NNO by Angelique Van Os

DË EËN KRËËG KLASSIEKE IVIUZIEK MËT DE PAPLEPEL IilIGEGOTEN. TEIIWIJL DE AhIPER ALS JOF,IG VENTJE EERDEI?

GEÏNTEI?ESSEERD S IN HET

STOEI?E UNIFORM

VAN DE MUZIEK\IEÍ?E|\IIGIhIG EN LATER DACHÏ DIE HOOI?N

BESÏ EEN MOOI INSTRLIMEhIT. BASTUBA SPELER ANE TI?AVAILIE FN HOORNIST ËÍ?IE AIKEMA KWAMEN BEIDEN TErïEChtT BtJ HET NOOÍ?E NEDERLAND ORKEST (NNO). EËN NUCHTER GESPREK MET EEN ÉCHrr FRIES EN Gl?Uhl-

r{INGER STADJEI? CVËR HUN FANFAI?ÉI?OOTS ËN DË BI?EDE WEG EIE HLIN ORKEST iS INGESTAGEN. "AtS WE Br*EDER

p{::TK,WILLEN

BERETKEN, ZULTEN

EEN

WË ONS r?EpEr?ïOrRE DAÁROP MOETEN AANPASSEN. ZEKÊR GEZIEN

DE I{I.IIDIGE CIJLTURELE KAALSLAG. MENSEhI BESEFFEN F{ËT MISSCHIEhI NIET ALTIJD. MAAR ML'ZIËK SCI-IEPT EEN BAND. I.tET ÍS BETANGIïIJK VOOR EEI{ SOCIALE. MENSELIJKE SAMENLËVING,"

TEKST:ANGELIQUE

\AN

FOTOGRAFIE:ANGELIAUE VAN OS EN NNC

Ntjoekntjoeknjoek.

..de snelle drum- en gitaarritt.uen galmen

De musicus is een geboren en getogen Groninger, oftewel

door de grote lege zaal van de Groningse Oosterpoort. De strijkers en blazers vullen de dance beats aan met sfeervolle, bijna filmische klanken. En dat op de vroege ochtend. Het

stadjer in nooldelijke termen. AJs tienjarig jochie kwam hij terecht bij Fanfare

Noord Neder'lands Orkest (NNO) is begonnen aan haar eerste repetitie van een tribute aan een van de beste dj's ter wereld, Armin van Buuren. In 2010 was dit programma een dusdanig groot succes, dat besloten werd om eer-rmalig een reprise uit te voeren. Het

r.an de Groninger fanfares

is andere koek dan klassieke meesters die norn-raliter op het

prograrrrma staan. Helaas is de man achter de draaitafel er

Aikema begon met een mellofoon, de voorloper van de hoorn. Toen er een 'echte' hoorn beschikbaar rvas, bleek het

zelf niet bij, maar hits als in and out of love, Hymne en This

een gouden combinatie,

light between us, klinken ook zonder hem- en vocalisten- heel herkenbaar. "Nu kun je elke partij nog goed horen; r,alt het mee met de decibellen. Je hoort nu alleen het podiumgeluid.

mer.rt altijd trouw gebleven. Van 1979 tot 1990 speelde de r.nusicus bij de fanfare. Die peliode vormde een goede basis

orkesr werd opgericht

C\íO. Het

1968 en ontstond uit een combinatie

\í/hilhelmina en Oranje. "Toen ik begon met spelen was ik eigenlijk meer geinteresseerd in de stoere uniformen van de vereniging, Het had iets statigs, militairs. Dat ik daarbij een instrument en in het bijzonder hoorn r-noest spelen r'vas in eerste instautie bijzaak."

wallt de Gronir-rger is zijn rnstru-

Tijdens het concert gaat de volumeknop omhoog en heb je

voor zijn latere ambiries en onrr,vikkeling als professioneel musicus. Eigenlijk wilde hij naar de Kunstacademie. Op

echt oordoppen nodig", veltelt hoornist Eric Aikena (42)

aandringen van zijn leraren volgde hij zijn talent, waardoor

tijdens de pauze.

hij

aan het conservatorium

lï

in Groningen ging studeren.

