Bokanté
“Met deze band keer ik terug naar mijn roots” Het spookte lang door zijn hoofd; een bluesband die symbool staat voor universele verbinding met een brede sound uit alle windstreken van de wereld. Doordacht verzamelde Michael League (Snarky Puppy) topmusici om zich heen, met vocaliste Malika Tirolien als blikvanger. En zie daar: Bokanté is geboren en debuutalbum Strange Circles gemaakt.
Tekst: Angelique van Os
H
et is geen projectje dat hij er even naast doet. Snarky Puppy-frontman Michael League begint niet zomaar ergens aan, tenzij hij te weinig werk heeft met de Pups? “Haha, dat was niet de reden, nee. Het heeft met het schrijfproces te maken”, zegt de bassist tijdens een drukke tournee door Italië. “Ik neem onderweg altijd de kleinste ideeën van ritme en melodie op met mijn telefoon. Na verloop van tijd viel me op dat deze schetsen in elkaars verlengde lagen qua ritme en simpele harmonische lijnen, en geënt zijn op bluesschema’s. Niet iets voor Snarky, wel voor een nieuwe band. Zo ben ik dat gaan benaderen.” League schakelde vervolgens vrij snel, gaf de muziek een specifieke sound en zocht daar de juiste muzikanten bij. Qua sound bleef hij dicht bij zichzelf, terug naar zijn eigen
30 JU L I / AU G U S T U S 2 0 1 7
Interview BokantĂŠ, boven v.l.n.r.: AndrĂŠ Ferrari, Chris McQueen, Michael League, Bob Lanzetti en Keito Ogawa. Onder v.l.n.r.: Jamey Haddad, Malika Tirolien en Roosevelt Collier
roots, de deltablues uit het diepe zuiden van Texas, gecombineerd met exotische West-Afrikaanse klanken. “Ik speel al jaren blues en West-Afrikaanse muziek, het is een interessante combinatie. Ik hoorde dampende gitaren en veel percussie in mijn hoofd en tegelijkertijd wilde ik vocals centraal stellen waarmee sociaalpolitieke statements gemaakt kunnen worden.”
Creoolse teksten De sound van Bokanté, dat uitwisseling betekent, wordt grotendeels bepaald door de zang van Malika Tirolien, die naast Frans in het creools zingt, haar moedertaal. Voor League was Tirolien zonder twijfel de perfecte frontvrouw voor Bokanté. “Engels en Spaans vond ik niet passend en toen dacht ik aan creools, wat enerzijds scherp, werelds en anderzijds smooth en warm klinkt. Daarnaast is er een diepere laag vanwege de creoolse geschiedenis en hoe zich dat anno 2017 weerspiegelt in de Amerikaanse maatschappij.” Tirolien en League kennen elkaar al jaren. De sympathieke vocaliste uit Marie-Galante, Guadeloupe, volgde haar zangstudie in het Canadese Montreal. Eigenlijk wilde Tirolien liever naar New York, maar die opleiding was onbetaalbaar en na een vakantie bleek Montreal een goed alternatief. Tirolien viel er al snel op en verzorgde met haar toenmalige band, Groundfood, een voorprogramma van Snarky Puppy. De band was dusdanig onder de indruk van de zangeres dat ze haar vroegen mee te werken aan onder andere Family Dinner Vol. 1, waarmee de band een Grammy won. Na afloop van een gastoptreden vorig jaar in Montreal vroeg League de zangeres
Malika Tirolien
om frontvrouw van zijn nieuwe band te worden, waarop zij reageerde: “Yes, anytime! Ik was superblij”, zegt een stralende Tirolien. “Michael stuurde me vier stukken, waarop ik tekst en melodie schreef. De mailcorrespondentie verliep heel fijn. Ik stuurde nieuw materiaal op, waarop Michael feedback gaf als ‘dit is te gek’ of ‘dit is bedoeld als instrumentaal gedeelte’ en zo ontstond vanzelf het repertoire.”
“ Iedereen heeft een andere achtergrond, maar de band is zo geformeerd dat de jas precies past” Topbezetting Naast Tirolien bestaat Bokanté uit een topbezetting met maar liefst drie percussionisten: Jamey Haddad, André Ferrari en Keita Ogawa, en vier gitaristen: Snarky-leden Chris McQueen en Bob Lanzetti, Roosevelt Collier op lap- en pedalsteel en Michael League die baritongitaar speelt. Elk bandlid heeft zijn eigen, persoonlijke inbreng. League: “Jamey komt uit de world-hoek en speelt met sterren als Sting en Paul Simon, Keita kan alles, terwijl André een van de meest unieke percussiesounds heeft die ik ken. Roosevelt heeft leren spelen in de kerk, Malika heeft een Caribische-, jazz- en hiphopachtergrond en Bob, Chris en ikzelf voegen de Snarkyvibe toe. Iedereen heeft een andere achtergrond, maar de band is zo geformeerd dat de jas precies past.” League kent alle bandleden dan ook al lange tijd van zijn vele tournees en samenwerkingen, terwijl dat niet voor de musici onderling gold. Sterker nog, het gezelschap ontmoette elkaar voor het eerst in de studio. Een nieuwe werkmethode voor de bassist, maar volgens hem de enige manier om de drukbezette musici bij elkaar te krijgen. Tegelijkertijd was het daardoor ook een grote uitdaging om de juiste songs met de juiste vibe te schrijven. Tirolien: “Michael heeft de muziek op ieders lijf geschreven. Elk bandlid heeft voldoende vrijheid om zijn eigen stem toe te voegen en volledig zichzelf te zijn.” In een week tijd werd de band snel hecht, helemaal toen ze tijdens een opname het trieste nieuws kregen dat Prince was overleden. Tirolien: “Iedereen was geschokt. De tekst voor Limyé, wat over de dood gaat, heb ik toen
geschreven. Ik had namelijk nog geen tekst hiervoor, maar toen Prince overleed, wist ik waar het over moest gaan.” Het resultaat van Strange Circles is verbluffend. Het lijkt alsof het achtkoppige gezelschap al jaren samenspeelt. De plaat is dan ook exact geworden waar League op hoopte: “Het is precies de sound die ik in gedachten had, van Led Zeppelin-achtige blues stomp tot folkachtige Caribische kaladja. Voor mij is het een bluesband, met veel kleur en diepgang.”
