Automatyka 6/2017

TEMAT NUMERU Automatyka budynkowa CENA 15,00 ZŁ (W TYM 8 % VAT)

ROZMOWA 20

SPRZĘT I APARATURA 30

WYDARZENIA 58

Marian Germata, Technokabel

Systemy wizyjne

Targi Hannover Messe

AUTOMATYKA ISSN 2392-1056

INDEKS 403024

6/2017

AUTOMATYKAONLINE.PL

NAJLEPSZY DOSTAWCA KOMPONENTÓW WIZYJNYCH W EUROPIE

www.stemmer-imaging.pl

|

+48 664 921 922

|

sales@stemmer-imaging.pl

GN 2180

GN 2182

GN 2184

! " #

$% & $

% &

'

( %

)*

+ !

Koła ręczne

o Ä™ a

www.elesa-ganter.pl

DĹşwignie nastawne

Uchwyty

WskaĹşniki

p ustalajÄ…ce

Elementy maszyn

Stopy

Zawiasy hydrauliczny

SPIS TREŚCI REDAKTOR NACZELNY Jan Jabłkowski

Z BRANŻY

8

Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO Małgorzata Kaliczyńska tel. (+48) 22 874 01 46 e-mail: mkaliczynska@piap.pl

PRODUKTY

14

REDAKCJA MERYTORYCZNA Małgorzata Kaliczyńska REDAKCJA TEMATYCZNA Sylwia Batorska WSPÓŁPRACA REDAKCYJNA Andrzej Barciński, Marcin Bieńkowski, Jolanta Górska-Szkaradek, Krzysztof Jaroszewski, Agnieszka Staniszewska, Marcin Zawisza, Damian Żabicki SEKRETARZ REDAKCJI Urszula Chojnacka tel. (+48) 22 874 01 85 e-mail: uchojnacka@piap.pl

ROZMOWA 20

Trzy czynniki sukcesu Wiedza, innowacyjność i jakość Rozmowa z Marianem Germatą, prezesem firmy Technokabel

TEMAT NUMERU 24

Automatyka budynkowa

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY Systemy wizyjne – nieodzowny element nowoczesnej kontroli

30

REKLAMA Jolanta Górska-Szkaradek tel. (+48) 22 874 01 91 e-mail: jgorska@piap.pl Sylwia Batorska tel. (+48) 22 874 00 60 e-mail: sbatorska@piap.pl PRENUMERATA I KOLPORTAŻ Elżbieta Walczak tel. (+48) 22 874 03 51 e-mail: ewalczak@piap.pl SKŁAD I REDAKCJA TECHNICZNA Ewa Markowska KOREKTA Urszula Chojnacka, Ewa Markowska, Elżbieta Walczak DRUK Zakłady Graficzne „Taurus” Roszkowscy Sp. z o.o.

Nakład: 4000 egzemplarzy REDAKCJA Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa tel. (+48) 22 874 00 66, fax (+48) 22 874 02 20 e-mail: automatyka@piap.pl www.AutomatykaOnline.pl WYDAWCA Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa Szczegółowe warunki prenumeraty wraz z cennikiem dostępne są na stronie automatykaonline.pl/prenumerata.

4

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i modyfikacji nadesłanych materiałów oraz nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i materiałów promocyjnych.

20

TRZY CZYNNIKI SUKCESU O konkurowaniu w przemyśle kablowym w dobie ostrej presji cenowej, przewadze rozwiązań specjalnych nad standardowymi, powodach rosnącej popularności kabli bezhalogenowych i planach rozwoju oferty produktów do zastosowania w układach pomiarowych automatyki rozmawiamy z Marianem Germatą, prezesem firmy Technokabel.

AUTOMATYKA

SPIS TREŚCI

PRAWO I NORMY Wzory przemysłowe

36

RYNEK

24

AUTOMATYKA BUDYNKOWA Temat automatyki budynkowej pojawia się w mediach od dawna, ale dopiero od kilku lat można bazować na faktycznych instalacjach, w odróżnieniu od wcześniejszych instalacji pokazowych. Wydaje się, że ze względu na słowo „automatyka” w nazwie, nowoczesne systemy elektroniczne wbudowane w mieszkaniach powinny być podobne do tych w zakładach fabrycznych – w praktyce różnice są dosyć duże. Stopniowo kreujący się rynek automatyki budynkowej okazuje się rządzić zupełnie innymi prawami niż świat przemysłu.

Wymierny zysk z cyfryzacji

38

Napęd Faulhaber z wbudowanymi czujnikami

39

Bezszczotkowy serwosilnik DC otwiera nową klasę osiągów

Tworzywa do zastosowań ruchomych

40

Ponad 160 nowych polimerów trybologicznych igus

Obrotowe przeguby kulowe GN 784 Elesa+Ganter

42

Większy zakres ruchu i elastyczne łączenie elementów

Elmark Automatyka dystrybutorem produktów firmy MCC Robotyzacja spawania z wykorzystaniem technologii hybrydowej Plazma-MIG/MAG Smart Industry Polska 2017

44 46 52

Polskie MŚP konkurują na globalnych rynkach

30

SYSTEMY WIZYJNE – NIEODZOWNY ELEMENT NOWOCZESNEJ KONTROLI W przemyśle można wykorzystać zdolności widzenia, takie jak ocena jakości wytwarzanych produktów, lustracja otoczenia czy kontrola warunków bezpieczeństwa. Dla przyspieszenia procesów produkcyjnych, ich optymalizacji, zwiększenia efektywności oraz opłacalności zaistniała potrzeba zastąpienia ludzkiego zmysłu wzroku jakimś innym, co najmniej równie skutecznym, rozwiązaniem.

6/2017

5

SPIS TREŚCI

58

CYFRYZACJA PRODUKCJI I SYSTEMY ENERGETYCZNE W kwietniu w niemieckim Hanowerze tradycyjnie odbyły się największe światowe targi przemysłowe Hannover Messe, które w tym roku skupiły w jednym miejscu siedem wiodących imprez branżowych: Industrial Automation, MDA–Motion, Drive&Automation, Digital Factory, Energy, ComVac, Industrial Supply oraz Research&Technology. Tegoroczna, 70. edycja, która trwała od 24 do 28 kwietnia 2017 r., była dla naszego kraju szczególnym wydarzeniem, Polska była bowiem krajem partnerskim targów.

APLIKACJE Uproszczona technologia liniowa

54

Inteligentne moduły 24 V jako klucz do mechatronizacji

82

WSPÓŁPRACA

84

LUDZIE

WYDARZENIA Cyfryzacja produkcji i systemy energetyczne

BIBLIOTEKA

Paweł Naglik, dyrektor zarządzający Kubler Sp. z o.o.

86

58

Targi Hannover Messe 2017

Rozwiązania Instytutu PIAP na targach Hannover Messe Tworzywa sztuczne kontra metale

66 68

Wizyta w fabryce igus w Kolonii

Faulhaber gościł przywódców Niemiec i Polski na targach Hannover Messe Smart Lab ABB

71 72

Industrial Media Event 2017

6

Czarny dom – poznaj możliwości Internetu Rzeczy w budynku

74

Rockwell Automation intensyfikuje działalność w Polsce

76

Nowoczesne technologie przemysłowe na celowniku przemysłu

78

68

TWORZYWA SZTUCZNE KONTRA METALE Jak dzisiaj wygląda produkcja w niemieckiej firmie igus, której początki ponad pół wieku temu zaczęły się w garażu? Jakie są zalety polimerowych łożysk dry-tech w stosunku do łożysk metalowych? Na te i wiele innych pytań przedstawiciele zakładów przemysłowych – klientów firmy igus – oraz mediów usłyszeli odpowiedź podczas zwiedzania fabryki w Kolonii i warsztatów „Plastic versus metal”.

AUTOMATYKA

OD REDAKCJI

Szanowni Czytelnicy, Zmiana na stanowisku redaktora naczelnego, waşna dla osób, których bezpośrednio dotyczy, nie musi mieć istotnego znaczenia dla Czytelników, i tak właśnie będzie w tym przypadku.

Nasze pismo powstało formalnie nieco ponad dwa lata temu, w praktyce było kontynuacją wydawanego od 1997 r. miesięcznika „Pomiary Automatyka Robotyka�. W ciągu tych wielu lat wydawania miesięcznika narastało w redakcji przekonanie, şe hybrydowa formuła czasopisma, łączącego przekaz dla naukowców z materiałami dla inşynierów w przemyśle, staje się przeşytkiem, şe środowisko automatyków jako grupa docelowa jest kategorią zbyt szeroką. Stąd zamysł rozdzielenia pisma na miesięcznik branşowy „Automatyka� – dla praktyków z przemysłu i kwartalnik naukowo-techniczny „Pomiary Automatyka Robotyka� – dla zainteresowanych postępem nauki w automatyce, robotyce i pomiarach.

Na tych łamach nie trzeba nikogo przekonywać, jak waşne dla praktyków jest dostarczanie najnowszych informacji technicznych, opisów aplikacji, sprawozdań z najwaşniejszych wydarzeń, ofert czołowych producentów, wywiadów z autorytetami w branşy. Przed pismem jest duşo do zrobienia na polu propagowania optymalnych rozwiązań, wdraşania innowacji, inspirowania najcenniejszymi osiągnięciami. Poziom czasopisma, dość powszechnie uznany za wyróşniający się, sprawdzony i kompetentny zespół redakcyjny, dobre kontakty w przemyśle i moşliwość korzystania ze wsparcia wydawcy – oto główne atuty miesięcznika „Automatyka� w realizacji postawionych zadań. „Nowa� redaktor naczelna, dr inş. Małgorzata Kaliczyńska, zna wszystkie te uwarunkowania, pracując w zespole od lat, i w pełni podziela załoşenia przyjęte przy kreowaniu pisma. Trzymam kciuki za powodzenie w realizacji tych planów.

Na zakończenie pozostaje mi podziękować wszystkim zaangaşowanym w wydawanie miesięcznika „Automatyka�, a Czytelnikom şyczyć ciekawych, wartościowych i inspirujących materiałów oraz satysfakcji ze skutecznego ich wykorzystywania w pracy zawodowej.

6/2017

7

Z BRANĹťY

KALENDARIUM

6/2017

DOBRE PROGNOZY DLA AUTOMATYKI BUDYNKOWEJ

1.06 BiaĹ‚ystok Energia i media techniczne w produkcji www.axonmedia.plÂ

5–6.06 Warszawa Premium HMI – oprogramowanie klasy SCADA dla paneli i komputerów ASEM www.sabur.com.pl

7.06 Gdańsk Automatyzacja i systemy sterowania w zakładach produkcyjnych www.axonmedia.pl

8.06 Rurzyca Enkodery i bezpieczeństwo funkcjonalne www.astat.com.pl

8.06 GdaĹ„sk Niezawodność i utrzymanie ruchu w produkcji www.axonmedia.plÂ

6–8.06 Warszawa Facility Management w zakĹ‚adzie produkcyjnym www.movida.com.plÂ

6–9.06 Poznań Targi ITM www.itm-polska.pl

19–20.06 Wieliczka Szkolenie Bezpieczeństwo maszyn – algorytm wyznaczania Poziomu Nienaruszalności Bezpieczeństwa SIL www.certpartner.pl

21.06 Wrocław Szkolenie Safety z IO-Link www.balluff.com

22.06Â Warszawa Manufacturing Excellence & Industrial Property Awards www.ManufacturingAwards.eu

8

Z badania Transparency Market Research wynika, şe w 2024 r. globalny rynek komercyjnej automatyki budynkowej będzie wart ponad 108 mld dolarów, rosnąc średnio o 4,3 proc. rocznie. Dla porównania w ubiegłym roku wartość ta wynosiła 77,63 mld dolarów.

Na szybki rozwój tego sektora wpłynie przede wszystkim większa świadomość dotyczących moşliwości, jakie daje nowoczesna automatyka przemysłowa oraz wzrost liczby tzw. zielonych budynków.

Wśród rozwiązań cieszących się największym zainteresowaniem w dziedzinie automatyki budynkowej są przede wszystkim wszelkiego rodzaju interfejsy i układy zasilania, liczniki energii, a ponadto inteligentne oświetlenie, monitoring i ochrona oraz rozwiązania z zakresu inşynierii sanitarnej HVAC (wentylacja, klimatyzacja i ogrzewanie). Według prognoz właśnie ten ostatni segment będzie największym beneficjentem rozwoju w najblişszych siedmiu latach.

BORYSZEW URUCHOMIŠNOWOCZESNY ZAKŠAD PRODUKCYJNY Specjalizująca się w produkcji komponentów do samochodów, przetwórstwie metali nieşelaznych oraz chemii przemysłowej firma Boryszew uruchomiła produkcję w nowoczesnym zakładzie produkcyjnym w niemieckim mieście Prenzlau. W hali o powierzchni około 15 tys. m2 powstała nowoczesna linia technologiczna do galwanizacji elementów plastikowych, o wydajności prawie 400 tys. m2 powierzchni galwanizowanych rocznie, wraz z halą wtrysku oraz odpowiednim zapleczem biurowym i socjalnym. W zakładzie wytwarzane będą komponenty dla sektora motoryzacji, w tym galwanizowane detale z tworzyw sztucznych, jak klamki i elementy kokpitów. W tym roku fabryka powinna przynieść 35 mln euro przychodów. Wartość inwestycji w Prenzlau

zamknęła się w kwocie około 22 mln euro, a w zakładzie docelowo znajdzie zatrudnienie około 350 osób.

W tym roku planowana jest budowa podobnej fabryki w Toruniu. W dalszej kolejności firma zamierza rozbudować fabrykę działającą w Chinach oraz zwiększyć moce produkcyjne zakładu w Meksyku.

AUTOMATYKA

SZTUCZNA INTELIGENCJA DLA PRZEMYSŠU Firmy ABB i IBM nawiązały strategiczną współpracę, łączącą ofertę rozwiązań cyfrowych ABB Ability i rozwiązań z zakresu Internetu Rzeczy IBM Watson. Nowy pakiet rozwiązań opracowanych przez ABB i IBM zapewni firmom m.in. usprawnienie kontroli jakości, skrócenie czasu przestojów oraz zwiększenie szybkości i opłacalności procesów przemysłowych. ABB i IBM wykorzystają sztuczną inteligencję systemu Watson, by umoşliwić wykrywanie usterek za pomocą pozyskiwanych w czasie rzeczywistym przez system ABB zdjęć z produkcji i analizowania ich w systemie IBM Watson. Šatwiejsze wykrywanie usterek będzie miało wpływ na całą linię produkcyjną i moşe przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności firmy. Wcześniej tego typu kontrole jakości były przeprowadzane ręcznie, co często przebiegało powoli i było obarczone ryzykiem błędu. Dzięki poznawczym moşliwościom systemu Watson wykorzystywanym w fabrykach w połączeniu z technologią automatyki przemysłowej ABB firmy będą mogły zwiększyć produkcję przy jednoczesnej poprawie dokładności i zgodności.

Na zdjęciu: Harriet Green, dyrektor IBM Watson IoT i Guido Jouret, dyrektor ds. cyfryzacji w Grupie ABB. #

22 czerwca 2017 r. w warszawskim hotelu InterContinental odbędzie się piąta edycja corocznego wydarzenia Manufacturing Excellence&Industrial Property Awards.

Swój udział potwierdziło juş ponad 200 członków wyşszej kadry zarządzającej branşy produkcyjnej, przemysłu, finansów, nieruchomości, HR, bankierów oraz innych branş. Jednocześnie odbędzie się piąta konferencja Manufacturing Strategy Summit 2017, jedyna tego typu impreza branşowa poświęcona Europie Środkowo-Wschodniej. Niełatwe funkcjonowanie w branşy produkcyjnej w Europie sprawia, şe jednym z kluczowych zadań przedsiębiorstw jest utrzymywanie znaczącej przewagi konkurencyjnej dzięki innowacyjności i właściwej strategii. Uczestnicy konferencji będą dyskutować o najskuteczniejszych praktykach i strategiach w dziedzinie produkcji przemysłowej. W konferencji wezmą udział eksperci ze wszystkich sektorów produkcji. Mówcy pokaşą, jak skutecznie budować przewagę konkurencyjną na poziomie operacyjnym i rozwijać działalność. ! "

6/2017

R E K L A M A

KONFERENCJA I NAGRODY DLA BRANĹťY PRODUKCYJNEJ

Z BRANĹťY

EMERSON ROZBUDOWAĹ FABRYKĘ W Ĺ ODZI Firma Emerson uruchomiĹ‚a nowÄ… część rozbudowanej fabryki zaworĂłw przemysĹ‚owych Asco w Šodzi.

W uroczystym przecięciu wstęgi wzięli udział m.in. przedstawiciele zarządu firmy oraz przedstawiciele władz miasta, z prezydent Hanną Zdanowską na czele. Šódzki zakład Emerson istnieje od 1996 r. Firma rozpoczęła działalność w dawnym budynku technicznym Polmo, który zaadaptowano na cele produkcyjne. W kolejnych latach obiekt został rozbudowany do ponad 7 tys. m2. Dzięki zakończonej właśnie inwestycji, która kosztowała koncern ponad 20 mln zł,

powierzchnia zwiększyła się o dalsze 6,5 tys. m2.

Obecnie fabryka zatrudnia 400 pracowników, jednak – jak poinformował Dariusz Gębarowski, dyrektor operacyjny łódzkiego zakładu – w związku z podwojeniem powierzchni fabryki, planowane jest sukcesywne zwiększanie zatrudnienia w miarę wzrostu zamówień klientów.

Emerson posiada w Europie siedem fabryk marki Asco, a na całym świecie działa ich 16. Šódzki zakład po rozbudowie jest największą fabryką tej marki w Europie. %

B&R INWESTUJE W PRODUKCJĘ, BADANIA I ROZWĂ“J Firma B&R zamierza zwiÄ™kszyć o 20 proc. zdolnoĹ›ci produkcyjne w zakresie produkcji obwodĂłw drukowanych w swojej siedzibie w Eggelsberg. Z kolei poĹ‚oĹźony kilka kilometrĂłw dalej zakĹ‚ad firmy w Gilgenberg zostanie rozbudowany, aby pomieĹ›cić linie do produkcji rozwiÄ…zaĹ„ mechatronicznych.

Planowana jest teş dalsza rozbudowa i modernizacja ośrodka badawczo-rozwojowego B&R w Salzburgu, gdzie powstaną miejsca pracy dla 50 nowych, wysoko wykwalifikowanych specjalistów z zakresu rozwoju technologii przemysłowych, komunikacji, robotyki i technologii sterowania.

Jak podkreśla Hans Wimmer, dyrektor zarządzający B&R, przejęcie spółki przez koncern ABB (transakcja ma być sfinalizowana na początku lata) stwarza niepowtarzalne szanse dla pracowników i klientów firmy, a takşe jej centrali

w Eggelsberg. – Razem będziemy w stanie zapewnić naszym klientom pełną gamę rozwiązań, potrzebnych w obszarze Przemysłowego Internetu Rzeczy – mówi Hans Wimmer.

B&R utworzy własną jednostkę biznesową w grupie ABB i będzie nadal działać na rynku jako prawnie niezaleşny podmiot. – Oznacza to, şe nasze struktury zarządzania i punkty kontaktu z klientami pozostaną niezmienione – podkreśla dyrektor zarządzający B&R. $

ZŠOTE MEDALE ITM POLSKA PRZYZNANE Podczas tegorocznego konkursu o Złoty Medal Międzynarodowych Targów Poznańskich nagrodzonych zostało 18 produktów, które juş niebawem będzie moşna zobaczyć na targach ITM Polska 2017. Innowacyjne podejście, zastosowanie najnowszych technologii i wysoka jakość produktów były głównymi kryteriami, które brał pod uwagę sąd konkursowy, przyznając wyróşnienia. Złoty Medal zdobyły m.in. zrobotyzowane centrum technologii spawania laserowego TruLaser Weld 5000 (zgłaszający: Trumpf),

10

zautomatyzowany optyczny system skanujÄ…cy MetraSCAN 3D R-Series – na zdjÄ™ciu (ITA), system laserowy XM-60 (Renishaw), wielowrzecionowy automat tokarski CNC INDEX MS16C Plus (Galika), kompaktowy laser wĹ‚Ăłknowy YLS-15000-CUT (IPG Photonics), digitalizacja procesu produkcji wedĹ‚ug koncepcji Industry 4.0 (Siemens i KUKA Roboter CEE), maszyna HG1003ATC do produkcji zmiennej wielkoĹ›ci partii detali przy skomplikowanych ukĹ‚adach narzÄ™dziowych (Amada). PeĹ‚na lista laureatĂłw jest dostÄ™pna na stronie www.zlotymedal.mtp.pl, na ktĂłrej moĹźna teĹź gĹ‚osować i zdecydować, ktĂłre rozwiÄ…zanie otrzyma ZĹ‚oty Medal WybĂłr Konsumenta. SwĂłj gĹ‚os bÄ™dzie moĹźna oddać takĹźe w specjalnych Strefach Mistrza (pawilon 5 oraz 7) w trakcie targĂłw ITM Polska, ktĂłre odbÄ™dÄ… siÄ™ w dniach 6–9 czerwca 2017 r.Â

AUTOMATYKA

www.schmersal.pl

PARTNERSTWO RITTAL I HEWLETT PACKARD ENTERPRISE Firma Rittal zawarła partnerstwo z Hewlett Packard Enterprise (HPE), którego celem jest wspólne oferowanie na globalnym rynku modułowych centrów danych. Dzięki tej współpracy klienci otrzymają kompletne rozwiązania IT i globalny dostęp do usług serwisowych, produktów oraz kompetentnego doradztwa. – Hewlett Packard Enterprise jest waşnym partnerem dla Rittal i umoşliwia nam lepszy dostęp do rynku, jeşeli chodzi o szybkie dostarczenie klientom dopasowanych rozwiązań high-endowych centrów danych – zaznacza Andreas Keiger, dyrektor ds. sprzedaşy w Rittal. Brian Whelan, WW Director Data Center Facilities w HPE, podkreśla zalety porozumienia: – Modułowy system Rittal dla infrastruktury IT doskonale pasuje do naszej oferty i naszych kompetencji. W ten sposób zapewniamy naszym klientom łatwy oraz sprawny serwis.

W ramach partnerstwa firmy Rittal i HPE skoncentrują się na rynkach potrzebujących rozwiązań Hybrid Cloud i Edge na zasadzie plug&play. Zalety dla klientów to sprawność, przetestowane technologie, szybkie i łatwe dostarczanie rozwiązań, a takşe oszczędność oraz efektywność energetyczna.

Tworzymy bezpieczne miejsca pracy.

Seria SLC/SLG 440

! "

# $ % &

'

%

(

Firmy Siemens i SAP będą aktywnie uczestniczyć w realizacji programu gospodarczego Wizja 2030 w Arabii Saudyjskiej. Przedstawiciele obu koncernów podpisali w władzami saudyjskimi deklaracje współpracy, która przewiduje m.in. pomoc dla Arabii Saudyjskiej w cyfrowej transformacji przemysłowej. Zachodnioazjatycki kraj chce dzięki transformacji cyfrowej przyciągnąć nowych inwestorów, zmniejszyć swoje uzaleşnienie od ropy naftowej i poprawić jakość şycia obywateli.

Firma Siemens planuje aktywnie uczestniczyć w projektach infrastrukturalnych realizowanych w ramach Arabskiego Narodowego Programu Rozwoju Klastrów Przemysłowych (NICDP), których wartość jest szacowana na minimum miliard euro oraz zapewnić Saudyjczykom kształcenie zawodowe. Z kolei druga ze spółek podpisała porozumienie z Arabskim Ministerstwem Planowania w zakresie działań na rzecz cyfryzacji przemysłu. & #' #(

6/2017

R E K L A M A

SIEMENS I SAP WESPRĄ CYFROWĄ TRANSFORMACJĘ W ARABII SAUDYJSKIEJ

Z BRANĹťY

EUROPEAN ROBOT CHALLENGE ZA NAMI Około 200 robotów, 300 uczestników i tłumy opolan przechadzających się po Centrum Wystawienniczo-Kongresowym w Opolu to przyblişony bilans odbywających się 13 maja 2017 r. zawodów robotów mobilnych – European Robot Challenge. Tegoroczne zawody to następca organizowanego trzykrotnie Opolskiego Festiwalu Robotów. Organizatorami przedsięwzięcia byli: Politechnika Opolska, Stowarzyszenie Grupa Robotycznie Opętanych Maniaków (GROM), Miasto Opole oraz Park Naukowo-Technologiczny w Opolu.

W zawodach w 14 konkurencjach rywalizowali przedstawiciele Polski, Turcji, Rumunii, Kirgistanu oraz Czech. Stawka była wysoka: nie tylko pula nagród – w tym staşe w firmie Dhiel Con-

trols – ale przede wszystkim moĹźliwość wywalczenia zaproszenia na Mistrzostwa Ĺšwiata Walk RobotĂłw, ktĂłre odbÄ™dÄ… siÄ™ w grudniu 2017 r. w Tokio, a takĹźe zaproszeĹ„ na zawody odbywajÄ…ce siÄ™ rĂłwnieĹź w tym roku w Rumunii. Obok zawodĂłw, z myĹ›lÄ… o najmĹ‚odszych konstruktorach, zorganizowano warsztaty budowy robotĂłw z klockĂłw LEGO, konkursy oraz inne atrakcje. Celem zawodĂłw jest popularyzacja nauk technicznych i zaawansowanych technologii dziÄ™ki wzbudzeniu zainteresowania robotykÄ…, automatykÄ… i elektronikÄ…. Informacje o sponsorach oraz zwyciÄ™zcach moĹźna znaleźć na stronie www.erc.po.opole.plÂ

+

JUBILEUSZOWA EDYCJA TARGÓW ENERGETICS Obszar bezpieczeństwa energetycznego, poprawa efektywności energetycznej oraz wykorzystanie nowoczesnych technologii w zakresie energetyki mają obecnie kluczowe znaczenie dla zapewnienia odpowiedniego poziomu rozwoju gospodarki oraz wzrostu jakości şycia. Tematy te zostaną poruszone podczas jubileuszowej, 10. edycji Lubelskich Targów Energetycznych Energetics, które odbędą się w dniach 14–16 listopada 2017 r. Partnerem głównym targów jest PGE Dystrybucja.

Ekspozycja targowa obejmie zarówno ofertę krajowych i międzynarodowych koncernów, jak i indywidualnych przedsiębiorców, m.in. z obszaru wytwarzania, przesyłu i rozdziału energii elektrycznej oraz cieplnej, elektrotechniki oraz elektroniki przemysłowej, automatyki elektroenergetycznej,

a takşe budownictwa energetycznego, inteligentnych sieci energetycznych, energii odnawialnej, urządzeń (pojazdów) do transportu czy przemysłowych systemów IT. Od 2016 r. zakres tematyczny targów został wzbogacony o utrzymanie ruchu. W ramach tej części ekspozycji wiodące firmy z branşy zaprezentują rozwiązania z obszaru: automatyki, pneumatyki i hydrauliki, rozwiązania w obszarze bezpieczeństwa przemysłowego, elektryki i elektroniki. Targom Energetics będą towarzyszyć Wschodnie Dni Kooperacji. Wstęp dla przedstawicieli branşy jest bezpłatny po rejestracji on-line lub podczas trwania wydarzenia. Formularz rejestracyjny dostępny jest na stronie internetowej: www.energetics.targi.lublin.pl. ) *

CZERWCOWE KONFERENCJE AXON MEDIA Szykuje się intensywny konferencyjnie czerwiec z firmą Axon Media – w tym miesiącu przewidziano aş cztery jednodniowe wydarzenia dla kadry zarządzająco-technicznej zakładów przemysłowych. Odbywają się one w formule „business to business�, która łączy część konferencyjną z warsztatową, a wzbogacona jest – obok stoisk wystawienniczych firm – o networking i mentoring biznesowy. Zapewnia to dostęp do konsultacji eksperckich i przegląd aktualnych technologii. Letnie spotkania rozpocznie 1 czerwca 2017 r. w Białymstoku konferencja pt. „Energia i media techniczne w produkcji�. Uczestników kolejnych spotkań będzie gościć Gdańsk – 7 czerwca odbędzie się konferencja „Automatyzacja i systemy sterowania�, a 8 czerwca – „Niezawodność

12

i Utrzymanie Ruchu w produkcji�. Oba wydarzenia skupią praktyków z doświadczeniem w najnowszych wdroşeniach oraz wiedzą o aktualnych trendach i technologiach. Czerwcowy „maraton� zakończy zaplanowana na 20 czerwca w Warszawie pierwsza Ogólnopolska Konferencja Techniczna dla branşy farmaceutycznej i kosmetycznej, poświęcona czterem obszarom nowoczesnej produkcji: automatyzacji, utrzymaniu ruchu, bezpieczeństwu oraz efektywności energetycznej. Udział w konferencjach jest bezpłatny dla uczestników zarejestrowanych on-line. Więcej informacji na stronie www.axonmedia.pl. #%

AUTOMATYKA

GAZELA BIZNESU DLA PIAP Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP znalazł się w gronie Gazel Biznesu – najbardziej dynamicznych polskich przedsiębiorstw w rankingu dziennika „Puls Biznesu�. Gazela Biznesu to małej lub średniej wielkości firma, która dzięki bardzo dynamicznemu rozwojowi doskonale radzi sobie wśród nawet znacznie większych konkurentów. Ranking jest przygotowywany przez wywiadownię gospodarczą Coface Poland, która weryfikuje dane finansowe zgłoszonych przedsiębiorstw. Pierwsza edycja rankingu odbyła się w 2000 r. Tegoroczna, 17. edycja miała swój finał w hotelu Hilton w Warszawie 14 marca 2017 r. W elitarnym gronie laureatów – Gazel Biznesu 2016 – znalazł się Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP, który w ostatnich latach odnotował wzrost sprzedaşy produkowanych przez siebie robotów mobilnych, osiągnął dobre rezultaty w dziedzinie automatyzacji i robotyzacji polskich przedsiębiorstw, a ponadto z sukcesem zrealizował szereg projektów naukowo-badawczych. " - # "

"

-#

UNIVERSAL ROBOTS Z NOWYM DYSTRYBUTOREM Firma Universal Robots podpisała nowy kontrakt – do grona polskich dystrybutorów dołączyła spółka RMA z Gdyni. Jest to pierwszy partner Universal Robots na północy kraju. – Nawiązaliśmy współpracę z RMA ze względu na doświadczenie firmy w zakresie automatyki i robotyki oraz mocną pozycję na polskim rynku. Nasza współpraca to szansa na rozpowszechnienie technologii robotów współpracujących w przedsiębiorstwach produkcyjnych na północy Polski – mówi Marcin Gwóźdź, menadşer ds. rozwoju sprzedaşy Universal Robots w Polsce.

Firma RMA działa w obszarze automatyki i robotyki od blisko 10 lat. – Wzbogacenie oferty o roboty współpracujące to naturalna konsekwencja rosnącego zapotrzebowania na te rozwiązania na polskim rynku. Równolegle ze sprzedaşą rozwiązań UR będziemy prowadzić szkolenia z zakresu programowania i wdraşania aplikacji. Robotyzacja to przyszłość nowoczesnego przemysłu, a roboty współpracujące UR pozwolą realizować koncepcję Przemysłu 4.0 w polskich przedsiębiorstwach w bezpieczny i efektywny sposób – mówi Marcin Albetzki, prezes zarządu spółki RMA. . / &

,

"

6/2017

PRODUKTY

STEROWANIE I ZDALNY SERWIS INSTALACJI Z LBM40 LBM40 firmy ASEM to nowe, ekonomiczne sterowniki PAC w kompaktowej obudowie typu book mounting.

Urządzenia zapewniają realizację funkcji sterowania i zdalnego serwisu instalacji automatyki. Za sterowanie odpowiada pakiet Soft PLC CodeSys w wersji 3.5, który udostępnia do komunikacji w trybie master wiele popularnych sieci przemysłowych (CANopen, EtherCAT, Modbus RTU i Modbus TCP). LBM40 komunikują się w wymienionych sieciach i w ich obszarze moşna je rozbudowywać modułami wejść/wyjść zdalnych.

Wbudowana technologia Ubiquity to bezpieczny, zdalny dostęp w trybie serwisowym do urządzeń i instalacji. Funkcjonalność umoşliwia zdalny serwis instalacji automatyki

z wykorzystaniem połączenia VPN. Ubiquity ułatwia konfigurację, diagnostykę i modyfikację ustawień maszyn i urządzeń, a podczas odbiorów i uruchomień nie wymaga obecności ekipy technicznej na obiekcie.

LBM40 bazuje na procesorach ARM Cortex A9 1 GHz i systemie operacyjnym Windows Embedded Compact 7 Pro. Płyta główna „all in one� ASEM zawiera dwa porty USB 2.0, dwa interfejsy Ethernet, wyjście DVI-D, 1 GB pamięci RAM oraz slot na kartę pamięci Micro SD DDR3 o pojemności 2 GB. Urządzenia moşna opcjonalnie rozbudować o dodatkowy port szeregowy RS-232/422/485 (LBM40-ES) lub interfejs CAN (LBM40-EC).

0

ISTNIEJÄ„CE SIECI RADIOWE Ĺ Ä„CZÄ„ SIĘ Z SIECIÄ„ RIPEX Radiomodemy RipEX zapewniajÄ… bezpiecznÄ… i niezawodnÄ… transmisjÄ™ danych, umoĹźliwiajÄ… tworzenie sieci redundantnych, a takĹźe hybrydowych (np. Ĺ‚Ä…czÄ…cych komunikacjÄ™ radiowÄ… ze standardem GSM).

Radiomodemy RipEX to najbardziej zaawansowane technologicznie urządzenia firmy RACOM i jednocześnie najskuteczniejsze radiomodemy w swojej klasie. Zapewniają prędkość przesyłu danych 166 kbps przy szerokości kanału radiowego 50 kHz. Dwuzakresowe radiomodemy na pasma

licencjonowane z funkcją routera i konwertera protokołów obsługują róşne szybkości transmisji i standardy modulacji, mogą takşe pracować w trybie transparentnym.

Wysoka czułość i moc wyjściowa konfigurowalna do 10 W pozwalają radiomodemom RipEX utrzymywać połączenia w odległości ponad 50 km bez konieczności widoczności anten. Kaşdy RipEX moşe pracować jako klasyczny radiomodem, repeater (z nielimitowaną liczbą przekazań) i interfejs między siecią radiową a dowolną siecią IP (WLAN, Internet itp.). Za pomocą radiomodemów RipEX moşna budować sieci o róşnych topologiach, w tym takşe hybrydowe (np. łączące komunikację radiową ze standardem GSM).

0

KAMERA FLIR ETS320 DO PRAC DEWELOPERSKICH I TESTOWYCH W ELEKTRONICE FLIR Systems wprowadził na rynek kamerę termowizyjną FLIR ETS320 do testowania układów elektronicznych w laboratoriach technicznych.

Jest to pierwsza kamera FLIR przeznaczona do pracy w laboratoriach. Jej celem jest pomoc w testowaniu i analizowaniu charakterystyk technicznych układów elektronicznych i płytek drukowanych.

FLIR ETS320 stanowi połączenie kamery termowizyjnej o wysokiej czułości – stworzonej do obrazowania płytek drukowanych i innych układów – z regulowanym statywem, pozwalającym na pracę bez uşycia rąk. Dzięki nowej kamerze moşliwe jest spójne, bezkontaktowe testowanie parametrów termicznych przez cały cykl projektowania, budowy i produkcji układów elektronicznych. FLIR ETS320 mierzy temperaturę w ponad 76 000 punktach. Urządzenie pozwala, juş podczas

14

projektowania, monitorować zuşycie energii, wykrywać gorące punkty i identyfikować miejsca, w których produkt moşe ulec awarii. Duşa dokładność pomiarów i wizualizacja niewielkich róşnic temperatury umoşliwiają ocenę charakterystyki termicznej pod kątem zachowania zgodności z przepisami dotyczącymi ochrony środowiska.

Kamera jest w pełni montowana fabrycznie.

Jest od razu gotowa do połączenia z komputerem, na którym zainstalowano oprogramowanie FLIR Tools do szczegółowej analizy, rejestrowania i raportowania danych. Zintegrowany statyw do testowania i przesuwny element montaşowy zapewniają optymalną elastyczność obrazowania duşych i małych komponentów elektronicznych. (*-

AUTOMATYKA

PRODUKTY

NOWY MODEM GSM/GPRS DLA STEROWNIKÓW PLC+HMI Modem Voltan to urządzenie mikroprocesorowe, które zapewnia bezprzewodowy dostęp GSM (SMS) lub GPRS (protokół Modbus TCP) do sterownika z serii Jazz20 firmy Unitronics. Zastępuje w pełni zestaw modem + JZ-PRG lub JZ-RS4, przez co koszty takiego rozwiązania są zdecydowanie nişsze.

Voltan przeznaczony jest do wymiany danych tylko ze sterownikami PLC +HMI serii Jazz20. Do jednego modemu moşna podłączyć jeden sterownik. W celu konwersji protokołu Modbus RTU na Modbus TCP wykorzystywane jest standardowe złącze rozszerzeń sterownika JAZZ. Modem ten moşe pracować, jako Master/Client lub jako Slave/Server. Przed rozpoczęciem pracy naleşy skonfigurować odpowiednio program uşywając U90Ladder, który umoşliwi nawiązanie połączenia ze sterownikiem. Rozwiązanie rozszerza moşliwości jednego

z najtańszych i najlepszych sterowników PLC w swojej klasie, czyniąc go jeszcze bardziej wszechstronnym urządzeniem.

Urządzenie ma wbudowany slot na kartę SIM. Wystarczy włoşyć kartę SIM z usługą stałego adresu IP, aby zarządzać funkcjonalnością z wglądem do Jazz20, nawet w trudno dostępnych lokalizacjach. Sprzęt wyposaşony jest w dwie diody LED do diagnostyki połączenia oraz antenę GSM wraz z kablem.

ELMARK AUTOMATYKA Sp. z o.o. ! 1 "

23 456425 7 67 ! 88 229 2: 92 ; % 88 229 2: 93 6" " < " ! "!

! " ! "!

SWITCH WARSTWY TRZECIEJ DEDYKOWANY DLA KOLEI Viper-112A-T5G to zarzÄ&#x2026;dzalny, 12-portowy przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznik Ethernet zaprojektowany, aby speĹ&#x201A;niaÄ&#x2021; wszystkie wymagania rynku pojazdĂłw szynowych. Porty gigabitowe umoĹźliwiajÄ&#x2026; wspĂłĹ&#x201A;pracÄ&#x2122; z szerokopasmowymi urzÄ&#x2026;dzeniami, jak np. punkty dostÄ&#x2122;powe AP oraz sieciowe rejestratory wideo NVR (Network Video Recorders). Viper zostaĹ&#x201A; zaprojektowany, aby sprostaÄ&#x2021; wymaganiom pracy w trudnych warunkach sieci pokĹ&#x201A;adowej w pociÄ&#x2026;gach, tj. ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;e wibracje, ekstremalna temperatura, duĹźa wilgotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; oraz wymagajÄ&#x2026;ce otoczenie elektryczne. Membrana Gore-Tex zapobiega kondensacji pary wodnej wewnÄ&#x2026;trz urzÄ&#x2026;dzenia, natomiast zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza M12 zintegrowane w obudowie zwiÄ&#x2122;kszajÄ&#x2026; odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na wibra-

cje. Wysoki poziom izolacji galwanicznej miÄ&#x2122;dzy wszystkimi interfejsami pozwala na bezpoĹ&#x203A;rednie podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie do instalacji w pojeĹşdzie i chroni przed przepiÄ&#x2122;ciami oraz przeskokiem iskry. StopieĹ&#x201E; ochrony IP67 zapobiega przedostawaniu siÄ&#x2122; wody i kurzu. CaĹ&#x201A;a konstrukcja zostaĹ&#x201A;a zaprojektowana w zwartej kompaktowej obudowie, co w poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu z bardzo wysokim MTBF umoĹźliwia Ĺ&#x201A;atwÄ&#x2026; integracjÄ&#x2122; oraz zapewnia niskie koszty eksploatacji. System operacyjny WeOS ma bogaty zestaw funkcji do zastosowaĹ&#x201E; w sieciach IP, np. protokĂłĹ&#x201A; ringowy FRNT z bardzo szybkÄ&#x2026; rekonfiguracjÄ&#x2026; dla portĂłw 100 Mbps, a takĹźe Gbps.

R E K L A M A

PRODUKTY

PRZEWODY IGUS DO SYSTEMĂ&#x201C;W ZASILAJÄ&#x201E;CYCH INSTALACJE DĹšWIGOWE Ĺ&#x161;REDNIEGO NAPIÄ&#x2DC;CIA W sektorze dĹşwigowym i transportu wewnÄ&#x2122;trznego instalacje stajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; coraz wiÄ&#x2122;ksze i pracujÄ&#x2026; z wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; dynamikÄ&#x2026;, co oznacza wiÄ&#x2122;ksze zapotrzebowanie energetyczne i rosnÄ&#x2026;ce wymagania obciÄ&#x2026;Ĺźeniowe dla stosowanych elementĂłw. Dla projektĂłw tego rodzaju firma igus opracowaĹ&#x201A;a seriÄ&#x2122; przewodĂłw chainflex CFCRANE.PUR uzupeĹ&#x201A;niajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; seriÄ&#x2122; niskoszumowych e-prowadnikĂłw rolkowych o niskiej Ĺ&#x203A;cieralnoĹ&#x203A;ci. ZostaĹ&#x201A;y one przygotowane szczegĂłlnie z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o bardzo dĹ&#x201A;ugich skokach, nawet do 1000 m. Nowy, Ĺ&#x203A;rednionapiÄ&#x2122;ciowy kabel CFCRANE.PUR do napiÄ&#x2122;Ä&#x2021; 6/10 kV moĹźe byÄ&#x2021; stosowany wewnÄ&#x2026;trz budynkĂłw i poza nimi, dziÄ&#x2122;ki specjalnej struktu-

rze przewodnika, a takĹźe kombinacji uĹźytych materiaĹ&#x201A;Ăłw. Nowy przewĂłd CFCRANE.PUR ma Ĺ&#x203A;rednicÄ&#x2122; nawet o 20% mniejsza, niĹź konwencjonalne przewody do silnikĂłw.

Przewody z nowej serii zostaĹ&#x201A;y opracowane dla promienia giÄ&#x2122;cia podczas ruchu w e-prowadnikach na poziomie 10 Ă&#x2014; Ĺ&#x203A;rednica. Ich trwaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; zostaĹ&#x201A;a potwierdzona w laboratorium testowym firmy igus. Firma igus produkuje zarĂłwno e-prowadniki, jak i przewody oraz dostarcza je z jednego ĹşrĂłdĹ&#x201A;a, klienci mogÄ&#x2026; zawsze polegaÄ&#x2021; na pewnych i gotowych do montaĹźu rozwiÄ&#x2026;zaniach.

)

KALKULATOR POBORU MOCY URZÄ&#x201E;DZEĹ&#x192; IOT POMAGA PRZEWIDZIEÄ&#x2020; CZAS PRACY NA BATERII Firma Premier Farnell przygotowaĹ&#x201A;a internetowy Kalkulator Poboru Mocy, ktĂłry uĹ&#x201A;atwia projektantom urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; IoT zrozumieÄ&#x2021;, w jakim tempie rozĹ&#x201A;adowywaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; bÄ&#x2122;dzie bateria w opracowywanych aplikacjach. DziÄ&#x2122;ki kalkulatorowi mocy IoT twĂłrcy bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; mogli eksperymentowaÄ&#x2021;, wykorzystujÄ&#x2026;c róşne komponenty i algorytmy programowe, oceniajÄ&#x2026;c ich wpĹ&#x201A;yw na czas pracy z uĹźyciem jednej baterii. UĹźytkownik wprowadza podstawowe parametry wybranego sprzÄ&#x2122;tu, wliczajÄ&#x2026;c w to rodzaje mikrokontrolera i baterii, a nastÄ&#x2122;pnie opisuje oprogramowanie. Podaje, jak czÄ&#x2122;sto system budzi siÄ&#x2122; oraz ile cykli jest potrzebnych na pobranie, przetworzenie i wysĹ&#x201A;anie danych.

Na podstawie tych informacji kalkulator oblicza pobór mocy.

W rezultacie otrzymujemy wygodny sposĂłb na szybkie oszacowanie czasu pracy urzÄ&#x2026;dzenia IoT na jednej baterii, a wiÄ&#x2122;c coĹ&#x203A;, co normalnie jest Ĺźmudnym i czasochĹ&#x201A;onnym zadaniem, wymagajÄ&#x2026;cym najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej przygotowania odpowiedniego arkusza kalkulacyjnego, lub rÄ&#x2122;cznego liczenia.

Kalkulator jest dostÄ&#x2122;pny w ramach prowadzonego przez firmÄ&#x2122; Premier Farnell serwisu â&#x20AC;&#x17E;Internet of Things Hubâ&#x20AC;?. (

NOWY MODUĹ WE/WY WZBOGACONY O FUNKCJÄ&#x2DC; BRAMY IOT2020 RS Components wprowadziĹ&#x201A;a do oferty moduĹ&#x201A; SIMATIC IOT2000 marki Siemens, ktĂłry jest nakĹ&#x201A;adkÄ&#x2026; zgodnÄ&#x2026; ze standardem Arduino, zapewniajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; za pomocÄ&#x2026; dodatkowego cyfrowego i analogowego wejĹ&#x203A;cia/ wyjĹ&#x203A;cia (I/O) w Ĺ&#x203A;rodowisku przemysĹ&#x201A;owym. Zaprojektowany z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o kompatybilnoĹ&#x203A;ci z przemysĹ&#x201A;owymi bramami IoT SIMATIC IOT2020 oraz IOT2040 ten nowy moduĹ&#x201A; moĹźna bezpoĹ&#x203A;rednio podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; do lokalnych czujnikĂłw w celu wyzwalania procesĂłw niekrytycznych pod wzglÄ&#x2122;dem czasu.

Adresowany za poĹ&#x203A;rednictwem uniwersalnych zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy we/ wy i programowany za pomocÄ&#x2026; jÄ&#x2122;zykĂłw wysokiego poziomu, wytrzymaĹ&#x201A;y moduĹ&#x201A; IOT2000 otrzymaĹ&#x201A; certyfikaty CE i UL oraz jest

16

przeznaczony do pracy ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;ej w warunkach przemysĹ&#x201A;owych. DostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; nastÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;ce zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza we/wy: piÄ&#x2122;Ä&#x2021; wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; cyfrowych 24 V oraz dwa wyjĹ&#x203A;cia tego samego typu, a takĹźe dwa wejĹ&#x203A;cia analogowe z moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; wyboru, ktĂłre zapewniajÄ&#x2026; rozdzielczoĹ&#x203A;Ä&#x2021; 9 bitĂłw i zakres od 0 do 10 V lub od 0 do 20 mA. RS podpisaĹ&#x201A;a umowÄ&#x2122; z firmÄ&#x2026; Arduino, w ramach ktĂłrej model IOT2020 bÄ&#x2122;dzie takĹźe dostÄ&#x2122;pny na stronie internetowej store.arduino.cc i za poĹ&#x203A;rednictwem innych kanaĹ&#x201A;Ăłw dla studentĂłw, projektantĂłw, pasjonatĂłw i poczÄ&#x2026;tkujÄ&#x2026;cych inĹźynierĂłw, ktĂłrzy sÄ&#x2026; gĹ&#x201A;Ăłwnymi odbiorcami produktĂłw marki Arduino.

0 = "

AUTOMATYKA

PRODUKTY

ZAKRES UNIWERSALNY â&#x20AC;&#x201C; ZĹ Ä&#x201E;CZKI PUSH IN (SERIA A)

BALOMETR TESTO 420

Technologia PUSH IN zastosowana w najnowszych zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czkach Klippon Connect, serii A zapewnia ich uniwersalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i pozwala na szybki montaĹź.

ZĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza sÄ&#x2026; Ĺ&#x201A;atwe w stosowaniu, majÄ&#x2026; kompaktowÄ&#x2026; i przejrzystÄ&#x2026; konstrukcjÄ&#x2122;. Nieskomplikowana zasada dziaĹ&#x201A;ania oraz dwustronna stopka montaĹźowa umoĹźliwiajÄ&#x2026; wykonywanie późniejszych modyfikacji oraz ponowne podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czanie bez uĹźycia specjalnych narzÄ&#x2122;dzi.

Innowacyjny sposĂłb wkĹ&#x201A;adania przewodu bezpoĹ&#x203A;rednio do zacisku sprÄ&#x2122;Ĺźynowego zapewnia gazoszczelnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na drgania, nawet w najtrudniejszych warunkach.

Nowe uniwersalne zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czki szeregowe Klippon Connect sprawiajÄ&#x2026;, Ĺźe poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie jest bezawaryjne. DziÄ&#x2122;ki temu umoĹźliwiajÄ&#x2026; przeprowadzanie efektywnych realizacji w krĂłtkim czasie z wykorzystaniem znormalizowanych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;, zapewniajÄ&#x2026;c maksymalne bezpieczeĹ&#x201E;stwo uĹźytkownikom i urzÄ&#x2026;dzeniom.

Balometr testo 420 jest przeznaczony do pomiaru przepĹ&#x201A;ywu powietrza na kratkach wentylacyjnych, w tym anemostatach wirowych. WyjÄ&#x2026;tkowa lekkoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, wymienne rÄ&#x2122;kawy pomiarowe i aplikacja mobilna gwarantujÄ&#x2026; wygodnÄ&#x2026; pracÄ&#x2122;. SÄ&#x2026; zgodne z wymaganiem normy PN-EN 15251:2012 dotyczÄ&#x2026;cej jakoĹ&#x203A;ci powietrza w systemach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych.

SĹ&#x201A;uĹźy do pomiarĂłw natÄ&#x2122;Ĺźenia przepĹ&#x201A;ywu powietrza, temperatury i wilgotnoĹ&#x203A;ci na kratkach i anemostatach.

Ma maĹ&#x201A;Ä&#x2026; masÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x201C; tylko 2,9 kg. DziÄ&#x2122;ki wbudowanej prostownicy strumienia powietrza balometr zapewnia precyzyjne pomiary przepĹ&#x201A;ywu powietrza, nawet na anemostatach wirowych. Szybka i prosta konfiguracja, wygodna praca, wymienne rÄ&#x2122;kawy pomiarowe oraz tworzenie raportĂłw na miejscu jest moĹźliwe za pomocÄ&#x2026; aplikacji mobilnych.

Zestaw zawiera balometr testo 420, rÄ&#x2122;kaw 610 Ă&#x2014; 610 mm, piÄ&#x2122;Ä&#x2021;Â prÄ&#x2122;tĂłw napinajÄ&#x2026;cych, przewĂłd USB, baterie oraz wĂłzek transportowy.

