Automatyka 9/2017

TEMAT NUMERU Automatyka w pojazdach szynowych CENA 15,00 ZŁ (W TYM 8 % VAT)

ROZMOWA 24

SPRZĘT I APARATURA 58

PRAWO 66

Paweł Łojszczyk, ABB

Urządzenia pomiarowe dla energetyki

Ochrona topografii układów scalonych

AUTOMATYKA ISSN 2392-1056

INDEKS 403024

AUTOMATYKAONLINE.PL

HARTING Han-Modular® Nowe moduły pneumatyczne z metalowymi kontaktami

BEZPIECZEĹƒSTWO. DLA LUDZI I MASZYN

25 LAT DOĹšWIADCZENIA W OBSZARACH BEZPIECZEĹƒSTWA PRZEMYSĹ OWEGO

+ $XG\W\ EH]SLHF]HĆVWZD PRGHUQL]DFMH PDV]\Q L LQVWDODFML + 3URMHNWRZDQLH L ZGUDÄžDQLH V\VWHPÂľZ EH]SLHF]HĆVWZD + 'HNODUDFMH =JRGQRÄ?FL :( L R]QDNRZDQLH &( + 0HFKDQLND L DXWRPDW\ND SU]HP\VÄ„RZD + 6SHFMDOLVW\F]QH V]NROHQLD

Ponad 2.500 klientów w 40 krajach świata zaufało ELOKON www.elokon.com

2GZLHGÄź QDV

linkedin.elokon.com

youtube.elokon.com

Wiodący dystrybutor z zakresu automatyki, elektroniki i utrzymania ruchu. Ponad 500 000 produktów.

2 500 producentów. 80 lat doświadczenia.

PONIEWAŻ NIEKTÓRE PROBLEMY WYMAGAJĄ SZYBKICH ROZWIĄZAŃ.

Sytuacja awaryjna? Chętnie pomożemy.

Zadzwoń, napisz lub wejdź na stronę.

Tel. 22 22 3 11 11, bok@rspoland.com

pl.rs-online.com

OD REDAKCJI

Drodzy Państwo, Wrzesień po okresie wakacyjnym zachęca do odnowienia kontaktów, podjęcia współpracy, spotkań, a takşe nawiązania nowych znajomości. Doskonałą okazją są wszelkiego rodzaju konferencje, seminaria i targi. W bieşącym, wrześniowym numerze, jak co roku wiele miejsca poświęcamy energetyce.

W szczególności myślimy o Międzynarodowych Energetycznych Targach Bielskich Energetab. W Bielsku-Białej energetycy spotkają się juş po raz trzydziesty. Początkowo targi były organizowane co dwa lata (pewnie wielu Czytelników zdziwi 30. edycja, bo od pierwszej upłynęły juş 33 lata) i gromadziły głównie wynalazców i racjonalizatorów upowszechniających nowatorskie rozwiązania wśród energetyków. Dziś to waşne i opiniotwórcze wydarzenie skupia co najmniej 700 wystawców z kilkunastu krajów Europy i Azji, którzy pragną zademonstrować swoje najnowsze produkty dla modernizującej się polskiej energetyki.

O historii i rozwoju branşowych targów Energetab, a takşe sektorze energetycznym w obliczu ery Przemysłu 4.0 rozmawialiśmy z Ryszardem Migdalskim, dyrektorem ds. targów i szkoleń oraz prokurentem ZIAD Bielsko-Biała, organizatora targów. Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z zapisem tej bardzo ciekawej rozmowy.

Warto zaznaczyć, şe prezes Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej wskazał targi Energetab 2017 jako wystawę publiczną, dającą pierwszeństwo do uzyskania prawa ochronnego albo prawa z rejestracji, w przypadku wystawienia na targach wzoru uşytkowego albo wzoru przemysłowego.

Czytelnikom niezorientowanym w tematyce „praw z rejestracji� polecamy artykuł w dziale Prawo i Normy, poświęcony ochronie topologii układów scalonych, co w erze cyfryzacji przemysłu ma niebagatelne znaczenie.

Zapraszamy do zapoznania się z drugim wywiadem, który równieş wpisuje się w tematykę energetyki. Naszym rozmówcą był Paweł Šojszczyk, prezes zarządu polskiej spółki ABB oraz dyrektor krajowy ABB. Firma działająca na polskim rynku od 25 lat naleşy do liderów w obszarze energetyki.

Jest firmą nowoczesną, współpracuje z naukowcami i liderami technologii informatycznych oraz realizuje projekty wpisujące się w tematykę Przemysłu 4.0. O przykładzie skutecznej optymalizacji efektywności energetycznej, dzięki rozwiązaniom ABB zrealizowanym dla włoskiego producenta zaworów, przeczytacie Państwo w dziale Aplikacje.

W stałym dziale Wydarzenia poświęcamy w tym numerze wiele miejsca rodzinnej firmie HARTING. Załoşona w 1945 r. przyjęła w 1967 r. w swoje szeregi Dietmara Hartinga, syna załoşyciela firmy. 1 lipca 2017 r. minęło 50 lat jego pracy w firmie. Ten jubileusz to doskonała okazja do zaprezentowania dokonań firmy na tle waşnych wydarzeń na świecie, a przede wszystkim sylwetki Dietmara Hartinga.

Tematyka wrześniowej edycji miesięcznika – automatyka w pojazdach szynowych – spotkała się z duşym zainteresowaniem naszych Współpracowników, Klientów i Reklamodawców. Polecam Państwu pakiet artykułów na ten temat. Liczymy na zainteresowanie tym działem wystawców i gości 12. edycji Międzynarodowych Targów Kolejowych TRAKO, które odbędą się pod koniec września w Gdańsku.

Gorąco zachęcam do lektury!

4

AUTOMATYKA

SPIS TREŚCI REDAKTOR NACZELNA Małgorzata Kaliczyńska tel. (+48) 22 874 01 46 e-mail: mkaliczynska@piap.pl REDAKCJA MERYTORYCZNA Małgorzata Kaliczyńska REDAKCJA TEMATYCZNA Sylwia Batorska WSPÓŁPRACA REDAKCYJNA Andrzej Barciński, Marcin Bieńkowski, Jolanta Górska-Szkaradek, Krzysztof Jaroszewski, Agnieszka Staniszewska, Marcin Zawisza, Damian Żabicki SEKRETARZ REDAKCJI Urszula Chojnacka tel. (+48) 22 874 01 85 e-mail: uchojnacka@piap.pl

Z BRANŻY

8

PRODUKTY

16

ROZMOWA Od tradycji do inteligentnych cyfrowych rozwiązań

24

Rozmowa z Pawłem Łojszczykiem, prezesem zarządu polskiej spółki ABB oraz dyrektorem krajowym ABB

Wartość tkwi w ściśle branżowych targach

28

30. wydanie Energetab Rozmowa z Ryszardem Migdalskim, dyrektorem ds. targów i szkoleń oraz prokurentem ZIAD Bielsko-Biała, organizatora Energetab

REKLAMA Jolanta Górska-Szkaradek tel. (+48) 22 874 01 91 e-mail: jgorska@piap.pl Sylwia Batorska tel. (+48) 22 874 00 60 e-mail: sbatorska@piap.pl PRENUMERATA I KOLPORTAŻ Elżbieta Walczak tel. (+48) 22 874 03 51 e-mail: ewalczak@piap.pl SKŁAD I REDAKCJA TECHNICZNA Ewa Markowska KOREKTA Urszula Chojnacka, Ewa Markowska, Elżbieta Walczak DRUK Zakłady Graficzne „Taurus” Roszkowscy Sp. z o.o.

Nakład: 4000 egzemplarzy REDAKCJA Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa tel. (+48) 22 874 01 46, fax (+48) 22 874 02 20 e-mail: automatyka@piap.pl www.AutomatykaOnline.pl WYDAWCA Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa Szczegółowe warunki prenumeraty wraz z cennikiem dostępne są na stronie automatykaonline.pl/prenumerata.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i modyfikacji nadesłanych materiałów oraz nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i materiałów promocyjnych.

9/2017

24

OD TRADYCJI DO INTELIGENTNYCH CYFROWYCH ROZWIĄZAŃ O zmianach i rozwoju polskiego oddziału ABB, centrach zatrudniających setki naukowców i programistów, współpracy z liderami technologii informatycznych oraz narzędziach współpracy z klientami rozmawiamy z Pawłem Łojszczykiem, prezesem zarządu polskiej spółki ABB oraz dyrektorem krajowym ABB.

5

SPIS TREŚCI

TEMAT NUMERU

34

AUTOMATYKA W POJAZDACH SZYNOWYCH Nowoczesne pojazdy szynowe oraz infrastruktura im towarzysząca nie obejdą się bez zaawansowanych urządzeń i systemów automatyki. Chodzi tutaj zarówno o pojedyncze urządzenia takie jak np. czujniki, jak i złożone systemy zdalnego sterowania wraz z oprogramowaniem i urządzeniami wykonawczymi.

Automatyka w pojazdach szynowych

34

Kompletny przejazd kolejowy w wykonaniu firmy Pilz

44

Przyciski otwarcia drzwi i oświetlenie LED w pojazdach kolejowych

46

Tachografy serii TC-XXXP

48

Kable do pojazdów szynowych

51

Razem w podróży

52

Wagonie, otwórz się!

