3
सचित्र् हफ्त्याळें
अक :ों 5
सोंख : 12
1 वीज क क ों णी
फेबरे र 10, 2022
सोंपादकीय: ह िं दू ताहिबान क्रीसतािं वािं ची ससार्ाा य घेतात?
आमीिं वोर्ेच्च आसािंव, आमीिं आमचो
जाय म्हण झर्डोन आसया ािंकािं
आवाज उटयनािंव, आमीिं थिंड बसतािंव
डे प्युटी कहमशनिान स्टे ओडा ि घाल्लें,
आनी सुशेर्ात हनदतािंव! परिणाम?
कोडतीन्ये स्टे घाल्लें तिी हकत्याचेंच
ह िंदू ताहिबान ाची ससार्ााय घेतात
र्ुमान करिनासतािं ह्या उचािंबळ,
आनी क्रीसतािंवािंक उपद्र दीविंक मुखाि
उद्रे कीत र्ूिंडािंनी कानून तािंयाच्च ातीिं
सताात.
धना ह्या केंद्राची वीद वावळी केिी सवा
धणी समा करून. काल्च्या हदसा पिंहजनमोर्रिंत असिेंच घटन घडिें. क्रीसतािंव थिंड पिंर्डाची
भाितािंत असें उत्तिािंत मात्र घडटािें.
ससार्ााय घेवन श्री सत्य कोदा ब्बू सेवा
आतािं ह्या म ामारिची हपडा
सहमहतया सािंद्ािंनी सािंत आिं तोहनचें
दहिणािंत्यी चडल्या मुख्य जावन
प्रेयि सेंटि सिंपूणा नाश केिें. ४० वसाां
आिे स्सेस, भजििं र्दळ, हवश्व ह िंदू
थावन ह्या केंद्रािंत मार्णे कना,
परिषद, इत्यादी ह िंदुवादी पिंर्डाया
अिंर्नवाडी चिवन, र्जेविंतािंक कुमक
िंकािीक उचािंबळायेन.
ािंकािं िाज्य
करून आस्या क्रीसतािंवािंया ह्या
तसें केंद्र सकााि वोर्ो िावोन हकतेंय
केंद्राक ह्या अन्नाड्ािंनी दाड घािी
किा म्हळ्ळी हनशाणी हदता आसतािं
आनी केंद्राचो हनणााम केिो.
ें केंद्र
कूळू याा सािंत आिं तोनी इर्जेचो वािंट
ािंचो िंकाि मात्याि चडोन ते हकतेंय करिंक पाटीिं पळे नािंत.
जावन वावि करून आसिें शािंती समादानान.
तािंकािं थिंयसि तािंचो दै वस्थान बािंदिंु क 2 वीज क क ों णी
बरोवपी: फ्रान्सीस डी’कून्ह
२०१९, अकटोबि २६ वेि सािंजेि मिंर्ळु याा 3 वीज क क ों णी
4 वीज क क ों णी
5 वीज क क ों णी
6 वीज क क ों णी
7 वीज क क ों णी
8 वीज क क ों णी
9 वीज क क ों णी
10 वीज क क ों णी
चारित्रीक टौन
पोिंता
थावन
ोिािंत, वेदी मुकाि एका
अन्येक
पोिंत
पऱयािंत
याहदसहतका सजवन दवि यो. भितनाट्यिं
नाचपाचे
11 वीज क क ों णी
मोहर्नीिं ोि भि्ल्लें. वेदीि सवा
सजवणी नाचहपणेक िाकोन अस्ल्ली.
बेळर्ािंव खानापुिा थावन स्वाहमजी भोव 12 वीज क क ों णी
13 वीज क क ों णी
अतुिायेन 14 वीज क क ों णी
ाजि जाल्ले. मिंर्ळू ि ‘सिंदेश
िे मोनाचें साधन िाषटर ा िंताि र्ौिवाक फावो जावन ‘प्रधान मिंत्री बाळ पुिसकाि-२०२२’् भािताचो प्रधान मिंत्री श्री निें द्र मोदीन २४०१-२०२२ वेि दे खणे (वचुावि) मुकािंत्र खुद्द िे मोना अनी ताया अवय िार्ीिं उिवन पाटयिी. ेि प्रमूख मिंत्रीय ाजि अस्ल्लीिं. ‘मनशाया साधना पाटल्यान एक स्त्री असताच्च’्म्हळ्ळी सािंर्णी ािंर्ायी सत
जाता. दु िदृषटान िे मोना जल्मोिंया पयिेंच ताचो
बापय
ग्ल्ल्याहडसान
दे वाधीन कोड्ाळ
जाल्लो. भोव
अवय
कषटानीिं
प्रहतषटान’्
ाचे हदिे क्तोि मा| फ्रान्सीस
िे मोनाक अनी ताचो भाव िोनािडो हपिे िाक
अहसस्सी
अल्मेडा, क्या| र्णेश काणीक,
वार्यिें.
पादू व
ैसकूिाचो मुकेि मेसत्री फ्रान्सीस
डी’कून्हा अनी ेि
सबाि व्यक्ती
मुकल्या सािीि अस्ल्ले. भितनाट्यिं
नाचपीण,
त्या दीस अटवे
िे मोनाया
काळजा-
मनािंत
भितनाट्यिं नाचाचो जो मोर् वोिंपिो तो व्हड शेवोट जावन आज साथाक जािो तें सािंग्ल्ताना ग्ल्ल्याडीस बायेचें मुखामळ फुल्ता.
क्लाहसचें
हवद्ाथीण बाळ िे मोना इवेट हपिे िाचो ‘ििं र्
मिंर्ळू ि हमिाि हफर्ाजेया सैंट मेिीस
वाड्ािंत तीिं वसती कना असात. श्रीमती प्रवेश’.्िर््बर् साडे चाि विािं एका
ग्ल्ल्याडीस टै िरििं र् कना भुर्ग्ाांक बि्य ् ा
पाटल्यान एक नाच ताणे सादि कतााना
फुडािाक पावविंक हमनत काडन असा. अतािं
बेसािंवाया ताहळयािंचो हशिंवोि वोत्ल्लो. ताची
ह्या वाविाक वेळ िाभाना. िे मोना सिंर्ीिं हतणे
अवय ग्ल्ल्याडीस सेिीन हपिे िा आनिंदाचीिं
वेचें हतका मोर्ाची अहनवाऱय जवाब्दािी
दु खािं पुसतािी. बाळाक भािताची भोव
जावनासा. प्रधान मिंत्रीन हतया ा वािं वटीक
उिं चिी प्रशसती फावो जािंवदी म्हण काळजािं
सिाम माििा तें हतका भोव धादोसकायेचें.
थावन मार् ल्लो दीस तो. हतन्िंच वसाां हभति 15 वीज क क ों णी
अपणाक
चिी
जल्मािी
ति
ताका
िे मोनान अपिें मुळावें हशकाप फळनीि सैंट
भितनाट्यिं नाच हशकवन फामाद करिजै
मेिीस
म्हळ्ळें ग्ल्ल्याडीस बायेचें स्वपण अस्ल्लें.
इसकोिािंनीिं सिंपवन चव्या क्लासी थावन
भितनाट्यिं भाितीय सिंसक्रहतचो, चहियािंक
निंतूि असया फामाद पादू व हशकपा
जोक्तो नाच म्हण हतची खचीत अहभपिाय
सिंस्थ्याक भती जािें. पादू व प्रैमिी अनी
जावनास्ल्ली. दे कून िे मोना भोव ल्हान
पादू व
असतानािंच तेदनािं हमिाि हफर्ाजेचे हवर्ाि
मेळचो प्रोत्साव समजोन अपणें वडा अशेन
जावनास्ल्ले भो| मा| वाल्टि डी मेल्लो
भुर्ग्ााक ािंर्ा दाकि केल्लें म्हणता श्रीमती
बापािार्ीिं वचोन सि ा हवचाििेल्या वेळीिं
ग्ल्ल्याडीस.
ताणीिं ड्ान्स मासटि सुिेश अत्तावि िार्ीिं
भािताया वेवेर्ळ्या श िािंक वचोन नाच
धाड्ल्लें. थैं मुळावें हशकाप हशकोन मुखाि
सादि करिंक जाय तो अवकास ह्या सिंस्थ्यान
पािंडेश्वि असया हवदू षी उमा कल्लूिायिार्ीिं
हदयाक ती सिंतोसता. पादू व ैसकूिाया
तीन वसाां िे मोना नाच हशकिें. उपिािंत
७५ वसाांया ज्युबिेवा वेळीिं िे मोनाचें
उिं चल्या तिबेती खातीि सौिभ नृत्यकिा
भितनाट्यिं नाच सादि केल्लें अनी ताका
परिषद, मिंर्ळू ि
सन्मान
ािंर्ाची हवदू षी दोतोि
इसकोि
अनी
मौिंट
कामेि
ैसकूिािंत भाितीय सािंसकृतीक
िे मोनाक
केल्लो.
ड्ान्स
ताया
हशकोिंक,
याहदसहतकािंचें
श्रीहवद्ा मुरळीधि - ह का अपणाची र्ुरू
प्रदशान मािंडून ाड्ल्लें. िे मोना अतािं पादू व
जावन िे मोनान स्वीकाि केिें. अजून
पी.यू.कोिेहजिंत हपयुसी आट्ा स पयिें विस
िे मोनाया नाचाया
हशक्ता.
ऱयेका मेटाक हतचें
हनदे शन म्हण िे मोना र्ुरभक्तेन सािंग्ल्ता मात्र
िे मोना भितनाट्य नाचा हशवाय
ेि नाच
निंय अपणाक अपणाया र्ुरचेंच साधन
रिहतहनिंय परिणता जोडून असा. वेसटना
करिजै; अनी अपणेंय भितनाट्यिंत दोतोि
ड्ान्स हशकोिंक र्ुरू प्रमोद कोहडकि,
सनद जोहडजै म्हळ्ळो शेवोट उचाताा. ह्या
सेमी क्लाहसकि नाच हशकोिंक र्ुरू र्ौतम
पासत िे मोनाक भोव चड खचा असा. बि्य ् ा
भट्टाचाऱय अनी जानपद नाचाक र्ुरू मनोज
मनाया उदाि व्यक्तक्तनीिं कुमक केल्याि
काहटपळ्ळ हनदे शन दीवन असात तें िे मोना
ताचो शेवोट ज्यािी जाविंक सिीस जायत.
