3
सचित्र् हफ्त्याळें
अक :ों 4
सोंख : 46
1 Veez Konkani
ओकटोबर 12, 2021
संपादकीय: कोण हे बजरं गदळाचे आकंतवादी? गेल्या हफ्त्ां त ववशेष खबार जाली मंगळु ची ख्यात
तां च्याच वबजेपी पाडवतच्या वरूण गां धीन हो
सैंट एलोयवसयस कालेज आपल्या वाटारां तल्या
रै तां चो जीव काडलो वीवडयो ट्वीटरार प्रसार केलो.
एका पाकाा क”फा| स्ट्यान स्वामी पाका’ म्हण
पूण दू सऱ्याच वदसा वरूण गां धीक आनी वबजेपी
वोलां वच्यार आसात आनी हाका हे बजरं गदळाचे
एम. पी. ताची आवय मानेका गां धीक काऱ्यकारी
आपलो संपूणा ववरोध उचाना हें नां दवनाा शें ते
सवमवतंतलें कारण नासतां च काडलें.
पळे वन काणघेतात म्हण. ह्या भीकर कृ्ा ववरोध आपले ताळो वदया हें आयकाताना भारतां त लोकाक स्वातंत्र आसा व
वप्रयां क गां वधकी पोवलसां नी कैद केलें.
ह्या वहं दू आकंतवादीं थां वन सवाा क आमीं तां ची पवाणगी घेवंक आसा?
हें वभल्कूल समजाना.
ह्या
वबजेपी
आकंतवावदं नी
भारतां तल्या
तां कां स्ट्थळीय पोवलसां नी सयत इतली ससगाा य
सावाजवनकां चें स्वातंत्रच लुटलां .
फकत तां चो
वदल्या की ते आतां तां च्या मोडकेंतलें वशजाना
सकाा र राज चलयता म्हळ्ळ्या हं कारान आज
जाल्यार हे रां चेर बलात्कार कना वकतेंय करंक
भारतां त असलीं कीळ कृ्ां वबंदास चलोन्ंच
तयार आसात. ह्या स्वतंत्र भारतां त ह्या महामाररं क
आसात.
वततलीय ससागाा य मेळ्ळ्या! जर आज इं वदरा गां धी वजवंत आसली तर हां ची उत्तर भारतां त हें सवा सदां चें जां वन गेलां !
गुडगुडी संपूणा कातना काडती आसली.
आयलेवार ओकटोबर ३ वेर उत्तर प्रदे शां त घर मंत्री अजय वमश्राचें कार लखींपूर खेररं त मुषकर
आमच्या भारतां त ह्या आकंतवादीं ववरोध झुजोंक मनीस नां त जाल्यात. आसले सवा मुखार एक
करून आसया रै तां च्या पंगडाचेर धां वडां वन ९
हात आनी पाटल्यान एक हात दवना थंड पडल्यात.
जणां चो जीवच काडलो. वबजेपी मंवत्रचो पूत हें
हाय कटा, कटा आमची पररस्स्ट्थवतगी; दे वान्ंच
कार चलवन आसलो पूण ्ा मंत्रीन हें
पावाजाय कोण्णा!
वनराकवशालें. उपरां त थोड्या वेळान पोवलसां नी हें हीन कृ् केया अशीश वमश्राक कयद केलां म्हळ्ळ्ळी खबार जाली. हें घडलें एका दीसा उपरां त तेंय भारताच्या ऊंचल्या कोडतीन आपलो ववरोध उचारया उपरां त.
2 Veez Konkani
आज
दे वाधीन चारल्स वपरे रा आनी स्टे ला वपरे रा हां च्या तेगां भुर्ग्ाां पयकी वनमाणें बाळ जां वन आमचें उषा जल्मालें. ताचो बापय चारल्स कनाा टक वीज बोडाां त मेयन ११ KV टर ास्मशन लायन सुपरवैसर जां वन काम करून आसलो. तो आपल्या ५१ वसाां प्रायेर हळदु वे वपडे क बली जां वन मरण पावलो. तेन्ां उषा फकत १८ वसाां प्रायेचें. तें म्हणटा की ताका बापायचो व्हतो मोग आसलो
आनी आतां य उषा आपल्या बापायचो मोग ववसनाा . तां ची आवय घराच आसली घचें काम करून तसेंच आपल्या भुर्ग्ाां क सां बाळन. वतका केन्ां य हुमेद समाज सेवेची जायान ती अड्यार ग्राम पंचायताची सां दो जां वनासली आनी १० वसाां भर गुकाा ना तसें एक समाज सेवकी जां वन वतणें वावर केलो. तसेंच आपल्या पवतच्या पेनशनां तच वतणें आपलें कुटाम
3 Veez Konkani
4 Veez Konkani
5 Veez Konkani
6 Veez Konkani
7 Veez Konkani
8 Veez Konkani
9 Veez Konkani
10 Veez Konkani
11 Veez Konkani
यशस्वी थरान चलवन व्हे लें. वझटाचो व्हड भाव संतोष आपल्या १९ वसाां प्रायेर पोप्ां च्या वपडे न मरण पावलो. ताचो दु स्रो व्हड भाव प्रकाश जूवनयर इं वजवनयर जां वन मेसकोमां त (ताका ताच्या बापायचें काम मरणां तर लाबलें) वावर चलवन आसा. तो आनी ताचें कुटाम तां च्या आवय बराबर अड्यार पदवां त तसें नीमाा गा सां त जु जे कामेल्यां चो वफरगजेंत वजयेतात. तसें एपरील १९, १९७० वेर बेळतंगवडं त जल्मालें उषा. ताणें आपलें प्रैमरी वशकाप काकाळां त संपयलें. आपल्या बापायक ते न्ां तेन्ां मेळच्या स्ट्थळां तरा ववीं एका शाला थां वन आन्येकाक वचाजे पडटालें. वनमाणें उषाक मंगळू र नागोरी व आं जेलोच्याा कावपतावनयो चवलयां च्या बोवडां गां त ताच्या है स्कूल वशकपाक भती केलें. शालां त उषा भाररच वियाळ आसलें. इतर वियावळी म्हयार उषाक भारी. 12 Veez Konkani
असें ताका शालां त केन्ां य इनामां मे ळचीं चुकानासलीं. शाला क्यावबनेट सां दो जां वन ताणें आपलें मुखेल्पण सवाां क दाखयलें. आपली वपयुसी आनी वडग्री उषान मंगळु च्याा स्त्रीयां च्या फामाद बेंदुच्याा सां त आग्नेस कालेवजंत संपयली १९९० इस्वेंत. १९९१ इस्वेंत झीनाचें लग्न नीमाा गाा च्या सेबासवटयन फेनाां वडसालागीं जालें. तेन्ां तीं दोगां य ्ाच वफगाजेचीं सां दे जां वनासली. तो एक एलेकटर ावनक्स इं वजवनयर जां वन काम कताा लो. वबवपएल एलेकटर ावनक्सां त ताणें ५ वसाां काम केलें ्ा उपरां त ताणें तो एलजी एलेकटर ावनक्स हां च्या आथोरायज्ड सवीस सेंटरां त कोलार आनी तुमकूर काम करंक लागलो. दे वान तां कां तेन्ां कीथ शोन फेनाां वडसाक प्रथम बाळ जां वन वदलो. कीथ शोनान आपलें वशकाप वबशप काटन बायस स्कूल बेंगळू रू हां गासर २०१० पऱ्यां त केलें. ह्याच वेळार सेबासवटयनाक ताचें आथोरायज्ड सवीस सेंटर फोर होम एपलायस मंगळू राक वगा जालो आनी ताणें आपली वृ त्ती २०१८ पऱ्यां त मुखारून व्हे ली. प्रसतूत तो नीमाा गाां तल्या आपल्या कृषी जार्ग्ार कृषी करून आसा.
तो राकस्टारां त कामाक सेवाा लो. आयलेवार ताणें ताचो मोग सोधलो आनी तो मोग जां वनासा ववल्मा वडवसलवा कुलशेखचें जें अनेसट यंग कंपणेंत आपलो वावर करून आसा. ताणीं दोगां यनी लग्नाक भास वदल्या आनी वे वगंच पेपेरे ढू ं आसतेलें. उषाचें ऊंचलें वशकाप: * ब्याचलर ओफ आटा स मंगळू र युवनववसा टी थां वन १९९० इस्वेंत (फसाट क्लास) * ववशेष वशकाप: मनोववज्ञान, ओफीस म्यानेजमेंट, सेिेटे ररयल पऱ्याकटीस - सां त आग्नेस कालेवजंत. * एम.बी.ए. मधुरै कामराज युवनववसाटी थां वन २००५ इस्वेंत. ववशेष वशकाप: व्याल्यू इं वजवनयररं ग एं ड वे सट कंटर ोल, मेटीररयल्स म्यानेजमेंट एं ड टोटल क्वावलटी म्यानेजमेंट करे स्ोंडे कोसा) * पात्र घे तला: म्यानेजमेंट डे वेलपमेंट प्रोग्राम्स माडनैजेशन ओफ पचेवसंग फंक्षन.
* चडतीक जाण्वाय: कंपूटर ओपरे श. वृवत्तपर जाण्वाय:
कीथान आपलें वपयुसी वशकाप सां त एलोयवसयस काले वजंत मुखाररलें आनीं रोशनी वनलयां त वबएसड्बल्यू केलें. उपरां त ताणें म्यानेजमेंटां त सवटा वफकेट कोसा संपयलो आनी
*१९९१ तें १९९४ प्रोक्यूमेंट ओवफसर प्रोक्यूमेंट हे डखाल काम, ताका ताच्या कामां क सहकार दींवन पचेस ओडा रां तयार
13 Veez Konkani
करंक, ववकप्ां लागीं वनरं तर संबंध. * १९९४ तें २०१० प्रोक्यूमेंट हे ड, वसपला वलवमटे ड, बेंगळू रू. अख्या बेंगळू रू प्लल्यां टाक प्रोक्यूमेंट मुखेलीण. जवाब्दारी: ववकप्ां चें आडीट युएसएवफडए, डबल्युएचओ, वटवजए आनी एवमससी आवडटस तसेंच ऐसो १४००१ आनी ओशास १८००१ हां चे थां वन यशस्वी सवटा वफकेटस. आपल्ये वजी कच्ये वनपुणतेन कंपेवणचे बरे च पयशे उरयले. वसपला कंपे वणंत आपल्या १९ वसाां च्या अनुभवान सभार प्रगतेचीं योजनां मां डून हाडल्यां त आनी कंपणीक लाब यें वच्यापरीं वावर. सीवनयर म्यानेजमेंटाचो सां दो जां वन कंपेवणचो लाब वाडं वच्यां त महान पात्र. थोड्याच आवदे न ऊंचल्या हुद्द्याक पावोन वसपलाचें प्रोक्यूमेंट वडववजन यशस्वेन चलवप. वकतेंच तडव, घळाय नासतां वसपला कंपे वणंत सवा वसतू वेळार मे ळच्याक वेळापट्टी तयार कना यशस्वी जोडाप. गजेच्यो वसतू गजे वेळार मेळच्यापररं क काम वकतेंच चडीत वपड्ड्यार जायनासच्येपरीं पळे वन.
इं वजवनयररं ग हाडावेर, फासटनसा, वबलवडं ग स्टर कचुरल्स, स्टील, वसमेंट, छानेल्स, एं गल्स, इ्ादी. वसपलाक गजेच्यो सवाय वसतू, ल्याबराटोरी फायन केवमकल्स, क्यूसी, आर एं ड डी, मैिोबयोलजी, फमें टेशन, वटश्यू करल्चडा ल्याबराटोररं क, एले कवटर कल वसतू स्वीच वगयसा, लायटस, पवर आनी कंटर ोल केबल्स, ल्याबराटरीक गजेचे ग्लास-वेर, इवन्तर वसतू स्टे शनरी आनी वनतळाय सां बाळुं क गजेच्यो वसतू, इ्ादी, इ्ादी. कंपेनीक गजेच्यो वसतू हाडच्यां त वशीलाय, वारषीक कां टरकटस, रे गुल्याटरी संग्ती, वसवील, लेबर, म्याकावनकल, एलेकवटर कल, गाडा न, क्यां टीन, सेक्यूररटी आनी वाहनां कां टरकटस. ररपेरी कां टरकटस, मेजर शाप फ्लोर एकवीपमेंटस, हे प वफल्टसा, वाक ईन छें बसा, एर कंवडशनसा, बोयलसा, जेनेरेटसा, टे लेफोन एक्सछेंज बोडा , एवलवेटसा, ल्याबराटरी एकवीपमेंटस,. कंप्ू टसा, वप्रंनटसा, इ्ादी, इ्ादी. बेंगळू र कामार आसताना उषा मावतकेरे , बेंगळू रंतल्या कोंकण क्याथलीक एसोवसयेशन हाचें जीवावधी सां दो जालें तसेंच काऱ्यदशीण जां वन वावर केलो. ्ाच वेळार कोंकणी नाटक, "तो म्हाका
14 Veez Konkani
नाका" नाटकां त पात्र घेतलो. हो नाटक चौडय्य मेमोररयल हाल, बेंगळू रू हां गासर के.सी.ए. च्या ४० व्या वारवषकोत्सवाक खेळवयलो. २०१० तें २०१४ उषान CIP Global, China कंपेवनंत उपाध्यक्षीण - माकेवटं ग काम केलें. ह्या वेळार, एकटीव फामाा इं ग्रीवडयेंटस आमद कचें, भारतां तल्य वववीध फामाा श्यूवटकल कंपेवनंक शीपमेंट कचें अधीक थरान वक्ां उत्पादन कचें आसलें. सां गाताच वफवलवप दे शा थां वन वसत्रां चो आमद व्यापारयी आसलो, ’डारलीन; बऱ्यां ड नां वार. ह्याच वे ळार मंगळू र मस्लकट्टें त एरटेल ओथोरायज्ड सेंटर आसलें.
उषाचो प्रकृते वयलो पाशां व ताका एक मोगाळ व्यक्ी खंच्याय ताच्या कामां नी कताा , उषा जां वनासा एक ववशेष म्यानेजर, तें एक सवाां क मोगाचें वमत्रीण, एक मोगाळ आवय, एक ववशेष दयाळायेची व्यक्ी. हां व ताका २० वसाां थां वन वळकून आसां आनी हां वे ताचो कामाचेर आसचो पाशां व पळे वन हां व हें जाणां . ताणें समाजेखातीर केया बर्या कामां नी हां वेंय पात्र घेतला. हां व संतोस पावतां की म्हजी कंपेणी आनी हां वें आमच्या व्यापारां त तां क्ा ती कुमक केल्या वक्ा पाटल्या ७ वसाां थां वन उषा आमच्ये बराबर काम करून आसा. उषाक दे वाचीं ववंचणार आशीवाा दां हां व माग्तां ..तें सभारां क तां च्या जीवनां त उकलन धरंदी आनी जीवनां त जयत आपलें करंदी.
वकशोर कुमार बी. वदरे क्ोर, SBEE CABLES INDIA LIMITED ****************************************
प्रसतूत उषा M/s. SBEE CABLES INDIA LIMITED, बेंगळू रू ह्या कंपेवणंत काम करून आसा. हां गासर पवर आनी कंटर ोल केबलां तयार कताा त. उषा सदना रीजनाचें माकेवटं ग म्यानेजर जां वनासा. ताचो बोस उषा ववश्यां त असें म्हणटा: "उषाचें जयत जां वनासा ताणें हे रां क वदं वचें प्रेरण आनी तें सदां च वचंतून आसा की ताणें हे रां क उकलन धररजाय म्हण."
"एका ल्हान सोभीत चवलये थां वन आपल्या खास्िकायेच्या पाटथळार, वशकपां त एक जयतच आपली यशस्वी म्हण लेखून, जीवनां त वचंवतनासलीं मणाां फूड करून, कामां त आपली तीक्ष्ण दीषट दवना आपणें काम कच्याा कंपेवनचेंच बरें पण पळे वन, वनमाणें पाटीं गां वां त कृषी भुंयच्या मोगार पडोन ह्या सवा संदभाां नी आपली वृत्ती, कुटाम समृद्धेन चलवन व्हना उषान ख्यात वसपला कंपेवनच्या आथीक वाडावळीक आनी सु धारणाक महत्वाचो पात्र
15 Veez Konkani
खेळ्ळ्ळा. ह्या सवाा क ताच्या जयताचें मंत्राच कारण म्हण्येत. आपली प्राय वकतली म्हण वकतेंच लेस्खनासतां भरान काम कच्याा व्यक्ीं पयकी उषा एक जां वनासा म्हणटा उषाचो आदलो सहकामेली.
कंप्ूटरां ची वळक करून वदली. एकामेकाचें संभाषण फ्याक्स मु खां त्र चिालें. कारबन कापीस धना बरं वचें सदां चें आसलें. थोड्या तेंपा उपरां त बोल्सां त दवचीं सेल फोनां वसपलां त आयलीं कामेल्यां क.
****************************************
्ावेळीं आमीं एकामेकाचेर दबाव घालन्ंच काम कचें आसलें. वक्ाक आमीं आमच्या मुखेल्यां क वदली भास पाळुं क आसली. पचेवसंग म्यानेजराचेर सवाां नी दबाव घाल्चो सदां चें जालें. सवा सवाां क जाय आसलें काल! सभार पावटी तें आमकां वेळार मेळटालें. हां तूं महत्वाचो पात्र आसतालो उषाचो.
म्हजें सहकामेली उषा ववश्यां त थोडें बरवं क म्हाका खूश भोग्ता: हां व वसपला कंपेणीक भती जालो १९९९ इस्वेंत जनेरां त. थंयसर हां व २००३ पऱ्यां त वावर कररलागलों. हें म्हजें प्रथम काम जायान फकत वशकपाची जाण्वाय म्हाका आसली आनी अनभोग जाय आसलो पंथाहवानां मुखां त्र. ्ा वेळार खंच्याय कंपेवणंत काम कचें म्हयार एका एक प्रेश्शर कुक्करापरीं. तरीपूण आमीं आमचो प्रथम हफ्तो कसो पाशार केलो ती संगत वनजायकी अजापां ची. वसपलां त एक इं वजवनयर जां वन काम कचें म्हयार साधाणा इं वजवनयरा भाषेन न्हं य. कामाचो भारीच दबाव आसलो तरी आमीं एकामेकाक आधार दींवन काम कताा ल्यां व. ह्या वे ळार आमकां सवाां क उषा बराबर ताचो सहकार आशेवन काम कच्याा क पडटालें. ्ा वेळार उषा वसपलां त पचेस म्यानेजर हुद्द्यार आसलें. २००० व्या वसाा वसपलान कंपेवणं त
थोड्या वसाां उपरां त हां व म्हज्ये तल्याकच ्े स्त्रीयेक मतीं होगोळसुंक लागलों. ती स्त्री जां वनासली उषा फेनाां डीस. वकतलो दबाव कामाचेर आसल्यारी ्ा हासकूर्या मु खां त्र उषा सवाां ची समस्या खुशाल्पवणंच संपयतालें. हां व ताका ताच्या जीवनां त सवा यश आशेतां . असली व्यक्ी म्हज्या वृत्ते वतुालां त परत केन्ां मेळातगाय म्हण हां व आतां य राकोन आसां .
सजन जोसेफ मेक्यावनकल इं वजवनयर रीजनल टे स्िकल डै रेकटर जोतुंड (सौत ईसट एवशया पेवसफीक ****************************************
16 Veez Konkani
म्हजी आनी उषाची वळक २००१ इस्वेंत, जे न्ां हां व फामुालेश म्यानुफेकचररं ग ववभाग मुखेली जां वनासलों. म्यानुफेकचररं गां त काम कताा ना केन्ां अजापां उदे तात तें सां गोंकच असाध्य. आनी ्ा वेळार हां व पचेवसं ग ववभागाक सं पका कताा लों. उषा ्ा ववभागाचें मुखेलीण जां वन केन्ां य आमकां आधार सहकार वदतालें . वकतें आमकां जाय ्ो नवहं च वेळार, बगार वेळा पयलेंच मेळाशें कना. सभार ताका आमच्येपररं च अजांट जाय म्हण ववचाताा त तरी, अमामच्यो वसतू आमकां सदां च वे ळार मेळटाल्यो. वतका जाणासें आमच्या वगरायकां क ्ो वसतू जाय म्हण. आनी आमीं आमच्या वगरायकां क संतोस केल्यार मात्र आमच्या कंपे वनची अवभवृद्धी म्हण. केन्ां च उषाक असंतोस जालो व वीर्यार जालो संदभा हां वे पळे लो ना. दीसाक वेग्ीं यें वन रात पऱ्यां त तें कामां त ववलीन आसतालें वेळार आमकां वसतू वोदगावंक. वतचें बळ, वतचो पाशां व आमकां आनी आमच्या वगरायकां क लागीं हाडच्यां त यशस्वी जातालो. हां व केन्ां य ताची शाथी पळे वन अजाप जातालों. तें वकतें हातीं धरल्यारी यशस्वे न संपयतालें .
म्हाका उषाची वळक जाली १९९१ इस्वेंत; ्ा उपरां त आमचो बां द एक्ये सररयेपरीं वाडोन आयली. ती सवाां क भाररच कुमकेदायक आनी केन्ां य वतचेर हां वें खंडीत जां वन म्हजो भवाा सो दवऱ्येत. एक सह कामेली जां वन, म्हाका ती एक प्रे रण जां वनासली तसेंच ती कामा थंय एकाच्छाणें यशस्वेची वनसण चडच्यां त संपूणा जाली. एक मोगाळ वववीध तालें तां नी भरली उषा सदां च तयार आसचो एक डै नामो.
हां व ताका सवा बरें माग्तां .
प्रभा पावल लागवशली वमत्रीण आनी सह कामेली
बी. पी. अबराहाम पयलेंचो अंतराा षटर ीय फामास्यूवटकल कंपेवनचो जनरल म्यानेजर. ****************************************
वसपलां त पचेवसंग मुखेलीण जां वन , वतणें वतची ववशेष शाथी सवाां क दाखवयली, सवाां क जाय ्ो वसतू सदां वेळार व पयलेंच मेळच्यापरीं ती आपलें प्रयत्न कताा ली. कोणेंय वतका केन्ां य मेळोंक अवकास आसलो. एक व्यक्ी जां वन, वतचीं तालें तां व्हतीं, ववशे ष सदां च सवाां चो मोग कची एक धूव, पतीण, आवय आनी एक वमत्रीण. हां व वतका वतच्या मुखल्या फुडारां त सवा जयत माग्तां .
**************************************** "एक बळाधीक स्त्री जाणां वतचें बळ आपू ण वकतलें पयण करंक सकान म्हळ्ळ्याचें, पू ण
17 Veez Konkani
एक बळ आसची स्त्री जाणां की वतचें पयण वतका बळाधीक कताा म्हण".
केल्यो आनी दान/समाजीक काऱ्यिमां क पावटं बो वदलो.
कां य २० वसाां थां वन हां व उषाक जाणां . तें जां वनासा एक ववशे ष साधनां केलें तसेंच सोभायेची स्त्री, आसोन सकत वववीध कामां कचें. वकतें जाल्यारी हातीं धरलें काम केन्ां च यशस्वी केया बगार रां वचें न्हं य. शेवट जोडटा पऱ्यां त तें भरान काम कताा . ताणें हातीं धच्याा कामां चेर उषाक पुतो भवाा सो आसा तें कळीत जाता. वतका दे वान वववीध तालें तां वदल्यां त. नवी कला तें तुथाा न वशक्ा. केन्ां य अधीक भवाा श्यान आनी धैरान उषा उलयता दींवन प्रेरण हे रां क.
* मंगळु राक पाटीं आयल्या उपरां त आपलो वेळ कृषी थळार नीमाा गाां त हातीं धरलो. हां गासर माड, वमरीं, जायफळां , पोपायो, तकाा री आनी केंळब्यां कृषी करून सं तोस पावता.
सोभाय आनी आकरषण ताच्या व्यस्क्त्वाचें एक कारण म्हणटां हां व. लुजीना वमरां द कौलर आनी कोओवडा नेटर, सैंट आग्नेस सेंटर फोर पोसट ग्राज्युयेट स्टडीस एं ड ररसचा ************************************** उषाचो हे र वावर: * काऱ्यदशीण, सैं ट आग्नेस अल्युम्नाय एसोवसयेशन (एका वसाा क) आनी दोन वसाां उपाध्यक्षीण अल्युम्नाय एसोवसयेशनाची. ह्या वेळार ताणें सभार आश्रमाच्यो भेटो आसा
* वफगाजेच्या काऱ्याववळं नी वियाळ पात्र घे ता. तें तां च्या वाड्याची काऱ्यदशीण जां वनासलें आनी आतां गुकाा ना जां वनासा. * वफगाज सलहा मंडवळच्या आथीक सवमवतची सां दो जां वनासा, वफगा ज पासतोरल कौस्लान ताका नवमयारलां . * ह्या वसाा वफगाज ववमेन कवमशनाची मुखेलण जां वन नेम्ां . हें कवमशन मंगळू र वदयेसेवजच्या हाताखाल आसा. दींवकी स्त्रीयां क समान स्ट्थान-मान. * आपलें वृवत्तपर काम न्हं य आसतां उषाक नाच, नटनाचो पाशां व आसा. ताणें सभार नाटकां नी नटन केलां . जान एम. पेमान्ूराच्या वदगदशानाखाल डान बोसको सालां त. सां गचे तर आं कवार आवय, वशकारे गार आनी कोण आपलो? * दे वाधीन ररची पायसाच्या "तूं व्हतो धन्यां " नटन केलां .