55

300 godzin testu w mgle solnej dzięki powłoce tytanowej

57

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY Urządzenia pomiarowe dla energetyki

58

PRAWO I NORMY Ochrona topografii układów scalonych

66

58

URZĄDZENIA POMIAROWE DLA ENERGETYKI Pomiary elektryczne, oprócz pomiarów wielkości mechanicznych i temperatury, są jednymi z najczęściej wykonywanych pomiarów wielkości fizycznych w przemyśle. Na ich podstawie można nie tylko poznać stan techniczny badanych urządzeń, ale również określić zużycie energii i prawidłowość prowadzonych procesów technologicznych. Co więcej, monitoring wielkości elektrycznych sprzyja oszczędnościom, które związane są z bezpośrednim zużyciem energii elektrycznej, a więc jednego z głównych składników kosztów produkcji.

6

AUTOMATYKA

SPIS TREŚCI

RYNEK RPC – nowa linia przekaźników czasowych

68

Wzrost obrotów i ambitne plany spółki igus na polskim rynku

70

Przetwornice częstotliwości dużej mocy

72

Danfoss seria VACON 100

Mamy bzika na punkcie efektywności energetycznej

75

Megatrend: Przemysł 4.0

76

Bez kabli, bez baterii

78

Modułowe, bezprzewodowe kasety sterownicze steute

Współpraca człowieka z robotem

80

Prosta integracja – prosta obsługa

Niezawodny pomiar System Axioline F I/O dla sektora energetycznego zgodny z wymaganiami normy IEC 61850

85 86

Odpowiedni system manipulacyjny w kilka minut

88

Klimatyzacja w przemyśle spożywczym

90

Wymienniki ciepła powietrze/woda Rittal Hygienic Design

Szerokie spektrum możliwości

92

28

WARTOŚĆ TKWI W ŚCIŚLE BRANŻOWYCH TARGACH 30. wydanie Energetab Rozmowa z Ryszardem Migdalskim, dyrektorem ds. targów i szkoleń

WYDARZENIA Technologiczny wizjoner, pionier, prezes i strateg sukcesu

102

Projektowanie urządzeń zgodnie z wymogami bezpieczeństwa

94

Efektywność energetyczna przemysłu i przedsiębiorstw

96

Okrągły jubileusz Pilz Polska

Rozwiązania firmy Moxa dla energetyki odnawialnej

98

BIBLIOTEKA

108

Proste i ekonomiczne rozwiązania w zakresie Internetu Rzeczy

99

WSPÓŁPRACA

110

50 lat pracy Dietmara Hartinga

107

Polski oddział ma już 10 lat

APLIKACJE

LUDZIE

Efektywne rozwiązania ABB we włoskiej fabryce Bonomi

Paweł Łoś, dyrektor zarządzający/prokurent B&R Automatyka Przemysłowa Sp. z o.o.

114

9/2017

100

7

Z BRANĹťY

KALENDARIUM

10/2017 3–5.10 Sosnowiec Międzynarodowe Targi Obrabiarek, Narzędzi i Technologii Obróbki Toolex http://www.exposilesia.pl/toolex/pl/

4–6.10 Mediolan, Włochy M&MT Motion & Mechatronics www.mmt-italia.it

5.10 Gliwice Fiber Laser Days 2017 www.ipgphotonics.com

11–12.10 Kraków Międzynarodowe Targi Izolacji Przemysłowych 4INSULATION http://4insulation.eu/pl/

12.10 Opole Konferencja Energia i media techniczne w produkcji www.KonferencjeTechniczne.pl

18–19.10 Kraków Międzynarodowe Targi Obróbki, Magazynowania i Transportu Materiałów Sypkich i Masowych SyMas http://www.symas.krakow.pl/pl/

18–19.10 Kraków Międzynarodowe Targi Utrzymania Ruchu, Planowania i Optymalizacji Produkcji Maintenance http://mtc.krakow.pl/pl/

18–19.10 Werona, Włochy SAVE Conference and Exhibition on Solutions and Applications for Automation, Instrumentation, Sensors www.exposave.com

25–26.10 Sosnowiec Targi Urządzeń i Technologii Branşy Wodociągowo-Kanalizacyjnej HydroSilesia http://www.exposilesia.pl/hydrosilesia/pl/

25–26.10 Wrocław Szkolenie Sensoryka i przetworniki połoşenia www.balluff.com

25–27.10 Warszawa Międzynarodowe Targi Energii Odnawialnej i Efektywności Energetycznej Renexpo Poland www.renexpo-warsaw.com

8

PROFESOR PIOTR SZYNKARCZYK CZŠONKIEM ZARZĄDU IAARC International Association for Automation and Robotics in Construction (IAARC), wiodąca światowa organizacja działająca na rzecz rozwoju automatyki i robotyki w budownictwie, powołała profesora Piotra Szynkarczyka, dyrektora Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów PIAP, na nowego członka zarządu. Piotr Szynkarczyk będzie odpowiadał m.in. za inicjowanie współpracy między polskim środowiskiem naukowym związanym z robotyką a członkami IAARC. Kierujący zespołem PIAP Piotr Szynkarczyk jest współtwórcą pierwszych polskich robotów mobilnych Inspector i Expert, autorem i współautorem 12 zgłoszeń patentowych oraz ponad 70 publikacji naukowo-technicznych w wydawnictwach polskich i zagranicz-

nych, a takşe cenionym ekspertem i członkiem m.in. Komitetu Automatyki i Robotyki Polskiej Akademii Nauk oraz Rady Głównej Instytutów Badawczych.

IAARC to międzynarodowa organizacja non-profit reprezentująca branşę budowlaną, w tym m.in. inşynierię lądową i budownictwo inşynieryjne, automatykę maszyn, robotyczne aplikacje w budownictwie, technologie informacyjne, planowanie i logistykę. Wśród członków IAARC znajdują się specjaliści z całego świata, w tym dwie osoby z Polski – profesor Piotr Szynkarczyk, dyrektor PIAP oraz płk rez. dr inş. Józef Wrona, dyrektor Instytutu Budowy Maszyn z Wojskowej Akademii Technicznej, zawodowo związany równieş z PIAP.

W NIEMCZECH POWSTAJE INTELIGENTNY MAGAZYN Puma, wspólnie z firmami Magazino, Gigaton i ITG, otwiera pierwszy w pełni zautomatyzowany magazyn w niemieckiej miejscowości Schwaig.

Za transport towaru w innowacyjnym magazynie odpowiadać będzie nowy, inteligentny, wyposaşony w czujniki i ramiona robot TORU, który umoşliwia przenoszenie wszelkiego rodzaju pudeł i pudełek. TORU został zbudowany jako robot z percepcją, który

potrafi dostrzec i interpretować Ĺ›rodowisko pracy oraz podejmować decyzje na podstawie danych z kamer, licznych czujnikĂłw i sztucznej inteligencji. Taka konfiguracja ma umoĹźliwić mu samodzielne uczenie siÄ™, dostosowanie do topologii magazynu i sprawne funkcjonowanie we współdzielonym z ludĹşmi Ĺ›rodowisku pracy. – W fabrykach przyszĹ‚oĹ›ci aktywność czĹ‚owieka ograniczona bÄ™dzie do koniecznego minimum, a wiÄ™kszość zadaĹ„ wykonywanych bÄ™dzie przez roboty. WytwĂłrcy, ktĂłrzy nie podejdÄ… na powaĹźnie do cyfryzacji i automatyzacji fabryk za swojÄ… opieszaĹ‚ość mogÄ… sĹ‚ono zapĹ‚acić, a w niektĂłrych przypadkach nawet zniknąć z rynku – uwaĹźa Piotr Rojek z firmy DSR, dostarczajÄ…cej nowoczesne rozwiÄ…zania IT dla produkcji.Â

AUTOMATYKA

BALLUFF NAGRODZONY PO RAZ TRZECI Specjalizująca się w rozwiązaniach z zakresu sensoryki i automatyzacji firma Balluff w 2017 r. po raz trzeci – po latach 2013 i 2015 – otrzymała prestiżową nagrodę Bosch Global Supplier Award jako jeden z najlepszych na świecie dostawców koncernu Bosch. Główne kryteria przyznawanej co dwa lata nagrody to innowacyjność, koszty, logistyka i jakość. Rodzinne przedsiębiorstwo prowadzone przez właścicieli jest od dziesięcioleci technologicznym liderem i pionierem w zakresie zautomatyzowanych rozwiązań i stwarza podstawy cyfryzacji przemysłu. – Cieszymy się, że firma Bosch uznała nasze zaangażowanie, serwis i jakość naszej pracy w ostatnich sześciu latach za godne nagrodzenia. Szczególnie nazwanie firmy Balluff przez prezesa zarządu firmy Bosch dr. Volkmara Dennera „partnerem w Przemyśle 4.0” jest dla nas potwierdzeniem, że nasi klienci postrzegają nas jako wartościowego partnera w obszarze sensoryki i automatyzacji dotyczących przyszłości – powiedział prezes grupy Balluff Florian Hermle, odbierając nagrodę.

Push-in Technology Designed by PHOENIX CONTACT

!""

Firma Eltron uruchomiła nową stronę internetową.