भोव र्ौिवान सािंग्ल्ता. दोतोि हवदू षी श्रीहवद्ा मुरळीदि अनी हतया पिंर्डा वयि िे मोनाक भोव अहभमान.
16 वीज क क ों णी
पुिसकाि-२०१७------ अशें पुिसकािािंची िे मोनान खैंसि नाच प्रदशान केिािं थैं ताका
हशिंकळ भोव िािंब असा. प्रायेयाकी भोव
पुिसकाि प्रशसती िाभल्या.
चड मापाचें साधन िे मोनाचें.
ािंचें प्रदशान
िे मोनाया घिा पळे विंक मेळता. ह्या ल्हान प्रायेि्च्च इतल्यो याहदसहतका अपणाहयया
‘ ािंव ड्ान्स कतााना सबाि म्हज्या प्रायेयो
िे मोनाक मुकाि प्रशसत्यो सिंग्र कची एक
चहियो अशेन पळे वन असतात. तािंकािंय ी
बिी व्यवसता र्जा पडात.
म्हज्या मोर्ाची किा ावें हशकैजै म्हळ्ळी अशा’् – म्हळ्ळें आदशा हचिंताप िे मोनाचें.
हक्रसतािंव समुदायन अपणाक बिो प्रोत्साव
मुकाि बिो सिंस्थो सोधून भितनाट्यिंत दोतोि
हदिा म्हळ्ळें कृतज्ञतेचें उताि सािंर्ोिंक
सनद जोहडजै अनी ी किा पोहषजै म्हण तें
िे मोना हवस्राना. हशम्ला, डे ल्ली, नासीक,
अशेता.
ैदिाबाद, हटर वेंडरम, चेन्न,ै मुिंबै, भोपाि, र्ोवा, र्ाहजयाबाद अशें दे शाचा जायत्या श िानीिं
‘िे मोना खाल्च्त्या स्वभावाचें; हशसतेचें; साधन
िे मोनाया प्रहतभेचें प्रदशान जािािं. त्या
करिंक जायतो त्यार् करिंक तयाि असचें;
हशवाय ताया नाचाचे अहभमानी सबाि र्ण्य
िहजषट तिी खचीत रितीन व्यक्त कचें;
व्यक्ती असात. भािताचो प्रधान मिंत्री श्री
हशकपािंत हुषाि’्– म्हळ्ळी अहभपिाय ताचो
निें द्र मोदीन अयिेवाि ताचेिार्ीिं उिवन
ेड्मासटि जावनास्या श्री फ्रान्सीस डी
उचाि्ल्लीिं मेचवणेचीिं उत्रािं थै िे मोनाक
कून्हाची (बिोवपी). ताया साधना पाटल्यान
धन्यता भोग्ल्ता. उत्ति कनााटकाया सबाि
खळमीत नात्ल्ली वािंवट असा. प्रहतभा
मठािं थावन ताया नाचाक अपवणें अनी
ताया डीएन्एिंत्च्च रता जाल्या म्हणता तो.
प्रोत्साव िाभता.्‘सिंदेश’्प्रहतषटान- मिंर्ळू ि,
बाळपणाि्च्च िे मोनान बाळवोिंचे साधन
दू िदशान अनी ेि टी.वी. माध्यमानीिं ताका
केिािं . ह्या वसाा ‘प्रधान मिंत्री बाळ पुिसकाि’्
प्रोत्साव हदिा.
जोड्ल्लें कनााटकािंत तें एकिें मात्र!!. त्या हशवाय तें क्रीसतािंव मैनोरिटी समुदायाचें.
इिं हडयन बूक आफ िे काड्ा स, र्ोिडन बूक आफ िे काड्ा स-ििंडन, भाित बूक आफ
‘त्यार् कना वािंवट काडल्याि साधन कऱयेता’्
िे काड्ा स, दिीण कन्नड हजल्ला िाज्योत्सव
म्हळ्ळें िे मोनान रजू केिािं . अल्पसिंक्यात
17 वीज क क ों णी
म्हण रदान कयाांक िे मोनाचें सादन मेि्फािंक्त जावनासा. ह्या दे शािंत अशीि मनोभाव धािण कना मािवोन चल्च्यािंक िे मोना उग्ल्त्या हचिंत्पाची वेदी उबाताा . (असल्या भोव तालेंताांच्या भुर्ग्ााक आमी ां
क्रीसताांवाांनी सहकार दीजाय, आधार दीजाय, उत्तेजन दीजाय आनी उग्त्यान मान दीवांक जाय. हें आमचें एक माणीक
- फावोया स्थानार आमी ां दवऱयाां. –
-Francis D’Cunha
सांपादक)
Headmaster, Padua High School
------------------------------------------------------------------------------------
महाराज परत टाटाांचा हाताांक आयला भािताचा
हवमान्यान
चरित्रेक
आनी
कैर्ारिकोद्मी टाटािंक चुकविंक जायना तसिो सिंबिंध आसा. टाटा उद्मािंचें मूळ जमशेड्जी नुसेि्वानी टाटान १८६८-िंत आििं भ केया खासर्ी वेपािी सिंस्थ्यािं त आसा. १९०२-िंत इिं हडयन
ोटे ल्स किंपेनी िच्या
टाटान मुिंबहयिंतल्या कोिबा दि्य ् ा तडीि भािताचें पयिें िक्सुिी
ोटे ि ताज म ाि
प्यािेस एिं ड टवि स्थापन केल्लें. उपिािंत
टाटा
पिंर्डान
अटोमोबैल्स,
केहमकल्स, हवमान्यान आनी
स्टीि, ेि शेतािंनी
क्रािंतीच केिी. टाटािंनी जार्तीक किंपण्यो आपणा ताबेन घेतल्ल ् े आसात. जमशेट्हजचा मि््णा उपिािंत १९०४-िंत ताचो पूत दोिाबजी टाटा पिंर्डाचो अध्यि जािो.
18 वीज क क ों णी
(१०२९) पयिो भाितीय. ताचाखाि टाटा पिंर्डान
१९३२-िंत
दोन
िाख
रपय
भिंडवाळाि टाटा एहवयेशन सि््वीस किंपेनी िचहि१५ अकटोबि १९३२वेि ताणे किाची थावन बोिंबयक आपल्या किंपेहनचें पयिें हवमान
स्वत:
चािन
कि््न
उबयिें.
ह्याहवल्यािंड पूस्मात नािंवाचें ें हवमान काि््र्ो ाडन आहयल्लें. िे हडयो हसग्नि, न्याहवर्ेशन ाचाखाि टाटा पिंर्ड जायत्या उद्मािंनी मेतेि जािो.
वेवस्था सोड्ािं , तेदनािं बोिंबिंयत साि््की िन्वे
सयत नात्ल्ली. १९३३ थावन अ मदाबाद, बोिंबे, चेन्नै, हतरवनिंतपूि मधें प्रयणाि्य ् ािं ची हवमान सेवा चल्ली. १९३७-िंत बोिंबे – इिं दोि-भोपाि, ग्वाहियि – डे ल्ली सवा आििं भ केिी.
ाचें
पयिें हवमान जे.आि.डी-न चियिें. १९३८-िं त डऱयार्न िापीड डीएच – ८९ हवमानािं किंपेनीक
मेळयिीिं.
िे हडयो
मेळहयल्लें पयिें हवमान
ें.
सविताय १९३९-िंत
ह्याच्वेळाि १९२५-िंत टाटा पिंर्डाक ज िंर्ीि
हतरवनिंतपूि, कोििंबो, िा ोि मधें हवमान
ितन्जी दादाबाय (जेआि्डी) टाटाचें येणे
सेवा चल्ली.
जािें. जमशेड्हजचो बापूिभ ् ाव ग्रेसत पाि््सी उद्मी ितन्जी दादाबाय्चो पूत
ो.
ाची
१९३८ थावन १९९१ म्हणासि टाटा पिंर्ड
आवय फ्रेंच नार्िीक जायान ताचें
आनी टाटा सन्स
भूि््र्ेंपण फ्रान्सािंत आनी हशकप फ्रान्स,
जावनास्ल्लो. त्या उपिािंत ितन टाटा २०१२
ििंडन, जपान आनी भाितािंत जाल्लें.
म्हणासि आनी २०१६-१७ आवदे क अध्यि
जेआि्डी हवमान पायिेट िैसन्स जोड्ल्लो
जािो. २०१७ थावन नटिाजन चिंद्रशेखिन
19 वीज क क ों णी
ािंकािं जेआि्डी अध्यि
उपिािंत १९४८-िंत भाित सि््कािान ह्या किंपणेचे ४९% ह शे आपणायिे.
टाटा
पिंर्डािार्ीिं २५% आनी साि््वजहनकािंचे २६% ह शे आस्ल्ले. आशें सि््कािी – खासर्ी किंपेनी एि इिं हडया हिहमटे ड जािी. आपल्या आनी साि््वजनीक
आधािाि
आडळतें
टाटािार्ीिं
ह श्ािं चा
ऊि््िें.
१९४८-िंत अिंतािाषटर ीय हवमान सेवे खातीि एि इिं हडया इिं टि्न्याशनि हिहमटे ड किंपेनी
कि््न बोिंबय – ििंडनाक सूि््हविी हवमान सेवा हदिी. १९५०व्या दशकाचा सूि््हवल्या वि््सािं नी भाितािंत एि इिं हडया हिहमटे ड्सवें डे क्कन एि्वेस, एि्वेस इिं हडया, भाित एि्वेस, ह माियन एहवयेशन, काहळिं र् एििैन्स, अध्यि आनी ितन टाटा र्ौिव अध्यि (चेयि्मन एहमिे टस) आनी सिंबिंधीत टर सटािंचो
इिं हडयन नेशनि एवेस, आनी एि सि््हवसस ओफ इिं हडया – आशें आट दे शीय हवमान
मुकेिी जावनासा.
