Nynorsk
Turid Fosby Elsness
i n l e p p
e Z
ElEvbok
2a
Kjære føresette, kjære lærar Gjennom Zeppelin 1A og 1B fekk elevane ei
Faktatekstar
systematisk leseopplæring etter ein nøye planlagd
Faktatekstane utgjer ein
progresjon. Bokstavane blei introduserte éin etter
monaleg del av bøkene – det
éin, og elevane møtte i den første delen av bøkene
er mellom anna éin faktatekst
tekstar som berre hadde kjende bokstavar.
for kvar av bokstavane i alfabetet. Mange barn liker å lese faktatekstar, og
Fire ulike typar tekstar
faktatekstar er særleg høvelege i arbeidet med å
Zeppelin 2A og 2B tek sikte
utvikle leseforståing. Å lese faktatekstar kan likevel
på å vidareutvikle lese- og
vere meir utfordrande enn å lese skjønnlitteratur.
skrivedugleiken til elevane.
I tilfelle der faktatekstane blir for krevjande for
Det skjer mellom anna gjennom fire ulike typar
eleven, les ein dei saman med ein vaksen.
tekstar: • skjønnlitterære tekstar
Tekstar knytte til emnet
• faktatekstar
lese- og skriveutvikling
• tekstar knytte til emnet lese- og skriveutvikling
Etter læreplanen skal elevane
• tekstar knytte til emnet ordkunnskap og
etter 2. årstrinn vere i stand til å bruke enkle lese- og
rettskriving
skrivestrategiar. I Zeppelin Skjønnlitterære tekstar
2A og 2B får elevene ei innføring i strategiar
Dei skjønnlitterære tekstane
og arbeidsmåtar som vil stø opp om lese- og
omfattar ei rekkje sjangrar,
skriveutviklinga.
som korte og lengre forteljingar, rim, regler,
Tekstar knytte til emnet
vitsar, ellingar, dikt og
ordkunnskap og rettskriving
skodespeltekstar. I Zeppelin 2B møter elevane òg
Ordkunnskap og kunnskap
sjangrane fabel og eventyr.
om rettskriving er viktig, ikkje berre når vi skriv, men òg når vi les. Di meir vi kan om rettskriving, di snøggare les vi. Zeppelin 2A og 2B tek opp sentrale rettskrivingstema som e for æ, o for å, ng-lyden osv.
2
Fortelje, samtale, lese og skrive Lytte og tale, lese og skrive er grunnleggjande dugleikar i alle fag. Norskfaget har likevel eit særleg ansvar for å utvikle desse dugleikane. Derfor har Zeppelin 2A og 2B oppgåver som gir elevane høve til å fortelje, samtale, lese og skrive.
Zeppelin B og Zeppelin C Elevar som treng ekstra lesestoff og ekstra
Differensierte oppgåver
arbeidsoppgåver, kan bruke Zeppelin B og Zeppelin
Oppgåvene som er knytte til dei skjønnlitterære
C med tilhøyrande arbeidsbøker. Zeppelin B og
tekstane, har tre vanskegradar: Raud: Vanskegrad 1,
Zeppelin C er lesebøker i Zeppelin-serien primært
Gul: Vanskegrad 2 og Blå: Vanskegrad 3. Raude
meinte for 2. trinn. Zeppelin B med arbeidsbok
oppgåver vil dei fleste elevane klare, dei gule og blå
utdjupar rettskrivingstema som blir tekne opp i
oppgåvene er for elevar som treng fleire utfordringar.
Zeppelin 2A og 2B. Zeppelin C med arbeidsbok har som mål å trene leseflyt og invitere til friskriving.
