De Nederlandse soulscene bloeit en groeit. 2010 werd door diverse media zelfs uitgeroepen tot een topjaar vanwege het ongekend aantal (nieuwe) artiesten die met soul(achtige) muziek de Nederlandse podia en festivals bestormden en regelmatig in de media verschenen. De publieke belangstelling lijkt groot en in tv-talentenjachten is er eveneens veel aandacht voor het genre. Is er daadwerkelijk een (blijvende) opleving voor soul? Jazzism schoof aan tafel met een aantal kenners van het eerste uur: de artiesten zelf. “Soul is nog steeds een ondergeschoven kindje, maar we zijn op de goede weg.” Tekst: Kees Smallegange & Angelique van Os Foto’s: Carolien Sikkenk/ Photoline
Leeft neder-soul op?
De rondetafelconferentie
Neder-Soul v.l.n.r. Sylv ana, Rud ii, Trijntje, S teffen, Brown & Sherry.
Aan de Zeedijk, in hartje Amsterdam, is het opvallend rustig aan het begin van de middag. CafÊs en restaurants zijn nog gesloten, op De Portugees na. De vriendelijke eigenaar heeft speciaal voor onze meeting zijn deuren geopend. Op deze zonnige herfstdag druppelen een na een de artiesten binnen. Sherry Dyanne is als eerste present. Ze vertelt enthousiast dat haar debuutalbum in de maak is en eind dit jaar verschijnt. Glimlachend begroet ze de imposante Patrick Pierau alias Brown Hill,die vrolijk gespannen is vanwege de release van zijn tweede cd, It’s Personal. Op zijn nieuwe plaat werken gasten mee als Jan Akkerman en Tineke Postma. Op een relaxt drafje komt ook alleskunner Trijntje Oosterhuis, half incognito door haar grote zonnebril, het pand binnenwandelen. Het volume neemt toe wanneer de hippe Steffen Morrison arriveert. De zanger was begin dit jaar een nieuwkomer voor het grote publiek, en kreeg een
STEFFEN MORRISON Na jaren werken voor de droombaan company maakte deze soulzanger recent zijn eigen droom waar door vol voor de muziek te gaan. Steffen beschikt over een uiterst diep en gepassioneerd stemgeluid, waardoor hij werd verkozen als vocalist voor enkele internationale Reebok commercials. Zijn debuutalbum Revealed verscheen begin 2011 en werd genomineerd voor de Edison Jazz/World. Dit najaar voltooit hij zijn eerste clubtour.
www.jazzism.nl
NOVE M B E R / DE CE M B E R 2011 75
Trijntje: “Je voelt dat publiek die de hoog tijdagen van de soul hebben mee gemaakt die muziek koesteren. Halleluja, want ik houd er van!”
76 N OV E M B E R / D E C E M B ER 2011
warm onthaal voor zijn eerste plaat, Revealed. We krijgen intussen een telefoontje dat Big, Black & Beautiful-ster Michelle David, gestrand is vanwege autopech. De Amerikaanse manager, booker en soulexpert van zowel bekende binnen- als buitenlandse soulartiesten, Rudii Ru, is er al wel. Het wachten is nog op Sylvana Simons, de gepassioneerde Radio 6 presentatrice en ambassadrice van Aangenaam… Soul 2011. Andere artiesten als Giovanca, Ruben Hein, Waylon, Shirma Rouse, Boris, Sabrina Starke, Ntjam Rosie en Alain Clark zitten in het buitenland of kunnen geen tijd vrij maken om aanwezig te zijn. Wel zegt het iets over het aantal soul-artiesten dat Nederland rijk is. Het soul-landschap lijkt