FotoGeA.com o fotografowaniu i podróżach
5 maj 2012
WIETNAM
CHODNIKOWA CYWILIZACJA
WENECJA
BARKĄ PO LAGUNIE
KAPADOCJA
KASJER W DOLINIE MIŁOŚCI 1 www.fotogea.com MAJ 2010 BEZPŁATNY MAGAZYN DO POBRANIA Z WWW.FOTOGEA.COM
Od redakcji
FotoGeA.com
Dzień dobry,
o fotografowaniu i podróżach
Mijają dwa lata od ukazania się pierwszego numeru FotoGeA.com miesięcznika
Spis treści
o fotografowaniu i podróżach. Jak ten
Dziękuję wiernym Czytelnikom, którzy są z nami od pierwszego numeru! Cieszę się także z każdego nowego prenumeratora, który poznaje nasz e-magazyn rozpo-
terminową pracę – ciekawe teksty i świetne zdjęcia. Mam nadzieję, że dzięki FotoGeA.com Wasz świat jest bardziej kolorowy i weselszy!
Marek Waśkiel redaktor naczelny, miesięcznika FotoGeA.com
2
www.FotoGeA.com c
MAJ 2012
Zdjęcie na okładce:.fot. WENECJA Marek Waśkiel
czynając jego lekturę dopiero w tej chwili. Wyrazy uznania należą się współpracującym z nami Autorom, za ich
5
GeAPodróż: WIETNAM / str. 12 GeAPrzygoda: CHODZĘ SOBIE PO PODLASIU / str. 35 GeAPodróż: KAPADOCJA / str. 48 GeaPodróż: WENECJA/ str. 74
czas szybko płynie…
Kliknij i dołącz do naszych Przyjaciół na Facebooku:
» GeAZOOM str. 3 » GeAMIX str. 7 » GeAFORUM str. 44 » Konkursy str. 47 » Bez Filtra str. 68 » Recenzja str. 71 » Zapowiedzi str. 97 Spis treści
GeAZOOM USA/ UTAH Droga w kierunku Bryce Canyon Zdjęcie: Marek Waśkiel http://www.waskiel.pl
3
www.fotogea.com MAJ 2010
GeaZoom MAREK WAŚKIEL FOTOGRAFIA >> dołącz na
ccc
Geazoom GeA ZOOM RUMUNIA/ SERBIA Przełom Dunaju fot. Marek Waśkiel http://www.waskiel.pl
4
www.fotogea.com MAJ 2010
GeaZoom MAREK WAŚKIEL FOTOGRAFIA >> dołącz na
ccc
Geazoom GeA ZOOM Edynburg/ SZKOCJA Royal Mile jest główną ulicą starówki, która łączy ze sobą dwie królewskie rezydencje Edynburga: Edinburgh Castle i Pałac Holyrood. Zdjęcie: Marek Waśkiel http://www.waskiel.pl
5
www.fotogea.com MAJ 2010
GeaZoom MAREK WAŚKIEL FOTOGRAFIA >> dołącz na
ccc
KURS FOTOGRAFII DLA początkujących i amatorów
WIELU
REFER
ENCJE
:: Dobry Skuteczny Program: ZADO Wykłady + 3 Plenery + Ćwiczenia Praktyczne WOLO NYCH ABSO :: Małe grupy - do 15 osób LWEN :: 2 godziny zajęć RAZ W TYGODNIU - 10 SPOTKAŃ TÓW! poprz ednic :: dla aktywnych możliwość dalszej edukacji poprzez h edy cji Fotograficzny Klub Absolwentów (spotkania, plenery krajowe i zagraniczne oraz warsztaty i wystawy) :: start: październik 2012 r. w WARSZAWIE http://www.waskiel.pl/kurs.php :: warto kliknąć w ten link :)
Prowadzi: Marek Waśkiel
Informacje szczegółowe i formularz zgłoszenia: www.waskiel.pl/kurs.php
:: warto kliknąć w ten link :) 6
www.fotogea.com MAJ 2010
GeAmix
BOHONIKI– wieś na Szlaku Tatarskim We wsi Bohoniki niedaleko Sokółki na Podlasiu znajduje się jeden z dwóch znajdujących się w Polsce drewnianych meczetów.
7
www.FotoGeA.com c
MAJ 2012
Drugi stoi w niezbyt odległych Kruszynianach. Tatarzy zostali osiedleni na tych terenach przez króla Jana III Sobieskiego w XVII w.
Obecny meczet w Bohonikach został wybudowany w II połowie XIX w. Widoczne jednak są stare belki konstrukcyjne. Wzniesiony jest na planie kwadratu i nakryty czterospadowym dachem, który jest zwieńczony wieżyczką z kopułką. Na wieżyczce umieszczony jest półksiężyc symbol islamu. Wnętrze świątyni podzielone jest na cześć przeznaczoną dla mężczyzn i cześć przeznaczoną dla kobiet. Modlący się ustawiają się na rozścielonych na podłodze kobiercach ustawieni jeden obok drugiego. Wszyscy zwróceni są twarzą na południe, czyli ku Mekce,a dokładniej ku Al-Kaaba. Stronę tę wskazuje mihrab (w tutejszym meczecie nisza z małym okienkiem). Na prawo od niej stoi minbar czyli kazalnica będąca jednym
5
z elementem muzułmańskiej świątyni. Na ścianach wiszą wersety z koranu wyszyte na fragmentach materiału. Uwaga do wnętrza meczetu wchodzi się po zdjęciu obuwia. Wstęp jest płatny. Tuż za wsią znajduje się mizar, czyli muzułmański cmentarz. Stare mogiły położone na wzgórzu można rozpoznać po tym, że mają dwa kamienie nagrobkowe: większy leżący u głowy zmarłego i mniejszy spoczywający u jego stóp. Nowsze grobowce odróżnia od współczesnych grobowców chrześcijańskich jedynie symbolika (umieszczony u góry półksiężyc z gwiazdą i niekiedy stylizowany werset koraniczny). Całkowity odstępstwem od zasad islamu jest umieszczanie na grobowcach wizerunków l osób zmarłych.
Zdjęcia: mAREK WAŚKIEL; Opracowanie MW
GeAmix
5
Kataklysmos na Cyprze
Czeski Festiwal Piwny
Chorwacki dzień duchów
Majówka na warszawskiej Skarpie
4 czerwca na Cyprze ma miejsce Kataklysmos (Święto Potopu), Święto Zesłania Ducha Świętego lub Zielone Świątki. Święto przypadające 50 dni po prawosławnej Wielkanocy upamiętnia zstąpienie Ducha Świętego na Apostołów. Na Cyprze obchody również nawiązują do przypowieści o Arce Noego i dawnych obrzędów ku czci Afrodyty i Adonisa. To festiwal związany z wodą, który nadmorskie miasta wykorzystują do organizowania koncertów scenicznych , happeningów, pokazów sportów wodnych. Najważniesze imprezy odbywają się w: Agia Napa, Larnaka, Limassol i Pafos.
Piąta edycja Czeskiego Festiwalu Piwnego w Pradze, największego wydarzenia gastronomicznego w Czechach, odbędzie się w dniach od 17.05 -02.06. Na smakoszy czeka bogata oferta czeskich browarów (70 gatunków piwa), najlepszych restauracji i firm cateringowych, rzeźników i piekarzy. Do dyspozycji gości będzie 10 tysięcy miejsc siedzących w wielkim namiocie i 200 osób z obsługi, ubranych w czeskie stroje ludowe. Program urozmaicą wystąpienia muzyczne oraz weekendowe imprezy do samego rana. Festiwal odbędzie się w na terenie praskiego centrum wystawowego Výstaviště.
Na liście światowego dziedzictwa niematerialnego UNESCO znajduje się coroczna, wiosenna procesja królowej czy też ljelje z Gorjan, wioski we wschodniej Slawonii w pobliżu Đakova.Tegoroczny pochód odbędzie się w dniach od 27 maja. Zwyczaj ten odbywa się w dzień Duchów, wiejskie dziewczyny ubrane w malownicze stroje ludowe z bogato zdobionymi wysokimi czapkami na głowach i szablach w ręku. Pierwsze wzmianki pisane o tym zwyczaju pochodzą z 1898 roku i stały się znakiem rozpoznawczym Gorjan i regionu Đakova.
W niedzielę, 27.05. ponad 50 instytucji kultury leżących na szlaku Skarpy lub takich, którym jest ona bliska, nie tylko geograficznie organizuje Majówke na Skarpie. Wystawy, gra terenowa, pokazy filmów, koncerty, spacery z przewodnikami, kiermasze to tylko niewielka część atrakcji, jakie czekają na Warszawiaków podczas Majówki. Ważną jej częścią są także strefy pikników, gdzie czekać będą leżaki, koce i organizowane ciekawe warsztaty: fotograficzne, ogrodnicze, rysunkowo-malarskie. Organizowane będą również spacery z przewodnikami. Wstęp jest wolny!
8
www.FotoGeA.com c
MAJ 2012
Zdjęcia: materiały prasowe; Marek WAŚKIEL Opracowanie MW
GeAmix
Warsztaty fotografii podróżniczej 22-24.06.2012 Zapraszamy do udziału w warsztatach fotografii podróżniczej „Na styku kultur”, dzięki którym będzie można poszerzyć swoją wiedzę oraz zdobyć praktyczne umiejętności niezbędnych do przygotowywania reporterskich relacji z podróży.
Spotkania z „modelkami” podczas warsztatów w roku 2011. fot. Matylda Sobolewska
9
www.FotoGeA.com c
MAJ 2012
Podlasie to mozaika kultur i narodowości. Zostało wybrane na miejsce warsztatów z powodu nieprzebranego bogactwa tematów. Potrafi zafascynować i jest idealnym miejscem na przeżycie wspaniałej fotograficznej przygody. Warto wybrać się właśnie tam, aby nauczyć się opowiadania ciekawych historii za pomocą aparatu fotograficznego. Poznasz ciekawych ludzi, zobaczysz miejsca, których istnienia się nawet się nie domyślałeś… ta okolica oczaruje Cię i zainspiruje. Potem odszukasz równie intrygujące sytuacje na swojej drodze. W czasie 3 dni nie tylko odbędziemy podróż przez najciekawsze miejsca położone na pograniczy różnych światów. Zobaczymy kościoły, cerkwie, synagogi i meczety jednak przede wszystkim spotkamy wielu
5
Warsztaty fotografii podróżniczej, „Na styku kultur”, SUPRAŚL 22-24.06.2012 r. fot. Grażyna Czuduk
interesujących ludzi. Dzięki wykładom będzie można poznać zasady pracy przy planowaniu reportażu oraz sposoby jego praktycznej realizacji (wybór miejsca, ocena sytuacji, kontakty z ludźmi). Będzie można poznać sylwetki i sposób pracy kilku najlepszych fotografów re-
porterów oraz zobaczyć ich zdjęcia . Największą jednak zaletą będzie możliwość fotografowania w niezwykłych miejscach i nieomal natychmiastowa ocena swoich dokonań. Więcej: http://www.waskiel.pl/reporterska.html
l
GEAMIX
GeAmix
UWAGA robią z nas idiotów! Nie wiem czy zauważyliście paskudny mechanizm wprowadzony ostatnio przez producenci aparatów fotograficznych (tylko nieco
10
www.FotoGeA.com c
MAJ 2012
w nieco mniejszym stopniu także producenci obiektywów). Na początku powodują kontrolowane przecieki o nowościach do mediów.