Er is de afgelopen jaren veel veranderd bil ziin oude vereniging waar hij zo nu en dan invalt. "C\íO bestaar nu voornamelijk uit studenten en jonge mensen. He r grootsre verschil is dat het repertoire de afgelopen jaren vcel ge. arieerder en

met name

pittiger is geworden. Dat geldt \ oor meer amateurclubs. Dit komt hoofdzakelijk door bes e rkte arrangementen, waarbij bijvoorbeeld de hoornparriien een prominentere rol spelen. Toen ik bii C\íO spe e Ld; \\ à-i er een periode dat ik veel hoempapa-

ook directie studeerde en dus uiteindelijk ook zelfvoor orkesten stond. Zo was hij dirigent van brassband Halleluja, een van de oudste muziekverenigingen

speelde tevens

bij het Nationaal Jeugd Symfonie Orkest, wat een hele andere wereld was dan die van de fanfare. Inmiddels geeft hij zelf les op het Prins Claus Conservatorium in Croningen en is ai 26 jaar verbonden aan in eerste instantie het Noordelijk Filhar-

monisch Orkest, dat later overging in het NNO.

motieven voor mii:r ne us keeg. Noten op de after beat. Nu

ligt de melodi- bij hoornpartijen eerder op de voorgrond." Sinds 100+ speelr CWO in de eerste divisie van de Nederlandse F.J-ratie van Christeli;ke Muziekbonden, waarbij in darzr-à; iaar tijdens een internationaal festival in Praag een scrrien medaille werd behaald, evenals in eigen land in 2009.

uit Friesland. Hij

:1 : 't:-{"r

' -'

Eric Aikema is sinds vijf jaar in vaste dienst bij het Noord Nederlands Orkest. Hiervoor remplaceerde hij voornamelijk

NNO-collega Ane Tiavaille speelt bastuba en komt ook uit een

bij diverse symfonieorkesren. De hoornist heeft veel gehad aan zijn nuchtere Groningse roots. "Westerlingen zijn hard op de tong, ze presenteren zichzelf makkelijker. Ik straal meer rust uit zonder dat ik mensen wil imponeren. Dat komt denk ik door miin noordeliike roots. Mede daardoor heb ik denk ik zoveel gereisd en bij verschillende orkesten kunnen invallen."

goed nest. Zijnblaascarrière begon ruim veertig jaar geleden

Daarnaast ziethi)

bij

kesten als een goede leerschool voor een verdere professionele

Geen r.erkeerde leerschool dus.

t ilË

{:?i

{:,{*Ei}

ï::ï:.i:.

de plaatselijke dorpsfanfare De Bazuin,

in het

Friese

Tzum-

en ookTiavaille- harmonie- en fanfareor-

marum, waar hij geboren en getogen is. Klassieke muziek werd met de paplepel ingegoten bij huize Tiavaille, want zijn oudere

loopbaan. \íanneer amateurs echter de stap willen maken

broer speelde fanatiek mee en tavailles r.ader was tientallen

zijn. Simpelweg, omdat er minder professionele harmonie- en

jaren voorzitter van De Bazuin. De fanfare was een

fanfareorkesten zijn en de kans op werk klein is. Het is logisch

voortdu-

(rp en t ormde een belangrijk 2,..r rn zir in rnijn bloed, .-- i.--- ....,. ... :^ ll-, ,. .,. OOK .-- . .- -. . H..-., .i -: \\àS ^.. rlef aa.1t . la. :. -,ng Om samenspel. Ik heb jarenlans ali.e n Srrrep.ic. s.had *,rar allerlei verschillende instrumenren russen zàren roordar ik indiliduele aast was mijn vader onderhoudsre p:rrareur e rl r.nd r.rugk.r.nJ

deel r-an

.pre l.-onJ- n\

h;: g:zinsle.;l

'\l::-.r

d.;prid.

