EPILOGI 2-3 2012 by DIGITAL PUBLISHING

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E 

Φ Ε Β Ρ Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Σ - Μ Α Ρ Τ Ι Ο Σ 2 0 1 2

w w w. e p i l o g i m a g. g r

Φ Ε Β Ρ Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Σ- Μ Α Ρ Τ Ι Ο Σ 2 0 1 2



TIMH 5.00 €

ΕΠΙΛΟΓΗ

ΟΙ 300 ΜΕΤΑ ΤΗ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ

No 488

9 771105 250003

ISSN 1105 2503

Value&Values Bankers' Green CSR Health Tech Living values

Οι τριακόσιοι του Λεωνίδα, σύµβολο υπέρτατης ανδρείας και αυτοθυσίας. Οι τριακόσιοι της Βουλής, στα µάτια των Ελλήνων, σύµβολο αποτυχίας της δηµοκρατίας. Σήµερα, στο παραπέντε, µπορούν να δώσουν τη µάχη. Χρειάζεται όµως γενναιότητα, ώστε να εφαρµοστούν αυτά που θα αλλάξουν την Ελλάδα, όχι επειδή µας τα υπαγορεύουν, αλλά επειδή θέλουµε να γίνουν.

Γίνετε συνδροµητής στην Ε Το πακέτο συνδροµής περιλαµβάνει τα 6 διµηνιαία τεύχη της Ε και τις ετήσιες εκδόσεις της. Επιπλέον, παρέχεται 20% έκπτωση στις online βάσεις δεδοµένων του economics.gr

∆είτε πληροφορίες για την ΕΠΙΛΟΓΗ και τις ετήσιες εκδόσεις της ALLMEDIA στο epilogimag.gr

ΕΤΑΙΡΕΙΑ: ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ: ΤΗΛΕΦΩΝΟ:

ΙΔΙΟΤΗΤΑ: FAX:

E-MAIL:

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ:

ΥΠΟΓΡΑΦΗ: ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΕΠΙΛΕΞΤΕ

ΤΡΟΠΟΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ:

 ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΕ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ALPHABANK: GR15 0140 1030 1030 0232 0001 786 (ALL MEDIA A.E.) ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ: GR70 0110 0800 0000 0804 7142 701 (ALL MEDIA A.E.) ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ: GR70 0172 0110 00 5011 016125 652 (ALL MEDIA A.E.) ΠΡΟΣΟΧΗ! Για να γίνει η πιστωση, παρακαλούμε γράψτε στο παραστατικό της κατάθεσης τον αποστολέα και στείλτε το στο fax: 210 64 24 850.

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΕΠΙΛΕΞΤΕ

 ΝΑ ΣΤΑΛΕΙ ΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΑΣ (για την περιοχή της Αθήνας)  ΘΑ ΠΕΡΑΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΣΑΣ  ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ VISA

Αριθμος Κάρτας: .......................................................

Ονοματεπώνυμο: ..............................................................................................................................................

Κατηγορία Συνδρομής Ιδιώτες - Επιχειρήσεις Τράπεζες - Ασφάλειες - Δημόσιο Φοιτητές (αποστολή φοιτητικής ταυτότητας)

Ετήσια

Διετής

88 €

160 €

125 €

225 €

48 €

88 €

Επίσης: Ν.Π.Δ.Δ. - Οργανισμοί - Πρεσβείες - Βιομηχανικά & Επιχειρηματικά Συγκροτήματα

Συνδρομή Εξωτερικού

165 €

275 €

Συνδρομή φοιτητών εξωτερικού (αποστολή φοιτητικής ταυτότητας)

115 €

185 €

Στις τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. 5%

Λήξη: .......................................................................... Υπογραφή: .................................................................  ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ DINERS

Αριθμος Κάρτας: .......................................................

Ονοματεπώνυμο: .............................................................................................................................................. Λήξη: .......................................................................... Υπογραφή: .................................................................

Καποδιστρίου 2 & Λεωφ. Δημοκρατίας 83, 154 51, Νέο Ψυχικό τηλ.: 210 64 23 688, fax: 210 64 24 850, sindromes@allmedia.gr

π ε ρ ι ε χο μ ε ν α

2|3.2012

Κ ΕΝ Τ Ρ ΙΚΟ Θ ΕΜ Α | Σ Ε Λ . 28

BA N K ER S’ VA LU E | ΣΕΛ. 44

B A N K E R S’ CLU B | Σ Ε Λ . 49

B usiness V alues | Σ Ε Λ . 6 8

T ECH VA LU E S | Σ Ε Λ . 8 0

G R EE N VA LU E S | Σ Ε Λ . 9 6

H E A LT H V A L U E S | Σ Ε Λ . 11 2

P R E C I O U S L I F E | Σ Ε Λ . 11 3

8 | Editorial 10 | Οικονομiα Κoσμος & Ελλaδα Πρόγραμμα διάσωσης – Η πολιτική του σουρεαλισμού // Αγορά ακινήτων – Κυβερνητικές αντιφάσεις // Απασχόληση και ανεργία – Απολύεστε… λόγω ύφεσης // Διαφάνεια – «Πίστευε και μη ερεύνα» // Θεσμοί-Κράτος – Όταν οι ΜΚΟ παρεμβαίνουν // Το οικονομικό βαρόμετρο της επικαιρότητας στην Ελλάδα και τον κόσμο. Από το Επιτελείο της «Ε»

22 | Ανιχνεyσεις ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η απόφαση των Ελλήνων Από τον Χρήστο Κώνστα

24 | ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κουλτούρα ατιμωρησίας Από τον Παναγιώτη Μαυρίδη

26 | ΚΡΙΣΗ ΧΡΕΟΥΣ Ευρωπαϊκό σταυροδρόμι Από τον Νίκο Μπέλλο

28 | ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΘΕΜΑ Ε λληνικη Οικονομια Η Ελλάδα χρειάζεται πολιτική βούληση και γενναιότητα για να εφαρμόσει όλα όσα καθυστερεί να κάνει πράξη επί δεκαετίες. Από το Επιτελείο της «Ε»

34 | ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Η πολιτική των ημίμετρων Από τον Κώστα Καλλωνιάτη

4 ΕΠΙΛΟΓΗ

39 | Bankers’ Value

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΕ Σ Οι βασικές εξελίξεις και τάσεις στη χρηματοπιστωτική αγορά στην Ελλάδα και τον Κόσμο. Από το Επιτελείο της «Ε»

44 | Ε λληνικΕς τρΑπεζες Η θυσία του El Dorado Από τον Χρήστο Κώνστα

49 | BANKERS’ CLUB

Συνέντευξη με τον Δημήτρη Παυλάκη σε μία εποχή μεταίχμιο στην τραπεζική του καριέρα. Από τη Θώμη Μελίδου

54 | Τ ΡΑΠΕΖΕΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Το δίλλημα του δικτύου

Από τον Χάρη Κωνσταντινίδη

56 | BANKING NEWS

Δράσεις, νέα και πρωτοβουλίες του χρηματοπιστωτικού τομέα ιδιαίτερης σημασίας. Από το Επιτελείο της «Ε»

59 | B usiness Values BUSINESS NEWS Η επιχειρηματικότητα αιχμής. Από το Επιτελείο της «Ε»

62 | ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Η πολιορκία της ύφεσης και οι αντοχές του εμπορίου Από τον Μάκη Ντόβολο

66 | ΕΞΑΓΩΓΕΣ Η λεωφόρος της εξωστρέφειας Από τον Μάκη Ντόβολο

π ε ρ ι ε χο μ ε ν α 68 | ΟΙΝΟΠΟΙΪΑ

91 | G reen Values Green news Στιγμές της επικαιρότητας που αξίζουν προσοχή.

Μάχες για τον ελληνικό αμπελώνα Από το Επιτελείο της «Ε»

Από το Επιτελείο της «Ε»

72 | MARKET NEWS Ειδησεογραφικές επιλογές επιχειρηματικών κινήσεων, αντίδοτο στην ύφεση.

96 | ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ Οι πράσινες στέγες & τα δεσμά της κρίσης

Από το Επιτελείο της «Ε»

75 | Tec h Values

T ECH NEWS Οι επιχειρηματικές εξελίξεις στις λεωφόρους της πληροφορικής.

Από το Επιτελείο της «Ε»

101 | ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ Με αφορμή τη συμπλήρωση 50 ετών κυκλοφορίας η «Ε» θα παρουσιάσει 50 σημαντικές εξελίξεις της πράσινης επανάστασης. Σε αυτό το τεύχος οι πρώτες 10.

78 | ΦΟΡΗΤΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ

Από το Επιτελείο της «Ε»

Η επανάσταση γίνεται …στον δρόμο! Από τον Παναγιώτη Ανδριανέση

106 | ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Το επιχειρείν που σέβεται το περιβάλλον. Από το Επιτελείο της «Ε»

80 | T ECH LEADERS Συνέντευξη με τον Ευγένιο Ζερβούδη της Cisco. Από τον Παναγιώτη Ανδριανέση

109 | HEALTH VALUES HEALTH NEWS Ματιές στην επικαιρότητα

84 | SMARTPHONES &TABLETS Next top προορισμός η φορητότητα Από τον Φώτη Τσιριγώτη

Από το Επιτελείο της «Ε»

112 | ΑΓΟΡΑ ΦΑΡΜΑΚΟΥ

85 | CLOUD COMPUTING

Οι τριγμοί της κρίσης

Ημερολόγιο Ανταγωνιστικότητας

Από το Επιτελείο της «Ε»

86 | ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ

113 | P RECIOUS LIFE & LIVING VALUES

Το τέλος της πολυπλοκότητας

122 | ΕΠΕΑ ΠΤΕΡΟΕΝΤΑ

Από τον Φραγκίσκο Ζερβό

Ο Ανδρέας Ριζόπουλος, ψάχνει, αναδεικνύει και σχολιάζει τα σημεία της εκτροχιασμένης καθημερινότητας.

88 | TECH BUSINESS Τα νέα της τεχνολογικής αγοράς. Από το Επιτελείο της «Ε»

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 2 & ΛΕΩΦ. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 83, 154 51 Ν. ΨΥΧΙΚΟ Τηλ.: 210 64 01 850 Fax: 210 64 24 850 email: a@allmedia.gr web: www.epilogimag.gr ή www.επιλογη.gr

ΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΕΛΕΝΑ ΕΡΜΕΙΔΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΡΔΕΡΑΣ, ΣΙΜΟΣ ΚΟΣΜΕΤΑΤΟΣ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ, ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ, ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΝΙΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΧΑΤΖΗΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΣ. ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ: ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ

EΚΔΟΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΘΩΜΗ ΜΕΛΙΔΟΥ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΛΛΩΝΙΑΤΗΣ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ, ΑΝΤΩΝΗΣ ΛΙΒΙΕΡΑΤΟΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΑΥΡΙΔΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΝΔΡΙΑΝΕΣΗΣ, ΘΑΝΑΣΗΣ

6 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΜΑΡΙΝΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΦΛΩΡΑ ΛΕΝΟΥ, ΛΙΤΣΑ ΦΡΑΓΚΟΥ ΣΥΝΤΑΞΗ Tηλ. 210 64 01 852 email: press@allmedia.gr ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Tηλ. 210 64 23 688 email: marketing@allmedia.gr ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Tηλ. 210 64 01 850 email: sindromes@allmedia.gr

ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Tηλ. 210 64 01 850 email: logist@allmedia.gr ΤΑΧΥΔΙΑΝΟΜΗ: MASS COURIER ΔΙΑΝΟΜΗ ΠΕΡΙΠΤΕΡΩΝ: ΕΛΛ. ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Ξ. ΤΥΠΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΛΤΑ: 1260 ΙΔΡΥΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ALLMEDIA ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ A.E.

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική, κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλον, χωρίς πρoηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.

από τον εκδότη

κυβEρνηση

υ πε υθυ ν Oτ η τα ς Η Ελλάδα σε προεκλογική φάση. Οι δημοσκοπήσεις επιβεβαιώνουν αυτό που όλοι γνωρίζουν, ότι δηλαδή δεν θα προκύψει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Σήμερα, από την ολιγόμηνη διακυβέρνηση της χώρας από κυβέρνηση συνεργασίας, μπορούμε να κάνουμε και ορισμένες διαπιστώσεις. Ανεξάρτητα από τα μέτρα που απορέουν από το Μνημόνιο και υποχρεωτικά λαμβάνονται, διαπιστώνουμε ότι αργά αλλά σταθερά, βγαίνουν στην επιφάνεια μεγάλες υποθέσεις διαφθοράς, που οι ελληνικές κυβερνήσεις μέχρι σήμερα, δεν επέδειξαν θέληση και σθένος ώστε να διερευνήσουν και να αποκαλύψουν. Υπάρχει μάλιστα η άποψη ότι οι αυτοδύναμες κυβερνήσεις άφηναν περιθώρια στην εκτεταμένη διαφθορά να βρίσκει ισχυρούς προστάτες στην εξουσία. Το σίγουρο είναι ότι φθάσαμε εδώ που φθάσαμε, από μη χρήση ή κακή χρήση της εκάστοτε αυτοδυναμίας και από τις άγονες αντιπολιτεύσεις. Σήμερα η Ελλάδα χρειάζεται, πάνω απ΄ όλα μία υπεύθυνη κυβέρνηση, αυτοδύναμη ή συνεργασίας. Με δεδομένη την πικρή εμπειρία, φαίνεται ότι σε αυτό το στάδιο, η κυβέρνηση συνεργασίας είναι η μοναδική διεξοδος. Αυτό που όμως αποκτά ιδιαίτερη σημασία είναι ότι μέσα από τη χρεοκοπία (και κυριολεκτικά και μεταφορικά) των μέχρι πρόσφατα κομμάτων εξουσίας, οι παλαιοκομματικές ατάκες του τύπου «όποιος φύγει απ το μαντρί τον τρώνε οι λύκοι» δεν φαίνεται να πείθουν. Διαφαίνεται σήμερα η ανάγκη να επιστρέψει σε ενεργούς βουλευτές η ευθύνη της πολιτικής, με αποτελεσματικό έλεγχο της νομοθετικής εξουσίας. Να αλλάξουν δηλαδή πολλές από τις αδυναμίες λειτουργίας του πολιτικού συστήματος που τις γνωρίζαμε από καιρό, αλλά επαναπαυόμασταν λόγω της αδράνειας του κατεστημένου. Κύριος άξονας υπευθυνότητας των βουλευτών πρέπει να είναι η σύμπνοια προς την εξάλειψη της αδιαφάνειας στη λειτουργία του δημόσιου βίου και η μείωση της απόκλισης από τους κανόνες και τις αρχές που αποτελούν προϋπόθεση για μια ανταγωνιστική χώρα. Τα ανακλαστικά των Ελλήνων για την αντιμετώπιση της εξαιρετικά δύσκολης συγκυρίας μπορεί να ενεργοποιηθούν. Μπορεί να φαίνεται μονότονο, αλλά το επενδυτικό ενδιαφέρον για την ενέργεια (αξιοποίηση κοιτασμάτων υδρογοναθράκων) και τις ΑΠΕ δείχνει ότι αν δοθεί έμφαση και σε άλλους τομείς, (πχ μέσω ενεργοποίησης προγραμμάτων για ΜΜΕ κλπ), θα υπάρξουν αποτελέσματα. Μόνο με εύστοχα βήματα το κλίμα αβεβαιότητας και χαμηλού ηθικού, που αποτελεί το χειρότερο υπόβαθρο για την έξοδο από την κρίση, θα μπορέσει να αναστραφεί. Και με όπλο τις πράξεις, θα μπορέσει να έρθει η ώρα που θα διαπραγματευτούμε ξανά, με γενναιότητα αυτή τη φορά, προς όφελος της Ελλάδας. Και αυτό μπορεί να το πετύχει μία πραγματικά υπεύθυνη κυβέρνηση.

Χρήστος Παπαϊωάννου

8 ΕΠΙΛΟΓΗ

ε λ λ η ν ι κ η Ο ι κο νο μ i α

Η πολιτικη σουρεαλισμου

Οικονομική εγχείρηση με βέβαιη αποτυχία. Σύμφωνα με τις δεξαμενές σκέψης του ΔΝΤ –και χωρίς να παραβλέπεται η αρνητική συμβολή των ελληνικών καθυστερήσεων– το ελληνικό πρόγραμμα ήταν εξαρχής καταδικασμένο σε αποτυχία. Επιτελειο «E»

10 ΕΠΙΛΟΓΗ

Π ρ ο γ ρα μ μ α δ ι α σ ω σ η ς

αρουσ ιάζ ον τας τ ις πρόσφατες προβλέψεις του ΔΝΤ για την παγκόσμια οικονομία, ο επικεφαλής οικονομολόγος, Olivier Blanchard, τόνισε τα αδιέξοδα που προκύπτουν από μια απότομη δημοσιονομική προσαρμογή. Η κάθετη μείωση των ελλειμμάτων οδηγεί σε ύφεση και σε επιδείνωση των δημοσίων οικονομικών, με άλλα λόγια γίνεται ένας αυτοκαταστρεφόμενος στόχος. Όπως είπε, η δημοσιονομική προσαρμογή είναι μαραθώνιος και όχι αγώνας ταχύτητας. Σε επιβεβαίωση των επιχειρημάτων του, ο επικεφαλής του τμήματος δημοσίων οικονομικών του ΔΝΤ, Carlo Cotarelli, παρουσίασε πρόσφατα στο LSE τα αποτελέσματα της έρευνας του οργανισμού σχετικά με τους παράγοντες της ανόδου των spreads στις διάφορες χώρες, δηλαδή εκείνους που επηρεάζουν τη στάση των αγορών. Εννοείται φυσικά, ότι οι παράγοντες αυτοί αφορούν χώρες όπου σημαντικό τμήμα του δημοσίου χρέους βρίσκεται στα χέρια ξένων ιδιωτών-τραπεζών, όπως οι χώρες της ευρωζώνης που τώρα βρίσκονται υπό την πίεση των αγορών. Πρώτη παρατήρησή του, οι αγορές εστιάζουν στο βραχυπρόθεσμο, δηλαδή ενδιαφέρονται για το έλλειμμα σήμερα και όχι τόσο για τις

Christine Lagarde, επικεφαλής ΔΝΤ

προοπτικές μείωσής του στο μέλλον. Δεύτερον, οι προοπτικές ανάπτυξης βαρύνουν αλλά αυτό που κυρίως είναι σημαντικό είναι η ανάπτυξη βραχυπρόθεσμα. Που σημαίνει ότι μια απότομη δημοσιονομική προσαρμογή (όπως της Ελλάδας), που βυθίζει την οικονομία σε μεγαλύτερη ύφεση, οδηγεί σε υψηλότερα spreads, άνοδο του κόστους εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους και υψηλότερο λόγο χρέους προς ΑΕΠ. Ο φαύλος κύκλος εδραιώνεται. Ποιο είναι το συμπέρασμα από όλα αυτά για την Ελλάδα; Σύμφωνα με τις δεξαμενές σκέψης του ΔΝΤ –και χωρίς να παραβλέπεται η αρνητική συμβολή των ελληνικών καθυστερήσεων σε περικοπές δαπανών και τις μεταρρυθμίσεις που συμφωνήθηκαν με το Μνημόνιο με την ΕΕ/ΔΝΤ– το ελληνικό πρόγραμμα ήταν εξαρχής καταδικασμένο σε αποτυχία μείωσης του δημόσιου ελλείμματος στο στενό χρονοδιάγραμμα που επιβλήθηκε. Θα οδηγούσε σε αποκλεισμό της Ελλάδας από τις αγορές για μεγάλο διάστημα, όσα στελέχη του μιλούσαν για δυνατότητα επιστροφής στις αγορές το 2014 ήταν «αδιάβαστοι». Αν πιστέψουμε την έρευνά τους, τα νέα μέτρα που ζητά η τρόικα θα βυθίσουν την οικονομία σε μεγαλύτερη ύφεση και νέα αποτυχία στους δημοσιονομικούς στόχους.

Σιγ ου ριΑ

στις

επι

χειρ

ημα

τικέ

ςα

ποφ ά

σει

Ασφαλιστικές λύσεις Ευθύνης Στελεχών Διοίκησης από την Chartis. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, διευθυντικά και διοικητικά στελέχη αντιμετωπίζουν μεγαλύτερους κινδύνους λόγω της αυξημένης πολυπλοκότητας και της διαρκώς αυστηρότερης εφαρμογής του κανονιστικού πλαισίου στο οποίο δραστηριοποιούνται και παίρνουν αποφάσεις. Η επαρκής ασφαλιστική κάλυψη καθίσταται απαραίτητη. Στην Chartis, προσφέρουμε πρωτοποριακές ασφαλιστικές λύσεις ειδικά προσαρμοσμένες στις προκλήσεις της ευθύνης των στελεχών διοίκησης του σήμερα-και συνεχίζουμε να καινοτομούμε για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις του αύριο. Μάθετε περισσότερα στο www.chartisinsurance.gr/BusinessGuard ή επικοινωνήστε με τον ασφαλιστικό σας σύμβουλο.

Η παρούσα ασφαλιστική κάλυψη παρέχεται από την ασφαλιστική εταιρία Chartis Europe Limited, με νόμιμο αντιπρόσωπο στην Ελλάδα την Chartis ΕΛΛΑΣ Α.Ε. H διαφημιστική καταχώρηση εξυπηρετεί μόνο ενημερωτικούς σκοπούς και δεν παρέχει καμία απολύτως ασφαλιστική κάλυψη. Η Ασφαλιστική κάλυψη και το σχετικό εύρος αυτής παρέχονται σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις της εκάστοτε Ασφαλιστικής Σύμβασης

ΕΛΛΗΝΙΚΗ Ο ΙΚΟ ΝΟ ΜΙΑ

κυβερνητικεσ αντιφασεις

Η κυβέρνηση χρειάζεται αύξηση των φορολογικών εσόδων και αυξάνει τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων. Πώς αυτή δικαιολογείται όταν σήμερα τα ακίνητα πωλούνται κάτω από την αντικειμενική τους αξία; Τέτοιες πολιτικές αυξάνουν την αβεβαιότητα και δυσκολεύουν την έξοδο της χώρας από την ύφεση. Επιτελειο «E»

12 ΕΠΙΛΟΓΗ

α γ ορα α κ ι ν η τ ω ν

ύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ, οι τιμές των ακινήτων το 2011 υποχώρησαν περίπου 5% και 20% μεταξύ 2006-2011. Σε συνδυασμό με το ότι ο λόγος διάμεσης τιμής/διάμεσο διαθέσιμο εισόδημα βρίσκεται ελαφρά υψηλότερα του μακροχρόνιου μέσου όρου και συνεπώς οι τιμές έχουν περιθώριο περαιτέρω υποχώρησης, όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν προς νέα μείωση το επόμενο διάστημα. Επίσης, έρευνα της Eurobank Property Services καταγράφει μείωση τιμών στην Αθήνα 10-20%. Πώς αυτά συμβιβάζονται με την ανακοίνωση της πρόθεσης αύξησης των αντικειμενικών αξιών για να αυξηθούν τα φορολογικά έσοδα; Όταν σήμερα ακίνητα πωλούνται κάτω από την αντικειμενική τους αξία και οι τράπεζες εκτιμούν ακίνητα που έχουν δεχθεί ως εγγυήσεις σε τιμές 30-40% χαμηλότερες της αντικειμενικής; Ανακοινώσεις αυτού του τύπου επιτείνουν την αβεβαιότητα. Η αβεβαιότητα αποθαρρύνει την όποια πρόθεση δαπάνης. Και χωρίς δαπάνη η οικονομία δεν κινείται. Εδώ που έχουμε φθάσει, πρώτη ευθύνη της κυβέρνησης είναι να αποτρέψει νέα μείωση της ζήτησης. Το εξωτερικό έλλειμμα της χώρας, πηγή των προβλημάτων μας, δεν πρόκειται να μειωθεί με τέτοιες κινήσεις. Στον δείκτη

ευκολίας επιχειρηματικής δράσης η Ελλάδα βρίσκεται πολύ χαμηλά. Από εκεί πρέπει να αρχίσουμε, να προχωρήσουμε σε ουσιαστική απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων και στην ενίσχυση του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων (η Ελλάδα είναι ακριβότερη σε ορισμένες κατηγορίες καταναλωτικών αγαθών ακόμα και από τη Γερμανία). Εννοείται και να προχωρήσουμε σε νέες περικοπές δαπανών στο δημόσιο. Για όλα αυτά όμως απαιτείται ηγεσία. Οι συνταγές μας μέχρι σήμερα αποδείχτηκαν λανθασμένες. Αλλά και οι συνταγές του ΔΝΤ μπορεί να αποδειχτούν αδύναμες, το βάθος της ύφεσης δεν είχε προβλεφθεί σε όλη του την έκταση. Παράδειγμα, η Μαλαισία στη διάρκεια της ασιατικής κρίσης: ο πρωθυπουργός Mahathir το ’98 απέρριψε τις συνταγές του, έκλεισε τα σύνορα για τα κεφάλαια και συνέδεσε το ringgit με το δολάριο. Η Μαλαισία άντεξε στην κρίση και όπως παραδέχτηκε το ΔΝΤ η πολιτική του Mahathir απέδωσε. Ουδείς έχει το αλάθητο, πόσο μάλλον εκ του αποτελέσματος κρινόμενοι εμείς. Όμως τώρα, πρέπει με σοβαρότητα να μελετούμε και να κάνουμε πράξη όσα δεσμευόμαστε και με επιχειρήματα να διατυπώνουμε τις ενστάσεις μας, οι οποίες τότε θα λαμβάνονται πιο σοβαρά υπόψη από την τρόικα.

Every story has a bead ™

i-DEROS

Κολοκοτρώνη 11, Αθήνα 10562, Τ: 210 3221801, trollbeads@deros.gr

ε λ λ η ν ι κ η Ο ι κο νο μ i α

Απολυεστε… λογω υφεσης

Η ύφεση συνεχίζεται, η ανεργία όλο και ψηλότερα. Αντίδοτο, οι επιθετικές πολιτικές στήριξης της απασχόλησης υποστηρίζει πρόταση της ΕΕΔΕ καθώς και το παράδειγμα της Γερμανίας το 2009. Επιτελειο «E»

τρόικα πίεσε και πέτυχε τη μείωση κατά 22% του κατώτατου μισθού για να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής παραγωγής και να γίνει ευκολότερη η πρόσβαση των νέων, και ανειδίκευτων, στην αγορά εργασίας. Στην Ελλάδα ήταν υψηλότερος κατά 17% των 748 ευρώ της Ισπανίας και 54% των 565 της Πορτογαλίας. Όμως και εκεί η ανεργία των νέων είναι υψηλή, 49% στην 14 ΕΠΙΛΟΓΗ

Απ α σ χολ η σ η κ α ι α ν ε ρ γ ι α

πρώτη και 35% στη δεύτερη, έναντι του 48% της Ελλάδας. Αυτό που αποθαρρύνει τις προσλήψεις στην Ελλάδα, εκτός φυσικά από την ύφεση, είναι οι ρυθμίσεις που υπάρχουν από κλαδικές συμβάσεις που τον αυξάνουν πολύ περισσότερο, η ακαμψία των ρυθμίσεων και το μεγάλο κόστος της απόλυσης. Η Ισπανία με την υψηλή προστασία της απασχόλησης έχει μεγάλη ανεργία και το ένα τέταρτο των εργαζομένων είναι με προσωρινή απασχόληση που δεν προστατεύεται, κάτι που σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ υπονομεύει την παραγωγικότητα και την ευημερία. Αντίθετα η Αυστρία, με ανεργία 4% έχει ένα σύστημα όπου η αποζημίωση απόλυσης/συνταξιοδότησης έχει αντικατασταθεί με έναν λογαριασμό του εργαζόμενου, στον οποίο κάθε μήνα ο εργοδότης καταβάλει το 1,5% του μικτού μισθού, τον οποίο διαχειρίζεται το συνταξιοδοτικό του ταμείο και ο οποίος ακολουθεί τον εργαζόμενο σε διάφορους εργοδότες σε όλο τον εργασιακό του βίο, στη λήξη του οποίου εισπράττει και το ποσό. Με αυτό τον τρόπο αποφεύγονται προβλήματα ρευστότητας στις επιχειρήσεις όταν αναγκαστούν να προχωρήσουν σε απολύσεις και ενισχύεται η κινητικότητα στην αγορά εργασίας. Αυτά βέβαια είναι ανεφάρμοστα στην Ελλάδα της αδράνειας του κατεστημένου. Πιο λογική διέξοδος

θα ήταν η μείωση του μη μισθολογικού κόστους εργασίας. Το πολύ υψηλό στην Ελλάδα λειτουργεί σε βάρος των επιχειρήσεων εντάσεως εργασίας και σε συνδυασμό με την τεχνολογία οδηγεί σε μείωση της απασχόλησης. Ένα τμήμα του θα μπορούσε να καλύπτεται από τη φορολογία εισοδήματος, όπως γίνεται στις Σκανδιναβικές χώρες. Πρόσφατα εξάλλου η Ελληνική Εταιρία Διοικήσεως Επιχειρήσεων παρουσίασε μια πρόταση επιδότησης του κόστους πρόσληψης ανέργων –με τις εργοδοτικές εισφορές δύο εργαζομένων στην επιχείρηση. Για τους νεοπροσλαμβανόμενους θα καταβάλλονται εργοδοτικές εισφορές. Τα οφέλη αφορούν σε αύξηση της κατανάλωσης και του εισοδήματος των νέων εργαζόμενων και συνεπώς και των φορολογικών εσόδων για το κράτος, περιορισμό της ανεργίας και βελτίωση του αεπ. Τα ασφαλιστικά ταμεία δεν θα έχουν απώλειες αφού το σύνολο των επιδοτούμενων εργαζόμενων και των ανέργων που δεν θα απορροφηθούν δεν θα υπερβεί σε καμία περίπτωση το 1 εκατ, που είναι σήμερα οι άνεργοι. Συνεπώς υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης της ανεργίας, μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η Γερμανία με επιθετικές πολιτικές απασχόλησης (πέρα από τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας των προηγούμενων ετών) αντιμετώπισε τη μεγάλη ύφεση το 2009.

ΕΠΙΛΟΓΗ 15

Πολ ι τ ι κ η

«Πιστευε και μη ερευνα»

Συμβαίνει στην Αμερική και στην Ευρώπη. Οι πολίτες έχουν πρόσβαση στα στοιχεία απολαβών των βουλευτών επισκεπτόμενοι τους ιστοτόπους των κοινοβουλίων τους. Στην Ελλάδα η πολιτική πρακτική ακολουθεί την άποψη: «πίστευε και μη ερεύνα». Επιτελειο «E»

νά τ ρίμηνο το αμερικα ν ικό Κογ κ ρ έσ ο δημοσιεύει στον ιστότοπό του τον κατάλογο των δαπανών του. Σε αυτόν αναφέρονται αναλυτικά οι απολαβές όλων, εκλεγμένων αντιπροσώπων και προσωπικού, μέχρι οι δαπάνες για coca cola και καφέ, ταξί, παρκινγκ, ταξίδια και γεύματα 16 ΕΠΙΛΟΓΗ

Δ ι αφα ν ε ι α

ανά άτομο και ανά τμήμα. Αναφέρονται αναλυτικά και οι δαπάνες για υπερωρίες του προσωπικού (μέχρι και ποσά 8 δολ.) όπως άλλωστε και τα κάθε λογής επιδόματα (σε αντίθεση με τις καθ’ ημάς -μέχρι πρότινος ελπίζουμε άτυπα θεσμοθετημένες, ανεξαρτήτως αν πραγματοποιούνταν). Στο τέλος, μάλιστα, του δημοσιεύματος υπάρχει ευρετήριο, με αναφορά της σελίδας όπου αναφέρεται κάθε όνομα και οι δαπάνες και τα εισοδήματα που αναλογούν στον καθένα, τα επιδόματα για το γραφείο και το προσωπικό τους. Τα ποσά είναι τεράστια για τα τελευταία. Ωστόσο, αυτό που έχει σημασία δεν είναι το ποσό. Το σημαντικό είναι η αναλυτική παρουσίαση που είναι στη διάθεση του φορολογούμενου που τα χρηματοδοτεί. Και το πιο εντυπωσιακό; Είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα η κατάσταση με τα εισοδήματα (το δικό μας πόθεν έσχες) όλων των μελών του για την τετραετία 2008-2011. Πόσο μακρινά είναι όλα αυτά σε σχέση με την ελληνική και σε μικρότερο βαθμό την ευρωπαϊκή πραγματικότητα! Τέτοιες κινήσεις θα συνέβαλλαν τα μέγιστα στην Ελλάδα για να ενισχυθεί η χαμηλή εικόνα των πολιτικών στα μάτια των πολιτών, με γενικευμένη –και επί δικαίων– την απαξίωση. Η Βουλή ανάρτησε το πόθεν έσχες των

βουλευτών για το οικ. έτος 2010, μετά από 20 μέρες ωστόσο αφαιρέθηκε από τον ιστότοπό της. Κρίμα, που μια καλή κίνηση ήταν βραχύβια. Ο σκοπός της ανάρτησης δεν είναι η εξέτασή του με ανακριτικό σκοπό, αλλά η παροχή της δυνατότητας στον πολίτη που ενδιαφέρεται, όταν το επιθυμεί και όχι σε συγκεκριμένο μόνο διάστημα, να έχει μια εικόνα της εξέλιξης των εισοδημάτων των εκλεγμένων αν τιπροσώπων του. Επίσης, γιατί άραγε δεν υπάρχει στον ιστότοπο της Βουλής, το καθεστώς των απολαβών των βουλευτών, όπως συμβαίνει σχεδόν σε όλα τα κοινοβούλια της Ευρώπης; Θα ήταν άραγε κακό να διαπιστώσει ο πολίτης τις περικοπές που δηλώνουν επίσημα χείλη ότι έχουν γίνει; Στο Βρετανικό κοινοβούλιο εμφανίζονται και οι οικονομικές τους δραστηριότητες εκτός κοινοβουλευτικών από το 2007 ως σήμερα. Η διαφάνεια κανέναν δεν έβλαψε. Είναι απαραίτητο συστατικό όχι μόνο για την αποτελεσματικότητα αλλά κυρίως για τη σχέση εμπιστοσύνης πολιτώνκράτους. Αυτό αφορά ολόκληρο τον δημόσιο τομέα. Αν υπάρχουν σκιές καλό είναι να έρχονται στην επιφάνεια, η αυτορρύθμιση όπως δεν λειτούργησε στις αγορές δεν λειτουργεί και στο πολιτικό σύστημα, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά παντού.

Ο ΙΚΟ ΝΟ ΜΙΑ

οταν οι ΜΚΟ παρεμβαινουν

Η Ελλάδα έχει υγιείς δυνάμεις, και με την ενεργοποίηση της κοινωνίας των πολιτών μπορεί, επιτέλους, να επικρατήσουν. ΜΚΟ όπως η Κίνηση Πολιτών και η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς κάνουν πιο ηχηρή τη φωνή τους για τον σκοπό αυτό. Επιτελειο «E»

α προβλήματα της Ελλάδας δεν είναι καινούργια, και όσον αφορά τη λειτουργία της οικονομίας και του κρατικού μηχανισμού με την πίεση των δανειστών μας ελπίζεται ότι ορισμένα θα διορθωθούν. Ωστόσο, είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που αποτελούν το υπόβαθρο των προβλημάτων μας. Αυτά τα θέματα αγγίζουν «δεξαμενές σκέψης» και ΜΚΟ -το ΙΟΒΕ, η Κίνηση Πολιτών για μια Ανοικτή Κοινωνία, το ΕΛΙΑΜΕΠ, η Διεθνής Διαφάνεια-

Θε σ μ ο ι - δ ι αφα ν ε ι α - κ ρα τ ος που πλέον με εξαιρετικά ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις επιχειρούν μια πιο «ηχηρή» παρέμβαση στην ελληνική πραγματικότητα με στόχο να ενεργοποιήσουν τα ανακλαστικά του πολίτη για ενεργό συμμετοχή στη διόρθωση των κακώς κείμενων. Ποια είναι η ελληνική πραγματικότητα που περιγράφουν; Αρκεί απόσπασμα της ομιλίας του προέδρου της Κίνησης Πολιτών, Θεόδωρου Παπαλεξόπουλου σε πρόσφατη εκδήλωση: «Κατά πρώτον, η χώρα μας στερείται Ποιοτικής Ηγεσίας – και δη σε όλους τους τομείς του δημόσ ιου βίου. Ασφαλώς υπήρξαν -και υπάρχουνμερικές εξαιρέσεις. Αλλά σαφώς δεν επαρκούν. Έτσι φθάσαμε στο πελατειακό-κομματικό κράτος και στην ουσιαστική χρεοκοπία, όχι μόνο δημοσιονομική και οικονομική αλλά και ηθική, οργανωτική, λειτουργική. {…} Εκείνο που έχει σημασία σήμερα είναι ποιος αναλαμβάνει να κάνει τι και μέχρι πότε. Με άλλα λόγια, τα ζητούμενα είναι δύο: Πρώτον, συγκεκριμένες προτάσεις, ρεαλιστικές και αποτελεσματικές. Δεύτερον, ποιοι θα τις εφαρμόσουν; Κι εδώ παρουσιάζονται τα πιο μεγάλα εμπόδια. Διότι είναι τέτοιο το νομοθετημένο σύστημα οργάνωσης της Δημόσιας Διοίκησης, τέτοια η ανικανότητα και

η ανευθυνότητα, τέτοια η έκταση της διαφθοράς, τέτοια η πολυνομία και κακονομία, ώστε και ο καλύτερος των Πρωθυπουργών, με την ικανότερη Κυβέρνηση, δεν θα μπορούσε να αλλάξει την κατάσταση στην απαιτούμενη έκταση και μέσα στα διαθέσιμα χρονικά περιθώρια.» Πρόσφατα η Διεθνής Διαφάνεια παρουσίασε τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της ακεραιότητας βασικών θεσμών στην Ελλάδα, με την έννοια της δημιουργίας συνθηκών ανοχής προς τη μη συμμόρφωση με τον νόμο. Αξιολογήθηκαν, με βάση πανευρωπαϊκή έρευνα, τα πολιτικά κόμματα, η νομοθετική εξουσία, η εκτελεστική, η δικαιοσύνη κ.α. Στους τομείς που αναφέρθηκαν η Ελλάδα με ανώτατο το 100 βαθμολογείται κάτω από 50. Ο πρόεδρος της ΔΔ-Ε, Κώστας Μπακούρης ανέφερε «Η πολιτική εξουσία πρέπει να αντιληφθεί ότι η κρίση αποτελεί ευκαιρία επαναπροσδιορισμού αξιών και εκ βάθρων αναδόμησης των θεσμών. Χρειάζεται ισχυρή πολιτική βούληση αλλά και ενεργοποίηση των πολιτών για να επικρατήσει το σύνθημα Ζήσε με διαφάνεια στην Ελλάδα». Η Ελλάδα έχει υγιείς δυνάμεις, και με την ενεργοποίηση της κοινωνίας των πολιτών μπορεί, επιτέλους, να επικρατήσουν.

Κωστας Μπακουρης: Η πολιτική εξουσία πρέπει να αντιληφθεί ότι η κρίση αποτελεί ευκαιρία επαναπροσδιορισμού αξιών και εκ βάθρων αναδόμησης των θεσμών. Χρειάζεται ισχυρή πολιτική βούληση αλλά και ενεργοποίηση των πολιτών για να επικρατήσει το σύνθημα «Ζήσε με διαφάνεια στην Ελλάδα».

Θεοδωρος Παπαλεξοπουλος: Είναι τέτοιο το σύστημα οργάνωσης της Δημόσιας Διοίκησης, τέτοια η ανικανότητα, η ανευθυνότητα, η έκταση της διαφθοράς και η πολυνομία, ώστε και ο καλύτερος των Πρωθυπουργών, με την ικανότερη κυβέρνηση, δεν θα μπορούσε να αλλάξει την κατάσταση μέσα στα διαθέσιμα χρονικά περιθώρια. ΕΠΙΛΟΓΗ 17

Ο Ι ΚΟ ΝΟ Μ I Α

Ε Λ Λ A ∆ Α – ΚΟΣ Μ ΟΣ

 Στοιχεία ανταγωνιστικότητας. Από το 1999 ως το 2010 η αν ταγωνισ τικότητα της ευρωζώνης µε βάση το κόσ τος εργασ ίας ανά µονάδα προϊό ντος (που δεν προσδιορίζεται φυσικά µόνο από τις αµοιβές αλλά και από την τε χνολογία και το κεφάλαιο) υποχώρησε 8% σ το σύνολο της οικονοµίας και 12% σ τη βιοµηχαν ία. Στις ΗΠΑ βελτιώθηκε 17% και 32%(!) αντίστοιχα και στην Ιαπωνία 25% και 12%.

Β ΑΘΑ I Ν Ε Ι

Η ΥΦΕΣΗ Ξεπέρασε τις προβλέψεις η ύφεση το 2011. Συγκεκριµένα, η µείωση του αεπ έφθασε το 6,9%, οι προηγούµενες προβλέψεις µιλούσαν για 3,5%, και έπεται και νέα µείωση. Για το 2012 προβλέπεται νέα µείωση του αεπ κατά 4,3%, που µπορεί να φτάσει το 5%, καθώς η δραστική άνοδος της φορολογίας και η µείωση των αµοιβών θα πιέσει ακόµη περισσότερο τη ζήτηση. Έτσι, το αεπ εκτιµάται στα 206 δισ. ευρώ φέτος από προηγούµενη εκτίµηση 212 δισ. Η τρόικα αναθεώρησε τον στόχο για το έλλειµµα το 2012 στο 6,7% του αεπ ή 13,7 δισ. ευρώ (τα 13 δισ. ευρώ αφορούν τόκους του δηµοσίου χρέους) από 5,4% (και 9,8% το 2011). Τα φορολογικά έσοδα προβλέπονται κατά 3 δισ. ευρώ χαµηλότερα (µεγαλύτερες οι απώλειες στους έµµεσους φόρους), οι δαπάνες θα µειωθούν περαιτέρω κατά 2,3 δισ. Με τις νέες περικοπές στις συντάξεις το έλλειµµα των οργανισµών κοινωνικής ασφάλισης θα περιοριστεί από 2,1 δισ. ευρώ σε 1,2 δισ. Έχουµε δεσµευτεί ότι φέτος το πρωτογενές έλλειµµα του δηµοσίου δεν θα υπερβεί τα 2 δισ. ευρώ και θα µεταστραφεί σε πλεόνασµα 3,6 και 9,5 δισ. το 2013 και 2014 αντίστοιχα, στόχοι εξαιρετικά φιλόδοξοι. 18 ΕΠΙΛΟΓΗ

 Η βιοµηχανική παραγωγή το 2011 µειώθηκε 9,5%,συµπληρώνον τας µια τετραετία υποχώρησης που αθροισ τικά έφθασε το 30%. Τον Ιανουάριο 2012 µειώθηκε περαιτέρω 6,5%. Στην ευρωζώνη το 2011 αυξήθηκε 3,5%, ωστόσο η επιβράδυνση και η υποχώρηση τον ∆εκέµβριο προοιωνίζονται χαµηλότερες επιδόσεις το επόµενο διάστηµα, και στη Γερµανία. Στις ΗΠΑ η βιοµηχανία κινείται ανοδικά.  Η ανεργία ξεπέρασε το 21% του εργατικού δυναµικού, ένας στους 2 νέους κάτω των 25 ετών είναι άνεργος, ποσοσ τό σ χεδόν διπλάσ ιο από το πριν από την κρίση επίπεδο.  Άνοδο 10% σηµείωσαν οι εξαγωγές το 2011. Η µεγάλη µείωση των παραγγελιών της βιοµηχανίας στην εγχώρια αγορά, κατά 18%, αντισταθµίστηκε από την κατά 22% αύξηση των παραγγελιών από το εξωτερικό, µε αποτέλεσµα να κλείσουν θετικά το έτος µε άνοδο 3%.  Αποκρατικοποιήσεις. Σε µόλις 1,8 δισ. ευρώ ανήλθαν τα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις το 2011 και δεν αναµένον ται πάνω από 4,5 δισ. το 2012. Στό-

χος είναι έσοδα 19 δισ. ευρώ µέχρι το 2015 από την πηγή αυτή. Σύµφωνα µε τον επικεφαλής του Ταµείου Αξιοποίησης Περιουσίας του ∆ηµοσίου, Κώστα Μητρόπουλο, σε τελική ευθεία για διαγωνισµό πώλησης βρίσκονται το κτίριο του IBC στο εµπορικό κέντρο Golden Hall, οι συµµετοχές σε ΕΛΠΕ, ∆ΕΠΑ∆ΕΣΦΑ και ο Ιππόδροµος. Οι διαδικασίες είναι χρονοβόρες, απαιτούνται 12-14 µήνες για να ολοκληρωθούν, και µεγαλύτερο διάσ τηµα για την ακίνητη περιουσία. Για κάθε ευρώ που θα εισπράξει το δηµόσιο, αναµένεται να δαπανήσει ο επενδυτής άλλα 3 για την αξιοποίηση της, συνεπώς τα πολλαπλασ ιασ τικά αποτε λέσµατα είναι σηµαντικά.

 Την 6η µεγαλύτερη ανισότητα εισοδήµατος από εργασία έχει η Ελλάδα µεταξύ των 30 χωρών του ΟΟΣ Α. Η Πορτο γαλία έχει την 3η µεγαλύτερη και η Ιρλανδία τη 10η (µόνο 80 χιλ. Ιρλανδοί αµείβονται µε τον κατώτατο µισθό, στην Ελλάδα 360 χιλ.). Η Παγκόσµια Τράπεζα εφιστά τους κινδύνους για την ανάπτυξη και τη σταθερότητα που απορρέουν από τη διευρυνόµενη ανισότητα.  Στο 2,4% του αεπ της χώρας έφθασαν τα έσοδα από τη φορολογ ία εισοδήµατος των επιχειρήσεων. Το ποσοστό αυτό είναι ε λαφρά χαµηλότερο από τον µέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ, 2,8%. Το 2010 στη Γερµανία ήταν µόλις 1,5%, την Ισπανία 1,8%, τη Γαλλία 2,1%, την Ιρλανδία 2,6% (µε συντελεσ τή 12% µόνο!), την Ιταλία και την Πορτογαλία 2,8% και τη Βρετανία 3,1%. Ποιος λέει ότι οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα δεν πληρώνουν φόρους;

F O RUM Η καινοτομία ως παράγοντας μετασχηματισμού του επιχειρηματικού μοντέλου των τραπεζών σε συνθήκες οικονομικής κρίσης

Διαπιστώσεις, Κατευθύνσεις, Προοπτικές

Αθήνα, 27 – 28 Μαρτίου 2012 Divani Caravel Hotel Ο θεσμός του Banking Forum, που πραγματοποιείται από το Ελληνικό Ινστιτούτο Πληροφορικής & Επικοινωνιών (ΕΙΠ) της Ελληνικής Εταιρίας Διοικήσεως Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ), συμπληρώνει δεκαεπτά χρόνια συνεχούς παρουσίας στον τραπεζικό χώρο και η συμβολή του στην προαγωγή της τραπεζικής επιχειρηματικότητας υπήρξε σημαντική και εφεξής θα πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ). Σκοπός της εφετινής εκδήλωσης είναι η αναζήτηση του νέου μοντέλου επιχειρηματικής στρατηγικής και λειτουργίας των τραπεζών σε συνθήκες χρηματοοικονομικής κρίσης. Θα αναλυθούν οι αιτίες που την προκάλεσαν και θα προσδιοριστούν οι τρόποι με τους οποίους σκοπεύουν οι τράπεζες να αντεπεξέλθουν στην κρίση και να οδηγηθούν σε επιχειρηματική ανάπτυξη και κερδοφορία. Θα εξεταστεί επίσης ο ρόλος της επιχειρηματικής και τεχνολογικής καινοτομίας στην πορεία αυτή. Ειδικότερα, το ενδιαφέρον θα εστιαστεί στους παρακάτω τομείς: � Business model transformation in Banking under the financial crisis � Οι εξελίξεις στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση και ο ρόλος των τραπεζών � What is the extracted value from e-banking � Ο ρόλος των social media στις τράπεζες � Top Executives Panel: The crisis in Banking � Vendors partnership in Banking. A new approach

Χορηγοί

Χορηγοί Επικοινωνίας

Χορηγοί Ηλεκτρονικής Επικοινωνίας

Τηλεοπτικός Χορ Χορηγός

Με τη συνεργασία της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών

Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε απευθυνθείτε στη Διεύθυνση Μελών & Ινστιτούτων της ΕΕΔΕ, κ. Βάσω Ταξίδου Λ. Ιωνίας 200 & Ιακωβάτων, Κ. Πατήσια, 111 44 Αθήνα, Τηλ.: 210 2112000 (εσωτ. *710), Fax: 210 2112020, 210 2112037 e-mail: eip@eede.gr, www.eede.gr

ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ // ΠΟΛΙΤΙΚH

Η ΑΠOΦΑΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛHΝΩΝ Σε µια κοινωνία θυµωµένη, όπου η εµπιστοσύνη στους θεσµούς έχει κλονιστεί βαθύτατα, όπου οι νέοι δεν έχουν εµπιστοσύνη ότι το οικονοµικό σύστηµα που κατασκεύασαν οι γηραιότεροι θα αποδώσει τις θέσεις εργασίας που τους είχαν υποσχεθεί όταν σπούδαζαν, οι Έλληνες στις επόµενες εκλογές καλούνται να επιλέξουν όχι µόνο µε ποιους ηγέτες θέλουν να πορευτούν αλλά µε ποιες δοµές θέλουν να ανταγωνιστούν στο παγκόσµιο οικονοµικό στερέωµα. Καλούνται να αποφασίσουν για το µέλλον τους και την Ελλάδα που θα κληροδοτήσουν στις επόµενες γενεές.

