Automatyka 7-8/2017

Page 1

TEMAT NUMERU Urządzenia i systemy dla przemysłu spożywczego CENA 15,00 ZŁ (W TYM 8 % VAT)

ROZMOWA 20

SPRZĘT I APARATURA 56

PRAWO 66

Jędrzej Kowalczyk, prezes FANUC Polska

Kontrola kosztów zużycia mediów – inteligentne liczniki

Czy roboty mogą mieć osobowość prawną?

AUTOMATYKA ISSN 2392-1056

INDEKS 403024

AUTOMATYKAONLINE.PL

7-8/2017

Przetwornice częstotliwości Danfoss Drives to niezawodność i moc, której potrzebujesz Vacon i Danfoss po połączeniu utworzyły jedną z największych firm napędowych na świecie. Nasze marki VLT® i Vacon® to jeden cel i jedna pasja, to szersza, najbardziej innowacyjna oferta produktowa, a także usługi serwisowe o najwyższej jakości. Oferujemy wolność wyboru dowolnej technologii silnikowej, a nasza oferta obejmuje zakres mocy od 0,18 kW do 5,3 MW.

www.danfoss.pl/napedy



OD REDAKCJI

Drodzy PaĹ„stwo, W poprzednim numerze naszego miesiÄ™cznika branĹźowego „Automatykaâ€? zasygnalizowana zostaĹ‚a zmiana na stanowisku redaktora naczelnego. Przyjęłam tÄ™ funkcjÄ™ z rÄ…k mojego poprzednika – dr. Jana JabĹ‚kowskiego, „namaszczonaâ€? przez przedstawiciela Wydawcy prof. Piotra Szynkarczyka – dyrektora PrzemysĹ‚owego Instytutu Automatyki i PomiarĂłw PIAP. Z redakcjÄ… miesiÄ™cznika „Automatykaâ€?, a takĹźe z zespoĹ‚em jego poprzedniego wcielenia – miesiÄ™cznika „Pomiary Automatyka Robotykaâ€? – jestem zwiÄ…zana od dziewiÄ™ciu lat, toteĹź patrzÄ™ na swoje obowiÄ…zki z perspektywy czasu. WczeĹ›niej – od pierwszego numeru miesiÄ™cznika PAR – byĹ‚am jego wiernÄ… czytelniczkÄ…. CeniĹ‚am pismo za poziom merytoryczny dostarczanych informacji i róşnorodność tematycznÄ… wpisujÄ…cÄ… siÄ™ w szeroki obszar zainteresowaĹ„. MajÄ…c do dyspozycji zgrany i sprawdzony, a przede wszystkim kompetentny zespół redakcyjny, wielu zaprzyjaĹşnionych przedstawicieli przemysĹ‚u i wsparcie macierzystego instytutu bÄ™dziemy nadal dokĹ‚adać siĹ‚, by wydawać pismo o wysokim poziomie merytorycznym oraz edytorskim. Kolejne wydania bÄ™dÄ…, jak dotychczas, ĹşrĂłdĹ‚em informacji o najnowszych rozwiÄ…zaniach, innowacjach stosowanych w przemyĹ›le, nowych trendach. Nie planujemy rewolucyjnych zmian. W dalszym ciÄ…gu bÄ™dziemy utrzymywać staĹ‚e dziaĹ‚y, niektĂłre moĹźe trochÄ™ rozszerzymy. Wróćmy jednak do rzeczywistoĹ›ci. PlanujÄ™ utrzymywać z PaĹ„stwem – naszymi Czytelnikami, Autorami, Współpracownikami, Klientami, Reklamodawcami – staĹ‚y kontakt, nie tylko za pomocÄ… wiadomoĹ›ci e-mail lub rozmĂłw telefonicznych, ale rĂłwnieĹź na drodze bezpoĹ›rednich spotkaĹ„ podczas targĂłw i konferencji. ZaplanowaĹ‚am regularne publikowanie krĂłtkich tekstĂłw omawiajÄ…cych zawartość bieşącego numeru, rĂłwnieĹź w odniesieniu do otaczajÄ…cych wydarzeĹ„ oraz trendĂłw. ChÄ™tnie zapoznam siÄ™ z PaĹ„stwa komentarzami. PrzeĹ‚om lipca i sierpnia to okres wakacyjny. W tym czasie mamy tzw. sezon ogĂłrkowy. Jednak miesiÄ…ce poprzedzajÄ…ce urlopy – maj, czerwiec – obfitowaĹ‚y w waĹźne wydarzenia. Jubileusz 25-lecia dziaĹ‚alnoĹ›ci w Polsce obchodziĹ‚a firma ABB, prezentujÄ…c jednoczeĹ›nie platformÄ™ cyfrowych rozwiÄ…zaĹ„ i usĹ‚ug nowej generacji ABB Ability. Po raz 21. odbyĹ‚a siÄ™ w Rytrze Konferencja AutomatykĂłw. Nieco krĂłtszÄ…, bo 20-letniÄ… obecność w Polsce Ĺ›wiÄ™towaĹ‚a firma Phoenix Contact. Jubileusz zostaĹ‚ poĹ‚Ä…czony z konferencjÄ… „Wyzwania Industry 4.0â€?. Polecamy bogate relacje z tych i innych imprez. WiÄ™kszość wymienionych firm i wydarzeĹ„ nawiÄ…zuje do bardzo modnego/popularnego, choć nie do koĹ„ca jeszcze rozumianego dzisiaj hasĹ‚a PrzemysĹ‚u 4.0. GorÄ…co zachÄ™camy do zapoznania siÄ™ z opiniami i przemyĹ›leniami naszych ekspertĂłw. Tym razem przeprowadziliĹ›my dwa wywiady. Pierwszy odnosi siÄ™ do technologicznych aspektĂłw robotyzacji, drugi natomiast skupia siÄ™ na problemach oraz wyzwaniach kadrowych w obliczu cyfryzacji i automatyzacji i podejmuje prĂłbÄ™ zdefiniowania Pracownika 4.0. Na koniec niespodzianka – czy roboty bÄ™dÄ… mieć osobowość prawnÄ…, a moĹźe i ubezpieczenie OC? O tym przeczytacie PaĹ„stwo w dziale Prawo i Normy. GorÄ…co zachÄ™cam do lektury! 7-8/2017

3


SPIS TREŚCI REDAKTOR NACZELNA Małgorzata Kaliczyńska tel. (+48) 22 874 01 46 e-mail: mkaliczynska@piap.pl

Z BRANŻY

6

PRODUKTY

14

REDAKCJA MERYTORYCZNA Małgorzata Kaliczyńska

ROZMOWA

REDAKCJA TEMATYCZNA Sylwia Batorska

Rewolucja technologiczna w przededniu boomu

WSPÓŁPRACA REDAKCYJNA Andrzej Barciński, Marcin Bieńkowski, Jolanta Górska-Szkaradek, Krzysztof Jaroszewski, Agnieszka Staniszewska, Marcin Zawisza, Damian Żabicki SEKRETARZ REDAKCJI Urszula Chojnacka tel. (+48) 22 874 01 85 e-mail: uchojnacka@piap.pl REKLAMA Jolanta Górska-Szkaradek tel. (+48) 22 874 01 91 e-mail: jgorska@piap.pl Sylwia Batorska tel. (+48) 22 874 00 60 e-mail: sbatorska@piap.pl

20

Rozmowa z Jędrzejem Kowalczykiem, prezesem FANUC Polska

26

Pracownik 4.0 HR w obliczu cyfryzacji i automatyzacji Rozmowa z Pauliną Woźniak, dyrektorem ds. zasobów ludzkich w Alma SA

TEMAT NUMERU Urządzenia i systemy dla przemysłu spożywczego Rozwiązania firmy Weber w służbie przemysłu spożywczego Mariaż tradycji z nowoczesnością

32 40 42

Roboty FANUC wspierają produkcję markowych produktów spożywczych

Bezpieczeństwo w pełnym zakresie

46

PRENUMERATA I KOLPORTAŻ Elżbieta Walczak tel. (+48) 22 874 03 51 e-mail: ewalczak@piap.pl SKŁAD I REDAKCJA TECHNICZNA Ewa Markowska KOREKTA Urszula Chojnacka, Ewa Markowska, Elżbieta Walczak DRUK Zakłady Graficzne „Taurus” Roszkowscy Sp. z o.o. Nakład: 4000 egzemplarzy REDAKCJA Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa tel. (+48) 22 874 01 46, fax (+48) 22 874 02 20 e-mail: automatyka@piap.pl www.AutomatykaOnline.pl WYDAWCA Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa Szczegółowe warunki prenumeraty wraz z cennikiem dostępne są na stronie automatykaonline.pl/prenumerata.

4

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i modyfikacji nadesłanych materiałów oraz nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i materiałów promocyjnych.

20 REWOLUCJA TECHNOLOGICZNA W PRZEDEDNIU BOOMU O wadze współpracy producentów robotów z integratorami, szansach na automatyzację nowych obszarów produkcji, sposobach na wykorzystanie maksimum zalet robotyzacji oraz przyjaźni z robotami rozmawiamy z Jędrzejem Kowalczykiem, prezesem FANUC Polska.

AUTOMATYKA


Procesy mieszania i napełniania w trybie Przemysłu 4.0

48

Certyfikowane produkty SCHUNK dla branży spożywczej

50

Lika – enkodery dla przemysłu spożywczego

53

Roboty Stäubli w przemyśle spożywczym

54

URZĄDZENIA I SYSTEMY DLA PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY Kontrola kosztów zużycia mediów – inteligentne liczniki Świadome zarządzanie

56 65

Pełna kontrola zużycia mediów

PRAWO I NORMY Czy roboty mogą mieć osobowość prawną?

66

RYNEK Kondycjonery sygnałów firmy Dataforth

32 Automatyzacja i robotyzacja w przemyśle staje się coraz powszechniejszym zjawiskiem. Ten trend można również zaobserwować w gałęziach przemysłu bezpośrednio związanych z branżą spożywczą. Specyfika wytwarzanych produktów, pozwalających zaspokajać podstawowe potrzeby żywieniowe człowieka, jest powodem, dla którego branża spożywcza cieszy się niesłabnącą popularnością. Wiąże się z tym rosnące zapotrzebowanie na automatyzację i robotyzację przemysłu spożywczego.

Automatyka a efektywność energetyczna

68

86

XXI Konferencja Automatyków

Fin de siècle Przemysłu 3.0

89

Wyzwania Industry 4.0

90

72

Dynamiczny rozwój Bosch w Polsce

94

Liderzy nagrodzeni

96

Zużycie pod kontrolą

74 76

Automatyka i bezpieczeństwo w służbie utrzymania ruchu

Obrót pod kontrolą z pierścieniami ślizgowymi SR120

97

79

BIBLIOTEKA

98

Ładowarki akumulatorowe Mean Well z opcją programowania

70

Danfoss Drives – VLT i Vacon w ramach jednej oferty Ułatwiona diagnostyka Cube67 Diagnostics Gateway

Koboty poprawiają konkurencyjność sektora MŚP

80

WSPÓŁPRACA

WYDARZENIA Świat obróbki metali na targach EMO Hannover 2017 Premiera ABB Ability ABB Customer World 7-8/2017

Firma Bosch chwali się wynikami i inwestycjami

82 84

100

LUDZIE Beata Syczewska, dyrektor Lokalnej Jednostki 102 Biznesu Napędów ABB Sp. z .o.o. 5


Z BRANĹťY

KALENDARIUM

9/2017 7–8.09 ToruĹ„ Konferencja Przemienniki czÄ™stotliwoĹ›ci w aplikacjach pompowych www.acontrol.com.plÂ

12.09 Wrocław Szkolenie IO-Link www.balluff.pl

12–13.09 WrocĹ‚aw Szkolenie Sensoryka i przetworniki poĹ‚oĹźenia www.balluff.pl

12–14.09 Bielsko-Biała Międzynarodowe Energetyczne Targi Bielskie ENERGETAB www.energetab.pl

18–23.09 Hanower, Niemcy Międzynarodowe Targi Obróbki Metali EMO Hannover www.emo–hannover.de

20.09 Wrocław Szkolenie Kamery inteligentne www.balluff.pl

20.09 KrakĂłw Seminarium Badania termowizyjne w przemyĹ›le, budownictwie i dziaĹ‚ach R&D www.fluke.pl

21.09 Wrocław Szkolenie Przemysłowe systemy RFID www.balluff.pl

25–28.09 Poznań Targi Opakowań dla Przemysłu Spoşywczego Packfood

ASTOR WSPĂ“Ĺ PRACUJE Z CYBERX NA RZECZ CYBERBEZPIECZEĹƒSTWA Uszczelnienie sieci OT, jej zasobĂłw i systemĂłw sterowania minimalizuje ryzyko cyberatakĂłw i zapewnia stabilność procesĂłw produkcji. Z tego wzglÄ™du firma ASTOR, ktĂłra dostarcza nowoczesne technologie dla przemysĹ‚u i wspiera zakĹ‚ady produkcyjne na drodze do PrzemysĹ‚u 4.0, podjęła współpracÄ™ w zakresie cyberbezpieczeĹ„stwa z izraelskÄ… spółkÄ… CyberX. Firma ta jest producentem rozwiÄ…zania XSense do zabezpieczania sieci przemysĹ‚owej. – Aby uniknąć zagroĹźeĹ„, zakĹ‚ady przemysĹ‚owe powinny przede wszystkim opracować odpowiedniÄ… politykÄ™ bezpieczeĹ„stwa. Zgodnie z niÄ… np. kaĹźdy element systemu, w tym osoba czy program, powinien mieć dostÄ™p tylko do tych informacji i zasobĂłw, ktĂłre sÄ… niezbÄ™dne do speĹ‚nienia wyznaczonego

mu zadania. NaleĹźy takĹźe m.in. zadbać o system tworzÄ…cy kopie zapasowe danych, odpowiednie oprogramowanie antywirusowe, integracje wdraĹźanych rozwiÄ…zaĹ„ z istniejÄ…cymi juĹź w firmie wersjami systemĂłw i programĂłw oraz odpowiedniÄ… aktualizacjÄ™ zarĂłwno systemu operacyjnego, jak i aplikacji – takĹźe tych przemysĹ‚owych – komentuje Igor Zbyryt, specjalista ds. cyberbezpieczeĹ„stwa w firmie ASTOR.

SCHNEIDER ELECTRIC I MICROSOFT PRZYSPIESZAJÄ„ TWORZENIE APLIKACJI IoT W ramach strategicznej współpracy firm Schneider Electric i Microsoft architektura EcoStruxure pierwszej z firm wykorzystuje platformÄ™ Microsoft Azure jako infrastrukturÄ™ chmurowÄ…, aby umoĹźliwić cyfrowÄ… transformacjÄ™ klientom z sektorĂłw przemysĹ‚u, budownictwa, energetyki i centrĂłw przetwarzania danych. Schneider Electric wykorzystuje moĹźliwoĹ›ci platformy Azure oraz innych produktĂłw Microsoft, takich jak HoloLens, w celu tworzenia innowacyjnych rozwiÄ…zaĹ„ do automatyzacji i zarzÄ…dzania energiÄ…, ktĂłre sÄ… oferowane na caĹ‚ym Ĺ›wiecie. Obecnie dziÄ™ki

EcoStruxure klienci majÄ… dostÄ™p do wielu aplikacji, ktĂłre wykorzystujÄ… peĹ‚ny zakres moĹźliwoĹ›ci chmury Azure oraz funkcje nowej generacji, takie jak rzeczywistość rozszerzona i wirtualna. UĹ‚atwia to zwiÄ™kszenie wydajnoĹ›ci i produktywnoĹ›ci oraz usprawnia proces podejmowania decyzji. Współpraca obu firm przyspieszy udostÄ™pnianie rozwiÄ…zaĹ„ dziaĹ‚ajÄ…cych w chmurze oraz rozwiÄ…zaĹ„ Internetu Rzeczy przeznaczonych dla wszystkich segmentĂłw uĹźytkownikĂłw koĹ„cowych produktĂłw firmy Schneider Electric.

www.packfood.pl

25–28.09 Poznań Międzynarodowe Targi Technologii Spoşywczych Polagra-Tech www.polagra-tech.pl

6

AUTOMATYKA


© 2017 SCHUNK GmbH & Co. KG

ABB WSPIERA ROZWÓJ ELEKTROMOBILNOŚCI Firma ABB dostarczyła w tym roku trzy kolejne stacje do szybkiego ładowania pojazdów elektrycznych w technologii prądu stałego (DC) dla firmy Lidl Polska. Sieć sklepów zamówiła także autorską aplikację ABB, wykorzystującą możliwości nowej, cyfrowej platformy ABB Ability. Aplikacja umożliwia monitorowanie oraz zarządzanie siecią własnych stacji, których Lidl na terenie Polski ma obecnie cztery. Lidl w wielu krajach Europy od ponad roku inwestuje w technologię elektromobilności. Od kilku miesięcy inwestycje obejmują również sieć w Polsce. Już w trzech sklepach Lidla w kraju klienci mogą bezpłatnie i szybko doładować samochody elektryczne. Pierwsza z ładowarek zainstalowana została w Poznaniu, a trzy kolejne – w dwóch sklepach w Warszawie oraz w Centrum Dystrybucyjnym w Gródkowie w województwie śląskim. W każdej z lokalizacji zamontowano ten sam model stacji szybkiego ładowania: Terra 53 CJG. W minionym roku sprzedaż pojazdów elektrycznych w Europie wzrosła o ponad 40 proc. w stosunku do 2015 r.

www.gb.schunk.com/grippers

$$

COPA-DATA DYNAMICZNIE ROZWIJA SIEĆ PARTNERSKĄ

! "#

7-8/2017

Chwytaki SCHUNK Sprawdzone od 1983 Ponad 2 550 chwytaków standardowych stanowi najbardziej wszechstronny program solidnych i wytrzymałych komponentów i uniwersalnych chwytaków, wyznaczając światowe standardy we wszystkich gałęziach przemysłu.

NOWE chwytaki SCHUNK PGN-plus-P oraz PGN-plus-E Teraz z permanentnym smarowaniem w prowadnicach wielozębnych! Bezobsługowe* działanie gwarantowane! * W normalnych, czystych warunkach pracy, ponad 50 milionów cykli

R E K L A M A

Do programu Partner Community firmy COPA-DATA dołączyli kolejni partnerzy – zrzeszająca profesjonalistów z różnych dziedzin świata automatyki i przemysłu spółka Smart Automation, integrator systemów i dystrybutor światowych marek produktów automatyki przemysłowej – firma Automatech oraz specjalista w dziedzinie doradztwa, projektowania i wszelkiego rodzaju realizacji „pod klucz” w zakresie instalacji technologicznych, maszyn i urządzeń oraz automatyki przemysłowej – spółka PPH Energo-Silesia. COPA-DATA stawia na współpracę z partnerami, którzy nie boją się wyzwań oraz dynamiki zmian w branży i potrafią dostarczyć innowacyjny produkt „szyty na miarę”, w pełni zaspokajający wszystkie potrzeby klienta. Istniejący od 2011 r. program Partner Community to aktywna, światowa sieć certyfikowanych specjalistów, łącząca środowisko integratorów systemów, wykonawców generalnych i kierowników OEM, oparta na długotrwałym i zrównoważonym partnerstwie biznesowym.

Jens Lehmann, legendarny bramkarz niemiecki, od 2012r. ambasador marki SCHUNK, reprezentuje bezpieczne i precyzyjne chwytanie i trzymanie.


Z BRANŻY

PEŁNA AUTOMATYZACJA W FABRYCE POLMLEK W Lidzbarku Warmińskim powstał jeden z największych i najnowocześniejszych zakładów mleczarskich w Europie. Nowa inwestycja Grupy Polmlek to zakład przetwórstwa koncentratu białek serwatkowych i cukru mlecznego. Proszkownia

została wyposażona w nowoczesne urządzenia i systemy informatyczne, a instalacje w innowacyjne systemy zaworowe. Zakład w 95 proc. wykorzystuje do procesów produkcyjnych wodę wtórną uzyskaną z zagęszczenia serwatki. Proces produkcji jest w pełni zautomatyzowany i kontrolowany przez system informatyczny typu MES, dzięki czemu w każdej chwili możliwa jest analiza parametrów poszczególnych instalacji i ilości przerobionego surowca. Nowoczesna instalacja technologiczna umożliwia wydzielenie z mleka i serwatki specjalnych składników odżywczych, takich jak białka, cukry czy sole mineralne. Inwestycja warta 250 mln zł znajduje się na terenie Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Obecnie przerabia się tu nawet 3 mln litrów serwatki na dobę, a docelowa zdolność produkcyjna jest dwukrotnie wyższa. ! %

MURRELEKTRONIK URUCHOMIŁ SKLEP INTERNETOWY Rozpoczął działalność internetowy sklep firmy Murrelektronik w Polsce. Pod adresem http://shop.murrelektronik.pl/ można znaleźć ponad 30 tys. produktów. Przejrzysta struktura, proste w obsłudze filtry i efektywna wyszukiwarka sprawiają, że znalezienie właściwego produktu zajmuje niewiele czasu. Z kolei rozbudowana baza danych umożliwia pobieranie instrukcji, plików konfiguracyjnych i CAD. Odpowiednie dokumenty prezentowane są bezpośrednio przy produkcie, a system inteligentnych linków z ponad 100 tys. zestawów danych gwarantuje, że przy każdym produkcie

proponowane są odpowiednie do niego akcesoria. Zarejestrowani użytkownicy mogą gromadzić w koszyku danych wszelkie arkusze danych, instrukcje i pliki CAD, które następnie pobierane są za pomocą jednego kliknięcia. Konfiguracje produktów, specyficzne dla konkretnego projektu lub klienta, są przechowywane w listach zatwierdzenia, które mogą być udostępniane współpracownikom i dostawcom. Klienci mogą też sprawdzić na stronie cenę produktu oraz jego dostępność i przewidywany czas dostawy. &

R E K L A M A

8

AUTOMATYKA


PRZEMYSŁ W KILKU WYMIARACH Blisko tysiąc wystawców i firm reprezentowanych z 27 krajów, 12 pawilonów, teren otwarty o powierzchni 25 tys. m2 i prawie 18 tys. gości – tak w skrócie przedstawia się statystyka tegorocznej edycji targów Innowacje – Technologie – Maszyny, które odbyły się w Poznaniu w dniach 6–9 czerwca 2017 r. Szeroko prezentowane, m.in. w ramach wspólnej ekspozycji firm Siemens oraz KUKA, były rozwiązania z zakresu Przemysłu 4.0. Targom ITM towarzyszyły konferencje i seminaria, w tym XIV Forum Inżynierskie, którego temat przewodni brzmiał: „Reindustrializacja jako ważne zadanie dla Unii Europejskiej i państw członkowskich.” Emocjonującym i bardzo widowiskowym wydarzeniem były zorganizowane po raz pierwszy podczas ITM zawody „Starcie Szlifierzy”, w trakcie których profesjonaliści z branży szlifierskiej sprawdzali swoje siły i umiejętności. Miłośników nowinek technologicznych i pasjonatów druku 3D przyciągnęły warsztaty ze skanowania 3D i obróbki wyników pomiarów 3D. Kolejna edycja targów ITM Polska Innowacje – Technologie – Maszyny, w połączeniu z wydarzeniami 3D Solutions i Modernlog, odbędzie się w Poznaniu w dniach 5–8 czerwca 2018 r.

AUTOMATYKA W SŁUŻBIE PRODUKTYWNEGO PAKOWANIA www.br-automation.com/Packaging

!

BEZPIECZEŃSTWO PRODUKCJI I UTRZYMANIA RUCHU

'

7-8/2017

Sekret jest prosty. Zaawansowana automatyka jest prostsza w użyciu. Technologia modułowego programowania B&R (mapp) to komfort w budowie maszyn pakujących. Szybka i prosta produkcja, uruchomienie, podłączenie oraz sprawna obsługa, utrzymanie i wymiana. R E K L A M A

Firma Movida zorganizowała w dniach 6–7 czerwca 2017 r. w Warszawie spotkanie Masterclass, przeznaczone dla szefów działów utrzymania ruchu, technicznych, produkcji i BHP. Tematem przewodnim było projektowanie systemów bezpieczeństwa i ich usprawnień przy uwzględnieniu bieżących potrzeb, trendów na rynku i rozwoju technologicznego. W trakcie spotkania omówiono m.in. rozwiązania techniczne i organizacyjne służące zapewnieniu bezpieczeństwa, a także dobre praktyki w zarządzaniu podwykonawcami. Nie mogło również zabraknąć wszechobecnego dziś tematu Przemysłu 4.0 w aspekcie przygotowania zakładów do wyzwań związanych z realizacją jego założeń. Spotkanie było połączone ze zwiedzaniem zakładu spółki Faurecia Automotive w Grójcu, w trakcie którego można było zapoznać się z efektywnymi praktykami w zakresie bezpieczeństwa.


Z BRANĹťY

POLAND IT MEETING ZA NAMI Na dwa dni – 8 i 9 czerwca 2017 r. â€“ Warszawa staĹ‚a siÄ™ stolicÄ… branĹźy IT w Polsce. W zorganizowanym juĹź po raz trzeci wydarzeniu Poland IT Meeting wzięło udziaĹ‚ 120 osĂłb reprezentujÄ…cych 85 firm. W trakcie konferencji odbywaĹ‚y siÄ™ wczeĹ›niej umĂłwione – za pomocÄ… zintegrowanej aplikacji – spotkania „jeden na jedenâ€?. – Uczestnicy sami decydujÄ… o przebiegu wydarzenia, tworzÄ…c indywidualny kalendarz. DziÄ™ki temu jest szansa na wykreowanie lub umocnienie relacji biznesowych – tĹ‚umaczy RafaĹ‚ WĂłjcicki, dyrektor zarzÄ…dzajÄ…cy Poland IT Meeting. Spotkanie zgromadziĹ‚o przedstawicieli caĹ‚ego Ĺ‚aĹ„cucha IT â€“ od producentĂłw, przez dystrybutorĂłw, resellerĂłw i integratorĂłw systemĂłw, aş po klientĂłw koĹ„cowych, w tym takie firmy, jak BNP Paribas, Grupa Azoty ZakĹ‚ady Azotowe KÄ™dzierzyn, Grupa Tauron, mBank, PGE, PKN Orlen, Przewozy Regionalne i Santander Consumer Bank. W gronie uczestnikĂłw znaleĹşli siÄ™ przedsiÄ™biorcy nie tylko z Polski, ale teĹź z Anglii, Belgii, BuĹ‚garii, Danii, Hiszpanii, Holandii, Kuwejtu, Litwy, Ĺ otwy, Niemiec, SĹ‚owacji oraz SĹ‚owenii. ! (

R E K L A M A

INĹťYNIEROWIE W AKCJI, CZYLI HACKATON 2017 6 czerwca 2017 r. w firmie B&R Automatyka PrzemysĹ‚owa odbyĹ‚ siÄ™ Hackaton – maraton programowania, podczas ktĂłrego uczestnicy w grupach rozwiÄ…zywali problemy zwiÄ…zane z programowaniem. W projekt zaangaĹźowali siÄ™ pracownicy firmy z dziaĹ‚u wsparcia technicznego ze wszystkich polskich oddziaĹ‚Ăłw (KrakĂłw, PoznaĹ„, Szczecin, Warszawa). InĹźynierowie wybrali spoĹ›rĂłd siebie czterech przedstawicieli, ktĂłrzy w dniu wydarzenia przedstawili tematykÄ™ zadaĹ„, z jakimi przyszĹ‚o siÄ™ zmierzyć uczestnikom. Przedmiotem zmagaĹ„, ktĂłre odbywaĹ‚y siÄ™ w kilku grupach, byĹ‚y: konfiguracja testu serwera GIT (BitBucket), konfigurator numerĂłw telefonĂłw dla FCN, Logger dla bĹ‚Ä™dĂłw napÄ™dĂłw oraz Diagnostic Tool. Wydarzenie odbyĹ‚o siÄ™ w atmosferze przyjacielskiej burzy mĂłzgĂłw i staĹ‚o siÄ™ okazjÄ… do integracji caĹ‚ego zespoĹ‚u, nie tylko w obrÄ™bie pracy grupowej. – PomysĹ‚ bardzo dobry, umoĹźliwiajÄ…cy wspĂłlnÄ… pracÄ™ z osobami z innych biur. To cenna wymiana doĹ›wiadczeĹ„ – podsumowaĹ‚ Piotr Opieka, inĹźynier warszawskiego oddziaĹ‚u B&R. $) & % ! % *

FACILITY MANAGEMENT W ZAKĹ ADZIE PRODUKCYJNYM W dniach 6–8 czerwca 2017 r. odbyĹ‚o siÄ™ zorganizowane przez firmÄ™ Movida spotkanie z cyklu Facility Management w zakĹ‚adzie produkcyjnym. Praktycy rynku, reprezentujÄ…cy róşne branĹźe, juĹź po raz drugi podzielili siÄ™ wiedzÄ… i doĹ›wiadczeniami w zakresie stworzenia idealnego modelu zarzÄ…dzania budynkami zakĹ‚adĂłw produkcyjnych. OmĂłwione zostaĹ‚y m.in. trudnoĹ›ci we wdraĹźaniu rozwiÄ…zaĹ„ oraz przebieg poszczegĂłlnych dziaĹ‚aĹ„. KaĹźdy dzieĹ„ spotkania poĹ›wiÄ™cony byĹ‚ innemu obszarowi dziaĹ‚aĹ„ Facility Managera i byĹ‚ zakoĹ„czony dyskusjÄ…. Prelegenci byli jednoczeĹ›nie panelistami w pozostaĹ‚ych dniach spotkania i chÄ™tnie udzielali odpowiedzi na pytania. Ciekawym dyskusjom i nawiÄ…zywaniu relacji biznesowych sprzyjaĹ‚y nie tylko panele dyskusyjne, ale takĹźe kolacje z elementami integracji. Kolejne spotkanie z tego cyklu odbÄ™dzie siÄ™ w dniach 12–14 grudnia 2017 r. '

10

AUTOMATYKA


www.schmersal.pl

Z BRANĹťY

NOWY WYMIAR ENERGETYCZNYCH TARGĂ“W Od 12 do 14 wrzeĹ›nia 2017 r. potrwa jubileuszowa, 30. edycja MiÄ™dzynarodowych Energetycznych TargĂłw Bielskich Energetab, organizowanych przez ZIAD Bielsko-BiaĹ‚a. Wystawcy i goĹ›cie bÄ™dÄ… mieli moĹźliwość wziÄ™cia udziaĹ‚u w nowoczesnych formach aktywnoĹ›ci targowej. Po raz kolejny odbÄ™dÄ… siÄ™ Multimedialne Konkursy Promocyjne (MKP) skierowane do zwiedzajÄ…cych targi, ale w tej edycji, w celu uĹ‚atwienia promocji, sprzedaĹźy, kooperacji, badania opinii, a takĹźe HR, zostanÄ… rozszerzone o dodatkowe aplikacje. Szczegółowe informacje i ceny moĹźna znaleźć na stronie http://euretech.pl/index.php/konkursy-targowe/ energetab-2017/55-cennik. Pytania i zgĹ‚oszenia moĹźna kierować do akredytowanego przez ZIAD Bielsko-BiaĹ‚a organizatora konkursĂłw, firmy Euretech: tel. 798 581 774, 33 821 89 07, e-mail: konkursy@euretech.pl. NowoĹ›ciÄ… bÄ™dzie rĂłwnieĹź nawigacja GPS, ktĂłra doprowadzi goĹ›ci do stoisk wystawcĂłw. Firmom wystawienniczym bÄ™dÄ… ponadto udostÄ™pnione róşnorodne Ĺ›rodki do komunikacji ze zwiedzajÄ…cymi targi.

Tworzymy bezpieczne miejsca pracy. AZM400 nowa blokada

+( # $ "$

RENEXPO POLAND 2017 CORAZ BLIĹťEJ

!

7-8/2017

R E K L A M A

ZbliĹźa siÄ™ siĂłdma edycja najwiÄ™kszych w Polsce targĂłw poĹ›wiÄ™conych OZE – Renexpo Poland. Organizatorem wydarzenia, ktĂłre odbÄ™dzie siÄ™ w dniach 25– 27 paĹşdziernika 2017 r. w warszawskim centrum EXPO XXI jest REECO Poland. MiÄ™dzynarodowe Targi Energii Odnawialnej i EfektywnoĹ›ci Energetycznej juĹź od kilku lat sÄ… miejscem spotkaĹ„ specjalistĂłw z branĹźy, wymiany doĹ›wiadczeĹ„ i prezentacji nowoĹ›ci w dziedzinie OZE. Targi RENEXPO Poland tworzÄ… miÄ™dzynarodowÄ… platformÄ™ spotkaĹ„ ekspertĂłw z branĹźy odnawialnych ĹşrĂłdeĹ‚ energii, prezentujÄ…c potencjaĹ‚ i moĹźliwoĹ›ci rozwoju tego rynku w naszym kraju. Organizatorzy targĂłw zadbali teĹź o rozbudowanÄ… część merytorycznÄ…, skĹ‚aniajÄ…cÄ… do dyskusji i poszukiwania innowacyjnych rozwiÄ…zaĹ„. Trzy dni targowe sÄ… wypeĹ‚nione miÄ™dzynarodowymi konferencjami, forami branĹźowymi i kongresami, podczas ktĂłrych omawiane sÄ… istotne dla branĹźy OZE tematy. WiÄ™cej informacji moĹźna znaleźć na stronie www.renexpo-warsaw.com. Â

!"!!! # $

%!! # &

'( )* " +) ,( % -

11


Z BRANĹťY

ZPUE OTWIERA NOWOCZESNE CENTRUM BADAWCZO-ROZWOJOWE We wrzeĹ›niu 2017 r. ZPUE otwiera Centrum Badawczo-Rozwojowe, w ktĂłrym tworzone bÄ™dÄ… innowacyjne produkty i technologie w dziedzinie elektroenergetyki. Zaawansowana jednostka naukowo-badawcza powstaje w wyniku

przeĹ‚omowej rozbudowy i rozwoju istniejÄ…cej w strukturach ZPUE sekcji B&R. DziÄ™ki zautomatyzowanym stanowiskom oraz specjalistycznemu oprogramowaniu ZPUE zamierza doskonalić i rozwijać istniejÄ…cÄ… ofertÄ™, tworzyć nowe produkty i ulepszać technologie stosowane w procesie ich wytwarzania. Rozwijana bÄ™dzie oferta skierowana do dostawcĂłw energii, inwestorĂłw przemysĹ‚owych i szeroko rozumianego biznesu. Inwestycja jest wsparta kapitaĹ‚em pochodzÄ…cym ze Ĺ›rodkĂłw Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Rozbudowa Centrum Badawczo-Rozwojowego ZPUE o nowoczesnÄ… aparaturÄ™ zdecydowanie skrĂłci czas realizacji projektĂłw i obniĹźy koszt jednostkowy prowadzonych prac badawczych, a oszczÄ™dnoĹ›ci materiaĹ‚owe, czasowe i finansowe umoĹźliwiÄ… realizacjÄ™ kolejnych, nowatorskich projektĂłw. +!,

APLIKACJA IoT NAGRODZONA PRZEZ MICROSOFT Firma COPA-DATA zostaĹ‚a uhonorowana nagrodÄ… Microsoft Partner of the Year Award 2017 za aplikacjÄ™ IoT, w ktĂłrej wykorzystywana jest współpraca technologiczna miÄ™dzy oprogramowaniem zenon a platformÄ… Microsoft Azure, co przygotowuje producentĂłw urzÄ…dzeĹ„ (takich jak KHS) na cyfryzacjÄ™ przemysĹ‚u. Aplikacja gwarantuje dostÄ™p do wszystkich danych zwiÄ…zanych z poszczegĂłlnymi maszynami, liniami montaĹźowymi czy miejscem produkcji przedsiÄ™biorstwa za poĹ›rednictwem pojedynczego systemu. Dodatkowe usĹ‚ugi, takie jak analizy predykcyjne,

uczenie siÄ™ maszyn, raportowanie miÄ™dzy poszczegĂłlnymi zakĹ‚adami, zdalna konserwacja i zdalne sterowanie mogÄ… dziaĹ‚ać samodzielnie w oparciu o chmurÄ™ obliczeniowÄ… lub w poĹ‚Ä…czeniu z innymi rozwiÄ…zaniami, torujÄ…c tym samym drogÄ™ dla klientĂłw zorientowanych na wdraĹźanie modeli biznesowych opartych na Ĺ›wiadczeniu usĹ‚ug. Sukces COPA-DATA jest tym bardziej znaczÄ…cy, Ĺźe w tym roku swoje projekty zgĹ‚osiĹ‚o ponad 2,8 tys. firm ze 115 krajĂłw w 34 kategoriach globalnych i 103 krajowych. ! "#

ABB PRZEJMUJE BIZNES SIECI KOMUNIKACYJNYCH FIRMY KEYMILE Firma ABB osiÄ…gnęła porozumienie z KEYMILE Group w sprawie przejÄ™cia biznesu systemĂłw komunikacyjnych o krytycznym znaczeniu. PrzejÄ™cie obejmuje kluczowe produkty, usĹ‚ugi i oprogramowanie, a takĹźe wiedzÄ™ i doĹ›wiadczenie w obszarze badaĹ„ i rozwoju. Finalizacja transakcji przewidziana jest na trzeci kwartaĹ‚ 2017 r. – ABB jest Ĺ›wiatowym liderem w sieciach komunikacyjnych dla klientĂłw z sektora uĹźytecznoĹ›ci publicznej. PrzejÄ™cie od KEYMILE biznesu rozwiÄ…zaĹ„ komunikacyjnych o krytycznym znaczeniu wzmocni naszÄ… pozycjÄ™ i zwiÄ™kszy udziaĹ‚ w sektorach przemysĹ‚u, transportu i infrastruktury – uwaĹźa Claudio Facchin, prezes Dywizji ProduktĂłw i SystemĂłw Energetyki ABB. – Ten ruch wpisuje siÄ™ w nasze plany rozwoju i strategiÄ™ poszerzania cyfrowej oferty ABB Ability. Umacniamy pozycjÄ™ preferowanego dostawcy mocniejszej, inteligentniejszej i bardziej ekologicznej sieci.

12

Baza klientĂłw biznesu sieci komunikacyjnych o krytycznym znaczeniu KEYMILE obejmuje operatorĂłw sieci elektroenergetycznych i kolejowych, rurociÄ…gĂłw ropy naftowej i gazu, a takĹźe administracjÄ™ publicznÄ…. 120 pracownikĂłw przejÄ™tej firmy doĹ‚Ä…czy do biznesu Automatyki Sieci dziaĹ‚ajÄ…cego w ramach Dywizji ProduktĂłw i SystemĂłw Energetyki ABB. Firma KEYMILE z siedzibÄ… w Hanowerze zatrudnia 350 pracownikĂłw na caĹ‚ym Ĺ›wiecie. PowstaĹ‚a w 2002 r. w wyniku poĹ‚Ä…czenia trzech przedsiÄ™biorstw technologicznych z Austrii, Niemiec i Szwajcarii. $$

AUTOMATYKA


Z BRANĹťY

100 MLD DOLARĂ“W NA CYFRYZACJĘ FABRYK

WRZESIEĹƒ W KRAKOWIE POD ZNAKIEM KONFERENCJI

Na cyfryzację fabryk na całym świecie w ostatnich pięciu latach wydano 100 mld dolarów – wynika z raportu firmy Capgemini. Na liście wydatków znalazły się m.in. nowoczesne systemy IT, narzędzia do analityki danych oraz IIoT. Zdaniem Piotra Rojka z firmy DSR, dostarczającej zaawansowane rozwiązania IT dla produkcji, firmy inwestują głównie po to, by poprawić funkcjonowanie fabryk i zredukować koszty związane z jej utrzymaniem. – Jednym z dominujących trendów wśród inwestycji w IIoT jest predictive maintenance – konserwacja predykcyjna. Mimo niebagatelnych kwot, na razie trudno mówić o spektakularnych efektach – aş 78 proc. to tzw. Digital Beginners (Cyfrowi Początkujący) – organizacje znajdujące się w początkowym stadium digitalizacji, które rozpoczęły wdraşanie odpowiednich technologii, ale nie czerpią z nich jeszcze korzyści. Brakuje im spójnej wizji przemian, odpowiednio przeszkolonej i świadomej kadry oraz znaczących zmian w sposobie funkcjonowania. – Proces digitalizacji przedsiębiorstw, szczególnie produkcyjnych, jest şmudny i złoşony. Bez odpowiedniego know-how i wsparcia wykwalifikowanych specjalistów moşna mieć więcej szkód niş korzyści – tłumaczy Piotr Rojek. Według eksperta, cyfrowa transformacja dopiero się rozpoczęła, a jej efekty będą widoczne moşe za 10 lat, gdy obejmie nie tylko największych graczy na rynku, lecz równieş firmy z sektora MŚP.

KrakĂłw bÄ™dzie goĹ›ciĹ‚ na poczÄ…tku wrzeĹ›nia uczestnikĂłw dwĂłch branĹźowych konferencji. 7 i 8 wrzeĹ›nia 2017 r. odbÄ™dzie siÄ™ 11. edycja konferencji Process Automation, bÄ™dÄ…ca kontynuacjÄ… wydarzeĹ„ organizowanych pod nazwÄ… Systemy Sterowania w Automatyce Procesowej. Tematem przewodnim bÄ™dzie perspektywa korzyĹ›ci z cyfryzacji automatyki przemysĹ‚owej. Konferencja organizowana jest pod patronatem Izby Gospodarczej Gazownictwa, PrzemysĹ‚owego Instytutu Automatyki i PomiarĂłw PIAP, Polskiej Izby PrzemysĹ‚u Chemicznego oraz UrzÄ™du Dozoru Technicznego. Zaplanowana na 5–6 wrzeĹ›nia 2017 r. trzecia edycja konferencji technicznej Automotive bÄ™dzie okazjÄ… do zapoznania siÄ™ z nowoczesnymi rozwiÄ…zaniami z obszaru automotive oraz trendami i wyzwanianiami w branĹźy w horyzoncie 2020. Partnerem technologicznym konferencji jest firma Siemens. WiÄ™cej informacji moĹźna znaleźć na stronach www.konferencja-processautomation.pl i www.konferencja-automotive.pl. Â

#

% %%&

NCDC BUSINESS RACE – Z BIURA NA SZTAFETY

R E K L A M A

Pracownicy B&R lubiÄ… sport, zarĂłwno uprawiany indywidualnie, jak i zespoĹ‚owo, czego dowodem jest udziaĹ‚ w NCDC Business Race. Bieg sztafetowy dla firm, instytucji i organizacji dziaĹ‚ajÄ…cych na terenie Szczecina i okolic odbyĹ‚ siÄ™ 10 czerwca 2017 r. w malowniczym Parku Kasprowicza. Inicjatorem wydarzenia byĹ‚a polsko-duĹ„ska firma NCDC, ktĂłra pomysĹ‚ zaczerpnęła z Danii, gdzie biegi sztafetowe sÄ… juĹź staĹ‚ym elementem kultury firm. Zawodnicy B&R pod szyldem B&R Running Team mogli sprawdzić siÄ™ na trasie 4 Ă— 4 km w zróşnicowanym terenie. Rywalizacja byĹ‚a zaciÄ™ta – wystartowaĹ‚o ponad 200 firm z róşnych branĹź. UwieĹ„czeniem wysiĹ‚kĂłw byĹ‚o uhonorowanie biegaczy medalami podczas wspĂłlnego biesiadowania. WyĹ›cig zostaĹ‚ poĹ‚Ä…czony z piknikiem, ktĂłry byĹ‚ okazjÄ… do wspĂłlnych rozmĂłw, posiĹ‚ku, a przede wszystkim relaksu po emocjach zwiÄ…zanych ze sportowÄ… rywalizacjÄ…. $) & % ! % * # - * . * * - - - %

7-8/2017

13


PRODUKTY

NOWY CHILLER BLUE E+ FIRMY RITTAL Rittal wprowadza na rynek nową serię chillerów Blue e+, która pozwala na znaczne poprawienie efektywności energetycznej w systemach chłodzenia – współczynnik Energy Efficiency Ratio (EER) wynosi trzy. Innowacyjna technika napędu – inwerter z wentylatorami promieniowymi DC i elektronicznym zaworem rozprężnym umożliwia dokładną regulację i pozwala zaoszczędzić do 70% energii w porównaniu z chillerami z by-passem gorącego gazu. Nowością w przenoszeniu ciepła jest technologia Micro Channel. Większa w stosunku do objętości powierzchnia wymiany ciepła między czynnikiem chłodniczym a wodą lodową pozwala zredukować ilość czynnika chłodniczego nawet o 55%.

Nowe chillery są dostępne w trzech klasach mocy chłodniczych – 2,5, 4 i 6 kW (regulowanymi w zakresie od 20% do 100%). Mogą być przy tym stosowane w temperaturze otoczenia od –5 °C do 50 °C. Panel obsługi z ekranem dotykowym wyświetla wszystkie komunikaty w postaci tekstu. Aplikacja Blue e+, która komunikuje się z urządzeniami przez NFC, umożliwia bezprzewodowe przesyłanie informacji. Z chillerami Blue e+ współpracuje oprogramowanie konfiguracyjne i diagnostyczne RiDiag III. Program może się komunikować z urządzeniem przez USB lub w przyszłości – przez różne protokoły sieciowe za pomocą modułów Com.

RS COMPONENTS ROZSZERZA OFERTĘ SYSTEMÓW WBUDOWANYCH Firma RS Components podpisała umowę dotyczącą wprowadzenia do oferty modułów systemów wbudowanych oraz dodatkowego wyposażenia firmy Grinn sp. z o.o. Tym samym dystrybutor może zapewnić swoim klientom jeszcze większą gamę produktów do projektowania systemów wbudowanych. Nowe płytki chiliSOM i liteSOM są wytrzymałe na wysoką temperaturę i są dostępne na licencji open source. ChiliSOM to niezwykle mały moduł o wyjątkowo niskim poborze energii, opracowany w oparciu o procesor ARM Cortex-A8.

Jego modułowa budowa ułatwia montaż w istniejących urządzeniach, eliminując potrzebę użycia jakiegokolwiek złącza. Płytki ChiliSOM i chiliboard zostały opracowane do wykorzystania na skalę masową. Zakresy temperatur, w jakich mogą pracować te produkty wynoszą od 0 °C do 70 °C lub od –40 °C do 85 °C. LiteSOM to nowoczesny, wyjątkowo energooszczędny moduł bazujący na procesorze ARM Cortex-A7 Core i.MX 6UltraLite. Jest on wyposażony w pamięć RAM do 512 MB oraz 2 GB pamięci eMMC. Do jego zasilania potrzeba zaledwie 3,3 V DC i może być stosowany w temperaturach od 0 °C do 70 °C lub od –40 °C do 85 °C . Do licznych interfejsów zainstalowanych na płytce należy interfejs równoległej kamery 8/10/16/24-bit. %-

R E K L A M A

14

AUTOMATYKA


PRODUKTY

CZUJNIK TEMPERATURY BTS Z INTERFEJSEM IO-LINK Firma Balluff rozszerza swojÄ… ofertÄ™ czujnikĂłw o nowÄ… generacjÄ™ przetwornikĂłw temperatury, wyposaĹźonych w interfejs IO-Link. Nowe, kompaktowe przetworniki temperatury BTS gwarantujÄ… ciÄ…gĹ‚y i pewny pomiar w zakresie 250 °C â€“ 1250 °C. Pomiar realizowany jest bezdotykowo, przy wykorzystaniu promieniowania podczerwonego i  nie jest uzaleĹźniony od warunkĂłw otoczenia. Czujnik BTS szczegĂłlnie nadaje siÄ™ do monitorowania obiektĂłw gorÄ…cych, bÄ™dÄ…cych w ruchu. Znajduje szerokie zastosowanie w wielu gaĹ‚Ä™ziach przemysĹ‚u, m.in. w odlewniach, hutach Ĺźelaza, w przemyĹ›le ceramicznym lub szklanym. Dane na temat mierzonej w czasie rzeczywistym temperatury przesyĹ‚ane sÄ… do systemu sterowania za poĹ›rednictwem standardowego interfejsu IO-Link. UmoĹźliwia on bezpoĹ›redni odczyt wartoĹ›ci temperatury, bez koniecznoĹ›ci skalowania sy-

gnaĹ‚u analogowego oraz zdalnÄ… parametryzacjÄ™. Dodatkowe informacje diagnostyczne pozwalajÄ… na szybkie i sprawne wykrycie wszelkich nieprawidĹ‚owoĹ›ci pracy systemu. Solidna, cylindryczna obudowa wykonana jest z wysokiej jakoĹ›ci stali szlachetnej i ma stopieĹ„ ochrony IP67. Czujnik wyposaĹźony jest w obrotowy, wielofunkcyjny wyĹ›wietlacz, ktĂłry umoĹźliwia rĂłwnieĹź lokalnÄ… parametryzacjÄ™. DostÄ™pny takĹźe w wykonaniu 4–20 mA. BALLUFF Sp. z o.o. & / 0 12 3 45"426 7 *

/ 82 9:1 ;< ;;3 = > 82 99: 5< 9;

"% ?

&==@?

&==/-

***/?

&==/-

NIEZAWODNA KONTROLA POZIOMU MEDIĂ“W Z CZUJNIKAMI BALLUFF BCS Portfolio czujnikĂłw pojemnoĹ›ciowych Balluff poszerzono o czujniki BCS Advanced do skutecznej detekcji granulatĂłw i cieczy, w tym o duĹźej przewodnoĹ›ci. Nowe czujniki umoĹźliwiajÄ… niezawodne wykrywanie rzeczywistego poziomu. Wszelkie anomalie mogÄ…ce zakĹ‚Ăłcić poprawny pomiar zostajÄ… przez czujnik skompensowane, dlatego czujniki BCS bardzo dobrze pracuje w medium o gÄ™stej konsystencji, jak np. jogurt, ketchup czy smar. Skuteczność dziaĹ‚ania gwarantuje sprawdzona przez lata, opatentowana technologia Balluff. Obudowa czujnikĂłw wykonana jest z wysokiej jakoĹ›ci stali nierdzewnej (VA1.4404), dostÄ™pnej w wersjach z gwintami G1/2. CzoĹ‚o wykonano z materiaĹ‚u PEEK, bardzo odpornego na dziaĹ‚anie róşnych mediĂłw, w tym takĹźe wysokoprzewodzÄ…cych zasad i kwasĂłw. Czujnik moĹźe być zainstalowany w zbiorniku metalowym lub z tworzywa sztucznego. Zastosowanie jednego ze specjalnie zatwierdzonych 5 adap-

terĂłw gwarantuje zgodność z Certyfikatem EHEDG. Nowa rodzina czujnikĂłw BCS charakteryzuje siÄ™ odpornoĹ›ciÄ… na ciĹ›nienie do 10 barĂłw, stopniem ochrony IP69K oraz temperaturÄ… pracy do 105 °C. DostÄ™pne sÄ… wykonania PNP/NPN o styku NO/NC oraz wersja z interfejsem IO-Link. Czujniki BCS Advanced zapewniajÄ… oszczÄ™dne, niezawodne monitorowanie poziomu w procesach produkcyjnych i branĹźach, np. spoĹźywczej, medycznej itd. BALLUFF Sp. z o.o. & / 0 12 3 45"426 7 *

/ 82 9:1 ;< ;;3 = > 82 99: 5< 9;

"% ?

&==@?

