3
सचित्र् हफ्त्याळें
अक :ों 4
सोंख : 43
1 Veez Konkani
सप्तोंबर 23, 2021
संपादकीय: आपलें सर्वस्व ताणें लोकाक दिलें मोहनिास करमचंि गांधी - एक नां र् ह्या संसारां त अमर जां र्न उरलां . दिदिषां दर्रोध शां दतयूत झूज मां डून क्ां दतयूत पुरूष गां धीन शांती-समाधानेन दकतें कऱ्येत म्हळ्ळें अख्या संसाराच्या गुमानाक हाडलां . सभार र्साां थां र्न संसाराक कळीत जाल्लें की भारतीय दभंर्कुरे , झुजोंक सामथी नासले, रायां चे गुलाम जाल्ले म्हण. ह्याच्च कारणाक लागोन दििीष हां गाची ग्रेसतकाय लूिुंक व्यापारा नां र्ीं भारताक आयले आनी भारताची संपत्त लूदिलागले. तेणें ल्हान्सो पोचुवगीस पंगड गोंयां दभतर घालन, थंयच्या दहं िू नागररकां क बलात्कारान क्ीसतां र् कनव, दहं द्ां च्या तेंपलां ची लायलूि करून पिे शी संसकृती र्ोंदपलागले. जर ह्या पोचुवगीसां परीं दिदिषां चोय शेर्ि आसलो तर आज भारतां त क्ीसतां र्ां चो संखो बदळषि जातो. पूण ह्या दिदिषां चो हेतू फकत पयशे कचो आनी भारताची ग्रेसतकाय लुिचो मात्र जाल्ल्यान हां गासर तां च्ये थां र्न पोचुवगीसां परीं मतां तर काऱ्यीं चल्लीं नां त. ५२ इस्वेंत सां त तोमस - जेजुच्या आपसतलां पयदकंतलो एकलो भारताक आयलो तरी ताणें दर्शेष केल्लें कां य ना. केरळांत मात्सो प्रसार चल्लो पूण उपरां त ताका दहं िू पूजाररं नी धनव भादलयो मानव लागाड काडलो. सां त तोमसान ७ १/२ इगजो बां िल्ल्यो - कोिुं गल्लूर, पलयूर, कोट्टक्कार्ू (परर्ूर), कोक्कमंगळं , दनरनाम,
दनलक्कल (चायल), कोल्लम आनी दतरुदर्तंकोड (१/२ इगजव). केरळां तल्या सभार जुिेर्ां क ताणें बाप्तिज्म िींर्न क्ीसतां र् केल्लें म्हळ्ळो िाखलो आसा. आमचो गां धी जल्माल्लो ओकिोबर २, १८६९ र्ेर पोरबंिरां त आनी ताची खून जाली जनेर ३०, १९४८ र्ेर डे प्तल्लंत. गां धी दहं द्ां दर्रोध आसलो म्हळ्ळो र्ाि मां डून आसल्ल्या आरे स्सेस सां द्ां मधल्या नाथुराम गोडसेन गांधीक गुळो मानव लागाड काडलो. गां धी मुसदलमां क सहकार दिता म्हळ्ळोच्च अपराध ताचो जीर् काडु ं क पार्लो. आज ह्याच पंगडाचे भारताचें राज चलर्न आसात आनी भारत एक दहं िू राषिर करुंक जाय म्हण पंथाहर्ान माताव त. गां धी जल्माल्लें पदर्त्र भारत आज िु षकदमांनी, जादतर्ादिं नी एक येमकोंक कसें केलां . थोड्याच्च ग्रेसतां चा हातीं भारताचीं महान योजनां खंचल्यांत. कोरोडां नी पयशे दगळू न दर्िे शां क गेल्ल्यां क पािीं हाडु ं क ना. दबजेपी राजकारणी लोकाक भासार्न आपलेंच खजान भताव त. भारतीय राकोन आसात आतां तां ची सोडर्ण करुंक परत गां धी येतलोगाय म्हण.
-डा| आसिीन प्रभू, दचकागो
2 Veez Konkani
० कला स०सार ०
‘कादत्रना’क स०सार भो०र्डादयल्लो मु०बदयचो ‘स०गीत साम्राि’
हे नरी डी’सोजा ० ससज्येस ताकोडे
पािल्या लगबग ५० र्साव ० थार्न म०गळु री को०कणी कथोलीक समुिायाचा काजारा सोबाणा०नी, दर्शेस जार्न म०गळु री को०कणी कथोलीक समुिायाच्या रोसाचा
काऱ्या०नी हे नरी डी’सोजाचे० ‘ये ये कादत्रना’ आनी ‘आमी िोगी सेजारा’ म्हळ्ळी० िोन पिा० गाजनातल्यार त्या रोसा काऱ्याचो ज्योश चडाना. ही० पिा० आयकाताना
3 Veez Konkani
तनाव ट्या०चे आनी प्रायर्०ता०चे
पाय
नाचाक लाग्तात आनी पे०किा० आपदश०च हाल्तात आनी धल्तात. ---------------------------------------
4 Veez Konkani
म्हजी आनी हे नरी डी’सोजाची ओळोक
काल्ची 5 Veez Konkani
पोची
न्हय,
लगबग
पा०त्तीस
र्साव ०ची. हा०र् मु०बय पार् ल्ल्या स०िरबार
गोरे गा०र्
6 Veez Konkani
उिे ०दत०त
म्हजा
आ०दिगेर
रार्तालो०. गोरे गा०र् इगजी
उपरा०त
रयला पािे उत्रोन तेनकाक गेल्यार दपरामल नगर. आनी हे नरी थ०यसर र्सती कताव . १९८५-०त हा०र् गलफाचा कामाक प्रेतन करून मु०बयी पार्ल्लो०.
7 Veez Konkani
तर्ळ बाह्रे ना०त सािर जाल्ल्या िोन ‘हे नरी
नायि’ स०गीत
8 Veez Konkani
काऱ्यर्दळ०क
हे नरीन
लोबो,मर्ीन दप०िो, दसरील दडसोजा आनी हे रा०नी स०गीताची जर्ाब्दारी घेतली.
म्हाका काऱ्ये० दनर्ाव हक जार्न आपर्न व्हे ल्लो. आमचा प०गडा०त गो०यची० फामाि कलाकारा० आल फ्रेड आनी रीिा रोज, मु०बदयची डो! अपणाव मायेकर आनी ख्यात स०गीत दनिे शक राजे०िर दस०ग आसल्ले. आमका० रार्ो०क बाह्रे न चा प०चतारा दहल्टन होिे ला०त.हा केिे ० व्हते० भाग आमचे० को०कणी कलाकारा०चे०, प०चतारा होिे ला०त र्सती कचे०! अशे० म्हाका भोग ल्ले० आसा तर्ळ. त्याच र्साव हा०र् कामाक लागोन खतार पार्लो०. थ०यसर म्हाका फेदलक्स लोबोची ओळोक जाली. हे नररचो दमर्णो रोकी फेनाव ०डीस, जेरी कुलशेकर, डोनी लोबो, फेबी मे०डोन्सा, प्तिफी डी’सोजा, दर्दर्यन डी’सोजा, मर्ीन दप०िो आनी हे रा०क सा०गाता हाडून फेदलक्स लोबोचा मुकेल्पणार आमी १९८६- ०त ‘को०कणी कल्चरल एसोदसयेशन’ (केसीए) बा०िले०. खतारा०त मा०डून हाडलल्या पदयल्ल्या को०कणी स०गीत काऱ्याक मु०बयी थार्न आमी हे नरी डी’सोजाक आपयलो. डोनी
सुमा क्श्ण, सीमा डी’सोजा, ज्यूली डी’सोजा आनी हे र सबार नव्या ताले०ता०क डोनी लोबो आनी मर्ीन दप०िोन तरबेती दिली. तर्ळ खतारा०त असले० स०गीत काऱ्ये० आनी म्हजो नािकुळो ‘कुबे-मुिली०’सािर जा०र्चाक सकाव री अनुमती घे०र्चाक मसतू र्ार्ुरललो म्हळ्यार फेदलक्स लोबो. ताका थोड्या आरबी अदधकारर०ची ओळोक आसल्ल्यान मात्र हे ० साद् जाले० त्या काऱ्यर्ेळी० आमी यशस्वी म०गळू रगार उद्मी मानेसत हे नरी मायकल डी’सोजाक सन्मान केलो. हे नररचे० पयले० पि ‘सा०गचे० दकते० हाय हाय’(१९६४) आल इ०दडया रे दडयो मु०बय के०द्रा थार्न प्रसार जाले०. एच.एम.र्ी. क०पेनीन हे नरी डी’सोजाची० ‘ये ये कादत्रना’, ‘आमी िोगी सेजारा’ आनी हे र थोडी० लोकामोगाळ पिा० रे कोडव कताव ना मु०बदयचो ख्यात स०गीत दनिे शक एनोक डे दनयल्स हाणे० स०गीत दिल्ले०. ‘ये ये कादत्रना’ पिाक हे नररस०गी० ताळ्याक ताळो मेळदयल्लो हे लेन डी’क्ुजान. उपरा०त ताचा पिा०क स०गीत बसदयल्ल्या० पयकी रादज०िर दस०ग, बाबूश आनी मरलीन, ही० प्रमूक.
9 Veez Konkani
हे नररचो ताळो एक दर्दशश्ट र्गाव चो. काश्याचे र्ािलेक लो०कडाचे कादडयेन बोडयताना उिचे तसलो एक अपरूब पूण सोबीत ताळो. सािो, भोळो आनी खाल्त्या काळजाचो मोगाळ कलाकार तो. आपूण को०कदण०तल्या भोर् थोड्या श्रेश्ट आनी लोकामोगाळ गार्प्या० पयकी एकलो म्हळ्ळो कुसकूि अह०बार् सयत ताका ना. म०गळू र चा सबार गार्प्या०क ता०च्यो कोर्ळ्यो र्ा दसडी मु०बदयचा स्टु दडयो०नी रे कोडव करु०क हे नरीन सर्वय थराचो प्रोत्सार् आनी सहकार दिल्लो आसा. स०सारबर गाजोन स०गीत स०सारा०त हे नररचे० ना०र् अमर िर्रु०क सकचे० एक मात्र पि जार्नासा ‘ये ये कादत्रना’. को०कणी स०सारा भायर हे ० पि दर्शेस लोकामोगाळ जाला० श्रील०का०त. हा०गाचा सबार स०गीत प०गडा०नी कात्रीन बायेक एक मोगाचे० स्थान आसा. िु बादय०त आसचा गो०यकारा०चा रे सिोरे ०िा०नी सयत ‘ये ये कादत्रना’गायताना ग्राहक आपले ग्लास सकयल िर्नव सा०गादतदण०क घेर्न नाचो०क लाग्तात. हे नररची० थोडी० लोकामोगाळ पिा०: ये ये कादत्रना आमी िोगी सेजारा िऱ्याचा ल्हारारी सा०गचे० दकते० हाय हाय
च०द्रे म उिे र्न आयला रोजादलना आब्दु ल्ला दसलदर्या फूलर्ाली चणेर्ाली सोबीत सोबीत रुपणी० घराचो दिर्ो तू० सपाणगो फा०त्याचे० दश०र्ती० आबोली० सोबीत जेदस०ता एदबदसडी चेडू० बो०बदयचे० गोसो गोसो च०द्राचा कीणाव ०नी इल्लो इल्लो काळजा०त तुफान ऊि ऊि को०कण्या आबोदलना च०द्रे मा मोगार पडोन काजार पेद्रू दसमा०र् माररया लोणचे० --------------------------------------हे नररचो जल्म जालो १९४३ माचव ४-र्ेर बदिकट्टे ०त. दशकप चीकमगळू र, पुत्तूर आनी म०गळू र सा० लुर्ीस कोलेदज०त. मु०बदय०त ताणे कानून दशकपा०त पद्ी
10 Veez Konkani
जोडली. को०कणी पत्रा०नी मिव्यो कादणयो बरदयल्ल्या ताणे० सोबीत स०सार, घर राणी आनी आता०चो स०सार म्हळ्ळे नािकुळे दलकल्यात. थोड्या पत्रकताव ० स०गी० मेळोन ताणे० ‘हाय’म्हळ्ळे ० एक इ०गलीश पत्र आर०ब केल्ले०. मु०बदय०त हे नरीन एक बीि ग्रूप बा०िलो. ख्यात पाश्चात्य गार्पी िीफ ररचडव , एलर्ीस दप्रसली, ररक्की नेल्सन, प्याि बून आनी हे रा०ची० पिा० काजारा० सोबाणा०नी आनी प०चतारा होिे ला०नी आपलेच शयलेर गार्न हे नरी भारीच लोकामोगाळ जालो. हे नरी डी’सोजा एकलो फामाि रे दडयो आनी दिर्ी कलाकार. १९६४-०त ‘सा०गचे० दकते० हाय हाय बो०बय श्हराचे०’ म्हळ्ळे ० ताचे० पयले० पि आल इ०दडया रे दडयोर प्रसार जातच हे नरी को०कणी लोकाक ओळदकचो जालो. ताची० पिा० रे दडयो श्रील०का, कुर्ेयि, खिार आनी बाह्रे न रे दडयोर थार्न यी प्रसार जाल्या०त. बो०बय दिर्ीरयी ताची० पिा० प्रसतूत जाल्या०त. मु०बदय०त सुदर्वल्या र्साव ०नी हे नरी डो०ग्री म्हळ्ळे कडे एका घरा०त पे०दय०ग गेसि जार्न रार्तालो. तर्ळ को०कणी नािका० खातीर पिा० रचु०क ताका आपर्णे० दिताले. त्या र्साव ०नी हे नरीन ए.िी. लोबो, चा.फ्रा. िे कोसता, ए.सी. दमसकीत, फ्रेड्डी
बारबोजा, फ्रान्सीस फेनाव ०डीस काप्तस्सया, जे.बी. डी’सोजा, आलफोन्स डी’कोसता, र्ीलफ्रेड कुमार तोट्टाम आनी हे रा०चा नािका०क ताणे० पिा० रचल्या०त. आल इ०दडया रे दडयोन एिोळ पऱ्या०त ७००-क दमकर्ोन हे नररची० पिा० दर्त्रायल्या०त. ‘हे नरी नायि’ स०गीत काऱ्यर्ळी एिोळ म०गळू र, मयसूर, बे०गळू र, है िराबाि, मु०बयी, िु बाय, अबुधाबी, खिार, बाह्रे न, कुर्ेयि, मसकत, क्यानडा आनी हे र गा०र्ा०नी सािर जाल्यात. हे नरीन दर्लफी रे दब०बसास०गी० सा० लुर्ीस कोलेदजचा उग्त्या मयिानार सािर केल्ले० स०गीत काऱ्ये० उडासा०त उचे तसले० म्हणता तो. केनडा०त सािर जाल्ल्या को०कणी स०गीत काऱ्यर्दळ०त गो०यची फामाि गार्पीण लोनाव स०गी० ताणे पिा० गायल्या०त. हे नरीन ‘काजारा उपरा०त’ आनी ‘उडता तो पडता’ म्हळ्ळ्या िोन िे लेदफल्मा०क पिा० घडून गायल्या०त. २००८-०त मा०ड सोबाण स०सत्यान सािर करून दगन्नेस जागतीक िाकलो जोडल्ल्या को०कणी दनर०तरी गायन काऱ्या०त मु०बय-मीरा रोड प०गडाचो स०गीत दनिे शक जार्नासल्लो हे नरी
11 Veez Konkani
डी’सोजा. उपरा०तल्या र्साव ०नी मा०ड सोबाणाचा पयलो दर्श्व को०कणी सा०सक्तीक महामेळ आनी मयन्याळी मा०ची -हा०तू० हे नरी दडसोजान पिा०स०गीताच्यो काऱ्यर्ळी सािर केल्यात., ‘ये ये कादत्रना’ची दर्शेशता: राजीर् कपूरान अदबनय केल्ल्या ‘शुदक्या’ दफल्मा०त नामणेचो गार्पी अनू मदलकान ‘ये ये कादत्रना’ पि घाल्ले०. ‘ये ये कादत्रना’ पि म०गळु री को०कणी दशर्ाय, गो०यचे को०कदण०त, दस०हळी, पुडतुगेज, स्प्यानीश, तमीळ, तेलुगू, इ०गलीश आनी हे र भाशे०नी गायतात. बोर्शा ‘ये ये कादत्रना’पिाक स०सारबर मेळल्ले दततली लोकदप्रयता एिोळ ख०च्यायी को०कणी पिाक मेळो०क ना. हे नरी दडसोजा स०गी० सुदर्वल्या र्साव ०नी हे लेन डी’क्ूज पिा० गायताली. उपरा०त चडु णे ३० र्साव ०बर हे नरी स०गी० पिा० गायलेली कीतव मु०बदयचा डो. अपणाव मायेकर, दहका फार्ो. सुकोररना, लोला फेनाव ०डीस आनी हे र सबार गार्प्या०नी आनी गार्दपणे०नी हे नरी स०गी० ताळे मेळयल्यात. प्रशसत्यो-पुरसकार हे नरी डी’सोजाक एिोळ सबार प्रशसत्योपुरसकार लाबल्यात. १९८८-०त बज्जोडी -
प्रेम नगरचा शा०ती िब्बान म०गळु रा०त सािर केल्ल्या ‘हे नरी नायि’ काऱ्यार्ेळी० ताका ‘स०गीत साम्राि’ म्हळ्ळे ० दबरूि िीर्न सन्मान केलो. मु०बदय०त ताका ‘कलारत्न’(१९९५) दबरूि िीर्न मान केला. ‘िायजी िु बाय’ को०कणी लेकका०चा स०घिनान आनी ‘सेर्ा’िह्मार्र हाणी० हे नरी दडसोजाक दजदणये सािन प्रशसती भेिर्न मान केला. केनरा र्रलड फा०र्डे शन हाणी० हे नरीक केनरा कला स०केत प्रशसती िीर्न मान केला. त्या दशर्ाय िायजी िु बाय, को०कणी कुिाम बाह्रे न, एस.एम.के.सी. िु बाय, उस्वास िु बाय, बेळ्ळे दर्शन िु बाय, को०कणी कल्चरल असोदसयेशन खतार, एम.सी.सी. खतार आनी सा०गाताच अबुधाबी, मसकत, कुर्ेयि आनी हे र गा०र्ा०नी, मु०बयी, बे०गळू र, मयसूर, म०गळू र आनी हे र जाग्या०नी हे नरीक मान-सन्मान केला. र्साव आिी० ताका स०िे श प्रशसती फार्ो जाल्या, आयलेर्ार बे०गळू रच्या एफ.के.सी.ए.न ताका प्रशसती पािर्न सन्मान केला. हे नरी दडसोजाची दर्शेशता म्हळ्यार ताचे० सािे ०पण आनी खाल्ते०पण. आपूण एकलो लोकामोगाळ आनी फामाि गार्पी म्हळ्ळो अह०बार् जा०र्, व्हडपण जा०र् ताचेलागी० ना. ल्हान व्हड कलाकार म्हळ्ळो भेिबार् तो कररना. को०कणी जा०र्, हे र भाशेचा जा०र्, सक्कड
12 Veez Konkani
कलाकारा०कडे हे नरीन बरो स०ब०ि िर्रला. म०गळू रचा पिा० घडणारा०क मु०बयी स्टु दडयो०त पिा० रे कोडव कचाव ०त हे नरीन दि०र्चो सहकार दर्शेस. स०िे शान सा० लुर्ीस कोलेदजचा मयिानार सािर केल्ल्या को०कणी स०गीत काऱ्यर्दळ०त दर्लफी रे दब०बसास०गी० ताणे०यी पात्र घेतल्लो. केनडा०त आसा केल्ल्या को०कणी स०गीत काऱ्यर्दळ०त ताणे गो०यची फामाि क०ताररसत लोनाव स०गी० पिा० गायल्या०त. दर्शेस दकते०गी म्हळ्यार एम.सी.ए. खतार हाणी० मा०डून हाडल्ल्या गलफ र्ोयस आफ म्या०गलोर’ सेमी फायनल्स स्पद्ाव उपरा०त चलल्ल्या स०गीत काऱ्यर्दळ०त ‘आमी िोगी सेजारा’ पि हे नरी दडसोजा आनी बाप डे नीस डे सान गार्न लोका थार्न होगळीक जोडल्ली. हे नररचा हर एका कामा०त सा०गात आनी सहकार दिल्ली ताची मोगाची पतीण लीना फेनाव ०डीस, २००१-०त अ०तरली. ता०ची एकलीच धूर् क्यारोलायन लग्न जार्न प्रसतूत खतार आसा. जेरी डी’मेल्लो बे०िू र हाचा िायदजर्रलड र्ेबसायदि०तल्या ‘िोरे दमफा’ दर्भागा०त, िायजी र्र्लड दिर्ीर तशे० राकणो प्रकाशनाचा बुका०त हे नरी डी’सोजाची ओळोक पगवि जाल्या. प्रसतूत हे नरी
डी’सोजा गोरे गा०र् दपरामल नगरा०त र्सती करून आसा. आपणाक िे श दर्िे शा०त अस०क्यात अदभमानी आसात. ता०चेर्र्ी० आपणाची० पिा० स०सारभर लोकामोगाळ जा०र्क साद् जाले० म्हळ्ळो स०तोस आनी त्रिी आपणाक आसा म्हणता हे नरी डी’सोजा. फुडल्या र्साव ०नी ताचा पिा०चो एक स०ग्रह आनी नव्यो दसडी काडचे० योजन आसा ख०य हे नररचे०. ताचे० सपण खरे ० जा०र्! ००० हे नररचीं थोडीं उत्रां : म्हाका भाररच्च अजाप जालें र्ीज मूखपान पळे र्न. म्हाका फेसबूक इत्यािी समाजीक माध्यमां नी आसची तां त्रीक जाण्वाय भाररच्च उणी. हां र्े ह्या आिीं सभार र्साां थां र्न सर्व म्हजीं संिशवनां दनराकदशवल्यां त. जर आज हां र्े जगत्तां त नां र्े व्हे लां तर तें फकत म्हज्या अदभमादनंनी म्हजेर िर्रल्ल्या मोगान, हें च कारण हां र् त्या दशखराक चडोंक. हां र् एक पत्रकतव आनी हां र्ें एक इं गलीष दिसाळें Hi म्हळ्ळ्या नां र्ार सुर्ाव दतल्लें. रादजका कृपलानी बराबर हें पत्र उज्वाडाक आयलें. पूण उपरां त िु डर्ाची अडचण
13 Veez Konkani
जाल्ल्यान रादजका कृपलानीन दचंतलें की आमी ह्या र्ार्राचेर पिो र्ोडचोच्च बरो म्हण. रादजका कृपलानी िायम्स ग्रूपाक सेर्ाव लें तां कां र्ाताव र्ोिगार्न िीर्ंक. तें एका अती पयदशल्या जाग्यार मरण पार्लें. म्हजें संगीताचें पयण फकत सुर्ाव दतलें बोंबयत. िे र्ाधीन दर्ल्पी रे दबंबस जल्माल्लो १९४२ इस्वेंत तर हां र् जल्माल्लों १९४३ इस्वेंत. युनायिे ड यंगस्टसव जसे दर्लदफचे दमत्र जां र्नासले तसेंच म्हजेय. दर्लदफच्या उल्याक पाळो िींर्न हां र्े सभार बोंबयचे दहं िी संसारां तले संगीतगार ताका कुमक िीर्ंक म्हण मंगळू र धाडल्लें. हां र् मंगळु रां त दशक्ताना पाद्ा है सकूलां त बोडव र जां र्न आसल्लो आनी तेन्नां म्हजे बराबर दर्लफी रे दबंबसयी बोदडां गां त आसल्लो. व्हय बेंिुरां त तेन्नां पिां घडच्यां त फामाि जाल्ल्या र्ाल्ली र्ासान म्हाका एका नव्याच्च कलाकाराक सहकार दिल्लो आनी हां र्े दमसां र् आयताराक बेंिुरां त तीन र्साां तीन नािक बरर्न खेळदयल्ले - सोबीत संसार, घर राणी आनी आतां चो संसार. "हे लेन दडक्ुझाच्ये धुर्ेन दफयोनान असें बरदयल्लें: मोगाळ अंकल हे नरी, हां र् हें पि तुका धाडिां दकत्या म्हळ्यार तुजीं पिां म्हज्या जीर्ाचो र्ां िो जां र्नासात तसेंच सभारां च्या."
दफयोनाचो हां र् पोिोनव. ती आतां डे प्तल्लंत आपल्या लोरे यन म्यूदजकल अकाडे मी शालां त २०० र्यर ग्रेसतां च्या भुग्याां क संगीत दशखर्न आसा. कोंकदणच्या चररत्रेंत जत एक पि संसारभर घाजलां तर फकत ’ये ये कादत्रना’. हें पि १९७१ इस्वेंत उग्ताडाक आदयल्लें एच.एम.र्ी. (हीझ मासिसव र्ोयस) आनी उपरां त तें पि नदहं च भारतां त बगार, श्रीलंका, खाडी गां र्, युरोप तसें इतर िे शां दनंय ख्यात जालें . एिोळ र्रे ग हे नरीन २,००० र्यर पिां घडल्यां त आनी तां तलीं चडिार् पिां फामाि जाल्यां त. ताणें घडल्लीं पिां दिर्ंगत हे मंत कुमार, उषा उत्तूप, डा| अपवणा मायेकर (मराठी पिां घडणार ित्ता िौजेकाराची धूर्) जी हे नरी बराबर पािल्या २८ र्साां थां र्न गार्न आसा. दफयोना आपल्या च्यािां त म्हणिा: अंकल हे नरी, हां र्े जमवन रे मेडीस र्ल्लभ र्लर्दलकरान बरदयल्लें दर्श्यां तलें लेखन र्ाचलें. भारीच म्हाका.
परबीं हाच्या तुज्ये रुचलें
हे नरी म्हणालो: िे र् बरें करू ं दफयोना. हां र् आतां म्हजीं पिां र्ृदत्तपर रीतीर पगवट्टां कादपरै ि कायद्ा प्रकार आनी म्हजे दमत्र जे
14 Veez Konkani
दर्िे शां नी दजयेतात ते म्हजीं पिां पळे र्न आसात. जें दकतें म्हजेलागीं आसा तें हां र् तुका धाडिां . पािल्या ३ र्साां थां र्न हां र् हें करून आसा दफयोना, िे र् बरें करू ं . दफयोना: िे र् बरें करू ं अंकल हे नरी. एका फामाि साध्या व्यक्ती थां र्न आयकोंक खूश पार्तां . तुज्ये तसले व्यक्ती लां ब दजयों हां र् तसेंच म्हज्येतसलीं तुजें साधेंपण मानतात आनी तकली बागायतात. तुर्ें फकत एका पिा ’ये ये कादत्रना’मुखां त्यर सगळो संसारच्च तुजो केलाय. हें पि कां य दबदलयान पार्िीं लोकान खंडीत जां र्न आयकालां . म्हाका व्हतो संतोस भोग्ता तुका सां गोंक तुंर्ें म्हाका दिल्ल्या सहकाराक तुज्ये बराबर काम करुंक. जर हां र् आज इतल्या उन्नतेक पार्ल्यां तर तुंर्ें दिल्लें मागविशवन्ंच ताका कारण. हां र्े तुका मोसतू पािीं िीर्ंक आसा अंकल हे नरी. संसारां तल्या सर्व मंगळु री समाजेक तूं एक कोंकणी अदमताब र् रजनीकां त! हे नरीन सां गलें की दकशोर सोधा हां र्ें रां र्च्या िू सऱ्या कट्टोणां त रार्ता. ताणें आनी ताचो व्हड भार् राजेंिर दसंघ सोधा आनी राज दसंघ सोधा हाणीं म्हज्या ११ पिां क संगीत दिलां . राजेंिर दसंघ सोधा म्हज्ये
बराबर पयण कनव बाह्रे यन, िु बाय, अबू धाबी, बेंगळू र, मंगळू र ह्या गां र्ां नी म्हज्या नायिां क संगीत दिलां . हे नररच्या पिां क आर. डी. बमवनाच्या संगीतगारां दनंय संगीत दिलां कां गो बीिस मारून. एनोक डे दनयल्सा बराबर बसोन हे नरीन संगीत घडून ताच्या पिां क बसयलां . दकतें ताचें तालेंत! एच.एम.र्ी. रे कोडाव च्या पािल्या कूसीन संगीत आनी उत्रां हे नररचीं म्हण छापलां . हाका ताच्या नां र्ा बिलाक एनोक डे दनयल्साचें नां र् घालुंक सां गल्ल्याक एनोक डे दनयल्स म्हणालो की सर्व काम तुंर्ेंच केलां य तर म्हजें नां र् दकत्या? ताणें फकत नोिस बरदयल्ले आनी संगीत इं डसिर ीच्या संगीतगारां क हाडन संगीत दिल्लें. एच.एम.र्ी.ची संगीताक एक बजेि आसली दफयोना, भाररच्च साधें संगीत र्ापरुंक. पूण हां र्ें तां कां सां गलें की म्हाका ऊंचलें संगीत जाय म्हण. एच.एम.र्ी. म्हणाले तुका तुजें संगीत रे कोडव करुंक एक अर्कास मेळिा म्हण. पूण हां र्ें म्हळें फकत अर्कास मात्र नाका, बरें संगीतयी जाय. एनोक डे दनयल्स त्या र्ेळा आपले दहं िी एकोदडव यन संगीतादर्शीं उलर्न आसल्लो. थंयसर बसल्ल्या ताणें आमचें हें उलर्णें आयकालें
15 Veez Konkani
तो म्हणालो की जाता दततल्य उण्या बजेिीर आपूण तुका संगीत दितां म्हण. त्या उपरां त आमीं ताच्या ब्ां डरा फ्लेदमंगोंतल्या घरा गेल्यां र्. त्या उपरां त हां र्ें ताच्या संगीताचो प्यािनव पाळ्ळो, पयलें संगीत, िु िें संगीत, दफल्लसव तसें एरें जर तो नोिस बरयतालो आनी हां र् ताका कसलीं संगीत उपकरणां र्ापचीं तें सां ग्तालों. म्हज्या र्ृदत्तपर जीर्नां त ५० र्साां हां र्े ताचो प्यािनव र्ापरलो आनी २,००० प्रास चडीत पिां घडलीं. मैकल मचािो म्हजो कजन बेळमाणचो जो आतां कुिमा बराबर जमवनी आसा, पिां घडिालो. तो हे लेनाचो संबंधीक. ताच्या प्रथम सीडी जीर्न संगीत हाका ताणें ताचीं पिां सेि करुंक दर्चारल्लें संगीताक. ताणें एक पि संगीत साम्राि म्हणोन घडल्लें आनी त्या सीदडं त एकोडे गादयल्लें. पयल्ये पार्िीं हां र्े हे रां चीं पिां गायलीं - मैकलाचीं िोन पिां . पयलें संगीत, िु िें संगीत, दफल्लसव इत्यािी हां र्े घाल्लीं. आतां य म्हाका तो उगडास आसा. पत्रार्ो ििसव मंगळू र, नेरी आनी जेरी अबू धाबी, आलन फेनाां डीस मसकत, नोरबिव दपरे रा िोहा, खिार हां च्या योजनां नी हां र्े संपूणव हात िींर्न काम केल्लें. सर्व तां चीं
पिां संगीताक ताळ करुंक, संगीतगारां क सां गाता जमर्ंक, रे कोदडां ग स्टू दडयो, गार्प्यां क जमर्ंक, इत्यािी. चीकमंगळू र दजल्ल्यां तलें एक ल्हान नगर बदिकट्टें त हे नररचें जनन जाल्लें. मंगळू र सां त एलोयदसयस कालेदजंत आपलें दडग्री दशकाप संपर्न, ताणें युदनर्दसविी ओफ बोंबयत एलएल.बी. केलें. उपरां त फैनाप्तन्सयल कन्सल्टें ि जां र्न बोंबंयत र्ृत्ती धरली. मधें पत्रकतव जां र्न काम केलें तरी तां तूं सलर्णी लाबली, दनमाणें भर्ाव श्याच्या संगीत र्ृत्तेंत ररगल्या उपरां त १९६४ इस्वेंत बोंबंयत ताणें एक र्ृदत्तपर संगीत पंगड रचलो. हे नरी दडसोजाचें एक दर्शेष प्रिशवन गेल्या र्साव क म्हण मां डून हाडल्लें; पूण कोर्ीड महामारीक लागोन हें काऱ्यगत जालें ना. आतां हें काऱ्यक्म येंर्च्या र्साव ताचो जल्मा गां र् बदिकट्टें त चल्तेलें. काऱ्यक्माच्यो दिकेिी एिोळच्च दर्कून गेल्यात आसतां हें काऱ्यक्म एक जयत हाडिे लें म्हणच्यां त दकतेंच िु बार् ना. र्ीज हे नरीक ताच्या दमसां र्ां त सर्व यश आशेता आनी बरें माग्ता. -डा| आसटीन प्रभू, सिकागो
16 Veez Konkani
गांधीसिच्या सिसितांतली ं थोडी ं घसडतां -रििडड अलिािीस, कोडे ल
१. मेल्ल्यां चें उपद्र:
कडे येर्न पार्लो. ताचे पाय नीि रार्ानतले. ताच्या काळजां त धोल बडदयल्लो आर्ाज
त्या काळोकी रातीं भुगो मोहन सगळोच
आयकातालो. ताच्या घच्याव कामाची स्त्री रं भ
दभयेल्लो. ताका मेल्ल्यां चें भ्यें चड. केिाळाय
बागलालागीं उबी आसली.
