Globetrotter Hij komt op de meest bizarre plaatsen in verre oorden, waar hij op verrassende jazz-festivals of podia speelt. Van Azerbeidzjan en Kazachstan tot Vietnam en Senegal. Pianist Mike Del Ferro (1965) stond al in 92 landen (!) op het podium, waarvan hij er jaarlijks 22 aandoet. Daarnaast gaat er een hele serie albums van hem uitkomen, die vermoedelijk de titel Mike del Ferro Around the World, krijgt en een indruk geeft van zijn muzikale reizen en band met andere culturen. “Ik besef me na het spelen in zoveel landen, dat ik eigenlijk niets weet.” Tekst: Angelique van Os
FOTO’S : MIKE DEL FERRO
Mike Del Ferro, jazz wereldreiziger
Het onbekende ontdekken Mike Del Ferro trio
BurkinaFaso: mijn koffer
“Ik heb er weer een bij; Bahrein is de nieuwste landen aanwinst. Het is een eilandstaat in de Perzische Golf. Ik trad daar op met mijn trio tijdens het Bahrein International Music Festival.” Voor pianist Mike Del Ferro lijkt het bijna een sport om elk jaar een bijzonder land aan zijn toch al zeer uitgebreide speellijst toe te voegen. Hij spreekt inmiddels zeven talen, waar je alleen al jaloers op kunt worden. Door zijn passie voor andere culturen en diens muziek komt hij op allerlei onverwachte bestemmingen. Tussen al het reizen door werkte Del Ferro ook aan een nieuwe trio plaat, die als werktitel Around the World, the Trio, heeft. Dit is het eerste album uit de uitgebreide serie die vermoedelijk de titel Mike Del Ferro, Around the World gaat heten. Een nogal unieke prestatie in de moeilijke huidige platenindustrie. Hoe heeft de pianist dat voor elkaar gekregen? “Ik wilde graag een album met mijn nieuwe trio, Jeroen Vierdag (b) en Bruno Castelluci (dr), uitbrengen. Daarvoor had ik platenmaatschappij Challenge benaderd, die bleek na wat research naar mijn muziek en samenwerkingen met internationale musici dusdanig onder de indruk, dat ze me aanboden om een grootschalige serie uit te brengen.”
Ty p i sc he m a a t soor t en Het eerste album geeft een introductie van allerlei stijlen en invloeden waarmee Del Ferro de afgelopen jaren in aanraking is gekomen. Het trio dient bij elk album als basisbezetting en wordt uitgebreid met internationale artiesten. Bij de tweede cd staat Brazilië centraal , deze verschijnt in het najaar. Verder volgen onder andere: ZuidAfrika, het Midden-Oosten, Italië, Argentinië, West-Afrika en het American Songbook. Tevens volgt er een tournee langs grote Europese steden.“Ik merk nu pas dat mijn spel enorm is beïnvloed en verrijkt door al die culturen en klanken die ik overal ter wereld tot me heb
genomen. Ik neem het spelen met lokale musici dan ook heel serieus. De ervaringen die ik opdoe verwerk ik zowel in mijn eigen composities, als in standards. Miles Davis’ klassieker, All Blues, heb ik bijvoorbeeld in zeven-kwarts geschreven. Dat is een typische maatsoort uit het Midden-Oosten. Er zijn ook wat teruggrepen naar klassieke muziek en opera, omdat daarin mijn roots liggen. Zo heb ik een versie van Ave Maria geschreven in een bossa feel met strings erachter. Een ander voorbeeld zijn de zes-achste ritmen van het wijkje Idrobas, dat ligt in Saint Louis, de tweede stad van Senegal. Ik ben daar een week geweest. De muziek heeft me dusdanig geraakt, dat er opeens een stuk in die maatsoort opborrelde.” Daarnaast blijft de musicus ook dichtbij huis, zoals met zijn ode van twee composities aan een van zijn leermeesters, Thijs van Leer (Focus).
Da nkb a a r De liefde voor muziek had de pianist overigens niet van een vreemde, want zijn vader, Leonard Del Ferro, was een befaamde Amerikaans-Italiaanse operazanger die zong met grootheden als Maria Callas. Tevens was hij geprezen vanwege zijn stottertherapie. Als 7-jarige speelde de kleine Mike al klassieke etudes. De omslag van klassiek naar jazz kwam door een film met Scott Joplin, waarin hij voor het eerst ragtime hoorde. “Mijn vader was streng wat betreft studeren. Ik ben echt gedrild. Achteraf ben ik hem dankbaar voor die aanpak, want daardoor heb ik me zo goed mogelijk kunnen ontwikkelen. Nu zie ik wat het me heeft opgeleverd.” Leonard Del Ferro was tevens onderdeel van de ‘Sinatra’-generatie en begreep dat zijn zoon interesse had in klassieke jazz vormen. Hij kocht een ragtime-boek en al snel bleek dat Mike gevoel had voor improvisatie. Een bezoek aan een nacht concert van Oscar Peterson betekende een definitief keerpunt. Onwetend speelde hij alles na
Bolivia
‘In landen waar overleven geen prioriteit vormt, zoals Nederland, is muziek soms zelfs elitair’
Vietnam
‘Ik merk nu
Vietnam
is beïnvloed
vanwege zijn absolute gehoor. Totdat Jerry van Rooyen hem onder zijn hoede nam en later ook pedagoog, Henk Elkerbout. Daarna ging het hard. Del Ferro ontwikkelde zichzelf sterk op het conservatorium van Hilversum, waar hij in 1990 cum laude afstudeerde . Hij plakte er nog twee jaar compositie-leer aan vast bij Bob Brookmeyer.