पयणायो
किंपण्यो
आस्यो.
१९५३
दू सऱया म ाझुजा उपिािंत:
कोि््पोिे शन्स
दू सऱया म ाझुजा म्हणासि टाटा एि्िैन्स वेव्हाि चि्ल्लो. झुजावेळीिं हवमान किंपणेन
सन्स थावन भाित सि््कािान एि इिं हडया
माि््चािं त भाित सि्क ् ािान पाि््हिमेंटािंत एि कायदो
ाडन
भाितािंत
हवमान्यान वेव्हाि िाषटर ीकिण केिो. टाटा
हिटीष फोवजेक कुमक केल्ली. झुजा उपिािंत १९४६-िंत टाटा एि्िैन्स साि््वजनीक रपाची किंपेनी जािी. सुटके
हिहमटे ड ह शे मोिाक घेतिे. ह्यावेळीिं टाटािंक हदल्लें ऐवज २.८ कोिोड रपय. ३ कोिोड रपय खि््चाि ेि्यी हवमानािं मोिाक घेतिीिं. दे शीय पयणािंक इिं हडयन एि्िैन्स
20 वीज क क ों णी
कोि््पोिे शन आनी हवदे शी पयणािंक एि इिं हडया इिं टि्न्याशनि हिहमटे ड जावन वेवाि
िाषटर ीकिण केल्यािी जेआि्डी-क १९७७
हविंर्ड केिो. १९६०-िंत एषयािंत्च पयल्या
म्हणासि एि इिं हडया बोि्ड ् ाचो अध्यि आनी
पावटीिं बोहयिंर् ७०७ हवमान मोिाक घेवन
इिं हडयन एि्िैन्स बोि््डाचो सािंदो जावन
सेवा हदिी. १९६२-िंत एि इिं हडया म्हळ्ळें
मुकारून वेिो. १९७८ जनविी १ तारिकेि
सिंहिप्त रूप हदिें.
एि इिं हडयाचें एक हवमान अिबी दि्य ् ाक
पडोन हवमानाि आस्ल्ले २१३ पयणािी उदका समाधी जािे. सि्क ् ािान जेआि्डीक पद्वे थावन दें वयिो. १९८०-िंत इिं हदिा र्ािंधी
प्रधान मिंत्री जाल्या उपिािंत ताका पित नीि््देशक मिंडळी सािंदो केिो. २००७-िंत एि इिं हडया आनी इिं हडयन एि्िैन्स सिंस्थ्यािंचें हविीन जािें. खासर्ी आहययान कषटािंक उिं डी: सुमाि १९९० पि््यािं त खासर्ी किंपण्यो इिं हडयन एि्िैन्स एकावेळा ख्याती जोड्ल्लो सिंस्थो. १९६६ इस्वे हततल्याक ह्या सिंस्थ्याचीिं शेंबि हवमानािं
ि हदसा ३६,००० मयिािं
हततिीिं पयण कि्त ् िीिं. वि््साक धा िाख हततल्या
पयण्याि््यािं क
सेवा
हदतिीिं.
सिंसािाचा नािंवाडदीक हवमान किंपेनी पयकीिं एक जावनास्ल्ली. १९६९-७०व्या वि््सा ८.५ कोिोड रप्यािंहततिो हवदे शी हवहनमय ऐवज
जोड्ल्लो. १९९९-िंत डे ल्ली आनी मुिंबय मधें मेटरो सि््वीस आििं भ केल्ली..
येतासि एि इिं हडया आनी इिं हडयन एि्िैन्स किंपण्यो आपणाक जाय तशें वेवाि कि्न ्
आस्यो. खूद पायिेट जावनास्या जेआि्डी-चा मुकेल्पणाि एका काळाि एि इिं हडया सिंसािािंत नािंवाडदीक आस्ल्लो. १९६० इस्वेंत एषयािंत पयल्या पावटीिं बोहयिंर् ७०७ हवमान मोिाक घेत्ल्ल.ें उपिािंतल्या वि््सािं नी एि इिं हडया आनी इिं हडयन एि्िैन्स वाडोन्िंच र्ेिें. बोिो मुनाफोय आस्ल्लो. हवमान्यान
21 वीज क क ों णी
शेतािंतल्या
सिीस
चिवणे
खातीि २००५-िंत एि इिं हडया हिहमटे ड
तािंतुहनिंय पायिेटािंचें मुषकि सदािंचें जािें.
नािंवािंतिो ‘हिहमटे ड’् सब्द काडिो. २००७
आशें जायान एि इिं हडया खि््शेविंक
थावन एि्इिंहडया आनी इिं हडयन एि्िैन्स
िार्िें.
दोनी सािंर्ाता ाडन एक किंपेनी केिी. एि इिं हडया वीकऱयाक सि््कािाचीिं प्रयत्ािं : २००४-०५ उपिािं त एि स िा, एि डे क्कन,
हकिंर् हफशि, स्पैस जेट, र्ोएि, पािा मौिंट,
२००१-िंत वाजपेहयचा एन्डीए सि््कािान एि
इिं हडर्ो तसल्यो उण्या पयणा दरियो हवमान
इिं हडयाचे ४०% ह शे हवक्रापाक दवि्ि ् े.
किंपण्यो
आि्थ ् ीक
घेतिे कोणी आयिेनािंत. सिंस्थो उिविंक
सवकासाय, चड्ल्ले इिं धन दिी आनी चिवणे
सि््कािान २०१२-िंत रू. ३०,००० किोड,
खि््चाक फूड करिंक सकनासतािं थोड्ो
२०१५-िंत रू. ५,८५९ किोड आनी २०१६-िंत
किंपण्यो बिंध पडल्यो आनी थोड्ो
ेिािं
३,८३६ किोड प्याकेज हदिी. तिी म ािाज
सािंर्ाता हविीन जाल्यो. २०१४ उपिािंत टाटा
सुध्रािोना. २०१८ हभति सिंस्थ्यािंचेि रू.
सन्स ाणी एि एषया इिं हडया (एि्एषयासवें)
५०,००० किोडािंवि््नीिं चड िीण जाल्लें.
आनी हवसतािा (हसिंर्ापूि एि्िैन्स्सवें)
२०१८-िंत सिंस्थ्याचे ७६% ह शे हवक्रापाक
किंपण्यो घडल्यो.
दवि््िे. कोणेंय बीड केिेंना.
वाविाक
िार्ल्यो.
हवमान्यान खासहर्िंक उग्ल्तें केल्या उपिािंत हवपिीत स्पि््धो आयिो. हटकेट दिी उणे
दवरिजाय पडल्यो. खासर्ी किंपण्यािंनी पयणावेळीिं खाण – जेवण फुिंक्याक हदिेंना आनी चडावत सेवेंक शुल्क नहमयाि््िें. पूण एि्इिंहडयान आपिें आदिें धोिण सािंडिेंना. त्याच वेळाि खिािाचेि हवमानािं घेंवयो दिी वाडल्यो. वाविाड्ािंचो सािंबाळ, सवितायो
२०२०व्या वि््सा सि््कािान आपणािार्ीिं
आनी ेि खि््च चडिो. इिं धन मोिािं चडिीिं.
कसिेय ह शे उियनासतािं सिंपूि््ण हवक्रो
सि््कािी जायान वाविाड्ािंचें आनी
कि््तािं म्हळें आनी हवमान्यानािंत एदोळ्च
22 वीज क क ों णी
आसयािंक मात्र बीड करिंक आवकास हदिो. टाटा सन्स, स्पैसज ् ेट, एि इिं हडया उद्ोहर्िंचो एक वि््र्
आनी अमेरिकाचा
एका सिंस्थ्यान हबहडिं र्ािंत भार् घेतिो. २०२१ एपरििािंत टाटा सन्स आनी
स्पैसज ् ेट
किंपेहनिंक अिंतीम बीड दाखि करिंक
हवचाि््िें.
ाका जाप जावन टाटा सन्स
सिंस्थ्यान रू.१८,००० किोड बीड दाखि केिें.
स्पैसज ् ेट्वि्न ् ीिं
आस्यान
आनी
ें
ऐवज
सिकािाचा
चड
थोड्ा
शि््तािं क - पािंच वि््सािं बऱयािंड हवकुिंक ना, उपिािंत हवकल्यािी भाितीयािंक्च हवहकजाय, एक वि््स खिंययाय वाविाड्ािंक काडु िं क ना, रिणापयकीिं १५,३०० किोड तीि््हसजाय आनी २,७०० किोड सि्क ् ािाक नर्दे न दीजाय - ािंकािं ओपवाया टाटािंक २०२१ अकटोबि ८ तारिकेि एििं खायिं केिें.
२०२२ जनेि २७वेि टाटा समू ाचो अध्यि नटिाजन चिंद्रशेखिन डे क्तल्लिंत प्रधान मिंत्री निें द्र मोदीक भेटिो. ह्यावेळीिं एि इिं हडयाक टाटािंक ओपून हदिें. ख्यातेचो
एि
आशें ‘म ािाज’्
इिं हडया
सिंस्थो
मूळ
जल्मदातािाचा आनी पोसून बळाधीक केया टाटा सन्स अधीन आयिा. आकि््षीत म ािाज:
एि इिं हडयाचें िािंछन (मासकोट) जावनासचें मोर्ान स्वार्त कि््चो i ािाज सि््वािं क आकि््षीत कि््ता. वि््सा
किंपणेचो
ें िािंछन १९४६व्या तेदनािंचो
कमि््हशयि
हदिे क्तोि बोबी कुका आनी जे. वाल्टि थोम्सन हिहमटे ड जाह िात किंपणेचा उमेश िावान
िच्ल्लें.