काळोकां त एकलोच आसताना खंच्याय मुल्या थार्न मेल्लें येर्न ताच्या आं गार
“दकतें गजाल पुता?”दतणे दर्चारलें.
उडता म्हण तो दभयेतालो. आनी आयच्या
“म्हाका भ्यें दिसता, िायी”म्हणालो मोहन.
रातीं इतलो काळोक आसल्लोकी ताचोच हात ताका दिसानातलो. मोहनाक ताच्या
“भ्यें? दकत्याचें भ्यें भुग्याव ?”दतणे सर्ाल केलें.
कुडा थार्न आन्येका कुडाक र्चोंक आसल्लें. सर्कास ताच्या कुडाच्या बागला
“पळे दकतलो िाि काळोक! म्हाका
17 Veez Konkani
मेल्ल्यां चें भ्यें दिसता.”ताचो ताळो कां िालो.
“दकतें जालें? दकतें सोधून आसाय तूं?”ताणे गां धीजी लागीं दर्चारलें.
“काळोकाक दभयेंर्ची गजव ना पुता. तूं रामाक चींत आनी तर्ळ खंचेंय मेल्लें तुजे
“ पेन्सील भायर पडल्या. ती एिीच लां ब
लागीं येंर्चें ना. कोणी तुज्या मात्याचो एक
आसल्ली”म्हणालो गां धी.
केस पर्यां त आपडु ं क सकचोना. राम तुका राक्तलो.”दतणे ताका सलहा दिली.
एका ल्हान पेप्तन्सले खातीर गां धीजी इतलो
असुंतुषि जार्न ताचो र्ेळ दर्भाडचो रामाचें नां र् उचारीत मोहन रूमा थार्न
पळर्न काका साहे बाक अजाप जालें. ताणे
भायर आयलो. त्या दिसा थार्न गां धी जां र्
ताचे लागीं आसल्ली पेन्सील गां धीजीक
काळोकां त र् एक्सुरो आसताना दभयेनातलो.
दिली.
राम आपणा सां गाता आसतां पर्यां त आपणे कोणायकी दभयेंर्ची गजव ना म्हण तो
पूण गां धीजी आयकालोना. “म्हाका तीच
पात्येल्लो. होच ताचो भर्वसो ताच्या सगळ्या
ल्हान पेन्सील जाय.”ल्हान भुग्याव बरी तो हठ
दजदर्तां त ताका धयर िीर्ंक पार्लो आनी
कररलागलो.
दनमाणे मोताव नां य ‘हे राम’म्हण प्राण केलो. “बरें , सद्द्याक ही पेन्सील उपयोग कर.” आमकां कां य दलसां र् मेळता?
म्हणालो काका साहे ब. “हां र् ती उपरां त तुका सोधून दितां .”
२. मायाग जाल्ली पेन्सील: “ती िाकिु ली पेन्सील म्हाका दकतली िक्षीण आदफ्र्रका थार्न गां धीजी पािीं
मोलािीक म्हण तुका समजाना. हां र् मद्रास
आदयल्लोच
मीदिं ग
आसताना नािे सनाच्या िाकिु ल्या पुतान ती
आपयलें. काका साहे ब कालेल्कर कुमक
म्हाका दिल्ली. ताणे म्हाका ती इतल्या
करुंक थंय गेलो. त्या एका दिसा गां धी ताच्या
मोगान आनी मयपासान दिल्ली ती हां र्ें
डे सका बगलेन दकतेंगी सोधून आसचो ताणे
होगडार्ंक नजो!”म्हणालो गां धीजी.
मुंबंयत
कोंग्रेसाचें
िे कलें. ताच्या तोंडार आतंक दिसतालो. 18 Veez Konkani
काका साहे ब फुडें दकतैं उलयलोना. ती
भुग्याव चें काळीज दभमवतेन भरलें.
सोधच्यां त ताणे गां धीजीक सां गात दिलो. दनमाणे पेन्सील मेळ्ळी. चड म्हळ्यार िोन
“म्हजी आर्य बरें कनव दशंर्ता. अळे म्हजी
इं चा लां ब आसल्ली. पूण ती मेळतच
सगळी मुसतायकी दतणेंच दशंर्ची. तुका
गां धीजीक जाल्लो संतोस इतलो आनी
एक कुताव दशर्ोंक हां र् दतका सां ग्तां .”भुगो
दततलो न्हय! एका भुग्याव च्या मोगाची ती
म्हणालो िीनपणी.
काणीक आनी गां धीजीक त्या भुग्याव चो मोग
चड मोलािीक.
“तुज्या आर्यक दकतले कुताव दशंर्ोंक जातात?”गां धीजीन दर्चारलें.
आमच्या भुग्याां क र्सतुंचें मोल कळीत आसा?
“तुका दकतले जाय? एक.. िोन.. तीन... तुका दकतले जाय दततले ती तुका दशंर्ोन दिता.”
३. दकतले कुताव जाय?
भुगो धयरान म्हणालो.
गां धीजीक भेिचें म्हळ्यार भुग्याां क भारीच
गां धीजी एक पार्िीं मौन रार्लो. उपरां त तो
खुशी. एक पार्िीं एका भुग्याव क गां धीजीक
म्हणालो:“पूण हां र् एकलोच ना पुता. हां र्ें
पळर्न बेजार जालें . एिो व्हडलो व्यक्ती
एकल्यान मात्र कुताव नेसचें साकें न्हय.”
जार्नयी एक शिव पर्यां त तो नेसानासतां आसा तें पळर्न ताका अजाप जालें.
“तुका दकतले कुताव जाय तें म्हाका सां ग.”तो भुगो र्त्ताय कररलागलो. “तुर्ें दकतले जाय
“बापू, तूं दकत्या कुताव नेसानां य?”धयर कनव
म्हण सां गल्यार पुरो. हां र् म्हज्या आर्य
त्या भुग्याव न दर्चार्लें.
लागीं सां गोन दशंर्र्न हाडन दितां .”
“ पयशे खंय आसात, पुता? हां र् िु बळो.
गां धीजी त्या भुग्याव कच पळे लागलो. “पुता,
कुताव दशंर्र्चे
म्हजें कुिम एकिं व्हड आसा. म्हाका
दततले पयशे म्हजे लागीं
नां त.”गां धीजी सत उलयलो.
चाळीस कोरोड भार् आनी भयणी आसात. तां कां सकडां क नेसोंक र्सतूर मेळता 19 Veez Konkani
पर्यां त हां र्ें एकल्यान कसें कुताव नेसचो?.
दर्चारलें. पूण गां धीजीन िीर्ंक इनकार
सां ग म्हाका तुज्या आर्यक इतल्या जणां क
केलें.
कुताव दशंर्ोन िीर्ंक जायतगी?” भुगो दचंतुंक पडलो.
“संघाक म्हण दिल्ल्यो हजार रुप्यां च्यो चेक्की हां र् सां बाळतां .” जम्नालाल हासोन
गां धीजीक सगळो िे शच ताचें कुिम
म्हणालो. “तरी एका ल्हानश्या तां ब्ाच्या
जार्नासलें.
नाण्याक तूं म्हजेर दर्श्वास िर्ररनां य.”
४. दर्प्तिची काणीक:
“तुज्या हजार रुप्यां च्या चेक्कीं प्रास हें नाणें चड मोलाधीक.” म्हणालो गां धीजी. “जर
चरक संघाक िान जमो करुंक हळ्ळे थार्न
एका मनशालागीं लाकां नी िु डू आसा आनी
हळ्ळे क गां धीजी पयण कताव लो. अशेंच
तो तुका एक र् िोन हजार रुपय िान दिता
र्ेताना एक पार्िीं ओररस्सां त एका जमातेर
तें कां य व्हडलें न्हय. पूण हें नाणे त्या स्त्रीयेची
ताणे एक भाषण दिलें. ताचें भाषण जातच
बहुषा सगळी आसत आनी तें सगळें दतणे
एक प्रायेसत स्त्री उठली. दतच्या प्रायेक
म्हाका दिलें. दतणे उिारपणी कसलो त्याग
लागोन ती बाग्वाल्ली. दपंिकर र्सतूर ती
केलो पळे या. िे कून हें नाणें म्हाका एक
नेसल्ली. स्वयं सेर्कां नी दतका अडायलें तरी
करोड रुप्यां प्रास चड मोलाधीक!”
ती तां चेकडे झगडोन गां धीजी लागीं आयली आनी ताचे पां य दतणे आपडले. त्या नंतर
र्ां जेलातल्या दर्प्तिच्या कादणकेचो उगडास
आपल्या पालर्ाच्या पोंतार आसल्ली गां ि
आयलो?
सुिर्न तां तूं आसल्लें तां ब्ाचें एक नाणें दतणे काडन गां धीदजच्या पां याथळीं िर्र्लें.
५. नदशबाचो खेळ
गां धीजीन तें नाणें काणघेर्न आपणालागीं
गां धीजी
जाग्रुतायेन िर्र्लें.
आसल्लो.
कादणयो
सां गच्यां ती
हुशार
चरक संघाचो फंड सगळो जम्नालाल बजाज पळर्न आसल्लो. ताणे गां धीदजलागीं तें नाणें
गां धीजी आनी र्ल्लभभायी पिे ल येरर्ाड
20 Veez Konkani
जैलां त एक िीस उलर्न आसताना,‘मेल्लो
एका बदनयाच्या घरा एका दिसा एक सरोप
सरोपयी थोडे पार्िीं उपकाराक पडता’
आयलो. ह्या बदनयाक कुमक करुंक तेणे
म्हणालो गां धीजी. ताका पूरक जार्न ताणे
कोणी नातल्लो. सोर्पाक दजर्शीं माचे
एक काणी सां गली:
दततलें धयर ह्या बदनयाकी नातल्लें. त्या भायर खंचायी दजर्ीक माचें ताका पसंि
एका प्रायेसत प्तस्त्रयेच्या घरा एक सरोप
नातल्लें. ताचे लागीं एक मडकी आसल्ली. ती
आयलो. दतणे कुमकेक भोब मारली. दतची
ताणे सोपाव र्यर र्ोमती घाली आनी थंयच
बोब आयकोन सेजाचे धां र्ोन आयले आनी
सोडली.
ताणी सर्पाक दजर्शीं मारलो आनी ते पािीं गेले. ह्या मेल्ल्या सर्पाक पयस र्नव उडं र्च्या
त्या रातीं थोडे चोर त्या बदनयाच्या घरा
बिलाक दतणे तो दतच्या पाक्या र्यर
ररगले. ते रां िपा कुडां तल्यान दभतर ररग्ताना
उडयलो.
थंय तां कां र्ोमत्ती घाल्ली मडकी दिसली. ‘बदनयान दकतें तरी मोलािीक हाच्ये पंिा
थोड्या र्ेळा उपरां त तेणे र्यल्यान उबोन
दलपर्न िर्रलां जायजय’म्हण ताणी दचंतलें
र्ेच्या गोणीन ह्या मेल्ल्या सर्पाक पळे लें.
आनी ती मडकी उकल्ली. तक्षणा सरोप
गोदणच्या बोंदचंत खंय थार्नगी हाडल्लो एक
‘बूस’ कनव उबो जालो. चोरुंक आदयल्ले
मोदतयां चो नेकलेस आसल्लो. तो दतणे
आपणाचो जीर् र्ां चल्यार पुरो म्हण दचंतून
सकला गळयलो आनी हो मेल्लो सरोप घेर्न
थंय थार्न धां र्ले. सरोप तां ची पाि धनव गेलो.
गेली. थोड्या र्ेळान भायर आदयल्ल्यला त्या मातारे न आपल्या पाक्या र्यर दकतेंगी
नदशबाचो खेळ कसो आसा पळया!
झळजळचें पळे र्न एका कोलान तें सकयल र्ोडलें. मोत्यां चो नेकलेस पळर्न ती संतोसान नाचली. गां धीदजची काणी आकेर जाताना पिे ल आपूणयी एक काणी सां ग्तां म्हणालो.
(आधारान) --------------------------------------21 Veez Konkani
संपूि्ण काल्पनीक काणी
१९३० : एक घडीत क्लेिेन्स, कैकंब र्रिराजू आनी ताच्या सां गोड्यानीं ऐतप्प मल्लीन दिल्ल्या पोणशी रुकाचीं पोळीं पद्ार आसच्या आं तोनी दर्दलयम्स हाच्या दबडारा लागीं सागसून जाताना सां ज उत्रोन सािार्न काळोक जाल्लो. दर्सतार आं गणाच्या बायल्यान रुकामुळां त इट्यां चो एकोड्यो मेरो बां धून ताचेर एका र्यर एक पोळीं ताणीं रास केल्लीं. बां धपाच्यो हे र र्सतूय हे णें तेणें रास घाल्ल्यो. सुग्गी मदहन्यो आकेर जार्न पाग्गू
मदहनो सुरू जाल्लो मात्र. दिसाचें आं ग खां तंर्ची धग आसल्ल्यान सर्र्ां च्या आं गां तल्यान सकाळीं थार्न झररच्या उिकाबरी घाम र्ाळोन गेल्लो. जीर् दपिो करून काम कर्चें िडं ग कुदडचे तर्नािे ते. त्या दशर्ाय गोर्या सायबाक काम करच ् ें, ताका खूश कर्चे म्हळ्यार तां च्या दजर्ां त एका ररदतची दर्शेस हुमेि. काम आकेर जाल्लें पळर्न आं तोनी दर्दलयम्स आपल्या बंगल्याचीं मेिां िे र्ोन
22 Veez Konkani
सर्कास चलोन आयलो. लां ब िीग दजर्ाचो तोंडाचेर िाि काळ्यो दमदशयो, पुडपुडीत गाल, लां ब तेल्ते केस ताका दर्शेस आडं बराय दिताले. सिां च्या बरी ताच्या हातीं जळचें चुरूि आसल्लें. एका पािल्यान एक करून चुरुिां तलो धुंर्ोर तो सोडतालो.
उज्याचीं आगिीं जळचीं तें तन्याव ट्यां नी पळयलेंच्च.
"आयचें काम जालें सायभानों... आनी कां य चड बरीं पोळीं नां त थंय... ऐतप्प मल्लीन दिल्लो रूक बरो आसल्लो. येंर्च्या सन्वारा-आयतारा रघुराम नायकन िोन पाल्पोणशी रूक दितां म्हळां ... ते दचरून हाडून घाल्तां र्... " र्रिराजू, आं तोनी दर्दलयम्साक खूश कर्च्या इराद्ान आम्सोंरान उलयलो.
इं गलेज आडळत्यां चो स्थळीय सुबेधार जार्नासचो आं तोनी दर्दलयम्स ह्या गार्ाक कां य नर्ो न्हय. पािल्या सुमार र्ोर्सां थार्न ह्या सुत्तुराच्या गार्ां क सां बाळची जर्ाब्दारी ताची जार्नासल्ली. रे ग्रो पाळू न लोका थार्न तर्ळ-तर्ळ सुंक येकिां य करुंक ताका िया िाक्षेण दबल्कूल नातल्ली. सुंक दिनातल्ल्यां क आपल्या र्ागिा साक्याव सुण्यां नीं फाप्सून घाल्चें काम०य तो कर्तालो या पयस आसच्या जयलां त दफचार करर्न कुिमां िारां कर्ना सुंक र्सूल कर्तालो.
र्रिराजू, कोिनाडक बयलां तल्या तर्नाट्यां पयकी दचक्के जाणतो, सुडसुडीत आनी हुमेदिचो जाल्ल्यान आं तोनी दर्दलयम्स तसल्यां गोर्या सुबेधारां थार्न थोडी बरी मर्याि मेळताली. शाभासकी फार्ो जां र्चें कामंय तो कर्तालो.
बां धपाच्या कामां त बर्या तकलेचो इजनेर तो जाल्ल्यान गोर्या आडळत्यान ताका आन्येक चडतीक काम दिल्लें. त्या गुड्याच्या पोंतार बर्या जाग्यार गोर्या सुबेधारां खातीर भंर्डे चो बंगलो बां धचें काम.
आज मात्र आं तोनी दर्दलयम्स खंडीत जार्न खूश दिसानातल्लो. मदतंत भरल्लें कदिणायेचें र्ािाळ ताच्या तोंडार सार्कें दिसतालें. र्ाळच्या र्ार्याक ताचे हातीं आसल्लें चुरूि पालर्यलें आनी तसेंच्च परत ताणे जळयलें. ताचो िुं र्ोर तोंडानाकां तल्यान भायर सोडताना ताच्या मदतंत
रुकाड, फातोर, र्सतू, काम आनी र्ार्र - गोर्यां खातीर गां र्च्या मनशानीं पुंक्याक दिं र्चें. सर्र् पुंक्यां क मेळोन बरोच्च बंगलो उबो जायजय म्हळ्ळी आशा गोर्यां ची आनी प्रत्येक जार्न आं तोनी दर्दलयम्स हाची.
23 Veez Konkani
आं तोनी दर्दलयम्स - गोर्यां च्या र्र्गाचो तरय हां गाची कोंकणी, तुळू आनी इप्तल्लशी कानडी भास ताणें र्ेप्तग्गंच्च दजकून धरल्ली आनी आतां साधार्न सर्र्ां लागीं तो स्थळीय भासानीं उलयतालो.
र्रिराजूक पळयलें पूण जर्ाब दिदलना. जर्ाब िीर्ंक मन नातल्लें म्हण न्हय बगर ताका जोक्तो र्ेळ जाय आसल्लो.
कोिनाडक गार्ां त उिें ती कुशीन न्हं य र्ाळता आनी मुकार र्ाळोन िर्यां त दर्लीन जाता. न्हं यच्या बगलेन पाचव्या रं गाळ गाद्ां क आनी माडा इतलां क पाशार जालें तर दिप्पुच्या कालार बां धल्ली काळ्या फात्रां ची लां ब घािी सुरू जाता. ह्या घादियेर चडोन तुदियेर येर्न रार्ल्यार रोसाळ थंड र्ारें मात्र मेळता न्हय आसतां आळसायेन र्ाळच्या न्हं यची अपूर्भाय, धते ची पाचर्ी सोभाय िाधोसकायेन चाकोंकय लाबता. असले जागे म्हळ्यार गोरे सुबेधार तोंडां त ल्हाळ गळयतात. ह्याच्च जाग्यार दर्शाल रार्ळे रा सार्को बंगलो बां धुंक गोर्यां नी आलोचन केल्ली आनी ह्या र्र्सा न्हय पूण एका र्र्सा उपरां त येंर्च्या नतालां फेसताचें जेर्ाण, सोर्याचें गम्मत आदयल्ल्या गोर्या सयऱ्यां क हां तुंच्च िीर्ंक आसल्लें.
सूर भरल्ल्यो िोन मोडक्यो, चार -पां च मुट्ट्यो आनी उतळ हर्र्ाणां त उकडल्ल्या तां दतयां चीं कापां भरोन आसल्लीं. काम कर्न आदयल्ल्या तर्नाट्यां क आं तोनी दर्दलयम्सान केिाळाय खाणां त उणें केल्लें ना. गोर्या कार्बार्यां नी कूल दिं र्ची नातल्ली या भाररच्च उदणंच्च दिं र्ची तरय खाण इल्लें दितालेच्च. आज तरय र्रिराजू आनी ताच्या सां गात्यानीं सकाळीं थार्नंच्च र्ार्र सुरू केल्लो.
"सायबानों तुमीं आज दकत्याकगी भाररच्च बेजारायेन आसात...." र्रिराजू दचक्के दभयेलो तरय धैर घेर्न हाळर्ायेन दर्चाररलागलो.
अशें म्हणोन आं तोनी दर्दलयम्स लागसार आसल्ल्या इदजचेरार गळ्ळो. इदजचेराच्या िे गेन आसल्ल्या आडकुळ्या मेजाचेर इं त्रून येिोळच्च दर्िे शी दर्सकेचे बोतल आनी तां बलेर हाडून िर्रल्लो. तां बलेरां त एकोडी दर्सकी र्ोतून ताका इल्लें
आं तोनी दर्दलयम्सान िोळे उबारून
िे गेन धर्दणचेर िीषि ताणें र्ेली.
"पयलें ताळ्याची तान बागया... पोिाकय थंड करा...शीनान बरी गोड सूर दिल्या... भुकेक उकडल्लीं तां दतयां आसात... इं त्रून तार्ले बाजुंक घाल्यात.. चर्भेचे तार्ले... मय्यािी ब्ारी हाडन आदयल्लो..."
24 Veez Konkani
उिक घालें ताणें आनी हाळर्ायेन िोन लां ब घोि सेर्न दमदिय्यो मार्ल्यो. दततल्यार इं त्रून सोंर्गुलाचीं कापां बाजून ताचेर दलंब्ाचे कुडके सोबर्न उतळ बोशी मुकार िर्र्ली. बोदशयेंत िे गेन आसल्लें गार्फ घेर्न आं तोनी दर्दलयम्सान मासळे कुडको तोंडां त िर्र्लो. इं त्रू खाल्तेपणी राकोन आसल्लो, आपलो सायभ ती मासळे ची पोड चाकोन दकतें सां ग्तां गी? म्हण. ती मासळी इं त्रून भाररच्च जाग्रुत्कायेन, बरें आण्यान र्ािू न बाजल्ली. सायभ खूश जालो तर ताची प्तम्हनत सुफळ जाल्ल्या बरी. " आळ्यान बरें जालां ...इं त्रू... पूण, तुंर्ें मीर्सां ग तुमच्या इं दडयनां क घाल्च्याबररच्च घाल्याय... दकतलें सां गल्लें तरय ह्या नार्ला खासताच्या तकलेंत म्हणी कां दयंच्च ररगाना... आनी मीिय इल्लें उणेंच्च जालां ..." दचक्के व्हडा ताळ्यान आं तोनी दर्दलयम्स म्हणताना इं त्रू दचक्के कां पलोच्च. काडल्ली प्तम्हनत कां य पायद्ाची जाली ना म्हण ताणें मदतंत दचंतलें आनी थंय थार्न गेलो. र्रिराजू आनी सां गात्यानीं मुट्ट्यानीं सूर घेर्न, जाय दततली दपयेर्न, िें क काडताना, इं त्रून उतळ पोर्लेंत कासाळे चो कोलो घालून बाजल्ले तारले हाडून िर्र्ले. "आमच्या गां र्चो, दर्िे शी सोरो
चाकची आशा आसा ...???" उग्ती केल्ली दर्सकेची बोतल मुकार िर्र्न आं तोनी दर्दलयम्स तर्न्याट्यां लागीं दर्चाररलागलो, पेट्यां मुकार दजर्ें हाड िर्रल्ल्या बाशेन. र्रिराजू आनी सां गात्यां च्या तकलेक सूर येिोळच्च लागल्ली. ताच्या र्यर दर्सकी भर्दसल्यार तकलेंत उं चां बळ केि भर्तेलें म्हण तां का बरें कर्न कळीत आसल्लें तरय ताणीं ’नाका’म्हळें ना. र्रिराजू आनी सां गोडी मुकार आयले आनी आं तोनी दर्दलयम्सा मुकार धर्दनचेर बसले. आं तोनी दर्दलयम्सान हरेकल्याच्या तोंडां त इल्ली इल्ली दर्सकी र्ोतली. सर्र् दपयेले. सर्र्ां च्या तकलेंत अमाल चडोन येतालें. "पूण तुमकां पळयताना म्हाका आज भाररच्च बेजार जाता सायभानों...तुमीं आनीकय बेजारायेर आसात सायभानों..." र्रिराजू दचक्के सयलापान उलयलो. "आमीं, इं गलेजानीं तुमकां दिल्लें चड जालां ... केल्लें चड जालां .... राज..." आं तोनी दर्दलयम्साचीं उत्रां खडपार पडल्ल्या काश्याबरी जार्नासल्लीं. र्रिराजूक ताणे राज म्हणंच्च आपंर्चें आसल्लें. " तुमकां दकतें दिर्ंक ना आमीं...??. दशकाप
25 Veez Konkani
दिं र्च्याक दशकपासालां बां धलीं...तुमीं कसें दजयेंर्चें तें आमीं दशकयलें.... हो िे श कोनशां त आसल्लो मुकार हाडल्लो आमीं न्हयगी...???? काळोकां त आसल्ल्यां क उज्वाड िाकदयल्लो आमीं.... सुण्यां बरी झगडोन पडच्या तुमकां एक केल्लें आमीं...पूण, तुमीं तो उडास िर्र्लो ना... तुमीं आमकां दर्क्ीत करुंक भायर सर्ल्यात.." "पूण... सायभानों... आमीं दकतें केलां ..." र्रिराजू मधेंच्च उलयलो. " तुमीं दकतें सां गलां त्या परीं आमीं आयकातां र्....तुमीं आमकां जायच्च म्हण आमीं आमचें हर्िें बडर्न म्हणचें... तुमीं आमकां जायतें दिलां ... धदनयानों...." अमाल जाल्ल्या तकलेंत दकतें येता तें पूरा उलयलागलो र्रिराजू. आं तोनी दर्दलयम्स आपल्या हातीं आसल्लीं इप्तस्पिाचीं पानां बोर् नाजूकायेन खेळतालो. ह्या तर्नाट्यां च्या मदतंत उं चां बळी र्ािाळ हाडु ं क आसल्लें ताका आनी त्या उं चां बळायेचो फायिो जोडु ं कय ताका जाय आसल्लें.
एकाच्चफरा मौनपण थंयसर भरोन गेलें. अमाल भरल्ल्या तकलेंत एक पार्िीं दशंतीि समा जाल्ल्या बरी र्रिराजू अपलीं भुजां हालयलागलो. थोडो उलयलेनां त.
र्ेळ
कोणंच्च
दकतेंच्च
"आमीं धदनयां .....??? आमीं केदिं कच्च तशें कररशेनां र्...." र्रिराजू कां िालो. "तशें केलें तर ह्या तकलेक हां गासरच्च खातर्न तुमच्या मुकार िर्र्तां ..." आं तोनी दर्दलयम्स जुगार खेळतालो. तर्न्या मदतंचेर... आपल्या अबलेसा खातीर.. आपल्या खोट्या आशे खातीर... हें सर्र् र्रिराजू तसल्या बोकऱ्यां क कसें कळीत? तां का ह्या गोर्यानीं उलदयल्लेंच्च सत..... िाकदयल्लें खरें सत... "तुमीं न्हय....तुमीं न्हय... ते ....गां धी आनी ताचे खोिे दमत्र.... आमकां पािीं िाडु ं क भायर सर्ल्यात... सुण्याची जात....... म्हज्या मुकार मेळ्ळो तर ताका बाजून खार्ंक आसां ....बासिर ड खंचो..."
