Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr
Μεσαίωνας _ Ουμανισμός _ Αναγέννηση1 ❑ Η ευρωπαϊκή ιστορία έχει γνωρίσεις αρκετές «Αναγεννήσεις» – 9ος αι Καρλομάγνος ή 12ος αι Γαλλία ❑ Κατά Μπούρκχαρντ, η Αναγέννηση ταυτίζεται με την έννοια της ανθρώπινης αυτοδυναμίας, μετά από αιώνες αδράνειας, και πραγματοποιείται στην Ιταλία του 15ου αι Επομένως: ➢ Αναγέννηση:το πολιτιστικό κίνημα που εγκαινιάζει την ιστορία της νεότερης Ευρώπης και χρονολογείται συμβατικά από το 1350 -1550. ➢ Κέντρο των εξελίξεων οι ιταλικές πόλεις, με προεξέχουσα τη Φλωρεντία αλλά και τη Ρώμη - άνοδος αστικής τάξης ❑ Η Ευρώπη θα δεχτεί την Αναγέννηση μέσω των επαφών της με τη Ιταλία: κυρίως Γαλλία και Κάτω Χώρες αλλά και Γερμανία ❑ Ο όρος Αναγέννηση κατά Vasaari (16ος αι): η εκλεκτική ανθοφορία των τεχνών που έβαλε τέλος στην «γοτθική χοντροκοπιά» και στην παρηκμασμένη βυζαντινή τέχνη -
Πετράρχης (14ος) μιλάει για τα σκοτάδια (tenebre) της προηγούμενης εποχής (Μεσαίωνας), ένας καινούριος κόσμος ανατέλλει
-
Μπούρκχαρντ, Μισελέ (19ος αι): η κρίσιμη τομής της ευρωπαϊκής ιστορίας που εισήγαγε τη σύγχρονη προβληματική για την αυτονομία και τη δημιουργικότητα του ατόμου . Το συνταίριασμα του ορθού Λόγου με την τέχνη (Μισελέ), η εκ νέου ανακάλυψη της ανθρώπινης προσωπικότητας και του φυσικού κόσμου που είχαν ταφεί κάτω από τη δεισιδαιμονία του Μεσαίωνα.
Η παραπάνω άποψη ανήκει στον «εικονοκλαστικό» 20ο αιώνα ο οποίος ερευνά κυρίως τις συνέχειες και δευτερευόντως τις τομές με τον μεσαίωνα:
-
Σύγκριση επομένως προσωπικοτήτων και φαινομένων μεταξύ του δύοντος Μεσαίωνα και της Αναγέννησης: Πετράρχης – Αλμπέρτι,
ΕΑΠ 2001, «Αναγέννηση και Ουμανισμός τ. Β΄, Κεφ.1, 2, 4.1, 4.2
H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.gr Ιwww.arnos.gr
Σελίδα
1
-
1
❑ Κατά μια άποψη η Αναγέννηση υπήρξε το μεταίχμιο δύο ιστορικών εποχών, εντός της οποίας συνυπάρχουν και οι δύο: οι παρωχημένες ιδέες της παλαιάς και τα σπέρματα των νέων αντιλήψεων
Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr
❑ κι ενώ η Αναγέννηση είναι η εποχή του «ατομισμού» , η ανάπτυξη της αυτοσυνείδητης ατομικότητας είναι δημιούργημα του Μεσαίωνα ❑ Παράλληλα, η Αναγέννηση είναι η εποχή που άγγιξε κυρίως τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα, ταυτόχρονα οι λαϊκές τάξεις και κατ’ επέκταση η συντριπτική πλειοψηφία των κοινοτήτων , μένουν έξω από τη κοσμογονία της ανάπτυξης του πνεύματος. ❑ Αν τελικά ο Διαφωτισμός αποτελεί τη περίοδο μετάβασης στη νεωτερικότητα, στην Αναγέννηση αναγνωρίζεται η προετοιμασία της επαναστατικής ανατροπής η οποία επήλθε μοναχά με τη έλευση του 18ου αιώνα. ❑ Ιστορικά η Αναγέννηση αποτελεί την συγκυρία η οποία φέρνει το καινούριοτο προαίσθημα μιας νέας εποχής, όμως δεν είναι το σημείο καμπής στο οποίο η ανθρώπινη ιστορία τράβηξε τη διαχωριστική γραμμή με το παρελθόν. Αναγεννησιακά Επεισόδια ❑ 9ος αι περίοδος βασιλείας Καρλομάγνου: εμφανίζεται μια πρώτη «φιλολογική» προσπάθεια από τους γραφείς της Aix-la-chapelle για την αναβίωση των γραμμάτων και τη διάσωση κειμένων ❑ 12ος αι, Γαλλία: προσπάθεια αναβαπτισμού στη λατινική γραμματεία ❑ 13ος αι, Ανατολική Αυτοκρατορία – εποχή Παλαιολόγων: ειδικά στη ζωγραφική, το βυζαντινό» ύφος αρχίζει να υποχωρεί μπροστά στη φυσιοκρατική απόδοση. Αλλά και στη φιλοσοφία: Γεώργιος Πλήθων Γεμιστός, Νεοπλατωνισμός , ο οποίος έρχεται σε συνέχεια της προσπάθειας του Μιχαήλ Ψελλού.
