Automatyka 4/2017

TEMAT NUMERU Pomiar przepływu CENA 15,00 ZŁ (W TYM 8 % VAT)

ROZMOWA 18

SPRZĘT I APARATURA 32

PRAWO 40

Tadeusz Krawczyk, Parker Hannifin Sales Poland

Urządzenia transportu wewnętrznego w magazynach

Procedury patentowe

AUTOMATYKA ISSN 2392-1056

INDEKS 403024

AUTOMATYKAONLINE.PL

4/2017

© 2017 SCHUNK GmbH & Co. KG

www.gb.schunk.com/grippers

Chwytaki SCHUNK. Sprawdzone od 1983

Nowe chwytaki SCHUNK PGN-plus-P oraz PGN-plus-E z

Ponad 4 000 standardowych komponentów, z szerokiego portfolio solidnych i wytrzymałych komponentów i uniwersalnych chwytaków wyznacza światowe standardy we wszystkich gałęziach przemysłu.

Jens Lehmann, legendarny bramkarz niemiecki, od 2012r. ambasador marki SCHUNK, reprezentuje bezpieczne i precyzyjne chwytanie i trzymanie.

Generacji Permanent Zoptymalizowane opatentowane prowadnice wielozębne zaopatrzone w kanały smarowe.

25% większa siła chwytania. Pneumatyczny, miniaturowy chwytak równoległy MPG-plus.

Czas zamknięcia: 0,03 sekundy. Elektryczny chwytak równoległy do małych komponentów EGP 25-Speed.

Łatwiejsza integracja.

Elektryczny chwytak równoległy o dużym skoku EGA.

HANNOVER MESSE 2017

(24-28 kwietnia) Hanower, Niemcy Szanowni Państwo, serdecznie zapraszamy do odwiedzenia najważniejszych i największych targów przemysłowych na świecie HANNOVER MESSE 2017.

Przed nami wyjątkowa edycja targów HANNOVER MESSE 2017 (24-28 kwietnia), ponieważ tym razem to POLSKA jest KRAJEM PARTNERSKIM. To wielki zaszczyt i nobilitacja bycia strategicznym partnerem wiodących światowych targów przemysłowych, po takich krajach i gospodarkach jak Indie w roku 2015 i USA w roku 2016, a także ogromna szansa dla promocji i zaprezentowania rodzimego przemysłu. Partnerstwo Polski to pochodne dynamicznego i innowacyjnego rozwoju przemysłu w wielu jego sektorach, jak również mocna pozycja naszej produkcji w świecie.

Tematem wiodącym są jak zwykle kluczowe technologie oraz innowacje w przemyśle. Ponad 60% wystawców przyjeżdża tutaj zaprezentować najnowsze osiągnięcia techniki i rozwiązania mające zastosowanie w przemyśle.

Również w 2017 roku HANNOVER MESSE mocno odznaczy się poprzez kluczowe dziedziny automatyki przemysłowej i IT, technologii energii oraz ochrony środowiska, dostaw przemysłowych, technologii produkcji i jej usług, badań i rozwoju, automatyzacji procesów, systemów pneumatycznych, startupów.

Dla specjalistów z branży mamy bezpłatne karty wstępu na wszystkie dni HANNOVER MESSE 2017.

Poniższy link przekieruje Państwa do strony rejestrującej i aktywującej eTicket:

http://bit.ly/2mnBqrS Po rejestracji, każdy odwiedzający otrzymuje drogą elektroniczną spersonalizowany bilet do wydruku (format A4). Bilet należy okazać przy wejściu. Proszę pamiętać, że bilety są ważne tylko po zarejestrowaniu i aktywacji na stronie internetowej.

Zapraszamy do kontaktu z Przedstawicielstwem Deutsche Messe AG w Polsce.

Targi Hanowerskie s.c.

Przedstawicielstwo Deutsche Messe AG w Polsce Ostrobramska 101, 04-041 Warszawa T +48 22 465 66 22 F +48 22 465 66 23 info@targihanowerskie.com.pl

SPIS TREŚCI REDAKTOR NACZELNY Jan Jabłkowski

Z BRANŻY

6

Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO Małgorzata Kaliczyńska tel. (+48) 22 874 01 46 e-mail: mkaliczynska@piap.pl

PRODUKTY

12

REDAKCJA MERYTORYCZNA Małgorzata Kaliczyńska REDAKCJA TEMATYCZNA Sylwia Batorska tel. (+48) 22 874 00 60 e-mail: sbatorska@piap.pl WSPÓŁPRACA REDAKCYJNA Andrzej Barciński, Marcin Bieńkowski, Jolanta Górska-Szkaradek, Agnieszka Staniszewska, Marcin Zawisza, Damian Żabicki SEKRETARZ REDAKCJI Urszula Chojnacka tel. (+48) 22 874 01 85 e-mail: uchojnacka@piap.pl

ROZMOWA 18

Strategia komplementarności Rozmowa z Tadeuszem Krawczykiem, dyrektorem generalnym Parker Hannifin Sales Poland

TEMAT NUMERU 22 30

Pomiar przepływu Innowacyjny pomiar przepływu gazu Przepływomierz FT1 z czujnikiem DDC-Sensor

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY Urządzenia transportu wewnętrznego w magazynach

32

REKLAMA Jolanta Górska-Szkaradek tel. (+48) 22 874 01 91 e-mail: jgorska@piap.pl PRENUMERATA I KOLPORTAŻ Elżbieta Walczak tel. (+48) 22 874 03 51 e-mail: ewalczak@piap.pl SKŁAD I REDAKCJA TECHNICZNA Ewa Markowska KOREKTA Urszula Chojnacka, Ewa Markowska, Elżbieta Walczak DRUK Zakłady Graficzne „Taurus” Roszkowscy Sp. z o.o.

Nakład: 4000 egzemplarzy REDAKCJA Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa tel. (+48) 22 874 00 66, fax (+48) 22 874 02 20 e-mail: automatyka@piap.pl www.AutomatykaOnline.pl WYDAWCA Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa Szczegółowe warunki prenumeraty wraz z cennikiem dostępne są na stronie automatykaonline.pl/prenumerata.

4

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i modyfikacji nadesłanych materiałów oraz nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i materiałów promocyjnych.

18

STRATEGIA KOMPLEMENTARNOŚCI O firmie z tradycją, korzyściach z synergii różnych technologii i patencie na zbudowanie skutecznej przewagi konkurencyjnej rozmawiamy z Tadeuszem Krawczykiem, dyrektorem generalnym Parker Hannifin Sales Poland.

AUTOMATYKA

SPIS TREŚCI

22

Znakowanie laserowe

56

Obowiązkowy audyt energetyczny a systemy zarządzania energią

60

Zasilacze Mean Well HDR

63

Strategia na miarę ery cyfryzacji

Przepływomierze są przyrządami do pomiaru strumienia cieczy i gazów. Zintegrowane z licznikiem bazują na wartości chwilowej. W efekcie pomiar całkowitej objętości medium przepływającego przez przyrząd uzyskuje się całkując natężenie przepływu w czasie, uwzględniając kolejne przedziały czasowe.

64

Spotkanie z firmą HARTING

Roboty przemysłowe w akcji

68

Dzień Robotyki w PIAP

PRAWO I NORMY 40

BIBLIOTEKA

71

WSPÓŁPRACA

72

LUDZIE Roman Majerský, General Manager Zimmer Group Slovensko s.r.o.

RYNEK Skuteczne tłumienie drgań

54

WYDARZENIA

POMIAR PRZEPŁYWU

Procedury patentowe w ujęciu międzynarodowym, krajowym i regionalnym

Robot w służbie człowieka

74

42

Wibroizolatory Elesa+Ganter

Pełna diagnostyka szafy sterowniczej

43

Moduł IMX12-CCM firmy Turck

Dwa modele finansowania w erze transformacji cyfrowej

44

Transformacja cyfrowa w zderzeniu z rzeczywistością

46

Serwoprzewody chainflex do budowy obrabiarek

47

Inteligentne połączenie z punktu do punktu

48

Technologia IO-Link

Zoptymalizuj produkcję

50

Roboty MOBOT AGV

Komputer MICA Alternatywa, inteligencja i elastyczność Systemy mechatroniczne firmy SCHUNK 4/2017

51 52

32

URZĄDZENIA TRANSPORTU WEWNĘTRZNEGO W MAGAZYNACH W dzisiejszych czasach zagadnienie magazynowania nabiera znaczenia, ze względu na występujące w wielu branżach zjawisko większej podaży niż chwilowego popytu na wytwarzane dobra. Nakłada się na to również czynnik ekonomiczny związany z transportem dóbr w większych ilościach.

Z BRANĹťY

KALENDARIUM

4/2017 11–12.04 Wrocław Targi Energii ze Śródeł Odnawialnych i Efektywności Energetycznej InEnerg www.inenerg.com

21–22.04 Nadarzyn Targi Energetyczne Warsaw Power&Energy www.powerandenergy.eu

24–28.04 Hanower, Niemcy Targi Hannover Messe www.hannovermesse.de

25–27.04 Bydgoszcz Międzynarodowe Targi Kooperacyjne Przemysłu Narzędziowo-Przetwórczego Innoform www.innoform.pl

5/2017

DACPOL WSPÓŠPRACUJE Z MASACH TECHNOLOGIES Spółka Dacpol została dystrybutorem wyrobów firmy Masach Technologies, która naleşy do czołowych światowych producentów, a takşe projektantów obudów/ekranów EMC do płytek PCB i osłon EMI/RFI do ochrony elementów na płytkach PCB. W asortymencie Dacpol jest obecnie m.in. kilkadziesiąt rodzajów ekranów dwuczęściowych serii MS. Świętująca w tym roku 25-lecie działalności firma Dacpol reprezentuje ponad 150 producentów podzespołów czynnych i biernych, modułów pomiarowych i zasilających, wentylatorów, radiatorów, elementów indukcyjnych, elementów klimatyzacji szaf, kabli, złą-

czy, materiałów izolacyjnych. Dacpol specjalizuje się w kompleksowych dostawach podzespołów do energoelektroniki, elektrotechniki, elektroniki, automatyki i pneumatyki, a poza działalnością handlową zajmuje się równieş doradczą, usługową i produkcyjną.

PARTNERSTWO SCHNEIDER ELECTRIC I ENERGY POOL

16–17.05 Rytro XXI Konferencja Automatyków Rytro 2017 www.skamer.pl

16–18.05 Bydgoszcz Międzynarodowe Targi Maszyn i Urządzeń dla Wodociągów i Kanalizacji WOD-KAN www.targi-wod-kan.pl

17–20.05 Mediolan, Włochy Międzynarodowe Targi  Obróbki Plastycznej Metali LAMIERA www.lamiera.net

23–25.05 Poznań Międzynarodowe Targi Energetyki GreenPOWER i Expopower www.greenpower.mtp.pl www.expopower.pl

23–26.05 Kielce MiÄ™dzynarodowe Targi PrzetwĂłrstwa Tworzyw Sztucznych i Gumy PLASTPOL www.targikielce.plÂ

6

Firmy Schneider Electric i Energy Pool zawiązały partnerstwo technologiczne, w ramach którego dostarczają technologie z zakresu Demand Response, poprawiające bezpieczeństwo systemów energetycznych.

Technologie te umoşliwiają utrzymanie stabilności systemu energetycznego i zapobieganie krytycznym sytuacjom związanym z przeciąşeniem sieci w szczytowych momentach zapotrzebowania. Oferowane rozwiązania zapewniają ponadto optymalizację pracy systemu energetycznego i sieci przesyłowych w szczytowych momentach poboru, redukcję kosztów energii dla odbiorców końcowych,

osiąganą dzięki większemu zuşyciu energii w godzinach poza szczytem, oraz redukcję emisji CO2 wynikającą z braku konieczności wytwarzania większej ilości energii i wykorzystania tej, która w danym momencie nie musi być konsumowana przez odbiorców.

Na wprowadzeniu technologii Demand Response mogÄ… skorzystać w szczegĂłlnoĹ›ci odbiorcy przemysĹ‚owi, ktĂłrzy zuĹźywajÄ… duĹźo energii. PrzestawiajÄ…c siÄ™ na konsumpcjÄ™ wiÄ™kszej iloĹ›ci energii poza godzinami szczytu, mogÄ… uzyskać na rachunkach za energiÄ™ elektrycznÄ… oszczÄ™dność rzÄ™du 5–20 proc. w skali roku.Â

AUTOMATYKA

Z BRANĹťY

POTENCJAŠINTELIGENTNYCH BUDYNKÓW Buildings Performantora inteligentnych ce Institute Europe budynków. – CyfryzaIS EUROPE READY FOR THE SMART (BPIE) przeprowadził cja naszych zasobów BUILDINGS REVOLUTION? we współpracy z firbudowlanych będzie mą Danfoss badanie odgrywać kluczową dotyczące gotowości rolę w procesie przepaństw członkowchodzenia na gospodarkę niskowęglową skich UE do wejścia w nowy etap roz– podkreśla Mark woju inteligentnych Draper, dyrektor Biura Global Public budynków. Z opuAffiars Danfoss Group. blikowanego raportu wynika, şe budynki odgrywają Ocena gotowości państw człongłówną rolę w przyśpieszeniu procesu kowskich UE wskazuje na to, şe niewdroşenia inteligentnych technologii wiele z nich jest gotowych na wykoenergetycznych. Inteligentne budynki rzystanie tych rozlicznych moşliwości. współdziałają z systemem energetycz- Autorzy badania podkreślają równieş nym, dając moşliwość wytwarzania, występowanie deficytu danych. Podmagazynowania i/lub zuşywania ener- czas gdy dynamiczne i samouczące gii w sposób efektywny. Badanie po- systemy sterowania mają kluczowe twierdziło potencjał dla inteligentnych znaczenie dla inteligentnego środowiobiektów, wyposaşonych m.in. w sys- ska budowlanego, wiarygodne dane temy zapobiegające utracie energii. na poziomie krajowym, które przyczyProblem stanowią obecne regulacje, niłyby się do oceny tego aspektu, nie które nie są wystarczające, aby poko- są dostępne. nać bariery ograniczające rozwój sek

Zblişa się finał ósmej edycji konkursu firmy igus na innowacyjne zastosowania polimerowych łoşysk ślizgowych, wyróşniające się techniczną i ekonomiczną efektywnością oraz kreatywnością i odwagą konstruktora. Celem międzynarodowego konkursu manus jest pokazanie technicznej przewagi elementów maszyn wykonanych z tworzywa sztucznego, np. przypadków, w których

niepozorna polimerowa tuleja trwale rozwiązała wieloletni problem maszyny albo zastosowanie łoşysk polimerowych umoşliwiło pracę aplikacji lub znacząco udoskonaliło jej funkcjonowanie. Zwycięzcy zostaną uhonorowani podczas targów Hannover Messe, a zdobywca pierwszego miejsca otrzyma nagrodę pienięşną w wysokości 5 tys. euro.

Konkurs jest wspólną inicjatywą firmy igus, Instytutu Materiałów Kompozytowych, wydawnictwa Industrieanzeiger oraz Wyşszej Szkoły Technicznej w Kolonii. – Konkurs manus, którego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa „ręka�, odzwierciedla energię twórczą, dzięki której łoşyska wkraczają do nowych obszarów zastosowań – wyjaśnia Gerhard Baus, prokurent ds. łoşysk ślizgowych w firmie igus GmbH.

4/2017

R E K L A M A

W POSZUKIWANIU KREATYWNYCH APLIKACJI – MANUS 2017

7

Z BRANĹťY

POLSKO-JAPOĹƒSKA KOOPERACJA NA RZECZ MAGAZYNOWANIA ENERGII Polska bÄ™dzie pionierem we wdraĹźaniu hybrydowych magazynĂłw energii – jeden z pierwszych tego typu obiektĂłw na świecie powstanie wĹ‚aĹ›nie w naszym kraju. Porozumienie w tej sprawie miÄ™dzy polskim Ministerstwem Energii a japoĹ„skÄ… organizacjÄ… rzÄ…dowÄ… The New Energy and Industrial Technology Development Organization zostaĹ‚o podpisane 14 marca 2017 r. w Warszawie. Polsko-japoĹ„ski projekt badawczo-rozwojowy magazynĂłw energii i systemu SPS to zwieĹ„czenie kilkuletnich prac zespoĹ‚u, w skĹ‚ad ktĂłrego weszli przedstawiciele Polskich Sieci Elektroenergetycznych, Energa Operator, Energa Wytwarzanie oraz Hitachi Ltd. W ramach projektu zostanie opracowany i wdroĹźony w polskim systemie elektroenergetycznym system automatyki Special Protection Scheme (SPS) oraz hybrydowy magazyn energii zĹ‚oĹźony z baterii litowo-jonowych i oĹ‚owiano-kwasowych. WyposaĹźenie techniczne, przekazane w formie grantu od rzÄ…du japoĹ„skiego, bÄ™dzie przez 3,5 roku testowane w północnej części Polski, gdzie udziaĹ‚ ĹşrĂłdeĹ‚ odnawialnych systematycznie roĹ›nie.

NOWOCZESNE ROZWIÄ„ZANIA DLA UTRZYMANIA RUCHU

8

WYTWARZANIE POJAZDÓW WEDŠUG KONCEPCJI INDUSTRY 4.0 Firma Siemens dostarczyła i uruchomiła kompletną linię transportową dla montaşu końcowego w nowej fabryce samochodów uşytkowych Volkswagen Poznań we Wrześni. Nowa fabryka będzie rocznie produkować 100 tys. samochodów w około 60 wariantach. – Opracowane przez Siemens rozwiązania techniczne i zastosowane w fabryce Volkswagen Crafter we Wrześni obejmują m.in. całą gamę sterowników przemysłowych Siemens, ich oprogramowanie, linie sygnałowe odpowiedzialne za sterowanie oraz zbieranie informacji z czujników i przekazywanie ich do centralnego systemu zarządzającego produkcją – mówi Mirosław Salwach, kierownik projektu w firmie Siemens. 64 wózki transportowe SKID odpowiadają za pracę linii montaşowej o długości 1600 m. Dwie linie transportu taśmowego wyposaşone zostały w przenośnik łańcuchowy z tworzywa sztucznego.

RUSZA KONKURS XPLORE! ZAINSPIRUJ NAS POMYSĹ EM!

Konferencja firmy Axon Media pt. „Niezawodność i Utrzymanie Ruchu w Produkcji�, która odbyła się 22 lutego 2017 r. w Katowicach, zgromadziła blisko 100 uczestników z zakładów przemysłowych zlokalizowanych na Śląsku i w województwach ościennych. Reprezentowanych było wiele branş przemysłu, począwszy od spoşywczego, przez najbardziej popularny na Śląsku maszynowy i wydobywczy, po branşę drzewną. W trakcie konferencji uczestnicy mieli okazję zapoznać się z zagadnieniami dotyczącymi szeroko pojętego Utrzymania Ruchu przedstawianymi przez 26 partnerów konferencji oraz wysłuchać 13 referatów.

Po sesji referatowej osoby zainteresowane mogły skorzystać z darmowych warsztatów organizowanych przez firmy 7bar i Pruftechnik-Wibrem, w trakcie których moşna było dowiedzieć się m.in. jak samodzielnie sprawdzić efektywność eksploatowanej w przedsiębiorstwie instalacji spręşonego powietrza oraz dobrać odpowiedni do potrzeb sprzęt pomiarowy do diagnostyki drganiowej i osiowania maszyn.

Phoenix Contact zaprasza pasjonatów automatyki do udziału w międzynarodowym konkursie Xplore – zgłoś swój pomysł i kształtuj przyszłość automatyki. Phoenix Contact wesprze realizację Twojego pomysłu udostępniając produkty, oprogramowanie i know-how. Do udziału w konkursie firma zaprasza zespoły ze szkół średnich, techników oraz uczelni wyşszych. Wystarczy do 31 maja 2017 r. zarejestrować prezentację własnego pomysłu w formie filmu (3–4 min) na www. phoenixcontact.com/xplore.

W czerwcu 2017 r. zostanie wyłonionych 100 projektów, których realizację sfinansuje Phoenix Contact. Młodzi automatycy będą mieli czas na praktyczną realizację projektu do lutego 2018 r. Wówczas zostanie wyłonionych 30 nominowanych projektów i ich autorzy zostaną zaproszeni do Bad Pyrmont w Niemczech na finałową sesję. Wśród uczestników zostaną wyłonieni zwycięzcy w 4 kategoriach. Nagrody będą wręczone podczas Hannover Messe 2018. Uczestnicy konkursu będą mieli okazję zdobyć praktyczną wiedzę, pozyskać międzynarodowe kontakty z członkami innych zespołów a takşe świetnie się bawić.

AUTOMATYKA

Z BRANĹťY

HARTING OTWORZYĹ FABRYKĘ W INDIACH

START-UPY PRZEMYSĹ OWE ZE WSPARCIEM ASTOR

Firma HARTING rozbudowuje globalną produkcję. Firma otworzyła w Chennai w Indiach fabrykę, której powierzchnia zajmuje 1200 m2. – Krok po kroku rozszerzamy naszą międzynarodową sieć produkcji. Impulsem do podjęcia takiej decyzji było zapotrzebowanie na produkty i rozwiązania HARTING w Indiach oraz bliskie sąsiedztwo innych odbiorców w Azji – mówi Andreas Conrad, Senior Vice President Operations. Firma dostrzega duşy potencjał wzrostu w tym kraju, szczególnie w sektorze produkcji maszyn i urządzeń oraz wytwarzania i przesyłu energii. Na zdjęciu od lewej: Bernd Fischer, General Manager Corporate Regional Management, Sudhanshu Mani, General Manager Indian Railways oraz dwóch przedstawicieli HARTING: Andreas Conrad, starszy wiceprezes do spraw operacyjnych HARTING Technology Group i Girish Rao, dyrektor generalny firmy w Indiach.

Firma ASTOR, wspólnie z małopolskimi przedsiębiorcami, wspiera KPT ScaleUp – program akceleracyjny dla start-upów przemysłowych. Szansę na akcelerację mają polskie start-upy, działające na rynku nie dłuşej niş pięć lat i mające produkt lub działający prototyp rozwiązania B2B w jednym z trzech obszarów: Industry 4.0, IIoT lub Smart City. Na 12 wybranych firm czeka zespół ekspertów i mentorów oraz dofinansowanie w wysokości do 200 tys. zł – w maju rozpoczną one intensywny program, którego celem są wdroşenia ich produktów w duşych przedsiębiorstwach. – Szukamy start-upów, które wiedzą jak zautomatyzować i usprawnić cykl produkcyjny, logistykę, zarządzanie zasobami czy kontrolę jakości. Interesują nas równieş ci, którzy potrafią efektywnie agregować i analizować duşe ilości danych, by na ich podstawie przedsiębiorstwa stawały się bardziej „smart� – mówi Bartosz Józefowski, który kieruje pracami KPT ScaleUp. Więcej informacji oraz formularz aplikacyjny: http://www.kpt.krakow.pl/scaleup.

! "#$%&

#'"

R E K L A M A

Zmień swoje łoşyska juş teraz...

Zaawansowane technologicznie łoşyska z tworzyw sztucznych z przewidywalną şywotnością Znajdź odpowiednie łoşyska i oblicz ich şywotność on-line: igus.pl/iglidur-expert

...i oszczędź nawet do 40% Bez względu na to czy uşywasz brązu, łoşysk ze spieku proszków, metalowych panewek pokrytych tworzywem, czy łoşysk igiełkowych: obnişaj koszty i usprawniaj wydajność z łoşyskami z materiałów iglidur . Bezsmarowne, lekkie i bardzo odporne na wycieranie w ruchomych aplikacjach. Znajdź wszystkie informacje potrzebne do zmiany swoich łoşysk: igus.pl/zmienlozyska

plastics for longer life od 24 godz. ÂŽ

ÂŽ

Prosimy nas odwiedzić: ,ERRSZIV 1IWWI Š,EPE 7XSMWOS , ` 4PEWXTSP /MIPGI

4/2017

Darmowe prĂłbki Tel. 22 863 57 70

9

Z BRANĹťY

UNIVERSAL ROBOTS WZMACNIA ZESPÓŠFirma Universal Robots intensyfikuje działania w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.

W grudniu 2016 r. duński producent kobotów otworzył regionalne biuro w Pradze, natomiast teraz powołał menedşera ds. rozwoju sprzedaşy w Polsce. Jego głównym zadaniem będzie rozbudowa portfolio klientów Universal Robots, a takşe zarządzanie siecią dystrybutorską. Stanowisko to objął Marcin Gwóźdź, który od początku kariery zawodowej jest związany z automatyzacją produkcji, a w ostatnich latach rozwijał rynek sprzedaşy w Polsce dla jednego z producentów robotów przemysłowych. Nowy

członek zespołu Universal Robots jest absolwentem Politechniki Krakowskiej na kierunku Automatyka i Robotyka. – Roboty współpracujące są obecnie jednym z wiodących trendów światowego przemysłu. W Polsce ta gałąź robotyki zaczyna się rozwijać. Decyzja o podjęciu pracy w Universal Robots – pioniera wśród producentów robotów współpracujących – była podyktowana chęcią rozwoju tego obszaru w naszym kraju – tłumaczy Marcin Gwóźdź, menedşer ds. rozwoju sprzedaşy Universal Robots w Polsce. ( ) " *

WALTER ZULAUF NOWYM PRZEWODNICZĄCYM EUNITED ROBOTICS Podczas zgromadzenia członków EUnited Robotics, które odbyło się 8 grudnia 2016 r., wybrano nowego przewodniczącego na najblişszą, trzyletnią kadencję. Został nim Walter Zulauf, dyrektor techniczny Gßdel Group (na zdjęciu), która jest jednym z załoşycieli stowarzyszenia. Zastąpił on na tym stanowisku Henrika A. Schunka (CEO Schunk GmbH&Co. KG), który pełnił tę funkcję przez ostatnie sześć lat.

W trakcie kadencji Henrika A. Schunka, który kontynuuje pracę w stowarzyszeniu jako wiceprzewodniczący, profil działalności EUnited Robotics został znacznie przekształcony. Organizacja zyskała jasną wizję, misje i cele, a jej szef

odegrał niezastąpioną rolę w tworzeniu ściślejszych więzi z Komisją Europejską. Zebrał równieş ekspertów i waşnych graczy na rynku robotyki, którzy w 2015 r. spotkali się na pierwszej wspólnej konferencji European Robotics Summit. Walter Zulauf będzie kontynuować prace nad kluczowymi trendami, kształtującymi przyszłość branşy robotyki. ( " *

R E K L A M A

10

AUTOMATYKA

www.schmersal.pl

Z BRANĹťY

DANFOSS Z NOWYM SZEFEM Prezes i dyrektor generalny Niels B. Christiansen (na zdjęciu z lewej) po dziewięciu latach zarządzania firmą Danfoss rozstaje się z nią, a jego funkcję od 1 lipca 2017 r. przejmie Kim Fausing (na zdjęciu z prawej), dotychczasowy szef działu operacyjnego i bliski współpracownik Niels B. Christiansena w Komitecie Wykonawczym firmy. Dotychczasowy szef zostawia firmę z imponującymi wynikami finansowymi, wysokimi osiągnięciami i postępującym wzrostem. – Koncentrujemy się na biznesie, rozwijamy się, a nasza cyfrowa transformacja jest na dobrej drodze. Z dumą przekazuję silną firmę w świetnej kondycji w dobre ręce. To właściwy czas, zarówno dla firmy, jak i dla mnie. Jestem gotowy na nowe wyzwania. Jakie? Jeszcze nie zdecydowałem – mówi Niels B. Christiansen. Kim Fausing będzie kontynuował dotychczasową strategię firmy, koncentrując się na rozwoju i digitalizacji. – W zarządzie zdefiniowaliśmy strategię, wytyczyliśmy kierunki dla Danfoss i nadal będziemy realizować plany. Nie mogę doczekać się nowych zadań i z niecierpliwością czekam na dalszy rozwój firmy wraz z silnym zespołem i zarządem – podkreśla Kim Fausing.

EUROPEAN ROBOT CHALLENGE 13 maja 2017 r. w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym w Opolu odbędą się największe w kraju, międzynarodowe zawodów robotów mobilnych – European Robot Challenge Opole 2017. W trakcie wydarzenie zmierzą się ze sobą najzdolniejsi i najbardziej utalentowani pasjonaci tej dziedziny z kraju i zagranicy. Celem zawodów jest popularyzacja nauk technicznych i zaawansowanych technologii poprzez wzbudzenie zainteresowania robotyką, automatyką, elektroniką, informatyką oraz szeroko pojętymi nowymi technologiami.

Wydarzenie stwarza moşliwość kreatywnego spędzenia wolnego czasu połączonego z rywalizacją i przede wszystkim dobrą zabawą. Zawody są rozwinięciem Opolskiego Festiwalu Robotów, którego trzy edycje były organizowane na Politechnice Opolskiej w latach ubiegłych. Organizatorami przedsięwzięcia w tym roku są Politechnika Opolska, Stowarzyszenie Grupa Robotycznie Opętanych Maniaków (GROM), Miasto Opole oraz Park Naukowo-Technologiczny w Opolu. Więcej informacji jest dostępnych na stronie www.erc.po.opole.pl.

Tworzymy bezpieczne miejsca pracy.

AZM400 nowa blokada

!"!!! # $

%!! # &

'( )* " +) ,( %

-

+ ' +

, - . ,

4/2017

11

PRODUKTY

LRS-50-12 ZASILACZ 50 W 12 V MEAN WELL LRS-50-12 to kolejny model w rodzinie zasilaczy firmy Mean Well. Zasilacz o mocy 50 W ma mniejsze wymiary oraz wyşszą sprawność w porównaniu do modelu poprzedniej generacji RS-50.

Urządzenie moşna zasilać napięciem 85–264 V AC lub 120-373 V DC. Napięcie na wyjściu wynosi 12 V DC i jest regulowane (w zakresie ¹10%) wbudowanym trymerem.

Zasilacz wytrzymuje chwilowe (5 s) napięcie do 300 V AC zwiększając tym samym swoją niezawodność. W modelu zastosowano szereg zabezpieczeń, m.in.: przeciwzwarciowe, przeciąşeniowe, przeciwprzepięciowe. Wentylowana, metalowa obudowa o niskim profilu (wysokość 30 mm) umoşliwia stosowanie urządzenia przy otwartym obiegu powietrza.

Zakres temperatury pracy LRS-50 wynosi od –30 °C do +70 °C. Odporność na wibracje do 5g umoşliwia zastosowanie zasilaczy wszędzie tam, gdzie występują wibracje i wstrząsy. LRS-50-12 spełnia szereg norm dotyczących bezpieczeństwa, m.in.

UL, CUL, TUV, CCC, CB oraz certyfikat CE. Dzięki specjalnym uchwytom zasilacz moşe być instalowany pionowo lub poziomo na szynie DIN. Nowy model LRS-50 spełni wymagania uşytkowników ceniących cichą pracę, energooszczędność oraz wysoką sprawność. Dedykowany jest do zastosowań w systemach automatyki, mechaniki, elektroniki. + .+

PĹ YTKA TINYTILE DLA URZÄ„DZEĹƒ NOSZONYCH NA CIELE I IOT Farnell element14 wprowadziĹ‚ do sprzedaĹźy maĹ‚e pĹ‚ytki tinyTILE opracowane we współpracy z firmÄ… Intel, zawierajÄ…ce moduĹ‚y Intel Curie. Nowa pĹ‚ytka zostaĹ‚a zaprojektowana specjalnie z myĹ›lÄ… o urzÄ…dzeniach noszonych na ciele (wearables) oraz Internecie Rzeczy (IoT) w zastosowaniach uĹźytkowych, a takĹźe dla urzÄ…dzeĹ„ brzegowych w systemach przemysĹ‚owych. tinyTILE jest nowÄ…, energooszczÄ™dna pĹ‚ytkÄ… przeznaczonÄ… do zastosowaĹ„ wymagajÄ…cych nieprzerwanej pracy, takich jak media spoĹ‚ecznoĹ›ciowe czy sport.

Płytka pozwala na szybkie i łatwe rozpoznanie zdarzeń i ruchów. Ma przy tym bardzo małe wymiary – 35 mm × 26 mm.

Płytka stanowi platformę sprzętową zaprojektowaną specjal-

nie dla modułu Intel Curie. tinyTILE moşna zaprogramować za pomocą środowiska programistycznego Arduino IDE, środowiska Intel Curie Open Developer Kit (ODK) lub Anaren Atmosphere – chmurowego narzędzia, które stanowi kompletne rozwiązanie dla Internetu Rzeczy.

Kaşde z tych środowisk zapewnia kompletną obsługę modułu tinyTILE. Najwaşniejsze moşliwości płytki to między innymi: funkcje obliczeniowe, czujniki ruchu, łączność Bluetooth, a takşe funkcje wykrywania wzorca zapewniające zoptymalizowaną analizę danych czujnikowych i moşliwość ładowania baterii. / 01

NAJNOWSZA SERIA GENIUS MASZYN PRIMA POWER Prima Power zaprezentowała dwie maszyny z nowej serii Genius – Laser Genius, czyli wycinarkę laserową ze źródłem fiber oraz Punch Genius + Compact Express, czyli wykrawarkę rewolwerową nowej generacji z automatyką załadunku i rozładunku. Laser Genius pozwala osiągnąć maksymalną produktywność cięcia blach w szerokim zakresie grubości.

Charakteryzuje się równieş duşą wydajnością, bardzo niskim poborem mocy i minimalnymi kosztami konserwacji. Dzięki zastosowaniu innowacyjnych materiałów, takich jak włókna węglowe i syntetyczny granit Laser Genius łączy elastyczność

12

z doskonałą dynamiką oraz wysoką wydajnością i dokładnością.

Z kolei Punch Genius, charakteryzuje się sterowanymi numerycznie serwo-elektrycznymi napędami osi, które zapewniają doskonałą wydajność energetyczną oraz szybkość działania przy małych wymaganiach konserwacyjnych. Filarem jej produktywności jest duşa liczba narzędzi, ich szeroki zakres oraz łatwe i szybkie przezbrajanie rewolweru. Moşe być dodatkowo wyposaşona w urządzenie załadowczo-rozładunkowe Compact Express, czyli automatyczny system obsługi materiałów. Ma on dwie jednostki magazynowe (jeden dla blachy wejściowej i jeden dla przetworzonych arkuszy).

Operator moşe zadecydować, kiedy materiał i obrobiony arkusz ma być ładowany w systemie automatycznym, a kiedy w manualnym.

AUTOMATYKA

PRODUKTY

CHWYTAK RÓWNOLEGŠY O DŠUGIM SKOKU EGL FIRMY SCHUNK Chwytak elektryczny SCHUNK EGL to jeden z najbardziej wydajnych i elastycznych wśród mechatronicznych chwytaków na rynku. Pozycja palców, prędkość zamknięcia i siła chwytania są dowolnie programowalne w zakresie maksymalnego skoku 48 mm na palec. Umoşliwia to precyzyjną kontrolę siły chwytania róşnych detali o masie do 3 kg. SCHUNK EGL jest niezwykle kompaktowy i mocny. Bieşąca kontrola i regulacja siły chwytania w zakresie od 50 N do 600 N pozwala na zastosowanie go do szerokiego spektrum chwytanych przedmiotów.

Długi i dowolnie programowalny skok sprawdza się przy elastycznym przenoszeniu przedmiotów. W pełni zintegrowana elektronika sterująca i zasilająca umoşliwia tworzenie zdecentralizowanego układu sterowania. Wszechstronne opcje uruchamiające słuşą prostej

integracji z istniejącymi aplikacjami przez PROFIBUS-DP lub magistralę CAN. Złącza w standardzie przemysłowym ułatwiają podłączenia elektryczne. Obsługa interfejsu USB Host i USB Device jest realizowana przez wygodne ustawienia parametrów i aktualizacji oprogramowania.

Obrotowy przełącznik kodujący oraz przełącznik DIP umoşliwia ręczne adresowanie magistrali komunikacyjnej, ustawienie szybkość transmisji i funkcji serwisowych.

SCHUNK Intec Sp. z o.o.

2 + 13 4 356533 , 2 77 879 75 334 77 879 75 33 6 : 2 +2

2 2 +2

PRZEMYSŠOWO PRZYGOTOWANE SYSTEMY E-PROWADNIKÓW ułoşonymi w wiązki (readychain Basic) lub wstępnie przygotowanymi kablami readychain (readychain Standard), do uşytku w e-prowadnikach. System jest takşe dostępny w postaci wieloosiowej gotowej do montaşu z blachą, która zmniejsza liczbę punktów podłączenia i optymalizuje punkty styku połączeń (readychain Standard Plus).

Aby jeszcze bardziej oszczędzać na kosztach i jednocześnie zapewnić wygodę dla klienta, firma igus oferuje dostawę i montaş w pełni przygotowanych systemów e-prowadników z gotowymi wiązkami kablowymi bezpośrednio na maszynie (readychain Premium).

Precyzyjnie dopasowana rama transportowa, znana jako „stojak readychain�, zapewnia bezpieczny i szybki montaş modułu na obiekcie, aby umoşliwić natychmiastowe uruchomienie obrabiarki za pomocą systemu plug & play (podłącz i uruchom).

4/2017

PROWADNICE Z SZYNÄ„ PROFILOWÄ„

Wprawiamy w ruch.

R E K L A M A

Firma igus ofreruje niezawodne, przetestowane prowadniki kablowe i kable do zastosowań ruchomych, a takşe gotowe i uzbrojone kompletne systemy. W postaci readychain klienci otrzymują kompletny, niezawodny i wstępnie zmontowany system pochodzący z jednego źródła, bezpośrednio od producenta wraz z gwarancją.

Dzięki temu moşna ograniczyć liczbę dostawców i zamówień nawet o 75% oraz uniknąć kosztów magazynowania i przetwarzania.

W zaleşności od stopnia przygotowania wiązek kabli, klient moşe dokonać wyboru między kablami chainflex nie-

www.hiwin.pl

13

PRODUKTY

PRZEŠĄCZNIKI WANDALOODPORNE ALCOSWITCH FIRMY TE CONNECTIVITY RS Components (RS) oferuje wandaloodporne przełączniki z serii ALCOSWITCH firmy TE Connectivity. Przełączniki zostały zaprojektowane z myślą o bezpieczeństwie i niezawodności.

Są stosowane w róşnych układach przeznaczonych do montaşu panelowego, np. w kioskach, automatach biletowych i innych automatach do sprzedaşy, a takşe w urządzeniach przemysłowych, windach, schodach ruchomych, przyrządach oraz w sprzęcie komunikacyjnym i sterującym.

Przełączniki wandaloodporne ALCOSWITCH TE to odporne na wandalizm rozwiązanie, w którym zastosowano nakrętkę mocującą, dostępną z tyłu panelu. Są to przełączniki klasy IP67, dostępne w róşnorodnych rozmiarach paneli, w tym 16, 19 i 22 mm, oraz w jedno- i wielobiegunowych konfiguracjach.

ZASILACZ ZN500-L-SS W ofercie WObit dostępny jest nowy zasilacz ZN500-L-SS, który słuşy do zasilania urządzeń wymagających niestabilizowanego napięcia o duşej obciąşalności.

Zasilacz ten ma wbudowane kondensatory elektrolityczne, które dzięki duşej pojemności pozwalają na odebranie energii np. od sterownika silnika, nie powodując przy tym znacznego wzrostu napięcia na wyjściu zasilacza. Duşe pojemności zasilacza w znacznym stopniu łagodzą równieş tętnienia napięcia zasilania.

Znamionowy prąd wynosi 15 A, a znamionowe napięcie 42 V. Moc maksymalna to 500 W. Masa zasilacza nie przekracza 5 kg. ;'*

Przełączniki są wyposaşone w łatwy w obsłudze interfejs z duşymi przyciskami i opcjonalnym wskaźnikiem LED do podświetlenia przełącznika w róşnych kolorach.

Zakres temperatur operacyjnych wynosi od –20 °C do 55 °C, element wykonawczy jest wykonany ze stali nierdzewnej, styki są powlekane srebrem lub złotem, a zaciski są uszczelniane silikonem. Przełączniki 19 mm i 22 mm są zgodne z róşnymi normami, takimi jak RoHS UE oraz dyrektywą REACH i spełniają wymogi UL (E46765). "

NOWE SONDY TLENOWE I PRZEPŠYWOMIERZE DO GAZÓW W ramach współpracy z UPC-United Process Controls INC, firma Introl poszerzyła swoją ofertę aparatury pomiarowej o sondy tlenowe Oxyfire oraz urządzenia do pomiaru i kontroli przepływu gazów uşywanych w procesach obróbki cieplno-chemicznej marki Waukee.

Wśród produktów marki Waukee znajdują się głównie przepływomierze i kontrolery przepływu gazu. Introl jest od bieşącego roku przedstawicielem na terenie Polski firmy UPC-United Process Controls INC. Jest to międzynarodowa grupa skupiająca firmy specjalizujące się w kontroli procesów obróbki cieplno-chemicznej i spalania. W skład grupy wchodzi dziewięć firm w siedmiu krajach. Firma UPC skupia takie marki jak Furnace Control (FCC), Marathon Monitors (MMI), Process-Electronic (PE) i Waukee Engineering (Waukee), które oferują szeroką gamę urządzeń i oprogramowania do kontroli procesów. UPC-United Process Controls INC specjalizuje się równieş w opracowywaniu kompletnych rozwiązań sterujących róşnego rodzaju procesami jak wyşarzanie, jasne wyşarzanie, nawęglanie, węgloazotowanie, nawęglanie próşniowe (LPC), hartowanie indukcyjne, azotowanie, azotonawęglanie, procesy próşniowe dla pojedynczych pieców jaki i kompleksowych instalacji. $

14

AUTOMATYKA

PRODUKTY

NOWY WARIANT OKABLOWANIA M12 Firma Conec Polska wprowadziła nowy wariant okablowania M12 × 1. Oprócz dotychczasowych wersji z metalowymi gwintami śrubowymi, wykonanych jako ciśnieniowy odlew cynkowo-niklowy lub ze stali toczonej 1.4404, została dodana nowa wersja z plastikowymi elementami śrubowymi.

Elementy gwintowane wykonane są z PA6 GF20 UL94-V0.

Jako materiały z tworzyw sztucznych są odporne na słabe kwasy, zasady, detergenty i środki czyszczące, co czyni je preferowanymi w aplikacjach, gdzie czynniki chemiczne uniemożliwiają zastosowanie połączeń cynkowo-niklowych i gdzie stal nierdzewna byłaby zbyt droga. Korzyści wynikające z zastosowania to stabilne połączenie elementów śrubowych. Typowymi przykładami takich aplikacji są pompy wodno-kanalizacyjne, systemy pomiaru wody, instalacje przemysłowe, jak np. galwanizernie, czy aplikacje w rolnictwie. Okablowanie M12 × 1 jest odporne na czynniki chemiczne. Stopień ochrony wynosi (IP67). Zakres temperatury od –20 °C do +85 °C.

Firma igus opracowała, pod nazwą handlową xiros, bezobsługowe i bezsmarowe, polimerowe łożyska kulkowe.

Sprawdzają się one szczególnie w branży spożywczej i opakowań, a także etykietowania ze względu na brak ryzyka zanieczyszczenia. Nowością w gamie produktów jest rozwiązanie w postaci systemu gotowego do podłączenia składającego się z niebieskiej rury PCW i dwóch łożysk kulkowych kołnierzowych wykonanych z materiału xirodur B180 z kulkami ze stali nierdzewnej.

Wszystkie elementy użyte do produkcji nowych prowadnic rolkowych są zgodne z wymaganiami FDA. To rozwiązanie systemowe jest oferowane w dwóch wersjach wielkości zabudowy, odpowiednio o średnicy zewnętrznej 50 mm i 63 mm. Lekkie rolki pozwalają zredukować nawet 60% masy, w porównaniu z rozwiązaniami ze stali nierdzewnej. Producent oferuje je w wersjach o długości od 100 mm do 1000 mm.

4/2017

R E K L A M A

LEKKIE, TRWAŁE I BEZPIECZNE – PROWADNICE ROLKOWE XIROS

15

PRODUKTY

KOLOROWE, TRWAĹ E ETYKIETY

Firma Brady oferuje nowe, całkowicie indywidualnie projektowane, drukowane cyfrowo kolorowe etykiety słuşące do przekazywania istotnych, szczegółowych danych produktu lub informacji dotyczących bezpieczeństwa i przestrzegania przepisów prawa. Etykiety mogą być wykonane z poliestru i innych tworzyw, mających dodatkową, matową lub błyszczącą powłokę laminującą. Wykazują one wysoką odporność na substancje chemiczne, rozpuszczalniki i ścieranie, co pozwala na długo zachować ich czytelność. Wzór etykiety produktowej moşna zaprojektować indywidualnie i skorzystać z opcji produkcji seryjnej, druku logotypu firmy, numerów partii produkcyjnych, kodów kreskowych i innych zmiennych.

