EPILOGI 5-6 2011 by DIGITAL PUBLISHING

ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΑΞΙΑ • KNOWLEDGE • INVES

TMENT • DEVELOPMENT VALUE ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑ 

Δ Ι Μ Η Ν Ι Α Ι Α Ε Κ ΔΟ Σ Η  ΜΑ Ϊ Ο Σ- Ι Ο Υ Ν Ι Ο Σ 2 0 1 1  T I M H 5 . 0 0 €

ΕΠΙΛΟΓΗ

ΜΑ Ϊ Ο Σ - Ι Ο Υ Ν Ι Ο Σ 2 0 1 1

Ε ΤΟ Σ 4 8 ο

9 771105 250003 06

No 484

ISSN 1105 2503

Value&Values Bankers' Green CSR Health Tech Living values

ΕΛΛΑΔΑ - ΕΥΡΩΠΗ

Η δημιουργική καταστροφή και οι αντοχές της οικονομίας

Γίνετε συνδροµητής στην ΕΠΙΛΟΓΗ Το πακέτο συνδροµής περιλαµβάνει:

ΑΠΟ

6 διµηνιαίες εκδόσεις ΕΠΙΛΟΓΗ και 5 ετήσιες εκδόσεις. Επιπλέον, παρέχεται 20% έκπτωση στις online βάσεις δεδοµένων του economics.gr

€ 0 9 9 9.

ΜΗΝΑΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

ΕΚ∆ΟΣΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ, 1ος -2ος

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

ΤΑΣΕΙΣ© ΕΤΗΣΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΕΠΙΛΟΓΗ

ΜΑΡΤΙΟΣ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ, 3ος -4ος

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ© ΕΤΗΣΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΕΠΙΛΟΓΗ

ΜΑΪΟΣ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ, 5ος -6ος

ΙΟΥΝΙΟΣ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ, 7ος -8ος

ΙΟΥΛΙΟΣ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΩΝ©- Corporate Value ΕΤΗΣΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΕΠΙΛΟΓΗ

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Νοµοί της Ελλάδας© ΕΤΗΣΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΕΠΙΛΟΓΗ

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ, 9ος -10ος

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ του ΧΡΗΜΑΤΟΣ© ΕΤΗΣΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΕΠΙΛΟΓΗ

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ, 11ος -12ος

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

∆είτε πληροφορίες για την ΕΠΙΛΟΓΗ και τις ετήσιες εκδόσεις της ALLMEDIA στο δικτυακό τόπο www.epilogimag.gr

ΕΤΑΙΡΕΙΑ: ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ: ΤΗΛΕΦΩΝΟ:

ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ: FAX:

E-MAIL:

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ:

ΥΠΟΓΡΑΦΗ:

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΕΠΙΛΕΞΤΕ

ΤΡΟΠΟΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ:  ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΕ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ALPHABANK: GR15 0140 1030 1030 0232 0001 786 (ALL MEDIA A.E.) ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ: GR70 0110 0800 0000 0804 7142 701 (ALL MEDIA A.E.) ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ: GR70 0172 0110 00 5011 016125 652 (ALL MEDIA A.E.) ΠΡΟΣΟΧΗ! Για να γίνει η πιστωση, παρακαλούμε γράψτε στο παραστατικό της κατάθεσης τον αποστολέα και στείλτε το στο fax: 210 64 24 850.

Hypermotard 796

Go Hyper!

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΕΠΙΛΕΞΤΕ

 ΝΑ ΣΤΑΛΕΙ ΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΑΣ (για την περιοχή της Αθήνας)

Η ολοκαίνουρια 796 αποτελεί την νεότερη προσθήκη στην οικογένεια των Hypermotard που αναπροσδιόρισαν την έννοια του να θέτεις τους δικούς σου κανόνες στο δρόμο. Το εξαιρετικά χαμηλό βάρος των 167 κιλών και η απόδοση των 81 hp είναι αποτέλεσμα της υψηλής τεχνολογίας και του τέλειου σχεδιασμού. Με μία θέση οδήγησης που επιτρέπει απόλυτο έλεγχο, η εξαιρετικά λεπτή και απίστευτα ελαφριά Hypermotard είναι έτοιμη μα κυριαρχήσει σε κάθε εκατοστό της ασφάλτου.

 ΘΑ ΠΕΡΑΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΣΑΣ

ΔΙΚΤΥΟ ΕΠΙΣΗΜΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ DUCATI

Ονοματεπώνυμο: .......................................................................................................................

 ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ VISA

ΘΡΑΚΗ: ΜΑΛΑΜΙΔΗΣ, 1ο χλμ. ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ-ΚΟΣΜΙΟΥ, ΚΟΜΟΤΗΝΗ, 25310 33683, ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ: DUCATI ΜΑΚΙΝΑ, ΚΩΝ/ΝΟΥ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ 20, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 2310 854472, GMA - ΚΕΧΑΓΙΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ, ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ Ε΄ 28 & ΣΤΡΩΜΝΙΤΣΗΣ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 2310 928744 ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ: DUCATI STORE, ΠΛΑΤΑΙΩΝ 4-6, ΓΚΑΖΙ, 210 9248 996, ΕΛΛΗΝΜΟΤΟ Α.Ε., ΑΦΩΝ ΜΟΥΡΙΚΗ 50, ΕΛΕΥΣΙΝΑ, 210 5540 640, MOTO ΒΥΝΙΟΣ ΚΑΤ/ΜΑ1, ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 468, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 210 9577 530, ΚΑΤ/ΜΑ2, ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 141, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ, 210 7774 131, ΚΑΤ/ΜΑ3, ΕΛΕΥΘ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 170, ΚΑΛΛΙΘΕΑ, 210 9560 900, FAN_MOTORCYCLES, ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 8, ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ, 210 9955 451, ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ: ΣΑΡΕΛΛΑΣ, Ν.Ε.Ο. ΑΘΗΝΩΝ-ΠΑΤΡΩΝ 117, ΠΑΤΡΑ, 2610 451052, ΚΥΚΛΑΔΕΣ: ΧΑΧΑΔΑΚΗΣ, ΑΝΔ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ – ΛΑΛΑΚΙΑ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ, ΣΥΡΟΣ, 22810 80340, ΚΡΗΤΗ: ΛΑΖΑΡΟΥ, ΑΝΑΠΑΥΣΕΩΣ 74, ΧΑΝΙΑ, 28210 91229, ΚΥΠΡΟΣ: MOTOKINISI, ΜΕΓΑΡΩΝ 15, ΛΕΥΚΩΣΙΑ, +357 22 681450

Πληροφορίες: Πλαταιών 4-6 Γκάζι, τηλ.: 210 9248 996 Official Sponsor

Αριθμος Κάρτας: ............................................

Λήξη: ............................................................... Υπογραφή: .....................................................  ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ DINERS

Αριθμος Κάρτας: ............................................

Ονοματεπώνυμο: ....................................................................................................................... Λήξη: ............................................................... Υπογραφή: .....................................................

www.helinmoto.gr

Κατηγορία Συνδρομής Ιδιώτες - Επιχειρήσεις Τράπεζες - Ασφάλειες - Δημόσιο Φοιτητές (αποστολή φοιτητικής ταυτότητας)

Ετήσια

Διετής

88 €

160 €

125 €

225 €

48 €

88 €

* Επίσης: Ν.Π.Δ.Δ. - Οργανισμοί - Πρεσβείες - Βιομηχανικά & Επιχειρηματικά Συγκροτήματα

Συδρομή Εξωτερικού

165 €

275 €

Συνδρομή φοιτητών εξωτερικού (αποστολή φοιτητικής ταυτότητας)

115 €

185 €

Στις τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. 5% ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΑΞΙΑ • KNOWLEDGE • INVES

TMENT • DEVELOPMENT VALUE ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑ

Καποδιστρίου 2 & Λεωφ. Δημοκρατίας 83, 154 51, Νέο Ψυχικό τηλ.: 210 64 23 688, fax: 210 64 24 850, sindromes@allmedia.gr

Developed with

follow link

ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΑΞΙΑ • KNOWLEDGE • INVES

follow link

π ε ρ ι ε χο μ ε ν α

05 | 06.2011

COVER STORY | ΣΕΛ. 32

BANKERS’ VALUE | ΣΕΛ. 39

EΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ | ΣΕΛ. 58

Ν ΑΥ Τ Ι Λ Ι Α | Σ Ε Λ . 6 6

GR E E N VA L UE S | Σ Ε Λ . 7 5

T E C H VA L UE S | Σ Ε Λ . 91

C S R V A L U E S | Σ Ε Λ . 111

P R E CIOU S L IF E | Σ Ε Λ . 13 3

08 | Editorial 10 | Οικονομiα Κoσμος & Ελλaδα Ελληνική οικονομία – Ρεαλισμός και ελλείμματα / Συμβιβάζοντας τα ασυμβίβαστα στην ελληνική οικονομία / Βεβαιότητες και αβεβαιότητες για τα οικονομικά των Ελλήνων / Ευρωπαϊκή Ένωση – Έγκλημα και τιμωρία / Κίνα – Όρια και αντοχές / Ελλάδα/Κοινωνία – Οι ΜΚΟ αφυπνίζουν / Το οικονομικό βαρόμετρο της επικαιρότητας στην Ελλάδα και τον κόσμο. Από το Επιτελείο της «Ε»

26 | Ανιχνεyσεις

ΠολιτικH Οι πολιτικοί της Δραχμής Από τον Χρήστο Κώνστα

28 | ΠολιτικH Τα stress tests των πολιτικών

Από τον Παναγιώτη Μαυρίδη

30 | Ε υρωπαϊκη ενωση Η Angela Merkel και η αναπόφευκτη πραγματικότητα

Από τον Νίκο Μπέλλο

32 | Cover Story

ΕλλAδα – ΕυρΩπη Η δημιουργική καταστροφή και οι αντοχές της οικονομίας Από την Ευαγγελία Παπαϊωάννου

39 | Bankers’ Value

ΟικονομIα και τρAπεζες Ο Trichet και ο διάδοχός του / Τα καμπανάκια κινδύνου

4 ΕΠΙΛΟΓΗ

και η τραπεζική ρευστότητα Από το Επιτελείο της «Ε»

42 | Ε λληνικΕς τρΑπεζες

Ο ποιητής των αριθμών Mr. Trichet Από τον Χρήστο Κώνστα

49 | Bankers’ Club Συνέντευξη με τον Χρήστο Αδαμαντιάδη της Chartis Ρωσίας Από την Έλενα Ερμείδου

52 | Ερευνα

Η πτώση του spread και η άνοδος του Χρηματιστηρίου Από το ALBA Graduate Business School

54 | ΘΕΜΑΤΑ

ΟικονομΙα & αξΙες Ο Έλληνας, το φιλότιμο που είχε και οι αρχές που αναζητά Από τον Αντώνη Λιβιεράτο

58 | ΕξωστρΕφεια

Η ιστορία της ελληνικής εξωστρέφειας ξαναγράφεται Από τον Μάκη Ντόβολο

62 | ΕξαγωγΕς Συνέντευξη με τον Ανδρέα Μυλωνά της ΚΡΙ-ΚΡΙ

Από τον Μάκη Ντόβολο

63 | ΕξαγωγΕς Συνέντευξη με τον Βασίλειο Κάτσο της Pharmathen

Από τον Μάκη Ντόβολο

64 | ΑνταγωνιστικΟτητα Συνέντευξη με τη Σοφία Κουνενάκη Εφραίμογλου Από την Ευαγγελία Παπαϊωάννου

follow link

π ε ρ ι ε χο μ ε ν α 66 | ναυτιλια

της Singular Logic Από την Εύα Πέτροβα

Το ελληνικό ναυτικό θαύμα Από τον Θανάση Αντωνίου

106 | ΕΠιχΕιρηματικΟτητα Startup dream

70 | τΕχνΟλΟγια & ναυτιλια

Από την Αριστοτέλη Γεωργίου

Θερμικές κάμερες και laser vs πειρατείας Από τον Παναγιώτη Ανδριανέση

108 | tECH BuSinESS Τα νέα της τεχνολογικής αγοράς

75 | GrEEn valuES GrEEn nEWS Στιγμές της επικαιρότητας που αξίζουν προσοχή Από το Επιτελείο της «Ε»

Από το Επιτελείο της «Ε»

111 | CSR VALUES Παράθυρο στην κοινωνία

Από την Εύα Πέτροβα

78 | ΠρασινΕσ ΕΠΕνδυσΕισ

116 | CSr

Εξαγγελίες και πράξη

Συνέντευξη με την Παγώνα Λίγγου του Ομίλου Italcementi

Από τον Θανάση Αντωνίου

80 | Πρασινη αναΠτυξη

Από το Επιτελείο της «Ε»

Ο δεσμός νερού-τροφής-ενέργειας

118 | Η υπευθυνότητα και οι κοινωνικές δράσεις

Από τον Θανάση Αντωνίου

του ελληνικού επιχειρείν

84 | φωτΟΒΟλταϊκα Συνέντευξη με τον Χρήστο Πρωτογερόπουλο της Phoenix Solar Ελλάδος

Από τον Θανάση Αντωνίου

Από το Επιτελείο της «Ε»

127 | HEALTH VALUES

HEaltH nEWS Ματιές στην επικαιρότητα

88 | GrEEn BuSinESS Τα νέα μιας ενεργειακής αγοράς που σέβεται το περιβάλλον

130 | BEttEr liFE indEX Οι Έλληνες και η αξία της υγείας

Από το Επιτελείο της «Ε»

91 | tECH valuES

133 | PrECiouS liFE & livinG valuES

tECH nEWS στις τεχνολογικές λεωφόρους

138 | ΕΠΕα ΠτΕρΕΟντα

94 | ΠληρΟφΟρικη Συνέντευξη με τον Δημήτρη Κάφαλη

Ο Ανδρέας Ριζόπουλος, ψάχνει, αναδεικνύει και σχολιάζει τα σημεία της εκτροχιασμένης πραγματικότητας!

ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΑΞΙΑ • KNOWLEDGE • INVES

TMENT • DEVELOPMENT VALUE ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑ

ΚαποΔιΣΤριοΥ 2 & ΛεΩΦ.ΔΗμοΚραΤιαΣ 83, 154 51 ν. ΨΥχιΚο Τηλ.: 210 64 01 850 Fax: 210 64 24 850 email: a@allmedia.gr web: www.epilogimag.gr ή www.επιλογη.gr

ριΖοποΥΛοΣ, ΚΩΣΤαΣ χαΛΚιαΔαΚΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ μαρινα παπαΪΩαννοΥ

ΔΙΑΝΟΜΗ ΠΕΡΙΠΤΕΡΩΝ: εΛΛ. πραΚΤορειο ΔιανομΗΣ Ξ. ΤΥποΥ

EκδΟτησ χρηστΟσ ΠαΠαϊωαννΟυ

ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΦΛΩρα ΛενοΥ, ΛιΤΣα ΦραΓΚοΥ

ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΛΤΑ: 1260

διΕυΘυνση ΕκδΟσησ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

ART DIRECTOR ΒαΓΓεΛΗΣ ΦΩΚαΣ

διΕυΘυνση συνταξησ ΘΩΜΗ ΜΕΛΙΔΟΥ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ αΓΓεΛοΣ ΣΤαΥραΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗ Tηλ. 210 64 01 852 email: press@allmedia.gr

ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΚΩΣΤαΣ ΚαΛΛΩνιαΤΗΣ, χρΗΣΤοΣ ΚΩνΣΤαΣ, ανΤΩνΗΣ ΛιΒιεραΤοΣ, παναΓιΩΤΗΣ μαΥριΔΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ παναΓιΩΤΗΣ ανΔριανεΣΗΣ, ΘαναΣΗΣ ανΤΩνιοΥ, εΛενα ερμειΔοΥ, ΔΗμΗΤρΗΣ ΚορΔεραΣ, ΣιμοΣ ΚοΣμεΤαΤοΣ, χρΗΣΤοΣ ΚΩνΣΤαΣ, νιΚοΣ μπεΛΛοΣ, χαραΛαμποΣ νιΚοποΥΛοΣ, ΓιΩρΓοΣ παπαχαΤΖΗΣ, ανΔρεαΣ

6 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒαΣιΛΗΣ παπαΔαΚΗΣ

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Tηλ. 210 64 23 688 email: marketing@allmedia.gr ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Tηλ. 210 64 01 850 email: sindromes@allmedia.gr

ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Tηλ. 210 64 01 850 email: logist@allmedia.gr ΤΑΧΥΔΙΑΝΟΜΗ: MASS COURIER

ιδρυτησ ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ιδιΟκτησια ALLMEDIA ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ A.E.

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική, κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλον, χωρίς πρoηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.

follow link

από τον εκδότη

Η πολιτική των «ευχάριστων»

ατά πάγια ελληνική τακτική, όλες οι κυβερνήσεις αγνοούσαν τις προειδοποιήσεις ότι η πολιτική του συνεχούς δανεισμού αποτελούσε υποθήκευση σε βάρος των επόμενων γενεών. Στήριξή τους, οι ψηφοφόροι, που ακόμα και στις πρόσφατες εκλογές απέδειξαν ότι είναι εθισμένοι στους πολιτικούς που υπόσχονται τα ευχάριστα. Και αν το «λεφτά υπάρχουν» πριν 20 μήνες, αρκούσε για να επιβεβαιώσει την άποψη αυτή, σήμερα τα πράγματα φαίνεται να είναι διαφορετικά. Διαδηλώσεις «αγανακτισμένων» που, σε μεγάλο μέρος τους, αντανακλούν την απογοήτευση της νέας γενιάς, που ανησυχεί και αισθάνεται αδικημένη γιατί επωμίζεται το βάρος της δανεικής ευημερίας των προηγούμενων, δείχνουν ότι υπάρχει τάση απαξίωσης της πολιτικής. Αξίζει, όμως να επισημάνουμε μία ουσιώδη διαφορά για το πώς αντιλαμβάνεται ο Έλληνας τον ρόλο του κράτους, σε σχέση με άλλους προηγμένους λαούς. Στις προηγμένες χώρες ο πολίτης θεωρεί το κράτος υπάλληλό του, ενώ ο Έλληνας το αντιλαμβανόταν πάντα ως «Κράτος - δυνάστη». Ο κρατικός τομέας στη χώρα μας είναι στην ουσία ένα μόρφωμα, τεράστιου μεγέθους, με άγνωστη έκταση ακόμα και για την ίδια του τη διοίκηση. Με αυτόματους, πλέον, μηχανισμούς, ακόμα και στη σημερινή κρίση, καταφέρνει να προστατεύει τον εαυτό του, μεταφέροντας τα δεινά στον ιδιωτικό τομέα. Ανίκανο για σοβαρές αποφάσεις, αφού διατηρεί στενούς δεσμούς συμφέροντος με πολύ μεγάλες ομάδες της «πονηρής» κοινωνίας μας, προκαλεί αγανάκτηση και απογοήτευση σε όσους νοιάζονται για τον τόπο αυτό. Τρία παραδείγματα αδράνειας: 1. Σήμερα, που όλοι γνωρίζουν ότι η ατιμωρησία είναι η πηγή δεινών, τίποτε δε γίνεται για να τη βελτίω-

ση του, νοσούντος βαρειά, συστήματος δικαιοσύνης. Το τρίπτυχο πολυνομία - κακονομία - ανομία, διαπιστώνεται από τις κορυφαίες προσωπικότητες του χώρου, αλλά δεν αρκούν διαπιστώσεις και προτάσεις. Χρειάζεται πολιτική βούληση, για να αλλάξουν τα πράγματα. 2. Στο κεφάλαιο της μείωσης του χρέους: Γιατί καθυστερεί η αξιοποίηση της έκτασης στο Ελληνικό; Εκτός από το όφελος από την επένδυση δεν θα υπάρξουν και πολύτιμες θέσεις εργασίας εκεί; Αν θα πουληθεί ή αν θα νοικιαστεί είναι το λιγότερο που ενδιαφέρει. Αλλά ας ξεκινήσουν οι σύννομες διαδικασίες να αξιοποιηθεί! Κάθε μέρα που περνά χωρίς αξιοποίησή του είναι απώλεια. Ποιος αναλαμβάνει την ευθύνη για την αδράνεια; 3. Σήμερα η κοινωνία απαιτεί να μειωθεί ο αριθμός των βουλευτών (αν όχι για λόγους ποιότητας, για οικονομία) και όμως, η πολιτική βαριακούει. Αν γίνει δημοψήφισμα, θα τολμήσει η κυβέρνηση να θέσει και αυτό το ερώτημα στους πολίτες; Ή το πελατειακό κράτος θα ορθώσει και πάλι το ανάστημά του; Τώρα, ήρθε η ώρα της αλήθειας. Μετά τις οριζόντιες περικοπές μισθών και επιδομάτων, κατάργηση των περιττών θέσεων εργασίας στο Δημόσιο (αμφισβητεί κανείς ότι υπάρχουν;) και διαφάνεια στη λειτουργία όλων των φορέων του. Αυτό που χρειάζεται είναι, όχι μόνο συναίνεση, αλλά και συνευθύνη των πολιτικών δυνάμεων για όλα τα ενδεχόμενα. Υπάρχουν αρκετοί υπεύθυνοι πολιτικοί στο ελληνικό κοινοβούλιο και με αυτούς πρέπει να προχωρήσει η χώρα. Η απροθυμία λήψης των αναγκαίων αποφάσεων θα οδηγήσει σε νέα δεινά τη χώρα και μεγαλύτερα προβλήματα, που οι πολιτικοί των ευχάριστων δεν μπορούν να αποτρέψουν.

Χρήστος Παπαϊωάννου

8 ΕΠΙΛΟΓΗ

follow link

Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Ο Ι ΚΟ ΝΟ Μ Ι Α

Ρεαλισμοσ και eλλειμματα

Αυτό που πρέπει να καταστήσει σαφές η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, στις διαπραγματεύσεις με την Τρόικα είναι ότι στον καθορισμό των στόχων, ποσοτικών και χρονικών, πρέπει να υπάρχει ρεαλισμός και από τις δύο πλευρές. Επιτελειο «E»

10 ΕΠΙΛΟΓΗ

Μ e τ ρα και σ τ oχοι

α πράγματα σ την Ελλάδα έχουν φθάσει σε οριακό σημείο. Η Τρόικα έθεσε σε αμφισβήτηση την εκταμίευση των επόμενων δόσεων του δανείου των 110 δισ. ευρώ γιατί θεωρεί ότι ο στόχος μείωσης του δημόσιου ελλείμματος κατά 5 δισ. ευρώ στα 17 δισ. το 2011 δεν θα επιτευχθεί με τα μέτρα που πρότεινε η κυβέρνηση. Επίσης έθεσε ως προϋπόθεση για τη χορήγηση νέας βοήθειας την περίοδο 2012-2013 ώστε να αποφευχθεί η στάση πληρωμών, την έγκριση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Προσαρμογής το οποίο προβλέπει παρεμβάσεις ύψους 26 δισ. ευρώ για μείωση του ελλείμματος στο 3% του αεπ το 2015. Ζητά αναλυτικό κατάλογο των προς συγχώνευση και κατάργηση φορέων του Δημοσίου ώστε να μειωθεί περαιτέρω η μισθολογική δαπάνη του. Επίσης πιέζει για την άμεση προώθηση των αποκρατικοποιήσεων. Η αναβολή λύσεων μόνο κόστος μπορεί να έχει. Παράδειγμα, οι εισηγμένες ΔΕΚΟ: αν η αποκρατικοποίηση τους είχε προωθηθεί πέρυσι, τα έσοδα θα ήταν μεγαλύτερα αφού η χρηματιστηριακή τους αξία σήμερα είναι 3 δισ. ευρώ χαμηλότερη. Όσον αφορά τις συγχωνεύσεις – καταργήσεις φορέων, χρειάστηκε ένας χρόνος μέχρι να παραδεχθεί η κυβέρνηση ότι αυ-

τές συνεπάγονται καταργήσεις θέσεων εργασίας. Ωστόσο, στον καθορισμό των στόχων πρέπει να υπάρχει ρεαλισμός και από τις δύο πλευρές. Διαφορετικά η συνεχής απόκλιση από τους στόχους θα τροφοδοτεί τα σενάρια χρεοκοπίας. Παραδείγματος χάριν στον στόχο για το έλλειμμα το 2010 είχε υποεκτιμηθεί η επίπτωση της ύφεσης στα φορολογικά έσοδα και τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων. Τώρα θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων θα έχουν σημαντικό κόστος λόγω των αποζημιώσεων και απώλειες ασφαλιστικών εισφορών. Το τελευταίο ισχύει και για τη μείωση των δημοσίων υπαλλήλων κατά 150 χιλ. τα επόμενα χρόνια, με το πάγωμα των προσλήψεων, που θα αυξήσει το έλλειμμα του ασφαλιστικού τους ταμείου. Οι μειώσεις αμοιβών στον ιδιωτικό τομέα συνεπάγονται μειωμένα έσοδα για τα ασφαλιστικά ταμεία, τα οποία ήδη πιέζουν τον προϋπολογισμό. Οι αλλαγές θέλουν χρόνο για να αποδώσουν και αυτό πρέπει να αντανακλάται στους στόχους που μας θέτει η Τρόικα. Συγχρόνως όμως, απαιτείται ρεαλισμός και από την ελληνική πλευρά. Χωρίς γενναίες παρεμβάσεις στον δημόσιο τομέα, αποτέλεσμα δεν θα υπάρξει. Μόνο χρόνος θα κερδίζεται, για την αναβολή της χρεοκοπίας.

follow link

ΕΛΛΑΔΑ

δεν αΡκεI να αποΦYγοΥμε την χΡεοκοπIα

Η ακύρωση, στην ουσία, του Προγράμματος Δημοσίων Eπενδύσεων, βυθίζει την οικονομία σε μεγαλύτερη ύφεση. Η εξασφάλιση δανείων από τον μηχανισμό στήριξης αποτρέπει τη χρεοκοπία, αλλά από μόνη της δεν οδηγεί στην έξοδο από την κρίση. Αυτά δια στόματος του γενικού διευθυντή του ιοΒΕ, Γιάννη Στουρνάρα στην ενημέρωση της Βουλής για την οικονομία. ΕΠιΤΕλΕιο «E»

12 ΕΠΙΛΟΓΗ

σ υ Μ ΒΙ ΒΑ ΖΟΝ τΑ σ τΑ Α σ υ Μ ΒΙ ΒΑ σ τΑ

απώλεια μίας δεκαετίας ανάπτυξης θα είναι το κόστος της κρίσης αν όλα εξελιχθούν ομαλά για την Ελλάδα. Αυτό είναι το καλό σενάριο. Η Ιαπωνία έχει χάσει ήδη δύο. Στην τελευταία του έκθεση το ΔΝΤ συνιστά, σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, τη μείωση της φορολογίας για να ενισχυθούν οι επενδύσεις και η πλευρά της προσφοράς, αναγνωρίζοντας τα αδιέξοδα στα οποία οδηγεί μια πολιτική δραστικής λιτότητας, χωρίς την εξισορροπητική δράση μιας υποτίμησης του νομίσματος. Μείωση της φορολογίας, αλλά άμεσα, προτείνει και η ΝΔ. Πόσο εφικτή όμως είναι για την υπερχρεωμένη Ελλάδα, που πρέπει να έχει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα (5% του αεπ) ώστε να εξυπηρετεί το δημόσιο χρέος; Είναι σαν να προσπαθούμε να συμβιβάσουμε τα ασυμβίβαστα. Η Ελλάδα θα ανακτήσει το επίπεδο ανάπτυξης του 2008 σε μια δεκαετία, εφόσον όλα εξελιχθούν ομαλά. Το τελευταίο όμως είναι που δημιουργεί αμφιβολίες. Με τις τράπεζες σε αδυναμία να χρηματοδοτήσουν την πραγματική οικονομία, την ανατίμηση του ευρώ και τις δραστικές περικοπές δημοσίων δαπανών, το μακροοικονομικό περιβάλλον είναι εξαιρετικά περιοριστικό για μια οικονομία σε κρίση.

Ως προς αυτό έχουμε το παράδειγμα της Ιαπωνίας, που το ΑΕΠ της σήμερα είναι στο επίπεδο των αρχών της δεκαετίας του ’90. Μετά τη διάρρηξη της φούσκας στο χρηματιστήριο και την αγορά ακινήτων (που προήλθε από τη χαλαρή δημοσιονομική και νομισματική πολιτική που ακολουθήθηκε για να αντισταθμιστούν οι επιπτώσεις της μεγάλης ανατίμησης του γεν, αποτέλεσμα του Plaza Accord το 1985 με το οποίο προωθήθηκε η υποτίμηση του δολαρίου), η πρόωρη άνοδος των επιτοκίων και η σύσφιξη της δημοσιονομικής πολιτικής στα μέσα της δεκαετίας του ’90, στραγγάλισαν την ανάκαμψη εν τη γενέσει της. Μπορεί αυτό να μην έχει μεγάλη σημασία για μια χώρα με υψηλό βιοτικό επίπεδο όπως η Ιαπωνία, όμως για την Ελλάδα έχει. O μέχρι πρότινος επικεφαλής του ΔΝΤ, μπορεί τώρα να είναι σε δυσμένεια εξαιτίας της προσωπικής του περιπέτειας, όμως ήδη από πέρυσι είχε προβλέψει τα αδιέξοδα, λέγοντας ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί αναπτυξιακή βοήθεια για να αντιμετωπίσει την κρίση. Το κλίμα είναι αρνητικό στην Ευρώπη για κάτι τέτοιο, όμως μια μεγάλη μείωση ή προσωρινός μηδενισμός της εθνικής συμμετοχής στο ΕΣΠΑ, ώστε να ενισχυθούν οι επενδύσεις, θα έδινε ώθηση στην πλευρά της προσφοράς που τόσο ανάγκη έχει η Ελλάδα.

follow link

Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Ο Ι ΚΟ ΝΟ Μ Ι Α

ΑπΟ τα δΥσκολα στα δυσκολΟτερα

Η τωρινή περίοδος είναι περίοδος απαισιοδοξίας και αβεβαιότητας για τους Έλληνες. Γιατί τώρα συνειδητοποιούν ότι το 2010 δεν ήταν το δυσκολότερο έτος στην προσπάθεια αλλαγής ενός μοντέλου ανάπτυξης που οδηγεί στη χρεοκοπία, αλλά ότι τα επόμενα θα είναι μάλλον δυσκολότερα. Επιτελειο «E»

14 ΕΠΙΛΟΓΗ

Β εβαιΟ τ η τ ες και αβεβαιΟ τ η τ ες

αβεβαιότητα για τις θέσεις εργασίας και τα εισοδήματα που μειώνονται αλλά και τις επιπτώσεις μιας αναδιάρθρωσης του χρέους, είναι το κυρίαρχο χαρακτηριστικό σήμερα. Για την τελευταία, οι διιστάμενες απόψεις τροφοδοτούν το κλίμα ανησυχίας. Υπάρχουν εκείνοι που την υποστηρίζουν όπως η Γερμανία και εκείνοι που δεν τη θεωρούν καταστροφική, όπως ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ. Στον αντίποδα ο κ. Τρισέ, καθώς γνωρίζει ότι τις απώλειες της ΕΚΤ από τα ελληνικά ομόλογα που έχει στην κατοχή της θα τις επωμιστεί ο Ευρωπαίος φορολογούμενος ενώ θα υποχρεωθεί να στηρίξει τις αγορές ομολόγων των άλλων αδύναμων κρίκων για να αποτρέψει μια νέα τραπεζική κρίση. Υπάρχουν και άλλοι που τη θεωρούν αναπόφευκτη, όπως ο Eduard Brau, πρώην επιτελικό στέλεχος του ΔΝΤ, μιλώντας στην εκδήλωση του ΙΟΒΕ με θέμα «Κρίση και Διακυβέρνηση». Απέναντι στην αβεβαιότητα για τις εξελίξεις, υπάρχουν και βεβαιότητες, μερικές από τις οποίες περιγράφουν τις αλλαγές που πρέπει να επέλθουν: • Η αναδιάρθρωση δεν θα άλλαζε σε τίποτα την ατζέντα των μεταρρυθμίσεων ώστε να μειωθούν τα δημόσια ελλείμματα. Αποκλεισμέ-

νοι από τις αγορές για μεγάλο διάστημα με την τωρινή οργάνωση θα οδεύαμε προς στάση πληρωμών. • Το καθεστώς απασχόλησης στον δημόσιο τομέα πρέπει να πάψει να είναι πιο ευνοϊκό από του ιδιωτικού τομέα, ο οποίος το χρηματοδοτεί. Παράδειγμα, οι τετράωρες βάρδιες απασχόλησης νηπιαγωγών. • Το καθεστώς που συνδέει τις αμοιβές των βουλευτών με των ανώτατων δικαστικών πρέπει να αλλάξει. Η πρόσφατη διεκδίκηση αναδρομικών από συνταξιούχους βουλευτές «δείχνει» ένα σαθρό σύστημα, όπου οι δικαστικοί εξασφάλιζαν αυξήσεις οι οποίες μεταφέρονταν στο πολυπληθές κοινοβούλιο. • Η λειτουργία όλων των δημόσιων φορέων πρέπει αλλά και μπορεί να αλλάξει. Παράδειγμα η ΕΡΤ που για πρώτη φορά εμφάνισε πλεόνασμα το πρώτο δίμηνο, με μεγάλη μείωση των δαπανών. • Η πρακτική των κυβερνήσεων να μην εφαρμόζουν αναγκαία αλλά με πολιτικό κόστος μέτρα πρέπει να αποτελέσει παρελθόν. Παράδειγμα ο νόμος Αλογοσκούφη για κατάργηση του αφορολόγητου των ελευθέρων επαγγελματιών, που και πάλι απορρίφθηκε, με την κυβέρνηση να επιλέγει την έκτακτη εισφορά, τιμωρώντας όσους δεν έχουν τη δυνατότητα απόκρυψης εισοδημάτων.

Στην ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί βασική µας προτεραιότητα!

Πλανήτης

MEDA COMMUNICATION A.E.

Στόχος µας η δηµιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων για την εφαρµογή των αρχών βιώσιµης ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος! Εξοικονοµούµε Ενέργεια: Η AB, µέσα στην τελευταία διετία (2009 – 2010) λειτούργησε τα πρώτα της οικολογικά καταστήµατα ΑΒ GREEN BUILDING στον Άγιο ∆ηµήτριο και AB GREEN STORE στην περιοχή της Σταµάτας, εγκαινιάζοντας µια νέα εποχή στην κατασκευή των καταστηµάτων της. Τα «πράσινα» αυτά καταστήµατα µε τα συστήµατα παραγωγής και διαχείρισης ενέργειας που διαθέτουν, έχουν την δυνατότητα εξοικονόµησης ενέργειας σε ποσοστό 30% και 40%, αντίστοιχα, σε σχέση µε τα συµβατικά! Παράλληλα εξοπλίζουµε τα καταστήµατα µας µε: Λαµπτήρες χαµηλής κατανάλωσης από το 2005. Εκµεταλλευόµαστε την απορριπτόµενη θερµότητα των ψυκτικών µηχανηµάτων, την οποία µετέπειτα χρησιµοποιούµε για τη θέρµανση νερού. Τοποθετούµε γυάλινα καπάκια σε ψυγεία και καταψύξεις µειώνοντας την κατανάλωση ενέργειας. Ενηµερώνουµε όλους µας τους υπαλλήλους για το πως µπορούν να επηρεάσουν την

κατανάλωση ενέργειας. Προχωράµε σε σταδιακή ενεργειακή επιθεώρηση των καταστηµάτων, για τον εντοπισµό προβληµάτων και αντικαθιστούµε το παλαιό τύπου Freon µε καινούριο φιλικότερο προς το περιβάλλον. Τέλος, έχοντας δεσµευτεί για την µείωση του ανθρακικού µας αποτυπώµατος* κατά 20% έως το 2020, προχωράµε σταδιακά στην µείωση των ρύπων που παράγονται από τις καθηµερινές µας δραστηριότητες και που επιβαρύνουν το φυσικό περιβάλλον, προκειµένου να επιτύχουµε τον στόχο µας. Ανακύκλωση: Η ΑΒ πρώτη σε Ελλάδα και Ευρώπη εφαρµόζει το Σύστηµα Ατοµικής Εναλλακτικής ∆ιαχείρισης Συσκευασιών προσφέροντας τη δυνατότητα άµεσης ανακύκλωσης 7 υλικών σε 53 καταστήµατα. Ενώ, προχώρησε και στην ανακύκλωση µαγειρικού λαδιού και λαµπτήρων σε 54 και 52 καταστήµατα αντίστοιχα. Τέλος προωθούµε την χρήση οικολογικών επαναχρησιµοποιούµενων τσαντών και φωτο-διασπώµενων σακουλών, µε στόχο τον περιορισµό της πλαστικής σακούλας. *Ανθρακικό αποτύπωµα: ο διεθνής αναγνωρισµένος τρόπος µέτρησης εκποµπών των επιχειρήσεων που συµβάλλουν στο φαινόµενο του θερµοκηπίου.

ρύπων

Περισσότερες πληροφορίες για την Εταιρική Κοινωνική µας δράση µπορείτε να βρείτε στο www.ab.gr

follow link

Ευ ρωπ α ϊ κ Η Ενωση

Εγκλημα και τιμωρΙα

Πρόστιμα για «ωραιοποίηση» στοιχείων, συντομότερη διαδικασία επιβολής κυρώσεων και υψηλότερες ποινές για τα απείθαρχα μέλη ζητά η Ευρωβουλή. Από τον νικο μπελλο

16 ΕΠΙΛΟΓΗ

Δ ημοσ ιονομικ Η π ειθα ρ χ Ι α

πέκταση των κυρώσεων και ταχύτερη επιβολή σε όσους παραβιάζουν τους κανόνες της οικονομικής διακυβέρνησης, απαιτεί η Ευρωβουλή. Οι Ευρωβουλευτές που διαπραγματεύονται με το Συμβούλιο ECO-FIN το «πακέτο» των έξι νομοθετημάτων για την οικονομική διακυβέρνηση που εγκρίθηκε κατ’ αρχήν από τους «27», θεωρούν ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να πάνε πιο μακριά στο θέμα των κυρώσεων, ώστε να γίνει αποτρεπτική οποιαδήποτε παραβίαση του Συμφώνου Σταθερότητας. Μεταξύ των θεμάτων που θέτει η Ευρωβουλή συγκαταλέγονται ο ενισχυμένος ελεγκτικός ρόλος της Επιτροπής, μία πιο διαφανής διαδικασία λήψης αποφάσεων, νέες κυρώσεις, καθώς και ο περιορισμός του περιθωρίου των κρατών για πολιτικούς ελιγμούς. Οι Ευρωβουλευτές ζητούν την επιβολή εφάπαξ προσ τίμου ύψους 0,5% του ΑΕΠ στις χώρες που έχουν παραποιήσει τους λογαριασμούς τους. Η διαδικασία ψηφοφορίας με «αντεστραμμένη ειδική πλειοψηφία» θα πρέπει να ισχύει και για την επιβολή αυτού του προστίμου, ακριβώς όπως θα ισχύει και για όλες τις άλλες κυρώσεις. Αντεστραμμένη πλειοψηφία σημαίνει ότι η πλειοψηφία των χωρών θα μπορεί να ψηφίζει κατά της εφαρμο-

γής ενός προστίμου, προκειμένου να ακυρωθεί. Με την πρόβλεψη αυτή, που έχει περιληφθεί στο Σύμφωνο για το Ευρώ, είναι αντίθετος ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν Κλοντ Τρισέ, καθώς θεωρεί ότι μόνο η αυτοματοποίηση των κυρώσεων θα αποτρέψει μια νέα κρίση ελλειμμάτων και χρέους στην ευρωζώνη. Η δεύτερη προτεινόμενη αλλαγή προβλέπει ότι οι κυρώσεις θα επιβάλλονται νωρίτερα στις χώρες που αγνοούν τις συστάσεις για τη διόρθωση των μακροοικονομικών ανισορροπιών τους. Μία τοκοφόρος κατάθεση ύψους 0,1% του ΑΕΠ, θα απαιτείται αμέσως μόλις το Συμβούλιο αποφασίσει ότι ένα κράτος μέλος δεν έλαβε τα αναγκαία διορθωτικά μέτρα. Η κατ΄αρχήν απόφαση του Συμβουλίου προβλέπει την επιβολή προστίμου μόνο εφόσον το κράτος μέλος αγνοήσει δύο διαδοχικές συστάσεις. Η τρίτη αλλαγή προβλέπει σε περιπτώσεις εσκεμμένων και σοβαρών μη συμμορφώσεων με τις συστάσεις για τη διόρθωση των μακροοικονομικών ανισορροπιών, τα πρόστιμα θα μπορούν να αυξηθούν από 0,1% του ΑΕΠ σε 0,3%. Επίσης, επανερχόμενη στο θέμα του ευρωομολόγου καλεί την Επιτροπή να της υποβάλλει εκθέσεις στο τέλος του έτους για την καθιέρωση ενός συστήματος κοινής έκδοσης ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων.

follow link

Κ Ι να

Ορια και αντοχΕς

Οι μισθοί των Κινέζων αυξάνονται, καθιστώντας τη χώρα ακριβή σε σχέση με τους γείτονές της. Ωστόσο, οι υποδομές, η υψηλή παραγωγικότητά τους αλλά και η ισχυρή εφοδιαστική αλυσίδα που έχει αναπτύξει αποτελούν ισχυρά πλεονεκτήματα μιας χώρας που σταθερά ενισχύει τη θέση της στο παγκόσμιο σκηνικό. Από τον νικο μπελλο

18 ΕΠΙΛΟΓΗ

Μ ι σ θ ο Ι και Πλη θ ω ρ ι σ μ Ος

πλ η θ υσ μ ό ς τ ης Κί νας έφθασε τα 1,34 δισ. ανακοίνωσε πρόσφατα η σ τατισ τική υπηρεσία της χώρας. Η Σαγκάη και το Πεκίνο είναι πλέον οι μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου, με πληθυσμό 23 εκατ. και 20 εκατ. αντίστοιχα. Τα μεγέθη αυτά συνοδεύει και η ραγδαία άνοδος των αριθμών της οικονομίας. Η Κίνα είναι πλέον ο μεγαλύτερος παραγωγός βιομηχανικών προϊόντων, με 20% της παγκόσμιας παραγωγής, αφαιρώντας τα πρωτεία από τις ΗΠΑ (19%). Τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα έφθασαν αισίως τα 3,1 τρισ. δολ., (στο μεγαλύτερο μέρος τους τοποθετημένα σε δολάρια) τροφοδοτούμενα από τις αυξανόμενες εξαγωγές της. Και έπεται συνέχεια: το ΔΝΤ εκτιμά ότι θα φθάσουν τα 3,5 τρισ. ως το τέλος του έτους και τα 3,8 τρισ. το 2012, διατηρώντας έτσι την πρώτη θέση στην παγκόσμια κατάταξη. Με τον ρυθμό ανάπτυξης να προβλέπεται να διατηρηθεί στο 10% τα επόμενα χρόνια πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι η οικονομία της «υπερθερμαίνεται». Το ΔΝΤ όμως εκτιμά ότι είναι πρόωρο να μιλάμε για υπερθέρμανση, καθώς ο πληθωρισμός έχει μεν αυξηθεί στο 5% -με καθοριστική την άνοδο των τιμών των τροφίμων, κάτι που αφορά βέ-

βαια την παγκόσμια κοινότητα- η άνοδος των μισθών όμως δεν υπερβαίνει την άνοδο της παραγωγικότητας. Το τελευταίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό, αν αναλογισθεί κανείς ότι η άνοδος των μισθών φθάνει το 20% σε ορισμένες περιοχές, ιδίως, του εξαγωγικού ΝΑ τμήματος της χώρας, καθώς οι επιχειρήσεις βελτιώνουν τις προσφορές τους για να προσελκύσουν εργατικό δυναμικό. Το τελευταίο αποθαρρύνεται από το υψηλό κόστος ζωής στις πόλεις. Η άνοδος του κόστους εργασίας ωστόσο μάλλον δεν θα ωθήσει τις επιχειρήσεις να «μεταναστεύσουν» σε φθηνότερες χώρες όπως π.χ. το Βιετνάμ. Και αυτό γιατί οι υποδομές, η υψηλή παραγωγικότητα των Κινέζων αλλά και η ισχυρή εφοδιαστική αλυσίδα που έχει αναπτύξει η χώρα αποτελούν ισχυρά πλεονεκτήματα. Ωστόσο, σηματοδοτούνται αλλαγές. Η υποχώρηση του δολαρίου και ο μετριασμός των μισθολογικών αυξήσεων σ την αμερικανική αγορά μειώνουν τα κίνητρα μεταφοράς της παραγωγικής βάσης αμερικανικών επιχειρήσεων σ την αυξανόμενου εργατικού κόστους Κίνα, παρά μόνο για την κάλυψη της μεγάλης και αναπτυσσόμενης αγοράς της ή για την παραγωγή προϊόντων σταθερού σχεδιασμού σε μεγάλο όγκο, όπως π.χ. τα ηλεκτρονικά.

follow link

Ε Λ Λ Α Δ Α – ΚΟ Ι Ν ω Ν Ι Α

Ο Ι Μ ΚΟ ΑΦυ π Ν Ι Ζ Ου Ν

ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΑΚΟΥΡΗΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ, ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΕΛΛΑΣ

παΘηματα και μαΘηματα

Σε μια χώρα όπου οι θεσμοί δυσλειτουργούν, όπου η διαφάνεια και η λογοδοσία αποτελούν έννοιες σε μεγάλη ανεπάρκεια, η κινητοποίηση των πολιτών μπορεί να αποτελέσει το δυναμικό έναυσμα για την έξοδο από την κρίση. ΕΠιΤΕλΕιο «E»

20 ΕΠΙΛΟΓΗ

τ ω ρι ν ή κ ρίσ η τ η ς Ελλάδας δεν θα μπορούσε παρά να ε ίναι το καλύτ ε ρο παράδειγμα για τους κινδύνους που απορρέουν για την κοινωνία όταν η λογοδοσία και η αδιαφάνεια απουσιάζουν από τον δημόσιο βίο. Η οποία αναπόδραστα συνδέεται με τη δυσλειτουργία των θεσμών. Και όταν οι θεσμοί δυσλειτουργούν η οικονομία και η κοινωνία αποκλείεται να ευημερούν. Οι μόνοι που ευημερούν είναι όσοι επωφελούνται από ένα σύστημα που κυριαρχείται από πελατειακές σχέσεις με το κράτος, εξασφαλίζοντας εισοδήματα που αν τα γνώριζε ο φορολογούμενος πολίτης που τα χρηματοδοτεί ασφαλώς και δεν θα τα ενέκρινε. Ένα σύστημα που οδήγησε σε συσσώρευση ελλειμμάτων και που έστρεψε μεγάλο μέρος των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας στην εκμετάλλευση των σχέσεων αυτών. Βέβαια όταν τα ίδια τα πολιτικά κόμματα εξουσίας έχουν ήδη δανεισθεί από τις τράπεζες με εγγύηση την κρατική χρηματοδότηση των πέντε επόμενων ετών δεν θα περίμενε κανείς μεγαλύτερη υπευθυνότητα στη διαχείριση του δημόσιου χρήματος. Η θεμελίωση της ακεραιότητας των θεσμών, η διαφάνεια και η λογοδοσία, είναι εκ των ουκ άνευ για τη διασφάλιση της σταθερής πορείας προς ένα

μέλλον που δεν θα επιφυλάσσει κρίσεις όπως η τωρινή. Ευτυχώς υπάρχουν πρωτοβουλίες που εργάζονται σταθερά για τον σκοπό αυτό, όπως η Κίνηση Πολιτών για μια Ανοικτή Κοινωνία και η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς. Η διάδοση στην κοινωνία των μηνυμάτων και των στόχων τους μπορεί να κινητοποιήσει τον πολίτη ώστε να μετατραπεί από παθητικό και δυσαρεστημένο παρατηρητή των εξελίξεων σε ενεργό μέλος μιας κοινωνίας που εργάζεται για τη διόρθωση των κακώς κείμενων στην Ελλάδα: Από τη βραδύτητα στην απονομή της δικαιοσύνης, την αδιαφάνεια στα οικονομικά των κομμάτων, την παιδεία και όλα όσα συνθέτουν τον δημόσιο βίο και τους θεσμούς του. Στο πρόσφατο συνέδριο που διοργάνωσε η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς με θέμα «Κράτος και διαφθορά, πώς θα χτίσουμε υψηλά επίπεδα ακεραιότητας», ο πρόεδρός της, Κώστας Μπακούρης, περιέγραψε την ελληνική πραγματικότητα: «Η ανοχή στην ανομία και τη διαφθορά είναι παρούσα, ενώ η αναγκαία κοινωνική συνοχή απουσιάζει. Είναι επιτακτική ανάγκη να γίνει πράξη η πραγματική καθολική εφαρμογή των νόμων και των μεταρρυθμίσεων. Σε διαφορετική περίπτωση η απογοήτευση των πολιτών θα είναι μεγάλη και θα κινδυνεύσει κάθε προσπάθεια εξόδου από την κρίση».

follow link

Ο ικονομ Ι α

Β α ρ Ο με τ ρ ο



Oλο και λιγOτερες χορηγHσεις Με ρυθμό 0,5% μειώνονται οι χορηγήσεις δανείων των ελληνικών τραπεζών. Τον Απρίλιο οι επιχειρήσεις και οι ιδιώτες επέστρεψαν στις τράπεζες 377 εκατ. ευρώ περισσότερα από όσα δανείστηκαν, περιγράφοντας την εικόνα της πιστωτικής ασφυξίας στην οικονομία. Τα επιχειρηματικά δάνεια βρίσκονται ακόμα σε θετική περιοχή, αυξάνονται 1,2%, με την υποχώρηση να συνεχίζεται στη βιομηχανία και το εμπόριο, που απορροφούν περίπου το 40% των επιχειρηματικών πιστώσεων, και σημαντική άνοδο στα ναυτιλιακά δάνεια και προς τον ενεργειακό κλάδο. Μεγάλη είναι η αναδίπλωση των καταναλωτών, με τα καταναλωτικά δάνεια να υποχωρούν 4,9% ενώ για 5ο μήνα υποχωρούν και τα στεγαστικά. Οι εκτιμήσεις της τραπεζικής αγοράς μιλούν για μείωση των χορηγήσεων 2% το 2011. Σημειώνεται ότι το ΔΝΤ θεωρεί ότι η μείωση των χορηγήσεων, απόρροια της αδυναμίας των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν την πραγματική οικονομία λόγω της μείωσης της ρευστότητας τους και των αυξανόμενων επισφαλειών, είναι ένας από τους βασικούς κινδύνους για την ομαλή εφαρμογή του σταθεροποιητικού προγράμματος καθώς θα εγκλωβίσει την οικονομία στην ύφεση.

