सणित्र् हफ्त्याळें
अक :ों 3
सोंख : 22
मॆ 7, 2020
केनडाोंतल क क ों िी व यस तालेंत्वोंत मन हर पायस 1 वीज क क ों णि
केनडाोंतल क क ों िी व यस तालेंत्वोंत मन हर पायस
पाटल्या थोड्या दिसाां नी सांसार सगळो थांड जाला आनी तसेंच्च केनडाय!! थांडाय हव्याची नांय बगर मनशा दजदिताची. चल्चो, भांिचो आनी उडचो मनीस घर्या िोणिीां दभतर दलपला आनी आपणाकच्च दिछार कनन बसला. अपूण िोर्तो म्हण िे िाकच्च सिाल कर्या मनशाकुळाक िोळ्ाां क दिसानातया ल्हानाां तल्या ल्हान जीि नातया िैरसान धणीक आपदटलाां . सत कोडू तरय िासतिीक. स्वारथ ् ी मनीस अपल्या दबडाराां त बांधी जाया िोर्िीां, स्रषटे क आनी मनीस सोडन हे र दजदिांक चड स्वातांतऱ्य मेळळाां आनी मनजात भाररच्च
खुशी दिसता. हर्येकल्याचें दजिीत एकाच्चिरा बिल्ाां . बिलया ह्या म्हज्याय दजदिताां त, आयया रातीां, म्हजें कुटाां ब शाां दतया दनिे क आरािन सुखाया समदिराां त उप्येिन आसताना, मौनपणाया पागोराां त रादतया शेळ्ापणाां त मदतया उब्दे साां या थांडायेक ऊब दिां िया बरी एक कोांकणी नेकेत्र म्हाका झळकालें आनी त्या नेकेत्रा दिशीां बरिांक बसताना, एका जाणत्या तत्वज्झादनची उत्राां उडासाां त आयलीां - "सांसार दकतलो उां चाबळ जाां ििी या सलिोांिी, तालेंतिांत
2 वीज क क ों णि
आनी मदतांत बळिांत आसचो मनीस दजदिताांत दभयेना बगर मुखार िेता. तो ताचीां तालेंताां िोर्िीां खळमीत नासताना सांसाराचें बरें पण करांक उडान ता". हीां उत्राां ह्या बळिांत नेकेत्राक सरी करून, त्या व्यक्ते थांय आसया पार्व्या सार्या मनशापणाक आनीां दगिा बरी आकासार उबया
ताया तालेंतिांत दजदणये दिशीां बरिांक हाां ि बसलाां . आज म्हाका तुमया समोर सािर करांक मेळता कोांकदणचें अपूिन मोतीां तसेंच अखांड तालेंताां चे खजन केनडाां त कोांकणेचो ’िोयस’ म्हण नाां ि िेल्ो, केनडाां त प्रदतश्टीत "रे दडयो म्ाां गो-२०१६" प्रशसती आपणायललो दिां डो मानाय मानेसत मनोहर पायस.
3 वीज क क ों णि
तो जल्मोन व्हड जाया इजयाां त आनी मांगळु राां त, तसेंच्च ताणे जयताया व्रदतपर दजदिताचीां पािलाां काडया िु बाय आनी केनडाां त, ताया मोगायाां क मात्र नांय जायत्या जणाां क आनी िळदकयाां क मोगान आनी मानान ’मनू’ म्हणांच्च तो िळदकचो. जायत्या तालेंताां चो एक पुांजो तो. एक व्यक्ती आनी जायत्यो सक्त्यो. ताया सत्रा िोर्साां या प्रायेर थािन कोांकणी कलेक, भाशेक आनी नाटक शेताक ताचे थािन दकतलें बरें पण जालाां म्हण दििरांक कषट!! बरें पण जालाां आनी जािनांच्च आसा. आताां जाल्यारय, केनडाया भाां ग्राळ्ा गाां िाां त कोांकणी कार्यीां या कोांकणेचो िािर म्हणताना मनोहराया पाां याां क मेर्िाची चतुराय येता. मत हुशार जाताच्च. मनोहर पायस म्हणजे ’मनू’ कार्याां त आसा म्हणताना कोांकणी मोगी दिशेस आशेन आनी उरबेन कार्याक हाजर जातात दकत्याक ताया मुखेल्पणान जाां िया खांचाय कार्याां त
िेगदळच्च सोभाय आसता..... आमया सांपरिायाची ग्रेसतकाय आसता आनी मनोरां जनाचें िाधोशी पकिन आसता आनी सत साां गचें तर असें आदययाां क मनुया दिशेस कलासक्ते िोर्िीां काां दयांच्च उणेंपण मेळाना. कार्याक आदयल्ो लोक िािोसकायेन पाटीां िेता. हें च्च मनुचें व्हडपण. आनीां आताां केनडाां तल्या कोांकणी नाटक शेताांत चररत्रा बरिांक मनू भायर सरल ् ा म्हण हाां गासर साां गोांक म्हाका व्हतो सांतोस भग्ता. मनोहर पायसाया सिन कलािे ण्ाां क येंकटाां य कनन मटव्याां तल्या मटव्या उत्राां नी हाां गासर उचार्चें तर तो एक बळिांत कोांकणी भाशादभमानी, मना पसांिायेचो कलाकार, उां चल्या उत्राां नी खेळचो काऱ्यसुतारी, रां गीन ताळ्ाचो गािपी, एक बहुमुखी प्रदतभािांत सांघटक, ताया साां गाता आसया साां गोड्याां ची मनाां दजकोन दनश्चीत केया शेिटाक पाििांक सकचो मुखेली,
4 वीज क क ों णि
िु बळ्ा िाकट्ाां ची बीरम ् त पािोन ताां या कुमकेक पाां िचो बरय ् ा मनाचो सामाररतान !!!! थोड्या िसाां आिीां, मांगळु यान जायत्या सालानीां, काजारा माटिानीां, िेिी िाल्क्ाां नी, सोभाणाां कार्यानीां, एक ताां दकिांत, िे ण्ािांत जािन पजनळल्ें नक्तीर हें . मन हर पायसाि जल्म आनी सूर्वातेिी णजिी: मांगळु राां तल्या इजय साांत प्रान्सीस सािेराक समर्दपल्ी िीर्गजेक तालेंताचें पाळणें म्हणांच्च नाां ि आसा. ह्या िीर्गजेंत दकतलेशे सांगीतगार, कलाकर, नाटदकसत, बरयणार आनी कोांकणी िािराड्याां चो जल्म जाला. ह्या िीर्गजेयो िाटो आनी जागोच्च कलाकराां क प्रेरण कोण्णा. ह्याच्च िीर्जजेंत १९६२ इस्वेया माय मदहन्याया २ िेर मनोहर पायसाचो जल्म जालो. िे िाधीन दलगोरी पायस आनी मांगळु राां त िामाि दशक्षकी जािन
नाां िाडलेली िे िाधीन नेल्ी पायस ताचीां जल्मिाताराां . दलगोरी पायस आनी नेल्ी पायस भाररच्च िे िास्पणाचें जोडें आनी समाजेंत जायतो िािर केल्ें कुटाां ब जािनासल्ें. तालेंताां चे बळिांत िारें व्हाळया पायस कुटमा पररसराां त एकच्च भयण दनमनलाया मोगाां त दिांचणार मोतीां जािन मनोहर िाडोांक लागलो. मनोहराचें प्राथमीक इसकाल इजयाां त आनी उपराां त हायकूलाचें दशकाप िामाि साां .लुिीस हायकूलाांत जालें. दजदिताचें रोि घुांिता घुांिता बाळपणा थािन भुर्ग्ान पणाक, भुर्ग्ान पणाथािन तनान टपणाक िेंगून आपलें सनिे चें दशकाप आख्ख्या भाराताां त नाां ि व्हे या मांगळु राां तल्या साां .लुिीस दिद्यालयाां तल्या िादणज्य शेताां त १९८२ व्या िसान दबकोम सनि आपणायली. सनिे या दशकपा उपराां त ताणें उां चलें दशकाप ब्ाां दकांग शेताांत सांपयलें.
5 वीज क क ों णि
सािेराया िे िाळाां त लग्ना भेसाां त एकिटलो. ताां चा सुखी काजारी दजदिताां त िे िान िािो केल्ीां िोन भाां ग्राळीां िळाां ... मनोरा आनी डे बोरा. कोलेदजचें दशकाप जाल्ेंच्च मनोहर स्टे ट ब्ाांक आि इां दडया - कांक्नाडी शायाां त लेखाां दधकारी जािन भती जालो. आपल्या शातेन बुद्वांत्कायेन थोड्याच िसान नीां बेंकाां त ऊांचले हुद्दे तो आपणािांक सकलो. स्टे ट ब्ाां काां त िािर कनन आसलेल्या िग्ता मनोहराक त्या काळाची िामाि रां गमांच नटी सेलीन रसदकन्हा दहची धूि तालेंत्वांत नारी िायलेटाची िळक जाली आनी दहच्च िळक िेळ पाशार जाताां मोगाां त बिल्ी. बाय िायलेट तेिनाां कोर्पोरे शन ब्ाांकाां त पाां डेश्वर शायाांत काम कनन आसल्ी. ताां का० िोगाां यकी कोांकणी भास, कला आनी सांसकृते ियर आसल्ो मोग, ताां का० लग्ना दजदिताां त साां गाता दजयेंियाक पूरक जालो. मनोहर िायलेटालागीां १९८६ िर्सा िसेंबर मदहन्याांत २९ व्या दिसा इजयया साां त
मनोहरान १९९२ िर्साां त िु बायया पाचव्या चरोिार दजयेंिया उद्दे शान मांगळू र सोडलें. िु बाय शेराक पािोन थैंसर Citibank NA हाां तू उपाद्यक्ष आनी िु डिाखात्याचो मुखेली (VP & CFO) जािन तो पजनळळा. िु बाय तसल्या खादडगाां िाां त असले ऊांच हुद्दे आपणायलल्या थोड्याच थोड्या भारतीयाां पयकी मनोहर एकलो जािनासा. सबार िसाां िु बायाां त िसती करून दजदिताया नव्या दिशेर आपल्या कुटमा साां गाता िे िान िािो केल्ो भासादयल्ो गाां ि केनडाक पािोन थांयसरी बडगा अमेररकाचें नाां िाडधीक ब्ाां क Bank of Montreal (BMO) हाांतू० उां चल्या हुद्द्यार
6 वीज क क ों णि
आपली सेिा आपूनन प्रसतूत मनोहर िादणज्य क्षेत्राां त आपलो स्व-उद्योग करून आसा. कक ों िी कलाशेताोंत पावलाों आनी साधनाों: हाां िें ियर काणदशल्ेपरीां मनोहर पायस एक कोांकणी भाशादभमानी, कलाकार, काऱ्यसुतारी, गािपी, एक बहुमुखी प्रदतभािांत. थोड्या िसाां आिीां, मांगळु यान जायत्या सालानीां, काजारा माटिानीां, िेिी काऱ्यानीां, एक ताां दकिांत, िे ण्ािांत जािन पजनळल्ें नक्तीर हें . १९७७ इस्वे थािन १९९२ इस्वे पऱ्याां त दतसाां ियर धामीक तसेंच सामाजीक नाटकानीां ताणें नटन केलाां . धामीक नाटकाां पयकी ’सोम्ाचो पाशाां ि’ नाटकाां त मनून खेळल्ो सोम्ा जेजुचो पात्र उडासाां त उचे तसलो. िकत्त १७ िसाांया तन्यान प्रायेर इजैया परडे ला पांगडान मांगळु राां तल्या टौन होलाां त सािर केया ’परडे ला नैट’ काऱ्याचो काऱ्यसुतारी जािन कोांकणी पाल्कार झळकाल्ो िे ण्ािांत.