Podgrzewają atmosferę na forach i w serwisach odwiedzanych przede wszystkim przez maniaków sprzętowych. Potem pokazują egzemplarze przedprodukcyjne na wielkich konferencjach prasowych i na koniec opóźniają wprowadzenie nowych modeli do sprzedaży bo coś im się sypnęło. Dotyczy to głównych graczy na rynku czyli Nikona jak i Canona oraz idących za ich przykładem przedstawicieli wielu innych marek. A pomimo tego większość rozmów o fotografii sprowadza się do rozprawiania o sprzęcie! Dlaczego? Czy każdy z nas lubi być oszukiwany? Chyba nie. Zatem najważniejszą za najbardziej istotną przyczynę uznaję fakt, iż w pewnym momencie faktycznie uwierzyliśmy w to, że sprzęt
5
w fotografii jest najważniejszy. Dajemy się nieustannie nabrać producentom sprzętu i ich marketingowym giermkom, wmawiającym nam, że to obiektywy i aparaty powodują, iż nasze zdjęcia uznawane są za dobre i ciekawe. Slogany reklamowe o łatwości fotografowania zabiły wiarę w nas samych, w nasze umiejętności, samodzielne myślenie oraz osobiste widzenie świata. Naiwnie wierzmy, że nowy aparat lub obiektyw przeniosą nas na inne wyższe poziomy. To człowiek robi zdjęcia - aparat nawet najdroższy jest jedynie narzędziem. Namawiam obudźcie się, popatrz uważnie: robią z nas idiotów i jeszcze musimy za to słono zapłacić!
http://www.blog.waskiel.pl/ l
Zdjęcie: MAREK WAŚKIEL; tekst: Marek Waśkiel
KAPADOCJA
warsztaty fotograficzne
wrzesień 2012
:: wyprawa w najbardziej FotogenicznĄ Część ŚRODKOWEJ TURCJI Zelve, Goreme, Cavusin, Urgup, Nevsehir, Uchisar i Ortahisar... :: CODZIENNIE
DUŻO czasu na Zdjęcia
Krajobrazy, życie codzienne: szkoła, meczet, targ, portrety. :: Mała grupa - 12 osób :: Wieczorem omawianie wykonanych ZDJĘĆ :: Stała opieka INSTRuKTORA podpowiedzi i wskazówki Informacje szczegółowe: http://www.waskiel.pl/kapadocja2012.html :: warto kliknąć w ten link :) 11
www.fotogea.com MAJ 2010
GEApodróż
WIETNAM – cywilizacja chodnikowa Tekst i zdjęcia: Maciej Czarnecki
Na rowerach i skuterach transportuje się dosłownie wszystko: kwiaty, owoce, warzywa, zwierzęta i oczywiście towary handlowe. 12
www.FotoGeA.com
MAJ 2012
WIETNAM WIETNAM - Maciej - Maciej Czarnecki Czarnecki
GEApodróż
Bardzo popularne ślubne sesje zdjęciowe. Elitarne sesje są wyjazdowe. Tutaj na pustyni w pobliżu kurortu Mui-Ne.
3 1KWIECIEN 2012
WIETNAMTYBET - Maciej Łukasz Czarnecki Supergan
GEApodróż
Ponad godzinny marsz widokowym kanionem czasami po pas w brunatnej wodzie kończy się urokliwym wodospadem. 41
liatopad 2010
WIETNAM norwegia - Maciej – zdjęcia Czarnecki marek
GEApodróż
Wietnamczycy do zdjęć pozują niezbyt chętnie ale z dumą wypychają w tym celu swoje pociechy. WIETNAM - Maciej Czarnecki
GEApodróż Lecimy Aerofłotem: brzmienie rosyjskiego jest jakieś odrobinę jak z innego świata. Próbuję sobie przypomnieć słówka wyuczone w podstawówce, ale to już było ponad 35 lat temu. Niemniej jednak ordynuję „krasnoje wino pażałsta” i rozumieją – no to „spasiba”! Lotnisko w Hanoi: pogoda sprzyjająca około 15 stopni C, wilgotno. Na wizę czekamy ponad godzinę.Wszedzie jest czysto, WC wręcz lśniące. Z lotniska podróżujemy samochodem. Jadę z Hodżą, młodą Wietnamką mówiącą ładnie po angielsku z bardzo 16
www.FotoGeA.com
miękkim akcentem. Pola ryżowe ciągnące się przez pierwsze 30 min są prywatne, wyjaśnia Hodża, każdy obywatel otrzymuję 360 m2 pola. Niektórzy uprawiają ryż, inni warzywa lub kwiaty, jeszcze inni coś innego, są i tacy, co nic nie robią, bo państwo przyciska podatkami. Wymieniamy Dolary: 20 050 Dongów za 1 USD. W ten sposób po wymianie pierwszej setki zielonych staję się milionerem. Ruszamy „w miasto”... i tu szok: całe życie odbywa się dosłownie na ulicy: handel, jedzenie, wszelakie usługi itd. Wietnamczycy jedzą siadając na mini plastikowych taborecikach w jadłodajniach. Powiększają się one o kolejne obszary chodni-
MAJ 2012
Ruszam „w miasto” i tu szok: całe życie odbywa się dosłownie na ulicy: trwa handel, jedzenie i świadczone są wszelakie usługi. ka w miarę przybywania gości. Właśnie jest pora śniadania, a więc na talerzach zupa Pho - jest to rosół z makaronem ryżowym, kawałkami mięsa ( do wyboru kurczak, wołowina lub krewetki ), trochę gotowanych warzyw, nieco zieleniny. Wszystko przyprawia się sosem sojowym i wyciska lemonkę. Jeśli jest za mało ostra, to jeszcze na stole obowiązkowo stoi chili. Po chodnikach nie można w zasadzie chodzić . Sa one zastawione zaparkowanymi skuterami. Trzeba przemykać się skrajem
ulicy, gdzie cały czas trąbią na ciebie uczestnicy ruchu drogowego.
W ogóle to każdy trąbi na każdego, w ten sposób zaznaczając swoją obecność na drodze i ostrzegając innych o swych zamiarach. Na ulicach tabuny motocyklistów i rowerzystów oraz trochę samochodów.
Głównie Hundaye i Toyoty, ale też trafia się Mercedes. Trzeba mocno uważać na skutery. Prze-
pychają się i wymuszają pierszeństwo.Po pewnym czasie zauważyliśmy, że jeżeli wchodzimy na ulicę patrząc (tak) w niebo to jesteśmy przepuszczani bezproblemowo. Gdy znowu jesteśmy ostrożni, to nikt się nie zatrzyma. Bazar owocowo-warzywno- mięsny: na wejściu pani obdziera żaby ze skóry - jakieś duże - i kroi je na części i do kubła- fe, dalej stosy naprawdę dziwnych owoców i warzyw. Innych od tych co spotyka się na bazarach basenu morza ŚródWIETNAM - Maciej Czarnecki
GEApodróż ziemnego: owoc drzewa smoczego, ranbutan, jabłuszka rajskie, świeże ananasy, malutkie słodkie banany, jabłko budyniowe, marakuja, papaya, papaya zielona, logan, pamela, gruszka karmelowa, aloes, waschabi, tamarandyn, pataty, tapioka, orzech nerkowca i inne. Spróbowaliśmy na początek owoca drzewa chlebowego. Żółte kawałki z bardzo dużą pestką w środku. Przepyszne trochę kwaskowate nieco słodkie. Następna próba nieudana: durian śmierdzi trupem, a w środku do jedzenia jest budyń o smaku cebulowo-czosnkowym. Do hotelu wracamy promenadą wzdłuż jeziora nad którym Wietnamczycy ćwiczą tai-chi. Do zatoki HaoLong jedzie się ponad 3 godziny busi17
www.FotoGeA.com
kiem. Droga mocno dziurawa. Zero drogowskazów i znaków drogowych. Policji zresztą też.
Wyprzedzanie na trzeciego i czwartego trwa cały czas do tego dodajmy trąbienie i oślepianie „długimi” światłami. Ale jakoś to wszystko bez agresji i nerwów. Po prostu oni w ten sposób dają znać innym uczestnikom ruchu drogowego o swojej obecności i zamiarach.
Po drodze krajobraz pól ryżowych . Teraz jest pora sadzenia ryżu krótkoterminowego, który będzie zbierany za 6 tygodni. Bawoły wodne ciągną coś w rodzaju radła orząc zalane wodą poletka. Mnóstwo schy-
MAJ 2012
Następna próba nieudana: durian śmierdzi trupem, a w środku do jedzenia jest budyń o smaku cebulowo-czosnkowym. lonych postaci z charakterystycznych okrągłych czapach. Pracuje się w kaloszach i rękawicach ze względu na przywry i inne glisty wodne , które chętnie wnikają w nieosłonięte ciało. Szokuje nas umiejscowienie pojedynczych mogił i cmentarzyków wprost na polach ryżowych nie gdzieś tam z boku lecz dokładnie w środku rosnącego ryżu... (smacznego). Ha Long to zatoka lądującego smoka. Smok rozrzucił tu w morzu skały aby chronić Wietnam-
czyków przed najeźdźcami z północy. Pogoda kiepska : chmury , mgły i coś kapie z nieba. Stateczek przyzwoity, kajuta z łazienką. Ha long musi być pięknym miejscem ale nie w tą pogodę. Niesamowity krajobraz wysp-skał wyrastających pionowo z wody na wysokość kilkudziesięciu metrów. Na wyspach zwiedzamy jaskinie lub wchodzimy schodkami na szczyt. Kolacja na łodzi. Cumujemy na noc w zatoce utworzonej przez archipelag , koło nas inne statki – oświetlone na-
strojowo. Cisza. Super klimat. Ha Long jawi się być olbrzymim obszarem gdzie mimo, że codziennie z 3 portów wypływa 800 stateczków – hoteli nie ma tłoku i można spokojnie pokadrować zdjęcia. Tylko ta mglisto-chmurzysta pogoda. A tak w ogóle Wietnamczycy mają alfabet łaciński . To zasługa Francuzów. Menu w knajpach jest po wietnamsku, angielsku oraz po chińsku - nic dziwnego Chińczycy okupywali kraj przez stulecia. WIETNAM - Maciej Czarnecki
GEApodróż Zwiedzanie zabytków Hanoi to mauzoleum Ho Hi MinHa (akurat wzięli go na okresową konserwację do Moskwy) oraz muzeum literatury - wielodziedzińcowy po-chiński obiekt, który służył jako uniwersytet od czasów roku ok 1000 n e. Hanoi założono ok 200 r. p.n.e. Potem świątynia buddystyczna i tu ciekawostka: na dziedzińcu piec , w którym pali się banknoty boskie (wydruk z atramentówki) aby przodkowie mieli za co kupować sprawunki tam po drugiej stronie cienia. Wieczorem pakujemy się do autobusu sypialnego do Hoi An na południe. Wzdłuż autobusu 3 rzędy leżących miejsc na parterze i piętrze. Całkiem wygodnie i nawet się wy18
www.FotoGeA.com
spaliśmy. No nie wszyscy bo Krzysztof ( ponad 190 cm wzrostu ) nie bardzo mógł się zmieścić w „kuszetce”. Hoi An to miasto krawców i szewców. Wszędzie eleganckie sklepy gdzie można dokonać zakupów od razu lub uszyć coś na miarę. O 6 rano wizyta na targu rybnym, który okazuję się być bardziej kwiatowo-warzywnym.
Po południu bierzemy rowery i jedziemy na plażę. Może Południowochińskie jest tu tylko trochę cieplejsze od Bałtyku. Plaża piaskowa z palmami kokosowymi na plaży.
Po kąpieli na rowery i wycieczka polami ryżowymi.
MAJ 2012
Młode Wietnamki zakładają na twarz maski siegajace aż do oczu. Wszystko po to aby podobać się mężczyznom a opalenizna nie jest mile widziana. Pola są tu wielokrotnie większe niż te koło Hanoi. Rolnicy mieszkają w całkiem zadbanych domach widać dostatek. Trochę pelikanów i znowu mogiły na polach. Na obrzeżach Hoi An wizytujemy świątynię Buddystów. Mnich w żółtym stroju podlewa kwiaty podczas gdy z balkonu lustruje nas przyjaźnie mnich w stroju brązowym. Kolor to inny stopień wtajemniczenia. Bezkonfliktowo w Wietnamie koegzystują Buddyści (60 %), Chrześcijanie (20 %), Taoiści,
Konfucjoniści, Muzułmanie, Kaodaiści, Animiści. Wszyscy jednak wierzą dodatkowo w duchy ziemi , drzew , wody i rzek itp. Przy każdym domu jest ołtarzyk poświęcony duchom, które zamieszkiwały teren domu przed jego wybudowaniem. Są tam zawsze świeże kwiaty jak i dymiące kadzidełko. W domu natomiast przed ołtarzykiem poświęconym przodkom jest nieco pożywienia i kwiaty. Młode Wietnamki zakładają na twarz maski sięgające aż do oczu.