7 ">

R E K L A M A

igus moje-prowadniki = prowadzenie energii w ruchu staje siÄ&#x2122; prostsze ÂŽ

ZamkniÄ&#x2122;ty e-prowadnik do robotyki â&#x20AC;&#x201C; Ĺ&#x201A;atwy do otwarcia triďŹ&#x201A;ex TRCF dla maksymalnej dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;ci systemu ÂŽ

G

G G G G

3-komorowy system dla duĹźych, sztywnych wÄ&#x2122;Ĺźy i wielu przewodĂłw elektrycznych Ĺ atwo otwierane Ĺ&#x203A;rubokrÄ&#x2122;tem Ĺ atwo skracane lub wydĹ&#x201A;uĹźane Teraz z 25% wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; siĹ&#x201A;Ä&#x2026; ciÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;co-pchajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; Rozmiary instalacyjne Ă&#x2DC; 65, 85, 100

Wideo na: www.igus.pl/triďŹ&#x201A;exTRCF

Prosimy nas odwiedziÄ&#x2021;: ITM Polska, PoznaĹ&#x201E; Hala 5G Stoisko 88

plastics for longer life

ÂŽ

RĂłwnieĹź dostÄ&#x2122;pne jako w peĹ&#x201A;ni konfekcjonowane systemy readychain z 36 miesiÄ&#x2122;cznÄ&#x2026; gwarancjÄ&#x2026; ÂŽ

igus Sp.zo.o. Tel. 22 863 57 70 ÂŽ

info@igus.pl

PRODUKTY

NOWE MODELE KAMER TERMOWIZYJNYCH â&#x20AC;&#x201C; FLIR T530 I T540

MDR-20-24 PRZEMYSĹ OWY ZASILACZ NA SZYNÄ&#x2DC; DIN

FLIR Systems wprowadziĹ&#x201A; na rynek profesjonalne kamery termowizyjne T530 i T540, przeznaczone dla specjalistĂłw termografii pracujÄ&#x2026;cych w róşnych Ĺ&#x203A;rodowiskach, takich jak elektrownie, rozdzielnie elektryczne i laboratoria badawcze.

Nowe modele charakteryzujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; ulepszonÄ&#x2026; ergonomiÄ&#x2026; oraz moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; obrotu ukĹ&#x201A;adu optycznego w zakresie 180 stopni. Dodatkowo w urzÄ&#x2026;dzeniach tych zastosowano automatyczne ustawianie ostroĹ&#x203A;ci wspomagane laserem i obiektywy z funkcjÄ&#x2026; autokalibracji, ktĂłre moĹźna wymieniaÄ&#x2021; miÄ&#x2122;dzy wybranymi kamerami FLIR. SpecjaliĹ&#x203A;ci termografii, dziÄ&#x2122;ki moĹźliwoĹ&#x203A;ci obracania kamery, mogÄ&#x2026; nakierowaÄ&#x2021; jÄ&#x2026; na obiekty poĹ&#x201A;oĹźone nad ich gĹ&#x201A;owami, poniĹźej, a nawet siÄ&#x2122;gajÄ&#x2026;c z boku przeszkody, zachowujÄ&#x2026;c przy tym wysoki komfort pracy.

Kamery T500 pozwalajÄ&#x2026; uzyskaÄ&#x2021; niezwykle wysokÄ&#x2026; jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; obrazu termowizyjnego dziÄ&#x2122;ki technologii obrĂłbki obrazu FLIR Vision Processing. PoĹ&#x201A;Ä&#x2026;czono w niej zaawansowane, nowoczesne algorytmy filtrowania firmy FLIR z czytelnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; technologii FLIR MSX i wzmacnianiem obrazu UltraMax. Maksymalna rozdzielczoĹ&#x203A;Ä&#x2021; 464 px Ă&#x2014; 348 px, ultrawysoka czuĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; i wyraĹşny obraz pozwalajÄ&#x2026; specjalistom termografii identyfikowaÄ&#x2021; minimalne róşnice temperatury.

DuĹźÄ&#x2026; pomoc w tym zakresie stanowi rĂłwnieĹź 4Ë? wyĹ&#x203A;wietlacz dotykowy, o rozdzielczoĹ&#x203A;ci czterokrotnie wyĹźszej niĹź w porĂłwnywalnych produktach. (*- R E K L A M A

MDR-20-24 charakteryzuje siÄ&#x2122; wyjÄ&#x2026;tkowo wÄ&#x2026;skÄ&#x2026; obudowÄ&#x2026; i montaĹźem na szynie DIN TS-35/7.5/15 wszÄ&#x2122;dzie tam, gdzie zajmowane miejsce odgrywa duĹźÄ&#x2026; rolÄ&#x2122;.

UrzÄ&#x2026;dzenie dostÄ&#x2122;pne jest rĂłwnieĹź w wersjach o napiÄ&#x2122;ciu wyjĹ&#x203A;ciowym 5/12/15 V DC z moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; regulacji w zakresie Âą10%. DziÄ&#x2122;ki specjalnej budowie zasilacz nie wymaga ukĹ&#x201A;adu chĹ&#x201A;odzenia i moĹźe pracowaÄ&#x2021; w temperaturze od â&#x20AC;&#x201C;20 °C do +70 °C. Zakres napiÄ&#x2122;Ä&#x2021; wejĹ&#x203A;ciowych jest bardzo szeroki i wynosi 85â&#x20AC;&#x201C;264 V AC oraz 120â&#x20AC;&#x201C;370 V DC. Zasilacz charakteryzuje sprawnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na poziomie 84% i bardzo maĹ&#x201A;y pobĂłr energii w stanie bez obciÄ&#x2026;Ĺźenia na poziomie < 0,75 W. Ponadto na panelu przednim umieszczony jest wskaĹşnik poprawnej pracy LED i potencjometr do regulacji napiÄ&#x2122;cia wyjĹ&#x203A;ciowego. UrzÄ&#x2026;dzenie wyposaĹźone jest w dodatkowy sygnaĹ&#x201A; DC_OK, ktĂłry moĹźe byÄ&#x2021; wykorzystany jako sygnaĹ&#x201A; +5 V, dodatkowy wskaĹşnik LED lub przekaĹşnik.

Zasilacz ma liczne zabezpieczenia: przeciÄ&#x2026;Ĺźeniowe, przeciwzwarciowe i przepiÄ&#x2122;ciowe, ktĂłre wpĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026; na jego dĹ&#x201A;ugÄ&#x2026; ĹźywotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. Produkt ma zastosowanie w aplikacjach automatyki przemysĹ&#x201A;owej, elektronice, telekomunikacji i wielu innych systemach zasilajÄ&#x2026;cych. Zasilacz charakteryzuje wysoka jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wykonania i dĹ&#x201A;uga bezawaryjna praca. " # "

TECHNOLOGIA 3D NAND W PRODUKTACH ATP Technologia 3D NAND wykorzystuje zmianÄ&#x2122; uĹ&#x201A;oĹźenia komĂłrek pamiÄ&#x2122;ci z poziomego ukĹ&#x201A;adu na pionowy.

Takie rozwiÄ&#x2026;zanie pozwala na znaczne zwiÄ&#x2122;kszenie pojemnoĹ&#x203A;ci oraz prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci odczytu danych, przy zachowaniu tego samego rozmiaru ukĹ&#x201A;adu scalonego. Technologia 3D NAND polega na warstwowym ukĹ&#x201A;adaniu komĂłrek pamiÄ&#x2122;ci, co pozwala ograniczyÄ&#x2021; zwiÄ&#x2122;kszanie gÄ&#x2122;stoĹ&#x203A;ci zapisu w ukĹ&#x201A;adach planarnych. Jest to kolejna generacja technologii w branĹźy pamiÄ&#x2122;ci flash, a zarazem nastÄ&#x2122;pne ogniwo rozwoju firmy ATP. Wykorzystywanie technologii 3D NAND ATP daje szereg korzyĹ&#x203A;ci, zapewniajÄ&#x2026;c np. wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; pojemnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pamiÄ&#x2122;ci i niĹźszy koszt. UĹ&#x201A;oĹźeniu komĂłrek pamiÄ&#x2122;ci w pionie daje wiÄ&#x2122;ksze moĹźliwoĹ&#x203A;ci w obszarze dostÄ&#x2122;pnych pojemnoĹ&#x203A;ci pamiÄ&#x2122;ci flash. Z kolei porĂłwnanie ukĹ&#x201A;adĂłw planarnych NAND oraz 3D NAND wykazuje zmniejszenie kosztĂłw w stosunku do wzrostu wydajnoĹ&#x203A;ci. =0-

18

AUTOMATYKA

PRODUKTY

ELEKTROZAWORY DANFOSS W PROGRAMIE SANKOM Produkty Danfoss z zakresu automatyki budynkĂłw i przemysĹ&#x201A;u dostÄ&#x2122;pne w programie dla projektantĂłw Sankom: Audytor CO i H2O. Firma Sankom specjalizuje siÄ&#x2122; w opracowywaniu i wydawaniu oprogramowania sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026;cego do wspomagania projektowania instalacji sanitarnych, obliczeĹ&#x201E; zuĹźycia energii i sporzÄ&#x2026;dzania Ĺ&#x161;wiadectw Charakterystyki Energetycznej.

Zawory elektromagnetyczne, odcinajÄ&#x2026;ce EV220B do instalacji otwartych, EV250B do instalacji cyrkulacyjnych, upustowych oraz presostaty, czujniki ciĹ&#x203A;nienia do monitorowania spadku ciĹ&#x203A;nienia w instalacji â&#x20AC;&#x201C; to m.in. produkty Danfoss w programie Sankom.

Elektrozawory moĹźna stosowaÄ&#x2021; w róşnych aplikacjach, np. do pomieszczeĹ&#x201E; sanitarnych sterowanych czujnikiem ruchu, do napeĹ&#x201A;niania zbiornikĂłw, jako zawory pierwszeĹ&#x201E;stwa do instalacji przeciwpoĹźarowych, w systemach antywĹ&#x201A;amaniowych, do monitorowania i zabezpieczania instalacji i do wielu innych.

Niezmienna wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w najczystszej postaci

& ;

www.staubli.com/robotics

FARNELL ELEMENT14 PREZENTUJE PI DESKTOP

( &

,

"

6/2017

PrzyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; to czĹ&#x201A;owiek i maszyna.

y PaĹ&#x201E;stwaa Zapraszam Pa zenia myod edtw za wiĹ&#x201E;s as pr Za do ie zn ec rd M se i 2ITna rg ta na J2 ie a zn sk ec oi rd st se o eg sz iu., na an16 zn Po w 20 a ON wc czer TOMATIC 6 do od ach9AU 29 targ o sk oi st , pawilon 6A

R E K L A M A

Dystrybutor wspierajÄ&#x2026;cy projektantĂłw wprowadziĹ&#x201A; do globalnej sprzedaĹźy nowy, innowacyjny zestaw akcesoriĂłw Pi Desktop, ktĂłry pozwala zamieniÄ&#x2021; Raspberry Pi w peĹ&#x201A;noprawny, bazujÄ&#x2026;cy na Ĺ&#x203A;rodowisku Linux, komputer stacjonarny z eleganckÄ&#x2026; obudowÄ&#x2026;. W poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu z Raspberry Pi, Pi Desktop zapewnia uĹźytkownikom wszystko, czego mogliby oczekiwaÄ&#x2021; od standardowego komputera PC, wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czajÄ&#x2026;c w to interfejsy Wi-Fi, Bluetooth, zegar czasu rzeczywistego, interfejs dyskowy mSATA do podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia noĹ&#x203A;nikĂłw SSD oraz opcjonalnÄ&#x2026; kamerÄ&#x2122; i wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznik.

Pi Desktop to proste i eleganckie rozwiÄ&#x2026;zanie dla miĹ&#x201A;oĹ&#x203A;nikĂłw Raspberry Pi, ktĂłrzy szukajÄ&#x2026; sposobu na szybkie ulepszenie swojego Raspberry Pi do postaci stylowego komputera stacjonarnego. Zestaw eliminuje koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; stosowania skomplikowanego okablowania oraz nie wnosi ograniczeĹ&#x201E; co do wykorzystywanych peryferiĂłw. Pi Desktop moĹźna podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; do dowolnego wyĹ&#x203A;wietlacza za pomocÄ&#x2026; interfejsu HDMI. DziÄ&#x2122;ki zastosowaniu noĹ&#x203A;nika SSD o pojemnoĹ&#x203A;ci do 1 TB, komputer staje siÄ&#x2122; niezawodny, a moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; startowania systemu bezpoĹ&#x203A;rednio z dysku pĂłĹ&#x201A;przewodnikowego skraca czas uruchamiania urzÄ&#x2026;dzenia. Wbudowany wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznik zasilania uĹ&#x201A;atwia korzystanie z Pi Desktop.

Stäubli posiada w swojej ofercie szerokÄ&#x2026; gamÄ&#x2122; wysokowydajnych robotĂłw czteroosiowych i szeĹ&#x203A;cioosiowych w wykonaniu standardowym i specjalnym.

Roboty speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; najwyĹźsze standardy w najbardziej wymagajÄ&#x2026;cych aplikacjach przemysĹ&#x201A;owych.

Staubli Ĺ ĂłdĹş Sp. z o.o., www.staubli.pl, tel. +48 42 6368504 Staubli jest markÄ&#x2026; Stäubli International AG, zarejestrowanÄ&#x2026; w Szwajcarii i pozostaĹ&#x201A;ych paĹ&#x201E;stwach. Š Stäubli, 2016

19

ROZMOWA

Trzy czynniki sukcesu Wiedza, innowacyjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; +

" A " w dobie ostrej presji cenowej, przewadze roz

D E , " ' D , A

genowych i planach rozwoju oferty produktĂłw

"

" "

" " G " D' " H " !

W tym roku firma Technokabel Ĺ&#x203A;wiÄ&#x2122;tuje 35-lecie istnienia, a jako spĂłĹ&#x201A;ka akcyjna utworzona przez pracownikĂłw obchodzi srebrny jubileusz. Co uznaje Pan za najmocniejszÄ&#x2026; stronÄ&#x2122; firmy i za najwiÄ&#x2122;kszy jej sukces?

Technokabel powstaĹ&#x201A; w 1982 r. jako firma inĹźynierska zatrudniajÄ&#x2026;ca 50 pracownikĂłw. W przewaĹźajÄ&#x2026;cej wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ci byli to inĹźynierowie kablownictwa, wczeĹ&#x203A;niej zatrudnieni w rozwiÄ&#x2026;zanym Zjednoczeniu PrzemysĹ&#x201A;u Kablowego oraz OĹ&#x203A;rodku Badawczo-Rozwojowym PrzemysĹ&#x201A;u Kablowego w OĹźarowie Mazowieckim.

PrzedsiÄ&#x2122;biorstwo, zgodnie z nazwÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x201C; â&#x20AC;&#x17E;techniczno-usĹ&#x201A;ugoweâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; Ĺ&#x203A;wiadczyĹ&#x201A;o usĹ&#x201A;ugi dla fabryk kabli. W pierwszym roku dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci przychody wyniosĹ&#x201A;y jedynie 0,58 mln zĹ&#x201A;, a nasz majÄ&#x2026;tek wĹ&#x201A;asny 20

w momencie utworzenia przedsiÄ&#x2122;biorstwa paĹ&#x201E;stwowego wynosiĹ&#x201A; 0,5 mln zĹ&#x201A;.

Dzisiaj kapitaĹ&#x201A; wĹ&#x201A;asny spĂłĹ&#x201A;ki Technokabel to 81 mln zĹ&#x201A;.

PodejmowaliĹ&#x203A;my najtrudniejsze zadania w dziedzinie konstrukcji nowych wyrobĂłw kablowych. DuĹźe znaczenie miaĹ&#x201A;o dla nas takĹźe Ĺ&#x203A;wiadczenie usĹ&#x201A;ug uruchamiania sterowanych komputerowo linii produkcyjnych kabli dla najlepszych producentĂłw maszyn kablowych na Ĺ&#x203A;wiecie.

OtrzymaliĹ&#x203A;my takĹźe zlecenia na uruchomienie kompletnych nowych fabryk kabli w Iraku, Libii, Iranie i Chinach. Te doĹ&#x203A;wiadczenia wykorzystaliĹ&#x203A;my przy budowie wĹ&#x201A;asnej fabryki kabli w latach 1984â&#x20AC;&#x201C;1986.

Od 1986 r. produkowaliĹ&#x203A;my z powodzeniem kable dla krajowego przemysĹ&#x201A;u elektronicznego. Rok 1990 i otwarcie

granic dla importu elektroniki domowej spowodowaĹ&#x201A;o jednak zaĹ&#x201A;amanie. Czas przestoju i przymusowych urlopĂłw dla zaĹ&#x201A;ogi wykorzystaliĹ&#x203A;my na opracowanie konstrukcji kabli dla automatyki przemysĹ&#x201A;owej, a takĹźe adaptowanie maszyn. ZaczÄ&#x2122;liĹ&#x203A;my eksportowaÄ&#x2021; kable do Niemiec, a eksport ten stanowiĹ&#x201A; 60 proc. naszej produkcji. Tak zaczÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; siÄ&#x2122; nowy kierunek rozwoju: kable dla automatyki. Dzisiaj 40 proc. naszej produkcji to kable dla szeroko rozumianej automatyki i sterowania. NastÄ&#x2122;pnym kluczowym momentem w rozwoju firmy byĹ&#x201A;a nasza trafna decyzja o uruchomieniu produkcji kabli z utrzymaniem funkcji w czasie poĹźaru â&#x20AC;&#x201C; popularna ich nazwa to kable ognioodporne. Obecnie 30 proc. naszej sprzedaĹźy stanowiÄ&#x2026; kable o ograniczonej palnoĹ&#x203A;ci.

AUTOMATYKA

ROZMOWA W 1986 r. produkowaliśmy trzy grupy wyrobów i około 60 typowymiarów przewodów. Aktualnie Technokabel produkuje 150 grup wyrobów i około 10 tys. typowymiarów kabli i przewodów.

Jak określiłby Pan dzisiaj filozofię działania firmy Technokabel?

Firma od początku istnienia doceniała znaczenie wiedzy na temat kabli, innowacyjności oraz wysokiej jakości świadczonych usług i produkowanych wyrobów. Głównie dzięki tym elementom przez kolejne lata rozwoju poszerzaliśmy produkowany asortyment, konkurowaliśmy z zagraniczną ofertą zaawansowanych technicznie kabli i przewodów, a także zdobyliśmy uznanie międzynarodowych koncernów, stając się kwalifikowanym dostawcą kabli. Było to możliwe dzięki utrzymaniu – mimo presji kosztowej – wysokiej jakości oraz innowacyjności oferowanych konstrukcji kabli. Ciągły rozwój i udoskonalanie to niewątpliwie klucz do sukcesu.

Fot. Technokabel

Firma Technokabel jest producentem kabli dla automatyki przemysłowej, sterowania, transmisji sygnałów cyfrowych i analogowych, kabli komputerowych, kabli wielkiej częstotliwości, a także przewodów audio i wideo, w tym profesjonalnych. Która z tych części składowych ma największy udział w działalności firmy i które grupy produktów będą najintensywniej rozwijane?

Obecnie naszą specjalnością są kable dla automatyki przemysłowej, do czujników oraz wszelkie wykonania specjalne. Drugą grupę stanowią kable do systemów przeciwpożarowych. Naszą specjalnością są także wszelkiego rodzaju kable ekranowane. Rozwój asortymentowy uzależniamy od zmian na światowym rynku kabli i przewodów, dostosowując nowe uruchomienia i prace B+R do bieżących zmian zapotrzebowania na rynku. Jedną z dziedzin, nad którymi pracujemy, jest rozwój kabli do stałego przeginania.

Które branże są dziś kluczowymi odbiorcami Państwa rozwiązań?

Kluczowymi odbiorcami naszych kabli są: przemysł, energetyka, infrastruktura, budownictwo, transport. Jedyną zmianą widoczną w ostatnich latach jest zmniej6/2017

AUTOMATYZACJA, MINIATURYZACJA, WSZECHOBECNE DZIŚ CZUJNIKI I SENSORY STANOWIĆ BĘDĄ KOLEJNE WYZWANIE DLA WSZYSTKICH PRODUCENTÓW KABLI, W TYM DLA NAS. szenie zapotrzebowania na kable telekomunikacyjne ze względu na powszechność telefonów komórkowych oraz wprowadzanie sieci światłowodowych.

Na co zwraca dziś największą uwagę klient?

Dla większości liczy się tylko cena. Jedynie odpowiedzialni klienci – do których należą np. rafinerie, zakłady chemiczne, elektrownie, gazoport, przepompownie gazu, metro – wymagają wysokiej jakości.

Firma Technokabel jest dostawcą kabli do większości wymienionych obiektów.

Drugim liczącym się dla klienta czynnikiem jest szybka dostawa, dlatego ponad sto rodzajów produktów wchodzących w skład naszego asortymentu trzymamy stale w magazynach, aby móc realizować natychmiastowe dostawy do naszych klientów.

Mocną stroną firmy Technokabel są wykonania specjalne kabli. Jak kształtuje się dziś w Polsce układ sił, jeśli chodzi o popyt na rozwiązania standardowe i specjalistyczne?

Uważam, że krajowi projektanci zbyt rzadko sięgają po wykonania specjalne i stosują kable standardowe. W dzisiejszych czasach przy prawidłowym doborze kabli, klient nie powinien mieć żadnych kłopotów w czasie eksploatacji. W krajach rozwiniętych jest takie powiedzenie: „zainstalować kabel lub przewód i zapomnieć o nim na 35 lat, bo taki powinien być okres jego życia”. Wynika to z wyższej jakości obecnie produkowanych tworzyw oraz nowych materiałów stosowanych w przemyśle kablowym.

Zainteresowanie rozwiązaniami „skrojonymi na miarę” i dopasowanymi do określonych potrzeb powoli, ale systematycznie rośnie. Jak dużą część zamówień, które realizuje firma Technokabel stanowią niestandardowe zamówienia?

Produkcja według wymagań klienta jest naszą specjalnością od wielu lat. Krajowe zapotrzebowanie na tego typu usługi/ produkty niestety wciąż nie jest na wysokim poziomie. Nie każdy klient również zdaje sobie sprawę, że przygotowanie nowej, unikalnej konstrukcji – de facto wyprodukowanie prototypu – musi wiązać się z wyższymi kosztami. Niemniej jednak około 10 proc. realizowanych przez nas zamówień to wykonania niestandardowe. Wśród ciekawych zrealizowanych przez nas zamówień tego typu warto wymienić hybrydowy szybowy górniczy kabel zawierający włókna światłowodowe, pary transmisyjne i żyły sygnalizacyjne, opancerzony drutami stalowymi o długości 1500 m w jednym odcinku, który wykonaliśmy dla czeskiej kopalni węgla.

Inne przykłady to kabel do układów sterowania automatyki w powłoce poliuretanowej PS-BUS-11Y do pracy w trudnych warunkach i do przeginania, zawierający jedną parę transmisyjną 1 × 2 × 24 AWG o impedancji falowej 100 Ω i parze zasilającej 1 × 2 × 22 AWG, pary ekranowane indywidualnie taśmą i z ekranem wspólnym w postaci oplotu. Kolejne niestandardowe zamówienia, które mamy na koncie to kable do czujników poziomu i ciśnienia, do pracy w bardzo trudnych warunkach w powłoce z fluoropolimeru o bardzo dużej odporności chemicznej; kable do czujników poziomu i ciśnienia w powłoce poliuretanowej z atestem PZH; ekranowane miniaturowe kable bezhalogenowe do transmisji danych o żyłach jednodrutowych o średnicy 0,4 mm izolowanych poliamidem; ognioodporne kable bezhalogenowe do przekształtników częstotliwości (N)HXCH-J SERVO FE180 PH90/E90 0,6/1 kV; hybrydowe kable dźwigowe, zawierające ekranowaną skrętkę komputerową, pary do transmisji sygnałów oraz żyły sterujące; hybrydowe kable do drukarek atramentowych składające się z rurek do przesyłania atramentu i rozpuszczalnika oraz różne przewody 21

ROZMOWA sterujące, a także wersje uniepalnione kabli do automatyki wykonywane z materiałów o podwyższonej niepalności, spełniające wymagania nierozprzestrzeniania ognia przez pionowo zainstalowaną wiązkę kabli.

Wśród wymagań w zakresie rozwiązań technicznych stosowanych w instalacjach przemysłowych coraz częściej jest oczekiwanie dotyczące zwiększenia bezpieczeństwa pożarowego.

W ofercie firmy Technokabel przybywa kabli i przewodów o zwiększonej niepalności. Jak dużą część asortymentu stanowią produkty tego typu i na ile duże jest zainteresowanie nimi?

Cechą wszystkich produkowanych kabli powinno być nierozprzestrzenianie płomienia. W odniesieniu do kabli stosowanych w automatyce wymóg ten powinien być spełniony również w przypadku kabli w wiązce, zgodnie z wymogami odpowiednich norm. Bezpieczeństwo pożarowe wymaga, by w czasie pożaru kabli nie wydzielał się czarny, nieprzezroczysty, trujący, korozyjny dym. W związku z tym coraz większe zastosowanie znajdują kable w powłokach bezhalogenowych.

Technokabel specjalizuje się w produkcji takich kabli i obecnie około 20 proc. wytwarzanych przez naszą firmę kabli to kable bezhalogenowe.

W jakim kierunku zmierza dziś rozwój kabli i przewodów?

Bez wątpienia najważniejsze w rozwoju tego asortymentu jest dziś wspomniane już wcześniej bezpieczeństwo pożarowe.

Potwierdzeniem tego jest ostatnie zarządzenie Unii Europejskiej, tzw. CPR (Construction Products Regulation), które wprowadza ocenę reakcji kabli na ogień w budownictwie i dzieli kable na sześć klas (A, B, C, D, E i F), z obowiązkiem stosowania od 1 lipca 2017 r.

W ostatnich dwóch latach w ofercie firmy Technokabel pojawiło się wiele kabli i przewodów w nowych konstrukcjach, do zastosowania w układach pomiarowych automatyki. Czy ten kierunek będzie kontynuowany?

Jesteśmy podstawowym krajowym producentem kabli do czujników, realizujemy również zamówienia eksportowe. Prowadzimy także prace B+R w tym zakresie 22

MARIAN GERMATA Jest współtwórcą firmy Technokabel i Technokabel SA. Absolwent Wydziału Mechanicznego Technologicznego Politechniki Warszawskiej oraz Akademii Ekonomicznej w Katowicach. Wieloletni pracownik przemysłu kablowego. Pracę zawodową rozpoczął w Fabryce Kabli w Ożarowie Mazowieckim, gdzie przepracował 15 lat, zajmując różne stanowiska. Następnie pracował w Zjednoczeniu Przemysłu Kablowego. Autor wielu patentów i publikacji z zakresu techniki kablowej. Członek międzynarodowych stowarzyszeń producentów kabli w Europie i USA. W 1990 r. objął stanowisko dyrektora naczelnego Przedsiębiorstwa Techniczno-Produkcyjnego Przemysłu Kablowego Technokabel w Warszawie, a po przekształceniu firmy w spółkę akcyjną w 1992 r. objął stanowisko prezesa zarządu. W wolnym czasie chętnie uprawia sport – pływa, żegluje i jeździ na rowerze, a zimą – na nartach.

i planujemy uruchomić kilka nowych linii asortymentowych. Nasi konstruktorzy dokładają wszelkich starań, aby sprostać wymaganiom i oczekiwaniom klientów z tej szybko rozwijającej się branży.

Dostarczacie produkty nie tylko na polski rynek – silnie rozwinięty jest także eksport do Unii Europejskiej i Skandynawii. Gdzie jeszcze trafiają wyroby Technokabel i jak duża część produkcji dociera za granicę?

Bezpośrednio eksportujemy 10 proc. naszej produkcji, drugie tyle naszych kabli eksportują nasi odbiorcy – producenci wiązek kablowych. Nasz eksport skierowany jest do krajów takich jak: Niemcy, Norwegia, Dania, Finlandia, Francja, Litwa, Węgry, Czechy, Słowenia, Słowacja, Łotwa, Estonia, Białoruś, Rosja, Bośnia, Ukraina. Jesteśmy kwalifikowanym dostawcą do światowych koncernów elektrotechnicznych, do których dostarczamy kable także w wykonaniach specjalnych.

A czy rynek w Polsce jest dziś bardziej konkurencyjny niż kiedyś?

Konkurencja jest obecnie nieporównanie ostrzejsza niż wcześniej. Wszelkie zachwianie poziomu wydatków inwestycyjnych w kraju powoduje poważne straty w przemyśle kablowym. Perspektywy rynku kabli i przewodów także są całkowicie zależne od poziomu wspomnianych nakładów.

Co postrzega Pan jako największe wyzwania dla firmy w najbliższej przyszłości?

Pierwsze z nich to zdobycie przewagi konkurencyjnej zarówno pod względem parametrów technicznych, jak i kosztowych w porównaniu do wiodących pro-

ducentów na rynku światowym. Drugim zadaniem jest podwojenie poziomu eksportu zaawansowanych technicznie kabli i przewodów.

Jakie są plany firmy na najbliższe kilka lat?

W 2016 r. zrealizowaliśmy inwestycje o wartości 13 mln zł, w tym – kosztem 10 mln zł – budowę hali produkcyjnej o powierzchni 6100 m2 wraz ze związaną z tym infrastrukturą. Obecnie naszym zadaniem jest wykorzystanie tych inwestycji i zapewnienie zwrotu poniesionych nakładów.

Ponadto tak jak dotychczas będziemy rozszerzać ofertę o nowoczesne wyroby, mające perspektywę wzrostu w zakresie zapotrzebowania w kraju i na świecie.

Wszechobecne dziś hasło to Przemysł 4.0, z którym wiąże się rosnąca rola rozwiązań bezprzewodowych.

Czy widzi Pan w tym zagrożenie dla producentów kabli?

Zanim termin Przemysł 4.0 stał się nośnym hasłem, realizowaliśmy jego ideę, komputeryzując i automatyzując własne linie produkcyjne w fabryce w Szreńsku.

Zbierane w ten sposób dane służą nam do analizy procesów produkcyjnych.

Przewijającego się przy okazji rozmów o Przemyśle 4.0 hasła „bezprzewodowe” nie traktujemy jako zagrożenia dla branży kablowej. Z pewnością jednak automatyzacja, miniaturyzacja, wszechobecne dziś czujniki i sensory stanowić będą kolejne wyzwanie dla wszystkich producentów kabli, w tym dla nas. "

Urszula Chojnacka AUTOMATYKA

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

Automatyka budynkowa Temat automatyki budynko , ,

J "

od dawna, ale dopiero od kilku " L N ; , ' L

A , ,

! 7 , J' L

) J P " Q

' "

"

N

; R L D N L ! 0

,D J "

, , J D N

"

"

L A

" !

Z

acznijmy od ustalenia, czym jest automatyka budynkowa. PoszczegĂłlni dostawcy rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; budynkowych lubiÄ&#x2026; koncentrowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; na tym, co sami oferujÄ&#x2026;, czÄ&#x2122;sto pomijajÄ&#x2026;c inne istotne komponenty. W rzeczywistoĹ&#x203A;ci za automatykÄ&#x2122; budynkowÄ&#x2026; moĹźemy uznaÄ&#x2021; wszystko, co sprawia, Ĺźe uĹźytkownik lokalu (albo caĹ&#x201A;ego budynku) moĹźe zdaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; na elektronikÄ&#x2122;.

Do tak szerokiej definicji naleĹźaĹ&#x201A;oby zaliczyÄ&#x2021; nawet windy, ale te klasyczne dĹşwigi, ktĂłrych funkcje nie odbiegajÄ&#x2026; od moĹźliwoĹ&#x203A;ci wind z czasĂłw, gdy szczytem technologii byĹ&#x201A;y przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki elektromechaniczne, sÄ&#x2026; tak naturalne, Ĺźe czÄ&#x2122;sto siÄ&#x2122; je wyklucza. Natomiast sÄ&#x2026; chÄ&#x2122;tnie podawane jako przykĹ&#x201A;ady automatyki budynkowej, jeĹ&#x203A;li tylko pracujÄ&#x2026; pod kontrolÄ&#x2026; bardziej zaawansowanych algorytmĂłw, np. okreĹ&#x203A;lajÄ&#x2026;cych kolejnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zatrzymywania siÄ&#x2122; na wybranych piÄ&#x2122;trach, lub zarzÄ&#x2026;dzajÄ&#x2026;cych ruchem kilku wind jednoczeĹ&#x203A;nie.

Do automatyki budynkowej moĹźna teĹź zaliczyÄ&#x2021; systemy wentylacyjne i grzewcze, ktĂłre samodzielnie dobierajÄ&#x2026; swoje parametry pracy do aktualnych warunkĂłw. Tu teĹź Ĺ&#x201A;atwo wyklu-

, "

, R 0 * / ) H " 0 "

24

czyÄ&#x2021; prosty piec z termostatem, ale jeĹ&#x203A;li juĹź dodamy do niego panel uĹźytkownika z wyĹ&#x203A;wietlaczem, umieszczony poza wydzielonÄ&#x2026; kotĹ&#x201A;owniÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x201C; wtedy z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; taka instalacja zostanie do automatyki budynkowej zakwalifikowana.

W zwiÄ&#x2026;zku z powyĹźszym wydaje siÄ&#x2122;, Ĺźe w dobie Internetu Rzeczy jednym z wymogĂłw stawianych przed komponentami automatyki budynkowej jest to, by mogĹ&#x201A;y Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; w sieci i komunikowaÄ&#x2021;. Natomiast najbardziej zaawansowane rozwiÄ&#x2026;zania bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; nie tylko pozwalaĹ&#x201A;y sterowaÄ&#x2021; pracÄ&#x2026; z niewielkich paneli rozmieszczonych w poszczegĂłlnych pomieszczeniach budynku, ale teĹź za pomocÄ&#x2026; smartfona oraz bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; miaĹ&#x201A;y staĹ&#x201A;Ä&#x2026; Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; z serwerami umieszczonymi w chmurze.

Cele automatyki budynkowej WdraĹźajÄ&#x2026;c w istniejÄ&#x2026;cym, a czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej w nowo budowanym obiekcie system automatyki budynkowej, jej inwestorzy najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej koncentrujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; na nastÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;cych trzech celach: â&#x20AC;˘ zwiÄ&#x2122;kszenie oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci, gĹ&#x201A;Ăłwnie odnoĹ&#x203A;nie zuĹźycia energii, â&#x20AC;˘ zwiÄ&#x2122;kszenie wygody i komfortu uĹźytkowania budynku, â&#x20AC;˘ zwiÄ&#x2122;kszenie stopnia bezpieczeĹ&#x201E;stwa w budynku.

RosnÄ&#x2026;ce koszty energii sprawiajÄ&#x2026;, Ĺźe w dĹ&#x201A;ugoterminowej perspektywie opĹ&#x201A;aca siÄ&#x2122; zainwestowaÄ&#x2021; na poczÄ&#x2026;tku w system automatyki, ktĂłry pozwoli zoptymalizowaÄ&#x2021; zuĹźycie róşnych noĹ&#x203A;nikĂłw energii. Co wiÄ&#x2122;cej, zastosowanie takich rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; wiÄ&#x2026;Ĺźe siÄ&#x2122; z prestiĹźem i podnosi wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; budynku.

Ekologia jest obecnie bardzo modna, co sprawia, Ĺźe klienci czasem chcÄ&#x2026; dopĹ&#x201A;aciÄ&#x2021; za droĹźszÄ&#x2026; instalacjÄ&#x2122;, nawet jeĹ&#x203A;li AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU czas zwrotu takiej inwestycji przekracza 20 lat (co ma miejsce w przypadku aplikacji fotowoltaicznych w polskiej strefie klimatycznej). Bywa teĹź, Ĺźe zastosowanie inteligentnych systemĂłw grzewczych lub wentylacyjnych umoĹźliwia uzyskanie lepszych certyfikatĂłw energooszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci, ktĂłre takĹźe pozwalajÄ&#x2026; oczekiwaÄ&#x2021; wiÄ&#x2122;kszego wynagrodzenia za najem lub sprzedaĹź lokali.

Komfort i wygoda uĹźytkownikĂłw to elementy istotne dla wartoĹ&#x203A;ci budynku. Tu takĹźe oprĂłcz realnej uĹźytecznoĹ&#x203A;ci, liczy siÄ&#x2122; moda. Nowoczesna automatyka budynkowa jest przez jej uĹźytkownikĂłw czÄ&#x2122;sto postrzegana jako elektronika uĹźytkowa i tak teĹź jest oceniana.

W koĹ&#x201E;cu rosnÄ&#x2026;ce znaczenie ma teĹź bezpieczeĹ&#x201E;stwo. Systemy automatyki pozwalajÄ&#x2026; lepiej realizowaÄ&#x2021; monitoring i informowaÄ&#x2021; wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;cicieli lokali o zagroĹźeniach. Dotyczy to przede zabezpieczenia obiektu przed niepowoĹ&#x201A;anymi osobami.

( ! 0 " ' 0

PrzykĹ&#x201A;adowe funkcje Do grupy funkcji automatyki budynkowej, dla ktĂłrych powstaĹ&#x201A;o dotÄ&#x2026;d najwiÄ&#x2122;cej implementacji, naleĹźÄ&#x2026; przede wszystkim systemy sterujÄ&#x2026;ce ogrzewaniem i oĹ&#x203A;wietleniem. PodstawÄ&#x2026; kaĹźdego automatycznego domu jest mniej lub bardziej inteligentny system regulacji temperatury pomieszczeĹ&#x201E;. Bardziej zaawansowane aplikacje pozwalajÄ&#x2026; nie tylko okreĹ&#x203A;laÄ&#x2021; jak majÄ&#x2026; byÄ&#x2021; ogrzewane poszczegĂłlne pomieszczenia, ale teĹź definiowaÄ&#x2021; profile temperaturowe, w zaleĹźnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; od pory dnia. Sterowanie ogrzewaniem czÄ&#x2122;sto Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czone jest z wentylacjÄ&#x2026;, o ile tylko jest ona pod kontrolÄ&#x2026; tego samego uĹźytkownika, a nie jest wspĂłlna dla wiÄ&#x2122;kszej grupy mieszkaĹ&#x201E;cĂłw.

Coraz czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej spotyka siÄ&#x2122; teĹź systemy zaawansowanego sterowania oĹ&#x203A;wietleniem, tyle Ĺźe tu w duĹźej mierze chodzi o wygodÄ&#x2122;. UĹźytkownik nie musi za kaĹźdym razem podchodziÄ&#x2021; do wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznikĂłw Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;a w poszczegĂłlnych pomieszczeniach, lecz zamiast tego korzysta ze smartfonu lub innego panelu/ pilota i zmienia warunki oĹ&#x203A;wietleniowe bez ruszania siÄ&#x2122; z miejsca. Naturalnie systemy tego typu umoĹźliwiajÄ&#x2026; rĂłwnieĹź planowanie godzin automatycznego 6/2017

7 A

; , " L

' ) " " , H "J 0

wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czania lub wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czania lamp, co natomiast sĹ&#x201A;uĹźy bezpieczeĹ&#x201E;stwu â&#x20AC;&#x201C; pozwala imitowaÄ&#x2021; obecnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; mieszkaĹ&#x201E;cĂłw w budynku, gdy ten w rzeczywistoĹ&#x203A;ci jest akurat opuszczony.

KolejnÄ&#x2026; z bardziej cieszÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; popularnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; funkcji jest sterowanie Ĺźaluzjami okiennymi. MoĹźe to dotyczyÄ&#x2021; zarĂłwno rolet antywĹ&#x201A;amaniowych, jak i osĹ&#x201A;aniajÄ&#x2026;cych przed sĹ&#x201A;oĹ&#x201E;cem. Ta aplikacja odgrywa wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; w duĹźych biurowcach, w ktĂłrych codzienne odsĹ&#x201A;anianie i zasĹ&#x201A;anianie okien jest sumarycznie czasochĹ&#x201A;onne. W bardziej inteligentnych wdroĹźeniach tego typu stopieĹ&#x201E; odsĹ&#x201A;oniÄ&#x2122;cia rolet jest dopasowany do zewnÄ&#x2122;trznych warunkĂłw oĹ&#x203A;wietleniowych tak, by automatycznie, przy najmniejszym zuĹźyciu energii zagwarantowaÄ&#x2021; optymalne warunki pracy wewnÄ&#x2026;trz budynku. Warto dodaÄ&#x2021;, Ĺźe silniki instalowane do przesuwania rolet mogÄ&#x2026; teĹź sĹ&#x201A;uĹźyÄ&#x2021; do otwierania okien lub bram i byÄ&#x2021; uĹźywane do sterowania nimi.

RosnÄ&#x2026;ce znaczenie majÄ&#x2026; funkcje bezpieczeĹ&#x201E;stwa. Wynika to zarĂłwno z poczucia zagroĹźenia uĹźytkownikĂłw, jak i z wzrastajÄ&#x2026;cego zaufania do sprawnoĹ&#x203A;ci nowoczesnych technologii. W Polsce nowoczesne budynki mieszkalne coraz czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej wyposaĹźane sÄ&#x2026; w wideofony zamiast klasycznych domofonĂłw. Natomiast na Zachodzie oraz Dalekim Wschodzie standardem

stajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; zamki elektroniczne, ktĂłre moĹźna otwieraÄ&#x2021; za pomocÄ&#x2026; pinu, kart zbliĹźeniowych, czy nawet gestĂłw â&#x20AC;&#x201C; podobnie jak odblokowuje siÄ&#x2122; telefony.

ZaletÄ&#x2026; tego typu rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; jest moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dokĹ&#x201A;adnego monitorowania wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; i wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021;, rĂłwnieĹź z uwzglÄ&#x2122;dnieniem toĹźsamoĹ&#x203A;ci osĂłb otwierajÄ&#x2026;cych drzwi. Wraz z systemami wykrywania ruchu oraz monitoringu wideo (a bywa Ĺźe rĂłwnieĹź audio), wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciciel budynku moĹźe zdalnie na bieĹźÄ&#x2026;co kontrolowaÄ&#x2021;, kto znajduje siÄ&#x2122; w pomieszczeniach, a nawet jak z nich korzysta.

PojawiajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; teĹź rozwiÄ&#x2026;zania z zakresu bezpieczeĹ&#x201E;stwa, koncentrujÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; nie na niepowoĹ&#x201A;anym dostÄ&#x2122;pie, ale zdarzeniach bardziej naturalnych.

Czujniki mogÄ&#x2026; posĹ&#x201A;uĹźyÄ&#x2021; do wykrywania dymu, monitorowania zawartoĹ&#x203A;ci tlenku wÄ&#x2122;gla w powietrzu, czy teĹź np. do wykrywania zalania podĹ&#x201A;ogi. DziÄ&#x2122;ki wzajemnemu poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu ich ze sobÄ&#x2026; przez sieÄ&#x2021;, moĹźna nawet stworzyÄ&#x2021; system, ktĂłry automatycznie odcina dopĹ&#x201A;yw wody lub gazu do instalacji, ktĂłra ulegĹ&#x201A;a awarii.

W koĹ&#x201E;cu automatyka budynkowa moĹźe posĹ&#x201A;uĹźyÄ&#x2021; do zwiÄ&#x2122;kszenia komfortu korzystania z mieszkania przez zdalne sterowanie uruchamianiem praktycznie dowolnego urzÄ&#x2026;dzenia elektrycznego. Typowe przykĹ&#x201A;ady obejmujÄ&#x2026; sterowanie systemami audio oraz innymi multimediami.

25

TEMAT NUMERU snych potrzeb. W praktyce pozwala to na uzyskanie caĹ&#x201A;kiem zaawansowanych systemĂłw sterowania, bez ponoszenia wiÄ&#x2122;kszych kosztĂłw. Niestety, bywa Ĺźe pojawiajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; problemy z niezawodnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;, szczegĂłlnie jeĹ&#x203A;li instalacja skĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; z moduĹ&#x201A;Ăłw pochodzÄ&#x2026;cych od wielu, zupeĹ&#x201A;nie niezwiÄ&#x2026;zanych ze sobÄ&#x2026; producentĂłw. Minusem takiego rozwiÄ&#x2026;zania jest brak prestiĹźu, ktĂłry wiÄ&#x2026;Ĺźe siÄ&#x2122; z wdroĹźeniem ktĂłrejĹ&#x203A; z modnych i wypromowanych technologii. A na rynku automatyki mieszkaniowej czynnik ten ma znaczenie.

Nieco wyĹ&#x201A;amujÄ&#x2026;cymi siÄ&#x2122; z tego podziaĹ&#x201A;u sÄ&#x2026; wszelkiego rodzaju uniwersalne piloty â&#x20AC;&#x201C; czy to radiowe, czy na podczerwieĹ&#x201E;, jakie moĹźna prĂłbowaÄ&#x2021; podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; do posiadanych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;.

, "

, R " ( % " H " 7#G+ NiektĂłre z nich sÄ&#x2026; oferowane w postaci samego oprogramowania, przeznaczoWykorzystywane tralki lub obsĹ&#x201A;ugujÄ&#x2026;ce róşnego rodzaju, nego do instalacji na urzÄ&#x2026;dzeniach mokompatybilne podsystemy. Ĺ&#x161;wietnym bilnych z systemami iOS, Android, lub komponenty Jak zaimplementowaÄ&#x2021; automatyprzykĹ&#x201A;adem jest termostat Nest, ktĂłWindows. WiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; z nich jest bardzo kÄ&#x2122; budynkowÄ&#x2026;? W praktyce moĹźna rym zachwycaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; media na caĹ&#x201A;ym estetycznie wykonana, ale problemem to zrobiÄ&#x2021; co najmniej na trzy sposoby. Ĺ&#x203A;wiecie. Systemy tego typu cechujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; moĹźe byÄ&#x2021; skonfigurowanie ich ze steroBardzo wiele zaleĹźy od kompetencji przede wszystkim prostotÄ&#x2026; i estetykÄ&#x2026; wanymi urzÄ&#x2026;dzeniami. osĂłb, ktĂłre majÄ&#x2026; wdroĹźyÄ&#x2021; system oraz i wydaje siÄ&#x2122;, Ĺźe ich faktyczna uĹźyteczWarto teĹź wspomnieÄ&#x2021; o oprogramood oczekiwanego stopnia niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; czasem schodzi na dalszy plan. waniu, ktĂłre moĹźe posĹ&#x201A;uĹźyÄ&#x2021; do steronoĹ&#x203A;ci instalacji.

MoĹźna wyróşniÄ&#x2021; teĹź trzecie podejwania systemami automatyki domoDuĹźe systemy budynkowe, odpowiaĹ&#x203A;cie, pod wzglÄ&#x2122;dem estetyki i trudnowej. OprĂłcz prostych, uniwersalnych, dajÄ&#x2026;ce za oĹ&#x203A;wietlenie, ogrzewanie, wenĹ&#x203A;ci instalacji lokujÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; mniej wiÄ&#x2122;cej wĹ&#x201A;asnoĹ&#x203A;ciowych i zarazem â&#x20AC;&#x17E;lekkichâ&#x20AC;? tylacjÄ&#x2122; lub klimatyzacjÄ&#x2122; (HVAC), szczepoĹ&#x203A;rodku miÄ&#x2122;dzy dwoma wczeĹ&#x203A;niej systemĂłw, ktĂłre konfiguruje siÄ&#x2122; np. gĂłlnie w budynkach wielorodzinnych podanymi, skrajnymi rozwiÄ&#x2026;zaniami. za pomocÄ&#x2026; plikĂłw XML, a ktĂłre zostaĹ&#x201A;y lub uĹźytkowych, realizowane sÄ&#x2026; za poNa rynku pojawiĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; bowiem niemaĹ&#x201A;o opracowane na potrzeby niektĂłrych mocÄ&#x2026; komponentĂłw bardzo zbliĹźonych firm, ktĂłre widzÄ&#x2026;c rosnÄ&#x2026;ce zapotrzebopaneli sterowniczych, swoje produkty na potrzeby automatyki domowej do tych, jakie wykorzystuje siÄ&#x2122; w autowanie na automatykÄ&#x2122; domowÄ&#x2026;, przyprzygotowali takĹźe giganci z rynku matyce przemysĹ&#x201A;owej. Mowa o stegotowaĹ&#x201A;o wĹ&#x201A;asne komponenty, ale rownikach i przekaĹşnikach programonie miaĹ&#x201A;o na tyle duĹźej siĹ&#x201A;y przebicia, elektroniki uĹźytkowej. Google stworzyĹ&#x201A; walnych, panelach HMI, regulatorach by je wypromowaÄ&#x2021;. W efekcie znaleĹşÄ&#x2021; system operacyjny Android Things, Api sieciach przewodowych. ZapewniajÄ&#x2026; moĹźna caĹ&#x201A;y szereg róşnego rodzaju ple ma rodzinÄ&#x2122; produktĂłw HomeKit, a Microsoft w swoim sklepie ma speone wysokiej klasy parametry pracy, prostych, czy bardziej skomplikowanych paneli sterujÄ&#x2026;cych, ale wymagajÄ&#x2026; duĹźej wiedzy, by je pocjalnÄ&#x2026; kategoriÄ&#x2122; Connierzadko integrujÄ&#x2026;cych prawnie skonfigurowaÄ&#x2021;. Nie muszÄ&#x2026; byÄ&#x2021; nected Home, w ktĂłrym estetyczne â&#x20AC;&#x201C; z zaĹ&#x201A;oĹźenia sÄ&#x2026; umieszczane ze sobÄ&#x2026; funkcje interfejsu sprzedaje np. inteligentgĹ&#x201A;Ăłwnie w przestrzeniach technicznych uĹźytkownika i algorytmy ne termostaty, nie zapobudynkĂłw i w codziennym uĹźytkowasterowania. SÄ&#x2026; one barminajÄ&#x2026;c, Ĺźe przygotowaĹ&#x201A; dzo czÄ&#x2122;sto uniwersalne, niu budynku nie trzeba ich rÄ&#x2122;cznie obteĹź wersjÄ&#x2122; systemu operadziÄ&#x2122;ki czemu moĹźna sĹ&#x201A;ugiwaÄ&#x2021;. Sterowanie caĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; moĹźe cyjnego Windows 10 IoT. je wykorzystaÄ&#x2021; w poĹ&#x201A;Ä&#x2026;odbywaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; za pomocÄ&#x2026; paneli rozloW tworzeniu aplikacji czeniu wieloma innymi kowanych w róşnych pomieszczeniach. podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonej do InterneZupeĹ&#x201A;nie odmiennym rozwiÄ&#x2026;zaniem moduĹ&#x201A;ami. Trzeba wtedy tu automatyki budynkojest uĹźycie gotowych komponentĂłw tylko pokonaÄ&#x2021; wstÄ&#x2122;pwej przydatne mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; automatyki budynkowej, ktĂłre konsuteĹź chmury obliczeniowe ny problem poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia menci mogÄ&#x2026; sobie sami kupiÄ&#x2021; i zain(np. Amazon Web Servize sobÄ&#x2026; poszczegĂłlnych ,

ces IoT), ktĂłre pozwalajÄ&#x2026; stalowaÄ&#x2021;. NajczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej sÄ&#x2026; to urzÄ&#x2026;dzenia podsystemĂłw i dopaso- dla automatyki domowej na sprawne przechowybezprzewodowe, podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone do cenwaÄ&#x2021; automatykÄ&#x2122; do wĹ&#x201A;a-

H " 0

26

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU wanie i prezentowanie informacji pochodzÄ&#x2026;cych z sieci czujnikowych oraz na przesyĹ&#x201A;anie poleceĹ&#x201E; do aktuatorĂłw.

