P! Magazine 3, 2010

Particuliere in it iati ev en

Magazine van Wilde Ganzen en NCDO

#3

september 2010

Op de cover:

Achtergrond

Dossier

Interview

Millenniumdoelen: zin of onzin?

Verleid je ­vrijwilligers

‘ Ethiopië zit in mijn bloed’

Stichting O ­ nbegrensd ­Ondernemen, Peru

p.4

p.9

p.18

p.14 + p.20

cultuurclash sri lanka

Do-re-mi Naam: Wilma van der Werff-Hoencamp Leeftijd: 69 Organisatie: Stichting Sri Lanka Support Project: muziekles op scholen www.srilanka­ support.nl

Colombo

A

l vele jaren heb ik een grote verbondenheid met Sri Lanka en Stichting Sri Lanka Support. Na mijn pensionering wilde ik graag méér doen. Ik besloot een muziekproject op scholen te starten.

Immers, muziek maakt blij en het kost niets, omdat ieder mens een stem heeft. Het plan was gauw gemaakt: ik zou met de leerlingen canons gaan zingen. Ik stelde een prachtige bundel samen met alle canons die ik hun wilde leren. Dat was veel werk, ik ben er maanden mee bezig geweest. Vol enthousiasme vertrok ik vervolgens naar Sri Lanka om daar twee maanden lang de mooiste canons te gaan zingen.

In Sri Lanka wachtte mij een hartverwarmende ontvangst door de leerlingen. Het enthousiasme om iets van de ‘white lady’ te leren was enorm. Maar al gauw kwam de koude douche. Waar ik tijdens al die maanden van voorbereidingen niet aan gedacht had, is dat toonladders niet overal hetzelfde zijn. De westerse toonladder was bij de leerlingen dan ook niet bekend.

Weken heb ik vervolgens nodig gehad om hun onze westerse toonladder te leren. Pas daarna heb ik een aantal liedjes met ze in kunnen studeren, waaronder The Sound of Music. Maar dan wel éénstemmig, zonder canons.

Halve tonen Wat is het verschil tussen de westerse en de Singalese toonladder, zoals ze die in Sri Lanka gewend zijn? Slechts een halve toon.

Om precies te zijn, de plaats van die halve toon binnen de toonladder. Het lijkt een minimaal verschil, maar maakt het voor ons net zo moeilijk om de Singalese toonladder te zingen, als andersom.

Heb jij ook een cultuurclash meegemaakt in een ontwikkelingsland?

Stuur je verhaal naar: redactie@pimagazine.nl. Het mag max. 200 woorden lang zijn.

Colofon

milleniumdoelen Tekening: Farida Laan

P!, 3e jrg., nr. 3, september 2010 P! is een gezamenlijke uitgave van NCDO en Wilde Ganzen.

Redactie: Edith van den Akker, Hans Ariëns, Noortje Bergmans, ­Gineke Dokter, Kitty van Leeuwen, ­Linda Muskens, Rieke Spierings Eindredactie: Rinske Bijl Redactieraad: Arnaut Eimers en ­Robert Wiggers Aan dit nummer werkten mee: ­Brigitte Ars, De Beeldredaktie/Verbeeld, Cathelijne Berghouwer, Evelijne Bruning, Carolien Ceton, Maurits Giessen, Eugène van Haaren, Zsuzsanna Ilijin, Farida Laan, Ilya van Marle, Tessa Posthuma de Boer, Antoine van Schaik, Lau Schulpen, Gregor Servais, Mirjam Vossen, Marije Wilmink

2 P! * september 2010

Foto voorkant: EMSOLAM Foto achterkant: Ilya van Marle Basisontwerp: Atelier van GOG, Amsterdam Vormgeving: Atelier van GOG, Amsterdam Bladconcept: Marieke Enter Druk: Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam Redactieadres NCDO - Redactie P! Postbus 94020 1090 GA Amsterdam redactie@pimagazine.nl Abonnementen Een abonnement op P! is gratis. Stuur hiervoor een e-mail met je adresgegevens naar redactie@pimagazine.nl of vul de antwoordkaart in.

NCDO NCDO staat voor Nationale Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling. NCDO betrekt mensen in Nederland bij internationale samenwerking en ondersteunt hen met informatie, subsidie en adviezen. www.ncdo.nl

Wilde Ganzen Wilde Ganzen steunt wereldwijd kansarme mensen die zich inzetten voor een betere toekomst voor hun gemeenschap. www.wildeganzen.nl

Lees meer over de millenniumdoelen op pagina 4.

inhoud

4 9 14

+

Nog vijf jaar te gaan In 2015 moeten de millenniumdoelen zijn gerealiseerd. Ook particuliere initiatieven dragen hieraan hun steentje bij. Een goed idee, of zelfbedrog?

Vinden en binden Extra hulp is vaak geen overbodige luxe. Waar vind je geschikte ­vrijwilligers en hoe houd je ze gemotiveerd?

Ondernemen met een handicap Dankzij Stichting Onbegrensd Ondernemen kunnen mensen met een handicap in Peru een eigen bedrijf starten. Cisca Beckers: ‘Wij gaan uit van de kracht en ervaring van de mensen zelf.’

En verder...

Cultuurclash .......................... 2 Column Lau Schulpen ................ 7 Kort I .................................. 8 Kort II................................. 13

Column Mirjam Vossen ............. 13 Opinie ................................ 17 InsP!ratie ............................ 18 P!-xels................................. 19

de wereld van p! #3 A

Sri Lanka p.2

Muziek een universele taal?

Helaas niet, realiseerde Wilma van der Werff-Hoencamp zich net iets te laat.

B

C

A

B

Malawi p.13

Stichting Het Goede Doel heeft de verantwoordelijkheid voor het project aan haar Malawiaanse ­partnerorganisatie kunnen overdragen. Maar dat is dan soms wel even slikken.

C

China p.17

Ook in Nederland kan je met Chinese toestanden te maken krijgen. E­ velijne Bruning duikt in het oerwoud van subsidiegevers en raakt al snel verdwaald..

P! * september 2010

3

Westerse dwangbuis of handig denkkader?

Millenniumdoel-denken Het lijkt een open deur: particuliere initiatieven dragen bij aan het halen van de millenniumdoelen. Maar niet iedereen is enthousiast. ‘Denken dat jouw project armoede de wereld uit helpt, is filantropisch zelfbedrog.’

Tekst: Eugène van Haaren Illustraties: Zsuzsanna Ilijin

‘E de millenniumdoelen In september 2000 beloofden 189 landen elkaar op de Millenniumtop van de Verenigde Naties om vóór 2015 de armoede, honger en ongelijkheid in de w ­ ereld aan te pakken.

Dit voornemen is vastgelegd in acht afspraken: de millenniumdoelen (in het E­ ngels: Millen­ nium Development Goals, MDG’s).