२०१५व्या
वि््सा
ह्या
म ािाजाक इल्लेशें ति्न ् ें रूप हदल्लें. ह्या हशवाय एि इिं हडयाक आकि्ष ् क जावनासचे आट अहधकृत सिंकेत (िोर्ो) आसात. सुमाि १९५३व्या वि््सा म्हणासि भाितािंत 23 वीज क क ों णी
एि इिं हडयाची एदोळची र्त पळे वन िोकाक बेजािाय आसा तिी सि््कािान एि इिं हडया हवमान्यान दीनासताना
शेताक
सिंबिंध
म ािाजाक
नात्यािंक (एि्इिंहडयाक)
आदीिं पोस्या आनी नीि््व ण केया टाटािंक हदयािंत सिंतोस आसा. टाटािंक एि्इिंहडयाक चिहयल्लो अनभोर् आसा तिी बदिाया परिर्तेंत फुडें यी आदल्याच रितीन सिंस्थो चिविंक साध्य जातिेंर्ी
म्हळ्ळ्या हवमानािं
पयण्यािंयो
खासर्ी
किंपण्यो
आस्यो तिी दु बहळकायेक िार्ोन चडान
चड वािंटो भाितीयािंक हवमानाि पयण करिंक साध्य नात्ल्लें.
हवमान्यान िाषटर ीकिण
केल्या उपिािंत्यी व्हड वािंट्याक तािंचा
तसिो
दु भाव्यी
आसा.
म ािाजाक बोि््यान सािंबाळयाक टाटािंनी एदोळ्च मेटािं घेतल्यािंत. टाटा एि इिं हडयाक
बि््यान चिविंक सक्तिे आनी एि इिं हडया पित आपिो वैभव पाचाि््तिो
ें फुडें
कळतेिें.
हजहणयेंत वयल्यान उभचीिं हवमानािं मात्र पळे विंक साध्य जाल्लें. १९९०व्या दशकािंत हवमान्यान शेत पित खासर्ी चियणािािंक उग्ल्तें जाताना स्पि््धो उबजायान थोड्ािंक पुणी हवमानाि बसचें भार् िाभ्ल्लें.
-एच. आर. आळव ***************** 24 वीज क क ों णी
~ಮೆಕ್ಸಿಮ್ ಲೆೊರೆಟೆೊೊ.
पोल्या वयली ां दुुः खाां...! ~ "दे वी काळी अम्म प्रसन्न जाविंक आहनकी एक्कीस मह ने िाकाजे पडतेिें...!" िािंब र्ुिंर्ूि केस आिं र्ाि हवणर्े घािून, आमासे िातीक वोडा रकामुळािंत घोि तपस््ािंत दोिंदेया उज्वाडाक धुिंप दुिं वि कपूाि पेटवन, िािंदणीि उज्या आर्टें घािन आिं र्बि र्ोबोि आनी हकतें पुसून, बावळ्याि कपािाि चाि र्ीट,
र्िंद्िेपीत नामदािा मधें तािंबडो हतळोय नेटवन, एक िास 'तायतािं ' ातािंक र्ुटिावन पद्मासनाि बस्या भवानी सोमर्ुळान र्ळ्यािंत आसचें रद्रािी पीळन तािंतिे थेंबे उदाक रिदासाक, िे वतीक आनी अच्चुया ातािंचेि पापुडन काळी दे हवची इच्छा उचाििी. अच्चून आनी िे वतीन बस्याकडे थावन्िंच दे वीक आनी सोमर्ुळाक नमसकाि केिो. िे वतीन एक पावटीिं घोवाक आन्येक पावटीिं घोवाया आवयक अच्चूक उपिािंत सोमर्ुळाकी पळयिें. तें हुसकाना हुसकाना िडतािें. घोव रिदासाक हकत्याचीय
25 वीज क क ों णी
हफकीि नात्ल्ली. तो प्रसादाया वााणाक ात घािन नाििाकुडको, पोव आनी र्ोड खावन आस्ल्लो. अन्येक कुडको नाििाचो िे वहतकी ओडायतािो. सासुमािंयचें तोिंड ह िंवळाल्लें.
िे वहतनी कािंपोन सवाि केिें. "व्हय खिंडीत..!" ताणें वााणािंतिो प्रसाद ाताि वािंटिो.
" ाया दाव्या पायाया मेटािंचीिं ििणािं ...र्ोड् डू जाहतचें" ती उटोन उभी िाविी. "बोस तूिं पयिें..सक्कड साकें जाता.. िाहू केतुची धोस बळ आसा..तुमया सिंततीक सनी िार्ल्या...मह न्याया चािी पयल्या सन्वािा वृत करिजेय....एक्कीस मयनेय चुकानासतािं ..सूऱयो उदें वयाहदिं च िे वतीन नावन उटोन ह्या दे वीक पुजा कना प्रसन्न करिजाय" तो अपिे उजो वोिंकचे तािंबडे दोळे घुिंवडायतािो तेर्ािं वयिी! "उपिािंत..?" अच्चून तकिेि पाििंव पािंग्रून सोमर्ुळाक.
"म्हळ्याि... मजो घोव साको जातिो?"
ात जोडिे
" उपिािंत... दे वी दोळे उघडतेिी तुजी सून सोभीत चेक्यााक तुका हदतेिी" ताणे उज्याचा आर्ट्याक तूप वोतिें सहशाल्या दोयेंत.
"दे वी आसा.. ािंवी आसािं..तुिंयी आसाय..घोवी आसा..आनी हकतिीिं जणािं जाय....पयिें तूिं वृत सुरू कि..आज मिंर्ळाि.. पोवाां सन्वािा थावन्िंच सवा" सोमर्ूळ उबो िाविो,सक्क्डािंकी सपोडोन सािंर्ोन..िे वतीक एकिाक सोडन.. उपिािंत ातािंतिा बोहडयेन िे वहतया मात्याक हतक्के जोिान्िंच धाडायिें ताणे. वोडा रकाि वािें धिविंक सुरू जािें. रकाया माट्या इड्ािंतल्यान आनी फािंट्याि उमकाळचे पाकेय उबिे. हचचोिंदऱयो तेवशीन ेवशीन उबोिंक िार्ल्यो. दोिंबिे आनी थोडीिं काळीिं हपसोहळिं य घुिंवोिंक िार्िीिं. पयहशल्यान िान कोल्यािंचो बोबोयी कानाक आपटुिं क िार्ल्यो. वाऱयाक उज्याचो हजबो आहनकी वाडताना जीब भायि घाल्ली. काळी दे हवची चाि फुहटिं ची इमाज एक साकी पजाळताना भवाहनया ध्यााि थावन घाम सुटिो. मिंत्रािंचो पावस्यी व्हाळ्ळो.
26 वीज क क ों णी
"दे वी आम्मा..कोिं..म...क्रीम. भीम...चामुिंडाये..हुम्म...!" सोमर्ुळाया तोिंडािंत मिंत्रािं आवाज हदताना व्हाळया वाि्य ् ाक िे वहतचो पाििंवी हनस्रतािो. िे वती दोळे दािंपून ात जोडन माग्ल्तािें. पािवाचें र्ण्णे नातिें ताका. ेवहशल्यान मिंत्रा आहनकी जोि जाताना तूपी पतूान पतूान उज्याक उडयताना उजोयी चडिो. सोमर्ुळ्याचो ाताचो 'मिंत्र धिंड' िे वहतया ध्यााि भोिंविो. िे वतीन दोळे उग्ल्ते कतााना सोमर्ुळाया तोिंडात आबळाय उपेतािी. पाप! िे वतीक ें सर्ळें घम्लेंच ना. "आमासेयो घड्ो मुर्दोन आयल्यो.. सक्कडी नीट वाटे न घिा वचा.." सोमर्ुळान तािंकािं पाट केिी. त्या काळोकािंत तो हिपिो. िे वती रिधादासाक आनी अच्चूक काणघेवन उटिें घिा वचोिंक. *
*
*
*
सुमाि तीन वसाादीिं सात्वी हशकोन घिा आसचें िे वती सािंजेि तीन विाि सेजायाा चेके अनी चेडवािं ओट् टूक िर्ोिी खेळोन आसताना घिा थावन पािंच वसाांचो भाव सुधामान धािंवोन येवन
"अक्का घिा सयिीिं आयल्यािंत. अम्मन आपविंक सािंर्िािं , येजे खिंय" सािंग्ल्ताना "आत्तािं येतािं " म्हण सािंर्ात्यािंक सािंर्ोन र्ेल्लें तें तीन घािंटी र्ळ्यािंत िे वडावन रिदासार्ि पाव्ल्लें! िे वतीक त्या काजािा हदसाया हनमाण्या घड्े आपल्या दातािानीिं भुजहयल्लो उडास आहनकी आसा. " रिदासाक हचण्ण ळ्ळे या भद्र काळी हदवळािाहर्िंच पूजा सा ेहतची आिं र्ड असा. पाटीिं पुडे भाव भयणीिं कोण्णी नािंत. तुजे हजवीत निंदन जातेिें" म्हणोन र्ळघळें िडया िे वतीक अप्प अम्मन वेंर्ेंत घेवन भुजहयल्लें. *
*
*
*
तहमळनाडाया एक दऱयािार्हशल्या कुग्रामािंत िे वती वाड्ल्लें. ताया घिा दु भहळकाहयच्च व्हड एक हपडा कशी जाल्ली. अप्प अम्म मासळी पाग्ल्तेिीिं मोग्रािं, अप्प मासळी पाग्ल्तािो ति अम्म ती हवकचें काम कताािी. दऱया िार्साि्च्च झोपड्ािंया केरििं त िावतािीिं तीिं. पाकें मोडिािं , सोवर्े आनी पोतऱयानीिं र्ुटिावन र्ीम, पावस अनी वाऱया-झडाक जीवन काडु िं क मसतू कश्टातािीिं. मािघडें िे वती पिंद्रा वसााचें ति ताया
27 वीज क क ों णी