( ! 7#G+' 0 ' ' 7

Specyfika uĹźytkownikĂłw Nie da siÄ&#x2122; ukryÄ&#x2021;, Ĺźe niektĂłre przytoczone wyĹźej rozwiÄ&#x2026;zania zupeĹ&#x201A;nie nie przystajÄ&#x2026; do rynku automatyki znanej z przemysĹ&#x201A;u. To fakt â&#x20AC;&#x201C; automatyka budynkowa z zaĹ&#x201A;oĹźenia Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy ze sobÄ&#x2026; dwa zupeĹ&#x201A;nie odmienne Ĺ&#x203A;wiaty: konsumencki z pĂłĹ&#x201A;przemysĹ&#x201A;owym i stÄ&#x2026;d wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie wynikajÄ&#x2026; róşnice.

WdraĹźanie nowoczesnych systemĂłw automatyki w przemyĹ&#x203A;le niemal zawsze podyktowane jest ograniczaniem kosztĂłw produkcji, zwiÄ&#x2122;kszaniem wydajnoĹ&#x203A;ci zakĹ&#x201A;adĂłw przemysĹ&#x201A;owych, poprawianiem jakoĹ&#x203A;ci wytwarzanych produktĂłw, a czasem takĹźe potrzebÄ&#x2026; speĹ&#x201A;nienia nowych norm. Instalowane systemy muszÄ&#x2026; byÄ&#x2021; przede wszystkim niezawodne, gdyĹź od ich bezbĹ&#x201A;Ä&#x2122;dnego dziaĹ&#x201A;ania zaleĹźy faktyczny zysk z dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci firmy. Wysokie koszty uĹźytkowania maszyn przemysĹ&#x201A;owych powodujÄ&#x2026;, Ĺźe wszelkie przestoje produkcyjne majÄ&#x2026; bardzo powaĹźne skutki, a wiÄ&#x2122;c i usterki w systemach automatyki prowadzÄ&#x2026; do daleko idÄ&#x2026;cych konsekwencji, bardzo czÄ&#x2122;sto Ĺ&#x201A;atwych do wyraĹźenia w dolarach.

Tymczasem automatyka w budynkach, choÄ&#x2021; rĂłwnieĹź prowadzi do oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci, nie jest niezbÄ&#x2122;dna by np. zachowaÄ&#x2021; konkurencyjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;.

Usterka systemu monitorowania temperatury w domu rzadko kiedy bÄ&#x2122;dzie miaĹ&#x201A;a powaĹźne konsekwencje â&#x20AC;&#x201C; co najwyĹźej podsystemy zostanÄ&#x2026; wysterowane rÄ&#x2122;cznie, a realne konsekwencje finansowe takiego zdarzenia sÄ&#x2026; maĹ&#x201A;o prawdopodobne. Istotnie wiÄ&#x2122;ksze znaczenie majÄ&#x2026; natomiast wygoda uĹźytkowania, estetyka i prestiĹź posiadania systemu automatyki domowej. Dlatego teĹź oferty firm, ktĂłre na powaĹźnie weszĹ&#x201A;y na ten rynek muszÄ&#x2026; przemawiaÄ&#x2021; takĹźe do klientĂłw koĹ&#x201E;cowych, najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej za pomocÄ&#x2026; efektownych wizualizacji. Liczy siÄ&#x2122; rĂłwnieĹź marka, przy czym nie gĹ&#x201A;Ăłwnie ze wzglÄ&#x2122;du na kojarzonÄ&#x2026; z niÄ&#x2026; niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, ale raczej z uwagi na prestiĹź i modÄ&#x2122;. W konsekwencji, oczekiwania klientĂłw koĹ&#x201E;cowych sÄ&#x2026; zupeĹ&#x201A;nie inne niĹź uĹźytkownikĂłw automatyki budynkowej.

6/2017

S ) "

1 & H " '

, "

,

SposĂłb tworzenia ofert Potrzeby klientĂłw poskutkowaĹ&#x201A;y odmiennymi sposobami tworzenia ofert na rynku automatyki budynkowej.

Objawia siÄ&#x2122; to nie tylko pojawieniem siÄ&#x2122; nowych firm, ktĂłre specjalizujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w tego typu aplikacjach, ale takĹźe przygotowaniem oddzielnych stron internetowych dla rynku home automation, przez przedsiÄ&#x2122;biorstwa z branĹźy przemysĹ&#x201A;owej. Produkty reklamowane sÄ&#x2026; hasĹ&#x201A;ami â&#x20AC;&#x17E;stylâ&#x20AC;?, â&#x20AC;&#x17E;komfortâ&#x20AC;? i â&#x20AC;&#x17E;bezpieczeĹ&#x201E;stwoâ&#x20AC;?, a nawet â&#x20AC;&#x17E;modaâ&#x20AC;?. W przypadku urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; wywodzÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; ze Ĺ&#x203A;wiata przemysĹ&#x201A;u, ich producenci opracowujÄ&#x2026; zupeĹ&#x201A;nie odmienne materiaĹ&#x201A;y promocyjne dla uĹźytkownikĂłw, niĹź dla projektantĂłw sieci automatyki. Natomiast

dostawcy gotowych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; uĹźytkowych, ktĂłre wystarczy niemalĹźe tylko wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021;, by same ze sobÄ&#x2026; wspĂłĹ&#x201A;dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201A;y, opracowali nietypowe formy pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;ci. Bywa, Ĺźe system automatyki jest oferowany za miesiÄ&#x2122;cznÄ&#x2026; opĹ&#x201A;atÄ&#x2026; abonamentowÄ&#x2026;, w ramach ktĂłrej otrzymuje siÄ&#x2122; dostÄ&#x2122;p do okreĹ&#x203A;lonej liczby moduĹ&#x201A;Ăłw, wraz z ich serwisowaniem w miarÄ&#x2122; potrzeb.

PojawiajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; teĹź promocje, ktĂłre umoĹźliwiajÄ&#x2026; niedrogie wdroĹźenie pierwszych elementĂłw sieci. Ma to dla producentĂłw o tyle duĹźe znaczenie, Ĺźe czÄ&#x2122;sto sÄ&#x2026; to systemy zamkniÄ&#x2122;te, ktĂłre nie bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; kompatybilne z rozwiÄ&#x2026;zaniami konkurencyjnymi. DziÄ&#x2122;ki temu uĹźytkownik, ktĂłry skorzysta z takiej promocji i nie zrazi siÄ&#x2122; do produktu, jeĹ&#x203A;li tylko bÄ&#x2122;dzie chciaĹ&#x201A; rozbudowaÄ&#x2021; instalacjÄ&#x2122;, bÄ&#x2122;dzie musiaĹ&#x201A; skorzystaÄ&#x2021; z kolejnych, juĹź droĹźszych moduĹ&#x201A;Ăłw tego samego producenta.

Firmy z branĹźy Na rynku automatyki budynkowej dziaĹ&#x201A;a wiele firm obecnych takĹźe w przemyĹ&#x203A;le. PoniĹźej podajemy kilka przykĹ&#x201A;adĂłw.

Siemens dzieli swojÄ&#x2026; ofertÄ&#x2122; z tego zakresu na kilka podkategorii. SÄ&#x2026; to systemy automatyki mieszkaniowej Synco Living (umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce monitorowanie zuĹźycia mediĂłw i sterowanie ogrzewaniem), systemy automatyki budynkowej Synco i DESIGO (centralne, inteligentne sterowanie zuĹźyciem energii, oĹ&#x203A;wietleniem i şaluzjami), podzespoĹ&#x201A;y

G (* V H " 7

27

TEMAT NUMERU

1 " " H " 1

HVAC, ktĂłre moĹźna zainstalowaÄ&#x2021; niezaleĹźnie i róşne rozwiÄ&#x2026;zania programowe, umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce poprawÄ&#x2122; efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej.

Schneider Electric przygotowaĹ&#x201A; na potrzeby automatyki mieszkaniowej szereg produktĂłw zwiÄ&#x2026;zanych z elektrycznoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;: przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki do sterowania oĹ&#x203A;wietleniem, inteligentne zabezpieczenia nadprÄ&#x2026;dowe, czujniki ruchu i wykrywacze dymu, termostaty i regulatory. Naturalnie zastosowanie w instalacjach domowych znajdÄ&#x2026; teĹź proste sterowniki i przekaĹşniki programowalne.

Firma WAGO podzieliĹ&#x201A;a swojÄ&#x2026; ofertÄ&#x2122; na systemy sterowania pomieszczeniami, oĹ&#x203A;wietleniem, ochronÄ&#x2122; przeciwsĹ&#x201A;onecznÄ&#x2026; oraz HVAC. Promuje rozwiÄ&#x2026;zania z rodziny flrexROOM, oparte na Fast

0 " "

, X

,D "! ! "

N J " "

Ethernet, ale równieş wspiera sieci typowe dla automatyki budynkowej: DALI, KNX, BACnet, LON Works i Modbus i EnOcean.

Automatyka budynkowa jest tematem, ktĂłrym od bardzo dawna interesowaĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; szwajcarska firma Saia, znana m.in. z produkcji sterownikĂłw programowalnych. JuĹź wiele lat temu projektowano je tak, by jak najlepiej speĹ&#x201A;niaĹ&#x201A;y potrzeby uĹźytkownikĂłw w budynkach, zarĂłwno od strony moĹźliwoĹ&#x203A;ci komunikacyjnych, jak i interfejsĂłw uĹźytkownika.

Swoje miejsce na rynku automatyki budynkowej chce teĹź zdobyÄ&#x2021; Relpol, ktĂłry promuje przekaĹşniki programowalne serii NEED, znajdujÄ&#x2026;ce zastosowanie w sterowaniu oĹ&#x203A;wietleniem oraz roletami.

W " " " " , ; H "J (

28

W Ĺ&#x203A;wiat Internetu Rzeczy wkroczyĹ&#x201A;a firma Beckhoff Automation, ktĂłrej komputery przemysĹ&#x201A;owe peĹ&#x201A;niÄ&#x2026;ce rolÄ&#x2122; sterownikĂłw dobrze integrujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; z systemami chmurowymi i przez to mogÄ&#x2026; sĹ&#x201A;uĹźyÄ&#x2021; do monitorowania nawet duĹźych instalacji budynkowych.

Ciekawe produkty oferuje Wieland Electric, ktĂłry opracowaĹ&#x201A; moduĹ&#x201A;y komunikacyjne KNX, umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce proste Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czenie na zasadzie â&#x20AC;&#x17E;plug and playâ&#x20AC;?.

Oferuje je w ramach rodziny rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; Gesis, przygotowanej wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie pod kÄ&#x2026;tem automatyki budynkowej.

AutomatykÄ&#x2026; budynkowÄ&#x2026; interesujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; rĂłwnieĹź firmy majÄ&#x2026;ce bogatÄ&#x2026; ofertÄ&#x2122; zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy i okablowania. PrzykĹ&#x201A;adem jest Phoenix Contact, ktĂłry przygotowaĹ&#x201A; sterowniki ze zintegrowanymi, dosyÄ&#x2021; duĹźymi, monochromatycznymi wyĹ&#x203A;wietlaczami LCD, przeznaczone do prezentacji danych na temat zuĹźycia mediĂłw.

Firma dostarcza zarĂłwno sprzÄ&#x2122;t, jak i oprogramowanie z bogatymi bibliotekami moduĹ&#x201A;Ăłw funkcji na potrzeby branĹźy HVAC. W praktyce jednak w automatyce budynkowej moĹźna zastosowaÄ&#x2021; wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; prostych sterownikĂłw PLC i przekaĹşnikĂłw programowalnych, oferowanych przez dowolne firmy produkujÄ&#x2026;ce na rynek przemysĹ&#x201A;owy. Wiele firm zwyczajnie jeszcze nie zaczÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;o promowaÄ&#x2021; swoich rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; w zastosowaniach nieprzemysĹ&#x201A;owych. NiektĂłrzy producenci natomiast preferujÄ&#x2026; utrzymanie wizerunku przedsiÄ&#x2122;biorstw koncentrujÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; tylko na przemyĹ&#x203A;le i ich produkty bywajÄ&#x2026; promowane na innych rynkach jedynie przez niezaleĹźnych dystrybutorĂłw.

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

CZYM KIEROWAÄ&#x2020; SIÄ&#x2DC; W WYBORZE SYSTEMU AUTOMATYKI BUDYNKOWEJ? BARBARA WĂ&#x201C;JCICKA, SABUR

( ! 1 ' X ' (

Zasady zrĂłwnowaĹźonego rozwoju zakĹ&#x201A;adajÄ&#x2026;, Ĺźe w budynkach powinna byÄ&#x2021; zachowana rĂłwnowaga miÄ&#x2122;dzy komfortem uĹźytkowania a wzglÄ&#x2122;dami ekonomicznymi. Celem zastosowania rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; automatyki jest zagwarantowanie maksymalnego komfortu i wygody uĹźytkownika przy efektywnym wykorzystaniu mediĂłw.

Systemy automatyki sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026; poprawie warunkĂłw pracy w budynkach. WĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwie zaprojektowana, wykonana i zoptymalizowana instalacja automatyki gwarantuje niskie koszty eksploatacji obiektu w caĹ&#x201A;ym cyklu jego Ĺźycia. JednoczeĹ&#x203A;nie zapewnia komfort i bezpieczeĹ&#x201E;stwo uĹźytkownikom budynku, niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; oraz Ĺ&#x201A;atwiejsze zarzÄ&#x2026;dzanie nim przez obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2122; technicznÄ&#x2026;.

Odpowiednie rozwiÄ&#x2026;zania automatyki budynkowej wspomagajÄ&#x2026; codzienne uĹźytkowanie, dostarczajÄ&#x2026; niezbÄ&#x2122;dnych informacji o stanie obiektu, uĹ&#x201A;atwiajÄ&#x2026; pracÄ&#x2122; firm FM, a zarzÄ&#x2026;dcom i wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;cicielom zapewniajÄ&#x2026; moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; skutecznego zarzÄ&#x2026;dzania zasobami.

Z rynku konsumenckiego warto przede wszystkim wymieniÄ&#x2021; firmÄ&#x2122; Fibaro, ktĂłra produkuje gotowe i bardzo estetyczne komponenty automatyki do mieszkaĹ&#x201E;.

Tymczasem wspomniana juş firma Nest, oprócz termostatu obecnie produkuje takşe systemy monitoringu i wykrywacze dymu.

Do automatyki budynkowej swojÄ&#x2026; ofertÄ&#x2122; kieruje takĹźe firma Philips. SÄ&#x2026; to inteligentne ĹźarĂłwki i inne systemy oĹ&#x203A;wietleniowe. Strategia tej firmy wiÄ&#x2026;Ĺźe siÄ&#x2122; z umoĹźliwieniem uĹźytkownikom kontroli lamp za pomocÄ&#x2026; aplikacji uruchamianych na urzÄ&#x2026;dzeniach mobilnych.

W bardziej rozbudowanÄ&#x2026; automatykÄ&#x2122; swoje produkty wyposaĹźyli teĹź liderzy rynku termostatĂłw mieszkaniowych â&#x20AC;&#x201C; firmy Honeywell i Danfoss.

Z Ĺ&#x201A;atwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; w ofercie tych firm panele (Danfoss Link, Honeywell Z-Wave) umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce zdalne sterowanie temperaturÄ&#x2026;.

Wszystkich oferowanych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; nie da siÄ&#x2122; wymieniÄ&#x2021;. CzÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; z nich pochodzi od firm, ktĂłre zajÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;y siÄ&#x2122; samodzielnym budowaniem instalacji automatyki z komponentĂłw róşnych producentĂłw, a po pewnym czasie zaczÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;y oferowaÄ&#x2021; powstaĹ&#x201A;e przy okazji oprogramowanie (a czasem i urzÄ&#x2026;dzenia elektroniczne) jako samodzielne 6/2017

Gdy system automatyki jest czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2026; wiÄ&#x2122;kszego systemu, to naleĹźy zastosowaÄ&#x2021; rozwiÄ&#x2026;zanie, ktĂłrego otwartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; komunikacyjna zagwarantuje kompatybilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i Ĺ&#x201A;atwÄ&#x2026; integracjÄ&#x2122; z pozostaĹ&#x201A;ymi podsystemami, a takĹźe umoĹźliwi wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie go do systemĂłw zarzÄ&#x2026;dzania przedsiÄ&#x2122;biorstwem.

JuĹź na etapie projektowania warto wziÄ&#x2026;Ä&#x2021; pod uwagÄ&#x2122; koszty utrzymania systemu w trakcie caĹ&#x201A;ego cyklu Ĺźycia instalacji (ile bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; kosztowaÄ&#x2021; aktualizacje technologii, czy moĹźliwa jest swobodna rozbudowa i komunikacja z produktami firm trzecich, jak wyglÄ&#x2026;da serwis, czy do przeprowadzania czynnoĹ&#x203A;ci serwisowych konieczne sÄ&#x2026; przestoje w pracy instalacji i in.). Nie moĹźna pominÄ&#x2026;Ä&#x2021; rĂłwnieĹź gwarancji ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci dostaw wynikajÄ&#x2026;cej z rozwoju technologicznego wybranych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;. NaleĹźy sprawdziÄ&#x2021; jak wyglÄ&#x2026;da cykl Ĺźycia urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; oraz gwarancje producenta w zakresie ich produkcji i wsparcia serwisowego.

produkty. WĹ&#x203A;rĂłd nich sÄ&#x2026;Â takĹźe polscy przedsiÄ&#x2122;biorcy.

PrzyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; i wnioski Ĺ&#x161;wiat automatyki budynkowej niewÄ&#x2026;tpliwie bÄ&#x2122;dzie siÄ&#x2122; w najbliĹźszych latach mocno rozwijaĹ&#x201A;. Wynika to zarĂłwno z coraz bardziej wymagajÄ&#x2026;cych regulacji odnoĹ&#x203A;nie oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci energii, jak i z wiÄ&#x2122;kszej dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;ci technologii komunikacji. PostÄ&#x2122;p w technikach bezprzewodowej wymiany danych (sieci komĂłrkowe oraz sieci w paĹ&#x203A;mie ISM) pozwala coraz niĹźszym kosztem Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; ze sobÄ&#x2026; nawet drobne urzÄ&#x2026;dzenia oraz przekazywaÄ&#x2021; dane do sieci. Natomiast maĹ&#x201A;y koszt prostych mikrokontrolerĂłw, taniejÄ&#x2026;ce sensory i coraz mniejsze zapotrzebowanie na energiÄ&#x2122; elektrycznÄ&#x2026;, a takĹźe coraz bardziej innowacyjne sposoby jej pozyskiwania bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; pozwalaÄ&#x2021; rozbudowywaÄ&#x2021; Internet Rzeczy i otaczaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; nim. Wygoda, oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, a w duĹźej mierze i moda sprawiÄ&#x2026;, Ĺźe rynek ten z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; siÄ&#x2122; rozwinie i jest caĹ&#x201A;kiem prawdopodobne, Ĺźe stanie siÄ&#x2122; to juĹź niedĹ&#x201A;ugo. Do tego istotna moĹźe byÄ&#x2021; takĹźe rola sztucznej inteligencji, ktĂłra coraz sprawniej realizuje stawiane jej zadania. A Internet Rzeczy jest idealnym sposobem na jej wykorzystanie â&#x20AC;&#x201C; dziÄ&#x2122;ki dostÄ&#x2122;powi do chmur obliczeniowych i ogromnej liczby czujnikĂłw pozwala tanim kosztem odkry-

waÄ&#x2021; wiedzÄ&#x2122; i poszukiwaÄ&#x2021; uĹźytecznych wzorcĂłw w gromadzonych danych, ktĂłre nastÄ&#x2122;pnie mogĹ&#x201A;yby optymalizowaÄ&#x2021; codzienne Ĺźycie uĹźytkownikĂłw.

Pewnym problemem moĹźe natomiast byÄ&#x2021; konkurencja miÄ&#x2122;dzy duĹźymi graczami, ktĂłrzy nie mogÄ&#x2026; dojĹ&#x203A;Ä&#x2021; do porozumienia odnoĹ&#x203A;nie wykorzystywanych standardĂłw. PoszczegĂłlni producenci starajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; obecnie przeforsowaÄ&#x2021; wĹ&#x201A;asne rozwiÄ&#x2026;zania, kompatybilne z tym, co produkujÄ&#x2026; na rynek automatyki przemysĹ&#x201A;owej, lub spopularyzowaÄ&#x2021; zupeĹ&#x201A;nie autorskie protokoĹ&#x201A;y. To sprawia, Ĺźe trudno o uniwersalne systemy, ktĂłre z Ĺ&#x201A;atwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; moĹźna byĹ&#x201A;oby Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; ze sobÄ&#x2026; i rozbudowywaÄ&#x2021; w miarÄ&#x2122; potrzeb. NiewÄ&#x2026;tpliwie jest to czynnik ograniczajÄ&#x2026;cy rozwĂłj rynku automatyki budynkowej.

Niemniej perspektywy sÄ&#x2026; bardzo obiecujÄ&#x2026;ce. StÄ&#x2026;d teĹź nie ma co siÄ&#x2122; dziwiÄ&#x2021;, Ĺźe firmy z branĹźy przemysĹ&#x201A;owej interesujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; jakĹźe odmiennym rynkiem automatyki budynkowej. NiewÄ&#x2026;tpliwie jest na nim jeszcze bardzo duĹźo miejsca na ciekawe rozwiÄ&#x2026;zania i na pewno bÄ&#x2122;dzie on w przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci stanowiĹ&#x201A; gĹ&#x201A;Ăłwne ĹşrĂłdĹ&#x201A;o dochodu dla bardzo duĹźej rzeszy inĹźynierĂłw-automatykĂłw.

#. + # ZW#

29

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY

Systemy wizyjne â&#x20AC;&#x201C; nieodzowny element nowoczesnej kontroli 7 " A " L N A

'

, , A

' ,

E ! &

, ' " , '

J ; A A

D

) "

, "A "' ," ,

"'

D "!

Agnieszka Staniszewska

30

O

d jakiegoĹ&#x203A; czasu rolÄ&#x2122; wzroku przejmujÄ&#x2026; z powodzeniem systemy wizyjne, ktĂłrych stosowanie zapewnia znaczne zwiÄ&#x2122;kszenie stopnia automatyzacji przemysĹ&#x201A;u. Omawiane systemy umoĹźliwiajÄ&#x2026; obserwacjÄ&#x2122; cyklĂłw produkcyjnych, co z kolei daje szansÄ&#x2122; na zautomatyzowanie procesĂłw decyzyjnych oraz zapewnienie bezpieczeĹ&#x201E;stwa oraz wysokiej jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; produkcji.

Oko w przemyĹ&#x203A;le Podstawowym skĹ&#x201A;adnikiem kaĹźdego systemu wizyjnego jest element zbierajÄ&#x2026;cy róşnego rodzaju informacje z otoczenia. Ze wzglÄ&#x2122;du na wymiar ekonomiczny, czÄ&#x2122;sto takÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; odgrywajÄ&#x2026; czujniki wizyjne. W ofercie firm z branĹźy automatyki moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; róşne ich rodzaje.

JednÄ&#x2026; z grup czujnikĂłw wizyjnych dostÄ&#x2122;pnych na rynku sÄ&#x2026; czujniki koloru. Ich zasada dziaĹ&#x201A;ania opiera siÄ&#x2122; na wysyĹ&#x201A;aniu Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;a na kontrolowany obiekt i porĂłwnywaniu parametrĂłw

odbitego promieniowania z wartoĹ&#x203A;ciami wzorcowymi. KolejnÄ&#x2026; grupÄ&#x2122; czujnikĂłw stanowiÄ&#x2026; sensory, ktĂłre wykrywajÄ&#x2026; róşnicÄ&#x2122; kontrastu na badanych powierzchniach. PrzykĹ&#x201A;adowym zastosowaniem tych elementĂłw sÄ&#x2026; maszyny drukarskie, w ktĂłrych za ich pomocÄ&#x2026; wykrywane sÄ&#x2026; okreĹ&#x203A;lone znaczniki na róşnego typu tĹ&#x201A;ach. Innymi rodzajami czujnikĂłw wizyjnych sÄ&#x2026; czujniki skali szaroĹ&#x203A;ci oraz czujniki jasnoĹ&#x203A;ci, ktĂłrych zasada dziaĹ&#x201A;ania polega na wykrywaniu jasnych i ciemnych pĂłl na badanej powierzchni. Wszystkie wyĹźej wymienione sensory znajdujÄ&#x2026; zastosowanie w kontrolowaniu jakoĹ&#x203A;ci, dziÄ&#x2122;ki nim moĹźna sprawdzaÄ&#x2021; zgodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; danego przedmiotu z wzorcem, wykrywaÄ&#x2021; róşnego rodzaju defekty lub braki.

KolejnÄ&#x2026; grupÄ&#x2122; czujnikĂłw stanowiÄ&#x2026; sensory laserowe. SÄ&#x2026; one stosowane w pomiarze odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci od badanego obiektu oraz w wykrywaniu profilu geometrycznego przedmiotu poddawanego analizie. Za ich pomocÄ&#x2026; AUTOMATYKA

( ! 0 "

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY moĹźna przykĹ&#x201A;adowo dokonywaÄ&#x2021; detekcji róşnego rodzaju produktĂłw na taĹ&#x203A;mie produkcyjnej, sprawdzaÄ&#x2021; ich kontury czy wykrywaÄ&#x2021; szczeliny.

Czujniki tego typu moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; w ofercie wielu firm, np. Omron Electronics oferuje seriÄ&#x2122; czujnikĂłw ZX2 punktowych oraz wyĹ&#x203A;wietlajÄ&#x2026;cych liniÄ&#x2122; pomiarowÄ&#x2026;, a Baumer charakteryzujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; siÄ&#x2122; wysokÄ&#x2026; odpornoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; na wpĹ&#x201A;yw zewnÄ&#x2122;trznego oĹ&#x203A;wietlenia seriÄ&#x2122; OADM20. WĹ&#x203A;rĂłd czujnikĂłw wizyjnych moĹźna rĂłwnieĹź znaleĹşÄ&#x2021; sensory fotoelektryczne. Gdy na drodze miÄ&#x2122;dzy nadajnikiem i odbiornikiem zostaje wykryty obiekt, w wyniku zmiany natÄ&#x2122;Ĺźenia Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;a, dochodzi do zmiany okreĹ&#x203A;lonej wielkoĹ&#x203A;ci elektrycznej. DziÄ&#x2122;ki takiemu zachowaniu czujnika, moĹźna dokonywaÄ&#x2021; detekcji róşnych przedmiotĂłw. Tego rodzaju sensory znajdujÄ&#x2026; zastosowanie w wizyjnych systemach bezpieczeĹ&#x201E;stwa oraz aplikacjach opierajÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; na sprawdzaniu obecnoĹ&#x203A;ci okreĹ&#x203A;lonych elementĂłw na poĹźÄ&#x2026;danym miejscu.

PowyĹźej przedstawiono oczywiĹ&#x203A;cie tylko wybrane grupy czujnikĂłw znajdujÄ&#x2026;cych zastosowanie w przemysĹ&#x201A;owych systemach wizyjnych. Wielu producentĂłw oferuje swoim klientom czujniki Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czÄ&#x2026;ce wiÄ&#x2122;cej niĹź jednÄ&#x2026; funkcjonalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, czyniÄ&#x2026;c swĂłj produkt bardziej uniwersalnym i poĹźÄ&#x2026;danym do nieco bardziej skomplikowanych aplikacji. PrzykĹ&#x201A;adem takich urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; sÄ&#x2026; czujniki SBSI-Q firmy Festo oraz BVS E firmy Balluff. MoĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; rĂłwnoczesnej kontroli wielu cech danego obiektu daje wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; gwarancjÄ&#x2122; jakoĹ&#x203A;ci wytwarzanych produktĂłw.

InnÄ&#x2026; drogÄ&#x2026; na uatrakcyjnianie swoich produktĂłw jest ich ukierunkowywanie na konkretnÄ&#x2026; branĹźÄ&#x2122; przemysĹ&#x201A;owÄ&#x2026;. Najlepszym tego przykĹ&#x201A;adem jest dedykowany dla branĹźy drukarskiej, a oferowany przez firmÄ&#x2122; Pepperl+Fuchs Sp. z o.o, czujnik do weryfikacji arkuszy VOS412 â&#x20AC;&#x201C; BIS. Warto zastanowiÄ&#x2021; siÄ&#x2122; nad najistotniejszymi cechami, ktĂłre naleĹźy braÄ&#x2021; pod uwagÄ&#x2122; podczas doboru odpowiedniego czujnika wizyjnego do konkretnej aplikacji. Kluczowym zadaniem jest poddanie danego procesu analizie w celu okreĹ&#x203A;lenia 6/2017

wszelkich jego cech krytycznych. Ich wyszczegĂłlnienie uĹ&#x201A;atwia dobĂłr odpowiedniego rodzaju czujnika. PrzykĹ&#x201A;adowo, jeĹźeli krytycznymi cechami wytwarzanego na danej linii produkcyjnej produktu sÄ&#x2026; jego ksztaĹ&#x201A;t i wymiary, to naleĹźy poszukiwaÄ&#x2021; czujnika wykrywajÄ&#x2026;cego profil geometryczny, w celu weryfikacji jakoĹ&#x203A;ci pod kÄ&#x2026;tem tych parametrĂłw. ZnajÄ&#x2026;c typ czujnika, naleĹźy oceniÄ&#x2021;, jak szybko czujnik powinien wykonywaÄ&#x2021; operacje, do ktĂłrych zostaĹ&#x201A; przeznaczony w danej aplikacji. Nie bez znaczenia pozostajÄ&#x2026; rĂłwnieĹź ksztaĹ&#x201A;t, obudowa, mocowanie i stopieĹ&#x201E; ochrony poszukiwanego elementu.

Obserwacja zaawansowana Gdy aplikacja wymaga bardziej zaawansowanych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; wizyjnych, czujniki mogÄ&#x2026; okazaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; niewystarczajÄ&#x2026;ce. Wtedy pojawia siÄ&#x2122; potrzeba skorzystania z kamery, dziÄ&#x2122;ki ktĂłrej moĹźna otrzymaÄ&#x2021; dokĹ&#x201A;adny obraz wybranego wycinka przestrzeni. Na jego podstawie moĹźna przeprowadziÄ&#x2021; wnikliwÄ&#x2026;, wielowÄ&#x2026;tkowÄ&#x2026; analizÄ&#x2122; za pomocÄ&#x2026; odpowiedniego oprogramowania i zaszytego w nim algorytmu, odpowiednio dobranego do konkretnej aplikacji. Interpretacja obrazu uzyskanego z kamery umoĹźliwia kontrolowanie i porĂłwnywanie jednoczeĹ&#x203A;nie kilku parametrĂłw obiektu, np. koloru, ksztaĹ&#x201A;tu i wymiarĂłw. Kamery realizujÄ&#x2026; rĂłwnieĹź detekcjÄ&#x2122; oraz okreĹ&#x203A;lanie pozycji badanych obiektĂłw, ich identyfikacjÄ&#x2122;, rozpoznawanie, zliczanie czy skanowanie.

Podczas rozwaĹźaĹ&#x201E; na temat kamer stosowanych w wizji przemysĹ&#x201A;owej, warto zastanowiÄ&#x2021; siÄ&#x2122; nad definicjÄ&#x2026; kamery inteligentnej. Zasadniczo chodzi o to, Ĺźe kamera okreĹ&#x203A;lana mianem inteligentnej, oprĂłcz ukĹ&#x201A;adu do zapisu obrazĂłw, ma procesor odpowiadajÄ&#x2026;cy za automatyczny wybĂłr odpowiednich, poĹźÄ&#x2026;danych przez uĹźytkownika informacji z rejestrowanego obrazu.

WybĂłr ten dokonuje siÄ&#x2122; bez uĹźywania zewnÄ&#x2122;trznych moduĹ&#x201A;Ăłw wspomagajÄ&#x2026;cych.

Przy doborze kamery do danej aplikacji naleĹźy zastanowiÄ&#x2021; siÄ&#x2122; nad minimalnymi wymaganiami, ktĂł-

re musi speĹ&#x201A;niaÄ&#x2021;, aby sprawdziÄ&#x2021; siÄ&#x2122; w rozpatrywanej aplikacji. Obok rozdzielczoĹ&#x203A;ci ekranu oraz rodzaju matrycy, warto zwrĂłciÄ&#x2021; uwagÄ&#x2122; na szybkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przetwarzania obrazu mierzonÄ&#x2026; w klatkach na sekundÄ&#x2122;. Istotny jest rĂłwnieĹź typ obudowy urzÄ&#x2026;dzenia, stopieĹ&#x201E; jego ochrony oraz sposĂłb mocowania. W ofercie firm specjalizujÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; w branĹźy systemĂłw wizyjnych moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; bardzo wiele róşnych serii urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;. W ramach jednej serii istnieje rĂłwnieĹź czÄ&#x2122;sto moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wyboru wĹ&#x203A;rĂłd róşnych rozdzielczoĹ&#x203A;ci, tak jak ma to miejsce np. w serii CORSIGHT oferowanej przez firmÄ&#x2122; C&C Partners, a nawet róşnych rodzajach matryc, jak ma to miejsce np. w serii kamer VS-06, ktĂłrÄ&#x2026; moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; w ofercie Stoltronica.

Na rynku przewaĹźajÄ&#x2026; kamery monochromatyczne. W wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ci serii kamer róşnych producentĂłw nie ma wersji kolorowych produktĂłw.

JeĹźeli jednak wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;, sÄ&#x2026; to pojedyncze modele, ktĂłre dodatkowo czÄ&#x2122;sto majÄ&#x2026; sĹ&#x201A;absze parametry wzglÄ&#x2122;dem wersji monochromatycznych. OczywiĹ&#x203A;cie naleĹźy rĂłwnieĹź zwrĂłciÄ&#x2021; uwagÄ&#x2122; na ekonomiczny aspekt podczas rozwaĹźania róşnic pomiÄ&#x2122;dzy obiema wersjami. Zdecydowana wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; kamer uĹźywanych w systemach wizyjnych w automatyce ma matrycÄ&#x2122; mniejszÄ&#x2026; niĹź 1/2Ë? i moĹźe przetworzyÄ&#x2021; nie wiÄ&#x2122;cej niĹź 64 klatki/s. OczywiĹ&#x203A;cie zdarzajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; wiÄ&#x2122;ksze matryce, przykĹ&#x201A;adem niech posĹ&#x201A;uĹźy model kamery Datalogic T49 (2/3Ë?) oraz wiÄ&#x2122;ksze szybkoĹ&#x203A;ci przetwarzania, jak ma to miejsce np. w kamerze Vcnano Z0010, gdzie dochodzi ona do 120 klatek/s. Jest to jednak zdecydowanie mniejsza grupa urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; w szerokiej gamie produktĂłw oferowanych na rynku.

Analiza otrzymanego obrazu Otrzymany za pomocÄ&#x2026; kamery obraz naleĹźy poddaÄ&#x2021; analizie. W tym celu wykorzystuje siÄ&#x2122; najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej dedykowane oprogramowanie, ktĂłre znaczÄ&#x2026;co uĹ&#x201A;atwia, przyspiesza oraz czyni efektywniejszÄ&#x2026; pracÄ&#x2122; projektantĂłw i operatorĂłw systemĂłw wizyjnych.

Jednym z takich programĂłw w swojej ofercie moĹźe pochwaliÄ&#x2021; siÄ&#x2122; 31

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY

FIRMA

NAZWA

Balluff

BVS E Advanced

Festo

SBSI-Q

TYP CZUJNIKA

ogĂłlny

ogĂłlny

Panasonic

L x-100

koloru i kontrastu

Pepperl + Fuchs

LRÂ 300

wykrywania profilu geometrycznego

STOPIEĹ&#x192; OCHRONY

CECHY SZCZEGĂ&#x201C;LNE

ZASTOSOWANIE

IP54

dowolna pozycja obrotu detalu, 7 narzÄ&#x2122;dzi kontrolnych, 20 zapisanych aplikacji wybieranych za pomocÄ&#x2026; PLC

rĂłwnoczesna kontrola wielu cech

IP67

dowolna pozycja obrotu detalu, max. 50Â kontroli/s

sprawdzanie kompletnoĹ&#x203A;ci i poĹ&#x201A;oĹźenia elementĂłw, porĂłwnywanie z wzorcem, wykrywanie konturĂłw, jasnoĹ&#x203A;ci i szaroĹ&#x203A;ci

IP67

w trybie analizy koloru 12-bitowy konwerter A/D, w trybie analizy kontrastu automatyczny dobĂłr rodzaju ĹşrĂłdĹ&#x201A;a oĹ&#x203A;wietlacza

wykrywanie zmiany odcieni koloru, okreĹ&#x203A;lonych znakĂłw na róşnego rodzaju tĹ&#x201A;ach

IP67

czujnik laserowy, kompensa- wykrywanie profilu geomecja kolorĂłw i linii konturĂłw trycznego, konturu, szczelin wykrywanie wadliwych, nieprawidĹ&#x201A;owo wyrĂłwnanych arkuszy drukarskich, w urzÄ&#x2026;dzeniach do skĹ&#x201A;adania, bindowania stosowanych w przemyĹ&#x203A;le drukarskim sprawdzanie kompletnoĹ&#x203A;ci czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci kolorowych

Pepperl + Fuchs

VOS 412 â&#x20AC;&#x201C; BIS

weryfikacji arkuszy

IP65

moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pracy z powierzchniami odbijajÄ&#x2026;cymi Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;o, porĂłwnywanie obrazĂłw i kodĂłw z uĹźyciem jednego urzÄ&#x2026;dzenia

Siemens

SIMATIC MV220

koloru

IP65

obsĹ&#x201A;uga max . 16Â wzorcĂłw, max. 33Â kontrole/s

Siemens

SIAMTIC MV230

wykrywania profilu geometrycznego

IP65

Stemmer Imaging (LMI Technologies)

Gocator 1300

przemieszczenia

IP67

prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; skanowania do 32 kHz

pomiar wysokoĹ&#x203A;ci, dĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;ci, analiza chropowatoĹ&#x203A;ci powierzchni

Stoltronic (di-soric)

OKTII 55

kontrastu

IP67

róşnice w kontraĹ&#x203A;cie od 4% wykrywane sÄ&#x2026; z odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci 30 mm

wykrywanie okreĹ&#x203A;lonych znakĂłw na róşnego rodzaju tĹ&#x201A;ach

Stoltronic (di-soric)

FSÂ 100

koloru

IP54

Turck

P4ER

wykrywania krawÄ&#x2122;dzi

Turck

IVU2PRGI

Wobit

LT

sprawdzanie pozycji 16 modeli kontroli przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czaelementĂłw na podstawie nych za pomocÄ&#x2026; wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; cyfrokonturu lub profilu geomewych, max . 20 kontroli/s trycznego

modyfikowalna tolerancja wykrywanie zmiany odcieni koloru, kompensacja Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;a koloru lub struktury badazewnÄ&#x2122;trznego nej powierzchni

IP20

wykonanie kompaktowe z zintegrowanym kontrolerem, ponad 166 kontrole/s

wykrywanie krawÄ&#x2122;dzi i obiektĂłw z jednoczesnym okreĹ&#x203A;leniem wysokoĹ&#x203A;ci, szerokoĹ&#x203A;ci i pozycji

skali szaroĹ&#x203A;ci

IP67

pamiÄ&#x2122;Ä&#x2021; wewnÄ&#x2122;trzna do 30 inspekcji

sprawdzanie zgodnoĹ&#x203A;ci z wzorcem, wykrywanie plam

koloru

IP54

w okolicy obiektu znajduje siÄ&#x2122; tylko maĹ&#x201A;y Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;owĂłd

wykrywanie zmiany koloru, rozpoznawanie kolorowych oznaczeĹ&#x201E;

Tabela 1. ) D ,

,

32

AUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY firma C&C Partners sp. z o.o. Nosi ono nazwę Adaptive Vision Studio. Środowisko ma wbudowany Programator Panelu Operatorskiego – HMI Designer. Zaletą prezentowanego systemu jest możliwość stosowania setek gotowych filtrów, które można zaadoptować do swoich rozwiązań.

Ciekawą cechą omawianego środowiska jest również możliwość dostosowania kształtu interesującego obszaru do indywidualnych potrzeb.

Innym oprogramowaniem obsługującym zadania związane z systemami wizyjnymi w automatyce jest Common Vision Blox , który znajduje się w ofercie firmy Stemmer Imaging.

Firma zapewnia setki przykładowych

Kontrola jakości Jednym z głównych zastosowań systemów wizyjnych jest kontrola jakości wytwarzanych produktów. Za pomocą czujników i kamer można zbadać przykładowo kontur przedmiotu, zgodność ilości krawędzi, porównać wymiary, zweryfikować prawidłowość umiejscowienia danego elementu, skontrolować stan powierzchni, wzór nadruku czy też ocenić barwę. Już na podstawie tego wyliczenia można zauważyć, jak szerokie spektrum zastosowań mają systemy wizyjne w różnego rodzaju gałęziach przemysłu, jak branża spożywcza (ocena prawidłowości zamknięcia produktu, poziomu cieczy oraz kompletności informacji wymaganych

Przykładem specjalizowanego systemu wizyjnego jest VISION VS-8 oferowany przez firmę RENEX , który jest dedykowany do kontroli obwodów drukowanych i SMT. Ciekawym elementem tego systemu jest obrotnica ukośna, która umożliwia otrzymywanie lepszego obrazu elementów trójwymiarowych, takich jak złącza lutowane na płytkach.

Ciekawym przedstawicielem systemów wizyjnych jest CVS Trevista, który można odnaleźć w portfolio firmy Stemmer Imaging. Omawiany produkt jest przeznaczony do badania powierzchni, a jego wyróżnikiem jest odpowiednie radzenie sobie z trudnymi pod kątem analizy wizyjnej materiała-

( ! +"

DZIĘKI URZĄDZENIOM WIZYJNYM MOŻLIWYM STAJE SIĘ ZAPEWNIENIE OCHRONY OPERATOROM I OSOBOM POSTRONNYM PRZED SYTUACJAMI ZAGRAŻAJĄCYMI ICH ZDROWIU I ŻYCIU. programów, które mogą posłużyć za bazę w budowaniu własnych rozwiązań oraz modułowość licencjonowania, dzięki której można selekcjonować przydatne funkcjonalności oprogramowania. Ponadto interesująca jest niezależność oprogramowania od stosowanego sprzętu. Stosowany sprzęt nie determinuje budowy algorytmów, dzięki czemu na każdym etapie można dokonać wymiany urządzeń, co nie będzie miało wpływu na pisany program.

Również firma Siemens posiada w swoim portfolio oprogramowanie dedykowane do zastosowań wizyjnych – SIMATIC Visionscape. Ciekawostką są wstępnie przygotowane konfiguracje do zastosowań w przemyśle farmaceutycznym, opakowań i elektronicznym. Obok szerokiej gamy narzędzi do przetwarzania obrazu, na wyróżnienie zasługują narzędzia do wykrywania niedoskonałości i wszelkiego rodzaju wahań oraz do detekcji znaków.

6/2017

przepisami na opakowaniu), farmaceutyczna (kontrola oznakowania, poprawność zamknięcia opakowań, kompletność produktu), motoryzacyjna (jakość poszczególnych elementów, jakość montażu podzespołów), elektroniczna (poprawność montażu płytek i modułów), transport i logistyka (poprawność zapakowania, kontrola efektów paletyzacji).

Warto wspomnieć o optycznym rozpoznawaniu obrazów – algorytmie OCR (ang. Optical Character Recognition), który doskonale sprawdza się przy odczytywaniu numerów seryjnych danych produktów. Algorytm zapewnia rozróżnianie i rozpoznawanie znaków. Innym, szczególnie ciekawym algorytmem jest algorytm OCV (ang. Optical Character Verification), który umożliwia porównywanie drukowanych tekstów z wzorcowymi ciągami znaków. Przedstawicielami czujników ze zintegrowanymi kontrolerami są czujniki typu P4O1 firmy Turck sp. z o.o.

mi, takimi jak błyszczące powierzchnie metalowe. System zawiera oświetlenie w postaci kopuły naświetlającej oraz sterownik, którego rolę spełnia komputer klasy PC. System jest w stanie wykryć defekty o głębokości zaledwie kliku mikrometrów.

Analizując powyższe przykłady specjalistycznych systemów wizyjnych, można zauważyć, że ich odbiorcami będzie wąska grupa. Zaletą zdecydowania się na zaimplementowanie danego specjalizowanego systemu w swojej aplikacji jest to, że przy niewielkim nakładzie pracy można przystosować go do pożądanej funkcjonalności. Mało tego, jest to rozwiązanie przetestowane, a szansa na to, że jego wdrożenie zakończy się sukcesem, jest bardzo spora i na pewno większa niż podczas budowy systemu od podstaw.

Wizyjne systemy bezpieczeństwa Jednym z kluczowych zastosowań systemów wizyjnych w przemyśle jest 33

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY

FIRMA

NAZWA SERII

TYP KAMERY

MATRYCA

PRZETWARZANIE [KLATKI/S]

Balluff

BVS SC

monochromatyczna

CMOS 1/1,8Ë?

60

1280 Ă&#x2014; 1024

CCD 1/4Ë? do 1/1,8Ë?

8â&#x20AC;&#x201C;64

659 Ă&#x2014; 494 do 1640 Ă&#x2014; 1232

CMOS 1/4Ë? do 1/1,8Ë?

10â&#x20AC;&#x201C;64

752 Ă&#x2014; 480 do 2592 Ă&#x2014; 1944

C&CÂ Partners (NET)

CORSIGHT

monochromatyczna lub kolorowa

ROZDZIEL- STOPIEĹ&#x192; CZOĹ&#x161;Ä&#x2020; OCHRONY

IP67

IP67

Eltron (Datalogic)

P1x

monochromatyczna

CMOS 1/4Ë? do 1/1,8Ë?

60â&#x20AC;&#x201C;120

640 Ă&#x2014; 480 do 1280 Ă&#x2014; 1024

IP67

Eltron (Datalogic)

T4x

monochromatyczna

CCD 1/3Ë? do 2/3Ë?

15â&#x20AC;&#x201C;60

640 Ă&#x2014; 480 do 2448 Ă&#x2014; 2050

IP67

Siemens

SIMATIC HawkEye 1600T

monochromatyczna

CCD 1/3Ë?

30â&#x20AC;&#x201C;60

640 Ă&#x2014; 480 lub 1024 Ă&#x2014; 768

IP67

CMOS 1/3Ë?

60

640 Ă&#x2014; 480

Siemens

SIMATIC VS720A

monochromatyczna lub kolorowa CCD 1/3Ë?â&#x20AC;&#x201C;1/4Ë?

8â&#x20AC;&#x201C;75

640 Ă&#x2014; 480 lub 1280 Ă&#x2014; 1024

CMOS 1/3Ë?

60

752 Ă&#x2014; 480

Stoltronic (di-soric)

VS-06

IP51

monochromatyczna

IP65 CCD 1/3Ë?

20

1280 Ă&#x2014; 960

Stemmer Imaging (Teledyne Dalsa)

BOA2

monochromatyczna

CMOS

40â&#x20AC;&#x201C;80

1554 Ă&#x2014; 1612 do 2560 Ă&#x2014; 2048

IP67

Stemmer Imaging (Vision Components)

VCÂ Vision Pro Z

monochromatyczna lub kolorowa

CMOS 1/4Ë? do 1/1,8Ë?

50â&#x20AC;&#x201C;120

752 Ă&#x2014; 480 do 2048 Ă&#x2014; 1536

IP67

Tabela 2. ) D " "

,

34

AUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY zapewnienie bezpieczeństwa pracy.

Dzięki urządzeniom wizyjnym możliwym staje się zapewnienie ochrony operatorom i osobom postronnym przed sytuacjami zagrażającymi ich zdrowiu i życiu. Wykrycie przez dany wizyjny system bezpieczeństwa sytuacji niebezpiecznej, powoduje natychmiastowe powzięcie działań prowadzących do minimalizacji ryzyka wypadku. Jest to realizowane przez wyłączenie odpowiednich elementów ruchomych, całych urządzeń lub też części linii technologicznych.

Istotną rolę w tego typu systemach odgrywa sterownik bezpieczeństwa, który otrzymuje informacje z różnego rodzaju elementów wizyjnych (czujniki, kamery), przetwarza je i wysyła odpowiednie komendy do urządzeń wykonawczych w celu jak najszybszej ich reakcji na występującą sytuację niebezpieczną.

Jedną z firm posiadających w swojej ofercie wizyjne systemy bezpieczeństwa jest Pilz. W jej portfolio można znaleźć system o nazwie SafetyEYE, który wyróżnia się możliwością monitorowania pod kątem zachowania bezpieczeństwa stref trójwymiarowych. Sam monitoring odbywa się za pomocą urządzenia, które składa się z trzech kamer, nie wymagających kalibrowania. Opisywane urządzenia należy umieścić nad strefą, którą użytkownik chce zabezpieczyć. Drugą część systemu stanowi moduł analizy, który odbiera dane otrzymane z kamer, a następnie wysyła odpowiednio przetworzone przez siebie informacje do wbudowanego, programowalnego systemu bezpieczeństwa. Cechą charakterystyczną prezentowanego systemu jest krótki czas potrzebny na jego wdrożenie. Konfiguracja stref ostrzegania i wykrywania oraz diagnostyka z nimi związana odbywa się z użyciem dedykowanego oprogramowania SafetyEYE Configuratora.

Zdecydowanie bardziej ekonomicznym rozwiązaniem zapewniającym zabezpieczenie wyznaczonej strefy jest stosowanie wielowiązkowych barier optycznych z programowalnym sterownikiem bezpieczeństwa. Pojawienie się jakiegokolwiek obiektu między nadajnikiem i odbior6/2017

nikiem znajdującymi się w barierach optycznych powoduje przerwanie wiązek świetlnych, a co za tym idzie pojawienie się sygnału elektrycznego na wyjściu urządzenia, który jest impulsem do powzięcia działań przez sterownik. Ten realizuje odpowiednie działania zmierzające do minimalizacji ryzyka wystąpienia sytuacji niebezpiecznej, realizując algorytm, który został zaprojektowany przez programistę. Świetlne bariery bezpieczeństwa mają jednak ograniczone możliwości funkcjonalne.

Oczy robota Ciekawym zastosowaniem systemów wizyjnych jest branża robotyki, w tym roboty mobilne. Bogate doświadczenie ma tu Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP, który opracował aż dziewięć różnych typów urządzeń należących do tej kategorii.

Są one wykorzystywane między innymi przez policję, wojsko oraz straż graniczną i idealnie nadają się do realizacji zadań specjalnych.