" आमकां ह्या िे शा थार्न भायर िां र्डार्ंक तुमीं ऊर्डातात... आमीं केल्ल्या उपकाराक अनुपकार िाकंर्ची जात तुमीं..." 26 Veez Konkani
परत मौनपण... इं त्रून तेलां त बाजल्ले तल्कापाय हाडून
िर्र्ले आनी तो चल्लो..ह्या हुनोनी उलर्ण्यां त भर्सालों तर आपणाक गाळी दशराप मेळतेले तें तो जाणा... " ना धदनयां ... तुमकां आमीं राक्तेल्यां र्.... ह्या पोणशी रुकाक खातरल्ल्या बरी तां का आमीं खातर्तां र्...." र्रिराजू भर्र्ासो दितालो... "येंर्च्या आयतारा गां धी म्हळ्ळें तें सुणें श्हे राक येता.....ताका बूि दशकयजय तर तुदमंच्च ... तुमच्या धदनयां खातीर.... तुमीं ताका बूध दशकयजय...." आं तोनी दर्दलयम्स हाळर्ायेन उलयलागलो. ताचे िोळे र्रिराजुचेर आनी ताच्या सां गोड्याचेर आसल्ले. "तुज्या खातीर आमीं जीर् दिर्ंक तयार सायभानों... तो खंयसर येता आनीं केिाळा येता तें कळया..........." आं तोनी दर्दलयम्स हासलो....मती दभतर... तोंडाचो छारो मात्र दबल्कूल बिदललो ना... आपलें दमसां र् अर्िें संपलें म्हण ताच्या मदतंत सुसतालें. बोतदलंत उरूल्ली दर्सकी तां च्या
तोंडां नीं ताणें र्ोतली... ************* त्या श्हे राच्या त्या व्हडा मयिानाक ’र्ेप्तल्लंगिन पार्क’ म्हण नां र् िर्र्न सािार्न र्ीस - पंचर्ीस र्र्सां जाल्लीं जाव्येत. खंचागी र्ैसरायाच्या कुिमािाराक खूश कर्च्या खातीर हें नां र् खाणदसल्लें आनी आजून तेंच्च नां र् चलोन आदयल्लें.... त्या मयिानार र्रिराजू आनी ताचे सां गोडे पार्ताना िोनपार जार्ंक नातल्लो. पूण, त्या मयिाना र्यली तयराय आिल्या िीसाच्च करून िर्रल्ल्या बरी दिसतालें. मुकल्यान व्हड एक र्ेिी भां िल्ली. ताचेर तोर्णा सजदयल्लीं. तीन रं गाचे बार्िे उमकाळताले. तकलेर िोव्या रं गाचीं चेपीं िर्रल्ले मनीस हे णें तेणें िां र्ताले. तां च्या थंय कसदलगी दर्शेस हुमेि आसल्ली तसें भग्तालें. आज िोन चाररत्रीक कामां त्या र्ेदिचेर जां र्च्यार आसल्लीं म्हण आं तोनी दर्दलयम्सान तां का पयलेंच्च दतळदसल्लें. गां धी ह्या मयिानाचें नां र् ’आजाि मयिान’ म्हळ्यार ’स्वतंत्र मयिान’ म्हण िर्र्तलो. दर्िे शी र्सतुरां आनी र्सतू ह्याच्च र्ेिी भायर हुल्पायतलो.....आमच्योच्च भारतीय
27 Veez Konkani
र्सतू र्ापररजय उलो दितलो... ताचेच्च िलाली िु बळ्या िाकट्यां खातीर िान येंकिां य कर्तेले आनी उपरां त जमल्ल्या लोका मुकार थोडें उलयतलो... स्वतंत्र िे श आमचो जां र्च्या खातीर लोकान सां गाता मेळाजय आनी गोर्यां क िे शा भायर िां र्डाजय म्हण उलो दितलो...... र्रिराजू आनी ताच्या सां गोड्यां ची पर्जच्च आसल्ली. आं तोनी दर्दलयम्साखातीर सगळो कोिनाडक गां र्च्च आदयल्लो म्हण्येत. तां चे दमसां र् र्ेगळें च जार्नासल्लें. आयचें कार्यें जायनातल्ल्या बरी पळं र्चें. त्या र्ेिी भंर्ारीं गां धी आदयल्लोच्च जाता दततलो गलािो कर्चो... गलािो केल्ल्या फरा जमल्लो लोक िां र्ता आनी कार्यें थंयच रार्ता....गां धीक लज जाताच्च..... आनी तोय श्हे र सोडन िां र्तलो...... आं तोनी दततलेंच्च....
दर्दलयम्स
आशेल्लो
आनी अशें जाल्ल्या र्ोर्र्ीं आं तोनी दर्दलयम्साक बरो फायिो जां र्च्यारय आसल्लो. ताच्या प्रां त्यां त भारतीय मनशां दनंच्च कर्च्या सभेचेर भारतीयां दनंच्च उग्त्यान दनंिा कर्च्या दर्शीं लंडन ताका खबर िाडु ं क आसल्ली आनी त्या र्ोर्र्ीं इं गलेंडा थार्न भडतेचें दशफारास मेळते लें
म्हण तो आशेतालो. "गां धी कसो आसा सायबानों ?" आिल्या रातीं र्रिराजून दर्चारल्ल्या सर्ालाक आं तोनी दर्दलयम्सान सार्की जर्ाब दिल्ली ना. गां धी दर्शीं जायतें ताणें आयकाल्लें आनी एक िोन पार्िीं कल्कत्ता गेल्ल्या र्ेळीं पळदयल्लें तरय तो बरें दकतेंच्च सां गाना जालो. "खोिो मनीस िें र्चारा बररच्च आसतलो न्हय राज ..? खोिो िें र्चार तो... आमकां तुमच्या गोर्या सायबां क िे खल्यार ताका जायना..भूर्श्या काळजाचो ... खोिो तो..बेर्ारीस मनीस.... ताका मार्नंच्च काडल्यार बरें ....." आं तोनी दर्दलयम्सान दिल्ली जर्ाब. आं तोनी दर्दलयम्सान केल्ल्या तोंडाच्या छाया प्रमाणें गां धी कां य िािो मोिो, चोरां च्या र्र्गाचो मनीस म्हणंच्च र्रिराजून दचंतल्लें आनी तसेंच्च आपल्या सां गोड्यां क सां गल्लें. मयिानार लोक भरोंक सुरू जालो. हे णें तेणें गोरे राकर्ली पोलीस भंर्ोन आसल्ले. तेिनां गां धी येंर्चे दर्शीं खबर भरोन गेली...
28 Veez Konkani
र्रिराजू आनी सां गाती आपलीं कामां करुंक तयार जाले ..आं तोनी दर्दलयम्सान सां गल्ल्या बररच्च कर्च्याक ते तयार जाले.. दकतलो लोक आसल्यारय आज गलािो कर्न ही सबाच्च चलानातल्ल्या बरी कर्चें काम तां चे जार्नासल्लें....
गोर्यां च्या िार्ले थार्न सोडर्ंक तो ऊर्डाता...... ." ताणे बोि जोकून त्या बागेट्या मनशाक िाकयलें....
आनी तेिनां च्च, पयदसल्यान व्हडा बोबािे चो आर्ाज जालो..
र्ेिी कुशीन मुकार र्ेच्या गां धीक ताणीं रार्यलो आनी धर्लो... ताच्या सां गात्यां की आरायलें....
दततल्यार गोर्या पोदलसां ची तयराय दर्ंगडच्च आसल्ली...
र्रिराजून त्या कुशीन पळयलें... जम्यां मधें कर्न दिल्ल्या र्ािे र एक बागेिो जीर् चलोन येंर्चो ताका दिसलो.... पेंकिाक एक आड िोर्ें पातळ पुडर्ें..... आं गार एक ल्हान लुगिा कुडको... हातां त एक बेत... िोळ्यां क उरूि आकाराचीं र्ोकल ... दबल्कूल केस नातल्लो बोर तकलो.... दमररय्यो पडल्लें हासकुरें तोंड....ताचीं मेिां मात्र सरारां ... ताच्या पािल्यान ताचे पािलार्िार िां र्ोनच्च येताले..........
पूण, गां धीन जां र् ताच्या सां गात्यां नी जां र् दकतेंच्च दर्रोधपण िाकयलें ना..... बोकऱ्यां क र्ागािानीं धाड घालन आरादयल्ल्या बरी गां धी आनी सां गाती गोर्यां पोदलसां बराबर गेले...... कां दयंच्च दर्रोधपण नासताना... गां धी थंय दर्दचत्र आनी मनशाक सरी कर्चें न्हय तसलें बोळें पण... ते र्ेदिचेर चडच्या पयलेंच्च गोर्या पोलीसां च्या हातीं पडले.
"गां धी खंय आसा??" र्रिराजून मुखार आसल्ल्या एकल्या लागीं दर्चार्लें. "तोच्च तो.... तोच्च ... आमचो गां धी.... आमकां सोडर्ण दिं र्चो.... ह्या िे शाक
र्रिराजू थंड जालो..... गां दधचें बोळे पण पळर्न थकिलो.... आजाप जालो... गां दधचें सािें व्यप्तक्तत्व ताच्या मदतंत ज्वालामुखी पुिर्ंक लागलें... कसल्यागी सक्तेन ताच्या मदतचेर प्रभार् घालो तसें
29 Veez Konkani
जालें....तो बिाल्लो...... संपूर्ण बिाल्लो..... गोर्या िदनयां नी सां गल्ल ें पूरा दर्िोन गेलो.... मदतंत दकतेंच्च उडासां त आयलें ना.... काळजां त उिे ल्लें एकच्च बळर्ंत सर्ाल असलो मनीस खोिो जार्ंक साध्य आसा....दकतलो सािो.... दकतलो पापाचो... ताणें कर्चें तें पाड?? गां धीक आनी ताच्या पािलार्िारां क पोदलसां नी र्ेले... गां दधचें कार्यें सुरू जां र्च्या पयलेंच आकेर जाल्लें.. आदयल्लो लोक, मेळल्ल्या जाग्यां तल्यान िार्ोंक लागलों. चेल्लादपल्ली जालो.... तां काय पोदलसां च्या हातीं पडोंक नाकासल्लें जार्ंक पुरो... "आदमंय या... राजू... िां व्यां ... ना तर पोलीस आमकां य धरुंक आसात...."
पूण, र्रिराजू बसल्ल्या कडे च्च फातोर जाल्लो... तो उलयलो ना... हाल्लो ना.... सां गोड्यानीं परत ताका हालयलो.. " या राजू ... ना तर .. सायब दकतें दचंतुंक आसा....आमचेर रागार जार्ंक आसा..." पूण, र्रिराजुच्या मदतंत तुफान ऊिल्लें... आचानक आनी दबरां कूळ तुफान... " हां र् येना.... हां र् येना.. हां र् कोिनाडकाक पािीं येना...." र्रिराजुचीं उत्रां कदिणायेन र्ाळोन आयलीं... " हां र् गां धी सर्ें झुजोंक र्ेतां ... " ताणे गां धीक र्ेल्ल्या कुशीन पळयलें आनी उब्ा रार्ोन एक मेि मुकार काडलें....
र्रिराजुच्या सां गोड्यानीं ताच्या पूण, तेिाळा मात काळोक प्रथर्ेर भुजां क धरून सां गलें .... भरोन येतालो....... ------------------------------------------------------------------------------------
30 Veez Konkani
गांधी - आि.एस.एस - बािपा *उब्बा, मूड सबद्री
ह्या र्साव चा जनेर ३० तारीखेर हो मोरोन
तोिात. हाका पूरक जार्न ह्या सकयल्यो
७३ र्साां संिात. पूण ताचीं दहं िू-मुसलीं
थोड्यो अदभपरायो र्ाचा:
एकर्ोिाचीं दचंत्ां अजून कट्टा दहं िं ु क
31 Veez Konkani
१. "गां धीक मारलेल्या आमी तुकाय (सी.एं बोम्माय) सोदडनां र्" म्हण आिल्या हफ्तत्यां त दहं िू महासभेचो मुखेली धमेंद्रान कोड्याळां त म्हळ्ळें . मैसूरां त अनदधकृत थरान भां िलेल्या एका दिर्ळाक पदतवल्याक ताणें असी अदभपराय दिल्ली. १९ तारीखेर आयतारा ताका पोदलसां नी कैि केलें. २. अनील र्ीज, हररयाण बाजपा सकाव रां तलो मालघडो मंत्री. ताणें सां गलेलें आसें आसा: मोिी भारताचा स्वातंतऱ्य झुजां त असलेल्या प्रदतश्टीत मुखेल्यां चाकी "व्हड िां ड नां र्" म्हण र्णवन केलें. मात्र
५. १९९८ व्यां त तेिनां चो आर एस एस
न्हय, नोिां चेर आसचा गां दधचें दपंतूर र्चोन
मुखेली प्रोफेसर राजेंद्र दसंगान गोडसेक
मोदिचीं येतेलीं म्हणचा मट्टक तो गेलो.
होगळसून ताणें पादकसतान,श्री लंका,
थोड्या सकाव री क्यालेंडरां नी ,आनी डै ररं नी
बां गलािे श आनी मयामार िे शां क सेर्ोन
मोदिचीं दपंतुरां सयत छापलीं .
अखंड भारत भां िचें स्वपाण पळे ल्लें म्हण उग्त्यान सां गलें.
३. उत्तर प्रिे शाची बाजपा संसि साक्षी महाराज दहणें गां धीक खुनी केल्ल्या
६. २००२ व्यां त गुजरातां त जाल्ल्या मुसलीं
गोडसेक "िे श भक्त" म्हण अपदयल्लें.
दर्रोधी गलाट्याचा संधभाव र दर्श्व दहं िू
पररशिाचा (VHP) मुखेल्यान गां दधचीं ४. "गां धीक खुनी करुंक र्ापारलेली
दसद्ां त पाळ्ळे ल्यान हें सक्कड जार्ंक
गोडसेची दपसतूल हराज घादलजाय आनी
कारण म्हण सां ग ल्लें .
तो दकतलो प्रख्यात म्हण कळीत जाता" म्हण बाजपाचा ऐिी सेल्लाचो मुखेली
७. आमेररकाक मोिीन भेि दिल्ल्या र्ेळीं
दर्क्की दमत्तालान उलो दिल्लो.
माजी अध्यक्ष िर ं पान ”फािर अफ इं दडया"
32 Veez Konkani
म्हण आपदयल्लें. हें चूक म्हण गोत्तासोनी
दनरपराधी म्हण सोडलो. गां दधचेर द्े ष
मोिीन हाचो दर्रोध केलोना मात्र न्हय मंत्री
१९०९ व्या इस्वे थार्न्ंच म्हण गुहा सां ग्ता.
दजतेंद्र दसंगान समथवन सयत केल्लें. ८. २०१८ व्यां त अमीत शहान चत्तीस घडां त आर.एस.एस आनी बाजपाचा काऱ्यकताां क उद्े शून गां धी दर्श्यां त दनंिा केल्ली." तो
भारीच चलाकी बदनया" म्हण आपदयल्लें. सार्कवर आनी गोलर्ाल्कर सर्ाल हें : आर.एस.एस, र्ी.एच.पी, बाजपा आनी हे र कट्टा दहं िूत्वर्ादिं क गां दधचेर
पूण ताचो र्तो आनी चड द्े ष करुंक
दकत्याक इतलोय राग, मोसोर, द्े ष आनी
कारण मोसतू तेंपा उपरां त जाल्लें एक
हगें?
घडीतच म्हळ्ळी अदभपराय गुहाची. घडीत गां दधची हत्त्या जां र्चा धा दिसां पयलें
पयल्या सुर्ातेर मुसदलंमाक पादिं बो िीर्न,
जाल्लें. पादकसताना थार्न पािीं
दजन्नाक आडायनासताना भारताक दर्भजन
आयलेल्या दनराश्रीत (refugee) मिन लाल
करुंक कारण म्हळ्ळी एक पात्येणी हां ची.
पाहर्ान दिप्तल्लचा दबरला भर्नां त एक बां ब
आरे स्साक गां दधचेर आसचो व्हड समस्सो
स्फोिन केल्लो. गां धी सिां य सां जेर दबरला
म्हळ्यार ताणें अपूण दहं िू-मुसलीं एकर्ि
भर्नां त मागणें कताव ना हें घडलें. हें जाल्या
आशेतां म्हण सां गोन आपूणय एक दहं िू
उपरां त गां धीन दहं िंु क " आसें
म्हणचें. संघाचा ह्या धोरणां पािल्यान िोग
कररनाकात.आसें करून दहं िू धमाव क,
व्यक्ती, दर्नायक िामोिर सर्ाकवर आनी
दहं िुत्वाक रुता करुंक जायना. दहं िू धमाव क
माधर् सिासीर् गोलर्ाल्कर हां चो प्रभार्
ऊरर्ंक केर्ल हां र्े कचाव (दहं िू-मुसलीं
म्हण चररत्रेगार आनी बरर्पी रामचंद्र गुहा
एकर्ि) कामा र्र्ीं मात्र साध्य" म्हण उलो
सां ग्ता. हे िोगी गां धीक मोसतू द्े दषताले.
दिलो. हीं उत्रां कट्टा दहं िंु क, आरे स्साक
गां दधचा खुन्ये बाबतीं सार्काव राकी िोषी
दगळुं क जालीं नां त.
म्हण म्हळ्ळें तरी ताका अखरे क 33 Veez Konkani
तरी बाजपा उग्त्यान गां धी दर्शीं पाड
महाराज, प्रजना िाकूर, आनी उषा िाकूर
उलयना. हो रादजकीय आनी ओि
हाणीं गोडसेक एक श्रेषि िे श प्रेमी म्हण
आपणार्ंक कचो एक नािक. सां गाता
र्ाखणलां .
संदर्धानाक बद्ध जार्न आसात ( संदर्धानाक हे दर्रोधी म्हळ्ळी गजाल ती
के बी हे गडे र्ार
र्ेगळीच). पूण संघ, VHP आनी हे र कट्टा आनी पक्का दहं िू पंगडां क बाजपाचो
पादिं बो आसाच. आरे स्साचो संस्थापक डा. के.बी. हे गडे र्ार कां ग्रेसाचो सां िो जार्नास ल्लो. पूण गां दधचा तत्वां क (दहं िू-मुसलीं एकर्ि) दर्रोधी जार्न १९२५ व्या र्साव
"दहं िू राषिर " भां िचा दर्श्यां त संघाचें आनी
भायर आदयल्लो. सार्काव राक भेिल्या
बाजपाचें स्वपाण मुखल्या लोकसभा
उपरां त हो गां धीच दहं िू दर्रोधी म्हण पात्येलो. गां धी मेल्या उपरां त आरे स्साचा
आनी दहं िू महासभाचा सां द्ां नी दमिाय
चुनार्ां त पतूवन मोिी दजकोन आयल्यार
साध्य जां र्चो संभर् आसा म्हण्येत.
र्ां ि ल्ली पळे ताना ताचेर हां चो द्े ष दकतल्या मट्टाचो म्हळ्ळें समजाता. मोिी प्रधानी जाल्या उपरां त गोडसेक दिर्ळां भां िल्यां त. ताचो जल्मा दिर्स सयत आचरण कचें सुरू जालां . ताका फ्रीडं फैिर म्हण दपंत्रां र्चें प्रयतन चल्ते आसा. बाजपाचा साक्षी
-उब्ब मूसडबद्री
-----------------------------------------------------------------------------------
34 Veez Konkani
गांधी सिशी ं इल्लें... संग्रह: जे.र्ी.कारलो, हासन
सां जेर,
दचक्के
काळोकाशेर पोल्लाक बूक व्हरुंक आयलो. पूण मदणलाल बूक हाडु ं क दर्िोन गेल्लो!
पोल्लाक तोंड बार्र्न पािीं गेलो. थोड्या भास ती भास!
र्ेळा नंतर गां धी घरा आयलो आनी ताका
त्या र्ग्ता गां धीजी िक्षीण आदफ्रकाचा
दर्षय कळ्ळो. मदणलालाचें बेजर्ब्दार पण
जोहान्स बगाां त र्कालत करून आसलो.
गां धीक सोसुंक जालें ना.
ताचा घरा थार्न ओफीस तीन मैलां पयस आसुल्लें.
“आतां च ओदफसाक र्च आनी तो बूक घेर्न ये”गां धीन मदणलालाक फमाव यलें.
एक िीस गां दधचो ईश्ट पोल्लाक हाणे
“हां र् जणा, भायर काळोक असा. स
गां दधचो पूत मदणलालाक सां जेर घरा
मैलां ची र्ाि. पूण तुंर्े मी. पोल्लाकाक बूक
येताना गां दधचा ओदफसा थार्न एक बूक
हाडन दितां म्हणोन भास दिल्लीय. हें , तुका
हाडून िीर्ंक दर्नती केली. मदणलालाक
एक दलसां र् जां र्िी.”
तेिना फकत तेरा र्साां प्राय. तो खुशेन बूक हाडन िीर्ंक ओपर्ालो.
घचाव सर्ाां क गां दधचो दनणवय बोर् कठीण म्हणोन भगलें. तेरा र्साां चो भुग्याव मदतचो 35 Veez Konkani
मासूम चको. दर्िाला! बूक फाल्यां य हाडन
भारताक पािीं आदयल्लो. बोंबय कोंग्रेस
दिव्येत. मोळाब कां य कोसळोन पडचें ना!
अदधर्ेशन चलोन आसलें. गां धीक ससाय
पूण, गां दधचा दर्रूध उलर्ंक घचाां क
िीर्ंक काका साहे ब केळकराक
कोणाकी धैर ना! गां धीन एक पार्िीं तीमाव न
नदमयार्ल्लो. केळकर गां धी सशीं पार्ताना,
घेतल्यार तें कोणायकी बिलुंक साध्य
गां धी सगळो घामां त बुडोन आपलें पोतें
नातलें.
सोिचार पडल्लो.
दनमाणे, घचाव सां द्ा पयदकंतलो कल्याण
“तूं दकतें सोिू न आसाय?”काका साहे ब
भायी धैर एकिां र्न म्हणालो:
केळकरान दर्चारलें.
“मदणलालान र्ेचें नाका, बूक हां र् र्चोन
“म्हजी पेन्सील दिसतेत ना केळकर..”
हाडतां .” एका पुच्चाि पेप्तन्सले लागोन गां धीन कचो “भास मदणलालान दिल्ली, तुंर्े न्हय!”गां धी
तमासो, र्ेळाचो दर्भाड पळे र्न
म्हणालो.
केळकराक दपंतेग तकलेक चडलो.
“तर, मदणलाला संगी हां र् यी र्ेतां .”
“गां दधजी, मोरोंिी तुजी पेन्सील. धर, म्हजी पेन्सील घे.”
“म्हजी अड्डी ना.”गां धी म्हणालो. भासादयल्ले बरीं मदणलाल बूक घेर्न
“ना, ना! म्हाका म्हजी पेप्तन्सल्च जाय!”गां धी
आयलो!
सळ कररलागलो.“तूं नेणां य केळकर! ही पेन्सील म्हाका मद्रासां त निे शनाचा पुतान
***
इतल्या मोगान दिल्ली.. म्हाका तीच जाय!”
म्हजी पेन्सील?!
काका साहे ब केळकर मुकार उलयलो ना.
गां धीजी िक्षीण आदफ्रका थार्न
तो यी पेन्सील सोिचार पडलो. 36 Veez Konkani
अक्ेकी, गां दधदजची पेन्सील मेळ्ळी.
कुताव दशंर्ता. म्हजे दतणेंच दशंर्चे. तुकाय
केळकरान दतका बाकाव येन चोयलें.
एक दशंर्ोंक सां गों गां धी आबा?”चेको
ती एका दकरं गळ बोिा तेिी यी नातली!
म्हणालो.
पूण गां धीक, पेप्तन्सलेचा लां बाये र्र्ीं ती
“तुजी मम्मा दिसाक दकतले कुताव
ताका दिल्ल्या भुग्याव चा मोगाचें महत्व मोल
दशंर्ात पुता? चार ...पां च..?”
बां धुंक जायनासचा तसलें
जार्नासलें.
“तुका दकतले जाय आबा? िोन..?”
***
“ना, बाबा! म्हाका चाळीस कोरोड कुताव जाय..”
गांधीक सकतले कुताड िाय? बुग्याव क चाळीस कोरोड दकतले म्हणोन गां धी आनी भुग्याां मधें कसदलगी दर्र्रुंक
कळ्ळें ना तरी ते ताचा मम्मान करुंक
जायनातली र्ोड आसुल्ली. साक्ी र्यर
जायनासचे दततले म्हण ताका समजालें. तो
मूयां क र्ोड आसुल्ले बरीं!
गां दधकच पळे र्न रार्लो.
एका चेक्याव क मात्र गां धीन कुडक्या धोती
“म्हजें कुिाम बोर् व्हडलें बाळा. हां चे
र्यर शिव नासतां नागडें आसचें पळे र्ंक
पयकी हऱ्येकल्याचा आं गार एकेक कुताव
दकत्याक गी बरें लागानातलें. एक िीस ताणे
तरी न्हे सोंक मेळ्ळ्या दशर्ाय हां र्े एकल्यान
तडर्ुंक जाया’स्ां दर्चारलें:
न्हे सोन दकतें फायिो? हां का सकिां क
“गां धी आबा, तूं दकत्याक शिव घालनासतां
काल्सां र्ा दशर्र्ंक तां क्ता पऱ्यां त हां र्
नागडो भंर्ताय?”
काल्सां र् न्हे सचों ना!”
“म्हजे कडे कल्सां र्ां नां त पुता. हां र्
***
िु बळो.”गां धीन म्हळें . व्हडली मांयिो सिोप आनी बसनयािो “हो, तशेंगी आबा? म्हजी मम्मा सोबीत
सोिोप 37 Veez Konkani
गां धीक आनी र्ल्लभभायी पिे ल िोगां की
“ती पजवळीक र्सत कसली जणां य
येरर्ाडा जयलां त कुडादयल्लें.
पोिे ला?”गां धीन दर्चारलें.
“तुका एक काणी सां गुंगी पोिे ला?”गां धीन
“ना!”पिे लान जाप दिली.
दर्चारलें आनी सां गोंक सुरू केलीच: “तो एक मोदतयां चो हार जार्नासलो!” “एक िीस एक सोरोप एका
गां धीन म्हळें .
व्हडली मां यचा घरा ररगलो. हें पळे ल्ल्या व्हडली मां यन दकंक्ाि मानव सगळ्या
“हां र्ी एक सोपाव ची काणी सां ग्तां आयक...”
गां र्चा लोकाक दतचा घरा बंर्ती जमयलें.
पिे ल म्हणालो.“एका बदनयाचा घरा एक
थोडे म्हातारे चा घरा दर्तेर ररगले. सोपाव क
सोरोप ररगलो. भंर्ती कोणंच नातले िे कून
सोधून काडन चेंचार्न जालां त उडर्न गेले.
थैं लोक जम्लो ना. तूं जणा’स्चे बरीं बनीय
जालां त पडोन आसलेल्या सोपाव क कशें
दभंर्कुरे . तो दभंया दभंयानंच घरा दभतेर
दर्लेर्ारी कचें म्हणोन म्हातारे क कळ्ळें
ररगलो. सोरोप एका कोनश्यां त कोर्ळोन
तरी, दतणे एक बोडी घेर्न सोपाव क उकल्लो
दनिल्लो. बदनया पयलेंच दभंर्कुरो आनी
आनी दबजार्न पाक्यार उडयलो..
तशेंच अदहं सा पाळतालो. ताणे एक मोडकी हाडन र्ोळू सोपाव र्यर िां पून सोडली.
त्याच र्ग्ता पाक्या र्यर उबोन र्ेचा गोणीक सोरोप दिसलो. गोदणचा बोंदचंत कसदलगी
ह्याच घड्ये बदनयाचा घरा लुिकार ररगले.
पजवळीक र्सत आसुल्ली. ताणे ती पाक्यार
ताणे मोडकी र्ोमती घाल्ली एकल्यान
गळर्न मेल्ल्या सोपाव क झोंपय मानव व्हे लो.
पळे ल्लें. बदनयान आपलें दिर्ें मोडके पंिा दलपयलां म्हणोन अंिाज कनव ते मोडकेर
ती पजवळीक र्सत कसली म्हण पळे र्ंक
उडले.
म्हातारे क कुतूहल तडर्लें ना. मोडके पंिा दनिोन आसुल्लो सोरोप रागान दतणे एक लां ब बोडी घेर्न पाक्या र्यली
‘बुस्स’कनव दजडें फुलर्न एकल्याक खोंच
पजवळीक र्सत सकयल र्ोडली.
मानांच सोडली. 38 Veez Konkani
उरलेल्ले लुिकार र्ां चोन उरल्यार...
चरका संघाचो खजनिार जमन लाल
म्हणतात पळे तशें धां र्ोंक लागले.!
बजाज जार्नासलो. संगाचें लेक पाक सां भाळची जर्ब्दारी ताची जार्नासली.
*****
म्हातारे न दिल्ली तां ब्ाची रुर्ी दर्ंचुंक जमन लाल बजाजाचो हात पां र्चे पयलेंच
तां ब्ाचा नाण्याचें मोल
गां धीन झोंपय मानव ती आपल्या ताबेन केल्ली!
गां धी आपल्या चरका संघाक र्ंदतगी जमर्ंक म्हणोन गां र्ान गां र् भंर्ोन
जमन लालाक अज्याप जालें.
आसुल्लो. अशेंच तो ओररस्साचा एका हळ्ळे क पार्लो. थैं गां धीन जम्लेल्या
‘लाखों रुपय सां भाळचा म्हाका ती एक
लोकाक उद्े शून एक सार्वजनीक बाषण
रुर्ी सां भाळुं क जां र्ची ना गी?”जमन लाल
केलें.
हासलो.
गां दधचे बाषण जाल्लेंच एकली दपकी, दपकी
म्हातारी जम्या मधल्यान उिोन र्ेिी सशीं
“लाखों रुपय आसलेल्यानीं
हळू एका िां ड्याचा आधारार मेिां काडु ं क
थोडे हजार रुपय िान कचें म्हाका दततलें
लागली. ही कोण दभकारीण म्हण दचंतून
दर्शेस दिसाना, जमन लाल. पूण त्या
स्वयं सेर्कानीं दतका आडार्ंक प्रयतन
म्हातारे ची रुर्ी दतचा िु बदळकायेचा
केलें. पूण त्या प्रायर्ंत स्त्रीयेक कोणायचान
दजदर्ताची श्रेषि उरर्णी आसतेली. तीच
आडार्ंक जालें ना. ती र्ेिी सशीं पार्लीच.
दतणे चरका संघाक दिली म्हणताना दतचो
गां धी सशीं र्चोन दतणे ताचा पां याक
त्याग दकतलो अमोलीक म्हळ्ळें चींतून
अपडून मान केलो आनी आपल्या
पळे . त्या िे कून ही रुर्ी हां र् सां भाळन
पालर्ाक बां धलेल्ली गां ि सुिय लागली.
धर्ताां . ह्या रुदर्ये मुकार कोरोड रुपय यी
कशीय गां ि सुिली आनी म्हातारे न एक
कां यच न्हय!”
तां ब्ाची रुर्ी भायर काडन ती गां दधचा पां या थळा धर्रली आनी आदयल्लेबरीच
जमन लाल पत्याव न उलयलो ना.
पािीं गेली. 39 Veez Konkani
गां दधचो फातोर
“तुजी अदबपराय दकतें?”गां धीन दर्चारलें.
पूर्व बंगाळाचा नर्कादळं त पेिलेल्या मतीय
“म्हाका भग्ता, आमीं काल रार्लेल्या माग
संघशाव चा आगट्यां त सबार जीर् उबोन
र्ोळतेल्यां चा घराच उरला.”ती कार्जेर्न
गेल्ले. त्या र्यर दहं िू लोका र्यर चल्लेलो
म्हणाली.
अत्याचार, लूि, दिर्ळां ची फडणी फकत भारताक सुिका लाबचा एका र्साव पयलें
“अतां त थैं र्च आनी घेर्न ये!”गां धी
घडल्लें पळे र्न गां धीक बोर् िु कलें.
खेंर्चालो.
ताणे नर्कादळचो प्रर्ास सुरू केलो. है राण जाल्ल्या लोकाक समधान केलें, बुजार्ण
मनूक तेिना फकत सोळा र्साां
दिलें. अशें गां धी हर िीस एकेक हळ्ळे क
प्राय. ती गां दधचो फातोर हाडु ं क भायर
भेि िीर्न लोकाक धैर िी लागलो. सां ज
सरली. हळ्ळे चा नारला मादडयेंचा तोिां
जाल्लीच गां धी त्या हळ्ळें तच र्सती
मधल्यान मनू आिल्या दिसा तंबू मारलेल्या
कताव लो.
घराक पार्ली. घचाव येज्मानीन दतची र्ळक
धनव “दकतें पुता?”म्हण दर्चार केलो. मनून सां जेर आपलें काऱ्यक्म दतसाव ल्लेंच गां धी
गां दधचा फात्रा दर्शीं सां गलें. पाप, घची
न्हार्ंक र्ेतालो. गां दधच्यो सर्व र्युक्तीक
येज्मान दकतें जणा गां दधचा फात्रा
गजो ताची बाची मनू (बेन) पळे ताली.
