3
सचित्र् हफ्त्याळें
अक :ों 5
सोंख : 1
1 वीज क क ों णी
दसेंबर 2, 2021
संपादकीय: टिप्पून क्रीसतां वां क टिवेशीं मारलें? चररत्रा सां ग्ता की आमच्या म्हालघड्ां क टिप्पू
बसोंक टपतूरी केली म्हणिात आदल्यां पयकी
सुल्तानान कषटिलें, दगटदलें आनी टिवे शीं
आदले थोडे . ही संगत कळीत िाया टिप्पू न
मारलें म्हण. ह्या कृत्ां क कारण टकतें? आनी
तो राग अख्या क्रीसतां वां चेर्च्च काडु ं क पळे वन
कोण?
आमच्या म्हालघड्ां क कूडायलें, बडयलें आनी श्रीरं गपिणाक व्हना टिवेशीं मारलें असें
टिप्पू सुल्तान एक हं कारी, आपल्या दे श प्रेमाचो
ही आमकां
व्यक्ती िां वनासलो म्हणच्याक टकतेंच दु बाव
उग्तायता.
कठीणायेची िाली चररत्रा
ना. टकत्ा म्हळ्यार तो भारताक येंवन लू िू न आस्या टिटिषां टवरोध झुितालो, झगडें माताा लो.
चडिाव आमी एकाच्च कूसीन पळे वन टिप्पु चेर राग
काडिां व
म्हालघाड्ां क
फकत लागाड
ताणें
आमच्या
काडलें
म्हळ्ळ्ळ्या
ह्याच्च वेळार आमचे म्हालघडे क्रीसतां व
कारणाक लागोन. पू ण ह्या सता पािली कथा
पाश्चात् धमा पाळू न आस्ले मात्र न्हं य सभार
फकत ’गे’् खबार िां वन टवटवंगड पंगडां नी
ह्या गोर््या काटतच्या टिटिषां च्या मोगार पडोन,
टवटवंगड रं ग टदता. थोडे टिप्पूक, ताचें वीर्पण
तां च्ये थां वन कां य मेळ्लें आपलें कना संतोसान
पळे वन एका धीराचो मान टदताना हे र थोडे
िीवन साताा ले. (आतां िाल्यारी आमीं गोर््यां क
ताका खुन्येगार, अन्नाडी म्हण वोलायतात.
पळे याक्षण तोवतां व आनी तां कां दे वाचो मान दीवंक पािीं सरानां व.
तां चो तो गोरो रं ग
पळे वन तां च्या मोगार पडिां व.
सभार
आमीं मंगळु गाा र एकामेकाक गां िां वन घालन
सोभाय पळें वच्यां त एक नंबर!
आमीं थोडे
मंगळु गाा रां चीं भुगीं गोर््यालागीं लग्न िालीं म्हण
इतले स्वाथी की हे रां चें टकतलेंय टनस्सं तान िां व;
तीं व्हडा मिेन हे रां क सां गचें आतां िाल्यारी
फकत आमचें बरें पण मात्र आमीं पळे तां व.
कां य उणें ना. आमकां ती एक कसटलगी वोड
टकत्ा आमकां टशकयलां तसेंच करंक - आमीं
त्ा रं गाचेर!)
मेल्या उपरां त सगाा क वेतां व आनी हे रां नी वेचें पाताळाक म्हण!
असें आसताना बाल्तू चेिनी म्हळ्ळ्ळ्या एका बोिलेरान टिप्पुची टभतरली गिाल टिटिषां क टशंतऱयां नी कळवन ताच्या राज्वािकायेक मार 2 वीज क क ों णी
पािल्या सबार वसाां थावन क्यान्सर टपडे न
गावाक पािीं येवन टतचें नवें टमसां व आरं भ
मणाा
सेवेक
केलें. टतची सामािीक सेवा आनी टमसां व
आपणाक्च समपूाण टदली भयण डो|
आमच्या टिण्येक प्रेरण िां व. आमकां
लवीना नोरोन्हा, आपल्या टिण्येचें टमसां व
सवाां क असल्या मेिां नी चमकोंक िायना
वामंिूर ‘आवे मररया’् प्याटलयेिीव केंद्रा
तरी टतका कुमकेचो हात आनी मागण्याचो
मुकां त्र मुंदरून आसा. आमेररकां त बर््या
आधार दीवंक खंडीत साध्य आसा.
तणीर
आस्यां च्या
वावरार आस्ली ती, आपणाचो शेवि िोडच्याक तो वावर सोडन आपल्या माय
कुिम आनी टशकप:
3 वीज क क ों णी
4 वीज क क ों णी
5 वीज क क ों णी
6 वीज क क ों णी
7 वीज क क ों णी
8 वीज क क ों णी
9 वीज क क ों णी
10 वीज क क ों णी
कोडे ल टफगािेच्या दे . ए.पी. नोरोन्हा आनी श्रीमती फेल्सी नोरोन्हा हां ची मालघडी धूव िावन १९६३ इस्वें त टतचो िल्म. टतका दोग भाव आनी दोगी भयणी आसात. सुटवालें
प्राथमीक टशकप कुलशेकर सां िुिे इसकोलां त, उपरां त ६वी थावन १०वी पर््यां त सां आग्नेस है सकूल, टपयुसी आनी बीए (सायकोलोिी) सां आग्नेस कोलेटिंत. (१९८४) ताचे नंतर समाि सेवेंत स्नातकोत्तर पद्वी, मेटडकल आनी सैटकयािर ीक समाि सेवेच्या आध्यते सवें रोशनी टनलय स्कूल आफ 11 वीज क क ों णी
सोटशयल वका संस्थ्या थावन दू सऱया र््यां का
थावन स्कोलर्शीप लाभलें.् ‘Parental
सवें िोडली. (१९८६)
response to the suicide attempts of adoloscents:्A्narrative्Analysis’्ह्या
टशकपाची तान टतची भागोंक ना दे कून
टवषयाचेर मंडन केया टथसीसां त टतका
चडीत टशकपाक ती बेंगळू र पावली. थंयसर
दोतोर सनद लाभली.
न्याशनल ईन्स्टिट्यूि ओफ मेंिल हे ल्त आनी न्यूरो सायन्सस (टनम्हान्स) हां गा १९८८
आपल्या पीएच्डी टशकपा वेळीं शां पेयन
इस्वेंत ‘मासिर आफ टफलोसोफी ईन
कौंटिच्या मानसीक भलायके केंद्रां त Crisis
सैटकयािर ीक
Respite
Counselor
िावन
तशें
इटलनोयस
युटनवटसाटिं त
वावराडी
सह
सोटशयल
वका’्
सनद
आपणायली.
सलहदार िावन वावर केला. त्ा बराबर वावरा शेतां त:
२४X७ वरां
सहाय टदं वच्या िीवघात
लैफ्लैन हाच्या Crisis Line हां तूं स्वयं मंगळू र््च्या
प्रज्ञा
कौस्टन्सटलंग
केंद्रां त
सेवकी िावन सेवा टदल्या.
सलहादार िावन टतचो वावर आरं भ िालो. नंतर १९९० इस्वेंत श्रीमती अरणा गोिरा
टशक्षकी िावन वावर:
संगीं मेळोन तां चेंच चेतना सलहा केंद्र स्थापन केलें.
१९९४ पर््यां त ह्या संस्थ्या
१९९८ इस्वेंत िे क्सासाच्या सां आं िोटनयोंत
मुकां त्र व्हडां क, भुर्ग्ाां क, कािरी िोड्ां क
आसच्या ‘अवर लेडी आफ दी लेक
सूक्त मागादशान आनी सलहा टदल्या. त्ा
युटनवटसािी’ंं त समाि सेवा टवषयाची सह
सवें
प्रोफेसर िावन वावर आरं भ िालो. थंयसर
हळ्ळ्ळ्यां नी
‘स्त्रीयां ची
अटभवृद्धी’्
कार््यक्रमा मां डून हाडल्यां त.
टडग्री (बी एस डबल्यू) आनी स्नातकोत्तर (एम एस डबल्यू) पद्वी टशकच्यां क ती
दोतोर सनद:
टशकयताली. त्ाच वेळीं, त्ाच युटनवटसाटिं त एम एस डबल्यू प्रोग्राम डै रेकिर िावन्यी
१९९४ इस्वेंत पी.एच्डी कच्याा क यूएस्एच्या
सेवा टदल्या.
इटलनोयस उरबाना-शां पेयन युटनवटसािी 12 वीज क क ों णी
नव्या टमसां वां ची सुवाा त:
टदसां नी टपडे च्या दु कीं मधेंय संतोसान आनी समाधानेन टियेवंक आनी बर््यान दे वा घरीं
आपल्या युटनवटसाटिच्या वावरा सां गाता
चमकुंक िाय िाली सेवा हां गा लाभल्या.
वीकेंडां त सां आं िोटनयोच्या टवतास (VITAS)
थोडे टपडे सत बरे िावन पािीं गेल्यात.
इन्नोवेिीव होस्पैस हां गा टिर येि (triage)
हां गासर सवा सेवा धमाा था मेळता. सबार
सलहादार िावन सेवा टदल्या. आनी ह्या
बर््या मनाच्या दाटनंच्या कुमकेन हें योिन
संदभाा र टतका टिण्येच्या आं तीम पयणार
यशस्वेन चल्ता, तशें टपडे सताच्या कुिमाचीं
आसच्यां ची सेवा व ‘प्याटलयेिीव केर’्हाची
साध्य आस्लीं उपरां त तां कां कुमक करंक
वोड आयली म्हण ती म्हणता.
फुडें येतात. पूण सेवा टदं वच्या िाफ नसाां ची हां गा गिा आसा. हां गाचो वावर िो मणाा च्या
ह्या मधें पोचुागलाच्या फाटतमा, फ्रान्साच्या
तणीर आसच्या टपडे सतां ची ितन कचो
लूड्ास, स्पैनाच्या िरगोसा आनी ग्वादालुपे
टततलो सुलभायेचो न्हय. सेवा टदतेल्याक
असल्या मररयाळ पून्शेतां क टतचें यात्रीक
मसतू सोसटणकायेची गिा आसा तशें
पयण टतका
अमेररकां तलें बरी िोड
असलो वावर कची उरबा आसोंक िाय.
आस्लें काम सोडन भारताक पािीं येवन
नसाां चो समस्सो हांगा आसा. थोडे स्वयं
टतचें नवें टमसां व आरं भ करंक प्रेरण िालें.
सेवक हां गा सेवा टदतात.
२००६ इस्वेंत ती परत भारताक आनी कोडे लाक पािीं पावली.
सुशेग चाररिे बल िर सि:
आवे मररया शामक केंद्र, वामंिूर:
२०१४ इस्वेंत, मनशां क, झडां क आनी मनिाटतंक सेवा टदं वच्या उद्दे शान श्री िेरी
आपणा बरीच टचंतच्या बर््या मनाच्या
टपंिो, फा. िोन फेनाां डीस हां चे सां गाता
मनशां च्या आधारान २००८ इस्वेंत १५
मेळोन डो| लवीनान ‘सुशेग चाररिे बल
खाटियां चें ‘आवे मररया शामक केंद्र’्
िर सि’्सूर््वात केली. हाचें एक घिक िावन
वामंिूर््च्या मंगळज्योटतंत आरं भ िालें.
मानेसत िेरी टपंिोन फेरार््च्या मंिन्कट्टें त
आि पर््यां त लग्बग ८५० टपडे सतां क हें
दान िावन टदया िार्ग्ां त ‘सुशेग टिवीत
‘घरा पयटशलें घर’् िावन तां च्या टनमाण्या
न्यूरो केर’्वेटगंच आरं भ िातलें. हाचो प्रमूख
13 वीज क क ों णी
उद्दे श ‘अलिैमर््स टडमेनटशयाक’् ओळग
सुशेग लैफ लैन:
िायां क संपूणा घर रक्षण टदं वचें व तां च्या
मंगळु रां त
टिटवतां त सुशेग लाभंवचो. प्रसतूत ही घर
िायां क आधार टदं वच्याक ‘सुशेग लैफ
सेवा अत्तावर््च्या टबशोप्स कंपौंड हां गा
लायन २४X७’्आरं भ कच्याां त डो| लटवनाचो
टदयेसेिी थावन भाड्ाक घेतय ् ा दोन
मोिो हात आसा. हाच्या आरं भार सी. मारी
माटळयां च्या घरां त लाबता. डो| लवीना हाची
एवलीन ए.सी आनी प्रोफेसर रोशन मोंतेरो
खबडदारी घेता.
पुत्ाा मापान तां ची सेवा टदल्या. स्टखन्नतेक
टववीध
समस्ां नी
वळग
वळग िायां नी फोन केया वेळार तां च्या समस्सो:
समस्ां क स्पंदन कना तां कां साकी वाि दाकंवच्याक हें घिक वावुताा . सबार तरबेती
‘सुशेग टिवीत न्यूरो केर’् हाचे खातीर
िोड्लीं स्वयं सेवकां हां तूं आपली सेवा
इिटलच्या टबस्पा मंडळीन दोन वसाां आदीं
टदतात. प्रसतूत २५ स्वयं सेवक टदसाचीं
दु डवा सहाय मंिूर केल्या तरी, भारताच्या
चवीस वरां आपली सेवा टदते आसात.
‘टमटनसिर ी ओफ होम अफैर््स’्थावन हाका
श्रीमती उशा आनी डो| लटवना हाची
अनुमती
सहाय
िवाब्दारी सां बाळतात. एदोळ वरे ग सुमार
डे स्टलंत्च अडचोन ऊर््ल्या. हाका लग्ती
२६०० िणां क तां च्या संटदगद पररगतेंत
िालीं सवा दसतवेिां पावीत केल्यां त तरी
सहाय केल्या.
मेळोंक्नात्यान
ही
एदोळ वरे ग टकतैं पररहार लाभोंक्ना. िर ही दु डवा सहाय लाभली तर हें योिन पोंताक
संपका: सुशेग लैफ्लैन: ०८२४२९८३४४४.
पाववन चडीत टडमेनटशया टपडे सतां क कुमक करंक साध्य आसा म्हणता डो|
प्रशसती:
लवीना. डो| लटवनाक टतच्या समाि सेवे खातीर ह्या बर््या योिनाक कोणाक कुमक करंक
प्रशसत्ो सोधून आयल्यात. म्याक्स्स आनी
खुशी आसा तर डो| लवीनाक वािस्आप
िेस्सी
मुकां त्र संपका कर््येत: ९४४९८३०१८६
‘इं िर्न्याशनल ईन्स्टिट्यूि ओफ पबलीक
रसटकन्हा
हाणी
स्थापलेल्या
पोटलसी (IIPP)’् हां चे थावन २०१९ व्या 14 वीज क क ों णी
वसाा ची ‘समुदायाची अपरतीम मुखेली’् प्रशसती
लाभल्या.
भारताच्या
तरबेती टदता.
७३व्या
स्वातंत्रोत्सव संदभीं रोशनी टनलय वालेस्टन्सया
त्ाच परीं दे रळकट्टे येनेपोया मेटडकल
मंगळू र
कोलेटिच्या
हां गा
चलेल्या
स्वातंत्रोत्सव
संभ्रमावेळी (१५-०८-२०१९) ही प्रशसती
‘बयोएटथक्स’्
आनी
‘एम्एस्डबल्यू’्टवभागां नी टशकयता.
टतणे स्वीकार केली. डो| लवीनान ‘िीवघात- कारण आनी सामािेक टदया टनस्वाथी सेवे खातीर
आडावणी’् तशें ‘मेतेर््पण’् टवषीं सबार
वामंिूर टफगाि सभा सालां त ‘लयन्स क्लब
टशक्षकां क, टवद्याटथांक तसें हे रां क तरबेती
प्रशसती २०१९’्टतका फावो िाल्या.
कामा साळां चलवन वेल्यां त. असल्या गंभीर संग्ती टवषीं रे टडयो, िे टलटवषन आनी इतर
आळवास ईन्स्टििू ि ओफ इं टिटनयररं ग
सामािीक िाळी िार्ग्ां मुकां त्र िागृती
आनी िे क्नोलोिी, टमिार, मूडट्बद्री हां चे
उियल्या.
थावन ‘अंताराषिर ीय स्त्रीयां चो दीस प्रशसती २०१८’् टतका
वसाा
गाडा टनंग, संगीत, साटहत्, प्रवास/पयण, बूक
मूड्टबटद्रच्या रोिरी क्लब्बान माचाा च्या ८
वाच्चे असले बरे हव्यास टतचें टदस्पडतें
ताकेर टतका गौरव पाठयला. तशें हे र सबार
टिवीत चड संतोसभरीत कताा म्हणता डो|
मान सन्मान टतका मेळ्ळ्ळ्यात.
लवीना.
इतर सेवा
प्रकि िालीं बपाां :
डो| लवीना आपलो वेळ हे र सेवेकी टदता.
डो| लवीना एक बरी बरवपीण िावनासा.
कामेटलतां च्या
डे क्कन हे रालड, दी टहं दू, कोसिल िै म्स,
ररटशवन धामीक
तसल्या
लाभल्या.
ध्यानवन,
त्ाच
ध्यानसधन,
आध्यात्मीक
भयटणंक
केंद्रां नी
आध्यास्टत्मकता,
उदयवाणी
तशें
हे र
पत्रां नी,
टववीध
म्यागझीनां नी तशें कोंकणी पत्रां नी मटतच्या
संतोसभरीत उतर प्राय, ओत्तड टनवाहण,
टपडे क
सलहा टनपुणता असल्या टवषयां चेर ती
अमाल्पन, 15 वीज क क ों णी
संबंधी,
मादक्दृव्य
िीवघात,
घरां त
व्यसन, शोषण,
अलिमैर्स ्
टडमेस्टन्सया,
क्यान्सर
समाटिच्या
सेवेक
समपूान
टिण्येची
टपडे सतां ची ितन, असें टववीध माहे त टदं वचीं
साथाकता िोडच्या डो| लवीना नोरोन्हाक
टतचीं बपाां प्रकि िाल्यां त, िाते आसात
वीि कोंकणी ई पत्र उलाटसता, आनी टतका सवा बरें माग्ता.
सवा बरें िां व: िायतें
धन
टदवें
आपणावन
आपणा
इतल्याक संतोसान टियेंवच्या बदलाक, दे वान आपणाक टदलें धन टदवें, िाण्वाय आनी दे णी सगळें पेल्याच्या आनी
- ररचडा अलवारीस, कोडे ल
------------------------------------------------------------------------------------
16 वीज क क ों णी
17 वीज क क ों णी
आलजैमसस डिमेनशीय
चाल्त्त्ा भाशेन “सयर्बयर”् “अरळू मरळू ”्
मणोन सबारां नीं टववीध नावां नीं वोलां वची आलिैमसा
टडमेनशीय
(Alzheimer’s्
Dementia) एक मेंद्वाची मारे कार, गूण िायन तसली टपडा. संसारां त लगबग ५०टमलीय लोक ह्या टपडे न वळवळता. भारतां तय ् ी टडमेनशीय टपडे सतां चो संखो
टदसां दीस चडोन्ंच आसा. डोकिर एलोयस िो. लवीन नोरोन्हा
आलिैमर मळ्ळ्ळ्यान पयले पाविीं ह्या 18 वीज क क ों णी
टपडे टवशीं संशोदन कना बरटययान ह्या
नीद उणी िां वची, कोलेसिोरोल चड
टपडे क ’आलिैमसा टडमेनषीय’्मणोन नां व
आसल्यार टडमेनशीय ररसक चड.
टदलें. सपिें बर मयनो ह्याच्च टपडे क समपूान दीवन ह्या टपडे टवशीं लोकाची समिोणी
तर ह्या टपडे चीं लक्षणां कसलीं?
चडोवंक संसार्बर प्रयत्न िावन आसा. सुवेर उगडास उणों िंावन येता: आत्तां आलिैमसा टडमेनश्याक कारण टकतें?
सां ग्लें अन्येक घड्े उगडास नां . आपूण िेवलां गी, खेलां गी म्हळ्ळ्ळ्याचो टवसर पडता
चडावत प्राय िावन येताना िां वच्या िीव
िायान “म्हाका घचीं वाटडं च्च नां त;
कोशां च्या बदलावणेक लागोन मेंद्वाटभतर
िेटवनासताना सबार दीस िाले”्अशें मणोन
थोड्ो गां िी UÁAn (Neurofibrillary
मोगाच्या मनशां चेर अपराध मां डचें सदां चें
tangles) उबितात आनीं ह्या ववीं िीव
िाता. टवचार्लेंच पत्ाा न पत्ाा न टवचाचें;
कोश नास िातात. अशें िायान क्रमेण
सां ग्ंच सां गचें सामान्य. र्ग्ास पेिोवन टनदोंक
मनश्या कुटडचीं तशें मटतच्या कामां नीं
वेचें, पालवोवंक टवसचें. दार घालुंक टवसचें,
बदलावण िाता. पूण दीस वेताना टपडे चीं
चावी खंय दवरल्या, वोकल खंय दवरलां
लक्षणां चडोन्ंच येतात आनीं नास िाले
म्हण
मेंद्वाकण पत्ाा न टिवाळनां त. टपडे चीं लक्षणां
वोरां गिल्यान सोदना कररिय पडता.
