Jaarverslag 2010
Als er meer informatie beschikbaar is over een 足onderwerp wordt d.m.v. onderstaande symbolen 足aangegeven op welk medium u het kunt vinden. www.annefrank.org www.annefrank.org/jaarverslag2010 www.annefrank.org/achterhuis www.annefrank.org/tijdlijn www.flickr.com/photos/anne_ frank_house www.youtube.com/annefrank www.facebook.com/annefrankhouse www.twitter.com/annefrankhouse www.afhuis.hyves.nl
Anne Frank Stichting Jaarverslag 2010
Hans Westra (links) en Ronald Leopold
Voorwoord Dit voorwoord wil ik graag beginnen met een woord van dank en waardering aan mijn voorganger, Hans Westra. Meer dan een kwart eeuw is Hans Westra algemeen directeur geweest van de Anne Frank Stichting. In die periode is de stichting uitgegroeid tot wat het nu is: een professionele organisatie, die in het museum en via educatieve activiteiten op integere wijze het verhaal van Anne Frank en het belang daarvan voor de eigen tijd onder de aandacht brengt. Ik vind het een eer om in zijn voetsporen te treden als algemeen directeur en leiding te geven aan de uitvoering van de bijzondere missie van de organisatie. Het verslagjaar 2010 werd gemarkeerd door vele hoogtepunten. Een record aantal bezoekers, het 50-jarig jubileum van het museum, de komst van alle dagboeken en geschriften van Anne Frank en de lancering van Het Achterhuis Online illustreren het bijzondere karakter van het afgelopen jaar. We kijken met veel voldoening daarop terug, maar we kijken ook alweer met nieuwe ambities vooruit. Heftige maatschappelijke ontwikkelingen in binnen- en buitenland en een snel veranderend communicatielandschap vormen het decor voor onze activiteiten in de komende jaren. Het belang van onze missie, waarin een diep historisch besef en eigentijdse waakzaamheid hand in hand gaan, blijft onverminderd groot. Kennis nemen van de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, en in het bijzonder de Jodenvervolging, biedt niet het enige kompas voor de huidige tijd, maar blijft wel onontbeerlijk voor wie in zijn morele zoektocht niet verdwaald wil raken. Wij zullen ons in 2011 buigen over de vraag hoe we deze gedachte gaan vormgeven tegen de achtergrond van een snel veranderende omgeving. Het werk van de AFS is alleen mogelijk dankzij de vele individuen en organisaties die de Stichting materieel of immaterieel steunen. Een woord van dank aan hen is hier dan ook zeker op zijn plaats. Ik spreek de hoop uit dat de Stichting ook het komend jaar op hun steun mag rekenen. Ronald Leopold, algemeen directeur Amsterdam, maart 2011 Jaarverslag 2010 3
Binnenkomst Koningin Beatrix met Hans Westra aan haar zijde.
4 Jaarverslag 2010
Anne Frank Huis 50 jaar museum Woensdag 28 april 2010 viert het museum officieel haar 50-jarig bestaan in aanwezigheid van Koningin Beatrix. Westerkerk
In de Westerkerk is er een speciaal programma voor genodigden gepresenteerd door voormalig actrice en kunstenaar Jip Wijngaarden. Sprekers zijn: Hans Westra, algemeen directeur Anne Frank Stichting, Wim Kok, voorzitter van de Raad van Toezicht en Abram de Swaan, universiteitshoogleraar (em.) Sociale Wetenschap van de Universiteit van Amsterdam die zijn toespraak afsluit met de woorden: ‘De nagedachtenis van Anne Frank staat als een huis, nu al een halve eeuw’. Daarnaast zijn er bijdragen van jongeren en muzikale optredens. De bijeenkomst sluit af met de presentatie van Het Achterhuis Online. Vanaf dit moment kan men overal ter wereld via het internet een bezoek brengen aan het online achterhuis. De NOS en NPS zenden de viering in de Westerkerk live uit op de Nederlandse televisie.
