Camden Town was de geliefde wijk van Amy Winehouse en Amy is geliefd in de wijk.
Elke Londense wijk zijn eigen vibe
Niet lullen maar luisteren
Reisreportage Zo dichtbij huis, zoveel te ontdekken. Londen is een groot pretpark van markten, artshops en toeristische attracties. Op jazzgebied is de stad na New York volgens de Britten zelf ‘the place to be’, met een levendige clubscene en elke avond livemuziek. Hoewel niet iedereen daar zo zeker van is. Tekst & foto’s: Angelique van Os
Een oranje neonlamp wijst naar de zijingang. De trap komt uit op de eerste etage bij een onge dwongen café met bonte verzameling van houten kerk- en schoolbanken, krukjes en een lange bar. Mensen drinken al lezend hun koffie, zitten onder uitgezakt achter hun laptop of zijn verzonken in een diep gesprek. De oranje muur trekt de aandacht. Dit is Ray’s Jazz Stage, een knus podium met veelal op woensdag gratis concerten van opkomende musici, zoals het akoestische kwartet van bassist Sam Watts. Het café hoort bij de geliefde boekhandel Foyles. Op de derde etage zit de platenwinkel Ray’s Jazz, com pleet met vinyl, een handjevol 78-toerenplaten, dvd’s en bijzondere uitgaven. De producten zijn duur, net als al het andere in Londen. De boeken collectie is gek genoeg beperkt. Terug op de eerste etage klinkt er geroezemoes, dat wegebt wanneer vocaliste Mila Dores begint te zingen. Al snel blijkt dat Britten niet lullen, maar luisteren.
Hu is ka m e r- en mek k a ja zz Een paar straten verderop zit de klassieke pub Spice Of Life, het kindje van programmeur Paul Pace. In de kelder brengt hij lokale jazz in een huiskamersetting. De ruimte bevat een laag plafond, knusse bar, klein balkon met daaronder het podium en omringende zitjes. Pace runt het podium sinds 1986 en heeft veel talent voorbij zien komen, zoals Jamie Cullum en saxo fonist Soweto Kinch. Hier is ruimte om te experimen teren. Wanneer Pace talent spot, speelt hij dit soms door aan Ronnie Scott’s, het mekka van Londense jazz dat om de hoek zit. Ondanks dat hij de stijlvolle club al bezoekt sinds 1972, werkt Pace er nog maar vijf jaar. Iedereen die wat voorstelt, heeft hier gespeeld. De programmering omvat vooral Britse en Amerikaanse straightforward jazz, met enkele uitzonderingen als José James en Stacey Kent. Tenorsaxofonist Ronnie Scott vertrok in 1937 naar New York om daar de club scene te ervaren. Het duurde echter tot 1959 eer hij samen met Peter King in Londen zijn eigen club op richtte. Het is het oudste succesvolle jazzpodium van Engeland. Elke avond zit het vol en zijn er twee
verschillende programma’s of sets. Dat is met 225 zitplaatsen best opmerkelijk. De muren en donkere gang ademen een en al geschie denis uit vanwege zwart-witfoto’s van huisfotografen David Redfern en David Sinclair. Laatstgenoemde foto grafeert er ‘slechts’ 22 jaar. “De club is een stuk schoner geworden de laatste jaren, we hebben geen rokers meer, geen lijken onder de tafel…”, grapt hij. “Verder is er eigenlijk weinig veranderd. De grote namen komen nog steeds, hoewel de iconen natuurlijk steeds meer verdwijnen.”Er hangen foto’s in de vier kante ‘arena’, er staan kleine rode tafellampjes, de club heeft een laag plafond en vijf gelaagde rijen van rood fluwelen banken, omringd door zitjes met in het mid den het verlaagde podium. Ronnie Scott’s is big business: de kaartjes, drankjes en het eten is prijzig, maar daar krijg je een geslaagde avond voor terug, zoals met Jon Batiste. De Amerikaanse