Σελίδα
2
❑ Σύμφωνα με τα παραπάνω: α)οι «αναγεννήσεις» του παρελθόντος δεν προχώρησαν σε γονιμοποίηση ολόκληρου του συστήματος των μεσαιωνικών βεβαιοτήτων, προς μια νέα αντίληψη για τη ζωή, β) αντιθέτως η Αναγέννηση προχωράει σε μια συνολική ανατροπή του μεσαιωνικού προτύπου εισάγοντας μια καινοφανή αντίληψη για την αυτοδυναμία του ανθρώπου. Στην Ιταλία σύμφωνα με τον Μπούρκχαρντ γεννιέται ο πρώτος Ευρωπαίος
H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.gr Ιwww.arnos.gr
Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr
Μεσαιωνικό κοινωνικό σύστημα ❑ Το μεσαιωνικό σύστημα χαρακτηρίζεται από κοινωνικέ σχέσεις : ηθικών αντιλήψεων και κοσμοθεωρητικών παραδοχών ενός των οποίων ήταν ενταγμένος ο μεσαιωνικός άνθρωπος -
Σταθερές κανονικότητες του φυσικού κύκλου της ζωής
-
Ριζωμένος στη γη του με σχέση υποτέλειας προς τον ισχυρό φεουδάρχη (κληρονομικώ δικαίω)
-
Αυστηρή ιεράρχηση κοινωνικού συστήματος – εξουσίας με απόλυτη καθυπόταξη του κατώτερου στον ανώτερο΄
-
Η ιεράρχηση της κοινωνίας θεωρείται καθαγιασμένη και αμετάκλητη – απόρροια θείας βούλησης – αντανακλούν την γενική τάξη του σύμπαντος – με τον Θεό στην κορυφή της πυραμίδας
❑ Το κοινωνικό έδαφος είναι η ύπαιθρος – χωρισμένη σε φέουδα ❑ ταυτόχρονα κάθε άτομο ανήκει σε ολότητες (οργανωμένα κοινωνικά στρώματα) – έξω από αυτή την ολότητα χάνει την ύπαρξη του – το άτομο γίνεται διακριτό μοναχά μέσα σε αυτή την ολότητα και απομάκρυνση από αυτή σημαίνει την εξαφάνιση της προσωπικότητας του: η ανωνυμία των καλλιτεχνών τη περίοδο του Μεσαίωνα ερμηνεύεται κάτω από αυτή τη παραδοχή της συλλογικής προσπάθειας για την ανύψωση προς το θείο. ❑ Εκκλησία: η οργανωμένη έκφραση του υπερατομικού – ένωση όλων των ανθρώπων γύρω από το μεταφυσικό όραμα- πέρα από φυλετικά , γλωσσικά ή άλλα κριτήρια -
Πνευματική και αόρατη παγκοσμιότητα
-
πρότυπο ο Χριστός Πάσχων
-
Επομένως η φυσική ζωή νοείται ως παροδικό επεισόδιο προσκυνηματική περιήγηση
-
Η στάση αυτή (καρτερία) ανταμείβεται με αιώνια ευτυχία στους κόλπους του Θεού, όταν έρθει η ώρα της μετάβασης στον αληθινό κόσμο.