Dagboeken thuis
Voorafgaand aan de bijeenkomst in de Westerkerk opent koningin Beatrix de nieuw ingerichte dagboekzaal in het Anne Frank Huis. Het roodgeruite dagboek werd altijd al tentoongesteld, maar nu kunnen bezoekers voor het eerst ook de andere dagboeken en geschriften van Anne Frank bekijken. Na de eerder in 2009 gesloten overeenkomst heeft het NIOD alle geschriften van Anne Frank in permanente bruikleen gegeven aan de Anne Frank Stichting. Vanaf 28 april zijn de dagboeken en andere geschriften van Anne Frank te bezichtigen in het huis waar ze geschreven zijn. 3 mei
Maandag 3 mei, de feitelijke verjaardag van het Anne Frank Huis, staan de museumbezoekers en Amsterdammers centraal. Zo’n 300 bezoekers, die zich vooraf hebben aangemeld, kunnen het museum ’s avonds gratis bezoeken en een speciaal programma volgen met aandacht voor de geschiedenis van het Anne Frank Huis en de nieuwe Otto Frank tentoonstelJaarverslag 2010 5
ling. Verder krijgt elke bezoeker deze dag een ansichtkaart met foto van Otto Frank en elke 50ste bezoeker een museum catalogus cadeau. Tentoonstelling Otto Frank
Speciaal voor het vijftigjarige bestaan is in het museum de nieuwe tijdelijke tentoonstelling ‘Otto Frank, zijn droom’ te zien. In de tentoonstelling wordt teruggeblikt op de opening van het Anne Frank Huis in 1960 en de droom die Otto daarbij had: een ontmoetingsplek, een plaats voor reflectie en inspiratie. Film, foto’s en objecten uit de collectie van de Anne Frank Stichting schetsen een mooi tijdsbeeld. Documentaire Otto Frank
In opdracht van producent P ieter van Huystee en in samenwerking met de Anne Frank Stichting heeft regisseur David de Jongh de documentaire ‘Otto Frank. De vader van Anne’ gemaakt. De documentaire bevat veel foto’s en filmbeelden en nieuwe interviews met mensen die Otto Frank gekend hebben, zoals zijn stiefdochter Eva Schloss. Het rouwproces van Otto Frank, zijn inzet voor de verspreiding van het dagboek, zijn betrokkenheid bij de jonge Anne Frank Stichting en zijn zorgen daarover staan centraal in deze indrukwekkende documentaire die op 29 april 2010 wordt uit6 Jaarverslag 2010
gezonden op de Nederlandse televisie. Biografie Anne Frank Huis
In een vrije opdracht beschrijven de auteurs Jos van der Lans en Herman Vuijsje de vijftigjarige geschiedenis van het Anne Frank Huis. In het boek ‘Het Anne Frank Huis, een biografie’ verbinden de schrijvers de geschiedenis van het museum met die van de Anne Frank Stichting en de maatschappelijke ontwikkelingen in Nederland. In het boek is te lezen, en in de vele afbeeldingen te zien, hoe uit het onderduikpand uiteindelijk het museum ontstaat dat wij vandaag de dag kennen. Ook wordt beschreven hoe de Stichting zich in haar vijftigjarige geschiedenis vele malen in het centrum bevindt van soms heftige discussies en maatschappelijke turbulentie.
‘Ik vind het niet alleen belang rijk dat de mensen naar het Anne Frank Huis gaan om het achterhuis te zien, maar ze moeten ertoe opgewekt wor den te beseffen dat ook nu nog mensen vervolgd worden wegens hun ras, godsdienst of politieke overtuiging.’ Otto Frank, 3 augustus 1970
Optreden van Trijntje Oosterhuis en gitarist Leonardo Amuedo.
Wim Kok, voorzitter Raad van Toezicht Anne Frank Stichting, tijdens zijn toespraak in de Westerkerk.
De tentoonstelling ‘Otto Frank, zijn droom’.
Jaarverslag 2010 7
Virtuele Vleugel In het kader van het jubileumjaar is in 2010 de Virtuele Vleugel afgerond. De Virtuele Vleugel omvat alle online uitingen van de Anne Frank Stichting binnen één portal: www.annefrank.org. Bezoekers kunnen binnen deze omgeving informatie over Anne Frank, de historische collectie en het museum vinden. Daarbij Het Achterhuis Online en de Anne Frank Tijdlijn bekijken en mede via de Anne Frank Huispagina’s op YouTube, Facebook, Flickr en Twitter in contact blijven.
