1
ACCENT
NO 3 NAJAAR 2018
FOOD | INSPIRATION | LIFE | STYLE
VEGAN STRUGGLES | PLANT POWER | EAT THE RAINBOW
ACCENT | najaar 2018
2
COLOFON Uitgever: Appèl BV Drukwerk & postverzending: Bek Veghel, www.bek.nl Concept & realisatie: Ellen Janssen, Sophie Vos, Karlijn Hoorneman Met medewerking van: Maartje Vugts, Michelle Dingemanse, Eline Stals, Evy de Wilde Rechten: niets uit deze uitgave mag, in welke wijze dan ook, worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. CONTACT Appèl BV Postbus 2250 5202 CG ‘s-Hertogenbosch www.appel.nl 073 - 612 50 50 contact@appel.nl
Oplage 15.000 stuks © 2018 Appèl B.V.
03 WELKOM
PLANT POWER Wat proef jij bij blauwe spruitjes? Of wat zou je ervan vinden als je kopje koffie groen was? De kleur van je eten beïnvloedt de smaak ervan. Je proeft niet alleen met je tong, maar ook met je ogen. Nu we dat weten kan ik je vertellen dat je tijdens het lezen van deze editie heel wat verschillende gerechten gaat verslinden. Dit najaarsmagazine barst namelijk van de kleuren. Nee, geen e-nummer ongein, maar puur natuur, lekker vega en vaak zelfs vegan. Uiteraard dwingen we niemand om veganistisch te worden. Op pagina 20 en 21 verklappen we onze eigen vegan struggles, maar we laten ook zien dat vega(n) eten niet moeilijk hoeft te zijn of saai is. Je kunt namelijk eindeloos variëren met groenten, granen, bonen en ga zo maar door.
‘We kunnen er niet meer omheen; de plantaardige levensstijl is hot’
Lees het interview met Michael Luesink van BOON, maak heerlijke vegan recepten en leer alles over de nieuwste granen. We kunnen er niet omheen; de plantaardige levensstijl is hot. Heerlijk en een en al power.. Plant Power!
Evy de Wilde Conceptontwikkelaar
ACCENT | najaar 2018
34 27
12
43
27
14
05 INHOUD
22
06
Power of the plants Urban jungle
12
Eat the rainbow Recepten
18
Nice to haves Gadgets
20
Voordelen plantaardig eten Column
BOON Interview
3 x zaden en granen Recepten
Alles over granen Good to know
Vegan struggles Van de redactie
36
26
Floral flavours Tips
28
Spiksplinternieuw Kookboeken
30
Green powerrr Smoothies
32
Daily nine Column
40 42 44
Vegan restaurants Trendtour
ACCENT | najaar 2018
06 SPECIAL
Interview met
Michael Luesink
07
Hij verzon het concept ‘BOON’ voor zijn afstudeeropdracht aan de HAS Hogeschool. Inmiddels is BOON uitgegroeid tot een bloeiend bedrijf en liggen de producten in de schappen bij de Albert Heijn en Jumbo. Van BOON burgers, ballen tot nuggets, alle producten zijn gebaseerd op bonen. Tijd voor een kennismaking met oprichter Michael Leusink!
De bapao’s van BOON zijn 100% plantaardig! Ze worden gemaakt op basis van groentedeeg en gevuld met verse groenten, specerijen en bonen. Natuurlijk lekker! Passie voor voeding
Michael heeft van jongs af aan een grote passie voor voeding. Hij heeft in verschillende sterrenrestaurants gewerkt en veel gereisd. Tijdens reizen in Azië en Zuid-Amerika werd Michael geïnspireerd door de mogelijkheden van bonen. Niet gek dat hij tijdens zijn opleiding aan de HAS Hogeschool het concept ‘BOON’ bedacht. Het idee achter BOON: Nederland meer plantaardig laten eten door productinnovaties op basis van bonen om zo bij te dragen aan de verduurzaming van ons voedingspatroon. Michael: “Bonen zijn lekker, makkelijk, goedkoop én super gezond. Een perfecte manier om eiwitten te consumeren. Ik besloot van BOON een echt bedrijf te maken en heb de juiste partners gezocht om verder te bouwen.” ACCENT | najaar 2018
08 Innovatieve bonenproducent BOON wil uitgroeien tot de meest duurzame en innovatieve bonenproducent van de wereld. Dit doen ze door consumenten iedere week te laten genieten van productinnovaties op basis van bonen met een eerlijk verhaal van boer tot bord. “In 2050 zal de wereldbevolking toenemen tot 9 miljard, voedselzekerheid is dan een hot issue. Willen we iedereen in de toekomst op een duurzame manier blijven voeden dan is een transitie naar een meer plantaardig eetpatroon noodzakelijk. Van alle plantaardige voedingsmiddelen heeft de boon het hoogste eiwitgehalte en ook nog eens een lage milieubelasting. Als we bonen zelf opeten, kunnen we daar veel meer mensen mee voeden dan wanneer we ze eerst aan dieren voeren voor de productie van vlees of zuivel”, aldus Michael.
Lokale keten Michael heeft met BOON een nieuwe duurzame keten opgezet, van boer tot bord. Hij werkt intensief samen met Nederlandse telers en food retailers. Hij vertelt: “Vroeger was Nederland een echt bonenland. Grote, lange velden vol bonenstaken vulden onze horizon. In de zomer was het platteland het domein van ruiters, waar alle bonen gedroogd werden. Helaas is dat minder geworden. BOON gaat dit proces keren en de boeren weer in het middelpunt zetten. In ons eigen land hebben we prachtige bonensoorten zoals witte- en bruine bonen en kapucijners.”