५०० ियर सामाजीक तसेंच साां सक्रतीक काऱ्यीां ताणें काऱ्य दनिान हक जािन सािर केल्याां त. कोांकणेंतले नामाां कीत गािपी मेलिीन पेरीस, क्लोड दडसोजा, हे नरी दडसोजा, लोरे न्स सलडान्हा, पत्रािो भाि आनी िु बायाां त ’मांगळू र कोांकणस’ आनी अबुिादबांतल्या ’KCO' हाणीां सािर केया ’दिलिी नायट’, ’मेलिीन पेरीस नायट’ आनीां हे र सांगीत काऱ्यिदळनीां ताणें काऱ्यदनिनहण कनन आपल्या तालेंताचें प्रभुत्व कोांकणी सांसाराक कळीत केलाां . ताया नटनाया सामतेक लागोन नटनाां त तसेंच नकली न्हे सणा स्पद्यान नीां उत्तीम नट पुरसकार ताणें जायते पािटीां आपणायला. हाचो उल्ेक
7 वीज क क ों णि
कचो तर रां गभूमी अखील भारती कोांकणी नाटक स्पद्याां त ’उत्तीम नट’ प्रशसती ताणें आपणायल्या. नामणेया सांगीत घडणाराां सांगीां गायनाां गायल्याां त आनी गायन स्पद्यान नीां तो दजकला. कोांकणी नाटक सांसाराां त व्हतें नाां ि आपणायललो ’तो म्हाका नाका’ म्हळळो नाटक २००६ व्या िसान िु बायाां त यशस्वी ररतीन सािर कनन, प्रमूख पात्र खेळोन आनी यशस्वी ररतीन दनिे शन केल्ी कीतन ताका िेता. ह्या नाटकायो DVD अजून भरान दिकून आसात. िु बाय सोडून केनडाचे धतेर पाां य तेंकल्या उपराां त ताणें सबार कोांकणी नाटकुळे
बरिन, दिगिसूनन केनडाचे माां दचयेर सािर केल्यात. ह्या पयकी ’िादतमा सायबीण’, ’आां किार मररयेचीां अजापाां ’, ’सांतोसाचे दमसतेर’, ’अनांिाचे दमसतर’ आनी ’िु दकचे दमसतेर’ प्रमूख. केनडाां तल्या ’केनरा िरलड िौांडेशन’ हाणीां सािर केया ’कलासाांज’ काऱ्यिदळां त कोांकणी सांसाराां त धाकलो रचललो ’काजाराची िोतोनन’ हास्य नाटकुळो यशस्वी ररतीन दिगिसूनन त्या नाटकुळ्ाां त दमन्यानमाचो प्रमूख पात्र नटन कनन सदभकाां क आपल्या दिदशषट नटनान दिज्मीत केल्ें घडीत मनुया चेप्याक चडदयल्ें अन्येक पाक. मधूर ताळ्ाया िे ण्ान भरललो मनोहर मांगळु राां तल्या इजय दिगनजेंत ’दशप्पा मेसत्री’या कोयर पांगडाचो, िु बायाांत सैंट मेरीस कोयर पांगडाचो आनी केनडाां त ’िी मेंगलोररयन असोदसयेशन ओि केनडा’ हाां या कोयर पांगडाचो काऱ्याळ साां िो जािन आपल्या तालेंताां ची आन्येक कूस ताणें कोांकणी सांसाराक
8 वीज क क ों णि
िाखयल्या. केनडाां त िसान न िरस िरबारान सािर जाां िया मोांती िेसताया साां सकृतीक काऱ्यािेळीां कोांकणी धामीक नाटकुळे ताणें खुद्द दलखून दिगिशनन करून साल भनन हाजर आसया लोकाां क सािर कनन व्हती शाभासकी ताणे आपणायल्या. मुखेल्पणाचें दिशेष िे णें आसलल्या मनोहरान िु बाां यत ’मांगळू र कोांकणस िु बाय’ तसेंच ’एदमरे टस परडे ला’ सांस्थ्ाांत काऱ्यकारी सदमदतचो साां िो जािन साां गाताच केनडाां त कोांकणी सांसाराां त उां चल्या मांगळु री सांस्थ्ाां पयकी एक म्हणोन नाां िाडलेल्या ’िी मेंगलोररयन असोदसयेशन ओि಼ केनडा’ हाचो िोन आििें चो अध्यक्ष जािन आपलें मुकेल्पणाचें बळिांत िे णें सांसाराक ताणें िाकिन दिलाां . मानेसत मनोहर पायसान आपल्या दिदशसट तालेंतान कोांकणी सांसाराक अदपनया दिशेष िे णगे खातीर केनडाांतल्या ’रे दडयो म्ाां गो’ सांस्थ्ान ताचेर माखलोलो "रे दडयो म्ाां गो-२०१६" पुरसकार मनुया मसतकार नेटयललो मोलाधीक िज्ाां मुकूट. २०१६ िसान या िसेंबर मदहन्याां त रजेर माां यगाां िाक पािया सांिरबार कोांकणी सांसाराां त पजनळचें नक्तीर लेसली रे गो हाणें घे तल्ें मनोहराचें उत्तीम सांिशनन दटिी िायदजिरलड हाचेर प्रसारीत जालाां . कुटमा णजवीत: मनू पररां च ताचो कुटमा-घोांटेर मोगाळी आनी मयपासान भरललो जािनासा. सिाां च तोांडार सोभीत हासो दिां िची ताची पतीण िायलेट आपल्या पतीक, ताया तालेंताां क आनी िृदत्तपर दजदिताां त व्हतो सहकार िीिन आयल्या. सभार
उां चल्या िे ण्ाां चो पुांजो ती जािनासा. २००६ व्या िसान िु बयाांत धाकलो रचललो ’तो म्हाका नाका’ नाटकाां त उां चलें नटन करून प्रेक्षकाां ची व्हती शाभासकी दतणें आपणायल्या. गजेिांताां क कुमक कचो दतचो रग्ता-गूण. दशरोतेर िाडल्ें पमनळीक आनी रदचचें उां ड्या-िु क्रामासाचें पकिन
9 वीज क क ों णि
थांयसरच्च सोडन सेजारय ् ाां या गजे-आकाांताां क िा०िोन िचोन कुमक कचो दतचो स्वभाि जायत्याां क पररचीत. ह्या सोभीत आनी मयपासी जोड्याक िे िान िािो केल्ीां िोन भाां ग्राळीां िळाां .. मनोरा आनी डे बोरा. आपल्या आिय बापय पररां च तीां सबार दिांचणार िे ण्ानीां नेटल्ीां जािनासोन सांगीत आनी नाच स्पद्यान नीां सबार इनामाां आनी प्रशसत्यो ताणीां आपणायल्यात.
मनोरा सांसाराां त प्रयाती जोडलेल्या ’युदनिदसनटी ओि टोरोांटो’ हाां तूां इां दजदनयररां ग पद्वी आपणािन प्रसतूत आपल्या पती अांकीत हाचे सिें अमेररकाां त िसती करून आसा. सुटािें साां गचें तर अांकीत आमया कुटमाक मोगाचो. भारीच मोगाळी िेक्तक्तत्व ताचें. पायस जोड्याचें िु स्रें बाळ डे बोरा अख्ख्या सांसाराां त प्रयाती जोडलेल्या केनडाां तल्या ’िाटरलू युदनिदसनटी’ हाां तू इां दजदनयररां ग पद्वी आपणा०िन िेक्तगांच केनडाांतलो मूळ दनिासी आनी ताचो युदनिदसनटी साां गाती Kevin Westerann हाचेलागीां ह्याच िसान लग्नाभेसाां त एकिटया तयारायेर आसा. अखेर कयान िुडें : मनोहर पायस म्हजो आप्त दमत्र. हाां ि बर्यान िळकोांयापरीां, भारीच दशसतेचें दजिीत ताचें. तो
एक सांपूर्णता आशेंिचो व्यक्ती ( पिेक्षदनसट). ताणें दिगिदशनया नाटकानीां नटन कचें भारीच कषटाां चे म्हण ताया साां गाता नटन केल्े कलाकर साां ग्तात. नाटक अभ्यासािेळार त्या नाटदकसताां चे बारा ब्रेसतार तेरा सुक्रार जातात तरी नाटक यशस्वी ररतीन प्रिशनन जाल्या उपराां त नाटदकसत आपलें चेपें उकलून मनोहराया तालेंत्वांत दिगिशननाक मान बागायतात तें खांडीत. केनडाां त मांगळू रगाराां चो पुतो कोांकणी नाटक एिोळ सािर जाल्ो ना. िेक्तगांच एक पुतोनाटक केनडाया धतेर सािर कचें योजन मनोहर करून आसा. ह्याच मे मदहन्याया २ िेर मनोहर आपलो जनन दििस आचररता. िीज हफ्त्त्याळ्ाया सांपािक आनी सिन िाचप्याां तिेन हाां ि मनोहराक जल्मा दिसाचे परबीां पाटयताां आनी मोगाचे तुरे अदपनताां . िे ि ताका लाां ब आिक आनी बरी भलायकी पाटां ि आनी ताया कुटमा घोांटेरा ियर रचनाराया आशीिान िाां चो दशांिर पडोां. तायो सिन आशा पोांताक पािोां साां गाताच मनोहरान ताया दजदिताां त येिजण घाल्ीां सिन योजनाां िे िाया आशीिान िान काऱ्यागत जािोां म्हळळी म्हजी आशा आनीां मागणें. तशेंच जाां ि!
- जेरी डी’मेल्ल बेंदूर, केनडा --------------------------------------------------------------------------
10 वीज क क ों णि
बव ों ती ों एक नदर - ५ लेखक: णवन्सेंट बी णडमेल्ल , वसय.
क र ना काोंय मराना!
हें शीरषक िाचून दभयेनाकात! दभांयाया िातारणाां क सगळो सांसार बुडोन आसा. भ्यें अनेक थराां चें: भ्यें महामाररां चें; भ्यें झुजाां चें; भ्यें आथीक मांिेचें; भ्यें आतांकिािाचें, कोमुिािाचें, इत्यािी. आनी ह्या दिसाां नी सगळ्ा सांसाराक भ्यें लागलाां कोरोना म्हळळ्ा एका जीिाणुचें(?). जीिाणू म्हळ्ार चूक जायत. जीिशासत्र प्रमाणे तें एक जीिाणुयी न्हय, दकत्याक हे र जीदिांक आसयापरीां ताका दडएनए ना; केिल आरएनए मात्र. दिकासिािा प्रमाणे जीिीां आनी दनजीिीां मधलो एक साां कोि (दलांक) म्हणतात आनी ताका एका "िैरस" म्हळळ्ा सब्दान आमी सिन पररचीत. आज हो सामान्य लोकाकयी कळीत आसचो एक सामान्य सब्ध म्हण्ेत. िैरस केिल मनशाक मात्र न्हय इतर जीदिांचेरयी दपिा हाडु ां क सक्तात; मनजाती काां य िैरसाां या आक्रमणा थािन चुकोन िचानाां त; रूकझडाां कयी िैरसाां थािन दपडा जाता; दततलेंच न्हय, िैरस दिसानातया इतर सूक्ष्म जीदिांचेर आक्रमण करून दपडा हाडु ां क सक्तात. दपडा उबजाां िचे हे िैरस आनी ब्ाकटीररया सांसाराया सुिे थािन्ांच आसल्े , आनीकयी आसतेले. आमचा जीिन शैलेंत बिलािण जाता त्या प्रमाणे ताां चे प्रकारयी बिलाते आसतेले. पाटल्या तीनचार िशकाां थािन मनशाजीिाचेर आक्रमण करून ताका दपडा हाडचा असल्या सबार िैरसाां क दिज्ञादनांनी सोिू न काडलाां . आनी त्या पयकी पोदलयो िैरस, एचऐिी (ह्यूमन इम्ुनो डे िीदशयन्सी िैरस - I, II, इत्यािी), हे पटै टीसए,बी,सी इत्यािी, ससन (बड्ून िैरस), एच्१एन्१ (स्वैन ्ू िैरस), एबोला, इत्यािी. कोरोना िैरसाचो आदिषकार ह्या पयलेंच जाल्ो तरी, अताां कोिीड-१९ (COVID१९) दपडे क काराण जाल्ें तें एक निें कोरोना िैरस म्हण साां ग्तात. हें एक निेंच िैरस आनी ह्या िैरसा ििीं जाां िया दपडे क िोकात (व्याक्सीन) एिोळ पऱ्याां त नाां िे कून एक दभयाचें िातािरण उबजालाां . 11 वीज क क ों णि
िैरस एक सूक्ष्म कण; िािो त्या िातािर णाां त तें िृद्धी जाता (सेलि-रे पदलकेषन). िैरसाां ििीं उबजाया दपडें क िोकात म्हळळें नाां म्हणतात तरयी, दपडे या लक्षणाां प्रमाणे सुस्रूषा जाता. एक व्याक्तक्सनेषन मात्र ही दपडा आडािांक सक्ता म्हण िैजकीय जाण्वाय साां ग्ता. थोड्या दपडें क व्याक्सीन सोिू न काडलाां जाल्यारी त्यो दपडा आजूनयी आमकाां िोसून आसात. पूण ताां काां एक व्याक्सीन आसा म्हण मात्र आमका धयर. तशेंच कोरोना दपडे कयी एक व्याक्सीन येसर केिल तें आडाां िचे उपाय मात्र आमी आपणायजय दशिाय केिल दभयाचे थथनरे काां यच करांक सकचेनाां त. दभयेयान आमची रोगप्रती रोधक सकत उणे जाता िे कून कोरोना न्हय तरयी इतर दपडा येंिची शयता िाडता. जशें हेर िैरसाां ििीं उबजोांयो दपडा आजूनयी आसातगी तशेंच कोरोना दपडा ह्या िुडें यी आसतेली. कोरोना काां य मराना! मतान तर ताका िूड कचें आमचे थांय आसचें तें भ्यें मात्र. िे कून िोकात नातल् या ह्या दपडे क आडािांक आमचा शरीराची रोगप्रदतरोधक सकत िाडां िचा दिशीां गमन दिां िचाां तच जाण्वाय आटापून आसा. दििीध माध्यमाां नी रोगप्रदतरोधक सकत िाडां िचा दििानाां दिदशांयी बररच्च चचान चलोन आसा. ियज तो खांयचा पद्धदतचोयी जाां ििी, कोरोना दपडे क ताणीां साां गचा त्या सुश्रूशेंचीां दििानाां कसदलांय जाां ििी, ताणीां साां गचाां त एक सांगत सामान्य जािनासा आनी ती जािनासा ह्या िैरसाचें आक्रमण आडािांक ताणीां साां गचे चार उपाय ; मासक, सामाजीक अांतर, सुदचत्व (साबू आनी सादनटै सराां चो प्रयोग) आनी रोगप्रदतरोधक सकत िाडां िचे उपाय. ह्या उपायाां दिशीां चड दििर गजन नाां तरी, साबू आनी रोगप्रदतरोधक सकत ह्या दिशीां आमी इल्ें गूांड दचांताप केल्यार आमकाां काां य इल्ें प्रयोजन जायत म्हण दिसता. साबू िापानन दनदधनषट काल मणासर हात धुयान िैरस मतान म्हळळें दििीध माध्यमाां नी
दििदसनलाां आनी आमी सबाराां तें करून असाां ि. पूण हाया ििीं कशें िैरस नास जाता म्हळळें समजव्याां . हऱ्येक िसतूक आपलीच म्हळळें क्षारीय या आम्लीय (अम्लाण) गूण आसता. हाचें मेजाप pH केलार जाता (१ - १४). pH ७ जािनाआसा तटसत; ७ सकयल तर आम्लीय आनी ७ ियर तर क्षारीय. साबू क्षारीय आनी pH केलार साां गचें तर साबुिाची क्षारीयता ९-१० आसता. कोरोना िैरसाक भायल्यान एक चरबेचें (फ्याट) किच आसता. चरब आम्लीय जािनासा म्हळ्ार pH ७चाकयी उणें. क्षार आनी आम्ल मेळताना जाां िचा रासायनीक दक्रये ििीं एक तटस्थ लिण आसा जाता. आनी तेंच जाता आमी साबुिान हात धुताना; िैरस मतान ! हाचे थािन इतलेंच समजोांचें की िैरस क्षारीय िातािणाांत िृद्धी जायना. जर हें समजालें तर रोगप्रदतरोधक सकत िैरसाक कशें नास करांक सक्ता म्हळळें यी समजोांक सलीस जातेलें. रोगप्रदतरोधक सकत िाडां िची तर कशें ? सांदक्षप्त साां गचें तर आमचा आताां चा आधुनीक जीिन शैदलांत बिलािण हाडून. शुद्ध भलायकेभरीत खाणा-जेिणान, शुद्ध िारें -उिाक सेिन, उग्त्या िातािरणाांत सकादळां या-साां जेया िोताक इल्ें भोांियान आमचा शरीराची क्षारीयता िाडदययान रोगप्रदतरोधक सकत िाडता. आमचा कुदडची क्षारीयता ७याकयी ियर आसची गजन. जनन आनी मरणा मधें आमचा कुदडचें pH ७.३६५ अनी ६.४ मधें आसता. दनजीि कुदडचें pH ६.४ आसता.