Utvikle førforståing Somme av tekstane har eit Leseserie
«introskilt» som står øvst til høgre på sida. Her blir elevene av og til oppmoda til «å bruke BO». Å bruke BO vil seie at elevane studerer bileta og overskrifta
Zeppelin leseserie
før dei les teksten. På den måten blir det skapt ei
Zeppelin leseserie er nivådifferensierte småbøker
førforståing, som lettar leseprosessen. Strategien er
som rettar seg mot elevar på 1.–7. trinn i grunn
elles forklart på side 14 i Zeppelin 2A.
skolen. Bøkene har uglesymbol som syner lese nivået. Småbøker med 1–5 ugler høver spesielt godt
Arbeidsbøkene
for elevar på 1. og 2. trinn. Desse bøkene er eit
Til kvar av lesebøkene Zeppelin 2A og 2B høyrer ei
godt supplement for elevar som bruker Zeppelin 2A
arbeidsbok. Arbeidsbøkene har ein viktig funksjon:
og Zeppelin 2B, og som treng meir lesestoff.
Dei har som mål å stadfeste og utvide kunnskapane som elevane får gjennom Zeppelin 2A og 2B. For
Då står det berre att å ønskje godt nytt skoleår med
å gjere samanhengen mellom arbeidsbøkene og
Zeppelin.
lesebøkene tydeleg er det i arbeidsbøkene sett inn referansar til Zeppelin 2A og 2B øvst på sidene.
Helsing Turid, som har laga bøkene
3
Innhald Skjønnlitterære tekstar
Faktatekstar
Mål: at eleven skal kunne • samtale om personane og handlinga • uttrykkje eigne kjensler og meiningar • fortelje om eigne opplevingar og røynsler • leitelese
Mål: at eleven skal kunne • oppfatte fakta i tekstar • fortelje om eigne opplevingar og røynsler • leitelese
Tekstar knytte til emnet lese- og skriveutvikling
Tekstar knytte til emnet ordkunnskap og rettskriving
Mål: at eleven skal kunne • bruke enkle lese- og skrivestrategiar • bruke arbeidsmåtar som fremjar leseog skrivekompetanse
Mål: at eleven skal • tileigne seg kunnskap om ord, rettskriving og setningsbygning
18. august 6 Regnbogen 8 Kven bankar på mi rute? 10 11 Så gjer vi så Appelsinar 12 Før vi les 14 Mykje nytt 16
4
Eg, deg, meg 18 19 Å lese saman med ein vaksen Ord med B og b 20 Brann! 22 24 Vivi vil klippe seg Lure ord: det, dei 26 Ellingar 28 Søv Ivo? 30 Oktober 32 Lure ord: ord med o for å 34 Eitt barn, eitt frø 36 Ørken 40 Lure ord: ord med e for æ 42 Ein prikk 43 Sju år 44
Les meir Kven er åleine? 74 Sjenert 77 Første dag på skolen 78 Dinosaurar og rekordar 82 Klassen lagar diktbok 84 Olivia et kunst 86 90 Vev eit kunstverk Baldishol-teppet 92 94 Klara elskar kattar Sju små lys 46 Spytt 48 Når vi ikkje forstår 50 52 Så ler vi litt Litt trist? 56 Mamma les rim 57 Lure ord: ord med ng 59 60 Mamma les gåter om dyr Mamma 62 Kattar 98 Hus-pus 100 101 Tor blir sur Iskrem 104 106 Hokus, pokus Rose-Lill 108 Eiffeltårnet 110 112 Tomas treng ein mobil Siyolo og genseren hans 113 Litteraturutval 119 64 God bok! Tutankhamon 66 68 Kven har skulda? Santa Lucia 70 Snart er det jul 72 Rare dyr 73
5
18. august Min sekk.
• Les teksten tre gonger
Min nye sekk. Min nye raude sekk. Mitt pennal. Mitt nye pennal. Mitt nye oransje pennal. Min termos. Min nye termos. Min nye gule termos.
6
oransje pennal raude sekk termos
Mi jakke. Mi nye jakke. Mi nye grøne jakke. Mi bukse. Mi nye bukse. Mi nye blå bukse. Mi spenne. Mi nye spenne. Mi nye rosa spenne.
