ΕΠΟ 32 Δραστηριότητες
Δραστηριότητες κεφ. 4
Μάθηση μέσω της παρατήρησης-είναι η παιδαγωγική άποψη του Πεσταλότσι-μεγάλος θαυμαστής του Ρουσσώ, ο οποίος εφάρμοσε πολλές από τις ιδέες του Ρουσσώ αλλά και χρησιμοποίησε συμπεράσματα από παλαιότερες εκπαιδευτικές έρευνες. Ακολουθώντας το παράδειγμα του Ρουσσώ, άσκησε κριτική στις συνθήκες που επικρατούσαν στην εποχή του και στον πολιτισμό, είναι υπέρ της αυτενέργειας και τον τρόπο ζωής και αγωγής που είναι σύμφωνος με τη φύση, αρνήθηκε τον θρησκευτικό στόχο της παιδείας, όπως και ο Ρουσσώ πίστευε ότι ο άνθρωπος πρέπει να φτάσει αργά και ήρεμα στην ωριμότητα. Επίσης, προσπάθησε να εισαγάγει την ψυχολογία στην εκπαιδευτική διαδικασία, εναρμονίζοντάς την με την φυσική εξέλιξη του παιδιού., υποστήριξε επίσης, ότι η προφορική διδασκαλία πρέπει να προηγείται των γραπτών μαθημάτων. • (διαβάστε και το μεγάλοι θεωρητικοί της εκπαίδευσης, σελ. 1 κ.εξ.
Δραστηριότητες κεφ. 4
Πεσταλότσι: νέα παιδαγωγική: μάθηση μέσω παρατήρησης, παιδεία χωρίς θρησκευτικό στόχο, αρνήθηκε τη στεγνή διδασκαλία λέξεων και γεγονότων,, εισήγαγε την ψυχολογία στην εκπαίδευση, εναρμονίζοντάς τη με τη φυσική εξέλιξη του παιδιού, πίστευε ότι η εκπαίδευση είχε τη δύναμη να ανανεώσει την κοινωνία, Αυτή η αποστολή έπρεπε να δεσμεύει σχολεία και δασκάλους, ώστε να προάγουν τον ανθρωπισμό, τη φιλοπατρία και τη δημοκρατία Χέρμπερτ: Ο Χέρμπερτ πίστευε ότι για να μορφωθεί το παιδί πρέπει πρώτα να αναπτύξει ενδιαφέροντα μέσα από τη μάθηση. Όμως για να αναπτύξει ενδιαφέροντα, πρέπει να του τα καλλιεργήσουμε. Έτσι έθεσε ως κριτήριο διαμόρφωσης του σχολικού προγράμματος την επιλογή ενδιαφερόντων από δύο πεδία: το πεδίο του εξωτερικού κόσμου, της φύσης, και το πεδίο του εσωτερικού κόσμου, της ανθρώπινης φύσης και της κοινωνικής συμμετοχής. Ο Χέρμπερτ υποστήριξε το συνολικό έργο της εκπαίδευσης συνοψίζεται στην ηθικότητα. Την τελευταία οι παιδαγωγοί που προώθησαν την εθνική εκπαίδευση, το μετέφρασαν ως συνειδητοποίηση της ιδιότητας του πολίτη.
Δραστηριότητες κεφ. 4
Φρέμπελ: θεωρήθηκε θεμελιωτής της προσχολικής παιδείας και δημιούργησε ένα πλήρες εκπαιδευτικό πρόγραμμα από τα πρώτα χρόνια ζωής του παιδιού μέχρι την εφηβεία. (Kindergarden) Είδε την εκπαίδευση ως μια φυσική διαδικασία, όπου το παιδί είναι ένας οργανισμός, ο οποίος μέσω της δημιουργικής αυτοέκφρασης εξελίσσεται σύμφωνα με τους νόμους της φύσης. Η δημιουργική αυτενέργεια μέσω της κοινωνικής συμμετοχής αποτελεί τη βάση της εκπαιδευτικής ψυχολογίας του. Το παιχνίδι, οι δραστηριότητες, τα τραγούδια είναι τα μέσα που χρειάζεται το σχολείο για να αναδείξει την αληθινή φύση των παιδιών.