18 Veez Konkani
* कोंकणी सीररयल "ही वाट सगाा ची न्हं य" दायवजवरलडार प्रसात जायां त नटन केलां . * एम.सी.सी. ब्यां काच्या इसवतहारां नी पात्र घेतला जीं दायवजवरलडार प्रसार जाल्यां त. * वजएसबी कोंकणी टे लेवफल्म " आ व्हय जा स" हां तू पात्र केला आनी ह्या वपंतुराक अंतराा षटर ीय प्रशसती लाबल्या. * तसें तुळू वपं तूर "गंट कलवेर" हां तूं पात्र खेळ्ळ्ळां . हें वपंतूर वेवगंच व्हड पर्द्ाा र दाखयतेले. * कोंकणेंत थोडीं कवनां , लेखनां बरयल्यां त.
नीमाा गा वफगाजेचें वसंवथया रें जाल, एक वमत्रीण उषा ववश्यां त असें सां ग्ता: * तुज्ये ववश्यां त संपूणा जाणां जाता * तुजेर चडीत आतु राय दाखयता * तुजेर अती मोग दाखयता * तुका चीत दींवन आयकाता * तुका ताचो सां गात वभल्कूल सोडु ं क जायना * ताचीं उत्रां आनी कन्यो तुका प्रेरीत कताा त * तुका गजेच्या सवा सवालां क जवाबी तुका ह्या मंगळु च्याा नेकेत्रा थां वन मेळटात * सवाां क कळीत आसा की तें एक दयाळ, मोगाळ व्यक्ी, सदां च ल्हान जां वन आकरषीत कताा , आपलीं भोगणां दां बून धताा आनी भारीच
सोसवणकायेचो मुदगो * एक वनभाय स्त्री, खर्या वावराची वहरोयीण उषा फेनाां वडसाक * उषा फेनाां वडसाच्या वववशषठ व्यस्क्त्वा ववश्यां त एका उत्रान सां गचें तर: * एक सुडसु डीत व्यस्क्त्व * बवळषट जीवन वजयेता * वववीध संस्ग्तंनी वववीध हं ताचे अनभोग * ताची जाण्वाय आनी गूंडाय पळे वन आप्ोच मान मेळटा. * खािें व्यस्क्त्व, धैराधीक आनी चंचल * उत्रां नी भरली व्यक्ी * दू रदृषटे ची तसेंच ठीकात्मक व्यक्ी * संपूणातेची मादरी * येवजणेंत हुमेदीत आनी नमृतेचें * एक जाग्रुत्कायेचें पंडीत * काव्याळ उत्रां चें * सौम्य स्वभाव आनी पररश्रमी * मानाधीक कामां आनी कामां त श्रेषठता ताणें हातीं धचीं सवा कामां यश हाडटात * कठीण वावर आनी दोश वसद्ध कपाा ची प्रविया हर कामां वावरां त ताचें वसद्धां त. -डा| आसटीन प्रभू, चिकागो
19 Veez Konkani
सांसकृतीक फेसत दसरा _ हे नरी, पुत्तूर. सुर्ाात:
आक्ोबर मवहनो आयलो म्हणताना भुर्ग्ाां क एका थराचो अव्यक् संतोस तर, वशक्षकां क आपल्या व्यसतता मधें एक ‘ब्रेक' मेळ्ळ्ळी... म्हळ्ळ्ळें समादान. हो मर्द्ावधी रजा दसरा फेसताच्या संभ्रमाचो आचरण दोडतो कताा . दे श भर लोक ह्या फेसताक राकोन आसता. चडावत फेसतां एक- दोन वदसां क सीमीत तर हें दसरा फेसत धा वदसां म्हणासर लां बता. हें प्रवासोर्द्म मुखां त्र दे शाच्या आवथाकतेक बळ चडं वचें ऐवतहासीक फेसत जावन दसरा वैभवीक सोभता.
१६१० व्या वसाा मैसूर ओडे यर वंशाचो राय, राज ओडे यर हाणे "श्रीरं गपट्टणां त दसरा आचरण सुवाा तलें" आशें इवतहास कळयता. फकत आपणाच्या आडळ्ा आवदें त न्हय आसतां मुकारी हें फेसत मुंदसूान व्हररजाय अशें आदे श ताणें वदलो खंय. आनी मुकार १७९९ व्या वसाा थावन राजाश्रय घेवन मु मडी कृषणराज ओडे यर हाणे व्ह्ाा दबाजान आनी गद्दाळायेन मैसूरां त आचरण केलें इवतहासां त वाचुंक मेळता. हाच्या काळार थावन दसरा वेळार, नवरात्री आचरण आनी ववजयदशमी परबेक संभ्रमीक पुशाां व राज रस्ार व्यवस्ट्था केली आनी हाच्या वनमाण्या वदसाची "जंबू सवारी” पळे वंक लोक हारी हाररं नी येतालो. अजूनी ही दसतू र राज काभाा ऱ्यां च्या आसऱ्याखाल चिा आनी ह्या उत्सवाचो वै भव चाकुंक दे श ववदे शाचो लोक व्हडा संख्यान जमता.
20 Veez Konkani
*मैसूर, बेंगळू र, मंगळु रांत दसरा" आज हो उत्सव फकत मैसूरू प्रां ्ाक सीमीत जावन उरानासतां , बें गळू र, मंगळु राकी ये वन पावला. धा वदसां च्या आचरणां त बेंगळू र वीज वदव्यानी सोभता आनी गद्दळायेन आचरण चिा. आमी मंगळू र'गार य ह्या नवरावत्रच्या आचरणां त पाटीं उरानासतां , कुद्रोळी
वदवळाच्या आसऱ्याखाल सुवाा तलेलें हें मंगळू र दसरा सवाां क “नाड हब्ब”च्या आचरणां त एकवटायता. धाव्या वदसा शारदा दे ववची पुतळी पुशाां वार व्हना मान कचें आनी वीस जान कचें आचरण सवा जाती कावतच्या लोकाक आकरषीत कताा मात्र न्हय मंगळु ची व्हडवीक उचाताा आनी संसार'भर गाजयता.
कनाा टकां त दसरा एक “नाड हब्ब”. वहं दू भां वडां ह्या फेसताक धामीक महत्व वदतात तर सां सितीक आनी सावह्ाकी महत्व मेळता जायान सवा कालेवतंच्याक आकसुांचें फेसत हें . वहं दू संपरदायां त नोव दीस वेवेगया दे व दे ववकां च्या मानाक पुजा चलयतात. सात्वा वदसा ( सप्तमी) व्हाजां त्रां , पुरातन बपाा साहे ती अशें मानान पुजा कताा त. उपरां तलो दीस आसा दु गाा षढमी. दु गाा देववच्या ववशेस पुजेचो दीस. महानवमी वदसा यंत्रां , झजां हाते रां , वाहनां , ह्या सवाां ची पुजा कना मु कल्या वदसां च्या वावराचेर आनी पयणाचेर दे वालागचें आशीवाा द माग्तात. ह्या वदसां नी सां त विसटोफराक मान करून िीसती पजाा य आपलीं वावरा हातेरां आनी वाहनां बेंजार करयतात. मैसूरां त दसराच्या लेकार कववगोषटी, पु सतक प्रदशान आचरणाचें मौल्य चडयता. साधकां क प्रशसती वदं वची, मा्ेची मू र उठं वची कुसती हें सवा ववशेस आकरषण. बोंब्ांिी परब:
सांसक्रतीक फेसत दसरा;
कनाा टकंतल्या कन्ड प्रभाव चड अस'या प्रां तां क तशेंच तमीळ'नाडू प्रां ्ां क गेल्यार ह्या परबे वेळार नमुन्यावार बोंब्यां ची संग्रह अनी 21 Veez Konkani
सजोवणी पळे वंक मे ळता. हें आचरण भुर्ग्ाां क ववशेस अकरषीत कताा . सवाां ववशेस जावन भुगीं चड आनी चड बोंबीं एकटावंक प्रयत्न कताा त. दसरािो चर्शेस दीस:
कात्रून गादे सु वात करंक सुवाा त केली. आनी हाका मवहषान कठीन ववरोध कना तां का भायर घाल्चे प्रयत्न केया वेळा ‘चामुंडी’ नां वाच्या युवनायकीक मुकार घालन मवहषाचें वध केलें म्हळ्ळ्ळी लोक वेद आसा. उपरां त वेळाकाळा 'चामुंडी'क दे ववचो गौरव दीवन महाबलवगरी पवातार दे वाळां त कुवाा र कना चामुंडेश्वरी म्हळ्ळ्ळें नां व वदलेंय ऐवतहासीक.
दसराचें नां व काडल्यार मवहषासुराचो उले ख येता.‘मवहषन ऊरू मै सूरू' जालें ऐवतहासीक पाट थळ. तर हो ‘मवहषासूर’ कोण? तें समजोंवचें गजा. ताचे ववषयां त चड बरे अनी इलें वायट दोनी वाचुंक मेळता.
महीष मंडलां त अस'या लोकाक न्यायनीतीन चलवन, शोवषतां क बरें पण अशेया मवहषाक बडगा थावन तेनका तेवशीं अवयया थळां तरीत लोकां नी तां कां ववरोध केयाक ‘िूर’ म्हण वोलावन असूर संहार ‘चामुंडेश्वरी’न केलें म्हण काणी बां दल्या म्हण थोड्या लेखनानीं वाचुंक मेळता.( कुपाा : daily hunt, ८ Oct २०१८). ह्या ववशयां त इवतहास'कारां क अनी प्राच्य वसतू तज्ञां क स्षटता ना म्हण उलेख असा.
महीष अतां आमीं आपंवच्या मैसूर भागां त आस'या यादव व यदू कुयेचो प्रभाव शाली व्यक्ी. एका ररतीन तुं डू राय तो. मोशी पोसाप ताची कुवळयेची व्याप्त. हजारानीं मोशी आस'या ह्या कुवळये चो लोक चरवाक रानाक वेतालो आनी मैदान सुवातेर'यी चरयतालो. तेनका थावन आवयया आऱ्या कुवळये च्ये कृषी करंक भुंय मेळानात'या वेळार रान 22 Veez Konkani
काणीं वकतेंय आसूं, ह्या गां वाक ‘मैसूरू' म्हण नां व अवयलें महीष थावन म्हणच्याक दोन उत्रां नां त. यदू वंशच्या दोड्ड दे वराज ओडे यर रायान ह्या मवहषक गौरव दीवन १६५९ व्या वसाा मंदीर आस'या गुड्या तकलेर ताची वडली इमाज प्रवतषठापीत केली. महीष रायाक ‘नरभक्षक' म्हण वोलावयलें मात्र सकयल्या जावतं च्या लोकां वयर ‘गोऱ्या कावतच्या उं चल्या वगाा च्या' लोकां नी म्हळ्ळ्ळें नेगारंक जायना. मातृपरधान कुटमा व्यवस्ट्थेक गौरव वदया मवहषन अचरणेर हाड'यो वपतृपक्ष ( अल्मां वचें आराधान) अजूनी ह्या दसरा संदरबार लोक अचरून असा. प्रचलीत काणी ववंगड दवरून, आज चामुंडेश्वरीक लोकान गौरवान मान कचो कोणायचोयी ववरोध ना आसतां संसकृतेचेर अनी पा्ेणेक मोल दीवन आचरण कचें अशें वचंतचें गजा. ह्या वे ळा ‘मवहषा’सुरची याद यें वची सहज. धाव्या वदसा बोव वै भवान अनी दारू लासचें चिा.
संभ्रमीक पु शाां व
दे श'व्यापी संभ्रम: हें अचरण वकतें कनाा टकक मात्र सीमीत गी म्हळ्ळ्ळें सवाल दोसुंक पुरो. ना दे श'भर दसराचो संभ्रम चिा. पूजायी ववववंगड नां वार चिात. बंगाळां त दु शेरा दु गाा पूजा जावन, राजास्ट्थानां त महालक्ष्मी पूजा जावन, गुजरातां त नवरात्री अशें ववववगंड प्रकारां नी आपल्या पा्ेणेक उणें
जायना तशें अचरण कताा त. ववजयदशमीक “ववर्द्ानवमी”या “ववर्द्ावदवस”म्हणचेंय आसा. पयलें अक्षर अभ्यास या नृ् वशक्ेल्यानीं पयलें नृ् मेट या संगीत वशक्ल्यानीं पयलो ताळ ह्या वदसा प्रारं भ कचो असा आनी तशें केल्यार यशस्वी मेळता म्हळ्ळ्ळी तां ची पा्ेणी. समापण:
ह्या सवा पा्ेणी अनी आचरणा सां गाता लोकां क एक कची श्याथी ह्या परबेक असा. जात-कात म्हण ले वकनासताना दसरा एक सां सकृतीक फेसत म्हण मां दतात अनी हां तून अमची अस्िताय असा. परब्यो, पेसतां , अचरणां सवा फकत्त धामीक संस्ग्तंक सीमीत जायनासताना सां सकृतीक उत्सव म्हण आचरण केल्यार अमच्या दे शान पा्े लो ‘वववभन्तें त एकता' ध्ये य साकार जातलो. धमाजात भेद भाव उणो जातलो, अनी अतां च्या काळा आशें कची अ्धीक गजा असा. (अधारान)
23 Veez Konkani
_हे नरी, पुत्तूर
दसरा आयलां दे चर्मा दु गाा आयल्या. मचहषासूर दु षट्याक मरण आयलां नर्दु गें मुकार दु षटकाय चलपल्या संभ्रमािी र्ड गाज ि आज सादल्या. अंबारी र्ार्ोन चशयांसण पुशाांर् भांग्रािी ं र्ज्ांिी ं नगां ती ं अपूर्ा दोळे भर पळे घरा बागलार दे र् आनी तािो राकर्ली सकाार सदें र्. सुगाांररल्यात राज रसते मैसूर िे पुलांिे सोभायेन कानडी माचतयेिे यात्रीक अयल्यात संसार'भिे उघे शारदे ,उघे उघे दु गे म्हणिे. मैसूर दसरे िो संसार भर पजाळ मंगळू र कुद्रोळी आयोजीत'यी रं गाळ शहर भर र्ीज चदर्े लांभतातअलंकार सांपरदायीक चपचलर्ेष रं गीन सादर चर्जय दशमी झजािो चर्जेत सलर्ण उपाद्रर्ी मचहषासूर राक्कोसाक दे र्ी िामुंडेश्वरी मारून जाता चर्जेत फेसत लोकािे सुडकेिें, अगाां दे र्ीक. आज बोर् गरज असा उडास काडिी दु षटकायआमिे चभतरचलयी अखेरंिी अचभमानान आमिे पुर्ाजांच्या दे णगेिी सर्ा सांगात, सर्ाांक सुरक्षता म्हणिी. -रे मंड चडकूना ताकोडे 24 Veez Konkani
राचतं िें धा चदसां िें चर्शेष फेसत
__नर्रात्री ___
_ फ्लाचर्या आलबुकका, पुत्तूर. वहं दू धमाां त "दु गाा दे वी"क आराधन कचें लोकामोगाळ फेसत जावनासा नवरात्री. नोव रातीं आनी धा दीस भक्ेन आनी मानान, गौरवान आचरंचें फेसत. कनाा टकां त "दसरा" भाशेन उत्तर भारतां त "दु सेरा" म्हण'यी संभ्रमतात. गुजरात आनी आस'पासच्या राज्यां नी नवरात्री संभ्रमतात.
रावणाच्या झजां त रावणाची धा तकली कातना जीक आपणावयया "दशहर" व ववजयदशमी म्हणतात. नोव रावतंच्या आचरणाच्या ह्या पभे क "शरन्व रात्री" म्हळ्ळ्ळें नां व'यी आसा. ह्या नोव रावतच्या पूजां त दु गाा देववचीं वववीध रूपां उगडादाक हाडून पूजा कताा त. दु गाा दे ववच्या नोव रूपां अनावरण कताा ना नोव रं गां चो महत्व'यी कळीत जाता. दु गाा देवी वशवची पतीण. गणेश आनी कावताकेयाची आवय.
"दु गाा दे वी"चे नोव अवतार ह्या नोव वदसां नी पूजा द्बारीं आनी सां केतीक रूपार आचवसा तात. ववजयदशमी वदसा हो संभ्रम दबाजीक जाता. ववजयदशमी म्हयार झजां त जीक आपणावययाचो संकेत. महाभारतां त पां डवां नी कौरवां क सलववयलो दीस ववजयदशमी जावन आचररतात. श्री राम आनी 25 Veez Konkani
पयल्या वदसाचो रं ग हळदवो. प्रकृती आनी पररसराची आवय म्हण मान कताा त. पवा तां ची आवय म्हण वतची सक् आनी स्वरूप हो रं ग पाचाताा .
दु स्रो दीस पाचव्या रं गान वैभवीत जाता. ब्रह्मचाररवणचो दीस. सम्रद्दे चो संकेत जावून हो रं ग वापुताा त.
कताा म्हळ्ळ्ळी पा्ेणी आसा.
पां चवो दीस धवो रं ग वापुताा त. पववत्र पण आनी शां तेचो संकेत जावनासा. झजा वे ळार स्कंद दे वीक पूजा कचें परीं हां गा स्कंद दे ववचें आराधन चिा. स्कंद दे वी कावताकेय आनी स्कंदची आवय जावनासा.
वतस्रो दीस गोबराया रं गान संदेश वदता. मवतं तल्या खोटी वचंत्नां आनी आलोचन्यो दे वी काडन उडयता म्हण भक्ीक पा्े तात.
सव्या वदसाचो रं ग तां बडो. ह्या वदसा का्ावयनी दे ववची पूजा चिा. तां बडो रं ग रागाचो संकेत. दे वाच्या रागान दे वी जलाली म्हळ्ळ्ळी पा्े णी आसा.
चवतो दीस केसर रं गाचो. संतोस आनी सकत हाचो संकेत जावनासा. दे वी वतच्या प्रकास भरीत हासो आनी उज्वाड फां कवंक कुमक
सात्वो दीस दाट वनया रं गाचो. ह्या वदसा काळी दे वीक पूजा कताा त. राग आनी सक्े चो हो रं ग म्हण पा्ेतात.
26 Veez Konkani
आटवो वदसा गुलोबी तां बसो रं ग. हो रं ग भवाश्याचो रं ग. महागौरीक मान कचो संभ्रम. ही दे वी मनश्यां ची आशा , अत्रेग, पररहार कची दे वी म्हळ्ळ्ळी पा्ेणी लोकामधें आसा.
करून पत्रां नी प्रचार अनी इनामां वदतात.
नवो रात्री संभ्रमाची पूजा चिा. वसध्धी धात्री दे वी ची पूजा चिा. जां बळी रं ग ह्या वदसा महत्वाचो. ह्या दे वीक र्ग्ान, सकत आनी आशा अत्रेग साकार कताा म्हळ्ळ्ळी पा्ेणी आसा.
दु गाा देववची नोव रातीं पूजा कताा ना ्ा ्ा रं गां चें वसतूर, कापाड न्हे सोन संभ्रमतात. सबार माध्यमा मु कां त्र नवरं गाची वववीद प्रायोजीत काऱ्यी आसा कताा त.नवरं गाच्या वदसां नी स्त्रीयां खातीर ग्रूप पोटो सेश्शन आसा
(हें लेखन आमकां वदया फ्लाववया आनी वतच्या सां गावतणी संगीं काड'ली एक तस्वीर हां गासर आसा) _ फ्लाचर्या आलबुकका, पुत्तूर.
27 Veez Konkani
-----------------------------------------
28 Veez Konkani
29 Veez Konkani
गोरू ं जालें मोगाळ धू व
मार्गां नी घुं वोन आसा, कारण ताचो बापय, ताच्या
बापायक आर मार्न (पेरावलसीस
चीना दे शां त एक पोंद्रा वर्सां चें चेडूं भूर्ग ें
जावन) थोडे म्हयने उतर्ल्यात आनी ताच्या
गोर्वाचो वेस घालन मार्गादे गेर रावलें.
वोक्ाखातीर म्हयन्या म्हयन्याक ५००० युवान
वाटसुरी लोक आतु रायेन ताकाच पळवन
जाय. आनाच्या आवयचीय भलायकी बरी ना.
आसलो. ताणे तां चेलागीं कर्ची ववनं ती एकच.
ताका इसकोलाक वे चो भाव आसा आन्ये क
‘म्हज्या पाटीर बसोवन तुमकां एक भोंवाड
भयण आसा.
भोंवडे क आपोवन व्हर्तां , तुमी म्हाका फकत पां च युवान (चयनाचे पयशे) वदल्यार पुरो.’
पोंद्रा वर्सां च्या ह्या चेडवाक काम करंक सर्कारी लायस ना, दे कून दु स्री वाट
थंयसर आसले थोडे जण आपल्या भूर्र्ग् ां क
नासताना, गोर्वाचो वे स घालन ‘प्लीस म्हज्या
ताच्या पाटीर बसोवन पां च युवान दीवन वेताले.
पाटीर एक भोंवडी वचा.’म्हण परात्ता. ही ह्या
एकल्यान
‘वक्ाकमा तूं इतलेय कषट
भूर्र्ग् ाची भीर्मोतेची काणी. तुमच्या भोंवाररं य
काडताय?’म्हण आतु रायेन ताचेलागीं ववचार्लें
हाच्या प्रायेचे चेर्क े वा चेडवां आसोंक पु रो.
आनी तवळ ताणें ताची काणी सां गली.
बापय लागीं म्हाका पयशे दी, म्हाका बायक जाय, नवें वसतूर जाय, फ्रेंडसालागीं आसया
ताचें नां व आन ह्यू, तें
तसले शू जाय म्हण बोबाटच्या तां कां हाचो
इसकोलाक वेचें भूर्ग ें, आतां आवचीत जावन
फोटो दाकवन हाची काणी सां गा.
इसकोल सोडन गोर्वाचो वेस घालन मार्गा 30 Veez Konkani
तां ची प्रवतविया हं कारान भर्ल्यार आमी कां य
ही बदलाप हाडु ं क ही एक दे क जावनासा.
करंक जायना. पररगतच वलसां व वशकयता.
वकतें म्हणतात तुमी?
जाल्यारी, ्ा प्रायेच्यां क कळानातया पररं च ====================================================
31 Veez Konkani
सूऱ्यो आनी दऱ्यो चमलन
तुजें मोनेपण
सूऱ्यो बुडला दऱ्यांत चभजला सुकोंक ताका सगळी रात.
खड्ड्यार चतळच्या घामाक चिंर्ोन रं ग माज्वाल्लें बैरास गोमटे र धेंर्च्या घामाक चपयेर्न फूग ल्लें गंचजपुराक
पागी जाले भागी र्ार्रा पाटी ं मासळे भोटी पार्ल्यो शेर्टी ं
पाटीर गळ ल्ले घामा थेंबे सेर्न र्ीर ल्लें पनें पुडर्ें
उदाक दें र्ले िडलें सुक्ती भतेर िंचदरािा फुला िांदण्यार
कुटमा चहताक चर्शे र्ार्ीण झरोन चिर्ळाल्ली ं कडतारां
तार्ाां धांर्ली शाभीत पार्ली ं उदका लारां कोसून काडली ं
तेल्ी ं जाल्ली ं हातेरां खोरें चपक्कास कोयते तोरू ं चनमणें तेंको जाल्लें बेत
रे र्े पार्लां धुर्न गेली ं तनीं चकणाां धतेर पडली ं
शांत चनदे क र्ेंग ल्ल्या तुजी िररत्रा चनयाळतात मोज्यो यादी मोनेपण आपणार्न तुका सोधतात.
रात फाली सकाळ घडली सूऱ्या राया नीद सुटली _ म्याक्सीम चमरां दा, लोरे ट्टो. 32 Veez Konkani
--- फेल्सी लोबो दे रेबयल
मांयिो पालोंर्
मांयिें पनें कापाड
चकतें सांगों व्हडचर्काय मांयच्या कापडािा पालोंर्ािी? लानपणी िाकलेल्या स्वाधीक घचडयांिी पालोंर् दरून भोंर्लेल्यािी. रडल्यार दु ुः खां पुसुंक, खेळोन आयल्यार घाम पुसुंक, शेळ जाल्यार चकमें काडुं क चतिो पालोंर् ि तुर्ालो.
मांय तुजें कापाड गे तुजेि परी ं याचदं क आराचयल्ल्या बार्ळ्ां परी ं बांळचतच्या पोटाक रे र्डायल्यार म्हणतात येडो बाळश्याक, केल्यार अंगोट्यो खिा उताा दोडो
उसक्यार चनदोन घामेल्यार चतिो पालोंर् ि फ्यान चहंर्ान आं कुडल्यार चतिो पालोंर् ि र्ोल. घरा सयरी ं येताना लजेन चलफोन रार्ोंक, आचयल्ल्यांक िोना िोयताना, आडोसाक चतिोि पालोंर्.