कळीत
िायनातल्यान
बेश्टेंच
टदसोन येंवचा सबार वसाां पयलेंच मेंद्वाटभतर बदलावण
िाता
मणोन
संशोधनाद्वारीं
कळीत िालां .
एकेक पाविीं वसतू थंय हां गा दवना सगळ्या
घरां त सोधचें, वोकल दोळ्यां क आसतानां च्च सोधुंक वेचें टपडे चें लक्षण नंय. तकलेर हिार
कुिमां त लागटशल्या संबंटधंक ही टपडा
रिावोळी आसताना टवसचें, सोप्यार थावन
आसातर तां च्या भुर्ग्ाां क प्राय िावन येताना
कुिनाक
पावताना
टडमेनशीय येंवचे संभव चड. लेकावोतें
आटयलीं
मण
टपयोवणे, धुंवरापान, गोड मुताची टपडा,
टडमेनशीय मणोन टभयेंवची गिा ना.
काळिाटपडा, व्यायाम्रहीत टिण्येशैली,
19 वीज क क ों णी
आपूण
घुस्पडचें
टकत्ाक आलिैमसा
प्रां य्वंता थंय थोडे पाविीं रग्तां त सोटडयं, पोिाटसयं अशें गिेचीं इलेकिर ोलैि प्रमाण उणें िाल्यारी इस्टलशी मटतची घुस्पड िां वटचयी आसता िायान आपणाक टडमेनशीय म्हणोन टचंतचें नंय. रग्ताची तपासणी केली तर कारण टकतें म्हण स्वषि िाता.
नां व सां गोंकी तां कां कळाना िायान
टचंत्ां त घुस्पड-गोंदोळ: मेंद्वा टभतरल्या बदलावणेक लागोन टचंत्ा सक्तेचेर प्रभाव पडता
रावतात. आपणाचो टवळास, घच्याा मनश्यां चें
आनीं
टडमेनषीय
खंच्येय
टनधाा र
करंक
टपडे सतां क
कषि
माताा त.
उलयताना सुढाळ उत्रां सुिानां त. थोडे पाविीं सब्द मेळानां त िाल्यान संभाषण कश्टां चें िाता. आपणाक टकतें िाय, टकतें िाता मणोन सां गोंक िायना. हे रां टनंच समिोन तां कां खावंक टपयेवंक दीवन, काक्साक आपोवन वोरंक अशें तां च्यो कुटडच्यो गिो टतसुांक कुमक कना सवा
ररतीन तां ची ितन घेिाय पडता.
टपडे सतान सां गाता कोणी नासतां घर भायर सरानाशें पळे िाय पडता. आकां त, बेिाराय, दु बाव, गवा, राग अशें भावनात्मक बदलावण सबारां थंय पळे वंक
मेळता
िायान
थोडे
पाविीं घच्याा
मनशां चो दु बाव- “म्हिे पयशे काडतात, म्हिें
बां गार
चोरलां ,
म्हाका
मारंक
सोदतात;”् अशें हे रां चेर अपवाद घाल्त्चोय आसता. सशीन कोणी ना िायारी कोणगी आसा मणोन टचंतचें, तां च्येलागीं संबाषण
कचें,
हात-भास
कना
उलोंवचेंयी
(Hallucinations) टदसोन येव्येत.
थोड्ा काळा उपरां त आपूण खंय आसां , आपणाचीं घचीं कोण, मोगाचीं मनशां कोण कळीत िायना. दीस व रात, वेळ टकतलो, खंचो मयनो, इस्वी खंची हाचें टगन्यान्यी
माज्वाता. घरा थावन भायर गेल्यार पािीं येवंक कळानासतां मयलां गिल्यान चलोन्ंच
उज्याकाटडयो, खोले, कोयर घरा टभतर हाडन
आल्माररं त
दवचें,
वसतूर,
उषयागोम्सोणी पोिली बां दची, असलें वतान
थोडे पाविीं सामान्य. तां कां समिोवंक घेल्यार राग येता दे कून गुमान दीनासतां
20 वीज क क ों णी
तां च्याटयतल्याक सोडल्यार बरें .
आनीं थोडीं मासळी खां वची बरी मणतात. रग्तादाब,
कोलेसिोरोल,
टपडा पररटपकायेक पावताना, चलोंक,
काळिाची
टपडा
उिोन
वैद्यकीय सलहा घेवन टनयंत्रणार दवरल्यार
बसोंक
कषिां चें
िाता,
मुता
पोटतयेचेर, अनटकटिचेर टनयंत्रण चुक्ता.
डयटबिीस,
आस्यानी
वेळार
बरें .
आपणाटयतल्याक िेवंक, नावंक, िायना. टनमाण्या हं ताक पावताना गोि टगळुं क,
सब्दां -गोंदोळ, सुडोकू, चेस, बूक वाच्चे-
चाबोंक असाध्य िाता. खेलें खाण थोडे
असले टगन्यान वाडोंवचे, मत चुरूक कचे
पाविीं पोप्सां क
येंवची
हव्यास मेंद्वाक टक्रयाळ दवरंक सक्तात.
साध्यतायी चड. टदस्पोडत्ा सवा कामां की
टपडा आयल्या उपरां तय ् ी संगीत, नाच,
हे रां चेर होंदोन रां वची पररस्टस्थती उबिाता.
विां त्रां खेळचें मटतची सकत वाडोवंक
टचटकत्सा कसली?
उपकाताा त.
टपडा गूण िायना तरी थोडीं वसाां पुणी
टनवृत्त िाल्या उपरां त्यी खंचायी कामां त मत
टपडे चीं लक्षणां टनयंत्रणार दवना पररसटठती
मग्न दची. पगार नाका िाल्यारी खंय पुणी
अटनकी टभगडनाशें करंक िाता दे कून
संस्थ्यानीं स्वयंसेवक िावन सेवा टदव्येत.
तुताा न
तज्ञां ची
‘आयचें आि फाल्यां चें फाल्या’् मळ्या
सलहा
ध्येयखाल
वेची,
उसतुरें
मानसीक
(Neurologist/Psychiatrist)
टियेंवचें
वािपी
िावनासा.
घेतल्यार, टडमेनशीय म्हण खात्री िातच
लेकावोतो हुसको, खंत भलायकेक, तेंयी
उगडासाची सकत चडोवंक, उचां बळाय
मटतच्या भलायकेक बरें नंय.
उणी करंक, बरी नीद पडोंक वकात टदव्येत.
ितन कतेल्यां क थोडे टहशारे
टपडा आडावंक टकतें कऱयेत?
आलिैमर टपडे सतां ची ितन कचें काम सुलभायेचें
न्हय.
मोगाच्या
मनशां क
रां दपां त, िेवणां त हळटदचो उप्योग चड
सोसटणकाय, दयाळाय बोव गिेची. पुरासण
केल्यार बरें म्हण थोड् ्ां चो वाद िाल्यार
िाया वेळार हे रां ची कुमक घेंवची बरी.
21 वीज क क ों णी
टभयेतात िायान टनदच्या कुडां त इलो उज्वाड दवरल्यार बोरें . टदसाक टनदचें आडायल्यार रातचें नीद सलीसायेन येता. थोडे पाविीं टनदे च्यो गुळ्यो वापाररिय पडता. एकादवेळा टपडे सत आि सोमार न्हय घरां त
ित्नेची
िवाब्दारी
एकल्याचाच्च
आयतार मणोन तका करीत तर टपडे सतान
खां द्यार दीनासतां कुिमाच्या हे र सां द्याटनंयी
सां ग्लें साकें म्हळ्ळ्ळ्यान आमकां कां य
वां िून घेतली तर टपडे सताकी बरें .
लुक्साण िायना.्‘तीं टपडे सतां , म्हिें टगन्यान साकें आसा’्मण समिोंचें.
टपडे सताक दवरंक
ताच्या
िायना
बोगणां चेर पूण
टनयंत्रण
टपडे सत
न्हय
टपडे सताचो उगडास उणो िाला. तां कां
आस्यां नी समाधान काणघेंवचें गिेचें.
मोगाच्यां ची, सयऱयां ची वळक दरंक कषि.
िेवंक, नावंक, टनदोंक वत्ताय कररनासतां
टपडे सताक पळे वंक वेताना,्“म्हिी वोळोक
टपडे सताची मनोस्टस्थती कशी
मेस्टळ्ळ्ळये, हां व तुज्या मावशेची धूव,”्म्हणोन
आसा तें समिोन चल्त्चें.
टपडे सताची तकली टवरार कची न्हय. आमी कोण आनीं टपडे सत आमकां कसो/कशी
चडावत
टपडे सतां क
दीस
बुडताना
काविेणी, आकां त, टभरां त चड आसता.
लेक्ता म्हण कळीत आसताना पतूान पतूान
टवचाची गिा ना.
रातीं टदवे पालवायल्या उपरां त टनदोंक ------------------------------------------------------------------------------------
22 वीज क क ों णी
रगत आनी रग्तादान
प्लास्मा म्हळ्ळ्ळे दोन प्रमूक वां िे आसतात. :िो. एिवर्ि नज्रेत रगत आमच्या कुटडचो प्रमूक भाग. कुटडं त
रग्ताकणां पयकीं तां बडे कण, धोवे कण
सुमार ५ थावन ६ लीिर रगत आसता आनी
आनी प्ल्ल्याटिलेि म्हळ्ळ्ळे तीन थराचे कण
भलायकेवंत मनश्याच्या िडायेचो बारां त
आसात.
रग्ताचो अर््द्या प्रास चड वां िो
एक वां िो रग्ताचो. (म्हळ्यार ६० टकलो
प्लास्मा
म्हळ्ळ्ळ्या
तुकच्या मनश्याच्या कुटडं त ५ टकलो रगत
िावनासता. प्लास्माचो व्हड वां िो उदक
आसता). आमच्या रग्तां त रग्ताकण आनी
आनी ह्या उदकां त ग्लुकोस, थरावोळ
23 वीज क क ों णी
दृव्य
वसतू
थावन
लवणां , प्रोिीन आनी हे र वसतू स्टखरोन
म्हळ्ळ्ळ्या
भागां थावन
तयार
िातात.
आसतात. रग्ताकण प्लास्मां त आसोन,
तां बडे रग्ताकण व्हड संक्यान आसोन तां चें
रग्ताकणां क एका सुवाते थावन दू सऱया
आवक चार मयने मात्र. प्ल्ल्याटिलेि नोव
सुवातेक व्हर््चें काम प्लास्मा थावन िाता.
टदसां परास चड वां चनां त आनी धोव्यािीव कणां ची आवदी थोडे घंिे ते थोडे दीस
रग्ताचें प्रमूक काम रग्तां त आसच्या िीव्
पर््यां त मात्र. पूण कुडीक गर््ि आस्या
कणां थावन िाता. रग्ताकणां पयकीं तां बडे
वेळार नीर््टदश्ट िीव कण चड मापान
कण पोप्सा थावन कुटडच्या टववीध भागां क
तयार िातात. दाकल्याक कुडीक चड
आम्लिनक पावोंवचें आनी त्ा भागां थावन
मापान
टवसर््िीत
आसचें
तां बडे कण चड तयार िातात आनी खंच्याय
कार््बन्डैआक्सायड पािीं पोप्साक हाडचें
ब्याकटिररयां थावन अक्रम प्रवेश िाल्यार
काम कर््तात. अशें मनश्याचो कुटडचो िीव तां बड्ा कणां चेर होंदोन आसता. धोवे िीव
तां चेटवरोद झुिोंक चड धोवेकण तयार िातात. अशें ब्याकटिररयां चो ताप
कण कुटडं त टमटलटिर परीं काम कर््तात
आटयलेंच धोवेकण चडतात.
िावंक
आनी भायल्या टिवीं (ब्याकिीररया, वैरस आनी हे र) थावन अक्रम प्रवेश िाले वेळार त्ा टिवीं टवरोद झुिोन कुडीक राकचें काम कर््तात. खंच्याय सुवातेर िकम िावन रगत व्हाळचेपरीं आसल्यार प्ल्ल्याटिलेि रगत घेिो
िावन रग्तावाळ िायनाशें राक्तात. अशें हे
आस्टक्सिन
व्हरंक
पडल्यार
कुटडं त रग्ताचें माप िेराल थरान टकतलें हे मोगलोबीन आसा ताचेर होंदोन कर््तात. हे मोगलोबीन कुटडं त आस्टक्सिन आनी कार््बन्डैआक्सायड सागसुंच्या कामाक
गर््िेचें. भलायकेवंत दादल्यां थंय १४ थावन
तीन्यी कण कुडीक महत्वाचे आनी गर््िेचे.
१६ ग्राम% हे मोगलोबीन आसल्यार स्टस्त्रयां
रग्ताचें आवक ल्हान
आसता.
थंय १२ थावन १४ ग्राम% हे मोगलोबीन हे मोगलोबीन
उणें
आसल्यार
कुटडं त असकत्काय, पुरासण असलीं खुणां रग्तां तले चडताव रग्ताकण हाडां च्या टभतर
आसतात. ह्या स्टस्थतेक अटनमीया म्हणतात.
आसच्या तीर््ला थावन तयार िातात आनी
िाटयत्त्या स्टस्त्रयां थंय रगत उणें आसचो वा
नीर््टदश्ट थोडे धोवे रग्ताकण टलंप्यािीक
अटनटमयाचो समस्सो आसता.
भागां तल्या टलंप्नोड, स्पलीन आनी थैमस 24 वीज क क ों णी
रग्ताांत वर्ग आनी पांगि
पंगडां त व्हड स्थान आसता. हें दान असामान्य! मनश्यान आपूण िीव आसताना आपणाक टकतेंच बादक नासतां आन्येका मनश्याचो िीव वां चोंक िाटयत्ते पाविीं टदव्येत िालें दान रग्तादान. कुटडचो हे र खंचोय भाग
वयल्याभार पळयतना तां बडें च टदसल्यार्यी
दानीक दू क वा ऊण नासतां आन्येकल्याक
रग्तां त वर््ग आसात. िात-कात-धर््माचो
सलीसायेन दीवंक िायना; आनी परत परत
बेद नासतां हर थराच्या म्हनश्यां मधें ए, बी,
दीवंक िायना. रगत िाटयत्तेपाविीं दान
एबी आनी ओ म्हळ्ळ्ळे चार प्रमूक वर््ग
टदव्येता आनी रग्तादान टदयान, दान
आसोन, हर वर््गां त आसच्या Rh म्हळ्ळ्ळ्या
टदयाक नश्ट ना मात्र न्हय िाटयत्ते पाविीं
आन्येका वसतुचेर होंदोन Rh-positive
भलायकेक्यी बरें . अवघडां च्या वेळार, तूर््त
आनी Rh-negative म्हळ्ळ्ळे पंगड आसात.
शसत्र्टक्रया िाय तर, काळिाचें आनी हे र
रगत दान घेतना हें -वर््ग/पंगड मटतंत घेवंक
थोड्ा
पडता. एका वर््गा वा पंगडाचें रगत
रग्ताव्हाळ िालो भर््ती कर््च्या पासत
आन्येका वर््गा वा पंगडाच्याक टदव्येत वा ना
दानी थावन घेत्लें रगत वापररतात.
तें नीर््टदश्ट तपासणेंनी पयलेंच नीर््दार
ह्यावर््वीं रग्तादान घेत्याक भलायकी
कर््तात.
िोडु ं क, प्राण उरोंक साध्य िाता.
रग्ता पंगड टववीद प्रमाणार
भागां चेर
शसत्र्टक्रया
कर््तना
आसतात. थोडे पंगड चड तर हे र थोडे अपरूप. दाकल्याक ओ पोटसिीव आनी ए
रग्तादानी थावन रगत घेंवच्या पयलें टनटदा श्ट
पोटसिीव तेगां पयकीं एकल्या थंय आसल्यार
थोडे तपासणे कर््तात. दाटनची प्राय १८
एबी पोटसिीव २९ िणां पयकीं एकल्या थंय
थावन ६० वर््सां टभतर आसोंक िाय आनी
आनी एबी नेगेिीव १६७ िणां पयकीं
दान टदतेल्याच्या रग्तां त हे मोगलोबीन उणें
एकल्या थंय अशें आसतात. अशें िायान
म्हळ्यार १२.५ ग्राम% आसोंक िाय.
एबी नेगेिीव रगत आसच्या दानीक दाटनंच्या
आयलेवार हे र टकतेंय व्हड ओपरे शन िालां
25 वीज क क ों णी
तर, मलेररया, िै फोयड तसल्यो टपडा
काडतात. थोड्ा संद्रपां नी भलायकेवंत
आटययो आसल्यार, दानी गर््बेसत वा
तर््न्या दादल्यां थावन
पानो टदं वची स्त्री तर रगत दान दीवंक
टततलें रगत काडतात. रगत काडु ं क चड
तत्काल िायना. रग्तां त ऊन आसल्यार,
म्हळ्यार वीस थावन तीस टमनुिां िाय
दानीक
पडतात आनी ह्या वेळार दानीक टकतेंय दू क
केन्सर,
टिबी
तसल्यो
टपडा
आसल्यार रगत दान करंक िायना. रगत
४५० टमटललीिर
वा असकत्काय भोगना.
दान घेंवच्या पयलें दानी रगत दान दीवंक योर्ग् वा ना तें तपासणी कर््तात आनी
कुटडं त आसच्या रग्ताच्या ओट्टारे मापाथावन
िोक्तो आसल्यार मात्र रगत दान घेतात.
दान टदया रग्ताचो प्रमाण भोव उणो िायान दानीक टकतेंय समस्से येनां त.
दू क नातल्लें दान
रगत दान टदया उपरां त पां च धा टमनुिां आराम
कर््चें
सोडल्यार
हे र
टकतेंय
आडकळ नासतां सदां चीं कामां कर््येता. थोडीं वोरां कुडीक भोर पडचीं कामां आडायल्यार बरें .
हां व मैसूर दाक्तेर््गी
टशकोन आसताना कौल्गोड म्हळ्ळ्ळो एकलो बां ळतेराचो
रगत
दान
िावन
घेतना
दाटनच्या
रग्तानटळयेक ल्हान सुवी तोप्तात आनी
तवळ िळार चाब्ले टततली दू क मात्र िाता. एक पाविीं दान िावन घेतना िेराल थरान ३५० टमली लीिर टततलें मात्र रगत 26 वीज क क ों णी
दाक्तेर
(गायनेकोलोटिसि)
आपलेंच रगत दान दीवन, आवय भूर्र्ग् ् ाचो
आपलें रगत दान दीवन्ंच आसतात. तां ची
िीव वां चां वचे खातीर टसझेररयन कर््तालो.
भलायकी बरी आसता.
ताच्या ह्या कामाक मान भागोवन आमी
िेराल थरान भलायकी बरी आस्यां नी
टवद्यार््टथंयी गर््िेच्या वेळार रगत दान
रगत दान टदव्येता. दान टदलें रगत
टदतेल्यां व.
आन्येका व्यक्तीक टदं वच्या पयलें दाटनच्या रग्तां त टकतेंय ऊण आसात ते तपासणी
दान टदलें रगत बारा थावन चोवीस वोरां
कर््तात.
एच्ऐवी,
हे पियिीस
तसल्या
टभतर कुटडं त तयार िाता. नव्यान तयार
टपडे चीं टक्रमीं आसात तें चत्रायेन तपासणी
िालें रगत तर््नें आनी चड सक्तेचें
कर््तात. असले टकतेंय टपडा आसल्यार
िायान िाटयत्त्या दाटनंक रगत दान
दानीक घुिान कळोंवची वेवसता आसता.
टदलेंच कुटडं त उलास भोगचो आसता.
आनी तसलें रगत हे रां क टदनां त िायान िेराल थरान रग्तादान घेतय ् ान टकतेंय
एक पाविीं दान टदया उपरां त सुमार ५६
टपडा येनां त. रग्तादान एक महत्वाची कर््नी
दीस पर््यां त परत रग्तादान करंक निो.
िायान तवळ तवळ रगत दान दीवंक
िाटयत्ते िण, हें टनयम पाळन तवळ तवळ
पािीं कररनाये.
------------------------------------------------------------------------------------
27 वीज क क ों णी
मांगळू र श्हे र - स्मार्ट डसटी
२०१५व्या
वर््सा
भारत्बर
टवंचलेल्या
श्हे रां नी स्मार््ि टसिी योिन िार््येक
हाड्लें.
मूळ
सौकर््यां सवें
सगळ्या
टवभागां ची अटभवृद्दी मां डून हाडचेंच ह्या योिनाचो उद्दे श िावनासा. सूर््वेर स्मार््ि टसिी पट्टे र मंगळू र्चें नां व नात्लें. २०१६व्या वर््सा दू सऱया पाविीं स्मार््ि टसिी नगरां ची नां वां िाहीर कर््ताना ह्या शेरां मधें मंगळू र
त्ा उपरां त स्मार््ि टसिी योिनाखाल
आस्लें.
मंगळु रां त सभार योिनां हातीं घेतल्यां त. श्हे राच्यो गर््िो पोंताक पावंवचीं, टनतळ 28 वीज क क ों णी
दवर््चीं, सोभीत कर््चीं आनी पररसरा बाबटतचीं योिनां हां तूं आिापल्यां त. मंगळू र श्हे रां तलीं योिनां सुमार एक हिार करोड रप्यां चा खर््चार चलोन आसात. हां तूं पां यशी करोड केंद्र सर््काराचो तर टततलेंच अनुदान
राज्य
सर््कारान
गालुंक
आसा.