Uniek beeldmateriaal
In het online onderduikpand kunnen bezoekers objecten bekijken en er meer over te weten komen. De ingerichte kamers zijn opgebouwd uit foto’s die in 1999 zijn gemaakt toen het voor- en achterhuis tijdelijk waren ingericht. De Avro televisie heeft uniek beeldmateriaal beschikbaar gesteld dat zijn online première beleeft op Het Achterhuis Online. In de fragmenten blikken de helpers terug op de oorlog en vertellen zij over hun hulp aan Anne Frank en de andere onderduikers. Realisatie
Het Achterhuis Online
De Stichting wil mensen wereldwijd in staat stellen om de plek te verkennen waar Anne Frank en de andere onderduikers ondergedoken zaten. Dit wordt mogelijk met Het Achterhuis Online. In deze driedimensionale omgeving kunnen bezoekers via hun computer het voor- en achterhuis verkennen. Bijzonder is dat het achterhuis ook ingericht te zien is zoals het was tijdens de onderduik. Dankzij verhalen uit het dagboek van Anne Frank en getuigenverslagen komen bezoekers meer te weten over wat er zich in deze eriode heeft afgespeeld. 8 Jaarverslag 2010
LBi Lost Boys tekent samen met de Anne Frank Stichting voor het concept, de strategie en de realisatie van de Virtuele Vleugel, waaronder Het Achterhuis Online. De BankGiro Loterij, het VSB Fonds, het
(vlnr) Patrick Boom (Lost Boys) en Gerrit Netten (Anne Frank Stichting) ontvangen uit handen van acteur W illiam Shatner, Captain Kirk uit Star Trek, de Max-Award.
Ministerie van VWS, de Mondriaan Stichting en het Anne Frank Fonds maken het project financieel mogelijk. Prijzen
Op 12 juni, de geboortedag van Anne Frank, is Het Achterhuis Online ‘Site of the Day’ op FWA (Favourite Website Awards). Ook wint Het Achterhuis Online de Adobe Max Awards. Dit is een internationale prijs voor innovatieve digitale applicaties. De winnaars werden 26 oktober bekend gemaakt tijdens een ceremonie in Los Angeles.
www.annefrank.org/achterhuis
‘Ik heb net het achterhuis online gezien; buiten gewoon indruk wekkend, alsof je er zelf rondloopt. Ik heb er geen woorden voor.’ (reactie in gastenboek website)
Jaarverslag 2010 9
Museum Het Anne Frank Huis ontvangt in 2010 1.050.339 bezoekers, het hoogste aantal in zijn 50-jarig bestaan als museum (het vorige record lag in 2007 met 1.002.902 bezoekers). Een miljoen
Op 6 december 2010 ontvangt het museum zijn één miljoenste bezoeker, de Amerikaanse G ertrud Radu uit Atlanta. Op de Facebook-pagina van het Anne Frank Huis schrijft zij na haar bezoek: ‘Thank you for the welcome and hospitality this morning! The museum visit was a humbling experience’. Het hoge aantal bezoekers is mede te danken aan de ruime openingstijden van het museum en de mogelijkheid entreekaartjes via de website te kopen. Groepsbezoek
In 2010 volgen 906 scholen uit binnen- en buitenland een educatief programma in het museum. Naast de educatieve programma’s voor scholen worden ongeveer 400 programma’s voor andere groepen verzorgd zoals studenten van de lerarenopleiding. Voor het tweede jaar wordt veel gebruik gemaakt van de mogelijkheid om via de website 10 Jaarverslag 2010
een ‘ontvangst op afspraak’ te reserveren. Een individuele bezoeker of groep kan op een afgesproken tijd het museum bezoeken en een korte introductie krijgen over de onderduikgeschiedenis van de familie Frank. Na de invoering hiervan medio 2009 worden in 2010 totaal 2320 ‘ontvangsten op afspraak’ gereserveerd, dat is bijna 1000 meer dan in 2009. Free2choose
In het nieuwbouwdeel van het museum is de interactieve tentoonstelling Free2choose geheel vernieuwd. In Free2choose komen via korte filmpjes actuele voorbeelden uit de hele wereld aan bod over botsende grondrechten en de grenzen van de vrijheid. Aan het eind van iedere film wordt gevraagd welk grondrecht zwaarder weegt en mag de bezoeker stemmen. Belangrijk hierbij is dat de deelnemers aan Free2choose gaan nadenken over de argumenten waarom ze voor of tegen een bepaalde stelling zijn. Dit is ook het geval in het gelijknamige lespakket voor het voortgezet onderwijs.
Kofi Annan, voormalig secretaris-generaal van de VN, bezoekt het museum op 3Â juni en wordt ontvangen door Hans Westra.