Σελίδα
3
- μια
H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.gr Ιwww.arnos.gr
Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr
❑ Στη μεσαιωνική φιλοσοφία κάθε καθολική έννοια είναι αυθυπόστατη και δεν ορίζεται από οποιαδήποτε εμπειρική δράση – κάθε αληθινή έννοια κείται εκτός και πέραν του φυσικού κόσμου – και δεν ορίζεται από αυτό – ενώ το σύνολο των εννοιών υπάρχει αναλλοίωτο στο νου του Θεού ❑ Επομένως: ο φιλοσοφικός πυρήνας του Μεσαίωνα εξυφαίνεται σε ένα περίπλοκο σύστημα ενοράσεων, οραμάτων, δεισιδαιμονιών ❑ Έτσι ο μεσαιωνικός άνθρωπος δεν πιστεύει επειδή σκέφτεται αλλά σκέφτεται επειδή πιστεύει - δηλαδή στοχάζεται μοναχά μέσα από τα οράματα της πίστης. ❑ Τελικά η εξάρθρωση του φυσικού και του ανθρώπινου κόσμου προμηνύει την κατάλυση της διαβρωμένης από την αμαρτία υλικής πραγματικότητας. ❑ Μεσαιωνικός άνθρωπος κυκλωμένος από τον θάνατο – συνδιαλέγεται μαζί του σε κάθε πράξη : πείνα, ασθένειες , βία…. – οδηγεί αναπόφευκτα στην αβάσταχτη ματαιότητα της ζωής ❑ memento mori: μανιακή προσήλωση στο τελετουργικό του θανάτου - κι ότι τον φέρνει κοντά : λείψανα αγίων, κοιμητήρια, στοιχειωμένοι τόποι – μια ιδεολογία θανατοφιλίας ❑ Η δαιμονοπληξία οδηγήσει στον ανηλεή στιγματισμό ομάδων πληθυσμού – χαρακτηριστικότερο παράδειγμα ο αντισημιτισμός του χριστιανικού μεσαίωνα – το στερεότυπο του «θεοκτόνου λαού»
Αναβίωση των πόλεων
-
Μετατόπιση κέντρου της ζωής από την ύπαιθρο στις πόλεις
-
Ο αναγεννησιακός πολιτισμός είναι επίτευγμα της αστικής ζωής: κοινωνική ανέλιξη, πνευματική αναζήτηση, διασταύρωση ετερόκλητων αντιλήψεων και στάσεων ζωής
-
Βασική προϋπόθεση και αναγκαία συνθήκη η αναβίωση των πόλεων
Σελίδα
❑ Μοναχά στη Βόρεια Ιταλία είχε πραγματοποιηθεί μια μεγάλη υποχώρηση του φεουδαρχικού συστήματος μια ριζική πολιτικοκοινωνική μεταστροφή παράλληλα με την κατάρρευση του ιπποτικού αριστοκρατικού συστήματος.
4
❑ Αναγέννηση = συστηματική αντιπαράθεση με νοοτροπίες και πρακτικές του Μεσαίωνα
H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.gr Ιwww.arnos.gr
Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr
❑ Οι πόλεις αυτές αποτέλεσαν ένα στίβο κοινωνικής άμιλλας και διαγωνισμού των ανθρώπινων δεξιοτήτων (καλλιτεχνικών, πνευματικών, οικονομικών κλπ) ❑ Δημιουργείται ένα πολιτικό και ηθικό κενό το οποίο θα καλυφθεί από τους θεσμούς και τις κοσμοθεωρίες της νέας εποχής Οι Δημοκρατίες ❑ Στις πόλεις της βόρειας Ιταλίας θα διαμορφωθούν «δημοκρατικά πολιτεύματα» (respublicae) -
Οι πιο ενεργείς κοινωνικές ομάδες μετέχουν στη διαχείριση των κοινών θεμάτων της πόλης – έμποροι, βιοτέχνες, τραπεζίτες (signoria) – ολιγαρχική διακυβέρνηση
-
Αναζωπύρωση της μνήμης της κλασικής πόλης με τις πολιτικές ελευθερίες του ατόμου (πολίτης)
-
Παράλληλα αναδεικνύεται και η μορφή του ανεξάρτητου πολέμαρχου (condottiere) – θέτει τον εαυτό του επί μισθώ στην υπηρεσία διαφόρων ηγεμόνων – μέχρι να επιβάλλει τη δική του ισχύ στις τοπικές κοινωνίες
❑ εσωτερικό των πόλεων διαταράζεται από μια έντονη ταξική διαπάλη η οποία θα επικρατήσει στο βάθος πολύ αργότερα σε ολόκληρη την Ευρώπη – ταυτόχρονα μέσα σε αυτή τη διαπάλη ξεχωρίζει η μια προσωπικότητα – ο πιο ικανός – που επιβάλλει τη κυριαρχία του (δεσπότης) – αλλά και τη κληρονομική διαδοχή του. (Πόλεις → Δεσποτεία) /Εξαίρεση αποτελεί η Βενετία στο μοντέλο της ολιγαρχικής δημοκρατίας ❑ Μιλάνο: Βισκόντι, Σφόρτζα,. Φλωρεντία: Μέδικοι, Μάντουα: Γκονσάγα. Φερράρα: Ντ’ Έστε. Πρόκειται στη πραγματικότητα για επικυρίαρχους οι οποίοι προσπάθησαν να επιβάλλουν στη πόλη το προσωπικό τους όραμα και να διαπλάσουν κατά βούληση το κοινωνικό σώμα των πόλεων. Οι νέοι ηγεμόνες ❑ Οι δεσπότες των ιταλικών πόλεων θα οργανώσουν ορθολογιστικά τη διοίκηση και την οικονομική διαχείριση τους (διπλή λογιστική εγγραφή – σύστημα Μεδίκων). ❑ παρά τη δύναμη τους οι δεσπότες των πόλεων δεν έπαψαν να θεωρούν τους εαυτούς τους εκπροσώπους της αστικής τάξης (λαός).