en verrijkt
Ne twerk e n
pas dat mijn spel enorm
door al die culturen en klanken die ik overal ter wereld tot me heb genomen’
Het verkennen van de aardbol begon in België, met saxofonist Frank Vaganée waarmee de pianist een kwartet leidde. Hij kwam al snel terecht in het Vlaamse circuit. “Tijdens mijn studie besefte ik al dat Nederland eigenlijk te klein is om er muzikaal van te leven. Ook was mijn passie voor reizen en anderen culturen sterk.” Door het samenspel met Vaganée organiseerde Del Ferro uitwisselingsprojecten. Eerst tussen Nederlandse en Vlaamse musici. Daarna breidde hij zijn netwerk enorm uit, door contacten met ambassades te onderhouden en vanwege zijn functie als directeur van de jazzafdeling van de culturele organisatie American Voices. Voor deze stichting, die Amerikaanse cultuur en musici promoot in het buitenland, moest hij regelmatig op pad. Inmiddels geeft de pianist clinics in netwerken voor musici in het buitenland.
Tuva
Mike Del Ferro heeft door zijn buitenlandse trips met veel bekende musici het podium gedeeld; van held Toots Thielemans, Deborah Brown en Jack DeHonette, tot Maria Pia deVito, Scott Hamilton en Ceumar. Daarnaast zijn er ontelbare lokale musici die hij heeft leren kennen dankzij zijn fascinatie voor niet voor de hand liggende landen.“Ik vind het te gek om naar Bolivia of Kazachstan te gaan en het onbekende te ontdekken. Dan kom je daar en blijk je in prachtige uitverkochte zalen voor 1500 man te spelen met geweldige vleugels. Ik besef me na het spelen in zoveel landen, dat ik eigenlijk niets weet. Het enige waar ik niet meer verbaasd over ben, is dat ik me ga verbazen. Ik word steeds bescheidener door alle indrukken die ik opdoe.” Ondanks zijn twee paspoorten, (Amerikaans en Nederlands) voelt Del Ferro zich op en top Nederlander en vooral Europeaan. Hij vindt het heerlijk om te reizen, maar wil niet langer dan twee weken van huis zijn. “Ik wil voldoende quality-time hebben voor mijn twee dochters en mijn partner. Ook kijk ik altijd al uit naar een gehaktbal met majo en kroketten wanneer ik in het vliegtuig stap richting huis, haha. Na 92 landen ben ik er wel achter dat Nederland een geweldige plek is om te leven, alleen te beperkt qua speel mogelijkheden.”
Taiwan, met Jack deJohnette
I nt ense er v a r i ngen Wel heeft de musicus moeite met de Westerse arrogantie. Het heersende gevoel dat hier alles beter is en wij westerlingen wel even vertellen hoe anderen moeten leven, dat staat hem zeer tegen. Del Ferro: “Er is een enorm verschil tussen landen waar mensen moeten overleven en waar dat niet het geval is. In landen waar overleven geen prioriteit vormt, zoals Nederland, is muziek soms zelfs elitair. Het is niet of minder belangrijk. In landen waar overleven centraal staat, vormt de muziek een onderdeel van tradities en culturen in het dagelijkse leven. Daarom heeft (jazz) muziek in landen als Brazilië, Cuba, India en een continent als Afrika zo’n hoog niveau en is het zo intens. Daarom fascineren zulk soort landen me, omdat ik daar hele intense mensen tegenkom, die muziek heel anders beleven.” Tijdens zijn reizen maakt Del Ferro ook bizarre dingen mee. Zo speelde hij een keer in Tuva, het Mongoolse deel van Rusland. Het dichtstbijzijnde vliegveld was negen uur rijden van de stad Kyzyl, waar hij speelde. De vleugel daar was prima, alleen vals. “Ik vroeg of ze een stemmer hadden, waarop het antwoord luidde: “Ja, die hebben we, alleen bent u de eerste (buitenlandse) musicus sinds acht jaar. Ik belde de stemmer op, die zich niet lekker voelde. Daarom spraken we af dat hij
Kazachstan masterclass
Mauretanie
de volgende dag langs zou komen. Hij kwam echter niet opdagen…. Dus werd er iemand langs z’n huis gestuurd, die erachter kwam dat hij dood in z’n bed lag. Het heeft iets macabers en tragikomisch, want na acht jaar had hij eindelijk weer zijn beroep kunnen uitoefenen en dan overlijdt hij. Dat maak je dus mee in dergelijke landen. Met mijn nood -stemsleutel heb ik de vleugel toen zelf wat gestemd.”
‘Ik heb mijn
Del Ferro heeft mede een behoefte om zijn liefde voor muziek met mensen te delen. Hij geeft een voorbeeld: “In Sri Lanka, vier maanden na de tsunami-ramp, kwam er een man naar me toe die zei: “Ik heb enorm van je concert genoten. Ik heb mijn vrouw en drie kinderen voor mijn ogen zien verdrinken. Door jouw muziek heb ik daar tien minuten niet aan gedacht. Dank daarvoor!” Zo’n reactie heeft voor mij een veel grotere waarde dan een goede recensie in bijvoorbeeld De Volkskrant. Het ontroert me, want je raakt mensen en ze delen dat oprecht. Mijn prioriteit is om een band met mijn publiek op te bouwen. Ik weet nu dat je iedereen, waar ook ter wereld, kunt raken met muziek, want het is universeel. Muziek is voor veel mensen een belevenis, een overdracht van emoties. Dat is het dankbaarste werk wat er is.”
ogen zien
Buenos Aires masterclass
vrouw en drie kinderen voor mijn verdrinken. Door jouw muziek heb ik daar tien minuten niet aan gedacht. Dank daarvoor ‘