कुडक्याचें मोल? िू सऱ्या कोयरा संगी दतणे
न्हार्ंक उिाक तयार केल्लेंच, सिां गां धीन
गां दधचो फातोर यी उडदयल्लो!
आं ग घासुंक गळसुंचो एक फातोर दतका खंय खंय सोिल्यारी दिसलो ना. तो फातोर
आतां ताणी िोगां यनी मेळोन कसताळ
सबार र्साां ’धीं मीरा बेहेनान गां धीक दिल्लो
म्हणोन काडन उडदयल्ल्या फात्राक सोिुं क
आनी गां धी तो फातोर सिां नीत न्हाताना
सुरू केलें आनी दनमाणे तो फातोर तां का
र्ापाताव लो.
मेळ्ळो म्हण्यां .
मनून दभंयादभंयानंच फात्राची गजाल
सुमार पंद्रा मैलां चलोन येर्न मनू बेनान
गां धीक सां गली
गां दधचो फातोर पािीं हाडून दिल्लोच 40 Veez Konkani
सुसकारोन सुसकारोन रडली.
खंय खंय भंर्ला! जैलां क तशें रार्ळे रां क. त्या फात्रा र्नी चड तुमीं चदलयां नी भ्यें
“पुता, तूं दचंतुंक पुरो एका फात्रा खातीर
सां दडजे, आत्म दनरबर जायजे, जर्ब्दारी
हां र् इतलो कठोर जालों की म्हणोन! तो
सां भादळजे म्हण तुका कळं र्चोच म्हजो
फातोर म्हजे संगी पंचर्ीस र्साां चाकी चड
उद्े श जार्नासलो.”गां धीन म्हळें .
------------------------------------------------------------------------------------
41 Veez Konkani
सिकणी कथा
"मंत्रीक..." इतरां नी मुणचे पदयलें मुणालो चेला.
*गांधी टोपी
"जै जै" बोब जाली.
"भोर् सोभीत दिसता गां दधची इमाज" काऱ्यकतव मुणालो. "अनुिानमुजें" मंत्रीन िोळे दबंडां करून मुळें.
गां धीक दसमेदिचा िोपी सां गाता
जैकारादचयी िोपी दिली.
सकिां गां धी िोपी िर्रून आज संभ्रामाचो िीस. चार रसत्यार गां धी मूती स्थापन जाली.
*िे मंड सडकूना ताकोडे * ----------------------
-----------------------------------------------------------------------------------
42 Veez Konkani
म्हज्या सिसिता सांिेि.......!
हां र्े नाक मोडलें. तेणेहेणे सोधनां कर्ताना एका कोनशाक एक उं िीर मोरोन पडल्लो दिसलो. बहुषय थंय थार्न ही घाण उठता आसतली.
कूड दनतळ कर्च्ये एलीजबायेन आनी येंर्चें तर सां जेर. त्या पर्यां त ह्ये घादणंत हां र्े ह्या
- डोलफी, कास्सिया
कुडां त कशें बसचें हाबा? च्यापला थार्न हां र् पािीं म्हज्या कुडाक आयलीं. कसदलगी एक घाण म्हज्या नाकां त
आतां र्ोरां सकादळं चीं साडे नोर् जातात
ररगली कुडां त प्रर्ेश जाताना.
मात्र!!
43 Veez Konkani
उठोन शीिा अदफसाक गेलीं. कयर काडचें प्लासिीक ताि हाडन आयलीं. दकत्या म्हण
आमी लगबग बोत्तीस जणां ह्या घरां त
िाकाव न दर्चार्च्या पयलेंच हां र् थंय थार्न
दजयेर्न आसां र्. ह्यां पयकी तीन जोडी- घोर्
भायर पडल्लीं.
आनी
बायल-
आसात.
तां चेंय
कूड
म्हजेतलेंच. पूण मदहन्याचें रुसूम मात्र इश्शप्प, उं िीर कुसोन दजव्यो दजव्यो दकडी
िोगां यचेंय दर्दर्ंगड दिजय. ही ता’तां णी
तां तल्यान झडोन पडतात. तर हो आज
दनर्ोग नासतां ओपून घेतल्ली रीत, सोल्लो
हां गासर येर्न मोरुंक ना. कां य एक-िोन
आनी रे ग्र कंय.
िीस तरी जाल्यात!? ह्या दर्शीं कोणेय सर्ाल या हुजीत करुंक एलीजबाय सिां य येर्न म्हजें कूड जाडता
नजो म्हळ्ळें आमकां हां गाच्या दनर्ादसंक
आनी पुसता. पूण हो उं िीर दतका कसो
स्पषि थरान हां गाचें आडळतें पळें र्च्या
चुकलोगाय?
दससिरां नी कड्डायेन कळीत केलां . आमच्या भूर्ग्यां क आनी कुिमाक आमी प्रायर्ंतां
सां िी-मुल्यां नी
दतची
सारोण
व्हचाना
जड आनी चड जाल्यां र्, तां च्ये दनराळ
जाल्यारी दतचे सोपाव तसले चुरूक, तीक्ष्ण
दजदणयेंत कराळ हकवत-अडचणी हाडतां र्
िोळे म्हज्या कुडां तल्या कोनश्या कोनश्यां त
म्हळ्ळ्ये खातीर न्हयगी तां णी आमकां
ररगून भायर येतात. बहुषय हो उं िीर दतच्ये
हां गासर
सार्णीक सां पडालोना जार्ंक पुरो म्हण
रार्यलां ?
हाडन
िाळ्ळां -घालां -सां डलां -
दचंतून हां र्े म्हाकाच समाधान केलें. मदहन्या मदहन्याक तीं आमच्ये खातीर पािल्या साडे तीन र्र्सां थार्न हां र् ह्या
थरादयल्ल्या दततले पयशे ह्या संस्थ्याक
प्रायर्ंतां च्या घरां त दजयेर्न आसां . पोिाक
फारीक कर्तात आनी आमच्ये थंय तां कां
आनी भलायकेक कां य हां गासर तोंद्रे नां त.
आसल्लो संबंधाचो कायिो तीर्दसतात.
हप्त्याक पार्िीं एकली प्रायर्ंत िाक्तेर्न
हां गासर हाडन आमकां िाखल कर्ताना
येर्न आमकां पळे ता, तपासण कर्ता. गजव
तां णी दकतलेगी लाख रुपय हां कां दिल्यात
आसल्यार र्क्तां दिता.
कंय. आमी मेल्यां र् या हें घर सोडन व्हे तां र् 44 Veez Konkani
तर ते फारीक केल्ले पयशे पािीं मेळानां त
मनोरं जन आसा. आमच्येदर्शीं हां गाचीं
कंय, हां कां तें ‘डोनेशन’जार्न दिल्ले िे कून.
दससिरां काळजी िाखयतात. आमच्या
‘दडपोजीि’ जार्न घेतल्यार पािीं दिजय
कुिमाचीं काणदसल्ल्या र्ेळार आमची भेि
न्हयगी?
करुंक येतीत तर तां कां मोगाचो-मानाचो
आसों. जल्म दिर्न, दशकर्न, र्ागर्न
येर्कार हां गासर चुकानासतां मेळता.
उं चल्या
फुडाराक
पार्दयल्लीं भूर्दगंच
आमची आसत-बिीक, धन-दिर्ें बगलेक
तां च्ये भेिे नंतर तीं आमकां पाि करून
घेर्न अट्टां ग अनुपकार्यां परीं आमकां ह्या
व्हे ताना आमच्या दनराशी िु खां त भुजार्ण
घराक पार्न पाि कर्तात तर, ह्या घरां त
दिं र्च्याक
आमची जतन घेर्न, चाक्ी कर्चीं कोण
आयतीं आसतात. ही फाली आमच्ये थंय
मायेचीं हीं भूर्दगंच हजार र्ां ट्यां नी जाव्येत
तर्ळतर्ळ
म्हण म्हाका भग्ता. आमी हां च्ये खातीर
जाल्लीच आसता.
आमदचंच
दनर्ासी
एकामेकाक
केिनां य
आिदलबिली
दकतेंय करून पून जोडु ं क्ना तरी, कसलेंगी ऋण फारीक कर्च्येपरीं हीं आमकां हां च्या
म्हाका जीर् आसा िे कून भूख लाग्ता म्हण
माय-बापापरीं तां दकच्या मोगान-मैपासान
हां र् आतां दचंतून आसां . म्हज्यो आशा
पळे तात. हां तूं हां चो फायिो आसा या ना
सगळ्यो हां र्े ह्या घरां त ररगून थोड्याच
म्हळ्ळें आमकां दिसाना, तरी कायिो जरूर
दिसां नी हुल्पार्न सोडल्यात. म्हज्ये थार्न
हीं पाळतात.
कोणाकयी फायिो ना, तें हां र् आतां स्पषि जाणा जाल्यां . आतां
कोणाकयी हां र्े
ह्या घरां त आमच्या उल्याक घळायेन तरी
कसलीय ससाय दिं र्च्याक साध्य ना. कां य
पाळो मेळता म्हळ्ळें नख्खी. आमच्या
मागण्याची कुमोक कर्येत. पूण असली
भूर्ग्यां परीं बेपर्र्ा, इनकार, नगण्णे दबल्कूल
कुमोक आजकाल कोणाक जाय?
ना. येिोळच्याक असलें अनुपकारपण हां र्े हां गासर भगुंकना या पळे र्ंक ना.
“तुंर्े दकत्या मजी ती किो काडची िर े य हाडलीय माय?” िाराचेर रार्ोन िाकाव न
र्ेळा र्ेळाक खाण-पीर्न, दपडे सतां क
ज्योरान दर्चार्तानां च हां र् दचंत्नां संसारां तलीं
र्क्तां -दचदकत्सा, मागणे-प्राथवन, िू रिशवन45 Veez Konkani
भायर पडलीं. हातां तलें तें ताि िाकाव क
िु िी र्ािच ना आमकां !!
हां र्े र्ोड्डायलें या िाखयलें, यां त्रीक थरान. िाकव चेडूं म्हाकाच िोळे
उकुविार्न
म्हाका हां गासर िाखल केल्ली म्हजी धूर्
पळे लागलें. ताच्ये दिषदिं त म्हाका मोग या
मररया र्र्साक एक पार्िीं आपल्या कुिमा
ियाळाय कुसकूि दिसदलना. नाकां तल्यान
सां गाता गां र्ाक िें र्ताना म्हजी भेि केल्या
तें सपाव परीं र्ारें ज्योरान भायर सोडतालें.
दशर्ाय पािीं व्हचाना. म्हाका गजेच्यो र्सत घेर्न दिर्न, संतोसार्न, समाधान करून,
“म्हज्या ओदफसाच्ये गजेक म्हण हां र्े ती
म्हज्ये थंय धयर भरून व्हे ता. गजेक
हाडल्ली. तुं र्े अशें तुज्ये गजेक हां गासर
संपर्काक मररयान ताचो दर्ळास आनी
हाडन िर्र्ल्यार हां र्े दकतें कर्येता?
मोबायल नंबर हां गासर दिलां . म्हज्या पुतान
आतां च थंय व्हर्न िर्र. आनी हादडनाका,
असलें बरें मन िाखर्ंक ना, आपणाचेर
कळ्ळें मू?"
आर्यची कसदलयी जर्ाब्दारी पडची नाका म्हळ्ळ्ये चत्रायेन जार्ंक पुरो.
िोरग ताळ्यान ताकीि दिर्न तें पिपि
कर्न चल्तच रार्लें. ताणे सां गल्ल्येपरीं हां र्े
म्हाका िोगां च भूर्ग ीं!!
कर्चेंच पडलें. न्हय तर आनी दकतेंय िू र दससिरां क तें िीत तर? व्हदडलन येर्न
म्हजो पूत नोयेल र्र्साक एक, िोन पार्िीं
म्हाका ज्योर कर्तलीच! हें जायगी म्हाका ह्ये
एकलोच, ररत्या हातां नी हां गासर म्हाका
पायेर?
पळे र्ंक येता. तोंडां त भर्न हाडललीं फुंक्याचीं िोन-तीन उत्रां म्हाका उडर्न,
असलीं उत्रां हां गासर येतच आयकुंचें
‘बरव ’ कर्न येर्न ‘पूरव’ कर्न
आमकां सोर्येर पडलां . दजण्येंत आजून
म्हळ्ळ्येपरीं व्हे ता. ताचो पूत, म्हळ्यार म्हजो
आयकुंक नां त िे कून ह्ये प्रायेर आयकाताना
नातू जोयेल, म्हाका पळे र्ंक आशेता तरी
काळजाक खूब िू क दितात तरी नीर्र्ोग
दपडा आनी अपाया थार्न राकचें नीब दिर्न
नासतां ही िू क आमच्येस्थकीं आमी दगळू न
ताची आर्य ताका हां गासर येंर्च्याक
दजरयजय पडता.
आडायता.
46 Veez Konkani
उबून
पूण ताची एक तस्वीर हां र्े दलपर्न हाडलली
काल्च्ये रातीं म्हाका सपणां त आदयल्लो.
ती म्हज्या बेगां त आसा. ताचो उडास म्हाका
ताच्या तोंडाचेर हासो म्हाका दिसतालो तरी
धोसताना हां र् ती पळे र्न म्हाका समाधान
खंत-बेजाराय थंयसर दनशेताली.
कर्न घेतां . “आं जेला, आनी पुरो तुंर्े हां गासर दजयेल्लें. आजकाल म्हज्या हद्ाां त दकतेंगी चडु णे
म्हाकाय उबगोण येता. दकतलो तेंप थार्न
जां र्च्येपरीं म्हाका भग्ता. ह्या दर्शीं हां र्े
तुका हां र् एक्सुरोच हां गासर राकून आसां .
आमच्ये िाक्तेर्न ीक सां गल्ल्याक, “माय,
आतां तरी ये पळे व्यां . तुजी कोणाकयी आतां
तुका बहुषय तुज्या भूर्ग्यां चो या नात्रां चो
थंय गजव ना. पूण म्हाका तुजो सां गात जाय.
उडास धोसता आसतलो. ती आशा तूं हट्टान
चल, भायर सर. हां र् तुका आपर्न व्हरुंक
धां बून धर्ताय आनी िू ख दगळताय िे कून
आयलां .”
तुका तसले उब्दे स, र्त्तड या फुगासां र् भग्ता आसतलें. तां ची तुंर्े
दचंता कर्ची
ताणे ताचो उज्वो हात म्हाका र्ोड्डादयल्लो.
सोडन सोड, तुजी ही दपडा नां र् नासतां
हां र्े तो धरल्लो, पूण तक्षण सोडन सोडल्लो.
कशी धां र्ता पळे ”अशें सां गून हासून म्हज्या भुजाक थापडून ती गेल्या.
ताचो तो हात बर्फापरीं एकधम थंड आसल्लो.
तर्ळच
म्हाका
मार्न
दतणे सां गल्ल्यां त सत आसा. ह्या दिसां नी
उठदयल्ल्येपरीं जाग जाल्ली. खिल्या कुशीन
म्हाका म्हज्या कुिमाचो चड आनी चड
आसल्लें
उडास धोसता. म्हाका कळीत नासतां थोडे
फां त्याचीं पां च जातालीं.
म्हजें
हातघदडयाळ
पळे ताना
पार्िीं म्हजे िोळे आपापीं र्ोले जातात. पूण सत हां र् जाणा आसां . म्हज्या भूर्ग्यां क
हां र् उठलीं आनी सिां चीं म्हजीं सकादळं चीं
तां च्याच
कामां करुंक लागलीं.
कुिमाची
जादयत्ती
रािार्ळ
आसताना म्हज्येदर्शीं दचंतुंक तां कां र्ेळ
च्यापेलाक व्हचून हां र्े मीस भेियलां .
आनी पार्ि खंय मेळता?
सकादळं चो बसल्ल्याकडें
सबार काळा उपरां त म्हजो पती डे नीस
फळहार
घेताना
मेजार
एकाचफरा म्हज्या दजर्ा
दभतर अथर्ीच एक िू क उठली. हां र्े म्हजे 47 Veez Konkani
िोनयी
हात
आधाराक
मेजाचेर
पातळादयल्लो उडास म्हाका आसा.
आपलो भार् नोयेल कुिमा संगीं िोन हप्त्यां च्ये उत्तर भारताच्ये भंर्डे र आसतां , ह्याच सोमारा तूर्तान गां र्ाक आदयल्लें
त्या उपरां त दकतें जालें म्हळ्ळें हां र् नेणा.
मररया िोनच दिसां नी मुंबय पािीं पर्ताल्लें, म्हाका, ताच्ये आर्यक मात्येक पार्न!!
***
***
-----------------------------------------------------------------------------------
48 Veez Konkani
गांधीिी पित ये...! नाका..? बापू... तूं पित येनाका... सत आनी नीत मायाग िालां स ंसाच्च सदसता फटी मानड, लोकाक फटिन पाटाि बसतात. न्यायाच्या दोळ्ां कुडको काडला अन्याय मेटां मेटांक िामिाज्य िाय ति मेळता सिधान सभेच्या घिांत ब्यािलां भि धमाडक मेळों
मोल दें िाना िाती कातीक पाट भांदला पोटाक कांय ना ां... एक अिकास येंिकी पुिो तिी तूं पित येनाका तासलबान, सेिाि पासकसतान
खोले उडयतात ांगा तांकां पाटी ं धांिडांििे आसदं ि ... तुकाच्च धांिडायतीत कोण्णा.. दे कून... तूं पित येनाका.
_ पंिू, बंटिाळ. 49 Veez Konkani
पिततूंयेबापू.... नांितुिेंमो नदासकिमिंदगांधी संसािभिनांिाडलोयतूंिािनम ात्मागांधी, िाश्ट्र ािोबापयतशेंिबापुिी.... थीििािलोयपात्येिनसत,अस ंसातत्व
करंकतूंसकलोयस्वतंत्रआमिोदे श झुिलोयतूंदु बळ्ादाकटांच्या क्ांखातीि, सतासनतीखातीि, िैलांततूंकषटलोय िातीधमाडिोदोंगोिकोसळािंकतूंिािुिलोय बागेटोतूंतिीसभयोलोनांय
अस ंसािळिळतुज्याम्हुकेल्पणाि सिसटषांकिािुंकिालेनातुिेमुकाि सलिणीघेिनपोळ्ळे तेसोडनआमिोभाित पिततूंिल्मूनयेबापू..... आमकांआमच्याथािनििाकंु कतूंये.. तुिेंस्वतंत्रिोडनसदल्लोदे शपळे िंकतूंये
अस्वस्थसमािसनतळकरंकपिततूंये ांगा ऱ्येकलोभोंितापांगोनडिेस असधकािाच्याअमालानिातालोकािोगोळ भ्रषटािाि,स ं सा,कोमसिंत्पाथािनभाितस्वतंत्रकरंक पिततूंिल्मूनये
_पिीतासमिांद, 50 Veez Konkani
बेिाि पािानाका गांधी बेिाि िायनाका गांधी नांत म्हण तुज्यो यादी
तुज्या नांिािे उसाळतात नाळी गुळे आि एका घसडयेक तिी येिन पळे बेिाि िायनाका गांधी पाळुं क िािंक ना तुिी सशकिण साधी
फकत दोन समनुटां मात्र न्हय मौन ि घडी तुिेसिशी ं मौन्ंि मौन बेिाि िायनाका गांधी उबोन गेल्या दे कून ांगािी शांती ििानान सकसानािेि ियत व्हेलां सशतान न्हंय, िग्तान पोट भिलां बेिाि िायनाका गांधी सिकाळ कुसां तोप्तात दे कून सांधी सांधी तत्वांक तुज्या सिाल केलां आि मात्र दं गोि दे श प्रेम िाला. ---- लिी गंसिमठ 51 Veez Konkani
दे श(िी)कास दे श(िी)कास तूं गेल्या उपिांत िड बदलािण िािना गांधी तुिा दे शांत तुिा अस ंसािें ‘अ’काडन
‘अ’थािन नीत सुरू केल्या! िे क दे शा शेतांत! तोंड तुिें सलपिन
िोकल मात्र दिि्लां अन्येक पािटी ं येनाका दीषट-यी तुका आससिना! -ससिी, लोिे ट्टो 52 Veez Konkani
िेडिा म्हिा... तुज्या िल्मान म्हिें सििीत भरल्लेंय आि तूं तुज्या घकाडिािें घि भतेलेंय म्हज्या आनी तुज्या घिा मधें सांकोि तुंि िातलेंय...
शंगािासयल्या गासडये ि बसुल्लें तूं िडोन सकला दे िलेंय गसडये सभति पािलों ांि तुिेशीo... तूं म्हज्या र्द्ाडक सिडकलेंय सदां म्हज्या मोगा पािसाoत नािन आसुल्या भुर्ग्ाड आि तूं तुज्या दु ुः खानी म्हिें काळीि ि सभियताय मत काििेता... माग्ताo ांि...दे िाकडे तुज्या िाटे ि फुलांिी गिडी ांतळू न आसों सुगंध तुिो तांिी ं काळिाo मनाo बोिों फाल्यांच्या तुज्या सुखी संसािांत बिें मन तुिें तांका कळों माणका मज्या.... तूं... दोनी घिाo उज्वाडािंक सक्ताय तूं मात्र आमच्या िोडतांतल्या सोबीत अंक्रेक िीि दीिन भुंयक ाडताय! -डा फ्लासिया क्यासटलीनो
53 Veez Konkani
एका सपंिऱ्यािी काणी एका जयत दपंजऱ्यांत, रास रास सुकणीं चडार्त दनद्रे सत
आनी बळान ताच्या हध्याव क
तीन पार्िीं ताणें बोंचायलें.
एक प्रायेसत सुकणें दपंजऱ्याच्या एका लोंकडाच्या सरळाक बोंचां र्चां त मग्न. मधें मधें,
भायल्या दपंजऱ्या र्नीं दभतरली अप्तस्थरता अपायाची म्हण जाणासचें तें शाणें सुकणें,
िक..िक..िक.. पळे तां ..पळे तां लोंकडाचें सरळ तुिलेंच.
तें सुकणें धणीक शेर्िालें.
लोंकडाचीं सरळां नां त.
लडाय जाताना,
परत तेंच ध्यान.
'हे राम' म्हणात्त
आतां त्या दपंजऱ्याक
दगरबुज्यां क आनी दकरां क
पािीं आपल्या जाग्याक र्ेता.
संतोसान.
हळू त्या प्रायेसत सुकण्या सशीं पार्ली.
भोर् थोडीं शाणीं.
िोनी पाडदतंक समाधान कतवच
ज्योरान पाकािे बडयले,
तां चे मिली एक दगरबुजी
थोडीं बोबािीं
धां र्ोन र्ेता,
सकडां नी एक पार्िीं
बगर मधें मधें पारिशवक ग्लासाच्यो र्णती. ज्यो िोळ्यांक दिसा नां त. सबार सुकणीं ह्या ग्लासाक आपिोन मोतावत. तेिनां ग्लासाचे र्ोणती थार्न
िें र्चें रगत बोबािू न सां ग्ता "आमी आजून दपंजऱ्यां त आसां र्" -सिल्मा बंटिाळ
54 Veez Konkani
थकानात ल्लो झुिािी आयदां सयत लिोन दोडली ं
उपास तुिें धताडना धती सशसशडिली पािलां सतिेि तेंक्ताना पकी आस्यो पऱ्यांत नािल्यो ' गांधी' नांि कानी ं पडताना तकली उकलून दे खली संस्रान
असकत कूड िािि म ान... टाक ट सनिेि घट मूट िोिांिी ं िोिां दे शािी खंत 'गांधी' सुटकेिें आन्येक नांि. सताक सिडकोन सनतीक िेंगून पिे एकिट सपणेल्लो...
सनिासलेल्यांक िै त भांद्ांक ससाये धांक िाल्लो... 'गांधी' सलीस ना समिोंक.... _ फेल्सी लोबो, दे िेबैल
55 Veez Konkani
िाप नासलेल्या बापू लागी ं बापू तुज्या ििणांक तुज्या प्रणाम म्हिे िाि तिी तुज्या िुकी िोज्याक कशें घेिूं खांदाि? ििक तुिें सूत िोळता, सतां सकत्याक तुटयली ं? बुिाक ििून मऱ्यासदिे, कुसां सकत्याक उसयली ं? आि म्हज्या दे शाक ना, सोभायेिी सगिांत पूण बापू सतां सिणें मान उबिी सभिांत िाण्वायेिो सागोि तूं, उदं ड तुिी तांक तिी तांतलें मीट सिंिून व्हेलेंय सांग? आि म्हज्या दे सांत िांदपांिीि िास
पूण बापू समटासिणें िुकोन गेल्या रूि. अस ंसेिो िसतो तूं, पयण सुडाळ खिें तुिेंि तांतले फातोि सिंिून बगलेक घाल्ले दोिे आि म्हज्या दे सांत गा िसत्यांसिच्च क्रांती पूण बापू फात्रांसिणें इिोन गेल्या माती.
मिणािो िीि तूं, दे साक सदलोय प्राण तिी सियेिंक आशेतेल्यांिें सकमिून व्हेलेंय त्राण आि म्हज्या दे सांत गा, मोनाांसिंि रदानां पूण बापू त्राणासिणें िडतेल्यांक नांत सगन्यानां. े बापू... दे स म्हिो म्हान गा... म्हान गा
पूण ताका िग्तांसिच्च तान गा.. तान गा. 56 Veez Konkani
_ लोयड िे गो.
िाम िाज्यािें सपण दु खांनी ं भिल्यात आमिे दोळे बापू गांधीिी तुिें मिण सिंतून दे शाक आमच्या सुटका सदिसयल्ल्याक सदलें इनाम माडतीि मारून... आसिकांतलो तुिो पुडाि सोडून पाटी ं आयलोय आमच्या दे शाक सुरू केसलंय आं दोलनां सिसटषांक पाटी ं धांिडािंक... उग्त्या आं गाि लोकांक पळे िन
तुंयी िालोय आधो सिणगो मीटािें सत्याग्र
करून बापू
दे शी िसतू िापरंक सदलोय उलो... १९४२ व्या िसाड मुंबय श् ेिांत 'गोिासलया ट्ांक' मैदानािेि 'भाित िोडो' सदलोय उलो
सगळ्ा दे शांत लोकान तुका सांगात सदलो... तुज्या प्रयत्नान शांसतिे िाटे न स्वतंत्र आमी ं िोडून घेतलें िाम िाज्यािें सपण मात्र बापू पाड पडोन तुज्या पाटल्यान गेलें...
_ निीन, कुलशेकि. 57 Veez Konkani
गांधी म्हळ्ाि पसंद म्हाका गांधी म्हळ्ाि पसंद पूण तािेबिी
म्हाका गांधी म्हळ्ाि पसंद
दें उग्तें सोडुं क नाका
पूण तािेबिी उपाशी ं िािोंक नाका
दे कून ांि तािें सोभीत एक सित्र
दे कून ांि
खादी खोम्सािेि छाप्तां
खािगी दे िांक मांदतां
आनी आं ग भि न्हे सतां!
आनी तांिी ं फेसतां करून पोट म्हिें भताां!
म्हाका गांधी म्हळ्ाि पसंद पूण तािेबिी
म्हाका गांधी म्हळ्ाि पसंद
पांय िाटे न िमकोंक नाका
पूण तािेबिी सताखातीि िीि दीिंक नाका
दे कून ांि कोंसक्रसटच्या रू ं द िसत्यांक
दे कून ांि िाि िणांक
तािें नांि सदतां
बाडी गाडड नेमतां
आनी ियत पुशाांि काडतां!
आनी बंदूकेच्या गुळ्ां मदल्यान
अस ंसा मंत्र गायतां ! -सिल्सन कटील
58 Veez Konkani
ांि िािलां गडीि...
िंय िोटी नेसाण मखान
मुळाव्यो गिो सिाांक समान असलेलें गांसदिें सपण
ांि िािलां गडीि तेिशीन गांदी... ेिशीन मोदी...
घे अतां ट्ांपडड िोसटं ग मेशीन दीसाक एकेक िेस पाकाटे बांदून पयण
सकतलें तािे सादे पण
अंबानी अदानीक तेंको,
उं िले तािे सशकाप
तेंच्च म ा सादन
मोलादीक गूण
खुद्द अनपड दे स िाला सपड्ड्याि
दे शा खातीि आपलें समपडण
गाय दमड सदिळां अनी म्हेळी गंगा
केदो िड ुद्दोयी आपणायेतो
तोंडाि मंत्रां, मती कुतंत्रां
नेगारून सिड अशेलो समादान
दु बळ्ा अंगाि अंगोसटयी दिरिना
दीिन अपले बसलदान
कुड्ड्या पिेक दाडदो मुस्सखया दे कून च्च सदसता गांधीन िसाांदी ं
पािोणशें मयलां उत्रोन पािलां
अंगाि तुमच्या सकतेंच्च उिेंना
अनपड शोसकलाल च्या गांिाक
तुिो अदाि तुिेंच्च घेिंक
घंट्ाक एकेक सूट बूट न्हेसोन
बाियान ाती बेत, काली आं ग दाखिन
फटसकिी व्याख्यानां गाििन
सार्द्ापणान फुडाि दाखयलोलो
ना लोकािी सिंत्ना ना ाती ं कामां
अि ताच्या मणाडि
पुिडिांनी िोडु ल्ले सिक्ते आयला
असधकािािें िािळे ि उबारल्लें
पिाडक केलां खिोच्च मांकोड
दु बळ्ाच्या दु खानी ं मोसतयां आिायतात िग्तान तांच्या तुपें भताडत
िात दीस फिक
मासां सिकून ाडकुटां सोडून
त्या उज्वाड असच्या गांदी गांिाक
अपली बसका घट करंक
अनी अमास लागुल्ल्या मोदी गांिाक
गांधी समादीि अपलो नािो उबो कताडत.
पाििी क्रांती लोकाक काम
तेन्ना... े...िाम
सशकाप भाि बांदत्व
अि.. े िाम.
िाम िािािें सपाण
-सियो अग्रा 59 Veez Konkani
िाल मनश्या मोलां शांती अस ंसा सिशी ं
सियेिन सशकसयल्ल्या
गांधी सदां सांग्तालो
तुका...
आपल्या ातांत मात िडलो दांडो
मनश्या मोलांिें
सकत्याक धताडलो ?
मोल उकलन धि ल्ल्या
तुका... --िोिी सपंटो गांधी तत्व
म्हिो पयलो मान भाित मातेिो खिो
गांिाि पडल्या घाण
सुपुत्र तूं खऱ्यान!
साळका पाकळें िी... _ फेल्सी लोबो.
घेव्यां ाती ं सािोण
गांधीिी
गांधी तत्वािी ं... आसिकांत गांसधच्या मांकडांक पळे िन तिी
ियला थािन
सशक्यां बिें सलसांि
भायि उडसयल्लो
झुज्यां िायटा सििोध.