12 वीज क क ों णि
गजन ना; दिसाची २४ िराां यी हो उपचार चालू ििरून बरोच िायिो जोड्येत; खाणा जेिणाांत थोड्या गजेया बिलािणे दशिाय दिस्पडत्या दजदणयेंत कसलीय बिलािण हाडची गजन पडाना. ह्या उपचाराची सुिान त करांक दपडाच आसाजय म्हण ना; भलायकेंत आसयाां नी बरी भलायकी बर्यान साां बाळुां कयी हाचो प्रयोग करांव्येता.
ताज्या खाण, िळाां आनी राां द्वय सेियान क्षारीयता िाडता. चड दशजदययार या भाजल्यार क्षारीयता उणे जाता मात्र न्हय पोषकाां षयी नषट जातात. सिन प्रोसेसड आनी प्याकेजड खाणाां एदसडीक. खाण-जेिाण, पीिन, हें आमकाां िेदगांच समजाता. पूण हें सोडल्यार क्षारीयता चडां िचे उपाय हे र दकतेंय आसात?
कशें हे र दपडें क काराण जाल्ीां िैरस, ब्ाकटीररया या सूक्ष्माणू आजूनयी आसातगी तसेंच कोरोनाां यी आसतेलें. हे राां बरी कोरोनायी काां य मराना या तें मचेंयी ना. आमी आमची रोगप्रदतरोधक सकत िाडिन ताां चो िूड कररजय दशिाय िु स्री िाट ना. आनी त्या पासत जागरूक आसोन, सामाजीक अांतर साां बाळू न, आमकाां उपलब्ध आसल्े सिन उपाय आपणािन आमची रोगप्रदतरोधक सकत (इम्ूदनटी) िाडयजय दशिाय दभयान ताटलेिन बसल्यार काां यच प्रयोजन जाां िचेंना. ---------------------------------------------
शृद्ाोंजली तुका, आयुिेिाांत मड-थेरदपचो (मादतयेचो उपचार) उल्ेख आसा. आमचो राषटर दपता महात्मा गाां धीजीन हाचो बरोच प्रयोग केला. उरदळकाां चनाां त ताणें सुिान त केया आश्रमाांत आजयी हो उपचार उपलब्ध आसा. नैसगीक उपचाराां तयी हाचो प्रयोग जाता. हो उपचार केया ििीं रग्ताचलािण िाडता, आनी त्या िे कून कुडी दभतर जमल्े कल्मष (टोक्तक्सन्स) भायर काडून घालून रगात दनतळ जाता िे कून एदसदडटी उणे जाता आनी क्षारीयता चडता. दसरादमक्स (दििीध थराांची माती) िैज्ञानीक ररतीन अळिडसून ह्या उपचाराक आज एडिान्सड मड-थेरपी या बयोदसरामीक थेरपी म्हणयी साां ग्तात. दिशेस दकतेंगी म्हळ्ार हो उपचार करांक िेळाची पाबांिी ना, ह्याच या त्याच िेळाची
क्यानराच्या बेथनी दाख्तेनन भयिी भ| डा| लीदलयन दसकिेरा, दबए दिज्ञानाक एक आिशन व्यक्ती, दिश्वासाऱ्ह, ियाळ काळजाची, मृधू ताळ्ाची, सांपूणन समदपनल्ी गूण कयान दमसाां िाक िक्ताां द्वारीां, एक धामीक भयण मानिीय स्थैऱ्याची आपल्या बापाया सािळे खाल. एक आयकोांचें काळीज ऊांचायेचें मागि न शननाां त तसेंच धामीक तसें लादयकाां मधल्या होांिोिणेची. दतचो काळजालागदशलो मोग सिन लोकाचेर दतया हर मेटाां नी पळव्येत तसलो. आपल्या श्रमाया कामा मधेंय दतणे आपलो अमर मोग
13 वीज क क ों णि
14 वीज क क ों णि
हऱ्येकल्याया हजारोां लोकाां या काळजाां नी खांचयलो तरी मेळया िेळाां त ती आपल्या सोदमयाक हसुांक दिसरली ना. आपणा पयलें आपल्ये समाजेचो हुसकोच दतका महान आसलो. भ| लीलीय न सिाां च आपल्या तोांडार हासो हाडु न्ांच हे राां ची सेिा करी आपूण टीबीन िळिळटाली तरी, है पोथैरोदडसम आनी
डयाबीटीस. २०१८ इस्वेंत ती पडयान दतया पेंकटाचें हाड मोडलें. त्या उपराां त सिकास दतची भलायकी दपड्ड्यार जाां िन आयली. भलायकी एकिम पाड जाां िन येंिया एका हफ्त्त्या पयलें दतणें दकतेंच खाण सेिलें ना. एपरील २४ िेर दतची भलायकी कांगाल रीतीक पािली आनी भयदणांनी दतया भोांिारी जाग्रुत्का येन रािोन
15 वीज क क ों णि
दकदिगोदळया इम्माकुलेट कन्सेपशन इगजे सेदमतररां त, आयतारा एपरील २६ िेर सकादळां या १०:०० कोरोना िैरसाया घरबांिी मधेंच माां डून हाडली. तरी शृद्धाां जली आनी िू :खाां चो व्हाळो हर माध्यमाां मुखाां त्र िु खाळ सांिेशाां नी. पयलेंिें जीवन: भ| लीदलयन (कन्सेपटा दसकिेरा) धूि िे िाधीन सेबासदटयन दसकिेरा आनी मागिलीन रोदडर गस हाां ची. ती जल्माल्ी माचन १५ िेर १९४३ इस्वेंत, जाां िन ताां या सात भुर्ग्ाां पयकी दतस्री - यार भाि आनी तेगाां भयणी त्याां पयकी िोगाां बेथनी भयणी, भ| िजीदनया आनी भ|
दतका ताां या मागण्ाां द्वा रीां आधार दिलो. एपरील २५ िेर साां जेया ९:०० िरार दतणें आपलो अत्मो सोदमयाक अपूनन दिलो सभार पािटी जेजुचें नाांि उलो करून, बेथनी भयणी आनी दतया कुटमाचीां दतका आपल्या िू खाां नी भरया िोळ्ाां नी आिे िस मागोन आसताना. असें दतणें आपलें सांसारीां दमसाां ि सांपयलें जाां िन एक चाकनन आपल्या सोदमयाची. दतची अांतीम दिधी
दहलाररयन. दतचो भाि एकलो याजक िा| दिदलयम दसकिेरा जेजुया सभेंत आपलो िािर कतान . दतचें प्राथनमीक दशकाप बोळकुांजें तल्या साां त पािल प्रैमरी शालाांत जालें. आनी दतचें है सकूल दशकाप दकदिगोदळां तल्या लीटल ्िर है सकूलाां त. हें शाल ताांया घरा थाां िन १२ मैलाां पयस आसलें आनी ती सिाां नीत शालाक िचोांक आनी पाटीां येिांक िीसाक २४ मैलाां चल्ताली. दतया भुर्ग्ान पण थाां िन्ांच ती कषटी आनी श्रमान काम कची जाां िनासली. िेळ मेळटाना ती ताांया कूलीां बराबर जमोन भाता थाां िन ताां िूळ काडु ां क कुमक कतान ली. तसेंच दतचो हात नेज लाां ियाां त तसेंच लुांियाां त आसतालो. दतया घयाां थाां िन दतका दिरोध आसल्यारी दतणें िे िाया उल्याक पाळो िीांिन बेथनी मेळाक मे १६, १९६० िेर ती भती जाली. दतची बुद्वांत्काय दतका साां त आग्नेस कालेजीक पाियलागली जाां िन उमेद्वानन इां टरमीदडयेट दशकपाक. दतणें दतचें प्रथम प्रोिेशन मे ५, १९६२ िेर केलें. ती दशकपाां त इतली हुशार आसल्ी की दतका दतया व्हदडलाां नी हुबदळां तल्या कनान टक मेदडकल कालेजीक िाख्तेगी दशकपाक दिांचून काडलें जें जाां िनासलें भारीच आपरूप धामीक भयणीां मधें.