राक्ता म्हाका, जार्न एक भाणचशरें हुनाक हात हुल्पानाशें नीद येताना जाता र्ोल, हांतुळन आनी उशें
अर्िीत जर पार्स येत चतिो पालोंर् ि म्हजी सत्री पार्सांत चबजोन घरांत ररगल्यार पालोंर्ांत पुसता म्हळ्ळी खात्री मांयन चलपर्न चदल्लें खाण पालोंर्ा इड्ांत चलपर्न खेल्लो पालोंर् धरून मेरेंनी बोर्ुल्लो उडास केचदं ि चर्सिोना.
बाबाच्या मात्याक मुंडास आनी पेंकडाक तुर्ालो सोभीत आसल्यार धु र्ेक आं गलें आनी श्हे लो मांय तुजें पनें कापाड भोर् ि मोलाधीक तूं नातल्यारी तुज्या कापडािो उगडास मात्र सदांि म्हज्या मतीक
गाद्ांतली रांद्वय हाडुं क नोर्ेनाक फुलां जमर्ंक उत्सर्ािा जेर्णािें होचळगे हाडुं क ती… - चलगोरर चहगाान
33 Veez Konkani
_ प्रमीळ फ्लार्ीय, काकाळ.
उडास कोळा आं बो चिडोन तुर्ें लायलेल्या पेजेिो उडास... घरा थार्न इसकोलाक येता-र्ेताना, हाताक हात धना िलल्लो उडास...
रजे चदसानी, तुजे सांगातागे, गुड्ार, लांकडा-शेणकुटा चर्ंिललो उडास पोचक्रपणा कना चहतलांत चलप्ताना, िाबकािे मार आडाचयल्लो उडास... आं गचडं तली िोकलेटां, सांतेंतली आक्रुटां फेसता-परबेक सन्ना-मासािो उडास.... पूण... चपडें त पडून तूं गे र्ळर्ळताना, आस्पत्रेच्या खटल्यार, चनमाणें दे खल्लो उडास! आजगे मांय तुज्या फोंडालागी ं, मेणाच्यो र्ाती जळतात.. दोळे भरल्यात... भीजल्ल्या माचतयेथार्न घेर्न गे बेसांर् र्ाट सताा तुजे सां गाता, तुज्या उडासान!
_ अन्नू, कुलशेकर
34 Veez Konkani
एक अधें मम्मा आं गार सांजेिें न्हार्न येताना अन्येक आधें म्हजा मात्यार
कापडािी काणी कापडां आदली ं सुतािी ं मागान ती ं र्ोळिी ं सोबीत अपुरबायेिी ं िड काळ येंर्िी ं
आतां जाले तािे कुडके सबार हऱ्येक कडे तांिेंि काभाार बाणचशरें अंगोट्यो घायांक तीर धणा पुसून पांय पुसच्याक मेटार
माम्मान नेसल्यार चदसताली ती महालक्ष्मी हांर् न्हेसान तर जातेली एक चकरू लक्ष्मी
पालर्ान चकमें म्हजें पुसल्यार माम्माक मेळतेलें व्हतें समादान मत म्हजी दु कीन भरात तर दु खां चजरे यतेली ं त्याि पालर्ार
खंय थार्न खंय पार्लां कापाड हऱ्येका हंतार उपकारी जार्न अक्रेक र्ाळयेक खाण भपूार मात्येंत माती जाता खबरे र्ीण...
पनें जालें जाल्यार उपकार सदां सबार हांतुळन चनदल्यार धणीर चर्स्रोन र्ेतालो संसार दोन र्ांटे कतााना
_ जेनेट र्ास, बेंगळू र.
35 Veez Konkani
उडास पालोंर्ािो पालोंर् पार्तालो मांय आज जाय माका मांय तुजा पालोंर्ािी ससाय.
आज जाय माका मांय तुजा पालोंर्ािी ससाय. म्हजी ं दु कां आनी तुजा पालोंर्ाक म्हजा घामाक अनी तुजे पुसणेक म्हजा चनदे क अनी तुजा उसक्यािा हांतुळनाक म्हजा धगीक तुजा थंडायेिा अयण्याक,
तुजो पालोंर् पेंकटाक खोर्लो तर कोणी असानांत तुजा मुखार सासू, ड्ाडी अनी सून सक्कडी जी …
पालोंर् पार्तालो मांय आज जायमाका मांय तुजा पालोंर्ािी ससाय. म्हजे लजेक अडोसािा धैराक माका चलपोन हाडच्या खाणाक दाली मायेक भेटंर्िा फुलांक तकाारी खुंटून घरा हाडुं क पालोंर् पार्तालो मांय आज जाय माका मांय तुजा पालोंर्ािी ससाय. सांचगनासतां सयरी ं आयली ं बसका पुसुंक रांदिे कुडांत बाणचशरें मेळाना तर हुनाक गोर्ाांक तणािो बोरो र्ार्र्ंक र्ोताक िलोन येताना मात्यार सार्ळे क -रॆ मोन्द चदकुन्ह, ताक्कोडे 36 Veez Konkani
पालर्ा पोंत त्या तुज्या दोळ्ां खांचिनी पाजारल्ली ं थेंबे थेंबे दु खां चिंर्ोन चिंर्ोन जड जाल्ल्या पालर्ा पोंताक भुजार तुज्या चर्शेर् घेंर्िो अत्रेग
कुळर्ार सांडून पतीक र्ेंगून कुटमां भार कुजना र्ार्र घरांत व्हचडलां भुगीं बाळां खळमीत नातलो बेसोर पाजारलोलो घाम चिंर्ोन चिंर्ोन जड जाल्ल्या पालर्ा पोंताक भुजार तुज्या चर्शेर् घेंर्िो अत्रेग त्या मानाच्या पालर्ान दे खलेलें मांद्रे सूख कापडा बरी ईरोन गेलां पूण त्या पालर्ान चपयेल्लें दू क सागोरांत भरोन गेलां
एकेक सूत बरयत एकेक काणी मांय तुजी ती थकानातली चजणी माका त्या पालर्ा पोंतार मातें तेंकिी अशा
_ चजयो अग्रार
37 Veez Konkani
पालर्ा आडोसाक... मांयच्या पालर्ा आडोसाक चलपोन पानो चिंर्लेल्ल्या भुर्ग्ाांनी...
थोड्ानी ... इडें सोधलें नासलें तुजेलागी ं चकतेंि दीर्ंक तांकां सुशेग त्या पालर्ा चशर्ाय
जर उतर प्रायेर चदला चतका आस्रो प्रायर्ंतांच्या घरांत त्या अर्यक चलपर्न दर्िी उरबा आसतेली समाजे थार्न ...
त्या पालर्ांत चजरल्यांत... तुजी ं दु खां रग्तािी ं खतां चजण्येिी ं सतां बापय चर्णें भुर्ग्ाांक पोसिी ं र्ीऱ्य दाचनंनी तुज्या गभाांत पुरलेली ं....
तेन्ना भुर्ग्ाां खातीर दु खां पुसुल्ली ं त्या पालर्ान आज त्याच्च भुर्ग्ाां खातीर चपळता नाक त्याच्च चपंजकर पालर्ान. चजयो अग्रार पालंर्
तूं जालीय दे कून आं कर्ार आर्य संसार हुं कारलो कांठाळोन
अबलेश्यानी चतळ्ळें पालर्ा चभतर'ल्यान जशें तुका कांयि ना मोल एक पार्टी ं चनस्राल्लो पालंर् र्ोडु न्ंि धरलो सोडलोना परत सजर्ंक खांद्ार
तुका तुकलें तुकलायलें
_ लर्ी गंचजमठ. 38 Veez Konkani
माणकां:
मांयिें जुनेर
भात लुव्यां...
मांयन न्हे सलेल्या जुनेरान सांगाता हाड'ल्लो भांद चसंचतमेंतांिो गांि
_आ् यन्सी, पालडका. योरे योरे कोंकण्या भात लुर्ुंयां पेंड्ो पेंड्ो भात भांधून म्हात्यार र्ार्ुयां
आयच्या रस्मा साचडयेच्या उभेंत भोगुंक मेळात?
भात आं गणांत मांडुयां मधें कोर्डी घडु यां एकेक दोदोन पेंड्ो चर्ंिून भात बडु यां
_ हे म
पालर्ा आडोसाक...
भात चर्ंगड करयां सोभीत तुफें घडु यां कळशी कळशी भात आरार्न तुप्ांत भरंयां
मांयच्या पालर्ा आडोसाक चलपोन पानो चिंर्लेल्ल्या भुर्ग्ाांनी चदला चतका आस्रो प्रायर्ंताच्या घरांत..
भातेन चर्ंगड दाळु यां सोभीत मुटी ं घडु यां भात भातेन दासतान जातच्च आं गणांत खेळुयां
_ आ् यन्सी, पालडका.
चमसता चतकाय नाका बांध त्या पालर्ािो चतणेंय नायटी चशकाा यल्या
----------------------------------------39 Veez Konkani
_ लर्ी गंचजमठ
आर्य
मांयिें जुनेर
पालर्ा चभतर चलप्तालोय असतां तूं धाकटो
मांयन न्हे सलेलें जुनेर न्हय तें फकत नोर् हाती कुडको... सर्ा भुर्ग्ाांक सांगाता हाड'ल्लो बांध चसंचतमेंतांिो गांि
तुजे बोंबलेक िोय तूं चतिोि कुडको बायले पालर्ांत मेळात सूख आर्यक दीनाका केचदं ि दू ख चतिा पायांथळा आसा सगा चतिें दू ख ि जायत तुका खगा
_ लर्ी गंचजमठ
--जोस्सी चपंटो
पालर्ा आडोसाक... मांयच्या पालर्ा आडोसाक चलपोन पानो चिंर्लेल्ल्या भुर्ग्ाांनी चदला चतका आस्रो प्रायर्ंताच्या घरांत..
मांयिें पनें कापाड मांयिा पन्याा कापडािे िार तीर जाल्यात... मांय तशीि िार पुतांिी ं घरां मेजून...
चमसता चतकाय नाका बांध त्या पालर्ािो चतणेंय नायटी चशकाा यल्या
पयर सांड ल्लो कीर जाल्या --जोस्सी चपंटो.
_ लर्ी गंचजमठ
40 Veez Konkani
पालर्ा आडोसाक... मांयच्या पालर्ा आडोसाक चलपोन पानो चिंर्लेल्ल्या भुर्ग्ाांनी...
आर्य
जर उतर प्रायेर चदला चतका आस्रो प्रायर्ंतांच्या घरांत त्या अर्यक चलपर्न दर्िी उरबा आसतेली समाजे थार्न ...
पालर्ा चभतर चलप्तालोय असतां तूं धाकटो तुजे बोंबलेक िोय तूं चतिोि कुडको
तेन्ना भुर्ग्ाां खातीर दु खां पुसुल्ली ं त्या पालर्ान आज त्याच्च भुर्ग्ाां खातीर चपळता नाक त्याच्च चपंजकर पालर्ान.
बायले पालर्ांत मेळात सूख आर्यक दीनाका केचदं ि दू ख चतिा पायांथळा आसा सगा चतिें दू ख ि जायत तुका खगा
चजयो अग्रार
--जोस्सी चपंटो
41 Veez Konkani
अर्चित्त र्ादळ
भुर्ग्ाां घडामोडी
चकटाळ आसललें
पोपाळ आसतां बागय
आगटें जार्न येतना
तनााटपणार
पालर्चयल्लें तर
व्हाडून रार्ता माडी
पूत उज्यांत लासतोना!
आर्य बापायक तकले फडापडी
“पप्पा, तुजेकडे उलर्ंक आसा”
भुगीं आसल्यार
हरे क पार्टी ं पुतान सांग्तना
हासून काडश्यात
थोडो र्ेळ ताका चदल्लो तर
दोन घडी
र्ांकड्ा र्ाटे न िल्ोना!
चर्िारल्लें सक्कड भुर्ग्ाांक चदल्यार
शाबीत तडीर सोभीत चदसुंक
रार्ून सोडतीत
चशकचयल्लें तर
तुमिी काळजा उडी!
मती दऱ्यांत उिांबळी
लारां उटचतनांत! दु डर्ा व्हाळ्ांत उप्ेर्ंक चशकयनातल्यार नासा सुळ्ेंत चशकाातो ना मध्यान राती ं अमाल तकलेंत ररग्तें ना झगलण्या र्ेगान कार उबून पूत मेल्लो गडगडो बापाय कानां क मार्तो ना दु कांिो पार्स पडतो ना खंचतच्यो झरी फुटत्योनांत! फुल्िा पयलें फूल बांर्िें उबिा पयलें सुकण्या पाकटे कातर्िे?
-चसर्ी, लोरे ट्टो ----------------------------------------42 Veez Konkani
चकतली बदलार्ण - टोनी मेंडोन्सा, चनड्डोडी (दु बाय) पेद्रू बार्डो घोळता घाम काडता, दीसभर होटे लांत ग्रायकांक र्ाडता, कषट र्ांर्ट म्हम्हनतेन दीस कूल जोडता, उसट्या प्लेटी धुर्न हासकार हुसकार सोडता, दीस रात घोळू न तकली तािी फडता, ग्रेसतांिें थोंद्ा पोट पळे र्न चिडता, पोटाभुकेन आपल्या नचशबाक रडता, हाय सोम्या! सदां उसट्याचपरी काडता! लाद्रू बेर्डो सोर्या आमालांत बुडता, आमाल दें र्िार िडून र्ार्यार उडता, चशंतीद िुकून व्हाळा तोडांत पडता, मध्यान राती ं घर्िो सोपो िडता, घरांत आकांत चभरां त हाडता, भुर्ग्ाां बाळांक गाळी भेश्टार्णी धाडता,
बायलेिी केसब्ां शेंडी धरून र्ोडता, चपंर्ड्ाच्या घरा सदां राती ं झगडें घडता तरी, सदांि सकाळी ं उटू न चपरी काडता!
43 Veez Konkani
नैसगीक भलायकी आमिें दायज- 10
लेखक: चिन्सेंट बी चिमेल्ल , ताक िे .
वचवकत्सापद्धवतंचीपररभाषा खंयचोय तो ववषय जां व, हऱ्येकाक आपलीच म्हळ्ळ्ळी पररभाषा आसता. आनी वैज्ञानीक प्रगती जाया आयचा ह्या संसारां त पररभाषे ची प्रामुख्यता आनीकयी चडयल्या मात्र न्हय ताचेववणे तें ववज्ञान म्हणयी ले वकनां त. वयजकीय जगतां तयी तशेंच; हऱ्येक उपचारां ची एक पररभाषा म्हळ्ळ्ळी आसा; जावंक पुरो एकदं सीधा आनी सरळ या जावंक पुरो थोडे पावटीं अवनश्चीत. हऱ्येक उपचारां ची पररभाषा हां गा दींवची गजा ना तरयी नैसगीक उपचार वकतें म्हण समजोंचा खातीर चािेर आसया थोड्या उपचारां ची पररभाषा समजोंचें बरें . उपचार या वचवकत्सा तीन वगाां ची आसा म्हण्येत: आयुवेद, अलोपथी (मोडना मे वडसीन या कन्वेनषनल मेवडसीन) आनी न्याचुरोपथी (नैसगीक उपचार). हे र खंयचेय ते उपचार पद्धत ह्या तीनां पयकी एकां तच येता. खंयसर
पळें व तरयी चडावत जावन पट्टें त आयुवेद पयलें स्ट्थान घेता आनी नैसगीक उपचार अंतीम. आयचा वदसां नी अंतजाा ळार इलीं सोदनां कना पळे यताना, जशें रोगप्रवतरोधक सक्ेची पररभाषा बदलयापरीं थोड्या पद्धवतंची पररभाषायी इली बदलेली उग््ान वदसता. आयुवेद जावनासा वपडा गूण जां वचाक कचें पोत, झडपाल्याचो प्रयोग आनी योगीक व्यायाम आटापलेलें एक सां परदायीक वहं दू पद्धत. भारतां त हें पुरातन काळाथावन चािेर आसा. आयुवेद सब्धाचो अथा आवक वाडं वचें शासत्र म्हण जाता. भलायकी बरी तर आवक खंडीत वाडता. थोडीं आयुवेदीक ववदानां आनी नैसगीक उपचार हां चे मधें फरक करंक बोव कषटां चें; पूरक आहार आनी मड-थेरपी तसलीं नैसगीक ववदाना आयु वेदाचो एक अवभन् भाग जावन आसात.
44 Veez Konkani
वपडा गूण करंक वपडे च्या लक्षणां चा उपराटीं लक्षणां उबजावंक सकचीं वोक्ां वापाचें जावनासा एलोपथी म्हण आयचा वदसां नी अंतजाा ळार पररभाषीत केलां . चडावत जावन शसत्रवचवकत्सायी एलोपवथचोच एक भाग म्हण लेक्ाक. हें एक आववा लें वयजशात्र. १८१०-ंत होवमयोपवथचो आववषकार केया वयज सामवेल हवनमनान ्ा वेळार प्रयोगार आसया वोक्ां च्या पद्धते थावन होवमयोपथी पद्धतेक ववंगड स्ट्थान वदं वचा खातीर एलोपथी सब्धाचो पयले पावटीं प्रयोग केलो. "न्याचुरोपथी" सब्ध आनीकयी आववा लो. अमेररकां त आपली वैजकीय से वा दीवन आसया जोन शील नावाचा एक जमान होवमयोपथीक वयजान पयले पावटीं हो सब्ध रचलो आनी उपरां त "फादर ओफ US न्याचुरोपथी" म्हण नां वाडलेल्या बेनेवडकट लसटान हो सब्ध चािेर हाडलो. होवमयोपथी, मड-थेरपी, इ्ादी न्याचुरोपवथचेच वववशषट जाण्वायेचीं क्षेत्रां जावनासात. तर नैसगीक उपचाराची परभाषा वकतें? वनसगाां त उपलब्ध खाणां (न्याचुरल फुडस या फुलां -फळां , तकाा री, इ्ादी), मालीस, मडथेरपी आनी हे र थोडीं ववदानां नी वपडा गूण कचेंच जावनासा नैसगीक उपचार या न्याचुरोपथी. अनैसगीक, अस्वाभावीक, वहक्मवतचीं वोक्ां चो वापार हां तूं आसाना. न्याचुरोपथी सब्ध आववालो जावंक पु रो, पूण
होच उपचार अती पुववालो आनी पयलो. सु णेंमाजारयी जीवां त वकतेंय अस्वस्ट्थता भोग्ता तेदनां खंयचें तण या आनी वकतें नैसगीक उपलब्ध खातात आनी बरीं जातात. पू ण मनशाक हें सवा करंक इली आळसाय चडच म्हण्येत; जावंक पुरो ती ताच्या ग्रेसतकायेववीं या समाजेंत ताका आसया स्ट्थान-माना ववीं. दे कून थोड्या भलायकेंत आसक् आसया बुद्वंतां नी ्ाच झड-पाल्याचो रोस, कसाय, रां दो, इ्ादी करून दीवन, इलें मालीस करून वपडा पयस कचें एका ववर्द्ा जावन अवभवृद्धी केली आनी तें आसक् आसया हे रां क वशकयली आनी अशें आयुवेदाचो जल्म जालो म्हण्येत. और्द्ोगीक िां ते ववीं शहरीकरण जाताना वपडायी वाडली आनी सां गाताच थोडीं वैज्ञानीक संशोधनां यी जालीं. पदू शणां ववीं जां वचीं अनाहुतां आडावंक चािेर आयलीं थोडीं रासायवनकां . पयलें थोड्या सवन्वेशां नी चडावत जावन पाद्रस एक मात्र उपयोग कतेल्या वयजां नी वपडे थावन त्वरीत आराम वदं वचाक आतां प्रयोग करंक आरं भ केलीं इतर रासायवनकां ; थोडीं झड-पाल्यां नी आसचीं तत्वां तर आनी थोडीं खवनजां नी वलपोन आसली केवमकलां . आजयी एलोपवथंत पाद्रस वापाताा त. क्याराक काराण म्हण जाणा आसल्यारयी व्याक्सीन आनी इतर वोक्ां नी मेळयतात एल्युमीवनयम. थोड्या माध्यमां नी अशेंयी आयकोंक मे ळता की प्ां डेमीक म्हण पाचारया कोववडाच्या व्याक्सीनां त पयलें
45 Veez Konkani
आसयापरीं ना जालां आज बोवैन सीरं , पूण मेळयलां तां तूं म्हण ग्राफीन (मनशाशरीराचेर दु षपररणामकारी ग्राफीन ओक्सै ड). आशें सवा रासायवनकां मनशा शरीरां त घुसयलीं तर भलायकी कशी बरी जायत? वचवकत्सेंची पररभाषा बदया मात्र न्हय उपयोग कचीं साधनां आनी रासायवनकां यी, प्र्ेक जावन एलोपवथंत. नव्या वोक्ां चो आववषकार जाता तर उबजातात नव्यो नां व नातयो वपडा; आनी असल्या वपडें चेर प्रयोग जातात प्रयोग जां वचाक राकोन आसचीं शेलफार आसलीं रासायवनकां (वोकात म्हयार चूक जायत). थोड्यां नी सां गचे प्रमाणे तेंच जालें कोरोना काळाचे सुवेर आनी ्ा वोक्ां ची आज खबर कोणयी चड उलयनां त. वचवकत्सेंची पररभाषा बदया म्हळ्ळ्याक उदाहरणां सबार! वयर उलेख केया दोन सबडां चो, होवमयोथी आनी एलोपथी, अथा साकें ववववसाल्यार हें समजाता. वयर वदली एलोपथी सब्दाची पररभाषा ती आतां ची जावनासा. "एलो" सब्दाचो अथा "कां य संबंध नातलें", ववंगड, वववबन् या दु स्रोच म्हण अथा जाता; वदं वचा वोक्ाक (रासायवनकाक) आनी वपडे क वकतेंय सीधा संबंध ना म्हण जाता. एं वटपथी सब्दाचो प्रयोग पयलें जातालो आनी हें थोड्या पन्याा पुसतकां नी आसचें वदसोन ये ता; पूण हो सब्ध वसं पथी, एं पथी तसल्या भावनां उचाचाा सब्दां चा पंगडाक गेला दे कून सामवे ल हवनमनान एलोपथी सब्ध वापारलो जायजय.
ANTIPATHY सब्दाचो अथा आज एलोपथीक वदला आनी एलोपवथचो साको अथा वलपोन गेला. "उषणं उषणेन शां ती" म्हण पुरातन वचवकत्सेंच्या पुसतकां नी वाचुंक मेळता. होवमयोपथी म्हळ्ळ्ळो तो सब्द आववा लो तरयी हें तत्व अती पु ववा लें. पूण आयचा काळार हें सवा कोण पा्ेता? तान (उषण) जाल्यार चडावत जावन कोणयी वफ्रडजां तली बोतल सोदतात वशवाय कोणयी हून उदाक वपयेना; आनी आज "थंडा मतलब कोकाकोला" जालां . आं ग हून, ताप, जाल्यार तो त्वरीत दे वंवचाक घे तात घाम सुटवन थंड कचीं वोक्ां . "वसवमवलया वसवमवलबूस कुरें तूर" म्हण सां ग्ता होवमयोपथीक तत्व. खंयचा थावन वपडा उबजाता तीच वसतुचो एकदं ल्हान एक अंश मात्र घेतल्यार वपडा गूण जाता म्हण हाचो अथा. चडावत जावन शरीराच्या वजना प्रमाणे अता’तां ग्रामा लेकान वोक्ां वगळुं क सां ग्तेले आसताना होवमयोपथी या न्याचोरोपथीक चड प्रचार मेळाना आनी इलो मेळता तरयी कानूनां च्या दबावार तो नां च म्हळ्ळ्यापरीं.
कोरोना काळाच्या सुवेर थावन वोक्ां ववशीं घुस्ड इली उग््ान वदसोन येता. प्रयोगा खातीर शेलफार आसलीं वोक्ां वापारून आता व्याक्सीन आवयया उपरां त तां च्या दु षपररणामाववशीं कोणयी उलयना. व्याक्सीनावचयी पररभाषा आज बदया; तें घेतयां क वपडे न कंगाल कताा ना वेररयेंटां च्या
46 Veez Konkani
नां वार डोसां वयर डोस घेजय म्हणतात; आनी ते घेतया उपरां त वपडा चुकाना पूण जीवाक कां य बाधक ना म्हळ्ळ्ळो एक फटवकरो भवासो वदतात. व्याक्सीनां नी आज दु रबळ वैरस ना जाल्यात आनी बदलाक न्यानो टे िोलोजी वापारून घाया ग्राफीनाचे कुडके वकतें काम कताा तगी म्हळ्ळ्ळें थोडे जाणारी वयज ववचाताा त. कोरोना महामारीक केवल व्याक्सीन मात्र एक वोकात म्हण खंयचा आधाराचेर सां ग्तात? सक्कडयी बरें च तर माध्यमां नी तसल्यो खबरो वक्ाक दां बून दवताा त? कानू नां च्या अवदकारार कुड्डे जावन लोकाचेर एका थराचें जुलूम चिाना ्ाच कानूनां चो आस्रो घेवन सवालां कताा ना साकी जाप वक्ाक मेळाना? वदसां दीस बदिा तें ववज्ञान कशें जां वचें?
