Guinness Cork Jazz
“De spirit van het festival is altijd overeind gebleven”
Marcha van Deur… • 23-7-2014, 9 Kan de kop wat korter? Hou heel we ruimte over zo, en tekst past ook nie het einde
Pubs puilen uit, bier vloeit rijkelijk en jonge meiden in gewaagde outfits vullen het straatbeeld. Van 24 tot en met 27 oktober is het Ierse Cork in de ban van het Guinness Cork Jazz Festival. Jazz of geen jazz, de sfeer is goed en de concerten bevinden zich op fraaie locaties. TEKST EN FOTOGRAFIE: ANGELIQUE VAN OS
De gure wind en regen omhullen Cork met een grijze jas. Het water in de South en North Channels, die het hart van de stad omringen, staat hoog en slaat woest tegen de kade aan. Een paraplu is een must in Ierland, maar het is nog even een zoektocht om een goed exemplaar te vinden. Ondanks het slechte weer is de stad met zo’n 120.000 inwoners levendig. Het centrum is compact en overzichtelijk; 124 SE P T E MB E R 2 0 1 4
www.jazzism.nl
alles is op loopafstand goed te doen. En er is iets bijzonders aan de hand eind oktober, en dat heeft niet alleen te maken met de rijkelijk versierde Halloweenetalages of Bank Holiday. Eind oktober ademt heel Cork muziek, maar niet specifiek jazz, zoals de festivalnaam Guinness Cork Jazz doet vermoeden. Tijdens dit vierdaagse festival bestaat het overgrote deel van de gratis optredens in de
Reportage
9:53 einig et op
www.jazzism.nl
S E P T E M B E R 2014 125
uitpuilende pubs voornamelijk uit coverbands, variërend van funk, soul tot The Beatles en indierock. Het mag de pret niet drukken, want ’s avonds zijn de straten gevuld met (dronken en rokende) jongelui die extravagant gekleed zijn, van pub naar pub hoppen en zich kostelijk vermaken.
‘E ch te ja zzp o dia’ Bij Triskel Christchurch en The Everyman is meer jazz te horen en er hangt een andere, wat formelere sfeer. Dit zijn de ‘echte jazzpodia’ van het festival, waar dit jaar acts te zien zijn als Dianne Reeves, Michel Legrand, Sharon Jones & the Dap-Kings, Lee Fields & the Expressions. Ook is het publiek wat ouder en ziet er degelijker uit. Eerstgenoemde locatie zit wat verscholen in hartje centrum. Een smoezelig steegje leidt tot de entree van Triskel, waar na een aantal trappen zich een prachtig Gregoriaans kerkje met hoge ramen en plafond openbaart. De akoestiek is fraai en het lange schip biedt met haar houten balkon en dito banken ruimte aan zo’n 150 tot 200 bezoekers. Hier staan de meer avontuurlijke acts geprogrammeerd, zoals in 2013 Bugge Wesseltoft, Omen 111 en de Ierse Melanie O’Reilly.
T h e C ra ck In MacCurtain Street, aan de rand van het centrum, zit het klassieke theater The Everyman, dat stamt uit de laat Victoriaanse tijd. Het is een pareltje met hoog gedrapeerde gordijnen, sierlijke balkons en rode pluche stoelen. Evenals bij de andere podia, zijn hier twee concerten (double bill) per avond te zien, die qua stijl en generatie nogal van elkaar kunnen verschillen, zoals drummer Billy Cobham versus Partico Quartet of de Mingus Big Band en Snarky Puppy. Voor dergelijke bands is veel enthousiasme van het publiek, die onder luid gejoel de bands aanmoedigen. De diversiteit is belangrijk voor het festival meent programmeur Jack McGouran, die al 30 jaar bij het evenement is betrokken en waarvan de speellocaties van 4 zijn uitgegroeid naar 75. “Het festival bestaat ruim 35 jaar en heeft altijd veel lokaal support gehad, de sleutel voor succes en een lange adem. Zo ondersteunt hoofdsponsor Guinness al 30 jaar, en dat is niet voor niets, want de meeste bezoekers komen voor ‘The Crack’; een woord uit de oud Ierse Gaelic taal, dat verwijst naar plezier hebben.” Volgens McGouran bestaat slechts 7 à 8 procent van de circa 40.000 bezoekers uit jazzliefhebbers die specifiek voor de concerten komen, de rest komt voor de sfeer. “Dat percentage is wellicht heel laag, maar we bereiken ook jonge mensen (21-35 jaar) die via de gratis concerten met aanverwante muziekstijlen in aanraking komen met meer 126 SE P T E MB E R 2 0 1 4
www.jazzism.nl
geïmproviseerde muziek en vervolgens naar een betaald concert gaan.”