&==/-

***/?

&==/-

ZINTEGROWANE STACJE OSUSZANIA I FILTRACJI – CDAS I OFAS Parker Hannifin wprowadza do oferty zintegrowane instalacje osuszania i filtracji spręşonego powietrza – instalacja CDAS sĹ‚uĹźy do oczyszczania i osuszania powietrza, a OFAS do wytwarzania powietrza bezolejowego. Oba systemy wyposaĹźone w zaawansowane filtry, bazujÄ…ce na najnowszej technologii OIL-X, zapewniajÄ… niezawodnÄ… i optymalnÄ… ekonomicznie eksploatacjÄ™. Technologia OIL-X zostaĹ‚a stworzona wraz z nowÄ… seriÄ… osuszaczy Parker Zander CDAS i OFAS i jest dostÄ™pna w czterech wariantach: separacja wody, koalescencja, usuwanie czÄ…stek staĹ‚ych i mgĹ‚y olejowej. Systemy wykazujÄ… zgodność z normami ISO 7183 i ISO 8573-1, a powietrze uzyskiwane z instalacji OFAS ma klasÄ™ czystoĹ›ci â€ž0â€?. Zastosowana w jednostkach CDAS i OFAS energooszczÄ™dna

7-8/2017

technologia przyczynia siÄ™ obniĹźenia kosztĂłw eksploatacji i oszczÄ™dnoĹ›ci spręşonego powietrza. Instalacje automatycznie dostosowujÄ… pracÄ™ osuszacza do lokalnych warunkĂłw na wlocie i zapotrzebowania na spręşone powietrze, co zapewnia optymalne zuĹźycie energii i peĹ‚ne wykorzystanie materiaĹ‚u osuszajÄ…cego. Z kolei wkĹ‚ady osuszajÄ…ce z wypeĹ‚nieniem „Snow-stormâ€? zapewniajÄ… wyjÄ…tkowo dĹ‚ugi okres ĹźywotnoĹ›ci zĹ‚oĹźa. W efekcie nakĹ‚ady na obsĹ‚ugÄ™ technicznÄ… sÄ… mniejsze, a koszty energii zdecydowanie niĹźsze. MoĹźliwe oszczÄ™dnoĹ›ci siÄ™gajÄ… nawet 85%. PARKER HANNIFIN SALES POLAND Sp. z o.o. & / * :3 ;1"194 7 * / 11 489 15 ;;3 = > 11 489 15 ;9 ***/- / %

15


PRODUKTY

INKREMENTALNE ENKODERY OBROTOWE Z NOWÄ„ TECHNOLOGIÄ„ BLUEBEAM Nowe inkrementalne enkodery obrotowe ENI58IL firmy Pepperl+Fuchs bazujÄ… na technologii BlueBeam. Niebieskie Ĺ›wiatĹ‚o emitowane przez nowe diody LED cechuje siÄ™ zmniejszonÄ… dyfrakcjÄ… w porĂłwnaniu z promieniowaniem podczerwonym o wiÄ™kszej dĹ‚ugoĹ›ci fali i przy tej samej szerokoĹ›ci szczeliny pozwala uzyskać ostrzejszy obraz. W poĹ‚Ä…czeniu z nowoczesnymi detektorami o mniejszej strukturze, gĹ‚Ä™bokość penetracji niebieskiego Ĺ›wiatĹ‚a w strukturÄ™ chipa jest mniejsza i daje wiÄ™kszÄ… energiÄ™. ZwiÄ™ksza to sprawność ĹşrĂłdĹ‚a Ĺ›wiatĹ‚a tak znacznie, Ĺźe detektor moĹźe generować znacznie ostrzejsze kontury. W rezultacie tego uzyskuje siÄ™ wiÄ™kszÄ… rozdzielczość, wiÄ™kszÄ… amplitudÄ™ sygnaĹ‚u i mniejszy jitter krawÄ™dzi. Oznacza to przykĹ‚adowo, Ĺźe tolerancja poĹ‚oĹźenia fazy A do B jest zredukowana znacznie poniĹźej 10%, co zapewnia ponad dwukrotnie lepszÄ… jakość sygnaĹ‚u w porĂłwnaniu z typowymi na rynku wartoĹ›ciami uzyskiwanymi dla podczerwieni. Precyzyjnie kontrolowana szybkość skanowania zapewnia teĹź znacznie wiÄ™kszÄ… rozdzielczość. DziÄ™ki temu, nowa technologia BlueBeam zastosowana w enkoderach obrotowych ENI58IL zapewnia duşą dokĹ‚adność, nawet przy najwiÄ™kszych szybkoĹ›ciach obrotowych do 12 000 rpm. Maksymalna czÄ™stotliwość sygnaĹ‚u wyjĹ›ciowego ENI58IL wynosi 400 kHz – do 50% wiÄ™cej niĹź w standardowych enkoderach obrotowych. Precyzyjna technologia BlueBeam umoĹźliwia osiÄ…gniÄ™cie najwyĹźszej jakoĹ›ci sygnaĹ‚u spoĹ›rĂłd wszystkich enkoderĂłw obrotowych dostÄ™pnych obecnie na rynku. W rzeczywistych zastosowaniach pozwala to zmniejszyć tolerancjÄ™ i zwiÄ™kszyć sprawność. ! -- A B&

R E K L A M A

PROWADNICE Z TWORZYWA ZBROJONEGO WĹ Ă“KNEM SZKLANYM Firma igus, specjalizujÄ…ca siÄ™ w tworzywach sztucznych motion plastics do zastosowaĹ„ ruchomych, wzbogaciĹ‚a moduĹ‚owy system drylin W o prowadnice liniowe z szynami z tworzywa sztucznego zbrojonego wĹ‚Ăłknem szklanym. Takie rozwiÄ…zanie, bÄ™dÄ…ce alternatywÄ… dla elementĂłw metalowych, pozwala uĹźytkownikom na obniĹźenie kosztĂłw oraz zmniejszenie masy caĹ‚ej konstrukcji i moĹźe być szeroko stosowane – od pojazdĂłw po technikÄ™ laboratoryjnÄ…. Prowadnica GRP, po ktĂłrej poruszajÄ… siÄ™ wĂłzki z tworzywa sztucznego, jest teĹź odpowiednia do zastosowaĹ„ w innych branĹźach, tam gdzie waĹźnÄ… rolÄ™ odgrywa duĹźa dynamika ruchu. Na przykĹ‚ad ze wzglÄ™du na maĹ‚Ä… masÄ™ coraz wiÄ™cej uĹźytkownikĂłw stosuje elementy z tworzyw GRP w robotyce. DuĹźa odporność na media to zaleta sprawiajÄ…ca, Ĺźe prowadnice liniowe mogÄ… być stosowane w Ĺ›rodowiskach, w ktĂłrych wystÄ™pujÄ… agresywne Ĺ›rodki czyszczÄ…ce. Podobnie jak wszystkie produkty firmy igus, prowadnice liniowe nie wymagajÄ… zewnÄ™trznego smarowania oraz sÄ… niewraĹźliwe na pyĹ‚ i zanieczyszczenia. Z myĹ›lÄ… o zapewnieniu wiÄ™kszej stabilnoĹ›ci, firma igus oferuje szyny GRP o wysokim profilu. MogÄ… one być mocowane za pomocÄ… Ĺ‚ap dociskowych. Pozwala to na Ĺ‚atwy montaĹź i sprawia, Ĺźe skomplikowana obrĂłbka mechaniczna nie jest juĹź konieczna. &

NOWE ANALIZATORY WIDMA Farnell element14 wprowadziĹ‚ do swojej oferty analizatory widma serii RSA500 i RSA600 firmy Tektronix. Rodzina RSA500 to wytrzymaĹ‚e, e, przenoĹ›ne analizatory widma, pracujÄ…ce w czasie czasie rzeczywistym, przeznaczone do badania pracy interfeji t f j sĂłw, zarzÄ…dzania widmem oraz do realizacji zadaĹ„ zwiÄ…zanych z utrzymaniem sieci. SprawdzajÄ… siÄ™ przy mapowaniu pokrycia terenu zasiÄ™giem sieci i utrzymaniu poprawnoĹ›ci dziaĹ‚ania komunikacji radiowej. UmoĹźliwiajÄ… prowadzenie laboratoryjnej analizy widmowej w szerszym zakresie fal i sprawdzajÄ… siÄ™ w projektowaniu, charakteryzacji oraz testowaniu produktĂłw pod kÄ…tem EMC. RSA600 majÄ… pasmo 40 MHz, dziÄ™ki czemu w peĹ‚ni monitorujÄ… pracÄ™ w oparciu o nowoczesne standardy komunikacyjne, takie jak 802.11n. Analiza widma w czasie rzeczywistym skraca czas wyszukiwania bĹ‚Ä™dĂłw, umoĹźliwiajÄ…c identyfikacjÄ™ wystÄ™pujÄ…cych chwilowo problemĂłw, ktĂłre przez inne analizatory widma mogÄ… zostać pominiÄ™te. Nowe analizatory nadajÄ… siÄ™ do testowania sieci WLAN i Bluetooth, okreĹ›lania parametrĂłw pracy komponentĂłw, badania kabli i anten oraz rejestracji i odtwarzania sygnaĹ‚Ăłw radiowych. B

% 25

16

AUTOMATYKA


PRODUKTY

SCM5B – KONDYCJONERY SYGNAĹ Ă“W DATAFORTH Kondycjonery sygnaĹ‚Ăłw Dataforth SCM5B zostaĹ‚y zaprojektowane aby zapewnić ochronÄ™ systemĂłw pomiarowych przed przepiÄ™ciami i zakĹ‚Ăłceniami w Ĺ›rodowiskach przemysĹ‚owych. Kondycjonery SCM5B generujÄ… wysokiej jakoĹ›ci sygnaĹ‚ analogowy przeznaczony do systemu akwizycji danych. Oferta obejmuje ponad 250 modeli. DostÄ™pne sÄ… zarĂłwno moduĹ‚y wejĹ›ciowe, jak i moduĹ‚y wyjĹ›ciowe. WejĹ›cia analogowe moduĹ‚Ăłw SCM5B (napiÄ™cie, prÄ…d, termopary, czujniki RTD, akcelerometry, potencjometry, czujniki tensometryczne, czÄ™stotliwość itd.) poddawane sÄ… filtrowaniu, sygnaĹ‚ wejĹ›ciowy jest izolowany galwanicznie, wzmacniany i przetwarzany w wysokiej jakoĹ›ci sygnaĹ‚ wyjĹ›ciowy, ktĂłry moĹźna zmierzyć za pomocÄ… systemu akwizycji danych i sterowania. ModuĹ‚y wyjść analogowych pobierajÄ… sygnaĹ‚ z systemu sterujÄ…cego, a nastÄ™pnie buforujÄ…, izolujÄ…, wzmacniajÄ… i przeksztaĹ‚cajÄ… sygnaĹ‚ w prÄ…d lub napiÄ™cie przekazywane do sterowanych urzÄ…dzeĹ„ wykonawczych. ModuĹ‚y kondycjonujÄ…ce SCM5B dostarczane sÄ… w hermetycznej obudowie (58 mm Ă— 57 mm Ă— 15 mm), sygnaĹ‚y sÄ… wyprowadzone na zĹ‚Ä…czach szpilkowych (14 pinĂłw). Do serii SCM5B oferowany jest szeroki wybĂłr paneli przyĹ‚Ä…czeniowych – od 1-kanaĹ‚owych do 16-kanaĹ‚owych. Panele mogÄ… być wolnostojÄ…ce lub przystosowane do montaĹźu na szynie DIN.

%

WytrzymaĹ‚e zĹ‚Ä…cza z serii Modlink Heavy gwarantujÄ… bezpieczny przekaz sygnaĹ‚Ăłw, energii, danych i pneumatyki, nawet w najtrudniejszych warunkach przemysĹ‚owych. ChroniÄ… interfejsy przed wilgociÄ…, chĹ‚odziwami i smarami, a takĹźe przed zanieczyszczeniami i wysokimi obciÄ…Ĺźeniami mechanicznymi. Murrelektronik oferuje szerokÄ… gamÄ™ tego typu produktĂłw. ZĹ‚Ä…cza Modlink Heavy wyróşniajÄ… siÄ™ elastycznoĹ›ciÄ… konfiguracji, dziÄ™ki czemu do kaĹźdej aplikacji moĹźna dobrać optymalnÄ… ich wersjÄ™. DostÄ™pne cztery typy obudĂłw wystÄ™pujÄ… w siedmiu wymiarach. SÄ… zamykane na trzy róşne sposoby, w zaleĹźnoĹ›ci od potrzeb. Do zĹ‚Ä…czy Modlink Heavy dopasować standardowe i moduĹ‚owe wkĹ‚adki wybrane spoĹ›rĂłd licznej oferty, ktĂłrej dopeĹ‚nienie stanowiÄ… precyzyjnie dobrane akcesoria. ZĹ‚Ä…cza serii Modlink Heavy firmy Murrelektronik odznaczajÄ… siÄ™ wysokÄ… odpornoĹ›ciÄ… – stopieĹ„ ochrony wynosi IP68. Specyficzne dopuszczenia (takie jak UL czy CSA) umoĹźliwiajÄ… zastosowanie ich na caĹ‚ym Ĺ›wiecie. &

7-8/2017

R E K L A M A

ZĹ Ä„CZA DO KAĹťDEJ APLIKACJI

17


PRODUKTY

FLIR ONE DO SMARTFONĂ“W I TABLETĂ“W FLIR Systems wprowadza na rynek trzeciej generacji kamery termowizyjne FLIR ONE i FLIR ONE Pro do smartfonĂłw. Nowe modele FLIR ONE sÄ… wyposaĹźone w ukĹ‚ad termowizyjny oraz kamerÄ™ Ĺ›wiatĹ‚a widzialnego HD. W obu wersjach zastosowano opatentowanÄ… przez FLIR technologiÄ™ Multispectral Dynamic Imaging (MSX). DziÄ™ki niej kamery nanoszÄ… szczegóły z pasma widzialnego na obraz termowizyjny, co znacznie zwiÄ™ksza jego jakość. NowoĹ›ciÄ… jest regulowane zĹ‚Ä…cze OneFit, umoĹźliwiajÄ…ce dopasowanie do róşnych etui, bez koniecznoĹ›ci wyjmowania z nich smartfona. Aplikacja FLIR ONE zostaĹ‚a rozszerzona o wbudowane praktyczne porady dotyczÄ…ce zastosowaĹ„

i rozwiÄ…zywania problemĂłw i konkretnych zastosowaĹ„. UmoĹźliwia ona Ĺ‚Ä…czność z sieciami spoĹ‚ecznoĹ›ciowymi w celu udostÄ™pniania zdjęć i wideo. Kamery obsĹ‚ugujÄ… Apple Watch i wybrane modele smartwatchy z Androidem, dziÄ™ki czemu ich uĹźytkownicy mogÄ… strumieniować transmisjÄ™ termowizyjnÄ… w czasie rzeczywistym, aby np. obserwować obiekty zza rogu oraz rejestrować zdjÄ™cia i wideo za pomocÄ… smartwatcha. FLIR ONE Pro wyróşnia siÄ™ mocnÄ… konstrukcjÄ…, wytrzymujÄ…cÄ… upadek z wysokoĹ›ci 1,8 m, przystosowanÄ… do pracy na powietrzu. Przez poĹ‚Ä…czenie FLIR MSX z technologiÄ… przetwarzania sygnaĹ‚u wideo FLIR VividIR uzyskano najwyĹźszÄ… jakość i czytelność obrazĂłw we wszystkich generacjach FLIR ONE. Sugerowana cena detaliczna modelu FLIR ONE to 199,99 euro netto, a FLIR ONE Pro – 399,99 euro netto. Przeznaczone sÄ… dla urzÄ…dzeĹ„ z iOS i Androidem ze zĹ‚Ä…czem USB typu C. BC(

SUPERTRAK – SYSTEM TRANSPORTU PRZEMYSĹ OWEGO System transportu przemysĹ‚owego B&R pozwala przewozić ciecze szybko i bez rozlewania, tym samym zapewniajÄ…c zwiÄ™kszonÄ… produktywność. SuperTrak to jedyny dostÄ™pny na rynku system z technologiÄ… przeciwdziaĹ‚ania ruchom cieczy w zbiorniku, okreĹ›lanych terminem „sloshingâ€?. Technologia ta tĹ‚umi drgania na swobodnych powierzchniach, zapobiegajÄ…c przelaniu siÄ™ cieczy poza krawÄ™dzie zbiornika podczas transportu. Specjalnie zaprojektowane profile ruchu zapobiegajÄ… powstawaniu dodatnich sprzęşeĹ„ zwrotnych na powierzchni cieczy, dziÄ™ki czemu pozostaje ona niezmÄ…cona podczas transportu. Pozwala to ograniczyć do minimum czasy przestojĂłw i zwiÄ™ksza wydajność operacji przemieszczania otwartych pojemnikĂłw.

Minimalizacja drgaĹ„ na powierzchni cieczy jest szczegĂłlnie waĹźna w branĹźy opakowaĹ„. Im skuteczniejsze przeciwdziaĹ‚anie zjawisku sloshingu, tym szybszy transport produktĂłw. Zaawansowana technologia „anti-sloshingâ€? firmy B&R zapobiega rĂłwnieĹź tworzeniu siÄ™ pÄ™cherzykĂłw powietrza i piany. Przerwy wymagane na uspokojenie wzburzonej cieczy zostajÄ… caĹ‚kowicie wyeliminowane lub skrĂłcone, co znaczÄ…co poprawia wydajność linii pakujÄ…cej. $)

GOTOWE ROZWIÄ„ZANIA DO PODAJNIKĂ“W PĹ YTOWYCH I TAĹšMOWYCH Firma Bosch Rexroth oferuje rozwiÄ…zania napÄ™dowe zoptymalizowane pod kÄ…tem caĹ‚kowitej wydajnoĹ›ci – przewidziane zarĂłwno do nowych podajnikĂłw, jak i tych podlegajÄ…cych modyfikacji lub modernizacji. Systemy bezpoĹ›rednich napÄ™dĂłw hydraulicznych firmy Bosch Rexroth majÄ… duĹźy rozruchowy moment obrotowy i moĹźliwość jego dĹ‚ugotrwaĹ‚ego utrzymania. RozwiÄ…zania napÄ™dowe umoĹźliwiÄ… uruchamianie podajnikĂłw w dowolnych warunkach obciÄ…Ĺźenia i przy dĹ‚ugotrwale dziaĹ‚ajÄ…cym duĹźym obciÄ…Ĺźeniu – a wszystko to przy zupeĹ‚nie przeciÄ™tnym zapotrzebowaniu na moc.

18

Gdy trzeba zwiÄ™kszyć produkcjÄ™, moĹźna z Ĺ‚atwoĹ›ciÄ…, przy minimalnych zakĹ‚Ăłceniach procesu produkcyjnego, dodać kolejne elementy lub dopasować te istniejÄ…ce w moduĹ‚owej architekturze systemu napÄ™du, uzyskujÄ…c w ten sposĂłb optymalne rezultaty. Bosch Rexroth oferuje usĹ‚ugi projektowe, instalacyjne i serwisowe. Prace konserwacyjne wykonywane sÄ… przez miejscowy, wyszkolony personel z dobrÄ… znajomoĹ›ciÄ… produktĂłw firmy. $ >

AUTOMATYKA


PRODUKTY

SERWER OPC UA W URZÄ„DZENIACH ASEM

EKONOMICZNE KOMPUTERY Y TYPU BOOK MOUNTING

Panele i sterowniki PAC firmy ASEM sÄ… wyposaĹźone w oprogramowanie Soft PLC CODESYS w wersji 3.5 SP9 Patch 7, obsĹ‚ugujÄ…ce serwer OPC UA. Serwer OPC UA pozwala na zastosowanie mechanizmĂłw centralizacji i współdzielenia danych, bardzo popularnych w rozwiÄ…zaniach przemysĹ‚owego Internetu Rzeczy (IIoT) i PrzemysĹ‚u 4.0. OPC UA jest uniwersalnym standardem komunikacyjnym, dostÄ™pnym dla wielu urzÄ…dzeĹ„ automatyki róşnych producentĂłw. PoczÄ…wszy od wersji CODESYS 3.5.9.7 urzÄ…dzenia ASEM z systemem Win 32, na ktĂłrych zainstalowano runtime CODESYS, obsĹ‚ugujÄ… poĹ‚Ä…czenia z serwerem OPC UA. Oznacza to, Ĺźe serwer OPC UA moĹźe przesyĹ‚ać wszystkie zmienne procesowe, ktĂłre muszÄ… być udostÄ™pnione na wyĹźszych poziomach systemu automatyki. Konfiguracja serwera OPC UA jest bardzo prosta i moĹźe być wykonana bezpoĹ›rednio ze Ĺ›rodowiska CODESYS za poĹ›rednictwem funkcji „konfiguracja symboliâ€?, uĹźywanej przy definiowaniu zmiennych wystawianych dla aplikacji wizualizacyjnej. Wszystkie rozwiÄ…zania PAC firmy ASEM sÄ… dostÄ™pne wraz z nowÄ… wersjÄ… Ĺ›rodowiska Soft PLC CODESYS. SÄ… to panele PAC: LP25, LP30/31 i LP40 oraz sterowniki w obudowach typu book mounting: LBM40, LBM2200 i LBM3400.Â

BM2150 to seria bezwentylatorowych komputerĂłw ASEM w kompaktowych obudowach typu book mounting. MajÄ… wbudowanÄ… technologiÄ™ zdalnego dostÄ™pu serwisowego do instalacji − Ubiquity. Ich architektura jest oparta na platformie Intel Bay Trail SoC (System on Chip) i czterordzeniowych, energooszczÄ™dnych procesorach Intel Celeron J1900 o czÄ™stotliwoĹ›ci taktowania 2 GHz. Na pĹ‚ycie gĹ‚Ăłwnej typu „all in oneâ€? znajdujÄ… siÄ™ dwa interfejsy Ethernet 10/100/1000 Mb/s ze wsparciem funkcjonalnoĹ›ci „Jumbo Frameâ€? i „Wake on Lanâ€?, porty USB: 3.0 i 2.0, wyjĹ›cie wideo DVI-D, gniazdo zasilania 24 V DC oraz slot SATA II na kartÄ™ CFast (umieszczony na zewnÄ…trz, pod pokrywÄ… na froncie urzÄ…dzenia). PĹ‚yta gĹ‚Ăłwna jest wyposaĹźona w pamięć RAM, rozszerzalnÄ… do 8 GB, slot na dysk mSATA SSD oraz gniazdo do podĹ‚Ä…czenia opcjonalnych portĂłw szeregowych RS-232, RS-232/422/485 lub USB. BM2150 mogÄ… pracować w temperaturze 0–50 °C. Bezwentylatorowa konstrukcja, solidna obudowa i sprawdzone komponenty zapewniajÄ… wieloletniÄ…, niezawodnÄ… pracÄ™ w trudnych warunkach Ĺ›rodowiska przemysĹ‚owego.

?&

?& # - * . * * - - - %

Cre C Cr rreedi ddititt: Krron rooonnees AG AG

R E K L A M A

7-8/2017

19


ROZMOWA

Rewolucja technologiczna w przededniu boomu * * - - - & * ? * % 3 & % .J * ? * - & . 3 - ? * % %&%

? . - . K ? % % * % LJ . % * %3

- % B M, ! /

20

AUTOMATYKA


ROZMOWA

Fot. FANUC

Czy polscy przedsiębiorcy mają dziś wystarczającą świadomość na temat korzyści z robotyzacji i możliwości, jakie ona daje? Jest ona na pewno o wiele większa niż jeszcze kilka lat temu. FANUC działa w Polsce od 10 lat i w ciągu tej dekady zmieniło się naprawdę wiele, nie tylko na rynku automatyki przemysłowej, ale przede wszystkim w postrzeganiu robotyki. Na początku naszej działalności roboty były traktowane trochę jak zabawka dla dużych i bogatych. Dziś dla wielu osób robotyzacja jest już standardem i coraz więcej polskich przedsiębiorców zdaje sobie sprawę z tego, jak trudno bez niej wytworzyć konkurencyjny produkt. Najbardziej cieszy nas fakt, że rośnie liczba firm z sektora małych i średnich przedsiębiorstw przekonanych do najnowszych technologii i inwestujących w pierwsze maszyny, by sukcesywnie zwiększać wartość produktu i dbać o rozwój przedsiębiorstwa. Trend robotyzowania mniejszych zakładów staje się coraz bardziej wyraźny i znajduje odzwierciedlenie w wynikach sprzedażowych naszej firmy. Korzyści z robotyzacji dostrzegają dziś już praktycznie wszyscy producenci, niestety, jeszcze nie wszyscy chcą z nich korzystać. Co Pana zdaniem jest największą przeszkodą w szybszym rozwoju robotyzacji w naszym kraju: kwestie finansowe, społeczne – np. obawy, że roboty zabiorą ludziom pracę – czy inne? W przypadku naszego kraju kwestie społeczne nie odgrywają aż tak dużej roli, jak w innych rejonach świata. W Polsce wciąż mamy stosunkowo niskie koszty pracy, choć stawki sukcesywnie rosną. Pracownicy raczej nie obawiają się utraty pracy. To pracodawcy mają dziś największy problem, bo brakuje wykwalifikowanej kadry i nie zanosi się na szybką poprawę w tym względzie. Największą przeszkodą stojącą na drodze dynamicznej robotyzacji jest mylne przekonanie, że robotyka jest droga i skomplikowana. W trakcie naszej pracy często spotykamy się z brakiem zrozumienia korzyści, jakie mogą wynikać z automatyzacji produkcji. W przedsiębiorstwach produkcyjnych wyraźnie widać brak ludzi, którzy byliby w stanie dostrzec czy przewidzieć długofalowe benefity wynikające z automatyzacji w odniesieniu do hali produkcyjnej. 7-8/2017

Niestety, często dotyczy to także osób wykształconych, absolwentów uczelni technicznych, którzy dysponują przede wszystkim wiedzą teoretyczną, a nie praktyczną. Trzeba wyraźnie podkreślić, że finansowanie inwestycji nie jest dziś największym problemem. Nasza opinia w tym względzie pokrywa się z wynikami raportu IBnGR pt. „Wpływ robotyzacji na konkurencyjność polskich przedsiębiorstw, 2015”, w którym tylko 9 proc. badanych firm wspomniało, że na przeszkodzie robotyzacji stoją bariery finansowe. Autorzy raportu zwrócili również uwagę, że z roku na rok zmniejsza się odsetek firm, których naprawdę nie stać na robota. Inną kwestią, o której warto wspomnieć, jest fakt, iż część przedsiębiorców wciąż błędnie uważa, że roboty opłaca się instalować tylko w wielkich fabrykach, produkujących na masową skalę. Nasze wieloletnie doświadczenie na świecie i w Polsce mówi jednak coś zupełnie innego. Oczywiście inteligentne maszyny są niezastąpione przy produkcji milionów śrubek, ale pełne spektrum ich możliwości widać dopiero przy produkcji niemasowej. Mogą to potwierdzić nasi polscy klienci, często rodzinne firmy, które w wielu przypadkach produkują krótkie serie produktów i skutecznie podbijają świat, nie mając równej sobie konkurencji. Argumentami „za” robotyzacją są przede wszystkim korzyści ekonomiczne, poprawa wydajności, jakości i powtarzalności, a także niższe koszty produkcji. Przedsiębiorcy korzystający z tej nowoczesnej technologii zauważają także, że roboty pomagają sprostać wymogom, jakie stawiają im potencjalni zagraniczni partnerzy. W biznesie stawiają oni sprawę jasno: jeśli nie masz odpowiednich maszyn, nie jesteś w stanie sprostać naszym oczekiwaniom, a to przekreśla szanse na owocną współpracę. Można powiedzieć, że roboty zainstalowane w zakładzie są świadectwem innowacyjności i pełnią formę swoistej wizytówki definiującej kulturę techniczną firmy. Co w największym stopniu wpływa na koszt robotyzacji linii produkcyjnej w zakładzie? Robot przemysłowy to zazwyczaj jedynie część większego stanowiska zrobo-

tyzowanego, dlatego koszt jego zakupu jest bardzo zróżnicowany. W zależności od tego, gdzie ma być umiejscowiony i co ma robić, konieczne mogą być dodatkowe nakłady. Dotyczą one osprzętu i oprogramowania. Bardzo ważną kwestią, wpływającą na ostateczny koszt robotyzacji, jest także czas, jaki należy poświęcić na planowanie, projektowanie i właściwe wdrożenie aplikacji. Cena takiego zrobotyzowanego stanowiska waha się od 15 tys. euro do setek tysięcy euro. W ostatnich 10 latach ten koszt zmalał średnio o połowę i w miarę postępu technologicznego zapewne będzie powoli spadał. Warto zaznaczyć, że zakup maszyny nie jest dziś żadnym problemem. Jest bardzo wielu producentów, którzy oferują rozwiązania szyte na miarę, dobre są także warunki finansowania takiej inwestycji. Polska ma ambicję zwiększania skali produkcji, więc generalnie sytuacja jest bardzo sprzyjająca. Dziś naszym największym wyzwaniem jest zmiana myślenia o inwestycjach. Wielu klientów wciąż analizuje koszt zakupu robota w oparciu o aktualną sytuację, a przecież korzyści z zastosowania takiego narzędzia trzeba rozpatrywać w znacznie dłuższym okresie czasu. W ramach analiz należy uwzględnić także dodatkowe koszty eksploatacyjne, np. wynikające z serwisowania robota czy jego zapotrzebowania na energię. Firma FANUC bardzo ceni przejrzystość informacji, dlatego zawsze staramy się przedstawić klientom prawdziwy obraz inwestycji w długim okresie użytkowania. Dzięki temu klient może dokładnie porównać naszą ofertę z innymi i świadomie wybrać rozwiązanie dla niego optymalne. Jakie czynniki i działania mogłyby przyczynić się do zredukowania dystansu między Polską a krajami o wyższym stopniu zrobotyzowania produkcji przemysłowej? Ten dystans nie tylko nie zmniejsza się, lecz nawet pogłębia w stosunku do krajów o średnim poziomie robotyzacji, jak Czechy czy Słowacja. Wskaźnik gęstości robotyzacji (liczba robotów przypadająca na 10 tys. pracowników przemysłu), obliczony dla Polski przez Międzynarodową Federację Robotyki (IFR), wynosi 28 i na tle Europy (92) oraz świata (69) jest wręcz symboliczny. Dla porównania: 21


ROZMOWA

w Czechach, Słowacji czy na Węgrzech wskaźnik sięga odpowiednio: 93, 79, 57, w Niemczech 301, a w bardzo zautomatyzowanej Korei Południowej – 531. Warto zauważyć, że liczba robotów w Polsce powoli rośnie. Według IFR w 2013 r. dostarczono do naszego kraju 692 roboty, w 2014 r. 1267, a w 2015 r. – już 1795. Jednak tempo tego przyrostu wciąż jest zbyt wolne. Czynnikiem sprzyjającym wzrostowi liczby robotów w polskich fabrykach jest niedobór pracowników, w szczególności wykwalifikowanej kadry. Brakuje tysięcy inżynierów i ludzi z dobrym wykształceniem zawodowym, m.in. spawaczy, operatorów maszyn czy mechaników, a w dalszej perspektywie rysuje się potężny niż demograficzny, który pogłębi dzisiejsze problemy producentów. Coraz więcej firm działa lub chce działać na szerokim rynku europejskim i odczuwa silną presję konkurencyjną. To sprawia, że zarządzający doskonale zdają sobie sprawę, że jeśli nie zwiększą wydajności, elastyczności i precyzji, nie utrzymają firm na konkurencyjnym rynku. Co ciekawe, wiele korzyści producenci odkrywają dopiero po wdrożeniu robota do konkretnej produkcji. Sporo mówi się o swego rodzaju wyścigu między producentami i integratorami w obniżaniu cen robotów. Jakie efekty niesie ze sobą to zjawisko? Relacje między producentami i integratorami nie powinny polegać na współzawodnictwie, a raczej na współpracy. Jednak część dostawców technologii samodzielnie projektuje i wdraża aplikacje, stając się jednocześnie konkurencją dla firm zajmujących się integracją rozwiązań. Problemem, z którym spotykamy się w Polsce, jest nadmierne zaniżanie kosztów aplikacji, podyktowane chęcią dostosowania się do oczekiwań klienta końcowego. Niestety, polscy klienci często mają trudności w oszacowaniu prawdziwej wartości aplikacji i przy planowaniu inwestycji kierują się przede wszystkim ceną. Część producentów stanowisk zrobotyzowanych dostosowuje się do takich potrzeb i w efekcie dostarcza produkty, które nie spełniają oczekiwań w dłuższym horyzoncie czasowym lub pracują bez zarzutu tylko w okresie gwarancji. Nie da się bowiem zagwarantować najwyższej jakości czy 22

funkcjonalności stanowiska przy zbyt ograniczonym budżecie. Naszym zdaniem w interesie całego rynku jest zwrócenie uwagi klientów na to, że przy wyborze robota powinni wziąć pod uwagę znacznie więcej niż tylko to, jaki udźwig i zasięg ma wybrany robot. Diabeł tkwi w szczegółach i właśnie te trzeba dobrze przeanalizować, by cieszyć się z efektów pracy robota w kolejnych latach jego użytkowania. Konkurencja między poszczególnymi producentami czy związanymi z nimi integratorami powinna opierać się na zdrowych, rynkowych zasadach. Użytkownicy zyskują dzięki temu dostęp do najlepszych rozwiązań spełniających ich konkretne potrzeby i oczekiwania, zaś producenci i integratorzy są zmuszeni bardziej dbać o utrzymanie konkurencyjności rynkowej, czego efektem są jeszcze lepsze i bardzo kreatywne rozwiązania, nieustępujące tym tworzonym w bardziej zaawansowanych technologicznie krajach. Jak przebiega współpraca FANUC z polskimi integratorami? Pozostajemy otwarci na bliską współpracę z klientami i najbardziej kreatywnymi firmami w branży. W szczególności dotyczy to producentów stanowisk zrobotyzowanych, którzy tworzą zindywidualizowane projekty aplikacji zrobotyzowanych, w oparciu o roboty marki FANUC, zgodnie z celami stawianymi przez klienta końcowego. Stawiamy na partnerską współpracę, w ramach której odpowiedzialność za kreowanie i wdrażanie aplikacji w zakładach produkcyjnych leży po stronie współpracujących z nami firm. Ze swojej strony oferujemy partnerom nieustanne wsparcie – nie tylko technologiczne i techniczne, ale też edukacyjne. Organizujemy szereg seminariów, szkoleń i dni otwartych dla naszych partnerów, podczas których dzielimy się naszym know-how zdobywanym od 60 lat na rynku globalnym. Efektem naszej współpracy z producentami aplikacji zrobotyzowanych są innowacyjne rozwiązania zwiększające konkurencyjność polskich zakładów produkcyjnych. Obecnie firma FANUC Polska współpracuje z gronem kilkudziesięciu firm inżynierskich, specjalizujących się

w tworzeniu autorskich rozwiązań dla poszczególnych branż przemysłu oraz obsługi konkretnych procesów technologicznych. W gronie naszych stałych partnerów są m.in. firmy takie jak: ZAP Robotyka, Fogo Robotics, AMM Robot G. Madajczyk, J. Mazurkiewicz, Roboty Przemysłowe, AP System czy firma LaserTec. Wśród partnerów naszej firmy są również firmy specjalizujące się w tworzeniu kompleksowych systemów zrobotyzowanych wpisujących się w idee Przemysłu 4.0. Jako przykład firmy specjalizującej się we wdrażaniu zaawansowanych technologii z zakresu informatyki, automatyki i robotyki w przemyśle może służyć firma RoboTrendy. FANUC należy do grona firm, które postawiły na rozwój współpracy z innymi graczami rynku w zakresie tworzenia wspólnej platformy realizującej ideę Przemysłu 4.0. Jak przedstawiają się szczegóły tej inicjatywy? Współpracujemy z ekspertami o międzynarodowej renomie, takimi jak Cisco – światowy lider w dziedzinie IT, Rockwell Automation – największa na świecie firma zajmująca się automatyką przemysłową oraz Preferred Networks – wiodący dostawca rozwiązań z zakresu sztucznej inteligencji, by tworzyć rozwiązania zmieniające oblicze współczesnej produkcji. Owocem naszej dotychczasowej współpracy jest m.in. platforma FIELD, która łączy nie tylko maszyny CNC i roboty, ale także urządzenia peryferyjne i czujniki w celu dostarczania i analizy danych umożliwiających optymalizację produkcji. Jej zastosowanie na szeroką skalę, także w połączeniu z produktami konkurencyjnymi, przyczynia się do zwiększenia niezawodności maszyn, jakości, elastyczności oraz szybkości produkcji, a w efekcie przełoży się na podniesienie poziomu efektywności parku maszynowego – OEE (Overall Equipment Efficiency) oraz zwiększenie opłacalności produkcji. Innym przykładem produktu stworzonego we współpracy z firmą Cisco jest system ZDT (Zero Downtime), który umożliwia producentom uniknięcie nieplanowanych przestojów. System ZDT proaktywnie wykrywa potencjalne problemy sprzętowe czy procesowe, zanim pojawi się nieprzewidziany przestój, i informuje o tym. To pozwala nam i naAUTOMATYKA


ROZMOWA

szym partnerom zaplanować i przeprowadzić konserwację w taki sposób, aby nie zakłócić procesu produkcji. Polski oddział firmy FANUC jest ponadto jednym z inicjatorów cyklicznej konferencji pt. „Fabryka Przyszłości – w drodze do przemysłu 4.0”, która stawia sobie za cel upowszechnianie wiedzy na temat czwartej rewolucji przemysłowej wśród przedstawicieli polskiej branży produkcyjnej. Jesteśmy jako FANUC Polska w pełni przygotowani do tego, by wesprzeć polskich producentów w procesie transformacji fabryk z poziomu 3.0 do 4.0. Mamy odpowiednie do tego produkty, m.in. wspomniany FIELD, i dobrze przygotowane kadry. Sektor polskiej produkcji przemysłowej wcześniej czy później stanie u progu czwartej rewolucji przemysłowej, która zakłada wykorzystanie Internetu Rzeczy w celu zapewnienia dwukierunkowej komunikacji między ludźmi i maszynami. Zanim to jednak nastąpi, potrzeba bardzo wielu działań i nakładów inwestycyjnych. Aby system typu FIELD mógł zostać wprowadzony, muszą być spełnione odpowiednie warunki. Firmy muszą dysponować dobrze przygotowanymi kadrami, maszynami i zautomatyzowanymi rozwiązaniami, które będą w stanie swobodnie komunikować się z ludźmi oraz innymi maszynami. Z pewnością jeszcze długa droga przed nami, jednak biorąc pod uwagę fakt, że w perspektywie 40 kolejnych lat populacja Polski uszczupli się o 5 mln ludzi, a odsetek osób w wieku produkcyjnym zmniejszy się o 16,4 pkt. proc. (szacunki Komisji Europejskiej), należy przypuszczać, że rewolucja technologiczna w naszym kraju będzie nabierać tempa. Na marginesie warto dodać, że jeden z podzespołów platformy FIELD – system ZDT – został już wdrożony w Polsce w jednym z zakładów działających w branży automotive. W tym roku firma FANUC Polska otrzymała Złoty Medal targów Automaticon za robota współpracującego CR7iA/L. Czy znalazł on już w Polsce zastosowanie? Nasz nowy, zielony robot, konstrukcją przypominający szczególnie lubianą przez producentów kompaktową wersję robota LR Mate 200iD, wywołał ogromne zainteresowanie zarówno odwiedzają7-8/2017

NAJWIĘKSZĄ PRZESZKODĄ STOJĄCĄ NA DRODZE DYNAMICZNEJ ROBOTYZACJI JEST MYLNE PRZEKONANIE, ŻE ROBOTYKA JEST DROGA I SKOMPLIKOWANA. cych targi, jak i ekspertów. Jury targów, które zdecydowało się uhonorować robota Złotym Medalem, zwróciło uwagę na fakt, że może on pracować „ramię w ramię” z człowiekiem, bez konieczności instalowania tradycyjnych systemów bezpieczeństwa, np. w postaci kurtyn lub wygrodzeń, a ze względu na niewielki rozmiar może być instalowany w miejscach, które dotychczas nie mogły być robotyzowane. Mimo że od polskiej premiery minęło niespełna trzy miesiące, realizujemy już kilka wdrożeń i prowadzimy poważne rozmowy na temat planów wykorzystania robota w polskich zakładach produkcyjnych. Zdajemy sobie jednak sprawę, że z uwagi na niski stopień zrobotyzowania polskich przedsiębiorstw wciąż istnieje szersze pole do wykorzystania klasycznych robotów naszej marki, w kolorze żółtym, które z pewnością przyniosą firmom wiele korzyści i zagwarantują szybszy zwrot z inwestycji niż w przypadku zielonych robotów. Dopiero w przyszłości pojawią się możliwości robotyzowania „wąskich gardeł” produkcji, gdzie zielone roboty będą miały szansę pokazać swoje prawdziwe oblicze.

tor motoryzacyjny, mimo najwyższego poziomu zautomatyzowania, w trosce o swoją konkurencyjność nadal inwestuje w technologie, zwiększając tym samym dystans, który dzieli go od innych branż.

Jakie branże są najważniejszym odbiorcą rozwiązań zrobotyzowanych FANUC w naszym kraju? W Polsce, podobnie jak i na świecie, największym zainteresowaniem producentów cieszą się roboty FANUC do zadań potocznie zwanych „handlingiem”, czyli do przenoszenia, przekładania i obsługi produktów. Tego rodzaju aplikacje zrobotyzowane występują we wszystkich branżach, na każdym etapie produkcji. Producenci chętnie zamawiają u nas również roboty montażowe, spawalnicze oraz przeznaczone do paletyzacji. Odbiorcami naszych robotów są przede wszystkim sektory motoryzacji, przemysłu metalowego, elektronicznego i chemicznego. Warto zauważyć, że sek-

Czy możemy przytoczyć jakiś ciekawy przykład wdrożenia zrealizowanego przez firmę FANUC w sektorze spożywczym w Polsce? Firma FANUC oferuje producentom ponad sto modeli robotów przemysłowych, wśród których są roboty przeznaczone do pracy w fabrykach produkujących żywność i napoje, przygotowane do realizacji praktycznie wszystkich zadań realizowanych w przemyśle spożywczym, tj. obsługi i pakowania produktów, w tym do pracy w środowiskach o podwyższonych normach czystości „clean room”, procesów pick&place, paletyzowania i depaletyzowania, dozowania i napełniania oraz wielu innych. Klienci mogą znaleźć w naszej ofercie nie tylko roboty,

A które gałęzie przemysłu będą najszybciej robotyzować się w najbliższych latach? Zapewne nadal będą to te, w których koszty wytwarzania rosną najszybciej: przemysł motoryzacyjny, metalowy, maszynowy czy przetwórstwa gumy i tworzyw sztucznych. Jednak produkcja przemysłowa musi mierzyć się dziś z nowymi wyzwaniami, zarówno w zakresie norm produkcji, wymogów BHP, ekologii, jak i nowych oczekiwań konsumentów. Z tego względu największe możliwości kryją się w sektorach, które dopiero zaczynają dostrzegać korzyści wynikające z automatyzacji, jak przemysł spożywczy, branża FMCG oraz sektor medyczny czy farmaceutyczny. Tu wzrost liczby stanowisk zrobotyzowanych powinien być najbardziej wyraźny. Osobiście na polskim rynku najdynamiczniejszego wzrostu spodziewam się w branży spożywczej.

23


ROZMOWA

ale też oprogramowanie, systemy wizyjne, czujniki siły i inne elementy niezbędne, by system był w pełni kompatybilny i możliwy do obsługi z poziomu jednego interfejsu. Przykładem ciekawej aplikacji powstałej w oparciu o roboty marki FANUC jest aplikacja stworzona na potrzeby zakładu Mondelez Polska w Bielanach Wrocławskich. Roboty serii FANUC R-2000iC są tu odpowiedzialne za pakowanie czekoladek „premium” sprzedawanych w Europy Zachodniej, USA i Australii. Operacja jest dość skomplikowana, ponieważ waga czekoladek waha się w granicach 4,5–150 g. Precyzja i szybkość działania są tu więc absolutnie konieczne, a to właśnie gwarantują nasze roboty. Podczas wdrożenia robotów w tej aplikacji bardzo istotne było to, czy robot, przenosząc czekoladkę, trafi idealnie w odpowiednie miejsce. Margines błędu jest tu skrajnie mały, a koszt surowca bardzo wysoki. Na dodatek czekolada jest plastyczna, o wiele trudniejsza w transporcie niż np. przedmiot metalowy czy plastikowy. Struktura materiału, jego temperatura, lepkość i konsystencja wymuszają finezyjne rozwiązania. Konieczne było zastosowanie odpowiedniego ciśnienia w pompach próżniowych, a także modyfikacja ustawienia ssawek, pozycjonowania i zakresu ruchów. Wszystko po to, aby zminimalizować praktycznie do zera straty materiału. To było duże wyzwanie, ale zakończone sukcesem – roboty sprawdziły się doskonale. Od momentu zainstalowania aplikacji, tj. od sześciu lat, pracują nieustannie, bez potrzeby wzywania służb serwisowych. O ich wyjątkowej niezawodności świadczy fakt, że wspólnie z klientem zdecydowaliśmy o wydłużeniu czasu między planowanymi wizytami serwisowymi z 12 do 18 miesięcy. Przedstawiciele produkującej wina hiszpańskiej firmy Freixenet, która korzysta z robotów FANUC, nadają tym robotom imiona postaci z komiksów, bajek itp. Czy możemy już dziś mówić o tym, że roboty stają się kolegami z pracy, a nie tylko maszynami? Współczesne roboty, w odróżnieniu od swoich starszych braci, nie są już tylko mechanicznymi manipulatorami, ale inteligentnymi maszynami wyposażonymi w nowoczesne funkcje i i sensory, two24

rzone na wzór ludzkich zmysłów. Dzięki nim roboty „widzą”, „czują” i potrafią się „uczyć”. To przekłada się na większy zakres czynności, które mogą wykonywać na linii produkcyjnej, a jednocześnie korzyści, jakie mogą zaoferować przedsiębiorcom, którzy zdecydują się na ich wdrożenie. Ze zjawiskiem traktowania robota jako pomocnego kolegi z pracy spotkaliśmy się również w Polsce. Jako przykład może służyć firma Qwerty spod Łodzi – wiodący na świecie producent klawiatur foliowych do sprzętu AGD, komputerów itp., która zdecydowała się na inwestycję w robota FANUC M-1iA. Robot bez specjalnego oprogramowania czy przetwarzania dodatkowych plików układa elementy stykowe w klawiaturach foliowych. W momencie, gdy operator położy w polu operacyjnym robota dany detal i naciśnie przycisk „enter”, robot wie, co ma zrobić. Widzi detal i układa to, co powinien i tam, gdzie powinien. Wcześniej tę czynność musieli wykonywać pracownicy i wymagało to od nich niebywałych zdolności manualnych. Firma produkuje setki tysięcy klawiatur, w których jest od kilku do kilkudziesięciu blaszek stykowych, które trzeba precyzyjnie ułożyć. Aby zatem dotrzymać terminów, trzeba było delegować do tej czynności całą załogę. W przypadku robota wystarczy jedna osoba. Robot współpracuje bezpośrednio z operatorem, a reszta załogi wykonuje pozostałe operacje, niezbędne przy produkcji klawiatur i znacznie bardziej komfortowe. Robot „uwolnił” więc pracowników od trudnego zadania

i udrożnił „wąskie gardło” produkcji. Dzięki temu zasłużył na imię Maurycy, które nadali mu pracownicy firmy. Jakie urządzenia odegrają według Pana najważniejszą rolę w czwartej rewolucji przemysłowej? Główną ideą Przemysłu 4.0 jest kreowanie zupełnie nowego modelu współpracy, obejmującego producentów, ich partnerów biznesowych i klientów. Koncepcja Connected Enterprise, bazująca na lepszej łączności i maksymalnym wykorzystaniu postępu technologicznego w zakresie analizy dużych zbiorów danych, ich monitorowania i udostępniania, otwiera przed produkcją ocean nowych możliwości. Kluczową rolę odegrają ludzie i ich kompetencje techniczne. Scenariusz Przemysłu 4.0 zakłada, że fabryki będą wysoce zautomatyzowane – maszyny będę samodzielnie uczyły się zadań i podejmowały decyzje co do wyboru optymalnego procesu produkcji. Co więcej, będą to maszyny samooptymalizujące i komunikujące się nie tylko z człowiekiem czy innymi maszynami, ale też z wytworzonymi przez siebie produktami w celu ich ulepszania. Moim zdaniem wielką rolę będą odgrywały maszyny samouczące się. Już dziś firma FANUC wspólnie z partnerem, Preferred Networks, prezentuje samouczące się roboty wykorzystujące w tym procesie technikę Deep Reinforcement Learning. Po ośmiu godzinach nauki i pięciu tysiącach wykonanych prób robot osiąga 90 proc. dokładności wyko-

JĘDRZEJ KOW KOWALCZYK Absolwent kierunku Automatyka A i robotyka na Politechnice Gdańskiej. Z polskim oddz oddziałem FANUC związany od stycznia 2009 r. Początkowo zatrudni zatrudniony jako inżynier serwisu robotów, w 2010 r. awansował na szefa serwisu s robotów, a w 2012 r. został doradcą klientów w zakresie ro robotyzacji produkcji. Szeroka wiedza, pasja i zaangażowanie w w pracę przyczyniły się do szybkiego awansu na stanowisko dyrektora odpowiedzialnego za koordynowanie sprze sprzedaży wszystkich produktów spółki na rynku krajowym, a w kwietniu 2015 r. zaowocowały nomikrajowym nacją n na stanowisko prezesa zarządu spółki FANUC Polska. Za główny cel swoich działań uważa Pols aktywne wspieranie polskich producentów a w poprawie konkurencyjności rynkowej poprzez zapewnianie im niezawodnych technologii produkcyjnych wraz ze wsparciem polskich inżynierów.