θυµός είναι µεγάλος. ∆ικαιολογηµένος και πάνδηµος. Η Ελλάδα ξαφνικά αφυπνίσθηκε από έναν µακροχρόνιο λήθαργο και ανακάλυψε την τραγικότητα της πραγµατικότητας. Η Ελλάδα του 2010 ήταν η τελευταία σοβιετικού τύπου οικονοµία στην Ευρώπη. Χωρίς αξιόπιστη πολιτική ηγεσία, χωρίς κοινωνικούς θεσµούς ικανούς να αποσοβήσουν το σοκ της µεγάλης παγκόσµιας οικονοµικής κρίσης. Η Ελλάδα σήµερα δεν είναι η Ρωσία του 1917, µια κοινωνία ανεβασµένη στο χείλος της επανάστασης. ∆εν είναι ούτε η Ελλάδα του 1946, ενός έθνους που διολισθαίνει σε εµφύλιο πόλεµο. Όµως, είναι µια κοινωνία όπου σβήνει καθηµερινά η πίστη στο κράτος, εξατµίζεται η εµπιστοσύνη στο πολιτικό σύστηµα και αυξάνεται η ανασφάλεια στην οικονοµία. Αυτή η κατάσταση είναι τόσο αφόρητη όσο και το δανειακό βάρος της χώρας το οποίο παραµένει τεράστιο παρά την επιτυχία της διαδικασίας της αποµείω-

22 ΕΠΙΛΟΓΗ

Από τον ΧΡΉΣΤΟ ΚΏΝΣΤΑ

σης του δηµοσίου χρέους µε το PSI. Oι Έλληνες είναι θυµωµένοι. Ο θυµός όµως είναι συναίσθηµα και δεν ευνοεί µια συνειδητή διαδικασία επεξεργασίας µιας στρατηγικής για την έξοδο από την κρίση. Σήµερα χρειαζόµαστε ψυχρή ανάλυση και αποτελεσµατική διαχείριση. ∆εν υπάρχουν περιθώρια για άλλο χάσιµο χρόνου. Πριν από 2 χρόνια η Ελλάδα βρέθηκε πρόσωπο µε πρόσωπο µε τη χρεοκοπία. Ουδείς τη δάνειζε, ουδείς την εµπιστευόταν. Η πολιτική ηγεσία που αναδείχθηκε το 2009 υποσχέθηκε τις πιο βαθιές µεταρρυθµίσεις στο κράτος, στην κοινωνία και στην οικονοµία από τη χρονιά εισόδου στην ευρωπαϊκή οικογένεια, τις πιο σοβαρές αλλαγές από το 1981. Οι σύµµαχοι της Ελλάδας άφησαν στην άκρη της επιφυλάξεις τους και δέχτηκαν για µία ακόµη φορά τις υποσχέσεις. Βέβαια, δεν είχαν πολλές επιλογές. Με την απειλή που

έθετε η κρίση χρεών στην επιβίωση της ευρωζώνης, υποχρεώθηκαν και συµφώνησαν πακέτο βοήθειας 110 δισ. ευρώ προς την Αθήνα τον Μάιο του 2010. Σήµερα, µετά από δύο χρόνια ατελείωτης πολιτικής αταξίας, γραφειοκρατικής παρακώλυσης και άκριτων κοινωνικών αντιδράσεων προς τους ξένους που µας επιβάλλουν τις αλλαγές… (αντιδράσεις που άγγιξαν τα όρια της παρανοµίας), οι µεταρρυθµίσεις δεν αρκούν για να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις των διεθνών πιστωτών της χώρας.

Το «µαύρο χρήµα» Από το 2009 µέχρι σήµερα οι πλούσιοι αυτής της χώρας έβγαλαν τα λεφτά τους στο εξωτερικό. Περισσότερα από 63 δισ. ευρώ έφυγαν από το χρηµατοπιστωτικό σύστηµα της χώρας. Μιας χώρας που συντηρούσε την ευηµερία της µε το «µαύρο χρήµα» που αντιστοιχούσε στο 30% ΑΕΠ ετησίως δηλαδή περισσότερα από 70 δισ. ευρώ. Όσοι πλούτισαν παράνοµα τα τελευταία 30 χρόνια, έκρυψαν τα λεφτά τους στα υπόγεια και τις θυρίδες αποσύροντας κρίσιµη ρευστότητα από την οικονοµία. Οι ξένοι δεν δανείζουν και δεν επενδύουν στην Ελλάδα. Οι Έλληνες που µπορούν να επενδύσουν αποφεύγουν τοποθετήσεις στη χώρα που τους βοήθησε να ευηµερούν. Βέβαια έχουν να αντιµετωπίσουν την ύφεση και όλα τα εµπόδια που είναι αντικίνητρο στην επιχειρηµατικότητα. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, οι κάτοικοι αυτής της χώρας, θέλουν να µείνουν στην ευρωζώνη. Θέλουν να ζουν, να ανταγωνίζονται και να ευηµερούν µέσα στο ασφαλές περιβάλλον ενός ισχυρού νοµίσµατος. Από την άλλη όµως πλευρά, οι Έλληνες βιώνουν πλέον τον 5ο συνεχόµενο χρόνο ύφεσης. Ένας στους πέντε είναι άνεργος. Όπως είναι κατανοητό, εκατοµµύρια φοβούνται ότι δεν υπάρχει φως στο τέλος του τούνελ. Αυτό από µόνο του αποστραγγίζει κάθε τελευταία σταγόνα εµπιστοσύνης και υπονοµεύει την οικονοµική ανάκαµψη. Το

χειρότερο, όµως, είναι ότι υπάρχει µια αργή ζύµωση της κακοήθους µορφής δυσπιστίας στην ελληνική κοινωνία που στραγγαλίζει έναν ειλικρινή εθνικό αγώνα αυτοαναγέννησης. Αυτή η κακοήθεια στον δηµόσιο διάλογο είναι το πιο σοβαρό εµπόδιο για να ξεπεραστεί η κρίση. Είναι σοβαρότερο πρόβληµα από την ίδια τη δυσπιστία ανάµεσα στους Έλληνες και τους ξένους πιστωτές. Ως πρώτη συνέπεια αυτής της κακοήθους δυσπιστίας στο δηµόσιο διάλογο καταγράφεται η δύσκολη σχέση των πολιτικών παρατάξεων µε τους ψηφοφόρους. Οι Έλληνες κατηγορούν τους ηγέτες τους ότι άφησαν τη χώρα να διολισθήσει στο χείλος της καταστροφής. Στις επόµενες εκλογές, η αποστροφή θα εκδηλωθεί µε µια µεγάλη ψήφο διαµαρτυρίας και το αποτέλεσµα θα είναι ένα διαµελισµένο κοινοβούλιο χωρίς

κόµµα απόλυτης πλειοψηφίας, µε ότι αυτό συνεπάγεται για τη δυνατότητα υλοποίησης γενναίων µεταρρυθµίσεων. Η αντίθεση µε την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Ισπανία είναι ενδεικτική. Εκεί τους τελευταίους 12 µήνες οι ψηφοφόροι έχουν διώξει τους παλαιούς ηγέτες µε εκλογές και έχουν νέες ισχυρές κυβερνήσεις. Κάθε κυβέρνηση έχει στρωθεί στη δουλειά και προωθεί τις απαραίτητες κινήσεις για µεταρρυθµίσεις. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει κλίµα, αίσθηση, πεποίθηση ότι γίνεται µια νέα αρχή. Τελικό συµπέρασµα: Η Ελλάδα στις εκλογές του Μαΐου καλείται να επιλέξει. Με ποιες χώρες θέλει να συµµαχήσει, µε ποιους πολιτικούς ηγέτες θέλει να πορευθεί και µε ποιες δοµές θέλει να ανταγωνιστεί στο παγκόσµιο οικονοµικό στερέωµα. Είναι βαρύ το διακύβευµα αυτών των εκλογών.

ΚΟΙ ΝΩ Ν Ι ΚΟΣ Α ΝΑ Β ΡΑ Σ ΜΟΣ

Η κρίση έχει πλήξει την εµπιστοσύνη στους δηµόσιους θεσµούς και έχει προκαλέσει ποικίλες εντάσεις ανάµεσα στις κοινωνικές και επαγγελµατικές τάξεις. Η µεσαία και χαµηλή τάξη είναι πεπεισµένη ότι µόνον αυτή πληρώνει το κόστος της κακοδιαχείρισης και ότι οι πλούσιοι φοροδιαφεύγουν βγάζοντας τα χρήµατα τους στο εξωτερικό. Αλλά η σταθερή εκροή καταθέσεων από τις ελληνικές τράπεζες δείχνει ότι υπάρχει γενικότερη έλλειψη εµπιστοσύνης στους θεσµούς της ελληνικής οικονοµίας. Οι µικροί επιχειρηµατίες και οι εργαζόµενοι στον ιδιωτικό τοµέα αντιπαρατίθενται µε τους δηµοσίους υπαλλήλους, καθώς οι πρώτοι έχουν επωµιστεί το µεγαλύτερο βάρος των φορολογικών αυξήσεων και των περικοπών σε θέσεις, µισθούς και συντάξεις, ενώ οι δεύτεροι, που συχνά ευνοήθηκαν από πολιτικό πατρονάρισµα, παραµένουν στις θέσεις τους. Με την ανεργία µεταξύ των νέων να πλησιάζει το 50%, οι νέοι δεν έχουν εµπιστοσύνη ότι το οικονοµικό σύστηµα που κατασκεύασαν οι γηραιότεροι θα αποδώσει τις θέσεις εργασίας που τους είχαν υποσχεθεί όταν σπούδαζαν. Κάποιοι από αυτούς βρίσκονταν ανάµεσα στους δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές που συµµετείχαν στις διαµαρτυρίες στην Αθήνα. Ωστόσο, οι εµπρησµοί και οι λεηλασίες και οι επιθέσεις κατά της αστυνοµίας ήταν το έργο εξτρεµιστών, που βιάζονται να γράψουν µια άλλη σελίδα στη σύγχρονη ελληνική ιστορία της πολιτικής βίας.

ΕΠΙΛΟΓΗ 23

ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ // ΠΟΛΙΤΙΚH

Κουλτούρα Ατιµωρησίας

Άλλη µια φορά και άλλη µια βεβιασµένη προσπάθεια να κλείσει όσο γίνεται γρηγορότερα µια περίεργη υπόθεση µε οσµή πολιτικού σκανδάλου, βρίσκεται σε εξέλιξη. Πρόκειται για την υπόθεση του ελλείµµατος του 2009 και την αµφισβήτηση των στατιστικών στοιχείων της ΕΛ.ΣΤΑΤ.

ετά από δημόσια προτροπή του Γιώ ργου Π α π α νδ ρέου να έλθουν «όλα στο φως» και «να λάμψει η αλήθεια», το ΠΑΣΟΚ πρότεινε και πέτυχε τη σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής για την υπόθεση του ελλείμματος του 2009 και την αμφισβήτηση των στα-

24 ΕΠΙΛΟΓΗ

τιστικών στοιχείων της ΕΛ.ΣΤΑΤ. Άλλη μια φορά, οι παραπάνω φράσεις ακούγονται από θιγόμενο πρωθυπουργό που αντιδρά με αφορμή αίτημα Εισαγγελέα να διαβιβάσει στη Βουλή δικογραφία για υπόθεση που εμπλέκει πολιτικά πρόσωπα. Αυτή τη φορά ήταν ο Γιώργος Παπανδρέου που αντέδρασε στο αίτημα του οικονομικού εισαγγελέα Γρηγόρη Πεπόνη να διαβιβάσει στη Βουλή τη

Από τον ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΑΥΡΙ∆Η

δικογραφία για το έλλειμμα που παρουσίασε η ΕΛ.ΣΤΑΤ., όπως υπαγορεύουν το Σύνταγμα και ο νόμος περί ευθύνης υπουργών. Η αντίδραση του πρώην Πρωθυπουργού έρχεται να προστεθεί σε μια σωρεία ανάλογων αντιδράσεων προηγούμενων πρωθυπουργών σε υποθέσεις όπως η Siemens, το Βατοπέδι, τα γερμανικά υποβρύχια, οι υποκλοπές της Vodafone, το Δομημένο Ομόλογο

της JP Morgan, τα μεταλλεία Κασσάνδρας κ.ο.κ. Σε όλες τις υποθέσεις υπήρχαν ενδείξεις (και ορισμένες αποδείξεις...) πως πολιτικά πρόσωπα συγκάλυπταν έκνομες πράξεις ευνοουμένων και «ημετέρων» της εκάστοτε εξουσίας, παρεμβαίνοντας στο έργο της Δικαιοσύνης και παρεμποδίζοντας την απόδοση ευθυνών. • Στην υπόθεση Siemens, πολιτικοί και κόμματα παραμένουν επί τετραετία στο απυρόβλητο. Σε μία υπόθεση με τόσο σοβαρές προεκτάσεις, είχε ανατεθεί σε έναν μόνο εισαγγελέα να διεξαγάγει την προκαταρκτική εξέταση, διαδικαστικά εμπόδια δημιουργούσαν αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, η Βουλή συγκρότησε εξεταστική επιτροπή μόλις το 2010, ενώ οι έλεγχοi της στο τέλος αποδείχτηκαν προσχηματικοί. Τον μπελά τους βρήκαν, τελικά, γραμματείς, μικρο-υπάλληλοι, κ.ο.κ. • Στην υπόθεση Βατοπεδίου, ολόκληρη Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου δεν είχε υποψιαστεί τίποτα, ολόκληρο Υπουργείο δεν μετεγκαταστάθηκε σε ολυμπιακό ακίνητο και ολόκληρη δίκη σ ταμάτησε η κυβέρνηση το 2004 για να εξυπηρετηθούν οι μοναχοί, και φυσικά οι πολιτικοί και επιχειρηματικοί τους προσ τάτε ς. Φυλακίσ τηκε ο businessman ηγούμενος, αλλά όχι και οι πολιτικοί του συνομιλητές. • Στο σκάνδαλο των υποβρυχίων, η δικαιοσύνη παρέδωσε στη Βουλή τη σκυτάλη για έρευνες που ήταν δική της αρμοδιότητα. Η άκρη του νήματος δεν βρέθηκε ποτέ στην Ελλάδα, παρόλο που στο πόρισμα του γερμανικού δικασ τηρίου αναφερόταν ξεκάθαρα εμπλοκή αξιωματούχων του ελληνικού υπουργείου Αμύνης. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα βρεθούν αποδιοπομπαίοι τράγοι και ότι μέσα στη σκανδαλολογία, οι πολιτικοί υπεύθυνοι δεν θα έρθουν ποτέ στη δικαιοσύνη. • Το σκάνδαλο των υποκλοπών της Vodafone αποτελεί ακόμη μία κατά-

φωρη υπόθεση πολιτικής παρέμβασης στη δικαιοσύνη. Το κατεξοχήν αρμόδιο όργανο για τη διερεύνηση της υπόθεσης, η Ανώτατη Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου Επικοινωνιών, αποκλείστηκε από τις έρευνες όταν το 2005 με πρωτοβουλία της κυβέρνησης Καραμανλή ο έλεγχος ανατέθηκε στην ΕΥΠ. Το πόρισμα της τελευταίας ουδέποτε δόθηκε στη δημοσιότητα. Μπήκαν πρόστιμα και οι πολιτικές ευθύνες εξαφανίστηκαν. • Στην υπόθεση του Δομημένου Ομολόγου της JP Morgan, δεν διερευνήθηκαν ποτέ οι ευθύνες του οικονομικού επιτελείου της τότε κυβέρνησης και

του υπουργείου Απασχόλησης, για την οποία τις έρευνες είχε αναλάβει η ίδια η Βουλή, και στη δικαιοσύνη ακόμη δεν έχει επιτραπεί να επιτελέσει το έργο της. Με τη Δικαιοσύνη ταλαιπωρούνται οι εντολοδόχοι των πολιτικών για την εκτέλεση της συναλλαγής. • Όσο για τα μεταλλεία Κασσάνδρας, παρά την ανάμειξη πρωθυπουργού και υπουργού ΠΕΚΑ, η ελληνική δικαιοσύνη έλαμψε δια της απουσίας της. Η υπόθεση έπρεπε να φτάσει μέχρι την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που κατηγορεί την Ελλάδα για παράβαση του κοινοτικού δικαίου περί κρατικών ενισχύσεων.

Ανομία και ατιμωρησία για συγκάλυψη ευθυνών

Η πολιτική τάξη, χρόνια τώρα, χρησιμοποιεί προσχηματικά τη Δικαιοσύνη για να συγκαλύπτει και ουδόλως να αποκαλύπτει υποθέσεις που αφήνουν σκιές και υποψίες στον δημόσιο βίο και με αυτή την κουλτούρα έχει εκπαιδεύσει τους Έλληνες. Αποτέλεσμα της μέχρι σήμερα συγκάλυψης των πολιτικών σκανδάλων ήταν και παραμένει να καλλιεργηθεί στην κοινωνία μία κουλτούρα ανομίας και ατιμωρησίας, όπου οι πολιτικοί εξαιρούσαν τους εαυτούς τους από τις συνέπειες του νόμου και χρησιμοποιούσαν την επιρροή τους για να χειραγωγούν τη Δικαιοσύνη, την ίδια στιγμή που διακήρυτταν προσχηματικά την ανεξαρτησία της. Για να τους εκθέσει εν συνεχεία η Ένωση Εισαγγελέων Ελ λάδας σημειώνον τας πως «η προσπάθεια ορισμένων πολιτικών να τοποθετήσουν τη Δικαιοσύνη στο κέντρο μιας πολιτικής διελκυστίνδας δεικνύει ότι στην πραγματικότητα δεν επιθυμούν ανεξάρτητη Δικαιοσύνη». Πράγματι, η πολιτική τάξη χρησιμοποιεί προσχηματικά τη Δικαιοσύνη για να συγκαλύπτει και ουδόλως να αποκαλύπτει υποθέσεις που αφήνουν σκιές και υποψίες στον δημόσιο βίο. Πόσο μάλλον που, όπως όλες οι προηγούμενες υποθέσεις, έτσι κι αυτή της ΕΛΣΤΑΤ, έχουν άμεσο αντίκτυπο στην κοινωνία, καθώς ήταν το αυξημένο έλλειμμα που οδήγησε τη χώρα στην αγκαλιά του ΔΝΤ και των Μνημονίων. Και αν όπως καταγγέλλεται υπάρχει δόλος και ιδιοτέλεια στην υπόθεση, είναι πάρα πολύ σοβαρή υπόθεση για να μείνει αδιερεύνητη. Είναι πλέον καιρός να τερματιστεί αυτή η ιδιότυπη ομηρεία της Δικαιοσύνης, να σπάσει ο φαύλος κύκλος της ανομίας και της ατιμωρησίας, να σταματήσει η απαξίωση των θεσμών και να εμπεδωθεί στην κοινωνία το αίσθημα του Δικαίου. Είναι το μόνο που στην παρούσα κρίσιμη συγκυρία μπορεί να εξασφαλίσει την κοινωνική συνοχή και να αποτρέψει την κοινωνική έκρηξη που ολοένα και περισσότεροι προβλέπουν και προεξοφλούν.

ΕΠΙΛΟΓΗ 25

ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ // ΕΥΡΩΠΗ - ΚΡΙΣΗ ΧΡΕΟΥΣ

Η Α. MERKEL & Η ∆ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚH ΠΕΙΘΑΡΧIΑ ΣΤΗΝ ΕΕ

Από τον ΝΙΚΟ ΜΠΕΛΛΟ

26 ΕΠΙΛΟΓΗ

ευΡΩΠαΪΚO ςΤαυΡΟδΡOμι

Τίποτα µονιµότερο του προσωρινού και το αντίστροφο. Ο λόγος για τη γερµανικού τύπου δηµοσιονοµική πειθαρχεία που «επέβαλε» η Άνγκελα Μέρκελ στην Ευρωζώνη. Υπάρχουν όµως εξελίξεις, η Ιρλανδία ανακοίνωσε ότι θέτει στην έγκριση των ψηφοφόρων µε δηµοψήφισµα τη νέα συµφωνία, ενώ ο υποψήφιος για τη Γαλλική προεδρία, Φρανσουά Ολλάντ, έχει δηλώσει την πρόθεσή του να την επαναδιαπραγµατευτεί καθώς διαφωνεί µε τις αυστηρές ποινές στους παραβάτες και την ανεπαρκή έµφαση στην ανάπτυξη. Συνεπώς, οι πολιτικές εξελίξεις στη δεύτερη µεγαλύτερη οικονοµία της ευρωζώνης αλλά και στο «καλό» παιδί των Ευρωπαίων, -αφού µέχρι στιγµής το πρόγραµµα δηµοσιονοµικής εξυγίανσης της Ιρλανδίας εξελίσσεται οµαλά- θα είναι καθοριστικές για τη διαµόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής για την αντιµετώπιση της κρίσης χρέους. Θα είναι καθοριστικές για το εάν η πολιτική της γερµανικού τύπου δηµοσιονοµικής πειθαρχίας είναι µία πολιτική που «κουµπώνει» µε όλους τους Ευρωπαίους.

Γε ρμ α ν ίδ α κα γ κε λά ριος Άνγκελα Μέρκελ μετά από εντονότατες πιέσεις στους εταίρους της και με τη στήριξη του Γάλλου προέδρου, Νικολά Σαρκοζί πέτυχε να κατοχυρώσει και νομικά μια άνευ προηγουμένου δημοσιονομική πειθαρχία στην ευρωζώνη, ενώ αποφάσισαν να συμμετάσχουν επίσης και οκτώ χώρες που δεν μετέχουν στο ενιαίο νόμισμα. Μόνο η Μεγάλη Βρετανία και η Τσεχία ζήτησαν να εξαιρεθούν από τη νέα δημοσιονομική συνθήκη. Το «δημοσιονομικό συμβόλαιο», όπως αποκαλείται πλέον, θα περιλαμβάνει τις εξής διατάξεις: • Οι εθνικοί προϋπολογισμοί θα είναι κατ' αρχήν ισοσκελισμένοι. Τα κράτη μέλη θα μπορούν να δημιουργούν ελλείμματα μόνο προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον δημοσιονομικό αντίκτυπο του οικονομικού κύκλου ή σε περίπτωση εξαιρετικών οικονομικών περιστάσεων. • Το ετήσιο διαρθρωτικό έλλειμμα (χωρίς εξυπηρέτηση χρέους και έκτακτες περιστάσεις) δεν θα πρέπει υπερβαίνει το 0,5% του ΑΕΠ. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω του λεγόμενου «χρυσού κανόνα», δηλαδή μιας συνταγματικής ή ανάλογης ισχύος δέσμευσης που θα ενσωματωθεί στη νομοθεσία των κρατών μελών. Κάθε απόκλιση από τον παραπάνω στόχο θα προκαλεί σχεδόν αυτόματα την επιβολή κυρώσεων, που θα επικυρώνονται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και θα φτάνουν στο 0,1% του ΑΕΠ. Ο κανόνας αυτός θα προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν σε κάθε χώρα. Οι χώρες των οποίων το χρέος είναι πολύ χαμηλότερο του 60% του ΑΕΠ θα μπορούν να διατηρούν υψηλότερα διαρθρωτικά ελλείμματα. Οι χώρες που βρίσκονται υπό επιτήρηση για υπερβολικό έλλειμμα θα υποβάλουν στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο προς έγκριση πρόγραμμα, στο οποίο θα περιγράφονται λεπτομερώς οι απα-

ραίτητες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ώστε να εξασφαλιστεί η διατηρήσιμη μείωση των ελλειμμάτων. Η εφαρμογή του προγράμματος, καθώς και τα σχετικά ετήσια δημοσιονομικά σχέδια, θα παρακολουθούνται από την Επιτροπή και το Συμβούλιο. • Θεσμοθετείται μηχανισμός για την εκ των προτέρων υποβολή εκθέσεων από τα κράτη μέλη σε ότι αφορά τα εθνικά σχέδια έκδοσης κρατικών ομολόγων, δηλαδή τον δανεισμό τους από τις αγορές. • Αναφορικά με το σκέλος των κυρώσεων, οι κανόνες που ορίζουν τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος (άρθρο 126 της συνθήκης) θα ενισχυθούν. Μόλις η Επιτροπή δια-

πιστώσει ότι ένα κράτος μέλος έχει παραβιάσει το ανώτατο όριο του 3%, θα ακολουθούν αυτομάτως κυρώσεις, εκτός αν το Συμβούλιο (ύστερα από ψηφοφορία των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ), αποφασίσει διαφορετικά με ειδική πλειοψηφία. Οι εξαιρετικές περιστάσεις θα λαμβάνονται υπόψη.Με βάση το νέο νομικό πλαίσιο που θα ισχύει από φέτος, η Επιτροπή θα εξετάζει ιδίως τις βασικές παραμέτρους των προσχεδίων προϋπολογισμού και, εφόσον χρειάζεται, θα γνωμοδοτεί επ’ αυτών. Όταν η Επιτροπή εντοπίζει ιδιαίτερα σοβαρές περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, θα ζητά αναθεώρηση του προσχεδίου προϋπολογισμού.

α μ υ να μ ε α δυ να μ ι ε ς

Σχετικά με την αμυντική ικανότητα της ευρωζώνης έναντι των αγορών, οι 17 ηγέτες υπέγραψαν τη συνθήκη για τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) από την 1η Ιουλίου 2012, επισπεύδοντας τη λειτουργία του κατά ένα έτος. Ο ΕΜΣ θα αναλαμβάνει τη διάσωση των χωρών που θα υπογράψουν τη νέα δημοσιονομική συνθήκη. Θα προικοδοτηθεί με 80 δισ. ευρώ σε μετρητά από τα κράτη μέλη, και μαζί με τις εγγυήσεις η συνολική ισχύς του φτάνει τα 500 δισ. ευρώ. Ωστόσο, το παραπάνω ποσό δεν θεωρείται αρκετό για τη διάσωση μεγάλων χωρών, όπως η Ιταλία και η Ισπανία. Για τον λόγο αυτό ασκούνται πιέσεις από το ΔΝΤ, τις ΗΠΑ και τη Βρετανία να αυξηθεί η δύναμη πυρός του. Και αυτό γιατί μόνον έτσι θα πεισθούν και οι άλλες μεγάλες χώρες –Αμερική, Βρετανία και αναδυόμενες- να συναινέσουν σε αύξηση των πόρων του ΔΝΤ ωστε να υπάρχει η δυνατότητα διασώσεων και μεγάλων χωρών χωρίς κλυδωνισμούς της παγκόσμιας οικονομίας. Το Βερολίνο αρνείται προς το παρόν να αποδεχθεί μια αύξηση αλλά πολύ δύσκολα θα την αποφύγει. Το σχέδιο είναι να προστεθούν στους πόρους του ΕΜΣ και τα 260 δισ. ευρώ, που διαθέτει σήμερα το προσωρινό Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Στην παρούσα φάση η καγκελάριος Μέρκελ αρνείται τις άλλες δύο αξιόπιστες λύσεις, την έκδοση ευρωομολόγων κοινής διαχείρισης ολόκληρου ή μέρους του χρέους των χωρών της ευρωζώνης ή την περαιτέρω ενεργοποίηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στα πρότυπα της αμερικανικής FED. ΕΠΙΛΟΓΗ 27

ΕΛΛΑΔΑ // ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Η α ξi α τ η ς αυ τ ογ νωσ i α ς

…π ράτ το ντες γὰ ρ τὰ ἐ ν τοῖ ς σ υ ναλλάγμασι τοῖς πρὸς τοὺς ἀνθρώπους γινόμεθα οἳ μὲν δίκαιοι οἳ δὲ ἄδικοι, πράττοντες δὲ τὰ ἐν τοῖς δεινοῖς καὶ ἐθιζόμενοι φοβεῖσθαι ἢ θαρρεῖν οἳ μὲν ἀνδρεῖοι οἳ δὲ δειλοί. Με άλλα λόγια: Με τις

πράξεις μας στις συναλλαγές μας με τους ανθρώπους, γινόμαστε δίκαιοι ή άδικοι. Με τις πράξεις μας σε καθεστώς κινδύνου, εθισμένοι να φοβόμαστε ή να είμαστε θαρραλέοι, γινόμαστε ή γενναίοι ή δειλοί», (Αριστοτέλης, Φιλομάθεια).

υτή η αναφορά θα ταίριαζ ε «γάντι» στην Ελλάδα των τελευταίων δεκαετιών. Με τις πράξεις μας πριν από την κρίση υπήρξαμε συλλογικά άδικοι, περισσότερο οι πολιτικοί και λιγότερο οι πολίτες που τους εξέλεξαν, υπερχρεώνοντας τη χώρα ανεύθυνα -εξασφαλίζοντας προνομιακή μεταχείριση σε συγκεκριμένες ομάδες εργαζομένων, συνταξιούχων, μελών του κρατικού μηχανισμού/διοίκησης- χωρίς πρόνοια για το μέλλον των επόμενων γενεών. Αδιαφάνεια και σπατάλη στη δημόσια διαχείριση, «ευγενή» ταμεία συντάξεων με παροχές που δεν καλύπτονταν από τις εισφορές, διαφθορά στις κρατικές προμήθειες, ένα διεφθαρμένο σύστημα υγείας όπου έπρεπε να έλθει το ΔΝΤ για να προχωρήσει η μηχανογράφηση και ο έλεγχος των δαπανών, με μια γραφειοκρατία και πολυνομία που αποθάρρυνε την επιχειρηματική δράση και όλα τα άλλα που είναι λίγο πολύ γνωστά. Και μετά το πρώτο μνημόνιο αποδειχθήκαμε δειλοί. Κλείσαμε τα μάτια σε αυτά που θα έρχονταν, προσπαθώντας να διατηρήσουμε κεκτημένα τα οποία ήταν αδύνατο

30 ΕΠΙΛΟΓΗ

να διατηρηθούν (παράδειγμα το ενιαίο μισθολόγιο που εφαρμόσθηκε 1,5 χρόνο μετά, το κλείσιμο φορέων του δημοσίου που ακόμα εκκρεμεί, διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, εγγυημένο επίπεδο αμοιβών/κερδών σε συγκεκριμένα επαγγέλματα–παράδειγμα το πολύ υψηλότερου του ευρωπαϊκού περιθώριο κέρδους των φαρμακοποιών- και πολλά άλλα), με ένα πολιτικό σύστημα απρόθυμο να επωμιστεί τις συνέπειες σε όρους πολιτικού κόστους, παρουσιάζοντας με γενναιότητα στους ψηφοφόρους τα αναγκαία μέτρα. Οπότε αναμφισβήτητα θα είχαμε και την κατανόηση της τρόικας. Έτσι φτάσαμε στο σημείο οι ξένοι δανειστές μας να υπαγορεύουν μια στρατηγική αντιμετώπισης της υπερχρέωσης με μεγάλες αδυναμίες μέχρι στιγμής, αφού τα μέτρα για την ανάπτυξη είναι απόντα, και εμείς να υπογράφουμε. Έχοντας χάσει το «δίκιο» μας αφού οι συνεχείς καθυστερήσεις στην προώθηση των μεταρρυθμίσεων προκάλεσαν οργή, δώσαμε λαβή για υποτιμητικά σχόλια και η συζήτηση για το νέο μνημόνιο απομακρύνθηκε από την ύφεση και τις επιπτώσεις της και εστίασε στις ελλείψεις διαχείρισης των συμφωνηθέντων από μέρους μας. Και αυτό ήταν μεγάλο κρίμα, ο ίδιος ο κ. Ράιχενμπαχ, επικεφαλής της ομάδας δράσης της ΕΕ για την Ελλάδα είχε περιγράψει την κατάσταση στην Ελλάδα με αυτά τα λόγια: «Η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίζει με αυτή τη πολιτική. Οι θυσίες είναι βαθιές και οδήγησαν στην καταβαράθρωση της εσωτερικής ζήτησης οδηγώντας σε ισχυρές περικοπές της οικονομικής δραστηριότητας. Θυσίες οι οποίες δημιούργησαν βάρος στο διαθέσιμο εισόδημα του Έλληνα, που είναι διπλάσιο από το ανίστοιχο βάρος στην Πορτογαλία και τριπλάσιο από αυτό στην Ισπανία». Αν όμως, είχαμε τηρήσει τις δεσμεύσεις μας, η αδυναμία να ανταποκριθούμε στους δημοσιονομικούς στόχους του μνημονίου, με μεγάλη πιθανότητα θα αντιμετωπιζόταν διαφορετικά. Σημασία όμως έχει τώρα, αφού τα γεγονότα είναι τετελεσμένα, να γνωρίζουμε τι πρέπει να περιμένουμε και τι πρέπει να κάνουμε. Η απομάκρυνση από το μοντέλο της κρατικοδίαιτης και ελλειμματικής οικονομίας, όπου οι θεσμοί δυσλειτουργούν και το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της χρειάζεται άμεσα μεταρρύθμιση, είναι διαδικασία που απαιτεί χρόνο, ιδίως σε περίοδο βαθιάς ύφεσης. Το θέμα είναι να προωθήσουμε τις πολιτικές εκείνες που θα κάνουν τη μετάβαση όσο το δυνατόν περισσότερο ομαλή, ώστε να μην εγκλωβιστεί η χώρα σε ύφεση και να μην εξαντληθούν οι αντοχές της κοινωνίας. Γιατί η σταθερότητα και η προοπτική είναι τα θεμέλια της ανάπτυξης.

Τ ο σ τ οi χ η μ α τ η ς δ ι α πρα γ μ aτ ε υ ση ς με τ ο υ ς ε τα iρ ο υ ς Ο δρόμος προς το Μνημόνιο 3, όπου η Ελλάδα θα έχει σοβαρές αξιώσεις διαπραγμάτευσης, προϋποθέτει πράξεις και όχι λόγια. Απασχόληση, αμοιβές και ανάπτυξη Η μείωση του κατώτατου μισθού κατά 22% συμπαρασύρει προς τα κάτω τις αμοιβές σε ευρύτατη έκταση. Θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, ωστόσο η μείωση της ζήτησης που αυτή συνεπάγεται θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη ύφεση, οι απώλειες

στην εσωτερική αγορά το επόμενο διάστημα θα είναι πολλαπλάσιες από τα οφέλη από την ενίσχυση των εξαγωγών. Μέσα σε μια πενταετία, ως φέτος, η Ελλάδα θα έχει χάσει τουλάχιστον 18% του ΑΕΠ της και η ανεργία θα ξεπεράσει το 22% του εργατικού δυναμικού. Σε αυτό το περιβάλλον η μείωση του κατώτατου μισθού δύΕΠΙΛΟΓΗ 31

ΕΛΛΑΔΑ // ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

σκολα θα ενισχύσει την απασχόληση, οι επενδύσεις κατευθύνονται στις αγορές που υπάρχει ζήτηση. Το πρόβλημα βρίσκεται στη στόχευση της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Παράδειγμα, η Πορτογαλία με τον κατώτατο μισθό των 565 ευρώ και με την ανεργία των νέων στο 35%. Η στόχευσή της σε παραγωγή χαμηλής τεχνολογίας, όπως η κλωστοϋφαντουργία/ ένδυση, την έχουν κάνει ευάλωτη στον ανταγωνισμό των φθηνών χωρών. Εδώ θα κριθεί το στοίχημα για την Ελλάδα, στο αν θα μπορέσει, με τη συμβολή της τεχνικής βοήθειας από την ομάδα του κ. Ράιχενμπαχ, να ενισχύσει τη νέα και καινοτόμο επιχειρηματικότητα, να τη στρέψει προς κλάδους με προοπτική στις ξένες αγορές και ανταγωνιστικούς των εισαγωγών.

Η ρευστότητα στις επιχειρήσεις Το πρόβλημα ρευστότητας των επιχειρήσεων είναι μεγάλο, όπως και των τραπεζών. Για τις τελευταίες δεν πρόκειται να επιλυθεί με το PSI, η κεφαλαιακή ενίσχυση τoυς δεν επιλύει άμεσα το πρόβλημα ρευστότητας. Ωστόσο, κάποτε όλα θα τελειώσουν και πρέπει πολύ νωρίτερα να έχουν απομακρυνθεί όλα τα αντικίνητρα για την επιχειρηματικότητα (πχ οι τεράστιες χρονικές καθυστερήσεις στην αδειοδότηση, το πολύπλοκο φορολογικό καθεστώς με κατάργηση του κώδικα βιβλίων και στοιχείων, ταχύτερες περιβαλλοντικές εγκρίσεις κ.α.). Καθοριστική για το πότε είναι η επιτυχία του σχεδίου ταχύτερης αξιοποίησης των κονδυλίων του ΕΣΠΑ ύψους 15 δισ. ευρώ -εφόσον υλοποιηθεί με ευρωπαϊκό συντονισμό (ομάδα Ράιχενμπαχ).

πρEπει να υπAρχει υπευθυνOτΗτα, αIςθΗςΗ ευθYνΗς, επIγνωςΗ κινδYνων και ταχΎτΗτα δρAςΗς ςε Oλο τον κρατικO μΗχανιςμO. δεν μπορεI οι ξEνοι να το επιτυγχAνουν και εμεIς να μΗν μποροYμε. 32 ΕΠΙΛΟΓΗ

Το νοικοκύρεμα του Δημοσίου Οι στοχευμένες περικοπές στο δημόσιο πρέπει επιτέλους να προχωρήσουν, να μην μείνουν ασκήσεις επί χάρτου, να κλείσουν φορείς περιττοί και ζημιογόνες ΔΕΚΟ, να περιορισθεί ο αριθμός των μετακλητών υπαλλήλων, των κάθε λογής συμβούλων κ.α.. Η προστασία της απασχόλησης στον δημόσιο τομέα, όταν στον ιδιωτικό οι άνεργοι έχουν ξεπεράσει το 1 εκατ., δημιουργεί ένα αντιπαραγωγικό αίσθημα αδικίας, πέραν του ότι δεν μπορεί το κράτος κατά σύστημα να ξοδεύει πολύ περισσότερα από όσα εισπράττει. Συγχρόνως όμως πρέπει να εξορθολογιστούν οι δημόσιες δαπάνες, είτε αυτές αφορούν το αναποτελεσματικό κοινωνικό κράτος (δαπανούμε για κοινωνική προστασία το 25% του ΑΕΠ μας, όσο ο μέσος όρος στην ΕΕ, όμως έχουμε το 3ο υψηλότερο ποσοστό φτωχών στον πληθυσμό, 20%), είτε το εκπαιδευτικό σύστημα με τα περιορισμένα ωράρια διδασκόντων, είτε τις δομές της στήριξης των οικογενειών όπως οι παιδικοί σταθμοί κατά τα πρότυπα των Ευρωπαίων. Αυτές οι παρεμβάσεις είναι πολύ πιο σημαντικές για την ενίσχυση της απασχόλησης από ότι γενικά νομίζεται. Για όλα αυτά όμως θα πρέπει να υπάρχει υπευθυνότητα, ικανότητες, αίσθηση ευθύνης, επίγνωση κινδύνων και ταχύτητα δράσης σε όλο τον κρατικό μηχανισμό. Δεν μπορεί οι ξένοι το επιτυγχάνουν και εμείς να μην μπορούμε. Λίγα μόνο παραδείγματα για την έλλειψη αυτών των χαρακτηριστικών στο Δημόσιο αρκούν: 1. Η ατυχής, αλλά ειλικρινής, δήλωση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Παντελή Οικονόμου σε τηλεοπτικό σταθμό (1/3/2012): «Στην Ελλάδα δεν υπάρχει κράτος». 2. Η δήλωση του Περιφερειάρχη Αττικής, Γιάννη Σγουρού, επίσης από την τηλεόραση, ότι η περιφέρεια πληρώνει 15 εκατ. το χρόνο για να στεγάσει τις υπηρεσίες της και ενώ έχει καλέσει τα ασφαλιστικά ταμεία να υποβάλουν προτάσεις για να αξιοποιήσει δικά τους ακίνητα, δεν έχει λάβει καμία απάντηση. 3. Τα υπέρογκα ενοίκια που πληρώνει το Δημόσιο για να στεγάσει τις Ανεξάρτητες Αρχές (που προκάλεσαν εισαγγελική έρευνα) και ενώ υπάρχουν αναξιοποίητα κτίρια του Δημοσίου 4. Η δήλωση υπουργού της κυβέρνησης του Πασοκ ότι κανείς τότε, τέλη 2009 και αρχές 2010, δεν φανταζόταν ότι η Ελλάδα θα αποκλειόταν από τις αγορές. 5. Η αποκάλυψη ότι στελέχη της υπηρεσίας ιδιωτικών επενδύσεων του υπουργείου Ανάπτυξης απαιτούσαν «ποσοστό» για την προώθηση των επιδοτήσεων.

To δύσκολο

ταξίδι στην

αξιοπρέπεια Tο αν η χώρα καταφέρει να μειώσει το δημόσιο έλλειμμα στο 6,7% του αεπ φέτος, από 10% το 2011, όπως υπαγορεύει το νέο μνημόνιο είναι εξαιρετικά αμφίβολο σε περιβάλλον ύφεσης, αυξανόμενης ανεργίας και μειούμενων αμοιβών. ωστόσο, η ελλάδα πρέπει να κάνει τα όσα σωστά της υπαγορεύει έχοντας υπόψη ότι μια διαπραγμάτευση μπορεί να συνεχιστεί. το 1ο μνημόνιο διαδέχτηκε το 2ο (το οποίο, εκτός από τη μείωση των μισθών, επαναλαμβάνει όσα δεν κάναμε με το πρώτο) και μπορεί να υπάρξει και νέα διαπραγμάτευση –εφόσον παραμένουμε στο ευρώ- αφού και η ίδια η καγκελάριος μέρκελ παραδέχτηκε ότι κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι το δεύτερο πρόγραμμα στήριξης θα πετύχει. τότε όμως, σε αντίθεση με σήμερα, η εθνική αξιοπρέπεια πρέπει να είναι παρούσα. και αυτό συνεπάγεται υποχρεώσεις και όχι λεονταρισμούς. Το άγαλµα του Λεωνίδα στη Σπάρτη. ΕΠΙΛΟΓΗ 33

Οικονομια // Ανταγωνιστικοτητα

Μισθολογικο & Μη Μισθολογικο κοστος

Η πολιτικη των ημιμετρων Η επιδείνωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας συνολικά με βάση το κόστος εργασίας φθάνει το 10% περίπου την τελευταία δεκαετία, περίπου όσο και στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Εκεί που έχουμε μεγαλύτερες απώλειες είναι η βιομηχανία. Ωστόσο, η συμμετοχή της βιομηχανίας στο σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας είναι πολύ χαμηλή στην Ελλάδα, ώστε η οριζόντια μείωση του κατώτατου μισθού να έχει μεγάλες δυσμενείς επιπτώσεις στη ζήτηση στο σύνολο της οικονομίας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στο κόστος εργασίας περιλαμβάνεται και το μη μισθολογικό, που είναι ιδιαίτερα υψηλό στην Ελλάδα. Πολιτική με περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας είναι πάντα αυτή που λαμβάνει υπόψει όλες τις σχετικές παραμέτρους και όχι μόνο τις μισές. Από τον Κωστα Καλλωνιατη

ε περιόδους οικονομικής ύφεσης όπου ο τζίρος και τα εταιρικά περιθώρια κέρδους μειώνονται είναι λογικό οι επιχειρήσεις να στρέφονται στη μείωση του κόστους λειτουργίας τους, βασικό μέρος του οποίου είναι το κόστος εργασίας. Αν, δε, η χώρα δραστηριοποίησης των επιχειρήσεων αντιμετωπίζει χαμηλά επίπεδα ανταγωνιστικότητας είναι επίσης λογικό οι οικονομικές της πολιτικές να στοχεύουν στην αναπτέρωσή της. Στην Ελλάδα, ωστόσο, όλο το βάρος των πολιτικών δημοσιονομικής και οικονομικής προσαρμογής των τελευταίων δύο ετών έχει πέσει μονομερώς στη συμπίεση του μισθολογικού κόστους βυθίζοντας την οικονομία σε μία πρωτοφανή στα χρονικά ύφεση (-6,9% το 2011) που δεν επιτρέπει την επί-

34 ΕΠΙΛΟΓΗ

τευξη των δημοσιονομικών στόχων αλλά εμπλέκει την οικονομία σε έναν φαύλο κύκλο (εκτιμάται πως κάθε ποσοστιαία μονάδα μείωσης του ΑΕΠ προκαλεί 50 χιλ. ανέργους και 220 εκατ. ευρώ απώλειες στα ασφαλιστικά ταμεία). Μολονότι οι διεθνείς οργανισμοί και η τρόικα αναγνωρίζουν την αναποτελεσματικότητα της πολιτικής αυτής, επιμένουν ωστόσο στην ίδια περίπου συνταγή της εσωτερικής υποτίμησης στο όνομα της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας. Όμως το πρόβλημα της χαμηλής ανταγωνιστικότητας της οικονομίας δεν θα λυθεί με το να… αφανίσουμε την οικονομία. Κατά τον ίδιο τρόπο που το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας δεν οφείλεται πρωτίστως στο υψηλό μισθολογικό κόστος.

Θα έπρεπε να έχουν ήδη γίνει κάθετες τομές στη δομή της λειτουργίας του αδηφάγου κράτους. Εφόσον αυτό δεν έγινε (και πως να γίνει από αυτούς που το έφτιαξαν έτσι ώστε να είναι δυσλειτουργικό), οι οριζόντιες περικοπές ήταν η λύση της απελπισίας. Δυστυχώς το όποιο οικονομικό όφελος επισκιάζεται από τη συνολική ζημία που προκαλείται.

ΕΠΙΛΟΓΗ 35

Οικονομια // Ανταγωνιστικοτητα

Η ανταγωνιστικoτητα σε αριθμοyς Tη περίοδο 2000-2010 είχαμε μία επιδείνωση της ελληνικής ανταγωνιστικότητας, με βάση το μοναδιαίο κόστος εργασίας στο σύνολο της οικονομίας, κατά 9% έναντι της ευρωζώνης, 7% έναντι της ΕΕ27 ή 9,4% έναντι των 36 κυριότερων εμπορικών εταίρων μας. Σημαντικό είναι πως, έναντι των 36 εμπορικών ανταγωνιστών της, η ίδια η Ευρωζώνη έχει επίσης μία επιδείνωση ανταγωνιστικότητας 5,9% το ίδιο διάστημα, ενώ χώρες όπως οι Ισπανία (13%), Πορτογαλία (10%) και Ιρλανδία (21%) καταγράφουν μεγαλύτερη επιδείνωση ανταγωνιστικότητας από αυτή της Ελλάδας (παρά τον χαμηλότερο κατώτατο μισθό στις δύο πρώτες). Μεγάλη επιδείνωση της ανταγωνιστικότητας καταγράφεται στην ελληνική βιομηχανία, κατά 26% έναντι 12% της ευρωζώνης, ωστόσο στην Ελλάδα αφορά σήμερα μόλις το 10% των απασχολουμένων, ώστε η οριζόντια μείωση μισθών σε όλους τους κλάδους να έχει μεγάλες επιπτώσεις στο σύνολο της οικονομίας. (http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/ pcqr/2011/pdf/pccr311_en.pdf). Επίσης, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, την περίοδο 1999-2012 (Ιανουάριος) η ανταγωνιστικότητα στην Ελλάδα με βάση τον αποπληθωριστή ιδιωτικής κατανάλωσης μειώθηκε κατά 5,4% (όσο δηλαδή στην Ιρλανδία και λιγότερο από ότι στην Ισπανία), ενώ με βάση το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος μειώθηκε κατά 6% (όσο σχεδόν στην Ιταλία και πολύ λιγότερο απ’ ότι στην Ιρλανδία).