Moşliwe jest połączenie konkretnych materiałów do etykiet i klejów, dzięki czemu uzyskuje się większą trwałość i czytelność w określonych, bardziej wymagających warunkach.

CRI EMI – MOBILNY REJESTRATOR WIDEO DLA SZYBKICH KAMER PRZEMYSĹ OWYCH Polski producent CRI Jolanta opracowaĹ‚ i wdroĹźyĹ‚ do sprzedaĹźy mobilny rejestrator sekwencji wideo dla szybkich kamer przemysĹ‚owych. Rejestrator ma wbudowany ekran LCD 8,9Ë? (1024 px Ă— 600 px) z panelem dotykowym. Opcjonalnie moĹźe być wbudowana klawiatura. CRI EMI oferuje moĹźliwość rejestracji sekwencji wideo do pamiÄ™ci operacyjnej lub na dysk.

Umoşliwia obsługę szybkich kamer przemysłowych z interfejsami Gig Vision, USB3 Vision, Camera Link, CoaXPress. Pozwala na obsługę szybkich kamer przemysłowych róşnych producentów. Zaletą jest wytrzymała aluminiowa obudowa o bardzo małych wymiarach 260 × 195 × 52 mm i niewielka masa (ponişej 2 kg) pozwala na swobodne stosowanie go w trudnych warunkach przemysłowych czy w warsztatach. Dodatkowo istnieje moşliwość podłączenia drugiego monitora. Dostępne są róşne konfiguracje dostosowane do róşnych kamer przemysłowych i potrzeb uşytkowników. "$ =

< .

NOWY MOBILNY ROBOT PRZEMYSĹ OWY OMRON Platforma mobilnych robotĂłw LD firmy Omron przeznaczona jest do transportu towarĂłw w magazynach, centrach dystrybucyjnych i zakĹ&#x201A;adach produkcyjnych. Zapewnia udĹşwig nawet do 130 kg, w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od modelu. Mobilne roboty LD majÄ&#x2026; moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; autonawigacji opartej na infrastrukturze zakĹ&#x201A;adu.

Punkty dostaw, ktĂłre moĹźna Ĺ&#x201A;atwo modyfikowaÄ&#x2021; pod kÄ&#x2026;tem mobilnych robotĂłw, umoĹźliwiajÄ&#x2026; elastyczne rozmieszczenie elementĂłw systemu transportowego zakĹ&#x201A;adu produkcyjnego. Mobilne roboty firmy Omron stanowiÄ&#x2026; teĹź uzupeĹ&#x201A;nienie urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;, takich jak przenoĹ&#x203A;niki, i zapewniajÄ&#x2026; moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; Ĺ&#x203A;ledzenia ruchu towarĂłw.

LD sÄ&#x2026; wyposaĹźone w opatentowanÄ&#x2026; technologiÄ&#x2122; Acuity i solidny system autonawigacji, ktĂłry zapewnia prawidĹ&#x201A;owÄ&#x2026; pracÄ&#x2122; nawet przy nieustannym ruchu ludzi, palet, wĂłzkĂłw i wĂłzkĂłw widĹ&#x201A;owych oraz opróşnianych i zapeĹ&#x201A;nianych pĂłĹ&#x201A;kach. Wbudowana inteligencja robotĂłw pozwala na omijanie przeszkĂłd i wy-

16

bĂłr najlepszej trasy w celu ukoĹ&#x201E;czenia zadania. Ich inteligentny ruch sprawia teĹź, Ĺźe nadajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; do bezpiecznego wspomagania pracy ludzi. Na flotÄ&#x2122; moĹźe skĹ&#x201A;adaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; do 100 pojazdĂłw, ktĂłre mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; centralnie zarzÄ&#x2026;dzane przez menedĹźera floty wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cego z oprogramowaniem zarzÄ&#x2026;dzajÄ&#x2026;cym fabryki lub magazynu, takim jak MES lub WMS. CzÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2026; oferowanego pakietu jest LD Cart Transporter â&#x20AC;&#x201D; zautomatyzowane urzÄ&#x2026;dzenie do przenoszenia materiaĹ&#x201A;Ăłw, sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026;ce do przemieszczania wĂłzkĂłw. Transporter wĂłzkĂłw skĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; z urzÄ&#x2026;dzenia do automatycznego poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia z wĂłzkiem, wyposaĹźony jest w funkcjÄ&#x2122; odpowiedniej regulacji toru podejĹ&#x203A;cia tak, aby moĹźliwe byĹ&#x201A;o automatyczne poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie siÄ&#x2122; z wĂłzkiem. To sprawia, Ĺźe Transporter wĂłzkĂłw jest idealnym rozwiÄ&#x2026;zaniem, ktĂłre stanowi dobre uzupeĹ&#x201A;nienie linii montaĹźowych lub zapewnia transport w centrach dystrybucyjnych przy realizacji zamĂłwieĹ&#x201E;. '

AUTOMATYKA

PRODUKTY

ABB WPROWADZA NA RYNEK ABB ABILITY ABB Ability bazuje na pionierskiej technologii ABB i ponad 40-letnim doświadczeniu lidera rozwiązań cyfrowych dla przemysłu. Wspiera ona tworzenie innowacji i konkurowanie na rozwijającym się rynku cyfrowo-przemysłowym.

ABB Ability to rozwiązanie przeznaczone dla zakładów użyteczności publicznej oraz klientów z sektora przemysłowego, a także transportu i infrastruktury, pomagające w rozwijaniu nowych i ulepszaniu istniejących procesów.

Jest to możliwe dzięki zapewnieniu wglądu do operacji oraz optymalizacji planowania i sterowania nimi w czasie rzeczywistym. Wyniki mogą zostać w dalszej kolejności wprowadzone do systemów sterowania, aby poprawić

kluczowe wskaźniki, takie jak czas nieprzerwanej pracy zakładu, szybkość i rentowność.

Cyfrowa gama produktowa ABB Ability obejmuje rozwiązania z zakresu zarządzania wydajnością w branżach kapitałochłonnych; systemy sterowania dla branż procesowych; usługi zdalnego monitorowania robotów, silników i maszyn; oraz rozwiązania z zakresu sterowania budynkami, sieciami ładowania pojazdów elektrycznych i platformami morskimi.

Rozwiązania i usługi cyfrowe następnej generacji ABB Ability są opracowywane i bazują na wiodącej platformie w chmurze Microsoft Azure, dzięki strategicznemu partnerstwu z Microsoft. <<

PMAT ZAPEWNIA PEWNY CHWYT Wszechstronny system Piab Modular Automation Tooling PMAT pomaga producentom realizować bezpieczne, elastyczne i regulowane narzędzia próżniowe dla swoich linii montażowych.

PMAT wykonany z wysokiej jakości stopu anodowanego aluminium. Jest lekki i łatwy w montażu w miejscu instalacji, bez spawania lub użycia specjalnych narzędzi. Może być wykorzystany do projektowania efektorów końcowych robotów, ergonomicznych narzędzia lub mocowań dla różnego rodzaju wyposażenia urządzeń automatyki. PMAT zapewnia zarówno regulację, jak i sztywność PMAT odniósł szczególny sukces w przemyśle motoryzacyjnym – w działach montażu, przygotowania szkieletu kabiny BIW (body-in-white) oraz w podobnych aplikacjach w innych

obszarach przemysłu. Wyposażenie obejmuje jednostki próżniowe oparte na energooszczędnych eżektorach Piab COAX, które zapewniają chwytanie oraz mechanizm uwalniania.

Opcjonalnie oferowane są: filtr liniowy i zewnętrzny zawór odcinający, które mogą być używane do pomiaru przepływu powietrza do urządzenia, zabezpieczając je przed nadmiernym wzrostem ciśnienia podczas cyklu oszczędzania powietrza. Próżniowy zawór zwrotny zawarty w platformie VGS3040 jest alternatywą dla zacisków. Redukuje on masę oraz utrzymuje próżnię w przypadku awarii powietrza zasilającego oprzyrządowanie.

Ponadto dodatkowe wyposażenie dla przyssawek zapewnia bezpieczny transport przedmiotów o różnym kształcie. * R E K L A M A

4/2017

17

ROZMOWA

Strategia

komplementarnoĹ&#x203A;ci ' > , .

-?4 + ,.@

, . A .

,* + , - , + + .- - , . , # , C ,.+ 4 . + . + ! > 2 W marcu firma Parker Hannifin obchodziĹ&#x201A;a stulecie istnienia, zaĹ&#x203A; polska spĂłĹ&#x201A;ka â&#x20AC;&#x201C; 25-lecie. Co uznaje Pan za najwaĹźniejsze kamienie milowe w rozwoju i dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci na Ĺ&#x203A;wiecie i w Polsce?

ZaczÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;o siÄ&#x2122; to rzeczywiĹ&#x203A;cie sto lat temu, 13 marca, kiedy inĹźynier i wizjoner Arthur L. Parker zaĹ&#x201A;oĹźyĹ&#x201A; w Cleveland w Ohio firmÄ&#x2122; Parker Appliance Company, ktĂłra produkowaĹ&#x201A;a pneumatyczne systemy hamulcowe dla autobusĂłw i samochodĂłw ciÄ&#x2122;Ĺźarowych.

Podczas II wojny Ĺ&#x203A;wiatowej juĹź 5 tys. pracownikĂłw Parkera pracowaĹ&#x201A;o dla rzÄ&#x2026;du amerykaĹ&#x201E;skiego, dostarczajÄ&#x2026;c urzÄ&#x2026;dzenia hydrauliczne i kontrolne na potrzeby armii, gĹ&#x201A;Ăłwnie lotnictwa.

W 1957 r. Parker Appliance Co. poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; z Hannifin Corporation â&#x20AC;&#x201C; wiodÄ&#x2026;cym producentem cylindrĂłw i komponentĂłw hydraulicznych.

To poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie ustanowiĹ&#x201A;o nazwÄ&#x2122; Parker Hannifin oraz pomogĹ&#x201A;o osiÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021; cel firmy, czyli wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; na rynki przemysĹ&#x201A;owe, uzupeĹ&#x201A;niajÄ&#x2026;ce dotychczasowy biznes lotniczy.

W latach 60. XX w. nastÄ&#x2026;piĹ&#x201A;a ekspansja na rynek europejski, a nastÄ&#x2122;pnie w Azji i Ameryce PoĹ&#x201A;udniowej.

DziĹ&#x203A; Parker Hannifin jest notowanym na gieĹ&#x201A;dzie nowojorskiej Ĺ&#x203A;wiatowym liderem w dziedzinie sterowaĹ&#x201E; i napÄ&#x2122;dĂłw z obrotami rocznymi ponad 11 mld dolarĂłw, obecnym w 50 krajach. Na potrzeby naszych klientĂłw pracuje ponad 300 zakĹ&#x201A;adĂłw, a takĹźe ponad 13 tys. niezaleĹźnych partnerĂłw dystrybucji oraz ponad 3 tys. sklepĂłw 18

AUTOMATYKA

ROZMOWA Parker Store. Ponad 55 tys. pracowników na całym świecie kontynuuje filozofię Arthura Parkera, która brzmi: „Nasz sukces opiera się na uczciwości, ciężkiej pracy, koordynacji działań i wysokiej jakości produktów”.

Jeśli chodzi o Polskę, w 1992 r. rozpoczęło pracę biuro przedstawicielskie Parker Hannifin. W 1995 r. zostało ono przekształcone w spółkę i w tym samym roku zaczął funkcjonować pierwszy zakład produkcyjny we Wrocławiu, produkujący doskonale znane na rynku złącza hydrauliczne Ermeto.

W 2008 r., po akwizycji, nastąpiło przyłączenie spółki Domnick Hunter produkującej urządzenia do filtracji powietrza, a w 2009 r. – firmy Legris, producenta złączy pneumatycznych.

Po kilkunastu latach intensywnego rozwoju nastąpił podział spółki na część handlową i produkcyjną.

/ 2 + ! >

Jak przedstawia się obecna struktura Parker Hannifin w Polsce?

Aktualnie w Polsce działa spółka Parker Hannifin Manufacturing, do której należą dwa zakłady produkcyjne w Siechnicach i we Wrocławiu, a wkrótce dołączy do nich trzeci, niedawno zakupiony zakład w Gryfinie. We Wrocławiu działa również od 2013 r. Europejskie Centrum Finansowe, świadczące usługi księgowo-finansowe dla wszystkich oddziałów w Europie. Natomiast w Warszawie znajduje się siedziba spółki Parker Hannifin Sales Poland, która jest odpowiedzialna za dostarczanie wyrobów i rozwiązań systemowych do klientów.

Parker Hannifin Sales Poland ma biura regionalne w Katowicach, Wrocławiu, Poznaniu oraz Gdyni, a także biura przedstawicielskie w Kijowie i Mińsku, ponieważ reprezentujemy korporację także na Ukrainie, Białorusi, Litwie, Łotwie, w Obwodzie Kaliningradzkim oraz Gruzji. W sumie zatrudniamy w spółkach w Polsce ponad 800 osób.

Historia firmy i jej produktów jest bardzo barwna. Jakie nietypowe i najciekawsze zastosowania znalazły produkty Parker Hannifin?

Pierwszy patent Parkera dotyczył urządzenia hydraulicznego do regulacji prędkości generatorów elektrycznych.

4/2017

W ciągu stulecia firma uzyskała ponad 8 tys. patentów z różnych gałęzi przemysłowych.

Wśród ciekawych zastosowań można wymienić bezprzeciekowy system paliwowy w samolocie Ch. Lindbergha, który jako pierwszy przeleciał Atlantyk. Komponentów Parkera użyto do sterowania silnika modułu lądowniczego statku kosmicznego Apollo 11, który w 1969 r. wylądował na Księżycu.

Niedługo później inżynierowie Parkera byli zaangażowani w ratowanie życia astronautów z misji Apollo 13.

Opracowali sposób dostarczenia tlenu do kabiny statku kosmicznego, co pozwoliło astronautom bezpiecznie wrócić na Ziemię.

Doświadczenie Parkera w systemach magazynowania energii zostało wykorzystane do zapewnienia stabilnego zasilania sieci elektrycznej podczas Zimowych Igrzysk Olimpij-

stującym ruch. Jako jedni z niewielu, jeśli nie jedyni, oferujemy platformy technologiczne, do których należą hydraulika siłowa, pneumatyka, elektromechanika, kontrolowany przepływ płynów i gazów, sterowanie procesami przemysłowymi, uszczelnianie i ekranowanie czy filtracja. To daje nam nieporównywalną siłę płynącą z synergii różnych technologii, z których każda z osobna jest na co dzień traktowana jako dostarczana przez odrębnego producenta. Dzięki temu obsługujemy np. segment aeronautyczny, rolniczy, budowy maszyn, elektroniczny, spożywczy, górnictwo, wydobycie ropy i gazu, samochodowy, medyczny i wiele innych. To również sprawia, że jesteśmy „odporni” na zmienne cykle wzrostu różnych gałęzi przemysłu.

Dobrym przykładem wspomnianej „odporności” Parkera jest nasze szybkie dostosowanie się do zmian, jakie nastąpiły w wyniku spadku cen

NASZA PRZEWAGA KONKURENCYJNA WYNIKA Z FAKTU, ŻE MY MAMY WSZYSTKIE TE TECHNOLOGIE, KTÓRE NASI KONKURENCI REPREZENTUJĄ POJEDYNCZO I DZIĘKI TEMU MOŻEMY PROPONOWAĆ ROZWIĄZANIA, A NIE TYLKO PRODUKTY. skich w 2014 r. w Soczi. Firma Parker współpracuje też z Oracle Team USA w celu zaprojektowania i wdrożenia hydraulicznego systemu kontroli na jachtach startujących w regatach America’s Cup. Większość z nas styka się z elementami Parkera w każdym aspekcie życia: prowadząc samochód, lecąc samolotem, rozmawiając przez telefon komórkowy, czy po prostu nalewając sobie szklankę wody.

Rozwiązania Parker Hannifin są dziś obecne w bardzo wielu sektorach przemysłu. Które z nich należą do kluczowych odbiorców?

Oferta produkcyjna Parkera jest tak szeroka, że znajduje zastosowanie w niemal każdym urządzeniu wykorzy-

ropy, które pociągnęły za sobą spadek inwestycji w sektorze Offshore. Rosnący rynek automatyki przemysłowej pozwolił nam skompensować skutki spadku w tym obszarze.

Którą gałąź przemysłu z tych, w których firma jest obecna, ocenia Pan jako najbardziej perspektywiczną?

Nadal bardzo dobrze rozwija się przemysł motoryzacyjny, urządzeń transportu lądowego i na morzu. Rosnąca presja na płace w Polsce wymusza inwestycje przekładające się na wysoką dynamikę wzrostu rynku automatyki przemysłowej. W związku z ogłoszonymi planami rządowymi oczekujemy wzrostu sektora budowy autobusów i pojazdów szynowych. Odbudowuje się również sektor morski.

19

ROZMOWA Bardzo ważny jest też dla nas rynek utrzymania ruchu, który obsługujemy poprzez naszą sieć kilkudziesięciu dystrybutorów.

A jakie grupy produktów planujecie rozbudowywać najintensywniej w kolejnych latach?

Staramy się rozwijać wszystkie grupy produktowe, ponieważ daje to klientom możliwość skorzystania z kompleksowego rozwiązania technicznego.

Sami również oferujemy takie rozwiązania systemowe.

Dzięki ostatniej akwizycji firmy Clarcor, z obrotem na świecie rzędu 1,4 mld dolarów, będziemy mogli znacznie poszerzyć naszą ofertę filtracji. Bardzo ważna będzie też grupa produktów odpowiedzialnych za szeroko rozumianą automatyzację procesów.

Jak Pan ocenia rynek i stopień rozwoju technologii napędów i sterowań w Polsce?

Rynek technologiczny napędów i sterowań rozwinął się znacznie w ostatnich kilkudziesięciu latach. Oferowane produkty są bardzo różne pod względem cenowym i jakościowym, a konkurencja jest bardzo duża. Myślę, że Polska nie „odstaje” specjalnie od innych krajów europejskich. Natomiast rozwój tego rynku jest silnie uzależniony od kierunków i tempa wzrostu gospodarki polskiej. Bardzo istotny wpływ ma wielkość i rodzaj inwestycji zagranicznych.

Jakie są plany rozwojowe polskiej spółki w najbliższej przyszłości?

Chcemy nadal zwiększać nasz udział w rynku, przy zachowaniu korzystnych parametrów finansowych. Będziemy koncentrować się na rynku OEM-ów, przy jednoczesnym silnym wsparciu dla naszych partnerów-dystrybutorów. Zamierzamy zwiększyć aktywność na rynkach naszych wschodnich sąsiadów, czyli na Ukrainie, Białorusi, Litwie i Łotwie. Nadal też inwestować będziemy w rozwój naszych pracowników, którzy są podstawą i największą wartością firmy.

Parker Hannifin prowadzi interesującą formę wsparcia technicznego 20

TADEUSZ KRAWCZYK Ukończył studia na Wydziale Mechanicznym Technologicznym Politechniki Warszawskiej, a następnie studia doktoranckie, uzyskując tytuł doktora nauk technicznych.

Pracował w przemyśle oraz w handlu zagranicznym.

W 1992 r. został – jako pierwszy pracownik w Polsce – zatrudniony przez firmę Parker Hannifin na stanowisku Area Sales Manager. Otworzył biuro przedstawicielskie Parkera w Warszawie. W początkowych latach działalności koncentrował się na promocji firmy i tworzeniu siatki dystrybucyjnej w Polsce.

W 1995 r. biuro zostało przekształcone w spółkę, rozpoczynając bezpośrednią obsługę klientów.

W 1998 r. Tadeusz Krawczyk został mianowany dyrektorem generalnym. Równocześnie otrzymał zadanie rozwoju działalności Parkera w obszarze wschodnich sąsiadów Polski – Litwy, Łotwy, Białorusi, Ukrainy, Gruzji i Obwodu Kaliningradzkiego.

Od 2011 r., po wydzieleniu części produkcyjnej, jest odpowiedzialny za działalność spółki Parker Hannifin Sales Poland. Interesuje się sztuką, a zwłaszcza malarstwem polskim.

– w Polsce działa 19 jednostek HOSE DOCTOR, które można określić jako mobilne pogotowie techniczne. Czy może Pan przybliżyć zasady ich działania oraz powiedzieć, skąd wziął się taki pomysł i na ile się sprawdza?

Mobilne pogotowie techniczne HOSE DOCTOR to projekt przeznaczony dla dystrybutorów, który jest rozwijany na całym świecie. Na wezwanie od klienta, np. telefoniczne, samochód podjeżdża do zakładu produkcyjnego czy maszyny wykonującej pracę i dokonuje wymiany uszkodzonego przewodu hydraulicznego – stąd nazwa.

Samochód wyposażony jest w odpowiedni sprzęt i części, aby na miejscu wykonać i zamontować przewód.

W Polsce większość HOSE DOCTORS wyposażona jest dodatkowo w narzędzia do diagnostyki układu hydraulicznego czy filtracji oleju hydraulicznego.

Coraz więcej firm oczekuje takiego wsparcia serwisowego.

A jakie są zasady działania Parker Store?

Parker Store to kolejny produkt przeznaczony dla naszych dystrybutorów, przybliżający firmą Parker jako dystrybutora do codziennej działalności klienta. Jest to sklep zorganizowany i wyposażony według określonego

standardu, lokowany możliwie blisko kompleksów przemysłowych. Klient może skontaktować się czy przyjechać do sklepu i otrzymać pomoc techniczną, dokonać zakupu produktu lub skorzystać z usługi serwisowej.

Można powiedzieć, że oferujecie Państwo rozwiązania „pod klucz” – od zaprojektowania produktu czy rozwiązania przystosowanego do potrzeb konkretnego użytkownika, przez montaż i wsparcie techniczne w jego wdrożeniu, na serwisowaniu kończąc. Na ile dużym zainteresowaniem w Polsce cieszą się takie właśnie „pełne” usługi?

Firmy w coraz większym stopniu wspierają się zewnętrznymi kooperantami i to obejmuje również kompletne rozwiązania/systemy dla konkretnych aplikacji.

Czy i jakie zmiany obserwujecie Państwo w oczekiwaniach odbiorców?

Klienci nadal oczekują oczywiście dobrej jakości wyrobów. Dzisiaj nasze życie jest szybsze niż dwie czy trzy dekady temu. Z tego względu klienci potrzebują szybszego niż kiedyś informowania o produkcie, szybszej dostawy i łatwości w komunikowaniu się za pomocą różnych środków, od komputera AUTOMATYKA

ROZMOWA po smartfon czy telefon komórkowy.

Chcemy wiedzieÄ&#x2021;, czy speĹ&#x201A;niamy takie oczekiwania i dlatego wprowadzamy aktualnie nowy system pomiaru zadowolenia klienta.

/ 2 + ! >

Na czym polska spĂłĹ&#x201A;ka buduje przewagÄ&#x2122; konkurencyjnÄ&#x2026;?

Nasza przewaga konkurencyjna wynika z faktu, Ĺźe my mamy wszystkie te technologie, ktĂłre nasi konkurenci reprezentujÄ&#x2026; pojedynczo i dziÄ&#x2122;ki temu moĹźemy proponowaÄ&#x2021; rozwiÄ&#x2026;zania, a nie tylko produkty. UmoĹźliwiamy takĹźe naszym klientom Ĺ&#x201A;atwÄ&#x2026; komunikacjÄ&#x2122;, Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czÄ&#x2026;c systemy informatyczne (EDI) i zapewniajÄ&#x2026;c w ten sposĂłb prostszÄ&#x2026; i szybszÄ&#x2026; obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2122;.

NajmĹ&#x201A;odsze â&#x20AC;&#x17E;dzieckoâ&#x20AC;? firmy to technologie Life Science. Czy moĹźe Pan przybliĹźyÄ&#x2021; nam szczegĂłĹ&#x201A;y tego zakresu Waszej dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci?

Jako lider postÄ&#x2122;pu technicznego w dziedzinie napÄ&#x2122;dĂłw i sterowaĹ&#x201E; kierujemy nasz wzrok ku przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci.

DziÄ&#x2122;ki osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;ciu w technologii sensorĂłw i aplikacji opartych na chmurze nasze produkty mogÄ&#x2026; komunikowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; ze sobÄ&#x2026;, co umoĹźliwia opracowanie produktĂłw i procesĂłw w ramach Internetu Rzeczy. Z tym wiÄ&#x2026;Ĺźe siÄ&#x2122; rozwĂłj technologii Life Science w podstawowych dla Ĺźycia czĹ&#x201A;owieka aspektach, jak zdrowie, woda, czyste Ĺ&#x203A;rodowisko. Nowatorskie prace w dziedzinie robotyki zintegrowanej z czĹ&#x201A;owiekiem, czyli egzoszkieletĂłw, umoĹźliwiĹ&#x201A;y zaprojektowanie rewolucyjnego systemu Indego TM â&#x20AC;&#x201C; rozwiÄ&#x2026;zania zapewniajÄ&#x2026;cego wyjÄ&#x2026;tkowÄ&#x2026; jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; rehabilitacji dla osĂłb z upoĹ&#x203A;ledzeniem narzÄ&#x2026;du ruchu.

Produkty Parkera sÄ&#x2026; teĹź obecne we wszelkiego rodzaju aparaturze medycznej i stomatologicznej.

Komponenty i systemy Parkera znajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; praktycznie w kaĹźdym wspĂłĹ&#x201A;czesnym samolocie i statku kosmicznym, zapewniajÄ&#x2026;c bezpieczeĹ&#x201E;stwo pasaĹźerom. Z kolei inwertery sieciowe firmy umoĹźliwiajÄ&#x2026; oddawanie energii

ze źrĂłdeĹ&#x201A; odnawialnych do sieci przesyĹ&#x201A;owej lub zasilanie pojazdĂłw elektrycznych, co umoĹźliwia obniĹźenie szkodliwej emisji. Oferujemy teĹź filtracjÄ&#x2122; wody pitnej, np. urzÄ&#x2026;dzenia pozyskujÄ&#x2026;ce wodÄ&#x2122; pitnÄ&#x2026; z wody morskiej.

ChociaĹź produkty Parker Hannifin nie grajÄ&#x2026; tam rĂłl pierwszoplanowych, sÄ&#x2026; czÄ&#x2122;sto obecne w sektorze rozrywkowym, w tym w filmach.

WÂ jakich najbardziej znanych produkcjach wykorzystano PaĹ&#x201E;stwa produkty?

Firma Parker ma w swoim dorobku liczne przygody z filmem. RozwiÄ&#x2026;zania Parkera przyczyniĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; do uzyskania efektĂłw specjalnych w kilku hollywoodzkich superprodukcjach, takich jak SzczÄ&#x2122;ki, Park Jurajski, Titanic, Pearl Harbour, Piraci z KaraibĂłw czy cyklu o Harrym Potterze. " ,

Urszula Chojnacka (#' #DC R E K L A M A

TEMAT NUMERU

Pomiar przepĹ&#x201A;ywu , . , ? ,. ,?

,. , 2 E , , + * , -? @

-2 ; +

+ - *-F @ , . -? , , ,. ,? ,. + - F + -?

FA , . , 4 , F -? + - , , . , 2

, . , , ,. .

P

rzepĹ&#x201A;ywomierze moĹźna podzieliÄ&#x2021; ze wzglÄ&#x2122;du na wykorzystywane do ich dziaĹ&#x201A;ania zjawisko fizyczne. WĹ&#x203A;rĂłd opartych na oddziaĹ&#x201A;ywaniu mechanicznym moĹźna wyróşniÄ&#x2021; przepĹ&#x201A;ywomierze ultradĹşwiÄ&#x2122;kowe (wykorzystujÄ&#x2026;ce zjawiska falowe) oraz optyczne (wykorzystujÄ&#x2026;ce efekt Dopplera). Inne, to np. urzÄ&#x2026;dzenia bazujÄ&#x2026;ce na polu elektromagnetycznym (wykorzystujÄ&#x2026;ce prawo indukcji elektromagnetycznej Faradaya).

Z kolei przepĹ&#x201A;ywomierze manometryczne (ciĹ&#x203A;nieniowe) przyjmujÄ&#x2026; postaÄ&#x2021; zwÄ&#x2122;Ĺźki wykorzystujÄ&#x2026;cej spadek ciĹ&#x203A;nienia na elemencie przeznaczonym do pomiaru â&#x20AC;&#x201C; kryza, dysza, zwÄ&#x2122;Ĺźka Venturiego. OprĂłcz tego urzÄ&#x2026;dzenia manometryczne to inne przepĹ&#x201A;ywomierze odpowiedzialne za generowanie róşnic ciĹ&#x203A;nieĹ&#x201E; â&#x20AC;&#x201C; dynamometryczne, kapilarne, piÄ&#x2122;trzÄ&#x2026;ce, z krzywiznÄ&#x2026;.

SÄ&#x2026; to rurki Pitota, rurki Pradtla oraz mierniki wykorzystujÄ&#x2026;ce efekt Coandy.

Niejednokrotnie stosuje siÄ&#x2122; rĂłwnieĹź przepĹ&#x201A;ywomierze o zmiennym przekroju (tzw. rotametry), zawierajÄ&#x2026;ce pĹ&#x201A;ywak umieszczony w stoĹźkowej rurze.

W zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od potrzeb zastosowanie znajdujÄ&#x2026; rĂłwnieĹź przepĹ&#x201A;ywomierze tachometryczne, turbinowe, komorowe, oscylacyjne, wirowe i Coriolisa. DuĹźym uznaniem cieszÄ&#x2026; siÄ&#x2122; przepĹ&#x201A;ywomierze elektromagnetyczne, ultradĹşwiÄ&#x2122;kowe, a  takĹźe termiczne i kalorymetryczne.

PrzepĹ&#x201A;ywomierze masowe PrzepĹ&#x201A;ywomierze masowe (Coriolisa) cechujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; duĹźÄ&#x2026; dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; pomiaru, bez wzglÄ&#x2122;du na profil przepĹ&#x201A;ywu medium.

Dodatkowo mierzony moĹźe byÄ&#x2021; strumieĹ&#x201E; masy, 22

gÄ&#x2122;stoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i lepkoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. WaĹźna jest uniwersalna zasada pomiaru dla gazĂłw i cieczy, niezaleĹźnie od tego jakie produkt ma wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ci fizyczne. PrzyrzÄ&#x2026;dy pomiarowe nie wymagajÄ&#x2026; prostych odcinkĂłw w instalacji zarĂłwno przed, jak i za miejscem pomiaru. W odniesieniu do systemĂłw waĹźÄ&#x2026;cych, przepĹ&#x201A;ywomierze masowe charakteryzujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; niĹźszym caĹ&#x201A;kowitym kosztem wykonania. Do ich zalet naleĹźÄ&#x2026; rĂłwnieĹź â&#x20AC;&#x201C; Ĺ&#x201A;atwy montaĹź, szeroki zakres pomiarowy i duĹźa dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;.

Jako wady przepĹ&#x201A;ywomierzy Coriolisa naleĹźy wymieniÄ&#x2021; utrudnionÄ&#x2026; kalibracjÄ&#x2122; oraz koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; caĹ&#x201A;kowitego wypeĹ&#x201A;nienia rury przepĹ&#x201A;ywomierza cieczÄ&#x2026;. Za sĹ&#x201A;abÄ&#x2026; stronÄ&#x2122; tych przepĹ&#x201A;ywomierzy moĹźna uznaÄ&#x2021; rĂłwnieĹź ograniczonÄ&#x2026; odpowiedĹş dynamicznÄ&#x2026; oraz problemy przy pomiarach mieszanin cieczy z gazami.

Zasada dziaĹ&#x201A;ania przepĹ&#x201A;ywomierza Coriolisa opiera siÄ&#x2122; na jednoczeĹ&#x203A;nie wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;cych ruchach obrotowych i postÄ&#x2122;powych ciaĹ&#x201A;a. Wraz z nimi powstaje siĹ&#x201A;a nazywana siĹ&#x201A;Ä&#x2026; bezwĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ci (tzw. siĹ&#x201A;a Coriolisa). Ma ona kierunek dziaĹ&#x201A;ania wyznaczony iloczynem wektorowym prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci liniowej i obrotowej. W przepĹ&#x201A;ywomierzach masowych ruch obrotowy zastÄ&#x2122;puje siÄ&#x2122; ruchem oscylacyjnym, wykonywanym w rurze pomiarowej. SiĹ&#x201A;a ma wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; proporcjonalnÄ&#x2026; do masy ciaĹ&#x201A;a bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;cego w ruchu oraz iloczynu wektorowych prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci liniowej i obrotowej. W efekcie bezwĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ci dochodzi do opóźnienia fazy drgaĹ&#x201E; rury w czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci dolotowej i jej przyspieszenia na odcinku koĹ&#x201E;cowym.

PrzepĹ&#x201A;ywomierz mierzy przesuniÄ&#x2122;cie fazowe, okreĹ&#x203A;lajÄ&#x2026;c wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; strumienia masy. ZÂ kolei mierzÄ&#x2026;c czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; rezonansowÄ&#x2026; drgaĹ&#x201E; moĹźna bezpoAUTOMATYKA

TEMAT NUMERU Ĺ&#x203A;rednio wyznaczyÄ&#x2021; gÄ&#x2122;stoĹ&#x203A;Ä&#x2021; produktu. Niejednokrotnie na potrzeby obliczeĹ&#x201E; kompensacyjnych mierzona jest temperatura rur pomiarowych.

PrzepĹ&#x201A;ywomierz Cubemass z oferty firmy Endress+Hauser moĹźe wspĂłĹ&#x201A;pracowaÄ&#x2021; z pĹ&#x201A;ynami o temperaturze do 200 °C przy ciĹ&#x203A;nieniu 400 barĂłw. Zakres pomiaru przepĹ&#x201A;ywu masy dochodzi do 1000 kg/h. UrzÄ&#x2026;dzenie ma certyfikaty dla stref zagroĹźonych wybuchem ATEX, NEC/CEC, NEPSI. WspĂłĹ&#x201A;praca z urzÄ&#x2026;dzeniami automatyki jest realizowana w standardzie Modbus RS-485.

Z kolei przepĹ&#x201A;ywomierz Tricor TCM z oferty firmy Introl znajduje zastosowanie w aplikacjach wymagajÄ&#x2026;cych pomiaru przepĹ&#x201A;ywu masy, temperatury, gÄ&#x2122;stoĹ&#x203A;ci oraz natÄ&#x2122;Ĺźenia przepĹ&#x201A;ywu objÄ&#x2122;toĹ&#x203A;ciowego. UrzÄ&#x2026;dzenia cechuje dowolna dĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zabudowy oraz funkcje, takie jak m.in. zintegrowana diagnostyka przepĹ&#x201A;ywomierza, zintegrowany pomiar ciĹ&#x203A;nienia czy opcjonalny interfejs HART. MoĹźna przeprowadziÄ&#x2021; specjalnÄ&#x2026; kalibracjÄ&#x2122; dla cieczy o lepkoĹ&#x203A;ci kinematycznej do 100 mm2/s.

Termiczne przepĹ&#x201A;ywomierze masowe Warto zwrĂłciÄ&#x2021; uwagÄ&#x2122; na termiczne przepĹ&#x201A;ywomierze masowe, czyli przy-

, . , * .

rzÄ&#x2026;dy do pomiaru prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci przepĹ&#x201A;ywu medium na podstawie zmiany w ogrzewaniu lub pobierania ciepĹ&#x201A;a wskutek przepĹ&#x201A;ywu medium.

PrzepĹ&#x201A;ywomierz termiczny jest tak zaprojektowany, aby przepĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026;ce medium opĹ&#x201A;ywaĹ&#x201A;o czujniki temperatury, miÄ&#x2122;dzy ktĂłrymi znajduje siÄ&#x2122; grzaĹ&#x201A;ka.

Jeden czujnik odpowiada za monitorowanie temperatury materiaĹ&#x201A;u, natomiast drugi jest elementem mierzÄ&#x2026;cym temperaturÄ&#x2122; medium podgrzewanego grzaĹ&#x201A;kÄ&#x2026;. W zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od rozwiÄ&#x2026;zania przepĹ&#x201A;yw oblicza siÄ&#x2122; na podstawie róşnicy temperatury czujnikĂłw, przy czym moc grzaĹ&#x201A;ki jest staĹ&#x201A;a. Z kolei inna metoda bazuje na zmiennej mocy grzaĹ&#x201A;ki utrzymujÄ&#x2026;cej staĹ&#x201A;Ä&#x2026; róşnicÄ&#x2122; temperatury, a prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przepĹ&#x201A;ywu jest okreĹ&#x203A;lana na podstawie mocy grzaĹ&#x201A;ki.

ZaletÄ&#x2026; termicznych przepĹ&#x201A;ywomierzy masowych jest wysoka czuĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021;

i dynamika pomiarowa, pomijalny spadek ciĹ&#x203A;nienia oraz brak czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci ruchomych. Z kolei do wad naleĹźy zaliczyÄ&#x2021; moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zawyĹźania pomiarĂłw przez media o duĹźej wilgotnoĹ&#x203A;ci, zwĹ&#x201A;aszcza wtedy gdy na czujniku pomiarowym skondensuje siÄ&#x2122; woda. WadÄ&#x2026; jest rĂłwnieĹź ograniczenie gĂłrnego zakresu w efekcie limitu energii potrzebnej do ogrzania czujnika. Trzeba mieÄ&#x2021; takĹźe na uwadze niski poziom odpornoĹ&#x203A;ci na zanieczyszczenia.

Termiczne przepĹ&#x201A;ywomierze masowe serii ST100 z oferty firmy Introl znajdujÄ&#x2026; zastosowanie w instalacjach o duĹźych Ĺ&#x203A;rednicach przy duĹźych przepĹ&#x201A;ywach (do 1000:1). PrzepĹ&#x201A;ywomierze tego typu bardzo dobrze sprawdzajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w ukĹ&#x201A;adach wymagajÄ&#x2026;cych kilku kalibracji. W tym wypadku moĹźliwa jest praca z dwoma czujnikami i jednym przetwornikiem rĂłwnieĹź przy duĹźych Ĺ&#x203A;rednicach ze znieksztaĹ&#x201A;conym profilem przepĹ&#x201A;ywu. PrzyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza procesowe i kalibracja jest wykonywana dla obu czujnikĂłw, ale ich praca jest niezaleĹźna.

PrzepĹ&#x201A;ywomierze wirowe PrzepĹ&#x201A;ywomierze wirowe (Vortex) mierzÄ&#x2026; iloĹ&#x203A;Ä&#x2021; medium przepĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026;cego przez powierzchniÄ&#x2122; prostopadĹ&#x201A;Ä&#x2026; do kierunku przepĹ&#x201A;ywu. Wykorzystuje siÄ&#x2122; przy tym teoriÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;cieĹźki wirowej Karmana, opisujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; zjawisko powstawania wirĂłw za ciaĹ&#x201A;em nieopĹ&#x201A;ywowym.

/ 2 < 4 $

WYNIK POMIARU PRZEPĹ YWU ZALEĹťY OD WYBORU METODY MICHAĹ OLENDER, KIEROWNIK DS. WSPARCIA TECHNICZNEGO W SIEMENS SP. Z O.O. Pomiar przepĹ&#x201A;ywu to jedno z najwaĹźniejszych zagadnieĹ&#x201E; metrologicznych w przemyĹ&#x203A;le. JakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; uzyskanego wyniku zaleĹźy od wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwego doboru metody pomiaru.

Ogromna róşnorodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; mierzonych pĹ&#x201A;ynĂłw sprawia, Ĺźe nie moĹźemy korzystaÄ&#x2021; z jednego uniwersalnego urzÄ&#x2026;dzenia, dlatego teĹź w tej grupie urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; pomiarowych znajduje siÄ&#x2122; wiele róşnorodnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;. Parametry, takie jak wymagana dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pomiaru, przewodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; elektryczna, lepkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; czy nawet wymiary rurociÄ&#x2026;gu bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; miaĹ&#x201A;y istotny wpĹ&#x201A;yw na decyzjÄ&#x2122;, ktĂłre rozwiÄ&#x2026;zanie ostatecznie wybierzemy. Nie bez znaczenia sÄ&#x2026; rĂłwnieĹź koszty urzÄ&#x2026;dzenia. Róşne wymagania klientĂłw przyczyniĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; do powstania rozbudowanej oferty czujnikĂłw stosowanych do pomiaru przepĹ&#x201A;ywu. Z jednej strony klienci czÄ&#x2122;sto chcÄ&#x2026; mieÄ&#x2021;

4/2017

jeden uniwersalny przepĹ&#x201A;ywomierz, z drugiej strony rosnÄ&#x2026; oczekiwania co do dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ci i wiarygodnoĹ&#x203A;ci pomiaru. Te wymagania sprawiajÄ&#x2026;, Ĺźe producenci aparatury pomiarowej, tacy jak Siemens bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; dÄ&#x2026;ĹźyÄ&#x2021; do ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;ego rozwoju i wprowadzania nowych specjalizowanych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;. DuĹźy wpĹ&#x201A;yw na kierunki rozwoju przepĹ&#x201A;ywomierzy bÄ&#x2122;dzie miaĹ&#x201A;a koncepcja PrzemysĹ&#x201A;u 4.0, zakĹ&#x201A;adajÄ&#x2026;ca automatyczne dostosowywanie linii produkcyjnych do wymagaĹ&#x201E; rynku. W Ĺ&#x203A;lad za tymi zmianami, rĂłwnieĹź od przepĹ&#x201A;ywomierzy bÄ&#x2122;dziemy wymagali wiÄ&#x2122;kszej elastycznoĹ&#x203A;ci i uniwersalnoĹ&#x203A;ci. Zmiany w aplikacjach moĹźemy juĹź obserwowaÄ&#x2021; na przykĹ&#x201A;adzie nowej koncepcji budowy elektroniki przepĹ&#x201A;ywomierzy Sitrans, w ktĂłrej ten sam typ elektroniki bÄ&#x2122;dzie obsĹ&#x201A;ugiwaĹ&#x201A; wiele róşnych czujnikĂłw przepĹ&#x201A;ywu.

23

TEMAT NUMERU PRODUCENT

ELIS

FCI

FLEXIM

Typ Rodzaj

FLONET FH10/FH20 elektromagnetyczny

ST100 masowy

Zakres pomiarowy

dla cieczy od 0,1 do 10 m/s

0,07 do 172 Nm/s

Zakres temperatury

do 70 °C wyłożeń gumowych oraz do 150 °C wyłożenia tefl onowego

–40 °C do +450 °C

FLUXUS F/G721 ultradźwiękowy 0,01–35 m/s (w wersji XLF możliwy pomiar nawet poniżej 0,01 m/s) ciecz: od –40 °C do +200 °C; od –190 °C do +600 °C wykorzystaniu WaveInjector® gaz: od –40 °C do +100 °C

Dokładność pomiaru

Średnice rurociągów

±0,5% odczytu ±0,2% odczytu (w przypadku kalibracji zaawansowanej)

brak danych

ciecz: 6 mm do 6,500 mm (bez ograniczenia grubości ścianki) gaz: 10 mm do 2,100 mm m (do 35 mm grubości ściany) ciecz: bez ograniczeń gaz: >4 bar dla gazów w rurociągach stalowych, <1 bar dla rurociągów z tworzywa

brak danych

Ciśnienie

do 69 barów

Protokoły komunikacyjne

3 × 4–20 mA z HART Modbus RS-485, PROFIBAS PA, Foundation Fieldbus, częstotliwościowe lub impulsowe 0–1 kHz lub 0–10 kHz port USB (serwis)

analogowe: 1 × 0/4–20 mA, impulsowe, częstotliwościowe, HART

Przepływomierze wirowe mają przegrodę umieszczoną w strudze płynu przepływającego. Przegroda powoduje wystąpienie zawirowań odrywających się naprzemiennie od poszczególnych jej boków i unoszonych wraz ze strumieniem.

Częstotliwość odrywania wirów jest wprost proporcjonalną do średniej prędkości przepływu, stanowiącej strumień objętości. W momencie gdy wiry są odrywane, to z obu stron przegrody dochodzi do powstawania naprzemiennych chwilowych pól niskiego ciśnienia, wykrywanych przez czujnik umieszczony za przegrodą.