AUTOMATYKA


ROZMOWA

Fot. FANUC

nywanych zadań, czyli prawie tyle samo, ile w przypadku programowania robota przez człowieka. Co istotne, takie roboty potrafią dzielić się wiedzą z innymi robotami. W praktyce oznacza to, że jeden robot uczy się zadania przez osiem godzin, a osiem robotów opanowuje te same czynności w zaledwie godzinę. A jakich nowych i przełomowych rozwiązań z zakresu robotyki przemysłowej możemy spodziewać się w najbliższej przyszłości? Robotyka przemysłowa zmierza w kierunku tworzenia rozwiązań umożliwiających automatyzację trudnych obszarów produkcji, które dotychczas nie mogły być automatyzowane, np. z uwagi na konieczność spełnienia norm bezpieczeństwa. Przykładem takich rozwiązań są roboty współpracujące. Firma FANUC oferuje linię robotów nowej generacji FANUC CR, w tym najsilniejszego robota współpracującego na świecie, model FANUC CR-35iA o udźwigu 35 kg, oraz mniejsze modele robotów współpracujących o udźwigu 4 kg i 7 kg, które umożliwią bezpieczną automatyzację nowych obszarów produkcji. Kolejnym trendem jest dostosowywanie robotów do wymogów konkretnych sektorów produkcji. Dzięki pracy konstruktorów coraz więcej robotów będzie spełniać wyśrubowane normy, np. dotyczące kontaktu z żywnością lub czystości produkcji, istotnej w przemyśle medycznym i farmaceutycznym. Roboty będą także coraz bezpieczniejsze. Konstruktorzy robotów bardzo dużą wagę przywiązują dziś do systemów bezpieczeństwa, jak DCS firmy FANUC, które umożliwiają wyposażanie robotów w różne narzędzia, niezbędne do realizacji zadań specjalnych, przy założeniu, że wciąż spełniają normy wymagane w poszczególnych procesach. Bardzo istotnym trendem jest też rozwijanie inteligencji i sensorowego otoczenia robotów. Już dziś jest możliwe ich wyposażenie w zmysły wzroku czy dotyku oraz opcje, dzięki którym mogą samodzielnie decydować o sposobie realizacji poszczególnych czynności, wymieniać dane z innymi urządzeniami, sygnalizować potrzeby czy przejmować na siebie zadania, które dotychczas musiały być realizowane na innych odcinkach linii produkcyjnych. 7-8/2017

Ważnym krokiem w rozwoju robotyki przemysłowej jest tworzenie rozwiązań, które umożliwią upowszechnienie w produkcji robotów samouczących się zadań, które mają wykonać. FANUC nieustannie pracuje nad nowymi rozwiązaniami, które wesprą producentów w dostosowaniu procesów produkcji do coraz bardziej zaostrzonych wymagań rynku i oczekiwań konsumentów. Wspólnym mianownikiem naszych działań jest ciągłe udoskonalanie produktów, tak aby miały coraz szersze możliwości zastosowania, przy zachowaniu wyjątkowej precyzji, szybkości i najwyższego poziomu niezawodności, który już dziś wynosi 99,99 proc. W nieodległej przyszłości roboty mogą otrzymać osobowość prawną. Bill Gates sugeruje wręcz, by opodatkować ich pracę. Jak Pan zapatruje się na takie regulacje? Robotyka jest jednym z najszybciej rozwijających się obszarów technologii. Wraz z poszerzaniem możliwości robotów rosną możliwości wprowadzania ich w różne sfery naszego życia. To pociąga za sobą konieczność analizy kwestii etycznych. Jednak zastanawiając się nad opodatkowaniem pracy robotów, warto zadać sobie pytanie, czy w tym kontekście nie powinniśmy opodatkować także komputerów. Podobnie jak roboty usprawniają produkcję przemysłową, tak komputery rewolucjonizują pracę w biurach i naszych domach, gdzie powszechnie wykorzystujemy je do nauki, pracy czy rozrywki. Jak daleko może w przyszłości sięgać ingerencja sztucznej inteligencji w funkcjonowanie firm oraz życie przeciętnego Kowalskiego? Roboty są i będą coraz bardziej widoczne w naszym życiu. Ich znaczenie na pewno będzie rosnąć, myślę jednak, że nie na tyle, by zastąpić człowieka w procesie decyzyjnym. Robot to tylko narzędzie stworzone przez człowieka dla jego wygody i jako takie powinno być traktowane. Zakres wykorzystywania robotów na pewno będzie się poszerzał, bo są one coraz lepsze, a pomysły na ich wykorzystanie coraz bardziej zadziwiające. Dlatego tak wiele wysiłków podejmowanych jest w celu rozwoju sztucznej inteligencji. Jej znaczenie w przyszłości także będzie rosnąć, również dla zwykłego Kowalskie-

go. Robot przemysłowy już dziś otwiera dostęp do produktów, które jeszcze niedawno z uwagi na swoją cenę były dostępne tylko dla wybranych. W nieodległej przyszłości robot sprzątający nauczy się lepiej i szybciej sprzątać, robot zarządzający ogrzewaniem i wodą w domu lepiej rozłoży proporcje zużycia w stosunku do naszych potrzeb, a cyfrowy asystent zakupowy lepiej zrozumie nasze weekendowe zwyczaje lub szybciej zeskanuje zakupy w sklepie i skróci czas oczekiwania w kolejce do kasy. Biorąc pod uwagę, że już dziś istnieją roboty wspierające lekarzy w wykonywaniu odpowiedzialnych zadań decydujących o ludzkim życiu, a także roboty militarne czy eksplorujące oceany lub kosmos, można spodziewać się, że powstaną też roboty do wspierania decyzji rad nadzorczych czy innych gremiów, podejmujące decyzje na podstawie analizy olbrzymiej ilości danych. Gdyby miał Pan w trzech sformułowaniach określić filozofię firmy FANUC, jakie byłyby to słowa? Słuchać, realizować zobowiązania i troszczyć się. Słuchamy bardzo uważnie, by dobrze zrozumieć potrzeby i oczekiwania naszych klientów – niezależnie od tego, czy są to wielkie firmy czy małe przedsiębiorstwa. Wiedza zdobyta u źródła pozwala nam stale udoskonalać produkty i kreować rozwiązania na miarę rzeczywistych potrzeb. Realizacja zobowiązań wiąże się z zaangażowaniem, które wyznacza kierunek naszych działań. Czujemy się odpowiedzialni za to co robimy – zarówno jako zespół, jak i każdy z osobna. Zarząd firmy FANUC jest w pełni otwarty na nowe pomysły i stale zainteresowany wspieraniem klientów w ich codziennym biznesie. Użytkownicy produktów FANUC mogą być pewni, że dotrzymujemy złożonych obietnic. Troszczenie się traktujemy szeroko. Firmę FANUC tworzą ludzie. Dbamy o klientów, partnerów, pracowników i środowisko, w którym funkcjonujemy. Wspieramy klientów w budowaniu przewagi konkurencyjnej, a nasza troska o dobro klienta zaczyna się w sercu produktów i trwa w całym cyklu ich życia. % *

Urszula Chojnacka , O

25


ROZMOWA

Pracownik 4.0

HR w obliczu cyfryzacji i automatyzacji - P & ! % & 5/; * * * - * .Q R *

S* - T % * % ! & Q 7 K 3 % / ? *

&

* % 3 V % ? P ( - . &.Q . J %/ / * . % * = % 3 = % & % ?& * ./

MĂłwiÄ…c o PrzemyĹ›le 4.0, najczęściej myĹ›li siÄ™ o technologiach i maszynach. Jednak tempo rozwoju PrzemysĹ‚u 4.0 i jego sukces w duĹźej mierze zaleĹźy od ludzi. Jakie cechy i kompetencje powinien mieć Pracownik 4.0? Po trzech rewolucjach przemysĹ‚owych nadchodzi czwarta, przenoszÄ…ca produkcjÄ™ na wyĹźszy poziom. PrzemysĹ‚ 4.0 to bardzo szybki rozwĂłj technologiczny. Jeszcze 20 lat temu niewielu ludzi mogĹ‚o przewidzieć rzeczywistÄ… skalÄ™ wpĹ‚ywu technologii na naturÄ™ 26

pracy i kulturÄ™ miejsca pracy. Rewolucja 4.0 zmienia sposĂłb, w jaki Ĺźyjemy i pracujemy. RozwĂłj technologiczny, wirtualnej rzeczywistoĹ›ci czy w dĹ‚uĹźszej perspektywie sztucznej inteligencji sprawia, Ĺźe zmienia siÄ™ model kompetencyjny pracownikĂłw. DziĹ› nie moĹźna juĹź mĂłwić o sztywnych modelach kompetencyjnych przypisanych do okreĹ›lonych grup stanowisk czy specjalizacji. „Analfabetami XXI wieku nie bÄ™dÄ… ci, ktĂłrzy nie znajÄ… Excela lub nie potrafiÄ… programować, ale ci, ktĂłrzy nie potra-

fiÄ… siÄ™ uczyć nowych rzeczy i oduczać starychâ€? – twierdzi Alvin Toffler, autor ksiÄ…Ĺźki „Trzecia falaâ€?. WedĹ‚ug przeprowadzonych ostatnio badaĹ„ jednÄ… z waĹźniejszych kwestii jest rozwijanie kompetencji spoza wĹ‚asnej dziedziny. Wiele zawodĂłw przenika siÄ™, a kompetencje jednego profilu zawodowego zaczynajÄ… być niezbÄ™dne w kolejnym. PatrzÄ…c z perspektywy umiejÄ™tnoĹ›ci twardych, kluczowe sÄ… kompetencje techniczne i cybertechniczne. A co z miÄ™kkimi? PamiÄ™tam jak kilka lat temu, podczas AUTOMATYKA


Fot. Alma

ROZMOWA

rozmowy z klientem na temat profilu pożądanego kandydata, padło określenie „inżynier sprzedaży”. Inżynier kojarzył się wtedy z kompetencjami technicznymi, ale następowała już zmiana i zaczęto oczekiwać od niego również kompetencji miękkich, umiejętności pracy w grupie, znajomości języków obcych czy kompetencji sprzedażowych. Niestety, problem powstawał już na etapie kształcenia kadry na uczelniach wyższych. W tamtym momencie brakowało przedmiotów przystosowujących inżynierów do oczekiwań, jakie stawiał rynek pracy. Potrzeba rozwoju szerokiego zakresu nowych, tzw. twardych umiejętności i bezprecedensowa liczba innowacji w procesie prowadzenia produkcji 4.0 oznacza, że kompetencje miękkie nabierają większego znaczenia niż kiedykolwiek, chociaż oczywiście kompetencje techniczne i cybertechniczne zajmują pierwsze miejsce. Równie istotna jest jednak kreatywność rozumiana jako kompetencja biznesowa – niemal każde ogłoszenie o pracę w wymaganiach osobowościowych na pierwszym miejscu wymienia słowa „kreatywny” i „innowacyjny”. Kreatywność jest kompetencją pożądaną, ale jedynie organizacja, która wie, jak ją u pracownika wzbudzić, a następnie wykorzystać, wygrywa. Niestety, firmy często tego nie potrafią. Kolejna istotna kwestia odnosząca się do kompetencji miękkich to umiejętność logicznego rozumowania i analizy danych. Kiedyś ta ostatnia była zastrzeżona dla takich zawodów, jak np. analityk finansowy. Dziś, w tak dynamicznie zmieniającym się środowisku, zbieranie danych i ich analiza są niezbędne w każdym obszarze zawodowym, ponieważ analizując dane, dajemy sobie szansę bycia krok przed konkurencją. Z tym wiąże się kolejna pożądana cecha – umiejętność szybkiego działania i podejmowania strategicznych decyzji. Wśród liczących się zdolności jest też obecnie łączenie wiedzy z wielu dziedzin oraz elastyczność. Tej ostatniej oczekują dziś zarówno pracodawca, jak i pracownik. Przygotowując się do zmian, należy pamiętać, że na rynek pracy wchodzi pokolenie Milenium. Oni w szczególności oczekują autonomiczności w pracy, ale również elastycznych 7-8/2017

POSTĘP TECHNICZNY I TECHNOLOGICZNY JEST TAK SZYBKI, ŻE NIE MOŻEMY POZWOLIĆ SOBIE NA BRAK CIĄGŁEGO UCZENIA SIĘ. form zatrudnienia. Podobnie pracodawcy oczekują dziś niestandardowych godzin pracy oraz pracy w międzynarodowym i międzykulturowym środowisku. Coraz bardziej liczą się także kompetencje z zakresu zarządzania projektami – w dzisiejszej, dynamicznej gospodarce sprawna realizacja projektów nierzadko decyduje o być albo nie być przedsiębiorstwa. Firmy często pracują głównie w oparciu o realizację projektów, a do efektywnego zarządzania nimi niezbędna jest odpowiednio wykwalifikowana kadra menedżerska. Modele kompetencji osób odpowiedzialnych za realizację projektów kluczowych dla firm są drogowskazami wspierającymi firmę przy definiowaniu zapotrzebowania na określone umiejętności i doświadczenie kierowników projektów. Firmy potrzebują Project Managerów o bardzo wysokich kompetencjach – powierzając im zadanie kierowania projektem, muszą być pewne, że właściwa osoba otrzymała tak istotne zadanie. Kierownik projektu musi być w stanie samodzielnie i kompleksowo zarządzać projektem, wprowadzać zmiany oraz koordynować prace tak, by przebiegały zgodnie z założonym harmonogramem i budżetem. Światowe standardy kompetencji kierowników projektów wyróżniają cztery liczące się wśród profesjonalistów modele: IPMA Competency Baseline – model kompetencji kierownika projektu stworzony przez International Project Management Association, Project Manager Competency Development Framework – model kompetencji autorstwa amerykańskiego Project Management Institute, National Occupational Standards for Project Management – model kompetencji opracowany przez brytyjską organizację Engineering Construction Industry Training Board oraz Professional Competency Standards for Project Management – australijski model kompetencji projektowych, stworzony przez Australian Insitute for Project Management.

Następne kompetencje, o których warto wspomnieć, to kompetencje sprzedażowe i relacyjne. Kiedy słyszymy o kompetencjach sprzedażowych, myślimy „przedstawiciel handlowy”. Nic bardziej mylnego – sprzedaż i relacje są obecne w każdym aspekcie naszego życia, zarówno zawodowego, jak i prywatnego. W przypadku pracy w środowisku projektowym i międzykulturowym umiejętność nawiązywania relacji jest niezwykle istotna, również dla wspomnianych inżynierów. Kolejna bardzo ważna kwestia to specjalizacja. Dziś musimy być specjalistami w swojej branży, ciągle rozwijającymi się i pogłębiającymi wiedzę – nie można stać w miejscu i opierać całej kariery jedynie na wiedzy wyniesionej ze studiów czy dotychczasowego doświadczenia zawodowego, bo inni nas wyprzedzą. Postęp techniczny i technologiczny jest tak szybki, że nie możemy pozwolić sobie na brak ciągłego uczenia się. Ostatnie dwie coraz bardziej nabierające znaczenia kompetencje wiążą się z umiejętnością pracy w środowisku nie tylko międzykulturowym, ale i multipokoleniowym oraz z językami obcymi. To ostatnie może wydawać się oczywiste, jednak wciąż wielu liderów i menedżerów nie posługuje się żadnym językiem obcym. Tymczasem dziś, w coraz bardziej międzynarodowym środowisku pracy, język angielski powinien znać każdy, zaś plusem jest posługiwanie się dwoma lub kilkoma językami obcymi. Co będzie największym wyzwaniem w aspekcie przystosowywania kadr? To, co już teraz jest najtrudniejsze w wielu obszarach, to zmiana sposobu myślenia, uczenie się nowych rzeczy i oduczanie starych oraz umiejętność pracy w środowisku łączącym różne pokolenia. Pojawiające się na szeroką skalę publikacje na temat pokolenia wchodzącego na rynek, często demoni27


ROZMOWA

zujące je, dowodzą, iż musimy nauczyć się współpracować i rozumieć inne podejście do pracy. Warto zwrócić uwagę, że opisywane w badaniach socjologicznych nowe pokolenia pracowników w znaczącym stopniu kształtowane są przez technologie. Z punktu widzenia zarządzania zasobami ludzkimi, zarządzanie pokoleniem wchodzącym na rynek jest kompletnie inne od dotychczasowego, ale daleka jestem od wyolbrzymiania tego problemu. Ci ludzie wychowali się w dobie Internetu i większość ich życia dzieje się w sieci oraz przy wykorzystaniu najnowszych technologii. Przedstawiciele pokolenia Milenium, wkraczający obecnie na rynek pracy, to biegli wielozadaniowcy, łatwo przystosowujący się do zmian, przy tym osoby niezwykle niecierpliwe. Osobiście upatruję w tym pozytywów, ponieważ młodzi pracownicy są głodni technologii i bardzo chętnie wykorzystują ją w codziennej pracy. Pozostaje jedynie kwestia umiejętnego zarządzania tym pokoleniem – zarządzania innowacyjnego, umiejętności pracy z nimi, wyznaczania celów na miarę ich oczekiwań i ich odpowiedniego motywowania. To jest właśnie wyzwaniem. Do elementów czwartej rewolucji przemysłowej należy inteligentne zarządzanie maszynami oraz integracja ludzi i maszyn. Co jest największym wyzwaniem w tym względzie w aspekcie pracowniczym? Przemysł 4.0 to obszar, w którym Internet Rzeczy odgrywa dużą rolę, dzięki współpracującym ze sobą inteligentnym maszynom, które komunikują się z użytkownikami. Podstawą Przemysłu 4.0 są połączone systemy płynnie wspierające działania wzdłuż całego łańcucha wartości i tworzące krajobraz w pełni cyfrowy. Oznacza to obniżenie kosztów, poprawę efektywności, szybkości i skali produkcji, a także lepsze produkty i usługi. Z punktu widzenia pracodawcy bardzo istotne jest zweryfikowanie, jakimi kompetencjami dysponuje, a jakie będzie musiał pozyskać z rynku. Często największym wyzwaniem jest zmiana sposobu myślenia i podejścia do pracy, by w ogóle wprowadzić maszyny do zakładów produkcyjnych. Jak wynika 28

z raportu McKinsey 2016, na razie poziom cyfryzacji polskiej gospodarki jest o 34 proc. niższy od poziomu Europy Zachodniej, która z kolei pozostaje w tyle za Stanami Zjednoczonymi. Gdy jednak transformacja będzie w naszym kraju już na zaawansowanym poziomie, zmianie będzie musiał ulec sposób wykonywania pracy, a także jej miejsce, co z kolei wymusi zmiany w sposobie zarządzania. Ponadto wiele przepisów i regulacji będzie musiało zostać dostosowanych do szeroko rozumianej digitalizacji. Tempo tych zmian musi być bardzo szybkie, a przekształcające się modele biznesowe będą miały natychmiastowe przełożenie na pozyskiwane kompetencje. Wszystko to pokazuje, jak ogromną rolę odgrywać będzie umiejętność proaktywnego dostosowywania się do sytuacji przez rząd, społeczeństwo, korporacje czy pracowników. Cyfryzacja gospodarki doprowadzi do powstania kompletnie nowego, elastycznego środowiska pracy. Systemy kształcenia, edukacja zawodowa i szkolenia związane z działalnością zawodową będą musiały zostać dostosowane do zmieniających się wymagań rynku pracy. Transformacji ulega już funkcja wielu zawodów. Nawet HR, czyli Human Resources musi zmienić swoją rolę, jeśli chce nadążyć za zmieniającym się światem. Chcąc być partnerem dla zarządów firm, specjaliści w tej dziedzinie powinni uświadamiać zarządzającym, na czym polega całościowo rozumiana digitalizacja i jej konsekwencje. Oznacza to rozwijanie tych kompetencji menedżerów, które tworzą nową jakość zarządzania, adekwatną do ery digitalizacji, rozwijanie i przygotowywanie pracowników do skutecznego funkcjonowania w tej erze, a także kompleksowe weryfikowanie stosowanych narzędzi pod kątem nowych kierunków dla organizacji. Nie zmieniając podejścia do rozwoju i nowych wymogów rynku, pracownicy pozostaną w tyle na rynku pracy, a firmy w tyle za konkurencją. W jaki sposób przedsiębiorstwa przekształcające swoją działalność w duchu koncepcji Przemysłu 4.0 mogą przygotować siebie i pracowników na bezbolesne wejście w tę nową rzeczywistość?

Kilka lat temu modne było tworzenie w firmach działów R&D. Niestety, w wielu przypadkach oznaczało to jedynie, że dotychczasowy dział rozwoju czy inny odpowiedzialny za nowe produkty zmieniał nazwę na R&D. Podobnie przedstawia się obecnie sprawa Przemysłu 4.0. Pojawia się wiele nowych i nadużywanych modnych stwierdzeń i słów oraz bardzo dużo ciekawych publikacji na temat innowacji, cyberbezpieczeństwa czy też digitalizacji. Niestety, z przykrością stwierdzam, że w wielu przypadkach na nazewnictwie się kończy. Potrzeba nam gruntownej zmiany sposobu myślenia, a potem działania. Realnych inicjatyw, pomagających w rozwoju kompetencji dostosowanych do czwartej rewolucji przemysłowej, jest wciąż za mało na naszym rynku. Oczywiście firmy powinny rozwijać kompetencje kluczowych pracowników, dostosowując je do zachodzących zmian. Patrząc z punktu widzenia działów HR, zmienić się musi sposób współpracy z biznesem, reagowania na potrzeby oraz pozyskiwania kompetencji z rynku. Kluczowe staje się zarządzanie kompetencjami w organizacji oraz motywacja do pracy. Pojawiające się technologiczne narzędzia, wspierające funkcjonowanie firm, muszą być wykorzystywane do optymalizacji procesów, ale nie do usztywniania ich. Zatrudnienie odpowiednich pracowników z innowacyjnymi kompetencjami oraz zarządzanie talentami, które mamy już na pokładzie, daje firmie ogromną szansę na rozwój inicjatyw wewnątrz organizacji, co pozwoli na sprawne dostosowanie się do szybko zmieniającej się gospodarki. Wiele badań dowodzi, że organizacje dbające o kulturę i zaangażowanie mają mniej trudności z rekrutacją pracowników, obsługują klientów bardziej solidnie, mogą pochwalić się najniższą dobrowolną rotacją personelu i w dłuższej perspektywie są bardziej dochodowe. Niestety, bardzo niewiele przedsiębiorstw ma wdrożone procedury i narzędzia umożliwiające analizę kultury organizacyjnej i odnalezienia w niej niespójności oraz mocnych i słabych punktów. Istotna jest także kwestia bezpośredniej transformacji samego działu HR. To kolejne z kluczowych przedsięwzięć AUTOMATYKA


ROZMOWA

na drodze do wpasowania siÄ™ w â€žnowy Ĺ›wiat pracyâ€?. Jako podstawowy wymĂłg wymieniÄ™ konieczność przedefiniowania funkcji HR z jednostki dostarczajÄ…cej usĹ‚ugi w jednostkÄ™ umoĹźliwiajÄ…cÄ… stymulowanie i ksztaĹ‚towanie talentĂłw. KaĹźda rewolucja przemysĹ‚owa budzi obawy pracownikĂłw. Jak pracownik moĹźe przygotować siÄ™ do zmierzenia siÄ™ z wyzwaniem o nazwie PrzemysĹ‚ 4.0? WedĹ‚ug szacunkĂłw z niemieckiego rynku w wyniku robotyzacji pracÄ™ moĹźe stracić 610 tys. osĂłb, jednak nie spowoduje to wzrostu bezrobocia, poniewaĹź jedne zawody zostanÄ… zastÄ…pione innymi. Dlatego tak waĹźne jest ciÄ…gĹ‚e rozwijanie kompetencji. Pół Ĺźartem, pół serio powiem, Ĺźe to bardzo dobrze, iş siÄ™ obawiamy. Naleşę do osĂłb, ktĂłre stale siÄ™ rozwijajÄ… i kaĹźdy pracownik, chcÄ…c dostosować siÄ™ do zmieniajÄ…cej siÄ™ rzeczywistoĹ›ci, powinien postawić na rozwĂłj kompetencji. Bardzo nie lubimy wychodzić

ze swojej strefy komfortu, ktĂłrÄ… w sferze PAULINA WOĹšNIAK zawodowej sobie stworzyliĹ›my. Jednak trzymajÄ…c siÄ™ zasady „mam pracÄ™ i nie zamierzam jej zmieniaćâ€? bardzo duĹźo obecnie ryzykujemy, niezaleĹźnie od zajmowanego stanowiska. DziĹ› waĹźny jest rozwĂłj, poszerzanie kompetencji, a czÄ™sto, jak juĹź wspominaĹ‚am, takĹźe oduczanie siÄ™ starych nawykĂłw. Wiele mĂłwi siÄ™ o tym, Ĺźe w przyszĹ‚oĹ›ci miejsce jednych zawodĂłw zajmÄ… nowe, dlatego bardzo istotne jest myĹ›lenie juĹź dziĹ› o tym, jak bÄ™dzie wyglÄ…daĹ‚o moje stanowisko za kilka lat. Jakie nowe zawody zwiÄ…zane z PrzemysĹ‚em 4.0 pojawiÄ… siÄ™ w najbliĹźszych latach? Zmniejszyć siÄ™ moĹźe zapotrzebowanie na pracownikĂłw zatrudnionych przy produkcji i montaĹźu, a takĹźe wykonujÄ…cych rutynowe zadania umysĹ‚owe, jak np. planowanie produkcji. Bardzo zwiÄ™kszy siÄ™ natomiast zapotrzebowanie na pracownikĂłw z technicznymi kompetencjami w obszarze IT, np. zaj-

mujÄ…cych siÄ™ programowaniem, analizÄ… danych, projektowaniem rozwiÄ…zaĹ„ IT oraz interfejsĂłw dla uĹźytkownikĂłw maszyn, a takĹźe dla pracownikĂłw z obszarĂłw badawczo-rozwojowych. Dynamika zachodzÄ…cych zmian wynika przede wszystkim z faktu pojawienia siÄ™ zupeĹ‚nie nowych obszarĂłw technologicznych, ktĂłre wymuszajÄ… rozwĂłj nowych kompetencji. PrzemysĹ‚ 4.0 tworzy nowe interakcje miÄ™dzy ludĹşmi a robotami. Interakcje te znaczÄ…co wpĹ‚ywajÄ… na sposĂłb wykonywania pracy i na struktury organizacyjne w przedsiÄ™biorstwie. Nowe specjalizacje pojawiÄ… siÄ™ gĹ‚Ăłwnie w zakresie inĹźynierii. InĹźynierowie muszÄ… rozwijać siÄ™ w zakresie koordynacji pracy robotĂłw, jako eksperci ds. symulacji czy np. inĹźynierowie serwisowi korzystajÄ…cy z technologii cyfrowych w miejsce technika serwisanta. Z kolei rozwĂłj dziaĹ‚Ăłw R&D wymaga pozyskania przez firmy kompetencji rozwojowo-badawczych, IT i zwiÄ…zanych z systemami wsparcia cyfrowego. R E K L A M A

$XWRUVNL SUR SUR S UR RMHN MH HNWW LL UH HN UUH HDOL DO ] ]D ]DF D MD D

1$-12:2&=(Ä•1,(-6=( 35$.7<., : =$5=Ă€'=$1,8 -$.2Ä•&,Ă€

48$/,7< 7285

:5=(Ä•1,$

:' :'52 52Ĝ( 52 Ĝ(1, Ĝ( 1,$ $ 5 $ 52= 2=:, 2= :,À= :, À=$1 À= $1,$ $1 , , 352&(6< .,(581., 35=<6=ß2ĕ&,, ,$ :<-À7. .2:$ )2508ß$ •

1LGHF 0RWRUV $FWXDWRUV 3RODQG 6S ] R R Z 1LHSRýRPLFDFK

:RRGZDUG 3RODQG 6S ] R R Z 1LHSRýRPLFDFK

•

48$/,7< 7285 WR JýÕERNR PHU\WRU\F]QH ]ZLHG]DQLH R FKDUDNWHU]H WHFKQLF]QR MDNRĖFLRZ\P SRSU]HG]RQH SUH]HQWDFMà L UHDOL]RZDQH SU]H] 6]HI¯Z -DNRĖFL Niepołomice Myślenice

7-8/2017

Tylicz

&RFD &ROD +%& 3ROVND 6S ] R R Z 7\OLF]X

• • !

./*6 VS ] R R Z 0\Ä–OHQLFDFK

ZZZ PRYLGD FRP SO 29


ROZMOWA

Robotyzacja i automatyzacja w przemyśle, również w Polsce, istnieją nie od dziś. Czym te dzisiejsze wyzwania, związane z pracownikami pracującymi w ścisłym związku z nowymi technologiami, różnią się od tych sprzed np. 10 lat? Istotnym warunkiem sprzyjającym rozwojowi i osiąganiu przewagi konkurencyjnej przez zarządzanie wiedzą jest sposób wykorzystania potencjału ludzkiego. „Zasady prowadzenia silnej firmy i tworzenia wartości wcale się nie zmieniły. Nie wystarczy idealny produkt, plan produkcji i strategia marketingowa, musisz mieć jeszcze odpowiednich ludzi, którzy tym planem 30

Dyrektor ds. Human Resources w Alma SA, w której tórej odpowiada za politykę personalną i kreuje ją. Doktorantka SGH w Warszawie (obszar jej badań naukowych koncentruje się na czynniku ludzkim). Ma 20-letnie doświadczenie zawodowe, które początkowo zdobywała w biznesie, zaś od niemal 10 lat jest est związania z obszarem HR. Specjalizuje się we wdrażaniu ażaniu innowacyjnego podejścia do biznesu oraz kreowania wania innowacyjnej polityki personalnej, z uwzględniednieniem zarządzania organizacją. W wolnym czasie asie najchętniej czyta książki z zakresu psychologii ogii człowieka.

pokierują” – to wciąż aktualne słowa Billa Gatesa. Przyszły pracownik Przemysłu 4.0 to nie jedynie specjalistycznie wykształcony inżynier, to również osoba mająca bardzo dobrze opanowane kompetencje miękkie. W mojej opinii sytuacja uległa zmianie, gdyż 10 lat temu nie było tak istotne łączenie kompetencji czy też oduczanie się starych nawyków. Mamy ponadto nowe pokolenie na rynku pracy i jako szefowie firm musimy nauczyć się nie tylko nimi zarządzać, ale i w pełni wykorzystywać ich potencjał do pracy z nowoczesnymi technologiami. Kolejna sprawa wiąże się z robotami. Producenci od lat wykorzystują je do wykonywania złożonych zadań w wielu gałęziach przemysłu. Roboty stają się autonomiczne, coraz bardziej elastycznie dostosowują się do otoczenia i współpracy z człowiekiem, a w przyszłości będą współpracować z innymi robotami i urządzeniami oraz uczyć się od ludzi. Dlatego tak duży nacisk kładzie się obecnie na rozwój kompetencji, które zagwarantują, że pracownik będzie potrafił współpracować z robotem. Produkcja przemysłowa stanowi 20 proc. wartości dodanej brutto, a to znacząca część, stanowiąca o rozwoju gospodarczym Polski. Sposób, w jaki Przemysł 4.0 wpłynie na naszą gospodarkę zależy przede wszystkim od tego, jaką drogą będzie podążać nasz kraj. Czy wyzwania związane z Przemysłem 4.0 należy rozpatrywać bardziej w kategorii szans czy zagrożeń? 4.0 to nie tylko symbol, to najbardziej złożony proces ze wszystkich

dotychczasowych. Wszystkie procesy zachodzące w IT i w produkcji będą zintegrowane w jeden innowacyjny proces technologiczny uwzględniający też cyberbiezpieczeństwo. Przemysł 4.0 to analiza i gromadzenie danych przez urządzenia umożliwiające szybszą, bardziej elastyczną i efektywną produkcję wyższej jakości produktów i usług, często przy optymalizacji kosztów. Wynikiem takiej sytuacji będzie wzrost wydajności przemysłu i wartości dodanej oraz przyspieszenie wzrostu gospodarki i modyfikacja rynku pracy, co można rozpatrywać również w aspekcie zagrożeń – niewątpliwie w grę wchodzą zmiany w zakresie konkurencyjności firm i regionów. Szanse, jakie niesie ze sobą Przemysł 4.0 to innowacyjna gospodarka, atrakcyjność dla inwestorów, co oznacza powstanie nowych miejsc pracy i wzrost zatrudnienia w innowacyjnym środowisku, rozwój nowych branż, a finalnie – lepiej spełniane potrzeby konsumentów. Zagrożenia, jakie przed nami stoją w przypadku niewdrażania koncepcji Przemysłu 4.0, to przewaga zagranicznych dostawców rozwiązań 4.0, zmniejszenie konkurencyjności polskich firm, odpływ części inwestorów i w efekcie redukcja miejsc pracy. Pamiętajmy jednak, że Przemysł 4.0 wymaga nie tylko aktywnego wprowadzania nowych technologii, lecz także inicjatyw w obszarze innowacyjności i innowacyjnych kompetencji. % *

Fot. Alma

A jak powinno wyglądać przystosowanie szkolnictwa wyższego na potrzeby przemysłu scyfryzowanego i zautomatyzowanego? Obecnie szkolnictwo wyższe proponuje specjalistyczne, aczkolwiek wąskie specjalizacje. Przemysł 4.0 oczekuje łączenia wiedzy z wielu dziedzin. Ogromnym wyzwaniem dla uczelni technicznych jest wdrożenie nauki kompetencji miękkich, natomiast dla uczelni humanistycznych – umożliwienie korzystania z technologicznych narzędzi. Zaczynają już pojawiać się kierunki podyplomowe dotyczące Przemysłu 4.0 i uwzględniające przedmioty z określonych dziedzin, a więc widoczne jest dostosowywanie programów studiów do oczekiwań rynku. W mojej opinii najważniejsze jest prowadzenie zajęć przez praktyków ze świata biznesu. Choć uczelnie od lat współpracują z przemysłem z różnym skutkiem, współcześnie brakuje w tym procesie nowoczesnego centrum kompetencji, dostosowanego do oczekiwań czwartej rewolucji przemysłowej. Odpowiedzią na to jest pomysł utworzenia przy Politechnice Śląskiej – przy współpracy z Katowicką Specjalną Strefą Ekonomiczną i z możliwym wsparciem Ministerstwa Rozwoju – tzw. fabryki 4.0. Niestety, ta współpraca wciąż nie jest taka, jak np. w USA, gdzie uczelnie realnie współpracują z biznesem i dostosowują swoje programy kształcenia do potrzeb gospodarki. Współpracują one również z firmami w Polsce, wspierając ich rozwój.

Urszula Chojnacka , O

AUTOMATYKA



TEMAT NUMERU

UrzÄ…dzenia i systemy dla przemysĹ‚u spoĹźywczego Automatyzacja i robotyzacja * - % S . J

- * . % . * %/

% P * P ? * * W * J - % & ? - S * Q

? PQ - P * Q/ - V

* * - & *3 - * .Q - . W - * * - ? P * *

* 3 . - * %3

? P - P * J ? Q Q - -& S Q/ 7 QP J % Q

- ? * & % .J ? .J - % &

- P * / Agnieszka Staniszewska

B

ranĹźa spoĹźywcza jest niezwykle wymagajÄ…ca w stosunku do producentĂłw urzÄ…dzeĹ„ i maszyn. BezpoĹ›redni kontakt z şywnoĹ›ciÄ… oraz konieczność regularnej dezynfekcji powodujÄ…, Ĺźe poszczegĂłlne elementy

32

muszÄ… być wytwarzane z materiaĹ‚Ăłw, ktĂłre nie wchodzÄ… w reakcje chemiczne z danymi produktami spoĹźywczymi oraz Ĺ›rodkami uĹźywanymi do czyszczenia. Niemniej istotny jest stopieĹ„ ochrony urzÄ…dzeĹ„. Zazwyczaj okazuje siÄ™, Ĺźe proces i Ĺ›rodowisko wymuszajÄ… stosowanie elementĂłw o stosunkowo wysokim stopniu ochrony. UrzÄ…dzenia uĹźywane w branĹźy spoĹźywczej powinny speĹ‚niać wiele, czÄ™sto restrykcyjnych norm, ktĂłre sÄ… narzucane przez prawo, a majÄ… na celu zabezpieczyć konsumenta przed ryzykiem zachorowania po spoĹźyciu produktĂłw koĹ„cowych. Sterylność produkcji oraz zachowanie odpowiednich procedur przez obsĹ‚ugÄ™ majÄ… zapobiegać potencjalnemu ryzyku zakaĹźenia ĹźywnoĹ›ci. Podczas projektowania elementĂłw i urzÄ…dzeĹ„ dedykowanych dla branĹźy spoĹźywczej naleĹźy zwracać szczegĂłlnÄ… uwagÄ™ na to, aby maksymalnie zminimalizować ryzyko gromadzenia siÄ™ na nich zabrudzeĹ„ oraz wystÄ™powania korozji. PrzykĹ‚adowymi, niezbyt skomplikowanymi elementami systemĂłw automatyki, ktĂłre sÄ… naraĹźone na niesprzyjajÄ…ce warunki Ĺ›rodowiskowe, a zarazem muszÄ… speĹ‚niać restrykcyjne normy higieniczne, sÄ… terminale wejść

i wyjść cyfrowych oraz analogowych. Takimi urzÄ…dzeniami sÄ… obecne w portfolio firmy Beckhoff elementy o nazwie EtherCAT Box. Terminale z wbudowanym interfejsem EtherCAT majÄ… obudowy o stopniu ochrony IP69K i sÄ… przystosowane do pracy w róşnych warunkach temperaturowych. SprawdzajÄ… siÄ™ zarĂłwno w chĹ‚odniach, jak i pomieszczeniach, w ktĂłrych panuje wysoka temperatura. Wzmocnione okablowanie i róşnego rodzaju peryferia sÄ… odporne na wilgoć, a wiÄ™c caĹ‚ość nadaje siÄ™ do pracy w trudnych warunkach przemysĹ‚u spoĹźywczego.

Transport procesem spajajÄ…cym WĹ›rĂłd wielu róşnorodnych czynnikĂłw wpĹ‚ywajÄ…cych na stopieĹ„ automatyzacji danego procesu produkcyjnego naleĹźy wyróşnić elementy zwiÄ…zane z transportem surowcĂłw i gotowych produktĂłw. Rodzaj zastosowanych rozwiÄ…zaĹ„ ma bezpoĹ›redni wpĹ‚yw na sposĂłb rozmieszczenia maszyn i urzÄ…dzeĹ„ uĹźywanych w konkretnym zadaniu produkcyjnym. Czynnikami, ktĂłre majÄ… wpĹ‚yw na odpowiedni dobĂłr rozwiÄ…zaĹ„ transportowych sÄ… przykĹ‚adowo: rodzaj transportowanego towaru, przebieg AUTOMATYKA


B / ,

TEMAT NUMERU i dĹ‚ugość toru ruchu i czynniki Ĺ›rodowiskowe. WĹ›rĂłd torĂłw transportowych moĹźna wyróşnić dwa typy: rurociÄ…gi – odpowiednie do transportu pĹ‚ynnych i sypkich materiaĹ‚Ăłw oraz taĹ›mociÄ…gi – stosowane w przypadku surowcĂłw staĹ‚ych lub produktĂłw opakowanych. W transporcie surowcĂłw oraz produktĂłw pĹ‚ynnych i sypkich oprĂłcz rurociÄ…gĂłw uĹźywa siÄ™ rĂłwnieĹź róşnego rodzaju pomp. Podczas doboru odpowiedniego rodzaju pompy naleĹźy zwrĂłcić uwagÄ™ na gÄ™stość oraz lepkość transportowanego surowca. Do napÄ™dzania taĹ›mociÄ…gĂłw wykorzystuje siÄ™ prawie zawsze silniki elektryczne. Jednym z przykĹ‚adowych rozwiÄ…zaĹ„ jest stosowanie motoreduktorĂłw. Ich zaletÄ… jest to, Ĺźe sÄ… kompaktowe, a co za tym idzie minimalizowane jest ryzyko gromadzenia siÄ™ zabrudzeĹ„, co w branĹźy spoĹźywczej jest niezwykle waĹźne. Jednym z ciekawszych rozwiÄ…zaĹ„ moĹźe pochwalić siÄ™ firma Nord NapÄ™dy. W swoim portfolio ma motoreduk-

tory o konstrukcji Unicase, co oznacza dokĹ‚adnie tyle, Ĺźe ich obudowa jest wykonana z pojedynczego odlewu. DziÄ™ki takiej koncepcji budowy, eliminowane sÄ… wszystkie powierzchnie uszczelniajÄ…ce. Ponadto warto zauwaĹźyć, Ĺźe gniazda Ĺ‚oĹźysk sÄ… zintegrowane z odlewem. Na uwagÄ™ zasĹ‚uguje oferta firmy SEW – Eurodrive Polska zawierajÄ…ca motoreduktory w wykonaniu aseptycznym, czyli sterylnym. Silniki z serii DAS charakteryzujÄ… siÄ™ dosyć gĹ‚adkÄ… powierzchniÄ…, pozbawionÄ… uĹźebrowania radiatora oraz zastosowaniem chĹ‚odzenia konwekcyjnego. DziÄ™ki takiemu rozwiÄ…zaniu moĹźna zrezygnować z wentylatora, ktĂłry potencjalnie roznosi bakterie i drobnoustroje przez zawirowywanie powietrza. Odpowiednia powĹ‚oka chroniÄ…ca urzÄ…dzenie umoĹźliwia jego regularne mycie i dezynfekcjÄ™. Ciekawe rozwiÄ…zanie prezentuje w swojej ofercie firma Bosch Rexroth. Chodzi o bezobsĹ‚ugowy system przenoĹ›nikowy VarioFlow, ktĂłry zachowa-

nie odpowiednich standardĂłw higienicznych gwarantuje dziÄ™ki wykonaniu ze stali nierdzewnej oraz otwartej konstrukcji elementĂłw noĹ›nych. DziÄ™ki takiemu stanowi rzeczy moĹźna Ĺ‚atwo oczyĹ›cić caĹ‚y przenoĹ›nik Ĺ‚aĹ„cuchowy. Omawiany system nadaje siÄ™ do pakowania jednostkowego, np. nalewania, nasypywania, dozowania czy zawijania. WaĹźnÄ… funkcjonalnoĹ›ciÄ… prezentowanego systemu jest to, Ĺźe prÄ™dkość przemieszczania moĹźna dostosowywać do wydajnoĹ›ci i przepustowoĹ›ci obsĹ‚ugiwanych maszyn. ModuĹ‚owy system umoĹźliwia jego rozbudowÄ™ oraz przebudowÄ™. DobĂłr odpowiedniego rodzaju Ĺ‚aĹ„cucha jest uzaleĹźniony od charakteru przenoszonego produktu oraz nachylenia pĹ‚aszczyzny, po ktĂłrej przesuwajÄ… siÄ™ elementy. Innymi urzÄ…dzeniami godnymi uwagi, zwiÄ…zanymi z transportem produktĂłw spoĹźywczych, sÄ… wagi taĹ›mociÄ…gowe. SĹ‚uşą one do regulacji przepĹ‚ywu materiaĹ‚Ăłw na taĹ›mociÄ…gu oraz kontroli wielkoĹ›ci zapasĂłw. Systemy takich urzÄ…dzeĹ„ Milltronics, dostÄ™pne R E K L A M A

Wysp Wy spa sp a za zawo woro wo r wa ro a MPA PA-C: Clean n Design do pe perf rffek e cj cji! i! 'XĂ’D 'X Ă’D ĂŽ Ă’D D ĂŽDW DWZR ZRĂ?¸ ZR Ă?¸ F F]\ F]\ ]\V] V]F] V] F]HQ F] HQLD L Z\V HQ \VRND RGSRUQ QRĂ?¸ ¸ QD QD N NNRUR]MÂť RUD] Ă?URG RG GNL NL F F]\ ]\VV]F] F]]ÂľF ÂľFH H EH] EH ] NR ] NNR RQL QLHF HF]Q HF ]Q QRĂ? RĂ?FL FL ] FL ]DE ] DE EXG XGRZ RZ\ \ Z Z V]DÄ…H VWHUUXMÂľF ÂľFHM ÂľF HM 6 HM 6WRSLHÆ RFKURQ\ \ ,,3 \ 3 . . ] ] U UHG HGXQ HG XQGD XQ GDQW GD QWQ\ Q\\P P V\VW V\ VWHP VW HPHP HP HP X HP X XV] V]F] F]HO F] HOQL HO QLHÆ QL H PD P WH PD WHULDĂŽ\ RUD]] VPD PDU PD U 1 U 16) + VSHĂŽQLDMÂľ MÂľFH MÂľ FH H Z Z\P \ RJ RJL L )' )'$ )' $ $ GR VVWR GR W VR VRZD ZDQL ZD QLD QL D Z D Z SU Z SU]H SU ]HP\ ]H P\\Ă?O Ă?OH H VSRĂ’\Z H VS ZF]]\P \P rr WR ZV]\VWNR F] F]]HJR HJR HJ R SR SRWU W ]H WU ]HEX EXMH EX M V] MH V] 7-8/2017

www. w fe fest sto. st o.pl o. pl pl 33


TEMAT NUMERU

w ofercie firmy Siemens zapewniają wysoką dokładność i powtarzalność oraz ochronę przeciwprzeciążeniową. Przykładowo produkt WD600 wykonany jest ze stali kwasoodpornej, a jego maksymalna wydajność to 100 t/h. Typowy system wagowy składa się z pomostu wagowego opartego na przetwornikach, integratora i czujnika prędkości.

Pneumatyka w służbie branży spożywczej Dzięki stosowaniu elementów pneumatycznych możliwe staje się sterowanie energią sprężonego czynnika roboczego, zamiana tej energii na pracę mechaniczną oraz wywoływanie określonych reakcji urządzeń wykonawczych danego systemu. Elementy i urządzenia pneumatyczne znajdują szerokie zastosowanie w branży spożywczej. W związku z tym w ofercie firm można znaleźć dedykowane dla tej gałęzi przemysłu rozwiązania. Przykładowo Centrum Produkcyjne Pneumatyki Prema w swoim portfolio prezentuje odporne na korozje siłowniki pneumatyczne DS63, DS80, DS100. Uszczelnienia z poliuretanu, tuleje o wysokim stopniu gładkości i pokrywy ułatwiające czyszczenie siłowników czynią omawiane produkty łatwymi do utrzymania w czystości. W ofercie firmy Festo znajduje się wyspa zaworowa MPA-C dedykowana do rozwiązań z branży spożywczej. Odpowiednia konstrukcja obudowy, jej wysoki stopień ochrony oraz odpowiednie uszczelnienie powodują, 34

że podczas dezynfekcji środek czyszczący nie zagraża urządzeniu i może swobodnie po nim spływać. W związku z tym nie ma konieczności umieszczania wyspy zaworowej w szafie sterowniczej, co jest zdecydowanym ułatwieniem dla projektantów linii produkcyjnych.

Czujniki – oczy procesu Niezwykle istotnymi elementami automatyki są czujniki. Odpowiadają one za zbieranie danych o trwającym procesie, które mają bezpośredni wpływ na jego przebieg oraz pozwalają sprawować kontrolę nad nim. Wśród stosowanych w branży spożywczej czujników można znaleźć TYP CZUJNIKA

ich typowe rodzaje, które są wykorzystywane powszechnie w przemyśle. Wyróżnikiem urządzeń dedykowanych dla przemysłu spożywczego jest konstrukcja o wysokim stopniu ochrony oraz odporność na gromadzenie zanieczyszczeń. Przykładowe zastosowania wybranych typów czujników przedstawiono w tabeli. Wśród firm oferujących w swoim portfolio czujniki dedykowane do rozwiązań z przemysłu spożywczego znajduje się Turck, która proponuje liniowy, indukcyjny czujnik położenia serii Li, stosowany do regulacji grubości ciasta w walcarkach. Urządzenie charakteryzuje się bezdotykową zasadą działania oraz wysokim stopniem ochrony IP67. Jest dobrą alternatywą dla powszechnie stosowanych do regulacji grubości ciasta potencjometrów analogowych. Z kolei firma Balluff w swojej ofercie ma widełkowe czujniki optyczne z serii BGL, które w jednej obudowie mieszczą nadajnik i odbiornik światła podczerwonego. Dzięki temu nie ma konieczności mechanicznej regulacji wymienionych elementów. Producent jako jedno z zastosowań proponuje kontrolę obecności i poziomu cieczy w przezroczystych butelkach. Warto zwrócić uwagę na stopień ochrony elementu – IP69K. Kontrolę pozycji i przemieszczenia można zapewnić za pomocą enkoderów firmy Kubler. Elementy o nazwie Sendix 5006 i 5826 są stosowne w branży spożywczej, dzięki wykonaniu ze stali nierdzewnej i o stopniu ochrony IP66 lub IP67.

PRZYKŁADOWE ZASTOSOWANIE CZUJNIKA podział ze względu na zastosowanie

enkoder

systemy sterowania napędami, kontrola pozycji i przemieszczenia

temperatury

kontrola temperatury w zbiornikach i rurociągach, badanie temperatury otoczenia, ochrona przed przegrzaniem urządzeń automatyki

ciśnienia

kontrola przepływu w rurociągach

wilgotności

kontrola wilgotności w zbiornikach i rurociągach, badanie wilgotności otoczenia

poziomu

kontrola poziomu surowca w zbiornikach, ochrona przed przepełnieniem zbiorników

przepływu

kontrola przepływu w rurociągach podział ze względu na zasadę działania

ultradźwiękowy

badanie obecności produktów w opakowaniach, kontrola jakości

indukcyjny

badanie obecności, kontrola jakości, detekcja przemieszczenia

pojemnościowy

kontrola poziomu napełnienia

optyczny

badanie obecności produktów, kontrola jakości, wykrywanie braków w opakowaniach zbiorczych, wykrywanie różnego rodzaju defektów produktów

elektromagnetyczny

kontrola przepływu cieczy w rurociągu

AUTOMATYKA


TEMAT NUMERU BogatÄ… ofertÄ… czujnikĂłw temperatury przeznaczonych do kontaktĂłw z şywnoĹ›ciÄ… moĹźe poszczycić siÄ™ Limatherm Sensor. PrzykĹ‚adowo do zastosowaĹ„ w rurociÄ…gach i zbiornikach ciĹ›nieniowych firma proponuje sensory TOPGNS, TTJGNS, TTKGNS. Ich osĹ‚ony wykonane sÄ… w caĹ‚oĹ›ci ze stali kwasoodpornej. Wspomniane czujniki sÄ… dopuszczone do pracy w bezpoĹ›rednim kontakcie z şywnoĹ›ciÄ…. Kolejnymi sensorami dedykowanymi dla omawianej branĹźy sÄ… przepĹ‚ywomierze elektromagnetyczne z serii MAGFLO firmy Siemens, wykonane w wersji higienicznej. Czujnik MAG1100 Food ze stali nierdzewnej w obudowie o stopniu ochrony IP67 doskonale sprawdzi siÄ™ w browarach i mleczarniach. Jego zasada dziaĹ‚ania opiera siÄ™ na zjawisku indukcji elektromagnetycznej. W poruszajÄ…cej siÄ™ w polu elektromagnetycznym cieczy indukowana jest siĹ‚a elektromotoryczna. Indukowane na elektrodach pomiarowych napiÄ™cie jest proporcjonalne do przepĹ‚ywu. ObjÄ™tość przepĹ‚ywajÄ…cej cieczy moĹźna ocenić dziÄ™ki znajomoĹ›ci Ĺ›rednicy wewnÄ™trznej czujnika. Wieloma typami czujnikĂłw przeznaczonych do branĹźy spoĹźywczej moĹźe pochwalić siÄ™ w swoim portfolio firma WIKA Polska. Jednym z nich jest magnetostrykcyjny czujnik poziomu FLM-H, ktĂłry wyróşnia siÄ™ wysokÄ… odpornoĹ›ciÄ… chemicznÄ…, temperaturowÄ… i wilgotnoĹ›ciowÄ… oraz stopniem ochrony IP68.

Jak w kaĹźdej gaĹ‚Ä™zi przemysĹ‚u, rĂłwnieĹź w branĹźy spoĹźywczej, do wykonywania wielu zadaĹ„ o charakterze monotonnym, powtarzalnym lub wymagajÄ…cym wiÄ™kszego wysiĹ‚ku, doskonale moĹźe pracować manipulator lub robot. Najpowszechniejsze czynnoĹ›ci, ktĂłre mogÄ… być realizowane przez te urzÄ…dzenia to pakowanie oraz paletyzacja. Roboty do pakowania produktĂłw muszÄ… zwykle speĹ‚niać restrykcyjne normy wynikajÄ…ce z bezpoĹ›redniego kontaktu z şywnoĹ›ciÄ…. JeĹźeli chodzi zaĹ› o zadanie paletyzacji, najczęściej obostrzenia sÄ… zdecydowanie mniejsze, poniewaĹź nie wystÄ™puje kontakt bezpoĹ›redni –produkty sÄ… umieszczone w zamkniÄ™tych opakowaniach jednostkowych lub zbiorczych. CzoĹ‚owi producenci robotĂłw i osprzÄ™tu do nich przeznaczonych oferujÄ… produkty dedykowane do branĹźy spoĹźywczej. WĹ›rĂłd tych produktĂłw moĹźna rĂłwnieĹź znaleźć wersje urzÄ…dzeĹ„ uniwersalnych, ktĂłre przez odpowiedniÄ… modyfikacjÄ™ stajÄ… siÄ™ uĹźyteczne dla wymagajÄ…cych aplikacji zwiÄ…zanych z przemysĹ‚em spoĹźywczym. PrzykĹ‚adowo firma KUKA Roboter CEE ma w swojej ofercie roboty wykonane w wersji Hygienic Machine do pakowania ĹźywnoĹ›ci – seria KR AGILUS sixx. Przedstawiciele tej serii to roboty maĹ‚e i kompaktowe, i dziÄ™ki temu zwinne i szybkie, ich maksymalny udĹşwig to 10 kg. Wykonanie w wersji Hygienic Machine zapewnia ochronÄ™ przed korozjÄ… oraz gwarancjÄ™ stosowania Ĺ›rodkĂłw smarnych dopuszczonych do kontaktu z şywnoĹ›ciÄ…. RĂłwnieĹź Fanuc Polska ma w swoim bogatym portfolio wiele rozwiÄ…zaĹ„ dla branĹźy spoĹźywczej. Jednym z nich jest robot LR Mate 200iD/4SC, ktĂłry umieszcza Ĺźywność w pojemnikach. Projektanci urzÄ…dzenia zadbali o to, aby jego konstrukcja byĹ‚a przystosowana do pracy w steryl7-8/2017

R E K L A M A

B / & 3 $

&==

Roboty do zadaĹ„ specjalnych

35


TEMAT NUMERU

nych warunkach. Wspomniane roboty są wyposażone w specjalne smary i powłoki, które mogą kontaktować się z żywnością. Kolejną firmą z branży robotyki, która może pochwalić się robotami pakującymi żywność jest Yaskawa Polska. Seria Motoman MPK zapewnia dużą wydajność, szybkie działanie, udźwig w zależności od wersji nawet do 50 kg, stopień ochrony IP67 oraz odporność na wilgoć podczas mycia urządzenia.

cją jest robot KR QANTEC PA arctic, firmy KUKA Roboter CEE, którego cechą charakterystyczną jest możliwość pracy w temperaturze sięgającej nawet –30 °C. Idealnie nadaje się do pracy w chłodniach w przetwórstwie mrożonek. Urządzenie pracuje bez mechanicznych podgrzewaczy i bez osłon ochronnych, dzięki czemu można uniknąć wielu kosztów związanych z przestojami i nadmierną emisją ciepła, która jest w chłodniach nadzwyczaj niepożądana. Dopuszczalne ob-

WYRÓŻNIKIEM URZĄDZEŃ DEDYKOWANYCH DLA PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO JEST KONSTRUKCJA O WYSOKIM STOPNIU OCHRONY ORAZ ODPORNOŚĆ NA GROMADZENIE ZANIECZYSZCZEŃ. Firma Comau Poland oferuje robota PAL 470 wyposażonego w chwytak do paletyzacji całych warstw produktu. Urządzenie charakteryzuje się dużym udźwigiem – 470 kg oraz zasięgiem – 3,1 m. Dzięki stosowaniu wspomnianego rozwiązania można w znacznym stopniu przyspieszyć proces paletyzacji gotowych wyrobów, a co się z tym wiąże zwiększyć jego wydajność. Innym, ciekawym urządzeniem do aplikacji związanych z paletyza-

ciążenia robota, w zależności od jego wersji, od 120 kg do 240 kg.

Urządzenia specjalistyczne Podczas rozważań na temat automatyzacji w branży spożywczej warto zwrócić uwagę na urządzenia specjalistyczne dedykowane głównie do tego sektora przemysłu. Jednym z rodzajów takich urządzeń są dozowniki. Jak sama nazwa wskazuje ich zadaniem

jest odpowiednie dozowanie produktu. Jednym z możliwych kryteriów podziału dozowników jest czynnik decydujący o wielkości dozowanej porcji. Dozowanie produktów może odbywać się z uwzględnieniem masy, objętości lub czasu trwania. Wszystko zależy od rodzaju dozowanego materiału – jego stanu skupienia, konsystencji i lepkości. Innymi urządzeniami dedykowanymi dla branży spożywczej są krajalnice. Ich praca opiera się na porcjowaniu produktów, najczęściej stosowane są do krojenia warzyw i owoców – w paski, plasterki lub kostkę. Z podajnika urządzenia produkty są przesuwane za pomocą wirnika na zespół tnący. Do urządzeń specjalistycznych stosowanych w branży spożywczej należą również otrząsacze do usuwania drobnych zanieczyszczeń z warzyw i owoców, urządzenia do rozdrabniania różnego rodzaju mięs i ryb. Kolejne typowe dla przemysłu spożywczego maszyny to urządzenia do obierania i odszypułkowywania warzyw i owoców. Ponadto należy wspomnieć o etykieciarkach przytwierdzających, najczęściej za pomocą kleju, etykiety do opakowań jednostkowych i zbiorczych oraz urządzeniach kapslujących butelki np. w browarach i fabrykach produkujących napoje bezalkoholowe w szklanych butelkach.

NA ILE ZAUTOMATYZOWANY JEST PRZEMYSŁ SPOŻYWCZY W POLSCE? ŁUKASZ OTTA, BUSINESS DEVELOPMENT MANAGER, SIEMENS SP. Z O.O. Stopień automatyzacji przemysłu spożywczego jest bardzo zróżnicowany. W dużych koncernach międzynarodowych obserwujemy ciągłe dążenie do optymalizacji rozwiązań – zwiększanie stopnia automatyzacji, minimalizację kosztów produkcji przy utrzymaniu jakości produktów końcowych. W tej części sektora spożywczego bardzo duże zlecenia wymuszają poprawę parametrów operacyjnych, dlatego ciągłe podnoszenie stopnia automatyzacji to jeden z podstawowych elementów strategicznych. W średniej wielkości przedsiębiorstwach sytuacja bywa podobna, choć w tym przypadku częściej mamy do czynienia z większym potencjałem zmian w zakresie automatyzacji, komputeryzacji, a także efektywności energetycznej. Rośnie świadomość tego, że nie można lekceważyć szans i możliwości technologicznych, bo w przyszłości to one mogą zaważyć na rentowności zakładu produkcyjnego. Z pewnością w szerszej perspektywie automatyzacja jest skutecznym orężem w walce o udział w rynku producentów żywności.