Witryna www.systemywizyjne.eu poświęcona jest systemom wizyjnym i czytnikom kodów firmy Cognex – jednego z największych na świecie dostawców systemów wizyjnych, czujników wizyjnych i przemysłowych czytników kodów. Eltron od 2008 r. jest autoryzowanym partnerem firmy Cognex i ma status ASP – Automation Solution Provider. Na nowej stronie internetowej można znaleźć m.in. informacje na temat produktów i technologii, w tym dane dotyczące dokumentacji i oprogramowania.

Eltron dysponuje własnym laboratorium wyposażonym w bogatą gamę systemów wizyjnych i czytników kodów oraz szeroki zestaw niezbędnych akcesoriów. Na prośbę klienta, na bazie dostarczonych próbek, Eltron przeprowadza testy wykonalności, a następnie przekazuje raport prezentujący wstępną koncepcję rozwiązania.

9/2017

R E K L A M A

NOWA WITRYNA ELTRON

Z BRANŻY

KONFERENCJA EMC FOR BUSINESS 12 i 13 października 2017 r. we wrocławskim hotelu Park Diament odbędzie się największe spotkanie praktyków branży elektronicznej, którzy na co dzień muszą mierzyć się z wymaganiami EMC (Electromagnetic Compatibility). W trakcie konferencji EMC for Business, której celem jest wymiana wiedzy, dyskusje i warsztaty, prelegenci z przemysłu zaprezentują swoje doświadczenia na bazie zrealizowanych projektów pod kątem różnych wymagań, projektowania elektroniki, testów oraz rozwiązywania problemów. Omówione zostaną także praktyczne przykłady wykorzystania technik związanych z kompatybilnością elektromagnetyczną. Wśród zagadnień poruszanych na warsztatach będą m.in. projektowanie, wymagania radiowe (RED) i bezpieczeństwo (LVD). Wydarzenie jest adresowane do firm, które mają styczność z EMC, m.in. przedstawicieli branży elektronicznej, menedżerów i projektantów elektroniki. Więcej informacji i rejestracja – na stronie www.emc4b.com/konferencja.

# " !

WSPÓLNA INICJATYWA ZPUE I EKOENERGETYKA

10

FORUM NOWOCZESNEJ PRODUKCJI JUŻ WKRÓTCE Produkcja przemysłowa jest ważnym filarem gospodarki, prowadzącym do trwałego i stabilnego wzrostu. Zagadnienia robotyzacji i optymalizacji produkcji, wdrażania innowacji, Przemysłowego Internetu Rzeczy (IIoT), Digital Twins oraz Smart Factory będą poruszane podczas czwartej edycji Forum Nowoczesnej Produkcji, która odbędzie się 8 i 9 listopada 2017 r. w warszawskim hotelu Sheraton.

W spotkaniu wezmą udział eksperci produkcji i nowych technologii, przedstawiciele zarządów największych spółek oraz reprezentanci administracji centralnej. Najbliższej edycji po raz pierwszy towarzyszyć będzie innowacyjna formuła okrągłych stołów, tzw. roundtables, która umożliwia interakcję między uczestnikami, wymianę myśli i doświadczeń oraz nawiązanie nowych kontaktów. Więcej informacji na stronie www.forumprodukcji.pl. Organizatorem wydarzenia jest MMC Polska.

#

NOWOCZESNE ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ

Firma ZPUE podpisała list intencyjny z firmą Ekoenergetyka-Polska dotyczący współpracy w zakresie kompleksowego wdrażania infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych (głównie autobusów elektrycznych) w Polsce i na wybranych rynkach eksportowych. Współpraca obejmuje wspólny udział w projektach wdrażania infrastruktury ładowania dla autobusów elektrycznych, podejmowanie działań badawczo-rozwojowych oraz wzajemne wsparcie sprzedażowe. Inicjatywa wynika z rosnącego zapotrzebowania na infrastrukturę ładowania dla autobusów elektrycznych w Polsce i na świecie. Rynek autobusów elektrycznych rozwija się bardzo dynamicznie i wymaga coraz bardziej kompleksowego podejścia do infrastruktury ładowania. W lutym tego roku 40 polskich miast zobowiązało się do kupna w sumie 780 autobusów elektrycznych w kilku najbliższych latach. – Łącząc siły we wdrażaniu infrastruktury, będziemy oferować operatorom transportu publicznego nie tylko kompleksową obsługę, ale również nowatorskie rozwiązania najwyższej jakości – podkreśla Andrzej Grzybek, wiceprezes spółki ZPUE.

Tematem przewodnim najbliższej edycji Quality Tour, która odbędzie się w dniach 19–21 września 2017 r. to będzie nowoczesne i efektywne zarządzanie jakością w praktyce. Na podstawie case studies wnikliwej analizie zostaną poddane metody ciągłego i sprawnego doskonalenia jakości, podnoszenie efektywności oraz optymalizacja funkcjonalna i kosztowa. Quality Tour to formuła, która łączy w sobie część merytoryczną – prelegenci-praktycy zaprezentują rozwiązania wdrożone w swoich zakładach – z częścią praktyczną, podczas której będzie można zapoznać się ze sprawdzonymi rozwiązaniami i skutecznymi metodami usprawniania systemów jakościowych, a także analiz opłacalności wdrożonych działań. Zaproszenie do współpracy przyjęli szefowie nowoczesnych zakładów produkcyjnych należących do takich firm jak Coca-Cola, Nidec, Woodward i KLGS, które mogą pochwalić się sprawdzonymi, innowacyjnymi rozwiązaniami, zaawansowanymi systemami zarządzania jakością oraz zoptymalizowanymi procesami.

% &

$

AUTOMATYKA

Z BRANĹťY

ZMIANA U STERÓW FIRMY RADPOL Radpol – wytwórca i dostawca zaawansowanych technologicznie instalacji do przesyłu ciepła, produktów dla energetyki oraz rur z tworzyw sztucznych do instalacji wodnych, kanalizacyjnych i gazowych, a takşe rozwiązań dla innych gałęzi przemysłu – ma nowego prezesa. Został nim Michał Jarczyński, który zastąpił na tym stanowisku Annę Kułach (pełniła tę rolę po odwołaniu z funkcji prezesa Marcina Kowalczyka w lutym 2017 r.).

Michał Jarczyński ukończył studia na Politechnice Poznańskiej oraz studia podyplomowe z finansów na Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. W latach 2013–2016 był prezesem zarządu Enea Operator, a wcześniej, w latach 2009–2013 piastował funkcję szefa międzynarodowej grupy kapitałowej Arctic Paper, w ramach której nadzorował cztery elektrociepłownie. Od 2014 r. jest członkiem zarządu Lubuskiego Towarzystwa na Rzecz Rozwoju Energetyki.

'

KIM FAUSING NA CZELE FIRMY DANFOSS Kim Fausing objął w lipcu 2017 r. stanowisko prezesa firmy Danfoss, zastępując Nielsa B. Christiansena. Urodzony w 1964 r. Kim Fausing ma tytuł inşyniera mechanika, ukończył teş studia MBA. Do firmy Danfoss dołączył w 2007 r. jako Prezydent Dywizji Chłodnictwa i Klimatyzacji, a od 2008 r. był wiceprezesem wykonawczym oraz dyrektorem operacyjnym. Odpowiadał za wszystkie segmenty Danfoss, a takşe System Biznesu Danfoss oraz Dział Globalnego Zaopatrzenia. – W Danfoss czułem się jak w domu juş od pierwszego dnia pracy i cieszę się, şe będę mógł kontynuować tę podróş jako prezes. W zespole kierowniczym zdefiniowaliśmy strategię oraz przyszły kierunek rozwoju Danfoss i będziemy kontynuować realizację planów, które opracowaliśmy. Mamy dobre tempo i dokonujemy znaczących inwestycji na rzecz rozwoju oraz transformacji cyfrowej, aby wyprzedzić konkurencję i zadbać o naszych klientów w jak najlepszy sposób – komentuje Kim Fausing.

"

R E K L A M A

Z BRANĹťY

PAĹšDZIERNIK POD ZNAKIEM NAJLEPSZYCH ROZWIÄ„ZAĹƒ PRZEMYSĹ OWYCH Nowe technologie, usĹ‚ugi poprawiajÄ…ce efektywność zakĹ‚adu produkcyjnego czy innowacyjne produkty, dziÄ™ki ktĂłrym wskaĹşniki wydajnoĹ›ci fabryk materiaĹ‚Ăłw sypkich i masowych majÄ… szansÄ™ poszybować w gĂłrÄ™ – to wszystko pojawi siÄ™ podczas dziewiÄ…tej edycji MiÄ™dzynarodowych TargĂłw ObrĂłbki, Magazynowania i Transportu MateriaĹ‚Ăłw Sypkich i Masowych SyMas, ktĂłre odbÄ™dÄ… siÄ™ 18 i 19 paĹşdziernika 2017 r. w EXPO KrakĂłw.