Jednym ze wspomnianych modeli jest robot wspomagająco – neutralizujący EXPERT dedykowany do przeprowadzania akcji w środkach transportu.

Urządzenie posiada aż sześć kamer: po jednej na manipulatorze, na chwytaku, z przodu, z tyłu robota oraz dwie bo bokach przednich gąsienic. Każda z nich posiada oświetlacz LED, a większość wyposażona jest w podgrzewacze. Główna kamera jest ruchoma, kolorowa, ma możliwość dużego zbliżenia, a ponadto posiada duży zakres pola widzenia. Dzięki opisywanemu systemowi wizyjnemu możliwa jest zdalne sterowanie urządzeniem oraz inspekcja zagrożonych przestrzeni bez zagrożenia życia operatora.

Nietuzinkowy sposób na przemieszczanie przedmiotów za pomocą manipulatora i systemu wizyjnego ma w swoim portfolio firma Fanuc.

Chodzi o czujnik FANUC 3D Area Sensor, który umożliwia rozpoznanie i wybieranie losowo porozrzucanych obiektów z pojemnika, w celu ich pobrania i przeniesienia w ustalone miejsce. Zintegrowany z czujnikiem system pozwala na zwiększanie efektywności całego procesu, dzięki efektywnemu

doborowi kolejności pobieranych elementów. Istotną zaletą prezentowanego rozwiązania jest pełna integracja czujnika z robotem. Zasada działania czujnika opiera się na projekcji światła strukturalnego, dzięki któremu możliwe staje się budowanie map 3D. Również pakiety oprogramowania, które są dostępne w ofercie producentów i integratorów systemów zrobotyzowanych, powinny być przystosowane do systemów wizyjnych, będących wyposażeniem dodatkowym robotów.

Przykładowym pakietem obsługującym systemy wizyjne jest KUKA.VisionTech. Jest on uzupełnieniem układu sterowania KR C4 dedykowanego dla urządzeń produkowanych przez firmę Kuka. Pakiet umożliwia rozpoznawanie obiektów dwuwymiarowych, detekcję kodów, optyczne rozpoznawanie znaków oraz kontrolę jakości.

Niewątpliwą zaletą systemu wizyjnego firmy Kuka jest kamera wykonana w obudowie IP67.

Widzieć więcej Wniosek, który wynika z powyższego przeglądu urządzeń systemów wizyjnych stosowanych w automatyzacji i robotyzacji jest taki, że elementy składające się na te systemy są jednymi z istotniejszych dla optymalnego funkcjonowania urządzeń automatyki. Prawdziwa jest teza przytoczona we wstępie do artykułu, w której przyrównano funkcjonalności systemów wizyjnych do zmysłu wzroku człowieka. Kontrolowanie przebiegu procesów produkcyjnych oraz ich prawidłowe zabezpieczenie są fundamentami sukcesów w branży przemysłowej.

W związku z tym można być pewnym, że branża systemów wizyjnych będzie się nadal prężnie rozwijać, a jej elementy będą spełniać coraz śmielsze oczekiwania ich odbiorców. Dzięki powszednieniu rozwiązań wizyjnych, można również liczyć na zwiększenie komfortu pracy operatorów maszyn oraz zwielokrotnianie efektywności produkcji. Ponadto odbiorca końcowy będzie mógł cieszyć się produktami coraz wyższej jakości.

Agnieszka Staniszewska -# 6+ .01

35

PRAWO I NORMY

OLIWIA CZARNOCKA rzecznik patentowy POLSERVICE, Kancelaria RzecznikĂłw Patentowych

Wzory przemysĹ&#x201A;owe Inwestowanie we wzornictwo "

" " "

J , A

)

H " ; ,

!

J

J

!

0 , J' L

"

AN \5 !'

L

D

N ]4 !

J , ' ) ,D , ) , !

Oliwia Czarnocka

P

olskie wzornictwo moĹźe z sukcesem konkurowaÄ&#x2021; z rozwiÄ&#x2026;zaniami zagranicznymi. WaĹźne jednak, aby polskie podmioty byĹ&#x201A;y Ĺ&#x203A;wiadome swoich praw.

Coraz wiÄ&#x2122;cej firm odczuwa skutki nieuczciwej konkurencji, polegajÄ&#x2026;ce na bezprawnym powielaniu ich wzorniczych pomysĹ&#x201A;Ăłw. Ochrona wzorĂłw przemysĹ&#x201A;owych stanowi wiÄ&#x2122;c naturalny element zarzÄ&#x2026;dzania firmÄ&#x2026; i ma istotne znaczenie dla przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci wielu przedsiÄ&#x2122;biorstw. Rola wzornictwa przemysĹ&#x201A;owego uznawana jest za kluczowÄ&#x2026; w takich branĹźach jak odzieĹź, tkaniny, obuwie, meble i wyposaĹźenie wnÄ&#x2122;trz, ceramika czy oĹ&#x203A;wietlenie, a takĹźe w branĹźy kosmetycznej i spoĹźywczej.

Skutecznym sposobem zabezpieczenia swoich praw do produktĂłw innowacyjnych w zakresie wzornictwa jest zgĹ&#x201A;oszenie ich do ochrony w UrzÄ&#x2122;dzie Patentowym RP lub w UrzÄ&#x2122;dzie Unii Europejskiej ds. WĹ&#x201A;asnoĹ&#x203A;ci Intelektualnej â&#x20AC;&#x201C; EUIPO (dawniej OHIM).

Prawo z rejestracji na terenie caĹ&#x201A;ej UE DziÄ&#x2122;ki zgĹ&#x201A;oszeniu do EUIPO moĹźna szybko uzyskaÄ&#x2021; ochronÄ&#x2122; w postaci prawa z rejestracji na terenie caĹ&#x201A;ej Unii Europejskiej. Jest to bardzo waĹźne dla firm eksportujÄ&#x2026;cych swoje towary lub planujÄ&#x2026;cych dopiero pozyskanie ryn36

kĂłw paĹ&#x201E;stw europejskich. Takie prawo stanowi czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; majÄ&#x2026;tku przedsiÄ&#x2122;biorstwa, ktĂłre moĹźe byÄ&#x2021; â&#x20AC;&#x201C; po dokonaniu odpowiedniej wyceny â&#x20AC;&#x201C; licencjonowane lub sprzedane.

WzĂłr zarejestrowany w EUIPO nosi nazwÄ&#x2122; wzoru wspĂłlnotowego i cechuje go jednolity charakter, tzn. skutek jest jednakowy w caĹ&#x201A;ej WspĂłlnocie Europejskiej. Taki wzĂłr nie moĹźe byÄ&#x2021; zarejestrowany, przeniesiony ani uniewaĹźniony inaczej niĹź tylko na caĹ&#x201A;ym obszarze wspĂłlnoty.

Czym jest wzĂłr?

Wzorem jest postaÄ&#x2021; caĹ&#x201A;ego produktu lub jego czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci, wynikajÄ&#x2026;ca w szczegĂłlnoĹ&#x203A;ci z cech linii, konturĂłw, kolorystyki, ksztaĹ&#x201A;tu, tekstury i/lub materiaĹ&#x201A;Ăłw samego produktu i/lub jego ornamentacji. Produktem jest kaĹźdy przedmiot przemysĹ&#x201A;owy lub rÄ&#x2122;kodzielniczy, wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czajÄ&#x2026;c w to m.in. czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci przeznaczone do stworzenia produktu zĹ&#x201A;oĹźonego, opakowanie, wyglÄ&#x2026;d zewnÄ&#x2122;trzny, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, jednak z wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniem programĂłw komputerowych. Produktem zĹ&#x201A;oĹźonym jest produkt skĹ&#x201A;adajÄ&#x2026;cy siÄ&#x2122; z wielu czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci, ktĂłre mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; zastÄ&#x2122;powane, umoĹźliwiajÄ&#x2026;c rozĹ&#x201A;oĹźenie i ponowne zĹ&#x201A;oĹźenie tego produktu.

WzĂłr, ktĂłry jest stosowany lub zawarty w produkcie zĹ&#x201A;oĹźonym jest nowy AUTOMATYKA

PRAWO I NORMY i ma indywidualny charakter tylko wtedy, gdy część składowa włączona do produktu złożonego pozostaje widoczna podczas zwykłego używania tego produktu, a także w zakresie, w jakim te widoczne cechy części składowej spełniają wymogi odnoszące się do nowości i indywidualnego charakteru.

Przesłanki uzyskania ochrony Aby wzór mógł uzyskać ochronę, musi być nowy, a zatem nie może być udostępniony publicznie. Wzór musi również wyróżniać się indywidualnym charakterem. Uznaje się, że ma taki charakter, jeśli całościowe wrażenie, jakie wywołuje na poinformowanym użytkowniku, różni się od wrażenia, jakie wywiera na tym użytkowniku wzór, który został udostępniony publicznie. Przy ocenie indywidualnego charakteru bierze się pod uwagę stopień swobody twórcy przy opracowywaniu wzoru.

Należy zwrócić uwagę, że wzór wspólnotowy nie obejmuje cech postaci produktu wynikających wyłącznie z jego funkcji technicznej ani cech, które muszą być koniecznie odtworzone w dokładnej formie i wymiarach, aby umożliwić produktowi, w który włączono wzór lub w którym jest on zastosowany, jego mechaniczne złożenie lub połączenie z innym produktem, a także umieszczenie innego produktu w nim, na nim albo dookoła niego – tak, aby oba produkty mogły spełniać swoje funkcje.

Czas trwania i koszty zgłoszenia Czas trwania ochrony zarejestrowanego wzoru wspólnotowego wynosi pięć lat od daty dokonania zgłoszenia wzoru. Właściciel tego prawa może przedłużyć okres ochrony na jeden lub więcej okresów pięcioletnich, łącznie do 25 lat od daty dokonania zgłoszenia.

CZAS TRWANIA OCHRONY ZAREJESTROWANEGO WZORU WSPÓLNOTOWEGO WYNOSI PIĘĆ LAT OD DATY DOKONANIA ZGŁOSZENIA WZORU. WŁAŚCICIEL TEGO PRAWA MOŻE PRZEDŁUŻYĆ OKRES OCHRONY NA JEDEN LUB WIĘCEJ OKRESÓW PIĘCIOLETNICH, ŁĄCZNIE DO 25 LAT OD DATY DOKONANIA ZGŁOSZENIA. Koszty zgłoszenia wzoru wspólnotowego to 350 euro. Kwota ta obejmuje opłatę za rejestrację i za publikację wzoru.

Unieważnienie wzoru Prawo do wzoru wspólnotowego może zostać unieważnione z kilku powodów.

Jednym z nich jest niezgodność z definicją wzoru. Taki przypadek zachodzi np. wtedy, gdy rzuty wzoru wspólnotowego są niespójne i przedstawiają różne produkty lub gdy przedstawienie graficzne obejmuje przedstawienie przyrody (np. owoce lub zwierzęta itp.).

Inną podstawą unieważnienia może być brak uprawnień. Ma to miejsce, gdy na mocy decyzji sądu właścicielowi prawa nie przysługuje prawo do wzoru wspólnotowego.

Kolejnym powodem może być funkcja techniczna – mówimy o tym, jeśli wzór wspólnotowy nie obejmuje cech postaci produktu wynikających wyłącznie z jego funkcji technicznej.

Jeszcze inną przyczyną może być to, że wzór dotyczy zestawienia wzajemnych połączeń – takich, które muszą być koniecznie odtworzone w dokładnej postaci i wymiarach, aby umożliwić produktowi, w którym zastosowano wzór, mechaniczne po-

DZIĘKI ZGŁOSZENIU DO EUIPO MOŻNA SZYBKO UZYSKAĆ OCHRONĘ W POSTACI PRAWA Z REJESTRACJI NA TERENIE CAŁEJ UNII EUROPEJSKIEJ. 6/2017

łączenie z innym produktem, tak aby oba produkty mogły spełniać swoje funkcje.

Brak nowości i indywidualnego charakteru również jest powodem do unieważnienia wzoru. Podstawą do unieważnienia może być też konflikt z prawem z wcześniejszego wzoru, tzn. z prawem autorskim.

Wzór przemysłowy w Polsce Istnieje również możliwość zarejestrowania wzoru przemysłowego tylko na terenie Polski. Regulacje prawne dotyczące krajowej rejestracji są bardzo zbliżone do regulacji dotyczących wzoru wspólnotowego, jednak opłaty urzędowe są zdecydowanie niższe – wynoszą niespełna 400 zł.

Rejestracja wzoru przemysłowego umożliwia łatwiejsze dochodzenie swoich praw w sporze z konkurencją.

Istotne jest to, że prawa, jakie zyskuje uprawniony z rejestracji wzoru pozwalają mu, za pośrednictwem organów celnych, zablokować przekroczenie polskiej granicy towarom podrobionym i wnioskować o ich zniszczenie.

Jest to bardzo ważne uprawnienie w świetle zalewających polski rynek podrabianych towarów z Azji.

Właściwe zarządzanie swoimi prawami, które w istotny sposób wypływają na zyski firmy, powinno być częścią planowania i zarządzania przedsiębiorstwem, a środki finansowe na ten cel powinny być przewidziane w budżecie.

Oliwia Czarnocka 37

RYNEK

Wymierny zysk z cyfryzacji & 8485 ! ; , " L

N

J "

3'9R:'^ !

R

, ) 0 " (

0 / !

W " " " " L

,D " ; D ,J , H

' "

D J ) ,D J H

- ]!4!

F

irma Siemens Financial Services (w Polsce dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;ca pod nazwÄ&#x2026; Siemens Finance), miÄ&#x2122;dzynarodowy dostawca rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; finansowych, przeanalizowaĹ&#x201A;a pieniÄ&#x2122;ĹźnÄ&#x2026; wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; procesĂłw cyfryzacji dla producentĂłw. Technologie cyfrowe nowej generacji, okreĹ&#x203A;lane takĹźe mianem Industry 4.0, przekĹ&#x201A;adajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; na poprawÄ&#x2122; wydajnoĹ&#x203A;ci dziÄ&#x2122;ki takim czynnikom jak zwiÄ&#x2122;kszona produktywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zakĹ&#x201A;adĂłw, lepsze planowanie i przewidywanie, poprawa zdolnoĹ&#x203A;ci do konkurowania oraz wiÄ&#x2122;ksza stabilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; finansowa.

ZwiÄ&#x2122;kszona produktywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przedsiÄ&#x2122;biorstw (zdolnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; do produkowania takiej samej liczby produktĂłw niĹźszym kosztem lub wiÄ&#x2122;kszej ich liczby przy utrzymaniu dotychczasowych kosztĂłw) przekĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; na wymierny, pozytywny efekt w zakresie kosztĂłw i zyskownoĹ&#x203A;ci, ktĂłry w raporcie SFS jest nazywany â&#x20AC;&#x17E;premiÄ&#x2026; produktywnoĹ&#x203A;ci wynikajÄ&#x2026;cej z cyfryzacji.â&#x20AC;?

WyĹźsze przychody i wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dodana W oparciu o wywiady z ponad 60 miÄ&#x2122;dzynarodowymi przedsiÄ&#x2122;biorstwami przemysĹ&#x201A;owymi, ekspertami w dziedzinie doradztwa biznesowego oraz przedstawicielami Ĺ&#x203A;wiata nauki z 11 krajĂłw, 38

autorzy raportu stworzyli model obliczania premii produktywnoĹ&#x203A;ci generowanej w procesie cyfryzacji dla róşnych gaĹ&#x201A;Ä&#x2122;zi przemysĹ&#x201A;u. Z szacunkĂłw wynika, Ĺźe wielkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; potencjalnej premii do 2025 r. â&#x20AC;&#x201C; we wszystkich sektorach produkcyjnych i w skali globalnej â&#x20AC;&#x201C; wyniesie od 6,3% do 9,8% caĹ&#x201A;kowitych rocznych przychodĂłw.

W jaki sposĂłb wykorzystaÄ&#x2021; cyfryzacjÄ&#x2122; do poprawy produktywnoĹ&#x203A;ci przedsiÄ&#x2122;biorstw? PrzykĹ&#x201A;adowo w przypadku branĹźy spoĹźywczej przepĹ&#x201A;yw cyfrowych danych w Ĺ&#x201A;aĹ&#x201E;cuchu dystrybucji i dostaw umoĹźliwia lepsze dopasowanie popytu i podaĹźy, chroniÄ&#x2026;c w ten sposĂłb przedsiÄ&#x2122;biorstwa przed nadprodukcjÄ&#x2026; i zbyt duĹźymi zamĂłwieniami. Z kolei w branĹźy farmaceutycznej cyfryzacja oraz analiza danych mogÄ&#x2026; przeĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; na zmniejszenie duĹźej liczby przestojĂłw, ktĂłre sÄ&#x2026; charakterystyczne dla zakĹ&#x201A;adĂłw produkcyjnych w tym sektorze.

Nie ma premii bez modernizacji Generowana w procesie cyfryzacji premia produktywnoĹ&#x203A;ci moĹźe zostaÄ&#x2021; wykorzystana tylko w przypadku, gdy przedsiÄ&#x2122;biorca zmodernizuje produkcjÄ&#x2122;, wprowadzajÄ&#x2026;c cyfrowe systemy i wyposaĹźenie nowej generacji. W celu zapewnienia zrĂłwnowaĹźonego przebiegu transformacji cyfrowej i rozwoju platform technologicznych, a takĹźe po to, aby promowaÄ&#x2021; ideÄ&#x2122; Industry 4.0, powstaĹ&#x201A;y specjalistyczne metody finansowania. ZostaĹ&#x201A;y one w raporcie Siemens Financial Services poddane analizie, Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznie z modelami typu â&#x20AC;&#x17E;pay-per-useâ&#x20AC;? (pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; za korzystanie) oraz â&#x20AC;&#x17E;pay-per-outcomesâ&#x20AC;? (pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; za wyniki), a ponadto modelami finansowania modernizacji technologicznych, finansowania transformacji oraz rozwiÄ&#x2026;zaniami dotyczÄ&#x2026;cymi kapitaĹ&#x201A;u obrotowego.

Wszystkie te metody mogÄ&#x2026; mieÄ&#x2021; szero-

kie zastosowanie, poczÄ&#x2026;wszy od nabycia pojedynczego urzÄ&#x2026;dzenia cyfrowego, a koĹ&#x201E;czÄ&#x2026;c na sfinansowaniu nowego zakĹ&#x201A;adu przemysĹ&#x201A;owego. â&#x20AC;&#x201C; Nowoczesne rozwiÄ&#x2026;zania finansowe najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej oferowane sÄ&#x2026; przez wyspecjalizowane firmy finansowe, majÄ&#x2026;ce szerokÄ&#x2026; wiedzÄ&#x2122; i doĹ&#x203A;wiadczenie nie tylko w zakresie cyfrowych technologii, ale i ich praktycznego wdraĹźania w przedsiÄ&#x2122;biorstwie.

OdgrywajÄ&#x2026; one kluczowÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; w udostÄ&#x2122;pnianiu przedsiÄ&#x2122;biorstwom najnowoczeĹ&#x203A;niejszych technologii, a tym samym korzyĹ&#x203A;ci pĹ&#x201A;ynÄ&#x2026;cych z premii produktywnoĹ&#x203A;ci generowanej w procesie cyfryzacji â&#x20AC;&#x201C; zauwaĹźa JarosĹ&#x201A;aw Dremlik z Siemens Financial Services.

WiÄ&#x2122;cej informacji moĹźna uzyskaÄ&#x2021; na stronie www.siemens.com/the-digitalization-productivity-bonus.

O badaniu W telefonicznym badaniu przeprowadzonym w lutym i marcu 2017 r. wziÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;o udziaĹ&#x201A; ponad 60 miÄ&#x2122;dzynarodowych przedsiÄ&#x2122;biorstw przemysĹ&#x201A;owych, firm oferujÄ&#x2026;cych usĹ&#x201A;ugi doradztwa biznesowego oraz przedstawicieli Ĺ&#x203A;wiata nauki.

Poproszono ich o oszacowanie potencjalnych korzyĹ&#x203A;ci finansowych, ktĂłre moĹźna uzyskaÄ&#x2021; w przedsiÄ&#x2122;biorstwach produkcyjnych dziÄ&#x2122;ki zastosowaniu cyfrowych technologii, a szczegĂłlny nacisk kĹ&#x201A;adziono na moĹźliwoĹ&#x203A;ci podniesienia produktywnoĹ&#x203A;ci w zakĹ&#x201A;adach produkcyjnych (definiowanej jako obniĹźenie kosztĂłw produkcji lub wzrost zysku).

Respondenci pochodzili z Chin, Francji, Niemiec, Indii, krajów nordyckich, Polski, Rosji, Hiszpanii, Turcji, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych.

Urszula Chojnacka AUTOMATYKA

Oprac. na podstawie materiaĹ&#x201A;Ăłw Siemens Financial Services AUTOMATYKA

RYNEK

NapÄ&#x2122;d Faulhaber z wbudowanymi czujnikami Bezszczotkowy serwosilnik DC otwiera nowÄ&#x2026; klasÄ&#x2122; osiÄ&#x2026;gĂłw Firma Faulhaber rozszerzy J ]

& 883]_ ]! "

J , J " " ) ) " " )

A

"

' , L

) ,

J A

!

C

zterobiegunowy bezszczotkowy serwosilnik osiÄ&#x2026;ga moment obrotowy 59 mNm przy masie zaledwie 140 g i Ĺ&#x203A;rednicy 22 mm. Ponadto 2264...BP4 rozpÄ&#x2122;dza siÄ&#x2122; do 34 500 obrotĂłw na minutÄ&#x2122;.

Te doskonaĹ&#x201A;e osiÄ&#x2026;gi silnik zawdziÄ&#x2122;cza innowacyjnemu uzwojeniu segmentowemu cewki, ktĂłre zostaĹ&#x201A;o opracowane specjalnie z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o bezszczotkowych silnikach DC z rodziny BP4. DziÄ&#x2122;ki nakĹ&#x201A;adajÄ&#x2026;cym siÄ&#x2122;, zagnieĹźdĹźonym i osob-

no nawijanym segmentom cewka jest w stanie pomieĹ&#x203A;ciÄ&#x2021; niezwykle duĹźo miedzi. PoĹźÄ&#x2026;danym efektem dodatkowym jest symetria uzwojenia w poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu z minimalnymi stratami i wysokÄ&#x2026; sprawnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;.

waĹ&#x201A;u wyjĹ&#x203A;ciowego z bardzo duĹźÄ&#x2026; dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;. Do bardzo precyzyjnych zastosowaĹ&#x201E; dostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; odpowiednie enkodery optyczne i magnetyczne.

DuĹźa trwaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; i odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na przeciÄ&#x2026;Ĺźenia

WĹ&#x203A;rĂłd licznych moĹźliwych zastosowaĹ&#x201E; silnika jest nie tylko automatyka przemysĹ&#x201A;owa â&#x20AC;&#x201C; 2264â&#x20AC;ŚBP4 doskonale nadaje siÄ&#x2122; takĹźe np. do rÄ&#x2122;kojeĹ&#x203A;ci elektronarzÄ&#x2122;dzi, takich jak np. elektryczne sekatory i wkrÄ&#x2122;taki, elektryczne narzÄ&#x2122;dzia chirurgiczne, chwytaki i roboty, a takĹźe do zastosowaĹ&#x201E; w przemyĹ&#x203A;le lotniczym czy w zaawansowanych protezach.

Zwarta konstrukcja cewki zapewnia doĹ&#x203A;Ä&#x2021; miejsca dla wytrzymaĹ&#x201A;ego waĹ&#x201A;u o Ĺ&#x203A;rednicy 4 mm oraz dla odpowiedniego Ĺ&#x201A;oĹźyska. MaĹ&#x201A;y moment bezwĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ci umoĹźliwia zastosowanie silnika w dynamicznych aplikacjach z czÄ&#x2122;stym ruszaniem i zatrzymywaniem. Silnik 2264â&#x20AC;ŚBP4 jest ponadto odporny na przeciÄ&#x2026;Ĺźenie. DziaĹ&#x201A;a bez skutkujÄ&#x2026;cej niekiedy wiÄ&#x2122;kszym zuĹźyciem komutacji mechanicznej, dziÄ&#x2122;ki czemu jego trwaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; jest wielokrotnie wiÄ&#x2122;ksza niĹź standardowych miniaturowych silnikĂłw DC. Zakres temperatury roboczej wynosi od â&#x20AC;&#x201C;40 °C do +125 °C. W wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ci zastosowaĹ&#x201E; opcjonalne, zintegrowane czujniki hallotronowe mogÄ&#x2026; zastÄ&#x2026;piÄ&#x2021; enkoder i precyzyjnie okreĹ&#x203A;laÄ&#x2021; pozycjÄ&#x2122;

Szeroki wachlarz zastosowaĹ&#x201E;

WiÄ&#x2122;cej niĹź silnik OprĂłcz nowej serii serwosilnikĂłw 2264â&#x20AC;ŚBP4 firma Faulhaber rozszerzyĹ&#x201A;a gamÄ&#x2122; silnikĂłw o napÄ&#x2122;d ze zintegrowanym kontrolerem ruchu. Najmocniejszy w caĹ&#x201A;ej rodzinie silnik 3274â&#x20AC;ŚBP4 jest obecnie dostÄ&#x2122;pny takĹźe jako zintegrowany ukĹ&#x201A;ad kontrolera ruchu.

UrzÄ&#x2026;dzenie stanowi poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie silnika o duĹźej mocy z elektronicznym ukĹ&#x201A;adem sterujÄ&#x2026;cym, idealnie dopasowanym do jego wymagaĹ&#x201E; i minimalnej dostÄ&#x2122;pnej przestrzeni. CaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; tworzy bardzo dynamiczny system napÄ&#x2122;dowy do skomplikowanych zadaĹ&#x201E; pozycjonowania w Ĺ&#x203A;rodowisku automatyki.

FAULHABER POLSKA Sp. z o.o. ! G 2' 34684] E ! 3\ 82^ 28 59' ; % 3\ 82^ 28 5] 6"

; <; !

!; !

6/2017

P R O M O C J A

39

RYNEK

Tworzywa

do zastosowaĹ&#x201E; ruchomych Ponad 160 nowych polimerĂłw trybologicznych igus Na targach hanowerskich 2017 H " ) \33

E " ' J

)

9& ,D J " D L A D' " DL

) D! ,

L H " ' ,

' ,D , ,

) ' " L L N L AN D E' L N ' L N

" L !

J

eszcze nigdy wczeĹ&#x203A;niej tworzywa sztuczne nie byĹ&#x201A;y tak szeroko uĹźywane do zastosowaĹ&#x201E; ruchomych.

W 2016 r. firma igus wyprodukowaĹ&#x201A;a w Kolonii 1,2 mld elementĂłw z tworzyw sztucznych i sprzedaĹ&#x201A;a je odbiorcom z caĹ&#x201A;ego Ĺ&#x203A;wiata. Oferta obejmuje ponadto przewody, napÄ&#x2122;dy, akcesoria oraz usĹ&#x201A;ugi, takie jak konfekcjonowanie przewodĂłw. W 2016 r. sprzedaĹź igus wzrosĹ&#x201A;a o 7,4 proc., osiÄ&#x2026;gajÄ&#x2026;c wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; 592 mln euro. 54 proc. Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznych obrotĂłw przypada na EuropÄ&#x2122;, 28 proc. na AzjÄ&#x2122;, a 18 proc. na AmerykÄ&#x2122; i AfrykÄ&#x2122;. Liczba pracownikĂłw firmy na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie wzrosĹ&#x201A;a w ubiegĹ&#x201A;ym roku do 3180. â&#x20AC;&#x201C; W roku 2017 bÄ&#x2122;dziemy realizowaÄ&#x2021; strategiÄ&#x2122; rozwoju i planujemy rozpoczÄ&#x2122;cie prac nad nowym budynkiem produkcyjnym. Nowy obiekt powstanie w Kolonii, w dzielnicy Porz-Lind, bÄ&#x2122;dzie miaĹ&#x201A; Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznÄ&#x2026; powierzchniÄ&#x2122; 22 tys. m2, a oprĂłcz linii produkcyjnych bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; w nim znajdowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; magazyny i pomieszczenia biurowe â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi Frank Blase, dyrektor generalny igus GmbH.

Koszty w dĂłĹ&#x201A;, ĹźywotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w gĂłrÄ&#x2122;!

Wszystkie tworzywa do zastosowaĹ&#x201E; ruchomych sÄ&#x2026; opracowywane tak, aby przyczyniaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; do obniĹźenia kosztĂłw oraz wydĹ&#x201A;uĹźenia ĹźywotnoĹ&#x203A;ci urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;.

Wynika to z faktu, Ĺźe wachlarz zastosowaĹ&#x201E; polimerĂłw trybologicznych w przemyĹ&#x203A;le wciÄ&#x2026;Ĺź roĹ&#x203A;nie. Podczas targĂłw Hannover Messe, ktĂłre odbyĹ&#x201A;y 40

P R O M O C J A

siÄ&#x2122; w dniach 24â&#x20AC;&#x201C;28 kwietnia 2017 r., firma igus zademonstrowaĹ&#x201A;a ogromny potencjaĹ&#x201A; tych tworzyw, prezentujÄ&#x2026;c 166 nowych produktĂłw. â&#x20AC;&#x201C; Na targach hanowerskich po raz pierwszy zaprezentowaliĹ&#x203A;my siÄ&#x2122; w 1987 r. 30 lat później pokazaliĹ&#x203A;my, Ĺźe zastÄ&#x2122;powanie elementĂłw metalowych rozwiÄ&#x2026;zaniami z tworzyw sztucznych jest Ĺ&#x201A;atwiejsze niĹź kiedykolwiek wczeĹ&#x203A;niej, zwĹ&#x201A;aszcza w dziedzinie Ĺ&#x201A;oĹźysk â&#x20AC;&#x201C; wyjaĹ&#x203A;nia Frank Blase.

W porĂłwnaniu do swojego poprzednika uniwersalne tworzywo iglidur G1 do Ĺ&#x201A;oĹźysk ma dwukrotnie wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; ĹźywotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przy porĂłwnywalnej cenie.

Podobnie jak w przypadku wszystkich produktĂłw do Ĺ&#x201A;oĹźysk, ĹźywotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; Ĺ&#x201A;oĹźyska kulkowego z tworzywa sztucznego moĹźna obliczyÄ&#x2021; on-line, przy czym trwaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; bezsmarowych Ĺ&#x201A;oĹźysk jest nawet dziesiÄ&#x2122;ciokrotnie wiÄ&#x2122;ksza niĹź piÄ&#x2122;Ä&#x2021; lat temu. Firmy mogÄ&#x2026; zaoszczÄ&#x2122;dziÄ&#x2021; pieniÄ&#x2026;dze takĹźe dziÄ&#x2122;ki niedrogim rozwiÄ&#x2026;zaniom do automatyki: roboty montaĹźowe, odpowiednie do zastosowaĹ&#x201E; przemysĹ&#x201A;owych, moĹźna kupiÄ&#x2021; juĹź za 5 tys. euro wraz z systemem sterowania. Co wiÄ&#x2122;cej, takie roboty pracujÄ&#x2026; juĹź w zakĹ&#x201A;adach produkcyjnych igus.

Inwestycja w tego typu roboty zwraca siÄ&#x2122; po zaledwie kilku miesiÄ&#x2026;cach.

SkrĂłcony czas dostawy i montaĹźu KorzystajÄ&#x2026;c z aplikacji robolink Designer, moĹźna szybko i Ĺ&#x201A;atwo skonfiguroAUTOMATYKA

RYNEK

( ! ) G" X

" '

" , L

) R ' "

, " D ) , ! )

" H " )

L '

" ) ' ) " ; "

L

; "

D 9&! & ) ) G" X ( L

E " '

, J D 9&

) D " DL

waÄ&#x2021; on-line ramiÄ&#x2122; robota dostosowane do indywidualnych potrzeb â&#x20AC;&#x201C; od pierwszej osi po narzÄ&#x2122;dzie â&#x20AC;&#x201C; a takĹźe graficznie symulowaÄ&#x2021; jego ruchy. â&#x20AC;&#x201C; Digitalizacja procesĂłw konfigurowania oraz symulowania on-line, a takĹźe produkcji i przygotowywania do wysyĹ&#x201A;ki jest w peĹ&#x201A;nym rozkwicie dla wszystkich produktĂłw â&#x20AC;&#x201C; dodaje Frank Blase. Dobrym przykĹ&#x201A;adem takich rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; jest konfigurator drylin SHT, ktĂłry znacznie skraca czas potrzebny do wybrania, skonfigurowania oraz zamĂłwienia moduĹ&#x201A;u Ĺ&#x203A;ruby napÄ&#x2122;dowej. UĹźytkownikom wyĹ&#x203A;wietlane sÄ&#x2026; dokumentacja umoĹźliwiajÄ&#x2026;ca wybĂłr, widok 3D do pobrania, a takĹźe informacje o cenie i czasie dostawy. Firma igus pokazuje, jak szybko klienci mogÄ&#x2026; odnieĹ&#x203A;Ä&#x2021; korzyĹ&#x203A;ci dziÄ&#x2122;ki tworzywom motion plastics, nie tylko on-line, lecz takĹźe na swoim stoisku na targach hanowerskich. Dla pierwszej zuĹźytej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci metalowej, ktĂłrÄ&#x2026; goĹ&#x203A;cie przynieĹ&#x203A;li na stoisko rano kaĹźdego dnia targĂłw, firma igus jeszcze tego same6/2017

go dnia drukowaĹ&#x201A;a formÄ&#x2122;, a wieczorem wytwarzaĹ&#x201A;a tÄ&#x2122; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; przez formowanie wtryskowe, stosujÄ&#x2026;c nowoczesne trybomateriaĹ&#x201A;y. Na stoisku zaprezentowano teĹź nowy materiaĹ&#x201A; do procesu SLS, umoĹźliwiajÄ&#x2026;cy drukowanie kĂłĹ&#x201A; zÄ&#x2122;batych, ktĂłre sÄ&#x2026; przynajmniej szeĹ&#x203A;ciokrotnie odporniejsze na zuĹźycie niĹź elementy wykonane ze standardowych materiaĹ&#x201A;Ăłw. Firma pokazaĹ&#x201A;a rĂłwnieĹź, Ĺźe czas montaĹźu moĹźe zostaÄ&#x2021; znacznie skrĂłcony. W przypadku e-prowadnika E4.1L jest to moĹźliwe dziÄ&#x2122;ki systemowi separatorĂłw oraz odciÄ&#x2026;Ĺźeniu przewodu o ksztaĹ&#x201A;cie plastra miodu.

Czas montaĹźu moĹźna skrĂłciÄ&#x2021; nawet o 80 proc., co zostaĹ&#x201A;o potwierdzone w praktyce przez firmÄ&#x2122; igus w jej wĹ&#x201A;asnym dziale konfekcjonowania.

Inteligentne produkty to wyjÄ&#x2026;tkowa niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; Aby wydĹ&#x201A;uĹźyÄ&#x2021; czas dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;ci maszyn, firma igus opracowuje rozwiÄ&#x2026;-

zania zapobiegajÄ&#x2026;ce nieplanowanym przestojom. Zalicza siÄ&#x2122; do nich nowy system isense EC.RC do monitorowania stanu e-prowadnikĂłw. JednoczeĹ&#x203A;nie udoskonalono moduĹ&#x201A; komunikacyjny icom, ktĂłry zbiera oraz przesyĹ&#x201A;a, najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej bezprzewodowo, informacje o wartoĹ&#x203A;ciach parametrĂłw roboczych systemu. Stany robocze wszystkich ruchomych e-prowadnikĂłw oraz przewodĂłw sÄ&#x2026; obecnie monitorowane za pomocÄ&#x2026; jednego moduĹ&#x201A;u icom.

Wszystkie omĂłwione rozwiÄ&#x2026;zania firma igus zaprezentowaĹ&#x201A;a na şywo na swoim stoisku w trakcie targĂłw w Hanowerze.

IGUS Sp. z o.o. ! &

\8\= 48689] 7

! 88 ^39 52 24 ; % 88 ^39 3\ 3: 6"

; < ) !

! ) !

41

RYNEK

Obrotowe przeguby kulowe GN 784 Elesa+Ganter WiÄ&#x2122;kszy zakres ruchu i elastyczne Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czenie elementĂłw )

G1 2^] " L

,D

D " ' ,

, , ! ,D

J '

DL E

L ' J

D !

W

 przypadku zastosowaĹ&#x201E; wymagajÄ&#x2026;cych przegubowego mocowania wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cych elementĂłw, zazwyczaj stosuje siÄ&#x2122; przeguby kulowe osiowe serii GN 782, ktĂłre sÄ&#x2026; idealnym rozwiÄ&#x2026;zaniem dla lekkich i kompaktowych zastosowaĹ&#x201E; (rys. 1). Unieruchomienie nastÄ&#x2122;puje przez rÄ&#x2122;czne skrÄ&#x2122;cenie zewnÄ&#x2122;trznych tulei (nakrÄ&#x2122;tki zaciskowej), ktĂłrÄ&#x2026; w razie potrzeby uzyskania wiÄ&#x2122;kszej siĹ&#x201A;y blokady, moĹźna dokrÄ&#x2122;ciÄ&#x2021; rĂłwnieĹź za pomocÄ&#x2026; klucza pĹ&#x201A;askiego (chwyt pod klucz A/F1).

Nowa seria przegubĂłw kulowych GN 784 rozszerza moĹźliwoĹ&#x203A;ci zastosowaĹ&#x201E; tego typu poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia, zarĂłwno w zakresie maksymalnego kÄ&#x2026;ta odchylenia przenoszonych obciÄ&#x2026;ĹźeĹ&#x201E;, jak i siĹ&#x201A;y blokady.

Prosta budowa i blokowanie Budowa GN 784 jest relatywnie prosta.

Zachowanie pĹ&#x201A;ynnoĹ&#x203A;ci pracy przegubu wymaga jednak doĹ&#x203A;Ä&#x2021; duĹźej precyzji wykonania. Do gĹ&#x201A;Ăłwnych elementĂłw skĹ&#x201A;adowych takiego przegubu naleĹźÄ&#x2026;: â&#x20AC;˘ korpus, â&#x20AC;˘ kula z trzpieniem lub tulejÄ&#x2026; gwintowanÄ&#x2026;, â&#x20AC;˘ podstawa z gniazdem przegubu, â&#x20AC;˘ element blokujÄ&#x2026;cy przegub (dĹşwignia nastawna lub wkrÄ&#x2122;t dociskowy).

Nowe przeguby zapewniajÄ&#x2026; zakres obrotu rzÄ&#x2122;du 360° i do 90° odchylenia wzglÄ&#x2122;dem osi pionowej (rys. 2). Blokowanie nastÄ&#x2122;puje w chwili dociĹ&#x203A;niÄ&#x2122;cia podstawy (dĹşwigniÄ&#x2026; nastawnÄ&#x2026;/ wkrÄ&#x2122;tem) przez otwĂłr nagwintowany w korpusie przegubu. Podstawa przegubu dociska swoim gniazdem kulÄ&#x2122; na wiÄ&#x2122;kszej powierzchni, zapewniajÄ&#x2026;c duĹźy moment siĹ&#x201A;y przytrzymania przegubu. Po zablokowaniu nie da siÄ&#x2122; odchyliÄ&#x2021; ani obrĂłciÄ&#x2021; przegubu.

W aplikacjach wymagajÄ&#x2026;cych czÄ&#x2122;stego blokowania i/lub zwiÄ&#x2122;kszenia jego siĹ&#x201A;y zalecane jest stosowanie elementu blokujÄ&#x2026;cego w postaci dĹşwigni nastawnej.

Montaş i mocowanie

|D

" ) " " G1 2^] " L G1 2^]!\

42

P R O M O C J A

MontaĹź przegubu GN 784 moĹźna wykonaÄ&#x2021; od doĹ&#x201A;u przez otwĂłr gwintowany umieszczony centralnie w podstawie lub przez koĹ&#x201A;nierz montaĹźowy GN 784.1, ktĂłAUTOMATYKA

RYNEK Wersja KS-1 4 sprÄ&#x2122;Ĺźyny talerzykowe

Element hamujÄ&#x2026;cy

Gniazdo mocujÄ&#x2026;ce

l1

d1

d1

d2 d3

25

NakrÄ&#x2122;tka zaciskowa

Wersja KI-1

l2 l3

l2

l5

l4

Wersja KS-2

Wersja KI-2

l6

l1

d4

A/F 2

d2

A/F 1

d4

A/F 2

l5

l7

( ! }G

Rys. 1. )

G1 2^8' J

ry ma trzy otwory przelotowe wykorzystywane do montaĹźu od gĂłry. KoĹ&#x201A;nierz zamawia siÄ&#x2122; osobno.

GN 784 sÄ&#x2026; idealne do mocowania elementĂłw wymagajÄ&#x2026;cych zarĂłwno duĹźej stabilnoĹ&#x203A;ci poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia, jak i czÄ&#x2122;stej regulacji w trakcie eksploatacji. MogÄ&#x2026; to byÄ&#x2021; np. kamery, systemy

oĹ&#x203A;wietleniowe, dysze pneumatyczne, monitory lub skanery.

Informacje o peĹ&#x201A;nej ofercie produktowej znajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; na stronie www. elesa-ganter.pl lub w katalogu 038, ktĂłry moĹźna zamĂłwiÄ&#x2021; pod linkiem www.elesa-ganter.pl/zamow-katalog.

Rys. 2. Â&#x20AC; D

" ) " " G1 2^]

ELESA+GANTER POLSKA Sp. z o.o. ! 1 89' 0 -

' 456544

! 88 292 24 ]2 "

}]^ 34: :\] 544 ~ ) G ; % 88 292 24 ]^ 6" ) < 6) ! "!

! 6) !

R E K L A M A

6/2017

43

RYNEK

Elmark Automatyka dystrybutorem produktĂłw firmy MCC 0 " # " " D E "

H " " = " ) = ~ == ! 7 A , "

H " & '

84\3 ! D J ==! ) , H " ==' , ) " D E "

'

" # " ,J , ) " !

F

irma Measurement Computing Corporation jest Ĺ&#x203A;wiatowym liderem urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; pomiarowych bazujÄ&#x2026;cych na komputerach PC. MCC oferuje szeroki wybĂłr interfejsĂłw komunikacyjnych. Do najpopularniejszych naleĹźÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzenia z interfejsem USB, a ponadto oferowane sÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzenia z interfejsem Ethernet, karty PCI i PCI Express oraz moduĹ&#x201A;y pomiarowe z interfejsem bezprzewodowym Wi-Fi lub Bluetooth.

WiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dostÄ&#x2122;pnych moduĹ&#x201A;Ăłw umoĹźliwia pomiar napiÄ&#x2122;cia.

Z przetwornikami od 12 do 24 bitów

R E K L A M A

W ofercie jest szeroki wybĂłr produktĂłw o róşnej rozdzielczoĹ&#x203A;ci i czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci prĂłbkowania. W przypadku podstawowych zastosowaĹ&#x201E; moĹźna skorzystaÄ&#x2021; z niedrogich moduĹ&#x201A;Ăłw DAQ z przetwornikiem 12 lub 14 bitĂłw. Dla bardziej wymagajÄ&#x2026;cych uĹźytkownikĂłw producent przewidziaĹ&#x201A; urzÄ&#x2026;dzenia z przetwornikiem 16-bitowym, zaĹ&#x203A; dla najbardziej wymagajÄ&#x2026;cych â&#x20AC;&#x201C; urzÄ&#x2026;dzenia z 24-bitowym przetwornikiem, gwarantujÄ&#x2026;ce bardzo duĹźÄ&#x2026; dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pomiaru. Do wyboru sÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzenia z pojedynczym przetwornikiem analogowo-cyfrowym, w ktĂłrych sygnaĹ&#x201A;y z poszczegĂłlnych wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; analogowych sÄ&#x2026; multipleksowane, jak rĂłwnieĹź moduĹ&#x201A;y pomiarowe z indywidualnymi przetwornikami analogowo-cyfrowymi dla kaĹźdego kanaĹ&#x201A;u analogowego. W najszybszych moduĹ&#x201A;ach prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; prĂłbkowania moĹźe siÄ&#x2122;gaÄ&#x2021; nawet 10 MS/s. W celu poprawienia dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ci pomiaru w niektĂłrych modelach producent zastosowaĹ&#x201A; izolacjÄ&#x2122; galwanicznÄ&#x2026; miÄ&#x2122;dzy kanaĹ&#x201A;ami.

Z wbudowanymi kondycjonerami W ofercie Measurement Computing Corporation moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; rĂłwnieĹź duĹźy wybĂłr moduĹ&#x201A;Ăłw pomiarowych z wbudowanymi kondycjonerami, co umoĹźliwia podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czanie róşnego rodzaju czujnikĂłw bezpoĹ&#x203A;rednio do urzÄ&#x2026;dzenia pomiarowego. Najpopularniejszymi urzÄ&#x2026;dzeniami sÄ&#x2026; moduĹ&#x201A;y do pomiaru temperatury za pomocÄ&#x2026; termopar lub czujnikĂłw rezystancyjnych. W tej grupie znajdziemy urzÄ&#x2026;dzenia z róşnÄ&#x2026; liczbÄ&#x2026; kanaĹ&#x201A;Ăłw â&#x20AC;&#x201C; od oĹ&#x203A;miu do nawet 64. Measurement Computing Corporation oferuje rĂłwnieĹź urzÄ&#x2026;dzenia umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce realizacjÄ&#x2122; pomiarĂłw w ukĹ&#x201A;adzie mostka â&#x20AC;&#x201C; np. pomiary tensometryczne.

WaĹźnÄ&#x2026; grupÄ&#x2026; produktĂłw sÄ&#x2026; moduĹ&#x201A;y pomiarowe przeznaczone do pomiaru drgaĹ&#x201E; i wibracji za pomocÄ&#x2026; czujnikĂłw IEPE. W tej grupie produktĂłw takĹźe istnieje duĹźy wybĂłr â&#x20AC;&#x201C; od moduĹ&#x201A;Ăłw czterokanaĹ&#x201A;owych do systemĂłw 64-kanaĹ&#x201A;owych, umoĹźliwiajÄ&#x2026;cych badanie nawet najbardziej zĹ&#x201A;oĹźonych obiektĂłw.

44

P R O M O C J A

AUTOMATYKA

RYNEK Â

( ! " # "

Rejestratory danych InteresujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; grupÄ&#x2026; produktĂłw sÄ&#x2026; rejestratory danych. DziÄ&#x2122;ki tego typu urzÄ&#x2026;dzeniom moĹźna zarejestrowaÄ&#x2021; pomiary bez udziaĹ&#x201A;u komputera. Pomiary zapisywane sÄ&#x2026; w wewnÄ&#x2122;trznej pamiÄ&#x2122;ci lub na karcie pamiÄ&#x2122;ci, a same rejestratory zasilane sÄ&#x2026; bateryjnie. Po wykonaniu pomiarĂłw wyniki moĹźna Ĺ&#x201A;atwo przenieĹ&#x203A;Ä&#x2021; na komputer. Firma Measurement Computing Corporation oferuje duĹźy wybĂłr urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; tego typu. Od prostych, jedno- lub dwukanaĹ&#x201A;owych rejestratorĂłw temperatury i opcjonalnie wilgotnoĹ&#x203A;ci, przez cztero- i oĹ&#x203A;miokanaĹ&#x201A;owe rejestratory temperatury z przetwornikami 24 bit, po model, ktĂłry jest w stanie zarejestrowaÄ&#x2021; osiem kanaĹ&#x201A;Ăłw napiÄ&#x2122;ciowych z prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; 200 kS/s. NiektĂłre rejestratory majÄ&#x2026; rĂłwnieĹź wyĹ&#x203A;wietlacz LCD umoĹźliwiajÄ&#x2026;cy przedstawienie aktualnie mierzonych wartoĹ&#x203A;ci.

Od najprostszych do bardzo zaawansowanych

Oprogramowanie Producent wraz z moduĹ&#x201A;ami pomiarowymi dostarcza oprogramowanie pomiarowe, ktĂłre w wersji podstawowej jest bezpĹ&#x201A;atne. Dodatkowo MCC udostÄ&#x2122;pnia bezpĹ&#x201A;atne sterowniki do popularnych aplikacji pomiarowych, takich jak LabView czy DASYLab. Najbardziej zaawansowani uĹźytkownicy mogÄ&#x2026; skorzystaÄ&#x2021; z bibliotek programistycznych i stworzyÄ&#x2021; wĹ&#x201A;asnÄ&#x2026; aplikacjÄ&#x2122; pomiarowÄ&#x2026;.

Oferta urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; Measurement Computing Corporation jest bardzo bogata, kaĹźdy znajdzie tutaj coĹ&#x203A; dla siebie. DostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; zarĂłwno proste moduĹ&#x201A;y akwizycji danych dostÄ&#x2122;pne w bardzo przystÄ&#x2122;pnej cenie, jak i urzÄ&#x2026;dzenia zapewniajÄ&#x2026;ce bardzo duĹźÄ&#x2026; dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pomiaru czy specjalizowane rozwiÄ&#x2026;zania do zastosowaĹ&#x201E; profesjonalnych. Z peĹ&#x201A;nÄ&#x2026; ofertÄ&#x2026; firmy MCC moĹźna zapoznaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; na stronie www.elmark.com.pl.

! "#$ $ $ ! 1 "

23 456425 7 67 ! 88 229 2: 92' 88 22^ :: 85 ; % 88 229 2: 93 6" " < " ! "!

! " ! "!

R E K L A M A

www.ManufacturingAwards.eu

5 th Annual

MANUFACTURING EXCELLENCE &

I N D U S T R I A L

P R O P E R T Y

AWARDS

June 22nd 2017 â&#x20AC;˘ InterContinental Hotel â&#x20AC;˘ Warsaw â&#x20AC;˘ Poland

POLAND OFFICIAL COUNTRY PARTNER

6/2017

45

RYNEK

Robotyzacja spawania

z wykorzystaniem technologii hybrydowej Plazma-MIG/MAG

,D ,

,D

D E' " L

D J A

! 7

J

)

,D

A , ) ! 1 L

! 1 , ,

,

, )

* 6 -GÂ #G " " 6 -GÂ #G! Zbigniew Pilat Marek Pachuta

G

ospodarczy wymiar globalizacji oznacza m.in. osĹ&#x201A;abienie lub wrÄ&#x2122;cz likwidacjÄ&#x2122; barier i ograniczeĹ&#x201E; w handlu miÄ&#x2122;dzynarodowym. Procesom tym bardzo dobrze sĹ&#x201A;uĹźy rozwĂłj Ĺ&#x203A;rodkĂłw i metod transportu, co uĹ&#x201A;atwia przemieszczanie surowcĂłw i wyrobĂłw. Bardzo istotny jest teĹź rozwĂłj ICT, ktĂłry spowodowaĹ&#x201A; niewyobraĹźalne wrÄ&#x2122;cz przyspieszenie i wzrost przepustowoĹ&#x203A;ci przesyĹ&#x201A;u informacji. Dla rodzimych producentĂłw konstrukcji stalowych, podobnie jak w innych branĹźach, sytuacja ta rodzi zarĂłwno szanse, jak i zagroĹźenia. Z jednej strony mogÄ&#x2026; oni pozyskiwaÄ&#x2021; roz-

46

winiÄ&#x2122;te, wysokowydajne technologie wytwarzania. MajÄ&#x2026; takĹźe moĹźliwoĹ&#x203A;ci dostÄ&#x2122;pu do odlegĹ&#x201A;ych rynkĂłw zbytu.