36

Myśląc o automatyzacji, myślimy również o informatyce, ponieważ w obecnych czasach bardzo trudno jest oddzielić te dwie dziedziny od siebie. Mimo że maszyny lub linie produkcyjne są zautomatyzowane, bardzo często brakuje między nimi efektywnej komunikacji, w związku z czym część czynności produkcyjnych trzeba wykonywać „na piechotę”. Pozyskiwanie i wymiana ważnych dla procesu danych, a także umiejętne nimi zarządzanie to jedno z podstawowych wyzwań automatyzacji przemysłu spożywczego, na które trzeba zwrócić uwagę. Innym ważnym wyzwaniem, przed którym stoi cała branża spożywcza, jest automatyzacja procesów okołoprodukcyjnych, takich jak transport wewnętrzny, paletyzacja, magazyny wysokiego składowania, systemy logistyczne, czyli elektryczne taśmociągi zamiast wózków widłowych, roboty zamiast ręcznego układania palet itd.

AUTOMATYKA


TEMAT NUMERU

ObsĹ‚uga urzÄ…dzeĹ„ Niezwykle istotnÄ… rolÄ™ w kaĹźdym procesie przemysĹ‚owym odgrywa odpowiednie sterowanie i kontrolowanie na bieşąco jego parametrĂłw. Do obsĹ‚ugi konkretnego urzÄ…dzenia najczęściej wykorzystywane sÄ… aplikacje typu HMI. Interakcje z tymi aplikacjami zapewniajÄ… dotykowe panele operatorskie. Za pomocÄ… wspomnianych aplikacji HMI najczęściej moĹźna sterować pojedynczÄ… maszynÄ…. W zaleĹźnoĹ›ci od dostÄ™pnych funkcjonalnoĹ›ci moĹźliwe sÄ…: zadawanie konkretnych parametrĂłw procesu, jego wystartowanie i zatrzymanie, obsĹ‚uga diagnostyczna oraz podstawowe czynnoĹ›ci serwisowe. Aaplikacja umoĹźliwia obserwowanie wartoĹ›ci parametrĂłw procesu uzyskane za pomocÄ… róşnego rodzaju czujnikĂłw, a takĹźe wizualizacjÄ™ trwajÄ…cego procesu. W aplikacji mogÄ… być zaimplementowane liczniki do bieşącego kontrolowania stanu wykonywania konkretnych zadaĹ„. Wiele paneli operatorskich dostÄ™pnych na rynku sÄ… wykonane w wersjach przystosowanych do pracy w sterylnych warunkach. WaĹźna jest obudowa panelu, jej stopieĹ„ ochrony oraz przyjazna obsĹ‚uga panelu, czyli niezawodność reakcji na dotyk operatora oraz odpowiednia ostrość wyĹ›wietlania obrazu. PrzykĹ‚adowo, oporowy panel Automation Panel w wersji przeznaczonej dla branĹźy spoĹźywczej znajdujÄ…cy siÄ™ w portfolio firmy B&R Automatyka PrzemysĹ‚owa zapewnia komfort uĹźytkowania dziÄ™ki moĹźliwoĹ›ci obsĹ‚ugi w rÄ™kawiczkach oraz antyrefleksyjnej powĹ‚oce. Odbiornik SDL/DVI zapewnia moĹźliwość Ĺ‚Ä…czenia ze zdalnymi wyĹ›wietlaczami. Innym przedstawicielem paneli operatorskich jest oferowany przez Mitsubishi Electric model GT25 Open Frame naleşący do serii GOT 2000. Cechami charakteryzujÄ…cymi te urzÄ…dzenia sÄ… ich bezramowa obudowa oraz stopieĹ„ ochrony IP67. DziÄ™ki bezszczelinowej, gĹ‚adkiej powierzchni zdecydowanie mniej prawdopodobne staje siÄ™ osadzanie pyĹ‚u i zanieczyszczeĹ„, co doskonale wpisuje siÄ™ w ideÄ™ zachowywania wysokiego stopnia higieny w produkcji artykuĹ‚Ăłw spoĹźywczych. Kolejnym przykĹ‚adem panelu dedykowanego do przemysĹ‚u spoĹźywczego jest produkt firmy ABB CP635-FX. DziÄ™ki klasie ochrony IP69K, ramie wykonanej ze stali nierdzewnej oraz odpowiednim zaokrÄ…gleniom urzÄ…dzenie jest odporne na trudne warunki Ĺ›rodowiskowe i ciepĹ‚Ä… wodÄ™, stosowanÄ… w procesie dezynfekcji. Producent deklaruje moĹźliwość obsĹ‚ugi panelu w rÄ™kawiczkach.

Maksymalna wydajność na caĹ‚ej linii produkcyjnej Produkcja bez koniecznoĹ›ci kompromisĂłw! Współpraca z ludĹşmi na róşnych etapach produkcji wĹ‚Ä…cznie z pakowaniem. Roboty przemysĹ‚owe Stäubli VWRVRZDQH sÄ… w najbarG]LHM

Kontrola i obsĹ‚uga zĹ‚oĹźonych procesĂłw

7-8/2017

newralgicznych punktach produkcji w przemyśle spoşywczym ]apewniając sterylność, powtarzalność i wysoką wydajność.

Man and Machine

www.staubli.com

R E K L A M A

Do kontroli i obsĹ‚ugi zĹ‚oĹźonych procesĂłw doskonale nadaje siÄ™ SCADA (ang. Supervisory Control And Data Acquisition). Jest to nadrzÄ™dny system, ktĂłrego zadaniem jest nadzĂłr nad przebiegiem okreĹ›lonego procesu produkcyjnego. DziÄ™ki temu systemowi informatycznemu o wiele Ĺ‚atwiej jest zapanować nad zĹ‚oĹźonymi procesami przemysĹ‚owymi. Do gĹ‚Ăłwnych zadaĹ„ realizowanych przez system SCADA, oprĂłcz sterowania procesem, naleşą: zbieranie aktualnych danych z róşnych części systemu, ich archiwizacja oraz wizualizacja. Dane takie jak temperatura, ciĹ›nienie, poziom mogÄ… być gromadzone za pomocÄ… róşnego rodzaju czujnikĂłw. Do zbierania danych o stanie systemu mogÄ… sĹ‚uĹźyć rĂłwnieĹź kamery. ZnajdujÄ… one zastosowanie miÄ™dzy innymi w kontroli jakoĹ›ci. Nie sposĂłb rĂłwnieĹź nie wspomnieć o urzÄ…dzeniach bezpieczeĹ„stwa, takich jak kurtyny Ĺ›wietlne czy przyciski awaryjne.

Staubli Ĺ ĂłdĹş Sp. z o.o., +48 42 6368504, staubli.pl@staubli.com

37


TEMAT NUMERU

ODPOWIEDNI DOBÓR URZĄDZEŃ GWARANCJĄ BEZPIECZEŃSTWA I WYDAJNOŚCI GRZEGORZ SROCZYŃSKI, INDUSTRY SEGMENT MANAGER FOOD&PACKAGING, FESTO SP. Z O.O. Procesy produkcji i przetwarzania artykułów spożywczych objęte są jasnymi i rygorystycznymi przepisami. Wymagania, jakie muszą spełniać producenci, są bardzo wysokie, a oczekiwania klientów odnośnie zabezpieczenia produkcji żywności ciągle rosną. Biorąc pod uwagę zarówno przepisy dotyczące rozwiązań higienicznych, jak i właściwości materiałów i powierzchni, istotną sprawą jest odpowiedni dobór elementów pneumatyki. Decyduje on często o tym, ile czasu zużywa się na mycie i jak niezawodnie pracują urządzenia, co przekłada się na wydajność przedsiębiorstwa. Festo stworzyło specjalnie dla branży przemysłu spożywczego i maszyn pakujących dedykowane komponenty i kompletne rozwiązania, które odpowiadają obecnym urzędowym zaleceniom, a także mogą nadążać za długofalowymi trendami i sprostać przyszłościowym wymaganiom. Wyroby w wykonaniu higienicznym są produkowane wyłącznie z materiałów zgodnych z zalece-

Struktura linii produkcyjnych nadzorowanych przez system SCADA najczęściej opiera się na następującej zasadzie: czujniki oraz urządzenia wykonawcze, takie jak zawory i siłowniki są połączone bezpośrednio z kontrolującymi ich pracę sterownikami PLC, sterowniki PLC przekazują zaś informacje do nadrzędnego systemu, który odpowiednio wizualizuje proces. Ponadto operator systemu produkcyjnego odpowiednio szybko reaguje na aktualną sytuację na linii produkcyjnej i modyfikuje w prosty sposób wartości różnego rodzaju parametrów. Dzięki przejrzystej formie wizualizacji praca operatora staje się zdecydowanie przyjaźniejsza. Poza tym szybko można zlokalizować przyczynę awarii i zminimalizować czas przestoju. Jednym z przykładów omawianych systemów jest oferowany przez VIX Automation SCADA – GE iFIX. Ciekawymi funkcjonalnościami wspomnianego systemu jest możliwość zdalnego odczytu historii alarmów i zdarzeń, wbudowany język VBA, opcja rozbudowy systemu do 200 stacji klienckich oraz funkcja zabezpieczająca w postaci podpisu elektronicznego. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że interfejs użytkownika oraz system pomocy technicznej są w języku polskim. Firma COPA DATA Polska oferuje dla przemysłu spożywczego system zenon. Jego wyróżnikiem jest możliwość aktu38

niami FDA, odpornych na korozję. Nie mają zamkniętych przestrzeni, ani ostrych krawędzi i naroży. Ich gładkie powierzchnie dają się łatwo i szybko myć. Takie rozwiązania poprawiają wyraźnie warunki produkcji, jakość produktu i wydłużają okres magazynowania oraz przydatności do spożycia. Wysoką jakość naszych produktów, bezpieczeństwo dla produkowanej żywności oraz wypełnienie wszelkich specyficznych uwarunkowań stosowanych w przemyśle spożywczym potwierdzają certyfikaty HACCP i TÜV. Ma je pełna gama naszych produktów przeznaczonych dla przemysłu spożywczego, począwszy od mikrofiltracji sprężonego powietrza przez złączki, przewody, wyspy zaworowe, aż po siłowniki. Stosowanie certyfikowanych elementów Festo na każdym etapie procesu produkcyjnego gwarantuje powstanie bezpiecznego produktu.

alizowania bez konieczności restartu systemu i wiążących się z tym przestojów. Bezpieczeństwo użytkownikowi zapewniają szyfrowanie i unikalne systemy zabezpieczeń.

Identyfikacja produktów Współcześnie trudno wyobrazić sobie produkty spożywcze bez ich odpowiedniego oznakowania, które spełnia funkcje informacyjne zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Najczęściej produkty są zaopatrywane w etykiety zawierające nazwę i skład produktu, informację o producencie, datę przydatności do spożycia oraz inne dodatkowe informacje. Na etykiecie znajduje się kod kreskowy, dzięki któremu produkt może być z łatwością identyfikowany w sposób automatyczny lub półautomatyczny w różnych etapach swojej drogi do konsumenta, np. w magazynach, czy w sklepowych kasach. Identyfikacja produktu za pomocą kodu kreskowego jest konieczna ze względu na rosnący stopień automatyzacji w różnych dziedzinach życia. Skanery kodów – zarówno te stacjonarne, jak i przenośne – bazują na systemach optycznych. Z pomocą przychodzi technika laserowe i technologia cyfrowego przetwarzania obrazów. Warto zauważyć, że branża spożywcza korzysta w określonych sytuacjach z dorobku innych branż – w tym przypadku drukarskiej.

Automatyzacja – przyszłość branży spożywczej Nieuniknionym wydaje się dalszy rozwój automatyzacji w branży spożywczej. Coraz bardziej restrykcyjne normy, które muszą spełniać producenci żywności, zwiększanie świadomości i rosnące wymagania konsumentów oraz liczna konkurencja na rynku wymuszają stosowanie coraz bardziej nietypowych rozwiązań produkcyjnych. Ma to bezpośredni wpływ na rozwój automatyzacji i robotyzacji w przedsiębiorstwach związanych z branżą spożywczą. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że firmy z branży automatyki, aby móc się rozwijać, potrzebują nowych rynków zbytu. Warto również zwrócić uwagę na to, że wiele z tych firm tworzy rozwiązania, które są dedykowane do konkretnych zastosowań, aby wyróżniać się na rynku i być bardziej konkurencyjnymi. W związku z powyższym należy spodziewać się nowych urządzeń automatyki znajdujących zastosowanie w branży spożywczej oraz modyfikacji istniejących już rozwiązań, tak aby jeszcze lepiej realizować powierzone zadania w specyficznych warunkach środowiskowych.

Agnieszka Staniszewska !( ! X $ , M

AUTOMATYKA



TEMAT NUMERU

RozwiÄ…zania firmy Weber

w sĹ‚uĹźbie przemysĹ‚u spoĹźywczego Krajalnice, roboty, odskĂłrowaczki, wytwornice lodu – to tylko niektĂłre elementy z bardzo P - = V %

7 ? / 7S * Q . P - .Q

& * * % 7 ? ! * 3 - * ? - J & V %

B&R. Na tym jednak nie koniec.

G

rupa Weber z siedzibÄ… w Breidenbach, w niemieckiej Hesji, tworzy jeden z najwaĹźniejszych oĹ›rodkĂłw przemysĹ‚owych branĹźy spoĹźywczej. Klienci z caĹ‚ego Ĺ›wiata potwierdzajÄ… wysoki poziom obsĹ‚ugi, know-how oraz jedynÄ… w swoim rodzaju jakość produktĂłw przedsiÄ™biorstwa high-tech. Obecnie firma zatrudnia ponad 950 pracownikĂłw w dziesiÄ™ciu siedzibach na terenie oĹ›miu paĹ„stw.

Błyskawiczna obsługa maszyn

( * & - * * -

- 3 - ! * !

<;;

$) - & (!6< 3 -

.? . & * * %

40

Atrakcyjny wyglÄ…d, intuicyjna nawigacja oraz najnowoczeĹ›niejsza technologia obsĹ‚ugi ekranu dotykowego mogÄ… sprawić, Ĺźe maszyna bÄ™dzie nie tylko bardziej wartoĹ›ciowa, ale i Ĺ‚atwiejsza w uĹźyciu. Firma Weber wzięła pod uwagÄ™ tÄ™ zasadÄ™, opracowujÄ…c nowy interfejs uĹźytkownika: Weber Power Control. Efektem byĹ‚y nagrody za rozwiÄ…zanie HMI, na ktĂłre skĹ‚adajÄ… siÄ™ wysokowydajny komputer przemysĹ‚owy i terminal operatora firmy B&R. RozlegĹ‚y, stylowy i prosto w punkt – takie wraĹźenie towarzyszy pierwszemu zetkniÄ™ciu z nowym rozwiÄ…zaniem HMI firmy Weber. WyĹ›wietlacz o przekÄ…tnej 18,5â€? umoĹźliwia prezentowanie na nim wielu informacji. JednoczeĹ›nie projektanci wybrali konstrukcjÄ™ minimalistycznÄ…, aby skupić uwagÄ™ operatora na najbardziej znaczÄ…cych parametrach systemu. Wyeliminowano wszystko, co rozprasza uwagÄ™ (w tym wszystkie teksty poza niezbÄ™dnymi), wprowadzajÄ…c w zamian duĹźe elementy graficzne, ktĂłre majÄ… czytelne znaczenie. DziÄ™ki temu juĹź po jednym spojrzeniu, nawet z pewnej odlegĹ‚oĹ›ci, operatorzy mogÄ… szybko ocenić status najwaĹźniejszych procesĂłw zachodzÄ…cych w systemie. P R O M O C J A

Poza obszarem centralnego moduĹ‚u umieszczone sÄ… dodatkowe ekrany, prezentujÄ…ce bardziej szczegółowe informacje i ustawienia parametrĂłw. MoĹźna je aktywować, stukajÄ…c w ekran lub przesuwajÄ…c po nim palcem, tak wiÄ™c waĹźne ustawienia znajdujÄ… siÄ™ zawsze w zasiÄ™gu rÄ™ki. UmoĹźliwiajÄ…c klientom dostosowywanie selekcji i ustawieĹ„ parametrĂłw oraz wbudowujÄ…c narzÄ™dzia, ktĂłre zapewniajÄ… pomoc w diagnostyce i rozwiÄ…zywaniu problemĂłw, konstruktorzy rozwiÄ…zaĹ„ Weber Power Control zminimalizowali liczbÄ™ krokĂłw potrzebnych do przeprowadzenia kaĹźdej z tych operacji.

ZarzÄ…dzanie zĹ‚oĹźonoĹ›ciÄ… – Jako firma innowacyjna stale podnosimy wydajność naszych rozwiÄ…zaĹ„, tak aby speĹ‚niaĹ‚y potrzeby uĹźytkownikĂłw. W efekcie nasz system staje siÄ™ coraz bardziej skomplikowany. Jednak jeĹ›li wykonamy nasze zadanie dobrze, operator nawet tego nie zauwaĹźy i bÄ™dzie mĂłgĹ‚ kontynuować swojÄ… pracÄ™ bez zakĹ‚ĂłceĹ„. StosujÄ…c sprzÄ™t B&R w rozwiÄ…zaniu Weber Power Control, stworzyliĹ›my intuicyjny interfejs uĹźytkownika o przejrzystej strukturze, ktĂłry speĹ‚nia te wymagania lepiej niĹź jakiekolwiek inne rozwiÄ…zanie dostÄ™pne na rynku – podkreĹ›la Alexander Burk, menedĹźer DziaĹ‚u Rozwoju Oprogramowania i Elektroniki w firmie Weber. CzĹ‚onkowie jury przyznajÄ…cego nagrodÄ™ Red Dot Design Award zgodzili siÄ™ z ocenÄ… przedstawiciela firmy Weber i przyznali rozwiÄ…zaniu HMI nagrodÄ™ w kategorii Wzornictwo w Komunikacji. Nie byĹ‚o to jednak jedyne wyróşnienie – w 2014 r. firma otrzymaĹ‚a nagrodÄ™ iF Communication Design Award, a ponadto w 2015 r. byĹ‚a nominowana do nagrody German Design Award. AUTOMATYKA


TEMAT NUMERU

Struktura oprogramowania zostaĹ‚a stworzona przy uĹźyciu technologii internetowych. Zastosowano rĂłwnieĹź OPC UA jako oprogramowanie poĹ›redniczÄ…ce (ang. middleware), co umoĹźliwia swobodne podĹ‚Ä…czenie do wszystkich typĂłw maszyn i ukĹ‚adĂłw sterowania liniÄ….

Wszechstronne wyniki i skalowalność w kaĹźdym wymiarze

B / B ^% 3 7 ? ? &

Firma Weber skrupulatnie przeanalizowaĹ‚a wybĂłr platformy sprzÄ™towej. Po dokĹ‚adnej analizie oferty rynkowej i ocenie rozwiÄ…zaĹ„ wielu dostawcĂłw, zdecydowanym zwyciÄ™zcÄ… okazaĹ‚a siÄ™ spółka B&R. â€“ PrzekonaĹ‚ nas pakiet zalet, wĹ›rĂłd ktĂłrych szczegĂłlnie mocnymi punktami sÄ… wydajność komputera przemysĹ‚owego B&R, bogate portfolio paneli wielodotykowych oraz sposĂłb, w jaki B&R konstruuje swĂłj sprzÄ™t, by byĹ‚ skalowalny – wyjaĹ›nia Alexander Burk. Skalowalność poĹ‚Ä…czona z responsywnoĹ›ciÄ… oprogramowania byĹ‚a tym, co umoĹźliwiĹ‚o firmie Weber zaadaptowanie jej rozwiÄ…zania HMI do maszyn w wielu róşnych segmentach rynku przy minimalnym wysiĹ‚ku. Czynnikiem decydujÄ…cym dla firmy Weber byĹ‚o to, Ĺźe panele marki B&R sÄ… dostÄ™pne w formacie 16:9 i sÄ… odpowiednie do uĹźycia w przemyĹ›le spoĹźywczym. Aby dostosować rozwiÄ…zanie do specyfikacji firmy Weber, B&R wykonaĹ‚a Power Panel 900 z obudowÄ… ze stali nierdzewnej o stopniu ochrony IP69K, ktĂłra nie ma şadnych krawÄ™dzi zbierajÄ…cych kurz, jest Ĺ‚atwa do utrzymania w czystoĹ›ci i dziÄ™ki temu speĹ‚nia najwyĹźsze normy higieniczne.

7 ? ! *

. - % % ? Q - % * .* P .

- */ 7 .Q *Q & SW = . & * &. %-& - % * &P . %

& % ! <2; V % $) 3 * - P * - 8

Wariant w wykonaniu indywidualnym dla Weber Power Control jest zaprojektowany do montowania na ramieniu obrotowym i wyposaĹźony w uchwyt, ktĂłry pozwala operatorowi ustawić go w şÄ…danej pozycji. Z kolei wariant dla jednostki zaleĹźnej w Weber Power Control firmy Textor jest zaprojektowany tak, by moĹźna byĹ‚o go zamontować bezpoĹ›rednio na maszynie. Firma B&R umieĹ›ciĹ‚a rĂłwnieĹź na ekranie wielodotykowym panel wykonany ze szkĹ‚a bezodpryskowego, dziÄ™ki czemu speĹ‚nia on wymagania przemysĹ‚u spoĹźywczego. Jednak przystosowywanie do potrzeb klienta szerokiej oferty wyĹ›wietlaczy nie jest jedynym aspektem, ktĂłry sprawia, Ĺźe opcjonalne rozwiÄ…zania dla maszyn ze sprzÄ™tem B&R sÄ… tak przyjazne dla klienta. Ten sam poziom skalowalnoĹ›ci istnieje rĂłwnieĹź w przypadku technologii IPC. – KaĹźdy komputer przemysĹ‚owy B&R z danej generacji lub rodziny wyko-

rzystuje ten sam chipset, toteĹź moĹźna dowolnie wymieniać sprzÄ™t i nadal korzystać z tego samego obrazu oprogramowania – zaznacza menedĹźer DziaĹ‚u Rozwoju Oprogramowania i Elektroniki firmy Weber.

DuĹźy zasĂłb mocy obliczeniowej Weber Power Control stawia duĹźe wymagania wydajnoĹ›ci komputerowej najnowoczeĹ›niejszych elementĂłw HMI, np. w zakresie sterowania gestami. To dlatego inĹźynierowie firmy Weber optowali za modelem Automation PC 910 wyposaĹźonym w procesor Core i7. Ten mocny, zainstalowany w szafce komputer przemysĹ‚owy nie tylko charakteryzuje siÄ™ niedoĹ›cignionÄ… wydajnoĹ›ciÄ…, ale teĹź nie stwarza potrzeby aktywnego chĹ‚odzenia. Firma planuje wprowadzać go sukcesywnie w krajalnicach i podajnikach oferowanych przez wszystkie spółki grupy Weber. Pierwszy krok zostaĹ‚ wykonany na poczÄ…tku 2014 r. w wysokowydajnej krajalnicy Slicer 906. – Pozytywny oddĹşwiÄ™k ze strony klientĂłw zmotywowaĹ‚ nas, by zaoferować zaktualizowanÄ… wersjÄ™ dla systemĂłw juĹź dostÄ™pnych na rynku – komentuje Alexander Burk.

Sp. z o.o.

* Q _ ( 7 ? ! *

V % 7 ? %

* .Q * - .

7-8/2017

& / * 2;3 62"21< ! / 62 :56 ;4 ;; "% =V /- @? " & % / % www.br-automation.com

41


TEMAT T EMAT NUMERU NUMERU

MariaĹź tradycji z nowoczesnoĹ›ciÄ…

Roboty FANUC wspierajÄ… produkcjÄ™ markowych produktĂłw spoĹźywczych

Globalizacja, dobra koniunk & - Q &%- . - * &.Q3 P

- & - * P . ? P 3 * - % S

- P * % * S 3 %& Q - & * W

* J ./ 7 * & - -

* % - & . Q .Q / . * Q - Q

& *3 ? * W

Q - 3 - & .

% Q/ 7 - * &. 3 P V %

JS . & .Q * - *

. * . 3

% - * J P * ? . -

* * % * * / (

.* P . 3 ?

. - & . S

* * - & */

42

W

Ĺźadnej gaĹ‚Ä™zi przemysĹ‚u nie wystÄ™puje tak ogromna róşnorodność produktĂłw, jak w branĹźy spoĹźywczej. Produkty spoĹźywcze róşniÄ… siÄ™ nie tylko ksztaĹ‚tem i wymiarami, lecz rĂłwnieĹź strukturÄ… – mogÄ… być miÄ™kkie lub elastyczne, kruche lub delikatne. Do cech i funkcji kaĹźdego produktu dopasowane jest jego opakowanie: od kartonikĂłw, przez opakowania z tworzyw sztucznych, po sĹ‚oiki i butelki w coraz wymyĹ›lniejszych, wyróşniajÄ…cych siÄ™ na sklepowych półkach formach. Nie inaczej jest z maszynami stosowanymi w przemyĹ›le spoĹźywczym. ObszarĂłw dziaĹ‚ania i zakresĂłw uĹźycia poszczegĂłlnych urzÄ…dzeĹ„ jest bardzo wiele. Co ciekawe, praktycznie w kaĹźdym z nich z duĹźym powodzeniem moĹźna stosować nowoczesne rozwiÄ…zania technologiczne. ZarĂłwno maĹ‚e zakĹ‚ady cukiernicze, jak i wielkie fabryki coraz częściej stawiajÄ… na zautomatyzowane stanowiska produkcji, ktĂłre znakomicie usprawniajÄ… pracÄ™, umoĹźliwiajÄ… rozwijanie produkcji, a co najwaĹźP R O M O C J A

niejsze – zachowanie najwyşszej jakości często legendarnych produktów. Specyfika branşy spoşywczej sprawia, şe roboty stosowane w produkcji muszą spełniać zarówno najbardziej wyśrubowane normy dotyczące higieny, jak i bardzo wysokie oczekiwania w zakresie ich moşliwości i funkcjonalności. Roboty przeznaczone do aplikacji spoşywczych muszą być przede wszystkim wodoszczelne, a ponadto mieć gładkie, łatwe do czyszczenia i zmywania wodą (ciepłą i zimną) lub środkami chemicznymi powierzchnie oraz być odporne na korozję. Muszą teş świetnie radzić sobie z problemem, jakim jest chwytanie zamroşonych artykułów spoşywczych, gdyş warstwa szronu na powierzchni znacznie utrudnia warunki chwytania. Roboty pracujące w fabrykach şywności nie mogą stwarzać ryzyka skaşenia półproduktów lub gotowych produktów şywnościowych, dlatego maszyny muszą być przystosowane do konserwowania smarami dopuszczonymi do kontaktu z şywnością. AUTOMATYKA


Rozwiązania FANUC w przemyśle spożywczym

Roboty FANUC „czują” i „widzą” Wszystkie roboty marki FANUC są wyposażone w procesor systemu wizyjnego FANUC iRVision (Integrated Robot Vision), w pełni zintegrowany z systemem sterującym robota, w myśl koncepcji plug&go („podłącz i uruchom”). Po podłączeniu kamery robot „widzi” środowisko, w którym pracuje. Oznacza to, że potrafi bardzo dokładnie określić miejsce, w jakim znajduje się obiekt, który ma być przez niego chwycony oraz to, na ile jest on odsunięty od pierwotnego położenia. Niezależnie od tego, gdzie i w jakiej pozycji jest zlokalizowany detal, robot umie go odpowiednio uchwycić, skorygować położenie i przenieść do miejsca przeznaczenia. Algorytmy systemu wizyjnego zintegrowane ze sterowaniem robota są w 100 proc. produktem FANUC. Co ważne, do zapewnienia poprawnej pracy maszyny nie jest konieczne jej wyposażenie w dodatkowy, kosztowny sprzęt, np. zewnętrzny komputer PC. Działanie robotów rewolucjonizuje również czujnik siły FANUC Force Sensor (FS-15iA, FS-40iA, FS-100iA i FS-250iA). Dzięki niemu robot „czuje“ wykonywane przez siebie operacje. W praktyce oznacza to, że może monitorować siłę, z jaką oddziałuje na otoczenie. Dzięki temu maszyna doskonale radzi sobie z obsługą najbardziej delikatnych i kruchych

produktów, bez ryzyka ich uszkodzenia. Robot umie również dokonać odpowiedniej korekcji dojazdu do obiektu czy trajektorii w czasie operacji – potrafi na bieżąco dostosować się do zmian lokalizacji kolejnego obiektu tak, by precyzyjnie zrealizować zadanie czy dopasować się do jego kształtu podczas realizacji zadanego procesu. Umożliwia to wykonywanie najbardziej wymagających, precyzyjnych zadań, z którymi często mamy do czynienia na liniach produkcji żywności. Czujnik siły FANUC odznacza się niewielkimi wymiarami i małą masą, a jednocześnie bardzo wysoką czułością, którą zawdzięcza wbudowanym półprzewodnikowym sensorom tensometrycznym. Sposób konfiguracji czujników sprawia, że są one bardzo łatwe w programowaniu i obsłudze.

Roboty FANUC dekorują kultowe ciasta Ciekawe, podyktowane wspomnianym wcześniej wymogiem wdrożenie robotów firmy FANUC zrealizowano w szwajcarskiej firmie Suteria Chocolata AG, słynącej z produkcji popularnych ciast Solothurner Torte, produkowanych zgodnie z ponad stuletnią recepturą. Kultowe torty od lat są najlepiej sprzedającym się produktem firmy, obok drugiego, równie legendarnego jej wyrobu – Champagne Truffles. W tym przypadku powodem poszukiwania zautomatyzowanego rozwiązania była potrzeba zwiększenia produktywno-

B / B M,

Japońska firma FANUC oferuje producentom ponad 100 modeli robotów przemysłowych, znajdujących zastosowanie we wszystkich branżach i obszarach produkcji, szczycących się niezawodnością na poziomie 99,99 proc. (obliczoną metodą Six Sigma). W szerokiej gamie rozwiązań są dostępne także modele dedykowane specjalnie do pracy w fabrykach produkujących żywność i napoje. Do najlepszych i najbardziej popularnych wśród producentów z branży spożywczej należą w szczególności sześcioosiowe roboty do pobierania i pakowania produktów (FANUC LR Mate 200iD; M-10iA; M-20iA); szybkie roboty równoległe do zadań pick&place (FANUC M-1iA; M-2iA; M-3iA); bezpieczne, higieniczne roboty do obsługi produktów żywnościowych (LR Mate 200iD/7C; LR Mate 200iD/4SC; LR Mate 200iD/7LC; M-2iA; M-3iA dostępne w wersji „Food”) oraz roboty paletyzujące (FANUC M-410iC; R-1000iA/80H; R-2000iB/100H). Oprócz doskonałej sprawności wszystkie roboty marki FANUC łączy ekstremalnie duża elastyczność działania, która w realiach współczesnego rynku jest sprawą najwyższej wagi. Nie bez znaczenia jest również fakt, że wszystkie roboty japońskiej marki są przygotowane do współpracy z systemami wizyjnymi i czujnikami siły (również produkcji FANUC), które zapewnia-

ją im wysoki poziom inteligencji, wręcz niezbędnej w aplikacjach spożywczych.

7-8/2017

43


TEMAT NUMERU

ludzi. – Skala naszej produkcji wzrosła tak bardzo, że musieliśmy zatroszczyć się o personel. Robot, który uwolnił ludzi od monotonnych czynności wykonywanych w porze nocnej znacznie poprawił warunki prac. Znacznie też usprawnił proces produkcji, dlatego chętnie będziemy go używać – dodaje Michael Brüderli z firmy Suteria Chocolata AG.

Jakość bez kompromisów

ści wytwórni ciast, a także ograniczenia konieczności wykonywania monotonnych czynności na nocnych zmianach. Z uwagi na olbrzymią liczbę ciast, które muszą zostać dostarczone na czas, było to jedyne rozwiązanie gwarantujące zachowanie perfekcyjnej jakości dekoracji na niezmiennym, wysokim poziomie. Co ciekawe, o potrzebie poszukiwania zautomatyzowanego rozwiązania właściciel firmy Manfred Suter myślał już 30 lat temu. Było to przed świętami, kiedy sam musiał pracować nocami w piekarni i „walczyć” nie tylko z dekoracjami, ale też z opakowaniami na ciasta. W kolejnych latach wypróbowywał różne mechaniczne sposoby dekorowania ciast, które niestety nie przyniosły satysfakcjonującego efektu i rozwiązania problemu. Aż do dnia, kiedy na koncercie jazzowym Manfred Suter spotkał inżyniera Ernesta Ramseyera, który zbudował maszynę do solenia okrągłych serów w procesie produkcji sera „Tete de moine”. Właściciel firmy Suteria Chocolata AG podjął temat i z pomocą Adriana Albieza, specjalisty z zakresu automatyki i ówczesnego właściciela firmy Altron Systems AG, Neuhausen am Rheinfall przygotował własne rozwiązanie. Głównym elementem powstałego systemu był robot marki FANUC LR Mate 200iD/7C, przygotowany do pracy w środowiskach o podwyższonych normach czystości „clean room”, który z powodzeniem przejął zadanie 44

dekorowania ciast nadzieniem ze zmielonych orzechów. Sześcioosiowy robot FANUC LR Mate 200iD/7C, o udźwigu 7 kg i zasięgu 717 mm, okazał się idealnie przystosowany do wykonywania misternych zadań, które dla ludzi są wyjątkowo monotonne. Dzięki zasięgowi i sprawności porównywalnej z ludzkim ramieniem robot stał się bardzo ważnym ogniwem w procesie produkcji ciast. Tradycyjne rzemiosło jest chlebem powszednim w Suteria Chocolata AG. Certyfikat ukończenia praktyk w tej firmie z dobrym wynikiem jest biletem wstępu do świata czekolady, ciasta i pralinek w całym regionie. Niemniej jednak robotyzacja lub przynamniej automatyzacja niektórych etapów przygotowania ciasta są jak najbardziej uzasadnione. Firma dysponuje m.in. maszyną do wypełniania trufli, przy czym nadzienie również jest mieszane maszynowo. Wszystko odbywa się w krótszym czasie i bez niepotrzebnej presji. – Możliwość połączenia tradycyjnego kunsztu z robotami, i to z gwarancją tworzenia naprawdę unikalnego produktu, stanowiła w naszym przypadku bardzo istotną przesłankę przemawiającą za automatyzacją – mówi Manfred Suter. Właściciel firmy podkreśla również, że wdrożenie było istotnym czynnikiem decydującym o zachowaniu lokalizacji produkcji. Jakość jest najważniejsza, ale kolosalne znaczenie ma komfort pracy

Robot pracujący w firmie Suteria Chocolata AG jest przedłużeniem ludzkiego ramienia i idealnym pomocnikiem przy produkcji żywności. Podobnie jak pozostali cukiernicy nosi biały fartuch ochronny, jednak nie musi nosić czapki. Praca celi jest uproszczona do kilku procedur. Jednostkę dozującą, zbiornik i przewody zaprojektowano z myślą o optymalnych warunkach czyszczenia, chociaż zawsze produkowany jest ten sam produkt i nie ma ryzyka „zanieczyszczenia” innych receptur. – Tak się złożyło, że dysza wtryskowa jest taka sama, jak ta, której używamy do ręcznej obsługi – mówi Michael Brüderli. Na małym ekranie dotykowym operator wybiera jedną z sześciu wielkości ciasta: od 12 do 26 cm średnicy. Pracownik wypełnia jednostkę dozującą mieszanką orzechów laskowych i bezy, dostarcza stos blach do pieczenia i może nacisnąć przycisk rozpoczęcia pracy. W zależności od wybranej wielkości tortu na blasze do pieczenia mieści się 8–12 wierzchów bezowych. Podstawa i wierzchnia warstwa każdego ciasta jest zrobiona z bezy. Robot kulistymi ruchami rozprowadza mieszaninę za pomocą urządzenia dozującego. Czasami konieczne jest wykonanie pewnych korekt manualnych, ponieważ mikstura bezowa nie może być przetwarzana pod wysokim ciśnieniem, a bariery powietrzne mogą prowadzić do błędów. Po zapełnieniu blachy pracownik usuwa ją z celi i wkłada do pieca, w którym bezy są pieczone zawsze w tej samej, niskiej temperaturze. Pusta blacha jest wyciągana ze stosu i umieszczana w celi zrobotyzowanej. Michael Brüderli wyjaśnia, co opisany proces oznacza w rzeczywistości: – Weź dobre składniki i zrób dobry produkt. Nie ma nic złego w bardziej ekonomicznych zakupach, ale odbiorcy produktów opatrzonych informacją „wyprodukowany AUTOMATYKA


TEMAT NUMERU

w Szwajcarii� oczekują przede wszystkim najwyşszej jakości. Klienci firmy Suteria Chocolata AG właśnie tego po nas się spodziewają. To takşe zakłada świeşość wszystkich produktów. To dlatego roboty mają w pracy zmiany, które trwają tylko pół dnia. Firma FANUC nie osiągnęła jeszcze granic swoich moşliwości w naszej fabryce. Sprzedaş determinuje wielkość produkcji, toteş tylko przed najwaşniejszymi świętami robot czasami pracuje na dodatkowej zmianie. Naszą reputację zawdzięczamy tradycyjnemu rzemieślnictwu. Produkujemy tyle, ile jesteśmy w stanie wytworzyć ręcznie – podsumowuje Michael Brßderli.

B / B M,

Roboty FANUC w winiarni W 1996 r. hiszpański producent wina, Freixenet, równieş wpadł na szalony pomysł, by zautomatyzować proces produkcji wina i w ten sposób zapewnić firmie rozwój i konkurencyjność. W tym scenariuszu roboty miały wziąć odpowiedzialność za butelkowanie, przechowywanie, paletyzowanie i pakowanie butelek wina. – Podczas gdy inni producenci robotów widzieli tylko trudności, firma FANUC zauwaşyła korzyści i wsparła nas w realizacji projektu – wspomina Pere Gibert Guasch z firmy Freixenet. Najpierw pojawiły się dwa roboty FANUC serii M-410, nazwane przez pracowników Zipi i Zape (imiona hiszpańskich postaci komiksowych). Obecnie firma Freixenet korzysta z 36 robotów FANUC zintegrowanych w procesie produkcji 185 mln butelek wina kaşdego roku. Kaşdy z nich ma imię nadane przez pracowników, zgodnie z firmową tradycją kultywowaną juş od 18 lat. Wszystkie roboty muszą nosić imiona postaci komiksowych. Wśród nich jest m.in. Asteriks i Obeliks, Jeździec Znikąd, Tintina, Trzy małe świnki i Rompetechos. Firma Freixenet wyrosła na bazie udanego połączenia La Freixeneda – duşej plantacji w samym sercu regionu Alt PenedÊs z tradycjami uprawy winorośli i wytwarzania wina sięgającymi XIII w. oraz Casa Sala – jednej z pierwszych firm zajmujących się eksportem wina w Sant Sadurní’Anoia. W początkowym okresie firma rozwijała się konsekwentnie, ale powoli. W latach 20. pierwsze butelki z etykietami Freixenet Casa Sala cieszyły 7-8/2017

siÄ™ juĹź pewnÄ… sĹ‚awÄ… i uznaniem smakoszy wina. DziÄ™ki temu w poĹ‚owie lat 30. firma Freixenet miaĹ‚a juĹź staĹ‚e biuro handlowe w New Jersey w Stanach Zjednoczonych. ByĹ‚ to wstÄ™p do dziaĹ‚aĹ„ eksportowych. Obecnie Freixenet Group wytwarza corocznie w skali globalnej 185 mln butelek wina i wina Cava. Ponad 80 proc. produkcji trafia na eksport. Grupa posiada 18 winiarni w siedmiu róşnych krajach, a jej produkty sÄ… obecne na ponad 150 rynkach caĹ‚ego Ĺ›wiata. – WspółpracujÄ…c z producentami utoĹźsamianymi z najlepszymi markami, umocniliĹ›my naszÄ… wiodÄ…cÄ… pozycjÄ™ i jakość zakĹ‚adĂłw. DziÄ™ki temu wzrosĹ‚a wartość naszego najwiÄ™kszego kapitaĹ‚u, jakim jest wytwarzanie w najbardziej efektywny i przyjazny dla Ĺ›rodowiska sposĂłb najlepszego na Ĺ›wiecie wina Cava z zachowaniem najwyĹźszej jakoĹ›ci i najwiÄ™kszego bezpieczeĹ„stwa – mĂłwi Pere Gibert Guasch z firmy Freixenet. Roboty marki FANUC sÄ… wykorzystywane we wszystkich etapach procesu produkcji – od napeĹ‚niania butelek, przez ich przechowywanie w piwnicach, do paletyzowania w pudeĹ‚kach i belowania palet w celu wysyĹ‚ki do klientĂłw. Firma FANUC dokonuje corocznej konserwacji robotĂłw i zapewnia firmie gorÄ…cÄ… liniÄ™ serwisowÄ…. – Nasz zwiÄ…zek trwa od 18 lat, a współpraca byĹ‚a i jest bardzo cenna. DowodzÄ… tego nasza aktualna flota i ambitne plany na przyszĹ‚ość.

Doceniamy solidność firmy FANUC, dobrą organizację i wiodącą pozycję w zakresie technologii. W firmie FANUC zawsze mogliśmy znaleźć robota dostosowanego do naszych potrzeb. W relacji klient–dostawca zespół FANUC poświęca nam duşo uwagi i jest nastawiony na partnerską współpracę, pomagając nam znaleźć najlepsze rozwiązania. Jeśli miałbym jednym słowem scharakteryzować firmę FANUC, powiedziałbym, şe cechuje ją przede wszystkim niezawodność – podkreśla Pere Gibert Guasch z firmy Freixenet. Obecnie jednym z najbardziej skutecznych i coraz częściej stosowanych na świecie sposobów podnoszenia konkurencyjności przedsiębiorstw są inwestycje w automatyzację produkcji. W branşy spoşywczej robotyzacja umoşliwia nie tylko poprawę jakości produktów, wytwarzanych w higienicznych i powtarzalnych warunkach technologicznych, ale przede wszystkim uzyskanie korzystnych efektów ekonomicznych dzięki zwiększeniu skali produkcji i obnişeniu kosztów produkcji. Branşa spoşywcza ma w sobie wielki potencjał rozwoju, a inteligentne roboty są w stanie wykorzystać go juş dziś. FANUC POLSKA Sp. z o.o. & / / 7 13 41"5;8 7 * / 82 886 62 6; = > 82 886 62 8< ***/= & /-

45


TEMAT NUMERU TEMAT NUMERU

! * . %

- S* % C #

J % . - . *

* J ? - *

BezpieczeĹ„stwo w peĹ‚nym zakresie %- * - .S ? - * * QP

J Q * Q

Q3 % P * S Q

& Q / .Q J * .SW - * % * %3 V %

& = &. * ? Q

- J & Q ? - * % 3 . .J

& * ? - * /

Andrzej Dwojak

46

W

Ĺ›rĂłd szerokiej gamy elementĂłw bezpieczeĹ„stwa jednym z najnowszych i najbardziej interesujÄ…cych produktĂłw jest kompaktowy moduĹ‚ hybrydowy I/O serii TBPN. Wysoki stopieĹ„ ochrony – IP67/IP69K – sprawia, Ĺźe komponent moĹźe być instalowany nawet w najtrudniejszych warunkach Ĺ›rodowiskowych, i to bez dodatkowej obudowy czy szafki ochronnej. UrzÄ…dzenie jest wyposaĹźone w cztery porty bezpieczne (oznaczone şóĹ‚tym kolorem) oraz cztery porty do obsĹ‚ugi sygnaĹ‚Ăłw standardowych, w tym dwa porty masterĂłw IO-Link. KaĹźdy z nich umoĹźliwia podĹ‚Ä…czenie koncentratora IO-Link obsĹ‚ugujÄ…cego do 16 sygnaĹ‚Ăłw pochodzÄ…cych z czujnikĂłw lub urzÄ…dzeĹ„ wykonawczych. TBPN umoĹźliwia rĂłwnieĹź komunikacjÄ™ ethernetowÄ…, a protokół Profinet/Profisafe – wymianÄ™ danych z zewnÄ™trznymi systemami, np. nadrzÄ™dnym ukĹ‚adem sterujÄ…cym. Jednak najbardziej innowacyjnÄ… P R O M O C J A

cechÄ… moduĹ‚u jest realizacja zadaĹ„ logicznych, zarĂłwno dla sygnaĹ‚Ăłw bezpiecznych, jak i standardowych. DziÄ™ki temu moduĹ‚ moĹźe stać siÄ™ niezaleĹźnym i podstawowym ukĹ‚adem sterujÄ…cym systemu bezpieczeĹ„stwa maszyny.

WyĹ‚Ä…cznik awaryjny z podĹ›wietleniem dla przemysĹ‚u spoĹźywczego Kolejnym interesujÄ…cym produktem sÄ… przyciski awaryjnego zatrzymania z podĹ›wietleniem. DziÄ™ki dodatkowej gumowej osĹ‚onie cechujÄ… siÄ™ wysokim stopniem ochrony: IP69K. Na kaĹźdej maszynie i w kaĹźdym zakĹ‚adzie przemysĹ‚owym zdarza siÄ™, Ĺźe maszyna nieoczekiwanie zostanie zatrzymana. CzÄ™sto za tÄ™ sytuacjÄ™ odpowiada przycisk awaryjnego zatrzymania, ktĂłry bywa naduĹźywany. W takich sytuacjach odnalezienie „winowajcyâ€? wĹ›rĂłd szeregu urzÄ…dzeĹ„ trwa dĹ‚uĹźej niĹź moĹźna byĹ‚oby tego oczeAUTOMATYKA


TEMAT NUMERU

kiwać. RozwiÄ…zaniem tego problemu sÄ… przyciski awaryjnego zatrzymania z podĹ›wietleniem, ktĂłre zapobiegajÄ… opóźnieniom. DziÄ™ki poĹ‚Ä…czeniu szeregowemu i sprzęşonej sygnalizacji Ĺ›wietlnej wszystkich elementĂłw poĹ‚Ä…czenia, wystarczy jeden rzut oka, aby okreĹ›lić, czy i ktĂłry przycisk jest wciĹ›niÄ™ty. Sygnalizacja Ĺ›wietlna jasno informuje, czy wszystko jest w porzÄ…dku (np. şóĹ‚te podĹ›wietlenie), czy przycisk jest wciĹ›niÄ™ty (podĹ›wietlenie kolorem czerwonym migajÄ…cym), czy teĹź inny przycisk w ukĹ‚adzie zostaĹ‚ wciĹ›niÄ™ty (sygnalizacja ciÄ…gĹ‚ym Ĺ›wiatĹ‚em czerwonym).

B / &

Normy bezpieczeństwa Aby zastosować najnowocześniejsze rozwiązania, trzeba oczywiście wiedzieć, jak to zrobić. Brak tej wiedzy moşe wpłynąć destrukcyjnie na projektowany układ bezpieczeństwa maszyny. Z tego względu firma Turck oferuje szkolenia prowadzone przez profesjonalnych trenerów z szeroką wiedzą z zakresu norm bezpieczeństwa maszyn. W trakcie spotkań, które odbywają się w centrum szkolenio-

%- * % & ? * (f $!M &. J * % - % (!68

&% P * .J

* - & ? - *

wym powstałym przy siedzibie firmy w Opolu, moşna pogłębić swoją wiedzę oraz zdobyć odpowiedzi na pytania z zakresu obowiązków, których naleşy dopełnić, aby maszyna była w pełni bezpieczna. Szkolenie moşna odbyć w grupie lub indywidualnie.

Audyty i oceny zgodności Elementy bezpieczeństwa i wiedza to dobry początek. Aby jednak zrealizować jakiekolwiek zadania związane z modernizacją i zabezpieczaniem maszyn, naleşy przeprowadzić analizę ryzyka lub ocenę zgodności. Do realizacji tego typu zadań niezbędne są odpowiednie umiejętności oraz doświadczenie, dlatego często zleca się je firmie zewnętrznej, która przygotowuje wytyczne umoşliwiające zabezpieczenie maszyn zgodnie z obowiązującymi normami i dyrektywami. Firma Turck pomaga równieş w tego typu sytuacjach.

Kompleksowa oferta Celem firmy Turck jest zaproponowanie klientom pełnej oferty z zakresu bezpieczeństwa maszynowego z jednego źródła i od jednego dostawcy: produktów, wiedzy, moşliwości przeprowadzania audytów i ocen zgodności – wszystkiego, co oznacza wyjście naprzeciw wymaganiom i potrzebom klientów. Andrzej Dwojak ! &

TURCK Sp. z o.o.

= %- * ? - * V % & - - & *3 - Q*

* Q * ? - * 3 * & Q &.Q

7-8/2017

& / 7 * 2243 54":96 - / 88 559 5: ;;3 = > 88 559 5: ;2 "% - @ & / % ***/ & /-

47


TEMAT NUMERU

Procesy mieszania i napeĹ‚niania w trybie PrzemysĹ‚u 4.0 = * SW

Q * * %3 % *

&3 * "

. P % % - .% * .

& * % - . ! % & 5/;3 - *

- * - * - % S - P * %/ B * &. - * 3

? - W .* P . %

* * % * % -

! % 5/;3 . * SW - & ? - * /

D

ziÄ™ki higienicznym produktom i rozwiÄ…zaniom – poczÄ…wszy od wysp zaworowych, ktĂłre speĹ‚niajÄ… wymagania higienicznej konstrukcji, a skoĹ„czywszy na napÄ™dach elektrycznych lub pneumatycznych – firma Festo pomaga swoim klientom produkować Ĺźywność speĹ‚niajÄ…cÄ… wysokie standardy jakoĹ›ci. Program produkcyjny obejmuje rĂłwnieĹź wytrzymaĹ‚e przewody i zĹ‚Ä…czki Clean Design. To idealny wybĂłr do zastosowaĹ„ typu „form-fill-sealâ€?, czyli formowania, napeĹ‚niania i uszczelniania, a takĹźe wielu innych.

Czyste spręşone powietrze jest niezbÄ™dne w procesach zwiÄ…zanych z produkcjÄ… ĹźywnoĹ›ci. ZespoĹ‚y przygotowania powietrza serii MS gwarantujÄ… jakość spręşonego powietrza odpowiedniÄ… do kontaktu z şywnoĹ›ciÄ… suchÄ… i innÄ… – klasy 1.4.1 oraz 1.2.1 zgodnie z wymaganiami

normy DIN ISO 8573-1:2010. ZespoĹ‚y wyposaĹźone sÄ… w filtry dokĹ‚adne, mikrofiltry i filtry z wÄ™glem aktywnym, dziÄ™ki czemu speĹ‚nione sÄ… najwyĹźsze wyma-

*

% * # $B

* * . #

48

Spręşone powietrze najwyşszej jakości

P R O M O C J A

AUTOMATYKA


TEMAT NUMERU

gania dotyczÄ…ce jakoĹ›ci spręşonego powietrza. Co wiÄ™cej, uĹźytkownicy majÄ… rĂłwnieĹź do dyspozycji moduĹ‚ efektywnoĹ›ci energetycznej MSE6-E2M oraz zawĂłr bezpieczeĹ„stwa MS6-SV, ktĂłre gwarantujÄ… bezpieczne odpowietrzanie i zapewniajÄ… poziom bezpieczeĹ„stwa PL e. CaĹ‚ość, wraz ze wstÄ™pnie skonfigurowanymi zespoĹ‚ami przygotowania powietrza serii MS, moĹźna zamĂłwić, posĹ‚ugujÄ…c siÄ™ tylko jednym numerem części. WyposaĹźenie systemu w moduĹ‚ efektywnoĹ›ci energetycznej MSE6-E2M umoĹźliwia wykorzystanie w peĹ‚ni zalet PrzemysĹ‚u 4.0 i Big Data. RozwiÄ…zanie, jako jedyne, Ĺ‚Ä…czy ze sobÄ… trzy funkcje: monitorowanie przepĹ‚ywu, ciĹ›nienia i nieszczelnoĹ›ci w czasie rzeczywistym. PrzekĹ‚ada siÄ™ to na automatycznÄ… kontrolÄ™ i współdziaĹ‚anie z cyklem pracy maszyn. Wszystkie protokoĹ‚y – Profibus, Profinet, EtherNet/IP, Modbus/ TCP, jak rĂłwnieĹź OPC UA â€“ sÄ… dostÄ™pne jako opcje komunikacji.

Konstrukcja Clean Design Wyspa zaworowa MPA-C o stopniu ochrony IP69K, z serii Clean Design, jest Ĺ‚atwa do czyszczenia i odporna na korozjÄ™ oraz Ĺ›rodki czyszczÄ…ce. Zastosowane materiaĹ‚y sÄ… zgodne z wymaganiami FDA, a smar – z wymaganiami NSF-H1, dziÄ™ki czemu moduĹ‚owa wyspa zaworowa zapewnia bezpieczeĹ„stwo procesĂłw.

+ - - * - JP - *

Rozszerzeniem oferty produktowej jest siĹ‚ownik ISO DSBF w wersji Clean Design o podwyĹźszonej odpornoĹ›ci na korozjÄ™. Zastosowano w nim smary i uszczelnienia zgodne z wymaganiami FDA (nawet w wersji standardowej), wraz z opcjÄ… uszczelnienia do pracy na sucho i samonastawnej amortyzacji w poĹ‚oĹźeniach koĹ„cowych.