दे वान आमकां एक बळवंत दे णें जावन वदली ती रोगप्रवतरोधक सकत खंयचाय एका वपडे चेर मात्र ववफल म्हणतीत तर ताच्या वनी व्हडली फट दु स्री ना. रोगप्रवतरोधक सकत वाडवन वपडें ववरोद झुजोंक आमकां तयार कचे खंयचीय वचवकत्सा ती जां वदी, ताचो प्रयोग आडावंक कोण कानू नां द्वारीं प्रयत्न कताा तर तसल्या कानूनां ववरोध झुजोंक आमी जागरूक जां वची गजा. गोरू ं जालें मोगाळ धू व चीना दे शां त एक पोंद्रा वर्सां चें चेडूं भूर्ग ें गोर्वाचो वेस घालन मार्गादे गेर रावलें. वाटसुरी लोक आतु रायेन ताकाच पळवन
आसलो. ताणे तां चेलागीं कर्ची ववनं ती एकच. ‘म्हज्या पाटीर बसोवन तुमकां एक भोंवाड भोंवडे क आपोवन व्हर्तां , तुमी म्हाका फकत पां च युवान (चयनाचे पयशे) वदल्यार पुरो.’ थंयसर आसले थोडे जण आपल्या भूर्र्ग् ां क ताच्या पाटीर बसोवन पां च युवान दीवन वेताले. एकल्यान ‘वक्ाकमा तूं इतलेय कषट काडताय?’म्हण आतु रायेन ताचेलागीं ववचार्लें आनी तवळ ताणें ताची काणी सां गली. ताचें नां व आन ह्यू, तें इसकोलाक वेचें भूर्ग ें, आतां आवचीत जावन इसकोल सोडन गोर्वाचो वेस घालन मार्गा मार्गां नी घुं वोन आसा, कारण ताचो बापय, ताच्या बापायक आर मार्न (पेरावलसीस जावन) थोडे म्हयने उतर्ल्यात आनी ताच्या वोक्ाखातीर म्हयन्या म्हयन्याक ५००० युवान जाय. आनाच्या आवयचीय भलायकी बरी ना. ताका इसकोलाक वे चो भाव आसा आन्ये क भयण आसा. पोंद्रा वर्सां च्या ह्या चेडवाक काम करंक सर्कारी लायस ना, दे कून दु स्री वाट नासताना, गोर्वाचो वे स घालन ‘प्लीस म्हज्या पाटीर एक भोंवडी वचा.’म्हण परात्ता. ही ह्या भूर्र्ग् ाची भीर्मोतेची काणी. तुमच्या भोंवाररं य हाच्या प्रायेचे चेर्क े वा चेडवां आसोंक पु रो. बापय लागीं म्हाका पयशे दी, म्हाका बायक जाय, नवें वसतूर जाय, फ्रेंडसालागीं आसया तसले शू जाय म्हण बोबाटच्या तां कां हाचो
47 Veez Konkani
फोटो दाकवन हाची काणी सां गा.
करंक जायना. पररगतच वलसां व वशकयता. जाल्यारी, ्ा प्रायेच्यां क कळानातया पररं च तां ची प्रवतविया हं कारान भर्ल्यार आमी कां य ही बदलाप हाडु ं क ही एक दे क जावनासा. वकतें म्हणतात तुमी? -----------------------------------------------------------------------------------------तवळ आबान व्हडवलमां यचो हात धरून वोडून वचड् डून मु ड्डून आपल्या हातां त धर्लो. “उपरां त तूं म्हज्या पोल्यां क,हातां क, गोमटे क आनी हे र जार्ग्ां क कीस वदतालोय!” व्हडवलमां य रोम्यां टीक जाली. आबान वनदे चा कर्माक उटोन व्हडवलमां यचा दोनयी पोल्यां क पुचू पुचू कर्न कीस दां बले. ० चसज्येस ताकोडे लग्नाचो काजाराचो भां गारोत्सव एका प्रायवंत जोड्यान आपल्या लग्नाचो भां गारोत्सव भारीच गोवजी गद्दाळायेन आचरण केलो. आब आनी व्हडवलमां य रातीं रं ग रं गाळ सपणां दे कोन खटल्यार आड पडलीं. व्हडवलमां यक नाका नाका म्हयारयी पन्ास वर्सां आदलो मधूर उडास आयलो. लग्नाची पयली रात ती. कूस पर्तून आबाकडे अशें म्हणाली: “तूं तर्नाटो आसताना, रातीं आमी एकामे का पोटलून धरून सां गाता वनदताना म्हजो हात वचड् डून मुड्डून तुजा हातां त धरून वनदतालोय.”
व्हडवलमां यन दोळे धां पून म्हळें ;“मागीर तूं म्हजा गोमटे क आनी गोमटे सकयल चाबतालोय...!” वततलें आयकोन आब उटोन भायर गे लो. “आतां खंय वे तायया?” व्हडवलमां यन आतुरायेन ववचार्लें. “तट्ट्ां त काडन दवरलें दां तां चें सेट्ट हाडु ं क!” आबान गब्बर वसंगाबरीं हासोन हासोन जाप वदली. ************ ------------------------------------------
48 Veez Konkani
कंपणेंच्यें मोलांकण आनी ं द्रषटी-२ तशें वबजनेसां त. ह्या अंक्यां त, banking दाकल्याक घेव्यां . ब्यां कां च्यार क्षेत्राचीं. पैलें सकाा री, दु स्रीं खासगी, वतस्रीं सहकारी आनीं चवतीं ल्हान वफना. क्षेत्र कसलेंयी जां व, दं धो मात्र एकच: सावाजनीक दु डू ठे वणी वाडीर घें वचो. उपरां त, गज्येवंताक ्ा दु डवाचें लोन वदं वच्यें, चडीत वाडीर. अशें Net Interest Margin (NIM) जोडन मुनाफो कचो.
(चफलीप मुदाथा) वयक्ीक द्रषटी, वमसां व आनीं मोलां : हऱ्येक्ये व्यक्ीक, द्रषटी घजेची. आपूण वक्ाक आसां , आपणाच्या असवतत्वाचो उद्दे श कसलो हें वलकीत दवच्यें अधीक महत्वाच्यें. वयक्ीक हं तार, एक सत्ती, मयामोगाळ, लोक-प्रीय, ववश्वासी, काळवजवं त, नैतीक आनीं नीवतवं त मनीस जावन, सू खसंतोसान वजयेवंक म्हजो उद्दे स. ्ा प्रमाणें, म्हजी द्रषटी उं चल्यां सकारात्मक मू ल्यप्रणावळच्येर आधारीत कताां . म्हणजे सदां सत मात्र उलयतां . म्हजें नडतें पारदशाक. वकतें उलयतां तें वजयेतां . कस्सलें कपट नां . स्वताक आनीं हे रां क मोस कररनां . अखंडता म्हजें धमा. वदलें उतर पाळतां . ववश्वास्ण्ंच म्हजें दु स्रें नां व. असल्या मौलीक मनषयाची इश्टागत कोणाक नाका?
मालकपण मात्र फरक, इतलेंच. सवा ब्यां कां उं च्या वगाा चीं नहीं, व्हय-मू? अशें वक्ाक? मालकाची द्रषटी, वमसां व आनीं मोलां एकच नहीं दे कून! हावलंत, आमच्या दे सां त १२ सकाा री ब्यां कां आसात. २०१७ इस्वें त, २७ ब्यां कां आसलीं. आमच्या कराववळं त मवणपालां त headquarter आसलेलें पैगेल्यां नीं स्तापन केलें वसं वडकेट ब्यां क सकाा रान १९६९ इस्वेंत आपल्या ताबेंत घे तले लें. २०१९ इस्वेंत हें ब्यां क केनरा ब्यां कां त कुडवसलें. केनरा ब्यां क-यी मंगळू र मूळाच्यें, अन्यका पैगेल्यां नीं स्तापन केलें, जें १९६९ इस्वेंतच सकाा रान आपल्या ताबेंत घेतलेलें. केनरा ब्यां काच्या वे ब-सायटीर द्रषटी आशी उत्रायल्या: To emerge as a ‘Preferred
49 Veez Konkani
Bank’bypursuingglobalbenchmarks in profitability, operational efficiency, asset quality, risk management and expanding the global reach. म्हयार, पसंदीत ब्यां क जावं क. नफो, दक्ष काऱ्यं वळ, बवदकाची गूणां , ररसक व्यवसतपन, आनीं जागतीक-पण. हीं उत्रां बररं च; पूण, ही द्रषटी कोणाखातीर? कोणा थावन? थोड्या मट्टाक ह्यां सवलां क जाप वमसां व उत्रां नीं जळकता: To provide quality banking services with good customer care, create value for all stakeholders and continue as a responsive corporate social citizen. ह्या वमसां वा पाटल्यान प्रवताकाच्ये प्रवतवनदी जावन नेम्ेले सकाा री मु लाजीम कसलीं मोलां आपल्या काऱ्याचरणां त आटावपतात? खंयसरी, वहश्यारो नां !
सकाा री ब्यां कां पयकीं उं चलें State Bank Of India (SBI) वेब-सायटीर एक नदर घाल्यां : ताणीं आपली द्रषटी अशी उत्रायल्या. Be The Bank of Choice For A Transforming India. म्हयार, ववंचवणेच्यें ब्यां क. कोणापास्वत? पररवतीत इं वडया खातीर. कशें?
वमसां व उत्रां नीं अशें सां गलां . Committed To Providing Simple, Responsive, And Innovative Financial Solutions. Committed म्हयार वनषटावंत, वकतें भासयता, तें उतर पाळते लें. आनीं मोलां ? Values: Service, Transparency, Ethics, Politeness, Sustainability. व्हा! से वा, पारदवशाकता, नैवतकता, सुशील व सभ्यता, समथानीय व स्स्ट्थरता. प्रवताकाच्ये प्रवतवनदी जावन नेम्ेले सकाा री मुलावजमां च्यें नडतें ह्यां मोलां प्रमणें आसतेलें म्हण उतर वदलां . दोनी ब्यां कां चो मालक एकच. भारत सकाा र. ववत्त मंवत्रच्या आदे शाखाल, प्रवताक वशबं दी IAS अवपसर. पूण, ताणीं आडळतें चलं वच्यां त आसा फरक. वडपोजीट दवतालो नाग्रीक, लोन घें वचो ररणकार, बजारा मु कां त्र वहशे घेतलो वनवेषी आनीं ब्यां कां नी वदं वची जेराल सवल्ो वापरंचो सावाजनीक जण, एका उत्रान सवा वां टेवलदारां वयर वदलीं सवा मोलां खातीर भुकेता! वहश्या बजारां त, कंपणेंच्यें मोलां कण कते ल्यां
50 Veez Konkani
वनवेवषंक, वयली खबर बर्यान आसता. दे कून, एक नदर बजारी वहश्यां -मोलां वयर:
ब्यां क. केनरा ब्यां कान २०१७ उपरां त, येदोळ वडववडें ड दीवना. २०१७ इस्वेंत केवल १% वडववडें ड वदलो!
आज ओकटोबर ७-व्येर, केनरा ब्यां काचो रपै १०चो एक वहसो १७४.५०र बसला. आदल्या अगोसतां त रपै १०० दीवन हो वहसो घेतल्यार, ७५% वाडावळ वदसता.
४. ROAE: ८.८६% SBI; ५.०५% केनरा ब्यां क. म्हयार वहश्या पाटल्यान SBI जोड अधीक आसा.
आज ओकटोबर ७-व्येर, SBIचो रपै १चो एक वहसो ४७७.८०र बसला. आदल्या अगोसतां त रपै २०० दीवन हो वहसो घेतल्यार, १३९% वाडावळ जाल्या.
VMV उत्रां वळीक आनीं कंपणें च्या मोलां कणां क आसा लागवसलो आनीं तुटानातललो संबंद. -----------------------------------------
म्हयार, वनवे वषंक SBI चड पसंदीत जावन आसा.
माचा २०२१ आथीक व्हसा संप्तनां , थोडीं अथीक लेखां अशीं आसात: १. EPS: रपै २२.८७ SBI; रपै १५.५३ केनरा ब्यां क. SBI अधीक मु नाफो जोडता. २. Net Profit Margin: ७.६९% SBI; ३.६९% केनरा ब्यां क. SBIन चड फायदो केला. (SBI पसानल लोनां क केवल ९.६% व्हासीक वाड लायता. केनरा ब्यां क १२.३% व्याज पायता. वावडची दर उणी; तर्यी चड मुनाफो केला तर तर अथा वकतें? वशबंदी ब्यां वकंग काऱ्या वनवाा हण करंक अधीक efficient आसा) ३. वडववडें ड २०२१: ४००% SBI; ०% केनरा 51 Veez Konkani
भारतांत पेटरोचलयं नीज दररर्र्नी ं तीर्र्ो बळ पेटरोवलयं उत्पन्ां तां तुन्ंयी पेटरोल, वडसे ल आनी रां दपा र्ग्ास (एलवपजी) सदां चा मनश्या वजववतां त प्र्क्ष वा परोक्ष ररतीर अ्ंत गजा आसात. वसतू – वोवेची सागसोणी (सागाट) आनी लोकान पयण कचीं व्हड वाहनां चडावत वडसेलाचेर आनी लोकान पयण कचीं मोटार बायकां , स्कूटरां तसलीं वद्वचि वाहनां , अटोररक्षा, कारां आनी हे र वाहनां पेटरोलाचेर होंद्वोन आसात. र्ग्ासाचेर चल्चीं वाहनां आसल्यारी तां चो संखो उणो म्हण्येता. आतातां वीज चालीत वाहनां येवंक लागल्यां त. कां य पन्ास - साट वसाां आदीं हळ्ळ्ळें नी आनी श्हे रानी सयत रां दपाक लां कूड उप्ोग जातलें. आतां बहुतेक रां दाप र्ग्ासाचेर – चडावत एलवपजी मुकां त्र जाता. पेटरोवलयं उत्पन्ां – तां तुन्ंयी पेटरोल, वडसेल आनी रां दपा र्ग्ास (एलवपजी)चीं मोलां चडलीं म्हळ्ळ्याफरा वदस्ड्ा वजववताक गजेच्या – वोवी, साहे ती, सेवा -आसल्या सवाां ची मोलां चडतात. मोलां चडतां चडतां सामान्य नागररकां चो मुनाफो, आदाय वा सां बाळ चडाना. थोड्या तें पा उपरां त चडल्यारी,
चडया मोलां तेकीद नैं. वशवाय पेटरोवलयं उत्पन्ां चा मोलां चडणेन एक पावटीं चडलीं वोवी, साहे ती, से वेचीं मोलां उपरां तल्या वदसां नी पेटरोवलयं मोलां दें वल्यारी दें वानां त. िूड पेटरोवलयामाक भारतान होंद्वोन रां वची गत:
संसारां तलीं थोवडं च राषटां िूड पेटरोवलयं (कचातेल वा तेल) समृद्द जावनासात. भारतां त पेटरोवलयं मेळता. पूण तें दे शाचा १५% - २०% उप्ोगाक मात पावता. ऊरलो वां टो आयात कन्ंचा हावडजाय. पे टरोवलयं मेळच्या दे शां चा वमजासकेक आयात कचाा दे शां नी तकली भागयजाय पडता. ह्या पयकीं भारतयी एक. भारताक जाय आसचें िूड इराक, सावदी अरे वबया, इरान आनी हे र दे शां थावन हाडयतात. चडावत डबल्यूटीऐ (वेसट टे क्सास इं टरमीवडयेट) आनी ब्रेंट म्हळ्ळ्या दोन ररवतंनी
52 Veez Konkani
िूड मोलां वनधारीत जातात. डबल्यूटीऐ रीत – उत्तर अमेररका आनी हे र दे श वापार्तात तर ब्रेंट - युरोप, आवफ्रका आनी मध्य प्राच्य दे श वापार्तात. भारताचो चडावत व्यवहार ब्रेंट िूडाखाल चिा. आयात कना हाडवयलें िूड भारताचा ररफयनररं नी संसकरीत कना जेट फ्युयेल, र्ग्ासोलीन वा पेटरोल, वडसे ल, केरोसीन, न्याफ्ता तशें डामारा म्हणासर हे र उत्पन्ां भायर काडतात.
पररगत उबजाता. ते दनां भारतान िूड घे वंक चड ऐवज खर्चुंक पडता. भारतां त मां ड्ड्यावर्नीं मुंडास बळवंत: ओपेका दे शां ((Organization of the Petroleum Exporting Countries OPEC)) थावन आयात कतेल्यां नी ओपेकाचा शताां क आनी मोलां क ओपवाजाय पडता. ओपेक मोलां चडं वच्या उद्दे शान केदनां केदनां िूड काडचें उणे कताा . आशें िूडाचें मोल चड पावटीं चडता आनी अपरूपशें दें वतां . ओपेकान २०२१ फेबरवरी, माचाां त तेलाक मोल चडं वच्या उद्दे शान ते ल उत्पादन उणे केलें. तशें जायान मोलां चडलीं. तेलाचें मोल यूएस डोलरां नी वा हे र मान्यतेचा ववदे शी करे स्ंनी वदवंक आसता. डोलरा मुकार भारतीय रपय दु रबल जायाबरी डोलर घे वंक चड रपय वदं वची
भारताक िूड हाडं वचो, संसकरण कचो आनी पंपां नी ववक्ेल्यां क कवमषन वदं वचो खचा पयलो वां टो म्हण धर्ल्यार पेटरोवलयं उत्पन्ां चेर केंद्र आनी राज्यां चें सुंक आन्येक वां टो (दु स्रो) जातात. हो दु स्रो वां टो - केंद्र आनी राज्यां चें सुं क पयल्या वां याचा लावगंलागीं दोन वां टे जातात. हें बरं वचा वग्ता (अकटोबर ६वेर) िूडाचें मोल ब्यारे लाक ८१.७२ डोलर जालां . िूडाचा ह्या मोलार लीटर एकाक रू. ३८-४० रप्ां क पेटरोल ववक्येता. केंद्र अबकारी सुं क (सेंटरल एक्सायस) पेटरोलाक ३९% आनी वडसेलाक ४२.५%. ्ा वशवाय रसतो सं पन्मूळ सेस आनी हे र थोडे
53 Veez Konkani
वां टो मेळता. कनाा टक (पेटरोलाक ३५% आनी वडसेलाक २४% व्याट वा सेल्स याक्स – केएसटी), केरळ, मध्यपरदे श, राज्यस्ट्थानां त व्याट रपार सकाा राचो सुंक ३०%वनीं चड आसा.
२०२०व्या कनाा टक राज्याचा बजेवटं त पेटरोल आनी वडसेलार ३% ले कार केएसटी चडवयली. २०२१व्या कनाा टक बजेवटं त केएसटी आपडु ं क नातली. सुंक / सेस ववंगड आसात. २०२१ वसाा चा भारत सकाा राचा बजेवटं त थोडो अबकारी सुंक उणो कना बदलाक कृषी सं पन्मूळ सेस गालो.
आशें आतां पेटरोलार रू.३२.९८ आनी वडसे लार रू. ३१.८३ केंद्राचो सुंक पडता. राज्यां चे सुंक ववववंगड राज्यां नी ववववंगड (थोड्या राज्यां नी ववववंगडकडे ववववंगड – दाकल्याक: मुं बय आनी ऊरलें महाराषटर ) - सुंकयी ववववं गड नां वाचे आसतात. केंद्राचा सुंकां नी राज्यां कयी
२०२० इस्वेंत कोरोनाचा वेळार संसाराचा चडावत राषटर ां नी लोकडौन पाचारलें. ्ा वेळार िूडाचें मोल ब्यारे लाक डोलर १९ म्हणासर दें वलें. ते दाळा ्ा िूडा थावन रू.७-ंक एक लीटर पेटरोल / वडसेल मेयेता आसलें. तेदाळा आपल्या योजनां क दु डू जमंवच्या उद्दे शान भारत सकाा रान २०२० मार्चां त आनी मेयां त पेटरोलाक लीटरा एकाक रू. १३ आनी आनी वडसेलाक रू. १६ सुं क
54 Veez Konkani
चडवयलो. ह्या प्रकार पेटरोलाक ६५% सुं क चडयताना रू. १९.९८ आसलो केंद्राचो सुं क रू. ३२.९८ जालो. वडसेलार चडवयलो केंद्राचो सुंक ७९%. रू. १५.८३ आसलो सुंक रू. २८.३५ जालो ह्य्या प्रकार दें वया िूड मोलां चेर पेटरोल वा वडसेल दीनासताना तेदोळ पर्यां तल्या दररं चेरच ऊरलीं. उपरां तल्या मवहन्यां नी िूडां ची मोलां चडताना, चडवयलो सुंक सकाा रान दें वयलो ना. आशें, वडसेलार केंद्र सर्काराक मे ळचो सुंक १.१२ लाख करोडां थावन २.३ लाख करोडां क चडलो (म्हयार दोड्ावर्नीं चड). पेटरोलार हें ऐवज रू. ६६,२७९ करोडां थावन एक लाख करोडां वयर जालो (५३% वाडावळ). रां दपा र्ग्ासाक सात वर्सां नी डबल जालें मोल:
२०२१ तेलां कंपण्यां नी १४,२ केजी वसवलं डराचेर रू.२५ चडयले. जु लै १वेर रू.२५ आनी आगसट १८वेर रू.२५ चडवयले. सपटें बर १वेर परत रू. २५ चडयले. आज (अकटोबर ६वेर) रू. १५ चडयल्यत. आशें दोन मवहन्यां वभतर रू. ९० चडोन आतां रू. ९०२ जाल्यात. २०१४ मार्चां त १४.२ केजी वसवलंडराची दर रू. ४००.५ आसली. सात वर्सां वभतर र्ग्ासाची
दर दोड्ावर्नीं चड जाल्या. संसारां तल्या जाय्ा दे शां नी मुकले मवहने वहं वाळ जातात जायान ्ा दे शां नी र्ग्ासाचो उप्ोग चडता. ्ा कारणान र्ग्ासाची दर आवनवकयी चडोन हजारावयर जायत म्हणतात माध्यमां .
१९ केजी कमर्वशयल वसवलं डराचेर २०२१ आगसट १७वेर रू. १६८६ आसलें ऐवज अकटोबर ६वेर रू. १७९५ जाल्यात. २०१४-ंत गार्द्ेर नवो सर्कार आवयलोच साध्य आसयां नी र्ग्ास सबवसडी सोडु ं क ववचार्लें. जाय्ां नी ती सबवसडी सोडली. २०२० मे थावन सगयां ची सबवसडी रावयल्या. प्रधान मंत्री उज्वला योजना (पीएं युवै) खाल सुमार ८९ करोडां वयल्या वबपीएल स्त्रीयां क फुंक्याक र्ग्ास मेळता. ्ाच वाटे न तेणे वबपीएल-यी नहीं आनी हे णे आदाय-यी उणो आसच्या ताचाकी चड कुटमां ची भीर्मत. असल्यां क हे णे चडलीं मोलां आनी तेणे सबसवडयी ना. आदल्या सकाा रां नी कना दाकयलां : पेटरोवलयं उत्पादनां चा मोलां नी एकरूप सां भाळचें बोरें . भारताचा मट्टाक हें साध्य आनी
55 Veez Konkani
हाची गजय ा ी आसा. केंद्रां तल्या तशें राज्यां तल्या आदल्या सकाा रां नी हें कना सयत दाकयलां . २०११ थावन २०१४ आगसट पऱ्यां त िूडाचें मोल ब्यारे लाक शेंबर डोलरां वयर आसलें.
हां तले अकेररचे थोडे मवहने सोडल्यार ऊरया सगया आवदे क केंद्रां त डो. मनमोहन वसंगाचा मु केल्पणार कोंग्रेस सकाा र आसलो. २०११ माचाां त ब्यारे लाक ११८.६४ डोलर जाले. २०१२ मेयां त पेटरोलाक एका लीटराक रू.७३.१८ आनी २०१४ मे १६ थावन वडसेलाक रू. ५६.७१ आसले सोडल्यार ताचाकी वयर गेलेनां त. मोलां तेदाळायी वयर वेतीं. पूण केंद्र आनी राज्य सकाा रां नी आपले सुंक उणे कना मोलां क ब्रेक गालन राववयलें. २०२१ फेबरे र मधेगात आनी २०१४ मे मधेगात पेटरोलाचेर साधाणा एक तुलन हां गासर वदलां – रप्ां नी (आवरणां त २०१४ मेयां तलें अंके) मू ळ मोल आनी सागाट – ३२.१ (४७.१२), केंद्र सुं क – ३२.९ (१०.३९) राज्य सुंक – २०.६१ (११.९) डीलर कवमषन ३.६८ (२) चुंगडी वविो ८९.२९ (७१.४१) आतां सकाा रां नी आसचे मनीस तेदनां ववरोध पाडवतंनी आसले. हां चीं प्रवतभटनां ववपरीत चललीं. आतां हे आडळ्ा पाडवतंत
आसात. प्रवतभटनाक आतां ववरोध पाडवतंत आसयां चे बळ पावाना. पेटरोल – वडसेलयी जीएसटी-खाल हाडन आतां आसच्या चड याक्स बऱ्याकेटे खाल (२८%) दवरलें तरी बहुषा: आतां दरी आसात ताचाकी वकतल्याकी उण्या ऐवजाक मेळतें. ओट्टारे लोकाचे कषट. १६ जून २०१७ पयलें मवहन्याचा १ आनी १६ ताररकेर पेटरोल उत्पन्ां ची मोलां पगाट कताले. तेदाळा एकच पावटीं रप्ां लेकार चडताना लोक दु साा तालो. ववरोध पाडती आनी काऱ्याळ व्यक्ी (Activist) प्रवतभटन कताले. आतां सदां सकाळीं ६ वोरार पगाटतात. पयशां लेकार इलें इलें चडवयलें लेकाकच ये ना.