Jonge helden McGouran heeft de muziekmarkt inhoudelijk ingrijpend zien veranderen en heeft met zijn programmering daarop moeten inhaken. “Hoewel de liefde voor traditionele (dixieland) jazz in de UK en Ierland nog steeds groot is en we alle grote Amerikanen jazzlegenden hebben gehad, moet ik breder programmeren. Nog steeds richten we ons op sterren uit de VS, maar groot verschil is dat er bijvoorbeeld in het moderne Opera House meer popachtige groepen staan, zoals Chic & Nile Rodgers. Verder richten we ons veelal op Europese (Noorse) groepen en willen we nieuwe en jonge helden een plek geven. Zo presenteerden we in 2013 onder andere Bugge Wesseltoft, Edmar Castaneda en Snarky Puppy. Zij zijn de toekomst van de jazz. Rode draad de afgelopen jaren is dat we onze bezoekers willen laten participeren in het festival. Overdag zijn er allerlei activiteiten waar het publiek aan kan deelnemen.”
Fringe Fest ival Dat laatste is een mooie gedachte, maar in de praktijk is dat beperkt uitgevoerd, want lang niet alle activiteiten zijn tijdig klaar volgens de programmering of op de juiste locaties vindbaar. Zonde, want de randprogrammering die onder de noemer Fringe Festival aansluit, is divers met onder andere foto-exposities, lezingen, jamsessies, installaties, filmvertoningen, workshops en dansshows. De kleine record & cd fair stelt bijvoorbeeld weinig voor, omdat er hoofdzakelijk popplaten verkocht worden. Ook de aanvangstijden van The Cork Jazz Dance Exchange in het smoezelige Camden Palace Hotel kloppen niet en hiervoor schijnt een aparte toegangsprijs gerekend te worden. Eenmaal binnen is de balzaal van Camden echter een plaatje, met een strakke houten vloer, hoge pilaren en een glazenpuntdak. Hier herleeft de lindy hop en charleston dance gouden tijden. Koppels zijn deels gekleed in jaren ’20 en ’30 stijl en dansen of hun leven er vanaf hangt, begeleidt door live swingbandjes in New Orleans en dixieland stijl.
Celt ic jazz wom an De spoeling van nationale Ierse jazzhelden is dun. Vocaliste Melanie O’Reilly is een van de weinigen die al een tijd op internationaal niveau meedraait. Ze heeft vele prijzen gewonnen en stond op grote internationale podia, zoals Lincoln Center New York, Schoenberg Hall UCLA en de London Festival Hall. Ze woont grotendeels in San Francisco, waar ze werkt als performer en docent. Een aantal jaren
PRAKTISCH Erheen: Jazzism vloog met het Ierse Aer Lingus. Er zijn directe vluchten mogelijk van Schiphol naar Cork. Vliegtijd: anderhalf à twee uur. |Frequentie: een keer per dag. |Prijzen: in oktober tussen de €100 en €200 voor een retourticket. | aerlingus.com Verblijf Clarion Hotel Lapps Quay |+353 (0)21 422 4900 | clarionhotelcorkcity.com Tijdens het festival presenteert dit hotel, dat op slechts enkele minuten lopen ligt van hartje centrum, diverse oude stijl concertjes in de lobby. Nette kamers, met deels uitzicht over het South Channel, een binnenzwembad, prima ontbijtbuffet en vriendelijk personeel. Wel enigszins prijzig: tussen de €130190 per nacht. Guinness Cork Jazz Festival 24-27 oktober, binnenstad van Cork en randprogramma in Kinsale. | guinnessjazzfestival.com| Het festival werkt hoofdzakelijk met double bill tickets, variërend per concert. 5x to do in Cork & omgeving Naast jazz valt er in Cork en omgeving meer te ontdekken. Jazzism selecteerde vijf uiteenlopende tips. 1. Sla een kruisje in St. Fin Barre’s Cathedral Even buiten het centrum van Cork ligt deze statische kathedraal, vernoemd naar de heilige Fin Barre die volgens de legende op deze plek in 606 een klooster vestigde. Er volgden elf kerken, waarvan de huidige is overgebleven. De kathedraal ademt gotische kenmerken uit de 13e eeuw, maar de bouw stamt uit 1870, ontworpen door de Brits William Burges. Het exterieur heeft fraaie beelden, en het interieur presenteert veel glas-in-lood, hoge marmeren pilaren en vele fresco’s aan het plafond.