Szkolenie 4.0 Generowanie dodatkowych danych to jedno, ale ich interpretacja i wĹ‚aĹ›ciwe wnioskowanie to coĹ› zupeĹ‚nie innego. Z tego wzglÄ™du pracownicy,

a takĹźe uczniowie szkół zawodowych i uczelni technicznych, muszÄ… zdobyć wiedzÄ™ z zakresu koncepcji PrzemysĹ‚u 4.0. KluczowÄ… rolÄ™ odgrywajÄ… zrozumienie w peĹ‚ni zautomatyzowanych technologii produkcji oraz wiedza o budowie i programowaniu cyfrowych sieci systemu. Bez tego przyszli pracownicy nie bÄ™dÄ… potrafili obsĹ‚ugiwać i optymalizować systemĂłw w celu opracowania elastycznych, inteligentnych elementĂłw, a tym samym nie zapewniÄ… niezbÄ™dnej uniwersalnoĹ›ci i adaptacyjnoĹ›ci systemĂłw. Festo Didactic oferuje cybernetyczno-fizyczne metody nauczania oraz platformÄ™ badawczÄ… CP Factory. Platforma symuluje stacje robocze w realnym zakĹ‚adzie produkcyjnym, a szkolenie dotyczy m.in. programowania systemĂłw, architektury sieci, efektywnoĹ›ci energetycznej i zarzÄ…dzania danymi. Platforma CP Factory umoĹźliwia rozwijanie i testowanie elastycznych rozwiÄ…zaĹ„ programistycznych, ktĂłre nastÄ™pnie mogÄ… być wykorzystane w produkcji.

B / B

FESTO Sp. z o.o. L / 7 * & / * 83 ;4";<; / 11 822 52 ;;3 = > 11 822 52 ;1 "% = g- @= / % ***/= /-

B # = &. * % - = % ! B

7-8/2017

49


TEMAT NUMERU

Certyfikowane produkty SCHUNK dla branĹźy spoĹźywczej Automatyzacja i robotyzacja procesĂłw produkcyjnych coraz powszechniej jest obecna * P * ? P - P * ./

Q * % * ? S 3 S

= * S - & . 3 -

* . S

- * * % *

3 * %& .Q & - * nie procesĂłw produkcyjnych i manipulacyjnych z zachowa % % Q * & *

- /

W

ychodzÄ…c naprzeciw potrzebom klientĂłw, firma SCHUNK oferuje szeroki wachlarz produktĂłw z certyfikatami potwierdzajÄ…cymi moĹźliwość zastosowania w pomieszczeniach czystych. Poza rozwiÄ…zaniami standardowymi, jak chwytaki LMG o stopniu ochrony IP69K wykonane ze stali nierdzewnej lub model SG z obudowÄ… z tworzywa z certyfikatem FDA (ang. Food and Drug Administration), proponuje rĂłwnieĹź rozwiÄ…zania specjalne, opracowane zgodnie z indywidualnym zapotrzebowaniem klienta. Firma SCHUNK oferuje gotowy zespół chwytajÄ…cy, wykonany zgodnie z wymaganiami konkretnej aplikacji. W artykule przedstawiono przykĹ‚adowe realizacje zastosowane w branĹźy spoĹźywczej.

RozwiÄ…zanie Kontroler robota okreĹ›la pozycjÄ™ chwytania kieĹ‚basek za pomocÄ… systemu kamer. Chwytaki z jednostkami liniowymi sÄ… kolejno przemieszczane w dół i zbierajÄ… kieĹ‚baski. NastÄ™pnie trzy kieĹ‚baski sÄ… umieszczane jednoczeĹ›nie i rĂłwnolegle na folii opakowaniowej.

Przenoszenie kieĹ‚basek Pierwszy przykĹ‚ad dotyczy przenoszenia róşnego typu kieĹ‚basek salami marki BiFi.

Aplikacja Róşne kieĹ‚baski salami BiFi, wymieszane i nieposortowane wstÄ™pnie, sÄ… transportowane na taĹ›mociÄ…gu do stacji pakowania. NastÄ™pnie kieĹ‚basa salami jest zbierana z pasa transportowego i umieszczana na przygotowanej folii opakowaniowej.

Moduły/system

* 0 - % * .

50

W aplikacji wykorzystane sÄ… zespoĹ‚y chwytakowe. KaĹźdy z nich skĹ‚ada siÄ™ z trzech chwytakĂłw SWG 32 bez spręşyn (uĹźyty w chwytakach smar jest bezpieczny dla ĹźywnoĹ›ci i speĹ‚nia wymagania normy NSF H1) oraz trzech moduĹ‚Ăłw liniowych NHE 62, takĹźe ze smarem zgodnym z NSF H1. P R O M O C J A

# - ? *

* 70 91 % & M_ 61

KorzyĹ›ci DziÄ™ki takiemu rozwiÄ…zaniu klient zyskuje wiele korzyĹ›ci: zasada chwytania kÄ…towego centruje poĹ‚oĹźenie kieĹ‚basek, nie ma teĹź koniecznoĹ›ci ich wstÄ™pnego sortowania i magazynowania. Co wiÄ™cej, proces charakteryzuje siÄ™ duşą niezawodnoĹ›ciÄ…, a budowa zespoĹ‚Ăłw chwytakowych, ze wzglÄ™du na smarowanie i materiaĹ‚y zgodne z wymaganiami normy NSF H1, jest odpowiednia do kontaktu z ĹźywnoĹ›ciÄ…. Lekka konstrukcja i bardzo szybki czas zamykania (20 ms) umoĹźliwiajÄ… przeniesienie 600 minikieĹ‚basek na minutÄ™. AUTOMATYKA


#* - Q * C 0 65 - Q & J % J Do przenoszenia herbatnikĂłw zastosowano chwytak SGB 40

RozwiÄ…zanie jest odpowiednie takĹźe do innych zastosowaĹ„ zwiÄ…zanych z pakowaniem (np. ukĹ‚adanie baterii 1,5 V w opakowaniu typu blister).

Przenoszenie paluszkĂłw rybnych Kolejny przykĹ‚ad dotyczy przenoszenia mroĹźonych produktĂłw rybnych róşnego typu, takich jak paĹ‚eczki, hamburgery, trapezoidalne i owalne w ksztaĹ‚cie ryby, a takĹźe filetĂłw z ryb pieczonych i naturalnych, burgerĂłw z kurczaka i innych produktĂłw drobiarskich w róşnych formach czy nuggetsĂłw warzywnych i ziemniaczanych.

Aplikacja Wszystkie produkty o róşnym ksztaĹ‚cie i wielkoĹ›ci muszÄ… zostać zebrane i umieszczone bez uszkodzenia w pudeĹ‚kach.

Moduły/system

KorzyĹ›ci OmĂłwione rozwiÄ…zanie ma szereg zalet, do ktĂłrych naleşą: higieniczna konstrukcja zgodna z wymaganiami normy DIN EN 1672-2, jakość powierzchni odpowiednia do kontaktu z ĹźywnoĹ›ciÄ…, zastosowanie smarĂłw zgodnych z NSF H1 i bezpiecznych tworzyw sztucznych, wysoka jakość i odporna na korozjÄ™ obudowa ze stali nierdzewnej (V4A lub 1.4571) i budowa uĹ‚atwiajÄ…ca czyszczenie (moĹźliwe takĹźe czyszczenie pod wysokim ciĹ›nieniem). Kolejne zalety to regulowany kÄ…t otwarcia – od 20° do 180° – przekĹ‚adajÄ…cy siÄ™ na szeroki zakres zastosowaĹ„, zasilanie za pomocÄ… bezpoĹ›redniego poĹ‚Ä…czenia zapewniajÄ…ce elastyczne ciĹ›nienie we wszystkich aplikacjach oraz utrzymywanie siĹ‚y chwytania przez urzÄ…dzenie, co zapobiega upuszczenia jedzenia w przypadku spadku ciĹ›nienia. Ĺšrodki czyszczÄ…ce zostaĹ‚y przetestowane przez firmÄ™ Johnson Diversey, Ecola, Kärcher.

W aplikacji wykorzystane sÄ… cztery specjalne chwytaki kÄ…towe SWG 40 z jednym skrĂłconym palcem oraz podwĂłjny specjalny przepust do spręşonego powietrza. Ponadto uĹźyto bezpiecznego dla ĹźywnoĹ›ci smaru zgodnego z NSF H1.

B / _,M

RozwiÄ…zanie Do przenoszenia wykorzystywane sÄ… dwa chwytaki do şywnoĹ›ci ze specjalnie zaprojektowanymi palcami, poĹ‚Ä…czone pĹ‚ytÄ… ze stali nierdzewnej. Zintegrowana spręşyna utrzymuje siĹ‚Ä™ chwytania w przypadku utraty zasilania. Wymagane monitorowanie poĹ‚oĹźenia koĹ„cowego odbywa siÄ™ za pomocÄ… zintegrowanych przeĹ‚Ä…cznikĂłw magnetycznych. 7-8/2017

* Q * 70 5; - Q

produkty rybne

Przenoszenie miÄ™sa NastÄ™pny przykĹ‚ad odnosi siÄ™ do przenoszenia sztuki miÄ™sa z 13 şebrami.

Aplikacja Porcje miÄ™sa o masie do 6 kg i Ĺ›rednicy do 40 mm powinny być niezawodnie

zbierane i umieszczane w maszynie do usuwania koĹ›ci.

ModuĹ‚y/system Zastosowany system to dwa poĹ‚Ä…czone chwytaki LMG 64 A z monitorowaniem pozycji koĹ„cowych.

RozwiÄ…zanie Do przenoszenia wykorzystywane sÄ… dwa chwytaki do şywnoĹ›ci ze specjalnie zaprojektowanymi palcami, poĹ‚Ä…czone pĹ‚ytÄ… ze stali nierdzewnej. Zintegrowana spręşyna utrzymuje siĹ‚Ä™ chwytania w przypadku utraty zasilania. Wymagane monitorowanie poĹ‚oĹźenia koĹ„cowego odbywa siÄ™ za pomocÄ… zintegrowanych przeĹ‚Ä…cznikĂłw magnetycznych.

KorzyĹ›ci Do korzyĹ›ci, jakie dziÄ™ki temu rozwiÄ…zaniu zyskuje klient, naleşą: speĹ‚niajÄ…ca wymagania normy DIN EN 1672-2 konstrukcja, zastosowanie zgodnych z NSF H1 smarĂłw i bezpiecznych tworzyw sztucznych, a takĹźe powierzchnia odpowiednia do kontaktu z ĹźywnoĹ›ciÄ…. Obudowa zostaĹ‚a wykonana ze stali nierdzewnej (V4A lub 1.4571), ktĂłra jest odporna na korozjÄ™. WĹ›rĂłd plusĂłw rozwiÄ…zania naleĹźy takĹźe wymienić budowÄ™ umoĹźliwiajÄ…cÄ… Ĺ‚atwe czyszczenie, w tym czyszczenie pod wysokim ciĹ›nieniem. Zasilanie za pomocÄ… bezpoĹ›redniego poĹ‚Ä…czenia zapewnia elastyczne ciĹ›nienie we wszystkich aplikacjach oraz utrzymywanie siĹ‚y chwytania przez urzÄ…dzenie, co zapobiega upuszczeniu jedzenia w przypadku spadku ciĹ›nienia, a regulowany kÄ…t otwarcia, ktĂłry moĹźe siÄ™gać od 20° do 180°, przekĹ‚ada siÄ™ na szeroki zakres 51


TEMAT NUMERU

System do - %&=V

J *

SGB 32 i przepustu dla - JP - *

Do przenoszenia serĂłw zastosowano * 0 58 % & B ,"26"1

zastosowaĹ„. Ĺšrodki czyszczÄ…ce zostaĹ‚y przetestowane przez firmy Johnson Diversey, Ecola, Kärcher.

Przenoszenie herbatnikĂłw Do zrealizowanych przez firmÄ™ SCHUNK rozwiÄ…zaĹ„ naleĹźy takĹźe system sĹ‚uşący do przenoszenia herbatnikĂłw.

Aplikacja

Zbieranie sera

Muffinki róşnego ksztaĹ‚tu i róşnej wielkoĹ›ci muszÄ… zostać zebrane i umieszczone w pudeĹ‚kach bez uszkodzenia produktu.

Ostatnie omawiane rozwiązanie dotyczy zbierania okrągłych kawałków sera.

Moduły/system

W przypadku tej aplikacji partia 51 ciastek musi zostać odebrana i umieszczona w opakowaniu.

Na kompletny system skĹ‚adajÄ… siÄ™: specjalny chwytak kÄ…towy SGB 32 z jednym skrĂłconym palcem i podwĂłjny specjalny przepust spręşonego powietrza. UĹźyto teĹź bezpiecznego dla ĹźywnoĹ›ci smaru zgodnego z NSF H1.

Moduły/system

RozwiÄ…zanie

Zastosowane urzÄ…dzenie to dwupalczasty chwytak kÄ…towy SGB 40.

Elastycznie regulowane punkty chwytania umoĹźliwiajÄ… manipulowanie muffinkami róşnej wielkoĹ›ci. Podczas otwierania na szczÄ™ki bazowe chwytaka jest zakĹ‚adany dodatkowy tĹ‚ok pneumatyczny, co skraca czas otwarcia.

Aplikacja

Aplikacja PoszczegĂłlne kawaĹ‚ki sera sÄ… transportowane na taĹ›mociÄ…gu. Stosy krÄ™gĂłw sera sÄ… pakowane do pudeĹ‚ek.

ModuĹ‚y/system System skĹ‚ada siÄ™ z chwytaka ukĹ‚adajÄ…cego SG 47 oraz moduĹ‚u obrotowego FSU-16-2 90°.

RozwiÄ…zanie

RozwiÄ…zanie W rozwiÄ…zaniu wykorzystano dwa chwytaki kÄ…towe do maĹ‚ych komponentĂłw, wyposaĹźone w specjalne pĹ‚yty ze stali nierdzewnej. Od strony, ktĂłra ma kontakt z ciastkami, pĹ‚yty chwytaka sÄ… wyposaĹźone w bezpieczne dla ĹźywnoĹ›ci wymienne silikonowe pĹ‚ytki.

KorzyĹ›ci Zaproponowane rozwiÄ…zanie gwarantuje chwytanie herbatnikĂłw bez uszkodzeĹ„, przenoszenie kompletnej partii ciastek w jednym cyklu oraz wiÄ™kszÄ… higienÄ™ i niezawodność niĹź w przypadku zastosowania technologii próşniowej. Części stykajÄ…ce siÄ™ z produktem sÄ… odpowiednie do şywnoĹ›ci – szczÄ™ki gĂłrne sÄ… wykonane ze stali nierdzewnej z silikonowymi wkĹ‚adkami.

Przenoszenie muffinek Kolejna realizacja dotyczy przenoszenia muffinek róşnej wielkoĹ›ci. 52

KorzyĹ›ci Elastycznie regulowane punkty chwytania przekĹ‚adajÄ… siÄ™ na niezwykle szeroki zakres chwytanych ksztaĹ‚tĂłw i wielkoĹ›ci. Do innych korzyĹ›ci z wdroĹźenia takiego rozwiÄ…zania naleşą: zwiÄ™kszona niezawodność procesu w porĂłwnaniu z rozwiÄ…zaniem z chwytakiem próşniowym, minimalizacja konturĂłw zakĹ‚ĂłcajÄ…cych i zapobieganie uszkodzeniu węşy dziÄ™ki zastosowaniu przepustu obrotowego z dwoma oddzielnymi kanaĹ‚ami doprowadzajÄ…cymi powietrze, szybka obsĹ‚uga dziÄ™ki zastosowaniu tworzyw sztucznych, aluminium i wĹ‚Ăłkna wÄ™glowego oraz niemal caĹ‚kowite wyeliminowanie koniecznoĹ›ci czyszczenia przepustĂłw spręşonego powietrza.

KawaĹ‚ki sera sÄ… zbierane z pasa transmisyjnego i trzymane w stosie w szczÄ™ce chwytaka. Sery sÄ… umieszczane w opakowaniu w czasie cyklu krĂłtszym niĹź 0,05 s.

KorzyĹ›ci Proponowane rozwiÄ…zanie ma wiele zalet. W razie wystÄ…pienia nieplanowanych sytuacji części mogÄ… być Ĺ‚atwo i precyzyjnie usuniÄ™te. Produkty mogÄ… być zbierane i umieszczane pojedynczo lub na stosie, a krĂłtki czas otwarcia i zamkniÄ™cia zapewnia szybkÄ… obsĹ‚ugÄ™. Zastosowane tworzywa sztuczne i smary umoĹźliwiajÄ… kontakt z şywnoĹ›ciÄ…, zaĹ› kompaktowa konstrukcja eliminuje elementy utrudniajÄ…ce pracÄ™ (np. wystajÄ…ce kable). MoĹźliwe jest czyszczenie przy wysokim ciĹ›nieniu. Ĺšrodki czyszczÄ…ce zostaĹ‚y przetestowane przez Johnson Diversey, Ecolab, Kärcher.

SCHUNK INTEC Sp. z o.o & / !& * 5; 3 ;4"4;; ! / 11 816 14 ;;3 = > 11 816 14 14 "% = @- / & / % ***/- / & / %

AUTOMATYKA


TEMAT NUMERU

Lika –

enkodery dla przemysłu spoşywczego C . S* *

* * - & . */ ! 94" S* * * Q

- Q * Q 3 *S J- Q * Q

- - % &

- P * /

W

Ĺ›rĂłd enkoderĂłw firmy Lika znajdujÄ…cych zastosowanie w przemyĹ›le spoĹźywczym moĹźna znaleźć urzÄ…dzenia róşnego typu.

B /

Kompaktowy, magnetyczny enkoder inkrementalny Inkrementalne enkodery serii MI36K (z waĹ‚kiem) oraz MC36K (z otworem) majÄ… kompaktowÄ… obudowÄ™ o Ĺ›rednicy zewnÄ™trznej 36 mm. Obudowa, koĹ‚nierz i waĹ‚ enkodera wykonane sÄ… ze stali nierdzewnej (AISI 303). Wysoki stopieĹ„ ochrony (IP67) gwarantuje, Ĺźe maszyna, w ktĂłrej zostaĹ‚ zastosowany, moĹźe być myta bez szkody dla enkodera. Maksymalna rozdzielczość wynosi 2048 imp./obr. (dokĹ‚adność Âą1°) przy maksymalnej czÄ™stotliwoĹ›ci 300 kHz. Obwody wyjĹ›ciowe dostÄ™pne w standardzie Push-Pull, Line Driver i NPN majÄ… obciÄ…Ĺźalność 40 mA na kanaĹ‚. Zabezpieczenie przed odwrotnÄ… polaryzacjÄ… i zwarciem dodatkowo poprawia niezawodność. Enkoder zostaĹ‚ zaprojektowany do pracy w temperaturze 7-8/2017

od –25 °C do +85 °C i wytrzymuje nacisk na waĹ‚ 20 N.

Optyczny enkoder inkrementalny Enkodery I58SK majÄ… obudowÄ™ ze stali nierdzewnej (AISI 303) o Ĺ›rednicy zewnÄ™trznej 58 mm, ktĂłrej wysoki stopieĹ„ ochrony (IP67) zapewnia pyĹ‚oszczelność i odporność na wodÄ™ lanÄ… silnÄ… strugÄ… (dopuszcza siÄ™ nawet krĂłtkotrwaĹ‚e zanurzenie w wodzie). Enkoder cechuje siÄ™ rozszerzonym zakresem temperatury pracy (od –40 °C do +100 °C) i znosi wiÄ™ksze obciÄ…Ĺźenia waĹ‚u – nawet 100 N (dla obciÄ…ĹźeĹ„ osiowych i promieniowych). Maksymalna rozdzielczość wynosi 10 000 imp./obr., a maksymalna czÄ™stotliwość wyjĹ›ciowa to 300 kHz. Przetwornik dostÄ™pny jest z wyjĹ›ciem NPN, PNP, Push-Pull, Line Driver, wyjĹ›ciem uniwersalnym (kompatybilnym z dwoma poprzednimi) oraz sinusoidalnym. Jest zabezpieczony przed zwarciem i odwrotnÄ… polaryzacjÄ…. Minimalna Ĺźywotność elektroniki to 100 tys. godzin.

Enkoder absolutny z interfejsem CANopen lub Profibus W ofercie Lika dla branĹźy spoĹźywczej nie mogĹ‚o zabraknąć enkoderĂłw absolutnych. Ich podstawowÄ… zaletÄ… jest to, Ĺźe nie wymagajÄ… bazowania po wĹ‚Ä…czeniu zasilania. Proponowane przez LikÄ™ enkodery absolutne AM58K rozpoznajÄ… 8192 pozycje/obrĂłt i dodatkowo 4096 obroty. DokĹ‚adność P R O M O C J A

pomiaru wynosi Âą0,04°. Informacja o pozycji przekazywana jest przez jeden z dostÄ™pnych interfejsĂłw komunikacyjnych: CANopen lub Profibus (separacja galwaniczna). Dodatkowo enkodery majÄ… wyjĹ›cie impulsowe, ktĂłre umoĹźliwia pomiar prÄ™dkoĹ›ci obrotowej. Podobnie jak w poprzednich omawianych przypadkach, obudowa wykonana jest ze stali nierdzewnej o wysokim stopniu ochrony (IP67), co umoĹźliwia swobodne mycie maszyny. AM58K to solidny enkoder, ktĂłrego Ĺ‚oĹźyska na wale wytrzymujÄ… nacisk rzÄ™du 100 N, a dopuszczalna temperatura pracy mieĹ›ci siÄ™ w zakresie od –25 °C do +85 °C.

Bogata oferta Oprócz przedstawionych enkoderów w wykonaniu ze stali nierdzewnej Lika posiada szeroką gamę enkoderów obrotowych (równieş bezłoşyskowych) i liniowych, a takşe przetworników linkowych i pozycjonerów. Przedstawicielem i wyłącznym importerem produktów Lika w Polsce jest firma Eldar. Szczegółowe informacje na temat prezentowanych rozwiązań na stronie: https://www.eldar.biz/rozwiazania/ przemysl-spozywczy.html. Tomasz Haliniak ELDAR & / 423 54"492 - / 88 551 ;5 ;53 = > 88 549 11 4< "% @ /? ***/ /?

53


TEMAT NUMERU

Roboty Stäubli

w przemyĹ›le spoĹźywczym Od wielu lat roboty Stäubli cie Q J &P % * % - & * P * S

% S* / %

? *3 . !:; B

! 3 ? S * * * Q

% Q &? 3 % & * * * - % S - P * %/

J

eszcze w czasach, gdy automatyzacja procesĂłw produkcji ĹźywnoĹ›ci byĹ‚a postrzegana jako niszowa firma Stäubli koncentrowaĹ‚a siÄ™ na projektowaniu robotĂłw majÄ…cych nie tylko usprawnić produkcjÄ™, lecz rĂłwnieĹź poprawić jej powtarzalność. Obecnie czynniki techniczne, standardy higieny czy uwarunkowania handlowe majÄ… kluczowe znaczenie.

54

Stäubli moĹźe pochwalić siÄ™ najszerszÄ… ofertÄ… robotĂłw dla branĹźy spoĹźywczej – poczÄ…wszy od najprostszych systemĂłw, przez systemy pakowania bezpoĹ›redniego i poĹ›redniego, po urzÄ…dzenia o wysokiej wydajnoĹ›ci oraz pracujÄ…ce z niezabezpieczonÄ… ĹźywnoĹ›ciÄ… przy jednoczesnym zachowaniu zasad higieny. Roboty Stäubli mogÄ… mieć zastosowanie przy pracy z wieloma artykuĹ‚ami spoĹźywczymi, m.in. pieczywem, makaronami, ciastami, miÄ™sem, rybami, nabiaĹ‚em, ĹźywnoĹ›ciÄ… mroĹźonÄ…, owocami czy warzywami. Stosuje siÄ™ je w róşnych procesach produkcyjnych: napeĹ‚niania, dozowania, krojenia, przeĹ‚adowywania, etykietowania, sortowania, pakowania oraz ukĹ‚adania na paletach. Niezwykle istotnÄ… zaletÄ… robotĂłw Stäubli jest teĹź zastosowanie w ich przekĹ‚adniach oleju certyfikowanego przez NSF (National Sanitation Foundation). Roboty majÄ… certyfikat

P R O M O C J A

H1, co oznacza, şe dopuszczalny jest przypadkowy kontakt z şywnością.

Technologia cleanroom Coraz częściej moĹźna spotkać siÄ™ z wytwarzaniem i przetwarzaniem ĹźywnoĹ›ci w warunkach aseptycznych (zgodnych ze standardami ISO, klasy 5–8), w ktĂłrych moĹźna z duşą pewnoĹ›ciÄ… wykluczyć obecność bakterii czy pleĹ›ni. Dlatego nawet standardowe wersje robotĂłw Stäubli speĹ‚niajÄ… warunki pomieszczeĹ„ czystych (cleanroom). SzczegĂłlnym zainteresowaniem w przemyĹ›le spoĹźywczym cieszÄ… siÄ™ wersje robotĂłw z opcjÄ… HE, ktĂłre sÄ… przystosowane do pracy w Ĺ›rodowisku o podwyĹźszonej wilgotnoĹ›ci, a jednoczeĹ›nie mogÄ… podnosić cięşar do 150 kg. Roboty Stäubli wyróşnia konstrukcja umoĹźliwiajÄ…ca ich stosowanie w bezpoĹ›rednim kontakcie z wodÄ…. NadajÄ… siÄ™ rĂłwnieĹź do pracy w warunkach wymagajÄ…cych za-

AUTOMATYKA


TEMAT NUMERU

chowania rygorystycznych zasad higieny. Kolejnym atutem robotów HE jest moşliwość zastosowania automatycznego systemu czyszczenia z uşyciem agresywnych środków myjących, który dostosowuje się do rytmu procesu produkcji. Jego intensywność z pewnością skróciłaby şywotność i bezawaryjność konwencjonalnych robotów, ale roboty HE działają dalej bez zarzutu.

Sortowanie i pakowanie Wysokowydajne roboty zostaĹ‚y zaprojektowane m.in. do sortowania i pakowania produktĂłw w przemyĹ›le spoĹźywczym. TP80 Fast Picker selekcjonuje ponad 200 sztuk na minutÄ™, co otworzyĹ‚o moĹźliwoĹ›ci opracowania nowych koncepcji i strategii przy przeĹ‚adowywaniu, sortowaniu oraz pakowaniu ĹźywnoĹ›ci. Robot Fast-Picker zapewnia maksymalnÄ… precyzjÄ™ i powtarzalność, a zasiÄ™g jego ruchu wynosi do 1,6 m (Ĺ›rednica). OsiÄ…ga rĂłwnieĹź niezwykĹ‚y stopieĹ„ powtarzalnoĹ›ci: Âą0,05 mm. DuĹźa precyzja dziaĹ‚ania jest staĹ‚Ä… cechÄ… robotĂłw Stäubli, nawet po tysiÄ…cach godzin pracy.

B B / €?

Nowe moĹźliwoĹ›ci w przetwĂłrstwie miÄ™snym DuĹźy japoĹ„ski zakĹ‚ad przetwĂłrstwa miÄ™sa postawiĹ‚ sobie za cel zwiÄ™kszenie szybkoĹ›ci porcjowania miÄ™sa. Konieczne byĹ‚o wdroĹźenie systemĂłw, ktĂłre umoĹźliwiÄ… wykrywanie koĹ›ci oraz wyznaczÄ… precyzyjnÄ… liniÄ™ ciÄ™cia. W produkcji zwiÄ…zanej z obrĂłbkÄ… miÄ™sa kluczowe znaczenie majÄ… m.in. higiena, szybkość produkcji i dokĹ‚adność procesu. Zastosowanie pionierskiego, sterujÄ…cego procesem automatycznego oddzielania koĹ›ci systemu HAMDAS-R, w ktĂłrym zintegrowane sÄ… roboty Stäubli TX160 HE byĹ‚o doskonaĹ‚ym posuniÄ™-

ciem. Specyfikacja produkowanych robotĂłw Stäubli jest zoptymalizowana i przystosowana do potrzeb zakĹ‚adĂłw miÄ™snych. WaĹźne jest takĹźe, by urzÄ…dzenia speĹ‚niaĹ‚y wszelkie rygorystyczne standardy higieny, wymagane przy przetwarzaniu Ĺ›wieĹźego miÄ™sa, dlatego roboty sÄ… codziennie dezynfekowane za pomocÄ… wody oraz odpowiedniego Ĺ›rodka czyszczÄ…cego. Stäubli RX160 (wersja HE) zostaĹ‚ zaprojektowany w taki sposĂłb, Ĺźe nawet intensywne czyszczenie, niezbÄ™dne w przemyĹ›le spoĹźywczym, nie wpĹ‚ywa na jego wydajność oraz trwaĹ‚ość. Konwencjonalne roboty nie byĹ‚yby w stanie temu sprostać. UrzÄ…dzenia stosowane w przetwarzaniu wieprzowiny muszÄ… dodatkowo speĹ‚niać rygorystyczne wymagania stawiane robotom w zakresie wydajnoĹ›ci, precyzji oraz elastycznoĹ›ci. W czasie godziny pracy urzÄ…dzenie powinno obrobić nie mniej niĹź 500 porcji miÄ™sa. Zarekomendowano zastosowanie dwĂłch urzÄ…dzeĹ„ Stäubli RX 160 HE. Elastyczność takiego tandemu jest niezbÄ™dna do sprostania kryterium wydajnoĹ›ci. Aby zagwarantować speĹ‚nienie wczeĹ›niej wspomnianych warunkĂłw, japoĹ„scy specjaliĹ›ci zdecydowali siÄ™ zastosować nowe technologie. System inspekcji rentgenowskich umoĹźliwia wykrywanie koĹ›ci w porcjach miÄ™sa, jak rĂłwnieĹź wylicza precyzyjnÄ… liniÄ™ ciÄ™cia dla robotĂłw. Takie rozwiÄ…zanie wydaje siÄ™ idealne, jednak jest naraĹźone na

występowanie ewentualnych błędów podczas przetwarzania mięsa. Stawy w mięsie wieprzowym mogą przemieszczać się podczas transportu na przeno-

C & % - . *

% J ? % &? ‚26; _

Ĺ›nikach. Aby zapobiec takim sytuacjom, robot musi mieć przytwierdzony do przegubu nóş, dziÄ™ki czemu w trakcie ciÄ™cia uniknie kontaktu z kośćmi. Robot RX160 zdaĹ‚ ten test bezbĹ‚Ä™dnie, otwierajÄ…c tym samym nowe moĹźliwoĹ›ci dla przetwĂłrstwa miÄ™snego w zakresie wydajnoĹ›ci i efektywnoĹ›ci. Roboty idealnie sprawujÄ… siÄ™ w wykonywaniu powtarzalnych czynnoĹ›ci, a rozwĂłj róşnego rodzaju sensorĂłw oraz wzrost mocy obliczeniowej procesorĂłw pozwala na coraz szersze wykorzystanie ich w tak wymagajÄ…cej branĹźy jak przemysĹ‚ spoĹźywczy.

& / :;f:13 Â * M * <4";;1 % * / 51 696 :4 ;53 = > 51 698 29 <2 "% &? /- @ &? / % ***/ &? /-

! -

7-8/2017

55


PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

Kontrola kosztów zuşycia mediów – inteligentne liczniki Obecnie kontrola procesu pro & . - * J

tylko do monitorowania parametrĂłw technologicznych produkcji, ale konieczny jest * P % % *

produkcyjnych. Bez wiedzy o realnym zapotrzebowaniu na media stosowane podczas - & . % P - % - * W & * % /

# J - % % &

% * % P - %

- * W - & .J3 %

% % ? P W . .

* Q & % % = & & &/

! "#$ %&$

56

O

 tym, jakie media zuĹźywane sÄ… w danej fabryce lub bezpoĹ›rednio na linii produkcyjnej decydujÄ… przede wszystkim realizowane procesy technologiczne i profil produkcji. Media, ktĂłre sÄ… praktycznie niezbÄ™dne w kaĹźdym zakĹ‚adzie, to przede wszystkim energia elektryczna, woda technologiczna, woda uĹźytkowa, ciepĹ‚o i gaz. WystÄ™pujÄ… teĹź inne media, ktĂłre mogÄ… stanowić istotne koszty dla firmy. Wszystko zaleĹźy od charakterystyki zuĹźycia mediĂłw, jakÄ… cechuje siÄ™ produkcja. Inne media zuĹźywać bÄ™dzie branĹźa meblarska, inne linia montaĹźowa w przemyĹ›le motoryzacyjnym, a jeszcze inne huta szkĹ‚a, mleczarnia, fabryka obrabiarek lub zakĹ‚ady chemiczne. Nie moĹźna jednoznacznie okreĹ›lić jakie media, oprĂłcz wyĹźej wymienionych sÄ… gĹ‚Ăłwnymi mediami zuĹźywanymi w szeroko pojÄ™tej produkcji przemysĹ‚owej. Monitoringiem w zakĹ‚adzie warto objąć, jeĹ›li oczywiĹ›cie takie medium jest stosowane w produkcji, parÄ™ wodnÄ…, spręşone powietrze, próşniÄ™, gazy technologiczne, w tym gazy wykorzystywane w procesie spawania i ciÄ™cia oraz inne specyficzne media wykorzystywane w konkretnym procesie technologicznym. Nie chodzi tu jednak o monitoring zuĹźycia surowcĂłw produkcyjnych, ktĂłry jest odrÄ™bnym, w stosunku do monitoringu mediĂłw zagadnieniem technologiczno-produkcyjnym i innym procesem z punktu widzenia systemu zarzÄ…dzania produkcjÄ…. Pod pojÄ™ciem monitoringu mediĂłw bardzo czÄ™sto kryje siÄ™ rĂłwnieĹź kontrola iloĹ›ci odprowadzanych Ĺ›ciekĂłw i iloĹ›ci emitowanych gazĂłw, w tym CO2.

Czym powinien być monitoring mediĂłw Najczęściej pod pojÄ™ciem monitoringu mediĂłw rozumie siÄ™ kontrolÄ™ iloĹ›ci zuĹźywanych czynnikĂłw niezbÄ™dnych w produkcji, ktĂłre nie sÄ… surowcami. W najprostszym wypadku jest to rÄ™czna lub zdalna kontrola wskazaĹ„ zamontowanych w zakĹ‚adzie licznikĂłw mierzÄ…cych zuĹźycie energii elektrycznej, gazu, wody, ciepĹ‚a itp. W nowoczesnych systemach monitoringu mediĂłw proces odczytu wskazaĹ„ realizowany jest automatycznie w Ĺ›ciĹ›le okreĹ›lonych odstÄ™pach czasu, lub coraz częściej polega na odczycie ciÄ…gĹ‚ym w czasie rzeczywistym. Coraz bardziej istotna jest rĂłwnieĹź kontrola jakoĹ›ci otrzymywanych mediĂłw, a takĹźe kontrola podziaĹ‚u zuĹźytych mediĂłw na zakĹ‚ad, liniÄ™ produkcyjnÄ… i pojedynczy produkt. Systemy monitoringu pozwalajÄ… nie tylko zoptymalizować zuĹźycia mediĂłw, ale rĂłwnieĹź obniĹźyć koszty przez aktywne zarzÄ…dzanie dostarczanymi mediami. Nie ma sensu dostarczać np. spręşonego powietrza na liniÄ™ produkcyjnÄ…, ktĂłra w danej chwili nie jest aktywna. Aktywny, automatyczny system monitoringu pozwala na natychmiastowe wykrywanie awarii i sytuacji niestandardowych. ZnajÄ…c miejsce i przyczynÄ™ awarii sĹ‚uĹźby utrzymania ruchu mogÄ… zareagować od razu. Do zalet systemĂłw monitorowania mediĂłw zaliczyć rĂłwnieĹź naleĹźy moĹźliwość dostosowywania na bieşąco odpowiedniej taryfy do potrzeb produkcyjnych. Ĺ Ä…czÄ…c system monitoringu mediĂłw z firmowym systemem IT, zarzÄ…d firmy ma bezpoĹ›redni wglÄ…d w informacje o obecnym i przewidyAUTOMATYKA


PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

• kontrolę kosztów on-line, • wykrywanie przekroczeń zamówionych ilości energii, • generowanie na bieżąco raportów ułatwiających analizę zebranych danych, • wyświetlanie wartości chwilowych, • wizualizację wyników pomiarów na wykresach. Największą zaletą wdrożenia systemu monitoringu w firmie jest możliwość łączenia danych o zużyciu mediów z danymi produkcyjnymi, co pozwala optymalnie wykorzystać zasoby produkcyjne przedsiębiorstwa. Co więcej, możliwość koordynacji zużycia i zapotrzebowania na media prowadzi nie tylko do optymalizacji produkcji, ale również do zminimalizowania ilości odpadów i poprawy efektywności wykorzystania źródeł energii oraz innych mediów. Zarząd ma też wgląd do informacji o kosztach energii i innych mediów w końcowym produkcie i wiarygodne dane do ewentualnych sporów roszczeniowych z dostawcami mediów. Dzięki systemowi monitoringu może sprawnie nadzorować wykorzystanie przyznanych limitów, np. związanych z emisją CO2 lub z ilością odprowadzanych ścieków.

Automatyzacja pomiarów System monitoringu mediów nie będzie prawidłowo funkcjonował bez możliwości prowadzenia automatycznych pomiarów. W przypadku medium dostarczanego bezpośrednio od dostawcy (np. energii elektrycznej, gazu czy wody), wskazane jest stosowanie inteligentnych systemów pomiarowych (smart metering), bazujących na inteligentnych licznikach. Tego typu

licznik powinien umożliwiać dwukierunkowąkomunikację między odbiorcą medium a jej dostawcą. Innymi słowy, rozwiązanie powinno zapewniać nie tylko dokładny pomiar zużycia mediów, ale również powinno być wyposażone w zintegrowany system transmisji danych oraz system składowania i przetwarzania informacji dostosowany do ilości danych przetwarzanych i zbieranych przez licznik. Do niedawna pomiar zużycia mediów wymagał bezpośredniego odczytu wskazań licznika pomiarowego przez obsługę lub, w przypadku rozliczania się z dostawcą mediów, inkasenta. Największą wadą tej metody odczytu wskazań jest bardzo niska częstotliwość pozyskiwania pomiarów – na przykład kilka razy dziennie, lub w wypadku rozliczeń z dostawcą, raz na miesiąc a nawet rzadziej. Obecnie w przypadku prądu, ciepła i wody coraz częściej stosowane są liczniki elektroniczne wyposażone w transmitery radiowe. Osoba zbierająca odczyty nie musi mieć bezpośredniego dostępu do urządzeń pomiarowych, co w znaczny sposób ułatwia jej pracę i daje możliwość dokonywać pomiarów znacznie częściej, np. co godzinę. Jest to jednak rozwiązanie, które cały czas w proces odczytu angażuje człowieka. Naturalnym rozwinięciem tej metody odczytu liczników mediów są systemy AMR (Automatic Meter Reading), które pozwalają na w pełni automatyczne zbieranie danych dotyczących zużycia mediów, nawet w wypadku rozproszonych odbiorców i różnych rodzajów odbieranych mediów. W tym wypadku dane gromadzone są we wspólnej bazie, skąd

Fot. isla, ASTOR

wanym zużyciu mediów i o tym, jaką składową ogólnych kosztów produkcji są koszty mediów. Współczesne systemy monitorowania i optymalizacji zużycia mediów bazują na sprawdzonych rozwiązaniach informatycznych stosowanych w przemyśle oraz na zintegrowanej z systemem IT zakładowej sieci czujników i liczników monitorujących bezpośrednio paramenty i zużycie mediów. Zaletą takiego środowiska jest jego skalowalność oraz funkcjonalność. W systemie monitorowania mediów wykorzystywane są zarówno podstawowe funkcje, takie jak sygnalizacja, potwierdzanie wystąpienia zdarzenia, archiwizacja komunikatów oraz mierzonych wartości, w tym ich wizualizacja. Bardziej zaawansowane i rozbudowane narzędzia pozwalają na stworzenie inteligentnego systemu zarządzania mediami, m.in. optymalizacji planu taryfowego do przewidywanej produkcji. Konieczna jest też analiza, interpretacja i dystrybucja aktualnych danych procesowych, które mogą być przekazywane do systemu zarządzania produkcją, systemu ERP czy systemu analizującego duże ilości danych – Big Data. Całość systemu powinna być dostępna nie tylko z poziomu oprogramowania, ale również przez przeglądarkę WWW, co daje wgląd do zużycia mediów szerszemu gronu pracowników, a nie tylko służbom utrzymania ruchu. Możliwość analizy w czasie rzeczywistym wskazań liczników mediów pozwala na bieżąco prowadzić następujące operacje: • prognozowanie zużycia mediów, • analizę ekonomiczną,

7-8/2017

57


PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

PRODUCENT/DOSTAWCA

ADDAX

APATOR

Model

NP73E.1-9-2

Zastosowanie

licznik trójfazowy bezpośredni

Sposób podłączenia Napięcie znamionowe Prąd odniesienia [A] Prąd maksymalny [A] Klasa dokładności pomiaru energii czynnej Klasa dokładności pomiaru energii biernej

czteroprzewodowe, bezpośredni 3 × 230/400 V 5 80 B 2

smartEMU3 wielofunkcyjny licznik smart energii elektrycznej w sieci trĂłjfazowej 3- lub 4-przewodowej bezpoĹ›redni 3 Ă— 230/400 V 5 80–100* B 2 port optyczny: zgodny z PN-EN 62056-21, protokół DLMS/COSEM; podstawowy moduĹ‚ komunikacyjny: PLC PRIME, PLC OSGP GSM/3G, protokół DLMS/COSEM; port USB do obsĹ‚ugi moduĹ‚u komunikacji z sieciÄ… domowÄ… lub wbudowany moduĹ‚ w M-Bus; opcjonalnie: port szeregowy RS-232/RS-485 www.apator.com

Komunikacja

Strona WWW

sieć niskiego napięcia, wbudowany modem PLC, standard PRIME, modulacja OFDM; moduł komunikacyjny GPRS pod pokrywą zaciskową – opcja

www.add-polska.pl

† * P S % & Tab. 1. ( .= *

. X * ? % J- - % &

trafiajÄ… do systemu monitoringu mediĂłw. Innymi sĹ‚owy, dane z licznikĂłw przenoszone sÄ… ze Ĺ›ciĹ›le okreĹ›lonÄ… czÄ™stotliwoĹ›ciÄ… do tzw. koncentratorĂłw lub minikoncentratorĂłw danych (np. odpowiednio ModemTec MT44D i MT14), ktĂłre tworzÄ… stopieĹ„ poĹ›redni miÄ™dzy miejscem poboru a systemem centralnym, gdzie trafiajÄ… przez sieć Ethernet lub, w wypadku urzÄ…dzeĹ„ oddalonych przez sieć Wi-Fi lub sieć telefonii komĂłrkowej. Koncentrator lub minikoncentrator danych to urzÄ…dzenie komunikacyjne sĹ‚uşące do gromadzenia danych z licznikĂłw (np. energii elektrycznej, wody, gazu czy ciepĹ‚a) i przesyĹ‚ajÄ…ce je w Ĺ›ciĹ›le okreĹ›lonych odstÄ™pach czasu do systemu monitoringu mediĂłw. Co waĹźne, umoĹźliwia ono komunikacjÄ™ z licznikami za pomocÄ… róşnych interfejsĂłw, np. M-Bus. Innymi sĹ‚owy, koncentrator danych gromadzi wszystkie dane z punktĂłw koĹ„cowych, zapisuje je do wewnÄ™trznej pamiÄ™ci i przesyĹ‚a do systemu nadrzÄ™dnego. Koncentrator zazwyczaj pozwala na parametryzacjÄ™ podrzÄ™dnych urzÄ…dzeĹ„. Róşnica 58

miÄ™dzy koncentratorem a minikoncentratorem sprowadza siÄ™ do tego, Ĺźe ten pierwszy wyposaĹźony jest w ekran pozwalajÄ…cy personelowi na miejscu na bezpoĹ›redni wglÄ…d do zgromadzonych danych, a takĹźe na ich analizÄ™ wprost w koncentratorze. W przypadku minikoncentratorĂłw wglÄ…d i analiza danych moĹźliwa jest dopiero po ich przesĹ‚aniu do systemu monitoringu mediĂłw. Koncentratory i minikoncentratory komunikujÄ… siÄ™ z licznikami za pomocÄ… przewodowego poĹ‚Ä…czenia szeregowego w standardzie RS-485, RS-232 bÄ…dĹş USB, standardowej transmisji danych

M-Bus (Meter Bus) lub bezprzewodowej transmisji Wireless M-Bus (wykorzystujÄ…c fale radiowe o czÄ™stotliwoĹ›ci 868 MHz). SÄ… to standardowe metody komunikacji ze stosowanymi w przemyĹ›le licznikami mediĂłw. OprĂłcz tego obsĹ‚ugiwane sÄ… liczniki w standardzie PRIME/DLMS, ktĂłre stosowane sÄ… m.in. przez dostawcĂłw energii elektrycznej. Zaletami takiego systemu sÄ… niskie koszty instalacji i eksploatacji. WynikajÄ… one przede wszystkim z jednolitego pod wzglÄ™dem komunikacyjnym rozwiÄ…zania sprzÄ™towego i programowego stosowanego w punktach pozyskiwania danych oraz ze wspĂłlnego, centralnego systemu monitoringu mediĂłw. RozwiniÄ™ciem systemĂłw AMR sÄ… systemy AMM (Automated Meter Management). Jest to rozwiÄ…zanie polegajÄ…ce na rozszerzeniu systemu zbierania danych o komunikacjÄ™ dwukierunkowÄ… z urzÄ…dzeniami pomiarowymi.

Inteligentny system sterujÄ…cy pomiarami Bardzo czÄ™sto do okreĹ›lania nowoczesnych, automatycznych systemĂłw AUTOMATYKA


PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

ECHELON

ELMESS

KAMSTRUP

MTR 3000

A1140/AS1440

licznik trójfazowy przeznaczony dla klientów indywidualnych i małych firm

licznik elektroniczny do pomiarów w sieci trójfazowej 3- lub 4-przewodowej

bezpośredni, zaawansowana technologia PLC 3 × 230/400 V 5 100 B 2

bezpośredni, pomiary czterokwadrantowe 3 × 230/400 V 5 60–120* B, C* 1, 0.5*

OMNIPOWER CT wielofunkcyjny licznik smart energii elektrycznej w sieci trójfazowej 3- lub 4-przewodowej do poboru mocy powyżej 100 A bezpośredni, pomiary czterokwadrantowe 3 × 230/400 V 5 5–3000* B, C* 1, 0.5*

otwarty uniwersalny port MEP, wymienność technologi komunikacyjnych dla HAN, wyświetlaczy, liczników mediów ZigBee, Wireless M-Bus, PLC C band, Homeplug PHY, Wi-Fi, Etherenet

Fot. ASTOR

www.echelon.com/

pomiarowych korzysta się z terminu inteligentny system pomiarowy, który określany jest skrótem AMI (Advanced Metering Infrastructure). System taki, poza dwukierunkową komunikacją z urządzeniami pomiarowymi realizuje również szereg innych zadań, takich jak: odczyt danych na żądanie, kontrola jakości dostaw, sterowanie obciążeniem, zdalne wyłączanie i załączanie odbiorcy, zdalne programowanie liczników, wsparcie w wykrywaniu kradzieży mediów, co ma znaczenie dla dostawców, itd. Centralną częścią systemu AMI jest system zarządzania pomiarami, który określany jest terminem MDM (Meter Data Management) lub MDMS (Meter Data Management System). Inteligentny system pomiarowy zawiera cztery warstwy funkcjonalne: sprzętową (pomiarową), komunikacji z licznikami, rejestracji pomiarów i zarządzania pomiarami. W warstwie sprzętowej występują liczniki pomiarowe wyposażone w moduły komunikacyjne z zaimplementowanym odpowiednim protokołem. W warstwie 7-8/2017

interfejs optyczny, CLO, RS-232, RS-485

analogowy 24 V, szeregowy RS-485, RS-232, M-Bus, TCP/IP, GSM/GPRS, obsługa SMS, ZigBee

http://elmess.pl

www.kamstrup.com

komunikacyjnej realizowana jest dwukierunkowa komunikacja między urządzeniami pomiarowymi a koncentratorami danych. System odczytowy działający w warstwie rejestracji pomiarów z jednej strony współpracuje z koncentratorami danych, a z drugiej zapewnia komunikację z systemem zarządzania pomiarami MDM. System MDM odpowiedzialny jest wówczas za komunikację i wymianę danych z informatycznym systemem monitoringu mediów. Istotną zaletą takiej architektury jest udostępnienie personelu odpowiedzialnemu za zarządzanie mediami bezpośredniego wglądu

do zbieranych danych lub za pośrednictwem sieci z poziomu przeglądarki WWW. Można powiedzieć, że podstawowym elementem tak zdefiniowanego systemu MDM jest koncentrator danych wzbogacony o serwer WWW pozwalający nawiązać z nim połączenie z dowolnego komputera znajdującego się na terenie zakładu.

Inteligentne liczniki Nie można skonstruować nowoczesnego systemu monitoringu mediów bez inteligentnych liczników, które należą do grupy sprzętu klasyfikowanego jako inteligentne urządzenia pomiarowe.

NAJWIĘKSZĄ ZALETĄ WDROŻENIA SYSTEMU MONITORINGU W FIRMIE JEST MOŻLIWOŚĆ ŁĄCZENIA DANYCH O ZUŻYCIU MEDIÓW Z DANYMI PRODUKCYJNYMI, CO POZWALA OPTYMALNIE WYKORZYSTAĆ ZASOBY PRODUKCYJNE PRZEDSIĘBIORSTWA. 59


PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

PRODUCENT/DOSTAWCA

Model Technologia pomiaru ŝywotność baterii Standard Zstosowanie Woda zimna Woda ciepła Przepływ nominalny [m3/h] Przepływ maksymalny [m3/h] Przepływ minimalny [dm3/h]

APATOR

APATOR

FLOQUA FL JS Smart+ przepĹ‚ywomierz elektromagnetyczny do pomiaru jednostrumieniowy wodomierz mechaniczny przepĹ‚ywu cieczy prÄ…doprzewodzÄ…cych o przeo peĹ‚nym przepĹ‚ywie strumienia, przy maksymalwodnoĹ›ci wiÄ™kszej niĹź 5 !S/cm w zamkniÄ™tych nym ciĹ›nieniu roboczym do 16 bar z nakĹ‚adkÄ… instalacjach rurociÄ…gowych. radiowÄ… brak danych brak danych brak danych certyfikat MID-EC instalacje przemysĹ‚owe, przemysĹ‚ farmaceutyczinstalacje domowe i przemysĹ‚owe ny i spoĹźywczy brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych 1,6–4* 18–113 000* 2–5* 0,72–4520* 30–80*

Komunikacja przewodowa

M-Bus, Ethernet/IP

Komunikacja bezprzewodowa

Wireless M-Bus, ZigBee, GSM/GPRS

Strona WWW

www.apator.com

nakĹ‚adka impulsowa oraz nakĹ‚adka M-Bus nakĹ‚adka radiowa do komunikacji w standardzie Wireless M-Bus www.apator.com

† * P S % & Tab. 2. (

* f- - * % X * ? % J- - % &

PRODUCENT/DOSTAWCA

ECOMESS

ENDRESS+HAUSER

Model

SensoStar 2U

Technologia pomiaru

ultradźwiękowa

Zakres temperatury [°C] Klasa dokĹ‚adnoĹ›ci pomiaru Ĺťywotność baterii

15–90 3 10 lat

Przepływ nominalny [m3/h]

0,6–3,5*

Przepływ maksymalny [m3/h]

1,2–7*

Przepływ minimalny [m3/h]

12–35*

Komunikacja przewodowa

M-Bus, wejĹ›cia i wyjĹ›cia impulsowe

Komunikacja bezprzewodowa Strona WWW

Wireless M-Bus http://ecomess.pl

RMS621 przemysĹ‚owy licznik ciepĹ‚a i przepĹ‚ywu współpracujÄ…cy z zewnÄ™trznymi licznikami przepĹ‚ywu –200 – 800 brak danych brak danych w zaleĹźnoĹ›ci od mechanizmu licznikowego pomiaru przepĹ‚ywu w zaleĹźnoĹ›ci od mechanizmu licznikowego pomiaru przepĹ‚ywu w zaleĹźnoĹ›ci od mechanizmu licznikowego pomiaru przepĹ‚ywu 1 Ă—  RS-232 2 Ă—  RS-485 PROFIBUS DP M-Bus Modbus RTU brak danych www.pl.endress.com

† * P S % & Tab. 3. - % X * ? % J- - % &

60

AUTOMATYKA


PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

ECOMESS

KAMSTRUP

i_Flux

MULTICAL 62

jednostrumieniowy elektroniczny wodomierz suchobieżny

ultradźwiękowy przetwornik przepływu

brak danych certyfikat MID-EC

13 lat OIML R49

instalacje domowe i przemysłowe

instalacje domowe i przemysłowe

0,1–30 °C 0,1–90 °C 1,6–4* 2–5* 32–80*

http://ecomess.pl

0,1–50 °C lub 0,1–30 °C 0,1–90 °C 1,6–40* 2,0–50* 16–400* LON, SIOX, M-Bus, wyjście danych i Metasys N2 i Ethernet/IP, Wireless M-Bus, ZigBee, moduły Kamstrup: GSM/GPRS lub High-Power RadioRouter www.kamstrup.com

INTROL

KAMSTRUP

Calec ST (Aquametro) miernik współpracujący z zewnętrznymi licznikami pomiaru przepływu cieczy 2–200 lub –50–500 brak danych brak danych w zależności od mechanizmu licznikowego pomiaru przepływu w zależności od mechanizmu licznikowego pomiaru przepływu w zależności od mechanizmu licznikowego pomiaru przepływu

MULTICAL 602

brak danych Wireless M-Bus / OMS, Wmbus, E-com

7-8/2017

ultradźwiękowa 2–180 2 12 lat 1,6–40* 2,0–50* 16–400*

LON Modbus M-Bus

M-Bus, wejścia i wyjścia impulsowe, BACnet MS/TP, Ethernet IP

brak danych www.introl.pl

Wireless M-Bus, ZigBee, GSM/GPRS www.kamstrup.com

W liczniku takim, układ sterujący jest elementem programowanym. Najczęściej jest to jeden z modeli procesorów stosowanych w mikrokontrolerach i sterownikach PLC. W podłączonej do niego pamięci można również przechowywać i wstępnie przetwarzać dane pomiarowe, a także organizować transmisję. Interfejs pozwala również na zdalny dostęp do urządzenia pomiarowego i służy do odczytu wyników pomiarów, ale umożliwia też aktualizację oprogramowania urządzenia, zmiany charakterystyki pomiarów, wybór algorytmu działania, zmiany nastaw itp. Najbardziej popularnym przykładem inteligentnych liczników są liczniki energii elektrycznej stosowane przez dostawców prądu. Realizują one znacznie bardziej dokładne pomiary pobieranej przez odbiorcę energii oraz umożliwiają bieżące śledzenie jej zużycia i monitorowanie związanych z tym kosztów. Licznik taki wyposażony jest w mikrokontroler, przetworniki A/C i C/A, czujniki do pomiaru prądu i napięcia, zasilanie rezerwowe (akumulator lub bateria) oraz moduł do komunikacji bezprzewodowej (najczęściej w psśmie 868 MHz). Oczywiście, to mikroprocesor sprawia, że całe urządzenie nazwać można inteligentnym. Dzięki niemu na wyświetlaczu można zaprezentować informacje o całkowitym zużyciu energii, kosztach, bieżącym zapotrzebowaniu na energię, przekazać alarmy o uszkodzeniach sieci, wyświetlić charakterystykę obciążenia przez poszczególne urządzenia itp. Warto wspomnieć o tym, że większość inteligentnych liczników energii elektrycznej umożliwia natychmiastowe zgłoszenie alarmu operatorowi w przypadku wykrycia próby naruszenia integralności urządzenia lub stwierdzenia, że dokonano kradzieży energii. Mierniki energii elektrycznej udostępniają szereg mechanizmów pozwalających wykryć próby oszustwa, np.: zdjęcie pokrywy listwy, próby zdjęcia licznika lub jego przechylenia, próby nieautoryzowanego dostępu, czy zastosowania magnesów neodymowych do zafałszowania wskazań. Interesującą metodą zapobiegania nadużyciom jest, w wypadku instalacji jednofazowej, wyposażenie mierni61


PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

ka w dwa czujniki prądu. Jeden z nich jest odpowiedzialny za pomiar prądu w przewodzie fazowym, a drugi w neutralnym. Sprawdzana jest wówczas różnica między prądem wpływającym do obciążenia, a wypływającym.