De millenniumdoelen zijn: 1. D e armoede halveren en minder mensen met honger 2. Elk kind naar school 3. Gelijke rechten mannen en vrouwen 4. Minder kindersterfte 5. Minder moedersterfte 6. S toppen verspreiding ziektes als hiv/aids en ­malaria 7. Schoon milieu en drinkwater 8. B etaalbare medicijnen, eerlijke handel en ­minder schulden arme landen

4 P! * september 2010

en geweldig initiatief’, vindt Anne Legeland van Friends Indeed. Haar organisatie heeft een zogeheten Millenniumakkoord gesloten met het ministerie van Buitenlandse Zaken. Daardoor ontvangt de stichting 680 duizend euro voor onder meer de bouw van scholen en microkredieten voor moeders aan de oostkust van India.

Tenminste, als het Legeland lukt om de hiervoor vereiste eigen bijdrage van ruim een miljoen in te zamelen.

‘Eerdere projecten van Friends Indeed waren een succes’, aldus voormalig advocaat Legeland. Zo gingen er na het opknappen van 12 scholen in een vissersgebied in India ruim eenderde meer kinderen naar school. Daarmee was de bijdrage aan millenniumdoel twee evident. Kritiek dat de millenniumdoelen een westerse dwangbuis zouden zijn, wijst ze resoluut van de hand. ‘Het is tot op heden vooral een westers denk­kader, maar ik ben nog niemand in India tegengekomen die daar moeite mee heeft. Bovendien heeft India ook zelf de ­millenniumdoelen ondertekend.’

bijeenkomst van de Verenigde Naties de Millenniumverklaring ondertekenden om de wereldwijde armoede te bestrijden. Er werden acht concrete en meetbare doelstellingen geformuleerd: de millenniumdoelen (zie kader). De Nederlandse millenniumakkoorden zijn een initiatief van oud-minister voor Ontwikkelingssamenwerking Bert Koenders, bedoeld om de samenleving te betrekken bij het halen van de doelen.

Een millenniumakkoord is een afspraak tussen minstens twee partners (ook de overheid kan partner zijn) die concrete plannen maken om een bijdrage te leveren aan een of meerdere millenniumdoelen. De opzet is om op nieuwe, creatieve manieren iets te doen aan ontwikkeling. Zo hebben in Oeganda inmiddels 50 duizend jongeren via hun mobiele telefoon voorlichting gekregen om de verspreiding van hiv/aids tegen te gaan. In het voorlichtingsproject krijgt de Nederlandse organisatie Text to Change (TTC) onder meer de steun van medicijnfabrikant Merck Sharp & Dohme en MTN Uganda, een provider van mobiele telefonie.

Sms’en tegen aids

Schijnwereld

In september is het precies tien jaar geleden dat wereldleiders tijdens een

‘Zelfbevrediging’, noemt oud-ontwikke­ lingswerker en publicist Theo Ruyter

milleniumdoeldenken

Anne Legeland

e uw

r

Foto:

Cathelijne

Ber gh o

Friends Indeed

theo ruyter

Oud-ontwikkelingswerker

Foto: Gregor

Ser va i

s

maarten brouwer

e uw

r

Foto:

Cathelijne

Ber gh o

Ambassadeur ontwik­kelings­ samenwerking

Svetlana Škulj-Živkovic

Stichting Spero

6 P! * september 2010

de duizenden projecten van doe­ hetzelvers in de ontwikkelingshulp. En: ‘Filantropisch zelfbedrog dat geen spat zal veranderen aan het ontstaan van armoede, of je je nou wel of niet verbindt aan de millenniumdoelen.’ De irritatie is duidelijk merkbaar als hij moet uitleggen wat er nou mis kan zijn aan het streven om armoede de wereld uit te helpen aan de hand van enkele concrete doelen en data.

Volgens Ruyter wordt met de millennium­ doelen een schijnwereld gecreëerd die de kern van het probleem ongemoeid laat: onze verwoestende westerse levensstijl.

Hij verwijst naar de klimaatverandering die in sommige delen van de wereld tot extreme droogte leidt en in andere tot overstromingen. ‘Iedereen weet dat wij zelf het probleem veroorzaken door teveel broeikasgas uit te stoten. Daarom zou de politiek de overstap moeten maken van een olie- en koleneconomie naar een duurzame energie-economie.

Maar in plaats daarvan gaan we dijken bouwen en putten slaan.’

Niet daar, maar híer, in eigen land, zijn de kleinschalige ontwikkelingswerkers harder nodig, meent Ruyter. ‘Mensen moeten niet langer accepteren dat Nederlandse bedrijven voor een habbekrats producten in China laten maken zonder dat iemand zich bekommert over kinderarbeid. Het wordt tijd dat je een massa krijgt die de politiek laat weten dat het zo niet langer meer kan.’

Politieke moed Op het ministerie van Buitenlandse Zaken erkent Maarten Brouwer, ambassadeur ontwikkelingssamenwerking, dat de millenniumdoelen geen zaligmakend middel zijn tegen alle kwalen.

Maar zo zijn ze volgens hem ook nooit bedoeld. ‘Als vliegwiel in de discussie over ontwikkeling en de bewustwording van de problemen zijn de doelen zinvol geweest.’

Bovendien, zo stelt hij, is juist het achtste millenniumdoel gericht op structurele veranderingen. De oorspronkelijke formulering - een wereldwijde samenwerking gericht op ontwikkeling - is weliswaar vaag, maar vertaald naar meer eerlijke handel, toegang tot betaalbare medicijnen en minder ­schulden wordt duidelijk dat dit doel zich richt op de politieke leiders van deze wereld. ‘Maar,’ zo erkent Brouwer, ‘dat vraagt wel politieke moed.’

Corruptie Ook Svetlana Škulj-Živkovic van Stichting Spero (‘ik hoop’) is sceptisch over de ambitieuze millenniumdoelen. ­Stichting Spero helpt onder meer kinderen in Bosnië aan schoolboeken. ‘Dat in 2015 de armoede verdwenen is, is utopisch.’

Maar de ­doelen helpen haar wel ‘het verhaal’ te vertellen waar ze mee bezig is. ‘­Daarmee maak je duidelijk dat je, op bescheiden schaal, ook een bijdrage levert aan een wereldwijd erkend probleem.’

column

Foto: De Beeldredaktie/Verbeeld

Lau Schulpen

Verbazing

Websites over de ­millenniumdoelen End Poverty 2015 De Engelstalige website van de Verenigde N ­ aties over de millenniumdoelen. www.un.org/ ­millenniumgoals

Millenniumdoelen Nederlandstalige website van NCDO met informatie over de resultaten tot nu toe. Ook kun je lezen wat je zelf kunt doen om een bijdrage te leveren. www.millenniumdoelen.nl

IS Het tijdschrift Internationale ­Samenwerking publiceert regelmatig artikelen over de millen­ niumdoelen. www.isonline.nl

Een Campagnewebsite van het ­Nederlands Platform ­Millenniumdoelen (NPM), een samenwerkings­verband van 55 organisaties. www.een.nl OneWorld: Dossier ­Millenniumdoelen Op het online platform OneWorld vind je een dossier over de ­millenniumdoelen. www.one­ world.nl/index.php?page=2_4

IPS: Deadline 2015 Deadline 2015 is de nieuwsdienst van persbureau Inter Press Service over de millenniumdoelen. ipsnews.be/index.php?id=116

De voorzitter van Spero weet ook dat grote stappen in de ontwikkeling van haar vaderland alleen door de politiek kunnen worden gezet. Maar zo ver is het nog niet. Door corruptie zorgen de politici in Bosnië vooral goed voor zichzelf.

