22126-F00k-T01-ATEL1a
29-05-2009
15:48
Pagina 46 SZ 143
OPINIE
STRATEGISCH HUISVESTEN Huisvesting is geen los staand iets maar heeft sterke invloed op alle management aandachtsgebieden. Door een bedrijfskundige benadering biedt huisvesting een kans om de strategische doelen van organisaties te ondersteunen én de belangen van gebruikers te dienen. Huisvesting helpt bij het creëren van blijvend concurrentievoordeel.
Veel organisaties zien huisvesting als een noodzakelijk kwaad. Het krijgt alleen aandacht van het management: 1. als men zo snel groeit dat de huisvesting niet is aan te slepen; 2. het slecht gaat met het bedrijf en men op zoek is naar kostenreducties; 3. of als het beheer van het gebouw zodanig uit de hand is gelopen door te weinig onderhoudsreservering dat er een (financiële) mismatch met de ‘vastgoedmarkt’ is ontstaan. Slechts enkelen realiseren zich dat de juiste huisvesting een belangrijke bijdrage levert aan het realiseren van de organisatiedoelen.
46
H u i s v e s t i n g va n u i t o r g a n i s at i e p e r s p e c t i e f Het door ATELIER V ontwikkelde Strategisch Huisvesting Model® biedt de verbindende schakel tussen organisatiedoelen enerzijds en huisvestingsaspecten anderzijds. Het helpt bij het bekijken van huisvesting door het perspectief van de organisatie. Het management van een organisatie is hiermee in staat om vanuit de ondernemingsstrategie het huisvestingsproces te sturen en houdt daardoor de regie in handen. Dit is hard nodig omdat onder invloed van allerlei economische, technologische en maatschappelijke
22126-F00k-T01-ATEL1a
29-05-2009
15:48
Pagina 47 SZ 143
ontwikkelingen organisaties, werkprocessen en dus ook huisvesting continu aan verandering onderhevig zijn. Huisvesting is statisch en ijlt na. Om als organisatie bij de winnaars te behoren dient men zijn huisvestingstrategie jaarlijks te herijken. Dit geeft strategische flexibiliteit. Succes van een organisatie wordt meestal niet bepaald door de sterkte van een strategie, maar door de mate waarin de strategie wordt uitgevoerd. Hét grote hiaat is het verschil tussen strategie en uitvoering.
S T R A T E G I S C H H U I S V E S T I N G M O D E L® 2 % ! , % 3 4!4 %
Financials
Sales & Marketing
(I¿FLHQF\
,PDJH
HUISVESTING
7HDP
(IIHFWLYHQHVV
ORGANISATIEDOELEN
ORGANISATIEDOELEN
ORGANISATIEDOELEN
ORGANISATIEDOELEN
Human Resources ©2008 - het Strategisch Huisvesting Model ® is een geregistreerde merknaam van ATELIER V real estate B.V.
Operations WWW.ATELIER-V.NL
O p e r at i o n e l e h o o f d p i j n o f st r at e g i s c h e k a n s Vragen over huisvesting kenmerken zich meestal door hun ad hoc karakter, terwijl ze feitelijk bezien onderdeel uitmaken van de lange termijn ondernemingsstrategie. Huisvesting als operationele hoofdpijn of als strategische kans? Door een huisvestingsvraagstuk te bekijken vanuit de 4 strategische business resources, Financials, Sales & Marketing, Human Resources en Operations, is de samenhang met de organisatiedoelen beter zichtbaar. Hiermee krijgen zowel de economische als de sociale aspecten een plek binnen de context van hoe het bedrijf in de maatschappij wil staan en herkend wil worden. Het model maakt het mogelijk om verbanden te leggen tussen de huisvestingsfactoren en het bedrijfsproces van waardecreatie. Een verantwoorde analyse van alle kosten en baten, zowel facilitair als vanuit het perspectief van een goed functionerende organisatie en het welzijn van de medewerkers is dan mogelijk.
Balans tussen hard en zacht Het model bestaat uit twee diagonale assen een ‘harde’ as met voornamelijk economische doelen (efficiency-effectiveness) en een ‘zachte’ as met voornamelijk sociale doelen (image-team). De twee assen staan als communicerende vaten met elkaar in verbinding. Het is zaak om de optimale balans tussen beide assen te vinden. Teveel nadruk op de ‘harde’ economische as gaat ten koste van de sociale aspecten op de ‘zachte’ as. Wil je als ondernemer het optimum uit je huisvesting halen of uit je medewerkers?
Het sturen op efficiëntie (Wordt het doelmatig aangewend?) van de huisvesting draagt alleen bij aan het rendement van de organisatie als de productiviteit van de medewerkers niet negatief wordt beïnvloed. Een eventuele besparing op de huisvestingslasten met bijvoorbeeld 10% kan volkomen averechts werken als daardoor de productiviteit van de medewerkers met bijvoorbeeld ‘slechts’ een half procent afneemt. Het sturen op effectiviteit (Wordt het gestelde doel bereikt?) van huisvesting draagt alleen bij aan het rendement van de organisatie als de productiviteit van de medewerkers meer stijgt dan de daarmee gemoeide huisvestingslasten.
B at e n b e w u st z i j n v e r s u s kostenbewustzijn Ruim 60% van de begroting bestaat uit personeelslasten. ‘Slechts’ circa 12% zijn facilitaire kosten, hiervan zijn ongeveer 50% vierkante meter gerelateerde kosten. Het zijn de medewerkers die voor de inkomsten zorgen. Legt u de focus op het reduceren van de huisvestingslasten, circa 6% van de begroting, of op het verhogen van de inkomsten die met ruim 60% van het budget worden gerealiseerd? Of iets (te) duur is hangt af van de markt waarin je opereert, wat het oplevert aan rendement en of je het kunt opbrengen. Het ordenen van de organisatiedoelen naar de 4 business resources, Financials, Sales & Marketing, Human Resources en Operations geeft input voor een adequate huisvestingsstrategie. Deze strategie bestaat uit organisatie gerelateerde huisvestingsdoelen op de vier velden: Imagebuilding, Teambuilding, Efficiëntie en Effectiviteit. Om het gewenste eindresultaat daadwerkelijk te bereiken is het essentieel om de huisvestingsdoelen helder en meetbaar te beschrijven. Daarmee kan worden vastgesteld of de kwantitatieve doelen zijn gehaald en of de gewenste gedragsverandering is opgetreden. Communicatie met de medewerkers over de gemeten resultaten is eveneens cruciaal. Het gaat tenslotte om het optimaal benutten van het potentieel van de medewerkers.
Blijvend concurrentievoordeel Met deze praktische aanpak is een directieteam in staat om in een vroeg stadium gefundeerde en afgewogen beslissingen te nemen over de belangrijkste uitgangspunten en randvoorwaarden voor haar huisvesting. Deze hebben betrekking op de gewenste ‘look & feel’, de ruimtelijk/functionele en technische eisen als ook een gedegen afweging van kosten en baten. De huisvestingsstrategie vormt zo de input voor de uitwerking in een programma van eisen in geval van verhuizing of voor het doorlichten van de huidige huisvesting. Het helpt bij het maken van keuzes voor doelgerichte ingrepen in de huidige huisvesting. Strategisch huisvesten is daarmee binnen handbereik en draagt bij aan blijvend concurrentievoordeel.
<
ATELIER V real estate B.V. Strategen in huisvesting, vastgoed en stedelijke ontwikkeling. www.atelier-v.nl Ir. René P.M. Stevens MBA (Algemeen Directeur) rene.stevens@atelier-v.nl
47