09
Plantaardige bapao Eén van de nieuwste innovaties is de BOON bapao. Gemaakt op basis van groentedeeg en gevuld met verse groenten, specerijen en bonen. Michael vertelt: “De bapao is een van de populairste snacks van Nederland, maar heeft ook een imagoprobleem. Ik zag het als een kans om van een product, dat al snel gezien wordt als vette studentensnack, een hip, gezond en vooral heel erg lekker tussendoortje te maken. De bapao bevat 50 gram groenten en is ook nog eens beter gevuld.”
Verleiden Het gedrag van mensen veranderen is erg moeilijk. Michael: “We geloven er dan ook niet in dat je mensen moet overtuigen om onze producten te eten in plaats van vlees. Wel geloven we dat we door innovaties en lekkere producten consumenten kunnen verleiden tot een gezond en duurzaam eetpatroon. Ik denk dat de BOON-strategie een van de redenen is waarom BOON zo succesvol is: van duurzaam eten de lekkerste keuze maken! Bovendien hebben we een plantaardige en duurzame visie en innovatieve en vooral lekkere producten!”
‘Vroeger was Nederland een echt bonenland. Grote, lange velden vol bonenstaken vulden onze horizon.’
ACCENT | najaar 2018
10 Toekomst In 2050 zou BOON graag zien dat ze een substantiële bijdrage hebben geleverd aan de transitie naar een meer plantaardig voedingspatroon. “Door consumenten te verleiden met de lekkerste vleesopvolgers hebben we samen met gelijkgestemde bedrijven de consumptie van dierlijke en plantaardige eiwitten kunnen verschuiven naar 50/50. “Ik droom ervan dat BOON straks een grote onderneming is en dat we een voorbeeld zijn voor andere ondernemers die hun ecologische voetafdruk willen verlichten. En dat niet alleen in Nederland, maar internationaal! BOON heeft straks in verschillende categorieën en in verschillende Europese landen verrassende én lekkere producten die bijdragen aan de verduurzaming van ons voedingspatroon”, aldus Michael.
‘Ik droom ervan om een voorbeeld te zijn voor andere ondernemers die hun ecologische voetafdruk willen verlichten.’
11
#VEG
GIEB
UN
ACCENT | najaar 2018
GRANEN & N E D A
3X
Z
12
Gebruik als topping 100% pindakaas, geroosterde pinda’s en verse koriander. Zo maak je deze veggie bowl helemaal af!
RECEPTEN
VEGGIE BOWL
met kokos quinoa Voor de kokos quinoa 180 gr quinoa, 400 ml kokoswater, 90 ml water en 1 el ahornsiroop. Voor de groenten 1 zoete aardappel (in blokjes), 180 gr wortel (in blokjes), 1 teen knoflook (geperst), 2 el extra virgin olijfolie, zout en peper. Voor de rode kool sla 180 gr rode kool (fijngesneden), 100 gr gekookte sojabonen, 1 rode peper (fijngesneden), 2 el extra virgin olijfolie, sap van 1 limoen, 1 el sojasaus, 1/2 el ahornsiroop, mespuntje gemberen knoflookpoeder.
AAN DE SLAG:
VEGAN PROOF
Verwarm de oven voor op 200°C. Meng alle quinoa ingrediënten in een pan, breng aan de kook en laat, op laag vuur, ca. 10 min. pruttelen. Plaats alle groenten op een bakplaat met de olijfolie. Breng op smaak met de knoflook, zout en peper. Rooster in de oven voor ca. 25-30 min. Meng vervolgens de rode kool, sojabonen en de rode peper in een kom en zet apart. Meng voor de dressing alle overige ingrediënten en voeg dit toe aan de rode kool salade. Laat dit 10 min. intrekken. De basis van je salade is de kokos quinoa, leg daarop de geroosterde groenten en de rode kool salade. ACCENT | najaar 2018
GEVULDE FLESPOMPOEN
met gierst en boerenkool 1 flespompoen, 100 gr gierst, 1 blik kikkererwten, 150 gr boerenkool, 1 tl ras el hanout, ½ tl knoflookpoeder, 1 tl komijnpoeder, 1 tl paprikapoeder, 1 tl chilipoeder, ½ tl sinaasappelschil, 2 el olijfolie en 75 gr gedroogde cranberries.
AAN DE SLAG: Verwarm de oven voor op 180°C. Snijd de pompoen door midden in de lengte en haal met een lepel de zaden en draden uit de pompoen. Meng de olijfolie met het knoflookpoeder en de ras el hanout. Smeer de pompoen in met de kruidenolie en bak deze op een met bakpapier bekleedde bakplaat 40 min. in de oven. Maak de gierst volgens de gebruiksaanwijzing op de verpakking. Giet de kikkererwten af (bewaar het vocht, zie onderstaande tip) en meng met de paprikapoeder, komijnpoeder, sinaasappelschil en chilipoeder. Roerbak de kikkererwten met de boerenkool kort in 1 el olijfolie op middelhoog vuur en breng op smaak met zout en peper. Meng de gierst, het kikkererwtenmengsel en de cranberries. Vul de pompoen met het mengsel en garneer met blaadjes peterselie. Tip! Het vocht van de kikkererwten kun je in diverse gerechten gebruiken! Benieuwd? Kijk op pagina 38.
15
Een flespompoen hoef je niet te schillen, deze wordt namelijk zacht tijdens het bereiden. ACCENT | najaar 2018
16 FREAKIN’ FREEKEH
FREEKEH SPINAZIESALADE met cranberries en noten
100 gr freekeh, 125 gr babyspinazie, 125 gr rucola, 100 gr gele paprika (in blokjes), ½ rode ui (fijngesneden) en 30 gr gedroogde cranberries (grofgehakt). Voor de dressing 3 el olijfolie, 1 el appelazijn, 1 el citroensap, 1 tl mosterd, 1 tl honing, zout en peper. Voor de topping 30 gr gehakte amandelen en 2 el ricotta.