Równocześnie z targami SyMas odbędzie się ósma edycja Międzynarodowych Targów Utrzymania Ruchu, Planowania i Optymalizacji Produkcji – Maintenance. Wydarzenie kierowane jest do kierowników i pracowników działów utrzymania ruchu oraz kadry technicznej odpowiedzialnej za produkcję

oraz wĹ‚aĹ›ciwe funkcjonowanie fabryki. Wystawa ma na celu przedstawienie w kompleksowy sposĂłb technologii i metod sĹ‚uşących zapobieganiu nieplanowanym przestojom w zakĹ‚adach przemysĹ‚owych. Podczas targĂłw Maintenance swojÄ… premierÄ™ bÄ™dzie miaĹ‚a specjalna strefa PrzemysĹ‚ 4.0, w ktĂłrej wystawcy zaprezentujÄ… produkty umoĹźliwiajÄ…ce rozwĂłj i modernizacjÄ™ fabryk na miarÄ™ XXI w.Â

( ) )

SPOŠECZNY WYMIAR AUTOMATYZACJI Zdaniem analityków z firmy Forrester tzw. inteligentni agenci, czyli maszyny wzorowane na ludzkich organizmach, w niedalekiej przyszłości pozbawią pracy 6 proc. społeczeństwa. Największa fala zwolnień związanych z automatyzacją ma się rozpocząć juş w 2021 r. Do grona osób

najbardziej naraşonych na utratę pracy – to juş dane analityków z CB Insights – naleşą m.in. pracownicy magazynów.

Regularne spadki w liczbie nowych wakatów zauwaşono juş w magazynach znajdujących się na terenie Kalifornii w USA, gdzie z duşym entuzjazmem implementuje się nowe technologie.

Zdaniem Piotra Rojka z DSR, do Polski ten trend dotrze ze sporym opóźnieniem i nawet gdy w magazynach zabraknie pracy dla ludzi, to wcale nie oznacza, Ĺźe nie bÄ™dzie innych moĹźliwoĹ›ci zatrudnienia. – Roboty nie sÄ…Â samowystarczalne i z pewnoĹ›ciÄ… jeszcze przez dĹ‚ugie lata potrzebować bÄ™dÄ… wsparcia ze strony czĹ‚owieka. Doskonale widać to na przykĹ‚adzie firmy Amazon, ktĂłra posiada chyba najbardziej zautomatyzowane magazyny w USA, a wciÄ…Ĺź regularnie zwiÄ™ksza zatrudnienie – uwaĹźa ekspert.Â

* ' + ,

R E K L A M A

Z BRANĹťY

15 LAT TEKNISKA POLSKA Firma Tekniska Polska świętowała w sierpniu 2017 r. 15-lecie działalności.

Gliwicka spółka dostarcza rozwiązania z obszaru transmisji danych, które sprawdzają się w wielu sektorach przemysłu, m.in. w transporcie, kolei, energetyce, gazownictwie i szeroko rozumianej automatyce przemysłowej, a takşe w projektach naukowych.

Do grona stałych klientów firmy naleşą największe i najbardziej wymagające przedsiębiorstwa, będące liderami rynku. O skali sukcesu najlepiej świadczą liczby: juş ponad 45 tys. urządzeń z oferty Tekniska Polska znalazło zastosowanie w róşnych, nawet najtrudniejszych warunkach przemysłowych. Ponadto firma dostarczała jako sponsor systemy transmisji danych do pojazdu Silesian Greenpower zbudowanego przez studentów Politechniki Śląskiej, który zajął drugie miejsce w wyścigu Greenpower Corporate Challenge 2011.

W trakcie swojej kilkunastoletniej działalności spółka Tekniska Polska była wielokrotnie nagradzana i doceniana. Jako generalny dystrybutor marki Westermo otrzymała nagrody m.in. za największy wzrost sprzedaşy i rozwój rozwiązań na rynku kolejowym, a takşe coroczne wyróşnienie dla najlepszego dystrybutora na świecie. Duşym wyróşnieniem było takşe przyznanie jej w 2013 r. wyłącznej dystrybucji na terenie Polski rozwiązań bezprzewodowych marki Conel. Od kilku lat firma znana jest takşe z prowadzonych przez jej inşynierów szkoleń z cyklu Akademia Tekniska.

(

ROBOT KUKA Z NAGRODĄ RED DOT AWARD 2017 w osłonie gazów obojętnych. Dzięki mniejszym, kompaktowym wymiarom robot zyskał na szybkości, zwinności i precyzji pracy, nawet przy maksymalnej prędkości. Jury, uzasadniając swoją decyzję, podkreśliło, şe „robot przemysłowy KR Cybertech o smukłej, wydłuşonej sylwetce wykracza poza granice tego, co moşliwe, jeśli chodzi o szybkość i zasięg działania.�

Dzięki zasięgowi 2100 mm moşe działać na skrajnie duşych dystansach jak na swoją klasę udźwigu (20 kg) i świetnie radzi sobie w przestrzeni roboczej obejmującej 23 m3.

Nagroda Red Dot Design Award, przyznawana od 1955 r. przez niemieckie Design Zentrum Nordrhein Westfalen w trzech kategoriach (projektowanie produktu, projektowanie komunikacji i projekt koncepcyjny), jest uznawana za jedną z najbardziej prestişowych w dziedzinie wzornictwa przemysłowego.

& , # -.,/

9/2017

OSIE LINIOWE

Wprawiamy w ruch.

R E K L A M A

Robot przemysłowy KUKA KR Cybertech zdobył nagrodę Red Dot Award 2017 w kategorii wzornictwa. – Produkt moşe zyskać pełne zaufanie uşytkownika tylko wtedy, jeśli charakteryzuje się niezawodnością i dojrzałością konstrukcji – estetyczne walory produktu pozwalają w pełni docenić jego techniczne zalety – podkreśla Mario Selic, specjalista ds. wzornictwa przemysłowego. Robot przemysłowy KR Cybertech, który jest odpowiedzią na rosnące wymagania w zakresie automatyzacji, doskonale sprawdza się podczas obróbki, operowania duşymi elementami oraz montaşu, paletyzowania i spawania

www.hiwin.pl

13

Z BRANĹťY

SIEMENS I AES ENERGY STWORZYĹ Y SPĂ“Ĺ KĘ JOINT VENTURE Na rynku magazynowania energii pojawiĹ‚ siÄ™ nowy gracz – utworzona przez amerykaĹ„ski koncern AES Energy oraz niemieckÄ… firmÄ™ Siemens, ktĂłre objęły w niej po 50 proc. udziaĹ‚Ăłw, spółka joint-venture Fluence. Nowy podmiot, ktĂłrego siedziba bÄ™dzie zlokalizowana w Waszyngtonie, a biura bÄ™dÄ… tworzone m.in. w Niemczech (w tym w miejscowoĹ›ci Erlangen) ma zapewnić zaĹ‚oĹźycielom dalszÄ… ekspansjÄ™ i rozwĂłj na rynku magazynowania energii. Spółka Fluence, w ktĂłrej Siemens bÄ™dzie odpowiedzialny m.in. za dostarczenie kluczowych rozwiÄ…zaĹ„ technologicznych, zaĹ› AES Energy – systemu planowania i zarzÄ…dzania – docelowo ma dziaĹ‚ać w ponad 160 krajach.

AES Energy – lider amerykańskiego rynku magazynowania energii – oferuje bazujące na platformie Advancion rozwiązania z zakresu przemysłowego magazynowania energii. Z kolei

Siemens stworzył własną platformę magazynów energii – Siestorage. W sumie obie firmy mają na koncie 48 zrealizowanych projektów magazynów energii o łącznej mocy 463 MW, zlokalizowanych w kilkunastu krajach.

. *

ELMARK AUTOMATYKA ZAPRASZA NA BLOG MOXA Firma Elmark Automatyka udostępniła pod adresem http://moxa.elmark.com.pl/ blog poświęcony tematyce sieci przemysłowych i rozwiązaniom firmy Moxa. Nowa witryna została stworzona z myślą o lepszym informowaniu klientów o rozwiązaniach zaimplementowanych w urządzeniach, które dystrybuuje Elmark Automatyka. Blog ma za zadanie uzupełniać sklep internetowy, w którym są dostępne specyfikacje produktów, brakuje jednak opisów ich funkcjonalności. Coraz bardziej istotnym elementem funkcjonowania przemysłowych systemów sterowana i systemów energetycznych, a takşe Smart City staje się realizacja transmisji da-

nych, a rygorystyczne wymagania w zakresie niezawodności i dostępności sieci komunikacyjnych, w połączeniu z mnogością dostępnych na rynku rozwiązań, czynią proces ich budowy coraz większym wyzwaniem. Dodatkowo rosnąca ilość generowanych danych sprawia teş, şe coraz większego znaczenia nabiera efektywność i bezpieczeństwo.

To wszystko zdecydowało o tym, şe powstał blog poświęcony zagadnieniom budowy i eksploatacji przemysłowych systemów transmisji danych. Elmark Automatyka planuje sukcesywnie dodawać na stronie przykłady rozwiązań, opisy najczęstszych problemów oraz informacje o nowościach technologicznych.

. ! .

R E K L A M A

Šączymy kompetencje Rozwiązujemy najbardziej złoşone problemy z połączeniami elektrycznymi w przemyśle kolejowym, maszynowym, energetycznym oraz w automatyce przemysłowej.