zich de afgelopen jaren goed te ontwikkelen. Het is zichtbaar aan het toenemend aantal concerten en evenementen, zoals Holland Got Soul, een speciaal weekend in Paradiso vol met showcases opgezet door Radio 6. Januari 2012 volgt de tweede editie. Radio 6 presenteerde tevens met succes de Zwarte Lijst. Na een half uurtje bijkletsen en een flinke bak koffie, schuiven we aan tafel, want: hoe kijken de artiesten zelf naar alle ontwikkelingen? Patrick:“Er gebeurt nu best veel, ook voor artiesten die in de middenmoot zitten, zoals ik. Die krijgen nu ook de kans om zichzelf meer in de kijker te plaatsen doordat festivals als North Sea Jazz en Holland Got Soul meer interesse tonen. Dat is lang niet altijd zo geweest.” Steffen: “Achter de schermen zijn mensen ook actief bezig om soul meer te promoten, zoals Mildred Cairo en Sylvana. Dat is belangrijk voor het muzieklandschap. Het is nog wel een ondergeschoven kindje. Dat merk je bijvoorbeeld aan het gebrek aan Nederlandse soulartiesten op belangrijke playlists van grote commerciële radiozenders. Het is een graadmeter voor je succes als soulartiest. Als je daarop staat, doe je het goed.” Trijntje: “Het is inderdaad best moeilijk om tussen al
die releases op te vallen. Naast Arrow Jazz en Radio 6 zijn er weinig airplay-mogelijkheden. Wel wordt er nu veel meer over soulmuziek gesproken vergeleken met vijf jaar terug. Ook heeft Nederlands talent zich de afgelopen jaren met nieuwe albums veel meer geprofileerd in de media. Dat is een goede ontwikkeling. En je voelt dat publiek die de hoogtijdagen van de soul hebben meegemaakt die muziek koesteren. Halleluja, want ik houd er van!” Rudii: “Met mijn ruim tien jaar ervaring in de soulwereld en bijbehorende industrie, valt het me enerzijds op dat vooral de muzikale kwaliteit en de manier hoe artiesten zich presenteren op allerlei vlakken enorm is verbeterd. Ik denk dat soul nu op een hoger level zit en daardoor serieuzer wordt genomen dan voorheen. Anderzijds heb ik het gevoel dat er in Nederland een aantal figuren zijn die hun goedkeuring moeten geven of iets wel of niet goed is. Als Giel Beelen er bijvoorbeeld niet is of het geen leuk plaatje vindt, dan gebeurt er niets bij 3FM.”
BROWN HILL Deze boomlange en fysiek zeer indrukwekkende Amsterdamse zanger stond afgelopen zomer naast meestergitarist Jan Akkerman op het hoofdpodium van North Sea Jazz. Na het veelgeprezen debuut Brown Hill uit begin 2010 verscheen recent zijn grandioze tweede album It’s Personal. Hij heeft de afgelopen jaren veel opgetreden en is daarmee uitgegroeid tot een zeer ervaren, intense en uiterst geestige podiumpersoonlijkheid.
TRIJNTJE OOSTERHUIS Trijntje behoeft eigenlijk geen introductie maar toch. Ze ziet zichzelf niet strikt als soulzangeres maar alles wat zij doet is diep geworteld in het genre. Soul vormt goeddeels de soundtrack van haar puberteit. Bovendien wordt ze al vrijwel haar gehele loopbaan bijgestaan door vocalisten als Berget Lewis, Caroline Dest of Keith John (vaste zanger bij Stevie Wonder), artiesten bij wie de soul letterlijk door de aderen stroomt.