Wszystko po to aby podobać się mężczyznom. Opalone dziewczyny nie mają szans na powodzenie. Wypad do My Son. Zespół świątyń położony w dżungli wybudowany ok VIII w ne przez lud Cham. Byli to przybysze z wysp rejonu Malezji. Wyznawcy Hinduizmu. Świątynie odkryli dla świata Francuzi w XVIII. Naturalnym więc biegiem spraw większość posągów czy nawet ornamentów jest w oryginale do obejrzenia w Luwrze. Rabunku dopełniła wojna wietnamska. W 1969 r WIETNAM - Maciej Czarnecki
GEApodróż kompleks świątyń w których swe bazy miał Vietkong został dywanowo zbombardowany przez samoloty amerykańskie. Przetrwały nieliczne obiekty. Kolacja i kolejny przejazd autobusem sypialnym do Dalat. Miasto położone jest w górach na wysokości ok 1500 m n.p.m. Jest tu chłodniej a nawet momentami zimno. Całodzienny wypad po okolicach Dalat na motocyklach. Organizuje to klub „Easy Riders Dalat”. Każdy wybiera sobie kierowcę i w drogę. Najpierw klasztor buddystów. Cepeliada. Podświetlane kolorowe posążki i smoki. Potem wizyta na plantacji kawy: arabika ma małe liście a mocca wielkie. Robusty 19
www.FotoGeA.com
nie było. Potem hodowla cywet. Sa to małe ssaki-futrzaki. Wybierają najsmaczniejsze ziarnka kawy. Miąższ trawią i wydalają lekko nadtrawione ziarna, które następie wypala się . Jest to najsmaczniejsza kawa. Parzy się ją „po wietnamsku” zalewając kawę wrzątkiem w małym naczyńku z sitkiem u podstawy, przez które kawa przekapuje do filiżanki. Jest ona słodka sama z siebie, nie potrzeba mleka chociaż Wietnamczycy serwują ja z gęstą, słodka śmietaną. Skad pomysł aby ziarna kawy były nadtrawiane przez cywety? Robotnicy na plantacjach nie mogli kawy wynosić więc zbierali jej ziarna na drogach i polach wydalone przez te zwierzaki. Pewnego razu zaszedł
MAJ 2012
Mui Nee to kurort nad morzem południowochińskim dedykowany Rosjanom. Napisy na ulicach cyrylicą, wszędzie brzmi język rosyjski. do ich domów właściciel plantacji i spróbował kawy, którą pije biedota i wtedy się zaczęło...
Następnym punktem programu była wytwórnia bimbru ryżowego. Każdy wie, że w tym domu pędzi się wódkę ale wszelkie kontrole są nieskuteczne bo są korumpowane właśnie wytworem tejże manufaktury. Ryż fermentuje w 200 litrowych beczkach a potem jest destylowany w dziwnie znajomych urzą-
dzeniach. Produkt finalny ma ok 35 % mocy i jest zupełnie przyzwoity. Mui Nee to kurort nad morzem południowochińskim dedykowany Rosjanom. Napisy na ulicach cyrylicą, wszędzie brzmi rosyjski. Zatoka wypełniona surferami typu „kite „- też Rosjanie. Pływają świetnie. Objadamy się owocami morza: homary, langusty, małże, mątwy, krewetki, egzotyczne ryby, ostrygi, kałamarnice, mule, ślimaki morskie, – wszystko jest świeże i tanie. Szczegól-
nie polecam krewetki w sosie tamaryndowym. Na koniec odwiedzamy Sajgon. Największe miasto w Wietnamie. Nowoczesne ale bez klimatu jakie ma Hanoi. Wieczorami wszyscy przesiadują w knajpkach ulicznych – tłok, hałas ostrej muzyki, zgiełk. Mnóstwo klubów typu „Hot girls”. Wszędzie aż kapie seksem. Ale obok są też niezłe galerie obrazów oraz kilka pokolonialnych zabytków. W tym mieście kończymy spotkanie z Wietnamem. WIETNAM - Maciej Czarnecki
GEApodróż Wprost na ulicy można wykonać przeróżne usługi np. zamówić nowe ubranie.
20
www.FotoGeA.com c
liatopad 2010
WIETNAM norwegia - Maciej – zdjęcia Czarnecki marek
GEApodróż
Owoce morza są świeże i tanie. Klient wybiera produkt ( jeszcze żywy ), który wkrótce pojawia się odpowiednio przyrządzony na jego talerzu.
21
www.FotoGeA.com
KWIECIEN 2012
WIETNAMTYBET - Maciej Łukasz Czarnecki Supergan
GEApodróż Lotos służy zarówno do dekoracji jako kwiat ale też owoc ( widoczny na zdjęciu ) jest ważnym składnikiem kuchni wietnamskiej.
22
www.FotoGeA.com
KWIECIEN 2012
WIETNAMTYBET - Maciej Łukasz Czarnecki Supergan
GEApodróż Autobusy sypialne są bezpieczne i wygodne ale nie dla osób powyżej 190 cm wzrostu.
23
www.FotoGeA.com
MAJ 2012
WIETNAM WIETNAM - Maciej - Maciej Czarnecki Czarnecki
GEApodróż
Noc na statku na zatoce Ha-Long. Cisza i nastój. 24
www.FotoGeA.com c
liatopad 2010
WIETNAM norwegia - Maciej – zdjęcia Czarnecki marek
GEApodróż
Różnokolorowo podświetlona jaskinia na jednej z wysp zatoki Lądującego Smoka. W środku bogactwo różnych form skalnych. 25 KWIECIEN 2012
WIETNAMTYBET - Maciej Łukasz Czarnecki Supergan
GEApodróż Centrum Hanoi. Widoczne na zdjęciu tory są jak najbardziej używane.
26
www.FotoGeA.com
KWIECIEN 2012
WIETNAMTYBET - Maciej Łukasz Czarnecki Supergan
GEApodrﾃｳﾅｼ
27
www.FotoGeA.com
KWIECIEN 2012
WIETNAMTYBET - Maciej ﾅ「kasz Czarnecki Supergan
GEApodróż
Szpiczaste czapki powszechne w użyciu – również przez rybaków. Chronią zarówno przed słońcem jak i deszczem. 28
www.FotoGeA.com
MAJ 2012
Na porannym targu można kupić ryby, warzywa, owoce oraz przeróżne zwierzęta hodowlane.
Każda okazja jest dobra aby sprzedać coś wędrującym po ulicach ludziom.
WIETNAM - Maciej Czarnecki
GEApodróż
Golenie prawdziwą brzytwą w środku zgiełku ulicznego daje duży zastrzyk adrenaliny. 9 2KWIECIEN 2012
WIETNAMTYBET - Maciej Łukasz Czarnecki Supergan
GEApodróż
Znane nam z przeszłości plakaty przypominają turystom, że Wietnam to ciągle kraj komunistyczny. 3 0 KWIECIEN 2012
WIETNAMTYBET - Maciej Łukasz Czarnecki Supergan
GEApodróż
Tapioka i bataty najlepiej smakują pieczone w ognisku, podane z masłem i solą. Są słodsze od naszych ziemniaków. 31
www.FotoGeA.com
KWIECIEN 2012
WIETNAMTYBET - Maciej Łukasz Czarnecki Supergan
GEApodróż
Na drodze do pozycji mnicha chłopak na razie ma za zadanie regularnie uderzać w buddyjski dzwon 32
www.FotoGeA.com
MAJ 2012
Wejście do jednej z sieci podziemnych kanałów używanych z powodzeniem do walk przeciw Amerykanom.
Charakterystyczna dla Wietnamu fajka jest często spotykana na ulicach przez relaksujących się w kawiarniach mężczyzn. WIETNAM - Maciej Czarnecki
GEApodróż
Uprawy tarasowe w pobliżu Dalat. Ziemia jest tu bardzo żyzna. Pola są własnością państwa dzierżawione na 50 lat osobom prywatnym. 33
www.FotoGeA.com
MAJ 2012 2012 KWIECIEN
WIETNAM WIETNAM TYBET - Maciej - Maciej Łukasz Czarnecki Czarnecki Supergan
34
www.fotogea.com MAJ 2010
Publikujemy KOLEJNY z rozdziałów eBooka MarKa WaśkielA
MAREK WAŚKIEL
chodzĘ sobie po podlasiu rzecz o fotografowaniu krajobrazów 35
www.waskiel.pl
c
TEKST I ZDJĘCIA - marek waśkiel BEZPŁATNY E-BOOK DO POBRANIA Z WWW.WASKIEL.PL
Kapliczkę zauważyłem latem. Była otulona bujną zielenią. Pomyślałem, że znacznie ciekawiej wyglądać będzie jesienią, kiedy liście klonu będą żółto-czerwone. Kiedy pojawiłem się tu w październiku okazało się, że przyjechałem odrobinę za późno. Mroźny poranek strącił wszystkie liście. Jednak nie dałem za wygraną pojawiłem się w tym samym miejscu kolejnej jesieni. Czekałem przez godzinę w gęstej mgle i przy zachmurzonym niebie. Nagle mgła ustąpiła, a w chmurach na kilkanaście minut pojawiła się luka, przez którą na drzewo i kapliczkę padły promienie słońca. Takie zdjęcie sobie wymyśliłem.
36
www.waskiel.pl
c
TEKST I ZDJĘCIA - marek waśkiel
W magicznym trójkącie Fotografia jest działaniem twórczym i dlatego prawidłowa ekspozycja jest związana z wizją fotografa. Otrzymywanie zdjęć takimi, jakimi chcesz, aby były to podstawowy cel każdej fotografującej osoby. Zatem jeżeli chcesz, aby słoneczniki na tle sierpniowego nieba były ciemnożółte i otrzymujesz je na zdjęciu właśnie takie – oznacza to, że ekspozycja jest prawidłowa. Jeżeli chcesz, aby kropla wody została unieruchomiona w twoim kadrze i jest ona faktycznie nieruchoma – to także owa ekspozycja jest prawidłowa. Oczywiście istnieją pewne ogólne zasady dotyczące ekspozycji i o tym - za chwilę. Prawidłowa ekspozycja (czyli idelana dla danego 37
www.waskiel.pl
c
kadru tak pod względem estetycznym jak i dramatrugicznym) jest odpowiednim połączeniem trzech zmiennych: 1. długości czasu naświetlania, za co odpowiada migawka w aparacie, 2. natężenia (siły) światła - tu rolę dozownika spełnia przysłona w obiektywie, 3. wybranej przez fotografa czułości materiału światłoczułego, na którym rejestrowane jest zdjęcie (np. czułość filmu lub matrycy). Owe trzy elementy: czas naświetlenia, ilość wpadającego światła oraz czułość
elementu światłoczułego (matrycy) tworzą tzw. trójkę ekspozycji lub trójkąt fotograficzny. Czas naświetlenia jest zatem okresem, podczas którego migawka pozostaje otwarta i pozwala, by światło dotarło do matrycy lub filmu. Wyrażony jest w sekundach i jej częściach (s). Przysłona w obiektywie (f) to wielkość otworu, którym możemy regulować i w ten sposób decydować, jak duża dawka światła dotrze do matrycy lub filmu. Wreszcie trzeci parametr – czułość, można ją zdefiniować jako wrażli-
Nawet niewielka ilość “Dobrego Światła”, świadomie zatrzymana w kadrze przez fotografa zaczyna tworzyć ciekawe zdjęcie, a czasami zamienia je w fotografię. TEKST I ZDJĘCIA - marek waśkiel
wość matrycy lub filmu na światło (wyrażona w ISO). Odpowiednie połączenie owych trzech zmiennych: czasu, przysłony i czułości decyduje o tym, czy nasze zdjęcie jest prawidłowo naświetlone, czy też jest ono źle naświetlone - ma jakieś błędy. Powinieneś unikać szczególnie tzw. prześwietleń. Są one efektem wpuszczenia do aparatu zbyt dużej ilości światła, np. zbyt długi był czas ekspozycji, za duży otwór przysłony lub zbyt wysokie ISO - źle dobrana czułość. Mocne prześwietlenia powodują, że w obrazach cyfrowych powstać mogą obszary, w których nie zostanie zapisana żadna inforamcja tzw. bezszczegółowa biel. Niestety jest to bardzo częsty błąd u osób fotografujących 38
www.waskiel.pl
c
krajobrazy bez użycia, np. szarych filtrów połówkowych, które kopmensują za dużą rozpiętość tonalną w kadrze. Jak już wspominałem ekspozycję kontroluje się za pomocą ustawienia trzech parametrów: czułości matrycy, czasu otwarcia migawki oraz otworu przysłony w obiektywie. Najbardziej istotne jest, że przy wielu możliwościach doboru owych parametrów dla danej sceny okazuje się, że w zasadzie istnieje tylko jedna dobra kombinacja trzech parametrów, dzięki którym możemy uzyskać zdjęcie takie, jakie sobie wymyśliliśmy. Szczególnie dla początkujących fotoamatorów jest niezwykle ważne, aby wybrać jeden z tych parametrów i traktować go jako kluczowy dla wymy-
Prawidłowa ekspozcyja podkreśli niezwykłość miejsca, które wybieramy jako temat naszych zdjęć.