Hierdoor lag onze zolder bezaair ner allerlei instrumenten. Ik speelde daar regelmatig met kurkjes en

verzorgde

YeeÍtjes of trommelde wat." Evenals zijn àmilieleden was Tiavaille zeer gedreven.

naar het professionele circuit, dan blijkt de spoeling erg dun te

dat musici hun blik verruimen naar symfonieorkesten, daar liegen meer mogelijkheden. Het valt echter ook daar nret mee

om een vaste baan te krijgen. A-fgezien van het speelnivear-r, moet er ook net een plekje vrij zijn. Ake ma licht toe: "lk viel al vanaf 1995 in bij hct NNO voordat ik er in 2007 in vaste dienst kwam. De vierde hotrrnist ging met pensiocn cn na

critici luisteren puur naar de muziekkwam ik als beste uit de verl Dat is natuurlijk wel spanne nd, want je staat in je blote kont." een blinde auditie

Hij had : -: :..

een kortstondige bevlieging voor cornet, maar begon echt

.,-:'7

met spelen op bariton en eufonium. Op zijn veertiende kreeg

Tijdens de repetitie is het zoeken naar de heren, want het

1'1t

hij

orkest bestaat uit 86 leden. C)ndarrks het enornre podium,

dat ik daar gespeeld heb is heel belangrijk geweest voor mijn

zit Aikema wat verscholen achter de fluitisten en rietblazers. Tiavaille zit helemaal rechts achteraan, herkenbaar door zijn

verdere ontwikkeling. Er ging een nieuwe wereld voor me

enorme, glimmend bover-r de muziekstandaards uitstekende

een plekje in het Nationaal Jeugd Fanfare Orkest, wat de opstap betekende naar een professionele carrière. "De periode

open. Ik kwam uit een klein dorp en had weinig van de wereld

instrument. Tèmijl gastdirigent Hans Leenders zijn team de

Met deze club mensen ging ik op reis. Dat alleen al was een belevenis. Het motiveerde overigens enorm om met

laatste feedback geeft over de speelwijze, zoa-ls extra geconcer-

talenwolle leeftijdsgenoten te spelen. "

scherper spelen en de oorspronkelijke vocale bogen preciezer

gezien.

Pas

vanafzijn achttiende speelt de Fries bastuba. Toen de do-

centopleiding van het conservatorium in Leeuwarden in beeld Iavam, switchte hij op advies van zijn leraar over op tuba.

teerd blijven op de bijna hypnotiserende ritmen, de noten nog

uiwoeren, houdt de aanu,ezige (regionale) pers camera's en taperecorders in de aanslag voor interviews na a{1oop. Er is veel belangstelling voor de cross-overs van het NNO. Het

Met dit instrument was de kans op werk groter en zijn docent dacht dat het instrument hem beter lag. Het pakte goed uit.

orkest heeft dan ook de afgelopen jaren hard gewerkt aan haar

De liefàe voor HaFaBra was dusdanig groot, dat de musicus

den. Zo waren er succesvolle projecten rondom Pink Floyd,

open blik, waarbij diverse genres met elkaar worden verbon-'-.

L)e musici vinden een brced repertoire overigcns ook goecl

The Beatles, de Nacht van de F,lectra en Philip Glass die zowel jong als oud trokken. Artistiek manager Marcel Mandos en oud-chef dirigent Michael Tàbachnik' hebben sarrren met het

voor de aÊvisseling. Hoewel het lichtc repertoire mirrder nrillimeterwerk is dar-r de meeste klassieke cornprosirics' zijn

gezelschap voor deze weg gekozen. De weg van verbreden'

de partijeLr veelal wel uitdagend.

Niet alle musici kunnen zich hierin overigens vinden' Volgcns Aikema en Tiavaille is verbreding enerzijds een noodzaak' an"Als we een derziids houdt dat het orkest scherp en uitdagend.

voor mij wel makkelijker, maar ik heb meer re doen. De tLrba is cen jong instr.lmenti uitgevonden rond 1830. L)r-rs hoc oucler de originele klassieke werken die we brenger-r, hoe minder

breder publiek willen beleiken, zullen we ons repertoire daarop moeten aanpassen. Zeker gezien de hr"ridige culturele kaalslag' Mensen beseffen het misschien niet altijd, maar muziek schept

Het is belangrijk voor een sociale, menseliik samenleving. Het NNO is een van de culturele paradepaardje van het Noorder-r en moet daarom laten zien wat ze in huis heeft' een band.