Jesteśmy oficjalnym dystrybutorem:

CONPROD Maciej BĹ‚ach, ul. Tymiankowa 22, 55-080 KrzeptĂłw Tel. +48 880 583 378 | biuro@conprod.pl | www.conprod.pl

www.schmersal.pl

TECHNOLOGIE A KONDYCJA PRZEDSIĘBIORSTW WdroĹźenie systemĂłw ERP i CRM, nie tylko dziÄ™ki optymalizacji pracy przedsiÄ™biorstw, ale przede wszystkim dziÄ™ki zinformatyzowaniu zachodzÄ…cych w firmie procesĂłw, przekĹ‚ada siÄ™ na zadowolenie klientĂłw. W trakcie konferencji „WpĹ‚yw technologii na kondycjÄ™ przedsiÄ™biorstw – systemy CRP i CRMâ€?, ktĂłra odbÄ™dzie siÄ™ 19 wrzeĹ›nia 2017 r. w Warszawie, eksperci omĂłwiÄ… systemy CRM i ERP oraz pokaşą, jak je wprowadzić i stosować w firmie.

Wydarzenie adresowane jest m.in. do kadry zarządzającej, osób odpowiedzialnych za wybór nowych systemów i technologii, dyrektorów ds. produkcji, rozwoju, inwestycji i infrastruktury, operacyjnej kadry kierowniczej działów produkcyjnych i technicznych, osób odpowiedzialnych za planowanie produkcji, szefów słuşb utrzymania ruchu, inşynierów, technologów, menedşerów IT. Udział w konferencji jest bezpłatny – wystarczy wypełnić formularz zgłoszeniowy na stronie http://successpoint.pl/erp-crm-wrzesien#zarejestruj-się.

Jedna z naszych unikalnych innowacji

! * ' + ,

OPTYMALIZACJA UTRZYMANIA RUCHU

$

' ) 0 ) ) ' '

' .

9/2017

„

„

„

!

"# $ % &'() * „ +

„ Inteligentna diagnostyka „ %-

.

R E K L A M A

Optymalizacja, predykcja, automatyzacja, integracja i najlepsze praktyki w tym zakresie – temu poświęcone będzie XI Forum Słuşb Utrzymania Ruchu, które odbędzie się od 3 do 5 października 2017 r. W trakcie wydarzenia analizowane i dyskutowane będą tematy dotyczące aktualnych trendów w obszarze utrzymania ruchu, ewolucja optymalnego modelu, strategie zarządzania, optymalizacja systemów, procesów, kosztów i rozwiązań technicznych. Spotkanie będzie okazją do zobaczenia na şywo, jak funkcjonuje utrzymanie ruchu oraz produkcja w zakładzie Pilkington Automotive w Chmielowie.

Wizyta będzie poprzedzona merytoryczną prelekcją, a zakończy się dyskusją.

Obecne kierunki w obszarze utrzymania ruchu to nadal efektywność i niezawodność. Coraz większego znaczenia nabiera automatyzacja, zaś przyszłość – w kontekście wymagań nowoczesnego przemysłu – będzie stała pod znakiem Predictive Maintenance 4.0. Rośnie teş znaczenie umiejętnego wykorzystania technologii i przetwarzania danych oraz integracji róşnych źródeł danych do monitorowania działań operacyjnych w czasie rzeczywistym, a co za tym idzie – prognozowanie.

" / / -

AZM 200

PRODUKTY

TRZPIENIE MONTAŝOWE Z BLOKADĄ MAGNETYCZNĄ Elesa+Ganter wprowadziła do oferty trzpieni nowy model z blokadą magnetyczną o oznaczeniu GN 124.1. Konstrukcja mechaniczna trzpienia montaşowego GN 124.1 jest znacznie uproszczona w porównaniu do innych elementów tego typu, poniewaş nie przewidziano w niej przycisku oraz całego mechanizmu kulkowego lub płetwowego.

Trzpień jest wykonany z pełnego pręta nierdzewnego AISI 303 osadzonego w konstrukcji gałki z poliamidu (PA).

Mocny magnes neodymowy, osadzony wewnątrz gałki, wytwarza pole magnetyczne i po zamocowaniu w gnieździe mocującym, zabezpiecza trzpień przed wysunięciem.

Montaş trzpienia GN 124.1 polega tylko i wyłącznie na wsunięciu go w otwory dwóch łączonych ze sobą elementów. Poprawność zamocowa-

EKatech Termopary

nia oznajmia charakterystyczny dźwięk magnesu łączącego się z krawędzią otworu w gnieździe mocującym. Demontaş polega na pokonaniu siły magnetycznej i wysunięciu trzpienia.

Funkcjonalnie trzpień GN 124.1 przenosi znacznie większe obciąşenia osiowe w porównaniu do trzpieni montaşowych z mechanizmem kulkowym. Ponadto w przypadku zastosowania trzpienia nie występuje na nim luz osiowy, gdyş przylega on powierzchnią magnesu do elementu, w którym jest zamontowany.

Główka trzpienia wykonana z technopolimeru jest wyposaşona na swoim obwodzie w otwory umoşliwiające zamocowanie linki zabezpieczającej GN 111.2.

1-

! " # $ # % & ' " (

! " 16

R E K L A M A

NOWE INTELIGENTNE OPROGRAMOWANIE DLA PRACOWNIKÓW Honeywell Sotera to nowa, wszechstronna platforma oprogramowania bezpieczeństwa, obsługującego coraz szerszy wachlarz inteligentnych rozwiązań przemysłowych dla pracowników. Została zaprojektowana tak, by pomagać klientom w utrzymaniu bezpieczeństwa ich obiektów i personelu, przy jednoczesnej poprawie produktywności oraz redukcji kosztów administracyjnych.

Platforma realizuje inteligentne funkcje, takie jak dwukierunkowa komunikacja, geolokalizacja czy automatyczne powiadomienia dla pracodawcy, zawierające bieşące informacje z zakresu incydentów bezpieczeństwa oraz zapewniające

moşliwość do szybkiego reagowania w przypadku doznania przez pracownika urazu w oddalonej lokalizacji.

Pierwsza wersja oprogramowania Honeywell Sotera-Express zastąpi starsze aplikacje dla detektorów gazu nowym i przyjaznym dla uşytkownika interfejsem oprogramowania.

Oprogramowanie upraszcza konfigurację urządzeń, testowanie i czynności konserwacyjne we wszystkich markach Honeywell, a takşe znacząco usprawnia zarządzanie zgodnością z obowiązującymi wymogami dzięki szybszemu generowaniu raportów z testów, certyfikacji, incydentów oraz innych kluczowych obszarów. Ma równieş wbudowane zaawansowane funkcje cyberbezpieczeństwa słuşące do ochrony danych.

/ )

AUTOMATYKA

PRODUKTY

MODUĹ Y DYSTRYBUCYJNE HARTING PRZYSPIESZAJÄ„ INSTALACJĘ Systematyczny wzrost nakĹ‚adĂłw na podĹ‚Ä…czenia czujnikĂłw obiektowych zainspirowaĹ‚ firmÄ™ HARTING do budowy kompaktowych moduĹ‚Ăłw dystrybucyjnych. ZmniejszajÄ… one liczbÄ™ przewodĂłw od czujnikĂłw do szaf sterowniczych uĹ‚atwiajÄ…c instalacjÄ™ obiektowÄ…. Redukowana jest liczba cięć przewodĂłw oraz czas instalacji czujnikĂłw.

Wybór między 4, 8 lub 10 wejściami sprawia, şe przewody od czujników do szaf sterowniczych nie muszą być prowadzone bezpośrednio. Przewody mogą być łączone za pomocą złączy M23, M16, M12, M8. Złącza wtykowe, w połączeniu z tradycyjnym okablowaniem, minimalizują koszty, skracają czas montaşu i redukują liczbę błędnych podłączeń. Stopień ochrony IP67/IP68 pozwala na stosowanie modułów w trudnych warunkach środowiskowych oraz gwarantuje niezawodny przesył sygnału.

Nowe moduły dystrybucyjne to idealne rozwiązanie dla wielu aplikacji w automatyce i robotyce.

HARTING POLSKA Sp. z o.o. !

2 !

33* 456578 9 )

2 83 :47 ;3 83* " + 83 :4< 57 3: 6.

' => 2 . )))2> 2'

WIELOPOLOWE ZĹ Ä&#x201E;CZA DO PRZESYĹ U SYGNAĹ Ă&#x201C;W I ZASILANIA Produkty HARTING Han-Com to seria wkĹ&#x201A;adĂłw Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czÄ&#x2026;cych przesyĹ&#x201A; sygnaĹ&#x201A;Ăłw oraz zasilanie. ZĹ&#x201A;Ä&#x2026;cze Han K32/55 to najnowszy przykĹ&#x201A;ad miniaturyzacji wĹ&#x203A;rĂłd zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy prostokÄ&#x2026;tnych. Kombinacja 32 kontaktĂłw zasilajÄ&#x2026;cych oraz 55 kontaktĂłw sygnaĹ&#x201A;owych w mniejszej obudowie (rozmiar 10B) to oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; miejsca potrzebnego do instalacji. Stosowanie tej serii produktowej to takĹźe oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; kosztĂłw uzyskana przez poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie dwĂłch zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy w jedno. We wkĹ&#x201A;adzie Han K32/55 zastosowano zaciskane kontakty serii D oraz D-Sub, co umoĹźliwia poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie 32 kontaktĂłw zasilajÄ&#x2026;cych (10 A, 250 V) oraz 55 kontaktĂłw sygnaĹ&#x201A;owych (4 A, 50 V).