Czujnik ten również zlicza pola ciśnie24

±0,75% odczytu + 0,5% pełnej skali powtarzalność 0,5% odczytu zakresowość 2:1 do 1000:1

nia i generuje liniowy sygnał w postaci cyfrowej o wartości proporcjonalnej do prędkości przepływającego płynu.

Ważną zaletą przepływomierzy wirowych jest wysoki poziom dynamiki pomiaru. Oprócz tego trzeba mieć na uwadze dużą stabilność długoterminową oraz wyeliminowanie zjawiska płynięcia zera. Warto zwrócić uwagę na niezależność systemu pomiarowego od zmian ciśnienia, lepkości i temperatury. Uniwersalność pomiarowa powoduje, że przepływomierze wirowe znajdują zastosowanie zarówno do pomiaru cieczy, pary, jak i gazów. Z kolei wadą takiego pomiaru

dokładność przy braku zakłóceń ze strony aplikacji: 0,35% odczytu ±0,01 m/s ciecz: 1,2% odczytu ± 0,01 m/s gaz: 1–3% odczytu ± 0,01 m/s w przypadku kalibracji przeprowadzanej na obiekcie 0,5% odczytu ± 0,01 m/s

HART, Modbus RTU, Foundation Fieldbus, Profibus PA, BACnet

jest bardzo mała częstotliwość odrywania się wirów w rurociągach o dużych przekrojach. Przepływomierze wirowe są wrażliwe na deformację profilu prędkości.

Przepływomierze turbinowe Przepływomierze turbinowe są przyrządami służącymi do pomiaru natężenia przepływu płynów. Wykorzystują one liniową zależność prędkości obrotowej wirnika w odniesieniu do objętościowego natężenia przepływu.

Jeżeli wartość natężenia jest niewielka, to stosuje się tzw. przepływomierze skrzydełkowe z wirnikiem prostopaAUTOMATYKA

TEMAT NUMERU BADGER METER EUROPA GMBH

TRICOR

VORTEK

TFX-Ultra bezinwazyjny przepĹ&#x201A;ywomierz ultradĹşwiÄ&#x2122;kowy

TRICOR TCM masowy 3 do 230 000 kg/h gÄ&#x2122;stoĹ&#x203A;Ä&#x2021;: do 2500 kg/m3

M23 wirowy dla cieczy: od 0,3 do 9 m/s dla gazów i pary: do 90 m/s

â&#x20AC;&#x201C;60 °C do +200 °C

â&#x20AC;&#x201C;200 °C do +400 °C

Âą1% wartoĹ&#x203A;ci mierzonej

0,1%Â aktualnej wartoĹ&#x203A;ci (ciecze) 0,5%Â aktualnej wartoĹ&#x203A;ci (gazy) powtarzalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;: Âą0,05% aktualnej wartoĹ&#x203A;ci (ciecze) Âą0,25% aktualnej wartoĹ&#x203A;ci (gazy)

pomiaru przepĹ&#x201A;ywu objÄ&#x2122;toĹ&#x203A;ciowego: dla cieczy Âą1,2% wskazaĹ&#x201E;, dla gazĂłw i pary Âą1,5% wskazaĹ&#x201E; pomiaru przepĹ&#x201A;ywu masowego: dla cieczy Âą1,5% wskazaĹ&#x201E;, dla gazĂłw i pary Âą2% wskazaĹ&#x201E; pomiaru temperatury: Âą1 °C pomiaru ciĹ&#x203A;nienia: Âą0,3% zakresu wyznaczania gÄ&#x2122;stoĹ&#x203A;ci: dla cieczy Âą0,3% wskazaĹ&#x201E;, dla gazĂłw i pary Âą0,5% wskazaĹ&#x201E; powtarzalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;: dla pomiaru przepĹ&#x201A;ywu objÄ&#x2122;toĹ&#x203A;ciowego: Âą0,1% wskazaĹ&#x201E; dla pomiaru przepĹ&#x201A;ywu masowego: Âą0,2% wskazaĹ&#x201E; dla pomiaru temperatury: Âą0,1 °C dla pomiaru ciĹ&#x203A;nienia: Âą0,05% zakresu dla wyznaczania gÄ&#x2122;stoĹ&#x203A;ci: Âą0,1% wskazaĹ&#x201E;

DN 15â&#x20AC;&#x201C;DN 3000

od DN 15 do DN 150

od DN 50

nie dotyczy

do 1050 bar

do 100 barów (na specjalne şyczenie do 275 barów)

Modbus RTU,BACnet MS/TP, BACnet MS/TP, 10/100 Base-T (Ethernet/IP, BACnet/IP, Modbus TCP/IP) ModBus RTU I 10/100 Base-T (Ethernet/IP, BACnet/IP, Modbus TCP/IP)

2 analogowe 4â&#x20AC;&#x201C;20 mA, impulsowe, HART, Modbus RTU

1Â lub 3Â analogowe, 1Â lub 3Â alarmowe, impulsowe, HART lub Modbus RTU

dwukierunkowy do 12 m/s

/ 2 <

â&#x20AC;&#x201C;40 °C do +176 °C

dĹ&#x201A;ym w stosunku do kierunku przepĹ&#x201A;ywu pĹ&#x201A;ynu. Z kolei wiÄ&#x2122;ksze natÄ&#x2122;Ĺźenia przepĹ&#x201A;ywu wykorzystujÄ&#x2026; Ĺ&#x201A;opatki Ĺ&#x203A;rubowe obracajÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; wokĂłĹ&#x201A; osi zgodnie z osiÄ&#x2026; przepĹ&#x201A;ywu.

PrzepĹ&#x201A;ywomierze wirowe do pomiaru gazĂłw typu insert firmy Antykor Controls montuje siÄ&#x2122; na rurach o Ĺ&#x203A;rednicach od DN 80 do DN 300. Klasa ciĹ&#x203A;nieniowa to PN 16, przy dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ci 2%. Do wyboru sÄ&#x2026; przyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza gwintowane lub koĹ&#x201A;nierzowe. Temperatura medium wynosi od â&#x20AC;&#x201C;28 °C do 150 °C, przy temperaturze otoczenia â&#x20AC;&#x201C;28 °C do 70 °C i przy maksymalnym ciĹ&#x203A;nieniu 1,7 MPa. Do wykorzystania jest wyjĹ&#x203A;cie analogowe 4â&#x20AC;&#x201C;20 mA i impulsowe. Zakres 4/2017

, . , 1333

25

TEMAT NUMERU pracy wynosi od 0,6 m/s do 5,5 m/s. CzÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci zwilĹźane sÄ&#x2026; wykonane ze stali KO. MoĹźliwe opcje to: wykonanie EEx ib IIB T4 wg ATEX (gazy); czujnik temperatury do pomiaru masowego; licznik; wykonanie rozdzielne.

PrzepĹ&#x201A;ywomierze wirowe typu LXW przeznaczone sÄ&#x2026; do pomiaru mediĂłw w zamkniÄ&#x2122;tych instalacjach rurociÄ&#x2026;gowych. MogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; stosowane dla cieczy o liczbach Reynoldsa: dla DN 25â&#x20AC;&#x201C;DN 100 â&#x20AC;&#x201C; od 2 Ă&#x2014; 104 do 7 Ă&#x2014; 106 oraz dla DN 150â&#x20AC;&#x201C;DN 300 â&#x20AC;&#x201C; od 4 Ă&#x2014; 104 do 7 Ă&#x2014; 106. Maksymalne ciĹ&#x203A;nienie robocze to 1,6â&#x20AC;&#x201C;32 MPa. Z kolei temperatura medium dla wersji w wykonaniu kompaktowym wynosi od â&#x20AC;&#x201C;40 oC do 150 oC oraz od â&#x20AC;&#x201C;40 oC do 200 oC dla wersji rozĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznej.

PrzepĹ&#x201A;ywomierze ultradĹşwiÄ&#x2122;kowe PrzepĹ&#x201A;ywomierze ultradĹşwiÄ&#x2122;kowe realizujÄ&#x2026; pomiar prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci przepĹ&#x201A;ywu medium przez okreĹ&#x203A;lonÄ&#x2026; powierzchniÄ&#x2122; prostopadĹ&#x201A;Ä&#x2026; do kierunku przepĹ&#x201A;ywu.

ZaletÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; ultradĹşwiÄ&#x2122;kowych jest pomiar bezkontaktowy, co szczegĂłlnie sprawdza siÄ&#x2122; dla cieczy silnie agresywnych lub przy duĹźych ciĹ&#x203A;nieniach.

,.+ . , .

26

, . , .

Na uwagÄ&#x2122; zasĹ&#x201A;uguje wysoki poziom trwaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci i moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; montaĹźu w juĹź istniejÄ&#x2026;cych instalacjach. DziÄ&#x2122;ki temu ukĹ&#x201A;ad pomiarowy moĹźe byÄ&#x2021; zainstalowany bez koniecznoĹ&#x203A;ci zatrzymywania procesu. NaleĹźy podkreĹ&#x203A;liÄ&#x2021;, Ĺźe pomiar ultradĹşwiÄ&#x2122;kowy nie powoduje spadku ciĹ&#x203A;nienia w instalacji.

W przepĹ&#x201A;ywomierzach ultradĹşwiÄ&#x2122;kowych wykorzystuje siÄ&#x2122; pomiar róşnicy czasĂłw przejĹ&#x203A;cia fali ultradĹşwiÄ&#x2122;kowej wywoĹ&#x201A;anej efektem Dopplera. Fala emitowana jest naprzemiennie miÄ&#x2122;dzy dwoma czujnikami umieszczonymi na rurociÄ&#x2026;gu. JeĹźeli przepĹ&#x201A;yw zostanie zatrzymany to czas przejĹ&#x203A;cia fali w dwĂłch kierunkach bÄ&#x2122;dzie jednakowy. Z kolei, gdy fala rozejdzie siÄ&#x2122; przeciwnie w stosunku do pĹ&#x201A;ynÄ&#x2026;cej cieczy zmniejszy siÄ&#x2122; prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; propagacji w odniesieniu do kierunku zgodnego z ruchem cieczy. Róşnica czasĂłw przejĹ&#x203A;cia mierzona przez przepĹ&#x201A;ywomierz jest proporcjonalna do prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci cieczy w rurociÄ&#x2026;gu.

UwzglÄ&#x2122;dniajÄ&#x2026;c profil i pole przekroju

poprzecznego rury moĹźna wyznaczyÄ&#x2021; objÄ&#x2122;toĹ&#x203A;Ä&#x2021; strumienia.

PrzepĹ&#x201A;ywomierz ultradĹşwiÄ&#x2122;kowy TransPort PT900 firmy GE Oil & Gas znajduje zastosowanie do pomiaru przepĹ&#x201A;ywu wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ci cieczy (woda chĹ&#x201A;odzÄ&#x2026;ca i grzewcza, napoje, chemikalia, olej napÄ&#x2122;dowy, wÄ&#x2122;glowodory, a takĹźe ropa naftowa, glikol, Ĺ&#x203A;cieki i woda). Warto zwrĂłciÄ&#x2021; uwagÄ&#x2122; na zdalny monitoring oraz konfiguracjÄ&#x2122; przepĹ&#x201A;ywomierza za pomocÄ&#x2026; tabletu (poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie Bluetooth). WybieraÄ&#x2021; moĹźna miÄ&#x2122;dzy rozwiÄ&#x2026;zaniem jednolub dwukanaĹ&#x201A;owym. Szybka odpowiedĹş oraz dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; osiÄ&#x2026;gajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; 1% wartoĹ&#x203A;ci mierzonej (dla Ĺ&#x203A;rednic ÂłDN 50) to zalety TransPort PT900.

Do przechowywania danych przeznaczona jest pamiÄ&#x2122;Ä&#x2021; o pojemnoĹ&#x203A;ci 8 GB. Opcjonalnie urzÄ&#x2026;dzenie moĹźe mierzyÄ&#x2021; energiÄ&#x2122;. Do wyboru sÄ&#x2026; gĹ&#x201A;owice pomiarowe od DN 15 do DN 600, opcjonalnie do DN 7500. Do wymiany danych sĹ&#x201A;uĹźy komunikacja Modbus RS-485, port micro-USB oraz wyjĹ&#x203A;cia: analogowe 4â&#x20AC;&#x201C;20 mA, impulsowe, czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ciowe, alarmowe.

PrzepĹ&#x201A;ywomierze elektromagnetyczne PrzepĹ&#x201A;ywomierze elektromagnetyczne sÄ&#x2026; przyrzÄ&#x2026;dami do pomiaru prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci przepĹ&#x201A;ywu medium przez okreĹ&#x203A;lonÄ&#x2026; powierzchniÄ&#x2122;, prostopadĹ&#x201A;Ä&#x2026; do kierunku pola magnetycznego.

Wykorzystuje siÄ&#x2122; przy tym zjawisko indukcji elektromagnetycznej Faradaya.

Zgodnie z tym prawem przewodnik, ktĂłry porusza siÄ&#x2122; w polu magnetycznym indukuje siĹ&#x201A;Ä&#x2122; elektromotorycznÄ&#x2026;.

ZaleĹźy ona od natÄ&#x2122;Ĺźenia pola magnetycznego oraz prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci ruchu przewodnika. Przy pomiarze przepĹ&#x201A;ywu metodÄ&#x2026; elektromagnetycznÄ&#x2026; przewodnikiem jest ciecz. NaleĹźy pamiÄ&#x2122;taÄ&#x2021;, Ĺźe pomiar tÄ&#x2026; metodÄ&#x2026; wymaga nie tylko medium przewodzÄ&#x2026;cego ale rĂłwnieĹź izolowanej elektrycznie powierzchni rury pomiarowej. SiĹ&#x201A;a elektromotoryczna mierzona jest miÄ&#x2122;dzy elektrodami pomiarowymi umieszczonymi na wewnÄ&#x2122;trznej powierzchni wykĹ&#x201A;adziny.

DziÄ&#x2122;ki wytwarzaniu pola magnetycznego przez prÄ&#x2026;d staĹ&#x201A;y z róşnÄ&#x2026; biegunowoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; zapewniona jest staAUTOMATYKA

TEMAT NUMERU bilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; punktu zerowego. DuĹźy wpĹ&#x201A;yw na pomiar majÄ&#x2026; wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ci medium.

Do zalet elektromagnetycznego pomiaru przepĹ&#x201A;ywu naleĹźy zaliczyÄ&#x2021; brak wpĹ&#x201A;ywu gÄ&#x2122;stoĹ&#x203A;ci, ciĹ&#x203A;nienia i lepkoĹ&#x203A;ci oraz temperatury produktu. MoĹźna mierzyÄ&#x2021; materiaĹ&#x201A;y o wysokim poziomie koncentracji ciaĹ&#x201A; staĹ&#x201A;ych, takie jak np. masy celulozowe czy szlamy kopalniane. PrzepĹ&#x201A;ywomierze elektromagnetyczne nie majÄ&#x2026; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci ruchomych i nie wprowadzajÄ&#x2026; do instalacji spadku ciĹ&#x203A;nienia. NaleĹźy zwrĂłciÄ&#x2021; uwagÄ&#x2122; na wysoki poziom dynamiki pomiaru, niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i stabilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dĹ&#x201A;ugoterminowÄ&#x2026;.

PrzepĹ&#x201A;ywomierze elektromagnetyczne MAGFLO z oferty firmy Siemens sÄ&#x2026; zbudowane z czujnika przepĹ&#x201A;ywu i przetworniku sygnaĹ&#x201A;u. Zastosowanie znajdujÄ&#x2026; tu cztery typy przetwornikĂłw: MAG5000, MAG6000, MAG6000I, MAG8000 oraz nastÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;ce typy czujnikĂłw: MAG1100, MAG1100 F, MAG3100, MAG3100P, MAG5100W. Dowolny czujnik moĹźna dobraÄ&#x2021; do pracy z dowolnym przetwornikiem (oprĂłcz MAG8000 z zasilaniem bateryjnym). Tym sposobem zyskuje siÄ&#x2122; rozwiÄ&#x2026;zanie Ĺ&#x203A;ciĹ&#x203A;le dopasowane do wymagaĹ&#x201E; konkretnej aplika-

, . , , . > .

wak unosi siÄ&#x2122; do poĹ&#x201A;oĹźenia, w ktĂłrym dochodzi do rĂłwnowaĹźenia siĹ&#x201A; â&#x20AC;&#x201C; ciÄ&#x2122;ĹźkoĹ&#x203A;ci pĹ&#x201A;ywaka, tarcia, wyporu. WaĹźne jest aby pĹ&#x201A;ywak miaĹ&#x201A; masÄ&#x2122; powodujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; jego zanurzenie w nieruchomym pĹ&#x201A;ynie. Na Ĺ&#x203A;cianie rury znajduje siÄ&#x2122; skala opisywana w jednostkach natÄ&#x2122;Ĺźenia przepĹ&#x201A;ywu. Na siĹ&#x201A;Ä&#x2122; tarcia wpĹ&#x201A;ywa rodzaj pĹ&#x201A;ynu. Z kolei przekrĂłj szczeliny miÄ&#x2122;dzy wewnÄ&#x2122;trznÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;cianÄ&#x2026; rury a pĹ&#x201A;ywakiem wpĹ&#x201A;ywa na szybkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przepĹ&#x201A;ywu. Wraz z rozszerzaniem siÄ&#x2122; rury ku gĂłrze wzrasta przekrĂłj szcze-

â&#x20AC;&#x201A;NA ETAPIE WYBORU ODPOWIEDNIEGO PRZEPĹ YWOMIERZA W PIERWSZEJ KOLEJNOĹ&#x161;CI TRZEBA OKREĹ&#x161;LIÄ&#x2020; CZY POMIAR BÄ&#x2DC;DZIE WYKORZYSTYWANY DO ROZLICZEĹ&#x192; CZY NA POTRZEBY TECHNOLOGICZNE.

/ 2 $ 4 4

cji. Ponadto w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od potrzeb dobiera siÄ&#x2122; urzÄ&#x2026;dzenie w wersji z obudowÄ&#x2026; kompaktowÄ&#x2026;, gdzie przetwornik znajduje siÄ&#x2122; bezpoĹ&#x203A;rednio na czujniku lub w wersji rozĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznej z przetwornikiem poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonym z czujnikiem za pomocÄ&#x2026; specjalnych przewodĂłw.

Rotametry Rotametry sÄ&#x2026; przepĹ&#x201A;ywomierzami pĹ&#x201A;ywakowymi. UrzÄ&#x2026;dzenia tego typu to szklane rury rozszerzajÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; ku gĂłrze. W rurze jest umieszczony pĹ&#x201A;ywak. W efekcie ruchu pĹ&#x201A;ynu pĹ&#x201A;y4/2017

liny, natomiast w momencie zwiÄ&#x2122;kszenia przepĹ&#x201A;ywĂłw pĹ&#x201A;ywak przyjmuje coraz wyĹźsze poĹ&#x201A;oĹźenie. WartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; mierzonego natÄ&#x2122;Ĺźenia przepĹ&#x201A;ywu jest wskazywana przez najszerszÄ&#x2026; krawÄ&#x2122;dĹş pĹ&#x201A;ywaka. SygnaĹ&#x201A; elektryczny proporcjonalny do wartoĹ&#x203A;ci pomiaru jest generowany przez odpowiednie przetworniki. W takim przypadku pĹ&#x201A;ywak wykonuje siÄ&#x2122; z materiaĹ&#x201A;Ăłw ferromagnetycznych.

Rotametry metalowe M21 Tecfluid zaprojektowano z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o pomiarze przepĹ&#x201A;ywĂłw cieczy, gazĂłw i pary o ni-

skich wartoĹ&#x203A;ciach. UrzÄ&#x2026;dzenia tego typu bardzo dobrze sprawdzajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; do pomiaru medium o wysokiej temperaturze i znacznym ciĹ&#x203A;nieniu, Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznie z mediami agresywnymi. UrzÄ&#x2026;dzenie w caĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci jest wykonane ze stali nierdzewnej SS316L. PrzepĹ&#x201A;ywy mogÄ&#x2026; wynosiÄ&#x2021; 0,4 l/hâ&#x20AC;&#x201C;1000 l/h (woda) oraz 12 Nl/hâ&#x20AC;&#x201C;0 Nm3/h (powietrze). Jako sygnaĹ&#x201A;y wyjĹ&#x203A;ciowe jest dostÄ&#x2122;pna pÄ&#x2122;tla prÄ&#x2026;dowa 4â&#x20AC;&#x201C;20 mA oraz opcjonalnie protokĂłĹ&#x201A; HART. Rotametry tego typu znajdujÄ&#x2026; zastosowanie m.in. do kontroli oraz pomiaru przepĹ&#x201A;ywu cieczy i gazĂłw w maszynach, laboratoriach badawczych i kontrolnych w przemyĹ&#x203A;le chemicznym i farmaceutycznym oraz w stacjach uzdatniania wody.

Jak dokonaÄ&#x2021; wyboru Na etapie wyboru odpowiedniego przepĹ&#x201A;ywomierza w pierwszej kolejnoĹ&#x203A;ci trzeba okreĹ&#x203A;liÄ&#x2021; czy pomiar bÄ&#x2122;dzie wykorzystywany do rozliczeĹ&#x201E; czy na potrzeby technologiczne.

WaĹźny jest rĂłwnieĹź poziom dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ci pomiaru oraz rodzaj informacji wyjĹ&#x203A;ciowych. WybĂłr odpowiedniego rozwiÄ&#x2026;zania zaleĹźy od odpowiedzi na pytania, sformuĹ&#x201A;owane wedĹ&#x201A;ug powyĹźszych kryteriĂłw.

JeĹźeli potrzebne jest dokĹ&#x201A;adne dozowanie masy przepĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026;cej cieczy to dobrym rozwiÄ&#x2026;zaniem bÄ&#x2122;dzie przepĹ&#x201A;ywomierz masowy Coriolisa.

PrzyrzÄ&#x2026;dy pomiarowe tego typu cechuje wysoki poziom dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ci oraz bezpoĹ&#x203A;redni pomiar masy, przez co spektrum jego zastosowania obejmuje przede wszystkim przemysĹ&#x201A; spo27

TEMAT NUMERU

ROĹ&#x161;NIE RYNEK PRZEPĹ YWOMIERZY ULTRADĹšWIÄ&#x2DC;KOWYCH MARCIN KUBAT, SALES MANAGER W BADGER METER EUROPE Obecnie najwiÄ&#x2122;kszym zainteresowaniem na rynku cieszÄ&#x2026; siÄ&#x2122; przepĹ&#x201A;ywomierze ultradĹşwiÄ&#x2122;kowe. Ich gĹ&#x201A;ĂłwnÄ&#x2026; zaletÄ&#x2026; jest moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; bezinwazyjnego pomiaru przepĹ&#x201A;ywu, co znacznie redukuje koszty zwiÄ&#x2026;zane z ich instalacjÄ&#x2026; i wdroĹźeniem. Nie powodujÄ&#x2026; spadkĂłw ciĹ&#x203A;nienia i nie majÄ&#x2026; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci zuĹźywajÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122;, co eliminuje koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przeprowadzania okresowych przeglÄ&#x2026;dĂłw.

WybierajÄ&#x2026;c przepĹ&#x201A;ywomierze ultradĹşwiÄ&#x2122;kowe nie musimy siÄ&#x2122; rĂłwnieĹź martwiÄ&#x2021; o dobĂłr materiaĹ&#x201A;u pod kÄ&#x2026;tem odpornoĹ&#x203A;ci chemicznej. NiebywaĹ&#x201A;Ä&#x2026; zaletÄ&#x2026; jest moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zastosowania ich jako ciepĹ&#x201A;omierze w komplecie z przylgowymi czujnikami temperatury. Poza standardowymi sygnaĹ&#x201A;ami wyjĹ&#x203A;ciowymi 4â&#x20AC;&#x201C;20Â mA i wyjĹ&#x203A;ciem impulsowym, uzupeĹ&#x201A;nieniem funkcjonalnoĹ&#x203A;ci jest moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wykorzystania moduĹ&#x201A;Ăłw komunikacji Modbus,

Ĺźywczy. SÄ&#x2026; rĂłwnieĹź aplikacje, w ktĂłrych przepĹ&#x201A;ywomierze masowe nie sprawdzÄ&#x2026; siÄ&#x2122;, np. z racji tego, Ĺźe wyciÄ&#x2122;cie fragmentu instalacji i zamontowanie przyrzÄ&#x2026;du pomiarowego moĹźe spowodowaÄ&#x2021; nadmierny spadek ciĹ&#x203A;nienia. NaleĹźy mieÄ&#x2021; na uwadze fakt, Ĺźe przepĹ&#x201A;ywomierze Coriolisa sÄ&#x2026; stosunkowo drogie, a ich maksymalne Ĺ&#x203A;rednice wynoszÄ&#x2026; DN 250.

W aplikacjach wymagajÄ&#x2026;cych pomiaru iloĹ&#x203A;ci energii w parze wodnej sprawdzÄ&#x2026; siÄ&#x2122; przepĹ&#x201A;ywomierze wirowe. WaĹźna jest uniwersalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; tej metody pomiarowej w odniesieniu zarĂłwno do pary wodnej, jak i gazĂłw oraz cieczy o temperaturze do 400 °C. W przypadku pomiaru przepĹ&#x201A;ywu pary wodnej nie ma potrzeby zabudowy dodatkowych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;.

Ich zaletami sÄ&#x2026; rĂłwnieĹź niskie koszty montaĹźu, serwisu i eksploatacji, a ryzyko wystÄ&#x2026;pienia wycieku jest

, . , ?

28

BacNet lub EtherNet/IP i poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia wiÄ&#x2122;kszej liczby przepĹ&#x201A;ywomierzy w sieÄ&#x2021;. Wersje przenoĹ&#x203A;ne przepĹ&#x201A;ywomierzy pozwalajÄ&#x2026; na sprawdzanie przepĹ&#x201A;ywĂłw w trakcie trwania procesu oraz umoĹźliwiajÄ&#x2026; zapis wynikĂłw pomiaru i ewaluacjÄ&#x2122; na ich podstawie. PrzepĹ&#x201A;ywomierze ultradĹşwiÄ&#x2122;kowe sÄ&#x2026; stosowane na szerokÄ&#x2026; skalÄ&#x2122; w aplikacjach ogrzewania i chĹ&#x201A;odzenia, przy sprawdzaniu wydajnoĹ&#x203A;ci pomp, w automatyce budynkowej, w przemyĹ&#x203A;le spoĹźywczym, farmaceutycznym i ciepĹ&#x201A;owniczym. Szacuje siÄ&#x2122;, Ĺźe skumulowany wskaĹşnik wzrostu sprzedaĹźy przepĹ&#x201A;ywomierzy ultradĹşwiÄ&#x2122;kowych w tych segmentach wyniesie 6,4% Ĺ&#x203A;redniorocznie w latach 2016â&#x20AC;&#x201C;2021.

zmniejszone do minimum. NiektĂłre przepĹ&#x201A;ywomierze wirowe mierzÄ&#x2026; rĂłwnieĹź ciĹ&#x203A;nienie i temperaturÄ&#x2122;. W efekcie pomiar energii pary bazuje tylko na jednym przyrzÄ&#x2026;dzie pomiarowym, natomiast czujnik temperatury i ciĹ&#x203A;nienia umoĹźliwia wykonanie pomiaru przepĹ&#x201A;ywu gazu z peĹ&#x201A;nÄ&#x2026; kompensacjÄ&#x2026;, zapewniajÄ&#x2026;c ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;Ä&#x2026; informacjÄ&#x2122; o gÄ&#x2122;stoĹ&#x203A;ci medium.

JeĹźeli celem aplikacji jest jedynie potrzeba stwierdzenia obecnoĹ&#x203A;ci medium w rurociÄ&#x2026;gu i nie ma przy tym moĹźliwoĹ&#x203A;ci przeciÄ&#x2122;cia instalacji, to warto zastosowaÄ&#x2021; przepĹ&#x201A;ywomierze ultradĹşwiÄ&#x2122;kowe. UmoĹźliwiajÄ&#x2026; one pomiar przepĹ&#x201A;ywu zarĂłwno cieczy, jak i gazĂłw. Zatem w tym przypadku najistotniejszy jest pomiar bezinwazyjny, ktĂłry przeprowadza siÄ&#x2122; przez Ĺ&#x203A;cianÄ&#x2122; rury. WĂłwczas moĹźna wykonywaÄ&#x2021; pomiar bez wzglÄ&#x2122;du na wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; ciĹ&#x203A;nienia i przy wysokich temperaturach

do 550 °C. Taki sposĂłb pomiaru przepĹ&#x201A;ywu cieszy siÄ&#x2122; duĹźÄ&#x2026; popularnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; w instalacjach, gdzie wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026; trudnoĹ&#x203A;ci pomiarowe ze wzglÄ&#x2122;du na rurociÄ&#x2026;gi o duĹźych Ĺ&#x203A;rednicach, zwĹ&#x201A;aszcza w gĂłrnictwie gazowym i wÄ&#x2122;glowym, a takĹźe w przemyĹ&#x203A;le chemicznym i petrochemicznym. PrzepĹ&#x201A;ywomierze ultradĹşwiÄ&#x2122;kowe bardzo czÄ&#x2122;sto wykorzystuje siÄ&#x2122; jako przyrzÄ&#x2026;dy kontrolne.

Ponadto urzÄ&#x2026;dzenia tego typu sÄ&#x2026; czÄ&#x2122;sto montowane w systemach rozliczeniowych energii cieplnej.

Z kolei przepĹ&#x201A;ywomierze termiczne masowe znajdujÄ&#x2026; zastosowanie do analizy sprÄ&#x2122;Ĺźonego powietrza, do wykonywania bilansĂłw przepĹ&#x201A;ywu.

Takie przepĹ&#x201A;ywomierze bardzo czÄ&#x2122;sto montuje siÄ&#x2122; w rurociÄ&#x2026;gach gazu.

WykorzystujÄ&#x2026;c zasadÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;ciĹ&#x203A;liwoĹ&#x203A;ci gazu pomiar ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;y polega na pomiarze masy lub objÄ&#x2122;toĹ&#x203A;ci skompensowanej. Pomiar przepĹ&#x201A;ywu masowego

,.+ , * . , . ,

AUTOMATYKA

,.+ , * . , . ,.

wykonywany jest bezpoĹ&#x203A;rednio, bez dodatkowych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;. W tym przypadku istotna jest moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pomiaru przepĹ&#x201A;ywu w szerokim zakresie Ĺ&#x203A;rednicy rurociÄ&#x2026;gu.

/ 2 ' ) 4

Podsumowanie PoniewaĹź przepĹ&#x201A;yw stanowi ruch pĹ&#x201A;ynĂłw, czÄ&#x2122;sto charakteryzowany jest tzw. metodÄ&#x2026; Eulera, wykorzystujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; ksztaĹ&#x201A;t pola prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci pĹ&#x201A;ynu, bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;cego zaleĹźnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci od wspĂłĹ&#x201A;rzÄ&#x2122;dnych przestrzennych i czasu.

Zgodnie z wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ciami kinematyki moĹźna wyróşniÄ&#x2021; cztery rodzaje przepĹ&#x201A;ywu â&#x20AC;&#x201C; stacjonarny, laminarny, turbulentny i potencjalny.

W przypadku przepĹ&#x201A;ywu stacjonarnego (ustalonego) prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w kaĹźdym punkcie obszaru zajÄ&#x2122;tego przez pĹ&#x201A;yn nie zmienia siÄ&#x2122; w czasie. Zgodnie z takim zaĹ&#x201A;oĹźeniem rĂłwnania NavieraStokesa i ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci przepĹ&#x201A;ywu, ktĂłre opisujÄ&#x2026; ruch pĹ&#x201A;ynu majÄ&#x2026; prostsze formy. Z kolei przepĹ&#x201A;yw laminarny, czyli warstwowy wykorzystuje zespĂłĹ&#x201A; warstw przemieszczajÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; jedna wzglÄ&#x2122;dem drugiej bez ich mieszania (wirĂłw).

Taki przepĹ&#x201A;yw zazwyczaj jest obecny przy maĹ&#x201A;ych prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ciach przepĹ&#x201A;ywu pĹ&#x201A;ynu lub dla pĹ&#x201A;ynu o duĹźej lepkoĹ&#x203A;ci.

Bezwymiarowym parametrem decydujÄ&#x2026;cym o laminarnoĹ&#x203A;ci lub o obecnoĹ&#x203A;ci turbulencji jest liczba Reynoldsa.

O przepĹ&#x201A;ywie turbulentnym (wirowym) mĂłwi siÄ&#x2122; natomiast w przypadku, gdy w pĹ&#x201A;ynie dochodzi do wymieszania i powstania wirĂłw. PrzepĹ&#x201A;yw turbulentny jest zmienny w czasie, a prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; nie ma wtedy postaci prostej funkcji poĹ&#x201A;oĹźenia. MoĹźna wprowadziÄ&#x2021; tu uĹ&#x203A;rednione wartoĹ&#x203A;ci opisujÄ&#x2026;ce przepĹ&#x201A;yw oraz Ĺ&#x203A;rednie i standardowe odchylenia. JeĹźeli pĹ&#x201A;yn jest nielepki i ma przepĹ&#x201A;yw bezwirowy to taki przepĹ&#x201A;yw nazywany jest potencjalnym ze wzglÄ&#x2122;du na to, Ĺźe prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; stanowi pole potencjalne.

(#' #DC

R E K L A M A

2QOKCT RT\GRÄ&#x152;[YW K TGIWNCELC

Badger Meter Europe Eastern Europe Branch Office ul. Korfantego 6 | 44-193 KnurĂłw tel. +48 32 236 8787 E-mail: biuro@badgermeter.com www.badgermeter.de

turbinowe

TEMAT NUMERU

Innowacyjny pomiar

przepĹ&#x201A;ywu gazu PrzepĹ&#x201A;ywomierz FT1 z czujnikiem DDC-Sensor Wielu klientĂłw poszukuje uniwersalnego i szybkiego w do ,F , , . A .

, 2 *. .-@H ,

. , + 4 > /'I # $ , . , /#0 . A , - +

6 + -F & 6 I2

30

T

echnologia DDC-Sensor firmy FOX Thermal Instruments jest najnowoczeĹ&#x203A;niejszym rozwiÄ&#x2026;zaniem w termicznych przepĹ&#x201A;ywomierzach masowych gazu. Czujnik DDC-Sensor, w odróşnieniu od innych tego typu urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; z obwodem analogowym stosowanych w przepĹ&#x201A;ywomierzach termicznych, jest czujnikiem cyfrowym poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonym interfejsem bezpoĹ&#x203A;rednio z mikroprocesorem przetwornika. Takie rozwiÄ&#x2026;zanie umoĹźliwia szybsze i bardziej elastyczne dziaĹ&#x201A;anie oraz programowanie. Czujnik DDC-Sensor bardzo szybko i dokĹ&#x201A;adnie reaguje na wszelkie zmiany wielkoĹ&#x203A;ci procesowych (przepĹ&#x201A;yw gazu, ciĹ&#x203A;nienie i temperatura), dziÄ&#x2122;ki czemu przepĹ&#x201A;yw masowy gazu, przepĹ&#x201A;yw sumaryczny i temperatura sÄ&#x2026; precyzyjnie okreĹ&#x203A;lone.

Czujnik stanowi technologicznÄ&#x2026; platformÄ&#x2122; do dokĹ&#x201A;adnych przeliczeĹ&#x201E; korelacji gazĂłw, co umoĹźliwia dostarczenie w pojedynczym urzÄ&#x2026;dzeniu charakterystyki kalibracji dla kilkunastu powszechnie wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;cych gazĂłw i ich mieszanin. Wyboru mierzonego gazu uĹźytkownik dokonuje, uĹźywajÄ&#x2026;c menu Gas-SelectX. PrzepĹ&#x201A;ywomierz FT1 firmy P R O M O C J A

FOX Thermal Instruments, wraz z czujnikiem DDC-Sensor oraz zaawansowanym algorytmem korelacyjnym, jest wiÄ&#x2122;c dokĹ&#x201A;adnym, wielogazowym, termicznym, masowym przepĹ&#x201A;ywomierzem do gazĂłw.

DuĹźy wybĂłr i Ĺ&#x201A;atwe przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czanie Funkcja Gas-SelectX umoĹźliwia uĹźytkownikowi wybĂłr z dostÄ&#x2122;pnego zestawu kilkunastu powszechnie stosowanych gazĂłw lub mieszanin. DostÄ&#x2122;pny wybĂłr obejmuje: powietrze, argon, CO2, metan, gaz naturalny, azot, propan, hel, tlen, butan, wodĂłr oraz dowolnÄ&#x2026; mieszaninÄ&#x2122; trzech ze wspomnianych, przy czym uĹźytkownik moĹźe zaprogramowaÄ&#x2021; zawartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; procentowÄ&#x2026; kaĹźdego gazu w mieszaninie (suma zawartoĹ&#x203A;ci musi byÄ&#x2021; rĂłwna 100%).

ZastrzeĹźony algorytm przepĹ&#x201A;ywomierza zapewnia uĹźytkownikowi moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia gazu lub mieszaniny bezpoĹ&#x203A;rednio na instalacji zgodnie z potrzebami. NiezaleĹźnie od rodzaju mierzonego gazu â&#x20AC;&#x201C; czy to bÄ&#x2122;dzie gaz naturalny, powietrze, C02, czy gaz z fermentatora â&#x20AC;&#x201C; FT1 umoĹźliwia szybkÄ&#x2026; i Ĺ&#x201A;aAUTOMATYKA

TEMAT NUMERU tury przepĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026;cego gazu, natomiast drugi â&#x20AC;&#x201C; aktywny â&#x20AC;&#x201C; jest podgrzewany przez prÄ&#x2026;d generowany przez ukĹ&#x201A;ad elektroniczny w taki sposĂłb, aby utrzymywaÄ&#x2021; staĹ&#x201A;Ä&#x2026; róşnicÄ&#x2122; temperatury miÄ&#x2122;dzy czujnikami â&#x2C6;&#x2020;T. PobĂłr mocy elektrycznej, niezbÄ&#x2122;dnej do utrzymania staĹ&#x201A;ej â&#x2C6;&#x2020;T miÄ&#x2122;dzy czujnikiem aktywnym i pasywnym, jest funkcjÄ&#x2026; masowego przepĹ&#x201A;ywu gazu.

Zastosowana w czujnikach firmy FOX Thermal Instruments metoda utrzymywania staĹ&#x201A;ej, duĹźej róşnicy temperatury i bezpoĹ&#x203A;redniego podgrzewania czujnika aktywnego ma duĹźÄ&#x2026; przewagÄ&#x2122; nad czÄ&#x2122;sto stosowanÄ&#x2026; metodÄ&#x2026; z dodatkowym elementem grzewczym podgrzewanym staĹ&#x201A;a mocÄ&#x2026;. Zastosowanie tej metody pozwala uzyskaÄ&#x2021; niespotykanÄ&#x2026; w innych rozwiÄ&#x2026;zaniach stabilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, szeroki zakres pomiaru (w przypadku wykonaĹ&#x201E; specjalnych siÄ&#x2122;gajÄ&#x2026;cy nawet 1:1000), bardzo szybki czas reakcji czujnika oraz niewraĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na duĹźe zmiany ciĹ&#x203A;nienia i temperatury przepĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026;cego medium.

Cechy i wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ci twÄ&#x2026; reakcjÄ&#x2122; na zmieniajÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; wymagania przez naciĹ&#x203A;niÄ&#x2122;cie przycisku.

Szeroki wachlarz zastosowaĹ&#x201E; Elastyczne i szybkie dostosowywanie siÄ&#x2122; do wielu gazĂłw, moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; obrotu obudowy i wyĹ&#x203A;wietlacza oraz konfigurowanie za pomocÄ&#x2026; zaawansowanego darmowego oprogramowania sprawiajÄ&#x2026;, Ĺźe przepĹ&#x201A;ywomierz termiczny masowy FT1 moĹźe byÄ&#x2021; stosowany w bardzo zróşnicowanych instalacjach przemysĹ&#x201A;owych, Ĺ&#x203A;rodowiskowych i komercyjnych.

/ 2 % )

Zasada dziaĹ&#x201A;ania DziaĹ&#x201A;anie przepĹ&#x201A;ywomierzy termicznych oparte jest na zasadzie rozpraszania ciepĹ&#x201A;a przez przepĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026;cy gaz lub powietrze. IloĹ&#x203A;Ä&#x2021; rozpraszanego ciepĹ&#x201A;a jest zaleĹźna przede wszystkim od masy przepĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026;cego gazu i jego przewodnoĹ&#x203A;ci cieplnej.

Element pomiarowy przepĹ&#x201A;ywomierza FT1 skĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; z dwĂłch precyzyjnych platynowych czujnikĂłw temperatury, z ktĂłrych pierwszy jest czujnikiem pasywnym i sĹ&#x201A;uĹźy do pomiaru tempera4/2017

PrzepĹ&#x201A;ywomierz FT1 mierzy przepĹ&#x201A;yw gazu w jednostkach standardowych bez potrzeby kompensacji temperatury lub ciĹ&#x203A;nienia. Standardowo jest wyposaĹźony w izolowane wyjĹ&#x203A;cie 4â&#x20AC;&#x201C;20 mA oraz â&#x20AC;&#x201C; opcjonalnie â&#x20AC;&#x201C; impulsowe, RS-485 z Modbus RTU lub BACnet MS/TP. DostÄ&#x2122;pny jako opcja podĹ&#x203A;wietlany wyĹ&#x203A;wietlacz (2 linie Ă&#x2014; 16 znakĂłw z panelem konfiguracyjnym) dostarcza informacji o wielkoĹ&#x203A;ci przepĹ&#x201A;ywu i sumie przepĹ&#x201A;ywu, czasie pomiaru, temperaturze mierzonego gazu i alarmach. Wraz z panelem konfiguracyjnym umoĹźliwia peĹ&#x201A;nÄ&#x2026; konfiguracjÄ&#x2122; przepĹ&#x201A;ywomierza zgodnie z potrzebami uĹźytkownika w zakresie wyboru mierzonego gazu, ustawienia wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021;, Ĺ&#x203A;rednicy rurociÄ&#x2026;gu, filtrowania zakĹ&#x201A;ĂłceĹ&#x201E; i wielu innych.

PrzepĹ&#x201A;ywomierz FT1 jest wyposaĹźony w sondÄ&#x2122; typu insert do montaĹźu za pomocÄ&#x2026; naspawanego krĂłÄ&#x2021;ca žâ&#x20AC;? NPT (samouszczelniajÄ&#x2026;cy). Dostarczany wraz z przepĹ&#x201A;ywomierzem przeciwkrĂłciec zabezpiecza wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwÄ&#x2026; pozycjÄ&#x2122; sondy w rurociÄ&#x2026;gu. Sondy insert sÄ&#x2026; dostÄ&#x2122;pne dla rur o Ĺ&#x203A;rednicy 1,5â&#x20AC;? (38 mm) i wiÄ&#x2122;kszych. Wszystkie czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci zwilĹźane, majÄ&#x2026;ce kontakt z ga-

zem, sÄ&#x2026; wykonane ze stali KO typu 316.

W standardzie przepĹ&#x201A;ywomierz jest wyposaĹźony w port USB do konfiguracji za pomocÄ&#x2026; darmowego oprogramowania FT1 View.

FOX Thermal Instruments zapewnia certyfikowane procedury czyszczenia i przygotowania przepĹ&#x201A;ywomierza do pomiarĂłw przepĹ&#x201A;ywu czystego tlenu.

Do zaawansowanych wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ci przepĹ&#x201A;ywomierza FT1 naleĹźÄ&#x2026;: wyposaĹźenie w czujnik DDC-Sensor, technologia pomiaru wielu gazĂłw Gas-SelectX, zmiana pozycji gĹ&#x201A;owicy z moĹźliwym obrotem o ¹180°, oznaczenia CE, FM/ FMc, ATEX, IECEx, standardowe zasilanie 10â&#x20AC;&#x201C;30 V DC, weryfikowalna kalibracja NIST, bezpĹ&#x201A;atne oprogramowanie FT1 View, alarmy przekroczenia przepĹ&#x201A;ywu gĂłrnego i niskiego oraz spawane czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci zwilĹźane ze stali KO typu 316.

Co istotne, dostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; teĹź wykonania przeciwwybuchowe ATEX/IECECx.