AAN DE SLAG: Kook de freekeh zoals op de verpakking. Zet apart en laat afkoelen. Meng alle ingrediënten in een grote kom. Roer vervolgens alle ingrediënten voor de dressing goed door elkaar en voeg dit toe aan de salade. Neem de freekeh als basis en leg hier wat salade op. Dresseer met een lepel ricotta en de amandelen.
Freekeh bevat heel veel vezels, is vullend en geeft langzaam energie af. Op pagina 19 lees je er meer over!
ACCENT | najaar 2018
18 GOOD TO KNOW
Granen
Pseud o
ALLES OVER
We waren net gewend aan haver en quinoa (zelfs geleerd dit woord correct uit te spreken), staan er alweer nieuwe, hippe granen klaar! Om je op weg te helpen hebben we een overzicht voor je gemaakt!
Gierst Gierst is het oudste graan ter wereld! Het is een verzamelnaam voor meerdere soorten granen, waarvan millet en sorghum in Nederland verkrijgbaar zijn. Gierst heeft een lichtzoete smaak. Ongeroosterd kan het doen denken aan boter en eieren en geroosterd komt er een nootachtige smaak bij. Daarnaast is gierst glutenvrij, maar mensen met coeliakie kunnen er wel op reageren alsof er gluten in zitten. Van gierst wordt vaak meel gemaakt voor brood of pannenkoeken, maar je kan dit graan ook verwerken in pap, soep of er zelfs popcorn van maken. Wil je het gebruiken in een salade? Kook de gierst dan 20 minuten. Per 100 gram zitten er 372 calorieĂŤn in; 3 gram vezels, 10 gram eiwitten en 60 gram koolhydraten.
Farro Farro is een Italiaans graan dat uit de tijd van de Romeinen komt. Het is een lekkere, gezonde variatie op rijst met een nootachtige smaak en een stevige bite. Farro lijkt veel op spelt en tarwe, maar bevat iets minder gluten. Verder is het rijk aan vezels, verschillende vitamines B en ijzer. In tegenstelling tot de andere granen heeft farro wel een langere kooktijd, namelijk 40 minuten. Je kunt het eten in een Italiaanse salade, als vervanger voor risottorijst of in een goed gevulde soep, zoals de Italianen het eten. Farro bevat per 100 gram 347 calorieĂŤn, 11 gram vezels, 18 gram eiwitten en 63 gram koolhydraten.
19
Amaranth Een zeer oud ras, waarvan de roots in Amerika liggen. De Inca’s, Azteken en Maya’s gebruikten amaranth zowel als voedsel als geneesmiddel. Dit zegt al veel over de gezonde voordelen van dit graan. De zaadjes/korrels van amaranth groeien in lange pluimen, die verschillend zijn van kleur, zoals goudgeel, paars of rood. Amaranth bevat vooral erg veel mineralen, zoals fosfor, calcium en kalium. Het is bijzonder rijk aan magnesium wat het graan voor (top) sporters weer erg aantrekkelijk maakt ter aanvulling. Nog een voordeel: het is een speudograan en dus glutenvrij. Erg gunstig dus voor mensen met coeliakie. De kooktijd van amaranth is circa 20 minuten. Amaranth bevat per 100 gram 371 calorieën, 7 gram vezels, 14 gram eiwitten en 65 gram koolhydraten. Freekeh Freekeh is een oud graan uit het MiddenOosten. Het is een harde, onrijpe tarwe die wordt gedroogd in de zon, vervolgens in brand gestoken en daarna tegen elkaar aangewreven zodat er kleine korreltjes ontstaan. Vandaar de nootachtige smaak. Freekeh bevat heel veel vezels, is vullend en geeft langzaam energie af. Ook bevat het graan veel vitamine B1 en B2. Je eet het in salades of in bijvoorbeeld soepen. Hiervoor moet je per persoon 75 tot 100 gram 15 minuten koken. Freekeh bevat per 100 gram 347 calorieën, 11 gram vezels, 64 gram koolhydraten en 18 gram eiwitten. Het wordt ook wel farek of frikey genoemd.
Wat maakt granen zo gezond? Hele granen zijn gezond vanwege het totale pakketje dat ze leveren. Een graankorrel bestaat uit drie delen: 1. Het vlies of de zemelen Dit is de harde buitenste schil van de korrel. Deze bevat vooral vezels, mineralen en antioxidanten. 2. Het zetmeel Zetmeel zit binnen in de graankorrel en het bestaat voornamelijk uit koolhydraten. 3. De kiem De kiem is een klein deeltje van de graankorrel en binnen in de korrel zitten de vitaminen, mineralen, eiwitten en plantaardige stoffen.
Zaden of granen? Granen zijn zaden in de vorm van aren en behoren tot de familie van grassen. Zaden die op granen lijken zijn amaranth, boekweit, canihua en quinoa. Dit zijn geen zaden van grassen, maar van andere planten. Ondanks dat het geen granen zijn, worden ze wel op dezelfde manier verwerkt, bereid en gegeten.
ACCENT | najaar 2018
20 FUN
VEGAN STRUGGLES van de redactie
LET’S G O VEGAN! OF TOCH N IET?
CROISSANTJES BIJ HET ONTBIJT A VEEL
SHOARMA OF DÖNER NA HET STAPPEN MET EXTR KNOFLOOKSAUS
OMA’S GEHAKTBAL MET EXTRA VEEL JUS EN AARDAPPELTJES IN ROOMBOTER GEBAKKEN
KAASPLANKJE OF KAASFONDUE
UITETEN BIJ EEN GRILLRESTAURANT PASEN VIEREN ZONDER EIEREN RUNDERBAVETTE VAN THE GREEN EGG.. AL HET VLEES VAN THE GREEN EGG
BITTERBALLEN BIJ DE BORREL SPONTAAN UIT ETEN GAAN IN EEN WILLEKEURIG RESTAURANT. DE ENIGE VEGAN OPTIE IS EEN GEVULDE PORTOBELLO EN JE HOUDT NIET VAN CHAMPIGNONS.