Voor Škulj-Živkovic een reden te meer om door te gaan, bijvoorbeeld met een project dat werkloze moeders helpt met het telen van biologische groenten. ‘We kunnen niet langs de kant blijven toekijken totdat de politiek zich eindelijk om de bevolking bekommert. Er moet nu wat gebeuren, en daar helpen wij mee.’

Van 20 tot 24 september is het weer

Millennium­akkoorden Particulieren, bedrijven, nonprofitorganisaties en overheden kunnen op deze site akkoorden met elkaar sluiten die bijdragen aan een of meerdere millennium­ doelen. De site is een initiatief van het m ­ inisterie van Buitenlandse Zaken. www.millenniumakkoorden.nl

Ministerie van ­Buitenlandse Zaken Het ministerie laat onder meer zien wat Nederland ­bijdraagt aan de millenniumdoelen. www.minbuza.nl/nl/­ Onderwerpen/Millennium_­ Ontwikkelingsdoelen

zover. Dan vergaderen in New York de landen van de Verenigde Naties over de tussentijdse resultaten van de millenniumdoelen. Wie rekent op tevreden gezichten, zal bedrogen uitkomen. De VN heeft al laten weten dat het aantal mensen met honger weer stijgt en de armoede in Afrika en West-Azië toeneemt.

Er is nog een lange weg te gaan, zo erkent ook Anne Legeland. ‘Maar waar het om gaat is: doe wat je doen kunt.

Mijn kracht ligt in het werk voor Friends Indeed, anderen kunnen op andere niveaus, zoals de politiek, invloed uitoefenen. Het gaat erom dat je weet waar jouw energie het beste werkt.’ .

Na 25 jaar in het wereldje van de ont­ wikkelingssamenwerking (OS) zou ik ­eigenlijk beter moeten weten. Maar toch was ik verbaasd toen ik de ‘vertaling’ van het draagvlakbeleid van het minis­ terie las, oftewel de opvolger van het NCDO subsidieloket: de SBOS (Subsi­ diefaciliteit Burgerschap en Ontwikke­ lingssamenwerking). Hierin staat opeens weer ‘ontwikkelingssamenwerking’ ­centraal en niet de mate waarin de ­Nederlandse burger zich inzet voor een betere wereld búiten die OS. Bovendien is de term ‘mondiaal’ voor het woord ­burgerschap weggevallen, waarom is me onduidelijk. Het SBOS is daarmee een verarming van beleid. Erger nog: het ademt angst uit voor al diegenen die wellicht zouden kunnen denken dat het ministerie er op uit is om het gedrag van de burger in een bepaalde richting te sturen. Hallo, dames en heren ambtena­ ren, het was juist de bedoeling dat de Nederlandse burger op zijn handelen en dus zijn verantwoordelijkheid voor een betere wereld zou worden aangespro­ ken. Deze kern van het beleid is er nu vakkundig uitgeschreven.

Op een ander vlak is het ministerie wel weer zeer consequent. De SBOS ademt weer de vertrouwde sfeer van maak­ baarheid en, vooral, van controle. Met de maakbaarheidgedachte an sich heb ik geen probleem, maar met het geïnstitu­tionaliseerde wantrouwen dat achter die controledrift zit des te meer.

De combi­natie van maakbaarheidsge­ loof met w ­ antrouwen is dodelijk. Het leidt tot ongeoorloofd ingrijpen in het wezen van ontwikkelingsorganisaties (hun autonomie). Het leidt bovendien tot het versterken van het geloof dat de overheid per definitie boven de partijen staat en het recht heeft voor elke euro een verantwoording te eisen die veel te ver gaat. Wanneer stoppen we toch eens met die onzin?

Lau Schulpen is universitair docent en onderzoeker op het gebied van ontwikkelingssamenwerking en particuliere initiatieven.

P! * september 2010

7

Agenda

kort

KPA Wilde Ganzen Dag 2010

Subsidie

Nieuw subsidieloket

Boek

Het kleine fondsenboek

—Op 1 oktober sluit het subsidieloket voor particuliere ini­ tiatieven van NCDO. De allerlaatste kans dus, om hier nog een aanvraag in te dienen. Na 1 oktober zal door een andere ­organisatie een nieuw subsidieloket worden ingericht en beheerd. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft als het goed is eind augustus bekend gemaakt welke organisatie dit zal zijn, net nadat dit nummer van P! naar de drukker ging. Het doel van het nieuwe loket is volgens het concept subsidiekader ‘om burgerschap in relatie tot ontwikkelingssamenwerking te bevorderen via voorlichting, educatie en bewustwordingsactiviteiten door derden’. Een onderdeel van de aanvraag kan een kleinschalig project in een ontwikkelingsland zijn. Er komen vier subsidierondes per jaar. Op de website van het ministerie is de meest actuele informatie over dit nieuwe subsidieloket te ­vinden. In het volgende nummer van P! zullen we uitgebreider berichten over de nieuwe voorwaarden en procedures van het loket. www.minbuza.nl

—Op zaterdag 9 oktober vindt de jaarlijkse KPA Wilde ­Ganzen Dag voor particuliere initiatieven plaats. Het thema dit keer is ‘kennis en kansen voor de toekomst’. Nu ontwikkelingssamenwerking in deze tijden van crisis onder druk staat, is het belangrijk een goed beeld te krijgen van de kansen die er zijn, en je ­kennis te vergroten. Daarnaast kunnen er natuurlijk uitgebreid ervaringen worden uitgewisseld. De bijeenkomst vindt plaats in de Rijtuigenloods in Amersfoort.

Aanmelden kan op: www.kpawildeganzendag.nl.

Website

­ oedkoop G geld verzenden

Thema numme ­ r

De toekomst van het ­particulier initiatief Het veld van ontwikkelingssamenwerking is volop in ontwikkeling. Om alle ­veranderingen en de gevolgen ervan voor particulieren eens goed op een rijtje te zetten, verschijnt P! in december met een speciaal themanummer over de toekomst van het particulier initiatief. Het nummer komt half december uit.

Mis het niet! Neem nu een gratis abonnement via www.ncdo.nl/P! of een e-mail aan redactie@pimagazine.nl.

8 P! * september 2010

—Het Bureau Internationale Samenwerking (BIS) ­verzamelde de gegevens van 100 fondsen waar particuliere initiatieven een ­aanvraag voor financiering kunnen doen. Per fonds staat beschreven welke criteria gehanteerd worden en hoe de aanvraagprocedure verloopt.

Het boek is te bestellen via de website www.bureauinter­ nationalesamenwerking.nl en kost €54,95 inclusief ­verzendkosten.