Procedura Zero CAL-Check Z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o klientach wymagajÄ&#x2026;cych szybkiej i Ĺ&#x201A;atwej weryfikacji kalibracji na instalacji przepĹ&#x201A;ywomierz FT1 jest wyposaĹźony w procedurÄ&#x2122; Zero CAL-Check. Jest ona dostÄ&#x2122;pna poprzez panel konfiguracyjny z wyĹ&#x203A;wietlaczem lub oprogramowanie FT1 View. Test kalibracji trwa mniej niĹź piÄ&#x2122;Ä&#x2021; minut, a jego wynikiem jest komunikat pozytywny lub negatywny. Negatywny oznacza silne zanieczyszczenie czujnika pomiarowego lub koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; rekalibracji urzÄ&#x2026;dzenia. JeĹ&#x203A;li test Zero CAL-Check jest przeprowadzony za pomocÄ&#x2026; oprogramowania FT1 View, to jego wynikiem jest Certyfikat Weryfikacji Kalibracji z moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; jego wydruku. Certyfikat zawiera m.in. datÄ&#x2122; i czas wykonania testu oraz wersje firmwareâ&#x20AC;&#x2122;u, a takĹźe numer seryjny przepĹ&#x201A;ywomierza.

Procedura weryfikacji kalibracji umoĹźliwia speĹ&#x201A;nienie wymagaĹ&#x201E; dotyczÄ&#x2026;cych jakoĹ&#x203A;ci i niezawodnoĹ&#x203A;ci pomiaru, bez koniecznoĹ&#x203A;ci deinstalacji oraz sprawdzenia na stacji wzorcowniczej.

NIVELCO POLAND Sp. z o.o.

2 , + 11 <4 116033 &

2 JK7L 783 K8 304 JK7L 783 KM K7 6 ) : ) 2 2 ) 2

31

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY

UrzÄ&#x2026;dzenia

transportu wewnÄ&#x2122;trznego w magazynach W dzisiejszych czasach zagadnienie magazynowania nabiera , , 4 , , F . F -? * A

,- + F+ , - A. A

. . , * 2 % + F A ,. + + , . , ?, . , * F+ ,. @

2 Krzysztof Jaroszewski

C

zÄ&#x2122;sto gotowe wyroby muszÄ&#x2026; zostaÄ&#x2021; odtransportowane do magazynu do czasu skompletowania caĹ&#x201A;ego zamĂłwienia odbiorcy, bÄ&#x2026;dĹş zamĂłwieĹ&#x201E; róşnych odbiorcĂłw, po to aby mogĹ&#x201A;y byÄ&#x2021; przewiezione jednym transportem. Z drugiej strony prowadzenie produkcji, w oparciu o bieĹźÄ&#x2026;ce dostawy surowcĂłw mogĹ&#x201A;oby okazaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; doĹ&#x203A;Ä&#x2021; ryzykowne w niektĂłrych branĹźach, z uwagi na mogÄ&#x2026;ce pojawiaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; przestoje produkcyjne spowodowane losowymi sytuacjami w opóźnieniach transportu.

Magazyny sÄ&#x2026; rĂłwnieĹź wykorzystywane jako Ĺ&#x203A;rodek umoĹźliwiajÄ&#x2026;cy lepsze rozdysponowanie dostaw. CzÄ&#x2122;sto bardziej ekonomicznym okazuje siÄ&#x2122; transport dĂłbr z wielokrotnym ich przeĹ&#x201A;adunkiem w magazynach, niĹź transportowanie danego dobra jednym Ĺ&#x203A;rodkiem transportu od poczÄ&#x2026;tku do koĹ&#x201E;ca. Dobrym przykĹ&#x201A;adem sÄ&#x2026; tutaj firmy spedycyjne, czy kurierskie, ktĂłre majÄ&#x2026; wiele magazynĂłw zlokalizowanych w róşnych, strategicznych z punktu widzenia geograficznego poĹ&#x201A;oĹźenia miejscach. Taka sieÄ&#x2021; magazynĂłw pozwala optymalnie wykorzystaÄ&#x2021; dostÄ&#x2122;pne zasoby transportowe.

Powszechnym jest wykorzystywanie magazynĂłw jako skĹ&#x201A;adowiska czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci zamiennych, bez ktĂłrych wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwie Ĺźaden zakĹ&#x201A;ad produkcyjny nie ma szansy sprawnie funkcjonowaÄ&#x2021;.

WedĹ&#x201A;ug potrzeb Magazyny mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; duĹźe i maĹ&#x201A;e. DziaĹ&#x201A;aÄ&#x2021; na zasadzie papierowego dokumentowania zawartoĹ&#x203A;ci lub w oparciu o nowoczesny skomputeryzowany system zarzÄ&#x2026;dzania klasy WMS (Warehouse Management System â&#x20AC;&#x201C; magazynowy system informatyczny). FuncjonowaÄ&#x2021; gĹ&#x201A;Ăłwnie z udziaĹ&#x201A;em zasobĂłw ludzkich 32

w strefie transportu, lub z dominujÄ&#x2026;cym wykorzystaniem róşnych Ĺ&#x203A;rodkĂłw technicznych.

W przypadku maĹ&#x201A;ych zakĹ&#x201A;adĂłw produkcyjnych czy warsztatĂłw sprawdzaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; moĹźe magazyn w formie minimalistycznej. NajczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej jest to jedno pomieszczenie, w ktĂłrym zarĂłwno surowce, wytworzone dobra, jak i czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci zamienne sÄ&#x2026; skĹ&#x201A;adowane razem, a zarzÄ&#x2026;dza tym jeden pracownik, niekoniecznie na caĹ&#x201A;y etat. Zastosowanie takiego podejĹ&#x203A;cia z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; nie bÄ&#x2122;dzie moĹźliwe w przypadku duĹźego zakĹ&#x201A;adu produkcyjnego, czy firmy spedycyjnej.

Tu z uwagi na duĹźy wolumen skĹ&#x201A;adowanych surowcĂłw, produktĂłw, czy teĹź magazynowanych czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci zamiennych i ich bogaty asortyment minimalistyczne podejĹ&#x203A;cie nie jest moĹźliwe. W tym wypadku potrzebne sÄ&#x2026; przestrzenie do magazynowania czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci zamiennych, surowcĂłw, byÄ&#x2021; moĹźe pĂłĹ&#x201A;produktĂłw, jak i dĂłbr czekajÄ&#x2026;cych na dalszy transport do innego miejsca skĹ&#x201A;adowania bÄ&#x2026;dĹş bezpoĹ&#x203A;rednio do odbiorcy koĹ&#x201E;cowego. W takim przypadku efektywne zarzÄ&#x2026;dzanie wszystkimi zasobami magazynu efektywne bÄ&#x2122;dzie tylko przy zastosowaniu odpowiednich systemĂłw wspomagajÄ&#x2026;cych.

Optymalizacja czasu i powierzchni Nowoczesne rozwiÄ&#x2026;zania z obszaru magazynowania ukierunkowane sÄ&#x2026; na optymalizacjÄ&#x2122; czasu dostÄ&#x2122;pu do zasobĂłw magazynowanych. Kluczowym zagadnieniem staje siÄ&#x2122; odpowiednie znakowanie, zarĂłwno powierzchni magazynowej, jak i magazynowanych towarĂłw, co wiÄ&#x2026;Ĺźe siÄ&#x2122; z kolei z eliminowaniem zasobĂłw ludzkich w obszarze transportowania towarĂłw.

AUTOMATYKA

Fot. Honeywell

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY InnÄ&#x2026; kwestiÄ&#x2026; jest optymalizacja wielkoĹ&#x203A;ci powierzchni wykorzystywanej do magazynowania. Do tego celu sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026; odpowiednie konstrukcje pĂłĹ&#x201A;ek magazynowych, czÄ&#x2122;sto wraz z systemami przesuwania towarĂłw miÄ&#x2122;dzy poziomami. Tym samym niepotrzebne stajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; wĂłzki transportujÄ&#x2026;ce, odbierajÄ&#x2026;ce towar z pĂłĹ&#x201A;ek. CzÄ&#x2122;sto stosowanym rozwiÄ&#x2026;zaniem sÄ&#x2026; takĹźe regaĹ&#x201A;y grawitacyjne, czy inne podobne rozwiÄ&#x2026;zania uĹ&#x201A;atwiajÄ&#x2026;ce pobranie towaru.

Gdy istnieje moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wysokiego skĹ&#x201A;adowania towarĂłw dobrym rozwiÄ&#x2026;zaniem mogÄ&#x2026; okazaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; magazyny samonoĹ&#x203A;ne. Ich cechÄ&#x2026; jest to, Ĺźe regaĹ&#x201A;y sÄ&#x2026; jednoczeĹ&#x203A;nie elementem konstrukcyjnym budynku. ZwiÄ&#x2122;kszenie powierzchni magazynowej moĹźna osiÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021; na przykĹ&#x201A;ad przez zastosowanie regaĹ&#x201A;Ăłw magazynowych o podwĂłjnej gĹ&#x201A;Ä&#x2122;bokoĹ&#x203A;ci skĹ&#x201A;adowania, ktĂłre pozwolÄ&#x2026; na skĹ&#x201A;adowanie dwĂłch palet lub innych jednostek SKU (ang. stock keeping unit) z kaĹźdej strony korytarza. Innym sposobem jest zastosowanie ukĹ&#x201A;adnic z pomostami przeĹ&#x201A;adunkowymi, ktĂłre oprĂłcz wzrostu przepustowoĹ&#x203A;ci magazynu pozwolÄ&#x2026; na zwiÄ&#x2122;kszenie zagÄ&#x2122;szczenia skĹ&#x201A;adowanych towarĂłw. Z kolei stosujÄ&#x2026;c system przesuwania regaĹ&#x201A;Ăłw moĹźna zagospodarowaÄ&#x2021; miejsca, ktĂłre w klasycznych konstrukcjach byĹ&#x201A;yby zarezerwowane dla korytarzy. PrzykĹ&#x201A;adem takiego rozwiÄ&#x2026;zania jest system Movirack (oferowany na polskim rynku przez firmÄ&#x2122; Mecalux), zapewniajÄ&#x2026;cy dostÄ&#x2122;p do róşnych regaĹ&#x201A;Ăłw z jednego korytarza roboczego. Zastosowanie regaĹ&#x201A;Ăłw przepĹ&#x201A;ywowych umoĹźliwia z kolei pracÄ&#x2122; w systemie FIFO (First In First Out), co pozwala na sprawne pozbywanie siÄ&#x2122; z magazynu produktĂłw o najkrĂłtszej dacie przydatnoĹ&#x203A;ci. Innym sposobem na sprawne magazynowanie produktĂłw moĹźe byÄ&#x2021; zastosowanie regaĹ&#x201A;Ăłw paletowych wjezdnych typu Drive-In lub Drive-Through. Jest to zespĂłĹ&#x201A; regaĹ&#x201A;Ăłw tworzÄ&#x2026;cych wewnÄ&#x2122;trzne korytarze towarowe z poziomami wyposaĹźonymi w szyny podtrzymujÄ&#x2026;ce palety.

Gwarantuje on kontrolÄ&#x2122; wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; i wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; Ĺ&#x201A;adunkĂłw, zgodnie z zasadÄ&#x2026; LIFO (Last In First Out) w przypadku regaĹ&#x201A;Ăłw typu drive-in lub FIFO dla regaĹ&#x201A;Ăłw typu drive-through. NadajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; one do skĹ&#x201A;a4/2017

dowania produktĂłw jednorodnych, np. gdy wystÄ&#x2122;puje duĹźa liczba palet na jednostkÄ&#x2122; magazynowÄ&#x2026;. Do magazynowania produktĂłw zastosowane mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; takĹźe regaĹ&#x201A;y typu push-back zapewniajÄ&#x2026;ce skĹ&#x201A;adowanie i manipulacjÄ&#x2122; paletami zgodnie z zasadÄ&#x2026; LIFO.

Windy towarowe oraz spiralne Sposobem na wykorzystanie rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; automatyki w obszarze magazynowania sÄ&#x2026; m.in. windy towarowe oraz spiralne. Do klasycznych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; naleĹźÄ&#x2026; taĹ&#x203A;mociÄ&#x2026;gi oraz przenoĹ&#x203A;niki róşnych typĂłw. Zastosowanie windy towarowej pozwala na szybkÄ&#x2026; i bezpiecznÄ&#x2026; dystrybucjÄ&#x2122; Ĺ&#x201A;adunkĂłw miÄ&#x2122;dzy poziomami. Na kaĹźdym z poziomĂłw towar jest uĹ&#x201A;oĹźony w miejscach zaĹ&#x201A;adunku lub rozĹ&#x201A;adunku, zaleĹźnie od wykonywanego zadania. Z kolei pionowe windy spiralne pozwalajÄ&#x2026; na oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; powierzchni. Innym sposobem usprawnienia przepĹ&#x201A;ywu towarĂłw w magazynie jest zastosowanie systemu ukĹ&#x201A;adnic magazynowych, ktĂłre obsĹ&#x201A;ugujÄ&#x2026; ruch palet. PozwalajÄ&#x2026; one obniĹźyÄ&#x2021; liczbÄ&#x2122; uĹźywanych przy transporcie wĂłzkĂłw widĹ&#x201A;owych. Zintegrowane w systemie informatycznym ukĹ&#x201A;adnice bezbĹ&#x201A;Ä&#x2122;dnie realizujÄ&#x2026; swoje zadania, a zautomatyzowanie procesĂłw zmniejsza ryzyko pomyĹ&#x201A;ek, typowych dla ludzi. JednoczeĹ&#x203A;nie skraca siÄ&#x2122; czas obsĹ&#x201A;ugi towarĂłw, w tym poszukiwania konkretnej palety. Dlatego teĹź zindywidualizowane urzÄ&#x2026;dzenia pobierajÄ&#x2026;ce, rozwiÄ&#x2026;zania samojezdne czy systemy satelitarne

przez ograniczenie kontaktu personelu z towarem pozwalajÄ&#x2026; na wyeliminowanie pomyĹ&#x201A;ek oraz zwiÄ&#x2122;kszenie zdolnoĹ&#x203A;ci przemieszczania produktĂłw czy szybkoĹ&#x203A;ci ich wydawania. RĂłwnoczeĹ&#x203A;nie obserwuje siÄ&#x2122; minimalizowanie ryzyka uszkodzeĹ&#x201E; mechanicznych towaru.

W przypadku magazynowania dokumentĂłw lub innych mniejszych przedmiotĂłw, szczegĂłlnie takich, do ktĂłrych dostÄ&#x2122;p powinien byÄ&#x2021; Ĺ&#x203A;ciĹ&#x203A;le sankcjonowany skuteczne okaĹźÄ&#x2026; siÄ&#x2122; automatyczne szafy magazynowe RFID. ChroniÄ&#x2026; one cenne przedmioty odpowiednio otagowane etykietami RFID, takie jak narzÄ&#x2122;dzia, przyrzÄ&#x2026;dy pomiarowe, dokumentacjÄ&#x2122; czy sprzÄ&#x2122;t IT. DostÄ&#x2122;p do ich zawartoĹ&#x203A;ci majÄ&#x2026; jedynie osoby wyposaĹźone w autoryzowanÄ&#x2026; kartÄ&#x2122; zbliĹźeniowÄ&#x2026; RFID, dziÄ&#x2122;ki czemu w systemie rejestrowana jest kaĹźda operacja pobierania i zwrotu. Szafy takie zapewniajÄ&#x2026; caĹ&#x201A;odobowÄ&#x2026; moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dostÄ&#x2122;pu do potrzebnych artykuĹ&#x201A;Ăłw, bez koniecznoĹ&#x203A;ci korzystania z usĹ&#x201A;ug magazyniera. DziÄ&#x2122;ki technologii RFID wykorzystanej do identyfikacji zarĂłwno zasobĂłw magazynu, jak i osĂłb wszelkie pobrania i zwroty do szafy magazynowej sÄ&#x2026; rejestrowane w postaci operacji magazynowych generujÄ&#x2026;cych na bieĹźÄ&#x2026;co odpowiednie dokumenty.

Zdalnie sterowane systemy transportu W nowoczesnych magazynach dÄ&#x2026;Ĺźy siÄ&#x2122; do osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cia jak najwiÄ&#x2122;kszego stopnia automatyzacji transportu. Ĺ&#x161;rodek

Fot. 1. '* F ? F ,. H Q .+ ,. . . ,.

33

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY magazyn magazyn magazyn/chĹ&#x201A;odnia

siedziba gĹ&#x201A;Ăłwna

Kompleksowe zarzÄ&#x2026;dzanie z zastosowaniem sterownikĂłw lub oprogramowania

Dwuzakresowy zewnÄ&#x2122;trzny punkt dostÄ&#x2122;powy dopasowujÄ&#x2026;cy siÄ&#x2122; do innych punktĂłw dostÄ&#x2122;powych

Most Wi-Fi 802.11n dalekiego zasiÄ&#x2122;gu jeden do jednego/wielu

". 2 02 $ .+ ,. ; / Q , ?, > . " + ; Zaawansowane ale intuicyjne narzÄ&#x2122;dzia Wi-Fi do rozwiÄ&#x2026;zywania problemĂłw

PodlegĹ&#x201A;e poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia dla uzytkownikĂłw/urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; mobilnych

Rys. 1. Idea wykorzystania sieci Wi-Fi

transportu powinien byÄ&#x2021; wykorzystywany w tych momentach i w tych miejscach (w odniesieniu do wĂłzkĂłw), w ktĂłrych jest on niezbÄ&#x2122;dny. Oznacza to, Ĺźe taĹ&#x203A;mociÄ&#x2026;gi i/lub podajniki powinny siÄ&#x2122; wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czaÄ&#x2021; w chwilach, kiedy trafiajÄ&#x2026; na nie towary i wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czaÄ&#x2021; od razu po ich dostarczeniu. W celu sterowania pracÄ&#x2026; takich urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; transportujÄ&#x2026;cych wartÄ&#x2026; rozwaĹźenia jest implementacja systemu identyfikacji towarĂłw. WyjÄ&#x2026;tkiem sÄ&#x2026; procesy transportu ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;ego.

NiezaleĹźnie od wybranego rozwiÄ&#x2026;zania urzÄ&#x2026;dzenie transportujÄ&#x2026;ce musi pracowaÄ&#x2021; pod kontrolÄ&#x2026; systemu sterowania.

W prostych przypadkach, gdy maszyna nie musi wspĂłĹ&#x201A;pracowaÄ&#x2021; z innymi urzÄ&#x2026;dzeniami, moĹźna zastosowaÄ&#x2021; sterowanie lokalne. JeĹ&#x203A;li maszyna jest tylko elementem wiÄ&#x2122;kszego systemu transportu naleĹźy zastosowaÄ&#x2021; sterowanie centralne. W tym drugim przypadku czÄ&#x2122;sto sprawdza siÄ&#x2122; sterowanie bezprzewodowe, ktĂłrego zaletÄ&#x2026; jest brak przewodĂłw sieciowych dedykowanych do przesyĹ&#x201A;ania danych, co w przypadku 34

rekonfiguracji ustawienia wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cych maszyn moĹźe byÄ&#x2021; nieocenionÄ&#x2026; zaletÄ&#x2026;. Bezprzewodowe sterowanie jest nieodzowne w przypadku samojezdnych wĂłzkĂłw transportujÄ&#x2026;cych towary na duĹźe odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci, szczegĂłlnie jeĹ&#x203A;li droga po jakiej siÄ&#x2122; przemieszczajÄ&#x2026; nie jest zawsze taka sama. Mamy tu do czynienia z optymalizacjÄ&#x2026; wielokryterialnÄ&#x2026;, a do tego ze standardowym sterowaniem urzÄ&#x2026;dzeniami wykonawczymi.

Dla przykĹ&#x201A;adu trasa dla wĂłzkĂłw automatycznych jest na bieĹźÄ&#x2026;co okreĹ&#x203A;lana, a wszystkie parametry ruchu wyliczane bardzo czÄ&#x2122;sto w oparciu o wiele parametrĂłw. Z jednej strony do systemu trafiajÄ&#x2026; ĹźÄ&#x2026;dania z obszaru przyjÄ&#x2122;Ä&#x2021; i wydaĹ&#x201E;, z drugiej bieĹźÄ&#x2026;ce informacje o przemieszczaniu siÄ&#x2122; wĂłzka. Ponadto do zadaĹ&#x201E; systemu sterowania naleĹźy koordynowanie wspĂłĹ&#x201A;dziaĹ&#x201A;ania w jednej przestrzeni roboczej wielu wĂłzkĂłw.

W zwiÄ&#x2026;zku z koniecznoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; pozyskania rzetelnych informacji, niezbÄ&#x2122;dnych do sterowania pojazdem, czÄ&#x2122;sto wykorzystuje siÄ&#x2122; jednoczeĹ&#x203A;nie kilka tech-

nologii, takich jak: laserowa, indukcyjna, czy teĹź bazujÄ&#x2026;ca na kamerach video. System taki, naleĹźy pamiÄ&#x2122;taÄ&#x2021;, musi takĹźe obsĹ&#x201A;ugiwaÄ&#x2021; diagnostykÄ&#x2122; zasobĂłw transportowych, gdyĹź od ich stanu technicznego zaleĹźy powodzenie zadania transportowego. Odpowiednie algorytmy FTC (Fault Tollerant Control â&#x20AC;&#x201C; sterowanie tolerujÄ&#x2026;ce uszkodzenie) pozwalajÄ&#x2026; kontynuowaÄ&#x2021; proces dostaw, nawet w sytuacji uszkodzenia elementĂłw urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; transportowych.

PrzykĹ&#x201A;adem zdalnych systemĂłw sterowania mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; rozwiÄ&#x2026;zania firmy SATEL, oferowane przez dystrybutora â&#x20AC;&#x201C; firmÄ&#x2122; ASTOR. Radiomodemy SATEL mogÄ&#x2026; stanowiÄ&#x2021; bazÄ&#x2122; dla systemu bezprzewodowej komunikacji miÄ&#x2122;dzy wĂłzkami, czy innymi automatycznymi Ĺ&#x203A;rodkami transportu, a â&#x20AC;&#x17E;centrum dowodzeniaâ&#x20AC;?. System bezprzewodowej komunikacji moĹźna zintegrowaÄ&#x2021; z innymi produktami z portfolio firmy.

Z kolei dostawcÄ&#x2026; przemysĹ&#x201A;owych systemĂłw bezprzewodowej komunikacji bazujÄ&#x2026;cej na standardzie Wi-Fi jest firma Ruckus Wireless, Inc., dostarczajÄ&#x2026;ca wszystkie niezbÄ&#x2122;dne komponenty takiego systemu â&#x20AC;&#x201C; rys. 1. RozwiÄ&#x2026;zaniem bardziej ukierunkowanym na obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2122; magazynĂłw jest np. bezprzewodowa komunikacja ze skanerami kodĂłw kreskowych, lub etykiet RFID. RozwiÄ&#x2026;zania tego typu proponowane sÄ&#x2026; przez wielu integratorĂłw (np. DDI Systems) oraz producentĂłw (np.: Cisco, Motorola, Honneywell).

Honeywell w swoim portfolio produktowym ma nie tylko skanery kodĂłw kreskowych, ale takĹźe mobilne komputery z serii Dolphin â&#x20AC;&#x201C; modele 70e i 75e, ktĂłre w poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu ze skanerami, zakĹ&#x201A;adanymi na palec (fot. 2), sprawdzÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w kaĹźdym magazynie.

W przypadku, gdy praca odbywa siÄ&#x2122; w haĹ&#x201A;asie lub, gdy obie rÄ&#x2122;ce pracownika magazynu sÄ&#x2026; zajÄ&#x2122;te przekazywaniu informacji o identyfikowanym produkcie moĹźe siÄ&#x2122; okazaÄ&#x2021; pomocne urzÄ&#x2026;dzenie Vocollect Voice Solutions, firmy Honeywell â&#x20AC;&#x201C; fot. 3. Nie majÄ&#x2026;c doĹ&#x203A;wiadczenia w projektowaniu i budowie bezprzewodowego systemu komunikacyjnego na potrzeby zarzÄ&#x2026;dzania magazynem, zawsze moĹźna zwrĂłciÄ&#x2021; siÄ&#x2122; o pomoc do specjalistĂłw. DoradzÄ&#x2026; oni, w jakich obszarach AUTOMATYKA

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY zastosowaÄ&#x2021; komunikacjÄ&#x2122; bezprzewodowÄ&#x2026;, pomogÄ&#x2026; dobraÄ&#x2021; niezbÄ&#x2122;dne urzÄ&#x2026;dzenia z szerokiego portfolia oferentĂłw, a takĹźe pomogÄ&#x2026; przy wdroĹźeniu.

JednÄ&#x2026; z takich specjalistycznych firm jest np. LEVER Technology Group, oferujÄ&#x2026;ca aplikacje z uĹźyciem bezprzewodowego skaneru kodĂłw kreskowych, kontroli zapasĂłw, transmisji dĹşwiÄ&#x2122;ku, czy teĹź identyfikacji RFID.

Autonomiczne pojazdy AGV Zapewnienie efektywnego przepĹ&#x201A;ywu towarĂłw miÄ&#x2122;dzy oddalonymi od siebie punktami magazynu, takimi jak: strefa przyjÄ&#x2122;Ä&#x2021;, miejsce magazynowania i strefa zaĹ&#x201A;adunku, moĹźe zostaÄ&#x2021; osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;te przez zastosowanie zrobotyzowanych Ĺ&#x203A;rodkĂłw transportu. NaleĹźÄ&#x2026; do nich

samojezdnych wĂłzkach najnowszej generacji zastosowaĹ&#x201A;a lekkie superkondensatory do magazynowania energii.

Ich zaletÄ&#x2026; jest krĂłtki czas Ĺ&#x201A;adowania, bezkontaktowe (indukcyjne) i samoczynne doĹ&#x201A;adowywanie podczas jazdy lub na stacjach docelowych, bezprzewodowa komunikacja i nawigowanie pojazdĂłw przez Bluetooth, WLAN, czy teĹź za pomocÄ&#x2026; lasera. W pojazdach zainstalowany jest system safety, bazujÄ&#x2026;cy na skanerach bezpieczeĹ&#x201E;stwa, ktĂłry gwarantuje bezpieczeĹ&#x201E;stwo ludzi i otoczenia.

Podstawowym problemem w przypadku stosowania autonomicznego wĂłzka jest zapewnienie jego bezkolizyjnego poruszania siÄ&#x2122; po obszarze, po ktĂłrym poruszajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; takĹźe inne wĂłzki. RozwiÄ&#x2026;zaniem tego problemu

/ 2 " + ; 4 ! .

â&#x20AC;&#x201A;NOWOCZESNE ROZWIÄ&#x201E;ZANIA Z OBSZARU MAGAZYNOWANIA UKIERUNKOWANE SÄ&#x201E; NA OPTYMALIZACJÄ&#x2DC; CZASU DOSTÄ&#x2DC;PU DO ZASOBĂ&#x201C;W MAGAZYNOWANYCH. wĂłzki typu AGV (Automated Guided Vehicles), czyli automatycznie sterowane pojazdy. AGV sprawdzajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; wszÄ&#x2122;dzie tam, gdzie najwaĹźniejsza jest wysoka skutecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; oraz bezpieczeĹ&#x201E;stwo wykonywanych prac. Oferentem tego typu Ĺ&#x203A;rodkĂłw transportu jest np. firma Cassioli. Zastosowanie w wĂłzku platformy transportowej zwiÄ&#x2122;ksza jego przydatnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; do transportu na duĹźe odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci w maĹ&#x201A;ych przestrzeniach. Platforma transportowa umoĹźliwia, w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od potrzeb, podnoszenie, opuszczanie, obracanie oraz peĹ&#x201A;nÄ&#x2026; kontrolÄ&#x2122; transportowanego przedmiotu. RozwiÄ&#x2026;zania w zakresie AVG ma rĂłwnieĹź firma Rb-Poland Sp. z o.o. Logistic & Industrial Automation. W jej ofercie znajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; wĂłzki o napÄ&#x2122;dzie elektrycznym Smax z şelowymi akumulatorami, laserowymi czujnikami bezpieczeĹ&#x201E;stwa i o Ĺ&#x201A;adownoĹ&#x203A;ci siÄ&#x2122;gajÄ&#x2026;cej 4 tony, a takĹźe holownicze wĂłzki z rodziny Typ T03 z magnetycznym obwodem naprowadzania dla trakcji. CiekawÄ&#x2026; propozycjÄ&#x2122; odnoĹ&#x203A;nie pojazdĂłw AVG przedstawiĹ&#x201A;a firma SEW Eurodrive, ktĂłra w swoich 4/2017

zajÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a siÄ&#x2122; m.in. firma SICK, ktĂłra proponuje skaner NAV350 do precyzyjnej i bardzo dynamicznej nawigacji w magazynie. Czujnik potrafi rejestrowaÄ&#x2021; naturalne i sztuczne (folia odblaskowa) punkty nawigacyjne i na ich podstawie obliczaÄ&#x2021; bezwzglÄ&#x2122;dnÄ&#x2026; pozycjÄ&#x2122; systemu transportu samojezdnego. Skaner rejestruje bieg promieni Ĺ&#x203A;wietlnych. Do obliczenia pozycji wystarczÄ&#x2026; juĹź trzy odbĹ&#x201A;yĹ&#x203A;niki. W ofercie firmy SICK znajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; takĹźe laserowe skanery bezpieczeĹ&#x201E;stwa S300 lub S3000. UmoĹźliwiajÄ&#x2026; one pomiar wolnej powierzchni skĹ&#x201A;adowania, co jest wykorzystywane w automatycznej paletyzacji â&#x20AC;&#x201C; za pomocÄ&#x2026; danych pomiarowych wygenerowanych przez laserowy skaner bezpieczeĹ&#x201E;stwa moĹźna okreĹ&#x203A;liÄ&#x2021; geometriÄ&#x2122; palety, a nastÄ&#x2122;pnie dokĹ&#x201A;adnie i bezpiecznie umieĹ&#x203A;ciÄ&#x2021; paletÄ&#x2122; na wĂłzku transportowym.

Ten sam skaner moĹźe zostaÄ&#x2021; zastosowany do wydobywania nieprzetworzonych danych z pomiarĂłw, ktĂłre moĹźna wykorzystaÄ&#x2021; do rozpoznawania geometrii i poĹ&#x201A;oĹźenia palet. Zastosowanie laserowego skanera bezpieczeĹ&#x201E;stwa S3000 Expert z funkcjÄ&#x2026; CMS

(Contour Measurement and Safety) firmy SICK umoĹźliwia poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; w zakresie bezpieczeĹ&#x201E;stwa z funkcjami nawigacyjnymi. Nieprzetworzone dane konturĂłw w otoczeniu i znaczniki odblaskowe (odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021;, kÄ&#x2026;t, odbĹ&#x201A;yĹ&#x203A;nik) sÄ&#x2026; dostarczane do sterownika pokĹ&#x201A;adowego wĂłzka w celu uĹ&#x201A;atwienia nawigacji przez wykonanie mapowania terenu. Ma to szczegĂłlnÄ&#x2026; zaletÄ&#x2122;, gdyĹź pozwala ograniczyÄ&#x2021; liczbÄ&#x2122; kolejnych czujnikĂłw nawigacyjnych do minimum. Z kolei mobilny, zamontowany na pojeĹşdzie skaner laserowy S100, cechujÄ&#x2026;cy siÄ&#x2122; dwuwymiarowym polem odczytu przebiegajÄ&#x2026;cym ukoĹ&#x203A;nie w dĂłĹ&#x201A; i z doĹ&#x201A;u do gĂłry, moĹźe monitorowaÄ&#x2021; duĹźy obszar przed wĂłzkiem samojezdnym. Pozwala to zapobiec kolizjom z wiszÄ&#x2026;cymi lub wystajÄ&#x2026;cymi przedmiotami bÄ&#x2026;dĹş koĹ&#x201E;cĂłwkami wideĹ&#x201A; innych wĂłzkĂłw, ktĂłre mogÄ&#x2026; stanowiÄ&#x2021; niebezpieczeĹ&#x201E;stwo rĂłwnieĹź dla personelu.

Wielu producentĂłw autonomicznych systemĂłw transportowych integruje opisane systemy bezpieczeĹ&#x201E;stwa i nawigacji w swoich produktach oferujÄ&#x2026;c gotowe rozwiÄ&#x2026;zania.

W przypadku systemĂłw poruszajÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; po z gĂłry okreĹ&#x203A;lonych trasach zastosowaÄ&#x2021; moĹźna nieco taĹ&#x201E;sze ale i mniej elastyczne rozwiÄ&#x2026;zania, wykorzystujÄ&#x2026;ce w celu identyfikacji trasy magnetyczne paski przyklejane do podĹ&#x201A;ogi. PrzykĹ&#x201A;adem takiego rozwiÄ&#x2026;zania jest wĂłzek samojezdny MOVE, bazujÄ&#x2026;cy na systemie LeanTek

Fot. 2. * . + ? , , + Q ! .

Fot. 3. S

S > .

Honeywell

35

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY firmy Trilogiq. Zastosowanie paskĂłw magnetycznych zapewnia elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pod wzglÄ&#x2122;dem konfigurowania i zmian trasy. Na podobnej zasadzie dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026; systemy wykorzystujÄ&#x2026;ce pÄ&#x2122;tle indukcyjne â&#x20AC;&#x201C; przewĂłd umieszczony w podĹ&#x201A;odze emituje pole elektromagnetyczne wychwytywane przez antenÄ&#x2122; wĂłzka.

OprĂłcz paskĂłw do okreĹ&#x203A;lenia toru jazdy wĂłzka stosuje siÄ&#x2122; malowane, w szczegĂłlnoĹ&#x203A;ci fluorescencyjne tory jazdy. Taki tor jazdy wykrywaÄ&#x2021; moĹźe np. czujnik luminescencyjny LUT firmy SICK, przeksztaĹ&#x201A;cajÄ&#x2026;cy odbierane Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;o z luminoforĂłw w sygnaĹ&#x201A; cyfrowy uĹźywany do sterowania pojazdem.

RĂłwnieĹź odbiciowy sygnaĹ&#x201A; ultradĹşwiÄ&#x2122;kowy moĹźe byÄ&#x2021; noĹ&#x203A;nikiem informacji o pozycji wĂłzka. Inne metody okreĹ&#x203A;lania poĹ&#x201A;oĹźenia wĂłzka to te, ktĂłre dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026; na podstawie znajomoĹ&#x203A;ci punktĂłw odniesienia wspĂłĹ&#x201A;rzÄ&#x2122;dnych umieszczonych w podĹ&#x201A;odze obiektu, czy teĹź wykorzystujÄ&#x2026;ce satelitarnÄ&#x2026; technologiÄ&#x2122; GPS lub etykiety RFID, czyli pasywne transpondery radiowe umieszczone w regularnych odstÄ&#x2122;pach w podĹ&#x201A;odze.

AlternatywÄ&#x2026; dla autonomicznych Ĺ&#x203A;rodkĂłw transportu mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; dla przykĹ&#x201A;adu wĂłzki wspomagajÄ&#x2026;ce kompletujÄ&#x2026;cego zamĂłwienie czĹ&#x201A;owieka, jak wprowadzony na rynek w 2016 r. model iGo Neo CX 20 firmy Still. Operator takiego wĂłzka moĹźe nim sterowaÄ&#x2021; manualnie, ale moĹźe takĹźe uruchomiÄ&#x2021; go w trybie, w ktĂłrym wĂłzek bÄ&#x2122;dzie za nim podÄ&#x2026;ĹźaĹ&#x201A;. Jest to moĹźliwe dziÄ&#x2122;ki aplikacji MotionTracking, ktĂłra

Fot. 4. ;. ? - , . , ,

gwarantuje, Ĺźe wĂłzek bÄ&#x2122;dzie poruszaĹ&#x201A; siÄ&#x2122; w rytm pracy operatora, odciÄ&#x2026;ĹźajÄ&#x2026;c go od monotonnego uruchamiania, prowadzenia i zatrzymywania wĂłzka.

Do zbierania informacji o otoczeniu wĂłzek zostaĹ&#x201A; wyposaĹźony w laserowy system rozpoznawania otoczenia â&#x20AC;&#x201C; podobny do tych oferowanych przez firmÄ&#x2122; SICK. Przetworzone przez system informacje o otoczeniu pozwalajÄ&#x2026; unikaÄ&#x2021; przeszkĂłd zarĂłwno statycznych, jak i dynamicznych oraz optymalnie planowaÄ&#x2021; trasÄ&#x2122;. Co waĹźne wĂłzek ten do sprawnego poruszania siÄ&#x2122; za operatorem w przestrzeni magazynu nie potrzebuje Ĺźadnego zewnÄ&#x2122;trznego systemu sterowania. Firma Still dziÄ&#x2122;ki swojemu innowacyjnemu produktowi pozwala na oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci czasu pracy operatora (nawet o 30%) i pozwala na lepsze skupienie siÄ&#x2122; przy wykonywaniu gĹ&#x201A;Ăłwnych zadaĹ&#x201E; zwiÄ&#x2026;zanych z obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2026; towarĂłw.

System zarzÄ&#x2026;dzania â&#x20AC;&#x201C; podglÄ&#x2026;d

Sterownik systemu

Sterowniki obszaru bezprzewodowego

Produkty partnerĂłw UrzÄ&#x2026;dzenia podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone do podglÄ&#x2026;du

Rys. 2. % + Q * , , @ 4 ? . ,? ,

36

Zastosowanie automatycznego transportu z wyeliminowaniem czynnika ludzkiego moĹźe mieÄ&#x2021; jeszcze jednÄ&#x2026; waĹźnÄ&#x2026; zaletÄ&#x2122;. Jest niÄ&#x2026; oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; energii zwiÄ&#x2026;zana z ograniczeniem oĹ&#x203A;wietlenia. Ludzie do prawidĹ&#x201A;owego funkcjonowania (szybkiego i poprawnego rozpoznawania towarĂłw oraz przemieszczania siÄ&#x2122;) potrzebujÄ&#x2026; odpowiedniego oĹ&#x203A;wietlenia miejsca pracy.

Maszyny mogÄ&#x2026; wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwie pracowaÄ&#x2021; w ciemnoĹ&#x203A;ci. BiorÄ&#x2026;c pod uwagÄ&#x2122; to, Ĺźe najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej konstrukcja hal magazynowych ogranicza zastosowanie Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;a dziennego do ich oĹ&#x203A;wietlenia oraz koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; funkcjonowania magazynu 24 godziny na dobÄ&#x2122; (rĂłwnieĹź w nocy) duĹźe zasoby finansowe naleĹźy przeznaczaÄ&#x2021; na zakup energii eklektycznej oraz infrastruktury oĹ&#x203A;wietleniowej. ZastÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;c ludzi rozwiÄ&#x2026;zaniami automatyki moĹźna znaczÄ&#x2026;co ograniczyÄ&#x2021; ten niekorzystny czynnik. Gdyby jednak okazaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122;, Ĺźe w przestrzeni zdominowanej przez rozwiÄ&#x2026;zania automatyczne pojawia siÄ&#x2122; czĹ&#x201A;owiek, to oczywiĹ&#x203A;cie naleĹźy jÄ&#x2026; odpowiednio oĹ&#x203A;wietliÄ&#x2021;. W takim wypadku sprawdzajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; rozwiÄ&#x2026;zania automatyczne, takie jak oferowane przez amerykaĹ&#x201E;skÄ&#x2026; firmÄ&#x2122; CIMCON Lighting, Inc., czy teĹź AUDACY Wireless Controls system by IDEAL, ktĂłre to firmy oferujÄ&#x2026; kompleksowe systemy w tym zakresie.

Szerzej tematem zajÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a siÄ&#x2122; np. firma Daintree Networks, ktĂłrej system inteligentnego sterowania Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;em umoĹźliwia teĹź kontrolÄ&#x2122; temperatury oraz innych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; â&#x20AC;&#x201C; rys. 2.

NiewÄ&#x2026;tpliwie przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; magazynĂłw sÄ&#x2026; drony. Ich szybki rozwĂłj zarĂłwno od strony technicznej, jak i prograAUTOMATYKA

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY

/ 2 % + 4 , 4 ! / +

mowej pozwala wnioskowaÄ&#x2021;, Ĺźe tego typu urzÄ&#x2026;dzenia bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; wykorzystywane w logistyce dostaw i magazynĂłw. JuĹź w roku 2015 firma Amazon oficjalnie zapowiedziaĹ&#x201A;a realizacjÄ&#x2122; dostaw za pomocÄ&#x2026; dronĂłw Amazon Prime Air â&#x20AC;&#x201C; fot. 4. Takie systemy to jednak odlegĹ&#x201A;a przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; z uwagi na wiele czynnikĂłw ograniczajÄ&#x2026;cych, zwiÄ&#x2026;zanych z przebywaniem drona w Ĺ&#x203A;rodowisku zmiennych warunkĂłw pogodowych oraz lÄ&#x2026;dowaniem i wyĹ&#x201A;adunkiem towaru np. w Ĺ&#x203A;rodowisku miejskim. JednakĹźe rozwiÄ&#x2026;zania wykorzystujÄ&#x2026;ce takiego typu Ĺ&#x203A;rodki transportu w zamkniÄ&#x2122;tych magazynach oraz tam, gdzie dokĹ&#x201A;adnie moĹźna okreĹ&#x203A;liÄ&#x2021; miejsca startu i lÄ&#x2026;dowania (pobierania i zdawania) powinny juĹź niebawem pojawiÄ&#x2021; siÄ&#x2122; w ofercie.

Jednym ze zwiastunĂłw jest tu rozwiÄ&#x2026;zanie zaprezentowane podczas ubiegĹ&#x201A;orocznych targĂłw LogiMAT 2016 pod nazwÄ&#x2026; InventAIRy. Konstrukcja tego drona umoĹźliwia mu poruszanie siÄ&#x2122; w dowolnym kierunku, co uniezaleĹźnia go od przeszkĂłd naziemnych.

Co istotne, dziÄ&#x2122;ki inteligentnemu systemowi sterowania oraz zainstalowanym czujnikom ultradĹşwiÄ&#x2122;kowym, kamerom 3D i skanerom laserowym, poruszajÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; po magazynie drony

same przygotowujÄ&#x2026; i aktualizujÄ&#x2026; jego mapy. Z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; z roku na rok bÄ&#x2122;dzie przybywaĹ&#x201A;o tego typu rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;.

Automatyzacja zarzÄ&#x2026;dzania gospodarkÄ&#x2026; magazynowÄ&#x2026; Nawet dobrze zaprojektowany magazyn, w ktĂłrym zastosuje siÄ&#x2122; najnowoczeĹ&#x203A;niejsze rozwiÄ&#x2026;zania transportowe moĹźe okazaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; wÄ&#x2026;skim gardĹ&#x201A;em, jeĹ&#x203A;li nie ma wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwego systemu zarzÄ&#x2026;dzania. W celu sprawnego prowadzenia ewidencji towarĂłw znajdujÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; w magazynie, przygotowywania raportĂłw, czy zestawieĹ&#x201E; surowcĂłw i gotowych produktĂłw konieczne jest stosowanie odpowiednio wydajnych komputerowych narzÄ&#x2122;dzi wspomagajÄ&#x2026;cych. SzczegĂłlnie istotne jest wspomaganie procesu planowania dostaw surowcĂłw na potrzeby produkcji, jak i dostaw wyrobĂłw gotowych do kontrahentĂłw. Dobre narzÄ&#x2122;dzia informatyczne pozwalajÄ&#x2026; na lepsze wykorzystanie nie tylko zasobĂłw magazynowych, ale takĹźe finansowych.

Odpowiednie zestawienie informacji o aktualnych zasobach, przewidywanym wolumenie produkcji i mocach przerobowych (dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;ci zasobĂłw na linii produkcyjnej) moĹźe byÄ&#x2021; bardzo

pomocne przy optymalnym skĹ&#x201A;adaniu zamĂłwieĹ&#x201E; na surowce. Z kolei wiarygodna informacja o wolnej przestrzeni magazynowej, w poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniu z wiedzÄ&#x2026; o szybkoĹ&#x203A;ci powstawiania nowych wyrobĂłw, pozwoli na lepsze zaplanowanie transportu do odbiorcĂłw.

Do takiego zarzÄ&#x2026;dzania zasobami magazynu nie wystarczÄ&#x2026; informacje z samego systemu klasy WMS. Informacje o zleceniach przyjÄ&#x2122;tych do produkcji, czy terminie ich realizacji wykraczajÄ&#x2026; poza tego typu system. Konieczne jest poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie magazynu z systemem klasy ERP (Enterprise Resource Planning System). Zapewni to Ĺ&#x203A;cisĹ&#x201A;Ä&#x2026; kontrolÄ&#x2122; Ĺ&#x201A;aĹ&#x201E;cucha dostaw od zamĂłwieĹ&#x201E; surowcĂłw po transport gotowych wyrobĂłw dla odbiorcĂłw. W celu monitorowania i nadzorowania stanu maszyn i sprzÄ&#x2122;tu na magazynie stosuje siÄ&#x2122; systemy klasy MES (Manufacturing Execution System).