56 Veez Konkani
आसलो तो आतां ११%- चडला.
दाकल्याक - फेबरे र ९ थावन २० तारीक पऱ्यां त केवल बारा वदसां क इले इले म्हण पेटरोलाचेर लीटराक सुमार ३.६३ आनी वडसेलाक ३.८४ चडवयले. मोलां दें वणेक नव्यो वाटो: मोलां चडणेचा वाटे र आसोंक ओपेक (पेटरोवलयं उत्पन्ां चा रप्तू राषटर ां चे ओक्कूट) दु राशेन उत्पादन उणे केलें कारण म्हण केंद्र सकाा र सां ग्ता. मोलां चडयजाय म्हळ्ळ्या खातीर ते ल नीऱ्यात दे शां नी उत्पादन उणे केलां . ह्या कृतक अभावाचा कारणान जाय वततल्या माफान िूड मेळाना. ह्याववीं मोलां चडतेच असात. उत्पादन चडवंक मनवी केल्या म्हण पेटरोवलयं मंत्रीन सां गलें. पूण सर्द्ाक मोलां दें वचीं कसवलंय लक्षणां नां त. भारताचें िूड आयात सावदी अरे वबया आनी ओपे क राषटर ां थावन जाता. हें थोड्या मापान राववन ओपेकाखाल नातया राषटर ां थावन आनी प्र्ेक जावन अमेररका थावन आयात करंक वचंताप चलोन आसा म्हण कळोन येता. एदोळच अमेररका थावन हाडं वचें प्रमाण चडलां . पां च वसाां आदीं अमेररका थावन भारताचो आयात आपल्या गजेचा ०.५%
सुंक दें ववंक केंद्र आनी राज्य दोनां यची कबलात जाय. हाणी दोगां यनी सुंक दें वयल्यार मोलां अपापीं दें वतात. एका सकाा रान दें वयल्यारयी थोड्या माफान दें वतात. पूण मोलां चड आसल्यार राज्यां कयी बोरें . आदाय चडीत मेळता. भारतां त पेटरोल, वडसेल, रां दपा र्ग्ासाचीं मोलां चडणी लोकाचा वदस्ड्ा वजववताचेर प्रभाव गािा. तशें जायान सकाा रान कसल्यो वाटो तरी वापाना हाचीं मोलां दें वंवची वा चडानाशें पळें वची जरूर गजा आसा. राज्यां क पेटरोल उत्पन्ां थावन लाभ आसा. आपल्याच स्वंत सुंका वशवाय केंद्र सुंकां वनं य राज्यां क वां टो मेळता. २०२१ जनेर १वेर पेटरोल लीटराचेर रू. ८३.९७ आनी डीजल दर रू. ७४.१२ आसले तर जुलै १७वेर पेटरोलाक रू. १०४.५१ आनी जुलै १०वेर वडसेलाक रू. ९४.५६ जाले. (सपटें बर १८वेर पेटरोलाक रू. १०३.८६ आनी डीजलाक रू. ९३.२४ जाले. ्ा उपरां त सुमार १५ दीस मोलां थंयच रावलीं). आतां परत चडोंक लागोन अकटोबर ६वेर लीटर एकाक रू. १०५.३६ जाल्यात. डीजलाक रू. ९६.२२ जाल्यात. आशें फकत ६ – ७ मवहन्यां वभतर पेटरोलाक सुमार रू.१८ (२६%) आनी डीजलाक रू. १५.५ (१२%) मोल चडलां . एकाच राज्याचा ववववंगड गां वां नी दररं त थोड्या पैस्यां ची बदलावण आसता.
57 Veez Konkani
िूडाचीं मोलां चडचें नवें नहीं: केंद्रां त कोंग्रेस सकाा र आसताना िूडाचें मोल ब्यारे लाक शेंबर डोलरां वयर जालें (२०११ २०१४ आगसट). २०११ माचाां त िूड दर ब्यारे लाक ११८.६४ डोलर जाली. २०१.२ मेयां त पेटरोलाक एका लीटराक रू.७३.१८ आनी २०१४ मे १६वेर डीजलाक रू. ५६.७१ जाले. िूडाचीं मोलां ब्यारे लाक १२० – १२५ डोलर जाले तरी पेटरोल, डीजल ववक्ीं मोलां हाचावर्नीं वयर गे स्लं नां त. तेदनां चा सकाा रां नी सुंक उणे केले. पेटरोल बोंड हाडले. आतां सकाा रां नी आसचे मनीस तेदनां ववरोध पक्षां नी आसले. दीस आनी रात म्हळ्ळ्याबरी वववीध नमून्यां नी तां चीं प्रवतभटनां चललीं. आतां ते च मनीस चडया मोलां चें समर्थन कर्न लोकाक कषटार गािात. केंद्र आनी राज्यां तल्या दोनी सकाा रां नी सुंक दें वयल्यार मोलां दें वतात. एका सकाा रान दें वयल्यारयी थोड्या माफान दें वतात.
वदं वचीं गर्ज. सपटें बर १७वेर लिोंत चलया जीएसटी कौील जमातेर ह्या वाटे न नीर्धार जाता म्हळ्ळ्ळो भर्वसो असलो. पू ण राज्यां नी आडयां त आसचे सर्कार आयकालेनां त. बहुते क राज्यां नी केंद्रां तल्या पाडवतचे सर्कारच अवधकारार आसात. २०१७-ंत जीएसटी हाडताना केंद्र सर्कारान हां ची मनां व्हय केलीं. आतां यी केंद्र सर्कारान मन केल्यार जाता. पूण तां कां लोकान कषटाल्यारयी व्हड न्हय. दु डू जम्ल्ल्यार जालें. मोलां चड आसल्यार राज्यां कयी चड आदाय मेळता. प्रगती जाय व्हय. पूण लोकाक कषटां क गालन न्हय. सर्कारां चा अनावश्यक खर्चाक खाडूं गाल्यार दु डू ऊर्ता. लोकाचें कोणाक पडोन गेलां ?
-एि. आर. आळर् ------------------------------------------
आन्येका वाटे न पेटरोल, डीजल जीएसटी अधीन हाडल्यार मोलां दें वय्ये ता. िूड ब्यारे लाक ७५ डोलर आसल्यार पेटरोल लीटराक ८४ आनी डीजल ७७ रप्ां नी वदव्ये ता. हाका राज्यां पयकीं वतनां त दोन वां यान कबलात 58 Veez Konkani
माहे त
लोसूण म्हळ्ळ्ळें भां गार हुलोप'यी येता. _जेफ्री कुमार, जेप्पू.
लोसूण सबार वाटां नी उपकाराक पडची वसत तशेंच सबार वपडा गूण कचें व्हकात'यी जावनासा व टोनीक'यी म्हण्येत. लोसूण म्हयार सबारां नी वचंतचें आसा की पोण्ण घालुंक आनी दु िाचें मास रां दताना मात्र उपकाराक पडची वसत म्हण. पूण आमची भलायकी सां बाळच्यां त लोसुणेचो पात्र भोव महत्वाचो. वदसाक एक आप्पल खावन भलायकी सां बाळा म्हण सां गचे पमाा णें आतां च्या वदसां नी लोसूण खाया म्हळ्ळ्ळें सां गणें चडीत वां यान उजार जाता. तर पाटीं वक्ाक? लोसूण खावंक कां य कषट जातात? लोसूण वजवी वजवी व उकडून'यी से व्येत. वजववच चावबजाय. जर तर चाबोंक नाका तर वगळ्ळ्यार'यी जाता. हां तूं गमी उबजाता. सां गाता लोसुणेचो घाट'यी येता. चाबोन खाताना तोंडां तल्या वभतरल्या वशरां क दु क्ा. आनी
हऱ्येक वदसा सकाळीं उटल्या फरा खाली पोटाक दोन या तीन बोयो लोसूण चाल काडन खाया व वगया आनी उदाक वपयेया. ह्या लोसुणेच्या सेवनाववीं कुवडं तलें रगात वनतळ जाता. हां तूं रग्ता ओत्तड, काळजाची वपडा, वशरां ची असकत्काय, आ् यवसवडटी, आलजी, आनी हे र वपडा पयस धां वतात. आसल्या सवा वपडें क लोसूण अव्वल वकात जावनासा. दू दां त लोसूण घालन खत्कत्तावन बां ळतीक वदल्यार तां च्या स्ट्थनां चें दू द चडता. लोसुणेंत सबार उपकार मेळतात. भलायकेच्या नद्रे न सबार वववशषट गूण लोसुणेंत आसात. बां ळतीक हाचो रां दो कना वदल्यार बां ळवतची शेळ, आनी कसल्योयी नंजी आसल्यार वोडन काडता. अणवकवटचे दोष, खोंकली, धम्म भां दचे तसले पोप्ाचे दोष वनवारण जातात. लोसूण धाडावन दू दां त घालन साकर भसूान रातीं वनदोंक वेचे पयलें वपयेजाय. हां तूं कुवडचें बळ चडता. आर माच्याा आपाया थावन संरक्षण जोडन घेव्येत. सगया कुडीक हुरूप स्फूती भरून ये ता. पाट दू ख, पेंकाड दू ख, सं ध संध दू ख, गां टी दू खीक लोसूण बरी कना गंध
59 Veez Konkani
वाटू न व पेसट कना वतळे ल तेलां त खत्कत्तावन वनंववन दू ख आसलेकडे लावन सवकास रगवडजे. तीन व्हरां उपरां त नाक्षी ऊभ उदकां त धुल्यार दू ख नपंयच जाता. हर्द्ाां त दू ख, पोप्ा नवळयेचे तोंद्रे, ब्रोंकायटीस, खोंकली, धम्माचे रगळे आसल्यार लोसू ण धाडावन आध्याा लीटर दू दाक घालन खत्कत्तावन, वनं ववन तें गाळन दवररजाय. आनी हें वदसाक दोन पावटीं वपयेल्यार हे तोंद्रे वनवाताा त.
चीनकार लोसवणची काफी वपयेताले. ताप, कोलेरा, आनी हे र वपडें क हें एक संजीववनी म्हण तां ची पा्ेणी. आख्ख्ख्या संसारां त चीना दे श चड माफान लोसुणेची कृषी कताा . आमच्या दे शां त मध्यपरदे श, गुज्रात, उत्तर प्रदे श, महाराषटर , तमीळ'नाडू, केरळ, आनी कनाा टकां त'यी लोसुणेचें बेळें कताा त.
काती वपडे क सयत हें एक उत्तीम वकात. ववकाळ वजवदाळ चाबल्यार लोसुणेचो रोस सारयल्यार बरें . अजीणा, पोटां त दू ख, तोंडाक रूच ना जां वचें, पोटां त दं त उपाद्र हाका लोसुणेचो रोस उपकाताा . लोसुणेच्यो बोयो उदकां त वशजवन ्ा उदकाक इलें म्होंव घालन से वल्यार अजीणा रावता. पे स्वलना प्रास लोसुणेचो फ्रबाव चड म्हणोन प्रयोगा मुकां त्र _ जेफ्री कुमार, जेप्प कळोन आयलां . ------------------------------------------------------------------------------------------
60 Veez Konkani
अर्स्वर - ६. गवलवर आतां स्वतंत्र व्यक्ी. रायाचो आदे श जाया पंद्रा वदसा उपरां त खासगी एकलो काभाा री एका से वकाक घे वन गवलवराक पळे वंक म्हण आयलो. ह्या खासगी काभाा ऱ्याचें नां व रे ल'टर े साल. तो एक नीज जावन एक बरो मनीस तशेंच गवलवराक सबार सं स्ग्तंनी ताणें कुमक केयान तो ताचो आप्त वमत्र सयत जावनास'लो. थोड्यो गजाली जाल्या उपरां त ताणें गवलवराक उलास पाटवन अपूण स्वतं त्र जावंक राज्याचें राजकीय रं ग'च कारण म्हण कळयलागलो. ताणें वववरयो संग्ती वकतें गी
वववचत्र म्हण भोगलें गवलवराक. वलवलफूट तसल्या ल्हान गां वां ती राजकीय आसा म्हण, ताकायी दु िान आसात म्हण आयकोन गवलवराक अज्याप वदसलें. ह्ये ववश्यां त गवलवर वकतें सां ग्ता आयका. वलवलफूट एकदम ल्हानशें राज्य. ्ा गां वचो लोक, तां चीं श्हे रां ,रूक, मनजाती पूरा एका भुर्ग्ाा न खेळच्यो बावल्यो वसतुंबरीं वदसताल्यो. पूण संसाराच्या हे र दे शां बरीं हां गायी उपाद्र नां त म्हण कां य नातलें. गवलवराक स्वतंत्र मेळ्ळ्या उपरां त ह्यो पूरा गजाली आयकोंक, एकटां य करंक ताका साध्य जालें. राज्यां त दोन पं गड आसले. है हील्स आनी लो हील्स म्हण ह्या
61 Veez Konkani
राजकीय पाडवतंचें नां व. सद्द्याक गां वचे काभाा री लो हील्स पाडवतच्या हातां त आसलें. रायाचें बळ ह्या पंगडा तेवशीं आस'लें. तशें तो स्वता सकटां वनीं उण्या दाटायेचे मोचे घािालो. पूण राय कुंवर मात्र एका पां याक दाट आनी अन्येका पां याक पातळ व्हाण घािालो जायान तं कां वकतेंगी भोग्तालें. तो ताच्या दोन पां यां क दाट आनी पातळ चामड्याच्यो व्हाणो घािालो जायान तो कां य है हील्स पंगडाचो जायजे म्हण तां कां दु बाव माताा लो. आतां चो राय मेल्या उपरां त राय कुंवर कां य पाटाक आयल्यार, सकाा र'च का्य बदलून वचोन है हील्स पाडत आवधकाराचें स्ट्थान आिमण कचें भ्यें आसलें. हे गां वच्या वभतरले समस्से जाल्यार, जाय्ा राज्याचे दु िान सयत वलवलपूट श्हे राक धाड घािे ले म्हळ्ळ्ळें भ्यें वलवलफूट गां वच्या लोकाक आसलें. ताका हीं कारणां आस'लीं. वलवलफूट राज्याच्या लागसार'च अन्येक कुद्रू आसलो. ताचें नां व ब्लेफुसकू म्हण आस'लें. ते वलवलफूट वततलेच श्यावथवं त जावनास'ले. ह्या संसारां त वलवलफूट आनी ब्लेफुसकू राज्यां सोडल्यार दु स्रीं खंवचयी राज्यां नां त म्हण वलवलफूट गां वचे मनीस वचंताले. दोनी राज्यां नी पाटल्या तीन वसाां थावन झज चिालें. सद्द्याक आतां च्या रायाच्या अज्या पोणज्यां च्या काळा थावन'यी हां चें मधें लडाय चिाली. ्ा आदल्या तेंपार, तां तीं खाताना ताच्या रू ं द भागाच्या लागसार बुराक कना खां वची ररवाज आस'ली. एक दीस रायाचो आब तेदनां ताच्ये
भुर्ग्ाा प्रायेर सदां चें बरी तां तीं पुटयताना, ताचो बोळ पूरा भायर घालो खंय. हें पळे वन ताच्यो बापय तापलो. आपल्या पु ताचो तो मोग कताा लो दे कून ्ाच दीस ताणें कायदो जाररयेक हाडन वलवलफूट राज्यां त तां तीं खाताना सकटां नी तां ्ाच्या बारीक भागाक बुराक कना खायजे म्हण दां ग्रो मारलो. कोणेंय चुकोन मोया भागाकडे बुराक काड'लें कळीत जाल्यार तां कां कटीण वशक्षा भोगुंक आस'ली. ह्ये तावकदे ववीं वलवलफूट गां वचो लोक चाळवालो. तां च्ये चािेर आसली ती ररवाज बदली करंक तां कां मन नातलें . रायाक आपलें हट वजकुंक जाय आसलें. ताच्या आदे शाबरी उपरां त आवयया रायां नी वतच रीत चालू दवरली. हो कायदो जाररयेक आवयया वदसा थावन वलवलफूट श्हे रां त स पावटीं दं गो उटलो. हां तूं एका रायाच्या वजवाक सं वचकार आयलो. अन्येका राज्याक संवचकार हाडचें प्रसंग आयलें. हाची ऊभ ब्लेफुसकू राज्याक सयत लागली. राज द्रोही थोडे सां गाता मेळोन बीग इं वडय म्हण तां कां आपयताले. कारण ते तां ्ाच्या मोटे कुशीन पुटयताले. आशें हाणीं पू रा ब्लेफुसकू रायाचो आश्रय घेतलो. हां चे मधें जाले लडाये धमाा न दोनी पाडवतंचेर नश्ट संभवलो. गवलवर वलवलफूट राज्याक गे या वेळार वलवलफूट राज्य एकदम अशक् जालें. ब्लेफुसकू राज्याचे तें बळाधीक लडायेचें तारू ं आनी तावाां तुकडी वलवलफूट गां वा वयर
62 Veez Konkani
केदनां य झजाक येंवचें भ्यें आसलें. आनी असल्या एका सं वदगद आनी कवठणायेच्या पररगवतंत रायाक गवलवराचो उगडास यें वचो सहज म्हण्येत. गवलवराचो तो राक्सा कासताचो जीव, आकार पळे वन गवलवर आपल्या दु िानां क वननाा म कचो एक'च एक व्यक्ी म्हण तो समजालो. ही संगत पू रा आयकाया उपरां त गवलवराक भारीच खुशी जाली. रायाक केदाळा तरी ताच्ये राज्य दु िानां च्या हातां तलें बचाव करंक व तां च्ये थावन सुटका जोडु ं क अपूण सदां तयार आसां म्हण ताणें रायाक सां गोन धाडलें. ब्लेफुसकू तावाां सयना थावन राज्याची राकण कशी कऱ्येत म्हण तो खबार कावडलागलो. वलवलफूट राज्याच्या बडगा कुशीन स फुटी गुंडायेचो एक कालवो उत्रोन गेल्यार ब्लेफुसकू राज्य मेळता. वलवलपू ट थावन'च एका गु ड्यार चडोन थंय थावन गवलवरान तें लडायेचे तारू ं आनी तुकडी पळे ली. ताच्या सां गाता साधाणा पन्ास हे र झजा तावाां आसलीं. तें गवलवरान पळे लें. सां गाता थोड्यो धाकयो दोणी आसल्यो. पूण वलवलफूट'चे दे गेन थोवडं च तावाां आसलीं. पूण व्हारें ज्योरान वाळानातल्या कारणान ताणीं थंयसर लंगर मार'लें. वारें तर बरें व्हाळात तर हां गा संवचकार म्हण वचंतून वलवलफूट गां व बचाव कररजे तर गवलवरान जायतो कषट, वां वट, स्म्हनत काडची गजा आस'ली.
गवलवर शीदा आवयलोच पन्ास फुटी लां बाये चें सुंब ताणें आयतें केलें. ताका पन्ास पास ताणें वशकाा यलें. हें पूरा बोल्सां त घालन तो दऱ्या तडीक पावलो. थंय थावन ब्लेफुसकू तेवशीन उप्ेत गेलो. थंयच्या तावाा र आसलेल्यां नी गवलवराक पळें वच्या पयलेंच तो तां च्या मु कार उभो जालो. गवलवराक पळे वन ते घाभ्रेले वभंयान तावाा वयलें उडोन दऱ्या तडी तेवशीन धां वालागले. तां कां कोणायकी वहं सा दीवंक व उपाद्र करंक ताका मन नातलें दे कून तां कां तो धरंक गेलोना. ताच्ये बदलाक ताणें बोल्सां तलें सुंब काडन तां तूं आस'या पासां नी थंय आस'या तावाां क वशकाा वन आसताना दु िानां क इलो अवकास लाभ'यान तां चें धयर इलें चडलें. कूडले ते सोजेर दऱ्या तडीर रावोन तीर सोडु ं क लागले. तशें जायान गवलवराच्या आं गा पां गार हजारां गटल्यान तीर येवन वचडकाले. ते तीर कां य तेदे व्हड नातले. गुंडू सुववयां वततले सयत व्हड नातले. पूण ते ववकाळ जायान ताका कठीण दु कोंक लागलें. आपले दोळे सां बाळचे खातीर ताणें एक तुवालो मा्ाक रे वडायलो आनी आपणाचें काम मुकासुांक लागलो.
(मुंदरंक आसा...) - जे. एफ. चडसोजा, अत्तार्र.
63 Veez Konkani
चारली : अरे दे वा... बोकड्योरे ... बोकड्यो.. वकतें बोकड्यो..!
पेलीस : हो वकतें खंय? बोकड्यो कोड्याळां त नां तेरे?
चजव्यो
चारली : कोड्याळां त आसच्यो एदे श्यो... होलेंडाच्यो बोकड्योगी? हसती... एकेका बोकडे चे बोंब...
चजव्यो फटी (डोला, फेवलक्स आनी चारली सां गाता उलवयत्त वेताले) चारली : भारी सं तोस'रे ...दीस गे लेच कळ्ळ्ळे नां त. तीन मवहने जाले आमीं मेळानासताना. हां व होलेंड पळे वन आयलों. डोला जपानाक गेलो आनी फेलीस प्ाररसाक पाव'लो. फेलीस : कशें जालेंरे तुजें होलें डाचें वटर प्प...
डोला : बोंब.. चारली : बोंब न्हयरे ... बोंब... एकेक बोंब... स पुटी लां ब. वनसणीर रावोन दू द काडचें. एकेका बोंबा थावन उसाळतारे पे वलसा, डोला... फायर सववासाच्या पैपा थावन उदाक उसाळ्ळ्ळे बरी. फेलीस : होलें डाची गजाल थंयच आसोंदी... प्ाररसाची गजाल गोत्तासाये तुमकां ? प्ाररसां त एक वाडलां रे..!
चारली : ह्याप्पी... वकतें मोटीं, वकतें मोटीं, जाल्यां त'रे ...
चारली : वकतें वाडलां ?
डोला : कोण?...
पेलीस : अवग्रकल्चर... बटायाचें एकेक बेळें काडतात'रे ... एकेक बटाटो मयदाना तेदो. 64 Veez Konkani
सागसुंक'च एक टर क जाय.
दोगी : हां ...!
डोला : व्हयगी वकतें ? आमचे बटाटे येदेशे... ते एदे व्हडले बटाटे काडचे कशेंरे फेवलसा?
_ डोल्ला, मंगळू र. ------------------------------------------
पेलीस : थंय पूरा तें कोमन'रे ... बूल डोजर हाडचें आनी उसतुंचें... उपरां त िेनाचेर लोड कचें. डोला : तुमीं एक कालेंरे व्हडलें व्हडलें सोडतात? जपानाची गजाल गोत्तासाये? जपान पळे वंक बजी ल्हान'मू? काभाा रां बारी व्हड. जपानां त एक वाडल्यां त...! चारली : वकतें?
डोला : इं डसटर ीस... एक इं डसटर ी म्हयार सौत केनरा तेदी व्हड. फेकटररच्या एका पोंता थावन अन्येका पोंताक पावाजे तर हे वलकोपटराचेर व्हचाजे. तां तून एक्स'पररमेंटाक एक तोपलें तयार केलां . बोंबयच्या वां खेडे स्टे वडयमा तेदें. तें एक तोपलें वररजे जाल्यार एक स्टीमर जायजे. चारली : वकतें वततलें व्हडलें तोपलें? ते दें व्हडलें तोपलें वकतें करंक'रे डोला? डोला : तुज्या ्ा बोकडे चें मास आनी हाचो तो बटाटो उकडु ं क ते दें व्हडलें तोपलें नाकाये तर?
_ जेफ्री, जेप्पू रोनी : (आपल्या प्रेयसीक आशें पत्र बरयता) मोगा, माका मवहन्याक मेळचो सां बाळ पां च हजार. ह्या सां बाळां त तूं घर सां बाळवशगी? प्रेयसी : तुजो सां बाळ म्हज्या खचाा क पु रो. घच्याा खचाा क आनी तुज्या खचाा क वकतें कताा य?
65 Veez Konkani
************************** लोसूा : माका अजांट एक कडे वचुंक आसा. हां व भायर सरलों... बायल : मागीर जेवाण कररनां यगी? लोसूा : खंचाय एका होटे लां त कताां .. बायल : एक पां च वमनु टां राव. लोसूा : पां च वमनुटां नी वकतें जेवाण तयार जातागी? बायल : हां वी भायर सना तुजे सां गाता येतां !
डे नीस : तर भारतां त? जेरी : भारताक मेशीन हाडलें... आतां मेवशनाचोच पात्तो ना जाला. ************************ धनी : झाडां क उदाक घाल म्हयार वकतें कना आसाय? म्हाली : पावस आवयलो न्हये धन्या.. धनी : तूं काम कच्याां त बारी चोर. पावस आयल्यार वकतें जालें? सत्री धना उदाक घाल.