Liczniki wody Ciekawym przykładem inteligentnych liczników są liczniki wody, gazu lub innych przepływających w rurociągach czy przewodach rurowych mediów. Chodzi tu przede wszystkim o gazy technologiczne, gazy osłonowe stosowane przy spawaniu, płynne chemikalia, sprężone powietrze, ścieki lub gazy wylotowe. Większość liczników do tego typu zastosowań to urządzenia mechaniczne. Spotkać się tutaj można przede wszystkim z licznikami wirnikowymi, skrzydełkowymi lub turbinowymi oraz w wypadku większych przepływów, ze śrubowymi bądź objętościowymi (tłokowo-obrotowymi). We wszystkich tych rozwiązaniach ruch medium w przewodach rurowych napędza wirnik, śrubę lub tłok obrotowy. Obroty części pomiarowej przenoszone są przez mechaniczną przekładnię (kółka zębate) do mechanicznego licznika, który wyskalowany jest w jednostkach przepływu. Urządzenia tego typu dzieli się na mokrobieżne, w których mechanizm liczydła zanurzony jest w mierzonym, ciekłym medium lub w cieczy separującej (najczęściej glicerynie), oraz na suchobież-

62

STANDARD ZigBee Od roku 2003 rozwijany jest nowy standard transmisji radiowej dla zastosowań przemysłowych o nazwie ZigBee. Bazuje on na protokole IEEE 802.15.4 i ma znacznie większe możliwości komunikacyjne od stosowanego powszechnie standardu Wireless M-Bus. ZigBee coraz częściej wykorzystywany jest na wyjściu w bezprzewodowych inteligentnych licznikach energii elektrycznej. Jak twierdzą analitycy, ze względu na swoje możliwości, w ciągu kilku lat standard może stać dominującym standardem komunikacyjnym dla inteligentnych liczników stosowanych w systemach AMI. O wzrastającej popularności tego standardu świadczy fakt, że wszyscy liczący się producenci mikrokontrolerów przeznaczonych do montażu w inteligentnych licznikach mają w swojej ofercie układy SoC (System on Chip), wspierające obsługę bezprzewodowej sieci ZigBee/IEEE 802.15.4.

ne. W tym ostatnim wypadku licznik mechaniczny oddzielony jest od mierzonego medium, a napęd od wirnika z turbinką przenoszony jest do mechanizmu licznika, najczęściej za pomocą sprzęgła magnetycznego. Liczniki mediów wytwarzane są w dwóch wersjach – jednostrumieniowej lub wielostrumieniowe. W pierwszym wypadku medium dopływa do licznika jednym, zwartym strumieniem, w drugim przypadku kilkoma strumieniami rozmieszczonymi symetrycznie wokół wirnika. Warto zwrócić uwagę na fakt, że liczniki wielostrumieniowe są dokładniejsze. Inteligentne systemy pomiarowe a także systemy zdalnych odczytów wymagają na wyjściu urządzenia sygnału elektrycznego. Nowoczesne mechaniczne przepływomierze, w tym wodomierze przystosowane są do montażu przystawek elektronicznych lub coraz częściej element ten stanowi integralny moduł konstrukcyjny przepływomierza. Ruch obrotowy elementów licznika, który jest proporcjonalny do mierzonego przepływu, zamieniany jest na ciąg impulsów elektrycznych, które zliczane są przez układ mikroprocesorowy. Do zamiany ruchu magnetycznego na impulsy elektryczne wykorzystywane są układy magnetyczne, indukcyjnych albo optoelektroniczne. Ze względu na możliwość oszustwa za pomocą magnesu lub zakłócenia pracy licznika w zanieczyszczonym pod względem elektromagnetycznym środowisku, producenci wycofują się z prostych rozwiązań magnetycznych. W nowszych konstrukcjach liczników rozpoznawany jest również kierunek przepływu medium, co umożliwia kompensowanie przepływu wstecznego i w rezultacie zapewnia

zgodność pomiaru elektronicznego z licznikiem mechanicznym. Moduły elektroniczne stosowane w licznikach przepływu, wyposażone są zazwyczaj w wyjścia jednego z czterech typów: • impulsowe, • RS-232/RS-485/USB, • M-Bus, • radiowe. Najczęściej stosuje się tu wyjścia impulsowe, które łatwo można dostosować do każdego systemu pomiarowego automatyki przemysłowej. Wymaga to jednak zastosowania zewnętrznego układu przetwarzania, który zapamięta i przekonwertuje wyniki pomiarów do postaci akceptowanej przez system zbierania danych pomiarowych. Właśnie dlatego w inteligentnych systemach pomiarowych stosuje się jednak rozwiązania z interfejsem szeregowym RS-232, RS-485 lub USB, które pozwalają na bezpośrednią komunikację z koncentratorem gromadzącym dane. Tego typu przepływomierze wyposażane są w moduły komunikacyjne z magistralą asynchroniczną M-Bus pozwalającą na pakietową wymianę danych, lub jej wersję bezprzewodową. Inteligentne moduły komunikacyjne stosowane w przepływomierzach, dzięki zastosowaniu mikroprocesora, umożliwiają również przetwarzanie i archiwizowanie wyników pomiarów. Moduł zarządzający transmisją ma dostęp do bieżących danych pomiarowych, jak i archiwizowanych informacji, które dodatkowo zaopatrzone są w sygnaturę czasową oraz szereg danych serwisowych, takich jak: numer seryjny urządzenia pomiarowego, informację o legalizacji, alarmach itp. AUTOMATYKA


Fot. www.poveranaliting.com, Sabur

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

WiÄ™kszość stosowanych w przemyĹ›le przepĹ‚ywomierzy to klasyczne mechaniczne urzÄ…dzenia z dodanÄ… funkcjÄ… zdalnego odczytu. UzupeĹ‚nia ona tradycyjny mechanizm pomiarowy o zewnÄ™trznÄ… przystawkÄ™ elektronicznÄ…, ktĂłra rejestruje obroty jednego z elementĂłw liczydĹ‚a oraz wykonuje niezbÄ™dne operacje przetwarzania danych pomiarowych, pozwalajÄ…ce na ich przesĹ‚anie przez moduĹ‚ komunikacyjny. Utrudnia to implementacjÄ™ przepĹ‚ywomierza w systemie monitoringu mediĂłw Na rynku dostÄ™pne sÄ… rĂłwnieĹź w peĹ‚ni elektroniczne, pozbawione elementĂłw mechanicznych przepĹ‚ywomierze wykorzystujÄ…ce ultradĹşwiÄ™kowÄ… metodÄ™ pomiaru prÄ™dkoĹ›ci cieczy. SÄ… to urzÄ…dzenia pomiarowe o zwiÄ™kszonej niezawodnoĹ›ci, zintegrowane fabrycznie z moduĹ‚em mikrokontrolera i z moduĹ‚em komunikacyjnym, przewodowym lub bezprzewodowym. Co ciekawe, wiÄ™kszość dostÄ™pnych na rynku modeli, np. polskiej konstrukcji wodomierz ultradĹşwiÄ™kowy Ultrimis W, zapewnia na jednym kom-

plecie baterii kilkunastoletni okres pracy, dziÄ™ki czemu doskonale nadajÄ… siÄ™ do pracy w miejscach, w ktĂłrych utrudniony jest odczyt. W wypadku wspomnianego modelu Ultrimis W, czas nieprzerwanej pracy na jednym komplecie baterii szacowany jest na 16 lat pracy, a w wersji bezprzewodowej na 12 lat.

ATEX Warto rĂłwnieĹź wspomnieć o inteligentnych systemach pomiarowych, ktĂłre mogÄ… pracować w strefach zagroĹźonych wybuchem. Tego typu inteligentnych urzÄ…dzeĹ„ nie ma obecnie zbyt wiele na rynku. Wymienić tu moĹźna m.in. liczniki przepĹ‚ywu HIT-4U, dostÄ™pne rĂłwnieĹź w wykonaniu Ex, przepĹ‚ywomierz gazu Cyble Sensor ATEX oraz miernik przepĹ‚ywu ST75 firmy Fluid Components. MiernikĂłw mocy w wykonaniu ATEX praktycznie nie spotyka siÄ™ na rynku, poza specyficznymi systemami dla gĂłrnictwa, co wynika z faktu, Ĺźe urzÄ…dzenia te moĹźna bez problemu umieĹ›cić poza strefÄ… zagroĹźonÄ… wybuchem.

Podsumowanie Inteligentny monitoring mediĂłw i inteligentne liczniki sÄ… coraz szerzej i chÄ™tniej stosowane w przemyĹ›le. Dodatkowo zachÄ™cajÄ… do ich stosowania unijne przepisy, ktĂłre wymagajÄ… zastÄ…pienia do 2020 r. wszystkich miernikĂłw zuĹźycia energii elektrycznej ich inteligentnymi wersjami, a takĹźe wymuszajÄ… na firmach zmniejszenie zuĹźycia surowcĂłw energetyczny (m.in. gazu) i wszystkich, kluczowych dla ochrony Ĺ›rodowiska mediĂłw (woda). Od zautomatyzowanych systemĂłw pomiarowych nie ma wiÄ™c ucieczki, a im szybciej w firmie wprowadzone zostanÄ… automatyczne systemy monitoringu mediĂłw i inteligentne, pozwalajÄ…ce na zdalny odczyt liczniki, tym szybciej firma moĹźe poczynić oszczÄ™dnoĹ›ci zwiÄ…zane z optymalnym wykorzystaniem wszystkich mediĂłw niezbÄ™dnych w produkcji. ' !( ! "#$ %&$ AUTOMATYKA

R E K L A M A

7-8/2017

63



PRZEGLĄD S PRZEGLĄD SPRZĘTU PRZĘTU I A APARATURY PAR RATURY

Świadome zarządzanie Pełna kontrola zuşycia mediów 7 .S % . .

* .& - & . . ? *&. % %

* * Q %

* - .Q %

Q * * % - % %

&P % % * ?J

* - /

System działa w środowisku chmurowym, administrowanym przez słuşby techniczne Apator, dzięki czemu inwestor nie ponosi dodatkowych kosztów związanych z obsługą informatyczną. Rozwiązanie umoşliwia kontrolę parametrów oraz ciągły monitoring zuşycia energii elektrycznej, wody, ciepła oraz gazu.

W

B / -

myśl zasady, şe nie moşna wpłynąć na czynnik, którego nie potrafimy zmierzyć, firma Apator Control oferuje kompletne rozwiązanie integrujące urządzenia pomiarowe mediów produkowanych pod marką Apator, w jeden kompletny system monitorowania o nazwie moniTorus.

7-8/2017

MoniTorus to nowoczesność w przyjaznym wydaniu - wskazuje newralgiczne miejsca i punkty w przedsiÄ™biorstwie, ktĂłrych optymalizacja jest wymagana do obniĹźenia bieşących kosztĂłw i zaplanowania wydatkĂłw w przyszĹ‚oĹ›ci. Dodatkowo system pozwala na jednoczesne analizowanie wielu danych, a takĹźe ich obserwowanie i raportowanie z niemal kaĹźdego miejsca na Ĺ›wiecie, dziÄ™ki czemu P R O M O C J A

moĹźliwa jest bĹ‚yskawiczna reakcja na zaistniaĹ‚e sytuacje alarmowe. CaĹ‚ość zbudowana jest w oparciu o sprawdzone elementy, przystosowane do pracy w warunkach przemysĹ‚owych. Kluczem do sukcesu jest wysoka jakość systemu, precyzja pomiarĂłw i sprawdzona niezawodność. Rozszerzeniem funkcjonalnoĹ›ci podstawowej jest personalizowane rozwiÄ…zanie o nazwie moniTorus PLUS, umoĹźliwiajÄ…ce przewidywanie zdarzeĹ„, zapobieganie ich wystÄ™powaniu oraz sterowanie urzÄ…dzeniami je powodujÄ…cymi. Jego kluczowym zastosowaniem jest integracja z systemami sterowania maszyn i procesĂłw produkcyjnych, dajÄ…ca peĹ‚ne moĹźliwoĹ›ci zarzÄ…dzania efektywnoĹ›ciÄ… energetycznÄ…. MoniTorus stanowi Ĺ›wiadome zarzÄ…dzanie i skutecznÄ… optymalizacjÄ™, ktĂłre przynoszÄ… wymierne korzyĹ›ci finansowe i usprawniajÄ… zarzÄ…dzanie procesami w przedsiÄ™biorstwie.

APATOR CONTROL Sp. z o.o. & / ! 25:3 :8"2;; & "% @ - / % ***/ / %/-

65


PRAWO I NORMY

DR ALEKSANDRA AULEYTNER radca prawny, szef praktyki własności intelektualnej Kancelaria Domański Zakrzewski Palinka sp. k.

Czy roboty mogą mieć osobowość prawną? Roboty, systemy autonomicz & . Q

JS Q Q J ! % & 5/;3 * . * & .

- % * ./ ( =& . * * *

* * - * 3 %/ / & - * S * . ./ JS .

% * J P ?.J &

% % &? - /

66

P

ojÄ™cie PrzemysĹ‚u 4.0 dotyka dĹ‚ugotrwaĹ‚ego i skomplikowanego procesu transformacji gospodarczej i spoĹ‚ecznej. Transformacja ta opiera siÄ™ na poĹ‚Ä…czeniu Ĺ›wiata rzeczywistego (analogowego) i wirtualnego (cyfrowego). Dzieje siÄ™ to dziÄ™ki rozwojowi systemĂłw M2M, czyli machine-to-machine, Internetu Rzeczy, robotyki i systemĂłw autonomicznych. W wymiarze węşszym chodzi o cyfryzacjÄ™ i autonomizacjÄ™ tradycyjnych gaĹ‚Ä™zi przemysĹ‚u i tworzenie inteligentnych przedsiÄ™biorstw, czyli Smart Factories. W wymiarze szerszym – takĹźe o stworzenie w peĹ‚ni inteligentnych miast i domĂłw. Pierwsza rewolucja przemysĹ‚owa polegaĹ‚a na mechanizacji produkcji dziÄ™ki zastosowaniu wody i pary. W drugiej uĹźyto prÄ…du elektrycznego, co pozwoliĹ‚o na umasowienie produkcji przemysĹ‚owej. Trzecia, dziÄ™ki zastosowaniu elektroniki i informatyki, zautomatyzowaĹ‚a produkcjÄ™. Obecna, czwarta rewolucja charakteryzuje siÄ™ poĹ‚Ä…czeniem róşnych technologii, ktĂłre zacierajÄ… granice miÄ™dzy sferÄ… realnÄ… a cyfrowÄ…. JednÄ… z gĹ‚Ăłwnych cech PrzemysĹ‚u 4.0 jest zdolność maszyn i urzÄ…dzeĹ„ do komunikowania siÄ™ miÄ™dzy sobÄ… bez udziaĹ‚u czĹ‚owieka. Komunikacja M2M

jest podstawÄ… inteligentnej produkcji, logistyki i transportu.

Odpowiedzialność cywilna Zadanie, przed ktĂłrym stojÄ… dziĹ› prawodawcy krajowi i europejscy, to opracowanie ram prawnych dla PrzemysĹ‚u 4.0. Debata prawna dotyczÄ…ca tej sfery dopiero siÄ™ zaczyna. Obecnie prace w tym zakresie trwajÄ… gĹ‚Ăłwnie na forum unijnym. W styczniu 2017 r. powstaĹ‚ projekt rezolucji Parlamentu Europejskiego zawierajÄ…cej zalecenia dla Komisji Europejskiej w sprawie przepisĂłw prawa cywilnego dotyczÄ…cych robotyki, ktĂłra daje tej komisji rekomendacje odnoĹ›nie zakresu zmian w prawie unijnym w tym obszarze. RĂłwnolegle zaawansowane prace dotyczÄ…ce uregulowaĹ„ prawnych w zakresie robotyki i sztucznej inteligencji trwajÄ… w USA, Japonii, Chinach i Korei PoĹ‚udniowej. TakĹźe w Polsce, w Ministerstwie Rozwoju, powstaĹ‚a grupa robocza ds. ram prawnych funkcjonowania PrzemysĹ‚u 4.0. Jednym z najwaĹźniejszych wyzwaĹ„ prawnych dotyczÄ…cych robotyki sÄ… zagadnienia zwiÄ…zane z odpowiedzialnoĹ›ciÄ… cywilnÄ… i karnÄ…. Dotyczy to w szczegĂłlnoĹ›ci systemĂłw autonomicznych i półautonomicznych, jak AUTOMATYKA


PRAWO I NORMY

również sztucznej inteligencji i systemów samouczących się. Zwraca się uwagę, że im bardziej autonomiczne są maszyny/roboty, tym w mniejszym stopniu można prześledzić łańcuch odpowiedzialności kolejnych podmiotów, które tradycyjnie byłyby za ich funkcjonowanie odpowiedzialne (np. producentów, producentów oprogramowania, właścicieli maszyny, podmiotów szkolących maszyny itp.). Pojawiają się więc wątpliwości, czy tradycyjne rozumienie odpowiedzialności cywilnej jest wystarczające, w szczególności w odniesieniu do maszyn samouczących się, w tym takich, które mogą podejmować samodzielne decyzje. Jako przykład wyzwań, przed jakimi stoją prawnicy, można wskazać to, że jeżeli uznać, iż tradycyjna konstrukcja odpowiedzialności jest wystarczająca, to pojawia się pytanie o to, w jakim zakresie stosować dotychczasowe zasady odpowiedzialności opartej na winie, a w jakim zakresie odpowiedzialności opartej na ryzyku. Odpowiedzialność oparta na zasadzie ryzyka bardziej odpowiada systemom autonomicznym, nie może ona jednak eliminować całkowicie odpowiedzialności na zasadzie winy.

Elektroniczna osobowość prawna W przypadku najbardziej zaawansowanych robotów coraz częściej mamy do czynienia z sytuacjami, w których nie można przypisać odpowiedzialności konkretnemu podmiotowi odpowiadającemu za produkcję czy użytkowanie maszyny. Dotyczy to w szczególności maszyn samodzielnie podejmujących decyzje. Wówczas nawet system odpowiedzialności na zasadzie ryzyka nie jest wystarczający. Zwracają na to uwagę autorzy sprawozdania z 27 stycznia 2017 r., zawierającego zalecenia dla Komisji Europejskiej w sprawie przepisów prawa cywilnego dotyczących robotyki. W związku z tym zaczynają pojawiać się postulaty stworzenia nowej kategorii dla najbardziej zaawansowanych maszyn – elektronicznej osoby prawnej. Nadanie osobowości prawnej takim maszynom pozwoliłoby na rozwiązanie kwestii odpowiedzial7-8/2017

ności za szkodę w najbardziej wątpliwych przypadkach. Umożliwiłoby także stworzenie pewnego rodzaju funduszu ubezpieczeniowego, który byłby związany z daną maszyną. Z takiego funduszu, na który składki płaciłby producent, właściciel, użytkownik lub osoba szkoląca maszynę, byłyby wypłacane odszkodowania dla osób, które poniosły szkodę w związku z jej działaniem. Historia wypłat z tego funduszu pozwoliłaby także na transparentną ocenę swego rodzaju „szkodowości” danej maszyny – np. tego, jak często i w jakich sytuacjach nie wykonywała lub wykonywała nieprawidłowo swoje zadania. Przedstawiona tu koncepcja –

gdy szkoda wyrządzona przez system autonomiczny nie byłaby objęta ubezpieczeniem OC.

Co dalej? Na poziomie unijnym postuluje się obecnie, by na podstawie art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Komisja Europejska rozpoczęła prace nad instrumentem prawnym regulującym zagadnienia związane z możliwym do przewidzenia rozwojem i wykorzystaniem robotyki w najbliższych 10–15 latach. Rozwiązania te dotyczyć mają również kwestii odpowiedzialności cywilnej. Zwraca się uwagę, że powinny być one połą-

Z UWAGI NA PROBLEMY Z PRZYPISANIEM KONKRETNEJ OSOBIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA SZKODĘ SPOWODOWANĄ PRZEZ ROBOTA, CORAZ CZĘŚCIEJ ROZWAŻANY JEST POSTULAT OBJĘCIA WSZYSTKICH ROBOTÓW, NIE TYLKO TYCH NAJBARDZIEJ ZAAWANSOWANYCH, SPECJALNYM SYSTEMEM UBEZPIECZEŃ. jakkolwiek rewolucyjna – wydaje się być rozwiązaniem coraz częściej dyskutowanym dla skrajnych przypadków, np. robotów, które samodzielnie podejmują decyzje o zawieraniu lub rozwiązywaniu umów, jak w pewnych rodzajach rozwiązań „blockchain”.

Ubezpieczenia robotów Z uwagi na problemy z przypisaniem konkretnej osobie odpowiedzialności za szkodę spowodowaną przez robota, coraz częściej rozważany jest też postulat objęcia wszystkich robotów, nie tylko tych najbardziej zaawansowanych, specjalnym systemem ubezpieczeń. System taki działałby na wzór systemu ubezpieczeń samochodowych. Ubezpieczenia byłyby obowiązkowe dla producentów i właścicieli systemów autonomicznych. Dodatkowo powstałby też odrębny fundusz gwarantujący wypłatę odszkodowania w sytuacji,

czone ze stworzeniem instrumentów, które co prawda nie mają charakteru formalno-prawnego, ale mimo to wpływają na rozwiązywanie bardzo ważnych dla robotyki problemów. Dotyczy to zwłaszcza kodeksów etyki dla producentów robotów, w tym producentów oprogramowania. Kodeksy te, zawierające normy, jakie należy przyjąć przy projektowaniu i produkcji robotów, będą miały też duży wpływ na wypracowanie zasad odpowiedzialności osób produkujących, szkolących i użytkujących roboty. Obecnie trudno dać jednoznaczną odpowiedź na pytanie postawione w tytule. Jednak fakt, że dyskutuje się dzisiaj o możliwości wyposażenia robotów w osobowość prawną wskazuje, iż jesteśmy u progu rzeczywistej rewolucji, być może cywilizacyjnej. dr Aleksandra Auleytner 67


RYNEK

Kondycjonery sygnałów firmy Dataforth B % % & % ?& %

- J & % . V % # = / ! &

- . &. J * * * & - % *

% * - % * 3 * * = . * * . * */

% * - S* J . & / )" * +,$ %&$

P

otrzeba mierzenia róşnorakich parametrĂłw i kontrolowania procesĂłw jest tak stara jak rewolucja przemysĹ‚owa. Automatyzacja w nowoczesnych fabrykach nie byĹ‚aby moĹźliwa bez precyzyjnych pomiarĂłw i sterowania. R E K L A M A

68

Przygotowanie sygnaĹ‚Ăłw NajwaĹźniejszym elementem systemu gromadzenia danych jest kondycjonowanie mierzonych sygnaĹ‚Ăłw – bez tego nie moĹźna gwarantować dokĹ‚adnoĹ›ci pomiaru. SygnaĹ‚y wymagajÄ… odpowiedniego przygotowania jeszcze zanim system gromadzenia danych (DAQ) mĂłgĹ‚by uzyskać wartoĹ›ciowe i dokĹ‚adne pomiary. Przygotowanie sygnaĹ‚Ăłw, w zaleĹźnoĹ›ci od mierzonej wartoĹ›ci, moĹźe obejmować: wzmocnienie lub tĹ‚umienie, uzupeĹ‚nienie mostka, kompensacjÄ™ zimnego zĹ‚Ä…cza, wzbudzenie, filtrowanie, izolowanie oraz linearyzacjÄ™. Wzmocnienie sygnaĹ‚u stosuje siÄ™ w celu lepszego dopasowania poziomu napiÄ™cia do zakresu wejĹ›ciowego przetwornika analogowo-cyfrowego w przypadku, gdy napiÄ™cie wyjĹ›ciowe czujnika lub przetwornika jest zbyt niskie. W przypadku pomiarĂłw wysokonapiÄ™ciowych, tj. przekraczajÄ…cych 10 V, mamy odwrotnÄ… sytuacjÄ™ – konieczne jest tĹ‚umienie sygnaĹ‚u. UzupeĹ‚nienie mostka jest potrzebne, jeĹźeli stosujemy ukĹ‚ad ćwierć- lub półmostka, aby utworzyć czterorezystancyjny ukĹ‚ad mostka Wheatstone’a. Rezystory sÄ… wykorzystywane do wykrywania maĹ‚ych zmian napiÄ™cia w aktywnym czujniku przez tworzenie punktu odniesienia. Kompensacja zimnego zĹ‚Ä…cza (CJC, ang. cold-junction compensation) jest konieczna do zapewnienia dokĹ‚adnego pomiaru temperatury za pomocÄ… termopar. W czujniku termoparowym stosowane sÄ… dwa przewodniki zĹ‚Ä…czone na koĹ„cu w miejscu pomiaru temperatury. Aby zapewnić duşą dokĹ‚adność, mierzone jest napiÄ™cie wyjĹ›ciowe termopary, a w miejscu pomiaru napiÄ™cia (w kondycjonerze) musi być rĂłwnieĹź mierzona temperatura w celu przeprowadzenia odpowiedniej korekcji. Czujniki tensometryczne, akcelerometry, termistory i czujniki RTD wymagajÄ… wzbudzenia napiÄ™ciowego lub prÄ…dowego, aby wygenerować sygnaĹ‚ pomiarowy. Czujniki tensometryczne majÄ… zazwyczaj bardzo niskÄ… oporność i sÄ… stosowane w konfiguracji mostka Wheatstone z pobudzeniem napiÄ™ciowym. Wzmacniacze stosowane w akcelerometrach wymagajÄ… pobudzenia prÄ…dowego. Termistory oraz czujniki RTD rĂłwnieĹź wymagajÄ… ĹşrĂłdĹ‚a prÄ…dowego, aby przeksztaĹ‚cić oporność na mierzalne napiÄ™cie. Na sygnaĹ‚y pomiarowe mogÄ… wpĹ‚ywać zakĹ‚Ăłcenia. Filtrowanie umoĹźliwia eliminacjÄ™ zakĹ‚ĂłceĹ„ w pewnym zakresie czÄ™stotliwoĹ›ci. Niezwykle istotna w procesie kondycjonowania sygnaĹ‚u jest odpowiednia izolacja. Pozwala ona na eliminacjÄ™ niektĂłrych zakĹ‚ĂłceĹ„ (np. eliminuje pÄ™tlÄ™ uziemienia), jak rĂłw-

P R O M O C J A

AUTOMATYKA


RYNEK

nieĹź chroni system akwizycji danych, zabezpieczajÄ…c go przed zbyt wysokim napiÄ™ciem. W przypadku mierzenia wartoĹ›ci fizycznej, ktĂłra nie zmienia siÄ™ liniowo, stosuje siÄ™ linearyzacjÄ™ – moĹźe ona być zaimplementowana w kondycjonerze lub w oprogramowaniu pomiarowym.

B / % & %

W panelu lub na szynie DIN Firma Dataforth ma bardzo bogatÄ… ofertÄ™ kondycjonerĂłw sygnaĹ‚Ăłw, na ktĂłrÄ… skĹ‚ada siÄ™ ponad 800 modeli. DostÄ™pne sÄ… kondycjonery przeznaczone do pomiaru napiÄ™cia, prÄ…du, wartoĹ›ci skutecznej prÄ…du lub napiÄ™cia, pomiaru temperatury za pomocÄ… czujnikĂłw RTD lub termopar, pomiarĂłw tensometrycznych oraz czÄ™stotliwoĹ›ci. WyjĹ›cie moĹźe być prÄ…dowe lub napiÄ™ciowe. Dataforth oferuje rĂłwnieĹź moduĹ‚y z wyjĹ›ciami napiÄ™ciowymi lub prÄ…dowymi, ze sterowaniem napiÄ™ciowym lub prÄ…dowym. Wyróşnić moĹźna dwa formaty mechaniczne – moduĹ‚y montowane w panelu

oraz moduĹ‚y montowane na szynÄ™ DIN. PierwszÄ… grupÄ™ reprezentujÄ… serie 5B, 7B oraz 8B. ModuĹ‚y te majÄ… hermetyczne obudowy, a sygnaĹ‚y sÄ… wyprowadzone na zĹ‚Ä…czach szpilkowych. ModuĹ‚y montuje siÄ™ w przeznaczonych do tego celu panelach, zaĹ› panele – w zaleĹźnoĹ›ci od modelu – umoĹźliwiajÄ… zamontowanie od jednego do 16 moduĹ‚Ăłw kondycjonujÄ…cych. Druga grupa to moduĹ‚y montowane na szynie DIN. Naleşące do tej serii moduĹ‚y kondycjonujÄ…ce sÄ… samodzielnymi, jednokanaĹ‚owymi kondycjonerami. W tej grupie dostÄ™pne sÄ… serie DSCA oraz DSCT. Seria DSCA to kondycjone-

ry gwarantujÄ…ce bardzo szeroki wybĂłr czujnikĂłw czy przetwornikĂłw, ktĂłre moĹźna do nich podĹ‚Ä…czyć. W skĹ‚ad serii DSCT wchodzÄ… przetworniki pracujÄ…ce w pÄ™tli prÄ…dowej i z niej zasilane. Efektywne mierzenie i kontrola procesĂłw przemysĹ‚owych to podstawa przemysĹ‚owej akwizycji danych. Szeroki wybĂłr kondycjonerĂłw Dataforth umoĹźliwia przetwarzanie sygnaĹ‚Ăłw mierzonych przez róşnego rodzaju czujniki i przetworniki w stabilny sygnaĹ‚ napiÄ™ciowy lub prÄ…dowy, ktĂłry Ĺ‚atwo zmierzyć i przetworzyć. RozwiÄ…zania zastosowane przez producenta zapewniajÄ… duşą dokĹ‚adność mierzonych parametrĂłw oraz bezpieczeĹ„stwo systemu akwizycji danych. )" * +,$ %&$ & / M % * 863 ;4";84 7 * "7 / 11 889 8< 983 88: << 143 = > 11 889 8< 96 "% % @ % / %/-

***/ % / %/-

R E K L A M A

TARGI WSPIERANE PRZEZ

7-8/2017

69


RYNEK

Ĺ adowarki akumulatorowe Mean Well z opcjÄ… programowania * * = V %

7

% P % KW - % * * &%& * 3 %/

!$"26;; M "21;/ # J

* . & .

* %& - % * &

&P * % P % * W - % - J - Q

* /

Robert Augustynowicz

O

d wielu lat ochrona Ĺ›rodowiska oraz rozwĂłj technik oszczÄ™dzania energii sÄ… przedmiotem badaĹ„ oĹ›rodkĂłw naukowych. NastÄ™pstwem prowadzonych prac byĹ‚o skonstruowanie pojazdĂłw elektrycznych, ktĂłre zamiast tradycyjnego paliwa wykorzystujÄ… silniki elektryczne oraz odpowiednie „zasobnikiâ€? energii elektrycznej. Okazuje siÄ™ jednak, Ĺźe tradycyjne akumulatory kwasowo--oĹ‚owiowe nie sÄ… najlepszym rodzajem urzÄ…dzeĹ„ do gromadzenia energii elektrycznej w pojazdach tego typu – m.in. ze wzglÄ™du na niski stosunek zgromadzonej energii do masy (czyli gÄ™stość energii) oraz stosunkowo ni-

- %&

70

P R O M O C J A

ski prÄ…d Ĺ‚adowania/rozĹ‚adowywania. To powoduje, Ĺźe moĹźliwość odzysku energii hamowania (tzw. system KERS) jest ograniczona, zaĹ› uĹźytkownik jest zmuszony do dĹ‚ugich przestojĂłw w celu uzupeĹ‚nienia „paliwaâ€?.

Baterie i akumulatory w pojazdach elektrycznych Czynnikiem, ktĂłry ogranicza ilość moĹźliwej do odzyskania energii w pojeĹşdzie elektrycznym jest zdolność baterii do przyjÄ™cia energii, a wiÄ™c jej maksymalny prÄ…d Ĺ‚adowania. Hamowanie trwa zazwyczaj maksymalnie kilka sekund, zaĹ› ilość wydzielonej energii jest spora, dlatego bateria nie moĹźe w tak krĂłtkim czasie przyjąć tak duĹźej energii. Ponadto Ĺ‚adowanie i rozĹ‚adowywanie akumulatora znacznÄ… wartoĹ›ciÄ… prÄ…du wpĹ‚ywa na zmniejszenie ĹźywotnoĹ›ci, tym samym powodujÄ…c wzrost kosztĂłw eksploatacyjnych. Bateria litowo-jonowa zostaĹ‚a opracowana prawie 20 lat temu i jest powszechnie stosowana ze wzglÄ™du na duşą gÄ™stość energii, brak efektu pamiÄ™ciowego oraz niewielki prÄ…d samorozĹ‚adowania. W pojazdach elektrycznych stosuje siÄ™ natomiast coraz częściej zmodyfikowane wersje baterii litowo-jonowych – np. akumulatory oĹ‚owiowo-kwasowe sÄ… czÄ™sto zastÄ™powane nowszymi litowo-Ĺźelazowo-fosforanowymi (LiFePO4) m.in. w wĂłzkach golfowych, motocyklach i samochodach. W najnowszej literatuAUTOMATYKA


RYNEK

% - Q - %

B / % & %

rze moĹźna rĂłwnieĹź spotkać przykĹ‚ady aplikacji wykorzystujÄ…cych tytanian litu (LiTi03 + FePO4), chociaĹź ta technologia jest wciÄ…Ĺź jeszcze dopracowywana. Wszystkie wymienione technologie wymagajÄ… niestandardowego podejĹ›cia do procesu Ĺ‚adowania. Tradycyjne Ĺ‚adowarki akumulatorowe (de facto przeznaczone do akumulatorĂłw kwasowo-oĹ‚owiowych) nie zawsze gwarantujÄ… bezpieczne i peĹ‚ne naĹ‚adowanie baterii litowych. Wynika to przede wszystkim z koniecznoĹ›ci zastosowania innego napiÄ™cia oraz dopuszczalnego maksymalnego prÄ…du Ĺ‚adowania. WaĹźnym aspektem jest rĂłwnieĹź kontrola temperatury w trakcie Ĺ‚adowania, gdyĹź pod wpĹ‚ywem zbyt wysokiej temperatury baterie litowe mogÄ… eksplodować. ChcÄ…c w peĹ‚ni wykorzystać zalety wynikajÄ…ce z zastosowania takiej baterii, uĹźytkownik musi pamiÄ™tać, Ĺźe tradycyjna Ĺ‚adowarka nie sprawdzi siÄ™ w tego typu aplikacji. Konieczne jest zastosowanie urzÄ…dzenia, ktĂłre bÄ™dzie mogĹ‚o – w zaleĹźnoĹ›ci od potrzeb – dostosować charakterystykÄ™ Ĺ‚adowania w taki sposĂłb, by zapewnić bezpiecznÄ… pracÄ™ z wieloma

 *

M "21;

7-8/2017

rodzajami akumulatorĂłw. DziÄ™ki wykorzystaniu odpowiednich ukĹ‚adĂłw scalonych i odpowiedniego oprogramowania jest to moĹźliwe.

Ĺ adowarki Mean Well z opcjÄ… zmiany krzywej Ĺ‚adowania Firma Mean Well wprowadziĹ‚a na rynek kilka serii Ĺ‚adowarek umoĹźliwiajÄ…cych zmianÄ™ krzywej Ĺ‚adowania, dziÄ™ki czemu uĹźytkownicy mogÄ… sami ustawiać şądane parametry (zakĹ‚adka CURVE PROFILE). Jest to szczegĂłlnie istotne w dobie coraz popularniejszych pojazdĂłw elektrycznych oraz zaawansowanych urzÄ…dzeĹ„ wykorzystujÄ…cych baterie litowe, AGM, Ĺźelowe itp. W ofercie producenta moĹźna znaleźć m.in. serie ENC i RPB. PrzenoĹ›ne Ĺ‚adowarki ENC majÄ… moc 120 W, 240 W lub 360 W. CharakteryzujÄ… siÄ™ solidnÄ… metalowÄ… obudowÄ…, aktywnym PFC, funkcjÄ… kompensacji temperatury oraz brakiem wentylatora. Ĺ adowarki tej serii sÄ… wyposaĹźone w zabezpieczenia: zwarciowe, nadnapiÄ™ciowe, temperaturowe, odwrotnej polaryzacji oraz zbyt niskiego lub wysokiego napiÄ™cia baterii. Seria RPB jest przeznaczona do pracy w systemach RACK. Moc urzÄ…dzenia wynosi 1600 W, dziÄ™ki czemu Ĺ‚adowarka moĹźe „obsĹ‚ugiwaćâ€? zestawy akumulatorĂłw. Dodatkowo moĹźliwe jest Ĺ‚Ä…czenie rĂłwnolegle do maksymalnie 4800 W.Â

 *

RPB-1600

W celu zmiany parametrĂłw Ĺ‚adowania obie Ĺ‚adowarki wykorzystujÄ… dodatkowy programator SBP-001 oraz odpowiednie oprogramowanie. DoĹ‚Ä…czone oprogramowanie umoĹźliwia nie tylko zmianÄ™ prÄ…du czy napiÄ™cia Ĺ‚adowania, lecz takĹźe liczbÄ™ stopni Ĺ‚adowania – dwa lub trzy, w zaleĹźnoĹ›ci od wymagaĹ„. W zakĹ‚adce SETTING uĹźytkownik moĹźe rĂłwnieĹź ustawić kompensacjÄ™ temperaturowÄ… lub wybrać jednÄ… z predefiniowanych charakterystyk Ĺ‚adowania (w zaleĹźnoĹ›ci od modelu Ĺ‚adowarki). Wymienione rozwiÄ…zania charakteryzujÄ… siÄ™ wysokÄ… jakoĹ›ciÄ… i majÄ… trzyletniÄ… gwarancjÄ™ producenta. Modele ENC oraz RPB sÄ… dostÄ™pne w ofercie autoryzowanego dystrybutora marki Mean Well – firmy Elmark Automatyka. Robert Augustynowicz ELMARK AUTOMATYKA Sp. z o.o. & / M % * 863 ;4";84 7 * "7 / 11 889 8< 983 88: << 14 = > 11 889 8< 96 "% % @ % / %/-

***/ % / %/-

71


RYNEK

Danfoss Drives – VLT i Vacon w ramach jednej oferty B % # = - - .J & V % Â? &- J &. & * * - Q & ?& V %/

& % . . * * .3 W . .&P

. # = # ' 3

# & M -J * # = / ! %

=& . - Q & ? - Q . - # =

Â? 3 * .Q . .3

* - . * . - . - . * 3 - & . ?& . . - - * J * S &3

* % 3 . - * P . V %/

D

ziaĹ‚ napÄ™dĂłw elektrycznych Danfoss w Polsce jako jeden z pierwszych na Ĺ›wiecie dokonaĹ‚ peĹ‚nego poĹ‚Ä…czenia. W praktyce od poczÄ…tku 2016 r. obie grupy produktowe – VLT i Vacon – sÄ… obsĹ‚ugiwane z jednego biura przez jeden zespół spółki Danfoss Poland w Grodzisku Mazowieckim. MoĹźna Ĺ›miaĹ‚o stwierdzić, Ĺźe proces Ĺ‚Ä…czenia w Polsce jest praktycznie zakoĹ„czony. OkreĹ›lono strategiczne role w zakresie zarzÄ…dzania, a takĹźe dziaĹ‚ania dotyczÄ…ce obsĹ‚ugi klientĂłw, marketingu, sprzedaĹźy i serwisu. DziaĹ‚ NapÄ™dĂłw Elektrycznych (Danfoss Drives) w Polsce rozpoczÄ…Ĺ‚ rok 2016 z ujednoliconym oraz zintegrowanym zestawem dziaĹ‚aĹ„, produktĂłw i kadr. KaĹźdy region ma okreĹ›lony geograficzny obszar sprzedaĹźy oraz doprecyzowany zakres i proces dostarczania usĹ‚ug. Lokalna sieć dystrybutorĂłw oraz partnerĂłw serwisowych zostaĹ‚a skonsolidowana, by nadal dostarczać jak najlepszÄ… ofertÄ™ VLT i Vacon. JeĹ›li dodać do tego, Ĺźe w 2016 r. firma Danfoss obchodziĹ‚a 25-lecie dziaĹ‚alnoĹ›ci w Polsce, czyni to ów rok naprawdÄ™ szczegĂłlnym i owocnym w wydarzenia.

Dalekosięşna współpraca Danfoss i Vacon od poczÄ…tku poĹ‚Ä…czenia współpracowaĹ‚y w celu stworzenia jednej z najbardziej efektywnych i innowacyjnych organizacji 72

P R O M O C J A

na Ĺ›wiecie. Danfoss Drives otworzyĹ‚ rok 2016 z udziaĹ‚em w rynku, ktĂłry zapewnia pozycjÄ™ numer 2 na Ĺ›wiecie wĹ›rĂłd dostawcĂłw przetwornic czÄ™stotliwoĹ›ci AC niskiego napiÄ™cia. Firma skupia siÄ™ na rozwoju i zbliĹźeniu siÄ™ do pozycji lidera, oferujÄ…cego konkurencyjne korzyĹ›ci w najbardziej zróşnicowanych aplikacjach, we wszystkich obszarach, w ktĂłrych wymagane jest zastosowanie systemĂłw sterowania silnikiem, opartych na przetwornicach czÄ™stotliwoĹ›ci oraz innych rozwiÄ…zaniach energoelektronicznych. Danfoss Drives pracuje nad dwoma obszarami jednoczeĹ›nie. Pierwszy z nich to rozwĂłj innowacyjnych, wysoce energooszczÄ™dnych rozwiÄ…zaĹ„ technologicznych. Drugi to rozszerzenie Ĺ‚aĹ„cucha dostaw, tak aby oferować kompleksowe wsparcie dla wszystkich klientĂłw na caĹ‚ym Ĺ›wiecie, z ukierunkowanÄ… obsĹ‚ugÄ… przed- oraz posprzedaĹźowÄ…. Klienci szybko dostrzegli korzyĹ›ci i moĹźliwoĹ›ci pĹ‚ynÄ…ce z poĹ‚Ä…czenia tak silnych i znanych producentĂłw, toteĹź fuzja oraz scalona oferta obu marek produktowych zostaĹ‚y bardzo dobrze przyjÄ™te przez rynek.

Klient ze wsparciem od A do Z Od poczÄ…tku wielkÄ… wagÄ™ przywiÄ…zywano do tego, by nie utracić Ĺźadnego z wyjĹ›ciowych zasobĂłw i atutĂłw obu firm. Z tego wzglÄ™du zostaĹ‚y one umieszczone w obszarach najwaĹźniejszych potrzeb. W efekcie tej strategii handlowej obie jednostki zostaĹ‚y wzmocnione, podobnie jak portfel produktĂłw i caĹ‚a oferta. FirAUTOMATYKA


RYNEK

ma Danfoss dziÄ™ki Ä™ki poĹ‚Ä…czeniu marek VLT i Vacon jest ować szerokÄ… w stanie zaoferować i peĹ‚nÄ… gamÄ™ rozwiÄ…zaĹ„ ozwiÄ…zaĹ„ napÄ™dowych AC, zaspokajajÄ…c zapotrzebowaniee na napÄ™dy niskiego napiÄ™cia cia w przedziale od 0,18 kW do 5,3 MW. W do 5,3 MW. Ta szeroka oferta ta obejmuje rzeznaczone rozwiÄ…zania przeznaczone do róşnych aplikacji, kacji, serwonapÄ™dy, urzÄ…dzenia zenia Ĺ‚agodnego rozruchu typu ypu softstart, a takĹźe zindywidualizowane dualizowane i dostosowane do potrzeb klienta rozwiÄ…zania nia napÄ™dowe i sterowania. WĹ‚aĹ›nie te atuty klienci docenili najbardziej, ziej, tym bardziej, Ĺźe towarzyszÄ… im dodatkowe dodatkowe korzyĹ›ci zapewniane przez Danfoss Drives, takie jak: integracja acja technologiczna, kompleksowe wsparcie regionalne i lokalne oraz poszerzenie oszerzenie katalogu produktĂłw i usĹ‚ug. ug. W oparciu o wĹ‚asne zasoby oraz dziÄ™ki współpracy z lokalnymi autoryzowanymi partnerami serwisowymi i dystrybutorami Danfoss Drives oferuje peĹ‚ne wsparcie. Dotyczy ono zarĂłwno etapu przed-, jak i posprzedaĹźowego. Firma towarzyszy wiÄ™c klientowi od momentu planowania (obejmujÄ…cego wsparcie przy projektowaniu i tworzeniu koncepcji), przez wsparcie aplikacyjne i infoliniÄ™, rozruch, do ewentualnych napraw, sprzedaĹźy części zamiennych, szkoleĹ„, okresowych przeglÄ…dĂłw oraz zaplanowanych dziaĹ‚aĹ„ konserwacyjnych. W przypadku zĹ‚oĹźonych aplikacji i wymagajÄ…cych zastosowaĹ„ klient moĹźe rĂłwnieĹź liczyć na wsparcie w tworzeniu niestandardowego i dopasowanego oprogramowania oraz analizy problemĂłw zwiÄ…zanych z okreĹ›lonymi obszarami wskazanymi przez niego lub uĹźytkownika.

B / # =

NowoĹ›ci i rozszerzenia linii produktowych Co bardzo istotne, na etapie Ĺ‚Ä…czenia firm Danfoss i Vacon nie zapomniano o rozwoju produktĂłw i aplikacjach. DziÄ™ki temu fuzja pozytywnie wpĹ‚ynęła na ofertÄ™ i jakość obsĹ‚ugi. Danfoss Drives wprowadziĹ‚ szereg nowoĹ›ci, a takĹźe poszerzyĹ‚ juĹź 7-8/2017

Nowoczesne nap napÄ™dy – do lepszego jutra droga do lepszeg

istniejÄ…ce linie produktowe. Rozszerzona zostaĹ‚a m.in. gama produktĂłw Vacon 100 Industry do zastosowaĹ„ staĹ‚omomentowych oraz Vacon 100 Flow do zastosowaĹ„ zmiennomomentowych. W ramach tych dwĂłch rodzin produktĂłw, do tej pory dostÄ™pnych z zakresem zasilania 200 V i 500 V oraz mocÄ… do 160 kW, wprowadzono produkty do szaf o mocy do 630 kW (500 V) oraz nowÄ… gamÄ™ z zasilaniem 690 V o mocy 5,5–800 kW. Kolejny nowy produkt to VLT Midi Drive FC 280 – nastÄ™pca VLT 2800. Przetwornica czÄ™stotliwoĹ›ci VLT Midi Drive FC 280 stanowi idealne poĹ‚Ä…czenie odpowiednich cech w zakresie sterowania, zintegrowanego bezpieczeĹ„stwa oraz komunikacji, co czyni jÄ… najlepszym produktem dla wszelkich wymogĂłw aplikacyjnych w wielu branĹźach. Danfoss Drives jest ponadto w trakcie przygotowaĹ„ do wprowadzenia na rynek produktĂłw do zasilania Ĺ›rednim napiÄ™ciem. Firma przeznacza znaczny procent dochodu na badania i rozwĂłj. W naleşących do niej dziaĹ‚ach badaĹ„ i rozwoju na caĹ‚ym Ĺ›wiecie pracujÄ… tysiÄ…ce inĹźynierĂłw, dziÄ™ki czemu moĹźliwe jest opracowywanie i wprowadzanie kolejnych innowacji oraz rozwĂłj oferty produktowej. W kolejce czekajÄ… juĹź nastÄ™pne nowoĹ›ci i rozwiÄ…zania, ktĂłre sÄ… i bÄ™dÄ… sukcesywnie przedstawiane w 2017 r.Â

Danfoss Drives Drive szczyci siÄ™ w swojej branĹź branĹźy doskonaĹ‚oĹ›ciÄ… ze wzglÄ™d wzglÄ™du na jakość, zaawansowanie technozaawansowa zaawansowanie logiczne, zaa prac badawczo badawczo-rozwojowych (R&D) oraz obsĹ‚ obsĹ‚ugÄ™. Wszystko to jest oparte n na doĹ›wiadczeniu zdobywan zdobywanym od 1968 r. oraz zespole 5 tys. specjalistĂłw w dziedz w dziedzinie sterowania, przetwornic przetworni czÄ™stotliwoĹ›ci i rozwiÄ…zaĹ„ napÄ™dowych. Powszechność stosowania przetwornic czÄ™stotliwoĹ›ci c najbardziej efek– obecnie naj tywnego rozwi rozwiÄ…zania, umoĹźliwiajÄ…cego szyb szybkÄ… i znacznÄ… redukcjÄ™ zuĹźycia ene energii – sprawia, Ĺźe napÄ™dy te uĹźywane sÄ… juĹź niemal w kaĹźdym miejscu, w k w ktĂłrym jest zastosowany silnik AC. O Obszary takie jak przemysĹ‚ spoĹźywcz spoĹźywczy, chemiczny, okrÄ™towy, gospodarka wodno-Ĺ›ciekowa, chĹ‚odnictwo, automatyka budynkowa(HVAC), przemysĹ‚ wydobywczy i maszynowy to tylko niektĂłre z przykĹ‚adĂłw. DziĹ› coraz trudniej wyobrazić sobie nowoczesnÄ… instalacjÄ™, aplikacjÄ™ czy maszynÄ™ z silnikiem elektrycznym AC, ktĂłry nie jest sterowany za pomocÄ… przetwornicy czÄ™stotliwoĹ›ci. Danfoss Drives stawia sobie ambitne cele, ale przede wszystkim zawsze ma na uwadze cele klientĂłw i ich potrzeby. Stara siÄ™ zapewnić najwyĹźszÄ… moĹźliwÄ… wydajność instalacji oraz speĹ‚nić wszelkie wymagania odbiorcy w zakresie aplikacji. OsiÄ…ga to, opracowujÄ…c nowatorskie produkty i przekĹ‚adajÄ…c posiadanÄ… ogromnÄ… wiedzÄ™ na optymalizacjÄ™ efektywnoĹ›ci, podwyĹźszanie uĹźytecznoĹ›ci i zmniejszanie zĹ‚oĹźonoĹ›ci urzÄ…dzeĹ„. Danfoss Drives stara siÄ™, aby oferowane napÄ™dy byĹ‚y drogÄ… do lepszego jutra.