RozwiÄ&#x2026;zania informatyczne w sferze obsĹ&#x201A;ugi zagadnieĹ&#x201E; zwiÄ&#x2026;zanych z funkcjonowaniem samego magazynu sÄ&#x2026; dostarczane przez wiele firm. NaleĹźÄ&#x2026; do nich zarĂłwno producenci krajowi, jak i zagraniczni. RozwiÄ&#x2026;zania IT w gospodarce magazynowej mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; dedykowane konkretnym przedsiÄ&#x2122;biorstwom, personalizowane na bazie ogĂłlnego szkieletu lub uniwersalne.

Fot. 5. . , , - F @ , , ,. -

4/2017

37

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY na poziomie operacyjnym, jak i zarzÄ&#x2026;dczym zwiÄ&#x2122;kszaÄ&#x2021; wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; magazynu i ograniczaÄ&#x2021; jego koszty, szczegĂłlnie wraz z automatykÄ&#x2026; magazynowÄ&#x2026; i systemami wizyjnymi. WĹ&#x203A;rĂłd duĹźej liczby dostawcĂłw systemĂłw klasy WMS na polskim rynku wymieniÄ&#x2021; naleĹźy takĹźe firmÄ&#x2122; Logifact oferujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; system pod nazwÄ&#x2026; LogifactWMS, czy teĹź Asseco Business Solutions SA producenta systemu Asseco Softlab WMS.

Fot. 6. . . -? . + + - , T

Jednym z dostawcĂłw systemu zarzadzania magazynem jest firma Exact Software Poland Sp. z o.o. oferujÄ&#x2026;ca produkt pod nazwÄ&#x2026; Globe Exact Warehouse Management System. Jest to jedno z narzÄ&#x2122;dzi bardziej rozbudowanego systemu, jakim jest Globe Exact. Na rynku produktĂłw klasy WMS wymieniÄ&#x2021; naleĹźy takĹźe firmÄ&#x2122; Dexion, ktĂłra oferuje dodatkowe narzÄ&#x2122;dzie zarzÄ&#x2026;dzania magazynem sprzedawane pod nazwÄ&#x2026; Warehouse Intelligence System â&#x20AC;&#x201C; C-WIS. Jest to zaawansowany

Ciekawym i innowacyjnym jest wspomagajÄ&#x2026;ce narzÄ&#x2122;dzie firmy HDF Polska.

Wykorzystana tu technologia 3D daje operatorowi iluzjÄ&#x2122; gĹ&#x201A;Ä&#x2122;bi i moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; Ĺ&#x203A;ledzenia ruchu w magazynie w formacie 3D. Oznacza to kontrolowanie rotacji towarĂłw, a takĹźe wykonanie wielowymiarowej wizualizacji aktualnych stanĂłw w czasie rzeczywistym, gdyĹź oprogramowanie jest w peĹ&#x201A;ni zsynchronizowane z dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;cym magazynem. W ofercie tej firmy znajduje siÄ&#x2122; system do zarzÄ&#x2026;dzania magazynem, wykorzystujÄ&#x2026;cy

â&#x20AC;&#x201A;W NOWOCZESNYCH MAGAZYNACH DÄ&#x201E;ĹťY SIÄ&#x2DC; DO OSIÄ&#x201E;GNIÄ&#x2DC;CIA JAK NAJWIÄ&#x2DC;KSZEGO STOPNIA AUTOMATYZACJI TRANSPORTU. system logistyczny opracowany w celach optymalizacji magazynowania towaru. Z kolei firma PSI oferuje system PSIwms, dedykowany róşnym branĹźom i typom magazynĂłw. System oparty jest na Smart Move Technology, czyli technologii wykorzystujÄ&#x2026;cej zaawansowane algorytmy matematyki wyĹźszej do optymalizowania zĹ&#x201A;oĹźonych procesĂłw logistycznych. Takie podejĹ&#x203A;cie pozwala na planowanie procesĂłw przez automatyczne wybieranie i ustalanie kolejnoĹ&#x203A;ci realizowanych zadaĹ&#x201E;, wyznaczanie optymalnego miejsca skĹ&#x201A;adowania i pobierania towaru. A to wszystko dziÄ&#x2122;ki parametryzacji konfiguracji, umoĹźliwiajÄ&#x2026;cej dopasowanie systemu do indywidualnych wymagaĹ&#x201E;.

38

zaawansowane parametry optymalizacyjne, techniki automatycznej identyfikacji, globalne standardy identyfikacji GS1, wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cy z aplikacjÄ&#x2026; finansowo-ksiÄ&#x2122;gowÄ&#x2026; i kadrowo-pĹ&#x201A;acowÄ&#x2026;.

Podobnie system magazynowy ExpertWMS, oferowany przez firmÄ&#x2122; DATACONSULT, wspiera zarzÄ&#x2026;dzanie magazynem przez zdefiniowanie jedno- lub wieloetapowych procesĂłw, ktĂłre mogÄ&#x2026; bazowaÄ&#x2021; na dyspozycjach i uwzglÄ&#x2122;dniaÄ&#x2021; zaawansowane systemy rezerwacji w wielu dziaĹ&#x201A;ach. System ten potrafi reagowaÄ&#x2021; na sygnaĹ&#x201A;y uruchamiajÄ&#x2026;c m.in. procedury kontroli jakoĹ&#x203A;ci, inwentaryzacji towaru/lokalizacji czy automatycznych powiadomieĹ&#x201E;. W efekcie program magazynowy WMS pomaga zarĂłwno

Prowadzenie magazynu, nawet w rozmiarze â&#x20AC;&#x17E;XXLâ&#x20AC;?, nie musi w dzisiejszych czasach nastrÄ&#x2122;czaÄ&#x2021; problemu. Wiele firm, oferujÄ&#x2026;cych produkty specjalizowane na potrzeby branĹźy magazynowej, jest w stanie dostarczyÄ&#x2021; rozwiÄ&#x2026;zania, ktĂłre rozwiÄ&#x2026;ĹźÄ&#x2026; niemal wszystkie problemy. SzczegĂłlnie wiele jest ofert pozwalajÄ&#x2026;cych wyeliminowaÄ&#x2021; lub w znacznym stopniu ograniczyÄ&#x2021; udziaĹ&#x201A; czĹ&#x201A;owieka na poziomie konfekcjonowania. A nawet, jeĹ&#x203A;li niektĂłre czynnoĹ&#x203A;ci zostanÄ&#x2026; powierzone ludziom, to dostÄ&#x2122;pne rozwiÄ&#x2026;zania pozwolÄ&#x2026; ograniczyÄ&#x2021; do minimum ryzyko pomyĹ&#x201A;ek realizacji zamĂłwieĹ&#x201E; i wystÄ&#x2122;powania uszkodzeĹ&#x201E; transportowanych towarĂłw. Logistyczne aspekty dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci magazynu mogÄ&#x2026; uĹ&#x201A;atwiÄ&#x2021; specjalizowane systemy komputerowe, bezbĹ&#x201A;Ä&#x2122;dnie wskazujÄ&#x2026;ce miejsce skĹ&#x201A;adowania kaĹźdej sztuki towaru i zarzÄ&#x2026;dzajÄ&#x2026;ce Ĺ&#x203A;rodkami transportu, dostarczajÄ&#x2026;cymi towar we wskazane miejsce w okreĹ&#x203A;lonym czasie. JeĹ&#x203A;li dodatkowo magazyn bÄ&#x2122;dzie obsĹ&#x201A;ugiwany przez samojezdne wĂłzki, to gwarancja terminowoĹ&#x203A;ci i trafnoĹ&#x203A;ci dostaw wzrasta do 100%.

Zatem zamiast zastanawiaÄ&#x2021; siÄ&#x2122;, czy inwestowaÄ&#x2021; w zakrojonÄ&#x2026; na szerokÄ&#x2026; skalÄ&#x2122; automatyzacjÄ&#x2122;, warto spotkaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; z firmami Ĺ&#x203A;wiadczÄ&#x2026;cymi usĹ&#x201A;ugi w zakresie automatyzowania magazynĂłw, poprosiÄ&#x2021; o projekt â&#x20AC;&#x17E;skrojony na miarÄ&#x2122;â&#x20AC;? i wycenÄ&#x2122;, a nastÄ&#x2122;pnie wykonaÄ&#x2021; studium opĹ&#x201A;acalnoĹ&#x203A;ci, ktĂłre w zdecydowanej wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ci wykaĹźe opĹ&#x201A;acalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; inwestycji. DziÄ&#x2122;ki takiemu podejĹ&#x203A;ciu dotychczasowe Ĺ&#x203A;rodki i rozwiÄ&#x2026;zania, ktĂłre czÄ&#x2122;sto zawodzÄ&#x2026;, mogÄ&#x2026; zostaÄ&#x2021; zastÄ&#x2026;pione skuteczniejszymi.

Krzysztof Jaroszewski (#' #DC

AUTOMATYKA

Fot. Honeywell

Podsumowanie

PRAWO I NORMY

OLIWIA CZARNOCKA rzecznik patentowy POLSERVICE, Kancelaria RzecznikĂłw Patentowych

Procedury patentowe w ujÄ&#x2122;ciu miÄ&#x2122;dzynarodowym, krajowym i regionalnym Uzyskanie patentu przez podmiot gospodarczy, instytut naukowy lub indywidualnego

F , , . , - @ + ? F .

A 2 Oliwia Czarnocka

40

N

ajwaĹźniejsze cele podejmowania trudu uzyskania ochrony patentowej na wynalazki to: zabezpieczenie przed powielaniem bÄ&#x2026;dĹş utrudnienie procesu kopiowania rozwiÄ&#x2026;zania, blokowanie konkurencji, zabezpieczenie przed pozwami, poprawienie reputacji przedsiÄ&#x2122;biorstwa, wzmocnienie prestiĹźu, ugruntowanie pozycji negocjacyjnej, a takĹźe uĹ&#x201A;atwienie procesu komercjalizacji rozwiÄ&#x2026;zania i tym samym m.in. czerpanie korzyĹ&#x203A;ci z przyszĹ&#x201A;ych licencji.

Podmioty gospodarcze, analizujÄ&#x2026;c konkurencjÄ&#x2122; na danym terytorium, podejmujÄ&#x2026; wysiĹ&#x201A;ki zwiÄ&#x2026;zane z patentowaniem w róşnych krajach z róşnych powodĂłw.

ZgĹ&#x201A;aszajÄ&#x2026;cy, korzystajÄ&#x2026;c z dostÄ&#x2122;pnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; prawnych, mogÄ&#x2026; wystÄ&#x2122;powaÄ&#x2021; o ochronÄ&#x2122; w zasadzie w dowolnym kraju Ĺ&#x203A;wiata. Aby rozwiÄ&#x2026;zanie mogĹ&#x201A;o uzyskaÄ&#x2021; patent, musi byÄ&#x2021; nowe, mieÄ&#x2021; poziom wynalazczy i nadawaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; do przemysĹ&#x201A;owego stosowania.

PojÄ&#x2122;cia te funkcjonujÄ&#x2026; w ustawodawstwach wszystkich krajĂłw i sÄ&#x2026; zdefiniowane podobnie.

Nowy, czyli ponad stan techniki Wynalazek uwaĹźa siÄ&#x2122; za nowy, jeĹ&#x203A;li nie jest czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2026; stanu techniki. Przez stan techniki rozumie siÄ&#x2122; to, co przed datÄ&#x2026; zgĹ&#x201A;oszenia zostaĹ&#x201A;o udostÄ&#x2122;pnione do wiadomoĹ&#x203A;ci publicznej, w formie pisemnej lub ustnej, przez stosowanie, wstawienie lub ujawnienie w inny sposĂłb, bez wzglÄ&#x2122;du na jÄ&#x2122;zyk czy kraj ujawnienia. CzÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2026; stanu techniki sÄ&#x2026; rĂłwnieĹź informacje zawarte w zgĹ&#x201A;oszeniach wynalazkĂłw, nawet te, ktĂłre nie sÄ&#x2026; jeszcze opublikowane.

Wynalazek uwaĹźa siÄ&#x2122; za majÄ&#x2026;cy poziom wynalazczy, jeĹ&#x203A;li nie wynika on dla znawcy w sposĂłb oczywisty ze stanu techniki. Warunek przemysĹ&#x201A;owej stosowalnoĹ&#x203A;ci jest speĹ&#x201A;niony, jeĹ&#x203A;li dziÄ&#x2122;ki wynalazkowi moĹźe byÄ&#x2021; uzyskiwany wytwĂłr lub wykorzystywany sposĂłb, w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci przemysĹ&#x201A;owej, nie wykluczajÄ&#x2026;c rolnictwa.

WiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; paĹ&#x201E;stw Ĺ&#x203A;wiata udostÄ&#x2122;pnia krajowe systemy ochrony patentowej, toteĹź przedsiÄ&#x2122;biorca moĹźe w swoim kraju, w lokalnym urzÄ&#x2122;dzie AUTOMATYKA

PRAWO I NORMY patentowym, dokonać zgłoszenia i uzyskać patent. Patent ten jest ważny tylko na terenie tego kraju.

Procedura krajowa W Polsce podstawowym aktem prawa patentowego jest ustawa Prawo własności patentowej, określająca stosunki w zakresie wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych, a także zasady, na jakich przedsiębiorcy mogą przyjmować projekty racjonalizatorskie i wynagradzać ich twórców. Jest to tzw. procedura krajowa. Analogiczne ustawy przyjęła większość państw świata. Zgłaszający dokonują w lokalnym urzędzie patentowym pierwszego na świecie zgłoszenia swojego rozwiązania do ochrony patentowej, która – o ile nie zgłoszą rozwiązania w innym kraju – będzie miała zasięg jedynie na terenie tego kraju. Koszty procedury udzielenia patentu na terenie Polski wynoszą od kilku do kilkunastu tysięcy złotych.

Rzeczpospolita Polska związana jest również aktami międzynarodowymi, które umożliwiają uzyskanie ochrony patentowej w innych krajach.

Konwencja paryska Konwencja paryska wprowadziła możliwość ubiegania się o ochronę w wielu krajach w postaci powołania się na tzw. uprzednie pierwszeństwo.

Prawo to umożliwia uprawnionemu z każdego prawidłowo dokonanego zgłoszenia krajowego dokonywanie zgłoszenia w ciągu 12 miesięcy (od daty zgłoszenia w swoim kraju) w dowolnie wybranym kraju, który przystąpił do tej konwencji. Pozwala ono również wstępnie zorientować się co do możliwości powodzenia danego rozwiązania na rynku komercyjnym, z zachowaniem cech rozwiązania

POSTĘPOWANIE W TRYBIE PCT UMOŻLIWIA ZABEZPIECZENIE SWOICH PRAW W 151 KRAJACH ŚWIATA, KTÓRE SĄ CZŁONKAMI UKŁADU O WSPÓŁPRACY PATENTOWEJ, ZA POMOCĄ JEDNEGO ZGŁOSZENIA PATENTOWEGO. koniecznych do uzyskania prawa wyłączonego (tzn. nowości). Członkami konwencji paryskiej jest ponad 170 państw.

Ścieżka regionalna Układ o Współpracy Patentowej W latach 70. XX w. zawarto Układ o Współpracy Patentowej (ang. Patent Cooperation Treaty, PCT). Postępowanie w trybie PCT umożliwia zabezpieczenie swoich praw w 151 krajach świata, które są członkami Układu o Współpracy Patentowej, za pomocą jednego zgłoszenia patentowego.

W tym trybie przeprowadzane jest międzynarodowe poszukiwanie i wydawana jest wstępna opinia, która umożliwia wstępne rozeznanie szans na uzyskanie patentów w lokalnych urzędach patentowych. Zgłaszający, który zdecyduje się na tę procedurę, może przesunąć w czasie (z reguły o 30 miesięcy od daty dokonania zgłoszenia) procedury krajowe i regionalne, co przyczynia się do obniżenia kosztów związanych z uzyskaniem ochrony.

Jeśli zgłaszający rozważa ubieganie się o ochronę w wielu krajach, musi liczyć się z poniesieniem kosztów związanych z wykonywaniem tłumaczeń.

Mogą one być bardzo wysokie, zwłaszcza w przypadku tłumaczeń na języki egzotyczne, np. chiński lub japoński.

Koszty procedury międzynarodowej zależą od liczby wybranych krajów,

KONWENCJA PARYSKA WPROWADZIŁA MOŻLIWOŚĆ UBIEGANIA SIĘ O OCHRONĘ W WIELU KRAJACH W POSTACI POWOŁANIA SIĘ NA TZW. UPRZEDNIE PIERWSZEŃSTWO. 4/2017

należy być jednak przygotowanym na wydatki rzędu kilkuset tysięcy złotych.

Zgłaszający mogą również wybrać drogę regionalną, która umożliwia uzyskanie ochrony wynalazku w więcej niż jednym kraju za pomocą jednego zgłoszenia do tzw. regionalnego urzędu patentowego, utworzonego w wyniku porozumienia państw w danym regionie świata. Obecnie istnieje kilka urzędów regionalnych (European Patent Office – Europejski Urząd Patentowy, African Regional Intellectual Property Organization – Afrykański Regionalny Urząd Patentowy oraz Eurasian Patent Office – Euroazjatycki Urząd Patentowy).

Konwencja o udzielaniu patentów europejskich umożliwia przeprowadzenie pełnej procedury do wydania decyzji o udzieleniu patentu ze skutkiem w 38 krajach Europy. Po udzieleniu patentu konieczne jest dopełnienie dodatkowych formalności, aby uprawomocnić patent na danym terytorium. Koszty i rodzaj tych czynności zależą od wybranego kraju. Koszty uzyskania patentu europejskiego sięgają kilkudziesięciu tysięcy złotych, ale razem z procedurą uprawomocnienia patentu w różnych krajach mogą przekraczać 100 tys. zł.

Uzyskanie patentu w wielu krajach wymaga poniesienia znacznych kosztów, na które zgłaszający musi być przygotowany, dlatego też decyzja o objęciu ochroną każdego dodatkowego kraju powinna być podejmowana po rozeznaniu potencjalnych korzyści finansowych uzyskanych z posiadania prawa.

Oliwia Czarnocka 41

RYNEK

Skuteczne tĹ&#x201A;umienie drgaĹ&#x201E; Wibroizolatory Elesa+Ganter E * ? , teresowanie klientĂłw elemen . * .- . > X& , + - . , , ,. F * , 2 #. , - , A. ,

S< , S 4 + , .

- A S A ? F , + , 4 - + , + , T2

42

W

ibracje sÄ&#x2026; najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej efektem ubocznym wynikajÄ&#x2026;cym z pracy napÄ&#x2122;dĂłw, wirowania niewywaĹźonych mas itp. MogÄ&#x2026; powodowaÄ&#x2021; haĹ&#x201A;as, uszkodzenia posadzki i zmniejszenie trwaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci urzÄ&#x2026;dzenia, a takĹźe przyczyniÄ&#x2021; siÄ&#x2122; do zakĹ&#x201A;ĂłceĹ&#x201E; w prawidĹ&#x201A;owym przebiegu procesu dziaĹ&#x201A;ania maszyny. MajÄ&#x2026; teĹź wpĹ&#x201A;yw na ludzkie zdrowie.

Precyzyjny dobĂłr Elementy antywibracyjne sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026; zarĂłwno do wytĹ&#x201A;umienia drgaĹ&#x201E; o ustalonej czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci, generowanych przez maszyny i urzÄ&#x2026;dzenia, jak i odizolowania od wibracji pochodzÄ&#x2026;cych z zewnÄ&#x2026;trz, a przenoszonych np. przez posadzkÄ&#x2122; na urzÄ&#x2026;dzenie. ZnajÄ&#x2026;c czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; drgaĹ&#x201E;, liczbÄ&#x2122; miejsc posadowienia oraz masÄ&#x2122; izolowanego elementu moĹźna doĹ&#x203A;Ä&#x2021; dokĹ&#x201A;adnie dobraÄ&#x2021; element antywibracyjny o okreĹ&#x203A;lonym stopniu tĹ&#x201A;umienia. Nowe urzÄ&#x2026;dzenia firmy Elesa+Ganter umoĹźliwiajÄ&#x2026; precyzyjny dobĂłr do obciÄ&#x2026;Ĺźenia i czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci zakĹ&#x201A;ĂłceĹ&#x201E;.

; * , .

S<

Prosty montaĹź i zniwelowanie drgaĹ&#x201E;

; * , .

S

Nowe elementy antywibracyjne z serii DVB i DVC charakteryzujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; nieskomplikowanÄ&#x2026; budowÄ&#x2026; i sÄ&#x2026; Ĺ&#x201A;atwe w montaĹźu. MateriaĹ&#x201A;em tĹ&#x201A;umiÄ&#x2026;cym jest guma naturalna, ktĂłrÄ&#x2026; cechuje wysokie tĹ&#x201A;umienie wewnÄ&#x2122;trzne, sprÄ&#x2122;ĹźystoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i zdolnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pochĹ&#x201A;aniania energii drgaĹ&#x201E;.

Zakres temperatury, w ktĂłrej mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; stosowane nowe wibroizolatory Elesa+Ganter wynosi od â&#x20AC;&#x201C;40 °C do +80 °C. Wszystkie wibroizolatory sÄ&#x2026; dostarczane z gwintowanymi trzpieniami lub wtopkami, zarĂłwno ze stali ocynkowanej, jak i nierdzewnej. Ponadto wersje ze stali ocynkowanej wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026; standarP R O M O C J A

; * , .

S

dowo w trzech wariantach o róşnej twardoĹ&#x203A;ci gumy: 40, 55 i 70 w skali Shoreâ&#x20AC;&#x2122;a A. Elementy antywibracyjne DVB, o ksztaĹ&#x201A;cie Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2122;tego stoĹźka sÄ&#x2026; przystosowane do jednostronnego montaĹźu. Ĺ&#x161;wietnie sprawdzajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w roli odbojnikĂłw, zderzakĂłw tĹ&#x201A;umiÄ&#x2026;cych uderzenia lub mechanicznych ogranicznikĂłw ruchu. MoĹźna ich rĂłwnieĹź uĹźywaÄ&#x2021; jako proste elementy posadowienia.

Wibroizolatory serii DVC charakteryzujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; ksztaĹ&#x201A;tem przypominajÄ&#x2026;cym klepsydrÄ&#x2122;. MogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; uĹźywane zamiennie z elementami antywibracyjnymi DVA.1, DVA.2 i DVA.3, jednak ich specyficzny ksztaĹ&#x201A;t czyni je bardziej elastycznymi w kierunku promieniowym.

W przypadku dziaĹ&#x201A;ania siĹ&#x201A;y Ĺ&#x203A;cinajÄ&#x2026;cej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; tej siĹ&#x201A;y jest tĹ&#x201A;umiona przez odksztaĹ&#x201A;cenie plastyczne korpusu gumowego. To pomaga uniknÄ&#x2026;Ä&#x2021; przeciÄ&#x2026;ĹźeĹ&#x201E; na powierzchni poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia wtopki metalowej z gumowym korpusem.

ELESA+GANTER POLSKA Sp. z o.o.

2 % 7K4 $ , 4 356533 , 2 77 8K8 83 184 77 8K8 83 1M 6 : 6 2 2 www.elesa-ganter.pl

AUTOMATYKA

RYNEK

PeĹ&#x201A;na diagnostyka szafy sterowniczej ModuĹ&#x201A; IMX12-CCM firmy Turck ; + -? ? , , . , - ,? *.H * 2 = + *. H @H4 A + . , + ?4 A. - H2

. , T # + - - . . , - $ I076 2 . ,. $% 6 , + F 6 .4 @ , 6 + F , , .2 + ,. E .

73082

I

/ 2 X& 4 # +

MX12-CCM jest unikalnym na rynku rozwiÄ&#x2026;zaniem umoĹźliwiajÄ&#x2026;cym monitorowanie warunkĂłw klimatycznych w szafkach obiektowych. Montowany na standardowej szynie DIN moduĹ&#x201A; IMX12-CCM ma wbudowane czujniki

(temperatury, wilgotnoĹ&#x203A;ci, odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci), ktĂłre stale kontrolujÄ&#x2026; kluczowe parametry Ĺ&#x203A;rodowiskowe wewnÄ&#x2026;trz szafek.

DziÄ&#x2122;ki takiemu rozwiÄ&#x2026;zaniu jedno proste urzÄ&#x2026;dzenie niewielkich rozmiarĂłw moĹźe wykrywaÄ&#x2021; wiele typowych problemĂłw â&#x20AC;&#x201C; takich jak nadmierny wzrost lub spadek temperatury wewnÄ&#x2026;trz szafek, uszkodzenie czy pogorszenie stanu uszczelek lub dĹ&#x201A;awikĂłw kablowych, niedomkniÄ&#x2122;cie drzwi albo uszkodzenie zamkĂłw â&#x20AC;&#x201C; i informowaÄ&#x2021; o nich uĹźytkownika.

noĹ&#x203A;ci uĹźycia jakichkolwiek narzÄ&#x2122;dzi czy oprogramowania.

UrzÄ&#x2026;dzenie ma certyfikat ATEX, moĹźe byÄ&#x2021; zatem stosowane nie tylko w obszarach bezpiecznych, ale takĹźe w strefach zagroĹźenia wybuchem. CiÄ&#x2026;gĹ&#x201A;y monitoring najwaĹźniejszych parametrĂłw mĂłwiÄ&#x2026;cych o stopniu szczelnoĹ&#x203A;ci szafki i temperaturze pracy urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; w niej zainstalowanych pozwala na odpowiednio szybkÄ&#x2026; reakcjÄ&#x2122; sĹ&#x201A;uĹźb utrzymania ruchu, a tym samym ograniczenie nieplanowanych przestojĂłw instalacji.

StaĹ&#x201A;y monitoring UrzÄ&#x2026;dzenie ma dwa programowalne przekaĹşniki wyjĹ&#x203A;ciowe, informujÄ&#x2026;ce uĹźytkownika o przekroczeniu ustawionych wartoĹ&#x203A;ci granicznych temperatury, wilgotnoĹ&#x203A;ci i dystansu do drzwi. ModuĹ&#x201A; jest programowalny za pomocÄ&#x2026; protokoĹ&#x201A;u HART, ale dziÄ&#x2122;ki wbudowanemu czujnikowi optycznemu moĹźliwe jest jego ustawienie takĹźe lokalnie, bez koniecz-

Wszechstronne zastosowania ModuĹ&#x201A; oferowany przez firmÄ&#x2122; Turck znajduje zastosowanie w kaĹźdej branĹźy, w ktĂłrej stosowane sÄ&#x2026; szafki obiektowe wystawione na dziaĹ&#x201A;anie róşnych czynnikĂłw Ĺ&#x203A;rodowiskowych. Obecnie nie ma na rynku urzÄ&#x2026;dzenia o podobnych wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ciach. W przypadku potrzeby monitorowania róşnych parametrĂłw szafek obiektowych wykorzystuje siÄ&#x2122; czujniki zabudowane w poszczegĂłlnych urzÄ&#x2026;dzeniach w szafkach (jeĹ&#x203A;li sÄ&#x2026; wbudowane) lub montuje dodatkowe czujniki dla poszczegĂłlnych parametrĂłw. Poza IMX12-CCM nie ma na rynku dostÄ&#x2122;pnego kompaktowego urzÄ&#x2026;dzenia Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czÄ&#x2026;cego w sobie monitoring kilku parametrĂłw jednoczeĹ&#x203A;nie. Z tego teĹź wzglÄ&#x2122;du moduĹ&#x201A; monitorowania IMX12-CCM zostaĹ&#x201A; zgĹ&#x201A;oszony w urzÄ&#x2122;dzie patentowym.

TURCK Sp. z o.o.

2 ; + 0054 156MK9 ' 2 88 11K 1M 334 88 11K 1M 30 6 : +2

2 +2 &

. $ I076

4/2017

P R O M O C J A

43

RYNEK

Dwa modele finansowania

w erze transformacji cyfrowej Y * , F , 2 , F* , + -? - A4 A + ,. .4 + . ,F ,.

*F ? . , H + + .- ? ,.

-F . + , , ? + F2 C , , - > *

- . - -? F F > 2 Joanna Szajner

I

nternet Rzeczy sprawia, Ĺźe dziaĹ&#x201A;anie sprzÄ&#x2122;tu i technologii moĹźe byÄ&#x2021; zdalnie monitorowane, analizowane i udoskonalane. Ich funkcjonowanie jest Ĺ&#x201A;atwiejsze do przewidzenia, a takĹźe bardziej wydajne. DziÄ&#x2122;ki rozwojowi wirtualnego Ĺ&#x203A;wiata nowe produkty i usĹ&#x201A;ugi szybciej trafiajÄ&#x2026; na rynek. Wszystkie te zmiany sprawiajÄ&#x2026;, Ĺźe dostawcy finansowania dostosowujÄ&#x2026; oferowane produkty do potrzeb rynku, czyli nowe rozwiÄ&#x2026;zania finansowe opierajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; na oczekiwanych biznesowych wspĂłĹ&#x201A;czynnikach efektywnoĹ&#x203A;ci, otrzymywanych dziÄ&#x2122;ki stosowaniu finansowanego sprzÄ&#x2122;tu i technologii.

Pay-for-outcomes â&#x20AC;&#x201C; â&#x20AC;&#x17E;pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; za wynikiâ&#x20AC;?

W ostatnich kilku latach znacznie wzrosĹ&#x201A;a dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i zainteresowanie modelem opartym na pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;ciach za wyniki przedsiÄ&#x2122;biorstwa w porĂłwnaniu do rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; polegajÄ&#x2026;cych na korzystaniu z technologii, ktĂłra wedĹ&#x201A;ug nabywcy miaĹ&#x201A;aby przynosiÄ&#x2021; korzyĹ&#x203A;ci przedsiÄ&#x2122;biorstwu. Pojawienie siÄ&#x2122; nowej generacji rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; cyfrowych, ktĂłre Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czÄ&#x2026; ludzi, technologie i organizacje sprawiĹ&#x201A;o, Ĺźe moĹźliwe staĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; bardziej precyzyjne dostosowanie pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;ci przedsiÄ&#x2122;biorstw sektora pry44

watnego lub publicznego do spodziewanych korzyĹ&#x203A;ci biznesowych. Kwestia ta jest obecnie coraz szerzej dyskutowana jako moĹźliwy model w sektorze opieki zdrowotnej, produkcyjnym, budowlanym oraz infrastruktury. Aspekty finansowe i technologiczne sÄ&#x2026; coraz czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czone w zintegrowanej ofercie, gdzie dostawca rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; proponuje przedsiÄ&#x2122;biorstwom pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; za spodziewane biznesowe efekty, takie jak poprawa produktywnoĹ&#x203A;ci, optymalizacja czasu eksploatacji, okreĹ&#x203A;lony wzrost wydajnoĹ&#x203A;ci, obniĹźenie kosztĂłw lub zmniejszenie zuĹźycia energii.

Wielosektorowo PĹ&#x201A;acenie za wyniki biznesowe uĹ&#x201A;atwia planowanie finansowe w sektorze produkcyjnym, usĹ&#x201A;ugach, sĹ&#x201A;uĹźbie zdrowia, a takĹźe planowanie i rozwĂłj infrastruktury. Nie tylko koszty stajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; dziÄ&#x2122;ki temu bardziej przejrzyste â&#x20AC;&#x201C; unika siÄ&#x2122; rĂłwnieĹź ryzyka, Ĺźe technologia siÄ&#x2122; zestarzeje, a kapitaĹ&#x201A; zostanie zamroĹźony.

Wyniki biznesowe mogÄ&#x2026; przybieraÄ&#x2021; róşne formy, w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od priorytetĂłw organizacji bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;cej uĹźytkownikiem koĹ&#x201E;cowym. PrzedsiÄ&#x2122;biorstwa produkcyjne zazwyczaj skupiajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; na wybranych efektach spoĹ&#x203A;rĂłd czterech nastÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;cych: obniĹźenie kosztĂłw na jednostkÄ&#x2122; wytworzonego produktu (np. dziÄ&#x2122;ki szybkiemu tempu produkcji lub redukcji czasu ustawiania produkcji), zredukowanie ogĂłlnych kosztĂłw operacyjnych (np. niĹźsze zuĹźycie energii), zdolnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i odpowiednia sprawnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w dostarczaniu klientom róşnych modeli produktu bez dodatkowych kosztĂłw oraz szybki rozwĂłj produktu (np. dziÄ&#x2122;ki przeprowadzaniu wirtualnych badaĹ&#x201E;).

Wszystkie wspomniane efekty prowadzÄ&#x2026; do wzrostu zdolnoĹ&#x203A;ci do konkurowania, umoĹźliwiajÄ&#x2026; penetracjÄ&#x2122; nowych rynkĂłw oraz ogĂłlny wzrost przedsiÄ&#x2122;biorstwa.

W sektorach budownictwa oraz infrastruktury, a takĹźe w sektorze usĹ&#x201A;ugowym poĹźÄ&#x2026;dane wyniki biznesowe to: obniĹźenie zuĹźycia energii i ograniczenie negatywnego wpĹ&#x201A;ywu na Ĺ&#x203A;rodowisko naturalne (przez odpowiednie oĹ&#x203A;wietlenie, ogrzewanie, klimatyzacjÄ&#x2122; itd.), poprawa zabezpieczeĹ&#x201E; (dziÄ&#x2122;ki inteligentnym systemom dostarczajÄ&#x2026;cym dane na temat dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E; czĹ&#x201A;owieka), poprawa bezpieczeĹ&#x201E;stwa (funkcje zwiÄ&#x2026;zane z Internetem Rzeczy pozwalajÄ&#x2026; budynkom â&#x20AC;&#x17E;mĂłwiÄ&#x2021;â&#x20AC;? i maksymalizowaÄ&#x2021; efekt zastosowania Ĺ&#x203A;rodkĂłw bezpieczeĹ&#x201E;stwa, jak rĂłwnieĹź optymalizowaÄ&#x2021; reakcjÄ&#x2122; w przypadku zagroĹźenia) oraz analiza zuĹźycia (dziÄ&#x2122;ki Internetowi Rzeczy â&#x20AC;&#x201C; to kluczowa funkcja, dziÄ&#x2122;ki ktĂłrej przedsiÄ&#x2122;biorstwa mogÄ&#x2026; optymalizowaÄ&#x2021; wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; swoich nieruchomoĹ&#x203A;ci).

W sektorze opieki zdrowotnej najistotniejszymi wspĂłĹ&#x201A;czynnikami efektywnoĹ&#x203A;ci sÄ&#x2026;: lepsza jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i wiÄ&#x2122;ksza dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E; diagnostycznych i terapeutycznych (by poprawiÄ&#x2021; wyniki leczenia pacjenta), obniĹźenie kosztu jednostkowego procedury medycznej (konsultacji, diagnostyki, zabiegu chirurgicznego, innej formy leczenia), zwiÄ&#x2122;kszenie liczby pacjentĂłw (wiÄ&#x2122;cej osĂłb otrzymuje wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; liczbÄ&#x2122; procedur medycznych przy ograniczonej powierzchni lokalowej i zasobach ludzkich) oraz wczesna i precyzyjna diagnostyka (by poprawiÄ&#x2021; rokowania pacjenta i uniknÄ&#x2026;Ä&#x2021; bolesnego, kosztownego i dĹ&#x201A;ugotrwaĹ&#x201A;ego leczenia przewlekĹ&#x201A;ych chorĂłb).

Ze znajomoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; technologii Do zaoferowania profesjonalnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; finansowych opartych na wynikach konieczna jest gruntowna wiedza na temat stosowanych technologii oraz ich wpĹ&#x201A;ywu na przedsiÄ&#x2122;biorstwo uĹźytkownika. Tymczasem dogĹ&#x201A;Ä&#x2122;bna AUTOMATYKA

RYNEK znajomoĹ&#x203A;Ä&#x2021; technologii i jej zastosowaĹ&#x201E; nie jest czymĹ&#x203A;, co mĂłgĹ&#x201A;by zaoferowaÄ&#x2021; zwykĹ&#x201A;y usĹ&#x201A;ugodawca finansowy. W tym przypadku potrzebna jest specjalistyczna wiedza i szerokie doĹ&#x203A;wiadczenie, jak rĂłwnieĹź bliska relacja pomiÄ&#x2122;dzy dostawcÄ&#x2026; rozwiÄ&#x2026;zania technologicznego i partnerem finansowym.

Pay-to-use â&#x20AC;&#x201C; â&#x20AC;&#x17E;pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; za korzystanieâ&#x20AC;?

Prawdopodobnie obok modelu â&#x20AC;&#x17E;pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;ci za wynikiâ&#x20AC;?, waĹźnÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; w zapewnianiu dostÄ&#x2122;pu do najnowszych osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;Ä&#x2021; w zakresie technologii i sprzÄ&#x2122;tu w dalszym ciÄ&#x2026;gu bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; odgrywaÄ&#x2021; rozwiÄ&#x2026;zania typu â&#x20AC;&#x17E;pay per useâ&#x20AC;?(â&#x20AC;&#x17E;pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; za korzystanieâ&#x20AC;?). RozwiÄ&#x2026;zania te, bazujÄ&#x2026;ce na metodach finansowania takich jak leasing, wynajem i alternatywne finansowanie pozabankowe, stopniowo umacniaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; w ostatnich 20 latach.

PrzedsiÄ&#x2122;biorstwa pragnÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;y pozyskiwaÄ&#x2021; niezbÄ&#x2122;dne technologie, a jednoczeĹ&#x203A;nie rozĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;ci na caĹ&#x201A;y okres, w ktĂłrym uzyskujÄ&#x2026; korzyĹ&#x203A;ci dziÄ&#x2122;ki stosowaniu sprzÄ&#x2122;tu, maszyn czy technologii. Te roz-

wiÄ&#x2026;zania zyskaĹ&#x201A;y popularnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, poniewaĹź zapewniaĹ&#x201A;y przedsiÄ&#x2122;biorstwom dostÄ&#x2122;p do wymaganej technologii, umoĹźliwiajÄ&#x2026;cej im konkurowanie na rynku, bez koniecznoĹ&#x203A;ci zainwestowania kapitaĹ&#x201A;u â&#x20AC;&#x17E;z gĂłryâ&#x20AC;?. KorzyĹ&#x203A;ci pĹ&#x201A;ynÄ&#x2026;ce z korzystania ze sprzÄ&#x2122;tu dopasowane byĹ&#x201A;y z grubsza do rozĹ&#x201A;oĹźonych w czasie pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;ci, a jednoczeĹ&#x203A;nie ta opcja pozwalaĹ&#x201A;a uniknÄ&#x2026;Ä&#x2021; ryzyka zestarzenia siÄ&#x2122; technologii.

Modele typu â&#x20AC;&#x17E;pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; za korzystanieâ&#x20AC;? umoĹźliwiajÄ&#x2026; producentom, podmiotom ochrony zdrowia, a nawet samorzÄ&#x2026;dom miejskim przeprowadzanie koniecznych modernizacji technologicznych i korzystanie z generowanych w ten sposĂłb wynikĂłw biznesowych. Modele te rĂłwnieĹź ewoluujÄ&#x2026;, przybierajÄ&#x2026;c bardziej zĹ&#x201A;oĹźone formy, ktĂłre sÄ&#x2026; w stanie przejÄ&#x2026;Ä&#x2021; i zaadaptowaÄ&#x2021; nowoczesne trendy na rynkach technologicznych.

Integracja rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; finansowych Badanie Siemens Financial Services sugeruje, Ĺźe obydwa modele finansowania â&#x20AC;&#x201C; model typu â&#x20AC;&#x17E;pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; za wyni-

kiâ&#x20AC;? i model â&#x20AC;&#x17E;pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; za korzystanieâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; nadal zyskiwaÄ&#x2021; na popularnoĹ&#x203A;ci.

DziÄ&#x2122;ki nim organizacje otrzymujÄ&#x2026; jednÄ&#x2026;, zintegrowanÄ&#x2026; ofertÄ&#x2122;, skupiajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; w sobie takie elementy jak dostÄ&#x2122;p do technologii, utrzymanie i konserwacja sprzÄ&#x2122;tu, finansowanie, modernizacja czy wsparcie klienta. Zintegrowane rozwiÄ&#x2026;zania finansowe (oznaczajÄ&#x2026;ce, Ĺźe finansowanie stanowi nieodĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznÄ&#x2026; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; oferty sprzedaĹźy) bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; wciÄ&#x2026;Ĺź zyskiwaÄ&#x2021; na znaczeniu jako jeden z kluczowych czynnikĂłw umoĹźliwiajÄ&#x2026;cych funkcjonowanie modeli biznesowych typu â&#x20AC;&#x17E;pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; za wynikiâ&#x20AC;?.

ArtykuĹ&#x201A; powstaĹ&#x201A; w oparciu o wnioski pĹ&#x201A;ynÄ&#x2026;ce z badaĹ&#x201E; Siemens Financial Services (w Polsce â&#x20AC;&#x201C; Siemens Finance).

PeĹ&#x201A;na wersja raportu â&#x20AC;&#x17E;Wyniki i szanseâ&#x20AC;? jest dostÄ&#x2122;pna do pobrania na stronie internetowej: https://www.siemens. com/global/en/home/products/ financing.html Joanna Szajner +

$ % /$% % $ Z "S$

R E K L A M A

4/2017

45

RYNEK

Transformacja cyfrowa w zderzeniu z rzeczywistoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; $ , . 123 , ,

, , , + F 4 , , ?, -? . - - , A ,.*+ @ 2 = + , ,. @H + , - 4 A , A + .+F , , - 2 . * , , % ,

, , $ J$ L2 ? - + +A * , ,. . . . Q , A - 4 , A . , . 123 % , ,

? , K0 2 5K 2

F

irma International Data Corporation (IDC) przeanalizowaĹ&#x201A;a na zlecenie Dassault Systèmes, na podstawie informacji uzyskanych od przedstawicieli kadry zarzÄ&#x2026;dzajÄ&#x2026;cej okoĹ&#x201A;o 200 przedsiÄ&#x2122;biorstw z sektora produkcyjnego, inicjatywy z zakresu PrzemysĹ&#x201A;u 4.0 podejmowane na rynku niemieckim. Wnioski nie sÄ&#x2026; najweselsze.

Zainteresowanie PrzemysĹ&#x201A;em 4.0 wĹ&#x203A;rĂłd specjalistĂłw i menedĹźerĂłw w Niemczech jest coraz wiÄ&#x2122;ksze, ale na duĹźe przeszkody napotyka stworzenie jednolitej bazy danych oraz koordynacja dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E;, a brak wspĂłĹ&#x201A;pracy w ramach Ĺ&#x201A;aĹ&#x201E;cucha wartoĹ&#x203A;ci dodanych zmniejsza obroty firm zza Odry.

Kluczowa rola baz danych Pozytywnym sygnaĹ&#x201A;em jest szybki wzrost udziaĹ&#x201A;u menedĹźerĂłw i specjalistĂłw, zaangaĹźowanych w PrzemysĹ&#x201A; 4.0 â&#x20AC;&#x201C; z 31 proc. w 2014 r. do 53 proc.

46

w 2016 r. Z badania IDC wynika takĹźe, Ĺźe w 2016 r. istniaĹ&#x201A;o wiÄ&#x2122;cej projektĂłw w fazie planowania i pilotaĹźu, niĹź rok wczeĹ&#x203A;niej (wzrost odpowiednio o 5 lub 7 pkt proc.). ZĹ&#x201A;a informacja to ta, Ĺźe postÄ&#x2122;p w ich realizacji jest niewielki. PowodĂłw tego stanu rzeczy jest kilka, a wĹ&#x203A;rĂłd kluczowych sÄ&#x2026; przedĹ&#x201A;uĹźajÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; wewnÄ&#x2122;trzne procesy koordynacyjne (55 proc. badanych stwierdziĹ&#x201A;o, Ĺźe traci na nie zbyt wiele czasu) oraz brak ujednoliconej bazy danych (tylko 5 proc. badanych przedsiÄ&#x2122;biorstw przemysĹ&#x201A;owych posiada obecnie centralnÄ&#x2026; platformÄ&#x2122; danych, ktĂłra Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy wszystkie etapy Ĺ&#x201A;aĹ&#x201E;cucha wartoĹ&#x203A;ci). Z wagi tej ostatniej, a przede wszystkim z tego, Ĺźe posiadanie takiej bazy moĹźe znacznie przyspieszyÄ&#x2021; wymianÄ&#x2122; informacji w ramach Ĺ&#x201A;aĹ&#x201E;cucha wartoĹ&#x203A;ci, firmy doskonale zdajÄ&#x2026; sobie sprawÄ&#x2122;, o czym Ĺ&#x203A;wiadczy fakt, iş 70 proc. przebadanych przez IDC firm pracuje nad stworzeniem wspĂłlnej bazy danych. Do osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cia tego celu niezbÄ&#x2122;dne sÄ&#x2026; oczywiĹ&#x203A;cie odpowiednie warunki finansowe, co takĹźe znalazĹ&#x201A;o odzwierciedlenie w badaniu â&#x20AC;&#x201C; podczas gdy jeszcze w 2014 r. jedynie co czwarty menedĹźer firmy przeznaczaĹ&#x201A; Ĺ&#x203A;rodki finansowe na PrzemysĹ&#x201A; 4.0, dziĹ&#x203A; jest to juĹź 69 proc.