• 1a Kva for fargar er nemnde
• 3a Teikn noko som er raudt, blått
i teksten? • b Skriv fargenamna. • 2a Kva for fargar har de på dykk? • b Skriv fargenamna.
eller gult. • b Skriv ein tekst til teikninga. • 4 Første skoledag. Skriv og teikn.
bukse grøne jakke spenne
7
Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Oo
Regnbogen Det har regna. No skin sola.
• Kva veit du om regnbogen? • Les teksten tre gonger
Ser vi regnbogen? Ein stor boge på himmelen med fine fargar. Raud, oransje, gul, grøn, blå, indigo og fiolett. Der regnbogen treffer jorda, ligg ein skatt. Det trudde folk i gamle dagar. Kva trur du?
8
det himmelen regnbogen regna skin
Pp Qq
Rr Ss Tt Uu Vv Ww Xx Yy Zz Ææ Øø Åå
Fleire fakta • Indigo er det same som blå-lilla. • Grøn har namn etter gro eller gras. • Raud har namn etter rubin. Rubin er ein raud stein. Han blir brukt i smykke. • Lilla tyder syrin.
Syrinar kan vere kvite eller lilla
Eg kan 1 Kva for fargar er det i regnbogen? Sei minst tre fargar. 2 Kva tyder syrin? 3 Kva er ein rubin? 4 Lag eit spørsmål om fargar. Lat kameraten din svare.
• lese minst tre ord på fargelinja • svare på minst to av spørsmåla • fortelje om regnbogen
grøn kva kva for nokre indigo raud
9
Kven bankar på mi rute? • Les teksten tre gonger • Kva for dyr og fuglar ser du?
Ikkje eg
sa kråka.
Ikkje eg
sa måka. Ikkje eg
sa lusa.
Ikkje eg
sa musa. Ikkje eg
sa hanen.
Ikkje eg
sa pelikanen. – Det er eg, sa regnet. – Eg er her ute og bankar på di rute. • 1
10
Finn ord i teksten som rimar. Skriv orda.
• 2
Skriv vers med rimorda katt – hatt, mus – lus.
bankar eg her pelikanen regnet
Så gjer vi så Så gjer vi så når vi pakkar vår sekk, pakkar vår sekk, pakkar vår sekk. Så gjer vi så når vi pakkar vår sekk tidleg ein måndag morgon. Så gjer vi så når til skolen vi går, skolen vi går, skolen vi går. Så gjer vi så når til skolen vi går tidleg ein tysdag morgon. • 1
Kor mange gonger står det pakkar i teksten? Gjer? Morgon? • 2a Lag fleire vers til songen. • b Skriv eit av versa.
• 3a Kva plar du å pakke i sekken? Teikn tre ting. • b Skriv ein tekst til teikningane.
gjer morgon pakkar tidleg tysdag
11
Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Oo Appelsinar Veit du kva appelsin heiter på engelsk?
Før du les • Kva veit du om appelsinar? • Les teksten tre gonger
På engelsk har frukta fått namn etter fargen: Appelsin heiter orange, som òg tyder oransje. På norsk seier vi appelsin. Det tyder eple frå Kina. Appel tyder eple. Kina blei ein gong kalla Sina. Så no veit du det: Appelsinar er eple frå Kina!
12
appelsin engelsk Kina norsk oransje som
Pp Qq Rr Ss Tt Uu Vv Ww Xx Yy Zz Ææ Øø Åå
Fleire fakta • Appelsintre kan bli ti meter høge. • Appelsintre blømer heile året. • Appelsintre gror ikkje i Noreg. Det er for kaldt. • Før fekk ein ikkje kjøpt appelsinar i Noreg. No kan ein kjøpe appelsinar heile året. • Nordmenn et masse appelsinar. Men dei et endå meir bananar!