Cijfer

—Geld overmaken naar je partnerorganisatie kan best prijzig zijn. Op de website www.geldnaarhuis.nl kan je in een oogopslag zien welke aanbieder in jouw situatie het goedkoopste is. En je vindt er nog een aantal tips over veiligheid, snelheid en andere zaken om op te letten.

35% van de particuliere initiatiefnemers werd pas na zijn of haar 50ste actief. bron: Sara Kinsbergen en Lau Schulpen, ‘De anatomie van het PI’, 2010.

project

Op zoek naar de ideale vrijwilliger

fondsenwerving

Vrijwilligers vormen het kloppend hart van menig organisatie. Maar hoe haal je ze binnen, en hoe houd je ze vast?

organisatie

Vinden en ­binden In soorten en maten De secretaris, de organisator van de actiedag en de student die in de vakantie bomen gaat planten in Togo: het vrij­ willigersleger is groot, gevarieerd en van onschatbare

waarde. Goed dus om er als organisatie veel aandacht aan te besteden. Particuliere initiatieven zijn vaak op zoek Tekst: Brigitte Ars

naar twee soorten vrijwilligers: voor hulp bij de organi­ satie in Nederland of bij het project in het buitenland.

Waar de vraag naar vrijwilligers vrij constant is gebleven,

is het aanbod wel veranderd. Vrijwilligers zijn minder dan

vroeger bereid om zich voor lange tijd ergens op vast te leggen. ‘De oude vrijwilliger is als olie: makkelijk, betrouwbaar, maar wel eindig’, stelt Lucas Meijs, hoogleraar

­vrijwilligerswerk aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

‘De nieuwe vrijwilliger lijkt meer op de zon: de vrijwillige energie ís er wel, maar niet op ieder moment. Daarom is

het voor organisaties de kunst om in de agenda van mensen te komen: gebruik ze wanneer ze beschikbaar zijn.’

Weetje Hoogleraar vrijwilligerswerk Lucas ­ ederland zijn ruim vier Meijs: 'In N miljoen vrijwilligers actief.'

Wie zoek je eigenlijk?

Stap een: wie wil je eigenlijk binnenhalen? Wil je snel een grote groep vrijwilligers? Of zoek je juist die ene, speciale persoon die bestuurslid kan worden? Dat maakt nogal wat uit. En zoek je vrijwilligers voor hier of voor in het buitenland? Weet precies wie je zoekt en waar die persoon aan moet voldoen. Bedenk wat zijn of haar taakomschrijving en beschikbaarheid moet zijn.

Bedenk ook dat een project opzetten iets anders vereist –zowel qua werving als selectie – dan iemand een ­m iddagje nodig hebben om bonnetjes af te stempelen of dozen te sjouwen.

P! * september 2010

9

Rots in de branding ting Ayn i Boliv ia-NederMig rantenorgani satie Stich soor t vrijw illigers voor r ande een land kiest bew ust het werk in het buitenvoor dan d erlan Ned in erk het w Sylv ia van den Berg-­ ge msti afko ia land. De uit Boliv iliteit van de orga nisatie Ortega vertelt: ‘Voor de stab sen boven de 50 jaar te men aan ik in Nederland raad e penn ingmeester is verk iezen boven jongeren. Onz werkt al acht jaar voor Hij er. luss 55-p ­bijvoorbeeld een ding.’ ons en is een rots in de bran ongeveer acht vrijw illigers ijks jaarl t De stichting zend zijn juist wel jongeren. uit naar het buitenla nd. Dit eren die zich melden jong ste mee Van den Berg: ‘De ie en een eerste baan. ­bevinden zich tussen hun stud i voor al om erva ring op Ayn voor t inze Ze benut ten hun lingssec tor te kun nen te doen om later in de ontw ikke hebben, vert rekken ze nden gevo werk werken. Zodr a ze d zorg vuld ig. Aan altij e weer. We testen hun mot ivati nd wil “om kindeenla buit het naar n iema nd die allee We kijken of ze el. zove ren te helpen” hebben we niet uik van kungebr we r waa en hebb ten bijzondere talen nen maken.’

Wat heb je zelf te bieden?

Vrijwilligers zijn kritisch. Je kan ze bijna als klanten

zien, op zoek naar de beste manier om hun doelen te bereiken. Bedenk dus wat jouw organisatie vrijwilligers te bieden heeft. Movisie is een kennis- en adviescentrum

met de nodige expertise op het gebied van vrijwilligers-

management. Een medewerker van de helpdesk geeft als

tip dat je niet alleen mensen om hulp moet vragen, maar ook moet aangeven waarom het voor iemand interessant kan zijn om bij jouw organisatie te komen werken. ‘Zeg

dus niet: “Wij zijn leuk”, maar vertel heel concreet wat er bij jouw organisatie tegenover staat. Is het werk statusverhogend, of kan iemand er iets van opsteken?’ Een

­andere tip van Movisie is om op zoek te gaan naar mensen die betrokken zijn bij het thema van je organisatie.

Een tip die Musicians without Borders al in de praktijk brengt. Deze organisatie voert muziekprojecten uit in

(voormalige) oorlogs- en conflictgebieden zoals Bosnië.

Ze hebben weinig problemen om vrijwilligers te vinden

en te behouden. ‘Onze vrijwilligers houden allemaal van muziek en weten wat de uitwerking daarvan is op men-

sen’, vertelt communicatiemedewerker Carolien Wijnia.

‘Die gedeelde passie creëert een goede sfeer en grote ­betrokkenheid bij de organisatie.’

Stichting Ayni: computeronderwijs in Bolivia

Musicians without Borders: ‘De ­Muziekbus’ in Srebrenica, Bosnië-Herzegovina

10 P! * september 2010

Foto: Antoine van Schaik

Wat wil een ­vrijwilliger weten?

• Kan ik ervaring opdoen of iets leren?

• Krijg ik een onkostenvergoeding?

Stich ting Toekoms t Overlevenden Srebre nica (STOS ): cursus bloem schikken in Bosnië-He rzegovina

• Kan ik een training volgen?

• Is het leuk voor mij?

• Hoever moet ik ervoor reizen?

Waar vind je je vrijwilligers?

•Wat zijn mijn verantwoordelijkheden?

•Z et je eigen netwerk in, dat werkt meestal vlot en

• Hoeveel tijd kost het me?

­effectief. Michiel Rutten, voorzitter van Stichting Toekomst Overlevenden Srebrenica (STOS): ‘Mijn ervaring

is dat dit de beste manier is. We vragen mensen binnen ons netwerk of ze belangstelling hebben. Je weet dan

Tip: onbekend maakt onbemind Als mensen bekend zijn met je organisatie, zullen ze eerder geneigd zijn ervoor te werken. Zorg dus dat je zichtbaar bent, liefst op een positieve manier. Organiseer bijvoorbeeld een leuke actie om in de plaatselijke krant te komen.

precies wie je in huis haalt en wat je aan ze hebt.’