Kolejna bardzo istotna kwestia przy wdraĹźaniu zaĹ&#x201A;oĹźeĹ&#x201E; PrzemysĹ&#x201A;u 4.0 to bezpieczeĹ&#x201E;stwo danych. Co piÄ&#x2026;te z badanych przedsiÄ&#x2122;biorstw przemysĹ&#x201A;owych musiaĹ&#x201A;o w ciÄ&#x2026;gu ostatniego roku przerwaÄ&#x2021; produkcjÄ&#x2122; ze wzglÄ&#x2122;du na podejmowane z zewnÄ&#x2026;trz prĂłby uzyskania dostÄ&#x2122;pu do danych firmy.

Mimo tych i innych trudnoĹ&#x203A;ci, inicjatywy z zakresu PrzemysĹ&#x201A;u 4.0 rozwijajÄ&#x2026; siÄ&#x2122;. â&#x20AC;&#x201C; Spodziewamy siÄ&#x2122;, Ĺźe do 2019 r. juĹź 75 proc. przedsiÄ&#x2122;biorstw przemysĹ&#x201A;owych zmieni swĂłj Ĺ&#x201A;aĹ&#x201E;cuch wartoĹ&#x203A;ci

KtĂłre z zastosowaĹ&#x201E; opisuje zrealizowane w PaĹ&#x201E;stwa firmie lub planowane inicjatywy PrzemysĹ&#x201A;u 4.0 ?

Monitorowanie optymalizacji wewnÄ&#x2122;trznych procesĂłw produkcyjnych

40% 56%

Zdalne monitorowanie maszyn/urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;

30% 43% 17%

Symulacja produktów i procesów produkcyjnych 2015

36% 2016

dziÄ&#x2122;ki cyfrowo poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonym procesom i obiektom, a tym samym poprawi zdolnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; reagowania oraz wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; o 15 proc. Kto juĹź teraz nie przygotuje siÄ&#x2122; na wkroczenie w fazÄ&#x2122; PrzemysĹ&#x201A;u 4.0, zostanie zdystansowany przez swoich konkurentĂłw â&#x20AC;&#x201C; ocenia Mark Alexander Schulte, starszy konsultant IDC w Europie Ĺ&#x161;rodkowej i autor badania â&#x20AC;&#x17E;Cyfrowa transformacja w sektorze produkcyjnym â&#x20AC;&#x201C; wizja PrzemysĹ&#x201A;u 4.0 a rzeczywistoĹ&#x203A;Ä&#x2021;â&#x20AC;?.

Wyzwania na przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; WĹ&#x203A;rĂłd rekomendowanych przez IDC dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E; na przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021;, ktĂłre mogĹ&#x201A;yby przyczyniÄ&#x2021; siÄ&#x2122; do poprawy sytuacji i przejĹ&#x203A;cia na wyĹźszy etap zaawansowania sÄ&#x2026; m.in. wprowadzenie zmian organizacyjnych (firmy powinny wspĂłĹ&#x201A;dzieliÄ&#x2021; odpowiedzialnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; miÄ&#x2122;dzy poszczegĂłlnymi departamentami), budowanie wiedzy o cyfryzacji, okreĹ&#x203A;lenie obszarĂłw dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci, w ktĂłrych inicjatywa moĹźe przynieĹ&#x203A;Ä&#x2021; wymiernÄ&#x2026; wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, wiÄ&#x2122;ksze i bardziej powszechne otwarcie silosu danych oraz uwzglÄ&#x2122;dnienie ich bezpieczeĹ&#x201E;stwa.

Urszula Chojnacka AUTOMATYKA

AUTOMATYKA

RYNEK

Serwoprzewody chainflex do budowy obrabiarek Firma igus oferuje szeroki wybór elastycznych przewodów

q * * +2 , F+ czterem nowym seriom przewo , T .

6 + A , - ,.H + , . +

* , * A - + @ 2 . . , * * + ? A , 83 2 , . + . 2

/ 2 & *!

W

 branĹźy obrabiarek kluczowe znaczenie dla utrzymania konkurencyjnoĹ&#x203A;ci na Ĺ&#x203A;wiatowych rynkach ma wysoka produktywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; maszyn. SpecjalizujÄ&#x2026;ca siÄ&#x2122; w tworzywach motion plastics do zastosowaĹ&#x201E; ruchomych firma igus oferuje 1244 typy przewodĂłw sprzedawanych na metry oraz 4000 typĂłw przewodĂłw konfekcjonowanych zgodnie ze standardami 24 producentĂłw. DziÄ&#x2122;ki temu pomaga uĹźytkownikom zapewniÄ&#x2021; wysokÄ&#x2026; niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; maszyn bez koniecznoĹ&#x203A;ci ponoszenia duĹźych kosztĂłw. Na targach Automaticon 2017 firma igus zaprezentowaĹ&#x201A;a nowy, poszerzony asortyment serwoprzewodĂłw chainflex przeznaczonych do budowy obrabiarek. W zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od wymagaĹ&#x201E;, takich jak promieĹ&#x201E; giÄ&#x2122;cia, zakres ruchu czy prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, spoĹ&#x203A;rĂłd czterech rodzin serwoprzewodĂłw do budowy obrabiarek klienci mogÄ&#x2026; wybieraÄ&#x2021; produkty o najkorzystniejszej cenie i gwarantowanej jakoĹ&#x203A;ci.

4/2017

Do róşnorodnych zastosowaĹ&#x201E; Przewody chainflex z serii CF27.D majÄ&#x2026; promieĹ&#x201E; giÄ&#x2122;cia stanowiÄ&#x2026;cy zaledwie 7,5-krotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; Ĺ&#x203A;rednicy przewodĂłw. NadajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w szczegĂłlnoĹ&#x203A;ci do stosowania w bardzo ograniczonej przestrzeni montaĹźowej oraz w bardzo dynamicznym ruchu, np. w suwnicach. Serwoprzewody majÄ&#x2026; oplot o zoptymalizowanym skoku oraz wewnÄ&#x2122;trzny pĹ&#x201A;aszcz wytĹ&#x201A;aczany z tworzywa TPE, ktĂłry zapewnia stabilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; oplotu i zawsze prowadzi pleciony ekran podczas ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;ego ruchu. Przewody z serii CF27.D majÄ&#x2026; zewnÄ&#x2122;trzny bezhalogenowy pĹ&#x201A;aszcz z bardzo odpornego na Ĺ&#x203A;cieranie i nierozprzestrzeniajÄ&#x2026;cego pĹ&#x201A;omienia poliuretanu, a ich asortyment obejmuje 28 typĂłw.

Na targach Automaticon firma igus zaprezentowaĹ&#x201A;a rĂłwnieĹź nowe przewody z serii CF270.UL.D, ktĂłre opracowano z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o wszystkich rodzajach ruchĂłw obrabiarki. Przewody te majÄ&#x2026; zoptymalizowany, odporny na giÄ&#x2122;cie ekran caĹ&#x201A;ej wiÄ&#x2026;zki oraz bezhalogenowy pĹ&#x201A;aszcz z poliuretanu bardzo odpornego na Ĺ&#x203A;cieranie. CechujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; znakomitymi wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ciami i niskÄ&#x2026; cenÄ&#x2026;. WystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026; w 35 rodzajach dostÄ&#x2122;pnych z magazynu. DziÄ&#x2122;ki rodzinie CF280.

UL.H asortyment przewodĂłw chainflex do obrabiarek zostaĹ&#x201A; wzbogacony o serwoprzewody hybrydowe. Ponadto firma igus oferuje przewody z rodziny CF897, opracowane z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o krĂłtkich drogach przesuwu. Przewody chainflex z tej serii sÄ&#x2026; nawet o 70 proc. taĹ&#x201E;sze P R O M O C J A

od porĂłwnywanych produktĂłw, majÄ&#x2026; zoptymalizowany oplot, odpornÄ&#x2026; na giÄ&#x2122;cie strukturÄ&#x2122;, a takĹźe zewnÄ&#x2122;trzny pĹ&#x201A;aszcz z tworzywa iguPur, ktĂłre firma igus opracowaĹ&#x201A;a specjalnie do e-prowadnikĂłw naraĹźonych na kontakt z olejem.

Oddzielnie lub jako kompletny system Wszystkie przewody chainflex sÄ&#x2026; poddawane szeroko zakrojonym testom w laboratorium badawczym firmy igus zajmujÄ&#x2026;cym powierzchniÄ&#x2122; 2750 m2, co gwarantuje wysokÄ&#x2026; trwaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021;, ktĂłrÄ&#x2026; moĹźna obliczaÄ&#x2021; on-line. Podobnie jak wszystkie przewody chainflex, nowe produkty mogÄ&#x2026; zostaÄ&#x2021; bez dodatkowych opĹ&#x201A;at pociÄ&#x2122;te na odcinki o şÄ&#x2026;danej dĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;ci. Przewody moĹźna teĹź zamawiaÄ&#x2021; jako konfekcjonowane przewody readycable do napÄ&#x2122;dĂłw, a takĹźe jako kompletne systemy readychain zawierajÄ&#x2026;ce odpowiedni e-prowadnik.

Co istotne, nie obowiÄ&#x2026;zuje minimalna wielkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zamĂłwienia, co oznacza, Ĺźe firma igus dostarczy nawet jednÄ&#x2026; sztukÄ&#x2122;. UĹźytkownik moĹźe wiÄ&#x2122;c dobraÄ&#x2021; indywidualne rozwiÄ&#x2026;zanie dostosowane do specyficznych ruchĂłw maszyny i objÄ&#x2122;te 36-miesiÄ&#x2122;cznÄ&#x2026; gwarancjÄ&#x2026;.

IGUS Sp. z o.o.

2 , + 070 4 3767K1 ; , 2 77 M9K 58 834 77 M9K 90 9v 6 : 2 2 2

47

RYNEK

Inteligentne poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie

z punktu do punktu Technologia IO-Link $'6Z + - ,? ? $' @ . , 4 , , , ? + + - + 4 A - A , , + .+ 2 $'6Z + , ? , . + 6 + J , A @

, . -L4 , , ? + , , . 4 ?

F - 2 Roman MajerskĂ˝

48

D

o integrowania inteligentnych komponentów w systemie automatyzacji grupa Zimmer Group wykorzystuje system komunikacyjny IO-Link.

Czujniki i detektory poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone IO-Link W systemie komunikacyjnym IO-Link poszczegĂłlne sensory i urzÄ&#x2026;dzenia wykonawcze (tzw. przyrzÄ&#x2026;dy IO-Link) podĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza siÄ&#x2122; do IO-Link master, ktĂłry tworzy interfejs dla nadrzÄ&#x2122;dnego systemu sterowania (SPS) i steruje komunikacjÄ&#x2026; z podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonymi urzÄ&#x2026;dzeniami IO-Link.

IO-Link transmituje wszystkie sygnaĹ&#x201A;y miÄ&#x2122;dzy sensorami, siĹ&#x201A;ownikami i systemem sterowania. Zapewnia to przejrzystÄ&#x2026; kontrolÄ&#x2122; i bardziej transparentnÄ&#x2026; diagnostykÄ&#x2122; caĹ&#x201A;ego systemu.

PrzyrzÄ&#x2026;dy IO-Link majÄ&#x2026; niepowtarzalne numery seryjne, na podstawie ktĂłrych moĹźna je jednoznacznie identyfikowaÄ&#x2021;.

OprĂłcz tego w ich pamiÄ&#x2122;ci zapisywane sÄ&#x2026; dane, ktĂłre za pomocÄ&#x2026; protokoĹ&#x201A;u IO-Link mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; odczytywane lub zaP R O M O C J A

pisywane. W przypadku inteligentnego zacisku moĹźe to byÄ&#x2021; np. siĹ&#x201A;a albo szybkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; chwytania. Parametry te mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; w kaĹźdej chwili zmieniane przez nadrzÄ&#x2122;dny system sterowania. Oznacza to, Ĺźe na podstawie wynikĂłw pomiarĂłw z poziomu obiektowego chwytak moĹźna dostosowaÄ&#x2021; albo przestawiÄ&#x2021; za pomocÄ&#x2026; IO-Link na innÄ&#x2026; wersjÄ&#x2122; produktu.

Prosta parametryzacja, rozszerzona diagnostyka DziÄ&#x2122;ki IO-Link uĹźytkownik moĹźe skoncentrowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; na gĹ&#x201A;Ăłwnych funkcjach urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;. W razie potrzeby moĹźna odtworzyÄ&#x2021; wczeĹ&#x203A;niej zapisane parametry, a po wymianie przyrzÄ&#x2026;du automatycznie odtworzyÄ&#x2021; dotychczasowy stan parametrĂłw.

Dane konfiguracyjne przyrzÄ&#x2026;dĂłw moĹźna wprowadzaÄ&#x2021; rÄ&#x2122;cznie lub przez uczenie przyrzÄ&#x2026;dĂłw. Raz wybrane parametry ustawieĹ&#x201E; podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonych sensorĂłw i aktuatorĂłw (urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; wykonawczych, np. siĹ&#x201A;ownikĂłw) moĹźna zapisaÄ&#x2021; centralnie i bardzo Ĺ&#x201A;atwo przenieĹ&#x203A;Ä&#x2021; je AUTOMATYKA

/ 2 E &

RYNEK do podobnych przyrzÄ&#x2026;dĂłw. Indywidualna parametryzacja powtarzalnego ustawienia duĹźej liczby jednakowych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; jest wiÄ&#x2122;c zbyteczna, co prowadzi do znacznej oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci czasu przy ich uruchamianiu. Sensory i aktuatory mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; wymieniane podczas eksploatacji, ich wymiana jest inicjowana w razie potrzeby. Szybkie i bezbĹ&#x201A;Ä&#x2122;dne przeniesienie danych dotyczÄ&#x2026;cych ustawieĹ&#x201E; na nowe urzÄ&#x2026;dzenia zapewni maksymalnÄ&#x2026; ich dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; czasu i efektywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pod wzglÄ&#x2122;dem poniesionych kosztĂłw.

IO-Link umoĹźliwia rozszerzonÄ&#x2026; diagnostykÄ&#x2122; i konserwacjÄ&#x2122; zapobiegawczÄ&#x2026; (ang. predictive maintenance). Jednoznaczna diagnostyka jakoĹ&#x203A;ciowa wszystkich systemĂłw i procesĂłw jest

moĹźliwa od najniĹźszego poziomu sensorĂłw i aktuatorĂłw, aĹź po najwyĹźszy poziom sterowania.

WartoĹ&#x203A;ci analogowe moĹźna bezproblemowo przesyĹ&#x201A;aÄ&#x2021; na odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; do 20 m. W poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu z aktywnym zapisywaniem danych i dziÄ&#x2122;ki utworzeniu hierarchii danych moĹźna wykorzystaÄ&#x2021; rozszerzonÄ&#x2026; diagnostykÄ&#x2122; i wykonywaÄ&#x2021; konserwacjÄ&#x2122; zgodnie z potrzebami. Prewencyjnej wymiany komponentĂłw moĹźna dokonywaÄ&#x2021; juĹź przy pierwszych objawach zuĹźycia â&#x20AC;&#x201C; zanim dojdzie do awarii.

Prosta konstrukcja, wiele zalet WĹ&#x203A;rĂłd zalet IO-Link jest jego Ĺ&#x201A;atwa instalacja i integracja. Ponadto zmniej-

sza on i standaryzuje wymagania zwiÄ&#x2026;zane z okablowaniem. Do utworzenia poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia typu punkt-punkt wystarczy standardowe poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie wykonane za pomocÄ&#x2026; nieekranowanego przewodu piÄ&#x2122;cioĹźyĹ&#x201A;owego.

Zachowanie otwartych struktur kablowych i kompatybilnoĹ&#x203A;ci z konwencjonalnym okablowaniem gwarantuje dokĹ&#x201A;adnÄ&#x2026; ochronÄ&#x2122; wczeĹ&#x203A;niejszych inwestycji.

Roman MajerskĂ˝ &

ZIMMER GROUP SLOVENSKO s.r.o.

6 - +.:, 6 2 + 2, 6 2 +

Firma Zimmer Group poszukuje przedstawiciela handlowego.

ZgĹ&#x201A;oszenia prosimy przesyĹ&#x201A;aÄ&#x2021; na adres e-mail: roman.majersky@zimmer-group.sk.

R E K L A M A

CENA 10,00

9 772392

ZĹ (W TYM

10550 2

8 % VAT)

TEMAT WYDA ROZMOWA 20

10

NIA ZarzÄ&#x2026;dz anie utrzyma

PaweĹ&#x201A; Naglik, Kubler Sp. z o.o.

TECHNIKA

niem ruchu

32

WybĂłr systemu SCADA â&#x20AC;&#x201C; czym siÄ&#x2122; kierowaÄ&#x2021;?

SPRZÄ&#x2DC;T

w produkc

ji

I APARA

TURA 44 Kluczowy element wspĂłĹ&#x201A;cze â&#x20AC;&#x201C; przeglÄ&#x2026;d przemiennikĂłw snych napÄ&#x2122;dĂłw czÄ&#x2122;stotliw oĹ&#x203A;ci

AUTOMA TYKA ISSN 2392-10

56

INDEKS 403024

AUTOMA TYKAON

LINE.PL

10/2015

=HVSRĂ&#x17D;\ S

U]\JRWRZDQLD

SRZLHWU]D VHU

LL 06

,QWHJUDFMD IXQNF ML L EH]SLHF]HĂ&#x2020;V WZR F]XMQLNL FLĂ?QLH ]DZRU\ EH]SLHQLD SU]HSĂ&#x17D;\ZX L ]XĂ&#x2019;\FLD F]HĂ&#x2020;VWZD ZJ ,62 SRZLHWU] 3O F G D H

< ... do 28

000 l/min

... >

2V]F]GQR�¸ NR

Dystrybutor

switchy HARTING

www.sterma

g.pl

V]WĂ&#x2C6;Z ]DEXGRZ

\ L HQHUJLL RV]F]ÂťGQ RV]F]ÂťGQ RĂ?¸ NRV]WĂ&#x2C6;Z ]DN RĂ?¸ SU]HVWU]HQL ]XSX DEXGRZ\ ZZZ IHVWR SO

4/2017

49

RYNEK

Zoptymalizuj produkcjÄ&#x2122; Roboty MOBOT AGV " * . &S , ,F@ - , - -? ,

F ,. .- . ? , . . , . , F* 2 # + , ?, A . , -F + - - - + . @ 2

F

irma WObit wprowadziĹ&#x201A;a na rynek rodzinÄ&#x2122; robotĂłw MOBOT AGV, zaprojektowanych z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o maksymalnym zwiÄ&#x2122;kszeniu wydajnoĹ&#x203A;ci produkcji. Budowa robotĂłw pozwala na ich wyposaĹźenie w dowolny wĂłzek transportowy â&#x20AC;&#x201C; mogÄ&#x2026; przewoziÄ&#x2021; palety, kuwety i róşne detale, w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od modelu wĂłzka. Roboty MOBOT AGV mogÄ&#x2026; samodzielnie zahaczaÄ&#x2021; wĂłzki, a te mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; zapeĹ&#x201A;niane rÄ&#x2122;cznie lub automatycznie â&#x20AC;&#x201C; za pomocÄ&#x2026; robota przemysĹ&#x201A;owego. Po zsynchronizowaniu robota AGV z programem magazynowym lub po wyposaĹźeniu stacji albo maszyn produkcyjnych w odpowiednie czujniki moĹźe on byÄ&#x2021; wzywany automatycznie do wykonania okreĹ&#x203A;lonego zadania. Zadania te mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; rĂłwnieĹź zlecane przez operatora, przy czym sposĂłb realizacji zaleĹźy od stopnia zautomatyzowania procesĂłw w przedsiÄ&#x2122;biorstwie.

Inteligentne oprogramowanie Do szczegĂłĹ&#x201A;owej konfiguracji parametrĂłw pracy robotĂłw MOBOT AGV sĹ&#x201A;uĹźy 50

oprogramowanie MOBOT Route Planner, ktĂłre pracuje pod kontrolÄ&#x2026; systemu Windows. Za pomocÄ&#x2026; interfejsu moĹźna realizowaÄ&#x2021; takie operacje jak: monitorowanie robota i najwaĹźniejszych skĹ&#x201A;adowych systemu, konfiguracja napÄ&#x2122;dĂłw oraz rÄ&#x2122;czna nawigacja pojazdem, a takĹźe dodawanie do kontrolera punktĂłw charakterystycznych trasy, w ktĂłrych ma byÄ&#x2021; przeprowadzona okreĹ&#x203A;lona akcja.

GĹ&#x201A;ĂłwnÄ&#x2026; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; oprogramowania stanowi Ĺ&#x203A;rodowisko umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce zaprogramowanie ruchu robota na okreĹ&#x203A;lonych odcinkach trasy oraz przydzielanie mu zadaĹ&#x201E;. Program jest tworzony za pomocÄ&#x2026; prostego jÄ&#x2122;zyka liniowego. UĹźytkownik dysponuje szeregiem komend, na podstawie ktĂłrych moĹźna tworzyÄ&#x2021; zaawansowane sekwencje ruchu.

Program jest tworzony off-line, a nastÄ&#x2122;pnie przesyĹ&#x201A;any do robota. Za poĹ&#x203A;rednictwem poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia Wi-Fi moĹźna prowadziÄ&#x2021; ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;y monitoring parametrĂłw maszyny, co jest bardzo uĹźyteczne, zwĹ&#x201A;aszcza na etapie wdraĹźania robota do aplikacji.

ZarzÄ&#x2026;dzanie z poziomu SCADA/HMI W przypadku bardziej zĹ&#x201A;oĹźonych procesĂłw roboty MOBOT AGV mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; zintegrowane w wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; sieÄ&#x2021; zarzÄ&#x2026;dzanÄ&#x2026; z poziomu systemu SCADA lub z panelu HMI z punktem dostÄ&#x2122;pu sieci bezprzewodowej. Jest to istotne dla optymalnego kierowania ruchem, zwĹ&#x201A;aszcza gdy zaimplementowanych P R O M O C J A

jest kilka robotĂłw, np. w celu unikniÄ&#x2122;cia przestojĂłw czy kolizji.

System SCADA umoĹźliwia komunikacjÄ&#x2122; w jednym z wielu protokoĹ&#x201A;Ăłw komunikacyjnych i pracÄ&#x2122; w ogĂłlnej sieci przemysĹ&#x201A;owej, dziÄ&#x2122;ki czemu moĹźe pozyskiwaÄ&#x2021; informacje z sieci, np. o koniecznoĹ&#x203A;ci dostarczenia materiaĹ&#x201A;u/detali na dane stanowisko. Poza danymi na temat statusu realizacji zadaĹ&#x201E; i lokalizacji robotĂłw AGV system SCADA zbiera informacje o dostarczanych przez roboty detalach, co pozwala na prowadzenie statystyk i monitorowanie np. zuĹźycia materiaĹ&#x201A;u.

BezpieczeĹ&#x201E;stwo i planowanie pod kontrolÄ&#x2026; Zastosowanie robotĂłw AGV wpĹ&#x201A;ywa na poprawÄ&#x2122; bezpieczeĹ&#x201E;stwa i wydajnoĹ&#x203A;ci oraz umoĹźliwia zaplanowanie w bardzo przejrzysty sposĂłb cyklu dostaw w zakĹ&#x201A;adzie produkcyjnym, zarĂłwno w zakresie gospodarki materiaĹ&#x201A;owej, jak i transportu wyrobĂłw gotowych. WiÄ&#x2122;cej informacji o MOBOT AGV oraz o innych robotach przemysĹ&#x201A;owych produkowanych przez firmÄ&#x2122; WObit jest dostÄ&#x2122;pnych na stronie www.wobit.com.pl.

PPH WObit E.K.J. Ober s.c.

F* ,.

094 976315 .

2 90 77 784 177 90 77 78 1Kv 6 * : * 2 2 2 * 2 2

AUTOMATYKA

RYNEK

Komputer MICA MICA (Modular Industry Computing Architecture) to modu . + * .4

.

A . . -? . + - , .@ . + 2

- F A @ ? * + 4 ,. , ? , + F ,. * , $# , . .+ ,. 2 C $ ,. E .

73082

M

/ 2 ;'* 4 ! "#$%&

ICA umoĹźliwia szybkie tworzenie indywidualnego rozwiÄ&#x2026;zania przystosowanego do potrzeb aplikacji. PCB w MICA skĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; z trzech moduĹ&#x201A;owych jednostek: pierwsza zawiera procesor i pamiÄ&#x2122;Ä&#x2021; (1 GHz, 1 GB RAM oraz 4 GB eMMC, z moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; zastosowania dodatkowej karty pamiÄ&#x2122;ci SD), drugi moduĹ&#x201A; ma wyjĹ&#x203A;cia I/O oraz PoE, zaĹ&#x203A; trzecia pĹ&#x201A;ytka umoĹźliwia podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie interfejsĂłw, ktĂłre mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; zdefiniowane przez uĹźytkownika. Komputer pracuje na otwartej platformie systemowej Linux, ma niewielkie wymiary (132 mm Ă&#x2014; 86 mm Ă&#x2014; 35 mm) i jest osadzony w trwaĹ&#x201A;ej, metalowej obudowie o stopniu ochrony IP67, co gwarantuje odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na wstrzÄ&#x2026;sy i wibracje.

DĹ&#x201A;uga lista zalet MICA jest komputerem wbudowanym przeznaczonym do zastosowaĹ&#x201E; przemysĹ&#x201A;owych. W porĂłwnaniu z komputerami 4/2017

przemysĹ&#x201A;owymi aktualnie dostÄ&#x2122;pnymi na rynku MICA ma wiele zalet. Charakteryzuje siÄ&#x2122; moduĹ&#x201A;owÄ&#x2026; budowÄ&#x2026; PCB, podczas gdy inne stosowane komputery przemysĹ&#x201A;owe majÄ&#x2026; formÄ&#x2122; jednorodnego PCB. Sprawia to, şe komputer MICA moĹźe byÄ&#x2021; w Ĺ&#x201A;atwy sposĂłb dostosowany do potrzeb aplikacji/klienta. Ponadto MICA pracuje na systemie typu open source (Linux), umoĹźliwia instalowanie aplikacji wĹ&#x201A;asnych, rozwiniÄ&#x2122;tych zgodnie z konkretnymi potrzebami aplikacyjnymi, a takĹźe skupia spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; uĹźytkownikĂłw (dedykowana strona, forum), umoĹźliwiajÄ&#x2026;c wymianÄ&#x2122; wiedzy oraz wspĂłĹ&#x201A;pracÄ&#x2122; miÄ&#x2122;dzy nimi. Powszechnie stosowane komputery przemysĹ&#x201A;owe czÄ&#x2122;sto nie korzystajÄ&#x2026; z systemĂłw typu open source, co zmniejsza elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zastosowania oraz znacznie podnosi jego koszt.

Kolejna zaleta MICA to wysoka ochrona (IP67, odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na wstrzÄ&#x2026;sy i wibracje) oraz maĹ&#x201A;e rozmiary, co umoĹźliwia stosowanie go w najtrudniejszych warunkach, rĂłwnieĹź jako rozszerzenie dla dotychczasowych maszyn/systemĂłw/ linii produkcyjnych. Mniejsza odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dotychczasowych komputerĂłw przemysĹ&#x201A;owych redukuje moĹźliwÄ&#x2026; liczbÄ&#x2122; miejsc, w ktĂłrych mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; one stosowane.

Komputer MICA zostaĹ&#x201A; zaprojektowany jako elastyczny Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznik miÄ&#x2122;dzy obszarem IT oraz systemami automatyki/maszynami. ModuĹ&#x201A;owoĹ&#x203A;Ä&#x2021; sprzÄ&#x2122;tu umoĹźliwia Ĺ&#x201A;atwÄ&#x2026; adaptacjÄ&#x2122; urzÄ&#x2026;dzenia do konkretnych potrzeb aplikacyjnych.

MaĹ&#x201A;e wymiary i wysoka odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; urzÄ&#x2026;dzenia umoĹźliwiajÄ&#x2026; jego instalacjÄ&#x2122; w takich miejscach, w ktĂłrych urzÄ&#x2026;dzenie jest naraĹźone na uderzenia czy wibracje.

P R O M O C J A

ElastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; konstrukcji i oprogramowania UrzÄ&#x2026;dzenie jest bardzo istotne dla parku maszynowego, ktĂłry juĹź funkcjonuje.

Instalacja MICA pozwala wykorzystaÄ&#x2021; urzÄ&#x2026;dzenie do monitorowania, analizy danych oraz optymalizacji procesĂłw.

Maszyny i linie produkcyjne, ktĂłrych wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; po kilku czy kilkunastu latach uĹźytkowania zdÄ&#x2026;ĹźyĹ&#x201A;a juĹź zmaleÄ&#x2021;, jak rĂłwnieĹź te, do ktĂłrych w trakcie funkcjonowania dodawane byĹ&#x201A;y nowe/dodatkowe elementy mogÄ&#x2026; pracowaÄ&#x2021; w sposĂłb nieefektywny, co w konsekwencji moĹźe prowadziÄ&#x2021; do braku racjonalnoĹ&#x203A;ci ich dalszego stosowania. DziÄ&#x2122;ki maĹ&#x201A;ym rozmiarom i wysokiej wytrzymaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci komputer MICA moĹźe byÄ&#x2021; zaimplementowany do maszyny/urzÄ&#x2026;dzenia, Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; kilka funkcjonalnoĹ&#x203A;ci, dokonaÄ&#x2021; analizy i na jej podstawie wykonaÄ&#x2021; reakcje, ktĂłre zoptymalizujÄ&#x2026; proces. W ten sposĂłb stosunkowo niewielkim kosztem moĹźna zoptymalizowaÄ&#x2021; dziaĹ&#x201A;anie starszych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; i tym samym zredukowaÄ&#x2021; koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; duĹźych inwestycji w nowy park maszynowy. DziÄ&#x2122;ki elastycznej konstrukcji mechanicznej komputer MICA moĹźe byÄ&#x2021; stosowany w wielu aplikacjach, np. na liniach produkcyjnych i w pojazdach, a elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; oprogramowania sprawia, Ĺźe moĹźna go Ĺ&#x201A;atwo dostosowaÄ&#x2021; do pracy w róşnych procesach.

HARTING POLSKA Sp. z o.o.

2 T + 004 516178 ;

2 80 K57 M0 804 2 80 K57 M0 80 80 K53 17 0K 6 :! "#$%&2

2 2

51

RYNEK

Alternatywa, inteligencja i elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; Systemy mechatroniczne firmy SCHUNK

M

Mechatroniczne systemy chwy -? ? + , . , + -? . . . , .

2 ? + .* , A. .

, - + . 2 / !(%C - - , ,? @ F . + + . , .

, . , ?, T .+ 4 , A + @

4 , + .+ .

- 2

52

echatronika to dziedzina, w ktĂłrej SCHUNK ma szerokÄ&#x2026; gamÄ&#x2122; wĹ&#x201A;asnych produktĂłw.

DziÄ&#x2122;ki poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu wieloletniego doĹ&#x203A;wiadczenia w pneumatyce z pionierskimi sukcesami w mechatronice firma oferuje skuteczne, wydajne i niezawodne rozwiÄ&#x2026;zania dla niemal kaĹźdego zadania. Trzy sĹ&#x201A;owa, ktĂłre najlepiej charakteryzujÄ&#x2026; unikalny, wysokiej jakoĹ&#x203A;ci system moduĹ&#x201A;owy SCHUNK to: alternatywa, inteligencja i elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021;.

WydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i dynamika Ĺ atwy w obsĹ&#x201A;udze, lekki i elastyczny, elektryczny chwytak do maĹ&#x201A;ych elementĂłw EGP koncentruje siÄ&#x2122; na tym, co najwaĹźniejsze: kompaktowej wydajnoĹ&#x203A;ci dla dynamiki procesĂłw, a w przenoszeniu delikatnych komponentĂłw

DANE TECHNICZNE

EGP

EGP-SPEED

WielkoĹ&#x203A;Ä&#x2021;

25/40/50

25

Skok palca

3/6/8Â mm

3Â mm

SiĹ&#x201A;a zacisku

38/140/215 N

7Â N

Masa przenoszonego przedmiotu

0,19/0,7/1,05Â kg

0,035 kg

Masa

0,11/0,32/0,51Â kg

0,10Â kg

Czas zamkniÄ&#x2122;cia

0,09/0,22/0,24Â s

0,03Â s

P R O M O C J A

â&#x20AC;&#x201C; regulacji siĹ&#x201A;y zacisku. DziÄ&#x2122;ki Ĺ&#x201A;atwej kontroli chwytaka EGP przez wejĹ&#x203A;cia cyfrowe konwersja systemu z pneumatycznych elektrycznych moduĹ&#x201A;Ăłw na chwytakowe odbywa siÄ&#x2122; bez utraty siĹ&#x201A;y zacisku.

Szybkie przenoszenie Mechatroniczny chwytak do maĹ&#x201A;ych komponentĂłw EGP-S firmy SCHUNK jest najmniejszym chwytakiem elektrycznym ze zintegrowanÄ&#x2026; elektronikÄ&#x2026; na rynku, ma takĹźe najlepszy stosunek skoku do czasu zamkniÄ&#x2122;cia. Przy maksymalnym skoku 3 mm czas zamkniÄ&#x2122;cia palcĂłw to tylko 0,03 s, co daje optymalne warunki do minimalizacji czasu cyklu. MaĹ&#x201A;y, mocny chwytak, waĹźÄ&#x2026;cy zaledwie 100 g i majÄ&#x2026;cy siĹ&#x201A;Ä&#x2122; zacisku 7 N, idealnie nadaje siÄ&#x2122; do szybkiego przenoszenia przedmiotĂłw o masie do 35 g. Bezszczotkowe, a wiÄ&#x2122;c niezuĹźywajÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; i bezobsĹ&#x201A;ugowe serwonapÄ&#x2122;dy oraz potÄ&#x2122;Ĺźne prowadnice krzyĹźowe gwarantujÄ&#x2026; wysoki poziom wydajnoĹ&#x203A;ci i czyniÄ&#x2026; AUTOMATYKA

RYNEK chwytak EGP-S ekspertem dla wymagaĹ&#x201E; aplikacji pick&place. W celu zwiÄ&#x2122;kszenia dynamiki i efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej obudowa chwytaka wykonana zostaĹ&#x201A;a z aluminium, ktĂłre cechuje siÄ&#x2122; wysokÄ&#x2026; wydajnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;. Dodatkowo z jego konstrukcji wyeliminowano wszelkie zbÄ&#x2122;dne materiaĹ&#x201A;y, a elektronika zostaĹ&#x201A;a wbudowana wewnÄ&#x2026;trz, aby zaoszczÄ&#x2122;dziÄ&#x2021; miejsce. Chwytak EGP-S ma stopieĹ&#x201E; ochrony IP30 i doskonale wpasowuje siÄ&#x2122; w program automatyki moduĹ&#x201A;owej firmy SCHUNK.

Fot. SCHUNK

Wersja magnetyczna Nowy chwytak magnetyczny typu EGM o elektropermanentnej zasadzie dziaĹ&#x201A;ania sĹ&#x201A;uĹźy do transportu detali ferromagnetycznych i jest produkowany w trzech wersjach: EGM F32Q i EGM F50Q, mogÄ&#x2026;cych chwytaÄ&#x2021; detale o przekroju prostokÄ&#x2026;tnym, o sile mocowania 22 kN i maksymalnej masie podnoszonych detali do 147 kg oraz EGM R30L, umoĹźliwiajÄ&#x2026;cej transport detali o przekroju koĹ&#x201A;owym specjalnie skonstruowanymi szczÄ&#x2122;kami pryzmowymi, o sile mocowania do 6 kN i masie transportowanych detali do 40 kg.

Elektropermanentna zasada dziaĹ&#x201A;ania polega na zmianie biegunowoĹ&#x203A;ci magnesĂłw za pomocÄ&#x2026; impulsu elektrycznego 400 V i maksymalnym

4/2017

natÄ&#x2122;Ĺźeniu prÄ&#x2026;du 19 A. Czas przemagnesowania wynosi 350 ms.

Elektryczne sterowanie zmianÄ&#x2026; biegunowoĹ&#x203A;ci magnesĂłw, a zatem chwytaniem detali, umoĹźliwia wspĂłĹ&#x201A;pracÄ&#x2122; chwytakĂłw EGM z robotami. W standardowych chwytakach magnetycznych przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie pola magnetycznego wykonuje siÄ&#x2122; rÄ&#x2122;cznie, co uniemoĹźliwia ich zastosowanie na zrobotyzowanych stanowiskach transportowych. ZaletÄ&#x2026; chwytaka jest prosta konstrukcja, brak koniecznoĹ&#x203A;ci wykonywania specjalnych palcĂłw do chwytania detali i podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czania pneumatyki oraz duĹźe siĹ&#x201A;y trzymania.

sjach do wspĂłĹ&#x201A;pracy z robotami) lub prostopadle (w wersjach do wspĂłĹ&#x201A;pracy z portalami). Prowadnice szczÄ&#x2122;k bazowych zamontowane sÄ&#x2026; na Ĺ&#x201A;oĹźyskach, co pozwala zminimalizowaÄ&#x2021; tarcie i optymalnie rozĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; siĹ&#x201A;Ä&#x2122; chwytania.

Chwytak EGA ma ekstremalnie pĹ&#x201A;askÄ&#x2026; i zwartÄ&#x2026; konstrukcjÄ&#x2122;, uĹ&#x201A;atwiajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; zastosowanie w róşnych aplikacjach.

DziÄ&#x2122;ki minimalizujÄ&#x2026;cym tarcie prowadnicom jest niezwykle trwaĹ&#x201A;y i dokĹ&#x201A;adny, a zoptymalizowana wagowo konstrukcja chwytaka pozwala na zwiÄ&#x2122;kszenie dynamiki i efektywnoĹ&#x203A;ci systemu.

Chwytak produkowany jest w dwĂłch typach: 25/40 o parametrach: siĹ&#x201A;a zacisku 650/1750 N, skok palca 30/46/60 (dla wersji 24) lub 40/50/75/100 (dla wersji 40), masa transportowanego detalu: 3,25/8,75 kg.

Do róşnych aplikacji EGA firmy SCHUNK jest chwytakiem elektrycznym o duĹźym skoku, ktĂłrego konstrukcja z aluminiowych standardowych profili oparta jest na solidnym i sprawdzonym chwytaku rĂłwnolegĹ&#x201A;ym PHL. NapÄ&#x2122;d stanowi standardowy elektryczny silnik przemysĹ&#x201A;owy, co upraszcza sterowanie i integracjÄ&#x2122; z istniejÄ&#x2026;cym otoczeniem.

Silnik montowany jest na zewnÄ&#x2026;trz korpusu poprzez koĹ&#x201A;nierz, rĂłwnolegle do kierunku ruchu (w wer-

SCHUNK INTEC Sp. z o.o.

2 + 13 356533 , 2 77 879 75 334 77 879 75 75 6 : 2 +2

2 2 +2

53

RYNEK

Robot w sĹ&#x201A;uĹźbie czĹ&#x201A;owieka . * . -?

F , + @ 2 + - 4 A * .+ 4 ,?

Q . + + , , -FH , , .+ . .

2 E .

F ,. - / - " * .+ . + 4 A 730v 2 @ , , + .

KK3 . 2 * A. + - , 17 * A. + * 2

W

Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czajÄ&#x2026;c autonomiczny odkurzacz czy inteligentny ekspres do kawy, niewiele osĂłb myĹ&#x203A;li o tym, Ĺźe wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie korzysta z robota.

W powszechnej Ĺ&#x203A;wiadomoĹ&#x203A;ci roboty czÄ&#x2122;sto przybierajÄ&#x2026; postaÄ&#x2021; metalowych humanoidĂłw rodem z â&#x20AC;&#x17E;Gwiezdnych Wojenâ&#x20AC;?. W şyciu codziennym koncentrujemy siÄ&#x2122; natomiast najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej na aspektach pragmatycznych i korzyĹ&#x203A;ciach wynikajÄ&#x2026;cych z automatyzacji domowych czynnoĹ&#x203A;ci. Roboty majÄ&#x2026; wykonywaÄ&#x2021; pracÄ&#x2122; szybko, dokĹ&#x201A;adnie, bezpiecznie oraz efektywnie, tak aby umoĹźliwiÄ&#x2021; zaoszczÄ&#x2122;dzenie czasu i pieniÄ&#x2122;dzy.

54

Domowo i niekomercyjnie Z opracowanego przez MiÄ&#x2122;dzynarodowÄ&#x2026; FederacjÄ&#x2122; Robotyki (IFR) raportu zatytuĹ&#x201A;owanego â&#x20AC;&#x17E;World Robotics 2016 Service Robotsâ&#x20AC;? wynika, Ĺźe w latach 2016â&#x20AC;&#x201C;2019 zostanie sprzedanych okoĹ&#x201A;o 42 mln robotĂłw przeznaczonych do uĹźytku osobistego i domowego.

WĹ&#x203A;rĂłd nich znajdÄ&#x2026; siÄ&#x2122; m.in. roboty sprzÄ&#x2026;tajÄ&#x2026;ce oraz usprawniajÄ&#x2026;ce prace ogrodowe, a takĹźe sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026;ce nauce, rozwijaniu zainteresowaĹ&#x201E; i rozrywce.

WedĹ&#x201A;ug szacunkĂłw ich liczba w porĂłwnaniu z rokiem 2015 wzroĹ&#x203A;nie niemal oĹ&#x203A;miokrotnie. â&#x20AC;&#x201C; Dane IFR nie pozostawiajÄ&#x2026; wÄ&#x2026;tpliwoĹ&#x203A;ci, Ĺźe roboty staĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2026; naszego Ĺźycia. TowarzyszÄ&#x2026; nam w domach, biurach, sklepach, na uczelniach. Warto zauwaĹźyÄ&#x2021;, Ĺźe autorzy zestawienia sygnalizujÄ&#x2026;, iş faktyczna liczba robotĂłw domowych moĹźe znacznie przewyĹźszaÄ&#x2021; podane statystyki, gdyĹź trudno o pozyskanie kompletnych danych w tej dziedzinie. ZwĹ&#x201A;aszcza, Ĺźe zmiany sÄ&#x2026; niezwykle dynamiczne, czego jednÄ&#x2026; z przyczyn moĹźe byÄ&#x2021; rosnÄ&#x2026;ca siĹ&#x201A;a nabywcza konsumentĂłw.

OczywiĹ&#x203A;cie dotyczy to takĹźe Polski, w zwiÄ&#x2026;zku ze stopniowym bogaceniem siÄ&#x2122; spoĹ&#x201A;eczeĹ&#x201E;stwa. Istotne znaczenie ma rĂłwnieĹź pogĹ&#x201A;Ä&#x2122;biajÄ&#x2026;cy siÄ&#x2122; problem niedoboru czasu wolnego, ktĂłry jest

zasobem bardzo cennym, i wynikajÄ&#x2026;ce z tego dÄ&#x2026;Ĺźenie do wyrÄ&#x2122;czenia nas w codziennych, prostych czynnoĹ&#x203A;ciach przez automaty â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi PaweĹ&#x201A; Handzlik, manager ds. robotyzacji w ASTOR. Autorzy dokumentu wskazujÄ&#x2026; takĹźe, Ĺźe zwiÄ&#x2122;kszy siÄ&#x2122; liczba specjalistycznych robotĂłw stosowanych niekomercyjnie, np. ruchomych platform i podnoĹ&#x203A;nikĂłw, maszyn rolniczych, zautomatyzowanych wĂłzkĂłw inwalidzkich i urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; monitorujÄ&#x2026;cych bezpieczeĹ&#x201E;stwo obiektĂłw. Prognozowany przyrost dotyczy przede wszystkim takich dziedzin jak: transport i logistyka, obronnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, agrotechnika, opieka zdrowotna oraz budownictwo. Przywiduje siÄ&#x2122;, Ĺźe w latach 2016â&#x20AC;&#x201C;2019 w tych obszarach przybÄ&#x2122;dzie na Ĺ&#x203A;wiecie nieco ponad 330 tys. robotĂłw do profesjonalnego uĹźytku. To aş dwuipĂłĹ&#x201A;krotnie wiÄ&#x2122;cej niĹź suma robotĂłw przemysĹ&#x201A;owych zakupionych w ciÄ&#x2026;gu 17 lat poprzedzajÄ&#x2026;cych ten okres.