मो न दास किम िंद गांधी... प्ल्ल्याट पोमाडि पडलो.
- प्रमीळ फ्लासिया. गांधी
भाितांत सुटके खातीि झिोन
मनश्या मोलांक
म ात्मा गांधी िािन उटलो
पयलो िागो सदल्ल्या
गांधीिी अमि िालो.
तुका...
_ माच्चा, समलाि. 60 Veez Konkani
श्याथी
तीन मां कोड
गां धीजी दकतें तुजी
जाणतीं कायेन
व्हडर्ीक...?
उचाचीं चार बरीं उत्रां .
फकत तीन मां कोड...?
तोंड धां पुल्ल्या
तेय आसात...
मां कडाक
चुकयलें उलर्ंक, िे खुंक, आयकुंक
धयरान भताव !
अन्नाड्यां नी...
दभयेंर्चे...!?
दनतीन चल्चा पूण
िे र्ोत मनश्या
पळे आयच्यां ची श्याथी
पयसा िीषि
दजणें,
एक्षें तीस कोरोड
जोक्ती मेिां
िोळे धां पुल्या
मां कोड
न्हय!
मां कडाक
दकतेंय उलयतात...
भर्वसो दिता!
नात'ल्लेंय आयकातात
-फ्लादर्या अलबुककव
दछध्र दर्दचत्रां िे ख्तात...!
पुत्तूर
बरें च दर्ंचून गजाली कनव
_ लर्ी गंदजमठ
स्वतंत्र
दिषिार्ो
दलसां र् र्ां िच्या कान धां पुल्या
शां दतचें मंत्र
मां कडाक,
त्या काट्या र्यल्या
गां दधचो तंत्र
उस्मोडचा दजण्येंत
गां दधचें
िे कून जाल्यां र्
सुशेग मेळता!
र्ोकल, बेत
आमी स्वतंत्र! _ फ्लासिया अलबुककड, -फ्लादर्या अलबुककव पुत्तूरू 61 Veez Konkani
पुत्तू
62 Veez Konkani
सकालीक लेखन
म ात्मा गांधी आनी तािी िाट
_िेिी कुमाि, िेप्पू.
आकिोबर २, १८६९ र्ेर गुजरातच्या पोर महात्मा गां धी आधुनीक कालाचो सां त. सत,
बंिरां त जल्माल्लो मोहन िास करम चंि
नीत, अदहं सा द्ारीं सगळ्या संसाराक
गां धी. गां धी म्हळ्यार "सुगंधेचो व्यापारी"
आपणा तेर्शीं र्ोडून घेत ल्लो महान. आज
म्हण आथव जाता. गां दधजीचो बापय करम
ताच्या माडतीर मोनाव क पार्ोणशें र्साां
चंि त्या तेंपार पोर बंिर प्रां त्याचो दिर्ान
जार्ून येताना महात्मा गां धी दर्शीं साण
जार्नास ल्लो. गां धी च्या आर्यचें नां र्
झळक.
पुत्तदळबाय. 63 Veez Konkani
दिदिषां दर्रोध आपकें फ्राथमीक दशकाप
चळर्ळ करुंक मुकार
राज कोिां त
सरलो. पूण ह्यो पूरा चळर्ळ अदहं सात्मक,
मुगिू न, उन्नत दशक्षणा खातीर १८८८ इस्वेंत
असहकाराचो, उपर्ास, कायिो भंग कचे
गां धी लंडनाक गेलो. ह्या मधेंगात १८८३ -त
तसल्यो. सता नीदतचे सत्त्याग्रह जार्नासले.
कसतूरबा संगीं लग्न जालें. १८९१ -ंत इं गलेंडां त ब्ाररसिर पद्ी जोडली. १८९४ -ं
१९१९ र्ेर जारी जाल्ल्या कालेि कायद्ा
त कानून प्रकरणा बाबतीं तो िक्षीण
दर्रोध चळर्ळ १९२० -ंत संघिन केली.
आदफ्रकाक गेलो. थंयसर काळ्यां आनी
१९३० -ंत मीिा र्यर घाल्लो दतर्ो दर्रोध
गोऱ्यां मधें जां र्च्या िौजवन्यां क पळे र्न
कनव केल्लो "िं डी सत्त्याग्रह" आनी कानून
दहं र्ाळ्ळो.
दििीष
भंग सत्त्याग्रह द्ारीं दिदिषां ची आडी कां पली.
अदधकारीन गां धीक रयलार थार्न ताका
दभतरल्या दभतर कुल्कुलो तां कां सुरू जालो.
डरबनां त
एका
भायर घालो. आनी हां गा थार्ून
गां दधचें
राजकीय दचंतन आरं भ जालें. काळ्या लोका
१९३१
र्ेर
गां धी
आनी
इदर्वना
मधें
थंय जां र्च्या अर्मान, अक्माण, आनी
स्वातंतऱ्यादर्शीं उलोर्ण्याची सुर्ाव त जाली.
िौजवन्या दर्रोध "कानून भंग चळर्ळ"
१९४२
आरं भ केली. तां तूं गां धी यशस्वी जालो.
मुखां त्र हें मुंिरून गेलें. पूण हें फळाधीक
र्ेर "स्टापडव दक्प्स" च्या संधाना
जालें ना. ह्या उपरां त गां धीन "डू आर डै .. कर १९१६ र्ेर गां धी भारताक पािीं आयलो.
ना तो मर" म्हळ्ळो संिेश िीर्न "क्वीि
१९२० र्ेर तो कां ग्रेस पाडतीक सेर्ाव ल्या
इं दडया चळर्ळ" (१९४२ आगसि ८)
उपरां त राषिर ीय स्वातंतऱ्य झजाचें पुडापवण
लोकामोगाळ जाली. दिदिषां नो "भारत
घेतलें.
सोडन चला" म्हण हऱ्येक भारतीयां नी घोषण सुरू केलें. गां धीदजचें "करो या मरो"
स्वातंतऱ्य दिं र्च्या खरारा सर्ें "पयल्या
उलो आख्ख्ख्या िे शाच्या स्वातंतऱ्य झजाऱ्यां
महाझजां त" गां धीन दिदिषां क संपूणव रीतीर
थंय एक उज्याचें दकिाळ ऊि ल्लेपरीं
सहकार दिलो. पूण झज आखेर जाल्लेंच
जार्न सर्व झजोंक आयते जाल्ले. हऱ्येक
दिदिषां नी भारताक दिल्ल्या भासार्णे पमाव णें
भारतीय दिदिषां थार्न स्वातंतऱ्य जोडु ं क
स्वातंतऱ्य दिलें ना. त्या िे कून गां धीजी
आपलें दजर्ीत च्च समपीत करुंक तयार
64 Veez Konkani
जाल्ले आनी झजाक िें र् ल्ले. तेिाळा
ना म्हण
गां धीक बंधी करून जैलां त घालें. तर्ळ
दभतर धरुंक कषि आनी आसाध्य म्हण
जयपरकाश(जे. पी), लोदहया, नेहरू, सिाव र
आथव केल्ल्या दिदिषां नी आगसि १४ र्ेच्या
आनी
मध्याने रातीं तां चें अधीन आसलें भारत
हे र
मेळोन
चळर्ळ
मुंिररली.
आख्ख्ख्या िे शां त झजाचो उजो पेिोन तो
आनी भारताक आपल्या मुिी
सोडन िीर्न "स्वतंत्र भारत" जालें.
सगळ्यां नी दर्सतारलो. नेताजी आनी हे र शसत्र झजाक िें र्ले . हें झज प्रबल जालें.
(गां धी दर्शीं खास गजाली येंर्च्या अंक्यां त...)
हां च्या प्रभल दर्रोधपणाक पूड करुंक साध्य _ जेफ्री कुमार, जेप्पू. -----------------------------------------------------------------------------------एक नमान
ना खुशेन तरी स्वागत करून, स्वतंत्र
म ात्मा गांधीिी..
जोडलो
हो सगळो िे श. िे श व्हडा
संतोसान, संतोसाच्या उन्मािान भरोन लोक उडक्यो मारून, लोकान स्वातंतऱ्य स्वीकार
केलें. चड रग्ता क्ां ती नासतां शां ती समाधानेन बापू तुर्ें स्वात्ंतऱ्य
आमकां
जोडन दिलेंय. आमच्या िे शाक आनी िे शाच्या प्रजेक "राम राज्य" भासादयल्लेंय. बहुषा तूं नेणां आसलोय या तुज्या मतीक येर्ंक ना आसतेलें.. आपल्याच िे शां त, आपल्याच दसद्धां तां क दर्रोि कतेले जु िास जल्म घेतलेले. तां च्या दशरां दशरां नी कोमुर्ाि
म ात्मा गांधीिी,
भर ल्लो. आपल्या समुिाया दशर्ाय हे र आज तुज्या िे शां त दकतें घडोन आसा तें,
समुिायेचे ह्या िे शां त आसोंक नजो ,
हां र् तुका सां गोंक सकाना. १९४७ आगोसत
दजयेर्ंक नजो,
१४ र्ें रातीं मध्यानेर दिदिषां नी आमकां ,
दजयेंर्चें.
आमच्या िे शाक िोन र्ां िे करून दिताना, 65 Veez Konkani
म्हळ्ळीं दचंत्नां घेर्न,
िे शाच्या दर्भजना खातीर तुर्ें सहमत दिला,
जुिासाक भोगसून गेलोय. आज आकिोबर
तां कां बचार् केला...म्हणोन िे श र्ादसंक तूं
िोन, तुजो जल्मा दिसा... तुका, तुज्या
रागार जालोय. असलो संधभव ते सोधून आस
दसधधां तां क,
ल्ले.
बागायतां .
ह्या िे शाक स्वातंतऱ्य मेळोन एक्षें साि आनी
शृधधां जली तुका.
तुज्या
िू र
दृषिे क
मान
आि दिसां नी तुजेर गुळे र्ोतून जीर् काडलो.
िे श र्ादसंक दिदिषां च्या गुलाम पणां तलें सुिका जोडन दिल्ल्या तुका तुज्याच समुिायेच्या जुिासान तुका लगाड काडलें आनी तुर्ें "हे राम" उिघारा बराबर त्या
_ निीन, कुलशेकि.
-----------------------------------------------------------------------------------
66 Veez Konkani
अिस्वि - ४.
जार्न व्हड व्हड झजां तार्ाां कच्याां त सयत ते हुशार आनी पररणत जार्नास ल्ले. आशें
दलदलपूि गां र्चो लोक उत्तीम गणीत तज्ञ
थंयचर केल्लीं तार्ाां िऱ्या तडी पऱ्यां त
म्हळ्ळे बरी गदलर्राक भोगलें. थंयचो राय
सागसुंक ह्यो व्हड गादडयोच्च र्ापताव ले.
स्वता दशकपाचो अदभमानी जाल्ल्यान तो त्या क्षेत्राक आनी ताच्ये उिगवतेक प्रोत्साह
गदलर्र दनिोन आसताना साधारण पां यशीं
दितालो. त्या दशर्ाय थंयचो लोक
भोर्
सयशीं जण आनी थोडे इजनेर सां गाता
खुशाली सयत जार्नास ल्लो. राना थार्न
मेळोन व्हड एक गाडी तयार कच्याव र मग्न
रूक, लां कूड सागसुंक ताणीं व्हडल्या
जाल्ले. ह्ये गादडयेर गदलर्राक राज िानीक
रोिां ची व्हड गाडी सयत दनमीत केल्ली. त्या
सागसुंचो तां चो इरािो. ती गाडी सात फीि
तां च्या मापाक आनी आकाराक समकट्ट
लां ब आनी चार फीि रू ं ि आसोन ताका
67 Veez Konkani
बार्ीस रोिां आस ल्लीं.
आथव ना म्हण गदलर्र आरामायेन गादडये र्यर दनिोन आस ल्लो.
तो दनिोन आसतानां च ती गाडी ताच्या बगलेक हाडन नोर्ोि जणां नी मेळोन ताका
गदलर्राची गाडी श्हे राक पार् ल्ली खबार
उकलून ते गादडयेर िर्रलो. त्ये गादडयेक
र्ाऱ्या र्ेगान सगळ्यां नी पाचारली. लोक
िे ड हजार घोडे बां ि ल्ले. घोडे आकारान
हारीं हाररं नी ह्या एद्ा व्हड राक्सा कासताचे
चार इं चा दततले आस ल्ले. आशें गदलर्राक
मनजातीक पळे र्ंक धां र्ोन येताले. सुर्ेर
दमल्यां डो गां र्ाच्ये र्ािे तेर्शीन सागसुंक
थंयचो
लागले.
गदलर्राक पळे र्ंक आयलो.
गदलर्राच्ये भोंर्तणी दकतें पूरा बोबाि,
गदलर्रा खातीर एक घर तयार जाल्लें. त्या
गलािो, दकंक्ाट्यो आनी कसलो पूरा अर्ाज
गां र्ां त तें व्हड रार्ळे र शें दिसतालें. ह्या
जाल्यारी तो गट्ट दनिें त आसलो. र्ािे र तनाव िे
घराक िोन्ंच जनेलां आस ल्लीं. आनी त्या
गादडये र्यर चडोन गदलर्राक पळे र्न
जनेलां क िोररयो भां िून त्यो हाच्या आं गाक
खुशी पार्ताले. पूण तां च्या दभतरल्या
रे र्डार्न हाची बंधड बारीच घि केल्ली.
एकल्यान आपणाकडें आस ल्ल्या भचेची
ताच्या पां यां क सत्तीस प्तखळे मानव बां ि ल्लें.
चूप तुदियेन गदलर्राच्या नाका दभतर घालन
सक्कड र्ेर्स्था समा जाल्या म्हण कळ
दकतें जाता म्हण आतुरायेन आसताना
ल्ल्या उपरां त गदलर्राक त्ये गादडयेक भां िून
गदलर्राक शींक येर्न जाग जाली. तरी त्या
घाल्ले कि सुियले. थंयसर हाजर जाल्लो
तनाव ट्यां क दकतेंगी व्हड शूर काम केल्लेबरी
लोक
भारीच मजेन र्ािे र चलोन र्ेताले. आशें िोन
बसोन ताच्ये कुदडची बाकोण कादडत्त हे णें
िीस पयण हाणीं केलें . रादतच्या र्ेळार खंच्या
तेणें पळे र्ंक लागलो.
राय
आपल्या
पररर्ारा
समेत
बोबो माताव ना गदलर्र लोर् उिोन
पुणी जाग्यार दर्शेर् घेर्न रार् ल्ल्या र्ेळार गदलर्राच्ये भोंर्तणी पयल्या प्रास चड जण
असलें एक सोबीत पररसर ताणें दबल्कूल
पारो कताव ले. गदलर्र कां य धां र्ोंक प्रेतन
खंयसरी पळे र्ंक नात ल्लें. ताच्ये भोंर्ारीं
केल्यार ते सर्व ताचेर तीर सोडु ं क तयार
पाचर्ें पररसर दिसतालें. गाद्ा शेतां नी रां द्य,
जार्न आस ल्ले आनी आशें धां र्च्यां त कां य
गोंर्, आनी फळ र्सतुंचें बेळें आसलें. रसते
68 Veez Konkani
एकिम अशीर आसले. रूक झाडां चड
ताणें न्हे स ल्लें समर्सत्र तें साद्ा लुगिाचें
म्हळ्यार सात पूि उबार आसलीं. हजारों
जार्नास ल्लें. पूण मुकूि मात्र मोलाधीक
हजार लोक हाच्ये भोंर्ारी जमो जाल्लो. हो
मोदतयां , र्ज्ां नी, म्होराच्या पाकां नी सजर्न
लोक स इं चां दततलोच लां ब. घोडे गायो चार
भारीच
इं च, बोक्े एक इं च, कुंकडां , हासां एका
गदलर्र चुकोन धां र्ोंक प्रेतन केल्यार आत्म
ल्हान दपसोळ्यापरीं ताका दिसतालीं.
राकर्णेक म्हण ताच्येकडे तीन इं चा दततली
सोबीत
दिसतालो.
एकािर्ेळा
लां ब तलर्ार ताणें पेंकिाक खोर्दयल्ली. त्ये
रात आनी ताचे पररर्ार लागसार च्च एका
तलर्ाररचें
मूि सयत मोदतयां
उभारायेच्या जाग्यार रार्ोन गदलर्राक
सुंगाव रादयल्ली.
रत्नां नी
पळे ताले. उपरां त तो घोड्यार बसोन ताका पळे र्ंक म्हण ताच्ये सशीं आयलो. पूण
राय गदलर्राच्या भोंर्ारीं पासायो माररत्त
गदलर्राक पळे र्न
घोडो दभंयेलो आनी
आसताना तो गदलर्रा कडे उलयलो आनी
केंकारोन बळान
गदलर्रान ताका फार्ो ती जाप दिली.
मुकले पां य उबारोन,
आपणाचे पां य धणीक बडयलागलो. कूडले
रायाच्या
पुरोदहतां नी,
राय घोड्या थार्न िें र्ोन गदलर्रालागीं येर्न
गदलर्राकडें
सूक्षीम रीतीर पळे र्ंक पडलो. रायाक
गदलर्र सबार भास जाणां आस ल्ल्यान ताणें
पळयजे म्हण गदलर्राक सयत एक उरबा.
सबार भासां नी तां कां जाप दिली. पूण ती
ताणें समाकनव पळे र्ंक अनकूल जां र्चे
तां कां समजादलगी नां गी तें गदलर्राक
खातीर गदलर्र बसोन आस ल्लो आडं
कळीत ना.
सबार
मंदत्रंनी,
सर्ालां
सयत
दर्चारलीं.
पडलो. राय आतां तीन फीि मात्र पयस आस ल्ल्यान गदलर्राक पळे र्ंक रायाक सलीस
थोड्या र्ेळान राय आनी ताचें पररर्ार तां च्या
जालें. राय हे रां प्रास अधो इं च
उबार
घरा पािीं पताव ले. पूण गदलर्रा भोंर्तीं मात्र
आसलो. ताच्या तोंडार एक दर्शेस गंदभराय
सबार राकर्ली आसले. गदलर्राक भोंर्ारीं
आनी आकशवण आस ल्लें. तो घि मूि
सां कदळं नी भां िून घाल्ल्यान आत्म रक्षणेक
आसलो. तो आपल्या राय पणाच्या िरबारान
ताचेकडे कां यच उपार् नात ल्लो. थोडे जण
तेर्शीन हे र्शीन भोंर्तालो.
गदलर्राचेर तीराचो प्रयोग करून ताका िु खयताले. 69 Veez Konkani
पूण
हाका
राकण
कचो
राकर्दलचो मुकेली मात्र िक्ष व्येक्ती
मुकेल्याक सयत दकतेंगी भोगलें. पूण
जार्नास ल्लो. ताणें कूडले गदलर्राक
गदलर्रान मात्र त्या मनश्याक भां ध ल्ली िोरी
धोसच्या स जणां क धनव
सुररयेन कातनव ताका सोडलें. तशेंच ऊर
तां कां िोररयेंत
भां िून गदलर्राक ओप्तप्सलें. ते स जण
ल्ल्ता
घाभ्रेर्न गदलर्राक च पळें र्ज पडले. हो
एकेकल्याक च्च भायर काडन तां चे कि
आनी दकतें करीत गी म्हणोन
ते दचंतून
सयत कुडके करून तां कां सोडन सोडलें. हें
आसताना, गदलर्रान त्या स जणां पयदकंत
पळे र्न थंय हाजर आसलो लोक तशेंच
पां च जणां क धनव बोल्सां त चेपले. सव्या
राकर्ली मुकेली सयत खूश पार्ले. गदलर्रा
मनशाक हातां त धनव ताका भोकां र्चेपरीं
र्यर तां कां दकतेंगी एक व्हतो अदभमान
कनव गदलर्रान आपणाचें तोंड दर्द्रूप केलें.
भोगलो. उपरां त गदलर्राज कोणेंच ताच्या
गदलर्रान आपल्या बोल्सा थार्न सुरी काड
आं गाक तीर मानव िु कर्ंक प्रे तन केलें ना.
प्तल्लच्च
पां च
जणां क
सयत
बोल्सां तलें
तो मनीस दभंयान दकंक्ाट्यो
माररलागलो. हें पळे र्न त्या राकर्ली
(मुंदरंक आसा)
------------------------------------------------------------------------------------
70 Veez Konkani
ीमकुिि कि्गालो
आशेताले. पूण चमेलीन सर्र्ां क अक्मान कर्न पािीं धाडलें. त्याच गां र्ां त एक साहसी तर्नािो आसल्लो.
दहमालय
आसल्लो. सकडां च्या
पर्र्तालागीं
एक
सर्िार
तो शूरर् ीर आनी बुिंत. मेचपणेक
पात्र जाल्लो.
सक्कड अदभमानान लेक्ताले. त्या सिाव राक चमेली नां र्ाची धूर् आसल्ली. आपल्या आनी आपल्या बापायच्या बुद्ंत्काये दर्शीं दतचे थंय गर्र् भरल्लें. तें सकडां क हल्क कर्न
िे क्तालें.
सकडां दर्शीं ताच्या काळजां त
दतरसकार भरल्लो. सर्धारान आपल्या धुर्ेक मोसतू समजां यलें पूण बापायचें उतर ताणे कानार घालेंना. ताचो हं कार चडात्त गेलो. ताच्या सोभाये आनी बुद्ोंत्काये दर्शीं जाणा आसल्ले जायते धयराधीक युर्क ताचेलागीं काजार जार्ंक
ताचें नां र् बेला.
बरो कुसतेगार, तीर
जोकच्यां त एकिम हुशार. एक पार्िीं इषिां सर्ें रानाक दशकारे क भायर सर्लो. एक व्हड दचट्याळ्या र्ागान ताचेर आक्मण केलें. ताणे झजोन त्या र्ागाक दजर्शीं मार्लो. इषिां नी ताका र्ाखणलो. सां गाताच ते
“सर्धाराची धूर् चमेदललागीं काजार
जार्न ताचो हं कार िें र्य. तर्ळ तुका सर नातल्लो र्ीर म्हण्येत”म्हणाले बेलाक हें एक पोंतच जार्नासल्लें. ताणे चमेली दर्शीं दचंतलें. सोभायेची बार्ली जार्नासल्ल्या ताचेलागीं काजार जार्ंक ताचें मन चडपडलें. िू सऱ्या दिसा तो शीिा सर्धारालागीं गेलो.
71 Veez Konkani
आनी
चमेदललागीं
काजार जां र्ची आपेक्षा ताणे उचार्ली.
हीमकुर्र म्हण नां र् दिलें. उपरां त बेलाक
सर्धार धुर्ेक िीर्ंक ओपर्ालो.
लागीं आपर्न ‘हो म्हज्या तंत्रम ंत्रां चो प्रभार्.
पूण चमेली ओपर्ोंक ना.
हाका चमेदललागीं आपर्न व्हर. हो ताचो
ताणे बेलाचो
अक्मान केलो. बेलाक दनराशा जाली.
हं कार दजरयता”म्हण म्हळें .
जाल्यारी कशें पुणी कर्न ताचो हात धररजे
हीमकुर्र थोड्याच दिसां नी त्या गां र्ां त
म्हळ्ळें हठ उबजालें. चमेलीक मेचर्ोर्ंक
प्रदसद्ध जालो. सर्र् ताचे साहस, सोभाय
ताणे सात धोव्या आस्वेलाचीं चामडीं धाडन
आनी गूण र्र्णुंक लागले.
दिलीं. गाडी भर कसतूररमूर्ग ां धाडन दिलीं.
रोसाळ कादणयो पासार्ल्यो बेलान ताका
पूण चमेली प्रभार्ीत जार्ंक ना. काजार
चमेदलच्या घरा व्हरुंक तयाराय केली.
जार्ंक तें ओपर्ोर्ंकना.
ताच्या बापायन ताचेलागीं खंच्या संिर्भारी
बेला ह्याच खंतीन जेर्ण खाण सेदर्नासताना
ताका उज्यालागीं व्हररनाका.
भागलो. ताच्या बापायक खंत सुरू जाली.
जायत जाल्यार तो कर्गाता म्हण सां गलें.
चमेदलदर्णे आपलो पूत र्ां चाना म्हण ताका
सर्धारान हीमकुर्राक चमेदललागीं आपर्न
कळीत जालें.
एक िीस आपल्या पुता
व्हे लें. ताचें साहस र्र्दणलें. चमेली ताची
बेलाक लागीं आपोर्न ‘तूं खंत कररनाका.
सोभाय पळर्न दपस्वालें. ताचेदर्शीं जायतें
चमेलीन हं कार सोडन तुजेलागीं काजार
ताणे इषदिण्यां थार्न आयकाल्लें. हाचेलागीं
जां र्च्यापरीं कर्ता. एक उपाय दचंतला. तूं
काजार जां र्चें आपलें भाग म्हण ताणे दचंतलें
अतां म्हजे सां गाता ये’. म्हण सां गोन,
आनी काजाराक ओपर्ालें. ‘हां र् हां गासर
दहमालय पर्र्तागीं ताका आपोर्न व्हर्न
काजार जायना, म्हजो गां र् बडगा कुशीन
गेलो.
आसा. जाय जाल्यार चमेली म्हज्या सां गाता
थंयसर दहमां त आसल्ल्या मोनजादतंच्या
येंर्िी थंयसरच आपूण ताचेलागीं काजार
हाडां क एकिां य कर्न मनशाचो आकार
जातां .’म्हण हीमकुर्रान िाक्षेण नासताना
दिलो.
सां गलें.
दहमान तीं हाडां भर्लीं.
ताका
ताचेदर्शीं
ऊब चड
आस्वेलाची िोपी, रं गाळ दथकां बसोर्न
चमेली ओपर्ालें. हीमकुमच्या रुपाक तें
मदणयां चो हार घालो. उपरां त ताका जीर्
संपूर्ण आकर्शीत जाल्लें. हीमकुर्र र्ेग्गीं
दिलो. अतां दहमाक जीर् येर्न एक सुंिर
र्ेग्गीं मेिां कादडलागलो.
युर्क उबो जालो. बेलाच्या बापायन ताका
पािलार् केलो. गुडे िोंगर, रानां र्नां , नंयो,
72 Veez Konkani
चमेलीन ताचो
व्हाळ
म्हण
पळे नासताना
चमकालागलो.
हीमकुर्र
सगळ्यादनतल्यान सोधलें.
प्रेजन जालेंना.
एक पार्िीं ताणे पािीं
ताच्यो र्सतू मात्र एका जयत फात्रार
चमेदलचे कषि सूख
दिषिीक पडल्यो. चमेली कंगाल जालें.
दर्चार्ले नां त. ताचो हात धर्न सां बाळ्ळें ना.
भूक, तान आनी दनत्राणेन हयराण जालें.
घरा भायर चडीत चमकोन कळीत नातल्लें
खंतीन रुिान कररलागलें. ताचो हं कार
चमेली आतां पुरासाणेन थकलें. ताचे पाय
जीरल्लो. ह्या नीर्जन जाग्यार आपली गत
फुिोन रगत पाजार्लें, घामान तें थंड मुिो
दकतें म्हण खंत सुरू जाली ताका.
जालें.
थोडो
आपणें सर्कास चल्ल्यार हीमकुर्र नपंयच
आसल्ल्याकडे न धां र्ोन आयलो. ‘दकतें
जायत म्हण तें ताच्या पािल्यान िां र्ालागलें.
चमेली रडतायगी? तुजो हं कार जीर्लोगी?
पूण तो बाक्कारां दपंिून चल्तां चल्तां एकिम
हीमकुर्र आनी येना तो सूरयाच्या िार्ेक
पयस पार्ल्लो. सूरयाचीं कीर्णां चडून
कर्गोन गेला’म्हणालो.‘बेला म्हका भोगसी.
येताना हीमकुर्र कर्गोंक लागलो. पयलें
तुजे तसल्या धयराधीक युर्काक अक्मान
तकलो, उपरां त भुजां , अशें संपूर्ण थरान
केल्ल्याक म्हाका पश्चात्ताप भोग्ता, म्हाका
तो कर्गोन कर्गोन गेलो. दनमाणें ताच्या
म्हज्या बापयलागीं आपर्न व्हर.
आं गार आसल्ली आस्वेलाची िोपी, कर्डे ,
तुजेलादगंच काजार जातां .’ म्हणोन ताचो
रं गाळ मुदणयो मात्र ऊर्ल्यो. अर्िो घंिो
हात धर्लो चमेलीन. बेलाचें मन कर्गालें.
सोडन चमेली थंय पार्लें. पूण हीमकुर्र
ताणे ताका सर्धारालागीं आपर्न व्हे लें. तां चें
खंयसरी
काजार भोर् गद्ळायेन जालें.
घुंर्ोन पळे लें ना.
दिसलोना.
चमेलीन
र्ेळ
पाशार
जालो.
बेला
तें
हां र्
------------------------------------------------------------------------------------
73 Veez Konkani
सिनोद:
५.लव्विासंगी ंकोलेिटू ि... _पंिू,बंटिाळ िसाडकएकपार्िींकोलेदजच्याभुग्याां किू र आसाकचेपरींह्यापार्दिं यीिू रआसाम्हण खबार मेळ ल्लेंच म्हजें लव्वर धां र्ोन आयलेंच. "ह्या पार्िीं मैसूरू_ बेंगळू र िू र खंय...रातीं व्हचोंक,िु िे दिसामैसूरू,थं य थार्न बेंगळू र, बेंगळू र थार्न रातीं पािीं भायर सरोंक... फकत्त िोन िीस.. आमीं िोगां यया..." हां र्ें'बसर्'परींतकलीहालंर्चेंकामचालू िर्रलें. "अळे बा... हां र्ें आनी तुर्ें एकाच्च सीिीर दचडकोन बसचें" लव्वर दकडदकडोन हासोंक लागलें. "आमकां िोन िीस आनी िोनरातींसां गाताच्चराव्येत.हां र्तुज्या
र्ेंगेंत, आनी तूं म्हज्या र्ेंगेंत... आमचो सां गात सिां उगडासां त उतवलो.." "हें िू र कच्याव की दपक्नीक केल्लें तर बरें आसतें. तां तून िु िीच मजा आसता" "तूं हाच्या आिीं दपप्तक्नकाक गेलायगी? कशें
जालें दपक्नीक?" लव्वर दचक्के िु बार्लेल्या परीं दर्चारी. "एक पार्िीं मात्र.. बारी बरें जालें." "कोणा सां गाता मा?"
74 Veez Konkani
"आल्तार भुग्याां सां गाता" म्हणताना लव्वर
दशंर्ोराक आमीं सां गाता ड्यान्स करुंयां .."
एक च्च पार्िीं तोंड ल्हान कनव गळोन गेलें.
तें म्हज्या बार्ळ्यार तकली िर्नव ताची आशा सां दगलागलें.
िु िे दिसा लव्वर रडोन्ंच म्हजेलागीं आयलें. "दकतें जालें बा..?"
"तर बेंगळु च्याव कब्बन पाकाां त पोिलून धनव लव्व करुयां " म्हणताना "श्शी... यू नोट्टी"
"िू राक भुगे चड आसात खंय..."
म्हणात्त तें म्हज्या उसक्यार दनिलेंच.