Gene Simmons, bassist en zanger van Kiss, bezoekt het museum op 17 juni.
Jaarverslag 2010 11
De miljoenste bezoeker Gertrud Radu uit Atlanta, VS, wordt ontvangen door Dieuwke Maas, hoofd museum.
12 Jaarverslag 2010
Acteurs Mark van der Laan en Abke Bruins (van de musical ‘Je Anne’) in Anne’s kamer.
De tentoon足stelling Free2choose.
Jaarverslag 2010 13
Grafische Biografie De Anne Frank Stichting wil het levensverhaal van Anne Frank voor een zo groot mogelijk publiek toegankelijk maken. Na goede ervaringen met twee educatieve beeldverhalen, ‘De Ontdekking’ en ‘De Zoektocht’, over respectievelijk de Tweede Wereldoorlog en de Jodenvervolging besluit de Stichting om ook over het leven van Anne Frank een beeldverhaal te laten maken.
Het verhaal
De biografie begint met het leven van de ouders van Anne Frank en met de eerste jaren van de zusjes Anne en Margot in Frankfurt. De biografie eindigt met de terugkeer van Otto Frank – die als enige van de acht onderduikers in het achterhuis de Jodenvervolging overleeft – en met de publicatie van Annes dagboekteksten en de openstelling van het Anne Frank Huis. Uitgave
Internationale samenwerking
De stijlkeuze valt op de zogenaamde graphic non-fiction, een beeldverhaal in standaard boekformaat dat in de Verenigde Staten een lange traditie kent en als genre ook in Europa in opkomst is. Samen met uitgever Hill & Wang heeft de Anne Frank Stichting het ervaren auteurs duo Sid Jacobson (schrijver) en Ernest Colón (tekenaar) benaderd. Met veel toewijding hebben zij aan de biografie over Anne Frank gewerkt, daarbij ondersteund door experts van de Stichting. ‘Een kroon op onze carrière’, aldus de auteurs.
14 Jaarverslag 2010
Begin juli verschijnt de grafische biografie in Nederland. De Amerikaanse editie verschijnt eind september, gevolgd door andere taaledities. In september verschijnt in Nederland ook een educatieve uitgave van de grafische biografie voor het voortgezet onderwijs. Daartoe is de biografie aangevuld met een uitgebreid lespakket, dat onder andere bestaat uit achtergrondverhalen, een tijdlijn van 1929 tot 1945, verschillende groepsopdrachten rond de thema’s uit het boek en een docentenhandleiding.
Hoewel Otto het erg druk had, vond hij altijd tijd om met zijn dochters te spelen. Papa, vertel dat verhaal nog eens, alsjeblieft.
‘Ik ben nu bijna negentig en mijn krachten beginnen langzaam af te nemen. Maar de taak die Anne me heeft nagelaten, blijft me nieuwe kracht geven... te streven naar verzoening en te vechten voor de mensenrechten over de hele wereld.’
Otto Frank overleed op 19 augustus 1980. Hij was 91 jaar.
‘Wat een prach tig boek. Het boekje is, denk ik, heel belang rijk voor kinde ren om de hele periode beter te begrijpen.’ Hanneli Pick-Goslar (Lies, klasgenoot en vriendin Anne Frank)
Jaarverslag 2010 15
‘Als ik de Krant mee naar huis krijg laat ik hem aan mijn opa zien, hij heeft de oorlog ook nog meege maakt.’ Gillis, 12 jaar
16 Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 17
Educatie Educatie is een belangrijk onderdeel van het werk van de Anne Frank Stichting. De Anne Frank Tijdlijn
Op 9 november, de dag van de herdenking van Kristalnacht, gaat de Anne Frank Tijdlijn online. Een digitale tijdlijn waarin de geschiedenis van Anne Frank in de context van belangrijke historische gebeurtenissen wordt geplaatst. De Tijdlijn maakt deel uit van het online aanbod van de Stichting. De Tijdlijn begint in 1914 met het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog en de dienstplicht van Otto Frank, Annes vader, en loopt door tot het heden. De Anne Frank Tijdlijn toont veel bijzondere foto’s, audioen videofragmenten. Voor het eerst worden nieuwe interviews met ooggetuigen die de familie Frank hebben gekend gepubliceerd. In een van deze fragmenten vertelt de zoon van helpster Bep Voskuijl hoe zijn moeder bijna door de nazi’s werd betrapt bij het vervoeren van voedsel voor de onderduikers.