• Je kunt er voor kiezen om actief de deuren wijd open

te zetten voor vrijwilligers. Advertenties plaatsen in het huis-aan-huis-blad, bijvoorbeeld. Een voordeel is dat je veel mensen bereikt, maar de vraag is of het de juiste zijn. Die selectie kan veel tijd kosten.

•K ijk ook eens bij online vacature- en bemiddelingsbanken, zoals de regionale vrijwilligerscentrales, de

Vrijwilligersvacaturebank, Nobelematch, Nabuur, OneWorld.nl en fondsen.org. Het voordeel hiervan is dat je heel gericht mensen bereikt die geïnteresseerd zijn om vrijwilligerswerk te doen.

Weetje Sinds de economische crisis melden zich vijftig procent meer potentiële vrijwilligers aan bij de vrijwilligerscentrales.

Bron: Movisie.

• Tegenwoordig bieden het internet en sociale media veel mogelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan Hyves,

­Facebook of een 50-plus netwerk zoals vijftigplusser.nl of seniorennet.nl. Zoeken hoeft niet altijd door het

­verspreiden van een vacature te gaan: je kunt de vraag ook stellen in een discussiegroep.

P! * september 2010

11

Aan de slag vendheid betekent, maak duidelijke afspraken bij de sol-

En als het project klaar is?

benodigde werkzaamheden. Maak eventueel een vrijwil-

Ga na afloop van het project samen iets

willigerswerk.nl kun je verschillende voorbeelden van

van samenwerking. Sta open voor

Spreek al van tevoren af dat vrijwilligheid geen vrijblij-

licitatie. Spreek je verwachtingen goed uit, zoals over de ligerscontract en zet afspraken op papier. Op www.vrijzo’n contract vinden.

Als je vrijwilligers eenmaal voor je organisatie aan de

slag zijn gegaan, is het belangrijk om ze gemotiveerd en betrokken te houden. Geef daarom regelmatig positieve

leuks doen en blik terug op de periode ­kritiek vanuit de vrijwilligers en kijk

of je ze aan je organisatie kunt binden voor een volgend project.

feedback op hun functioneren, laat merken dat je hun

betrokkenheid op prijs stelt. Ga na of de verwachtingen

van de vrijwilliger ook waargemaakt worden en sta er sa-

men bij stil dat je met elkaar voor een ‘groter’ doel werkt.

Let er op dat je ook leuke dingen doet. Veel organisaties hebben de neiging geen geld uit te geven aan bijvoor-

beeld een uitje of een borrel. En vergader eens niet eindeloos over allerlei koetjes en kalfjes, maar praat over hoe

het met iedereen gaat en waar je als organisatie mee bezig bent.

Verder lezen ‘Basisboek Vrijwilligersmanage­ ment. Werven, sturen en motiveren’, Willem-Jan de Gast e.a., Uitgeverij Coutinho, 2009.

• ‘Eerste Hulp bij ontwikke lingswerk’, ­Mirjam Vossen, Uitgeverij Wereldpodium, 2008.

•

Meer weten?

Op www.vrijwilligerswerk.nl vind je ­allerlei dossiers over het werken met ­vrijwilligers en de wet- en regelgeving ­daaromtrent. Ook op www.vrijwilligers­ management.nl kun je meer informatie vinden, en een overzicht van relevante ­trainingen.

12 P! * september 2010

column

Ingezonden brieven

Reacties op ­ ‘Wees kritisch’ Particuliere initiatieven

Magazine van Wilde Ganzen en NCDO

Achtergrond: weeskinderen

Wees kritisch!

#2

juni 2010

Het lijkt zo vanzelfsprekend, arme weeskinderen de helpende hand bieden door een weeshuis te bouwen. Niet voor niets zijn weeshuizen populair bij particuliere initiatiefnemers. Maar zijn de kinderen daar eigenlijk wel mee geholpen?

Save the Children

1e prijs Dossier

Achtergrond

Wat is er mis met weeshuizen?

Op zoek naar een partner

p.4

p.9

Verhalen

De beste mislukkingen p.14

Op de cover:

ruud leijtens Winnaar van de verhalenwedstrijd p.14 + p.20

Het rapport Keeping Children out of Harmful Institutions is te downloaden op de website van Save the Children: www.savethechildren.nl

‘W

eeshuizen creëren aan speelgoed en persoonlijke aandacht. wezen’, stelt Wilko Bovendien staan weeshuizen in veel Verbakel van Intergevallen buiten het dorp of de stad, waarnational Council for door de kinderen letterlijk en figuurlijk Friends of Nepal (ICFON). ‘Moeders die buiten de samenleving staan.

Bep van geen geld hebben voor voedsel, kleding Sloten van Better Care Network kent de en onderwijs voor hun kinderen, brengen problematiek. Het Better Care Network is hen liever naar een weeshuis dat deze een netwerk van organisaties die hulp bievoorzieningen wel kan bieden.’

De cijfers den aan kinderen zonder adequate ouderzijn opmerkelijk: vier van de vijf kinderen lijke zorg. Van Sloten vertelt: ‘Weeskindein een weeshuis zíjn volgens een rapport ren groeien op in luxe, vervreemden van van de internationale kinderrechtenorgade lokale cultuur en hebben geen familie. nisatie Save the Children helemaal geen Ook hebben ze nooit geleerd voor zichzelf wees. Particuliere initiatiefnemers zijn te zorgen, relaties te onderhouden en hun zich gelukkig vaak wel bewust van deze eigen geld te verdienen. Eenmaal volwas‘economische weeskinderen’ en passen kunnen zij daarom moeilijk integresen hun intakeprocedure hier op aan. ren in de maatschappij.’

Het Upendo’s Children’s Home in Kenia bijvoorbeeld, heeft speciaal hiervoor Bodemloze put een sociaal werker in dienst. ‘Hij doet Ook voor de particuliere initiatiefnemer uitgebreid familieonderzoek en zoekt zelf kan de bouw van een weeshuis anders uit of de kinderen echt wees zijn’, vertelt uitpakken dan verwacht. De financiering Marieke Clötscher, initiatiefnemer van van een weeshuis houdt namelijk niet op het project. bij de bouw en de inrichting.

De kinderen hebben kleding, eten en drinken nodig.

Opgroeien in luxe Daarnaast moet het personeel en het onMaar dan nog is het de vraag of een weesderhoud van het gebouw worden betaald. huis voor kinderen wel zo’n goede plek is Bij elkaar een grote verantwoordelijkheid om op te groeien. Save the Children publien een flinke kostenpost. Particulieren ceerde in november 2009 hierover het rapkunnen voor geld aankloppen bij fondsen port Keeping Children out of Harmful Institutions. en ontwikkelingsorganisaties, maar De feiten liegen er niet om: kinderen die moeten daarbij aan steeds strengere op jonge leeftijd in een weeshuis terecht eisen voldoen. Zo financiert NCDO enkel zijn gekomen zijn sociaal, lichamelijk weeshuizen die geschoold personeel in en emotioneel onderontwikkeld.

