους µας να συµµετέχουµε ενεργά στην προσπάθεια αναδάσωσης των καµένων περιοχών της πατρίδας µας! Συγκεκριµένα, προχωρά σε δύο δεντροφυτεύσεις που θα πραγµατοποιηθούν στην Αθήνα και την Θεσαλονίκη, σύµφωνα µε το πλάνο δεντροφυτεύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης. Οι δεντροφυτεύσεις θα πραγµατοποιηθούν την Κυριακή 12/12/2010 στο Πεντελικό όρος στην Αθήνα και στο Δάσος του Σέιχ Σου στη Θεσσαλονίκη. Στόχος είναι να φυτευθούν 6.000 δέντρα στην Αθήνα και 3.000 δέντρα στη συµπρωτεύουσα. Να σηµειώσουµε ότι η Liebherr µε τη νέα τεχνολογία ενεργειακής κλάσης Α+ & Α++ των ψυγείων της, καθώς και µε τα φιλικά προς το περιβάλλον υλικά κατασκευής, προστατεύει το περιβάλλον µε τη χρήση της λιγότερης δυνατής ενέργειας.

OTEAcademy Η OTEAcademy, µε αίσθηµα ευθύνης απέναντι στην κοινωνία και πιστή στη φιλοσοφία της ότι µε τη συνεχή και συστηµατική απόκτηση γνώσεων γινόµαστε καλύτεροι και ζούµε καλύτερα, στήριξε φέτος µε δωροθεσία τον 2ο Πανελλήνιο Διαδικτυακό Μαθητικό Διαγωνισµό: «Δηµιουργήστε ψηφιακά, κατασκευάστε ένα website, γίνετε πρεσβευτές του τόπου σας». Η OTEAcademy, ως δωροθέτης και στηρίζοντας πάντα δράσεις που προάγουν τη διάδοση της γνώσης, προσέφερε ένα διαδραστικό πίνακα στο σχολείο µε τις άριστες διαδικτυακές εργασίες µεταξύ των καλύτερων εργασιών. Ο διαγωνισµός πραγµατοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευµάτων και διοργανώθηκε από την Επιστηµονική Ένωση Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης για τη διάδοση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση.

WELLNESS COACHING Μία νέα υπηρεσία προσφέρουν τα Holmes Place σε συνεργασία µε τη Life & Wellness Coach Πάµελα Καραβά. Η νέα υπηρεσία έχει ως σκοπό τον καθορισµό στόχων, καθώς και τον σχεδιασµό της επίτευξης τους σχετικά µε την ευεξία, την υγεία, τη φυσική κατάσταση και τη διατροφή. To Wellness Coaching είναι απόλυτα συνυφασµένο µε τη φιλοσοφία: move well - eat well - feel well των Holmes Place. Μέσα από τις συναντήσεις αυτές, µεθοδευµένα, µπορεί ο καθένας µας να βρει τον δρόµο για να πετύχει τους στόχους του. Ο πρωταγωνιστής στις λύσεις και τις αποφάσεις είναι ο ίδιος µας ο εαυτός. Η θεµατολογία αυτών των συναντήσεων καλύπτει τους τρεις άξονες Live well, Εat well και Feel well. Συνεπώς, πιθανοί στόχοι θα µπορούσαν να είναι: α) Να αδυνατίσετε χωρίς να περιστρέφεται όλη η ζωή σας γύρω από αυτό, β) Να βρείτε καλύτερο τρόπο να παρακινήσετε τον εαυτό σας, γ) Να κόψετε το κάπνισµα µέσα στους επόµενους 3 µήνες, δ) Να φροντίζετε το σώµα σας όπως του αξίζει, ε) Να µειώσετε το άγχος στη ζωή σας και στ) Να αυξήσετε τα επίπεδα ενέργειάς σας. Η συχνότητα των συνεδριών είναι συνάρτηση των προσωπικών αναγκών, συνηθειών, δυνατοτήτων και τρόπου ζωής του κάθε ατόµου. Περισσότερα στο www.holmesplace.gr

follow link

ΕΠΙΛΟΓΗ 161

ΕΠΕΑΠΤΕΡΟΕΝΤΑ

Από τον ΑΝΔΡΕΑ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟ a.rizopoulos@allmedia.gr