************************* ************************** बायल : हें वकतें व्हडोल थावन वणदीक दीषट लावन आसाय? घोव: वणद पळे यना... वणदीर आसली बंदूक पळे वन्ंच आसां . ्ा बं दूकेक पळे यल्यार लडाय कऱ्यां म्हण भोग्ता. बायल : मागीर वकतें वचंताय? वचोन लडाय कऱ्येत नें... घोव : वकतें कचें? म्हजो बाब लडायेंत मे लो उडास ये ता. *******************:**:**** जेरी : डे वनसा, आतां चोरां क सोधून काडचें मेशीन आयलां डे नीस : तर बारी बरें ... तशें जाल्यार ्ा मेवशनान चोरां चो पात्तो एदोळ केलागी? जेरी : व्हय... व्हय.. आमेररकां त पन्ास, इं गलेंडां त साट, चीनां त चाळीस...
लोसूा : धरा स्वीट काणघेया मासतेरामा... मेसत्री : अरे ... हें वकतें ? तुजो पू त फेयल जाला. तरी तूं स्वीटस वां टताय? लोसूा : साट जण क्लावसंत चाळीस भुगे फेयल जाल्यात. तशें म्हणताना आमच्या भुर्ग्ाां ची मेजोररटी चड जाली न्हयवे? ताका... ************************* वली : चेडवां रस्ार चिाना तकली बागावन चलाशें करंक वकतें कररजे? लोरी : चेडवां च्या हातां त मोबायल वदल्यार जालें.. ************************** जेरी : दाक्े राबा, ही प्लासटीक बकेट हां गा
66 Veez Konkani
फुटल्या पळे या एक पावटीं... दाक्ेर : पुटुली बकेट माका वक्ाक दाखयताय? जेरी : तूं बरें कना प्लासटीक सजारी कताा य खंय... दे कून हाडली.
*****************:********* काजार जाया सु वेर होकाल म्हणता "ईर एन् भां गार कंडनी" काजार जाया दोन वसाां उपरां त तेंच म्हणता "ईरे एन् भां गार कंवडनी"
************************* ************************** लोसूा : म्हजे केस "वमवलटर ी कट" कर म्हयार मसतू शोटा कर. केलशी : वकतले कररजे? लोसूा : म्हज्या बायले च्या हाताक मेळुंक नजो... तशें कर. **************************
फेड्डी : हो संसार सगळो मोस्रान भरला. ववली : तें कशें सां ग्ताय? फेड्डी : आतां पळे चे ड्यान चेडवाक मीस काल वदल्यार "लोफर" म्हणतात. तेंच चेडवान चेड्याक मीस काल वदल्यार "आफर" म्हणतात.
(पूत कूडा थावन रडोन भायर आयलो) बापूय : वक्ाक पु ता रडोन आसाय? पूत : माम्मीन दोयेंत म्हज्या मां ड्याक मारलें. बापूय : वततलेंचगी... हां व तुज्या मास्म्मकडे काजार जाया वदसा थावन लाटण्यां त, दोयें त, आनी हाताक मेळ्ळ्या सकटां थावन मार खावन्ंच आसां . हां व केदाळा पुणी रडलां गी? ************************* डे नी : ह्या संसारां त मोग कचें चेडूं एकलेंच म्हण हां वें हजार पावटीं सां गलां ... बायल : हें हां वें हजार पावटीं आयकालां . तें चेडूं कोण म्हण सां ग. उपरां त पळे ...
**************************
************************** ववी : ह्या नेक टाय चें मोल वकतलें? सेल्स मन : चाशीं रपय. ववी : हाब्बा... वततलेंगी मोल? वततल्या मोलाक एक जोड मोचे मेळतात... सेल्स मन : तशें जाल्यार तेच मोचे गयाक भां द..
लोसूा सदां दे वाकडे माग्तालो जायान दे व एक दीस लोसूाक प्र्क्ष जालो. "तुका वकतें जाय तें ववचार"? लोसूा : दे वा, माका पोतेंभर दु डू, काम, हे वशीन तेवशीन धां वोंक एक वाहन, आनी वाहन भना
67 Veez Konkani
चेडवां इतलें दया कर दे वा.. दे व : जां वदी... तुजे आशे फमाा णें जां वदी. लोसूा : कशें दे वा? दे व : तूं बस्स कंडकटर जातलोय... आनी तु जी आशा ज्यारी जातेली.
जपानाचो : मोबायल पोन सोधून काडलें च आमीं. वततले ग्रेट आमीं. आमेररकन : ताका सीम काडा सोधून काडलें आमीं... आवमंच ग्रेट. भारताचो : वमस्ट्ड काल सोधून काडलेंच आमीं. आमीं तु मच्याकी ग्रेट...
************************** _ जेफ्री, जेप्पू. ------------------------------------------------------------------------------------------
चर्नोद:
७.लव्वरासंगी ंस्फोटा स मीट.... _ पंिू, बंटर्ाळ. कोलेज मट्टार स्फोटा स डे सकावळं च सुरू जालो. चेडवां चें टू हं डरेड मीटर धां वणी आरं भ जां वच्यार आसली. म्ल्जजें लव्वर आनी ब्यूवटकवीन आमच्या रे ड स्कवेडा थावन धां वोंक आयतीं जालीं. धां वणी सुरू जाली.
लव्वर आनी लव्वराच्या बगलेक ब्यू वटकवीन आनी हे र तीन स्कवे डाचीं स जणां ... शें बोर मीटर जालेंच टऱ्याक सोडन वेगान धां वोंक मुकार वेचो आवकास आसा हें पळे वन म्हजें लव्वर मुकार धां वलें. पाटापाट आसल्या ब्यूवटकवीनान जाय जाय म्हणोन म्हजा लव्वराक आदाळ्ळ्ळें . म्हजें लव्वर पोणोस पडले भाशेन "फचला" कना टऱ्याकाचेर पडलें.
68 Veez Konkani
आनी ब्यू वटकवीन वजकोन आवयलें.. कोलेवजचो रप्ाळो सं भ्रम....
***** ******* ******* **********:* ब्यूवटकवीनाक जटापटी जावन तीं दोगां य एकामेका रागार जालीं.
्ा दीस कोले वजंत ्ा खातीर व्हतो सं भ्रम मां डून हाड'लो. कोलेवजच्या आडळ्ा मंडळीन युवनववसा वटच्या वैस चालराक मुकेल सयरो जावन आपवयलो. आमच्या कोलेजीक रप्ाळो संभ्रमाचें उदघाटन काऱ्यें जालें. कोले वजचीं पंचवीस वसाां ची चररत्रा वाचू न, सगया वसाा चें वववीध काऱ्यकृमाववशीं वप्रस्पालान वववरून सां गलें. रप्ाळो वरस दे कून ह्या पावटीं यु वनववसाटी मट्टाचे खेळा स्फधे करंक युवनववसा वटच्या वैस चालरान ववचाताा ना वप्रस्पालाक नाका म्हणोंक जालेंना. आमच्या कोले वजंत चार स्कवेड वसाा न वसा आसा कताा ले. हां व आनी म्हजें लव्वर आमच्या क्लावसं त रे ड स्कवेडां त आस'यां व. "ब्यूवटकवीन"यी आमव्याच रे ड स्कवेडां त आसलें. हां व लां ब आसलों जायान हां व धां वच्या टऱ्याक आनी फीळडां त कोलेवजंत नां वाड'लों. तीन हजार मीटर, ८०० मीटर, ४०० आनी १०० मीटरां त धां वणी केल्यार है जंप, लोंग जंप आनी शोट पूट फीळड खेळां त वां टेली जातालों. ररले ओपन टू आल स्कवेड आसतालें. आनी तां तूं आमचें रे ड स्कवेड नां वाडदीक. म्हजें लव्वर धां वच्यां त आनी शोट पुटां त हुशार तर लोंग जंप, है जंप आनी लोंग रे सां त ब्यूवटकवीन नां वाड'लें. कोलेज टू र जाल्या उपरां त म्हज्या लव्वराक आनी
युवनववसाटी मट्टार खे ळव्या खातीर कोले वजंत प्राकटीस दीवंक कोच नेमक केलो. कोलेवजंत स्फोटा स मीट दवना वसलेक्षन करंक पी. ई. टी मेसत्रीन आलोचन केली. सदां कोवचंग जातच आमीं स्फोटा स मीटाक आयते जाते आसल्यां व. एकेका स्कवेडा थावन दोगां दोगां क ववं चून आमीं टीम तयार केलें . म्हज्या लव्वरा सां गाता ब्यूवटकवीन'यी रे सा खातीर ववंचून आवयलें. लव्वरा लागीं तें उलयनातलें तरी तें म्हजेलागीं येवन वटप् ववचाताा लें. हासोन हासोन आं गार पडोन म्हळ्ळ्ळे परीं तें उलयताना म्हज्या लव्वराक राग ये तालो. हां व ताचेलागीं उलयताना लव्वर मधें च येवन घुसतालें आनी ब्यूवटकवीना लागीं उलयनातले परीं आडायतालें. "अळे बा... ह्या पावटी हां वें आनी तुवें चां वपयन शीप जोवडजे. आनी आमीं सां गाता पोटो कावडजे." लव्वर आपलीं भोगणां म्हज्या हर्द्ाा र तकली दवना उचाररलागलें. "व्हय मा... आवमंच चां वपयन" म्हणताना तें वाऱ्यार उभतालें . "अळे बा ... तूं ्ा सुके लेपेलागीं चंगाय वक्ाक कताा य? तें ब्यूटी क्वीन म्हण ताका
69 Veez Konkani
हं कार मां डला. ताका इिलें पुंकल्यार पु रो.. तें वाऱ्यार उबोंक आसा. तुका हां व नां ये मा? न्हय आसतां पळे ... तें दू सऱ्या जावतचें. तु का गोत्तासा.. हां गा मागीर जाती धमाा चो गलाटो सुरू जायत... आशें च तूं कशी जाल्यार तूं खंडीत तां चे थावन मार खाताय.." म्हण लव्वर माका चत्राय सां ग्तालें आनी भेषटायतालें. "आमीं एकाच स्कवेडाचे नें मा... आमचें स्कवेड वजकाजे दे कून तें येवन थोडे वटप् ववचाताा " हां वें तकली आड घाली. "थंय कोच ना ये ताका? वचोन ताचेलागीं तें ववचारंदी. तूं ताचेकडे उलवंक वचानाका. ताका सबार बोय फ्रेंडस आसात. तूं ताच्या ज्हाळाक सां पडनाका.. तुका पयलेंच सां ग्तां . मागीर चडु णें जाल्यार तुजी गत जायत.." भेषटावन गेलें लव्वर.
पावटीं हां वें तो अवकास आमच्या स्कवे डाच्या अन्येका धां वफ्याक वदलो. आनी हां व ३००० मीटर धां वोंक सकाळीं स वोरार पाव'लों. ब्यूवटकवीन यी १५०० रे स धां वोंक वे ग्ीं आवयलें. म्हज्याकी पयलें ताचो रे स जावन ताणें दु स्रें स्ट्थान आपणावयलें. सकटां येताना आमचो लोंग रे स जालो. आनी माका पयलें इनाम मेळ'लें. म्हजें लव्वर आवयलेंच ताका खबार मेळ्ळ्ळी हां वें आनी ब्यूवटकवीनान सां गाता रे ड जेवसा चेर पोटो काडयल्यात म्हणोन. तें आयलेंच उटाउटीं रागान ब्यूवटकवीना सशीं गेलें आनी तोंडाक आयले परीं ताका गाळी सोवालागलें. ब्यूवटकवीनाक कठीण राग आवयलो. "राव तुका वशकयता बूध" म्हण सपूत घालन तें गेलें. ताका सक्कड भुर्ग्ाां मुकार लज जाली. आट वोरां क माचा फासट जावन खेळा बावटो उभयलो. आनी प्रमाण वचन स्वीकार करून खेळ आरं भ जालो.
******** ******* ******************* ह्या पावटीं रे ड स्कवे डाच्या सवा खेळगाड्यां क "तां बडी जेसी" एका व्हडा उर्द्मीन वदली. भोव सोभीत वदसताली. ह्या रे ड जेवसाचेर आमीं सकटां पोटो काडते ल्यां व. म्हजें लव्वर यें वच्या आवदं च माका आनी ब्यूवटकवीनाक लोंग रे स आसलो जायान ब्यूवटकवीनान ह्या वे ळार म्हज्या सां गाता रे ड जेवसाचेर सबार पोटो काडवययो.
म्हजें लव्वर आनी ब्यूवटकवीन सरोप आनी मुंगूस सुंयवपले भाशेन मुिुसतालीं. रे स सु रू जातच रे ड स्कवे ड सकटां ती इनामां आपणावन सकटां प्रास मुकार आसलें. ले डीस २०० मीटर रे सां त आतां म्हजें लव्वर आनी ब्यूवटकवीन धां वोंक आयतीं जालीं. दोगां य टऱ्याकाचेर एकल्याच्या बगलेन एकलें आसलीं. दोगां य हट्टाक पड'ले भाशेन राग दाकयतालीं.
लोंग रे सां त माका १५०० रे स मोगाचो. तरी ह्या 70 Veez Konkani
रे साक स्टाटा वदलें च ब्यूवटकवीन लव्वरा पाटल्यान धां वोन्ंच आसलें. लव्वर पाटीं पळे वन ब्यूवटकवीनाक सलवयजे म्हण वेगान मुकार धां वतालें . टऱ्याक चेंज करंक शेंबोर मीटर जाताना, ब्यूवटकवीनान वेग आरायलो आनी तें जाय जाय म्हण्ंच येवन तें लव्वराक आदाळ्ळ्ळें . लव्वर वनयंत्रण चुकोन धणीर "पचल" करून पोणसापरीं पडलें. ताच्या हाताक आनी तोंडाक जंजरले मार जाले. आनी ब्यू वटकवीन पयल्या स्ट्थानार जीक'लें. लव्वरान दू र दाखल केल्यारी पी. ई. टी सरान जायना म्हळें .
आतां नवोच खेळ सु रू जालो. हां व वान आनी घाटण्या मधें आसच्या आळे ना भाशेन वचंत्नां नी वपटो वपटो जालों. म्हजें लव्वर म्हजेकडे उलयनासतानां च शीदा घरा गेलें. माका तें कठीण दु साा तालें. हां व हे वशीन'यी न्हय तेवशीन'यी म्हळ्ळ्ळे परीं "वत्रशंकू" जालों
न्हय
_ पंचू, बंटवाळ. ------------------------------------------
वततल्यार म्हजें लव्वर रागान खत्कतोन धां वोन आयलें. ताच्या पां यां त स्फोटा स श्हू आसले. ्ा श्हूसां त धणीक चाबोन धचे तसले स्खळे आसले. हें रागान ये वन पां यां चे व्हाणे काडन ब्यूवटकवीनाक माताा ना व्हड गलाटोच जालो. लेकचरर मधें पडोन हां चो दोगां यचो गलाटो रावयलो. आतां लव्वर रागान म्हजेसशीं येवन दू र वदताना, हां व खावत्रं त वशकाा ले भाशेन मोनो जालों.
कशेंय कोलेवजचो स्ोटा स डे अकेर जावून येतालो. हां व आनी ब्यूवटकवीन चां वपयन जायां व. अमीं सां गाता पोटो काडताना लव्वराक राग ये वन तें रागान कडकडतालें. लव्वर म्हजेकडे उलवं क आयलेंच ना. सगळो वेळ कुसकुसोन रडताना हां व बोळावं क गेल्यार तें माका ब्यूटी क्वीनाक भां दून वदतालें . 71 Veez Konkani
पवतणेन 'ऐ लव यू' म्हयार पवतराय वकतें म्हणता? _ जेफ्री कुमार, जेप्पू.
तें पळे व्यां . बरया रोम्यां टीक प्रवतवियाक बहुमान वदव्यां " म्हळ्ळ्ळें तीमाा न ताणीं सवाां नी घेतलें. हरयेकल्यानयी तां च्या तां च्या पवतरायाच्या मोबायलाक 'ऐ लव यू' म्हण मेसेज धाडली. इया वेळा उपरां त तां च्या तां च्या पवतरायां थावन आवयया प्रवतवियां पयकी थोड्यो हां गासर वदल्यात. पती नं. १: स्वीटी... तु जो मां ड्डो समा'सा न्हयवे? मां ड्डो कां य पुणी जावनामू?
एका घरा बायलां ची वकट्टी पाटी चलोन आसली. बायलां ची पाटी म्हणताना तुमकां गोत्तासाने, वकतें पुरा गप्पे चिा म्हणोन. उलयतां उलयतां दादल्यां क "ऐ लव यू" म्हण सां गल्यार वकतलें बरें न्हयगी म्हळ्ळ्ळें उलवणेंयी आयलें. तुमी "ऐ लव यू" म्हण सां गोन वकतले दीस जाले म्हण ताणीं. एकामेका ववचारलें. एकेकल्या थावन एकेक नमुन्याचें उलोवणें आयलें.... "सय, तशें जाल्यार आमी सवाां नी आमच्या पवतरायां क मेसेज धाड्यां . वकतें प्रवतविया येता
पती नं. २: ओहो... कळ्ळ्ळें ... कळ्ळ्ळें ... तुवें आज सयत रां दं ु क ना म्हण वदसता. पती नं ३: डारवलंग, ह्या मवहन्याक म्हण खचाा क वदले पयशे खाली जाल्यात जायजे.... पती नं. ४: वकतें ... वकतें जालें? गजाल वकतें? पती नं ५: तूं वकतें वदसाक सपणां पळे त आसायगी वकतें...?
72 Veez Konkani
पती नं. ६: मुकल्या हप्त्ां त तु ज्या भयवणच्या काजाराक भां गाराचीं कां कणां पुणी जायगी? दे कून ही मेसेजगी?
ताकीद वदल्यारी तु वें वक्ाक व्हे लेंय? आतां वकतलें वबल जाता पळे जे... हूं ... तूं आतां खंय आसाय बोगोळ...
पती नं. ७: हां गासर म्हज्या आवफसां त एकदम काम आसोन, हां व वद्दाडतां ... टे नशनां त मोरोन आसां . हाचे मधें तुजी एक खुशालाय... वकतें ही दररद्र मेसेज...?
पती नं. १०:: वकतें सायवबणी हो तुजो गोळ? आज सयत तुवें भु र्ग्ाां क इसकोला थावन आपवन हाडच्याक ही मेसेजग ी? वनमाणीं तसीच अदबूत प्रवतविया:
पती नं. ८: तुका वकतले पावटीं सां गलें तीं हल्कट सीररयलां पळे नाका म्हण... तीं कचडा सीररयलां पळे वन असली मेसेज धाडताय... थू तुज्या जल्मा...
पती नं. ११: कोणगो तूं? म्हज्या बायले च्या मोबायला थावन मेसेज धाडचें ग्रायकीण! (आधारान)
पती नं. ९: जालें सत्त्यानास... म्हजें कार कोणाक धाडायलेंय? म्हजें कार आपडनाका म्हण _ जेफ्री कुमार, जेप्पू. ------------------------------------------------------------------------------------------
73 Veez Konkani
इरादो...!
-चर्जय
"तायाचेर ओळोक पाकुांची सकत वनजायकी ररमाकेबल! ह्हे ह्हे..."
"गूड मोवनांग फादर... ""गूड मोवनांग शकुनी" खास कां य काम आसलें दे कून कसल्यागी बुकां त नाक बु डवन रावया बा| अंबुवदयसान वयर पळे नासतां जाप वदली. "ह्हे... ह्हे..." शकुनी आपलें वोजें कदे लार गळयलें.
"आतां तूं अब्बू पादऱ्याबाचें कोंत पळे वं क आवयलोय या तुजें तोंड ताका दाकवं क आयलाय?" "ह्ह...ह्ह... तुमचें से ओफ ह्यूमर बरें आसा, ह्हे, ह्हे..." "वमसटर शकुनी, सीदा पोंयटाक ये... फािू बातों केवलये मे रे पास टै म नहीं..."
74 Veez Konkani
"ओके, फादर, कवमंग टू द पां यट... ह्या कोवीड काळार इगजेचें कले क्षन कशें आसा"? बा| अबुंवदयासान आपल्या नाका वयल्यान शकुनीकच पळे लें. "ह्या कोवीड काळार तुवें वकतलें इगजेक वदलां य, शकुनी?" "घरा भायरच वचुंक ना म्हया उपरां त वदं वचें तरयी कशें, फादर?, हां व तरयी 'फ्री ला जरनवलसट' म्हळ्ळ्ळो वबलो घेवन घुंवोन आसां ..." "तुज्या सवालाक जाप थंयच आसा... नकलां करताय वकतें?" "गोड फोरबीड! हां व आमच्या इगजेचें कले क्षन पुनर स्ट्थापीत करची सलहा घेवन आयलां . आयकातात जाल्यार आयका डायस अब्बू पादऱ्याब. रे मेवदयोस सां तुमाये रान शकुवनचें सलहा सूचन बरें कना वरवन आटवन दु स्रे वदसा वफगाज कुटमाच्या वाटसापाचेर वफगाजगारां समोर दवरलें आनी चडीत वफगाजगारां नी तें मानून घे तलें तर तें काऱ्यगत जातेलें म्हण वतळवसलें. लोकडौना वनमतीं दे वाच्ये पजेक दे व मं वदराक प्रवेश आडवारललो आसोन, घराच बसोन आसलले पजेक पयस जालेलें मंदीर घरा वभतर हाडन पावंवचें जावनासलेलें शकुवनचें सलहा
सूचन म्हणजे, याजकां नी वदस्डतें कायर्द्ाखाल भेटंवचें तें मीस लोकाच्या गैरहाज्रेंत व्यथा जावन वचानाये. दे कून तें मीस रे कोडा कना वदस्डतें सकावळं चें, एका नम्यारलेल्या वेळार वफगाजेच्या वाटसप पंगडां त प्रसार करचें. वफगाजेचे दे वपजेन ह्या वदस्ड्ा वमसां नी घराच बसोन सिीय भाग घेंवचो. हऱ्येक मीस चडावत फळाधीक जां वचे खातीर लोकान आपले खासगी इरादे वमसार दवरचे. ते वाटसापार धाडल्यार वमसा आदीं ववंचून उचारतेले. एएका इरार्द्ा पाटल्यान आमची इतली काणीक दीवं क आसतली. इरार्द्ां चे तास, पादऱ्याबाच्या बोल्साक न्हय, बगार कोवीड काळार कषटातेल्याच्या उपकारा पासत आनी जरतर कोणालागीं इरादे मात्र आसात, तास दीवंक बोल्सां त कास नां त. कास आसयां नी ते इरादे स्ोर करयेत. हां तूं डब्बल बेनेफीट. बरया मनान स्ोर केलेल्यान दे वान ते इरादे व्यथा करंक जायनां . ते इरादे फल्सोंदीत. ते बराबर ते स्ोर केलेल्यां क ्ा स्ोरवशप्पाचें पूण इनकार करंक जायना.. हें योजन चडीत जणां क रचलें जाल्यार मात्र तें काऱ्यगत जाते लें... अब्बू पादऱ्याब वपवलकुमेरी दे वपजेक बरोच मोगाचो. ताणें कसवलं य योजनां जां व, लेकाव्हते भस्क्पणां जां व लोकाचेर थापचें म्हण ना. तशें जावन कोणायकी बरें पण करीत तसलें योजन ताणें लोका मुकार दवरल्यार लोक तें दोळे धां पून मानून घे तालो. दे कून हें वमसाच्या
75 Veez Konkani
इरार्द्ां चें योजन 'सक्से स' जालें. आतां ह्या योजनाक वबस्ाची मान्यता जोडून घेंवचे खातीर ताची वदी वबस्ाक पाटं वचे खातीर अब्बू पादऱ्याब ती तयार कना आसताना वबस्ान्ंच ताका फोन केलें. "फा. आं बरोज...!" "अबुंवदयास..." "तुका एक नां व दवरलां तें जाव्ये त. आयच्या याजकां मधेंच तूं अंबू डायस नां वान फेमस..." "नां वां त वकतें आसा गोवळी बापा? जल्मोंचे आवदं च आमचें नां व दे वाच्या हाता ताळव्यार बरवयलें आसा म्हळ्ळ्ळें तें व्हय जाल्यार आमकां तेंच नां व मेळाजेने?" "तशेंच जां व. तूं भारीच पयशे करच्यार पडलाय म्हण. म्हजेलागीं दू र आयलां ने..." "हां , व्हयगी, दे वाक अगाां . कोण एकलें पू णयी म्हाका ओळकाताने? म्हजे ववषयां त कां य आयकुंक मेळनातलें. कोणायकी म्हजें पडून गेलें ना म्हण वचंत्तालों.."
म्हण म्हाका भोग्तालें. पूण ताची ऐवडया मात्र सक्सेस. ताचो ररपोटा तुमकां धाडु ं क म्हण तयार करते आसां ." "आसों तें वकतें म्हळ्ळ्ळें संवक्षप्त थरान आतां च सां गोन सोड. अब्बू बापान संवक्षप्त वववर वदलो. गोवयाक खुशी जाली. सक्कड वफगाजां नी अशेंच करंक फाल्यां त पररपत्र पाठयतां म्हणालो. तशेंच दु स्रे वदसा वबस्ाचें पररपत्र वदयेसेवजच्या सवा वफगाजां नी दे व प्रजेक वाटसापाचेर पावीत जालें आनी तीसऱ्या वदसा थावन काऱ्यगत जावंक सुरू जालें. अशें कोववडा वनमतीं लोकडौन जावन स्ट्थगीत जालेल्या वफगाजां च्या खजानां च्या वाडाववळचें पुनरारं भ जालें. अशें आसतां शकुनी वफगाज ववगाराकडे मेचवावंक म्हण परत एक पावटीं ताचे समोर प्र्क्ष जालो. "गूड मोवनांग फादर..."