Aparat – nawet najbardziej kosztowny – pozostaje bezmyślnym urządzeniem, kompletnie nie wiedzącym, o jaki kadr i jaką ekspozycję nam chodziło.
TEKST I ZDJĘCIA - marek waśkiel
ślonego przez nas zdjęcia (np. przysłona). Pozostałe najczęściej będą wynikiem pewnego kompromisu, jaki jesteśmy w stanie zaakceptować, tworząc nasz zdjęcie.
może tak wpłynąć na automatyczne propozycje, że będzie zawsze uzyskiwał zamierzony efekt. Aparat – nawet najbardziej kosztowny – pozostaje bezmyślnym urządzeniem, kompletnie niewiedzącym, o jaki kadr i jaką ekspozycję nam chodziło. Jeżeli masz zamiar robić „swoje zdjęcia” musisz wiedzieć, że wymagane jest samodzielne kształowanie m.in. właśnie ekspozycji, czyli kształtowanie trójkąta ekspozycji.
Współczesne aparaty cyfrowe mają coraz bardziej precyzyjne systemy doboru tych trzech ważnych parametrów. Nawet w skomplikowanych warunkach oświetleniowych radzą sobie z reguły bardzo skutecznie. Jednak fotograf poprzez swoją wiedzę o finalnym Generalnie warto pamięobrazie (swoją wizję kadru) tać, że ustawienia auto-
matyczne aparatu dają przypadkowe zdjęcia. Prawidłowo naświetlone zdjęcie to takie – jakie chciałeś by było. Wcześniej jednak musisz to wiedzieć – oto zadanie wyobraźni i pomysłu. Powtórzę jeszcze raz: przy wielu kombinacjach przysłony i czasu ekspozycji dających poprawne naświetlenie, z reguły jest tylko jedna taka, które w pełni będzie odpowiadać Twoim wyobrażeniom (marzeniom) o zdjęciu. Trzeba wiedzieć jak ją osiągnąć.
Prawidłowo naświetlone zdjęcie to takie, jakie chciałeś, by było. Wcześniej jednak musisz wiedzieć “jakie” ma być – oto zadanie wyobraźni i pomysłu. 39
www.waskiel.pl
c
W wielu przypadkach przydatne będą informacje o ekspozycji płynące z histogramu, ale są kadry w których jego wskazania nie będą Ci pomocne. Liczy się cel, który zamierzasz osiągnąć. TEKST I ZDJĘCIA - marek waśkiel
Nie jest proste wstawanie na zdjęcia, które mają być wykonywane o świcie. Nieustannie walczę ze sobą. Jednak te ciężkie minuty przekonywania samego siebie o tym, że warto wstać wynagradzane są wspaniałymi widokami, które są niedostępne dla innych - tych bardziej leniwych. Chyba, że oglądają je potem na moich zdjęciach.
40
www.waskiel.pl
c
TEKST I ZDJĘCIA - marek waśkiel
Czas na sukces Czas w fotografii nie może być postrzegany wyłącznie jako chwila, na którą otwiera się migawka. O wiele bardziej istotny jest czas, który poświęcamy fotografii rozumianej jako twórcza zabawa. Wówczas jest miarą sukcesów. Nie można wykonać dobrych zdjęć, jeżeli nie poświęci się temu procesowi odpowiedniego czasu. Jeżeli nie ćwiczysz wyobraźni, jeżeli nie poświęcasz go na poznanie ludzi i miejsc, które chcesz sfotografować, techniki, którą chcesz zastosować, dorobku innych – nie dziw się, że zdjęcia będące wynikiem Twojej pracy nie są świeże i poruszające. Brak twórczego rozwoju stanowi jeden z kluczowych powodów odrzucenia fotografii. Na ogół nie rozwijamy się ponieważ jesteśmy leniwi. 41
www.waskiel.pl
c
Wystarczy jeżeli poświęcisz fotografii kilkadziesiąt minut dziennie. Najważniejsza jest systematyczność. Nie namawiam Cię, abyś zmienił zawód czy ograniczył czas przebywania z rodziną lub przyjaciółmi – nic z tych rzeczy! Jednak pamiętaj, że fotografia to także rodzaj zabawy, do której można wciągnąć bliskich. Czas nauki fotografii jest także rozumnym chodzeniem na wystawy, oglądaniem filmów o fotografach i fotografii, oglądaniem albumów i ilustracji w dobrych
czasopismach. Wreszcie - jakże pomocne jest wykorzystanie twórczej mocy Internetu. Dzięki niemu możemy dotrzeć do archiwów największych agencji fotograficznych z ich wspaniałymi zdjęciami. Tam możemy odszukać swoich mistrzów i inspirację. Aby myśleć fotograficznymi obrazami, czyli zauważać zdjęcia warto zawsze mieć przy sobie aparat. Nawet mały. Obecność aparatu daje fotografowi poczucie bezpieczeństwa (nie umykają wówczas
Fotografując krajobrazy, musimy po prostu uzbroić się w cierpliwość i spokojne odbieranie niesprzyjających okoliczności. TEKST I ZDJĘCIA - marek waśkiel
wspaniałe kadry malowane chwilą) i zmusza do nieustannej obserwacji. Ona natomiast jest kluczem do odnajdywania ciekawych ujęć. Nie zapominajmy o rozmawianiu na temat zdjęć. Podczas takich dyskusji można, np. dowiedzieć się, czy nasza opowieść zawarta w kadrze jest rozumiana przez naszych widzów. Uwagi od nich płynące pomogą nam podczas kolejnych sesji w lepszym podejściu do tematu. Współczesny świat jest pełen pośpiechu, a na dobre zdjęcie trzeba poczekać. Może się okazać, że potrzebnych jest zaledwie parę kroków, aby ujęcie było lepsze. Zdarza się także, że konieczne będzie zapamiętanie miejsca i po42
www.waskiel.pl
c
wtórna wizyta o innej porze dnia lub roku. Te same miejsca wyglądają odmiennie nie tylko rano, w południe, czy wieczorem, ale nabierają także innego wyrazu, kiedy widzimy je zimą lub wiosną. Drzewo bez liści może być bardziej interesujące dla naszego ujęcia niż to samo drzewo pokryte bujną letnią zielenią. Być może wiosenne rozlewisko odkryje wspaniały obraz rzecznej doliny, natomiast latem będzie ono, z punktu widzenia fotografa, nic nie warte. Fotografując krajobrazy musimy po prostu uzbroić się w cierpliwość i spokojne odbieranie niesprzyjających okoliczności. Pamietajmy fotografia nie jest „wielkim zbiorowym obowiązkiem” najlepsze kadry powstają, kiedy pracujemy w samotności.
Te same miejsca wyglądają odmiennie nie tylko rano, w południe, czy wieczorem, ale nabierają także innego wyrazu, kiedy widzimy je jesienią lub wiosną.
Współczesny świat jest pełen pośpiechu, a na dobre zdjęcie trzeba poczekać.
TEKST I ZDJĘCIA - marek waśkiel
POBIERZ
BEZPŁATNY
e-book
CHODZĘ SOBIE PO PODLASIU
poradnik niezbędny dla każdego fotografa krajobrazu KLIKNIJ TUTAJ
43
www.fotogea.com MAJ 2010
Fotoforum
PLUSY dodatnie i PLUSY ujemne
Fot. Sebastian Otrębski Miło się ogląda ten kadr. Z pewnością specjaliści od ptasich zdjęć podniosą kilka uwag ale mnie ono ujmuje swoją kompozycją z mocnym punktem i pierwszym planem, dobrze wykorzystaną niewielką głębią ostrości oraz kolorami.
o c e n i a m y z d j ę c i a n a s z y c h C z yte l n i k ó w
Fot. Mirosław Magiera Ładnie skomponowany pejzaż. Ciekawy pierwszy plan oraz dobrze układające się grzbiety gór w dalszych planach. Jedynym mankamentem rzucającym się w oczy są prześwietlenia w jasnych partiach chmur. Proszę używać filtra połówkowego szarego. Z pewnością pomoże.
44
www.FotoGeA.com c
MAJ 2012
5
Fot. Elżbieta Jaszczuk Bardzo dobry przykład wykorzystania koloru w kompozycji. Czerwony, żółty i pomarańczowy będą zawsze kolorami pierwszego planu podkreślając jego wagę i moc.
FotoForum
5
Fotoforum Fot. Barbara Kaczmarek Podczas fotografowania musimy zwracać uwagę na kierunek światła. Tutaj nazbyt jasne są plamy tła, które zabierają znaczenie tematowi w znacznej części pogrążonemu w cieniu. Trzeba wybrać inną porę dnia na ten kadr.
Fot. Andrzej Czajkowski Ciekawe niebo i kilka konturowych zarysów budynków i kominów. Chyba jednak warto mieć wówczas coś ciekawszego albo jako ów kontur albo pierwszy plan. To zdjęcie jest efektem przypadku i dlatego nie do końca wykorzystuje widzianą chwilę.
Fot. Barbara Czernek Odrobinę brakuje kontrastu i trochę ciekawszego światła. Ładnie zauwazona faktura wymaga lepszego podkreślenia np. poprzez trochę ciemniejsze tło Bardzo dobrze wykorzystana głębia ostrości.
Osoby, które chcą, aby ich zdjęcia zostały opublikowane i ocenione przez współpracujących z naszą redakcją fotografów prosimy o nadsyłanie swoich zdjęć e-mailem na adres: fotoforum@fotogea.com wraz z podaniem swoich danych kontaktowych (imię, nazwisko, adres) oraz wyrażeniem zgody na publikację. Bez tych danych nadesłane zdjęcia nie są wybierane do publikacji. Wyboru zdjęć do działu „PLUSY dodatnie i PLUSY ujemne” dokonuje redakcja. ZAPRASZAMY!
PLUSY dodatnie i PLUSY ujemne o c e n i a m y z d j ę c i a n a s z y c h C z yte l n i k ó w
45
www.FotoGeA.com c
MAJ 2012
FotoForum
Fotoforum
PLUSY dodatnie i PLUSY ujemne
Fot. Agnieszka Tomczyk Portret pozowany chociaż udający reporterską migawkę. Co wybaczyłbym reporterce np. dosyć pstrokate tło w jego górnej części tutaj podkreślę jako niedociągnięcie (dużo linii, jasny róg). Jednak ciekawsze są ujęcia z kontaktem wzrokowym. Tutaj uciekające oczy nie są szczere.
o c e n i a m y z d j ę c i a n a s z y c h C z yte l n i k ó w
Fot. Grzegorz Konopka Proste, klarowne zdjęcie. To mi się zawsze podoba. Nie lubię przegadanych kadrów. Jedynie rozpraszają mnie jasne zarysy tła. Dobrze skomponowane z odpowiednią dobraną głębią ostrości.