Το υψηλό μη μισθολογικό κόστος Μιλάμε, ωστόσο, για κόστος εργασίας συνολικά και όχι μόνο για το μισθολογικό κόστος, ενώ η δυσανάλογα μεγάλη διόγκωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας συγκριτικά με αυτή των λοιπών ομοειδών σε ανάπτυξη ευρωπαϊκών χωρών, σημαίνει πως δεν ευθύνεται πρωτίστως το μισθολογικό κόστος για την επιδείνωση της ελληνικής ανταγωνιστικότητας. Αξίζει να σημειωθεί πως, κατά τον ΟΟΣΑ, το μερίδιο της εργασίας στο εθνικό εισόδημα μειώθηκε στην Ελλάδα από 59,5% το 2008 σε 55,5% το 2010 και σε 53,5% το 2011 (εκτίμησή μας), όταν στις αναπτυγμένες ευρωπαϊκές οικονομίες κυμαίνεται από 60% (Ισπανία) έως 70% (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία). Γεγονός που περιορίζει σημαντικά το ειδικό βάρος του κόστους εργασίας στην εξέλιξη της ανταγωνιστικότητας στην Ελλάδα. Εάν το βασικό πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας ήταν οι υψηλοί μισθοί, τότε οι παραγωγικοί φορείς στην Ελλάδα δεν θα διατείνονταν πως δεν είναι οι μισθοί το πρόβλημα της χαμηλής ελληνικής ανταγωνιστικότητας, αλλά άλλες διαρθρωτικές αγκυλώσεις και ενδιάμεσα περιττά κόστη που προκαλούν η κρατική διαφθορά και γραφειοκρατία και που επιβαρύνουν 36 ΕΠΙΛΟΓΗ

την επιχειρηματικότητα (βλ. αδειοδοτήσεις, έλλειψη χωροταξικού, εμπλοκές με την πολεοδομία κ.λπ.), η πολυνομία, οι συχνές αλλαγές του φορολογικού καθεστώτος, η φοροδιαφυγή (έχει καταγγελθεί πως το 40% των φόρων και των προστίμων καταλήγει στις τσέπες των εφοριακών), η απουσία σύνδεσης εκπαίδευσης-παραγωγής κ.λπ. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ (2009) ένα ευρώ στα τέσσερα που παράγονται στην ελληνική οικονομία δεν φορολογείται (25% - διαρροή ετήσιων εσόδων του Κρατικού Προϋπολογισμού 12-15 δισ. ευρώ) και η φορολογική ανισότητα μισθών και κερδών έχει ξεπεράσει κάθε όριο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του διεθνούς οργανισμού, η πραγματική φορολογική επιβάρυνση της εργασίας στην Ελλάδα (36,6%, 2010 και πολύ υψηλότερη από άλλων ευρωπαϊκών χωρών για έναν μισθωτό χωρίς παι-

Η αιτια της χαμηλης ελληνικης ανταγωνιστικοτητας ειναι τα χαμηλης προστιθεμενης αξιας προϊοντα της χωρας, και αυτα δεν θα αποκτησουν υψηλη προστιθεμενη αξια επειδη οι μισθοι εγιναν χαμηλοτεροι. Μονον εαν βελτιωθει η τεχνολογια, η καινοτομια, η ποιοτητα, το μαρκετινγκ και η συνοδευτικη παροχη υπηρεσιων μπορει να αυξηθει η προστιθεμενη αξια τους. διά που αμείβεται με τη μέση αμοιβή) είναι δύο μονάδες υψηλότερη από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ. Συγχρόνως, η πραγματική φορολόγηση για τα κέρδη ανέρχεται σχεδόν στο ήμισυ του μέσου όρου της ΕΕ-25 (15,9% για την Ελλάδα, έναντι 33% στην Ε.Ε.-25). Ασφαλώς δεν θα βρει κανείς μεγάλα περιθώρια κέρδους στον εξαγωγικό τομέα όπου λειτουργεί ο ανταγωνισμός. Όμως η ελληνική οικονομία είναι εισαγωγική και εκεί κυριαρχούν μεγάλες αλυσίδες και ολιγοπώλια. Εδώ κυριαρχεί η ανεξέλεγκτη κερδοσκοπία και αυτή επιβαρύνει τα κόστη και τις τιμές μειώνοντας τη συνολική ανταγωνιστικότητα. Επίσης, ο ανορθολογισμός στην οργάνωση της εγχώριας παραγωγής και διακίνησης-εμπορίας

των προϊόντων επιτρέπει κερδοσκοπία και προκαλεί επιβαρύνσεις στο κόστος των τελικών προϊόντων που διατίθενται στην εγχώρια και την ξένη αγορά. Έτσι εξηγείται γιατί την τελευταία διετία που οι ονομαστικοί μισθοί μειώνονται δραματικά, οι τιμές συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία. Ο ανταγωνισμός στην ελληνική εγχώρια αγορά υπολειτουργεί. Το πρόβλημα είναι πως με την ακολουθούμενη οικονομική πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης των πάντων, αντί να εισάγεται ο ανταγωνισμός στην ελληνική αγορά καταστρέφεται η ίδια η αγορά. Από την πλευρά της, η ΓΣΕΒΕΕ αντιπρότεινε ως μέτρο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας μία μείωση κατά 10% του μη μισθολογικού κόστους των επιχειρήσεων αντί της οριζόντιας μείωσης των αποδοχών των εργαζομένων, υποστηρίζοντας ότι οι βασικοί παράγοντες του κόστους και της ανταγωνιστικότητας δεν είναι ελέγξιμοι μόνο από τη μεριά των εργοδοτών και των εργαζομένων, αλλά εξαρτώνται και από την κρατική πολιτική. Η ΓΣΕΒΕΕ επικαλείται την τελευταία έκθεση για την Παγκόσμια Ανταγωνιστικότητα του World Economic Forum, σύμφωνα με την οποία η συνολική ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας εξαρτάται κατά 50% από τον δημόσιο τομέα και τονίζει ότι η διατήρηση του ονομαστικού μη μισθολογικού κόστους σε υψηλό επίπεδο οδηγεί συχνά τις επιχειρήσεις όχι μόνο στο να αποφεύγουν επιπρόσθετες προσλήψεις, αλλά πολλές φορές και σε άμεση ή έμμεση

μείωση του συνολικού κόστους εργασίας. Αντίστοιχα, ο ΣΕΒ επιμένει στην ανάγκη των διαρθρωτικών αλλαγών στην οικονομία και στην απελευθέρωση των αγορών και των ελεύθερων επαγγελμάτων ώστε να λειτουργήσει αποτελεσματικά ο ανταγωνισμός. Τέλος, πολλοί αναλυτές επισημαίνουν πως το αίτιο της χαμηλής ελληνικής ανταγωνιστικότητας είναι τα χαμηλής προστιθέμενης αξίας προϊόντα της χώρας, και τα προϊόντα χαμηλής προστιθέμενης αξίας δεν θα αποκτήσουν αίφνης υψηλή προστιθέμενη αξία επειδή οι μισθοί έγιναν χαμηλότεροι. Μόνον εάν βελτιωθεί η τεχνολογία, η καινοτομία, η ποιότητα, το μάρκετινγκ και η συνοδευτική παροχή υπηρεσιών στα εν λόγω προϊόντα μπορεί να αυξηθεί η προστιθέμενη αξία τους. Και όσο και εάν φαίνεται αυτό παράδοξο, για να συμβεί αυτό χρειάζεται υψηλότερους μισθούς για την προσέλκυση της τεχνογνωσίας και των ειδικών επιστημόνων που θα υλοποιήσουν και θα ενσωματώσουν όλα αυτά τα στοιχεία στην προστιθέμενη αξία των προϊόντων. Με άλλα λόγια θέλει επενδύσεις. Αν μειώσουμε τους μισθούς, θα καταφέρουμε να πουλήσουμε περισσότερα σπαράγγια! Αυτό όμως δεν συνιστά αλλαγή παραγωγικού μοντέλου για την Ελλάδα. Απλώς θα καταφέρει να προσδώσει εξωστρέφεια στο ήδη υφιστάμενο. Δηλαδή θα πετύχει την ενσωμάτωση της ελληνικής οικονομίας στον ευρωπαϊκό και διεθνή καταμερισμό εργασίας ως τον τελευταίο τροχό της αμάξης.

αλλαγη μιγματοσ πολιτικησ Σε πρωτη ζητηση Στην Ελ λάδα, όπου η ανάπτυξη ήρθε από χρηματοδότηση της κατανάλωσης και μόνο, και όπου η παραγωγή αξίας δεν μπορούσε να καλύψει την υπέρμετρη κατανάλωση, η αναπόφευκτη ύφεση αντιμετωπίζεται με οριζόντια μέτρα, ενώ θα έπρεπε να κάνει κάθετες τομές στη δομή της λειτουργίας του αδηφάγου κράτους. Εφόσον αυτό δεν έγινε και οι οριζόντιες περικοπές ήταν η λύση της απελπισίας, αλλά δυστυχώς το όποιο οικονομικό όφελος επισκιάζεται από τη συνολική ζημία που προκαλείται. Όσο λοιπόν και να μειωθεί το κόστος εργασίας δεν θα έχει αντίκτυπο στην πραγματική ανταγωνιστικότητα, καθώς η ύφεση θα συνεχίζεται, η ρευστότητα και η επενδυτι-

κή δραστηριότητα θα μειώνονται ακόμα περισσότερο. Η λύση είναι η δημιουργία ενός άλλου κράτους με κάθετες παρεμβάσεις που θα ξεκαθαρίσει την αγορά από τις στρεβλώσεις της, θα διαθέτει αναπτυξιακή πολιτική και την απαραίτητη κοινωνική παρουσία και πρόνοια. Αυτό θα επιτευχθεί, εν μέσω ύφεσης στην Ευρώπη, μόνον αν μεταβληθούν οι όροι της δημοσιονομικής και οικονομικής προσαρμογής ώστε το βάρος της πολιτικής να πέσει στις δομικές μεταρρυθμίσεις και τη μείωση του μη μισθολογικού κόστους. Η στρατηγική αντιμετώπισης της παραγωγικής καθίζησης και της αναπτυξιακής αδράνειας της ελληνικής οικονομίας που προκάλεσε η προηγούμενη επέκταση -η

βασισμένη στην ιδιωτική κατανάλωση και τον δανεισμό- απαιτεί σε μεσο-μακροπρόθεσμο επίπεδο την εγκαθίδρυση ενός νέου αναπτυξιακού προτύπου στην Ελλάδα στην κατεύθυνση βελτίωσης της τεχνολογικής, παραγωγικής, ενεργειακής και καινοτομικής βάσης στη χώρα μας. Η εξωστρέφεια είναι αναγκαία αλλά όχι και ικανή προϋπόθεση γι’ αυτό. Χρειάζεται και η αλλαγή του μείγματος της οικονομικής πολιτικής πριν καταρρεύσει ο κοινωνικός ιστός. Οι Ευρωπαίοι δεν είδαν παρόμοιες μεταρρυθμίσεις και καινοτόμες αλλαγές, και επέμειναν στη μονομέρεια της μείωσης του μισθολογικού κόστους.

ΕΠΙΛΟΓΗ 37

Ετήσια έκδοση 29 ο έτος

∆ Ι Ε ΞΟ ∆ ΟΙ & Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η ΟΙ ΤΑΣΕΙΣ που διαµορφώνουν τις εξελίξεις στην οικονοµία, την επιχειρηµατικότητα και την πολιτική, µε πληρότητα, αντικειµενικότητα και τεκµηρίωση. ΑΡΘΡΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΑΠΟ ∆ΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥΣ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ, ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΚΑ∆ΗΜΑΪΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ.

ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΒΛEΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ.

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕI ΤΟΝ MAΡΤΙΟ 2012 ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

38 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ

ΥΠΗΡΕΣIΕΣ

ΕΞΕΛIΞΕΙΣ

ΠΡΟΪOΝΤΑ

∆ΡAΣΕΙΣ

ΥΠΕΥΘΥΝOΤΗΤΑ

ΕΠΙΛΟΓΗ 39

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

{

Οικονομία /Τράπεζες

Τα λόγια των τραπεζιτών

& ο Mario Draghi «Οι τράπεζες που φραστικά απέρριπταν τις πράξεις χορήγησης ρευστότητας της ΕΚΤ, τονίζοντας ότι η προσφυγή σε αυτές αποτελεί ένδειξη αδυναμίας, ήταν εκείνες που έκαναν και τη μεγαλύτερη χρήση της, αντλώντας τριετή δάνεια. Μάλιστα είχαν τους ισχυρότερους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας. Αυτή η επίδειξη «γενναιότητας» στα λόγια είναι άστοχη», είπε πρόσφατα ο επικεφαλής της, Μάριο Ντράγκι, συμπληρώνοντας ότι θα έπρεπε να ανταποδώσουν έμπρακτα στις κυβερνήσεις τους τη βοήθεια που δέχτηκαν -με τα ομόλογα των οποίων άντλησαν ρευστότητα- υπονοώντας αγορά κρατικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά. Πράγματι οι ιταλικές και ισπανικές τράπεζες αύξησαν τις τοποθετήσεις σε κρατικά ομόλογα κατά 50 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο. Συνολικά με τις δύο πράξεις χορήγησης ρευστότητας τον Δεκέμβριο και τον Φεβρουάριο οι τράπεζες άντλησαν σχεδόν 1 τρισεκ. ευρώ, από τα οποία τα μισά αφορούν νέα δάνεια και τα υπόλοιπα μετακύλιση παλαιότερων δανείων. Απαντώντας στην κριτική ότι τα κεφάλαια που άντλησαν δεν διοχετεύονται στην πραγματική οικονομία, δήλωσε ότι αφενός οι πράξεις αυτές στοχεύουν στην αντιμετώπιση κινδύνων ρευστότητας (μιας και η διατραπεζική

Αμφιλεγόμενη γερμανική πρακτική Οι γερμανικές τράπεζες περιορίζουν τις χρηματοδοτήσεις τους στο εξωτερικό, είτε αυτό αφορά εταιρείες, είτε κρατικά ομόλογα στο πλαίσιο της στρατηγικής απομόχλευσης και ενίσχυσης της κεφαλαιακής τους θέσης. Ωστόσο, ο οίκος Fitch εκτιμά ότι αυτό μπορεί να αποδειχθεί μπούμερανγκ για την εξαγωγική οικονομία της Γερμανίας. Ο περιορισμός της χρηματοδότησης μπορεί να «επιστρέψει» στη Γερμανία μέσω της μείωσης της ζήτησης για γερμανικές εξαγωγές με επιπτώσεις στην οικονομία και τις τράπεζες.

40 ΕΠΙΛΟΓΗ

αγορά υπολειτουργεί) και όχι έλλειψης κεφαλαίων για χορήγηση δανείων στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά και αφετέρου είναι νωρίς ακόμη για να κριθεί η αποτελεσματικότητα τους. Εν τω μεταξύ, η απομόχλευση και η κεφαλαιακή ενίσχυση στις οποίες οδηγούνται οι τράπεζες δεν θα πρέπει να γίνει με περιορισμό της προσφοράς πιστώσεων στην πραγματική οικονομία, τονίζει ο Μάριο Ντράγκι καθώς διαπιστώνει ότι η χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα στην ευρωζώνη υποχωρεί σε μια οριακή στιγμή για την εξέλιξη της οικονομίας, ιδίως των επιχειρήσεων, και περισσότερο στην Ισπανία και την Ιταλία. Ο ρυθμός ανόδου των δανείων στην ευρωζώνη έκλεισε το 2011 στο 1% από περίπου 2,5% το διάστημα ως τον Οκτώβριο και ενώ οι τράπεζες κάνουν ακόμη πιο αυστηρά τα κριτήρια αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των πελατών τους.

Οι οίκοι αξιολόγησης & η «εκδίκηση» της ESMA

ι οίκοι αξιολόγησης με τις εκθέσεις τους για τις χώρες και τα ομόλογά τους επιδεινώνουν την δημοσιονομική κατάσταση των χωρών, καθώς μια δυσμενής αξιολόγηση –είτε λόγω ελλειμμάτων είτε λόγω ύφεσης– συνεπάγεται άνοδο του κόστους δανεισμού, μεγαλύτερα ελλείμματα, λιτότητα που επιτείνει την ύφεση, σε ένα καθοδικό σπιράλ. Με άλλα λόγια με τις αξιολογήσεις τους επιτείνουν την προκυκλικότητα. Τον τελευταίο παράγοντα έχουν επανειλημμένα τονίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Πώς απαντά η Ευρώπη; Η ESMA, η ευρωπαϊκή

αρχή για τα χρηματιστήρια και τις αγορές, δημιούργησε μια βάση δεδομένων όπου ο χρήστης μπορεί να παρακολουθήσει τον βαθμό επιτυχίας τους στην αξιολόγηση τίτλων ανά κατηγορία, χώρα, είδος εκδότη τίτλου (κράτος, εταιρικά ομόλογα δομημένα προϊόντα). Έτσι, ο επισκέπτης μπορεί να διαπιστώσει π.χ. ότι ο οίκος Moody’s την περίοδο 2007-11 στην αξιολόγηση δομημένων προϊόντων δεν είχε προβλέψει ότι σε ποσοστό 30% οι εκδότες τους θα προχωρούσαν σε στάση πληρωμών. Για του λόγου το αληθές κάντε κλικ στη διεύθυνση: http://cerep.esma. europa.eu/cerep-web/statistics/ ratingActivity.xhtml

Mr ex Sir Σ

τον απόηχο των σκανδαλωδών απολαβών του και της αρχικής άρνησής του να επιστρέψει 16 εκατ. λίρες από το συνταξιοδοτικό πακέτο του από τη χρεοκοπημένη Royal Bank of Scotland που διασώθηκε το 2008 με κρατικά κεφάλαια, ο επικεφαλής της ως το έτος αυτό Frederick Goodwin, έχασε τον τίτλο του Sir που του είχε απονείμει η Βασίλισσα Ελισάβετ για τις υπηρεσίες του στον χρηματοπιστωτικό τομέα.

Ποσοτική χαλάρωση στην Αγγλία Η Τράπεζα της Αγγλίας προχωρά σε νέο βήμα ποσοτικής χαλάρωσης, με την αγορά τίτλων 50 δισ. λιρών το επόμενο τρίμηνο, ανεβάζοντας τη συνολική ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας στα 325 δισ. λίρες. Στόχος της η στήριξη της δραστηριότητας που επιβραδύνει, λόγω της στενότητας τραπεζικής χρηματοδότησης, της περιοριστικής δημοσιονομικής πολιτικής και της χαμηλότερης ανάπτυξης στις εξαγωγικές αγορές της χώρας. ΕΠΙΛΟΓΗ 41

{ Ειδήσεις - τάσεις - εξελίξεις Μεγαλύτερη

εποπτεία

Wall Street Bull

Το Financial Stability Board θέλει να θέσει στην εποπτεία του και το σκιώδες τραπεζικό σύστημα -money market funds (αμοιβαία κεφάλαια διαθεσίμων), δομημένα επενδυτικά οχήματα, επενδυτικά και κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου/hedge funds, δηλαδή την αγορά εταιρικών ομολόγων, repos και τον δανεισμό από hedge funds. Εκτιμά ότι η αγορά αυτή έχει φθάσει τα 60 τρισεκ. δολ. και πρέπει να έχει επαρκή εποπτεία, αφού μπορεί να δημιουργήσει κινδύνους.

Χαμηλή η ροή δανείων Λιγότερες πιστώσεις στην ελληνική οικονομία. Τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά μειώθηκαν 3,2% το 2012, η υποχώρηση συνεχίστηκε τον Ιανουάριο με μείωση 3,3% μετά από μηδενική μεταβολή το 2011, καθώς οι τράπεζες αντιμετωπίζουν διαρροή καταθέσεων, αδυναμία άντλησης κεφαλαίων από τις αγορές, ενώ η ζήτηση δανείων σε περιβάλλον ύφεσης είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Συνολικά οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά επέστεψαν στις τράπεζες 1,7 δισ. ευρώ περισσότερα από όσα δανείστηκαν. Η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων μειώθηκε 2%, περισσότερο των εμπορικών και των κατασκευαστικών, ενώ των νοικοκυριών μειώθηκε 3,9%. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξάνονται ενώ συνολικά οι απώλειες καταθέσεων έφθασαν τα 35 δισ. ευρώ το 2011, 5 δισ. τον Ιανουάριο 2012 και συνολικά τα 68 δισ. από το 2009. Οι διαρροές καταθέσεων στο εξωτερικό φθάνουν τα 16 δισ. επίσημα, με κύριο προορισμό τις βρετανικές τράπεζες που δέχθηκαν τριπλάσια κεφάλαια από τις ελβετικές. 42 ΕΠΙΛΟΓΗ

Οι κυρίαρχοι των μεγάλων deals

Η Wall Str. κυρίαρχη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της MergerMarket, η Goldman Sachs, η Morgan Stanley και η JPMorgan κατέλαβαν τις 3 πρώτες θέσεις στην κατάταξη των χρηματοοικονομικών συμβούλων σε εξαγορές και συγχωνεύσεις με βάση την αξία τους, 593 δισ. δολ. για την πρώτη, 452 για τη δεύτερη και 441 για την τρίτη. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν οι Credit Suisse και Barclays Capital, με 357 δισ. και 321 αντίστοιχα. Αν το κριτήριο είναι ο αριθμός των deals, και πάλι οι τρεις αμερικανικές βρίσκονται στην κορυφή μόνο που την πεντάδα συμπληρώνουν οι KPMG και PwC, που μεσολάβησαν σε πολλές αλλά χαμηλότερης αξίας συναλλαγές. Συνολικά η αξία των εξαγορών/συγχωνεύσεων έφθασε τα 2,2 τρισεκ. δολ (+2,5% από το 2010), με το 38% να αφορά αμερικανικές εταιρείες.

O Obama, οι φορολογικοί συντελεστές & τα hedge funds Τα τεράστια κέρδη των στελεχών των hedge funds και των εταιρειών ιδιωτικών συμμετοχών έχουν έλθει στο στόχαστρο του προέδρου Ομπάμα. Τα κέρδη αυτά θεωρούνται κεφαλαιακά αν και αποτελούν στην ουσία αμοιβή των στελεχών, αφού οι τελευταίοι δεν έχουν τοποθετήσει κεφάλαια δικά τους αλλά των επενδυτών (carried interest, ποσοστό από κέρδη από επενδύσεις που πάει στους CEO/μάνατζερ χωρίς οι ίδιοι να έχουν βάλει κεφάλαια). Τα ποσά αυτά φορολογούνται με συντελεστή 15% μόνο (18% στη Βρετανία, 30% στη Σουηδία όπου ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής είναι 56% και αναθεωρεί το καθεστώς) και όχι με τον εταιρικό ή προσωπικό φόρο εισοδήματος, που είναι τουλάχιστον διπλάσιος, έχοντας κάνει υπερπλούσιους τους διαχειριστές των hedge funds. O πρόεδρος Oμπάμα σκοπεύει να αναθεωρήσει το καθεστώς φορολόγησης των κερδών αυτών γιατί το θεωρεί άδικο, μένει να δούμε αν η πρότασή του θα εγκριθεί από το Κογκρέσο.

Ο πόλεμος κατά των παράνομων πρακτικών H αμερικανική SEC συνεχίζει τις έρευνες για παράνομες πρακτικές που είχαν σχέση με τη χρηματοπιστωτική κρίση. Στο στόχαστρό της ο πρώην επικεφαλής του τμήματος δομημένων δανειακών τίτλων της Credit Suisse και τρία άλλα στελέχη της. Κατηγορούνται ότι με πολύπλοκες κινήσεις χειραγώγησαν την τιμή τιτλοποιημένων στεγαστικών δανείων, με τη βοήθεια και εξωτερικού dealer, για να αποφύγουν να αναφέρουν στην τράπεζα την υποχώρηση της τιμής τους. Έτσι η τράπεζα παρουσίαζε στους επενδυτές μια ρόδινη και απατηλή εικόνα για τους τίτλους αυτούς.

Πενήντα δισ. ευρώ Στα λιγότερα από 50 δισ. ευρώ υπολογίζονται οι ανάγκες σε κεφάλαια των ελληνικών τραπεζών από το PSI, ενώ η BlackRock προσγείωσε τις εκτιμήσεις από την υποβάθμιση των χαρτοφυλακίων δανείων τους λόγω της ύφεσης. Βέβαια αν περιληφθούν τελικά στο PSI και τα δάνεια που έχουν χορηγηθεί σε ΔΕΚΟ και τοπική αυτοδιοίκηση με εγγύηση του Δημοσίου πιθανόν να απαιτηθούν άλλα 10 δισ. ευρώ, καθώς τα δάνεια αυτά ανέρχονται σε 22 δισ. ευρώ.

Λιγότερες τράπεζες

στην Ευρωζώνη

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ, ο αριθμός των τραπεζών στην ευρωζώνη μειώθηκε σημαντικά. Στις αρχές του 2012 λειτουργούσαν 7,5 χιλ. τράπεζες, 332 λιγότερες από το 2011, καθώς η αγορά οδηγείται με εξαγορές και συγχωνεύσεις σε μεγαλύτερα σχήματα. Στην Ελλάδα ο αριθμός των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων μειώθηκε κατά 4 σε 79. Ενδεικτικό του μεγάλου χρηματοπιστωτικού τομέα της Ιρλανδίας είναι το ότι σε μια οικονομία μικρότερη από την ελληνική λειτουργούν 590 τράπεζες. Φυσικά τις περισσότερες σε αριθμό έχει η Γερμανία, 1.956 ή 26% του συνόλου με επόμενη τη Γαλλία με 1.147 ή 15%, η οποία όμως υπερτερεί σε κεφάλαια. Από τις εκτός ευρωζώνης χώρες της ΕΕ τους περισσότερους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, 703, έχει η Πολωνία με τη Βρετανία να έχει 405.

ΕΠΙΛΟΓΗ 43

{

44 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ελληνικές Τράπεζες

Η ΘΥΣΙΑ

του El dorado

η εποχή των μεγάλων αποφάσεων. Οι θυγατρικές των ελληνικών τραπεζών, το άλλοτε El Dorado τους για την εξωστρεφή τους ανάπτυξη, θα θυσιαστούν στον βωμό της επιβίωσης των μητρικών τραπεζών. Δυστυχώς τώρα θα πωληθούν υπό την πίεση των συνθηκών σε ιδιαίτερα χαμηλά τιμήματα. αναπόφευκτη επίσης συνέπεια στην απαιτητική εποχή της κρίσης, η προσφυγή των τραπεζών στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για κεφαλαιακή ενίσχυση. Από τον ΧΡHΣΤο ΚωΝΣΤΑ

Τ Ο Ν Σ ΤΑΥ Ρ Ο Τ ΟΥ Μ Α Ρ Τ Υ Ρ Ι ΟΥ θα υποχρεωθούν να σηκώσουν οι μέτοχοι, οι εργαζόμενοι και οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών μέσα στους επόμενους 9 μήνες του 2012. Οι ελληνικές τράπεζες θα πληρώσουν πολύ ακριβά την εμπιστοσύνη που έδειξαν στο ελληνικό κράτος το οποίο όχι μόνο εξάντλησε κάθε χρηματοδοτική τους δυνατότητα για να συντηρήσει ένα αντιπαραγωγικό και πελατειακό διοικητικό σύστημα αλλά επίσης εξαφάνισε κάθε ίχνος αξιοπιστίας σε οτιδήποτε φέρει ελληνικό όνομα. Το 2012 σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο αναδιάρθρωσης του τραπεζικού μας συστήματος: Μέχρι σήμερα πρώτα αποφασιζόταν η συγχώνευση δύο τραπεζικών ομίλων και κατόπιν ξεκινούσε ο εξορθολογισμός λειτουργίας του νέου σχήματος. Αντιθέτως, οι τραπεζικές συγχωνεύσεις του 2012 θα γίνουν αφού πρώτα μειωθεί το λειτουργικό κόστος και αφού πρώτα ΕΠΙΛΟΓΗ 45

{

Ελληνικές Τράπεζες

ρευστοποιηθούν πολλές θυγατρικές. Είναι απλό: Οι μέτοχοι της σημερινής εποχής δεν είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν το κόστος αναδιάρθρωσης των υπό συγχώνευση τραπεζών. Η λέξη «μέτοχοι» θα είναι κρίσιμη και κομβικής σημασίας για να προσδιορίσει τις μελλοντικές εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα. Ο Δούρειος Ίππος για την άλωση των τραπεζών θα έχει την μορφή του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ). Τα κεφάλαια του ΕΤΧΣ θα προσφερθούν ως «δώρο» στις ελληνικές τράπεζες αλλά όπως ακριβώς συνέβη και με τον Δούρειο Ίππο για την άλωση της Τροίας, μέσα στο «σώμα» του ΕΤΧΣ κρύβονται οι μελλοντικοί ιδιοκτήτες των τραπεζών οι οποίοι θα εμφανιστούν μόλις το τίμημα εξαγοράς θεωρηθεί ελκυστικό. Το σίγουρο είναι ότι οι σημερινοί μέτοχοι -μικρομέτοχοι και μεγαλομέτοχοι- θα χάσουν από το dilution effect αφού η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα απαιτήσει σημαντικά κεφάλαια που δεν διαθέτουν. Η Τράπεζα της Ελλάδος θα ανακοινώσει στις τράπεζες μέχρι το τέλος Απριλίου, συγκεκριμένες καταληκτικές ημερομηνίες μέσα στις οποίες οφείλουν να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους βάση. Οι καταληκτικές ημερομηνίες για τη συγκέντρωση κεφαλαίου θα οριστούν για κάθε τράπεζα για κάθε περίπτωση χωριστά με μέγιστο όριο έως το τέλος Σεπτεμβρίου. Όσες τράπεζες θα υποβάλλουν ρεαλιστικά και βιώσιμα σχέδια αύξησης κεφαλαίου θα έχουν τη δυνατότητα να λάβουν δημόσια στήριξη με τρόπο ο οποίος διατηρεί τα κίνητρα του ιδιωτικού τομέα να βάλουν κεφάλαια και ως εκ τούτου να μειωθεί το βάρος για τους φορολογούμενους. Με απλά λόγια θα υποστηριχθούν από τα κεφάλαια του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) μέσω κοινών μετοχών και μετατρέψιμων υπό αίρεση ομολογιών. Όσες τράπεζες δεν μπορούν να βρουν επενδυτές πρόθυμους να ενισχύσουν το μετοχικό τους κεφάλαιο θα εκκαθαριστούν με το χαμηλότερο δυνατό κόστος για το κράτος, «με τρόπο ο οποίος διασφαλίζει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και που ακολουθεί το γενικό στρατηγικό σχέδιο για εκκαθαρισμένα τραπεζικά περιουσιακά στοιχεία». Όλες οι τράπεζες θα πρέπει να πετύχουν μια βασική αναλογία κεφαλαίου πρώτου βαθμού που ορίζεται στο 9% έως το τέλος Σεπτεμβρίου, φτάνοντας στο 10% τον Ιούνιο 2013. Η Τράπεζα της Ελλάδας θα είναι στο μεταξύ χρονικό διάστημα έτοιμη να εκταμιεύσει επαρκή στήριξη ρευστότητας με την ενίσχυση του ευρωσυστήματος. Η επαρκής στήριξη ρευστότητας βραχυπρόθεσμα πρέπει να είναι συνεπής με τα σχέδια μείωσης της εξάρτησης τραπεζών από την έκτακτη στήριξη της ΕΚΤ μεσοπρόθεσμα. Ανεξαρτήτως των -όποιωνμακροοικονομικών εξελίξεων στην Ελλάδα αλλά και 46 ΕΠΙΛΟΓΗ

την Ευρωζώνη –θα παρακολουθήσουμε στα επόμενα τις συγκλονιστικές αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία του 2012- το ελληνικό τραπεζικό σύστημα τα τελευταία 3 χρόνια δέχθηκε ισχυρούς τεκτονικούς σεισμούς και τώρα καλείται να αντιμετωπίσει το τσουνάμι των αρνητικών εξελίξεων μετά τη σεισμική ακολουθία: Από το 2009 μέχρι τις αρχές του 2012, οι ελληνικές τράπεζες κλήθηκαν να διαχειριστούν μια πρωτοφανή σε όγκο και ταχύτητα εκροή καταθέσεων που ξεπερνά τα 60 δισ. ευρώ από το αρχικό σύνολο των 245 δισ. Ταυτόχρονα έπρεπε να υποστούν τις ζημιές από το αξίας 60 δις.ευρώ χαρτοφυλάκιο των απαξιωμένων ελληνικών κρατικών ομολόγων. Για να αντιμετωπίσουν την έλλειψη ρευστότητας οι τράπεζες κατέφυγαν στα κεφάλαια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Έτσι προέκυψε ακόμη ένα σημαντικό πρόβλημα, ο μεγάλος βαθμός εξάρτησης από την ΕΚΤ που αποτελεί σήμερα τον κύριο δανειστή τους σε αντιδιαστολή με τον παλαιό και εύκολο τρόπο δανεισμού τους (μέσω της διατραπεζικής αγοράς). Η απροθυμία του ελληνικού πολιτικού συστήματος να προχωρήσει σε σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές που θα μπορούσαν να δώσουν αναπτυξιακή δυναμική στην οικονομία οδήγησε τη χώρα σε μια πρωτοφανή υφεσιακή διαδικασία με πρώτο άμεσο αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και την ταυτόχρονη αύξηση των επισφαλειών. Φυσικά η ύφεση γκρέμισε τις κεφαλαιοποιήσεις στο Χρηματιστήριο με συνέπεια την δυσχέρεια υλοποίησης αυξήσεων κεφαλαίου. Οι ελληνικές τράπεζες δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν το τσουνάμι των αλλαγών με συγχωνεύσεις. Αυτό είναι λογικό αν αναλογιστεί κανείς ότι οι χρόνιες στρεβλώσεις στην εσωτερική λειτουργία των τραπεζών δεν μπορούν να επιλυθούν με απλές διοικητικές αποφάσεις. Επομένως πριν ξεκινήσει ο χορός των συγχωνεύσεων στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, όλες οι τράπεζες θα αναγκαστούν να προχωρήσουν σε σημαντικές μειώσεις του κόστους λειτουργίας τους. Αυτή σημαίνει μείωση του δικτύου των καταστημάτων και περικοπή του μισθολογικού κόστους τόσο με απομάκρυνση προσωπικού όσο και με μειώσεις μισθών. Ήδη οι ξένες τράπεζες που λειτουργούν στην Ελλάδα ξεκίνησαν το κλείσιμο καταστημάτων. Μέσα στο 2011 είδαμε την αποχώρηση της BNP Paribas και το κλείσιμο 35 καταστημάτων από τη Citibank. Η Millennium σκοπεύει να συρρικνώσει σημαντικά (περίπου 35 καταστήματα) το δίκτυό της. Η Emporiki θα προχωρήσει επίσης σε μειώσεις καταστημάτων και προσωπικού, καθώς ο στρατηγικός σχεδιασμός της μητρικής εταιρείας Crédit Agricole περιλαμβάνει μείωση περίπου 2.400 θέσεων εργασίας στη Γαλλία και το εξωτερικό. Για τις αμιγώς ελληνικές τράπεζες, η μείωση του λειτουργικού κόστους θα ξεκινήσει από μειώσεις μισθών χωρίς απολύσεις. Οι θυγατρικές των ελληνι-

κών τραπεζών στο εξωτερικό θα θυσιαστούν στον βωμό της επιβίωσης των μητρικών εταιρειών. Δυστυχώς τώρα θα πωληθούν υπό την πίεση των συνθηκών σε ιδιαίτερα χαμηλά τιμήματα. Το 2008, το 2009 ακόμη και το 2010 υπήρχε η δυνατότητα επιλογής του αγοραστή. Η σημερινή εποχή δεν ευνοεί τις πωλήσεις θυγατρικών. Το πολύ άσχημο οικονομικό κλίμα παγκοσμίως και η ανάγκη κεφαλαιακής επάρκειας οδηγούν πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες σε «επιθετικές» πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, δημιουργώντας συμφόρηση στην αγορά. Ο χρηματοπιστωτικός κλάδος συρρικνώνεται, η παγκόσμια οικονομία κλυδωνίζεται και οι χρηματιστηριακές αγορές δεν ευνοούν την ανάληψη επενδυτικού κινδύνου. Οι Έλληνες τραπεζίτες θα υποχρεωθούν να ρευστοποιήσουν κερδοφόρες μονάδες στις οικονομίες της ευρύτερης περιοχής της ΝΑ Ευρώπης για να αποφύγουν την

απώλεια ελέγχου των επιχειρήσεων που διοικούν. Οι αυξημένες κεφαλαιακές ανάγκες ενδεχομένως να οδηγήσουν και άλλες –όχι μόνον ελληνικές- τράπεζες με παρουσία στα Βαλκάνια, στην πώληση των μονάδων τους. Σε μια τέτοια περίπτωση θα υπάρξει «συνωστισμός στην έξοδο», προκαλώντας πίεση στο ύψους του τιμήματος που θα είναι σε θέση να διεκδικήσουν οι ελληνικές τράπεζες. Τα προβλήματα χρηματοδότησης του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου θα επηρεάσουν τα επόμενα χρόνια αρνητικά τις τοπικές οικονομίες, πλήττοντας τα αποτελέσματα των θυγατρικών των ελληνικών ομίλων στο εξωτερικό και κατ’ επέκταση των αποτιμήσεων τους. Αν επαληθευθεί αυτό το σενάριο, όσο περισσότερο καθυστερήσει η διάθεση πλειοψηφικών πακέτων στη ΝΑ Ευρώπη, τόσο λιγότερα θα είναι τα κεφάλαια που θα αντληθούν.

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΒΟΛΗΣ Οι αναπροσαρµογές των ελληνικών τραπεζών θα συµβούν σε ένα παγκόσµιο οικονοµικό περιβάλλον που περιγράφεται µε µία µόνο φράση: Αναβλητικότητα Πολιτικών.

Από το 2009 και μετά, οι πολιτικοί που διοικούν τις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη -ΗΠΑ, Ευρωζώνη και Κίνα- ακολουθούν την πολιτική που τόσο πολύ μισούν οι αγορές: Αδράνεια. Αποφεύγουν να αντιμετωπίσουν ευθέως τα θεμελιώδη οικονομικά, δημοσιονομικά και χρηματοοικονομικά τους προβλήματα. Στην προεκλογική αμερικανική οικονομία, κυβέρνηση και Ρεπουμπλικάνοι δείχνουν να μην βιάζονται για τη δημοσιονομική προσαρμογή και αποφεύγουν τις άλλες παρεμβάσεις -όπως τις επενδύσεις σε υποδομές και στην εκπαίδευση και τις αλλαγές στην ενεργειακή πολιτική- που απαιτούνται για να ενισχυθεί ο ρυθμός ανάπτυξης. Η ευρωζώνη βρίσκεται σε φάση άρνησης, καθώς δεν παραδέχεται ότι το μοντέλο «ο καθένας μόνος του και όλοι μαζί στο κοινό μας νόμισμα» έχει χρεοκοπήσει. Η Κίνα εκμεταλλεύεται το έλλειμμα πολιτικής στη Δύση και επιμένει στο αδύναμο νόμισμα για να ενισχύσει τις εξαγωγές της. Το μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας ωθείται από τις κρατικές επενδύσεις ενώ οι αποταμιεύσεις είναι πολύ υψηλές και η κατανάλωση πολύ χαμηλή. Σε όλες τις περιπτώσεις, οι

πολιτικοί περιορισμοί -οι επερχόμενες εκλογές στις ΗΠΑ και η μετάβαση εξουσίας στην Κίνα στα τέλη του 2012, όπως και η ανικανότητα των 17 κυβερνήσεων της ευρωζώνης και των συμμαχιών τους να συντονίσουν πολιτικές συνεκτικά, ενώ παράλληλα καλούνται να αντιμετωπίσουν εθνικές εκλογές και αλλαγές κυβερνήσεων- έχουν οδηγήσει τους πολιτικούς ηγέτες στο να αναβάλουν τη βραχυπρόθεσμη οδύνη και το πολιτικό κόστος των δύσκολων αποφάσεων που θα αποφέρουν αποτελέσματα μεσοπρόθεσμα. Το 2012 θα γίνει πιο σαφές ότι αυτό το παιχνίδι των αναβολών δεν θα έχει κανέναν νικητή. Όταν η εγχώρια ζήτηση είναι αδύναμη, ενώ η ιδιωτική και η δημόσια κατανάλωση περιορίζονται από την απομόχλευση ή από διαρθρωτικούς περιορισμούς, τότε μόνο με αδύναμο νόμισμα ανακτάται η ανάπτυξη, μέσω της ώθησης των εξαγωγών. Για να αποδυναμωθεί ένα νόμισμα, όμως, πρέπει να ενισχυθεί ένα άλλο. Και όταν βελτιώνεται το εμπορικό ισοζύγιο μιας χώρας επιδεινώνεται κάποιας άλλης. Εάν, λοιπόν, οι εντάσεις στην αγορά συναλλάγματος οδηγήσουν σε πόλεμο νομισμάτων, τότε αναπόφευκτα

θα έχουμε και εμπορικούς πολέμους. Κατά συνέπεια, το 2012 ο συνδυασμός των πιέσεων των αγορών και των αντικρουόμενων πολιτικών περιορισμών θα κάνει δυσκολότερη την πολιτική των αναβολών. Ορισμένα μέλη της ευρωζώνης μπορεί κατ' ανάγκη να προχωρήσουν σε αναδιάρθρωση του χρέους τους, ίσως ακόμη και να εξετάσουν την έξοδό τους από τη νομισματική ένωση. Η επιβράδυνση της κινεζικής ανάπτυξης μπορεί να πλησιάσει πολύ σε ανώμαλη προσγείωση. Οι αγορές στις ΗΠΑ ίσως αρχίσουν να ανησυχούν περισσότερο για το πολιτικό αδιέξοδο που εμποδίζει τους αξιωματούχους από τη λήψη των απαραίτητων αποφάσεων, διατηρώντας έτσι σε μη διατηρήσιμα επίπεδα τα δίδυμα ελλείμματα των ΗΠΑ. Εάν οι μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη συνεχίσουν να παίζουν το ίδιο παιχνίδι και προσπαθήσουν να αναβάλουν τις αποφάσεις για έναν ακόμη χρόνο, τότε το πρόβλημα θα γίνει πιο δύσκολο και τελικά θα οδηγήσει στην απόλυτη καταιγίδα: Διπλή ύφεση στις ΗΠΑ, διάσπαση της ευρωζώνης και ανώμαλη προσγείωση της Κίνας. ΕΠΙΛΟΓΗ 47

ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΕΛΛΑΔΑ-ΕΕ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΘΝΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ - ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΙΜΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΝΟΜΙΣΜΑ-ΠΙΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ -ΥΓΕΙΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Kυκλοφορεί Παραγγελίες: 210 640 1850

Εξαιρετικά χρήσιµη για τον εµπορικό σχεδιασµό και την εξυπηρέτηση επιχειρηµατικών στόχων, για την άσκηση κάθε πολιτικής. Χρησιµοποιείται από τους ηγετικούς παράγοντες και τα στελέχη της επιχειρηµατικής, πολιτικής, διοικητικής και επιστηµονικής ζωής της χώρας. Μοναδική στον χώρο των στατιστικών δεδοµένων και οικονοµικών στοιχείων και δίγλωσση (ελληνικά - αγγλικά). 231 πίνακες σε 12 θεµατικές ενότητες µε συστηµατική εσωτερική κατάταξη και χρηστικό ευρετήριο. Εναλλακτική on line πρόσβαση σε συνδροµητές µέσω του economics.gr, µε συνεχή ενηµέρωση.

Σε digital edition, 35€ (flash required). Έντυπη έκδοση, 65€. τελευταία ενηµέρωση στοιχείων έντυπης έκδοσης 30/9.

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

Bankers Club

ΑΞΙΑ ΕΧΕΙ…

Ν Α Μ Ο Ι ΡΑ Ζ Ε Σ Α Ι ΤΙΣ ΓΝΩΣΕΙΣ & Τ Ι Σ Α Π Ο Ψ Ε Ι Σ Σ ΟΥ

Bankers Club

∆ΗΜΗΤΡΗΣ

ΠΑΥΛΑΚΗΣ

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

ΕΠΙΛΟΓΗ 49

Bankers Club

{

αξια

Δημητρης Παυλακης Εθνικη Τραπεζα

του

Ombudsman Ο Δημhτρης Παυλaκης είναι στέλεχος με μακρά εμπειρία στη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος, έχοντας ανταποκριθεί με επιτυχία σε κομβικές θέσεις που κατείχε στην Εθνική Τράπεζα την τελευταία εικοσαετία. Την τελευταία διετία ήταν ο Συνήγορος του Πελάτη στην ΕΤΕ, θεσμό που δημιούργησε το πιστωτικό ίδρυμα δύο χρόνια πριν, τον Φεβρουάριο του 2010. Αυτή την εποχή, ολοκληρώνοντας τα καθήκοντά του στην ΕΤΕ αναλαμβάνει τα αντίστοιχα περίπου καθήκοντα στην Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, τα καθήκοντα δηλαδή του Μεσολαβητή τραπεζικών και επενδυτικών υπηρεσιών, με ευθύνη τη διευθέτηση των προβλημάτων που ανακύπτουν στις συναλλαγές των πελατών με όλα τα μέλη της Ένωσης. Τον συναντήσαμε τη μεταβατική αυτή περίοδο της επαγγελματικής του ανέλιξης στα γραφεία της ΕΤΕ και μιλήσαμε μαζί του για την Εθνική, τις τράπεζες, την οικονομία... Συνέντευξη στη Θωμη Μελιδου

Ο θεσμός του «Συνηγόρου του πελάτη» στην ΕΤΕ, συμπληρώνει δύο έτη λειτουργίας. Ποια ανάγκη και συνθήκες οδήγησαν την τράπεζα στη δημιουργία του θεσμού και ποια τα μέχρι σήμερα αποτελέσματά του; Με τη συμπλήρωση 2 ετών λειτουργίας του γραφείου μας, θα μπορούσα να υποστηρίξω άνετα ότι η αρχική μας πεποίθηση ότι ο θεσμός του «Συνηγόρου του Πελάτη της ΕΤΕ» θα αποτελέσει τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στην τράπεζα και την πελατεία της, που θα αφουγκράζεται τις ανάγκες της και θα συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία εξασφάλισης της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών στην πελατεία, έγινε πραγματικότητα. Με ικανοποίηση βιώνουμε την ολοένα και αυξανόμενη αποδοχή των πελατών μας που, επειδή μας εμπιστεύονται, ζητούν τη διαμεσολάβησή μας για να λυθεί φιλικά το ζήτημά τους με την τράπεζα. Εντός του 2011 το πλήθος των ζητημάτων που υποβλήθηκαν στο 50 ΕΠΙΛΟΓΗ

γραφείο μας αυξήθηκε με γεωμετρική πρόοδο σε σχέση με το 2010. Ποια είναι τα συνήθη ζητήματα που έρχονται προς επίλυση στον «Συνήγορο του Πελάτη»; Πόσο εύκολα επιλύονται τελικά; Λόγου χάρη, πόσες υποθέσεις έχετε λύσει μέχρι σήμερα και πόσες αιτήσεις προς επίλυση έχετε δεχτεί; Από τα αιτήματα πελατών της τράπεζας ποσοστό μεγαλύτερο του 50% αφορά σε υποθέσεις που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την οικονομική κρίση (ρυθμίσεις, διευκολύνσεις, οχλήσεις από εταιρείες ενημέρωσης, άρνηση χρηματοδότησης, Ν 3869 κ.λπ.), ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό των αιτημάτων ασφαλισμένων της Εθνικής Ασφαλιστικής αφορά θέματα αποζημιώσεων. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να σημειώσω ότι παρά το γεγονός ότι η επέκταση του θεσμού στην Εθνική Ασφαλιστική μετρά μόλις μερικούς μήνες (Μάιος 2011), τα αιτήματα που προήλθαν από

ασφαλισμένους της εταιρείας κατά το Δεκέμβριο 2011 έφτασαν περίπου το 11% των συνολικών αιτημάτων που δεχτήκαμε. 6 στις 10 υποθέσεις αντιμετωπίστηκαν άμεσα, μέσα σε μία μόλις εβδομάδα, ενώ μέσα από τη διαδικασία διαμεσολάβησης καταφέραμε να προσφέρουμε θετική απάντηση στο 64% των περιπτώσεων για την Εθνική Τράπεζα και στο 69% για την Εθνική Ασφαλιστική. Σαν αποτέλεσμα, τα παράπονα που υποβλήθηκαν σε ανεξάρτητες αρχές και τρίτους φορείς παρουσίασαν σημαντική μείωση. Στη μέχρι σήμερα πορεία σας έχετε ανταποκριθεί με επιτυχία στις απαιτήσεις κομβικών διευθυντικών θέσεων στην τράπεζα. Με βάση αυτή την εμπειρία σας, πώς θα περιγράφατε τα σημερινά δεδομένα στην τραπεζική αγορά; Ανταποκρίνονται οι τράπεζες με επιτυχία στις σημερινές προκλήσεις της ύφεσης; Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που κρίνετε ότι πρέπει να

Photo // Θοδωρής Αναγνωστόπουλος

“

Σήμερα μέσα στη δίνη της κρίσης έχουμε την ευκαιρία να χτίσουμε μια Ελλάδα όπως της αξίζει και όπως τη θέλουμε. ΕΠΙΛΟΓΗ 51

Bankers Club

{

Δημητρης Παυλακης Εθνικη Τραπεζα

αντιμετωπίσουν το 2012; Οι τράπεζες αντιμετωπίζουν μεγάλες προκλήσεις. Την εξασφάλιση της απαιτούμενης ρευστότητας για τη λειτουργία τους, τη σταδιακή απεξάρτησή τους από την ΕΚΤ, την ουσιαστική συμμετοχή στη δύσκολη προσπάθεια επανεκκίνησης της οικονομικής μηχανής της αγοράς στον δρόμο για την ανάκαμψη της χώρας. Η μεγαλύτερη ωστόσο πρόκληση παραμένει για το σύνολο του τραπεζικού κλάδου η ενίσχυση της κεφαλαιακής τους επάρκειας και η συμμόρφωση με τις νέες κανονιστικές απαιτήσεις με ταυτόχρονη απορρόφηση των συνεπειών του PSI+ και των πιθανών αναγκών που θα προκύψουν από τα αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα από την εταιρεία BlackRock για λογαριασμό της ΤτΕ. Ο τραπεζικός κλάδος στο σύνολό του εμφανίζεται ανθεκτικός. Ειδικά όσον αφορά στην Εθνική Τράπεζα, μέσω στρατηγικών της κινήσεων όπως η πρόσφατη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και η απόκτηση καλυμμένων ομολογιών και υβριδικών τίτλων, ο δείκτης των κύριων βασικών ιδίων κεφαλαίων (Core

“

Οι τράπεζες σήμερα οφείλουν να προασπίσουν μαζί με τα συμφέροντά τους και τις σχέσεις τους με την πελατεία, καθώς βιώνουμε μία εν δυνάμει θρυαλλίδα που απειλεί την καλή συναλλακτική ηθική στις συναλλαγές των πολιτών με τις τράπεζες.