pianist annex zanger (Wynton Marsalis, Roy Hargrove) zet de zaal op zijn kop. De entertainer weet met theatrale humor zelfs het uitgekauwde Summertime interessant te houden. Zijn New Orleans-roots combineert hij op originele wijze met funky grooves en hij verwerkt klassieke passages in zijn solo’s. Diverse dames juichen steeds harder, met een climax toen Batiste met zijn band Stay Human al marcherend door de zaal swing de. Inmiddels is er boven een sessie bezig, waar veel profs laat op de avond naar toe komen om samen te jammen. Dat is dan weer gratis. Paul Pace ervaart de Londense scene als veelzijdig: van avant-garde en crossovers tot modern. “Er gebeurt hier vanalles; in Soho zitten ook de Pizza Express en Jazz After Dark. De livescene van oude dixielandstijl is grotendeels verdwenen. Elke stroming heeft zijn eigen publiek. Jammer, want het zou meer verrijkend zijn als mensen van verschillende generaties naar verschil lende dingen luisteren.” Pace meent dat de jazz wereld voor de rest behoorlijk constant is gebleven door de jaren heen. Wel is het steeds moeilijker om te overleven, voor zowel musici als voor podia. “Muziek is ondergewaardeerd; er zijn teveel gratis concerten, waardoor de markt instort.” www.jazzism.nl
S E P T E M B E R 2013 61
“Jamsessies zijn toe genomen, alleen spelen musici nauwelijks standards, eerder hun eigen - vaak slechte composities en solo’s”
L a b el De Nederlandse Sebastiaan de Krom is minder enthousiast over de veelzijdigheid van de scene. De voormalige drummer van Jamie Cullum woont ruim dertien jaar in Londen en speelt met musici als Diane Schuur, Michel Legrand en zijn eigen bands Ray Gelato & The Giants. Hij betreurt het vooral dat er weinig interactie is tussen de verschillende stijlen. “Musici worden erg gelabeld op één stijl. Conserva toria geven veel aandacht aan creativiteit, maar zijn bijna geobsedeerd door Kenny Wheeler. Het is een geweldige Engelse trompettist en componist, maar er zijn zoveel andere mooie stijlen te ontdekken en daar wordt nauwelijks aandacht aan geschonken. Dat kan toch niet?!”De Krom vindt de sfeer van clubs erg zakelijk geworden, wat uiteraard te maken heeft met de economische crisis. Er wordt zo weinig mogelijk geïnvesteerd en alles is gericht op ticketverkoop, terwijl musici soms maanden op hun geld moeten wachten. “Misschien ben ik ouderwets, maar toen ik in Londen kwam, was er onderling veel respect en interactie. Dat is bijna helemaal verdwenen. Jamses sies zijn toegenomen, alleen spelen musici nauwelijks standards, eerder hun eigen – vaak slechte – compo sities en solo’s. Een bepaald agentschap heeft een monopoliepositie en dat baart me zorgen: hun arties tenrooster is ver beneden peil en krijgt veel mediaaandacht, terwijl goede muzikanten bijna werkloos zijn. Ook zorgwekkend is het gebrek aan jong publiek. Gelukkig dragen promotors als Paul Pace en Steve Ruby de jazzscene een warm hart toe.”
Ea sy g oin g Nog zo’n instituut is de 606 club, die bevindt zich in een afgelegen zijstraat aan de rand van het chique Chelsea. De stenen letters van de entree zijn het enige herkenbare punt, want daarna verdwijnt de trap naar de kelder. De opzet van de dinnerclub is vergelijkbaar met Ronnie’s, al is de sfeer veel losser, meer easy going. De tafeltjes staan rondom het brede podium en door het lage plafond is de setting intiem en laidback. Zeven dagen per week is er livemuziek, met op vrijdag
Uitzicht op het Walkie Talkiegebouw.