Κοινωνικοπολιτικά κινήματα 19ου αιώνα. Ισότητα πολιτών, κοινωνική αλληλεγγύη, εθνικά κράτη πχ Γερμανία και Ιταλία. Ιδέες σχετίζουν κινήματα με ιδανικό πολίτη στη διαμόρφωση του οποίου στοχεύουν οι παραπάνω εκπαιδευτικοί. Από τον 19ο αιώνα, σκοπός της εκπαίδευσης ήταν η αγωγή του ατόμου με τέτοιο τρόπο ώστε να αξιοποιεί τις ικανότητές του για το κοινό καλό της κοινωνίας. Παρ’ όλο που στην αρχή του 19ου αιώνα οι βασικές αρχές της διδασκαλίας των διανοητών της εκπαίδευσης, δεν ήταν δυνατόν να εφαρμοστούν σε εθνική κλίμακα, καθώς στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη τα εκπαιδευτικά συστήματα ήταν ακόμα σε εμβρυακή μορφή, τα διδάγματά τους ρίζωσαν στην ευρωπαϊκή εκπαίδευση.
Δραστηριότητες κεφ. 4
• Οι παιδαγωγοί που διαμόρφωσαν το περίγραμμα της παιδείας στα σχολεία της δυτικής Ευρώπης ήταν ιδιαίτερα επηρεασμένοι από τις αρχές του Διαφωτισμού και τις εφάρμοσαν στα εκπαιδευτικά συστήματά τους. • Οι μεγάλοι θεωρητικοί του Διαφωτισμού έσπασαν τα δεσμά της θεοκρατούμενης Ευρώπης και θεμελίωσαν τη σύγχρονη εκπαίδευση. Αποφασιστικός ήταν ο ρόλος τους στην επικράτηση της ιδέας ότι τα σχολεία είναι υπόθεση του κράτους και ότι σκοπός τους θα έπρεπε να είναι η προώθηση των συμφερόντων της κοινωνίας και όχι της Εκκλησίας. Τα σχολεία θα πρέπει να προετοιμάζουν πολίτες για την επίγεια και όχι για τη μεταθανάτια ζωή. • Οι διανοητές της εκπαίδευσης του 19ου αιώνα επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από αυτές τις ιδέες και «εργάστηκαν» για την καλύτερη εφαρμογή τους στα σχολεία. Ασχολήθηκαν -όπως και οι Διαφωτιστές- με τα στάδια της διανοητικής εξέλιξης του παιδιού, με τις διδακτικές μεθόδους και το μαθησιακό υλικό που θα έπρεπε να αντιστοιχεί σε κάθε στάδιο. Όμως το κυριότερο χαρακτηριστικό είναι ότι αναγνώρισαν τον κύριο ρόλο της παιδείας στη δημιουργία εθνικών κρατών και πρότειναν τη διαμόρφωση εθνικών εκπαιδευτικών συστημάτων. • Βλ. και τα εισαγωγικά του κεφ., τα οποία περιέχουν γενικά στοιχεία.
Δραστηριότητες κεφ. 4
• Οι στρατιωτικές σχολές που ίδρυσε ο Ναπολέων στόχο είχαν την εξυπηρέτηση της κεντρικής εξουσίας. Ο τακτικός στρατός όχι μόνο εξυπηρετεί τις επεκτατικές ή αμυντικές ανάγκες ενός κράτους αλλά φυσικά και αποδίδει κύρος και αίγλη στον αρχηγό του. Στην περίπτωσή μας, ο Ναπολέοντας, εφαρμόζει στη Γαλλία ένα εντελώς συγκεντρωτικό εκπαιδευτικό σύστημα, με έμφαση στον κλασικισμό, η παιδεία είναι ελεγχόμενη και στόχο έχει την εξυπηρέτηση της κυρίαρχης ιδεολογίας. Οι κατώτατες μάζες εύκολα παρασύρονται από τον μεγαλοϊδεατισμό του ηγέτη τους, επειδή αποτελεί και διέξοδο στα καθημερινά τους προβλήματα. (περισσότερα στον Berstein)
Δραστηριότητες κεφ. 4
Η εκπαίδευση στη Γαλλία, β μισό από εγχειρίδιο. υπέρ: ίδρυση πρωτοβάθμιων, νόμοι Φερύ Κατά: περιορισμοί στην είσοδο στα κολέγια και λύκεια, με θέσπιση δύσκολων εξετάσεων εισαγωγής και διδάκτρων. Γαλλία και Ναπολέοντας-από τις σχετικές σελίδες των εγχειριδίων.
