Cole-man Hij moest maar liefst vijf jaar wachten. Het talent en doorzettingsvermogen van Gregory Porter bezorgden hem in 2010 een droomdebuut met het succesalbum Water. Hij ontving een Grammy-nominatie en stond wereldwijd op diverse grote festivals. De trein rijdt nu op volle toeren, want opvolger Be
Good is al af en staat vol met humane onderwerpen. “Mensen zouden wat liefdevoller met elkaar moeten omgaan.” Tekst: Angelique van Os
Gregory Porter
Goed voor de medemens Intens en krachtig. Gregory Porter zingt alsof hij voor jou alleen op dat podium staat, terwijl ik met een paar honderd man naar de vocalist luisterde tijdens het West Oak Lane Jazz & Art Festival in Philadelphia. Zelfs half fluisterend trekt hij ’s middags in de felle zon alle aandacht naar zich toe. Na afloop mengt Porter zich graag in zijn publiek; hij verkoopt cd’s en maakt uitgebreid een praatje. Nadat de fans zijn uitgezwaaid, werkt hij gulzig een stevige Amerikaanse hap naar binnen in een rommelige backstage tent. Daar vraag ik hem hoe het in godsnaam mogelijk is dat, ondanks dat hij gebrek aan geld en tijd had, hij niet eerder is opmerkt door de platenindustrie. De man uit San Diego had immers al diverse keren op Broadway gestaan en was in 2006 te gast bij Wynton Marsalis.“Geen idee. Ik probeerde het wel, maar labels willen een garantie voor succes, wat ik uiteraard niet kon geven. Ik vermoed dat diverse labelmanagers en scouts niet echt geluisterd hebben.” Ruim anderhalf jaar verder is er veel veranderd; Porters sterke debuutalbum werd een groot succes. Hij sleepte zelfs een Grammy-nominatie binnen. De tijd van ploeteren lijkt voorbij. Hoe kijkt hij er zelf op terug? “Door de Grammy-aandacht sta je plotseling in de belangstelling, krijg je meer erkenning en wordt je sneller geboekt. Daar ben ik dankbaar voor.
Tevens is het makkelijker om mijn vervolg-album te presenteren, die net af is.”
Verbondenheid Met de nieuwe plaat, Be Good, gaat Porter een stap verder. Aan de telefoon vertelt de zanger me er later meer over. “Be Good verwijst naar humane thema’s, zoals wees goed voor elkaar, wees goed in wat je doet, in muziek bijvoorbeeld. Geniet van het leven. Dat is de rode draad van dit album.” Evenals bij Water ontstond die rode draad pas tijdens de opnamen. Porter had een aantal sterke songs samengebracht die heel goed op elkaar aansloten. “In mijn songs vertel ik verhalen over mensen en hun dagelijkse problemen en bezigheden. Je kunt niet alleen zingen over sex, liefde, politiek of culturele achtergronden. Alles is met elkaar verbonden. Zo heb ik een nummer opgedragen aan mensen als Amy Winehouse die constant op het randje van de afgrond leven. Die nooit een rustmoment vinden en kunnen leven zoals ze willen.” Een ander voorbeeld is Painted on Canvas, dat Porter plots zachtjes begint te zingen: “We are like childeren, we’re painted on canvas… Deze melodie bleef maar in mijn hoofd hangen. Ik schrijf veelal in vlagen met soms slechts een tekstregel en dan www.jazzism.nl
NOV E M B E R / DE CE M B E R 2011 135
bam…. dan vloeien opeens de hele tekst en melodie uit mijn pen. Dit lied gaat over vooroordelen. Let maar eens op hoe personen elkaar aanstaren wanneer een onbekende een ruimte binnen wandelt. Mensen zouden wat voorzichtiger en liefdevoller met elkaar moeten omgaan. Een mens zit veel complexer in elkaar dan dat de kleur of vorm van zijn schoenen aangeeft.”