16 वीज क क ों णि
दतया दशकपा मधें दतका ट्ुबरयूलोसीस लागलें आनी तें गूण जालें. आपणें एदमबदबएस सांपयल्या उपराां त, दतका दिशेष दशकाप जोडु ां क ओबसटर े दटक्स एां ड गैनकालजी मेळोन दतणें मासटसन ईन मेदडसीन जोडलें, जाां िन एक दिशेषता जोडल्ी िाख्तेनन. दतका तदमळनाडु ां तल्या दतरनेलिे ली दजयाांतल्या साां त थोमस आस्पत्रेक (कन्याकुमारीक भारीच लागीां) आनी ही सुिात दततली सुध्ोांक नासली. दतका थांयसर भारीच कषटाां न आपलो िािर करांक पडलो साको रािोांक जागो तसें आस्पत्र नासताां . भारीच ल्हान जार्ग्ार ती आस्पत्र आसली. दततलेंच नांय आसताां ियली आस्पत्र, दतका त्याच दजयाां त निीच आसा केया लूड्नस आस्पत्रेंती इदिां तकरयाांत िािर करांक पडलो. हाां गासर दतका आदशकपी तसेंच आक्रमकारी मासळी पागपी लोका मधें काम करांक पडलें. हाां गासर दतणें आपल्या हासकूर्या तोांडान कसी ताां ची चाक्री करून ताां चीां काळजाां ती दजकली आनी सिाां काळ ती ताांकाां मोगाची जाली, खांडीत जाां िन ही दतची दतया काळजा दभतरली रज्वात, बळ आनी अलांकार. ििकांकुलमाांत १२ िसाां दतये सेिे उपराां त दतका दकदिगोदळां तल्हा कन्सेट्टा आस्पत्रेक िगन जालो, जांयसर िा| एलोयदसयस डी’सोजा इम्माकुलेट कन्सेपशन इगजन, दकदिगोदळचे दिगार तसें कन्सेट्टा आस्पत्रेचो दिरे क्तोर जाां िनासलो. दतणें दतचो सांपूणन भिान सो, शृद्ध आनी श्रम ह्या आस्पत्रेचेर दतणें घालें आस्पत्र व्यानार सेजायान सिन हळळ्ाां क भेट िीांिन एक िाहन आस्पत्र कनन आनी गजेया दपडे सताांची चाक्री करून. सिकास तसेंच भद्र रीतीन आस्पत्रेचें सुधारण जालें. दकदिगोळी आनी सेजाचीं सभार दपडे सताां आस्पत्रेक येंिन सुश्रूषा घेलागलीां. दतयेलागीां आसल्ो एक व्हतो गूण म्हळ्ार दपडे सताां क गूण कचो, लोक हाका म्हणटालो "िे ि स्पशन" आनी
दतका आसलो मोग िु रबळ्ा दपडे सताां चो जाां काां ह्या आस्पत्रे थांय आकरषण भोगलें. त्या िसाां नी आस्पत्र दिकाळ दििडाांया चाबणे थाां िन गूण कयान क दिशेष िामाि जाली दकत्या म्हळ्ार ही आस्पत्र कृदषकाां या हळळे सुिातेर आसली. दतणें ह्या आस्पत्रेंत आपली ३४ िसाां ची सेिा दिली, आनी दतका सिाां मानतालीां दकदिगोदळची एक ’िाख्तेनन माता’ म्हण. स णमया खातीर णजयेली: भ| डा| लीदलयन एक समथन, बद्ध आनी एक प्रयात िाख्तेनन तसेंच कन्सेट्टा आस्पत्रेची बदळषठ आडळतेिानन. दतची ह्या मांगळू र दियेसेदजया आस्पत्रेंत तीन िशकाां प्रास चडीत, दकदिगोदळां तल्या लोकाक तसेंच सेजायान हळळ्ाां नी भुज्वण हादडलागली. जर ही आस्पत्र आज इतली िामाि जाांिन लोकाची सेिा करून आसा, तर हें िकत दतया श्रमाक लागोन, दपडे सताां थांय दतका आसया मोगाक लागोन. ती दनिृत जाल्या उपराां त आपलीच भलायकी दभगडल्ी तरी दतणें दपडे सताां ची सेिा केली दनमाण्े घड्ये पऱ्याां त. ती जाां िनासली बेथनी मेळाची प्रपरथम मेदडकल डाकटर. मेळाया िोन आस्पतऱ्याां नी ती बाां ळदतचे िाख्तेनन जाां िन आपली सेिा दिल्या. दतचें धामीक जीिन भारीच उिबोधक. दपडे सताां ची दकतली सेिा केल्या उपराां त जाल्यारी ती सिाां कोांिेंताांतल्या कोपेलाक िचोन उण्ार एक िर सोदमयाक हसूनन खदचनताली आपणाक आपल्या दमसाां िाां त िािर करांक बळ िीिांक. आिल्या दिसाच ती मुखल्या िीसाया मीसाची तयाराय कतान ली मीसाचीां िाचपाां आनी िाां जेलाांतलीां मागणीां िाचून. ती भारीच दशसतेची आनी व्यिस्थीत दतया हर कामाां नी तसेंच ती तेंच हे राां क दशखयताली. दतणें िेळार हाजर जाां िचें खांयाय कामाक हे राां क एक मागि न शनन जाां िन
17 वीज क क ों णि
गेल्ें. दतयेलागीां आदयया कोणाकच दतणें पाटीां धाडल्ें ना. पयस थाां िन आदयया लोकाक ताां चे कषट समजोन ताां काां एक भुजािणेची मािरी जाताली दतची दकतेंच िू ख ताां काां िाखयनासताां . ह्या िेळार दतचें धामीक कुटाम, लागदशलीां तसेंच पयदशलीां, सह कामेली, आनी बृहत सांयान आसचे दतचे मोगी सगळ्ा सांसारार प्रसार जाल्े दतया मणान क शृद्धाांजली अदपनतात आनी ती नासताां समाजेक जाल्ो अपररमीत नषट दचांत्तात, पूण दतची ती भुजािण ह्या कषटाां या महामारी कोरोना िोस्या दपडे काळार सिाां क राकोन व्हरोां आनी कसल्याय बांदिां तलें सुटांि. णति अणभमानी असें बरयता:
ह्याच खातीर तेिाां तेिाां दिशेष तज्ञ िाख्तेर ह्या आस्पत्रेक भेट दिताले हर हफ्त्त्याां त िु रबळ्ा लोकाक दचदकत्सा िीिांक आनी गूण करांक. ह्या सिाां ची सुश्रूषा कनन भलायकी पाटीां दिल्ी िीर व्यक्ती ती. गेल्या रजेर येंिन दतयेलागीां उलदयल्ेंच दनमाणें जालें, ती हुषार ना म्हळळी खबार आयकोन परत मेळोांक दचांतल्ें दचांताप दततल्यारच उरलें. दकदिगोळी तसल्या ल्हान ग्रामाक हो सोसुांक सकानासचो नषट. परत जल्मोन ये भ| डा| लीदलयन. -णवलफ्रेड फेर्न्ड ों ीस
(साोंगाता घाल्लें ऐवन सलडान्हा-शेट हािें बेंदूर बेथनी मेळाच्या सहकारान. भाषाोंतर केल्लें वीज सोंपादक डा| आसटीन प्रभून.) ---------------------------------------------
दकदिगोळी तसल्या ग्रामाक सभार तेंपा थाां िन जीिन कारां जी जािनासया कन्सेट्टा आस्पत्रेची िाख्तेनन माता आनी ना जाल्या. भ| डा| लीदलयन दसकिेरा दहका हाां ि ल्हान भुगो जाां िनासताां म्हज्या व्हडदलमाां य बराबर आस्पत्रेंत पळदयल्ें. िुडें सभार पािटीां हाां ि ह्याच आस्पत्रेक भती जाल्ोां. दतचें िैद्यकीय गांभीपनण साां गाता एक बेथनी भयदणचो मोग मयपास म्हज्या कूडीक चरल्ें एक आपूिन चेतन. तेिाां दकदनगोळी थाां िन आन्येक आस्पत्र मेळाजाय तर पयदशल्या मांगळु यान िा| मुल्र आस्पत्रेक िचोांक जाय आसली अदनिान दहता. असल्या िेळार दकदिगोळी तसेंच सेजायान सभार गाां िाां क िैद्यकीय िक्ताां क कन्सेट्टा आस्पत्रच जाय. लागदशल्या शाला थाां िन हात-पाां य मोडून येंिचीां भुगीं दकतलीां, शेळ, ताप, खोांकली, इतर दपडें नी िळिळचो लोक दकतलो, गुिान र जाां िन बाां ळतेराक येंिन बरय ् ा थरान प्रसूत जाां िन आपल्या भुर्ग्ान बराबर हासोन पाटीां गेयो स्त्रीयो दकतल्यो. एक िोन दपडें क नांय, साध्य आसया सिन दपडें क लोकाक ह्याच आस्पत्रेक येिांक आशा आसली.
ल कािी माता, माजी शाशकी णवणिफ्रेड फेनाांडीस आनी ना दिदिफ्रेड िेनाां डीस (९१) दहची दनमाणी दिधी ब्रेसतारा एपरील ३० िेर भागेिांत रजाय मायेया इगजेंत साधेपणीां चलयली. धामीक दिधी िा| स्ट्ानी तािरो, कुांिापूर िलयाचो याजक, िा| आथनर दपरे रा, सहायक याजक िा| दिजय डी’सोजा, िा| प्रिीण माटीस आनी दिगनज सलहा मांडदळचो उपाध्यक्ष लुिीस जे. िेनाां डीस हाजर आसले. दतची कूड इगजे थाां िन भायर हाडटच दजल्ा आर्मडन ररजिन पोदलसाां नी दतका दिभागा तपेन ’गन सेल्यूट’ दिलो. ह्या िेळार एएसपी हरररामशांकर
18 वीज क क ों णि
19 वीज क क ों णि
कुांिापू र सदबडदिजन, सकनल इन्सपेकटर गोदपकृषण, सबइन्सपेकटसन हरीश आर. नायक आनी राजकुमार हाजर आसले.
दिधीक कोरोना बांिी दनमतीां थोडोच लोक हाजर आसलो. ह्याििीं दतये थाां िन हजारोां हजार कुांिापुयान प्रजेक दतयेर अांतीम िीषट घाल्चो सांिभन होगडायलो. सेजायाां नी ’गन सेल्यूट’ आनी इतर दिधी पयस रािोन पळयली.
20 वीज क क ों णि
णवणिफ्रेड फेनाांडीस एक खरी राजकारिी: दिदिफ्रेड िेनाां डीस जल्माल्ी मांगळु राां त आनी उपराां तलें जीिन लग्ना उपराां त कुांिापुराां त सारलें
थांयया उद्योगी िे िाधीन लुिीस एम. िेनाां दडसालागीां लग्न जातच. दतचें राजकीय जीिन सुिान दतल्ें प्रजा सोदशयदलसट पाडदतांत आनी कुांिापूर टौन पांचायताां त साां िो जाां िन चुनायीत जाली. पांचायताचो साां िो जातच दतणें मुदनदसपल कौक्तन्सलाां त ३३ िसाां पऱ्याां त आपलो िािर दिलो मात्र नांय मुदनदसपल कौक्तन्सलाची अध्यक्षीण जाांिन १७ िसाां आपलो िािर दिलो.
21 वीज क क ों णि
प्रजा सोदशयदलसट पाडती थाां िन ती कुांिापूर थाां िन दिधान सभेक १९६७ तें १९७२ तसेंच उपराां त काां ग्रेस पाडती थाां िन १९७२-१९७७ पऱ्याां त दतणें राजकीय िािर दिलो. साां गाताच दतका दिधान पररषत्तेचो काां ग्रेस पाडती थाां िन साां िो जाां िन २००१ तें २००७ पऱ्याांत दिांचून आयली. तेिाां ती राज्य टे दलिोन कापोरे शनाची एका िेळा आििे क युदपए सकान रा थाां िन केंद्राक दिांचून काडलें. िक्षीण किड दजयाांतल्या क्रीसताां ि समुिायाां त दिदिफ्रेड िेनाां डीस एक म्हालघडी राजकारणी जाां िनासली तसेंच कुांिापूर होली रोजरी इगजेंत सभार िसाां पऱ्याां त पासतोरल कौक्तन्सलाचो साां िो जाां िन दतणें आपलो िािर दिलो. कुांिापुराां त दतणें एक स्त्रीयाां चेंच पोलीस स्टे शन आसा करांक खळमीत नासलो िािर हातीां धरलो आनी दनमाणें हें पोलीस स्टे शन दजल्ा केंद्राक स्थळाां तर केया तिळ दतणें आपलो तीिर दिरोध उचारलो. ती जाां िनासली एक अत्याकरषीक तसें भमान ची स्त्री राज्य तसेंच िे शा मट्टार आनी दतका आिले कनान टक मुखेल मांत्री िे िराज अरस, गुांडुराि, एसएम कृषण, टी. ए. पै, रां घनाथ शेणय, आसकर िेनाां डीस, बी. जनाधनन पूजारी, एम. िीरप्प मोयली, के. प्रथापचांद्र शेट्टी तसें इतर मुखेल्या बराबर बरोच सांबांध आसलो. ती एक प्रामाणीक आनी सिाां च सिाां क मोगाची स्त्री जाां िनासली. कुांिापुराां त प्रपरथम स्त्रीयाां चें पोलीस स्टे शन दतणें माांडून हाडल्ें म्हळळें नाांि आजून आसा. ती आताां आपल्या तेगाां चेडिाां क आनी तेगाां चेयान भुर्ग्ाांक साां डून गेल्या.
समाजेंतल्या सभार राजकीय मुखेल्याां नी दतया मणान क आपली शृद्धाां जली आदपनली.
-दायणजवरल्ड णसलवेसटर डी’स जा थाोंवन. कथ लीक सभे थाोंवन माजी शाशकीक शृद्ाोंजली:
दिदिफ्रेड िेनाां डीस दहया घरा कुांिापूर कथोलीक सभेया घटकान आपली शृद्धाां जली अदपनली. कुांिापूर कथोलीक सभेया घटकाचो अध्यक्ष, पत्रकतन आनी सादहती बनान डन दडकोसतान दतका शृद्धाां जली अपूनन "दिदिफ्रेड िेनाां डीस एक बळाधीक शीिा दृषटे ची व्यक्ती जाां िनासली आनी सिाां च शीिा उलांिची एक बळाधीक राजकारणी, उडु पी कुांिापुराां त एक राजकारणी जाां िन दिशेष यशस्वी जोडल्ी महान प्रदतभा दतची. त्या िेळार थोड्योच स्त्रीयो राजकारणाां त लोकामोगाळ जायो. िोन आििें क शाशकी आनी एया आििे क पररषत साां िो जाां िन दजकोन आदयया थोड्याच राजकारणीां पयकी एक जाांिनासोन दतणे सभार लोका प्रदसद्ध योजनाां हातीां धरल्ीां. दनमाण्ा सुक्राराक रजा िीिांक जाय म्हण कनान टक सकान राक दिधान सभेंत दतणें सिाल उटां िन उलदयया िेळार ताका मान्यता मेळानासयाक ती सभेर उटोन भायर गेल्ी.
22 वीज क क ों णि
उपराां तल्या िसाां नी दनमाणो सुक्रार रजेचो िीस जाां िन जाररयेक आयलो. ती क्रीसताां ि समुिायाची एक श्रेषठ राजकारणी जाल्यारी दकतेंच जात-मत भेि कररनासताां क्षेत्राां तल्या सिनय लोकाक एक आिय कसी आपलो िािर करून आसली. सिन राजकारणी दतका मानताले, असली राजकारणी होगडादयल्ें समाजेक जाल्ो एक व्हतो नषट जािनासा" म्हणोन िु खेसत कुटमाक हें ताां चें िू ख सोसून व्हरांक िे ि सकत िीांि म्हणोन कथोलीक सभे तपेन ताां काां भुजािण िीलागलो. ह्या सांिभान र कथोलीक सभा कुांिापूर घटकाचे पिादधकारी जािनासचीां प्रेमा दडकुन्हा, सह काऱ्यिशीण दिनया दडकोसता, खजाां ची शैला दडअल्मेडा, सहा खजाां ची लोना लुिीस, राजकीय सांचालक जान्सन दडअल्मेडा, कथोलीक सभा सदमदतची साां िो आनी दिदिफ्रेड िेनाां दडसाची धूि शालेट रे बेल्ो हाजर आसलीां.