52 ΕΠΙΛΟΓΗ

Tier 1) βελτιώνεται διαρκώς, γεγονός που προμηνύει καλύτερες αποδόσεις για τους επενδυτές. Και από τις τράπεζες στην οικονομία αν και οι δυο αυτές έννοιες συνδέονται καθώς οι τράπεζες είναι ο αιμοδότης της οικονομίας. Κοινός τόπος είναι ότι η χώρα πρέπει να περάσει στην ανάπτυξη. Επίσης, κοινό τόπο αποτελεί ότι οι τράπεζες έχουν στενέψει τη στρόφιγγα του δανεισμού. Το κλείσιμο της στρόφιγγας τελικά ήταν και είναι τόσο όσο απαιτούσε και απαιτεί η συγκυρία, μεγαλύτερο ή μικρότερο και γιατί; Και με ποιες επιπτώσεις; Είναι αυτονόητο και κοινώς αποδεκτό ότι κλειδί για την έξοδο της χώρας από την κρίση αποτελεί η δημιουργία συνθηκών ανάπτυξης, στην οποία το τραπεζικό σύστημα καλείται

να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο. Η Εθνική Τράπεζα ανταποκρίνεται με υπευθυνότητα στις απαιτήσεις των καιρών τόσο ενεργητικά με τη συμμετοχή της σε σειρά ευρωπαϊκών προγραμμάτων χρηματοδότησης (Jeremie, Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ.ά.), όσο και μέσω της πληθώρας προϊόντων αναρρύθμισης των υφιστάμενων οφειλών (ρυθμίσεις, διευκολύνσεις, επιμηκύνσεις), τα οποία, μέσω της απελευθέρωσης των πόρων, ενισχύουν άμεσα και έμμεσα τη ρευστότητα στην αγορά προκειμένου αυτή να βρει και πάλι τον ρυθμό της. Με αφορμή το βιβλίο σας, «Τραπεζικό Marketing στην Πράξη», ποιες οι βασικές τάσεις και προβληματικές του τραπεζικού μάρκετινγκ σήμερα; Σήμερα κυρίαρχος παράγων στο

μάρκετινγκ των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών είναι η αξιοπιστία και το κύρος και έχει περάσει πλέον σε δεύτερη μοίρα η ανάπτυξη και προώθηση νέων προϊόντων. Σήμερα υπάρχει η ανάγκη να προβάλλεται περισσότερο η τράπεζα και λιγότερο το προϊόν. Η εμπιστοσύνη των πελατών έχει κλονισθεί και απαιτούνται έξυπνες και συνδυασμένες κινήσεις στρατηγικού και επικοινωνιακού χαρακτήρα που θα επαναφέρουν την αναγκαία ψυχολογία στην αγορά. Το φαινόμενο αυτό έχει παρατηρηθεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και επηρεάζει όλους. Σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από τον τραπεζικό τομέα το καλό όνομα, η δημιουργία πιστών πελατών, το «brand», όσο αργά χτίζεται τόσο γρήγορα «γκρεμίζεται» και για τον λόγο αυτό τα στελέχη που ασχολούνται με το μάρκετινγκ, επειδή το γνωρίζουν καλά, δεν εφησυχάζουν ποτέ. Πάνω στην ίδια θεματική: Η κρίση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος και όλα όσα έχουμε ακούσει και διαβάσει όλοι μας για την ευθύνη των τραπεζών στην κρίση, πόσο έχει επηρεάσει στη χώρα μας των εικόνα των τραπεζών στη συνείδηση του πολίτη παρά το ότι ο τελευταίος γνωρίζει ότι στη δημιουργία της χρηματοπιστωτικής κρίσης οι ελληνικές τράπεζες δεν είχαν καμία συμμετοχή; Ο πολίτης βιώνει καθημερινά μια κατάσταση, η οποία τον επηρεάζει σε κάθε επίπεδο: Ανεργία, περικοπές αποδοχών για μισθωτούς και συνταξιούχους και πρόσθετοι φόροι μειώνουν το διαθέσιμο εισόδημα με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση της εγχώριας κατανάλωσης και της εμπορικής δραστηριότητας. Η διαρκής επανάληψη των αρνητικών ειδήσεων και η έλλειψη θετικής προοπτικής επιδρούν δυσμενώς στη ψυχολογία του. Η ανάγκη διοχέτευσης της συσσωρευμένης πίεσης διευκολύνει τη στοχοποίηση των τραπεζών σε μια προσπάθεια αναζήτησης ενόχων για την παρούσα κατάσταση. Τα παραπάνω εντείνονται από τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι τράπεζες για την εξυγίανση των χαρτοφυλακίων τους είτε μέσω των αυστηρότερων κριτηρίων πρόσβασης στη

χρηματοδότηση ή μέσω των ενεργειών για τη συλλογή των οφειλών. Έχουμε λοιπόν μία εν δυνάμει θρυαλλίδα που απειλεί την καλή συναλλακτική ηθική στις συναλλαγές των πολιτών με τις τράπεζες. Με βάση τα παραπάνω θεωρώ ότι οι τράπεζες οφείλουν να προασπίσουν μαζί με τα συμφέροντα τους και τις σχέσεις τους με την πελατεία. Ένα έμπρακτο και επιτυχημένο παράδειγμα αυτής της ενδυνάμωσης της φιλικής σχέσης με την πελατεία και του χτισίματος της στέρεας βάσης για περαιτέρω συνεργασία είναι και ο Θεσμός του Συνηγόρου του πελάτη. Τι θα συμβουλεύατε όποιον αισθάνεται δυσαρεστημένος από τη σχέση του με την τράπεζά του; Η Εθνική Τράπεζα προσέφερε διαχρονικά στήριξη στην πελατεία της. Ωστόσο, όπως προαναφέραμε, οι ακραίες καταστάσεις που ζούμε στη χώρα μας κλονίζουν τις σχέσεις τράπεζας και πελατών (άλλωστε σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της εταιρείας Ernst & Young παρόμοια αποτελέσματα παρατηρούνται διεθνώς καθώς οι μισοί ερωτηθέντες στην ΕΕ δήλωσαν ότι κατά τους τελευταίους δώδεκα μήνες μειώθηκε η εμπιστοσύνη τους προς τις τράπεζες). Σε τέτοιες στιγμές αναζητούμε ένα σταθερό σημείο για να στηριχτούμε. Δεν είναι σωστό να αφήνουμε τις δυσκολίες να γκρεμίσουν μια σχέση εμπιστοσύνης που πήρε χρόνια να χτιστεί. Το Γραφείο μας συνέβαλε στη διατήρηση της σχέσης αμοιβαίας εμπιστοσύνης με τους πελάτες, αποδεικνύοντας καθημερινά ότι η Εθνική Τράπεζα είναι δίπλα στον πελάτη και όχι απέναντί του. Το πετύχαμε αποτελώντας τον σύμβουλο, τον αρωγό και τον σύμμαχό του, παρέχοντας πληροφορίες, αναζητώντας λύσεις στα ζητήματα που αντιμετωπίζει και φροντίζοντας για την εξεύρεση της καλύτερης αμοιβαία ικανοποιητικής λύσης. Τα γερά θεμέλια της «μεγάλης μας φίλης» που ήταν το σήμα κατατεθέν της Εθνικής στη δεκαετία του ’80 της δίνουν τη δύναμη να παραμένει η ίδια και σήμερα και αύριο. Πόσο αισιόδοξος είστε για την επόμενη μέρα της καθημερινότητάς μας; Γιατί μπορεί οι Έλληνες να γνωρίζουν ότι η ύφεση δεν μπορεί να διαρκέσει για

Bankers’ Club Info - Συνήγορος του Πελάτη της Εθνικής Τράπεζας από τον Φεβρουάριο του 2010. - Διευθυντής Ηλεκτρονικών Εργασιών & Εναλλακτικών Δικτύων στην ΕΤΕ την περίοδο 2005-2010. - Αναπληρωτής Διευθυντής (2000-2002) και µετέπειτα Διευθυντής (2002-2005) στη Διεύθυνση Καταναλωτικής Πίστης της ΕΤΕ. - Υποδιευθυντής στη Διεύθυνση Πίστης για θέµατα Καταναλωτικής Πίστης (1998-1999) και Διευθυντής Marketing στην Ε.Α.Ε.Δ.Ο. (ΕΘΝΟΚΑΡΤΑ) Α.Ε. (1996-1998). - Υπήρξε εισηγητής στην Εκπαίδευση Προσωπικού της ΕΤΕ και τακτικός εισηγητής για θέµατα Marketing & Σχεδιασµού Ανάπτυξης Πωλήσεων Τραπεζικών Δικτύων σε µεγάλους εκπαιδευτικούς οργανισµούς (Ε.Ε.Τ., Ο.Τ.Ο.Ε., Ε.Ε.Δ.Ε., ΕΛ.ΚΕ.ΠΑ. κ.α.) και τραπεζικούς οργανισµούς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. -Το βιβλίο του «Τραπεζικό Μάρκετινγκ στην Πράξη» αποτελεί µέρος της διδακτέας ύλης σε ελληνικά πανεπιστήµια (Πανεπιστήµιο Πειραιά, Πάντειο Πανεπιστήµιο, Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών).

πάντα αλλά με βάση το ορατό μέλλον η διατύπωση αυτή είναι και θα παραμείνει θεωρία. Κανείς δεν παραγνωρίζει τα τεράστια εμπόδια που καλείται να υπερβεί η χώρα μας προκειμένου να βγει από τη στενωπό της κρίσης. Ούτε εθελοτυφλούμε ως προς το δυσμενές κλίμα εντός και εκτός Ελλάδος που έρχεται να επιτείνει τις εγγενείς δυσκολίες αυτής της προσπάθειας. Η προοπτική της επόμενης μέρας ωστόσο δεν επιτρέπεται να μας τρομοκρατεί αλλά οφείλει να μας κινητοποιεί και να μας κρατά προσηλωμένους σε αυτό που για μία σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα πρέπει να αποτελεί μονόδρομο: την έξοδο από την ύφεση. Η «αισιοδοξία» στην οποία αναφέρεστε πηγάζει από το γεγονός ότι υπάρχουν τα μέσα, η γνώση και κυρίως η θέληση ώστε η Ελλάδα να ανταπεξέλθει σε αυτή την πρωτοφανή συγκυρία και να επανέλθει στο δημοσιονομικό, οικονομικό και βιοτικό επίπεδο που της αρμόζει ως ισότιμου μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σύγχρονης δημοκρατικής χώρας. Σήμερα μέσα στη δίνη της κρίσης έχουμε την ευκαιρία να χτίσουμε μια Ελλάδα όπως της αξίζει και όπως τη θέλουμε. ΕΠΙΛΟΓΗ 53

{ Τράπεζες και τεχνολογία

ΤΟ ΔIΛΛΗΜΑ ΤΟυ ΔιΚΤYΟυ Οι τράπεζες, προσανατολισμένες σήμερα σε πιο μακροπρόθεσμες και ουσιαστικές λύσεις που δεν θα επηρεάσουν τα μερίδια αγοράς τους, καλούνται να εξετάσουν, με μεγαλύτερη λεπτομέρεια, τα κόστη λειτουργίας του κάθε σημείου συναλλαγής. Λύσεις όπως τα λογισμικά διαχείρισης μετρητών διασφαλίζουν ότι η επιλογή μπορεί να αφορά τη βελτιστοποίηση του κόστους λειτουργίας του εκάστοτε σημείου συναλλαγής και όχι την κατάργησή του. Από τον ΧAΡη ΚωΝΣΤΑΝΤιΝIδη // γενικό διευθυντή της Mellon Technologies

ετά τις μειώσεις κόστους των τελευταίων τριών ετών, το στοίχημα σήμερα των χρηματοπιστωτικών οργανισμών είναι η αύξηση της παραγωγικότητας με παράλληλη εξοικονόμηση πόρων. Προς αυτή την κατεύθυνση λοιπόν, προχωρούν σε επαναξιολόγηση του τρόπου λειτουργίας τους, εξετάζοντας λύσεις και διαδικασίες που θα τις βοηθήσουν να διατηρήσουν ή και να αυξήσουν τη λειτουργική τους ευελιξία και απόδοση και να μειώσουν τα έξοδά τους. Το 2009 είδαμε τις τράπεζες να σταματούν την επέκταση των πιο κοστοβόρων σημείων τραπεζικών συναλλαγών, δηλαδή του δικτύου καταστημάτων τους και του δικτύου αυτόματης εξυπηρέτησης, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις προχώρησαν και στη μείωσή τους. Ωστόσο, η λύση αυτή δεν θα μπορούσε παρά να είναι προσωρινή και με βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα, καθώς τα δυο αυτά δίκτυα παραμένουν τα πιο δημοφιλή και αποτελούν πυλώνα λειτουργίας στη λιανική τραπεζική. Οι τράπεζες, προσανατολισμένες πλέον σε πιο μακροπρόθεσμες και ουσιαστικές λύσεις που δεν θα επηρεάσουν τα μερίδια αγοράς τους, καλούνται να εξετάσουν σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια τα κόστη λειτουργίας του κάθε σημείου συναλλαγής με στόχο τη βελτιστοποίηση και όχι την κατάργησή του. Για παράδειγμα, σε ό,τι αφορά το δίκτυο αυτόματης εξυπηρέτησης, έχει εντοπιστεί από μελέτες ότι η διαχείριση του χρηματικού μπορεί να φτάσει και το 40% του κόστους λειτουργίας του. Σε αυ54 ΕΠΙΛΟΓΗ

τό το κόστος περιλαμβάνονται τόσο η ασφαλής μεταφορά και αναπλήρωση των χρημάτων, όσο και το κόστος του ιδίου του χρήματος, το οποίο προκύπτει από το λιμνάζον χρήμα που δεν αξιοποιείται με πιο κερδοφόρο τρόπο από την τράπεζα. Αντίστοιχα κόστη, αν και όχι σε τέτοια ποσοστά, προκύπτουν και σε άλλα σημεία φύλαξης χρημάτων, όπως τα χρηματοκιβώτια των καταστημάτων. Για την καλύτερη διαχείριση του χρηματικού, έχουν αναπτυχθεί λύσεις λογισμικού που μπορούν και προβλέπουν ανά πάσα στιγμή και με μεγάλη ακρίβεια τις ανάγκες σε χρήματα που μπορεί να έχει κάθε σημείο συναλλαγής, είτε πρόκειται για κατάστημα (ΑΤΜ και χρηματοκιβώτιο), είτε για απομονωμένο ΑΤΜ (off-site). Σε έρευνα προσομοίωσης που έγινε από τα πανεπιστήμια Kaunas University of Technology και Vilnius University και την εταιρεία JSC, αποδείχθηκε ότι η εφαρμογή μιας λύσης για τη βελτιστοποίηση του χρηματικού, μπορεί να μειώσει το κόστος έως και 20%. Οι λύσεις αυτέ ς βασ ίζον ται σ τη χρήση αλγορίθμων (forecasting algorithms) που προσμετρούν δεδομένα από το ιστορικό των συναλλαγών, τις ημέρες και ώρες λειτουργίας των καναλιών συναλλαγής (αργίες, ειδικές ημέρες, κ.λπ.) και άλλες μεταβλητές που επηρεάζουν τη ζήτηση μετρητών σε αυτά. Η ποικιλία των παραμέτρων που λαμβάνονται υπόψη επιτρέπει τον ακριβή προϋπολογισμό της ποσότητας των μετρητών που θα χρειαστούν, ακόμη και για κανάλια συναλλαγής τα οποία βρίσκονται εκτός του τραπεζικού καταστήματος.

Τα οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση λογισμικού διαχείρισης μετρητών είναι αρκετά και σημαντικά:  Κεντρική

διαχείριση και απεικόνιση των συνολικών αποθεμάτων ανά σημείο συναλλαγής.

 Μείωση

πλεονάζοντος αποθέματος μετρητών/λιμνάζοντος χρήματος στα σημεία συναλλαγής κατά 20-40%.

 Μείωση

του κόστους διαχείρισης και μεταφοράς των χρημάτων.

 Μείωση

του έμμεσου κόστους μη εξυπηρέτησης αναλήψεων λόγω έλλειψης μετρητών.

 Αποτελεσματικότερος

προγραμματισμός και διαχείριση των χρηματαποστολών.

Τυποποίηση

της διαδικασίας διαχείρισης και ελέγχου.

 Δυνατότητα

κεντροποιημένου λογιστικού ελέγχου, ισοζυγίου και αναφορών.

 Άμβλυνση

έκθεσης σε ρίσκο και απώλειες.

Οι συγκεκριμένες λύσεις μπορούν να εφαρμοστούν σε όλες τις τράπεζες ανεξαρτήτως μεγέθους, αλλά και σε άλλους οργανισμούς με μεγάλο δίκτυο συναλλαγής με μετρητά όπως super market, οργανισμούς κοινής ωφέλειας κ.λπ. Με τα κόστη στα σημεία συναλλαγής να αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα κόστη για χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς αλλά και τις πολλαπλές δυνατότητες εφαρμογής των λογισμικών αυτών, το πεδίο για την επέκταση της χρήσης τους είναι εμφανές.

ΕΠΙΛΟΓΗ 55

{ Ειδήσεις - τάσεις - εξελίξεις

BankingNews

Οι προκλήσεις, οι ανακατατάξεις, η στρατηγική, το όραμα και οι εξελίξεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα που επαναδιαμορφώνεται στην απαιτητική εποχή της ύφεσης.

Eurobank Στηρίζει την εξωστρέφεια Χρηματοδοτική στήριξη στις δυναμικές ελληνικές επιχειρήσεις που ανοίγονται στις διεθνείς αγορές προσφέρει η Εurobank EFG σε συνεργασία με το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (Ε.Τ.Ε.ΑΝ.), κάνοντας πράξη τη δέσμευσή της για προώθηση της εξωστρέφειας της οικονομίας ως κεντρικού μοχλού για την επιστροφή στην ανάπτυξη και την έξοδο από την κρίση. Η Eurobank επελέγη από το Ε.Τ.Ε.ΑΝ. μετά από διαγωνιστική διαδικασία ως ο χρηματοπιστωτικός οργανισμός που θα υλοποιήσει τη Δράση «Εξωστρέφεια». Για τον σκοπό αυτό θα διαθέσει την επόμενη διετία 140 εκατ. ευρώ, στα οποία θα προστεθούν 70 εκατ. ευρώ από πόρους του Ταμείου Επιχειρηματικότητας, που έχει συσταθεί εντός του Ε.Τ.Ε.ΑΝ. Πρόσβαση στα συνολικά 210 εακτ. ευρώ θα έχουν, σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία, εκατοντάδες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Η διάθεση των πόρων είναι στοχευμένη, ώστε να ενισχυθεί η εξωστρέφεια και η ανταγωνιστικότητά τους και να διευκολυνθεί η επέκταση της δραστηριότητάς τους σε υφιστάμενες ή νέες αγορές. Το ύψος του κάθε δανείου κυμαίνεται από 50.000 έως 500.000 ευρώ, ενώ το επιτόκιο δανεισμού, λόγω της συμμετοχής του Ταμείου Επιχειρηματικότητας, διαμορφώνεται πολύ χαμηλότερο από τα τρέχοντα επίπεδα της αγοράς και παραμένει σταθερό για όλη τη διάρκεια του δανείου (από 5 έως 10 έτη). Μέσα από τη δράση «Εξωστρέφεια» μπορούν να χρηματοδοτηθούν δαπά-

νες αγοράς και εγκατάστασης μηχανημάτων και εξοπλισμού για βελτίωση προϊόντων και υπηρεσιών, βελτίωσης διαδικασιών και διαχείρισης, διασφάλισης ποιότητας και προτυποποίησης, προβολής σε αγορές-στόχους, αγοράς πρώτων υλών, εμπορευμάτων, συσκευασιών και υπηρεσιών κ.ά. Τέλος, αξίζει να σημειώσουμε ότι το πιστωτικό ίδρυμα είναι πλέον ισχυρότερο καθώς πέτυχε ενίσχυση των βασικών ιδίων κεφαλαίων του κατά 250 εκατ. ευρώ περίπου με το πρόγραμμα επαναγοράς υβριδικών τίτλων αξίας 432 εκατ. ευρώ. Πρόσφατα εγκαινίασε νέο υποκατάστημα στην καρδιά του Λονδίνου, στη Berkeley Square.

Εμπορική Τράπεζα Αρωγός του μικρομεσαίου επιχειρείν Η Εμπορική Τράπεζα, σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (EIF) συμμετέχει στο πρόγραμμα συγχρηματοδοτούμενων δανείων JEREMIE ΙΙΙ ICT, στηρίζοντας έτσι ενεργά την ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Το πρόγραμμα απευθύνεται τόσο σε επιχειρήσεις του κλάδου Πληροφορικής και Επικοινωνιών, όσο και σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε λοιπούς κλάδους, αλλά ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε υποδομές Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Το βασικό πλεονέκτημα των χρηματοδοτήσεων 56 ΕΠΙΛΟΓΗ

που παρέχονται μέσω του προγράμματος JEREMIE ΙΙΙ ICT είναι το ιδιαίτερα ανταγωνιστικό επιτόκιο, αφού το 50% του δανείου είναι άτοκο -λόγω της συγχρηματοδότησης από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ελληνικό Δημόσιο- και το υπόλοιπο 50% προσφέρεται με προνομιακή τιμολόγηση από την Εμπορική Τράπεζα. Ειδικότερα, τα νέα προϊόντα της Εμπορικής χρηματοδοτούν μέχρι το 80% του συνολικού επενδυτικού σχεδίου, με διάρκεια αποπληρωμής έως και τα 10 έτη και δυνατότητα περιόδου

χάριτος έως 12 μήνες. Το ύψος των δανείων κυμαίνεται από 25.000 ευρώ έως 500.000 ευρώ και διατίθενται με ιδιαίτερα ανταγωνιστικό κυμαινόμενο τελικό επιτόκιο από 1,93% πλέον εισφοράς (με βάση το Euribor 3μήνου στις 30/12/2011). Επιπλέον, παρέχεται η δυνατότητα ασφάλειας επιτοκίου, σε περίπτωση ανόδου του επιτοκίου του Euribor 3μήνου άνω του 4%. Το νέο πακέτο χρηματοδοτικών προϊόντων διατίθεται από τις 20/2/2012 έως και τις 31/10/2013 ή μέχρι την εξάντληση του ποσού των 60 εκατ. ευρώ.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ο ισχυρός ισολογισμός και τα αυξημένα επαναλαμβανόμενα κέρδη από συνήθεις εργασίες του ομίλου της Ελληνικής Τράπεζας για το 2011 επιβεβαιώνουν την ικανότητα του ομίλου να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τις προκλήσεις. Συγκεκριμένα, τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της Ελληνικής Τράπεζας για την οικονομική χρήση του 2011 εμφανίζουν: α) αυξημένα ετήσια κέρδη κατά 47%, πριν τις προβλέψεις και εξαιρουμένου του κόστους της απομείωσης των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου, διαμορφούμενα στα 133 εκατ. ευρώ σε σχέση με την οικονομική χρήση του 2010.

Εθνική Τράπεζα Χρηματοδοτεί την ανταγωνιστικότητα Η Εθνική Τράπεζα συνεχίζοντας την προσπάθεια για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, εξασφάλισε τη συμμετοχή της σε δύο προϊόντα της κοινοτικής πρωτοβουλίας JEREMIE, που υλοποιούνται στην Ελλάδα σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων και αφορούν σε συγχρηματοδοτούμενα δάνεια. Το JEREMIE είναι μια πρωτοβουλία στο πλαίσιο του «ΕΠ Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα» μέσω του οποίου θα διατεθούν στην ελληνική αγορά συνολικά κεφάλαια 60 εκατ. ευρώ προερχόμενα κατά 50% από το ΕΣΠΑ 2007 – 2013 /ΕΤΠΑ και κατά 50% από ίδια διαθέσιμα της τράπεζας. Τα δάνεια αυτά απευθύνονται σε νέες και νεοϊδρυόμενες μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, με διάρκεια λειτουργίας μέχρι 36 μήνες και προσωπικό μέχρι 50 άτομα, που σκοπεύουν στην ανάπτυξη και επέκταση των δραστηριοτήτων τους. Σκοπός του δανείου είναι η απόκτηση παγίων και κεφάλαια κίνησης-επέκτασης δραστηριότητας (π.χ. δαπάνες προμήθειας α’ υλών και εμπορευμάτων, υπηρεσιών, με εξαίρεση δαπάνες λειτουργικών εξόδων, ενοικίων, μισθοδοσίας προσωπικού κ.λπ.). Το ποσό του δανείου ανά επιχείρηση φθάνει τα 100 χιλ. ευρώ, με διάρκεια αποπληρωμής 72 μήνες με τρίμηνη καταβολή δόσεων και περίοδο χάριτος 6 μήνες (συμπεριλαμβάνεται στη συνολική διάρκεια του δανείου). Τέλος, τα επιτόκια είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικά, ξεκινούν από 2,93%, λόγω της συγχρηματοδότησης με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης σε ποσοστό 50%, πλέον της εισφοράς του Ν. 128/75 και διαμορφώνονται ανάλογα με τη διάρκεια λειτουργίας της επιχείρησης και τις προσφερόμενες εξασφαλίσεις.

Συγκρότημα Τράπεζας Κύπρου Ενισχύει την κεφαλαιακή του βάση Με οργανικά κέρδη 805 εκατ. ευρώ έκλεισε το 2011 το συγκρότημα της Τράπεζας Κύπρου, από 725 εκατ. το 2010. Μετά τη φορολογία και την απομείωση των ομολόγων ελληνικού δημοσίου (ΟΕΔ) κατά 60%, το Συγκρότημα εμφάνισε ζημίες 1,01 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της τράπεζας, το Συγκρότημα υλοποίησε τους στόχους κερδοφορίας του για το 2011 -εξαιρουμένης της απομείωσης των ΟΕΔ- παρά τις συνεχιζόμενες αρνητικές εξελίξεις στις κύριες αγορές που δραστηριοποιείται, με αυξημένα κέρδη πριν από τις προβλέψεις (+11%) και αυξημένα κέρδη πριν από τη φορολογία και την απομείωση των ΟΕΔ. Το Συγκρότημα ενισχύει την κεφαλαιακή του βάση με το Σχέδιο Κεφαλαιακής Ενίσχυσης. Το σχέδιο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την έκδοση δικαιωμάτων προτίμησης μέχρι 397 εκατ. ευρώ και εθελοντική ανταλλαγή των μετατρέψιμων αξιόγραφων ενισχυμένου κεφαλαίου σε νέες συνήθεις μετοχές μέχρι 600 εκατ. ευρώ.

Ο αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ, Πλούταρχος Σακελλάρης κατά την υπογραφή της συµφωνίας µε τις τρεις ελληνικές τράπεζες

ΕΤΕπ Συμφωνία 158 εκατ. ευρώ με ελληνικές τράπεζες Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) υπέγραψε τρεις συμφωνίες, συνολικού ύψους 158 εκατ. ευρώ, με την EFG Eurobank Εργασίας, την Επενδυτική Τράπεζα Ελλάδος και την Τράπεζα Πειραιώς, για τη σύσταση Ταμείων Αστικής Ανάπτυξης (ΤΑΑ). Η ΕΤΕπ ενήργησε με την ιδιότητα του διαχειριστή του Ταμείου Χαρτοφυλακίου JESSICA Ελλάδας. Τα τρία ΤΑΑ θα επενδύσουν το ανωτέρω ποσό μέσα στην επόμενη τετραετία, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της κοινωνικής συνοχής και της βιωσιμότητας των αστικών περιοχών της Ελλάδας. Η EFG Eurobank Ergasias θα επενδύσει 68 εκατ. ευρώ σε έργα αστικής ανάπτυξης στις περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας (40 εκατ. ευρώ) και Πελοποννήσου (28 εκατ.). Η Επενδυτική Τράπεζα θα επενδύσει 50 εκατ. ευρώ σε Αν. Μακεδονία και Θράκη (10 εκατ. ευρώ), Β. Αιγαίο (10 εκατ. ), Δυτική Μακεδονία (15 εκατ.) και Ήπειρο (15 εκατ.). Η Τράπεζα Πειραιώς θα επενδύσει περίπου 40 εκατ. ευρώ στην Κεντρική Μακεδονία (20 εκατ. ευρώ) και τη Θεσσαλία (20 εκατ.). ΕΠΙΛΟΓΗ 57

58 ΕΠΙΛΟΓΗ

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

Business

ΕΠΙΛΟΓΗ 59

Business

{ Στην επικαιρότητα

BusinessNews

H επιχειρηματική δράση της αγοράς που ξεχωρίζει, οι εταιρικές κινήσεις και ενέργειες που αξίζουν την προσοχή μας, η επιχειρηματικότητα αιχμής.

ο οικονομικός έλεγχος στο αιγαίο και η έκκληση του Γιώργου Βερνίκου Έκκληση στο πολιτικό προσωπικό της χώρας μας να χαράξει εθνική στρατηγική ανάπτυξης του ελληνόκτητου στόλου στο Αιγαίο, ώστε να μην κυριαρχήσουν τα επόμενα χρόνια οι ανταγωνιστές, έκανε ο Γιώργος Βερνίκος, γενικός γραμματέας του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, επίτιμος πρόεδρος της Ένωσης Πλοιοκτητών Ελληνικών Σκαφών Τουρισμού και πρόεδρος της Vernicos Yachts, με αφορμή την επανεκλογή του στο ναυτικό Επιμελητήριο της Ελλάδος. Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη μείωσης των υψη-

60 ΕΠΙΛΟΓΗ

λών τεκμηρίων κατοχής σκάφους, της ψήφισης του σχετικού νόμου για τον θαλάσσιο τουρισμό και της δημιουργίας ισχυρού και ενιαίου Υπουργείου ναυτιλίας. Ο Γιώργος Βερνίκος επανεξελέγη εκπρόσωπος του κλάδου των τουριστικών σκαφών στο Διοικητικό Συμβούλιο του ναυτικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος, στο οποίο εκπροσωπούνται όλοι οι κλάδοι της ναυτιλίας. Με την ευκαιρία της επανεκλογής του σημείωσε: «Στη θάλασσα οι Έλληνες έχουμε παράδοση αιώνων στο να είμαστε πρωτοπόροι. Ενώ όμως στην ποντοπόρο ναυτιλία εξακολουθούμε να κυριαρχούμε, στα ελληνικά χωρικά ύδατα χάνουμε συνέχεια έδαφος. Ο ανταγωνισμός, ιδιαίτερα από τη γειτονική Τουρκία, είναι δυσβάσταχτα μεγάλος σε βάρος μας, ενώ σε λίγα χρόνια τα τουρκικά σκάφη και άλλοι ανταγωνιστές θα κυριαρχήσουν πλήρως στο Αιγαίο. Κάνω έκκληση στο πολιτικό προσωπικό της χώρας μας να χαράξει εθνική στρατηγική που να σταματήσει, αν όχι να αντιστρέψει, αυτή την κατηφορική πορεία, παρά τα οικονομικά μας προβλήματα. Απαιτούνται πέντε βήματα: 1. Nα χαράξουμε και να συμφωνήσουμε την εθνική στρατηγική ανάπτυξης του ελληνόκτητου στόλου στο Αιγαίο. 2. να μειωθούν τα υψηλά τεκμήρια κατοχής σκάφους, που εκτός του ότι είναι εξωπραγματικά, συμβάλουν στην ανεργία σε όλα τα παρελκόμενα επαγγέλματα και περιορίζουν τα έσοδα του κράτους.

3. να ψηφιστεί άμεσα και να εφαρμοστεί ο σχετικός νόμος του θαλάσσιου τουρισμού, που έχει ήδη εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο και έχει ολοκληρώσει την κοινωνική διαβούλευση από τις 30/1/2012, σαν ένα πρώτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. 4. Μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου, είναι απαραίτητο το συντομότερο δυνατό να προχωρήσουμε στην υιοθέτηση νέων αναπτυξιακών μέτρων που μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνουν την εξάλειψη της αναχρονιστικής γραφειοκρατίας, την αναβάθμιση των υπηρεσιών του δημόσιου τομέα, επιπρόσθετο εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου, ολοκλήρωση δικτύου μαρινών και καταφυγίων και να δοθεί έμφαση στη ναυτική εκπαίδευση. 5. Το υπουργείο ναυτιλίας, ή όπως αλλιώς λέγεται ή θα λέγεται, πρέπει να έχει σαφή δομή και αρμοδιότητες -όχι κατακερματισμένο όπως σήμερα- και να σηματοδοτεί την ιδιαίτερη σημασία της θάλασσας για τους Έλληνες. Ένα υπουργείο που να στηρίζει με συνέπεια και αποτέλεσμα τη ναυτιλία των ελληνικών χωρικών υδάτων, η οποία έχει ανάγκη από ένα ισχυρό και αποτελεσματικό εθνικό κέντρο, που να μπορεί να παρακολουθεί τις εξελίξεις και να παίρνει συνεχείς και άμεσες αποφάσεις για την ανάπτυξή της. Αλλά και ένα υπουργείο ναυτιλίας που να είναι αντάξιο της ποντοπόρου ναυτιλίας, με σοβαρή εκπροσώπηση στους διεθνείς Οργανισμούς και στους λιμένες όλου του κόσμου, συμμετέχοντας ενεργά στα παγκόσμια κέντρα λήψης αποφάσεων για τις μεταφορές».

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ VODAFONE ΚΑΙ VISA Η Vodafone και η Visa ανακοίνωσαν πρόσφατα µια παγκόσµια συνεργασία η οποία παρέχει τη δυνατότητα στους καταναλωτές να πληρώνουν για αγαθά και υπηρεσίες χρησιµοποιώντας το κινητό τους τηλέφωνο αντί για µετρητά. Οι δύο εταιρίες θα συνεργαστούν για να δηµιουργήσουν µια πρόταση υπό το εµπορικό σήµα της Vodafone η οποία θα προσφέρεται σε όλη την πελατειακή βάση της Vodafone που αριθµεί 398 εκατοµµύρια χρήστες, σε περισσότερες από 30 χώρες, σε πέντε ηπείρους. Η πρόταση θα υλοποιηθεί µέσω του δικτύου πληρωµών, των προϊόντων και του εµπορικού σήµατος της Visa.

«Η υπογραφή της εν λόγω σύµβασης αποτελεί µία ακόµη επιβεβαίωση της τεχνογνωσίας που διαθέτει η Alstom Transport στον τοµέα των υποδοµών, την οποία παρείχε ήδη κατά την κατασκευή του πρώτου έργου του Μετρό της Αθήνας. Αυτό το έργο θα συµβάλει στην καλύτερη εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού, εξασφαλίζοντας την άνετη µετακίνηση επιβατών και τουριστών από το αεροδρόµιο «Ελ. Βενιζέλος» προς το λιµάνι του Πειραιά», δήλωσε σχετικά ο Σταύρος Βλάχος, Managing Director της Alstom Transport στην Ελλάδα.

ςτον πειραιά το Μετρό η κοινοπραξία μεταξύ της γαλλικής Alstom Transport S.A, της ελληνικής J&P Άβαξ α.ε. και της ιταλικής Ghella S.p.A προχώρησε πρόσφατα στην υπογραφή σύμβασης με την εταιρεία «αττικό μετρό αε», για την ανάληψη του έργου «επέκταση Της γραμμής 3 Τμήμα χαϊδάρι – πειραιάς». ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 515 εκ ευρώ και χρηματοδοτείται στο πλαίσιο του ε.σ.π.α. από το επιχειρησιακό πρόγραμμα «ενίσχυση της προσπελασιμότητας», καθώς επίσης και από δάνειο της «αΤΤικο μεΤρο α.ε.»

από την ευρωπαϊκή Τράπεζα επενδύσεων. Το έργο αφορά την επέκταση της υπάρχουσας γραμμής 3 του μετρό της αθήνας με την κατασκευή σήραγγας μήκους 7,6 χλμ. και τη δημιουργία 6 νέων σταθμών και προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί έως το 2017. η Alstom Transport S.A. αναλαμβάνει την εκπόνηση της μελέτης εφαρμογής, προμήθειας, εγκατάστασης, δοκιμών και θέσης σε λειτουργία του συστήματος ισχύος έλξης των συρμών περιλαμβανομένης της ηλεκτροφόρου ράγας, του δικτύου παροχής μέσης τάσης και του δικτύου διανομής χαμηλής τάσης.

διοικητικές αλλαγές στη Mercedes-Benz

Νέος εμπορικός δ/ντής στη Wind

από 1ης μαρτίου 2012 πρόεδρος & διευθύνων σύμβουλος της Mercedes-Benz ελλάς α.ε.ε. ανέλαβε ο ιωάννης καλλίγερος, ο οποίος διαδέχθηκε τον σταύρο παρασκευαΐδη που ήταν στο τιμόνι της εταιρείας από τον φεβρουάριο του 2009 και αποχώρησε από τον όμιλο της Daimler μετά από 16 χρόνια, ανταποκρινόμενος σε μία νέα επαγγελματική πρόκληση εκτός ελλάδος. ο ιωάννης καλλίγερος, μέχρι πρότινος γενικός διευθυντής επιβατηγών οχημάτων, έχει μακρά θητεία σε ηγετικές θέσεις στην εταιρεία. ξεκίνησε την καριέρα του στη Mercedes-Benz ελλάς προ 14ετίας ως διευθυντής ανάπτυξης δικτύου. στη συνέχεια ανέλαβε διευθυντής πωλήσεων & marketing επαγγελματικών οχημάτων και από το 2009 κατέχει τη θέση του γενικού διευθυντή επιβατηγών οχημάτων.

ο αντώνης Τζωρτζακάκης ανέλαβε πρόσφατα το σύνολο της εμπορικής διεύθυνσης της WIND ελλάς, ως Acting Chief Commercial Officer, έχοντας υπό την ευθύνη του το μάρκετινγκ, τη διαφήμιση και τις πωλήσεις για το σύνολο των προϊόντων και των υπηρεσιών κινητής, σταθερής & internet της εταιρείας, καθώς επίσης και το τμήμα εξυπηρέτησης πελατών. ο αντώνης Τζωρτζακάκης εργάζεται στην WIND ελλάς από τις αρχές του 2010, όταν ανέλαβε τον τομέα της σταθερής Τηλεφωνίας καθώς και των εταιρικών πελατών. ο κ. Τζωρτζακάκης είναι στέλεχος με πολυετή και σημαντική εμπειρία στην ελληνική και ευρωπαϊκή αγορά τηλεπικοινωνιών όπου και έχει αναλάβει με επιτυχία θέσεις αυξημένης ευθύνης σε εταιρίες όπως η Siemens, η Vodafone, η Forthnet, η Tellas και η Hellas on Line. ΕΠΙΛΟΓΗ 61

Business

{

ΛιανικO εμπOριο

Η πολιορκIα

της Yφεσης …και οι αντοχές του εμπορίου Το λιανικό εμπόριο δεν άργησε να βιώσει τις συνέπειες της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης στη χώρα από το 2008 και μετά καθώς πρόκειται για έναν κλάδο που «αντιλαμβάνεται» αμέσως τις μεταβολές στο γενικότερο οικονομικό κλίμα και στις διαθέσεις του καταναλωτικού κοινού. Όμως παρά τις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, που οδηγούν σε κλείσιμο χιλιάδες επιχειρήσεις, ο εμπορικός κόσμος επιχειρεί να ξαναβρεί τον χαμένο του δυναμισμό προσαρμοζόμενος στα νέα δεδομένα. Απο τον Μακη Ντοβολο

Η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, το κλείσιμο της κάνουλας των χρηματοδοτήσεων από τις τράπεζες και η αρνητική ψυχολογία ρίχνουν βαριά τη σκιά τους στον χώρο του εμπορίου παρά τις γενναίες εκπτώσεις και προσφορές προς το καταναλωτικό κοινό. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου η μείωση του τζίρου στις φετινές χειμερινές εκπτώσεις έφθασε κατά μέσο όρο το 43% μικρές και μεγάλες πόλεις της χώρας, με τον κλάδο της ένδυσης και υπόδησης να καταγράφει τις υψηλότερες απώλειες. Η δυσμενής αυτή εξέλιξη έρχεται μετά από μια κάκιστη χρονιά για το εμπόριο όπου κυριάρχησαν η πολιτική αναταραχή, η αβεβαιότητα ως προς το οικονομικό μέλλον της χώρας αλλά και τα συνεχή μέτρα λιτότητας. Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία ο όγκος των πωλήσεων (εκτός καυσίμων) μειώθηκε 10% το 2011 έναντι μείωσης 6% το 2010. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΣΕΕ, τα κενά καταστήματα στην Ερμού και το Κολωνάκι προσεγγίζουν πλέον το 15% έως 20% του συνόλου. Αντίστοιχα, στην ευρύτερη περιοχή του ιστορικού κέντρου, ξεπερνούν το 25%, ενώ αν συνυπολογιστούν οι στοές και τα καταστήματα πρώτου ορόφου, τότε τα ξενοίκιαστα προσεγγίζουν το 50%. Δυστυχώς οι προοπτικές και για το 2012 κάθε άλλο παρά θετικές μπορούν να χαρακτη-

62 ΕΠΙΛΟΓΗ

ριστούν. Έρευνα που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ, σε συνεργασία με την εταιρεία Marc, έδειξε ότι το πρώτο τρίμηνο του έτους ο αριθμός των επιχειρήσεων, εμπορικών και μεταποιητικών, αναμένεται να μειωθεί κατά 12 χιλ., ενώ συνολικά το 2012 εκτιμάται ότι θα διακόψουν τη λειτουργία τους 61 χιλ. μικρομεσαίες επιχειρήσεις (πρόκειται για εκτίμηση καθαρής μείωσης, δηλαδή με συνυπολογισμό και των επιχειρήσεων που πιθανώς θα ανοίξουν). Η εξέλιξη αυτή θα οδηγήσει στην απώλεια 106 χιλ. θέσεων μισθωτής εργασίας.

Οι μεγάλες μεταβολές Η πτώση της ζήτησης σε συνδυασμό με τις αλλαγές που παρατηρούνται στις καταναλωτικές προτιμήσεις προκαλούν μεταβολές στον χώρο του εμπορίου. Πολλοί καταναλωτές στρέφονται προς φθηνότερα προϊόντα ενώ πλέον δίνουν μεγαλύτερη σημασία στις προσφορές σε σχέση με παλαιότερα. Το γεγονός αυτό αφήνει περιθώρια ανάπτυξης σε εμπορικές αλυσίδες οι οποίες μπορούν να προσφέρουν προϊόντα που απευθύνονται στο ευρύτερο κοινό σε χαμηλές τιμές. Στο πλαίσιο αυτό μπορεί να εξηγηθεί η επέκταση στη χώρα μας, εν μέσω οικονομικής κρίσης, της ισπανικής αλυσίδας καταστημάτων ένδυσης

Τα πολυκαταστηματα και τα εμπορικα κεντρα αντεχουν περισσοτερο σε συγκριση με τα μικρα καταστηματα. Το 2011 ο ογκος των πωλησεων στα πολυκαταστηματα αυξηθηκε 2,5%, ενω στα μεγαλα καταστηματα τροφιμων μειωθηκε μολις 3,5%.

Shana. Επιπλέον τα στοιχεία δείχνουν ότι τα πολυκαταστήματα και τα εμπορικά κέντρα αντέχουν περισσότερο σε σύγκριση με τα μικρά καταστήματα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2011 ο όγκος των πωλήσεων στα πολυκαταστήματα αυξήθηκε κατά 2,5%, ενώ στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων μειώθηκε μόλις κατά 3,5%. Αντίθετα οι πωλήσεις στα μικρά καταστήματα τροφίμων, ποτού και καπνού μειώθηκαν κατά 15%, στα καταστήματα ένδυσης και υπόδησης η μείωση έφτασε το 19%, ενώ στα καταστήματα επίπλων, ηλεκτρικών ειδών και οικιακού εξοπλισμού η πτώση στις πωλήσεις ανήλθε στο 16%. Σύμφωνα με τους αναλυτές της Alpha Bank, η οικονομική κρίση επιταχύνει την ήδη συντελούμενη, εδώ και χρόνια, δομική αναδιάρθρωση του εγχώριου λιανικού εμπορίου, η οποία αφορά στη δημιουργία μεγαλύτερων και περισσότερο ανταγωνιστικών επιχειρήσεων. Η εν λόγω αναδιάρθρωση αφορά, μεταξύ άλλων, την επέκταση των εκπτωτικών σούπερ μάρκετ (discounters), την ανάπτυξη σύγχρονων συνοικιακών μίνι μάρκετ, τη διενέργεια αγορών μέσω διαδικτύου (με περιορισμένο όμως ακόμα κύκλο εργασιών περί το 2%-3% στο σύνολο των λιανικών πωλήσεων) και την επιτάχυνση των συγχωνεύσεων και εξαγορών με την είσοδο σημαντικών πολυεθνικών εταιριών στον κλάδο του λιανικού εμπορίου. Κόντρα, όμως, στο ρεύμα της εποχής ο θεωρούμενος «μικρομεσαίος» εμπορικός κόσμος αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, μέσω των οργανωμένων φορέων του, προκειμένου να σχεδιαστεί ένα καλύτερο και ελκυστικότερο πλαίσιο που θα διέπει την αγορά. Έτσι στο τραπέζι των συζητήσεων με την πολιτεία έχουν κατατεθεί προτάσεις που αλλάζουν, μεταξύ άλλων, το καθεστώς των προσφορών αλλά και τη νομοθεσία που διέπει τη διάθεση των στοκ εμπορευμάτων. Επίσης σε λίγους μήνες αναμένεται να κάνουν την εμφάνιση τους τα πρώτα open mall/street mall με την προσδοκία ότι θα οδηγήσουν σε αναβάθμιση του κέντρου των πόλεων και σε τόνωση της εμπορικής κίνησης. ΕΠΙΛΟΓΗ 63

Business

{

ΛιανικO εμπOριο

Η απειλη του «λουκετου» «Το 2012 θα είναι πολύ πιο δύσκολη χρονιά σε σχέση με το 2011 καθώς η περιοριστική δημοσιονομική πολιτική των τελευταίων ετών επηρεάζει δυσμενώς και σωρευτικά τις διαθέσεις και τις δυνατότητες του καταναλωτικού κοινού», υποστηρίζει σε συνέντευξή του στην «Ε» ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου, Β α σ ί λ η ς Κ ο ρ κ ί δ η ς . Απο τον Μακη Ντοβολο

ύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Βασίλη Κορκίδη 1 στις 4 επιχειρήσεις στον χώρο του εμπορίου αντιμετωπίζει το φάσμα του «λουκέτου» με ότι αυτό συνεπάγεται για την απασχόληση στον κλάδο. Ο κ. Κορκίδης παραδέχεται ότι το μικρομεσαίο εμπόριο έχει επηρεαστεί περισσότερο από την κρίση, εξέλιξη που «βλάπτει τον υγιή ανταγωνισμό και κατ’ επέκταση τον καταναλωτή». Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΣΕΕ, «είναι θετικό το γεγονός ότι στην Ελλάδα μόνο το 55% της κατανάλωσης καλύπτεται από μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη κυμαίνεται μεταξύ 75-85%. Μπορεί να υποστηρίζουν κάποιοι ότι με την περαιτέρω συγκέντρωση του εμπορίου θα ενισχυθεί ο υγιής ανταγωνισμός και θα μειωθούν οι τιμές αλλά στην πραγματικότητα αυτό δεν συμβαίνει, αν κρίνουμε από την κατάσταση που επικρατεί στον χώρο των τροφίμων όπου κυριαρχούν 4 μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες». Παρά τις δυσκολίες που βιώνει καθημερινά ο εμπορικός κόσμος προσπαθεί να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα καθώς σύμφωνα με τον κ. Κορκίδη, «σε κάθε κρίση παρουσιάζονται και ευκαιρίες τις οποίες πρέπει να εκμεταλλευτούμε». Στο πλαίσιο αυτό η ΕΣΕΕ, σε συνεργασία με το ΕΜΠ, προχωρεί σε γεωγραφική απεικόνιση του εμπορίου, τόσο στην Αθήνα όσο και στη Θεσσαλονίκη, προκειμένου να «αποκαλυφθούν» τόσο οι περιοχές με προοπτικές ανάπτυξης, όσο και εκείνες όπου παρατηρείται κορεσμός. «Στόχος

64 ΕΠΙΛΟΓΗ

μας», σύμφωνα με τον κ. Κορκίδη, «είναι να μην κλείνουν εμπορικές επιχειρήσεις αλλά, αν είναι δυνατόν, να αλλάζουν περιοχή διατηρώντας το ίδιο αντικείμενο εργασιών». Παράλληλα προωθείται το σχέδιο δημιουργίας open mall/ street mall, το οποίο έχει τη χρηματοδοτική στήριξη του ΕΣΠΑ και θα εφαρμοστεί πιλοτικά σε 2-3 δήμους. Όπως εξηγεί στην «Ε», «πρόκειται για υπαίθρια εμπορικά κέντρα σε κεντρικούς δρόμους των πόλεων, στα οποία θα υπάρχει νοητή έξοδος και είσοδος και θα παρέχονται διευκολύνσεις ανάλογες με εκείνες που προσφέρουν τα οργανωμένα εμπορικά κέντρα, όπως είναι οι χώροι στάθμευσης, παιδότοπος κ. α, προκειμένου ο επισκέπτης να νιώθει άνετα και να είναι ασφαλής». Παράλληλα για να τονωθεί η αγορασ τική κίνηση, «θα δίνονται κίνητρα στους καταναλωτές προκειμένου να αγοράζουν προϊόντα από τα καταστήματα του υπαίθριου εμπορικού κέντρου. Για παράδειγμα ο καταναλωτής θα μπορεί να παίρνει εκπτωτικό κουπόνι από ένα κατάστημα και να το χρησιμοποιεί σε κάποιο άλλο της ίδιας αγοράς». Οι δραστηριότητες της ΕΣΕΕ δεν σταματούν στο εσωτερικό αλλά επεκτείνονται και στο εξωτερικό καθώς πρόσφατα η διοίκηση της Συνομοσπονδίας επισκέφτηκε τις Βρυξέλλες και είχε σειρά επαφών με στόχο, όπως δηλώνει ο κ. Κορκίδης, «να αναδείξουμε την αξιοπιστία των Ελλήνων εμπόρων ακόμα και αυτήν την περίοδο της βαθειάς ύφεσης». Μεταξύ των θεμάτων που συζητήθηκαν ήταν φυσικά και η αποκατάσταση της εμπορικής πίστης των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο εξωτερικό, καθώς πλέον πολλοί ξένοι προμηθευτές θέτουν πολύ αυστηρούς όρους αποπληρωμής στις συναλλαγές τους με Έλληνες εμπόρους.

σ Το επομε ν ο Τ ε υ χο σ

1962-2012 ΠΕΝΗΝΤΑ ΕΞΑΓΩΓΕΙΣ 50 ΧΡΟΝΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗ

εξαγωγές. μία από τις κρίσιμες παραμέτρους για την έξοδο της χώρας από τη δύσκολη συγκυρία. η επιλογη, από το επόμενο τεύχος της, ξεκινά την παρουσίαση των 50 μεγαλύτερων εξαγωγικών επιχειρήσεων, σε ένα αφιέρωμα που θα διαρκέσει όλη τη χρονιά.