Vlakbij St. Barre’s ligt de universiteit van Cork, dat eveneens uit de 19e eeuw stamt. Struin wat over de campus en bezoek het pittoreske Honan kapelletje met een fraaie mozaïeken vloer en wederom prachtig glas-in-lood. Hier zijn soms drie bruiloften per dag van alumni. cathedral.cork.anglican.org | ucc.ie 2. Op ‘Down Road Abbey tour’ bij Fota House arboretum & Gardens Dit goed onderhouden Victoriaanse landhuis is omringd door fraaie tuinen. Tijdens een rondleiding krijg je een goed beeld van de pracht en praal van de rijke familie Smith- Barry, die vanaf 1820 het optrekje betrok. Vooral de kinderkamer, de keuken en slaapvertrekken van het personeel zijn mooi bewaard gebleven en brengen de verhalen van gidsen tot leven. Er zijn diverse activiteiten en bezichtigingen mogelijk. |Fota Island, Carrigtwohill|fotahouse. com | +353 (0)21 481 5543 3. Bezoek Corks voormalige exporthaven ‘Titanic‘ Cobh Het plaatsje Cobh (voorheen Queenstown; spreek uit als Cove) was lange tijd de op twee na grootste exporthaven van de wereld, vanwege de strategische ligging van diverse eilanden rond de haven. Hier vertrokken en arriveerden veel emigranten en soldaten. Maar het stadje is vooral bekend omdat het in 1912 de laatste aanlegplaats was van The Titanic en vanwege passagiersschip Lutsitiana, dat zonk door een bombardement van een Duitse U-boot tijdens WOI en zo’n 1200 mensen het leven kostte. Naast het Titanic-museum is het interessant om met een gids door het stadje te struinen, die de vele verhalen tot leven brengt. Zoals de anekdote over de priester Frank Brown, die als hobbyfotograaf veel beeldmateriaal had geschoten, maar in Cove van het schip af moest. Hij had geen toestemming van zijn meerdere om door te reizen naar de VS. Kort na de ramp bleek zijn beeldmateriaal van grote historische
waarde. |Gids Aideen Whitston: +353 (0) 85 727 9671. | Tip: evenals Fota ben je met de trein vanuit Cork binnen 20 minuten in Cobh. 4. Ontdek de verschillende gezichten van Kinsale Het oude havenstadje Kinsale, zo’n 20 minuten buiten Cork, was in het verleden evenals Cobh van groot strategisch belang. Het hoger gelegen Charles Fort (17e eeuw) is een van de belangrijkste militaire nederzettingen geweest uit de Ierse geschiedenis. De gidsen vertellen uitgebreid over de historie en vooral de zware leefomstandigheden van de soldaten. |heritageireland.ie/en/charlesfort/ Ondanks dat Kinsale niet meer dan 3000 inwoners telt, zijn er diverse leuke winkeltjes en maar liefst 60 (!) restaurants. Wel is de plaats uitgegroeid tot een toeristische trekpleister voor boot- en zeilliefhebbers. Van de oorspronkelijke vissers spirit uit de 19e eeuw is weinig over, maar vis staat wel veelal op het menu, zoals bij restaurant Fishy Fishy, Crowleys Quay. |Fishyfishy.ie TIP: Kinsale maakt onderdeel uit van het randprogramma Fringe Jazz van het GCJ festival. Het hele weekend zijn op zo’n 15 verschillende locaties uiteenlopende concerten (veelal oude stijl). Meer info: kinsale.ie 5. Voel je een echte Ier: drink Jameson whisky en bezoek de gelijknamige brouwerij in Midleton, even buiten Cork. Het is weliswaar een toeristische attractie, maar de gidsen weten de geschiedenis van de fabriek, waarvan sommige gebouwen dateren uit 1795, met oprecht enthousiasme en humor te vertellen. De tour duurt ruim een uur en omdat alles nog zo authentiek is, krijg je als bezoeker een goed tijdsbeeld. Na de tour is er uiteraard genoeg gelegenheid om de whisky te proeven. Jameson Experience Midleton| +353 (0) 21 461 3594| jamesonwhiskey.com