www.annefrank.org/tijdlijn
Anne Frank Krant
De Anne Frank Krant verschijnt jaarlijks en is bedoeld voor leer18 Jaarverslag 2010
lingen in groep 7 en 8 van het basisonderwijs. In de krant van 2010 is er speciale aandacht voor ‘schuilplaatsen’ omdat het precies 50 jaar geleden is dat het Anne Frank Huis zijn deuren officieel opende voor publiek. Onderduikers uit andere schuilplaatsen komen aan het woord en zeven jongeren mogen na sluitingstijd zonder andere bezoekers rondkijken in het achterhuis. In de Anne Frank Krant vertellen zij over deze bijzondere ervaring. Als bijlage bij de krant kunnen scholen de kennisquiz ‘Anne en de oorlog’ bestellen. Spelenderwijs leren leerlingen basisfeiten over Anne Frank en de Tweede Wereldoorlog. Een gebruikersonderzoek naar de Anne Frank Krant in 2010 levert positieve reacties op. ‘Ga zo door!’ is een veelgehoorde reactie van leerkrachten. Ook leerlingen zijn enthousiast. Zij geven de Krant en de Kennisquiz een ruime 8! Trainingen aan docenten
Jaarlijks organiseert de Stichting docententrainingen in binnenen buitenland over lesgeven over Anne Frank en de Holocaust. In de training wordt gewerkt met door de Stichting
ontwikkelde materialen zoals de educatieve strip over de Jodenvervolging De Zoektocht, het discussieprogramma Free2choose en de nieuwe grafische biografie over Anne Frank. Europees antisemitisme lespakket
De Office for Democratic Institutions and Human Rights van de Organisatie van Veiligheid en Samenwerking in Europa werkt met de Anne Frank Stichting aan verdere implementatie van een lespakket over antisemitisme. In dit lesmateriaal, voor leerlingen van 14-16 jaar, wordt de geschiedenis en de actualiteit van antisemitisme in Europa behandeld. Het project ging in 2006 van start met zeven deelnemende landen. Inmiddels worden in veertien landen eigen bewerkte versies van het lesmateriaal in het onderwijs
gebruikt. In de afgelopen drie jaar zijn meer dan 100 bijeenkomsten met docenten georganiseerd om ze te scholen in het werken met het lesmateriaal. De deelnemende landen zijn: Denemarken, Duitsland, Hongarije, Kroatië, Letland, Litouwen, Nederland, Oekraïne, Oostenrijk, Polen, Rusland, S lovakije, Spanje en Zweden.
De Anne Frank Stichting en de ODIHR werken sinds 2005 intensief samen om via het onderwijs een bijdrage te leveren aan de bestrijding van antisemitisme.
De Anne Frank Tijdlijn.
Jaarverslag 2010 19
Miep Gies ‘Miep is precies een pakezeltje, die sjouwt wat af. Haast elke dag heeft ze ergens groente opgescharreld en brengt alles in grote inkooptassen op de fiets mee.’ Anne Frank, 11 juli 1943 Miep Gies overlijdt op 11 januari. Zij is de laatst overgebleven en bekendste helper van Anne Frank en de andere onderduikers. Miep Gies is tot op het laatst zeer verbonden met de herinnering aan en betekenis van Anne Frank. Dagelijks ontvangt zij brieven vanuit de hele wereld met vragen over haar relatie met Anne Frank en haar rol als helper. ‘Ik ben geen held. Helpen deed ik gewoon. Daar ging geen beslissing aan vooraf.’ In het condoleance register op de website van de Anne Frank Stichting laten ruim 2500 mensen een reactie achter. Hermine (Miep) Gies-Santrouschitz wordt op 15 februari 1909 in Wenen geboren en kwam als kind naar Nederland. Vanaf 1933 werkt zij als secretaresse van Otto Frank bij zijn bedrijf Opekta. Als hij haar in het voorjaar van 1942 vraagt om hem en zijn gezin te helpen tijdens hun onderduik, aarzelt 20 Jaarverslag 2010
Miep geen moment. Ruim twee jaar lang voorziet zij samen met de andere helpers de onderduikers van onder andere levensmiddelen. Vlak na de arrestatie van de onderduikers, op 4 augustus 1944, brengt Miep Gies de dagboekaantekeningen van Anne Frank in veiligheid. Toen Otto Frank na de oorlog als enige van zijn gezin terugkeerde uit Auschwitz, gaf zij de geschriften aan hem. Met de bekendheid van het dagboek van Anne Frank, kreeg ook de moedige rol van Miep Gies wereldwijde aandacht. Zij ontvangt diverse onderscheidingen, waaronder de Yad Vashem medaille en het Bundesverdienstkreuz. In 1995 wordt Miep Gies onderscheiden als Ridder in de Orde van Oranje Nassau en in 2009 met de Goldener Rathausmann van haar geboortestad Wenen. De Anne Frank Stichting heeft tot haar overlijden intensief contact met Miep Gies onderhouden. Wij missen haar.
