ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΟΜΟΣ Α΄ ΚΕΦ.2 ΕΝΟΤΗΤΑ:2.2.6: Η ιδέα του ευγενούς έρωτα
Τι εννοούμε με τον όρο «ευγενής έρωτας»;
Ο ευγενής έρωτας (amour courtois) ή αυλικός έρωτας ή ιδεόπλαστος έρωτας παραπέμπει ως όρος στο κοινωνικό πλαίσιο της φεουδαρχικής αυλής, όπου απέκτησε ιδιάζουσα αξία, εκείνη την εποχή, η αναζήτηση ενός ήθους απόλυτης ευγένειας συμπεριφορών και προθέσεων, καθώς αποδυναμώνονταν τα παλαιότερα πρότυπα που συνδέονταν με τη στρατιωτική ζωή και τον πόλεμο .
Με ποιο θέμα συνδέεται ο ευγενής έρωτας;
Το θέμα του έρωτα συνδέεται με την πολύ γενικότερη ιδέα της ιπποτικής ευγένειας η οποία κωδικοποιεί αξίες νέων μερίδων της φεουδαρχικής αριστοκρατίας που η επική παράδοση δεν μπορούσε να εκφράσει. Η ιδιότητα της ευγένειας κατακτιέται μέσα από τη μύηση, την άσκηση, σωματικές και ηθικές δοκιμασίες.
Με ποιο τρόπο λειτουργεί η γυναικεία μορφή; Η γυναίκα λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό ως αλληγορία: η μορφή της εκπροσωπεί το ιδανικό της ιπποτικής αρετής και την ιδέα του. Είναι δυσπρόσιτη ή απόμακρη, κατά κανόνα παντρεμένη με πρόσωπο ανώτερης κοινωνικής θέσης από τον ιππότη. Ο ερωτευμένος ιππότης την υπηρετεί ως «δέσποινα» ή «κυρά» μέσα από ανδραγαθήματα που καλλιεργούν και επιβεβαιώνουν την ερωτική του πίστη. Ο έρωτας αυτός μπορεί να οδηγήσει σε ολοκληρωμένη ερωτική σχέση, με το χαρακτήρα της παρανομίας. Παρατηρείται ενίοτε τάση μετατόπισης από την υλικότητα του σώματος σε μια ασκητική πνευματικότητα του νου ή της ψυχής.
Ποια η αναλογία μεταξύ «ευγενή έρωτα» και σχέσεων αλληλεγγύης και πίστης,
στην κοινωνική πραγματικότητα του Μεσαίωνα; Μέσω της λογοτεχνίας καλλιεργήθηκε μια καινοφανής εικόνα όχι μόνο του έρωτα αλλά και του ανθρωπίνου προσώπου και του συναισθηματικού του κόσμου. Οι παλιοί θρύλοι προσέλαβαν το χαρακτήρα μιας νεότερης πανευρωπαϊκής μυθολογίας, στο πλαίσιο της 1
οποίας το ιδανικό της ευγένειας συναρτάται με τη διαρκή ένταση ανάμεσα στο ιδεατό και ο πραγματικό, το πνεύμα και το σώμα.
2