Shop & eettips Cork: Miss Daisy Blue Unit 12-14, Market Parade 51-53 Patrick Street|missdaisyblue@hotmail.com Prijzig, maar fraai aanbod van vintage kleding dat teruggaat tot originele jurken en accessoires uit de jaren’20. Giles Norman Photography 45 Main Street, Kinsale |gilesnorman.com Wie op zoek is naar een origineel Iers souvenir of gewoon mooie fotografie, moet naar de galerie van Giles Norman. De fotograaf presenteert hoofdzakelijk fraaie zwart-wit stillevens van Ierse en Corkse landschappen en architectuur, soms aangevuld met dieren. Jaques Restaurant 23 Oliver Plunkett Street | jaquesrestaurant. ie| +353 (0)21 4277 387 Goed restaurant dat zich richt op lokale ingrediënten voor verse soepen, quiche, vis en vlees. Tweegangendiner vanaf €24. Doen ook aan livemuziek. The English market Olivers Plunkett Street| englishmarket.ie De overdekte Engelse markt biedt een keur aan regionale verse producten. De markt bestaat al sinds 1788, en is daarmee één van de oudste gemeentelijke markten ter wereld waar veel gehandeld werd. De overdekte hal met vier ingangen ademt nog altijd sferen van weleer en de producten zijn fraai uitgestald. Een must om te bezoeken! Market Lane is een aardig restaurant in de hal van het complex, en presenteert producten die afkomstig zijn van de markt.
geleden presenteerde ze hier de succesvolle radioshow Jazz on the Bay, voor de nationale Ierse radio, waar ze grote jazzhelden interviewde. Tussen 2005 en 2008 had ze een gastdocentschap aan de universiteit van Berkeley op de Celtic Studies faculteit. Hiervoor bracht ze een speciale cd uit, getiteld Women Who Left, over vrouwelijke Ierse emigranten die naar The States trokken in de 19e eeuw. De zangeres keert regelmatig terug naar haar geboortegrond. Ze groeide op in Dublin en is afkomstig uit een bekende theaterfamilie, met liefde voor jazz. O’Reilly staat bekend om haar celtic jazz, een mix van traditionele jazz met Ierse poëzie en folkinvloeden. Ze zingt onder andere in traditionele Sean-Nós en Gaelic taal. Ze is beïnvloed door lokale helden als the Horslips, Louis Stewart Trio and the Chieftains, Seán O Ríada en Seasamh O Heanai. Hierdoor krijgt haar warme stem een heel eigen sound. O’Reilly: “Toen ik naar jazz begon te luisteren was er geen onderwijs, er waren nauwelijks clubs. Ik ging regelmatig mee met mijn zus naar uiteenlopende concerten in de Foxrock Folk Club en luisterde naar vele elpees die mijn zus meenam naar huis uit de platenzaak waar ze werkte. Nu is er zoveel veranderd. De speelplekken zijn nog altijd beperkt, maar wereldwijd zijn er voldoende mogelijkheden.”
Ont wikkeling in I erland Terugkijkend en vooruit naar de toekomst van jazz in Cork, uit ze haar dankbaarheid naar dit festival , want hier startte haar carrière, eind jaren ’80. “Wellicht was de belangstelling destijds wat groter en de economie beter, maar ik vind dat de spirit van het festival altijd overeind is gebleven. Er is een mooie mix van nationale en internationale artiesten en publiek, de integratie van diverse genres doet het evenement goed en het educatieve programma is een prima aanvulling. De spirit van jazz leeft hier nog steeds en is belangrijk voor de ontwikkeling in Ierland”, aldus de vocaliste. Binnen twee jaar hoopt het festival zich uit te breiden met een groter podium dan wel concertzaal bestaande uit meerdere zalen, zodat het programma van zaal tot zaal te beleven valt. Echter benadrukt Jack McGouran de kanttekening dat de sfeer behouden blijft. En daar heeft hij volledig gelijk in, want dit vrolijke festival kenmerkt zich juist vanwege de uitpuilende pubs, volle straten van
Meer info over Cork: ierland.nl en failteireland.ie Met dank aan: Fâilte Ireland, Tourism Ireland (Aisling Murphy & Ruairi Lehmann), Guinness Jazz Cork Festival, Aerlingus & Clarion Hotel.
www.jazzism.nl
S E P T E M B E R 2014 129