 Ε πιβραδύνει η ανάπτυξη στις ΗΠΑ. Το 1ο τρίμηνο ο ρυθμός ανάπτυξης υποχώρησε στο 1,8% από 3% το 4ο 2010, ωστόσο η κεντρική τράπεζα προβλέπει ρυθμό 3% συνολικά για το 2011, καθώς η πρόσφατη επιβράδυνση οφείλεται σε μειωμένες αμυντικές δαπάνες και κακές καιρικές συνθήκες που μείωσαν τις κατασκευές. Σημειώνεται ότι το 1 στα 5 δολάρια που ξοδεύει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση κατευθύνεται στο υπουργείο Άμυνας, το Πεντάγωνο. Σημαντική είναι η ανάκαμψη της βιομηχανίας, με ρυθμό 9%, και αύξηση της απασχόλησης κατά 210 χιλ. άτομα το τελευταίο 12μηνο, αν και η άνοδος επιβραδύνει το τελευταίο διάστημα.  Η εισοδηματική ανισότητα αυξάνεται. Στο πλουσιότερο 10% του πληθυσμού στις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ αναλογεί 9 φορές το εισόδημα του φτωχότερου 10%. Η ανισότητα αυξάνεται ακόμα και στις χώρες που παραδοσιακά είχαν χαμηλό δείκτη ανισότητας, όπως η Γερμανία, η Δανία και η Σουηδία.  Χαμηλή ανάπτυξη, 1,6% το 2011, προβλέπει το ΔΝΤ για την Ευρωζώνη. Στη Γερμανία 2,5%, τη Γαλλία 1,6%, την Ιταλία 1,1% και την Ισπανία 0,8%. Ελαφρώς βελτιωμένοι οι αριθμοί για το 2012 με εξαίρεση τη Γερμανία όπου 22 ΕΠΙΛΟΓΗ



θα υπάρξει μικρή επιβράδυνση σ το 2,1%. Δυναμική η άνοδος για τις αναδυόμενες οικονομίες της Ευρώπης, στην Τουρκία 4,6% μετά το θεαματικό 8% του 2010, στη Ρωσία 4,8% και την Πολωνία 3,8%. O ι γερμανικές εξαγωγές αυξάνονται αλματωδώς, 21% το 1ο τρίμηνο, ενισχύοντας τις προβλέψεις για μεγαλύτερη από τις προβλέψεις άνοδο του ΑΕΠ φέτος. Η Κίνα περιορίζει τις τοποθετήσεις της σε αμερικανικά κρατικά ομόλογα, κατά 9 δισ. δολάρια τον Μάρτιο στα 1,14 τρισ. Η Ιαπωνία, ο δεύτερος ξένος επενδυτής σε αυτά, με 900 δισ. τις αύξησε κατά 18 δισ. Ωστόσο η Κίνα έχει τριπλάσιες τοποθετήσεις σε ομόλογα άλλων φορέων του αμερικανικού δημοσίου, τις οποίες σχεδόν διπλασίασε τον ίδιο μήνα. Όταν η παραγωγική μηχανή δουλεύει εντατικά: Τη διετία 20082010 η ζήτηση αλουμινίου στην κινεζική αγορά αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 160%, χαλκού 226%, μολύβδου 175% και ν ικε λίου 153%! Το ΔΝΤ εκτιμά ότι οι ρυθμοί θα υποχωρήσουν το επόμενο διάστημα καθώς περιορίζονται οι χορηγήσεις δανείων και οι επενδύσεις σε υποδομές για να αποτραπεί η υπερθέρμανση της οικονομίας.. Τα 601 τρισ. δολάρια έφθασε η εκτιμώμενη (ονομασ τική) αξία των εξωχρηματιστηριακών παραγώγων σ τα τέ λη του 2010, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών, αυξημένη 4% το 2ο εξάμηνο του έ τους. Η τ ρέ χουσα αξία τους ωσ τόσο (που υπολογίζ εται με το κόστος αντικατάστασής τους) μειώθηκε 14%, αποτέλεσμα της μείωσης κατά 17% των συμβολαίων επιτοκίων και κατά 19% των CDS. Στα θετικά το γεγονός ότι αυξάνεται το ποσοστό των τελευταίων που διακανονίζεται μέσω κεντρικής πλατφόρμας, από 10% τον Ιούνιο του 2010 σε 15% τον Δεκέμβριο, εξέλιξη που δείχνει

follow link

Ο ικονομ Ι α



κάποια πρόοδο προς διαφάνεια σε μια αδιαφανή αγορά. Σ ε άνοδο τα δάνεια στην Ευρωζώνη, των επιχειρήσεων αυξάνονται 1%, και των νοικοκυριών 3,4%, με σταθερά αυξανόμενο ρυθμό στα στεγαστικά, 4,4% πλέον, ενώ ο ρυθμός στα καταναλωτικά γίνεται λιγότερο αρνητικός, -0,6% τον Απρίλιο. Τα 1,9 δισ. ευρώ φθάνει η υστέρηση των εσόδων το 1ο 4μηνο, τον Απρίλιο ήταν μειωμένα κατά 9%. Η ύφεση, με μείωση της παραγωγής και της κατανάλωσης, έχει μεγαλύτερη επίπτωση στα δημόσια έσοδα από τις προβλέψεις, με συνέπεια το έλλειμμα να αυξηθεί κατά 13,6% ή 860 εκατ. το τετράμηνο. Τα 6,4 δις ευρώ των μέτρων για τη μείωση του δημόσιου ελλείμματος το 2011 στο 7,5% του αεπ, αναγκαία μεν, στον βαθμό που «αφαιρούν» αγοραστική δύναμη από την αγορά αναμένεται να επιδράσουν αρνητικά στην οικονομική δραστηριότητα. Κάτω από τα 200 δισ. οι καταθέσεις τον Απρίλιο, με τη διαρροή με ρυθμό 3,2 δισ. ευρώ τον μήνα το 2011 καθώς η ύφεση συνεπάγεται απόσυρση καταθέσεων για την αντιμετώπιση τρεχουσών αναγκών. To 1o τετράμηνο μειώθηκαν κατά 12 δισ., στα 197 δισ. αυξάνοντας τις πιέσεις στη ρευστότητα των τραπεζών. Η Τρόικα των δανειστών μας θεωρεί ότι οι συγχωνεύσεις τραπεζών θα δημιουργήσουν ισχυρότερα σχήματα και συγχρόνως θα ενισχύσουν την καταθετική εμπιστοσύνη που υπονομεύεται από τη μεγάλη έκθεση των ελληνικών τραπεζών σε κρατικό χρέος και τα σενάρια αναδιάρθρωσής του . Έ να «κούρεμα» 30% στην αξία των ελληνικών κρατικών ομολόγων θα εξανέμιζε τα δύο τρίτα του κεφαλαίου των ελληνικών τραπεζών, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Μιράντας Ξαφά, συμβούλου Επενδύσεων της IJ Partners (και μέ λος του εκ τε λεσ τικού συμβουλίου του ΔΝΤ την περίοδο

24 ΕΠΙΛΟΓΗ



Β α ρ Ο με τ ρ ο

2004-09) σε πρόσφατη ημερίδα του ΙΟΒΕ. Οι ελληνικές τράπεζες κατέχουν 55 δισ. ευρώ κρατικών ομολόγων, τα οποία σχεδόν στο σύνολό τους εμφανίζονται στην ονομαστική τους αξία στους ισολογισμούς τους και τα ασφαλιστικά ταμεία 26 δισ. Β ουτιά προς μεγαλύτερη ύφεση. -5,5% η ανάπτυξη το 1ο τρίμηνο 2011, μετά από αναθεώρηση του ρυθμού του προηγούμενου τριμήνου από -6,6% σε -7,4%. Ο επικεφαλής του ΔΝΤ στην Ελλάδα, Πολ Τόμσεν, προβλέπει μείωση του αεπ 4% το 2011 συνολικά. Μικρή θετική ένδειξη η άνοδος του αεπ σε σε τριμηνιαία βάση κατά 0,2%. Το χρέος της κεντρικής διοίκησης αυξήθηκε κατά 14,2 δις. ευρώ το 1ο τρίμηνο του έτους στα 354,5 δισ. ευρώ ή 157% του αεπ της χώρας. Εφόσον το δημόσιο έλλειμμα μειωθεί σύμφωνα με τους στόχους του Μνημονίου η αυξητική πορεία του χρέους θα ανακοπεί το 2013 οπότε και θα προσεγγίσει το 160% του αεπ. Ν έα μείωση της βιομηχανικής παραγωγής, κατά 11% τον Απρίλιο μετά από μείωση 11% και τον Μάρτιο. Μεγαλύτερη ήταν η συμβολή της μείωσης των κλάδων ενδυμάτων (-26%), μη μεταλλικών ορυκτών (-40%), ηλεκτρολογικού εξοπλισμού (-20%) και πετρελαιοειδών (-28%). Στην Ευρωζώνη αυξήθηκε 5%, περισσότερο σε Γερμανία (11%), Σλοβακία (7%), Σλοβενία (7%), Γαλλία (3,3%) και Ιταλία (3%). Μ ε την ανεργία ήδη στο 16,2% όλες οι προβλέψεις που μιλούσαν για ποσοστό 15% το 2011 και 2012 ανατρέπονται, καθώς η απότομη δημοσιονομική προσαρμογή βυθίζει την οικονομία σε μεγαλύτερη ύφεση από εκείνη που προβλεπόταν στο Μνημόνιο. Το 12μηνο ως τον Μάρτιο 2011 χάθηκαν 238 χιλ. θέσεις εργασίας και στις τάξεις των ανέργων προστέθηκαν 233 χιλ. άτομα, ανεβάζοντας τον αριθμό των ανέργων στις 811 χιλ.

Χρυσό καταφύγιο Στα ύψη η τιμή του χρυσού. Έχει ξεπεράσει τα 1.500 δολάρια η ουγγιά. Σημαντικά αυξημένη η τιμή του (+30% από πέρυσι), καθώς οι επενδυτές στρέφονται στο πολύτιμο μέταλλο, το ύστατο «σκληρό νόμισμα». Η ζήτηση τροφοδοτείται από εκτιμήσεις ότι η χαλαρή πολιτική της Fed θα οδηγήσει σε πληθωρισμό και νέα υποχώρηση του δολαρίου. Προς την ίδια κατεύθυνση λειτουργεί και η άνοδος του πληθωρισμού στις αναδυόμενες οικονομίες , ιδίως της Ασίας, και η μειωμένη εμπιστοσύνη για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας λόγω της κρίσης δημοσίου χρέους στην Ευρώπη, των απειλών υποβάθμισης της Αμερικής και της ανόδου της τιμής του πετρελαίου. Σύμφωνα με το World Gold Council, η ζήτηση του πολύτιμου μετάλλου αυξήθηκε 11% σε όγκο και 40% σε αξία το 1ο τρίμηνο του 2011.

 Σ το 5% η μείωση των τιμών των ακινήτων το 1ο τρίμηνο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Στα νέα διαμερίσματα η μείωση είναι ελαφρώς χαμηλότερη, στο 4%.  Σ ε ελεύθερη πτώση το λιανικό εμπόριο σύμφωνα με δηλώσεις του προέδρου του ΣΕΛΠΕ, Θεόδωρου Βάρδα. Ο όγκος των λιανικών πωλήσεων μειώθηκε σε ετήσια βάση 18% τον Μάρτιο μετά από μείωση 9% τον Φεβρουάριο.

follow link

ανιχνευσεισ

Πολιτική /η μία πλευρά του νομίσματος

Οι πολιτικοί της Δραχμής

26 ΕΠΙΛΟΓΗ

 Οι αγορές θα δώσουν τη λύση για την Ελλάδα και όχι οι κομματικοί στρατοί 

Από τον ΧΡΗΣΤΟ ΚΩΝΣΤΑ

Άβουλοι πολιτικά, φοβικοί απέναντι στις ιδέες και τις προκλήσεις των καιρών. Προσπαθούν να διασώσουν την πολιτική τους «καριέρα» και την τσαλακωμένη δημόσια εικόνα τους, αντί να ηγηθούν της απελπισμένης κοινής γνώμης που απαιτεί από τους υπουργούς να λύνουν τα προβλήματα και όχι να οδηγούν τη χώρα στη δραχμή. Πολιτικοί της μιας δραχμής…

Έξυπνοι» υπουργοί, μικρού διαμετρήματος προσπάθησαν να κοροϊδέψουν τους ..κουτόφραγκους, εξαιρών τας από τις περικοπές αποδοχών τους κομματικούς τους σ τρατούς στο δημόσιο. Προφανώς οι ελεγκτές της Τρόϊκας ανακάλυψαν με ευκολία τα κολπάκια των «λίγων» που εκθέτουν τη χώρα διεθνώς. Το αποτυχημένο πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα εγκατέλειψε κάθε προσπάθεια ελέγχου των εξελίξεων και παρέδωσε το τιμόνι στους εταίρους και δανειστές μας, που θα προσπαθήσουν να εντάξουν το ελληνικό πρόβλημα σε μια συνολική ευρωπαϊκή λύση. Η φράση «αμαρτωλές ελληνικές κυβερνήσεις» που διατύπωσε χωρίς δυσκολία –σε γραπτή συνέντευξή του– ο παραδοσιακά φιλέλληνας Γάλλος πολιτικός, Ζισκάρ Ντ’ Εστέν, αποδίδει με τον καλύτερο τρόπο την εκτίμηση(;) που απολαμβάνει διεθνώς το ελληνικό πολιτικό σύστημα στο σύνολό του. Η πολιτική συναίνεση που με τρόπο άκομψο, κυνικό αλλά τόσο αποτελεσματικό

επιβάλουν οι δανειστές μας, οδηγεί με ταχύτητα τις εξελίξεις στην ελληνική οικονομία. Κοινή διαπίστωση όλων των ξένων αναλυτών (και δυστυχώς αυτές τις μέρες είναι πολλοί) που ασχολούνται με την ελληνική οικονομία είναι η «πολιτική και κοινωνική κόπωση» στον τομέα των μεταρρυθμίσεων. Η κυβέρνηση δεν τολμά, τα κόμματα καιροσκοπούν για να μην θίξουν την πελατεία τους και οι πολίτες θεωρούν ότι ο εχθρός του κακού είναι το ….παρελθόν! Να συνεχίσουμε δηλαδή να έχουμε 500 κρατικούς οργανισμούς των οποίων τη λειτουργία ουδείς γνωρίζει –ούτε καν οι εποπτεύοντες υπουργοί- που λειτουργούν απλώς ως …αποθήκες πρώην ανέργων και νυν βολεμένων μισθοδοτούμενων από τον προϋπολογισμό. Να συνεχίσει η ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ να εισπράττει δάνεια από την …εργοδοσία (δηλαδή από τα χρήματα των λογαριασμών μας) για να «ενισχύει τις ανθρώπινες σχέσεις των με λών της…». Να συνε χίσει το Ελληνικό Κράτος να ξοδεύει 30 δισ. ευρώ περισσότερα από όσα ει-

σπράττει και να ικανοποιεί τις ανάγκες όχι των πολιτών αλλά των βολεμένων πελατών του με δανεικά τα οποία πρέπει να είναι και αγύριστα. Είναι λοιπόν αλήθεια; Οι Έλληνες δεν θέλουν την αλλαγή; Θέ λουν την επιστροφή στο παρελθόν; Με το Κράτος αφέντη στην οικονομία αλλά σκλάβο των συμφερόντων και των «κοινωνικών» διεκδικήσεων; Θέλουν στ’ αλήθεια οι Έλληνες ένα κράτος που να δανείζεται συνέχεια, να ρίχνει λεφτά στην αγορά με παράλογους μισθούς, παράνομες συντάξεις, ανήθικες επιδοτήσεις, ύποπτα φεστιβάλ, προκλητικά πανηγύρια, ενισχύσεις επενδύσεων που ποτέ δεν υλοποιούνται, Πανεπιστήμια και Σχολές στο πουθενά για την τόνωση των τοπικών αγορών κ.λπ.; Αυτό θεωρούν οι Έλληνες …ανάπτυξη; Τώρα που το Κράτος δεν μπορεί να δανειστεί, γιατί είναι αναξιόπιστο, η ανάπτυξη αυτή δεν υπάρχει… Η Έλληνες απαιτούν επιστροφή στο παρελθόν, δηλώνουν οι αναλυτές. Κι όμως η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική…

Τo μεγάλο άλμα

Η Ελλάδα για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες θα απελευθερωθεί από τα δεσμά των κρατικοδίαιτων στελεχών. Ταυτόχρονα, θα αναζητήσει τον αυθεντικό της ρόλο στην παγκόσμια αγορά. Η Ελλάδα οφείλει να δείξει και να αποδείξει ότι εννοεί αυτά που λέει. Το Κράτος πρέπει να μειωθεί. Ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων πρέπει να μειωθεί. Δεν είναι δυνατόν το 30% του εργατικού δυναμικού σε μια ευρωπαϊκή χώρα να μισθοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό και να στερεί πόρους από την ιδιωτική οικονομία. Το ίδιο ακριβώς απαιτεί και η Τρόϊκα από την Ελληνική κυβέρνηση: Απολύσεις εδώ και τώρα σε όσες ΔΕΚΟ βάζουν λουκέτο ζητώντας μάλιστα και εγγυήσεις από την κυβέρνηση οτι θα παγώσει τις «μεσοβέζικες» λύσεις των μετατάξεων και της εθελουσίας εξόδου. Για το πλεονάζον προσωπικό σε προβληματικές ΔΕΚΟ όπως είναι ο ΟΣΕ αλλά και οι εταιρίες συγκοινωνιών της Αττικής οι ελεγκτές από την ΕΕ το ΔΝΤ και την ΕΚΤ αποφάνθηκαν ότι η λύση των μετατάξεων δεν είναι λύση. Κρίθηκε ως μέτρο αργό και αναποτελεσματικό. Και ως εκ τούτου οι ελεγκτές της Τρόικας ήταν σαφείς στις εντολές τους ζητώντας άμεση μείωση του προσωπικού. ΕΠΙΛΟΓΗ 27

ανιχνευσεισ

Πολιτική /η άλλη πλευρά του νομίσματος

Τα stress test των πολιτικών Η κριτική σήμερα προς τις πολιτικές ηγεσίες πρέπει να γίνεται επί ρεαλιστικής βάσης. Να μην παραγνωρίζει δηλαδή τους περιορισμούς που το χρηματοπιστωτικό σύστημα επιδιώκει να επιβάλλει στη λήψη των πολιτικών αποφάσεων, ούτε να αγνοεί την ύπαρξη ενός ιδιότυπου πλέγματος αλληλοσυγκρουόμενων συμφερόντων. 28 ΕΠΙΛΟΓΗ

πισημαίνε ται σκοπίμως και αναπαράγεται συστηματικά από τα ΜΜΕ η θεώρηση πως το πολιτικό δυναμικό της χώρας είναι «κατώτερο των περιστάσεων» που απαιτούν οι πολύπλοκοι καιροί. Πως η Ελλάδα δεν διαθέτει ικανούς πολιτικούς για να βγάλουν τη χώρα από την κρίση. Πως το πολιτικό σύστημα της χώρας έχει απαξιωθεί πλήρως στα μάτια των πολιτών. Πρόκειται προφανώς για εύκολο αφορισμό ο οποίος, ελλείψει κριτηρίων αξιολόγησης του πολιτικού προσωπικού, εξώθησε τους «αγανακτισμένους» πολίτες να καταλάβουν τις πλατείες, καταδικάζοντας συλλήβδην τους, κατά τα άλλα δημοκρατικά εκλεγμένους, εκπροσώπους του έθνους. Εγκαίρως, ο Θεόδωρος Πάγκαλος τοποθετήθηκε πολιτικά σημειώνοντας ότι: «Κινήματα χωρίς ιδεολογία και οργάνωση, δηλα-

Από τον ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΑΥΡΙΔΗ

δή κινήματα που βασίζονται σε ένα συναίσθημα, σε μια στιγμή οργής, δυο πράγματα μπορούν να προσφέρουν: είτε ενός είδους ανώδυνη και αναποτελεσματική τελικά εκτόνωση, που δεν ενδιαφέρει καν την πολιτική αυτή καθεαυτή, είτε ανοίγουν τον δρόμο σε οργανωμένες μειοψηφίες για την κατάληψη της εξουσίας με αντιδημοκρατικές μεθόδους». ( Έθνος της Κυριακής, 29.05.2011). Προφανώς, η πρόθεση του Αντιπροέδρου της κυβέρνησης δεν ήταν να κρίνει ως αντιδημοκρατική τη συμπεριφορά των «αγανακτισμένων» και ως εκ τούτου να προκαλέσει τις δημοκρατικές ευαισθησίες του συγκεντρωμένου πλήθους. Η στό-

 Οι πολιτικοί, οι «τεχνοκράτες» και η ανάγκη για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο 

χευση του έμπειρου πολιτικού ήταν διαφορετική. Αφορούσε, μάλλον, στις εύλογες επιφυλάξεις του για τη δημιουργία μιας «κυβέρνησης τεχνοκρατών» – που ζυμώνεται παρασκηνιακά και προωθείται συστηματικά – ως «λύση» στο πρόβλημα που υποτίθεται παρήγαγαν και αδυνατούν να επιλύσουν «ανίκανοι», «απρόθυμοι» ή επιρρεπείς στο πολιτικό κόστος, πολιτικοί. Για αυτό και σε άλλο σημείο της συνέντευξής του επισημαίνει πως «...σε καμία περίπτωση η άσκηση της εξουσίας δεν μπορεί να αφεθεί σε πρόσωπα ή θεσμούς που δεν έχουν άμεση λαϊκή νομιμοποίηση». Ωστόσο, το ερώτημα είναι αν και κατά πόσο η άσκηση της εξουσίας δεν γίνεται ήδη από πρόσωπα ή θεσμούς που δεν έχουν άμεση λαϊκή νομιμοποίηση. Αν και κατά πόσο η πολιτική ηγεσία δεν τελεί ήδη υπό το καθεστώς μια ιδιότυπης ομηρίας «οργανωμένων μειοψηφιών» που ο Θεόδωρος Πάγκαλος αναφέρει χωρίς να κατονομάζει. Στην απάντηση των παραπάνω ερωτημάτων συναντά, μάλλον, κανείς και το ουσιαστικό αίτιο της κρίσης πολιτικής ηγεσίας που βιώνει όχι

μόνο η Ελλάδα, αλλά η ανθρωπότητα στο σύνολο της. Μιας κρίσης, τα αίτια της οποίας σχετίζονται άμεσα – αν δεν ταυτίζονται – με εκείνα της κρίσης χρέους που μαστίζει τις περισσότερες οικονομίες της Δύσης, ανατρέπει κοινωνικές βεβαιότητες και κεκτημένα και δημιουργεί ένα εκρηκτικό κοινωνικό κοκτέιλ που απειλεί να τινάξει στον αέρα τα θεμέλια των δυτικών κοινωνιών όπως δομήθηκαν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ωστόσο, καλώς ή κακώς, ο κλήρος της διαχείρισης των κρίσεων πέφτει αναγκαστικά στους πολιτικούς. Διότι όσο και αν το σύγχρονο star system τους θέλει (κατά το δοκούν) να μοιάζουν με executive manager πολυεθνικών εταιριών (ευκολότερα αναλώσιμους όμως καθόσον η έκθεσή τους στη λαϊκή κριτική είναι μεγαλύτερη και οι οικονομικές τους απολαβές αισθητά μικρότερες), είναι εκείνοι που αντλούν την ισχύ τους από την κοινωνία – τη μόνη ικανή να αντιπαρατεθεί στην οικονομική ισχύ των πολυεθνικών εταιριών και των τραπεζικών κολοσσών. Ως εκ τούτου, η κριτική προς τις πολιτικές ηγεσίες οφείλει να επιλαμβάνεται της

απουσίας μυθοποίησης των ηγετών του παρελθόντος και να γίνεται επί ρεαλιστικής βάσης. Να μην παραγνωρίζει δηλαδή τους περιορισμούς που το σύγχρονο χρηματοπιστωτικό σύστημα επιβάλλει στη λήψη των πολιτικών αποφάσεων, ούτε να αγνοεί την ύπαρξη ενός ιδιότυπου πλέγματος αλληλοσυγκρουόμενων συμφερόντων που επηρεάζουν –αν δεν καθοδηγούν– την κρίση των πολιτικών ηγεσιών. Συνεπώς, κλειδί στην αξιολόγηση των πολιτικών ηγεσιών είναι ο βαθμός αυτονόμησης τους από το παραπάνω περιοριστικό πλαίσιο και η ικανότητα να επιτυγχάνουν την χρυσή εκείνη ισορροπία που ασαφώς προσδιορίζεται ως δημόσιο-κοινωνικό-εθνικό συμφέρον. Πρόκειται συνεπώς για δουλειά εξαιρετικά δύσκολη, αλλά πάντως κάποιος πρέπει να την κάνει. Και στην παρούσα συγκυρία, ο ρόλος της πολιτικής ηγεσίας είναι κρίσιμος και χρήσιμος για τους πολίτες, υπό την έννοια ότι σε αυτούς λογοδοτεί και απ’ αυτούς αντλεί νομιμοποίηση. Οποιαδήποτε άλλη εξέλιξη θα συνιστούσε εκτροπή και κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Η μεγάλη αναγκαιότητα

Για την Ελλάδα η συμπόρευση πολιτικής ηγεσίας και κοινωνίας είναι περισσότερο επιτακτική από ποτέ. Η κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα δεν θα διορθωθεί με την «φυγή» της κυβέρνησης και των πολιτικών κομμάτων όπως αξιώνουν οι «αγανακτισμένοι». Ούτε βεβαίως η έλευση των «τεχνοκρατών» που προετοιμάζουν τα ΜΜΕ θα βελτιώσει την καθημερινότητα τους και θα αναστείλει τη διαφαινόμενη διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων. Αν υπάρχει κάποια ελπίδα βελτίωσης της κατάστασης είναι η ενδελεχής αναζήτηση των πραγματικών αιτιών που οδήγησαν στην κρίση και η συντεταγμένη διαμαρτυρία στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος και των δημοκρατικών θεσμών. Τις ώρες που γράφονταν αυτές οι γραμμές η παρουσία χιλιάδων πολιτών στις κεντρικές πλατείες των μεγάλων πόλεων δεν είχε εκτραπεί από το πλαίσιο μιας ειρηνικής διαμαρτυρίας. Και αυτό βοήθησε την ελληνική πολιτική ηγεσία να διαπραγματευτεί από καλύτερη θέση με τους δανειστές μας. Η εξασφάλιση της 5ης δόσης του δανείου πρόσφερε μια ανάσα, καθ' ότι η χώρα ξεπέρασε, προσωρινά, τον κίνδυνο της επίσημης χρεοκοπίας. Στο διάστημα που ακολουθεί, προσφέρεται η ευκαιρία ουσιαστικού διαλόγου πολιτικής ηγεσίας και κοινωνίας όχι με γνώμονα τη δυνατότητα της χώρας να δανείζεται για να χρηματοδοτεί –και ως εκ τούτου αναχρηματοδοτεί– το χρέος της, αλλά με ορίζοντα τη διαμόρφωση ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου που θα δίνει τη δυνατότητα στην πολιτική ηγεσία να απαιτήσει και εξασφαλίσει ρευστότητα για παραγωγικές επενδύσεις που θα διασφαλίσουν θέσεις εργασίας, θα προάγουν την κοινωνική δικαιοσύνη και συνοχή και τελικά θα καταστήσουν την ελληνική οικονομία ανταγωνιστική και πλεονασματική.

ΕΠΙΛΟΓΗ 29

ανιχνευσεισ

Οικονομία - Ευρώπη

και η αναπόφευκτη πραγματικότητα Η ANGELA MERKEL, ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚEΣ ΥΠΟΣΧEΣΕΙΣ…

Έδαφος κερδίζει στο Βερολίνο η άποψη που υποστηρίζει την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Η καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ είχε υποσχεθεί πέρυσι στους Γερμανούς φορολογούμενους ότι θα κάνει ότι είναι δυνατόν για να μην κληθούν και πάλι να εγγυηθούν για τη διάσωση χωρών της Ευρωζώνης και θέλει να τηρήσει την υπόσχεσή της. Ωστόσο, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η αναδιάρθρωση θα απομάκρυνε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Από τον ΝΙΚΟ ΜΠΕΛΛΟ

30 ΕΠΙΛΟΓΗ

ετά από μεγάλες «κόντρες» στο εσωτερικό του κυβερνητικού συνασπισμού, φαίνεται πως στο Βερολίνο επικρατεί πλέον η άποψη ότι όσο πιο γρήγορα γίνει

η αναδιάρθρωση του χρέους στην Ελλάδα, τόσο μικρότερο κόστος θα έχει για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Πρόκειται για σαφέστατη στροφή των Γερμανών, που προβληματίζει έντονα τις Βρυξέλλες, τη Φρανκφούρτη, αλλά και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Η επιχειρημα-

 Tο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους και οι απόψεις -που διίστανται- στην Ευρώπη

τολογία που επικράτησε βασίζεται στη βεβαιότητα πως η χώρα μας δεν θα μπορέσει να βγει στις αγορές τη διετία 2012-2013 και συνεπώς θα χρειαστεί και άλλα δάνεια. Για τον λόγο αυτό προτιμούν την αναδιάρθρωση πριν ο κύριος όγκος του ελληνικού χρέους μεταφερθεί από τους ιδιώτες επενδυτές, μέσω του Μηχανισμού Στήριξης, στα κράτημέλη. Η γερμανική επιχειρηματολογία περί αναδιάρθρωσης, φαίνεται ότι έχει πείσει τις κυβερνήσεις της Ολλανδίας, της Φινλανδίας και κατά δεύτερο λόγο της Αυστρίας, δηλαδή τις τρεις από τις πέντε χώρες (η έκτη είναι η Γερμανία) με την καλύτερη πιστοληπτική ικανότητα (ΑΑΑ). Οι κυβερνήσεις τους θεωρούν ότι είναι δύσκολο να εγκρίνουν τα κοινοβούλιά τους νέα βοήθεια προς την Ελλάδα αν οι τράπεζες-επενδυτές σε ελληνικά ομόλογα μείνουν στο απυρόβλητο χωρίς να συμμετάχουν σε αυτή. Οι άλλες δύο, η Γαλλία και το Λουξεμβούργο δεν συμφωνούν προς το παρόν. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κατά της αναδιάρθρωσης με απομείωση («κούρεμα») τάσσονται οι κεντρικοί τραπεζίτες και των έξι χωρών της ομάδας «ΑΑΑ». Οι Γερμανοί με την επιλογή αυτή αναλαμβάνουν ένα πολύ μεγάλο ρίσκο, που είναι η ενδεχόμενη αρνητική αντίδραση των αγορών και η εμφάνιση ντόμινο, το οποίο θα μπορούσε να παρασύρει και τους άλλους «αδύναμους κρίκους» της ευρωζώνης. Αυτός ήταν άλλωστε και ο βασικός κίνδυνος που επικαλούνται ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν-Κλοντ Τρισέ, ο Επίτροπος Όλι Ρεν και o πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρομπέι οι οποίοι αρνούνται την αναδιάρθρωση του ελληνικού χ ρέους με οποιαδήποτ ε μορφή (επιμήκυνση) στην παρούσα φάση. Όπως υποστηρίζει ο πρόεδρος του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, αυτό θα μπορούσε να γίνει το 2013, ώστε να μπορούν να παρουσιάσουν στις αγορές κάποια πρόοδο της ελληνικής οικονομίας. Στην έδρα της Κομισιόν υποστηρίζεται ότι το Βε-

«Θα συμφωνήσουμε όλοι μαζί να σας επιβληθούμε»

Μπορεί ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε να δηλώνει ρητά και απερίφραστα ότι μία ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του χρέους της Ελλάδας και ευρύτερα των αδύναμων κρίκων της Ευρωζώνης θα πρέπει να είναι φιλική προς τις αγορές, με άλλα λόγια να έχει συμφωνηθεί και όχι να έχει επιβληθεί. Άλλο όμως οι δηλώσεις και άλλο η πράξη. Στην ουσία, πρόκειται περί επιβολής δεδομένου ότι οι ιδιώτες επενδυτές θα έχουν να επιλέξουν μεταξύ της επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής των δανείων και της εξαιρετικά επώδυνης γι’ αυτούς απομείωσης («κούρεμα»), όπου θα χάσουν μεγάλο μέρος του κεφαλαίου που επένδυσαν. Άρα στο λογική του μικρότερου κακού θα αποδεχθούν την ήπια αναδιάρθρωση (χωρίς «κούρεμα»). Και αυτό βέβαια δεν θα είναι χωρίς συνέπειες για τις τράπεζες, καθώς θα δεχθεί πιέσεις η ρευστότητά τους, παράγοντας κρίσιμος για τις ελληνικές, ενώ το κύμα νέων υποβαθμίσεων των ευάλωτων δημοσιονομικά χωρών που θα ακολουθούσε θα επιδείνωνε τα προβλήματα για τις τράπεζες της ευρωζώνης. Από την πλευρά του, ο Γιούργκεν Σταρκ, μέλος του εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, προειδοποιεί ότι σε περίπτωση απομείωσης της αξίας των ομολόγων οι συνέπειες για την Ελλάδα και τις τράπεζες της Ευρωζώνης θα είναι τόσο καταστροφικές σε βαθμό που μπροστά τους οι συνέπειες της κατάρρευσης της Lehman Brothers θα ωχριούν. Ο κεντρικός τραπεζίτης της ευρωζώνης, Ζαν Κλοντ Τρισέ, το γνωρίζει πολύ καλά, γι’ αυτό και είναι κάθετα αντίθετος. Ένα κούρεμα των ομολόγων θα μείωνε την αξία των ελληνικών ομολόγων που έχει αγοράσει η ΕΚΤ, για να στηρίξει την αγορά των ομολόγων της ευρωπαϊκής περιφέρειας αλλά και θα καταβαράθρωνε την αξία των ομολόγων που έχει δεχθεί ως εγγύηση από τις ελληνικές τράπεζες για άντληση ρευστότητας. Με το ντόμινο που θα συμπαρέσυρε και τα ομόλογα των υπόλοιπων αδύναμων κρίκων, θα κατέγραφε σημαντικές ζημιές που θα απαιτούσαν την ανακεφαλαιοποίησή της, η οποία θα επιβάρυνε κατά κύριο λόγο τον Γερμανό φορολογούμενο.

ρολίνο επιβαρύνει το κλίμα σε μια κρίσιμη περίοδο. Ωστόσο, η στάση της Γερμανίας μπορεί να προβληματίζει, αλλά δεν θεωρείται έκπληξη. Τον Μάιο του 2010 η καγκελάριος Μέρκελ απαντώντας σε επικρίσεις βουλευτών των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού (και μερίδας του τύπου) που ήταν αντίθετοι με τη διάσωση της Ελλάδας, είχε πει ότι θα κάνει ότι περνάει από χέρι της, ώστε στο μέλλον να μην ξανακληθεί ο Γερμανός φορολογούμενος να πληρώσει για τη διάσωση χωρών της ευρωζώνης. Φυσικά, οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες και η Γερμανία υποχρεώθηκε να συνεισφέρει ση-

μαντικά στη διάσωση της Ιρλανδίας (Νοέμβριος) και της Πορτογαλίας (Μάιος). Συνολικά η συνεισφορά της για τη διάσωση των τριών χωρών μπορεί να ξεπεράσει τα 45 δισ. ευρώ, ποσό που θα αυξηθεί σημαντικά με το νέο δάνειο που θα λάβει η Ελλάδα. Ωστόσο, το ζητούμενο δεν είναι η αποδοχή ή όχι της αναδιάρθρωσης του χρέους από τους πιστωτές, αλλά το τι θα γίνει την επόμενη μέρα στις αγορές, και ποιές θα είναι οι επιπτώσεις για τους άλλους «αδύναμους κρίκους» της ευρωζώνης και όχι μόνο. Τον κίνδυνο αυτό μόνο πολύ πρόσφατα φαίνεται ότι οι Γερμανοί λαμβάνουν υπόψη. ΕΠΙΛΟΓΗ 31

32 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΕΛΛΑΔΑ - ΕΥΡΩΠΗ

Η δημιουργική καταστροφή και οι αντοχές της οικονομίας

Σήμερα τόσο η Ελλάδα όσο και η Ευρώπη, πέρα από τα προβλήματα που απορρέουν από την κρίση κρατικού χρέους, βρίσκονται αντιμέτωπες με δύο σημαντικά «ελλείμματα». Για την Ελλάδα, το έλλειμμα προσδοκιών υπονομεύει τις προοπτικές εξόδου από την ύφεση και της ανάκαμψης. Όπως άλλωστε τόνισε πρόσφατα ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν Κλοντ Τρισέ, η εμπιστοσύνη είναι το πιο πολύτιμο συστατικό της εδραίωσης της ανάκαμψης. Για την Ευρώπη, το έλλειμμα συνίσταται στην απουσία συνειδητοποίησης ότι, είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο, μια κάποιας μορφής δημοσιονομική ένωση είναι αναπόφευκτη. Για την πρώτη, η αντιμετώπισή του είναι προϋπόθεση για την έξοδο από την ύφεση, για τη δεύτερη προϋπόθεση για την αντιμετώπιση της κρίσης κρατικού χρέους. Κοινός παρανομαστής για την αντιμετώπιση των ελλειμάτων της Ελλάδας και της Ευρώπης είναι μία διαδικασία δημιουργικής καταστροφής στην οποία οι αγκυλώσεις και οι δογματισμοί του παρελθόντος θα δώσουν τη θέση τους στις συνθήκες που οδηγούν στην ανάπτυξη. Από την ευαγγελια παπαϊωαννου

ΕΠΙΛΟΓΗ 33

Ελλαδα

Όταν «λείπουν» οι προσδοκίες

όνιμο χαρακτηριστικό της Ελλάδας των τριών τελευταίων δεκαε τιών ήταν τ έσ σ ε ρα βασικά ελλείμματα: Δημοσιονομικό, εξωτερικό, ανταγωνιστικότητας και λογοδοσίας και διαφάνειας της δημόσιας διοίκησης. Σε αυτά τώρα, αναπόφευκτα προστέθηκε και ένα πέμπτο, εξίσου βασικό για τις προοπτικές της χώρας: το μεγάλο έλλειμμα προσδοκιών που διατρέχει το μεγαλύτερο τμήμα της κοινωνίας. Καθοριστική για το έλλειμμα προσδοκιών - στους επιχειρηματίες, τους εργαζόμενους ως τους νέους στους οποίους είναι διαδεδομένη αντίληψη ότι διέξοδος για επαγγελματική δραστηριοποίηση είναι η αναζήτηση προοπτικής στις αγορές του εξωτερικού- είναι η περιρρέουσα αβεβαιότητα που σχετίζεται με τα σενάρια αναδιάρθρωσης και τις δυνατότητες αποπληρωμής του δημοσίου χρέους. Επίσης, το έλλειμμα προσδοκιών τροφοδοτείται από το γεγονός ότι η χώρα βρίσκεται για τρίτο συνεχόμενο έτος σε βαθιά ύφεση, κάτι που δεν έχει συμβεί σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Ακόμη και στις δύο άλλες που συντροφεύουν την Ελλάδα στον Μηχανισμό Στήριξης, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, η κατάσταση είναι καλύτερη: η πρώτη θα έχει φέτος οριακά θετική ανάπτυξη και η δεύτερη ύφεση με μείωση του αεπ 2% περίπου τη διετία 2011-2012. Για την Ελλάδα, που σε μια τριετία

34 ΕΠΙΛΟΓΗ

έχει χάσει περίπου 10% του αεπ της, ο μεγάλος κίνδυνος είναι να εδραιωθεί το κλίμα απαισιοδοξίας, οι αρνητικές προσδοκίες που εγκλωβίζουν σε ένα καθοδικό σπιράλ. Συνεπώς η σταθεροποίησή τους είναι η άμεση προτεραιότητα. Γι’ αυτή καθοριστική είναι η στάση της κυβέρνησης. Έχει άλλωστε την εμπειρία: Στην κατάρρευση της εμπιστοσύνης των αγορών στις αρχές του 2010 συνέβαλλαν τα ατυχή σχόλια μελών της για την Ελλάδα της διαφθοράς και των αδιεξόδων, ασχέτως του ότι αυτά ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα. Πώς αποκαθίστανται οι προσδοκίες; Όταν όλοι οι δείκτες οικονομικού κλίματος, σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, δείχνουν ότι η Ελλάδα βρίσκεται στο ναδίρ ένα χρόνο μετά την προσφυγή στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης; Και όταν η Ελλάδα έχει εισέλθει στη φάση «κόπωσης» των μεταρρυθμίσεων, μιας και σημαντικά βήματα έχουν γίνει αλλά, όπως τόνισε και ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, συχνά η εφαρμογή τους προσκρούει σε διοικητές αδυναμίες και αντιδράσεις; Πρώτη προϋπόθεση είναι η ειλικρινής παρουσίαση, από κυβέρνηση και αντιπολίτευση, των δυνατοτήτων μας για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους. Δεύτερη, η προώθηση πολιτικών για έξοδο από την ύφεση. Όσον αφορά την πρώτη προϋπόθεση, μιας και τα σενάρια αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους έχουν γίνει πλέον μόνιμο θέμα των εφημερίδων, αυτό που χρειάζεται

είναι η υπεύθυνη παρουσίαση από τα κόμματα εξουσίας των όποιων περιθωρίων ελιγμών υπάρχουν (αν υπάρχουν), και των συνεπειών της επιµήκυνσης ή όποιας άλλης λύσης συζητείται για την Ελλάδα, τις τράπεζές της, τα συνταξιοδοτικά ταμεία, τους αποταμιευτές και τις δευτερογενείς επιπτώσεις για την Ελλάδα από τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Πολλές από τις συνέπειες ενδεχοµένως να είναι προς το παρόν απρόβλεπτες. Όµως η σαφής παρουσίαση όλων των ενδεχόµενων, όσο δυσάρεστα και αν είναι, µόνο θετικά µπορεί να λειτουργήσει. Διαφορετικά, η δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης θα συνεχίζει να εκφράζεται με μορφές του τύπου των «αγανακτισμένων» πολιτών στις πλατείες, χωρίς συγκεκριμένα αιτήματα, παρά μόνον ανεδαφικά όπως η διαγραφή του χρέους και η απομάκρυνση της Τρόικας. Πχ.,η απομάκρυνση της Τρόικας, θα σημάνει και αδυναμία καταβολής μισθών στο Δημόσιο ή δραματική μείωσή τους. Όσον αφορά το Μνημόνιο, που έχει δαιμονοποιηθεί, ως ένα βαθμό αδίκως, ως υπαίτιο της ύφεσης, όπου υπάρχουν αδυναμίες η κυβέρνηση να διαπραγματευτεί με τους δανειστές μας. Το ηπιότερο πρόγραμμα προσαρμογής της Πορτογαλίας, η οποία βέβαια βρίσκεται σε καλύτερη θέση από την Ελλάδα όσον αφορά το δημόσιο χρέος, 93% του αεπ έναντι 143% της Ελλάδας, δείχνει ότι η Τρόικα προχωρά σε πιο ρεαλιστικές προσεγγίσεις,

κάποιο μαγικό τρόπο ολόκληρο το αναγνωρίζοντας τη σύνδεση απότοώστε σταδιακά να αποκατασταθούν μης δημοσιονομικής προσαρμογής δημόσιο χρέος, τα ελλείμματα δείοι επιχειρηματικές προσδοκίες και και ύφεσης, όταν δεν συνοδεύεται χνουν αφενός ότι η χώρα δεν μπορεί να γίνουν επενδύσεις στη χώρα, είτε από υποτίμηση για να τονωθούν οι να λειτουργήσει χωρίς δανεικά και από εγχώριους επενδυτές είτε από εξαγωγές. Υπάρχει άλλωστε και το αφετέρου ότι σε λίγα χρόνια θα το το εξωτερικό, με μέτρα των οποίων παράδειγμα της Ιρλανδίας, όπου η ξαναδημιουργούσε. Επίσης, μιας και η υλοποίηση δεν θα καθυστερεί. Η κυβέρνηση ανέστειλε τη μείωση του το δημόσιο χρέος που τα ελλείμματα αναγκαία, με κάθε τρόπο, επιτάχυνκατώτατου μισθού και προχωρά σε τροφοδοτούν, διακρατείται στο μεση της απορρόφησης των κεφαλαίμείωση των ασφαλιστικών εισφορών γαλύτερο μέρος του από κατοίκους ων του ΕΣΠΑ για τη χρηματοδότηση των εργοδοτών για να ενισχύσει την του εξωτερικού (κάτι που δρομολοεπενδύσεων σε κλάδους υψηλότερης παραγωγική βάση της οικονομίας, γήθηκε τη δεκαετία του 1990), η εξυπροστιθέμενης διασφαλίζοντας αξίας και εξωβέβαια ότι αυτά στρεφείς εξαρΑκoμα και αν διαγραφoταν, με κaποιο μαδε ν θα αυξή τ ά τ αι α φ ε νό ς σουν το δημόγικo τρoπο, ολoκληρο το δημoσιο χρeος, τα από έ ναν πιο σιο έλλειμμα. ελλεiμματα δεiχνουν αφενoς oτι η χωρα δεν αποτελεσματικό Το τ ε λ ε υ κρατικό μηχαμπορει να λειτουργησει χωρις δανεικα και αφετεταίο μας φέρνει νισμό και αφερου οτι σε λιγα χρονια θα το ξαναδημιουργουσε. στη δεύτερη τέρου από τη προϋπόθεση, βε λτίωση του τ ην τ α χ ύ τ α τ η ε πι χε ι ρη μ α τ ι εφαρμογή ποκού περιβάλλοντας. Διαφορετικά τα πηρέτησή του αποτελεί μόνιμη πηγή λιτικών για έξοδο από την ύφεση. κεφάλαια θα παραμένουν αδιάθετα. αφαίμαξης εισοδημάτων στο εξωτεΓια αυτό προαπαιτούμενο είναι η διΗ Ελλάδα έχει δυνατότητες: Ο τουριρικό. Οι οριζόντιες περικοπές μισθών ασφάλιση ότι η κυβέρνηση προχωρά σμός, η ναυτιλία, τα τμήματα της βικαι η αύξηση της φορολογίας έχουν σε βαθύτερες τομές στον δημόσιο ομηχανίας που τροφοδοτούν τις εξαεξαντλήσει τα όρια τους. Δεύτερο τομέα, ώστε να μειωθούν τα δημόγωγές και η αγροτική παραγωγή είναι προαπαιτούμενο είναι η βελτίωση σια ελλείμματα σε όλες τις βαθμίδες. Γιατί ακόμα και αν διαγραφόταν με του επιχειρηματικού περιβάλλοντος τομείς με προοπτικές. ΕΠΙΛΟΓΗ 35

Ευρωπη

Η επιλογή της Ευρώπης

Ελλάδα το 2012 θα χρειαστεί να αντλήσει από τις αγορές περίπου 27 δισ. ευρώ, επιπλέον των δανείων από τον Μηχανισμό Στήριξης, για να καλύψει τις δανειακές της ανάγκες. Εφόσον, με τα σημερινά δεδομένα δυνατότητα πρόσβασης στις αγορές δεν υπάρχει, μιας και τα spreads των ελληνικών ομολόγων βρίσκονται στα ύψη, θα προσφύγει και πάλι στον Μηχανισμό, ο οποίος έχει πλέον τη δυνατότητα να αγοράζει κρατικά ομόλογα στην έκδοσή τους. Αυτό ισχύει και στην περίπτωση που προηγηθεί μια επιμήκυνση του δημοσίου χρέους, η οποία θα μειώσει τους τόκους και τα χρεολύσια, εκτός αν αυτή περιλαμβάνει μια πολύ γενναία παρέμβαση όσον αφορά τον χρόνο αποπληρωμής και επιτόκια δραστικά χαμηλότερα, που θα προσεγγίζουν τα γερμανικά. Η εξέλιξη αυτή είναι Με νέα δάνεια από την ΕΕ και το ΔΝΤ, ένα ακόμη μεγαλύτερο τμήμα του ελληνικού χρέους, πέραν των 80 δισ. ευρώ που αποτελούν την ευρωπαϊκή συμβολή στο πακέτο διάσωσης Η πιεση στον Μηχανι- της χώρας, θα δισμο για παροχη νεων α κ ρ α τ ε ί τ α ι α π ό τ ον Μ η χα ν ι σ μ ό, δανειων με χαμηλοθ α έ χ ε ι δ η λα δή τερα επιτοκια και εγγυ- τις εγγυήσεις των Ευρωπαίων φοροησεις των Ευρωπαιων λογούμενων, σ το φορολογουμενων θα μεγαλύτερο μέρος αυξανεται οπως και το τους των Γε ρμαποσο του χρεους των νών, των Γάλλων και των Ιταλών. Το χωρων της περιφερειας υ ψ η λ ό δ η μ ό σ ι ο που θα αναλαμβανει. χρέος της Ελλάδας πρέπει να μειωθεί δραστικά για να είναι βιώσιμο. Αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά οι Ευρωπαίοι πιστωτές μας και ορθώς πιέζουν για αξιοποίηση της κρατικής περιουσίας. Ωστόσο, η εκτίμηση άντλησης από την πηγή αυτή 50 δισ. ευρώ ως το 2015 είναι δύσκολα πραγματοποιήσιμη στο τωρινό περιβάλλον. Αυτός είναι ο λόγος που συζητείται τώρα η παροχή νέων δανείων στην Ελλάδα την περίοδο ως το 2013, οπότε θα μπορεί να ζητήση στήριξη από τον Μόνιμο Μηχανισμό. Στο ίδιο διάστημα οι άλλες δύο χώρες που έχουν ενταχθεί στον Μηχανισμό, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, θα αντιμετωπίζουν την επιφυλακτικότητα των αγορών, καθώς η ρήτρα συλλογικής δράσης που υποχρεωτικά πλέον θα περιλαμβάνουν τα νέα ομόλογα που θα εκδίδονται, συνεπάγεται υψηλότερα επιτόκια δανεισμού και νέα επιβάρυνση των ήδη βεβαρημένων δημόσιων οικονομικών τους. Η πίεση στον Μηχανισμό για παροχή νέων δανείων με χαμηλότερα επιτόκια και εγγυήσεις των Ευρωπαίων φορολογουμένων θα αυξάνεται όπως και το ποσό του

36 ΕΠΙΛΟΓΗ

χρέους των χωρών της περιφέρειας που θα αναλαμβάνει. Η προοπτική αυτή φυσικά δεν είναι ευχάριστη για τους Ευρωπαίους. Ήδη το Γερμανικό υπουργείο Οικονομικών ζητά να λάβει μέρος στις διαπραγματεύσεις για τον καθορισμό των όρων και του μεγέθους του Μηχανισμού, με τη σχετική νομοθεσία προς ψήφιση στην ομοσπονδιακή Βουλή το φθινόπωρο. Απροθυμία υπάρχει στη Σλοβακία, η οποία ήδη αρνήθηκε να συνεισφέρει στον προσωρινό μηχανισμό στήριξης της Ελλάδας. Απροθυμία υπάρχει και στη Φινλανδία, όπου στις πρόσφατες εκλογές αναδείχθηκε σε ισχυρή δύναμη το ακροδεξιό κόμμα True Fins που αντιτίθενται σε νέα βοήθεια των αδύναμων κρίκων. Πού θα οδηγούσε όμως μια απροθυμία των μικρότερων αλλά υψηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης χωρών (ΑΑΑ) να στηρίξουν τους αδύναμους κρίκους; Στην ανάγκη παροχής μεγαλύτερου μέρους των εγγυήσεων από τη Γερμανία και τη Γαλλία, πράγμα που δεν επιθυμούν. Με τη δέσμευση της Γερμανίας και της Γαλλίας να αποτρέψουν τη χρεοκοπία μιας χώρας όπως η Ελλάδα (συνάντηση της Ντωβίλ το 2010), μιας και οι συνέπειες θα ήταν καταστροφικές και ο κίνδυνος μετάδοσης της κρίσης μεγάλος (πχ στην Ισπανία όπου η κρίση στην αγορά κατοικιών συνεπάγεται προβλήματα για τις περιφερειακές της τράπεζες), υπό την πίεση του επείγοντος οι Ευρωπαίοι ηγέτες τελικά θα συναινέσουν σε νέα δάνεια από τον Μηχανισμό (κάτι που ήδη συζητείται για την Ελλάδα). Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι κάτι ανάλογο με του ευρωομολόγου, το οποίο ευθέως έχει απορριφθεί. Μεγαλύτερο μέρος του χρέους της ευρωπαϊκής περιφέρειας θα έχει την εγγύηση των Ευρωπαίων και θα φέρει χαμηλότερα επιτόκια, μιας και ο στόχος είναι να είναι βιώσιμο. Το ευρωομόλογο θα είχε οδηγήσει στο ίδιο αποτέλεσμα, εφόσον και αυτό θα συνοδευόταν με τους αυστηρούς όρους δημοσιονομικής λιτότητας που συνοδεύουν τα δάνεια του Μηχανισμού. Θα είχε όμως αποτρέψει τους κλυδωνισμούς και τις καθυστερήσεις που αυξάνουν το κόστος της κρίσης για τις δημοσιονομικά ευάλωτες χώρες. Ο αγορά κρατικών ομολόγων από τον Μηχανισμό στην έκδοσή τους αποτέλεσε το πρώτο βήμα προς μια περιορισμένης έκτασης δημοσιονομική ένωση. Καθώς θα αναλαμβάνει μεγαλύτερο τμήμα του χρέους των αδύναμων χωρών θα γίνονται τα επόμενα. Το έλλειμμα για την Ευρώπη συνίσταται στην απουσία συνειδητοποίησης ότι de facto εκεί οδηγούμαστε. Εφόσον φυσικά η ιδέα της Ευρωπαϊκής ενοποίησης παραμένει ισχυρή. Ο Ζαν Κλοντ Τρισε, της ΕΚΤ, στις σκέψεις του για το μέλλον της Ευρώπης έκανε ήδη λόγο για μια Ευρώπη που θα αποτελεί συνομοσπονδία κρατών με ένα κοινό υπουργείο Οικονομικών της Ευρωζώνης, το οποίο δεν θα διαχειρίζεται κατ΄ανάγκη έναν ομοσπονδιακό προϋπολογισμό αλλά που θα μπορεί να παρεμβαίνει απευθείας στη διαμόφωση της πολιτικής των χωρών που αποκλίνουν από τους κανόνες της.