उपराां त आदिनल्या िसाां नी हाां ि दतका भेटोांक दतया कुांिापूर घराक गेया िेळार, "दिदिबाये, म्हजी िळक कक्तळळये?" म्हण सिाल केया िेळार दतणें तक्षण साां गल्ें आसा, "तुांच नांये तो आसटीन प्रभू, तेिाां दबस्पाया जमातेर हाां िे युिजणाां खातीर दकतें केलाां म्हण सिाल घाल्ो?" म्हणाली. हें आयकोन दतचो उगडास पळें िन म्हाकाच अजाप जाल्ें. हर पािटीां हाां ि म्हज्या भािाया बायलेया कुळारा (डी’लीमा) पािया िेळार िाटे र दतया घराक एक भेट िीांिन दतयेलागीां उलांिचें आसलें . ह्या िुडें तें म्हाका चुक्तेलें. -डा| आसटीन प्रभू, णिकाग --------------------------------------------
इमाजी सयत क र ना जागृती णदतात
-बनानडन जे. क सता म्हजेर रागार जाल्ली: तेिाां आमीां िोगाां य मांगळू र दियेसेदजया पासतोरल कौक्तन्सलाचे साां िे जाां िनासल्याां ि. एका जमाती िेळार दिदिफ्रेड िेनाां डीस युिजणाां दिश्ाां त ताां ये उिगनतेक दकतें कररजाय म्हळळ्ा दिषयार चचान कतान ना ती उभी रािोन सभार सूचनाां िीांिन आमी हें सिन दकत्याक कररनाां ि म्हळळें सिाल सभेक उडयताना. हाां िे दतकाच एक सिाल घालें, "दिदिबाये तूां बरें च उलयताय पूण इतलीां िसाां तूां एक राजकारणी जाां िन तुांिें आमया युिजणाां क दकतें केल्ें आसा?" म्हण. दतका म्हजेर कठीण राग आदयल्ो त्याक्षणा. 23 वीज क क ों णि
24 वीज क क ों णि
हाां गा जागोराचे राय आसात. घोड्या मोडणेचो सिार आसा. िमाम खेळचो आनी नाच्चे दसद्दी
आसात. िि खेळचो िाल्दी, गुमटाक थापी मारचे आनी ताळ घाल्चे आसात, तोदणयो खेळचे 25 वीज क क ों णि
कुडमी, माां डो आनी बायलाक नाच्चीां जोडीां आसात. पूण सिाां नी कोरोनाची जाग्रुत्काय घेतल्या आनी तोांडाक मासक घालाां . हे राां कयी काळजी घेया, कोरोना सलिया, मासक घाला, जीि उरया म्हळळो सांिेश िीिन आसात. हें मांगळू र शक्तक्तनगराां त आसया कोांकणेचें प्रमूख साां सकृतीक सांघटन माां ड सोभाणाया कलाां गण एकता पागोराचेर आयलेिारचें दृश्. हाां गा आसचे दििीध कोांकणी कला सांसकृती िाकोांियो दशमेट इमाजी लोका आकरषणेचें केंद्र. हाां गाक लागदशलो प्रिे श सीलडौन जाला. िे कून इमाजी सयत मासक घालून लोकाक कोिीड १९ दपडे दिशीां जाग्रुत्काय उबजयतात. घरा थािन भायर येताना चुकानासताना मासक घालुांक प्रेरेपण दितात. ---------------------------------------------
फ्रान्सीस आपली मोगाळ पतीण जदसांता, भुगीं: कदिता (गोडफ्री डी’सोजा कुिेयट), रोहन (जीशा युएसए) अनी नदमता (रे मी डी’सोजा खटार), नात्राां : लूक, नयोमी, लारा, शान आनी ओल्टन हाां काां साां डून गेलो. ताची अांतीम दिधी मे १ िेर रजाय सेमेतरी कापेलाांत जेप्पू चलांिन व्हेली. फ्रान्सीस कुिेयट िेये पयलें मांगळू र रजाय है सकूलाां त मेसत्री जाां िन िािर करून आसलो. ताणें आपलें नाांि नदहां च मांगळु राां त यात केलें बगार तो कुिेयट पािल्या उपराां ती िोगो रािलो ना. थांयया केदसडबल्युए ಼ां त दक्रयाळ आडळत्या सदमदतचो साां िो जाां िन सभार िसाां आपलो िािर कररलागलो. तो हाां गाया कुिेयट भागेिांत कुटमाया काथेद्रालाांत केदसडबल्युए बोांिेराखाल प्रथम कोांकणी गायन मांडळी स्थापीत कररलागलो. एक यात प्रदतभािांत नट जाां िन चडटाि केदसडबल्युए न खळां िन िाखदयया नाटकाां नी ताणें पात्र घेतलो तसेंच ताणें ’नतालाां यारल्स’ केदसडबल्युए या दक्रस्मस टर ी काऱ्यक्रमा िेळार गािांक सुिान त िीलागलो तसेंच तो दििीध भासाां नी गायतालो सयत. कुिेयट कामा थाां िन दनिृत जाता पऱ्याां त ताणें एकच एक केदसडबल्युए काऱ्यक्रमाांत आपलो दक्रयाळ पात्र सोडल्ो ना. हाां िेंय ताये बराबर सभार नाटकाां नी डोन बोसको रां गमाां दचयेर नटन केल्ें आसा. िीज ताया अत्म्याक सासणीक शाां ती माग्ता. ---------------------------------------------
माल्गडो कोांकणी नाटदकसत फ्रान्सीस डी सोजा (पेंचू रजाय) अांतरलो. फ्रान्सीस रजाां यत तसेंच मांगळु राां त एक यात हीरो तसेंच दिलन पात्र खेळयाां त दनपूण जािनासलो तसेंच कलादभमादनांचें तो एक आकरषण.
साोंत आग्नेस कालेज ६०० कुटमाोंक कुमक कतान
26 वीज क क ों णि
पनीं दिद्यादथनणीां आनी दसबांिीन ह्या पांथाहिानाया िेळार कुमक केली.
६०० ियर गजेिांत कुटमाां क साां त आग्नेस कालेजीन मांगळू र सुत्तुराां त कालेदजचें आडळतें ,
समाजे कूसीां आग्नेस म्हळळ्ा ध्येयाखाल समाज सेिा करांक पोसके केल्े जागे म्हळ्ार मुिूर, हरे कळ, आम्लमोगरू, सोमेश्वर आनी पािूर. ह्या
27 वीज क क ों णि
हळळ्ाां नी कालेदजया दसबांिीन आनी दिद्यादथांनी दििीध सुधारण योजनाां माां डून हाडल्याां त. तररपूण, कोिीड-१९ घरबांिीक लागोन, हाां गासर चल्यो चटु िदटको तात्कालक रािल्यात. आयलेिार कालेजीक खबार मेळळी की ह्या हळळ्ाां नी सभार लोक सिाां खाण आनी गजेयो िसतू नासताां िोळिळटा म्हण. कालेज 28 वीज क क ों णि
आडळत्यान दसबांिी, दहतदचांतक तसें पन्यान दिद्याथीं बराबर ताां चे मजत घेंिन ६०० गजेिांत कुटमाां क ह्या हळळ्ाां तल्या ताां िूळ, िाळ, सामान चाये दपटो, हे र कूडीक गजेयो िसतू दितरण केल्यो. हें काम दजल्ा पांचायत साां िो धनलक्ष्मी गट्टी आनी आन्येका साां द्याां समोर माां डून हाडलें. ६०० ियर कुटमाां क तसेंच हाांगासर िोस्या दपडे क लागोन दशकान या प्रिासी कामेल्याां क कुमक दिली म्हणाली भ| डा| जेस्वीना एसी, प्राां शुपालीण साां त आग्नेस कालेज मांगळू र.
मेळल्ी, उपराां त ताणें दिगिशनक मीरा नायर, िेस आां डसनन आनी एां ग ली बराबर काम केल्ें. २०१८ इस्वेंत ताका न्यूरोएां डोक्रीन यान्सर दचदकत्सेक इां गलेंडाां त सभार मदहने पाशार केल्े. ताका सभार प्रशसत्यो मेळयो आनी २०१२ इस्वेंत इां दडयन न्याशनल दिल्म प्रशसती उत्तीम नट म्हण मेळल्ी. खान आपली पतीण तसेंच टे लेदिजन लेखकी आनी दनमान पकी सुटप दसकिार तसेंच िोग चेके बाबील आनी आयन हाांकाां सोडून गेला. ---------------------------------------------
कालेज आडळतें ही िोिी िान दिया सर िादनांक मुय जाां िन दसबांिी, पनीं दिद्याथी तसें ह्या योजनाक सहकार दियाां क िे ि बरें करू ां म्हणटा. ---------------------------------------------
ईररिान खान बादलिूड दसनेमा सांसाराचो यात नट तसेंच बादलिूड थाां िन हादलिुडाक पािल्ो आपल्या ५४ िसाां प्रायेर मरण पािलो. ताका मुांबयया कोदकलाबेन धीरबाय अांबानी आस्पत्रेक कोलन दचदकत्सेक िाखल केल्ो. ताणें स्लमडाग दमल्यनेर, जुरासीक िरल्ड, िी एमेदझांग स्पैडर-म्ान आनी लैि ओि पाय ह्या दपांतुराां नी पात्र घेतल्ो. मुांबयया रसत्या भुर्ग्ाां चो डर ामा सलाम बोांबे अकाडे मी प्रशसती हाका
मुांबयया एचएन ररलायन्स आस्पत्रेंत एपरील ३० िेर बादलिुडाचो यात नट ररशी कपूरान (६७) दनमाणो श्वास सोडलो. २०१८ इस्वे थािन तो ल्यूकेदमया यान्सरा दिरोध झुजोन आसलो. ह्याच खातीर एक िसन अमेररकाां त खदचनलें तरी दकतेंच िायिो लाबलो ना. ताची भलायकी दभगडोन्ांच येताली जायान ताका आस्पत्रेक िाखल केल्ो. आस्पत्रेंत तो मोरा पऱ्याां त ताका पळे िांक
29 वीज क क ों णि
आदययाां क तसें आस्पत्रेया कामेल्याां क आपल्या िोकणाां मुखाांत्र हासिन्ांच आसतालो. ताचो िाि आसलो की आपली िू ख आपणे हे राांक िाां टची नांय. मोतान पऱ्याां त सांतोसान दजयेंिचें म्हण.
नाषटो कररना जाल्यार आमया कूडी दभतर पाड कोलेसटोरल चडोन िेता. ह्या िर्िीां दजदिताया िुडल्या िरस ् ाां नी थोड्या दपडे यो समस्ये उबजोांक कारण जातात.
ररशी कपूर भारताचो प्रदसद्ध बादलिूड नट राज कपूराचो पूत, मेरा नाम जोकर दपांतुरा मुखाां त्र ताणें दहां िी दपांतुराचो पडिो पळदयल्ो आनी ताका ह्या दपांतुराां त राषटर ीय प्रशसती लाबल्ी. १९७३ इस्वेंत दडां पल कापादडया बराबर बाब्बी दपांतुराां त नटन केल्ें.
* * *
ररशी कपूर ताची पतीण नीतू कपूर, पूत रनबीर कपूर आनी धूि ररक्तद्धमा कपूर साहनी हाां काां सोडून गेला. ---------------------------------------------
लोसुणेया बोयाां नी दपडा दनरोधक कर्ची सकत मात्र न्हय, कूदडयो दशरो चुरूक कर्ची सकतयी आसा. दपडा उबजोांियो बेकटीररया/िैरस कूडी थािन भायर घालुांक कारण जाता. दशकया भूर्र्ग्ाां थांय उगडासाची सकत िाडिांक राां िाप कर्ताना चडीत लोसूण उप्योग केल्यार बरें . * * * दिसाक ४०० एम.एल दबट्रूट रोस सात िीस सिाां नीत दपयेल्यार प्रायेसताां क कूदडया रग्ता सांचाराां त बिलािण दिसोन येता. उत्साह, हुरूप आनी चुरकाय चडता. उगडासाची सकत िाडता.
हे ल्त णटप्स
* * * दिटमीन ‘बी’ गुदळयो सकादळां या िेळार घेजे. दिटमीन ‘सी’ गुदळयो दनराळ पोटाक घेिांक नजो. ऐरन गुदळयो जेिणा मधें घे जे.
-माच्चा, णमलार. आमी खाां िया खाणा थािन कूडीक दिटमीन मेळानातया िेळार मात्र दिटमीन ट्ाबलेटस (गुदळयो) घेजे. चडीत दिटमीन गुदळयो खेया दनमतीां दकडनीक समस्यो जाां िचो सांभि आसा. त्या िे कून आमी सेंिया खाणाां तच दिटमीन आमया कूडीक मेळाशें कर्चें बरें . * * * आमया कूडीक, आमी सेंिचो सकादळां चो ब्रेकपासट (नाषटो) भोि गर्जेचो. सकाळीां
* * * ‘करी पत्ता’ ि ‘पोण्णा पालो’ हाां तूां सबार िक्ता गूण आसात म्हण सर्िाां जाणाां त. पूण साां बार, दनसत्याां त घाल्ो हो पालो आमी जेिताना काडन उडयताां ि. तशें जायान ताचे िक्ता गूण आमया कूडीक मेळानाां त. त्या िे कून हो पालो बाणलेंत बाजून, उपराां त एका बोतलेंत भद्र करन ् ििररजे. साां बार,दनसतें आनी रिा सोजी कर्ताना हो दपटो घालो तर हो पालो शीिा पोटाक िेता.
30 वीज क क ों णि
खाण समा दजिनण जाता आनी र्ग्ास समस्ये दनिारण जातात. ---------------------------------------------
कामेल्ाोंि दीस २०२०
राक न रावल्ाोंत या नाजूक हाताोंक, साहेताोंक णकतें कळीत कामेल्ाोंिी नीज पररगत! ह कामेल्ाोंि सोंभ्रम, ह्या वसान णगळ्ळा क र ना णपडे न, सगळ्या सोंस्रार फकत तािेंि काम, काम आस न काम ना, कोंगाल तािें सगळें कुटाम!