Eg kan 1 Kva heiter appelsin på engelsk? 2 Kva tyder ordet appelsin? 3 Kvifor gror det ikkje appelsintre i Noreg? 4 Lag eit spørsmål om appelsinar. Lat kameraten din svare.
• lese minst tre ord på fargelinja • svare på minst to av spørsmåla • fortelje om appelsinar
appelsintre gror høge kjøpt nordmenn ordet
13
Før vi les Klasse 2B skal lese
Før du les • Les teksten tre gonger
ein ny tekst i leseboka. – Slik gjer vi då, seier Helene, læraren: 1 Vi ser på bileta. 2 Vi les overskrifta. 3 Så spør vi: Kva trur vi denne teksten handlar om? Gjer vi dette før vi les, blir teksten lettare å forstå.
14
gjer handlar læraren overskrifta teksten
– B og O, det blir BO, seier Tobias. – Bra, Tobias, seier Helene. – Seier eg BO, så veit de kva de skal gjere.
B bileta O overskrifta
Då prøver vi oss på den nye leseleksa!
Før du les
Mykje nytt
• Bruk BO tre • Les teksten gonger
m, – Vi har nytt ro sa Ida. – Vi går i 2A, sa Ole. ny elev, – Vi har fått ein sa Vivi. ny tann, – Eg har fått sa Ivo. 18. august MYKJE NYTT Vi har nytt rom, sa Ida. Vi går i
16
tt tann eg fått ny
Eg kan • lese minst tre ord på fargelinja • fortelje kva BO tyder
gjere kva leseleksa
15
Mykje nytt
Før du les
– Vi har nytt rom, sa Ida. – Vi går i 2A, sa Ole. – Vi har fått ein ny elev, sa Vivi. – Eg har fått ny tann, sa Ivo. 18. august MYKJE NYTT Vi har nytt rom, sa Ida. Vi går i
16
eg fått nytt tann
• Bruk BO • Les teksten tre gonger
– Eg har fått ny bror, sa Ole. – Eg har fått ny mann, sa Mona. – Vil de sjå? – Å, sa Ida. – Han har ikkje hår. – Det har ikkje bror min heller, sa Ole.
• 1 • 2
Kva er nytt i 2A? Kva er nytt i klassen dykkar?
• 3a Finn tre ord i teksten som har to like bokstavar ved sida av kvarandre. Skriv dei. • b Skriv tre ting som er nye i klassen dykkar.
bror heller ikkje mann
17
Eg, deg, meg
Mål • Å finne og bruke orda eg, deg, meg
Eg er liten og gråbrun. Eg spring når eg ser deg. Peik på meg. Eg står i stova. Hygg deg, og spel på meg! Peik på meg.
eg, deg, meg Skriv tre setningar der de bruker eg, deg, meg. Les teksten ovanfor. Kor mange gonger står det •
eg?
•
meg?
•
deg?
18
Eg kan • skrive setningar der eg bruker eg, deg, meg
Å lese saman med ein vaksen Tobias sit saman med Helene. Han skal trene på leseleksa. Først les Helene teksten høgt. Tobias følgjer med i teksten medan Helene les. Så les Tobias og Helene teksten i kor. Det synest Tobias er gøy. No skal Tobias lese åleine. To gonger les han. Det blir tre gonger i alt! Eg kan
Eg kan • lese minst tre ord på fargelinja • lese leseleksa saman med ein vaksen
følgjer med først gonger gøy leseleksa vaksen
19
Ord med B og b – Klipp ut ord med B og b,
Før du les • Bruk BO • Lag eg ser-setningar
sa Mona. Vivi klipper og klipper. – Sjå, seier pappa. – No kan eg ikkje bake brød. – Sjå, seier mamma. – No veit eg ikkje om Brann vann. – Sjå, seier Kasper. – No kan eg ikkje lese om Bamse.
20
Brann brød klipp mamma ord pappa