पाटल्यान आहनकी चोवर्ािं नेंटी भुर्ीं आस्ल्लीिं. हचण्ण ळ्ळे क र्ेया िे वतीक मसतू सिंग्ल्त्यो आहनकी समजोनात्यो. चोवीस वसाांचो घोव रिदास मानसीक अस्वसत म्हण उपिािंत्च्च कळ्ल्लें! तो काजाि म्हळ्याि हकतेंच नेणास्ल्लो. काजािा दीस िे वतीक पळे वन ताका मसतू खुशी जाल्ली. तिी पयल्या िातीक िे वतीक कुडाक येविंक्च्च दीविंक ना ताणे. उपिािंत अच्चून सुनेक समजावन हतचे सािंर्ाताच्च हनदाहयल्लें. 'एक दोन हदसािंनी तुजी वळक जाताना आपाहपिंच तुजे िाग्ीिं येता' म्हण समजहयल्लें. तें मात्र आपल्या फुटकि नहशबाक धुसोन सर्ळी िात िड्ल्लें. अच्चून सािंर्ल्ल ् ेबिी दोन हदसाहनिंच रिदासान िे वहतची भपूाि ओळक केल्ली. ताका एक खेळोिंक सािंर्ात हदिं वचें सािंर्ातीण जावन तो िे वतीक हचडकोन र्ेल्लो. िैंर्ीक वोडण्यािंची हकिंचीत साय ताया दोळ्यािंनी जािंव कन्याानीिं सयत नात्ल्ली. आतािं काजाि जावन वसाां तीन जाल्यािी आजूनी िे वहतचें आिं र् आपडु ना रिदासान!. िे वहतची सासुमाय अच्चू आनी मािंव पिशू हदवळाया आिं र्डी सकाळीिं थावन सािंज
विे र् असतािीिं. तािंकािं जेवाण दोनफािािं िे वती िािंदून व्हताािें. दीवळािंत धाकटे वडिे जात्रे आनी उत्सवािं तेदाळा तेदाळा आसतािीिं जायान आिं र्डीक व्याि कािंय उणो नात्ल्लो. भक्तािंक हववीध िे हिको, पुिािं , हपतुळयो पूजा सा ेती, कुिंकुमाचो हपटो, वाती, तेिािं , रद्रािो, तायतािं , हववीध भजनािंयो केसेट्यो , तुवािे आनी हकतें सवा थैं मेळतािें. तशें जाल्लेववीं आिं र्ड िातीक आट नोव विािं म्हणासि उग्ल्ती आसतािी. काजाि जावन भुर्ीं नात्यान िे वतीक आिं र्डीक बसुिंक माय माव अवकास्च्च दीनातिीिं, म्हणयाकी ताकाय आपणा हभति हतच्च इजा धोसतािी जायान तेंय घचें जाि सोडन खिंय वचोिंक्ना आज विे र्. िे वतीचो घोव रिदासाक चवतेंत सैकिा थावन उसाळन रूक काति्या कुत्ये मुळाक तकिी आपटोन मसतू िर्ात व्हाळोन वािंच्ल्या उपिािंत तकिेंत हतक्केशे असकत कसो जाल्लो. अतािं ताका प्राय चोवीस जाल्यािी ल्हान भुर्ग्ाांबिी खेळतािो उियतािो. पिशू आनी आच्चून ताका सुमाि हदवळानीिं पिंहडतािार्ीिं दाकवन ाड्ल्लो कािंय फायदो जािोना. तीन वसाादीिं ह्याच्च र्ािंवया भद्राकाळी उत्सवािंत थैंच एका सोमर्ुळान 'काजाि
28 वीज क क ों णी
केल्याि तो बिो जातािो ताका आदल्या जल्माचो हशिाप पडिा' अशें तशें सािंर््यान उटाउटीिं काजाि कना िे वतीक ाड्ल्लें. पूण काजािा'धीिं तो घिा एकिोच्च आस्यान हतक्के एक्सुिो हदसल्यािी आतािं िे वती आयल्या उपिािंत इल्लो सुध्रोन आहयल्लो तसो हदसतािो. ताचें मौन्पणी आतािं उणें जाल्लें. िािंदपािंत आनी घि हनतळ करिंक िे वती ताका वोडन ाडतािें, मोर्ान समजयतािें. *
*
*
*
िे वती आतािं वृत धताािें. मह न्याया चािी सन्वािा.सकाळीिं उटोन नािं वन तुळसी पूजा जाल्या उपिािंत खािी पािंयाहनिंच सोमर्ुळा िार्ीिं वेतािें. दणीि काळोक पडल्या उपिािंत्च्च घिा पावतािें. काळी दे हवची पूजा आनी सोमर्ुळाची 'पाद सेवा' करिंक त्याच्च वोडा रका पाटल्या सोमर्ुळाया माट्यािंत दीस्भि भजनािं आनी दिं डवणी मार्णीिं बेटैतािें. सुवेि दोन सन्वािानीिं सोमर्ुळान िे वतीक बिी मेचवणी दीवन धाड्यान, काळजा मनािंत आच्चू अनी पिशूक सोमर्ूळ्त्त दे व म्हण िोिंब्ल्लो. आनी अबळे घडिें आथवेंच! तीसऱया सन्वािा सकाळीिं पूजा कयाा नीबान सोमर्ुळान एक्सुिें माट्यािंत िे वहतचेि अत्त्याचाि चिहयल्लो. िे वती िडताना
'बुर्ग्ााचें दे णें जाय ति दे हवची मेचवोण जोडु िं क ें र्जा' म्हण सािंर्ोन थोड्ा आल्यापाल्यािंचो कसाय हपयेविंक हदतािो तो. अशें सिार् सोमर्ुळाचो अत्याचाि आनी कसायी पोटाक र्ेयान िे वती र्ुवााि जािें ना. ो हवशय ताणें माय मािंवाक सािंर्ल्यािी तीिं पात्येहििंनािंत. *
*
*
*
जल्ली कट् टू फेसत आहयल्लेववीं िे वती कुळािा र्ेल्लें. त्या िातीिं आवयन धुवेकडे न जािंव्या हवश्ािंत हवचातााना हुसकाना मसतू िडिें तें. "अम्मा.. रिदास बिो जावन आयिा...तो म्हजो मसतू मोर् कताा ..." तें धणीि मुण्येि बसोन् चपाती िाटताना आनी आवय िािंदणीि तोव्याि चपाती भाजताना पािवािंत तोिंडाचो घाम पुसून सािंर्ािार्िें. "ति हकत्या भुर्ें हशजिें नािंर्ो. मका आशेवन मोिोिंक जािें" ती चपाती पतुांक घाल्ताना दु वेचें तोिंड पळै िार्िी. "अम्मा..तशें नैं अम्मा. रिदास मसतू बिो . ताका ािंर्ा ाड्ािं .. ाव थैं वचाना..पूजा पुिसकाि म्हण सोमर्ूळ पाट सोहडना"
29 वीज क क ों णी
तें हुसकाना आहनकी िडताना िािंदहणचो उजो बािीक कना धुवेिार्ीिं बसिी ती. िे वती एका बाळश्ा बिी हतया वेंर्ेंत घुसोन िडोिंक िार्िें. ताणे सोमर्ुळाचो पूिा हवशय हतका सािंर्िो. हतका समजािें की तें आल्यापाल्यािं चें वोकात र्भा काडु िं क सोमर्ुळान हपयेविंक हदिं वचे म्हण. हतणे धुवेचें मातें आपल्या धििें.
ध्यााक पोटिून
"ती दे वी अम्मा आसाने हभयेनाका सक्कड साकें जातेिें" पाट पुसून भुजयिें हतणें. पूण ती मात्र त्या िातीिं हनदिी ना. एका वाटे न धुवेची हभमात ति आन्येका वाटे न सोमर्ुळाक हजवहशिंच माना घाहिजाय म्हण हतका भोर्िें. सकाळ जाल्लो.िे वती आहनकी उटोिंक नात्ल्लें. सर्ळी िात हचिंतून हतया महतिंत एक आिोचनी उदे ल्ली. घिा थावन हतक्के मुकाि कचिो उडहयया जार्ग्ाि पडोन आस्ल्ली येक ट्यूब िैटाची धाकटी कोिंवची हविंचिी हतणें. उपिािंत उिं बळया पाजे फात्राि र्िंध धाडावन फूड कना एका कार्दािंत बािंदून दवििें हतणें. धूव एदोळ्च्च ऊट्ल्लें. उपिािं त सकाहळिं ची
चा जाल्या उपिािंत चेडवाकडे न तो हपटो िोव दीवन धिंया सािंर्ाता दोदोन हचमटी भसूान दु भावाक हकतेंच इडें दीनातिेबिी कोिंडाट्यान आपल्याच्च ातानीिं सोमर्ुळाया ताळ्याक वोतुिंक सािंर्िें हतणें. फेसत काबाि जावन चेडवाक बिें मार्ोन पाटीिं धाडिें हतणें. सन्वािाचो वृत आस्यान सदािंचे्बरिच्च िे वती सोमर्ुळा सशीन पाव्ल्लें. सकाहळिं ची दे हवची पूजा जाल्या उपिािंत सोमर्ुळाची 'पाद सेवा' करिंक िाहर्िंच बस्ल्लें. दोनपािािं सोमर्ळाक जेवाण हतक्के सयिापान्िंच ताणेंच खावहयल्लें. आवयन सािंर््ल्लेबिी धिंयाया कोपाक दोन हचमहटभि हपटो वोतून आपल्याच्च ातािंनी सोमर्ुळाक खुशेन ताळ्याक वोतिें. पूण त्या दीसी शेंचे बरिच्च्च्च सोमर्ुळान िे वहतचेि अत्त्याचाि केल्लो! दू सऱया फ्तत्यािंत सोमर्ुळान पोटािंत इल्ली पडकाणी पडल्या म्हण िे वतीक सािंर्िें. तिी त्या दीसी पत्याान हपटो भहसाल्लें धिंय ताळ्याक घािन हदल्लें िे वतीन. पूण सोमर्ुळाची भिायकी बिी नात्यान तें आत्याचािाची हशकािी जािेंना त्या हदसा. पिंद्रा दीसाहनिंच सोमर्ुळाची पोडकाणी आहनकी वाड्ल्ली. मेळय ् ा मेळय ् ा आल्यापाल्यािंचीिं वक्तािं खेिीिं. थोड्ा
30 वीज क क ों णी
भक्ताहनिंय ताका हकतें सवा खावयिें जाल्यािी सोमर्ूळ बिो जािो ना. आनी तें माटें सोडनी भायि वक्ताकी र्ेिोना. आनी अशेंच तो आमासेया एका िातीक मिण पाविो एक हमसतेि्च्च जावन उििो सवाांक, िे वतीक एकल्याक सोडन...