-रायन, नीरुमागन ह दीस पाटल्ा वसाां बरी ना, नाोंवाक कामेल्ाोंि दीस, पूि साकें काम नासताना, प टाक मेळना णपयेवोंक नीस! कामेल्ानी सदाोंनीत वापािीं साहेताों,
---------------------------------------------------
णकणिग णळों त कथ लीक ज ड्यािी खून णकणिग ळी लागणशल्ा सुवातेर वसती करून आसया कथ लीक ज डें णवन्सेंट (५०) आनी तािी 31 वीज क क ों णि
अपराध्याक मुल्की प णलसाोंनी बोंणदों त घाला आनी णविारि िालू आसा आनी ताका आताों ज्यूणडणशयल कसटणडों त घाला.
फा| णवकटर डी’मेल्ल , णकरें णफगनजेि णवगार पतीि हेलेन (४५) हाोंिी खून दीसा उज्वाडाकि ताोंि सेजारी आलफ न्स हािें एपरील २९ वेर ख रें आनी सूर्येन मानन केल्ली ती धारूि खबार एकाच्छािे सोंसारभर प्रसार जाली. णवन्सेंट एक माजी सैनीक. ह्य खुणनय कच्यान पयलें आलफ न्स न णिल्लर कारिाोंक लाग न णवन्सेंट आनी हेलेनाक णहिणसल्लें खोंय.
आपल्ा सोंदेशाोंत असें म्हिटा: "म गाच्याोंन म्हज्या णफगनजेंत... म्हज्या याजकीय णजण्येंति पयल्े पावटी ों एक कराळ घडीत घडलें. असली दू ख हाोंवे हे पयल्े पावटा भ गिी.... म्हजी ों णफगनजगाराों णवन्सेंट आनी हेलेन, एक ज डें ताोंच्या सेजारी आलफ न्सा थाोंवन खुन्येक व ळग जाली ों...
32 वीज क क ों णि
आलफ न्साक सवन सेजारय ् ाोंलागी ों दु स्मानकाय आसली. आज सकाळी ों सदाोंच्येपरी ों तािें त ड ों पासी ों हेलेनाक गाळी दीवोंक सुवानणतलें तसेंि ताोंिी धूव जेणिफर क्वीनीक (प्रसतूत तें धाव्या वगाांत णशक्ता)... णवन्सेंट आपलें सैराि िूक न आलफ न्सालागी ों हाि णविार करुोंक गेल ...पूि आलफ न्स हाती ों सुरी घेंवन तयार आसल .. तािें णवन्सेंटाक सूर्येन मारलें.. आपल्ा पतीक णकतें जालें म्हि पळे वोंक गेया तािी पतीि जी ताका वाोंिवोंक गेल्ली णतकाय ता िें सूर्येन आनी ख र्यान मारलें आनी लागाड काडलें. णवन्सेंट थोंयि मरि पावल तर हेलेन आस्पत्रेक वेच्या वाटे र मरि पावली. ताोंच्या अत्म्ाों खातीर तुमी ों मागा. भारीि बरें ज डें हें... जेणिफर आनी ज शुवा.. जाोंकाों आताों दे वािी सणिधी जाय जाल्ा ताोंच्या जीवनाोंत.
पांगडाया लोकाक पुसतक एक िसत जाता, जािांक पुरो लाभ करांक आिकास दिां िची िसत. ताां चें दचांतप चडाित मुद्रण जािन आदयया त्या पानाां चेर ताया िेÇ಼ीराचेर ताया मोलाचेर मात्र आसता. (३) तीसऱ्या िगान चो लोक आसा तो पुसतकाचो िाचपी ताये िेळापमान णे हाताक मेळता तो पुसतक िाचता. आज हाचो िाचीत तर िाल्याां ताचो पुसतक तो िाचता. बरो आसा तर, िोन तीन पािटीां तो िाचीत हाका ‘सहृियी’ बऱ्या काळजाचो म्हणजे कृदतकाराया भोगणाां सिें सहस्पांिन कचो म्हण्ेत. (४) एका दनदिन श्ट लेककाया कृदतयेंक सभार पािटीां िाचू न हऱ्येक पािटीां िाचता िाचताां जें दकतें बरयलाां , बरयनाशें साां गलाां , आनी साां दगनाशें सोडलाां ह्या तीनयी स्थराां नी निें , िायद्याक पडचें, दिशेस म्हण्ेत तसलें ¸र्मजून घेिन उगडापें कतान तो दिमशनक, अध्ययनी िा सांशोधक.
आलफ न्स इगजेक विानासल ... हेलेन आमच्या णबस्पाच्या भावाच्या बायलेिी पतीि." ---------------------------------------------------
णवमसो कतान त णवणित्र मनीस?
-स्टीवन क्वाडर स पेमुनदे पुसतकाचो उप्येग कतानत ताां काां चार िाां टे कऱ्येत (१) पुसतकाचो िेिहारीक उप्येग कचे दितरक, मुद्रक, प्रकाशक, दिकपी इत्यािी (२) पुसतकाचो सांग्रह कचे ग्रांथपालक, पुसतक भांडारी िा सांग्रहक, कोलेज, इसकोलाचे व्हडील. ह्या िोन
अशें पुसतक उप्येग कयाां पयकी िू सऱ्या िोन िगान चो लोक पुसतक पळे नाां . कृती पळे तात त्या कृदतयेचें सांरचन (ताका कूड म्हणताां ि) आनी सांिहन (ताका आत्मो म्हणताां ि) िोनयी पळे तात. कथािसत-दिशय खांचो (Theme) आनी कृदतकाराचो आशय दकतें ह्या िोनाां यी थांय ते सांयोग चलयतात. हो सांयोग चलून चलून ताां काां दशखर सूख (जाका िै हीक भाशेंत ‘रदतलीलासूख’ म्हण्ेत) लाबता. खांयची कृती हें सांयोगाचें दशखर सूख सहृियीक आनी सांशोिकाां क दििांक सकना ती कृती अधम कृती. िाचताां िाचता दिराराय दिता. सांयोजन जाां ि, माां डािळ जाां ि (साद्या भाशेंत जीटoती/ व्हाळ म्हणताां ि) सांतोसबरीत ररतीन जािनाां तर ती कृती कसल्याच िायद्याची ना. ती दनिनळ म्हण दिमशनक आपलें तीपन दिता. आमी होटे लाक गेल्याां ि तर अडे ज रपय िीिन चा घेतली. त्या चायेंत जर साकर ना तेिनाां आमी िेटराक येदटनाां ि? खांयया कारणान येटलें? बरी
33 वीज क क ों णि
चा दकतें म्हण आमया मती पडद्याक, काळजा गुांडायेक जाण्वाय आसा. आमी जर रूच नातल्ी कोडशी चा दपयेल्याां ि तेिनाां आमकाां करां िाय जाता, मत दिरार जाता. त्याच पमान णें दिमसो. बरी कृती खांची म्हळळें आमकाां जाण्वाय आनी समजोणी आसा. जर आमी सुिेिसतीत ियज्ञानीक अध्ययन चलयलाां , आमया िाचपाची दिसताराय दिशाल आसा तेिा आमकाां माहे त आनी तत्वाां लाबल्याां त दतया उज्वाडान अधम साहीत खांचें उत्तीम साहीत खांचें तें प्रकासाक हाडचें साद्य जाता हें च दिमशनक जाता ताचें काम. रसत्यार िेताना दचतुरली घेतली आनी ताां तली अिी कुसल्या, कोण तो दचतुरली पाटीां िीिन बरी घेना जायत? खािांक आशेता तो बरी आसा ती मात्र खाता. आमी जर लोकाक कुांडो िीिन माां कोड कनन ििरलाां तेिनाां आमी नयतीक चूक आिारल्या. लोकाक उां डो खाां िचें हक्क आसा आनी जर ते जागे जाले आनी उां डो खाां ियाक नव्यो अांगडी सोधून भायर सरले तेिनाां कुांडो दिक्ता तो उपिास पडून मोतनलो. दिमशनक कुांडो दिक्तल्या आनी उां डो खािांक आशेतल्याां मधें येता म्हणजे िाचपी, सहृियी आनी बरिप्याां मिें साां कोि बाां िता िोनयी पांगडाया दचांत्पा झररया िाडािळे क तो कारण जाता. एक कृती िाचून मुगदिली तेिनाां सहृियी िाचप्याक ह्या कृदतयेदिशीां हे राां क साां र्ग्ाां , ही कृती िाचताां िाचताां आपणाक दकतें घडलें तें पेल्यासिें िाां टून घेव्याां म्हळळें भोग्ता. हें भोगप जेिनाां उबजाता तेिनाां तो दिमशननाया िाटे र आसा म्हण जालें ह्या कृदतयेन आपल्या मतीर, मनाां त तशेंच काळजार दकतें प्रभाि घाला म्हळळें समजून घेिांक प्रेतन कचेंच मुकलें मेट. दिमशनक म्हळ्ार सृजनात्मक साहीत रचुांक प्रेतन कनन सलिाल्ो. आपणें दकतेंच बरिांक ताां कानाशें मोस्राां नी जाळ िोांकून हेराां ची मऱ्याि काडचो,
खेंडचो, भेंडचो िा चमचादगरी कनन मसको लाांिचो म्हळळें दचांतप जेराल थरान दजिें आसा तें साकें न्हां य. दिमशनक, खऱ्यान कदिचो, सादहदतचो गुरू जाता व्हय, पूण सादहती, बरिप्यान ताचें साहीत पगनटताां पऱ्याां त ताचो पात्र त्या कृदतये सांबांधी पगनट जायनाां . तो मूळ कृती कशें बरयल्या म्हळळें तपासण कचो िेक्ती. एक कृती रच्चे आिीां त्या कृदतयेचेर दिमसो येिांक साद्य ना. िे कून ‘दिमश्ान कान आपणें बरदयया उपराां त अशें म्हळें . पयलें दकत्या ताणें म्हाका खासगेन मागनिशनन िीिांक ना’ म्हणचें सादहदतांचें उलोिणें जोक्तें न्हां य. दिमशनक दिज्ञानी बरें दकतें घडलाां तें तपासून सांरचन कशें आसाां म्हळळ्ेदिशीां आपलें दिशलेशण तो दिता. ताचें काम घटनोत्तर स्वरूपाचें मोडें पररक्षा कतान त त्या ररदतचें म्हणताना कृदतयेंतलो जीि दिमश्ान कानांच लगाड काडन मागीर खेळकुळाां कनन कचें न्हां य. दिमशनक खुदनगार न्हां य. दिमसो कचें काम तें व्हड जिब्दारे चें म्हळळें हािें. हें काम कसल्याच सांयबीक, सयधाां तीक पांगडपणाक दशकान नाशें दनषपक्षपाती मनान जाता. सांसकøताां त ‘हां सक्षीरन्याय’ म्हणतात त्या दनतळ मदतांत दिमशनकान बरें खांचे, दततलें बरें नाां तें खांचें म्हळळें सोिू न काडु ां क आसा मात न्हां य, बरें म्हण काडललें दकत्याक बरें दततलें बरें नाां म्हण दिांगड काडलाां तें दकत्याक तशें काडलाां असल्या सिालाां क आपणेंच उबें कनन जापी िीिांक आसात. तशेंच िायट म्हण िे गेंत घालाां ताां तुांयी बरें आसुांयेता तें बरें दिांचून उकलून िाकिांक आसा. दममशनक दिज्ञानी म्हळें हाां िें, पूण कसलो दिज्ञानी तो? तो एक सहृियी दिज्ञानी. सुया खोल्या-पाळाां सिें तो िािुनाां . िीक, िोकत, िातोर, माती ताया िािरायो िसतू न्हांय. तो एका दजिांत आत्म्याया भोगणाां सिें सह-स्पांिन चलयता. अन्येका मदतचीां दिदचत्राां , सूक्षीम दिदभिता, त्या मदतचीां कल्पना समजोन घेिांक प्रेतन कचो बोि सोसणीक
34 वीज क क ों णि
दिज्ञानी ताणें जायजे. दिमशनक एक दनदतियसलाां दिां िचो मुन्सुब्धार न्हांय. ियसलाां दिां िचो अदधकार ताका कोणेंच दिल्ो नाां . हें म्हाका इतलें रचलें, हाां गासर हें रचलें नाां म्हण ताणे आपली भोगणाां िेिसतीत ररतीन माां ड्येता दशिाय हें च साकें, हेंच जायजे म्हण ताका हठ आसानाां ये. ‘सोांिश्ाक दशांगाां आसातगी?’ म्हणया सिालाक, ‘नाां नाां सोांिश्ाक दशांगाां आसुांक साध्यच नाां ’ म्हण बासुांक मुकार उडया आम्सोऱ्यान खरो-बरो दिमशनक जाां िचें एकिम कषट, ‘हाां िें पळदयया सोांिश्ाां क दशांगाां नातल्ी अख्ख्या सांस्रार कशें हाां ि नेणाां ’ म्हणची चडतीक समजणेची जाप’ ही जाप िीिांक सक्ता तो बरो दिमशनक जाता म्हणून जाणारी साां ग्तात. एक सूक्षीम िीश्ट दिमशनकाक गजन. िाक्तेर पेल्याची दपडा तपासता, पेल्याक िोक्ताां चीट बरयता. पूण आपल्या भलायकेदिशीां सयत तो जागृत आसता. दिमशनक आपली मत उद्वे गाां क, उब्दे साां क बली जायतातल्े परीां मदतचें उतळपण साां बाळन िितान आनी त्या दनतळ समस्पांिनात्मक मदतया दबळाां तल्यान पेल्याक समजून घेिांक िािर कतान . सबार पािटीां आपल्या जन्मा कारणान, जाती दनमतीां, आपल्या धमान दनमतीां, िृत्ती, राश्टर , दसद्दाां त, राजकी पाडत, इश्टागत आसल्या दििीध पांगडपणाां ििीं दिमशनकाया दिमशान मदतया पडद्याचेर काळबण येिांक साद्य आसा. दिमशनकयी एक मनीस. ताचे िेव्हार सक्कड हेर सक्कड मनशाां पररां च, मनशाां क सकडाां क भोगणाां , सीदमत्पण, राटािळी एकच रीत तरयी दिमशनकान आपल्या िेक्ती सांसकारा आनी दशकपादनमतीां उां चलो िािर करांक आसा. दिमशनकाक पयल्यान पयलें खाल्तें काळीज गजेचें. सहृियी दिमशनकन आपणाया नाका दनटायेक जायतशें साां गलें नाां तेिनाां चडाित किी/सृजनीक सादहती, बरिपी रागान कोप्तात आनी काां प्तात ‘हाां ि चडलाां त्या उां चणेक तूां येशी
काां य?’ म्हण सिाल उटयतात. ताां काां पुगारलें तर िुलाां झेल्याां नी नेटयतात. (हें काां य आजकाल्चें न्हां य ३००० िसाां थािनयी अशेंच) ह्या कसल्याकयी बली पडानाशें खाल्त्या काळजान भरून ‘आसा तें आसातशें, सत मात सोभीत’ म्हण ओपून घेिन त्ये परीां जीणयेंत मानून घेिांक प्रेतन कररजे. ‘आपणें आनी दशकुांक दकतेंच ना’ म्हळळें चडाित दिमशनकाां चें दचांतप. ‘म्हजे दततलो जाण्वायेचो अन्येकलो ना म्हण कोण दचांत्ता ताचे दततलो मूखन िु स्रो आसचोना. हें खरें सत. किी/सृजनी लेकक ताया आत्म्या गुांडायेंत दकतें भोग्ता म्हणचें आयकुांक हां कारान भरलल्याां क कशें साद्य जायत? िे कूनांच किी कुिेंपू आपल्या पदक्षकादशांत साां ग्ता “इल्ी हुगदलल् दननगे, ओ दबयि| इिू पदक्षकाशी|........ कोलि बत्तदळके बाणििू अल्े इट् टू बा| मैय तोळे िू बा| कैय मुदगिू बा| हम्मनुदळिू बा” दिमश्ान कान दनतळ मनान, खाल्त्या काळजान सताक ओपून घेिन येंिची गजन तो िाां बून साांग्ता.