Caro Emerald is ook hot in Londen, ze hangt met een grote poster in de metro.
funk en ‘s zondags focus op zang. De hartelijke Steve Ruby, zelf saxofonist en fluitist, runt de club al sinds 1976. Sinds kort verbreedt hij de programmering met internationale acts. Zo organiseert hij uitwisselings projecten met Oost-Europese artiesten. Hij vindt dat Londen een goede clubscene heeft, waarbij ieder podium zijn eigen gezicht heeft. De scene is erg veran derd de laatste jaren: “Door de toename van conserva toria zijn er meer gedreven jonge musici bijgekomen. Londen telt vijf conservatoria en music colleges. Het speelniveau is daardoor hoger. Veel te gekke docenten zijn ook bij ons te zien. We werken één keer per maand samen met The Royal Acadamy of Music. Ik beken dat het steeds pittiger wordt voor musici om te overleven.” Ook Ruby’s marketingcollega, Laura Thorne, die jaren in de jazzsector in de Verenigde Staten heeft gewerkt, spreekt over Londens vele gezichten. “Er gebeurt zoveel in deze metropool, dat het lastig is om je te onderscheiden. Elke wijk is anders. Alle podia ademen een andere atmosfeer uit. Wij proberen in ieder geval jong en oud een hart onder de riem te steken, zolang kwaliteit hoog blijft.”
Subcult uren Saxofonist Michael Underwood (21) zit in het vierde jaar van het Trinity Laban Conservatoire of Music and Dance. Hij spreekt van crossovers tussen jazz, folk en elektronische muziek. Er zijn aardig wat upcoming groepen, zoals The World Service Project en The South-East Collective. Laatstgenoemde speelt op diverse podia, zoals Amersham Arms (ZuidoostLonden). Zelf speelt hij in de band Toyshop en The Chaos Collective. Het collectief is maandelijks te gast bij The Spice Of Life en The Vortex. Ook Underwood herkent verschillende subculturen van clubs en wijken. Jonge muzikanten zijn vooral te vinden in gebieden waar conservatoria gevestigd zijn. “In Greenwich zitten veel mensen van Trinity, die spelen bijvoorbeeld bij Olivers’ jazz & wine bar. Studenten krijgen korting, maar het is niet makkelijk om in de grotere clubs te spelen. Puur leven van jazzgigs is voor weinig mensen weggelegd; betalende podia zijn
Room with a view! Vanuit The Guamon Tower Hotel.
Hotspots Vinopolis 1 Bank End | www.vinopolis.co.uk The Shard London Bridge Quarter www.the-shard.com Ronnie Scott’s 47 Frifth Street www.ronniescotts.co.uk Spice of Life 6 Moor street www.spiceoflife.soho.com
Ray’s Jazz Stage/Foyles 113-119 Charing Cross Road (WC2) www.foyles.co.uk The Vortex 11 Gillet Square www.vortexjazz.co.uk
606 Club 90 Lots Road | www.606club.co.uk (Niet-leden moeten ook dineren) Van 9-11 oktober houdt 606 het AngloHungarian Festival, een samenwerking met Peter Pallai van Jazzclub Budapest. Elke avond treden twee verschillende acts op, be staande uit een mix van Hongaarse en Britse musici. Enkele namen: Kriszta Pocsai (zang), Niki Voros (zang), Martin Juhasz (drums), Istvan Gyarfas (gitaar) en Robbie Lakatos (piano). ‘s Zomers is er Jazz On The Lawn, een serie concerten bij het Fullham Palace in Bishoppark (Bishop’s Avenue, West-Londen). Een familiare sfeer met aardige muziek. Met mooi weer is er een picknick op een groot grasveld met het fraaie paleis annex museum op de achtergrond. Bezoekers mo-
The Shard, het hoogste gebouw van West-Europa.
gen zelf eten en drinken meenemen. Uiteraard zijn er meer podia te ontdekken. Voorbereiden is een must, omdat de etalissementen vaak ver uiteen liggen en het openbaar vervoer na middernacht stilligt. Een handige tool is de website van journalist en jazzpromotor Sebastian Scotney. Hierop staan interviews, nieuwtjes en een volledig overzicht van Londense jazzactiviteiten en podia. www.londonjazznews.com. Via www.jazzinlonden.net is de maandelijkse jazzagenda te downloaden.