CMY

follow link

{

Οικονομία /Τράπεζες

Ο Trichet και ο διάδοχός του Οι πιθανότητες του Ιταλού κεντρικού τραπεζίτη, Μάριο Ντράγκι, να διαδεχθεί τον Ζαν Κλοντ Τρισέ στην προεδρία της ΕΚΤ αυξάνονται, καθώς, η καγκελάριος Μέρκελ δήλωσε πρόσφατα ότι η Γερμανία θα μπορούσε να υποστηρίξει την υποψηφιότητά του. // Επιτελείο «Ε»

παραίτηση του Άξελ Βέμπερ από την προεδρία της Bundesbank, καθώς διέβλεπε ότι οι διαφωνίες που είχε διατυπώσει για το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων των αδύναμων χωρών της Ευρωζώνης από την ΕΚΤ και οι πιο αυστηρές θέσεις του για το πρόγραμμα χορήγησης ρευστότητας στις τράπεζες θα δημιουργούσαν προβλήματα στο διοικητικό συμβούλιο της κεντρικής τράπεζας της ευρωζώνης, άνοιξε τον δρόμο για τη διαδοχή του Ζαν Κλωντ Τρισέ από τον Μάριο Ντράγκι. Ο κ. Ντράγκι, έχει ήδη τη στήριξη του Γάλλου προέδρου, Νικολά Σαρκοζί. Επικεφαλής σήμερα του Financial Stability Board, το οποίο με τη συμμετοχή πλέον των χωρών του G20 σχεδιάζει τη νέα αρχιτεκτονική του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος με ρυθμίσεις που θα αποτρέπουν κρίσεις όπως η πρόσφατη, έχει ισχυρό βιογραφικό στη διαχείριση κρίσεων κάτι που ενισχύει την υποψηφιότητά του. Τη δεκαετία του ’90, διατέλεσε υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας και

40 ΕΠΙΛΟΓΗ

με δραστικές περικοπές δαπανών, υποτίμηση της λίρας κατά 7% (3,5% με ανατίμηση 3,5% των υπόλοιπων νομισμάτων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Συναλλαγματικών Ισοτιμιών), και ένα ευρύ πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων απέτρεψε την κρίση στα δημόσιο οικονομικά της χώρας του που ήταν σε οριακό σημείο με το έλλειμμα στις αρχές της δεκαετίας στο 11% του ΑΕΠ. To 2002 μεταπήδησε στη Goldman Sachs, όπου κατείχε τη θέση του αντιπροέδρου και το 2006 διαδέχθηκε τον Antonio Fazio στη θέση του διοικητή της Τράπεζας της Ιταλίας, o οποίος εξαναγκάστηκε σε παραίτηση μετά τον θόρυβο που δημιούργησε η παρέμβασή του υπέρ της εξαγοράς της Banca Antonveneta από ιταλική τράπεζα, ενέργειες που υπονόμευσαν το κύρος της Τράπεζας. Με τα προβλήματα της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας να δοκιμάζουν την πολιτική της ΕΚΤ και τις δυνατότητές της να διασφαλίσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της ευρωζώνης, η νέα του θέση θα αποτελέσει δοκιμασία για τις ικανότητές του.

ΤρAπεζες

Καμπανάκια κινδύνου // Επιτελείο «Ε»

Ο Andrea Enria είναι ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Αρχής Εποπτείας των τραπεζών, του European Banking Authority. Από το Λονδίνο, όπου είναι η έδρα του ΕΒΑ και αποφασισμένος να διασφαλίσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, θα δημοσιοποιήσει τα αποτελέσματα των stress tests των τραπεζών σύντομα.

α stress tests θέτουν αυστηρούς όρους που προβλέπονται από την Βασιλεία ΙΙΙ για τα εποπτικά κεφάλαια πρώτης διαβάθμισης, δηλαδή το μετοχικό κεφάλαιο, αποκλείοντας άλλης μορφής συμμετοχές που αποδείχθηκε στη διάρκεια της κρίσης ότι δεν απορροφούν ζημίες. Η πρόβλεψη αυτή προκάλεσε τις αντιδράσεις της ομοσπονδίας των γερμανικών τραπεζών, καθώς οι κρατικές περιφερειακές τράπεζες της χώρας έχουν κάνει μεγάλη χρήση τέτοιων μορφών κεφαλαίου, με κίνδυνο να εμφανισθούν ευάλωτες στα stress tests. (Οι εκτιμήσεις ανεβάζουν σε 50 δισ. ευρώ το κόστος συμμόρφωσής τους με τους νέους κανόνες.) Προειδοποιεί μάλιστα ότι όσες τράπεζες δεν περάσουν με επιτυχία τα τεστ θα πρέπει να λάβουν μέτρα ενίσχυσης των κεφαλαίων τους ως το τέλος του χρόνου, διαφορετικά η ΕΒΑ θα παρεμβαίνει για να διασφαλίσει ότι γίνονται οι απαραίτητες κινήσεις. Όπως άλλωστε τόνισε ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας και αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου, Μέρβιν Κινγκ, τα αποτελέσματα των τεστ αντοχής θα πρέπει να αντιμετωπισθούν ως εκτιμήσεις του κατά πόσο μια τράπεζα είναι ευάλωτη σε μια πιθανή κρίση και όχι αυτομάτως στη λογική του pass or fail. Σε ομιλία του στο Ευρωπαϊκό Κοι-

νοβούλιο ανέφερε ότι η μόχλευση των τραπεζών παραμένει υψηλή. Οι επιπτώσεις της θα γίνουν ιδιαίτερα αισθητές αν αυξηθούν τα επιτόκια και αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Προειδοποίησε ότι η χρηματοπιστωτική κρίση δεν έχει παρέλθει και ότι θα απαιτηθούν πολλά χρόνια για να αντιμετωπισθούν οι συνέπειες της. Εξάλλου, το ΔΝΤ στην πρόσφατη έκθεσή του για την Ευρώπη, θεωρεί ότι σημαντικά μέτρα θα πρέπει να ληφθούν για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το θέμα των αδύναμων τραπεζών. Επίσης τονίζει ότι μια κρίση εμπιστοσύνης στην περιφέρεια, θα συνεπαγόταν διάδοση της κρίσης στην Ευρώπη μέσω της έκθεσης των τραπεζών στο χρέος των χωρών αυτών. Στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, η αμερικανική Fed θα υποβάλλει σε τεστ αντοχής τις τράπεζες κάθε χρόνο και εφόσον τα αποτελέσματα δεν είναι ικανοποιητικά θα απαγορεύει τη διανομή μερισμάτων ώστε να ενισχύεται η κεφαλαιακή τους θέση.

ΤραπεζικH ρευστOτητα

υποβάθμιση της Ελλάδας μεταφέρεται άμεσα στις τράπεζες. Με μια νέα υποβάθμιση, οι ελληνικές τράπεζες πιθανόν να χρειαστεί να επιστρέψουν ρευστότητα στο Ευρωσύστημα καθώς θα βρεθούν ακάλυπτες τιτλοποιήσεις και καλυμμένα ομόλογα. Στην περίπτωση αυτή θα απαιτηθούν πρόσθετες κρατικές εγγυήσεις, πέραν των 30 δισ. ευρώ που έχουν ήδη αποφασιστεί. Ο Ζαν Κλοντ Τρισέ έχει δηλώσει ότι σε περίπτωση επιμήκυνσης των δανείων της Ελλάδας η ΕΚΤ, που είναι και ο μεγαλύτερος κάτοχος ελληνικών ομολόγων (50 δισ. ευρώ περίπου σε ομόλογα και 150 δισ. ελληνικών τίτλων κάθε είδους ως εγγυήσεις για παροχή ρευστότητας

στις τράπεζες) θα σταματήσει να δέχεται εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου για χορήγηση ρευστότητας στις τράπεζες, συνεπώς η εικόνα μπορεί να επιδεινωθεί δραματικά. Όπως τονίζει η συμβολή των τραπεζών-επενδυτών σε ελληνικά ομόλογα πρέπει να είναι εθελοντική, να μην επιβληθεί, διότι τότε θα θεωρηθεί πιστωτικό γεγονός με απρόβλεπτες συνέπειες. Οι τράπεζες έχουν επιστρέψει 12 δισ. ευρώ από τη ρευστότητα που έχουν αντλήσει από την ΕΚΤ, στο πλαίσιο της στρατηγικής απεξάρτησής τους από αυτήν. Σε συνδυασμό με τη μείωση των καταθέσεων, η δυνατότητά τους χρηματοδότησης της οικονομίας περιορίζεται. Αυτό αντανακλά η μείωση των χορηγήσεών τους με ρυθμό 0,4%. ΕΠΙΛΟΓΗ 41

{ Ελληνικές τράπεζες

Παρατηρώντας κάποιος το λόγο και τις κινήσεις του Ζαν Κλοντ Τρισέ για τις ελληνικές τράπεζες και την επόμενη μέρα στο χρηματοπιστωτικό μας σύστημα, δεν μπορεί παρά να βρεί σαφή σημεία αναφοράς στο κλίμα που αυτή δημιουργεί με την Οδύσσεια το Ομήρου: «αὐτὰρ ἐπεί ῥ᾽ ἐπὶ νῆα κατήλθομεν ἠδὲ θάλασσαν /νῆα μὲν ἂρ πάμπρωτον ἐρύσσαμεν εἰς ἅλα δῖαν /ἐν δ᾽ ἱστὸν τιθέμεσθα καὶ ἱστία νηὶ μελαίνῃ / ἐν δὲ τὰ μῆλα λαβόντες ἐβήσαμεν /ἂν δὲ καὶ αὐτοὶ βαίνομεν ἀχνύμενοι θαλερὸν κατὰ δάκρυ χέοντες». Απόσπασμα από τον Όμηρο, Νέκυια (ραψωδία λ της Οδύσσειας). Και η απόδοση στη νέα ελληνική σε μετάφραση του Θανάση Γεωργιάδη: « Ύστερα, αφού στο πλοίο ήρθαμε, στη θάλασσα /πρώτα απ’ όλα ρίξαμε το πλοίο στον θεϊκό τον πόντο /κατόπιν βάλαμε κατάρτι και πανιά στο μαύρο μας πλεούμενο /και παίρνοντας τα πρόβατα σ’ αυτό ανεβήκαμε κι οι ίδιοι· / θλιμμένοι μπήκαμε, το δάκρυ χύνοντας ποτάμι». 42 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ο ποιητής των αριθμών

Mr. Trichet

η ελληνική τραπεζική ραψωδία, οι έμμετρες εντολές του ευρωπαίου κεντρικού τραπεζίτη και η Οδύσσεια των ελληνικών τραπεζών. Ο ευρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης, Ζαν Κλοντ Τρισέ, θέλει να κλείσει τη θητεία του χωρίς νέες κρίσεις. με τη μονοτονία μιας ομηρικής ραψωδίας, ζητώντας από τις τράπεζες να απεξαρτηθούν σταδιακά από τη ρευστότητα που τους παρέχει και απειλώντας ότι σε περίπτωση αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους θα πάψει να δέχεται από αυτές ως ενέχυρο τα ελληνικά ομόλογα, θέλει να περάσει το μήνυμα ότι μόνο ισχυρότερες θα μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν τις προσπάθειες αναχαίτισης της κρίσης. Από τον ΧρHΣΤο ΚΩνΣΤΑ

ιαμβικός 15σ ύλ λαβος του Ομήρου, έδωσε πολλούς αιώνες αργότερα, τη σκυτάλη στην αμερικανική μουσική ραπ που με το κοφτό, αυσ τηρό, ρυθμικό της ύφος περιγράφει δραματικές καταστάσεις και περίπλοκες συνθήκες μέσα στο πλαίσιο μιας ελκυστικά μονότονης μελωδίας η οποία ακριβώς αυτό προσπαθεί να επιτύχει: Μέσα από τη βαρετή μονοτονία της μουσικής να επικεντρωθεί ο ακροατής στη σημασία και τα μηνύματα των λόγων του ποιητή. Η ρητορική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας όσον αφορά το Ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν διαφέρει καθόλου στη μορφή και την τεχνοτροπία από τη μονοτονία του ιαμβικού 15σύλλαβου. Μέχρι χθες, όλοι οι αναλυτές συμφωνούσαν ότι στην Ελλάδα δεν ήταν ο τραπεζικός κλάδος που είχε πρόβλημα αλλά η απελπιστική δημοσιονομική κατάσταση του ελληνικού κράτους προκαλούσε ασφυξία στο τραπεζικό σύστημα. Η ανάλυση αυτή ήταν σωστή αλλά δεν ισχύει πλέον. Σήμερα το τραπεζικό μας σύστημα επειδή οι διοικήσεις του καθυστερούν στην προσαρμογή του στις νέες συνθήκες, αποτελούν μέρος του προβλήματος και φυσικά αναπόσπαστο μέρος της λύσης. Από την άλλη πλευρά, στο εξωτερικό, όλοι πλέον αναγνωρίζουν ότι το «ελληνικό ζήτημα» ως μέγεθος δεν εί-

ναι σημαντικό. Ως γεγονός όμως, ως πιστωτικό επεισόδιο (credit event) μέσα σε μια μεγάλη οικονομική ζώνη με ισχυρό και σταθερό νόμισμα, η Ελλάδα αποτελεί πρόβλημα που πρέπει να επιλυθεί με υποδειγματική αποτελεσματικότητα ώστε να αποθαρρύνει οποιαδήποτε σκέψη ή επιβουλή για επανάληψή του σε κάποια άλλη περιοχή της ευρωζώνης. Γι’ αυτό ακριβώς και οι εξελίξεις στο τραπεζικό μας σύστημα θα είναι καταιγιστικές παρά την απροθυμία των μετόχων και των διοικήσεών τους. Το πρόβλημα στο τραπεζικό μας σύστημα είναι διπλό. Πρόβλημα ρευστότητας και πρόβλημα κεφαλαιακής επάρκειας. Προφανώς η κατάσταση δεν είναι ίδια σε κάθε τράπεζα. Υπάρχουν διοικήσεις που πρόλαβαν και ενίσχυσαν τα ίδια κεφάλαιά τους, διαχειρίσθηκαν με σωφροσύνη τις χορηγήσεις και δεν εκτέθηκαν υπερβολικά στον αλόγιστο υπερδανεισμό.

Τα δεινά της αναβλητικότητας Η πραγματικότητα όμως στο τραπεζικό σύστημα απαιτεί γρήγορες αποφάσεις. Οι τραπεζικές καταθέσεις εξακολουθούν να βρίσκονται σε φθίνουσα πορεία, στο πρώτο τετράμηνο του 2011 έχουν μειωθεί κατά 12 δισεκατομμύρια ευρώ, και οι διεθνείς αγορές παραμένουν κλειστές για τις τράπεζες. Μοναδική διέξοδος για την άντληση ρευστότητας αποτελεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η πρακτική αυτή ΕΠΙΛΟΓΗ 43

{ Ελληνικές τράπεζες πρέπει να τερματιστεί και οι τράπεζες πρέπει να προχωρήσουν σε απομόχλευση (δηλαδή μείωση των χορηγήσεων) αλλά και πωλήσεις θυγατρικών για την απελευθέρωση ρευστότητας. Η ελληνική οικονομία πρέπει παραμείνει ζωντανή στις αγορές χρήματος και κεφαλαίων. Να προσπαθήσει να πείσει τις αγορές και τους εταίρους της ότι αποτελεί ένα αξιόπιστο γρανάζι στην αγκομαχούσα Ευρωπαϊκή Μηχανή που

Στο εξωτερικο, ολοι πλεον αναγνωριζουν οτι το «ελληνικο ζητημα» ως μεγεθος δεν ειναι σημαντικο. Ως γεγονος ομως, ως πιστωτικο επεισοδιο (credit event), η Ελλαδα αποτελει προβλημα που πρεπει να επιλυθει με υποδειγματικη αποτελεσματικοτητα ωστε να αποθαρρυνει οποιαδηποτε σκεψη ή επιβουλη για επαναληψη του σε καποια αλλη περιοχη της ευρωζωνης. για πρώτη φορά στον σύντομο -μόλις 11ετή -βίο της αντιμετωπίζει μια σοβαρή και ανατρεπτική χρηματοπιστωτική κρίση. Η εποχή που η Ελλάδα ζούσε μέσα στον δοκιμαστικό σωλήνα της Τρόϊκας και το τραπεζικό μας σύστημα αντλούσε «εύκολη» ρευστότητα από την ΕΚΤ μέσω της μη συμβατικής χρηματοδότησης του ευρωσυστήματος που είχε δοθεί για την άμβλυνση των επιπτώσεων της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, τελείωσε. Εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν. Με μια συγχορδία δηλώσεων, ανακοινώσεων και παρεμβάσεων η Ευρωπαϊκή 44 ΕΠΙΛΟΓΗ

Κεντρική Τράπεζα ξεκαθάριζε ότι μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, έστω και ήπιας μορφής, θα αντιμετωπιστεί ως πιστωτικό επεισόδιο. Γι’ αυτό και ανακοίνωσε ότι θα παύσει να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο σε περίπτωση που η χώρα επιλέξει ως λύση στο δημοσιονομικό της πρόβλημα την –οποιασδήποτε μορφής- αναδιάρθρωση του χρέους της. Η λογική πίσω από αυτή τη σταθερή και σχεδόν δογματική απόφαση είναι απλή: Οι Ευρωπαίοι έμαθαν από τα λάθη των Αμερικανών. Είναι αποφασισμένοι να αποφύγουν μία κρίση τύπου Lehman Brothers στην παγκόσμια αγορά. Ο φόβος της μετάδοσης της κρίσης δεν αφορά μόνο την ευρωπαϊκή περιφέρεια αλλά πλέον απειλεί την οικονομική ανάκαμψη της Ανατολικής Ευρώπης. Μια ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα προκαλούσε «πάγωμα» στον δανεισμό από τις δυτικές τράπεζες προς την «Ανατολή» και θα «χτυπήσει» όλους εκείνους τους επενδυτές, οι οποίοι έχουν επενδύσει πολλά στα ομόλογα, τα νομίσματα και τις μετοχές της περιοχής, λόγω των μέχρι τώρα ισχυρών ενδείξεων για σημαντική οικονομική βελτίωση στο «ανατολικό-ευρωπαϊκό» μπλοκ. Το 76% του τραπεζικού κλάδου στην Ανατολική Ευρώπη ελέγχεται από τράπεζες της ευρωπαϊκής δύσης, γεγονός που κάνει την περιοχή εξαιρετικά ευάλωτη στην κρίση χρέους της Ευρωζώνης. Ένας νέος γύρος αναταραχών στην περιοχή του ευρώ θα αναγκάσει τράπεζες, όπως η UniCredit, η Erste Group και η Societe Generale, να περιορίσουν τον δανεισμό που παρέχουν, μεταδίδοντας τον ιό της κρίσης από την ευρωζώνη στο αναπτυσσόμενο ανατολικό μπλοκ της ΕΕ. Το τελευταίο διάστημα ωστόσο, η στάση της μαλακώνει, υπό την πίεση της επιδεινούμενης εικόνας στην Ελλαδα, υπό τον όρο ότι οποιαδήποτε επιμήκυνση των ελληνικών ομολόγων δεν θα αποτέλέσει πιστωτικό γεγονός, δηλαδή δεν θα συνεπάγεται πληρωμή των ασφαλίστρων κινδύνου, των CDS.

Ο ιαμβικός του Ζαν Κλοντ Τρισέ Οι ελληνικές τράπεζες, αμέσως μετά την ολοκλήρωση και δημοσιοποίηση των τεστ αντοχής είναι υποχρεωμένες –από ένστικτο αυτοσυντήρησης πλέον και όχι από στρατηγική επιλογή– να προχωρήσουν σε πιο επιθετικές κινήσεις προκειμένου να λειτουργούν και να χρηματοδοτούνται χωρίς τα δεκανίκια της Ευρωπαϊκής ΕΚΤ.

α ξεκινήσουμε όμως με μία απαραίτητη διευκρίνηση. Ο στόχος του Ζαν Κλοντ Τρισέ, του μέχρι τον Οκτώβριο κεντρικού τραπεζίτη της ευρωζώνης, δεν είναι καταπνίξει στην πιστωτική ασφυξία το τραπεζικό μας σύστημα. Στόχος είναι η αυτοδύναμη ανάπτυξη των ελληνικών τραπεζών με τη μικρότερη δυνατή εξάρτηση από εξωγενείς παράγοντες και τη χρηματοδότηση της ΕΚΤ. Αυτό με απλά λόγια σημαίνει ανάπτυξη σχεδίων χρηματοδότησης για τις επιμέρους τράπεζες. Ήδη στο σύνολο της Ευρωζώνης παρατηρείται σημαντική βελτίωση στη λειτουργία των αγορών χρήματος, άρα οι τράπεζες εμπιστεύονται περισσότερο η μία την άλλη και αυτό είναι καλό σημάδι. Η προσφυγή στη χρηματοδότηση από την ΕΚΤ στην υπόλοιπη Ευρώπη έχει υποχωρήσει ουσιαστικά. Οι ελληνικές τράπεζες μπορούν και πρέπει να ανακεφαλαιοποιηθούν. Να ενισχύσουν τα ίδια κεφάλαιά τους και τη διαθέσιμη ρευστότητα. Πιο συγκεκριμένα, οι κινήσεις αυτές περιλαμβάνουν ουσιαστικές δράσεις για τη μείωση των λειτουργικών εξόδων, με κλείσιμο καταστημάτων, επαναδιαπραγμάτευση ενοικίων, διακοπή εξωτερικών συνεργασιών, επαναδιαπραγμάτευση προμηθειών από μηδενική βάση και μείωση προσωπικού κυρίως μέσω της μη αντικατάστασης όσων αποσύρονται είτε λόγω συνταξιοδότησης είτε για άλλο λόγο. Το 2011 η μείωση του αριθμού εργαζομένων στον κλάδο θα ανέλθει στο 3%. Η μείωση του λειτουργικού κόστους, εκτιμάται ότι για το σύνολο της φετινής χρονιάς δεν θα ξεπεράσει το 5%. Για τη βελτίωση της ρευστότητάς τους οι τράπεζες πρέπει να ρευστοποιήσουν συμμετοχές τους όπως έπραξε για παράδειγμα η Eurobank EFG στην Πολωνία που με την πώληση της Polbank, όχι μόνον ενίσχυσε την κεφαλαιακή της βάση, αλλά επίσης απελευθέρωσε ρευστότητα ύψους 2,5 δισ. ευρώ. Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι η Ελλάδα σήμερα χρειάζεται πολύ λιγότερες αλλά πολύ ισχυρότερες τράπεζες, ικανές να χρηματοδοτήσουν τις προσπάθειες αναχαίτισης της κρίσης.

ΕΠΙΛΟΓΗ 45

{ Τράπεζα της Ελλάδος

Η πορεία προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας σε κρίσιμη καμπή Η οικονομία βρίσκεται σε μεταίχμιο, καθώς η προσαρμογή έχει κάνει προόδους, αλλά παραμένει βραδεία σε σχέση με τη δυναμική του χρέους. Χρειάζεται τώρα μια ισχυρή επανεκκίνηση της προσπάθειας, που θα καλύψει γρήγορα τις υστερήσεις και θα δώσει νέα ορμή στη μεταρρυθμιστική πολιτική. *Ομιλία του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γεωργίου Α. Προβόπουλου, στην Ετήσια Γενική Συνέλευση των μετόχων στις 18 Απριλίου 2011

Οι βασικές προτεραιότητες για την οικονομική πολιτική είναι: α) Σταθεροποίηση με μέτρα διαρθρωτικής προσαρμογής Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η επίσπευση της ανάκαμψης και η ανάπτυξη αποτελούν τον καθοριστικό παράγοντα της επιτυχίας στα επόμενα χρόνια. Δεν θα υπάρξει όμως ανάκαμψη, αν δεν θεραπευθούν οι βασικές αιτίες που μας οδήγησαν στην κρίση: η γιγάντωση των ελλειμμάτων και των χρεών του Δημοσίου και η σοβαρή υποχώρηση της ανταγωνιστικής θέσης της χώρας. Πρώτο βήμα συνεπώς για την ανάπτυξη είναι η σταθεροποίηση της οικονομίας. Όπως έχει δείξει και η διεθνής εμπειρία, η ύπαρξη μεγάλων δημόσιων ελλειμμάτων και χρεών δεν στηρίζει την ανάπτυξη. Αντίθετα, την υπονομεύει.

Δημιουργική παρουσίαση: AllmediaCreative

Επιτάχυνση των αλλαγών στον δημόσιο τομέα Η σταθεροποίηση έχει εισέλθει στη δεύτερη και δυσκολότερη φάση. Μετά τις οριζόντιες περικοπές στους μισθούς και τις αυξήσεις των φόρων, πρέπει τώρα να στραφεί αποφασιστικά στις διαρθρωτικές αλλαγές στο δημόσιο τομέα για να μειώσει, σε μόνιμη βάση, δαπάνες που προέρχονται από την αναποτελεσματική του λειτουργία. Περιθώρια στο χώρο αυτό υπάρχουν και είναι μεγάλα. Πρέπει ταυτόχρονα να αξιοποιηθούν δύο σημαντικές ευκαιρίες που παρουσιάζονται σήμερα και οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν καταλύτη για την επανεκκίνηση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας. • Π ρώτον, το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής δίνει τη δυνατότητα να ακολουθηθεί μια δημοσιονομική πολιτική με σαφείς στόχους, εξειδικευμένα μέτρα και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα εφαρμογής, αντί για αποσπασματικές παρεμβάσεις και έκτακτα μέτρα. Για να έχει το Πλαίσιο τα αναμενόμενα αποτελέσματα θα πρέπει να εξαλείψει τους παράγοντες που γεννούν ελλείμματα, κυρίως να περικόψει τις δαπάνες. • Δ εύτερον, το Πρόγραμμα Αποκρατικοποιήσεων και Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας μπορεί, αν εφαρμοσθεί 46 ΕΠΙΛΟΓΗ

με τόλμη και ταχύτητα, να συμβάλει ουσιαστικά στον περιορισμό του χρέους και να ενισχύσει την εισροή ξένων άμεσων επενδύσεων. β) Ά μβλυνση των συνεπειών της ύφεσης και επίσπευση της ανάκαμψης Η οικονομική πολιτική πρέπει, χωρίς εκπτώσεις στη δημοσιονομική προσαρμογή, να επιδιώξει παράλληλα την άμβλυνση της ύφεσης και την ταχύτερη δυνατή επαναφορά των ρυθμών μεταβολής του ΑΕΠ σε θετικές τιμές. • Σε πρώτη φάση πρέπει να αποφευχθεί η περαιτέρω επιβάρυνση των επιχειρήσεων, των εργαζομένων και των συνταξιούχων που πληρώνουν κανονικά τους φόρους και, αντ’ αυτού, να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος όσον αφορά την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής. Αυτό είναι κρίσιμο και για να ενισχυθεί το αίσθημα δικαιοσύνης και να αυξηθεί ο βαθμός συναίνεσης στο πρόγραμμα προσαρμογής. • Ταυτόχρονα, πρέπει να εξαντληθούν όλες οι δυνατότητες για: > εξοικονόμηση δαπανών με εξάλειψη της σπατάλης, κατάργηση φορέων που δεν προσφέρουν έργο και συγχωνεύσεις άλλων, > ανακατανομή των συνολικών δαπανών με βάση αναπτυξιακά και κοινωνικά κριτήρια και βελτίωση της αποτελεσματικότητάς τους. Έτσι θα είναι εφικτό να στηριχθούν οι πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, να διευκολυνθεί η κινητικότητα της εργασίας μεταξύ κλάδων και ειδικοτήτων και να αυξηθεί το μερίδιο των δημόσιων πόρων που διατίθενται για επενδύσεις. • Π ρέπει επίσης να επιταχυνθεί η αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων που παραμένουν στη διάθεση της χώρας, με χρησιμοποίηση των εργαλείων που προβλέπονται στο νέο αναπτυξιακό νόμο και με πλήρη ενεργοποίηση του ΕΤΕΑΝ. • Τέλος, πρέπει να προχωρήσει αμέσως η υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων μηδενικού ή χαμηλού δημοσιονομικού κόστους και άμεσης απόδοσης, όπως είναι

αυτές που αφορούν την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς και την εξάλειψη των αγκυλώσεων στις αγορές προϊόντων και εργασίας. γ) Προσέλκυση ξένων επενδύσεων Καθώς οι εγχώριοι πόροι που θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη είναι στην παρούσα φάση εξαιρετικά περιορισμένοι, πρέπει να ενθαρρυνθεί η εισαγόμενη αποταμίευση, να προσελκυστούν δηλαδή ξένες άμεσες επενδύσεις. Βεβαίως, οι συνθήκες είναι αντίξοες, καθώς το κλίμα που επικρατεί για την Ελλάδα είναι δυσμενές και οι αβεβαιότητες μεγάλες. Μπορούν όμως να υπάρξουν παράπλευρες ωφέλειες από το Πρόγραμμα Αποκρατικοποιήσεων και βεβαίως από τα μέτρα βελτίωσης του περιβάλλοντος της επιχειρηματικής δραστηριότητας που επείγει να υλοποιηθούν. δ) Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας με επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων Η ανάπτυξη προϋποθέτει ταχεία βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Αυτό σημαίνει τη λειτουργία ανταγωνιστικών επιχειρήσεων που θα προσανατολίζονται στις διεθνείς αγορές. Προϋποθέτει επίσης τη ριζική αλλαγή του κλίματος, με τη δημιουργία περιβάλλοντος που θα ευνοεί την ανάληψη παραγωγικών-επενδυτικών πρωτοβουλιών. Πρέπει τώρα να προχωρήσουν με πολύ ταχύτερο βήμα οι διαρθρωτικές αλλαγές στις αγορές και κυρίως οι μεταρρυθμίσεις στο δημόσιο τομέα – μεταρρυθμίσεις που θα εστιάζονται, πέρα από την ανάκτηση των απωλειών της διεθνούς ανταγωνιστικότητας κόστους, στη βελτίωση της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας. Οι βασικές κατευθύνσεις των μεταρρυθμίσεων – αρκετές από τις οποίες έχουν ήδη δρομολογηθεί -- πρέπει να αφορούν: • τ ην ενδυνάμωση του ανταγωνισμού στις αγορές αγαθών και υπηρεσιών, • τ ην ενίσχυση της ευελιξίας και της κινητικότητας στην αγορά εργασίας, • τ η βελτίωση της απορρόφησης των κοινοτικών πόρων, την ενθάρρυνση και διευκόλυνση των επενδύσεων και την ενίσχυση του εξαγωγικού προσανατολισμού της οικονομίας, • την αύξηση της αποτελεσματικότητας όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης και την ενθάρρυνση της καινοτομίας και της έρευνας, την αλλαγή του σημερινού προτύπου παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας. ε) Αξιοποίηση των δυνατοτήτων ανάπτυξης Οι κυριότερες πηγές ανάπτυξης είναι: • Οι μεγάλες επενδύσεις στο χώρο της ενέργειας, • Η αναβάθμιση του τουρισμού με προσέλκυση επισκεπτών υψηλοτέρου εισοδηματικού επιπέδου, ενθάρρυνση της μόνιμης ή εποχικής διαμονής εύπορων συνταξιούχων από άλλες χώρες αλλά και εργαζόμενων ελεύθερων επαγγελματιών, ενθάρρυνση του συνεδριακού τουρισμού, διευκόλυνση της κρουαζιέρας και προσέλκυση ξένων επισκεπτών και στην ηπειρωτική και ορεινή Ελλάδα.

• Η περαιτέρω ανάπτυξη των υπερπόντιων θαλάσσιων εμπορικών μεταφορών. • Ο ι επιδόσεις των κλάδων εκείνων της μεταποίησης που έχουν επιδείξει αξιόλογο εξαγωγικό δυναμισμό, αλλά και πολλών δυναμικών επιχειρήσεων σε όλους τους κλάδους. •Η αξιοποίηση της αγροτικής παραγωγής με μεταποίηση προϊόντων γεωργίας και κτηνοτροφίας. • Η ανάδειξη της Ελλάδος σε διαμετακομιστικό κόμβο μεταξύ άλλων με την αξιοποίηση των λιμένων της, καθώς και η παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών τόσο υγείας όσο και εκπαίδευσης σε «καταναλωτές» από την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου. Η ανάπτυξη αυτών των κλάδων μπορεί να αποτρέψει την έξοδο του επιστημονικού δυναμικού από τη χώρα και να ενθαρρύνει ταυτόχρονα την επιστροφή Ελλήνων επιστημόνων από το εξωτερικό. Βρισκόμαστε σήμερα στην αρχή μιας μεγάλης πορείας ανασυγκρότησης της οικονομίας με εμπόδια, κινδύνους αλλά και πολλές ευκαιρίες που πρέπει να αξιοποιήσουμε. Για να επιτύχουμε επιβάλλεται κινητοποίηση των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων της χώρας. Η τελική έκβαση θα εξαρτηθεί από: • τη δική μας συλλογική βούληση και αποφασιστικότητα, • τη διορατικότητα και τον προγραμματισμό με μακροχρόνιο ορίζοντα, • τον συντονισμένο σχεδιασμό, την εσωτερική συνοχή των απαιτούμενων ενεργειών, την ταχύτητα στην εφαρμογή τους, και κυρίως τη διαχειριστική επάρκεια. Όλα αυτά προϋποθέτουν την αμετακίνητη προσήλωση στον τελικό στόχο: να κάνουμε την Ελλάδα μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα με οικονομική ευημερία και κοινωνική συνοχή. ΕΠΙΛΟΓΗ 47

48 ΕΠΙΛΟΓΗ

follow link

TMENT • DEVELOPMENT VALUE ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑ

ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΑΞΙΑ • KNOWLEDGE • INVES

Bankers Club

ΑΞΙΑ ΕΧΕΙ …ΝΑ ΜΟΙΡΑΖΕΣΑΙ ΤΙΣ ΓΝΩΣΕΙΣ & ΤΙΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΣΟΥ

Χρήστος Αδαµαντιάδης CHARTIS ΡΩΣΙΑΣ

ΕΠΙΛΟΓΗ 49

{ Συνέντευξη - Χρήστος Αδαμαντιάδης // Chartis Ρωσίας

«Εξάγοντας» managers Τον Χρηστο Αδαμαντιαδη τον γνώρισε πριν αρκετά χρόνια η ελληνική ασφαλιστική αγορά από τους ικανούς χειρισμούς του ως διευθύνοντος συμβούλου της Chartis Ελλάδος. Και μπορεί στην εγχώρια αγορά μέχρι πριν μερικά χρόνια να υπήρχε διάχυτη η αντίληψη ότι τα ασφαλιστικά στελέχη που είναι μπροστά από την εποχή τους σπανίζουν, αλλά σήμερα αποδεικνύεται ότι και ικανούς μάνατζερ διαθέτουμε, σε τέτοιον βαθμό μάλιστα που να επιλέγονται ως πρόσωπα-κλειδιά για νέα αναπτυξιακά εγχειρήματα. Αυτό συνέβη και με τον Χρήστο Αδαμαντιάδη, που ανέλαβε τα ηνία της Chartis Ρωσίας.

ο στρατηγικό πλάνο ανάπτυξης της μητρικής πολυεθνικής Chartis (USA) περιλαμβάνει επενδύσεις σε μοντέλα ταχείας ανάπτυξης σε ορίζοντα πενταετίας. Ο πολυεθνικός όμιλος υλοποιεί τον στρατηγικό του στόχο επενδύοντας σε 10 χώρες όπου χτίζει τις υποδομές και προχωρεί σε όλες εκείνες τις μικρές και μεγάλες αλλαγές που θα καταστήσουν το αναπτυξιακό του πλάνο αποτελεσματικό. Μιλήσαμε με τον Χρήστο Αδαμαντιάδη που έχει αναλάβει τα αναπτυξιακά εγχειρήματα του ομίλου στη ρωσική αγορά. Εκτιμά ότι στη Ρωσία αλλά και ευρύτερα στις μεγάλες αναδυόμενες αγορές (Τουρκία – Κεντρική Ασία) υπάρχουν ανεκμετάλλευτες ευκαιρίες που «περιμένουν» τους επιχειρηματίες και μεταξύ αυτών το ελληνικό επιχειρείν.

Η Ρωσία είναι ένα από τα 10 αναπτυξιακά εγχειρήματα που επιχειρεί η Chartis κ. Αδαμαντιάδη. Ποια η θέση στον εταιρικό σχεδιασμό και ποια είναι βραχυπρόθεσμα τα σχέδιά σας στη συγκεκριμένη αγορά; Στόχος μας είναι να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες που υπάρχουν σήμερα στις αναδυόμενες αγορές. Επενδύουμε συγκεκριμένα σε 10 χώρες και μπορώ να πω σήμερα ότι η «μεταμόρφωσή» τους ώστε να έχουν όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που θα τις καταστήσουν αναπτυξιακές και κερδοφόρες είναι μεγάλη επιχειρηματική πρόκληση. Στη Ρωσία λόγου χάρη η ιδιωτική ασφάλιση –με τη μορφή που εμείς την αναγνωρίζουμε στην Ελλάδα– είναι ένας εντελώς νέος θεσμός με ζωή περίπου 20 χρόνων! Με βάση αυτό το δεδομένο, ο κύκλος της αγοράς βρίσκεται στα πρώτα στάδια εξέλιξης με τεράστια περιθώρια ανάπτυξης αλλά και έντονα σημάδια επιχειρηματικής ανωριμότητας. Σύμφωνα με στοιχεία του 2009, η Ρωσία κατατάσσεται ανάμεσα στις 15 μεγαλύτερες αγορές (14η μετά την Ολλανδία) στον κλάδο των γενικών ασφαλίσεων, με σχεδόν 12.5 δισ. δολ. ετήσια παραγωγή ασφαλίστρων, ενώ εκτιμάται όταν θα δουν το φως της δημοσιότητας τα επίσημα στοιχεία για την αύξηση που επιτεύχθηκε πέρυσι (2010), αυτή θα βρίσκεται στο 6% περίπου. 50 ΕΠΙΛΟΓΗ

Από την ελενα Ερμειδου

Αγορές με προοπτικές λοιπόν. Έτσι, δεν είναι κ. Αδαμαντιάδη; Πείτε μας όμως πιο συγκεκριμένα, πώς «μεταμορφώνετε» τις επιχειρηματικές εργασίες στις ασφαλιστικές που έχετε επενδύσει σε αυτές τις αγορές; Να σας πω. Αλλάζουμε την οργανωτική και απλοποιούμε τη διοικητική δομή, φέρνουμε νέους ανθρώπους, ισχυροποιούμε τα κανάλια διανομής, ενισχύουμε τη διακυβέρνηση, δοκιμάζουμε νέες αγορές και προϊόντα. Είναι λοιπόν μια πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία «μετάλλαξης»! Πρωτεύων στόχος μας στη Ρωσία είναι η οργανική ανάπτυξη με ρυθμό τουλάχιστον διπλάσιο από αυτόν με τον οποίο αναπτύσσεται η αγορά. Ως κατά κύριο λόγο ασφαλιστές επικεντρωμένοι στους μεγάλους και εξειδικευμένους κινδύνους, αυτό που προέχει τώρα είναι η ανάπτυξη στον τομέα των προσωπικών ασφαλίσεων, η διαμόρφωση μιας ελκυστικής πλατφόρμας στον τομέα των μικρομεσαίων κινδύνων και η εξέλιξη του direct marketing ως συμπληρωματικού αλλά σημαντικού πυλώνα διανομής. Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίσατε; Θα έλεγα ότι η κυριότερη έχει να κάνει με την ασφαλιστική αγορά, η οποία είναι ακόμη –όπως σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες– πολύ «ρηχή» όσον αφορά τον αριθμό και την ποιότητα ικανών στελεχών. Υπό την εποπτεία σας έχετε και διάφορες άλλες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και της Κεντρικής Ασίας. Ποιες θα λέγατε ότι είναι οι πιο σημαντικές; Σαφώς η πιο ενδιαφέρουσα –και η οποία ανήκει στο «γκρουπ των 10» που ανέφερα νωρίτερα – είναι η Τουρκία, στην οποία έχουμε χτίσει μια εξαιρετικά «καλοκουρδισμένη» παραγωγική μηχανή, χωρίς καν να αγγίξουμε τον δύσκολο τομέα των ασφαλειών αυτοκινήτου. Η χώρα κινείται με ιδιαίτερα γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης, αντλεί συνεχώς ολοένα και μεγαλύτερες επενδύσεις από το εσωτερικό και εξωτερικό, επενδύει στις υποδομές, και επεκτείνει συστηματικά τη σφαίρα οικονομικής επιρροής στις γειτονικές περιοχές/χώρες. Αρκεί μία βόλτα στην Κωνσταντινούπολη ή τη Σμύρνη ή τη Μπούρσα για να δει κανείς από

πρώτο χέρι την αυτοπεποίθηση που διαχέεται στην κοινωνία και την επιχειρηματική κοινότητα. Αν δεν αλλάξει κάτι στις επερχόμενες εκλογές, η Τουρκία ως χώρα και ως ασφαλιστική αγορά θα συνεχίσει να είναι στο επίκεντρο των εξελίξεων και βεβαίως της προσοχής της Chartis. Άλλη χώρα που κινείται με αντίστοιχη αυτοπεποίθηση –αλλά σε άλλη κατεύθυνση– είναι το Καζακστάν. Και εκεί έχουμε σημαντική παρουσία, με έμφαση στις ασφαλίσεις μεγάλων έργων υποδομών και ενέργειας. Από τις λιγότερο ανεπτυγμένες ασφαλισ τικά χώρες, ξεχωρίζουν η Ουκρανία, τόσο για τη χαμηλή συμμετοχή των ασφαλειών στο εθνικό προϊόν όσο και για τον μεγάλο πληθυσμό –σημάδια πολύ θετικά αν τα δει κανείς στη σωστή και μάλλον μεσοπρόθεσμη βάση– όσο και το Αζερμπαιτζάν, που με σημαν τικά κοιτάσματα πε τ ρε λαίου και φυσικού αερίου, βρίσκεται σε αναπτυξιακή τροχιά. Γενικά, θα έλεγα ότι όλη η Κεντρική Ασία, μια περιοχή εν πολλοίς άγνωστη στην Ελλάδα, είναι αυτή τη στιγμή μία από τις πιο ενδιαφέρουσες και ταχεία αναπτυσσόμενες περιοχές παγκοσμίως. Να κλείσουμε τη συζήτησή μας με την αγορά στην οποία βρίσκεστε ενεργά, τη ρωσική. Διακρίνετε σε αυτή έναν «παράδεισο» ασφαλιστικών ευκαιριών. Στην πράξη ποια είναι τα περιθώρια για περαιτέρω διείσδυση των εταιρειών στο μέλλον, και σε ποιους τομείς ασφαλειών; Σε σύγκριση με την ευρωπαϊκή αγορά και τις αντίστοιχες των αναπτυσσόμενων χωρών «πρώτης ταχύτητας» όπως οι BRIC (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα), το πιο σημαντικό σημείο θετικής διαφοροποίησης της Ρωσικής αγοράς είναι οι ταχείς ρυθμοί ανάπτυξης της μεσαίας τάξης. Σύμφωνα με τις τελευταίες διαθέσιμες στατιστικές, πάνω από το 70% των νοικοκυριών παρουσιάζουν εισοδήματα μεταξύ 15.000 και 50.000 δολ. ετησίως, με το μέσο ετήσιο εισόδημα να κινείται συνεχώς αυξανόμενο τα τελευταία χρόνια και να εκτιμάται σήμερα στα 25.000 δολ. Σκεφτείτε ότι ο συνολικός πληθυσμός της χώ-

ςτη ρωσία… Λειτουργούν περίπου 650 ασφαλιστικές εταιρίες –υπεράριθμες για το μέγεθος της αγοράς, αλλά ταυτόχρονα αριθμός που βαίνει σταθερά μειούμενος καθώς μόλις το 2006 ξεπερνούσε τις 900 επιχειρήσεις και στις αρχές της δεκαετίας τις 2000! η αγορά αναπτύσσεται ανισόρροπα: α) Μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι (εξελιγμένοι χρήστες της ασφάλισης ως μέσο risk management). β) Τεράστια αγορά ασφάλισης αυτοκινήτου με εξωπραγματικά χαμηλά όρια Αστικής Ευθύνης της τάξης των 10.000–15.000 δολ. κατά ατύχημα αλλά ίσως τα υψηλότερα ασφάλιστρα Ιδίων Ζημιών στον κόσμο – περίπου 1.500 δολ. κατά μέσο όρο! γ) Στις επιχειρηματικές ασφαλίσεις λειτουργούν πολλά captive σχήματα, ενώ οι μεγαλύτεροι λογαριασμοί τοποθετούνται μέσω των πολυεθνικών brokers. δ) Στον τομέα της ασφάλισης ιδιωτών, οι μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρίες έχουν αναπτύξει δίκτυα ασφαλιστικών συμβούλων. ε) Το bancassurance εμφανίζεται να κερδίζει μερίδια αγοράς, ενώ υψηλό είναι το ποσοστό ασφάλισης οχημάτων μέσω του δικτύου αντιπροσωπειών αυτοκινήτων.

ρας ξεπερνά τα 140 εκατ. Αργά ή γρήγορα, η έννοια της ιδιωτικής ασφάλισης θα εδραιωθεί σε αυτό το τμήμα του πληθυσμού. Οι προοπτικές λοιπόν για τις προσωπικές ασφαλίσεις περιουσίας, υγείας, ζωής κ.λπ. είναι εξαιρετικές. Η μεγάλη πρόκληση για την ασφαλιστική αγορά, γενικά, είναι η ανάπτυξη ενός marketing mix –σχεδιασμός προϊόντων, κανάλια διανομής, προβολή των διαθέσιμων λύσεων– που θα επιτρέψει την επιτυχή προσέγγιση της τεράστιας και ευημερούσας κατηγορίας καταναλωτών, κυρίως στις μεγάλες πόλεις. Άλλος τομέας με εξαιρετικά μεγάλες προοπτικές είναι ο χώρος των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες παραμένουν, μέχρι σήμερα, εν πολλοίς ανασφάλιστες. Και τέλος το direct marketing και το Bancassurance εμφανίζουν μια αξιοσημείωτη δυναμική. ΕΠΙΛΟΓΗ 51

{ Ελληνικό Πανεπιστήμιο / Έρευνα πΤΩςη ΤΟυ SPREAD – αΝΟΔΟς ΤΟυ ΧρηΜαΤιςΤηριΟυ

ςχέση αντιστρόφως ανάλογη Μία σχέση που δημιουργεί επενδυτικές ευκαιρίες Ο λόγος για τα spread των ελληνικών ομολόγων και την πορεία του Χρηματιστηρίου. Όταν το πρώτο αυξάνεται, το δεύτερο, υποχωρεί. Το γιατί συμβαίνει αυτό ερεύνησαν οι φοιτητές του προγράμματος MSc in Finance του ALBA Graduate Business School, Αντώνης Βουκελάτος, Παναγιώτης δρουγκάνης και Αντώνης Κουκλινός στο πλαίσιο του μαθήματος Advanced Equity Portfolio Management.