UĹźytkownicy mogÄ&#x2026; wybraÄ&#x2021; srebrzone lub zĹ&#x201A;ocone kontakty zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy; sÄ&#x2026; to kontakty ktĂłre sÄ&#x2026; stosowane w innych zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czach, zatem umoĹźliwiajÄ&#x2026; wykorzystanie dotychczas posiadanych zaciskarek. Czytelne oznakowanie kaĹźdej komory uĹ&#x201A;atwia montaĹź. W zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od warunkĂłw Ĺ&#x203A;rodowiskowych, rozmiar 10B umoĹźliwia stosowanie róşnych typĂłw obudĂłw: Han B, Han M, Han EMC, Han HPR oraz Han-INOX. HARTING POLSKA Sp. z o.o. !

2 !

33* 456578 9 )

2 83 :47 ;3 83* " + 83 :4< 57 3: 6.

' => 2 . )))2> 2'

OGRANICZNIKI PRZEPIÄ&#x2DC;Ä&#x2020; W INSTALACJACH MASZYN I LINII TECHNOLOGICZNYCH Ograniczniki przepiÄ&#x2122;Ä&#x2021; firmy Phoenix Contact w wersji SEC oferujÄ&#x2026; bardzo waĹźne moĹźliwoĹ&#x203A;ci w zakresie ochrony przed przepiÄ&#x2122;ciami ze wzglÄ&#x2122;du na swoje wymiary, jak i dodatkowe zabezpieczenia. Ograniczniki te zajmujÄ&#x2026; o 2 cm mniej miejsca na szynie DIN od wersji standardowych. JeĹ&#x203A;li modernizowane szafy sÄ&#x2026; zabezpieczone bezpiecznikami nieprzekraczajÄ&#x2026;cymi 315 A, nie ma potrzeby dodatkowego ich zabezpieczania. DziÄ&#x2122;ki temu wyeliminowane sÄ&#x2026; problemy z instalacjÄ&#x2026;, brakiem miejsca oraz koszty caĹ&#x201A;ego zespoĹ&#x201A;u.

PoniewaĹź wszystkie przewody prowadzone w szafach znajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; bezkrytycznie obok siebie w wiÄ&#x2026;zkach, przydatny moĹźe okazaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; ogranicznik przepiÄ&#x2122;Ä&#x2021; typu 3, np. PLT-SEC-T3-24-FM. Ogranicznik charakteryzuje siÄ&#x2122; niewielkimi wymiarami i moĹźe pracowaÄ&#x2021; z zabezpieczeniami z przodu do 315 A, jednak nie

9/2017

moĹźna obciÄ&#x2026;ĹźaÄ&#x2021; podstawki prÄ&#x2026;dem wiÄ&#x2122;kszym niĹź 26 A. W miejscach, gdzie wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026; duĹźe wartoĹ&#x203A;ci skĹ&#x201A;adowych harmonicznych naleĹźy rozwaĹźyÄ&#x2021; zainstalowanie filtru przeciwko wyĹźszym harmonicznym, takiego, jak np. NEF 1-6. Wszystkie ograniczniki z wkĹ&#x201A;adkami mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; testowane elektrycznie za pomocÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzenia CHECKMASTER 2.

PHOENIX CONTACT Sp. z o.o. !

2 ! ) 4864?* ,! 2 :@ * 436:38 9 )

2 83 :? ;< 53< 6.

'> + ='> + 2'

)))2'> + 2'

17

PRODUKTY

KURTYNY Ĺ&#x161;WIETLNE GUARDSHIELD 450L System kurtyn bezpieczeĹ&#x201E;stwa Allen-Bradley GuardShield 450L firmy Rockwell Automation to uniwersalne i ekonomiczne rozwiÄ&#x2026;zanie, zwiÄ&#x2122;kszajÄ&#x2026;ce bezpieczeĹ&#x201E;stwo i pomagajÄ&#x2026;ce poprawiÄ&#x2021; produktywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, dziÄ&#x2122;ki innowacyjnej technologii nadajnik-odbiornik.

WÂ opatentowanej konstrukcji nadajnika-odbiornika moduĹ&#x201A; wtykowy definiuje, czy dana kolumna bÄ&#x2122;dzie dziaĹ&#x201A;aÄ&#x2021; jako nadajnik czy jako odbiornik.

PiÄ&#x2122;ciopinowe moduĹ&#x201A;y wtykowe udostÄ&#x2122;pniajÄ&#x2026; podstawowÄ&#x2026; funkcjonalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; on/off, a moduĹ&#x201A;y oĹ&#x203A;miopinowe zapewniajÄ&#x2026; funkcje resetu rÄ&#x2122;cznego lub automatycznego z monitorowaniem urzÄ&#x2026;dzenia zewnÄ&#x2122;trznego (EDM).

W celu uproszczenia konfiguracji, zaawansowane ustawienia funkcji wybierane sÄ&#x2026; za pomocÄ&#x2026; przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznikĂłw DIP w module wtykowym.

Ten system kurtyn nadaje siÄ&#x2122; do wykrywania dĹ&#x201A;oni i palcĂłw w szerokim zakresie wysokoĹ&#x203A;ci chronionych. Zapewnia rĂłwnieĹź aktywne pole ochronne na caĹ&#x201A;ej dĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;ci kolumny nadajnika-odbiornika. Eliminuje to martwe obszary wykrywania, najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej znajdujÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; u doĹ&#x201A;u i u gĂłry innych kurtyn Ĺ&#x203A;wietlnych.

Aktywne pole wykrywania i kompaktowa konstrukcja pozwalajÄ&#x2026; na montaĹź kurtyny Ĺ&#x203A;wietlnej GuardShield 450L wewnÄ&#x2026;trz konstrukcji maszyny, a nie na zewnÄ&#x2026;trz lub na maszynie. Dodatkowe uniwersalne zestawy montaĹźowe i wbudowane wskaĹşniki wyrĂłwnywania zapewniajÄ&#x2026; szybki i bezproblemowy montaĹź.

)

! .

R E K L A M A

ZINTEGROWANY NAPÄ&#x2DC;D DO SILNIKĂ&#x201C;W IMFINITY

18

Nowy napÄ&#x2122;d Commander ID300 zostaĹ&#x201A; zoptymalizowany do sterowania silnikami indukcyjnymi IMfinity o mocy od 0,25 kW do 7,5 kW. Aby zapewniÄ&#x2021; wysokÄ&#x2026; wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, wyposaĹźono go w wbudowany sterownik PLC, interfejs komunikacyjny fieldbus, dodatkowe wejĹ&#x203A;cie/wyjĹ&#x203A;cie oraz predefiniowane konfiguracje pracy, np. program pompy do regulacji ciĹ&#x203A;nienia (staĹ&#x201A;e ciĹ&#x203A;nienie/zmienny przepĹ&#x201A;yw).

Commander ID300 charakteryzuje siÄ&#x2122; sprawnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; wykraczajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; poza wymogi normy EN 61800-9-2, przez co zapewnia oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; energii. ZostaĹ&#x201A; zaprojektowany w oparciu o koncepcjÄ&#x2122; moduĹ&#x201A;owÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x201C; szeroki wybĂłr opcji i adaptacji pozwala dostosowaÄ&#x2021; go do architektury maszyny.

Parametry silnika sÄ&#x2026; gwarantowane dziÄ&#x2122;ki autokalibracji i konfiguracji fabrycznej, obejmujÄ&#x2026;cej m.in. optymalizacjÄ&#x2122; momentu rozruchowego, a takĹźe duĹźej dynamice przy szybko zmieniajÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; obciÄ&#x2026;Ĺźeniach i pracy ze staĹ&#x201A;ym momentem przy sterowaniu wektorowym w caĹ&#x201A;ym zakresie prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci.

Aby chroniÄ&#x2021; uĹźytkownikĂłw i minimalizowaÄ&#x2021; czas przestojĂłw maszyn, wariant Commander ID302 ma zintegrowane funkcje bezpieczeĹ&#x201E;stwa, zapewniajÄ&#x2026;c zgodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; z najwyĹźszymi standardami SIL 3 i PL e.

Zaprojektowany do pracy w Ĺ&#x203A;rodowiskach przemysĹ&#x201A;owych, nowy napÄ&#x2122;d all-in-one nadaje siÄ&#x2122; do sektorĂłw produkcji, sterowania procesami i intralogistyki.

A 6 .