46
www.FotoGeA.com c
MAJ 2012
5
Fot. Joanna Négaret Dobrze wypatrzone. Ładny jest ten drzewiasty cień. Górna część z niewielkim paskiem czerni jest niepotrzebna. Powinna tam być nie większa jasność niby korona owego drzewa.
FotoForum
Strona przygotowana przez zespół www.dCamera.pl
Zawsze aktualne konkursy fotograficzne
SĘK W INTERPRETACJI
MORZE
ŻYCIE JEST PIĘKNE
SPRAWDŹ
JEDEN ŚWIAT
Gdańskie Towarzystwo Twórczości Fotograficznej zaprasza do udziału w VII Ogólnopolskim Konkursie Fotograficznym „Morze” im. Jana Gackowskiego. Tematem prac konkursowych powinno być morze, będące symbolem macierzy, odkrywczości i dynamiki życia. Na zwycięzcę czeka statuetka oraz Notbook Aspire One. Udział w konkursie jest płatny, a termin zgłaszania zdjęć upływa 16 września 2012 roku. Więcej na dCamera.pl:
W ramach tegorocznej odsłony Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego organizatorzy przygotowali prawdziwy rarytas dla fanów fotografii – konkurs, w którym do wygrania jest aparat Leica V-Lux 3. Na poszukiwanie inspiracji szczególnie zapraszamy w dniach 19-30 maja br. oraz 26-27 maja br. Finał odbędzie się 22 czerwca w Leica Store Kraków. Termin zgłaszania prac mija 3 czerwca 2012 roku. Więcej na dCamera.pl
"Życie jest piękne" - to Ogólnopolski Konkurs Fotograficzny, którego organizatorem jest Kieleckie Centrum Kultury, odbywa się pod patronatem Związku Polskich Artystów Fotografików. Każdy uczestnik może przesłać do 5 prac fotograficznych będących interpretacją tematu. Prace muszą być wyłącznie w kadrach „prostokąt pionowy”. Na laureatów czeka 12 nagród pieniężnych, a termin zgłaszania prac mija 10.10.2012 roku. Więcej na dCamera.pl
Miesięcznik Foto zaprasza do udziału w konkursie fotograficznym „Jeden Świat”. Konkurs składa się ze szczebla krajowego i międzynarodowego. Fotografie zwycięzców szczebla krajowego zostaną zgłoszone do edycji międzynarodowej organizowanej przez stowarzyszenie Technical Image Press Association (TIPA) . Na laureatów etapu krajowego i międzynarodowego czekają nagrody pieniężne. Udział w konkursie jest płatny, a termin zgłaszania prac mija 14.07. 2012 roku.
http://dcamera.pl/
http://dcamera.pl/
http://dcamera.pl/
http://dcamera.pl/
47
www.FotoGeA.com c
MAJ 2012
Zdjęcia: materiały prasowe;
GEApodróż
KAPADOCJA - kasjer w Dolinie Miłości Tekst i zdjęcia: MAREK WAŚKIEL http://www.waskiel.pl
PiesZO, balonEM , konNo, rowerEM, quadem albo samochodem… Kapadocję można poznawać na tysiące sposóbów. 47
www.FotoGeA.com
MAJ 2012
KAPADOCJA KAPADOCJA - MAREK - MAREK WAŚKIEL WAŚKIEL
GEApodróż
Na targu w Avanos można kupić świeże owoce i warzywa, 1001 potrzebnych i zbędnych drobiazgów i pogadać z miejscowymi kupcami. 48
www.FotoGeA.com
MAJ 2012
KAPADOCJA KAPADOCJA - MAREK - MAREK WAŚKIEL WAŚKIEL
GEApodróż Dolina Soganli. Dosyć daleko od Göreme około 60 km. Kiedyś kompletnie opuszczona teraz już za wjazd trzeba zapłacić 5 TL. Jednak nie ma tu strażników i można sobie wędrować i fotografować do woli.
49
www.FotoGeA.com c
liatopad 2010
KAPADOCJA norwegia - MAREK – zdjęcia WAŚKIEL marek
GEApodróż Charakterystyczne kapadockie skały zwane często 5 sióstr albo 7 braci, albo…. wymyśl proszę swoją nazwę.
KAPADOCJA - MAREK WAŚKIEL
GEApodróż Skansen w Göreme przeżywa oblężenie. Pośród kościółków i monasterów krążą tłumy turystów. Aby wejść do któregoś trzeba odczekać kilkanaście minut w gigantycznej kolejce a potem uwijać się z oglądaniem. Przewodnika nie musimy słuchać i tak z reguły opowiada banały albo głupoty. TU BYŁ POCZĄTEK Dolinę Göreme będącą kolebką chrześcijaństwa w Kapadocji (a także jedną z pierwszych gmin na świecie) odkrył w początkach XX w. francuski duchowny Guillaume de Jerphanion (fr.). Odszukano wówczas i opisano około 350 kościołów wykutych w skale tufowej. Są to 51
www.FotoGeA.com
niewielkie, mieszczące kiedyś do kilkudziesięciu wiernych kościoły, których wnętrza zdobione są freskami.
Przyszedłem tutaj aby zobaczyć tylko jeden z kościółków tzw. Ciemny Kościół, którego odnowione freski są niezwykle barwne i dają wyobrażenie o tym jak je ozdabiano w XI w. Na freskach znalazły się sceny z Nowego Testamentu - ostatnia wieczerza, ewangeliści, pocałunek Judasza.
Dodatkowa opłata za wejście odstrasza większość odwiedzających skansen… i wcale się tym nie martwię. Wnętrze można oglądać spokojnie chociaż nie mogę
MAJ 2012
Przy stoliku możesz spotkać Niemców podróżujących wokół świata lub Francuzów jadących z Nordkapu na Przylądek Dobrej Nadziei. już robić zdjęć. No cóż kiedyś nie było z tym problemów. Jeszcze nie tak dawno tłumy były tu znacznie mniejsze. Ba nawet zdarzały się dni, że było kompletnie pusto. Dziś to jest nie do pomyślenia. Siedzę więc w cieniu pod drzewem i rozmawiam ze zmęczonym siwowłosym Argentyńczykiem o jego wrażeniach z wyprawy po Turcji. Jednak jego twarz i głos rozpala się dopiero wtedy, kiedy zaczyna opowiadać o wspaniałych górach i lasach jego rodzinnej … Argentyny.
NICZYM W PORCIE Miasteczko Göreme jest w gruncie rzeczy „turystycznym portem” na mapie Kapadocji. Tutaj ściągają turyści z całego świata aby zobaczyć Skansen, polatać balonem nad tufowymi dolinami. Ci bardziej aktywni wypożyczą rower (o ile sami na nim nie przyjechali z najodleglejszych zakątków świata), pójdą na pieszą wędrówkę przez otaczające miasteczko doliny, pojadą konno albo quadem. Przybywają z całego świata i często zosta-
ją na dłużej. Większość hotelików prowadzonych jest przez przyjezdnych głównie z Francji, Australii czy Korei. Wieczorem w tawernach rozbrzmiewają języki ze wszystkich kontynentów. Przy stoliku możesz wówczas spotkać Amerykanów czy Niemców podróżujących wokół świata, Francuzów jadących autem z Nordkapu na Przylądek Dobrej Nadziei, Polaków poszukujących swego miejsca na Ziemi albo Rosjan ze zdziwieniem pijących anyżoKAPADOCJA - MAREK WAŚKIEL
GEApodróż wą i niezbyt mocną rakiję. Wówczas także piloci balonów sącząc piwo Efes opowiedzą Ci historię swego życia – a co rano takich balonów startuje około 80. Piloci są w większości Turkami ale przybyła tu już spora gromadka baloniarzy z Francji, Nowej Zelandii, Niemiec, Australii. Nie przepadam za Göreme i jego okolicami pokrytymi coraz bardziej rozległymi klepiskami balonowych startowisk. O świcie unoszą się nad nimi nie tylko balony, unosi się też gesty pył, niczym jesienna mgła i zapach gazu służącego do ogrzewania powietrza. POZA STANDARDEM Znam już Kapadocję na tyle dobrze, że kieruję się w te miejsca, gdzie spo52
www.FotoGeA.com
tkanie innych turystów jest oczywiście możliwe bo rocznie przybywa ich tu kilka milionów ale nie bywa męczące. Typowe wycieczki operują pewnymi standardami: Göreme, podziemne miasta Derinkuyu (Głęboka Studnia), Dolina Ihlary (ale z punktu widokowego bez spaceru dnem doliny) kilka skał w okolicy Ürgüp. Zatem w tych miejscach i odległości około kilometra od nich spotka się wiele osób ale gdzie indziej jest stosunkowo pusto. Na początek dolina Soganli. Dosyć daleko od Göreme około 60 km. Kiedyś kompletnie opuszczona teraz już za wjazd trzeba zapłacić 5 TL. Jednak nie ma tu strażników i można sobie wędrować i fotografować do
MAJ 2012
Piloci są w większości Turkami ale przybyła tu już spora gromadka baloniarzy z Francji, Nowej Zelandii, Niemiec i Australii. woli. Także we wnętrzach starych kościółków. Widzę dwie nowe knajpki i kilka busów z Francuzami. Całe szczęście, że ich przewodnicy robią swoje i ciągają ich od świątyni do świątyni zatem po kilku minutach robi się pusto. Bo dalej od utartej ścieżki już nikt nie odchodzi. W dolinie jest sporo kościółków i domów wykutych w tufowej skale. To miejsce niczym nie ustępuje np. Zelve. Wzdłuż drogi pomiędzy Göreme a Sognali jest co najmniej kilka ciekawych miejsc do zobaczenia.
GDZIE KAWA DOBRA I TANIA Miasteczko Sinasosi czyli dzisiejsze Mustafapasza jest senne ale i ono się zmienia centrum przebudowano i powstają jak sądzę nowe hotele.
Jednak dobra kawa po turecku kosztuje tu nadal 3 TL a nie np. 8 TL jak w Uchisarze u stóp góry zwanej zamkiem.
Po kilku latach podróżowania znam już drogi i skróty więc do Osthisaru
jadę przez doliny omijając zatłoczone Urgup. Dziś jest tam dzień targowy. Dla miłośników świeżych warzyw, owoców i przypraw to prawdziwa gratka. Mogą się tam także pokręcić fotografowie – zjeżdżają ludzie z całej okolicy. Wiele twarzy, wiele postaci, ciekawe sytuacje. Na szlakach dolin okolic Göreme pojawiły się kamienne stelle z opisem dokąd można dojść. Napisy są trochę absurdalnie dokładnie do Cavusina mamy np. 4231 m - ale są i zapewne komuś pomogą. Mnie KAPADOCJA - MAREK WAŚKIEL
GEApodróż wystarczyły znaczki czerwoną farbą z napisami Red Valley, Rose czy Love Valley. Bardziej niepokoją mnie pomarańczowe budki stojące w kilku kluczowych miejscach szlaków. Jak nic Turkowie odkryli, że za wszystko od bogatych turystów można pobierać opłaty i chyba wkrótce za spacer Doliną Miłości trzeba będzie zapłacić… eh płatna miłość? Całe szczęście, że podobnych dolin jest w okolicy kilkanaście i za nim gospodarze obstawią bramkami opłat wszystkie wejścia i wyjścia trochę czasu minie. NA POGADUCHY! Jadę do Bayramhaci. To kilkanaście kilometrów za Avanos. Są tam źró53
www.FotoGeA.com
dła termalne ale nie one są celem mojej podróży. Jadę po „święty spokój”. Niewielka wioska prawie wyłącznie ze starymi ludźmi. Młodzi stąd uciekają bo cóż tu można robić? Dominują białe domy i wąskie uliczki. Oczywiście tutaj też są tufowe domy ale ważniejsze jest to, że przed sklepem można usiąść i pogadać.
Turyści tu nie zaglądają zatem jestem prawdziwym gościem – zaraz pojawia się na stole herbatka w szklaneczce w kształcie tulipanka z obowiązkowymi dwiema kostkami cukru. Skąd jestem, dokąd jadę?