बाजुयी उडयिी ताणे. उपिािंत आपल्या हवणर्ग्ा ध्यााि रिदासाक उबेक िायिें ताणें. रिदासाची नीद सूट्ल्ली. एका बाळशाबिी िे वतीक हदसिो तो. िे वतीक पोटिून धना सर्ळें आिं र् कािंप्ताना िे वहतया बोटािं मधें आडचािीिं बोटािं रिदासाचीिं..!
*
*
*
*
िे वती मोना पळें वकी वचोिंक्ना. सेजायाानी फािंत्याि्च्च कळहयल्लें. वेवेग्ीिं मात्याि न्हािें तें. न्हािंवन शेंड्ा वयि येव िे वडावन भायि तुळसी काट्याक पूजा जातच्च ििं र्ोिी मेटाि सोडोवन शीदा हनदया कुडाक र्ेिें तें. थैं रिदास नीद्ल्लो वोमतोच्च.
*
*
*
िे वतीक काजाि जावन आतािं आट वसाां उतिल्यािंत. दोर्ािं चेक्याा पाटल्यान एक चेडुिंयी जािािं . रिदासी जाणतो जािा. घचो ाि्भाि तोच्च पळे ता. िे वती घिाच्च भुर्ग्ाांक सािंबाळता. िे वहतया पोल्या वयिीिं दु ुः खािं आज सुकल्यािंत कसल्याच्च हभिािंहतहवणें...
आपल्या आिं र्ा वयिें तें कापाड आनी ती समाप्त -----------------------------------------------------------------------------------
31 वीज क क ों णी
-२-
घेवन शीस ह माियाक भायि सि््िो. वाटे ि
भूि््र्ग्ाया कपािाि बिहयल्लें सािंग्ल्तािं ”्म्हणून
सभाि र्ािंवािंक भेट दीवन जाणाि्य ् ािं क भेटून
तो हभति र्ेिो. दे वान भायि येवन “चेडूिं
तािंचेसवें िावोन नवे नवे हवचाि समजोन
भूि््र्ें जल्मािािं . ताणे वेश्ा जावन हजयेजे
घेतिे. वि््सािं वि््सािं दे शान दे श तो भिंविो
पडता म्हण म्हज्या िेखनीन बियिािं , आदिे
िोकाची जीवन िीत समजोन थोडो तेंप
पावटीिं ािं वें सािंर््ल्लें उर्डास आसा न्हिंय्र्ी?
पाशाि केिो. अशें आसतािं र्ुरया मोि््नाची
तुवें
खबि ताका मेळ्ळी.
ो घूट फोडल्याि तुजी तकिी
जाि
त्या खबिे न ताचें
वािंटे जावन फुटता”्म्हण सािंर्ून दे व अदृश्
काळीज जडायेन भि््िें.
जािो.
र्ुरया भूिर्ग् ्् ािं क सोधून शीस सभाि र्ािंव
‘पिम पहवत्र सन्नेश्ाया धुवेन वेश्ा जायजे!
भिंविो.
ह्या
सािंर्ाता आस्ल्लो एक कुल्काि ताका
दू ि््र्तेक हकतें म्हणाजे?’् ताचें मन
दु कीन िडिें. सबाि दीस
ािंर्ा थिंय सोधल्या उपिािंत, मोशी
ी सिंर्त घुिंवोन
मेळ्ळो. ताका पळे यािण सािंताक ताची
घुिंवोन ताया महतिंत व्हाळतािी अक्रेक
वळक कळ्ळी. ताया कपािाि दे वान
“हवधीन
बिहयल्लें सत जाल्लें. तें पळवन हशसाचें
सक्कडी
बिहयया पि््माणे जातेिें, तािंचें
तािंचें
णेबिप”् म्हण
काळीज
अहनकी
जड
जािें,
ताया
आपणाक्च समदान कि््न काणघेिें ताणे.
र्ुडसुिाक तो र्ेिो. थिंयसि ताची बायि
ह्या मधें आपिें हशकप सिंपोवन र्ुरचें बेसािं व
आनी भुकेन ताटिेल्लीिं भूिर् ्् ीिं आस्ल्लीिं.
32 वीज क क ों णी
घिािंत फकत एक र्ोणी तािंदूळ मात्र
“ ािंवें
आस्ल्लो.
जणािंचें
ि््येक दीस तीिं त्या र्ोण्येंतिो
ें सर्ळें हवकून सोडल्याि चवर्ािं पोट
भि््चें
कशें?
जाय्हततिें
थोडो तािंदूळ काडन िािंदतािीिं. एक र्ोणी
दान्धि््म मेळया तुमकािं तशें करिंक साध्य
खािी जाताना, कुल्काि आपणें जमहयया
आसा पूण म्हजे तसल्याक तें साध्य ना”्म्हळें
पयश्ािंथावन
ताणे.
ाडतािो.
आन्येक तशें
र्ोणी
दे वान
तािंदूळ
बिहयया
णेबि््पापिीिं तीिं जीवन साि््तािीिं.
ािंचें उिोवणें आडोसाक िावोन
आयकोन आस्या ताया बायिेन “ते
तुमया बापायक समान तुमचो बापय ािं चो
उिोविंक सुरू केिें. ताणे आपिें नािंव
र्ुरू आमकािं कळीत नात्ल्लें तािंकािं कळीत
काडन उिोिंवचें पळवन कुल्कािाक अजाप
आसता. दे कून एका हदसाक पुणी
जािें. हशसान आपिी वळक सािंर्ोन आपणें
सािंर््ल्लें उताि आमीिं आयकोव्यािं ”्म्हळें
सािंर््या पि््माणे करिंक सािंर्िें. स्वताुः
सािंताचीिं उत्रािं बायिेन्यी मानून घेतय ् ान
शीस अतािं प्रायेसत जायान तो सािंतापिीिं
कुल्कािाक समधान जािें. ताणे म्होस आनी
कुल्कािाक हदसिो आनी ताचेि ताका
तािंदळाची र्ोणी हवकून सोडिी. धनपािािं
हवश्वास उबजािो. हशसान “भूि््र्ग्ा,
ािं वें
आनी िातीिं पन्नास जणािंक जेवण हदिं वची
सािंर््ल्लें कि फाल्यािं सकाळीिं तुजी म्होस
सकत ताका आयिी. हजण्येंत पयिे पावटीिं
आनी तािंदळाची र्ोणी हकतिें मोि मेळता
ताणे ें काम कि््चें. िातीिं हनदल्याि नीद मात्र
हततल्याक वीक, त्या पयश्ािंत रहचचें
ताचेिार्ीिं येना जािी. मािंद्रेिथ ् ावन उटोन
िायाळ पकवान तयाि करिंक हकतें जाय तें
र्ुडसुिा भायि धि्ण ् ीि हनदिो तो.
पूिा मोिाक घे. तयाि केल्लें जेवण सािंजे
थोड्ा
हभति जेवन सोड. फाल्यािंक म्हण एक
हशसािार्ीिं वचून,्“धन्या तुमीिं सािंर्य ् ापिीिं
शीत्यी उियनाका. उरया पयश्ानीिं
केिािं
दु बळ्यािंक खाण वािंटून दी. दान धि््म कि.
म्हजीिं बायि भूि््र्ीिं हभति हनदल्यािंत. आतािं
अशें केल्याि तुवें केहदिं च बेजाि पावाजे म्हण
ािंव हकतें करू िं ? तािंकािं हकतें खाविंक दीिंव?
ना, ािंव तुज्या बापायचो शीस तुज्या बि््याक
घिािंत कािंय उिोिंक ना दू द काडु िं क म्होस्यी
ािंवें हदिं वची ी सि ा काणघे, म्हाका पात्ये”्
ना”् बेजािायेन म्हणािो तो.् “म्हजेिार्ीिं
वेळान
आपल्या
ाणीिं
बापायया
ािंवें, थोड्ा वेळान दीस उज्वाडता
म्हण त्या कुल्कािाक सािंर्िें.
इल्लेशे पयशे आसात त्या पयश्ािंनी एक
कुल्कािाक ताया उत्रािंनी पात्येणी येविंक ना
म्होस आनी एक र्ोणी तािंदूळ काणघेव्येत.
33 वीज क क ों णी
तूिं अतािं हनदे उज्वाडल्या उपिािंत सक्कड
ताका एक म्होस आनी एक र्ोणी तािंदूळ
पळव्यािं ”्म्हण हशसान कुल्कािाक समधान
मेळतािो. तो सदािंयी त्यो वसतू हवकून
कि््न धाडिो
जेवणाची मािंडावळ कि््तािो. अशें एक
मािंद्रेि नीद्या कुल्कािाक वेग्ीिं जार्
म्हयनो पाशाि जािो.
जािी. तोिंड धुविंक बािंय्िार्ीिं र्ेया ताणे
असिी वेवसत्याची सवय जाल्या उपिािं त
कोडक्यातेवशीिं दीषट भोिंवडायिी. सकाळीिं
एक दीस सािंतान “म्हज्या र्ुरचो पूत कसिें
ऊट्या तिण मोशीक तण फाल्च्ची सवय
हजवीत हजयेता तें पळवन हकतें पुणी कि््यािं
ताका आस्ल्ली. आज तण फािुिंक म्होस्च
म्हण भोर्िें, तूिं आतािं सिंतृप्तेचें जीवन
ना म्हण बेजाि भोर्िें. पूण अचि्य ् ें
साि््ताय अशेंच मुकाि््सी. तुजेखातीि म्हण
म्हळ्ळापिीिं कोडक्यािंत अन्येक म्होस उबी
हकतेंच उिय्नाका. तशें पुणी केल्याि तुजें
आस्ल्ली.् “ह्या दु बहळकायेक उजो पडूिं!
सूख समदान नास जातिें. पयश्ािंची आशा
म्होस नात्या वेळाि मोहशचें सोपण
केल्याि पयिेंची दु क्तस्थती येतिी’् म्हणािो.