Dit zou dienst hebben en geeft het de voorkeur niet alleen het gevolg zijn van slechte aan kleine weeshuizen met niet meer dan hygiëne, ondervoeding en een gebrek aan tien kinderen. De organisatie subsidieert medische zorg, maar ook van een tekort bovendien alleen als is vastgesteld

het juninummer van P! stond een ­kritisch artikel over de bouw van en steun aan weeshuizen in ontwikkelingslanden.

Bij de ­redactie kwamen twee reacties ­binnen op dit artikel: —In

Vruchten plukken De heer J.A. Philipsen schrijft over zijn eigen inspanningen in Cambodja, waar hij in 2002 een leerboer­ derij voor weeskinderen opzette. ‘Nu, bijna tien jaar later, plukken we de vruchten hiervan’, schrijft hij.‘15 procent van de kinderen kan naar de univer­ siteit en nog eens 15 procent heeft een goede baan in en om de stad. De kosten per kind zijn geen 220 dollar per maand zoals in uw blad wordt gesuggereerd, doch 80 dollar. Veel geld toch wel, maar de revenuen zijn er naar.’ Meer informatie over de organisatie World Wide ­Children Farms is te vinden op www.wwcf.nl.

Oorzaken aanpakken Ook Leo Clarijs van Project Makoumi wil graag het werk van zijn organisatie onder de aandacht brengen.

Het belangrijkste is volgens hem om te voorkomen dat er weeskinderen zijn. Project Makoumi richt zich daarom op scholing en bewustwording van jongeren.

Met name het gebrek aan verantwoordelijkheids­ gevoel bij jongens en mannen is volgens hem een belangrijke oorzaak van het ontstaan van weeskinderen. Clarijs schrijft: ‘Door de studies van jongeren te betalen gaan de meesten al heel anders het leven ­aanpakken. Ze denken al spontaner aan kleinere gezinnetjes, zien al rapper de gevolgen van aids in, en nemen het meisje of de vrouw als gelijkwaardige partner.’ Hij concludeert dan ook dat hoe belangrijk het helpen van weeskinderen ook is, er nog veel meer energie gestoken moet worden in de oorzaken ervan.

Kijk voor meer informatie op: www.makoumi.be.

Cursus

Nieuwe data

Cursussen Wilde Ganzen —Wilde Ganzen start in het najaar weer met cursussen voor particuliere initiatief­ nemers. Kijk op www.wilde­ ganzen.nl/pi voor de nieuwe ­cursusdagen en meer informatie.

Wedstrijd

Albert ­Schweitzer Prijs 2010

—Ben jij tussen de 18 en 30 jaar en initiatiefnemer van een project over gezondheidszorg in Sub-Sahara Afrika?

Dan kan je in aanmerking komen voor de Albert ­Schweitzer Prijs, die dit jaar voor het eerst wordt uitgereikt. De winnaar ­ontvangt een bedrag van 5.000 euro als startsubsidie voor het ­project. Op de website van Stichting Nederlands Albert Schweitzer Fonds (NASF) vind je meer infor­matie over de wedstrijd, de voorwaarden en een deel­name­ formulier. Je kan natuurlijk ook iemand anders nomineren! Aanmeldingen moeten voor 24 september 2010 bij de stichting binnen zijn. www.nasf.nl

Foto: De Beeldredaktie/Verbeeld

Mirjam Vossen

kort

Recht uit het hart Veel initiatieven van particulieren ontstaan recht uit het hart. Zoals dat van de Nederlandse verpleegster die stage loopt in Malawi. In een afgele­ gen dorp ontmoet ze het dertienjarige weesmeisje Evita. Evita’s ouders stierven aan aids, en sindsdien woont het meisje met twee broertjes in een schamele hut. Buurvrouwen stoppen het kindgezin nu en dan wat toe.

Zo blijven ze in leven, maar niet veel meer dan dat. Het hart van de ver­ pleegster breekt. Wat kan ze voor de kinderen doen?

Onze stichting steunt een project voor meisjes als Evita. Ze krijgen school­ geld, een uniform en begeleiding.

Ook voor jongere broertjes en zusjes is aandacht. Daarom klopt de ver­ pleegster bij ons aan: mag Evita aan dit project deelnemen?

Mijn gedachten springen terug in de tijd. Ook wij zijn ooit zo begonnen.

Met steun aan twaalf ‘Evita’s’ die we min of meer toevallig tegen het lijf lie­ pen. In tien jaar tijd is er veel gebeurd.

De steun aan een handvol kinderen groeide uit tot een middelgroot pro­ ject, geleid door een Malawiaanse ­organisatie. Dat ging niet zonder slag of stoot. Het duurde jaren voordat die organisatie de volledige verantwoor­ delijkheid nam, en niet bij elke vraag op ons terugviel.

Daarom kunnen wij Evita nu niet naar voren schuiven: wanneer wij gaan ­bepalen welke kinderen mogen deelnemen, dan ondermijnen we alles wat we de afgelopen jaren hebben ­opgebouwd.

Met een gemengd gevoel bel ik de verpleegster terug. Want mijn hart breekt nog steeds bij het horen van Evita’s verhaal. Maar het rechtstreeks steunen van individuele kinderen is voor ons een gepasseerd station. Ik besef dat we, bij alles wat we hebben bereikt, ook iets hebben verloren.

Mirjam Vossen is journalist en oprichter van Stichting Het Goede Doel.

P! * september 2010

13

01

Economische zelfstandigheid voor mensen met een handicap

Cisca Beckers en haar ­organisatie Onbegrensd Ondernemen stimuleren in Peru participatie en ondernemerschap van mensen met een handi­ cap. ‘Ons doel is dat ­mensen zich zelfstandig kunnen redden.’

Drempels ­slechten in Peru T Tekst: Carolien Ceton

Foto’s: Archief EMSOLAM

14 P! * september 2010

oen Cisca Beckers jaren geleden voor het eerst een bezoek aan Peru bracht, zag ze wat mensen met een lichamelijke handicap daar allemaal moeten ontberen. Beckers werd zelf geboren met heupdysplasie, een afwijking aan de heupen. Ze kreeg de vraag of zij vanuit Nederland iets zou kunnen doen voor de mensen daar. Haar reactie was: daar moet ik mij eerst eens grondig in verdiepen. Ze stortte zich op een uitgebreid

Leven met een handicap

Het onderzoeksverslag van Cisca B ­ eckers, ‘Leven me t een handicap in Peru’, is te dow nloade n op de websi te­ www.onbegrensdon dernemen. nl. Er is ook een Neder landse, ­E ngelse en Spaanse sam envat ting te vinden .

02

onderzoek naar de mogelijkheden van participatie en ondernemerschap door mensen met een handicap, en de belemmeringen daarvoor. Hiervoor interviewde ze gehandicapten, belangenorganisaties en overheidsinstellingen in Peru.