AUTOMATYKA

PRODUKTY

NAJMNIEJSZY STYCZNIK J7KNU Nowy stycznik J7KNU jest najmniejszym dostÄ&#x2122;pnym w Europie urzÄ&#x2026;dzeniem tego typu i w tej kategorii. Nadaje siÄ&#x2122; do szerokiego zakresu zastosowaĹ&#x201E;, w ktĂłrych potrzebne jest kompaktowe, niezawodne i Ĺ&#x201A;atwe w obsĹ&#x201A;udze rozwiÄ&#x2026;zanie do przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czania mocy. Wymiary urzÄ&#x2026;dzenia to zaledwie 35,5 mm Ă&#x2014; 35,5 mm Ă&#x2014; 33 mm, a moc znamionowa 2,2 kW. Jest dostÄ&#x2122;pny w wersjach trzy- i czterobiegunowych z cewkami AC lub DC oraz jako stycznik odwracajÄ&#x2026;cy z blokowaniem mechanicznym. Rozwarcie stykĂłw wynoszÄ&#x2026;ce aş 3 mm zwiÄ&#x2122;ksza bezpieczeĹ&#x201E;stwo i niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; stycznikĂłw. MogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; one dostarczane jako poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone ze sobÄ&#x2026; pary montowane na jednej podstawie, co uĹ&#x201A;atwia ich wykorzystywanie w zastosowaniach zwiÄ&#x2026;zanych ze sterowaniem silnikami.

MontaĹź stycznikĂłw J7KNU jest bardzo prosty, poniewaĹź zostaĹ&#x201A;y zaprojektowane tak, aby pasowaĹ&#x201A;y do szyn DIN o szerokoĹ&#x203A;ci 15 mm i maĹ&#x201A;ych skrzynek rozdzielczych. Zatrzaskowy adapter J75KN pozwala na dopasowanie do standardowej szyny DIN o szerokoĹ&#x203A;ci 35 mm. Styczniki sÄ&#x2026; rĂłwnieĹź wyposaĹźone w duĹźe zaciski Ĺ&#x203A;rubowe, ktĂłre umoĹźliwiajÄ&#x2026; Ĺ&#x201A;atwe podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czanie przewodĂłw. Styczniki J7KNU majÄ&#x2026; szeroki zakres temperatury roboczej â&#x20AC;&#x201C; od â&#x20AC;&#x201C;40 °C do +60 °C.

C.

MUTING BLOKĂ&#x201C;W FUNKCYJNYCH ZMNIEJSZA KOSZTY

B

Zapraszamy Targi TRAKO

Hala C | stoisko 61

R E K L A M A

B&R wprowadza nowe dedykowane bloki funkcyjne do programowania zintegrowanych sieciowo kurtyn Ĺ&#x203A;wietlnych, dziÄ&#x2122;ki czemu produkcja maĹ&#x201A;ych partii staje siÄ&#x2122; Ĺ&#x201A;atwiejsza.

Zintegrowane sieciowo kurtyny Ĺ&#x203A;wietlne mogÄ&#x2026; oceniaÄ&#x2021; kaĹźdÄ&#x2026; wiÄ&#x2026;zkÄ&#x2122; kurtyny Ĺ&#x203A;wietlnej indywidualnie. Kurtyna Ĺ&#x203A;wietlna, bez dodatkowych czujnikĂłw, wykrywa profil obiektu i wysyĹ&#x201A;a dane do sterownika bezpieczeĹ&#x201E;stwa â&#x20AC;&#x201C; efektem jest mniejsza iloĹ&#x203A;Ä&#x2021; sprzÄ&#x2122;tu i Ĺ&#x201A;atwiejsza instalacja.

KaĹźdy tryb mutingu jest wstÄ&#x2122;pnie zaprogramowany jako certyfikowany blok funkcyjny. Zaawansowane tryby mutingu B&R zapewniajÄ&#x2026; wszystkie najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej stosowane i wymagane opcje i sprawiajÄ&#x2026;, Ĺźe kurtyny Ĺ&#x203A;wietlne sÄ&#x2026; znacznie bardziej elastyczne niĹź konwencjonalna technologia mitingu, umoĹźliwiajÄ&#x2026;c przechodzenie przez kurtynÄ&#x2122; produktĂłw o róşnych ksztaĹ&#x201A;tach i rozmiarach bez wywoĹ&#x201A;ywania reakcji bezpieczeĹ&#x201E;stwa. Po zainstalowaniu kurtyn nie sÄ&#x2026; wymagane juĹź Ĺźadne dodatkowe dziaĹ&#x201A;ania.

PRODUKTY

TRYB BLACKOUT â&#x20AC;&#x201C; INTEGRACJA TECHNOLOGII BEZPIECZEĹ&#x192;STWA Nowy tryb blackout firmy B&R ustanawia kolejny standard w zakresie integracji technologii bezpieczeĹ&#x201E;stwa. Funkcja umoĹźliwia nieprzerwane dziaĹ&#x201A;anie aplikacji bezpieczeĹ&#x201E;stwa w przypadku awarii sieci lub gĹ&#x201A;Ăłwnego sterownika. Zapewnienie maksymalnej dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;ci aplikacji bezpieczeĹ&#x201E;stwa nie wymaga juĹź stosowania kosztowych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; opartych na zasadzie nadmiarowoĹ&#x203A;ci.

Tryb blackout jest obsĹ&#x201A;ugiwany przez nowe sterowniki bezpieczeĹ&#x201E;stwa SafeLOGIC X20SL8101 i moduĹ&#x201A;y SafeIO z technologiÄ&#x2026; reACTION. DziÄ&#x2122;ki trybowi blackout, aplikacje w systemach niĹźszego poziomu sÄ&#x2026; wykonywane nawet po wystÄ&#x2026;pieniu awarii sieci. PrzykĹ&#x201A;ad â&#x20AC;&#x201C; mimo awarii sieci, nadal moĹźliwe jest otwarcie prasy, co pozwala zapobiec obraĹźeniom i szkodom materialnym.

Tryb blackout umoĹźliwia rĂłwnieĹź uruchomienie aplikacji po wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu zasilania i wykonywanie funkcji bezpieczeĹ&#x201E;stwa nawet przy braku poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia sieciowego.

B

CZUJNIK LASEROWY OPTONCDT 2300-2DR Czujnik laserowy optoNCDT 2300-2DRÂ jest przeznaczony do pomiaru mocno bĹ&#x201A;yszczÄ&#x2026;cych i odbijajÄ&#x2026;cych Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;o powierzchni. Jest on stosowany np. do pomiaru gruboĹ&#x203A;ci pĹ&#x201A;askiego szkĹ&#x201A;a, pomiaru odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci w procesie wyĹźarzania szkĹ&#x201A;a i kontroli jakoĹ&#x203A;ci w montaĹźu bardzo maĹ&#x201A;ych elementĂłw.

DziÄ&#x2122;ki czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci pomiarowej do 49 kHz czujnik idealnie nadaje siÄ&#x2122; do kontroli szybkich procesĂłw przemysĹ&#x201A;owych.

Funkcja A-RTSC (zaawansowana kompensacja powierzchni w czasie rzeczywistym) umoĹźliwia skuteczny pomiar róşnorodnych powierzchni. Dane sÄ&#x2026; wysyĹ&#x201A;ane za pomocÄ&#x2026; Ethernetu, RS-422 lub przez EtherCAT. JeĹźeli czujnik pracuje z jednostkÄ&#x2026; C-Box/2A dostÄ&#x2122;pne jest rĂłwnieĹź wyjĹ&#x203A;cie analogowe.

Budowa nowego czujnika laserowego zakĹ&#x201A;ada montaĹź rĂłwnolegĹ&#x201A;y do mierzonego obiektu. Niebieskie Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;o lasera jest odbijane przez mierzony obiekt bezpoĹ&#x203A;rednio na optykÄ&#x2122; czujnika. Uzyskana rozdzielczoĹ&#x203A;Ä&#x2021; ksztaĹ&#x201A;tuje siÄ&#x2122; na poziomie nanometrĂłw, a maĹ&#x201A;a plamka pomiarowa pozwala mierzyÄ&#x2021; drobne detale.

'

R E K L A M A

APLIKACJA KALKULATORA OSZCZÄ&#x2DC;DNOĹ&#x161;CI Firma NSK opublikowaĹ&#x201A;a nowy kalkulator oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci, ktĂłry pozwala uĹźytkownikom szybko obliczyÄ&#x2021; potencjalne oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci w zakresie caĹ&#x201A;kowitego kosztu eksploatacji, uzyskane dziÄ&#x2122;ki uĹźytkowaniu Ĺ&#x201A;oĹźysk NSK w danym zastosowaniu. Aplikacja moĹźe byÄ&#x2021; pobrana na telefony Apple, z systemem Android lub Windows oraz na tablety albo bezpoĹ&#x203A;rednio na PC. Po pobraniu aplikacja pozwala bezpoĹ&#x203A;rednio porĂłwnaÄ&#x2021; koszty zakupu, instalacji, konserwacji, wymiany, przestojĂłw itd. miÄ&#x2122;dzy obecnie uĹźytkowanymi Ĺ&#x201A;oĹźyskami a produktami NSK. Aplikacja kalkulatora oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci jest czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2026; peĹ&#x201A;nego program NSK powstaĹ&#x201A;ego w celu optymalizacji wydajnoĹ&#x203A;ci producentĂłw i zapewnienia kluczowych umiejÄ&#x2122;tnoĹ&#x203A;ci dla InĹźynierĂłw, tzw. Programu WartoĹ&#x203A;ci Dodanej NSK AIP. NowÄ&#x2026; aplikacjÄ&#x2122; moĹźna pobraÄ&#x2021; ze sklepu App Store Apple, Google Play oraz bezpoĹ&#x203A;rednio z europejskiej strony NSK. Poprzez wprowadzenie danych do kilku okreĹ&#x203A;lonych pĂłl, uĹźytkownik bÄ&#x2122;dzie w stanie szybko porĂłwnaÄ&#x2021; koszty swoich istniejÄ&#x2026;cych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; Ĺ&#x201A;oĹźyskowych z rozwiÄ&#x2026;zaniem NSK â&#x20AC;&#x201C; wyniki moĹźna nawet zapisaÄ&#x2021; w aplikacji lub wysĹ&#x201A;aÄ&#x2021; e-mailem do dowolnego wybranego odbiorcy.