सार््विटनकां चें सहभाटगत्वाक्यी आवकास आसा.
मंगळू र््चा स्मार््ि टसिी योिनाचें दफ्तर लाल्भागां तल्या महानगर पाटलका भां दपां त आसा. योिनाखाल मंगळु रां त एदोळ्च वावर चला. २०२०व्या वर््सां त कोरोना
बाबटतचा लोक्डौनाक लागोन, सगळें बंध आस्या आनी भायल्या गां वचे वावराडी 29 वीज क क ों णी
तां चा
तां चा
गां वां क
पािीं पर््ताया
कारणान थोडीं योिनां अर््ध्यार राव्लीं. थोडीं आरं भ िावंक नात्लीं. आतां िायतीं योिनां आरं भ िाल्यां त आनी वेगान वावर चल्ता. प्रमूक रसत्ां नी, वृत्तां नी मात्र न्हय टभतर््ले रसते सयत रू ं द िाल्यात आनी िातेच आसात. डरैनेि पैप्लैन गाल्त्ची आनी हे र व्यवस्था चलोन आसा. रसते कोंटक्रिे न सिल्यात आनी सितेच आसात. बोरे फूि्पात नीर््माण िाल्यात आनी िातेच आसात. िारी िाया, िातेच आसच्या आनी िावंक आसच्या थोड्ा योिनां चो टववर हें लेखन आिाप्ता. मंगळू र श्हे रां त नवेंसां वां : मंगळु रां त आसलेल्यां क आनी मंगळु राक भेि टदतेल्यां क पािल्या दोन तीन वर््सां नी मंगळू र श्हे रां त नवेंसां वां टदसोन आयल्यां त
आनी येतेच आसात. हां तूं प्रमूक िावन अशीर आस्ले रसते
िर ाटफकाक आवकास आस्लो तर आतां
रू ं द िाल्यात. फोंडां नी भरोन आस्ले रसते
तसलो आवकास ना. आसल्या थोड् ्ा
कोंटक्रिीन सिल्यात.
रसत्ां नी एका वािे चो संचार मात्र साध्य िाला.
वृत्तां वा सर््कलां ची अटभवृद्दी िाल्या. थोड्ा तेंपा आदीं थोड्ा रसत्ां नी दोनी कुटशंचा
दाकल्याक सां गचें तर हं पन्कट्टा सर््कारी
30 वीज क क ों णी
कोलेिी उपरां तल्या क्लोक िवरा थावन सर््कारी बीएड कोलेि, पोलीस क्वािर््स, टपडबल्युडी, आर्िीओ दफ्तरां आनी नेहरू मयदानां मधलो रसतो (म्हळ्यार पां डेश्वर आनी रिायक वेचो रसतो) एका वािे चा संचाराचो िाला. (म्हळ्यार पां डेश्वर आनी रिायक वच्येत. पूण पािीं येवंक िायना. तेणे येतेल्यां नी दाव्याक घुंवोन नेहरू मयदाना मुकल्यान पोलीस कटमषनराचें दफ्तर, िे ि ब्यां क, राव एं ड राव सर््कल, लेटडगोशन
आस्पत्र
िवरालागीं मेळािाय).
िावन
क्लोक
आर्िीओ दफ्तरा मुकलें वृत्त काडन थंयसर िर ाफीक आयलेंड केलां . िे ि ब्यां क आनी डी.सी. आटफसा मुकलें ह्याटमल्टन सर््कल काडलां . सर््कारी कोलेि आनी िौन होला मधल्या
31 वीज क क ों णी
सुवातेर
आस्लें
गटडयाळां नी
सि्लें
पयलेंचे क्लोक िवर काडन त्ा िार्ग्ार आकर््षीत रपार नव्यान नीर््माण िालां .
काळाची अप्पण्णाची बां य उरयल्या.
रू ं द कोंक्रीि रसते आनी फूि्पात: हं पन काट्यार िायतें सुध्राप केलां . पुरातन 32 वीज क क ों णी
सुमार २४९ करोड रपय खर््चार मंगळू र्चे प्रमूक रसते कोंटक्रिीन सिंवचें योिन चलोन आसा. ह्या पयकीं हं पनकट्ट िंक्षन, कार्िरीि,
पां डेश्वर ओलड केंि रसतो, नेस्टलकायी रसतो, टमषन्िरीि रसतो आनी हे र रसत्ां क सिंवचीं कामां एदोळ्च मुगदाल्यां त. शरवू टदवळाचो रसतो, शारदा इसकोलाचो, बेसेंि कोलेि आनी हे र रसत्ां ची कामां चलोन आसात. एदोळ मुगदाया, आतां चलोन
आसच्या आनी
मुकार वावर चलोंक
आसच्या सर््व रसत्ा दे गां नी चरं डी आनी बोरे श्यो फूि्पात नीर््माण िाल्यात, िातेच 33 वीज क क ों णी
आसात आनी िां वचीं योिनां आसात. कद्री पार््क मंगळू र श्हे राचें एक प्रधान आकर््षण. हाचा मुकल्यान म्हणिे सर््क्यूि
हौस आनी मंगळू र आकाश्वाणी मधलो सर््क्यूि हौसा थावन पदवू इसकोलाचा 34 वीज क क ों णी
िंक्षना पर््यां तलो रसतो स्मार््ि कर््चें योिन चलोन आसा. आशें है िेक कर््चा ह्या रसत्ाक सुमार १२ करोड रपय खर््च पडतलो म्हण अंदाि केला. ह्या मुकांत्र
प्रवासोद्यम अटभवृटद्दचें योिन्यी आसा. प्रवाटसंक गर््िेची सर््व सुटवधा हां गासर 35 वीज क क ों णी
आसतली.
हां तूं
टकयासक
नमून्याचे
आं गटडयी आसतेले. चल्त्च्या लोकाक रू ं द फूि्पात मेळतात. ह्यासवें कद्री पार््क आनी भंवतटणचो पररसर अटभवृद्दी िातलो.
मंगळू र
कार्िरीि
मंगळू र््चें
एक
नां वाडदीक धार््मीक केंद्र. हां गा थोड्ा शतमानां ची चररत्रा आसचें सारस्वतां चें नां वाडदीक वेंकिरमण दीवळ आसा.
ह्या टदवळाचा मुकल्या आनी भंवतणी
िार्ग्ाक िें पल स्कवेर म्हणतात. हां गा वर््सावार िनेर अकेर वा फेबरवरी पयल्या
भागां त रथोत्सव िाता. हाका ‘होड तेर’
म्हणतात. ह्यावेळीं गां वचें आनी पर््गां वचे हिारों संख्याचे भक्त िमो िावन तेर वा रथ वोडच्या संभ्रमां त भाटगदार िातात. ह्या तेर
36 वीज क क ों णी
वोडच्या रसत्ाक रथबीदी वा कार्िरीि म्हण्ंच नां व.
हाचा पररसरां त थोडीं नां वाडदीक टदवळां आसात. ह्या टदवळां क संपर््क कर््चे रसते हे ररिे ि नमून्यार अटभवृद्दी कर््चें योिन
मां डलां . सवलताय,
व्यवस्थीत उदाक
रपार वाळोंक
पार््टकंग चरं डी, 37 वीज क क ों णी
चल्तेल्यां क फूि्पात, एल्इडी िर ीि लैि
मधल्या रसत्ार गिार पैपल ् ैन कर््चो वावर
आनी हे र योिनां आिापच्या ह्या रसत्ा
चलोन आसा.
योिनाक रू. सत्रा करोड खर््च िातलो म्हण अंदाि केला.
टिला सर््कारी आस्पत्रेंनी योिनां :
धर््णी टभतर््ली गिार (डरैनेि) वेवस्था:
मंगळु रां त वेनलोक नां वान आपंवची एक व्हड सर््कारी आस्पत्र. ही दक्षीण कन्नड
मंगळू र श्हे रां तली गिार (डरैनेि) व्यवस्था
टियाची तरी भंवतटणचा पंद्रापरास चड
सभार वर््सां आदीं मुस्टन्सपाटलिी आसताना
टियां थावन टपडे सत ह्या आस्पत्रेक येवन
रच्या तसली. तेदाळा श्हे र वाडोंक
सेवा घेतात. तशें म्हणताना हर टदसा
नात्लें. लोक उणो आस्लो. श्हे राची
शेंबरां नी टपडे सत वेनलोक आस्पत्रेक येतात.
उत्त्त उणी आस्ली. ल्हान गात्राचा पैपां नी
हां गासर एदोळ सुसज्जीत सर््टिकल ब्लोक
गिार वेवस्था आसा केली. तीय थोड्ा
नात्लो.
िार्ग्ां नी मात्र रच्ली. १९८० इस्वे थावन श्हे र महानगरपाटलका िालां आनी िायतें वाडलां तरी आदलीच वेवस्था आस्ली. आतां ही वेवस्था सुध्रां वचीं कामां स्मार््ि टसिी योिनाखाल चलोन आसात.
थोडीं – मुकेल िावन लैि्हौस हील रसतो, कार्िरीि, िेप्पू मार््केि पररसर, मंगळादे वी टदवळाचें पररसर, एस. एल. मथायस रसतो, महामायी टदवळाचो रसतो, शारदा स्कूल रसतो आनी हे रेकडे एदोळ्च मुगदाल्यां त. थोडीं म्हणिे बेसेंि कोलेि रसतो, िैल
रसतो, करं गलपाडी सर््कारी क्वािर््सां
38 वीज क क ों णी
आस्पत्र आसा. मंगळू र ओ्एन्टिसी एं आर्पीएल कार््खान्याचा मितेन हां गासर आतां स्मार््ि टसटिखाल हो ऊण टनवार््चो काळ आयला. रू. ३८ करोड खर््चार १२,०८९ चदर मीिर ( एक चदर मीिर म्हळ्यार
१०.७६३९
चदरफीि)
टवसतीर््णायेचें सर््टिकल ब्लोक भां दाप
तयार िातेच आसा. हां तूं १९२ टपडे सतां ची खिलीं, १२ आपरे षन टथयेिरां , प्री आनी पोसि आपरे िीव वेवस्था, एक्स्रे, स्क्याटनंग, आल्टर ा सौंड वेवस्था, मेटडकल शोप, लोंडरी आनी हे र व्यवस्था आसतले. ह्या आस्पत्रेंत हे र यी वेवस्था आसा कर््तले.
व्हड भां दाप उभार््लां . िायत्ो सवलतायो आसा केल्यात. स्मार््ि िालीं सर््कारी इसकोलां : सर््कारी इसकोलां नी बोरीं भां दपां आनी हे र
सवलतायो
नासताना
तीं
भूर्र्ग् ् ां क
आकर््षीत िायनातलो ऊण आस्लो आनी आसा. स्मार््ि टसिी योिना खाल सर््कारी इसकोलां चा सुध्रापाक ई-स्मार््ि स्कूल योिन मां डलां . सुमार रू. इक्रा करोड रप्यां चा खर््चार मंगळू र््चा सुमार तेरा
इसकोलां नी हें योिन चलयलां .
तशेंच,
लेड
गोशन
नां वार
आपंवची
बायलां क आनी भूर््र्ग्ां क सेवा टदं वची
भूर््र्ग्ां चा टशकपाक अनकूल िायशें बोरें
39 वीज क क ों णी
टशकप टदवंक साध्य िां वच्याबरी कंप्यूिर वेवस्था आनी हे र गर््िेच्यो सवलतायो आिापचीं
क्लास
रमां ,
इसकोलाचा
आवरणाची सोभाय चडं वची, इं िरलोक गाल्त्चे, खेळा मयदानाची अटभवृद्दी, िऱयाक
नीर््माण,
टडटििल
िडी
मेिीररयल,
स्मार््ि्बोर््ड, आन्लैन क्लाटसची वेवस्था, टपयेंवच्या उदकाची सवलताय आनी हे र व्यवस्था हां तूं आिापल्यात. टसवील वावराक इक्रा
करोड
आनी
इनफोर््मेशन,
कम्युटनकेशन आनी िे क्नोलोिी खातीर
तां त्रीक पंगडान हें भां दाप कोसळोन पडची
साध्यता आसा म्हण वर््धी टदली. ह्या खातीर ही मार््केि अत्ाधुनीक ररतीर सुसज्जीत िावन मोल (Mall) नमून्यार भां दंु क योिन सयत तयार िालें. पूण गिाल कोडतीक गेयान वावर हातीं घेवंक साध्य िावंक ना. कोडटतंत टवषय इत्र््थ
रपय चार करोड खर््च बसता.
िाल्या उपरां त सेंिरल मार््केि भां दाप
है िेक िां वची सेंिरल मार््केि:
(पी.पी.पी.) मादरे चेर अंदाि रू. ११४ करोड
सुमार पन्नास वर््सां आदीं बां द्या सेंिरल
मादरे चेर आकर््षीत आनी सवलतायेंनी
कोसळायलां .
सार््विनीक
–
खासगी
खर््चार स्मार््ि टसिी योिनाखाल मोल
मार््केटिचें भां दाप मसत पर््नें िालें.
हां गासर वेव्हार करंक लोकाक कषिां ची पररगत आस्ली. टसिी कोर््पोरे शनाचा
भर्लें भां दाप ह्या िार्ग्ार उभें िातलें. मल्टी लेवेल कार पार््टकंग:
40 वीज क क ों णी
मंगळु रां त
िायत्ा
वाहनां
पयण्यार््यां क चडवन वर््तालीं. आतां स्मार््ि
(िायत्ालागीं एका वर््नीं चड) असात. पूण
टसिी योिनाखाल सुमार ९५ करोड खर््चार
श्हे रां त तीं पार््क करंक िार्ग्ाचो अभाव
पबलीक - प्रैवेि पार््ि्नर्शीप (टपटपपी)
धोसता. एका मस्टल्टलेवेल पार््टकंगा बाबतीन
मादरे चेर मल्टी लेवेल कार पार््टकंग
उण्यार दोन दशकां थावन उलोणे चलां .
योिनाक
सुमार तीस – चाळीस वर््सां आदीं
टशलान्यास केलां . ओि् िूक पां च कंपेन्यो ह्या
हं पनकाट्यार
सर््कारी
भां दपाचो नीर््माण वावर चलयतेले. हें
बस्स्ट्यां ड आस्लो २-३ एक्रो िागो तसोच
भां दाप माल रपार आसतलें. दु खानां ,
आस्लो.
श्होरमां मुकां त्र वेव्हार चलवंक आवकास
खासगी
िणां लागीं
आनी
२०२१
नवेंबर
२
ताररकेर
आसतलो. तीन अंतसताचा १.६९ लाख स्कवेर फीि (चदर अडी) िार्ग्ार ४००वर््नीं चडीत कारां आनी ताचावर््नीं चड टद्वचक्र वाहनां पार््क कर््येत. ह्या मुकां त्र मंगळू र््चें वेव्हार
केंद्र
िावनासच्या
हं पनकट्टा
पररसरां त पार््टकंग समस्ें टनवार््तेलें. ह्या टशवाय हे र थोड्ा िार्ग्ां नी आनी रसत्ां नी पार््टकंगाक आवकास कर््न टदं वचीं योिनां आसात.
चल्तेल्यां क अंडर्पास: मंगळू र
टमनी
टवधान
सौध
(तालूक
आडळीत सौध)लागीं आनी कुद्मूल रं गराव िौन्होला मुकल्यान चल्तेल्यां चा अनकूला
हां गासर कारां पार््क िातालीं. सां िेचा वेळार पयटशल्या गां वां क वेचीं बस्सां येवन
खातीर टभतर््लो रसतो (अंडर्पास) नीर््माण
िातेच आसा. ह्या योिनाचो खर््च सुमार स करोड रपय. हें योिन बहुतेक वां ट्यान
41 वीज क क ों णी
महाकाटळपडपू रै लवे अंडर्पास आनी रंदाटयलो रसतो: राषिर ीय
रसतो
६६
वयल्या
नेत्रावती
संख्यालागीं थावन मोर््गन्स्गेि िंक्षनाक संपर््क टदं वच्या महाकाटळपडपू िार्ग्ार रै लवे पािे पाशार िाल्यात. ह्या िार्ग्ार रै लां पाशार िाताना गेि गालन वाहनां रावयतात. रै लवे आसटतचेर कसटलंय योिनां मां डुंक टततलें
सुलभ
टसटिखाल
िायना.
हां गासर
आतां
रै लवे
स्मार््ि
अंडर्पास
नीर््माण िाता. तशें आसतां हे र वाहनां नी आनी पयणार््यां नी शीदा संचार कर््येता. ह्या योिनाचो खर््च सुमार रू. पन्नास करोड रपय.
त्ा टशवाय, राषिर ीय रसतो ६६ सुमार एदोळ्च मुगदोंचा हं ताक आयलां . हें पूर््ण िाल्या उपरां त रै लवे िे शना कुशीन थावन
िौन्होल वा लेटडगोशना कुशीन येतेल्यां क सुशेग मेळतलो.
नेत्रावती संख्या थावन मोर््गन्स्गेि िंक्षना मुकां त्र पाशार िां वचो रसतो नेत्रावती संख्या थावन मंगळू र श्हे राक तां तुंन्ंय मंगळादे वी, रिाय, बंदर, हं पनकट्टा आनी हे र िार्ग्ां क सुमार वाि उरयता. महाकाटळपडपू मुकां त्र
42 वीज क क ों णी
पाशार िां वचो हो रसतो भारीक (स मीिर) आस्यान वाहनां पाशार िावंक मसत कषि िातले. तेदाळा तेदाळा िर ाफीक िाम आसतलें. आतां हो रसतो आिर ा मीिर रंदायेचो िातलो. टशवाय, टडवैडर, वािे टदवे, फूि्पात इत्ादी आिप्तलो. मंगळ क्रीडां गणाचें उन्नतीकरण: मंगळु रां तल्या खेळा चिु वटिकेंक मंगळ क्रीडां गण
मात्र
व्हड
क्रीडां गण
टभतर््ली
आवकास. आनी
ह्या
भंवतटणची
अटभवृद्दी मां डून हाडचीं योिनां चलोन आसात.
क्रीडां गणाचा टभतर््ल्या कुशीन प्रेक्षकां चा बसकेंवयर
पाकें
गाल्तेले.
क्रीडां गण
सुध्रायतेले.
सुधारण कर््तेले. क्रीडा होसिे लां त्यी सुध्राप
सर््टशन्ंच आसचें स्टस्वस्टमंग पूल, िे न्नीस कोर््ि, बासकेि्बाल, वाटलबाल क्रीडां गणां चे
हाडतेले. ऊर््वमार््केि लागसार कबड्डी आनी शिल ब्याडटमंिन टभतर््लें िे टडयम वीस करोड वयल्या खर््चार नीर््माण
43 वीज क क ों णी
मंगळू र श्हे राक टपयेंवचें उदाक बंिवाळ – तुंबे थावन येता. तुंबेंत नेत्रावती न्हं यक अणेकि (ड्ाम) गालन, उदाक टनतळ कर््न मंगळु राक दाडतात.
हो अणेकि ७ मीिर उबार आसोन श्हे राक धाराळ पां वच्या टततलें उदाक थंय िमो केलें आसा. पूण थंय थावन उदाक दाडची
सवलताय
सुध्रोंक
नात्यान
मंगळू र
श्हे रां तल्या टनवाटसंक टदसाचा २४ घंिेयी उदाक टवतरण करंक साध्य नात्लें. हो ऊण टनवारंक आतां स्मार््ि टसटिखाल िातलें. हाका एदोळ्च टशलान्यास केलां .
टपयेंवच्या उदका सर््बरायेंत सुधारीत क्रमां :
योिनां मां डल्यां त. ह्या वावराक सभार दीस गर््ि पडतात आसतां , टततले दीस उदाक बंध दवरंक साध्य नात्या कारणान मधें मधें उदाक बंध दवर््न हो वावर चल्ता.
44 वीज क क ों णी
गुज्जरकेरे तळ्याची अटभवृद्दी:
आवकास आसतलो. कमां ड कंिर ोल सेंिर:
मंगळु रां त सार््विनीक, टदवळां ची आशीं िायतीं तळीं आसात. ह्यापयकीं िेप्पू मार््केटिलागीं शतमानां ची चररत्रा आसचें गुज्जरकेरे तळें मसत व्हड तळें . िायत्ा
वर््सां थावन हें पाड पडोन गेलें. आतां स्मार््ि टसटिखाल सुमार चार करोड खर््चार ह्या तळ्याची अटभवृद्दी केल्या. संपूर््ण डरेस्टज्जंग कर््न तळें टनतळ केलां . उदका शुद्दीकरण घिक स्थापन केलां . पावसा उदाक संग्रह कर््ची वेवस्था आसाकेल्या.
तळ्याचा भंवतणी चल्तेल्यां ची वाि नीर््माण िाल्या. सार््विनीक कार््यीं करंक
हें मंगळू र स्मार््ि टसिी अधीन आसा कर््चें प्रमूख योिन: हाचा पयल्या हं ताचो अंदाि खर््च रू.३.२ करोड. हें पयलें हं त अनुमोदन
िालां . हें िाया उपरां त दु स्रें हं त अनुषिान िातेलें. हीं दोनी हं तां संपूर््ण िाताना सगळें
45 वीज क क ों णी
श्हे र
टडटििलीकरण
िातलें.