"तूं वमसाचेर इरादे ववक्ाय म्हण तुज्याच वफगाजेचो एकलो फीऱ्याद हाडन आवयलो."
"बोव बोरो दीस तु का शकुनी. तूं आता'तां वपववत्र सभेच्या वमसां वां तसिीय वां टेली जावन आसाय. तें पळे ताना काळीज भरोन येता."
"हां ... शकुनी! अलोचन ताचीच. हां वें ती टर यल बेवससाचेर इं टरोड्यूस केल्या. हो मनीस बरें करतलो न्हय. कसवलगी वशररगुंडी रचून असा
"पळे या फादर, कसलेंच काम दं दो नातया ह्या काळार वेळ पाड करच्या बदलाक पववत्र सभेच्या वावरां त पूणयी मेतेर जावन आमचें
76 Veez Konkani
सालवासां व थीर कना घेव्येत नें?
वदलीच ऐवडया वबस्ाक दीवंक गेलों."
"ऊंचले ववचार तुजे, शकुनी. दे व पळे , मन केल्यार खोयां थावनयी बरें उबजवं क सक्ा..?"
"हां व पयशे करतां म्हण वबस्ाक दू र दीवन म्हाका वविीत करंक गेलोय. पूण आमच्या बोरया गोवयान वकतें केलें? वायटा थावन बरें हाडलें . आतां तुजी ती ओररवजनल ऐवडया वदयेसेवजच्या सवा वफगाजां नी काऱ्यगत जाते आसा. हाकाच म्हणचें, दे वान मन केल्यार तो सयताना थावनयी बरें काम करवंक सक्ा...
"म्हाका समजालें ना..." "जशें जुदास तीस नाण्यां खातीर जेजूक वविीत करंक गेलो, तशें तूं म्हाका वविीत करंक वबस्ालागीं गेलोय..." "...छे , छे ,छे ! तें तशें न्हय फादर, तु मी चूक समजाल्यात..." "पूण बरया दे वान जु दासाच्या घाता थावनयी बरें पण हाडलें. संसाराक सोडवण लाबली."
"पळे , जुदासाक आपल्या घाताची गंभीराय समजाताना ताका वदसलें फकत तें दोररयेचें पोंत... पूण तुका दे व भोगवसतलो. वक्ाक ह्या प्रकरणां त बरें च जालें वशवाय वायट जावं क ना...
"प्रेयज द लोडा ...!"
"फादर, हां व तसलो जुदास न्हय, तुमकां _ चर्जय. ------------------------------------------------------------------------------------------
77 Veez Konkani
प्रर्ासी -माहे त
‘’कुदुरेमुखाच्या बोंर्ांरी’’
मनाच्या उलासाक पयणाक वेचें कुटमा समेत आज एक वववभन् संपरदाय जां वन गे ला. आमच्या उडु पी दक्षीण कन्ड मलेनाडू वाटे र एक आकरषक जागो आमकां पळे वंक मेळता. ह्या जार्ग्ाचें नां व ''कुदु रेमूख ''. सुवेक माळघाटीर अरण्य इलाखेच्या षरतबद्द वनयमानुसार आमकां पवाणगी मेळता. थोडी वाट पावताना ‘’कुदु रेमूख” राषटर ीय उर्द्ानवनाक स्वागत म्हळ्ळ्ळो बोडा वदसताअफघात वलय- मुखार घुंवडी आसा, जागृ तेन वाहन चलया अशें लां बायेक नां वाचीं फलकां आमकां पळे वंक मेळतात. आदली पणीं भव्य बां दपां पळे यताना आमच्या दोयां मु कार १९७६ कंपेनी काखानो चािेर आसताना कशी असली? म्हळ्ळ्ळें वैभव पूरीत द्रश्य आमच्या दोयां मुखार हाडता. कुदु रेमूख ‘’के .ऐ. ओ .सी. एल”ऐरन ओर
कंपेनी एक प्रमूख खनीज संपत्त जां वन ह्या शेरां त वावुताा ली.‘’कुदु रेमुखच्या”भोंवारीं "के .ऐ. ओ .सी. एल” कावमाकां ची कालोनी आसा आज हां गा नां वाक पु ती मात्र कालोनी , जुळूजुळू उदकाचो आवाज, वचवलवपली म्हण आवाज वननाद वदं वचो सुकण्याचो आवाज, सगयां नी पळे वंक वदसचे पाचवे थोन, रूकझडां आसोन सगळी काऱ्य चटु ववटका वनश्शब्द जाल्या इतलें मात्र नंय आसताना इगजा, समुदाय भवन, लय क्लब दफ्तर, मसजीद, जैनाची बसदी, वहं दू दे वालय, उप्ेवंक उदकाचें तळें , जनता माकेट, चार कडे न सुस्सजीत खेळा मैदान पोलीस स्टे षन, बस स्ट्यां ड, पेटरोल पं प पणीं वपंतुरां पळे वं क मेळता एक वचत्र मंदीर, आनी उत्कृषट तां त्रीक ह्या नगराच्या वनवमावतं त आमीं पळव्ये त. ह्या नगर प्रदे शां त तीन थरां चीं इसकालां चािेर असुलीं; एक कान्वेंट इसकाल जाल्यार
78 Veez Konkani
पळे वंक मेळतात. हां गाचे थोड्या जार्ग्ा ववषयां त माहे त ”पऱ्यटकर पुसतक ”म्हळ्ळ्या बुकां त दाकले जाल्यात.
अन्येक केंद्रीय ववर्द्ालय, आतां चे वसवबयससी आन्येक सकाा री इसकाल पयल्या तरगती पऱ्यां त वशकाप आसलें.
‘’कुदु रेमुखच्या” बरी वदसचे पवा त श्रेणी हे कुदु रेमूख सुंदर वगररधाम पयस थां वन पळयताना अरबी दऱ्यो वदसता ह्या ववशाल जार्ग्ार पवा ता तसले गुडे, माटे , लान आनी व्हडल्या बेटां मधें उदकाच्यो झरी आमकां
‘’संपत अय्यंगार‘’ हाणीं कुदु रेमुखच्या गुड्यार लोंकडाच्या अंश आसचेय अवदरू अववषकार केले ‘’कुदु रेमूख”थां वन १७ वकलोमीटर पयसहोरनाडू श्री अन्पूणाश्वरी दीवळ कनाा टकाच्या पश्चीम घाटाच्या भद्रा नंयच्या तडीर हें दीवळ आसा, कळसेश्वर स्वामी दीवळ कळस, वगररजां बा दीवळ, इतलें मात्र नंय आसताना
79 Veez Konkani
थोडे प्रवासी यात्रीक जागे ह्या परीं आसात, श्री भगवती नेचर क्यां प, हनुमान गुंडी, लक्य ड्याम, गंगा मूल, कुद्रे मूख राषटर ीय उर्द्ानवन, 80 Veez Konkani
चारण कोरंक ववर्द्ाथी तसें यावत्रकां क सभार गुडे पवा त आसात. साररगे-संचार जां वन श्री अन्पूणेश्वरी, हनुमान कंपेनी, कोप्प सहकारी संस्ट्थेचे टी. सी. यस. आनी श्री गजानन साररगे संस्ट्थे , श्री का्वयनी टर ावेल्स पयणाक अनुकूल जां वन लोकां च्या सेवेक ह्या प्रदे शां नी पावतात .
काकाळ थां वन (४८ वकलोमीटर), बजगोळीएस के - बोडा र थां वन आनी उडु पी-मवणपाल आगुंबे तीथाहळ्ळ्ळीमागाा र पाव्ये त मंगळु गाा रां क पडु वबद्री -नंवदकूर काकाळ -मागा कळस थां वन, (२०वकलोमीटर) गूगल न्याववगेशन म्याप घाल्यार उपकातेलें. तु मीं ‘’कुदु रेमूख” ह्या जार्ग्ाक भेट वदल्यार घोड्याची पीक टर े क कररजे अ्ाकरषक जालो हो जागो दऱ्या (समुद्र) मट्टा थां वन १८९४ मीटर ऊंचायेर आसा हाच्या वयर गेल्यार फुलां चें स्वगा वदसता. (वचत्र कृपा अंताजाा ळा थां वन)
‘’कुद्रे मूख,” ‘’गावळपट २,’’ आनी सभार कानडी भाशेचीं वचत्रीकरणां ह्या जार्ग्ार चलोन यशस्वी जाल्यां त, तुंगा आनी भद्रा नंयची दोन भयणी आसल्यापरीं हाचें उगम स्ट्थान ह्या जार्ग्ाक ‘’गंगामूल ‘’मूण अपेवयतात. कुदु रेमूख-कळस-बाळे होन्ूर ह्या जार्ग्ां नी ही नंय व्हाळोन वे ता.
-अनीश क्लोड मुदरं गडी ------------------------------------------
‘’कुदु रेमूख”वेची वाट मागा सूची ह्या परीं आसा: 81 Veez Konkani
भायर वेता. थोडे पावटीं सगळो भ्रू ण वाडानासतां सबार हप्ते पऱ्यां त रग्तास्राव जां वचो आसता आनी स्त्री संपूणा वनश्शक् जाता. ्ा वेळार डी एं ड सी ओपरे शन कना गभाा ची पोती वनतळ कताा त. तें न्हय आसतां नंजी जां वची सादकता आसयान गभाा पात जायां नी दाक्ेराकभेट्टें अवश्य जावनासा.
गभाापात: गभाधरया स मयन्यां वभतरबां ळतेरजाल्यार गभाा पातम्हणतात. ह्या आवदें त भुर्ग्ाा ची संपूणा वाडावळ जायना जाया वनमतीं भुगे० वां चोनउचो संभवउणो.
चड जां वन गभाा पात जां वचो सुववाल्या तीन मयन्यां नी. गभाा क जालो मार, वपडावशडा हामोन आनी ववटवमनां चो अभाव, जीवकणां ची ववकलता हें सवागभाा पातजावंककारण. अनीवमया:
पयल्यान पयलें योवनंतल्यान रगत व्हाळूं क लाग्ता. गु वाा रीक केन्ां य अशें जावंक नजो. जालें तर जाल्यार, जाता वततल्या वे गीं आस्त्रेक व्हररजे. रग्तास्रावा सवें पूटकाणी आसल्यार गभाा पात जाता म्हळ्ळ्ळें वनश्चीत. ह्या वेळार घेटे घेटे रगत व्हाळोन उपरां त भ्रूणयी
वाडावळीक आनी वजववताच्या वववीध प्रवियां क रग्ताचे जीवकण गजेचे. स्राव जाताना खाणां त लोंकडाचो सतू व अंश उणो जाताना अनीवमया उब्बाता. ह्या ववीं बाळश्याची वाडावळयी कुंठीत जाता.
82 Veez Konkani
अनीवमया वववांय गभाा पात व दीस भच्याा पयलें भुर्ग्ाा चें जनन, बां ळतेरा उपरां त ववपरीत रग्तास्रावअसले अपायजातात.
वकतेंचवोकतनासताना हो रग्तादाबदें वता.
हाची वचवकत्सा सुलभ. गुवळयो आनी उत्तीम पोषक खाण सेंवन आमची भलायकी सां बाळकेत.
आवयच्या आनी भु गाा ०च्या आं गां तलें म्हे ळें भायर वेचें वकडनी आनी ्ा संबंधीत अंगां शा माररफात. ह्या भागां कइनफेक्षनजाल्यारवतका तक्षणा वहं वसुरू जाता आनी तापयेता. पावटं त दू क आसता. मुत्ताना हुल्पाता. थोडे पावटीं मुत्ताना रग्ता स्रावयी जावंक पुरो. ह्या वेळार धाराळ बोंड्या उदक, आनी बारली उदक सेंवचें बरें .
गभाा ची ववकाळहररगत: थोड्यां थंयगभाधरया थोड्या तेंपानएका ररवतची ववकाळ वसत हे वह:प्रतकशन नवन! उत्पन्जाता. ह्या ववीं रग्तादाबचडता काळीज, वकडनी आनी रगत चलावणेंत बदलाप उबजाता.
भलायकेभरीत व्यस्क्ची रग्तादाब १२०/८० मी.मी. आसता. ववकाळ पररगतेंत हो रग्तादाब चडता. हाता पा०यां क सूज येता. मुताचो प्रमाणउणो जाता, पोटां त हुलोप, तकली फडाफड, वोंक आनी दोळे गयरे गयरे जातात. जातावततल्या वेग्ीं दाक्े रालागीं गे ल्यार थोड्या गु वळयां नी, मीट उणें कना आनी ववश्रां त घें वन हें पयस कऱ्येता. बारली सेंवचे यी भारी बरी. थोडे पावटीं रग्तादाब चडोन स्त्रीयेक वफटस येवंकयी पु रो. हें पु नरावतीत जां वन मरण पावोंकयी पुरो. वेळा पयलें बां ळतेर जां वन, सरलें भुगे० जल्मोंकी पुरो. ्ा कारणा खातीर रूटीनचेकआपगजेचें. बां ळतेरजालोच,
वकडनी इनफेक्सन:
इतरवपडा: डयावबटीस (गोड मु ताची वपडा) काळाची वपडा, टी.बी. आनी लैं गीकवपडा आसया०नी गभेसत जाल्यार तां ची वपडा अधीक मापान चडची साध्यता आसा. ्ाववीं ताणीं वनरं तर दाक्ेराच्या सावळें तच आसाजे पडता. आवयच्या गभाां तभुर्ग्ाा कटी.बी. लागाना. पू ण बां ळतेरा उपरां त वनरं तर वपडे सत आवयच्या संपकाा ०त आसल्यार वपडा येंवची सार्द्ता आसा. ्ा ववी० भुगे० जल्माया तक्षण आवय टी.बी. वपडे सत जाल्यार वतचे थां वन भुर्ग्ाा कवेगळें कचें बरें .' लैंगीक वपडा आवयच्या गभाा थां वनंच भु र्ग्ाा क व्हाळोन येता. ्ा ववीं भुगें अंगववकल व मंद मवतचें जां वन जल्मोंची साद्मता आसा." पू ण हावणंयसाक्याा वेळारसाकी वचवकत्सा घे तल्यार
83 Veez Konkani
भलायकेभरीतभुगें जल्कोंकी सार्द् आसा. सां िामीकवपडा: उररें , खोटले असल्यो सां िामीक वपडा गभेसवतणीक येनातलवा परीं चत्राय' कररजे. ्ा वपडें ववीं भुर्ग्ाां ची वदषट वेची सार्द्ताय आसा. ग भेसतआसताना: िीसमस फेसताचो काळ. सगयावनतल्यान ताका तयाराय जां वन गोवजीच गोवजी. भु गीं सगळीं जालां त जमोन गधानाचका गोयाच्ये तयारायेर पडलीं. थोड्या वे ळान गोटो तयार जालो. एक्ये कुशीन दोंगोर, आनकेके कुशीन एक तळें दोंग्रा वयल्यान एक न्हं य व्हाळोन येवन तयाक थंड कताा ली. हे णें तेणें गादे आसोन तां तूं गोवाां आनी बोकड्यो चताा ल्यो. इड्या इड्यां तल्यान वागा वशं वां ची० माटीं वदसतालीं. पयवशल्यान हे रोद रायाचें रावळे र सोभतालें. गोवळी हे णें तेणें वशंपडोनआसले. जुजे आनी मरी गोयाक पावलीं.“बाळकाक हाडरे दवऱ्यां रे”ऐवनबोबाटलो. “बाळोकमध्यानरातीं जल्मालोरे . ताका आतां दवररनां त”, वकरणान ताका समजयलें. रावतंचमा बारा वोरार जल्मया आपल्या भुर्ग्ाा क घेवन गधानाच्या गोया सशीं धां वले आनी सं तोसान बोबाट घावललागले. “अळे रे बाळोकजल्माला. हां गा आसा, हां गा आसा.”
दोनपारां च्या सुखाळ वनदें त आसया सररताक फक्कना जाग जाली. ताणें आपलें पोट पोशेलें. “आनीकयी भाय यें वचो वे ळ जावंक ना माम्मी. तूं वभयेनाका. हां व शाभीत आसां .'' कोणेंगी ताचेलागीं लोवउलयल्यापरीं ताका भोगलें. व्हय! आवयपणाचो अनटोगच तसलो. वजवां त उलास भचो. जल्मोंचें भुगें भलायकेभरीत जां वन पुडबुवडत्त आसाजे म्हळ्ळ्ळी अपेक्षा आमकां सवाां कआसा. बां ळतेर सुललीतथरानजायजे तर, तवळतवळ दाक्ेरालागीं वचोनपरीक्षा करं वची गजाखंडीत जां वनआसा.
सुववाल्या ६ मयन्यां नी मयन्याक एक पावटीं दाक्ेरालागीं गेल्यार पुरो. उपरां त ८ मयने पऱ्यां त पंद्रा वदसां क एक पावटीं गेल्यार, आखरे च्या मयन्यां त हफ्त्ाक एक पावटीं वचोंकपडोंकपुरो. आस्त्रेंत कसल्यो पूरा परीक्षा कताा त म्हळ्ळ्ळें पयलें कळीत आसल्यार अनावश्यक भैं आसाना. पयल्यान पयलें गभाा च्ये पोवतयेचो आकार गात्र आनी इतर लक्षणां माररफात तुमीं गभेसत
84 Veez Konkani
व्हयगी न्हं यगी म्हळ्ळ्ळें दाक्ेर पावकाता. ्ा उपरां तरग्तादाबपळे वनवकडनी साक्याा ररतीर काम कराा तगी म्हळ्ळ्ळें पावकाता. उपरां त रग्ता ग्रूपखंयचो पळे वनअनीमीय आसागी पावकाता. भुगें साक्याा ररतीर वाडतागी म्हण पळे वंक पोटाची परीक्षा कताा .
भलायकी साके ररतीर आसागी म्हण पावकाता. ह्या वेळार वजन मसतू चड जां वकी नजो व उणी आसोंकी नजो. सात मयन्यां उपरां त भुर्ग्ाा चें स्ट्थान खंयसर आसा म्हण पळे यता. बां ळतेराच्या वदषटीन हें भारीच गजेचें. भुर्ग्ाा च तकली सकयल आसल्यार बां ळतेर सुलभायेन जाता. पां यसकयलआसल्यारवतक्केसे कषट. भुगें आड आसा जाल्कार तकली व पां य सकयलहाडु ं कदाक्े रप्रेतनकताा त. साध्य ना तर"वससे ररयन’'अपरे शनकररजे पडता.
पा्ेणेच्या दाक्ेरालागीं वचोन तवळ तवळ परीक्षा करयल्यार चड कषट नासतां स्तोसकोप पोटार दवना भुर्ग्ाा ची काळजा वपडावशडा आडावंक साध्य आसा. ह्या ववीं उडी आयकाता. हरै का मवहन्यां ततुमचें वजन बां ळतेरयी सुगमायेनजाता. पळे वन भुर्ग्ाा ची वाडावळ आनी तुमची (मुखारंक आसा) -----------------------------------------------------------------------------------------
85 Veez Konkani
A Synod on Synodality Towards a Synodal Church in India Pope Francis has convoked a Synod on
particular subject of importance.
Synodality. The theme of the Synod is:
Synods are usually held in Rome in the
“For a Synodal Church: Communion,
month of October but prior to the
Participation
actual synod meetings participated by
and
Mission”.
Etymologically the word synod comes
elected Bishops representing their
from two Greek words: Syn (with) +
conferences and a few nominated by
hodos (walk, journey) meaning to
the Pope and some experts chosen as
journey or walk together. Basically, it
observers and advisors, consultations
refers
are held in local Churches to share
to
Assemblies,
Meetings,
Consultations etc. when people come
their views on the chosen subject.
together, talk, discuss, consult and
But the present Synod is unique in that
finally decide on something.
the Consultations or the Synod itself
This is the XVI Ordinary Synod of
will
Bishops. There have been also some
Diocesan/national, continental, and
Extraordinary and Special Synods. The
universal over a two-year period from
Popes from St. Paul VI to the present
October
Pontiff have convoked Synods to
Datelines and Preparatory Document
discuss some important issues in the
are already given to Bishops.
life and mission of the Church. It is a
The Holy Father Pope Francis will
way
and
inaugurate the Synod in Rome on 9-10
demonstrates collegiality. The Pope
October 2021 and all the local Bishops
does not take important decisions on
will solemnly inaugurate the Synod in
his own but consults the Bishops of
their own diocese on 17th October
the world and also some experts on a
2021. In the first phase the dioceses
the
Church
lives
86 Veez Konkani
take
place
2021to
in
3
October
phases,
2023.
and Bishops Conferences will hold the
and/or to humanity. In the present
Synods from October 2021 to April
Synod, especially the first two phases,
2022 and April 2022 to September
the focus or concern is not to produce
2022. The second phase will be at the
a document but to give an experience
continental level (for us FABC) from
to all people of God, pastors and lay
September 2022 to March 2023. The
faithful, of journeying together, to
final phase, the universal phase, will
think, reflect, discern and decide
take place in Rome in October 2023.
together as people of God. Pope
The Preparatory Document prepared
Francis distinctly wants the laity to be
by the General Secretariat of the
more active in the synodal process. It
Synod of Bishops and approved by the
should not be a clerical or hierarchical
Pope highlights the purpose of the
exercise but of the whole people of
Synod:“ThepurposeoftheSynod,and
God.
therefore of this consultation, is not to
underscores
produce documents, but “to plant
importance of the voice of the poor
dreams, draw forth prophesies and
and excluded also find a place, not
visions, allow hope to flourish, inspire
only that of those who have some role
trust, bind up wounds, weave together
or responsibility within the particular
relationships, awaken a dawn of hope,
Churches” (No.31). Therefore, views
learn from one another and create a
from the pews are important and are
bright
not to be ignored.
resourcefulness
that
will
The
Preparatory “the
Document fundamental
enlighten minds, warm hearts, give
Apart from a Preparatory Document a
strengthtoourhands.”(No.32)Alofty
Vademecum – Handbook for Listening
ideal indeed!
and Discernment in local Churches is
After every Synod the fruits of the
also sent by Synod Secretariat to all
Synod are presented to the Holy
local
Father and the Pope adding his own
discussions and discernment process.
reflections
Post-synodal
The Synod is a call to journey together.
Apostolic Exhortation to the Church
Pope Francis had already said on the
gives
a
87 Veez Konkani
Churches
to
help
in
the
occasion of the 50th Anniversary of
Bishops’ assemblies, or a matter of
the Institution of Synod of Bishops on
simple internal administration within
17 October 2015: “It is precisely this
the Church. It is rather “the specific
path of Synodality which God expects
modus vivendi et operandi of the
oftheChurchofthethirdmillennium.”
Church, the People of God, which
In fact, the Church by its nature is
reveals and gives substance to her
synodal.
are
being as communion when all her
synonymous. The early Church lived
members journey together, gather in
the synodal way. However, over the
assembly and take an active part in her
centuries certain clericalism crept in
evangelizingmission”.(No.6)
and the role of the laity receded to the
Theoretically the Church, whether
background and they were made only
local or universal does have Synodality
to pray, pay and obey.
or Synodal way as the modus vivendi
This Synod is a call to shun clericalism:
et operandi. However, in practice we
“The whole Church is called to deal
see a different reality. For instance, the
with the weight of a culture imbued
Church’s law provides for various
with clericalism that she inherits from
forms of consultation e.g., Diocesan
her history, and with those forms of
College of Consultors, Priests Council
exercising authority on which the
or Senate, Diocesan Pastoral Council,
different types of abuse (power,
Parish Pastoral Council, Diocesan and
economic, conscience, sexual) are
Parish Finance Committees etc. There
grafted.”
are many Associations or Sodalities in
Church
and
(Preparatory
Synod
Document
No.6). The
most of the dioceses e.g., Laity International
Theological
Associations, Men’s and Women’s
document,
Sodalities, Legion of Mary, Vincent De
Synodality in the Life and Mission of
Paul Society, Mahila Mandals, Youth
the Church (2 March 2018) clarifies
Associations etc., not to mention
that Synodality is much more than the
Conferences and Synods of Bishops,
celebration of ecclesial meetings and
Conference of Religious at the
Commission
in
its
88 Veez Konkani
national level.
However,
not
ought.
mandatory and/or voluntary bodies
parish, deanery, diocese, region and
function well in some places, in many
national levels during the first phase of
other places they exist nominally, or
the Synod. Much can be achieved if we
sadly in some places, many of them
only activate all the existing canonical
are non-existent or non-functional or
bodies and have regular meetings and
defunct.
consultations.