ριν καθιερωθεί η Eυρωζώνη, οι αποδόσεις των ομολόγων εμφάνιζαν μεγάλη διακύμανση, κάτι που εξομαλύνθηκε μετά τη σύγκλιση. Η επταετία 2000 - 2007 ήταν περίοδος εξαιρετικής σταθερότητας στην αγορά ομολόγων που κατέρρευσε το 2008. Η παγκόσμια οικονομική κρίση «ξεγύμνωσε» τις δημοσιονομικές καταστάσεις των κρατών-μελών της ΟΝΕ και τις έθεσε αντιμέτωπες με τις αγορές. Από τον «μαύρο» Σεπτέμβριο του 2008 παρατηρούνται τα πρώτα σημάδια διεύρυνσης και διακύμανσης του spread, περισσότερο των χωρών του «φτωχού» Νότου και συγκεκριμένα των PIGS (Portugal, Italy, Greece, Spain) από τις διεθνείς αγορές. Εύλογο είναι λοιπόν το γεγονός πως σε περιόδους κρίσης, το spread μεταβάλλεται ραγδαία με αποτέλεσμα τη δημιουργία κλίματος ανησυχίας, που όπως φαίνεται έχει σαφή αντίκτυπο στο Χρηματιστήριο. Αντιθέτως, δεν υπάρχουν εμφανή σημάδια επιρροής όταν το spread κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα. Η συσχέτιση (correlation) μεταξύ των αποδόσεων του χρηματιστηρίου και της ποσοστιαίας μεταβολής των περιθωρίων είναι πολύ ασθενής για την περίοδο 2000 -2008 με τιμή -0,2. Για την περίοδο 2008-2010, κατά την οποία το spread εκτινάχτηκε, η συσχέτιση σχεδόν τριπλασιάστηκε με τιμή κοντά στο -0,6. Για να γίνει πιο κατανοητό, η συσχέτιση λαμβάνει τιμές από -1 (τέλεια αρνητική συσχέτιση) έως +1 (τέλεια θετική συσχέτιση). Όσο πιο κοντά στο 1 η τιμή, τόσο πιθανότερο είναι οι μεταβλητές να κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Στην προσπάθεια να εξερευνήσουμε βαθύτερα αυτή τη σχέση εκτιμήσαμε την ανάλυση παλινδρόμησης του Γενικού Δείκτη (ΓΔ) και της ποσοστιαίας μεταβολής του spread. Για το διάστημα της κρίσης (2008-2010) στη σχέση spread – χρηματιστηρίου ο συντελεστής (β) εκτοξεύεται στο -0,12 υποδηλώνοντας αρκετά μεγάλο αντίκτυπο. Μια άνοδος του spread κατά 10% (π.χ. από 500 σε 550) ωθεί τον ΓΔ σε πτώση της τάξεως του 1,2%. Αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό τη συνεχόμενη πτώση του ΓΔ κατά την περίοδο της μεγάλης διακύμανσης των ελληνικών spreads. Αυτή η σχέση φαίνεται να γίνεται πιο ισχυρή όταν αντί του Γενικού Δείκτη χρησιμοποιήσουμε τον Δείκτη Τραπεζών (β = -0.28) ή τον Δείκτη FTASE20 (β = -0.20). Οι τράπεζες παραδοσιακά έχουν μεγάλη έκθεση σε ομόλογα. Στα τέλη του 2010 κατείχαν περίπου 45 δισ. ευρώ σε ελληνικά ομόλογα, ήτοι το 20% του Δημοσίου Χρέους αλ52 ΕΠΙΛΟΓΗ

λά και στο 10% του ενεργητικού τους, κάτι που εξηγεί την απαξίωση που υφίστανται οι τραπεζικές μετοχές. Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής δεδομένα: Εθνική: 19,5 δισ. ευρώ, Alpha bank: 4,2 δισ. ευρώ, Eurobank: 7,8 δισ., Πειραιώς: 8 δισ. ευρώ, ΑΤΕ bank: 3,9 δισ. ευρώ και ΤΤ: 5,3 δισ. ευρώ. Στη μελέτη μας προσπαθήσαμε να εξερευνήσουμε και άλλες πιθανές σχέσεις μεταξύ διαφορετικών χαρτοφυλακίων και τη συμπεριφορά τους έναντι των μεταβολών του spread. Αντλήσαμε δεδομένα (εβδομαδιαία για τα έτη 2000 – 2008 και ημερήσια κατά τα δύο προηγούμενα) για έξι διαφορετικούς συνδυασμούς χαρτοφυλακίων με βάση την κεφαλαιοποίησή τους (Μικρής – Μεγάλης) και τον δείκτη τιμής προς κέρδους (P/E Ratio). Η συσχέτιση μεταξύ οποιουδήποτε χαρτοφυλακίου και του spread προσεγγίζει το μηδέν. Δεν υπάρχει, δηλαδή, ουσιαστικά καμία σχέση μεταξύ των δύο. Όταν όμως χρησιμοποιούμε τα δεδομένα των δύο τελευταίων ετών βλέπουμε ότι –αν και μικρή- αρχίζει να διαφαίνεται μια συσχέτιση μεταξύ τους η οποία φτάνει μέχρι και το -0.26. Από τη στιγμή δηλαδή που το spread ξεπερνά τις 100 μονάδες παρατηρείται μια σχέση με τα πρότυπα χαρτοφυλάκια. Σχέση η οποία είναι εντονότερη όσο κινούμαστε από τη μικρότερη στη μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση και από τον χαμηλότερο στον υψηλότερο δείκτη τιμής/κέρδους.

Τα αποτελέσματα της έρευνας Το μοντέλο που χρησιμοποιήσαμε απέδειξε πως υπάρχει αρνητική σχέση μεταξύ των μεταβολών του spread και χρηματιστηρίου η οποία όμως ενισχύεται μετά την άνοδο του spread πάνω από τις 100 μονάδες βάσης. Η σχέση αυτή ενδεχομένως οφείλεται και στο γεγονός ότι εταιρείες που κατέχουν μεγάλη βαρύτητα στη δημιουργία των δεικτών κατέχουν ομόλογα τα οποία χάνουν την αξία τους, οδηγώντας σε πτώση της τιμής της μετοχής που αντικατοπτρίζει τις προσδοκίες των επενδυτών για την εταιρεία. Ένας επενδυτής θα μπορούσε σε συνδυασμό με τις δικές του εκτιμήσεις να καρπωθεί μέσω αυτής της αρνητικής σχέσης μεταξύ του spread και κυρίως των εταιρειών υψηλής κεφαλαιοποίησης, με μεγάλο ομολογιακό χαρτοφυλάκιο. Εάν επιλέξει τον τραπεζικό κλάδο για παράδειγμα, μια πτώση του spread της τάξεως των 300 μ.β. (από τις 600 στις 300 μ.β.) φαίνεται να οδηγεί την τιμή του τραπεζικού δείκτη σε άνοδο 28%!

Οικονομία & Αξίες

Ο ΕΛΛΗΝΑΣ, το φιλoτιμο που εiχε…

και οι αρχeς που αναζητa

ς πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. ΦΙΛΟΤΙΜΟ είναι η έντονη συναίσθηση της προσωπικής τιμής και της αξιοπρέπειας, η φιλοτιμία, «αν είχε μια στάλα φιλότιμο θα είχε παραιτηθεί». Συνώνυμα: ευθιξία. Αντίθετα: αναισθησία, παχυδερμία…. Ρίχνω κάποιον στο φιλότιμο: κεντρίζω την φιλοτιμία. ΦΙΛΟΤΙΜΟΣ είναι

αυτός που έχει έντονο το αίσθημα της τιμής και της προσωπικής αξιοπρέπειας, που θέλει και προσπαθεί να κερδίζει την εκτίμηση των άλλων. Αυτός που καταβάλει ενσυνείδητες προσπάθειες να ανταποκριθεί και να διακριθεί στα καθήκοντά του και να διακριθεί στον τομέα της δραστηριότητάς του. Αυτός που δεν υπολογίζει τα χρήματα προκειμένου να βοηθήσει ή να περιποιηθεί κάποιον. Αυτά για τη σημασία και το

Το φιλότιμο ήταν μια παράπλευρη απώλεια στην πορεία προς την ελληνική ευημερία, μια λέξη που σπάνια πλέον αναφέρεται στην καθημερινότητα. Όμως αν η εκποίηση των ηθικών αξιών σημαδεύει τη στάση της κοινωνίας, φυσικό είναι τον Περικλή να διαδέχεται ο Κλέων ο σκυτοτόμος (βυρσοδέψης). Από τον ΑΝΤΩΝΗ ΛΙΒΙΕΡΑΤΟ

Οι ρίζες του κακού Η εκρηκτική περίοδος της ιστορίας µας 1915 –1940 συσσωρεύει στο θυµικό των Ελλήνων ανεκπλήρωτα, ζωντανά πάθη. Ούτε η πρόθεση ούτε ο χώρος επιτρέπουν αναφορά σε αυτά. Όµως αρκεί στον γράφοντα να σηµειώσει ότι δεν υπήρξε Έλληνας ή Ελληνίδα, ενήλικες που να µην καταχώνιασαν µέσα τους ανεξόφλητους λογαριασµούς. Στην περίοδο 1941–1950 το εκρηκτικό και εύφλεκτο αυτό υλικό βρίσκει την ευκαιρία να εκραγεί µε µοναδική ένταση και έκταση. Το αποτέλεσµα ήταν ότι στο τέλος της περιόδου υπήρξαν νικητές και ηττηµένοι… Όµως από το 1950 και ύστερα ήταν πλέον σαφές ότι οι συµπατριώτες µας ήθελαν να ξεχάσουν, να αφήσουν πίσω τους εφιάλτες και να αναζητήσουν µια καλή ζωή, όπως την καταλάβαινε ο καθένας. Εκείνη την ιστορική στιγµή , αναζητώντας ανακούφιση από τον πόνο, (όλοι είχαν υποφέρει, ακόµη και οι όποιοι θύτες), αρχίζει η εξόρµηση της ελληνικής οικονοµίας. Είναι µια αρχή µε τη βαθιά πίστη ότι «Αύριο όλα θα είναι καλύτερα». Ακόµη και η κάθαρση παραµερίζεται. Υπήρχαν όµως στην περιρρέουσα την οικονοµία ατµόσφαιρα, ακόµη, ζωντανές συνήθειες και αρχές, κατάλοιπα µιας εποχής όπου περίσσευαν οι αξίες της δουλειάς, και ζούσαν ακόµη, ώριµοι πλέον σε ηλικία καθοδηγητές. Υπήρχαν, ακόµη, ξεκάθαρες στάσεις και απόψεις όπου ορίζονταν «ότι αυτό δεν γίνεται» και υπήρχαν ακόµη περισσότερες συµφωνίες µε τον «λόγο» και τη «χειραψία», παρά γραπτές. Οι συµβαλλόµενοι σπάνια ξεχνούσαν τι

έχει συµφωνηθεί γιατί αυτό έφερνε ντροπή. Με αυτά τα δεδοµένα η οικονοµία ξεκίνησε ορµητικά, χωρίς να δίνεται ιδιαίτερη σηµασία στο αναγκαίο πλέγµα θεσµών και την αναγκαία επιµόρφωση των πολιτικών, έτσι ώστε το απαρχαιωµένο πλέον κράτος να αντικατασταθεί, σταδιακά, µε ένα νέο µε προσδόκιµο χρόνο ζωής µερικών δεκαετιών.

νόημα των λέξεων από τον Γ. Μπαμπινιώτη: Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας σελ.1.910). Ο γράφων κατέφυγε στο Λεξικό για να υπενθυμίσει ή και να διδάξει μια ΛΕΞΗ που χαρακτηρίζει το καθημερινό λεξιλόγιο των συμπατριωτών του, η οποία όμως σπανιότατα πλέον απαντάται στα ΜΜΕ και ακόμη σπανιότερα ακούγεται στην καθημερινότητα του λαού μας. Η (σχεδόν) εξαφάνισή της πληγώνει τους παλαιότερους, αλλά δεν

απασχολεί τους νεότερους. Εκ πρώτης όψεως φαίνεται λίγο αλλόκοτο να αρχίζει κάποιος μερικές σελίδες για την ελληνική οικονομία, με δυο λέξεις και τη σημασία τους. Όμως, στην προσπάθεια να κατανοήσει κανείς τι συμβαίνει στη χώρα μας, η (περίπου) εξαφάνιση αυτών των λέξεων είναι καίριο ζήτημα. Η οικονομία προβάλλεται ως ενιαία επιστήμη, όμως μοιάζει περισσότερο με ένα άθροισμα «θρησκειών», με αρχές η καθεμιά τους,

Οι πάντες επεδίωκαν το αποτέλεσµα των προσπαθειών τους «εδώ και τώρα» και εκεί στράβωσαν τα πράγµατα. Βαθµιαία αλλά σταθερά αποκαθηλώνονται οι ελληνικές αξίες, π.χ. το Φιλότιµο και γίνονται αποδεκτά λίγο-λίγο και σιγά-σιγά τα παραστρατήµατα αυτής της «Νέας Οικονοµίας», η κορύφωση είναι το σηµερινό πρόβληµα. Οι Έλληνες, ένας λαός υπερήφανος –ενίοτε και ψωροϋπερήφανος- παρ’ όλα τα κουσούρια τους, για πρώτη φορά ντρέπονται γιατί κατάντησαν παγκοσµίως δακτυλοδεικτούµενοι. (Ο επί κεφαλής των ρεπουµπλικάνων της Γερουσίας, µπροστά στις κάµερες δηλώνει ότι… « δεν θα επιτρέψουµε οι ΗΠΑ να γίνουν Ελλάδα!»).

ΕΠΙΛΟΓΗ 55

Οικονομία & Αξίες

με ιερείς ή ιέρειες, καθοδηγούν ή καθοδήγησαν πολίτες, από τους δασκάοι οποίοι εκπέλους έως εκείνους οι οποίοι διαχειρίζονται πλούτο, ιδιμπουν χρησμούς ωτικό ή δημόσιο. Παραποιώντας τον Σεφέρη…. «όπου όταν ξεφεύγουν και αν στραφώ η Ελλάδα με πληγώνει» και με μειώαπό τα ταπεινει θα έλεγε κανείς. Όμως υπάρχει ακόμη ελπίδα…. ν ά κ α θ ή κο ν τ α «ο τρώσας και ιάσεται»…. (εκείνος που προκάλεσε το διαχείρισης της οιτραύμα αυτός και θα το θεραπεύσει). Δηλαδή; Δεν είκονομικής δραστηριότητας του ναι πρωτόγνωρο μια περίοδος ανάκαμψης να διαδέκαθημερινού βίου και προσπαθούν να χεται μια περίοδο παρακμής ή έστω ανεμελιάς. Αυτό ερμηνεύσουν το παρελθόν και να προβλέψουν το μέλμπορεί να συμβεί τόσο σε άτομα όσο και σε κοινωνίες λον. Εξ ου και οι δυσκολίες. Παρ’ όλα αυτά ο γράφων και δεν είναι μακρινό παρελθόν η αντικατάσταση μιας υποκύπτει στον πειρασμό να ερμηνεύσει τα εν Ελλάπεριόδου χρεοκοπίας της Ελλάδας από την ανάκαμψη δι συμβάντα. Συνοψίζοντας προφητικά, πολλά χρόνια στα τέλη του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ου, όταν πριν τις στρεβλώσεις της πραγματικής ελληνικής οιοι Έλληνες το θέλησαν, όταν δηλ. συνειδητοποίησαν κονομίας, ένας σημαντικός πολιτικός είπε: «πλουτίσαότι είναι υπεύθυνοι της τύχης τους, όπως συμβαίνει με τους Έλληνες χωρίς προηγουμένως να τους έχουμε συχνά στις Δημοκρατίες. Τον γράφοντα διαπερνάει ένα μορφώσει». Η φράση έχει πολλές αναγνώσεις. Ο εξαίσυναίσθημα απώθησης, κάθε φορά που κάποιος ή κάρετος αυτός π οιοι π ολίτ ε ς Έλληνας δεν κατηγορούν ΤΟ ΠΑΡA∆ΟΞΟ ΚΡΥΦΤΟYΛΙ ΠΟΥ ΤΕΛΕΥΤΑIΑ ΚΥΡΙΑΡΧΕI ε ν νο ούσ ε βέτο κράτος ή ΣΤΟΝ ∆ΗΜOΣΙΟ ΒIΟ, ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓIΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝIΑΣ, βαια την εγκύτ ην π ολι τ ε ί α, κ λιο π αιδ ε ία, για το ένα ή OΠΟΥ Ο ΚΑΘEΝΑΣ ΑΠΟΚΡYΠΤΕΙ ΤΙΣ ΕΥΘYΝΕΣ ΤΟΥ ΠIΣΩ την οποία το άλ λο…. Το ΑΠO ΚAΠΟΙΟΝ AΛΛΟ Ή ΚAΠΟΙΑ «ΥΠEYΘΥΝΗ» ΟΜA∆Α, πράγματι αποκράτος ή η ∆ΕΝ ΠΡΟΜΗΝYΕΙ ΤIΠΟΤΑ ΚΑΛO. λαμβάνουν οι πολιτεία δεν πολίτε ς, έσ τω είναι μια αυτόκαι ε ν μέσω νομη εξωγήινη συνεχών αναδιοργανώσεων. Εννοούσε την παιδεία και ύπαρξη ή μια αφηρημένη έννοια. Είναι ένα σύνολο ποτην εξ αυτής γνώση που θα παραλληλίζονταν με τις λιτών με το οποίο οι διαμαρτυρόμενοι έχουν απ’ ευθείεντυπωσιακές, νέες κοινωνικές κυρίως και παραγωγιας σχέση. Το κράτος ή η πολιτεία συντίθεται από πολίκές δομές. Εξελίξεις και αλλαγές που πήραν ένα αιώτες ξεδιαλεγμένους, καλά ή άσχημα αυτό το ξεχωρίζει να στην Δύση, τις πήδηξαν οι Έλληνες σε μια γενιά. Η τελικά η Ιστορία, συγγενείς ή φίλους ή γνωστούς του ελληνική περίπτωση, παρ’ όλες τις χιλιάδες λέξεις που κοινωνικού σώματος. Επομένως κάθε κοινωνία έχει το καταναλώθηκαν, δεν βρήκε ανάμεσα τους εκείνη ή κράτος που της αξίζει. Στις Δημοκρατίες ο Λαός είναι ο εκείνες τις οικονομικές αναλύσεις, που θα μπορούσαν υπεύθυνος της τύχης του και αν η εκποίηση των ηθινα ερμηνεύσουν τι συνέβη και τι συμβαίνει στην πραγκών αξιών σημαδεύει τη στάση της κοινωνίας φυσικό ματική οικονομία της χώρας. Έτσι δυσεξήγητες ιδιαιτεείναι τον Περικλή να διαδέχεται ο Κλέων ο σκυτοτόμος ρότητες, δυσκόλεψαν και δυσκολεύουν τη διαμόρφω(βυρσοδέψης). Το παράδοξο κρυφτούλι που τελευταία ση μιας συγκροτημένης οικονομικής πολιτικής. Οι δυκυριαρχεί στον δημόσιο βίο, στη λειτουργία της κοισκολίες επαυξάνονται καθώς η οικονομία δεν ξεχωρίνωνίας, όπου ο καθένας αποκρύπτει τις ευθύνες του ζεται από την ιστορία και οι Έλληνες καταναλώνουν μεπίσω από κάποιον άλλο ή κάποια «υπεύθυνη» ομάδα γάλες ποσότητες ιστορίας. Η τρέχουσα, δραματική κρίδεν προμηνύει τίποτα καλό. Κοινοτοπίες; πράγματι κοιση έχει βαθιές ηθικές ρίζες. Η φράση αυτή θέτει ενώπινοτοπίες, αλλά και απλές αναλλοίωτες αλήθειες. Υπάρον της ελληνικής ιθύνουσας τάξης, τώρα πια χωρίς πεχουν άνθρωποι σε τέτοιες ώρες οι οποίοι θα μπορούριθώρια χρόνου, βασικά ερωτήματα. Ας σημειωθεί λοισαν να ηγηθούν μιας εθνικής προσπάθειας…. «αλλά πόν κατ’ αρχήν ότι ο γράφων, όταν χρησιμοποιεί τη διφοβούνται την αλαζονεία των πτωχών και την φιλοχρηατύπωση ιθύνουσα τάξη, δεν εννοεί μόνο τους πλουσιματία των πλουσίων»… ή κάτι ανάλογο σήμερα. Καιρός ότερους πολίτες, όπως συνηθίζεται. Εννοεί εκείνους οι είναι οι συμπατριώτες μας να λησμονήσουν τα «λόγια οποίοι από τη θέση τους επηρεάζουν ομάδες πολιτών, τα μεγάλα» και να κοιταχτούν στον καθρέπτη. 56 ΕΠΙΛΟΓΗ

follow link

Το στοΙχημα της ανΑκαμψης

❝

Η ιστορία της ελληνικής εξωστρέφειας Ξ Α Ν Α Γ ΡΑΦΕ ΤΑ Ι Ο Μαρξ, οι Ρότσιλντ και ο Ντισραέλι

Kαι αν κάποιος δανείζεται χρήμα / ποιος οφείλει να καταβάλει τους τόκους; / Εκείνος που διαθέτει το χρήμα την ημέρα της λήξης ή κάποιος που δεν το έχει; {…} / Οι πατέρες της επόμενης γενιάς, είπε ο Μαρξ. {…} Ένας από τους Ρότσιλντ είπε στον Ντισραέλι, ότι τα έθνη είναι ηλίθια να πληρώνουν τόκους για το δάνειο. Έzρα Πάουντ, Canto XLVIII* *Υφαρπαγή και χρήση του κειμένου με πολλή ελευθεριότητα.

58 ΕΠΙΛΟΓΗ

Η αλλαγή του αναπτυξιακού προτύπου με έμφαση στην εξωστρέφεια τίθεται πλέον ως μία από τις βασικές προϋποθέσεις προκειμένου η χώρα να σταθεί ξανά στα πόδια της και να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις προκλήσεις του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος τα επόμενα χρόνια. Από τoν μακη ντοβολο

οικονομική κρίση και οι μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα δεν οφείλονται μόνο στις γνωστές δημοσιονομικές αδυναμίες αλλά και σε προβλήματα που σχετίζονται με την ισχνή εγχώρια παραγωγική βάση, τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων και την αυξανόμενη εξάρτηση από την κατανάλωση εισαγόμενων προϊόντων. Πρόσφατη μελέτη της Eurobank με τίτλο «Ανταγωνιστικότητα, Εξωτερικό Έλλειμμα και Εξωτερικό Χρέος της Ελληνικής Οικονομίας» υποστηρίζει ότι η υπερκατανάλωση και η απώλεια ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας την τελευταία δεκαετία οδήγησαν σε μεγάλα ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και τη συνακόλουθη ταχεία άνοδο του εξωτερικού χρέους. Σύμφωνα με την ανάλυση, η απώλεια ανταγωνιστικότητας οφείλεται σε τέσσερις παράγοντες: (1) την αύξηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος σε σχέση με τους εμπορικούς μας εταίρους, (2) την ανατίμηση του ευρώ, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα τρία χρόνια μετά την εισαγωγή του (3) τη χαμηλή διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας η οποία μεταφράζεται σε χαμηλό τεχνολογικό περιεχόμενο και χαμηλή ανταγωνιστικότητα ποιότητας των εξαγωγών και (4) την αύξηση των τιμών των μη εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών σε σχέση με τα εμπορεύσιμα, γεγονός που επηρέασε, υπέρ των πρώτων, την κατανομή των παραγωγικών πόρων της χώρας. Όμως τα πρώτα ενθαρρυντικά σημάδια έκαναν την εμφάνιση τους το 2010. Οι εξαγωγές έδειξαν σαφή σημάδια ανάκαμψης εξαιτίας της ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας και επομένως της ζήτησης από το εξωτερικό, της μεγαλύτερης δραστηριοποίησης των ελληνικών επιχειρήσεων στην εξωτερική αγορά προκειμένου να αντισταθμίσουν τη μείωση της εγχώριας ζήτησης και της μικρής βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων λόγω της μείωσης κατά 5-6% του σχετικού κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος. Το 2010 οι εξαγωγές (εκτός των πετρελαιοειδών) αυξήθηκαν 8,5%, στα 16,3 δισ. ευρώ, (με τα πετρελαιοειδή η αύξηση ανήλθε στο 11%). Το αποτέλεσμα ήταν οι εξαγωγές αγαθών να αντιπροσωπεύουν το 7,1% του ΑΕΠ έναντι 6,2% το 2009, ενώ πέρυσι επιτεύχθηκε η δεύτερη καλύτερη επίδοση της δεκαετίας σε ποσοστό κάλυψης των εισαγωγών από εξαγωγές (35%, όπως και το 2001), λόγω βέβαια και της σημαντικής μείωσης των εισαγωγών λόγω της πτώσης της εγχώριας κατανάλωσης. Η ανοδική πορεία αφορούσε μια διευρυμένη γκάμα προϊόντων που περιλαμβάνει τα παραδοσιακά (με εξαίρεση τα κλωστοϋφαντουργικά και τα καπνά) όσο και προϊόντα σε υψηλότερη κλίμακα βιομηχανικής κατεργασίας. Η αύξηση των εξαγωγών σε συνδυασμό με τη μείωση των εισαγωγών είχε ως αποτέλεσμα ο εξωτερικός τομέας της οικονομίας να συμβάλλει θετικά στον ΕΠΙΛΟΓΗ 59

οικονομία

ΜΕΤΑΦΟΡEΣ, ΦAΡΜΑΚΑ, ΠΡΟΪOΝΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑIΟΥ, ΤΟΥΡΙΣΜOΣ, ΤΡOΦΙΜΑ-ΠΟΤA (ΥΠO ΠΡΟΫΠΟΘEΣΕΙΣ), ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓIΑ ΚΑΙ ΜEΤΑΛΛΑ/ΟΡΥΧΕIΑ. ΑΥΤΟI ΕIΝΑΙ ΟΙ ΚΛAΔΟΙ ΠAΝΩ ΣΤΟΥΣ ΟΠΟIΟΥΣ ΜΠΟΡΕI ΝΑ ΟΙΚΟΔΟΜΗΘΕI Η ΠΡΟΣΠAΘΕΙΑ ΑYΞΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚHΣ ΕΞΩΣΤΡEΦΕΙΑΣ, ΑΝΑΦEΡΕΙ ΣΕ EΚΘΕΣH ΤΗΣ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚH ΕΠΙΤΡΟΠH.

ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ το 2010 (όπως και το 2009, ενώ την τριετία 2006-2008 ήταν αρνητική), μετριάζοντας τις αρνητικές συνέπειες από τη βαθιά ύφεση στο εσωτερικό. Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε στο 10,4% του ΑΕΠ το 2010 από 11% το 2009 και 14,7% το 2008

Οι μεγάλες προκλήσεις Η θετική εικόνα συνεχίστηκε και το πρώτο τρίμηνο του 2011 αν και η ισχυρή άνοδος του ευρώ -κατά 9% το 1ο πεντάμηνο έναντι του δολαρίου- δημιουργεί προβλήματα στις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις. Οι εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή αυξήθηκαν 12% σε ετήσια βάση, ενώ ταυτόχρονα μειώθηκαν οι εισαγωγές κατά 17%. Οι εξαγωγές μειώθηκαν 0,5% τον Μάρτιο, μετά από υψηλές αυξήσεις το προηγούμενο δίμηνο, λόγω και των πολιτικών γεγονότων στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογεί60 ΕΠΙΛΟΓΗ

ου και της Μέσης Ανατολής. Ωστόσο, σε ανοδική πορεία επανήλθαν τον Απρίλιο, με άνοδο 11%. Όπως επισημαίνει η πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, Χρισ τίνα Σακελλαρίδη, συνολικά για το 2011 προβλέπεται άνοδος 8-10% τουλάχιστον. Η εξέλιξη αυτή θα δώσει σημαντική ώθηση στην οικονομία. Συνεπώς, οι προοπτικές για για το 2011 παραμένουν θετικές λόγω της προβλεπόμενης αύξησης της εξωτερικής ζήτησης και της περαιτέρω μείωσης του κόστους εργασίας που ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής παραγωγής. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη και η αύξηση των παραγγελιών βιομηχανικών προϊόντων από το εξωτερικό κατά περισσότερο από 50% το 1ο τρίμηνο του 2011. Επίσης στην έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ, το 34% των βιομηχανικών επιχειρήσεων αναμένει άνοδο των εξαγωγών το επόμενο τρίμηνο και

μόνο το 12% πτώση, ενώ σημαντική ανάκαμψη αναμένεται στις εξαγωγές προς την ΕΕ και τον υπόλοιπο κόσμο, με χαμηλότερες εκτιμήσεις για τις βαλκανικές χώρες. Σύμφωνα με την έκθεση του διοικητή της ΤτΕ, αν λάβουν «σάρκα και οστά» μια σειρά από εξελίξεις που επηρεάζουν θετικά την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων (ξένες επενδύσεις οι οποίες συνεπάγονται μεταφορά τεχνολογίας και βελτίωση της παραγωγικότητας, αξιοποίηση των αλλαγών στο νομικό πλαίσιο της αγοράς εργασίας, προώθηση των μεταρρυθμίσεων στην αγορά προϊόντων, εφαρμογή των μέτρων που περιλαμβάνονται στη στρατηγική προώθησης των εξαγωγών) σε συνδυασμό με την ανάκαμψη των τουριστικών εισπράξεων και τη μείωση των εισαγωγών λόγω της ύφεσης, τότε το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών θα υποχωρήσει περαιτέρω το 2011, ίσως κάτω του 9% του ΑΕΠ.

Οι 20 κυριότερες εξαγωγικές αγορές της Ελλάδας Χώρες

Σειρά κατάταξης 2010

2005

2001

Γερµανία

7 8

% συµµετοχή στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών

Αξία (εκατ. €) 2005

2001

2010

2005

2001

1.770,20

1.902,10

1.819,40

11,1%

12,9%

14,2%

Ιταλία

1.756,10

1.612,30

1.313,30

11,0%

10,9%

10,2%

Κύπρος

1.160,70

816,9

570,1

7,3%

5,5%

4,4%

Βουλγαρία

1.049,30

817

650,2

6,6%

5,5%

5,1%

Τουρκία

858,3

754,1

393,8

5,4%

5,1%

3,1%

Ην. Βασίλειο

849,3

1.062,50

896,4

5,3%

7,2%

7,0%

Γαλλία

619,6

631

521,5

3,9%

4,3%

4,1%

ΗΠΑ

618,3

736,3

645,4

3,9%

5,0%

Ρουµανία

594

408,9

397

3,7%

2,8%

3,1%

Ισπανία

387,5

531,8

445,5

2,4%

3,6%

3,5%

Αλβανία

386,8

348,1

376,3

2,4%

2,9%

Ολλανδία

382,1

366,7

362,5

2,4%

2,5%

2,8%

Ρωσία

321,8

275,7

327,5

2,0%

1,9%

2,5%

ΠΓ∆Μ

311,9

327,2

461,1

2,0%

2,2%

3,6%

Σερβία/Μαυροβούνιο/Κόσοβο 263,6

193

202,9

1,7%

1,3%

1,6%

Πολωνία

247,7

146,4

130,4

1,6%

1,0%

Βέλγιο

238,7

200

170,4

1,5%

1,4%

1,3%

Αλγερία

215

57,5

1,3%

0,3%

0,4%

Αίγυπτος

178,3

116,8

90,5

1,1%

0,8%

0,7%

Ην. Αρ. Εµιράτα

169,6

209,7

93,7

1,1%

1,4%

0,7%

Σύνολο εξαγωγών 20 πρώτων

12.379

11.665

10.138

78%

79%

Σύνολο εξαγωγών

15.963

14.732

12.844

100%

2010

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ-Επεξεργασία στοιχείων από το ΚΕΕΜ

Μακρύς δρόμος Παρά τις θετικές εξελίξεις ο δρόμος που πρέπει να διανυθεί, ώστε η ελληνική οικονομία να καταστεί εξωστρεφής σε μακροπρόθεσμη βάση, είναι μακρύς. Όπως αναφέρει μελέτη της Eurobank, για να σταματήσει η ανοδική πορεία του εξωτερικού χρέους πρέπει το εμπορικό ισοζύγιο να δημιουργεί στο μέλλον πλεονάσματα της τάξης του 0,5-1,5% του ΑΕΠ ετησίως, από ελλείμματα της τάξης του 8% σήμερα. Και για να μπορέσει η Ελλάδα να δημιουργήσει τα απαραίτητα πλεονάσματα, πρέπει να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητά της κατά περίπου 10-12%. Η προσπάθεια πρέπει να εστιαστεί σε τρεις παράγοντες. • Πρώτον, στην μείωση του κόστους παραγωγής σε σχέση με τους εμπορικούς μας εταίρους μέσω συγκράτησης των μισθών και των περιθωρίων κέρδους. • Δεύτερον, στην αύξηση της παραγωγικότητας και τη στροφή προς κλάδους υψηλότερης προστιθέμενης αξίας και εξωστρέφειας. Αυτό προϋποθέτει επενδύσεις σε παραγωγικό εξοπλισμό και νέες τεχνολογίες. • Τρίτον, στη μείωση των σχετικών τιμών (και μισθών) εντός της χώρας του τομέα μη εμπορεύσιμων σε σχέση με τον τομέα εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών, έτσι ώστε να δημιουργηθούν κίνητρα στις εταιρείες και στους εργαζόμενους να μετατοπιστούν στον τομέα των εμπορεύσιμων. Η μελέτη αναγνωρίζει ότι η πορεία του ευρώ είναι ένας αστάθμητος παράγοντας διότι αν ανατιμηθεί κατά 10% από τα σημερινά του (ήδη υψηλά) επίπεδα, η απαιτούμενη προσπάθεια της χώρας να επαναφέρει την ανταγωνιστικότητά της στα επίπεδα του 2000 περίπου διπλασιάζεται. Αυτό ισχύει διότι η ανατίμηση πλήττει περισσότερο χώρες, όπως η Ελλάδα, οι οποίες δεν διαθέτουν προϊόντα και υπηρεσίες αναγνωρίσιμης ετικέτας. ΕΠΙΛΟΓΗ 61

Εξωστρέφεια

KΡΙ - ΚΡΙ

Η αξία της καλής φήμης Η γεωγραφική εγγύτητα με τις βαλκανικές χώρες σε συνδυασμό με την καλή φήμη που έχουν τα ελληνικά προϊόντα αποτελούν πλεονεκτήματα που αξιοποιεί η Βορειοελλαδίτικη βιομηχανία ΚριΚρι στο στρατηγικό πλάνο εξωστρέφειάς της, σημειώνει σε συνέντευξή του στην «Ε» ο Ανδρέας Μυλωνάς, διευθυντής εξαγωγών της εταιρίας. από τoν μακη νΤοβολο

μφαση στις ξένες αγορές των Βαλκανίων και όχι μόνο δίνει η Βορειοελλαδίτη βιομηχανία παραγωγής παγωτού και γιαουρτιού ΚΡΙ-ΚΡΙ, προσπάθεια που φαίνεται να δικαιώνεται αν κρίνουμε από το γεγονός ότι οι εξαγωγές της εταιρίας από 4 εκατ. ευρώ το 2009 ανήλθαν σε 11 εκατ. ευρώ το 2010, αντιστοιχώντας στο 20% περίπου του συνολικού τζίρου της επιχείρησης. Μιλώντας στην «Ε» ο διευθυντής εξαγωγών της ΚΡΙ-ΚΡΙ, Ανδρέας Μυλωνάς, υποστηρίζει ότι «η γεωγραφιΑ. Μυλωνάς κή εγγύτητα με τις βαλκανικές χώρες σε συνδυασμό με την καλή φήμη που έχουν τα ελληνικά προϊόντα αποτελούν σημαντικά πλεονεκτήματα που επιχειρούμε να τα εκμεταλλευτούμε ώστε να αυξήσουμε την παρουσία μας στις γειτονικές αγορές». Αν και τα προϊόντα της εταιρίας θεωρούνται ακριβότερα από εκείνα που προσφέρουν οι ντόπιοι παραγωγοί ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Μυλωνά, «η πολύ καλή σχέση ποιότητας-τιμής μας προσφέρει σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ακόμη απέναντι και σε προϊόντα πολυεθνικών εταιριών που βρίσκονται στις ίδιες αγορές». Το μεγάλο project της εταιρίας αυτή την περίοδο είναι η Βουλγαρία όπου σύμφωνα με τον κ. Μυλωνά, «η ΚΡΙ-ΚΡΙ ίδρυσε θυγατρική εταιρία ώστε να χειρίζεται η ίδια τη διαδικασία εμπορίας των προϊόντων που παράγει στη χώρα μας και όχι μέσω αντιπροσώπου, ενώ κάτι ανάλογο συμβαίνει εδώ και 20 χρόνια στην ΠΓΔΜ». Η εταιρία έχει παΗ ΚΡΙ-ΚΡΙ ΙΔΡΥΣΕ ΣΤΗ ρουσία με το ελληνικό παραδοσιακό ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΘΥΓΑΤΡΙΚΗ στραγγιστό γιαούρτι και στις αγορές ΕΤΑΙΡΙΑ ΩΣΤΕ ΝΑ της Ιταλίας, της Δανίας και της Γερμανίας όπου στοχεύει σε εξειδικευμένο ΧΕΙΡΙΖΕΤΑΙ Η ΙΔΙΑ ΤΗ ΔΙαγοραστικό κοινό. Η εταιρία έχει βγει ΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΤΩΝ στις ξένες αγορές χωρίς να έχει λάβει ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΕΙ ή ζητήσει συνδρομή από κρατικούς φορείς. «Δεν έχουμε ζητήσει βοήθεια ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΧΙ από κανέναν. Εξασφαλίσαμε τα απαΜΕΣΩ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΥ, ραίτητα κεφάλαια για τις επενδύσεις ΕΝΩ ΚΑΤΙ ΑΝΑΛΟΓΟ ΣΥΜμας και πορευόμαστε αποκλειστικά ΒΑΙΝΕΙ ΕΔΩ ΚΑΙ 20 ΧΡΟμε τις δικές μας δυνάμεις», υποστηρίζει ο κ. Μυλωνάς. ΝΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΓΔΜ.

62 ΕΠΙΛΟΓΗ

PHARMATHEN

Εξωστρέφεια & επιχειρηματική «υγεία» «H στρατηγική που ακολουθούμε πιστά από το 2000, με συνέπεια και συνέχεια, βασίστηκε στο τρίπτυχο έρευνα, εξαγωγές, επενδύσεις διότι από νωρίς αντιληφθήκαμε ότι η εξωστρέφεια αποτελεί μονόδρομο για την υγιή και μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της εταιρίας», υποστηρίζει μιλώντας στην «Ε» ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Pharmathen, Βασίλειος Κάτσος. από τoν μακη νΤοβολο

πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Pharmathen, Βασίλειος Κάτσος, επισημαίνει ότι: «επενδύουμε στην έρευνα προκειμένου να προάγουμε την καινοτομία των φαρμακευτικών μας προϊόντων και κατά συνέπεια την ανταγωνιστικότητα μας στις διεθνείς αγορές. Ιδιαίτερα σε μια τέτοια περίοδο, πιστεύουμε ότι πρέπει να κινηθούμε επιθετικά ώστε όχι μόνο να συνεχίσουμε την αναπτυξιακή μας πορεία, αλλά και να εκμεταλλευτούμε τυχόν ευκαιρίες που θα παρουσιαστούν. Έτσι το αναπτυξιακό μας πλάνο 2010-2015, περιλαμβάνει επενδύσεις συνολικού ύψους 110 εκατ. ευρώ σε έρευνα νέων προϊόντων και υποδομές. Ο όμιλος έχει κατανείμει τις επενδύσεις αυτές με έμφαση την έρευνα αλλά και στην καθετοποίησή μας. Επιπλέον, έχουν προβλεφθεί και σημαντικές επενδύσεις που αφορούν επέκταση η/και ανανέωση των παραγωγικών υποδομών μας». Όπως αναφέρει ο ίδιος, βασικός άξονας της στρατηγικής της εταιρίας είναι η ισχυροποίηση της παρουσίας της στις διεθνείς αγορές με το λανσάρισμα νέων προϊόντων και η παράλληλη διεύρυνση των μεριδίων αγοράς που κατέχει σε υπάρχοντα προϊόντα. Ταυτόχρονα, στους στρατηγικούς της στόχους εντάσσονται και η διεύρυνση της διεθνούς της παρουσίας μέσω συνεργιών ή ακόμα και συμμετοχών/ εξαγορών εμπορικών φαρμακευτι-

κών επιχειρήσεων, η ενίσχυση της παρουσίας της στην ελληνική αγορά καθώς και η εκμετάλλευση πιθανών ευκαιριών που θα εμφανιστούν σε αυτή την περίοδο των μεγάλων αλλαγών, αλλά επίσης και η περαιτέρω ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας της εταιρείας. Σχετικά με τη στάση της Πολιτείας απέναντι στις εξαγωγικές επιχειρήσεις ο κ. Κάτσος σημειώνει ότι, «δυστυχώς συχνά βάζει εμπόδια ή δημιουργεί δυσκολίες, όπως γ ια παράδειγμα η καθυσ τέρηση στην επιστροφή του ΦΠΑ, που για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις αποτελεί αγκάθι». Θέτει, μάλιστα ως παράδειγμα την αντιμετώπιση που έχει ο κλάδος στον οποίο δραστηριοποιείται η Pharmathen, ο φαρμακευτικός, για τον οποίο πιστεύει ότι μπορεί να γίνει η «σημαία» της ελληνικής εξωσ τρέφειας. «Παρ’ όλα αυτά», αναφέρει, «η φαρμακευτική βιομηχανία έχει βρεθεί πολλές φορές στο στόχαστρο της Πολιτείας, η οποία εφαρμόζει περιοριστικά μέτρα περιστολής των δαπανών για την υγεία. Τα πρόσφατα μέτρα έχουν πιέσει πολύ τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται κυρίως στην ελληνική αγορά. Επιπλέον το ελληνικό κράτος συνεχίζει να οφείλει σημαντικά ποσά στις ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, τόσο από την επιστροφή του ΦΠΑ (για τις εξαγωγικές) όπως προανέφερα, όσο και από τα χρέη των νοσοκομείων, αλλά και κονδύλια από αναπτυξιακούς νόμους».

Β. Κάτσος

Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΣΥΧΝΑ ΒΑΖΕΙ ΕΜΠΟΔΙΑ Ή ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ, ΟΠΩΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Η ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΦΠΑ, ΠΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΑΓΚΑΘΙ. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Pharmathen εκτιμά τέλος ότι «ο ρόλος της Πολιτείας πρέπει να είναι πραγματικά καθοριστικός είτε σε διαθρωτικό ή οργανωτικό επίπεδο, αλλά και πρακτικά όπως για παράδειγμα στην ενεργοποίηση των εμπορικών ακολούθων των πρεσβειών μας διεθνώς κ.ά. Αν η περίπτωση της Pharmathen, με σημαντική παρουσία σε περισσότερες από 85 χώρες διεθνώς, έχει να αποδείξει κάτι είναι ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν. Μπορούν να είναι ανταγωνιστικές, μπορούν να ξεχωρίσουν, μπορούν να πρωταγωνιστήσουν στις διεθνείς αγορές. Αν οι προσπάθειες αυτές ενισχυθούν και με την κατάλληλη κρατική υποστήριξη είμαστε σίγουροι ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν να επιδείξουν ουσιαστική εξωστρέφεια και να ενισχύσουν σημαντικά την ελληνική οικονομία». ΕΠΙΛΟΓΗ 63

ανταγωνιστικότητα

Περισσότερη διαφάνεια Η προώθηση στην ελληνική αγορά βέλτιστων πρακτικών εταιρικής διακυβέρνησης μέσα από ένα εύχρηστο και ευέλικτο εργαλείο αποτέλεσε τον κεντρικό πυρήνα της πρόσφατης πρωτοβουλίας του ΣΕΒ για τη σύνταξη του Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης. Η «Ε» συζήτησε, με την Σοφία Κουνενάκη Εφραίμογλου, επιχειρηματία και ταμία – εντεταλμένο μέλος του δ.σ. του ΣΕΒ για θέματα εταιρικής διακυβέρνησης, για την πρωτοβουλία αυτή και την αξία της στην κατεύθυνση αύξησης της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού επιχειρείν. συνέντευξη στην ΕΥαΓΓΕλΙα ΠαΠαΙΩαννοΥ

α αδιαφάνεια στις ε πιχειρηματικές πρακτικές συνέβαλλε στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Με την εμπειρία αυτή πόσο καθοριστική είναι η ορθή εταιρική διακυβέρνηση για την οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη; Αποτελεί κοινό τόπο πλέον ότι υγιής οικονομία είναι

Η ΑΠΩΤΕΡΗ ΕΠΙΔΙΩΞΉ ΜΑΣ ΥΠΕΡΒΑΙΝΕΙ ΤΗΝ ΤΥΠΙΚΗ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕ ΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ. ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΥΛΟΠΟΙΟΥΜΕ ΜΊΑ ΣΕΙΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΟΠΩΣ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΜΑΣ ΣΤΟ EUROPEAN CORPORATE GOVERNANCE NETWORK, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΌ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΠΟΥ ΕΙΤΕ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΤΑΞΕΙ ΕΘΝΙΚΟ ΚΩΔΙΚΑ ΕΙΤΕ ΕΙΝΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ. 64 ΕΠΙΛΟΓΗ

η αξιόπιστη οικονομία, η διαφανής οικονομία. Επομένως, η εταιρική διακυβέρνηση συνδέεται άμεσα με την οικονομική σταθερότητα και την ανάπτυξη. Οι αρχές εταιρικής διακυβέρνησης δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα πλαίσιο κανόνων «καλής εταιρικής συμπεριφοράς» οι οποίοι ρυθμίζουν τον τρόπο με τον οποίο διοικείται, λειτουργεί και ελέγχεται μία επιχείρηση προκειμένου να διαφυλαχθούν τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερόμενων μερών και κατά συνέπεια της ίδιας της επιχείρησης αλλά και της οικονομίας ως μέρος της οποίας λειτουργεί. Η συμμόρφωση των επιχειρήσεων με αυτούς τους κανόνες προάγει την αποτελεσματικότητα και τη διαφάνεια τόσο στις ίδιες όσο και στο σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας. Γι’ αυτό και στον απόηχο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης πολλές δυτικές χώρες λαμβάνουν μέτρα για την αυστηροποίηση του θεσμικού πλαισίου που αφορά την εταιρική διακυβέρνηση. Ο ΣΕΒ με τον Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης κάλυψε ένα κενό στην ελληνική πραγματικότητα. Οι στόχοι του σε επίπεδο διοίκησης των επιχειρήσεων; Ο ΣΕΒ έλαβε την πρωτοβουλία για τη σύνταξη Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης διότι εντόπισε ένα κρίσιμο κενό στο ελληνικό θεσμικό πλαίσιο, κενό το οποίο δημιουργούσε ένα ακόμα ανταγωνιστικό μειονέκτημα στην ελληνική επιχειρηματική δραστηριότητα. Μέχρι σήμερα

η Ελλάδα ήταν το μόνο κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς το δικό του Κώδικα «συμμόρφωσης ή εξήγησης», ενώ τα θέματα της Εταιρικής Διακυβέρνησης ρυθμίζονταν μόνο μέσω του νόμου. Πλέον, βάσει του Νόμου 3873/2010 όλες οι εισηγμένες καλούνται να υιοθετήσουν Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης. Υπό αυτό το πρίσμα, στόχος της πρωτοβουλίας του ΣΕΒ είναι να προωθήσουμε στην ελληνική αγορά βέλτιστες πρακτικές εταιρικής διακυβέρνησης μέσα από ένα εύχρηστο και ευέλικτο εργαλείο. Η απώτερη επιδίωξή μας ωστόσο υπερβαίνει την τυπική συμμόρφωση των επιχειρήσεων με τη νομοθεσία. Μας ενδιαφέρει πάνω απ’ όλα η ουσιαστική υιοθέτηση των βέλτιστων πρακτικών από τις επιχειρήσεις ως μέσο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Γι’ αυτό το λόγο υλοποιούμε μία σειρά ενεργειών όπως η δημιουργία Συμβουλίου Εταιρικής Διακυβέρνησης και η συμμετοχή μας στο European Corporate Governance Network, το οποίο αποτελείται από οργανισμούς που είτε έχουν συντάξει εθνικό Κώδικα είτε είναι αρμόδιοι για την εφαρμογή του. Επιτρέψτε μου επίσης να σημειώσω ότι την πρωτοβουλία του ΣΕΒ έχει επικροτήσει ο κ. Γαβριηλίδης, πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, και ο κ. Μισέλ Μπαρνιέ, αρμόδιος Επίτροπος για την εσωτερική αγορά και τις υπηρεσίες, ο οποίος προτείνει την εφαρμογή του Κώδικα του ΣΕΒ από τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Πόσο μπορεί να συμβάλει ο Κώδικας, μεταξύ άλλων με την παροχή πληρέστερης πληροφόρησης σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, ιδιώτες και θεσμικούς επενδυτές, στην προσέλκυση επενδύσεων στην ελληνική επιχειρηματική αγορά; Ο Κώδικας Εταιρικής Διακυβέρνησης ΣΕΒ έχει βασιστεί πάνω στις οδηγίες και συστάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στις Αρχές Εταιρικής Διακυβέρνησης του ΟΟΣΑ οι οποίες αποτελούν σημείο αναφοράς διεθνώς. Οι αρχές αυτές διαμορφώνουν ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης στη σχέση των μετόχων με τη διοίκηση της εκάστοτε επιχείρησης ενώ ενισχύουν την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητά της, διευκολύνοντας έτσι την πρόσβαση στις εγχώριες και διεθνείς οργανωμένες αγορές για την προσέλκυση νέων επενδύσεων. Με άλλα λόγια, η εφαρμογή ορθών πρακτικών εταιρικής διακυβέρνησης περιορίζει τον επενδυτικό κίνδυνο για ιδιώτες και θεσμικούς επενδυτές και μειώνει το κόστος κεφαλαίου για τις επιχειρήσεις. Υπάρχει κάποιο άρθρο του Κώδικα που θεωρείται το πιο σημαντικό; Ο Κώδικας αποτελείται από κεφάλαια τα οποία είναι συμπληρωματικά μεταξύ τους, επομένως δεν θα μπορούσα εύκολα να ξεχωρίσω κάποιο. Μάλιστα είναι διαμορφωμένος με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι εύκολα αξιοποιήσιμος τόσο από τις εισηγμένες όσο και από τις μη εισηγμένες εταιρείες, ενώ περιλαμβάνει και σημαντικά βοηθήματα όπως η κωδικοποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας, οδηγίες για τη σύνταξη της δήλωσης εταιρικής διακυβέρνησης και κατευθύνσεις για το σύστημα εσωτερικού ελέγχου. Θα λέγατε ότι η εφαρμογή των αρχών της ορθής εταιρικής διακυβέρνησης στον αδιαφανή ακόμα δημόσιο τομέα, θα είχε αποτρέψει την τωρινή κρίση στην Ελλάδα; Στο επίκεντρο της εταιρικής διακυβέρνησης βρίσκονται έννοιες όπως η διαφάνεια και η λογοδοσία. Καταλαβαίνετε ότι αν οι κανόνες της εταιρικής διακυβέρνησης είχαν υιοθετηθεί από τον δημόσιο τομέα σήμερα θα διαθέταμε υπηρεσίες αξιόπιστες, αποδοτικές, με μειωμένο κόστος λειτουργίας και εργαλεία για τον εντοπισμό και τη διαχείριση κινδύνων. Προπαντός, θα διαθέταμε υπηρεσίες οι οποίες θα εξυπηρετούσαν τα συμφέροντα των ενδιαφερόμενων μερών, δηλαδή του κάθε Έλληνα πολίτη. Είναι ξεκάθαρο ότι αν οι δημόσιοι οργανισμοί λειτουργούσαν σύμφωνα με τους κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης σήμερα θα είχαμε να διαχειριστούμε μία εντελώς διαφορετική κατάσταση.