21
VERRASSINGSETENTJE BIJ VRIENDEN OMA’S GROENTESOEP MET ZELF GETROKKEN RUNDERBOUILLON
DE ENIGE ECHTE NIEUWE HARING O, PARMEZAAN
OP VAKANTIE NAAR ITALIË. MOZZARELLA, PEST EN BURRATA MMM
KIPPETJE AAN HET SPIT BIJ DE POE
LIER
JE FAVORIETE LEREN SCHOENEN IN DE UITVERKOOP EEN UITSMIJTER ROSBIEF OP VERS MAÏSBROOD
NOOIT MEER UITGENODIGD VOOR BARBECUES OF ETENTJES OF JE EIGEN ETEN MOETEN MEENEMEN
ACCENT | najaar 2018
22
Power OF THE PLANTS
Onze huizen veranderen langzamerhand in urban jungles. Planten zijn absoluut niet meer weg te denken uit je interieur. Een grote palm in een terracotta pot of hangende luchtplanten in een zelfgebreide macramĂŠ-pot. Niets is te gek! Wist je dat veel van deze planten je huis niet alleen opfleuren maar ook zuiveren?
r own Create you ngle urban ju
GOOD TO KNOW
n se v Sa
er i a
Vrouwentong De Vrouwentong, ook wel Sanseveria genoemd, vindt alles best, veel zon, weinig zon.. het maakt niets uit. De bladeren kleuren donkerder als hij verder van het raam staat en omgekeerd. Je hebt er eigenlijk geen omkijken naar en hij maakt ook nog eens de lucht in je huis schoner. Nice to have!
Ficus ‘Anouk’ Een Vietnamese luchtverfrisser die helpt bij onaangename geurtjes in huis. En met een hoogte van vier meter kan er aardig wat verfrist worden. De ideale vervanger voor je geurstokjes en dus de perfecte huisgenoot!
Aloë Vera
Aloë Vera De Aloë Vera is vooral bekend geworden om zijn helende werking. Zo zou de gel die de Aloë Vera afscheidt helpen tegen eczeem en uitslag. Ook wordt het in yoghurt en sap verwerkt. Naast de genezende werking van het sap is de Aloë Vera ook een goede luchtzuiveraar. De plant haalt schadelijke stoffen zoals benzeen en formaldehyde uit de lucht. ACCENT | najaar 2018
24 Myrtillocactus Deze cactus groeit als kool en kan wel vijf meter lang worden! Eerst krijgt hij prachtige groen-witte bloemen en daarna groeien er blauwe besjes aan. Zijn bijnaam is dan ook; blueberry-cactus. In Mexico worden deze besjes als snack gegeten. De prikkelplant is een musthave voor in je huis, want hij filtert de lucht en zorgt ervoor dat je genoeg zuurstof in huis hebt.
Sarracenia Deze plant verslindt, met zijn woest aantrekkelijke zichtbare en geurende druppeltjes nectar, alle insecten die in zijn koker landen. Je kunt je vliegenmepper opbergen met deze carnivoor in huis! De Sarracenia vangt de insecten in de bekerval, vandaar de bijnaam bekerplant. De deksel is groot en heeft een felle kleur, waardoor het insect denkt dat het een bloem is.
Oerwoud - ‘s-Hertogenbosch
Waar koop je deze powerplants?
Uiteraard kun je terecht bij het tuincentrum op de hoek. Maar wil je echt bijzondere exemplaren? Kijk dan eens bij ‘stadstuinwinkel en healthcafe’ Oerwoud in ‘s-Hertogenbosch. Ze verkopen uiteraard planten, maar ook vintage accessoires en je kunt er zelfs terecht voor yoga, workshops of een heerlijke plantaardige lunch!
Vughterstraat 84, ‘s-Hertogenbosch oerwouddenbosch.nl
PLANTENKRACHT
25
ACCENT | najaar 2018
BIETENGAZPACHO MET DILLE
ONIGIRAZU
Tip! Voeg zwarte sesamzaadjes en een saus naar keuze toe voor de finishing touch!
VEGETARISCHE LASAGNE
27 RECEPTEN
EAT THE RAINBOW Bietengazpacho met dille
Onigirazu: sushi sandwich
Vegetarische lasagne
4 gekookte bietjes (in blokjes), halve rode ui (gesnipperd), 2 knoflook teentjes, ½ komkommer (in blokjes), ½ el verse dille, 2 el witte wijn azijn, ½ tl zeezout, ½ tl zwarte peper en 1,5 l koude groentebouillon (tablet).
8 norivellen, 400 gr sushirijst, 1 zoete aardappel (in blokjes), 200 gr tofu, 200 gr verse spinazie, 2 el sojasaus, 2 tl geroosterde sesamolie, peper en zout.
1 grote flespompoen (in blokjes), olijfolie, zeezout, 1 kg bieten (in blokjes), 1 bol knoflook, 1,5 kg tomaten, 4 takjes rozemarijn, 500 gr bevroren spinazie, 250 gr ricotta, 1 tl nootmuskaat, 500 gr verse lasagnebladen en 40 gr geraspte kaas.
Toppings Blokjes komkommer Hard gekookt eitje (in kwartjes) Plakjes radijs Bieslook (fijngehakt) Aan de slag: Meng de bietjes, bouillon, gesnipperde rode ui, de knoflook, komkommer, zout, peper, azijn en de verse dille in de blender tot een gladde soep. Proef en voeg naar smaak nog azijn of zout en peper toe. Plaats in de koeling. Giet de ijskoude soep in een kommetje. Garneer met de toppings en eventueel nog wat olijfolie of yoghurt. Serveer direct.