Beenbeugels ‘Als je in Peru een handicap hebt, dan heb je een groot probleem’, stelt Beckers. ‘De toegang tot gezondheidszorg is heel beperkt. Mensen hebben weinig kans op werk en een inkomen, daardoor leven veel mensen met een handicap in armoede.’ Peru kent veel verschillende belangenorganisaties voor mensen met een handicap, en uit Beckers’ onderzoek kwam naar voren dat die organisaties hun krachten graag zouden bundelen. Zo ontstonden er twee nieuwe organisaties: het Peruaanse platform EMSOLAM en de Nederlandse stichting Onbegrensd Ondernemen (O2), die gelijk een vruchtbare samenwerking met elkaar aangingen.

Anders dan veel andere organisaties richt

O2 zich op volwassen mensen met een handicap. Beckers: ‘Veel ontwikkelingsprojecten zijn op kinderen gericht, maar die kinderen worden ook ooit volwassen.

Ik heb mensen van 24 jaar gezien met polio, die nog op de beenbeugels liepen die ze op hun 13de hadden gekregen. Dat gat wil ik dichten.’

Werkplaatsen op het platteland EMSOLAM voert projecten uit die het ondernemerschap en de arbeidsmarkt toegankelijker maken voor mensen met een handicap. O2 steunt hen daarbij met advies en cursussen op het gebied van capaciteitsversterking, teambuilding en fondsenwerving. Maar O2 is geen charitatieve instelling, benadrukt Beckers: ‘Wij gaan uit van de kracht en ervaring van de mensen zelf. Ons doel is dat mensen zich zelfstandig kunnen redden, en dan heb je niks aan een afhankelijkheidsrelatie met een organisatie in Nederland.’

Een van de projecten van EMSOLAM is een basisopleiding voor het maken

Stichting Onbegrensd ­O ndernemen www.onbegrensdondernemen.nl info@onbegrensdondernemen.nl Postbus 26083 2502 GB Den Haag tel: 06-33637752

01+02 Studenten van de basisopleiding voor orthopedische hulpmiddelen bewerken metaal om beenbeugels van te maken.

P! * september 2010

15

Drempels s ­ lechten in Peru

05

03

04

O2 ondersteunt Clara Maria bij de verkoop van

03

haar zelfgemaakte handwerkproducten.

04 Carlos laat zich door een telecombedrijf sponsoren met reclame op de wielen van zijn rolstoel.

05 Jannett Irigoyen Muñoz is penningmeester van EMSOLAM en runt een kleine koffiebar in Peru.

van orthopedische hulpmiddelen.

Deze opleiding is inmiddels door alle 12 cursisten met succes afgerond. Nu wordt er hard gewerkt aan een vervolg­ opleiding. Uiteindelijk worden de deelnemers begeleid bij het opzetten van een werkplaats voor orthopedische hulp­ middelen. Beckers: ‘Vooral op het platteland, want daar zijn geen orthopedische werkplaatsen, terwijl de behoefte aan hulpmiddelen groot is. Zo snijdt het mes aan twee kanten: een inkomen voor onze deelnemers, en toegang tot hulpmiddelen voor de plattelandsbewoners.’

Gouden start Problemen zijn er ook in het werk van O2. ‘Er zijn veel drempels. Letterlijke drempels, om mee te beginnen’, lacht Beckers. ‘Er wordt in Peru wel wat ­gedaan aan de toegankelijkheid van straten en gebouwen, maar het is allemaal nog erg marginaal. Er is niet veel geld voor.’ Daarnaast zijn er bureaucratische drempels. Peru kent een hele 16 P! * september 2010

Vergeten ­doelgroep andere dynamiek dan Nederland. Soms gaan de dingen snel; soms lopen activiteiten vast op een logge bureaucratie. ‘Je moet je flexibel opstellen,’ zegt Beckers, ‘en kijken wat er mogelijk is. Het loopt op zijn eigen manier, daar moet je vertrouwen in hebben.’

Beckers is enthousiast over hetgeen O2 weet te bereiken. ‘Dat onderzoek was een gouden start: het is heel belangrijk om te weten wat de situatie is, wat de mogelijkheden en eventuele belemmeringen zijn. Daarom hebben we ook vanaf het begin EMSOLAM erbij gevraagd.

Het is een heel breed platform, waarmee we een grote doelgroep bereiken. Via hen hebben we ook toegang tot regionale overheden.’

Een goede partner en een goede communicatie daarmee zijn grote succesfactoren, zo benadrukt Beckers. ‘Het is iedere keer een kwestie van goed luisteren.

Niet alleen naar de woorden, maar ook naar de betekenis ervan.’ .

Onbegrensd Ondernemen heeft zich aangesloten bij de Dutch Coalition on Disability and Development (DCDD). Dit platform wil de positie van mensen met een handicap versterken door inclusief beleid af te dwingen bij overheden en ontwikkelingsorganisaties. Deze doelgroep wordt namelijk maar al te vaak vergeten. Ook in de millenniumdoelen werden mensen met een handicap in eerste instantie niet genoemd. Het Verdrag van Rechten van Personen met een Handicap (VHRP), zes jaar na de millenniumdoelen aangenomen door de VN, is een belangrijk middel om mensen met een handicap – alsnog – op de agenda te krijgen.

Nederland heeft het verdrag in 2007 ondertekend, maar het wachten is nog op ratificatie door de Tweede Kamer. DCDD maakt zich door middel van lobby-activiteiten sterk voor een snelle ratificatie.

Daarnaast richt DCDD zich op het opbouwen en ­delen van kennis en ervaring van haar leden. Bij het platform hebben zich meer dan 200 Nederlandse ­organisaties en individuen aangesloten, waaronder ook een aantal particuliere initiatieven.

Meer weten?

Een Nederlandse vertaling van het verdrag is te vinden op de website van DCDD: www.dcdd.nl.

Opinie Foto: Maurits Giessen

Chinese toestanden Het was heus goed bedoeld, ooit. Professionele hulp­ organisaties die geld en desgewenst advies-op-maat geven aan ­particuliere initiatieven. Maar in de praktijk...

Tekst: Evelijne Bruning Hebt u al eens geprobeerd om zo’n aanvraag te doen? Onze kersvers aangestelde fondsenwerver is er nu een paar weken mee bezig. Mijn hemel. Wat je waar kan halen, is volgens mij alleen te vatten voor de vergevorderden. Al die verschillende loketten doen me nog het meeste denken aan treinkaartjes kopen in de binnenlanden van China. Daar schreef ik twintig jaar geleden zo goed mogelijk de vele mysterieuze tekens over van de plaatsnaam waar ik naar toe wou, en trok er een dag voor uit om dat briefje een voor een door de tientallen getraliede raampjes op het station te duwen.

Vaak werd je briefje dan zwijgend opzij geschoven. Maar als het een beetje meezat, gromde de loketdame ‘MEO’ van onder haar uniformpet.

‘Nee.’ Blijkbaar het verkeerde raampje.

Volgende loketje proberen, dan maar (en heel hard hopen dat je inderdaad op het station stond, en niet bij een boerenleenbank). Het kon al met al dagen duren voordat je een treinkaartje te pakken had.