सकयल
कळटययो िायत्ो तां त्रीक सवलतायो
श्हे रां तल्या िर ाफीक टसग्नलां चे टसंक्रोनैशेषन
मेळतल्यो. काल्सेंिर आनी थंयच्यो सेवा: स्मार््ि पोल: टनवाटसंची समस्ां आनी तां कां पररहार आपल्या केमरा मुकां त्र श्हे रां तल्या प्रमूख िंक्षनां चेर दोळो दवर््ता आनी आपल्या डीस्प्ले
मुकां त्र
सार््विनीक
वाहनां प्रवेश - भायर वेचें नीर््वहण:
प्रकिणां
कर््ता.
श्हे रा टभतर येंवच्या आनी श्हे रा थावन भायर वेचा वाहनां चेर टनगा
एं िर्प्रैस माटनिररं ग टससिम (ई्एंएस); शेरां तल्या सगळ्या आसटतंचें ओन लैन
टसटसटिवी केमरा:
मेलटवचारण. श्हे रां तल्या सूक्ष िार्ग्ां चेर टनगा. स्मार््ि पार््टकंग: पररसर संवेदक: श्हे रां तले पार््टकंग िागे नटमयार््न मोबायल आप मुकां त्र िार्ग्ाचो सुंक संग्रहण िाता.
हवामान संस्टग्तंनी माहे त
तूर्त ् प्रटतटक्रया आनी अवघडां नीर््वहण: कसताळ सागसुंचा वाहनां चें िऱयाटकंग:
प्राक्रतीक
टवकोपावेळीं
आनी
तूर््त
संदर््भां नी माहे त कसताळ
संग्रहां त
समस्ीं
आसल्यार
टनवाटसंनी मोबायल आप मुकां त्र दु रां
संचार टनयमां चे उलंघन पत्तो वेवस्था:
टदव्येता.
वाहनां नी संचार टनयमां चे उलंघन केलो इं िटलिेंि िर ाफीक मेनेि्मेंि टससिम:
पत्तो कर््न दं ड वसूल कर््चो 46 वीज क क ों णी
सारीग नीर््वहण वेवस्था:
रगळे कां टयंच न्हय म्हण भग्तात. लोक्यी कसल्याच पूर््पूर््यां टवणें सहकार दीवन
सार््विनीक सारीग वाहनां ची संचार माहे त
आसा.
आतां मंगळू र श्हे रां त खंय पळयल्यारी रसत्ां चो आनी हे र वावर चलोन आसा. पूण थोड्ा
अटनवार््य
आनी
तां त्रीक
कारणां खातीर तशें थोडे व्याज्य कोडटतंत आस्यान थोडी घळाय िावन्यी आसा. तशें म्हणताना टनवाटसंक, वाहनां वाल्यां क आनी लोकाक थोडे तोंद्रे िां वचे स्वाभावीक. पूण फाल्यां ची अटभवृद्दी, सोभीत आनी टनतळ मंगळू र श्हे र गमनां त दवर््ल्यार हे
-एच. आर. आळव
-----------------------------------------------------------------------------------
47 वीज क क ों णी
श्रेष्ठ दान रग्ता दान
आदी ां आनी आताां...
िीव वाळोंदी हऱयेका कुटडं त
आदीं म्हज्या ल्हानपणार
टनरं तर असोंदी
रां दताली मां य रां दणी उज्यार
रग्रादान कचाां त.
पेि टशिोवंक सयत मात्े मोडकी कषिां चा कालार बोल्सां त ना दे डकी
हून कुडीक टिवाचे कण
रूच आस ली त्ा िेवणां त
दान्दी गिेक
मोग राि कताा लो कुिमां त
िीवाचे उरवणेक.
धा बारा भुगीं... सुदासुांक शीक यां व संतोसान आपुरबायेन वाडोन आयल्यां व
िीव पयलें
उरवंक िाय
आि ल्हान ल्हान कुिमां
मोल नातलें
आयलीं नोन िीक आयदानां
दे णें तें सदां य
यूि एं ड त्रो संसक्रती ग्रेसत काय व्हडपणां त िाल्या फटिती
िात ना ,मत ना दाना खातीर,
कुिमां त िर मोग ना
तां बसाणेक फरक ना
िेवणां खाणां नी रूच ना
कुटडं चे टभतर.
संभंद िर टभगडतात पकवानां सयत बेळशेतात...
वळक नाका उपकार अिवणी नाका
ल्यान्सी डसकवेरा सुरत्कल
िीव उरवंक
रगात टदतां तुका. _ रे मांि डिकूना ताकोिे
48 वीज क क ों णी
माणकां ...
गाड्े भंवतीं भंवाडो मोल उणें कर म्हणोन
याकासरी _आ् यन्सी, पालडक. तकाा री िाय तकाा री
आवाि आयलो मागाा री बाबून भायर पळे ताना आसलो एकलो याकाा री.
याकाा ऱयाक वेडो मौशी येता उिाउिीं तोवशीं घेता सिासिीं याकार िाता एकदम खुशी टमसाां ग टदता मुिीन मुिी --------------------------------
उपकार
सदां तो येतालो तकाा रेचो व्यापारी
हां व टविेत िाल्यार
टपंदकर वसतूर घाल्तालो
कारण तुमी सबार,
पळे वंक एकदम पापारी
असमाधान अतृप्ती हुसकार केल्यात पाठ्िीण भर.
ल्हान एक लोिची गाडी चार ताका रोदां
- रे मांि डिकूना ताकोिे *
ताचे वयर तकाा री घालन
----------------------------------
लोिू न हाडी सदां .
विपण
पालो बािी िोमेिो मुळो आलें बिािो सां गो टमसाां ग बेंडां संगीं वां यगीं मोगीं दें िो सगळीं येतात घरा भायर
बळ पयशां नी िाटयना बदीक िीव वां चाटयना िोडु लो मोग तर ना सलाम कां य मोल ना. -रे मांि डिकूना ताकोिे 49 वीज क क ों णी
मुगद
हुसको...
हासो म्हिो काराणटवणे
कषिां चा धऱयां त भती
भुर्ग्ाा पणाल्या उडासां त,
हाडीत तर पेल्याक पररस्टस्थती,
आि तसले अवकास उणे
एक घडी हुसको आमचो
टिटवताचा कषिा- अकां तां त.
हुरूप दीत दीषि मोगाची.
- रे मांि डिकूना ताकोिे
- रे मांि डिकूना ताकोिे .
-------------------------------------
टीक टीक... दीस ते आमचे आसले सुखाचे वेळाक हाताचें वोच भां दचे, आतां पां यां क रोद भां दचें आनी आम्सोरान पुसात ना म्हणचे. - रे मांि डिकूना ताकोिे . ----------------------------------
पररशुध्ध... दु खां हाडवंक मनशां चा टिटवतार टशकािाय म्हणोन ना इसकोलार, हासो हाडु ं क पेल्याचे तोंडाचेर
काळचाची टनतळाय िाय मोस्राचेर. -रे मांि डिकूना ताकोिे .
चत्राय... बगलेन चलोन वेचो चेडो
हात टबिायना िाग्रूती थोडो, मुकल्यान येता तर रे डो रसतो सोडु ं क कररनाका तडोव. - रे मांि डिकूना ताकोिे . -----------------------------------
भावार्स... मरण म्हिी उत्रोण भवास्ाची ती टनसण टियेिाय आसोन वां चािाय मोरोन. - रे मांि डिकूना ताकोिे . 50 वीज क क ों णी
मासक
कोक टे ल...
भायर कशेंय िालेंमू...
कोक िे ल, मोक िे ल म्हण
घरा टभतर'य घाटलिाय पडता म्हाका
दी इलो बायलेक मोगान
मासक! मागीर टतच्च म्हणता
न्हय तर,
भायर टपयेनाका
हां वें टपयेलें पाकुांक
घराच टपये
बायलेन म्हज्या हुं गोन पळे ल्यार
माकाय इलो दी वोतून
म्हज्या टिवाक आसा ररसक... --जोस्सी डपांटो, डकडिगोळी - डवल्प्रेि आर., पाांगळा
-----------------------------------
हुांगची सवय
स्पधो... आक्रेच्या घटडये तुिें नां व काडून
असच्या बायलेक
दू सऱया कोणाचेंगी
मोगान इलें
घुसायलां खंय...
वोतून दी
हुं गोंदी....
टमत्रान एकल्यान धां वोन येवन
घोवाक हुं गच्याकी
खबार टदली...
बािली हुं गची िीवाक बरी
हां व मंद हासलोo
टतका इलें कळोंदी.
माका हें नवें न्हय...
- डजयो अग्रार
ते... 51 वीज क क ों णी
नां वा खातीर टियेतेले...
आमकां कोणाचेंय मरण्िाता िाता मोणाा मीस...
हां व... टिटवताक एक नां व सोधून आसुलों...
आमी तानेली अत्मे स्टस्पररताक तानेवन च भंवतां व
- नवीन डपरे रा, सुरत्कल
कोणी टदं वचे आसल्यार
-----------------------------------
कोळशे कोळशेय भताां व.
आमी तानेली अत्मे आमी तानेली अत्मे
_ रोनी क्रासता केलराय ---------------------------------
आमची तान भागची न्हय
भुगीं
आमी भुकेली अत्मे
खंचीय भास तां कां येना
आमची भूक टनंवची न्हय
टहशारे तां कां समिानां त कपि तां चे थंय ना
आमची तान उदका धाररची न्हय
सत फि तीं नेणां त
न्हय अमृता झररची िात - कात तां कां कळीत ना
ही तान आबलेशी आं यड्ां ची
ऊंच - नीचाची पवाा ना
बोतलेंतून दें वच्या स्टस्पररता व्हाळाची
बऱया वायिाची खबार ना चूक साक्याा ची िाण्वाय ना
आमकां तानेवंक नीब नाका आमकां भुकेवंक रे ग्र नाका
हासो तां चें दायि
बड्डे , कािार,कुमगार
सदां टनतळ मन
वोल,वोकाल, रोस
खत नातलेलें काळीि
हां ची टबल्कूल वोड नाका...
िां व तां चें िीवन नंदन
52 वीज क क ों णी
टशक्यां टलसां व भुर्ग्ाां थावन
आं िीक आि ताप खंय
साचाा क टनषकळं क िीवन
दु खेसत ’इमोिी’्धाडलें
काळिां मनां नीं टनतळ िावन
सेज्रा घरा भुगें िालां
एक िाव्यां चुकल्यारी टवस्रोन...
’हे प्पी फंे स’्सोडलें
जेनेट वास
स्कूल टिचेर टनसना पडल्या टवटडयो काडन धाडल्या
स्माटस फोनाां
’LOL'््म्हण मेसेि सोडली म्हाका ग्रूपा थावन्ंच काडला!
आमच्या घरां त चार िणां पूण गिेक आसात आि फोनां
िेवणा फोिो ’अपलोड’्केल्यात भुकेन येतात वोडी
दोन फोनां पप्पाचीं
“राव मा थोडे लैक्स येंवदी”
’टबटसनेस’्आनी 'पसानल’
मामी मागीर वाडता कडी!
दोन फोना मास्टमचीं ’फ्याटमली’्आनी ’सोसायिी’
अशेंच मुकार वचात तर टकतें िायत कळाना
दोन फोनां भयटणचीं
घर, कुिाम कोणाक िाय?
’बोय फ्रेंड’्आनी ’अदसा’
फोनालाटगंच लग्न कोण्णा!
दोन फोनां माकाय िाय ’फं्रें डस’्आनी ’पोली फं्रें डस’
_ वाल्टर दाांतीस, डकडिगोळी. -----------------------------------
िेवणा मेिार बसोन आमीं ’च्याटिं ग’्बरें कताां व िेवतां िेवतां सूख दू :ख
रग्ता दान
आशें
फोनाद्वाररं च वां ितां व
ताच्या रग्ताक हो तानेलो...
53 वीज क क ों णी
ताच्याच रग्तान
व्हिवीक
हाका वां चयलो
भलायकेंत आसताना
_लवी, गांडजमठ. ____________________________________
रगात आनी वोट
कां िाळ'ले रं ग ना पडले उपकाराक
िीव वोडताना... रग्ताक तानेयां क रग्तां ती टदसता िात...
टशरें त रीग'या
तां कां फकत्त
सुटवये धोम्सेन
वोिाची टगरां त.
तां बड्ा रं गाची व्हडवीक पाचारली.
_ जोस्सी डपांटो, डकडिगोळी. _ लवी गांडजमठ. ________________________________ रां ग
रग्ताक रं ग एक'च्च िीव राकचो रं ग सोदचो रग्ता दाटनंनी मात्र _ लवी गांडजमठ. _________________________________
54 वीज क क ों णी
पोक्री माांकोि
कूर््ली ताका पळवन
चीना दे शाच्या दर्यातडीर एक मां कोड
“मां कडामामा,
आनी एक कूर््ली टियेतालीं. मां कोड मेपल
बररनां वे? टकतें वोंकोंक कषिाताय?”् म्हण
रकावयर रावतालो आनी कूर््ली एका
भीर््मोतेन टवचाररगली.
टकतें
तुिी
भलायकी
व्हडल्या फात्राच्या माट्यां त रावताली. एक दीस हीं दोगां य सां गाता मेळ्ळ्ळीं. मां कडाच्या
मां कोड दु केसतापरीं निन कररत्त “टकतें
हातां त एक अंबो आस्लो आनी ताचो रोस
सां गचें भावा हो आं बो कूस्लो हाचो रोस
टचटवत्त तो खुशेन आस्लो. एकाच्छाणे ताची
टचंवून म्हिी भलायकी टभगडल्या वोंकोंक
दीषि कूर््लेच्या हातां त आस्या टमिाच्या
येता.”् म्हणालो “तशें िाल्यार ही टमिाची
टबसकेटिवयर पडली. आं बो खेल्या उपरां त
टबसकीि
टमिाची टबसकीि खेल्यार टिबेक भारी रूच
खा रूच बदटलल्यार कूस्या आं ब्याची
लाग्ता म्हण
रूच पयस सरोन टिबेक बरें पण लाभता”
टचंतून ती टबसकीि आपणावंक प्ल्ल्यान कर््न
कूर््लेन सत्त्यान सां गलें.
आपणाक वोंकुंक िायापरीं नािक
कररलागलो.
“ओहो!......... टकतलो दयाळ तूं, तुज्या टबसकेिी बदलाक हां वें तुका टकतें टदव्येत?” 55 वीज क क ों णी
मां कडान टभतर््ल्या टभतर संतोस पावात्त
मां कडान कूर््लेच्या सटत्तपणां त वायि्च
म्हळें “आं ब्याची पार दी पुरो”्म्हण
टचंतलें रकार चडून आं बे काडन तो
कूर््लेन सत्त्यान सां गलें. मां कडान कूर््लेक
एकलोच खावंक लागलो.
आं ब्याची कोय टदली आनी टबसकीि
हें पळवन कूर््ली घाबर््ली, ती ताचेलागीं
घेवन रकार चडलो.
“आशें टकत्ाक कर््ताय? म्हाकाय थोडे आं बे दी”् म्हणाली. पोक्री मां कडान एक
कूर््ली पार घेवन भायर सर््ली पार टकतें
रोसाळ आं बो कूर््लेच्या आं गावयर उडयलो.
कर््ची? फोडन टभतर््लो तीर््ळ खां वचोगी
ताचो रोस कूर््लेच्या आं गार पडोन टतचें
या
आं ग अंि अंि िालें. टतका चलोंकय ् ी कषि
लावन रूक कर््चो ? अशें ती टचंतच्यार
मार््ले हें पळटयलो
पडली. टनमाणें त्ा पाररं तल्यान आं ब्याचो
मां कोड रका वयले आं बे पोिली भां दून घरा
रूक कर््चेंच बरें म्हण टचंतून टतणे एक
व्हर््न गेलो.
पोंडकूल कर््न तां त्नं ती कोय धां पून माती घाली रात उत्रोन दीस उज्वाडताना अिापीं
त्ा रातीं िोर पावस आयलो, कूर््लेच्या
त्ा पाररं तल्यान रूक वाडलो. सां िे
आं गावयलो रोस पावसाक कर््गालो अतां ती
टभतर ताचेर मसतू आं बे उमकाळोंक
सराग चलोंक लागली.् ‘मां कडाक हां वें
लागले. कूर््लेक तें पळवन एकदम संतोस
इतलो उपकार केलो आनी ताणे म्हाका
िालो.
अनुपकार्पण दाकयलें, कशेंपुणी ताका बूद
आं बे खावन पोि भरंक टचंतलें टतणें. पूण
टशकयिे म्हण टचंतून आपल्या सर््व
रकार
सयऱयादयऱयां क
चडचें
मां कडाची
कशें?......
कुमोक
त्ा
कामां त
टवचारंक
टचंतून
ताचेसर््शीन आयली.
ही खबर टतणें कळयली. सकडां नीं मेळून मां कडाक बरी बूद टशकवंक योिन रूपीत केलें. दू सऱया सकाळीं कूर््ली मां कडाच्या
“मां कडामामा, तुवें टदली पार अतां व्हडलो
घरा मुकल्यान गेली. मां कोड टतका पळवन
रूक िाला ताचेर राटशंनी आं बे आसात.
“सकाटळं फुडें खंय भायर सर््ली कूर््टलबाये,
म्हाका रकार चडोंक येना. तूं रकार चडोन
म्हाका टमिाची टबसकीि हाडल्यायगी
थोडे आं बे काडन सकयल घाल”् म्हणाली.
टकतें?”्म्हण मसटकरे न टवचाररलागलो
56 वीज क क ों णी
कूर््लेन गोड्गोड उत्रां नी “टबसटकिां ची एक
आस्या त्ा मूसां नी मां कडाक रे वोड
पेि्च म्हज्या टबळां त आसा, तूं रूक सोडन
घालन
घरा ये तुका िाय टततल्यो टबसटकट्यो
बोब
टदतां ”्म्हळें कुरलेन,
कररलागलो. टततल्यार ताचो पाय टनसर््लो
चाबोंक घाटलत्त
सुरकेलें भायर
दां वचें
मां कोड प्रेतन
आनी पाय लागटसल्या खां ब्याक लागोन कूर््लेन
खां बो ताच्या पेंकडार पडलो
मां कडाक आपल्या घरा आपोवन वेलें. एका
मां कडाची स्टस्थती भोव खंटतभरीत िाली.
कुडां त लां कडाक उिो िळतालो. बरें टहं व
मोंवाचे मूस चाबून ताची तकली फडताली.
आस्यान मां कोड उज्यासर््शीन गेलो
उज्याक लागोन ताचें आं ग हुल्पालें. अतां
टबसटकट्यां ची पेि खंय आसा म्हण तो
पेंकाड्यी मोड्लें मां कोड टबक्कोन
टवचाररलागलो.
रडालागलो, रडतां रडतां ताका आपली चूक
कूर््लेन िळची टशगडी ताच्या आं गार घाली
कळीत िाली.
त्ा टशगडे टभतर टतणे एक पिाकीय दवर्ली
“कूर््ली माम्ये, म्हाका भोगशी आनी मुकार
उज्यां त मां कडाचे हात पाय हुल्पाले उिो
हां व असलीं पोटक्रपणां कर््न कोणायचेंयी
आं गार फोड आयले. मां कोड दु कीन
मन दु कयना’’
नाचालागलो
रडात्त म्हळें मां कडान. कूर््लेक मां कडाची
थंयसर उदक्यी नात्लें.
बीर््मोत टदसली टतणें खां बो काडन कुशीन दवर््लो हुल्पाया आं गाक वोकत लावन
टततल्या
पट्टी घाली आनी उपरां त ताका टमिाची
टभतर कूर््लेन आपणें रास केले म्होंवाचे
टबसकीि खावंक दीवन घरा व्हर््न पावयलें.
मूस भायर सोडले. सगळो दीस भुकेन
---------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
57 वीज क क ों णी
पद्मश्री’रशसती जोिललो अक्षर साांत हरे कळ हाजब्बा ० डसज्येस ताकोिे
स्वीकार
केली.
ह्या
कार््यक्रमां त
उपराश्टर पती वेंक् नायडू,
प्रधान मंत्री
नरें द्र मोदी, घर मंत्री अमीत श्हा आनी हे र
सबार गण्य व्यक्ती हािर आस्ले. ---------------------------------------
नवेंबर ८वेर ढे स्टलंतल्या राश्टर पती भवनां त चलल्या प्रशसती प्रधान कार््यक्रमां त
राश्टर पती रामनाथ कोटवंद हाणें, अक्षर सां त हरे कळ हािब्ब हाका भारत सर््कारान टदं वची अती व्हड नागरीक प्रशसती ‘पद्मश्री’् दीवन मान केलो.
हरे कळ हािब्ब
सदां चेपरीं धवें मुंडू(धोती) आनी धवें कोमीस (शर््ि)न्हे सून
आस्लो.
ताचें
नां व
आपयताना पां यां च्यो व्हाणो टनकळावन खाली पां यां नी वचून ताणें ही प्रशसती
हरे कळ
हािब्ब
म०गळू र
शहरा०त
टचतुरल्यो टवकून आपलो टदस्पोडतो ग्रास िोडचो एक भोव सादो, सरळ व्यक्ती. एक टवटशश्ट
थराचो
सपणेली.