H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.gr Ιwww.arnos.gr
Σελίδα
❑ Η νομιμοποίηση αυτή θα έρθει μέσα από την προσέλκυση των πιο ανήσυχων πνευμάτων της εποχής - ανεξαρτήτως κοινωνικής καταβολής - προκειμένου ο σφετερισμός της εξουσίας να επενδυθεί με ένα προπέτασμα καλλιτεχνικής
5
❑ Για να σταθεροποιηθεί το καθεστώς της δεσποτείας έπρεπε να νομιμοποιηθεί στη βάση (στο λαό) – δηλαδή υπήρχε ανάγκη αντικατάστασης των «εμβλημάτων» ου Μεσαίωνα (θεοκρατία) με την εξουσία της νέας τάξης (δεσποτία).
Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr
δημιουργίας - μαζί με την οικονομική άνοδο των πόλεων αποτέλεσε το καλύτερο επιχείρημα για τη ωφελιμότητα αυτών των ηγεμόνων. -
Έτσι οικογένειες όπως οι Μέδικοι, Φούγγερ, Κίτζι, ήταν ταυτόχρονα τραπεζίτες, βιομήχανοι αλλά και έμποροι .
Άνθρωπος Δημιουργός ❑ Σε κοινωνική και πολιτιστική διάσταση το άτομο εκλαμβάνεται ως απόλυτα κυρίαρχο του εαυτού του - προσηλωμένο στις προσωπικές του φιλοδοξίες απαλλαγμένος από θεοκρατικές και ηθικές δεσμεύσεις → ανάδυση ανθρώπινης ατομικότητας στηριγμένη στις φυσικές και διανοητικές δυνάμεις του ανθρώπου uomo singolare. ❑ η ανθρώπινη ζωή επικεντρώνεται σε αι διαδικασία ανταγωνισμών - απόδειξη των έμφυτων ικανοτήτων - σε μια κοινωνία το μέλλον και η δομή της οποίας δεν είναι προαποφασισμένη - με πρωτόγνωρες κατακτήσεις στη πολιτική και πολιτιστική σφαίρα - ο οποίος ταυτόχρονα ανακαλύπτει εκ νέου τις φυσικές του ικανότητες και τη βουλητικότητα του . ❑ ταυτόχρονα όμως ο νέος άνθρωπος μετατρέπεται σε uomo universale - η ατομικότητά του αναδεικνύει και τον πολυσχιδή του χαρακτήρα - αναδεικνύεται η ποικιλία των εκφραστικών του τρόπων - αλλά και το εύρος των ανησυχιών και των δημιουργικών του αναζητήσεων → ο μοναδικός άνθρωπος μετατρέπεται σε καθολικό άνθρωπο το οποίο ζητάει να αποκτήσει και να κατακτήσει τις πιο ετερογενείς μορφές της ανθρώπινης εμπειρίας: - Καλλιτέχνης ↔ Επιστήμονας - Πολιτικός ↔ Πολιτικός - Λόγιος ↔ ποιητής και διπλωμάτης - Φιλόσοφος ↔ αθλητής και αρχιτέκτονας ❑ Στο έργο Αυλικός ( Il Corteggiano) του Β. Casteglione περιγράφεται ακριβώς το πρότυπο του ανθρώπου που χάρη στις ικανότητες του βρέθηκε στο κέντρο του δημόσιου βίου - σχεδόν ως ισότιμο μέλος με τον ηγεμόνα για να τον συμβουλεύει κι όχι ο αυλικός παρακοιμώμενος για να εκτελεί τις επιθυμίες του.