Σοφία Κουνενάκη Εφραίμογλου, ταμίας – εντεταλμένο μέλος δ.σ. του ΣΕΒ για θέματα εταιρικής διακυβέρνησης ΕΠΙΛΟΓΗ 65

Ελληνική Ναυτιλία

66 ΕΠΙΛΟΓΗ

Tο ελληνικό ναυτικό θαύμα Η ελληνική ή ελληνόκτητη ναυτιλία κινείται στα διεθνή νερά των σχετικά προβλέψιμων «καιρικών» φαινομένων. Αντίθετα με την πατρίδα που πελαγοδρομεί, ο εφοπλισμός και τις κρίσεις ξεπερνά και τις μεγάλες κούρσες οδηγεί, με το δικό του τέμπο. Από τoν Θαναση Αντωνιου

έσα σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον και απέναντι σε ανερχόμενες δυνάμεις του θαλάσσιου εμπορίου, η ελληνική ή ελληνόκτητη ναυτιλία προετοιμάζεται για τις επόμενες φάσεις του ανταγωνισμού και εξοπλίζεται με ότι πιο σύγχρονο διαθέτει η ναυπηγική βιομηχανία.. Δεν συμβαίνει το ίδιο και με την πατρίδα αυτού του ναυτικού «θαύματος»: οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν ότι «έχεις πατρίδα όταν έχεις πλοία στη θάλασσα», εμείς οι σύγχρονοι απόγονοί τους έχουμε πλοία αλλά κινδυνεύουμε να «χάσουμε» την πατρίδα. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Η ελληνική ή ελληνόκτητη ποντοπόρος ναυτιλία δεν έχει επηρεαστεί από την κρίση και ο λόγος είναι ότι εδώ και δεκαετίες είναι πια κομμάτι του διεθνούς εμπορίου. Πράγματι, μόνο μεγάλα διεθνή γεγονότα όπως καταρρεύσεις χρηματιστηρίων και πόλεμοι επηρεάζουν τον κλάδο, ενώ από τα «τοπικά» γεγονότα, ελάχιστα θα μπορούσαν να την κλονίσουν (π.χ. μια κοινωνική εξέγερση στην Κίνα). Για να γνωρίσουμε καλύτερα τον κλάδο χρειάστηκε να …κατεβούμε στον Πειραιά και να συναντήσουμε έναν επαγγελματία του οποίου η 35χρονη εμπειρία είναι πολύτιμη. Ο Γιάννης Παχούλης είναι πρόεδρος της Hellenic Shipbrokers Association και γενικός διευθυντής στην εταιρία ναυλώσεων Megachart Inc. Από το γραφείο του στην Ακτή Μιαούλη βλέπει καθημερινά το λιμάνι του Πειραιά σε όλο

το μεγαλείο του και η πολύωρη εργασία του γίνεται ασφαλώς πιο ξεκούραστη. «Ανοίγει το μάτι σου εδώ, δεν θα μπορούσα να εργαστώ μέσα σε ένα τυφλό γραφείο», μας λέει χαμογελώντας. Μπήκε στον κλάδο τη δεκαετία του ’70 και έχει ζήσει το σύνολο των καθοριστικών για την ελληνική ναυτιλία εξελίξεων που μεσολάβησαν από τότε. «Η ελληνική ναυτιλία είναι μια παγκοσμιοποιημένη αγορά και περνάει ότι περνάνε όλοι. Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, οδήγησε σε έλλειψη εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα και πτώση το διεθνές εμπόριο με αποτέλεσμα την πτώση των νέων εργασιών. Τι σημαίνει αυτό; Ότι εμείς, οι ναυλομεσίτες, δεν είχαμε να μεταφέρουμε κάτι… Έτσι επλήγη η ελληνική ναυτιλία. Ο Έλληνας πλοιοκτήτης όμως είχε περάσει παρόμοιες ή και χειρότερες κρίσεις στο παρελθόν, όπως η μεγάλη κρίση που ξέσπασε το 1981 και κράτησε μέχρι το 1987. Τότε ήταν καλύτερα προετοιμασμένος από τους άλλους- γι΄ αυτό ζει η ελληνική ναυτιλία», μας είπε ο Γ. Παχούλης. Η κρίση του 2008, η οποία εμφανίστηκε μετά από μια πενταετία εντυπωσιακής ανάπτυξης (20042008) ξεπεράστηκε σχετικά γρήγορα από την ελληνική ναυτιλία κι αυτό αντανακλάται στο γεγονός ότι οι Έλληνες εφοπλιστές δεν εγκαταλείπουν τη ναυτιλία, συνεχίζουν να στηρίζουν αυτό που έκαναν πάντοτε και το κάνουν καλά. Αντανακλάται επίσης στο γεγονός ότι οι παραδόσεις νέων πλοίων συνεχίζονται κανονικά, ενώ αναμένεται να παραδοθούν μερικά ακόμα πλοία το 2012 ή και το 2013. ΕΠΙΛΟΓΗ 67

Ελληνική Ναυτιλία

Η νέα εποχή Το πέρασμα της ναυτιλίας στη σύγχρονη εποχή συνδυάστηκε με δύο γεγονότα: α) την είσοδο των Ελλήνων πλοιοκτητών στις διεθνείς χρηματαγορές και β) την εμφάνιση των νέων τεχνολογιών. Σήμερα περίπου 25 Έλληνες εφοπλιστές έχουν εισάγει τις εταιρίες τους στις κεφαλαιαγορές. «Οι κινήσεις αυτές δεν αποτελούν ένδειξη ότι η ελληνική ναυτιλία μένει από ρευστό. Σε καμία περίπτωση…» σπεύδει να επισημάνει ο πρόεδρος των Ελλήνων ναυλομεσιτών. «Είναι απλώς ένας μοντέρνος τρόπος χρηματοδότησης και ο Έλληνας πλοιοκτήτης συνεχίζει να διατηρεί ένα σημαντικό ποσοστό της αξίας των πλοίων που αγοράζονται μέσω της χρηματοδότησης αυτής» μας εξηγεί. Το «κύμα» συνεχίζεται με αμείωτη ένταση: τον Νοέμβριο του 2010 εισήχθη στο NYSE η Costamare του εκλιπόντος Βασίλη Κωνσταντακόπουλου, τον Ιανουάριο εισήχθη στο Nasdaq η Diana Shipping του Συμεών Παληού, ενώ αίτηση έχει καταθέσει για το NYSE η Paragon του Μιχάλη Μποδούρογλου. Όσο για την τεχνολογία αυτή άλλαξε εκ βάθρων τον τρόπο διοίκησης των ναυτιλιακών εταιριών, κυρίως τις επικοινωνίες που άλλωστε αποτελούν το νευραλγικό τομέα της ναυτιλίας στην ξηρά, ενώ έδωσε τη δυνατότητα σε πολλούς Έλληνες εφοπλιστές να μεταφέρουν την έδρα τους στην Ελλάδα. Δεν ήταν όμως μόνο οι χρηματιστηριακές εξελίξεις και οι τηλεπικοινωνίες που χαρακτήρισαν την προηγούμενη περίοδο. Ήταν επίσης το μέγεθος των πλοίων- στη ναυτιλία είναι γνωστό πως «το μέγεθος μετράει». Ο πρόεδρος των Ελλήνων μεσιτών μας εξηγεί πώς …μεγάλωσαν τα πλοία τα τελευταία 10 χρόνια. «Τη δεκαετία του ’70 ένα πλοίο 40.000 τόνων φορτίου θεωρείτο ‘θηρίο’. Τα πλοία τύπου panama ήταν στους 50-55.000 τόνους. Σήμερα τα supramax, τα πλοία δηλαδή που έχουν δικά τους μέσα φορτοεκφόρτωσης βγαίνουν από τα κινέζικα ναυπηγεία στους 65.000 τόνους. Τα postpanamax έχουν φτάσει 68 ΕΠΙΛΟΓΗ

πλέον τους 90.000 τόνους, ενώ τα cape size, αυτά που δεν μπορούσαν να περάσουν τον κανάλι του Παναμά και του Suez και που ήταν κάποτε 130.00 τόνους, σήμερα έχουν φτάσει τους 200.000 τόνους. Όσο για τα VLOCs (Very Large Ore Carrier) τα οποία έχουν παραγγελθεί κι ορισμένα έχουν πέσει στη θάλασσα, είναι πια 380.000 τόνους και μεταφέρουν αποκλειστικά σιδηρομετάλλευμα». Όπως είναι γνωστό, πίσω από την εξέλιξη αυτή, την οποία παρακολουθούν και οι Έλληνες εφοπλιστές, κινητήρια δύναμη είναι η Κίνα η οποία έχει δημιουργήσει δεκάδες σιδηροβιομηχανίες μέσα σε μια δεκαετία και χρειάζεται πλέον τεράστιες ποσότητες πρώτης ύλης. Όπως είναι φυσικό οι σημαντικές αυτές αλλαγές στην παγκόσμια (και την ελληνική…) ναυτιλία, άλλαξαν δραματικά τον κλάδο των ναυλώσεων που θεωρείται οικονομικός αιμοδότης του εφοπλισμού. Ο Γιάννης Παχούλης, θεσμικός εκπρόσωπος του κλάδου, είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για να μας περιγράψει τις εξελίξεις. «Η παγκόσμια γεωγραφία των φορτίων έχει αλλάξει. Κάποτε υπήρχαν εισαγωγικές χώρες: η Ινδία λ.χ. αγόραζε ζάχαρη σε μεγάλες ποσότητες από τη Βραζιλία. Όταν διαπίστωσε ότι ήταν οικονομικά ασύμφορο, φύτεψε τεύτλα σε τεράστιες εκχερσωμένες περιοχές και σήμερα η Ινδία είναι εξαγωγική χώρα. Η Ινδία, που δεν αγοράζει πια ζάχαρη, θέλει λίπασμα για τα τεύτλα, εισάγει πλέον λιπάσματα». Αυτό το διάστημα υπάρχει υπερπροσφορά τονάζ σε σχέση με τη σταθεροποιημένη πλέον ζήτηση. Υπάρχουν μάλιστα κατηγορίες πλοίων (π.χ. στα πολύ μεγάλα πλοία για μεταφορά σιδηρομεταλλευμάτων με αρκετά ελληνικά συμφέροντα) που υποφέρουν αυτή τη στιγμή εξαιτίας της απουσίας ναύλων.

Διστακτικές οι τράπεζες Από το κτίριο της ναυτιλιακής ε ταιρείας Cardif f σ υμφε ρόν των Γιώργου Οικονόμου, το οποίο βρίσκεται επί της λεωφόρου Κηφισίας

στο Μαρούσι ο Κώστας Παυλόπουλος, μάνατζερ στο τμήμα Freight & Hire Collection της TMS Dry Ltd (θυγατρική της Cardiff) δεν βλέπει τη θάλασσα όπως οι συνάδελφοί του σ τον Πειραιά ή τη λεωφόρο Συγγρού. «Όλο και περισσότεροι εφοπλισ τές, κάτοχοι σημαντικών ακινήτων στα βόρεια της Αθήνας μεταφέρουν την έδρα τους από το λιμάνι» μας εξήγησε όταν τον συναντήσαμε. Θάλασσα δεν βλέπει ο Κ. Παυλόπουλος, μπορεί όμως και «βλέπει» μέσα από τα ναυλοσύμφωνα με τα οποία ασχολείται εδώ και αρκετά χρόνια τόσο την πορεία των πλοίων της εταιρίας όσο και το κλίμα που επικρατεί στις διεθνείς αγορές. Βρίσκεται στον κλάδο εδώ και μια δεκαπενταετία, νιώθει όμως ακόμα και σήμερα έκπληξη με τις δυνατότητες του κλάδου. Αντικείμενο της συζήτησης μας στο ξεκίνημά της, η χρηματοδότηση των Ελλήνων εφοπλιστών. «Οι ελληνικές τράπεζες δεν στηρίζουν όπως θα έπρεπε τη ναυτιλία διότι τη θεωρούν επένδυση με μεγάλο ρίσκο», υποστηρίζει ο Κώστας Παυλόπουλος και διευκρινίζει «δεν ισχύει όμως αυτό διότι άλλες τράπεζες που έχουν δανείσει μεγάλα ποσά στους Έλληνες εφοπλιστές έχουν αποκομίσει κέρδη. Η ναυτιλία πράγματι θεωρείτο δραστηριότητα υψηλού ρίσκου μέχρι που εισήχθη η πρώτη ελληνική εταιρία στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Η είσοδος αυτή, μετά από λεπτομερή έλεγχο των αρμόδιων αρχών, απέδειξε ότι δεν είναι έτσι τα πράγματα και σήμερα οι Έλληνες εφοπλιστές έχουν αντλήσει μεγάλα κεφάλαια από τη Wall Street». Σύμφωνα με έρευνα της Petrofin Research η ελληνόκτητη ναυτιλία κατέγραφε το 2010 συνολικό δανεισμό ύψους πάνω από 66 δισ. δολάρια, με τα 57 δισ. να έχουν εκταμιευτεί με προσανατολισμό τη ναυπήγηση νέων πλοίων. Οι ελληνικές τράπεζες έχουν δανείσει πάνω από 17 δισ. δολάρια στους Έλληνες εφοπλιστές, η μεγαλύτερη ελληνική τράπεζα, η Εθνική, είναι 5η στη σχετική λίστα των τραπεζών που χρημα-

τοδοτούν την ελληνόκτητη ναυτιλία (περίπου 3 δισ. δολάρια), αρκετά μακριά όμως από την πρώτη (Royal Bank of Scotland, 12,5 δισ. δολάρια).

Facts and Figures Με 3.185 πλοία (χωρητικότητας άνω των 1.000 grt) ο ελληνόκτητος εμπορικός στόλος βρίσκεται για μια ακόμη φορά στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης, με 9% του παγκόσμιου στόλου σε αριθμό πλοίων το 2010 και 14% σε χωρητικότητα. Στον ελληνόκτητο στόλο (σε χωρητικότητα) αναλογεί το 42% του στόλου της ΕΕ και στον υπό ελληνική σημαία το 22%. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, η ελληνόκτητη ναυτιλία ελέγχει το 23% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενοπλοίων και το 17% του στόλου μεταφοράς χύδην φορτίων. Η τάση είναι ανοδική αφού το 2010 οι παραγγελίες νεότευκτων πλοίων έφθασαν τις 460, από τα οποία 128 είναι δεξαμενόπλοια (το 20% της παγκόσμιας ναυπηγούμενης χωρητικότητας) και 218 φορτηγά (12%). Ο υπό ελληνική σημαία στόλος (πλοία άνω των 100 grt) μειώθηκε κατά 16 πλοία το 2010 στα 2.096, καθώς διέρρευσαν από το ελληνικό νηολόγιο 14 φορτηγά και 1 δεξαμενόπλοιο. Η τάση υποχώρησης συνεχίζεται και το 2011. Από τη ναυτιλία, έναν από τους δυναμικότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, εισέρευσαν στη χώρα 140 δισ. ευρώ την τελευταία δεκαετία, με τον κλάδο βασικό αιμοδότη του ισοζυγίου πληρωμών της χώρας. Ωστόσο περίπου το μισό του ποσού αυτού επανεξήχθη στο εξωτερικό, καθώς όπως τονίζει η ΕΕΕ στην Ετήσια Έκθεσή της, το κράτος δεν προχώρησε σε επενδύσεις στις αναγκαίες υποδομές ώστε να συγκρατήσει μεγαλύτερο μέρος του ποσού αυτού στη χώρα. Όσον αφορά τις εξελίξεις της ναυτιλιακής αγοράς σε παγκόσμιο επίπεδο, αν και ό όγκος του παγκόσμιου εμπορίου προβλέπεται να αυξηθεί κατά 8% το 2011, οι ναύλοι πιέζονται καθώς εισέρχεται στην αγορά νέα χωρητικότητα.

Ελληνικός εφοπλισμός και Κίνα

είσοδος της Κίνας στις διεθνείς ναυτιλιακές αγορές είναι αυτό που μας επεσήμαναν με τη μεγαλύτερη ένταση όλοι οι συνομιλητές μας. Όχι μόνο στον τομέα των ναυπηγήσεων όπου αυτή τη στιγμή κρατάει τη μερίδα του λέοντος, αλλά και στις μεταφορές, η Κίνα τρέχει και πίσω της ακολουθούν οι υπόλοιποι. «Η Κίνα προσπαθεί να φτιάξει στόλο αλλά δε νομίζω ότι θα μπορέσει ποτέ να καλύψει τις ανάγκες της» μας εξήγησε ο Κώστας Παυλόπουλος, Freight & Hire Collection manager, TMS Dry Ltd, και ιστορεί πως κατάφεραν οι Κινέζοι να κυριαρχήσουν μέσα σε σύντομο διάστημα: «Η ναυπήγηση πλοίων στην Κίνα ήταν η πρώτη τους προσπάθεια σε μια εποχή μάλιστα που η χώρα τους δεν είχε καν ναυπηγεία, τα έφτιαξε όμως και πήρε τις δουλειές. Στη συνέχεια ανέπτυξαν χρηματοδοτικά προγράμματα –οι τράπεζές τους είναι πλέον πανίσχυρες με τρομερά αποθεματικά- με όρο τη ναυπήγηση πλοίων στην Κίνα ανακυκλώνοντας κατά τον τρόπο αυτό το χρήμα». Αργότερα ήρθαν οι μεγάλες διακρατικές συμφωνίες στην Ευρώπη και αλλού, ενώ η εξαγορά λιμανιών ήταν το επόμενο βήμα τους.

Περιβάλλον: Διαρροές, καύσιμα και έρμα

ασφάλεια των μεταφορών και η ποιότητα των καυσίμων είναι τα δύο καίρια περιβαλλοντικά προβλήματα της ναυτιλίας. Για τα δεύτερα υπάρχει κινητικότητα και όπως πληροφορούμαστε Νορβηγοί ναυπηγοί ετοιμάζουν πλοίο το οποίο θα καίει υγραέριο. Για τα τάνκερ, όπου εντοπίζεται κυρίως το πρόβλημα, οι Έλληνες εφοπλιστές λαμβάνουν μέτρα και αλλάζουν τον στόλο τους με πλοία διπλού κελύφους (double skin), δηλαδή ένα τάνκερ μέσα σε ένα τάνκερ. Ένα από τα πιο δύσκολα ζητήματα στον τομέα της περιβαλλοντικής προστασίας είναι η διαχείριση και επεξεργασία θαλασσίου έρματος για την αποφυγή μεταφοράς ζωντανών οργανισμών από μια περιοχή του πλανήτη σε άλλη. Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών είναι ένα από τα πιο σημαντικά θέματα στη σύγχρονη ναυτιλία. Μέχρι τα τέλη του 2011 θα τεθεί σε ισχύ μια νέα διεθνής συμφωνία για τη διαχείριση του έρματος η οποία έχει υπογραφεί ήδη από το 2004. ΕΠΙΛΟΓΗ 69

ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ

24hour Day ΘΕΡΜΙΚEΣ ΚAΜΕΡΕΣ & LASER , ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΠΕΙΡΑΤΕIΑΣ

Με την πειρατεία στα πλοία σε έξαρση στις µέρες µας, οι θερµικές κάµερες αποτελούν τη βέλτιστη λύση σε ένα πρόβληµα για την παγκόσµια ναυτιλία, το οποίο µάλιστα έχει αυξήσει το επισφάλιστρο των ποντοπόρων πλοίων. οι θερµικές κάµερες παρέχουν στους χρήστες τους τη δυνατότητα να δουν τα σκιφς (τα µικρά σκάφη, που κατεβαίνουν από τα µητρικά πλοία των πειρατών) από απόσταση 25 χλµ. µακριά και να κλειδώσουν πάνω σε αυτά παρακολουθώντας αυτόµατα τις όποιες κινήσεις τους. η τεχνολογία λοιπόν στην υπηρεσία της ναυτιλίας για την πρόληψη των περιστατικών πειρατείας. Από τoν ΠΑνΑΓιωτη ΑΔΡιΑνEση

δρύθηκε το 1984 στον Πειραιά και δραστηριοποιήθηκε εξαρχής στην εμπορία προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Μόλις πέντε χρόνια μετά, έφερε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τη θερμογραφία, αντιπροσωπεύοντας την πρωτοπόρο σουηδική εταιρεία AGEMA (η οποία το 2002 εξαγοράστηκε από την FLIR Systems, τον παγκόσμιο ηγέτη στη σχεδίαση και κατασκευή θερμογραφικών καμερών υπερύθρου φάσματος). Με έδρα, από το 2000, το Χαλάνδρι, η Transam Trading έχει εκτελέσει μέχρι σήμερα, με απόλυτη επιτυχία, πολλές θερμογραφήσεις. Ο Τάσος Αλεξόπουλος είναι η ψυχή της Transam Trading (ιδρυτής και γενικός διευθυντής της) και ο επιχειρηματίας που ουσιαστικά έφερε και ανέπτυξε στην Ελλάδα τη θερμογραφία, συνεπώς και ο αρμοδιότερος, για να εξηγήσει τι ακριβώς είναι: «Με δυο λόγια, είναι η πλέον διαδεδομένη, αξιόπιστη και γρήγορη μέθοδος για την οπτικοποίηση των προβλημάτων και δυσλειτουργιών που εμφανίζονται σε κάθε είδους ηλεκτρολογικές, μη-

70 ΕΠΙΛΟΓΗ

χανολογικές, κτηριακές εγκαταστάσεις και τον έλεγχο –δίχως επέμβαση– σε εξοπλισμό, τη διάγνωση των θερμοκρασιακών μεταβολών κ.λπ.». Με εμπειρία άνω των 40 ετών, η FLIR Systems, έχει διαθέσει μέχρι σήμερα πάνω από 100.000 κάμερες παγκοσμίως, διαθέτοντας πλέον των 25.000 θερμικών καμερών τον χρόνο για εφαρμογές που περιλαμβάνουν προληπτική συντήρηση εργοστασίων και εγκαταστάσεων, έρευνα και ανάπτυξη, έλεγχο παραγωγής και αυτόματο έλεγχο, τεχνητή όραση (machinevision), διασφάλιση ποιότητας κ.ά. Με τη συνεχή εξέλιξη της τεχνολογίας, οι πρώτες, ογκώδεις θερμογραφικές κάμερες, αξίας 125.000 δολαρίων, σήμερα, με πολλές πλέον δυνατότητες, έχουν φτάσει να ζυγίζουν μόλις 2 κιλά και να κοστίζουν πολύ πολύ λιγότερα χρήματα. «Αυτό» λέει στην «Ε» ο κ. Αλεξόπουλος «μου έδωσε την ιδέα να βάλω τη θερμογραφία στη ναυτιλία, μέσα στο πλοίο, μέσα στο μηχανοστάσιο, για πλήρη μηχανολογικό έλεγχο, ανάλυση λαδιών κλπ. Σήμερα, μια καλή θερμογραφική κάμερα μπαίνει στη

Ο Τάσος Α λεξόπουλος είναι η ψυχή της Transam Trading (ιδρυτής και γενικός διευθυντής της) και ο επιχειρηµατίας που ουσιαστικά έφερε και ανέπτυξε στην Ελλάδα τη θερµογραφία.

ΕΠΙΛΟΓΗ 71

Ναυτιλία

Οι θερμικές κάμερες της Flir Systems δρουν συμπληρωματικά του ραντάρ, βοηθώντας τους καπετάνιους να έχουν τον απόλυτο έλεγχο της περιοχής γύρω από το πλοίο τους – ειδικά τη νύχτα, αφού μετατρέπουν τη νύχτα σε μέρα!

ζώνη του χρήστη, αφού ζυγίζει κάτω από 700 γραμμάρια, και η ευαιθησία της έχει εκτοξευθεί στα ύψη, αποτελώντας ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για κάθε πλοίο». Η FLIR Systems -εισηγμένη στο NASDAQ- είναι μακράν πρωτοπόρος στο είδος της: είναι πλήρως καθετοποιημένη και δεν εισάγει τίποτα, παράγει τα πάντα μόνη της. «Και από δική μου παρότρυνση», συνεχίζει ο κ. Αλεξόπουλος, γνωστός για την αγάπη του για τον χώρο της ναυτιλίας, «η FLIR Systems άρχισε να εστιάζει και στο πεδίο των πλοίων, κατανοώντας αμέσως την ανάγκη για ασφαλή ναυσιπλοοία με τη χρήση των καμερών θερμογραφίας. Δεν είναι ότι υποκιθιστούν τη χρήση του ραντάρ, αλλά, δρώντας συμπληρωματικά, βοηθούν τον καπετάνιο να 72 ΕΠΙΛΟΓΗ

έχει τον απόλυτο έλεγχο της περιοχής γύρω από το πλοίο του – ειδικά τη νύχτα, αφού μετατρέπουν τη νύχτα σε μέρα!» Με έναν εξοπλισμό, ειδικό για να εγκαθίσταται απόλυτη ασφάλεια επάνω σε πλοία, από 6,5 χλμ. απόσταση βλέπεις ένα zodiac 2 μέτρων! Κι αυτό, εξαιτίας της διαφοράς θερμοκρασίας του κάθε εικονοστοιχείου, που απεικονίζει τη βάρκα και τους ανθρώπους. Ο ουρανός θερμικά απαθανατίζεται με -50 βαθμούς Κελσίου. Η θάλασσα, ανάλογα με την περιοχή, 10, 15, 22 βαθμούς, το zodiac κάτι παραπάνω και ο άνθρωπος κάτι ακόμη παραπάνω. «Για να καταλάβετε την ευαισθησία αυτής της κάμερας, απαθανατίζει τη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ 2 σημείων σε τάξη μεγέθους 0,04 του βαθμού Κελσίου!», λέ-

ει χαρακτηριστικά ο κ. Αλεξόπουλος. «Αυτή η διαφορά οπτικοποιείται και το αποτέλεσμα είναι η παραγωγή σε πραγματικό χρόνο οπτικού θερμικού βίντεο. Έτσι είναι σα να βλέπεις βίντεο, αλλά με χρώματα που απεικονίζουν τις διαφορές θερμοκρασίες. Και σημειώστε πως τα χρώματα τα επιλέγει η χρήστης, ανάλογα με το τι τον βολεύει στο μάτι. Π.χ. ένα ναυαγό, που παλεύει στα κύματα με μόνο ένα σωσίβιο, τον βλέπεις σε απόσταση σχεδόν 2 χλμ. από το πλοίο, σε συνθήκες απόλυτου σκότους! Συνεπώς έχει πιθανότητα να σωθεί! Και υπενθυμίζω ότι η τεχνολογία στα ραντάρ δεν σου επιτρέπει να δεις από 0 ως 750 μέτρα, δηλαδή μπορείς να περάσεις με το καράβι δίπλα από ένα ναυαγό και να μην τον δεις! Αλλά και να συλλάβει κάτι το ραντάρ, θα σου δώ-

Info Η Transam Trading έχει εκτελέσει μέχρι σήμερα, με απόλυτη επιτυχία, πολλές θερμογραφήσεις, αποδεικνύοντας (και) στην πράξη τη χρησιμότητα της μεθόδου στον προληπτικό έλεγχο ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού και κρίσιμων διαδικασιών εργοστασίων, κτηριακών εγκαταστάσεων, υδραυλικών, καθώς και στην ανίχνευση υγρασίας, στην εύρεση θερμικών γεφυρών, μηχανοστασίων πλοίων διαφόρων τύπων και σε πολλές άλλες περιπτώσεις εφαρμογών, ενώ επίσης έχει συνεργαστεί με πανεπιστήμια και επιστημονικούς φορείς στη διαδικασία τεχνικών και ιατρικών πειραμάτων. Πρόσφατα, οι δραστηριότητες της Transam Trading Co. επεκτάθηκαν στον τομέα της προληπτικής συντήρησης και τον μη καταστροφικό έλεγχο (NDT), με νέες συνεργασίες. Η εταιρεία δραστηριοποιείται επίσης, πάνω από 10 χρόνια, στον ευαίσθητο χώρο των συστημάτων ασφαλείας, περιμετρικής φύλαξης χώρων και ειδικά φυλασσόμενων περιοχών και αντιπροσωπεύει σημαντικούς διεθνείς οίκους σε τομείς όπως τα συστήματα ανίχνευσης πλαστών εγγραφών, ο έλεγχος πρόσβασης, τα ειδικά οχήματα κ.λπ. Από το 2008 η Transam Trading Co είναι η πρώτη εταιρεία στην Ελλάδα που ως πιστοποιημένος εκπαιδευτικός οργανισμός από το Infrared Training Center (ITC), παρέχει ολοκληρωμένες υπηρεσίες επαγγελματικής εκπαίδευσης με έμφαση στον ιδιαίτερα προηγμένο και απαιτητικό χώρο της Θερμογράφησης.

σει απλώς έναν ήχο – δεν ξέρεις αν είναι ξύλο ή άνθρωπος...». Στις μέρες μας, με την έξαρση της πειρατείας -πρόβλημα για την παγκόσμια ναυτιλία-, οι θερμικές κάμερες αναδεικνύουν ακόμη πιο έντονα τη χρησιμότητά τους. Το σχετικό επασφάλιστρο των ποντοπόρων πλοίων έχει φτάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα και θα ήταν εξαιρετικά σημαντικό να αυξηθούν οι πιθανότητες πρόληψης των περιστατικών πειρατείας. Ακούστηκαν πολλά (ως και εγκατάσταση... ηλεκτροφόρων συρματοπλεγμάτων γύρω από κάθε πλοίο!), αλλά με την απλή τοποθέτηση μιας θερμικής κάμερας στο ψηλότερο σημείο του πλοίου, ο χρήστης μπορεί να δει τα σκιφς (τα μικρά σκάφη, που κατεβαίνουν από τα μητρικά πλοία των πειρατών) και

πολύ εγκαίρως να σημάνει συναγερμό. Μπορεί να δει το πλοίο ακόμη και από 25 χλμ. απόσταση και να προετοιμαστεί, παρακολουθώντας το αυτόματα. Μόλις η κάμερα αντιληφθεί θερμοκρασιακή διαφορά, ειδοποιεί τον χρήστη αμέσως. Μάλιστα, σήμερα μια θερμική κάμερα μπορεί να «παντρευτεί» με ένα νέο σύστημα λέιζερ, πάρα πολύ δυνατό (με φωτεινότητα που ισοδυναμεί με 500 εκατ. κηρία!), το οποίο μπορεί, σε απόσταση 4-5 χλμ., να καταυγάσει το στόχο και ουσιαστικά να τον τυφλώσει. Έτσι, π.χ. σε περίπτωση πειρατείας, τα σκιφς χάνουν από τα μάτια τους το πλοίο (το οποίο στο μεταξύ έχει την ευκαιρία και το χρόνο να αλλάξει πορεία) και γρήγορα οπισθοχωρούν, αφού οι επίδοξοι πειρατές δεν είναι δυνατόν να αντέ-

ξουν το τόσο δυνατό φως! «Το πρωτοποριακό αυτό λέιζερ», εξηγεί ο κ. Αλεξόπουλος, «είναι μια μικρή συσκευή που επκολλάται επάνω στην θερμική κάμερα και, όταν ο χρήστης το επιλέξει, ενεργοποιείται. Είναι πραγματικά ένα πολύ σημαντικό επίτευγμα της σύγχρονης τεχνολογίας, που σύντομα θα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του εξοπλισμού κάθε πλοίου, που περνά από ιδιαίτερα επικίνδυνες περιοχές του πλανήτη. Έτσι, με τη χρήση αυτού του τόσο δυνατού και αξιόπιστου αποτρεπτικού εργαλείου, θα μπορεί να ζητά και ο πλοιοκτήτης μείωση των ασφαλίστρων».Η ελληνική ναυτιλία, που έχει ήδη υποφέρει πολύ από τις πειρατείες, έχει ανταποκριθεί και ενδιαφέρεται ζωηρά για το λέιζερ. ΕΠΙΛΟΓΗ 73

74 ΕΠΙΛΟΓΗ

follow link

Διεισδυτική ματια σε εναν νεο πρασινο κοσμο!

ΕΠΙΛΟΓΗ 75

TMENT • DEVELOPMENT VALUE ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑ

ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΑΞΙΑ • KNOWLEDGE • INVES

{ Στην επικαιρότητα

GreenNews

Στιγμές της ελληνικής ειδησεογραφίας με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διαμόρφωση πολιτικών που μας αφορούν όλους και νομοθεσία που αλλάζει την επιχειρηματική δραστηριότητα.

✎Μ ια ε ταιρεία, η Barcelona Strategic Urban Systems, ένας διακεκριμένος αρχιτέκτονας, ο Χοσέ Αθεμπίγιο και ο κακός μας δαίμονας, η προχειρότητα, ήταν ικανές προϋποθέσεις για να τεθεί (προσωρινά) εκτός λειτουργίας άλλη μια επένδυση που έλαμπε μέχρι τότε στα χαρτιά και να πεταχτούν στα σκουπίδια αρκετά χρόνια μελετών και πολλά χρήματα. Η αξιοποίηση του Ελληνικού παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες και η «γύμνια» της χώρας απέναντι στην αγριότητα των διεθνών παικτών είναι για μια ακόμα φορά απελπιστική.

✎Π όσα χρήματα θα χρειαστούν για να «πρασινίσει» ο Αϊ- Στράτης; Περίπου 9 εκατ. ευρώ εκτιμά το κράτος και αυτά αναμένεται να επενδύσει στο αιγαιοπελαγίτικο νησί προκειμένου να καταστεί το πρώτο μη διασυνδεδεμένο νησί της Ευρώπης με ποσοστό διείσδυσης πράσινης ενέργειας που θα φτάσει σταδιακά το 100%. Το σχετικό έργο προκηρύχθηκε (είχε ανακοινωθεί το 2009) και την υλοποίησή του αναλαμβάνουν δημόσιοι φορείς όπως η ΔΕΗ, το ΚΑΠΕ και σειρά υπουργείων. Περιλαμβάνει παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας πάνω στο νησί αποκλειστικά από ΑΠΕ (500KW αιολικά και 100KW φ/β), εξοικονόμηση ενέργειας σε δημόσια κτίρια με γεωθερμικές αντλίες, υδροπονικά θερμοκήπια και υδρογονοκίνηση σε όλα τα οχήματα του νησιούταυτόχρονα θα ε γκατασ ταθεί σταθμός αποθήκευσης υδρογόνου κι ανεφοδιασμού οχημάτων. Το σχέδιο προβλέπει μέχρι και … πώληση του ρεύματος που θα πε76 ΕΠΙΛΟΓΗ

ρισσεύει μετά την κάλυψη όλων των αναγκών του νησιού. Λέτε να το δούμε κι αυτό;

✎Ά λλη μια ανανεώσιμη πηγή απέκτησε τη θεσμική της εκπροσώπηση- η γεωθερμία. Δεκαεπτά επιχειρήσεις συνέσ τησαν τον Ελληνικό Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Γεωθερμίας & Εναλλακτικών Πηγών Ενέργειας (ΕΣΕΓΕΠΕ), με σκοπό, όπως αναφέρουν στη σχετική δημοσίευση, την ανάπτυξη των εφαρμογών γεωθερμίας στη χώρα μας «ως μια κατ’ εξοχήν ανανεώσιμη πηγή ενέργειας φιλική προς το περιβάλλον, που δεν εξαντλεί φυσικούς πόρους και συμβάλλει στη μέγιστη εξοικονόμηση ενέργειας, υπηρετώντας παράλληλα τον στόχο της Πράσινης Ανάπτυξης συγκεκριμένα και έμπρακτα». Ο ΕΣΕΓΕΠΕ ξεκίνησε ήδη κύκλο επαφών με σχετικούς φορείς, οργανισμούς και εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού, ενώ θα οργανώσει σεμινάρια και συνέδρια.

των οποίων και για τα 4 πεδία ξεπέρασε τα 350 εκατ. ευρώ. Μεγάλα ονόματα εγχώρια και διεθνή βρίσκονται στη σχετική λίστα. Ελληνική γη: και εδώ έχει αξία!

✎ Ε πιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών. Τις αποκαλούν ESCOs (energy service companies) και είναι μια νέα επιχειρηματική δραστηριότητα στον χώρο της ενέργειας που μπορεί να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, να οδηγήσει σε μείωση της ενεργειακής σπατάλης στον κτιριακό τομέα και να φέρει χρήμα σε όσους ασχοληθούν με σύνεση και προσοχή. Είναι οι Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών και η αγορά μέσα στην οποία θα δραστηριοποιηθούν άνοιξε μόλις. Ήδη αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου που ρυθμίζει τη συγκεκριμένη αγορά (μητρώο, κώδικας δεοντολογίας, διασφάλιση ποιότητας). Το επενδυτικό ρίσκο δεν είναι αμελητέο, οι προκλήσεις όμως είναι για τους τολμηρούς.

✎Μ ια κι ο λόγος για τη γεωθερμία, να μια είδηση, που αξίζει να προσεχτεί: μεγάλη επιτυχία σημείωσε ο διεθνής πλειοδοτικός διαγωνισμός που προκηρύχθηκε από το ελληνικό δημόσιο για τη μίσθωση τεσσάρων προσφερόμενων προς έρευνα - ανάπτυξη περιοχών. Πρόκειται για περιοχές στις οποίες, σύμφωνα με το αναγεννημένο πλέον ΙΓΜΕ, υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις πλούσιου γεωθερμικού δυναμικού (Δέλτα Νέστου και Έβρου, Σαμοθράκη, Χίος). Συγκεντρώθηκαν συνολικά 18 προσφορές, από έξι εταιρίες ή κοινοπραξίες, το χρηματικό ύψος

✎Π ετρέλαιο ή ΑΠΕ για την Κρήτη; Ευτυχώς η ομάδα εργασίας που σύστησαν οι ΔΕΣΜΗΕ, ΔΕΗ και ΡΑΕ και εξέτασε την οικονομική βιωσιμότητα του έργου διασύνδεσης της Κρήτης στο ηπειρωτικό ηλεκτρικό σύστημα, κατέληξε σ το συμπέρασμα ότι είναι πιο συμφέρουσα λύση η διασύνδεση σε σ χέση με την αυτόνομη ανάπτυξη παραγωγής. Για να καταλαβαινόμαστε: διασύνδεση σημαίνει περαιτέρω ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών, ενώ αυτονομία (λέμε τώρα…) σημαίνει πετρέλαιο ή φυσικό αέριο.

ΕΠΙΛΟΓΗ 77

follow link

{

Επενδύσεις

Εξαγγελίες & πράξη Ο σχεδιασμός επί χάρτου είναι ενθαρρυντικός: δεκάδες εκατομμύρια ευρώ θα «πέσουν» στην άνυδρη ελληνική αγορά για τη χρηματοδότηση επενδύσεων που και θέσεις εργασίας θα δημιουργήσουν και τη χώρα θα σπρώξουν προς την έξοδο από την ύφεση. Η πραγματικότητα όμως είναι περίπλοκη: εγκυμονεί παγίδες, οι καθυστερήσεις είναι ίδιον της ελληνικής πραγματικότητας και η παραμονή της κυβέρνησης στο «παιχνίδι» θα εξαρτηθεί από την ικανότητά της να μεταφέρει τα σχέδια από το χαρτί στην αγορά (περίπτωση Ελληνικού/ Κατάρ). Από τον ΘανΑση ΑντωνΙου

κυβέρνηση πάντως δείχνει να στηρίζει μια προεκλογική της εξαγγελία για την οποία αμφισβητήθηκε και συνεχίζει να αμφισβητείται. Ενάμιση χρόνο και κάτι μετά την ανάληψη της εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ, οι πολιτικές που συνιστούν «πράσινη ανάπτυξη» κινήθηκαν σε τρεις κατευθύνσεις: α) στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου νομοθετικού πλαισίου για την προστασία του περιβάλλοντος, το οποίο ταυτόχρονα προωθεί την πράσινη ανάπτυξη, β) στη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου αναπτυξιακού πακέτου πράσινων δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων μέχρι το 2015, ύψους 40 δισ. ευρώ και γ) στη διαμόρφωση πιλοτικών προγραμμάτων για να λειτουργήσει η πολιτεία ως παράδειγμα για αντίστοιχες δράσεις από τον ιδιωτικό τομέα. Η ανακοίνωση του συγκεκριμένου πακέτου πρωτοβουλιών είχε ανακοινωθεί, πανηγυρικά μάλιστα, το καλοκαίρι του 2010 και αμέσως μετά ξεκίνησε η επενδυτική …κούρσα. Κάποιοι περίμεναν ότι θα ήταν ένα εκρηκτικό σπριντ, ίσως ένας δρόμος ημιαντοχής. Δυστυχώς ο ρυθμός θυμίζει περισσότερο μαραθώνιο τη στιγμή που οι καιροί ου μενετοί.

Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α Σ Πρώτα και σημαντικότερα τα προγράμματα «Φωτοβολταϊκά στις Στέγες» και «Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον» (προϋπολογισμός 400 εκατ. ευρώ) τα οποία έχουν ήδη κερδίσει τη θέση τους σ την ελληνική τραπεζική αγορά παρά την αρνητική συγκυρία και την απροθυμία των τραπεζών να δανείσουν. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου ΠΕΚΑ αποτελούν περίπου το ένα τρίτο του συνόλου των δανείων που χορηγούν πλέον οι τράπεζες σε ιδιώτες.

Χ Ω Ρ Ο Τ Α Ξ Ι Α Εδώ τρέχει ένα πρόγραμμα και ανακοινώθηκε άλλο ένα. Το πρώτο είναι οι «Πράσινες Γειτονιές», έργο μετασχηματισμού μεγάλης έκτασης τμημάτων του αστικού χώρου σε περιοχές μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης. Το έργο, το οποίο σχεδιάζει και συντονίζει το ΚΑΠΕ αποτελεί το πιο τεχνολογικά προηγμένο έργο που κατασκευάζεται στη χώρα μας και στην Ευρώπη σε θέματα ενέργειας και περιβάλλοντος. Η πρώτη γειτονιά που επιλέχθηκε είναι η υποβαθμισμένη Αγία Βαρβάρα. Το πρόγραμμα «Βιοκλιματικές Αστικές Αναπλάσεις» ύψους 60 εκατ. ευρώ αφορά σε βιοκλιματικές επεμβάσεις σε αστικές περιοχές που παρουσιάζουν σημαντικό κλιματικό πρόβλημα και έχει ως κεντρικούς στόχους την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής, την επιβράδυνση και την αναστροφή της αστικής κλιματικής μεταβολής και τη βελτίωση των οικονομικών και κοινωνικών παραμέτρων που σχετίζονται με αυτή. Το έργο (πάλι με την επίβλεψη του ΚΑΠΕ) θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΠΠΕΡΑΑ και από το Ταμείο Συνοχής και υπολογίζεται ότι θα χρηματοδοτηθούν περίπου 10- 12 έργα αξίας 5-6 εκατ. ευρώ το καθένα. Αρκεί, βέβαια, δήμοι που ενδιαφέρονται για την αξιοποίηση των προγραμμάτων να κινηθούν γρήγορα και ουσιαστικά για την ένταξή τους σε αυτά.

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ

78 ΕΠΙΛΟΓΗ

Στον κλάδο του τουρισμού, απ΄ όπου η χώρα περιμένει ουσιαστική οικονομική ώθηση και αλλαγή του κλίματος, τρέχουν ήδη δύο προγράμματα. Το πρόγραμμα «Πράσινος Τουρισμός» με προϋπολογισμό 30 εκατ. ευρώ χρηματοδοτείται από πόρους του ΕΠΑΝ II και αφορά σε επενδυτικά σχέδια παρεμβάσεων σε υφιστάμενες επιχειρήσεις ξενοδοχείων, camping και ενοικιαζομένων δωματίων. Στόχος είναι η μείωση του λειτουργικού κόστους των μονάδων μέσω της εξοικονόμησης ενέργει-

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΜΕΤΑ Μέσα στο διάστημα που κύλησε από πέρυσι το καλοκαίρι μέχρι φέτος είχαμε μια σειρά σημαντικών αναπτυξιακών εξαγγελιών. Θυμίζουμε μερικές από αυτές: οι «πράσινες» γειτονιές ενεργειακά αυτόνομες σε διάφορα (υποβαθμισμένα) σημεία της πρωτεύουσας, η δημιουργία πράσινων νησιών όπως ο Αϊ Στράτης, η επέκταση των μονάδων βιολογικού καθαρισμού σε μικρές πόλεις, το άνοιγμα της αγοράς των εταιρειών παροχής ενεργειακών υπηρεσιών (ESCOs). Παράλληλα έχουμε σε εξέλιξη διαγωνισμούς για την αξιοποίηση της γεωθερμίας στην Ελλάδα (οι προσφορές είναι ήδη 350 εκατ. ευρώ) που ενδέχεται όμως να σκοντάψουν στις αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών (Μήλος, Νίσυρος).

ΠΕΝΤΕ ΤΟΜΕΙΣ, ΠΕΝΤΕ ΑΓΚΑΘΙΑ ΑΠΕ Νόµος ΑΠΕ & Εθνικό Σχέδιο ∆ράσης για τις ΑΠΕ προς την Ε.Ε. Στόχος: 20% διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό µας σύστηµα µέχρι το 2020. Ενίσχυση της γεωθερµίας.

Καθυστερήσεις στις αδειοδοτικές διαδικασίες. Απουσία σύγχρονου δικτύου.

Απόδοση Ενέργειασ Πλαίσιο διαταγµάτων και νόµων για εξοικονόµηση ενέργειας και κίνητρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης σε οικίες και κτίρια. Απελευθέρωση της αγοράς.

Απροθυµία τραπεζών να χρηµατοδοτήσουν, νοµικά κενά, ελλειπής πληροφόρηση κοινού

Απορρίµµατα Μεγιστοποίηση ανακύκλωσης, κίνητρα που συνδέουν τις ποσότητες των στερεών αποβλήτων µε το κόστος της τελικής διάθεσής τους. Νέα, εθνικά συστήµατα.

Αδυναµία εφαρµογής του Χωροταξικού Σχεδιασµού στην Κερατέα.

Αναπλάσεισ Ενεργειακές αναπλάσεις, επιστροφή στο κέντρο της πόλης. Νέα χωροταξικά σε Αθήνα και Θεσ/νίκη. Πράσινες- ενεργειακές γειτονιές και σχολεία.

∆ιακοπή κατασκευαστικών έργων. Καθυστερήσεις σε µελέτες, γκετοποίηση περιοχών.

Υδάτινοι πόροι Ορθολογική και συνετή διαχείριση των υδατικών πόρων. Προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος. ∆ράσεις στον τοµέα νερών µε γειτονικά κράτη.

ας, νερού και της διαχείρισης απορριμμάτων. Ο προϋπολογισμός ανά επενδυτικό σχέδιο ανέρχεται σε 15.000– 400.000 ευρώ, ενώ η δημόσια χρηματοδότηση ανέρχεται σε ποσοστό 40% του σχεδίου, με προσαύξηση επιπλέον 5% στις περιπτώσεις των μικρών νησιών. Το δεύτερο πρόγραμμα είναι το «Εναλλακτικός Τουρισμός» με δημόσια δαπάνη που ανέρχεται σε 20 εκατ. ευρώ (συγχρηματοδότηση από το ΕΠΤΑ) και εθνικούς πόρους. Το πρόγραμμα στοχεύει στη διαφοροποίηση και τον εμπλουτισμό του ελληνικού τουριστικού προϊόντος με την αξιοποίηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού (καταδύσεις, κανόε – καγιάκ, rafting, ορειβασία, οικοτεχνία, περιπατητικός τουρισμός, οινοτουρισμός, τουρισμός υγείας κ.ά.). Οι άνθρωποι των τραπεζών που και σε αυτή τη φάση καλούνται να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο είναι προσγειωμένοι. Ο Κωνσταντίνος Σταυρίδης, Διευθυντής Μεγάλων Έργων της Εθνικής Τράπεζας είναι η «φωνή της αγοράς», κατά κάποιο τρόπο η φωνή της …λογικής. Στο πρόσφατο συμπόσιο για την πράσινη ενέργεια στο Megaron Plus,

Τ ΡΑ Π Ε Ζ Ι Κ Η Χ Ρ Η Μ ΑΤ ΟΔΟ Τ Η Σ Η

Ασαφές νοµικό καθεστώς, καθυστερήσεις συµφωνιών µε γειτονικές χώρες.

το στέλεχος της Εθνικής δεν δίστασε να δηλώσει ενώπιον ενός πυκνού ακροατηρίου που προσδοκούσε κάτι ενθαρρυντικό ότι «οι όροι των χρηματοδοτήσεων έχουν γίνει πράγματι πιο απαιτητικοί. Δύο ή τρεις τράπεζες δεν μπορούν από μόνες τους να λύσουν τα προβλήματα και ειδικά σε τομείς όπως η ανατροφοδότηση έργων μακράς περιόδου χρειάζονται διεθνείς φορείς, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων». Ο Κ. Σταυρίδης θεωρεί ότι η αγορά δεν λειτουργεί διότι δεν υπάρχουν ισχυρά οικονομικά κίνητρα, ενώ και από την πλευρά τους, στην Εθνική Τράπεζα, το ανακοινωθέν ενεργειακό fund έχει καθυστερήσει εξαιτίας της δυσμενούς συγκυρίας. «Η χρηματοδότηση έργων στον τομέα της πράσινης οικονομίας δεν έχει σταματήσει» διευκρίνισε απορρίπτοντας έτσι τους ισχυρισμούς ότι οι τράπεζες βάζουν ‘τρικλοποδιά’ στις προσπάθειες της κυβέρνησης, έσπευσε όμως να εξηγήσει τη στάση τους: «Δεν θέλουμε υπέρογκα κέρδη όπως ισχυρίζονται κάποιοι, προσπαθούμε να επιβιώσουμε μέσα στην ελληνική οικονομία. Δεν ευσταθούν για παράδειγμα οι αποδόσεις των ΑΠΕ που ακούγονται» είπε, στέλνοντας ρίγη ανησυχίας σε πολλούς ακροατές. ΕΠΙΛΟΓΗ 79

{

Πράσινη ανάπτυξη

Ο δεσμός νερού - τροφής - ενέργειας και όλα όσα μας δίδαξε ήδη το 2011 Μέσα στην παγκόσμια οικονομική κρίση και τη βίαιη «διόρθωση» των αγορών, υπάρχει ένας δεσμός που, αν και αποσταθεροποιείται, μας διαφεύγει της προσοχής. Ο «Δεσμός νερού- τροφής- ενέργειας» είναι εξίσου σημαντικός με τα δημοσιονομικά ελλείμματα και τα επιτόκια. Οι πρόσφατες εξεγέρσεις στον Αραβικό κόσμο και η καταστροφή στην Ιαπωνία το αποδεικνύουν. Από τον ΘανΑση ΑντωνΙου

ύο ημέρε ς μετά τον κατασ τ ρε πτικό σ ε ι σ μ ό σ τ ην Ι α π ω ν ί α και το τσουνάμι που έπληξε τη χώρα, το νερό ήταν είδος πολυτελείας: στις πληγείσες περιοχές οι υποδομές υδροδότησης είχαν κατασ τραφεί ενώ σ την υπόλοιπη χώρα, οι πολίτες είχαν «σηκώσει» από τα σούπερ μάρκετ όλα τα αποθέματα εμφιαλωμένου νερού. Την ίδια περίοδο, ο αραβικός κόσμος ζούσε ένα κύμα ανατροπής μακρόχρονων πολιτικών δομών, το οποίο πυροδότησε η ξαφνική επισιτιστική κρίση στις χώρες του Μαγκρέμπ κι ένα βίαιο επεισόδιο σε μια λαϊκή αγορά στην Τυνησία. Το καλοκαίρι του 2010, οι δασικές πυρκαγιές στη Ρωσία κατέστρεψαν έναν από τους μεγαλύτερους σ ιτοβολώνε ς του κόσμου. Το συμβάν είχε αποσυντονίσει το παγκόσμιο σύσ τημα εμπορίας δημητριακών και είχε εκτινάξει τις τιμές των ειδών διατροφής. Υπάρχει μια λεπτή κόκκινη γραμμή, που συνδέει τελικά όλα αυτά τα γεγονότα και δεν είναι άλλη από τον Δεσμό νερού- τροφίμων- ενέργειας (Water-Food-Energy Nexus), που κατά τα λεγόμενα των πλέον έγκυρων αναλυτών, θα μας απασχολήσει τα επόμενα χρόνια. Η δημιουργία του συγκεκριμένου θεωρητικού τριγώνου, το οποίο είναι πλέον δημοφιλέ ς σ τις αναλύσεις των επισ τημόνων, είναι υπόθεση των τελευταίων 10-15 χρόνων και οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σ το έργο ορισμένων σημαν τικών περιβαλλοντολόγων, όπως ο Lester 80 ΕΠΙΛΟΓΗ

Brown του φημισμέ νου Ear th Policy Institute, που επιμένουν να συνδέουν την ανάπτυξη με τις διατροφικές ανάγκες του ανθρώπου, την επάρκεια νερού και την ενεργειακή ασφάλεια.

