Kaapstad

De contrasten

van

Kaapstad

Uitzicht op het gemeentehuis, waar Nelson Mandela in 1994 vanaf het balkon nieuwe hoop bracht aan de verscheurde bevolking van Kaapstad.

68 GRANDE

GRANDE 69

De gekleurde muren van de Bo-Kaap wijk blijven zo mooi omdat de panden van generatie op generatie worden doorgegeven.

De prachtige aanblik van de Tafelberg voelt als een warme deken. Overal in Kaapstad is wel een stukje van de betoverende rotsformatie te zien: vanaf het toeristische Victoria & Albert Waterfront, het authentieke Long Street en het door apartheid verwoeste District Six. De schoonheid van de natuur vormt een contrast met het drukke stadsleven en haar historische politieke wonden. Toch bruist het vrolijke en muzikale Kaapstad volop, en even buiten de stadsgrenzen komen een oase van rust en adembenemende glooiende vergezichten je tegemoet.

Tekst en fotografie Angelique van Os

E

en donkere dreigende lucht bezorgt Kaapstad een grauw aanzicht. Haar beroemde parel, de Tafelberg, is omringd door laaghangende bewolking en mist. Zomerse kleren blijven dus nog even in de koffer. In Kaapstad is niets zo veranderlijk als het weer, want een paar uur later openbaart zich een strakblauwe lucht. Het is eind maart en ondanks de aankomende herfst zijn er volop toeristen. Het havengebied Victoria & Albert Waterfront (V&A), dat bekend staat om haar terrasjes, winkels en (vis)restaurants, bruist van het leven. Een homohuwelijk trekt er veel bekijks.

De wet mag zo’n huwelijken dan wel toestaan, toch blijft het geen alledaagse gebeurtenis. Vanuit de haven is het ook mogelijk om een romantisch zeiltochtje te maken, met champagne en de ondergaande zon. De drank is echter niet aan iedereen besteed, want de golven kunnen woest tegen de boot aanslaan.

Cape Town Jazz Meer ontspannen is het tweedaagse Cape Town International Jazz Festival dat eind maart duizenden mensen uit binnen- en buitenland verleidt. (Jazz)muziek speelt een belangrijke rol in Zuid-Afrika en Kaapstad in het bijzonder. Het evenement doet qua opzet, met haar strakke aankleding, diverse eettentjes, foto-expositie en kraampjes denken aan de Nederlandse North Sea Jazz-variant. De twee festivals hadden in hun beginjaren een samenwerking. Het publiek is hier wat ouder, maar qua sfeer is alles losser. Mensen dansen uitbundig mee op de snelle vrolijke Cape Jazz en Goema-klanken. Dit zijn volksliedjes met 70 GRANDE

een jazzy twist uit de District Six en Bo-Kaap wijken, die hun oorsprong vonden tijdens het jaarlijkse carnaval. Op het festival zijn voornamelijk Amerikaanse en Afrikaanse artiesten te zien, zoals Sandra Cordeiro, Don Laka, Youssou N’dour, nestor Hugh Masekela en Simphiwe Dana.

De diverse muziekstijlen geven een goed beeld van de smeltkroes van de (Zuid-)Afrikaanse bevolkingsroepen en tradities.

Kale zandvlakten De roots van de veelzijdige Cape Jazz en Goema-songs liggen van oudsher in de townships, waarvan District Six de bakermat vormde. Het schept een schrijnend en dubbel gevoel om de kale zandvlaktes te zien, even buiten het centrum en dichtbij Devil’s Peak. Her en der liggen rotsblokken die verwijzen naar de Stone meetings, vergaderingen van intellectuele kleurlingen en kunstenaars die gezamenlijk protesteerden tegen het Apartheidsbewind. Het valt nauwelijks in te beelden dat zo’n 60.000 mensen van allerlei bevolkingsgroepen hardhandig zijn verwijderd door de destijds apartheidsgezinde stadsbestuurders. Gids, local en muziekliefhebber Keith Sparks is er geboren en getogen. Hij vertelt dat premier Hendrik Verwoerd de wijk tot de blanke buurt verklaarde in 1966 en alles met bulldozers vernietigde. De omgeving veranderde in een sloppenwijk en in zeventien jaar tijd werden de bewoners verbannen naar kale vlakten rondom de townships Mitchell’s Plain, Athlone en Atlantis. District Six werd omgedoopt tot de blanke wijk Zonnebloem. Het kwam echter nooit van de grond, mede vanwege wereldwijde afkeuring. In 1983 ver-