Τα πτυχία τους... ΣΚΝΙΠΕΣ

 Μα πόσο κάγχασα διαβάζοντας τη φράση ενός συµβούλου επικοινωνίας: “...οι πολυεθνικές αλλά και οι ελληνικές εταιρείες επιδιώκουν τη διαφάνεια σε κάθε τους βήµα και γνωρίζουν τι ζητάνε από τη λειτουργία των δηµοσίων σχέσεων”.

 Εκτίµησα έναν εν ενεργεία υπουργό και την παρέα του γιατί ζήτησαν από το εστιατόριο τα υπόλοιπα για το σκυλάκι ή γατάκι (δεν πρόσεξα τι έφαγαν).  Γιατί άραγε δεν έγιναν όλοι οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ υπουργοί (todos caballeros); Υποθέτω ώστε οι υπόλοιποι να προσδοκούν “ανάσταση” και να συµπεριφέρονται ως αρµόζει η κατάνυξη της Μεγάλης Κυβέρνησης.  Απαραίτητος πρόλογος: Παρακο-

λουθώ και εκτιµώ πολλά blog. Βρίσκω όµως ενδιαφέρον το σχόλιο του Ροίδη για την πληθώρα σατιρικών εντύπων της εποχής του: “...το περιεχόµενον είναι στερεοτύπως το εξής: ειδήσεις τινές αντιγραφείσαι εκ της ‘Κλειούς’ και της ‘Ηµέρας’ και έπειτα ύβρεις κατ΄ υπουργών, υπαλλήλων, προξένων, γυναικών και µαγείρων µέχρις ου ρίψη αυτοίς ένταλµα η κυβέρνησις, εικοσάδραχµον η φοβηθείσα κυρία ή κόκκαλον ο ξενοδόχος.”

 Οι πρώην Πρόεδροι της Βουλής

διαθέτουν στο κτίριο γραφείο ακόµα και αν δεν είναι πια βουλευτές. Γιατί και όλοι οι πρώην υπουργοί να µην έχουν γραφείο στο υπουργείο τους;

 Διαβάζω: “Απαράδεκτο φαινόµενο

αποτελεί η εµφάνιση δηµοσιογράφων, κυρίως σε ραδιοτηλεοπτικά µέσα ενηµέρωσης, ως οιονεί κυβερνητικών εκπροσώπων. Το Εποπτικό Όργανο Δεοντολογίας της ΕΣΗΕΑ, θεωρεί ότι πρωταρχικό καθήκον είναι η αντικειµενική ενηµέρωση, ο πλουραλισµός στην παρουσίαση θέσεων και απόψεων και ο σεβασµός στην είδηση, ώστε να µην εµφανίζεται ο δηµοσιογράφος ως φερέφωνο, προκαλώντας την αγανάκτηση του κοινωνικού συνόλου.” Και αναρωτιέµαι: Πότε εκφράστηκε η αγανάκτηση του κοινωνικού συνόλου; Είχα την εντύπωση ότι το κοινό “απολαµβάνει” αυτές τις υποκριτικές (µε τη διπλή σηµασία της λέξης) συµπεριφορές.