आपणे०
समाटि०त का०य तर्यी बरे ०पण कररिाय म्हळ्ळ्ळी ताची खत्कती आशा. टदस्पोडते०
58 वीज क क ों णी
टचतुरल्यो टवकून आपल्या उरोवणे०तल्या
कश्टी, साहसी तशे० प्रामाणीक व्यक्ती.
पयशा०नी एक इसकोल बा०दू न ताचा
ताची टदस्पोडती
हळ्ळ्ळे ०त केया टशकपा क्रा०टतटवशी०
रपय. टशकप ताका ना तर्यी हे र भुर्ग्ाा ०क
एक झळक.
टशकपाद्वारी० बरो फुडार दी०वक तो
िोड चडु णे १५०-३००
अत्रेग्तालो. टचतूर््ल्यो व्यापाररसत शाळे चें सपण. एक पाविीं रसत्ा बगलेन हािब्ब टचतूर््ल्यो टवकुंक बस्लो. तवळ थंयसर पाव्ले एके टवदे शी स्त्रीयेन हािब्बाकडे इं गटलशान टचतूर््लेंचें मोल टवचार््लें. पूण हािब्बाक िाप दीवंक कळोंक ना. तेन्नां च ताका टशकपाचें महत्व कळ्ळ्ळें
आनी
आपणाचा हळ्ळ्ळे चा भूर््र्ग्ां खातीर एक इसकोल सुरू करंक ताणें दृढ नीर््धार घेतलो. हािब्ब
हरे कळ हािब्ब एकलो साधो मनीस, टचतुरल्या०चो व्यापाररसत. कोणािे थावन हरे कळ ५ की.मी.पयस आसल्यार हरे कळ थावन म०गळू र शहराक २८ की,मी. पािल्या तीस वसाा ० थावन हरे कळ हािब्ब टदस्पोडते० पयटशल्या म०गळु राक वचोन , एका कुपाा ण्या०त टचतुरल्यो घेवन
दु बळ्या
भुर्ग्ाा ०चा
टशकपाटवशी० तो सपणेलो व्हय. ता०चे पासत एक इसकोल बा०दचे० ताचे० सपण टततल्या सुलभायेन खरे ० िा०वक ना. १९९९-०त ताणे० ताचा सेिार्चा लोकाक आपली आशा कळवन, ता०का० ताचा योिनाटवशी० समिो०वचे० प्रयतन केले०.
बस टनल्दाणा०त व रसत्ा बगलेर रावोन त्ो टवकून आपलो टदस्पडतो ग्रास िोडचो एक 59 वीज क क ों णी
टचतुरल्यो टवकून ताणे उरटयया
पयशा०नी २००० इस्वे०त ताचा हळ्ळ्ळे चा दु बळ्या धाकट्या टवद्याथी० पासत ता०चा पळ्ळ्ळे चा ‘मद्रासा०त’(मुसलीम इसकोल)
ताची आशा भागटलना.सपण खरे ० िाले०ना. आपणे० पािल्या प०द्रा वसाा ० थावन टचतुरल्यो टवकून उरटयले पयशे घालन, दाटन०चा आनी पोशका०चा सहकारान्या न्यूपडपू म्हळ्ळ्ळे कडे ताणे० हाय्स्कूलाचे० बा०दप उबारले०.
ताचा हळ्ळ्ळे ०तल्या ,
सुत्तुरा०तल्या आनी भो०वारर०चा दु बळ्या धाकट्या टवद्याटथा०चा टशकपाक अनकूल िायशे० वेटग०च ते० पी.यू.कोलेि पऱया०त पावो०वचे० ताचे० सपण आनी साधन चालू प्राथमीक इसकोलाची सुवाा त केली. सुवेर ताका २८ टवद्याथी मेळ्ळ्ळे . टवद्याटथा०चो स०खो वाडोन येताना आपल्या उरोवण्याचे
आसा.
वर््साचो व्यक्ती
पयशे घालन आनी रीण काडन इसकोलाचा बा०दपापासत एक िागो मोलाक घेतलो. उदार मना०चा दाटन०चा आनी पोशका०चा सहकारान ताणे० प्राथमीक इसकोलाचे० बा०दप उबारले०. टततल्यार ताचो वावर स०पलो ना. 60 वीज क क ों णी
कनाा िक सकाा रान ताका एक लाख
रपय अनुदान टदले०.्‘कन्नडपरभ’टदसाळ्या
हरे कळ हािब्बाटवशी०
समािीक
पटत्रकेन ताका वसाा चो व्यक्ती म्हण टव०चून
काऱयकता आनी लेखक इस्मत फिीर हाणे०
एक लाख रपय पुरसकार दीवन सन्मान
बरटयया
केलो. सी. एन. एन. ऐ. बी. एन. राश्टर ीय
हरे कळ हािब्ब’् म्हळ्ळ्ळ्या बुकाची टतस्री
िे टलटवशन
आवरत्ती
चानेलान
‘ररयल
हीरोस’्
‘अपरूपद दक्षीण
समाि
कन्नड
सेवक
टियाचो
काऱयवटळ०त हरे कळ हािब्बाची ओळोक
टिलाटधकारी
ए.बी.इबराहीम
करून टदली. बी.बी.सी.र्यी ताचा टशकपा
मोकळीक केला. म०गळू र टवश्वटवद्यालयाचा
का०तेचो टववर टवत्रायलो. तवळ ताचे०
बी.कोम.
टमसा०व लोकाचा नद्रे क पडले० आनी बऱया
‘नुटडवाणी’् ् बुका०त हरे कळ हािब्बाचा
मनाचा मनशा०नी ताचा वावराक पयशे
टिटणये चररत्रावयर बरटयलो एक पाठ
धाडु ०क सुरू केले०.
आसा.् ‘अक्षर
टवद्याटथा०क
तयार
हाणे० केया
स०त’् म्हळ्ळ्ळे ०
ताचे०
स०दशान वेब्सायिीर प्रसतूत िाला०. हािब्ब, ताचा इसकोलाचा अटभवरद्दी सटमटतचो उपाध्यक्ष िाल्यार्यी आिून तो
प्रशसती पुरसकराबाबरीन मेळ्ले सक्कड
झाडू घेवन
पयशे
इसकोलाचो कोयर झाडता
.ताचा इसकोला०त ताका बसो०क म्हण एक
हरे कळ
हािब्बान
इसकोलाचा
बा०दपा खातीर खटचाल्यात.
कदे ल सयत ना- अशे० म्हणता मुकेल मेसत्रीण वीणा.
इसकोलाची काणी
हािब्बाचे० मुकले० सपण आसाहाय्स्कूलाचे०
टशकाप
हािब्बाचा
इसकोलाची
काणी
स०पटयया
आयकाल्यार कोणायकी अिाप िा०वचे०
टवद्याथी० पासत ता०चाच हळ्ळ्ळे ०त एक
सहि.ताणे इसकोल बा०दु ०क १.५० एक्रो
पी.यू. कोलेि. कारण धावी स०पटयया
िागो मोलाक घेत्लो. २००९-०त मु०बटयचा
टवद्याटथा०नी पी.यू.सी. खातीर ७ की.मी.
सीएन्एन-ऐबीएन टिवी माद्यम स०स्थ्यान
पयटशल्या दे रलकट्टे क वचािाय पडता.
प०चतारा होिे ला०त हािब्बाक
‘ररयल
हीरो’्प्रशसतेस०गी० रपय ५ लाख नगदे न अक्षर सां त
दीवन सन्मान केलो. हे पयशे आनी हे र 61 वीज क क ों णी
हािब्बाचे० घर दु रसती करटयले०. ताका मेळ्यो प्रशसत्ो,फलका० आनी मान पत्रा० दवर०क धाकिी एक आल्मार्यी ताणी० टदली. नवे०बर १५ वेर दू र दशानाचा च०दन टिवी चानेलान हािब्बाक सन्मान
स०घ स०सत्ा० थावन मेळ्ले चडु णे २० लाख रप्या० वयर ताणे ताचा इसकोलाचा बा०दपा खातीर खटचाले. ताका सबार स०घ स०सठ्या० थावन मान-सन्मान मेळ्ले िाल्यार्यी
हािब्ब
मात्र
कुिमास०गी० एका पन्याा
आपल्या
पकाि घरा०त
टियेतालो.
अक्षर सां ताक घर हािब्बाचा
समािीक
वावराटवशी०
आयकोन युनायिे ड टक्रटश्चयन एसोटसयेशन, कुलशेकर हाणी० क्रीस्मस सुवाळ्यार
हािब्बाक सन्मान कर०क येवटिले०. त्ा दे कून स०घिना तफेन ताका पोन करून
मोडकर घरां त
ताका सोदू न वेताना तो ह०पन्कट्टा पू०िा
२००९ सप्ते०बरा०त ‘अक्षर सा०ताचे० घर पो०वता’् म्हळ्ळ्ळी
एक
वदी
‘टविय
कनाा िक’टदसाळ्यार पगाि िाली. तवळ म०गळू र्चा ट्याले०ि रीसचा फा०वडे शन हाणी० लग्बग
केलो.
९० हिार रपय खचूान
होिे लाकडे रसत्ा दे गेर टचतुरल्यो टवकून आस्ले० पळे वन ता०का० अिाप िाले० ख०य. थोड्ा मय्न्या० आदी० स०घिनाचो
अध्यक्ष आलबन टमनेिसाचा मोबायलाक हािब्बाचे० टमस्ड कोल आयले०. ताणे०
62 वीज क क ों णी
पािी० फोन केया वेळी० हािब्बाची
खचाा र ८५० चदर फुटि०चे० घर बा०दू न
भलायकी बरी ना, तो आस्पत्रेचा ऐ.सी.यू.
टदलां .
घिका०त आसा म्हण हािब्बाचा पुतान सा०गले० ख०य. स०घिनाचा थोड्ा०नी
अटभनंदन
आस्पत्रेक भेि दीवन हािब्बाक धयर टदले०. उपरा०त ताणी० ताचा घराक भेि
समाटि०तल्या दु बळ्या धाकट्या
टदया वेळार हािब्बान आनी ताचा
टवद्याथी० पासत एक हाय्स्कूल आर०ब
कुिमान वसती कना आस्या पन्याा आनी
करून टनस्वाथी समाि सेवक ६९ वर््सां
पकाट्या घराचे० नीि टचत्रण ता०का०
प्रायेचो टवद्यादानी
कळीत िाले०. हािब्बाचा घची पररस्टस्थती
हरे कळ हािब्बाक सलाम नमसते, उलास
समिाया
आनी अटभनंदन
युनायिे ड
टक्रटश्चयन
असोटसयेशनान चडु णे १५ लाख रप्या०चा
०० ००
63 वीज क क ों णी
अक्षर सां त
पद्मश्री
३. व्यर्स साहस
एक म्हातारी ताका भेिता.्‘व्हडटलमाय, हो
‘सोि् िुगळ नेट्टगागीप यत्न लोकदली.........’
व्हडटलमाय तकली हालवन,् ‘पुता, हो खंय
वाच्याथा:
रचनेच्ये सुवेर थावन्च चुकी
साक्यो कर््चीं प्रयत्नां , संसारां त चलून्च आयल्यां त. पूण तां च्ये थावन मनशाक
िालो लाभ तरी कसलो? पोिां तली दू क गूण िाता म्हणताना भुिां ची दू क सुरू िाता. भुटमची टवसताराय
सगळ्यान्यी
एक
साकी
आसागी?
गुलोब पररपूण्ागी?’ पररपूणा आसा? तो मोरंक तेंकला. झाडा थावन मेकळो िालोच तो मर््णाक लागीं िावन आयला.’्‘असल्या सुंदर गुलोबाक्यी मरण्गी?’्तें टभतर धां वता. आश्याां त आपलें सोभीत मुखमळ पळे वन, हें पररपूणा म्हण तें टचंता. ताच्यो इषटिण्यो म्हणतात, ‘दऱया पल्तडी, शहरां त एकलो तनाा िो आसा. ताणे पररपूणाता िोडल्या. तो मेचवात तर, तूं पररपूणा आसाय म्हण चींत.’् कषि
टववरण : पन्याा इं गलेंडाची एक
काडून तें तनाा ट्या सशीं पावता. आपलो
सोभीत काणी अशी आसा: एका सोभीत चेडवाक कसलोच दोष नात्ल्त्ली, अत्ंत पररपूणा वसत पळें वची आशा. तें सगळी प्रथवी भोंवता. खंयसर्यी ताका पररपूणाता
टदसाना. एका उबार पवाता वयर राव्या वेळार, सकयल एक गुलोबां चें तोि टदसता. तां तल्या बोव सुंदर फुलां क तें पळे ता. तें सकयल दें वून येवन एकेक्च फूल टवंचता. तां तूं हर््येकां त ताका कां य तरी उणेपण टदसता. आखरे क ताका एक गुलोब मेळता.
तां तूं कसलोच दोष ताका टदसलोना. तो खुंिून काडन हातां त धरून तें धां वता. वािे र
उस्वास धां बून धर््न तें ताच्येलागीं टवचार््ता, ‘हां व पररपूण्ागी?’् तो ताका दोळे सोडन पळे ता आनी उदगार््ता,् ‘तुज्ये तसल्ये चटलयेक हां वे एदोळ म्हणासर पळे वंक नां गो चेडवा. िाल्यार्यी, तूं पररपूणा न्हय.’्तें आपल्या दोळ्यां नी गूंड टनराशा भर््न टवचार््ता,् ‘आपणा थंय टकतें उणेपण आसा?’ तो,् ‘चेडवा, मुखमळ आत्म्याचें प्रटतटबंब
म्हणतात. तुज्ये टभतर, आपूण पररपूण्ागी
64 वीज क क ों णी
म्हळ्ळ्ळो आतंक राि कर््न आसा. तें तुज्या
मां दता.
तोंडाचेर्च धर धर म्हण टदसता.’्म्हणता. ‘तशें िाल्यार पररपूणा िायिय तर हां वे टकतें
संसारां त चडु णे आसा. त्ो चुकी साक्यो
कररिय?’्टवचार््ता ती सोभायेची चली. तो
कर््चीं प्रयत्नां पयलें थावन चलून आयल्यां त.
म्हणता,् ‘पररपूणा िां वचें तुिें स्वपाण सोड.
तरीपूण, एक कडें सम िाताना आन्येक कडें
संसारां त कोण्यी, खंचेंय पररपूणा न्हय. दे कून
उपद्र िातात. हर््येक आटवषकार दु स्रे तोंद्रे
संसार पळे वन चुचूार््चें सोडन सोड. िां वचें
हाडन येता. दे कून, कटवता म्हणता ‘भुटमंच
सगळें स्वीकार करून आत्म्यां त खुशी पाव.
समतट्ट ना. आनी संसाराक सम कर््चें
तेदाळा तूं पररपूणा िातलेंय.’्चेडूं ताचें उतर
केदना?’
------------------------------------------------------------------------------------
माहे त
'
'’रग्तादानाचो महत्व'' पत्रानीं आमकां ऐकोंक आनी
वाचुंक
मेळता. सोळा थावन साि वसाां टभतरल्या घि मूि आसच्या
भलायकेवंत
व्यस्टक्तंनी
रगत
टदव्येत. दादल्या मनश्यां नी तीन मटहन्यां क एक पाविी आनी स्त्रीयानी स मटहन्यां क एक पाविी रगत दान टदव्येत.
''रगत दान कना िीव उरया'' असली सां गणी माध्यमां नी आनी टदसाळ्या
दान कच्याा व्यस्टक्तची विन ४५ केिी आसल्यां नी दान कऱयेत.
65 वीज क क ों णी
रगत दान कच्याां त आमकां मेळचे उपयोग ह्या परीं आसात: १. दू सऱयाचो िीव उरवंक उपकार आिाप्ता २. कुडी टभतर नवे रग्ताखण उत्ादन करंक
१४ ताररकेर आचरण कताा त हो दीस
साद्य िाता
‘’कारल ल्यानड स्पैनर’’् हाचो िल्मा टदवस. हो १८६८ इस्वी िून १४ ताररकेर
३. रग्ताचे ओत्तड हाका संबद िाया
िल्मालो. हाचा नंतर रग्ताचे चार पंगड िां वन टवभिन िाले. िात धमाा च्या नां वान झगडें कच्याा बदलाक मनशापणाच्या बळान रगत दान कना िीव उरवंक प्रयत्न कऱयां . कषिोन आसच्या
रगत दान कना
मनशां क परत िीव
दीवंक प्रयत्न कऱयां . ह्या टनमतीं स्वयं प्रेरीत टपडे थां वन समस्े आनी उपद्र उणे. क्रमेण
उणे कचाा क्अवघड, रसत्ा अफघात, िाताना रग्ताची मोसत गिा आसता. आि संसार्भर ''ब्लड ब्यां क'' चाल्तेर आसा. ह्या टवषयां त आमकां एक दोन टमनुिां टभतर सोधनी केल्यार िागे िाटळं नी खंय रगत आसा
म्हळ्ळ्ळी
खबर
/
संदेश
मेळता.
सगळ्या संसार्भर ''टवश्व रग्ता
दाटनंचो दीस" िां वन हऱयेक वसाा िूनाच्या
िां वन रगत दींवन मनशापण आसची समाि टनमाा ण करयां . तुमच्या सेि्समारा भोंवारीं खंचाय संघ संस्थां नी युवसंचालन, रोिरी, लयन्स क्लब, िेटसऐ, आनी इतर ) रगत दानाचीं टशटबरां आयोिन सादर केल्यार चुकानासताना भागी िाया म्हण म्हिी खाल्ती टवनंती. भारतीय रे ड क्रास संस्थो बेंगळू र घिक
हाणीं २०१४ इस्वेंत २८,५७९ यूनीि (३२९ टशटबरां , २०१५ इस्वेंत ३१,००४ यूनीि (४३१)
66 वीज क क ों णी
स्वयं प्रेरीत रक्तदान टशबीर भारत दे शां त १९७५ इस्वे थां वन प्रारं भ िालें.
एका
व्यक्ती थां वन ३५० तें ४५० एं .एल. रगत काणघेव्येत.
आयुवेदां त कानडी भाशेंत
रक्त मोषन म्हळ्यार पंचकमा टपडे च्या टचटकसते केलां . टशटबरां आयोिन कना यशस्वी िालें.
टवषयां त
संशोदकां नी
वणान
रक्तमोषन म्हळ्यार टपडे सताच्या
कुडी टभतर थां वन टनटधाषि प्रमाणाचें पाड रगत भायर घाल्त्चें. ही एक थराची प्रटक्रया.
रग्ताटवशीं थोडे प्रमूख टवचार ह्या परी
(माहे त आदाना- तस्वीरो िागे िाळी थां वन)
आसात: रग्ताक खंचीय पऱयाय वसत ना. रगत कृतक िां वन उपयोग करंक साद्य ना. रगत खंचाय एका व्यक्तीन स्व खुशेन दान केल्यार मात्र स्वीकार कऱयेत.
अनीश क्लोि क्यासटे डलनो मुदरां गिी
-----------------------------------------------------------------------------------
67 वीज क क ों णी
मोदी आनी ां शेत्कारी कायदे पाटी ां कािची भासवणी. राज्य एटलसां वां खातीर केली टहक्मत. टकत्ाक सद्द्याक, पंिाब आनीं उत्तर प्रदे स राज्यां नीं एसेंबली चुनाव िां वच्यार आसात. हीं तीन कानुनां कसलीं? १. The Farmers Produce Trade and
(ले: टफलीप मुदाथा)
Commerce
(Promotion
and
Facilitation) Act, २०२०. चडताव राज्यां नीं हां . मोदीन आपलीं तीन शेत्कारी सुधाकरण
Agricultural
कानुनां पािीं काडतां म्हण घोषीत केलें. गुरू
Committee (APMC) म्हळ्ळ्ळी अटधक्रत
Produce
Market
मंडी (बिार) आसा. हो बिार राज्य कानुनां नीं रचललो. ह्या बिारां त कटमशन
एिेंि आसात ते शेतां थावन वोवी हाडवन थोक (wholesale)
मोलां क टवक्तात.
चुंगडी टवक्री कतेले ह्यां बिारां थावन वोवी घेवन आपलीं टचलर दु कानां चलयतात. नानक ियंती फेसता दीसा ही भासवणी
केली दे कून ल्हान अल्प-संख्यात सीख समुदायाक खूश करंक आसतेलें. टवरोदी राि्कीय पाडटतंनीं सां गच्या प्रमाणें, ही एक
अशें शेत्कारी आनीं टगरायका मधें, APMC कटमशन एिेंि, थोक व्यापारी आनीं टचलर
दु कान-गार म्हण तेग मध्यसत आसात. ते तां चो लाभ काडतात दे कून टगरायकान
68 वीज क क ों णी
टदया
मोलाचो
अवाा स
वां िो
लेगून
शेत्कार््याक मेळानां .
support price (MSP) ठरां वची रीत आनीं वासीक मोलां पगािुंक िाय आनीं तसलो कायदो मंिूर करंक िाय. APMC भायर
वयलो हो नवो कायदो शेत्कार््याक APMC
िर कोपोरे ि कंपण्यों टवक्रेता िातात, ताणीं
भायर िेराल बिरां त आपली वोवी टवकुंक
सयत MSP व ताच्या प्रास चड मोल दीिे
स्वतंत्र दीता. राज्य सकाा रां क ह्यां नव्यां
पडतेलें.