पडता”्म्हण पूि््पूि््िो तो. समा उज्वाडोिंक
सन्नेश्ाया पुतान स्वताुः आपल्या दोळ्यािं नी
नात्ल्लें. त्या खातीि हभति वचून एक हदवो
आपिी बिी परिर्त पळे ल्या. ग्रेसत्काय
ाडन पळे िें. ती खिी म्होस, सािंर्ाता एक
भोर्ल्या. ें सि््व त्या सािंतान सािंर््यापिीिं
र्ोणी तािंदूळ! ताचें काळीज सिंतोसान भि््िें. ी खबि सािंर्ुिंक तो सािंतािार्ीिं र्ेिो. सिंर्त
केयान म्हळ्ळें ताका समजािें
दे कून
सािंताया उत्रािंक ताणे मान बार्ायिो.
आयकाया सािंतान “तुका हकत्याक हततिी काळजी? हततिी खुषी? ती म्होस आनी तो
(मुखारांक आसा...)
तािंदूळ व्हि्न ् हवकून काल्च्चेपरििं च घि््चािंक
--------------------------------------
आनी आनाथािंक बिें जेवण दी”् म्हण नीि््ििेन सािंर्िें. कुल्कािान
ह्या
पावटीिं
पाहटिं फुडें
पळे नासताना तशेंच केिें. म्होस आनी तािंदूळ हवकून पन्नास दु बळ्यािंक आनी घि््चािं क िायाळ जेवण मेळाशें केिें. फाल्या खातीि कािंय उिोविंक ना. अशें
िे क दीस 34 वीज क क ों णी
१३. बूध साां गचें सुलभ ‘सवारू िं साधुर्ळे सवारू िं बोधकिे ......’ वायाथा: जीवनाची पिीिा येवन मुखाि िावता म्हणासि सक्कड्यी सािंतच ्, सक्कड्यी बूध सािंग्ल्तिे. पूण तािंया मूळ स्वभावाचें म्हेळें वयि पड्या वेळा, तािंकािं दे वान्च िाखाजय. हवविण : र्ुरू वेदी थावन अदभूत भाषण कि्त ् ािो. ताचें केदनािंय अत्यिंत हशकोवणेदायेक आनी प्रेिण हदिं वया तसिें उिवप. अन्याय सोसून व्हि््चें अन्यायािंत वािंटो घेतय ् ेपरििं च. अन्याय केयािंक जाता हततल्या व्हड मट्टाची हशिा हदजय. तो
व्यक्ती हकतिोय व्हड जािंव, खिंयाय उिं चल्या स्थानाि आसूिं, हशिा मेळानाशें व्हचुिंक नोजो. ी हशिा ऊि्यािंक एक चत्रायेची घािंट तशी जायजय. ताचें उिोणेंच तसिें, ि वेळाि स्पषट आनी खचीत. जम्ल्लो सर्ळो िोक ताया िाजािंवाक सय घाल्ता. जम्ल्ले सबाि जण बोव उिं चल्या स्थानाि आसचे, थोडे मिंत्री, थोडे पोिीस अहधकािी, सबाि जण समाज सेवक, परिणत उद्मीसक्कड्यी र्ुरचीिं उत्रािं मेचवातात. आट हदसािं निंति अहधकारििं या घिा र्ुरू येतात. तािंया तोिंडाि एका थिाचो आतिंक, पजाळ ना. अहधकारििं क पळे ल्लेंच तािंया
35 वीज क क ों णी
दोळ्यािंनी दु ुः खािं भरून येतात, ताळो जाल्या? र्दर्दीत जाता.्‘सायबािंनो, कशें पुणी कि्न ् ीच तहद्वरद्ध क्तस्थती (ध्विंद्व) कहवता उकिन ह्या अन्वािा थावन म्हज्या पुताक सोडया’् दाखयता. ेिािंया हवषयािंनी सक्कड्यी म्हण ात जोडन पिात्तात. अहधकािी सािंत्च. सकटािंनीय न्याय, नीत, धमा असल्या आपल्या सकयल्या अहधकािीिं थावन हवषय हवषयािंत्च उििंवचें. पूण तेंच आपणाया समजून घेतात. र्ुरया पुतान हपयेया मुळाक आहयया वेळा (आपणाक िार्ू आमािाि काि सोडन मार्ाा दे र्ेन उभे िावून जाताना) स्वभावतुः जन्म्हसद्ध म्हेळें वयि आस्या तनााट्याक आपहटिािं आनी तो येवन जीवन तर्सून सोडता. तेदाळा तनााटो अिंति्ि ् ा. र्ुरया पुताक बिंध केिा. दे वान्च तािंया आधािाक येजय. कूडिे पोिीस अहधकािीक आपणे र्ेिेत्या दू सऱयािंक हशकिंवचें, बूध सािंर्चें मसत सुिभ. प्त्ािंत आपणे आयकाया उपन्यासाचो पूण ती क्तस्थती आमकािं या आपल्यािंक उडास येता.्‘कोण्यी तो जािंव, ताका हशिा आहयया वेळाि, तीच मनुः क्तस्थती हदनाशें सोडचें न्हय’् म्हण ाणेंच घोषण ऊि््तार्ी? तशें ऊि््ता जाल्याि मात्र ेिािंक केल्लें न्हय्वे? आतािं तािंची क्तस्थती कशी बूध सािंर्चो अहधकाि आमकािं आसा! ------------------------------------------------------------------------------------
आयलेवाची बजेट आनी ां शेत्कारी
वसाांनीिं, म्हाका खासर्ी फायदो जािंवयें
-फफलीप मुदा थाा, मुांबय ह्या मिंर्ळािा फेबिे ि १-व्येि, आमया हवत्त
मिंहत्रचें बजेट भाशण आयकोिंक बसिोिं.
ें
हतयें चवतें वसा, ह्ये पद्वे ि. पाटल्या तीन
तसिें कस्सिें मेट हतणें काडिेिें नािं . ६९
वसाां प्रायेचो हनवृत्त मािघडो नाग्रीक
ािं व.
सािंबाळ मेळयें तसिें काम म्हाका नािं.
36 वीज क क ों णी
सकाािी नवक्री नातिी दे कून पेनशन नािं.
ें सत की साताट वसाां आदीिं, आमकािं
कस्सिें हबजनेस ािंव करिनािं . बुद्विंत मनशािं
जेविंक नातिें. तवळ, जै हकसान नािो
भाशेन, हनवृत्त जातच, आपल्ये मािंय-
सकािीक. पाचवी क्रािंती म्हणतािंव तसल्यािं
ळ्ळे क पाटीिं वचोिंक नािं. पाटीिं र्ेल्ले सक्कड
आहवषकािािं हनमतीिं, दे व पाविो, आतािं
आपल्या वािंट्याक आहयया शेतािंत कृशी
आमया शेतािंनीिं र्ज्येक हमकवोन पीक
कताात. हकत्याक, आमया दे सािंत शेहतची
जाता. बजािािंत र्ज्ये भायिी
जोड िेकाक धरिनािंत. ह्ये जोहडयेि कस्सिें
मोिायतिो
ट्याक्स िार्ानािं.
ठिाहयल्लें मोि येटून र्ुदािंवािंनीिं
शेत्काि सक्कड दु बळे न ीिं:
सावकाि दासतान
ी पीक
नािं .
सकाािान
ी वोवी आपल्यािं करियेत
म्हळ्याि
र्ुदािंवािंनी जार्ो पावानािं . वाजबी मोि म्हळ्याि हकतें म्हळ्ळें तका चल्ता. सकाािान
पाटल्या वसाांत नव्या शेत्कािी कायद्ािं हवरद्द
ी चडती पीक उकिना ति, एक्च ती
प्रहतभटन चल्लािं . ती व्हड खबोि. शेत्कािी
कुसोन वेता व उिं दीि-कोहळिं द्रािंक खाण
सिंघटनािंये ह्ये चळु वळीक समथान कना,
जावन िुक्साण जाता.
ािंवें-यी
िेकनािं
बियल्यािंत.
हकत्याक
सक्कड शेत्कािी हर्िे सत न ीिं.
ें नवें समस्सें व्हड
शेत्कािी मात्र पऱयाि करिंक सक्तात. मिंत्री, िाज्कािणी,
व्हड
सकाािी
अहधकािी,
कैर्ारिकोद्मी, हफल्म नट इत्यादी मानाय म्हणतच, सक्कड शेत्कािी दु बळे न ीिं.
फामा
ौस म्हण शेतािंनीिं आपिें ट्याक्स
तािंयािं मधें व्हड सुवात आसिेिे हर्िे सत
भरिनातिी जोड नीवेश कताात.
आसात. व्हड सुवात म्हळ्याि हकतिी?
स्वतिंत्र जोडून ७५ वसाां सिंपिी ति-यी,
असिें व्याख्यान आसार्ी तें म्हाका कळीत
हर्िे सत शेत्कािी इनकम ट्याक्स भरिनािंत.
दे कून,
े
नािं . नािं ति, आतािं काळ आयिा तसिें व्याख्यान पर्ाटयें.
व्याक्याना प्रमाणें,
कसिें पीक जाता, हकतिी जोड जाता, खचा
शेती कामािंत डर ोन वापरिंक कुमक हदतेिी ी बजेट:
काडन हकतिो मुनाफो जाता असिी समीिा जाय.
ह्या मुनाफयाि, सकाािी
ट्याक्स िार्ू करिंक सकाािाक धयि जाय.
ासानाकात. "ल्हान शेत्कािी" आपल्ये भुिंयत खिंया कोनशाक हक्रहमनाशक मारिजे
37 वीज क क ों णी
म्हण डर ोन वापरून हनणाय घेतात? तािंकािं तशें
Advisory Council (NAC) म्हण थोड्ािं
करिंक बजेट कुमक कतेिी खिंय. दु डवाची
सि ार्िािंक सािंर्ाता
मजत हदतेिी खिंय. अशें म्हणता ी बजेट.
दु बळ्यािंची अवसता समजोिंक एक प्रेतन
"ल्हान शेत्कािी" म्हळ्याि कोण? एक एक्रो
केल्लें.