Oswajanie cobotĂłw Roboty nie tylko usprawniajÄ&#x2026; wykonywanie domowych zadaĹ&#x201E; oraz stanowiÄ&#x2026; profesjonalne wsparcie w lecznictwie, budownictwie i wielu innych dziedzinach, ale rĂłwnieĹź wspomagajÄ&#x2026; dziaĹ&#x201A;ania osĂłb pracujÄ&#x2026;cych w zakĹ&#x201A;adach przemysĹ&#x201A;owych. Dotyczy to nie tylko duĹźych fabryk, ale i przedsiÄ&#x2122;biorstw z sektora MĹ&#x161;P. PrzyczyniajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; m.in. do wzrostu efektywnoĹ&#x203A;ci produkcji i obniĹźenia kosztĂłw. Coraz wiÄ&#x2122;ksze znaczenie zyskujÄ&#x2026; przy tym roboty wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;ce, tzw. coboty, ktĂłre dzielÄ&#x2026; z czĹ&#x201A;owiekiem jedno stanowisko, pracujÄ&#x2026;c z nim ramiÄ&#x2122; w ramiÄ&#x2122;. Ich kluczowym atutem jest bezpieczeĹ&#x201E;stwo pracy, zapewnione dziÄ&#x2122;ki czujnikom, ktĂłre potrafiÄ&#x2026; wykryÄ&#x2021; kolizjÄ&#x2122; i wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwie na niÄ&#x2026; zareagowaÄ&#x2021;.

Zgodnie z prognozami ABI Research na lata 2015â&#x20AC;&#x201C;2020, udostÄ&#x2122;pnionymi AUTOMATYKA

/ 2 #'"

RYNEK w raporcie â&#x20AC;&#x17E;Collaborative Robotics: State of the Market/State of the Artâ&#x20AC;?, rynek robotĂłw wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cych wzroĹ&#x203A;nie okoĹ&#x201A;o dziesiÄ&#x2122;ciokrotnie, a jego wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w 2020 r. wyniesie ponad 1 mld dolarĂłw. â&#x20AC;&#x201C; UdziaĹ&#x201A; robotĂłw wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cych w procesach wytwĂłrczych sukcesywnie roĹ&#x203A;nie, stanowiÄ&#x2026;c jeden z waĹźniejszych trendĂłw w rozwoju robotyki przemysĹ&#x201A;owej. Coboty sÄ&#x2026; wykorzystywane m.in. w branĹźy motoryzacyjnej, farmaceutycznej, do produkcji tworzyw sztucznych, a takĹźe w procesach montaĹźu czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci i ich ostroĹźnego przenoszenia. GĹ&#x201A;Ăłwni dostawcy robotĂłw przemysĹ&#x201A;owych widzÄ&#x2026; przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; w rozwijaniu robotĂłw wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cych. MaĹ&#x201A;e jednostki sÄ&#x2026; juĹź gotowe i pracujÄ&#x2026; we wspomnianych branĹźach. Teraz wyzwaniem sÄ&#x2026; duĹźe roboty wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;ce z czĹ&#x201A;owiekiem z peĹ&#x201A;nÄ&#x2026; prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; przy zapewnieniu caĹ&#x201A;kowitego bezpieczeĹ&#x201E;stwa. ChoÄ&#x2021; stopieĹ&#x201E; robotyzacji polskiego przemysĹ&#x201A;u roĹ&#x203A;nie, to tempo przyrostu i zakres zmian wciÄ&#x2026;Ĺź pozostawiajÄ&#x2026; nas daleko

w tyle za innymi krajami Europy. OczywiĹ&#x203A;cie roboty przemysĹ&#x201A;owe nie majÄ&#x2026; szans na takÄ&#x2026; popularnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, jak roboty domowe, jednak wierzymy, Ĺźe bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; stawaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; coraz istotniejszymi elementami wspierajÄ&#x2026;cymi konkurencyjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; polskich firm na Ĺ&#x203A;wiatowych rynkach â&#x20AC;&#x201C; podsumowuje PaweĹ&#x201A; Handzlik.

ASTOR, rozwijajÄ&#x2026;c ofertÄ&#x2122; robotĂłw wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cych i odpowiadajÄ&#x2026;c w ten sposĂłb na potrzeby i wyzwania rynku, wprowadziĹ&#x201A; m.in. robota Kawasaki duAro. Robot wyposaĹźony w dwa ramiona, ktĂłre dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026; niezaleĹźnie,

umoĹźliwia realizacjÄ&#x2122; rĂłwnolegle dwĂłch zadaĹ&#x201E; lub wykonywanie czynnoĹ&#x203A;ci wymagajÄ&#x2026;cych obu rÄ&#x2026;k. Kawasaki duAro dobrze sprawdza siÄ&#x2122; przy pracach wymagajÄ&#x2026;cych ostroĹźnego przenoszenia (np. elektroniki), montaĹźu czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci lub kontroli jakoĹ&#x203A;ci. DziÄ&#x2122;ki jego konstrukcji, gabarytom i sposobowi programowania, z Ĺ&#x201A;atwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; moĹźe zastÄ&#x2026;piÄ&#x2021; czĹ&#x201A;owieka w pracach rÄ&#x2122;cznych. Nie ma teĹź koniecznoĹ&#x203A;ci wprowadzania znacznych modyfikacji w stanowisku pracy. #'" R E K L A M A

RYNEK

Znakowanie laserowe /

, nowy model znakowarki laserowej z serii AREX. Opracowana na bazie najnowocze@ - , Â&#x201A; MOPA (ang. Master Oscillator > L , + + AREX 20 MW jest przeznaczona do znakowania laserowego . + - - + @ , + - .

2 Piotr Baluta

56

S

eria AREX stanowi kompletnÄ&#x2026; rodzinÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;owodowych znakowarek laserowych o mocy 10 W, 20 W, 30 W i 50 W, a teraz takĹźe lasera ze źrĂłdĹ&#x201A;em MOPA o mocy 20 W. Lasery AREX sÄ&#x2026; przeznaczone przede wszystkim dla branĹźy motoryzacyjnej i elektronicznej do bezpoĹ&#x203A;redniego znakowania czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci z tworzyw sztucznych i metali.

Unikalna konstrukcja i konfiguracja sprawiajÄ&#x2026;, Ĺźe seria AREX znacznie upraszcza i przyĹ&#x203A;piesza integracjÄ&#x2122; systemĂłw i projektowanie maszyn. DziÄ&#x2122;ki kompaktowej gĹ&#x201A;owicy skanujÄ&#x2026;cej (wymiary: 112 mm Ă&#x2014; 298 mm Ă&#x2014; 90 mm) moĹźliwa jest oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; miejsca oraz kosztĂłw instalacji i konfiguracji z automatycznymi liniami produkcyjnymi.

Z kolei Wbudowany Sterownik Znakowania (EMC) wyposaĹźony w oprogramowanie sterujÄ&#x2026;ce Lighter bardzo uĹ&#x201A;atwia instalacjÄ&#x2122;, konfiguracjÄ&#x2122; oraz codziennÄ&#x2026; obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2122;.

Gama znakowarek AREX, obejmujÄ&#x2026;ca modele o mocy 10â&#x20AC;&#x201C;50 W z kilkoma moĹźliwymi obiektywami gĹ&#x201A;owicy skanujÄ&#x2026;cej, zostaĹ&#x201A;a wzbogacona o nowy, wydajny model. W urzÄ&#x2026;dzeniu AREX 20 MW zastosowano innowacyjne P R O M O C J A

ĹşrĂłdĹ&#x201A;o lasera bazujÄ&#x2026;ce na autorskiej technologii Multiwave. ĹšrĂłdĹ&#x201A;o wykorzystujÄ&#x2026;ce Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;owĂłd zostaĹ&#x201A;o stworzone przez firmÄ&#x2122; Datalogic, szczegĂłlnie do znakowania na tworzywach.

Celem byĹ&#x201A;a poprawa parametrĂłw pracy dziÄ&#x2122;ki moĹźliwoĹ&#x203A;ci regulacji szerokoĹ&#x203A;ci impulsu emitowanej wiÄ&#x2026;zki oraz precyzyjnemu sterowaniu mocy i energii. AREX 20 MW zapewnia wyjÄ&#x2026;tkowo dobre parametry znakowania, doskonaĹ&#x201A;Ä&#x2026; stabilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; procesu oraz duĹźÄ&#x2026; elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na wielu materiaĹ&#x201A;ach, m.in. polimerach termoplastycznych stosowanych w przemyĹ&#x203A;le samochodowym i şywicy.

Cechy i zastosowania serii AREX Do najwaĹźniejszych cech znakowarek serii AREX naleĹźÄ&#x2026;: ultrakompaktowa, Ĺ&#x201A;atwa w integracji gĹ&#x201A;owica skanujÄ&#x2026;ca ze stopniem ochrony IP54, kompletna konstrukcja (wbudowany zasilacz i sterownik), wbudowany sterownik czterech silnikĂłw krokowych (X, Y, Z, R), proste do opanowania tworzenie projektĂłw dziÄ&#x2122;ki oprogramowaniu Lighter, w peĹ&#x201A;ni graficzny edytor projektĂłw z wbudowanym mechanizmem skrypAUTOMATYKA

RYNEK

MODEL

OPIS ZASTOSOWAĹ&#x192;

AREX 10 AREX 20

bezpoĹ&#x203A;rednie znakowanie czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci w celu identyfikacji; duĹźy kontrast na metalowych czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciach; znakowanie tworzyw sztucznych; znakowanie ogĂłlnych informacji

AREX 20Â MW

znakowanie o wysokim kontraĹ&#x203A;cie; znakowanie z niskim efektem termalnym; znakowanie materiaĹ&#x201A;Ăłw wraĹźliwych; kontrast o wysokiej stabilnoĹ&#x203A;ci; kolorowe znakowanie stali i tytanu; czarne znakowanie anodyzowanego aluminium

AREX 30 AREX 50

gĹ&#x201A;Ä&#x2122;bokie grawerowanie stali; szybkie znakowanie na czarno (wyĹźarzanie); nanoszenie numeru VIN (numeru identyfikacyjnego pojazdu)

, ? " I

towym o duĹźej wydajnoĹ&#x203A;ci, wysoka wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, niskie zuĹźycie energii oraz wiÄ&#x2026;zka celujÄ&#x2026;ca i wiÄ&#x2026;zka ogniskujÄ&#x2026;ca dla szybkiego pozycjonowania i ustawiania ostroĹ&#x203A;ci.

Znakowarki AREX 20 MW ze źrĂłdĹ&#x201A;em MOPA cechuje dodatkowo moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wyboru czasu trwania impulsu (w standardowym AREX jest ona staĹ&#x201A;a â&#x20AC;&#x201C; 100 ns), wysoka stabilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; impulsu, bardzo precyzyjne sterowanie mocÄ&#x2026; (1â&#x20AC;&#x201C;100%), szerszy zakres repetycji ĹşrĂłdĹ&#x201A;a â&#x20AC;&#x201C; do 500 kHz (w standardowym AREX â&#x20AC;&#x201C; do 100 kHz), wysoka moc szczytowa (12 kW) i szybkie uruchamianie.

Model AREX 20 MW jest szczegĂłlnie polecany w takich aplikacjach, jak znakowanie laserowe na polimerach termoplastycznych z precyzyjnie sterowanÄ&#x2026; zmianÄ&#x2026; kolorĂłw; fakturowanie o wysokiej rozdzielczoĹ&#x203A;ci (efektem jest doskonaĹ&#x201A;y wyglÄ&#x2026;d wizualny dziÄ&#x2122;ki maĹ&#x201A;emu Ĺ&#x203A;ladowi cieplnemu impulsu); znakowanie kolorowe na stali nierdzewnej i tytanie; wyĹźarzanie na czarno (zapewnia tworzenie

siÄ&#x2122; czarnego tlenku bez naruszania powierzchni metalu); ablacja powĹ&#x201A;ok malowanych/usuwanie farby (maĹ&#x201A;a szerokoĹ&#x203A;Ä&#x2021; impulsu, duĹźa prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; powtarzania i wysoka moc szczytowa stanowiÄ&#x2026; ekonomiczne rozwiÄ&#x2026;zanie do znakowania podĹ&#x203A;wietlanych przyciskĂłw â&#x20AC;&#x17E;night&dayâ&#x20AC;? uĹźywanych w pojazdach, nie powodujÄ&#x2026;c uszkodzenia warstwy spodniej).

- + A. , + + " I 73 ;4 - Q . @ .

znakowarek impulsowych

AREX 20 MW â&#x20AC;&#x201C; nowe funkcje Wybieralna szerokoĹ&#x203A;Ä&#x2021; impulsu MoĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wyboru czasu trwania impulsu wiÄ&#x2026;zki wyjĹ&#x203A;ciowej sprawia, Ĺźe znakowarka AREX 20 MW doskonale sprawdza

FUNKCJE TECHNICZNE

wybieralny czas trwania impulsu w zakresie 4â&#x20AC;&#x201C;250 ns

ZALETY elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i dokĹ&#x201A;adna kontrola efektu cieplnego lasera

siÄ&#x2122; w zastosowaniach, w ktĂłrych wymagana jest precyzyjna kontrola wpĹ&#x201A;ywu impulsu na materiaĹ&#x201A;. Istnieje moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wyboru spoĹ&#x203A;rĂłd oĹ&#x203A;miu profili impulsĂłw w ramach peĹ&#x201A;nego zakresu czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci: 4 ns, 8 ns, 12 ns, 30 ns, 50 ns, 100 ns, 200 ns oraz 250 ns. MoĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; regulacji czasu trwania impulsu pozwala na stosowanie urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; do wielu zadaĹ&#x201E;, w ktĂłrych wymagana jest stabilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i powtarzalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. W porĂłwnaniu ze standardowymi urzÄ&#x2026;dzeniami tego typu, w ktĂłrych staĹ&#x201A;y czas trwania impulsu wynosi 100 ns, znakowarka AREX 20 MW umoĹźliwia operatorowi wybĂłr profilu mocy szczytowej odpowiednio do danego materiaĹ&#x201A;u lub zastosowania. Jednym z przykĹ&#x201A;adĂłw zastosowaĹ&#x201E; moĹźe byÄ&#x2021; odbarwianie anodyzowanego na czarno aluminium. â&#x20AC;&#x17E;WyĹźarzanie czarneâ&#x20AC;? na zwykĹ&#x201A;ym aluminium anodyzowanym (w kolorze innym niĹź czarny) naleĹźy do najtrudniejszych zadaĹ&#x201E;, ktĂłre moĹźna wykonaÄ&#x2021;, uĹźywajÄ&#x2026;c funkcji ekstrakrĂłtkiego impulsu o dĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;ci 4 ns. Technika ta jest powszechnie stosowana przez producentĂłw urzÄ&#x2026;KORZYĹ&#x161;CI/ZASTOSOWANIE precyzyjny i powtarzalny kontrast w przypadku plastikĂłw powtarzalne znakowanie kolorowe na stali nierdzewnej i tytanie

krĂłtka szerokoĹ&#x203A;Ä&#x2021; impulsu

znakowanie czarne na anodyzowanym aluminium

wysoki stopieĹ&#x201E; zachodzenia na siebie impulsĂłw na danym obszarze

wysoka rozdzielczoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i krĂłtki czas obrĂłbki w przypadku ablacji

duşy kontrast na plastiku

Fot. Eltron

prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; powtarzania impulsu do 500 kHz wysoka stabilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; miÄ&#x2122;dzy impulsami

spĂłjna jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; znakowania

niezawodne znakowanie przez dĹ&#x201A;ugi czas

gĹ&#x201A;owica skanujÄ&#x2026;ca z przewodem Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;owodowym o dĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;ci 3 m

dĹ&#x201A;ugi przewĂłd Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;owodowy (wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; konkurentĂłw oferuje przewody o dĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;ci 2 m)

moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dowolnej integracji gĹ&#x201A;owicy AREX

precyzyjna kontrola mocy w zakresie 1â&#x20AC;&#x201C;100%

wiÄ&#x2122;kszy zakres kontroli mocy (standardowy zakres w urzÄ&#x2026;dzeniach tego typu wynosi 10â&#x20AC;&#x201C;100%

wysoki stopieĹ&#x201E; kontroli procesu oraz niezawodna praca w przypadku wraĹźliwych materiaĹ&#x201A;Ăłw, takich jak plastik z domieszkami czuĹ&#x201A;ymi na IR 1064 nm

kompaktowa gĹ&#x201A;owica skanujÄ&#x2026;ca

oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; miejsca

pasuje do istniejÄ&#x2026;cych instalacji AREX

elastyczna instalacja

/ + - 4 , .4 + ,.@ , , + + " I 73 ;

4/2017

57

RYNEK Rozszerzony zakres czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci impulsĂłw

Efekt widoczny na .

4 @ .

F .

J ?A + , . * L2

dzeĹ&#x201E; precyzyjnych, takich jak telefony komĂłrkowe i tablety, do umieszczania znakĂłw firmowych i numerĂłw seryjnych na anodyzowanej obudowie.

Badanie mikroskopowe potwierdziĹ&#x201A;o, Ĺźe znakowarka laserowa AREX 20 MW tworzy gĹ&#x201A;adkie, czarne znakowanie, ktĂłre â&#x20AC;&#x201C; w przeciwieĹ&#x201E;stwie do konwencjonalnej ablacji warstwy anodu â&#x20AC;&#x201C; nie narusza ochronnej warstwy tlenku glinu. Inny przykĹ&#x201A;ad to znakowanie kolorowe na stali nierdzewnej. Impulsy o krĂłtkim czasie trwania sÄ&#x2026; idealne do â&#x20AC;&#x17E;znakowania kolorowegoâ&#x20AC;?. Proces ten polega na stworzeniu cienkich warstw tlenkowych o róşnej gruboĹ&#x203A;ci, ktĂłre â&#x20AC;&#x201C; reagujÄ&#x2026;c na biaĹ&#x201A;e Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;o â&#x20AC;&#x201C; prowadzÄ&#x2026; do powstania szerokiej palety barw. Znakowanie kolorowe, ktĂłre moĹźna wykonaÄ&#x2021; na materiaĹ&#x201A;ach ze stali nierdzewnej i tytanu, umoĹźliwia tworzenie grafik o szczegĂłlnych wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ciach estetycznych.

Kolejnym przykĹ&#x201A;adem jest kontrastowe znakowanie tworzyw sztucznych. Znakowanie o wysokim kontraĹ&#x203A;cie na materiaĹ&#x201A;ach plastikowych wymaga mocy Ĺ&#x203A;redniej bÄ&#x2026;dĹş niskiej, poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonej z niezwykle precyzyjnÄ&#x2026; kontrolÄ&#x2026; wpĹ&#x201A;ywu cieplnego impulsu, by uniknÄ&#x2026;Ä&#x2021; niepoĹźÄ&#x2026;danego topienia lub zapĹ&#x201A;onu spowodowanego procesami termicznymi. KrĂłtkie impulsy i precyzyjna kontrola lasera zapewnia-

Znakowania o wysokim + @

, . materiale polipropylenowym J, F * , , T L

jÄ&#x2026; powtarzalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, stabilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; oraz doskonaĹ&#x201A;y kontrast w przypadku powierzchni gĹ&#x201A;adkich wykonanych z rozmaitych materiaĹ&#x201A;Ăłw (PC, ABS, PA66-GF, PA6-GF, PBT-GF itp.).

NastÄ&#x2122;pny przykĹ&#x201A;ad zastosowania to znakowanie metali. Impulsy o Ĺ&#x203A;rednim czasie trwania wykorzystywane sÄ&#x2026; do tworzenia znakowaĹ&#x201E; o wysokim kontraĹ&#x203A;cie na powszechnie stosowanych materiaĹ&#x201A;ach, w tym stali nierdzewnej, Ĺźelazie, aluminium, chromie i niklu.

Efekt duĹźego kontrastu na materiaĹ&#x201A;ach ze stali nierdzewnej i lanego aluminium jest taki sam, jak w przypadku konwencjonalnych laserĂłw Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;owodowych z modulacjÄ&#x2026; dobroci (typu Q-switch), w ktĂłrych czas trwania impulsu jest rzÄ&#x2122;du 100 ns. Impulsy o dĹ&#x201A;ugim okresie trwania moĹźna teĹź wykorzystaÄ&#x2021; do wyĹźarzania na elementach stalowych, uzyskujÄ&#x2026;c czarne, gĹ&#x201A;adkie wykoĹ&#x201E;czenie powierzchniowe przy minimalnym wpĹ&#x201A;ywie na materiaĹ&#x201A; detalu. Typowe obszary zastosowaĹ&#x201E; to przyrzÄ&#x2026;dy chirurgiczne, Ĺ&#x201A;oĹźyska kulkowe i narzÄ&#x2122;dzia z twardych metali uĹźywane do obrĂłbki materiaĹ&#x201A;Ăłw.

AREX 20 MW pracuje z prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; powtarzania impulsĂłw do 500 kHz, zapewniajÄ&#x2026;c krĂłtki czas wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czania/wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czania oraz stabilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; impulsu. MoĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zapewnienia duĹźej liczby impulsĂłw w danej jednostce czasu jest kluczowa w obrĂłbce laserowej elementĂłw wymagajÄ&#x2026;cych naĹ&#x201A;oĹźenia wielu impulsĂłw.

PrzykĹ&#x201A;adem zastosowania moĹźe byÄ&#x2021; znakowanie przyciskĂłw â&#x20AC;&#x17E;night&dayâ&#x20AC;? w branĹźy automotive. Efektywna ablacja farby lub powĹ&#x201A;ok malowanych wymaga generowania duĹźej liczby punktĂłw wiÄ&#x2026;zki laserowej na maĹ&#x201A;ym obszarze, nie dopuszczajÄ&#x2026;c tym samym do pozostawania resztek materiaĹ&#x201A;u na elemencie obrabianym. DuĹźa prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; powtarzania zwiÄ&#x2122;ksza stopieĹ&#x201E; upakowania impulsĂłw, co przekĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; na szybszÄ&#x2026; realizacjÄ&#x2122; procesu oraz doskonaĹ&#x201A;Ä&#x2026; ostroĹ&#x203A;Ä&#x2021; znakowania. DziÄ&#x2122;ki poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu duĹźej prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci powtarzania i impulsĂłw o krĂłtkim czasie trwania urzÄ&#x2026;dzenie AREX 20 MW zapewnia ablacjÄ&#x2122; warstw malowanych w zastosowaniach do przyciskĂłw â&#x20AC;&#x17E;night&dayâ&#x20AC;? (takich jak podĹ&#x203A;wietlane elementy deski rozdzielczej), nie wywierajÄ&#x2026;c jednoczeĹ&#x203A;nie nadmiernego wpĹ&#x201A;ywu na biaĹ&#x201A;y materiaĹ&#x201A; pod spodem.

Bardzo precyzyjna kontrola mocy Standardowe znakowarki laserowe w technologii Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;owodowej z modulacjÄ&#x2026; impulsu (Q-switch) oferujÄ&#x2026; kontrolÄ&#x2122; mocy w zakresie 10â&#x20AC;&#x201C;100%. Najmniejsza moĹźliwa do uzyskania wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wynosi okoĹ&#x201A;o 2 W ze wzglÄ&#x2122;du na szczÄ&#x2026;tkowÄ&#x2026; moc optycznÄ&#x2026; pozostajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; w oscylatorze. W niektĂłrych warunkach, np. w przypadku materiaĹ&#x201A;Ăłw o wysokiej wraĹźliwoĹ&#x203A;ci na ciepĹ&#x201A;o, moc ta jest zbyt wysoka, by uzyskaÄ&#x2021; zmianÄ&#x2122; koloru, poniewaĹź dochodzi do jej rozproszenia w materiale. Znakowarka AREX 20 umoĹźliwia uzyskanie i utrzymanie mocy na poziomie okoĹ&#x201A;o 0,2 W w stanie zerowego upĹ&#x201A;ywu (tj. bez emisji lasera miÄ&#x2122;dzy impulsami), jak rĂłwnieĹź przy zachowaniu wyjÄ&#x2026;tkowej stabilnoĹ&#x203A;ci.

Branşe i zastosowania docelowe AREX 20 MW ;.

.,.- .A , , -

58

Model AREX 20 MW znajduje zastosowanie m.in. w branĹźy mobilnych urzÄ&#x2026;AUTOMATYKA

Fot. Eltron

RYNEK

dzeĹ&#x201E; elektronicznych â&#x20AC;&#x201C; w znakowaniu na czarno na anodyzowanym aluminium, ktĂłre przekĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; na dwie znaczÄ&#x2026;ce korzyĹ&#x203A;ci dla producentĂłw uĹźytkowych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; elektronicznych: po pierwsze jest nieusuwalne i niezwykle trudne do podrobienia, a po drugie ma szczegĂłlny wyglÄ&#x2026;d i wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ci dotykowe, co pomaga producentowi w utrzymaniu wizerunku marki o doskonaĹ&#x201A;ej jakoĹ&#x203A;ci i stylu. Przed wprowadzeniem technologii Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;owodowej MOPA do urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; takich jak AREX 20 MW jedyne dostÄ&#x2122;pne na rynku rozwiÄ&#x2026;zanie bazowaĹ&#x201A;o na zaawansowanym sprzÄ&#x2122;cie laserowym, osiÄ&#x2026;gajÄ&#x2026;cym pikosekundowÄ&#x2026; szerokoĹ&#x203A;Ä&#x2021; impulsu.

Skupienie wiÄ&#x2026;zki odbywaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; pod powierzchniÄ&#x2026; tlenku glinu, co powodowaĹ&#x201A;o wytworzenie struktury mikroskopowej o wyraĹşnie czarnej barwie, zaĹ&#x203A; warstwa anodowana pozostawaĹ&#x201A;a nienaruszona. UrzÄ&#x2026;dzenie AREX 20 MW tworzy na powierzchni anodyzowanego aluminium gĹ&#x201A;adkie, czarne znakowanie, nie powodujÄ&#x2026;c naruszenia warstwy anodowanej. OczywiĹ&#x203A;cie aby uzyskaÄ&#x2021; ten efekt, kolor anody musi byÄ&#x2021; inny niĹź czarny.

AREX 20 MW jest przeznaczony takĹźe do Identyfikacji komponentĂłw plastikowych w urzÄ&#x2026;dzeniach elektronicznych stosowanych w motoryzacji.

MoĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; identyfikacji elementĂłw plastikowych jest powszechnym wymogiem w branĹźy urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; elektrycznych przeznaczonych do samochodĂłw. Technologia MOPA daje przewagÄ&#x2122; nad standardowymi, Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;owodowymi znakowarkami z modulacjÄ&#x2026; impulsu (Q-switch) dziÄ&#x2122;ki moĹźliwoĹ&#x203A;ci uzyskania wysokiego stopnia kontrastu na rozmaitych materiaĹ&#x201A;ach plastikowych.

WybĂłr krĂłtkiego impulsu pozwala 4/2017

zwiÄ&#x2122;kszyÄ&#x2021; kontrast, przy jednoczeĹ&#x203A;nie niewielkim wpĹ&#x201A;ywie cieplnym na znajdujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; siÄ&#x2122; pod spodem warstwÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x201C; nawet w przypadku polimerĂłw o duĹźej energii odksztaĹ&#x201A;cania, np. PBT-GF. KolejnÄ&#x2026; branĹźÄ&#x2026;, w ktĂłrej znajduje zastosowanie AREX 20 MW jest medycyna.

W przypadku identyfikacji przyrzÄ&#x2026;dĂłw medycznych, wymagajÄ&#x2026;cych minimalnego wpĹ&#x201A;ywu cieplnego oraz nienaruszonej struktury materiaĹ&#x201A;u, konieczne jest gĹ&#x201A;adkie i solidne wyĹźarzanie.

Idealnym zastosowaniem do uĹźycia AREX 20 MW jest teĹź kolorowe znakowanie laserem. Lasery stosowane do wykonywania kolorowych znakowaĹ&#x201E; na metalach poddawano przez ostatnie 15 lat szeroko zakrojonym badaniom, ktĂłrych pierwszym efektem byĹ&#x201A;y znakowarki zasilane lampami. Ta technika, zakĹ&#x201A;adajÄ&#x2026;ca selektywny przyrost tlenku metalu, zapewniaĹ&#x201A;a wyraĹşnÄ&#x2026; paletÄ&#x2122; barw, w tym rĂłwnieĹź odcienie koloru niebieskiego, czerwonego, purpurowego i zielonego. GĹ&#x201A;ĂłwnÄ&#x2026; przeszkodÄ&#x2026; w rozpowszechnieniu kolorowego znakowania laserowego

na skalÄ&#x2122; przemysĹ&#x201A;owÄ&#x2026; byĹ&#x201A;a niska stabilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; procesu oraz maĹ&#x201A;a powtarzalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; odcieni, poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone z bardzo ĹźmudnÄ&#x2026; i skomplikowanÄ&#x2026; konfiguracjÄ&#x2026; procesu.

Znakowarka AREX 20 MW â&#x20AC;&#x201C; dziÄ&#x2122;ki dokĹ&#x201A;adnej kontroli impulsĂłw oraz wysokiej powtarzalnoĹ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x201C; zapewnia efektywne i powtarzalne tworzenie warstwy tlenku, dziÄ&#x2122;ki czemu moĹźna uzyskaÄ&#x2021; znakowania kolorowe o spĂłjnej jakoĹ&#x203A;ci na stali nierdzewnej i tytanie. Optymalizacja ustawieĹ&#x201E; lasera prowadzi do powstania jasnych znakowaĹ&#x201E;, ktĂłre w biaĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wietle mogÄ&#x2026; przyjmowaÄ&#x2021; róşne odcienie kolorystyczne (uwaga: dokĹ&#x201A;adne odwzorowanie kolorĂłw Pantone lub RAL jest praktycznie niemoĹźliwe).

Piotr Baluta

2 +

ELTRON 2 ; @ 8*4 536380 ;

2 X1M 991 KK0 99v e-mail: piotr.baluta@eltron.pl 2 2 4 2 + 2 2

59

RYNEK

ObowiÄ&#x2026;zkowy

audyt energetyczny a systemy zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026; E , ? , 73 - 7309 2 + . @ . , - ,. + A , F* -? * ?, + .+ K0 Â&#x201A; , + 7308 2 . . , 2 ; , ,. , + 5 2 , * 2 $ ?4 - + ,.@ , * ?,+ *.

FH . + . @ . , - + , F* 2

D

uĹźe przedsiÄ&#x2122;biorstwa to te, ktĂłre w co najmniej jednym z dwĂłch ostatnich lat zatrudniaĹ&#x201A;y ponad 249 pracownikĂłw lub osiÄ&#x2026;gnÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;y 50 mln euro rocznego obrotu netto lub 43 mln euro sumy bilansowej. Z nowego obowiÄ&#x2026;zku zwolnione sÄ&#x2026; firmy, ktĂłre majÄ&#x2026; wdroĹźony i certyfikowany system zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026;, okreĹ&#x203A;lony w polskiej normie PN-EN ISO 50001 dotyczÄ&#x2026;cej systemĂłw zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026;, lub system zarzÄ&#x2026;dzania Ĺ&#x203A;rodowiskowego (EMAS).

Nowy obowiÄ&#x2026;zek podyktowany jest dÄ&#x2026;Ĺźeniem do poprawy efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej Polski, ze wzglÄ&#x2122;du na coraz wiÄ&#x2122;ksze zapotrzebowanie energetyczne, ryzyko blackoutu i chÄ&#x2122;Ä&#x2021; ochrony Ĺ&#x203A;rodowiska. Wprowadzenie systemu zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026; w przedsiÄ&#x2122;biorstwie moĹźe okazaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; lepszym wyborem niĹź cykliczne wykonywanie audytu energetycznego co cztery lata, a dodatkowo zwiÄ&#x2122;ksza szansÄ&#x2122; na znalezienie rzeczywistych oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci.

Norma PN-EN ISO 50001 Norma ISO 50001 zostaĹ&#x201A;a stworzona przez miÄ&#x2122;dzynarodowÄ&#x2026; organizacjÄ&#x2122; normalizacyjnÄ&#x2026; i zastÄ&#x2026;piĹ&#x201A;a europejskÄ&#x2026;

normÄ&#x2122; EN 16001. Bazuje ona, podobnie jak wszystkie normy ISO, na zamkniÄ&#x2122;tym cyklu Deminga czyli: Planuj-RĂłb-Sprawdzaj(badaj)-Popraw, co umoĹźliwia nieustanne dÄ&#x2026;Ĺźenie do poprawy efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej. Zaimplementowanie i utrzymywanie takiego systemu zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026; pozwala podjÄ&#x2026;Ä&#x2021; kompleksowe dziaĹ&#x201A;ania i stosowaÄ&#x2021; najlepsze praktyki w celu zmniejszenia zuĹźycia energii (i tym samym zmniejszenia emisji CO2), a wiÄ&#x2122;c umoĹźliwia obniĹźenie jej kosztĂłw. Cykl Deminga to schemat, ktĂłry ilustruje podstawowÄ&#x2026; zasadÄ&#x2122; ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;ego doskonalenia, zgodnie z filozofiÄ&#x2026; Kaizen.

W ISO 50001 krok planowania to kreowanie polityki energetycznej oraz planowanie celĂłw do osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cia, jak obniĹźenie zuĹźycia energii, zmniejszenie produkcji mocy biernej czy optymalizacja profilu mocy. W kroku â&#x20AC;&#x17E;dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E;â&#x20AC;? naleĹźy wdraĹźaÄ&#x2021; zaplanowanÄ&#x2026; politykÄ&#x2122;, ktĂłra ma pomĂłc osiÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021; zaĹ&#x201A;oĹźone cele. Sprawdzanie rezultatĂłw to np. staĹ&#x201A;y monitoring oraz rejestracja kluczowych parametrĂłw energii i wskaĹşnikĂłw KPI, a takĹźe wykonanie audytu i analiza zebranych danych. Po zmierzeniu rezultatĂłw przychodzi moment decyzji,

F , , , , ? +F ? A ?

- A - ,.

- Z %

60

P R O M O C J A

AUTOMATYKA

RYNEK czy poczynione zmiany przynoszÄ&#x2026; zamierzone efekty, czy teĹź nie. JeĹ&#x203A;li tak â&#x20AC;&#x201C; moĹźna uznaÄ&#x2021; nowe dziaĹ&#x201A;ania za normÄ&#x2122;. JeĹ&#x203A;li nie â&#x20AC;&#x201C; trzeba zmodyfikowaÄ&#x2021; ten proces. W nastÄ&#x2122;pnej iteracji pÄ&#x2122;tli Zaplanuj-Wykonaj-SprawdĹş-Popraw, w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od wczeĹ&#x203A;niejszego rezultatu, moĹźna poprawiÄ&#x2021; ostatnie dziaĹ&#x201A;ania tak, aby efekt byĹ&#x201A; zbliĹźony do poczÄ&#x2026;tkowych zaĹ&#x201A;oĹźeĹ&#x201E; albo skorygowaÄ&#x2021; zbyt zawyĹźone zaĹ&#x201A;oĹźenia. Jak widaÄ&#x2021;, w ISO 50001 to droga jest celem. Odpowiednio realizowana zamkniÄ&#x2122;ta pÄ&#x2122;tla czterech krokĂłw jest w stanie stale poprawiaÄ&#x2021; efektywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; energetycznÄ&#x2026; i jej pochodne wskaĹşniki, co przekĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; na oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci wydatkĂłw na energiÄ&#x2122;.

Znaczenie sprawdzania rezultatów w ISO 50001

/ 2 + .+

W systemie zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026; sprawdzanie rezultatĂłw to m. in. ocena zgodnoĹ&#x203A;ci z wymogami prawa, audyt wewnÄ&#x2122;trzny, a takĹźe monitorowanie i raportowanie. Aby stale monitorowaÄ&#x2021; zuĹźycie i inne parametry energii, niezbÄ&#x2122;dne jest wdroĹźenie urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;, ktĂłre umoĹźliwiajÄ&#x2026; pomiar tych parametrĂłw, a takĹźe oprogramowanie, ktĂłre zapewni wygodne, najlepiej zautomatyzowane raportowanie. Teoretycznie pomiar moĹźna realizowaÄ&#x2021; za pomocÄ&#x2026; zwykĹ&#x201A;ych licznikĂłw energii, a rejestrowanie wykonaÄ&#x2021; za pomocÄ&#x2026; cyklicznego odczytu i rÄ&#x2122;cznego zapisywania pomiarĂłw. Jednak wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zwykĹ&#x201A;ych licznikĂłw energii nie jest w stanie monitorowaÄ&#x2021; np. aktualnej mocy pobieranej, co moĹźe utrudniÄ&#x2021; optymalizacjÄ&#x2122; szczytowego zapotrzebowania na energiÄ&#x2122;.

W przypadku duĹźych organizacji warto ustaliÄ&#x2021; energochĹ&#x201A;onne urzÄ&#x2026;dzenia, linie produkcyjne i obiekty, aby oddzielnie monitorowaÄ&#x2021; ich zuĹźycie energii, co w efekcie umoĹźliwi bardzo szczegĂłĹ&#x201A;owe kontrolowanie, w jaki sposĂłb zaplano-

& S 4 + . A - 2 2 . , , , - .

wane dziaĹ&#x201A;ania i nowa polityka energetyczna wpĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026; na charakterystykÄ&#x2122; energetycznÄ&#x2026; obiektĂłw w przedsiÄ&#x2122;biorstwie.

Analizatory energii â&#x20AC;&#x201C; element systemu zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026; Firma Janitza electronics GmbH dostarcza nowoczesne analizatory jakoĹ&#x203A;ci energii elektrycznej, ktĂłre sÄ&#x2026; przydatnym narzÄ&#x2122;dziem i elementem systemĂłw zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026;, szczegĂłlnie w duĹźych i Ĺ&#x203A;rednich przedsiÄ&#x2122;biorstwach. UmoĹźliwiajÄ&#x2026; one precyzyjny pomiar nie tylko zuĹźycia energii, ale takĹźe jej jakoĹ&#x203A;ci, co czÄ&#x2122;sto ma wpĹ&#x201A;yw na precyzyjne urzÄ&#x2026;dzenia elektroniczne.

Wiele z analizatorĂłw energii ma teĹź nowoczesne interfejsy komunikacyjne do pobierania i odczytu danych, takie jak Ethernet, Profinet, SNMP, Modbus TCP, http, a takĹźe standardy oparte na RS-485. WiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; analizatorĂłw energii firmy Janitza ma wbudowanÄ&#x2026; pamiÄ&#x2122;Ä&#x2021; flash, na ktĂłrej rejestrowane sÄ&#x2026; dane pomiarowe, R E K L A M A

.+ , ,? , ? , , $ ' 53330

4/2017

61

RYNEK

# . , . .+

, + , , + - . - , , , F* - + , , A. , - . -

zgodnie ze skonfigurowanym profilem.

Dane te moĹźna teĹź odczytywaÄ&#x2021;, analizowaÄ&#x2021; i rejestrowaÄ&#x2021; w oprogramowaniu GridVis. Dodatkowo aplikacja ta umoĹźliwia rysowanie przebiegĂłw wartoĹ&#x203A;ci aktualnych i historycznych, generowanie raportĂłw w pdf, eksportowanie danych do formatu Excell i wysyĹ&#x201A;anie powiadomieĹ&#x201E; (np. po przekroczeniu pewnych wartoĹ&#x203A;ci) na e-mail, a najwyĹźsza wersja Ultimate wizualizuje dane przez interfejs www za pomocÄ&#x2026; tablic (dashboard) i gotowych widgetĂłw.

Firma Janitza posiada peĹ&#x201A;nÄ&#x2026; ofertÄ&#x2122; dla systemĂłw zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026;, poczÄ&#x2026;wszy od licznikĂłw zgodnych z dyrektywÄ&#x2026; MID, prostych analizatorĂłw energii, a takĹźe zaawansowanych analizatorĂłw klasy â&#x20AC;&#x17E;Aâ&#x20AC;?, aş po wyrafinowane oprogramowanie GridVis z szerokim wachlarzem funkcji upraszczajÄ&#x2026;cym proces zbierania, przetwarzania, analizowania, raportowania i prezentowania danych.

ISO 50001 nie definiuje, jak dokĹ&#x201A;adnie ma wyglÄ&#x2026;daÄ&#x2021; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; systemu odpowiedzialna za mierzenie rezultatĂłw wpro-

wadzonych zmian i polityki energetycznej, jednak rozwiÄ&#x2026;zania firmy Janitza znacznie upraszczajÄ&#x2026; ten proces, czyniÄ&#x2026;c go przyjaznym, szybkim i intuicyjnym.

ELMARK AUTOMATYKA Sp. z o.o.

2 %

, 894 356385 ; , 6; 2 77 510 M1 934 77 88K 8v K8 77 88K 8v K9 6 +: +2 2 2 +2 2

R E K L A M A

M>K :9N8?6 @DC;:G:C8?>

LDGA9 8A6HH B6CJ;68IJG>C< " EGD9J@8?6 @A6HN Ä&#x2DC;L>6IDL:?

62

AUTOMATYKA

RYNEK

Zasilacze Mean Well HDR ( ,? , , , , ,

+ . , . . , H . A4 * F ? . F2 # + @ ? , , ; ! " ,. F $% , , 0Â&#x2030;7Â&#x2030;K A .

2 Robert Augustynowicz

R

/ 2 + .+

ozdzielnice elektryczne sÄ&#x2026; od wielu lat stosowane zarĂłwno w instalacjach domowych (w postaci niewielkich rozdzielnic natynkowych/ podtynkowych), jak i o wiele wiÄ&#x2122;kszych systemĂłw szaf przemysĹ&#x201A;owych. Systemy te powinny cechowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; przede wszystkim prostÄ&#x2026; konstrukcjÄ&#x2026;, bezpieczeĹ&#x201E;stwem, niezawodnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; i niewielkimi wymiarami oraz moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; dalszej rozbudowy. Z punktu widzenia instalatora i późniejszej obsĹ&#x201A;ugi kluczowe sÄ&#x2026; takie cechy, jak bezproblemowy montaĹź, wygodna obsĹ&#x201A;uga oraz moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wymiany. Firma Mean Well â&#x20AC;&#x201C; jeden ze Ĺ&#x203A;wiatowych producentĂłw zasilaczy (m.in. na szynÄ&#x2122; DIN), podÄ&#x2026;ĹźajÄ&#x2026;c za Ĺ&#x203A;wiatowym trendem miniaturyzacji oraz ujednolicania oferty, wprowadziĹ&#x201A;a na rynek nowÄ&#x2026; seriÄ&#x2122; zasilaczy â&#x20AC;&#x201C; HDR. MODEL

NAPIÄ&#x2DC;CIE WYJĹ&#x161;CIOWE

MASA

HDR-15

5 V, 12 V, 15 V, 24 V, 48 V

78Â g

DR-15

5 V, 12 V, 15 V, 24 V

100 g

InnowacyjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; oraz szerokie moĹźliwoĹ&#x203A;ci wykorzystania zasilaczy HDR-15Â zostaĹ&#x201A;y docenione podczas tegorocznych targĂłw Automaticon 2017 â&#x20AC;&#x201C; zasilacze otrzymaĹ&#x201A;y ZĹ&#x201A;oty Medal.

UrzÄ&#x2026;dzenia o mocy 12â&#x20AC;&#x201C;15,4 W wyróşniajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; wÄ&#x2026;skÄ&#x2026; (17,5 mm) obudowÄ&#x2026; (jeden moduĹ&#x201A; montaĹźowy dla HDR-15, dwa moduĹ&#x201A;y HDR-30, trzy moduĹ&#x201A;y HDR-60), dziÄ&#x2122;ki czemu mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; stosowane w aplikacjach, w ktĂłrych miejsce zajmowane przez zasilacz odgrywa znaczÄ&#x2026;cÄ&#x2026; rolÄ&#x2122;. DziÄ&#x2122;ki zastosowaniu uniwersalnej jednostki instalatorzy mogÄ&#x2026; znacznie proĹ&#x203A;ciej, bez zbÄ&#x2122;dnych obliczeĹ&#x201E; dobraÄ&#x2021; odpowiedniÄ&#x2026; liczbÄ&#x2122; zasilaczy do danej rozdzielnicy.