› GRANDE 71

Picknicken op De Tafelberg, wie wil dat niet?

loor het laatste gezin hun huis. Slechts een aantal gebouwen zijn behouden gebleven. De sporen van de apartheid kan je nog heel recent en gedetailleerd terugvinden in het District Six Museum. “Ja, inderdaad, het tij keert sinds het politieke bewind van Mandela in 1994. Sinds 2000 wordt ieder jaar een stuk land teruggegeven aan de rechtmatige eigenaars of nabestaanden. Maar het gaat erg langzaam, het duurt jaren eer hier iets is opgebouwd. De mensen vinden dit erg belangrijk, want de spirit van de wijk mag nooit verloren gegaan. Muziek speelt een belangrijke rol bij de verwerking van het leed”, aldus Sparks.

Bewogen verleden

Zonsondergang vanaf lounch bar Pepperclub, met uitzicht op het fraaie Camps Bay. 72 GRANDE

Naast alle politieke en sociaal-culturele achtergronden heeft Kaapstad natuurlijk veel meer te bieden, zoals het unieke Long Street. Met haar Victoriaanse balkons ademt de straat een en al New Orleans-achtige sferen uit. Het is een levendige uitgaansbuurt, met gezellige groezelige barretjes en uitdagende nachtclubs met live muziek, zoals Mama Afrika. Wat verder, redelijk parallel, ligt de Company’s Garden. Hier staan diverse standbeelden uit vervlogen tijden van de VOC (Verenigde Oostindische Compagnie).

Recenter is de HIV-rozentuin, ter herinnering aan duizenden aidsslachtoffers. Het imponerende parlementsgebouw en Tuinhuys, de residentie van de president, en diverse musea vullen het groene hart aan. Aan het einde van de tuin in Adderley street vind je Slave Lodge: vroeger door de VOC gebruikt als handelscentrum voor slaven, nu een museum over de impact van de slavernij en haar cultuur.

Vrolijker toont zich de bekende bloemenmarkt aan Green

Marketsquare, waar de nationale bloem, de Koningsprotea, in overvloed tot het aanbod behoort. Hier tegenover ligt het voormalig postkantoor. Het is een rare gewaarwording dat het statige marmeren pand nu dient als gamepaleis en overdekte markt. De overgebleven wandfresco’s verwijzen naar de macht van de VOC. Via het postkantoor komen we uit op de Grande Parade, een enorm plein waar je een dagelijkse markt vindt. Aan de linkerkant is het prachtig gedecoreerde City Hall (1905) te zien, waar Nelson Mandela zijn volk toesprak vanaf het bordes, terwijl aan de andere kant wolkenkrabbers sferen oproepen van downtown Los Angeles. Schuin daar tegenover, met uitzicht op de Tafelberg, ligt het beruchte Kasteel de Goede Hoop; gebouwd in 1666 en bedoeld om de nederzetting van de VOC te beschermen. De burcht is volledig intact en bezit diverse zalen en tentoonstellingen die beeld geven van de invloed van de Nederlanders en Britten op Zuid-Afrika. Ondanks de vredige aanblik van het kasteel en de groene omgeving, volgt een nare bijsmaak in de toiletten, die vroeger als kerkers dienden voor de oorspronkelijke bewoners, de Khoikhoi en San.

Fenomenaal panorama Vanaf de beroemde Bo-Kaap wijk, met haar felgekleurde huizen, kan je nog meer genieten van het uitzicht op de Tafelberg. De wijk bestaat uit een hechte moslim- en Indische gemeenschap. Tegen een heuvel aan is Indisch restaurant Bo-Kaap Kombuis gevestigd. Dit plekje met een fenomenaal panorama op het heuvellandschap, weten alleen locals te vinden. Traditioneel Cape Malay-eten als GRANDE 73

›

Het adembenemende landschap met haar berggezichten in de oceaan rond Chapman’s Peak Drive.