Από την τυπική λειτουργία στη μελλοντική αναντιστοιχία Ο Δεσμός νερού- τροφής- ενέργε ιας επιβαρύνε ται καθ ημε ρινά από μια σ ε ιρά παράγον τ ε ς που επηρεάζουν ένα, δύο ή και τα τρία μέρη του δεσμού. «Οι επιπλοκές παρατηρούνται από τη στιγμή που ‘προσ θέ τουμε’ …νερό σ την ήδη ακανθώδη σ χέση τ ροφής- ε νέρ γειας» υποσ τηρίζει ο βρετανικός Guardian σε ανάλυσή του αμέσως με τά τ η σ ύνο δ ο του Νταβός. Η ασφάλεια των τροφίμων, η ασφάλεια του νερού και η ενεργειακή

ασφάλεια συνδέονται με μια σειρά εισροών από το εξωτερικό περιβάλλον και επηρεάζονται από παράγοντες όπως ο υπερπληθυσμός σε ορισμένες περιοχές, οι περιβαλλοντικές πιέσεις, οι κυβερνητικές ασ τοχίε ς σ ε παγκόσμιο επίπεδο και, φυσικά, οι οικονομικές ανισότητες. Διεθνείς παρατηρητές εκτιμούν ότι η ανησυχία για τη χρήση νερού προκειμένου να παραχθεί ενέργεια άρχισε να γίνεται μεγάλη από τη στιγμή που η αμερικανική βιομηχανία παραγωγής βιοκαυσίμων από καλαμπόκι ανήλθε από τα 2 δισ. γαλόνια το χρόνο (περίπου 9 δισ. λίτρα) στα έξι δισ. γαλόνια που είναι σήμερα (27 δισ. λίτρα). Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αφορμή (αν και όχι η αιτία) για την επισιτιστική κρίση του 2008-9 ήταν η ανάπτυξη των βιοκαυσίμων. Τότε,

GLOBAL RISKS Η ερευνητική εταιρεία Global Risks που ειδικεύεται στην ανίχνευση και

ελαχιστοποίηση των κινδύνων στον χρηματοπιστωτικό κλάδο, σε έκθεσή της θεωρεί ότι η οικονομική ανισότητα πυροδοτεί απρόβλεπτες εξελίξεις. Προειδοποιεί τους ηγέτες των ανεπτυγμένων χωρών ότι το αυξανόμενο επίπεδο ευημερίας στη Δύση (αλλά τώρα πλέον και στις αναδυόμενες οικονομίες) σε συνδυασμό με τη συνεχή αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού θα πυροδοτήσουν νέα ζήτηση ενέργειας και θεωρεί πως ο «Δεσμός νερού- τροφής- ενέργειας» είναι πλέον εξαιρετικά εύθραυστος..

σημαν τικό μέρος της σύγ χρονης καλλιέργειας, ανά τον κόσμο, είχε σ τραφεί σ τα ενεργειακά φυτά τα οποία χρησιμοποιούνται στην παραγωγή βιοκαυσίμων. Αυτή η παραγωγή είναι με τη σειρά της ένας περίπλοκος συνδυασμός νερού (για την καλλιέργεια), τροφής (μείωση των καλλιεργούμενων εκτάσεων) και ενέργειας (που καταναλώνεται ή παράγεται). Οι εκτιμήσεις για τις επιδράσεις του νερού (αλλά και τις επιδράσεις πάνω στα υδάτινα αποθέματα) σ την παραγωγή ενέργειας άρχισαν να πληθαίνουν, συχνά μάλιστα έδιναν διαφορετικά ή και αντικρουόμενα συμπεράσματα. Σε κάθε περίπτωση πάντως η εξασφάλιση και η διανομή νερού απαιτούν ε νέργεια, το νερό σ τη συνέ χεια χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενέργειας και την παραγωγή τροφής και κάθε αλλαγή σε μια γωνία του τριγώνου, επηρεάζει τις άλλες δύο. Τι μπορεί να περιμένει η ανθρωπότητα από τις εργασίες συνεδρίων όπως αυτό του Νταβός, τη στιγμή που η παγκόσμια διακυβέρνηση πάσχει, ο ΟΗΕ δεν διαθέτει τα απαιτούμε εργαλεία επιβολής λύσεων και οι σύνοδοι των G-20, αδυνατούν να λάβουν άμεσα μέτρα για την ισορροπία του Δεσμού; Ορισμένοι αρθρογράφοι θεωρούν ότι τις λύσεις για την ισορροπία του Δεσμού θα βρουν οι όμορες βιομηχανίες, νερού, τροφίμων και παραγωγής ενέργειας, με στόχο, σε πρώτη φάση, τη βιωσιμότητά τουςαπειλούνται κι αυτές άλλωστε από την κλιματική αλλαγή.

Lester Brown* «Οι σοδειές μειώνονται» Ο γνωστός περιβαλλοντολόγο ς και αναλυτ ής τ ης βιομηχαν ίας τ ροφίμων Lester Brown υποστηρίζει ότι οι ανάγκες της ανθρωπότητας σε σιτηρά και άλλους καρπούς θα αυξάνονται συνεχώς τα επόμενα χρόνια. Για να επιτευχθούν τ έ τοιε ς π ο σ ότ ητ ε ς σ ιτ η ρών, θα πρέπει η ανθρωπότητα να παράγει συνεχώς για τα επόμενα χρόνια 10 εκατ. τόνους περισσότερους από χρονιά σε χρονιά. Η επίτευξη του στόχου όμως αναμένεται να συναντήσει προβλήματα: πρώτα απ΄ όλα, θα συνεχίσει να αυξάνε ται ο παγκόσμιος πληθυσμός κατά περίπου 80 εκατ. ανθρώπους ετησίως. Ταυτόχρονα περίπου 3 δισ. άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αναμένεται να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες και να περάσουν από την κατανάλωση σιτηρών στην κατανάλωση κρέατος για την παραγωγή του οποίου, όπως είναι γνωστό, απαιτούνται ολοένα και μεγαλύτερες ποσότητες σιτηρών και νερού. Το γεγονός ότι αυξάνεται παγκοσμίως η ανάγκη για παραγωγή βιοκαυσίμων από την καλλιέργεια ενεργειακών φυτών, έχει σαν αποτέλεσμα όλο και μεγαλύτερα τμήματα παραγωγικής γης να «αποσύρονται» από την παραγωγή σιτηρών. *Ο Lester Brown είναι πρόεδρος του αμερικανικού Earth Policy Institute και συγγραφέας του βιβλίου «World on the Edge: How to Prevent Environmental and Economic Collapse». Οι θέσεις του προέρχονται από άρθρο στο βρετανικό Ecologist.

ΕΠΙΛΟΓΗ 81

{

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Η θεωρία γίνεται πράξη

Δημιουργική παρουσίαση: AllmediaCreative

Οικολογικές λύσεις με καθαρό κέρδος για όλους. Ουσιαστικές λύσεις Ε Ξ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Η Σ Η Σ Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α Σ , ανοίγουν τον δρόμο για να γίνουν τα Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Α Ν Ο Ι Κ Ο Κ Υ Ρ Ι Α πηγή περιβαλλοντικού και οικονομικού οφέλους.

Η Eurobank eχει δημιουργhσει μiα γκaμα πρωτοποριακων προϊοντων, τα Πρασινα Δανεια Κατοικιας, που στοχο εχουν να αναβαθμισουν την ποιοτητα ζωης των ελληνικων νοικοκυριων, και βοηθουν ολους μας να εξοικονομησουμε ενεργεια και χρηματα. 82 ΕΠΙΛΟΓΗ

κτιριακός τομέας σ την Ελ λάδα καταναλώνει σημαν τικέ ς ποσότητε ς ε ν έ ργ ε ι α ς , π ολύ με γαλύτερε ς από τις αντίστοιχες βόρειων χωρών με μεγαλύτερες ανάγκες θέρμανσης. Οι δράσεις και οι πολιτικές για αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων είναι no-regret policies και το κόστος της επένδυσης για τον ιδιώτη αντισταθμίζεται από την εξοικονόμηση ενέργειας,

η οποία πλέον είναι πολύ ακριβή. Εξάλλου, η αύξηση της συμμετοχής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, και ανάμεσα σε αυτές των φωτοβολταϊκών, αποτελεί δέσμευση της χώρας μας στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για αύξηση του ποσοστού τους στο ενεργειακό μίγμα στο 20% ως το 2020 από περίπου 8% σήμερα. Στο περιβάλλον αυτό καθοριστική είναι η παροχή λύσεων για τον ιδιώτη ώστε αφενός να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας της κατοικίας του αλλά

Πράσινο Δάνειο Κατοικίας Φωτοβολταϊκά Αξιοποιώντας τα μέτρα της πολιτείας, η οποία ουσιαστικά έδωσε σημαντικά οικονομικά και φορολογικά κίνητρα προς τον πολίτη για την εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών Συστημάτων στις στέγες ή τις ταράτσες των σπιτιών μας, το Πράσινο Δάνειο Κατοικίας - Φωτοβολταϊκά χρηματοδοτεί, με απλούστατες διαδικασίες, την αγορά και εγκατάσταση οικιακών Φ/Β Συστημάτων. Κατά αυτό τον τρόπο, οι πελάτες της Eurobank θα παράγουν ενέργεια που θα μεταπωλούν στη ΔΕΗ προς μια ιδιαίτερα συμφέρουσα τιμή, γεγονός που ουσιαστικά μπορεί να τους αποφέρει ετήσιο έσοδο μέχρι και €7.500. Το έσοδο αυτό αφού υπερκαλύψει (α) την ετήσια αποπληρωμή του σχετικού δανείου (β) τους ετήσιους λογαριασμούς κατανάλωσης της ΔΕΗ, αποφέρει σε κάθε νοικοκυριό ένα σημαντικό και αφορολόγητο ετήσιο εισόδημα για 25 χρόνια. Σήμερα, το δάνειο αυτό χορηγείται είτε με προσημείωση ακινήτου, είτε με εκχώρηση της Σύμβασης που υπογράφει ο κάτοχος του Φ/Β Συστήματος με τη ΔΕΗ. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι η Eurobank, σε συνεργασία με τις μεγαλύτερες εταιρίες της αγοράς, βοηθάει τον πελάτη εύκολα, γρήγορα και απλά να προχωρήσει και να αξιοποιήσει αυτή την επένδυση, αφού ο πελάτης απαλλάσσεται από όλες τις διαδικασίες που χρειάζονται από το πρώτο στάδιο της μελέτης, μέχρι και την τελική υλοποίηση χωρίς κανένα επιπλέον κόστος.

Πράσινο Δάνειο Κατοικίας Εξοικονόμηση Ενέργειας και αφετέρου να προχωρήσει στην παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά συστήματα, που θα του αποφέρουν σημαντικό οικονομικό όφελος και ευρύτερα οφέλη για το περιβάλλον. Με ισ χυρό οικολογικό προσανατολισμό, ο Όμιλος Eurobank, υιοθετεί πράσινες πρωτοβουλίες με απώτερο σκοπό να συμβάλει στην ποιοτική αναβάθμιση των νοικοκυριών, αλλά και του ευρύτερου περιβάλλοντος. Η Eurobank έχει δημιουργήσει μία γκάμα πρωτοποριακών προϊόντων, τα Πράσινα Δάνεια Κατοικίας που στόχο έχουν να αναβαθμίσουν την ποιότητα ζωής των ελληνικών νοικοκυριών, και βοηθούν όλους μας να εξοικονομήσουμε ενέργεια και χρήματα.

Η Eurobank χρηματοδοτεί τις παρεμβάσεις που αναβαθμίζουν ενεργειακά το σπίτι (όπως: αλλαγή κουφωμάτων, αντικατάσταση λέβητα, ενίσχυση θερμομόνωσης τοίχου κ.ά.), προσφέροντας: • Κάλυψη έως 100% του κόστους του έργου • Δυνατότητα επιλογής µε ή χωρίς προσηµείωση ακινήτου • Προνοµιακό επιτόκιο σε ευρώ • Ευελιξία στη διάρκεια αποπληρωµής • Παράλληλα, σε συνεργασία µε τις πιο εξειδικευµένες και αξιόπιστες εταιρίες υλικών ενεργειακής αναβάθμισης της αγοράς, παρέχει και μια ολοκληρωμένη υπηρεσία υποστήριξης που αφορά σε όλη τη διαδικασία, χωρίς κόπο και κόστος για τον πελάτη. ΕΠΙΛΟΓΗ 83

84 ΕΠΙΛΟΓΗ

PHOTO: θΕΩΔΟΡΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

Φ ω τ ο β ολ τ α ϊ κ A

Τα νέα ενεργειακά σύνορα Μπορεί ο Χ ρ η σ τ ος Π ρ ω τ ο γ ε ρ οπο υ λ ος να είναι ο manager που «τρέχει» με πολύ καλές επιδόσεις τη Phoenix Solar Ελλάδος, θυγατρική του γερμανικού Oμίλου Phoenix Solar, διεθνή κατασκευαστή φωτοβολταϊκών σταθμών, εντούτοις αυτό που αποπνέει μία συζήτηση μαζί του είναι η αύρα του ερευνητή επιστήμονα. Διαθέτει εμπειρία περισσότερο από 20 χρόνια σε ερευνητικά έργα συγχρηματοδοτούμενα από την ΕΕ, την ευρωπαϊκή βιομηχανία και ελληνικά ινστιτούτα, ενώ έχει συμμετάσχει σε τουλάχιστον 60 έργα έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης. Ανήκει λοιπόν σε εκείνους τους managers της αναπτυσσόμενης αγοράς φωτοβολταϊκών στη χώρα που ξέρουν καλά κάθε πτυχή της. Η «Ε» μίλησε μαζί του για τα σημεία-κλειδιά της, πολλά υποσχόμενης, νέας αγοράς. Συνέντευξη στoν Θανaση Αντωνiου

ς ξεκινήσουμε κύριε Πρωτογερόπουλε με την άποψή σας για το σύστημα τιμολόγησης της παραγόμενης ενέργειας, το λεγόμενο «feed in tariff» που ισχύει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Είστε ικανοποιημένος; Το σύστημα αυτό εγγυάται υψηλές τιμές πώλησης του ηλεκτρικού ρεύματος και ενθαρρύνει την ανάπτυξη. Σε όλη την Ευρώπη υπάρχουν πλέον προσαρμογές του συστήματος αυτού με τιμές προς τα κάτω, καθώς το κόστος της τεχνολογίας στον κλάδο των φωτοβολταϊκών μειώνεται και αναμένεται να υποχωρήσει ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια. Πιστεύετε ότι θα πιάσουμε σύντομα το «grid parity»; Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τι εννοούμε «grid parity», διότι υπό κάποιες συνθήκες, σε κάποιες περιοχές μπορεί ή δεν μπορεί να επιτευχθεί η εξισορρόπηση του κόστους μεταξύ των ανανεώσιμων πηγών και των συμβατικών ενεργειακών πηγών όπως π.χ. των ορυκτών καυσίμων. Για παράδειγμα στη Γερμανία όπου υπάρχει μικρή ηλιοφάνεια, το να πετύχουμε το ίδιο κόστος παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ και συμβατικά καύσιμα μοιάζει δύσκολος στόχος. Στην Ελλάδα, παρά τη μεγάλη ηλιοφάνεια, το σχετικά μικρό επίπεδο ανάπτυξης των φωτοβολταϊκών και η χαμηλή τιμή της κιλοβατώρας από συμβατικές πηγές δυσκολεύουν την επίτευξη του στόχου. Αντίθετα π.χ. στα ελληνικά νησιά, το υψηλό κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού από μαζούτ, έχει ήδη οδηγήσει στο «grid parity», είναι δηλαδή ήδη φθηνότερη η ενέργεια από τις ΑΠΕ. Δεν θα πρέπει επίσης να ξεχνάμε το «εξωτερικό» κόστος ή κοινωνικό κόστος της ενέργειας, όπως π.χ. την υποβάθμιση της υγείας του πληθυσμού και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προκύπτουν από συμβατικές πηγές και συχνά δεν λαμβάνονται υπόψη στους ενεργειακούς υπολογισμούς. Έχει γίνει μεγάλη συζήτηση για την ανάπτυξη των φωτοβολ-

ταϊκών από αγρότες. Υπάρχουν όμως αρκετά προβλήματα. Η περυσινή νομοθεσία έδωσε προτεραιότητα στην εξέταση των αιτημάτων των αγροτών έναντι των υπόλοιπων επενδυτών Φ/Β συστημάτων. Η πράξη δείχνει ότι όλες οι υπόλοιπες επενδύσεις έχουν καθυστέρηση τουλάχιστον 8-10 μηνών, καθότι η Πολιτεία θα εξετάσει τα αιτήματά τους μετά την αποδοχή ή όχι των όρων σύνδεσης που έχουν διατυπωθεί για τους αγρότες, χωρίς υποχρέωση εγγυοδοσίας από μέρους τους! Το χειρότερο είναι ότι οι ίδιοι οι αγρότες φαίνεται ότι πήραν το λάθος μήνυμα, ότι δηλαδή οι επενδύσεις τους θα υλοποιηθούν χωρίς ίδια κεφάλαια και ότι τα οικονομικά οφέλη θα είναι άμεσα. Τα Φ/Β δεν αποτελούν παράγοντα εύκολου πλουτισμού και το όλο κλίμα έχει δημιουργήσει εμφανή στρέβλωση και καθυστερήσεις στην αγορά, σε μια εποχή κατά την οποία οι επενδύσεις στη χώρα μας θα έπρεπε να υποστηρίζονται χωρίς χρονοτριβή. Μα, υποτίθεται ότι υπάρχει η πολιτική fast track. Δεν θα έλεγα ότι η συγκεκριμένη πολιτική αφορά τα έργα που σας αναφέρω. Οι διαδικασίες fast track αφορούν σε μεγάλα, ειδικά και στοχευμένα έργα, από τα οποία προκύπτει ανάπτυξη σε ορισμένους τομείς. Υπάρχουν όμως μεγάλα έργα που αναμένεται να κινητοποιήσουν δυνάμεις, όπως ο φωτοβολταϊκός σταθμός που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός. Είναι μια «σημαία». Τα οφέλη είναι αμφίβολα τόσο για την εταιρεία ηλεκτρισμού όσο και για την Πολιτεία. Αναρωτιέμαι όμως πόσες θέσεις εργασίας εξασφαλίζει μια τέτοια επένδυση. Την ίδια στιγμή υπάρχουν στην Ελλάδα δεκάδες έργα τα οποία εδώ και τέσσερα χρόνια δεν έχουν διεκπεραιωθεί. Πάμε να κάνουμε κάτι πολύ μεγάλο σε μια χώρα που υποφέρει από ύφεση, ενώ παράλληλα ζούμε σε περίοδο που επαναπροσδιορίζουμε την έννοια της ανάπτυξης. ΕΠΙΛΟΓΗ 85

{

Συνέντευξη - Χρήστος Πρωτογερόπουλος // Phoenix Solar

τεχνική λύση είναι η αποθήκευση ενέργειας. Αναφέρομαι σε κεντρική αποθήκευση σε επίπεδο οικισμών ή μικρών πόλεων. Το μοντέλο είναι απλό: όλες οι διασπαρμένες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας αποθηκεύουν σε ένα σημείο την παραγόμενη ενέργεια κι από εκεί γίνεται η διαχείριση ανάλογα με τις ανάγκες. Είστε ικανοποιημένος από την πιστοποίηση των εγκαταστάσεων φωτοβολταϊκών σταθμών; Πρόκειται για ένα μείζον θέμα. Προσπαθούμε εκ των υστέρων να το αντιμετωπίσουμε έχοντας ήδη υλοποιήσει πολλά έργα. Η αλήθεια είναι ότι

PHOTO: θΕΩΔΟΡΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

Είστε πεπεισμένος ότι οι ΑΠΕ είναι μοχλός της πράσινης ανάπτυξης; Το ενεργειακό ζήτημα είναι μείζον και οι ενεργειακές ανάγκες σε κάθε χώρα βαίνουν αυξανόμενες. Στην Ελλάδα, θα έχουμε περισσότερες ενεργειακές ανάγκες του χρόνου, και ακόμα περισσότερες σε πέντε χρόνια. Θέλουμε λοιπόν λύση τεχνικά άρτια η οποία να αντιμετωπίζει το ζήτημα σε βάθος χρόνου. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν βασιστούμε στον φυσικό πλούτο της χώρας. Είχαμε π.χ. φυσικό κοίτασμα λιγνίτη στην πατρίδα μας και το αξιοποιήσαμε, και ορθώς, για πάρα πολλά χρόνια για να παράγουμε ενέργεια σε χαμηλό κόστος. Σήμερα πρέπει να αξιοποιήσουμε τις ΑΠΕ.

Τώρα έχουμε τις ΑΠΕ… Υπάρχουν ώριμες τε χνολογίες όπως π.χ. τα αιολικά, τα φωτοβολταϊκά, τα μικρά υδροηλεκτρικά και τη βιομάζα όπου μπορούμε να εφαρμόσουμε υβριδικές λύσεις συνδυασμένων τεχνολογιών για να λύσουμε το ενεργειακό πρόβλημα βασιζόμενοι και πάλι στο νφυσικό μας πλούτο κι όχι εισάγοντας άλλες μορφές ενέργειας ή επενδύοντας στα πυρηνικά. Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι αιολικά και φωτοβολταϊκά δεν μπορούν να είναι σταθμοί βάσης για την παροχή ενέργειας. Αυτό είναι εν μέρει ορθό. Σε ένα βαθμό δεν μπορούμε να ρυθμίσουμε τεχνικά πότε επιθυμούμε ενέργεια στο δίκτυο καθώς ο ήλιος και ο άνεμος είναι μεταβλητά φαινόμενα. Η 86 ΕΠΙΛΟΓΗ

δεν έγινε κατανοητή η αξία της πιστοποίησης από την αρχή. Δυστυχώς δεν υπάρχει ο σωστός μηχανισμός για την τεχνική παραλαβή των έργων και αυτό δίνει τη δυνατότητα σε πολλούς εγκαταστάτες να παραδίδουν έργα πρόχειρα και καθόλου άρτια τεχνικά. Τα φωτοβολταϊκά δεν είναι μια τυποποιημένη τεχνολογία. Ο σχεδιασμός και η κατασκευή ενός σταθμού έχει ιδιαιτερότητες και θα πρέπει οι εγκαταστάτες να έχουν υψηλού επιπέδου τεχνογνωσία προκειμένου να σχεδιάζουν και να υλοποιούν Φ/Β σταθμούς. Μόνο με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται η μεγάλη διάρκεια ζωής των εγκαταστάσεων και η αναμενόμενη ενεργειακή απόδοση. Συνεργάζεστε με σχετική εταιρεία πιστοποίησης; Ασφαλώς συνεργαζόμαστε και μάλιστα ζητάμε την πιστοποίηση από

τους πελάτες μας τους ίδιους. Θα έπρεπε βέβαια να υπάρχει ήδη ο μηχανισμός αυτός και να μην το ζητούν μόνο όσοι πελάτες είναι ενημερωμένοι στο θέμα αυτό. Δεν αντιλαμβάνομαι επίσης το πώς χρηματοδοτούν οι τράπεζες έργα χωρίς πιστοποίηση ή πως παραλαμβάνουν έργα. Κατά κανόνα οι τράπεζες θεωρούν ότι όλα πάνε καλά όταν το έργο διασυνδεθεί με το δίκτυο της ΔΕΗ και παράγει ρεύμα. Κατά κανόνα αυτό δεν αποτελεί ικανή συνθήκη υλοποίησης. Οι τράπεζες θα πρέπει να καταλάβουν ότι αναλαμβάνουν ένα τεράστιο ρίσκο διότι τα δάνεια δεν θα αποπληρωθούν αν δεν υπάρχει η προσδοκώμενη παραγωγή ενέργειας. Τι γνώμη έχετε για το πολυθρύλητο 3ο Ενεργειακό Πακέτο, η ψήφιση του οποίου αναμένεται να αλλάξει τον ενεργειακό χάρτη της Ελλάδας; Η ηλεκτρική ενέργεια έχει τρεις παραμέτρους: την παραγωγή, τη μεταφορά και τη διανομή. Η παραγωγή έχει απελευθερωθεί εδώ και καιρό. Η μεταφορά έχει επίσης απελευθερωθεί αλλά δεν είχαμε είσοδο ιδιωτών διότι το κόστος ανάπτυξης δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι τεράστιο. Η διανομή, αυτό που εμείς βλέπουμε σαν ένα λογαριασμό στα σπίτια μας, ήταν μονοπώλιο της ΔΕΗ. Σιγά σιγά όμως απελευθερώνεται κι αυτή. Δεν είναι κακό, αφού ο ανταγωνισμός μεταξύ των παρόχων θα ανεβάσει την ποιότητα για τους καταναλωτές. Πιθανόν όμως να αυξηθεί το κόστος για τον καταναλωτή. Δεν είστε ικανοποιημένος με την ποιότητα; Έχουμε πολλές διακοπές ή αυξομειώσεις στην τάση και τη συχνότητα, έχουμε επίσης προβλήματα στα νησιά. Στο εξωτερικό δεν υπάρχουν τέτοια φαινόμενα, εκεί η ποιότητα είναι άριστη. Οι διακοπές μετρώνται σε ορισμένα λεπτά κάθε χρόνο κι όχι σε ώρες όπως στην Ελλάδα. Μπορούμε να το διορθώσουμε

αυτό. Δεν μπορούμε όμως να παραβλέψουμε τον κοινωνικό ρόλο της ΔΕΗ. Αυτή τη στιγμή έχουμε τη φθηνότερη κοστολόγηση ηλεκτρικής ενέργειας σε όλη την Ευρώπη. Γνωρίζετε βέβαια ότι αυτό είναι κάτι που υποστηρίζει σθεναρά η ΔΕΗ. Είμαστε με διαφορά η φθηνότερη χώρα, δεν υπάρχει αμφιβολία. Δεν γνωρίζω πώς θα ήταν τα πράγματα αν είχε απελευθερωθεί η αγορά. Η απελευθέρωση είναι δίκοπο μαχαίρι: ναι μεν, δημιουργεί ανταγωνισμό στην αγορά και φαίνεται πως μέσω αυτού ωφε λείται ο τε λικός χρήστης, από την άλλη μεριά όμως το συγκεκριμένο μο ντέλο της ΔΕΗ έχει κρατήσει τόσο χαμηλά τις τιμές που οι ιδιώτες δεν θα μπορέσουν να το ακολουθήσουν. Αν θέλουν να ανταγωνιστούν τη ΔΕΗ θα οδηγηθούν σε ζημίες. Το να γίνει κανείς πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας, θέλει πολύ καλή γνώστη των τεχνολογιών και σαφή νομοθεσία.

«Παροτι οι Φ/Β εγκαταστασεις αυξανονται, δεν υπαρχει ενασ ολοκληρωμενοσ μηχανισμος για την πιστοποιηση και την τεχνικη παραλαβη των εργων κι αυτο δινει τη δυνατοτητα σε πολλους εγκαταστατες να παραδιδουν εργα με προχειροτητα».

Ο Χρήστος Πρωτογερόπουλος για τις τεχνολογίες Ελληνικά εργοστάσια φ/β πλαισίων Είναι ένα ζήτημα το αν αυτές οι επενδύσεις έχουν πλέον εμπορικό νόημα, το να παράγεις δηλαδή σε ετήσια βάση 60-70MW όταν τα μεγάλα εργοστάσια παράγουν 3GW! Από την άλλη, δεν παράγεται στην Ελλάδα ένα εξειδικευμένο προϊόν, το οποίο θα μπορούσε να τους εξασφαλίσει πωλήσεις σε μια niche market αλλά οι κατασκευατές απευθύνονται στην ευρεία αγορά, στην οποία απευθύνονται και οι μεγάλοι κατασκευαστές. Για να είναι ανταγωνιστικά τα εργοστάσια της Ελλάδας πρέπει να αυξήσουν την παραγωγή τους και να κάνουν εξαγωγές. Πρέπει να εξασφαλίσουμε ανταγωνιστικές τιμές κι αυτό σήμερα δεν γίνεται παρά μόνο αν εξασφαλιστεί επιδότηση, μοντέλο που έχει αποτύχει.

Αποκατάσταση τοπίου Η σύγχρονη τεχνολογία Φ/Β συστημάτων διασφαλίζει ότι ο χώρος ενός έργου θα παραδοθεί μετά από 30 χρόνια ως είχε. Υπάρχουν τρόποι κατασκευής που ακολουθούν το ανάγλυφο του οικοπέδου χωρίς χωματουργικές εργασίες παρά μόνο ίσως κάποιον εκβραχισμό- αν απαιτείται. Δεν διαταράσσεται η φυσική ροή των υδάτων της περιοχής και τα υλικά του σταθμού είναι πλήρως ανακυκλώσιμα. Μπορούμε να υλοποιήσουμε έναν σταθμό χωρίς κανένα συμβιβασμό στην παραγωγή ενέργειας, με οικολογικό τρόπο, περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και χωρίς επιπλέον κόστος για τον επενδυτή.

Θερμικοί ηλιακοί σταθμοί Για λειτουργήσουν ορθά και απρόσκοπτα τα συγκεντρωτικά κάτοπτρα πρέπει στην περιοχή της εγκατάστασης να έχουμε πολύ μικρές απώλειες λόγω συννεφιάς η οποία αυξομειώνει την παραγωγή και διαταράσσει την ομαλή λειτουργία του στροβίλου που παράγει ρεύμα. Για να μην σταματήσει η λειτουργία πρέπει ακριβώς τη στιγμή που περνάει το σύννεφο, να τροφοδοτηθεί ο σταθμός με φυσικό αέριο. Λόγω αυτών των περιορισμών, βιώσιμες εγκαταστάσεις αναπτύσσονται προς το παρόν στη Νότια Ισπανία που έχει ελάχιστη νέφωση ετησίως και ορισμένες περιοχές των ΗΠΑ.

ΕΠΙΛΟΓΗ 87

{ Νέα της αγοράς Πράσινη επιχειρηματικότητα Νέα εταιρικά σχήματα και έργα μεγάλου βεληνεκούς, τεχνολογικές εφαρμογές, καινοτομίες και σύγχρονα προϊόντα ενός νέου οικολογικού κόσμου.

Υποβρύχια ηλεκτρική διασύνδεση Ενώ η Ιταλία γιορτάζει την ένωσή της, τα 150 χρόνια από την ίδρυση του σύγχρονου κράτους, ο Ιταλικός διαχειριστής του ηλεκτρικού συστήματος μεταφοράς ενέργειας, Terna SpA, γιορτάζει την ένωση του ηπειρωτικού δικτύου με τη Σαρδηνία, που πραγματοποιήθηκε με την τεχνολογία HVDC (High Voltage Direct Current – Συνεχές Ρεύμα Υψηλής Τάσης) της ABB και μια υποβρύχια καλωδιακή διασύνδεση που σπάει ρεκόρ. Η Σαρδηνία παράγει υπό κανονικές συνθήκες περισσότερη ενέργεια από αυτή που η ίδια χρειάζεται, ενώ η Ιταλική ηπειρωτική χώρα χρειάζεται να εισάγει ενέργεια. Δημιουργώντας λοιπόν τον τρόπο μεταφοράς της πλεονάζουσας ενέργειας, η διασύνδεση SA.PE.I ισοδυναμεί με την κατασκευή νέων μονάδων παραγωγής ενέργειας, χωρίς τα κόστη και τις συνέπειες της ίδιας της κατασκευής. Το έργο είναι εναρμονισμένο με την ενεργειακή στρατηγική της Ιταλίας, ενώ η ιταλική κυβέρνηση σχεδιάζει να παράγει το 25% της ενέργειας της χώρας από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι το 2020. Με ικανότητα μεταφοράς ισχύος 1.000 megawatt η διασύνδεση SA.PE.I καθιστά δυνατή τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας και προς τις δύο κατευθύνσεις ανάμεσα στην Ιταλική ενδοχώρα και το νησί της Σαρδηνίας, σε απόσταση 435 χλμ. Η ηλεκτρική ενέργεια μεταφέρεται μέσω των πιο βαθιά τοποθετημένων υποβρυχίων καλωδίων στον κόσμο, 1.640μ. κάτω από την επιφάνεια της Τυρρηνικής θάλασσας. Η ΑΒΒ σχεδίασε και κατασκεύασε τους εξελιγμένους σταθμούς μετατροπής υψηλής τάσης σε κάθε άκρο της διασύνδεσης και είναι η τρίτη που έχει υλοποιηθεί από την ΑΒΒ στην Ιταλία.

Motor Oil Άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με διάρκεια 20 έτη έλαβε από το υπουργείο ΠΕΚΑ η εταιρεία Ηλεκτροπαραγωγή Σουσακίου, η οποία ελέγχεται εξ΄ ολοκλήρου από εταιρείες του Ομίλου Βαρδινογιάννη. Θα προμηθεύει με ηλεκτρικό ρεύμα επιλεγμένους πελάτες, κυρίως εταιρείες, με ανώτατη ισχύ τα 300 MW. 88 ΕΠΙΛΟΓΗ

Δεν είναι συνηθισμένο φαινόμενο μια ελληνική επιχείρηση να αγοράζει 10 μικρές ομοειδείς αμερικανικές επιχειρήσεις και να επιχειρεί μέσω του βήματος αυτού να εισέλθει στην αγορά των ΗΠΑ. Αυτό όμως συνέβη με την Τέρνα Ενεργειακή: εξαγόρασε 10 αδειοδοτημένες εταιρείες αιολικών πάρκων στις πολιτείες Αϊντάχο και Όρεγκον δαπανώντας περίπου 250 εκατ. ευρώ. Αποκτά έτσι ισχύ περίπου 180 MW- δεν είναι μεγάλη για τη συγκεκριμένη αγορά, αλλά είναι ένα εντυπωσιακό ξεκίνημα.

ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΑΜΕΡΙΚΗ!

Ecotec 2011 Οι συμμετοχές που ξεχώρισαν Σημαντική ήταν η παρουσία των εταιριών Conergy Ελλάς, SMA Hellas και Scheuten στην έκθεση φωτοβολταϊκών Ecotec που διοργανώθηκε τον περασμένο Απρίλιο. Συγκεκριμένα, η Conergy παρουσίασε το σύνολο της γκάµας των υψηλής Γερµανικής ποιότητας και προδιαγραφών προϊόντων της. Εκατοντάδες επισκεπτών πέρασαν από το περίπτερο της εταιρείας για να ενηµερωθούν και να δουν από κοντά το µεγαλύτερο Φ/Β σύστηµα της αγοράς και την παγκόσµια καινοτοµία για µεγάλα Φ/Β έργα Conergy Complete 700, που παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό. Από την πλευρά της η Scheuten παρουσίασε τα καινούργια, ειδικά σχεδιασμένα για οικιακές εφαρμογές, πλαίσια Multisol Vitro & Integra καθώς και BIPV solutions. Να σημειωθεί ότι η Scheuten δεσμεύεται να παρέχει τις κορυφαίες τεχνολογικά λύσεις, βασιζόμενη στη Γερμανική ποιότητα κατασκευής και την κορυφαία τεχνογνωσία στο τομέα της υαλουργίας. Τέλος, η ομάδα της SMA Hellas, με την ιδιαίτερα επιτυχημένη συμμετοχή της στην 4η διεθνή έκθεση Ecotec, επιβεβαίωσε για άλλη μία φορά την ηγετική θέση της στην Ελλάδα στον τομέα των ηλιακών μετατροπέων, για φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις κάθε ισχύος από kilowatt έως Megawatt. Πέρα από τα πλέον καινοτόμα προϊόντα που εξασφαλίζουν τη μέγιστη απόδοση

των φωτοβολταϊκών συστημάτων και την περαιτέρω μείωση της ειδικής τιμής ισχύος, η SMA Hellas ενημέρωσε τους επισκέπτες για τις ολοκληρωμένες υπηρεσίες SMA Service καθώς και τις αναβαθμισμένες υπηρεσίες εκπαίδευσης SMA Solar Academy που αποτελούν προστιθέμενη αξία και συντελούν στη διασφάλιση της άρτιας λειτουργίας κάθε φωτοβολταϊκoύ συστήματος.

ΕΠΑ Αττικής Μπορεί η κρίση να έ χει περιορίσει την κατανάλωση ενέργειας, για την ΕΠΑ Αττικής όμως, το φυσικό αέριο αποτελεί δυναμική λύση που γνωρίζει συνεχώς νέους πελάτες. Η εταιρεία έκλεισε το 2010 με πωλήσεις ύψους 140 εκατ. ευρώ και προ φόρων κέρδη 2,9 εκατ. ευρώ, φιλοδοξεί όμως για το 2011 να αγγίξει τα 190 εκατ. ευρώ πωλήσεις και τα 10 εκατ. ευρώ καθαρά κέρδη. Όπως ενημέρωσε η διοίκησή της ο όγκος κατανάλωσης φυσικού αερίου παρουσιάζει αύξηση της τάξης του 17% το πρώτο τρίμηνο του 2011, ενώ τα συμβόλαια παρουσιάζουν αύξηση της τάξης του 16%. ΕΠΙΛΟΓΗ 89

90 ΕΠΙΛΟΓΗ

follow link

ΕΠΙΛΟΓΗ 91

TMENT • DEVELOPMENT VALUE ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑ

ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΑΞΙΑ • KNOWLEDGE • INVES

{ Στην επικαιρότητα

TechNews

H τηλεπικοινωνιακή και τεχνολογική ειδησεογραφία, οι επιχειρηματικές και κρατικές πρωτοβουλίες, οι εξελίξεις και τάσεις που δεν περνούν απαρατήρητες.

EUTELSAT Ένας ακόμη δορυφόρος της Eutelsat στο διάστημα. Ολοκληρώθηκε με επιτυχία η εκτόξευση του πυραύλου Proton Breeze M της ILS, ο οποίος μετέφερε τον -βάρους 6,1 τόνων- δορυφόρο KA-SAT της Eutelsat Communications. Μετά από πτήση 9 ωρών και 12 λεπτών ο δορυφόρος αποκολλήθηκε από τον πύραυλο και μπήκε σε γεωσύγχρονη τροχιά. Ήδη έχει ολοκληρωθεί η ανάπτυξη των πάνελ του δορυφόρου, ενώ ο επίγειος σταθμός της εταιρείας στο Rambouillet λαμβάνει σήματα από τα συστήματα τηλεμετρίας του δορυφόρου. Ο KA-SAT, ο οποίος κατασκευάστηκε από την Astrium, για λογαριασμό του Eutelsat, με βάση την πλατφόρμα Eurostar E3000, αντιπροσωπεύει μια νέα γενιά δορυφόρων που διαθέτουν πολλαπλές δέσμες εκπομπής. Ο συνδυασμός της εξαιρετικά μεγάλης χωρητικότητας του KA-SAT με την τεχνολογία SurfBeam της ViaSat θα επιτρέψει την παροχή Ίντερνετ σε περισσότερα από ένα εκατομμύρια σπίτια, εξασφαλίζοντας ταχύτητες συγκρίσιμες με εκείνες των δικτύων ADSL.

Microsoft

Cisco

Περισσότεροι από 100 μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης βρέθηκαν πρόσφατα στα γραφεία της Microsoft Ελλάς για να ανταλλάξουν απόψεις και να μοιραστούν εμπειρίες σχετικά με τη ασφαλή χρήση των νέων τεχνολογιών και του διαδικτύου – μια εκδήλωση που διοργάνωσαν η Microsoft Ελλάς και ο οργανισμός το Χαμόγελο του Παιδιού και πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας (ΣΕΠΕ).

Στο πρόσφατο 2011 GSMA Mobile World Congress της Βαρκελώνης, η Cisco ανακοίνωσε το MOVE, ένα στρατηγικής σημασίας πλαίσιο με νέες λύσεις, οι οποίες προσφέρουν στους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους τη δυνατότητα να διαχειριστούν καλύτερα, να βελτιώσουν και να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τον ταχύτατα αυξανόμενο όγκο της διακίνησης δεδομένων μέσω δικτύων κινητής τηλεφωνίας, ώστε να αυξήσουν τα έσοδά τους. Οι καινοτόμες τεχνολογίες που ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο των λύσεων Cisco MOVE είναι οι ακόλουθες: το Cisco Mobile Videoscape (που δίνει στους παρόχους κινητής τη δυνατότητα να προσφέρουν στους πελάτες βελτιωμένη εμπειρία mobile video μέσω νέας τεχνολογίας στις πλατφόρμες Cisco ASR 5000 και Cisco Unified Computing System), η Cisco Service Provider Wi-Fi Solution (μία ολοκληρωμένη λύση που δίνει στους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά Wi-Fi για μεταφορά δεδομένων μέσω δικτύων κινητής) και το Cisco Adaptive Intelligent Routing (που μειώνει το κόστος της διακίνησης δεδομένων μέσω δικτύων κινητής).

GLOBO

SYNECTICS

Η Globo, εισηγμένη στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου ανακοίνωσε πρόσφατα το λανσάρισμα του GO!Enterprise Server. O GO!Enterprise Server απευθύνεται αποκλειστικά σε επιχειρήσεις, επιτρέποντας στους εταιρικούς χρήστες τη δυνατότητα πρόσβασης σε e-mail, contacts, calendar, files and folders κτλ, καθώς και πλήρη διασύνδεση με εσωτερικές επιχειρηματικές εφαρμογές όπως CRM, ERP, Intranet κ.λπ.

H εταιρία πληροφορικής Synectics κυκλοφόρησε στην ελληνική αγορά ένα νέο εργαλείο για τις επιχειρήσεις. Το CFM Prognosis με τις 2 εκδόσεις του, την Smart και τη Business, επιτρέπει στον επιχειρηματία να παρακολουθεί εύκολα και γρήγορα τις ταμειακές ροές .

Media-Saturn

IBM

Καλύτερο κατάστημα ηλεκτρικών ειδών στην Ελλάδα αναδείχθηκε το Saturn στη Λεωφόρο Συγγρού.

Iδρύει στις Βρυξέλλες το Institute for Advanced Security, για την προώθηση της συνεργασίας με οργανισμούς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο.

92 ΕΠΙΛΟΓΗ

c r e a ti v e CODE

K¿ÓÂ ÙËÓ K·ÈÓÔÙÔÌ›· ¶Ú¿ÍË ™ÙÂ›ÏÂ ÙËÓ ÂÈ¯ÂÈÚËÌ·ÙÈÎ‹ ÛÔ˘ ÚﬁÙ·ÛË! 1Ô ‚Ú·‚Â›Ô

$100.000 ¶ÏËÚÔÊÔÚ›Â˜ ÛÙÔ

www.miw.gr ¢ÈÔÚÁ¿ÓˆÛË

ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÌÂ ÙË

E§§HNO-AMEPIKANIKO EM¶OPIKO E¶IME§HTHPIO

XÔÚËÁÔ›

ΕΠΙΛΟΓΗ 93

follow link

{

Συνέντευξη - Δημήτρης Κάφαλης // SingularLogic

Sky is the limit

Ο Δημήτρης Κάφαλης, ο νέος διευθύνων σύμβουλος της SingularLogic, για την ανάπτυξη της οποίας εργαζόταν από το 2006 από τη θέση του γενικού διευθυντή του Software Division και αργότερα του Chief Operating Officer (COO), σε συνέντευξή του στην «Ε» μιλά για την πορεία της αγοράς πληροφορικής τεχνολογίας, τις καινοτομίες, τις κομβικές συνεργασίες και τα σχέδια της επόμενης μέρας στη SingularLogic.

Από την ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΠΕΤΡΟΒΑ

Πόσο εύκολο είναι σήμερα, με δεδομένη αυτή την κατάσταση, μια μικρομεσαία επιχείρηση με σχετικά μικρό κύκλο εργασιών να «επενδύσει» σε ένα λογισμικό σύστημα; Δεν είναι εύκολη απόφαση, με δεδομένο ότι οι επιχειρήσεις αυτές επηρεάζονται από την έλλειψη ρευστότητας. Παρόλα αυτά ο μέσος Έλληνας επιχειρηματίας έχει αντιληφθεί ότι η υιοθέτηση και αποτελεσματική χρήση σύγχρονων τεχνολογιών στην επιχείρησή του αποτελεί μονόδρομο, τόσο για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας όσο και για την περαιτέρω ανάπτυξή της. Εμείς από την πλευρά μας, για να διευκολύνουμε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να επενδύσουν σε νέες τεχνολογίες, προσφέρουμε σε τακτικά χρονικά διαστήματα εκπτώσεις στις άδειες χρήσης νέου λογισμικού, προσφορές αναβάθμισης, εναλλακτικούς τρόπους πληρωμών, χρηματοδοτικές διευκολύνσεις και συμβουλευτικές υπηρεσίες. Με αυτούς τους τρόπους πιστεύουμε ότι η απόφαση για την επένδυση σε 94 ΕΠΙΛΟΓΗ

PHOTO: θΕΩΔΟΡΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

Η SingularLogic είναι από τους μεγαλύτερους ομίλους λογισμικού και ολοκληρωμένων λύσεων πληροφορικής. Πόσο έχει επηρεαστεί ο κλάδος συστημάτων πληροφορικής και η εταιρία σας από την οικονομική κρίση; Είναι μία πολύ δύσκολη περίοδος της οικονομίας, με την αγορά να κινείται σε συνθήκες ύφεσης, που επηρεάζουν τόσο τον κλάδο Πληροφορικής όσο και την εταιρία μας. Χαρακτηριστικό είναι ότι η πλειοψηφία των οικονομικών αποτελεσμάτων των εταιριών πληροφορικής το 2010, επηρεασμένα από την κρίση και την απουσία έργων πληροφορικής του Δημοσίου, ήταν αρνητικά. Eμείς είμαστε από τις λίγες εταιρίες του κλάδου που για το ίδιο έτος πέτυχε θετικές επιδόσεις στην κερδοφορία και στα μερίδια αγοράς ενώ για το 2011, που οι συνθήκες αναμένονται ακόμη πιο δύσκολες, προσβλέπουμε σε περαιτέρω αύξηση των μεριδίων μας. Η αισιοδοξία μας αυτή πηγάζει από το γεγονός ότι έχουμε δημιουργήσει όλες εκείνες τις συνθήκες, που πιστεύουμε ότι θα απορροφήσουν τους κραδασμούς που θα υπάρξουν. Η έμφαση που έχουμε δώσει σε επενδύσεις καινοτομίας και σε δημιουργία στρατηγικών συνεργασιών αποδίδουν ήδη από το πρώτο τρίμηνο του 2011.

“

Η τεχνολογiα Galaxy και οι εφαρμογeς της, αποτελοyν τη μεγαλyτερη επeνδυση που eχει πραγματοποιηθεi ποτe στο χωρο της Πληροφορικης, στην Ελλαδα. Προκειται για μια τεχνολογικη πλατφορμα που αναπτυχθηκε απο τη SingularLogic και ενσωματωνει ο,τι πιο συγχρονο και τεχνολογικα προηγμενο υπαρχει σημερα, παγκοσμιως.

”

ΕΠΙΛΟΓΗ 95

{

Συνέντευξη - Δημήτρης Κάφαλης // SingularLogic

ένα σύστημα πληροφορικής και οργάνωσης γίνεται εξαιρετικά συμφέρουσας. Με τις ενέργειές μας αυτές στηρίζουμε τις επιχειρήσεις που για περισσότερα από 25 χρόνια αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των πελατών μας και μας τοποθετούν στην πρώτη θέση προτίμησής τους μεταξύ των επιχειρήσεων πληροφορικής της χώρας μας. Πρόσφατα επισφραγίστηκε η συνεργασία της Singularlogic με τη Vodafone για τη διάθεση των επιχειρηματικών εφαρμογών mo RE (mobileRichEnterprise), απαραίτητο πλέον εργαλείο για τα στελέχη των επιχειρήσεων, που θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα της επιχείρησης τους και όταν βρίσκονται εκτός γραφείου. Πείτε μας δυο λόγια για την αξιοπιστία και το κόστος των νέων αυτών εφαρμογών. Αξίζει να αναφέρουμε ότι η SingularLogic αποτελεί την πρώτη εταιρία του χώρου που επένδυσε στη σύγκλιση τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών αφού διέγνωσε έγκαιρα τον πρωταγωνιστικό ρόλο ενός νέου τρόπου λειτουργίας, χάρη στον οποίο ο επιχειρηματίας θα έχει τις ίδιες επιλογές πρόσβασης σ την πληροφορία για την επιχείρησή του όπου και αν βρίσκεται. Έτσι προχωρήσαμε σε στρατηγική συνεργασία με τη Vodafone για την από κοινού ανάπτυξη και διάθεση επιχειρηματικών εφαρμογών για φορητές συσκευές με την ονομασία moRE. Οι εφαρμογές αυτές, που στηρίζονται στο Cloud Computing, διατίθενται ως υπηρεσία με μηνιαία συνδρομή εξασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο στον χρήστη τη χαμηλότερη δυνατή αρχική επένδυση, προβλέψιμο και προσιτό μηνιαίο κόστος, δωρεάν αναβάθμιση σε νέες εκδόσεις, ενώ συνεργάζονται με τις πιο δημοφιλείς διεθνείς πλατφόρμες blackberry, android και windows mobile (6.0 & 6.05) και σύντομα θα υποστηρίζουν επιπλέον πλατφόρμες και συσκευές, όπως iPhone και Tablets. Όσο για την αξιοπιστία τους θεωρείται δεδομένη, αφού οι εφαρμογές moRE αξιοποιούν στο έπακρο την τεχνογνωσία της SingularLogic στην ανάπτυξη λογισμι96 ΕΠΙΛΟΓΗ

κού και την εμπειρία της Vodafone στην ικανοποίηση των mobile επιχειρηματικών αναγκών, καθώς και τις διεθνείς εξελίξεις στον τομέα της σύγκλισης των τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών. Το Cloud Computing παρέχει πλέον αποτελεσματικές λύσεις για τις ανάγκες κάθε επιχείρησης σε παγκόσμια κλίμακα. Η συνεργασία με τη Microsoft στα τρία επίπεδα, υποδομή, πλατφόρμα και διάθεση του λογισμικού σαν υπηρεσία μπορούμε να πούμε ότι σηματοδοτεί μια νέα εποχή πληροφο-

Η μεταβαση της χωρας στη νεα ψηφιακη εποχη δεν μπορει να επιτευχθει παρα μονο με τη συνεργασια Δημοσιου και αξιοπιστων φορεων του ιδιωτικου τομεα, ικανων να «τρεξουν» μεγαλα εργα και να δεσμευτουν με ορους συγκεκριμενης λειτουργικης αποτελεσματικοτητας. ριακών συστημάτων που επικεντρώνονται πλέον περισσότερο από ποτέ στο οικονομικό όφελος του πελάτη; Πράγματι το Cloud Computing, στο οποίο η Microsoft διαθέτει σημαντική εμπειρία, σηματοδοτεί μια νέα εποχή στα πληροφοριακά συστήματα αφού αλλάζει τελείως τον τρόπο που παράγεται και διατίθεται το λογισμικό. Διαβλέποντας αυτή την τάση και έχοντας κοινό όραμα με τη Microsoft για το Cloud Computing, προχωρήσαμε τον περασμένο Δεκέμβριο σε στρατηγική συνεργασία στα τρία επίπεδα που προαναφέρατε (υποδομή, πλατφόρμα, διάθεση λογισμικού). Η συνεργασία αυτή προχωρά ήδη με την ανάπτυξη και διάθεση στην αγορά εφαρμογών και υπηρεσιών Cloud Computing. Οι

εφαρμογές που θα διατίθενται ως υπηρεσία μέσω Internet (Software as a Service - SaaS), με μηνιαία συνδρομή, επιφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη για τις επιχειρήσεις όπως: σταθερό και προβλέψιμο μηνιαίο μίσθωμα, απαλλαγή από το κόστος αγοράς του αρχικού εξοπλισμού, άμεση και χωρίς επιπρόσθετο κόστος υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, πρόσβαση στην πληροφορία της επιχείρησης από οπουδήποτε, καθώς και επικέντρωση της επιχείρησης στο αντικείμενό της και όχι στη διαχείριση των μηχανογραφικών της συστημάτων. Τον Ιανουάριο που μας πέρασ ε η SingularLogic εγκαινίασε τη νέα τεχνολογία και γενιά εφαρμογών λογισμικού Galaxy. Είναι μια φιλόδοξη επένδυση της εταιρίας που αναμφισβήτητα φέρνει μια νέα εποχή στο επιχειρηματικό λογισμικό. Πώς ανταποκρίθηκε η ελληνική αγορά; Η τεχνολογία Galaxy και οι εφαρμογές της, αποτελούν τη μεγαλύτερη επένδυση που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στον χώρο της Πληροφορικής στην Ελλάδα. Πρόκειται για μία τεχνολογική πλατφόρμα που αναπτύχθηκε από τη SingularLogic και ενσωματώνει ότι πιο σύγχρονο και τεχνολογικά προηγμένο υπάρχει σήμερα, παγκοσμίως. Οι πρώτες εφαρμογές μας που βασίζονται σε αυτή την τεχνολογία διαθέτουν λειτουργικότητα που αξιοποιεί τη συσσωρευμένη τεχνογνωσία της SingularLogic στον τομέα των ERP εφαρμογών και της εμπορολογιστικής διαχείρισης των επιχειρήσεων, καλύπτοντας πλήρως τις απαιτήσεις και τις ανάγκες των περισσότερων κλάδων δραστηριότητας. Η ιδιαίτερα θερμή αποδοχή της αγοράς μας έχει ενθουσιάσει, ήδη στους πρώτους μήνες του λανσαρίσματος των εφαρμογών δεκάδες επιχειρήσεις πανελλαδικά τις έχουν υιοθετήσει και τις χρησιμοποιούν στην καθημερινή τους λειτουργία. Η υπεροχή της τεχνολογίας Galaxy έχει πλέον ξεπεράσει τα σύνορα της Ελλάδας και σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, οι νέες εφαρμογές μας, θα κάνουν σημαντική διεθνή καριέρα. Ήδη οι θυγατρικές μας σε Κύπρο, Βουλγα-

ρία και Ρουμανία έχουν ξεκινήσει τις πρώτες πωλήσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια του λανσαρίσματος, οι εφαρμογές Galaxy είναι επιδοτούμενες ώστε να μπορέσουν οι επιχειρήσεις της χώρας μας να αξιοποιήσουν τα μοναδικά συγκριτικά πλεονεκτήματά τους, με μειωμένο κόστος επένδυσης.