Aan de slag: Bak de zoete aardappel in sesamolie beetgaar. Voeg tijdens het bakken de sojasaus toe. Dep de tofu droog met een keukenpapier. Marineer de tofu met sojasaus, peper en zout. Marineer voor 30 min. Snijd in plakken en bak goudbruin. Leg de gekookte rijst in het midden van een norivel en leg hierop zoete aardappel of tofu met spinazie en eindig met een laagje rijst. Vouw het geheel op, verpak in vershoudfolie en leg in de koelkast. Snijd het pakketje doormidden en verwijder de folie. Genieten maar!
Aan de slag: Verwarm de oven op 180°C. Leg de pompoen op een bakplaat met olijfolie en zout. Doe hetzelfde met de bieten en voeg 2 teentjes knoflook toe. Halveer de tomaten en leg deze op een aparte bakplaat met olijfolie, zout, 2 teentjes knoflook en de paar takjes rozemarijn. Bak de pompoen en biet 50 min. (tot ze helemaal zacht zijn). Na 15 min. mogen de tomaten er ook bij. Pureer de groenten apart van elkaar tot drie verschillende egale purees. Maak de spinazievulling door de spinazie met de ricotta, nootmuskaat, zout en peper te mengen. Kijk op appel.nl/recepten hoe je de lasagne bouwt!
ACCENT | najaar 2018
28 GADGETS
Nice to haves OR TO GIVE
PLANTBARE FORTUNE COOKIE
Dit leuke wenskoekje is plantbaar. Dus je geeft niet alleen een wens maar ook mooie veldbloemen cadeau.
PICK YOU R FAVORITE
LUSH PRODUCTEN
Alle producten van Lush zijn vegetarisch verantwoord en de meeste ook geschikt voor vegans. Je herkent de vegan producten aan het officiële Vegan Trademark-logo op de labels. Zo weet jij precies wat voor goeds er allemaal in zit!
29 PIKAPLANT JAR
SPRUITJE BIG BROTHER
Planten die je nooit water hoeft te geven, ideaal! Deze planten zijn luchtdicht afgesloten in een glazen weckpot. Zo kunnen ze het water binnenin voortdurend recyclen en zichzelf verzorgen.
Big Brother is een levend ecosysteem. Spruitje vond de juiste combinatie van planten en mossen om een wereld van rauwe natuur te creĂŤren, die bijna volledig zelfvoorzienend is. Het mos en de condens zijn daarvan de basis en houden het systeem stabiel.
MUNIO CANDELA PLANTAARDIGE KAARSEN
Munio Candela zijn 100% plantaardige handgemaakte kaarsen. Deze non-toxische kaarsen, op basis van soja, hout en natuurlijke geuren, branden langer dan gewone kaarsen op basis van petrol.
ACCENT | najaar 2018
30
COLUMN
VOORDELEN VAN PLANTAARDIG ETEN Plantaardig, oftewel vegan, eten is in opkomst. Voor Bill Clinton en Beyoncé is dit al jaren een gewoonte en ook in Nederland duiken er steeds meer vegans op. De markt speelt in op de vraag van de consument. Zo kun je tegenwoordig een Cornetto eten die volledig vegan is en hoeft je kipschnitzel geen kip meer te bevatten. Maar wat is vegan eten eigenlijk en wat betekent dit voor je lichaam of het milieu? DOOR MICHELLE DINGEMANSE - DIËTIST
Vegan eten Veganistisch eten houdt in dat er geen dierlijke producten worden gegeten zoals melk, honing, kaas of snoepjes op basis van gelatine. Het veganisme kan naast voeding ook doorgetrokken worden in een leefstijl waarbij geen leer of wol wordt gedragen. Voedingsstoffen Een populaire vraag aan veganisten is: ‘Hoe krijg je voldoende eiwitten
binnen?’. De overtuiging is namelijk dat we eiwitten alleen uit dierlijke producten halen. Toch is het zo dat je prima aan je eiwitten kunt komen als je enkel plantaardige eiwitten nuttigt. Deze eiwitten zitten vooral in peulvruchten, granen en noten. Eiwitrijke producten bestaan uit verschillende soorten aminozuren. Aminozuren zijn de deeltjes waaruit eiwit is opgebouwd. Het lichaam heeft verschillende aminozuren nodig, dit noemen we de essentiële
31
aminozuren. De truc is veelzijdig te eten en je eten te combineren met graanproducten. Zo krijg je alle essentiële aminozuren binnen. Denk aan een dag tofu, de andere dag bonen en ga zo maar door. De eiwitinname kan gemeten worden via een voedingsdagboekje in de Eetmeter van het Voedingscentrum. Voordelen gezondheid In zekere zin zijn veganisten al bewuster bezig met wat ze eten. De etiketten controleren voor dierlijke ingrediënten zorgt ervoor dat je al bewuster bent van wat je in je mond stopt. Daarbij zorgt het eten van meer peulvruchten, granen en groenten voor het verhogen van je vezelinname en zitten er veel goede voedingstoffen in. Zeker als je een volwaardig veganistisch voedingspatroon vergelijkt met de westerse eetgewoontes. Daarbij bevat een plantaardig voedingspatroon minder verzadigd vet, hier is je hart heel blij mee!
Tekorten Veganisten krijgen vrijwel alle vitamines binnen met een volwaardig veganistisch voedingspatroon. Wel dient er extra gelet te worden op ijzer en vitamine B12. Het is aan te raden vitamine B12 bij te nemen via supplementen. Dit is de enige vitamine die je alleen uit dierlijke producten haalt. Milieu Het kiezen voor veganistisch eten is een overweging die men maakt vanuit het dierenleed, maar ook vanuit de impact die je kunt maken met het minderen van de vleesconsumptie. Zo zorgt een veehouderij voor een enorme uitstoot van CO2. Het minderen van de vleesconsumptie zorgt voor een behoorlijke bijdrage van de broeikasvermindering.