www.jazzism.nl
jntje, v.l.n.r. Tri teffen Brown, S
aangeeft dat ze van soulmuziek houden. Het genre kent echter geen mainstream lifestyle. Mede daardoor wordt het niet en masse opgepikt.” Steffen:“Ik denk dat er in Nederland toch een gering aantal artiesten bezig is om het genre te promoten. Daarnaast vergeten we soms dat we erg kort bezig zijn met soul. We hebben geen soultraditie en geschiedenis zoals in Amerika.Veertig jaar geleden was er volgens mij geen enkele l: Sylvana Nederlandse soulster…. Oscar Harris & The r: Sherry Twinkle Stars? Nee, dat zegt mij niets.” Sylvana: “Mij zegt het wel iets, maar dat is een uitzondering die de regel bevestigt. Hij stamt af van de Caribische soul die naar Nederland kwam via onze Surinaamse en Antilliaanse voorouders. Er is weinig P o p s a u s je soulgeschiedenis. Begin jaren ’90 was er een kleine Inmiddels is Sylvana Simons aangeschoven en mengt opleving, die eerder r&b nastreefde.” zich vol overgave in het gesprek: “Soulmuziek wordt De nieuwe Aangenaam… Soul cd is onlangs door de commercie en muziekindustrie nog steeds gelanceerd. Hoe belangrijk is zo’n cd ? niet gezien als volwaardige popmuziek. En dat is erg Sylvana: “Voor mij heel belangrijk. Als consument ja, want op het moment dat het wél populair wordt houd ik van compilatie-cd’s, zodat ik kennis kan en ook buiten Nederland aanslaat, blijkt er veel maken met artiesten, zonder dat ik meteen een publieke belangstelling te zijn. Het erge is overigens volledig album hoef te kopen. Het is een showcase dat soul veelal in een popsausje wordt geduwd, die mensen hopelijk uitnodigt om zich te verdiepen waardoor het de authenticiteit verliest van het in het genre. Er staan grote (commerciële) namen oorspronkelijke genre.” op, evenals minder bekende artiesten die de moeite Rudii: “Dat vind ik zo typisch Nederlands; iets wordt waard zijn om te leren kennen. Er is veel pas geliefd als het op de buis komt of op de enthousiasme, maar er zijn ook artiesten die niet commerciële zenders te horen is. Met al die mee wilden werken. Wat de motivatie daarachter is, talentenjachten zie je bijvoorbeeld dat wanneer een weet ik niet.” vocalist een aardige soulstem heeft, er direct een Patrick:”Ik ben blij met de extra exposure die ik krijg koppeling volgt met een commercieel succes, zoals vanwege zo’n album. Het kan deuren openen bij bijvoorbeeld Adele. Hierdoor verliezen musici een groter publiek.” volledig hun eigen identiteit, laat staan dat er sprake is van authentieke instrumentatie.” Facebook Sylvana: “Wat mij blijft verbazen is wanneer ik Wat vinden jullie ervan dat vocalisten die mensen uitnodig om te stemmen en naar de Zwarte voortkomen uit tv-shows als X-Factor en Holland’s Lijst te luisteren, dat iedereen, echt iedereen Got Talent soul-gerelateerde muziek zingen en
RUDII RU Rudii brengt als boeker, marketeer en concertorganisator met haar firma Swag Shaq vele kleine en grote (inter)nationale soulnamen op de Europese en Nederlandse podia. Vaak voor het eerst. Van Ledisi tot Anthony David, van Avery Sunshine tot Ashford & Simpson, allen waren hier in het land dankzij haar. Momenteel organiseert ze de concertserie ‘Soul of ...’. Na Soul Of Atlanta was er eind oktober Soul Of New York en nadere edities volgen. Check daartoe www.swagshaq.com
Sylvana: “Soulmuziek wordt nog steeds niet gezien als volwaardige popmuziek.”
SYLVANA SIMONS De zeer veelzijdige Sylvana begon haar mediacarrière als VJ bij TMF met het legendarische Sylvana’s Soul, het eerste echte soul-programma op de Nederlandse televisie. Via vele omwegen op TV en radio is ze de afgelopen jaren (eindelijk!) teruggekeerd in de muziek, haar grootste passie. Ze is o.a. North Sea Jazz reporter, praatgraag tafeldame bij DWDD en presenteert een eigen programma voor Radio 6. Dit najaar is ze omnipresent ambassadrice voor Aangenaam...Soul 2011.