Z drugiej strony na rynku krajowym, gdzie mieli do niedawna pewnÄ&#x2026; pozycjÄ&#x2122;, a takĹźe na atrakcyjnych rynkach krajĂłw UE i regionu, muszÄ&#x2026; zmierzyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; z konkurencjÄ&#x2026; dostawcĂłw z obszarĂłw, gdzie siĹ&#x201A;a robocza jest znacznie taĹ&#x201E;sza.

W efekcie nasi producenci sÄ&#x2026; pod staĹ&#x201A;Ä&#x2026; presjÄ&#x2026; obniĹźania kosztĂłw przy utrzymaniu, a nawet podnoszeniu jakoĹ&#x203A;ci oferowanych wyrobĂłw.

W produkcji konstrukcji stalowych, szczegĂłlnie jeĹ&#x203A;li wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026; w nich podzespoĹ&#x201A;y wykonane z blach grubych, na caĹ&#x201A;kowite koszty wytworzenia w istotny sposĂłb wpĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026; operacje spawania. Dlatego producenci dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;cy na tym wymagajÄ&#x2026;cym rynku wciÄ&#x2026;Ĺź poszukujÄ&#x2026; rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;, ktĂłre w ich firmach podniosÄ&#x2026; produktywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; realizowanych procesĂłw spawalniczych, okreĹ&#x203A;lanÄ&#x2026; jako stosunek efektĂłw do nakĹ&#x201A;adĂłw, obejmujÄ&#x2026;cych zarĂłwno pracÄ&#x2122; ĹźywÄ&#x2026;, jak teĹź wykorzystanie infrastruktury i Ĺ&#x203A;rodkĂłw technicznych (maszyny, narzÄ&#x2122;dzia). OdpowiadajÄ&#x2026;c na te potrzeby, dostawcy sprzÄ&#x2122;tu spawalniczego oferujÄ&#x2026; udoskonalone, a takĹźe zupeĹ&#x201A;nie nowe technologie.

JednÄ&#x2026; z takich propozycji jest spawanie hybrydowe. Jego idea zasadza siÄ&#x2122; na poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu dwĂłch róşnych ĹşrĂłdeĹ&#x201A; ciepĹ&#x201A;a w jednym procesie spawania.

Kompozycja metod ukierunkowana jest na wykorzystanie ich pozytywnych indywidualnych cech, z jednoczesnym eliminowaniem ich ograniczeĹ&#x201E; w hybrydzie.

P R O M O C J A

Najbardziej rozpowszechnionÄ&#x2026; obecnie hybrydowÄ&#x2026; technologiÄ&#x2026; spawalniczÄ&#x2026; jest proces Laser-MIG/MAG. Jego cechÄ&#x2026; charakterystycznÄ&#x2026; jest gĹ&#x201A;Ä&#x2122;boka penetracja, niski dopĹ&#x201A;yw ciepĹ&#x201A;a do materiaĹ&#x201A;Ăłw Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czonych i duĹźa szybkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; spawania. Jest to jednak bardzo kosztowna technologia. Drogie sÄ&#x2026; same urzÄ&#x2026;dzenia, gĹ&#x201A;owice hybrydowe i zestawy laserowe. Ze wzglÄ&#x2122;dĂłw bezpieczeĹ&#x201E;stwa stosowanie tej technologii wymaga budowy stanowisk w peĹ&#x201A;ni zautomatyzowanych, z zapewnieniem odpowiedniej ochrony pracujÄ&#x2026;cych w pobliĹźu ludzi, co powoduje dalszy wzrost kosztĂłw inwestycji. Stosowanie tej technologii wymaga takĹźe bardzo dokĹ&#x201A;adnego, a wiÄ&#x2122;c kosztownego przygotowania krawÄ&#x2122;dzi Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czonych detali.

W tej sytuacji korzystnÄ&#x2026; alternatywÄ&#x2026; moĹźe byÄ&#x2021; technologia hybrydowa Plazma-MIG/MAG. Wykorzystuje ona dwa standardowe procesy: spawanie plazmowe (PAW) oraz spawanie Ĺ&#x201A;ukowe elektrodÄ&#x2026; topliwÄ&#x2026; w osĹ&#x201A;onie gazowej (MIG/MAG). Jest to metoda szczegĂłlnie wydajna w przypadku Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czenia elementĂłw o duĹźej gruboĹ&#x203A;ci (8â&#x20AC;&#x201C;10 mm i powyĹźej). Cechuje jÄ&#x2026; mniejsza wymagana dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przygotowania powierzchni Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czonych elementĂłw niĹź przy spawaniu z wykorzystaniem techniki laserowej. Jest teĹź znacznie od niej taĹ&#x201E;sza, zarĂłwno na etapie samej inwestycji, jak teĹź podczas eksploatacji.

Stosowanie tej technologii wymaga rĂłwnieĹź budowy stanowisk w peĹ&#x201A;ni zautomatyzowanych, w szczegĂłlnoĹ&#x203A;ci zrobotyzowanych.

AUTOMATYKA

RYNEK Spawanie hybrydowe Plazma-MIG/MAG

( ! - -#

Idea spawania hybrydowego Plazma-MIG/MAG, przedstawiona na rys. 1, znana jest od lat 70. ubiegĹ&#x201A;ego wieku. Technologia ta byĹ&#x201A;a przedmiotem wielu prac badawczych prowadzonych w oĹ&#x203A;rodkach na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie. Jednak dopiero na poczÄ&#x2026;tku XXI w. izraelska firma PLT opanowaĹ&#x201A;a tÄ&#x2122; metodÄ&#x2122; na tyle, Ĺźe zdecydowaĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; na wprowadzenie jej na rynek komercyjny. Od 2008 r. firma PLT oferuje liniÄ&#x2122; urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; o nazwie Super-MIG. W tym rozwiÄ&#x2026;zaniu palnik MIG/MAG oraz palnik plazmowy sÄ&#x2026; zintegrowane w jednej gĹ&#x201A;owicy technologicznej. Podczas procesu spawania gĹ&#x201A;owica musi byÄ&#x2021; tak prowadzona, aby Ĺ&#x201A;uk plazmowy wyprzedzaĹ&#x201A; Ĺ&#x201A;uk MIG/MAG. Ĺ uk plazmowy powoduje powstanie w trakcie spawania kanaĹ&#x201A;u parowego (ang. keyhole). Parametry procesu sÄ&#x2026; tak dobrane, aby gĹ&#x201A;Ä&#x2122;bokoĹ&#x203A;Ä&#x2021; kanaĹ&#x201A;u byĹ&#x201A;a porĂłwnywalna z gruboĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; spawanego materiaĹ&#x201A;u, a jego Ĺ&#x203A;rednica z szerokoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; szczeliny miÄ&#x2122;dzy spawanymi elementami. DziÄ&#x2122;ki temu uzyskuje siÄ&#x2122; gĹ&#x201A;Ä&#x2122;boki przetop spawanego materiaĹ&#x201A;u. Za Ĺ&#x201A;ukiem plazmowym podÄ&#x2026;Ĺźa Ĺ&#x201A;uk MIG/MAG w takiej odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci, aby oddziaĹ&#x201A;ywaĹ&#x201A; na jeziorko spawalnicze zanim nastÄ&#x2026;pi skrystalizowanie cieczy powstaĹ&#x201A;ej na skutek dziaĹ&#x201A;ania plazmy (fot. 2). W ten sposĂłb topione spoiwo elektrody MIG/MAG Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy siÄ&#x2122; z pĹ&#x201A;ynnym materiaĹ&#x201A;em rodzimym, wypeĹ&#x201A;nia-

Rys. 1. -

) " 6 -GÂ #G \ R D " J "

, ~ ! 5

, ~ ! 3 ' 8 R

D

) ' 9 R

D "

" ' ] R

' 5 R

~

' 3 R

R " ' 2 R " ,' ^ R " E " ' : R " ) ,D " E " ' \4 R

-GÂ #G' \\ R " ' \8 R "

jÄ&#x2026;c spoinÄ&#x2122; i tworzÄ&#x2026;c jej lico. Synergia dwĂłch procesĂłw spawania plazmowego i MIG/MAG daje konkretne korzyĹ&#x203A;ci.

Do najwaĹźniejszych naleĹźÄ&#x2026;: â&#x20AC;˘ wiÄ&#x2122;ksza prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; spawania w porĂłwnaniu z typowymi metodami MIG/MAG, â&#x20AC;˘ wiÄ&#x2122;ksza dopuszczalna tolerancja zmieniajÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; parametrĂłw geometrycznych szczelin spawalniczych (mniejsze wymagania w zakresie jakoĹ&#x203A;ci przygotowania detali),

Fot. 1. Â&#x20AC; ) )

) " 6 -GÂ #G

6/2017

â&#x20AC;˘ wiÄ&#x2122;ksza gĹ&#x201A;Ä&#x2122;bokoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wtopienia, szczegĂłlnie istotna dla zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cz doczoĹ&#x201A;owych, zakĹ&#x201A;adkowych i pachwinowych, â&#x20AC;˘ zmniejszona iloĹ&#x203A;Ä&#x2021; wprowadzanego ciepĹ&#x201A;a â&#x20AC;&#x201C; mniejsza strefa wpĹ&#x201A;ywu ciepĹ&#x201A;a i wynikajÄ&#x2026;ce z tego zmniejszenie odksztaĹ&#x201A;ceĹ&#x201E; spawalniczych.

GĹ&#x201A;owica systemu Super-MIG jest przystosowana do wspĂłĹ&#x201A;pracy z powszechnie oferowanym sprzÄ&#x2122;tem spawalniczym. W gĹ&#x201A;owicy umieszczone sÄ&#x2026;: palnik do spawania Ĺ&#x201A;ukowego elektrodÄ&#x2026; topliwÄ&#x2026; (MIG/MAG) oraz palnik do spawania plazmowego. W obudowie gĹ&#x201A;owicy zainstalowany jest zespĂłĹ&#x201A; elektromagnesĂłw, zlokalizowany w pobliĹźu palnika plazmowego. Ich pracÄ&#x2122; nadzoruje sterownik zestawu hybrydowego, ktĂłry â&#x20AC;&#x201C; regulujÄ&#x2026;c prÄ&#x2026;dy przepĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026;ce przez cewki elektromagnesĂłw â&#x20AC;&#x201C; zmienia pole elektromagnetyczne oddziaĹ&#x201A;ujÄ&#x2026;ce na strumieĹ&#x201E; plazmy. Sterownik ten zarzÄ&#x2026;dza takĹźe dopĹ&#x201A;ywem gazĂłw technicznych (argon i mieszanka argon + CO2 jako gaz osĹ&#x201A;onowy). Sterownik jest zamontowany w osobnej szafie sterowniczej, razem ze źrĂłdĹ&#x201A;ami plazmowymi. Na Ĺ&#x203A;cianie szafy jest zainstalowany pulpit operatora w postaci wyĹ&#x203A;wietlacza z przyciskami, ktĂłry umoĹźliwia wprowadzanie i edycjÄ&#x2122; parametrĂłw procesu 47

RYNEK spawania hybrydowego. WyĹ&#x203A;wietlane sÄ&#x2026; rĂłwnieĹź na nim informacje o pracy systemu, w tym komunikaty o wykrytych bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dach.

48

Zrobotyzowane stanowisko spawania hybrydowego Plazma-MIG/MAG

Fot. 2. G

) " 6 -GÂ #G ,

" A

" "

MoĹźliwoĹ&#x203A;ci i efekty wykorzystania technologii Plazma-MIG/MAG w stanowisku zrobotyzowanym byĹ&#x201A;y tematem projektu E!IIPL-IL/05/02/2013 â&#x20AC;&#x17E;RobWeld Super-MIG Robotized Welding With Use of New Generation of Hybrid System Based on Super Heavy Duty Super MIG Conceptâ&#x20AC;?, realizowanego w ramach Inicjatywy EUREKA i dofinansowanego przez Narodowe Centrum BadaĹ&#x201E; i Rozwoju. Liderem konsorcjum byĹ&#x201A;a firma PLT (Izrael), dostawca technologii spawania hybrydowego Plazma-MIG/ MAG. Wspomagali jÄ&#x2026; wykonawcy z Polski: PrzemysĹ&#x201A;owy Instytut Automatyki i PomiarĂłw PIAP (w zakresie robotyzacji) i Supra Elco Jacek Szulc (integracja systemĂłw spawalniczych i technologia spawania).

W ramach realizacji projektu opracowano modelowe zrobotyzowane stanowisko spawania, ktĂłre zostaĹ&#x201A;o zainstalowane w laboratorium PIAP. RozwiÄ&#x2026;zanie integruje technologiÄ&#x2122; spawania hybrydowego Super-MIG z laserowym systemem Ĺ&#x203A;ledzenia spoiny oraz nowoczesnym ukĹ&#x201A;adem sterowania robota przemysĹ&#x201A;owego. W stanowisku modelowym wykorzystano robota KR16-2F (KUKA) i system sensoryczny TH6D (Scansonic). GĹ&#x201A;owica sensoryczna umieszczona jest na ramieniu robota, w pobliĹźu hybrydowej gĹ&#x201A;owicy spawalniczej (fot. 1), a komputer sterujÄ&#x2026;cy pracÄ&#x2026; czujnika â&#x20AC;&#x201C; w szafie sterowniczej stanowiska. Komputer komunikuje siÄ&#x2122; za poĹ&#x203A;rednictwem szybkiej sieci Ethernet bezpoĹ&#x203A;rednio z ukĹ&#x201A;adem sterowania robota. W modelowym stanowisku zastosowano najnowszej generacji ukĹ&#x201A;ad sterowania robotĂłw przemysĹ&#x201A;owych firmy KUKA, model KRC4. Ma on wewnÄ&#x2122;trznÄ&#x2026; architekturÄ&#x2122; PC z wykorzystaniem technologii wieloprocesowej z pamiÄ&#x2122;ciÄ&#x2026; wewnÄ&#x2122;trznÄ&#x2026; 2 GB RAM i dyskiem twardym 30 GB. FunkcjonalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; ukĹ&#x201A;adu sterowania moĹźe byÄ&#x2021; rozszerzona m.in. o zaawan-

sowane funkcje wspĂłĹ&#x201A;pracy z systemami sensorycznymi, w tym do poszukiwania spoiny (KUKA.SeamTech Finding) oraz Ĺ&#x203A;ledzenia i korekcji on-line trajektorii ruchu robota podczas spawania (KUKA.SeamTech Tracking).

Implementacja funkcji dodatkowych odbywa siÄ&#x2122; za pomocÄ&#x2026; tzw. pakietĂłw technologicznych.

Szafa sterownicza stanowiska zawiera sterownik nadrzÄ&#x2122;dy z komputerem panelowym typu PC â&#x20AC;&#x201C; ktĂłrego ekran dotykowy peĹ&#x201A;ni rolÄ&#x2122; pulpitu operatorskiego, a wiÄ&#x2122;c interfejsu czĹ&#x201A;owiek-maszyna caĹ&#x201A;ego stanowiska (HMI, Human Machine Interface) â&#x20AC;&#x201C; oraz systemem bezpieczeĹ&#x201E;stwa (sterownik bezpieczeĹ&#x201E;stwa PILZ integrujÄ&#x2026;cy elementy i urzÄ&#x2026;dzenia bezpieczeĹ&#x201E;stwa).

Zastosowane komponenty umoĹźliwiajÄ&#x2026; nadrzÄ&#x2122;dne sterowanie caĹ&#x201A;ym stanowiskiem z poziomu komputera PC, ktĂłry moĹźe rĂłwnieĹź zapewniaÄ&#x2021; zdalny monitoring caĹ&#x201A;ej instalacji (wpiÄ&#x2122;cie w zakĹ&#x201A;adowÄ&#x2026; LAN).

Stanowisko modelowe jest otoczone ogrodzeniem ochronnym. Zastosowano rozwiÄ&#x2026;zanie moduĹ&#x201A;owe, z moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; zmiany ksztaĹ&#x201A;tu/wymiarĂłw (demontaĹź moduĹ&#x201A;Ăłw lub caĹ&#x201A;ej Ĺ&#x203A;ciany). Ĺ&#x161;ciana przednia jest otwarta. WejĹ&#x203A;cie przez niÄ&#x2026; jest chronione kurtynÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;wietlnÄ&#x2026; oraz zasĹ&#x201A;aniane pĂłĹ&#x201A;przezroczystymi lamelami spawalniczymi, zabezpieczajÄ&#x2026;cymi wzrok przed rozbĹ&#x201A;yskami.

Detale do spawania umieszczane sÄ&#x2026; na stole spawalniczym o blacie 50 mm Ă&#x2014; 800 mm Ă&#x2014; 1200 mm i wysokoĹ&#x203A;ci 850â&#x20AC;&#x201C;900 mm. Blat jest przystosowany do montaĹźu zaciskĂłw spawalniczych (otwory robocze). Nogi stoĹ&#x201A;u sÄ&#x2026; odejmowane, dziÄ&#x2122;ki czemu moĹźliwe jest uĹ&#x201A;oĹźenie blatu w innej pozycji niĹź pozioma. Blat stoĹ&#x201A;u moĹźe byÄ&#x2021; takĹźe zainstalowany na obrotniku. Dwuosiowy stĂłĹ&#x201A; pozycjonujÄ&#x2026;cy DKP-400 (KUKA) stanowi opcjonalne wyposaĹźenie sta-

nowiska. Po doĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu stoĹ&#x201A;u konfiguracja robota KR16 jest zmieniana tak, Ĺźe osie stoĹ&#x201A;u sÄ&#x2026; traktowane jako dodatkowe osie robota. Pozwala to na prowadzenie prĂłb spawania w róşnych pozycjach, zgodnie z wymaganiami technologicznymi procesu oraz programem prowadzonych badaĹ&#x201E;. UmoĹźliwia teĹź pracÄ&#x2122; wspĂłĹ&#x201A;bieĹźnÄ&#x2026; robota i stoĹ&#x201A;u â&#x20AC;&#x201C; prowadzenie palnika przez robota przy jednoczesnym ruchu blatu stoĹ&#x201A;u (pochylanie i obrĂłt).

PrĂłby wykonane na stanowisku modelowym W ramach realizacji projektu RobWeld przeprowadzono szereg prĂłb i badaĹ&#x201E; na stanowisku modelowym. DotyczyĹ&#x201A;y one zarĂłwno zrobotyzowanego spawania z wykorzystaniem technologii hybrydowej Plazma-MIG/MAG, jak teĹź systemu Ĺ&#x203A;ledzenia trajektorii robota podczas spawania. CzÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; prĂłb wykonano w laboratorium Instytutu PIAP. Na poczÄ&#x2026;tku przeprowadzono testy spawania na przygotowanych prĂłbkach blach o róşnej gruboĹ&#x203A;ci i róşnych typach zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cz, dziÄ&#x2122;ki ktĂłrym ustalono najlepszy sposĂłb prowadzenia zintegrowanej gĹ&#x201A;owicy hybrydowej oraz okreĹ&#x203A;lono sposĂłb doboru parametrĂłw (prÄ&#x2026;dy spawania, prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; podawania drutu, prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; prowadzenia procesu, przepĹ&#x201A;ywy gazĂłw osĹ&#x201A;onowych).

NastÄ&#x2122;pnie wykonano prĂłby spawania w pozycjach innych niĹź podolna. W badaniach wziÄ&#x2122;li udziaĹ&#x201A; przedstawiciele firm produkcyjnych. Do czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci testĂłw wykorzystano prĂłbki przygotowane przez partnerĂłw przemysĹ&#x201A;owych.

Przeprowadzono takĹźe seriÄ&#x2122; badaĹ&#x201E; we wspĂłĹ&#x201A;pracy z ZakĹ&#x201A;adem Spajania Politechniki Warszawskiej. ObejmowaĹ&#x201A;y one m.in. spawanie stali o wysokiej granicy plastycznoĹ&#x203A;ci (S700MC) i stali nierdzewnej oraz prĂłby napawania.

W laboratorium PW przeprowadzono badania metalograficzne wykonanych zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cz. UmoĹźliwiĹ&#x201A;y one ujawnienie i ocenÄ&#x2122; mikrostruktury zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cz (fot. 3) oraz wielkoĹ&#x203A;ci strefy wpĹ&#x201A;ywu ciepĹ&#x201A;a (SWC).

Wykonano takĹźe pomiary twardoĹ&#x203A;ci obszarĂłw charakterystycznych zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cz.

Stanowisko modelowe przetestowano takĹźe w warunkach przemysĹ&#x201A;owych, we wspĂłĹ&#x201A;pracy z wybranymi AUTOMATYKA

( ! - -#

RYNEK partnerami – zakładami produkcyjnymi. Przeprowadzono dwie takie serie prób. W pierwszym przypadku zainstalowano zestaw Super-MIG na portalu do spawania wzdłużnego. Łączone były blachy 4–8 mm, złącze doczołowe, bez ukosowania, w pozycji PA. Wyniki uzyskane podczas spawania płyt próbnych były pozytywne. Dla grubości materiału 4, 5 i 7 mm uzyskano prędkości spawania odpowiednio: 0,80, 0,70 i 0,65 m/min. W stosunku do procesu produkcyjnego realizowanego obecnie w tej firmie (technologia plazmowa Key Hole z podawaniem zimnego drutu) oznacza to procentowy wzrost prędkości spawania w zakresie 150–300 proc.

Drugi partner, producent dużych konstrukcji stalowych, w celu przeprowadzenia prób, zorganizował specjalne stanowisko w hali produkcyjnej. Został na nim zainstalowany robot ze stanowiska modelowego wraz z wyposażeniem technologicznym. Próby wykonano na różnych

materiałach podstawowych (m.in.

S960QL; S1300QL; Alform 960) i grubości 5–9,5 mm. Zakres prób obejmował wykonanie spawania na złączach doczołowych typu I (złącza bez ukosowania) i V (złącza z pełnym ukosowaniem, bez progu). Spawanie wykonywano w pozycjach PA i PC. W tym przypadku wyniki prób były na tyle pozytywne, że firma zdecydowała się na zakup zestawu technologicznego Super-MIG oraz systemu sensorycznego Scansonic. Jest to pierwsza w Polsce instalacja przemysłowa zrobotyzowanego spawania hybrydowego Plazma-MIG/MAG. W kontaktach z firmami przemysłowymi pojawił sie aspekt uznania technologii. Certyfikat „Qualification of a Welding Procedure (WPQR)” jest traktowany jako gwarancja wysokich walorów jakościowych i wydajnościowych oferowanej technologii, szczególnie w przypadku technologów, specjalistów z działów głównego spawalnika, szefa produkcji lub

utrzymania jakości. Z tego powodu wykonawcy projektu zdecydowali się na przeprowadzenie uznania technologii spawania hybrydowego Plazma-MIG/MAG. Jako wykonawcę procedury wytypowano uznaną międzynarodową firmę TÜV. Do badań wybrano materiał S355, o grubości 8 mm i złącza doczołowe, bez ukosowania. Założono spawanie jednościegowe w pozycji podolnej (PA). Badania wykonanych próbek, przeprowadzone przez specjalizowane laboratoria, potwierdziły, że złącza spełniają wymagania stosownych norm. Uzyskano przy tym bardzo dobrą wydajność – prędkość spawania wynosiła 80 cm/ min. Wykonawcy projektu – RobWeld, PIAP i Supra Elco – udostępniają na życzenie skan certyfikatu wraz z WPS.

Podsumowanie Zrobotyzowane stanowisko spawania hybrydowego Plazma-MIG/MAG jest gotowe do wdrożenia. Połączone zespoły Instytutu PIAP i Supra Elco mogą

R E K L A M A

6/2017

49

RYNEK spawania hybrydowego Plazma-MIG/ MAG oraz jego potencjaĹ&#x201A;u aplikacyjnego sÄ&#x2026; liczne nagrody i wyróşnienia uzyskane podczas krajowych i miÄ&#x2122;dzynarodowych pokazĂłw oraz imprez wystawienniczych. Do ostatnio otrzymanych naleĹźÄ&#x2026; Medal TargĂłw Expo Silesia, ktĂłry jest najwaĹźniejszÄ&#x2026; nagrodÄ&#x2026; prestiĹźowego konkursu na najlepszy produkt/technologiÄ&#x2122; prezentowanÄ&#x2026; na MiÄ&#x2122;dzynarodowych Targach Spawalniczych ExpoWELDING 2016 oraz wyróşnienie w kategorii â&#x20AC;&#x17E;produkt przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci konsorcjum: jednostka naukowa â&#x20AC;&#x201C; przedsiÄ&#x2122;biorcaâ&#x20AC;? w konkursie Polski Produkt PrzyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci 2016, organizowanym przez PARP.

zaadaptowaÄ&#x2021; rozwiÄ&#x2026;zania bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;ce wynikiem projektu RobWeld do specyfiki konkretnego procesu produkcyjnego i wdroĹźyÄ&#x2021; zarĂłwno kompletne stanowisko zrobotyzowane, jak teĹź poszczegĂłlne jego elementy.

Przeprowadzone badania i zebrane dotychczas doĹ&#x203A;wiadczenia pokazujÄ&#x2026; rozliczne korzyĹ&#x203A;ci wynikajÄ&#x2026;ce z zastosowania zrobotyzowanego spawania z wykorzystaniem technologii hybrydowej Plazma-MIG/MAG. MoĹźna je zebraÄ&#x2021; w nastÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;cych punktach: â&#x20AC;˘ moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; uzyskiwania wiÄ&#x2122;kszych prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci spawania niĹź w konwencjonalnym spawaniu MIG/MAG lub SAW, â&#x20AC;˘ mniejsza wraĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na zmiennoĹ&#x203A;Ä&#x2021; szczelin spawalniczych w porĂłwnaniu do spawania plazmowego lub z wykorzystaniem lasera, â&#x20AC;˘ moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; uzyskiwania wiÄ&#x2122;kszych niĹź w konwencjonalnym spawaniu MIG/MAG gĹ&#x201A;Ä&#x2122;bokoĹ&#x203A;ci wtopienia przy wykonywaniu zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy doczoĹ&#x201A;owych, zakĹ&#x201A;adkowych, pachwinowych, â&#x20AC;˘ zmniejszona iloĹ&#x203A;Ä&#x2021; wprowadzanego ciepĹ&#x201A;a dziÄ&#x2122;ki wÄ&#x2122;Ĺźszej strefie wpĹ&#x201A;ywu ciepĹ&#x201A;a (SWC), a w efekcie â&#x20AC;&#x201C; zmniejszenie odksztaĹ&#x201A;ceĹ&#x201E; spawalniczych (termicznych) i czystsze spoiny, â&#x20AC;˘ mniejsza uciÄ&#x2026;ĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; procesu dla Ĺ&#x203A;rodowiska (spawanie bez uĹźycia topnikĂłw, jak przy Ĺ&#x201A;uku krytym SAW) 50

oraz zmniejszenie zuĹźycia energii, â&#x20AC;˘ lepsza i bardziej stabilna jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; spoin dla tych samych zakresĂłw materiaĹ&#x201A;Ăłw spawanych, â&#x20AC;˘ w porĂłwnaniu do spawania z udziaĹ&#x201A;em technologii laserowej, hybryda Plazma-MIG/MAG jest mniej wymagajÄ&#x2026;ca pod wzglÄ&#x2122;dem jakoĹ&#x203A;ci przygotowania powierzchni spawanych, â&#x20AC;˘ technologia ta jest znacznie taĹ&#x201E;sza, zarĂłwno na etapie inwestycji, jak teĹź podczas eksploatacji, od innych wysokowydajnych metod, np. spawania hybrydowego Laser-MIG/MAG. Zaawansowany system sensoryczny, wykorzystujÄ&#x2026;cy specjalizowany skaner laserowy, umoĹźliwia korekcjÄ&#x2122; trajektorii gĹ&#x201A;owicy hybrydowej on-line (podczas spawania). Pozwala to kompensowaÄ&#x2021; odksztaĹ&#x201A;cenia detali spawanych â&#x20AC;&#x201C; termiczne (bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;ce skutkiem ciepĹ&#x201A;a pochodzÄ&#x2026;cego z procesu spawania) i mechaniczne (ugiÄ&#x2122;cia dĹ&#x201A;ugich konstrukcji). Zastosowanie Ĺ&#x203A;ledzenia on-line spoiny umoĹźliwia spawanie za pomocÄ&#x2026; robotĂłw przemysĹ&#x201A;owych detali, ktĂłre do tej pory mogĹ&#x201A;y byÄ&#x2021; Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czone tylko spawaniem rÄ&#x2122;cznym, ze wzglÄ&#x2122;du na niepowtarzalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wymiarowÄ&#x2026; detali, jak i odksztaĹ&#x201A;cenia wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;ce w czasie procesu.

Potwierdzeniem wysokiego poziomu technicznego zrobotyzowanego

Modelowe zrobotyzowane stanowisko spawania, po zakoĹ&#x201E;czeniu projektu RobWeld, pozostaĹ&#x201A;o w Instytucie PIAP z przeznaczeniem do wykorzystania w przyszĹ&#x201A;ych pracach badawczych i rozwojowych. Zainteresowanych zachÄ&#x2122;camy do kontaktu z Instytutem PIAP (dane poniĹźej w ramce). Odpowiemy na pytania oraz przeĹ&#x203A;lemy dalsze informacje (ulotka, certyfikat, artykuĹ&#x201A;y). MoĹźliwe jest umĂłwienie siÄ&#x2122; na prezentacjÄ&#x2122; stanowiska. MoĹźemy rĂłwnieĹź przygotowaÄ&#x2021; i przeprowadziÄ&#x2021; prĂłby na dostarczonych prĂłbkach i elementach.

PIAP kontynuuje wspĂłĹ&#x201A;pracÄ&#x2122; zarĂłwno z firmÄ&#x2026; SupraElco, jak teĹź z firmÄ&#x2026; Weldobot (Izrael), ktĂłra wykupiĹ&#x201A;a PLT i jest obecnie dostawcÄ&#x2026; zestawĂłw hybrydowych Plazma-MIG/MAG. MoĹźemy wiÄ&#x2122;c zaoferowaÄ&#x2021; kompletnÄ&#x2026; ocenÄ&#x2122; i konsultacje przedstawionego problemu od strony technologii i automatyzacji/ robotyzacji procesu.

Zbigniew Pilat Marek Pachuta

( ! ) D 0

Kontakt Fot. 3.

D ) " D " 6 -GÂ #G " "

A

,

0895 ' ) AN \4 ""' D

% !"& '! ()" ! ! ( ( % ( *' %( % # ! " 848' 486]^3 7

! 88 ^2] 4\ :]' 88 ^2] 4] ]8' ; % 88 ^2] 48 \3 6" " < !

! !

Zapraszamy na targi ITM PoznaĹ&#x201E;, 6â&#x20AC;&#x201C;9 maja 2017 pawilon 6A stoisko 89

AUTOMATYKA

RYNEK

Smart Industry Polska 2017 Polskie MĹ&#x161;P konkurujÄ&#x2026; na globalnych rynkach 7

H " 0 "

"

, E "

P0" - 84\2Q! # )

- W

! ) , ' " "

) J ,

J

" " A

J

H , "! 7 , 84\3

,

J

J

,D

!

P

odczas konferencji prasowej, zorganizowanej 8 maja 2017 r.

Tomasz Haiduk, dyrektor branĹź Digital Factory oraz Process Industries and Drives oraz czĹ&#x201A;onek zarzÄ&#x2026;du spĂłĹ&#x201A;ki Siemens, w towarzystwie zastÄ&#x2122;pcy dyrektora Departamentu Innowacji w Ministerstwie Rozwoju â&#x20AC;&#x201C; Jana Filipa StaniĹ&#x201A;ki i dyrektora DziaĹ&#x201A;u Badawczego Instytutu Kantar Millward Brown â&#x20AC;&#x201C; miÄ&#x2122;dzynarodowego koncernu zajmujÄ&#x2026;cego siÄ&#x2122; badaniem rynku i opinii publicznej â&#x20AC;&#x201C; dr Izabelli Anuszewskiej, zaprezentowaĹ&#x201A; wyniki raportu z badania â&#x20AC;&#x17E;Smart Industry 2017â&#x20AC;? nt. innowacyjnoĹ&#x203A;ci w sektorze MĹ&#x161;P. DotyczyĹ&#x201A;y one m.in. oceny aktualnego stanu inwestycji w nowe technologie przez polski sektor przemysĹ&#x201A;owy MĹ&#x161;P oraz zbadania planĂłw inwestycyjnych, barier w rozwoju technologicznym przedsiÄ&#x2122;biorstw MĹ&#x161;P, a takĹźe sposobu i zakresu ksztaĹ&#x201A;cenia w celu najlepszego dostÄ&#x2122;pu do wykwalifikowanych kadr

52

technicznych wspierajÄ&#x2026;cych procesy modernizacji.

W minionym roku w 59 proc. polskich MĹ&#x161;P z sektora przemysĹ&#x201A;owego wdroĹźono innowacjÄ&#x2122;. PrzedsiÄ&#x2122;biorstwa te majÄ&#x2026; zdecydowanie rodzimy charakter, sÄ&#x2026; tworzone i zarzÄ&#x2026;dzane przez PolakĂłw.

Wiele z nich od poczÄ&#x2026;tku nastawia siÄ&#x2122; na konkurowanie na rynku globalnym, a w tworzeniu innowacji prym wiodÄ&#x2026; sami pracownicy. â&#x20AC;&#x201C; Siemens dostrzega rosnÄ&#x2026;cy potencjaĹ&#x201A; polskiego sektora przemysĹ&#x201A;owego bazujÄ&#x2026;cego na ekspansji maĹ&#x201A;ych i Ĺ&#x203A;rednich przedsiÄ&#x2122;biorstw stopniowo przeksztaĹ&#x201A;cajÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; w globalnych graczy. WĹ&#x203A;rĂłd wielu branĹź w Polsce, ktĂłre obecnie znajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; na fali wzrostowej, naleĹźy wyróşniÄ&#x2021; motoryzacyjnÄ&#x2026;.

PowstaĹ&#x201A;o w niej wiele firm zakĹ&#x201A;adanych zazwyczaj przez ludzi mĹ&#x201A;odych, ktĂłre wyspecjalizowaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; w tworzeniu urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; przeznaczonych do produkcji krĂłtkich serii lub nawet pojedynczych czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci samochodowych. PrzedsiÄ&#x2122;biorstwa te nie sÄ&#x2026; juĹź start-upami, sÄ&#x2026; maĹ&#x201A;ymi firmami inĹźynierskimi, ktĂłre wykorzystaĹ&#x201A;y swojÄ&#x2026; szansÄ&#x2122; zaistnienia na rynku. DuĹźe koncerny dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;ce w branĹźy zajmujÄ&#x2026; siÄ&#x2122;

zwykle dostarczaniem rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; na rynek masowy. WejĹ&#x203A;cie maĹ&#x201A;ych firm z Polski w tÄ&#x2122; niszÄ&#x2122; zrewolucjonizowaĹ&#x201A;o rynek poddostawcĂłw. W krĂłtkim czasie polskie zakĹ&#x201A;ady produkcyjne wyrobiĹ&#x201A;y sobie znaczÄ&#x2026;cÄ&#x2026; pozycjÄ&#x2122; w branĹźy. WspĂłĹ&#x201A;pracujemy z okoĹ&#x201A;o setkÄ&#x2026; takich firm â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi Tomasz Haiduk.

MĹ&#x161;P sÄ&#x2026; polskie i dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026; globalnie Badaniem objÄ&#x2122;to 251 firm MĹ&#x161;P z przemysĹ&#x201A;u lekkiego i ciÄ&#x2122;Ĺźkiego. Zdecydowana wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; z nich to przedsiÄ&#x2122;biorstwa wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznie z kapitaĹ&#x201A;em polskim (89,6 proc.).

Blisko 1/3 (28,7 proc.) prowadzi dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; poza PolskÄ&#x2026;, konkurujÄ&#x2026;c na miÄ&#x2122;dzynarodowych rynkach zbytu â&#x20AC;&#x201C; w wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ci w krajach Europy Zachodniej (3/4 spoĹ&#x203A;rĂłd firm dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;cych poza PolskÄ&#x2026;).

AĹź 45,8 proc. badanych przedsiÄ&#x2122;biorstw operujÄ&#x2026;cych poza granicami Polski dziaĹ&#x201A;a w krajach UE, ktĂłre nie naleĹźÄ&#x2026; do krajĂłw zachodnioeuropejskich, a 33,3 proc. â&#x20AC;&#x201C; na rynkach spoza UE. Konkurentami firm dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;cych na rodzimym rynku lokalnym sÄ&#x2026; bardzo czÄ&#x2122;sto zagraniczne koncerny, moĹźna wiÄ&#x2122;c stwierdziÄ&#x2021;, Ĺźe pol-

Skala wykorzystania robotĂłw w MĹ&#x161;P do prac powtarzalnych

11,2

12,4

do prac niebezpiecznych 4,4 3,6

do prac precyzyjnych

do prac ciÄ&#x2122;Ĺźkich (siĹ&#x201A;owych)

7,2

38,6

40,6

10,8

wykorzystujemy

51,4

42,2

4,8 6,4 0

37,8

39,8

43 20 planujemy

45,8 40

60

80

nie wykorzystujemy i nie planujemy

100 nie dotyczy

AUTOMATYKA

RYNEK skie MĹ&#x161;P dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026; w skali globalnej, mierzÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; z konkurencjÄ&#x2026; z caĹ&#x201A;ego Ĺ&#x203A;wiata.

Pracownicy ĹşrĂłdĹ&#x201A;em innowacji W 37 proc. przypadkĂłw do wdroĹźenia innowacyjnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; i technologii dochodziĹ&#x201A;o dziÄ&#x2122;ki inwencji pracownikĂłw firmy. Do wdroĹźenia innowacji produktowych najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej (77,9 proc. przypadkĂłw) prowadziĹ&#x201A;y prace podejmowane wewnÄ&#x2026;trz organizacji. ZnaczÄ&#x2026;cÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; w ich wdraĹźaniu (36,8 proc.) odgrywaĹ&#x201A; zakup nowego oraz ulepszonego sprzÄ&#x2122;tu lub oprogramowania. W 34,7 proc. przypadkĂłw wprowadzenie innowacji wynikaĹ&#x201A;o ze wspĂłĹ&#x201A;pracy z kontrahentami. WspĂłĹ&#x201A;praca z oĹ&#x203A;rodkami naukowymi to bardzo rzadki rodzaj inspiracji przy wdraĹźaniu nowych technologii, metod produkcji lub zmian produktowych (13,7 proc. przypadkĂłw), podobnie jak pozyskiwanie niezaleĹźnych ekspertĂłw (23,2 proc.).

Zakupy licencji, patentĂłw, praw autorskich, wzorĂłw przemysĹ&#x201A;owych, znakĂłw towarowych, know-how, w wyniku ktĂłrych dochodziĹ&#x201A;o do wdroĹźenia nowych produktĂłw lub usĹ&#x201A;ug, to rzadkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wĹ&#x203A;rĂłd polskich MĹ&#x161;P â&#x20AC;&#x201C; tÄ&#x2122; drogÄ&#x2122; wdraĹźania innowacji produktowych wskazuje zaledwie 6,3 proc. respondentĂłw. PrzyczynÄ&#x2026; moĹźe byÄ&#x2021; brak kapitaĹ&#x201A;u na rozwĂłj.

Barierami, na jakie najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej napotykajÄ&#x2026; firmy MĹ&#x161;P podczas wprowadzania nowych technologii, wskazywanymi przez wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;cicieli przedsiÄ&#x2122;biorstw, sÄ&#x2026; trudnoĹ&#x203A;ci formalne i urzÄ&#x2122;dowe.

Na dalszych miejscach znajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122;: ograniczone moĹźliwoĹ&#x203A;ci finansowania (33,9 proc.), brak dostÄ&#x2122;pu do wykwalifikowanych kadr (32,3 proc.) oraz obawa przed ryzykiem braku zwrotu z inwestycji (31,9 proc.). Respondenci, ktĂłrzy wskazywali jako barierÄ&#x2122; we wprowadzaniu nowych technologii brak zachÄ&#x2122;t ze strony paĹ&#x201E;stwa, zapytani o swoje oczekiwania dotyczÄ&#x2026;ce czynnikĂłw, ktĂłre zmotywowaĹ&#x201A;yby ich do modernizacji i innowacji, prawie w poĹ&#x201A;owie (47 proc.) opowiedzieli siÄ&#x2122; za tym, by pomoc ta miaĹ&#x201A;a wymierny, finansowy charakter. â&#x20AC;&#x201C; Wzrost innowacyjnoĹ&#x203A;ci polskiego sektora MĹ&#x161;P i jego transformacja do poziomu PrzemysĹ&#x201A;u 4.0 sÄ&#x2026; silnie uzaleĹźnione od stopnia dyfuzji wiedzy w zakresie moĹźliwoĹ&#x203A;ci niesionych przez rozwiÄ&#x2026;zania PrzemysĹ&#x201A;u 4.0. BÄ&#x2122;dÄ&#x2026; one takĹźe uzaleĹź6/2017

nione od poziomu kooperacji nie tylko miÄ&#x2122;dzy przedsiÄ&#x2122;biorcami, lecz rĂłwnieĹź miÄ&#x2122;dzy sektorem prywatnym a oĹ&#x203A;rodkami badawczymi (dziĹ&#x203A; ten wskaĹşnik jest wzglÄ&#x2122;dnie sĹ&#x201A;aby). DziaĹ&#x201A;ania sektora publicznego, oprĂłcz projektowania odpowiednich mechanizmĂłw wspierajÄ&#x2026;cych finansowanie zakupĂłw i wdroĹźeĹ&#x201E;, powinny wiÄ&#x2122;c koncentrowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; teĹź na przedsiÄ&#x2122;wziÄ&#x2122;ciach edukacyjnych i integrujÄ&#x2026;cych. Dopiero takie kompleksowe podejĹ&#x203A;cie moĹźe gwarantowaÄ&#x2021; powodzenie â&#x20AC;&#x201C; ten cel przyĹ&#x203A;wieca nam przy organizacji Polskiej Platformy PrzemysĹ&#x201A;u 4.0 â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi Jan F. StaniĹ&#x201A;ko.

Modernizacja przez automatyzacjÄ&#x2122; i robotyzacjÄ&#x2122; Wyniki ankiety pokazujÄ&#x2026;, Ĺźe technologiami dajÄ&#x2026;cymi najwiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; przewagÄ&#x2122; konkurencyjnÄ&#x2026; sÄ&#x2026; automatyzacja i robotyzacja produkcji. Najpowszechniej stosowanym obecnie rozwiÄ&#x2026;zaniem wspierajÄ&#x2026;cym innowacyjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; jest automatyzacja z wykorzystaniem pojedynczych maszyn â&#x20AC;&#x201C; w 48,6 proc. firm juĹź jÄ&#x2026; wdroĹźono, a 10,4 proc. przedsiÄ&#x2122;biorstw ma to w planach na najbliĹźszy rok.

Z kolei robotyzacja caĹ&#x201A;ej linii produkcyjnej miaĹ&#x201A;a miejsce w 14,3 proc. i jest planowana w 3,6 proc. firm. Systemy ERP sÄ&#x2026; wykorzystywane w 39,8 proc. przedsiÄ&#x2122;biorstw, a szybkie ich wdroĹźenie jest planowane w 6,4 proc. Metodyka Lean Manufacturing stosowana jest w 37,5 proc. i planowana w 8,8 proc., natomiast strategia zarzÄ&#x2026;dzania produkcjÄ&#x2026; i podaĹźÄ&#x2026; Just-in-Time â&#x20AC;&#x201C; odpowiednio w 35,9 proc. i 7,6 proc. Plany implementacji nowych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; z zakresu zarzÄ&#x2026;dzania produkcjÄ&#x2026; zadeklarowano w 54,6 proc. firm.

Jak pozyskaÄ&#x2021; wykwalifikowanych pracownikĂłw Modernizacja i wdraĹźanie innowacji wymaga kwalifikowanych kadr. 34 proc. przedstawicieli firm stwierdziĹ&#x201A;o, Ĺźe szczegĂłlnie poszukiwani sÄ&#x2026; absolwenci szkĂłĹ&#x201A; zawodowych, a wiÄ&#x2122;c wykwalifikowana kadra techniczna, zdobywajÄ&#x2026;ca juĹź w trakcie nauki praktycznÄ&#x2026; wiedzÄ&#x2122; z uwzglÄ&#x2122;dnieniem specyfiki pracy zawodowej. Prawie tak samo poszukiwani sÄ&#x2026; absolwenci uczelni wyĹźszych.

Tu rĂłwnieĹź fakt zdobywania praktycznej wiedzy juĹź na etapie ksztaĹ&#x201A;cenia jest waĹźnym atutem dla pracodawcy.

MetodÄ&#x2026; pozyskiwania nowych kadr jest tzw. ksztaĹ&#x201A;cenie dualne. Koncepcja wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia siÄ&#x2122; firm produkcyjnych w proces ksztaĹ&#x201A;cenia zawodowego (np. praktyki studenckie lub zawodowe) zostaĹ&#x201A;a przyjÄ&#x2122;ta niemal jednogĹ&#x201A;oĹ&#x203A;nie (93,6 proc. wskazaĹ&#x201E;), a aĹź 70,1 proc. badanych opowiedziaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; za potrzebÄ&#x2026; takich dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E;.

Pozytywne opinie na temat systemu ksztaĹ&#x201A;cenia dualnego byĹ&#x201A;y jednolite w gronie wszystkich przedstawicieli firm, niezaleĹźnie od branĹźy, wielkoĹ&#x203A;ci firmy lub struktury wĹ&#x201A;asnoĹ&#x203A;ci.

UdziaĹ&#x201A; przedsiÄ&#x2122;biorstw w ksztaĹ&#x201A;ceniu przyszĹ&#x201A;ych specjalistĂłw skraca okres adaptacji pracownika w miejscu pracy. Z perspektywy pracodawcy udziaĹ&#x201A; w ksztaĹ&#x201A;ceniu przyszĹ&#x201A;ych kadr odgrywaÄ&#x2021; bÄ&#x2122;dzie waĹźnÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; w procesach modernizacji firmy, tym bardziej, Ĺźe wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; innowacji jest realizowana wewnÄ&#x2026;trz firmy dziÄ&#x2122;ki kompetencjom pracownikĂłw.

UzupeĹ&#x201A;nieniem pozyskiwania nowych kadr kwalifikowanych do tworzenia innowacji sÄ&#x2026; szkolenia zatrudnionych pracownikĂłw. To wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie szkolenia sÄ&#x2026; najwaĹźniejszym czynnikiem (58,2 proc.) prowadzÄ&#x2026;cym do wprowadzania i rozwijania nowych technologii w firmach.

0 "

53

APLIKACJE

Uproszczona

technologia liniowa Inteligentne moduĹ&#x201A;y 24 V jako klucz do mechatronizacji

J " A "

) "

" ,D "

,

, ' "

" ,D L "

L ,D )

! ,D ' , ' " ) D N

" !

54

W

 produkcji seryjnej przemysĹ&#x201A;u motoryzacyjnego, elektronicznego i dĂłbr konsumpcyjnych od lat uznawane sÄ&#x2026; za standard pneumatycznie sterowane moduĹ&#x201A;y manipulacyjne. UdanÄ&#x2026; alternatywÄ&#x2026; jest jednak nowoĹ&#x203A;Ä&#x2021; â&#x20AC;&#x201C; mechatroniczne urzÄ&#x2026;dzenia manipulacyjne, ktĂłre majÄ&#x2026; przewagÄ&#x2122; nad konwencjonalnymi elementami napÄ&#x2122;dzanymi pneumatycznie: poczÄ&#x2026;wszy od wiÄ&#x2122;kszej róşnorodnoĹ&#x203A;ci i umiejÄ&#x2122;tnoĹ&#x203A;ci komunikacyjnych, przez zalety dotyczÄ&#x2026;ce zuĹźycia, aş do znacznie lepszej efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej.

Centralnym elementem chwytakĂłw mechatronicznych i moduĹ&#x201A;Ăłw obrotowych jest oĹ&#x203A; liniowa z napÄ&#x2122;dem bezpoĹ&#x203A;rednim i technologiÄ&#x2026; autouczenia, ktĂłra moĹźe byÄ&#x2021; obsĹ&#x201A;ugiwana intuicyjnie, ustawiana niezaleĹźnie i nie wymaga od operatora wiedzy mechatronicznej. Jedynie P R O M O C J A

zĹ&#x201A;oĹźonoĹ&#x203A;Ä&#x2021; sterowania i wysoka cena uniemoĹźliwiaĹ&#x201A;y dotychczas ekspansjÄ&#x2122; moduĹ&#x201A;Ăłw mechatronicznych. Obecnie to siÄ&#x2122; zmienia dziÄ&#x2122;ki bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;cej liderem w zakresie kompetencji systemĂłw chwytakowych i technologii mocowaĹ&#x201E; firmie SCHUNK, ktĂłra wprowadziĹ&#x201A;a standardowy program mechatroniki 24 V do wysoko wydajnych aplikacji montaĹźu. UĹźytkownicy pilotaĹźowi, np. specjalista z branĹźy motoryzacyjnej, firma Neumayer Tekfor GmbH z niemieckiej miejscowoĹ&#x203A;ci Hausach, widzÄ&#x2026; ogromne moĹźliwoĹ&#x203A;ci delikatnych i szybkich komponentĂłw. Firma Neumayer Tekfor byĹ&#x201A;a jednÄ&#x2026; z pierwszych, ktĂłre wyprĂłbowaĹ&#x201A;y oĹ&#x203A; liniowÄ&#x2026; SCHUNK ELP w systemie testowania odkuwek. Wynik byĹ&#x201A; jednoznaczny i po oĹ&#x203A;miotygodniowym okresie testowym niezwĹ&#x201A;ocznie zamontowano w module o wysokiej wydajnoĹ&#x203A;ci cztery dodatkowe systemy.