Δραστηριότητες κεφ. 4
• • • •
Προβλήματα ενοποίησης της χώρας Ιταλικά μόνο στην περιοχή της Ρώμης Η στοιχειώδη εκπαίδευση δεν είναι υποχρεωτική Η εκκλησία ανταγωνιστική της παιδείας
Δραστηριότητες κεφ. 4
• Εκπαίδευση στη Γερμανία
• Η χειραφέτηση προήλθε από τη σημασία που έδωσαν στην τεχνολογική εκπαίδευση, τη δημιουργία επαγγελματικών σχολών, τον συνδυασμό εργασίας και εκπαίδευσης. • Αντίθετα στη Γαλλία μεγάλη έλλειψη αντίστοιχων σχολών, μετά τον β Παγκόσμιο θα γίνει προσπάθεια αναπλήρωσης του κενού. • Βλ. τον Ο Kerschensteiner που προσπάθησε να συνδυάσει τη χειρωνακτική με την
πνευματική εργασία μέσα στο σχολικό πρόγραμμα, την εκπαίδευση στις βιομηχανίες του 19ου αιώνα
Δραστηριότητες κεφ. 4
• Κύρια χαρακτηριστικά της βρετανικής παιδείας τον 19ο στη σελ. 18 του 3ου επαναληπτικού • Υπόψιν • Την αντίληψη περί κράτους • Η οικονομική ανάπτυξη δεν συνδέθηκε ούτε με την εκπαίδευση ούτε με την κρατική παρέμβαση. • Κράτος: αναγκαίο κακό • Φιλανθρωπικές οργανώσεις • Η ελιτίστικη αντίληψη της βρετανικής άρχουσας τάξης περί ποιος είναι άξιος να μορφωθεί
Δραστηριότητες κεφ. 4
Στη Γερμανία η βιομηχανική ανάπτυξη στηρίχθηκε στην ανάπτυξη της εκπαίδευσης. Η κρατική παρέμβαση για την εκπαίδευση θεωρήθηκε μέσο για την ανάπτυξη του έθνους και της οικονομίας. Αντίθετα η Αγγλία θεώρησε την εκπαίδευση απλώς ένα μέτρο πρόνοιας για την κατώτερη, εργατική τάξη, για την οποία πάντα ανησυχούσε μήπως η μόρφωση την οδηγήσει και σε διεκδικήσεις ώστε να καλυτερεύσει τη θέση της. Η εκπαίδευση εδώ δεν συνδέεται ούτε με την οικονομική ανάπτυξη ούτε συνέβαλε στη διαμόρφωση εθνικής συνείδησης.
Δραστηριότητες κεφ. 4
1. 2. 3.
Απομάκρυνση από τη θρησκεία Διεύρυνση προς μεσαία αλλά και επαγγελματικά στρώματαΣυμμετοχή στην ανάπτυξη της βιομηχανίας.
4. διαμόρφωση της νέας τάξης διανοουμένων επαγγελματιών, η οποία εναντιώθηκε στο ιδεολογικό και πολιτικό κατεστημένο. 5. διεύρυναν το περιεχόμενο των σπουδών τους, και περιλαμβάνουν πρακτικά θέματα και φυσικές επιστήμες για τη μεσαία τάξη. Η κατάσταση των πανεπιστημίων από τον 19ο αιώνα διαμορφώθηκε ανάλογα με τα ειδικά προβλήματα των νέων εθνικών κρατών. Αλλαγή θα υπάρξει μόνο κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, όταν θα δεχτούν όχι μόνο την πνευματική και κοινωνική ελίτ αλλά ολοένα και περισσότερους πολίτες, ανεξάρτητα από κοινωνική τάξη και γένος.