PHOTO: θΕΩΔΟΡΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

Ποιες άλλες επενδύσεις έχετε κάνει το τελευταίο διάστημα; Εκτός από τις επενδύσεις στην τεχνολογία και τις εφαρμογές Galaxy, τις ICT εφαρμογές και τις επενδύσεις σε Cloud Computing, τον τελευταίο χρόνο έχουμε επενδύσει σημαντικά σ τις υπηρεσίες Business Process Outsourcing (BPO). Υπηρεσίες που απευθύνονται στους μεγάλους οργανισμούς του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και στοχεύουν στη μείωση των εξόδων πληροφορικής, στην ανακούφιση της ρευστότητάς τους και στην αναβάθμιση της ποιότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών τους ώστε να επικεντρωθούν σ τις βασ ικέ ς τους δρασ τηριό τητες. Δύο τέτοια μεγάλα έργα outsourcing αποτελούν για μεν τον δημόσιο τομέα η συγκέντρωση και μετάδοση των εκλογικών αποτελεσμάτων που υποστηρίζουμε με απόλυτη επιτυχία από το 1981, για δε τον ιδιωτικό τομέα ο όμιλος ΥΓΕΙΑ όπου όλη η διαχείριση των πληροφοριακών του συστημάτων γίνεται από την εταιρία μας. Το σύστημα που χρησιμοποιούμε στο ΥΓΕΙΑ ονομάζεται Model Hospital Management System και λειτουργεί ήδη με εντυπωσιακά αποτελέσματα σε 8 νοσοκομεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ένα σύστημα το οποίο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και από τον δημόσιο τομέα που το αγνοεί μέχρι σήμερα επιδεικτικά. Την τελευταία δεκαετία πολύς λόγος έχει γίνει για αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα μέσω των ψηφιακών τεχνολογιών. Αν και βήματα γίνονται, ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς, έτσι δεν είναι; Εμείς πιστεύουμε ότι σήμερα που οι ανάγκες της Ελλάδας για έργα εκσυγχρονισμού είναι μεγάλες, οι τεχνολογίες πληροφορικής είναι αυτές που θα παίξουν ουσιαστικό ρόλο στην κατεύθυνση της ριζικής αναδιάρθρωσης της δημόσιας διοίκησης, έτσι ώστε το κράτος να λειτουργεί υπέρ των πολιτών και όχι προς όφελος των διαδικασιών. Προς αυτή την κατεύθυνση έχουμε δημιουργήσει και

παρουσιάσει ένα πλαίσιο συγκεκριμένων προτάσεων που βγάζουν τη χώρα από το σημερινό αδιέξοδο και παράλληλα αποτελούν φορείς ελπίδας και ανανέωσης. Οι προτάσεις μας αφορούν μια ευρεία γκάμα δραστηριοτήτων του δημόσιου τομέα, από τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας υγείας μέχρι την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας και προϋποθέτουν την αξιοποίηση σύγχρονης και δοκιμασμένης τεχνολογίας, την ανάληψη συνολικής ευθύνης υλοποίησης από μια εταιρία, την εμπλοκή έμπειρου ανθρώπινου δυναμικού υψηλής τεχνογνωσίας, τη δέσμευση λειτουργικής αποτελεσματικότητας (με συγκεκριμένες μετρικές απόδοσης και αυστηρές συνέπειες μη επίτευξης) και τέλος τη δυνατότητα αυτοχρηματοδότησης της υλοποίησης και λειτουργίας μέσω μείωσης κόστους λειτουργίας ή/και αύξησης εσόδων, ανάλογα με τον τομέα εφαρμογής. Πιστεύουμε ότι η μετάβαση της χώρας στη νέα ψηφιακή εποχή δεν μπορεί να επιτευχθεί παρά μόνο με τη συνεργασία Δημόσιου και αξιόπιστων φορέων του ιδιωτικού τομέα, ικανών να «τρέξουν» μεγάλα έργα και να δεσμευτούν με όρους συγκεκριμένης λειτουργικής αποτελεσματικότητας. ΕΠΙΛΟΓΗ 97

Microsoft’s Cloud Computing

{

Τεχνολογία & Καινοτομία

Next top τεχνολογικός προορισμός

Ο Θανάσης Πολίτης, Professional Development Resource Manager και η Άννα Πάσιου, Senior Technical Account Manager της Microsoft Hellas, ανήκουν σε εκείνη την ιδιαίτερη ομάδα των στελεχών της ελληνικής αγοράς που δέχεται τις προκλήσεις, συνδιαλέγεται με αυτές και είναι πάντα προσανατολισμένη στην καινοτομία και τις επιχειρηματικές λύσεις που είναι μπροστά από την εποχή τους. Στελέχη δηλαδή, που διακρίνονται από εκείνα τα χαρακτηριστικά με τα οποία είναι διαποτισμένη, στη φιλοσοφία ανάπτυξης και στη στρατηγική της και η ίδια η εταιρεία, η Microsoft. Συνέντευξη στoν Βασiλη Ματθoπουλο

υναντήσαμε τον Θανάση Πολίτη και την Άννα Πάσιου στα γραφεία της εταιρείας στο Μαρούσι και τους ζητήσαμε να μας μιλήσουν για την «cloud computing καινοτομία» της Microsoft. Έτσι απλά. Όπως απλές αλλά αποτελεσματικές και πάντα «to the point» είναι οι λύσεις της Microsoft. Έτσι απλά και στο cloud computing. Όπου η Microsoft πρωτοστατεί σηματοδοτώντας μια νέα γενιά δικτυακής εξ’ αποστάσεως επικοινωνίας, τεχνολογικό εργαλείο-αρωγό στην ανάπτυξη του επιχειρείν. Γιατί το cloud computing είναι η επόμενη μέρα στην πληροφορική, επόμενη γενιά μετά τις αρχιτεκτονικές mainframe, client-server και 3-tier.

Να ξεκινήσουμε τη συζήτησή μας κ. Πολίτη και κα Πάσιου από το hard core κομμάτι του cloud computing, τις δυνατότητες και τη δυναμική που εμπερικλείει, ειδωμένο μάλιστα μέσα από την καινοτόμα πάντα ματιά μίας κορυφαίας εταιρείας πληροφορικής τεχνολογίας, όπως η Microsoft. Να σας πω. Το cloud computing αποτελεί ένα σύνολο καινοτόμων υπηρεσιών της Microsoft Hellas που έχει τεθεί στην υπηρεσία της αποτελεσματικής κάλυψης των αναγκών και της ανάπτυξης των ελληνικών επιχειρήσεων. Η δέσμη αυτή των υπηρεσιών έχει τη δυναμική να μεταβάλλει τις οικονομίες κλίμακας της πληροφορικής δίνοντας στις επιχειρήσεις και στους ελεύθερους επαγγελματίες το πλεονέκτημα να αντα98 ΕΠΙΛΟΓΗ

ποκριθούν αποτελεσματικά στις διαρκώς μεταβαλλόμενες απαιτήσεις των πελατών τους. Το cloud computing υπόσχεται ελευθερία επιλογών, ενώ μειώνει σημαντικά την πολυπλοκότητα των υποδομών πληροφορικής και εφαρμογών. Είναι μονόδρομος τόσο για τη Microsoft, τους συνεργάτες και πελάτες της, αλλά και τους ανταγωνιστές της! Να υπερθεματίσω σχετικά, τονίζοντας ότι σε ερευνητικό επίπεδο έχουμε εστιάσει στην ανάπτυξη εφαρμογών και υπηρεσιών που διατίθενται μέσω του cloud computing. Χαρακτηριστική είναι η διατύπωση του διευθύνοντα συμβούλου της Microsoft, Steve Βallmer, μία διατύπωση που ενσωματώνει την καρδιά της φιλοσοφίας λειτουργίας και ανάπτυξης της εταιρείας: «all in…» στο cloud, καθώς η Microsoft σκοπεύει να περάσει όλες τις client-server εφαρμογές της σε αυτό το μοντέλο τα επόμενα χρόνια. Συνολικά μιλώντας το cloud computing είναι μία συνδρομητική υπηρεσία που παρέχει λογισμικό και υποδομές ως υπηρεσία (software και infrastructure as a service) στους πελάτες της Microsoft χωρίς αυτοί να χρειάζεται να αγοράσουν λογισμικό και να συντηρούν υποδομή με δικό τους data server. Κοινός τόπος προβληματισμού από την πλευρά των επιχειρήσεων κατά την επένδυσή τους σε υπηρεσίες cloud computing οι λέξεις αξιοπιστία, διαθεσιμότητα, ασφάλεια. Ποια η απάντηση της Microsoft σε αυτούς τους προβλημα-

ΤΟ CLOUD ΕΧΕΙ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΔΟΥΛΕΥΕΤΕ. Αλλά και την έννοια της δύναμης. Γιατί το Cloud σας δίνει τη δύναμη να σκέφτεστε φιλόδοξα ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιχείρησής σας. Τη δύναμη να εξελίσσεστε ακολουθώντας τις τάσεις της αγοράς αυξομειώνοντας τις υποδομές σας. Τη δύναμη να κάνετε περισσότερα με λιγότερα. Τη δύναμη να αναπτύσσετε τις ιδέες σας, περιορίζοντας τα έξοδά σας. Τη δύναμη να εξοικονομείτε ενέργεια και χώρο. Τη δύναμη να έχετε τα δεδομένα σας εκεί που τα χρειάζεστε, πάντοτε διαθέσιμα, εντός ή εκτός της επιχείρησής σας. Τη δύναμη να συμφιλιώνεστε με τις τεχνολογικές εξελίξεις. Τη δύναμη της αποτελεσματικής επικοινωνίας προς όφελος της επιχείρησης. Τη δύναμη να επιχειρείτε με τόλμη και να επενδύετε με σύνεση. Η δύναμη του Cloud σας προσφέρει τις πιο ολοκληρωμένες διαθέσιμες λύσεις με γνώριμα εργαλεία που είναι επεκτάσιμα, προσβάσιμα, συμβατά και φιλικά σε περισσότερους χρήστες. Τώρα προσφέρετε στην επιχείρησή σας αυτό ακριβώς που χρειάζεται για να αναπτυχθεί. Αυτή είναι η δύναμη του Cloud.

ΟΙ ΠΙΟ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΝΕΦΟ. ΣΤΗ ΓΗ.

Microsoft Office 365 • Windows Azure™ • Windows Server Hyper-V . Μάθετε περισσότερα στο site: www.microsoft.com/hellas/cloud/ ®

ΕΠΙΛΟΓΗ 99

follow link

Τεχνολογία & Καινοτομία

τισμούς; Κοιτάξτε, η Microsoft εγγυάται την αξιοπιστία και διαθεσιμότητα 99.9% των πληροφοριακών δεδομένων. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι κάθε επιχείρηση που αξιοποιεί τις υπηρεσίες cloud computing της Microsoft έχει απρόσκοπτη ροή διαθεσιμότητας πληροφοριών από το ΙΤ στο business κομμάτι. Σημαντικό επίσης είναι να τονίσουμε ότι το πακέτο υπηρεσιών της Microsoft έχει ενσωματωμένη τη δυνατότητα του «disaster recovery». Με άλλα λόγια οποιαδήποτε βλάβη και αν συμβεί στο primary data center της Microsoft υπάρχει πάντα εναλλακτικός χώρος και τρόπος παροχής των υπηρεσιών στον πελάτη. Η σουίτα της Microsoft προσφέρει επιπλέον antivirus και anti-spam υπηρεσίες για τη διασφάλιση των εταιρικών δεδομένων που διακινούνται με τη μέθοδο της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας. Προκύπτει αβίαστα λοιπόν ότι έχου-

PHOTO: θΕΩΔΟΡΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

{

Θανάσης Πολίτης • Άννα Πάσιου με καλύψει όλες τις παραμέτρους ώστε οι υπηρεσίες που παρέχουμε να είναι απόλυτα αξιόπιστες. Να σας πω όμως σε αυτό το σημείο κάτι ακόμη που έχει ιδιαίτερη αξία: Οι on-line υπηρεσίες της εταιρίας είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε να συνάδουν με τα πρότυπα εσωτερικού απορρήτου της Microsoft που δημοσιεύονται σε συγκεκριμένο έγγραφο της εταιρίας με στόχο τη συστηματική διασφάλιση της προστασίας απορρήτου και δεδομένων κατά τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη των προϊόντων και των υπηρεσιών της Microsoft. Υπάρχει η αντίληψη σε ένα μέρος της αγοράς, κ. Πολίτη και κα Πάσιου ότι οι υπηρεσίες cloud computing είναι ελιτίστικες και αφορούν μόνο τις οικονομικά εύρωστες επιχειρήσεις. Πρόκειται για έναν άλλο μύθο; Κάπως έτσι είναι. Γιατί οι υπηρεσίες cloud computing είναι ιδιαίτερα εύκολο αλλά και απλό να αξιοποιηθούν από μια μικρή επιχείρηση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όσο ανεβαίνουμε στην κλίμακα των μεγάλων επιχειρήσεων δεν αυξάνεται ανάλογα και η πολυπλοκότητα καθώς εύλογα ανακύπτουν ανάγκες μεγαλύτερης διασποράς των πληροφοριακών δεδομένων. Μπορούμε να βοηθήσουμε την ελληνική επιχείρηση μέσω των υπηρεσιών της Microsoft (συμβουλευτικές υπηρεσίες και υπηρεσίες υποστήριξης premier), ώστε να προετοιμάσει το περιβάλλον της για μετάπτωση στις υπηρεσίες cloud computing. 100 ΕΠΙΛΟΓΗ

Πρακτικά πώς γίνεται αυτό; Mε μικρού εύρους έργα, σε πρώτο στάδιο, κατά τη διάρκεια των οποίων οι υπηρεσίες Microsoft σχεδιάζουν τις αλλαγές που απαιτούνται για να προετοιμαστεί το περιβάλλον για την τελική μετάπτωση. Στην δεύτερη φάση πραγματοποιούνται οι συγκεκριμένες σχεδιαστικές αλλαγές και στην τρίτη φάση πραγματοποιείται η τελική μετάπτωση, το πέρασμα δηλαδή στο cloud computing. Εστιάζετε στις μεγάλες επιχειρήσεις στη συγκεκριμένη περίπτωση, έτσι δεν είναι; Ναι. Αναφέρομαι σε μεγάλες επιχειρήσεις οι οποίες θα πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις για να μπορέσουν να μεταβούν με αρμονικό τρόπο στο cloud computing και χωρίς προβλήματα. Στις μικρότερες τώρα επιχειρήσεις, η μετάβαση μπορεί να πραγματοποιηθεί σε συντομότερο χρονικό διάστημα και με πολύ μικρότερου μεγέθους προσπάθεια. Να τονίσω ότι κατά τη διάρκεια μετάβασης από την προηγούμενη πληροφοριακή κατάσταση κάθε επιχείρησης στο cloud computing οι υπηρεσίες της Microsoft λαμβάνουν υπόψη τα επιχειρηματικά δεδομένα, προδιαγραφές, απαιτήσεις και ιδιαιτερότητες κάθε επιχείρησης έτσι ώστε να διασφαλίσουν ότι το αποτέλεσμα και ο τρόπος με τον οποίον γίνεται η μετάβαση είναι ομαλός και ελεγχόμενος χωρίς να προκαλεί προβλήματα στην εργασιακή καθημερινότητα της εταιρίας.

Cloud Computing στην πράξη Case Study

Βιομηχανικός Όμιλος με διεθνή δραστηριότητα βελτιώνει την εσωτερική επικοινωνία και διασύνδεση των Tμημάτων του και μειώνει το τηλεπικοινωνιακό του κόστος κατά 200.000 ευρώ.

ς όμιλος με διεθνή δραστηριότητα και θυγατρικές ή συνδεδεμένες εταιρίες, ορυχεία, εργοστάσια, εγκαταστάσεις και κέντρα διανομής σε 20 χώρες, σε 5 ηπείρους και 1.980 εργαζομένους σε όλο τον κόσμο, η S&B Βιομηχανικά Ορυκτά έχει ανάγκη από αποδοτικές και αξιόπιστες μεθόδους επικοινωνίας και εσωτερικής διασύνδεσης των εταιριών της και των Τμημάτων τους. Ο Διευθυντής Πληροφορικής του Ομίλου S&B, Αλέξης Αναγνωστόπουλος, θέτει το ζήτημα ως εξής: «Η εταιρεία μας έχει γραφεία σε πολλές χώρες, μερικά από τα οποία είναι σχετικά μικρά, με λίγους εργαζόμενους. Χρειαζόμαστε όμως και εκεί την καλύτερη τεχνολογία, αλλά χωρίς δυσανάλογη επένδυση σε υποδομή. Mε τις υπηρεσίες Microsoft Office SharePoint Online και Exchange Server Online η διασύνδεση όλων των εργαζομένων ήταν εύκολη και απλή ανεξαρτήτως της γεωγραφικής τους θέσης». Επιθυμία της Διοίκησης του Ομίλου ήταν ο εκσυγχρονισμός του τρόπου συνεργασίας των εργαζομένων μεταξύ τους σε οποιοδήποτε Τμήμα κι αν ανήκουν, αλλά και με τους συνεργάτες τους. Η ενθουσιώδης αποδοχή της πιλοτικής χρήσης της Microsoft Business Productivity Online Standard Suite, ενθαρρύνει τον Όμιλο να ενταχθεί στην επόμενη γενιά υπηρεσιών cloud, το Microsoft Office 365. Σε μια αρχική πιλοτική εφαρμογή στην Ελλάδα και στην Αμερική για τη διασύνδεση 180 στελεχών, χρησιμοποιήθηκαν οι Cloud υπηρεσίες της Microsoft για E-mail, instant messaging, voice over IP και videoconferencing. Η εταιρεία αντικατέστησε τους τοπικούς servers, κρατώντας μόνο ένα data centre στην Αθήνα. Αναφερόμενος στις υψηλές προσδοκίες των στελεχών της διοίκησης που έκαναν χρήση της υπηρεσίας, ο κ. Αναγνωστόπουλος αναφέρει: «Όλοι τους θεωρούν αυτονόητη την εύκολη και ομαλή χρήση των υπηρεσιών που προσφέρει το ΙΤ χωρίς άχρηστες και χρονοβόρες διαδικασίες που απαιτούν π.χ. την εισαγωγή διαφορετικών passwords από τους χρήστες. Είναι πολύ σημαντικό για εμάς, ως ΙΤ οργανισμό, να παρέχουμε ασφαλείς υπηρεσίες με αυτοματοποιημένο τρόπο, και το πετύχαμε με τη χρήση του συγκεκριμένου

πακέτου υπηρεσιών της Microsoft. Πλέον, παρέχουμε παρόμοια εργαλεία με αυτά που ο καθένας χρησιμοποιεί στο σπίτι του όπως το Facebook, το email και το skype”. Οι Cloud Υπηρεσίες της Microsoft βοήθησαν την S&B να ανταποκριθεί στις υψηλές προσδοκίες των στελεχών της και να παρέχει το ίδιο επίπεδο λειτουργικότητας χωρίς να αναγκάζεται πλέον να συντηρεί τοπικές υποδομές (hardware). Οι εργαζόμενοι σε διαφορετικά σημεία του κόσμου συνεργάζονται ομαλά παρά τις διαφορές ώρας και ωραρίων.

Πλεονεκτήματα: • Μειωμένες τηλεφωνικές δαπάνες κατά 50% . «Η χρήση του Lync ήδη μας εξοικονόμησε 200.000€ και αυτό θα αυξηθεί όταν η εφαρμογή επεκταθεί σε όλο τον Όμιλο», λέει ο κ. Αναγνωστόπουλος. • Ευκολία επικοινωνίας. «Είναι πολύ εύκολο να εντοπίζεις του συνεργάτες σου πλέον αλλά και οικονομικότερο», προσθέτει. • Υψηλή λειτουργικότητα ανά πάσα στιγμή. «Με τα Microsoft Premier Services λύσαμε το ζήτημα επικοινωνίας (point-of-contact) και εξυπηρέτησης προβλημάτων που ανακύπτουν, οποιαδήποτε στιγμή, χωρίς να χρειάζεται να έχουμε δικό μας υπάλληλο για τις υπηρεσίες αυτές και για τη συντήρηση του συστήματος». • Ευελιξίες κλίμακας. «Οι Υπηρεσίες Cloud της Microsoft υποστηρίζουν την ανάπτυξη της εταιρείας, με ευέλικτη και αποτελεσματική υποδομή, που επιτρέπει τη γρήγορη ενσωμάτωση των ανά την υφήλιο εξαγορών του Ομίλου». • Ευκολία χρήσης. Προσφέρει οικείο περιβάλλον που βοηθά τους χρόνους υιοθέτησης του συστήματος από τους χρήστες. Η λογική και η αίσθηση των εργαλείων επικοινωνίας, αντικατοπτρίζει τα χαρακτηριστικά των social media που όλοι μας χρησιμοποιούμε στον ελεύθερο χρόνο μας και περιμένουμε πλέον και στο εργασιακό μας περιβάλλον. ΕΠΙΛΟΓΗ 101

{

Παρουσίαση

Από τον ΦΩτη ΙωαννΙδη, τεχνικό διευθυντή για την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μάλτα της Cisco

102 ΕΠΙΛΟΓΗ

Το Datacenter της επόμενης μέρας

Ο τρόπος εργασίας αλλάζει και μαζί του αλλάζει και το Datacenter

Ας ξεκινήσουμε με μία γενική τοποθέτηση: Από όλες τις τεχνολογίες που προωθούνται αυτή τη στιγμή στην παγκόσμια, αλλά και στην ελληνική αγορά, αυτές που σχετίζονται με το data center έχουν ίσως τη μεγαλύτερη δυναμική. Ο βασικότερος λόγος είναι ότι έχουν θετικά αποτελέσματα που γίνονται εύκολα αντιληπτά από την επιχείρηση (μικρότερο κόστος, λιγότερη διαχείριση και πολυπλοκότητα, χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας, κ.λπ.), και τα οποία είναι άμεσα.

ώς βλέπουν οι ΙΤ managers των επιχειρήσεων το cloud computing και τις εξελίξεις στο datacenter; Πρόσφατα η Cisco ανακοίνωσε τα αποτελέσματα της Connected World Report, μίας μελέτης σε παγκόσμιο επίπεδο για τις προσδοκίες των εργαζομένων όσον αφορά στην πρόσβαση σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και εταιρικά δεδομένα, καθώς και για τις απόψεις επαγγελματιών από τον κλάδο της Πληροφορικής σχετικά με τις τάσεις αυτές. Η μελέτη, την οποία διεξήγαγε η InsightExpress, εταιρεία ερευνών αγοράς, για λογαριασμό της Cisco, βασίστηκε σε δείγμα 2.600 εργαζομένων και επαγγελματιών από τον χώρο της Πληροφορικής σε μεγάλη γκάμα κλάδων από 13 χώρες. Τα αποτελέσματα της έρευνας έφεραν στο φως μερικές πολύ ενδιαφέρουσες τάσεις. Βασισμένο σε απαντήσεις επαγγελματιών του κλάδου της Πληροφορικής, το τελευταίο μέρος της μελέτης αποκαλύπτει ότι οι ομάδες datacenter συνεργάζονται περισσότερο. Η αύξηση του ποσοστού συνεργασίας μεταξύ των ομάδων είναι το αποτέλεσμα της ενοποίησης της υποδομής datacenter, όπως το unified fabric και το unified computing. Οι ερωτηθέντες προέβλεψαν ότι η τάση προς μία αρχιτεκτονική ενοποιημένων datacenter θα έχει ως αποτέλεσμα περισσότερα νέα εκπαιδευτικά προγράμματα και πιστοποιήσεις που θα δημιουργήσουν νέους, πολυλειτουργικούς ρόλους και ευκαιρίες εργασίας. Οι επαγγελματίες από τον κλάδο της Πληροφορικής αξιολογούν το virtualization και το cloud computing ψηλά στη λίστα προτεραιοτήτων του datacenter, ενώ παράλληλα εκφράζουν τον σκεπτικισμό τους για την υλοποίηση αυτών των νέων τεχνολογιών. Το IT προσπαθεί επίσης να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των εργαζομένων για φορητή πρόσβαση σε δεδομένα οποιαδήποτε στιγμή, από οποιοδήποτε σημείο και οποιαδήποτε συσκευή, σε συνδυασμό με την ανάγκη διατήρησης της ασφάλειας και επίτευξης των επιχειρηματικών στόχων.

Cisco Connected World Report 5 Τάσεις, Προβλήματα και Προτεραιότητες 1. Τα σημαντικότερα προβλήματα του datacenter: Οι IT managers ανέφεραν ως σημαντικότερες ανησυχίες τα ζητήματα της ασφάλειας, της απόδοσης, της αξιοπιστίας και του προϋπολογισμού για συντήρηση και διαχείριση. 2. Ο ι σημαντικότερες τεχνολογίες και τάσεις: Οι IT managers ανέφεραν τη φορητή πρόσβαση στα δεδομένα ως την κυριότερη τάση που θα επηρέαζε περισσότερο το datacenter τους. Ακολουθούν το virtualization και το unified data center fabric που ενοποιεί SAN και LAN fabrics. 3. Ο ρόλος του δικτύου: Το 69% των ερωτηθέντων προβλέπει ότι το δίκτυο θα παίζει συνεχώς σημαντικότερο ρόλο, λόγω της νευραλγικής του θέσης στο datacenter και της ικανότητάς του να ενοποιεί και να διαχειρίζεται πόρους. 4. Η χρήση του cloud σήμερα: Mόνο ένας στους πέντε ερωτηθέντες ανέφερε ότι χρησιμοποιεί ήδη cloud computing, ενώ ένα επιπλέον 34% σχεδιάζει να αναπτύξει cloud. 5. Η υπόσχεση του virtualization: Το 67% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι λιγότεροι από τους μισούς servers παραγωγής σήμερα έχουν γίνει virtual. Ενώ οι ερωτηθέντες προβλέπουν μεγαλύτερα επίπεδα virtualization στο μέλλον, το πρόβλημα εξακολουθεί να είναι η ασφάλεια, η σταθερότητα του virtual περιβάλλοντος και η δυσκολία καθορισμού και διαχείρισης των λειτουργικών διαδικασιών. Τον περασμένο Οκτώβριο είχε ανακοινωθεί το 1ο μέρος της έρευνας, το οποίο καταδείκνυε ότι οι εργαζόμενοι επιθυμούν ευέλικτη πρόσβαση σε εταιρικά δεδομένα οποιαδήποτε στιγμή, από οποιοδήποτε σημείο και οποιαδήποτε φορητή συσκευή. Τα αποτελέσματα του 2ου μέρους της έρευνας, που ανακοινώθηκαν τον Νοέμβριο του 2010, καταδείκνυαν έλλειψη συνάφειας μεταξύ προσδοκιών των εργαζομένων στις επιχειρήσεις και των πολιτικών που εφαρμόζονται από τα Τμήματα Πληροφορικής. Το 2011, τα αποτελέσματα του 3ου και τελευταίου μέρους της έρευνας καταδεικνύουν ότι οι IT managers εξελίσσουν τις στρατηγικές τους για το datacenter, εκμεταλλευόμενοι τις νέες τεχνολογίες και τάσεις, ενώ παράλληλα εργάζονται για να συμπεριλάβουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το βίντεο και τους συνεχώς αυξανόμενους εν κινήσει εργαζόμενους. ΕΠΙΛΟΓΗ 103

{

Παρουσίαση

Η αποθέωση του Outsourcing Η LAMDA Hellix μέσω των World-Class υποδομών και υπηρεσιών, παρέχει τη δυνατότητα σε κάθε οργανισμό µε κρίσιμες εφαρμογές πληροφορικής ή/και τηλεπικοινωνιών, να αυξήσει την ασφάλεια και τη διαθεσιμότητα των συστημάτων του, να ελαχιστοποιήσει όλους τους επιμέρους κινδύνους καθώς και να μειώσει τα κόστη του, ενώ παράλληλα διατηρεί την ίδια αυτονομία και ανεξαρτησία που θα είχε όπως και στην περίπτωση ιδιόκτητων υποδομών! Από τoν Αποστολο Κακκο, διευθύνοντα σύμβουλο της LAMDA Hellix

Δημιουργική παρουσίαση: AllmediaCreative

ήμερα, την εποχή της παγκοσμιοποίησης της οικονομίας, η πληροφορία αποτελεί αναμφισβήτητα τον συνεκτικό ιστό της. Ανεξάρτητα από τη μορφή της (φωνή, δεδομένα, εικόνα) είναι πλέον απαραίτητο να ανταλλάσσεται ταχύτατα, αδιάλειπτα, αξιόπιστα και κυρίως µε πλήρη ασφάλεια. Η LAMDA Hellix αποτελεί την πρώτη, πιο επιτυχημένη και ταυτόχρονα μόνη πιστοποιημένη σύμφωνα µε το πρότυπο ISO 9001:2008, εταιρεία παροχής ουδέτερων υποδομών αδιάλειπτης λειτουργίας για τη στέγαση κρίσιμων εφαρμογών πληροφορικής & τηλεπικοινωνιών (Data Center Outsourcing Services Provider) στην ευρύτερη περιοχή μας. Στις ειδικές κτηριακές εγκαταστάσεις που αναπτύσσει και λειτουργεί, παρέχει outsourcing υπηρεσίες για τη στέγαση Κύριων ή Εναλλακτικών μηχανογραφικών κέντρων (Main ή Disaster Recovery Centers), Κόμβων Τηλεπικοινωνιών (Points of Presence, Switching Centers κ.λπ.) μεγάλων δημόσιων ή ιδιωτικών οργανισμών και εταιρειών παροχής υπηρεσιών στην Ελλάδα και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. «Η κατάσταση, αυτή την περίοδο, σίγουρα δεν είναι εύκολη. Είναι βέβαιο πως το τοπίο στις τηλεπικοινωνίες δεν είναι ρόδινο, οι πάροχοι αντιμετωπίζουν προβλήματα δανεισμού, όμως επίσης βέβαιο είναι και το ότι, γενικά, διαφαί-

104 ΕΠΙΛΟΓΗ

νονται λύσεις για το μέλλον της χώρας. Μέσα στην παρούσα κατάσταση βλέπω σοβαρότατο περιθώριο εξορθολογισμού – και αυτό είναι απολύτως ελπιδοφόρο», τονίζει στην «Ε» ο Απόστολος Κάκκος, διευθύνων σύμβουλος της LAMDA Hellix, και εξηγεί: «Είναι απαραίτητος ο εξορθολογισμός διαδικασιών και συστημάτων, καθώς και η παραγωγή ανταποδοτικών προϊόντων και υπηρεσιών. Εμείς διαθέτουμε ένα πλήρως εξειδικευμένο μοντέλο και είμαστε ανά πάσα στιγμή έτοιμοι, έχουμε αρκετούς πελάτες και από το εξωτερικό και οι υπηρεσίες μας είναι ανταγωνιστικές. Εδικά σήμερα, το outsourcing πάει καλύτερα. Το μοντέλο του Pay as you go είναι ένα καλό μοντέλο, το οποίο παρέχει πολύ μεγάλες οικονομίες κλίμακας, χωρίς δέσμευση κεφαλαίων. Οδηγεί σε περαιτέρω μείωση κόστους της λειτουργίας μιας επιχείρησης, οπότε αυτή μπορεί να παρέχει προϊόντα και υπηρεσίες με

χαμηλότερο κόστος, συνεπώς και να πωλήσει με μειωμένες τιμές, αποκτώντας με τον τρόπο αυτό ένα σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα». Ο Απόστολος Κάκκος αποτελεί ιδρυτικό μέλος της LAMDA Hellix. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό κατείχε ανώτατες διοικητικές θέσεις σε εισηγμένες εταιρείες δραστηριοποιούμενες στην Πληροφορική, στις Τηλεπικοινωνίες και στις Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες. Είναι απόφοιτος του Φυσικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών, κάτοχος MEng in IT από το University College London, κάτοχος MEcon in Industrial Relations & Management από το London School of Economics & Political Science και έχει παρακολουθήσει σημαντικό αριθμό executive σεμιναρίων όπως μεταξύ άλλων «Financing the Entrepreneurial Business» στο London Business School.

Η LAMDA Hellix αποτελεί στρατηγικό συνεργάτη της IX EuropeEquinix, εισηγμένης σ το ΑΙΜ και ενός από τους μεγαλύτερους παρόχους Data Center Outsourcing Services παγκοσμίως καθώς και επίσημο µέλος του παγκόσμιου δικτύου IXAnywhere. Σε συνεργασία µε τo IXAnywhere, είναι σε θέση να παρέχει υπηρεσίες World-Class Data Center Outsourcing στους πελάτες της σε παγκόσμια βάση αφού καλύπτει περισσότερες από 40 χώρες και 150 Data Centers σε όλο τον κόσμο µε µία σύμβαση, ένα τιμολόγιο και ένα Service Level Agreement! Η ομάδα λειτουργίας και εξυπηρέτησης των πελατών της LAMDA Hellix λειτουργεί σε 24ωρη βάση, απαρτίζεται από ειδικά εκπαιδευμένους μηχανικούς και παρακολουθεί/ελέγχει σε συνεχή βάση τη λειτουργία και την προληπτική/επεμβατική συντήρηση όλων των υποδομών των World-Class Data Centers της. ΕΠΙΛΟΓΗ 105

{

Eπιχειρηματικότητα

Startup dream 10 + 1 βήματα για ένα επιτυχημένο startup σε απαιτητικούς καιρούς Χρειάζεται μεγάλο θάρρος και αποφασιστικότητα για να στήσει κανείς μία επιχείρηση. Καταστρώνοντας όμως ένα καλά Δ Ο Μ Η Μ Ε Ν Ο Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Μ Α Τ Ι Κ Ο Π Λ Α Ν Ο , προετοιμάζοντας τον εαυτό του για τη χειρότερη εξέλιξη (αναμένοντας όμως την καλύτερη), έχοντας Ε Μ Π Ι Σ Τ Ο Σ Υ Ν Η και Δ Η Μ Ι Ο Υ Ρ Γ Ι Κ Ο Τ Η Τ Α σε ό,τι κάνει – από την εξεύρεση χρηματοδότησης μέχρι τη δημιουργία ιστοσελίδας – έχει τη βάση επάνω στην οποία μπορεί να «στήσει» μία ισχυρή, βιώσιμη επιχείρηση, με δυνατότητες ανάπτυξης ακόμα και στη σημερινή δύσκολη συγκυρία. Από τoν ΑΡΙΣΤΟΤEΛη ΓΕΩΡΓiΟΥ | Distribution Account Manager (Ελλάδα-Κύπρος-Μάλτα), Cisco

ίναι γνωστό ότι πάνω από το 50% των μικρών επιχειρήσεων αποτυγχάνει κατά το πρώτο έτος, ενώ το 95% κάνει διακοπή επιχειρηματικών δραστηριοτήτων μέσα στα πρώτα πέντε χρόνια. Εάν συνυπολογίσουμε και τις αυστηρές περικοπές λόγω λιγότητας, που σαρώνουν την Ευρώπη και τη συζήτηση για διπλή ύφεση, είναι λογικό να σκεφτούμε ότι πολλοί μελλοντικοί επιχειρηματίες ίσως αισθάνονται άβολα για τη δημιουργία μίας επιχείρησης σε τέτοιες δύσκολες οικονομικές συνθήκες. Δεν είναι απαραίτητο όμως, η ύφεση να καταπνίξει την επιχειρηματικότητα. Στην πραγματικότητα μπορεί να δημιουργήσει συναρπαστικές ευκαιρίες. Στη συνέχεια σας δίνουμε μερικές χρήσιμες συμβουλές, έτσι ώστε να έχετε την καλύτερη ευκαιρία να επιτύχετε. Πριν απ’ οτιδήποτε άλλο, κάνετε μία έρευνα αγοράς και εξακριβώστε εάν και κατά πόσο υπάρχει πρόσφορο έδαφος για την ιδέα σας. Στόχος σας θα πρέπει να είναι είτε μία περιοχή της αγοράς στην οποία δεν υπάρχει άλλος ηγέτης, ή να διαφοροποιηθείτε από τον ανταγωνισμό προσφέροντας κάτι διαφορετικό ή μοναδικό. Εάν δεν υπάρχει ανταγωνισμός στον κλάδο σας, θα πρέπει να αναρωτηθείτε για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό. Μπορεί είτε να είναι η τέλεια ευκαιρία για εσάς ή να σημαίνει έλλειψη ζήτησης. Πολύ σημαντικό είναι να προσδιορίσετε σε ποιά κατηγορία πελατών απευθύνεστε. Σκεφθείτε τα δημογραφικά σας στοιχεία – Πόσων χρονών είναι; Που ζουν και εργάζονται; Τι τους αρέσει, τι δεν τους αρέσει και ποιες είναι οι αξίες τους; Ποια η οικονομική τους κατάσταση; Μία εκτεταμένη έρευνα αγοράς όμως κοστίζει. Γι’ αυτό μπορείτε να σημειώσετε σημαντική πρόοδο χρησιμοποιώντας το internet, δημιουργώντας ένα δίκτυο σχέσεων μέσα στον κλάδο σας ή μέσα από ομάδες εστίασης. Μπορείτε ακόμη να χρησιμοποιήσετε την οικογένειά σας και

Δημιουργική παρουσίαση: AllmediaCreative

106 ΕΠΙΛΟΓΗ

τους φίλους σας για να αντλήσετε πληροφορίες. Στη συνέχεια θα πρέπει να απαντήσετε στο εξής ερώτημα: Τι είναι εκείνο που θα κάνει τους πελάτες σας να «ανοίξουν το πορτοφόλι τους» και να ξοδέψουν τα χρήματά τους; Συχνά οι μικρές επιχειρήσεις αποτυγχάνουν λόγω έλλειψης κεφαλαίων και όχι επειδή δεν είναι κερδοφόρες. Για να αποτρέψετε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, καταστρώστε έναν λεπτομερή προϋπολογισμό από το ξεκίνημα κιόλας της επιχείρησής σας. Σκεφθείτε τις τρέχουσες δαπάνες σας και προβλέψτε, όταν λάβετε τις πρώτες παραγγελίες, την πιθανή ποσότητα αυτών των παραγγελιών και τη διαδικασία υλοποίησής τους, συμπεριλαμβανομένης και της πληρωμής. Προετοιμαστείτε για το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στην έναρξη της επιχείρησης και στην εισροή των πρώτων εσόδων. Υπολογίστε περίπου πόσος χρόνος θα χρειαστεί μέχρι να γίνει η επιχείρησή σας κερδοφόρα, σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο. Περιγράψτε σε γενικές γραμμές τόσο το μακροπρόθεσμο όσο και το βραχυπρόθεσμο πλάνο ανάπτυξης. Διατυπώστε τις προσδοκίες σας σχετικά με τον κύκλο εργασιών της επιχείρησής σας κατά το πρώτο, το δεύτερο και το τρίτο έτος. Σκεφθείτε πόσους εργαζόμενους θα πρέπει να προσλάβετε στο μέλλον, έτσι ώστε να διευκολύνετε την επιχειρηματική σας ανάπτυξη, καθώς και το πώς θα φτάσετε σε αυτή, όσον αφορά στη γνώση, τις εγκαταστάσεις και τους προμηθευτές. Εστιάστε την προσοχή σας σε βιώσιμες επιχειρηματικές πρακτικές: Οι «ηθικοί» καταναλωτές είναι σε άνοδο και το να κάνετε την επιχείρησή σας φιλική προς το περιβάλλον δεν είναι πια το μοναδικό σημείο στο οποίο θα πρέπει να επικεντρώνονται οι πωλήσεις σας, αλλά ένα πολύ βασικό στοιχείο ώστε να μειώσετε τις λειτουργικές σας δαπάνες, δίνοντας παράλληλα ώθηση στη φήμη της εταιρείας και κερδίζοντας νέους πελάτες.

4 5 6

Ακόμη και για τις μικρότερες επιχειρήσεις, το να γνωρίζετε ποιοί είστε, τι αντιπροσωπεύετε και να μπορείτε να το εκφράσετε, είναι πρωτεύουσας σημασίας. Θα πρέπει να ξεκινήσετε με ένα λογότυπο και ένα σύντομο μήνυμα το οποίο θα περικλείει την πρόταση και τις αξίες της επιχείρησής σας. Η καλή πρώτη εντύπωση, επίσης, κάνει όλη τη διαφορά. Αυτή ενισχύεται και από την ικανότητα για ανταπόκριση και διαθεσιμότητα 24 ώρες το εικοσιτετράωρο. Εκμεταλλευτείτε τη διάδοση της ασύρματης τεχνολογίας και τεχνολογίας ενοποιημένων επικοινωνιών σε λογική τιμή, ώστε να είστε σε συνεχή επαφή με τους πελάτες και τους προμηθευτές σας, ανεξάρτητα από το πού βρίσκεστε. Δώστε προτεραιότητα στην on line παρουσία. Την εποχή του ίντερνετ δεν μπορούμε να υποτιμάμε τη σημασία μίας επαγγελματικής και ασφαλούς ιστοσελίδας. Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι τόσο σημαντικό το να έχετε μία πολύ καλή ιστοσελίδα, εάν οι μελλοντικοί πελάτες δεν μπορούν να σας βρουν. Θα πρέπει, λοιπόν να κοιτάξετε στη Βελτιστοποίηση για τις Μηχανές Αναζήτησης (Search Engine Optimization) και να ορίσετε κάποιες λέξεις-κλειδιά που θα κάνουν ευκολότερη την αναζήτηση της ιστοσελίδας σας στο Google. Θα πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι ο μη ολοκληρωμένος σχεδιασμός μίας ιστοσελίδας μπορεί να έχει περισσότερο αρνητική παρά θετική επίδραση. Εάν δεν έχετε τα κεφάλαια για να δημιουργήσετε ένα ολοληρωμένο site ηλεκτρονικού εμπορίου, υπάρχουν και άλλες εναλλακτικές λύσεις διαθέσιμες. Θα μπορούσατε, για παράδειγμα, να προβάλετε τις επιχειρηματικές σας δραστηριότητες στο e-Bay ή σε κάποιο άλλο site. Προσπαθήστε, επίσης, να ενημερώνετε την ιστοσελίδα σας σε τακτά χρονικά διαστήματα. Θα πρέπει να αντανακλά όλες τις εξελίξεις σε καινοτομία, φαντασία και εφεύρεση, που είναι και το μυστικό της μακροπρόθεσμης επιχειρηματικής επιτυχίας.

10 7

Χρησιμοποιήστε τις παραπάνω πληροφορίες για να καταστρώσετε ένα επιχειρηματικό πλάνο. Θα σας βοηθήσει όχι μόνο στο να παρουσιάσετε τον εαυτό σας ως υπεύθυνο και έξυπνο επιχειρηματία, αυξάνοντας έτσι τις ευκαιρίες σας να εξασφαλίσετε ένα τραπεζικό δάνειο, αλλά και να μάθετε εάν η ιδέα σας είναι οικονομικά βιώσιμη και κερδοφόρα. Σύμφωνα με μία με λέτη που δημοσιεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το 20% περίπου των αιτήσεων των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων για τραπεζικά δάνεια απορρίφθηκαν, ενώ το 83% των τραπεζών διατήρησαν αμετάβλητα τα πιστωτικά τους πρότυπα . Αν και τα νέα αυτά είναι άσχημα για την επιχειρηματικότητα, υπάρχουν και άλλοι τρόποι για να χρηματοδοτήσετε την επιχείρησή σας. Πολλοί κατασκευασ τέ ς και προμηθευτές προσφέρουν ειδικές τιμές για μικρές και νέες επιχειρήσεις. Η Cisco, για παράδειγμα, προσφέρει χρηματοδότηση EasyLease με προνομιακούς όρους για τη σειρά προϊόντων SMB, η οποία, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει τεχνολογία δικτύωσης, VoIP, αποθήκευση δεδομένων και εργαλεία παρακολούθησης και ασφάλει-

ας. Η χρηματοδότηση δίνει στους νέους επιχειρηματίες τη δυνατότητα να εστιάσουν την προσοχή τους περισσότερο στους πόρους που χρειάζονται, παρά σε όσα υπαγορεύει ο προϋπολογισμός. Εκμεταλλευόμενοι τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία μπορείτε να επενδύσετε σε τεχνολογία που δίνει στην επιχείρησή σας τη δυνατότητα να αναπτυχθεί, χωρίς να πρέπει να δαπανήθει το αρχικό κεφάλαιο. Σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες, στα τοπικά συμβούλια υπάρχει ένα επιχειρηματικό τμήμα που συμβάλλει στην προώθηση της ευημερίας των επιχειρήσεων στην περιοχή. Ενώσεις επιχειρήσεων και φορείς, όπως η ΕΣΥΝΕ ή ο ΕΟΜΜΕΧ, έχουν πάντα τη διάθεση να μοιράζονται τις καλύτερες πρακτικές και να ασχολούνται με νέες επιχειρήσεις. Τέτοιοι πόροι είναι χρήσιμοι τόσο για την πρόσβαση σε επιχειρηματικές συμβουλές όσο και για την τοπική δικτύωση. Προσφέρουν πληροφορίες σχετικά με επιχορηγήσεις και χρηματοδότηση, που είναι διαθέσιμες σε επιχειρήσεις που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια, ή σε περίπτωση που στήνετε μία επιχείρηση, για την ανάπτυξη φιλικών προς το περιβάλλον προϊόντων και υπηρεσιών.

ΕΠΙΛΟΓΗ 107

{ Η πληροφορική της επόμενης μέρας

TechBusiness

Δρόμοι της πληροφορίας, της τεχνολογίας, της καινοτομίας. Δρόμοι της εξέλιξης. Ό,τι πολύτιμο έχει να επιδείξει η πληροφοριακή πραγματικότητα στην εποχή μας.

Cosmote Το π ρ ώ τ ο t a b l et π α γ κο σ μ ί ω ς μ ε λε ιτουργ ικό σ ύσ τ ημα Android 3.0 (Honeycomb), έφε ρε αποκ λε ισ τ ικά η COSMOTE στα τέλη Μαΐου σε όλα τα καταστήματα Cosmote, Γερμανός, OTEshops, και το δίκτυο αντιπροσώπων της εταιρείας. Ο εντυπωσιακός σ χεδιασμός και τα χαρακ τηρισ τικά του MOTOROL A XOOM, ορίζουν το tablet, όπως πρέπει να είναι: Με δύο βραβεία σ τη φετινή διεθνή έκθεση τ ε χ νολογ ίας Consumer s Elec tronic Show 2011 (CES 2011) στο Λας Βέγκας, ως “Best of Show CES” και “Best of Tablet”, είναι ιδανικό είτε για δουλειά είτε για ψυχαγωγία. Με επεξεργασ τή διπλού πυρήνα 1GHz Nvidia Tegr a 2 κα ι υ π ο σ τ ή ρι ξ η Ad o b e ® Flash® Player 10 προσφέρει ασύγκριτη εμπειρία πλοήγησης στο internet

με μεγαλύτερες ταχύτητες, απόλυτη εμπειρία ψυχαγωγίας με πρόσβαση σε αμέτρητες εφαρμογές από το Android Market και gaming με απίθανα γραφικά. Χάρη στην οθόνη 10.1’’ HD widescreen που διαθέτει μπορεί κανείς να παρακολουθήσει τις αγαπημένες του ταινίες σε υψηλή ποιότητα και να αναπαράγει βίντεο HD έως και 10 ώρες. Με κάμερα 5MP, ψηφιακό ζουμ και φλας led, δίνει δυνατότητες λήψης βίν τεο ψηλής ανάλυσ ης και προβολής του σε τηλεόραση μέσω της HDMI υποδοχής. Tο MOTOROLA XOOM μπορεί κανείς να το απ οκ τ ήσ ε ι και φ θ ηνότ ερα με σύνδεση στα προγράμματα Cosmote Internet On The Go.