दिमशनकाचें काम ित्यान भोांगाां चें म्हळें हाां िें. हें काम आपणाक िती खुशी दिां िचें म्हळळ्ा उग्त्या क्तस्पररतान जर दिमशनक िािराक िें िता तेिनाां तें काम सांतोसान, मयपासान मुकार चलिांक दिमशनकाक साद्य जाता. खांदचयी कृती तो
35 वीज क क ों णि
दिमशेक िें िता ताचेदिशीां ताका मयपास आसाजे. थांय आसया दचांत्पा झरी सिें ताका सहस्पांिन आसाजे. जरतर ताका त्या कृदतयेदिशीां बरें मन ना जालें तिळ ताया दिमश्ाां त पूिनदनिान रीत म्हे ळोप उग्त्यान दिसून येिांकसाद्य आसा. कृदतयेक स्वीकार कताां कताां येतात तीां भोगणाां , पूदिननिान रीत दसद्दाां ताां प्रास ितीं जािन आसाजे. अशें जायजे तर दिमशनकाचें िाचप दिशेस जािनासाजे. िरया दततलें दभतर आसल्यार मात्र चेंबाां नी भायर हादडजे. उतोळ िाचप कतान तो दिमसो करीत तर हास्यासपि जायत खांडीत. आपूण किी/लेखकाक, सादहती, सहृियीक, िती सेिा भेटयतलोां म्हणया हां कारा प्रास आपणें एका कृदतये मुखाां त्र जो दकतें आनांि आपणायला तो हे राां क िाां टून अपे Ç಼्ल आनी पेल्याां चो सांतोस ितो कचो एक सेिक मात्र म्हणची जिाब्दारी दिमशनकान ओपून घेजे. ताणें आसचें आपणाचें पेंपारें िुांकुांक, आपली जाण्वाय जाहीर करांक न्हां य बगार कृदतयेचें व्हडपण िा ल्हानपण (अदनिाऱ्य अधम कृती तर) जाहीर करांक. ‘दिमशनक दििरण दिां िचें, समजोणी दिां िचें काम कररना त्या दशिाय सहृियीक प्रचोिीत कतान ’. आपल्या दिमश्ान द्वारीां एक कृती िाच्चेबरी सहृिदयांक प्रेरीत केल्यार िा एिोळच कृती िाचयाां क निो एक दिचार मतीक सुसता तशें केया िेळार दिमसो यशस्वी जाता. पूण ‘ती एक म्हातारी आसल्ी; म्हजो कोांबो साि घाल्ता; तेिाळा मात्र गाां िार सूरयो उिे ता म्हणताली’ अशें दिमशनकान उलयनाांये. जेम्स रीिस आपल्या ि दक्रदटकल सेन्स कृदतयेंत ‘दिमसो म्हणचें तें कोणायचायी चुदकची दठका न्हां य; खोडी काडचें न्हां य; केस दशांिचो िािरयी न्हां य. थोडें रचलें तर दकत्याक रचलें ; थोडें रचलें ना तर दकत्याक रचलें ना म्हण साां गुांक सकची ती सकत. ही सकत एका ररदतची दभतरली िीश्ट,
थोडे पािटीां प्रयत्नापूिनकी येता. चडाित ती अयत्नीक (अयत्नीक = आमचें प्रेतन नासताना येंिची सकत – ियिीक सकत) िामनान बरदयया ‘काव्यालांकार सूत्र’ ग्रांथाांत तो दिमशनकाां चे ‘सतृणाभ्य व्यिहारी’ आनी ‘अरोची’ म्हण िोन पांगड कतान . सतृणाभ्य व्यिहारी म्हणतात ताां चो व्यिहार सांसाराां त सक्कड आसा तें आटाप्ता. सतृणा (तण सयत मेळून) हऱ्येकी साकें म्हणतात, हें सक्कड सोभीत म्हण कोणेंयी साां गल्यार जालें व्हय व्हय सोभीत म्हणतात, तण खािन तकली हालयतल्या िास्रापरीां. असल्याां नी केल्े दिमशे चडतीक काां य िायद्याक पडानाांत म्हण्ेत. िू सऱ्या पांगडाचे आसात ते आरोची हाां काां रूच म्हणचीच ना. एिोळ दलकलाां तें सिन दनरपयोगी, िायद्याक नातल्ें म्हण हाणीां पयलेंच तीपन िीिन जालाां . मागीर िादचजे जालाां म्हळळ्ा कमाां क िाच्चो जीि हाां चो. ‘ह्या सांसाराां त एिोळ उां चल्या िगान चें सादहत्य बरिांकच ना, बरयल्यार
36 वीज क क ों णि
हाां िेंच बरयजे. पूण म्हाका बरिांक पुसोत ना म्हण ते साां गून भोांितात.’ थोडे पािटीां दिमशनकाया स्वांत अद्ययन िा िाचपा कारणान ताका आपणें आताां दिमसो कची कृती साकें दिसाना जािांक पुरो. एका महान सादहदतचें साहीत/कृती/काव्यें िाचल्ो दिमशनक अन्येका नव्याच बरिप्याचें किन/साहीत िाचून थांय आसल्ी सोबाय हाां गा ना म्हळ्ार चूक कोणाची?
दिमशनकाचें ितें लक्षण. एका कृदतयेंत आसयो सलिण्ो, त्या कृदतयेंतलें दनपनळपण धाां पून व्हर् न, िकत पुगापनचो िािर कचें सयत बऱ्या िीमऱ्याचें लक्षण जायनाां . थामस एदडसन साकें साां ग्ता ‘दिमसो म्हळ्ार सादहत्यादभरदचचें मुकलें मेट, सादहत्यादभरची एका कृदतयेंतली सोभाय सांतोसान चाकयाां त तशेंच दतचीां असमपनक मेटाां अतृप्तेया भोगणाां नी दििेचन कयान सक्तें त आसा’. सिन जोक्त्या दचांत्पाां नी भरल दिमशनक आसागी? खांडीत ना म्हण्ेत ‘Ideal is not real’ पूण हऱ्येकल्या दिमशनकान आपल्या अध्ययन आनी प्रेतनाां ध्वारीां Ideal (आिशन) तेिशीां जिाब्दारे न मेटाां काडु ां क आसात. ---------------------------------------------
क र ना वैरस लाग न आनी थोडे आसात ‘ताांया घोड्याक तीन पाां य. कुांकडाकयी तीनच पाां य’ ‘म्हज्या दचांत्पाझरी भायर आसा िे कून ही चूक’ म्हणतात. ताां काां एका कृदतयेंत उज्वळचीां हजार दथकाां आसल्यारयी दिसानाां त. त्या दथकाया उज्वाडाक, त्या रां गीन सोभायेक ते िोळे धाां प्तात आनी एक दकसकूट म्हे ळें आसल्यार जालें तेंच व्हडलें कतानत. ते एका दनदिन श्ट दसद्धाां ताचे गुलाम जाल्या उपराां त िोळे उग्ते ििरांक सकानाां त. कृदतयेची सांपूणन रूपरीत समजून घेिन ताची सोभाय हे राां क िाां टताां ना, मधें मधें येव्येत जायो अडकळ्ो दिमशनकान िाकिन दिव्येत दशिाय, िकत अडकळ्ो उकलन िाकांिया िािराक दिमसो म्हणानाां त. ‘अथन माडकोांड इां गल इां गे| अिोर मात गांगे|| अथन आगदिद्रू दसकिां ग अिाि| चांद्रन मुक्क उगिां गे||’ साकें आतन कनन घेतल्या उपराां त कृदतयेचें बळ तशेंच ताची सलिणी समजोिांक पळें िचें उां चल्या
गलफ स डन येंवच्या भारतीयाोंक दे शाक हाडुों क तीन झुजा तावाां आनी ५०० णवमानाों तयार तीन भारतीय नेदिचीां झुजा तािाां आबी ५०० दिमानाां तयार आसात आनी भारतीय सकान रान शीिा साां गलाां की आपूण भारतीयाां क पाटीां भारताक हाडु ां क तयार आसाां ि म्हण कोरोना िैरसाक लागोन. िैरस लागया गलि िे शाां थाांिन भारताक पाटीां येिांक शेंबरोां हजार लोक तयार आसा म्हण भारताचो प्रधान मांत्री नरें द्र मोडीन गेल्या मांगळारा
37 वीज क क ों णि
"लागीां लागीां १० दमदलया भारतीय गलि िे शाां नी आसात आनी हाां तले सभार बांिर नगराां नी दजयेतात, िे खून भारतीय नेिीक ह्या कामेल्याां क हाडची बांिोबसत करांक पळे लाां ."
एपरील २८ िेर साां गलाां . दनळ्ा कोल्राचे कामेली जे कोिीड-१९क लागोन कांगाल क्तस्थतेर आसात, ताां काां ह्या तािाांनी तसें दिमानाां नी दसटी मेळटल्यो म्हळाां . दिद्याथी दििे शाां नी दशकान ल्े ताां काां उपराां तलो अिकास मेळटलो खांय.
खलीजा टायम्स लागीां उलिन भारतीय कान्सूल जनरल दिपूल म्हणालो की ह्या कामेल्याां क व्हरोांक डे ल्ी थाां िन आयकोांक राकोन रािल्यात. कोणाक व्हचें म्हळळें तें भारताचो सकान र आनी तो माां डून हाडटे ले आनी ह्या दमसाां िाां त एर इां दडयाचो पात्र आसतलो.
"भारतीय कामेल्याां क पाटीां येिांक प्रथम स्थान िीिांक जाय" म्हण प्रधान मांत्रीन साां गलाां म्हण दहां िुस्थान टायम्स दिसाळ्ान कळीत केलाां . दििे शाांतल्या भारतीय दमशनाक एक दलसट तयार करांक साां गोन कामेल्याांक प्रथम छान्स िीिांक ताकीत दिल्या. सांबांधीत राज्याां लागीां उलांिन हाां काां पाटीां भारताक हाडटे ले आनी उपराां त थांयसर ताां चे िैरस तपासण आसोन दपडा आसयाां क खड्डायेन दभतर िितेले (क्वारां टायन) आनी एरपोटान थाां िन शीिा आस्पत्रेक व्हतेले म्हळाां .
केरळाया मुखेल मांत्री दपनरव्वी दिजयन म्हणालो की ताया राज्याां त २००,००० गलि कामेल्याां क राां िची-राां िची व्यिस्था स्टे दडयमाां नी, ररसोटाां नी, शालाां नी तसें िादणज्य सुिातेंनी जमांिन तीां क्वारां टायन केंद्राां जाां िन पररितीत कतेले खांय.