बिारां वयर अटधकार नां . PAN card
शेत्कार््यां च्यें हें मागणें सकाा र मां दंु क तयार
असललो कोणी शेतां थावन मध्यसत
नां . टकत्ाक म्हळ्यार सकाा राची अटभपराय
नासतानां वोवी मोलावंक सक्ता आनीं
की अटधक्रत मोलां मेळची वोवी घज्ये प्रास
अपणाक िाय तशें टचलर टवक्रो करंक
चड टपक्ता.
सक्ता. असलें स्वतंत दीता तर शेत्कारी
शेत्कारी अटधक्रत वोवें भायली टववीध
संघिनां टकत्ाक ह्या कायद्याचो टवरोद
उत्ाद कचो नां .
खात्री मोलां मेळतात तर
कताा त? व्हड कंपण्यों (ररलायेन्स रीिे यल, आनीं हे र कोपोरे ि) आपलीं गुदां वां बां दतलो
दू सऱयां उत्रां नीं सां गच्यें तर, सकाा री गुदां वां
आनीं शेतां थावन उण्या मोलार खररदी कना
दाणीं भरोन वोमततात. MSP दीवन
दासतान कतालो. मोल वाडतच, टचलर
अटधक्रत वोवी घेवंक सकाा राक मन नां .
टवक्री कतालो. शेत्कारी संघिनां क भ्यें की हे
अशें घेतलेली वोवी रे शन दु कनां मुकां त्र
कोपोरे ि खररदी-गार ल्हान शेत्कार््यां क
दु बळ्या खररटदगारां क वां िून नषि वोववंक
वािबी मोल टदं वचे नां त. टकत्ाक, तां च्ये
सकाा राक नाका. खाणां अनुदान (food
कडें दु डवाचो पवर आसा. मोल-भाव कतेले
subsidy)
(negotiators) टशकपी आनीं टहक्मती
अलोचन.
काडन
घाल्त्ची
सकाा राची
कमा-चारी आसात. दाकिो आनीं चडताव अटशकपी शेत्कारी
सकाा राची मां डावळ समिले कटमशन
दबावाक पडोन (व घज्येक लागोन) आपली
एिेंि, थोक टवक्रेता, रे शन दु कानां च्ये
वोवी उण्या दरीर टवकुंक पुरो.
मालीक, दाव्या पंस्टक्तच्ये राि्कारणी, आनीं
दु ब्यां -दाकट्यां ची खाळिी कतेले समािीक दे कून सकाा रान हऱयेका वोवेक minimum
टचंत्ी सां गता मेळोन शेत्कारी संगिणां क
69 वीज क क ों णी
ह्यां कानूनां चो टवरोद करंक सहकार
सकाा राच्यें टचंतप की शेत्कारी िाण्वाय
टदतात.
इरादो
नातललो मनीस. खंच्यें ताच्या टहताच्यें म्हण
आखरे क टिकलो म्हण्येत. पारलमेंिां त व्हड
ताका समिनां . सवयेक लागोन तो केलेंच
बहू संखो आसोन्यी, मोदीक आम ओका
कताा . नवेसां व कररनां . कानुनां मुकां त्र
मुखार टदं बी घाटलिेच पडलें!
कररिे नवेसां व कररिे तर कोंिरेकि फाटमांग
२. The Farmers (Empowerment and
बाबतीं कानूनी चवकि उबें कररिे. तवळ,
Protection) Agreement on Price
बंडवाळ-शाही कोपोरे ि शेत्कारी िातात.
Assurance and Farm Services Act,
शेंबोरों ल्हान शेतां आपल्ये ताबेंत घेवन व्हड
२०२०. हो कायदो शेत्कारी करारां कच्याा क
गात्राच्या शेतां नीं टववीध वोवी ते उबियतेले.
एक चवकि घाल्ता. पयलेंच्या समि-वादी
दाकल्याक, उडीद, मूंग, सोया, तीळ, तेला-
भू-सुधारण कायद्यां टनमतीं आनीं िण-
टभयो इत्ादी. तकाा री आनीं फळां . टमसाां ग,
अंकड्ां च्यां टवस्फोिा टनमतीं, शेतां ल्हान
आलें, टमरीं, बादाम, टपसता, आनीं कािू भी
आनीं ल्हान िावन आयल्यां त.
इत्ादी.
ह्या
व्हड
समुदायाचो
चडताव शेतां एका एकऱया प्रास उण्या टवसताराचीं. ह्यां शेतां नीं आधुनीक शयलेर
फरत, ल्हान शेत्कार््याक तेंच भ्यें. सकाा र
शेती करंक असाध्य. वयल्यान, शेत्कारी
व्हड बंडवाळ-दारां क आपलीं शेतां स्वादीन
रीणां त आसता टशवाय व्हड टगरे सत्काय
करंक कुमक कच्याा इराद्यान हें कानून
िोटडनां . मालघड्ां थावन टशकलेली रीत
हाडता. शेतां भाड्ाक टदलीं तर, आपली
वसाां वसाां वापररता. तीच वोवी, भात, गोंव व
रोिी-रोिी
कोबू टपकयता टशवाय हे र पीक उबिवंक
शेत्कारी
मन कररनां . पाचव्या ररवोलुसां वा पयलें
सकाा राची
आदल्या सािाव्या दाकड्ां त (prior to
मां डावळ कसली? असले िाटयत्ते दु बाव
green revolution of the sixties),
तां कां धोसतात दे कून वसा उत्रोन गेले तर््यी,
तां दूळ आनीं गोंव तसली मूळ-भूत वोवी
ते संघरषां त अिल रावल्यात. वारें वादाळ,
आमच्या दे साक घिा आसली. आतां नहीं.
पावस-टहं व, गमी आनीं पोटलसां च्ये दां डे
सकाा राक असली धाणी पीक एक वोिेशें
अनीं टकतें सक्कड सोसून ते रसत्ाक
िालां .
दें वलेले, थैसर थावन पािीं आपल्यां शेतां क 70 वीज क क ों णी
कशी
तनाा ट्यां क
चल्त्ची?
हळ्ळ्ळें तल्या
रोि-गार
दीवंक
वचोंक तयार नां त!
केलो.
३. The Essential Commodities
चडीत सां गची घिा नां . दु बळ्यां नीं वापरंची
(Amendment) Act, २०२०. दाणीं (
वोवी ही. तां दूळ, गोंव, नात्नो, बाज्रा तसलीं
cereals), दाळी
दाणीं टदसां दीस िेवणां त आमच्या लोकाक
(pulses), तेला टभयो (oil seeds), खाद्य
िाय. ह्यो वोवी दासतान कना, नकली कमी
तेलां ( Edible Oils), टपयाव, बािािे आनीं
उबिां वची श्याथी व्हड िर े डरां कडें आसा.
तसले २३ खाद्य वोवी घज्येच्यो म्हण प्रसतूत
हां ची ब्लेक माकेि कना
आसच्या कायद्यां त वटणाल्यात.
मुनाफो
खासगी गुदां वां नीं टकतलो समान दासतान
दु कान्दारां ची. दे कून, हो कायदो केलो. ह्या
कररयेत म्हण हो कायदो एक सीमा घाल्ता.
टतद्वण कायद्या ववीं दु बळ्या टगरायकाची
चड दासतान केल्यार, बेक माकेि कचो
वाि लाग्तेली, अशें शेत्कारी वाद. हां त तीळ
इरादो म्हण सकाा र एक्षन घेता. ही मीत
नां म्हणोंक िायना!
घाल्त्चो अटधकार सोडन टदं वच्या खातीर,
मुखल्या अवस्वरां त, हे कायदे दे साच्या
सकाा रान ही टतद्वण केली. ह्या वोटवांक
बऱयापणा खातीर गी व नां म्हण भासाभास
कायड्ाच्ये पट्टे थावन टनकळां वच्या खातीर
तुमच्या मुखार दवताां . आमच्या उडपी
हो टतद्वणी कायदो सकाा रान मंिूर
मंगळु रां त शेतां ची पररसटतती टकतें त्ा
िोडची
सवय
खासगी
बाबतीं उलेक कररिे पडतलो. ------------------------------------------------------------------------------------
71 वीज क क ों णी
डवनोद
१४.लव्वरासांगी ांक्याांटीनाांत डवचारडवडनमय... आसलें. सामािीक लोकां क उपकाराक पडचीं काऱयकृमां ह्याच िमतेर मां डून हाडलीं. चडावत समािीक कामां आनी
सेवा
करे ज्माच्या टदसां क मां डून हाडु ं क ताणीं
योिन घालें उपकाराक पडलें. 'साक्षरता
_पांचू, बांटवाळ. कोलेिीक रिा मेळतच तक्षण दोन टदसां चें एन्नेस्सेस
िर े यटनंग
म्हण
काऱयकृम कोलेटिंत
माहे त
मां डून
टदं वचें
हाड'लें.
एन्नेस्सेसाची टशसत, रे ग्र, समाि सेवेचो वेळ, पररसर,
खेळ,
टनतळाय,
टवमसो
आनी योिन मां डून हाडचे टवशीं भाषणां , सां गाता टवचार टवटनमय आसचें काऱयकृम
आं दोलन' खातीर सुवेर एक पाविीं सवा घरां क भेि दीवंक आनी इसकोल सुरू िां वचे वेळार परत भेि करंक टनणाय िालो. दु बळ्या घरां नी
कररिे िालो वावर
टवटवंगड पंगड करून वां िून दीवन, हो
वावर एपरील मटहन्याच्या पयल्या आनी दू सऱया हप्त्ां त कचें म्हण टनघंि िालें.
72 वीज क क ों णी
मीटिं ग िालेंच लव्वर म्हिेसशीं धां वोन
कशें, टकतें कररिे तें पूरा ताणें माका पोनार
आयलें आनी म्हणालें...
सां गलां ..."
"ह्या पाविीं करे ज्मां त एन्नेस्सेचाचीं सवा कामां
"हें बरें आसा.."
मुगदातात... बारी बरें िालें. ना तर माका बारी कषि िाते..!" तें हां क्रेलें.
"अळे
मा... तुवें कािाराची एम. सी.
'टकत्ाक बरें िालें?'
कररिे..."
"अळे बा.. करे ज्मा उपरां त म्हज्या बाप्पुच्या
मागालागलें.
तें
म्हिेलागीं
सी.
पूरा
आडदोस
पुताचें कािार आसा. त्ा टवशीं हां व आनी तूं संगीं बसोन इलें टवचार टवटनमय कररिे
"श्शी..एम.
आतां ची
मोडना
आसलें... तुका आतां वेळ आसागी?"
िायल. आदीं मािवां त गुकाा रान 'ए घच्याा येज्मान्या..' म्हणोन कािार चलवन वेल्यार
"उलयां बा.. तुवें टवचाताा ना ना म्हणोंक
ताका सोभाय चड... तें तोच्च करंदी.. माका
िाताये? पूण आमीं खंय बसोन उलंवचें?"
िायना..." हां वें हात उदारे केले.
"आमीं क्यां िीनाक या. थंय बसोन उलव्यां "
"आमचो गुकाा र टतक्के पाप.. उलंवच्यां त
म्हणात्त आमीं दोगां यनी कोलेि क्यां िीना
इलो पािीं.. एम. सी. एक तूं कर..."
कुशीन मेिां काडलीं.
लव्वरान तकली आड घाली.
"म्हिा बाप्पुच्या पुताक कािार. तो गलफां त
"तर दोदोन मािोव घालुंक पडतात.."
काम कताा . तो म्हणता ताचें कािार आमचे
"ते दोन मािोव आमीं घालयतां व.."
आदले मालघडे कताा ले पळे , तशें िाय खंय.. घराच्च काऱयें काटडिे खंय, मोडलां चो
"तर पूरा आदली ररवाि नें... तर साडो मधें
मािोव घाटलिे खंय... म्यूिीक नाका खंय -
आं गणां त मां द्री सोडोवन नेसंवची रीत'च
ब्यां ड िाय खंय.... व्होर ब्यां डा तंबूरान
कटचागी?"
चलोन रे स्पेराक वचािे खंय...
"तेंच.. ताचे टवशीं तुिेकडे टडसकस कऱयां
उं ड्ा मासाचें िेवाण खंय... ताच्यो ऐटडया
म्हण आपयलें "
73 वीज क क ों णी
" मागीर तो आयेर प्लेटिं त दवना आदीं नां व
आसा. तशें आटनकी पोश िायिे िाल्यार
सां ग्ताले नें तशेंच कचेंगी?"
म्हिी एक मौशी आसा.. ती होिे ल म्यानेि
"तेंच टवचाऱयां म्हण..तुका आपटयलें बा.."
मेंि कोलेटिंत काम कताा . थंय थावन सुफर
"अळे बा हें पूरा आतां चलाना बा... ती
वैसर आनी सवीस करंक कळीत आसचीं
आदली ररवाि करंक वचोन लोक तुमकां
टशकचीं, भुगीं, चेके आनी चेडवां आसात..
हासोंक आसा.. " हां वें ताका समिावंक
आमी
प्रयत्न केलें. तें आयकोंक तयार नातलें.
हुनोनी िेवाण दीिे.."
"ना बा त्ा कािाराची िवाब्दारी पूरा हां वें
"तें टकत्ाक कौंिर घालन िेवाण टदं वचें बा..
काणघेल्या. आळे बा.. तां च्या कािाराक तुवें
आमीं धणीर माटडयो घालन ताचेर बसोन
माका इलें हे ल्प केल्यार िालें.."
टशरे तेर िेवाण टदव्यां .. आदली संसक्रती
"न्हय हां व हे लफ कताां ... पूण तूं खंचीय
उरव्यां .."
िवाब्दारी
"तशें िायना बा.. आमची इलीं हुशार
काणघेनाकाबा...
तूं
िसि
आसा
पळे
कौंिर
घालन,
कािार एं िोय कर... आतां पूरा एरें िसा
नां त,
आनी केिररं गाचे आसात नें.. ते पूरा बरें कना
िायना... हां .. िाय िाल्यार मेिार टशरोती
कताा त.. आमकां कां य काम ना. खाली पयशे
घालन िेवाण टदव्येत. आतां आमीं घराच्च
टदल्यार िाले.."
रां टदिे म्हण टचंतलां . आनी तें केिररं ग
"ना..
टगटिर ं ग पूरा नाका हाबा नाका..."
बा.. आमचें व्हडलें कुिाम.. आमीं सक्कड
"अळे बा...
सां गाता मेळ्ळ्ळ्यार आसा पळे बारी गमत
तुका कळाना.. घरा रां दचें म्हळ्यार टकतले
िाता. खाली भुर्ग्ाां क सोड,.. आटमंच दोनशीं
कषि..
िणां व्हडां कुिमां ची आसां व. मागीर
सोड...आनी
वाड्ागार आसात.. घरा दु कोर आसा.
टकतले समस्से िातात? आळे न वािुं क
बाप्पुगेर कुंकडाचें फामा आसा. मागीर
ग्रैंडरां , मास सुिी करंक आदाळे , टनतळाय,
आमच्या
पूरा
टनमाळाय, आयदाना धुवंक.. आत्तां करें ि ना,
केिररं गाक सटवासाक वेते आसात. तशें
आतां उदाक ना, आतां तो ना, हो ना, आनी
अटमंच कािार घराच्च फोश कररिे म्हण
कोणी उिाना... कंिर ी सोऱयाक लडाय...
कुिमां तले
थोडे
भुगे
74 वीज क क ों णी
थोड्ां क धणीर बसोन उिोंक
सगळी
रात
नीद
ना.
नीद
टकत्ाक आसली करं दाय? केिररं ग टदल्यार
कशें बड्डी कमल िालां य म्हण गोत्तासाये
िायनाये?"
तुका? िोमेिो सास घालन टचकन रोसि,
"श्शी... केिररं गाचें िोमेिो उणें घालन
टचकन टचली, फ्रायड रै स, नूडल्स पूरा
आटिनामोिो घाल्तात खंय.." तें टशणलें "तो
खाताय... टकतें आसा तां तून? तूं खाताय नें,
खंचो मोिो बा?"
गोत्तासाये तुका...
"ना तें नां व हां वें आि आयकालें मात्र बा.."
आटिनमोिा.. "
"मागीर?"
"व्हयगी... माका गोत्तुच्च ना.." तें हात उदारे
"केिररं गाचे मासाक कलर घाल्तात खंय.. तें
कररलागलें.
टिवाक पाड खंय..!"
"तर आमीं आमच्या मालघड्ां चें रां दाप
"हां .. मागीर..?"
करंयां ." तें तयार िालें.
"सार उणो पडल्यार ते नीस घाल्तात खंय.. "
"टकतें... पेि आनी चेिणी गी?" सां ग्ताना
"लोक चड िाल्यार सार पातळ उदका
लव्वराक राग आयलो... रागान तें पािीं
भाशेन दीवंक िाताये?. नीसां त आसचें बळ
मुकार पळे नासतां म्हणालें "पळे .. हां व तें
टशताकी आसाना खंय... लेकाचो लोक
कािार आनी कािाराचें िेवाण कशें कना
सां गािे... पयशे उरवंक उणें िेवाण सां गचें
दाकयतां
न्हय..."
क्यां िीनाचें बाकी आसलें टबल दीवंक
"ना हाबा.. केिररगाच्यां नी उणेंच हाडचें."
गेलें.
"आनी तें कालें तुिें तें 'आटिनमोिो'... तुका
माका मात्र ताची ऐटडया फसंद िाली ना.
सां गोंक सलीस. पूण तुवें सदां दीस रात
कािार कशें िायत गाय म्हण हां व बारीक
खां वचें तेंच नें... कुकुारे , म्यागी, नूडल्स तां तूं
घामेवंक लागलों.
पळे .."
तां तून आसचें तेंच
तें
शीदा
उिलेंच...
टकतें पूरा आसा म्हण गोत्तासाये तुका? तूं ------------------------------------------------------------------------------------
75 वीज क क ों णी
नैसर्गीक भलायकी आमचें दायज- १५
लेखक: चिन्सेंट बी चिमेल्ल , ताक िे .
मोंगळार मनीस रे स ओफ लैफ टकतें म्हळ्ळ्ळें समिाया
उपरां त िीव टदं वचें उदाक टकतेंगी म्हळ्ळ्ळें अती
मनशाशरीराच्या उदाक्च
गिा.
आनी
तेंयी
विनाचें
सत्तर
ठक्के
उदकाक
आनी
म्हणताना
इनपरारे ड रे सां क टकतें संबंध म्हळ्ळ्ळें साकें
समिोन
घेना
तर
भलायकी
सां बाळुं क गिा आसचा आमचा िाण्वायेंत टकतें पुणी उणेपण िातेलेंच! आसा हां कां दोनां क्यी एक सीधा संबंध. िीव टदं वच्या कीणाां माररफात्च मेळता िीव टदं वचें उदाक. "िशें टनतळ उदका झरीक एक
उदका झर या टिवें उदाक म्हळ्यार भुंयचेर आसचें या सूऱयाच्या प्रकासां त आसचें
िीव टदं वचें उदाक िीव टदं वचीं कीणाां या
समिंवचें
ताका आसचा त्ा संबंधाक सरी कताा . हां गा
मेरू ं
अत्रेग्ता, तशें अत्मो म्हिो तुका लालेता ए दे वा!" म्हण गावन कीतान्गार दे वालागीं
व्हाळचें उदाक. मेरू ं केटदं च एका पोंडव्यां त िमो िालें उदाक टपयेना म्हण कीतान्गार
िाणा.
पटवत्र पुसतकां त हाचो उलेख
आमकां थंय हां गा वाचुंक मेळता. तर आमची भलायकी बरी सां बाळचां त ह्या उदकाचो महत्व टकतें म्हण समिोंचें सहि न्हयगी? िीव टदं वचें उदाक म्हळ्यार केवल शुद्ध आनी धातुभरीत म्हण समिोंचें न्हय; तें क्षारीय (आल्कलायन) आसचेंयी गिा. हां गा हो टवषय अत्मीक न्हय, केवल भौतीक मात्र. उदाक टकतलें आल्कलायन म्हळ्ळ्ळें pH मापान सां ग्तात. शुद्ध तािें दू धाचें pH ७ आसता. pH ७ आसचें दू ध या उदाक तिस्थ िावनासा - आम्लीय या क्षारीय नहीं. भलायकी बरी सां भाळुं क उदकाचें pH ७
76 वीज क क ों णी
वनी
चड
आसचें
आसल्यार्यी
अती
पावता.
गिा;
पूण
७.५
प्याकेि्ड
मुदोशें आसता. आमचा शरीराच्या अती सूक्ष्म
रग्तानटळयां नी
केवल
७H२O
उदकाचें pH ६ या ताचाकी उणे आसता
म्हणासर आसल्यार मात्र रग्तासंचारां त
आनी कोला तसल्या थंड पीवनां चें pH ३
कसलीय अडचण येना. कुडी टभतर असली
आसता म्हण आमकां टववीध माध्यमां नी
पररगत उबिातानायी केवल इनफ्रारे ड
आयकोंक या वाचुंक मेळता. आसलें उदाक
कीणाां मात्र हे करंक सक्तात; व्यायाम,
आनी
पीवनां
ववीं
शरीरां त
मालीस
िोस्टक्सन्स
चडतात,
सकानां त. त्ाच दे कून टहवेंच्या टदसां नी
रग्ताचलावणेंत अडकळ हाडतात आनी
सकाटळं च्या त्ा थंड हव्यां त आं गाचेर तें
क्रमेण अनेक थरां चा रग्ताचलावणेक संबंध
इलें तां बशें वोत पडलें म्हणतेच टहं व पयस
िाया टपडें क काराण िातात. गां वचा,
धां वता.