Een tekenclubje portretteert in alle rust de pinguĂŻns van Bolders Beach.

Links van het beroemde Kaap de Goede Hoop bord, begint de rustgevender Cape Point wandelroute

74 GRANDE

Een halve dag ronddwalen door de groene omgeving van park Kirstenbosch is een gemakkelijke opgave.

GRANDE 75

Kaapstad: de GRANDE-adresjes Shoppen

Muziek

The African Music Store Uitgebreide platenzaak waar voornamelijk Afrikaanse muziek en accessoires te koop zijn.

Long Street, 134, www.africanmusicstore.co.za

Het Cape Town International Jazz Festival vindt plaats op 30 en 31 maart 2012 www.capetownjazzfest.com

Still Life Fraaie decoraties, accessoires en originele souvenirs.

Kussenslopen, lampenkapjes, fotolijsten, sieraden en servies, je vindt hier van alles.

Long Street 229, www.stilllife-decostrore.blogspot.com Poetry Heeft luchtige linnen en katoenen kleding, accessoires, zeep en badverwennerij.

Poetry Shop Nr. 7245-6, bovenste verdieping Victoria Wharf, V&A Waterfront

Eindelijk komt het moment om de Tafelberg van dichtbij te bewonderen, via de kabelbaan die op tien minuten tijd omhoog glijdt naar ruim 1.067 meter. Het uitzicht bij helder weer mag je zeker ‘verbluffend’ noemen. Elke hoek is anders. Het drukke stadsleven wordt letterlijk omarmd door de natuur met haar rotsformaties, woeste zee, goudgele stranden, prachtige baaien met pittoreske dorpjes.

Het desolate Robbeneiland straalt in de oceaan. Naast de top bevinden zich vele wandelpaden en klimtochten rondom de berg en omringende rotsformaties, zoals de Twaalf Apostelen, Devil’s Peak en of Lions Head. Diverse gezinnen picknicken met al het moois op de achtergrond.

Wat een voorrecht om deze 1.600 honderd meter hoge ‘buurman’ dagelijks te kunnen bezoeken wanneer het mooi weer is.

Betoverende kustlijn Het verlangen om de omringende natuur te onderzoeken 76 GRANDE

Old Mutual Summer Sunset Concerts Van november t/m april www.oldmutual.co.za/music of webtickets.co.za +27 (0)217998783

The Fringe Arts Hier vind je ongetwijfeld iets eigenzinnigs en unieks, want bijna alle kunstwerkjes en design pop ups zijn handgemaakt. De winkel doet verschillende projecten met diverse kunstenaars en organiseert regelmatig kleine exposities.

Portswood Close, V&A Waterfront

Vanaf V&A Waterfront zijn romantische zeiltochtjes te maken, waarbij de maag wel bestand moet zijn tegen pittige golven

bobotie (ovenschotel), Samosa Patata, Warra (gefrituurde voorgerechtjes) en pittige kip, is in overvloed aanwezig.

De toetjes zijn helemaal een traktatie, zoals de snowball gevuld met kokos. Al struinend door de wijk valt op dat elk huis z’n eigen aanblik heeft. De panden worden van generatie op generatie doorgegeven, goed onderhouden en vormen daardoor een hechte familie.

Swingers Jazzclub 1 Wetwyn Road, Wynberg, +27 (0)21 7622443 Elke maandagavond vanaf 21u00.