www.jazzism.nl
NOVE M B E R / DE CE M B E R 2011 77
dii, v.l.n.r. Ru rown, Trijntje, B
daarmee veel gemakkelijker toegang hebben tot grote podia? Sherry: “Wat je wilt bereiken heb je als artiest zelf in de hand. Het opnameproces, je plaat uitbrengen in eigen beheer, de verspreiding via social media. Het bereiken van (nieuw) publiek is nu veel gemakkelijker dan tien jaar terug. Ik probeer bijvoorbeeld via Facebook met een fanbase mijn eerste album samen te stellen. Ik heb 3500 ‘likes’ en vrienden en 120 inzendingen van nummers ontvangen. Hieruit volgt een selectie die ik op eigen wijze ga coveren. Artiesten die aan tv-shows meedoen, betalen net als ik, een prijs om een bepaalde weg in te slaan.” Trijntje: “Als je creatief onafhankelijk bent, dicht bij jezelf wilt blijven en een eigen identiteit wilt creëren, dan is de eerste periode van je carrière heel belangrijk. Als je daarbij nog niet afhankelijk bent van geldschieters, plant je een soort kiem van hoe je van daaruit verder gaat. Ik ben heel dankbaar voor mijn succes en het vertrouwen van mijn platenmaatschappij, toch moet ik vechten voor wat ik wil. Gelukkig kan ik ieder anderhalf jaar totaal iets anders doen. Dat was nooit gelukt als ik die kersenpit niet had gezaaid.” In hoeverre vinden jullie dat er -mede door de popularisering van soul zonder dat het ‘echte’ soul is- door de industrie een ander beeld wordt geschetst van het genre? Rudii: “Er is volgens mij sprake van soul, en popmuziek met soul-elementen. Dat laatste hoor je nu regelmatig terug in de media. Qua instrumentatie, boodschap en gevoel kun je echter niet spreken van traditionele soul.” Trijntje:”Nederland heeft zo’n klein vijvertje; volgens mij moeten we niet te veel een bepaald genre koesteren. Ik voel me al helemaal geen
soulzangeres, ik voel me vereerd om hier bij te mogen zijn. We hebben geluisterd naar allerlei invloeden, dat tekent je als artiest. Vorm daarbij je eigen identiteit zonder in hokjes te denken. Het genre is misschien juist wel klein omdat het heel specifiek is en je snel afgeleid wordt door andere invloeden. Ik hoop dat artiesten zich niet snel uit het veld laten slaan door de gecompliceerdheid van de industrie. Ik beaam wat Sherry zegt, zie het als een kans dat je als selfmade performer nu meer kunt bereiken.” Is er nog wel ruimte in Nederland voor al dat opkomende talent en in hoeverre kijken jullie de grens over? Sherry: “Ik probeer zoveel mogelijk te netwerken in binnen – en buitenland. Ik richt me niet op ‘de markt’. Ik richt me op individuen die ik kan interesseren voor mijn muziek.” Trijntje: “Je moet je niet teveel blind staren op het buitenland. Als ik kijk naar mijn Blue Note releases, dan zou je denken dat er meer uit te halen zou zijn in het buitenland. Echter, zelfs voor grootheden als Herbie Hancock is het wereldwijd lastig om veel cd’s te verkopen. Plaat-verkoop is niet relevant meer, eerder dat je optreedt, je eigen muziek beheert en dat via verschillende kanalen verspreidt.” Steffen: ”Ja, en blijf daarbij jezelf. Ook al is de markt klein, er is altijd een weg. Niet mikken op alles en iedereen.” Rudii: “Er is slechts een select gezelschap wat het met plaatverkoop goed doet. Je moet echt aan je ‘craft’ werken, aan goede nummers. Je moet volhouden en lange adem hebben.” Patrick: “Ja, het gaat stapje voor stapje.” Trijntje: “Nederland is natuurlijk wel klein. Een selfmade Amerikaanse artiest zoals Raul Midon redt het prima in de VS. Maar als je ‘Raul Midon’ uit Nederland bent, dan ben je na tien te gekke podia
Sherry: “Ik probeer bijvoorbeeld via Facebook met een fanbase mijn eerste album samen te stellen.”
SHERRY DYANNE Jaren geleden alweer gaf Sherry haar veilige vaste baan op om volledig voor de muziek te gaan. Sindsdien werkt ze stap voor stap, doch gestaag aan haar zangcarrière. Overal waar Sherry optreedt steelt ze direct de harten van het publiek met haar warme en zeer intieme fusie van jazz, pop en soul. Dit najaar werkt ze intensief aan haar komende album-debuut, samengesteld op basis van publieksparticipatie via Facebook.