Rondstruinen in Ray’s Jazz recordstore.
Tip: London Jazz Festival Van 15 tot 24 november zijn er ruim dertig concerten op verschillende podia. De optredens zijn allen onderdeel van Londen Jazz Festival. Het evenement bestaat sinds 1992 en wordt georganiseerd door Serious, de Engelse variant van Mojo. De line-up liegt er niet om: Brad Mehldau, Paolo Conte, Wayne Shorteren het BBC Concert Orchestra, Prhonesis, Arild Andersen, Hugh Masekela, Esperanza Spalding, Pat Martino en Madeline Bell. Meer info: www.londonjazzfestival.org.uk Buro Scanbrit Er zijn vele aanbieders voor Londen. Jazzism reisde met Buro Scanbrit, vakantiespecialist naar Noordwest-Europa (onder andere Verenigd Koninkrijk en Scandinavië) en staat bekend om hun verrassende en (op maat gemaakte) veelzijdige vakanties. www.buroscanbrit.nl, 020-4621030. De metro is het snelste vervoermiddel. Koop daarvoor een Oyster-reiskaart. Meer info: www.tfl.gov.uk.
Funken bij 606 Club.
Uitgebreid wijn proeven bij het imposante Vinopolis.
Buurtbewoners verzamelen zich op het plein voor The Vortex.
Londens beroemdste jazzclub zit dagelijks vol.
Hip lunchen en dineren bij Dishroom.
Spitalfields, wijn & markten Overdag heeft Londen keuzes te over: veel musea, parken, paleizen, Shakespeare’s Globe, pubs, West End musicals, you name it! Vanaf de glazen top van de 310 meter hoge piramide The Shard wordt pas echt duidelijk hoe omvangrijk en dichtbevolkt ‘The Big Smoke’ is. Het hoogste gebouw van West-Europa bestaat een klein jaar en omvat een vijfsterrenhotel met drie uitstekende restaurants en bij helder weer een subliem uitzicht van 360 graden. Londen staat ook bekend om de vele markten in alle soorten en maten. Om de hoek bij The Shard zit Borough Market, een grote proeverij van verse producten: mozzarella, portobello’s, kruiden, sapjes, vlees, vis, groenten, lokale jams en zoete lekkernijen zijn hier te vinden. Vlakbij zit het enorme Vinopolis Centrum, gebouwd onder eeuwenoude bogen van een spoorviaduct. Hier zijn ruim honderd wijnen te proeven en diverse workshops te volgen, zoals een snelle wijnproeverij van een kwartier of langere laidbacksessie van wijnen, whisky’s en gins uittesten. Zeer de moeite waard en met goede persoonlijke begeleiding. Aan de andere kant van de Theems ligt Oost-Londen; zeer geliefd onder de lokale bevolking, kunstenaars en hipsters. Pal achter de zakelijke wolkenkrabbers en klassieke
Shoppen en kunst ontdekken kan in het minder bekende Spitalfields.
gebouwen zit sinds 2012 Shoreditch Boxpark, een serie van containers met diverse roulerende restaurants en kunst- en designcollectieven. Het ligt in de migrantenwijk Spitalfields. Daar wonen al eeuwenlang joden en nazaten van de in de zestiende en zeventiende eeuw uit Frankrijk verdreven Hugenoten. De oude overdekte markt is lekker eigenzinnig en heeft dagelijks variërende thema’s, zoals vintage: je vindt er prints, kleding, accessoires, kunst en designmeubels. In zijstraat Brushfield zit Agold, met traditionele Engelse etenswaren. Heerlijke Italiaanse koffie en huisgemaakte jams zijn bij buren Verde & Co te vinden. Parfum kopen en ruiken kan bij Bloom (4 Hanbury Street). De chique zaak met exclusieve merken als Frapin, Phaedon Paris en Carner is geliefd bij fashionista’s en bloggers. Een paar deuren verder staan mensen buiten in de rij voor de kwaliteitsespresso van Nude. En voor een heerlijke lunch bij Dishroom (7 Boundary Street/Convent Garden) kun je beter reserveren. Dit hippe Indiase café-restaurant staat op nummer een bij de Londenaren. Goede prijs-kwaliteitverhouding en geraffineerde smaken. Krijg je maar geen genoeg van de Indiase keuken? Ga naar Brick Lane, daar zitten zo’n honderd (!) curryrestaurants. Dit is het hart van de Indiase en Bengalese gemeenschap. Voor een intiem huiskamerdiner zit in dezelfde straat (nr .224) Back In 5 Minutes. Wat oogt als een kledingzaak (Ante), verandert in de kelder in ‘private dining’. Kleine clubjes of stelletjes beleven er een knusse foodnight.