Słucham opowieści o pracy tych ogorzałych panów
MAJ 2012
Turkowie odkryli, że za wszystko od bogatych turystów można pobierać opłaty i chyba wkrótce za spacer Doliną Miłości trzeba będzie zapłacić… eh płatna miłość? w Niemczech czy Wiedniu. Teraz spędzają całe dni na ławeczce przed sklepem rozmawiając o przeszłości, ciężkich czasach i piłce nożnej. VIVA UNDERGROUND Każde z miasteczek chce coś uszczknąć z turystycznego boomu w Kapadocji. Z reguły pod każdym jest podziemne miasto, zatem odkopuje się je, porządkuje i udostępnia turystom. Jeżeli ktoś nie chce utknąć w zatkanych zwalistymi paniami korytarzach podziemnych miast Derin-
kuyu czy Kaymakli może zobaczyć prawie puste Tatlarin czy Ozkonak. Może nie tak głębokie ale dają dobre pojęcie o tym czym były podziemne miasta. Wąskie korytarze, przestrzenne sale, miejsce na przechowywanie zboża, wody i zwierząt. Powstały jako miejsce schronienia chrześcijan przed najazdami. W Tatlarin można jeszcze zobaczyć piękne freski w niewielkim kościółku. W Zelve zmiany na dużą skalę. Wyznaczona jest trasa spacerowa, oprócz
biletu dostaję jeszcze jej mapkę i chusteczkę odświeżającą! Wprawdzie łańcuchy zagradzają wejście do kilku wnętrz ale to akurat rozumiem bo w pamięci mam wielką ścianę, która runęła kilka lat temu odkrywając wnętrza klasztoru. Jeszcze w latach sześćdziesiątych XX w. mieszkali w tej dolinie ludzie! Jadę i obserwuję zmiany. Są miejsca, w których zrobiło się gwarno i trochę jarmarcznie ale nadal jest mnóstwo wsi i miasteczek, dolin i zabytków, które mogą być tylko dla mnie KAPADOCJA - MAREK WAŚKIEL
GEApodróż Uçhisar i jego skałę zwaną zamkiem widać z prawie każdego punktu w Kapadocji.
54
www.FotoGeA.com c
liatopad 2010
KAPADOCJA norwegia - MAREK – zdjęcia WAŚKIEL marek
GEApodróż
Freski z X i XI wieku nie są tu rzadkością jednak nie są w większości poddane opiece konserwatorskiej. 55
www.FotoGeA.com
MAJ 2012
KAPADOCJA KAPADOCJA - MAREK - MAREK WAŚKIEL WAŚKIEL
GEApodróż Punkty widokowe Kapadocji służą jako miejsca do ślubnych plenerów.
56
www.FotoGeA.com
MAJ 2012
KAPADOCJA KAPADOCJA - MAREK - MAREK WAŚKIEL WAŚKIEL
GEApodróż Wszyscy, wszystkim i wszystkiemu robią tutaj zdjęcia!
57
www.FotoGeA.com
MAJ 2012
KAPADOCJA KAPADOCJA - MAREK - MAREK WAŚKIEL WAŚKIEL
GEApodróż Z tego punktu widokowego zaczyna się kilka ścieżek biegnących dolinami aż do odległego o ponad 4 kilometry Cavusina.
58
www.FotoGeA.com c
liatopad 2010
KAPADOCJA norwegia - MAREK – zdjęcia WAŚKIEL marek
GEApodróż
NA WIOSNĘ Kapadocja jest kwitnąca i zielona. Potem robi się gorąco i sucho aż do pięknej ciepłej jesieni. 59
www.FotoGeA.com c
MAJ 2012 2010 liatopad
KAPADOCJA KAPADOCJA norwegia - MAREK -– MAREK zdjęcia WAŚKIEL WAŚKIEL marek
GEApodróż
PLAC STARTOWY stąd co rano podnosi się kilkadziesiąt balonów odbywających godzinny lot nad Kapadocją.
60
www.FotoGeA.com
MAJ 2012
KAPADOCJA KAPADOCJA - MAREK - MAREK WAŚKIEL WAŚKIEL
GEApodróż PRZYJACIELE ze szkolnej ławy i boiska.
61
www.FotoGeA.com
MAJ 2012
KAPADOCJA KAPADOCJA - MAREK - MAREK WAŚKIEL WAŚKIEL
GEApodróż
Osuwające się skały czesto odsłaniają misterny system komnat i korytarzy wykutych w tufiwych skałach. 62
www.FotoGeA.com
MAJ 2012
KAPADOCJA KAPADOCJA - MAREK - MAREK WAŚKIEL WAŚKIEL
GEApodróż Jeżeli boisz się latać to chociaż przyjdź na start balonów. Wprawdzie 5.00 rano to dla niektórych środek nocy ale widok jest wspaniały!
63
www.FotoGeA.com
MAJ 2012
KAPADOCJA KAPADOCJA - MAREK - MAREK WAŚKIEL WAŚKIEL
GEApodróż
Niby bardzo sucho ale spotkanie żółwia nie jest tu rzadkością. 64
www.FotoGeA.com
MAJ 2012
KAPADOCJA KAPADOCJA - MAREK - MAREK WAŚKIEL WAŚKIEL
GEApodróż GARNCARSTWO jest domeną AVANOS ale wszędzie można kupić powstałe w tym mieście naczynia.
65
www.FotoGeA.com
MAJ 2012
KAPADOCJA KAPADOCJA - MAREK - MAREK WAŚKIEL WAŚKIEL
GEApodróż
CORAZ WIĘKSZĄ POPULARNOŚCIĄ cieszą się wycieczki w siodle. 66
www.FotoGeA.com
MAJ 2012
KAPADOCJA KAPADOCJA - MAREK - MAREK WAŚKIEL WAŚKIEL
67
www.fotogea.com MAJ 2010
GeAfelieton / bez filtra
Co, kto lubi…
WOJCIECH WALCZUK
Co raz częściej ostatnimi czasy uczestniczę w Celowo piszę o "urządzerozmówkach, nie rzadko burzliwych, na temat niach rejestrujących", bo
5
fowanie jest teraz modne i dla każdego. I znowu
fotografii. To pewnie kwestia wiosny i faktu, że nie każdy przecież robi
dla jasności - jestem
każdy posiadacz urządzenia rejestrującego ob- zdjęcia
zwolennikiem wolności
aparatem
foto-
raz częściej przebywa poza domem, robi zdjęcia graficznym. I nie chodzi
wygłaszania
i potem o tym opowiada, a nawet pokazuje efek- mi wcale o korzystanie ze
dowolnych
ty tych ekscesów.
specjalnych machin typu
o ile... nie kłócą się one
np. pinhole, czy… pudełek
z rzeczywistością i ze
po filmach, niezwykle po-
zdrowym
pularnych w solarigrafii bo to bardzo poważne zabawy bardzo poważnych
Dziennikarz, fotograf, obserwator. Z aparatem od 1966 roku.
opinii
w
sprawach,
rozsądkiem,
o przepisach prawa nie wspominając. Fotografia
jest
jedną
z
fo-
tych dziedzin twórczości,
tograficznych, którzy nie
które rządzą się określo-
eksperymentatorów
rzadko wiedzą o techni- funkcji prowadzenia roz- nymi zasadami i prawami, kach fotograficznych na- mów na odległość.
bardzo mocno ze sobą po-
prawdę bardzo dużo. Piszę Wróćmy jednak do dys- wiązanymi, co sprawia, że tak dlatego, że najwięcej put
o
fotografii,
fotografii na świecie zosta- przeradzają
się
które nie ma absolutnie pełnej niekie- swobody w jej ocenianiu.
je wykonanych za pomo- dy w zażarte dyskusje, a Tu nie możemy pozwolić cą telefonów. Takie czasy. nawet kłótnie. Dlaczego? sobie na proste wybory Żeby było jasne: nie mam Bo przecież każdy au- typu "lubię-nie lubię" jak nic przeciwko telefonom tor zdjęcia wie wszyst- w Fotografia przyrodnicza wymaga nie tylko dobrego sprzętu, ale przede wszystkim cierpliwości i przyjaznego podejścia do świata natury. Ale satysfakcję daje ogromną. 68
www.FotoGeA.com c
MAJ 2012
przypadku
szpinaku,
komórkowym, ale bardzo ko na temat fotografii, kaszki manny, czy kotlecieszę się, że moje apara- a głównie to, co… mu ta pożarskiego. Oczywity fotograficzne nie mają się podoba. Bo fotogra- ście - w fotografii można Fot.: Archiwum autora
Felieton
5
GeAfelieton / bez filtra coś lubić, a czegoś nie,
kie są kanony (nie - apa- ża konieczności nastroje-
ale elementarne zasady
raty Canon!) fotografii i nia instrumentów zanim
obowiązują
wszystkich:
nie ma co z nimi walczyć. się cokolwiek zagra, nie-
pion, poziom, perspekty-
Zwróćmy uwagę na cie- zależnie od tego, czy jest
wa, głębia ostrości, eks-
kawostkę - nikt się nie to muzyka klasyczna, czy
pozycja itp. elementy są
krzywi na ortografię w disco polo. Przecież mu-
niezmienne. I nie zależy
literaturze i nie uwa- zykant
to od naszej wrażliwości,
ża jej za staromodne i nastrojonym w stylu "bo
edukacji, wyrobienia pla-
"nieartystyczne"
stycznego czy mody. Ta-
wyki. Nikt też nie podwa- bię" zostałby natychmiast
z
instrumentem
na- ja tak uważam i tak luobrzucony
zgniłymi
po-
midorami oraz jajami i niemiłosiernie wygwizdany! A "fotograf" może
Lubię nietypowe, zaskakujące, a nawet dziwne i niesamowite miejsca - dają szansę uchwycenia czegoś niepowtarzalnego - ot, jak choćby sezonowa scenografia.
koślawo, bo tak lubi? dołączyła do medycyny, postrzegamy, reagujemy, Dlaczego fotografia ma edukacji,
piłki
być bardziej cierpliwa i umiejętności
nożnej, przeżywamy. Nie zwalnia
jazdy
sa- nas to jednak od szacunku
tolerancyjna?! Dlacze- mochodem i kilku innych do wiedzy, doświadczenia go ma się zgadzać na dziedzin, na których zna- i umiejętności. Szacunku tandetę,
ignorancję
i ją się wszyscy Polacy.