1938
1999
‘Without people like Miep and her husband and friends, in dark times, all hope would be lost.’ (reactie in het online condoleanceregister)
Jaarverslag 2010 21
Reizende tentoon stellingen In aansluiting op de viering van het 50-jarig bestaan van het Anne Frank Huis op 28 april woont prinses Máxima op 29 april de conferentie ‘Anne Frank wereldwijd’ bij. Meer dan 70 deelnemers uit 25 landen wisselen ervaringen uit over de rondreizende Anne Frank tentoonstelling. Deze is jaarlijks in meer dan 200 steden in tientallen landen te zien en wordt door honderdduizenden mensen bezocht. De wereldwijde tournee wordt gecoördi-
neerd door de Anne Frank Stichting maar de lokale uitvoering is in handen van partnerorganisaties van de Stichting. In Buenos Aires, Argentinië, is de oprichting van het Centro Ana Frank een feit. Vanuit deze nieuwe vestiging worden tentoonstellingen en educatieve activiteiten in de regio georganiseerd. Marokko
De reizende tentoonstelling ‘Anne Frank – een geschiedenis voor vandaag’ is te zien tijdens
(vlnr) Gillian Walnes, directeur Anne Frank Trust UK, Hans Westra en prinses Máxima.
22 Jaarverslag 2010
een congres over mensenrechten in cultureel centrum Al Quods in Fez. Aan dit congres nemen honderden Marokkaanse jongeren deel. Circa 20 jongeren volgen een tweedaagse gidsentraining en leiden andere jongeren rond. De tentoonstelling belicht de geschiedenis van de Holocaust vanuit het perspectief van Anne Frank en haar familie. De tweetalige tentoonstelling (Arabisch en Frans) is mede mogelijk gemaakt met financiële steun van het ministerie van VWS. De Anne Frank tentoonstelling maakt deel uit van een educatief project, waarin de Anne Frank Stichting samenwerkt met mensenrechtenorganisaties in Marokko; Centre de Droits des Gens in Fez en Centre de Démocratie in Rabat.
Lezen en schrijven met Anne Frank
De tentoonstelling ‘Lezen en schrijven met Anne Frank’ laat zien welke boeken Anne Frank heeft gelezen tijdens de onderduikperiode en geeft een beeld van wat Anne Frank deed om haar vurige wens in vervulling te laten gaan: schrijfster worden. De tentoonstelling is gemaakt voor leerlingen van het basisonderwijs en is bestemd voor plaatsing in bibliotheken. De tentoonstelling wil de kinderen stimuleren om zelf te lezen en te schrijven. Leerlingen krijgen een werkboekje en gebruiken de tentoonstelling en boeken als bron om vragen op te lossen.
Jongeren leiden jongeren rond bij de Anne Frank tentoonstelling in Fez, Marokko.
De tentoonstelling bij het Centro Ana Frank in Argentinië.
Jaarverslag 2010 23
24 Jaarverslag 2010
Museumbezoekers bekijken de maquette van het 足achterhuis.