www.jazzism.nl
NOVE M B E R / DE CE M B E R 2011 79
Mainst ream
l: Brown r: Steffen
Wordt het geen tijd voor een showcase van soulartiesten gericht op het buitenland zoals de Jazzdag bijvoorbeeld organiseert voor jazztalent? Sylvana: “Het zou geen verkeerd idee zijn, de vraag is alleen of je je als artiest via die weg wil profileren? Daarnaast moet het een initiatief zijn vanuit de industrie. Daar zit het probleem.” Steffen: “De achterban van die industrie is zo veel groter. Ik vraag me af of er wel interesse voor is.” Rudii: “Klopt, maar als jullie gezamenlijk zoveel mogelijk van je laten horen, dan kan de industrie niet meer om jullie heen.” Patrick:”Daarbij moet je wel uitkijken dat het geen zwaar commercieel geluid tot gevolgen heeft, want daar betaal je dan ook een prijs voor.” Sylvana:”En de commercialiteit sluipt er altijd in… Uiteindelijk merk je wel dat zodra je mainstream wordt, er een kentering volgt. Kijk naar Trijntje, die volgt haar hart en doet steeds totaal iets anders.” Trijntje: “Hoe dan ook, we moeten elkaar blijven voeden. En het maakt niet uit of je er nu al wel of niet bent. Het is een vicieuze cirkel, die na elke plaat opnieuw begint. Dat geldt voor iedereen. Iedereen is zoekende. “Yeah”….”hmhm”,“absoluut”… “Jazeker…we moeten elkaar supporten. Lets bring it on!”
Patrick: ”Ik ben blij met de extra exposure die ik krijg vanwege Aangenaam Soul. Het kan deuren openen bij een groter publiek.”
Met dank aan Joaquim Xavier da Silva van Restaurant De Portugees/ Amsterdam
l: She rr r: Rud y ii
uitgeschnabbeld. Daar kun je niet van leven.” Steffen: “Dat is de keerzijde ja…” Patrick”: “Dan speel je meer voor het geld, dan dat je een carrière opbouwt.” Trijntje:”Je kunt wel overal optreden, alleen zit niet iedereen op jouw muziek te wachten wanneer je een bepaald genre vertolkt. Vaak moet er een baan bij.” Sylvana: “Dat klopt, in Nederland bereik je snel het plafond. Ik vraag me bij nieuwe talenten regelmatig af hoe ze het hoofd boven water houden in ons kleine podia-landschap.” Rudii: “Op zo’n moment wordt het tijd dat je bij de buurlanden gaat kijken. Na een aantal optredens op North Sea Jazz zijn er ongetwijfeld mogelijkheden om elders te spelen.”
HOLLAND GOT SOUL In Januari 2012 vind de tweede editie plaats van dit meerdaagse festival. De eerste uit 2011, bedacht door Kees Heus van Paradiso en Vison4Talent, kende een Rotterdam, Amsterdam en een internationale editie. Dit jaar is er een avond in Rotterdam (6 januari, Lantaren Venster) en een in Amsterdam (7 januari, Paradiso). De Rotterdamse avond is geïnitieerd door Music Matters en creatief ingevuld door o.a.Mildred Cairo van Vision4Talent. Ze werken ondermeer met Tibisay Mercera, Ming’s Pretty Heroes en Ntjam Rosie. Mildred: ‘Holland Got Soul is een platform om jonge, nieuwe artiesten te presenteren en samen te brengen met gevestigde namen. Want hoe geweldig is het voor een jonge artiest om eens naast een wat grotere naam in Paradiso te staan? Mijn uiteindelijke doel is om het concept naar de theaters te brengen.’ Daarnaast is het ook een showcase waar andere mensen die met de muziek te maken hebben, zoals managers, platenlabels en de pers, kennis kunnen maken met wat er op het vlak van soul in Nederland gaande is. Mildred: ‘Ik heb op Facebook een pagina aangemaakt om mensen uit te nodigen deel te nemen en vanaf dag eén zijn de reacties overweldigend. Ik kijk zo uit naar de tweede editie.’ Hou voor de actuele programmering mediapartner Radio 6 in de gaten en de websites van de desbetreffende organisaties.
www.jazzism.nl
NOVE M B E R / DE CE M B E R 2011 81