म्हळ्यार शहरां थावन आनी औद्योगीक क्षेत्रा
पूण इसटतहारां च्या आनी वैज्ञानीक प्रगती
थावन पयस आसचा, बां यचा उदकाचें pH
िाया आयचा ह्या संसारां त भलायकेचेर
७ वनी चड आसता दे कून तें उदाक
बरो पररणाम घाल्त्च्या उदकाची पररभाषा
टपयेयां चा
भलायकेंत सुधार टदसोन
केवल शुद्धता, म्हळ्यार टक्रमी रहीत
येता. बां यच्या उदकाक सूऱयाचीं कीणाां
(िम्फ्री) आनी लवणां चेर मात्र होंदोन
पडाियीच म्हण ना; पडल्यार बोव बरें . मात्े
आसा. त्ा दे कून प्याकेि्ड उदकां त
थावन्यी इनफ्रारे ड रे स उसाळतात दे कून
कीिनाशकां आनी क्रतक धातू भटशातात
तां तून आस्लें उदाक आल्कलायन िाता.
आनी थोडे पाविीं ओस्टक्सिनेिेड म्हणोन्यी
एटसटडिी
सेव्या
वाडता,
या
थोडीं वोक्तां
हें
करंक
टबलो लायतात. पूण तसल्या उदकाचें pH केवल इनफ्रारे ड कीणाां क मात्र उदकाच्या
६-वनी उणें आसता मात्र न्हय कीिनाशकां
कणां चें चलन वाडं वची सकत आसा; आनी
आनी चडीत लवणां ववीं िोक्सीक(वीष)यी
हें चलन वाडताना उदाक वातावरणां तलें
िावंक पावता.
आम्लिनक (ओस्टक्सिन) चड आनी चड
थोड्ा वसाां पयलें, एका भलायके टशटबरां त
आपणाथंय स्टखरवन घेता. रासायनीक शासत्र
एक अनुभवी नाचुरोपथीक, आयुवेदीक,
प्रमाणे एक उदकाचो कण H२O तर्यी
होटमयोपथीक आनी झड्पाल्यां चा शुश्रूषां
भौतीक्पणी तें हिारों या लाखों कणां चो एक
टवश्यां त टवसतार टववर टदतलो. ताचा
77 वीज क क ों णी
टशखवणेंत भलायकी सां भाळचां त उदकाक
आरं भ िाया थावन टववीध थरां चें पदू षण
टवशेस महत्व आस्लें.
वातावरणां त भरोन गेलां आनी अती वेगान
टदसाक चार-पां च लीिर उदाक टपयेल्यार
भर््तेच आसा. प्रत्ेक िावन हाचो प्रभाव
सबार टपडें थावन पयस राव्येत म्हण तो
शहरां नी
सां ग्तेच्च आस्लो. उदाक टपयेंवचा तसलें
मेळता. दे कून शहराचा लोकान उपयोग
िाल्यार
बां यचें,
कचें तें उदाक शहरा भायल्या गां वां
मेळचा
थावन
िालें;
नगरपाटलकेचें,
िां वदी
तें
दु कानां नी
प्लासटिकाचा बोतटलंतलें.
टपडा आनी
टवशेस
मापान
पळे वंक
नगरपाटलकेद्वारीं उदकाचा नळां
मुकां त्र पुरवण िाता.
शुश्रूषे टवश्यां त इतलो सवा टववर टदताना
तर गां वचा त्ा बां यचें तें उदाक टपयेंवचें भाग
उदका टवश्यां त चडीत इलो टववर टदलो
नात्या
तर, तें टशबीर काक चड प्रयोिनकारी िातें
कऱयेत? नगर्पाटलकेचा नळां नी आटयलें तें
आस्लें. टकत्ाक्गी म्हळ्यार शहरां तलो
उदाक बरें च गाळू न हून केल्यार साधारण
लोक आि "प्याकेि्ड टडरंटकंग वािर" भारी
मट्टाक शुद्ध िाता म्हण्येत. आनी तें उदाक
प्रमाणान वापाताा . त्ा ववीं दु कान्गारां चें
थंड िाल्या उपरां त टफ्रडिां त दवचाा
टबिनेस बरें िायत, पूण त्ा उदका ववीं
बदलाक
भलायकेचेर कां य चड बरो पररणाम िायना
दवरल्यार
म्हळ्ळ्ळें खंडीत.
आल्कलायन्यी िाता. पूण हें सवा करंक
उदकाटवणे िीव आसोंक साध्य नां ; िीव
आळसाय कतेल्यां क,
उत्वन्न िावंक्यी साध्य्नां . उत्त्ती ग्रंथां त्यी
पूण दु षपररणामां थावन पयस रावोंक िाय
सां गलां की दे वान पयलें उदकां त आसचो
आस्यां नी िीव टदं वचीं कीणाां आनी
िीवी रचल्यो म्हण. डाटवानाचा टवकास्वादा
उदका मधलो संबंध साको समिोन, हां तूं
प्रमाणे
टिव्या आव्याचो पात्र टकतें आनी ताचो
उदकां त
पयलें
िीवी
उदभव
शहरी
मात्ेचा
िीटवंनी
टकतें
टफळिारां त
भरून
साधाणा
मट्टाक
उदाक
िायो. संसाराचा सुवेर उदाक अती शुद्ध
प्रयोग कसो कऱयेत म्हळ्ळ्ळें िाणा िां वची
आस्लें. दीस वेतां िीटवंचा, प्रत्ेक िावन
गिा.
मनशां चा, टववीध चिु वटिके ववीं उदकां त
(मुकलें अंकण
अशुद्धता प्रसारली. "इं डसटिर यल इरा"
- टिव्या आव्याची माया)
-----------------------------------------------------------------------------------78 वीज क क ों णी
टतस्री बायल
घच्याां क मात्र न्हय सगळ्या सेिाऱयां क
(डोला सोरो
िागयता.
टपयेवन लकोन लकोन येताना लेसली
लेसली : तें कशेंरे?
मेळता)
डोला : आळे एलराम वािताना... घरां तलो
लेसली : हां ... आयलोने... येता पळे . हाका
उं दीर टभंयान कां प्ता
हां वें टकतल्या पाविीं सां गलां टपयेनाका
आनी टभंयान घराटभतर हे णे तेणें धां वता...
टपयेनाका म्हणोन... आळे रे डोला टपयेंवचें
तवळ आमच्या माज्राक िाग िाता. मािार
कशेंय टपयेलाय...
टमयां व म्हणोन उं द्राक धरंक धां वता... ताणें
हालोन धलोन येंवच्या बदलाक टतक्के
धां वच्या पोसाा र बोटशयो, ग्लास, आयदानां
लकानासतां टनट्ट चलोंक िायनां ये?
वोमतीं पडोन आवाि िाता.
डोला : हां व टपयेलोंच
तवळ गेटिलागीं भां धून घालो आमचो पेिो
हालोंक आनी धलोंक. तुिे बरी टनट्ट चल्त्चें
बौ बौ कना धा घरां क आयकोंच्या परीं
तर टवसकी कोण माताा या?
घोंक्ता.
लेसली : तें मोरोंदी...
त्ा आवािाक सेिाचो आलेक्साम आपल्या
पोर खंयगी स्फोिा सा टदसा बारी धां वलोय
िनेला कडे रावोन "ये डोला.. तुज्या
खंय... तुका सेकेंड प्रैि खंय...
पेट्याक थंड रावोंक सां ग या" म्हण अराबाय
िाव्येत'रे तूं... ह्या प्रायेर धां वलोंय. हें .. तयह्या
टदताना आमकां समेसतां क िाग
धां वणेचो यशस्वेचो घूि टकतें?
िाता.
डोला : घूि आनी मात्ती...
हां वें बायलेन धां वडावन हाडचें दृश्य टचंतलें
लेसली : तुिेबररच्च त्ा वोचाचेंय स्क्रू सडील
लेसली... धां वलोंच...
िाल्यात िायिय...
सेकेंड प्रैि....
व्हयरे ..
पोयर
तूं
आस्पत्रेक
एडमीि िालोय लेसली : कसलें इनाम मेळ्ळ्ळें ?
खंय...
डोला : इनाम... चैनीस िै म फीस एलराम...
डोला : व्हय.. एडमीि िालों. टडसचािा
वाचाचें नां व टहकरी
िाया टदसाची गिाल
- टडकरी. हें वाच लाि पोि न्हय. हें आमच्या
गोत्तासाये तुका?
79 वीज क क ों णी
लेसली : ना टकतें िालें तुका?
नाणयलें... हां वें तुमचे केस
डोला : टडसचािा िावन
उगयले... म्हज्या सेवेक फकत्त पन्नास
भायर सताा ना एकलें नसा येवन तकली
रपय'गी सर? म्हणालें. माकायी व्हय म्हण
खोटपात्त 'वेचेंगी सर' आमका पळे या सर
भोगलें लेसली... परत चडीत पन्नास रपय
म्हणालें.
टदले.
लेसली : हां कळ्ळ्ळें ... कां य पयश्यां क
लेसली : शेंबोर रपय िाले. नसाा क अटनकी
टदसता..
खुशी िाली टदसता..
डोला : व्हय लेसली... माकायी टभमात
डोला : खंयची खुशी लेसली.. पत्ाा न मां डो
टदसली... म्हिी ताणे बरी
खोपूान "हां वें तुमचे दां त घासले.. हां वें तुमकां
चाक्री केल्या नें... हां वें म्हळें "आळे बा... तुवें
न्हाणयलें... म्हज्या चाक्रेक इतलेच्च'गी सर
केया चाक्रेववीं हां व
म्हणालें. माका आयलो राग लेसले.... हां वें
वयर पडलों. .. तुका दे व बरें करू ं ..धर ..तुका
तक्षण शेंबोर रपय पािीं काणघेले आनी
पन्नास रपय म्हण इनाम टदलें.
म्हळें "आळे बा.. तयिें ऋण पयश्यां नी
लेसली : बरें केलेंय... नसाा क खुशी िाली
फारीक करंक िायना... दे कून तूं आमगेर
आसतेली.
ये...
डोला : कालें खुशी लेसली...? पत्ाा न मां डो
घासतां ... हां वी तुिे केस उगयतां ,
खोपूान
आनी हां व'च्च तुका न्हाणयतां "
"हां वें तुमचे दां त घासले... हां वें तुमकां
लेसली : हां ....!
तुवें केलेबरीच
हां वी तुिे दां त
------------------------------------------------------------------------------------
80 वीज क क ों णी
मोगा,
तक ु ा
ककतल ीं रुपाीं...?
_ मेक्सीम, लोरे ट्टो..
आसाय...
"हाय टवनू..." एक्सुरों लैबरे ररं त बुका मधें टचडकालों हां व चटलयेच्या बारीक ताळ्याक उडोन पडलों.
म्हज्या मुकार िूटनयर आिा स टवभागां तलें मेलोरा उभें आस्लें. "हाय मेलू"' हां वें बूक दां पून प्रश्नाथाक ररतीन हासो पाियल्यो. "टवनू केन ऐ सीि टहयर?" तें पूड बसलें दे गेन,
कना
हें ड ब्याग गळवन.
"वै नोि. मीस. मेलोरा..टकतें अि म्हिो उडास.. आि एकलेंच
वेर
ईि
ररहान...?'
हां वें
सवालां वयर सवालां घालीं. "तशें कां य ना टवनू... ऐ वां ि िसि ए स्माल
हे ल्प.. प्लीस यार...." ताणे गोमिी आड घाली. "वाय
नोि....सां गल्यार
ने
कळचें
माका.." हां वें आतुराय दाकयली.. "टवनू.. तूं िाणां य ..हां व िूटनयर िु डेंि.. ओनली टसक्स
मंत्स लेफ्ट .. वी िसि िािे ड लटवंग.. आनी तुकायी गोत्तासा हां व त्ा ररहानाचो
81 वीज क क ों णी
टकतलो मोग कताा म्हणोन" तें म्हज्या
टवबागां त आिा स काणघेवन टशक्तालों हां व.
तोंडाक'च पळे वंक लागलें.
कला संघां त अध्यक्ष िावन सक्रीय ररतीन वावर कना, कटवता वाचन कचें तशेंच
"सो.. वाि केन ऐ डू फोर यू?"
कालेटिच्या 'वाल म्यागटिना'चेर कटवता
हां वें ताकाच्च पळे लें.
बरं वची
"टवनू यू िसि डू समटथंग.. हां व िाणां ... तूं
म्यागटिनाचेर म्हटिंच कटवता आसतालीं.
एक बरो रायिर... 'वाल म्यागटिना'र पूरा
तशें िाल्यान हां व सकदां की मोगाचो आनी
तुज्योच्च कटवता... माका थोडे बरे वडा स
व्हळटकचो.
संगीं घालन म्हिा मोगाळ ररहानाक्दीवंक
म्हज्या कुिमा टवशीं सां गचे तर िाल्यार
एक- दोन कवनां बरय... द्यािसाल..' तें
ड्ाडीक म्हज्या एक धाकिें वसतुराचें
टवनवणी करंक लागलें 'व्हाव... टततलेंच मू,
िवळे
तुमच्या रोटमयो िूटलयेि एटपसोडां त बरवन
सां बाळताली. आमी दोगां च भुगीं.
दीवन हां व्ंच कां य...' म्हणोन ताच्या दोळ्यां क
म्हज्या पािलें भयण कोन्वेंि इसकोलां त
दोळे मेळयताना तें लिेन हातां तलो तुवालो
आिवी टशक्तालें.
टचड् डून सकला पळे लागलें.
*
"िायत , म्हिे लागीं सबार मोगा कटवता
मेलोरा...
आसात... आदीं बरटयलीं..."
एक सोभीत भावली, आमच्या कोलेटिंत.
आदलीं घटडतां उडास येवन नाक घसटिलें
हळत गोंवा रं गाचें, सोबीत टनळशे टमणकुळे
हां वें.
दोळे
"मळ्यार..." ताणें अतुराय दाकयली.
सकडां की टपश्यार घाल्तालें.
"सोड... तो टवशय पसानल... डसंि मेिर
तें बरें नाचपीण िावनास्लें िायान
िु मोरो ऐ वील
कोलेटिच्या हऱयेका काऱयक्रमां त ताचो एक
टिंग सम... डोंि वरी' हां वें बूक टवंचलो आनी
पुणी
तेंयी उिलें.
तालूकां त क्लकाा चें काम कताा लो तर आवय
*
*
*
टपसाय
शोप
*
*
म्हिी.
आस्लें.
चडावत
मामी
घर
*
आनी लां ब केस हद्याा र घालून
नाच
असतालोच्च.
ताचो
बापय
घर सां बाळताली. ताका एक पां चवेंत
'रटववमा आिा स एं ड सायन्स' कोलेटिंत
टशकचो भाव्यी आस्लो.
तीसऱया वसाा चा भी.ए.
आयलेवार्टपयुसी क आिा स सेक्षनां त भती 82 वीज क क ों णी
िालें. तें ररहानाच्या मोगार पड्लें आनी हो
टक्रसतां व कुिाम भाड्ाक आटयलें. तां च्या
टवशय
कुिमाची तेदनां चड पररचय हां व नेणा
सगळ्या
कोलेटिच्या
भुर्ग्ाां क
गोत्तासलें.
आस'लों. हां वें समिाया पमाा णे तां का
ररहान...
एक धूव अिर ा वसाां प्रायेचें.
तो एक ग्रेसत सोभीत चेडो. केस लां ब सोडन
ताचें नां व टप्रस्टन्सया. बापूय पोलीस तर अवय
टहरोबरी टदसतालो.
घर सां बाळपी. टप्रस्टन्सया नटसांग टशक्तालें
ताचो ड्ाडी टबस्नेस् मेन. तां का "टनत्ादार
अनी होसिे लां त रावतालें. पूण हऱयेका
िर ावेल्स" म्हण एिन्सी आसोन ताचेलागीं
सन्वारा घरा येवन उपरां त सोमारा सकाळीं
स्वंत बारा बस्सां य आस्लीं.
पािीं चल्तालें.
ररहान बापायक एक्च्च पूत िायान
म्हिेलागी
कोंडाट्यान वाड्लो. मोलाधीक वोक्स्वेगन
आस्यान तेणेंच पास िाताना तें बस्सार
गाडी ताणे बापय थावन हट्टान मागोन घेत्
थावन दें वचे पळे तालों.
ली सयत. तो ह्याच्च्च्च कोलेटिंत बी.ए.
हां व ताका सेिारी िायान माका हासो
कताा लो.
पाियतालें, आमी दोगां य हात उकलून हाय
आपल्या फ्रेंडसां क घेवन गाटडयेर भोंवचे
बाय कताा ल्यां व. अपरूप माका उलंवकी
ताका सदां चें टपशें. ताच्या सोबायेक अनी
मेळतालें.
ग्रेसत्कायेक मेलोरा भपूार भुलुलें. ताका
बापूय पोलीस म्हळ्ळ्ळ्या टभंयान हां वें केदनां य
इं परे स्स कचे खातीर आि सकाळीं मेलोरान
बैकार बसोंक ओत्ताय केली ना.
कवनां बरवन दीवंक म्हिेलागीं ररकवेसि
ताचें वािसप नंबर घेवन हां व थोडें चाटिं ग
केलें.
कताा लों आनी कवनां रपार मोग उचाताा लों.
राटतचें िेवाण िातच हां व बेडदार आड
आनी तेंय खुशेन्ंच वाचून म्हज्या मोगार
पडोन म्हज्या फोन मेमोररं त िगवन दवर्
आस'लें.
लीं कवनां सोधुंक लागलों.
दीस धां वताले. आनी एक दीस अछानक
कवनां सेलेकि करंक एकेक्च्च वाचते
ताणी भाड्ाचें घर खाली केलें.
आसतां मज्या मती पडद्यार पािलीं घटडतां
त्ा दीस तीं वेचा पयलें सकाळीं सेिारा
उडासाक आयलीं.
सां गोंक वेताना आमगेरी
सुमार दोन वसाा दीं अमच्या सेिारा एक
आटयलीं. केवल दार बडवन हुं बरार रावोन 83 वीज क क ों णी
कालेिीक
वचोंक
बैक
आमकां 'आपून वेतां ' म्हण सां गोन चेडवान
बाय
कताा ना
दोळ्यां त
टवनू' म्हण हात मेळवन आम्सोरान उलवन दु खां
"वाि एबावि द्याि वन" तें टवचारी.
पळे यलीं हां वें. हां व कोलेिी थावन पािी््
हां वे्चीि बायर काडली. 'केन यू रीड ईि....
येताना तीं नात लीं. चेडवाचें व्यािसापी
प्लीस...
चलानात्लें, पोन नंबरी आफ आस लें.
अयकातां ' ताणें डे सकाक मातें तेंकलें.
सुमार टदसा उपरां त ताणे माका दू सऱयाच्च
कटवता वाचताना हां व ताच्या मोगार पड'ले
नंबरा थावन फोन कना 'बापायन सैरीक
बरीं भोगलें.
पळे यल्या. म्हिें कािार वेस्टगंच असा. तुिा
वाचली.
म्हिा
"मोगा मज्या काळिा राया चां दन्या रातीं
मोगाचो
टवशय
पप्पाक
कसो
तूं
वाचून
सां ग....
हां व
आनी उमाळ्यां नी कटवता
कळ्ळ्ळागी गोत्तुना. हां वें ही सैरीक नाका
राकोन बसल्यां धोवाक...
म्हळ्ळ्ळ्याक माका मारलें. दयाकरून माका
वारें पुणी िावन वेंगेंत आराय,..
टवसर म्हण सां गोन थोडे आदले टवशय
स्वपणां त टकत्ा दोसताय...
उडासाक हाडून पोन कट्ट केलें ताणें..
काळीि भेसा््कताा य...?
ताचा उपरां त तें नंबरारी टप्रस्टन्सया मेळाना
हां व अटनकी वाचून आस्लों.
िालें.
ताचे दोळे उिळताले. तें खंचागी संसाराक
आशें हां व संपूणा ताका टवस्रोन टशकपां त
पाव्लें.
मत केंद्रीत करून आसुलों.
टततल्यार क्लाटसची बेल वािली. म्हज्या हातां तली चीि वेवेगीं घेवन थेंक्स' म्हण
*
*
*
*
धां वलें तें. हां वी उिलों.
म्हज्या आस्या काव्या वोटळं तल्यो चार
दीस
लायनी एका कागदार बरवन मेलोरा खातीर
म्हळ्ळ्ळे बरी म्हिीं कवना ताका पावतालीं
रे डी करून ताची वाि पळे वन लैबरे ररं त
ताच्या व्यािसपाक आनी तेंय तशेंच ताच्या
वाचुंक बस्लों सकाटळं च.
नां वासंगी पोवाड कताा लें ररहानाक.