Zasilacze wykonane sÄ&#x2026; w izolacji klasy II (brak uziemienia). DostÄ&#x2122;pne napiÄ&#x2122;cia wyjĹ&#x203A;ciowe HDR-15 to 5 V, 12 V, 15 V, 24 V oraz 48 V. Co istotne, model HDR-15-48 jest jedynym modelem na rynku, ktĂłry Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy w sobie kompaktowe wymiary, niewielkÄ&#x2026; moc wyjĹ&#x203A;ciowÄ&#x2026; oraz napiÄ&#x2122;cie 48 V DC â&#x20AC;&#x201C; szczegĂłlnie przydatne w rozwiÄ&#x2026;zaniach typu PoE. Zasilacze HDR-15 majÄ&#x2026; szeroki zakres napiÄ&#x2122;cia wejĹ&#x203A;ciowego (85â&#x20AC;&#x201C;264 V AC), cechujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; niewielkim poborem mocy bez obciÄ&#x2026;Ĺźenia (<0,3 W) oraz moĹźliwoSZEROKOĹ&#x161;Ä&#x2020;, SPRAWNOĹ&#x161;Ä&#x2020; WYSOKOĹ&#x161;Ä&#x2020;, MAKSYMALNA GĹ Ä&#x2DC;BOKOĹ&#x161;Ä&#x2020; 17,5 mm Ă&#x2014; 87% 90 mm Ă&#x2014; 54 mm 25 mm Ă&#x2014; 85% 93 mm Ă&#x2014; 56 mm

E , ; !

"605

Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2026; regulacji napiÄ&#x2122;cia wyjĹ&#x203A;ciowego za pomocÄ&#x2026; wbudowanego potencjometru.

Zakres temperatury pracy zawiera siÄ&#x2122; w przedziale od â&#x20AC;&#x201C;30 °C do +70 °C, a osiÄ&#x2026;gana sprawnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dochodzi do 87%, co przy niewielkiej mocy urzÄ&#x2026;dzenia jest bardzo dobrym wynikiem. Warto podkreĹ&#x203A;liÄ&#x2021; rĂłwnieĹź bardzo atrakcyjny stosunek jakoĹ&#x203A;ci do ceny zasilacza. W tabeli zestawiono porĂłwnanie standardowych zasilaczy Mean Well DR oraz HDR. Seria HDR z powodzeniem znajduje zastosowanie w automatyce przemysĹ&#x201A;owej, budynkowej, instalacjach domowych oraz wszÄ&#x2122;dzie tam, gdzie liczy siÄ&#x2122; niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; oraz pewnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zasilania. UrzÄ&#x2026;dzenia moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; w ofercie autoryzowanego dystrybutora marki Mean Well â&#x20AC;&#x201C; firmy Elmark Automatyka.

ELMARK AUTOMATYKA Sp. z o.o.

2 %

, 89 356385 ; , 6; 2 77 510 M1 934 77 88K 8v K8 7788K 8v K9 6 +: +2 2 2 +2 2

ZAKRES TEMPERATURY PRACY

PRÄ&#x201E;D ROZRUCHOWY

ODPORNOĹ&#x161;Ä&#x2020; NA PRZEPIÄ&#x2DC;CIA WE/WY

â&#x20AC;&#x201C;30 °C do +70 °C

45Â AÂ przy 230 VÂ AC

3Â kV

â&#x20AC;&#x201C;20 °C do +60 °C

65Â AÂ przy 230 VÂ AC

3Â kV

E A

" , ! "

4/2017

P R O M O C J A

63

WYDARZENIA

Strategia na miarÄ&#x2122;

ery cyfryzacji Spotkanie z firmÄ&#x2026; HARTING ' + - , - > .4 + -?

- ,? , . + + 4

@ . , F 4 + . ., , + + , - , , ? , . , .@ Q + + A H + > . ! "#$%&2 % + 4 + ,* + + , , ? ,. H , .4 , . . , + - . Q - ,. , F ., - 2 ; . + + - . @ F *F , . , , , , - * , 836 * @

! ) 2 Urszula Chojnacka 64

F

irma HARTING, ktĂłra dwa lata temu Ĺ&#x203A;wiÄ&#x2122;towaĹ&#x201A;a 70. rocznicÄ&#x2122; istnienia, jest dziĹ&#x203A; uznanym dostawcÄ&#x2026; kompletnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; sprzÄ&#x2122;towych i programowych w dziedzinie technologii Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czeniowych dla róşnych aplikacji, a w miarÄ&#x2122; pojawiania siÄ&#x2122; nowych wyzwaĹ&#x201E; skutecznie na nie odpowiada i w wielu obszarach peĹ&#x201A;ni rolÄ&#x2122; silnego pioniera. Tak jest rĂłwnieĹź w sferze coraz bardziej wszechobecnej transformacji cyfrowej. JÄ&#x2026; wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie Philip Harting, prezes firmy i wnuk zaĹ&#x201A;oĹźycieli â&#x20AC;&#x201C; Marie i Wilhelma Harting â&#x20AC;&#x201C; postrzega jako najwiÄ&#x2122;ksze wyzwanie dla firmy, a jednoczeĹ&#x203A;nie jednÄ&#x2026; z najwiÄ&#x2122;kszych moĹźliwoĹ&#x203A;ci w zakresie rozwoju w najbliĹźszej przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci. â&#x20AC;&#x201C; Transformacja cyfrowa daje ogromne moĹźliwoĹ&#x203A;ci w obszarze B2C. Musimy jednak w tej nowej rzeczywistoĹ&#x203A;ci zmierzyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; z wyzwaniem, ktĂłre polega na tym, by w miarÄ&#x2122; rozwoju cyfryzacji nie straciÄ&#x2021; bezpoĹ&#x203A;redniego kontaktu z odbiorcami, ktĂłry jest bardzo mocnÄ&#x2026; stronÄ&#x2026; naszej firmy. To bÄ&#x2122;dzie moim zdaniem jedno z kluczowych

wyzwaĹ&#x201E; dla nas w kolejnych latach â&#x20AC;&#x201C; podkreĹ&#x203A;la Philip Harting.

Od tradycji do nowoczesnoĹ&#x203A;ci Firma istniejÄ&#x2026;ca od ponad siedmiu dekad jest dziĹ&#x203A; czoĹ&#x201A;owym Ĺ&#x203A;wiatowym producentem w zakresie technik Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czeniowych i prowadzi dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w obszarze branĹźy elektrycznej, elektronicznej, transmisji danych, technologii sieciowych, jak rĂłwnieĹź mechatroniki, produkcji maszyn, rozwoju oprogramowania oraz dostarczania caĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ciowych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; dla przemysĹ&#x201A;u z zakresu przesyĹ&#x201A;u danych, sygnaĹ&#x201A;Ăłw i zasilania. Grupa Technologiczna HARTING ma obecnie ponad 40 spĂłĹ&#x201A;ek zaleĹźnych w Europie, Azji, Ameryce, a takĹźe Australii. DziĹ&#x203A; okoĹ&#x201A;o 90% obrotĂłw generuje sprzedaĹź produktĂłw z grupy connectivity&networks â&#x20AC;&#x201C; zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy i urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; sieciowych. Jednak w poczÄ&#x2026;tkowych latach, tzn. zaraz po II wojnie Ĺ&#x203A;wiatowej, dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; firmy w duĹźej mierze skupiaĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; wokĂłĹ&#x201A; oferowania rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; typowo konsuAUTOMATYKA

WYDARZENIA menckich, zaspokajajÄ&#x2026;cych codzienne potrzeby â&#x20AC;&#x201C; np. Ĺźelazek, zapalniczek, ĹźarĂłwek, gofrownic. Zanim HARTING postawiĹ&#x201A; na produkcjÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;ciĹ&#x203A;le ukierunkowanÄ&#x2026; na automatykÄ&#x2122;, oferowaĹ&#x201A; rĂłwnieĹź m.in. urzÄ&#x2026;dzenia umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce odtwarzanie muzyki â&#x20AC;&#x201C; gramofony i szafy grajÄ&#x2026;ce, a takĹźe automaty do sprzedaĹźy papierosĂłw. WĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie tÄ&#x2122; zmianÄ&#x2122; strategii obecny szef firmy wymienia jako jeden z najwaĹźniejszych punktĂłw w jej rozwoju. â&#x20AC;&#x201C; PodjÄ&#x2122;ta jeszcze przez mojÄ&#x2026; babciÄ&#x2122;, krĂłtko przed jej odejĹ&#x203A;ciem, decyzja o koncentracji na wytwarzaniu zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy przemysĹ&#x201A;owych, z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; byĹ&#x201A;a jednym z kamieni milowych w dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci HARTING. Efekty koncentracji na rozwiÄ&#x2026;zaniach dla automatyki przemysĹ&#x201A;owej moĹźna byĹ&#x201A;o zaobserwowaÄ&#x2021; m.in. na ubiegĹ&#x201A;orocznym Hannover Messe, gdzie nasz komputer MICA otrzymaĹ&#x201A; prestiĹźowÄ&#x2026; nagrodÄ&#x2122; Hermes Award przyznawanÄ&#x2026; przez organizatora targĂłw, Deutsche Messe â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi Philip Harting.

WĹ&#x203A;rĂłd innych kluczowych aspektĂłw w rozwoju firmy jej prezes wymienia przejmowanie sterĂłw przez kolejne pokolenia rodziny oraz silne kobiety, ktĂłre zawsze byĹ&#x201A;y w niej obecne. â&#x20AC;&#x201C; Ja i moja siostra jesteĹ&#x203A;my juĹź trzeciÄ&#x2026; generacjÄ&#x2026; w tej firmie. MÄ&#x2122;ĹźczyĹşni od poczÄ&#x2026;tku koncentrowali siÄ&#x2122; na technologiach, kobiety zaĹ&#x203A; zawsze przywiÄ&#x2026;zywaĹ&#x201A;y dodatkowo wagÄ&#x2122; do tak waĹźnych dziĹ&#x203A; tzw. kompetencji miÄ&#x2122;kkich. To daĹ&#x201A;o perfekcyjnÄ&#x2026; kombinacjÄ&#x2122;, dziÄ&#x2122;ki ktĂłrej tak duĹźo osiÄ&#x2026;gnÄ&#x2122;liĹ&#x203A;my â&#x20AC;&#x201C; zaznacza Philip Harting.

/ 2 (2 - + J .+ L

PotencjaĹ&#x201A; tkwi w Azji i w Europie WĹ&#x203A;rĂłd najwaĹźniejszych dla firmy rynkĂłw, ktĂłre bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; w krÄ&#x2122;gu jej zainteresowaĹ&#x201E; w kolejnych latach, szef firmy HARTING wymienia przede wszystkim rynki azjatyckie, a konkretnie Chiny oraz Indie, gdzie na poczÄ&#x2026;tku roku zostaĹ&#x201A;a otwarta fabryka firmy HARTING. â&#x20AC;&#x201C; Oba kraje róşni bardzo wiele â&#x20AC;&#x201C; kultura, Ĺ&#x203A;rodowisko, warunki dziaĹ&#x201A;ania na tych rynkach. Nie ulega wÄ&#x2026;tpliwoĹ&#x203A;ci, Ĺźe Chiny rozwijajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w tej chwili o wiele bardziej dynamicznie, ale oba rynki majÄ&#x2026; dla nas porĂłwnywalny potencjaĹ&#x201A; i sÄ&#x2026; rĂłwnie obiecujÄ&#x2026;ce, przede wszystkim z racji duĹźej liczby odbiorcĂłw â&#x20AC;&#x201C; wyjaĹ&#x203A;nia Philip Harting.

Firma widzi rĂłwnieĹź potencjaĹ&#x201A; rozwoju w nowych obszarach w Euro4/2017

pie â&#x20AC;&#x201C; w tym w swojej ojczyĹşnie â&#x20AC;&#x201C; m.in. zwiÄ&#x2026;zanych z e-mobility, transportem i rozwojem samochodĂłw elektrycznych.

HARTING dostarcza w Niemczech m.in. szeroki asortyment zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy i systemĂłw do firm produkujÄ&#x2026;cych stacje do Ĺ&#x201A;adowania pojazdĂłw.

Smart Factory w wydaniu HARTING

! 4 , > . ! "#$%&

â&#x20AC;&#x201A;TRANSFORMACJA CYFROWA DAJE OGROMNE MOĹťLIWOĹ&#x161;CI W OBSZARZE B2C. MUSIMY JEDNAK W TEJ NOWEJ RZECZYWISTOĹ&#x161;CI ZMIERZYÄ&#x2020; SIÄ&#x2DC; Z WYZWANIEM, KTĂ&#x201C;RE POLEGA NA TYM, BY W MIARÄ&#x2DC; ROZWOJU CYFRYZACJI NIE STRACIÄ&#x2020; BEZPOĹ&#x161;REDNIEGO KONTAKTU Z ODBIORCAMI, KTĂ&#x201C;RY JEST BARDZO MOCNÄ&#x201E; STRONÄ&#x201E; NASZEJ FIRMY.

Fabryka firmy HARTING w niemieckim Espelkamp w peĹ&#x201A;ni odzwierciedla okreĹ&#x203A;lenie Smart Factory i realizuje zasady PrzemysĹ&#x201A;u 4.0. W Espelkamp postawiono na Lean Transformation i okreĹ&#x203A;lono kilka celĂłw, ktĂłre majÄ&#x2026; zostaÄ&#x2021; osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;te do 2020 r. Jednym z nich jest przejĹ&#x203A;cie od bardzo sprawnie funkcjonujÄ&#x2026;cego systemu produkcyjnego do produkcji najwyĹźszej wydajnoĹ&#x203A;ci tak, by moĹźliwe byĹ&#x201A;o jeszcze szybsze reagowanie na potrzeby odbiorcĂłw. W osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cie tego celu firma angaĹźuje caĹ&#x201A;Ä&#x2026; zaĹ&#x201A;ogÄ&#x2122;, ktĂłra ma istotny wpĹ&#x201A;yw na ksztaĹ&#x201A;towanie nowych procesĂłw produkcyjnych. Kolejne zadanie na nastÄ&#x2122;pne lata to dalsze przeksztaĹ&#x201A;canie procesĂłw produkcyjnych w stabilnÄ&#x2026; produkcjÄ&#x2122; seryjnÄ&#x2026; najwyĹźszej jakoĹ&#x203A;ci. W fabryce w Espelkamp coraz powszechniej stosowane sÄ&#x2026; teĹź pojazdy transportujÄ&#x2026;ce, ktĂłre uĹ&#x201A;atwiajÄ&#x2026; dotrzymanie harmonogramu dostaw do odbiorcĂłw z róşnych branĹź â&#x20AC;&#x201C; w kolejnych latach ich wykorzystanie bÄ&#x2122;dzie rosĹ&#x201A;o.

Dzienne zapotrzebowanie na produkcjÄ&#x2122; okreĹ&#x203A;lonych komponentĂłw i urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; jest kontrolowane z wykorzystaniem metody eKanban â&#x20AC;&#x201C; to elektroniczna wersja znanej metody Kanban sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026;cej do sterowania produkcjÄ&#x2026;, ktĂłra zapewnia szybki przepĹ&#x201A;yw informacji i zapobiega powstawaniu nadwyĹźek magazynowych. Opiera siÄ&#x2122; ona na organizacji procesu wytwĂłrczego w taki sposĂłb, aby kaĹźda komĂłrka w danym zakĹ&#x201A;adzie produkowaĹ&#x201A;a dokĹ&#x201A;adnie takÄ&#x2026; iloĹ&#x203A;Ä&#x2021;, na jakÄ&#x2026; jest zapotrzebowanie w danym momencie. Do elementĂłw eKanban naleĹźy nie tylko informowanie o zadaniach, ale takĹźe ich planowanie, rozdziaĹ&#x201A; i kontrola.

Realizacja koncepcji PrzemysĹ&#x201A;u 4.0 w fabryce w Espelkamp jest moĹźliwa m.in. dziÄ&#x2122;ki wdroĹźeniu autorskiego rozwiÄ&#x2026;zania firmy HARTING, opracowanego przez HARTING IT Software Development komputera MICA (Modular 65

WYDARZENIA Industry Computing Architecture), stanowiącego kompletny system softwarowo-hardwarowy. Zaletą MICA jest m.in. łatwa integracja tego rozwiązania z pracującymi w zakładzie systemami i maszynami produkcyjnymi oraz ich proste komunikowanie się w sieciach typu Profinet, Ethernet, EtherNet/IP i bezprzewodowych. Poza monitorowaniem stanu maszyn czy utrzymania ruchu w produkcji, MICA znajduje też inne zastosowania, np. upraszcza zarządzanie energią.

Wdrażanie nowoczesnych rozwiązań przełożyło się na wymierne efekty – przykładowo w automatycznym pakowaniu złączy przemysłowych Han zainstalowanie nowego systemu informatycznego zaowocowało skróceniem o cztery minuty czasu ustawiania maszyn do wykonania zadań. Efekty to m. in. bardziej płynna produkcja, a także eliminacja błędnych nadruków na etykietach informacyjnych umieszczanych na opakowaniu produktu. Firma stawia ponadto na rozwiązania energooszczędne i przyjazne dla środowiska – zdecydowana większość zużywanej przez firmę energii jest pozyskiwana z jednej z niemieckich hydroelektrowni, zaś pozostałe kilkanaście procent powstaje dzięki biogeneracji.

Testowanie przyszłości Wdrażanie rozwiązań spod znaku Przemysłu 4.0 byłoby z pewnością trudniejsze, gdyby nie działające od blisko trzech lat Centrum Jakości i Technologii HARTING HQT, w którym testom są poddawane wszystkie wprowadzane na rynek produkty. W laboratorium o powierzchni ponad 5000 m2 testowane są nie tylko już gotowe produkty, ale także nowe materiały i technologie, które mogą przyczynić się do ich powstania. Zakres obszarów działalności badawczej, który wyznaczyła sobie firma jest szeroki – począwszy od rozwiązań modułowych i łatwych w integracji, przez systemy rozproszone, zarządzanie danymi i automatyczną kontrolę jakości produkcji, po silnie obecnie rozwijane rozwiązania zminiaturyzowane oraz produkty z wbudowanymi interfejsami komunikacyjnymi, których przykładem jest MICA.

66

AUTOMATYKA

WYDARZENIA

/ 2 (2 - + J .+ L

70 lat z Hannover Messe WpisujÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; w trend miniaturyzacji rozwiÄ&#x2026;zania bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; tylko jednym z elementĂłw prezentacji firmy HARTING na Hannover Messe. Tegoroczna edycja bÄ&#x2122;dzie o tyle wyjÄ&#x2026;tkowa, Ĺźe firma bÄ&#x2122;dzie Ĺ&#x203A;wiÄ&#x2122;towaĹ&#x201A;a 70 lat obecnoĹ&#x203A;ci na niemieckich targach â&#x20AC;&#x201C; HARTING uczestniczy w nich od poczÄ&#x2026;tku ich istnienia.

Silny zwiÄ&#x2026;zek firmy z tym wydarzeniem podkreĹ&#x203A;la hasĹ&#x201A;o â&#x20AC;&#x17E;HARTING na Hannover Messe â&#x20AC;&#x201C; silne poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie od 70 latâ&#x20AC;?.

Stoisko firmy HARTING w najbliĹźszej edycji Hannover Messe bÄ&#x2122;dzie miaĹ&#x201A;o imponujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; powierzchniÄ&#x2122; 1600 m2. WĹ&#x203A;rĂłd prezentowanych nowoĹ&#x203A;ci bÄ&#x2122;dzie moĹźna zobaczyÄ&#x2021; m.in. najnowsze zminiaturyzowane zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza elektroniczne HARTING ix Industrial, zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza ethernetowe HARTING T1 Industrial, a takĹźe moduĹ&#x201A;owe zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cze PushPull V4 Industrial z obudowÄ&#x2026; odpornÄ&#x2026; na dziaĹ&#x201A;anie agresywnych chemikaliĂłw, ktĂłre jest wyposaĹźone w mechanizm blokujÄ&#x2026;cy i daje szersze moĹźliwoĹ&#x203A;ci podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czania kabli.

Ponadto targi bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; okazjÄ&#x2026; do przyjrzenia siÄ&#x2122; z bliska nowoĹ&#x203A;ciom z serii smart Han, w tym moduĹ&#x201A;owi pneumatycznemu Han Pneumatic Metal Module, ktĂłremu przewagÄ&#x2122; konkurencyjnÄ&#x2026; zapewniajÄ&#x2026; m.in. trwaĹ&#x201A;e metalowe kontakty, gwarantujÄ&#x2026;ce co najmniej 10 tys. cykli Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czeniowych. W Hanowerze zostanÄ&#x2026; rĂłwnieĹź zaprezentowane najnowsze aplikacje z zastosowaniem inteligentnego komputera MICA, w tym system pomiaru energii MICA Energy, umoĹźliwiajÄ&#x2026;cy zbieranie informacji na temat zuĹźycia energii przez poszczegĂłlne urzÄ&#x2026;dzenia, a co za tym idzie â&#x20AC;&#x201C;redukcjÄ&#x2122; kosztĂłw ich funkcjonowania. To tylko czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; nowoĹ&#x203A;ci, jakim bÄ&#x2122;dzie moĹźna przyjrzeÄ&#x2021; siÄ&#x2122; z bliska na stoisku C15 w pawilonie 11 w trakcie targĂłw, ktĂłre odbÄ&#x2122;dÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w od 24 do 28 kwietnia w stolicy Dolnej Saksonii. â&#x20AC;&#x201C; UdziaĹ&#x201A; w tegorocznej edycji promujemy pod hasĹ&#x201A;em â&#x20AC;&#x17E;Zintegrowany przemysĹ&#x201A; â&#x20AC;&#x201C; tworzenie wartoĹ&#x203A;ci dodanejâ&#x20AC;?, a w trakcie Hannover Messe pokaĹźemy, w jaki sposĂłb nasze rozwiÄ&#x2026;zania i produkty mogÄ&#x2026; pomĂłc w zwiÄ&#x2122;kszeniu efektywnoĹ&#x203A;ci procesĂłw przemysĹ&#x201A;owych i przeĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; na inne wymierne korzyĹ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x201C; podsumowuje Philip Harting.

Urszula Chojnacka (#' #DC

4/2017

67

WYDARZENIA

Roboty przemysĹ&#x201A;owe w akcji DzieĹ&#x201E; Robotyki w PIAP % , . , * , . .

+ .- . , + - . , -?

. + - 4 ., - . + + .

" * .+ 4 + . *. F 09 7308 2 , . . $ . .+ $ 2 C - ,. ,. + + . + , A @

, .

* 2 ;. , , , , , $ . , > ? , , * + 053 *4 , ,. + ,

, F* + .- .

2 Jolanta GĂłrska-Szkaradek Paulina Wojda

68

D

zieĹ&#x201E; Robotyki miaĹ&#x201A; na celu zaprezentowanie doĹ&#x203A;wiadczeĹ&#x201E; konstruktorĂłw i programistĂłw zrobotyzowanych stanowisk i linii produkcyjnych oraz poszerzenie wiedzy zaproszonych goĹ&#x203A;ci na temat moĹźliwoĹ&#x203A;ci robotyzacji róşnych procesĂłw produkcyjnych. PoĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie ciekawych prelekcji z prezentacjÄ&#x2026; nowoczesnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; wspierajÄ&#x2026;cych optymalizacjÄ&#x2122; procesĂłw produkcyjnych i logistycznych znalazĹ&#x201A;o duĹźe uznanie i zainteresowanie wĹ&#x203A;rĂłd uczestnikĂłw konferencji.

Robot w zakĹ&#x201A;adzie?

ObecnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; obowiÄ&#x2026;zkowa NajwiÄ&#x2122;ksze zainteresowanie w trakcie konferencji poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonej z pokazami stanowisk zrobotyzowanych i laboratoriĂłw budziĹ&#x201A;a wspĂłĹ&#x201A;praca czĹ&#x201A;owieka z robotem oraz temat moĹźliwoĹ&#x203A;ci robotyzacji krajowych przedsiÄ&#x2122;biorstw w aspekcie ekonomicznym i technicznym. â&#x20AC;&#x201C; Polski przemysĹ&#x201A; ewoluuje. PrzedsiÄ&#x2122;biorstwa nie zastanawiajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; juĹź, czy inwestowaÄ&#x2021; w robotykÄ&#x2122;, ale jak to zrobiÄ&#x2021;, jaki sprzÄ&#x2122;t wybraÄ&#x2021;. Rynek oferuje wiele moĹźliwoĹ&#x203A;ci,

nie kaĹźda technologia jest uniwersalna, dlatego praktyczna wiedza z zakresu kompleksowej integracji automatyki i robotyki to klucz do sukcesu â&#x20AC;&#x201C; podkreĹ&#x203A;la Ĺ ukasz Wojtczak, peĹ&#x201A;nomocnik dyrektora ds. aplikacji przemysĹ&#x201A;owych w PrzemysĹ&#x201A;owym Instytucie Automatyki i PomiarĂłw PIAP. Instytut PIAP, ktĂłry jest integratorem stanowisk zrobotyzowanych, ma doĹ&#x203A;wiadczenie we wspĂłĹ&#x201A;pracy zarĂłwno z firmami z sektora MĹ&#x161;P, jak i duĹźymi przedsiÄ&#x2122;biorstwami. WdroĹźenia realizowane sÄ&#x2026; z uĹźyciem robotĂłw Ĺ&#x203A;wiatowych marek.

Od wiedzy do praktycznych korzyĹ&#x203A;ci Podczas konferencji jej uczestnicy zobaczyli m.in. ciekawe przykĹ&#x201A;ady robotyzacji oraz usĹ&#x201A;yszeli o korzyĹ&#x203A;ciach, jakie przynosi zastosowanie robotĂłw przemysĹ&#x201A;owych. Ponadto eksperci opowiedzieli o procesie przygotowania firmy do robotyzacji oraz moĹźliwoĹ&#x203A;ci dofinansowania takich dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E; ze Ĺ&#x203A;rodkĂłw unijnych.

DuĹźe zainteresowanie wzbudziĹ&#x201A; temat bezpieczeĹ&#x201E;stwa pracy na stanowiskach AUTOMATYKA

WYDARZENIA zrobotyzowanych, ktĂłry byĹ&#x201A; przedmiotem Ĺźywej dyskusji. WspĂłĹ&#x201A;praca czĹ&#x201A;owieka z robotem obecnie jest moĹźliwa dziÄ&#x2122;ki robotom kooperacyjnym, ktĂłre wyposaĹźone w systemy zabezpieczeĹ&#x201E; nie stanowiÄ&#x2026; zagroĹźenia dla pracujÄ&#x2026;cego w pobliĹźu czĹ&#x201A;owieka. â&#x20AC;&#x201C; Wiedza to poczÄ&#x2026;tek drogi â&#x20AC;&#x201C; daje teoretyczne podstawy do osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cia praktycznych korzyĹ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x201C; zaznacza Ĺ ukasz Wojtczak z PIAP. Temat korzyĹ&#x203A;ci wynikajÄ&#x2026;cych z zastosowania robotĂłw na liniach produkcyjnych przybliĹźono na przykĹ&#x201A;adzie zrealizowanych przez PIAP i Comau wdroĹźeĹ&#x201E; stanowisk zrobotyzowanych w zakĹ&#x201A;adach produkcyjnych.

/ 2 2 Y * J $ L4 Â&#x160;2 ; - , + J $ L

Nie tylko produkcja Partnerami tegorocznej edycji Dnia Robotyki byĹ&#x201A;y firmy Balluff, B&R, SCHUNK, Supra Elco, PIAB i TROAX. Przedstawiciel firmy Balluff omĂłwiĹ&#x201A; korzyĹ&#x203A;ci, jakie niesie ze sobÄ&#x2026; wykorzystanie interfejsu IO-Link w aplikacjach zrobotyzowanych. Z kolei reprezentant firmy B&R, ktĂłra jest znana jako dostawca systemĂłw automatyzacji maszyn, przedstawiĹ&#x201A; koncepcje zintegrowanej robotyki, bazujÄ&#x2026;c na ofercie firmy. DuĹźe zainteresowanie wzbudziĹ&#x201A;y korzyĹ&#x203A;ci wynikajÄ&#x2026;ce z zastosowania sprzÄ&#x2122;tu B&R. Z kolei firma SCHUNK zaprezentowaĹ&#x201A;a m.in. caĹ&#x201A;Ä&#x2026; gamÄ&#x2122; chwytakĂłw do robotĂłw przemysĹ&#x201A;owych oraz systemy wymiany narzÄ&#x2122;dzi. O tym jak chwyciÄ&#x2021; przedmiot szybko i efektywnie opowiedziaĹ&#x201A; przedstawiciel firmy PIAB, ktĂłra oferuje urzÄ&#x2026;dzenia i akcesoria próşniowe. PrzykĹ&#x201A;ady takich rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; uczestnicy mogli zobaczyÄ&#x2021; rĂłwnieĹź w praktyce. Przedstawiciel Supra Elco omĂłwiĹ&#x201A; nowe rozwiÄ&#x2026;zania urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; spawalniczych do stanowisk zrobotyzowanych. Z kolei oferta firmy TROAX, jak powiedziaĹ&#x201A; jej przedstawiciel, najkrĂłcej mĂłwiÄ&#x2026;c gwarantuje Ĺ&#x203A;wiÄ&#x2122;ty spokĂłj. TROAX jest producentem systemĂłw wygrodzeĹ&#x201E; maszyn, urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; zautomatyzowanych i robotĂłw przemysĹ&#x201A;owych. Konstrukcje, ktĂłre produkuje, speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; wymagania Dyrektywy Maszynowej oraz norm ISO. WĹ&#x203A;rĂłd urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; wspierajÄ&#x2026;cych procesy produkcji, takie jak: spawanie, przenoszenie i paletyzacja, zaprezentowanych na hali PIAP przez zespĂłĹ&#x201A; konstruktorĂłw i programi4/2017

69

WYDARZENIA

stów, znalazły się m.in. robot Comau NJ 40 z podciśnieniowym chwytakiem firmy PIAB, robot paletyzujący Comau PAL 180 z podciśnieniowym chwytakiem z maty piankowej firmy PIAB i robot spawający Comau Racer 1.4, wyposażony w dodatkową siódmą oś.

Zaprezentowano też robota Comau Racer 1.4 w interaktywnej grze świetlnej oraz pokaz spawania przy użyciu robota Comau SIX z oprzyrządowaniem firmy Fronius.

Nowością tegorocznej edycji była część dotycząca technologii związanej z projektowaniem, drukowaniem i skanowaniem 3D w przemyśle – zagadnie-

70

nia związane z tym tematem przybliżyli przedstawiciele PIAP design.

Współpraca szeroko zakrojona Uczestnikami Dnia Robotyki byli przedstawiciele firm, w których realizowane są takie procesy jak: spawanie i zgrzewanie, ukosowanie blach, przenoszenie i transport międzyoperacyjny, paletyzacja i depaletyzacja, czyli takie, które w szybkim tempie powinny zostać zrobotyzowane.

Wśród uczestników byli m.in. dyrektorzy zakładów i ich pełnomocnicy, technolodzy, kierownicy działów

przemysłowych, kierownicy ds. planowania technologii i rozwoju nowych produktów.

Wydarzenie było okazją do poznania ciekawych urządzeń i rozwiązań, a przede wszystkim do rozmów ze specjalistami na temat konkretnych zagadnień.

Duże zainteresowanie tematyką spotkania napawa optymizmem – czekamy na informacje o kolejnych zrobotyzowanych stanowiskach i liniach produkcyjnych.

Jolanta Górska-Szkaradek Paulina Wojda (#' #DC

AUTOMATYKA

BIBLIOTEKA PROJEKTOWANIE ELEMENTĂ&#x201C;W MASZYN Z WYKORZYSTANIEM PROGRAMU AUTODESK INVENTOR. REDUKTOR JEDNO- I DWUSTOPNIOWY

$ % $ Wydawnictwo Naukowe PWN & ' #

KsiÄ&#x2026;Ĺźka jest kontynuacjÄ&#x2026; serii publikacji autora uĹ&#x201A;atwiajÄ&#x2026;cych projektowanie za pomocÄ&#x2026; programu Autodesk Inventor. Jest przewodnikiem po funkcjach programu pomocnych przy projektowaniu skomplikowanych czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci maszyn i ich mechanizmĂłw. DuĹźÄ&#x2026; uwagÄ&#x2122; zwrĂłcono na zasady obliczania reduktora jedno- i dwustopniowego z przekĹ&#x201A;adniÄ&#x2026; zÄ&#x2122;batÄ&#x2026; o zÄ&#x2122;bach skoĹ&#x203A;nych. Publikacja skierowana jest przede wszystkim do studentĂłw uczelni technicznych przystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;cych do projektowania i obliczeĹ&#x201E; reduktorĂłw. DziÄ&#x2122;ki niej bez trudu opracujÄ&#x2026; projekt przekĹ&#x201A;adni zÄ&#x2122;batej na studiach inĹźynierskich oraz fragmentu ukĹ&#x201A;adu napÄ&#x2122;dowego na studiach drugiego stopnia. Zawarte w ksiÄ&#x2026;Ĺźce przykĹ&#x201A;ady dotyczÄ&#x2026; projektowania i obliczeĹ&#x201E; rzeczywistych, najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;cych w budowie maszyn, elementĂłw przekĹ&#x201A;adni â&#x20AC;&#x201C; pomogÄ&#x2026; poprawnie przeprowadziÄ&#x2021; analizÄ&#x2122; wymiarowÄ&#x2026; waĹ&#x201A;Ăłw reduktorĂłw, dobraÄ&#x2021; Ĺ&#x203A;rednice koĹ&#x201E;cowych czopĂłw waĹ&#x201A;Ăłw oraz prawidĹ&#x201A;owo skonstruowaÄ&#x2021; korpus reduktora.

TERMOGRAFIA I SPEKTROMETRIA W PODCZERWIENI ZASTOSOWANIA PRZEMYSĹ OWE ( )% * $ / $ 0 % 7 Wydawnictwo Naukowe PWN ! #

Technika termowizyjna w podczerwieni rozwija siÄ&#x2122; w Polsce bardzo dynamicznie. WiÄ&#x2122;ksza dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; detektorĂłw i kamer, ich niĹźsza cena oraz coraz lepsze parametry techniczne sprawiajÄ&#x2026;, Ĺźe zwiÄ&#x2122;ksza siÄ&#x2122; liczba nowych zastosowaĹ&#x201E;. RoĹ&#x203A;nie zapotrzebowanie na literaturÄ&#x2122; technicznÄ&#x2026; z tego zakresu. KsiÄ&#x2026;Ĺźka poĹ&#x203A;wiÄ&#x2122;cona jest praktycznym zastosowaniom termowizji w podczerwieni w przemyĹ&#x203A;le. Autorzy prezentujÄ&#x2026; podstawy techniki termowizyjnej w podczerwieni, w tym podstawy fizyczne oraz budowÄ&#x2122; i dziaĹ&#x201A;anie kamer. DuĹźÄ&#x2026; uwagÄ&#x2122; poĹ&#x203A;wiÄ&#x2122;cono metodyce poprawnej realizacji badaĹ&#x201E; termowizyjnych z uwzglÄ&#x2122;dnieniem typu kamery, wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ci obiektu i otoczenia. KsiÄ&#x2026;Ĺźka jest przeznaczona dla inĹźynierĂłw z branĹźy metalurgicznej, elektrycznej, mechanicznej i budowlanej. MoĹźe stanowiÄ&#x2021; uzupeĹ&#x201A;nienie do wykĹ&#x201A;adĂłw i Ä&#x2021;wiczeĹ&#x201E; laboratoryjnych na uczelniach technicznych, a takĹźe na zajÄ&#x2122;ciach z fizyki oraz na przedmiotach dotyczÄ&#x2026;cych nowych metod diagnostyki na studiach medycznych.

PROEKOLOGICZNE ODNAWIALNE ĹšRĂ&#x201C;DĹ A ENERGII Witold M. Lewandowski, Ewa Klugmann-Radziemska Wydawnictwo Naukowe PWN !" #

/ 2 2 Y * J $ L4 Â&#x160;2 ; - , + J $ L

W publikacji przedstawiono aktualne sposoby wykorzystania nowoczesnych, proekologicznych odnawialnych ĹşrĂłdeĹ&#x201A; energii. GĹ&#x201A;Ăłwnym tematem ksiÄ&#x2026;Ĺźki jest ochrona Ĺ&#x203A;rodowiska, niszczonego gĹ&#x201A;Ăłwnie przez przemysĹ&#x201A; bazujÄ&#x2026;cy na energetyce konwencjonalnej. Aby zahamowaÄ&#x2021; ten proces, niezbÄ&#x2122;dne jest szerokie wykorzystanie energetyki odnawialnej.

W ksiÄ&#x2026;Ĺźce zawarto aktualnÄ&#x2026; wiedzÄ&#x2122; technicznÄ&#x2026; dotyczÄ&#x2026;cÄ&#x2026; m.in. wykorzystania energii wodnej, geotermalnej czy prÄ&#x2026;dĂłw morskich, wykorzystania biomasy, biopaliw, biogazu, pasywnych i aktywnych systemĂłw wykorzystania energii sĹ&#x201A;onecznej â&#x20AC;&#x201C; ogniw fotowoltaicznych i kolektorĂłw sĹ&#x201A;onecznych, pomp ciepĹ&#x201A;a, ogniw paliwowych i najnowszych zastosowaĹ&#x201E; wodoru. Publikacja skierowana jest do ekologĂłw, inĹźynierĂłw i przedstawicieli zakĹ&#x201A;adĂłw przemysĹ&#x201A;owych, ktĂłrym zaleĹźy na zastÄ&#x2122;powaniu energetyki konwencjonalnej energetykÄ&#x2026; zwiÄ&#x2026;zanÄ&#x2026; z OZE. Polecana jest rĂłwnieĹź kaĹźdemu, komu zaleĹźy na ochronie Ĺ&#x203A;rodowiska. ' Q A2 , C ,.T + 4/2017

71

WSPÓŁPRACA

AXON MEDIA GROUP TEL. 533 344 700, WWW.AXONMEDIA.PL.................................................................................................................. 45

AUTOMATYKA-POMIARY-STEROWANIE SA TEL. 85 748 34 00, 85 748 34 03, WWW.APS.PL .................................................................................................... 17

BADGER METER EUROPE TEL. +48 32 236 8787, WWW.BADGERMETER.DE .............................................................................................. 29

PPUH ELDAR TEL. 77 442 04 04, WWW.ELDAR.BIZ ............................................................................................................................. 14

ELESA+GANTER POLSKA SP. Z O.O. TEL. 22 737 70 47, WWW.ELESA-GANTER.PL ....................................................................................................... 42

ELMARK AUTOMATYKA SP. Z O.O. TEL. 22 541 84 65, WWW.ELMARK.COM.PL ............................................................................. I OKŁ., 60–62, 63

ELTRON TEL. 71 343 97 55, WWW.ELTRON.PL ........................................................................................................... 15, 56–59

GBI PARTNERS SP. Z O.O. TEL. 22 458 66 10, WWW.GBI.COM.PL ......................................................................................................................... 62

HARTING POLSKA SP. Z O.O. TEL. 71 352 81 71, WWW.HARTING.PL ............................................................................................................................ 51

HIWIN GMBH TEL. +49 781 93278-0, +48 22 544 07 05, WWW.HIWIN.DE ............................................................................13

72

AUTOMATYKA

WSPÓŁPRACA

IGUS SP. Z O.O. TEL. 22 863 57 70, WWW.IGUS.PL ............................................................................................................................. 9, 47

MIĘDZYNARODOWE TARGI POZNAŃSKIE SP. Z O.O. TEL. 22 529 39 00/50, WWW.MTP.PL .................................................................................................................. 21, 55

NIVELCO-POLAND SP. Z O.O. TEL. 32 270 37 01, WWW.NIVELCO.PL .......................................................................................................... 10, 30–31

PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP TEL. 22 874 00 00, WWW.PIAP.PL .................................................................................................................................... 39

SCHMERSAL-POLSKA SP. J. E. NOWICKA, M. NOWICKI TEL. 22 816 85 78, WWW.SCHMERSAL.PL ................................................................................................................... 11

SCHUNK INTEC SP. Z O.O. TEL. 22 726 25 00, WWW.SCHUNK.COM ........................................................................................ II OKŁ., 52–53

TARGI HANOWERSKIE S.C. PRZEDSTAWICIELSTWO DEUTSCHE MESSE AG W POLSCE TEL. +48 22 465 66 22, WWW.MESSE.DE .................................................................................................................... 3

TURCK SP. Z O.O. TEL. 77 443 48 00, WWW.TURCK.PL ...........................................................................................................43, IV OKŁ.

PPH WOBIT E.K.J. OBER S.C. TEL. 61 222 74 22, WWW.WOBIT.COM.PL ...............................................................................................................7, 50

ZIMMER-GROUP TEL. +48 884 626 300, WWW.ZIMMER-GROUP.DE/PL ....................................................... 48–49, III OKŁ.

4/2017

73

LUDZIE

STANOWISKO: General Manager FIRMA: Zimmer Group Slovensko s.r.o.

S

tudiował Ekonomikę i Zarządzanie. Zaraz po aksamitnej rewolucji w roku 1993, jako 19-latek udał się do „nowego świata” po wiedzę i znajomość języka. Wybrał Niemcy. Poznał tam Martina Zimmera i w jego rodzinnej firmie rozpoczął swoją pierwszą pracę. Z upływem czasu awansował w firmie, obejmując kolejne stanowiska, aż do menedżera.

Z doświadczenia i poszerzenia w trakcie pracy w Niemczech horyzontów myślenia, korzysta do dnia dzisiejszego. Tam pojął, jak należy podchodzić do pracy, jeżeli człowiek chce w życiu rozwijać się i iść do przodu. Nauczył się bezwzględnej dyscypliny, terminowości i krytycznego stosunku do samego siebie. Tego samego wymaga od swoich pracowników. Swoją działalność w Niemczech przerwał w roku 1998, ze względu na obowiązek odbycia

74

służby wojskowej. W tym czasie założył rodzinę i to było głównym powodem podjęcia decyzji o pozostaniu na stałe w kraju.

Rozpoczął pracę jako dyrektor handlowy w firmie, która zajmuje się handlem hurtowym olejami i częściami zamiennymi do pojazdów spalinowych.

W roku 2006 założył firmę Sommer – automatic Slovensko s.r.o., aktualnie Zimmer Group Slovensko s.r.o. z wyłącznym przedstawicielstwem na Słowację i Republikę Czeską. Z perspektywy czasu uważa, że była to najlepsza decyzja z tych, które mógł podjąć w swojej karierze. Początki były bardzo trudne, ponieważ firma nie była znana na rynku. Z upływem czasu firma zaczęła pozyskiwać zaufanie klientów, a obecnie zalicza się do czołówki rynkowej. Spółka zajmuje aktualnie trzecie miejsce pod względem osią-

ganego obrotu wśród spółek córek Zimmer Group na świecie. To osiągnięcie uważa za ogromny sukces, zwłaszcza że na początku działalności firma była uważana za absolutnego outsidera z „Europy Wschodniej”. W roku 2015 Roman Majerský otrzymał ofertę przyjęcia wyłącznego przedstawicielstwa na Polskę. Przyjął ją i od roku 2016 istnieje już Zimmer Group Polska z siedzibą w Bielsku-Białej. Firma Zimmer Group ma olbrzymi potencjał ze względu na szerokie portfolio komponentów i własne know-how.

Praca interesuje go bez reszty – jest zarazem jego hobby. Pracuje 13 godzin dziennie. Wielką radość i satysfakcję przynoszą mu również dzieci – 12-letni syn Romek i roczna córka Rafaela.

Jeżeli ma trochę czasu i chce sobie „przewietrzyć głowę” idzie do lasu na polowanie. Jest myśliwym.

AUTOMATYKA

Fot. Zimmer Group

Roman Majerský

INDUSTRIE 4.0 PROSTO. ELASTYCZNIE. PERFEKCYJNIE.

Seria chwytakรณw GEH6000IL

!" # $ % & & & ' przejazdu ( ) & & ! & * + & ,/12 KNOW-HOW FACTORY

www.zimmer-group.pl