Jaarverslag 2010 25
Onderzoek De Monitor Racisme & Extremisme is een wetenschappelijk onderzoeksproject van de Universiteit Leiden en de Anne Frank Stichting. Dit project is opgezet om uiteenlopende vormen van discriminatie, antisemitisme en extremisme te volgen en erover te rapporteren. Monitor negen
In december verschijnt de negende rapportage van de Monitor Racisme & Extremisme. Vijftien jaar geleden begint de Universiteit Leiden met dit monitoronderzoek; de eerste rapportage verschijnt in 1997. Sinds 2001 wordt het project samen met de Anne Frank Stichting uitgevoerd. Terwijl het in deze eerste rapportages vooral gaat om racistisch geweld en diverse uitingen van rechtsextremisme, passeert in de rapportages van de laatste jaren een breder scala van onderwerpen de revue. In de negende rapportage zijn dat naast bovengenoemde onderwerpen tevens antisemitisme, achterstelling van Roma, islamitisch extremisme, effecten van stigmatisering en strafrechtelijke discriminatieverboden. De deelonderzoeken van deze 26 Jaarverslag 2010
algemene rapportage zijn uitgevoerd door tien onderzoekers van diverse universiteiten en instellingen in Nederland. In en uit extreemrechts
Voormalige rechtsextremisten kunnen een nuttige rol vervullen bij het deradicaliseren van leden van extreemrechtse bewegingen. Wanneer zij nieuwkomers confronteren met hun eigen negatieve ervaringen blijkt dat zeer overtuigend te werken. Dit zijn de belangrijkste bevindingen uit de op 23 juni verschenen rapportage ‘In en uit extreemrechts’. Voor dit onderzoek naar processen van radicalisering en deradicalisering zijn twaalf jongvolwassenen geïnterviewd, die gedurende langere tijd actief waren binnen de harde kern van extreemrechts. De volledige onderzoeksverslagen en alle eerdere rapportages van de Monitor Racisme & Extremisme zijn te vinden op onze website.
www.annefrank.org
Anne Frank Stichting De Anne Frank Stichting is een onafhankelijke organisatie die de plek beheert waar Anne Frank tijdens de Tweede Wereldoorlog was ondergedoken en waar zij haar dagboek schreef. De Stichting brengt Annes levensverhaal wereldwijd onder de aandacht ter bezinning op de gevaren van antisemitisme, racisme en discriminatie, en op het belang van vrijheid, gelijke rechten en democratie. BankGiro Loterij helpt
De BankGiro Loterij heeft de overeenkomst met de Anne Frank Stichting, die in 2010 afliep, met 5 jaar verlengt. Sinds 2006 is de Anne Frank Stichting beneficiënt van de BankGiro Loterij. De afgelopen vijf jaar heeft de organisatie een bedrag van A 200.000 per jaar mogen ontvangen voor het project ‘Behoud en Presentatie Anne Frank Huis’ en in 2008 een extra bijdrage van A 750.000 voor de bouw van de Virtuele Vleugel van het Anne Frank Huis. De samenwerking met de BankGiro Loterij is belangrijk voor de Anne Frank Stichting. Naast de financiële steun biedt de Loterij ons de mogelijkheid het levensverhaal van Anne
Frank bij een breed Nederlands publiek onder de aandacht te brengen. Partners
In Nederland wordt de Anne Frank Stichting ondersteund door twee onafhankelijke stichtingen, te weten de Stichting Vastgoed Anne Frank Stichting (bezit en beheert de gebouwen die bij de AFS in gebruik zijn) en de Stichting Vrienden van de AFS. De Anne Frank Stichting werkt samen met vaste partnerorganisaties in Groot-Brittannië (Anne Frank Trust), Duitsland (Anne Frank Zentrum), de Verenigde Staten (Anne Frank Center), Oostenrijk (Anne Frank Verein) en Argentinië (Centro Ana Frank Argentina)*. Zij organiseren de reizende tentoonstelling ‘Anne Frank - een geschiedenis voor vandaag’ in hun land of regio. Daarnaast initiëren zij eigen educatieve activiteiten. *Er is een bestuurlijke relatie met de organisaties in Duitsland, Oostenrijk en Argentinië.
Jaarverslag 2010 27
Hans Westra ontvangt uit handen van Imme Rog, managing director BankGiro Loterij, een cheque met de bijdrage voor 2010.
28 Jaarverslag 2010
Anne Frank Boom Op 23 augustus, rond 13.30 uur, waait de kastanjeboom samen met de, in 2008 geplaatste, stalen steunconstructie, om. Ongeveer een meter boven de grond breekt de boom compleet af. Gelukkig raakt niemand gewond. De Stichting Support Anne Frank Tree is sinds 2008 verantwoordelijk voor de boom en heeft de zeggenschap, met de eigenaar, over wat er met het hout gebeurt. In haar dagboek heeft Anne Frank drie keer over de boom geschreven.