Universeel ideaal Vanwege de heftige gebeurtenissen in de wereld vindt League het belangrijk om een statement te maken en op te komen voor een universeel ideaal, ongeacht welke politieke partij iemand steunt. Het gaat eerder om het streven naar vrijheid van meningsuiting, begrip en compassie voor elkaar. “Met een instrumentale band kun je alleen in albumtitels en tijdens optredens een standpunt innemen. Met Bokanté is dat een organisch geheel vanwege de verschillende achtergronden, generaties, talen, religies en culturen. Dankzij de teksten van Malika komen actuele onderwerpen meer tot leven.” Tirolien vond het een behoorlijke uitdaging om aan de slag te gaan met thema’s als raciale ongelijkheid, machtsstrijd tegen minderheidsgroepen (de politie versus de Afro-Amerikaanse gemeenschap in de VS), de opmars van religieus extremisme, immigratie en kolonialisme. “Ik moest wel even slikken toen Michael met dit verzoek kwam. Om het niet te beladen te maken en dichtbij mezelf te blijven, schreef ik mijn teksten voornamelijk vanuit personages en in metaforen. Het nummer O La (Waar kom je vandaan / waar ga je naartoe?) gaat bijvoorbeeld over een man die verdwaald is en bij een prachtig huis terechtkomt. Daar woont iemand en diegene vraagt wat de man wil, waar hij vandaan komt. De man zoekt onderdak en mag blijven. Terwijl hij blijft, wordt hij steeds hebberiger en wil het huis voor zichzelf en besluit de eigenaar te vermoorden…” Ja, het is een beetje creepy, haha. Uiteindelijk gebeurt dat en woont hij alleen in het huis, maar is hij bang dat hem hetzelfde overkomt. Dus bouwt hij een
“ Dankzij de teksten van Malika komen actuele onderwerpen tot leven” verdedigingsmuur om de woning, maar mensen laten hem niet met rust.” Tirolien legt uit dat ze in dit geval een metafoor gebruikt voor grenzen en hoe ver de mens kan gaan om land te bezitten. “Voor mij is land voor iedereen, ongeacht culturen. De geschiedenis toont helaas dat het vaak anders loopt.”
Boodschap Ondanks dat de maatschappijkritische teksten niet verstaanbaar zijn vanwege de taalbarrière, komt de boodschap veelal wel over, menen de musici. Enerzijds omdat Tirolien op het podium de nummers toelicht, anderzijds omdat de emotie in haar stem tot de verbeelding spreekt. Daarnaast worden de teksten toegelicht
Michael League
in het Engels in de liner notes. “Het creools is een reflectie waar Bokanté voor staat, want deze taal is van oudsher een mix van verschillende talen die de slaven meenamen uit Afrika naar de VS”, vertelt League. Dat geldt ook voor de afkomst van Tirolien, want Guadeloupe is een Frans overzees departement waar vroeger slaven naartoe werden verscheept om op suikerplantages te werken. Haar familie draagt ook een stuk van die geschiedenis met zich mee, zoals haar opa, de dichter Guy Tirolien, die zich inzette voor de Négritude Ideological Movement. Zelf heeft de zangeres helaas in Canada en de VS ook de nodige nare ervaringen ondervonden. Het was voor haar als achttienjarige een grote stap om de kleine, hechte gemeenschap van Marie-Galante te verlaten voor het grote Montreal. “Ik kon geen flat vinden vanwege mijn huidskleur, ik ben geïntimideerd door een skinhead en ik ben zelfs onterecht gearresteerd toen ik arriveerde in New York, puur vanwege mijn uiterlijk. Ja, het is schaamteloos. Maar wij zijn vechters en mensen van het verzet, daar ligt mijn geschiedenis. Ik kan me dus goed verplaatsen in de onderwerpen en vind het belangrijk dat er aandacht voor is.” Vol gas gaat Bokanté de zomer tegemoet met een volgeboekte wereldtournee, wat aangeeft dat de betrokkenheid groot is. Daarnaast keert League live terug naar zijn oude liefde de (bariton) gitaar. “Het is eigenlijk een excuus om met mijn favoriete bassisten te kunnen spelen, haha. Zo hebben we in Australië met Paul Bender van Hiatus Kaiyote opgetreden en in de zomer gaat Jay White mee, een groot talent uit New York, die ook te gek zingt. Ik heb er zin in! Lekker weer gitaarspelen, want ik begon ooit op dat instrument. Voor mij gaat deze band over terugkeren naar mijn roots en het voelt te gek, alsof ik weer een tiener ben.”
J UL I / AUG US T US 2017 33