Nu hebben de veelvoud aan liefdevol opgetuigde loketten voor het particulier initiatief voor zover ik het kan overzien niet eens een eigen stationshal. Wel allemaal een eigen website.

Compleet met vele randvoorwaarden en aanvraagformulieren in een taal die ik zeker zou moeten kunnen lezen.

En toch blijven het Chinese toestan-

den. Ik heb namelijk steeds het vage vermoeden dat ik eigenlijk in een héél ander gebouw zou moeten zijn, maar dat gebouw kan ik nergens vinden. En pas na veel vastberaden doorgraven kom je er dan op de zeventiende pagina van het aanvraagstramien achter dat dít loket alleen aanvragen behandelt van samenwerkingsverbanden van voorvechters van vrouwenrechten in het Sub-Siberisch schiereiland. Op naar de volgende, dan maar. Die blijken zich dan na zeven weken heen en weer mailen alleen op kansarme kippenboeren in Kenia te richten.

Ik begrijp inmiddels dus ook heel goed dat onze vrijwilligers zich tot nu toe niet in dit circus hebben gewaagd.

Nu hoorde ik onlangs dat het lokettenlandschap eind dit jaar behoorlijk gaat veranderen. Even hoopten wij dat het daar dan helderder van zou gaan worden. Eén voordeur, in elk geval.

Maar welnee: er komt gewoon nóg een nieuw loket bij, met weer geheel eigen voorwaarden.

Joepie. Misschien moeten we maar vast een cursus Chinees gaan volgen?

Evelijne Bruning is directeur van The Hunger Project

P! * september 2010

17

insp!ratie Naam: Kibret Mekonnen Leeftijd: 40 Organisatie: Afro-vision www.afrovision.nl

‘Samen met andere journalisten maakte ik in Ethiopië een onafhankelijk weekblad.

Maar door de regering werd onze bericht­ geving steevast gelabeld als politiek en subversief. In vier jaar tijd werd ik zo’n twintig keer opgepakt. Op gegeven moment wist ik: na het verschijnen van de krant moet ik twee dagen onderduiken om uit handen van de politie te blijven. Daarna is de ­commotie geluwd en kan ik weer een paar ­dagen aan het werk. Ik werd daar zacht ­gezegd een beetje moe van. Toen ik in 1995 voor het congres “Media and democracy for Africa” in Nederland was, besloot ik niet meer terug te gaan.

‘ I n vier jaar tijd werd ik zo’n twintig keer opgepakt.’

Ik heb nu in Nederland mijn bestaan opgebouwd. Ik werk als audiovisueel journalist, ben getrouwd, heb kinderen gekregen.

Maar daarnaast ben ik me altijd blijven ­inzetten voor Ethiopië. Eerst heb ik televisieprogramma’s gemaakt voor de Ethiopische gemeenschap in de diaspora. Nu ben ik bezig met het opzetten van een onaf­ hankelijke nieuwsvoorziening op internet, voor de mensen in Ethiopië zelf. Want het is daar met de persvrijheid alleen maar bergafwaarts gegaan. Als journalist kun je er wel je kunstje doen, maar alleen als je je hoofd en je gedachten ergens anders ­parkeert. De media worden geheel door de staat gecontroleerd, op wat private kranten over religie, sport of specifieke maatschappelijke kwesties na. Als burger kun je onafhankelijk, objectief nieuws wel vergeten.

Soms denk ik: Kibret, je hebt nu 15 jaar je best gedaan, is het niet eens tijd om je aandacht op andere zaken te richten?

Maar dat kan ik niet. Want Ethiopië zit nu eenmaal in mijn bloed. Ik heb mezelf van onderdrukking vrij gekregen, en nu wil ik de andere 80 miljoen Ethiopiërs ­helpen om ook vrij te worden.’

Tekst: Marije Wilmink / Foto: Tessa Posthuma de Boer

18 P! * september 2010

P!-xels

Vrienden voor het leven OPROEP Een bezoekje aan de kapper kan een hele bele­

venis zijn. Bijzondere kapsels, de laatste roddels of gewoon een ­vakkundige knip- of scheerpartij. Heb jij een mooie foto van een kapsalon in een ontwikkelingsland? Of van iemand met een indrukwekkende haardracht? Stuur 'm voor 20 oktober naar: redactie@pimagazine.nl, met een korte beschrijving van de foto en je eigen organisatie en project. Maximaal één inzending per organisatie.

Stichting Niketan werkt in Bangladesh al ruim 12 jaar samen met de lokale organisatie DRRA. De kartrekkers van beide organisa­ ties zijn inmiddels goede vriendinnen geworden. Tijdens een bezoek aan Nederland verraste Antoinette Termoshuizen de Bengaalse Farida Yesmin met een ritje op de tandem. www.niketan.nl

Jitske Monsma was drie maanden in Namibië via haar werk, SLK Kinderopvang Leeuwarden, om mee te werken aan een project voor straatkinderen en verwaarloosde kinderen. Ze ontmoette er Silverius (50). 'Hij was tijdens mijn verblijf een echte vriend, die me overal rondleidde en kennis liet maken met de lokale mensen en gebruiken', schrijft Jitske Monsma. Op de foto staat Silverius met haar buurjongetje Bruce (6). www.kinderopvangleeuwarden.nl Marc van der Sterren van Stich­ting Lalibela maakte in Ethiopië deze foto van Enane Fante en Ton van Reen. Enane Fante was vanaf het prille begin in 1999 een persoonlijke vriendin en belangrijke raadgever van de ­stichting. ‘Mede dankzij haar kennis en ervaring heeft de Stichting Lalibela de werkzaamheden kunnen uitbreiden en ontwikkelen’, schrijft Marc van der Sterren. Enane Fante overleed in 2008. www.stichtinglalibela.nl Nathalie Rietman van Stichting La Vecina (‘de buurvrouw’) staat hier op de foto met de Colombiaanse Carlina Arenilla. Ze houden samen trots de vlag van de school vast, die Rietman zelf in elkaar genaaid heeft. Arenilla werkt als kok in de keuken van de school, en werd onlangs nog uitgeroepen tot werkneemster van het jaar. www.lavecina.org

De Indiase Pappa Steven Vidyaakar is hier op bezoek bij de Nederlandse Willa en Wim van der Pijl en Juliane van Dee. Zij steunen zijn stichting Udavum Karangal in Madras, India, vanuit Nederland. In de loop der jaren is er een hechte vriendschapsband tussen hen gegroeid. www.helpendehandenindia.nl P! * september 2010

19

g (45) - Stichtin Cisca Beckers en em Ondern ­Onbegrensd

die n vijftig tegen ru een vrouw va verzeon s ‘Ik kwam in Pe al e di r aa m up nodig had, rolstoel. een nieuwe he s zat ze in een Du . en ijg kr n n jaar tie kerde niet ko ik lf heb en raakt mij. Ze ik geniet en Dat soort verhal , en eg we heupen gekr eu ni ee tw en geled obiliteit.’ mijn grotere m nog steeds van sdon www.onbegren

20 P! * september 2010

dernemen.nl