ΕΠΙΛΟΓΗ 65

Business

{

Εξαγωγες

Η λεωφορος της εξωστρεφειας Τον δρόμο της εξωστρέφειας ακολουθεί πλέον σημαντικό κομμάτι της εγχώριας επιχειρηματικότητας επιδιώκοντας να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται εκτός συνόρων. Ωστόσο τα εμπόδια και οι δυσκολίες δεν λείπουν για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις. Η αλλαγή του οικονομικού προτύπου της χώρας θα είναι μια αργή και επίπονη διαδικασία. Από τον Μακη Ντοβολο

Το 2011 ήταν μια αρκετή καλή χρονιά για το εξαγωγικό εμπόριο της χώρας καθώς σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία οι εξαγωγές αγαθών σημείωσαν άνοδο κατά 9,4% σε σχέση με το 2010 (χωρίς τα πετρελαιοειδή) αγγίζοντας σε απόλυτους αριθμούς τα 16 δισ. ευρώ. Η επιλογή αρκετών ελληνικών επιχειρήσεων να στραφούν στις αγορές του εξωτερικού, μετά την καθίζηση που σημείωσε η εγχώρια ζήτηση, αποδίδει καρπούς, ενώ διευκολύνεται και από την παρατηρούμενη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας όσων κλάδων παράγουν διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα (σύμφωνα με εκτιμήσεις η πραγματική εσωτερική υποτίμηση θα υπερβεί το 15% την περίοδο 2010-2012). Η αύξηση των εξαγωγών (πλην πετρελαιοειδών) κατά την περυσινή χρονιά προέρχεται από όλους σχεδόν τους κλάδους της ελληνικής οικονομίας με πρωταγωνιστές τα βιομηχανικά προϊόντα (μερίδιο 46% στο σύνολο των εξαγωγών, σημειώνοντας αύξηση κατά 11% σε σύγκριση με το 2010) όπως επίσης και των αγρο-

66 ΕΠΙΛΟΓΗ

τικών (μερίδιο 19% καταγράφο ντας αύξηση κατά 5%). Αντίθετα πτώση σημείωσαν οι εξαγωγές σε παραδοσιακούς τομείς όπως της κλωσ τοϋφαν τουργίας, του βαμβακιού, των ετοίμων ενδυμάτων, των υποδημάτων και του ακατέργαστου καπνού. Όμως η συνολική εικόνα κάθε άλλο παρά ρόδινη μπορεί να χαρακτηριστεί καθώς η επιδείνωση του οικονομικού κλίματος, εντός και εκτός Ελλάδας, δυσκολεύει την προσπάθεια πολλών ελληνικών επιχειρήσεων να κερδίσουν μερίδια στις ξένες αγορέ ς. Η άνοδος που σημειώθηκε το 2011 δεν μπορεί να κρύψει τις ανησυχίες που προκάλεσε η κάμψη των εξαγωγών το τελευταίο τρίμηνο του έτους, ενώ σε υποχώρηση βρίσκονται και οι εξαγωγές υπηρεσιών, ιδίως η εμπορική ναυτιλία λόγω της πτώσης του παγκόσμιου ρυθμού ανάπτυξης αλλά και του εντεινόμενου διεθνούς ανταγωνισμού προερχόμενου κυρίως από χώρες της ασιατικής ηπείρου. Τα σημαντικότερα προβλήματα και δυσκολίες που εντοπίζουν στελέχη

της αγοράς, όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ της «Ε», είναι τα ακόλουθα:   Τα προγράμματα λιτότητας που εφαρμόζουν πολλές ευρωπαϊκές χώρες, βασικοί πελάτες των ε λ λην ικών προϊόν των, περιορίζουν την εγχώρια ζήτηση και επομένως τις εξαγωγικές δυνατότητες της χώρας μας.   Η αβεβαιότητα για την πορεία και το μέλλον της ελληνικής οικονομίας προκαλούν σοβαρές δυσλειτουργίες στην καθημερινή δραστηριότητα πολλών επιχειρήσεων. Όπως αναφέρει η ετήσια έκθεση της Hellastat, πολλές ξένες εταιρείες διακόπτουν τις συνεργασίες τους με Έλληνες προμηθευτές καθώς λόγω των δυσμενών εσωτερικών οικονομικών συνθηκών (έλλειψη ρευστότητας, αύξηση φορολογίας κλπ) θεωρούν ιδιαίτερα επισφαλή τη λειτουργία αρκετών ελληνικών επιχειρήσεων το προσεχές διάστημα. Παράλληλα όσες εξαγωγικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν εισαγόμενες πρώτες ύλες αναγκάζονται να προπληρώνουν το μεγαλύτερο μέρος ή

το σύνολο της παραγγελίας καθώς οι ξένοι προμηθευτές περικόπτουν τις πιστώσεις, ενώ σε πολλές περιπτώσεις δεν δέχονται ούτε και τις τραπεζικές εγγυητικές επιστολές.   Οι σχέσεις των εξαγωγικών επιχειρήσεων με τις τράπεζες γίνονται όλο και πιο δύσκολες (αύξηση των επιτοκίων, μείωση των ορίων δανεισμού για κεφάλαιο κίνησης, μη έγκριση νέας δανειοδότησης κλπ), γεγονός που δυσκολεύει την υλοποίηση των επιχειρηματικών πλάνων και των σχεδίων επέκτασης σε ξένες αγορές ακόμα και για υγιείς εταιρίες.   Μείζον θέμα για τους εξαγωγείς αποτελεί και η ουσιαστική στάση πληρωμών του κράτους προς τις επιχειρήσεις, όπως συμβαίνει με το πάγωμα της επιστροφής του ΦΠΑ, οδηγώντας τις εταιρίες σε ασυνέπεια προς τους δανειστές, τους εργαζόμενους αλλά και προς το κράτος δημιουργώντας έτσι έναν φαύλο κύκλο.   Επιπλέον οι εξαγωγικοί φορείς εκφράζουν έντονες ενστάσεις και για το μίγμα της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής καθώς δεν διστάζουν να κάνουν λόγω για ανυπαρξία σχεδίου εξόδου από την κρίση. Οι εκπρόσωποι των εξαγωγικών επιχειρήσεων ζητούν τη λήψη μέτρων τόνωσης της ρευστότητας όπως: α) άμεση εξόφληση των υποχρεώσεων του Δημοσίου και επιστροφή του πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ, β) μείωση του μεταφορικού και ενεργειακού κόστους, γ) ενεργοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων για την παροχή ρευστότητας προς τις εξαγωγικές επιχειρήσεις. Παράλληλα αναφέρουν ότι μέρος των χρημάτων που θα δοθούν στις τράπεζες για την ανακεφαλαιοποίησή τους είναι αναγκαίο να κατευθυνθούν προς την πραγματική οικονομία και ειδικότερα προς τις παραγωγικές και εξαγωγικές επιχειρήσεις. Επίσης τίθεται επί τάπητος και η ανάγκη για γεωγραφικό «πλουραλισμό» των ελληνικών εξαγωγών (με την είσοδο στις πολλά υποσχόμενες αγορές

της βόρειας Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της νοτιοανατολικής Ασίας) καθώς αυτή τη στιγμή το 47% περίπου των εξαγωγών κατευθύνεται προς τις χώρες της ευρωζώνης με ότι αυτό συνεπάγεται. Πάντως οι περισσότεροι ομολογούν ότι ο δρόμος του μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας θα είναι μακρύς και δύσκολος. Οι εξαγωγές αγαθών, ως ποσοστό του ΑΕΠ, εξακολουθούν να βρίσκονται σε πολύ

χαμηλά επίπεδα, (από 6% περίπου του ΑΕΠ το 2009 στο 10% το 2011), παρά τη σαφή άνοδο που σημειώθηκε τα τελευταία 2 χρόνια. Μάλιστα η Ελλάδα βρίσκεται στην προτελευταία θέση της σχετικής κατάταξης μεταξύ των χωρών της ΕΕ, στοιχείο που δείχνει ότι θα απαιτηθούν πολλά χρόνια δυναμικής αύξησης των εξαγωγών προκειμένου το εξωτερικό ισοζύγιο της χώρας να επανέλθει σε διατηρήσιμα επίπεδα.

ελληνικό εξωτερικό εμπόριο εμπορευματικών συναλλαγών, για την περίοδο 2007-2011, σύμφωνα με εκτιμήσεις ελσΤαΤ και ιεεσ-σεΒε. 2009

2010

2011

Μεταβολή 2011

MΕΜ 07/11

Εισαγωγές

41.222

36.732

31.874

-13,2%

-8,1%

Εξαγωγές

13.360

14.638

15.992

9,2%

1,5%

Εμπορικό Ισοζύγιο

(27.862)

(22.093)

(15.882) -28,1%

32,4%

39,9%

(ποσά σε εκατ. €, χωρίς τα πετρελαιοειδή)

Εξαγωγές / Εισαγωγές

50,2%

25,9%

-14,4% 10,5%

ΜΕΜ: Μέση Ετήσια Μεταβολή

ελληνικές εξαγωγές ανά κλάδο, για την περίοδο 2010-2011, σύμφωνα με εκτιμήσεις ελσΤαΤ και ιεεσ-σεΒε. 2010

2011

μερίδιο 2011

Μεταβολή 2011

Αγροτικά προϊόντα (0+1+4)

3.905,8

4.103,5

18,5%

5,1%

0.Τρόφιμα και ζώα ζωντανά

3.085,1

3.235,8

14,6%

4,9%

1. Ποτά & καπνός

539,5

565,4

2,5%

4,8%

4. Λάδια και λίπη ζωϊκής ή φυτικής προέλευσης

281,2

302,3

1,4%

7,5%

Πρώτες ύλες (2)

944,3

886,2

4,0%

-6,2%

2. Πρώτες ύλες μη εδώδιμες εκτός από καύσιμα

944,3

886,2

4,0%

-6,2%

Καύσιμα (3)

1.603,6

6.340,1

28,6%

295,4%

3. Ορυκτά, καύσιμα, λιπαντικά, κ.λπ.

1.603,6

6.340,1

28,6%

295,4%

Βιομηχανικά προϊόντα (5+6+7+8)

9.188,1

10.238,3

46,1%

11,4%

5. χημικά προϊόντα & συναφή (μ.α.κ.)

2.368,4

2.345,2

10,6%

-1,0%

6. Βιομηχανικά είδη ταξιν. κατά πρώτη ύλη

3.256,3

4.148,7

18,7%

27,4%

7. Μηχανήματα & υλικό μεταφορών

1.942,6

2.139,3

9,6%

10,1%

8. Διάφορα βιομηχανικά είδη

(ποσά σε εκατ. €)

1.620,8

1.605,1

7,2%

-1,0%

Άλλα (9)

437,2

629,6

2,8%

44,0%

9. Είδη & συναλλαγές μη ταξιν.

437,2

629,6

2,8%

44,0%

ΕΠΙΛΟΓΗ 67

Business

{

οινοποιία

Μάχες

για τον ελληνικό

αµπελώνα

Σε αναβρασµό η ελληνική αµπελουργία και η βιοµηχανία οινοποίησης µετά την πρόσφατη …ανακοίνωση του Δντ για «ειδικό φόρο στο κρασί», σε µια εποχή µάλιστα που πρέπει να ληφθούν σηµαντικές αποφάσεις. ευτυχώς υπάρχουν οι εξαγωγές…

κρηκτική είναι πλέον η κατάσταση στους όμορους κλάδους της αμπελουργίας και οινοποίησης μετά τη δημοσιοποίηση των «κρυφών πόθων» του ΔνΤ: στην προσπάθειά τους να βρουν χρήματα, οι γραφειοκράτες του Ταμείου εξετάζουν το ενδεχόμενο να επιβάλλουν ειδικό φόρο στην παραγωγή κρασιού, εξέλιξη η οποία αναμένεται να προκαλέσει σημαντική οικονομική ζημία σε όσους ασχολούνται με το ευγενές αυτό 68 ΕΠΙΛΟΓΗ

επιτεΛειο

προϊόν. Ήδη οι μεγάλες θεσμικές οργανώσεις, όπως η Κεντρική Συνεταιριστική Ένωση Αμπελοοινικών Προϊόντων/ Κ.Ε.Ο.Σ.Ο.Ε. (συνεταιρισμοί) και ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου/ ΣΟΕ (ιδιώτες εμφιαλωτές), εξέδωσαν πύρινες ανακοινώσεις απόρριψης της ιδέας. Ειδικά μετά την υπαγωγή των αμπελοοινικών προϊόντων στην ανώτερη κατηγορία ΦΠΑ (23%), παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι δεν υπάρχουν περιθώρια άλλης επιβάρυνσης. «Τέτοιος φόρος δεν υπάρχει σε καμία άλλη οινοπαραγωγό χώρα της Ευρώπης και εκτιμώ ότι ούτε εδώ τελικά θα επιβληθεί ένα τέτοιο μέτρο» μας λέει ντίνος Στεργίδης, εκδότης της εφημερίδας Αμπελοτόπι, διοργανωτής της μεγάλης κλαδικής έκθεσης Οινόραμα (πραγματοποιήθηκε πρόσφατα) και γευσιγνώστης ο ίδιος. Το απειλητικό αυτό νέο έρχεται σε μια περίοδο που η ελληνική αμπελουργική αγορά και η οινοποίηση αντιμετωπίζουν δύο σημαντικά δομικά προβλήματα για τα οποία μάλιστα υπάρχει διάσταση απόψεων.

Ζήτηµα πρώτο:

νΕΕΣ ΦΥΤΕΥΣΕΙΣ Σύμφωνα με την Κοινή Οργάνωση της Αγοράς Οίνου στην ΕΕ, το 2014 λήγει η περίοδος της απαγόρευσης νέων φυτεύσεων αμπελώνων. Θυμίζουμε ότι το μέτρο αυτό είχε ληφθεί πριν από μερικά χρόνια προκειμένου να έρθει ισορροπία μεταξύ παραγωγής οίνου και ζήτησης στην ευρωπαϊκή ήπειρο που είχε …πλημμυρίσει με κρασί. Σύμφωνα με εκείνο το μέτρο, σε κάποιες χώρες της ΕΕ -μεταξύ αυτών κι η Ελλάδα- δεν επιτρεπόταν πλέον η φύτευση νέων αμπελώνων, παρά μόνο η χρήση των δικαιωμάτων όσων αμπελουργών αποχωρούσαν λόγω ηλικίας. Για την Ελλάδα το μέτρο είναι σκληρό: οι μικροί κλήροι, η μεγάλη ηλικία ορισμένων παραγωγών, η γεωμορφολογία του εδάφους οδήγησαν σε συρρίκνωση του αμπελώνα, σε υποβάθμισή του, ορισμένοι μάλιστα κάνουν λόγο για άμεσο κίνδυνο οριστικού θανάτου. Σε δύο χρόνια το μέτρο λήγει και ορισμένες (αμπελουργικές) ‘φωνές’ εντός της ΕΕ ζητούν την παράτασή του, προκειμένου να παραμείνει ισχύουσα η ισορροπία που επετεύχθη τα τελευταία χρόνια και να κρατηθούν οι τιμές ψηλά. Αυτό για την Ελλάδα αποτελεί κίνδυνο -παρόλα αυτά η χώρα μας δεν έχει πάρει απόφαση, καθώς

ΚΕΟΣΟΕ και ΣΕΟ διαφωνούν. Οι πρώτοι, οι παραγωγοί βλέπουν με θετικό μάτι τη διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης εκτιμώντας ότι έτσι διατηρούνται ψηλά οι τιμές των κρασοστάφυλων. Οι δεύτεροι, οι εμφιαλωτές, εκτιμούν ότι η ελευθερία φύτευσης θα αποτρέπει τη συρρίκνωση του ελληνικού αμπελώνα ο οποίος από τη φυσικό τάση των πραγμάτων οδηγείται στη γήρανση

Ζήτηµα δεύτερο:

ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΚρΑΣΟΣΤΑΦΥΛΩν Η εισαγωγή χύμα σταφυλιών με προορισμό την οινοποίηση, χωρίς το κράτος να μπορεί να ελέγξει την κατάσταση και με τους αμπελουργούς μαινόμενους, είναι το δεύτερο σημείο τριβής στην αγορά. Το καλοκαίρι του 2011 η εδώ και πολύ καιρό σοβούσα κρίση στις σχέσεις Κ.Ε.Ο.Σ.Ο.Ε. και ΣΟΕ έφτασε στα άκρα με την απόφαση της πρώτης να αποχωρήσει από την Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Αμπέλου και Οίνου / ΕΔΟΑΟ. Αιτία, το γεγονός ότι ο ΣΟΕ προσέφυγε στην Ευρωπαϊκή Ένωση επειδή κατά παράβαση των κοινοτικών κανονισμών, πέρυσι η πρώτη έλαβε δάνειο από την ελληνική κυβέρνηση για τη συγκέντρωση της σοδειάς κρασοστάφυλων. Οι παραγωγοί καταγγέλλουν την απουσία ελέγχων προκειμένου να αποφευχθούν οι ελληνοποιήσεις οίνων – ΕΠΙΛΟΓΗ 69

Business

{

Οινοποιία

και μάλιστα πολύ χαμηλής ποιότητας- δεδομένου ότι ο όγκος της συγκομιδής του 2011 ήταν μικρότερος του αναμενόμενου.

Εν αρχH …το αμπEλι «Το κρασί δεν παράγεται στο οινοποιείο αλλά στον αμπελώνα και ένα ποιοτικό κρασί προϋποθέτει, πρώτα απ΄ όλα ένα ποιοτικό σταφύλι» υποστηρίζει ο Γιώργος Παλυβός, γνωστός για τις συνεχείς επενδύσεις που κάνει στους ιδιόκτητους αμπελώνες του στη Νεμέα (ο αμπελώνας του ολοκληρώθηκε κατόπιν σημαντικής επένδυσης, που ξεπέρασε το 1,5 εκατ. ευρώ μεταξύ 2003 και 2005). «Θεωρώ λοιπόν ότι ένα προϊόν όπως το κρασί δεν φτάνει μόνο να είναι ποιοτικό, το πρώτιστο μέλημά μας είναι να είναι πρώτα απ΄ όλα υγιεινό» μας λέει. Το ζήτημα των ποικιλιών που επιτρέπεται να καλλιεργούνται στις διάφορες ζώνες είναι ένας δυσεπίλυτος γρίφος καθώς κάθε διαφορετική άποψη έχει μερίδιο δίκιου. Ο Κύπριος οινοποιός, Πανίκος Λαντίδης, έχει κάνει τη Νεμέα δεύτερη πατρίδα του και από τις αρχές της

Το γεγονOς Oτι το κρασI συνδEεται Aμεσα με τις διατροφικEς συνHθειες των ΕλλHνων (και Eμμεσα μOνο με τη διασκEδαση), ενΩ αποτελεΙ μΕρος μιας πανΑρχαιας κουλτοΥρας, Εχει συγκρατΗσει μΕχρι σΗμερα την πτΩση σε λογικΑ ή αναμενΟμενα επΙπεδα.

δεκαετίας -όταν έστησε την προσωπική του επιχείρησηπαρακολουθεί τα τεκταινόμενα στην περιοχή με προσοχή. Σήμερα εμφιαλώνει περίπου 150.000 φιάλες τον χρόνο και εξάγει το 35% της παραγωγής του στις απαιτητικές αγορές του εξωτερικού. Όταν ακούει ότι η Νεμέα πρέπει να μείνει αποκλειστικά ζώνη καλλιέργειας αγιωργίτικου εξανίσταται. «Εδώ στη Νεμέα είναι παράνομο να φυτέψεις καμπερνέ σοβινιόν. Ποιος λοιπόν θα ζήσει εδώ μόνο με το αγιωργίτικο και το Νεμέα ΟΠΑΠ. Αν δεν είχαν και άλλες ποικιλίες θα είχαν σταματήσει από χρόνια να καλλιεργούν», μας είπε όταν τον επισκεφτήκαμε στο οινοποιείο του. Όταν του ζητάμε τη γνώμη του δεν έχει 70 ΕΠΙΛΟΓΗ

κανένα πρόβλημα να τη διατυπώσει άμεσα. «Να μειωθεί το αγιωργίτικο και να μπούν νέες ποικιλίες. Πως κατάφεραν οι Νέες Χώρες να κάνουν μέσα σε τριάντα χρόνια αμπελώνες και να είναι κυρίαρχοι στις εξαγωγές;» αναρωτιέται. Δικαιολογημένα, πιστεύουμε…

Η δομH της αγορAς Η ελληνική οινοποιία προσιδιάζει στην ελληνική οικονομία στη δομή και τα προβλήματά της καθώς αποτελείται από πληθώρα οινοποιητικών μονάδων, μικρομεσαίων δηλαδή επιχειρήσεων οι οποίες δραστηριοποιούνται στο πλαίσιο μιας κατακερματισμένης αγοράς. Εδώ και περίπου μια δεκαπενταετία, με την έκρηξη της γενιάς των μικρών παραγωγών, πολλές από τις μονάδες αυτές προχώρησαν σε σημαντικές για τα δεδομένα τους επενδύσεις, κυρίως στην ανάπτυξη αμπελώνων, τη δημιουργία ιδιόκτητων οινοποιείων μέσα στα υπό διαχείριση κτήματα και τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων εμφιάλωσης. Παρόλα αυτά η κατανάλωση υστερεί: το γεγονός ότι το κρασί συνδέεται άμεσα με τις διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων (κι έμμεσα μόνο με τη διασκέδαση), ενώ αποτελεί μέρος μιας πανάρχαιας κουλτούρας, έχει συγκρατήσει μέχρι σήμερα την πτώση σε λογικά ή αναμενόμενα επίπεδα. Την περίοδο 2008-2009 η κατανάλωση μειώθηκε κατά 12%, ενώ για την περίοδο 2009- 2010 η μείωση ανήλθε στο 13%. Ανάλογη, διψήφια δυστυχώς, ήταν η μείωση για το 2011.

ΕισαγOμενα κρασιA Εδώ και περίπου μια δεκαετία οι εισαγωγές ξένων κρασιών έχουν αυξηθεί δραματικά. Οι προελεύσεις εντυπωσιάζουν: δεν προέρχονται μόνο από τις παραδοσιακές ‘βιομηχανίες’ όπως η Γαλλία και η Ιταλία, αλλά και από τις Νέες Χώρες όπως αποκαλούνται οι νέοι ισχυροί πρωταγωνιστές στην παγκόσμια αγορά: Χιλή και Αργεντινή από τη Λατινική Αμερική, ΗΠΑ από τη Βόρεια Αμερική, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία από την Ωκεανία.. Οι Έλληνες παραγωγοί καλούνται να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο με ψυχραιμία καθώς αποτελεί ένα αναμενόμενο και εν πολλοίς λογικό αποτέλεσμα της παγκοσμιοποίησης. «Από τη στιγμή που θέλουμε εξωστρέφεια και εξαγωγές ελληνικών κρασιών μέχρι και στην Αμερική, είμαστε υποχρεωμένοι να αντιμετωπίσουμε την εμφάνιση των αμερικάνικων και αυστραλέζικων κρασιών στην Ελλάδα, δεν υπάρχουν συρματοπλέγματα σε αυτά τα πράγματα...» μας έλεγε σε μια παλιότερη επίσκεψή μας στο οινοποιείο του στην Αρχαία Νεμέα ο Γιώργος Παλυβός, επικεφαλής της εταιρείας Κτήμα Παλυβού. Και πράγματι έτσι συμβαίνει: οι περισσότερες από τις οινοποιίες στη Νεμέα εξάγουν προϊόντα τους στο εξωτερικό.

Oραμα & δρAσεις

Η Σταματινα Τετωρου, χημικός- οινολόγος, εργάζεται στον Οινοποιητικό Συνεταιρισμό Μεσσηνίας «Νέστωρ», έναν από τους παλαιότερους στην Ελλάδα, αφού ιδρύθηκε το 1954 και αριθμεί σήμερα περισσότερους από 800 αμπελοκαλλιεργητές – μέλη και διαθέτει σύγχρονο οινοποιείο στον Πύργο Τριφυλίας. Η «Ε συνομίλησε μαζί της και καταγράφει τις απόψεις μιας «μάχιμης» οινολόγου. Συνέντευξη // Επιτελεiο

ε δεδομένο ότι στην Ελλάδα οι συνεταιρισμοί έχουν αρνητικό παρελθόν, είστε αισιόδοξη ότι μπορούν να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο κρασί; Σε αρκετούς παραγωγικούς κλάδους στην Ευρώπη οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις αποτελούν σημαντικούς παίκτες της αγοράς. Κατ΄ αναλογία και στην Ελλάδα θα μπορούσαν οι συνεταιρισμοί να παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο αν προχωρούσαν στις ανάλογες μεταρρυθμίσεις ώστε τα μειονεκτήματα εξ’ αιτίας της μορφολογίας της Ελλάδος, όπου έχουμε μικρές αποδόσεις, αμπελοτεμάχια μικρού μεγέθους, και αδυναμία μηχανοποίησης της παραγωγής, να τα μετατρέψουν σε πλεονεκτήματα με στροφή στη παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας και με μικρές εμπορικές δράσεις να κεφαλαιοποιήσουν το μέγιστο των εμπορικών περιθωρίων. Το όλο εγχείρημα απαιτεί όραμα και δράσεις σε βάθος χρόνου. Τα συνεταιριστικά κρασιά είναι δυσεύρετα. Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να λυθεί αυτό το πρόβλημα; Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν πολλά ποιοτικά συνεταιριστικά κρασιά σε καλές

τιμές, δεν τυγχάνουν της αποδοχής και της εμπιστοσύνης του ευρύτερου κοινού. Πρόκειται προφανώς για απόρροια της έλλειψης marketing, η οποία οφείλεται κυρίως στο κόστος που απαιτείται για τη διαφήμιση. Ο Οινοποιητικός Συνεταιρισμός της Μεσσηνίας Νέστωρ έχει κάνει βήματα σε αυτόν τον τομέα συμμετέχοντας σε εκθέσεις τροφίμων και ποτών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, καθώς επίσης με προβολές σε διάφορα έντυπα και διοργανώνοντας γευσιγνωσίες. Ο ελληνικός αμπελώνας αντιμετωπίζει προβλήματα και φαίνεται πως η αντιμετώπισή τους χρειάζεται σύμπνοια όλων των δυνάμεων. Βλέπετε να υπάρχει στην περιφέρεια πνεύμα συνεργασίας; Πρώτιστος σκοπός όλων των φορέων θα πρέπει να είναι η αναβάθμιση του ελληνικού αμπελώνα και η προβολή του ελληνικού κρασιού. Οπουδήποτε έχει πάει το ελληνικό κρασί ενωμένο με την ΕΔΟΑΟ και σε συνεργασία με τον ΟΠΕ τα αποτελέσματα είναι θεαματικά π.χ. στις αγορές των ΗΠΑ, του Καναδά και της Ρωσίας. Είναι προφανές λοιπόν ότι όταν υπάρχει σύμπνοια όλων των δυνάμεων τα αποτελέσματα είναι ευνοϊκότερα σε όλους τους τομείς. Όσον αφορά την ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας υπάρχει πολύ καλή επικοινωνία μεταξύ όλων των φορέων και από κοινού προσπαθούμε να ξεπεράσουμε τυχόν προβλήματα καθ’ όλη την διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας. ΕΠΙΛΟΓΗ 71

Business

{ Τα νέα της αγοράς

MarketNews

Ειδήσεις, εξελίξεις, τάσεις, επιλογές από μία αγορά σε διαρκή κίνηση και δράση, αντίδοτο στην υφεσιακή πραγματικότητα της εποχής μας.

2050, back to the future «Delivering Tomorrow: Logistics 2050». Πρόκειται για μελέτη της Deutsche Post DHL που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας και ρίχνει μια διερευνητική ματιά στο μέλλον του εμπορίου, των επιχειρήσεων, της κοινωνίας και τον ρόλο των logistics. Η μελέτη συγκεκριμένα εξετάζει πέντε διαφορετικά σενάρια της ζωής για το 2050, ενώ η ανάπτυξή της υποστηρίχθηκε από 42 εμπειρογνώμονες.

Σενάριο 1

Ανεξέλεγκτη οικονομία - Επικείμενη κατάρρευση Ο κόσμος χαρακτηρίζεται από ανεξέλεγκτο υλισμό, μαζική κατανάλωση, συνεχή εκμετάλλευση των πόρων, μια εξέλιξη που τροφοδοτεί την κλιματική αλλαγή και προκαλεί την αύξηση των φυσικών καταστροφών. Η ζήτηση για υπηρεσίες μεταφορών και logistics αυξάνεται κατακόρυφα. Ένα παγκόσμιο υπερδίκτυο μεταφορών εξασφαλίζει την ταχεία ανταλλαγή των αγαθών ανάμεσα στα κέντρα κατανάλωσης.

Σενάριο 2

Υπεραποδοτικότητα στις υπερμεγαλουπόλεις Οι «υπερμεγαλουπόλεις» έχουν αναδειχθεί σε παγκόσμια κέντρα εξουσίας. Επωφελούνται ταυτόχρονα από τη μετάβαση στην «πράσινη» ανάπτυξη. Για να ξεπεράσουν τις προκλήσεις της επέκτασης των αστικών υποδομών, όπως η κυκλοφοριακή συμφόρηση και οι εκπομπές ρύπων, έχουν γίνει οπαδοί της συνεργασίας. Η ρομποτική έχει επιφέρει μια επανάσταση στον κόσμο της παραγωγής και των υπηρεσιών. Οι καταναλωτικές συνήθειες έχουν αλλάξει: Τα προϊόντα συνήθως εκμισθώνονται δεν αγοράζονται. Εξαιρετικής αποδοτικότητας σχεδιασμός έχει αποτρέψει την κυκλοφοριακή συμφόρηση. Ένα εξαιρετικά εκτεταμένο δίκτυο μεταφορών, στο οποίο περιλαμβάνονται οχήματα, πλοία και αεροσκάφη, καθώς και διαστημικά οχήματα, έχει δημιουργήσει εμπορικούς διαύλους μεταξύ των υπερμεγαλουπόλεων. Η βιομηχανία logistics έχει κληθεί να υποστηρίξει τις διαδικασίες logistics των πόλεων, των δικτύων κοινής ωφελείας και συστήματα υπηρεσιών για τα αεροδρόμια, τα νοσοκομεία και τα εμπορικά κέντρα. 72 ΕΠΙΛΟΓΗ

Σενάριο 3

Προσωποποιημένος τρόπος ζωής Το σενάριο αυτό περιγράφει έναν κόσμο όπου η αίσθηση ανεξαρτησίας και η προσωποποιημένη κατανάλωση αποτελούν κυρίαρχα στοιχεία. Οι καταναλωτές έχουν τη δύναμη να δημιουργούν, να σχεδιάζουν και να παράγουν τα δικά τους προϊόντα. Οι νέοι εκτυπωτές 3D διαδραματίζουν έναν σημαντικό ρόλο εδώ. Αυτό δημιουργεί μια άνθηση στο τοπικό εμπόριο, ενώ μόνο οι πρώτες ύλες και τα δεδομένα εξακολουθούν να διακινούνται σε παγκόσμια κλίμακα. Η προσωποποίηση και η τοπική παραγωγή συνοδεύονται από αποκεντρωμένα ενεργειακά συστήματα και υποδομές. Η επίδραση στον κλάδο των logistics περιλαμβάνει μια σημαντικά μειωμένη ανάγκη για μεταφορές σε μεγάλες αποστάσεις ολοκληρωμένων προϊόντων, λόγω της τοπικότητας της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Σενάριο 4

Προστατευτισμός που προκαλεί παράλυση Το σενάριο περιγράφει έναν κόσμο όπου με έναυσμα την οικονομική κρίση, εκτεταμένος εθνικισμός και εμπόδια προστατευτισμού, ανατρέπουν την παγκοσμιοποίηση. Η τεχνολογική ανάπτυξη υστερεί. Υψηλά κόστη ενέργειας και δραματική έλλειψη εφοδίων προκαλούν διεθνείς τριβές σχετικά με τα αποθέματα πόρων. Οι επιδράσεις για τον κλάδο των Logistics περιλαμβάνουν προκλήσεις που δημιουργούνται από τον περιορισμό του διεθνούς εμπορίου και την προκύπτουσα τοπικοποίηση των εφοδιαστικών αλυσίδων. Οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν τον κλάδο των Logistics ως στρατηγική βιομηχανία.

Σενάριο 5

Παγκόσμια ανθεκτικότητα, τοπική προσαρμογή Το σενάριο αυτό περιγράφει έναν κόσμο ο οποίος αρχικά χαρακτηριζόταν από υψηλό επίπεδο κατανάλωσης χάρη στη φθηνή, αυτοματοποιημένη παραγωγή. Ωστόσο, λόγω της επιταχυνόμενης κλιματικής αλλαγής, συχνές καταστροφές διακόπτουν τις εφοδιαστικές αλυσίδες και τις δομές παραγωγής με αποτέλεσμα επαναλαμβανόμενες αποτυχίες στην τροφοδοσία. Το νέο οικονομικό πρότυπο διαφοροποιείται με την μετατόπισή του από τη μεγιστοποίηση της αποδοτικότητας στην αποτροπή καταστροφών και την ανθεκτικότητα. Αυτή η σημαντική κίνηση προς εφεδρικά συστήματα παραγωγής και η αλλαγή από παγκόσμιες σε τοπικές εφοδιαστικές αλυσίδες, επιτρέπουν στην παγκόσμια οικονομία να είναι πιο ανθεκτική σε δύσκολους καιρούς. Ο ανθεκτικός κόσμος το 2050, με τοπικό εμπόριο, βασίζεται στον κλάδο των logistics που διασφαλίζει την ασφάλεια τροφοδοσίας.

ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΪΑ H εταιρεία ανακοίνωσε ότι ο Jac van Herpen, µετά από επτά χρόνια επιτυχηµένης πορείας, αποσύρεται από τα διοικητικά του καθήκοντα ως Διευθύνων Σύµβουλος την 1η Απριλίου 2012 και τη θέση του αναλαµβάνει ο Ζωούλλης Μηνά, µέχρι σήµερα περιφερειακός οικονοµικός διευθυντής Αφρικής και Μέσης Ανατολής. O κ. Jac van Herpen θα παραµείνει ως πρόεδρος Δ. Σ.

ο κλοιός της ύφεσης στη δημοσιότητα έδωσε πρόσφατα για 18η συνεχή χρονιά την ετήσια Έρευνα αποδοχών και παροχών η KPMG. Βασικό της συμπέρασμα: το 50% της επιχειρηματικότητας στη χώρα προχώρησε πέρυσι σε μείωση μισθού και θέσεων εργασίας. η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 241 ελληνικών και πολυεθνικών εταιρειών.

αποδοχές και παροχές

49 13 23 8

% των εταιρειών του δείγματος έδωσε μηδενικές αυξήσεις για το 2011 σε όλες τις κατηγορίες εργαζομένων.

% των εταιρειών του δείγματος προχώρησε σε μειώσεις βασικών αποδοχών σε τουλάχιστον μία κατηγορία εργαζομένων.

% των εταιρειών που παρέχουν πριμ απόδοσης είτε βάσει επίσημης πολιτικής, είτε κατά περίπτωση, δεν χορήγησε πριμ το 2011 για τα αποτελέσματα του 2010 σε καμία από τις κατηγορίες των εργαζομένων τους. % των εταιρειών που παρέχουν ιδιωτική ασφάλεια ζωής και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε τουλάχιστον μία κατηγορία εργαζομένων δήλωσαν ότι σκοπεύουν να αλλάξουν το πρόγραμμά τους.

% του δείγματος των εταιρειών δήλωσε ότι πραγματοποίησε αλλαγές στην πολιτική εταιρικών αυτοκινήτων, λόγω

της νέας φορολογικής νομοθεσίας. Οι αλλαγές αυτές ανά κατηγορία εργαζομένων απεικονίζονται αναλυτικά στη Γενική Έρευνα.

εργασιακά θέματα

45 22

% των εταιρειών που συμμετείχαν στις έρευνες μείωσαν τον αριθμό θέσεων εργασίας το 2010 ή / και το 2011.

% των εταιρειών του δείγματος παρέχουν Υπηρεσίες Επαγγελματικής Αποκατάσ τασης (Outplacement Services)

στους εργαζομένους που αποχωρούν με απόφαση της εταιρείας, σημειώνοντας αύξηση έναντι του αντίστοιχου 12% των εταιρειών για το 2010.

% των εταιρειών του δείγματος στράφηκε στη μερική ή πλήρη ανάθεση μίας ή περισσοτέρων δραστηριοτήτων σε τρί-

τους (outsourcing) το διάστημα 2010 – 2011.

ποσειδώνια 2012 Η παρουσία χιλιάδων συμμετεχόντων από περισσότερε ς από 80 χώρε ς, η επιλογή ενός υπερσύγχρονου εκθεσιακού κέντρου καθώς και η διοργάνωση για πρώτη φορά μιας σειράς από συνέδρια και σεμινάρια υψηλού επιπέδου προϊδεάζουν ότι τα Ποσειδώνια 2012 θα αποτελέσουν φέτος μία σημαντική εκδήλωση στη διεθνή επιχειρηματική και ναυτιλιακή ατζέντα. Ήδη, οι διοργανωτές αναφέρουν ότι ο αριθμός των εταιρειών και διεθνών οργανισμών που θα λάβουν μέρος από τις 4 έως τις 8 Ιουνίου 2012 στο υπερσύγχρονο εκθεσιακό κέντρο Metropolitan Expo, έχει αυξηθεί.

AllmediaCreative ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΣ - ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΤΥΠΗΣ & ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ  Σχεδιασµός και παραγωγή κάθε είδους εντύπου.  ∆ηµιουργία καταχωρίσεων για έντυπα και internet.  ∆ηµιουργία banner και pop-up windows.  Παραγωγή πολυσέλιδων εντύπων και business cards.  Μελέτη και σχεδιασµός εταιρικής ταυτότητας /εφαρµογές, σχεδιασµός και κατασκευή συσκευασίας, σχεδιασµός και παραγωγή εταιρικού περιοδικού - newsletter.  Σχεδιασµός και παραγωγή Εταιρικού Απολογισµού - Μετατροπή σε ηλεκτρονική έκδοση.

74 ΕΠΙΛΟΓΗ

Για περισσότερες πληροφορίες: τηλ. 210 6401850, e-mail: creative@allmedia.gr

ΕΠΙΛΟΓΗ 75

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

{ Στην επικαιρότητα

techNews

H τηλεπικοινωνιακή και τεχνολογική ειδησεογραφία, οι επιχειρηματικές και κρατικές πρωτοβουλίες, οι εξελίξεις και τάσεις που δεν περνούν απαρατήρητες.

Καινοτομία από τον οΤΕ Το πρώτο πλήρες δίκτυο τεχνολογίας IMS στην Ελλάδα ανέπτυξε o OTE. Η έναρξη λειτουργίας του IMS αποτελεί μία σημαντική στιγμή στη διαδικασία μετατροπής του δικτύου του ΟΤΕ σε ένα δίκτυο επόμενης γενιάς (Next Generation NetworkNGN). Το ΙΜS (ΙP Multimedia Subsystem) είναι μία πλατφόρμα μέσω της οποίας επιτυγχάνεται η ενοποίηση υπηρεσιών. Το IMS ενοποιεί τόσο τις μορφές επικοινωνίας (φωνή, δεδομένα, video, μηνύματα, κ.λπ.) όσο και τα δίκτυα επικοινωνιών (σταθερά/κινητά/ασύρματα). Το δίκτυο έχει τη δυνατότητα να παρέχει υπηρεσίες φωνής και πολυμέσων (VoIP and multimedia services) με δυνατότητα εξυπηρέτησης πελατών ανεξάρτητα από τον τρόπο που συνδέονται. Ήδη οι υπηρεσίες φωνής των φορέων δημόσιας διοίκησης του IP δικτύου ΣΥΖΕΥΞΙΣ και άλλων μεγάλων πελατών του ΟΤΕ, παρέχονται επιτυχώς από την υποδομή IMS. Με την πλατφόρμα IMS, ο ΟΤΕ θα είναι σε θέση να παρέχει στους πελάτες του τη δυνατότητα πρόσβασης σε μία μεγάλη γκάμα νέων υπηρεσιών πολυμέσων προστιθέμενης αξίας. Το δίκτυο IMS διαθέτει μηχανισμούς γεωγραφικής εφεδρείας και διασυνδέεται με τα δίκτυα IP και PSTN του ΟΤΕ σε 15 σημεία πανελλαδικά.

Τα νέα domain Αίτηση για να αποκτήσει την κατάληξη (domain) που επιθυμεί, μπορεί να υποβάλει κάθε ενδιαφερόμενος, καθώς η ICANN ανακοίνωσε ήδη την επέκταση των καταλήξεων στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις του WWW πέρα από τις υπάρχουσες (.com, .net, .org κ.λπ.). Αν και δεν είναι απαραίτητο οι καταλήξεις να είναι με λατινικούς χαρακτήρες, υπάρχουν κάποιοι κανόνες: για παράδειγμα, πρέπει να έχουν τουλάχιστον τρία γράμματα (δι-

ατηρείται, πάντως, σε ισχύ το καθεστώς των δύο γραμμάτων για domains χωρών). Αυτό σημαίνει πως για πρώτη φορά οι εταιρείες θα μπορούν να αποκτούν τα δικά τους gTLD (generic top level domain), κάτι που θα μπορούσε ενδεχομένως να σημάνει το τέλος της «κυριαρχίας» του .com. Η διαδικασία αποδοχής των αιτήσεων θα διαρκέσει ως τις 12 Απριλίου 2012. Όταν υπάρχουν πολλές αιτήσεις για την ίδια κατάληξη, τότε θα υπάρξουν ορισμένα κριτήρια επιλογής. Αν δεν επιλυθεί η τυχόν διένεξη, τότε προβλέπεται δημοπρασία.

σαραντάρισε το email! Αρχές της δεκαετίας του ‘70: τέσσερα αμερικανικά πανεπιστήμια ενώνουν τα υπολογιστικά τους συστήματα. Το πρώτο υπολογιστικό Δίκτυο Ευρείας Περιοχής (Wide Area Network, WAN) -University of California at Los Angeles, University of California at Santa Barbara, Stanford University και University of Utah in Salt Lake City- είναι γεγονός! Για πρώτη φορά, δεδομένα μεταφέρονται μεταξύ των υπολογιστών ενός δικτύου με τη βοήθεια του πρωτοκόλλου Network Control Protocol (NCP). Την ίδια εποχή η εταιρεία Fairchild παράγει το πρώτο ολοκληρωμένο κύκλωμα μνήμης ROM (Random Access Memory), ενώ λίγο αργότερα η Intel κατασκευάζει για πρώτη φορά 1.024 bytes (1Κ) RAM σε τυπωμένο κύκλωμα και κατόπιν δημιουργεί τον πρώτο μικροεπεξεργαστή, τον 4004, που ανοίγει το δρόμο στους μικροϋπολογιστές. Την ίδια στιγμή, μια άλλη επανάσταση ξεσπά: Οκτώβριος του 1971 και ένας απόφοιτος του ΜΙΤ, ο Ray Tomlinson, έχοντας εργαστεί επί χρόνια επάνω στα δίκτυα, στέλνει ένα μήνυμα από τη... μία γωνία του γραφείου του στην άλλη! «Δε θυμάμαι τι έγραψα στο πρώτο e-mail, νομίζω... “QWERTY” ή κάποια άλλη σειρά χαρακτήρων..» δήλωσε. Αλλά ό,τι και να έγραψε, έγραψε... ιστορία! 76 ΕΠΙΛΟΓΗ

INTel TeACH Το πρόγραμμα Intel Teach αλλάζει εκατομμύρια αίθουσες διδασκαλίας σε ολόκληρο τον κόσμο, και προετοιμάζει περισσότερους από 300 εκατομμύρια μαθητές να πετύχουν στο περιβάλλον της νέας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Το πρόγραμμα Intel Teach αποτελεί τμήμα ενός ευρύτερου προγράμματος της Intel, ύψους 100 εκατ. δολαρίων, το οποίο στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης σε ολόκληρο τον κόσμο.

Καθημερινότητα windows με το NoKIA Lumia 800 Το πρώτο Nokia Smartphone με λειτουργικό Windows Phone 7.5, το NOKIA Lumia 800, είναι πραγματικότητα. Με μοναδικά τεχνικά χαρακτηριστικά, συγκεντρώνει όλες τις ενημερώσεις στην αρχική οθόνη για άμεση πρόσβαση, προσφέρει γρήγορη πλοήγηση χάρη στο εξελιγμένο Internet Explorer 9 Mobile, αλλά και κάμερα 8.0 Mpixel για φωτογραφίες και βίντεο υψηλής ποιότητας, ενώ έχει προεγκατεστημένους χάρτες για πλοήγηση. Mέχρι τα τέλη Μαρτίου, με την αγορά του Lumia 800 στα καταστήματα ΓΕΡΜΑΝΟΣ, τρέχει ο διαγωνισμός για 15 ταξίδια σε Ρώμη, Λονδίνο, Παρίσι, Βαρκελώνη, Μιλάνο.

Mobile payments Το λανσάρισμα των πληρωμών από άτομο σε άτομο μέσω κινητών Visa Person-to-Person και των ειδοποιήσεων Visa Alerts, δύο νέων υπηρεσιών που έχουν σχεδιαστεί για να συνδράμουν τους καταναλωτές στη διαχείριση των χρημάτων τους και στην πραγματοποίηση πληρωμών μέσω κινητών, ανακοίνωσε η Visa Europe. Οι νέες υπηρεσίες παρέχουν στις τράπεζες-μέλη τα εργαλεία, ώστε να ανταποκριθούν στην αυξανόμενη ζήτηση των καταναλωτών για γρήγορους, ασφαλείς και καινοτόμους τρόπους στην πραγματοποίηση και διαχείριση πληρωμών μέσω κινητών τηλεφώνων. Οι πληρωμές μέσω κινητών Visa Person-to-Person επιτρέπουν στους εγγεγραμμένους χρήστες να μεταφέρουν χρήματα σε οποιονδήποτε κάτοχο κάρτας Visa στην Ευρώπη από το κινητό τους τηλέφωνο, με την υποστήριξη της ασφάλειας και της τεχνογνωσίας που προσφέρουν τα συστήματα επεξεργασίας της εταιρείας. Η εφαρμογή διευκολύνει την αποστολή χρημάτων σε μια από τις επαφές που υπάρχουν καταχωρημένες στο ευρετήριο, σε κάποιο αριθμό κινητού ή σε ένα συγκεκριμένο αριθμό κάρτας Visa – ανεξάρτητα από το αν ο αποδέκτης είναι εγγεγραμμένος στην υπηρεσία.

«Τρέχει» η online διαφηµιστική δαπάνη για πρώτη φορά, κατά το α’ εξάμηνο του 2011, οι εταιρείες στη Βρετανία επένδυσαν πιο πολλά χρήματα για να διαφημιστούν μέσω του internet, παρά μέσω της τηλεόρασης, καθώς προτίμησαν να προσεγγίσουν το βρετανικό κοινό που χρησιμοποιεί τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης ή παρακολουθεί βίντεο. η έκθεση του Internet Advertising bureau (IAb), του PwC και της εταιρείας μάρκετινγκ WARC είναι... ξεκάθαρη και διαπιστώνει πως οι διαφημίσεις στο διαδίκτυο αυξήθηκαν κατά 13% (2,26 δισ. λίρες) στους πρώτους έξι μήνες του 2011, κατακτώντας μερίδιο 27% στην αγορά! ςύμφωνα με την έρευνα, η συνολική online διαφημιστική δαπάνη στην ευρώπη διαμορφώθηκε στα 17,7 δισ. ευρώ για το 2010 παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 15%, την ίδια στιγμή που η δαπάνη για τη συνολική διαφημιστική αγορά στην ευρώπη αυξήθηκε μόλις κατά 5%! επίσης, η online display διαφήμιση εμφανίζεται ως η ταχύτερα αναπτυσσόμενη μορφή online διαφήμισης στην ευρώπη, με μέσο ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 21%. και, όπως είναι φυσικό, Social media, video και mobile είναι τα στοιχεία που συνέβαλλαν στην αύξηση αυτή της online display διαφημιστικής δαπάνης. ςημειώνεται ότι η online display διαφήμιση παρουσίασε αύξη-

ση άνω του 20% σε αρκετές -ώριμες, αλλά και αναπτυσσόμενες -αγορές κατά τη διάρκεια του 2010 – ποσοστά αύξησης υψηλότερα του μέσου όρου εμφανίστηκαν στην ιρλανδία (31%), την ισπανία (29%) και τη ρωσία (27%). το search συνέχισε να αναπτύσσεται παρουσιάζοντας αύξηση 15,6%. εξακολουθεί έτσι να παραμένει η μεγαλύτερη κατηγορία στην online διαφήμιση, κατέχοντας το 45% της συνολικής online διαφημιστικής δαπάνης, σε σύγκριση με το 33% για την display και το 22% για τα classifieds. μερικές από τις πιο καθιερωμένες αγορές βιώσαν μικρότερες αυξήσεις (μεγάλη Βρετανία 10%, γαλλία 10%), ενώ πολλές χώρες είδαν τρομακτική αύξηση στα ποσοστά (π.χ. Ουγγαρία 44%, πολωνία 31%). για πρώτη φορά φέτος στην έρευνα συμπεριλαμβάνεται και η αγορά της mobile διαφήμισης. παρόλο που τα σχετικά είναι διαθέσιμα μόνο για 12 από τις 25 χώρες, τα νούμερα επιβεβαιώνουν ότι η -αναμενόμενη από πολλούς- «απογείωση» της mobile διαφήμισης έχει ήδη πραγματοποιηθεί χάρη στην έλευση των smartphones και των apps, αγορές, όπου η δαπάνη αντιπροσωπεύει ήδη το 2% με 3% της συνολικής online διαφημιστικής δαπάνης. με τη διαφημιστική δαπάνη στα €17,7 δισεκατομμύρια, η online διαφήμιση αντιπροσωπεύει περίπου το 20% του συνόλου της ευρωπαϊκής αγοράς διαφήμισης. ςε ορισμένες αγορές ξεπερνάει το 20% (μεγάλη Βρετανία 29%, δανία 28%).

ΕΠΙΛΟΓΗ 77

{

Φορητές συσκευές

Η επανάσταση

γίνεται... στο δρόµο! Οι φορητές συσκευές είναι το νέο Desktop. Οι mobile επιχειρησιακές εφαρμογές βελτιώνουν την παραγωγικότητα, περιορίζουν τους χρόνους των επιχειρηματικών κύκλων και εισάγουν ένα νέο κύμα καινοτομιών για τις επιχειρησιακές διαδικασίες. Από τον ΠΑΝΑγιΏτη ΑΝΔριΑΝΈση

78 ΕΠΙΛΟΓΗ

ύσκολο να προβλέψεις το μέ λ λον – ειδικά σήμερα και... πιο ειδικά στον χώρο της τεχνολογίας. Αλλά... αν ένα είναι σίγουρο, είναι ότι ολοένα και περισσότερο η υπολογιστική ισχύς βγαίνει από τα σπίτια και τα γραφεία και ταξιδεύει –στα... σύννεφα, με το επονομαζόμενο cloud computing, ή απλά στον δρόμο, με όλες εκείνες τις φορητές συσκευές που έχουν μπει για τα καλά στη ζωή των χρηστών, τόσο σε επαγγελματικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο (αν... διαχωρίζονται ακόμη τα επίπεδα αυτά). Σε όλο τον κόσμο, λοιπόν, υπάρχει τεράστια αύξηση στη ζήτηση mobile τε χνολογιών, από smartphones και e-books, ως και tablet PCs. Υπολογίζεται πως ήδη τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού διαθέτουν τουλάχιστον μία φορητή συσκευή! Παίρνοντας ώθηση από αυτή τη σημαντική ζήτηση και από τη διαθεσιμότητα καινοτόμων φορητών τεχνολογιών που τη συνοδεύει, η αποκαλούμενη και «αγορά της κινητικότητας» είναι ένας από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους τομείς του σύγχρονου επιχειρηματικού κόσμου. Αυτή η ραγδαία υιοθέτηση

mobile λύσεων έρχεται να αμφισβητήσει τα καθιερωμένα επιχειρηματικά μοντέλα, καθώς η πληροφορική και οι ασύρματες τεχνολογίες ενσωματώνονται σε όλες τις πτυχές της εργασιακής μας ζωής. Μέσω της συνδεσιμότητας, είναι πλέον δυνατό, για σχεδόν όλες τις πληροφορίες, να ψηφιοποιηθούν και να μεταφερθούν άμεσα οπουδήποτε, δίχως γεωγραφικούς ή άλλους περιορισμούς. Έτσι, οι οργανισμοί δεν περιορίζονται, ενώ και οι επιχειρησιακές διαδικασίες επεκτείνονται πέρα από τα όρια του οργανισμού και περιλαμβάνουν συνεργάτες και προμηθευτές, οδηγώντας έτσι στη δημιουργία πραγματικών επιχειρηματικών δικτύων. Επιπλέον, με το 50% ως 70% των εξειδικευμένων εργαζομένων να βρίσκονται σε καθημερινή βάση εκτός του χώρου εργασίας τους -είτε στον χώρο του πελάτη, είτε στην αγορά, είτε δουλεύοντας από το σπίτι ή από το δρόμο- έχουμε μπροστά μας ένα νέο ανθρώπινο δυναμικό.