te beperkt. Het is wel tof dat musici gratis naar binnen mogen bij de 606. Je moet er in geloven en een goed concept en eigen sound hebben. Sterren als Jamie Cullum, Adele en Amy Winehouse zijn ook met niets begonnen.”
Alt ernat ieve m elt ingpo t Het is inderdaad herkenbaar: waar in Soho de mainstream de overhand heeft, zijn de sfeer en de omgeving in Darlton totaal anders. Dat geldt overigens niet alleen voor de muziek: elke wijk heeft zijn eigen vibe. Het noordoosten van de stad heeft een veel rauwere aanblik. Darlton’s straten zijn rommeliger: muren zijn met graffiti beklad, er staan lage smoezelige panden en lokale winkeltjes. Het is een alternatieve smeltkroes. Hier komen weinig toeristen, maar er gebeurt vanalles op kunstgebied. Vlakbij het station is de kleurrijke Hackney Peace Carnival Mural te vinden van Mike Jones en Anna Walker. Aan een pleintje,
Paul Pace voor zijn Spice of Life, waar regelmatig talent wordt gespot.
Saint Amy, vereeuwigd bij een café in Camden Town.
Jazz on the Lawn heeft een familiaire sfeer, omlijst met aardige muziek.
L e zersaa nb ie d ing
J az z is m Lo nd en -a a n b ie d in g v anaf €199,- p.p.
Geniet met Buro Scanbrit van het bruisende Londen. Extra voor Jazzismlezers: inclusief Oyster Card voor het openbaar vervoer. Reisschema Dag 1: Vertrek uit Hoek van Holland om circa 22.30 uur* met de nachtferry van Stena Line. Overnachting aan boord. Dag 2: Londen, Guoman Tower Hotel, één overnachting. Na ontscheping om 6.30 uur, neemt u de trein naar Liverpool Street Station in hartje Londen. Daar komt u rond 9.00 uur aan. Dag 3: Rond 20.00 uur neemt u de trein naar Harwich voor de overtocht van 23.15 uur naar Hoek van Holland. Overdag heeft u tijd voor een museum of een typische Engelse ‘high tea’ in een leuke tearoom. Overnachten aan boord. Dag 4: Aankomst in Hoek van Holland om circa 7.45 uur. *Op zaterdag en zondag vertrekt de ferry om 21.30 uur vanuit Hoek van Holland
De nachtferry van Stena Line Het genieten begint al als u ’s avonds aan boord gaat van de nachtferry van Stena Line. Aan boord zijn diverse faciliteiten, zoals een bioscoop, lounges en bars. U overnacht aan boord.
Guoman Tower Hotel**** Een luxe hotel op een koninklijke locatie in Londen! Dit populaire hotel ligt naast de Tower of London met uitzicht op de Tower Bridge en de Theems. Faciliteiten: receptie, lounges, drie restaurants, diverse bars, nachtclub, lift, roomservice en fitness. De kamers hebben een tv, telefoon, internet, airconditioning, kluisje, strijk-, koffie- en theezetfaciliteiten, bad en/of douche, toilet en föhn.