‘Onze kastanjeboom staat van onder tot boven in volle bloei, hij is vol met bladeren en veel mooier dan verleden jaar.’ Anne Frank, 13 mei 1944
Jaarverslag 2010 29
Jaarrekening 2010 Voor haar inkomsten is de Anne Frank Stichting nagenoeg geheel afhankelijk van het museumbezoek; ruim 95 procent van de begroting wordt gedekt door de opbrengsten van het museum. Voor de financiering van de verschillende
grote projecten die in dit activiteitenverslag beschreven worden, is de stichting aangewezen op bijdragen van diverse fondsen, samenwerkingspartners, vrienden en donateurs of subsidiënten als de Europese Unie en de Nederlandse overheid.
Balans per 31 december 2010 (na winstbestemming) Activa (in euro’s)
31 december 2010
Vaste Activa Materiële vaste activa Vlottende activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen
31 december 2009
1.340.586
1.273.263
524.836 504.885 1.259.202 1.262.125 1.447.821 2.007.558
3.231.859 3.774.568 Totaal activa Passiva (in euro’s)
4.572.445
31 december 2010
5.047.831
31 december 2009
Eigen vermogen 2.193.631 2.193.631 Kortlopende schulden Crediteuren Belastingen en sociale premies Te betalen posten Overlopende passiva Nog te besteden subsidies
844.526 618.115 255.033 92.204 247.263 183.769 457.219 269.991 574.773 1.690.121
2.378.814 2.854.200 Totaal passiva 4.572.445 5.047.831
30 Jaarverslag 2010
Winst- en verliesrekening over 2010 (in euro’s) 2010 2009 Bruto-bedrijfsresultaat Entree museum Museumwinkel Museum cafe Subsidies Saldo verlies projecten
7.338.945 6.862.116 1.018.444 953.771 227.497 208.859 248.954 251.430 -1.052.487 -628.256
7.781.353 7.647.920 Kosten Personeelskosten 4.996.499 4.526.139 Afschrijvingen 408.529 388.666 Overige bedrijfskosten 2.216.975 1.982.980 7.622.003 6.897.785 159.350 750.135 FinanciĂŤle baten en lasten
21.110
16.240
Behoud en Toekomst Anne Frank Huis
-180.460
-378.474
Resultaat voor belastingen
0 387.901
Vennootschapsbelasting 0 0 Resultaat na belastingen
0 387.901
Jaarverslag 2010 31
ORGANISATIE Bestuur en directie Kleis Broekhuizen (zakelijkfinancieel directeur) Ronald Leopold (algemeen directeur vanaf januari 2011) Hans Westra (algemeen directeur tot januari 2011) Raad van Toezicht De heer mr. M.W.B. Asscher (vicevoorzitter) Mevrouw mr. J.E. BiesheuvelVermeijden Rabbijn mr. M. ten Brink De heer dr. E.M.H. Hirsch Ballin (vanaf april 2011) De heer ir. N.G. Ketting De heer W. Kok (voorzitter) Mevrouw P.W. Kruseman De heer dr. M. Simon (tot april 2010) De heer mr. H.D. Tjeenk Willink (tot januari 2011)
COLOFON Raad van Advies Mevrouw drs. G. Acton De heer mr. P. van Dijk Mevrouw M.H.M.F. GardeniersBerendsen De heer drs. R.J. Glaser Mevrouw drs. M.L. Henneman De heer mr. H.E. Koning Mevrouw drs. R.C. MusaphAndriesse Mevrouw mr. J.E. OverdijkFrancis
Uitgave Anne Frank Stichting Postbus 730 1000 AS Amsterdam Kantoor: Westermarkt 10 Rabobank 1224 69 925 Tel. 020 556 71 00 Fax 020 620 79 99 Museum: Prinsengracht 267 Tel. 020 556 71 05 www.annefrank.org www.facebook.com/ annefrankhouse www.twitter.com/ annefrankhouse www.youtube.com/annefrank www.flickr.com/photos/anne_ frank_house www.afhuis.hyves.nl Samenstelling en redactie Ton Mascini, afdeling C ommunicatie Foto’s Adobe Anneke Hymmen Annemieke van der Togt Centre des Droits des Gens / Ahmed Laghrissi Centro Ana Frank Charlotte Bogaert Fotografie Cris Toala Olivares (incl. omslag) Gon Buurman Klaas Fopma Fotografie Riekus Heller Roy Beusker Ton Mascini Vormgeving Atelier van GOG www.ateliervangog.nl Druk Zwaan printmedia © Anne Frank Stichting, 2011
32 Jaarverslag 2010
www.annefrank.org/ jaarverslag2010