AUTOMATYKA

APLIKACJE

( ! 0=X.1W -

Wysoka dynamika z miÄ&#x2122;kkim dojazdem do pozycji koĹ&#x201E;cowej Neumayer Tekfor to wiodÄ&#x2026;cy dostawca komponentĂłw i zespoĹ&#x201A;Ăłw w sektorze napÄ&#x2122;dowym, przetwarzajÄ&#x2026;cym okoĹ&#x201A;o 100 ton stali dziennie. W celu zapewnienia jak najwyĹźszej jakoĹ&#x203A;ci wszystkie kluczowe czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci funkcjonalne przechodzÄ&#x2026; skrupulatne sprawdzenie. KaĹźdego dnia firma produkuje i kontroluje okoĹ&#x201A;o 1,3 mln odkuwek dla elementĂłw silnika i ukĹ&#x201A;adĂłw napÄ&#x2122;dowych. Wymagania dotyczÄ&#x2026;ce maszyn inspekcyjnych stosowanych i budowanych przez firmÄ&#x2122; Neumayer Tekfor sÄ&#x2026; odpowiednio wysokie. â&#x20AC;&#x201C; Niewiarygodne, jak szybko zuĹźywa siÄ&#x2122; ukĹ&#x201A;ady, jeĹ&#x203A;li prĂłbujemy â&#x20AC;&#x17E;wydobyÄ&#x2021;â&#x20AC;? ostatnie 7â&#x20AC;&#x201C;10 proc. czasu cyklu â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi JĂźrgen MĂźller, szef dziaĹ&#x201A;u maszyn specjalistycznych w Neumayer Tekfor, opisujÄ&#x2026;c status quo przed wprowadzeniem ELP firmy SCHUNK. Czas cyklu wykrywania pÄ&#x2122;kniÄ&#x2122;Ä&#x2021; za pomocÄ&#x2026; technologii wirowej 15 lat temu wynosiĹ&#x201A; siedem lub osiem sekund.

Teraz, ze wzglÄ&#x2122;du na staĹ&#x201A;e inwestycje w nowe technologie, zostaĹ&#x201A; skrĂłcony do dwĂłch sekund. DuĹźe zamĂłwienia wymagaĹ&#x201A;y zwiÄ&#x2122;kszenia wydajnoĹ&#x203A;ci osi pneumatycznych, w konsekwencji jednak szybko wzrosĹ&#x201A;o zuĹźycie amortyzatorĂłw i towarzyszÄ&#x2026;ce temu wibracje.

ZmniejszyĹ&#x201A;o to trwaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; systemu kamer do wykrywania odkuwek z 10 lat (warunek, ktĂłry w dĹ&#x201A;uĹźszej perspektywie byĹ&#x201A;by nie do utrzymania) do zaledwie 9â&#x20AC;&#x201C;12 miesiÄ&#x2122;cy.

JĂźrgen MĂźller byĹ&#x201A; zachwycony, gdy firma SCHUNK zademonstrowaĹ&#x201A;a prototyp inteligentnej osi liniowej SCHUNK ELP. â&#x20AC;&#x201C; Bardzo szybkie ruchy w poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu z harmonijnym dojazdem do pozycji koĹ&#x201E;cowej byĹ&#x201A;y naprawdÄ&#x2122; imponujÄ&#x2026;ce. DziÄ&#x2122;ki temu moĹźemy dbaÄ&#x2021; o nasze maszyny, a nawet zyskaÄ&#x2021; dodatkowÄ&#x2026; zaletÄ&#x2122; osi â&#x20AC;&#x201C; zaznacza szef dziaĹ&#x201A;u maszyn specjalistycznych. Nie ukrywa teĹź faktu, Ĺźe Neumayer Tekfor maksymalnie wykorzystaĹ&#x201A; rolÄ&#x2122; pilotaĹźowego uĹźytkownika. â&#x20AC;&#x201C; SCHUNK wierzyĹ&#x201A;, Ĺźe to dziecinnie proste, aby zainstalowaÄ&#x2021; oĹ&#x203A; bez elektryka lub inĹźyniera, wiÄ&#x2122;c to wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie zrobiliĹ&#x203A;my, pozostawiajÄ&#x2026;c uruchomienie praktykantowi trzeciego roku â&#x20AC;&#x201C; dodaje JĂźrgen MĂźller. MĹ&#x201A;ody profesjonalista 6/2017

byĹ&#x201A; w stanie podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; oĹ&#x203A; i sparametryzowaÄ&#x2021; jÄ&#x2026;. â&#x20AC;&#x201C; Wystarczy podaÄ&#x2021; Ĺ&#x203A;cieĹźkÄ&#x2122; ruchu od A do B, a moduĹ&#x201A; natychmiast i w peĹ&#x201A;ni automatycznie okreĹ&#x203A;li optymalny profil ruchu przy uĹźyciu przeniesionej masy. Nie moĹźna tego porĂłwnaÄ&#x2021; do programowania tradycyjnych osi z regulatorami â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi szef dziaĹ&#x201A;u maszyn specjalistycznych.

Po oĹ&#x203A;miu tygodniach testu byĹ&#x201A;o jasne, Ĺźe wibracje w maszynie znacznie siÄ&#x2122; zmniejszyĹ&#x201A;y, a czas cyklu mĂłgĹ&#x201A; byÄ&#x2021; jeszcze krĂłtszy.

SamouczÄ&#x2026;ca siÄ&#x2122; technologia automatyzuje uruchomienie SamouczÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; osie firmy SCHUNK majÄ&#x2026; wiele inteligentnych funkcji, ktĂłre

sprawiajÄ&#x2026;, Ĺźe tworzenie mechatronicznych ukĹ&#x201A;adĂłw montaĹźowych jest dziecinnie proste i przynosi uĹźytkownikowi znaczne korzyĹ&#x203A;ci kosztowe. BezobsĹ&#x201A;ugowe, liniowe napÄ&#x2122;dy bezpoĹ&#x203A;rednie i maĹ&#x201A;o zuĹźywajÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; prowadnice zmniejszajÄ&#x2026; koszty utrzymania praktycznie do zera i zwiÄ&#x2122;kszajÄ&#x2026; niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; procesu. Uchybienie spowodowane przeciÄ&#x2026;Ĺźeniem amortyzatorĂłw lub bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dnie ustawione przepustnice naleĹźÄ&#x2026; do przeszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci. JednoczeĹ&#x203A;nie dziÄ&#x2122;ki wyeliminowaniu pneumatyki moĹźna uzyskaÄ&#x2021; znacznÄ&#x2026; oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; energii, jak rĂłwnieĹź zmniejszyÄ&#x2021; poziom haĹ&#x201A;asu. W porĂłwnaniu do moduĹ&#x201A;Ăłw pneumatycznych ELP firmy SCHUNK jest o okoĹ&#x201A;o 20 dB cichszy w ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;ych operacjach. Co wiÄ&#x2122;cej, mechatronicz-

* H " 0=X.1W D

" " , " , " ,

E ,! Â&#x20AC;

J

,D ,D " ' , ! " " ' " L

,D H ,J

55

APLIKACJE

* H " 0=X.1W " L

" J

"

H , " " D " ) " ,

A JA ! " J ,

J JN

Â&#x20AC; ) J

, " " " N )

"

! & J " J " ,

* , E

H " 0=X.1W

"

"

* H " 0=X.1W , "

D

' "

, E , " D A ) , J A

; " " D D

)

& J ; ,

J " * "

,

" !

1 J

D

)

"

56

AUTOMATYKA

APLIKACJE

( ! 0=X.1W -

ne systemy sÄ&#x2026; bardzo Ĺ&#x201A;atwe do zarzÄ&#x2026;dzania. Wystarczy podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; standardowÄ&#x2026; wtyczkÄ&#x2122; (M8/M12), ustawiÄ&#x2021; pozycjÄ&#x2122; koĹ&#x201E;cowÄ&#x2026; mechanicznie za pomocÄ&#x2026; klucza szeĹ&#x203A;ciokÄ&#x2026;tnego, a szybkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; (rozsuwania i cofania moduĹ&#x201A;u) okreĹ&#x203A;la siÄ&#x2122; bezpoĹ&#x203A;rednio na module za pomocÄ&#x2026; dwĂłch obrotowych przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznikĂłw kodujÄ&#x2026;cych. Po zaledwie 2â&#x20AC;&#x201C;5 skokach programowanych z wykorzystaniem zintegrowanej technologii automatycznego uczenia siÄ&#x2122; dalsza praca odbywa siÄ&#x2122; w peĹ&#x201A;ni automatycznie, bez wpĹ&#x201A;ywu, a nawet moĹźliwoĹ&#x203A;ci oddziaĹ&#x201A;ywania operatora na zamkniÄ&#x2122;ty proces uczenia siÄ&#x2122;.

Podczas procesu uczenia siÄ&#x2122; obliczana jest maksymalna moĹźliwa prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dla aktualnego obciÄ&#x2026;Ĺźenia.

Sam profil ruchu jest zaprojektowany jako rampa, tzn. jednostka automatycznie przyspiesza i hamuje w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od skoku. Dlatego wykluczone sÄ&#x2026; wpĹ&#x201A;ywy i oscylacje oraz niekontrolowana jazda z maksymalnÄ&#x2026; prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; moduĹ&#x201A;u. JeĹ&#x203A;li masa komponentu zmienia siÄ&#x2122; w toku procesu, oĹ&#x203A; automatycznie dostosowuje swĂłj profil ruchu w kilku skokach, bez koniecznoĹ&#x203A;ci

regulacji przepustnic, jak to ma miejsce w przypadku moduĹ&#x201A;Ăłw pneumatycznych lub nowych sekwencji, ktĂłre naleĹźy zainstalowaÄ&#x2021;, jak w moduĹ&#x201A;ach sterowanych elektrycznie. Martin Prinzbach, specjalista w dziedzinie projektowania maszyn specjalistycznych w Neumayer Tekfor, widzi znaczne korzyĹ&#x203A;ci w osi ELP. â&#x20AC;&#x201C; Funkcja uczenia siÄ&#x2122; stanowi duĹźy krok naprzĂłd, to uĹ&#x201A;atwienie dla mechanikĂłw i projektanci elektryczni nie sÄ&#x2026; juĹź potrzebni do obsĹ&#x201A;ugi moduĹ&#x201A;u â&#x20AC;&#x201C; podkreĹ&#x203A;la przedstawiciel firmy.

Osie ELP firmy SCHUNK sÄ&#x2026; kompatybilne ze wszystkimi popularnymi kontrolerami, poniewaĹź wszystko jest kontrolowane przez cyfrowe wejĹ&#x203A;cia/ wyjĹ&#x203A;cia. Elementy pneumatyczne mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; zastÄ&#x2026;pione mechatronicznymi 1:1. Do pracy nie sÄ&#x2026; wymagane Ĺźadne zawory w ukĹ&#x201A;adzie ani sterowniki napÄ&#x2122;du w szafie sterowniczej.

OszczÄ&#x2122;dza to przestrzeĹ&#x201E; i duĹźo czasu podczas planowania, zamawiania i uruchamiania. Jak podkreĹ&#x203A;la JĂźrgen MĂźller, w bieĹźÄ&#x2026;cych operacjach SCHUNK ELP udowodniĹ&#x201A; w Neumayer Tekfor, Ĺźe podczas gdy osie pneuma-

tyczne z powodu absorpcji wstrzÄ&#x2026;sĂłw mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; tylko czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciowo przyĹ&#x203A;pieszane (w przeciwnym razie tracÄ&#x2026; komponent), oĹ&#x203A; ELP firmy SCHUNK przesuwa siÄ&#x2122; z maksymalnÄ&#x2026; prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; i bez wibracji do pozycji koĹ&#x201E;cowej.

PrzedwczesnÄ&#x2026; awariÄ&#x2122; systemu kamer moĹźna caĹ&#x201A;kowicie wyeliminowaÄ&#x2021; za pomocÄ&#x2026; miÄ&#x2122;kkiej osi. JĂźrgen MĂźller twierdzi, Ĺźe biorÄ&#x2026;c pod uwagÄ&#x2122; te oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci i krĂłtszy czas cyklu, inwestycja w postaci osi zwrĂłci siÄ&#x2122; po pĂłĹ&#x201A; roku. â&#x20AC;&#x201C; Stosunek ceny do wydajnoĹ&#x203A;ci jest bardzo konkurencyjny w porĂłwnaniu do innych systemĂłw â&#x20AC;&#x201C; dodaje szef dziaĹ&#x201A;u maszyn specjalistycznych. W przypadku aplikacji, w ktĂłrych czas cyklu ma kluczowe znaczenie, firma Neumayer Tekfor zamierza nadal uĹźywaÄ&#x2021; moduĹ&#x201A;u.

SCHUNK INTEC Sp. z o.o ! ]4 # 456544

! 88 283 85 44 ; % 88 283 85 85 6"

; < ! ! "

! ! ! "

> ) > ~ )

, ' ; " ,

~ , ' , ! ,

" ) ,D " " )

6/2017

57

WYDARZENIA

Cyfryzacja produkcji i systemy energetyczne Targi Hannover Messe 2017 W kwietniu w niemieckim Ha ,

J ,

J A

)

" X / '

"

, " " , "

D

" L -

# " ' &#R ' & / $# " ' & ) ( ' ) ' = "Â&#x201E; ' -

0 $ ) ! ) ' 24! , '

8] 8^

84\2 !' ) , ) "

"'

" , " " ) !

Jolanta GĂłrska-Szkaradek

T

argi Hannover Messe to wiodÄ&#x2026;ce Ĺ&#x203A;wiatowe targi technologii przemysĹ&#x201A;owych i nikogo nie dziwi fakt, iş wystawcy, przygotowujÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; do tej imprezy, chcÄ&#x2026; pokazaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; z jak najlepszej strony. Dlatego wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie w Hanowerze ma miejsce wiele technicznych i technologicznych premier.

Oficjalny temat wiodÄ&#x2026;cy Hannover Messe 2017 brzmiaĹ&#x201A; â&#x20AC;&#x17E;Integrated Industry â&#x20AC;&#x201C; Creating Valueâ&#x20AC;?, czyli â&#x20AC;&#x17E;Zintegrowany przemysĹ&#x201A; â&#x20AC;&#x201C; tworzenie wartoĹ&#x203A;ciâ&#x20AC;?, i tak jak moĹźna byĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; spodziewaÄ&#x2021;, targi eksponowaĹ&#x201A;y korzyĹ&#x203A;ci pĹ&#x201A;ynÄ&#x2026;ce z wdraĹźania koncepcji PrzemysĹ&#x201A;u 4.0. Ponad 6,5 tys. wystawcĂłw ze wszystkich kontynentĂłw prezentowaĹ&#x201A;o peĹ&#x201A;en przeglÄ&#x2026;d systemĂłw i rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;, od robotĂłw przemysĹ&#x201A;owych, przez zintegrowane systemy i przemysĹ&#x201A;owe systemy wizyjne, po roboty mobilne i pojazdy sterowane automatycznie.

MoĹźna byĹ&#x201A;o zobaczyÄ&#x2021; wiele rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; z zakresu robotyki dla róşnych aplikacji, wykorzystanie rozszerzonej rzeczywistoĹ&#x203A;ci, drukowanie przyrostowe czy technologie jutra w dziedzinie wytwarzania i dystrybuowania energii.

Hermes Award Podczas uroczystej gali otwierajÄ&#x2026;cej targi hanowerskie tradycyjnie wrÄ&#x2122;czana 58

jest jedna z najwaĹźniejszych na Ĺ&#x203A;wiecie nagrĂłd w dziedzinie technologii przemysĹ&#x201A;owych â&#x20AC;&#x201C; Hermes Award.

W tym roku jury konkursowe pod kierownictwem dr. Wolfganga Wahlstera, dyrektora generalnego Niemieckiego Centrum BadaĹ&#x201E; nad SztucznÄ&#x2026; InteligencjÄ&#x2026; (DFKI), przyznaĹ&#x201A;o nagrodÄ&#x2122; za chwytak wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cy JL1 firmy SCHUNK GmbH&Co. KG. Ta niemiecka, rodzinna firma jest Ĺ&#x203A;wiatowym liderem w produkcji innowacyjnych systemĂłw chwytakowych.

Chwytak SCHUNK JL1, ktĂłrego premiera miaĹ&#x201A;a miejsce rok temu na targach Automatica w Monachium, to inteligentny, moduĹ&#x201A;owy system, zdolny do bezpoĹ&#x203A;redniej interakcji i komunikacji z czĹ&#x201A;owiekiem. Zintegrowany system czujnikĂłw monitoruje otoczenie, aby uniknÄ&#x2026;Ä&#x2021; bezpoĹ&#x203A;redniego kontaktu z obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2026;. Dwie kamery, ktĂłre skanujÄ&#x2026; otoczenie w trzech wymiarach pomagajÄ&#x2026; wykryÄ&#x2021; przeszkody. Chwytak ma elastycznÄ&#x2026; powĹ&#x201A;okÄ&#x2122; zewnÄ&#x2122;trznÄ&#x2026; z zaokrÄ&#x2026;glonymi krawÄ&#x2122;dziami, zintegrowanÄ&#x2026; ochronÄ&#x2122; przed utratÄ&#x2026; detalu oraz panel LED, ktĂłry stanowi interfejs komunikacyjny z obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2026;. Chwytak moĹźe podnieĹ&#x203A;Ä&#x2021; i utrzymaÄ&#x2021; detal dowolnego ksztaĹ&#x201A;tu oraz operowaÄ&#x2021; nim. Jego palce sÄ&#x2026; w stanie AUTOMATYKA

WYDARZENIA zmierzyÄ&#x2021; siĹ&#x201A;Ä&#x2122; chwytajÄ&#x2026;cÄ&#x2026;, a dziÄ&#x2122;ki czujnikom dotyku ich dziaĹ&#x201A;anie jest elastyczne i w prosty sposĂłb dostosowuje siÄ&#x2122; na bieĹźÄ&#x2026;co do sytuacji. W razie nieplanowanego kontaktu z czĹ&#x201A;owiekiem chwytak JL1 automatycznie ogranicza siĹ&#x201A;Ä&#x2122; chwytania.

SamouczÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; systemy chwytakowe SCHUNK idealnie wpisujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w elastyczne Ĺ&#x203A;rodowisko produkcyjne w ramach standardu PrzemysĹ&#x201A;u 4.0, gdzie bardzo czÄ&#x2122;sto w bliskiej odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci pracujÄ&#x2026; ludzie i roboty.

Roboty przemysĹ&#x201A;owe i triumf robotĂłw wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cych

( ! & #G' ! G 60 ~#. + # ZW#

DuĹźym zainteresowaniem zwiedzajÄ&#x2026;cych cieszyĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; hale, w ktĂłrych prezentowano roboty przemysĹ&#x201A;owe. WĹ&#x203A;rĂłd ich dostawcĂłw byli zarĂłwno Ĺ&#x203A;wiatowi giganci, tacy jak ABB, Comau, Denso, FANUC, Kuka, Kawasaki, Mitsubishi, Universal Robots, Stäubli, Yaskawa, jak i poczÄ&#x2026;tkujÄ&#x2026;cy w tej dziedzinie â&#x20AC;&#x201C; np. firma igus czy start-up Franka Emika.

W centrum uwagi znalazĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; nowe pokolenie robotĂłw przemysĹ&#x201A;owych, czyli tzw. koboty â&#x20AC;&#x201C; roboty wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;ce.

Roboty, ktĂłrych zadaniem jest asystowanie czĹ&#x201A;owiekowi, zasadniczo zmieniajÄ&#x2026; sposĂłb pracy w przemyĹ&#x203A;le. Podczas targĂłw koboty byĹ&#x201A;y obecne na wielu stoiskach (nie tylko producentĂłw robotĂłw przemysĹ&#x201A;owych) i prezentowano je w róşnych zastosowaniach.

PrzykĹ&#x201A;adowo wĹ&#x201A;oska firma Comau przedstawiĹ&#x201A;a bezpiecznÄ&#x2026; i synergicznÄ&#x2026; wspĂłĹ&#x201A;pracÄ&#x2122; czĹ&#x201A;owieka z robotem. â&#x20AC;&#x201C; Z dumÄ&#x2026; prezentujemy naszÄ&#x2026; wizjÄ&#x2122; czwartej rewolucji przemysĹ&#x201A;owej, ktĂłrÄ&#x2026; nazywamy HUMANufacturing â&#x20AC;&#x201C; podkreĹ&#x203A;laĹ&#x201A; Mauro Fenzi, prezes firmy Comau.

HUMANufacturing to roboty przemysĹ&#x201A;owe, ktĂłre nie sÄ&#x2026; ograniczone barierkami i pracujÄ&#x2026; tuĹź przy operatorach.

Comau pokazaĹ&#x201A; m.in. roboty wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;ce AURA, jednoczeĹ&#x203A;nie odbyĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; teĹź europejska premiera wĂłzkĂłw jezdnych Agile AGV (Automated Guided Vehicle) oraz Ĺ&#x203A;wiatowa premiera profesjonalnego zestawu robota e.DO.

Na stoisku firmy moĹźna byĹ&#x201A;o zobaczyÄ&#x2021; liniÄ&#x2122; produkcyjnÄ&#x2026; z wykorzystaniem wĂłzkĂłw jezdnych i robota AURA. WĂłzek jezdny Agile AGV ma udĹşwig 1,5 tony i porusza siÄ&#x2122; z prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; 1,7 m/s po zaprogramowanej trajektorii. Zamontowane na nim czujniki laserowe informujÄ&#x2026; o ewentualnych przeszkodach na drodze. Jeden wĂłzek przewoziĹ&#x201A; elementy skrzyni biegĂłw, a drugi elementy silnika samochodowego. Najpierw wĂłzki podjeĹźdĹźaĹ&#x201A;y na stanowisko montaĹźowe z systemem wymiany narzÄ&#x2122;dzi. Podczas wjazdu z profilera 3D wysyĹ&#x201A;any byĹ&#x201A; sygnaĹ&#x201A; rozpoznawczy informujÄ&#x2026;cy, ktĂłry wĂłzek przyjechaĹ&#x201A; na stanowisko. W zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od tego system dobieraĹ&#x201A; odpowiednie narzÄ&#x2122;dzia montaĹźowe. NastÄ&#x2122;pnie na kolejnym stanowisku robot kooperacyjny, wyposaĹźony rĂłwnieĹź w taki chwytak, pobieraĹ&#x201A; detal, ktĂłry byĹ&#x201A; potem kontrolowany. Gotowy detal odkĹ&#x201A;adany byĹ&#x201A; na wĂłzek AGV, ktĂłry podÄ&#x2026;ĹźaĹ&#x201A; dalej w cyklu produkcyjnym. Ĺ&#x161;wiatowej premierze robota e.DO towarzyszyĹ&#x201A;o hasĹ&#x201A;o â&#x20AC;&#x17E;people make ro-

= *\ H " 0=X.1W ) X " #

0 = " R #. #

, #) #GÂ&#x201E;

0 7+

J L "

"

!& R A

H) ) H " = "

6/2017

59

WYDARZENIA boticsâ&#x20AC;?. SzeĹ&#x203A;cioosiowy, konfigurowalny robot przegubowy e.DO moĹźe wykonywaÄ&#x2021; proste czynnoĹ&#x203A;ci manipulacyjne, jak rĂłwnieĹź inne zadania, stosownie do jego parametrĂłw. Oferta kierowana jest do szkĂłĹ&#x201A; technicznych, aby uczniowie i studenci mogli nauczyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; w praktyce montaĹźu robota oraz jego programowania.

Z kolei w bogatej ofercie firmy Omron prezentowano m.in. czujniki i automatykÄ&#x2122; przemysĹ&#x201A;owÄ&#x2026; umoĹźliwiajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; realizacjÄ&#x2122; koncepcji PrzemysĹ&#x201A;u 4.0. MoĹźna byĹ&#x201A;o zobaczyÄ&#x2021; rĂłwnieĹź roboty przemysĹ&#x201A;owe typu Scara i Delta, roboty przegubowe oraz mobilne roboty przemysĹ&#x201A;owe, czyli inteligentne pojazdy autonomiczne.

DuĹźym zainteresowaniem zwiedzajÄ&#x2026;cych cieszyĹ&#x201A; siÄ&#x2122; robot Forpheus.

Firma Omron zaprezentowaĹ&#x201A;a juĹź trzeciÄ&#x2026; generacjÄ&#x2122; tego robota, a wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwie nauczyciela gry w tenisa stoĹ&#x201A;owego.

Forpheus to inteligentny robot, w ktĂłrym wykorzystano zaawansowane technologie umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce wspĂłĹ&#x201A;pracÄ&#x2122; na linii czĹ&#x201A;owiek-maszyna. Na uwagÄ&#x2122;

zasĹ&#x201A;uguje fakt, iş robot ten zyskaĹ&#x201A; wiele funkcji w stosunku do prezentowanej w roku ubiegĹ&#x201A;ym wersji.

Debiutantem tegorocznej edycji targowej byĹ&#x201A;a polska firma WObit, ktĂłrej stoisko cieszyĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; duĹźym zainteresowaniem. Firma prezentowaĹ&#x201A;a roboty przemysĹ&#x201A;owe z serii Tower oraz samojezdne roboty transportowe z rodziny Mobot AGV: FlatRunner i CubeRunner.

Roboty Tower TR300 i TR1200 majÄ&#x2026; cztery stopnie swobody i przeznaczone sÄ&#x2026; do aplikacji paletyzacji, pakowania, typu pick&place, montaĹźu oraz sortowania. Natomiast samojezdne roboty AGV (Automated Guided Vehicle) majÄ&#x2026; za zadanie autonomiczne holowanie wĂłzkĂłw transportowych miÄ&#x2122;dzy wyznaczonymi punktami. WĂłzki podczepiane sÄ&#x2026; nad robotem za pomocÄ&#x2026; systemu dwĂłch wysuwanych trzpieni. Robot sterowany jest przez Wi-Fi z panelu operatorskiego umieszczonego w punkcie bazowym.

Na stoisku robot TR300 pobieraĹ&#x201A; butelkÄ&#x2122; z sokiem i umieszczaĹ&#x201A; jÄ&#x2026; na robocie Mobot AGV CubeRunner, ktĂłry transpor-

towaĹ&#x201A; jÄ&#x2026; do odbiorcy. OdbiorcÄ&#x2026; byĹ&#x201A; goĹ&#x203A;Ä&#x2021; wizytujÄ&#x2026;cy stoisko, ktĂłry za pomocÄ&#x2026; odpowiedniej aplikacji na panelu operatorskim wybieraĹ&#x201A; smak soku dostarczanego przez robota. W ten sposĂłb pokazano kooperacjÄ&#x2122; róşnych typĂłw robotĂłw, ich komunikacjÄ&#x2122; za pomocÄ&#x2026; sieci bezprzewodowej oraz interakcjÄ&#x2122; z ludĹşmi, co wpisuje siÄ&#x2122; w ideÄ&#x2122; fabryki jutra.

Festo nie rozstaje siÄ&#x2122; z bionikÄ&#x2026; Stali bywalcy targĂłw na pewno nie ominÄ&#x2122;li stoiska Festo, poniewaĹź firma od lat zaskakuje nowymi rozwiÄ&#x2026;zaniami, w tym takimi, ktĂłrych wzory czerpie z natury.

W tym roku przedstawiono chwytak OctopusGripper, ktĂłry przypomina mackÄ&#x2122; oĹ&#x203A;miornicy i w bezpieczny sposĂłb moĹźe wspĂłĹ&#x201A;pracowaÄ&#x2021; z czĹ&#x201A;owiekiem.

Wykonany z elastycznego silikonu chwytak jest idealny do przenoszenia delikatnych przedmiotĂłw o róşnych ksztaĹ&#x201A;tach i wymiarach, a w przypadku zderzenia z czĹ&#x201A;owiekiem zredukuje dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; na niego siĹ&#x201A;Ä&#x2122;. Za ruchy chwytaka odpo-

0 +" " P

DQ (

1 (

,D " J A"

60

= '

, , R ,' ,

, ) X / ,D " (

" Â&#x201E; R

A

D

)

cyfrowej pneumatyki

AUTOMATYKA

WYDARZENIA

( ! ! G 60 ~#. + # ZW#

wiedzialny jest system pneumatyczny.

Gwarantuje on pewny uchwyt ze stopniowanÄ&#x2026; i kontrolowanÄ&#x2026; siĹ&#x201A;Ä&#x2026;, dopasowujÄ&#x2026;c go do ksztaĹ&#x201A;tu przedmiotu.

Festo pokazaĹ&#x201A;o takĹźe wspĂłĹ&#x201A;pracÄ&#x2122; elastycznego chwytaka OctopusGripper z bionicznym siedmioosiowym robotem BionicCobot, ktĂłrego budowa wzorowana jest na ludzkim ramieniu nie tylko pod wzglÄ&#x2122;dem budowy anatomicznej. Podobnie jak biologiczny model, pneumatyczny lekki robot rozwiÄ&#x2026;zuje wiele zadaĹ&#x201E; za pomocÄ&#x2026; elastycznych i wraĹźliwych ruchĂłw. DziÄ&#x2122;ki tej elastycznoĹ&#x203A;ci moĹźe wspĂłĹ&#x201A;pracowaÄ&#x2021; z ludĹşmi bezpoĹ&#x203A;rednio i bezpiecznie.

ZaletÄ&#x2026; robota zakoĹ&#x201E;czonego nietypowym chwytakiem, jakim jest OctopusGripper, jest rĂłwnieĹź moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pracy z przedmiotami o zróşnicowanej wielkoĹ&#x203A;ci. BionicCobot jest obsĹ&#x201A;ugiwany intuicyjnie za pomocÄ&#x2026; graficznego interfejsu uĹźytkownika, zaĹ&#x203A; za pomocÄ&#x2026; tabletu uĹźytkownik moĹźe w prosty sposĂłb programowaÄ&#x2021; ruchy i porzÄ&#x2026;dkowaÄ&#x2021; je w dowolnej kolejnoĹ&#x203A;ci.Â

Jubileusz wystawienniczy HARTING Grupa Technologiczna HARTING â&#x20AC;&#x201C; Ĺ&#x203A;wiatowy dostawca w obszarze zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy przemysĹ&#x201A;owych i techniki transmisji danych, sygnaĹ&#x201A;Ăłw i mocy, producent siĹ&#x201A;ownikĂłw elektromagnetycznych stosowanych w motoryzacji i w przemyĹ&#x203A;le, dostawca oprogramowania i sprzÄ&#x2122;tu oraz wykonawca aplikacji w obszarze automatyzacji, robotyzacji i transporcie â&#x20AC;&#x201C; od siedmiu dekad uczestniczy w Ĺ&#x203A;wiatowych targach przemysĹ&#x201A;owych Hannover Messe. NaleĹźy wiÄ&#x2122;c do grona nielicznych wystawcĂłw, ktĂłrzy uczestniczÄ&#x2026; w targach nieprzerwanie od 1947 r. Nie inaczej byĹ&#x201A;o i w tym roku â&#x20AC;&#x201C; firma potwierdziĹ&#x201A;a pozycjÄ&#x2122; bardzo innowacyjnej firmy technologicznej i dostawcy rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; dla PrzemysĹ&#x201A;u 4.0. Na stoisku o powierzchni 1,6 tys. m2 pod hasĹ&#x201A;em â&#x20AC;&#x17E;HARTING@Hannover Messe: a strong connection for 70 yearsâ&#x20AC;? zaprezentowano kompletne rozwiÄ&#x2026;zania sprzÄ&#x2122;tu i oprogramowania dla wszystkich zastosowaĹ&#x201E; w dziedzinie technologii poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeĹ&#x201E; przemysĹ&#x201A;owych.

Pokazano wiele innowacyjnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; i nowych produktĂłw, w tym m.in. nowe zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cze PushPull V4 Industrial przeznaczone dla wymagajÄ&#x2026;cych aplikacji.

ModuĹ&#x201A;owe zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cze ma trzy ĹźyĹ&#x201A;y w jednej obudowie, dziÄ&#x2122;ki czemu umoĹźliwia transmisjÄ&#x2122; danych, sygnaĹ&#x201A;Ăłw i zasilanie.

WyposaĹźone jest w urzÄ&#x2026;dzenie blokujÄ&#x2026;ce, ktĂłre zapobiega niezamierzonemu odĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu. Nowy materiaĹ&#x201A; obudowy sprawia, Ĺźe zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cze moĹźe pracowaÄ&#x2021; w agresywnym Ĺ&#x203A;rodowisku.

Na stoisku trudno byĹ&#x201A;o nie zauwaĹźyÄ&#x2021; bohaterĂłw miniaturyzacji â&#x20AC;&#x201C; najnowsze, miniaturowe rozwiÄ&#x2026;zania wĹ&#x203A;rĂłd zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy do transmisji danych (nastÄ&#x2122;pcy standardu RJ45). Pokazano rĂłwnieĹź rozwiÄ&#x2026;zania w obszarze e-mobility oraz kolejne zastosowania HARTING MICA â&#x20AC;&#x201C; komputera przemysĹ&#x201A;owego o strukturze moduĹ&#x201A;owej.

HARTING Technology Group widzi duĹźe moĹźliwoĹ&#x203A;ci rozwoju na polskim rynku i chce tutaj rozszerzyÄ&#x2021; swojÄ&#x2026; dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. Na stoisku HARTING obecne byĹ&#x201A;y dwie polskie firmy. Polska spĂłĹ&#x201A;ka ZMorph prezentowaĹ&#x201A;a kompaktowÄ&#x2026; dru-

+ ; ,D ,

A R X# -1G

& ) )

1 X# -1G )J D)

"

, D

( " " "! !

D -+6*

0 H " X-7-1 R ,

" E

6/2017

61

WYDARZENIA karkÄ&#x2122; 3D wyposaĹźonÄ&#x2026; w zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cze har-flex.

Ta nowoczesna drukarka charakteryzuje siÄ&#x2122; wieloma zastosowaniami, poniewaĹź drukuje, frezuje i graweruje.

Druga firma to Digital Technology Poland (DTP Ltd.), z ktĂłrÄ&#x2026; podczas targĂłw HARTING podpisaĹ&#x201A; dĹ&#x201A;ugoterminowÄ&#x2026; umowÄ&#x2122; o wspĂłĹ&#x201A;pracy. UmowÄ&#x2122; podpisaĹ&#x201A; prezes zarzÄ&#x2026;du HARTING Philip Harting oraz prof. Janusz Szajna, prezes zarzÄ&#x2026;du DTP. We wspĂłĹ&#x201A;pracy z DTP HARTING bÄ&#x2122;dzie kontynuowaÄ&#x2021; prace nad komputerem MICA Energy sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026;cym do rejestrowania zuĹźycia energii. â&#x20AC;&#x201C; Planujemy dĹ&#x201A;ugofalowÄ&#x2026; wspĂłĹ&#x201A;pracÄ&#x2122; z DTP. WspĂłlnie chcemy zaprojektowaÄ&#x2021; i opracowaÄ&#x2021; pakiety rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; dla polskiego przemysĹ&#x201A;u, ktĂłre nastÄ&#x2122;pnie zostanÄ&#x2026; udostÄ&#x2122;pnione na Ĺ&#x203A;wiatowych rynkach â&#x20AC;&#x201C; zapowiedziaĹ&#x201A; Uwe Gräff, dyrektor zarzÄ&#x2026;dzajÄ&#x2026;cy HARTING Electric i HARTING Electronics.

Digital Technology Poland specjalizuje siÄ&#x2122; w rozwiÄ&#x2026;zaniach wykorzystujÄ&#x2026;cych rozszerzonÄ&#x2026; rzeczywistoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. Za pomocÄ&#x2026; okularĂłw z funkcjÄ&#x2026; rozszerzonej rzeczywistoĹ&#x203A;ci, operatorzy maszyn mogÄ&#x2026;

62

monitorowaÄ&#x2021; same maszyny, a takĹźe inne urzÄ&#x2026;dzenia na linii produkcyjnej.

W czasie, gdy wyposaĹźony w takie okulary pracownik kontroluje poszczegĂłlne maszyny, przed jego oczami wyĹ&#x203A;wietlane sÄ&#x2026; wirtualne panele kontrolne i deski rozdzielcze z wszelkimi stosownymi danymi urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; zgromadzonymi przez HARTING MICA. Poza tego rodzaju zadaniami kontrolnymi, MICA moĹźe rĂłwnieĹź wykorzystywaÄ&#x2021; okulary z funkcjÄ&#x2026; rozszerzonej rzeczywistoĹ&#x203A;ci do wskazywania, ktĂłra maszyna wymaga kontroli. Podczas targĂłw DTP demonstrowaĹ&#x201A;o to rozwiÄ&#x2026;zanie w fabryce HAII4YOU (tzw. fabryce inteligentnej SmartFactory) na stoisku HARTING.

Pomiar i przemieszczenia liniowe pod kontrolÄ&#x2026; Na targach Hannover Messe nie zabrakĹ&#x201A;o firmy Jumo, producenta aparatury kontrolno-pomiarowej. WĹ&#x203A;rĂłd nowoĹ&#x203A;ci firma zaprezentowaĹ&#x201A;a m.in. rezystancyjne sensory temperatury i piezorezystancyjne przetworniki ciĹ&#x203A;nienia z systemem komunikacyjnym IO-link oraz nowÄ&#x2026; sondÄ&#x2122;

do pomiarĂłw fizykochemicznych, przeznaczonÄ&#x2026; do pomiaru stÄ&#x2122;Ĺźenia bromu.

Sonda znajduje zastosowanie np. w wieĹźach chĹ&#x201A;odniczych w elektrowniach, gdzie mierzone jest stÄ&#x2122;Ĺźenie bromu uĹźywanego do dezynfekcji wody (zamiennie zamiast chloru, charakteryzujÄ&#x2026;cego siÄ&#x2122; wysokÄ&#x2026; aktywnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; chemicznÄ&#x2026; i agresywnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;).

Z kolei HIWIN â&#x20AC;&#x201C; Ĺ&#x203A;wiatowy specjalista w zakresie techniki przemieszczeĹ&#x201E; liniowych â&#x20AC;&#x201C; wĹ&#x203A;rĂłd nowinek technicznych prezentowaĹ&#x201A; rodzinÄ&#x2122; prowadnic liniowych z szynÄ&#x2026; profilowÄ&#x2026;, ktĂłrÄ&#x2026; poszerzyĹ&#x201A; o seriÄ&#x2122; CG. Róşni siÄ&#x2122; ona od pozostaĹ&#x201A;ych prowadnic rozmieszczeniem czterech rzÄ&#x2122;dĂłw kulek. DziÄ&#x2122;ki temu uzyskuje siÄ&#x2122; wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; sztywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, a prowadnica przenosi wiÄ&#x2122;kszy moment obrotowy.

Opcjonalnie gĂłrna czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; szyny moĹźe byÄ&#x2021; osĹ&#x201A;oniÄ&#x2122;ta taĹ&#x203A;mÄ&#x2026; zabezpieczajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; (maskujÄ&#x2026;cÄ&#x2026;) i nie ma potrzeby instalowania zaĹ&#x203A;lepek w otworach montaĹźowych.

W celu zapewnienia niezawodnego zaopatrzenia w smar, seria CG wyposaĹźona jest w dodatkowy kanaĹ&#x201A; smarowania w Ĺ&#x203A;rodku bloku. Jest to szczegĂłlnie ko-

0

) )

,D

1 A

A

)

) " ]!4

( " Â&#x20AC; ""

"

D " ]!4 "

;

AUTOMATYKA

WYDARZENIA rzystne w aplikacjach o krótkim skoku.

Podobnie jak wszystkie prowadnice liniowe HIWIN, seria CG cechuje siÄ&#x2122; duĹźÄ&#x2026; sprawnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; w poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu z precyzyjnie powtarzalnymi ruchami liniowymi.

igus â&#x20AC;&#x201C; wiÄ&#x2122;cej moĹźliwoĹ&#x203A;ci

( ! 0! ~#. + # ZW# ' ! G 60 ~#. + # ZW#

Firma igus przedstawiĹ&#x201A;a na targach portfolio produktĂłw, ktĂłre roĹ&#x203A;nie z kaĹźdym rokiem. igus zaprezentowaĹ&#x201A; 166 nowych produktĂłw do zastosowaĹ&#x201E; ruchomych, od kĂłĹ&#x201A; zÄ&#x2122;batych z tworzywa sztucznego wykonanych na drukarce 3D i charakteryzujÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; znakomitÄ&#x2026; ĹźywotnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;, po system odciÄ&#x2026;Ĺźenia przewodĂłw inspirowany biologiÄ&#x2026;. Podczas prezentacji na şywo firma igus pokazaĹ&#x201A;a, w jaki sposĂłb â&#x20AC;&#x201C; stosujÄ&#x2026;c jej inteligentne produkty â&#x20AC;&#x201C; moĹźna wydĹ&#x201A;uĹźyÄ&#x2021; ĹźywotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;, obniĹźyÄ&#x2021; koszty, a takĹźe skrĂłciÄ&#x2021; czas dostaw oraz czas montaĹźu. Firma zaprezentowaĹ&#x201A;a rĂłwnieĹź udoskonalony iglidur G â&#x20AC;&#x201C; nowy bezsmarowy i bezobsĹ&#x201A;ugowy polimer trybologiczny przekonuje podwyĹźszonÄ&#x2026; odpornoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; na wysokÄ&#x2026; temperaturÄ&#x2122;, maĹ&#x201A;Ä&#x2026; absorpcjÄ&#x2026; wilgoci, a takĹźe zmniejszonym wspĂłĹ&#x201A;czynnikiem

7

H " )

6/2017

tarcia i zwiÄ&#x2122;kszonÄ&#x2026; odpornoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; na Ĺ&#x203A;cieranie.

Z kolei nowe elementy z rodziny robolink do indywidualnego konfigurowania robotĂłw, oprĂłcz kompletnych ramion robotĂłw o zoptymalizowanej konstrukcji, zapewniajÄ&#x2026; jeszcze wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; swobodÄ&#x2122; ruchu, zwiÄ&#x2122;kszonÄ&#x2026; stabilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; oraz udĹşwig do 8 kg. Aplikacja â&#x20AC;&#x17E;robolink designerâ&#x20AC;? umoĹźliwia Ĺ&#x201A;atwe i szybkie konfigurowanie ramienia robota dostosowanego do indywidualnych wymagaĹ&#x201E;.

Rockwell Automation â&#x20AC;&#x201C; inteligentna produkcja Firma Rockwell Automation zaadoptowaĹ&#x201A;a gogle rozszerzonej rzeczywistoĹ&#x203A;ci Microsoft HoloLens do wspĂłĹ&#x201A;pracy z oprogramowaniem Rockwell Software Studio 5000 i innymi technologiami po to, aby uĹźytkownicy mogli oceniÄ&#x2021; projekt i funkcjonalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; urzÄ&#x2026;dzenia przed jego skonstruowaniem. UĹźytkownicy mogÄ&#x2026; rĂłwnieĹź po zbudowaniu maszyny uĹźywaÄ&#x2021; modelu jako â&#x20AC;&#x17E;cyfrowego bliĹşniakaâ&#x20AC;?, aby uĹ&#x201A;atwiÄ&#x2021; szkolenie i wizualizacjÄ&#x2122; zmian konstrukcyjnych i operacyjnych.

Rockwell Automation zademonstrowaĹ&#x201A; rĂłwnieĹź na targach, jak Connected Enterprise wykorzystuje wspĂłĹ&#x201A;czesne rozwiÄ&#x2026;zania informatyczne â&#x20AC;&#x201C; MES, chmurÄ&#x2122;, dane i analizy, ktĂłre sÄ&#x2026; skalowane od urzÄ&#x2026;dzenia do przedsiÄ&#x2122;biorstwa. PrzykĹ&#x201A;adowo aplikacja FactoryTalk Analytics dla urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; zawiera funkcjÄ&#x2122; bot Shelby opartÄ&#x2026; na programie Microsoft Cortana i za pomocÄ&#x2026; komendy gĹ&#x201A;osowej umoĹźliwia przeglÄ&#x2026;d stanu urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; oraz diagnostykÄ&#x2122;. Firma zaprezentowaĹ&#x201A;a rĂłwnieĹź aplikacjÄ&#x2122; mobilnÄ&#x2026; FactoryTalk TeamONE, ktĂłra uĹ&#x201A;atwia komunikacjÄ&#x2122; miÄ&#x2122;dzy ludĹşmi, procesami i technologiÄ&#x2026;.

Firma Rockwell Automation przekonywaĹ&#x201A;a ponadto do zalet inteligentnej produkcji, demonstrujÄ&#x2026;c CAMA IF318 â&#x20AC;&#x201C; instalator kartonĂłw wykonany przez wiodÄ&#x2026;cÄ&#x2026; na Ĺ&#x203A;wiecie firmÄ&#x2122; produkujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; opakowania CAMA Group. Maszyna do pakowania z uĹźyciem technologii IIoT wykorzystuje niezaleĹźnÄ&#x2026; technologiÄ&#x2122; iTRAK firmy Rockwell Automation do szybkiej wymiany. KorzystajÄ&#x2026;c z aplikacji FactoryTalk Analytics for

W , =

# "

63

WYDARZENIA Machines oraz kontrolera Allen-Bradley CompactLogix 5480 z systemem Windows 10 IoT, urzÄ&#x2026;dzenie przekazuje krytyczne dane KPI za poĹ&#x203A;rednictwem chmury Microsoft Azure, umoĹźliwiajÄ&#x2026;c wglÄ&#x2026;d w produkcjÄ&#x2122; sprzÄ&#x2122;tu uĹźytkownikom w czasie rzeczywistym.

64

taktowego pomiaru poziomu. Obok wdroĹźenia najnowoczeĹ&#x203A;niejszych technologii pomiarowych opartych na laserach, urzÄ&#x2026;dzenia charakteryzujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; duĹźÄ&#x2026; wytrzymaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;, ktĂłra umoĹźliwia ich stosowanie w Ĺ&#x203A;rodowisku przemysĹ&#x201A;owym.

ABB w erze cyfrowej

Lenze â&#x20AC;&#x201C; nowoczesna technika maszynowa

Pakiet rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; cyfrowych i usĹ&#x201A;ug ABB Ability, dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;cej w sektorze energetyki i automatyki grupy ABB, to kolejny dowĂłd na duĹźe oczekiwania zwiÄ&#x2026;zane z cyfryzacjÄ&#x2026;. Firma zaprezentowaĹ&#x201A;a koncepcjÄ&#x2122; podstacji cyfrowych, ktĂłre umoĹźliwiÄ&#x2026; zbieranie i analizÄ&#x2122; danych, a tym samym diagnostykÄ&#x2122; i efektywniejsze funkcjonowanie oraz utrzymanie elementĂłw sieci energetycznych. Podstacje cyfrowe bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; kluczowym elementem sieci energetycznych przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci, poniewaĹź pomogÄ&#x2026; klientom sprostaÄ&#x2021; wyzwaniom zwiÄ&#x2026;zanym z wysokÄ&#x2026; niezawodnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; dostaw i zapotrzebowaniem na energiÄ&#x2122; w produkcji.

Firma ABB pokazaĹ&#x201A;a teĹź nowe, laserowe przetworniki LLT100 do bezkon-

PrzemysĹ&#x201A; 4.0, cyfryzacja, Smart Factory â&#x20AC;&#x201C; te pojÄ&#x2122;cia byĹ&#x201A;y na ustach wszystkich uczestnikĂłw tegorocznych targĂłw Hannover Messe. Firma Lenze zaprezentowaĹ&#x201A;a rozwiÄ&#x2026;zania z zakresu nowoczesnej techniki maszynowej odpowiadajÄ&#x2026;ce nowej rzeczywistoĹ&#x203A;ci, poczynajÄ&#x2026;c od waĹ&#x201A;Ăłw napÄ&#x2122;dowych i elementĂłw sterujÄ&#x2026;cych z samooptymalizujÄ&#x2026;cym siÄ&#x2122; oprogramowaniem aş po zdalnÄ&#x2026; komunikacjÄ&#x2122;, Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czÄ&#x2026;cÄ&#x2026; maszynÄ&#x2122; z chmurÄ&#x2026; danych. Nowa inteligentna maszyna Easy Machine 4.0, wraz z oprogramowaniem uĹźytkowym Lenze FAST, wyposaĹźonym w funkcjÄ&#x2122; samodzielnej optymalizacji, umoĹźliwia fuzjÄ&#x2122; wirtualnej rzeczywistoĹ&#x203A;ci i Ĺ&#x203A;wiata rzeczywistego. DziÄ&#x2122;ki FAST Lenze zadania automatyzacji czy programowa-

nia funkcji ruchĂłw wykonywanych przez maszynÄ&#x2122; moĹźna zrealizowaÄ&#x2021; w czasie wynoszÄ&#x2026;cym nawet mniej niĹź 20 proc. potrzebnego poprzednio. Ponadto Easy Machine 4.0 naleĹźy do rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; IoT, dziÄ&#x2122;ki czemu przeglÄ&#x2026;dy i aktualizacje softwaru mogÄ&#x2026; odbywaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; przez bezpieczne poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie internetowe.

Pomaga to obniĹźyÄ&#x2021; koszty gwarancyjne nawet do 80 proc.

APA Group â&#x20AC;&#x201C; IoT, Big Data i roboty O tym, jak w praktyce dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzenia ze Ĺ&#x203A;wiata IoT i Big Data poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone z robotykÄ&#x2026; moĹźna byĹ&#x201A;o przekonaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; na stoisku firmy APA Group. Polska firma zaprezentowaĹ&#x201A;a platformÄ&#x2122; systemu NAZCA â&#x20AC;&#x201C; oprogramowania do automatyzacji procesĂłw i analizy danych, ktĂłre charakteryzuje prosta obsĹ&#x201A;uga, skalowalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i wieloserwerowoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. NAZCA to system wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cy m.in. z chmurÄ&#x2026; Azure firmy Microsoft, ktĂłry moĹźe rozwiÄ&#x2026;zywaÄ&#x2021; problemy i realizowaÄ&#x2021; zadania w ramach podsystemĂłw funkcjonalnych â&#x20AC;&#x201C; BMS, SMS i EMS, czyli kolejno: syste-

0

R , ) )

0 " ,

A

*

7 ) ,

H " ;;

W . /

AUTOMATYKA

WYDARZENIA

) ; "

D -

mu zarzÄ&#x2026;dzania budynkiem, zarzÄ&#x2026;dzania bezpieczeĹ&#x201E;stwem oraz zarzÄ&#x2026;dzania jakoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; i zuĹźyciem energii. APA Group zaprezentowaĹ&#x201A;a teĹź wykorzystanie platformy NAZCA do zgromadzenia informacji z robota KUKA, z ktĂłrÄ&#x2026; to firmÄ&#x2026; wspĂłĹ&#x201A;pracuje od lat w zakresie oprogramowania, przetwarzania informacji oraz wnioskowania na ich podstawie.