neemt toe. Een andere sprookjesachtige oase bevindt zich dan ook beneden aan de berg. De botanische tuin Kirstenbosch laat zich rijkelijk begroeien met Fynbos plantenfamilies, (bestaande uit vier groepen en duizenden soorten) en staat inmiddels op de Werelderfgoedlijst. Een halve dag ronddwalen door deze rustgevende groene omgeving voelt zalig. De perfecte afsluiter is een picknick op zondag bij een Summer Sunset openluchtconcert (van november tot april), erg populair bij locals. Hier treden zowel nationale als internationale artiesten op. Na Kirstenbosch lonkt de Cape Peninsula, het Kaapse schiereiland met haar fraaie kustweg die kronkelt langs pittoreske dorpjes en hagelwitte stranden als Clifton en Camps Bay. Een favoriet vissersdorpjes is Kalk Bay. Hier zou gids Keith Sparks ooit oud willen worden. Het wonen in de baaien is echter prijzig in de buurt van hippe stranden als Camps Bay, dat sterk doet denken aan het Californische Venice Beach. Een ‘zien en gezien worden’-sfeertje heerst in uitgaansgelegenheden als Pepperclub. Sparks ‘kleine haven’ komt tot leven wanneer de vissers hun vangst binnenhalen en hun versgevangen vis serveren in Kalky’s, de hotspot voor fish & chips. Afdalend naar beneden loopt ook de spoorlijn, die eindigt in Simons Town. De trein rijdt langs de betoverende kustlijn binnen anderhalf uur naar het hart van Kaapstad.

Dit is een goed alternatief wanneer je geen auto hebt, en toch buiten het centrum de omgeving wilt verkennen.

Flambé Hier zijn authentieke bijou, keramiek, houten en bronzen sculpturen en schilderijtjes te vinden, gemaakt door Afrikaanse kunstenaars. Redelijk goed betaalbaar en zeer divers aanbod.

71 Plein Street, Stellenbosch en 58 Huguenot Street, Franschoek

Eten Restaurant Marco’s African Place heeft een traditionele Afrikaanse keuken en ongedwongen sfeer vanwege live-muziek en dansoptredens. Stil zitten is moeilijk tijdens de exotische klanken van vibrafoon en warme zangmelodieën.

15 Rose Lane Bo-Kaap www.marcosafricanplace.co.za Ondanks de populariteit onder toeristen is het Gold restaurant, een ware traktatie. Je wordt ontvangen met een djembe workshop, ondervindt live dans en entertainment en het eten is een feest van Cape Malay en Afrikaanse smaken.

96 Strand Street www.goldrestaurant.co.za Bo- Kaap Kombuis 7 Augst Street, Bo-Kaap Fantastische Indische buffetgerechten op heuvel in kleurrijke Bo-Kaap wijk met prachtig uitzicht op de Tafelberg.

› GRANDE 77

Hier vlakbij is ook de beroemde Afrikaanse pinguïnkolonie te vinden, de enige die op het continent broedt. Haar familie telt inmiddels meer dan drieduizend leden. Gids Keith Sparks slaat af bij Bellevue Road, een klein zijstraatje dat uitkomt op Boulders Beach. Alleen locals weten deze ‘ingang’ te vinden, waardoor er dus geen hordes toeristen zijn. Het is heerlijk om tussen de eigenzinnige en nieuwsgierige vogels te lopen. Het is opletten, want er kan er zo een tevoorschijn komen uit een zandholletje. Al zwemmend en waggelend kijken ze nieuwsgierig naar hun geïnteresseerd publiek. Een tekenclubje portretteert in alle rust de pinguïns, die zich niets aantrekken van hun gezelschap en in de warme zon een middagdutje doen.

Verre zeegezichten

Eigenzinnige decoraties en accessoires zijn te vinden bij Still Life.

Uitzicht vanaf Kaap de Goede Hoop

Locals drinken een biertje in de populaire uitgaanswijk Long Street

Na een half uur rijden heb je het nationale park bijna ongemerkt bereikt. De omgeving wordt omringd door protea en erica fynbos heidesoorten, en verschijnt er een groepje wilde struisvogels aan de horizon. Door hun camouflagekleur gaan de vogels op in de geelgroene vegetatie. Uiteindelijk is het laagste puntje van de Kaap bereikt. Ondanks de vele toeristen rondom de vuurtoren van Cape Point oogt het uitzicht prachtig. Er komt hier geen eind aan de verre zeegezichten. Een stuk rustgevender voelt de Cape Point wandelroute aan die zich al kronkelend met vlonders een weg baant door het fynbos, langs het Bounty-achtige Diaz Beach. Je ziet hier nauwelijks mensen, waadoor wild, zoals een paartje elanden, zich laat zien. Binnen drie kwartier heb je de top bereikt. Mensen zijn vanaf Kaap de Goede Hoop omhoog geklommen en genieten van het uitgestrekte landschap.