DANFOSS POLAND Sp. z o.o. & / * 4 ;4":14 0 * / 11 844 ;6 6:3 = > 11 844 ;8 ;2 ***/ = /- f -

73


RYNEK

UĹ‚atwiona diagnostyka Cube67 Diagnostics Gateway System Cube Murrelektronik = &. % P * S

/ M * &? 68

# 0 *

. & * / * Q = % . * - - &

* - - * Q * - ? % *3 J %& * J * SW

% % */

W

ysokowydajny, zdecentralizowany system sieciowy Cube jest stosowany w wielu aplikacjach. Jego moduĹ‚owa struktura i zróşnicowane moĹźliwoĹ›ci instalacyjne sprawiajÄ…, Ĺźe moĹźe być stosowany z licznymi moduĹ‚ami wejĹ›ciowymi, wyjĹ›ciowymi, mieszanymi oraz funkcyjnymi (np. IO-Link, RS-485 itp.). Za poĹ›rednictwem jednego przewodu przekazuje dane komunikacyjne oraz napiÄ™cie zasilania, wiÄ™c do czterech gaĹ‚Ä™zi kaĹźdego wÄ™zĹ‚a moĹźna podĹ‚Ä…czyć nawet 32 moduĹ‚y. GĹ‚Ăłwnymi zaletami Cube sÄ…: system jednoprzewodowy, szczelne moduĹ‚y, wielofunkcyjne I/O oraz wszechstronne opcje diagnostyczne.

74

OszczÄ™dność czasu Opracowanie i wykorzystanie danych diagnostycznych wymagaĹ‚o dotÄ…d czasochĹ‚onnego programowania. CzÄ™sto konieczne byĹ‚o powtarzanie tych samych krokĂłw w kaĹźdym nowym systemie, poniewaĹź sterowniki wymagaĹ‚y róşnych koncepcji diagnostycznych. Maksymalne wykorzystanie opcji diagnostycznych sterownikĂłw byĹ‚o wiÄ™c niemoĹźliwe. W efekcie nie moĹźna byĹ‚o wystarczajÄ…co szybko identyfikować bĹ‚Ä™dĂłw, co prowadziĹ‚o nawet do czasochĹ‚onnych i kosztownych przestojĂłw.

Nowy Cube67 Diagnostic Gateway to praktyczny moduĹ‚, dziÄ™ki ktĂłremu moĹźna Ĺ‚atwo i szybko odczytywać dane diagnostyczne z systemu Cube i udostÄ™pniać je uĹźytkownikowi. Jego szczelna i przetestowana obudowa sprawia, Ĺźe moĹźe być stosowany w trudnych warunkach przemysĹ‚owych. Jest zintegrowany z wÄ™zĹ‚em Cube i czterema P R O M O C J A

(maksymalnie) gaĹ‚Ä™ziami. Diagnostics Gateway moĹźna poĹ‚Ä…czyć z poziomem komunikacji za pomocÄ… standardowego interfejsu Ethernet.

Kompletny przeglÄ…d topologii W chwili startu systemu Cube67 Diagnostics Gateway dokonuje peĹ‚nego przeglÄ…du topologii, procesu komunikacji oraz wiadomoĹ›ci diagnostycznych. ModuĹ‚ opracowuje dane i wyĹ›wietla je zawsze w taki sam sposĂłb – niezaleĹźnie od sterownika, bez potrzeby wykorzystania dodatkowego oprogramowania, w kaĹźdej przeglÄ…darce i na kaĹźdej platformie. KaĹźdy uprawniony uĹźytkownik ma do nich dostÄ™p, np. za poĹ›rednictwem HMI, tabletu lub komputera zainstalowanego w stacji kontroli. Rozmieszczenie moduĹ‚Ăłw jest automatycznie prezentowane w postaci przejrzystej topologii oraz w formie tabeli. StÄ…d wysyĹ‚ane sÄ… kompletne dane procesowe, np. statusy przeĹ‚Ä…czania poszczegĂłlnych wejść i wyjść. WiadomoĹ›ci diagnostyczne systemu rĂłwnieĹź sÄ… wyĹ›wietlane w postaci topologii oraz tabeli. Duşą zaletÄ… tego narzÄ™dzia jest pamięć diagnostyczna (logbook). PrzeAUTOMATYKA


RYNEK

chowywane sÄ… w niej bĹ‚Ä™dy chwilowe, czyli takie, ktĂłre wystÄ™pujÄ… powtarzalnie w okreĹ›lonych momentach, np. przy uszkodzeniu przewodu w prowadniku Ĺ‚aĹ„cuchowym lub przegrzaniu czujnika w wyniku jego ekspozycji na Ĺ›wiatĹ‚o sĹ‚oneczne. Tego typu chwilowe bĹ‚Ä™dy nie sÄ… wyĹ›wietlane w sterowniku, jeĹ›li nie stanowiÄ… juĹź przeszkody (traktowane sÄ… jako naprawione). Nie jest to korzystne, poniewaĹź czÄ™sto stanowiÄ… one ostrzeĹźenie przed powaĹźniejszym problemem.

od Murrelektronik

PROSTO DO CELU

Oznaczenia moduĹ‚u i komunikaty bĹ‚Ä™dĂłw w formie tekstowej Dane w formie tabeli moĹźna pobrać w formacie CSV. ZawierajÄ… one przeglÄ…d moduĹ‚Ăłw i elementĂłw systemu, jak rĂłwnieĹź jego wszystkich wejść i wyjść. W tabeli moĹźna przypisać nazwy kaĹźdego z nich i oznaczenia wszelkich bĹ‚Ä™dĂłw w formie tekstowej, a nastÄ™pnie ponownie zaimportować. DziÄ™ki temu uĹźytkownik nie otrzymuje juĹź zagadkowych komunikatĂłw bĹ‚Ä™du, ale jasne informacje, np. „zwarcie na jednostce hydraulicznejâ€? lub „uszkodzenie przewodu czujnika analogowego drugiego otworu jednostki transportowejâ€?. To usprawnia lokalizowanie bĹ‚Ä™dĂłw. Dla usprawnienia eliminacji bĹ‚Ä™dĂłw moĹźna rĂłwnieĹź w pliku CSV zaimportować precyzyjne instrukcje rozwiÄ…zaĹ„, np. „zamknąć zawĂłrâ€? lub „wymienić przewĂłdâ€?. W sytuacji idealnej moĹźliwe jest zdefiniowanie odpowiedniego numeru katalogowego wymienianego elementu. Logi Cube67 Diagnostics Gateway mogÄ… być przechowywane, np. w celach statystycznych. MoĹźna wiÄ™c przykĹ‚adowo policzyć cykle przeĹ‚Ä…czania wejść i wyjść i wykorzystać te informacje do zaplanowania cyklicznych przeglÄ…dĂłw. Format eksportu umoĹźliwia ponadto wykorzystanie danych rĂłwnieĹź w innych systemach i ich bezpoĹ›rednie zintegrowanie z róşnymi aplikacjami, np. ERP lub w chmurze.

Šatwy w uşyciu: Polegaj na IO-Link od Murrelektronik IODD na pokładzie: dla moşliwie najszybszej integracji urządzeń IO-Link Automatyczna konfiguracja IO: przekazywana w jak najkrótszym czasie Tryb Ekspert dla maksymalnej elastyczności projektów instalacji

...z MVK Metal lub Impact67

R E K L A M A

Korzystanie z Cube67 Diagnostics Gateway oznacza korzyĹ›ci na róşnych etapach funkcjonowania maszyny i systemu: • osoba uruchamiajÄ…ca wykorzystuje moduĹ‚ do sprawdzenia topologii i wykrycia na wczesnym etapie sĹ‚abych punktĂłw, takich jak zwarcia czy bĹ‚Ä™dy topologii (np. róşnice miÄ™dzy konfiguracjÄ… nominalnÄ… i faktycznÄ…); • personel serwisowy stosuje go do szybkiej identyfikacji i eliminacji bĹ‚Ä™dĂłw, zapewniajÄ…c maksymalnÄ… sprawność aplikacji, a staĹ‚a integracja umoĹźliwia zdalny dostÄ™p do maszyny i systemu oraz udostÄ™pnienia go elektrykowi; • operator wĹ‚Ä…cza moduĹ‚, aby umoĹźliwić szybkÄ… reakcjÄ™ na potencjalne problemy; w przypadku, gdy instrukcje do rozwiÄ…zania problemu sÄ… juĹź zaimplementowane, instalator moĹźe dostarczyć potrzebne części zamienne dokĹ‚adnie wtedy, kiedy sÄ… potrzebne.

od Murrelektronik

Róşne zastosowania

B / &

MURRELEKTRONIK Sp. z o.o. & / L 223 5;";46 * / 91 89; ;; 1;3 = > 91 89; ;; 19 "% = @%& /-

***/%& /-

7-8/2017

murrelektronik.pl 75


RYNEK

M * % / * &.

- % - &P & P

&. *3 &.Q * - ?

- * *Q - J "- * /

L % & %& . % P

. S % * W *

"- * * - * *

ZuĹźycie pod kontrolÄ… Inteligentne systemy informu.Q &P & % % *

- & . .

% & 3

P * % J S / ? * & % P

? - * W - % Q

% =

&? ? &Â? %&

‘ * Q .&P

= &. V % & 3 S* *

* - & . % * - * - * * - % * P S * /

76

M

ogĹ‚oby wydawać siÄ™, Ĺźe coraz popularniejsza, takĹźe w Polsce, filozofia PrzemysĹ‚u 4.0 jest koncepcjÄ… przyszĹ‚oĹ›ci. Jednak wiele jej zaĹ‚oĹźeĹ„ jest realizowanych juĹź teraz.

Inteligentne systemy Trendem wpisujÄ…cym siÄ™ idealnie w ideÄ™ PrzemysĹ‚u 4.0 jest Ĺ‚Ä…czenie rozwiÄ…zaĹ„ mechanicznych z elektronikÄ…, sztucznÄ… inteligencjÄ… oraz Big Data. W tego typu systemy wyposaĹźa wiele swoich produktĂłw firma igus. – Od 2016 r. oferujemy inteligentne systemy napÄ™dĂłw drylin z wbudowanymi czujnikami kontrolujÄ…cymi stopieĹ„ wycierania siÄ™ wkĹ‚adek Ĺ›lizgowych i informujÄ…cymi odpowiednio wczeĹ›niej o potrzebie wymiany. MoĹźemy je integrować elektronicznie z systemami zarzÄ…dzania produkcjÄ… klienta P R O M O C J A

lub indywidualnie budować aplikacje mobilne, dostÄ™pne – zaleĹźnie od potrzeb odbiorcy – na smartfonach lub tabletach – mĂłwi Marek Wzorek, prezes zarzÄ…du igus Polska. W podobne systemy uzbrojone sÄ… takĹźe inteligentne przewody chainflex, ktĂłre wchodzÄ… teĹź w skĹ‚ad kompleksowego rozwiÄ…zania readychain igus. Czujniki informujÄ… uĹźytkownika o zbliĹźajÄ…cym siÄ™ zuĹźyciu danego przewodu. System potrafi takĹźe zatrzymać maszynÄ™, kiedy otrzyma informacjÄ™ o zbyt duĹźym napręşeniu, spowodowanym obciÄ…Ĺźeniem czy pojawieniem siÄ™ przeszkody zagraĹźajÄ…cej pracy urzÄ…dzenia. DziÄ™ki wstrzymaniu pracy moĹźna uniknąć dalszych uszkodzeĹ„. Tego typu inteligentne rozwiÄ…zania dziaĹ‚ajÄ… juĹź u klientĂłw igus w Polsce i na Ĺ›wiecie. AUTOMATYKA


RYNEK

B / & 0%?_

Skrojone na miarę

twieniem w pracy inżynierów zajmujących się utrzymaniem ruchu. – Przestój spowodowany awarią, której przyczyną jest np. zużycie części maszyny, wiąże się z konkretnymi stratami dla firmy. Korzystniej jest więc zaplanować przestój i wymienić daną część, wiedząc, że jej eksploatacja dobiega końca, niż dowiedzieć się o problemie dopiero wtedy, gdy coś przestanie działać – mówi Daniel Marzec, manager działu e-systemy zasilania igus.

Ważnym uzupełnieniem tego systemu jest przewidywalność zużycia innych części, jak np. prowadników kablowych czy samych kabli. Ogromne laboratorium testowe igus w Kolonii umożliwia dokładne sprawdzenie każdego elementu urządzenia i oszacowanie jego żywotności. Klient może zaprojektować odpowiadający mu system, podając nie tylko wymiary i funkcje, ale także konkretne parametry pracy, w jakich wykorzystany zostanie dany prowadnik lub łożysko – np. drogę i prędkość przesuwu czy warunki atmosferyczne, w jakich będzie funkcjonować. Ponieważ laboratoria są dostępne dla każdego klienta, można przetestować i z góry określić, jak dany przewód czy podajnik będzie zachowywał się w warunkach, w których ma docelowo pracować. Wystarczy zadać odpowiednie parametry testowe, jak prędkość, gęstość zapylenia, temperatura lub warunki atmosferyczne (np. deszcz albo śnieg). Tak kompleksowe rozwiązanie jest nieocenionym uła-

Projektuj on-line Równie innowacyjnym rozwiązaniem, jak systemy kontroli zużycia, jest wirtualne „biuro projektowe” igus dostępne on-line. Każdy klient może zaprojektować bądź skonfigurować za pomocą interfejsu urządzenie, które docelowo ma zostać zamontowane na linii produkcyjnej. To ogromna oszczędność czasu. Osoba, która kilka razy korzystała z interfejsu, może w ciągu dziesięciu minut zestawić nową konfigurację prowadnika, a następnie

umieścić ją w projekcie urządzenia, w którym będzie on funkcjonować, dzięki kompatybilności z programem CAD. Programiści igus stale udoskonalają ten system. – Chcemy, by był on jak najbardziej przyjazny. Dziś nasi klienci mogą nie tylko skonstruować potrzebne im rozwiązanie złożone z naszych komponentów, ale też zamówić potrzebne elementy o dowolnym kształcie. Dzięki drukowi 3D możliwości prototypowania są praktycznie nieograniczone – mówi Daniel Marzec. Wszystkie te rozwiązania cieszą się coraz większą popularnością także wśród polskich firm, praktycznie ze wszystkich branż i sektorów produkcyjnych.

IGUS Sp. z o.o. & / # * 212 3 ;1"195 7 * / 11 :69 48 8; = > 11 :69 62 6< "% = @ & /-

***/ & /-

R E K L A M A

dry-tech : ®

®

®

®

.pl/dry-tech

igus Sp.zo.o.

7-8/2017

łatwe w stosowaniu łożyska bezsmarowne dry-tech . Oscylacja, wahanie, ruch liniowy z łożyskami bezsmarownymi od igus . Bezsmarowne, wytrzymałe i ekonomiczne dla szerokiego zakresu aplikacji.

Tel. 22 863 5770

info@igus.pl www.igus.pl

Prosimy nas odwiedzić: ENERGETAB, Bielsko-Biała – Hala J Stoisko 22 DRINKTEC, Monachium – Hala A23 Stoisko 50 plastics for longer life ®

77



RYNEK RYNEK

pod kontrolą z pierścieniami ślizgowymi SR120 W M f(! &% P *

J - * ?

- - * = % . 3 J

%& . J % %

J % * J % 3 % P

- * * W - Q J

* % Q % - % 3 * SW/

& % . * P 3 P

% P * . * -

- * J

& & & Q /

B / &?

W

przypadku korzystania z sieci Ethernet granice w tworzeniu schematu struktury urzÄ…dzeĹ„ wytyczajÄ… jedynie ludzka wyobraĹşnia i potrzeby zakĹ‚adĂłw produkcyjnych, a sĹ‚owo „kontrolaâ€? nabiera innego znaczenia. Z myĹ›lÄ… o nowych moĹźliwoĹ›ciach, jakie daje Ethernet, zaprojektowano specjalne pierĹ›cienie Ĺ›lizgowe SR120, pozwalajÄ…ce przesyĹ‚ać sygnaĹ‚y elektryczne, zasilajÄ…ce i sterujÄ…ce z platformy stacjonarnej do obrotowej lub odwrotnie. Ta technologia jest czÄ™sto stosowana w stoĹ‚ach obrotowych lub w robotach przemysĹ‚owych, ktĂłre muszÄ… powtĂłrzyć swĂłj ruch i zadania miliony razy, ze staĹ‚Ä… dokĹ‚adnoĹ›ciÄ…. W takim 7-8/2017

przypadku elementy sterowania i ukĹ‚ad napÄ™dowy sÄ… zwykle integrowane z ruchomymi lub wirujÄ…cymi częściami maszyny, a statyczna część konstrukcji sĹ‚uĹźy jako rama. WĂłwczas prÄ…d oraz dane sÄ… przesyĹ‚ane za poĹ›rednictwem pierĹ›cieni Ĺ›lizgowych. PierĹ›cienie Ĺ›lizgowe najczęściej znajdujÄ… zastosowanie w stoĹ‚ach obrotowych lub pomiarowych, wywaĹźarkach, maszynach testowych oraz róşnych rodzajach urzÄ…dzeĹ„ automatyki i robotach przemysĹ‚owych. Znakomitym przykĹ‚adem obrazujÄ…cym dziaĹ‚anie pierĹ›cienia Ĺ›lizgowego sÄ… wywaĹźarki, w ktĂłrych bardzo inteligentny moduĹ‚ pomiaru i kontroli monitoruje jakość i wymaganÄ… precyzjÄ™ bilansowania oraz wywaĹźania waĹ‚u. Wszystkie dane sÄ… dostÄ™pne w czasie rzeczywistym: od kalibracji, przez optymalizacjÄ™, do pomiaru kÄ…ta niesymetrycznych waĹ‚Ăłw. Wykrywane sÄ… nawet juĹź istniejÄ…ce zaburzenia w otoczeniu maszyny. Podczas dziaĹ‚ania urzÄ…dzenia rejestrowane sÄ… wszystkie, rĂłwnieĹź maĹ‚e regulacje oraz zmiany pneumatyczne, elektryczne i ciĹ›nieniowe, ktĂłre pojawiÄ… siÄ™ w procesie. DziÄ™ki rejestracji tych parametrĂłw powtĂłrzenia zadania mogÄ… być realizowane z minimalnym czasem ustawiania. ZaletÄ… pierĹ›cienia SR120 jest szczegĂłlna budowa – wszystkie komory P R O M O C J A

sÄ… nie tylko odizolowane, ale teĹź wewnÄ™trznie ekranowane. Wielkość, ksztaĹ‚t i ekranowanie tworzÄ… przemyĹ›lanÄ… caĹ‚ość, ktĂłra gwarantuje dostÄ™pność wszystkich mediĂłw. DziÄ™ki temu ramka danych komunikacji Industrial Ethernet nie jest naraĹźona na zaburzenia elektromagnetyczne. PierĹ›cieĹ„ SR120 Ethernet ma wiele mocnych stron. ProtokoĹ‚y transmisji danych bazujÄ… na standardzie Fast Ethernet (Profinet, EtherNet/IP i wiele innych), a co wiÄ™cej – przesyĹ‚ane mogÄ… być rĂłwnieĹź sygnaĹ‚y z innych systemĂłw sieciowych, np. Profibus. Kolejne plusy to szybka i bezpieczna transmisja prÄ…du, sygnaĹ‚Ăłw, powietrza, hydrauliki i Ethernetu oraz 20 kanaĹ‚Ăłw do transmisji sygnaĹ‚Ăłw i obciÄ…Ĺźenia, ktĂłre mogÄ… być dowolnie Ĺ‚Ä…czone. ObsĹ‚uga SR120 jest prosta, a jego Ĺźywotność przekracza 500 mln obrotĂłw. UrzÄ…dzenie jest objÄ™te dwuletniÄ… gwarancjÄ…. Na kanale youtube Kubler Poland jest dostÄ™pny film pt. „PierĹ›cieĹ„ Ĺ›lizgowy SR120 Ethernetâ€?, ktĂłry przybliĹźa jego zalety i zastosowania. KUBLER Sp. z o.o. & / #Q? * 5523 6;"542 ! / 62 :5 << <;13 = > 62 :5 << <;9 "% = @ &? /-

***/ &? /-

79


RYNEK

Koboty poprawiają konkurencyjność sektora MŚP Dane Universal Robots potwier .Q * * . ? * * - - &.Q * S* * . ? P - % * ./

M ? SW * P ? * - * .Q - * W % *

* - - * * . S * J & & . S % S

- J? * ’ “!”/ Sylwia Batorska

W

edĹ‚ug raportu MiÄ™dzynarodowej Federacji Robotyki (IFR) roboty współpracujÄ…ce stanowiÄ… obecnie szybko rozwijajÄ…cy siÄ™ segment automatyki przemysĹ‚owej. Zdaniem ekspertĂłw IFR w latach 2017–2019 nastÄ…pi wzrost wartoĹ›ci rocznej sprzedaĹźy robotĂłw przemysĹ‚owych na caĹ‚ym Ĺ›wiecie o Ĺ›rednio 13 proc., podczas gdy wskaĹşnik wzrostu dla robotĂłw współpracujÄ…cych wyniesie 55 proc.. Okres ten ma być rĂłwnieĹź przeĹ‚omem w dziedzinie współpracy ludzi i robotĂłw, umoĹźliwiajÄ…c pracÄ™ robotĂłw ramiÄ™ w ramiÄ™ z ludĹşmi, bez zabezpieczeĹ„ ochronnych, zwiÄ™kszajÄ…c przy tym wydajność i jakość produkcji. – W dobie czwartej rewolucji przemysĹ‚owej oraz Smart Factory nastÄ™puje przeĹ‚om w kooperacji czĹ‚owieka z robotem. Roboty stajÄ… siÄ™ z jednej strony partnerami wspierajÄ…cymi czĹ‚owieka w realizacji procesĂłw kreatywnych, a z drugiej odciÄ…ĹźajÄ… pracownikĂłw w zadaniach monotonnych czy niebezpiecznych. Zmienia siÄ™ rĂłwnieĹź rola produkcji masowej w przemyĹ›le – spadajÄ… koszty wytwarzania produktu spersonalizowanego, otwierajÄ…c moĹźliwoĹ›ci zaistnie-

80

nia maĹ‚ym i Ĺ›rednim firmom. W te potrzeby rynku doskonale wpisujÄ… siÄ™ roboty współpracujÄ…ce. Ponad 10 000 zainstalowanych na caĹ‚ych Ĺ›wiecie kobotĂłw Universal Robots oraz 62-proc. wzrost w 2016 roku potwierdzajÄ… rosnÄ…cy potencjaĹ‚ tej gaĹ‚Ä™zi automatyzacji – mĂłwi Slavoj Musilek, generalny menedĹźer Universal Robots w regionie Europy Ĺšrodkowo-Wschodniej. – Koboty stanowiÄ… znakomitÄ… szansÄ™ na rozwĂłj dla firm z sektora MĹšP. PrzedsiÄ™biorstwa te muszÄ… na bieşąco dostosowywać swĂłj asortyment produkcyjny do zmieniajÄ…cych siÄ™ preferencji kontrahentĂłw. Instalacja kobotĂłw pozwala szybko reagować na pojawiajÄ…ce siÄ™ zmiany w trendach rynkowych, dziÄ™ki czemu sÄ… one w stanie podtrzymywać swojÄ… konkurencyjność rynkowÄ…. Ponadto wprowadzenie robotĂłw czÄ™sto teĹź (paradoksalnie) przyczynia siÄ™ do ogĂłlnego wzrostu zatrudnienia w firmie. OgĂłlny wzrost mocy produkcyjnych sprawia, Ĺźe niektĂłre dziaĹ‚y mogÄ… stać siÄ™ „wÄ…skim gardĹ‚emâ€? w caĹ‚ym procesie produkcyjnym. Pojawia siÄ™ wiÄ™c konieczność zatrudnienia dodatkowych osĂłb w zakĹ‚adzie. Powsta-

nie w ten sposĂłb nowych miejsc pracy oznacza niewÄ…tpliwie rozwĂłj przedsiÄ™biorstwa i jest korzystne z punktu widzenia caĹ‚ej gospodarki – mĂłwi Krzysztof Ĺ apiĹ„ski, Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych.

Automatyzacja produkcji z wykorzystaniem kobotĂłw Roboty współpracujÄ…ce mogÄ… być wykorzystywane w wiÄ™kszoĹ›ci firm zajmujÄ…cych siÄ™ produkcjÄ… – niezaleĹźnie od ich wielkoĹ›ci czy branĹźy. Doskonale nadajÄ… siÄ™ do takich zadaĹ„ jak podnoszenie i umieszczanie przedmiotĂłw (ang. pick and place), polerowanie, formowanie wtryskowe, obsĹ‚uga maszyn, pakowanie i paletyzacja, montaĹź, wkrÄ™canie, klejenie czy spawanie. KorzyĹ›ci, jakie dajÄ… lekkie, Ĺ‚atwe w konfiguracji i przemieszczaniu oraz uniwersalne w zastosowaniu koboty Universal Robots sÄ… w stanie wykorzystać takĹźe maĹ‚e i Ĺ›rednie przedsiÄ™biorstwa. – Nasze zainteresowanie tematem robotĂłw współpracujÄ…cych byĹ‚o podyktowane chÄ™ciÄ… wyeliminowania bĹ‚Ä™dĂłw w procesach produkcji, ktĂłre w duĹźej mierze majÄ… wpĹ‚yw na jakość wyroAUTOMATYKA


B / , '

?

RYNEK

bĂłw oraz na koszty produkcji. Z punktu widzenia maĹ‚ej firmy jakość wyrobu oraz koszty produkcji majÄ… zasadnicze znaczenie przy pozyskiwaniu nowych klientĂłw, wchodzeniu na nowe rynki sprzedaĹźy. W przypadku automatyzacji procesu najwiÄ™ksze znaczenia miaĹ‚a dla nas moĹźliwość dynamicznego dostosowania robota do potrzeb produkcji. MoĹźliwoĹ›ci oferowane przez robota UR pokazaĹ‚y nam nowe horyzonty, ktĂłre byĹ‚y dla nas do tej pory nieosiÄ…galne – mĂłwi Szymon Ratajski, Kierownik ds. Konstrukcji, W2. 8 lat od wprowadzenia pierwszego kobota Universal Robots, rynek robotĂłw współpracujÄ…cych wszedĹ‚ w nowÄ… fazÄ™ rozwoju. WczeĹ›niej automatyzacja w zakĹ‚adach przemysĹ‚owych byĹ‚a ograniczona do zadaĹ„ Ĺ›ciĹ›le ustrukturyzowanych, bez moĹźliwoĹ›ci wykorzystania robotĂłw do bardziej dynamicznych funkcji w procesie produkcji. DziÄ™ki elastycznym, bezpiecznym i Ĺ‚atwym w uĹźyciu robotom współpracujÄ…cych UR przedsiÄ™biorstwa sÄ… w stanie skalować i rozszerzać swojÄ… dziaĹ‚alność. Dodatkowym argumentem dla maĹ‚ych i Ĺ›rednich organizacji jest najszybszy w branĹźy zwrot z inwestycji w robota, ktĂłry wynosi Ĺ›rednio 195 dni. – Liczba monotonnych i powtarzalnych czynnoĹ›ci wykonywanych w naszym zakĹ‚adzie przez pracownikĂłw skĹ‚oniĹ‚a nas do rozwaĹźenia robotyzacji. Wyboru robotĂłw współpracujÄ…cych Universal Robots dokonaliĹ›my ze wzglÄ™du na zaawansowane funkcje

bezpieczeĹ„stwa, Ĺ‚atwość programowania, a takĹźe mobilność i Ĺ‚atwość przezbrajania. Obecnie roboty UR wykorzystywane sÄ… w naszym zakĹ‚adzie gĹ‚Ăłwnie do obsĹ‚ugi maszyn. W niedalekiej przyszĹ‚oĹ›ci planujemy zakup kolejnych robotĂłw – rĂłwnieĹź do innych rodzajĂłw aplikacji – mĂłwi Grzegorz Jakubiec, Fluid Management Systems – Water Division: Process Development Manager, Hutchinson.

RozwĂłj rynku – rozwĂłj firmy. Universal Robots na drodze ekspansji Universal Robots – pionier i lider w branĹźy robotĂłw współpracujÄ…cych byĹ‚ w stanie szybko zwiÄ™kszyć swĂłj udziaĹ‚ w rynku, wykorzystujÄ…c potencjaĹ‚ wzrostu branĹźy. Obecnie sprzedaje swoje rozwiÄ…zania juĹź w ponad 50 krajach na caĹ‚ym Ĺ›wiecie, a przychĂłd firmy w 2016 r. wyniĂłsĹ‚ 98,4 mln USD. KonsekwentnÄ… intensyfikacjÄ™ dziaĹ‚aĹ„ firmy widać takĹźe w regionie Europy Ĺšrodkowo-Wschodniej, w tym w Polsce. W grudniu ubiegĹ‚ego roku zostaĹ‚o otwarte regionalne biuro w Pradze, a w marcu br. wyznaczono menadĹźera ds. rozwoju sprzedaĹźy w Polsce. Universal Robots systematycznie rozbudowuje takĹźe sieć lokalnych dystrybutorĂłw, aby wspierać klientĂłw na terenie caĹ‚ego kraju. Obecnie na terenie Polski dziaĹ‚a 6 lokalnych partnerĂłw.

Automatyzacja w zasiÄ™gu kaĹźdego Aby zwiÄ™kszyć dostÄ™p do swoich rozwiÄ…zaĹ„ oraz zminimalizować bariery w dostÄ™pie do automatyzacji – pod koniec marca br. Universal Robots uruchomiĹ‚o AkademiÄ™ Universal Robots – bezpĹ‚atne kursy on-line z programowania kobotĂłw. Szkolenie skĹ‚ada siÄ™ z 6 moduĹ‚Ăłw e-learningowych, ktĂłre stanowiÄ… podstawy programowania robotĂłw UR i obejmujÄ… m.in. konfigurowanie manipulatorĂłw, podĹ‚Ä…czanie I/O, programowanie podstawowych zadaĹ„ oraz wykorzystywanie funkcji bezpieczeĹ„stwa w danym zastosowaniu. Kolejnym krokiem do zwiÄ™kszenia dostÄ™pu do robotyzacji byĹ‚o uruchomienie w ubiegĹ‚ym roku platformy UR+, ktĂłra pozwala partnerom technologicz7-8/2017

nym Universal Robots na prezentowanie wszelkiego rodzaju osprzÄ™tu i oprogramowania uzupeĹ‚niajÄ…cego roboty UR. Dla klientĂłw z kolei jest to moĹźliwość Ĺ‚atwego wyszukania rozwiÄ…zaĹ„, ktĂłre sÄ… potrzebne w konkretnej aplikacji. Ekosystem UR+ umoĹźliwia skrĂłcenie czasu implementacji robotĂłw UR, podniesienie komfortu uĹźytkownika i obniĹźenie kosztĂłw tworzenia systemĂłw – klienci nie muszÄ… korzystać z usĹ‚ug zewnÄ™trznych specjalistĂłw, poniewaĹź sami sÄ… w stanie dopasować narzÄ™dzia i komponenty do swojego kobota. – Roboty współpracujÄ…ce sÄ… obecnie jednym z wiodÄ…cych trendĂłw Ĺ›wiatowego przemysĹ‚u. TakĹźe w Polsce widać rosnÄ…cy popyt na te rozwiÄ…zania oraz coraz wiÄ™kszÄ… rolÄ™ firm z sektora MĹšP w rozwoju robotyzacji. Z naszych obserwacji wynika, iş koboty zwiÄ™kszajÄ… dostÄ™p do automatyzacji w obszarach, ktĂłre dotychczas uznawano za zbyt skomplikowane lub kosztowne. Roboty współpracujÄ…ce zapewniajÄ… automatyzacjÄ™ przy niskich kosztach i pozwalajÄ… uzyskać wyĹźszÄ… jakość dziÄ™ki powtarzalnoĹ›ci i standaryzacji czynnoĹ›ci. PatrzÄ…c na przykĹ‚ady uĹźycia robotĂłw Universal Robots, trudno jest znaleźć obszary przemysĹ‚u, w ktĂłrym koboty nie znalazĹ‚yby zastosowania – podsumowuje Marcin GwóźdĹş, menedĹźer ds. rozwoju sprzedaĹźy Universal Robots w Polsce. Sylwia Batorska , O

M - * % * = % .

Universal Robots

81


WYDARZENIA WYDARZENIA

Ĺšwiat obrĂłbki metali na targach EMO Hannover 2017 L * * Q % Q

- - * W & . SW

* * ? ? Â?

% P W J = .

- Q & - & . * WÂ?

L Q . *

* - & . Â? M

* - ?J

% P KW - * .&P

* * S &3 - ? * .Q J * % % _ * * 1;28/

Jolanta GĂłrska-Szkaradek

P

o czteroletniej przerwie wracajÄ… wiodÄ…ce Ĺ›wiatowe targi branĹźy obrĂłbki metali – EMO. NajbliĹźsza edycja odbÄ™dzie siÄ™ w dniach 18–23 wrzeĹ›nia 2017 r. Pod hasĹ‚em „Connecting systems for intelligent production“ producenci technicznego wyposaĹźenia produkcyjnego z caĹ‚ego Ĺ›wiata zaprezentujÄ… rozwiÄ…zania, ktĂłre umoĹźliwiajÄ… osiÄ…gniÄ™cie znacznych korzyĹ›ci dziÄ™ki zastosowaniu cyfryzacji i poĹ‚Ä…czeniu produkcji w sieć.

82

W zwiÄ…zku ze zbliĹźajÄ…cymi siÄ™ targami 18 maja 2017 r. odbyĹ‚a siÄ™ w Warszawie konferencja prasowa poĹ›wiÄ™cona EMO Hannover 2017. W wydarzeniu zorganizowanym przez Targi Hanowerskie s.c. Przedstawicielstwo Deutsche Messe AG w Polsce uczestniczyĹ‚ dr Wilfried Schäfer, prezes VDW (Stowarzyszenie Niemieckich Fabryk Obrabiarek) z Frankfurtu nad Menem – organizatora targĂłw. Targi EMO Hannover to miejsce spotkaĹ„ miÄ™dzynarodowych fachowcĂłw z branĹźy przetwĂłrstwa metali. To tutaj wystawcy prezentujÄ… innowacje z zakresu technologii produkcyjnych i czÄ™sto sÄ… to pokazy premierowe. Poprzednia edycja, ktĂłra odbyĹ‚a siÄ™ w 2013 r., zgromadziĹ‚a 143 tys. osĂłb ze 110 krajĂłw (z Polski przybyĹ‚o 2,6 tys. zwiedzajÄ…cych). GoĹ›cie z zagranicy stanowili 42 proc. wszystkich odwiedzajÄ…cych. W EMO Hannover 2013 wzięło udziaĹ‚ 2131 wystawcĂłw. Do udziaĹ‚u w tegorocznej imprezie zgĹ‚osiĹ‚o siÄ™ 2007 firm z 44 krajĂłw (stan na koniec kwietnia 2017), wĹ›rĂłd ktĂłrych jest 12 firm z Polski. Zagraniczni wystawcy zarezerwowali ponad 175 tys. m2 powierzchni targowej.

Najczęściej dyskutowanymi tematami w branĹźy obrĂłbki metali sÄ… dziĹ› cyfryzacja i Ĺ‚Ä…czenie w sieć, co odzwierciedla tegoroczne targowe motto. Nie oznacza to jednak, Ĺźe sÄ… to jedyne tematy na topie. Nadal nadrzÄ™dne znaczenie majÄ… standardowe wymagania stawiane obrabiarkom i systemom produkcyjnym, dlatego na targach EMO moĹźna bÄ™dzie zobaczyć peĹ‚ne spektrum nowoczesnych technologii obrĂłbki metali, bÄ™dÄ…cej sercem produkcji przemysĹ‚owej. Wystawcy zaprezentujÄ… najnowsze maszyny i najbardziej efektywne rozwiÄ…zania techniczne, usĹ‚ugi towarzyszÄ…ce, systemy zrĂłwnowaĹźonego rozwoju produkcji, a takĹźe wiele innych nowoĹ›ci, np. z obszaru Additive Manufacturing (AM), czyli druku 3D. W centrum zainteresowania sÄ… urzÄ…dzenia skrawajÄ…ce i obrabiajÄ…ce, systemy produkcji, narzÄ™dzia precyzyjne, zautomatyzowany przepĹ‚yw materiaĹ‚Ăłw, technologie komputerowe, elektronika przemysĹ‚owa oraz akcesoria. GoĹ›cie bÄ™dÄ… mogli zapoznać siÄ™ z nowymi moĹźliwoĹ›ciami Ĺ›wiata cyfrowego, pozwalajÄ…cymi na optymalizacjÄ™ procesĂłw, wczeĹ›niejsze rozpoznanie AUTOMATYKA


WYDARZENIA WYDARZENIA

B / L/ 0 " ’ & % ”3 �#7

7 * * . = . - * . & %/ / 7 = = 3 - * Â?#73 *

awarii maszyn czy zaplanowanie konserwacji i prac serwisowych. Organizatorzy EMO Hannover 2017 są przekonani, şe dla wielu firm targi będą impulsem do wdroşenia załoşeń koncepcji czwartej rewolucji przemysłowej i Internetu Rzeczy. Zwłaszcza małe i średnie przedsiębiorstwa, które z uwagi na wysokie nakłady inwestycyjne mają problemy z wprowadzaniem zautomatyzowanych i połączonych

w sieć systemĂłw tworzÄ…cych razem Smart Factory, znajdÄ… w Hanowerze wskazĂłwki i przykĹ‚ady, w jaki sposĂłb osiÄ…gnąć ten cel etapami. Targom towarzyszyć bÄ™dzie wiele dodatkowych wydarzeĹ„, m.in. wystawa „Industry 4.0 Area“, sympozjum „Production for tomorrow“, pokaz „Technika lotnicza i astronautycznaâ€? i seminarium na temat bezpieczeĹ„stwa maszyn „EMO Safety Day for Machine Toolsâ€?.

Targi EMO Hannover 2017 z jednej strony umoĹźliwiajÄ… wystawcom zaprezentowanie siÄ™ w roli oferenta i zintensyfikowania eksportu, a z drugiej strony dostarczajÄ… zwiedzajÄ…cym wielu nowych rozwiÄ…zaĹ„ do praktycznego zastosowania w przemyĹ›le. Jolanta GĂłrska-Szkaradek , O R E K L A M A

RENEXPO

ÂŽ

Poland

25 - 27.10.2017 Centrum EXPO XXl w Warszawie

7. Międzynarodowe Targi Energii Odnawialnej i Efektywności Energetycznej RENEXPO Poland - największe targi OZE w Polsce! Ž

 Specjalistyczne konferencje m.in. na temat: budownictwa energooszczędnego, fotowoltaiki, magazynowania energii, pomp ciepła, -AT  Bezpłatne fora branşowe Z kodem RENWA17 ierzchnię  Spotkania kooperacyjne 10% rabatu na pow wystawienniczą  i wiele więcej... 7-8/2017 Kontakt: Tel: +48-22-266-02-16; info@reeco-poland.pl; www.renexpo-warsaw.com

Organizator 83


WYDARZENIA WYDARZENIA

Premiera ABB Ability

R( & 5/; ? * - - &.Q T X

. * * * *

- &. ? ! * • - * &

% * .Q = $

! % * S * 3 $$

ABB Customer World ! 9;; S 3 * % - * .* P . - V % - % * 3 * J & * $$ & % 7

* Â 3 ? ? S - W

J $$ ? X - = %Q

= * * Q & &

* . . 3 P S* J * W 14" $$ * ! /

,/ 0 4 *#&$

S

zacuje siÄ™, Ĺźe ponad poĹ‚owa polskich przedsiÄ™biorstw wciÄ…Ĺź znajduje siÄ™ w fazie PrzemysĹ‚u 3.0. Jednak zainteresowanie cyfrowymi technologiami, ktĂłre mogÄ… podnosić

84

poziom produktywności, obnişać koszty utrzymania i zuşycie energii, rośnie. ABB Customer World stanowi potwierdzenie tego trendu. W Šodzi 6 czerwca 2017 r. ABB Ability po raz pierwszy została zaprezentowana polskim klientom i partnerom. To potęşna platforma ponad 180 cyfrowych rozwiązań i usług, która rozwija ideę przemysłowego Internetu Rzeczy przez tworzenie nowych lub modernizowanie istniejących zintegrowanych rozwiązań i procesów dla klientów z sektora uşyteczności publicznej, sektora ropy i gazu, przemysłu wydobywczego, kolejowego i spoşywczego oraz transportu i infrastruktury. ABB Customer World jest miejscem oşywionej, branşowej dyskusji. Według firmy Gartner, do 2020 r. około 26 mld jednostek na świecie, z wyłączeniem

komputerów osobistych, tabletów i smartfonów, będzie działać w ramach Internetu Rzeczy. To stwarza duşe moşliwości uşytkownikom, jednak proces przechodzenia w fazę cyfryzacji moşe stanowić prawdziwe wyzwanie. ABB pomaga klientom w pełni wykorzystać szanse, jakie stwarza czwarta rewolucja przemysłowa, odpowiadając na najwaşniejsze pytania, m.in. jak wiedzieć więcej, wytwarzać więcej i działać sprawniej. ABB w Polsce zatrudnia ponad 4700 osób w 11 zakładach produkcyjnych i 25 biurach. Ponad połowa produkcji polskich fabryk ABB jest eksportowana niemal do wszystkich krajów świata. W marcu tego roku oficjalnie zainaugurowano Globalne Centrum Usług Wspólnych w Krakowie, które zapewnia profesjonalne usługi w zakresie finanAUTOMATYKA


WYDARZENIA

sów, systemów informatycznych oraz zarządzania zasobami ludzkimi i łańcuchem dostaw dla biznesów ABB na całym świecie. Rocznie firma inwestuje w Polsce około 100 mln zł. ABB z bazą ponad 70 mln podłączonych do sieci urządzeń oraz 70 tys. systemów sterowania, jest pionierem cyfrowych rozwiązań dla przemysłu. Wśród klientów koncernu korzystających z rozwiązań cyfrowych włączonych do ABB Ability znajdują się największe zakłady uşyteczności publicznej, wytwórcy i usługodawcy tacy jak Shell Oil, CenterPoint Energy, Con Edison, BASF, Royal Caribbean, Cargill, Volvo, BMW i wielu innych. – Cyfryzacja jest olbrzymią szansą dla przemysłu, a portfolio cyfrowych rozwiązań ABB Ability moşe pomóc klientom w wykonaniu skoku jakościowego – przywitał gości Paweł Šojszczyk, krajowy dyrektor zarządzający ABB w Polsce. – W zaleşności od branşy firmy mogą kaşdego dnia generować olbrzymie ilości danych, które często pozostają niewykorzystane. ABB Ability pozwala przetwarzać i analizować te dane i na ich podstawie podejmować kluczowe decyzje. Operatorzy otrzymują wgląd

B / / ’ & % ”3 $$

, ? Â’

* .” ! % *

+ * 3 &% * .&

- % * $$ * * • .

7 J 3 . * # * & $$

*

! • L * + 3 #

* .& & * , =

* ! • ! =/ –& * 3 %

0 "_& * * • $ %

_& 3 = =V * 0 &-

$$

w szczegółowe informacje, ktĂłre sÄ… dostarczane do systemĂłw sterowania, co w konsekwencji przyczynia siÄ™ do wydĹ‚uĹźenia czasu niezawodnej pracy, przyspieszenia operacji, a takĹźe poprawy rentownoĹ›ci. Tak rozpoczÄ™te spotkanie byĹ‚o podzielone na trzy części. W pierwszej prezentacje omawiajÄ…ce ideÄ™ cyfryzacji przemysĹ‚u przedstawili: prof. Richard Ĺťurawski, AGH „PrzyszĹ‚e modele biznesowe w dobie Czwartej Rewolucji PrzemysĹ‚owejâ€?; Bazmi Husain „Path to pioneering technology leadershipâ€? oraz Marc Leroux „The transition to Digitalâ€?. Tej tematyce byĹ‚a rĂłwnieĹź poĹ›wiÄ™cona debata „Cyfryzacja w przemyĹ›le – jakoĹ›ciowy skok w przedsiÄ™biorstwieâ€?. GoĹ›cie mogli poznać róşne oblicza czwartej rewolucji przemysĹ‚owej i rewolucji energetycznej.

Wśród zaprezentowanych w Šodzi produktów znalazły się m.in. ABB Ability Smart Sensor (inteligentne czujniki monitorujące stan silników niskiego napięcia), ABB Ability Connected Services (usługi serwisowe dla rozwiązań z zakresu robotyki i automatyki), czy eCharger (stacja szybkiego ładowania pojazdów elektrycznych prądem stałym). Goście uczestniczyli równieş w interaktywnych warsztatach poświęconych kluczowym obszarom działalności ABB oraz dyskusjach skupionych wokół cyfryzacji w przemyśle. Europejska premiera ABB Ability miała miejsce podczas targów Hannover Messe 2017, których Polska była krajem partnerskim. Oficjalna prezentacja platformy na polskim rynku odbyła się w odpowiednim miejscu i we właściwym czasie: w Šodzi – mieście jednego z największych na świecie centrum produkcji transformatorów – w zrewitalizowanym budynku historycznej pierwszej łódzkiej elektrociepłowni EC1, w którym zabytkowa turbina wyprodukowana przez firmę ASEA, poprzedniczkę ABB, wciąş robi wraşenie na odwiedzających; w momencie rozwoju przemysłowego, który wymusza na firmach szukanie nowych sposobów na uzyskanie przewagi konkurencyjnej i w czasie obchodów 25-lecia ABB w Polsce.

,/ 0 4 *#&$ , O M - * % * - * $$

7-8/2017

85


WYDARZENIA WYDARZENIA

Automatyka a efektywność energetyczna

XXI Konferencja AutomatykĂłw ! P * $ Q % * % .& 1;28 / .&P

- 12/ S & *

= . & % */ ( . % * % % * . V % % " * / 7 %

& * - % - ? 29 V %/ = .

? J - % R & % X X “ * T3 - * ?.Q

7 . * B& &

“ * 0 - 7 . * * /

Jolanta GĂłrska-Szkaradek

K

onferencja Automatyków po raz kolejny odbyła się w Rytrze, którego nazwa jest juş niemal synonimem tego wydarzenia – wspominając o nim, rozmówcy często mówią o „konferencji w Rytrze� i wszyscy wiedzą, o którą konferencję chodzi. To tutaj od lat spotykają się przedstawiciele nauki i przemysłu: automatycy, informatycy, energetycy, przedstawiciele słuşb utrzymania ruchu oraz gospodarki. Rytro jest miejscem, w którym moşna nie tylko dowiedzieć się o kolejnych osiągnięciach naukowych, będących inspiracją do działania dla przedsiębiorstw i impulsem do rozwoju gospodarki, ale takşe uzyskać informację o nowych produktach, które pojawiły się na rynku i ciekawych wdroşeniach.

Od Internetu Rzeczy do wytwarzania i uĹźytkowania energii W dniach 15–17 maja 2017 r. hotel PerĹ‚a PoĹ‚udnia w Rytrze goĹ›ciĹ‚ uczestnikĂłw XXI Konferencji AutomatykĂłw. Organizatorami konferencji byĹ‚y firmy ABB, AUMA Polska, Beckhoff Automa86

tion, Danfoss Polska, Emerson Process Management, Jumo, Limatherm Sensor, Pepperl+Fuchs, Technokabel, Turck, WeidmĂźller, WIKA Polska, ZPUE oraz inicjator i gĹ‚Ăłwny organizator – firma Skamer-ACM z Tarnowa. Tradycyjnie spotkanie rozpoczęły wystÄ…pienia przedstawicieli nauki. Jako pierwszy referat wygĹ‚osiĹ‚ patron merytoryczny konferencji – prof. dr hab. inĹź. Ryszard Tadeusiewicz z WydziaĹ‚u Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i InĹźynierii Biomedycznej Akademii GĂłrniczo-Hutniczej w Krakowie. W wystÄ…pieniu pt. „Internet Rzeczy jako narzÄ™dzie automatyki dla potrzeb energetyki i Ĺ›rodowiskaâ€? profesor Ryszard Tadeusiewicz zwrĂłciĹ‚ uwagÄ™ na ogromne znaczenie Internetu Rzeczy jako nowego wymiaru komunikacji i współpracy miÄ™dzy róşnymi systemami oraz urzÄ…dzeniami, m.in. z szerokim zastosowaniem w energetyce i ochronie Ĺ›rodowiska. WedĹ‚ug prognoz w 2020 r. do sieci podĹ‚Ä…czonych bÄ™dzie 25–50 mld urzÄ…dzeĹ„. Przedstawiciel Akademii GĂłrniczo-Hutniczej zwrĂłciĹ‚ uwagÄ™ na to, iĹź proporcjonalnie do wzrostu liczby AUTOMATYKA


WYDARZENIA

B / L/ 0 " ’ & % ”3 % "

urządzeń korzystających z Internetu Rzeczy wzrośnie wartość rynku z nim związanego (oprogramowanie, projektowanie usług bazujących na IoT itp.). IoT jest technologią przyszłości, więc dopiero za jakiś czas poznamy zalety związane z jej stosowaniem oraz rzeczywiste problemy i zagroşenia przez nią wywołane. Warto jednak juş teraz dowiedzieć się jak najwięcej o IoT, by w przyszłości w pełni móc wykorzystać moşliwości tej technologii i uniknąć zagroşeń. Po wykładzie profesora Ryszarda Tadeusiewicza zabrali głos przedstawiciele czterech uczelni technicznych. Jako pierwszy wystąpił prof. dr hab. inş. Leszek Trybus z Politechniki Rzeszowskiej, który przedstawił temat „Konfigurowanie komputera nadrzędnego w pewnym rozproszonym systemie sterowania�, a następnie prof. dr hab. inş. Jan Maciej Kościelny z Politechniki Warszawskiej zaprosił do wysłuchania referatu „Samodiagnozowalne, tolerujące uszkodzenia systemy mechatroniczne�. Z kolei prof. dr hab. inş. Tadeusz Skubis, przedstawiciel Politechniki Śląskiej, autor referatu „Motoryzacja jako integracja transportu, energetyki, informatyki, automatyki i‌ budownictwa� zaczął od zadania słuchaczom kilku pytań, wzbudzając tym samym ich zainteresowanie, a potem zaprosił na wykład wszystkich, którzy chcą uzyskać odpowiedzi na postawione pytania. Występujący po nim prof.

dr hab. inş. Ireneusz Soliński, reprezentujący Małopolsko-Podkarpacki Klaster Czystej Energii przy Akademii Górniczo-Hutniczej, zaprosił na kontynuację tematu rozpoczętego rok temu – „Nowa technologia magazynowania energii wiatru w spręşonym powietrzu�. Tematem wystąpienia dr. inş. Andrzeja Izworskiego z Akademii GórniczoHutniczej było „Dofinansowanie projektów B+R – innowacyjność w praktyce�, zaś płk. Stanisław Dąbrowski z Głównego Urzędu Miar w Bydgoszczy omówił w ramach wykładu pt. „Główne aspekty rozwoju metrologii w Polsce� strukturę Głównego Urzędu Miar i jego zadania, a takşe poinformował o nowej inwestycji GUM w Kielcach – budowie kampusu laboratoryjnego GUM. Tematem prezentacji mgr. inş. Józefa Kały z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie, pt. „Dofinansowanie zadań ze środków WFOŚiGW w Krakowie w 2017 roku�, były zasady i rodzaje finansowanych zadań oraz instrumenty finansowe (dotacje, poşyczki). Prelegent omówił teş procedury ubiegania się o dofinansowanie oraz programy i konkursy WFOŚiGW.

Ścisła specjalizacja zyskuje na wartości Pierwszą część konferencji zamknęło wystąpienie mgr. inş. Pawła Tomaszewskiego, dyrektora ds. marketingu Skamer-ACM. W prezentacji pt. „Automa-

= & * * Â’

* .” - =/

?/ P/ & &? ! “ Q .3 - =/

?/ P/ L . S ! 7 * . - =/

?/ P/ C

?& ! * .

7-8/2017

tyka – Energia – Środowisko� mówca odniósł się do problemu zanieczyszczenia środowiska, ściśle związanego z wytwarzaniem energii, która z kolei jest warunkiem rozwoju gospodarczego i cywilizacyjnego. Jak podkreślał, jedną z najbardziej skutecznych metod, prowadzących do zmniejszenia zanieczyszczenia, jest efektywne uşytkowanie energii. Polska energetyka uzaleşniona jest od węgla, a przyjęty przez Unię Europejską pakiet energetyczno-klimatyczny zagraşa tej branşy. Pakiet zakłada redukcję emisji gazów cieplarnianych, zwiększenie udziału energii z odnawialnych źródeł i poprawę efektywności energetycznej. Aby ograniczyć emisję CO2 do środowiska, wszystkie rozwiązania z tym związane (np. wzbogacanie węgla, poprawa efektywności spalania, optymalizacja sieci przesyłania itd.) wymagają pełnego opomiarowania i wdroşenia automatyzacji. Polska branşa AKPiA (Aparatura Kontrolno-Pomiarowa i Automatyka) powinna więc ukierunkować swoje działania na produkcję i usługi powiązane np. z wysokospecjalistycznymi, wielokanałowymi analizatorami do wykrywania śladowych ilości zanieczyszczeń, układami ciągłego monitoringu (rejestracja, archiwizacja, wizualizacja) stęşeń substancji zanieczyszczających i obcych w cieczach, emitowanych gazach technologicznych, powietrzu atmosferycznym i glebie oraz systemami

! % % % = . ?