do fotografii jako takiej,
szmirę? Bo każdym te- Każdy z fotografujących bo to piękna sztuka. lefonem można zrobić ma swoje ulubione te- Tak
-
lubię
fotografię,
zdjęcie i wysłać je ko- maty, pory roku, rodzaje staram się ją szanować i muś via internet? Jak oświetlenia, a nawet ulu- dlatego robię zdjęcia, redla mnie - niewystarcza- bione obiektywy i mate- jestruję Największą frajdę sprawia uchwycenie ciekawej sytuacji w scenerii i świetle, które zdarza się oglądać bardzo rzadko. Pewnie - to łut szczęścia, ale także doświadczenia. 69
www.FotoGeA.com c
MAJ 2012
rzeczywistość,
jąca to argumentacja. Nie riały fotograficzne – swo- fotografuję, nawet pstryzmienia to jednak faktu, je spojrzenie na świat. kam, ale nigdy nie "focę". że fotografia (niestety!) Bardzo dobrze - inaczej No, ale co kto lubi... l Fot.: Archiwum autora
Felieton
70
www.fotogea.com MAJ 2010
GeArecenzja
Słownik języka fotografii Lubię czytać książki napisane przez Davida duChemina. Zapewne dlatego, że jest mi bardzo bliski sposób jego widzenia fotografii. Nie imponuje mi w tej dziedzinie ludzkiej twórczości technika lecz zniewalają ciekawe, mądre obrazy. A takie powstają wyłącznie dzięki wyobraźni autorów oraz ich świadomości , że udane zdjęcia to takie jakie sobie je wcześniej wyobraziliśmy. Teraz mamy okazję zapoznać się ze spostrzeżeniami duChemina na temat kompozycji fotograficznej i języka obrazu. Jego spostrzeżenia są po prostu inspirujące i jestem pewien, że wielu osobom 71
www.FotoGeA.com c
otworzą oczy i zmuszą do innego patrzenia na swoje zdjęcia. Nie oznacza to, że należy wszystkie tezy autora przyjmować jako pewnik ale bez wątpienia trzeba je rozważyć. Myślenie nad kadrami z pewnością doprowadzi do coraz bardziej ciekawszych obrazów. Autor konsekwentnie rozwija swoją tezę: „dobre zdjęcie jest fotografią wyrażającą to, co chciałeś wyrazić i przekazująca owo przesłanie widzom w najmocniejszy i najbardziej oczywisty sposób”. Uczy zatem podstaw fotograficznego widzenia, rozróżniania znaczeń obiektów umieszczonych w kadrze, planowania i
MAJ 2012
JĘZYK FOTOGRAFII Autor: David duChemin Wydawca: GALAKTYKA
wyrażania swoich myśli poprzez obrazy. Dla wielu czytelników będzie to nauka nowego języka – języka obrazu lub języka fotografii. Bez jego znajomości kadry są tylko w części dobre. duChemin pokazuje czytelnikom, jak składać (niczym zdania) fragmenty zdjęcia, aby mówiły dokładnie to,
co zamierza powiedzieć ich autor. Nie zajmuje się wyłącznie sztywnymi regułami i gotowymi schematami, chociaż wie jak wielką mogą pełnić rolę na początku fotograficznej drogi. Tłumaczy, jak wykorzystywać własne umiejętności, żeby świadomie tworzyć zdjęcia zgodne z zamierzeniami
5
ich autora. DuChemin wykorzystuje porównanie elementów języka mówionego czy też pisanego do tych, które można stosować w fotografii - są zatem słowa tego języka i jego gramatyka. Końcową część książki autor wykorzystuje na prezentację omawianej metodologii. Dokonał tego na przykładzie dwudziestu swoich fotografii. Pokazuje, jak celowy i świadomy dobór elementów kadru oraz przemyślane decyzje podejmowane podczas naświetlania wpływają na jakość zdjęć. Bez wątpienia warto sięgnąć po tę książkę to ciekawa i bardzo pouczająca lektura. l
marek waśkiel
FotoGeA.com najlepszy i największy polski e-magazyn o fotografowaniu i podróżach k i n z c ę i s e i m
www.FotoGeA.com
ZAPRENUMERUJ
BEZPŁATNY 72
www.fotogea.com MAJ 2010
GEApodróż
WENECJA – czyli barką po Lagunie Tekst: MATYLDA SOBOLEWSKA Zdjęcia: MAREK WAŚKIEL
Barką nie wolno pływać po Canal Grande. Podziwiamy zatem Wenecję, płynąc jednym z tramwajów wodnych. 73
www.FotoGeA.com
MAJ 2012
WENECJA - MATYLDA SOBOLEWSKA FOT. MAREK / MAREK WAŚKIEL WAŚKIEL
GEApodróż
Chioggia jest prawdziwa, żywa i włoska. Być może ze względu na porę roku nie spotkaliśmy zbyt wielu turystów. 4 7KWIECIEN 2012
TYBET FOT. MAREK Łukasz WAŚKIEL Supergan
GEApodróż Pellestrina jest długa (11 km) i wąska. Stanowi naturalną barierę odgradzającą od wschodu Lagunę Wenecką od Morza Adriatyckiego.
75
www.FotoGeA.com
MAJ 2012 2012 KWIECIEN
WENECJA - MATYLDA SOBOLEWSKA TYBET FOT. MAREK Łukasz / MAREK WAŚKIEL Supergan WAŚKIEL
GEApodróż Chwałę Murano przyniosło szkło. Pod koniec XIII wieku senat podjął decyzję o przeniesieniu wszystkich fabryk z Wenecji na Murano w obawie przed pożarami.
76
www.FotoGeA.com c
liatopad 2010
norwegia – zdjęcia FOT. MAREK marek WAŚKIEL waśkiel
GEApodróż
Do Torcello podpływamy na chwilę aby zobaczyć najstarsza budowlę w lagunie: bizantyjska Katedra di Santa Maria e Assunta wybudowaną w VII wieku. FOT. MAREK WAŚKIEL
GEApodróż Nie sądziłam, że się tu znajdę. Im bardziej miejsce okrzyknięte jest turystyczną mekką i punktem obowiązkowym wszystkich wycieczek, tym większy rodzi się we mnie bunt i przekora: czy ja muszę jechać tam gdzie wszyscy? Czy nie lepiej wybrać kierunek mniej uczęszczany, bardziej dziki i niezbadany? O niektórych wyprawach decyduje przypadek, jakaś iskra zapalna. W tym przypadku wystarczyło jedno magiczne słowo: Chioggia. Wpisane w google wybuchło całą kaskadą kolorów, której nie potrafiłam się oprzeć. I tak zamiast Burgundii czy Pikardii swoją przygodę rozpoczęliśmy w Chioggia… 78
www.FotoGeA.com
Paolo uśmiecha się szeroko, po czym wystawia w naszą stronę trzy palce. To wszystko jest proste – mówi, musicie pamiętać tylko o trzech rzeczach: uno – nie wpłynąć na mieliznę, due – nie rozładować akumulatorów, tre – nie dopuścić do całkowitego opróżnienia zbiorników z wodą, bo jak wam wcześniej mówiłem, woda w elektrycznych toaletach nie jest wodą zaburtową. No to szerokiej drogi i powodzenia! Może rzeczywiście nie będzie to takie trudne? Nasza barka ma 15 metrów i jest najdłuższa w porcie (dobrze, że przynajmniej cumuje z boku pomostu to nie staranujemy wszystkiego przy wypływaniu). Pocieszamy się, że czarter barek odbywa się bez uprawnień, więc
MAJ 2012
Chioggia jest prawdziwa, żywa i włoska. Z rybackim portem, targiem rybnym i mnóstwem suszącego się prania. jeśli teoretycznie wszyscy dają sobie radę, to i nam się uda a brak śluz powinien uprościć sprawę. Chioggia jest prawdziwa, żywa i włoska. Być może ze względu na porę roku nie spotkaliśmy zbyt wielu turystów. Pełno było natomiast rybaków głośno i gwałtownie perorujących w licznych knajpkach, rozsianych wzdłuż portowego nabrzeża. Mnóstwo było suszącego się prania. Stragany uginały się od niespotykanych u nas odmian warzyw. A
targ rybny kusił świeżymi owocami morza. Nasze odkrywanie Chioggia ograniczyło się do najstarszej części miasta, leżącej pomiędzy Isola dei Cantieri a Isola dei Saloni. Z pewnością najbardziej malowniczy, zbliżony klimatem do Wenecji okazał się kanał Vena. Kolorowe fasady domów odbijają się w zastygłej wodzie, niewielkie rybackie łódeczki przycumowane do brzegu wraz z licznymi kamiennymi mostkami tworzą charakterystyczną wizytówkę tego miasta. Spogląda-
jąc w głąb kanału Vena na zniszczone czasem fasady budynków, zadajemy sobie pytanie ”Czy nie tak samo było tu sto ,dwieście a może trzysta lat temu?” W lodówce chłodzi się lokalne wino wraz z pięcioma kilogramami muli i krewetek. Zapasy zrobione, możemy zatem wypływać. Nareszcie! Odchodzimy od nabrzeża i wypływamy na lagunę, zostawiając za sobą Chioggia. Przed nami prosta droga na północ. Kierujemy się w
WENECJA - MATYLDA SOBOLEWSKA / MAREK WAŚKIEL
GEApodróż stronę Wenecji, płynąc wzdłuż zachodniego wybrzeża Pellestriny. Odległości nie są tu duże. Przy płynięciu non stop moglibyśmy dotrzeć do Wenecji w ciągu 3 godzin. Pellestrina jest długa (11 km) i wąska. Stanowi naturalną barierę odgradzającą od wschodu Lagunę Wenecką od Morza Adriatyckiego. Na wyspie nie ma żadnego hotelu, a tym samym zbyt wielu turystów. Mieszkańcy wyspy żyją w rytm przypływów i odpływów wody w lagunie, trudniąc się w większości rybołówstwem. Ciekawa jest historia tego miejsca. W następstwie bitwy pod Chioggia w XIV 79
www.FotoGeA.com
wieku wyspa uległa całkowitemu zniszczeniu. Doża z Chioggia wysłał cztery rodziny szlacheckie do odbudowania i zasiedlenia tej wyspy. Rodziny podzieliły Pellestrinę między swoje wpływy, tworząc zaczątki miast a nazwiska owych czterech rodzin to do dnia dzisiejszego najbardziej popularne nazwiska na wyspie (biedny listonosz). Robimy krótki postój na Pellestrinie. To fajne, naturalne miejsce. Kolorowe, lekko spłowiałe fasady domów, rybackie kutry wzdłuż nabrzeża i dużo miejsca na pierwsze manewry portowe ;-). Z brzegu obserwujemy prowizoryczne chaty rybackie pobudowane na płytkich wodach laguny. Te
MAJ 2012
Krótki postój na Pellestrinie. To fajne, naturalne miejsce. Kolorowe fasady domów, rybackie kutry i dużo miejsca na pierwsze manewry portowe. prymitywne konstrukcje przypominają wyglądem siedziby bezdomnych. Podobno hoduje się tutaj mule (zwane inaczej małżami lub omułkami). Wenecja – miasto zakochanych, muzeum pod gołym niebem. O atrakcjach tego miejsca nikogo nie muszę przekonywać. Warto odkryć je samemu, zostając w Wenecji trochę dłużej niż robi to większość turystów i spędzić tu jedną lub dwie noce. Szczególnie rankiem i pod wieczór można do-
strzec prawdziwe życie miasta: spieszących do Arsenału pracowników Marynarki Wojennej, poranny ruch na targu rybnym i warzywnym w Rialto, sprzątaczy ulic z ich charakterystycznymi wózkami, listonoszy roznoszących pocztę, gondolierów przygotowujących się do pracy, ale również nielegalnych emigrantów z Afryki sprzedających na ulicy podrabiane torebki Dolce&Gabbana i inne drobiazgi … Codzienne życie w Wenecji nie jest łatwe. Decy-
dując się na nie, trzeba pogodzić się z wieloma ograniczeniami. Posiadanie samochodu jest tutaj niemożliwe, podobnie jak motoru czy nawet roweru. Wąskie, kamienne mostki przerzucone nad blisko 200 kanałami znacznie ograniczają możliwości poruszania się. Pozostają własne nogi i sieć znakomicie zorganizowanych tramwajów wodnych. Jak najszybciej dostać się do chorego? Oczywiście na sygnale i kanałem. Jak dostarczyć pocztę? Przypłynąć mo-
WENECJA - MATYLDA SOBOLEWSKA / MAREK WAŚKIEL
GEApodróż torówką i roznieść listy wzdłuż kanału. Wszystko, co trzeba przewieźć, odbywa się drogą wodną – od walizek turystów ekskluzywnego hotelu po materiały budowlane potrzebne na remont kamienicy. Ciekawy jest system zbierania śmieci. Ponieważ nie ma śmieciarek, nie ma też pojemników zbiorczych na śmieci. Mieszkańcy przygotowują śmieci w niewielkich plastikowych torbach i zostawiają je na ulicy, koło drzwi, na parapetach, spuszczają na linach z wyższych pięter. Następnie służby porządkowe uzbrojone w czterokołowe wózki (dwa tylne duże, dwa przednie, bardzo małe – pozwalające na łatwe pokonywanie mostów) zbierają je wszystkie, by final80
www.FotoGeA.com
nie zrzucić je na barki – śmieciarki. Spacerując wieczorem po Wenecji, łatwo zauważyć, że wiele mieszkań to pustostany. Powodów jest wiele: wysokie czynsze, trudności w odnalezieniu spadkobierców, prawo faworyzujące najemców. Wszystko to sprawia, że średnia wieku mieszkańców Wenecji jest najwyższa we Włoszech. Współcześnie znakiem rozpoznawczym Wenecji nie jest bynajmniej skrzydlaty lew – symbol Republiki Weneckiej, lecz gondola. Ta charakterystyczna łódź, będąca pozostałością autentycznej weneckiej kultury, jest wykonana z ośmiu gatunków drewna. Potrzeba aż trzech miesięcy na jej zbudowa-
MAJ 2012
nie. Do dzisiaj istnieją w Wenecji cztery zakłady szkutnicze specjalizujące się w wyrobie tych łodzi. Widok kołyszących się na falach laguny gondoli przed Pałacem Dożów na długo pozostaje w pamięci … Barką nie wolno pływać po Canal Grande. Podziwiamy zatem Wenecję, płynąc kanałem St. Marco. Po prawej burcie Plac św. Marka i Pałac Dożów, po lewej La Giudecca. Ruch na wodzie jest bardzo duży. Próbujemy zawrócić i opłynąć wyspę od wschodu. Ale jak tu płynąć, gdy przed nami wyrosły stada barek-śmieciarek? Chcemy je ominąć szerokim łukiem, gdy nagle wszyscy zaczynają do nas krzyczeć, trąbić i łapać się za głowę. Okazuje się, że
wpłynęliśmy na mieliznę. Rzeczywiście, gdzie się nie rozejrzeć, tam widać dno. Na szczęście poziom wody jest na tyle wysoki, że ciągle płyniemy. Delikatnie zawracamy i lawirując między barkami i dźwigami, opuszczamy ten niebezpieczny teren. Uff, tym razem się udało. Umykając przed wielkim transportowcem, żegnamy Wenecję. Koronki z Burano. Wyspa przez kilkaset lat słynęła z najpiękniejszych koronek w Europie. Król hiszpański Filip II zamawiał koronki na prezent ślubny dla Marii Tudor. Sztuka wyrobu koronek powoli wymiera. Coraz mniej kobiet potrafi je robić. Jak więc zachęcić turystów, aby nie zapomnieli o Burano?