"तां तून दकतें जालें?"
****** ******** **********
"आतां िोन बस्सां कताव त खंय. एक
िु िे दिसा सकाळीं हें उमाळोन्ंच आयलें.
चेड्यां क, अन्येक चेडर्ां क... तशें गेल्यार िू र
"आळे बा.. हे प्पी न्यूस... संतोस पार्.."
मजा जायना मा.." "दकतें मा...?"
"तर आमीं एक काम कऱ्यां . आमची िोगां यची
सीि क्यान्सल करुयां . मैसूरू
"िोन बस्सां नां त खंय... भुगीं इल्लीं उणीं
बेंगळू र तीं र्चोंिी, आमीं 'नम्मूरू मंगळू रू'
आसात म्हण गर्मेंिाचे व्हडलें बस्स केलां
िोगां च या"
खंय. बरी खबार ने .. बा.. हां र् आनी तूं एकाच्च सीिीर" तें नाचोंक लागलें.
"ना... बा... तां तूं मजा येना... पळे यां .. दकतें पूरा जाता तें " मोगान तंगाणे मंगाणे
नव्या र्साव च्या तीसऱ्या दिसा कोलेज िू र.
कररलागलें.
सक्कड िू राक र्ेचीं भुगीं येर्न्ंच आसलीं. दततल्यार आमचे िादसंतलें 'ब्ूिी क्वीन'
"आळे बा... आमीं मैसूरू बेंगळू र गेल्यां र्
आयलेंच. कोलेदजचें तनाव िे बोबािुं क लागले.
म्हण दचंत्यां ... आमीं थंय दकतें कचें ?"
'ब्ूिी... ब्ूिी"...
"व्हार्... मैसूर च्या 'फ्ां िसी'ंं त उिकाच्या
एका भुग्याव क रदर्चंद्रनाच्या "प्रेम लोक"
75 Veez Konkani
दपकचराचें पि उगडासाक येर्न तो
चाळर्ालीं. सकडां उिोन मुकार येताना
दर्चारी...
फ्रोफेसर तोंड धुर्न पािीं येर्न पार्लो. सक्कड चेडर्ां आसा तशीं पािीं र्चोन
"बंद्रू सार... हो हो
तां च्या सीिीर बसलीं.
बंद्रू सार... हो हो" आतां बस्स भायर सरलें. कोलेदजच्या "नीने ना ब्ूिी क्वीन"
भुग्याां नी
पयलेंच
तां चें
तां चें
सेदट्टं ग
"इल्ल... ना डरीम क्वीन"
केल्लें.एकेकल्याक एकेक सेि जाल्लें. तशें
"इर्त्तू दनन्न बथव डे या"
जाल्ल्यान माका आनी म्हज्या लव्वराक
"दिनालू नन्न बड्डे या"
सां गाता बसोंक जालें ना. म्हज्या सीदिच्या उज्व्व्याक लव्वर बस ल्लें. म्हज्या िाव्याक
दततल्यार एकल्यान क्ीम केक हाडली.
म्हजो िास मेि बस ल्लो. तोयी घड्ये घड्ये
ब्ूदिकर्ीनान कातरली. आनी एक कुडको
पािीं घुंर्ोन ताच्या लव्वराक पळे र्न दकतेंगी
फ्रोफेसराक दिताना ताणें िोळे धां पले.
हात भाशेन सां ग्तालो.
एकल्यान
क्ीम
फ्रोफेसराच्या
गालाक
लागयलें. फ्रोफेसरान पुसताना सगळ्या
फ्रोफेसराक मात्र
तोंडाक क्ीम लागलें. फ्रोफेसर तोंड धुर्ंक
नीि आदयल्ली.
बस ल्ल्या बररच्च घट्ट
म्हण बस्सार थार्न िें र्ताना, तनाव िे पूरा 'ब्ूिी क्वीना'क उल्लासून, हात हालर्न,
संपाजे घाट्येक पार्ताना म्हज्या लव्वरान
पोिलून धनव कीस िीर्न दर्श्श कताव ले.
ल्हान नािक
बस्सां
पयलेंच काड ल्ले आसले. "र्ोंकोंक जाता"
र्यलीं चेडर्ां
पूरा
हां क्ेतालीं.
म्हज्या
केलो. बस्साचे लैि पूरा
दततल्यार एकलें उिलेंच. तें येर्न ब्ूिी
म्हणोन
कुदशच्या
चेड्यालागीं
क्वीना लागीं दर्चारी
आडिोस दतणें माग्ताना, तोर्ी ताकाच्च राकोन रार् ल्लो म्हळ्ळे परीं उिलोच.
"आज तुजो बड्डे गी?" "म्हज्या लव्वराक र्ोंकोंक खंय जाता?" "माका सिां य बड्डे " तें म्हणताना चेडर्ां
म्हज्या लव्वराचो लव्व सुरू जालोच्च. हां र् 76 Veez Konkani
पािीं मुकार, हे र्शीन तेर्शीन पळे तां कोणी
पाकाां त दकतलीं पुलां ची कादर्ांग
आसात
दनिोंक नां त. सकडां चोयी लव्व च. थोडीं
म्हण पळे र्ंक एकेक जोडी, एकेका मुळाक
र्ेंगेंत तर आनी थोडीं र्ोंठाक र्ोंठ... डरैर्रान
घुसलीं. फ्रोफेसराक पुरासाण जाल्ली िे कून
लैि घाल्ताना मात्र सकिां दनिें त घोरे ल्ल्या
तो बस्सार बस्साची राकर्ण कताव लो.
भाशेन कताव लीं. सां ज जार्ून येताना के. आर. एस ड्याम सकाळ जाताना कशेंय मैसूराक पार्ल्यां र्.
पळे त्त लाल बागाच्या रं ग रं गाळ र्ीज दिव्या
कोलेदजंत रार्ोंक र्ेर्सता केल्ली.
खेळ पळे र्ंक गेल्यां र्. थंय उिकाचो आनी लैिाचो अपुरबायेचो नाच पळे ताना लव्वरान
सकाळीं धा र्रां क "फ्ां िसी र्ािर पाकाव ' क
धर ल्लो म्हजो हात सोडलोच ना.
र्चोन, हासोन, खेळोन आसताना धनफारां बारा र्रां क उिकाच्या दशंर्ोरा संगीं डी.जे.
थंय थार्न 'मरळी गूदडगे'. बस्सार र्ेताना
धाडाताना चेडे चेडर्ां उिकां त दभजोन
केल्ल्या 'लव्वा' चाकी पािीं येताना कुचू कुचू,
नाचताना जोश आं त्रळाक पार् ल्लो.
पुचू पुचू आर्ाज चड आयकातालो.
धनपारां चें जेर्ाण जातच्च मैसूरू प्यालेस, चामुंडी बेट्ट, दफलोदमनाची इगजव पूरा
******** ******** *******
पळे ताना सां ज जाली. सां जेर नोर् व्हरां चेर पयलेंच दसनेमाच्यो दिकेिी बुक्क केल्ल्यान
िु िे दिसा कोलेजीक आदयल्लेंच लव्वर म्हजें
सकिां
कुसकुसोन रडतालें.
दपकचर
पळे र्ंक
दथयेिराक
घुसल्यां र्. दपकचर सुरू जाताना काड ल्लो लायि इं िर र्लाक च पेिलो. भुग्याां लागीं
"दकतें जालें? तुका दकतें ओप्सून दिलें ये?"
'खंयचे दफल्म पळे लें' म्हण दर्चारल्यार कोणायकी दफल्माचें नां र् च गोत्तू नातलें.
"तुजी कमाां .. तुर्ें बारी उस्पून दिल्लेबरी
दततलें बरें आसलें तें दपकचर.
दिलेंय.. व्हयगा म्हणताना.." लव्वर अदनकी चड रडालागलें. "तूं व्हड सां तां परीं,
िू सऱ्या दिसा धनपार जाताना बेंगळू र पार्ोन
भागेर्ंतां परीं,
दर्धान सौध, दक्केि स्टे दडयं पळे र्न, कब्बन
कताव लोय. तें आमचें िास मेि 'ब्ूिी क्वीन'
77 Veez Konkani
कां य
गोत्तू
नातलेपरीं
आसा पळे ... ताचें पळे कसलें छान्स... ताका
"आतां
िासीक गेल्यार तें ब्ूदिकर्ीन
सक्कडी पोिलून धनव कीस दिताले... ताचे
माका मेळात गी?"
सां गाता सक्कडी बारी खुशेन आसले... पूण हां र् मात्र उपाशीं..."
"हां ... दकतें?"...
------------------------------------------------------------------------------------
डोल्ला : आनी दकतें िाक्तेराबा... तीन पार्िीं केल्ल्याच जाग्यार ओपरे शन केलां य...परत त्याच्च जाग्यार िू ख सुरू जाल्या.
चारली : दकतें? परत िू ख सुरू जाल्या.? तर
नो प्रोबलेम...
सां जेर दडस्पेन्सरीक ये... चेक अफ कताां . डोल्ला : चेक अफ कनव पत्याव न ओपरे शन
(िाक्तेर चारली रसत्यार चलोन येताना डोल्ला मुकार मेळता)
डोल्ला : अरे ..रे
िाक्तेराबा, हां र् तुज्या
दडस्पेन्सरीक म्हण भायर सर ल्लों. तुमी र्ािे र मेळ ल्लें बरें जालें...
चारली : गजव पडल्यार ओपरे शन कररजेच्च
रे ... ना तर िू ख रां र्ची कशी? डोल्ला : ओपरे शन पत्याव न चर्ते पार्िीं...
चारली : गजाल दकतें? परत पोिां त िू क सुरू जाल्यायेरे?...
कररनां य मू?
िम्मय्य िाक्तेराबा... नाका.. हें िाक्तेराबा घड्ये घड्ये पोि दचच्याव बिलाक एक जीप िर्रल्यार कशें?
78 Veez Konkani
चारली : जीप िर्चें िै लरान रे ... तकली समा
बयोदिक्स
र्क्तां आसात. पां च दिसां चो
आसाये तुका?
कोसव केल्यार जालो.
डोल्ला : रार् िाक्तेराबा... तापानाका...
डोल्ला : कोसव कऱ्येत मू! गजाल सेपिीक
म्हज्याकी म्हज्या पुताचें प्रोबलेम व्हडलें
जाल्या.
दपडा कशी आयदलरे
जालां ...
दर्चारलें..
'कामाच्या
चेडर्ाची
म्हण चंगाय'
म्हणालो. हां र् र्ां चलां गी िाक्तेराबा..
चारली : पुताचें प्रोबलेम.. तें दकतेंरे? चारली : ते कालें व्हडलें प्रोबलेम रे ? नो डोल्ला : म्हज्या पुताक मारे कार दपडा
प्रोबलेम. कामाच्या चेडर्ाक एक कोसव
लागल्या िाक्तेराबा...
दियां .
चारली : ओह मै गोड... मारे कार दपडा
डोल्ला : कामाच्या चेडर्ाक दिल्यार पुरोये
कसली रे ती?
िाक्तेराबा... माका एक कोसव नाकाये?
डोल्ला : लैंगीक िाक्तेराबा.
चारली : हें सेम प्रोबलेम... गजाल गंभीर जादलमू? पूण तूं दभंयेनाका... तुकायी एक
चारली : (अजापोन) हां .. लैंगीक.. ऐ मीन
कोसव दियां . नो प्रोबलेम...
सेक्स... डोल्ला : नो प्रोबलेम न्हय िाक्तेराबा... हें डोल्ला : व्हय िाक्तेराबा... ह्या एिे श्या प्रायेर
प्रोबलेमा र्यर प्रोबलेम... माकाच्च दिल्यार
ह्या भुग्याां च्यो घडामोडी पळे . ओिर ासी माका
पार्ताये? म्हज्या बायलेक यी एक कोसव
प्रोबलेम जाले मू?
िीजय पडताने?
चारली : तुका प्रोबलेम? हां र् जीर् आसताना
चारली : ओ गोड... दकतें तुज्या बायलेक यी?
तुका कसले प्रोबलेम रे ? तीन दिसां नी हां र्
तर हां र्ेंय एक कोसव कररजे पडता.
गूण
डोल्ला : हां ...!
कताां नें!
कसली
कसली
आ् यंिी
79 Veez Konkani
पूत : पप्पा... हां र्ें गां दधपरीं जायजे म्हण दचंतां बापूय : बरें पुता... जा. पूत : तर गां धीजी बारा र्साां प्रायेर आसताना काजार जाल्लो. माकायी र्ेग्गीं काजार कर.
************************** चेडर्ां क काजारा पयलें िु िें कां य नाका. नोर्रो मात्र पुरो. पूण काजार जाल्लेंच तां का पूरा जाय.. घर, कार, बोंगलो, भां गार- दशंगार, कापडां , र्सतूर आनी हे र.... ************************** _ िेिी, िेप्पू बायल :
ड्याडी : दकतें माक्सव मसतू उणें आयल्यात?
तुजें काम पळे . अजीक एका
मदहन्या पयलें हें कागात पोसि करुंक तुका
दिल्लें. आज हें तुज्या पेंिाच्या बोल्सां त मेळ्ळें . घोर् : तें साकें... पूण त्याच्च दिसा त्या पेंिाचो एक बुतां र् दशंर्ोन िी म्हण तुजेकडे दिल्लें. दकतें जालें सां ग? **************************
पूत : फेसताचें सीजन न्हय र्े ड्याडी, मेसत्रीन
दडसकौंि
माक्सव
दिल्यात
आसतेले... ************************** चलो : तुजेकडें काजार जार्ंक जायना.. म्हज्या कुिमां चां नी अडकळ घाल्या... चली : तुज्या कुिमां त कोण कोण आसात?
80 Veez Konkani
चलो : म्हजी बायल आनी तेगां भुगीं.
िु मगा मैसूरू रार्ळे र पळें र्ज येता. िू ररसि : सर तें दिप्पुचें किे ल... ताचेर
*************************
बसानाकात िु मगा : व्हड ना सायबा तो येताना हां र्
बस्स तळ्याक पडलें. सक्कड उप्येर्न
उितां .
तडीक आयले. कूडले िु मगा तळ्याक उडलो.
**************************
लोक : तूं दकत्याक उडलोय? िु मगा
:
लुच्चा
खंचो...
चोर
खंचो,
कंडे किरान माका दचल्लर िीर्नां त.
िु मगा बस्साक राक्तालो बैकाचो : तुका दलफ्ट जाय गी? िु मगा : नाका... म्हजें घर ग्रौंड फ्लोरार
**************************
आसा.
िु मगा किे लार चडोन ट्यूब लैिार ताच्या
**************************
बापायचें नां र् बरयतालो. सां गाती : दकतें कताव य?
र्ाहन चलयतालो.. स्त्री रसतो उतताव ना आशें
िु मगा : ड्याडाचे नां र् पजवळचेपरीं कताां ...
म्हणता..."जाग्रुत्काये न र्च" िािलो रसतो उतताव ना .."दकतें सायबा...
**************************
मोरोंक तुका म्हदजच्च गाडी जाय गी?"
एक चोर िु मगाचें मोबैल उसळार्न दपडचो
**************************
जालो. िु मगा हासोन्ंच
"धां र्, धां र्, खंय
म्हणासर धां र्तलोय पळे तां ... खंच्याकी
र्ािसुरी : मोळबाक पळे ... रौंड दिसता...
चाजवर म्हजेकडें आसा न्गय र्े?
तो सूऱ्योगी र् चंद्रेम? सिाव र : माका गोत्तुना.. हां र् ह्या गां र्ाचो न्हय.
************************** ************************** 81 Veez Konkani
एका चेड्यान एका नसाव क आपल्ता रग्तां त
हाडलें... हाका दनिें त खोिां र्ची सर्य
मोगाचें कागाि बरयलें आनी पािीं जर्ाब
आसा...
बरयजे म्हण सां गलें. नसाव न जर्ाब दिली.... ब्लड ग्रूप बी, आनी
**************************
रग्तां त दहमोगलोबीन उणें आसा. एकलो : एका तळ्यां त र्ीस मासळ्यो **************************
आसात. तीन मोताव त... तशें जाल्यार उिजाचें
लेर्ेल चडता कशें? बायल : पुताक दकत्याक ह्या नमून्यार
आन्येकलो : ऊर ल्ल्यो सत्रा मासळ्यो
रे ड्याक मार ल्लेपरीं माताव य?
रडतात िे कून.
लाद्रू : ताच्या मोबायलाक पोन कताव ना खंचेंगी एक चेडूं 'तुर्ें उलर्ंक िर ै कचो मनीस
**************************
दभझी आसा' म्हणतालें िे कून. एक पाड जाल्ले लोररयेक आन्येक लोररयेन
**************************
र्ोडन व्हचें पळे र्न सिाव जीक हासो तडर्ुंक जालेंना.
तो : फिी माचें सुलभायेन सोधून काडचें
र्ािसुरी : हासताय दकत्याक?
एक यंत्र आयलां खंय. तुर्ें तें पळे लां गी?
सिाव र : दपशे डरैर्र, एक लोरी व्हरुंक िोन
हो : कहलें पळें र्चें सायबा मात्ती... तसल्या
लोररयां ची गजव आसागी?
यंत्रा कडें हां र् एिोळ च्च काजार जालां . ************************** **************************
एकलो : तुज्या िोळ्यां ची परीक्षा केलीय गी? आन्येकलो : व्हय... पूण िाक्तेर म्हजेर्नी
आळे बाये, तुज्या येज्मान्याक िर ीि मेंि
चड कुड्डो.
करुंक माका जां र्चें ना. हां र् मनजादतंचो
एकलो : तुका कशें कळ्ळें ?
िाक्तेर.
आन्येकलो : तो म्हज्या िोळ्यां क िोचव घालन
िे कुन्ंच िाक्तेराबा तुजे सशीन आपर्न
पळे तालो. 82 Veez Konkani
*************
अनािश्यें सनंदा नाका – मेल्ल्यांिी नाकाि नाका दनंिकरररबेदकरबेकू !!प!!
हाचें. पंद्राव्या - सोळाव्या शतमानां तलो तो
हं िी इद्रे केरी ह्यां गे शुदद्यो
एकलो व्हडलो हररिास तत्वज्ञानी.
हां गे !! अ !!
तत्वज्ञानी सां त मिचाऱ्यचो पािलार्िार.
द्ै त
अंिंिू माडीि पापर्ेंब मल दतंिू होगुर्रय्य दनंिकरू
हाचो भार्ानुर्ाि कोंकणेंत दिर्ंक कषि
र्ंदिसुदत्तरूर् जनरे ल्लरू नम्म
भगले तरी कन्नडां त बोरें साधन कनव जाणारी
पोंिीह पुण्यर् नोय्युर्रय्य !!
आसच्या मालघड्या मनश्यां ची कुमक घेर्न
िु षि जनरू ई सृषदियप्तल्लद्रे
सकयल दिला:
दशषि जनररगेल्लकीदतवगळू
इषिपरध श्रीकृषण दनन्नोळू
दनंिक आसाजे दनंिक आसाजे
इषिे र्रर्नू बेडुर्ेनय्य !! २ !!
आसल्यार िु कोर, गां र् केरी कशें दनतळ
िु रूळ जनंगळू दचरकालदर्रुर्ंते
तशें
करर् मुदगिू र्रर् बेडुर्ेनू
दिसादिस्पडतें पात्कां नी जाल्लें मेळें
पररपरी तमदसगे गुररयहरल्लिे
दनतळ कताव त तसले दनंिक
परम ियादनधी पुरंिर दर्ठल !! ३ !!
समजोणेन कुमकेिार जातात ते पुन्यां त आमच्या भादगिार आसल्यार सृषिें त िु षि जण दशषि जणां क फार्ो जाता मान गौरर् मोगाळ िे र् आसों दभतर इतलोच उपकार माग्तां हां र् अज्ञान चुकर्ंक, मतीक उज्वाड हाडु ं क
हें र्यलें कीतवन पुरंिर िास (१४८४ - १५६५)
आसले मनीस आसोंिीत सिां काळ म्हण
83 Veez Konkani
हात जोडन िे णें माग्तां म्हज्या िे र्ा
िे शाक सोडर्ण हाडु ं क तो कषि-र्ां र्ि काडन र्ार्ुरलो. तरी तो आसतां य ताची
दनंिक आतां मात्र न्हय, पुरंिर िासाचा त्या
दनंिा जाली. तो आं तरोन ७३ र्साां उत्राल्यां त
काळारयी म्हणजे पंद्राव्या - सोळाव्या
तरी आजून ताची दनंिा जाता.
शतमानां त आसल्ले म्हण हें कीतवन सां ग्ता. सनंदक आसदं य आसल्ले, आतांय आसात:
तशें म्हणताना, दनंिक हजारो र्साां आदिं य आसल्ले. आतां य आसात. आपणाक कळीत ना तरी, आपणे पळे र्ंक ना तरी, र्रर्न पळें र्चें व्यर्धान करुंक ना तरी आसले आन्येकल्याची दनंिा कचाां त सिां मुकार. जेजू दक्सत संसाराक येर्न िोन हजार र्साां उत्राल्यां त. जुिेर् कुदळयेचो तो. ताचाच कुदळयेचां नी, फाररजेर्ां नी, शासदत्रंनी जेजुची दनंिा केल्ल्या दर्षां त पदर्त्र पुसतकां त आमी र्ाचलां .
आपणे पळदयल्ल्याबरी आसले उलयतात. सगळ्या
संसाराची
अदभपराय
तां चाक
उळिी आसा तरी, जात-भेि नासताना लोकाची अदभपराय तां चाक दर्ंगड आसा तरी पर्वना. तां कां आन्येकल्यादर्शीं दनंिा करुंक खुशी. तशें म्हणताना आन्येकल्याच्यो चुकी र्ा उणेपण िाकर्न िीर्ंक नजोगी म्हळ्ळें सर्ाल येंर्चें र्ाजबी. चुकी र्ा उणेपण आर्श्य जार्न िाकर्न िीजायच. जाव्येत हे
राषिर ाचो बापय महात्मा गां दधची जल्मा परब
ठीका. ह्यो गजव. ठीका नासताना मनीस
अकिोबर २ ताररकेर आचरण जाता. तो
सुध्राना. प्रजापरभुत्वां त आनी राजकारणां त
जल्मोन १५२ र्साां जालीं. भारत िे शाक
ठीकेंक
दिदिषां चा िार्ले थार्न बचार् करुंक आनी
दर्षयाधारीत
84 Veez Konkani
र्तें
महत्व ठीका
आसा.
हां गायी
जायजाय
दशर्ाय
मनश्याधारीत
नहीं.
ठीका
चडार्त
मुखामुखीं जातात. पूण दनंिा आपणाक
दर्रोध्यां नी सयत आसल्या दनंिकां चें कृत्यें खंडन केल्लें.
संबंध ना तरी कताव त. मनीस आमकां व्हळदकचो जां र्िी र्ा मेल्या उपिांतयी सोसडनांत:
व्हळक नातल्लो आसोंिी मरण पार्लो म्हणताना आमकां बेजाराय जाता. आशें
जीर् आसताना कशेंयी जालेंमू? मेल्या
जायत तर मात्र एकल्या थंय मनश्यापण
उपरां तयी सोदडनां त.
आसा म्हण्येत. ना तर पुरंिरिासान प्रसताप केल्ल्या
मनजातेक
आनी
आसल्या
मनश्यापण नातल्ल्यां क कसलो फरक? मेल्लो मनीस फुडें संसारां त आसचोना म्हळ्ळें दचंतापच कोणा एकल्याचा मणाव थंय बेजारायेक कारण म्हण्येत.
आमी ताका
भेिोंक ना आस्ेत र्ा रूपरूप पळे र्ंकयी हाका एक उिाहरण दिं र्चें तर दगरीश कानाव ड (मे १९,१९३८ - जून १०, २०१९). बोरो बरर्पी, नािक रचपी, नि, दनिे शक आनी जायत्या िे ण्यां चो व्यक्ती तो आसल्लो. समकालीन समस्ां चेर ताणे बरयलां . भारत सकाव रा थार्न पद्मश्री आनी पद्म भूषण गौरर्
प्रशसत्यो ताका मेळ्ळ्यात. ताचे दर्चार थोड्यां क समा पडोंक नां त. तो आसताना आसल्यां चें दशजोंक ना. तो मेल्या उपरां त ताचा दर्षयां त झां कुळ्ळे . नाका जाल्लो अपपरचार केलो. कानाव डाचा मणाव थंय आसल्यां नी संतोस पाचारलो. कानाव डाचा
ना आस्ेत. तो आमकां कोण्ंच नहीं जाव्येत. तरी आमकां आशें भग्ता आनी हो मनश्या सहज गूण. िु स्मान्ंच जां र्िी र्ा कोणी जां र्िी - एक मनीस मेलो म्हणताना त्या खातीर संतोस पां र्चें, ताणे केल्लें चड जालें म्हणचें र्ा ताणे दकतेंय करुंक ना म्हणचें र्ा दकतें केलां म्हण र्ां चाजाय आसल्लें म्हणचें एका मनश्याचा मदतची अण्वी कूस िाकयता. िे र् म्हळ्ळी एक सकत आसा. ह्या सक्तेक आमी पळे र्ंक ना आस्ेत. प्रदतदनधी
85 Veez Konkani
जार्न
संसारां त िे र्ाचो
(रायाची
राज्वडकी,
प्रजापरभुत्व र्ा हे र खंयचाय नमून्याचो)
आसत र्ा संपत्ती भाद् जाता. आशें आसतां
सकाव र आसता. एका मनश्यान संसारां त
मेल्या मनश्या दर्षां त बोरें उलयना तरी व्हड
दजयेर्ंक फार्ो न्हय म्हण दनधाव र कचो
न्हय. ताचा/दतचा दर्षां त पाड र्ा नेगेिीर्
आसल्या सकाव रान मात्र. ह्या दशर्ाय हे र
उलयनासतां रां र्चो एक संपरिाय संसारबर
कोणायकी आन्येकल्याचो जीर् काडचो
चाल्तेर आसा.
अदधकार ना.
आन्येकल्यादर्शीं पाड
उलंर्चोंय अदधकार ना. मनश्यान मेल्या
पूण आिकाल िाता सकतें?:
उपरां तयी हें लागू जाता. दनजीर् कुडीक सयत ताचेंच घन आसा. राग आसा म्हण
आमकां एका मनश्यादर्शीं कळीत आसों र्ा
दनजीर् कुदडची र्ीि-र्ार्ळी करुंक जायना.
ना आसों. ताचा/दतचादर्शीं उलयतां र्. बोरें
दजर्ंत मनश्याक आसचो गौरर् दनजीर्
र्ा पोदसिीर् उलंर्चें उणे. पाड र्ा नेगेिीर्
कुडीक लागू जाता. कोणी हाका दर्रोध र्ेता
चड. दचंत्यां - आमकां प्रदतदनदधत्व केल्लो
तर ताका दशक्षा जाव्येता.
एकलो राजकारणी मेलो. तो दजर्ंत आसतां , अदधकारार आसतां ताचा थार्न फायिो
उिर्ंक आमी तयार नातल्ल्यां र्ग ी?. तो/ती उिताना - बसताना ताचा/दतचा भंर्तणी लोक
दिसोन
येनातलोगी?.
कामां
जायनासतानां गी गांर्ची प्रगती जाल्या? मनीस मरण पार्ल्ल्या उपरां त ताचेर आसल्ले अपराध (दक्दमनल रुपाचे) सयत
पुसून र्ेतात. आपणा दर्रोध मां डल्ले आपराध समथवन करुंक मेल्लो मनीस सकना म्हळ्ळें च हाचें कारण.
कोडदतंत
प्रोसेक्युशन चलोन आसा तर तें समाि जाता (दसर्ील व्याज्य तर ताचो र्ारे सिारान त्या प्रकरणां त प्रर्ेश जाव्येता). िु डर्ा
िे ण्याचो दर्षय आसा तर मेल्ल्या मनश्याची
िशकां ची िशकां र्साां ची र्साां तसल्यां चा िफ्तरां नी लोकाची खेि आसतली दकत्याक? सिां नीत
म्हळ्ळ्याबरी
आमच्या
काऱ्यक्मां नी ताका/ दतका बसर्ंक नां गी? आमच्या गां र्ां त आनी आमच्या पां याथळा बोरे बोरे रसते जाल्यात, हजारां नी कामां दिल्ले काखाव ने आयल्यात, संपकव व्यर्स्था सुध्राल्या.
सकाव रा
थार्न
सर्लतायो
पां यामुळा येर्न पडल्यात - हे आनी आसले
86 Veez Konkani
शेंबर संग्तीं दकतें प्रधान मंत्रीन शीिा
मुकेल्यां दर्शीं िु सोंचें, तां ची दनंिा कचें साकें
आमच्या पां यां मुळां त येर्न दिल्लेगी? ते - हे
आनी दनती प्रकार? आशें केल्ल्यान फुडल्या
दशकपा आनी हे र संस्थे उभे आसात आनी
दपळगेक आमी कसलो संिेश दितां र्?
हां चो फायिो समुिाय जोडन आसात - हो र्ार्र दकतें अजी पािदयल्ल्या कूडले
स्पषिीकरण दिर्ंक तो / ती मेल्ली व्यक्ती
जाल्लोगी?
आसा?:
घि सोयां, दफ्ति खंय म्हण आमकां
आयलेर्ार एका पत्रार र्ाचल्ली गजाल
कळीत आसा?:
उडासाक येता. मुकेली/मुकेलन
मरोन
दकतदलंगी र्साां जाल्यां त. चडार्त शेतां नी फलाणो एकलो आमच्या गां र्चो शासन
ताणे/दतणे केल्ल्या बोर्यापणाचो फळ
सभेंत प्रदतदनधी म्हण दचंत्यां . ताका सगळ्या
खातात. जेराल लोक, संबंध जाल्ले ताचो /
समुिायां चा लोकान दर्ंचून काडल्लो न्हय?
दतचो उडास काडतात. माध्यमां ताचा /
त्या हुद्द्यार आिीं प्रदतदनधी नातल्ले?
दतचादर्शीं बोर्यो संग्तीं फायस कताव त.
तां चालागीं आमी गेल्ल्यां र्? तशें र्चोंक
कोणे एका पुने केल्ल्यान त्या मुकेल्या /
आमकां सुलभ जाल्लें ? ताचा / दतचा उपरां त
मुकेलदनदर्शीं बरदयल्ल्या बपाव र्यर मेल्ल्या
त्या जाग्यार प्रदतदनधी नां त? तां चें घर सोड्यां ,
त्या व्यप्तक्तदर्शीं आशें - तशें म्हण दनंिा कनव
ताचें / दतचें िफ्तर खंय म्हण आमकां
माध्यमाचो मनीस बरयत तर तें कशें? त्या
कळीत आसा? आमच्या गजाां नी िफ्तरां त तो
मेल्ल्या मनश्याची आनी त्या बरर्प्याची
/ ती मेळता? ताचा / दतचा थार्न आमचीं
दनंिा केल्ल्याबरी जायना?
कामां जाल्यां त?