Το τέλος του χρόνου και της απόστασης Έτσι, οι σύγχρονες εταιρείες αντιμετωπίζουν μια μεγάλη πρόκληση: Πρέπει να εξασφαλίσουν ότι ο χρόνος και η απόσταση δεν θα αποτελέσουν εμπόδια στη συνεργασία ή την αποδοτικότητά τους, ειδικά τώρα που οι ομάδες είναι όλο και περισσότερο διασκορπισμένες γεωγραφικά και το ανθρώπινο δυναμικό κινείται συνεχώς. Στο παρελθόν, οι εταιρείες επιχειρησιακών εφαρμογών εστίαζαν περισσότερο στους χρήστες desktop. Ωστόσο, καθώς τα επιχειρηματικά δίκτυα επεκτείνονται και το ανθρώπινο δυναμικό κινητοποιείται, οι εταιρείες θα αναγκαστούν να χρησιμοποιήσουν επιχειρησιακές εφαρμογές σε φορητές συσκευές για να συμπληρώσουν τις εφαρμογές που διαθέτουν ήδη για desktop υπολογιστές. Στην ασύρματη επιχείρηση, οι mobile λύσεις συνδέουν τις επιχειρησιακές διαδικασίες από το επίπεδο του διοικητικού συμβουλίου, μέχρι το επίπεδο του καταστήματος ή το front office,

ώστε κάθε μέλος μιας επιχείρησης (από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο, μέχρι την πρώτη γραμμή των εργαζομένων που κινείται συνεχώς) να έχει real-time πρόσβαση σε καίριες πληροφορίες. Η άμεση πρόσβαση στην πληροφορία οδηγεί στην καλύτερη λήψη αποφάσεων. Για παράδειγμα, ένας αντιπρόσωπος πωλήσεων μπορεί να ελέγξει την απογραφή των εμπορευμάτων και να συμβουλεύσει τον πελάτη του σχετικά με τη διαθεσιμότητα των προϊόντων, όσο βρίσκεται στον χώρο του πελάτη. Ένα κυβερνητικό στέλεχος που έχει μια νέα ιδέα για βελτιώσεις σε πολιτικές κατά τη διάρκεια ενός γεύματος, μπορεί να μοιραστεί τις σημειώσεις του με την ομάδα του άμεσα. Ο διευθύνων σύμβουλος μιας πολυεθνικής μπορεί κάλλιστα να οργανώσει μία συνάντηση του διοικητικού συμβουλίου από το πλησιέστερο cafe! Παράλληλα, καθώς η παγκόσμια οικονομία κινείται

αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο είναι η real-time ισορροπία μεταξύ ζήτησης και προσφοράς, παρακολούθησης και ορατότητας στην εφοδιαστική αλυσίδα. Μέσα από τις mobile τεχνολογίες, οι κρίσιμες πληροφορίες μεταφέρονται άμεσα σε όλους τους ενδιαφερόμενους, βοηθώντας τους να είναι σε διαρκή επικοινωνία με τους προμηθευτές και συνεργάτες, καθώς και να εξασφαλίζουν την έγκαιρη παράδοση του προϊόντος στους πελάτες. Στον κλάδο των logistics, οι mobile εφαρμογές για τη διαχείριση των διαδικασιών παράδοσης προϊόντων μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παρακολούθηση της κατάστασης μιας παραγγελίας. Οι οδηγοί της FedEx και της UPS χρησιμοποιούν συσκευές χειρός για να διατηρούν και να ενημερώνουν σε πραγματικό χρόνο τις πληροφορίες σχετικά με τα εμπορεύματα που λαμβάνουν και παραδίδουν. Έτσι, βελτιώνεται η πα-

Οι εταιρεIες που θα εντAξουν τις mobile τεχνολογIες στις διαδικασIες τους και θα τις ενοποIHσουν Aμεσα με τις επιχειρηματικEς τους στρατηγικEς, θα αποκομIσουν σημαντικA ανταγωνιστικA πλεονεκτHματα και μεγαλYτερα μερIδια αγορAς στο μEλλον – σHμερα!

προς πρακτικές outsourcing και παραγωγής σε παγκόσμιο επίπεδο, οι φορητές επιχειρησιακές εφαρμογές ενισχύουν τη δυνατότητα μιας εταιρείας να διαχειρίζεται την εφοδιαστική αλυσίδα της, βελτιώνοντας τη ροή των πληροφοριών, των παραγγελιών, των προϊόντων και των πληρωμών. Σκεφτείτε το σενάριο όπου ένας κατασκευαστής εξοπλισμού έχει διάφορα εργοστάσια ανά τον κόσμο και που οι πρώτες ύλες από την Κίνα γίνονται εξάρτημα στην Ταϊβάν, για ένα προϊόν που κατασκευάζεται στην Ινδία και που μετά μεταφέρεται και συναρμολογείται στο Σικάγο, πριν σταλεί στον πελάτη στη Νέα Υόρκη. Μία από τις βασικές προϋποθέσεις επιτυχίας σε

ραγωγικότητα, μειώνεται η γραφειοκρατία και οι οδηγοί μπορούν να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο στις παραδόσεις, παρά στις επαναλαμβανόμενες επισκέψεις στα κεντρικά γραφεία. Επίσης, οι mobile συσκευές επαληθεύουν άμεσα την παράδοση και μειώνουν τους κύκλους τιμολόγησης, ενισχύοντας έτσι την ικανοποίηση του πελάτη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι mobile επιχειρησ ιακέ ς εφαρμογέ ς βε λτιώνουν την παραγωγικότητα, περιορίζουν τους χρόνους των επιχειρηματικών κύκλων και εισάγουν ένα νέο κύμα καινοτομιών για τις επιχειρησιακές διαδικασίες. Οι mobile συσκευές γίνονται γρήγορα το νέο desktop! ΕΠΙΛΟΓΗ 79

{

teCh leaDerS // ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΖΕΡΒΟΥ∆ΗΣ

CLOUD COMPUTING πΥΞIΔΑ ΑΝΑπΤΥΞΗσ

80 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ο Ευγένιος Ζερβούδης, Product Sales Specialist, Data Center & Virtualization, Cisco είναι εκ φύσεως θετικός άνθρωπος. Σε συνέντευξή του στην "Ε", εκφράζει την αισιοδοξία του για το αµέσως επόµενο χρονικό διάστηµα, όσον αφορά την εγχώρια αγορά πληροφορικής. Με µεγάλη εµπειρία σε κολοσσούς του χώρου (Control Data, Sun Microsystems, EMC, Bull), ο κ. Ζερβούδης δηλώνει στην «Ε» πως στη Cisco συνυπάρχουν το φιλικό περιβάλλον, η αιχµή της τεχνολογίας και η εµπορική πολιτική στήριξης, ενώ υπερθεµατίζει στο ότι αποτελεί στόχο της Cisco να δώσει τη δυνατότητα σε κάθε χρήστη να έχει πρόσβαση σε υπηρεσίες από οπουδήποτε και οποτεδήποτε. συνέντευξη στον ΠΑΝΑγιΏτη ΑΝΔριΑΝΈση

ι α θ έτ ε τ ε β α θ ι ά γνώ σ η της αγοράς πληροφορικής και πολυετή επαγγελματική πείρα. Στη Cisco κλείνετε σε λίγες εβδομάδες 2 χρόνια – ακριβώς... μέσα στην κρίση. Πώς κινηθήκατε αυτό το πολύ δύσκολο διάστημα; Τα δύο αυτά χρόνια ήταν από τα πιο έντονα της κα-

ριέρας μου όσον αφορά τον ρυθμό των συναντήσεων και παρουσιάσεων. Είμαι τυχερός γιατί στη Cisco βρήκα ένα πολύ δυναμικό management team και μία ισχυρή ομάδα πωλήσεων και μηχανικών. Το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν η ενημέρωση των συνεργατών γύρω από τις τεχνολογίες DataCenter και Virtualization της Cisco, δεδομένου ότι ήταν και ακόμη είναι εντελώς καινοτόμα προϊόντα. Αρχικά επιλέξαμε συγκεκριμένους συνεργάτες οι οποίοι ήταν κοινοί με τους στρατηγικούς συνεργάτες της Cisco σε αυτή την αγορά, όπως τις EMC, Netapp και Vmware. Επίσης προσπαθήσαμε να έχουμε διανομείς οι οποίοι θα μπορούσαν να δώσουν στην αγορά τα ανωτέρω προϊόντα συνδυαστικά. Όλες οι παραπάνω προσπάθειες μαζί με το ΕΠΙΛΟΓΗ 81

{

teCh leaDerS // ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΖΕΡΒΟΥ∆ΗΣ

δυναμικό πωλήσεων της εταιρείας, μας έχουν φέρει αυτή τη στιγμή κοντά στο 8% της αγοράς που αποτελεί και τον ευρωπαϊκό μέσο όρο της αγοράς server, για τη Cisco. Όσον αφορά στην οικογένεια Nexus, τον δεύτερο μεγάλο πυλώνα των προϊόντων DataCenter της Cisco, θεωρώ ότι και εκεί είμαστε στα γενικότερα επίπεδα της εταιρείας, δηλαδή γύρω στο 80% της αγοράς. Τι νέο αποκομίσατε από τη διαχείριση αυτή σε περίοδο δυσκολιών για την αγορά και ολόκληρη τη χώρα; Ουσιαστικά αυτό που βλέπουμε είναι ότι οι ευκαιρίες είναι λιγότερες και ο ανταγωνισμός εντονότερος από ποτέ. Επίσης η έλλειψη ρευστότητας των επιχειρήσεων καθώς και το αβέβαιο επιχειρηματικό περιβάλλον δημιουργούν καθυστερήσεις στη λήψη αποφάσεων. Για την αντιμετώπιση των δυσκολιών αυτών η Cisco διαθέτει μία πολύ δυνατή χρηματοπιστωτική λύση (Cisco Capital) η οποία μας έχει βοηθήσει σημαντικά στο να ολοκληρώσουμε σημαντικές συμφωνίες. Εδώ και χρόνια η Cisco εξαπλώνεται (και) στις μικρότερες αγορές. Μιλήστε μας πιο συγκεκριμένα για την Ελλάδα, πώς πάει η αγορά των εγχώριων μικρομεσαίων επιχειρήσεων εν μέσω έντονης κρίσης; Η αγορά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι αυτή που ενδεχομένως έχει χτυπηθεί περισσότερο από όλες σε αυτή τη κρίση. Η Cisco διαθέτει ένα δυνατό δίκτυο συνεργατών που στηρίζει αυτήν την αγορά και παρουσιάζει ικανοποιητικά αποτελέσματα. Η ομάδα που είναι υπεύθυνη για αυτήν την αγορά είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική και καταφέρνει να ξεπερνά διαρκώς τους στόχους που βάζουμε. Επίσης θεωρώ ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα είναι οι επόμενες που θα υιοθετήσουν τις υπηρεσίες cloud. Πολύ σύντομα κάποιοι συνεργάτες μας θα είναι έτοιμοι να προσφέρουν υπηρεσίες cloud βασιζόμενοι σε δικές μας αρχιτεκτονικές. Το Unified Communications, οι Ενοποιημένες Επικοινωνίες, είναι -ειδικά αυτήν την περίοδο- άλλη μια τεχνολογία με τεράστιες προοπτικές. Ποια είναι η ανταπόκριση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο κομμάτι αυτό; Η Cisco είναι η εταιρεία που έχει επενδύσει όσο κανένας άλλος τόσο στην τεχνολογία Unified Communications όσο

και στο Virtual Desktop Integration σε συνδυασμό με την τηλεφωνία, κάτι που εμείς ονομάζουμε VXI (Virtualization Experience Infrastructure). Κρίνοντας από τη γενικότερη οικονομική κατάσταση η ανταπόκριση που έχουμε είναι αρκετά ικανοποιητική. Βλέπουμε συνεχώς πελάτες και συνεργάτες που θέλουν να διευρύνουν τη χρήση των παραπάνω τεχνολογιών ακόμα και σε πολύ μικρές εγκαταστάσεις, με λιγότερες από 50 θέσεις εργασίας. Αυτή την περίοδο, σε συνθήκες τόσο έντονου ανταγωνισμού, οι επιχειρήσεις προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την τεχνογνωσία τους για να διαφοροποιηθούν στην αγορά – πώς τους βοηθά η Cisco σε αυτό; H Cisco είναι μία εταιρεία που το οικονομικό έτος 2011 (1η Αυγούστου 2010 ως 31 Ιουλίου 2011) είχε έσοδα περίπου 46 δισ. δολάρια και από αυτά επένδυσε το 15% στην έρευνα και ανάπτυξη. Είναι λοιπόν ιδιαίτερα σημαντική για εμάς η ανάπτυξη νέων προϊόντων και την επιτυγχάνουμε με τη δημιουργία λύσεων μέσα από τις συνεργασίες μας με τη Vmware και την EMC με το Vblock αλλά και με τη Netapp στη δημιουργία της αρχιτεκτονικής Flexpod. Στόχος μας είναι να βοηθήσουμε τα IT τμήματα των εταιρειών να περιορίσουν το κόστος τους και συνάμα να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις συνεχώς μεταβαλόμενες ανάγκες μιας επιχείρησης. Οι σύγχρονες επιχειρήσεις βασίζονται στις δικτυακές εφαρμογές περισσότερο από ποτέ άλλοτε, οπότε είναι προφανή τα αποτελέσματα μιας έστω και σύντομης διακοπής στην απρόσκοπτη λειτουργία του δικτύου. Ποιος ο ρόλος της Cisco στη σωστή διαχείριση σχετικών προβλημάτων, πριν αυτά επηρεάσουν τη λειτουργία της επιχείρησης; Αποτελεί στόχο της εταιρείας μας να δώσουμε τη δυνατότητα σε κάθε χρήστη να έχει πρόσβαση σε υπηρεσίες από οπουδήποτε και οποτεδήποτε. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος η προσπάθεια μας ξεκινάει από τον σχεδιασμό των προϊόντων μας, όπως τα Nexus, που έχουν χτιστεί πάνω στη δεκαετή εμπειρία της εταιρείας στα δίκτυα αποθηκευτικών μέσων. Έρευνες που έχουν γίνει από εταιρείες όπως η Miercom, έχουν δείξει ότι ακόμη και αφαιρώντας εν λειτουργία κάρτες από ένα Nexus 7000 δεν χάθηκε ούτε

Tech Leaders Info:

Στις 25 Ιουνίου 2010 η Cisco ανακοίνωσε την ενσωμάτωση του Ευγένιου Ζερβούδη στο δυναμικό της, ως Data Center Product Sales Specialist για την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μάλτα, θέλοντας να ενδυναμώσει τη θέση της στην στρατηγικής σημασίας αγορά του Datacenter και Virtualization και αποδεικνύοντας έτσι τη στοχευμένη και ολοκληρωμένη προσέγγισή της για την κάλυψη των αναγκών των πελατών της. Ο κ. Ζερβούδης, στην πολυετή του επαγγελματική πορεία, έχει απασχοληθεί σε μεγάλες εταιρείες του χώρου, ανάμεσα στις οποίες η Control Data, η Sun Microsystems, η EMC και η Bull, ενώ έχει εμπειρία σε νευραλγικές θέσεις, όπως οι πωλήσεις του Δημόσιου & Ιδιωτικού Τομέα και Τηλεπικοινωνιών. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Εμπορίας & Διαφήμισης του ΤΕΙ Αθηνών, ενώ επίσης διαθέτει πτυχίο Business Administration του City University of New York. 82 ΕΠΙΛΟΓΗ

“

Αυτό που θα δούμε τους αμέσως επόμενους μήνες, θα είναι μία σταθερότητα στην αγορά και κάποιες πρώτες επενδύσεις εταιρειών, οι οποίες μπορούν να κινηθούν ευέλικτα και να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες που γεννά η κρίση προσφέροντας στην αγορά οικονομικές και καινοτόμες υπηρεσίες.

”

ένα πακέτο δεδομένων. Από τη δημιουργία των προϊόντων περνάμε στον σωστό αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των λύσεων και μάλιστα εξελίξαμε το επίπεδο με τη δημιουργία τεχνολογιών όπως το vPC και το FabricPath. Οι τεχνολογίες αυτές προσφέρουν κορυφαία διαθεσιμότητα, και ταυτόχρονα μας δίνουν την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση της επένδυσης μας, παρέχοντας μας τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε το 100% των δυνατοτήτων της υποδομής, ενώ μέχρι σήμερα χρησιμοποιούσαμε μόλις το 50%. Έτυχε να αντιμετωπίσετε... διαφορετικό κλίμα στις επαφές σας με την κεντρική διοίκηση της εταιρείας στο εξωτερικό λόγω της τρέχουσας κατάστασης στην Ελλάδα; Η πρότερη εμπειρία μου από διοικήσεις άλλων πολυεθνικών εταιρειών λέει ότι οι στόχοι που τίθενται είναι δεδομένοι. Στη Cisco έχουμε την τύχη η κεντρική διοίκηση να απαρτίζεται από ανθρώπους που κατανοούν και νοιάζονται. Παρακολουθούμε σε μηνιαία βάση την εξέλιξη του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και σε κάθε επικοινωνία μας με την κεντρική διοίκηση μας ρωτούν για το πως αισθάνονται οι εργαζόμενοι και πως είναι το ηθικό τους και είμαστε δέκτες μιας εμψυχωτικής συναδελφικής διάθεσης. Βέβαια, εδώ τα συγχαρητήρια πρέπει να δοθούν και στο τοπικό management team που είχε καταφέρει να περάσει σωστά την κατάσταση στη χώρα.

Έχετε σημαντική εμπειρία από τον τομέα των πωλήσεων Δημόσιου & Ιδιωτικού Τομέα και Τηλεπικοινωνιών – δώστε μας το σχόλιό σας για τις διαφορές των δύο κατηγοριών πελατών (ιδιαίτερα στην Ελλάδα), Δημοσίου και ιδιωτών πελατών. Υπάρχουν ίσως περισσότερα κοινά στοιχεία στους δύο τομείς παρά διαφορές. Θέματα όπως: η εύκολη διαχείριση, η οριζόντια κλιμάκωση, η παρεχόμενη ευελιξία, η απρόσκοπτη διασύνδεση με τις υπάρχουσες υποδομές είναι ζητήματα που αντιμετωπίζονται και στους δύο χώρους. Οι μεγάλες διαφορές έρχονται στο πλαίσιο των αποφάσεων με τον ιδιωτικό τομέα να έχει σαφές προβάδισμα, αν και λόγω της κρίσης οι διαφορές αυτές, έχουν κάπως αμβλυνθεί. Έχε τ ε π ε ρ ά σ ε ι α π ό κολο σ σ ο ύ ς το υ χώ ρ ο υ (S u n Microsystems, EMC, Bull...). Σε τι διαφέρει η Cisco, σε τι ξεχωρίζει; Για μένα κάθε εταιρεία ήταν ένα σχολείο με πρώτη την πάλαι ποτέ, Control Data. Σε αυτή βρήκα ένα ζεστό, οικογενειακό θα έλεγα περιβάλλον, με πολύ ισχυρό δέσιμο ανάμεσα στα στελέχη όπου ο ένας βοηθούσε τον άλλο με αυταπάρνηση, κάτι που πολύ δύσκολα θα συναντήσεις σήμερα. Η Sun Microsystems ήταν πάλι ένα πολύ ζεστό περιβάλλον μιας εταιρείας που, όπως η Cisco, βασιζόταν στη τεχνολογική καινοτομία. Η EMC από την άλλη ήταν μία πολυεθνική η οποία βασιζόταν περισσότερο στην εμπορική της πολιτική για να πλησιάσει την αγορά όπου πάλι η αιχμή της τεχνολογίας ήταν δεδομένη. Στη Bull βρήκα το οικογενειακό περιβάλλον της Control Data αν και ήδη βρισκόμασταν μέσα στη κρίση. Η Cisco αποτελεί ένα συνδυασμό όλων των παραπάνω, δηλαδή υπάρχει το φιλικό περιβάλλον, η αιχμή της τεχνολογίας και η εμπορική πολιτική στήριξης. Είστε αισιόδοξος για τους επόμενους μήνες; Τι βλέπετε για το 2012 ως προς την πορεία της εγχώριας αγοράς τηλεπικοινωνιών και πληροφορικής; Κατ’ αρχήν είμαι εκ φύσεως θετικός άνθρωπος. Δεν μπορούμε να δούμε τις αγορές αυτές ξεκομμένες από το γενικότερο επιχειρηματικό πλαίσιο. Θεωρώ ότι λόγω της πρόσφατης συμφωνίας με τους πιστωτές μας έχουμε βρεθεί σε ένα χαμηλό σημείο στήριξης. Πιστεύω ότι αυτό που θα δούμε τους αμέσως επόμενους μήνες, θα είναι μία σταθερότητα στην αγορά και κάποιες πρώτες επενδύσεις εταιρειών οι οποίες μπορούν να κινηθούν ευέλικτα και να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες που γεννά η κρίση προσφέροντας στην αγορά οικονομικές και καινοτόμες υπηρεσίες. Επίσης αναμένουμε και από την πλευρά του Δημοσίου, που αποτελεί τον μεγάλο τροφοδότη της αγοράς, πως θα προχωρήσουν τα προγράμματα που σχετίζονται με την εκμετάλλευση των κοινοτικών πόρων του ΕΣΠΑ. Η χρηματοδότηση των τραπεζών με τα πολυαναμενόμενα 30 δισ. θα διευκολύνει τη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ελπίζω, έστω σταδιακά, να αρχίσουμε να βλέπουμε κάποια θετικά σημάδια και από αυτήν την αγορά. ΕΠΙΛΟΓΗ 83

{

Smartphones & tablets

Φ ΟΡ Η Τ Ο Τ Η ΤΑ Next top προορισμος Η αγορά των «έξυπνων κινητών», τα λεγόμενα smartphones, αλλά και των tablets, γνωρίζει ραγδαία αύξηση. Συσκευές, με αυξημένες δυνατότητες και λειτουργίες, που μεταφέρονται εύκολα. Έχουν το μέγεθος ενός κινητού τηλεφώνου ή ενός tablet 10” προσφέροντας όλα όσα χρειάζεται ένας επαγγελματίας ως μέσο εργασίας αλλά και ο απλός χρήστης. Από τον Φωτη Τσιριγωτη*

martphones και tablets πέραν των «απλών» λειτουργιών όπως τηλεφωνικές συνδιαλέξεις, λήψη φωτογραφιών, μόνιμη σύνδεση στο διαδίκτυο (internet), διαθέτουν σύστημα GPS, γυροσκόπιο, οθόνες αφής κ.ά. Ίσως όμως το πιο σημαντικό στοιχείο και αυτό που τους δίνει αξία, είναι το λογισμικό (εφαρμογές). Διατίθενται όλες οι κατηγορίες εφαρμογών. Από παιχνίδια και βιβλία μέχρι σουίτες γραφείου (επεξεργασία κειμένου, λογιστικά φύλλα, παρουσιάσεις) ακόμα και επεξεργασία βίντεο! Αποτελούν τον πλέον κερδοφόρο κλάδο της πληροφορικής, αλλά και ένα πολύ ισχυρό και αποδοτικό εργαλείο για τον επαγγελματία κάθε κλάδου. Οι κύριες εταιρίες που εμπλέκονται στην αγορά των smartphones και tablets είναι: η Apple, που δημιουργεί τις συσκευές και το λειτουργικό σύστημα, με τα iPhone και iPad, η Google με το λειτουργικό σύστημα Android που χρησιμοποιείται από πλήθος κατασκευαστών όπως Samsung, LG, HTC κ.α., η Microsoft που πλέον συνεργάζεται στενά με τη ΝΟΚΙΑ και η RIM με τα BlackBerry. Για να αντιληφθούμε το μέγεθος της αγοράς, θα αναφερθούμε σε κάποιους αριθμούς. Η Apple, όταν 84 ΕΠΙΛΟΓΗ

διέθεσε το τελευταίο μοντέλο iPhone 4S, πούλησε περισσότερα από 4 εκατομμύρια σε μόλις τρεις ημέρες! Πάνω από 25 εκατομμύρια χρήστες έχουν αναβαθμίσει στην τελευταία έκδοση του λογισμικού (iOS 5). Tο τελευταίο μόνο τρίμηνο του 2011 έχουν πουληθεί περισσότερα από 15 εκατομμύρια iPad, με τις συνολικές πωλήσεις να φθάνουν τα 66 εκατομμύρια! Πρόσφατα, στις 5/3/2012, ξεπεράστηκε το φράγμα των 25 δισεκατομμυρίων λήψεων εφαρμογών από το διαδικτυακό κατάστημα διάθεσης εφαρμογών της Apple, το App Store™. Στην αντίπερα όχθη, η Google ανακοινώνει πως καθημερινά ενεργοποιούνται πάνω από 850.000 συσκευές όπου στο σύνολο ξεπερνούν τα 300 εκατομμύρια (Απρίλιος 2012). Το δε ψηφιακό κατάστημα εφαρμογών Android Market φιλοξενεί 450.000 εφαρμογές με τις λήψεις να ξεπερνούν το 1 εκατομμύριο τον μήνα. Αξίζει να σημειώσουμε, ότι η βιομηχανία ηλεκτρονικών παιχνιδιών για mobile συσκευές κάνει τεράστιους τζίρους με τα πιο εμπορικά παιχνίδια να φθάνουν την τάξη των 30 εκατ.δολαρίων! Η αγορά των smartphones και tablets, αποτελεί ένα πεδίο δράσης που αξίζει να επενδύσει όποιος ασχολείται με την Πληροφορική και τις Νέες Τεχνολογίες, αλλά και γενικότερα κάθε επιχείρηση που εμπλέκεται άμεσα ή έμμεσα, επενδύοντας επιχειρηματικά με τη δημιουργία εφαρμογών, υπηρεσιών και διαφημίσεων ή χρησιμοποιώντας τα ως επαγγελματικό εργαλείο. Το παρόν και το μέλλον, λοιπόν, εκφράζεται στο… mobility!

* Ο κ. Τσιριγώτης είναι Τεχνολόγος Μηχανολόγος Μηχανικός, με τίτλους και εξειδίκευση στο τεχνικό λογισμικό και την Πληροφορική. Συνεργάζεται με το Δίκτυο Εργαστηρίων Ελευθέρων Σπουδών ExpertIN (www.expertin.gr) διδάσκοντας τεχνικό λογισμικό σχεδίασης και προγραμματισμό για mobile και tablets. Επίσης, είναι υπεύθυνος ανάπτυξης εφαρμογών της www.digitstories.com που ασχολείται με τη παραγωγή διαδραστικών εφαρμογών για παιδιά, eBooks, παιχνιδιών και επαγγελματικών εφαρμογών για mobile συσκευές.

CloUD CompUtInG

Η μ Ε ρ οΛoΓ ιο ΑΝΤΑΓΩΝισΤιΚoΤΗΤΑσ Αν η Ελλάδα καταφέρει να πετύχει την μετάβαση στο Cloud Computing σε ορίζοντα πενταετίας, ενώ οι ανταγωνιστές της ακολουθήσουν 10ετή μετάβαση, τότε το συνολικό όφελος για την ελληνική οικονομία μπορεί να φτάσει τα 21 δισ. ευρώ, συμβάλλοντας επιπρόσθετα στη δημιουργία 38.000 θέσεων εργασίας. Αυτά αποκαλύπτει νέα έρευνα του ΙΟΒΕ που παρουσιάστηκε πρόσφατα στην Ημέρα Ανταγωνιστικότητας της Microsoft Ελλάς, ημέρα αφιερωμένη στη δυναμική της τεχνολογίας του Cloud Computing.

δυνατότητα της τε χ νολογ ίας Cloud Computing να προσφέρει στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα λύσεις για μείωση κόστους, βελτιωμένη οργάνωση και ενισχυμένη αποδοτικότητα βρέθηκε στο επίκεντρο της Ημέρας Ανταγωνιστικότητας της Microsoft Ελλάς που διεξήχθη πρόσφατα στο Κέντρο Καινοτομίας και είχε ως κεντρικό θέμα: «Η Ελλάδα σε νέα τροχιά: Τεχνολογία και Ανταγωνιστικότητα». Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης αναδείχτηκε η δυναμική της τεχνολογίας Cloud Computing, καθώς και το πώς η υιοθέτησή της μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων και στη βελτίωση της αποδοτικότητας του δημόσιου τομέα. Η εκδήλωση φιλοξένησε την παρουσίαση της έρευνας του ΙΟΒΕ για την επίδραση των εφαρμογών του Cloud Computing στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, τα πορίσματα της οποίας αποτέλεσαν και τη βασική αφορμή της συζήτησης. Ο Ernst-Jan Stigter, διευθύνων σύμβουλος της Microsoft Ελλάς σημείωσε μεταξύ άλλων τα εξής: «Εν μέσω της παρούσας οικονομικής συγκυρίας θεωρούμε ακόμα πιο επείγουσα την ανάγκη εύρεσης και άμεσης υλοποίησης λύσεων που μπορούν να αποτελέσουν

εφαλτήριο ανάπτυξης και προόδου για την ελληνική οικονομία. {…} Τα πορίσματα της έρευνας του ΙΟΒΕ έρχονται να προσφέρουν σημαντικά στοιχεία όσον αφορά στη δυναμική της τεχνολογίας του Cloud Computing, η οποία μπορεί να εξασφαλίσει ουσιαστικά οφέλη σε οποιοδήποτε οργανισμό επιλέξει να επενδύσει σε αυτήν». Από την πλευρά του, ο Γιάννης Στουρνάρας, γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, προλογίζοντας την παρουσίαση της έρευνας, επεσήμανε την ανάγκη αναζήτησης ενός διαφορετικού αναπτυξιακού προτύπου για τη χώρα που θα συμβάλει στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και τόνισε ότι η απάντηση μπορεί να δοθεί από νέες, εύκολα διαθέσιμες και άμεσα αξιοποιήσιμες τεχνολογικές εφαρμογές, όπως το Cloud Computing. Ο κ. Στουρνάρας σημείωσε μεταξύ άλλων: «Δεδομένης της κρίσιμης οικονομικής συγκυρίας, κρίνουμε ιδιαίτερα επιτακτική την ανάγκη αλλαγής κατεύθυνσης με βασικό άξονα τον εξορθολογισμό, προκειμένου να αξιοποιήσουμε κάθε δυνατότητα και πλεονέκτημα που διαθέτουμε και να κινηθούμε αποφασιστικά προς το δρόμο της ανάπτυξης». Η μελέτη του ΙΟΒΕ «Cloud Computing: a Driver for Greek Economy Competitiveness» είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του Κέντρου Καινοτομίας της Microsoft http://bit.ly/AfZjci ΕΠΙΛΟΓΗ 85

{

τΕΧΝΟΛΟγΊΑ & ΚΑιΝΟτΟΜΊΑ

Όσο πιο πολύπλοκο είναι το It περιβάλλον, τόσο λιγότερος χώρος μένει για την καινοτομία. Δεν είναι, λοιπόν, περίεργο που η πληροφορική δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις μεταβαλλόμενες επιχειρηματικές ανάγκες. Η διαχείριση πολύπλοκων It περιβαλλόντων καταναλώνει επίσης, πόρους που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την εκμετάλλευση των τεχνολογικών εξελίξεων.

86 ΕΠΙΛΟΓΗ

Το ΤΕΛοσ ΤΗσ

ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑΣ Αν και κανείς δε θα συναρµολογούσε ένα αυτοκίνητο µόνος του, οι οργανισµοί κάνουν ακριβώς αυτό µε την πληροφοριακή τους υποδοµή. , technology sales consulting manager Ελλάδας & Νοτιονατολικής Ευρώπης, Oracle Ελλάς

Από τον ΦρΑγΚισΚΟ ΖΕρΒΟ

ι πελάτες λένε ότι οι βασικοί τους στόχοι είναι η καινοτομία και η δυνατότητα υλοποίησης νέων ιδεών που αλλάζουν τον τρόπο που ζούμε και εργαζόμαστε. Η καινοτομία παίζ ει σημαν τικό ρόλο σ την οικονομική ανάπτυξη αφού, στις υψηλής ανάπτυξης αναδυόμενες αγορές, βοηθάει τις επιχειρήσεις να παράγουν περισσότερα με λιγότερα, ενώ στις χαμηλής ανάπτυξης ώριμες αγορές, τις βοηθάει να παρέχουν καλύτερα προϊόντα και υπηρεσίες. Συγκεκριμένα, το 71% των εταιρειών συμφωνεί ότι η καινοτομία είναι ο νούμερο ένα παράγοντας για την ανταγωνιστικότητα. Ενώ όμως η τεχνολογία βοηθάει στην ενίσχυση της καινοτομίας, το 70-90% των εταιρειών δεν αξιοποιούν ανάλογα την Πληροφορική, (Competing for Growth: Winning in the New Economy”, Ernst and Young 2010; “Using IT to Drive Innovation” MIT Technology review 2011). Η πολυπλοκότητα είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο για την πραγματική απόδοση της Πληροφορικής. Πληροφορικής Αν και κανείς δεν θα συναρμολογούσε ένα αυτοκίνητο μόνος του, οι οργανισμοί κάνουν ακριβώς αυτό με την πληροφοριακή τους υποδομή. Η κατακερματισμένη φύση της αγοράς πληροφορικής έχει οδηγήσει τους οργανισμούς να εξαρτώνται από αυτή την πρακτική. Τα custom συστήματα καταλήγουν σε κατακερματισμένα IT περιβάλλοντα και απομονωμένους τομείς εφαρμογών που οι εταιρείες αγωνίζονται να καταφέρουν να τα λειτουργήσουν σωστά και απρόσκοπτα. Όσο πιο πολύπλοκο είναι το IT περιβάλλον περιβάλλον, τόσο λιγότερος χώρος μένει για την καινοτομία. Δεν είναι λοιπόν, περίεργο που η πληροφορική δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις μεταβαλανάγκες. Η διαχείριση πολύπλολόμενες επιχειρηματικές ανάγκες κων IT περιβαλλόντων καταναλώνει, επίσης, πόρους που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την εκμετάλλευση των τεχνολογικών εξελίξεων. Τα «μεγάλα δεδομένα» προσθέπολυπλοκότητας, καθώς συνδυτουν ένα επιπλέον επίπεδο πολυπλοκότητας blogs, κοινωνικά δίκτυα, e-mail, άζονται τα δεδομένα από blogs κ.λπ. με τα παραδοσιακά δεδομένα δεδομένα, και όλα αυτά απαιτούν ανάλυση. Παράλληλα, οι εξειδικευμένες λύσεις cloud μεταφέρουν και στο περιβάλλον του cloud το φαινόμενο των εφαρμογών. Η πολυπλοκότητα του απομονωμένων τομέων εφαρμογών

IT επηρεάζει, επίσης, το πόσο ξοδεύουν οι εταιρείες για τη συντήρηση αυτών που ήδη έχουν αντί για την προσθήκη νέων δυνατοτήτων. Το μικρότερο ποσοστό των IT προϋπολογισμών (14%) ξοδεύεται σε έργα μεγάλων επιχειρηματικών αλλαγών, νέα προϊόντα και υπηρεσίες ή επιχειρηματικά μοντέλα, το 20% στην ανάπτυξη της επιχείρησης και το 66% απλά στην εξασφάλιση της λειτουργίας της, (Gartner, “IT Spending and Staffing Report, 2011”). Ακόμα και μια μικρή στροφή στα κόστη του IT προς την επιχειρηματική ανάπτυξη ή την αλλαγή θα μπορούσε να βοηθήσει την επιχείρηση να ανταγωνιστεί καλύτερα σε μια πολύπλοκη αγορά. Ας φανταστούμε την επίδραση που θα είχε σε έναν οργανισμό αν 25% του IT προϋπολογισμού πήγαινε στην αλλαγή του, 25% στην ανάπτυξή του και μόνο 50% απλά στη λειτουργία του. Η στρατηγική της Oracle αφορούσε πάντα στην απλοποίηση του IT, ώστε οι πελάτες να μπορούν να χρησιμοποιούν την τεχνολογία για την επιχειρηματική καινοτομία, όχι απλά για να κάνουν τη δουλειά τους. Το επιτυγχάνει με τον σχεδιασμό υλικού εξοπλισμού και λογισμικού - από τους servers και τις λύσεις αποθήκευσης μέχρι τη βάση δεδομένων, το middleware και τις εφαρμογές - που συνεργάζονται μεταξύ τους, αντιμετωπίζοντας την παγιωμένη πρακτική της αγοράς να συνδυάζει πληθώρα διαφορετικών στοιχείων.

η oracle απλοποιεί το ιτ Η ιδέα πίσω από το ενοποιημένο τεχνολογικό χαρτοφυλάκιο της Oracle είναι ότι το σύνολο είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των κομματιών. Ενοποιημένες λύσεις απλοποιούν το ΙΤ. Και όταν το IT είναι απλό, μπορείς να εστιάσεις στην επιχειρηματική καινοτομία. Ενώ η Oracle παραμένει δεσμευμένη στην παροχή ανοιχτής τεχνολογίας που δουλεύει μέσα σε ετερογενές IT περιβάλλον, η τεχνολογία της είναι ειδικά σχεδιασμένη να συνεργάζεται και στο πλαίσιο του χαρτοφυλακίου της, με λύσεις που έχουν ρυθμιστεί και βελτιστοποιηθεί να λειτουργούν σε όλο το μήκος και πλάτος των επιπέδων του. Το τεχνολογικό χαρτοφυλάκιο της Oracle βελτιστοποιεί την απόδοσή του ενσωματώνοντας τη συνεργατική διαχειρισιμότητα, ασφάλεια και αξιοπιστία μέσα σε κάθε επίπεδό του. Το αποτέλεσμα είναι καλύτερη τεχνολογία πληροφορικής από αυτή που οι πελάτες μπορούν να «συναρμολογήσουν» από μόνοι τους. ΕΠΙΛΟΓΗ 87

{ Η πληροφορική της επόμενης μέρας

TechBusiness

Δρόμοι της πληροφορίας, της τεχνολογίας, της καινοτομίας. Δρόμοι της εξέλιξης. Ό,τι πολύτιμο έχει να επιδείξει η πληροφοριακή πραγματικότητα στην εποχή μας.

Cosmote

Υπευθυνότητα παντός καιρού Σε τουλάχιστον 80 περιπτώσεις ακραίων φαινομένων κλήθηκαν να παρέμβουν το πρώτο δίμηνο του 2012 οι τεχνικοί της Cosmote για να προλάβουν ή να αποκαταστήσουν προβλήματα, εξασφαλίζοντας σε κάθε γωνιά της χώρας επικοινωνία παντός καιρού. Σε περιπτώσεις όπου το ύψος του χιονιού δυσχέρανε την πρόσβαση στους σταθμούς βάσης, οι τεχνικοί χρησιμοποίησαν ειδικά οχήματα με ερπύστριες, ενώ δεν έλειψαν περιπτώσεις που χρειάστηκε να διανύσουν μέρος της απόστασης ακόμη και με τα πόδια. Στην πλειονότητα των περιστατικών, τα προβλήματα προκλήθηκαν από τα στρώματα πάγου που είχαν καλύψει τους σταθμούς βάσης, ιδίως εκείνους που βρίσκονται σε μεγάλα υψόμετρα.

Adobe

Photoshop Touch

Διαθέσιμο για το iPad 2 Η Adobe Systems Incorporated ανακοίνωσε πρόσφατα ότι το Adobe® Photoshop® Touch είναι πλέον διαθέσιμο και για το iPad 2 μέσω του iTunes App Store. To Adobe® Photoshop® Touch προσφέρει τις βασικές λειτουργίες του Photoshop, καθώς επίσης και νέες δυνατότητες επεξεργασίας και sharing φωτογραφιών, σε μία εφαρμογή ειδικά προσαρμοσμένη για tablets. Η εφαρμογή αποτελεί το κεντρικό συστατικό της Adobe Touch Apps, της οικογένειας έξι απλών εφαρμογών για οθόνη αφής, εμπνευσμένη από την Adobe Creative Suite®. Οι εκδόσεις για iPad των υπόλοιπων Adobe Touch Apps θα είναι διαθέσιμες αργότερα. «Ο κόσμος θα εντυπωσιαστεί με το τι μπορεί να δημιουργήσει χρησιμοποιώντας το Photoshop Touch στο iPad», δήλωσε ο David Wadhwani, senior vice president και general manager του Digital Media Business Unit της Adobe. «Το Photoshop Touch συνδυάζει τη μαγεία του Photoshop και των κύριων λειτουργιών του, με την ευκολία και την άνεση ενός tablet, επιτρέποντας σε εκατομμύρια χρήστες να παίζουν κυριολεκτικά στα δάχτυλα την επεξεργασία εικόνων». 88 ΕΠΙΛΟΓΗ

Χαμηλότερο το κόστος του roaming Νέες χαμηλότερες τιμές περιαγωγής για κλήσεις, μηνύματα και λήψη δεδομένων στο εξωτερικό προτείνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Υπερψηφίστηκε πρόσφατα με μεγάλη πλειοψηφία στην Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η έκθεση σχετικά με την αναδιατύπωση του Κανονισμού για την περιαγωγή (roaming) σε δημόσια δίκτυα κινητών επικοινωνιών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε νέα ανώτατα όρια χονδρικών και λιανικών τιμών για κλήσεις, μηνύματα και για πρώτη φορά και ανώτατες τιμές λιανικής για λήψη δεδομένων στο εξωτερικό. Οι τιμές (προ ΦΠΑ) που εισηγείται το Ευρωκοινοβούλιο είναι οι ακόλουθες: Από 1η Ιουλίου 2012

Από 1η Από 1η Ιουλίου 2013 Ιουλίου 2014

0,25 ευρώ/ λεπτό 0,08 ευρώ/ λεπτό

0,20 ευρώ/ λεπτό 0,07 ευρώ/ λεπτό

0,15 ευρώ/ λεπτό 0,05 ευρώ/ λεπτό

0,08 ευρώ/sms

0,07 ευρώ/sms

0,05 ευρώ/ sms

0,50 ευρώ ανά Mbyte

0,30 ευρώ ανά Mbyte

0,20 ευρώ ανά Mbyte

Για κλήσεις φωνής: Εξερχόμενες κλήσεις Εισερχόμενες κλήσεις

Για γραπτά μηνύματα

Για λήψη δεδομένων

Συγκριτικά, οι τρέχουσες τιμές είναι 0,35 ευρώ/λεπτό για εξερχόμενες κλήσεις, 0,11 ευρώ/λεπτό για εισερχόμενες κλήσεις και 0,11 ευρώ ανά γραπτό μήνυμα.

PRoFIle Η εταιρεία ανακοίνωσε πρόσφατα την πιστοποίησή της με το πρότυπο ISO 27001, το οποίο καλύπτει τις λειτουργίες της ως προς την αποτελεσματική διαχείριση της ασφάλειας των πληροφοριών, επιβεβαιώνοντας την προσήλωση της στην εφαρμογή υψηλής ποιότητας προτύπων στις διαδικασίες που ακολουθεί. Με τη συγκεκριμένη πιστοποίηση η Profile περιλαμβάνεται στις 8.000 επιχειρήσεις παγκοσμίως και στις περίπου 50 στην Ελλάδα, που έχουν λάβει τη συγκεκριμένη πιστοποίηση.

SiEBEN σχολείο του μέλλοντος Το Social Media τμήμα της SiEBEN ανέλαβε τη δημιουργία και το activation της επίσημης Facebook σελίδας «Σχολείο του Μέλλοντος» των Εκπαιδευτηρίων ΔΟΥΚΑ. Στη

σελίδα facebook.com/SofGR δημιουργήθηκε Welcome Page και πραγματοποιήθηκε διασύνδεση με τα υπόλοιπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το YouTube κανάλι, τον λογαριασμό Twitter καθώς επίσης και με τα 3 blogs που διαθέτει («Καινοτόμος Μάθηση», «Στάση Ζωής» και «Διαχείριση Σταδιοδρομίας»).

Πληροφορική // Τηλεπικοινωνίες Όλα όσα θα ζήσουμε το 2012

Η αγορά τεχνολογίας το 2012:

Αύξηση των πωλήσεων των «smartphones», περιορισμό της παροχής απεριόριστης χρήσης του διαδικτύου, δυνατότητα παρακολούθησης τηλεόρασης ακόμα και εν κινήσει, κυριαρχία των online διαφημίσεων και αυξημένη ζήτηση για νέα τεχνολογικά προϊόντα. Αυτά προβλέπει η μελέτη της Deloitte «TMT Predictions 2012» που διενεργείται για ενδέκατη συνεχή χρονιά. Χαρακτηριστικό είναι ότι όπως επισημαίνεται στη μελέτη το τρέχον έτος φαίνεται να αποτελεί μεταβατικό στάδιο με αρκετές καινοτομίες τις οποίες θα ήταν χρήσιμο να προσπαθήσουν να ακολουθήσουν οι επιχειρήσεις του χώρου, ώστε να αναπτυχθούν περαιτέρω. Ας δούμε όμως από κοντά τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας για τις αγορές τεχνολογίας και τηλεπικοινωνιών.

• Η ζήτηση των καταναλωτών για τεχνολογία αψηφά τις οικονομικές αντιξοότητες. • Οι κάτοχοι ταµπλετών θα προβούν σε αγορά και δεύτερης συσκευής. • Ανάπτυξη έργων µεγάλων δεδοµένων. Το 2009, τα συνολικά κέρδη από τα έργα μεγάλων δεδομένων (big data projects) άγγιξαν μόλις τα 100 εκατ. δολ. Το 2012 το σκηνικό αναμένεται να αλλάξει, καθώς το 90% των επιχειρήσεων που συμπεριλαμβάνονται στη λίστα «Fortune 500» σκοπεύει να επενδύσει σε τέτοιου είδους προγράμματα, που αναμένεται να δημιουργήσουν έσοδα 1-1,5 δισ. δολ. • «Δύσκολοι καιροί» για το σκληρό δίσκο: ανάδυση νέου τρόπου αποθήκευσης δεδομένων. • Εκτυπωτής τριών διαστάσεων: Μικρά τα περιθώρια ανάπτυξης.

οι τηλεπικοινωνίες το 2012 • Οι πωλήσεις των χαμηλού κόστους «έξυπνων κινητών τηλεφώνων» (smartphones) (αξίας μέχρι και 100 δολ.), αγγίζουν για πρώτη φορά τα 500 εκατ. τεμάχια. • Τεχνολογία NFC (Near Field Communication) και κινητές συσκευές. Οι συσκευές κινητών τηλεφώνων που θα διαθέτουν την τεχνολογία NFC αναμένεται να φτάσουν τα 300 εκατομμύρια το 2013. • Web Bybass: Μεταφορά δεδοµένων χωρίς σύνδεση στο διαδίκτυο. Το 2012, περίπου το 1% των ασύρματων δεδομένων θα μεταφέρονται μεταξύ των συσκευών παρακάμπτοντας το διαδίκτυο, ποσοστό διπλάσιο από το αντίστοιχο του 2011. • Το τέλος της παροχής απεριόριστης χρήσης διαδικτύου. Το 2012 οι. χρήστες του διαδικτύου θα παρακολουθούν τον μετρητή των δεδομένων που «κατεβάζουν», καθώς οι πάροχοι επανεξετάζουν την προσφορά απεριόριστης χρήσης του. • Πολλές εφαρµογές, λίγα downloads. Ο αριθµός των διαθέσιμων εφαρμογών αναμένεται να αυξηθεί κατά 2 εκατομμύρια περίπου το 2012.

Trilateral Energy Summit Greece, Cyprus, Israel

Re-designing the European energy map March 28th-29th,2012

Divani Apollon Palace & Spa Hotel, Athens Vouliagmeni Confirmed speakers include:

John Andrews Consultant Editor The Economist

George Papaconstantinou Minister for Environment Energy & Climate Change Greece

Uzi Landau Minister of National Infrastructures Israel

Peter Ahlbrecht Head, Project Finance Dept. Export Credit Guarantee Scheme Federal Republic of Germany

Antonis Metaxas Managing Partner Metaxas & Associates Law Firm

Antonis Papadimitriou President & CEO Onassis Foundation

Elio Ruggeri Managing Director IGI Poseidon Italy

Harry Sachinis Chairman & CEO DEPA

Michael Sarris Chairman Marfin Popular Bank

George Shammas Chairman Cyprus Energy Regulatory Authority

Konstantin Simonov Executive Director National Energy Security Fund Russia

John Tomich Cyprus Country Manager Noble Energy USA

Kjetil Tungland Managing Director Trans Adriatic Pipeline (TAP)

2012

Yiannis Maniatis Praxoula Antoniadou Kyriacou Deputy Minister for Environment Minister of Commerce Energy and Climate Change Industry and Tourism Greece Cyprus

Hazlis & Rivas Exclusive representative of the Economist Conferences for Greece and Cyprus Tel.: (30) 210 94 08 750 email: info@hazliseconomist.com Lead sponsor

Sponsor

Conference sponsors

Contributor

IT sponsor

90 ΕΠΙΛΟΓΗ

www.hazliseconomist.com www.economistconferences.com/investment-energy-summit

Communication sponsor

Under the auspices

Supplier of courier services

Supported by MINISTRY OF COMMERCE INDUSTRY & TOURISM CYPRUS

Internet communication sponsors

Communication supporter

Διεισδυτική ματια σε εναν νεο πρασινο κοσμο!

ΕΠΙΛΟΓΗ 91

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

{ Στην επικαιρότητα

GreenNews

Στιγμές της ελληνικής ειδησεογραφίας με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διαμόρφωση πολιτικών που μας αφορούν όλους και νομοθεσία που αλλάζει την επιχειρηματική δραστηριότητα.