सुवातेि शेती कचो? पािंच एकऱयािंत क्रशी
२००६ म्हळ्ळें कानून सकाािान मिंजूि केल्लें.
कचो? तसल्यािंक, सकाहळिं ची एक भिंवडी
ाडन,
ळ्ळें तल्यािं
ाचो फळ जावन MGNREGA-
ें कानून आजून जीवीत आसा.
ह्या
पावानािंर्ी समजोिंक आपल्ये शेहतिंत हकतें
कानूनाखाि,
चल्ता
crop
मुखेल्याक वसाांत कहनषट शेंबोि दीस
assesment कची र्जा "व्हड शेत्कािी"
सकाािी िे टीि कायाम काम हदिं वची जवब्दािी
मानायािंची खिंडीत. ह्ये हिसहटिं त मिंत्री आनीिं
सकाािाची.
तािंये तसिे प्रभाव-शािी हर्िे सत येतात
स्कीमाक ७८,००० किोड रपै ठिायिा ती
न ीिं-र्ी? ह्या व्हड शेत्काऱयािंक हक्रहमनाशक
बिी खबोि.
म्हण?
डर ोन
उबवन
वक्तािं हशपडाविंक कुल्कािािंक
ळ्ळें तल्या घिाण्यािंया एका
ह्या वसााये बजेहटिं त ह्या
ाडिं वया
प्रास डर ोन तसिीिं ल्हान हवमनािं वापरियेत तें
म्हज्ये तसल्यािं खातीि बजेहटिं त हकतें कऱयेतें?
खिंडीत. कामाि आसतािं पऱयिंत, िर्बर् ४० वसाां खि्य ् ा दु बळ्यािंक ह्ये बजेहटिं त हकतें आसा?
म्हज्या तसल्यािंनीिं आपल्ये जोहडयेि इनकम ट्याक्स भििािं .
सािंबाळ म्हणतनािं ,
ेिािं
आपिीच शेती-सुवात नातिेिीिं
ळ्ळें त
भाशेन हिपविंक अवकास्च नािं . शेत्कािी
आसात.
भुिंयत
आपिी जोड हिपयता. ल्हान-व्हड-म्हा-
कुल्कािाचें काम कताात व्हय. ािंकािं कायाम
व्हड हबजनेस-वािो आपिी जोड हिपयता.
काम आसानािं म्हळ्ळें सत.
हफल्म नट आपिी जोड हिपयता. मिंत्री,
तीिं
सकाािाया
शेती-सावकािािंये
दाव्या
िाज्कािणी हनवृत्त व प्रसतूत आपल्ये
तािंकािं
जोहडयेि ट्याक्स भरिना. दे कून, प्रमाणीक
ोर्ळीक फावो. तवळ, युहपए-१ म्हळ्ळो
जावन, ४० वसाां ट्याक्स भििेल्याक, पेनशन
सकााि आसिो. सोहनया र्ािंधी ह्या पाडती-
आसोिं व नािं , ताका इनकम ट्याक्स थावन
मैत्री सिंघटनाची मुखेिन. हतणें National
सुटका हदव्येती.
पिंहतया
र्ुमनाक
ी परिक्तस्थती
िाज्कीय
ाडिेिी पाडहतिंनीिं.
38 वीज क क ों णी
ें एक सूपणा म्हण
ािं व
मािंदतािं . आमचो सकाा ि ें सोपण केदनािंयी
आमया वोटािंत व्हड बळ नािं.
सत करिंक मेट काडचो नािं . हकत्याक, -फफलीप मुदाथाा, मुांबय -----------------------------------------------------------------------------------भुर्ग्ााकी ताचो वोसो िाग्ल्ता. दोळे तािंबडे जातात.
दोळ्यािंत
ळ्ळु वीिं हपिंत्रािं येतात.
दोळे िार्ोन आसोिंक पुिो. तवळ हून उदकान ताचे दोळे धुया. दाक्तेिान हदल्ले डर ोप्स हदसाक तीन पावटीिं िेकान घािा.
न्हाणयताना साबू पडोन दोळे
तािंबडे
जाल्याि स्थनािंचें दू द दोळ्यािंक हपळतात. ताळ्यािंत फोड: भुर्ग्ााचें
हनप्पि
साके
रितीि
हनतळ
करिनातल्याि बूसट हक्रमी ववी० ताळ्यािं त, हजबेि फोड जातात. तवळ जीब, हनज्ज्यो आनी र्ाि धवे सायेन धािंफ्यापिीिं हदसतात. खोहपाल्काि येना. चड खोहपाल्याि िर्त येविंक पुिो.
तवळ भुर्ग्ााक दू द
घामाळें :
हपयेविंक जायना.
वोत कठीण आसताना तािंकािं पाटीि, र्ोमटे ि
हमवााल्काि ताका सपा आग्रूिं म्हणतात. ताया
आनी पोटाि घामाळें पडोिंकी पुिो.
चड
तोिंडािंतल्यान िाळ र्ळोिंक सुरू जाता.
जाल्याि तोिंडाि हदसोन येता. तवळ तेि
हनप्पि आनी दु दाची बोति हून उदकािंत
सािवन चण्यािं हपटान न्हाणया.
घािन खत्कतो काहडजे. भुर्ग्ााकी साके०
जान्सन
ाका आग्रूिं म्हणतात. मीत
हप्रकिी ीट पौडि तवळ तवळ घािन शळ
ओकत करिजय.
जायनाशें पळे या.
मोििूक:
दोळे दू क:
ल्हान भुर्ग्ाा० थिंय चड जावन चेक्याा भुर्ग्ाा०
घिािंत कोणायकी दोळे दू क आसल्याि
थिंय 39 वीज क क ों णी
ें सामान्य.
हशश्नाचो द्वाि धाकटो
आसल्याि मुतोिंक कषट जावन आिं र्
अशें बोट हचिंवल्याि ताचे मुकिे दािंत उपिािंत
कािंपोिंक पुिो.
मुकाि येतात. सकयिे दािंत हभति वेतात.
सकाक्तम्सषन
तवळ र्जा पडल्याि
म्हळ्ळे
धाकबें
ओपिे शन
ह्या ववी० तोिंडाची सोबाय पाड जाता.
कताात.
असल्का भुर्ग्ाांक भेषटावन, तमाशे कना
बोट हचिंवचें:
आनी माना प्रयोजन ना.
भुर्ग्ाांनी बोट हचिंवचें एक सामान्य दृश्. पूण
हतद् वुिंक पळे जाय आनी ती सवय सुटयजाय.
ओत्तायेन बोट हचिंवडें सोडयतािं म्हळ्याि तुमीिं
भुर्े० अवयदा पोटािंत आसताना आपल्या
सिवातात. ताणें तशें करिंक कािण हकतें?
वािी मुकािंत्र (बोिंबिेचें नाळ) आपिाक र्जा
ऱयेका भुर्ग्ााकी हचिंवची आशा हवशेस. दू द
आसचें सवा पोषक खाण स्वीकाि कताा तें
हपयेतानायी हपयेल्लें मुर्दल्यािी दू द येना
तुमकािं कळीत आसा. बािंळतेिा उपिािंत, ी
जाल्यािी भुर्े० हचिंवोन्िंच आसता. ताका तशें
वाि कातिल्या उपिािंत ताचो भायिो भार्
हचिंवोिंक िाबानातल्याि तें बोट हचिंवोिंक सुरू
सुकोन झडोन पडता.
कताा . ताका हचिंवची आशा आसल्याि चडीत
सुकोिंक एकेकल्याक एकेक रिहतचो वेळ
वेळ दू द हदया. थोडीिं भुर्ी० चाळीस हमनुटािं
िाग्ल्ता. थोड्ा थिंय एक दोन फ्तत्यािंनी ो
पऱयािंती हचिंवोन आसतात. बोट हचिंवची सवय
सुकोन वेता ति, थोड्ािं थिंय सबाि मयने
चडावत जावन बाटिेचें दू द हपयेंवया
पऱयािंत घाय सुकाना. घाय सुकानातल्याि
भुर्ग्ाा० थिंय चडीत माफान हदसोन येता.
त्या
बाटिेचें दू द धा बािा हमनुटािंनी मुर्दाता.
काडताना, पोटािंतिी आनहकटी बोिंबिेक
पूण भुर्ग्ााची हचिंवची आशा भार्ाना. तसल्या
येता जायान बोिंबिी फूर््यापिीिं हदसता.
भुर्ग्ाांक बािीक बुिाकाचें हनप्पि बाटिेक
साकी हचहकत्सा िाबानात्याि
घाल्याि दू द हनदानायेन येता आनी चडीत
दीस वेतािं वेतािं चड जािंवकी पुिो.
वेळ ताका हचिंवोिंक मेळटा.
करिंक बोिंबिे वयि एक रप्याचें नाणें दवना
थोडीिं भुर्ीं एक वसा उतिल्यािी बोट
बोिंबिी हभति धािंबून प्लासटि घाल्तात.
हचिंवतात. चड जावन नीद येताना एक्सुिीिं
पिीिं एक मयनो थावन तीन मयने पऱयािंत
आसताना, भूक िार्ल्याि आनी व्हडािंनी
प्लासटि घाहिजय पडता.
ताची हनिििा केल्याि तीिं बोट हचिंवतात.
ववी० भुर्ें िड्या वेळाि आनहकटी
मोर्ाचो अभाव्च्च
बोिंबिेक येंवची िावव्येत. थोड्ा थिंय अशें
ाका कािण. हनििं ति
40 वीज क क ों णी
बाळश्ाक
मोर्ान तािं कािं
हभतििो भार्
िडताना,
खोिंकिी
ी सम्ा ें उणें े
अशें केया
हकतिो तेंप केल्यािी उपकानाा .
तवळ
तशेंच सोदचें बिें . भुर्ें हतक्केशे व्हड जाल्या
उपिािंत सजािी मुकािंत्र ें हनवाताात. (मुखारिंक आसा)
------------------------------------------------------------------------------------
41 वीज क क ों णी
42 वीज क क ों णी
43 वीज क क ों णी
- ---------------------------------------------------------------------------------
44 वीज क क ों णी