162 ΕΠΙΛΟΓΗ

πό αρχειολαγνική διασ τ ροφή προσέ χω ιδιαίτερα τα βιογραφικά σηµειώµατα όλων όσοι συµµετέχουν στην πολιτική ζωή. Τα τελευταία χρόνια διαπιστώνω ιδιαίτερα εντυπωσιακά βιογραφικά σε πολιτικούς εν γένει, εν ενεργεία και επίδοξους. Ολοένα και περισσότερο εµφανίζονται ονόµατα εκπαιδευτικών ιδρυµάτων της Αγγλίας, των ΗΠΑ, της Γαλλίας και ακολουθούν άλλες χώρες του Πλανήτη. Είναι αρκετοί εκείνοι που αναφέρουν ότι κατέχουν µεταπτυχιακά ακόµα και διδακτορικά διπλώµατα. Έχουµε δε και αρκετούς πολιτικούς οι οποίοι διαθέτουν και κάποια έδρα σε κάποιο ανώτατο ίδρυµα. Μετά από αυτή τη διαπίστωση, ότι ανεβαίνει το σπουδαστικό επίπεδο στη χώρα µας, φθάνει η στιγµή των ερωτηµατικών. Ακούω για παράδειγµα µεταπτυχιακούς πολιτικούς από κάποιο πανεπιστήµιο κάποιας ξένης χώρας να οµιλούν ή να γράφουν τη δεύτερή τους γλώσσα και αµέσως θυµάµαι τα παρανοϊκά αποτελέσµατα µετάφρασης από ηλεκτρονικό πρόγραµµα. Δεν αναφέροµαι στην προφορά, αλλά ουσιαστικά στην άγνοια της γλώσσας. Διαβάζω και ακούω αποφοίτους φηµισµένων οικονοµικών σχολών οι οποίοι δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν στοιχειώδεις οικονοµικές αρχές. Διαβάζω αναφορές σε κλασικούς διανοητές και εισπράττω ότι οι οµιλούντες πιθανότατα έχουν πρόσβαση στο έργο τους µέσω των λεγόµενων βοηθηµάτων (λυσαριών) που παρουσιάζουν περιληπτικά κείµενα ώστε οι σπουδαστές να έχουν αυξηµένη πιθανότητα να απαντήσουν σε κάποιο διαγώνισµα. Το κακό βέβαια είναι ότι όλοι αυτοί οι πολυσπουδαγµένοι παίρνουν, ή θα κληθούν να πάρουν, αποφάσεις που επηρεάζουν αποφασιστικά τη ζωή µας. Από κάτι τέτοιους φτάσαµε στη σηµερινή κατάσταση και από κάτι τέτοιους δηµιουργείται η σφαλερή εικόνα της χώρας µας. Η απορία φυσικά είναι: Πώς πήραν αυτά τα πτυχία; Και καλά κάποιοι έχουν µνήµη χρυσόψαρου-στα διδαχθέντα- αλλά όσο έµειναν έξω δεν έµαθαν καν στοιχειωδώς τη γλώσσα; Μα τι λέω ο αφελής, εδώ υπάρχουν δεκάδες παραδείγµατα κάποιων που δεν

έχουν µάθει ακόµα ελληνικά κι ας γεννήθηκαν και έζησαν τα κρίσιµα χρόνια στη χώρα, κι ας βρίσκονται στη χώρα συνεχώς για δεκαετίες κάποιοι που γεννήθηκαν αλλού.

Τα Τείχη Αναρωτιόταν ο ποιητής πώς δεν είχε προσέξει όταν έκτιζαν τα τείχη τα οποία τον έκλεισαν από τον κόσµο έξω. Έτσι επειδή “ακούω” τον τελευταίο καιρό κάποιους θορύβους που µου θυµίζουν κτίστες, καταγράφω κάποια στοιχεία. •• Αλλαγές των ονοµάτων των υπουργείων που όζουν πολιτικής ορθότητας και παραπέµπουν εντονότατα στη newspeak για την οποία µας προ-ιδέασε ο Όργουελ. •• Υγιεινιστικές πατερναλιστικές διατάξεις του Κράτους όπως για παράδειγµα µε την ακραία απαγόρευση του καπνίσµατος, µε τα εµβόλια κοκ. Χωρίς ταυτόχρονα να παύει το Κράτος να εισπράττει τις φορολογίες και χωρίς να απαγορεύει -που λέει ο λόγος- άλλα πιο επικίνδυνα προϊόντα όπως το αλκοόλ. •• Σε άλλα µέρη -αλλά δεν µπορεί θα φτάσουν και εδώ- απάνθρωπες αντιµετωπίσεις όπως για παράδειγµα άρνηση παροχής ορισµένων ιατρικών υπηρεσιών σε υπερήλικους, ή παχύσαρκους κοκ. •• Γενικότερη προώθηση της πουριτανικής και καλβινιστικής ηθικής συµπεριφοράς και εργασίας για τον λαό φυσικά. Οι ηγέτες είναι πάντα εκτός. •• Υποχρεωτικές ποσοστώσεις για τις γυναίκες αδιάφορα από την καταλληλότητα ή την ικανότητα που θυµίζουν κάποιες επιχειρήσεις στις ΗΠΑ πριν πενήντα χρόνια όταν τοποθετούσαν σε θέση αντιπροέδρου κάποιον από µειονότητα ώστε να διατείνονται ότι δεν κάνουν διακρίσεις. Όλα αυτά και πολλά ακόµα, δυστυχώς, δείχνουν ότι, όπως έγραψε ο άλλος ποιητής: Το µέλλον µας έχει πολλή ξηρασία. Εγώ έκανα ότι µπορούσα. Ενεργοποιηθείτε.