H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.gr Ιwww.arnos.gr
Σελίδα
❑ Πλέον ενάρετος δεν είναι που παραιτείται από τα εγκόσμια - ενάρετος είναι ο αυτάρκης και αυτοδύναμος άνθρωπος, που δοκιμάζεται σε έργα καλλιτεχνικά,
6
❑ Η Αναγέννηση , προβιβάζει τον άνθρωπο σε πραγματικό δημιουργό - αφού από αυτόν εκπορεύονται εντελώς πρωτότυπα και ανεπανάληπτα επιτεύγματα αναλαμβάνει πλέον την ιδιότητα του "πλάστη" ένα χαρακτηριστικό που ο Μεσαίωνας το είχε διαφυλάξει μοναχά για τον Θεό! - ο άνθρωπος θεώνεται ως θεός επί της γης στην πληρότητα των φυσικών και διανοητικών του ικανοτήτων!
Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr
φιλοσοφικά, πολιτικά και βλέπει τα έργα του να τελεσφορούν γιατί είναι εξαρχής σωστά δομημένα - αρχαιοελληνική αντίληψη περί αρετής. ❑ Το αρχαίο ελληνικό πνεύμα θα προσφέρει ένα τεράστιο συμβολικό οπλοστάσιο αλλά και εικόνων όπου αναγεννήθηκε η αγάπη για κάθε τι φυσικό - τα οποία είχε καταργήσει ο θεοκρατικός μυστικισμός του Μεσαίωνα - κι η Ανάσταση υπήρξε η ανάσταση της αγωνίας του αρχαίων για την κατανόηση του ρυθμού τη ζωής και του φυσικού γίγνεσθαι των ανθρώπων ❑ το ήθος της Αναγέννησης ήταν κατεξοχήν αριστοκρατικό - ο τύπος του ανθρώπου που πρέσβευε ήταν ένα κράμα σμιλεμένο με τις πιο τέλειες και ευγενικές έξεις της ανθρώπινης φύσης και σε καμία περίπτωση με ότι πρεσβεύει ο μέσος άνθρωπος πολιτικά αυτό αντικατοπτρίζει την ολιγαρχική δομή μια κοινωνίας που εξακολουθεί να αποκλείει τη πλειοψηφία από τη νομή πνευαμτικών και υλικών αγαθών. Προσωπική Έκφραση ❑ Επίτευγμα της Αναγέννησης ήταν η απελευθέρωση του καλλιτέχνη ως ιδιοφυούς δημιουργού - αδέσμευτη έκφραση η οποία θα ολοκληρωθεί φυσικά τον 19ο αιώνα. ❑ Κάθε ζωντανή οντότητα για τους καλλιτέχνες αποτελούν τον στίβο όπου οι καλλιτέχνες αναμετρούνται με την υπαρξιακή οντότητα και το υπαρξιακό δράμα κάθε μεμονωμένου ατόμου – ανδριάντες, προσωπογραφία. ❑ επιδίωξη της προσωπικής προβολής και της υστεροφημίας – κίνητρο για δημόσια πρόσωπα (πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες) αλλά και η στέφανος για τους ποιητές και τους καλλιτέχνες – ειδικότερα για τους ποιητές ήταν πιο συχνό φαινόμενο η βράβευση τους από την πόλη τους, δηλαδή από τους πολιτικούς άρχοντες οι οποίοι πολλές φορές χειραγωγούσαν τους ίδιους και το έργο τους – πάντως για τους ποιητές αποτελεί σχεδόν αυτοσκοπός η δημόσια προβολή τους. ❑ Η διαφορά με την εποχή του Μεσαίωνα είναι ότι κατά την Αναγέννηση ο ποιητικός στοχασμός παύει να θεωρείτε μια διαρκής προσευχή και ζήλος για την ένωση με τον Θεό του ανώνυμου καλλιτέχνη. ❑ Κατά αναλογίας στους επώνυμους γλυπτούς ανδριάντες και στα πορτραίτα επιδιώκεται να καταδειχτεί η χειραφετημένη ατομικότητα του προσώπου το οποίο έχει στέψει την ενεργητικότητά του στα εγκόσμια.