De terugweg van deze droomroute oogt al even indrukwekkend. De open vlaktes van het natuurreservaat gaan op in slingerende wegen, omgeven door rotsformaties, baaien en kleine dorpen als Scarborough, favoriete surfspot Kommetjie, en het idyllische Hout Bay, dat in een inham tussen berg en oceaan ligt. Het landschap wordt met de berggezichten in de oceaan nog adembenemender rond Chapman’s Peak Drive. Het is een intensieve route die zo’n 600 meter boven zee kronkelt, vergelijkbaar met de legendarische Californische kustroute, Highway 1.

Proost!

In tegenovergestelde richting van de kustlijn ligt de geliefde Westkaap provincie. Op slechts 25 kilometer van Kaapstad volgen glooiende wijnvelden rondom plaatsen als Paarl, Franschoek en Stellenbosch. Verkeerde keuzes maken kan je nauwelijks; wees eerder selectief qua smaak. Fairview is bijvoorbeeld een groot wijnhuis dat tussen Klapmuts en Franschoek ligt. Hun handelsmerk: de combinatie met geitenkaas. De geiten hebben hun eigen ‘paleisje’ – een toren met puntdak- waar ze zich verschuilen voor de hitte. Rond half elf ’s ochtends (!) wordt er 78 GRANDE

al wijn geserveerd in hun bars en chique proeverijkamers.

Aanraders zijn de frisse en aromatische Sauvignon Blanc 2010 en de rode fruitige Malabar 2006. De sommelier vertelt wel dat de Malabar eigenlijk nog tien jaar in de kelder moet liggen, dan heeft hij zijn beste niveau bereikt. De bijpassende geitenkazen, met kruiden, knoflook of stukjes abrikoos, vullen de wijnen perfect aan. De lunchstop volgt bij Haute Cabrière Cellar Restaurant, dat in een vallei ligt en een fantastisch uitzicht heeft over haar glooiende heuvels en volle wijnstronken. Vanuit de koele kelder met uitzicht op het landschap, is het heerlijk vertoeven van verse producten zoals zalm, pasta of salades, eveneens aangevuld door uitstekende wijn. Het enige wat ontbreekt is goede muziek. Terug in de auto weet gids Keith Sparks daar raad mee, en zet hij een cd van trompettist Hugh Masekela op. Al rijdend door het prachtige heuvellandschap met zijn vele wijnhuizen, vervaagt het goede leven van Franschoek en Stellenbosch, wanneer de eerste daken van de townships langs de snelweg opdoemen. Masekela zingt met pijn in het hart over onuitwisbare littekens, maar ook over de schoonheid van zijn geliefde land. Kaapstad, metropool van grote contrasten en verleidster pur sang.

Een adembenemende stad die het onderbewustzijn prikkelt en toefluistert terug te komen, maar waarbij altijd een lichtwrange smaak blijft hangen.

Kaapstad praktisch Erheen Kaapstad is een van de zuidelijkste steden van Zuid-Afrika en heeft een mediterraan klimaat. Beste reistijd: wellicht oktober, november, maart en april. Hoogseizoen is in januari en februari Geen visum en prikken nodig. South African Airlines biedt directe vluchten, overstappen kan ook. www.flysaa.com.

Info dagtrips South African Tourism: www.southafrica.net, Keith Sparks: www.afrisynergy.com verblijf: Portswood Hotel**** PortsWood Road/Square V&A Waterfront Tel: +27 (0) 11 806 6888 Fitness accommodatie, klein zwembad en gratis wifi verbinding Vanaf ca. €60,- p/p/nacht www.portswoodhotel.co.za Met dank aan Tourism Marketing Concepts (TMC), Cape Town International Jazz Festival, South African Tourism (Southafrica. net, Funeka Kraai), Keith Sparks, South African Airlines en Portswood Hotel.

GRANDE 79