(खलीजा टायम्स आधारान) ---------------------------------------------
कोंु दापूर ब्लाक काोंग्रेस थाोंवन रे शन िीट नासलेल्ा भारतीय नेदिया झुजा तािान र १,५०० गलिाां तल्या भारतीय कामेल्याां क हाडची दिलेिारी केल्या. हजाराां नी भारतीयाां नी आपणाक भारताक पाटीां िचोांक जाय म्हण दिनांती केल्या खांय.
कुटमाोंक ताोंदूळ कुांिापूर ब्लाकाां तल्या रे शन चीट नासया ४८० कुटमाां क ताां िूळ िाां टचें काऱ्यें पाडती मुखेल्याांया सूचना प्रकार एपरील २८ िेर चलांिन व्हेलें.
38 वीज क क ों णि
आपल्ा घुस्पडगद ों ळािी खबार जाल्ल डा| बी. आर. शेट्टी बेंगळु राोंत पयल्या हां तार साां केतीक जाां िन चलया ह्या काऱ्यक्रमाां त कुांिापूर पुरसभा, हां गळू रू आनी बळकूरू ग्राम पांचायत प्रदतदनदधांक िोिी अऱ्ह कुटमाां क िाां टुांक िाां टून दिली. मुखल्या हां तार ऊरया पांचायत, सांघ सांस्थे पाडदतांया मुखेल्याां माररिात ताां िूळ िाां टुांक तीमान न केलो. ह्या सांिभान र ब्लाक काांग्रेस अध्यक्ष कान्मक्की हररपरसाि शेट्टी, माजी ब्लाक अध्यक्ष मल्याडी दशिराम शेट्टी राज्य पाटल्या िगान चो उपाध्यक्ष माणी गोपाल, नगराध्यक्ष गणेश सेरगार, माजी नगर प्रादधकारी अध्यक्ष दिकास हे गडे , माजी पुरसभा उपाध्यक्षीण दलयोदनल्ा क्रासटो, ट्ाक्षी आनी िाहन सांघाचो अध्यक्ष लक्ष्मण शेट्टी, ब्लाक काां ग्रेस काऱ्यिशीण आशा किान ल्ो, ब्लाक यूि काां ग्रेस अध्यक्ष इक्तच्चताथन शेट्टी, पुरसभा सिस्य अशिक, िे िकी सण्णय्य, अबू मह्मि, काां ग्रेस मुखेली स्टीिन दडकोसत, रोशन बारे ट्टो, दिनेश खािी, सिानांि खािी, िेणुगोपाल, श्रीदनिास शेट्टी, अरूण पटे ल, नागराज नायक, आशोक सुिणन , रोशन शेट्टी, दनतेश पटे ल, आनांि पूजारी हाजर आसले. कुांिापूर ब्लाक काां ग्रेस प्रधान काऱ्यिशी दिनोि क्रासटोन काऱ्यक्रम चलयलें.
-बनानडन जे. क सता ---------------------------------------------
डा| बी आर शेट्टी एक सािो मनीसच नांय, तो एक दबक्तल्यानेर गेल्या िसान िसेंबर १०, २०१९ िेर ताची जुम्ला आसत २.४ दबदलया डाल्र आसली. ताणें िु बायया िामाि बूजन खलीिाांत िोन सगळ्ो मादळयो मोलाक घेतयो. ताया जादळजार्ग्ार तो यात राजकारदणांचो तसेंच दबल् गेटस आनी बादलिुडाचो दमत्र म्हण िाखदयल्ें. ताका ताचेंच म्हळळे खासगी दिमान आसलें. दििे शी मोलाधीक काराां म्हळ्ार ताका जीि आसलो. ७७ िसाां चो शेट्टी एक रायाळ मजेचें जीिन दजयेंिन आसलो. (ियली ताणें रडची तस्वीर ताका भारत रत्न सर एम. दिश्वेश्वराय स्मारक प्रशसती मेळया िेळार काडल्ी.) डा| बी. आर. शेट्टी (बािगुत्तू रघुराम शेट्टी) म्हणटाना एक िामाि नाां व्ांच आसलें खाडी िे शाां नी; थांयच दकत्या तो भारताां त तसेंच अया सांसारारय यातेचो. भारताचो प्रधानी नरें द्र
39 वीज क क ों णि
मोडी दिश्ाां त गोडशें उलांिन ताका आपल्या पयश्ाां नी धलांिन ताणें राजकीयाां ती व्हड नाां ि जोडल्ें. गलि िे शाां नी कोणी मुखेली येंि थांयसर िेिीर तो आसतालो. एकाच्छाणे ताया आथीक िदहिाटा दिश्ाां त आसचो घुस्पडगोांिोळ बदहरां ग जातच तो अबू धाबी सोडन बेंगळु राां तल्या आपल्या भािाया घरा जो भाि ८२ िसाां चो यान्सराक लागोन मरोन पािलो ताया घरा आयलो. तो एक पक्का आरे स्सेस िाां गडी आनी दबजेदपचो एक महा राकणो जाां िनासलो.
कांपण्ाां चे काऱ्यकारी साां िे. हें हाां िे म्हज्याच पात्त्या मुखाां त्र खात्री केलाां .
णनमािें तािें बेंगळू र थाोंवन पत्रकताांक एक वधी धाडून णदली:
* निें रीण काडून, व्यक्तक्तगत जामीन घेंिन म्हज्या नाां िार चेक्की आनी पयशे िगानिण कनन. म्हजो दिचार नासताां केया ह्या सिन कामाां ची म्हाक दकतेंच खबार ना.
तो अबू धाबी सोडन भारताक आदयल्ो दकतेंच अपलो आथीक िदहिाट दलपिांक नांय, बगार तायो सिन कांपण्ो गलिाां त तसें युकेंत आसात आसताां थांयया सकान राांक शीिा तपासणी करांक अिकास दिां ियाक तो बेंगळू र आयलो म्हणालो. आयलेिार आपणें दकतेंच सािनजदनकाां क साां गचें राियलाां म्हळें ताणें. ह्या ििीं आपल्या खासगी जीिनाक तसेंच उद्योगाांक बरोच मार बसला. तररपूण, हाां िें म्हज्याच कानूनाां चो पात्तो करांक धरला आनी हाां ि हाां तूां मुखारून िेताां आनी म्हज्ये थांय थापल्े गजेिीन बिलाम काडु ां क आशेताां आताां आयला िे ळ सांसाराक सत िाखांिन दिां िचो म्हण साां गलें डा| बी. आर. शेट्टीन आपल्या पत्राां त. "सुिान तेया खबरे प्रकार म्हज्या पयलेंया एनएमसी हे ल्त दपएलसी आनी सभार कांपण्ाां नी आथी आतिनणाां घडल्याां त आनी सभार पयशे ह्या प्रकरणाां नी दमसळाल्यात. हाां िे एनएमसी िेबरे र १६, २०२० िेर सोडल्या. िसेंबर २०१९ थाां िन घडल्ीां साां खळे घटनाां पळें िन हाां ि दशरीां सुकलो एनएदमसांत जाल्ो व्यिहार. आनी दकतेंच कळीत नासये दततलें कांपण्ाां चें रीण. ह्या सिान क कारण पयलेंचे आनी आताां चे थोडे ह्या
थोड्यो एिोळ सोधून काडयो सांग्ती, पूण इतल्योच नहीां: * म्हज्या नाां िार ब्ाां काां त निे खाते स्थापन केल्यात तसेंच पयशे रिानीत जाल्यात. ताणीां म्हज्येलागीां दिचाररनासताां , म्हजी कबलात नासताां आनी म्हाका दकतेंच कळीत नासताां .
* म्हज्या नाां िार नव्यो कांपण्ो आसा केल्यात ताका म्हजी पिनणगी नासताां , म्हाका कळीत कररनासताां आनी म्हज्येलागीां दिचाररनासताां . * निे पिसन ओि एटोनी करून तसेंच आिल्या पिसन ओि एटोनी हाचो िु रभ्यास कनन म्हज्या नाां िार, हाका हाां िे कबलात दिल्ी ना, म्हज्येलागीां कोणेंच दिचारल्ें ना आनी म्हाका दकतेंच खबार ना. * म्हज्या खासगी कांपेदनांया उद्योगा दिश्ाां त िटी घडून आथीक दनरूपणाां घडून तसेंच म्हज्याच आडळत्या साां द्याां दिरोध हाडून. * म्हज्या खासगी कांपेदनांचें तसे खासगी ब्ाां क खात्याां तले पयशे खचानक काडन नीज आथीक पररक्तस्थती दलपिांक पळे लाां सािनजनीक कांपेदनांया आथीक पररक्तस्थते थाां िन. "िे खून म्हजे सलहािार आनी हाां ि एकामेकाक म्हाहे त िाां टून घेताां ि सिन कांपेन बोडान साां गाता आनी कानून अदधकारीां बराबर. आमीां हें
40 वीज क क ों णि
मुखारून व्हतेल्याां ि ताणीां ताां चो पात्तो बर्या थरान चलांिन व्हयान क." "हाां ि बद्ध आसाां युएई आनी युकेंतल्या कानून अदधकाररां क आनी तुथान न ह्या सिान ची म्हाहे त एकामेका िाां टून घेंिन सांगत जाणाां जािांक आशेताां . ज्या कोणें म्हज्या कांपेनीां आनी म्हजे दिरोध हीां कामाां केल्याां त तें पळे ताां ." "म्हजें नाां ि दपड्ड्यार केल्ें तें साकें करांक हाां ि खळमीत नासताां िािुताां तसेंच हीां कामाां केयाां नी ते पयशे पाटीां मेळाशे करांक हर प्रयत्न कताां ." असें म्हळ्ार डा| बी.आर. शेट्टी म्हणटा की सिन अव्यिहार ताया नाां िार हे राां नी केयान तो आताां ह्या जाळाां त दशकानला म्हण. हो नाटक कसो सांप्ता म्हणयाक सिन लोक राकोन रािला. हें भारताां त घडल्ें तर आमचो प्रधान मांत्री आनी घर मांत्री साां गाता मेळोन ताका िाां चयते , ताचें रीण दकतलें कोरोड जाल्यारी माि कते आयलेिार सभार चोराां चें रीण मािी केयापरीां. ---------------------------------------------
आळे नाक: १२ लाां ब दमसाां गो (दबयो कादडजाय) १ टीस्पून दजरें १/२ टीस्पून दमरीां ८ लोांगाां २" दतके साली कुडको दबयो काडल्े ८ खाजूर व्हडले ६ दपयाि २" आलें १० बोयो लोसूण इल्ेश्ो दकक्तस्मश्ो १" हळिी कुडको किी रीत: ियल्यो िसतू गांद्ध िाट. मास भाजया तेलाां त (भाजल्ें पूरा तेल घाल्चें नांय) एक ल्हान दपयाि दशांिून ताां बसो जातासर भाज. उपराां त आळे न भाज, आळे न बरें चाळन भाजून येताना मीट रूचीक दततलें घाल. कडी हळत िाट आसोांिी. खतखत्ताना भाजयो मासा िोबायो िोडी घाल. (खाजूर, दकक्तस्मश्ो घाया इां िािाक साखर घालुांक ना.) खतखतो येतच भुांय ििर.
दुक्रािें इों दाद २ दकलो िु क्रा मास पातळ िोबेचें (मास िोबे साां गाता) दशांिून हाडाां दिांगड ििचीं. तायो िोडी कनन मीट, इल्ो दशको, इल्ो हळिी दपटो लाां िन एक घांटोभर ििर. उपराां त तें भाजून दिांगड ििर.
---------------------------------------------
41 वीज क क ों णि
सांसाराां त भगुांक आसचें भोि व्हड िू क म्हळ्ार मरण. अपलें मरण न्हय पूण अपल्य मोगाया मनशाचें, इश्टाचें मरण. िे कून ह्या मरणाचेर खूप राग तसोच काां ठाळो येता हें दचांतून, ह्या मरणान कोांकणी शेताां तल्या एका उभेसत मनशाक िेलें. आताां उतराां सुकल्याां त. ताळो ना जाला, दकतेंय उरलाां तर यािी. १ माय २०२० िेर आमकाां समेसताां क साां डून गेया बाब दनत्य नायकाया अत्म्याक शाां ती मागून ताया िु केसत कुटमाक भुजयताां ि.
रडानाका इश्टा तूां म्हाका आयकनासताां उचोनाां य जेिना पऱ्याां त तूां दचली दपली सु कण्ाां क िऱ्याया ल्हाराां क िाऱ्याया गाजाक काळजाया ताळ्ाक आयकताय तूां ताां तून म्हाका आयकतलोय रडानाका इश्टा हाां िें तुका अधेिस मागुांक ना जेिोळ पऱ्याां त तूां कोांकणी माती िुलयताय कोांकणी भास उलयताय कोांकणी सुिास पाचातान य तेिोळ पऱ्याां त हाां ि सांतोसान तुजेसिें आसतलोां
रडानाका इश्टा रडानाका इश्टा तुजेथािन पयस हाां ि िचुांक ना जेिना पऱ्याां त तूां सािळी दितेल्या रकाक नाच नाच्च्या मोराक सात रां गाया धोण्वाक पाचव्या रां गाया धतेक पळे ताय हाां ि ताां तून तुका दिसतलोां
िे कून इश्टा आताां रडानाका इश्टा, रडानाका..
- वल्ली क्वाडर स, सोंपादक: पय्िारर.काम 42 वीज क क ों णि
43 वीज क क ों णि
44 वीज क क ों णि
45 वीज क क ों णि
46 वीज क क ों णि
47 वीज क क ों णि
48 वीज क क ों णि
49 वीज क क ों णि
50 वीज क क ों णि