✎ κλείνουν οι ΧαΔα στην Ήπειρο Με κόστος που ανέρχεται σε περίπου 3 εκατ. ευρώ αναμένεται να κλείσουν (και να αποκατασταθούν περιβαλλοντικά βεβαίως…) το επόμενο διάστημα 38 ανενεργοί Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων, σε 16 δήμους της Ηπείρου. Ευτυχώς το έργο εν τάχθηκε σ το Επιχειρησ ιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη του ΥΠΕΚΑ- η υλοποίησή του υπολογίζεται να γίνει μέσα στους επόμενους οκτώ μήνες. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η κινητικότητα στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων είναι έντονη το τελευταίο διάστημα, καθώς οι άνθρωποι του υπουργείου εκτιμούν ότι ο κλάδος προσφέρει ευκαιρίες επιχειρηματικής δραστηριότητας και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.

✎ Όχι στο «στύψιµο» των φ/β Ο Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας Φωτοβολταϊκών αντιδρά στις προσπάθειες της πολιτείας να «αξιοποιήσει» τα φωτοβολταϊκά προκειμένου να μειωθούν τα σημαντικά ελλείμματα των φορέων διαχείρισης της ηλεκτρικής αγοράς στην Ελλάδα. Σε ανακοίνωση του Συνδέσμου επισημαίνεται ότι από το φθινόπωρο ο κλάδος υφίσταται από τον (πρώην πλέ-

92 ΕΠΙΛΟΓΗ

ον…) ΔΕΣΜΗΕ ληξιπρόθεσμε ς μηνιαίες πληρωμές με υπερημερίες τουλάχιστον ενός μήνα κάθε φορά οι οποίες επιβαρύνουν την εξυπηρέτηση του δανεισμού των επιχειρήσεων του Συνδέσμου με επιπλέον επιτόκιο υπερημερίας 2,21%, αφού οι σχετικές συμβάσεις έχουν εκχωρηθεί σε τράπεζες ως εξασφάλιση και εξυπηρέτηση της χρηματοδότησής τους. Όπως επισημαίνουν οι παραγωγοί των φωτοβολταϊκών, «συνδυάζοντας τούτο με το γεγονός ότι το 80% των εσόδων μας οδεύει στην τοκοχρεωλυτική εξυπηρέτηση του δανεισμού μας, αφού οι επενδύσεις μας είναι εντάσεως κεφαλαίου, αντιλαμβάνεται εύκολα κάποιος πως αδυνατούμε να διατηρηθούμε επί μακρόν στην τρέχουσα κατάσταση. Η σε μηνιαία βάση απόδοση ΦΠΑ που δεν έχουμε εισπράξει αποτελεί επιπλέον επιβαρυντικό παράγοντα για τα μέλη μας».

✎ αναζ ητούν ται λύσ ε ις γ ια τα απορρίµµατα Σε αναζήτηση λύσεων για τη διαχείριση των απορριμμάτων βρίσκεται αυτό το διάσ τημα η ελληνική Πολιτεία η οποία νομοθετεί τη δημιουργία νέων ΧΥΤΥ και κέντρων επεξεργασίας, ενώ την ίδια στιγμή προσπαθεί να περάσ ει τη

«φιλοσοφία» των εργοστασίων θερμικής κατεργασίας. Παρά το γεγονός ότι η διαλογή στην πηγή και η ανακύκλωση αποτελούν προτεραιότητες της κυβέρνησης, το υπουργείο προετοιμάζει το δρόμο: «Παντού, σε όλη την Ευρώπη, υπάρχουν αυτά τα εργοστάσια που καλώς υπάρχουν και πρέπει να υπάρχουν. Στη χώρα μας είναι προφανές ότι παρόμοιες εγκατασ τάσεις θα δημιουργήσουν επενδύσεις και θα ανοίξουν δουλειές και θα λύσουν ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα» επεσήμανε στη Βουλή ο υπουργός ΥΠΕΚ Α Γ. Παπακωνσ ταν τίνου, αλ λά δεν φαίνεται να βρίσκει ευήκοα ώτα. Από την άλλη πλευρά, στην Ελλάδα δεν έχουν γίνει ούτε αυτά στα οποία υπήρξε μια κατ’ αρχήν σ υμφων ία. Ενώ ο σχεδιασμός έχει ξεκινήσει από το 2003 έ χει υλοποιηθεί μόνο το 70% των προβλεπόμενων έργων στους περιφερειακούς σχεδιασμούς χώρων υγειονομικής ταφής. Έχουν κατασκευαστεί 50 και υπολείπον ται 95 Σταθμοί Μεταφόρτωσης ενώ ως προς τις κεντρικές μονάδες επεξεργασίας, τα μεγάλα εργοστάσια, από τις συνολικά προβλεπόμενες 45 σ τον περιφερειακό σ χεδιασμό λειτουργούν μόλις τέσσερις. Σαν τον κάβουρα πάμε…

ΕΠΕΣΕ ΤΟ FEED IN TARIFF ΣΤΑ Φ/Β Οι εγγυημένες τιμές παραγωγού ηλεκτρικής ενέργειας (feed in tariff) από φωτοβολταϊκά έπεσαν και τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα για μελλοντικούς επενδυτές στον κλάδο. Πάντως αυτή τη στιγμή έχουν εγκατασταθεί σε όλη την Ελλάδα περίπου 2.000 MW με κλειδωμένες τιμές στο προηγούμενο feed in tariff και λογικά, οι επενδύσεις πίσω από αυτά τα μεγαβάτ θα αποδειχθούν χρυσές στην πορεία των χρόνων.

✎ Ενα λ λακτικοi ΠaροΧοι Με χρέη πολλών εκατομμυρίων ευρώ προς τη ΔΕΗ και αφήνοντας σ ύξυλους τους πε λάτε ς τους, περίπου 200 χιλ. εταιρικούς και ατομικούς καταναλωτές, εγκατέλειψαν την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (αλλά όχι την εισαγωγή) οι δύο μεγαλύτερες ιδιωτικές εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας, Energa και Hellas Power. Η πρώτη μάλιστα ισχυριζόταν ότι μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας που διακινούσε προερχόταν από μονάδες ΑΠΕ του εξωτερικού. Χρειάστηκαν δύο κινήσεις ματ από τη ΔΕΗ, η μείωση ορισμένων (εταιρικών κυρίως) τιμολογίων της και οι πιέσεις για είσπραξη των οφειλόμενων ποσών από τους εναλλακτικούς, για να «ξεκαθαρίσει» η αγορά. Η πορεία προς μια πλήρως ελεύθερη και ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θα είναι μακρά και καθόλου προβλέψιμη. Η αναδιάρθρωση σε θεσμικό επίπεδο που προωθείται τελευταία θα επιταχύνει τα πράγματα…

ΔΕσμηΕ τέλος, τώρα λαΓηΕ Την 1η Φεβρουαρίου 2012 η ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας απέκτησε μια νέα θεσμική διάρθρωση- για το καλύτερο ελπίζουν όλοι. Καθήκοντα διαχειριστή του ελληνικού συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας ανέλαβε ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ), ενώ ο γνωστός μας ΔΕΣΜΗΕ μετεξελίσσεται στον Λειτουργό της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας -Λ.ΑΓ.Η.Ε ο οποίος λειτουργεί την Ημερήσια Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας και προβαίνει σε κάθε ενέργεια που είναι αναγκαία για την έγκαιρη και συντονισμένη δημιουργία της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ. Ο ΑΔΜΗΕ είναι 100% θυγατρική εταιρεία της ΔΕΗ και ασκεί κυρίως τα καθήκοντα που περιλαμβάνουν την κυριότητα, τη συντήρηση, τη διαχείριση, την εκμετάλλευση και την ανάπτυξη του Συστήματος Μεταφοράς, καθώς και τη συνεργασία του με άλλους Διαχειριστές και λοιπούς συμμετέχοντες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Ποιος είναι ο στόχος; Πέρα από την πλήρη απελευθέρωση, οι εμπνευστές στοχεύουν στη δημιουργία μιας ενιαίας, εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς αποκλεισμούς, στεγανά και μονοπωλιακές διαθέσεις. Δύσκολο εγχείρημα, ειδικά στην Ελλάδα…

✎ μΕτα λ λΕυ τ ικa eσοΔ α Φουσκωµένα λόγω ανάγκης Επί 40 χρόνια, το κράτος δεν είχε τολμήσ ει να πειράξει τον τ ρόπο υπολογισμού των μισθωμάτων που καταβάλλουν οι εκμεταλλευτές των μεταλλείων. Ίσως γιατί ο κλάδος βρισκόταν σε ύφεση. Σήμερα όμως, με την κρίση παρούσα και με τις προοπτικέ ς εξόρυξης χρυσού πιο …λαμπρές από ποτέ, η ελληνική πολιτεία σκοπεύει να κερδίσει όσα περισσότερα χρήματα μπορεί. Η πρόσφατη τροποποίηση των άρθρων 84 και 176 του Μεταλλευτικού Κώδικα προβλέπει μεγάλα

μισθώματα όταν υπάρχει μηδενική επεξεργασία, αλλά χαμηλό μίσ θωμα όταν γίνεται μεγάλη επεξεργασία ή παράγεται τελικό προϊόν, καθώς η καθετοποίηση της παραγωγής συνοδεύεται από περισσότερες θέσεις εργασίας και περισσότερη προστιθέμενη αξία στην τοπική και εθνική οικονομία. Τα μισθώματα ‘καίνε’

καθώς είναι αυξημένα κατά 50% έως 100%. Το κράτος για να καθησυχάσει τις τοπικές κοινωνίες προσφέρει ποσοστό 20%, ως ένα είδος τοπικού ανταποδοτικού πόρου προς τους ΟΤΑ. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 187 ενεργές παραχωρήσ εις με ταλ λείων κι άλλες 310 βρίσκονται σε αργία. ΕΠΙΛΟΓΗ 93

{

Στην επικαιρότητα

π ε Ρ ιΟΡ ι Σ μ OΣ Ρ Y π Ω Ν

Η ιστορία ξαναγράφεται Η αποτυχία της διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα στο Ντέρμπαν, η κρίση στην ευρωζώνη και η επιμονή Κινέζων, Ινδών και άλλων να αρνούνται κάθε δέσμευση οδηγεί σε ήττα τη μάχη ενάντια στα αέρια θερμοκηπίου. Τι γίνεται όμως με την Ελλάδα;

ρόσφατα, η Μονάδα Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΣΕΒ παρουσίασε στην Αθήνα τα ευρήματα της μελέτης «Ανάπτυξη Καμπύλης Κόστους Τεχνικών Δυνατοτήτων Μείωσης Αερίων του Θερμοκηπίου στην Ελλάδα» που εκπόνησε η εταιρεία συμβούλων McKinsey & Company. Για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, μια έρευνα έρχεται να αμφισβητήσει –σε κάποιο βαθμό και αφήνοντας ανοικτά τα περισσότερα ενδεχόμενα– την ακολουθούμενη πολιτική της ΕΕ για τον περιορισμό των εκπομπών και τον επιμερισμό τους σε χώρες όπως η Ελλάδα. Για την ακρίβεια αυτό που αμφισβητεί η έρευνα είναι η ένταση των δεσμεύσεων και η επιμονή των Ευρωπαίων σε στόχους που είχαν τεθεί κατά το πρόσφατο παρελθόν. Τότε που η ευρωπαϊκή οικονομία δεν δεινοπαθούσε, τότε που οι αναδυόμενες οικονομίες της Κίνας και της Ινδίας δεν ήταν τόσο απειλητικές για την ευρωπαϊκή ευημερία. Τότε που συμμετείχε στην προσπάθεια και ο Καναδάς που πρόσφατα αποχώρησε από το Πρωτόκολλο του Κιότο. Εστιάζοντας στη χώρα μας, ο Ευθύμιος Βιδάλης, πρόεδρος του Συμβουλίου ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη τόνισε ότι η Ελλάδα οφείλει να συμμετέχει στον διάλογο που διεξάγεται σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. «Δεν έχουμε όμως να κερδίσουμε τίποτα από το να είμαστε ‘βασιλικότεροι του βασιλέως’, αναλαμβάνοντας δεσμεύσεις και πέραν των υποχρεωτικών και παραμένοντας προσκολλημένοι σε σχήματα πολιτικής που έχουν σχεδιασθεί κάτω

94 ΕΠΙΛΟΓΗ

από πολύ διαφορετικές συνθήκες», σχολίασε με νόημα. Η παρουσιάστρια της έρευνας, Θεανώ Λιακοπούλου, της McKinsey & Company περιέγραψε την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας (10,2 τόνοι CO2 ανά κάτοικο τον χρόνο) η οποία βρίσκεται πάνω από τον μέσο όρο εκπομπών στην Ευρώπη (9,7 τόνοι/κάτοικο/χρόνο), παρά το γεγονός ότι δεν διαθέτει πλέον μεγάλη βιομηχανική δραστηριότητα. Αυτό οφείλεται σε δύο λόγους: τη σπατάλη ενέργειας λόγω κακών υποδομών και τη χρήση ορυκτών καυσίμων για τις ενεργειακές ανάγκες μας. Η έρευνα εξέτασε τρία σενάρια προσαρμογής της χώρας μας στη μάχη για τον περιορισμό των ρύπων με βάση τρία διαφορετικά ποσοστά διείσδυσης των ΑΠΕ (και αντίστοιχα ποσοστά λιγνίτη, φυσικού αερίου και πετρελαίου), καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι οι στόχοι που έχουν τεθεί δεν είναι εύκολο να επιτευχθούν με τόσο οξεία οικονομική κρίση. Αντίθετα, υπάρχουν δράσεις που απαιτούν λιγότερες ενεργειακές επενδύσεις και μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικό περιορισμό των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Η έρευνα θεωρεί πιο πειστικό απ΄ όλα το σενάριο «Ορθολογικής χρήσης των ΑΠΕ και σημαντικής χρήσης λιγνίτη». Το σενάριο προβλέπει περιορισμένη μεν διείσδυση των ΑΠΕ στο 25% του ενεργειακού μείγματος με διατήρηση όμως της χρήσης λιγνίτη στο 30% περίπου και το φυσικό αέριο στο 42%. Είναι σημαντικό ότι το σενάριο αυτό δεν απαιτεί αύξηση του κόστους επενδύσεων αλλά ούτε και αύξηση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας. Υπό τις παρούσες συνθήκες είναι, κατά την McKinsey, ότι καλύτερο μπορούμε να πετύχουμε.

Οι μ π λ ε κ Α δοι ΚΑΙ η

Ανταποδοτική

Ανακύκλωση

Ακήρυκτος «πόλεμος» έχει ξεσπάσει ανάμεσα σε όλες τις πλευρές που εμπλέκονται στο ζήτημα της ανακύκλωσης συσκευασιών. Οι πολίτες παρατηρούν αμήχανοι κρατώντας μια σακούλα απορρίμματα στο χέρι…

(είτε οικονομικά είτε μέσω προσφοράς του αντιτίμου που δικαιούνται σε ΜΚΟ), έχουν ενταχθεί προς το παρόν περίπου 70 εταιρείες, ενώ το πλαφόν των 150.000 τόνων υπερκαλύφθηκε το 2010 και το 2011.

ντιπαράθεση μεταξύ των συστημάτων ανακύκλωσης, αλλά και μεταξύ συστημάτων και κυβέρνησης καταγράφεται το τελευταίο διάστημα, με τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να βρίσκονται και αυτοί μπλεγμένοι στην άτυπη σύγκρουση, καθώς η αποκομιδή των προς επεξεργασία ανακυκλούμενων ποσοτήτων είναι δική τους δραστηριότητα- για την οποία μάλιστα επιδοτούνται. Η αντιπαράθεση ξεκίνησε μετά την είσοδο στην αγορά ενός δεύτερου συστήματος διαχείρισης, της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, σύστημα το οποίο βασίζεται στην ίδια φιλοσοφία με τους μπλε κάδους αλλά ακολουθεί διαφορετική πρακτική. Το σύστημα χρηματοδοτείται από τις εισφορές επιχειρήσεων, οι οποίες καλούνται να πληρώσουν μια ευρεία γκάμα ποσών συμμετοχής που εξαρτώνται από την κατηγορία (γυαλί, χαρτί κ.λπ.). Η λογική αυτή είναι αντίστοιχη με εκείνη που αφορά την ανακύκλωση των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, ένα πετυχημένο σύστημα. Στο σύστημα της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, το οποίο «επιβραβεύει» τους πολίτες που ανακυκλώνουν

Γκρiνια συστημaτων και οικονομικων Είναι πανθομολογούμενο ότι το σύστημα των μπλε κάδων αντί να αυξάνει τις προς επεξεργασία ποσότητες που ανακυκλώνει, τις μειώνει. Και δεν είναι μόνο η οικονομική κρίση που φταίει. Στην ύφεση των επιδόσεων σημαντικό ρόλο φαίνεται πως παίζει η στάση απαξίωσης του συστήματος από την πλευρά των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης οι οποίοι αρχικά επένδυσαν στη στήριξη και την επέκταση του συστήματος τοποθετώντας παντού μπλε κάδους. Η βαριά όμως ύφεση που χτύπησε τους ΟΤΑ, καθώς και η έλλειψη προσωπικού και οχημάτων για την αποκομιδή των ποσοτήτων που συγκεντρώνουν οι πολίτες, έχει παγώσει όλες σχεδόν τις επενδύσεις στο σύστημα των μπλε κάδων… Όπως ανακοίνωσε πρόσφατα ο υπουργός ΠΕΚΑ αρχίζει οικονομικός και διαχειριστικός έλεγχος στα 10 συλλογικά συστήματα ανακύκλωσης, που έχουν συνολικό τζίρο περί τα 100 εκατ. ευρώ ετησίως. Ο έλεγχος αρχίζει από τα δύο συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών, την Ελληνική Εταιρία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (μπλε κάδοι) με ετήσιο τζίρο 25 εκατ. ευρώ και την Ανταποδοτική Ανακύκλωση με ετήσιο τζίρο 2,5 εκατ. ευρώ, ενώ θα επεκταθεί σταδιακά και στα άλλα οκτώ ενεργά συστήματα. Παράλληλα το υπουργείο Περιβάλλοντος δημιούργησε φορέα εποπτείας, τον Εθνικό Οργανισμό Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (ΕΟΕΔΣΑΠ). Μπορούν οι μπλε κάδοι να ανακτήσουν το έδαφος που έχασαν και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ανακύκλωσης; Όπως υποστηρίζουν γνώστες της αγοράς, η κουλτούρα της ανακύκλωσης δεν είναι πλειοψηφική τάση στην κοινωνία. Μόνο το 25%-30% των πολιτών ανακυκλώνουν συστηματικά. «Αν επιθυμεί μια κυβέρνηση ή ένα σύστημα να αυξήσει αυτό το ποσοστό, θα πρέπει να παρέχει κίνητρα», υποστηρίζουν. ΕΠΙΛΟΓΗ 95

{

96 ΕΠΙΛΟΓΗ

Φωτοβολταϊκά

ΟΙ ΠΡAΣΙΝΕΣ

ΣΤEΓΕΣ

& ΤΑ ΔΕΣΜΑ

ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Το στοίχημα για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών μικρής ισχύος σε οικίες, κτίρια και βιομηχανικές εγκαταστάσεις δεν έχει χαθεί, παρά την κρίση. επενδυτές και τράπεζες σε αναμονή. ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ

βαθειά οικονομική κρίση που μαστίζει την ελληνική βιομηχανία και η ύφεση στον εμπορικό κόσμο έχει δημιουργήσει παράπλευρες απώλειες στην πράσινη ανάπτυξη. Ακριβώς τη σ τιγμή που …απογειωνόταν ένας πολλά υποσχόμενος κλάδος, αυτός των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η διακοπή του τραπεζικού δανεισμού λειτούργησε ως τροχοπέδη για την εκτέλεση δεκάδων ώριμων επενδυτικών σχεδίων τα οποία είχαν αδειοδοτηθεί- πολλά άλλα εγκαταλείφτηκαν στην πορεία προς την εξασφάλιση άδειας. Πριν μερικές εβδομάδες το σκηνικό ήρθε να συμπληρώσει η αναπροσαρμογή, προς τα κάτω, της εγγυημένης τιμής αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος από ΑΠΕ η οποία έχει πέσει από 5% για τα οικιακά συστήματα μέχρι και 12,5% για συστήματα έως 100kW. Ενώ φαινόταν στην αρχή της κρίσης ότι θα πληγούν κυρίως τα μικρής ισχύος έργα μέχρι 100kW καθώς και οι οικιακές εγκαταστάσεις που διασυνδέονται με το κεντρικό σύστημα, στη συνέχεια ο «ιός» της κρίσης επεκτάθηκε και στα μεγάλα έργα που φτάνουν και ξεπερνούν το 1MW. Παρά το αρνητικό κλίμα όμως και τα «πισωγυρίσματα» ορισμένων ισχυρών του ενεργειακού τομέα, συνολικά οι ΑΠΕ συνεχίζουν να κινούνται με θετικό πρόσημο. Τουλάχιστον αυτό καταγράφηκε στο 2011 και πριν ανακοινωθεί ότι η «ταρίφα» υποχωρεί για τα νέα έργα που οδηγούνται στην αδειοδότηση. Έτσι, για το 2011 η συνολική εγκατεστημένη ισχύς από ΑΠΕ ανήλθε σε ΕΠΙΛΟΓΗ 97

{

Φωτοβολταϊκά

2.052 MW (τα επιπλέον 90 MW της συμπαραγωγής ανεβάζουν την ισχύ στα 2.142 MW), ενώ μόνο πέρυσι εισήλθαν στο δίκτυο συνολικά 316 MW. Θετικό χωρίς αμφιβολία το συγκεκριμένο νούμερο, μακριά όμως από τις δυνατότητες της αγοράς και τις ανάγκες της χώρας σε ΑΠΕ. Στο φόντο των εξελίξεων αυτών και στο πλαίσιο μιας αγοράς που ταλανίζεται από αρκετά προβλήματα (κατάρρευση της KLT, αποχώρηση των Energa και Hellas Power) η αγορά των ΑΠΕ αναζητά λύσεις και μια από αυτές φαίνεται πως βρίσκεται στην ανάπτυξη φωτοβολταϊκών σε κτιριακές εγκαταστάσεις και οικίες. Αν και δεν πρόκειται για μια ενιαία αγορά καθώς οι διαφορές της ισχύος ανάμεσα στα οικιακά και τα βιομηχανικά φ/β είναι μεγάλες, υπάρχουν σημαντικές ομοιότητες που προσδίδουν στις συγκεκριμένες επενδύσεις τη μορφή μιας επιχειρηματικής λύσης. Με δεδομένο ότι σε περιόδους κρίσης περιορίζεται η ανάπτυξη στη μεσαία κυρίως κατηγορία, είναι πολύ πιθανό, η αγορά των μικρών συστημάτων σε οικίες, σε κτίρια και βιομηχανικούς χώρους να αντιμετωπίσει καλύτερα την ύφεση. Ο Στeλιος Ψωμaς, σύμβουλος του Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών –ΣΕΦ και παλαιό στέλεχος του περιβαλλοντικού κινήματος στην Ελλάδα, πιστεύει ότι: «ειδικότερα στον οικιακό τομέα, το καθεστώς που ισχύει σήμερα είναι όντως ένα από τα καλύτερα διεθνώς και ήδη η αγορά αυτή αρχίζει να κινείται με γοργούς ρυθμούς». Σπεύδει όμως να επισημάνει, εξηγώντας παράλληλα το γεγονός ότι παρατηρείται στασιμότητα σε ορισμένες διαδικασίες, ότι «η διεθνής εμπειρία δείχνει πως απαιτούνται 3-4 χρόνια από την υιοθέτηση ενός καινοτόμου συστήματος κινήτρων μέχρι την ουσιαστική απογείωση της αγοράς και η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση». Κατά την άποψή του η νέα νομοθεσία δίνει έμφαση στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε στέγες, ενώ στο παρελθόν οι επενδύσεις αφορούσαν σχεδόν 98 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Στην πρόσφατη κοπή πίτας του Συνδέσμου Φωτοβολταϊκών, τον Ιανουάριο του 2012, τόσο ο υπουργός ΠΕΚΑ, Γ. Παπακωνσταντίνου όσο και ο πρόεδρος του Συνδέσμου, Αλέξανδρος Ζαχαρίου, τόνισαν με έμφαση ότι ο κλάδος των φωτοβολταϊκών είναι ένας από τους ελάχιστους που γνωρίζουν ανάπτυξη παρά την κρίση. Αναγνώρισαν όμως και οι δύο ότι ο τραπεζικός τομέας δεν βοηθάει όπως παλαιότερα. Ειδικά στον οικιακό τομέα, όπου οι τράπεζες χρηματοδοτούν έως και 100% τα έργα φωτοβολταϊκών η συμβολή τους είναι καθοριστική.

αποκλειστικά σε συστήματα επί εδάφους. «Οι διαδικασίες για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε στέγες είναι πλέον αρκετά απλές. Το μόνο πραγματικό πρόβλημα είναι η ευκολία με την οποία μπορεί κανείς να συνδεθεί στο δίκτυο, δεδομένου του μεγάλου επενδυτικού ενδιαφέροντος που πυροδότησε η νέα νομοθεσία», σχολιάζει.

Αξίζει; Ασφαλώς ναι! Με δεδομένο ότι στην Αττική κατοικούν σχεδόν οι μισοί Έλληνες, είναι άραγε εφικτή η πλατιά διάδοση της ηλιακής ενέργειας που πηγάζει από τα φωτοβολταϊκά μέσω οικιακών ή επιχειρηματικών εγκαταστάσεων μικρής ισχύος; Η επιστημονική απάντηση είναι απόλυτα θετική καθώς η ηλιακή ενέργεια είναι καθαρή, ανανεώσιμη, προβλέψιμη σε πολύ μεγάλο βαθμό στην Ελλάδα και φυσικά εγχώρια και δωρεάν. Σύμφωνα με μετρήσεις του ΕΜΠ, η συνολική ενέργεια που δέχεται κάθε τετραγωνικό μέτρο επιφάνειας στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια ενός έτους κυμαίνεται

από 1.400-1.800 kWh, ενώ η Αττική είναι από τις πλέον προνομιούχες περιοχές στην Ευρώπη. Η ετήσια παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος στην περιοχή της Αττικής ανέρχεται στα 1.300 kWh ανά εγκατεστημένο kW. Με δεδομένο ότι στις οικιακές εγκαταστάσεις κυριαρχούν τα πολύ μικρά φωτοβολταϊκά συστήματα, μπορούμε να υπολογίζουμε ότι για εγκατάσταση 10kW το ετήσιο όφελος ανέρχεται σε 1.300kW x 10 x 0,55€/kWh = 7.150 ευρώ (ο υπολογισμός έγινε με την ισχύουσα μέχρι πρόσφατα ταρίφα των 0,55 ευρώ ανά κιλοβατώρα). Αλλά και στον επαγγελματικό τομέα υπάρχουν δυνατότητε ς ανάπτυξης, αφού εκεί η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συνδυάζεται με άλλες ενέργειες περιορισμού της ενεργειακής κατανάλωσης με στόχο πάντα την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου. Όπως υποστηρίζει ο Γιώργος Μαρκογιαννάκης, μηχανολόγος μηχανικός και επιστημονικός συνεργάτης στο ΚΑΠΕ «η κατανάλωση ενέργειας αυτών των χώρων, κυμαίνεται περίπου μεταξύ 100 kWh/m2 στις αποθήκες μέχρι 200 kWh/m2 στους χώρους γραφείων». Αυτή η διαφοροποίηση της κατανάλωσης ενέργειας οφείλεται σε πολλές αιτίες. Οι κυριότερες είναι: η χρήση, η χρονολογία κατασκευής και η κατάσταση του κελύφους, το επίπεδο θερμομόνωσης, η κλιματική ζώνη, η παλαιότητα και το επίπεδο συντήρησης του μηχανολογικού εξοπλισμού, ο κλιματισμός των χώρων, το επίπεδο ενεργειακής διαχείρισης κ.ά. «Η κατανάλωση ενέργειας σε αυτά τα κτίρια αφορά ηλεκτρικά φορτία όπου το μεγαλύτερο ποσοστό εγκατεστημένης ισχύος και κατανάλωσης ενέργειας αφορά στον κλιματισμό (ή στην ψύξη), στον φωτισμό, στις συσκευές γραφείου και ακολουθούν οι υπόλοιπες ηλεκτρικές καταναλώσεις (κίνηση κ.λπ.) καθώς και η θέρμανση των χώρων» εξηγεί ο επιστήμονας του ΚΑΠΕ. Είναι λοιπόν εξαιρετικά σημαντική για μια επιχείρηση που διαθέτει μεγάλους χώρους, η εξασφάλιση συνεχούς και φθηνής ενέργειας.



Ο Ι Ν E Ε Σ « ΤΑ Ρ I Φ Ε Σ » στους δύο πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζεται η αναδιάρθρωση των εγγυηµένων τιµών για τα φωτοβολταϊκά, µετά τις πρόσφατες ρυθµίσεις του υπουργείου ΠΕκα, ειδικά για τα φωτοβολταϊκά στις στέγες και τις εγκαταστάσεις κάτω από 100kW που αποτελούν την πλειοψηφία των µικρών βιοµηχανικών χρήσεων. Όλες οι τιµές είναι σε ευρώ ανά µεγαβατώρα.

Κρίση & πτωχεύσεις Το τελευταίο διάστημα τα νέα από την αγορά των φωτοβολταϊκών δεν είναι ιδιαίτερα θετικά. Οι ειδήσεις για εταιρείε ς που πτωχεύουν ή εγκαταλείπουν στη μέση έργα και αφήνουν εκτεθειμένους επενδυτές έχουν πολλαπλασιαστεί. Όπως είναι φυσικό οι απλοί καταναλωτές ή ακόμα και οι επιχειρηματίες που θέλουν να βάλουν πάνελ στις στέγες των εγκαταστάσεών τους ανησυχούν. Ο Σ. Ψωμάς σπεύδει να διευκρινίζει ότι τα φωτοβολταϊκά είναι μια μακροχρόνια επένδυση και όχι μία ευκαιρία εύκολου πλουτισμού. «Δυστυχώς, η αγορά μας ταλαιπωρήθηκε αρκετά από καιροσκόπους που τάζουν μυθικά κέρδη χωρίς αρχικά κεφάλαια. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Ο σοβαρός επενδυτής που θα συμβάλει με ίδια κεφάλαια -συνήθως της τάξης του 25% του συνολικού κόστους επένδυσης- θα επιβραβευτεί με ελκυστικές αποδόσεις για μια ολόκληρη 20ετία» υποστηρίζει. Η επιλογή συνεργάτη είναι ασφαλώς εξαιρετικά σημαντική διαδικασία και θεωρείται η καλύτερη εγγύηση για την υλοποίηση ενός έργου. Στην αγορά δραστηριοποιούνται περίπου 300 εταιρείες σε όλη τη χώρα που εγκαθιστούν φωτοβολταϊκά πάρκα και πάνω από 500 μικρές εταιρείες για τον οικιακό τομέα. Μια καλή λύση για όσους αναζητούν συνεργάτες είναι ο ίδιος ο ΣΕΦ, ο οποίος εκπροσωπεί τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες ελληνικές ή πολυεθνικές επιχειρήσεις

ΓΙΑ ΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚA ΣΤΙΣ ΣΤEΓΕΣ, OΠΩΣ ΠΡΟΒΛEΠΕΤΑΙ ΑΠO ΤΟ ΕΙ∆ΙΚO ΠΡOΓΡΑΜΜΑ [€/MWH] Μήνας / Έτος *

Υφιστάμενη κατάσταση

Νέα τιμή

Φεβρουάριος 2012

522,5

495

Αύγουστος 2012

522,5

470,25

Φεβρουάριος 2013

496,38

446,73

Αύγουστος 2013

496,38

424,40

Φεβρουάριος 2014

471,56

403,18

Αύγουστος 2014

471,56

383,02

Φεβρουάριος 2015

447,98

363,87

Αύγουστος 2015

447,98

345,68

Ποσοστό μείωσης

*Η µείωση προβλέπεται ανά εξάµηνο και όχι ετήσια όπως ίσχυε µέχρι σήµερα και συνεχίζει έως το έτος 2019.

ΓΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤAΣΕΙΣ <100 KW ΚΑΙ ΜΗ ∆ΙΑΣΥΝ∆Ε∆ΕΜEΝΑ ΝΗΣΙA [€/MWH] Μήνας / Έτος

Υφιστάμενη κατάσταση

Νέα τιμή

Ποσοστό μείωσης 12,5%

Φεβρουάριος 2012

375,54

328,60

Αύγουστος 2012

353,55

305,60

Φεβρουάριος 2013

336,23

284,20

Αύγουστος 2013

316,55

264,31

Φεβρουάριος 2014

302,56

245,81

Αύγουστος 2014

293,59

228,60

επί της προβλεπόµενης τιµής του Ν.3734/2009 και 7% επί της νέας τιµής ανά εξάµηνο

Για κάθε έτος από 2015 και µετά ορίζεται ως: 1,4 x µ.ο.ΟΤΣν-1 όπου µ.ο.ΟΤΣν-1 η µέση Οριακή Τιµή Συστήµατος τον προηγούµενο χρόνο ν-1 ΕΠΙΛΟΓΗ 99

ÏÉ ÐËÇÑÅÉÓ ÓÔÁÔÉÓÔÉÊÅÓ ÓÅÉÑÅÓ ÔÇÓ ÅËËÇÍÉÊÇÓ ÏÉÊÏÍÏÌÉÁÓ ÏËÁ ÔÁ ÄÉÁÈÅÓÉÌÁ ÓÔÏÉ×ÅÉÁ, ÅÍÇÌÅÑÙÌÅÍÁ ÌÅ×ÑÉ ÓÇÌÅÑÁ, ΣΤΟ:

Ç ÅËËÇÍÉÊÇ ÏÉÊÏÍÏÌÉÁ ÓÅ ÁÑÉÈÌÏÕÓ

ÏÉ ÍÏÌÏÉ ÔÇÓ ÅËËÁÄÏÓ

ÌÉÁ ÕÐÇÑÅÓÉÁ ÔÏÕ 100 ΕΠΙΛΟΓΗ

ALL MEDIA ÌÅÓÁ ÅÐÉÊÏÉÍÙÍÉÁÓ A.E. Ôçë.: 210 640 1850, E-mail: A@allmedia.gr

1962-2012 50 ΧΡΟΝΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗ

Π Ε ν η ν τα

ΠΡΑΣΙΝΕΣ

σ τ ι Γ μ Ε σ Η «Ε» ξεκινά την παρουσίαση των κυριότ ερων «πράσ ινων» σ τ ιγµών της πεντηκονταετίας που διένυσε ως περιοδικό, παρουσιάζοντας σε αυτό το τεύχος τις πρώτες 10 «πράσινες» στιγµές από τις συνολικά 50, που θα παρουσιάσει το 2012. Στόχος µας να δείξουµε τη µακρά πορεία της κοινωνίας και Πολιτείας, από την περιβαλλοντική υποβάθµιση και αβεβαιότητα προς τη συνειδητοποίηση και τη λήψη µέτρων, αλλά και την πορεία της επιχειρηµατικής κοινότητας, από την αµφισβήτηση και την καχυποψία, στην ενεργό συµµετοχή στην προσπάθεια για την προστασία του περιβάλλοντος.

ΕΠΙΛΟΓΗ 101



{ Πράσινες στιγμές TO ΑΙΟΛΙΚO

ΠAΡΚΟ ΚYΘΝΟΥ

1982 Πόσοι Έλληνες γνωρίζουν ότι το πρώτο αι-

ολικό πάρκο της Ευρώπης λειτούργησε το 1982 στην ανεμοδαρμένη Κύθνο; Πόσοι γνωρίζουν ότι στο σχεδιασμό και την κατασκευή του έλαβαν μέρος, εκτός από τους τεχνικούς της ΔΕΗ και ορισμένους πιονέρους του τμήματος των Ηλεκτρολόγων ΕΜΠ, αρκετοί ξένοι επιστήμονες και ερευνητές οι οποίοι σήμερα βρίσκονται στα ανώτερα κλιμάκια γιγαντιαίων πολυεθνικών εταιρειών ενέργειας ή ανανεώσιμων πηγών; Πόσοι γνωρίζουν ότι τα στοιχεία που συλλέχθηκαν από τη λειτουργία εκείνου του πάρκου χρησιμοποιήθηκαν στη συνέχεια για τη μελέτη και την αναβάθμιση των ανεμογεννητριών και αποτελέσαν για χρόνια την πρώτη ύλη για την εκπόνηση διδακτορικών διατριβών σε πολλά Πολυτεχνεία της Εσπερίας;

ΤΟ ΕΡΓΟΣΤAΣΙΟ ΤΗΣ HELIOSPHERA

STATE OF THE ART 2009 σε ένα κράτος που έχει από χρόνια πάρει … διαζύγιο από τη βιοµηχανία και σε µια εποχή όπου τα σηµάδια της ύφεσης ήταν ορατά, τουλάχιστον στα διεθνή, εξασκηµένα µάτια, η επένδυση της πολυεθνικής εταιρείας Heliosphera στην Tρίπολη της αρκαδίας, το 2009, δεν πέρασε απαρατήρητη. Δεν είναι µόνο η άνω των 180 εκατ. ευρώ επένδυση σε έναν από τους πλέον προωθηµένους τοµείς της παγκόσµιας οικονοµίας, αυτό των φωτοβολταϊκών πάνελ, που εντυπωσιάζει, όσο το γεγονός ότι το συγκεκριµένο εργοστάσιο θεωρείται state of the art. το εργοστάσιο που ήδη έχουν επισκεφτεί επιστήµονες, media και δεκάδες επαγγελµατίες «τροφοδοτεί» την αναπτυσσόµενη αγορά των Φ/Β και υπόσχεται στήριξη της προσπάθειας για ανάπτυξη των αΠΕ τα επόµενα χρόνια.



«ΧΑΛAΚΙ»

1970-2010 Από την εποχή που η NASA δημιούργησε

το πρώτο φωτοβολταϊκό πάνελ για τις ηλεκτρικές ανάγκες των διαστημοπλοίων της, έχουν περάσει αρκετές δεκαετίες. Η τεχνολογία, προσαρμοσμένη πλέον στις εμπορικές επιταγές ξεκίνησε ήδη από τη δεκαετία του ‘70 για να φέρει στην ανθρωπότητα την ενέργεια του ήλιου και να λύσει τα ενεργειακά προβλήματα που προέκυψαν μετά τις πετρελαϊκές κρίσεις. Με βάση το πυρίτιο, ένα σχετικά διαδεδομένο πέτρωμα της γης, η τεχνολογία των φωτοβολταϊκών πάνελ υπέστη μεταμορφώσεις προς το ασφαλέστερο και το αποδοτικότερο βεβαίως, με αποτέλεσμα πριν μερικά χρόνια να λανσαριστεί η τεχνολογία thin-film solar cell (TFSC). Τεχνολογίες νανομέτρων και μικρομέτρων ενσωματώνονται πλέον σε ένα λεπτό υμένα ο οποίος εγγυάται αυξημένη απόδοση στη μετατροπή της ηλιακής ακτινοβολίας σε ηλεκτρικό ρεύμα αλλά και απίστευτη ευκολία στην τοποθέτηση των πάνελ σχεδόν σε οποιαδήποτε επιφάνεια.

Α 102 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚO



Υ∆ΡΙA∆Α Η πλωτή ηλεκτροανεµογεννήτρια στην Ηρακλειά 2007 τα νησιά του αιγαίου είναι εδώ και πολλά χρόνια αντιµέτωπα µε το

καινοφανές – λόγω κλιµατικής αλλαγής– φαινόµενο της ερηµοποίησης το οποίο ήρθε να προστεθεί στην παραδοσιακή αιγαιοπελαγίτικη ξηρασία. οι προσπάθειες υδροδότησης έχουν περιορισµένη επιτυχία εξαιτίας της αυξηµένης ζήτησης του καλοκαιριού, της έλλειψης υποδοµών φύλαξης του βρόχινου νερού και των οικονοµικών δυσκολιών που παρουσιάζει κάθε πολιτική επίλυσης του ζητήµατος – η µοναδική µέχρι πρότινος λύση, η αφαλάτωση είναι µια δαπανηρή και ενεργοβόρα διαδικασία. Όχι όµως σήµερα. η υδριάδα, η πλωτή ηλεκτρογεννήτρια που κατασκεύασαν Έλληνες επιστήµονες από το Πανεπιστήµιο του αιγαίου, εδώ και µερικά χρόνια, αφαλατώνει νερό και στέλνει τον …λογαριασµό στη φύση, καθώς η παρεχόµενη ηλεκτρική ενέργεια προέρχεται από ανεµογεννήτρια και φωτοβολταϊκά. Δεν λύνει το πρόβληµα ούτε καν µικρών νησιών, είναι όµως ένα ελπιδοφόρο ξεκίνηµα.

Η ΛAΜΠΑ

ΝΥΚΤOΣ KIRAN

2009 Σύμφωνα με το BBC είναι το 100ο σημαντικότερο «αντικείμενο» στην ανθρώπινη ιστορία. Διάσημη λάμπα νυκτός που δουλεύει με φωτοβολταϊκή ενέργεια που συλλέγεται κατά τη διάρκεια της ημέρας και κοστίζει μόλις 10 δολάρια. Την κατασκευάζει η εταιρεία d.light, από το 2009, η οποία έχει σαρώσει σχετικά σχεδιαστικά βραβεία, ενώ έχει τιμηθεί από κυβερνήσεις και ΜΚΟ. Η λάμπα απευθύνεται σε περίπου 2 δισ. ανθρώπους, κυρίως στον Τρίτο Κόσμο, που δεν έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρικό ρεύμα και καίνε διάφορα είδη ορυκτών ή άλλων καυσίμων για να βλέπουν το βράδυ. Χιλιάδες από αυτούς πεθαίνουν καθημερινά από αναθυμιάσεις ή ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος, ταλαιπωρούνται για να εξασφαλίσουν λίγο παραφινέλαιο ή μερικά κάρβουνα, ενώ καίνε ξυλεία που έχουν ανάγκη για άλλους σκοπούς.

ΕΠΙΛΟΓΗ 103



{ Πράσινες στιγμές ΤΟ ∆ΙΘEΣΙΟ

ΗΛΕΚΤΡΙΚO MYCAR

Αμερικανοί επενδυτές σκοπεύουν να επενδύσουν τα επόμενα χρόνια πάνω από 1 δισ. δολάρια προκειμένου να φέρουν στις ΗΠΑ και να προσαρμόσουν στα αμερικανικά …οδηγικά ήθη το διθέσιο ηλεκτρικό αυτοκίνητο MyCar το οποίο σχεδιάστηκε και παράχθηκε σε πιλοτική μορφή στην Κίνα το 2006. Μπορεί ο Μπαράκ Ομπάμα να διαβεβαίωσε τον αμερικανικό λαό, ήδη στο ξεκίνημα της προεκλογικής του εκστρατείας για τις προεδρικές του 2012, ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν ενεργειακό πρόβλημα, εντούτοις η αυτοκινητοβιομηχανία ανησυχεί και το δείχνει: όλο και περισσότερα χρήματα επενδύονται στη φαινομενικά αδιάφορη Αμερική για τον σχεδιασμό λιγότερο ενεργοβόρων αυτοκινήτων. Ο Χένρυ Φορντ πέθανε, ο Μάο Τσε Τουνγκ συνεχίζει…

ΤΟ ∆IΚΤΥΟ

ΣΥΣΚΕΥΑΣIΕΣ ΦΑΡΜAΚΩN

XAΠΙend! 2011

Δεν ξέρουμε πόσα φάρμακα θα πετάγονται πλέον αχρησιμοποίητα μετά τα νέα σκληρά μέτρα που ζητά για τη φαρμακευτική δαπάνη η Τρόικα, το σίγουρο είναι ότι μέχρι σήμερα ληγμένα ή μισοτελειωμένα φάρμακα πετάγονταν χωρίς περίσκεψη οπουδήποτε μολύνοντας το περιβάλλον και ειδικά τους υδροφόρους ορίζοντες. Εδώ και μερικούς μήνες έγινε στην Ελλάδα αυτό που υλοποιείται εδώ και χρόνια στο εξωτερικό: δημιουργήθηκε ένα σύστημα συλλογής και ασφαλούς διαχείρισης φαρμακευτικών σκευασμάτων που είτε έχουν λήξει είτε δεν χρησιμοποιούνται πια από τους χρήστες τους. Δημιουργήθηκαν πάνω από 20 σημεία συγκέντρωσης των ληγμένων φαρμάκων σε συνεργασία με τον Φαρμακευτικό Σύλλογο, υπό την αιγίδα του ΕΟΦ και με την ενεργή υποστήριξη ιδιωτικών εταιρειών. Οι έρευνες έχουν αποκαλύψει ότι περίπου το 10% των 500 εκατ. συσκευασιών φαρμάκων που καταναλώνουμε κάθε χρόνο καταλήγουν στα σκουπίδια χωρίς καμία ασφάλεια.

104 ΕΠΙΛΟΓΗ

1992

NATURA 2000

Πριν από 20 χρόνια, η τότε ΕΟΚ εξέδωσε μια σημαντική για το περιβάλλον Οδηγία η οποία έμελλε να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπιζαν το περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα ορισμένα από τα κράτη μέλη της. Στόχος της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ ήταν η προστασία της βιολογικής ποικιλότητας, μέσω της διατήρησης των φυσικών οικοτόπων, καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας στο ευρωπαϊκό έδαφος. Το πιο σημαντικό από τα μέτρα που λήφθηκαν τότε και απέδωσαν καρπούς που όλοι χαιρόμαστε σήμερα ήταν η θεσμοθέτηση και η αυστηρή προστασία του Δικτύου Natura 2000. Είναι ένα Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο περιοχών οι οποίες φιλοξενούν φυσικούς τύπους οικοτόπων και οικοτόπους ειδών που είναι σημαντικοί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Ελλάδα έσπευσε και κατοχύρωσε και έκτοτε προστατεύει από δεκάδες, ανθρωπογενείς κυρίως, κινδύνους 163 Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) και 239 Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ).

ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΤΕΡΑ

ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΥΡΕΙΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ 2008 Η σειρά προϊόντων MyPlanet της ελληνικής βιομηχανίας Rolco δεν ήταν ούτε τα πρώτα ούτε τα μόνα απορρυπαντικά που δημιουργήθηκαν κάτω από τις περιβαλλοντικές πιέσεις και υπό το κράτος μιας νέας επιχειρηματικής φιλοσοφίας. Ήδη, από τη δεκαετία του ΄50, τα συνθετικά απορρυπαντικά που δημιουργούσαν αφρισμό προκειμένου

να καθαρίσουν τα νέα τότε υφάσματα (νάιλον), τέθηκαν στο στόχαστρο επιστημόνων και αργότερα οικολογικών οργανώσεων. Στις αρχές της δεκαετίας του '70 οι βιομηχανίες απορρυπαντικών, της Rolco συμπεριλαμβανομένης, λάνσαραν προϊόντα με πλήρως βιοδιασπώμενα συστατικά, με υψηλότερο κόστος αλλά ευεργετικά για το περιβάλλον αποτελέσματα. Παράλληλα εμφανίστη-

καν και τα πρώτα οικολογικά προϊόντα στις δυτικοευρωπαϊκές αγορές που απευθύνονταν όμως σε ειδικό κοινό. Για πρώτη φορά, το 2008, μια βιομηχανία ρίχνει στην ελληνική αγορά ένα, ευρείας κατανάλωσης «περιβαλλοντικό» προϊόν, το υποστηρίζει σθεναρά και πετυχαίνει, σε σύντομο χρονικό διάστημα να το καταστήσει το δημοφιλέστερο στην κατηγορία του.

ΟΙ URBAN FARMERS

ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Λένε πως ένας από τους λόγους για τους οποίους το Λονδίνο δεν πείνασε, τουλάχιστον όχι όσο οι άλλες βομβαρδισμένες πόλεις της Ευρώπης κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, ήταν το δίκτυο των μικρών παραγωγών με κήπους και μπαχτσέδες που βρισκόταν περιμετρικά της πόλης και τροφοδοτούσε με φρέσκα φρούτα και λαχανικά τους δοκιμαζόμενους αστούς- ήταν το γνωστό «green belt». Σήμερα το κίνημα των urban farmers λειτουργεί με τον ίδιο και πιο προχωρημένο τρόπο, ακόμα και με μικρούς λαχανόκηπους στο κέντρο του Λονδίνου, του Άμσ τερνταμ ή του Βερολίνου, αλλά όχι φυσικά για τους ίδιους λόγους. Νέοι κυρίως καλλιεργητές φέρνουν τη φύση μέσα στις γκρίζες μεγαλουπόλεις της Ευρώπης, παράγουν καθαρά προϊόντα και εξοικονομούν χρήματα. Έρευνες έδειξαν ότι μια μέση οικογένεια, μπορεί να εξασφαλίσει μέχρι και το 30% των ετήσιων κηπευτικών με ένα κήπο μόλις 20 τ.μ.

ΕΠΙΛΟΓΗ 105

{ νέα της αγοράς Πράσινη επιχειρηματικότητα Νέα εταιρικά σχήματα και έργα μεγάλου βεληνεκούς, τεχνολογικές εφαρμογές, καινοτομίες και σύγχρονα προϊόντα ενός νέου οικολογικού κόσμου.

«Αντίο» Πολεοδομία Ήταν η πλέον διεφθαρμένη και μια από τις εχθρικότερες προς το περιβάλλον δημόσια υπηρεσία. Επί επτά δεκαετίες ρύθμιζε κατά τρόπο πολύ αμφισβητήσιμο και με πολύ κακά αποτελέσματα την οικιστική, πολεοδομική και χωροταξική ανάπτυξη στην Ελλάδα- ευτυχώς μας άφησε χρόνους… Ο νόμος για τον νέο τρόπο έκδοσης αδειών δόμησης και ελέγχου των κατασκευών καταργεί την Πολεοδομία με τη μορφή και τις αρμοδιότητες που είχε μέχρι σήμερα και στο εξής οι μελέτες συντάσσονται και εκτελούνται με ευθύνη των μηχανικών. Ταυτόχρονα διαχωρίζεται πλήρως το εγκριτικό μέρος από το εποπτικό έργο σε μια μελέτη/κατασκευή και καταγράφονται τα κτίρια της χώρας με τη λειτουργία της ‘Ταυτότητας Κτιρίου’ και την έκδοση του ‘Πιστοποιητικού Ελέγχου Κατασκευών’. Χαρτούρα και χασούρα (χρόνου) τέλος.