Door combinaties te maken met andere stijlen en genres trek je andere doelgroepen. Daar heb ik absoluut geen moeite mee' Het succes toont tevens dat de formule werkt", aldus Aikema'

"De rnrLziek

.-,: ,lt

,-.

::a:t :..

: i

ik speel.''

: :'.. .:

De komende maattden zijn wellicht voor'Liavaillc wrt lustigcr' Aikema en vooral de strijkers hoeven zich ir-r ieder geval niet te vervelen, want de agenda is behoorlijk gevuld. Na een serie concerten met de Nationale Reisoper:r, start vanaf 8 tot en Írret22 maart het iaarlijkse componistenfestival' Deze editie

Ook Tiavaille vindt het een logische staP en belar.rgrijk voor

t-97-1828) centraal. In navolging van zrvaargewichten Beethoven, Mozart en king of minimal music, Steve Reich, r'oigt de Gtote, Melodieuze en Svmfonische Schu-

het draagvlak in de samenleving. "\íe hebben een tijd geleden repertoire gespeeld van Ede Staal, wat eindeloos gedraaid en herhaald werd omdat het leefde onder een brede doelgroep' " Dar ir mooi om te zien.

gehore brengen. Kan Aikema straks geen Schubert meer zien of kijkt hij er juist naar uit?

staat Franz Schubert

bert. Het zijn drie verschillende prograLnma's die de gevoelige en open klanken van de 'Patel familias'van de Romantiek ter-r

ipeellocaties:

Programmering:

Ă¨*

"Ha ha, nee hoor, elk programma is net even anders en Schubert heeft mooi repertoire." Tot slot kijken de musici erg uit naar de samenwerking met de

Overigens is niet alleen de band tussen dirigent en musici van

opvolger van TĂĄbachnik, de Engelse Stefan Asbury. Tot dusver

groot belang. Ook de onderlinge verhoudingen zijn essentieel. Bij een groot orkest is uiteraard altijd sprake van groepjesvorming, waarbij de meeste koperblazers gescheiden zijn van de

zijn er slechts een aantal concerten geweest. Vele concerten zul-

strijkers. Wel vormt het een hechte club mensen bij elkaar met

len het komend seizoen volgen met de nieuwe vaste dirigenr. De Zwitser tbachnik heeft het orkest tot vele hoogtepunten

een gezamenlijk doel: prachtige muziek spelen. "Ik heb heie leuke collegas. \flel jammer dat het twee Limburgers en een

gebracht in de afgelopen jaren, maar toch kijken de musici

Fries

met gemengde gevoelens naar zijn werkwijze. "Het is een oude maestro. Hij heeft altijd gelijk, ook al is dat niet het geval. Natuurlijk is dat de rol die hij vervult als dirigent. Dat is mede nodig wanneer je een orkest leidt, maar hij is erg autoritair", vindt Tiavailie. Aikema vult aan dat Abury meer benaderbaar is. Het is een vriendelijke en betrokken man, die zich in dienst stelt van het orkest. Het orkest werkt graag voor hem, waar hij op zijn beurt zijn musici laat blijken dat hij tevreden is over de resultaten na een goed concert.

zijn', grapt Eric Aikema. "\7e voelen elkaar goed aan,

de sectie stemt bijna

altijd op natuurlijke wijze, de frasering

klinkt vloeiend . Kortom:

er is een sterk samenspel. Schumann omschreef het mooi: 'De hoorns vormen de ziel van het orkest,

omdat ze in het middengebied zitten van alle sremmen.' Het is een ldeurig instrumenr, ze zyn aftijd nodig. Ook komen we elkaar wel buiten de werkvloer tegen. De sfeer die

ik mij van

vroeger bij de fanfare herinner, is ook hier soms wel te proeven, ja. Zeker wanneer we met de blazers na afloop van een concert een biertje drinken aan de bar. Dan komt dat vereni-

gingsgevoelterug.))