16GB. Διαθέσιμο σε άσπρο, αλλά και ροζ ή πρασινοκίτρινο (lime green) σε περιορισμένο αριθμό, το στιλάτο ultraslim USB drive ταιριάζει απόλυτα με τα netbooks και notebooks που διαθέτουν θύρα USB. Το MICROVAULT STYLE έχει το μέγεθος ενός κύβου ζάχαρης, πάχος 4,6 χλστ. και ζυγίζει μόλις 4 γραμμάρια. Το κιτρινοπράσινο LED που βρίσκεται στο επάνω μέρος του σας βοηθάει να επιβεβαιώσετε ότι η μεταφορά των αρχείων σας γίνεται με επιτυχία. Το νέο USB drive διαθέτει επίσης μια υποδοχή

Sony H Η Sony προσφέρει ένα νέο συναρπαστικό entry-level μοντέλο, που έρχεται να προστεθεί στην οικογένεια των μονάδων USB MICROVAULT. Πρόκειται για το MICROVAULT STYLE, το mini USB drive που κυκλοφορεί σε διάφορα 108 ΕΠΙΛΟΓΗ

για να το κρεμάσετε στα κλειδιά σας, χρώματα και είναι αρκετά μικρό ώστε

στο κινητό σας ή στο MP3 player. Χάρη

να το έχετε πάντα μαζί σας. Ιδανικό για

στη νέα σχεδίαση χωρίς καπάκι, η μο-

να αποθηκεύετε όλα σας τα έγγραφα,

νάδα μπαίνει απευθείας στη θύρα USB

τις φωτογραφίες ή τα μουσικά σας αρ-

του υπολογιστή σας και εξασφαλίζει

χεία, το MICROVAULT STYLE κυκλοφο-

τέλεια εφαρμογή για αξιόπιστη αποθή-

ρεί σε χωρητικότητες των 4GB, 8GB και

κευση ή μεταφορά δεδομένων.

follow link

CSR CSR

ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝΔΥΣΗ • ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΑΞΙΑ • KNOWLEDGE • INVES

TMENT • DEVELOPMENT VALUE ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝΔΥΣΗ • ΑΝΑ

Earn 8 PDUs and 7 CPEs

110 ΕΠΙΛΟΓΗ

INFORMATION:

TMENT • DEVELOPMENT VALUE ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑ

ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΑΞΙΑ • KNOWLEDGE • INVES

CSR

ΕΠΙΛΟΓΗ 111

CSR

{

Κοινωνική υπευθυνότητα επί τω έργω

CSR ΑΒ Βασιλόπουλος

Ευθύνη στην Πράξη Φιλοσοφία της ΑΒ Βασιλόπουλος είναι πως οι εταιρείες έχουν τη δύναμη και την ευθύνη να επιφέρουν θετικές και μόνιμες αλλαγές στον κόσμο! Στο πλαίσιο αυτό η ΑΒ, με αφορμή το Παγκόσμιο Έτος Εθελοντισμού (2011) διοργάνωσε πρόσφατα σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες των περιοχών που έχει καταστήματα σε ολόκληρη την Ελλάδα, δράσεις εθελοντισμού. Στόχος των δράσεων αυτών ήταν να δημιουργηθούν δεσμοί με τις τοπικές κοινότητες, να αυξηθεί το ομαδικό πνεύμα και να ενισχυθεί η εταιρική κουλτούρα. Στο πλαίσιο αυτό, η πλειοψηφία των εργαζομένων της ΑΒ συμμετείχαν εθελοντικά στην υλοποίηση δράσεων που αφορούν τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Συγκεκριμένα, οι εθελοντές της ΑΒ ανά κατάστημα ή διεύθυνση ήρθαν σε επαφή με τοπικούς φορείς, ιδρύματα, γηροκομεία, ορφανοτροφεία και ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ιδρύματος βοήθησαν στη συλλογή ρούχων, παπουτσιών, παιχνιδιών, βιβλίων, σχολικών ειδών και τροφίμων. Επίσης, ήρθαν σε επαφή με Δήμους ζητώντας ειδική άδεια για τον καθαρισμό πάρκων και ακτών. Την Κυριακή 29 Μαΐου πραγματοποιήθηκαν πάνω από 120 δράσεις σε όλη την Ελλάδα με τουλάχιστον 3.000 εθελοντές!

BNP Paribas

«ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΜΕ ΟΛΟΙ» ΣΕ ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΠΟΥ ΕΜΕΙΣ ΘΑ ΕΠΙΛΕΞΟΥΜΕ! Kάθε ατοµική συµµετοχή, θα επιδοτηθεί από ένα συγκεκριµένο ποσό και το σύνολο των χρηµάτων που θα µαζευτούν θα προσφερθούν προσ όφελοσ τησ Εθελοντικησ Δράσησ ΑΒ µε το µεγαλύτερο αντίκτυπο στην τοπική κοινωνία.

ΔΗΛΩΣΕ ΚΙ ΕΣΥ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΡΑ!

«Ο Πολιτισμός μέσα του»

Την τελευταία τριετία η τράπεζα BNP Paribas είναι ένας σημαντικός χορηγός του Βυζαντινού & Χριστιανικού Μουσείου. Η σταθερή σχέση υποστήριξης που έχει αναπτυχθεί μεταξύ της BNP Paribas και του Βυζαντινού & Χριστιανικού Μουσείου αφορά κυρίως στα προγράμματα που αναπτύσσει το Ίδρυμα BNP Paribas, τα οποία υλοποιούνται σε διάφορους τομείς ενδιαφέροντος όπως είναι ο πολιτισμός, η εκπαίδευση, η αλληλεγγύη, η υγεία και το περιβάλλον. Το Ίδρυμα BNP Paribas είναι επίσης γνωστό για τις δράσεις που σχετίζονται με τη συντήρηση και την αναπαλαίωση έργων τέχνης σε μουσεία όλου του κόσμου. Αξίζει να σημειωθεί ότι έως σήμερα έχουν τύχει αυτής της φροντίδας περισσότερα από 200 έργα ή σύνολα έργων. Από τις πιο 120 ΕΠΙΛΟΓΗ

Φωτό: Veronique Magnes/ Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο

πρόσφατες συμβολές της BNP Paribas Hellas και του Ιδρύματος BNP Paribas στη στήριξη τέτοιων δράσεων είναι και η συνεργασία τους με το Βυζαντινό Μουσείο στη συντήρηση και ανάδειξη των 10 τοιχογραφιών του 15ου αιώνα, που ανακαλύφθηκαν το 1953, στην εκκλησία της Παναγίας της Οδηγήτριας, στη Λευκάδα, και εκτίθενται πλέον μόνιμα στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.

NIKAS

Υπεύθυνα κοντά στους καταναλωτές

Η εταιρία NIKAS, σε συνέχεια της συμμετοχής της στο πρόγραμμα Πολιτικής Εκπτώσεων του ΟΑΕΔ, ανακοίνωσε την έναρξη της παροχής έκπτωσης προς τους εγγεγραμμένους ανέργους. Η πρώτη και παλαιότερη ελληνική εταιρία αλλαντικών, ανταποκρινόμενη άμεσα και με συνέπεια στην αρχική της δέσμευση, προχωρά σε έκπτωση κατά 21% στις γαλοπούλες NIKAS, βραστή και καπνιστή και κατά 33% στην πάριζα NIKAS. Η έκπτωση παρέχεται με τη μορφή κουπονιών για την αγορά 250 γραμμαρίων αλλαντικού από τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ

«Σκλαβενίτης», «Βερόπουλος» και «My Market». Οι δικαιούχοι μπορούν να βρουν τα εκπτωτικά κουπόνια στις ειδικά διαμορφωμένες κουπονοθήκες των σούπερ μάρκετ, ακριβώς δίπλα από τα προϊόντα NIKAS. Επιπλέον, έχουν τη δυνατότητα να επωφεληθούν από την έκπτωση στα αλλαντικά NIKAS, επιδεικνύοντας την κάρτα ανεργίας τους στο ταμείο, μέχρι εξαντλήσεως των σχετικών εκπτωτικών κουπονιών.Η εταιρία NIKAS, αντιλαμβανόμενη τη σημερινή, δύσκολη οικονομική πραγματικότητα, στέκεται υπεύθυνα δίπλα στους καταναλωτές.

Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση

Στηρίζει την επιστημονική έρευνα Τα αποτελέσματα 21 επιστημονικών μελετών ετήσιας διάρκειας που εκπονήθηκαν το 2010 με αποκλειστική χρηματοδότηση του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση παρουσιάστηκαν πρόσφατα στο «Παλλάς Αθηνά» στο Κεφαλάρι, έδρα του Ιδρύματος, παρουσία πλήθους εκπροσώπων της ελληνικής ερευνητικής κοινότητας. Οι 21 μελέτες που επελέγησαν προς χρηματοδότηση το 2010, από ένα σύνολο 604 προτάσεων που υπεβλήθησαν, εντάσσονται στο ετήσιο πρόγραμμα ενίσχυσης της επιστημονικής έρευνας στην Ελλάδα που υλοποιεί με συνέπεια το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση από το 2008. Το πρόγραμμα φέρει τον τίτλο «Επιστημονικές Μελέτες» και καλύπτει ένα ευρύ φάσμα γνωστικών αντικειμένων στους τομείς των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών, των φυσικών επιστημών και των επιστημών της ζωής. Ο επικεφαλής της Επιστημονικής Επιτροπής και μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση, καθηγητής Κώστας Γαβρόγλου, αναφερόμενος στις προοπτικές της πρωτοβουλίας του Ιδρύματος, σημείωσε ότι: «Η μέχρι σήμερα ανταπόκριση της επιστημονικής κοινότητας στο πρόγραμμα του Ιδρύματος και τα αποτελέσματα των με-

λετών, μάς προτρέπουν να συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας για την περαιτέρω εξέλιξή του και την καθιέρωσή του ως ετήσιου θεσμού στήριξης της έρευνας στη χώρα μας». Στα τέσσερα χρόνια υλοποίησης του προγράμματος (20082011) υπεβλήθησαν περισσότερες από 2.600 προτάσεις που άμεσα ή άμεσα εμπλέκουν 11.000 επιστήμονες, αριθμοί αποκαλυπτικοί της δυναμικής του προγράμματος αλλά και της ανάγκης της ερευνητικής κοινότητας για προσβασιμότητα σε χρηματοδοτικούς πόρους. Τα αποτελέσματα των 21 Επιστημονικών Μελετών του 2010, το σχετικό ντοκιμαντέρ, οι επιστημονικές μελέτες που χρηματοδοτήθηκαν για το 2011, καθώς και η νέα δημόσια πρόσκληση για χρηματοδότηση μελετών για το έτος 2012, είναι διαθέσιμα μέσω της ιστοσελίδας του Ιδρύματος στη διεύθυνση: http://www.latsis-foundation.org. ΕΠΙΛΟΓΗ 121

CSR

{

Συνέντευξη Κοινωνική υπευθυνότητα τω έργω Πε++++ Βρασίδας Ζάβρας //επί Τράπεζα

CSR

Club Hotel Casino Loutraki

Συνεπής συμμετοχή σε εκδηλώσεις – θεσμούς που αναδεικνύουν την Πελοπόννησο

Δημιουργική παρουσίαση: AllmediaCreative

Διοργανώσεις κύρους που συμβάλουν στη διεθνή προβολή και ανάδειξη της Πελοποννήσου, ενδυναμώνουν το τουριστικό της προφίλ και την καθιερώνουν σε διεθνή τουριστικό προορισμό, στηρίζονται συστηματικά και με συνέπεια από την Club Hotel Casino Loutraki. Στα πλαίσια των αρχών Ε Τ Α Ι Ρ Ι Κ Η Σ Κ Ο Ι Ν Ω Ν Ι Κ Η Σ Ε Υ Θ Υ Ν Η Σ , και ως επιχείρηση η οποία δραστηριοποιείται στην ελληνική περιφέρεια, η C L U B H O T E L C A S I N O L O U T R A K I σταθερά συμμετέχει ως Μ Ε Γ Α Λ Ο Σ Χ Ο Ρ Η Γ Ο Σ στα διεθνή γεγονότα της Πελοποννήσου. Με τη στήριξή της πραγματοποιούνται το Διεθνές Ράλλυ Ακρόπολις του WRC, το Φεστιβάλ Ναυπλίου, το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας και οι Μουσικές Βραδιές Πανσελήνου στους αρχαιολογικούς χώρους της Κορινθίας.

Διεθνές Ράλλυ Ακρόπολις WRC 2011 Ένα γεγονός το οποίο ταυτίζει το Λουτράκι με το κύρος αθλητικών διοργανώσεων παγκόσμιας εμβέλειας είναι το Διεθνές Ράλλυ Ακρόπολις του WRC, το «Ράλ λυ των Θεών» όπως ονομάστηκε η διοργάνωση του 2011. Με τη στήριξη της Club Hotel Casino Loutraki ως Μεγάλου Χορηγού, η διεξαγωγή του συναρπαστικότερου μηχανοκίνητου αγώνα στην περιοχή προσφέρει σε χιλιάδες επισκέπτες του Λουτρακίου, των Αγ. Θεοδώρων και της Κορινθίας τη δυνατότητα να ζήσουν ένα μοναδικό υπερθέαμα δράσης. Ταυτόχρονα δημιουργεί μια επιπλέον ευκαιρία για την παγκόσμια προβολή της Ελλάδας και του Λουτρακίου. Από τις 12 Ιουνίου έως και τον τερματισμό του αγώνα στις 19 Ιουνίου 2011, η Club Hotel Casino Loutraki υποδέχεται στις εγκαταστάσεις της: το κέντρο του αγώνα, το γραφείο τύπου, τις εργοστασιακές ομάδες, την Οργανωτική Επιτροπή και τους εκπροσώπους της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Αυτοκινήτων (FIA). 122 ΕΠΙΛΟΓΗ

Το Διεθνές Ράλλυ Ακρόπολις 2011 αποτε λεί τον 6ο γύρο του WRC 2011 με οργανωτή την ΕΛΠΑ και τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού–Τουρισμού και του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού.

Φεστιβάλ Ναυπλίου Ένα από τα σημαντικότερα μουσικά γεγονότα της Ελλάδας, το Φεστιβάλ Ναυπλίου στηρίζει, επί σειρά ετών, ως Μέγας Χορηγός η Club Hotel Casino Loutraki, συμβάλλοντας στην προώθηση και διεύρυνση της φήμης του θεσμού. Κάθε χρόνο, στην πλατεία Αγίου Γεωργίου, στο Βουλευτικό, στο Μπούρτζι και στο Παλαμήδι, κάτοικοι και επισκέπτες της πόλης απολαμβάνουν μοναδικές συναυλίες κλασσικού ρεπερτορίου από φημισμένα συγκροτήματα,μουσικής δωματίου της Ευρώπης. Το 2011 αποτελεί έτος ορόσημο για το Φεστιβάλ Ναυπλίου καθώς συμπίπτει με την επέτειο 20 χρόνων διεξαγωγής του στην περιοχή του Ναυπλίου.

Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας Το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας καταλαμβάνει ξεχωριστή θέση μεταξύ των αναγνωρισμένων και διεθνώς καταξιωμένων πολιτιστικών γεγονότων της Ελλάδας. Κάθε χρόνο, τον Ιούλιο, στην Καλαμάτα συγκεντρώνονται κορυφαίοι καλλιτέχνες και σχήματα από όλο τον κόσμο για να παρουσιάσουν τις νέες τους δημιουργίες. Το κοινό του Φεστιβάλ έχει τη μοναδική ευκαιρία να απολαύσει διάσημους χορευτές και καλλιτέχνες και ταυτόχρονα να ενημερωθεί για τις νέες, σύγχρονες τάσεις της χορευτικής έκφρασης και τέχνης. Το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, αποτελεί θεσμό που συμβάλει ουσιαστικά στην πολιτιστική ανάπτυξη και την προβολή, τόσο της Καλαμάτας, όσο και όλης της Πελοποννήσου. Για 10η χρονιά Μεγάλος Χορηγός της διοργάνωσης είναι η Club Hotel Casino Loutraki. ΕΠΙΛΟΓΗ 123

CSR

{

Συνέντευξη Κοινωνική υπευθυνότητα τω έργω Πε++++ Βρασίδας Ζάβρας //επί Τράπεζα

CSR Μουσικές Βραδιές Πανσελήνου σ τους Αρχαιολογ ικούς Χώρους της Κορινθίας

Με την ευγενική υποστήριξη της Αυστριακής Πρεσβείας

Για την Club Hotel Casino Loutraki ο πολιτισμός αποτελεί μέτρο ποιότητας για την ανάπτυξη κάθε τόπου και κάθε κοινωνίας. Στο πλαίσιο αυτό η εταιρεία στηρίζει πολιτιστικές εκδηλώσεις υψηλής ποιότητας και αισθητικής οι οποίες αναδεικνύουν την πρωταγωνιστική θέση της Κορινθίας στον χάρτη του μνημειακού πολιτισμού της χώρας μας και δημιουργούν νέους πολιτιστικούς θεσμούς, υψηλού επιπέδου, στην Πελοπόννησο. Από το 2007, οι «Μουσικές Βραδιές Πανσελήνου» με τη συμβολή της Club Hotel Casino Loutraki ως Μεγάλου Χορηγού, προσφέρουν σε κατοίκους και επισκέπτες του Νομού Κορινθίας την ευκαιρία να απολαύσουν στους αρχαιολογικούς χώρους της Κορινθίας, υπό το φως της καλοκαιρινής πανσελήνου, μοναδικές συναυλίες κλασικής μουσικής από φημισμένα Αυστριακά σύνολα. Με την πανσέληνο της 15ης Ιουλίου και της 13ης Αυγούστου 2011, για 5η συνεχόμενη χρονιά, οι «Μουσικές Βραδιές Πανσελήνου» ανανεώνουν το ραντεβού τους στους αρχαιολογικούς χώρους της Κορινθίας (στον Ναό Οκταβίας - Αρχαία Κόρινθο στην Αρχαία Νεμέα και στην Αρχαία Σικυώνα - Αρχαιολογικό Μουσείο Σικυώνας). Οι Μουσικές Βραδιές Πανσελήνου τελούν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού-Τουρισμού και υποστηρίζονται από την Πρεσβεία της Αυστρίας στην Ελλάδα. Διοργανωτές των εκδηλώσεων είναι: η ΛΖ’ Εφορεία Κλασσικών και Προϊστορικών Αρχαιοτήτων Κορινθίας, η Περιφέρεια Πελοποννήσου, η Περιφερειακή Ενότητα Κορινθίας και οι Δήμοι Νεμέας και Σικυωνίων.

see more through your smart phone www.clubhotelloutraki.gr –Τηλ. + 30 -27440 60300 Fax +30- 27440 60400 124 ΕΠΙΛΟΓΗ

follow link

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΠΛΗΡΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ 223 ΣΕΛΙΔΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΕΠΙΛΟΓΗ

Δείκτες Ευημερίας

των νομών - περιφερειών

Αναλυτικοί Πίνακες με στοιχεία για νομούς και περιφέρειες

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΠΟ 100 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΣΕΙΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΙΡΑ, ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ, ΤΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΠΟ 100 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΣΕΙΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΙΡΑ, ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ, ΤΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ

Για την παραγγελία σας τηλεφωνείστε: 210 640 1850 ή στείλτε το παρακάτω κουπόνι στο fax: 210 642 4850

Επιθυμούμε την αγορά

αντιπύπων του cd: ΝΟΜΟΙ

Για την παράδοση των αντιτύπων, μπορείτε να επικοινωνήσετε με: τον (την) κύριο (κυρια) .................................................................. στο τηλέφωνο ............................................... ΕΤΑΙΡΕΙΑ:

Το cd διατίθεται προς 35€ *

ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ: ΙΔΙΟΤΗΤΑ: ΤΗΛΕΦΩΝΟ:

FAX:

E-MAIL: ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ:

ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ: Για 5 αντίτυπα, έκπτωση 10% Για 10 αντίτυπα, έκπτωση 20% Για περισσότερα από 10 αντίτυπα, έκπτωση 25% *

ΥΠΟΓΡΑΦΗ:

συν έξοδα αποστολής

Επιθυμούμε την εγγραφή συνδρομής στο περιοδικό ΕΠΙΛΟΓΗ και να παραλάβουμε (από τα γραφεία σας) ως δώρο το cd: ΝΟΜΟΙ. Ετήσια συνδρομή € 88 (ιδιώτες, επιχειρήσεις), €125 (Τράπεζες, Ασφάλειες, Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., Οργανισμοί)

ΕΤΑΙΡΕΙΑ: ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ: ΤΗΛΕΦΩΝΟ: ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ:

ΙΔΙΟΤΗΤΑ FAX:

E-MAIL: ΥΠΟΓΡΑΦΗ: ΕΠΙΛΟΓΗ 125

follow link

AllmediaCreative ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΣ - ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΤΥΠΗΣ & ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ  Σχεδιασµός και παραγωγή κάθε είδους εντύπου.  ∆ηµιουργία καταχωρίσεων για έντυπα και internet.  ∆ηµιουργία banner και pop-up windows.  Παραγωγή πολυσέλιδων εντύπων και business cards.  Μελέτη και σχεδιασµός εταιρικής ταυτότητας /εφαρµογές, σχεδιασµός και κατασκευή συσκευασίας, σχεδιασµός και παραγωγή εταιρικού περιοδικού - newsletter.  Σχεδιασµός και παραγωγή Εταιρικού Απολογισµού - Μετατροπή σε ηλεκτρονική έκδοση.

126 ΕΠΙΛΟΓΗ

Για περισσότερες πληροφορίες: τηλ. 210 6401850, e-mail: creative@allmedia.gr

ΕΠΙΛΟΓΗ 127

TMENT • DEVELOPMENT VALUE ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑ

ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΑΞΙΑ • KNOWLEDGE • INVES

{ Mατιές στην επικαιρότητα

HealthNews

Οι εξελίξεις, οι πρωτοβουλίες και η στρατηγική μιας αγοράς που λειτουργεί πάντα στην αιχμή της επόμενης μέρας στην υγεία.

Τρίτη ηλικία & δαπάνη υγείας

Όλο και ψηλότερα Μεγάλη αναμένεται ότι θα είναι η άνοδος των δαπανών μακροχρόνιας ιατρικής φροντίδας για την τρίτη ηλικία τα επόμενα χρόνια, λόγω της σταθερά αυξανόμενης γήρανσης του πληθυσμού. Η πρόοδος της ιατρικής αυξάνει το προσδόκιμο ζωής με αποτέλεσμα με τις τρέχουσες τάσεις οι δαπάνες να διπλασιασθούν ή και να τριπλασιασθούν ως το 2050. Το στοίχημα για τις κυβερνήσεις του ανεπτυγμένου κόσμου είναι να κινηθούν προς την κατεύθυνση εξορθολογισμού και αποτελεσματικότητας στην παροχή των συγκεκριμένων υπηρεσιών ώστε να μην επιβαρυνθούν υπέρμετρα τα δημόσια οικονομικά. Σήμερα στις χώρες του ΟΟΣΑ μόνον το 4% του πληθυσμού είναι άνω των 80 ετών (4,3%στην Ελλάδα) και το ποσοστό προβλέπεται να αυξηθεί στο 10% ως το 2050. Στην Ιαπωνία προβλέπεται να φθάσει το 17% και τη Γερμανία το 15%. Στην Ελλάδα οι εκτιμήσεις της ΕΛ.ΣΤΑΤ. ανεβάζουν το ποσοστό στο 11% . Οι γυναίκες θα εξακολουθήσουν να είναι μακροβιότερες με 6% του πληθυσμού έναντι του ανδρικού πληθυσμού με 5%. Τα άτομα άνω των 65 ετών θα αυξηθούν από 20% σε 32%. Οι εξελίξεις αυτές αναμένεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις τόσο για τις φαρμακευτικές εταιρείες με την άνοδο της κατανάλωσης των φαρμάκων

για ασθένειες μακροχρόνιας φύσης αλλά και εκείνων που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής όσο και για τα ασφαλιστικά συστήματα που παρέχουν στις ανεπτυγμένες χώρες και υπηρεσίες φροντίδας κατ΄ οίκον. Για την Ελλάδα η τωρινή δαπάνη του 1,4% του αεπ προβλέπεται να αυξηθεί σε 3,3%. Σημαντική για την παροχή αυτού του είδους της φροντίδας είναι η επάρκεια κατάλληλων νοσηλευτών. Σύμφωνα με ειδική μελέτη του ΟΟΣΑ, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να λάβουν μέτρα για να αναβαθμιστεί το επάγγελμα, με θέσπιση ορίων αμοιβών και όρων εργασίας, μιας και σήμερα είναι χαμηλά αμειβόμενοι και συνήθως με μερική απασχόληση, ώστε να υπάρξει προσφορά. Ο ΟΟΣΑ θεωρεί σημαντική για την κάλυψη της μελλοντικής ζήτησης τη συμβολή των μεταναστών, ήδη στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Αυστρία ένας στους δύο απασχολούμενος στην παροχή υπηρεσιών μακροχρόνιας φροντίδας είναι αλλοδαπός από τρίτες χώρες ενώ το 70% των απασχολούμενων στην κατ’ οίκο φροντίδα στην Ελλάδα είναι αλλοδαποί. Ανάλογα υψηλά είναι

τα ποσοστά στη Γαλλία, την Ιταλία και χαμηλότερα στις υπόλοιπες χώρες. Σήμερα το 70% εκείνων που χρειάζονται μακροχρόνια ιατρική φροντίδα λαμβάνει τις υπηρεσίες αυτές στο σπίτι του, όμως το υπόλοιπο 30% που νοσηλεύεται στα νοσοκομεία και λοιπά ιδρύματα απορροφά το 62% της συνολικής σχετικής δαπάνης, οπότε και εδώ στην Ελλάδα απαιτείται εξορθολογισμός για την αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων που διατίθενται.

Ολοκληρώθηκε πρόσφατα η εξαγορά της ελληνικής εταιρίας Specifar από την αμερικανική Watson

Pharmaceuticals Inc. Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας, η Watson απέκτησε τη Specifar καταβάλλοντας 400 εκατ. ευρώ, σε μια από τις μεγαλύτερες συναλλαγές στον κλάδο των φαρμακευτικών στην Ευρώπη. Οι πρώην μέτοχοι της Specifar θα λάβουν επίσης ποσοστό επί των μικτών κερδών για τις πωλήσεις της esomeprazole των πέντε πρώτων ετών, με ανώτατο όριο των 40 εκατ. ευρώ. Ο Όμιλος Specifar έχει την έδρα του στην Ελλάδα και απασχολεί 460 εργαζομένους, και θεωρείται μία πολυεθνική κυρίως εξαγωγική φαρμακευτική εταιρία με γραφεία σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης, της οποίας οι ετήσιες πωλήσεις για το 2010 ανήλθαν σε 85 εκατ. ευρώ. Δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη γενοσήμων φαρμάκων και την εκχώρηση αδειών χρήσης τους σε μεγάλες, πολυεθνικές εταιρείες γενοσήμων. Μέχρι τον Ιανουάριο του 2011, είχε εξασφαλίσει περισσότερες από 600 άδειες κυκλοφορίας στην Ευρώπη, Νότια Αφρική, Καναδά, Μέση Ανατολή και Ασία. Σήμερα, έχει 10 προϊόντα υπό ανάπτυξη ενώ συνεργάζεται με περισσότερες από 200 εταιρείες σε 36 χώρες, κυρίως στην Ευρώπη.

128 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΕΠΙΛΟΓΗ 129

follow link

{

Better Life Index

Οι Έλληνες

και η αξία της υγείας Οι Έλληνες αποδίδουν χαμηλότερη σημασία στον παράγοντα υγεία από ότι οι πολίτες άλλων χωρών, προτάσσοντας σε σημασία την ασφάλεια και τις συνθήκες στέγασης. Επιτελείο

έχρι πρότινος η ευημερία μιας χώρας, το τε λικό αποτέ λεσμα των προσπαθειών της, μετριόταν με το μέγεθος του αεπ της ανά κάτοικο. Μια πλούσια χώρα ήταν εκείνη με το υψηλότερο κατά κεφαλή αεπ το οποίο, με μια προέκταση, ερμηνευόταν ως δείκτης ευημερίας. Ωστόσο, υπάρχουν περισσότερα στη ζωή από τους αριθμούς και ο ΟΟΣΑ προσπαθεί να τα αναδείξει με έναν Δείκτη Καλύτερης Ζωής, ο οποίος λαμβάνει υπόψη παράγοντες που θεωρούν σημαντικούς οι άνθρωποι και τους οποίους ιεραρχούν αναλόγως της σημασίας που τους αποδίδουν. Παράγοντες όπως η ικανοποίηση από τη ζωή, η υγεία, η ισορροπία μεταξύ εργασίας και ελεύθερου χρόνου, η ασφάλεια, το περιβάλλον, η ποιότητα διακυβέρνησης, η αίσθηση της κοινότητας, η εργασία, η εκπαίδευση κ.λπ. Οι δείκτες για την Ελλάδα αναδεικνύουν ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Οι Έλληνες αποδίδουν χαμηλότερη σημασία στον παράγοντα υγεία από ότι οι πολίτες άλλων χωρών, προτάσσοντας σε σημασία την ασφάλεια και τις συνθήκες στέγασης. Με διαβάθμιση από 0 έως 10, ο δείκτης για την Ελλάδα είναι 7, πολύ χαμηλότερος από άλλων Ευρωπαϊκών χωρών, ιδίως του Βορρά, του Καναδά, της Αυστραλίας, των ΗΠΑ και άλλων. Ίσως γι αυτό και ανέχτηκαν επί σειρά ετών τις μεγάλες ανεπάρκειες του δημόσιου συστήματος υγείας που μόλις πρόσφατα βελτιώνεται. Παρόλα αυτά το προσδόκιμο ζωής στη γέννηση των 80 ετών δείχνει ότι κρατάμε καλά. Στην ερώτηση «πώς κρίνετε την υγεία γενικά;», το 76 % των 130 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ελλήνων απάντησαν ότι τη θεωρούν καλή, ποσοστό πολύ υψηλότερο από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ 69%. Παρόλο που η ερώτηση αυτή έχει μεγάλο βαθμό υποκειμενικότητας, οι απαντήσεις αποτελούν έναν καλό δείκτη πρόβλεψης για τις μελλοντικές δαπάνες υγείας. Ωστόσο και παρά τη σημαντική πρόοδο στην υγεία του πληθυσμού, ο διεθνής οργανισμός κρούει το κώδωνα κινδύνου: το 40% του πληθυσμού καπνίζει, χωρίς τάση μείωσης, με μέσο όρο στον ΟΟΣΑ 23%. Όσον αφορά τις δαπάνες υγείας, στην Ελλάδα αναλογούν στο 9,7% του αεπ, ελαφρά υψηλότερο ποσοστό από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ 9%. Έχει όμως ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά δημόσιας δαπάνης, μόλις το 60% των συνολικών δαπανών υγείας αφορά δημόσια δαπάνη ενώ ο μέσος όρος στον ΟΟΣΑ είναι 73%. Χαρακτηριστικό των προβλημάτων του συστήματος υγείας στην Ελλάδα είναι η υπερπληθώρα ιατρικού προσωπικού και η έλλειψη νοσηλευτικού. Οι 6 γιατροί ανά 1.000 κατοίκους και οι μόνο 3,4 νοσηλευτές δείχνουν τον ανορθολογισμό του συστήματος. Το αποτέλεσμα είναι μεγάλο τμήμα του πληθυσμού να στρέφεται στον ιδιωτικό τομέα όπου η επάρκεια νοσηλευτών επιτρέπει την καλύτερη παροχή φροντίδας. Σημειώνεται ότι στις χώρες του ΟΟΣΑ η αναλογία είναι 3 γιατροί ανά 1000 κατοίκους και 9 νοσηλευτές αντίστοιχα. Όσον αφορά την ικανοποίηση από τη ζωή, το 43% των Ελλήνων δηλώνουν ικανοποιημένοι από τη ζωή τους, ποσοστό πολύ χαμηλότερο από το 59% του ΟΟΣΑ. Με τα τωρινά προβλήματα της χώρας, εύλογο είναι το συμπέρασμα ότι το ποσοστό θα έχει υποχωρήσει.

ΕΠΙΛΟΓΗ 131

132 ΕΠΙΛΟΓΗ

follow link

Επιμeλεια yλης Μαριαλένα Μαντζαβίνου - m.mantzavinou@allmedia.gr

ΕΠΙΛΟΓΗ 133

Precious Life & Living Values

Creme

Αποδράσεις με στυλ και απαράμιλλοι προορισμοί για μυημένους στα σπορ αλλά και ερασιτέχνες!

de la creme

ΣΤΙΒΟΣ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΣΚΙ Mόλις μερικά χιλιόμετρα από το ξενοδοχείο Porto Elounda στην Κρήτη για αξέχαστες εμπειρίες απόδρασης από την καθημερινότητα. Χρησιμοποιώντας για σκάφος έλξης Ski Nautique 200, την τελευταία λέξη του design και της τεχνολογίας στον χώρο του σκι, δίνεται η ευκαιρία σε σκιέρ επίπεδου να συνδυάσουν την προπόνηση στο σλάλομ με τις διακοπές τους στο Porto Elounda. Για τους λιγότερους μυημένους στο σκι το Porto Elounda συνεργάζεται με έμπειρους προπονητές, πρόθυμους να τους μυήσουν στα μυστικά μιας θαλάσσιας απόδρασης 259 μέτρων πάντα με την «υπογραφή» των ξεχωριστών υπηρεσιών που προσφέρει το Porto Elounda. www.portoelounda.com

134 ΕΠΙΛΟΓΗ

follow link

ΕΥ ΖΗΝ Business Vitality™ Καλή υγεία, ευκαιρίες για δράση και ψυχαγωγία, ευεξία! Είναι όλα όσα χρειάζεται το ανθρώπινο δυναμικό κάθε επιχείρησης για να εργαστεί με αναπτυξιακό πάθος. η ΕΥ ΖηΝ, μετά από είκοσι χρόνια επιτυχημένης δραστηριότητας, είναι αναμφισβήτητα ένας αξιόπιστος και στρατηγικός συνεργάτης για κάθε επιχείρηση με δέσμευση για την επίτευξη αποτελεσμάτων που μεγιστοποιούν την επένδυση κάθε επιχειρηματία. μάλιστα, η ΕΥ ΖηΝ Business Vitality™ έχει αναπτύξει εξειδικευμένες υπηρεσίες για να καλύψει τις ανάγκες τεσσάρων ζωτικών τμημάτων κάθε εταιρίας: α)Τμήμα ανθρώπινου Δυναμικού (HR), β) Διοικητικό τμήμα (Διευθυντικά ςτελέχη & VIP), γ) Τμήμα Marketing & πωλήσεων (Sales & Marketing) και δ) Τμήμα Εταιρικής Επικοινωνίας & Δημόσιων ςχέσεων (CSR & PR). www.ezj.gr

follow link

MILIAS CAMPS η οργάνωση και πραγματοποίηση εξορμήσεων και multiactivity camps που περιλαμβάνουν δραστηριότητες όπως το σκι, η ορειβασία, το mountain bike, η αναρρίχηση, η τοξοβολία, το καγιάκ, το ράφτινγκ και άλλα, με άλλα λόγια σπορ στη φύση είναι υπηρεσίες που προσφέρει η MILIAS CAMPS, υπηρεσίες που εγγυώνται μοναδικές εμπειρίες απόδρασης. Το 2005, η MILIAS CAMPS απέκτησε τη δική της βάση στις βόρειες πλαγιές του παρνασσού, το MILIAS CAMPS VILLAGe. Όμορφα σπιτάκια από ξύλο και πέτρα το καθένα με το δικό του τζάκι σε ένα κτήμα 24 στρεμμάτων, πισίνα, πίστα για mountain bike και downhill, τεχνητός τοίχος αναρρίχησης, πεδίο τοξοβολίας, μονοπάτια που ξεκινούν μέσα από το κτήμα για να καταλήξουν σε βυζαντινό μοναστήρι, ευχάριστες αίθουσες για φαγητό, προβολές και παιχνίδι κάνουν το συγκρότημα αυτό ιδανικό για παιδικές αλλά και ενήλικες ομάδες που θέλουν να ζήσουν μερικές μέρες στο βουνό. Να γνωρίσουν γραφικά χωριά, να κινηθούν με 4Χ4 σε δύσβατους χωματόδρομους, να εξερευνήσουν κάποια από τα 2-3 πανέμορφα σπήλαια της περιοχής, να κάνουν ποδήλατο ή απλά να χαλαρώσουν στο τζάκι, να επισκεφτούν τα αξιοθέατα της περιοχής και να δοκιμάσουν μερικές από τις ντόπιες σπεσιαλιτέ. www.miliascamps.gr

followΕΠΙΛΟΓΗ link 135

Precious Life & Living Values

ΘΕΑ

Oceanos restaurant by Club Hotel Casino Loutraki

Η μαγεία του ηλιοβασιλέματος συναντά γεύσεις με χρώμα και άρωμα θαλασσινό.

ΣΤΟΝ OCEANO

Μια ανάσα από το κέντρο της Αθήνας, στο υψηλότερο µπαλκόνι του συγκροτήµατος Club Hotel Casino Loutraki, βρίσκεται το Oceanos restaurant. Ένα από τα καλύτερα εστιατόρια στην Ελλάδα. Ένα τραπέζι … «θάλασσα» µε πανοραµική θέα στον Κορινθιακό κόλπο, µαγικό ηλιοβασίλεµα, marine περιβάλλον και γεύσεις µε χρώµα και άρωµα θάλασσας. Στο Oceanos µπορείτε να απολαύσετε θαλασσινή κουζίνα υψηλής ποιότητας αλλά και εξαιρετική πολυνησιακή. Το µενού εµπλουτίζεται κάθε µήνα µε θεµατικές, γευστικές ενότητες, ενώ κάθε Κυριακή µεσηµέρι η ατµόσφαιρα µεταµορφώνεται και κυριαρχεί η αυθεντική ελληνική παράδοση µε θαλασσινούς µεζέδες για ρακή και ούζο.

follow link

136 ΕΠΙΛΟΓΗ

Η ΓΟΗΤΕΙΑ

Multistrada 1200 S Pikes Peak Special Edition by Ducatti

Η αγωνιστική κληρονομιά μίας πολυχρηστικής μοτοσυκλέτας.

ΤΗΣ ΜΟΝΑΔΙΚΟΤΗΤΑΣ

Πάνε περίπου εκατό χρόνια από την πρώτη ανάβαση στο Pikes peak, µια κορυφή των Rocky Mountains στο Colorado των ΗΠΑ. Μια ανάβαση που ξεκινά από τα 2.862 µέτρα και καταλήγει στα σύννεφα των 4.300 µέτρων! Η Ducati πέρυσι συµµετείχε µε τη νέα Multistrada 1200 S και οδηγό τον Greg Tracy. Απλά έκανε τον καλύτερο χρόνο. Έτσι, θέλοντας να γιορτάσει τη νίκη του Greg, παρουσιάζει µια Multistrada σε περιορισµένη έκδοση µε κωδικό Multistrada 1200 S Pikes Peak Special Edition. Μια έκδοση που υπογραµµίζει την αγωνιστική κληρονοµιά που υπάρχει βαθιά χαραγµένη σε κάθε Ducati αλλά και γιορτάζει την µεγάλη εµπορική της επιτυχία που οφείλεται στην πρωτοποριακή της σύλληψη ως πολυχρηστική µοτοσυκλέτα. Η Pikes Peak S.E. έχει σαν βάση την έκδοση MTS 1200S Sport και είναι βαµµένη στα χρώµατα της Ducati Corse µε τελικό εξάτµισης Carbon της Termignoni που καλύπτει τις Ευρωπαϊκές προδιαγραφές και «ζελατίνα» - number plate επίσης από Carbon. Διαθέτει άλλες σέλλες αναβάτη–συνεπιβάτη µε τη χαρακτηριστική κόκκινη ραφή, µπροστινό φτερό Carbon, µαύρη βαφή για την ποδιά του κινητήρα αλλά και τις βάσεις των µαρσπιέ του συνεπιβάτη, κόκκινη ρίγα στους τροχούς αλλά και για πρώτη φορά, κόκκινο πλαίσιο. Οι πρώτες µοτοσυκλέτες Pikes Peak κυκλοφορούν ήδη ανάµεσα µας.

follow link

ΕΠΙΛΟΓΗ 137

ΕΠΕΑπτερΟεντα

Από τον ΑνδρEα ΡιζOπουλο a.rizopoulos@allmedia.gr

Ανοχύρωτες πόλεις Θα ταλαντευτώ για λίγο στα όρια της πολιτικής ορθότητας με κάποιες συγκρίσεις για κάποια από τα συμβαίνοντα στην Αθήνα, την Πάτρα αλλά και άλλες μεγάλες πόλεις τα τελευταία χρόνια. Κατά τη διάρκεια της ζωής μου –και δεν είμαι δα και αιωνόβιοςέχω προλάβει τα καλοκαίρια να κοιμόμαστε στη βεράντα ή έστω σε κάποιο μπαλκόνι. Οι πόρτες των σπιτιών ήσαν συνήθως είτε ορθάνοιχτες είτε απλώς ξεκλείδωτες δεδομένου ότι τα παιδιά της οικογένειας μπαινόβγαιναν συνέχεια στο σπίτι. Η κοινωνία δεν ήταν βέβαια αθώα. Υπήρχαν οι ‘μπουγαδοκλέφτες’ και κυκλοφορούσαν στα πολυσύχναστα λεωφορεία οι ‘λαχανάδες’. Ακόμα έχω στη μνήμη μου έναν ξάδερφο που γύρισε

σπίτι μαχαιρωμένος. Στις περισσότερες γειτονιές μπορούσες να κυκλοφορήσεις όλο το 24άωρο σχεδόν χωρίς συνέπειες, με εξαίρεση κάποιες περιοχές κοντά σε στέκια παρανόμων. Σήμερα επίσης είναι στατιστικά βέβαιο ότι αν κάποιος κυκλοφορεί σε ορισμένες περιοχές, ιδιαίτερα αργά το βράδυ, ή νωρίς το πρωί, θα πέσει θύμα κάποιας επίθεσης. Ακόμα και τη δεκαετία του 1980 κυκλοφορούσα με το αυτοκίνητο στους δρόμους κάτω από την Αχαρνών και συχνά το είχα αφήσει ξεκλείδωτο για λίγη ώρα χωρίς συνέπειες. Σήμερα όταν οδηγείς πρέπει να έχεις κλειδωμένο το αυτοκίνητο και κλειστά τα τζάμια για να αποφύγεις άκρως πιθανά δυσά-

Οδυνηρές μνήμες Οι οδυνηρές μνήμες με βασανίζουν. Λοιπόν στο τέλος του 1999 είχα θέσει ένα (ακόμα αναπάντητο) ερώτημα στην τότε Κυβέρνηση. Αναφερόταν με κομψό τρόπο στη χρήση κρατικών μέσων μεταφοράς από μέλη των οικογενειών αξιωματούχων. Κάποιοι τότε δεν κατάλαβαν ότι αναφερόμουν στο θλιβερό γεγονός της πτήσης του Φάλκον. Οι μνήμες γύρισαν όταν διάβασα ότι ο κ. Παπακωνσταντίνου πήρε στο κυβερνητικό Gulfstream στην Ουάσιγκτον τον γιο του. Και ανατρίχιασα για το τι μπορεί να (ξανά)συμβεί κάποια στιγμή. 138 ΕΠΙΛΟΓΗ

ρεστα. Βέβαια, όπως ξέρετε, όλα τα σύγχρονα αυτοκίνητα έχουν σύστημα αυτόματου κλειδώματος και είναι βέβαιο ότι αυτό δεν σχεδιάστηκε για την Αθήνα. Στο επιχειρηματικό κέντρο του Λονδίνου πριν 15 χρόνια μια γυναίκα τραυματίστηκε σοβαρά από κλέφτη που αφαίρεσε το κολιέ της ενώ εκείνη οδηγούσε όταν το αυτοκίνητο είχε σταματήσει στα φανάρια. Όποιον ρωτήσετε είναι βέβαιο ότι θα χρεώσει αυτές τις αλλαγές στους αλλοδαπούς που βρίσκονται, νόμιμα ή παράνομα, στη χώρα. Μερικοί μπορεί και να αποδώσουν την κατάσταση στην οικονομική ανέχεια μεγάλου μέρους του πληθυσμού αν και όσοι έχουν το θλιβερό προνόμιο της μεγάλης ηλικίας θα σας βεβαιώσουν ότι η ανέχεια ήταν ίδια και χειρότερη στα χρόνια μετά τον πόλεμο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μεταξύ των αλλοδαπών αλλά και των γηγενών που βρίσκονται σε άθλια οικονομική κατάσταση περιλαμβάνονται άτομα που, είτε είναι παραβατικά στοιχεία, είτε έχουν διαφορετικούς κώδικες αξιολόγησης της ζωής και της κοινωνικής συμβίωσης. Αυτό είναι δεδομένο. Ακόμα και αν μεταφερθούν όλοι οι εν δυνάμει παραβατικοί αλλού πάντα θα υπάρχουν τα προβλήματα. Εκτός αν... Τι εννοώ; Η ύπαρξη παραβατικών στοιχείων και η γκετοποίηση κάποιων περιοχών δεν έγινε σε μια

μέρα. Οι παραβατικοί δεν εξαπλώθηκαν απλώς αριθμητικά με την έλευση άλλων απελπισμένων. Όλα έγιναν με την απόλυτη όχι ανοχή αλλά συνενοχή των κυβερνήσεων και χάρη στην απόλυτη αδιαφορία των οργάνων της Πολιτείας. Μη μου πείτε ότι δεν έχετε δει ποτέ π.χ. να γίνεται συναλλαγή ναρκωτικών και οι αστυνομικοί απλώς να παρακολουθούν. Ε, πηγαίνετε στην οδό Τοσίτσα. Φοβούμαι ότι θα υπάρξουν και χειρότερα όσο κάποιοι ‘ηγέτες’ εξακολουθούν τις ηλίθιες (η ηπιότερη λέξη που μπόρεσα να βρω) δηλώσεις του τύπου «η αστυνομία έδειξε αυτοσυγκράτηση». Όχι κ. Παπουτσή. Από την αστυνομία, αλλά και από το Κράτος γενικότερα, δεν προσδοκούμε αυτοσυγκράτηση αλλά επαγγελματισμό. Από την κορυφή ως τα νύχια. Και αυτό σημαίνει ότι κάποιες δεκάδες μη επαγγελματιών θα έπρεπε να είχαν αποβληθεί από την αστυνομία τους τελευταίους δέκα μήνες, αλλά και τα τελευταία δεκάδες χρόνια. Και κάποιος υπουργός θα έπρεπε να είχε παραιτηθεί. Για να μη πω ότι αυτός που θα έπρεπε να είχε παραιτηθεί είναι ο ίδιος ο Πρωθυπουργός γιατί αυτός «αίρει τας αμαρτίας της κυβερνήσεως». Το πρόβλημα δεν είναι η ραγδαία αύξηση των παράνομων μεταναστών αλλά η συνεχιζόμενη επέκταση των επιπτώσεων από την αβελτηρία της Κυβέρνησης.

σκνιπες c Σχετική με το κυρίως θέμα είναι εντυπωσιακή δήλωση ενός θεολόγου που φωτογραφίστηκε με φόντο σημαίες. «Ακόμα και στον Εθνικό Κήπο μετά τις 8.30 το βράδυ που δύει ο ήλιος φοβόμαστε να πάμε». Αυτός κατέθεσε το λήρο του, ο δημοσιογράφος δεν του είπε τίποτα και ο επιμελητής των κειμένων (υπάρχουν άραγε ακόμα rewriters;) δεν σκέφθηκε ότι ο Εθνικός Κήπος κλείνει πάντα μισή ώρα πριν τη δύση του ηλίου.  Με αφορμή τον περιορισμό του Στρος Καν στη Νέα Υόρκη, θυμήθηκα το ρεκόρ βασανισμού με κράτηση κατ’ οίκον. Αυτό έγινε όταν η χούντα έθεσε σε περιορισμό οικονομικό παράγοντα στον τόπο της δηλωμένης κατοικίας του. Εκεί όμως ζούσε η σε διάσταση σύζυγός του. c Η Τράπεζα της Ελλάδος ανακοίνωσε ότι εξετάζεται η καθιέρωση εγγυημένων επιταγών. Σωστά λένε ότι στην Ελλάδα είμαστε πάντα χρόνια πίσω. Στην υπόλοιπη Ευρώπη καταργούνται σταδιακά οι πληρωμές με επιταγές από ιδιώτες. Και φυσικά εκεί δεν υπάρχουν μεταχρονολογημένες επιταγές.  Η περίπτωση του Ζισκάρ Ντ’ Εστέν επιβεβαιώνει τη ρήση του Λόρδου Πάλμερστον: «Δεν έχουμε αιώνιους συμμάχους και δεν έχουμε αέναους εχθρούς. Τα συμφέροντά μας είναι αιώνια και αέναα.» c Με την ευκαιρία της απογραφής αναγκάστηκα να μάθω το εμβαδόν της κουζίνας μου. Έμαθα επίσης ότι αν απαντήσεις σε ποια προάστια των Αθηνών ζούσες τα προηγούμενα χρόνια αυτό δεν σημειώνεται γιατί μία είναι η Αθήνα.

Γίνετε συνδροµητής στην ΕΠΙΛΟΓΗ Το πακέτο συνδροµής περιλαµβάνει:

ΑΠΟ

€ 0 9 9 9.

ΜΗΝΑΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

ΕΚ∆ΟΣΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ, 1ος -2ος

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

ΜΑΡΤΙΟΣ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ, 3ος -4ος

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

ΜΑΪΟΣ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ, 5ος -6ος

ΙΟΥΝΙΟΣ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ, 7ος -8ος

ΙΟΥΛΙΟΣ

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ, 9ος -10ος

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ, 11ος -12ος

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

∆είτε πληροφορίες για την ΕΠΙΛΟΓΗ και τις ετήσιες εκδόσεις της ALLMEDIA στο δικτυακό τόπο www.epilogimag.gr

ΕΤΑΙΡΕΙΑ: ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ: ΤΗΛΕΦΩΝΟ:

ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ: FAX:

E-MAIL:

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ:

ΥΠΟΓΡΑΦΗ:

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΕΠΙΛΕΞΤΕ

Hypermotard 796

Go Hyper!

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΕΠΙΛΕΞΤΕ

 ΝΑ ΣΤΑΛΕΙ ΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΑΣ (για την περιοχή της Αθήνας)

 ΘΑ ΠΕΡΑΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΣΑΣ

ΔΙΚΤΥΟ ΕΠΙΣΗΜΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ DUCATI

Ονοματεπώνυμο: .......................................................................................................................

Πληροφορίες: Πλαταιών 4-6 Γκάζι, τηλ.: 210 9248 996 Official Sponsor

www.helinmoto.gr

 ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ VISA

Αριθμος Κάρτας: ............................................

Λήξη: ............................................................... Υπογραφή: .....................................................  ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ DINERS

Αριθμος Κάρτας: ............................................

Ετήσια

Διετής

88 €

160 €

125 €

225 €

48 €

88 €

* Επίσης: Ν.Π.Δ.Δ. - Οργανισμοί - Πρεσβείες - Βιομηχανικά & Επιχειρηματικά Συγκροτήματα

Συδρομή Εξωτερικού

165 €

275 €

Συνδρομή φοιτητών εξωτερικού (αποστολή φοιτητικής ταυτότητας)

115 €

185 €

Στις τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. 5% ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΑΞΙΑ • KNOWLEDGE • INVES

TMENT • DEVELOPMENT VALUE ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑ

Καποδιστρίου 2 & Λεωφ. Δημοκρατίας 83, 154 51, Νέο Ψυχικό τηλ.: 210 64 23 688, fax: 210 64 24 850, sindromes@allmedia.gr

Developed with ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΑΞΙΑ • KNOWLEDGE • INVES

follow link

ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΑΞΙΑ • KNOWLEDGE • INVES

TMENT • DEVELOPMENT VALUE ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝ∆ΥΣΗ • ΑΝΑ 

Δ Ι Μ Η Ν Ι Α Ι Α Ε Κ ΔΟ Σ Η  ΜΑ Ϊ Ο Σ- Ι Ο Υ Ν Ι Ο Σ 2 0 1 1  T I M H 5 . 0 0 €

ΕΠΙΛΟΓΗ

ΜΑ Ϊ Ο Σ - Ι Ο Υ Ν Ι Ο Σ 2 0 1 1

Ε ΤΟ Σ 4 8 ο

9 771105 250003 06

No 484

ISSN 1105 2503

Value&Values

follow link

Bankers' Green CSR Health Tech Living values

ΕΛΛΑΔΑ - ΕΥΡΩΠΗ

Η δημιουργική καταστροφή και οι αντοχές της οικονομίας