- =/ ?/ P/ & * 3

0_ *

87


WYDARZENIA

B % 7 %€

= J - * * - . % - . K

sterowania i regulacji procesów spalania paliw stałych, płynnych i gazowych. Ograniczenie emisji CO2 to równieş inwestycje w OZE i elektrownie jądrowe, a z tym wiąşą się inwestycje w rozwój układów automatyki i sterowania. Nie naleşy równieş zapominać o znaczeniu i rozwoju elektromobilności. Coraz częściej mówimy o początku nowej ery w motoryzacji, poniewaş auta spalinowe będą zastępowane ekologicznymi pojazdami napędzanymi silnikami elektrycznymi i naszpikowanymi elektronicznymi gadşetami. – Dbajmy o środowisko – właśnie my automatycy – tymi słowami zakończył swoje wystąpienie Paweł Tomaszewski. Drugą część konferencji wypełniły wystąpienia przedstawicieli firm będących organizatorami wydarzenia. W krótkich prezentacjach przyblişyli waşne wydarzenia, osiągnięcia i plany swoich firm, a takşe przedstawili nowości produktowe i zrealizowane wdroşenia. Część wystąpień uzupełniły krótkie filmy. Dzień zakończyły rozmowy i spotkania przy stoiskach wystawienniczych firm organizujących XXI Konferencję Automatyków. Wszyscy zainteresowani mogli porozmawiać ze specjalistami, wyjaśnić wszelkie nurtujące ich problemy i otrzymać materiały informacyjne dotyczące oferty firmowej. Jednym z celów konferencji jest integracja środowiska automatyków: naukowców, projektantów, producentów i uşytkowników. To zadanie doskonale spełnił wieczorny bankiet i imprezy 88

! V % * & 7 & ! * * .

7 P . + * * . * M * % Q & * % &

- . *

towarzyszące. Wszystkich rozbawił do łez występ kabaretu Paranienormalni. Robert Motyka, Igor Kwiatkowski i Michał Paszczyk zaprezentowali najnowsze skecze z tegorocznej trasy koncertowej. Atrakcją muzyczną wieczoru był występ Moniki Lewczuk. Kolejny dzień konferencji wypełniły szczegółowe prezentacje firmowe i wystąpienia naukowe, które odbywały się równolegle w dwóch salach konferencyjnych, więc kaşdy z uczestników mógł wybrać tematy ze swojego kręgu zainteresowań. Firma JUMO przedstawiła temat „Pomiar temperatury łoşysk cylindrów drukowych w strefie zagroşonej wybuchem: JUMO Wtrans T Ex + system mTRON�, ABB – „Korzyści wynikające z zastosowania przemienników częstotliwości o niskiej zawartości harmonicznych� oraz „ABB Ability SmartSensor – cyfrowa rewolucja w zakresie monitoringu silników niskiego napięcia�, Weidmßller – „Zastosowanie przemysłowych routerów Weidmßller w oczyszczalniach ścieków�, Emerson – „Emerson – Final Control�, Pepperl+Fuchs – „Urządzenia mobilne do stref Ex�, WIKA – „Efektywność i bezpieczeństwo na instalacji – przykłady urządzeń do kalibracji firmy WIKA�, AUMA – „AUMA – Element bezpieczeństwa instalacji�, Turck – „Od audytu po integrację – kompletne rozwiązania z zakresu bezpieczeństwa maszynowego�, Technokabel – „Rozporządzenie o wyrobach budowlanych (CPR) – wymagania dla kabli i przewodów�, Danfoss – „Wysokociśnieniowe

systemy wodne – filtracja, nawilşanie, gaszenie� oraz „Rozwiązanie hybrydowe w układach napędowych�, Limatherm Sensor – „Model systemu pomiarowego do wzorcowania wielkości elektrycznych�, Beckhoff Automation – „Industry 4.0 – przemysł przyszłości w powiązaniu z predykcyjnym utrzymaniem ruchu i planowaniem produkcji�, a Skamer-ACM – „Skamer-ACM – integrator roku 2016�. W prezentacjach nawiązywano do przewodniego hasła konferencji i często podkreślano sposoby, w jakie poszczególne firmy dąşą do optymalizacji zuşycia energii oraz dbają o środowisko. Wielu uczestników wydarzenia równieş w drugim dniu kontynuowało oşywione dyskusje przy firmowych stoiskach. Słuchaczami tegorocznej Konferencji Automatyków po raz pierwszy byli studenci Wydziału Mechatroniki z Państwowej Wyşszej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu. Jak sami podkreślali, było to dla nich bardzo waşne doświadczenie, poniewaş mogli poznać rozwiązania konkretnych firm stosowane w automatyce. Udział w wydarzeniu był teş dla nich źródłem inspiracji w zakresie ukierunkowania dalszego własnego rozwoju, zwłaszcza przy wyborze studiów drugiego stopnia. Kolejna konferencja odbędzie się za rok, a główny organizator wydarzenia, firma Skamer-ACM, juş teraz zaprasza do udziału. Jolanta Górska-Szkaradek , O

AUTOMATYKA


WYDARZENIA

Fin de siècle PrzemysĹ‚u 3.0 Podczas TargĂłw Logistyki, Magazynowania i Transportu 1;28 ? * .Q

J 6 < * 1;28 /

* ! & V % _#B ! 3

- . &.Q J * - % * & % * - % &.Q - - & . 3

* -

- / ! ? P % SW V % 3 * & .

- * % % * - & * * Q ! % % 5/; ( % /

F

B / L/ 0 " ’ & % ”3 % " 3 _#B !

irma HDF Polska, od 1998 r. dziaĹ‚ajÄ…ca w branĹźy automatycznej identyfikacji i oprogramowania dla produkcji i zarzÄ…dzania, od poczÄ…tku doceniaĹ‚a ogromny potencjaĹ‚ kodĂłw kreskowych, technologii RFID i DPM. Dzisiaj moĹźna powiedzieć, Ĺźe HDF Polska jest liderem w dziedzinie systemĂłw optymalizujÄ…cych procesy produkcyjne, a w swoim dorobku imponujÄ…cÄ… liczbÄ™ wdroĹźeĹ„, ktĂłra wciÄ…Ĺź roĹ›nie. Z systemĂłw firmy korzysta juĹź okoĹ‚o 10 tys. przedsiÄ™biorstw.

7 czerwca 2017 r. na terenie MiÄ™dzynarodowych TargĂłw PoznaĹ„skich firma HDF Polska zorganizowaĹ‚a spotkanie dla przedstawicieli prasy i portali branĹźowych. Podczas spotkania Ĺ ukasz Russak, analityk systemĂłw informatycznych i współwĹ‚aĹ›ciciel firmy, przedstawiĹ‚ najwaĹźniejsze obszary zastosowaĹ„ nowych technologii i omĂłwiĹ‚ rolÄ™, jakÄ… firma peĹ‚ni w realizacji tego typu rozwiÄ…zaĹ„. Podczas dyskusji, w ktĂłrej uczestniczyĹ‚ gospodarz spotkania oraz zaproszeni goĹ›cie, omĂłwiono wiele interesujÄ…cych zagadnieĹ„ zwiÄ…zanych z PrzemysĹ‚em 4.0. Zgodnie stwierdzono, Ĺźe Internet Rzeczy, techniki analizy duĹźych zbiorĂłw danych, chmury obliczeniowe, autonomiczne roboty oraz pojazdy do transportu wewnÄ™trznego to juĹź nie jest kwestia najbliĹźszej przyszĹ‚oĹ›ci – takie rozwiÄ…zania sÄ… juĹź w codziennym zastosowaniu. NajwiÄ™ksze Ĺ›wiatowe firmy stosujÄ… je z powodzeniem, a coraz częściej takĹźe te Ĺ›redniej wielkoĹ›ci pokonujÄ… barierÄ™ dostÄ™pnoĹ›ci technologicznej. Niestety, jeĹ›li chodzi o polski rynek, po najnowsze technologie nadal siÄ™ga niewielki procent rodzimych przedsiÄ™biorstw. Ĺ ukasz Russak przedstawiĹ‚ przykĹ‚ady wdroĹźeĹ„ zrealizowanych przez HDF Polska w takich firmach jak Wabco,

, - * * & % & 9# J

* %& - % * & _#B !

7-8/2017

Fuchs Oil i IKEA. WdroĹźenia te sÄ… potwierdzeniem nieuniknionej współpracy czĹ‚owieka z robotem, toteĹź wiele miejsca w dyskusji uczestnicy spotkania poĹ›wiÄ™cili tematyce robotyzacji i tego, w jakim zakresie czĹ‚owiek zostanie zastÄ…piony przez roboty. Na podstawie dotychczasowych obserwacji moĹźna stwierdzić, Ĺźe odchodzi siÄ™ od kierunku caĹ‚kowitego zastÄ™powania ludzi przez urzÄ…dzenia autonomiczne na rzecz kontroli caĹ‚ych procesĂłw przez pojedyncze osoby. Na zakoĹ„czenie spotkania firma HDF Polska przygotowaĹ‚a niespodziankÄ™: uczestnicy mogli wybrać siÄ™ na wirtualnÄ… wycieczkÄ™ po magazynie 3D. Po zaĹ‚oĹźeniu gogli Oculus, dziÄ™ki opracowanemu przez HDF Polska wielowymiarowemu oprogramowaniu, bazujÄ…cemu na rzeczywistoĹ›ci wirtualnej, kaĹźdy mĂłgĹ‚ chodzić wĹ›rĂłd wirtualnych regaĹ‚Ăłw magazynowych, sprawdzić stan zapeĹ‚nienia poszczegĂłlnych miejsc magazynowych czy zweryfikować, kto kieruje wĂłzkiem widĹ‚owym. – Z pewnoĹ›ciÄ… tego typu rozwiÄ…zania bÄ™dÄ… znajdowaĹ‚y coraz wiÄ™cej zastosowaĹ„, a logistyka i magazynowanie to ich naturalne Ĺ›rodowisko – podkreĹ›liĹ‚ Ĺ ukasz Russak. Jolanta GĂłrska-Szkaradek AUTOMATYKA

 & & Â’- - * .” X _#B ! - * Q

- Â & . X , %

89


WYDARZENIA WYDARZENIA

Wyzwania Industry 4.0 Kolejna konferencja na temat ! % & 5/; * - V %J ! >

9; % . 1;28 / %

% ? % ?

- & * Q * % S Q & .Q .

J * & . - % * .3

? - * / % * * P . ? * W * J3 ? ? W - * %

* Q * & .J - % *Q/ Jolanta GĂłrska-Szkaradek

,/ 0 4 *#&$

90

K

onferencja „Wyzwania Industry 4.0� odbyła się w legendarnym miejscu – hali dawnej Wytwórni Filmów Fabularnych w Šodzi. Konferencja skierowana była do inşynierów automatyków, utrzymania ruchu, specjalistów IT oraz kierowników produkcji. Spotkanie rozpoczął Maciej Merek, prezes Phoenix Contact w Polsce. W prelekcji „Industry 4.0 cyfryzacja przemysłu� przekonywał, şe idea Industry 4.0 jest ciekawa i şywa – moşna ją w praktyce wcielić w şycie. Od kiedy mikroprocesor nie stanowi kosztu krytycznego urządzenia/aplikacji stosuje się go masowo. Nasz świat staje się „smart� – staje się, bo jesteśmy dopiero na początku tej drogi. Moşna wymienić trzy główne filary Industry 4.0: 1. Cyfryzacja produktu i oferty serwisowej (smart products, smart (systems). 2. Cyfryzacja i integracja łańcucha wartości dodanej (smart factory, smart plant). 3. Nowy model biznesu (smart services). W smart factory aktywa stają się coraz bardziej cyfrowe – mają postać gromadzonych w postaci elektronicz-

nej danych. Niestety, cyfrowe aktywa stają się przedmiotem cyberataków. Kaşde urządzenie podłączone do sieci moşe być celem lub środkiem cyberataku i słuşyć dostaniu się do aktywów firmy. Nie naleşy jednak bać się tych zagroşeń, ale trzeba umieć je rozwiązać. W dalszej części wystąpienia Maciej Merek poruszył problem szeroko rozumianego bezpieczeństwa. Phoenix Contact w Polsce interesują dwa obszary, które są bezpośrednio związane z zagroşeniami. Jak przystało na świadomego pracodawcę, firmę interesuje przede wszystkim bezpieczeństwo personelu, ale równieş e-bezpieczeństwo maszyn – w zautomatyzowanej i zautonomizowanej cyfrowej fabryce istnieje ryzyko uszkodzenia. Odpowiedzią firmy na te zagroşenia są produkty i systemy związane z bezpieczeństwem pracownika i zabezpieczeniem maszyn. Phoenix Contact jako jedna z nielicznych firm sama produkuje maszyny na własne potrzeby produkcyjne. Dział budowy maszyn zatrudniający 180 pracowników wspiera wszystkie jednostki Phoenix Contact. Usługi, jakie świadczy obejmują nie tylko proste przyrządy, ale równieş kompleksowe systemy proAUTOMATYKA


B / ! >

WYDARZENIA

dukcyjne. – Testujemy nasze wyroby na naszych ludziach, to zobowiÄ…zuje. PrzedsiÄ™biorstwo ma dziesięć fabryk, a jedna z nich znajduje siÄ™ w Polsce, w Nowym TomyĹ›lu. O tematyce zabezpieczenia maszyn mĂłwimy z punktu widzenia praktykĂłw – mĂłwi z dumÄ… prezes Maciej Merek. – Technologia jest naszÄ… wĹ‚asnoĹ›ciÄ… – nie sprzedajemy jej, podobnie jak nie sprzedajemy urzÄ…dzeĹ„, gdy koĹ„czy siÄ™ ich cykl Ĺźycia. Phoenix Contact ma w swojej ofercie obszerny pakiet urzÄ…dzeĹ„ bezpieczeĹ„stwa – od prostych przekaĹşnikĂłw bezpieczeĹ„stwa, przez konfigurowane moduĹ‚y, rozwiÄ…zania sieciowe oraz produkty, ktĂłre umoĹźliwiajÄ… „naĹ‚oĹźenieâ€? systemu bezpieczeĹ„stwa na istniejÄ…cy system sterownikĂłw PLC, np. Safety Bridge. UzupeĹ‚nieniem tych produktĂłw jest gama wyrobĂłw z zakresu ochrony przeciwprzepiÄ™ciowej, ktĂłrych stosowanie jest istotne w kontekĹ›cie rosnÄ…cego wykorzystania elektroniki w róşnorodnych systemach.

Drugi obszar zainteresowań firmy to cyberbezpieczeństwo. Cyfryzacja przemysłu, zarówno urządzeń, jak i systemów zarządzania daje wiele korzyści, ale jest teş źródłem zagroşeń. Kaşde urządzenie podłączone do sieci internetowej moşe być celem cyberataku lub jego narzędziem. Systemy produkcyjne w realiach Przemysłu 4.0 nie są, jak przed laty, oddzielone od technologii informatycznych i muszą być odpowiednio zabezpieczane. Z tego względu istotnym obszarem jest dzisiaj bezpieczeństwo cybernetyczne w przemyśle. Wyzwania Industry 4.0 wiąşą się z tymi zagroşeniami, ale istnieją sposoby ich minimalizacji. – Potencjalne korzyści są większe niş potencjalne ryzyko – podsumował Maciej Merek. Firma planuje w bieşącym i w przyszłym roku skoncentrować się na popularyzacji rozwiązań zapewniających bezpieczny dostęp do maszyn, w tym na promocji produktów zabezpieczających zarówno do sieci przewodowych,

! V % ! > .

7 M _ .3 =& & = &

7-8/2017

91


WYDARZENIA

! . / 7 * B # !

jak i do stosowania w przypadku zdalnego dostępu do maszyn przez chmurę obliczeniową. Kończąc wystąpienie Maciej Merek stwierdził, şe z cyfryzacją nie moşna walczyć, bo ona będzie i tak się rozwijać. – Musimy ją potraktować jako unikalną szansę na rozwój – podkreślił prezes Phoenix Contact. Gościem konferencji była dr Natalia Hatalska (infuture hatalska foresight institute) – ceniony i znany ekspert w dziedzinie analizy, prognozowania i badania trendów w relacjach rynek-marka-technologia-konsument. Na co dzień zajmuje się wpływem technologii na społeczeństwo, kwestiami kulturowymi i podobnymi zagadnieniami. W prelekcji „Porzeczywistość, czyli konsekwencje Industry 4.0 w zarządzaniu firmą� omówiła tytułową porzeczywistość rozumianą jako sytuację, w której rzeczywistość cyfrowa staje się waşniejsza od otaczającej nas rzeczywistości. Okazuje się, şe tkwimy w porzeczywistości zupełnie nieświadomie. Uzasadniając to stwierdzenie, Natalia Hatalska podała przykład: prowadząc samochód, polegamy na nawigacji, często nie zauwaşając znaków na drodze. Kolejny przykład: coraz częściej wysyłamy wiadomości SMS lub piszemy posty w mediach społecznościowych zamiast rozmawiać – wygrywa rzeczywistość cyfrowa. Podobne zjawiska zachodzą w innych dziedzinach, równieş w biznesie. 92

NawiÄ…zujÄ…c do tematyki zbieĹźnej z technikÄ… i przemysĹ‚em Natalia Hatalska omĂłwiĹ‚a rozwĂłj systemĂłw sterowania gĹ‚osowego oraz rozwijajÄ…cej siÄ™ sztucznej inteligencji, w tym inteligentnego oprogramowania. W podsumowaniu goĹ›cie usĹ‚yszeli, Ĺźe w zakresie PrzemysĹ‚u 4.0 jesteĹ›my ciÄ…gle na poczÄ…tku drogi – szczegĂłlnie w Polsce, gdzie fabryki sÄ… w 76 proc. częściowo zautomatyzowane, 15 proc. jest w peĹ‚ni zautomatyzowanych, a 6 proc.wprowadza PrzemysĹ‚ 4.0. Po przerwie, w drugiej części konferencji gĹ‚os zabraĹ‚ dr JarosĹ‚aw TworĂłg z Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji, ktĂłry przedstawiĹ‚ prezentacjÄ™ „PrzemysĹ‚ 4.0 – wymiana automatĂłw na robotyâ€?. TĹ‚umaczyĹ‚, Ĺźe Industry 4.0 oznacza wielkÄ… zmianÄ™ zwiÄ…zanÄ… z wykorzystaniem sztucznej inteligencji oraz konsekwencje, ktĂłre trudno jest przewidzieć. Sztuczna inteligencja to w duĹźej mierze inteligentne oprogramowanie, ktĂłre poĹ‚Ä…czone z cyfryzacjÄ… i Internetem umoĹźliwia integracjÄ™ wszystkiego ze wszystkim. – Nie jest to przyszĹ‚ość, ale teraĹşniejszość – stwierdziĹ‚ prelegent. Wraz z rozwojem sztucznej inteligencji nastÄ…piÄ… zmiany w przedsiÄ™biorstwach i na rynku pracy. W przedsiÄ™biorstwach m.in. bÄ™dÄ… zanikaĹ‚y miejsca pracy zlokalizowanej, powstanÄ… sieci powiÄ…zanych firm, w ktĂłrych pracować bÄ™dÄ… elastyczne linie produkcyjne, a produkcja bÄ™dzie

bazowaĹ‚a na ciÄ…gĹ‚ym zbieraniu danych. Natomiast na rynku pracy wzroĹ›nie zapotrzebowanie na pracownikĂłw z cyfrowymi kompetencjami (informatykĂłw), zintensyfikuje siÄ™ współpraca na linii czĹ‚owiek–maszyna, powstanÄ… wirtualne i mobilne miejsca pracy. Poza tym powstanÄ… stanowiska pracy z inteligentnymi asystentami. Skutkiem rozwoju sztucznej inteligencji bÄ™dzie zmiana systemu edukacji, a ludzie bÄ™dÄ… musieli ustawicznie siÄ™ ksztaĹ‚cić. RozwĂłj sztucznej inteligencji spowoduje czÄ™ste zmiany zawodu. „Kwalifikacje Industry 4.0â€? to temat wystÄ…pienia dr. Witolda Morawskiego z Festo Didactic Polska, ktĂłry zaprezentowaĹ‚ szkoleniowo-dydaktycznÄ… platformÄ™ CP Factory do nauki technologii XXI w. Platforma ta umoĹźliwia zdobywanie kwalifikacji z zakresu PrzemysĹ‚u 4.0 przyszĹ‚ym inĹźynierom i technikom oraz sĹ‚uĹźy naukowcom do prowadzenia badaĹ„ nad nowymi technologiami. W fabryce CP Factory zastosowano aplikacjÄ™ PrzemysĹ‚u 4.0 na bazie me-

7 Q- / L * *

. * . ( ? 0 - .

%& .

AUTOMATYKA


WYDARZENIA

chatronicznych ukĹ‚adĂłw. Festo przygotowaĹ‚o 18 róşnorodnych rozwiÄ…zaĹ„, a opracowane moduĹ‚y szkoleniowe umoĹźliwiajÄ… dowolnÄ… ich konfiguracjÄ™. Platforma ta uczy techniki i moduĹ‚owoĹ›ci oraz róşnych aspektĂłw organizacji produkcji. Festo przygotowaĹ‚o rĂłwnieĹź materiaĹ‚y edukacyjne zawierajÄ…ce ćwiczenia i testy. Jak podkreĹ›liĹ‚ mĂłwca, ksztaĹ‚cenie ustawiczne to absolutna konieczność, poniewaĹź wiedza dewaluuje siÄ™. Jedynie wiedza jÄ™zykowa (nauka jÄ™zykĂłw obcych) nie dewaluuje siÄ™. OstatniÄ… prelekcjÄ™, „PrzywĂłdztwo na miarÄ™ Rewolucji PrzemysĹ‚owej 4.0â€?, wygĹ‚osiĹ‚ coach biznesowy Robert Kozak. MĂłwiĹ‚ o zmianach w zakresie przywĂłdztwa oraz procesĂłw rekrutacji i motywowania pracownikĂłw. ZasygnalizowaĹ‚, na jakie problemy powinien być przygotowany menedĹźer zarzÄ…dzajÄ…cy przedsiÄ™biorstwem w dobie Industry 4.0. CaĹ‚ość zakoĹ„czyĹ‚a dyskusja panelowa, ktĂłrÄ… prowadziĹ‚ Marcin Prokop. Zaproszeni eksperci odpowiadali na pytania publicznoĹ›ci, w tym dotyczÄ…ce zmian

modeli biznesowych w przemyśle w kontekście czwartej rewolucji przemysłowej. Podczas konferencji miały równieş miejsce obchody 20-lecia firmy Phoenix Contact w Polsce, zaś całość zakończyła uroczysta kolacja. Wieczorem królowały m.in. kultowe gry komputerowe urucha-

miane na oryginalnych komputerach z lat 80. ubiegłego wieku, takich jak Atari, ZX Spectrum i podobnych. Jolanta Górska-Szkaradek

,/ 0 4 *#&$ , O

B / L/ 0 " ’ & % ”3 ! >

, = . % .J

- - % W ? & & %

%-&

:;/

= .J & . - *

7-8/2017

93


WYDARZENIA

Dynamiczny rozwĂłj Bosch w Polsce Firma Bosch chwali siÄ™ wynikami i inwestycjami Bosch, ktĂłry niedawno obcho 14" S * ! & %&. Q - .J

% &/

Q Q * 1;26 & ny wzrost obrotĂłw i zatrudnie - &. * . * .&/

Sylwia Batorska

G

rupa Bosch osiÄ…gnęła w Polsce w 2016 roku przychody na poziomie 5,04 mld zĹ‚otych, co oznacza wzrost o 7,8 proc. w porĂłwnaniu do roku poprzedniego oraz wzrost zatrudnienia o 12 proc. do 5 140 osĂłb. Jako jeden z liderĂłw innowacyjnych technologii i usĹ‚ug, Bosch planuje dalsze inwestycje i wzmocnienie produkcji w Polsce oraz dynamiczny rozwĂłj Centrum kompetencyjnego IT Bosch w Warszawie. – DziaĹ‚amy w Polsce od 25 lat i jesteĹ›my dumni, Ĺźe współtworzymy z sukcesem polskÄ… gospodarkÄ™ wolnorynkowÄ…. MiarÄ… tego sukcesu jest osiem lokalnych fabryk, wysokie zatrudnienie i mocna pozycja rynkowa – powiedziaĹ‚a Krystyna Boczkowska, prezes spółki Robert Bosch podczas konferencji prasowej w Warszawie.

Kontynuacja inwestycji w Polsce Bosch stale zwiÄ™ksza w Polsce swoje zaangaĹźowanie przez dalsze inwestycje i poszukiwanie nowych obszarĂłw rozwoju. W ubiegĹ‚ym roku zainwestowaĹ‚ ok. 350 mln zĹ‚otych, gĹ‚Ăłwnie w rozbudowÄ™ i dalszy rozwĂłj zakĹ‚adĂłw produkcyjnych. W zwiÄ…zku z przejÄ™ciem spółki BTS utworzona zostaĹ‚a spółka sia Abrasives Polska, ktĂłra obecnie buduje kolejnÄ… fabrykÄ™ artykuĹ‚Ăłw Ĺ›ciernych. RĂłwnieĹź spółka BSH SprzÄ™t Gospodarstwa Domowego buduje dwie fabryki we WrocĹ‚awiu, w ktĂłrych planowana jest produkcja sprzÄ™tu kuchennego do zabudowy oraz lodĂłwek. Z kolei zakĹ‚ad produkujÄ…cy ukĹ‚ady hamulcowe w Mirkowie pod WrocĹ‚awiem zwiÄ™kszyĹ‚ ok. dwukrotnie obroty w stosunku do 2015 roku. 94

Bosch Rexroth – w stronÄ™ PrzemysĹ‚u 4.0 Bosch Rexroth Sp z o.o., specjalizujÄ…ca siÄ™ w napÄ™dach i sterowaniu, odnotowaĹ‚a w 2016 r. wzrost sprzedaĹźy na poziomie 9 proc., a zamĂłwieĹ„ o 19 proc.. Thomas Ilkow, dyrektor generalny spółki wymienia trzy czynniki zrostu – synergiÄ™, wyróşnienie siÄ™ przez technologiÄ™ i zorientowanie na przyszĹ‚ość. RozwĂłj Bosch Rexroth bÄ™dzie nastÄ™powaĹ‚ w kierunku aplikacji mobilnych, aplikacji maszynowych i projektowych oraz automatyzacji przemysĹ‚u. Bosch Rexroth widzi szanse rozwoju wielu obszarĂłw dziaĹ‚alnoĹ›ci poprzez współpracÄ™ wewnÄ™trznÄ… w ramach Grupy Bosch, jak i zewnÄ™trznÄ… – z klientami, partnerami IT oraz instytutami naukowymi. Technologia, ktĂłra zasĹ‚ugujÄ… na wyróşnienie to elektronizacja hydrauliki (Connected Hydraulics) – trend w kierunku wykorzystania inteligentnej, usieciowionej hydrauliki juĹź siÄ™ rozpoczÄ…Ĺ‚ i bÄ™dzie nabieraĹ‚ tempa. Ponadto atutami firmy sÄ… rozwiÄ…zania szyte na miarÄ™ i wysokie kompetencje kadry pracowniczej. RozwĂłj spółki nastÄ™puje pod kÄ…tem moĹźliwoĹ›ci PrzemysĹ‚u 4.0 dla wszystkich urzÄ…dzeĹ„, robotyzacji i prewencyjnego serwisowania. UsĹ‚ugi Bosch Remote Services wspomagajÄ… zdalne monitorowanie, konserwacjÄ™ i obsĹ‚ugÄ™ systemĂłw sygnalizacji poĹźaru. UmoĹźliwiajÄ… bezpieczne zdalne poĹ‚Ä…czenie internetowe poprawiajÄ…ce wydajność pracy, dostarczajÄ… w czasie rzeczywistym dane i wykresy dotyczÄ…ce systemĂłw SSP, a takĹźe umoĹźliwiajÄ… automatyczne generowanie raportĂłw serwisowych. UĹźytkownicy mogÄ… otrzymywać natychmiastowe powiadomienia AUTOMATYKA


WYDARZENIA SMS i e-maile o stanach alarmowych i awaryjnych systemu.

Wsparcie edukacji technicznej Grupa Bosch w Polsce aktywnie wspiera dziaĹ‚ania majÄ…ce na celu promowanie nowoczesnej edukacji technicznej, miÄ™dzy innymi prowadzÄ…c programy edukacyjne dla gimnazjĂłw i szkół Ĺ›rednich. Trwa siĂłdma edycja Akademii WynalazcĂłw im. Roberta Boscha, ktĂłrej celem jest popularyzacja kierunkĂłw technicznych jako dalszej Ĺ›cieĹźki ksztaĹ‚cenia.

B / / $ ’ & % ”

Bosch rozwija centrum IT W 2016 roku Bosch zwiÄ™kszyĹ‚ o jednÄ… trzeciÄ… liczbÄ™ pracownikĂłw w centrum kompetencyjnym IT w Warszawie, ktĂłre obecnie zatrudnia ok. 160 osĂłb i Ĺ›wiadczy usĹ‚ugi dla spółek Boscha na caĹ‚ym Ĺ›wiecie. RozwĂłj centrum jest zwiÄ…zany z realizacjÄ… strategii opracowywania najnowoczeĹ›niejszych produktĂłw, usĹ‚ug i rozwiÄ…zaĹ„ w ramach koncepcji Internetu Rzeczy (Internet of Things, IoT). W 2017 roku planowany jest dalszy

% ( *3 - $ > - * * .J * .& V %

rozwĂłj, zwiÄ™kszenie kompetencji i zadaĹ„ centrum. Zatrudnienia ma wzrosnąć do ponad 250 osĂłb.

Globalna strategia i prognozy W 2017 roku Bosch planuje osiÄ…gnąć wzrost obrotĂłw w przedziale 3–5 proc. Dochody rĂłwnieĹź powinny rosnąć mimo zaplanowanych wysokich inwestycji w zabezpieczenie przyszĹ‚oĹ›ci przedsiÄ™biorstwa. Kluczowymi elementami transformacji sÄ… zmiany

w obszarach mobilnoĹ›ci i Internetu Rzeczy. Do 2020 roku wszystkie nowe produkty Boscha bÄ™dÄ… miaĹ‚y moĹźliwość Ĺ‚Ä…czenia siÄ™ za poĹ›rednictwem internetu. W ciÄ…gu najbliĹźszych piÄ™ciu lat Bosch zainwestuje 300 mln euro we wĹ‚asne centrum badaĹ„ nad sztucznÄ… inteligencjÄ…. Sylwia Batorska , O M - * % * - * $ R E K L A M A

MiÄ™

e

25-28 WRZEĹšNIA 2017 POZNAĹƒ 7-8/2017

95


WYDARZENIA

Liderzy nagrodzeni Pod koniec czerwca w warszawskim hotelu InterConti

? J &

* J - Q . .

& & &= &

>

)( &

! - ty Awards 2017. Wydarzenie * - & - ! - &= &

? .Q - J &-

* ? P ! & - “ * "7 . & . %

* . S = * /

N

ieĹ‚atwe funkcjonowanie w branĹźy produkcyjnej w Europie sprawia, Ĺźe jednym z kluczowych zadaĹ„ przedsiÄ™biorstw jest utrzymywanie znaczÄ…cej przewagi konkurencyjnej dziÄ™ki innowacyjnoĹ›ci i wĹ‚aĹ›ciwej strategii. Tej problematyce byĹ‚a poĹ›wiÄ™cona konferencja Manufacturing Strategy Summit 2017, poprzedzajÄ…ca rozdanie nagrĂłd w konkursie CEE Manufacturing Excellence&Industrial Property Awards 2017. W trakcie spotkania dyskutowano o najwaĹźniejszych praktykach i strategiach w przemyĹ›le i produkcji. W czasie dwĂłch blokĂłw konferencji dyskutowano na temat cyberbezpieczeĹ„stwa, zarĂłwno w odniesieniu do produkcji, jak i zewnÄ™trznej logistyki, oraz wpĹ‚ywu koncepcji PrzemysĹ‚u 4.0 na produkcjÄ™ w Polsce i Europie Ĺšrodkowo-Wschodniej. Panelistami byli m.in. przedstawiciele takich firm, jak Toyota Motor Europe, Panattoni Europe, Cushman&Wakefield czy LM Wind Powers. W piÄ…tej edycji konkursu prym wiedli potentaci przemysĹ‚u samochodowego – Toyota Motor Europe i Valeo Group oraz Recaro Aircraft Seating

96

i Panattoni Europe. Potentat z branĹźy lotniczej, firma Recaro Aircraft Seating, zdobyĹ‚a cztery statuetki w kategoriach Plant Manager, Customer Satisfaction, Quality Control oraz Professional of the Year. MichaĹ‚ Nowicki, zastÄ™pca dyrektora generalnego tej firmy, zdobyĹ‚ nagrodÄ™ Professional of the Year. Natomiast nagroda dla Plant Managera przypadĹ‚a Thomasowi Kellerowi, prezesowi zarzÄ…du Recaro Aircaft Seating. Jedna z wiodÄ…cych firm branĹźy Automotive, Toyota Motor Europe, rĂłwnieĹź zdobyĹ‚a nagrody w czterech kategoriach: Information Technology, Automation&Robotics, Maintenance i Supply Chain Management Logistics. Firma Panattoni Europe po raz kolejny zwycięşyĹ‚a w kategoriach BTS Developer of the Year, zdobywajÄ…c dwie nagrody za projekty w Polsce: Panattoni Europe BTS for Ideal Automotive w kategorii Project of the Year – Small oraz Panattoni Europe Fulfillment Center BTS dla Amazon w kategorii Project of the Year – Large. – To wielki zaszczyt i przywilej wygrać w tak prestiĹźowym konkursie – podsumowaĹ‚ Marek ForyĹ„ski,

dyrektor zarzÄ…dzajÄ…cy Grupy BTS w Panattoni Europe. Nagroda w kategorii Corporate Real Estate Consultancy ponownie powÄ™drowaĹ‚a w rÄ™ce Toma Listowskiego, Partner, Head of Industrial Poland&CEE Corporate Client Relations w firmie Cushman&Wakefield. – Ta nagroda, ktĂłrÄ… z dumÄ… odbieramy, potwierdza wiodÄ…cÄ… pozycjÄ™ Cushman&Wakefield w branĹźy nieruchomoĹ›ci przemysĹ‚owych i logistycznych w regionie Europy Ĺšrodkowo-Wschodniej – powiedziaĹ‚ Tom Listowski. Firma z branĹźy automatyki i energetyki, Valeo Group, w tym roku zdobyĹ‚a dwie nagrody w kategoriach Sustainability&Environment oraz Product Design/Life Cycle Management. StatuetkÄ™ w kategorii Manufacturing Supplier of the Year otrzymaĹ‚ Marek Wzorek, dyrektor zarzÄ…dzajÄ…cy firmy igus. PeĹ‚na lista nagrodzonych w poszczegĂłlnych kategoriach jest dostÄ™pna na portalu AutomatykaOnline.pl. Katarzyna Jakubek , O & % C /-

AUTOMATYKA


WYDARZENIA

Automatyka i bezpieczeĹ„stwo w sĹ‚uĹźbie utrzymania ruchu 18 i 19 maja 2017 r. w Borkowie - % ? J &

. * . - V %J 0 & % = .

R & % ? - *

* &P? & % & &T/

- % -

8; S /

B / & - ! - 3 0 & %

W

 zwiÄ…zku z duĹźym zainteresowaniem pierwszÄ… edycjÄ… konferencji dotyczÄ…cej automatyzacji i bezpieczeĹ„stwa dla sĹ‚uĹźb utrzymania ruchu, ktĂłra odbyĹ‚a siÄ™ w paĹşdzierniku 2016 r., firma zdecydowaĹ‚a siÄ™ na organizacjÄ™ kolejnej. Patronat nad wydarzeniem, podobnie jak poprzednio, objęła Politechnika ĹšwiÄ™tokrzyska. Pierwszy dzieĹ„ konferencji wypeĹ‚niĹ‚y wystÄ…pienia współorganizatorĂłw, natomiast drugi dzieĹ„ staĹ‚ pod znakiem warsztatĂłw prowadzonych przez firmÄ™ Elokon, poĹ›wiÄ™conych procedurom bezpieczeĹ„stwa maszyn. Krzysztof Reczko, wĹ‚aĹ›ciciel GT Automation na wstÄ™pie konferencji opowiedziaĹ‚ uczestnikom o dziaĹ‚alnoĹ›ci firmy, m.in. w obszarze projektowania i budowy ukĹ‚adĂłw automatyki oraz serwisowania pogwarancyjnego maszyn. KolejnÄ… prelekcjÄ™, pt. „Robot mobilny – projekt i bu7-8/2017

dowa pojazdu typu Ĺ‚azik marsjaĹ„skiâ€?, poprowadziĹ‚ Gabriel Bracha z Politechniki ĹšwiÄ™tokrzyskiej, ktĂłry przedstawiĹ‚ gĹ‚Ăłwne cele i zasady projektowania Ĺ‚azikĂłw oraz przybliĹźyĹ‚ proces przygotowania do zawodĂłw University Rover Challenge. NastÄ™pnym prelegentem byĹ‚ Mariusz GĹ‚owacki z firmy Elokon. W czasie prezentacji pt. „BezpieczeĹ„stwo maszyn – trendy i wyzwaniaâ€? omĂłwiĹ‚ najwaĹźniejsze zagadnienia dotyczÄ…ce bezpieczeĹ„stwa maszyn, instalacji i wewnÄ™trznego transportu, skupiajÄ…c siÄ™ na robotach współpracujÄ…cych i efektywnym eliminowaniu wszystkich zagroĹźeĹ„ oraz pojazdach sterowanych automatycznie (AGV). „Z Mannheim do Europy – produkty dla efektywnych rozwiÄ…zaĹ„ w utrzymaniu ruchuâ€? – tak brzmiaĹ‚ temat prezentacji Piotra Simlata z firmy Pepperl+Fuchs. W czasie wystÄ…pienia zaprezentowano portfolio rozwiÄ…zaĹ„ produktĂłw firmy dla róşnych aplikacji, od gamy czujnikĂłw, po systemy RFID i wizyjne. Artur GintyĹ‚Ĺ‚o z firmy Norres zreferowaĹ‚ szerokie zastosowanie węşy technicznych dla róşnych aplikacji i branĹź przemysĹ‚u, zaĹ› Robert Stachura i Bartosz DudziĹ„ski z ifm electronic – korzyĹ›ci ze stosowania interfejsu komunikacyjnego IO-Link. Prezentacja Krzysztofa SeĹ„skowskiego z firmy TheusLED

pt. „Wykorzystanie automatyki w oĹ›wietleniu przemysĹ‚owym LED a efektywność energetycznaâ€?, skupiona byĹ‚a na przykĹ‚adach efektywnego energetycznie wykorzystania oĹ›wietlenia LED do maĹ‚ych i duĹźych pomieszczeĹ„ i hal fabrycznych, zarĂłwno w przypadku peĹ‚nej automatyzacji, jak i za pomocÄ… prostych systemĂłw. Prelekcje zakoĹ„czyĹ‚y wystÄ…pienia przedstawicieli firm Turck i Kubler. Bartosz Besz przedstawiĹ‚ ofertÄ™ Turck, poczynajÄ…c od czujnikĂłw i systemĂłw wizyjnych, po rozwiÄ…zania z zakresu bezpieczeĹ„stwa, zaĹ› PaweĹ‚ Naglik z firmy Kubler w prezentacji „Systemy bezpieczeĹ„stwa funkcjonalnego Kublera – bezpieczna pozycja, bezpieczna prÄ™dkośćâ€? skupiĹ‚ siÄ™ na zaletach enkoderĂłw z interfejsem IO-Link. W czasie przerw miÄ™dzy prelekcjami biorÄ…cy udziaĹ‚ w konferencji goĹ›cie mogli szerzej omĂłwić poruszone tematy na stoiskach wystawienniczych wszystkich firm. W drugim dniu konferencji uczestnicy wziÄ™li udziaĹ‚ w warsztatach technicznych prowadzonych przez StanisĹ‚awa Kowalewskiego z firmy Elokon, ktĂłry szczegółowo omĂłwiĹ‚ zasady oznakowania maszyn i ich bezpiecznej pracy. Katarzyna Jakubek , O & % C /-

97


BIBLIOTEKA

AUTOCAD 2018/LT2018/360+ KURS PROJEKTOWANIA PARAMETRYCZNEGO I NIEPARAMETRYCZNEGO 2D I 3D !' "5 [ &$94&$ *' %! 0% 8 9$ %" 8 $ %*' ! : ;<=>? 7560 @Q: ==\< &0 !? % : X 6$$

Ksiąşka omawia samodzielne projektowanie oraz drukowanie dokumentacji wyrobów dowolnej branşy i o dowolnym stopniu złoşoności, za pomocą programów: AutoCAD 2018 lub AutoCAD LT 2018 (tylko 2D) i wersji mobilnej AutoCAD 360 oraz nowszych, w polskiej lub angielskiej wersji językowej. Jej zakres jest zgodny z najnowszymi programami kursów i egzaminów AutoCAD Certified Professional autoryzowanych przez producenta programu AutoCAD – firmę Autodesk. Zawiera starannie przemyślane ćwiczenia, będące odzwierciedleniem wieloletniego doświadczenia autora, zarówno dydaktycznego, jak i zdobytego w przemyśle. Integralną częścią ksiąşki są przykłady i zadania dostępne na stronie internetowej www.pwn.pl. Omówione zostały takşe techniki i narzędzia typu Cloud Computing, w szczególności metody pracy za pomocą najnowszych wersji AutoCAD 360 na urządzeniach przenośnych typu iPad, iPhone, smartfony z systemem operacyjnym Android itp.

AUTOMATYKA PRZEMYSĹ OWA W PRAKTYCE PROJEKTOWANIE, MODERNIZACJA I NAPRAWA

"$ $0 "4" &$ *' %! 0% " $ %*' ! : ;<=W? 7560 @Q: ;Z; &0 !*? % : X 6$$

Ksiąşka zawiera przystępne omówienie technicznych zagadnień związanych z projektowaniem, modernizacją i naprawą układów automatyki przemysłowej. Główna część ksiąşki została podzielona na dziewięć rozdziałów. Omówiono w niej: ocenę ryzyka maszyn, rolę znaku CE, zasady projektowania układów automatyki przemysłowej, silniki elektryczne, przekładnie mechaniczne oraz czujniki stosowane w maszynach. Zawiera równieş wiadomości na temat sterowników PLC, paneli HMI oraz komunikacji w rozproszonych układach automatyki – protokół MODBUS i systemy SCADA. Ksiąşka jest przeznaczona dla osób zatrudnionych w słuşbach utrzymania ruchu parku maszynowego przedsiębiorstw. Moşe ona równieş stanowić uzupełnienie literatury dla uczniów techników kształcących się w kierunkach elektronika, mechatronika, elektryka i innych.

AUTOMATYKA. TECHNIKA REGULACJI !' "5 67 %&$ *' %! 0% 8 9$ %" 8 $ %*' ! : ;<=>? 7560 @Q: =VW &0 !? % : X 6$$

„Technika regulacji� to tylko jedna z ksiąşek tego autora z serii „Automatyka�. Oprócz niej dostępny jest tom poświęcony teoretycznym podstawom automatyki oraz napędom elektrycznym. W części „Technika regulacji� omówiono praktyczne zagadnienia projektowania jednoobwodowych układów automatycznej regulacji (stabilizacji, regulacji programowej lub regulacji nadąşnej), stanowiących podstawowy element wielu bardziej złoşonych systemów automatyki. Wprowadza czytelników posiadających juş teoretyczną wiedzę z podstaw automatyki oraz tych, którzy mają problemy z bieşącą eksploatacją systemów automatyki, w zagadnienia dotyczące układów regulacji. Zawiera cenne wskazówki i opisy rozwiązań nadających się do bezpośredniego zastosowania.

- * X P/ 98

AUTOMATYKA


CENA 10,00 00

TEMAT WYDANIA

ZĹ (W TY M 8 % VAT VAT))

ROZMOWA 9 772392

10550 2

10

Paweł Naglik, Kubler Sp. z o.o.

ZarzÄ…dzani

e utrzymanie

20

TECHNIKA

m ruchu w

32

SPRZĘT

Wybór systemu SCADA – czym się kierować?

produkcji

I APARATU

AUTOMAT YKA ISSN 2392-1056

INDEKS 403024

AUTOMATYK

Kluczowy RA 44 element współczesnyc – przegląd h napędów przemiennikó w częstotliwości

AONLINE.PL

10/2015

F]XMQLNL F L�QLHQLD SU] ]DZRU\ E HSÎ\ZX L ]XÒ H]SLHF]HÆVW \FLD SRZLHW ZD ZJ ,62 U]D 3O F G H

< ... do 28

Dystrybutor

switchy HARTING

www.stermag.pl

000 l/min

... >

"# $ % & ' # RV]F ]ÂťGQRĂ?¸ NR RV]F V]WĂˆZ ]DNXS ]ÂťGQRĂ?¸ SU] X HVWU]HQL ]DE XGRZ\

( (

)

AUTOMATYCZNIE WIEM WIĘCEJ...

ROCZNIK 2017 W W W . A U T O M AT Y K A O N L I N E . P L

P L A N W Y DAW N I C Z Y 2 0 1 7 P L A N W Y DAW N I C Z Y 2 0 1 7 Ǥ ĆŽ ­ Ć Ę Âť Ăƒ Âą Ǥ Ä‚ ø ç Ć á ÂŚ Äł Âą ĆŻ NADSYĹ ANIE KALENDARIUM BRANĹťOWE MATERIAĹ Ă“W (DOD. KOLPORTAĹť WYDANIA)

WYDANIE

TEMAT NUMERU

ARTYKUĹ PRZEGLÄ„DOWY

1-2/2017 7-8/2017

Bezpiecznai systemy produkcja Urządzenia dla przemysłu spoşywczego

Przyciski i przełączniki Kontrola kosztów zuşycia mediów

05.01.2017 05.07.2017

EXPOCUTTING, AUTOMATICON ENERGETAB, MSPO, TRAKO, PAKFOOD

9/2017

Automatyka w pojazdach szynowych

Komponenty dla energetyki

07.08.2017

ENERGETAB, TRAKO, PAKFOOD

10/2017

Przemysł 4.0

Roboty przemysĹ‚owe i  kooperacyjne

04.09.2017

TOOLEX, MAINTENANCE, SYMAS, PAKFOOD, WARSAW INDUSTRY WEEK, RENEXPO, KOMPOZYTEXPO

11/2017

Efektywność energetyczna w napÄ™dach elektrycznych

Pomiar pozycji i przemieszczenia

06.10.2017

WARSAW INDUSTRY WEEK, ENERGETICS, EUROTOOL, INTRALOMAG, FORUM NOWOCZESNEJ PRODUKCJI

12/2017

Monitoring i zdalne sterowanie

Komunikacja przemysłowa

03.11.2017

FACILITY MANAGEMENT WÂ ZAKĹ ADZIE PRODUKCYJNYM

www.automatykaonline.pl


WSPÓŁPRACA

AUTOMATYKA-POMIARY-STEROWANIE SA TEL. 85 748 34 00, 85 748 34 03, WWW.APS.PL ................................................................................................... 14

AUTOMATYKAONLINE TEL. 504 126 618, WWW.AUTOMATYKAONLINE.PL ............................................................................................ 78

APATOR CONTROL SP. Z O.O. TEL. 56 61 91 111, WWW.ACONTROL.COM.PL .......................................................................................................... 65

AXON MEDIA GROUP TEL. 533 344 700, WWW.AXONMEDIA.PL ................................................................................................................ 63

B&R AUTOMATYKA PRZEMYSŁOWA SP. Z O.O. TEL. 61 846 05 00, WWW.BR-AUTOMATION.COM ............................................................................... 9, 40–41

BALLUFF SP. Z O.O. TEL. 71 382 09 00, WWW.BALLUFF.PL, WWW.LEUZE.PL ........................................................................... 15, 19

DANFOSS POLAND SP. Z O.O. TEL. 22 755 06 68, WWW.DANFOSS.PL/NAPEDY ...................................................................... I OKŁ., 72–73

PPUH ELDAR TEL. 77 442 04 04, WWW.ELDAR.BIZ ................................................................................................................ 8, 16, 53

ELMARK AUTOMATYKA SP. Z O.O. TEL. 22 541 84 65, WWW.ELMARK.COM.PL ............................................................................. 10, 68–69, 70–71

ELTRON TEL. 71 343 97 55, WWW.ELTRON.PL .............................................................................................................................. 17

FANUC POLSKA SP. Z O.O. TEL. 71 776 61 60, WWW.FANUC.EU ...................................................................................................................... 42–45

FESTO SP. Z O.O. TEL. 22 711 42 71, WWW.FESTO.PL ................................................................................................................ 33, 48–49

IGUS SP. Z O.O. TEL. 22 863 57 70, WWW.IGUS.PL ......................................................................................................................... 76–77

KUBLER SP. Z O.O TEL. 61 849 99 02, WWW.KUBLER.PL .................................................................................................................... 13, 79

100

AUTOMATYKA


WSPÓŁPRACA

LIMATHERM SENSOR SP. Z O.O. TEL. 18 337 99 00, WWW.LIMATHERMSENSOR.PL .............................................................................................. 35

MVM SP. Z O.O. TEL. 22 87 40 230 .......................................................................................................................................................................64

MIĘDZYNARODOWE TARGI POZNAŃSKIE SP. Z O.O. TEL. 22 529 39 00/50, WWW.MTP.PL ................................................................................................................... 69, 95 MOVIDA TEL. 22 626 02 62, HTTP://MOVIDA.COM.PL ......................................................................................................... 29

MURRELEKTRONIK SP. Z O.O. TEL. 32 730 00 20, WWW.MURRELEKTRONIK.PL ........................................................................................ 74–75

PARKER HANNIFIN SALES POLAND SP. Z O.O. TEL. 22 573 24 00, WWW.PARKER.COM, WWW.PARKER.PL ........................................................................... 15

PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP TEL. 22 874 00 00, WWW.PIAP.PL ................................................................................................................... II OKŁ., 64

PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP, PIAP DESIGN TEL. 22 874 01 94, WWW.DESIGN.PIAP.PL .................................................................................................................. 39

RADWAG WAGI ELEKTRONICZNE TEL. 48 384 88 00, WWW.RADWAG.PL ............................................................................................................ III OKŁ.

REECO POLAND SP. Z O.O. – RENEXPO TEL +48 (0)22-266-0216, WWW.RENEXPO-WARSAW.COM ....................................................................... 83

SCHMERSAL-POLSKA SP. J. E. NOWICKA, M. NOWICKI TEL. 22 816 85 78, WWW.SCHMERSAL.PL ................................................................................................................... 11

SCHUNK INTEC SP. Z O.O. TEL. 22 726 25 00, WWW.SCHUNK.COM .................................................................................................... 7, 50–52 STAUBLI ŁÓDŹ SP. Z O.O. TEL. 42 636 85 04, WWW.STAUBLI.COM ................................................................................................... 37, 54–55

TURCK SP. Z O.O. TEL. 77 443 48 00, WWW.TURCK.PL ................................................................................................. 46–47, IV OKŁ.

ZIAD BIELSKO-BIAŁA SA TEL. 33 8138200, WWW.ZIAD.BIELSKO.PL ................................................................................................................. 31

7-8/2017

101


LUDZIE

STANOWISKO: dyrektor Lokalnej Jednostki Biznesu M -J * FIRMA: ABB Sp. z o.o.

Z

arządza biznesem, który w ciągu ostatnich trzech lat podwoił zatrudnienie do poziomu 230 osób, w tym fabryką, która dostarcza nowoczesne produkty w różne strony świata. Beata Syczewska od ponad 22 lat związana jest z ABB, wiodącym na rynku dostawcą technologii dla

102

energetyki i automatyki. Trzy lata temu objęła funkcję dyrektora Lokalnej Jednostki Biznesu Napędów ABB w Polsce, odpowiadając za rozwój biznesu na rynku lokalnym w zakresie sprzedaży i serwisu, działalność operacyjną Zakładu Napędów ABB w Aleksandrowie Łódzkim oraz szereg globalnych

inicjatyw, w których polski biznes napędów odgrywa wiodącą rolę. Przez kilkanaście lat kierowała Departamentem Komunikacji ABB w Polsce, dzięki czemu miała możliwość spojrzenia na działalność biznesową firmy z zupełnie innej perspektywy. Dziś to procentuje. Zarządza m.in. zespołem sprzedaży i działem serwisu, który obsługuje klientów w kilkunastu krajach Europy. Dba jednocześnie o powodzenie nowych inwestycji w aleksandrowskim zakładzie. W codziennej pracy największy nacisk kładzie na umiejętne budowanie relacji z klientami, tak by świadczone im usługi były zawsze na najwyższym poziomie oraz dostarczane na czas. Za największą wartość firmy uważa pracowników, którzy dzielą się swoimi pomysłami, spostrzeżeniami i angażują się w swoją pracę. Jej zdaniem zarządzanie polega na wsłuchiwaniu się w głos zespołu, który budowany jest na zaufaniu, szczerym dialogu oraz właściwym motywowaniu i umożliwianiu rozwoju. Nie wyobraża sobie pracy bez ciągłego, wielokierunkowego rozwoju i stawiania sobie nowych, ambitnych wyzwań. Jest absolwentką Wydziału Marketingu i Zarządzania na Akademii Leona Koźmińskiego, ze specjalizacją Psychologia Społeczna. Ukończyła również studia Executive MBA na Uniwersytecie Illinois w Urbana-Champaign. W ABB pracuje od listopada 1995 r. W latach 2001–2014 pełniła funkcję Dyrektora Departamentu Komunikacji. Czas wolny poświęca na liczne podróże z rodziną i przyjaciółmi, szczególnie po dalekich i nieodkrytych częściach świata. Z każdego wyjazdu wraca zainspirowana unikalną kulturą, obyczajami i tradycjami. Od lat fascynuje się też grą na bębnach oraz motocyklami. Obie pasje dają jej pozytywny zastrzyk adrenaliny i poczucie niczym nieskrępowanej wolności. AUTOMATYKA

Fot. Urszula Czapla/arch. ABB

Beata Syczewska




Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.