स्पषिीकरण दिर्ंक तो / ती मेल्ली व्यक्ती
सगळ्यां क
शासन सभेंत आमकां
र्चोन
उलर्ंक
जायना
दर्षयाचेर
आसा?
म्हळ्ळ्याक आमी प्रदतदनधी दर्ंचून िाडचें. तो / ती आमच्या तफेन सुडाळ िोन र्ाक्यां
आरोप गाल्ल्याक मेल्ल्या त्या व्यक्तीन
तरी उलयला / उलयता? आमकां केिनां
अन्न्याय केला म्हण कशें सां गचें? अन्न्याय
पुणी तो/ती मेळ्ळा / ळ्ळ्या? ताका / दतका
जार्ना आसोंकयी पुरो. त्या र्ेळार संबंधीत
मेळोंक आमकां साध्य जालां ? तर, आमच्या
व्यक्तीक कुमक करुंक आतां मेला ताका /
87 Veez Konkani
दतका साध्य जार्ंक ना आनी जाल्लें तर
आतां आसल्यो गिाली िडल्यात:
तो/ती कुमक कताव / कती जार्ंकयी पुरो. त्या र्ेळा संिभव घडोन येर्ंक ना आस्ेत.
एका र्ेळार कोणेंय दकतेंय सां गलें तर तें
कनाव िकां त थोड्या र्साां आिीं सकाव री
ताचा आनी आयकाल्ल्याचा मधें उतवलें.
र्ार्राड्यां ची दनर्ृत प्राय पन्नास आनी पां च र्साां जाल्ली. आनी थोडीं र्साां दनर्ृत प्राय पन्नास आनी आि जाल्लीं. त्या आदयन्न र्ेळीं
दनर्ृत जाल्ल्यां नी सकाव रान र्ा फलाण्या जणा प्रदतदनदधंनी आपणाचेर हगें िर्नव आपणाक दनर्ृत केलो / केली म्हळ्यार साकें जाता? पररगत तशी आसल्ली. िे कून तो / ती दनर्ृत जाली न्हय?
दर्षयां त
काळार तशें नहीं. कडाव क उजो पेिल्ल्याबरी आसली गजाल घड्येन दर्सताताव . बोरी आनी
मनीस मेल्या उपरां तयी दजद् आनी ताचा /
दतचा
संपकव - माध्यमां , जाळी-जागे चडल्ल्या ह्या
अपपरचार
दकत्याक?
आसल्या अपपरचाराक समथवन करुंक तो / ती मेल्ली व्यक्ती सक्ता?
सत गजाल दभतरच उताव . तीच फि आनी
आन्येकल्याक हल्क कची गजाल तर घड्येन दर्सताताव . (आसल्यो फिी आनी दनंिनात्मक गजाली दर्सतारां र्चां क खाडूं गालुंक सकाव रान आतां चा दिसां नी कठीण दनयमां हाडल्यां त आनी हाडचार आसा). आन्येक संगत:
िे शाचा संदर्ंधानान उलंर्चें, दर्चार पगविचो अदधकार दिला म्हण दनंिन कचाव मुकां त्र आपली जाळकाय काडची साकें? मेल्लो मनीस समथवन दिर्ंक सक्ता? ना तर दकत्याक आसल्या ररदतची दनंिा?
आिीं कोणी मनीस जीर्ंत आसोंिी म्हळ्ळें भार्न आसल्लें. आज ह्या संपकव - माध्यमां , जाळी-जागे चडल्ल्या काळार मनीस जीर्ंत आसतानां च मणाव क िाखल कचें चडलां . आपणें
पयली खबार दिली म्हळ्ळ्या
होभोसान आशें घडता. ना तर दजर्ंत 88 Veez Konkani
आसतानां च कोणा एकल्याक / एकलेक
आसल्या संप्तग्तंनी हातबर काम आसचेय
मणाां त िाखल करुंक िर्वड दकत्याक?
मुकार आसात म्हणताना दकतें म्हण्येता?
मनीस दनजायकी मेल्ल्यार्ेळीं पयलें िाक्तेर
दकतेंय आसों, अनार्श्यें पेल्याची दनंिा कचें
संबंधीत कुिमा सां द्ां क कळीत कताव त.
रार्यल्यार र्ा उणे जाल्यार बोरें . त्याच
कुिमान हे रां क खबार दिं र्ची ररर्ाज. ह्या
र्ेळार मेल्ल्या मनश्यां ची दनंिा कचीच
भायर संबंध नातल्ल्यां नी जीर् असच्या
नाका. दकत्याक जीर् आसचे व्यक्ती पुणी
मनश्याक मणाां त िाखल कचाां त दकतें लाभ
तां कां च समथवन करुंक सक्तीत. पूण मेल्ले
म्हण म्हाका कळाना. आसल्या फि खबरे
मनीस समथवन करुंक सकानां त म्हळ्ळें
थार्न मेला/ल्या म्हण पाचारल्ल्या आनी
उडासां त िर्रल्यार बोरें . ह्या धयरार तां कां
दनजायकी जीर् आसल्ल्या व्यप्तक्तचा कुिमा
खेंडचें साकें न्हय.
सां द्ां क जां र्चें िू ख आनी बेजाराय दकतली आसानाका? आिल्या काळार एकल्यान आन्येकल्याक
अनार्श्यें दनंिा कचें उणे आसल्लें. पूण आतां संपकव - माध्यमां , जाळी-जाग्यांचा प्रभार्ान संबंध नासतानां य दनंिा कचें चडलां . ह्या संप्तग्तंत आिीं काम नातल्ले, र्ेळ र्चानातले मुकार आसतले तर आतां
-एि. आि. आळि
-----------------------------------------------------------------------------------
89 Veez Konkani
मंगळु च्याड िो न मोंतेिोक ६.५ कोिोडांिें काि
मंगळू र रोहन मोंतेरो मालकाचें रोहन कापोरे शन मंगळु रां त सभार कट्टोणां बां िून फामाि जालां . आतां हाचो मालक रोहनान ६.५ कोरोड मोलाचें बेंिली बेंिायग V८ SUV आपलें केलां . हें कार स्पोि्व स युदिदलिी र्ेदहकल V८ फस्टव
एदडशन अती नर्ें कार, एप्तक्सक्यूिीर् माडे ल जां र्नासोन कनाव िका राज्यां तच्च पयल्ये पार्िी एकल्या हाडं र्चें जां र्नासा. "काय येंर्न हफ्तो जालो, भाररच्च बरें आसा आनी सोडु ं क बरी खुशी जाता" म्हणालो रोहन मोंतेरो एक तरूण उद्ोगी.
_पंिू,बंटिाळ.
90 Veez Konkani
मंगळु च्याड िो न मोंतेिोक
"काय येंर्न हफ्तो जालो, भाररच्च बरें आसा
६.५ कोिोडांिें काि
रोहन मोंतेरो एक तरूण उद्ोगी.
आनी सोडु ं क बरी खुशी जाता" म्हणालो --------------------------------------
दुघडटना ******* (भाग-२) भाऱ्यी S-८, S-९ कंपािव मेंिां तूल लोक मितीक धां र्नू आदयले. तां गेल सहायान हां र्े जमीनीर पाय िर्रलो. एक िीघव श्वास सोळ्ळो. कारण आत्तं माक्का अपाय नादसलें. मंगळू र रोहन मोंतेरो मालकाचें रोहन
मुक्कार कस्सलें ? भायल्यां न बचत
कापोरे शन मंगळु रां त
काऱ्य कतवले कोणे आदयलनां दसले. कारण
सभार कट्टोणां बां िून फामाि जालां . आतां
त्या कालां तू मोबैल फोन इतल उपयोगां तू
हाचो मालक रोहनान ६.५ कोरोड मोलाचें
नादसले. ह्या अपघाताची खबर कोळनू
बेंिली बेंिायग V८ SUV आपलें केलां .
पोलीस, फायर दिगेड, सरकारी आस्पत्रेंतूल मेदडकल स्टाफ येर्च्याक आनीक तास,
हें कार स्पोि्व स युदिदलिी र्ेदहकल V८
िोन तास तरी लाग्तदसले.
फसवि एदडशन अती नर्ें कार, एप्तक्सक्यूिीर् माडे ल जां र्नासोन कनाव िका राज्यां तच्च पयल्ये पार्िी एकल्या हाडं र्चें जां र्नासा.
हो घात न्हयीं, अपघात. अपघातां तू कोणां चेरी प्रदतकार कोचव ऊनाव . स्व रक्षणेच दर्चार कोचव पडता. तस्सीं जार्नू थयीं स्व
91 Veez Konkani
रक्षणेचे आनी संरक्षणेचे भी काऱ्य चालू
येत्तदसलो.
आप्तस्सले.
पद्मनाभ नायक
माक्षीच
सुरळीत
आस्सील
कंपािव मेंिां तूल जर्ान प्रर्ासी मुक्कार्ैल
(m) ९९६९२६७६
अपघातां तू दसकवलील प्रर्ास्ां क मित कतवदसले.
(continue)
हां र् भी मुक्कार्ैल दिकान गेल्लों.
---------------------------------------
मुक्कार्ैल जनरल डब्बेचे, ताज्जे माक्षीच
िोन A C डब्बेचे हालत गंभीर आप्तस्सली. पन्नासाहून जासती लोक त्याच डब्बेंतुले गतपराण जादलले. दकतलकी लोक जखमी जादलले. ही बात्मी हे िीस कळ्ळी.
िाट्टे (क्लसटि) बीन्स सुके
घािकोपर राबचो िळर्ी म्हळील एक दसर्ील कंत्राििारान कारर्ारचे सरकारी
इमारतां क कलररं ग कोचे काम घेदत्तलें. िळर्ील मूळ गां र् कारर्ार. ताणे कारर्ारचे पोदलिे क्नीक कोलेजां तू दडपलोमा दसर्ील इं दजदनयररं ग पास केप्तल्ललें. नौकरी शोध घेत तो मुंबयी गेदललो. धा-बारा र्रष एक दबलडराल हात्ता मूळां तू काम कोनूव नंतर
१/२ दकलो चाट्टे बीन्स कुडके कनव िर्र
स्वंत ताणे कोिर े कि घेर्च्याक सुरू केदलले.
एका कोपां त १ िीस्पून दमसाां गे दपिो,
दबदसनेस हादकतू कषि काणू र्ैऱ्यी आदयलो
१/२ िीस्पून कणदपरे दपिो
तो.
१/२ िीस्पून तन्याव दलंब्ा दपिो दचमदिभर हळि गेल्लील चार-पां च म्है ने कामगारं क ताणे
१ िे बल स्पून गरं मसाला दपिो
मुंबदयच्यान व्हे दललें. घेत्तील कोंिरेकिा काम
१ िीस्पून साखर
पूणव कोनूव तो कामगारं क घेर्नू परत मुंबयी
१/२ िीस्पून बाफात दपिो, इल्लें उिाक
92 Veez Konkani
घालन भसूवन िर्र.
िीस्पून दजरें , ३-४ सुक्यो दमसाां गो. उपरां त बीन्स, मीि, १/२ कप धंय घालन भसी. आतां
आतां तें हून कनव १/२ िीस्पून सासां र्, १/२
र्यलें दमश्रण घालन लोर् उज्यार उकडिा पऱ्यां त िर्नव भुंय िर्र.
------------------------------------------------------------------------------------
R.S.Bhaskar, veteran Konkani writer from Kerala receiving
Sahitya Akademi Award from Dr. Chandeasekhar Kambar at Award
Presentation
Ceremony held in Delhi on 18.9.2021
----------------------------------
93 Veez Konkani
Mangalorean Catholic AssociationDMV celebrates Monti Fest 2021, celebrating birth of Mother
Mangalorean Catholic Association had the much awaited awesome event on Saturday, September 11,
Mary. Aptly, the venue happened to be none other than St. Mary Star of
94 Veez Konkani
the Sea Catholic Church at Indian Head, MD. It was not a mere coincidence, but seems to have
95 Veez Konkani
been pre-decided by the Mother herself.
after a long time. The event was started with the flower showers by children to Mother Mary outside the Church with singing of the Konkani Hymns ‘SokkodSangathaMelyaan’(ಸಕ್ಕ ಡ್ ಸಾಂಗಾತಾ ಮೆಳ್ಯಾ ) and ‘Moriyek Hogolsiyan’ (ಮರಿಯೆಕ್ ಹೊಗೊಳ್ಸಿ ಯಾಂ) and the children enjoyed showering the baby Mother with flowers. Then during the blessings, the parish priest Fr. Brian Coelho blessed the Corns(ನವಾಂ).
We had the event despite many
challenges that were successfully dealt with and overcome. The folks who attended really cherished the opportunity to connect with others
Then we moved over to the Church in procession and had a grand mass, partly in Konkani and partly in English by Fr. Brian Coelho and Fr. Tony D’Souza. Everyone participated and sung several Konkani hymns during the mass. The President thanked the various persons involved in successfully organizing the mass. Then it was time for lunch and tasting of the delicacies each family has prepared at the Church Hall. The
96 Veez Konkani
hall was already decorated by our ladies and food tables were decorated with banana leaves and other traditional native display itemsbyAnilandPriscilla D’Souza. Once everyone settled down, our MC duo Reynel Castellino and Nicole Racadag took over and started the event. Our Vice President Clint Almeida did a warm welcome to everyone who came to celebrate the event amidst all the odds. Then Fr. Brian gave a bit of history of the parish and the vicinity and concluded with the prayer before meals. There was plenty of food with various Mangalorean home-made delicacies for people to savor and enjoy. There was a also bit of Karaoke singing during the lunch and immediately after the lunch we played a Housie game. Then it was time to socialize and mingle with each other before the freshly made tea and snacks were served straight from the kitchen.
fishing at the nearby pier to spend the evening time with friends and families before returning home. Overall it was a grand event and we had this event despite many challenges that were successfully dealt with and overcome. Many thanks to our wonderful committee and their families and the volunteers who came forward to help with everything. starting from arrangement of mass, looking after the kitchen during mass, and in cleaning up of the places prior to departure. Excellent photography coverage by none other than our own Brian D’Souzaduringtheentireevent.The pictures are shared here for you to enjoy and cherish the memories --> https://drive.google.com/drive/fold ers/1Ij-oIStd08ChvMOwNCmIGGnStrKRTx?usp=sharing V James Dante, President
Later some of the members went -----------------------------------------------------------------------------------
97 Veez Konkani
Konknni
vaprunk
bhurgeank
umed diyat : Piety Fernandes
DKA-n anik tin Romi pustokam uzvaddailim
lipintli
Chandor, Gõy : Gõyant dor eka ghorant Konknni ulounk zai ani vhoddilamni aplea bhurgeank chaltea jivitant Konknni ulounk umed diunk zai, oxem vevsayik ani Konknni mogi Piety Fernandes hannem tin pustokam uzvaddavnniechea dobajeak
Mukhel Soiro mhonn uloitanam sanglem. Dalgado Konknni Akademin (DKA) Romi lipintlim anik 3pustokamFr.Caitano’sHouseHall, Cota, Chandor hanga 19 Setembr, 2021 disa Kushavati nodichea deger voslolea zagear uzvaddailim. Hea vellar Manacho Soiro Anthony D’ Costa, tiatrist ani Konknni mogi, DKA-cho Odheokx Vincy Quadros, Up-odheokx Daniel F. de Souza,
98 Veez Konkani
Bhanddari Celso Fernandes ani Chittnis William Fernandes hanche borabor borovpi Menino Almeida ani Antonia Mascarenhas machier hajir aslim. Mukhel soiro Piety Fernandes hachea hatantlean pustokam uzvaddailim tim oxim : ‘Kannianchem Pettul’ hem bhurgeam khatir 18 kannianchem pustok zachi borovpi Antonia Mascarenhas ; ‘Bhurguem Pormoll’ henvui 25 bhurgeam kannianchem pustok jem veg-vegllea borovpiamni surngailam ani Vincy Quadros hannem sompadit kelam zalear Xim’ ani Mer’ hem Menino Almeidachem 13 mottvea kannianchem pustok. Mukhel soirean mukhar uloitanam pustokancher-pustokam uzvaddavpachea borea karya khatir DKA-k porbim bhettoilim and hajir asloleank Inglez hi pottachi bhas mhonn sangon, ti xikonkuch zai mhunnlem punn Konknni pasun tannim ani tanchea bhurgeamni pois vechem nhoi mhonn tannem
ulo marlo. Aplea odheokxiy ulovpant Vincy Quadros hannem hajir asloleank ugddas korun dilo ki DKA novea borovpiank adhar dita ani zata title koddem chodd korun tornatteam modem vachon sonskruti fulovpacho yotn korta. Ho vaur mukhar vhoronk DKA ganvamganvamni Vachop spordha ani Konknni Zagrutai Karyavolli ghoddoun haddtta. Don dis adim DKA-n veg-vegllea borovpianchim anik tin pustokam uzvaddailoleacho tannem ugddas korun dilo. Survatek Daniel F. de Souza hannem hajir asloleank yeukar dilo zalear William Fernandes hannem soglleanche upkar mandle. Vaurpi Somiti vangddi Sonia Gomes hannem tinui pustokanchi bes-borie toren vollokh korun dili. Konknni kovi Edwin Fernandes hannem surbus toren sutrsonchealon kelem. Raxttrgit mhunnon karyavoll sompli.
99 Veez Konkani
The Mahatma & Mangaluru...Tulunadu
Where was Mahatma Gandhi on 15 August, 1947? Our Great history honors INDIA, our independent country, is celebrating once again August 15, 1947, - 75 years of freedom from slavery to the British rule. Proud now of our own Constitution and Republic gained in 1952 - have we
really come out of our slavery? Or have we just been serving other masters of our own skin ilk? Do we just follow a leader who we do not know and can not question - who is for all practicalities a lofty superior 'we have elected' with our hard earned sweat and vote? The people really are the rulers in our democracy that is the largest and
100 Veez Konkani
most dynamic in the world - but, in reality are we? It is not only quite
Kamala Devi Chatopadhyaya late to come out of this rut - but, at risk is the whole future for which our ancestors struggled. Will we realize after 7 decades of self Government, 101 Veez Konkani
that we but achieved not our own freedoms, independence......but, are deep into a slavery....bonded to and shackled to a shameful system of indolence, ease and disease; the whole machinery and mechanism is a monster that has practically nullified our rights and choices and we stand and walk on the legs of undesirable forces on paths that we are unable to determine. Our total failure and transformation into zombie culture is in rapid progress. Will a God we humbly worship prevent and rescue us. Gandhiji refused to participate in any celebrations on August 15, 1947 - "I cannot rejoice on August 15. I do not want to deceive you. But at the same time, I shall not ask you not to rejoice. Unfortunately, the kind of freedom we have got today also contains the seeds of future conflict between India and Pakistan. How can we therefore light the lamps?" said Gandhi. After his death in 1948, the ashes of Gandhiji arrived in a train. The vessel was placed in the government college, Hampankatta,
for public viewing. The ashes were then immersed at the point of confluence of Gurupura and Phalguni rivers offBolar.” The Mahatma in Mangalore : MahatmaGandhi’snameandfame in Mangalore city and regions is indelible forever. Beyond account and measure is the impact of his
three short visits to Mangalore , (it is recorded he made 18 visits to Karnataka) thousands from all communities and walks of life crowded to hear him and were inspired deeply, so there is one part of his everlasting fame.Mahatma Gandhi’s visits to Mangalore – in 1920, 1927, and 1934 – can be traced concretely reinforcing the
102 Veez Konkani
freedom movement and social reform that paved the way for independence. The Mahatma’s
untouchability, and abstinence from alcohol. Mahatma Gandhi visited the Jnanodaya Samaj Mandir at Hoige Bazaar on February 24, 1934,
Abbakka Rani at the invitation of the Mandir founder Mohanappa Thingalaya. Gandhiji had spoken on abstinence from alcohol to people of the Mogaveera community on the occasion. On February 23, 85 years later, the Karnataka postal circle released a special cover, at the same Mandir. visits created great buzz, and inspired nationalist emotions here. His visits were a part of a larger South India tour, and Mangalore was then a gateway to Kerala and northern Karnataka. During his visits to the city, Mulki and Puttur, he spoke on social reforms, eradicating
It is always memorable that Mahatma Gandhi had truly captured the imagination of the people. Spinning chakras, picketing liquor shops all became Gandhian rituals performed here, while local Gandhian leaders became revered
103 Veez Konkani
for the connection. For example, K. Sadashiva Rao was called Kumara Gandhi, Devappa was called Kumble Gandhi......and so on point out several experts on this great leader
Karnad Sadhashiva Rao who left us early. The programmes were a part of fundraising for Gandhi Nidhi, and the affluent district traders and agriculturists of all communities contributed generously in keeping with the reputation of our folk.
Situated in front of the Gandhi Park in Gandhi Nagar was 'Saraswati Niwas', which for one day was the chosen place of stay for Mahatma Gandhi. can only reckon that the freedom fighter chose the place because it was clean and he could graze his goats in the gardens here. Unfortunately, details of Mahatma Gandhi’s stay were lost only fuzzy details from the stories
Kudmul Ranga Rao
104 Veez Konkani
As in most tours of the Mahatma, during his travels often by train and bus, he participated in functions during his stopovers. It was stated that in 1927, the Mahatma unveiled a portrait of Lokamanya Tilak in the Canara School, and in 1934 laid the foundation of Krishna Mandir in
School, archival photographs of his visits there, were lost when, due to a misunderstanding, a whole trunk of papers were sent as municipal waste. Little remains in the form of documents or pictures, but the impact of Mahatma Gandhi’s three short visits to the region and it's indelible impact and inspiration is never to fade. Evolving 'Satyagraha' :
Jochim & Violet Alva Canara Girls’ High School nearby. Although the school received his permission to use his name for the museum, the Mahatma is reported to have said in the letter, “I don’t know what purpose it (naming the Museum after him) will serve. The Mahatma Gandhi Museum now stands on the school premises. Similarly, letters written by Mahatma Gandhi to Canara High
In 1906 the father of Indian independence struggle - Mahatma
105 Veez Konkani
Gandhi, first considered to resist the white colonial oppressors without any force whatsoever in Johannesburg, South Africa. The young Mohandas Karamchand Gandhi evolved into the 'Mahatma' as we know. The term 'Satyagraha' originated in a competition in the news-sheet Indian Opinion in South Africa in 1906. "Satyagraha" is a
Cyprian & Alice Alvares Sanskrit word satya ( "truth") and Agraha ("insistence", or "holding firmly to" or 'acceptance'). For Gandhi, 'Satyagraha' went far beyond mere "passive resistance" and became a strength in practicing non-violent methods. This unique thinking got the name of 'SATYAGRAHA' . It is India's great contribution to the world which has also been included in the English dictionary as 'passive resistance
introduced by Mahatma Gandhi as a method of obtaining political and social reforms' and so on. The meaning and power of 'Satyagraha' is lost today, it is not at all fasting, rioting,going to jail or such actions. It is not such; these may be an external sign sometimes. 'Satyagraha' is more about a clear vision of 'Truth, reality', harmonious to it and merges to a great degree with truth. Gandhiji said 'God is truth and truth is God'. Spurious Satyagraha seems to manifest itself everywhere in India, postindependence. Today non-violence is absent, and has even become blackmail currency with bargaining power. Kanara became a hotbed of the freedom movement and satyagraha, with the prevailing high profile of cultures and education. Many Kanara ancestors were in the forefront as can be seen from the frequent visits of leaders like Gandhiji,Nehru,Sarojini Naidu and so on. Though some are accused of siding with the British initially, facts prove that they were in fact the
106 Veez Konkani
momentum of the freedom effort in Mangalore, later.
Devi'. In 1932 she served a jail term for her role in the freedom struggle.
Tulunadu & "Satyagraha" :
Kanara has many freedom fighters seriously worthy of the name. Not many are named here, as a token to great personalities a few are recalled : Jochim & Violet Alva, Attavar Yellappa, Leela Chattopadhyaya, Desh Bhakta Karnad Sadashiva Rao, Felix Pai, J P Rego, Gulwadi S Shankar Rao, Kudmul ranga Rao, M S Sreshta, U S Mallya, Dr.H V Adappa, S M Pinto, E A Pais., C Mascarenhas, Kundapur Uma Bai, A P Serrao, M Shiva rao, Panje Mangesh Rao, Kundapur Uma Bai, Molahally Shiva Rao, and so on, who have sacrificed for freedom. The lofty role of Jesuit priest Fr.JeromeD’souzawhohadarolein framing the constitution of India should not be forgotten in this land of Kanara.
Tulunadu's indigenous people, every one of them original or settled from old times are an illustrious and intelligent asset. Some from saraswat origins are noted for their spear heading participation in the ‘Swadeshi Satyagraha’ and other freedom movements that served to send unmistakable messages to the British Raj. Several Kanarites adopted 'Satyagraha' as their policy and ideal. According to history, one of these was a couple from Mangalore settled in Colombo for family tile business - Thomas and Helen Alvares. This pioneer couple was motivated by Gandhiji himself who was once entertained by them to tea. They were so impressed and fervent that they gave all their children Indian names (which was not usual for Christians), Helen herself became known as 'Alva
Undoubtedly, the great saga of freedom fighters in this ancient heroic land of humane agriculture, flowing with milk and honey due to the efforts of our ancestors, must be
107 Veez Konkani
recognized, remembered, deeply valued and ever preserved for posterity. The landmark '75th Independence Day' that we are approaching and working to celebrate must be an all time mile stone of change and re-
programming our Indian ways to progress with a measurable "HQ Happiness Quotient" and re-chart, reorient every Indians future trajectory to a better world in this advanced 21st century !!! - Compiled : Ivan Saldanha-Shet.
M JESSY DSOUZA
Plums🔸️ Monthi fest special | Nativity Feast New Harvest Fest🌾 One of the main dish of Monthi Fest meal. Loved by all. INGREDIENTS: Alu|Colocasia around 8 - 10 stems 2 Stem Dento Ambade 5 - 6 pieces FOR MASALA PASTE:
🔸️Alun Dento | Colocasia & Amaranth Stem Curry with Hog
5 long byadagi chilli 108 Veez Konkani
2 short chilli 1 tbsp coriander seeds 1 tsp cumin Small ball tamarind Pinch of turmeric 1 big onion 5 garlic cloves 1 cup coconut or as required Pinch of ukda rice
cook until soft. ▪︎ Dry roast all masala items except onion & garlic fry in little oil. {Tamarind to add while grinding}. Cool. ▪︎Make fine paste of roasted ingredients & add to cooked Alun dento. Adjust consistency, taste salt and simmer very well.
FOR TEMPERING: 1 tbsp coconut oil 1/2 sliced onion 3 crushed garlic cloves Few curry leaves Pinch if mustard seeds {optional} METHOD: ▪︎ Clean alun, remove all outer black fiber. Cut into pieces. { keep in mind some of the alun is itching..} Wash and keep aside. ▪︎ Clean dento very well & cut in pieces keep aside. ▪︎ Wash and crush ambade.
▪︎Take it off and temper with 1/2 sliced onion, crushed garlic, pinch of mustard & curry leaves. Done. Your delicious aluo dento is ready to serve. Enjoy with boiled rice or idlies. ☆☆Adjust all ingredients as per your taste and spice control.👍
▪︎ Take cooking vessel and add all above veggies, add salt, water and 109 Veez Konkani
Sprouted moong and potato curry / delicious,
healthy, and tasty
3) 1 medium tomato, finely chopped 4) 1 big size onion cut unevenly for masala paste 5) 1 medium onion thinly sliced lengthwise 6) 2 cloves garlic
Ingredients : 1) 1 cup sprouted moong 2) 3 medium potatoes washed nicely and cut into medium size cubes ( do not peel off skin)
7) 1 cup grated coconut 8) 1 tbsp coriander seeds 9) 1 tsp cumin seeds
110 Veez Konkani
10) 1/2 tsp mustard seeds
flame
12) 1 tsp urad dal (optional)
- once sprouted moong is almost cooked add potatoes and cook until potatoes are cooked perfect (do not overcook potatoes)
12) 4-5 red chillies (as per spicy) 13) 1/4 tsp pepper corns
- add salt and stir well 14) 1/2 tsp turmeric powder - meantime heat up a pan 15) 1 tsp oil - Add 1 tsp oil and roast coriander seeds, cumin seeds, mustard seeds, red chillies, pepper corns and urad dal. Keep aside to cool
16) salt as taste For Tadka 1) 2 tbsp oil
- In the same pan fry 1 big onion until translucent and Keep aside to cool
2) 2 cloves garlic crushed 3) 2 red chillies cut into 2 pieces
- fry for a while grated coconut by adding turmeric powder and keep aside to cool
4) 1 spring curry leaves Recipe: - take a cooking vessel and add sprouted moong, one medium onion, one medium tomato and 2 cups of water and cook on medium
- In a mixer grinder, make a fine paste of all above roasted ingredients, coconut, onion, garlic by adding required water - once sprouted moong and
111 Veez Konkani
potatoes cooked well add masala paste and sufficient water as per thickness of curry
- add tadka to the curry and mix well
- take a full boil of curry on medium flame and switch off the flame
Delicious Curry is ready to serve with any kind of rice and fried fish or any non veg dish as a side dish
Tadka (optional but curry tastes good with tadka) - take a saucepan and heat oil - once oil is hot add 1 tsp mustard and let it splutter - add curry leaves, 2 cloves crushed garlic, 2 red chillies cut into 2 pieces and fry on low flame till crispy (ensure not to burn)
---------------------------------------
112 Veez Konkani
605kW Rooftop Solar Power Plant installed at SAC Campus Rasquinha Hall of the College. Mr
St Aloysius Institutions mark a milestone achievement with the inauguration of 605kW Rooftop Solar Power Plant across its 4 campuses. The blessing and inauguration of the 605kW Rooftop Solar Power Plant project at St Aloysius Institutions, Mangaluru, was held on 24th September 2021 at L.F.