वोरां साडे नोव िालीं. पप्यूामाच्या पमाळाक
मेलोरा अनी ररहानाचो मोग दाि िावन
हां वें तकली उकली.
आटयलो. आि्काल क्यां पसां त,
सोबीत टनळश्या चूटडदारार केस एका
पाकाां त, पब्बां त भोंवतालीं तीं. मेलोरा
सायडीन उगवन मेलोरा हासोन्येवन 'हाय
सगळें च टपशें िालें ररहानाच्या मोगान.
84 वीज क क ों णी
धां वताले.
आनी
टदसाक
एक
*
*
*
हां व आयलोंच "टवनू, ऐ हे ि ररहान यार.."
तो दीस िेसतार.
ताणें म्हज्या मोगाक घात केलो. ताका हां व
वोर एक िालें.
बोगसुंची ना. म्हज्या फ्रेंडसां क हां व कशे्
िेवणाक क्यां टिनाक गेलें मेलोरा, हात
तोंड दाकंव्व? हां वें दु स्रीच वाि टवंचतां ..." तें
धुवन पािीं येताना टशड्ेचा दे गेन् थोडे
हुसकाना हुसकाना रडतालें.
तनाा िे टलपोन टसग्रेि वोडताले. तां चे मदे ्
हां वें ताचे दोनी हात धरले...
ररहान'यी आस'लो.
'मेलू, उडास दवर, िीवघात या आम्सोर
तनाा ट्यां च्या हातां त टकतेंगी आस'लें दे खलें
तुिे खंचेंय प्रोबलेम सोलव कररना.., तुज्या
ताणें. गां िा या चरस. ते् कुंद्या आडोसाक
कुिमाचां क, मोगाचांक् टिणी भर तूं दू ख
लीप्लें पळे वंक्ना ताणीं. ररहान सगळोच्च
टदतेलेंय"'
अमालार आस्लो.
"तर हावें टकतें करू ं ?" तें अटनकी रडलें.
मेलोराक अिाप् िालें. ताणे् सपणां ती
"तुका
टचंतुंक्नात्लें.
काळिाचो राय कर. हां व तुका सां गात
दोळे भना दु खां नी िडायेन क्लासी कुशीन
टदतां . हऱयेक पाविीं हां व कटवता बरोवन
मेिां काडलीं ताणें.
तुका धाडताना हां व टचंतालों... चुकोन
खुशी
असल्यार
माका
तुज्या
पोळ्लो मोग माका पािीं मेळ्ले बरी *
*
*
*
माका भोग्तालें."
रातीक वोरां साडे नोव िातीत. सदां चे बरी
हां व उत्रां टवंचुंक्कश्टालों.
हां वें बरटयलें कवन
"माकाय तुिीं तीं सोबीत उत्रां काळिाक्च्च
मेलोराक धाडलें. घड्ेन्ंच ताणे पािीं फोन
लाग्तालीं.
कना ररहानाची गिाल सां गून्रडलें.
इतलीं बोरीं उत्रां टलखचो तूं अि थावन म्हिी
हां वें ताका भुियलें. पूण तें मात्र टनराशेन
काणी बरयताय?" ताच्या दोळ्यां नी
तोवुलें.
पिाळ दोडत्ान वाडलो. ताणे
दू सऱया टदसा सकाळीं लैबरे ररं त हां व येंवच्या
म्हिो हात धरलो तो ताणें मेकळोच
आटदं च तें माका राकोन्बस्लें.
केलोना...
मोगान
_ मेक्सीम, लोरे ट्टो. -----------------------------------------------------------------------------------85 वीज क क ों णी
तुवें आशें वोगे रावल्यार हां व टकतें म्हण समिों?" "छे ... छे ... मधें उलवन माका धोटशनाका.. समा कना लेक् करंक पुणी सोड माका... ************************* चेको : तो त्ा घचो खंय गेला मामी? मामी : कोण पुता तो? चेको : तो पळे मामी.. तुज्या हाताक सुवी तोप्तालो.. मामी : तोगी.. तो दे वाच्या घरा गेला. पुता... चेको : टकत्ाक मामी?... दे व'यी सीक िातागी ***************** पेंग लोसुाची बायल सरोन एक मटहनो िालो. भुर्ग्ाां क
पेंग लोसुाचें कािार िालें आनी ताच्या
होकलेक घेवन हटनमूनाक गेलो. थंयसर खिल्यार गिाली कताां कताा ना पेंग लोसूाक एक दु बाव धोसुंक लागलो. 'डारटलंग तुका कािार िां वच्या पयलें कोणी बोय फ्रेंड आसलेगी?'
केलें.. आनी थोडो वेळ वोगे रावलें. एक टमनूि िालेंच... लोसूान पत्ाा न "तूं टकत्ाक वोगो आसाय?
िवाब्दारी
लोसुाचेर
पडली. एका मटहन्याच्या आवदें त लोसूाक
_ जेफ्री, जेप्पू
पेंग लोसूान आपल्या बायलेकडे
पळें वची
सवाल
पुरो पुरो िावन सुसत िालें. तशें ताच्या भुर्ग्ाां क आपल्या कुशीन बसोवन "भुर्ग्ाां नो
तुमकां टकतें िाय?" म्हण टवचाररलागलो. "लोटलपोप, चोकलेि, ऐस क्रीम, कुकुारे ... " भुर्ग्ाां नी एकाच्च धमान िाप टदली. "तोंड धां प्तात'गी ना... पुरो तुमचो अवतार... एकल्यान पुणी आमकां नवी मामी िाय म्हण सां गचें आसलें..."
************************** मागाा दे गेन वोणतीर लागटयलें पोसिर, 86 वीज क क ों णी
िीव सोडन पळे वन आसल्या पेंगा लोसूाक
फडाफटडच्यो दोन हिार गुटळयो टवकून
तेणेंच वेच्या कात्त्यान एक िायि लात
गेल्यात...
मारली. लोसूा शेमेलो आनी रागान त्ा
मेनालागीं टवचारी.
कात्त्याक धां वडावन व्हना गेलो.
"काल आमच्या शोपा मुकल्या मयदानार
धां वोन धां वोन कत्त्याक सोडन िीबराक
एक संगीत काऱयें आसलें सर.." सेल्स मेनान
धरलें आनी ससाररत्त माररत्त सां गालागलो :
िाप टदली.
"टकतें? डरेस्स चेंि केल्यार
**************************
माका टकतें कळचें ना म्हण टचंतलेय तुवें?"
बायल : तूं केदाळाय माका म्हातारें .. म्हातारें
*************************
म्हणताय? पूण तो चेडो पळे माका पळे वन
टपडे सतीण एक दाक्तेराक एक सवाल
दोळे माताा ...
घाटललागलें. "दाक्तेराबा...
घोव : तो गुिरी आं गटडचो. ताका पन्याा
आि काल िोवळ्या भुर्ग्ाां चो संको चडून
वसतुंचेर भारीच होरबोस.
येता. कारण टकतें?"
**************************
दाक्तेर हासोन्ंच "पळे
मेडम... आमीं
कारण
टकतें?"
म्हण
सेल्स
"डे डी, आि म्हज्या टिचेरीन भारी खुशी
टियेंवचो संसार पाड िाला म्हळ्यार आतातां
िावून तूं दाक्तेर
भुगीं एक्सुरीं िावन िल्मोंकी टभयेतात."
पुणी िातायगी? म्हण टवचारलें" डे नी बापय
एकलो मेलो आनी सगाा रािाच्या आनी
लागीं सां गालागलो.
येमकोंडाच्या दावाट्यालागीं येवन पावलो.
"हो.. तशेंगी... टकत्ाक खंय?"
"तूं खंय वचोंक आशेताय? सगाा क व
"म्हिें हें ड रायटिं ग पळे वन ड्ाड..."
येमकोंडाक?" म्हण भोडव्यान टवचारलें.
**************************
"पूण म्हिी बायल खंय आसा?"
पेंग लोसूाक प्राय िायान एका ल्हान
"सगाा र..."
सुवातेर घर भां दून तां तूं वसती कताा लो. एक
"तर माका येमकोंड'च िायत.
दीस आशेंच बोंवोन येव्यां म्हण राना तेवशीन
**************************
गेलो.
वक्तां च्या आं गटडचो म्हालक येवन हशेंच्या
तेदनां टशंव ताका खावंक आयलो.
परीं आदल्या टदसाचे लेक तपासण कताा ना
लोसूा : म्हिें रगात सगळें थंड िालां ... माका
" हें टकतें काल एकाच्च टदसा तकली
सोडन सोड...आनी हून रग्ताच्या खंच्याय
87 वीज क क ों णी
पुणी एका तनाा ट्याक सोधून ताका धर..."
काडन क्लीन कताां म्हण पुडारी एकलो
टशंव : "ना मामा, हुनोनी टपयेवन माका पुरो
भाररच्च दवलतेन उलोंवचें पळे वन बायलेक
िालां .. कूल टडरंक्स टपयेिे म्हण मन िालां ."
अिाप िालें.
**************************
"तशें िाल्यार पयलें आमचें रां दचें कूड, बात
मेसत्री : व्हय'रे टमक्की, ह्या लेक्काची िाप
रूम धुंवचें काम हां गा थावन
दी पळे यां ... धा आनी धा कुडटसल्यार वीस,
सुरू कर. तेदाळा म्हिोय एक वोि
वीस
मेळ्ळ्ळे परीं िाता..."
चाळीस
आनी
वीस
कुडटसल्यार
िातात. पन्नास आनी पन्नास
**************************
कुडटसल्यार टकतलें िाता?"
घरां त कोणी नातलें पळे वन िोनी एक टसग्रेि
टमक्की : सर... सुलभ सुलभ आसच्या
पेिवन आरामायेर बसोन धम माना धुंवोर
लेकां चीं िाप तुमीं टदतात आनी कषिां च्या
सोडतालो.
लेकां ची िाप मात्र म्हिेलागीं टवचाताा त.
मधें मधें खोंक्तालो. टततल्यार बापयन
**************************
येिेगी?
भुगो : बाबा माका माररनाका. माका अटनकी
"िोनी टकतेंरे हें ? टकतें भारी धुंवोर
पां च वसाां सयत िावंक नां त.बापूय : "दे कून
सोडताय? तुिी आतां कडी कताां पळे ..."
कोणें म्हळां मारंक निो म्हणून?"
म्हण बोबाटिलागलो.
भुगो : तुवेंच म्हळ्ळ्ळें य'ने बाबा "पां च वसाां
"डे डी व्हडां नी केलें तें अनुकरण कररिे
भुगीं दे वाक समा म्हणून... तशें िाल्यार
म्हण तुवेंच म्हळ्ळ्ळें य...
दे वाक कोणी माताा त'गी? सां ग बाबा सां ग..
दे कून तूं टकतें कताा य पळे तशेंच हां व
ह्या पावटिं च्या चुनावेंत हां व तर टिकोन
कताां ..."
आयलों तर सगळें राज्य बरें कना धुवन ------------------------------------------------------------------------------------
88 वीज क क ों णी
डचकणी कर्ा
रग्तादान - लवी, गांडजमठ
सुंदर
नगर
सकालार
लोक
टचकार
भर'लो. एका लोकामोगाळ मुकेल्याक, रसतो उतताा ना, कोण एका पापऱयाचें कार आपिालें. दोळे धां पून उग्ते कच्याा टभतर आ् यंबुलेन्स येवन ताका घेवन स्टखणा टभतर नपंयच िालें. मां डो पुिला खंय... अनटकिी भायर आयल्या खंय... टकडण्यो टपिो िावन आसतीत... आशें हऱयेकलो अपापलो ररपोिा टदतालो.
आसताना, टसग्नल लेकाक येना... तो ताका िाय िाताना खंय िाल्यारी उतताा . रावंवचें तुिें कताव्य". "ताणें िाय म्हण्ंच आमच्या मुकेल्याक कार धाडायलां . हो
पळे ताना ह्या संघिनाचो तशें टदसता. घालारे ताका" अवाि रावािाय तर तो पोटलसां च्या हाज्रेंत'च रसत्ार रग्ताच्या कोंडां त पडोन उस्वास सोडताना, मुकेली... िाया ल्हान झकािलेल्या घायाक मुलाम पट्टी कना घरा
पोलीस आयले... काराचो कां प्तालो... "सर, टसग्नल सुिल्या उपरां त तो उतरलो" थावन्ंगी ताळो आयलो "मुकेल्याक उत्रोंक
तेवशीन भायर सर'लो.
हं कारान आनी द्वे शान एका अबल व्यस्टक्तचें रग्तादान घेत'लें.
89 वीज क क ों णी
अवस्वर - १३.
म्हण दाकवंक ताची तोपी काडन हालवन
आनी मुकार त्ा घच्याा येज्मान्याक धनी म्हण आपवंक गटलवरान टचंतलें. टततल्यार
धन्यान गटलवराक टहशारो कना ताच्ये त्े व्हड कळयलें.
वािले
लागसार
गटलवर
थंयसर
येवंक वेतासताना
पां यां क उं ड्ाचो कुडको लागोन
तो
मालवोन पडलो. ताका मार िावंक ना दे कून कसोय
उिोन
ते
वािलेकडे
पावलो.
गटलवराक पडोन मार िाला म्हण तीं समिालीं. गटलवरान ताका कां य िावंक ना
दाकयली. आनी त्ा धन्या सशीं वेताना ताका अटनकी थोडे वीघ्न राकोन आसले.
धन्याचो पूत, ताका कां य धा वसाां प्राय. ताणें गटलवराचे पां य धना एक'च्च पाविीं वयर उकलें. गटलवर एकादावेळा उसळोन सकयल पडलो तर नीि िावन ताचे हात पां य मोडोन वचोन ताच्या टिवाक संटचकार येतो. पूण आटयन्न वग्ता धन्यान गटलवराक धरलें आनी ताच्या पुताच्या कानपट्याक एक मार बसयलो. त्ा एका माराक गटलवरा तसले धा िण पि - पि कना घुंवोन पडते.
90 वीज क क ों णी
गटलवरा सशीं बसल्या आपल्या पुताक ताणें
मािार आपणाच्या आं गार ऊड'लें तर...?
भायर व्हच म्हळें . पूण गटलवरान ताच्या
पुण्यान कां य करंक ना त्ा माज्रान म्हण
पुताक तशें करंक निो म्हण हात भाशेन
मती टभतर'च संतोस पावलो. गटलवरान त्ा
कळयलें. त्ा चेड्ाचें नडतें गटलवराक
माज्राक'च पळे लें. तें बहुशा गटलवराक
टततलें वायि म्हण टदसानातलें िायान
पळे वन
तशें कररनाका म्हण धटनयाक टहशारो
टभंयेले बरीं केलें तर खंडीत तें आपणाचेर
टदलो. आशें कना ताका भोगटसिे म्हण
उडतें कोण्णा म्हण टचंटतलागलो. आशें
गटलवरान टवचारलें.
माज्राचें भें ताका नातलें. त्ा टशवाय
पूण ह्याच्च रागान फाल्यां आपणाक टशक्षा
धन्याकडे आसक्या चार पेट्यां क सयत तो
दीवंक निो म्हळ्ळ्ळ्या टभंयान ताणें तशें
टभंयेलोना. ते चवग पेिे बरे घि मूि आसोन
केलें.
उबार
धन्यान
आपणाचें
उतर
टभंयेलें
आसले.
िायिय.
आनी
गटलवरान
तां तलो
एकलो
आयकायाक गटलवर धन्या सशीं वचोन
हसटतबरी बळ आसलो. िाल्यारी ते पेिे
ताचो हात आपणाच्या हातीं धना उमो दीवंक
गटलवराक मोगाचे िाले.
लागलो. हें पळे वब धनी खूश पावलो आनी
ताका पळे वन टशमिी हालयताले. आनी
त्ाच्च पमाा णे आपल्या पुताक सयत कररिे
मोगान ताका पळे वन कुंय कुंय करून
म्हण
आसताले.
गटलवराचें
आं ग
थापडून
कळयलागलो.
िेवण िातां िातां तां च्या कामाचें चेडूं एकलें
िेवाण िातासताना घचें मािार खंय थावन
एका वसाा च्या भुर्ग्ाा क घेवन त्ा कुडाक
उडोन येवन धटननेच्या पां यार बसलें. एकाच्च
आयलें. गटलवराक पळे वन तें भुगें रडोंक
वेळा धा बारा टगण्यो चले भाशेन अवाि
लागलें. ताचो तो रडचो अवाि लंडनाच्या
िालो. पळे ताना तें मािार गटलवराच्या
एका तुटदये थावन अन्येक तुटदये पऱयां त
गां वां त आसच्या पाड्ाच्या तीन वां िे व्हड
आयकोंच्या टततलो िब्बोर आसलो. सक्कड
आसलें. तें मािर गटलवरा वयर उडोन ताका
भुर्ग्ाां क खेळोंक बावल्यो व खेळच्यो वसतू
बोक्रुंक व चाबोंक निो म्हळ्ळ्ळे टदषिीन
िाय िाया पमाा णे ताकाय एक खेळची
ताका टतणें धना दवर'लें. त्ा तेद्या व्हड
वसत िाय आसली कोण्णा... कूडले धटननेन
माज्राक पळे वन गटलवर शेमेलो. ताचें भ्यें
गटलवराक उकलून त्ा भुर्ग्ाा मुकार दवरलें.
उणें िावंक ना. सायबा म्हज्या... िर तर हें
तक्षण तें भुगें गटलवराक उकलून ताची
91 वीज क क ों णी
तकली आपल्या तोंडा टभतर दवना चाबोंक
गां वच्या आलशेटषयन पेट्या प्रास उभार
पळे तालें.
आसोन बारी क्रूर िावनासले. गटलवरान
गटलवर टभंयान बोब घाटललागलो. ताच्यो
सगळ्या आं गाक मुसकू घाल्यारी ताचे सशीं
बोबो आयकोन तें भुगें टभंयेले आनी
येवन ते हुं कालागले.
गटलवराक ताणें काडब उडयलें. पुन्यान
दे कून गटलवरान आपणाक कां य िावंक
धन्यान गटलवराक धरलें. ना तर ताचें पेंकाि
निो म्हण आपल्या बोल्सां तली सुरी काडन
मोडतें.
एका उं द्राक तोपुंक वेताना, अन्येक उं दीर
त्ा
कामाच्यान
दु स्री
कसटलगी वसत हाडन त्ा भुर्ग्ाा क खेळोंक
पािल्यान येवन हाका चाबोंक आयलो.
टदली तरी तें भुगें रडोन्ंच आसलें.
आतां दोन उं द्रा मधेंगात गटलवर सां पडलो.
िेवण िालेंच धनी कानाक गेलो. वेच्ये
टकतेंगी पुन्यान आनी अदृषिान ताणें एका
पयलें गटलवराक बरें कना पळे
म्हण
उं द्राच्या पोिाक सुरी तोपुयान तो उं दीर
बायलेकडे सां गालागलो. गटलवराक पुरासण
मेलो. हें पळे वन अन्येक उं दीर टभंयान
भोगल्या तें समिोन तािा एका खिल्यार
धां वलो.
टनदावन ताच्या आं गार एक व्हड वोल
थोड्ा वेळान येज्मान धनीन कुडा टभतर
पां गुरली. ती वोल तावाा क वापच्याा त्ा दाि
ररगोन पळे ताना गटलवराचें आं ग पां ग सगळें
वसतुरा प्रास व्हड आसली.
रग्तान बुडुलें. हें पळे वन टतणें गटलवराक
गटलवराक दोन घंट्या टततली नीद पड'ली.
तक्षण उकलें.
नीद'या वेळार ताका स्वपणां त ताचीं
गटलवरान
बायल भुगीं टदषिीक पडलीं. हें ताका
दाकयलें. तशें गटलवराक कां य घाय िावंक
सोसुंक िालेंना.
ना म्हण टतच्ये मतीक गेलें आनी टतका
तो िागो िावन पळे ताना इगिे तेद्या व्हड
समादान िालें. आशें असलीं घटडतां घडोन,
कुडां त धा फूि उबारायेच्या त्ा कुडाक सरी
तां तलो बचाव िावन ताच्या धन्या धटननेच्या
िावन तयार केया तेद्या व्हड खिल्यार तो
मोगाक गटलवर पात्र िालो. तीं सयत ताका
एक्सरो आसलो पळे वन ताका अिाप िालें.
बरें कना पळे वन आसलीं.
तो टनदोन आसताना दोन उं दीर खंय थावन
(मुांदरांक आसा...)
गी येवन थंय हां गा हुं कुंक लागले.ते ताच्या
--------------------------------------
92 वीज क क ों णी
टतका
त्ा
मेया
उं द्राक
93 वीज क क ों णी
ADVERTISEMENT RATES: FULL PAGE: 2000 HALF PAGE: 1250 QUARTER PAGE: 700 Contact: Panchu Bantwal WhatsApp: +91 94824 08400 Make cheque payable to: Veez 94 वीज कोांकणी
Konkani Weekly
95 वीज कोांकणी
96 वीज कोांकणी
97 वीज कोांकणी
98 वीज कोांकणी
99 वीज कोांकणी
100 वीज कोांकणी
101 वीज कोांकणी
102 वीज कोांकणी
103 वीज कोांकणी
104 वीज कोांकणी
105 वीज कोांकणी
106 वीज कोांकणी
107 वीज कोांकणी