Visitor Oyster Card De Visitor Oyster Card is een chipkaart met krediet die u kunt gebruiken om te betalen voor reizen met het openbaar vervoer. De kaart is geldig in alle reis zones en berekent automatisch het goedkoopste totale tarief. In het arrangement zit een Visitor Oyster Card met een tegoed van £20. Als uw tegoed op is, kunt u opwaarderen vanaf £5 bij meer dan 3000 verkoop- en oplaadpunten. Reiscode: gbhrjazz
prijzen per persoon
Periode:
extra nacht Toeslag 1pk p.n.
2pk
01/10-31/10 199 01/11-15-12 209 16/12-30/12 209
82 82 75
65 65 59
Toeslag hotel: bij verblijf van maandag t/m donderdag € 52 p.p.p.n. in een 2pk en €104 p.n. in een 1pk in de periode 01/10 t/m 15/12, €15 p.p.p.n. in een 2pk en €30 p.n. in een 1pk in de periode 16/12 t/m 30/12. Toeslag vervoer: €10 p.p. bij vertrek op zaterdag, €20 p.p. bij vertrek op wo, do en vr. Toeslag 1-persoonsbinnenhut: € 24 p.p. Inbegrepen: overtocht Hoek van Holland-Harwich v.v. per Stena Line nachtferry, 2-pers. binnenhut, treinretour 2e klas Harwich-Liverpool Street Station, 1 nacht verblijf in een 2-pers. kamer met bad en/of douche en toilet op basis van logies/ontbijt, plattegrond Londen, Oyster Card t.w.v. €28 (£20). Niet inbegrepen: €27 reserveringskosten per boeking, bijdrage Calamiteitenfonds €2,50 per boeking van max. 9 personen, (doorlopende) reis- en/of annuleringsverzekering, eventuele toeslagen andere huttypen, maaltijden aan boord, transfer Liverpool Street Station-hotel v.v. Voor reserveringen belt u met Buro Scanbrit, tel: 020-4621030 Openingstijden: ma t/m vr 09.30 – 17.30 en za 09.30 – 16.00 uur of kijk op www.buroscanbrit.nl/Jazzism
omringd door eettentjes, ligt The Vortex. De club vierde onlangs zijn 25-jarig jubileum, wordt volledig gerund door vrijwilligers en is geliefd door bands als Polar Bear, Portico Quartet en saxofonist Evan Parker. Sinds 2005 is het podium onderdeel van het Darlton Culture House. De bovenverdieping kijkt met een groot raam uit op het plein. Ook hier staan weer comfortabele zitjes en is er een intieme bühne. Daarnaast hangt er jazzkunst van Gina Sputhgate aan de muur. Het wat meer gemêleerde publiek zit dichtbij de muziek. Camden Town, in Noord-Londen, is ook zo’n hippe alternatieve wijk. Vanwege de gezellige art- en foodmarkten is het een toeristische trekpleister. Wie wat verder de wijk induikt, vindt meer authen ticiteit. Camden was de thuishaven van Amy Winehouse en wie goed kijkt, vindt haar overal terug. Graffiti op cafémuren, zelfs op een markt kraambusje en foto’s in the Good Mixer Pub (Inverness Street). Bij laatstgenoemde ging ze regelmatig een potje poolen. Ze kocht haar eerste huis aan Jeffrey’s place, terwijl ze in een negen tiende-eeuwse villa aan Camden Square woonde tot haar tragische overlijden in 2011. Rond 14 september zal het plein wederom gekleurd zijn met bloemen en persoonlijke berichten, want dan zou ze dertig jaar zijn geworden. Het zegt iets over haar band met de lokale bevolking, daarmee voel de ze zich gelieerd. Deze verbondenheid is herken baar voor heel Londen en zijn musici, met hún wijk, hún club en hún stijl, maar altijd sprekend over ‘onze’ jazz.
Deze reis kwam mede tot stand dankzij Melanie Riemens van Buro Scanbrit: www.buroscanbrit.nl. Visit Britain: www.visitbritain.nlen www.britainshop.nl (Margot Eggink), Sebastian Scotney en alle genoemde clubs.
De uitbundige Jon Batiste is omringd door fans na afloop van zijn swingende optreden in Ronnie Scott’s.