Περαίωση Στο προηγούµενο τεύχος έθεσα ένα ερώτηµα σχετικά µε την αντίστιξη της νοµιµότητας και του εισπρακτικού οφέλους της ανοµίας και “απειλούσα” µε επόµενο σχόλιο. Στο ερώτηµα απάντησε γλαφυρότατα η απόφαση για την περαίωση και έτσι γλιτώσατε δικά µου ληρήµατα.

��

�� & �� , 1�� -2��

��

��© ��

��

�� & �� , 3�� -4��

��

� �� © ��

��

�� & �� , 5�� -6��

��

�� & �� , 7�� -8��

��

��µ�� © ��

��

�� & �� , 9�� -10��

��

�� © ��

��

�� & �� , 11�� -12��

��

�� ��

��

�� �� ��

��

�� ��

��

follow link

ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΑΞΙΑ • KNOWLEDGE • INVES

O p i n i o n Leaders

STEPHANE GARELLI TMENT • DEVELOPMENT � VALUE � ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑ Ε ΤΟΣ 4 8 ο

Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι ΟΣ- Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι ΟΣ 2 0 1 0

Αγαπητοί εκπρόσωποι του ελληνικού τοµέα αιολικής ενέργειας,

Δ Ι Μ Η Ν Ι Α Ι Α Ε Κ ΔΟΣ Η  Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι ΟΣ- Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι ΟΣ 2 0 1 0  T I M H 5 . 0 0 €

ΕΠΙΛΟΓΗ

Σας προσφέρουµε την 30-ετή µας εµπειρία.



Η επένδυση στην αιολική ενέργεια απαιτεί την αποφυγή ρίσκου, οπουδήποτε αυτό είναι εφικτό. Αυτό σηµαίνει την επιλογή επιχειρηµατικών εταίρων βάσει της εµπειρίας τους στην καθηµερινή διαχείριση κινδύνων. Αυτό ακριβώς κάνει η Vestas εδώ και 30 χρόνια. Το αποτέλεσµα είναι η V112: η πλέον εξελιγµένη και δοκιµασµένη ανεµογεννήτρια της αγοράς. Η νέα γενιά των ανεµογεννητριών της Vestas είναι προϊόν της αποδεδειγµένα επιτυχηµένης τεχνολογίας που χρησιµοποιήθηκε σε 41.000 ανεµογεννήτριές µας σε ολόκληρο τον κόσµο, µεγιστοποιεί την παραγόµενη ενέργεια σε περιοχές µε χαµηλό και µεσαίο αιολικό δυναµικό, µειώνει το κόστος της ενέργειας µετατρέποντας έτσι σε οικονοµικά βιώσιµα, έργα που στο παρελθόν δεν µπορούσαν να πραγµατοποιηθούν.

Value&Values

ISSN 1105 2503

No 481

vestas.com/worldofwind

follow link

Ενα καθαρό βλέµµα στο γκρίζο οικονοµικό τοπίο στη χώρα.

Bankers' Green Tech Living values