Energy Analytics Η Intelen ανακοίνωσε πρόσφατα την είσοδο του πρώτου καταστήματος (Πατήσια, Αττικής) της γνωστής αλυσίδας «Πίτα του Παππού» (http://www.pittapappou. gr) στο έξυπνο διαδραστικό ενεργειακό δίκτυο Energy Analytics. Το κτίριο του καταστήματος δικτυώθηκε με έξυπνους ενεργειακούς μετρητές τελευταίας IP broadband τεχνολογίας και η ανάλυση των 14 και πλέον ενεργειακών δεικτών γίνεται σε πραγματικό χρόνο (data analytics επιπέδου δευτερολέπτων) βάσει Web 2.0 προσέγγισης, πατενταρισμένων αλγορίθμων εξόρυξης ενεργειακής γνώσης (data stream mining) και του cloud Meter Data Management συστήματος της Intelen. Να υπενθυμίσουμε ότι η Intelen το τελευταίο διάστημα έχει αναγνωριστεί ως «eco-innovation best practice» από τον ΟΟΣΑ. 106 ΕΠΙΛΟΓΗ

Αθόρυβα & χωρίς ρύπους Αθόρυβα, χωρίς ρύπους και πρακτικά – 100 ηλεκτροκίνητα Mercedes-Benz Vito E-CELL Van με μπαταρία έχουν αποδείξει την αξία τους μέσα από τη χρήση τους από πελάτες στο Βερολίνο και τη Στουτγάρδη. Το πρώτο Van στον κόσμο με εργοστασιακό σύστημα ηλεκτροκίνησης κυκλοφορεί στους δρόμους της γερμανικής πρωτεύουσας από το φθινόπωρο του 2010 και στη Στουτγάρδη από τις αρχές του 2011. Τα δύο προγράμματα, με 50 Vito E-CELL το καθένα, πρόκειται να έχουν διάρκεια τεσσάρων ετών. Τα αποτελέσματα από την παραπάνω προωθητική ενέργεια θα δοθούν στο τέλος της τετραετίας και όλα δείχνουν ότι θα είναι θετικά: το Vito E-CELL είναι ιδανικό για χρήση σε δρομολόγια εντός πόλης. Αυτή τη στιγμή, χρησιμοποιούνται συνολικά 230 Vito E-CELL Van σε αρκετές περιοχές.

AIR LIQUIDE Μία νέα, φιλικότερη προς το περιβάλλον, λύση για τους κλάδους κατασκευής οθονών TFT-LCD και φωτοβολταϊκών ανακοίνωσε η Air Liquide, προτείνοντας στους πελάτες της παγκοσμίως μία νέα λύση καθαρισμού: το αέριο φθόριο. Η Air Liquide για τον σκοπό αυτό συνεργάζεται με τον Όμιλο Solvay για τη σύσταση εταιρείας παγκόσμιας εμβέλειας. Η εταιρεία αυτή θα επενδύσει, κατασκευάσει και αξιοποιήσει την επόμενη γενιά μονάδων επιτόπου παραγωγής φθορίου. Η δημιουργία της εταιρείας υπόκειται στην έγκριση της Επιτροπής Ανταγωνισμού.

Ούριος άνεμος Η ΕΛΕΤΑΕΝ παρουσίασε πρόσφατα τη στατιστική της αγοράς αιολικής ενέργειας στην Ελλάδα για το 2011 (ΗWEA Wind Statistics – HWD2011). Συγκεκριμένα, το σύνολο της αιολικής ισχύος που στα τέλη του 2011 βρισκόταν σε εμπορική ή δοκιμαστική λειτουργία φθάνει τα 1626,5 MW. Η ισχύς αυτή κατανέμεται ως εξής: α) Στα Μη Διασυνδεμένα Νησιά: 269,6 MW και στο β) Στο Διασυνδεμένο Σύστημα: 1356,9 MW. Κατά το 2011 απεκαγκαταστάθηκε συνολική ισχύς 5,1 MW. Έτσι η νέα αιολική ισχύς που εγκαταστάθηκε το 2011 ήταν 311,2 MW, ενώ η καθαρή αύξηση της αιολικής ισχύος ήταν 306,1 MW. Η ανάπτυξη σε σχέση με το τέλος του 2010 είναι 23%. Η ΕΛΕΤΑΕΝ εκτιμά συνολικά για το προηγούμενο έτος ότι μπορεί να ήταν μία καλή χρονιά για την αιολική ενέργεια αλλά απαιτείται διπλασιασμός του ετήσιου ρυθμού ανάπτυξης από 23% σε 40%.

Βιομάζα στους λέβητες των Αθηνών

Πράσινα γραφεία Η ΑΒΒ, ηγετική δύναμη στις τεχνολογίες ισχύος και αυτοματισμού, ολοκλήρωσε την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 71,9 KWp στις στέγες των κτιρίων των κεντρικών γραφείων της στη Μεταμόρφωση Αττικής. Το πάρκο αναμένεται να παράγει 89.300 kWh ετησίως που αντιστοιχεί στο 10% περίπου των ετησίων αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια των κτιριακών εγκαταστάσεων της εταιρείας, ενώ με τη λειτουργία του θα αποτρέπεται η εκπομπή περισσότερων από 80 τόνους CO2 ανά έτος. Η ΑΒΒ Ελλάδος ανέλαβε τη χρηματοδότηση και κατασκευή του έργου, φέροντας την αποκλειστική ευθύνη για την οργάνωση, επίβλεψη και έλεγχο των μελετών και υπεργολάβων. Κεντρικό του στοιχείο είναι οι νέοι Φ/Β μετατροπείς στοιχειοσειράς (string inverters), PVS300 της ΑΒΒ, ειδικά σχεδιασμένοι για Φ/Β συστήματα σε οικιακές, εμπορικές και μικρές βιομηχανικές εγκαταστάσεις.

Ήταν μια σημαντική ενεργειακή πρόταση που ωρίμασε τεχνικά και περιβαλλοντικά και, τελικά, ελήφθη στα τέλη του 2011. Αφορά την άρση των περιορισμών στη χρήση σύμπηκ των βιομάζ ας σ τις ε γκαταστάσεις κεντρικής θέρμανσης στους νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης. Η καύση της βιομάζας και ιδιαίτερα των pellets (συσσωματώματα ξύλου) θεωρείται πλέον περιβαλλοντικά ασφαλής και οικονομικά συμφ έ ρ ου σ α και σ τ ην Ε λ λάδ α, καθώς υπάρχει αντίστοιχη, θετική ευρωπαϊκή εμπειρία. Έτσι πλέον το μονοπώλιο του πετρελαίου θέρμανσης σπάει, τη στιγμή που η τιμή του αρχίζει να παίρνει την ανηφόρα. Όπως μαθαίνουμε, σ την επαρχία ο κόσμος στρέφεται μαζικά προς τα ενεργειακά τζάκια που καίνε pellets- κι ο φετινός χειμώνας ήταν βαρύς κι ασήκωτος… ΕΠΙΛΟΓΗ 107

108 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΕΠΙΛΟΓΗ 109

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

{ Mατιές στην επικαιρότητα

HealthNews

Οι εξελίξεις, οι πρωτοβουλίες και η στρατηγική μιας αγοράς που λειτουργεί πάντα στην αιχμή της επόμενης μέρας στην υγεία.

Όμιλος Ιατρικού Αθηνών & Παν. Νοσοκομείο Harvard

Τηλεϊατρική συνεργασία Το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Harvard εγκαινιάζει νέο ιατρικό συμβουλευτικό πρόγραμμα για Έλληνες ασθενείς με διαγνωσμένη σύνθετη ασθένεια σε συνεργασία με τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών. Συγκεκριμένα, το νέο πρόγραμμα που εγκαινιάστηκε πρόσφατα από το Massachusetts G eneral H ospit al (MGH), τ ο υς Partners Healthcare International (PHI) και τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών, θα δώσει τη δυνατότητα σε Έλληνες ασθενείς με διαγνωσμένα σύνθετα ή απειλητικά για τη ζωή ιατρικά προβλήματα τη δυνατότητα επανεξέτασης της περίπτωσής τους από κορυφαίους ιατρούς της Ιατρικής Σχολής του Harvard. Κάθε χρόνο χιλιάδες Έλληνες πολίτες αναζητούν «δεύτερη γνώμη» μετά τη διάγνωση μιας πολύπλοκης ασθένειας. Πολλοί επιλέγουν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό για ιατρικές συμβουλές και θε-

Οι δαπάνες & η υγεία των Ελλήνων Με το προσδόκιμο ζωής στο 80 χρόνια, η Ελλάδα βρίσκεται πάνω από τον μέσο όρο των 75 ετών στην Ευρώπη, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Με τον δημόσιο τομέα να καλύπτει μόλις το 61% των δαπανών υγείας, το χαμηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη (76% στη Γαλλία και την Ιταλία, 75% στη Γερμανία, 70% στην Ισπανία και μέσο όρο 75% στην Ευρώπη) η οικονομική κρίση φαίνεται ότι αλλάζει την εικόνα, καθώς όλο και περισσότεροι Έλληνες χρησιμοποιούν τις δημόσιες υποδομές υγείας. 110 ΕΠΙΛΟΓΗ

ραπεία, μια διαδικασία που μπορεί να είναι ταυτόχρονα δαπανηρή και ψυχοφθόρα. Το Ολοκληρωμένο Διεπιστημονικό Πρόγραμμα Θεραπευτικής Υποστήριξης (CMTS) επιτρέπει στον Έλληνα ασθενή μια εναλλακτική αξιολόγηση της περίπτωσής του από το Massachusetts General Hospital (MGH) χωρίς να φύγει από το σπίτι του. Με το Ολοκληρωμένο Διεπιστημονικό Πρόγραμμα Θεραπευτικής Υποστήριξης (CMTS) ιατροί του μεγαλύτερου πανεπιστημιακού νοσοκομείου της Ιατρικής Σχολής του Harvard συνεργάζονται με Έλληνες συναδέλφους τους πάνω σε

ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα θεραπείας για τους ασθενείς που θα μετέχουν σε αυτό. Μέσω τεχνολογίας Τηλεϊατρικής (τηλεδιάγνωση, τηλεδιάσκεψη, τηλεπαρουσία) ο φάκελος του ασθενούς μεταφέρεται στις Η.Π.Α. εντός 48 ωρών, οι ιατροί από τα δύο νοσοκομεία μπορούν να πραγματοποιήσουν συμβούλιο και να σταλεί επίσημη απάντηση από το MGH μέσα στις επόμενες ημέρες. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας μάλιστα, η ιατρική ομάδα του MGH μπορεί να παρακολουθήσει ακόμα και την πιθανή χειρουργική επέμβαση του ασθενούς εφόσον αποφασιστεί κάτι τέτοιο. Το πρόγραμμα πραγματοποιείται μέσω του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών στο Μαρούσι και του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης και είναι προσιτό σε όλους τους Έλληνες ασθενείς.

ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ ΟΠΩΣ ΚΑΡΑΜΕΛΕΣ. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας η Ελλάδα έχει την υψηλότερη κατανάλωση αντιβιοτικών ανά κάτοικο στην Ευρώπη, σχεδόν διπλάσια από της Γερμανίας, της Φινλανδίας και της Αυστρίας. Οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών είναι σημαντικοί. Χώρες με υψηλή σχετικά κατανάλωση, όπως η Γαλλία (30% χαμηλότερη από την ελληνική), λαμβάνουν μέτρα, η Γαλλία -με καμπάνιες ενημέρωσης του κοινού και αυστηρότερη συνταγογράφηση- πέτυχε τη μείωση της κατανάλωσης κατά 23% σε μια πενταετία.

ΦαρμακευτικH δαπAνη

Στο επίκεντρο η μείωση κόστους Η φαρμακευτική δαπάνη των ασφαλιστικών ταμείων το 2009 ανερχόταν σε 5,2 δισ. ευρώ (τότε στο ανάλογου πληθυσμού Βέλγιο, περίπου 11 εκατ. η δαπάνη ήταν μόλις 2,5 δισ. ευρώ) Μέσα σε 2 χρόνια μειώθηκε κατά 1,6 δισ. ευρώ, στα 3,6 δισ. το 2011. Στο ίδιο διάστημα η φαρμακευτική δαπάνη των νοσοκομείων μειώθηκε από 1,5 δισ. ευρώ σε περίπου 900 εκατ. και στόχος είναι να μειωθεί περαιτέρω το 2012 κατά 150 εκατ. ευρώ. Όπως έχει δηλώσει ο υπουργός Υγείας, Ανδρέας Λοβέρδος, στο επίπεδο αυτό θα σταθεροποιηθεί καθώς δεν υπάρχουν περιθώρια νέων μειώσεων. Στόχος είναι να αυξηθεί η χρήση γενοσήμων φαρμάκων από 18% στο 50% του συνόλου, όσο ο μέσος ευρωπαϊκός όρος. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ πριν από τις μειώσεις η κατά κεφαλή φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα ήταν η υψηλότερη στην Ευρώπη (676 δολ., το 2007 σε ισοτιμίες αγοραστικής δύναμης, έναντι 559 στη Γερμανία), ενώ μαζί με τα άλλα αναλώσιμα αναλογούσε στο υψηλότερο ποσοστό των συνολικών δαπανών υγείας (25% έναντι 15-16% στη Γαλλία και τη Γερμανία). Η πρόσφατες μειώσεις ανατρέπουν άρδην αυτή την εικόνα.

Φαρμακευτικές εταιρείες

Παρά π λευρες απώλειες του PSI Η μη εξαίρεση των ομολόγων που είχαν λάβει οι φαρμακευτικές εταιρείες από το Δημόσιο στο πλαίσιο της ρύθμισης οφειλών του προς τις εταιρείες αποτελεί σημαντικό πλήγμα για ένα κατεξοχήν κλάδο εντάσεως γνώσης που προσφέρει εργασία υψηλού επιπέδου σε 14.500 επιστήμονες. Ο ΣΦΕΕ με επιστολή του προς τον Πρωθυπουργό είχε ζητήσει την εξαίρεσή τους, αφού τα ομόλογα του ν.3867, δεν ήταν επενδυτικά αλλά «εκδόθηκαν μετά τη συνομολόγηση του Μνημονίου 1 για εξόφληση υποχρεώσεων του Ελληνικού Δημοσίου, οι οποίες ανελήφθησαν από το Ελληνικό Δημόσιο, αφού διαπιστώθηκε η έκταση του δημοσιονομικού προβλήματος. Η επιβολή απομειώσεως της ονομαστικής τους αξίας είναι ευθέως αντίθετη στη δικαιολογημένη πίστη, που επέδειξαν οι προμηθευτές, δεχόμενοι -αντί της δικαστικής επιδίωξης- την αντικατάσταση των απαιτήσεών τους κατά των Δημοσίων Νοσοκομείων με ομόλογα που θα εξοφλούντο στο ακέραιο». Στην Ελλάδα το εμπορικό ισοζύγιο των φαρμάκων είναι ελλειμματικό, οι εισαγωγές είναι περίπου τετραπλάσιες των εξαγωγών (1 δισ. ευρώ).

ΕΠΙΛΟΓΗ 111

{

Φάρμακα // Έρευνα & Καινοτομία

Οι τριγμοί της κρίσης Η κρίση δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστη την ευρωπαϊκή φαρμακοβιομηχανία που έχει υποστεί σημαντικές απώλειες από τα μέτρα δημοσιονομικής λιτότητας στην Ευρώπη. Ο κλάδος μάλιστα εγείρει σοβαρές ενστάσεις ότι δεν αποκλείεται να θιγούν μεσοπρόθεσμα οι επενδύσεις των φαρμακευτικών εταιρειών στην έρευνα και την καινοτομία. Επιτελειο

ευρωπαϊκή φαρμακοβιομηχανία έχει υποστεί πλήγμα από τα μέτρα δημοσιονομικής λιτότητας και περικοπών δαπανών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Φαρμακευτικών Εταιρειών (ΕΣΦΕ) η μεγάλη ανάπτυξη της σχετικής αγοράς στις μεγάλες οικονομίες Κίνας, Βραζιλίας Ινδίας και (πάνω από 20% στις δύο πρώτες έναντι μόλις 2% στις μεγάλες οικονομίες της Ευρώπης και 3% στις ΗΠΑ,) οδηγεί σε μετανάστευση δραστηριοτήτων και επενδύσεων σε έρευνα και ανάπτυξη στις χώρες αυτές. Ωστόσο, το μέγεθος της αγοράς της Ευρώπης και της Αμερικής (από τα περίπου 600 δισ. ευρώ των παγκόσμιων πωλήσεων φαρμακευτικών προσόντων 42% αναλογεί στις ΗΠΑ και τον Καναδά και 29% στην Ευρώπη) και το υψηλό επίπεδο της έρευνας αποτελούν ακόμα ισχυρά πλεονεκτήματα αφού πολύ λίγα τελικά προϊόντα προέρχονται από τις αναπτυσσόμενες χώρες. Την τελευταία πενταετία το 61% των νέων φαρμάκων εμφανίστηκε στην αμερικανική αγορά, το 22% στην Ευρώπη, 5% στην Ιαπωνία και μόλις 3% στις αναδυόμενες φαρμακευτικές αγορές (pharmerging), μεταξύ των οποίων η Κίνα, η Βραζιλία, Ινδία, Ρωσία κ.ά.

112 ΕΠΙΛΟΓΗ

Συνολικά η ευρωπαϊκή φαρμακοβιομηχανία απασχολεί 640 χιλ. εργαζομένους, οι δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης νέων φαρμάκων έφθασαν το 27 δισ. ευρώ το 2010 και το εμπορικό ισοζύγιο με τον υπόλοιπο κόσμο άφησε πλεόνασμα 47 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, η αξία της παραγωγής τους (τιμές λιανικής) φθάνει τα 222 δισ. ευρώ (με πρώτες την Ελβετία και τη Γερμανία με 26 δισ., και τη Γαλλία με 25 δισ. ευρώ, της Ελλάδας υπολογίζεται σε 1 δισ. ευρώ) και περίπου τα 120 δισ. αφορούν πωλήσεις στα εθνικά συστήματα υγείας. Ο ΕΣΦΕ θεωρεί ότι η Ευρώπη πρέπει να συνεχίσει να παρέχει κίνητρα για καινοτομία στις εταιρείες. Θεωρεί ότι η πρακτική της τιμής αναφοράς (όπου η τιμή σε μια χώρα συνδέεται με την τιμή σε άλλες ενώ ποσοστό 65% κατά μέσο της τελικής τιμής καταλήγει στον παραγωγό του φαρμάκου) σε εποχές κρίσης αποτελεί εν δυνάμει απειλή μεσοπρόθεσμα για τη δυνατότητα καινοτομίας των εταιρειών. Αναφέρει ρητά ότι αυτό ισχύει στην περίπτωση που οι εξαιρετικές συνθήκες στην Ελλάδα, με μειώσεις τιμών των φαρμάκων, οδηγήσουν σε αυτόματη και αυθαίρετη μείωση τιμών και σε άλλες χώρες.

ΕΠΙΛΟΓΗ 113

Precious Life & Living Values

η αυΘεντικη

Navarino Icons by Costa Navarino

Αγροτικά προϊόντα και αντικείμενα τέχνης απαράμιλλης γεύσης και τεχνοτροπίας

Μεσσηνια

Τα NAVARINO ICONS είναι μία σειρά αγροτικών προϊόντων και αντικειμένων τέχνης, εμπνευσμένα από την πλούσια παράδοση, την ιστορική κληρονομιά και τη φύση της Μεσσηνίας. Τα προϊόντα δημιουργούνται από μικρούς τοπικούς παραγωγούς και αγγειοπλάστες, με σεβασμό στον πολιτισμό, την ιστορία του τόπου και τις συνταγές που έχουν περάσει από γενιά σε γενιά, χρησιμοποιώντας παραδοσιακές μεθόδους, σε μικρές ποσότητες και με αυστηρό ποιοτικό έλεγχο σε κάθε στάδιο της παραγωγής. Η συλλογή αγροτικών προϊόντων περιλαμβάνει: εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο από ελαιώνες της ξενοδοχειακής επιχείρησης Costa Navarino, σπιτικό γλυκό του κουταλιού ελιά, κυδώνι, αγριόσυκο, σπιτική μαρμελάδα μανταρίνι, πεπόνι, καρπούζι, πασ τέλι με μέλι χωρίς ζάχαρη, παστέλι με μέλι και αμύγδαλα, μπισκότα με εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο και πολλά άλλα.

114 ΕΠΙΛΟΓΗ

αντικειμενα τεΧνης Η πλούσια ιστορία της Μεσσηνίας και ευρύτερα της Πελοποννήσου, αντικατοπτρίζεται μέσα από χειροποίητα αντικείμενα τέχνης όπως κεραμικά ζάρια, κούκλες και ζώα που κατείχαν σημαντικό ρόλο στην αρχαιότητα. Φτιαγμένα με πολύ μεράκι από αγγειοπλάστες, αντλούν την έμπνευσή τους από τα 4.500 χρόνια ιστορικής κληρονομιάς. Ιδιαίτερα ξεχωριστό είναι το «Παζλ Παλάτι του Νέστορα» που είναι εμπνευσμένο από Μυκηναϊκές τοιχογραφίες του 1.250-1.200π.Χ. που βρέθηκαν στην περιοχή. Περιέχει 28 κομμάτια, σε χάρτινο κουτί διακοσμημένο με την απεικόνιση του παζλ. Απαράμιλλης όμως τέχνης και τεχνοτροπίας είναι και τα χειροποίητα κεραμικά ζάρια, ειδώλια κεραμικής κούκλας, αλόγου, το χειροποίητο κεραμικό ειδώλιο γουρουνιού, το κεραμικό πιάτο με βώλους, το χειροποίητο κεραμικό σανδάλι κ.ά.

ΠροςωΠοΠοιημενη Το απόλυτο κόσμημα για τη σύγχρονη Συλλογή Trollbeads by i-Deros

κΟΜΨΟτητα

business woman.

Η συλλογή κοσμημάτων Trollbeads περιλαμβάνει περισσότερα από 500 αυθεντικά σχέδια χαντρών, τα οποία συνδυάζουν ζωηρές αποχρώσεις γυαλιού, χρυσού 18 καρατίων, ασημιού και τη γοητεία πολύτιμων ή ημιπολύτιμων λίθων και κρυστάλλων. Κάθε χάντρα έχει τη δική της μικρή ιστορία που εμπνέεται από τη μυθολογία, τη φύση, την αστρολογία, τη μυθοπλασία και τα αντικείμενα της καθημερινότητάς μας. Κάθε σχέδιο είναι μοναδική δημιουργία, από τους 20 παγκοσμίως αναγνωρισμένους σχεδιαστές που σχεδιάζουν για την Trollbeads, αποδίδoντας πάντα ιδιαίτερη προσοχή στη λεπτομέρεια και με τις υψηλότερες ποιοτικές προδιαγραφές. Τα κοσμήματα Trollbeads επιτρέπουν στους πελάτες να δημιουργήσουν το προσωπικό τους κομμάτι, επιλέγοντας οι ίδιοι τις χάντρες, διατηρώντας έτσι τη γοητεία του προσωπικού και του πρωτότυπου. 400 χάντρες για βραχιόλια, σκουλαρίκια και πολλά συμπληρωματικά αξεσουάρ mix and match, στο Golden Hall, στα Attica City Link και Attica Golden Hall και σε επιλεγμένα κοσμηματοπωλεία σε όλη την Ελλάδα. Πληροφορίες & αποκλειστική διάθεση για την Ελλάδα: i-DEROS T: 210 32 21 801 trollbeads@deros.gr FΒ: Trollbeads Greece

ΕΠΙΛΟΓΗ 115

Precious Life & Living Values

τηΛεοΠτικH

ΟΤΕ TV

Συνδρομητική – δορυφορική TV για αξέχαστες εμπειρίες ψυχαγωγίας σε προσιτές τιμές.

ΠΡΟκΛηση

Διαθέσιμη συνδρομητικά παντού στην Ελλάδα σε ιδιαίτερα προσιτές τιμές από 14,90 ευρώ τον μήνα, με 50 κανάλια, εκ των οποίων τα 9 υψηλής ευκρίνειας, η OTE TV μέσω δορυφόρου και μέσω Conn-x που προσφέρει ο ΟΤΕ στην ελληνική αγορά κερδίζει, στην κατηγορία της, το στοίχημα της επιλογής ψυχαγωγίας των θεατών καθώς ήδη αριθμεί πάνω από 10 χιλ. συνδρομητές. Πλούσιο περιεχόμενο με θεματικά κανάλια και Video On Demand, είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της. Δημοφιλείς τηλεοπτικές σειρές και show, ταινίες, σπουδαία αθλητικά γεγονότα, περιεχόμενο υψηλής ευκρίνειας, παιδικά προγράμματα, μουσικά video και η τηλεοπτική ψυχαγωγία αποθεώνεται καλύπτοντας όλες τις ανάγκες τηλεθέασης.

News, Al Jazeera, France 24, Euronews, Russia Today, Deutsche Welle, Bloomberg). Τον περασμένο Ιανουάριο προστέθηκε το αποκλειστικό κανάλι ΟΤΕ Σινεμά. Το 2ο πακέτο καναλιών της OTE TV, το Full Pack περιλαμβάνει τα κανάλια του Family Pack και επιπλέον τα γνωστά αθλητικά κανάλια του ΟΤE, OTE Sport 1, OTE Sport 2 , ΟΤΕ Sport 3 και OTE Sport HD, με αποκλειστικό και σε υψηλή ευκρίνεια αθλητικό περιεχόμενο όπου ξεχωρίζουν: το Κύπελλο Ελλάδας, το Ισπανικό, Γερμανικό και Ιταλικό Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, η Football League, το Ισπανικό πρωτάθλημα μπάσκετ και η Αδριατική λίγκα μπάσκετ, κ.ά. Επιπλέον, το Full Pack περιλαμβάνει και το κανάλι Blue Hustler με περιεχόμενο για ενηλίκους.

FAMILY & FULL PACK

ΟΤΕ TV …ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΑ!

Tα κανάλια της ΟΤΕ TV, διατίθενται σε 2 πακέτα. Το Family Pack και το Full Pack. Το Family Pack περιλαμβάνει Ελεύθερα Ελληνικά κανάλια (αναλογικά και ψηφιακά), Αθλητικά (Eurosport HD, Eurosport 2, ESPN America HD, ESPN Classic, Extreme Sports), κανάλια με Σειρές & Ταινίες (ΟΤΕ Σινεμά, Sundance Channel HD, Universal Channel, Fox Life, FX), Ντοκιμαντέρ & Lifestyle (Discovery Channel, Discovery HD Showcase, TLC, Discovery Science, ID Investigation Discovery, Nat Geo Wild HD, The Style Network) Παιδικά (Disney Channel, Nickelodeon HD, KidsCo, Baby TV), Μουσική & Μόδα (Fashion TV, World Fashion, MTV HD, MAD Hits, VH1, C Music TV) και Ειδησεογραφικά (BBC World

116 ΕΠΙΛΟΓΗ

Εκτός από τη δορυφορική μετάδοση, η OTE TV είναι διαθέσιμη και μέσα από ευρυζωνικές συνδέσεις με την OTE TV μέσω Conn-X. Οι καταναλωτές παρακολουθούν τηλεοπτικά κανάλια με ψηφιακή εικόνα, ενώ το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της OTE TV μέσω Conn-X είναι η διαδραστικότητα: με τις υπηρεσίες ΟΤΕ Cinema on Demand και OTE Club On Demand (υπηρεσίες Video On Demand) οι συνδρομητές έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν το περιεχόμενο που επιθυμούν (ταινίες σε πρώτη τηλεοπτική προβολή, τηλεοπτικές σειρές, μουσικά video, ντοκιμαντέρ, ταξιδιωτικούς οδηγούς κ.ά.) και να το παρακολουθήσουν οποιαδήποτε στιγμή θέλουν.

ΕΠΙΛΟΓΗ 117

Precious Life & Living Values

εμΠειρIα

Nokia Lumia 610 by Nokia

Εμπειρία Lumia για νέους και για όλους όσους αισθάνονται νέοι.

ΜΟναΔικOτητασ

Tο νέο Nokia Lumia 610 είναι η τέταρτη και ταυτόχρονα πιο προσιτή συσκευή Lumia, ένα smartphone ειδικά σχεδιασμένο για να εισάγει το νεανικό κοινό στον κόσμο των Windows Phone. Tο Lumia 610 διευκολύνει την επικοινωνία με τους φίλους, προσφέρει ταχύτατη πρόσβαση στα κοινωνικά δίκτυα, και βοηθά να συγκεντρωθούν όλες οι επαφές από κινητό, email, FΒ, Twitter και LinkedIn σε ένα μέρος. Επίσης, χάρη στον Internet Explorer κάνει πιο εύκολη την περιήγηση στο διαδίκτυο και παρέχει πρόσβαση σε παιχνίδια μέσω του Xbox Live. Εξοπλισμένο με Nokia Maps, Nokia Drive, Nokia Transport, Nokia Music, καθώς και όποιες από τις χιλιάδες εφαρμογές του Windows Phone Marketplace ταιριάζουν σε κάθε χρήστη, το νέο Lumia γίνεται μια απολύτως προσωπική απόλαυση. Με προφίλ που ξεχωρίζει και στρογγυλεμένες μεταλλικές άκρες, το Lumia 610 έχει σχεδιαστεί για να μεταφέρει ένα αίσθημα ποιότητας και ξεχωριστής έμπνευσης. Διατίθεται σε λευκό, βαθύ μπλε, ματζέντα και μαύρο, με εκτιμώμενη τιμή λιανικής τα 189 ευρώ, και αναμένεται στα καταστήματα μέσα στο δεύτερο τρίμηνο του 2012. Η δημιουργία Lumia 610 έγινε εφικτή χάρη σε μια καινούρια έκδοση του λογισμικού Windows Phone 7.5 που ανέπτυξε η Microsoft. Η συγκεκριμένη έκδοση, η οποία θα είναι διαθέσιμη από τον Απρίλιο, προσαρμόζει τα χαρακτηριστικά της πλατφόρμας Windows Phone ώστε να μειώνονται οι απαιτήσεις σε επεξεργαστική ισχύ και μνήμη, ενώ ταυτόχρονα αφήνει ανεπηρέαστες τις επιδόσεις και την εμπειρία χρήσης.

MOBILE

Smartphone HTC One™ by HTC

Υψηλής απεικόνισης κάμερα και κρυστάλλινος ήχος για εκλεκτικές επιλογές.

ΠειΡασΜΟσ

Η HTC, κορυφαία εταιρεία κατασκευής Smartphones σε παγκόσμιο επίπεδο, παρουσίασε πρόσφατα τη νέα σειρά «HTC One», η οποία περιλαμβάνει τις πιο εκλεκτές προτάσεις της σε Smartphones και συνδυάζει ένα νέο επίπεδο σχεδιασμού απαράμιλλης ποιότητας, εκπληκτική κάμερα και κρυστάλλινο ήχο. Η εμπειρία που προσφέρει η σειρά HTC One αποτελεί ό,τι πιο εκλεκτό έχει να παρουσιάσει η HTC, συνδυάζοντας το Android 4.0 (ICS) με το HTC Sense™ 4, τη νέα έκδοση της επώνυμης γραφικής διεπαφής χρήστη της HTC, η οποία εισάγει το HTC ImageSense™, μια νέα σουίτα λειτουργικών δυνατοτήτων απεικόνισης και της κάμερας γενικότερα που κάνει το HTC One να ξεχωρίζει από τα άλλα τηλέφωνα. Το HTC Sense 4 περιλαμβάνει επίσης εκτενείς βελτιώσεις στην ποιότητα του ήχου και απλουστεύει τον τρόπο που οι χρήστες ακούν μουσική στο τηλέφωνό τους. Η σειρά Smartphones «HTC One» θα είναι διαθέσιμη σε όλον τον κόσμο από τον Απρίλιο, μέσω 140 παρόχων υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας και διανομέων.

118 ΕΠΙΛΟΓΗ

Γεννημενος

Fiat Panda by Fiat Group

Η βέλτιστη επιλογή οδηγικής αξίας και value for money στα αυτοκίνητα πόλης.

νικητης

Το Fiat Panda είναι ο μεγάλος νικητής της διαδικασίας ανάδειξης του Ελληνικού Αυτοκινήτου της Χρονιάς 2012. Το Fiat Panda απέσπασε την πρώτη θέση με διαφορά 20 βαθμών από τον δεύτερο φιναλίστ, «κερδίζοντας» τους εκλέκτορες με τα ξεχωριστά προϊοντικά χαρακτηριστικά του, όπως ο συνδυασμός οικονομίας, οικολογίας και επιδόσεων με τους downsized κινητήρε ς. H συγκεκριμένη διάκριση επιβεβαιώνει την οδηγική αξία και τον «value for money» χαρακτήρα του νέου Panda και, παράλληλα, επιβραβεύει τη σ τρατηγική επιλογή του Fiat Group για επένδυση και διαρκή καινοτομία στην κατηγορία «αυτοκίνητο πόλης», με οχήματα που διακρίνονται για την ποιότητα, την αισθητική, την ασφάλεια και την eco friendly επίδοσή τους, όπως το νέο Fiat Panda.

ταξιδιωτικη

Νέο κάθισμα Business Class by Lufthansa

Όρθιο, ανακλινόμενο είτε ως κρεβάτι προσφέρει τη μέγιστη εμπειρία άνεσης στον αέρα.

ανεση

Το νέο κάθισμα Business Class της Lufthansa διαθέτει οριζόντια επιφάνεια μήκους 1,98 μ. Με το πάτημα ενός κουμπιού, μετατρέπεται σε ένα άνετο κρεβάτι. Το κάθισμα εντυπωσιάζει με την εξαιρετική άνεση που προσφέρει ως επίπεδο κρεβάτι, ως όρθιο ή ανακλινόμενο κάθισμα, με τις έξυπνες προσαρμογές, τον έξτρα αποθηκευτικό χώρο και το αναβαθμισμένο σύστημα ψυχαγωγίας. Σε μερικές εβδομάδες, όταν θα μπει στην κυκλοφορία το νέο Jumbo της Lufthansa, το Boeing 747-8, οι επιβάτες θα έχουν την πρώτη ευκαιρία να απολαύσουν τα χαρακτηριστικά της νέας

καμπίνας της Business Class. Το νέο κάθισμα της Business Class αποτελεί σημαντικό κομμάτι της μεγαλύτερης επένδυσης της Lufthansa, όσον αφορά τα προϊόντα καμπίνας, μέχρι σήμερα. Τα επόμενα χρόνια, θα δαπανηθούν περίπου 3 δισ. ευρώ σε βελτιώσεις προϊόντων για τους επιβάτες. Το νέο κάθισμα ολοκληρώνει τέλεια την ταξιδιωτική εμπειρία για τους επιβάτες της Business Class –από ειδικά check in counters, επιπλέον δωρεάν επιτρεπόμενο βάρος αποσκευών, ταχείες λωρίδες ελέγχου ασφαλείας, πρόσβαση σε όλες τις αίθουσες αναμονής.

ΕΠΙΛΟΓΗ 119

Precious Life & Living Values

Ευη Τσακνια

Αίθουσα Τέχνης ΠΕΡΙΤΕΧΝΩΝ //Έκθεση ζωγραφικής

Η κοινή γλώσσα της γενιάς που έζησε σε μία εποχή που ο κόσμος άλλαξε συλλήβδην.

EUROPA 80’s-90’s

Στην Ευρώπη των δεκαετιών του ’80 και του ’90 και στα γεγονότα που σημάδεψαν τις δύο αυτές δεκαετίες περιηγείται με τα έργα της η ζωγράφος Εύη Τσακνιά. Τα 20 έργα που εκτίθενται στην αίθουσα τέχνης «ΠερίΤεχνών» είναι καθρέπτης της προσωπικής ματιάς της ζωγράφου αλλά και της ματιάς της γενιάς της, μιας γενιάς

που μεγάλωσε στο μεταίχμιο του παλιού και του νέου κόσμου. Η ζωγράφος αναζητά την κοινή γλώσσα της μεταβατικής αυτής γενιάς στην τέχνη της εποχής, στους στίχους των τραγουδιών, στους ήρωες των κόμικς, στα συνθήματα που συνόδεψαν την πολυτάραχη τελευταία εικοσαετία του 20 ου αιώνα.

INFO Που: Αίθουσα Τέχνης «ΠερίTεχνών», Ηροδότου 5, Κολωνάκι, Αθήνα, Τηλ.: 210 8239465 Πότε: 22 Μαρτίου έως 21 Απριλίου 2012 Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Παρασκευή, 11:00 π.μ.-14:00 μ.μ. και 18:00μ.μ.-20:30μ.μ. και Σάββατο 11:00 π.μ.-14:00 μ.μ. 120 ΕΠΙΛΟΓΗ

αρις Γεωργιου

Μορφωτικό Ίδρυμα ΕΤΕ //Έκθεση φωτογραφίας

«Οι άνθρωποι είναι τα μόνα πλάσματα που φτιάχνουν σκαλοπάτια…».

ΒΑΘΜΗΔΟΝ

Έκθεση φωτογραφίας του Άρι Γεωργίου με τίτλο «Βαθμηδόν» εγκαινιάστηκε στα μέσα Μαρτίου στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ) στη Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, παρουσιάστηκε το ομότιτλο βιβλίο των εκδόσεων University Studio Press με ομιλητές τον συγγραφέα John Harvey και τον ομότιμο καθηγητή αρχιτεκτονικής ΑΠΘ, Πάνο Τζώνο. «Οι άνθρωποι είναι τα μόνα πλάσματα που φτιάχνουν σκαλοπάτια - δηλαδή μια σειρά βαθμίδων χάρη στην οποία σκαρφαλώνει κανείς ως το ύψος του και ακόμη περισσότερο. Άγνωστο παραμένει αν τα πρώτα σκαλοπάτια οδήγησαν σε κάποια σπηλιά ή σ’ ένα είδος ανυψωμένου καταφυγίου. Η εφεύρεσή τους όμως, καθώς και η ίδια η ιδέα της ‘σκάλας’, πρέπει να έγινε πολύ νωρίς, αφού στα παλαιότερα μεγαλοπρεπή μνημεία ή οικοδομήματα που γνωρίζουμε -που δεν ήταν

κάτι περισσότερο από μορφοποιημένους όγκους πηλού και πέτρας- η σκάλα κατείχε ήδη περίοπτη θέση». Οι πρώτες φράσεις από το κείμενο του John Harvey στο βιβλίο Βαθμηδόν προϊδεάζουν ήδη για ένα έργο που φαίνεται να απασχολεί τον Άρι Γεωργίου εδώ και σαράντα χρόνια. Ο ίδιος σημειώνει πως «ανάμεσα στα συστατικά που συνθέτουν την πρώτη του φωτογραφία είναι προφανές πως ο άνθρωπος που διασχίζει το σταυροδρόμι της Ερμού με την Καρόλου Ντηλ φορτωμένος με μια σκάλα παίζει καθοριστικό ρόλο και υπήρξε κατά πάσα πιθανότητα η αιτία που έστρεψε τη Retinette στη σκηνή που εκτυλίσσονταν πέντε ορόφους χαμηλότερα. Ότι, αν δεν κουβαλούσε μια σκάλα που με την έντονη γεωμετρία της αποτυπώνεται διπλά μαζί με τη σκιά της στην άσφαλτο, το πιθανότερο είναι να είχε περάσει απαρατήρητος».

INFO Που: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης /Βιβλιοπωλείο Θεσσαλονίκης, Τσιμισκή 11, Θεσσαλονίκη, Τηλ.: 2310 288 036 Πότε: 16 Μαρτίου έως 18 Απριλίου 2012 Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο 10:00π.μ15:00μ.μ., Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 10:00π.μ.-21:00μ.μ., με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.

ΕΠΙΛΟΓΗ 121

ΕΠΕΑπτερΟεντα

Από τον ΑνδρEα ΡιζOπουλο a.rizopoulos@allmedia.gr

Το Ελληνικo πολιτικo θαyμα > Στη μεταπολεμική Ιταλία επί τριάντα περίπου χρόνια άλλαζαν οι κυβερνήσεις με συχνότητα εξαμήνου. Η χώρα όμως βρισκόταν σε συνεχή ανάπτυξη σε όλα τα επίπεδα. Πιο πρόσφατα, το Βέλγιο αντιμετώπιζε κυβερνητική κρίση επί μήνες. Η χώρα όμως λειτουργούσε κανονικά. > Προσπάθεια να αναλύσω περισσότερο το θέμα θα αποτελούσε προσβολή της νοημοσύνης όλων των αναγνωστών της σελίδας. Η συνέχεια του κράτους και της διοίκησης γενικά είναι στοιχείο λειτουργίας ενός κράτους. > Και εδώ μπαίνει το «ελληνικό θαύμα». Όπου με αυτή τη φράση περιγράφεται κάτι απερίγραπτο (με τη διπλή έννοια της λέξης). Ενδεικτικά δύο πρόσφατα γεγονότα. > Με την παραίτηση του Χρήστου Παπουτσή από το υπουργείο ΠΡΟ-ΠΟ ανέλαβε, όπως είναι γνωστό, νέος υπουργός ΠΡΟ-ΠΟ και νέος υπουργός Παιδείας. > Και να το «Ελληνικό θαύμα». Πρώτη ενέργεια του νέου υπουργού ΠΡΟ-ΠΟ ήταν να αποδομήσει όλο το έργο του προκατόχου του αναγγέλλοντας νέες «φιλοσοφικές» προσεγγίσεις, λες και δεν βρισκόταν στο ίδιο υπουργικό συμβoύλιο επί μήνες και λες και δεν ανήκαν στο ίδιο κόμμα. Αντίστοιχα ο νέος υπουργός Παιδείας, αντί να θεωρηθεί αυτονόητη η «συνέχεια» του κράτους και επομένως η εφαρμογή του νόμου, που με πολύ κόπο είχε περάσει η προκάτοχός του, στις πρώτες του δηλώσεις ανακοίνωσε ότι προτίθεται να «ακούσει» όλα τα ενδια122 ΕΠΙΛΟΓΗ

φερόμενα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας προκειμένου να αποφασιστεί τι θα γίνει με τον νέο νόμο τον οποίο προσπαθούν να ακυρώσουν διάφορα συμφέροντα. > Και βεβαίως όλα αυτά γίνονται από στελέχη τα οποία θεωρητικά στην καλύτερη περίπτωση θα μείνουν στη θέση τους λιγότερο από δύο μήνες.

> Θα υπάρξουν πολλά οφέλη από μια τέτοια επιλογή. Πρώτον θα ηρεμήσουν τα ματάκια μας και τα αφτιά μας από τις δολοφονικές επιθέσεις κατά της ελληνικής. Δεύτερον θα βρουν δουλειά κάποιοι μεταφραστές και αυτό είναι σημαντικό στην παρούσα οικονομική κατάσταση. Σε επόμενη φάση μπορεί να εξεταστεί η εφαρμογή και μιας άλλης προσέγγισης. > Ηθοποιοί με καλή άρθρωση να αναλαμβάνουν την εκφώνηση των κειμένων σε τηλεοπτικά παράθυρα και σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές ενώ ο ομιλητής απλώς θα ανοιγοκλείνει το στόμα του. Αυτή τη μέθοδο την είχαν εφαρμόσει στο Ηνωμένο Βασίλειο πριν από περίπου 25 χρόνια όταν απαγορευόταν να ακουστεί η φωνή του τότε παράνομου ηγέτη των Ιρλανδών Gerry Adams.

> Ορισμός λοιπόν του Ελληνικού θαύματος είναι το ότι το κράτος εξακολουθεί να υπάρχει παρά τις σθεναρές προσπάθειες των πολιτικών και των μικροπολιτικών.

> Και κάτι ακόμα. Καιρός είναι να αντιληφθούν κάποιοι ότι οι ηλεκτρονικές μεταφράσεις είναι συνήθως αναξιόπιστες και αφήνουν ίχνη γελοιότητας. Επιτέλους, λίγος επαγγελματισμός δεν κάνει κακό.

Μεταφραστικa

Εκκλησιαστικa

> Οι ξενοσπουδασμένοι πολιτικοί και δημοσιογράφοι θα πρέπει να εξετάσουν την περίπτωση να γράφουν τα κείμενά τους στη γλώσσα που κατέχουν καλύτερα. Στη συνέχεια επαγγελματίες μεταφραστές θα αναλαμβάνουν να αποδίδουν τις σκέψεις στα ελληνικά.

> Ένα από τα περισσότερο φορτισμένα θέματα στην Ελλάδα είναι η Εκκλησία της Ελλάδος. Οποιοσδήποτε αποφασίσει να ασχοληθεί με κάποια πτυχή του θέματος είναι σχεδόν υποχρεωμένος εκ προοιμίου να κάνει «δήλωση θρησκευτικών φρονημάτων».

> Χωρίς βέβαια η κατάσταση στην Ελλάδα να προσομοιάζει με την κατάσταση των φανατικών ισλαμικών καθεστώτων η επιρροή της Εκκλησίας –αρνητική επιρροή τολμώ να πω- στην Ελλάδα είναι από σημαντική έως επώδυνη. > Δύο πρόσφατα παραδείγματα – εξ όνυχος- αρκούν προς το παρόν. Ως γνωστόν το προσωπικό της Εκκλησίας της Ελλάδος, σε όλες τις βαθμίδες, είναι ουσιαστικά δημόσιοι υπάλληλοι. Επομένως υπάγονται στα μέτρα των περιορισμών προσλήψεων. Κι όμως η Εκκλησία ζητά νέες προσλήψεις παρά την οικονομική κατάσταση. > Όπως είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια έχει επισημανθεί ποικιλότροπα η ανάγκη δυνατότητας αποτέφρωσης νεκρών. Ως τώρα όσοι το επιθυμούν αναγκάζονται να μεταφέρουν τους νεκρούς στη Βουλγαρία λόγω ανυπαρξίας αποτεφρωτηρίων στην Ελλάδα. Στο Μαρκόπουλο υπήρξε ομόφωνη απόφαση του Δήμου για δημιουργία αποτεφρωτηρίου. Η απόφαση όμως ανακλήθηκε μετά από παρέμβαση του Μητροπολίτη της περιοχής. > Πότε θα γίνει επιτέλους κατονοητό ότι ο επίσημος διαχωρισμός Κράτους και Εκκλησίας δεν αποτελεί τιμωρητική ενέργεια αλλά απαραίτητη εξέλιξη για το καλό και των δύο μερών;

σκνιπες c Επειδή η επόμενη φράση κατά τη γνώμη μου εξηγεί γλαφυρά και πειστικά κάποια από τα συμβαίνοντα τριγύρω μας σκέφτομαι να την τοποθετώ εδώ κατά τακτικά διαστήματα προκειμένου να τη διατηρώ σε πρώτη σειρά εφεδρείας: «Ποτέ μην αποδίδετε κάποια ενέργεια σε δόλο όταν η ηλιθιότητα είναι απλούστερη ερμηνεία».  Τα τηλεοπτικά δελτία μας ενημέρωσαν για την επίσκεψη της συζύγου του κ. Παπαδήμου σε νοσοκομειακή μονάδα παίδων. Έχω αναρωτηθεί και στο παρελθόν κατά πόσον στην Ελλάδα προβλέπεται συμμετοχή στα κοινά της συζύγου ενός πολιτικού με μόνο κριτήριο τη συζυγική σχέση. Δεν έχω αντιληφθεί –ακόμη- την καθιέρωση «αξιώματος» της «πρώτης κυρίας» όπως γίνεται πχ στις ΗΠΑ. c Πήγα να γράψω την επόμενη φράση υπό μορφή ρητορικής ερώτησης αλλά προτιμώ να δηλώσω ευθέως την άποψή μου. Βρίσκω απαράδεκτη την έκφραση πολιτικής άποψης και κατά μείζονα λόγο την κοινωνική παρέμβαση εκ μέρους δημοσιογράφων και ιδιαίτερα εκ μέρους εκείνων που διαθέτουν απόλυτα ελεγχόμενο βήμα απόψεων.  Σχιζοφρενικός τίτλος άρθρου «Το καταξιωμένο agency μιλά πια και ελληνικά». Αφού λοιπόν η εταιρεία μιλά ελληνικά γιατί δεν φροντίζει να τα γράφει κιόλας; c Όλες οι ενδείξεις είναι ότι τα ποσοστά των θεωρούμενων μεγάλων κομμάτων θα είναι μειωμένα μετά τις εκλογές. Οπότε αντίστοιχα θα πρέπει να προσαρμοστούν οι κρατικές επιχορηγήσεις. Απορία: πώς θα βρεθούν τα χρήματα για την εξυπηρέτηση των προκαταβολών που έχουν πάρει από τις τράπεζες;

∆είτε πληροφορίες για την ΕΠΙΛΟΓΗ και τις ετήσιες εκδόσεις της ALLMEDIA στο epilogimag.gr

ΕΤΑΙΡΕΙΑ: ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ: ΤΗΛΕΦΩΝΟ:

ΙΔΙΟΤΗΤΑ: FAX:

E-MAIL:

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ:

ΥΠΟΓΡΑΦΗ: ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΕΠΙΛΕΞΤΕ

ΤΡΟΠΟΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ:

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΕΠΙΛΕΞΤΕ

 ΝΑ ΣΤΑΛΕΙ ΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΑΣ (για την περιοχή της Αθήνας)  ΘΑ ΠΕΡΑΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΣΑΣ  ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ VISA

Αριθμος Κάρτας: .......................................................

Ονοματεπώνυμο: ..............................................................................................................................................

Ετήσια

Διετής

88 €

160 €

125 €

225 €

48 €

88 €

Επίσης: Ν.Π.Δ.Δ. - Οργανισμοί - Πρεσβείες - Βιομηχανικά & Επιχειρηματικά Συγκροτήματα

Συνδρομή Εξωτερικού

165 €

275 €

Συνδρομή φοιτητών εξωτερικού (αποστολή φοιτητικής ταυτότητας)

115 €

185 €

Στις τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. 5%

Αριθμος Κάρτας: .......................................................

Καποδιστρίου 2 & Λεωφ. Δημοκρατίας 83, 154 51, Νέο Ψυχικό τηλ.: 210 64 23 688, fax: 210 64 24 850, sindromes@allmedia.gr

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E 

Φ Ε Β Ρ Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Σ - Μ Α Ρ Τ Ι Ο Σ 2 0 1 2

w w w. e p i l o g i m a g. g r

Φ Ε Β Ρ Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Σ- Μ Α Ρ Τ Ι Ο Σ 2 0 1 2



TIMH 5.00 €

ΕΠΙΛΟΓΗ

ΟΙ 300 ΜΕΤΑ ΤΗ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ

No 488

9 771105 250003

ISSN 1105 2503

Value&Values Bankers' Green CSR Health Tech Living values