De toekomst In 2050 leven we met 2 miljard mensen meer op de aarde. Er Toch zijn er genoeg ‘ongezonde’ is al veel onderzoek gedaan hoe vegan producten. Deze producten we duurzaam omgaan met onze bevatten geen dierlijke ingrediënten voedingsbronnen. De adviezen maar wel suiker en vet. Het is niet zijn om de vleesconsumptie zo dat een vegan product altijd een te verminderen, te letten op gezonder product is. voedselverspilling en alleen te eten wat je nodig hebt. Doe jij mee?
ACCENT | najaar 2018
32 INSPIRATIE
VEGAN
RESTAURANTS Deze zes veganistische restaurants zijn onze lievelings. Drie hoeraatjes voor alle vegans onder ons!
1
2
3
4
5
6
1 Spirit 2 FOAM 3 Vegan Junk Food Bar 4 Meatless District 5 BROEI 6 Hills & Mills
Spirit
33
1 Spirit Rotterdam & Amsterdam Wil jij het liefst zo veel mogelijk proeven? Dan is Spirit jouw restaurant. Alles is biologisch en vegan. Je loopt langs het buffet en je mag opscheppen wat jou lekker lijkt. Tot slot kun je genieten van de vegan taartjes. Czaar Peterstraat 2a, Amsterdam spiritrestaurants.nl
2
FOAM FOAM - Den Haag Vind jij het heerlijk een kijkje te nemen in de keuken? Hier zie je letterlijk hoe jouw gerecht gemaakt wordt. Achterin hebben ze ook een schattig tuintje waar je kunt genieten van je kokos latte of buddha bowl. Frederikstraat 44, Den Haag foamcatering.nl
ACCENT | najaar 2018
Vegan Junk Food Bar
34
Meatless District Meatless District - Amsterdam Een prachtige inrichting en heerlijke burgers. Ieder seizoen hebben ze een nieuwe kaart die je blijft verbazen. De vegan kipsatĂŠ is een aanrader, maar ook de toetjes en taartjes zijn om je vingers bij af te likken. Bilderdijkstraat 65-67, Amsterdam meatlessdistrict.com
Vegan Junk Food Bar Amsterdam Zin in vegan junk food? Dit kan in Amsterdam bij de Vegan Junk Food Bar! Van grote hamburgers tot zoete aardappel friet. Zit je er al? Marie Heinekenplein 9, Amsterdam veganjunkfoodbar.com
3 4
35
BROEI BROEI - Utrecht Naast een restaurant is BROEI ook een fijne werkplek. Er zijn stopcontacten voor je laptop bij de tafels, handig! Je kunt er vegetarisch en veganistisch eten. Daarbij geniet je van de kringloopinrichting met veel planten. Oosterkade 24, Utrecht broei-utrecht.com
5
Hills & Mills
6 Hills & Mills - Delft Niet volledig vegan, maar wel voor zestig procent! Zeker een bezoekje waard, want wat kun je in dit familierestaurant heerlijk eten. Alle gerechten met het oog op de Himalaya landen. Van naanbrood tot chai thee. Wanneer kunnen we weer aanschuiven? Oude Langendijk 6, Delft hillsmills.nl
ACCENT | najaar 2018
36 TIPS
Floral FLAVOURS
Bloemen zijn er in alle kleuren, soorten en maten. Volgens het online magazine Fine Dining Lovers is 2018 het jaar van de bloemen. Deze kleurige knoppen zijn er niet alleen ter decoratie, maar geven ook bijzondere smaken aan je eten of drinken. We geven je graag een paar tips waar je deze bijzondere smaakmakers in kan verwerken.
01
a Or
nje
Vegan oranjebloesem merengue Taarten kun je garneren met bloemen, maar wist je dat je ze ook kan gebruiken Ăn je baksels? Een paar druppeltjes lavendelolie zorgen voor een extra bijzondere pannacotta of een heerlijk bloemige cake. Ook meringues kun je een bijzondere twist geven door bijvoorbeeld oranjebloesem toe te voegen.
blo
e s em
is de m
editerra a ns e sma a kma k e r
es m
37
02
ur
ig
es
d ala
aken!
Kle
vinaigrette Eetbare bloemen in je salade zien er natuurlijk prachtig uit, maar wist je dat je kleurige blaadjes ook kan verwerken tot een heerlijke vinaigrette? Deze Oost-Indische kers vinaigrette geeft je salade een bijzonder bloemige smaak.
flow
03
Oost-Indische kers
Vlierbloesem citroen muffins
V
r lie
er l ove !
bl
m oese
in je m uffins!
Vlierbloesemsiroop is een klassieker en is perfect te combineren met citroen! Deze siroop is ook super leuk om zelf te maken, maar hiervoor moet je even wachten tot het voorjaar voorbij is.
b lo em et je
! s p lu kk en
ACCENT | najaar 2018
38
Vegan oranjebloesem merengue 150 gr fijne kristalsuiker, 120 ml aquafaba (uit een potje met ± 400 gr kikkererwten), 1 el oranjebloesemwater, ½ tl citroensap en extra om te ontvetten. Aan de slag:
Verwarm de oven op 100°C. Giet de kikkererwten af en vang het vocht op. Meet hier 120 ml van af. Maak de kom en de kloppers vetvrij met wat citroensap. Klop het aquafaba ca. 5 min. met het citroensap en oranjebloesemwater tot een stevig schuim. Voeg er dan, al kloppend, beetje bij beetje de suiker bij en klop tot een mooi glanzend stijf schuim. Dit kan ca. 10 min. duren. Stort het mengsel op een, met bakpapier beklede, bakplaat en laat ca. 2 uur drogen in de oven. Zet de oven uit en laat op een kiertje in nog ca. 1 uur afkoelen in de oven. Tip! Garneer met gekonfijte sinaasappel.