The Synodal process due to take place
This whole exercise, if taken seriously,
in various phases will give us a
and in the right spirit, will provide an
renewed opportunity to revive some
experience
defunct bodies or start afresh new
Participation and Mission to the
associations especially to empower
People of God. However, it should take
and involve lay participation in the
place in an environment of prayer and
Church.
docility to the promptings of the Holy
are
of
they
Consultations should take place at
attempts
some
as
these
Many
while
functioning
Communion,
and
Spirit. As the Vademecum reminds us:
opportunities provided to our lay
“Synods are an ecclesial exercise in
faithful to empower them and get
discernment: Discernment based on
them actively involved in not only
the conviction that God is at work in
implementing
making
the world and we are called to listen to
decisions. But much more needs to be
what the Spirit suggests to us.”
done in this regard. However, it must
(Vademecum 2.3)
also be said regrettably that only a
Unfortunately, given the pandemic
small number of laity is really active
situation which still continues, large
while the vast majority is either
gatherings will be difficult. But many
indifferent or silent spectators.
consultations,
Diocesan Synod will be a wake-up call
discussions can take place in small
to all those dioceses where the
groups, already mentioned above,
canonical bodies mentioned above are
thus giving opportunities to more
but
made
of
also
89 Veez Konkani
listening
and
people to participate rather than only
ecumenical dialogue will gain more
selected few members at the diocesan
importance particularly in a polarized
level.
society. We must truly be salt of the
Small Christian Communities (SCCs) as
earth and light of the world. We must
a new way of being Church fosters and
be the leaven or catalyst to make our
promotes active participation in the
country a better place to live.
Church. Strengthened by the Word of
As it is there exists a good and cordial
God in Gospel Sharing and nourished
relationship
by the Eucharist the Small Christian
religious and lay faithful in most of the
Communities
the
dioceses, barring a few individuals or
Church’s evangelizing mission. It is
small groups. The Synod process will
supposed to be a pastoral priority in
help to strengthen this relationship to
India. However, it is actively promoted
collaborate and work together for the
only in some parishes of some
common mission of the Church.
dioceses. There is hesitancy on the
One of the serious drawbacks in India,
part of many parishes to encourage
perhaps also true of many other
and
countries,
are
promote
active
Small
in
Christian
among
is
that
the
many
clergy,
of
the
Communities. Time has come now and
Magisterial teachings, be they Papal
the Synod process and journeying
addresses, Apostolic Exhortations or
together should encourage us to
Encyclicals, do not percolate down to
move forward towards the formation
the common people. Most of our laity,
of Small Human Communities (SHCs)
and sometimes even priests and
as well.
religious
The Synodal process should also help
Magisterial
us in India, where we live in a pluralistic
teachings. Pulpits and other fora are
society with many cultures, religions,
seldom used to communicate the
languages, rites, denominations etc. to
teachings of the Church, including the
create and promote a culture of peace
recent Magisterium. The forthcoming
and
synodal process, it is hoped, will create
harmony.
Inter-religious
and
90 Veez Konkani
are
ignorant
documents
of
the
and
their
a new interest among people to learn
the Central Co-ordinating Team. But
and a sense of obligation on the part
the very fact that we are participating
of the pastors to feed the flock with
in the synodal process should give all
the magisterial teaching along with
of us, pastors and faithful, a growing
the Word of God and the Eucharist.
awareness that we all belong to the
What I envisage, as well as what is
Church, that we journey together and
expected from us, as mentioned
are one in continuing the mission of
already, is not any well drafted,
Christ.
theologically
document
I share the hope expressed in the
emerging from the Synodal process in
Vademecum that “the experience of
any of our dioceses or Bishops’
the Synodal Process will bring about a
Conference in India, but an experience
new
of listening to each other, participating
discernment, dialogue, and decision-
in
and
making, so that the whole People of
discerning together by pastors and
God can be then journeying together
faithful, owning up shortcomings and
with one another and the entire
defects in our pastoral programmes as
human family, under the guidance of
well as administration, thus giving us
theHolySpirit”(Vademecum 3.5). Let
all a sense of satisfaction that we are
that be the modus vivendi et operandi
“journeying together” to build a
of the Church in India during and after
communion through participation to
the Synod on Synodality.
profound
discussions,
reflecting
springtime
for
carry out our common mission. What
we experience during this phase of the synod must become our modus vivendi et operandi in future. We can leave the drafting of the final document to the Synod Secretariate and the Pope. Surely, we will submit the fruits of our diocesan synods to
+ Gerald John Mathias Bishop of Lucknow
91 Veez Konkani
listening,
JOURNEYING TOGETHER in COMMUNION, PARTICIPATION and MISSION Council, John XXIII showed an exquisite openness to the Holy Spirit. He let himself be led and he was for the church a pastor, a servant-leader. This was his great service to the church; he was the
Pope of openness to the spirit.” It -
was not easy for Pope John XXIII to
*Fr. Cedric Prakash SJ
throw open the windows of the
On 11 October 1962, good Pope John XXIII (now Saint!) opened the historic Second Vatican Council,
fully convinced that it was time to “throw open the windows of the church and let the fresh air of the spirit blow through.” At the canonisation of John XXIII on 27 April 2014, Pope Francis said, “In convening the (Second Vatican)
Church, but he did so courageously, in the face of much hostility from within. Today, some sixty years later, the Catholic Church with Pope
Francis at the helm, is on the cusp of yet another watershed moment to throw open not only the windows but also the doors of the Church and to allow the fresh air of the spirit blow
92 Veez Konkani
through
and
renew
the
Church. The ‘journeying together’
October) and will conclude with the
ahead is certainly not going to be an
Bishops Synod in Rome in October
easy one!
2023. Pope John XXIII (and later, Pope
The
Synod’s
website
Paul VI) had plenty of opposition to
(https://www.synod.va/en.html
the reforms of Vatican II; sadly, that
)states, ‘The Church of God is
opposition continues even today!
convoked
this
Since Vatican II, the world (and the
convocation Pope Francis invites the
Church) has changed much more:
whole Church to question itself on
the increasing abuse/misuse of
synodality: a decisive theme for the
information
technology,
lifeandmissionoftheChurch’.The
onslaught of
consumerism, the
theme is “For a synodal Church:
insensitivity to our common home
communion,
and
in
Synod.
With
participation
and
the
ascent
of
the
right-wing
mission.”Thejourneyleadingtothe
totalitarianism and xenophobia are
XVI Ordinary General Assembly of
among the serious roadblocks in the
the Synod of Bishops will begin with
vision of Pope Francis to journey
a day of reflection on 9 October,
together! There are some who are
which
angry
will
be
followed
by
a
with
his
direct
and
EucharisticCelebrationinStPeter’s
unequivocal ways in emphasizing
Basilica,
10
that authentic witness is the essence
October, presided over by Pope
of discipleship; “not all who say
Francis,
Synodal
Lord, Lord…!” besides, at the other
process will be formally launched.
end of the spectrum, there is
The process will have three phases
another group who feel that he is
(including
not doing enough to reform the
Rome, at
on
which
the
Sunday the
launch
of
the
Diocesan phase on Sunday 17
Church. This Synod comes as a
93 Veez Konkani
moment of grace!
listening to the People of God to ensure the participation of all in the
The word ‘synod’ has deep roots
synodal
process”.
The
Synod
within the Church’stradition.Itisa
therefore “is not just an event, but
two-partGreekwordmeaning‘with’
also a process that involves in
and‘path’.Puttingthetwotogether,
synergy the People of God, the
the meaning of walking together
College of Bishops and the Bishop
along the way is conveyed. Jesus
of Rome, each according to their
often taught His disciples as they
properfunction.”
walked“ontheway”(bestillustrated in the walk to Emmaus). This
On 18 September, addressing the
concept was so deeply rooted in the
faithful of the Diocese of Rome,
first Christians, that they became
Pope
knownas“followersoftheWay”.In
upcoming Synod as a journey in
1965, Pope Paul VI launched the
which the whole Church is engaged
modern-day Synods. Addressing
saying, “Synodality expresses the
the ceremony Commemorating the
nature of the Church, its form, its
50th anniversary of the institution of
style,itsmission…Itistheblueprint
the Synod of Bishops on 17 October
for the Church contained in the Acts
2015, Pope Francis said that, “The
of the Apostles, which shows the
Synod of Bishops is the dynamic
early Christian community walking
point of convergence that calls for
together….Alloweveryonetoenter...
mutual listening to the Holy Spirit at
Allow yourselves to go out to meet
everylevelofthelifeoftheChurch”
them and allow yourselves to be
…The articulation of the different
questioned, let their questions be
phases of the synodal process will
your questions, allow yourselves to
help to make possible a true
walk together: the Spirit will lead
94 Veez Konkani
Francis
described
the
you, trust the Spirit. Do not be afraid
humanity in its diversity of life
to enter into dialogue and allow
situations
yourselves to be disturbed by the
origins. This aspect is reinforced by
dialogue: it is the dialogue of
the multiplicity of bright colours
salvation,”
which are themselves signs of joy.
of
generations
and
There is no hierarchy between these The logo for the Synod is a powerful
people who are all on the same
one, which sums up the inter-
footing: young, old, men, women,
related dimensions of a meaningful
teenagers, children, lay people,
process:“Alarge,majestictree,full
religious, parents, couples, singles,
of wisdom and light, reaches for the
healthy, disabled; the bishop and
sky. A sign of deep vitality and hope
the nun are not in front of them, but
which expresses the cross of Christ.
amongthem…”
It carries the Eucharist, which shines
like
the
sun.
horizontal
From the very beginning of his
branches, opened like hands or
papacy, Pope Francis has been
wings, suggest, at the same time,
insisting on ‘a new way of being
the Holy Spirit. The people of God
Church.’ Beginning with his first
are not static: they are on the move,
Apostolic Exhortation ‘Evangelii
in direct reference to the etymology
Gaudium’ (November 2013) and
of the word synod, which means
with
"walking together". The people are
Encyclicals ‘Laudato Si’ (May 2015)
united
common
and ‘Fratelli Tutti’ (October 2020)
dynamic that this Tree of Life
Pope Francis has not minced words.
breathes into them, from which they
In‘EvangelliGaudium’hesays,“An
begin
evangelizing
by
their
The
the
same
walk.
These
15
silhouettes sum up our entire
his
two
path-breaking
community
gets
involved by word and deed in
95 Veez Konkani
people’s daily lives; it bridges
forth from its places of worship,
distances, it is willing to abase itself
goes forth from its sacristies, in
if necessary, and it embraces human
order to accompany life, to sustain
life, touching the suffering flesh of
hope, to be the sign of unity… to
Christ in others. Evangelizers thus
build bridges, to break down walls,
takeonthe‘smellofthesheep’and
tosowseedsofreconciliation”
the sheep are willing to hear their
voice. An evangelizing community is
In a similar vein, six months after
also supportive, standing by people
opening Vatican II, Pope John XXIII
at every step of the way, no matter
on11 April1963, ‘shookthe earth’
how difficult or lengthy this may
through his Encyclical ‘Pacem in
prove to be. I prefer a Church which
Terris’(PeaceonEarth).Thiswashis
is bruised, hurting and dirty because
last Encyclical which he gave the
it has been out on the streets, rather
Church and the very first one by any
than a Church which is unhealthy
Popetobeaddressed“toallmenof
from being confined and from
goodwill”. The Encyclical was
clinging to its own security. I do not
written in the context of the
want a Church concerned with
turbulence and conflict, which had
being at the centre and which then
seized several parts of the world: the
ends by being caught up in a web of
Cold War, the erection of the Berlin
obsessions and procedures.”. He
Wall, and the Cuban Missile Crisis.
reiteratesthisin‘FratelliTutti’,“the
Vatican II and his Encyclical were like
Church is a home with open doors,
two sides of a coin: the Church and
because she is a mother”. And in
the World- both inseparable and
imitation of Mary, the mother of
needed opening up with a thorough
Jesus,“wewanttobeaChurchthat
cleaning! Pacem in Terris has a more
serves, that leaves home and goes
elaborate title, “On Establishing
96 Veez Konkani
Universal Peace in Truth, Justice,
meaning: the courage to ‘break
Charity and Freedom”. The four
bread’, to recognise Jesus in the
pillars: Truth, Justice, Charity and
breaking of bread and to share it
Freedom are in a sense the sum and
with others. The Sacrament of the
substance
It
Eucharist. The two disciples with
observes that real peace needs to
whom Jesus journeys with, on the
be based on an order "founded on
road to Emmaus are able to
truth, built according to justice,
recognisehimonlyinthe‘breaking
vivified and integrated by charity,
of the bread’. Once the bread is
and put into practice in freedom".
broken it needs to be shared. At the
We desperately need this today!
Last
of
the
Encyclical.
Supper,
Jesus
also
gives
communion to Judas – whom he This Synod, with its powerful theme
knows is about to betray him.
is a grace-filled opportunity for the
Communion
is
people of God to go through a
transcend
our
conversion
bigotedness,
experience
and
to
the
grace
to
narrowness, selfishness,
journey with Jesus for a more just,
exclusiveness – to reach out to
inclusive, fraternal, free, equitable
others particularly the lost, least and
and peaceful world. Communion,
last. It is the openness to realise that
participation and mission are the
all are my sisters and brothers. This
buzzwords not merely as empty
isaSynodforallGod’speople– not
rhetoric but to be actualized in
excluding anyone!
every facet of our daily lives Participation: is about realising that Communion: is about common
you are an indispensable piece of a
sharing, fellowship. For a Christian,
jigsaw puzzle. The picture is never
it has a much more powerful
complete without ‘me’ and ‘you’!
97 Veez Konkani
From the time Jesus opens the scroll
than walls, to heal and not to
in the Synagogue and reads from
wound, to love and not to hate!
the Prophet Isaiah, he makes it
Mission
amply clear what his mission his and
together for a common home in
invites us to participate in it. It is not
which
been easy to do so. The Church is
fraternity, love, joy and peace are
very clerical and patriarchal. The
the rights of all! The journey will
Synod, like Vatican II, is envisaged to
have difficulties – but one must
be a bottoms-up approach. This will
continue walking it – till our
be relegated to mere words if those
pilgrimage here on earth has ended!
is
about
justice,
journeying
liberty,
equality,
inside (particularly Bishops and priests) do not have the audacity to
The Synod therefore is an
dare and to open the windows and
opportune moment for every single
the doors which they have locked
family to come together in sharing
from the inside! True participation
andcaring.Itisthe‘AmorisLaetitia’
takes place only when others are
(the Joy of Love) Year. Families
given the opportunity to enter.
deepening bonds of nurturing and accepting each other. For the clergy,
Mission: is going forth and also to
in
send! It is a journey we are all called
listening, dialogue and discernment
to
of
in the parishes in the institutions. To
ourselves: our Church Compounds,
ensure that there are participative
rituals and rites, our divisiveness
and effective Parish Councils not as
and discriminatory attitudes, our
mere ‘rubber stamps or cosmetic
arrogance and aggressiveness, our
appearances! The same needs to
hate and violence. We are called to
take place at the Diocesan Level.
undertake.
To
go
out
go forth: to build bridges rather 98 Veez Konkani
creating
an
atmosphere
of
The synodal process calls for an
already started. Here is a link
enhanced role of the laity (the logo
https://www.rootandbranchsynod.o
depicts it) and particularly of the
rg/all-our-talks to one such synod
place of women in the Church.
initiated
There is so much more to be done.
inclusive
On this score, well-known feminist
geographical boundaries. Maybe
and theologian Dr. Astrid Lobo
the bishops will get more than they
Gajiwalasays,“theworld is gearing
bargained for and a taste of true
up for the Synod on synodality,
synodality! A statement which is
called by Pope Francis. (India still
incisive but very apt and much
has to get off the bat.)
needed for our times and for the
I am
wondering however, how there can
by
women and
that
cut
was across
Synodal process!
be "synodality" when only one woman has the vote!! It is common
On 3 May 2021, Cardinal Joseph
knowledge that Women fill the
Tobin of Newark USA, gave an
pews, hold up the parishes, and
excellent
minister
lonely,
Common Cause Address’ at Loyola
unwanted and forgotten, especially
University Chicago. Speaking of the
in places where the Church would
forthcoming Synod he said, “one
never reach if it were not for the
thing that synodality and a world
women. Synodality presumes a
turned
discipleship of equals which is sorely
common is that both afford us what
lacking
androcentric,
DietrichBonhoeffercalled“theview
patriarchal, hierarchical church. True
from below.” One way we could
synodality can only happen when
look at this: the election of Pope
the People of God plan synods and
Francis opened up the rest of the
I am happy to say that this has
world
to
in
the
the
lost,
99 Veez Konkani
‘Cardinal
upside
to
the
down
rich
Bernardin
have
in
theological
ferment of the Church in Latin
an entireChurch,finddifficult”.
America, with its strong sense of mission, encounter, peripheries, and
In
mercy. Another way to understand
communion,
Bonhoeffer’s“viewfrombelow”isto
mission,theSynodon‘Synodality’is
think in terms of the peripheries of
undoubtedly a mandate to listen
the marginalized and oppressed.
and to learn, to love and to live, to
Pope John famously said he called
let go and to let God! The journey
the council to open a window. We
has begun: there is no turning back!
always associate this with letting in
We must open the windows and
fresh
doors now!
air,
but
something
else
journeying
together
participation
in and
happens when you open a window: you can hear what people outside
9 October 2021
are saying. When we invite people in
to reflect and weigh in on the hard
(*Fr. Cedric Prakash SJ is a human
questions, we’re going to get
rights, reconciliation and peace
answers we as a hierarchy, or even
activist/writer Contact: cedricprakash@gmail.com)
-----------------------------------------------------------------------------------SuchetaSatish, a Malayali girl in Dubai sang 120 songs of different languages for 7 hours and 20 minutes and set a Guinness World record for most languages sung in a live concert. Happy to mention that she chose an evergreen Konkani song 'Ye Ye 100 Veez Konkani
Katrina' by Shri Henry D'Souza
Konkani song and giving me the
Congratulations to Sucheta and Dr.
opportunity to review her Konkani
Satish Tc the proud father & his
singing prior to the record breaking
family on this great achievement
concert.
and thank you for considering
101 Veez Konkani
The Power to Music, RD Studio here is RD Studio situated bringing
In the city of Mangalore a heart of culture,
into play for music artists, with a set
which is rightly named Kalangan,
of bells and whistles only a few
Konkani,
tradition,
and
102 Veez Konkani
103 Veez Konkani
studios in the country can offer. A
RD
creative space with an amazing
varieties of microphones, ranging
proprietor Roshan Dsouza who is
from the Neumanns, Akgs, and
excellent
understanding
most importantly the Manley. Music
sound and composing it. Roshan
artists can choose from the silky
has a great skill to understand the
smooth Neumanns tlm103 to the
acoustics and the equipment. Also,
industry standard 414s, or the velvet
he
at
warm deep rounded sound of the
creating, composing, mixing, and
Manley ref cardioid mic, which in
mastering sounds.
itself is a rarity. Even for instruments
is
at
the
immensely
talented
Studio
covers
over
fifteen
only the best in class, Neumann 184, No cost has been spared to make
Shure KSM 32, just to name a few,
sure that the music artist gets the
are used. The role of a preamp is the
best experience possible and a visit
most
to RD Studio, will cement what is
equipment
inevitable, that is the manifestation
amplification of mic level to line
of music, which pours from the
level is no small task and is pivotal
heart and soul of its creator. The
to the quality that is rendered out
design of the studio in itself has the
from a studio. The Neve 511
power to evoke only the best out
preamplifier, designed by the late
from his or her performance. To the
Rupert Neve himself, has placed its
mastery and years of experience, RD
mark in the industry and is the go-
studio was finally able to bring to
to preamp at RD Studio.
underestimated
in
a
of
all
studio.
An
play, a place where fellow musicians rendered something out of the
RD Studio, a space that makes a
ordinary.
music artist feel comfortable while gearing 104 Veez Konkani
up
to
get
into
their
performance zone. The space is
song quite well as he is a singer
infused
energy
himself. So that's a huge advantage.
because of Roshan’s humility,
He does a great job, gives his best
professionalism,
patience,
which is seen very clearly in his
passionate approach, and respectful
work. So there is no thinking twice if
way of dealing with people and
you want to record at his studio. Go
projects, a space that’s warm and
for it!
with
positive
welcoming. Roshan understands the requirements
of
the
singer
concerning the final output of the -Sapna Noronha ------------------------------------------------------------------------------------------
“E samvahan” online course by St. Aloysius College
Karnataka Academy ST.Aloysius inaugurated
konkani in
Sahithya
association
College,
Mangaluru E -samvahan
Conversational Konkani for non 105 Veez Konkani
of
speakers of Konkani. This is 40hrs
course. interested
Only
on
participants
Saturdays gathers
globally on Google Meet Platform.
on 2nd October 2021 on Google
Mr. Roy Castelino Former KKSA
meet.
inaugurated the certificate course
He stressed , through this course
106 Veez Konkani
and Platform we reached Globally
chosen few”. With this statement,
with our sweet language Konkani.
he
And,
motivated the participants in his
congradulated
the
whole
teaDr. Alwyn D’sa SAC Registrar
presidential address.
rendered the key note address and explained by committing mistakes,
•Mr.CanuatePintoKKSAwelcomed
we learn So many things including
the gathering. Mr.Naveen Nayak
language.
KKSA proposed the vote of thanks. Mr.Wilson Pinto AbuDhabi
Rev. Dr. Praveen Martis S.J. SAC
compeered the program. Mrs.Flora
principal visionarian expressed his
Castelino program co ordinator /
feelings
of
Lecturer taken up first class. And, 15
learning new language when he was
participants actively participated in
inBelgium.“Calledmany,but
the session.
towards
the
urge
------------------------------------------------------------------------------------
M JESSY DSOUZA
served with Ukda Chawal| Kaje rice, some veg sukka as side dish.
SHETKAM | SILVER BREAM CURRY Little Spicy, Savour, Tangy chatpata,
WITH RAW MANGO Authentic,
traditional,
Amsi curry with raw mango😊👍 Mangy
special, mouth watering fish curry
INGREDIENTS:
107 Veez Konkani
1 cup Grated coconut 4 - 5 Methi seeds 1/4 tsp Turmeric Pinch of poppy seeds {optional} OTHER INGREDIENTS: For Curry 1/2 sliced onion 1. 5 tbsp oil Salt as per taste 1 Raw Mango or 8 - 10 pcs ( peel, 6 - 8 Big Shetka {cut into 2 pieces}
cut & boil in little salt water until half
Cut, clean, wash add little salt, lime
cooked)
juice and keep aside. FOR MASALA PASTE: 3 Kashmiri chilli 4 Bedgi chilli
1.5 tbsp Coriander seeds 8 - 10 Pepper corns 1 tsp Cumin seeds Pinch of ajwain 1 Onion 3 Garlic cloves Small Tamarind ball 108 Veez Konkani
METHOD: ▪︎ Slightly dry roast all seeds and red chllies very low flame {dont burn them} and onion, garlic with 1 tsp oil until golden, transfer to plate. Same pan add coconut & roast few mins. Cool. ▪︎Grind all roasted and other masala ingredients and make very smooth & fine paste. ▪︎Take kadai heat some oil, 1/2 sliced
NOTE:
onion, saute well, add masala paste
▪︎Adjust all ingredients as per your
and stir for a while. Add water, salt,
taste. Specially 🌶🌶🌶 increase
keep gravey little thick, bring to boil.
or decrease as per your spice
Add fish and cook for 5 minutes
control🤗
until good boil. Add Mango pcs.
▪︎Added raw mango gives amazing
Let it simmer again few minutes.
taste for this curry.
Remove from gas, serve with boiled rice, idli or dosa.
109 Veez Konkani
------------------------------------------------------------------------------------------
Ambot Theek King fish curry, fry, tambdi baji and boiled rice. Recipe to make Ambot Theek King
lengthwise
fish curry ( you can substitute with
12) 2 cloves garlic
Bangda or black pompret)
13)1 spring curry leaves
1)8-10 Kashmiri chillies
14) 1 tbsp tamarind pulp (as per
2)1 tsp black pepper corn
taste)
3)1 tbsp coriander seeds
15)1 tsp turmeric powder
4)1 tsp Cumin seeds
16) salt as per taste
5)1 tsp mustard seeds
Preparation:
6)1/2 tsp ajwain seeds (optional)
* Dry roast 1 to 7 items & keep
7) 5 pcs fenugreek (methi)seeds
aside & let it cool.
😎 1/2 cup grated coconut
* Roast for a while coconut with
9) 2 medium onions finely sliced
turmeric powder & keep aside to
10) 4 pcs green chillies (slit)
cool.
11)1 inch ginger cut into
* Shallow Fry one medium onion & 110 Veez Konkani
* ingredients, fried coconut, fried 2 cloves garlic & keep aside.
onion, garlic and tamarind pulp by
Make fine paste of roasted
adding 1 cup of water 111 Veez Konkani
* Take an earthern pot or any kadai
seperates from masala
add heat 1 tbsp of oil.
* add 2 cups of water, salt and stir
* Once oil is hot add curry leaves,
well and take a boil on medium
onion, ginger & green chillies and
flame.
fry for a while (if you want to skip
* Add fish to the boiled curry stir
oil you can just mix onion, green
gently and take one more boil on
chillies, ginger, curry leaves and
masala paste together in a pot by
medium flame or until fish cooked
adding sufficient water as per
well.
consistent of curry)
Yummy curry is ready to serve with
* add Masala paste and fry for 5
brown rice or any rice as per your
mins in low flame or until oil
choice
------------------------------------------------------------------------------------------
112 Veez Konkani
113 Veez Konkani
114 Veez Konkani
115 Veez Konkani
116 Veez Konkani
117 Veez Konkani
118 Veez Konkani
119 Veez Konkani
120 Veez Konkani
121 Veez Konkani
122 Veez Konkani
123 Veez Konkani
124 Veez Konkani