Często proste pomysły okazują się strzałem w dziesiątkę. W tym przypadku zdecydowano, aby każdy dom w Burano pomalować innym kolorem farby (właściciel nie może zmieniać przyznanego mu koloru elewacji). I tak powstała niezwykle kolorowa wyspa, którą co roku zwiedza kilka milionów turystów. Pod wieczór, gdy turyści odpłyną ostatnim vaporetto a rybacy wrócą z połowu, przed domami rozstawiane są grille a miasto zaczyna żyć rytmem dalekim od turystycznego zgiełku. Podczas naszego pobytu na Burano mieliśmy okazję usłyszeć próby lokalnego chóru przygotowującego się do celebracji mszy wielkanocnej. Późnym
WENECJA - MATYLDA SOBOLEWSKA / MAREK WAŚKIEL
GEApodróż wieczorem, mury kościoła San Martino wypełniły się licznymi głosami dając nam fantastyczny występ. Włoskie pranie to jakiś fenomen. No bo sami pomyślcie czy jakiś inny kraj potrafił z rzeczy tak oczywistej i przyziemnej zrobić element własnej kultury. Na początku myślałam, że najwięcej prania wisi w sobotę. Potem odkryłam ze zdziwieniem, że jest go tyle samo w niedzielę, poniedziałek, wtorek … innymi słowy nie ma dnia bez prania, kanału bez prania, uliczki bez prania… Kolorowe obrusy, ręczniki i pościel powiewają beztrosko nad głowami przechodniów. Na równych prawach koronkowe majtki i barcha81
www.FotoGeA.com
nowe kalesony. Szczególnie rano, idąc wąskimi uliczkami Wenecji lub Chioggia, czuć w powietrzu zapach proszku do prania i świeżego prania. W Burano, tam gdzie nie ma możliwości rozwieszenia prania pomiędzy niskimi budynkami, sznurki rozpięte są na placach, podwórkach, trawnikach i podparte drewnianymi drągami. Wiatr znad Adriatyku i południowe słońce przyspieszają proces suszenia. Do Torcello podpływamy na chwilę aby zobaczyć najstarsza budowlę w lagunie: bizantyjska Katedra di Santa Maria e Assunta wybudowana w VII wieku przez zakon Isacca. Na wyspie zachowały się ślady pierwszego osadnictwa na terenie laguny. W szczytowym mo-
MAJ 2012
Włoskie pranie to jakiś fenomen. No bo sami pomyślcie czy jakiś inny kraj potrafił z rzeczy tak oczywistej i przyziemnej zrobić element własnej kultury. mencie wyspę zamieszkiwało aż 20 tys. osób! Trudno to sobie dzisiaj wyobrazić, rozglądając się po opustoszałych łąkach i polach. Obecnie wyspa liczy jedynie 30 mieszkańców. Tak jak Burano zasłynęło z koronek, tak chwałę Murano przyniosło szkło. Początkowo produkcją szkła zajmowano się w samej Wenecji, ale pod koniec XIII wieku senat podjął decyzję o przeniesieniu wszystkich fabryk na Murano w obawie przed
pożarami. Ważne dla Wenecji było zarówno bezpieczeństwo, jak i zachowanie pełnej kontroli nad wyrobem szkła, którego tajniki stanowiły pilnie strzeżoną tajemnicę państwową. Na Burano umiejętność wyrobu koronek zanika, nie można jednak tego samego powiedzieć o Murano. Nadal na wyspie znajduje się bardzo wiele czynnych zakładów zajmujących się produkcją szkła. Sztuka ta jest zarezerwowana dla mężczyzn, a wiedza przekazywana z ojca na syna. Większość fabryk jest
dostępna dla zwiedzających (w zamian za wizytę w sklepie z pamiątkami), w niektórych za kwotę 5 EUR przygotowywany jest specjalny pokaz. Ogrzewane gazem piece wygasza się jedynie w sierpniu z uwagi na temperaturę. Nasza przygoda dobiega powoli końca. Naśladując Paolo, sukcesem tej wyprawy okazało się : uno – wspaniała załoga, due – rewelacyjna pogoda tre – wyjątkowe miejsce, a w nim niezapomniana smaki i kadry. Ten przepis trzeba powtórzyć!
WENECJA - MATYLDA SOBOLEWSKA / MAREK WAŚKIEL
GEApodróż
ZAUŁKI WENECJI Pełne świateł i cieni, schodków oraz cichych podwórek. 28
liatopad 2010
norwegia – zdjęcia FOT. MAREK marek WAŚKIEL waśkiel
GEApodróż
GONDOLA jest symbolem współczesnej Wenecji. 83
www.FotoGeA.com
KWIECIEN 2012
TYBET FOT. MAREK Łukasz WAŚKIEL Supergan
GEApodróż ŁODZIE, łódki, łódeczki... bez nich trudno wyobrazić sobie życie nad Laguną Wenecką.
84
www.FotoGeA.com
KWIECIEN 2012
TYBET FOT. MAREK Łukasz WAŚKIEL Supergan
GEApodróż
Włoskie pranie to jakiś fenomen. No bo sami pomyślcie czy jakiś inny kraj potrafił z rzeczy tak oczywistej i przyziemnej zrobić element własnej kultury. 85
www.FotoGeA.com
MAJ 2012
WENECJA - MATYLDA SOBOLEWSKA FOT. MAREK / MAREK WAŚKIEL WAŚKIEL
GEApodróż
Na MURANO znajduje się bardzo wiele czynnych zakładów zajmujących się produkcją szkła. Sztuka ta jest zarezerwowana dla mężczyzn, a wiedza przekazywana z ojca na syna. Większość fabryk jest dostępna dla zwiedzających. 86
www.FotoGeA.com c
liatopad 2010
norwegia TYBET – zdjęcia FOT. Łukasz MAREK marek Supergan WAŚKIEL waśkiel
GEApodróż WOKOŁ PLACU ŚW. MARKA koncentruje się większość turystycznego ruchu.
87
www.FotoGeA.com
KWIECIEN 2012
TYBET FOT. MAREK Łukasz WAŚKIEL Supergan
GEApodróż Kolorowe BURANO miasto przez kilkaset lat słynęło z najpiękniejszych koronek w Europie. Król hiszpański Filip II zamawiał koronki na prezent ślubny dla Marii Tudor.
88
www.FotoGeA.com
KWIECIEN 2012
TYBET FOT. MAREK Łukasz WAŚKIEL Supergan
GEApodróż KANAŁY przecinają Wenecję i dzielą ją na mniejsze dzielnice .
89
www.FotoGeA.com
KWIECIEN 2012
TYBET FOT. MAREK Łukasz WAŚKIEL Supergan
GEApodróż
NOCĄ na PLACU ŚW. MARKA nagle robi się prawie pusto - turyści wrócą tu dopiero za kilka godzin. 0 9KWIECIEN 2012
TYBET FOT. MAREK Łukasz WAŚKIEL Supergan
GEApodróż NASZA BARKA okazała się być znakomitym środkiem podróżowania po wodach Laguny Weneckiej.
91
www.FotoGeA.com
MAJ 2012 2012 KWIECIEN
WENECJA - MATYLDA SOBOLEWSKA TYBET FOT. MAREK Łukasz / MAREK WAŚKIEL Supergan WAŚKIEL
GEApodróż MOSTKI i Kanały tworzą system komunikacji w Wenecji.
92
www.FotoGeA.com
KWIECIEN 2012
TYBET FOT. MAREK Łukasz WAŚKIEL Supergan
GEApodróż KARNAWAŁOWA MASKA to jedna z ulubionych pamiątek zabierana stąd przez turystów.
93
www.FotoGeA.com
KWIECIEN 2012
TYBET FOT. MAREK Łukasz WAŚKIEL Supergan
GEApodróż
MURANO to wyspa pełna życia, gwarna i ruchliwa. 94
www.FotoGeA.com
MAJ 2012 2012 KWIECIEN
WENECJA - MATYLDA SOBOLEWSKA TYBET FOT. MAREK Łukasz / MAREK WAŚKIEL Supergan WAŚKIEL
zdem! ja y w d e rz p ić z d w Spra gdzie spać? gdzie jeść?
...no i co jeść :) jak się poruszać? a co z wizami? ile zabrać kasy?
...dolary czy euro? co oglądać?
fot. shutterstock
znaleźć kompana na wyjazd!
Zarejestruj się na GoPlanet.pl i dołącz do świata sprawdzonych podróży. Podziel się swoją wiedzą, pisz opinie, pytaj i radź. Organizuj wyjazdy.
95
www.fotogea.com MAJ 2010
6
Zapowiedzi, czyli już w czerwcu: PODLASIE
PRAGA
FotoGeA.com
USA zdjęcia: MAREK Waśkiel3, MAREK WACHSBERGER,
o fotografowaniu i podróżach
AUSTRALIA
Wydawca SOLO, Dorota Waśkiel Redaktor naczelny Marek Waśkiel waskiel@fotogea.com; tel.: 601 148 599 Redakcja i współpracownicy: Agnieszka Sowińska, Marcin Dobas, Agnieszka Staniszewska, Wojciech Walczuk, Grzegorz Lityński,
Blog redakcyjny: www.fotogea.com Adres do korespondencji: fotogea@fotogea.com
Copyright © Marek Waśkiel 2012 Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim. Przedruk materiałów i dystrybucja FotoGeA.com w jakiejkolwiek formie
DOMINIKANA 96
www.FotoGeA.com c
MAJ 2012
i jakimkolwiek języku bez wcześniejszej pisemnej zgody Wydawcy jest zabroniony.
Redakcja nie zwraca niezamówionych materiałów, zastrzega sobie prawo ich skracania i redagowania oraz nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam i ogłoszeń.
FotoGeA.com o fotografowaniu i podróżach TO JUŻ JEST KONIEC tego numeru
JEŻELI UWAżASZ, ŻE WARTO POLEĆ NAS sWOIM ZNAJOMYM!
5 maj 2012
ZAPRASZAMY NA NASZEGO BLOGA: http://www.fotogea.com oraz na naszą stronę na Facebooku :: Warto Kliknąć w Te dwa Linki :) 97 www.fotogea.com MAJ 2010 BEZPŁATNY MAGAZYN DO POBRANIA Z WWW.FOTOGEA.COM