( ! 0! ~#. + # ZW# ' ! G 60 ~#. + # ZW#

Smart Means Poland Polska byĹ&#x201A;a krajem partnerskim tegorocznej edycji targĂłw Hannover Messe 2017. HasĹ&#x201A;o przewodnie naszego kraju brzmiaĹ&#x201A;o â&#x20AC;&#x17E;Smart Means Polandâ&#x20AC;?. Polskie stoisko narodowe o powierzchni 1,2 tys. m2 byĹ&#x201A;o miejscem prezentacji osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;Ä&#x2021; polskiej gospodarki, nauki i myĹ&#x203A;li technologicznej. Swoje innowacyjne produkty i rozwiÄ&#x2026;zania przedstawiĹ&#x201A;o na nim 10 polskich firm. WĹ&#x203A;rĂłd nich byĹ&#x201A; m.in. producent pojazdĂłw, w tym z napÄ&#x2122;dem elektrycznym â&#x20AC;&#x201C; Ursus Bus, twĂłrca drukarek 3D i materiaĹ&#x201A;Ăłw do druku sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026;cych do zaawansowanego projektowania dla przemysĹ&#x201A;u â&#x20AC;&#x201C; Zortrax, producent autobusĂłw, w tym autobusĂłw elektrycznych â&#x20AC;&#x201C; spĂłĹ&#x201A;ka Solaris Bus&Coach, Eko Energetyka, ktĂłra pokazaĹ&#x201A;a stacjÄ&#x2122; szybkiego Ĺ&#x201A;adowania prÄ&#x2026;du dla pojazdĂłw elektrycznych, firma realizujÄ&#x2026;ca zrobotyzowane i zautomatyzowane aplikacje TMA Automation oraz producent nowoczesnego oprogramowania DT Poland. Na stoisku byĹ&#x201A;a rĂłwnieĹź strefa start-upĂłw, w ktĂłrej prezentowaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; 20 mĹ&#x201A;odych innowacyjnych firm z Polski, w tym XTPL, HussarTech i Billon Group.

W pierwszym dniu targĂłw, w obecnoĹ&#x203A;ci kanclerz Niemiec Angeli Merkel, premier Polski Beaty SzydĹ&#x201A;o oraz polskich wicepremierĂłw Mateusza Morawieckiego 6/2017

# 6 "

)

i JarosĹ&#x201A;awa Gowina, dokonano oficjalnego otwarcia polskiego stoiska narodowego, po ktĂłrym wspĂłlnie wizytowano stoiska polskich i niemieckich wystawcĂłw.

Drugie stoisko, zorganizowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa WyĹźszego â&#x20AC;&#x201C; SciTech Poland â&#x20AC;&#x201C; byĹ&#x201A;o zlokalizowane w pawilonie Research &Technology. Tutaj zaprezentowano 27 najciekawszych wynalazkĂłw z polskich uczelni i instytutĂłw badawczych, w tym takie rozwiÄ&#x2026;zania jak: tramwaj indywidualny, 15-milimetrowy robot-gÄ&#x2026;sienica, robot do zapylania roĹ&#x203A;lin, system do detekcji i neutralizacji dronĂłw, plazmotron do zapĹ&#x201A;onu palnikĂłw pyĹ&#x201A;owych, miÄ&#x2122;kki manipulator i chwytak czy nowy tomograf PET.

Podsumowanie Targi hanowerskie po raz kolejny okazaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; ogromnym sukcesem wystawienniczym, udowodniajÄ&#x2026;c, Ĺźe tego typu imprezy sÄ&#x2026; potrzebne. Do Hanoweru przybyĹ&#x201A;o ponad 225 tys. odwiedzajÄ&#x2026;cych z 80 krajĂłw i 2,5 tys. dziennikarzy z 68 krajĂłw. Liczba zwiedzajÄ&#x2026;cych z zagranicy siÄ&#x2122;gnÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a 75 tys. â&#x20AC;&#x201C; to rekord w 70-letniej historii targĂłw. NajwiÄ&#x2122;cej targowych goĹ&#x203A;ci przybyĹ&#x201A;o z Chin (9 tys.), z Holandii (6,2 tys.), z Indii (5,3 tys.) i z Polski (4,3 tys.).

Wszystkie liczby Ĺ&#x203A;wiadczÄ&#x2026; o tym, Ĺźe targi w Hanowerze to bardzo dobre miejsce do nawiÄ&#x2026;zywania kontaktĂłw biznesowych, wymiany wiedzy, a takĹźe inspirowania siÄ&#x2122; nowymi koncepcjami i pomysĹ&#x201A;ami. To tutaj wystawca ma szansÄ&#x2122; spotkaÄ&#x2021; potencjalnych klientĂłw z caĹ&#x201A;ego Ĺ&#x203A;wiata. Czy Polska â&#x20AC;&#x201C; kraj partnerski tej jubileuszowej imprezy â&#x20AC;&#x201C; w peĹ&#x201A;ni wykorzystaĹ&#x201A;a swoje przysĹ&#x201A;owiowe piÄ&#x2122;Ä&#x2021; minut?

MoĹźna odnieĹ&#x203A;Ä&#x2021; wraĹźenie, Ĺźe niezupeĹ&#x201A;nie.

PoruszajÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; po terenie targĂłw, doĹ&#x203A;Ä&#x2021; trudno byĹ&#x201A;o odczuÄ&#x2021;, Ĺźe jesteĹ&#x203A;my partnerem tak waĹźnej imprezy, zwĹ&#x201A;aszcza odnoszÄ&#x2026;c to do wczeĹ&#x203A;niejszych edycji i ich krajĂłw partnerskich. Nasze narodowe stoisko, aczkolwiek estetyczne, w duĹźej mierze promowaĹ&#x201A;o nasz kraj, zapominajÄ&#x2026;c nieco o technicznym charakterze wydarzenia. WedĹ&#x201A;ug informacji podawanych powszechnie w polskich mediach liczba polskich firm biorÄ&#x2026;cych udziaĹ&#x201A; w targach siÄ&#x2122;gnÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a 200, jednak na internetowej stronie targĂłw Hannover Messe, jak rĂłwnieĹź w katalogu wydanym przez PolskÄ&#x2122; nie znajdziemy tylu firm. OkazaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122;, Ĺźe liczba 200 obejmowaĹ&#x201A;a nie tylko wystawcĂłw, ale rĂłwnieĹź firmy, ktĂłrych przedstawiciele byli obecni na naszym narodowym stoisku. Szkoda, Ĺźe w naszym katalogu, tj. katalogu kraju partnerskiego nie podano numerĂłw stoisk i hal, w ktĂłrych wystawiaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; polskie firmy â&#x20AC;&#x201C; to tak niewiele, a jednak bardzo waĹźne. UdziaĹ&#x201A; Polski w tej imprezie byĹ&#x201A; zapowiadany dĹ&#x201A;ugo przed wydarzeniem.

Jednak firmy dĹ&#x201A;ugo oczekiwaĹ&#x201A;y na informacje na temat udziaĹ&#x201A;u w targach, nie wspominajÄ&#x2026;c o moĹźliwym dofinansowaniu. Szkoda. Targi przyniosĹ&#x201A;y liczne korzyĹ&#x203A;ci w postaci podpisanych umĂłw gospodarczych i porozumieĹ&#x201E; z partnerami zagranicznymi. Pozostaje niedosyt â&#x20AC;&#x201C; moĹźna byĹ&#x201A;o daÄ&#x2021; wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; szansÄ&#x2122; naszym zdolnym inĹźynierom i firmom przemysĹ&#x201A;owym (producenci, integratorzy), bo w porĂłwnaniu do tego, co prezentowaĹ&#x201A;y inne kraje, mamy potencjaĹ&#x201A; i mogliĹ&#x203A;my wypaĹ&#x203A;Ä&#x2021; jeszcze lepiej.

Jolanta GĂłrska-Szkaradek ~ Sylwia Batorska #. + # ZW#

65

WYDARZENIA

RozwiÄ&#x2026;zania Instytutu PIAP

na targach Hannover Messe 1 ,

J A

) " X / ' "

" ' H 0

,

JA $ )

"

, )

H "'

! 1

D E " ) - # "

"

-# !

66

W

 trakcie ostatniej edycji targĂłw Hannover Messe, ktĂłre odbyĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; w dniach 24â&#x20AC;&#x201C;28 kwietnia 2017 r. pod hasĹ&#x201A;em â&#x20AC;&#x17E;Integrated Industry â&#x20AC;&#x201C; Creating Valueâ&#x20AC;?, PrzemysĹ&#x201A;owy Instytut Automatyki i PomiarĂłw PIAP zaprezentowaĹ&#x201A; kilka nowoczesnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;.

Plazmotron do zapĹ&#x201A;onu palnikĂłw pyĹ&#x201A;owych Pierwszym z przedstawionych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; byĹ&#x201A; plazmotron do zapĹ&#x201A;onu palnikĂłw pyĹ&#x201A;owych, ktĂłry upraszcza instalacje w elektrowniach, eliminujÄ&#x2026;c potrzebÄ&#x2122; utrzymywania instalacji mazutowych.

Plazmotrony sÄ&#x2026; zasilane energiÄ&#x2026; elektrycznÄ&#x2026; i sprÄ&#x2122;Ĺźonym powietrzem oraz chĹ&#x201A;odzone wodÄ&#x2026;. Wszystkie media sÄ&#x2026; pobierane z istniejÄ&#x2026;cych systemĂłw elektrowni. Moc plazmotronĂłw do zapĹ&#x201A;onu palnikĂłw pyĹ&#x201A;owych zawiera siÄ&#x2122; w graniP R O M O C J A

cach 1â&#x20AC;&#x201C;25 kW, a Ĺ&#x203A;rednica plazmotronu wynosi minimum 30 mm. RozwiÄ&#x2026;zania dopasowywane sÄ&#x2026; do konkretnych wymogĂłw palnika i instalacji w elektrowni.

Robot mobilny PIAP GRYF Kolejnym zaprezentowanym w Hanowerze rozwiÄ&#x2026;zaniem Instytutu PIAP byĹ&#x201A; robot mobilny do zastosowaĹ&#x201E; cywilnych oraz bezpieczeĹ&#x201E;stwa i obronnoĹ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x201C; PIAP GRYF. PIAP GRYF zostaĹ&#x201A; zaprojektowany z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o zwiÄ&#x2122;kszeniu funkcjonalnoĹ&#x203A;ci maĹ&#x201A;ego robota do rozpoznania minersko-pirotechnicznego. Robot ten moĹźe byÄ&#x2021; wykorzystywany do szybkiego rozpoznania terenu i miejsc trudnodostÄ&#x2122;pnych. PIAP GRYF porusza siÄ&#x2122; za pomocÄ&#x2026; ukĹ&#x201A;adu hybrydowego, gÄ&#x2026;sienicowo-koĹ&#x201A;owego, a w razie potrzeby moĹźna Ĺ&#x201A;atwo zdemontowaÄ&#x2021; koĹ&#x201A;a jezdne.

AUTOMATYKA

WYDARZENIA Solidna konstrukcja o niewielkich gabarytach i maĹ&#x201A;ej masie, wraz z dynamicznym systemem napÄ&#x2122;dowym, daje duĹźe moĹźliwoĹ&#x203A;ci w zakresie manewrowania.

Zastosowania robota mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; zwielokrotnione dziÄ&#x2122;ki zamontowaniu na jego bazie mobilnej dodatkowych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; wskazanych przez klienta.

MiÄ&#x2122;kki manipulator i chwytak W czasie targĂłw Instytut PIAP zaprezentowaĹ&#x201A; rĂłwnieĹź rozwiÄ&#x2026;zania z zakresu robotyki miÄ&#x2122;kkiej, czyli dziedziny robotyki zajmujÄ&#x2026;cej siÄ&#x2122; konstrukcjÄ&#x2026; i wykorzystaniem struktur mechanicznych wytworzonych z miÄ&#x2122;kkich materiaĹ&#x201A;Ăłw, ktĂłre sÄ&#x2026; podatne w kontakcie z obiektami z otoczenia.

MiÄ&#x2122;kkie manipulatory i chwytaki charakteryzujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; unikalnÄ&#x2026; kinematykÄ&#x2026;, ktĂłra pozwala na dostosowywanie ksztaĹ&#x201A;tu do otoczenia i docieranie do punktĂłw nieosiÄ&#x2026;galnych dla tradycyjnych manipulatorĂłw.

Pod znakiem spotkaĹ&#x201E; i rozmĂłw Podczas targĂłw dwa stanowiska PrzemysĹ&#x201A;owego Instytutu Automatyki i PomiarĂłw PIAP odwiedzili m.in. premier Polski Beata SzydĹ&#x201A;o, minister nauki i szkolnictwa wyĹźszego JarosĹ&#x201A;aw Gowin, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju Jadwiga Emilewicz oraz podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa WyĹźszego Piotr DardziĹ&#x201E;ski. PrzemysĹ&#x201A;owy Instytut Automatyki i PomiarĂłw PIAP na targach Hannover Messe 2017 reprezentowali dyrektor Instytutu PIAP dr inĹź. Piotr Szynkarczyk, dr inĹź. Jakub SzaĹ&#x201A;atkiewicz oraz Kamil Bojanek i Dariusz Grabowski.

W trakcie piÄ&#x2122;ciu dni targĂłw pracownicy Instytutu PIAP, z dyrektorem Piotrem Szynkarczykiem na czele, nawiÄ&#x2026;zali wiele wartoĹ&#x203A;ciowych kontaktĂłw â&#x20AC;&#x201C; na szczeblu decyzyjnym â&#x20AC;&#x201C; z czoĹ&#x201A;owymi firmami zarĂłwno z Polski, jak i zagranicy (wĹ&#x203A;rĂłd nich moĹźna wymieniÄ&#x2021;

m.in. Ursus, KGHM, Helukabel, Vigo System, SCHUNK, H. Cegielski â&#x20AC;&#x201C; PoznaĹ&#x201E;, Hyperpoland, igus, KUKA).

ObiecujÄ&#x2026;co zapowiadaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; takĹźe rozmowy z uczelniami i instytutami technicznymi (Instytut Fraunhofera, Uniwersytet w Cadiz, AGH KrakĂłw, Politechnika Warszawska â&#x20AC;&#x201C; WydziaĹ&#x201A; Transportu, Politechnika Warszawska â&#x20AC;&#x201C; WydziaĹ&#x201A; Mechaniczny Energetyki i Lotnictwa, Politechnika WrocĹ&#x201A;awska â&#x20AC;&#x201C; WydziaĹ&#x201A;owy ZakĹ&#x201A;ad Metrologii Mikroi Nanostruktur). Kontakty te mogÄ&#x2026; przeĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; w przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci na wspĂłĹ&#x201A;pracÄ&#x2122; przy nowych projektach, dajÄ&#x2026;cych Instytutowi PIAP i jego pracownikom mierzalne korzyĹ&#x203A;ci. % !"& '! ()" ! ! ( ( % ( *' %( % # ! " 848' 486]^3 7

! 88 ^2] 4\ :]' 88 ^2] 4] ]8' ; % 88 ^2] 48 \3' 6"

< !

! !

( ! W! , ~ -# ' ! G 60 ~# "

+ , ;! !

L! # ! 1 ' J 1= Â&#x2026; L! 0 ' - -# Â&#x2026;

& E '

1

0

7 L )

= ' " D ! ) "

, WGX = "

0

R , ) X / 84\2

6/2017

- -# "

"

67

WYDARZENIA

Tworzywa sztuczne kontra metale Wizyta w fabryce igus w Kolonii

, ) D ,

"

, H "

) ' , D

" J J ) L Â&#x2020;

D " L 6 L " Â&#x2020; 1

6 E

6

" R 6

H " ) R "

S

;

W

P / " Q! Jolanta GĂłrska-Szkaradek

68

N

iemiecka firma igus od ponad 50 lat specjalizuje siÄ&#x2122; w produkcji elementĂłw z tworzyw sztucznych, dostarczajÄ&#x2026;c je do wszystkich gaĹ&#x201A;Ä&#x2122;zi przemysĹ&#x201A;u. To lider innowacji w dziedzinie e-prowadnikĂłw, przewodĂłw do poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeĹ&#x201E; ruchomych i polimerowych systemĂłw Ĺ&#x201A;oĹźyskowych.

Wszystko zaczÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;o siÄ&#x2122; w niemieckiej Kolonii w 1964 r., kiedy maĹ&#x201A;ĹźeĹ&#x201E;stwo Margaret i GĂźnter Blase rozpoczÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;o w garaĹźu pracÄ&#x2122; nad pierwszymi elementami zwiÄ&#x2026;zanymi z ruchem.

Kierowali siÄ&#x2122; przy tym hasĹ&#x201A;em: â&#x20AC;&#x17E;daj mi do rozwiÄ&#x2026;zania problem techniczny nad elementem ruchomym, a ja go rozwiÄ&#x2026;ĹźÄ&#x2122;â&#x20AC;?. Dzisiaj zaĹ&#x201A;oĹźona przez nich firma igus ma w ofercie ponad 100 tys. produktĂłw, ktĂłre dzielÄ&#x2026; siÄ&#x2122; na kilka grup, a Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy je hasĹ&#x201A;o â&#x20AC;&#x17E;motion plasticsâ&#x20AC;?.

Tworzywa sztuczne w ruchu moĹźna podzieliÄ&#x2021; na dwie grupy produktowe: systemy e-prowadnikĂłw (prowadniki przewodĂłw, przewody elektryczne, gotowe systemy â&#x20AC;&#x201C; readychain do szybkiego montaĹźu na maszynach) i druga grupa mechaniczna: dry-tech (bezsmarowe Ĺ&#x201A;oĹźyska, tuleje Ĺ&#x203A;lizgowe, Ĺ&#x201A;oĹźyska przegubowe, systemy liniowe drylin).

Rocznie igus wprowadza od 100 do 200 nowych produktĂłw, ktĂłrych powstanie czÄ&#x2122;sto jest wynikiem pomysĹ&#x201A;Ăłw klientĂłw. W ten sposĂłb powstaĹ&#x201A;y m.in. dodatkowe grupy produktowe, np. tuleje iglidur, trybotaĹ&#x203A;ma (rozwiÄ&#x2026;zanie Ĺ&#x201A;oĹźyskowe w postaci taĹ&#x203A;my), filamenty do druku 3D, usĹ&#x201A;ugi druku 3D, Ĺ&#x201A;oĹźyska kulkowe, napÄ&#x2122;dy liniowe, Ĺ&#x203A;ruby, nakrÄ&#x2122;tki trapezowe, rozwiÄ&#x2026;zania dla niskokosztowej robotyki, przeguby robotyczne, czy ubiegĹ&#x201A;oroczna nowoĹ&#x203A;Ä&#x2021; firmy â&#x20AC;&#x201C; inteligentne tworzywa sztuczne (smart motion plastics).

ZakĹ&#x201A;ad produkcyjny i laboratorium testowe NajwaĹźniejsze targi przemysĹ&#x201A;owe na Ĺ&#x203A;wiecie â&#x20AC;&#x201C; Hannover Messe, ktĂłrych Polska byĹ&#x201A;a w tym roku krajem partnerskim â&#x20AC;&#x201C; byĹ&#x201A;y inspiracjÄ&#x2026; dla firmy do zorganizowania w kwietniu 2017 r. dla przedstawicieli mediĂłw i przemysĹ&#x201A;u wyjazdu na to wydarzenie, ktĂłry poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czono ze zwiedzaniem fabryki w Kolonii oraz udziaĹ&#x201A;em w warsztatach. igus to firma globalna, ktĂłra obecnie zatrudnia na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie 3,5 tys. pracownikĂłw, z czego 1,9 tys. osĂłb AUTOMATYKA

WYDARZENIA

( ! ! G 60 ~# " ' ) G" X

jest zatrudnionych na terenie Niemiec. W polskim oddziale igus pracuje 90 osĂłb. Ĺ Ä&#x2026;cznie firma ma 35 oddziaĹ&#x201A;Ăłw oraz zatrudnia 55 dystrybutorĂłw, a jej sprzedaĹź w 2016 r. wyniosĹ&#x201A;a 600 mln euro.

Zlokalizowany w Kolonii zakĹ&#x201A;ad produkcyjny igus ma ciekawÄ&#x2026; moduĹ&#x201A;owÄ&#x2026; architekturÄ&#x2122; i stanowi jednÄ&#x2026; z atrakcji miasta. Organizacja produkcji nawiÄ&#x2026;zuje do ukĹ&#x201A;adu solarnego â&#x20AC;&#x201C; to klient jest w centrum uwagi i to jemu podporzÄ&#x2026;dkowane sÄ&#x2026; procesy produkcji.

ZarzÄ&#x2026;dzanie fabrykÄ&#x2026; odbywa siÄ&#x2122; zgodnie z zaĹ&#x201A;oĹźeniami Lean Management.

Na terenie zakĹ&#x201A;adu powstajÄ&#x2026; nowe projekty, odbywa siÄ&#x2122; produkcja, prowadzone sÄ&#x2026; badania w laboratorium testowym, realizowana jest sprzedaĹź, dziaĹ&#x201A;a administracja i planowane sÄ&#x2026; przyszĹ&#x201A;e dziaĹ&#x201A;ania.

ZwiedzajÄ&#x2026;c zakĹ&#x201A;ad, nie sposĂłb nie zwrĂłciÄ&#x2021; uwagi na ogromnÄ&#x2026; liczbÄ&#x2122; wtryskarek (okoĹ&#x201A;o 350), do ktĂłrych igus samodzielnie produkuje formy.

Obecnie znaczÄ&#x2026;cÄ&#x2026; pozycjÄ&#x2122; w cyklu produkcyjnym majÄ&#x2026; rĂłwnieĹź drukarki 3D. W procesie produkcji realizowany jest montaĹź rÄ&#x2122;czny i automatyczny produkowanych detali, a do montaĹźu prowadnikĂłw stosowane sÄ&#x2026; roboty robolink. Jeszcze w 2017 r. planowane jest uruchomienie okoĹ&#x201A;o stu stanowisk z tymi robotami.

W zakĹ&#x201A;adzie rĂłwnolegle realizowane sÄ&#x2026; masowa produkcja tysiÄ&#x2026;ca róşnych elementĂłw z tworzyw sztucznych oraz produkcja jednostkowa, zaprojekto-

wana dla konkretnego odbiorcy. Nie ma tutaj wydzielonych czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci magazynowych â&#x20AC;&#x201C; system informatyczny umoĹźliwia kompletacjÄ&#x2122; produktĂłw i wysĹ&#x201A;anie ich praktycznie bezpoĹ&#x203A;rednio z linii produkcyjnych.

Firma igus dziaĹ&#x201A;a zgodnie z hasĹ&#x201A;em: â&#x20AC;&#x17E;koszty w dĂłĹ&#x201A;, ĹźywotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w gĂłrÄ&#x2122;â&#x20AC;? (powiÄ&#x2026;zane z angielskim hasĹ&#x201A;em â&#x20AC;&#x17E;plastics for longer lifeâ&#x20AC;?). ĹťywotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; produkowanych wyrobĂłw jest wyliczana przez wielokrotne testowanie, ktĂłre odbywa siÄ&#x2122; w laboratorium testowym. PrzykĹ&#x201A;adowo w przypadku Ĺ&#x201A;oĹźysk jest to trwaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021;, wspĂłĹ&#x201A;czynnik tarcia, odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na Ĺ&#x203A;cieranie. W laboratorium rocznie przeprowadza siÄ&#x2122; 15 tys. testĂłw trybologicznych, a ponadto wykonuje siÄ&#x2122; dwa miliardy cykli e-prowadnikĂłw i kabli chainflex oraz milion testĂłw elektrycznych. Laboratorium ma imponujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; powierzchniÄ&#x2122; 2750 m2, na ktĂłrej róşnego rodzaju testy wykonywane sÄ&#x2026; przez ponad 50 róşnorodnych maszyn oraz roboty przemysĹ&#x201A;owe. W skĹ&#x201A;ad laboratorium wchodzi rĂłwnieĹź specjalny kontener, w ktĂłrym testy prowadzone sÄ&#x2026; w temperaturze do â&#x20AC;&#x201C;40 °C. Firma oferuje klientom rĂłwnieĹź przeprowadzenie testĂłw wedĹ&#x201A;ug ich wĹ&#x201A;asnych specyfikacji.

RóşnorodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; tworzyw sztucznych Produkcja igus bazuje na mieszankach polimerĂłw, jednak firma igus nie jest producentem polimerĂłw â&#x20AC;&#x201C; jest producentem mieszanek polimerowych.

Kupuje na rynku granulaty z róşnymi dodatkami, jak wĹ&#x201A;Ăłkna aramidowe, kevlar, teflon czy róşnego rodzaju polimery bazowe, i miesza te skĹ&#x201A;adniki.

W ten sposĂłb otrzymuje wĹ&#x201A;asne mieszanki, ktĂłre stanowiÄ&#x2026; know-how firmy i sÄ&#x2026; materiaĹ&#x201A;em wsadowym, uĹźywanym w licznych wtryskarkach i drukarkach 3D. Przedstawiciele firmy sÄ&#x2026; przekonani, Ĺźe w tworzywach sztucznych tkwi jeszcze ogromny potencjaĹ&#x201A; â&#x20AC;&#x201C; firma chciaĹ&#x201A;aby stworzyÄ&#x2021; materiaĹ&#x201A;, ktĂłry bÄ&#x2122;dzie mĂłgĹ&#x201A; pracowaÄ&#x2021; przy bardzo duĹźej liczbie obrotĂłw na minutÄ&#x2122; (chodzi o Ĺ&#x201A;oĹźyska), dlatego caĹ&#x201A;y czas eksperymentuje z mieszaniem róşnych proszkĂłw.

Rocznie w firmie powstaje okoĹ&#x201A;o 500 nowych mieszanek, a dziÄ&#x2122;ki nim tworzone sÄ&#x2026; kolejne innowacyjne produkty.

W kierunku PrzemysĹ&#x201A;u 4.0 Jedna z innowacji igus to inteligentne tworzywa smart plastics dla PrzemysĹ&#x201A;u 4.0, ktĂłre zapewniajÄ&#x2026; dodatkowe bezpieczeĹ&#x201E;stwo w fabrykach przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci. Tworzywa smart plastics przekazujÄ&#x2026; informacje o swoim stanie podczas rzeczywistego uĹźytkowania.

Firma igus wprowadziĹ&#x201A;a po raz pierwszy do stosowania w przemyĹ&#x203A;le trzy grupy inteligentnych produktĂłw: e-prowadniki, przewody chainflex i prowadnice liniowe drylin. Produkty te zostaĹ&#x201A;y wyposaĹźone w czujniki z rodziny isense, ktĂłre dziÄ&#x2122;ki poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu z moduĹ&#x201A;ami monitorujÄ&#x2026;cymi i komunikacyjnymi rejestrujÄ&#x2026; na bieĹźÄ&#x2026;co zuĹźycie i sygnalizujÄ&#x2026;, gdy konieczna jest ich naprawa lub wymiana. DziÄ&#x2122;ki temu produkcja moĹźe odbywaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; bez przestojĂłw i awarii. UĹźytkownik z jednego miejsca (tablet, komputer) jest w stanie sterowaÄ&#x2021; caĹ&#x201A;Ä&#x2026; fabrykÄ&#x2026;.

Produkty isense moĹźna opcjonalnie podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; do centrum danych igus, co umoĹźliwia indywidualne obliczanie trwaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci oraz optymalizowanie procesĂłw (zlecanie prac konserwacyjnych, zamawianie czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci zamiennych itp.).

Bezsmarowe i bezobsĹ&#x201A;ugowe Ĺ&#x201A;oĹźyska dry-tech

( % ( '

) ) H " ) "

,

6/2017

Od dziesiÄ&#x2122;cioleci igus znany jest jako producent polimerowych Ĺ&#x201A;oĹźysk Ĺ&#x203A;lizgowych iglidur. SÄ&#x2026; one bezsmarowe i bezobsĹ&#x201A;ugowe, odporne na uderzenia, 69

WYDARZENIA

7 " " ,D "

przeznaczone do aplikacji pracujÄ&#x2026;cych na sucho i gwarantujÄ&#x2026; dĹ&#x201A;ugÄ&#x2026; ĹźywotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu z niskÄ&#x2026; cenÄ&#x2026;. W efekcie tego, Ĺźe w firmie prowadzone sÄ&#x2026; prace nad nowymi mieszankami polimerĂłw o odpowiednich wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ciach, np. odpornych na wysokÄ&#x2026; temperaturÄ&#x2122;, powstaĹ&#x201A; np. nowy model Ĺ&#x201A;oĹźysk polimerowych o podwojonej ĹźywotnoĹ&#x203A;ci.

DziÄ&#x2122;ki wieloletniemu doĹ&#x203A;wiadczeniu w pracach nad tworzywami sztucznymi igus oferuje moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wiarygodnego obliczania online ĹźywotnoĹ&#x203A;ci Ĺ&#x201A;oĹźysk.

NaleĹźy przy tym podkreĹ&#x203A;liÄ&#x2021;, iş obecnie jest ona dziesiÄ&#x2122;ciokrotnie dĹ&#x201A;uĹźsza w odniesieniu do okresu sprzed piÄ&#x2122;ciu lat.

Oferta igus obejmuje rĂłwnieĹź polimerowe Ĺ&#x201A;oĹźyska kulkowe xiros. Tam gdzie, gdzie nie moĹźna stosowaÄ&#x2021; metalowych Ĺ&#x201A;oĹźysk kulkowych, moĹźna zastosowaÄ&#x2021; polimery xirodur o wysokiej wydajnoĹ&#x203A;ci, ktĂłre zapewniajÄ&#x2026; bezobsĹ&#x201A;ugowÄ&#x2026; pracÄ&#x2122; bez koniecznoĹ&#x203A;ci sma-

) ,

70

" L )

rowania.

TegorocznÄ&#x2026; nowoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; firmy jest inteligentne Ĺ&#x201A;oĹźysko kulkowe iglidur PRT. Ten najmĹ&#x201A;odszy czĹ&#x201A;onek rodziny â&#x20AC;&#x17E;smart plasticsâ&#x20AC;? ma wbudowany czujnik PRT.W, znajdujÄ&#x2026;cy siÄ&#x2122; w niszy pod elementami Ĺ&#x203A;lizgowymi. Mierzy on stopieĹ&#x201E; zuĹźycia i z wyprzedzeniem sygnalizuje koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wymiany Ĺ&#x201A;oĹźyska, a tym samym pozwala zapobiec nieplanowanym przestojom i pomaga utrzymaÄ&#x2021; ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; produkcji.

Bezsmarowe Ĺ&#x201A;oĹźyska dry-tech znajdujÄ&#x2026; szerokie zastosowanie w róşnych gaĹ&#x201A;Ä&#x2122;ziach przemysĹ&#x201A;u, np. w przemyĹ&#x203A;le motoryzacyjnym, obrabiarkowym, rolniczym, kosmicznym, meblarskim, lotniczym, morskim oraz w medycynie, produkcji sprzÄ&#x2122;tu AGD, urzÄ&#x2026;dzeniach treningowych czy rowerach.

PrzykĹ&#x201A;ad praktycznego zastosowania Ĺ&#x201A;oĹźysk moĹźna byĹ&#x201A;o zobaczyÄ&#x2021; na terenie zakĹ&#x201A;adu produkcyjnego

igus â&#x20AC;&#x201C; w bolidzie, ktĂłry zbudowali studenci w ramach miÄ&#x2122;dzynarodowego konkursu. MĹ&#x201A;odzi konstruktorzy, biorÄ&#x2026;c pod uwagÄ&#x2122; masÄ&#x2122; bolidu, zastosowali w ukĹ&#x201A;adzie kierowniczym Ĺ&#x201A;oĹźyska igus. W tym przypadku waĹźne jest to, Ĺźe sÄ&#x2026; one bezsmarowe i bezobsĹ&#x201A;ugowe.

W kolejnej generacji bolidu planowane jest m.in. zastosowanie prowadnic liniowych do regulacji i ustawienia pedaĹ&#x201A;Ăłw, aby z tego samego bolidu mogli korzystaÄ&#x2021; kierowcy róşnego wzrostu.

Przedstawiciele firmy igus podkreĹ&#x203A;lali, Ĺźe ponad poĹ&#x201A;owa Ĺ&#x201A;oĹźysk produkowanych przez igus, tj. ok. 200 mln rocznie, montowana jest w samochodach (siedzenia, ukĹ&#x201A;ad kierowniczy, pedaĹ&#x201A;y, wycieraczki), poniewaĹź sÄ&#x2026; tak samo wytrzymaĹ&#x201A;e, jak sam samochĂłd.

Jolanta GĂłrska-Szkaradek #. + # ZW#

.

" ) "! !

N' , ,D J

L

)

"

AUTOMATYKA

WYDARZENIA

Faulhaber goĹ&#x203A;ciĹ&#x201A; przywĂłdcĂłw Niemiec i Polski na targach Hannover Messe 2017 Podczas otwarcia targĂłw w Hanowerze kanclerz Niemiec Ange D 0 ' premier Polski â&#x20AC;&#x201C; kraju partner ) R

, ,D , J J H " ( 0 Â&#x2030; !

G ( 67 ' D G ( D ,D ( G " W ( ' D ,D D ,D ( 0

, , E'

" ,D ,D L

; " "

" J

6

) ; " 6

) "!

F

( ! (

aulhaber to gĹ&#x201A;Ăłwny innowator w wielu obszarach â&#x20AC;&#x201C; rozwiÄ&#x2026;zania firmy sÄ&#x2026; wykorzystywane w wielu róşnych branĹźach i zastosowaniach, od wytrzymaĹ&#x201A;ych silnikĂłw DC, bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;cych elementem lÄ&#x2026;downika Philae sondy kosmicznej Rosetta, przez precyzyjne

serwomotory w bionicznych protezach dĹ&#x201A;oni, aş po miniaturowy napÄ&#x2122;d o Ĺ&#x203A;rednicy zewnÄ&#x2122;trznej 1,9 mm. NapÄ&#x2122;d ten stanowi kamieĹ&#x201E; milowy w technologii minimalnie inwazyjnych pomp serca, co niezwykle zaimponowaĹ&#x201A;o odwiedzajÄ&#x2026;cej stoisko Angeli Merkel. â&#x20AC;&#x201C; Naszym celem jest projektowanie rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; napÄ&#x2122;dowych optymalnie dostosowanych do wymogĂłw konkretnych zastosowaĹ&#x201E; i klienta. Nasza praca czÄ&#x2122;sto siÄ&#x2122;ga granic tego, co technicznie wykonalne â&#x20AC;&#x201C; podkreĹ&#x203A;la Gert Frech-Walter.

Kanclerz Niemiec wyraziĹ&#x201A;a szczegĂłlne zainteresowanie nowÄ&#x2026; seriÄ&#x2026; silnikĂłw BP4. DziÄ&#x2122;ki innowacyjnemu uzwojeniu segmentowemu te wysoce dynamiczne napÄ&#x2122;dy nie tylko mogÄ&#x2026; pochwaliÄ&#x2021; siÄ&#x2122; niezwykĹ&#x201A;ym stosunkiem momentu obrotowego do rozmiaru, ale takĹźe waĹźÄ&#x2026; ponad dwukrotnie mniej niĹź standardowe silniki o porĂłwnywalnej mocy. â&#x20AC;&#x201C; OpracowaliĹ&#x203A;my tÄ&#x2122; seriÄ&#x2122;, majÄ&#x2026;c na uwadze zastosowania w profesjonalnych narzÄ&#x2122;dziach elektrycznych i robotyce, gdzie liczÄ&#x2026; siÄ&#x2122; maksymalny moment obrotowy oraz minimalne wymiary i ciÄ&#x2122;Ĺźar â&#x20AC;&#x201C; wyjaĹ&#x203A;nia Karl Faulhaber.

Kanclerz Niemiec oraz premier Polski byĹ&#x201A;y pod wraĹźeniem praktycznych przykĹ&#x201A;adĂłw, zakresu zastosowaĹ&#x201E;, innowacyjnej siĹ&#x201A;y oraz szerokiego spektrum technologii systemĂłw napÄ&#x2122;dowych Faulhaber.

7 # ) ' 1 "

0 ' "

( R

D ,D ) H " G ( 67

6/2017

Faulhaber to niezaleĹźna, rodzinna grupa firm z siedzibÄ&#x2026; gĹ&#x201A;ĂłwnÄ&#x2026; w niemieckim mieĹ&#x203A;cie SchĂśnaich nieopodal Stuttgartu w Badenii-Wirtembergii, jednym z najbardziej rozwiniÄ&#x2122;tych gospodarczo i najwaĹźniejszych regionĂłw zaawansowanych technologii przemysĹ&#x201A;owych w Europie.

ZaĹ&#x201A;oĹźona w 1947 r. Grupa Faulhaber moĹźe obecnie poszczyciÄ&#x2021; siÄ&#x2122; najwiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; gamÄ&#x2026; wysoce zaawansowanych technologii napÄ&#x2122;dĂłw miniaturowych i mikronapÄ&#x2122;dĂłw.

Produkty te, dostÄ&#x2122;pne na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie, pochodzÄ&#x2026; z jednego ĹşrĂłdĹ&#x201A;a. GĹ&#x201A;Ăłwnymi obszarami ich zastosowania sÄ&#x2026; automatyka produkcji i robotyka, przemysĹ&#x201A; lotniczy, systemy optyczne oraz technologia medyczna i laboratoryjna. Faulhaber prowadzi dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; projektowÄ&#x2026; i produkcyjnÄ&#x2026; nie tylko w Niemczech, ale takĹźe w Szwajcarii, Rumunii, na WÄ&#x2122;grzech oraz w USA. Grupa ma ponadto sieÄ&#x2021; partnerĂłw sprzedaĹźy oraz spĂłĹ&#x201A;ki zaleĹźne w ponad 30 krajach na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie. Obecnie firma zatrudnia ponad 1800 pracownikĂłw, z ktĂłrych ponad 600 pracuje w zakĹ&#x201A;adach w SchĂśnaich w Niemczech.

FAULHABER POLSKA Sp. z o.o. ! G 2' 34684] E ! 3\ 82^ 28 59' ; % 3\ 82^ 28 5] 6"

; <; !

!; !

W 1 "

"

( ) D ,D "

A

\': ""

P R O M O C J A

71

WYDARZENIA

Smart Lab ABB Industrial Media Event 2017 Firma ABB w dniach 17 i 18 maja 84\2 !

,

# , ,

& "

7 !

D

; A

) ,

E '

D " J ,

, " , )

!

, / 0

F

irma ABB jest liderem nowoczesnych technologii dla energetyki, robotyki i systemĂłw napÄ&#x2122;dowych, automatyki przemysĹ&#x201A;owej i sieci energetycznych. ObsĹ&#x201A;uguje klientĂłw z sektora uĹźytecznoĹ&#x203A;ci publicznej, przemysĹ&#x201A;u oraz transportu i infrastruktury na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie. KontynuujÄ&#x2026;c ponad 125-letniÄ&#x2026; historiÄ&#x2122; innowacji, obecnie tworzy przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; cyfryzacji przemysĹ&#x201A;u, odgrywajÄ&#x2026;c kluczowÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; w rewolucji energetycznej i czwartej rewolucji przemysĹ&#x201A;owej.

Laboratorium Smart Lab Inteligentne Laboratorium Smart Lab, zlokalizowane w Dalmine w pĂłĹ&#x201A;nocnych WĹ&#x201A;oszech, umoĹźliwia badanie komponentĂłw Ĺ&#x203A;redniej mocy dla energetyki dziÄ&#x2122;ki odtworzeniu wymagaĹ&#x201E; duĹźych sieci elektroenergetycznych w kontrolowanych warunkach. Liczne stanowiska laboratoryjne przyczyniajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; do identyfikowania innowacyjnych sposobĂłw zarzÄ&#x2026;dzania tymi sieciami i do rozwoju sieci inteligentnych. Uruchomione w 2012 r., laboratorium zostaĹ&#x201A;o rozbudowane przez wykorzystanie doĹ&#x203A;wiadczeĹ&#x201E; klientĂłw, 72

oĹ&#x203A;rodkĂłw badawczych, uniwersytetĂłw i specjalistĂłw. W tym unikalnym obiekcie przeprowadzane sÄ&#x2026; eksperymenty, badania i symulacje najbardziej pionierskich technologii. W laboratorium demonstrowane jest dziaĹ&#x201A;anie szerokiej gamy produktĂłw i systemĂłw do przesyĹ&#x201A;ania i dystrybucji energii elektrycznej oraz dla przemysĹ&#x201A;u, z ktĂłrych wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; jest wytwarzana w 13 wĹ&#x201A;oskich fabrykach naleĹźÄ&#x2026;cych do ABB Group. DziÄ&#x2122;ki róşnym typom zainstalowanych i wzajemnie poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonych elementĂłw moĹźna symulowaÄ&#x2021; zachowanie sieci dystrybucyjnych energii elektrycznej, elementĂłw i systemĂłw w instalacjach domowej automatyki, centrach danych, zarzÄ&#x2026;dzaniu zainstalowanymi systemami i efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej.

Zasoby Smart Lab umoĹźliwiajÄ&#x2026; przeprowadzenie testĂłw i symulacji opracowywanych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;, a tym samym definiowanie najnowszych trendĂłw technologicznych. Ocena wynikĂłw badaĹ&#x201E; pozwala okreĹ&#x203A;liÄ&#x2021;, w jaki sposĂłb poszczegĂłlne komponenty, systemy i ekspertyzy firmy ABB zwiÄ&#x2122;kszajÄ&#x2026; wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; procesĂłw przemysĹ&#x201A;owych i poprawiajÄ&#x2026; dziaĹ&#x201A;anie sieci elektroenergetycznych wysokiego, Ĺ&#x203A;redniego i niskiego napiÄ&#x2122;cia, zgodnie z wymaganiami firm uĹźytecznoĹ&#x203A;ci publicznej, przemysĹ&#x201A;u, infrastruktury, centrĂłw badawczych itp. Prowadzone

sÄ&#x2026; badania i eksperymenty dotyczÄ&#x2026;ce sposobĂłw integracji elementĂłw w celu tworzenia inteligentnych sieci, a takĹźe poprawy efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej w przemyĹ&#x203A;le, budynkach i centrach danych, w celu monitorowania parametrĂłw przepĹ&#x201A;ywu cieczy i gazĂłw w systemach przetwarzania i sieci wielowarstwowych oraz do zarzÄ&#x2026;dzania robotami na liniach produkcyjnych. Zgromadzone urzÄ&#x2026;dzenia, systemy i oprogramowanie umoĹźliwiajÄ&#x2026; wykonanie badaĹ&#x201E; i wybĂłr rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; najlepiej przystosowanych do szybkiego rozwoju duĹźych sektorĂłw w przemyĹ&#x203A;le energetycznym oraz systemach automatyki, wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czajÄ&#x2026;c w to nowe technologie Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznoĹ&#x203A;ci i komunikacji oraz przyczyniajÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; do rozwoju infrastruktury dla inteligentnych miast jutra Smart City.

Symulacje dziaĹ&#x201A;ania sieci energetycznych Tradycyjne sieci dystrybucyjne charakteryzujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; jednokierunkowym przepĹ&#x201A;ywem energii, gdzie energia jest pobierana z sieci przesyĹ&#x201A;owych wysokonapiÄ&#x2122;ciowych i dostarczana uĹźytkownikom koĹ&#x201E;cowym. Sieci energetyczne symulowane w Smart Lab uwzglÄ&#x2122;dniajÄ&#x2026; wspĂłĹ&#x201A;pracÄ&#x2122; z odnawialnymi ĹşrĂłdĹ&#x201A;ami energii. Symulacje dotyczÄ&#x2026; sieci rozdzielczych pierĹ&#x203A;cieniowych i promieniowych oraz obejmujÄ&#x2026; stacje AUTOMATYKA

WYDARZENIA dzielnej pracy, przy obecnoĹ&#x203A;ci lub braku energii rozproszonej, przy róşnym poziomie produkcji, przyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia obciÄ&#x2026;Ĺźenia i odĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia, bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dĂłw w róşnych sekcjach linii. We wszystkich przypadkach urzÄ&#x2026;dzenia zabezpieczajÄ&#x2026;ce i ukĹ&#x201A;ady automatyki dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026; na podstawie sygnaĹ&#x201A;Ăłw generowanych zgodnie z modelami matematycznymi, symulujÄ&#x2026;c pracÄ&#x2122; w rzeczywistych sieciach. UmoĹźliwia testowanie róşnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;, sprawdzenie, jak reagujÄ&#x2026; na kaĹźdy przypadek i wskazanie sposobu poprawy. Modele matematyczne, ktĂłre sÄ&#x2026; sercem systemu symulacji, sÄ&#x2026; uaktualniane przez naukowcĂłw z oĹ&#x203A;rodkĂłw badawczych i uniwersytetĂłw na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie, uwzglÄ&#x2122;dniajÄ&#x2026;c nowe scenariusze, ktĂłre wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026; w nowoczesnych sieciach energetycznych. W laboratorium znajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; teĹź urzÄ&#x2026;dzenia do komunikacji miÄ&#x2122;dzy kilkoma stacjami. UmoĹźliwia to tworzenie i symulowanie nowych aplikacji opartych na wymianie danych, gwarantujÄ&#x2026;c lepszÄ&#x2026; obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2122; bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dĂłw i zwiÄ&#x2122;kszajÄ&#x2026;c niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; sieci.

Systemy automatyki i komunikacji WystÄ&#x2026;pienie zakĹ&#x201A;Ăłcenia w jednym odcinku sieci energetycznej powoduje zadziaĹ&#x201A;anie zabezpieczenia i wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie znacznej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci sieci. Skutkiem jest brak zasilania u wielu odbiorcĂłw, ktĂłry moĹźe rozprzestrzeniaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; na gaĹ&#x201A;Ä&#x2122;zie wyĹźszego poziomu. Powoduje to przestoje w duĹźych obszarach sieci elektroenergetycznej, ktĂłre mogÄ&#x2026; trwaÄ&#x2021; dĹ&#x201A;ugo i powodowaÄ&#x2021; zwiÄ&#x2122;kszenie kar stosowanych przez urzÄ&#x2122;dy nadzoru, ktĂłre monitorujÄ&#x2026; jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; usĹ&#x201A;ug dystrybucji energii. Jest to coraz bardziej aktualne zagadnienie dla firm uĹźytecznoĹ&#x203A;ci publicznej, ktĂłre sÄ&#x2026; zobowiÄ&#x2026;zane

do zarzÄ&#x2026;dzania wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; liczbÄ&#x2026; wzajemnych poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeĹ&#x201E; i nieplanowanych dostaw z systemĂłw energii rozproszonej, co moĹźe zakĹ&#x201A;ĂłcaÄ&#x2021; i zmniejszaÄ&#x2021; stabilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; sieci energetycznej w przypadku wystÄ&#x2026;pienia usterek.

Smart Lab wyposaĹźone jest w symulator sieci wodociÄ&#x2026;gowej z rzeczywistym obwodem hydraulicznym i gĹ&#x201A;Ăłwnymi urzÄ&#x2026;dzeniami ABB do pomiaru, monitorowania i regulacji przepĹ&#x201A;ywu pĹ&#x201A;ynĂłw. ObwĂłd ma wĹ&#x201A;asny zbiornik wody obsĹ&#x201A;ugiwany przez silniki i przetwornice umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce symulacjÄ&#x2122; trendĂłw ciĹ&#x203A;nieĹ&#x201E; w czasie rzeczywistym, a prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przepĹ&#x201A;ywu jest regulowana przez zawory. OprĂłcz automatycznego zarzÄ&#x2026;dzania parametrami obwodu hydraulicznego w czasie rzeczywistym, w laboratorium moĹźna monitorowaÄ&#x2021; poziom oszczÄ&#x2122;dzania energii w zespoĹ&#x201A;ach falownikĂłw i silnikĂłw pompowych, a takĹźe bezpoĹ&#x203A;rednio oceniaÄ&#x2021; zalety tych systemĂłw w sieci wodociÄ&#x2026;gowej miast lub instalacji przemysĹ&#x201A;owych.

Aby zapewniÄ&#x2021; jeszcze wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i efektywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; sieci energetycznych, konieczne jest zbadanie i przetestowanie nowych technologii informacyjnych, zanim bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; one wykorzystane w rzeczywistych projektach.

Laboratorium Smart Grids udostÄ&#x2122;pnia strukturÄ&#x2122; komunikacyjnÄ&#x2026; wykorzystujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; prywatnÄ&#x2026; sieÄ&#x2021; bezprzewodowÄ&#x2026; i sieÄ&#x2021; Ethernet oraz sieci publiczne, takie jak GPRS lub LTE. Oznacza to, Ĺźe skutecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; automatyki selektywnoĹ&#x203A;ci i ochrony sieci moĹźe byÄ&#x2021; oceniana za pomocÄ&#x2026; róşnych mediĂłw komunikacyjnych. , / 0

AUTOMATYKA 1

"

#

( ! #

transformatorowe Ĺ&#x203A;redniego i niskiego napiÄ&#x2122;cia.

Wzrost znaczenia energii rozproszonej prowadzi do przejĹ&#x203A;cia z â&#x20AC;&#x17E;pasywnegoâ&#x20AC;? na â&#x20AC;&#x17E;aktywneâ&#x20AC;? zarzÄ&#x2026;dzanie sieciÄ&#x2026; energetycznÄ&#x2026;. W efekcie powstaje inteligentna sieÄ&#x2021;, ktĂłra oznacza silnie zautomatyzowane i innowacyjne sieci gwarantujÄ&#x2026;ce niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; oraz umoĹźliwiajÄ&#x2026;ca rozwiÄ&#x2026;zywanie wielu problemĂłw zwiÄ&#x2026;zanych z wykorzystaniem odnawialnych ĹşrĂłdeĹ&#x201A; energii.

PodstawowÄ&#x2026; cechÄ&#x2026; Smart Grid jest powszechne wykorzystanie technologii komunikacyjnych do pomiarĂłw i zdalnego sterowania. NajczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej stosowany jest protokĂłĹ&#x201A; zgodny z wymaganiami IEC 61850 â&#x20AC;&#x201C; miÄ&#x2122;dzynarodowej normy projektowania automatyki dla stacji energetycznych, ktĂłry umoĹźliwia komunikacjÄ&#x2122; pionowÄ&#x2026; (np. z pomieszczeniem sterowniczym stacji) i komunikacjÄ&#x2122; poziomÄ&#x2026; (np. miÄ&#x2122;dzy przekaĹşnikami w tej samej stacji oraz miÄ&#x2122;dzy przekaĹşnikami w róşnych podstacjach) za pomocÄ&#x2026; protokoĹ&#x201A;u GOOSE (Generic Object Oriented Substation Event).

W skĹ&#x201A;ad Smart Lab wchodzÄ&#x2026; czujniki przepĹ&#x201A;ywu wody i gazu, systemy SCADA, sterowniki PLC, silniki, napÄ&#x2122;dy, falowniki dla systemĂłw fotowoltaicznych, urzÄ&#x2026;dzenia magazynujÄ&#x2026;ce energiÄ&#x2122;, stacje Ĺ&#x201A;adowania pojazdĂłw elektrycznych, urzÄ&#x2026;dzenia i transformatory Ĺ&#x203A;redniego i wysokiego napiÄ&#x2122;cia, czujniki prÄ&#x2026;du i napiÄ&#x2122;cia, komponenty i systemy niskonapiÄ&#x2122;ciowe, UPS dla centrĂłw danych oraz wszystkie systemy komunikacyjne powszechnie stosowane w inteligentnych sieciach, systemy monitorowania itp. W laboratorium moĹźna symulowaÄ&#x2021; zachowanie sieci energetycznych w róşnych warunkach: normalnej lub samo-

6/2017

73

WYDARZENIA

Czarny dom

â&#x20AC;&#x201C; poznaj moĹźliwoĹ&#x203A;ci Internetu Rzeczy w budynku Systemy rozpoznawania twarzy i emocji, monitoring powietrza, automatycznie sterowane ro ' " A

,D J , L

niektĂłre elementy inteligentnej )

,! = " "' " " L N ";

E ' , ,D

D - !