Sudesh Martis, Additional Chief Electrical Inspector, Department of Electrical Inspectorate, Govt of Karnataka was the Chief Guest. Rev. Fr Melwin J Pinto, SJ, Rector of St Aloysius Institutions presided over the programme. Mr Robin Rajesh from Isha Solar Energies was the Guest of Honour. Rev. Dr Praveen
113 Veez Konkani
Martis,SJ,Principal,DrAlwynD’Sa, Registrar of the College, Mr Steevan
Pinto, President, SACAA, Dr Vivek K, Technical Head of the project and Mr Rajan Menon were on the dais. Dr Tom George, Associate Consultant for the project, briefed about the project by a powerpoint presentation. This is the biggest educational solar power plant project at Mangalore by ISHASOL Energies installed across 4 campuses of at St Aloysius
Institutions, Mangaluru. The entire plant has been built in accordance with applicable safety, occupational health and environment regulations. ISHASOL Energies is a fully forwardintegrated and comprehensive EPC solutions provider. It deploys worldclass technology to design, install and commission benchmark solar projects countrywide. • A total of 1300 highly efficient Mono perc silicon modulesare used • The 605 kW solar plant is spread across 2600 sq meters of rooftop area using PV modules effectively reducing heat penetration through metal sheets. • SolarEdge inverter plus power optimizers which boast a maximum efficiency of 99.5 percent have been used. They are more efficient than normal string inverters because they avoid loss of power caused by individual panel shading or malfunctioning. • Besides being part of a green energy revolution in the country, this project is expected to bring immense monetary savings for the
114 Veez Konkani
institutions by a net metering arrangement with MESCOM. • The entire plant has a SCADA enabled Remote Monitoring Facility for monitoring all the solar panels’ operational data. Photovoltaic monitoring systems are softwaredriven devices which provide realtime and historical data, performance-based alerts and webbased (or cellular) monitoring. ISHASOL’s qualified and trained Operations and Maintenance team shall provide all necessary Operations and Maintenance of onsite testing of instruments and equipment.The entire plant has been built in accordance with applicable safety, occupational health and environment regulations. Robin Rajesh leads the team at ISHASOL Energies as it “OperationsHead”. Ms Shilpa M DSouza, PRO of SAC compered the programme. Rev. Dr Praveen Martis, SJ, welcomed the gathering.DrAlwynD’Saproposed the vote of thanks. 3 year Degree Course in Renewable Energy Management
Incontinuationwiththis‘GreenAct’ of commissioning large solar power plants, St Aloysius College (Autonomous) is offering a 3 year Degree Course in ‘Renewable Energy Management’ from the academic year 2021-22. Bachelor of Vocational Studies (B.Voc.) which is equivalent to B.A./B.Sc. degree for higher studies and employment; and also has a higher content of HoT (hands on training) and OJT (on the job training) content. This course will be the first of its kind in the region with all practical aspects. Students from any stream of plus two are eligible to take up this degree course.The college, being one among the only three ‘Kaushal Kendras’ inthe country, is aiming to become the nerve centre of education, placement and R&D in the field of renewable energy and management. The need for trained hands in the field of renewable energy will be very high. As per market sources an overwhelming 20 lakh jobs in this field will be created in the near future in India. Admissions are now
115 Veez Konkani
open for Renewable Energy Management degree at St Aloysius
College (Autonomous), Mangaluru. ---------------------------------------
NCC AIR WING CADETS OF ST
ALOYSIUS
COLLEGE
CLEAN
TAGORE PARK.
Tagore Park is one of the most prominent parks situated in Mangalore, near the city centre mall 116 Veez Konkani
The Park contains beautiful plants, statues, and views that overlook the scenic Mangalorean coast. The NCC AIR WING cadets of St Aloysius College (Autonomous), Mangaluru, 6 Kar Air Squadron NCC, under the Social Service and Community Development (SSCD) activities took up the duty to clean this beautiful park which was in bad shape due to the ongoing pandemic. The cleanliness drive was conducted between 7:30 am to 9am on 21st of September, 2021. A total of 59 cadets took up this activity under the supervision of NCC AIR WING ANO, Flying Officer Alwyn Stephen Misquith.
and adjacent to St Aloysius College. It contains a lighthouse, with a height of 33 feet built in the year 1900. The Park is named after the Bengali poet, Rabindranath Tagore.
The greasy statues were polished and cleaned by the hard-working cadets. All kinds of litter and waste picked up from the pedestrian path. The hard work and dedication of the cadets changed the overall outlook of the park. The cleanliness drive concluded with a march held from the park to St. Aloysius College Autonomous with the cadets
117 Veez Konkani
holding banners and placards with slogans, spreading awareness about keeping our country clean and green. The Principal of the College, Rev. Dr Praveen Martis, SJ and the
Commanding Officer of 6 Kar Air Squadron, Wing Commander Chandan Garg congratulated and appreciated the efforts of the cadets, and for the successful planning and execution of the cleanliness drive.
ST ALOYSIUS COLLEGE DOES IT AGAIN: RANKED #95 AMONG BEST COLLEGES IN INDIA BY NIRF The declaration of the results of the rankings was made by the Union Ministry of Education on Thursday, 9 September, 2021.
The National Institutional Ranking Framework (NIRF) - 2021 has ranked St Aloysius College (Autonomous), Mangaluru at 95 among Colleges in India. This is a unique and distinctive accolade to the College as more that 6,000 Colleges in the country participated in the exercise and were assessed rigorously on various parameters guiding higher education in India.
This distinction is all the more significant as the College emerged as one of the Best Colleges in the state of Karnataka standing tall among 3 Colleges in the state to secure the rank within 100. The National Institutional Ranking Framework (NIRF) has been
118 Veez Konkani
119 Veez Konkani
constituted to promote quality in higher education and encourage the best of colleges to scale newer heights by upgrading themselves to reach the global standards of higher education. The higher education institutions are subjected to rigorous review and assessment on the parameters of TeachingLearning Resources, Research & Professional Practices, Graduate Outcomes, Outreach & Inclusivity and Public Perception. St Aloysius College (Autonomous) Mangaluru has been showing steady and consistent growth in terms of its student enrolment, graduate outcomes, research & innovation activities. The diversity of student enrolments has been enhanced dynamically during the past few years. The staff-studentcivic society engagement has been responsible for the wider visibility and growing public image of the College. The College has shown higher attainments on all the parameters of NIRF leading to a significant improvement in the rankings. The College authorities expressed their deep sense of satisfaction and
delight in the great news of the NIRF rankings. Principal of the institution, Rev. Dr Praveen Martis, SJ has expressed his highest appreciation to the staff and students for showing their commitment to the ideals and vision for higher education at the institutional, regional, state, national and global levels promoting an educational paradigm that meets global standards exposing learners to internationalized curricula and acquisition of global competencies.He also expressed his gratitude to all stakeholders for always standing by the College in promoting a paradigm of higher education with a distinct difference. It is pertinent to mention here that in the recent past, the College has been awarded the UGC-STRIDE (Scheme for Transdisciplinary Research for India's Developing Economy) : Component 1 under which the College is conducting 14 Major research projects making a critical study of the Cultural Diversity of the Coastal Karnataka. Recently, the College has been awarded a research grant of Rs. 2.93
120 Veez Konkani
Crores under DBT-BUILDER Award for Interdisciplinary research in Biosciences. All the Departments of Postgraduate Studies & Research in
the College have been recognized by Mangalore University as its Research Centres.*This is a rare accomplishment by a College for its research and innovation credentials.
Here’s Why Rapes Are on The Increase in India
10 Reasons Or Contributing Factors
Nirbhaya, Asifa, Gudiya or Unnao, Delhi, Shahjahanpur, Hathras, Pune, Mumbai. These are tips of the iceberg. These cases of rape or places where rapes and rapes followed by murders took place were sensational, picked up and highlighted by the media because of massive protests by general public. But there are hundreds of thousands of cases which go unnoticed or even unreported. It is estimated that a rape takes place every 15 minutes in India. That amounts to over 35,000 rapes every year. That, in my opinion, is a conservative estimate because many girls and their parents for
121 Veez Konkani
various reasons prefer to remain silent and not report the cases. In 2018 a survey conducted by Thomson Reuters Foundation ranked India as the world’s most dangerous country for women, ahead of Afghanistan (before Taliban took over), Syria and Saudi Arabia. The poll surveyed 548 experts on six different indices-healthcare, discrimination, cultural traditions, sexual and non-sexual violence and human trafficking. India topped in three of the above categories – cultural traditions, sexual violence and human trafficking – and was ranked the worst in the world. There was a hue and cry and outright rejection of the report in India but mighty little has been done to improve the lot of women. Rapes, gang rapes, gender discrimination, sexual molestation, domestic violence, human trafficking etc continue unabated only proving the Thomson Reuter Foundation survey right.
In the present article I would like to present and analyse 10 reasons or factors contributing to the prevalence and increase of rapes in India. These are either direct or indirect factors but all in someway or the other contribute to the occurrence of rape or sexual violence against women in India. 1. Male Preference: Most families in India prefer boys. This male preference has several reasons. It is believed that the family name and lineage is continued by males. If there are no male children the lineage and name stop with the current parents. A girl takes up the surname of the husband. Secondly, when a boy works and earns, he brings in money which remains within the family and when he marries, he also gets the dowry from the girl, whereas when a girl marries herearningsgotohusband’sfamily and she has to give huge dowry to husband’s family. So, girls are not preferred as they become a financial liability or burden. A third important reason for male
122 Veez Konkani
preference is that according to Hindu religious tradition and belief only a boy/son can light the funeral pyre of his parent. A girl is not permitted to do so. Due to this mind-set or culture of male preference, girls are not wanted. They are terminated in the womb itself by abortion. If girls are born, they are just tolerated and considered as a burden to the family. They are often illtreated, not given the same opportunities given to boys, whether education, play, work etc. while boys are pampered. When boys see such discriminations against girls by parents or grandparents, they develop an attitude of lack of respect for girls. They too think it is quite alright to ill-treat girls and women as they are not equal to men. Such an attitude can lead to sexual harassment, molestation, and even rape of women and girls. 2. Anti-female Mentality: Closely related to and emanating from the attitude of male preference is the
anti-female mentality among many people. This is not just because of the patriarchal mind-set in the society but also due to the financial concerns. Unfortunately, it is not always the poor but often middle class and rich people who because of greed for money want to avoid girl children and consider them as a financial burden. This anti-female mentality in the family is seen in the way girl children are treated, despised, made to feel unwanted, even physically and verbally abused. A boy who sees the way the girls are treated in a family and neighbourhood picks up this wrong attitude and will lose all respect for girls and when grows up behaves the way the parents or elders behave with girls. Such anti-female mentality and behaviour flowing from such mentality will lead also to sexual abuse of girls, sometimes ending up in rapes. 3. Gender-discrimination: The attitudes of male preference and anti-female mentality inevitably lead to gender-discrimination. In a
123 Veez Konkani
patriarchal society women and girls will be considered as second-class citizens. They will even be considered as commodities or chattel to be used for the sexual pleasure of men or tolerated as child-bearing machines. Discrimination of the girl child begins already in the womb when through sex determination tests if the child in the womb happens to be a girl, it is aborted and eliminated, or after birth it is illtreated, neglected and left to die. This mind-set is detrimental to respect and equality that is the right of every human being. Those who are discriminated are prone to be sexually exploited or raped. 4. Menace of Dowry System: The dowry system that exists in our country in most communities is a curse. In spite of dowry being illegal, the practice is widespread. Dowry system leads to both male preference as well as to anti-female mentality. Deaths and suicides due to harassment, ill-treatment and even burning of the brides when the
demanded dowry is not given, are not uncommon. Dowry system acts indirectly as a contributing factor because it promotes and encourages a culture of male preference and anti-female mentality which in turn can easily lead to sexual exploitation and rape of women. 5. Addiction, especially to Pornography: Another major factor which is responsible for rapes in India is the easy access to and use of internet pornography. Many a youngster is addicted to pornography. Several of them watch hard-core pornography. Many youngsters and adults are also addicted to drugs and alcohol. It is often reported that before a rape has taken place the individual or the gang of accused had got high on drugs or got drunk with alcohol and also had watched violent sexual acts in pornographic videos and movies. Itisrightlysaidthat“pornographyis theory and rape is practice”. A person who habitually watches pornographic content begins to
124 Veez Konkani
fantasize and looks for opportunities to enact what he has seen in the pictures. Thus, he turns out to be a predator looking out for the prey. Any known or unknown person in a car or auto, garden or field or any lonely place will be an easy prey and will be a victim of the unbridled passion aroused by pornography. Minor girls, even children are not spared. Marital rapes often happen when married men watch pornography. 6. Video Games Children/Youngsters Play: Many children and youth are addicted to video games. Some of these games involve violence, including sexual violence. People who play such games are responsible for many crimes in the society, including rapes and murders. Addiction to video games is also a big factor for increase of rapes in India. 7. A Tool for Revenge and Punishment: The greatest humiliation one can exert on a woman is to sexually violate her. It is
quite common in India to humiliate, punish and take revenge on a woman or her community by parading her naked or raping her. The so-called upper-caste men take revenge on Dalit women by resorting to this inhuman practice, when the latter violate or disobey some taboo imposed on them. Sometimes a woman belonging to a particular community is raped so that the whole community is taught a lesson to remain subdued and subservient. 8. Impact of Consumerism and Throw-Away Culture: There is a growing culture of materialism and consumerism. The business world promotes it. A consumerist mentality develops a use-and-throw culture. What is done to material things is somehow slowly and unconsciously transferred to human beings. Thus children, girls, women come to be treated as commodities available for gratification, to be used and discarded. This throwaway culture can easily foster an attitude of exploiting and using girls
125 Veez Konkani
and women for one’s sexual gratification, including rape. 9. Large-scale Female-foeticide and Skewed Sex-ratio: The rampant female foeticides and infanticides caused by a culture of male preference and anti-female mentality, and the widespread dowry system, have caused a skewed sex-ratio in India. The present sex ratio is about 900 girls to 1000 boys. In certain States like Punjab, Haryana, Rajasthan and U.T. of Chandigarh etc the ratio is about 800 to 1000 and in some districts in Punjab it is even below 700 to 1000. If this trend continues many boys will not find girls to marry. In such a situation of the frustrated and sexstarved youth and adults social crimes are bound to increase and one of them is rape. 10. Lack of Proper Education and Upbringing: The reason why many of the attitudes, mentality and behaviour mentioned above exist in a society is mainly because of lack of proper education and upbringing.
This is the root cause or the major factor. If the environment in which children are brought up is hostile and discriminating against girl children and women, then boys grow up with same mentality and behaviour. If boys are not taught and if they do not see the example of parents and elders to respect girls, treat them as their equals, they will imbibe the discriminating and exploiting behaviours of elders. Children must be taught to treat everyone, boy or girl, man or woman, rich or poor with equal respect and dignity. Boys must learn from childhood to treat girls and women as their own sisters and mothers. If that attitude of respect and reverence is not learned by children they will exploit, abuse, rape and kill. Lack of proper education and upbringing is a key factor that contributes to the existence and increase of rapes in India. Conclusion: Change in mind-set Imperative
126 Veez Konkani
We have analysed several factors which directly or indirectly contribute to the existence and increase in the number of rapes in India. The situation is alarming and needs multi-pronged approach to radically change this situation. Change in mind-set is imperative. And that change does not come by itself. It will require well planned moral education and above all good example from parents and teachers who have to be role models to children. What we speak and what we do at home before our children is of paramount importance because that is what shapes their mind-set, attitudes and behaviours. Experience has proved that laws, no matter how stringent, are not enough to deter people from crimes. The provisions in the Indian Penal Code, POCSO Act etc. have already stringent provisions and penalties, even death penalty but such crimes still take place. Laws and punishment do not deter people from committing crimes. In a human society there will always be evil people and a certain amount of
violation of laws. What we need to aim at in our society is reduction in crime rate and creating a safe environment for all, especially women and girls. Laws alone cannot ensure that. Therefore, what is important is proper education, not just literacy, degrees, qualifications and competence, but educating people to be men and women of character, conscience, compassion and commitment. Children should imbibe from childhood certain human qualities of respect for elders, women, girls, poor etc.; compassion and kindness towards all in need; self-control over passions of anger and sexual urges; strength to refrain from addiction to drugs, alcohol and pornography; goodwill and harmony with people of all faiths and castes. If these and other human qualities are imbibed, automatically crimes will be reduced and a safe environment for all will be created. Obviously, it is not an easy task. Easier said than done. It requires concerted effort by all. The
127 Veez Konkani
police and the judiciary should Let us therefore, contribute our honestly and without favouritism share as parents, teachers, religious enforce the existing laws to protect leaders, civic leaders, police and and safeguard girls and women. legal fraternity, to create a safe And if each family educates and environment for the girls and brings up children properly and women in our society, who are like each school, college and university our own daughters, sisters and contributes towards it, radical change in mind-set and attitudes bothers. Let us make our country a can be achieved which will bring better place to live in. about a change in behaviour. -----------------------------------------------------------------------------------
128 Veez Konkani
Wider“WE”isWitness!
-
*Fr Cedric Prakash SJ
On 23 September 2021, two civilians were killed and several others including nine policemen were injured in violence during an eviction drive in Assam’s Darrang district. The so-called‘evictiondrive’ by the State Government is another blatant effort to ‘weed’ out ‘foreigners’ (read ‘Muslims’) from the State. Assam has not stopped targeting the Muslims (who comprise about one-third of the State’s population). Already in August 2019 the National Register of Citizenship (NRC) omitted 1.9
million people. In an exhaustive but insightful article in the New York Times (15 September 2021), ‘They AreManufacturingForeigners’:How India Disenfranchises Muslims’, Siddhartha Deb writes, “the Hindu right has long identified border regions like Kashmir and Assam as places to raise the specter of a Muslim threat. But while Kashmir has often been used to conjure the danger of secession, Assam represents, in the rhetoric of Hindu extremists, a more insidious menace — that of a steady, cross-border influx of Muslims guaranteed to make Hindus a persecuted minority in their own country. Assam is largely peripheral to historic Indian civilizations as well as to modern India — Guwahati lies more than 1,000 miles east of Delhi, with China and Myanmar far closer. Yet Assam has become central to the question of who is — and who is not — entitledtobeacitizeninIndia.”
129 Veez Konkani
Almost fifty years ago in 1972, David Campton, a prolific British dramatist, wrote an apparently innocuous, straight- forward and simple oneactplay,entitled‘UsandThem’.The play begins innocently enough with two groups of wanderers looking foran‘ideal’placetosettle.Theydo findthis‘ideal’placeinthemidstof environmental grandeur. Ironically, their ‘places’ are adjacent to each other. After mutual agreement they draw a line (what most of us humans will find just natural and practical) demarcating their respective territories. No problem for some time; soon however, the line becomes a fence, the fence becomes a wall, and the wall grows in size until neither side knows what the other is doing, on the ‘other side’ofthewall! Naturally, they keep wondering! They start ‘jumping to conclusions. In a matter of time, their thoughts turn to suspicion and their suspicion to mistrust and mistrust to fear, with each side believing that the other is hatching a plot against them. As
fear takes hold, both sides begin preparing for a possible conflict until eventually it becomes a reality and violent. In the end, two survivors, looking at the waste they have inflicted on one other, conclude, “the wall was to blame”. The play was reflective of the growing polarisation and divisiveness that had seized several nations and groups at that time of history. It was a play meant to ridicule the abysmal depths to which human nature can fall; to highlight the absolute stupidity yet the suffering caused solely by humans, which exists in society! Campton’splayisveryreflectiveof what is happening in India today: of how divisiveness and polarisation, jingoism and xenophobia have gripped several sections of society. Thanks to the venomous hate speeches spewed out by politicians (particularly from the ruling regime) and sadly enough even by some Catholic Bishops. A significant section of society has now become ‘Us and Them’; the tendency is to
130 Veez Konkani
exclude the other: by what they eat or wear, read or see, believe or profess, the colour of their skin or their ethnicity. Even sacred terms like‘jihad’areusedinaderogatory way to cast aspersions on the other.
the Message for this year’s World Day of Migrants and Refugees to the theme, Towards an Ever Wider “We”, in order to indicate a clear horizon for our common journey in thisworld”.
It is in this painful context that Pope Francis’ message Towards an Ever Wider“We”forthe107thWorldDay of Migrants and Refugees which is observed by the Catholic Church on 26 September 2021, makes not only tremendous sense but provides a definite direction for all who would claim to be disciples of Jesus. The opening words of his message makes his intention clear, “in the Encyclical Fratelli Tutti, I expressed a concern and a hope that remain uppermost in my thoughts: “Once this health crisis passes, our worst response would be to plunge even more deeply into feverish consumerism and new forms of egotistic self-preservation. God willing, after all this, we will think no longer in terms of ‘them’ and ‘those’, but only ‘us’” (No. 35). For this reason, I have wished to devote
The Pope continues his message with a brief history of salvation and the importanceof‘we’asitunfolds. He uses strong words when we says, “Our“we”, both in the wider world and within the Church, is crumbling and cracking due to myopic and aggressive forms of nationalism (cf. Fratelli Tutti, 11) and radical individualism (cf. ibid., 105). And the highest price is being paid by those who most easily become viewed as others: foreigners, migrants, the marginalized, those living on the existentialperipheries”. Pope Francis has made the care and concern for refugees and migrants a hallmark of his papacy. His homilies, messages and talks constantly refer to their plight. Recently as the Afghan crisis unfolded he called upon everyone to help those who have been so tried, especially
131 Veez Konkani
women and children, saying solidarity brings coexistence and peace. He said that in historic moments like these, we cannot remain indifferent, specially to those who become victims of the crisis and have to seek refuge elsewhere. His message, in essence, focuses on aChurchthatismoreand‘Catholic’! This perhaps will not go down well withsomeofthe‘holy’Catholicsof today – who have made exclusivity a trademark of their rather unchristian ‘Catholicism’. With his usual candour, Pope Francis minces no words saying, “In our day, the Church is called to go out into the streets of every existential periphery in order to heal wounds and to seek out the straying, without prejudice or fear, without proselytising, but ready to widen her tent to embrace everyone. Among those dwelling in those existential peripheries, we find many migrants and refugees, displaced persons and victims of trafficking, to whom the Lord wants his love to be manifested and his salvation preached”. The Pope is
unequivocal: every Catholic has to be a Witness today! There is the case of a young Christian woman from Pakistan: as a child she was neglected and rejected. She married a Christian man when still not out of her teens; the marriage turned out to be an unhappy one and she ultimately legally separated from him and being given the custody of the two children she bore. A few years later she met an Indian Christian widower (with a daughter) on an online portal. She ultimately came to India with her two children, they married in the Catholic Church, and the couple lived happily with the three children. Thanks to the affluence of the husband, the family was well received and popular in the community. Unfortunately, tragedy struck with the husband succumbing to the pandemic. There was a spontaneous outpouring of sympathy and material help for the bereaved widow and the three children.
132 Veez Konkani
Greed for the deceased’s property however, got the better of a relative of the dead first wife of the deceased husband. He first tried to take guardianship of the minor daughter which was refused by a Court. He then filed a complaint saying that the Pakistani woman was living in India based on fraudulent documents. The fact is that whilst she entered India legally, her deceased husband had managed to get her other official Indian documents based on some fake certificates. She was totally oblivious and innocent of this. She was jailed for a month but is now out on bail, waiting for the trial to begin. In the meantime, she gave birth to another child from her late husband. Ever since she was jailed, barring the exception of just two or three, the Christians have shunned herlikea‘pariah’;thereisverylittle material help forthcoming and practically no signs of empathy and solidarity; what abounds however are rumours, gossip and derogatory remarks on the hapless woman, who is a victim of circumstances in a
foreign land. It could be because of a ‘misplaced fear’ but certainly far from what is expected from a disciple of Jesus. Pope Francis surely has instances like these in mind when he calls upon the Church to become more and ‘Catholic’: to be witnesses! Fr Stephen Raj SJ the South Asia Regional Director of the Jesuit Refugee Service, speaking of the challenges refugees face today says, “the new influx of Myanmar Chin refugees in large scale in Manipur and Mizoram face untold hardships for survival. They are in pitiful condition and facing acute hardship in terms of food, clothing, shelter, medical aid and protection. For them to reach New Delhi based UNHCR to apply for asylum seekers or refuge permits travelling thousands of kilo meters without any permits at this time of covid is the biggest challenge. Without refugee identity they remain illegal and undergo constant threat of harassment and detention. The plight of refugees or forcefully
133 Veez Konkani
displaced people is becoming horrendous and appalling with the pandemic. It has exacerbated the preexisting vulnerabilities of the refugees. The refugees need well integrated and comprehensive rehabilitation program to address their issues to foster life and promotetheirdignity”.
shouldbeexcluded”.Heends with a dream “We are called to dream together, fearlessly, as a single human family, as companions on the same journey, as sons and daughters of the same earth that is our common home, sisters and brothersall” Do we dare dream together and act courageously as “WE” to be authentic witnesses of Jesus in the India of today? Be it for those in Assam, or the Chins or the Pakistani woman – or for that matter any migrant or refugee, the ‘other’ in our midst?
In the final part of his message Pope Francis calls for “an ever more inclusive world” saying “Ours must be a personal and collective commitment that cares for all our brothers and sisters who continue to suffer, even as we work towards a more sustainable, balanced and 25 September 2021 inclusive development. A commitment that makes no *(Fr. Cedric Prakash SJ is a human distinction between natives and right, reconciliation & peace foreigners, between residents and activist/writer. Contact: guests, since it is a matter of a cedricprakash@gmail.com treasure we hold in common, from whose care and benefits no one ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
134 Veez Konkani
135 Veez Konkani
ररती ररर्ाजी आनी संपरिाय पादळजे आसल्ल्यो.
दर्र्ीध धमाां चका लोकां मिें
दर्र्ीध थरा०चको ररती ररर्ाजी चालू आसल्ल्यो.
पूण आतां काळ बिल्ला.
चदलयां कदशकपमेळजे आर्कासचडल्ल्या पमाव णें आिल्यो कुड्ड्यो पात्येण्यो कोसळोन पडोनतां च्ये थंयर्ैग्यानीकमनोभार्र्ाडोंक
लागला. तेचररतीरस्वातंतऱ्यीयचडलां . आर्यप्बणएकर्ोते० भाग. हऱ्येकस्त्रीयेन आपल्या दजदर्तां त आशेंर्चें भाग हें . थोडकां क एक िोन भुगी० जाय तर, हर जोड्यां कघरभनवभुगी० जाय. पूणआपल्या दजदर्तां त, एक र् िोगां भुग्याव ०ची पुणी
नीता तीनमयन्यां ची गभेसतीण. सूनगभेसत
आर्य आपणें जायजे म्हण सपणेनासल्ली
म्हणकळल्ल्या तर्ळ
स्त्रीच ना म्हण्येत. म्हाका भुदगव०च नाका
थां र्न सासू मां यची आनी कुळारा आर्यची
म्हण ती म्हणता तर स्त्री जातीकच ती एक
काळजी इतली आनी दततली न्हं य. "भायर
कळं कजां र्नासा.
र्चानाका पुता, काम कररनाका पुता, सूऱ्याचें र्ोत नाका, चंद्राचें चां िने० नाका’'
पूण आर्यपण म्हळ्यार गुलोबां ची गजडीय
म्हण तां ची सरबराय इतली आनी दतशली
न्हं य. कां िकां चो खुरीसयन्हं य. थंयसंतोस
न्हं य. पूण इतल्या सर्ाां ची गजव ना. हें सर्व
आसा, िू ख आसा, जर्ाब्दारी आसा, अनंि
स्वाभादर्किणी घेंर्न गजेची चत्राय फेंर्चे०
आसा.
अती अर्श्कजार्नासा.
रचनेच्या कामां त दमसां र् र्ार्र दतणें करुंक
प्रमूख जां र्न सृषिी कताव च्या
आसा. तर्ळचदतका दतच्या भुग्याव क, दतच्या आिीं मागा गभेसतपणाक संबंध जार्न
कुिमाक आनी रचल्ल्या रचनाराक मदहमा
जायत्यो कुड्ड्यो
लाबता म्हण अमी म्हण्येत. 136 Veez Konkani
हें दमसां र्
कसलें?
हां तूं आमचो पात्र दकतें म्हण
समजोनघेव्यां .
भुगें त्या रग्ता थार्नआपणाकजायआसचें खाण सेर्ता आनी र्ाडता. तुमचें खाण बरें तर भुग्याव ०कयी बरें खाण लाबता ना तर
पौषिीकखाण:
तुमची भलायकी दभगडाल्ल्या परीं भुर्ग्ाव ची र्ाडार्ळयी स्थगीत जाता.
त्या खातीर
तुमच्या खाणां त प्रोदिन्स, नाराचो अंश, लोंकाड,
क्काप्तल्सयम,
सादक्चो
अंश,
चरबेच्या तेलाचो अंश आनी दर्िदमन्स आसोंकजाय. त्का खातीरजेर्णा सर्ें तुमी धंय, ताक, तूप, तकाव री, पाचर्ी रां द्य, भाजी, एका धाकट्या जीर्कणा थां र्न उबजल्ल्या
फळर्सतू, हें सर्वधाराळमापानसेदर्जे.
त्का बाळाक एक सोबीत सुंिर ' लह िी, फरिार अनी भलायकी.
भुगे० जार्न
रूपीत कची जर्ाब्दारी तुमच्या मात्यार आसा. आपणाची र्ाडार्ळच सर्वस्व म्हण व्हडजां र्चा त्या बाळाकतुमी दकतलें खाण दिल्यारयी उणेंच. सां गाताच तुमचो जीर्यी
थोड्यां नी म्हण्णें आसा “खां र्न खां र्न दतचें
तुमी सां बाळुं क आसा. त्या खातीर पोषक
पोि येिें व्हड जालां .
अंशां नी भरल्ल्या पुषदििायक खाणाची
एकिमचडल्या म्हणदिसता, हाचो बां ळतेर
तुमकां र्ती गजव आसा. तुमच्या खाणां त
भारी कषिां चो जाता''.
कारबोहै डरेिस (र् नाराचो अंश) प्रोदिन्स,
उत्रां क दभयेंर्ची गजव ना.
दर्िदमन्सहें सर्वआसचें अती अर्श्श. तुमी
सेर्ल्यारआर्यअसकतजां र्नदतचीं हाडां
खां र्च्या खाणां त आसल्लो पौषदिकां श
मोर्पडतातआनी बां ळतेरकषिां चो जाता.
तुमच्या रग्तां तसेर्ाव ता.
त्या सर्ें साके० खाणलाबानासताना भुगे०य
भुग्याव ची जडाय पूण तुमी ह्का
खाण उणें
साक्काव ररतीर र्ाडाना. त्या र्र्ी० गभाव पात सगळ्या तुमच्या शरीरां ततें रगतव्हाळता.
जां र्चो संभर्यी आसता.
137 Veez Konkani
ह्या आकां ता
थां र्न उत्रोन भुगे० जल्माल्यार ताका
मयन्यां नी दतका र्ोरोड आनी र्ोंक आसची
अदनदमया आनी ररकेिस असल्यो दपडा
सामान्य
येंर्ची साध्यता चडीतमाफानआसतात.
उपरां तल्या हरै का मयन्यां त दतची जडाय
जाल्ल्यान
जडाय
चडाना.
मयन्याक एका दकल्या लेकार चडोंक पुरो. पूण मीत दमर्ाव ल्ली जडाययी बरी न्हं य. थोड्यां चे हातपां यसुजोन
मुणकुिे जातात. असें जां र्चें जाता दततलें आडायजे. जडाय एकिम चडल्यार िाक्तेर “मीि उणें करम्हणसां गोंक पुरो. मीिनासताना कशें खां व्हें हाबा? म्हण
भलायकेंतआसल्ली गभेसत स्त्री आं गपां ग भरोन सोबीत सुंिर दिसता. दतची जडाय धा-बारा दकलो भर चडता. सुदर्वल्या तीन
दचंदतनाकात. भुग्याव खातीर थोडो पुणी
सादक्फीसकररजेगी नाका? (मुखारंक आसा)
-----------------------------------------------------------------------------------
138 Veez Konkani
139 Veez Konkani
140 Veez Konkani
141 Veez Konkani
142 Veez Konkani
143 Veez Konkani
144 Veez Konkani
145 Veez Konkani
146 Veez Konkani
147 Veez Konkani
148 Veez Konkani
149 Veez Konkani