H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.gr Ιwww.arnos.gr
Σελίδα
❑ Τα καλλιτεχνικά, όμως επιτεύγματα της Αναγέννησης στις εικαστικές τέχνες αντικατοπτρίζουν την αυτοπεποίθηση των δημιουργών οι οποίοι στα έργα τους καταγράφουν τη νέα δυναμική της εποχής τους.
7
❑ Σε αυτή την τάση της χυμώδους εγκόσμια υπόστασης αναπαριστώνται και τα ιερά πρόσωπα, με σκοπό την τάση του ανθρώπου να θέλει να ταυτιστεί μαζί τους - και να μιμηθεί τον άθλο τους – τα ιερά πρόσωπα απαλλάσονται από την απόκοσμη μεγαλωσύνη τους, την οποία είχε επιβάλλει ο Μεσαίωνας.
Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr
Πετράρχης ❑ Ο Πετράρχης αποτελεί τον αρχετυπικό διανοούμενο της εποχής του Ουμανισμού, με απόλυτη συνειδητοποίηση ότι ζει σε μια μεταβατική περίοδο → σκοπός του είναι ο άνοιγμα νέων δρόμων στη νόηση και στη πίστη ❑ Τελειοποιεί το σονέτο: πρόκειται για τον τρόπο έκφρασης που περικλείει την εκρηκτική αντίφαση της καλαισθησίας της Αναγέννησης: φλογερός και ρέων λυρισμός (αισθήματα ζωντανής ψυχής)- συναισθηματικός αυθορμητισμός (ο έρωτας ως το κέντρο της ανθρώπινης ύπαρξης) = ισορροπία ανάμεσα στο φλεγόμενο συναίσθημα και στην ιδανική τάξη του λόγου, το οποίο τελικά θα αποτελέσει και το κυρίαρχο πρότυπο της ποιητικής στην Ευρώπη μέχρι και τη εποχή του Ρομαντισμού. ❑ Ο ιδεώδης έρωτας για την Λάουρα: η παραβολή του ανικανοποίητου έρωτας , της αγωνιζόμενης ψυχής – δεν μπορεί να αγγίξει τον απόλυτο έρωτα επειδή τον έχει τοποθετήσει μακριά από κάθε εμπειρία . ❑ Γύρω από τον έρωτα για την Λάουρα (εμβληματική ιδέα) κτίζεται το πρότυπο του αυτενεργού υποκειμένου. ❑ Ο Πετράρχης βιώνει τον έρωτα ως ένα μεικτό συναίσθημα: γαιώδες και ταυτόχρονα ουράνιο → πλατωνική παρακαταθήκη όπου ψυχή παιδεύεται προκειμένου να τελειωθεί για τη φυγή της στον θείο προορισμό. ❑ Σύμφωνα με την παραπάνω πλατωνική αντίληψη του έρωτα η Λάουρα θα παραμείνει ποθεινή αλλά και ανέγγιχτη επομένως ο θάνατος της φαίνεται ως η θεία παρέμβαση για την ολοκλήρωση του πνευματικού προορισμού του ποιητή. ❑ Ταυτόχρονα ο Πετράρχης διακατέχεται και από μία ματαιότητα των εγκοσμίων ενώ είναι αναγκασμένος να υπομένει τον ζυγό της επιδίωξης του επαίνου από το ακροατήριο του. ↔ μαζί με τον Βοκκάκιο αποτελούν τους πρώτους διανοητές που αυτονομήθηκαν από τα διάφορα κέντρα διανόησης και πορίζονταν τα προς το ζην από τη δική τους εργασία και μόνο.
Σελίδα
❑ Ταυτόχρονα ο πνευματικός ηρωισμός του Πετράρχη, η συμβολική ανάβαση του στο όρος Vetoux, μια πράξη καθημερινή για τη σύγχρονη κοινωνία αλλά τότε εντελώς ξένο προς τις συνήθειες τους συμβολίζει ταυτόχρονα τη μοναχικότητα, την ανάγκη αυτοδυναμίας, ταυτόχρονα δε συμβολίζει την απέχθεια του οιητή για τη διαφθορά και την αχρειότητα των αγορών της εποχής του, το αίσθημα ματαιοπονίας, αλλά και την επιλογή του να συνεχίσει την ασκητική στην ζωή του.
8
❑ Μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα ο ποιητικός βίος μοιάζει πολλές φορές μια μοναχική απέλπιδα περιήγηση ανάμεσα στη μοχθηρία και στην επιβουλή που είναι κυρίαρχες στη ζωή των ανθρώπων.
H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.gr Ιwww.arnos.gr