Weetje; Aquafaba is het uitgelekte vocht van de kikkerwten. De vloeistof komt zeer dichtbij de consistentie van ruw eiwit en kan dus ook als zodanig worden gebruikt.
39 Oost -Indische kers vinaigrette 2 handjes vol bloemen van de Oost-Indische kers, 1 el azijn, 1 tl honing, milde fruitige olijfolie, peper en zout. Aan de slag:
Pureer de bloemen, azijn, zout en honing met behulp van een staafmixer of keukenmachine. Voeg hier druppelend olijfolie aan toe, zoals je mayonaise zou maken, terwijl de keukenmachine nog draait. Breng op smaak met zout en peper. Giet de dressing door een zeef en vang het vocht op. Bewaar in een flesje of potje. Wel even schudden voor gebruik!
Vlierbloesem citroen muffins
De
er l all
e k k e r s t e m u ffins
250 gr bloem, 3 tl bakpoeder, 250 gr kristalsuiker, 150 gr Griekse yoghurt, 100 gr boter, 75 ml melk, 2 eieren, 1 citroen, 2 el maanzaad, snufje zout en 4 el vlierbloesemsiroop. Aan de slag:
Verwarm de oven voor op 180°C. Zeef het bakpoeder en de bloem in een grote kom. Voeg hieraan de kristalsuiker en een snufje zout toe. Was de citroen en rasp de schil. Meng deze met de droge ingrediënten. Smelt de boter. Klop de eieren met een mixer en voeg hier de gesmolten boter, Griekse yoghurt en melk aan toe. Meng dit met de droge ingrediënten tot een glad geheel. Doe hier nu ook het maanzaad bij. Het beslag hoort dik en stroperig te zijn. Verdeel het over de muffinvormpjes. Bak de muffins ongeveer 2530 min. Laat ze afkoelen. Prik met een vork gaatjes in de muffins. Giet een beetje vlierbloesemsiroop over de muffins zodat de gaatjes zich hiermee vullen. Laat dit ongeveer 10 min. intrekken.
40
spiksplinternieuw KOOKBOEKEN
Voor in de keukenkast
41 INSPIRATIE
SIMPEL
Yotam Ottolenghi Eenvoud? Het lijkt onwaarschijnlijk bij een kookboek van Yotam Ottolenghi, maar zijn nieuwe kookboek SIMPEL staat vol met eenvoudig te bereiden gerechten, zonder af te doen aan de typische Ottolenghi-smaak of verrassing. Van avocadoboter op toast met tomatensalsa, heerlijke saffraan-mosterdscones met cheddar en piccalilly tot burrata met gegrilde druiven. SIMPEL bevat gerechten die een lust voor het oog zijn en verleidelijk smaken.
MAN.EAT.PLANT.
Lisette Kreischer & Maartje Borst Vegan voeding is het eten van de toekomst. In Man.Eat.Plant. laten Kreischer en Borst zien dat groente stoer kan zijn! Dit boek biedt een 180 graden groenteswing van al jouw favoriete comfort classics. Denk epic roasts, aubergine dogs, tempehsaté of The Ultimate Mushroom Burger. Eten van groente is nog nooit zo stoer geweest!
EETBARE PADDENSTOELEN
Jonnie Boer & Edwin Florès Jonnie Boer is een internationaal bekende chef-kok en eigenaar van driesterrenrestaurant De Librije in Zwolle neemt je in dit boek mee in de wereld van de paddenstoelen en laat je alles zien van deze uitzonderlijke lekkernij die voor iedereen bereikbaar is. Het beste van bos en veld.
LEON HAPPY SOUPS
Rebecca Seal & John Vincent LEON heeft meer dan 100 nieuwe recepten gecreëerd voor soep - met reden om happy van te worden. Kies recepten uit de afwisselende hoofdstukken ‘Natuurlijk & snel’, ‘Verkwikkend’, ‘Kleurrijk & fris’, ‘Chic’ en ‘Zoete soep’. In het deel ‘Voor erbij’ staan heerlijke broden en in ‘Krokante toppings & zwierige krullen’ vind je alles om de soep helemaal af te maken.
ACCENT | najaar 2018
JUICES
Power 42
43 RECEPTEN
GREEN POWERRR Bovenste.
Middelste.
Onderste.
Spinazie, avocado en mango
Spinazie, appel en gember
Boerenkool, mango en banaan
½ eetrijpe avocado ½ glas water 1 mango 1 limoen 2 handjes gewassen spinazie
100 gr gewassen spinazie 1 appel ½ cm gember ½ glas water of kokoswater ½ citroen
½ mango
Aan de slag: Snijd de avocado doormidden en verwijder de pit. Lepel het vruchtvlees uit de schil en doe het in de blender. Voeg vervolgens het water en de mango toe (en eventueel gembersiroop). Knijp de limoen uit en doe het sap in de blender. Laat de blender draaien en voeg als laatst de spinazie toe. Geniet ervan!
Aan de slag: Doe de spinazie, appel (zonder klokhuis) en de geschilde gember samen met het (kokos) water in de blender. Knijp de citroen erboven uit. Zet de blender aan en blend tot een smoothie. Enjoy!
Aan de slag: Doe de stukjes fruit in de blender en voeg het sinaasappelsap toe zodat alles net onder het sap staat. Even blenden. Voeg vervolgens de boerenkool en munt toe en blend nogmaals goed. Et voila!
1 banaan
½ glas sinaasappelsap 100 gr boerenkool Een paar blaadjes munt
Tip! Voeg wat extra (kokos) water of plantaardige melk toe als de smoothie nog te dik is.