He ld Wederom werkt de zanger samen met een van zijn beste vrienden, saxofonist en producer, Kamau Kenyatta. Hij heeft de vocalist altijd aangemoedigd en bracht hem in contact met muzikanten, zoals fluitist Hubert Laws, met wie de zanger werkte aan een tributealbum van Nat King Cole (1999), de grote held van Porter. De liefde voor Cole klinkt als een slimme pr-stunt, maar Porter verzekert me dat het oprecht is. Als vijfjarige luisterde de kleine Gregory namelijk naar de platen van Cole, die zijn moeder regelmatig draaide. Hij vond troost en warmte in diens muziek en fantaseerde dat de beroemde crooner zijn vader was. Zijn echte vader was namelijk al een aantal jaren uit beeld verdwenen. “Ik realiseerde me als klein jochie dat het niet klopte dat mijn vader er nooit was. Veel kinderen hebben een held op die leeftijd, voor mij was dat Nat King Cole. Weet je vlak, voor ons gesprek werd ik omhelsd door een geëmotioneerde vrouw omdat ze zo ontroerd was door mijn muziek. Dat is prachtig en ik begrijp het heel goed, want muziek kan een grote impact hebben op mensen. Dat heb ik zelf ervaren met Nat.”
O n d e r d r uk k in g
onderdrukking en veranderingen in culturen, zoals in Wait for Harlem. Het nummer gaat enerzijds over de cultuurverandering in de wijk. De oorspronkelijke zwarte bevolking kan nauwelijks de hoge huren betalen en is genoodzaakt elders te gaan wonen. Hierdoor verandert de sfeer van de wijk. Het nummer gaat ook over jazzliefhebbers die op zoek zijn naar het hart van jazz. Dat is herkenbaar, want als je door Harlem struint lijkt het alsof er weinig over is gebleven van de legendarische jazzclubs en -cultuur die er ooit heerste. “Het is te zot voor woorden dat je echt op zoek moet gaan naar jazz in Harlem. Het is er wel degelijk. Het is voor club-eigenaren alleen steeds moeilijker om hun toko zichtbaar te maken.” Ondanks dat Porter opgroeide met gospel, blues en soul, neigt zijn muziek eerder naar jazz(improvisatie). Is dat een bewuste keuze? “Vocalisten als Dinah Washington en Etta Jones hebben een heel breed repertoire. Jazz, r&b en soul, al die smaken en kleuren zijn met elkaar verbonden. Dat geldt hopelijk ook voor mijn muziek. Al die invloeden maken me tot wie ik ben.” Be Good is inderdaad een mix van vocalese, improvisatie, bewerkte jazz standards en straight ahead soul. Porter voegt toe dat het opnemen van een album een momentopname is en dat het geen volledig beeld geeft van wat een artiest in zijn mars heeft. ”Ik zou wel honderd nummers op een plaat kunnen uitbrengen in verschillende stijlen, want dat geeft pas een compleet beeld van wie ik ben. Het belangrijkste is echter dat muziek ziel en emotie moet hebben. Wie dat doet kan jazz, r&b of welk label je er op plakt maken. Het is geen culturele exclusiviteit omdat ik zwart ben. Ik ben niets meer of minder dan een ander.”
“Veel kinderen hebben een held op die leeftijd, voor mij was dat Nat King Cole.”
De impact van zijn eigen muziek gaat verder dan die warme baritonstem, het zijn ook de sociaal-politieke teksten die indruk maken. Met zijn eerste single 1960 What? en Wisdom (Water) vraagt hij aandacht voor en heeft hij kritiek op de onderdrukking van AfroAmerikanen in zijn eigen land. Porter heeft zelf de opstanden van eind jaren ’60 niet meegemaakt. Toch onderging hij in zijn geboorteplaats Bakersfield, het zuiden van Californië, in de jaren ’80 een aantal nare ervaringen. “Toen ik kind was belaagden blanke mannen regelmatig midden in de nacht ons erf. Ze gooiden een watermeloen en een fles vol urine door het raam of probeerden met een kettingzaag onze boomhut om te zagen. Er is zelfs een keer een houten kruis in onze voortuin verbrand. Het was heel griezelig voor een kind van negen.” De familie Porter was een van de weinige Afro-Amerikaanse families in Bakersfield. De jonge Gregory werd gelukkig liefdevol opgevangen door zijn school-leraren wanneer er in de lokale krant weer iets stond over een belaging van zijn huis.“Die gebeurtenissen maakten inderdaad een grote indruk op me, maar we hadden ook veel goede blanke vrienden. You cannot let it color your life, you know….” Toch zingt hij indirect over dergelijke minachting, www.jazzism.nl
NOV E M B E R / DE CE M B E R 2011 137