R

ozwiÄ&#x2026;zania IoT, ktĂłre rĂłwnieĹź w budynkach zagoĹ&#x203A;ciĹ&#x201A;y juĹź na dobre, dajÄ&#x2026; wrÄ&#x2122;cz nieograniczone moĹźliwoĹ&#x203A;ci zarzÄ&#x2026;dzania swoim otoczeniem przy uĹźyciu intuicyjnego interfejsu, np. ekranu dotykowego tabletu. W razie potrzeby moĹźna zdalnie kontrolowaÄ&#x2021; budynek z uĹźyciem smartfona. Wszystkie informacje sÄ&#x2026; szyfrowane. O tym, Ĺźe zarzÄ&#x2026;dzanie zdalne jest moĹźliwe i şe smart budynek to inteligentna przestrzeĹ&#x201E; dostosowana do indywidualnych potrzeb moĹźna siÄ&#x2122; przekonaÄ&#x2021;, odwiedzajÄ&#x2026;c showroom firmy APA w Gliwicach.

Sylwia Batorska

WespĂłĹ&#x201A; w zespĂłĹ&#x201A; SpĂłĹ&#x201A;ka APA, znana do tej pory gĹ&#x201A;Ăłwnie w branĹźy przemysĹ&#x201A;owej, przyjÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a na siebie rolÄ&#x2122; integratora rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; smart building. BazujÄ&#x2026;c na wĹ&#x201A;asnych doĹ&#x203A;wiadczeniach i know-how, wynikajÄ&#x2026;cych z wielokrotnego przetestowania róşnych systemĂłw inteligentnego sterowania i oprzyrzÄ&#x2026;dowania budynkĂłw, jest w stanie zaoferowaÄ&#x2021; fachowe doradztwo w zakresie komplementarnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;. APASMART to usĹ&#x201A;uga typu concierge wspierajÄ&#x2026;ca tworzenie zinte-

= " D

74

growanego Ĺ&#x203A;wiata poprzez dobĂłr urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; automatyki budynkowej róşnych producentĂłw.

Do grona dostawcĂłw zaliczajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; znane firmy z sektora automatyki, takie jak Siemens, EATON, Rittal, z branĹźy oĹ&#x203A;wietlenia â&#x20AC;&#x201C; firma Phillips Lighting, czy firma Canon z branĹźy technik obrazowania. Systemy do zarzÄ&#x2026;dzania budynkiem (BMS) oraz zarzÄ&#x2026;dzania bezpieczeĹ&#x201E;stwem (SMS) dostarcza firma Espider.

InteresujÄ&#x2026;cym produktem, ktĂłry znalazĹ&#x201A; siÄ&#x2122; na wyposaĹźeniu czarnego domu sÄ&#x2026; przeszklenia oddzielajÄ&#x2026;ce pomieszczenia, wykonane w technologii Smart Film, czyli folii polimerowej aplikowanej na powierzchniÄ&#x2122; szkĹ&#x201A;a, dziÄ&#x2122;ki czemu moĹźna sterowaÄ&#x2021; przeziernoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; takich szyb. TwĂłrca tej technologii firma Smart Glass Polska oferuje szkĹ&#x201A;o Smart Glass z zamontowanym systemem folii elektrycznych, ktĂłre umoĹźliwia wyĹ&#x203A;wietlanie obrazu HD i ochronÄ&#x2122; przed promieniowaniem UV w 99 proc.

Zamiast kotĹ&#x201A;owni â&#x20AC;&#x201C; serwerownia?

Jak przekonuje pomysĹ&#x201A;odawca Czarnego domu prezes APA Group

# # G # "

" L

A "

AUTOMATYKA

WYDARZENIA

0 " "

) ,D "

) " "

) "

 "

- ) ; ,

Artur Pollak planowanie budynku inteligentnego naleĹźy rozpoczÄ&#x2026;Ä&#x2021; juĹź na etapie projektowania. To dobry czas, aby zastanowiÄ&#x2021; siÄ&#x2122; nad potrzebnÄ&#x2026; funkcjonalnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; przestrzeni teraz i w przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci i zaplanowaÄ&#x2021; miejsce na centrum dowodzenia â&#x20AC;&#x201C; serwerowniÄ&#x2122;. ModuĹ&#x201A;y sterownicze, do ktĂłrych prowadzÄ&#x2026; zakoĹ&#x201E;czenia obwodĂłw elektrycznych, znajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w jednej, centralnej szafie sterowniczej. W zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od innych funkcji przewidzianych dla inteligentnej przestrzeni, np. sterowania ogrzewaniem â&#x20AC;&#x201C; przepĹ&#x201A;ywami i krzywymi grzewczymi, systemami bezpieczeĹ&#x201E;stwa, nawadnianiem ogrodĂłw itd. takich szaf sterowniczych moĹźe byÄ&#x2021; odpowiednio wiÄ&#x2122;cej.

tlanych na tafli inteligentnego lustra.

System reaguje rĂłwnieĹź na pewne dziaĹ&#x201A;ania, ktĂłre sÄ&#x2026; ze sobÄ&#x2026; sprzeczne, np. wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie klimatyzacji i otwarcie okna spowoduje wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie klimatyzacji, a podniesienie rolet oznacza automatyczne zmniejszenie natÄ&#x2122;Ĺźenia oĹ&#x203A;wietlenia.

BezpieczeĹ&#x201E;stwo

( ! 0! ~# "

Inteligencja bazuje na informacji JeĹ&#x203A;li zdefiniujemy inteligencjÄ&#x2122; jako zdolnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pozwalajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; kojarzyÄ&#x2021; ze sobÄ&#x2026; informacje, to platformÄ&#x2122; Nazca z caĹ&#x201A;Ä&#x2026; pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; moĹźna uznaÄ&#x2021; za inteligentnÄ&#x2026;. Identyfikacja osoby na wejĹ&#x203A;ciu umoĹźliwia dostosowanie powitalnego napisu lub komunikatu gĹ&#x201A;osowego z imieniem i osobistymi informacjami, z kolei identyfikacja nastroju pozwala dopasowaÄ&#x2021; do emocji oĹ&#x203A;wietlenie i muzykÄ&#x2122;. Nowoczesna elektronika jest teĹź obecna w lustrach. Technologia Screen Mirror umoĹźliwia projektowanie bezpoĹ&#x203A;rednio ze smartfona informacji wyĹ&#x203A;wie6/2017

Ĺ atwe zarzÄ&#x2026;dzanie Inteligentny dom to nie tylko komfort, to rĂłwnieĹź skuteczne zarzÄ&#x2026;dzanie mediami â&#x20AC;&#x201C; np. system reguluje natÄ&#x2122;Ĺźenie Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;a i automatycznie wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza zbÄ&#x2122;dne lampy lub minimalizuje dziaĹ&#x201A;anie wodnych natryskĂłw w ogrodzie w dzieĹ&#x201E; deszczowy.

DziÄ&#x2122;ki systemom opartym na analizie Big Data uĹźytkownik moĹźe przeanalizowaÄ&#x2021; zuĹźycie mediĂłw, zweryfikowaÄ&#x2021; swoje zapotrzebowanie na niektĂłre funkcjonalnoĹ&#x203A;ci i przeĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; je na moĹźliwÄ&#x2026; oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zuĹźycia. Dobre praktyki rynkowe pokazujÄ&#x2026; juĹź skutki takich dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E;, np. zastosowanie indywidualnych licznikĂłw zuĹźycia energii w pawilonach w jednym z centrĂłw handlowych przyczyniĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; do oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci rzÄ&#x2122;du 11 proc. ogĂłĹ&#x201A;em. To potwierdza teoriÄ&#x2122;, Ĺźe uĹ&#x203A;wiadomione wydatki stajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; bodĹşcem do zmian. UrzÄ&#x2026;dzenia platformy Nazca speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; wymagania miÄ&#x2122;dzynarodowej normy ISO 50001, dotyczÄ&#x2026;cej systemu zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026; oraz zaĹ&#x201A;oĹźenia systemu wielokryterialnej oceny budynkĂłw BREEAM.

PrzestrzeĹ&#x201E; inteligentna to z zaĹ&#x201A;oĹźenia przestrzeĹ&#x201E; bezpieczna, w ktĂłrej kaĹźda osoba czy pojazd sÄ&#x2026; identyfikowalne. Budynek sam wykrywa niepowoĹ&#x201A;ane osoby â&#x20AC;&#x201C; zamyka okna, zapala Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;o i wĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza alarm. W przypadku poĹźaru, wykrycia substancji toksycznych system powiadamia wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciciela i odpowiednie sĹ&#x201A;uĹźby.

SÄ&#x2026; to tylko wybrane przykĹ&#x201A;ady funkcjonalnoĹ&#x203A;ci zwiÄ&#x2026;zanej z bezpieczeĹ&#x201E;stwem.

Co ciekawe, na wyposaĹźeniu czarnego domu znalazĹ&#x201A; siÄ&#x2122; rĂłwnieĹź designerski sejf, sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026;cy do przechowywania cennej dokumentacji.

MoĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zmian w przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci ModuĹ&#x201A;owa architektura sytemu z zaplanowanym odpowiednim zestawem instalacji i komponentĂłw umoĹźliwia modyfikacjÄ&#x2122; funkcjonalnoĹ&#x203A;ci w przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci. APA Group to kompleksowa oferta z moĹźliwoĹ&#x203A;ciami. Firma oferuje wsparcie i doradztwo techniczne na etapie projektowania i wykonawstwa, sugerujÄ&#x2026;c uĹźytkownikowi monitoring i diagnostykÄ&#x2122; na etapie uĹźytkowania systemu. KompleksowoĹ&#x203A;Ä&#x2021; podejĹ&#x203A;cia to zapewnienie, Ĺźe system moĹźe byÄ&#x2021; dostosowywany w czasie do zmieniajÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; potrzeb uĹźytkownikĂłw oraz ewoluujÄ&#x2026;cych moĹźliwoĹ&#x203A;ci technologicznych w przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci.

Sylwia Batorska AUTOMATYKA

75

WYDARZENIA

Rockwell Automation

intensyfikuje dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w Polsce : " , 84\2 ! H "

# "

W towicach swoje kolejne biuro w Polsce. W nowej siedzibie " A N J J

" G ( + ) ,D

# A

! 7 W

; H " !

Katarzyna Jakubek

W

 otwarciu nowego biura firmy przy ul. Francuskiej 46 w Katowicach wziÄ&#x2122;li udziaĹ&#x201A; przedstawiciele firmy Rockwell Automation, w tym Blake Moret, CEO Rockwell Automation, przedstawiciele wĹ&#x201A;adz regionu oraz klienci. UroczystoĹ&#x203A;Ä&#x2021; otwarcia uĹ&#x203A;wietnili zaproszeni goĹ&#x203A;cie, w tym reprezentanci administracji publicznej, ktĂłrzy w przemĂłwieniach podkreĹ&#x203A;lali swoje poparcie dla dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E; firmy oraz nie kryli dumy z tego, Ĺźe do sukcesu przyczynili siÄ&#x2122; lokalni specjaliĹ&#x203A;ci oraz wspĂłĹ&#x201A;praca z samorzÄ&#x2026;dem. To kolejny dowĂłd na to, Ĺźe rynek Ĺ&#x203A;lÄ&#x2026;ski rozwija siÄ&#x2122; dynamicznie i przyciÄ&#x2026;ga powaĹźnych inwestorĂłw. â&#x20AC;&#x201C; ZobowiÄ&#x2026;zaliĹ&#x203A;my siÄ&#x2122; do tego, by dawaÄ&#x2021; naszym pracownikom w Katowicach szansÄ&#x2122; na dĹ&#x201A;ugotrwaĹ&#x201A;y rozwĂłj. Wiemy, Ĺźe wszyscy nasi pracownicy chcÄ&#x2026; tego samego: wiedzieÄ&#x2021;, Ĺźe ich praca jest istotna, Ĺźe majÄ&#x2026; narzÄ&#x2122;dzia i wsparcie, by osiÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021; sukces, Ĺźe majÄ&#x2026; teĹź szansÄ&#x2122; na ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;y rozwĂłj â&#x20AC;&#x201C; mĂłwiĹ&#x201A; podczas ceremonii otwarcia Blake Moret, CEO

76

Rockwell Automation. WagÄ&#x2122; wydarzenia podkreĹ&#x203A;laĹ&#x201A; takĹźe Maciej Sieczka, dyrektor generalny Rockwell Automation w Polsce i na Ukrainie. â&#x20AC;&#x201C; To duĹźe wyróşnienie dla naszego kraju, ktĂłre jest efektem dotychczasowej, udanej wspĂłĹ&#x201A;pracy miÄ&#x2122;dzy nami a lokalnymi samorzÄ&#x2026;dami i dostawcami. Centrala, umieszczajÄ&#x2026;c w Katowicach centrum transakcji finansowych, podkreĹ&#x203A;liĹ&#x201A;a po raz kolejny zaufanie i potencjaĹ&#x201A; naszej kadry pracowniczej â&#x20AC;&#x201C; zaznaczyĹ&#x201A; Maciej Sieczka.

W Ĺ&#x203A;wiecie finansĂłwâ&#x20AC;Ś Global Finance Operations to dziaĹ&#x201A; ksiÄ&#x2122;gowy obsĹ&#x201A;ugujÄ&#x2026;cy wszelkie transakcje dla wszystkich oddziaĹ&#x201A;Ăłw Rockwell Automation na Ĺ&#x203A;wiecie. Poza centrum finansowym bÄ&#x2122;dzie tutaj dziaĹ&#x201A;aÄ&#x2021; rĂłwnieĹź dziaĹ&#x201A; Reaserch&Development, realizujÄ&#x2026;cy m.in. zadania zwiÄ&#x2026;zane z tworzeniem aplikacji mobilnych oraz testowaniem sprzÄ&#x2122;tu. W zespole tym pracuje kilkunastu specjalistĂłw, ktĂłrzy stanowiÄ&#x2026; niemal poĹ&#x201A;owÄ&#x2122; wszystkich zatrudnianych AUTOMATYKA

Fot. Rockwell Automation

WYDARZENIA przez firmÄ&#x2122; ekspertĂłw w tej dziedzinie na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie. â&#x20AC;&#x201C; Nie produkujemy w Polsce prostych technologii. Katowickie oddziaĹ&#x201A;y tworzÄ&#x2026; i obsĹ&#x201A;ugujÄ&#x2026; unikalne i innowacyjne produkty. Prowadzimy szerokie badania, we wspĂłĹ&#x201A;pracy z Uniwersytetem Ĺ&#x161;lÄ&#x2026;skim, pomagamy rĂłwnieĹź edukowaÄ&#x2021; przyszĹ&#x201A;ych inĹźynierĂłw i oferowaÄ&#x2021; im rozwĂłj w naszej firmie â&#x20AC;&#x201C; dodaje Maciej Sieczka.

Blake Moret podkreĹ&#x203A;liĹ&#x201A; w czasie spotkania swoje zadowolenie z faktu, Ĺźe rozwĂłj firmy umoĹźliwia zatrudnianie coraz wiÄ&#x2122;kszej liczby osĂłb w regionie.

Jak zaznaczyĹ&#x201A;, jest takĹźe bardzo dumny z faktu, Ĺźe polscy inĹźynierowie pracujÄ&#x2026;cy w Katowicach odgrywajÄ&#x2026; bardzo waĹźnÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; w dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci firmy â&#x20AC;&#x201C; np. praca dziaĹ&#x201A;u software development pomaga wdroĹźyÄ&#x2021; w şycie autorskie rozwiÄ&#x2026;zanie Connected Enterprise.

Rockwell Automation zatrudnia 22 tys. pracownikĂłw w ponad 80 paĹ&#x201E;stwach. W Polsce oddziaĹ&#x201A; firmy istnieje od ponad 20 lat, a od 10 lat spĂłĹ&#x201A;ka stale rozszerza dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na Ĺ&#x161;lÄ&#x2026;sku.

ZnaczÄ&#x2026;cy rozwĂłj firmy w Polsce widaÄ&#x2021;

6/2017

na przestrzeni ostatnich dziesiÄ&#x2122;ciu lat.

DekadÄ&#x2122; temu pracÄ&#x2122; w Katowicach rozpoczynaĹ&#x201A;o kilka osĂłb, a dziĹ&#x203A; w fabryce i biurach, zlokalizowanych w trzech miastach, jest zatrudnionych ponad tysiÄ&#x2026;c pracownikĂłw. Kolejna inwestycja firmy to szansa na wzrost zatrudnienia w regionie, ale takĹźe jasny sygnaĹ&#x201A;, Ĺźe Katowice stajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; istotnym miejscem na mapie globalnych inwestycji.

â&#x20AC;Śi produkcji Otwarcie nowej siedziby firmy Rockwell Automation byĹ&#x201A;o okazjÄ&#x2026; do odwiedzenia dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;cej od prawie 10 lat fabryki w Katowicach. W zakĹ&#x201A;adzie produkowane sÄ&#x2026; trzy grupy komponentĂłw: styczniki i przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki, rozwiÄ&#x2026;zania z grupy safety oraz â&#x20AC;&#x201C; na skalÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;wiatowÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x201C; falowniki i rozdzielnice.

Fabryka jest zlokalizowana na terenie Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. ZakĹ&#x201A;ad zatrudniajÄ&#x2026;cy 350 pracownikĂłw jest jednym z 17 zakĹ&#x201A;adĂłw Rockwell Automation na Ĺ&#x203A;wiecie.

Niedawno w katowickiej fabryce, jako w pierwszej, zostaĹ&#x201A;o wdroĹźone autor-

skie rozwiÄ&#x2026;zanie Rockwell Automation Connected Enterprise. UmoĹźliwia ono przetworzenie danych z fabryki w przydatne informacje prezentowane za pomocÄ&#x2026; intuicyjnego interfejsu, ktĂłry moĹźe byÄ&#x2021; obsĹ&#x201A;ugiwany przez dowolne urzÄ&#x2026;dzenie mobilne. Technologia ta pozwala zarzÄ&#x2026;dzajÄ&#x2026;cym szybciej reagowaÄ&#x2021; i podejmowaÄ&#x2021; kluczowe decyzje dziÄ&#x2122;ki precyzyjnej analizie danych. Wprowadzenie tego rozwiÄ&#x2026;zania w katowickiej fabryce przyczyniĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; do znacznego zwiÄ&#x2122;kszenia efektywnoĹ&#x203A;ci poszczegĂłlnych etapĂłw produkcji. Ĺ&#x161;lÄ&#x2026;ska fabryka odpowieda za produkcjÄ&#x2122; na rynek europejski (w tym rosyjski), azjatycki oraz afrykaĹ&#x201E;ski.

Firma Rockell Automation, osiÄ&#x2026;gajÄ&#x2026;ca przychody przekraczajÄ&#x2026;ce 6 mld dolarĂłw, zakĹ&#x201A;ada dalszy rozwĂłj w rejonie Katowic â&#x20AC;&#x201C; niedawno zakupiĹ&#x201A;a dziaĹ&#x201A;kÄ&#x2122; o powierzchni 8 tys. m2, co umoĹźliwi rozbudowÄ&#x2122; fabryki do 20 tys. m2.

Katarzyna Jakubek #. + # ZW# # " + * !

77

WYDARZENIA

Nowoczesne

technologie przemysĹ&#x201A;owe na celowniku przemysĹ&#x201A;u

"

N ,JÂ&#x2020; )

D

,

J szym stopniu zrewolucjoni ,D A " Â&#x2020; 1

E " L SN

S

--- ( " 1 woczesnej Produkcji, na ktĂłrym

"! ! "

,

L

!

Urszula Chojnacka

W

 trakcie wiosennej edycji Forum Nowoczesnej Produkcji wiele miejsca poĹ&#x203A;wiÄ&#x2122;cono tematyce PrzemysĹ&#x201A;u 4.0 i nowych technologii, rozmowom na temat strategii rozwoju polskiego przemysĹ&#x201A;u, projektowania zakĹ&#x201A;adĂłw produkcyjnych oraz efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej, a takĹźe optymalizacji produkcji. Rozmawiano takĹźe o zmianach w procesach produkcji w powiÄ&#x2026;zaniu z kapitaĹ&#x201A;em ludzkim, wspĂłĹ&#x201A;pracy ludzi z robotami oraz reformie szkolnictwa zawodowego. Nie mogĹ&#x201A;o teĹź zabraknÄ&#x2026;Ä&#x2021; tematu przeĹ&#x201A;omowych technologii i wizji ich zastosowaĹ&#x201E; w produkcji przemysĹ&#x201A;owej. Temu ostatniemu tematowi poĹ&#x203A;wiÄ&#x2122;cony byĹ&#x201A; panel dyskusyjny, w ktĂłrym udziaĹ&#x201A; wziÄ&#x2122;li (na zdjÄ&#x2122;ciu kolejno od prawej) dr inĹź.

Piotr Szynkarczyk, dyrektor PrzemysĹ&#x201A;owego Instytutu Automatyki i PomiarĂłw PIAP, Tomasz SzlÄ&#x2026;zak, wiceprezes zarzÄ&#x2026;du Radomskiego Centrum Innowacji i Technologii, Piotr Adamczewski, Managing Director firmy Materialise, PaweĹ&#x201A; Ĺ&#x161;lusarczyk, prezes zarzÄ&#x2026;du CD3D, Olga Borowska, dyrektor zarzÄ&#x2026;dzajÄ&#x2026;ca Inspectios, dr inĹź. Wojciech Legierski, kierownik jednostki badawczo-rozwojowej Evatronix, SĹ&#x201A;awomir Wachowski, dyrektor dziaĹ&#x201A;u automatyki SECO/Warwick, PaweĹ&#x201A; Ruszlewski, Head of Senfino w LABS Senfino i MichaĹ&#x201A; Kaczurba, dyrektor rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; biznesowych PrzemysĹ&#x201A;, Telekomunikacja i Media w firmie Microsoft.

Róşne oblicza innowacji Za przeĹ&#x201A;omowymi technologiami najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej stojÄ&#x2026; innowacje, toteĹź to sĹ&#x201A;owo byĹ&#x201A;o odmieniane w trakcie Forum Nowoczesnej Produkcji przez wszystkie przypadki. PostÄ&#x2122;p jest dziĹ&#x203A; bĹ&#x201A;yskawiczny â&#x20AC;&#x201C; czasem wystarczy zaledwie rok, 78

by innowacja przestaĹ&#x201A;a byÄ&#x2021; innowacjÄ&#x2026;.

WiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; rozmĂłwcĂłw byĹ&#x201A;a zgodna co do tego, Ĺźe za innowacjÄ&#x2122; moĹźna uznaÄ&#x2021; to, co w znaczÄ&#x2026;cy sposĂłb modyfikuje rozwĂłj produktu lub usĹ&#x201A;ugi, diametralnie zmienia rynek lub wrÄ&#x2122;cz kreuje nowe rynki. â&#x20AC;&#x201C; ChociaĹź jesteĹ&#x203A;my instytutem badawczym, dziaĹ&#x201A;amy prÄ&#x2122;Ĺźnie w realiach rynkowych i mamy na koncie wdroĹźenia w przemyĹ&#x203A;le, z ktĂłrych jesteĹ&#x203A;my doĹ&#x203A;Ä&#x2021; surowo rozliczani przez uĹźytkownikĂłw naszych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;. Dla nas innowacjÄ&#x2026; jest wiÄ&#x2122;c przede wszystkim nowe rozwiÄ&#x2026;zanie, ktĂłre nie istniaĹ&#x201A;o wczeĹ&#x203A;niej na rynku, a potem zostaĹ&#x201A;o na nim wdroĹźone. OczywiĹ&#x203A;cie innowacjÄ&#x2026; moĹźe byÄ&#x2021; takĹźe technologia czy urzÄ&#x2026;dzenie, ktĂłrymi juĹź dysponujemy, ale zostanÄ&#x2026; one uĹźyte w nowy, specyficzny sposĂłb â&#x20AC;&#x201C; mĂłwiĹ&#x201A; Piotr Szynkarczyk, dyrektor PrzemysĹ&#x201A;owego Instytutu Automatyki i PomiarĂłw PIAP. CechÄ&#x2026; innowacji jest to, Ĺźe niesie ona ze sobÄ&#x2026; pewne ryzyko. Ryzyko to podejmujÄ&#x2026; zarĂłwno firmy, jak i instytucje badawcze oraz naukowe. â&#x20AC;&#x201C; Wbrew niektĂłrym opiniom, iş źrĂłdĹ&#x201A;em innowacji jest przemysĹ&#x201A;, uwaĹźam, Ĺźe przemysĹ&#x201A; jest raczej miejscem, w ktĂłrym te innowacje sÄ&#x2026; konsumowane, natomiast powstajÄ&#x2026; one czÄ&#x2122;sto w Ĺ&#x203A;wiecie nauki, gdzie podejmowane sÄ&#x2026; badania wysokiego ryzyka. WaĹźne, by istniaĹ&#x201A;o poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie miÄ&#x2122;dzy przemysĹ&#x201A;em i naukÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x201C; wtedy ten pierwszy moĹźe korzystaÄ&#x2021; garĹ&#x203A;ciami z setek pomysĹ&#x201A;Ăłw, z ktĂłrych moĹźe dwa lub trzy zamieniÄ&#x2026; siÄ&#x2122; potem w realny biznes â&#x20AC;&#x201C; podkreĹ&#x203A;liĹ&#x201A; Piotr Szynkarczyk.

Bariery StopieĹ&#x201E; ryzyka i trudnoĹ&#x203A;ci we wdroĹźeniu zaleĹźy w duĹźej mierze od charakteru innowacji â&#x20AC;&#x201C; od tego, czy mamy AUTOMATYKA

WYDARZENIA mu w tym wdrożeniu – pod kątem proceduralnym, certyfikacji, bezpieczeństwa itp. – zaznaczyła dyrektor zarządzająca Inspectios.

Jednym z nowoczesnych rozwiązań, których wielu pracowników obawia się dziś najbardziej, są roboty. – Życzyłbym sobie, żeby przedsiębiorcy i ich pracownicy przestali bać się robotów i zaczęli traktować je jako narzędzie jak każde inne. Narzędzie, które poprawi bezpieczeństwo ludzi, zastąpi ich w trudnych i niebezpiecznych miejscach, przedsiębiorca zyska dzięki niemu wyższe zyski, a ludzie na pewno nie stracą pracy – zostaną bowiem przesunięci tam, gdzie roboty nie dadzą rady i tam, gdzie robota z jakiegoś powodu użyć nie można.

Przy wdrażaniu innowacji należy jednak liczyć się z tym, że mamy bariery kulturowe, prawne, humanistyczne, przyzwyczajeniowe. Obserwujemy je na co dzień w odniesieniu do robotyzacji w przemyśle. Nasz instytut wprowadził około 2000 r. roboty mobilne, które mogą zastąpić człowieka tam, gdzie jest niebezpiecznie. Tego typu urządzenia były już stosowane na świecie, jednak w skali Polski była

to innowacja. Niektórzy początkowo podchodzili do niej nieufnie, ale realia rynkowe i praktyka szybko przekonały ich do tej innowacji. Innowacyjność ma więc wiele aspektów, nie tylko technicznych, a przełamywanie barier, przyzwyczajeń czy strachu ma bardzo duże znaczenie – mówił Piotr Szynkarczyk. Tym większe, że efektem może być poprawa szans w rywalizacji z innymi. – Jako Microsoft często szkolimy pracowników różnych firm i widzimy, że te technologie są potem rozwijane, często poza Polską – zauważył Michał Kaczurba, dyrektor rozwiązań biznesowych Przemysł, Telekomunikacja i Media w firmie Microsoft.

Z rodzimego rynku płyną także optymistyczne informacje. – Oczywiście istnieje grupa klientów-tradycjonalistów, mało otwartych na innowacje, ale nasza firma ma także odwrotne doświadczenia – nie wdrożylibyśmy pewnych innowacji, gdyby nie to, że klient po drugiej stronie zadeklarował współpracę. Współpraca na linii użytkownik– –dostawca jest bardzo istotna, ponieważ klient często wie, co chce osiągnąć, ale nie wie, jak to zrobić – wyjaśniał Sławomir Wachowski.

( ! .! = , ~# "

do czynienia z kontynuacją już istniejącej technologii, czy z czymś całkowicie nowym i przełomowym. – Ten drugi rodzaj innowacji jest o wiele trudniejszy do wdrożenia, ponieważ trudniej przekonać do nich klienta – podkreślał Sławomir Wachowski, dyrektor działu automatyki SECO/Warwick. Poza wyzwaniami czysto technicznymi na drodze do rozwoju i wdrażania innowacji nierzadko stoją bowiem tzw. czynniki miękkie. – Mówiąc o wdrażaniu innowacji powinniśmy patrzeć przez pryzmat trzech aspektów: potrzeb rynku, gotowości technologii i gotowości klienta. I z tym ostatnim jest często najgorzej – mówił Piotr Adamczewski, Managing Director firmy Materialise.

W opinii większości prelegentów najtrudniej pokonać barierę przyzwyczajeń, a im bardziej nowa technologia jest odległa od obecnie stosowanego procesu produkcyjnego, tym trudniej ją zaadaptować wśród pracowników.

Olga Borowska podkreślała wagę roli dostawcy technologii czy usług w przełamywaniu oporu ze strony odbiorców.

– Dla klienta wdrożenie innowacji wiąże się z pewnym ryzykiem. Naszą rolą jest go przez to przeprowadzić, pomóc

6/2017

79

WYDARZENIA Wiele miejsca w dyskusji poświęcono technologiom przyrostowym oraz drukowi 3D i ich zastosowaniu w produkcji. – Technologie przyrostowe wbrew pozorom nie są technologiami nowymi – za rok ich powstania przyjmuje się 1984, a prace koncepcyjne sięgają lat 60. i 70. – jednak dla wielu osób wciąż są one absolutną nowością.

Wciąż też pojawiają się coraz ciekawsze rozwiązania, zwłaszcza w ostatnich 2–3 latach. Coraz śmielej też wkracza na rynek technologia HB – mówił Paweł Ślusarczyk, prezes zarządu CD3D. Wśród wymienianych bolączek – nie tylko w aspekcie rozmów o technologiach przyrostowych – regularnie pojawiał się brak odpowiednio wykształconych specjalistów. – Brakuje szkolnictwa, które przygotuje inżynierów na technologie przyrostowe i inne nowoczesne technologie. Nie każdy bowiem może obsługiwać drukarkę 3D – to jak z komputerem: każdy potrafi go włączyć, ale nie każdy potrafi właściwie go obsługiwać. Z tego właśnie względu wśród naszych usług jest co-inżyniering – to wynik z potrzeb naszych klientów, ponieważ dziś szkolnictwo nie gwarantuje edukacji, która umożliwi konstruowanie i projektowanie detali przeznaczonych do technologii przyrostowych – mówił Piotr Adamczewski. Jak dodał Paweł Ślusarczyk, nauczenie się profesjonalnego projektowania w przypadku zaawansowanych drukarek 3D może zająć kilka lat. – Znakomita większość podmiotów, która się z nami kontaktuje, jest zainteresowana drukiem 3D z metalu, tymczasem jest to technologia bardzo wymagająca i trudna, a koszt zakupu takiej maszyny sięga od 1,5 mln zł wzwyż. Cena nie zawsze stanowi problem, bo kontaktują się z nami najczęściej duże przedsiębiorstwa, ale pojawia się pytanie, czy odbiorca będzie w stanie sobie z tym poradzić – mówi prezes zarządu CD3D. Ważne więc, by nie rzucać się od razu na głęboką wodę. – Ci, którzy dziś drukują na skalę masową, np. koncerny jak BMW Volkswagen czy branża lotnicza, które dziś wykorzystują 3D w produkcji niskoseryjnej różnych detali to firmy i branże, które nie kupiły drukarki 3D rok temu, lecz ich działy R&D inwe80

stowały w rozwój w tym zakresie od lat 90. i dlatego dzisiaj są beneficjentami tej technologii – stwierdził Paweł Ślusarczyk.

Technologie nieodległej przyszłości W dynamicznie zmieniającym się świecie aż prosi się o popuszczenie wodzy fantazji i tak właśnie zrobili uczestnicy panelu, którzy podjęli próbę odpowiedzi na pytanie o to, jakie nowe technologie i rozwiązania zrewolucjonizują w największym stopniu funkcjonowanie przemysłu w przyszłości.

Zdaniem Olgi Borowskiej będzie do nich należało stosowanie dronów w prostych pracach. – Obecnie drony są wykorzystywane głównie do zbierania danych, a z rozmów, które prowadzimy z klientami wynika, że jest ogromna potrzeba zastosowania tego typu rozwiązań robotycznych w miejscach trudno dostępnych – np. do czyszczenia, wykonywania prostych prac montażowych w warunkach ekstremalnych, np. do zespawania czegoś w zbiorniku na głębokości 70 m – mówiła Olga Borowska.

W opinii Wojciecha Legierskiego bardzo szybko będzie rozwijać się Machine Vision. – Robotom brakuje wzroku, nie są więc obecnie w stanie łatwo wyciągać chaotycznie postawionych w skrzyniach części – człowiek potrafi je identyfikować znacznie lepiej. Dlatego moim zdaniem w najbliższych latach szybko będą rozwijać się rozwiązania związane z fotogrametrią, pozycjonowaniem itp. – ocenił Wojciech Legierski, kierownik jednostki badawczo-rozwojowej Evatronix.

Zdaniem Piotra Adamczewskiego najbliższa innowacja, która wejdzie bardzo szybko do powszechnego użycia to całkowicie zindywidualizowana produkcja seryjna. – Druk 3D pozwoli na całkowitą personalizację wyrobów, np. samochodów. Taka indywidualność jest dzisiaj bardzo pożądana i wręcz wymagana przez klientów – dziś nie chcemy być jednakowi, chcemy się wyróżniać – stwierdził przedstawiciel Materialise.

Z kolei Sławomir Wachowski wśród znaczących – w przełożeniu na przemysł w kolejnych latach – innowacji wymienił druk 3D w obróbce metali, wirtualną rzeczywistość oraz grafen.

Duże zainteresowanie wzbudziły bardzo ciekawe dane pochodzące z raportu o przełomowych innowacjach przygotowanego przez Global Agenda Council (GAC) on the Future of Software and Society, które przytoczył Piotr Szynkarczyk. Z raportu wynika, że wśród innowacji, które pojawią się do 2026 r. jest druk 3D, bazujący na składaniu poszczególnych atomów w rzeczy o określonych właściwościach fizycznych i chemicznych. Inna prognoza tego raportu przewiduje, że sztuczna inteligencja będzie dołączać do… rady nadzorczej w przedsiębiorstwach.

To jednak dopiero początek zapowiadanej rewolucji. – Do 2021 r. ma pojawić się pierwszy robot-farmaceuta.

Do 2026 r. samojeżdżące samochody będą stanowić w USA 10 proc. wszystkich aut. Do 2022 r. rozpocznie się produkcja pierwszego samochodu wyprodukowanego w całości na drukarce 3D, a do 2024 r. zostanie wykonany pierwszyprzeszczep wątroby z wykorzystaniem organu wydrukowanego na drukarce 3D – mówił dyrektor PIAP. Oczywiście innowacje przez duże „I” nie pojawiają się codziennie, ważne jednak, by podejmować wyzwania.

– Stanisław Lem pisał, że gdybyśmy zatrzymali przełomowy rozwój, to dziś jeździlibyśmy bardzo dużymi i szybkimi parowozami. Dlatego bardzo ważne jest podejmowanie prac nad tworzeniem nowych technologii, zaznajomienie z nimi użytkowników i edukacja – w tym widzę zarówno rolę uczelni, jak i firm, które powinny w tym brać udział, np. poprzez praktyki studenckie. Dlatego raz jeszcze podkreślam, że połączenie między nauką a przemysłem to inwestycja w przyszłość – może nie zwróci się ona za trzy lata, ale za dziesięć na pewno – podsumował Piotr Szynkarczyk.

Trzecia edycja Forum Nowoczesnej Produkcji, organizowanego przez firmę MMC Polska, odbyła się w dniach 5–6 kwietnia 2017 r. w warszawskim hotelu Westin. Miesięcznik „Automatyka” i portal AutomatykaOnLine były głównymi patronami medialnymi wydarzenia.

Urszula Chojnacka #. + # ZW#

AUTOMATYKA

BIBLIOTEKA PROGRAMOWANIE STEROWNIKĂ&#x201C;W PRZEMYSĹ OWYCH Jerzy Kasprzyk Wydawnictwo Naukowe PWN 4 56789 : ;/ <=4 >6? / 9 # 4 @ ;

Sterowniki przemysĹ&#x201A;owe sÄ&#x2026; elementem systemĂłw automatyki i sterowania maszyn, urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; i procesĂłw przemysĹ&#x201A;owych. KsiÄ&#x2026;Ĺźka zawiera koncepcjÄ&#x2122; programowania sterownikĂłw PLC, opartÄ&#x2026; na zaleceniach i definicjach wprowadzonych w normie IEC 61131. OmĂłwiono podstawy budowy i dziaĹ&#x201A;ania oraz sprzÄ&#x2122;t sterownikĂłw PLC; typy danych i deklaracje zmiennych; jednostki organizacyjne oprogramowania; jÄ&#x2122;zyki programowania tekstowe (IL, ST) i graficzne (LD, FBD); sekwencyjne schematy funkcjonalne (SFC); funkcje i standardowe bloki funkcjonalne; deklarowanie konfiguracji; nowoczesne narzÄ&#x2122;dzia programujÄ&#x2026;ce. CzÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; teoretycznÄ&#x2026; uzupeĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; przykĹ&#x201A;ady programowania sterownikĂłw PLC. WartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; merytorycznÄ&#x2026; ksiÄ&#x2026;Ĺźki podnoszÄ&#x2026; dodatki, zawierajÄ&#x2026;ce definicje wybranych pojÄ&#x2122;Ä&#x2021; z zakresu sterownikĂłw zgodne z normÄ&#x2026; IEC 61131 oraz sĹ&#x201A;ownik terminĂłw angielskich. KsiÄ&#x2026;Ĺźka jest kierowana do studentĂłw kierunku automatyka i robotyka oraz inĹźynierĂłw i technikĂłw zainteresowanych stosowaniem sterownikĂłw PLC.

MIKROKONTROLERY AVR I ARM STEROWANIE WYĹ&#x161;WIETLACZAMI LCD @ X [ Q 0 4 56789 : ;/ <=4 ?\V / 9 # 4 @ ;

Mikrokontrolery zawojowaĹ&#x201A;y Ĺ&#x203A;wiat elektroniki uĹźytkowej, dziÄ&#x2122;ki czemu moĹźna je znaleĹşÄ&#x2021; niemal w kaĹźdym zaawansowanym technicznie sprzÄ&#x2122;cie. Natomiast rosnÄ&#x2026;ca dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i spadek cen kolorowych wyĹ&#x203A;wietlaczy ciekĹ&#x201A;okrystalicznych sprawiĹ&#x201A;y, Ĺźe kolejne urzÄ&#x2026;dzenia zaczÄ&#x2122;to wyposaĹźaÄ&#x2021; w coraz lepsze ekrany. Poprawie ich jakoĹ&#x203A;ci i rozdzielczoĹ&#x203A;ci oraz wzrostowi wydajnoĹ&#x203A;ci ukĹ&#x201A;adĂłw sterujÄ&#x2026;cych towarzyszy staĹ&#x201A;e ulepszanie interfejsĂłw uĹźytkownika, ktĂłre stajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; coraz wygodniejsze i atrakcyjne graficznie. KsiÄ&#x2026;Ĺźka zawiera materiaĹ&#x201A; umoĹźliwiajÄ&#x2026;cy samodzielne projektowanie i opracowywanie lepszych interfejsĂłw graficznych, korzystaÄ&#x2021; z moĹźliwoĹ&#x203A;ci oferowanych przez nowoczesne mikrokontrolery oraz wyĹ&#x203A;wietlacze. KsiÄ&#x2026;Ĺźka wprowadza w Ĺ&#x203A;rodowisko AVR i ARM oraz Ĺ&#x203A;wiat kontrolerĂłw LCD. Omawia m.in. funkcje wyĹ&#x203A;wietlaczy i podstawowe operacje graficzne, formaty plikĂłw, obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2122; paneli dotykowych róşnych typĂłw i moĹźliwoĹ&#x203A;ci akceleratorĂłw graficznych.

SZKOĹ A PROGRAMISTY PLC STEROWNIKI PRZEMYSĹ OWE @ D 0 Q 0 4 56789 : ;/ <=4 5V? / 9 # 4 @ ;

W ksiÄ&#x2026;Ĺźce omĂłwiono sterownik S7-1200 firmy Siemens, podstawy jÄ&#x2122;zyka SCL oraz Ĺ&#x203A;rodowisko programistyczne TIA Portal. Na przykĹ&#x201A;adzie kompletnego projektu przemysĹ&#x201A;owej linii transportowej zaprezentowano podstawowe cechy i moĹźliwoĹ&#x203A;ci nowoczesnego sprzÄ&#x2122;tu PLC, struktury danych i konstrukcje skĹ&#x201A;adniowe wydajnego jÄ&#x2122;zyka SCL oraz funkcje oferowane przez Ĺ&#x203A;rodowisko wspierajÄ&#x2026;ce kaĹźdy etap rozwoju projektu. Kolejne kroki pozwalajÄ&#x2026; nauczyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; projektowaÄ&#x2021;, programowaÄ&#x2021; i analizowaÄ&#x2021; aplikacjÄ&#x2122; przemysĹ&#x201A;owÄ&#x2026; i testowaÄ&#x2021; jÄ&#x2026; za pomocÄ&#x2026; narzÄ&#x2122;dzia FactoryIO oraz eliminacjÄ&#x2122; bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dĂłw. CaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; uzupeĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; zasady inĹźynierii oprogramowania i dobre praktyki programistyczne. KsiÄ&#x2026;Ĺźka jest kierowana do studentĂłw kierunku automatyka i robotyka oraz inĹźynierĂłw i technikĂłw zainteresowanych stosowaniem sterownika S7-1200 firmy Siemens.

+

R L! ) W E 82

AUTOMATYKA

KLUCZEM

DO SUKCESU

PRENUMERUJ CZYTAJ WSPÓŁPRACUJ www.AutomatykaOnline.pl/Automatyka Wydawca: Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa, e-mail: automatyka@piap.pl

WSPÓŁPRACA

AUTOMATYKA-POMIARY-STEROWANIE SA TEL. 85 748 34 00, 85 748 34 03, WWW.APS.PL ................................................................................................... 15 APA SP. Z O.O. TEL. 32 231 64 43, WWW.APAGROUP.PL .......................................................................................................... III OKŁ.

AUTOMATYKAONLINE TEL. 504 126 618, WWW.AUTOMATYKAONLINE.PL ............................................................................................. 81

AXON MEDIA GROUP TEL. 533 344 700, WWW.AXONMEDIA.PL ................................................................................................................ 43

PPUH ELDAR TEL. 77 442 04 04, WWW.ELDAR.BIZ ............................................................................................................................. 18 ELESA+GANTER POLSKA SP. Z O.O. TEL. 22 737 70 47, WWW.ELESA-GANTER.PL ................................................................................... 3, 9, 42–43

ELMARK AUTOMATYKA SP. Z O.O. TEL. 22 541 84 65, WWW.ELMARK.COM.PL ..............................................................................................15, 44–45

ELTRON TEL. 71 343 97 55, WWW.ELTRON.PL ............................................................................................................................. 13 EUROPAPROPERTY.COM EVENTS@EUROPAPROPERTY.COM ................................................................................................................................ 45 FAULHABER POLSKA SP. Z O.O. TEL. 61 278 72 53, WWW.FAULHABER.COM ................................................................................... 39, 71, IV OKŁ.

IGUS SP. Z O.O. TEL. 22 863 57 70, WWW.IGUS.PL ................................................................................................................... 17, 40–41 PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP TEL. 22 874 00 00, WWW.PIAP.PL ........................................................................................ II OKŁ., 46–50, 66–67

PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP, PIAP DESIGN TEL. 22 874 01 94, WWW.DESIGN.PIAP.PL .................................................................................................................. 85

SCHMERSAL-POLSKA SP. J. E. NOWICKA, M. NOWICKI TEL. 22 816 85 78, WWW.SCHMERSAL.PL ................................................................................................................... 11 SCHUNK INTEC SP. Z O.O. TEL. 22 726 25 00, WWW.SCHUNK.COM .................................................................................................. 51, 54–57 STAUBLI ŁÓDŹ SP. Z O.O. TEL. 42 636 85 04, WWW.STAUBLI.COM ..................................................................................................................... 19 STEMMER IMAGING TEL. 664 921 922, WWW.STEMMER-IMAGING.PL ......................................................................................... I OKŁ.

ZIAD BIELSKO-BIAŁA SA TEL. 33 8138200, WWW.ZIAD.BIELSKO.PL ................................................................................................................ 23

84

AUTOMATYKA

LUDZIE

PaweĹ&#x201A; Naglik A

86

STANOWISKO: D ,D FIRMA: Kubler Sp. z o.o.

Za niezbÄ&#x2122;dne do odnoszenia sukcesĂłw uwaĹźa ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;e doskonalenie umiejÄ&#x2122;tnoĹ&#x203A;ci i poszerzanie wiedzy.

Tego wymaga nie tylko od siebie, ale takĹźe od wspĂłĹ&#x201A;pracownikĂłw. Dlatego kĹ&#x201A;adzie nacisk na szkolenia pracownikĂłw w Polsce i w Niemczech.

Silna pozycja firmy w kraju przekĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; na wyniki sprzedaĹźowe, dziÄ&#x2122;ki czemu polski oddziaĹ&#x201A; firmy KĂźbler corocznie jest wyróşniany przez centralÄ&#x2122; w Niemczech na tle spĂłĹ&#x201A;ek cĂłrek na ca-

Ĺ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie. Do kolejnych celĂłw PawĹ&#x201A;a Naglika naleĹźy ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;e umacnianie marki KĂźbler w Polsce, nawiÄ&#x2026;zywanie nowych kontaktĂłw handlowych oraz rozbudowa struktur firmy w Polsce.

Prywatnie szczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;liwy mÄ&#x2026;Ĺź i ojciec dwĂłch synĂłw w wieku 11 i 14 lat. Wolne chwile spÄ&#x2122;dza z rodzinÄ&#x2026; oraz w domowym studiu muzycznym. Jego hobby to muzyka rockowa, gra na instrumentach muzycznych. Interesuje siÄ&#x2122; rĂłwnieĹź astronomiÄ&#x2026; i podróşami.

AUTOMATYKA

Fot. Kubler

bsolwent WydziaĹ&#x201A;u Elektrycznego Politechniki ZielonogĂłrskiej. Studia na kierunku Cyfrowe Systemy Pomiarowe ukoĹ&#x201E;czyĹ&#x201A; w 2000 r. PasjÄ&#x2122; do elektroniki i automatyki wyniĂłsĹ&#x201A; z domu rodzinnego.

Po ukoĹ&#x201E;czeniu studiĂłw rozpoczÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; pracÄ&#x2122; w JBC Electronic jako product manager. W latach 2001â&#x20AC;&#x201C;2005 pracowaĹ&#x201A; w tym samym charakterze w firmie Astat. Od 2005 r. jest dyrektorem zarzÄ&#x2026;dzajÄ&#x2026;cym w firmie Kubler Sp. z o.o., ktĂłra jest spĂłĹ&#x201A;kÄ&#x2026; cĂłrkÄ&#x2026; firmy Fritz KĂźbler GmbH, jednego ze Ĺ&#x203A;wiatowych liderĂłw w branĹźy czujnikĂłw do pomiarĂłw prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci i pozycjonowania.

Za swĂłj sukces uwaĹźa stworzenie i ugruntowanie pozycji marki KĂźbler w Polsce, na co zĹ&#x201A;oĹźyĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; praca zespoĹ&#x201A;u oraz wspĂłĹ&#x201A;praca z dystrybutorami. ZbudowaĹ&#x201A; zaufanie krajowych odbiorcĂłw do produktĂłw KĂźblera.

Od poczÄ&#x2026;tku dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci firmy kĹ&#x201A;adzie nacisk na bezpoĹ&#x203A;rednie i dĹ&#x201A;ugofalowe relacje z klientami, oparte na indywidualnym podejĹ&#x203A;ciu do klienta oraz wsparciu technicznym na kaĹźdym etapie realizacji jego aplikacji. UwaĹźa, Ĺźe aby doradzaÄ&#x2021; i sprzedawaÄ&#x2021; naleĹźy dobrze poznaÄ&#x2021; danÄ&#x2026; aplikacjÄ&#x2122;, dlatego preferuje wizyty u klientĂłw i doradztwo techniczne. DodajÄ&#x2026;c do tego jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; produktĂłw oraz serwis posprzedaĹźowy firma Kubler wyrasta na jednego z  liderĂłw na rynku polskim. Do pozytywnego wizerunku przyczynia siÄ&#x2122; rĂłwnieĹź dostÄ&#x2122;pna dla automatykĂłw w Polsce usĹ&#x201A;uga â&#x20AC;&#x17E;24ONEâ&#x20AC;?, umoĹźliwiajÄ&#x2026;ca wyprodukowanie w ciÄ&#x2026;gu 24 godzin enkodera inkrementalnego o okreĹ&#x203A;lonych przez klienta parametrach. UsĹ&#x201A;uga ta doceniana jest przede wszystkim przez sĹ&#x201A;uĹźby utrzymania ruchu. WychodzÄ&#x2026;c naprzeciw potrzebom rynku, wprowadziĹ&#x201A; nowy projekt, polegajÄ&#x2026;cy na wsparciu klientĂłw przez organizacjÄ&#x2122; szkoleĹ&#x201E; praktycznych z zakresu implemenatcji enkoderĂłw oraz bezpieczeĹ&#x201E;stwa funkcjonalnego. Szkolenia te dedykowane sÄ&#x2026; dla inĹźynierĂłw i praktykĂłw z branĹźy automatyki przemysĹ&#x201A;owej.

Zastosowania FAULHABER

Technologia, która wchodzi pod skórę

MIKRONAPĘDY FAULHABER w technologii tatuaży.

WE CREATE MOTION

Atrament do tatuażu jest dziś wstrzykiwany pod skórę z prędkością nawet do 7500 nakłuć na minutę. Mimo to artyści pracują nad dużymi motywami bez przerwy kilka godzin. Dlatego stawiają oni wysokie wymagania swoim narzędziom. Oprócz cichej pracy przy małych drganiach nowoczesne narzędzia do tatuażu odznaczają się zwartą, ergonomiczną konstrukcją o małej masie.

W zakresie napędów wiodący producenci narzędzi do tatuażu korzystają z know-how firmy FAULHABER.

Więcej informacji można znaleźć na stronie www.faulhaber.com/tattoo FAULHABER Polska sp. z o.o. · info@faulhaber.pl