ACCENT | najaar 2018
44 COLUMN
DAILY NINE FOR A HEALTHY, VEGAN LIFESTYLE
”Maar, wat eet jíj dan op een dag?” Deze vraag krijg ik regelmatig te horen van cliënten en ik moet bekennen dat ik ook altijd benieuwd ben naar wat deskundigen nou eigenlijk zelf eten. Bij deze mijn visie op het bord. DOOR LISA STELTENPOOL - DIËTIST
De plantaardige checklist Zelf heb ik veel gehad aan de Daily Dozen app van Michael Greger. De Daily Dozen is een checklist waarbij je kan afvinken welke gezonde voedingsmiddelen, zoals granen en bessen, je op een dag gegeten hebt. Op deze manier kreeg ik de juiste voedingsstoffen binnen, maar wilde de checklist toch meer naar eigenhand maken. Ik besloot om een variatie op de Daily Dozen te maken en dit ‘De plantaardige checklist’ te noemen, deze staat hiernaast afgebeeld. Op basis van deze checklist worden de dagmenu’s ontwikkeld, zodat je aan alle voedingsstoffen komt. De
productgroepen en hoeveelheden die erbij staan kunnen per persoon wisselend zijn, afhankelijk van bijvoorbeeld leeftijd, geslacht, energiebehoefte, gezondheid en allergieën. Laat je daarom altijd adviseren door een deskundige en zie de checklist als algemene richtlijn. We nemen even een kijkje in mijn dagmenu. Ontbijt om 08.00 uur Zodra ik wakker word drink ik altijd eerst twee glazen water en ga ik daarna koffie zetten voor mijn vriend en mij. In de avond heb ik al mijn overnight oats met havermout, amandelmelk, amandelpasta, lijnzaad, bessen en kaneel klaargemaakt. Zo kan ik de dag snel starten met een voedzaam ontbijt!
45
CHECKLIST
FRUIT 1 VAKJE = 1 STUK OF 100 GR.
GROENTE 1 VAKJE = 100 GR.
VOLKOREN GRANEN 1 VAKJE = 2 SNEETJES BROOD OF 50 GR ONBEREIDE GRANEN
PEULVRUCHTEN 1 VAKJE = 80 G PEULVRUCHTEN OF 1/2 VLEESVERVANGER
PLANTAARDIGE ZUIVEL 1 VAKJE = 1 GLAS OF KOM VERRIJKTE PLANTAARDIGE ZUIVEL
AVOCADO, NOTEN, ZADEN 1 VAKJE = 30 GR NOTEN OF 2 PORTIES PINDAKAAS OF 1/2 AVOCADO
LIJNZAAD & CHIAZAAD 1 VAKJE = 1 EL
SUPPLEMENTEN 1 VAKJE = OP BASIS VAN PERSOONLIJK ADVIES
VOCHT 1 VAKJE = 1 GLAS OF MOK A 250 ML WATER, THEE OF KOFFIE.
‘Zodra ik wakker word drink ik altijd eerst twee glazen water.’ ACCENT | najaar 2018
46 Tussendoortje om 10.30 uur In de ochtend neem ik graag fruit en nog een kop koffie. Vandaag at ik 200 gram watermeloen. Men is vaak bang dat fruit te veel suikers en calorieën bevat. En dat het daarom ongezond is en je er dik van wordt. Mijn portie watermeloen leverde maar 72 kilocalorieën. Dit zijn niet veel calorieën. Daarnaast krijg ik hieruit ook water, vitamine A en vezels binnen. Fruit als tussendoortje is daarmee echt een aanrader. Lunch om 13.00 uur Op drukke dagen maak ik graag een snelle lunch. Dit keer at ik stevig multivolkoren brood met kerrie hummus, rucola en tomaat. De andere met tahin, edelgist, sambal en komkommer. Daarnaast snoep ik altijd nog wat snackgroenten. Dit om gemakkelijker aan mijn 300 gram groente per dag te komen. Daarbij drink ik een glas water. Geen fan van tahin? Neem dan 100% pindakaas. Zó lekker met een beetje sambal badjak en dunne plakjes komkommer.
Avondeten om 19.00 uur In de avond maak ik een bonenschotel. Al mijn avondmaaltijden bevatten peulvruchten of producten daarvan (zoals vleesvervangers). Peulvruchten zijn rijk aan voedingsstoffen zoals eiwitten, b-vitamines, ijzer en zink. Dit zijn voedingsstoffen die mensen ‘normaal’ uit vlees halen. Later op de avond De bonenschotel vult ontzettend goed, dus ik had geen trek. Daarnaast hebben we thuis niet standaard snacks liggen, zoals chocolade, chips of koekjes. Anders zal de verleiding om iets te nemen zeker groter zijn. Wel drink ik graag nog een kop thee. Berekening voedingswaarden Dit dagmenu heb ik met de juiste hoeveelheden ingevuld op cronometer.com. Hieruit komt dat ik voldoende calorieën binnen krijg. Ook kan ik precies zien welke vitamines of voedingsstoffen ik minder binnen krijg. Vitamines en mineralen kun je altijd aanvullen met supplementen. In een plantaardig dieet zijn vitamine B12 en Omega’s van belang om extra focus op te leggen. Welke supplementen zinvol zijn verschillen per persoon. Daarom geldt ook hier: laat je adviseren door een deskundige.
Tussendoor om 16.30 uur Ik plan bewust om half 5 nog een tussendoortje in en neem een kop thee. Dit om ongezonde boodschappen te voorkomen. Kleine tussendoortjes zoals een nak’d bar of bakje gemengde nootjes.
Tip! Vitamines en mineralen kun je altijd aanvullen met supplementen.
47
ACCENT | najaar 2018