D

20

AUTOMATYKA

PRODUKTY

URZĄDZENIA DO APLIKACJI MOBILNYCH Murrelektronik oferuje optymalne połączenia oraz moduły pasywne do szybkiego i łatwego tworzenia instalacji dla firm produkujących urządzenia mobilne, umożliwiające skrócenie czasu ich produkcji.

Zastosowanie modułów pasywnych jest idealnym rozwiązaniem do łączenia ze sterownikiem urządzeń mobilnych stosowanych w produkcji, takich jak: złącza hydrauliczne, czujniki temperatury, transmitery ciśnienia i enkodery obrotowe. W takim rozwiązaniu wiązki kablowe są zwężone lub – w najlepszym przypadku – całkowicie wyeliminowane.

Moduły MVP Xtreme i moduły Xtreme DB do aplikacji mobilnych są niezwykle wytrzymałe, szczelne i odporne na działanie mediów i promieniowania UV. Nawet czujniki i elementy wykonawcze oparte na CAN można z łatwością włączyć do koncepcji instalacji. Konektory Murrelektronik są solidne, wielokrotnie przetestowane i sprawdzone w praktyce, a złącza i materiały przewodzące można konfigurować w zależności od potrzeb.

!

Jest już dostępna nowa wersja oprogramowania dataFEED OPC Suite firmy Softing z obsługą wtyczek REST i baz danych NoSQL. REST Connector umożliwia integrowanie danych z sieci automatyki w aplikacjach obsługujących protokoły REST. Dane mogą pochodzić z wielu źródeł, włączając w to systemy sterowania różnych producentów, takich jak Siemens, Rockwell, Mitsubishi i B&R oraz z serwerów OPC UA lub OPC Classic. W połączeniu z drugą nową cechą – obsługą zapisu do baz danych NoSQL, takich jak MongoDB, dataFEED OPC Suite – nadaje się idealnie do aplikacji IoT i Industry 4.0. Protokoły REST są używane do komunikowania się z aplikacjami pracującymi w chmurze obliczeniowej, a bazy danych NoSQL umożliwiają szybkie przetwarzanie ogromnych ilości danych. Oprogramowanie dataFEED OPC Suite obejmuje pełen pakiet komponentów do komunikacji z chmurą OPC i IoT w ramach pojedynczego produktu. Poza zintegrowanym interfejsem REST, bramką dostępową MQTT i obsługą OPC UA umożliwia łatwe integrowanie starszych i nowych kontrolerów w rozwiązaniach z chmurą obliczeniową, np. Microsoft Azure lub IBM Bluemix.

Nowoczesny graficzny interfejs użytkownika z zestawem zorientowanych praktycznie, inteligentnych ustawień wstępnych i intuicyjnymi wskazówkami ułatwiają integrację systemu.

"

9/2017

R E K L A M A

INTEGRACJA DANYCH DO APLIKACJI IOT I INDUSTRY 4.0

21

PRODUKTY

LAMPKI KONTROLNE RLK-1 I RLK-3 W ostatnim czasie do oferty Relpolu, producenta urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; moduĹ&#x201A;owych, takich jak przekaĹşniki czasowe, przekaĹşniki nadzorcze do nadzoru prÄ&#x2026;du i napiÄ&#x2122;cia, przekaĹşniki instalacyjne, czy styczniki instalacyjne doĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyĹ&#x201A;a nowa grupa urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;: lampki kontrolne.

Lampki kontrolne RLK-1, RLK-3 sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026; do optycznej sygnalizacji obecnoĹ&#x203A;ci napiÄ&#x2122;cia w obwodzie elektrycznym w instalacjach niskiego napiÄ&#x2122;cia, zarĂłwno w rozdzielnicach moduĹ&#x201A;owych, jak i przemysĹ&#x201A;owych. Jednofazowe RLK-1 sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026; do sygnalizacji napiÄ&#x2122;cia AC/DC, w urzÄ&#x2026;dzeniach o napiÄ&#x2122;ciu zasilania AC/DC â&#x20AC;&#x201C; 130â&#x20AC;&#x201C;260 V ze znamionowym poborem mocy DC â&#x2030;¤ 0,7 W, pracujÄ&#x2026;cych w temperaturze od â&#x20AC;&#x201C;20 °C do +55 °C. TrĂłjfazowe lampki RLK-3 do sygnalizacji napiÄ&#x2122;cia AC stosuje siÄ&#x2122; w rozdzielnicach o napiÄ&#x2122;ciu zasilania AC â&#x20AC;&#x201C; 3(N)~400/230 V ze znamionowym poborem mocy DC â&#x2030;¤ 1,1 W, pracujÄ&#x2026;cych w temperaturze â&#x20AC;&#x201C;20 °C do +55 °C. Lampki moduĹ&#x201A;owe jednofazowe dostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; w kolorze czerwonym (RLK-1R), zielonym (RLK-1G) i şóĹ&#x201A;tym (RLK-1Y).

Lampki moduĹ&#x201A;owe trĂłjfazowe dostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; w kolorze â&#x20AC;&#x201C; 3 Ă&#x2014; czerwone (RLK-3R), 3 Ă&#x2014; zielony (RLK-3G) oraz trĂłjkolorowe â&#x20AC;&#x201C; czerwony, şóĹ&#x201A;ty i zielony (RLK-3R). WĹ&#x201A;Ä&#x2026;czona lampka informuje nas czy zasilanie rozdzielnicy funkcjonuje poprawnie.

'

R E K L A M A

MAPP CRANE â&#x20AC;&#x201C; ZAAWANSOWANA KONTROLA ROTACJI B&R wprowadza nowÄ&#x2026; funkcjÄ&#x2122; do sterowania dĹşwigami â&#x20AC;&#x201C; komponent mapp Crane. Suwnice, ktĂłre przenoszÄ&#x2026; podwieszane Ĺ&#x201A;adunki mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; szczegĂłlnie naraĹźone na rotacje wokĂłĹ&#x201A; osi pionowej. Niepoprawna instalacja moĹźe spowodowaÄ&#x2021; niekontrolowane drgania. DziÄ&#x2122;ki komponentowi mapp niepoĹźadane koĹ&#x201A;ysanie Ĺ&#x201A;adunku zostanie skompensowane. MoĹźliwe jest rĂłwnieĹź wykonanie operacji kontrolowanej rotacji, jeĹźeli wymagane jest ustawienie Ĺ&#x201A;adunku pod odpowiednim kÄ&#x2026;tem. KorzystajÄ&#x2026;c jednoczeĹ&#x203A;nie zarĂłwno z kontroli koĹ&#x201A;ysania, jak i drgaĹ&#x201E; obrotowych, Ĺ&#x201A;adunki moĹźna przenieĹ&#x203A;Ä&#x2021; na wskazane miejsce z maksymalnÄ&#x2026; prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; i precyzjÄ&#x2026;. mapp Crane umoĹźliwia rĂłwnieĹź automatycznÄ&#x2026; korektÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;cieĹźki, ktĂłra dostosowuje profil ruchu do pozycji koĹ&#x201E;cowej Ĺ&#x201A;adunku, co jest duĹźym wyzwaniem ze wzglÄ&#x2122;du na planowanie Ĺ&#x203A;cieĹźki, poniewaĹź obliczenia muszÄ&#x2026; uwzglÄ&#x2122;dniaÄ&#x2021; dynamikÄ&#x2122; drgaĹ&#x201E; systemu i granice osi.

B

CZUJNIKI PRZEPĹ YWU I TEMPERATURY FLEXFLOW Firma Baumer wprowadziĹ&#x201A;a do oferty rodzinÄ&#x2122; czujnikĂłw przepĹ&#x201A;ywu i temperatury FlexFlow. BazujÄ&#x2026;ce na kalorymetrycznej zasadzie pomiaru, czujniki te sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026; do monitorowania prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci przepĹ&#x201A;ywu i temperatury mediĂłw. MogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; wyposaĹźone w interfejs IO-Link oraz w dwa wyjĹ&#x203A;cia cyfrowe lub jedno wyjĹ&#x203A;cie cyfrowe i jedno wyjĹ&#x203A;cie analogowe (w opcjach 4â&#x20AC;&#x201C;20 mA lub 0â&#x20AC;&#x201C;10 V).

PoĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie dwĂłch funkcji pomiarowych w jednym czujniku redukuje liczbÄ&#x2122; punktĂłw pomiarowych oraz zmniejsza koszty instalacji, serwisowania i przechowywania danych. Symetryczna konstrukcja umoĹźliwia montowanie czujnikĂłw w optymalny sposĂłb niezaleĹźnie od pozycji i orientacji, z zachowaniem precyzji pomiarĂłw oraz bezpieczeĹ&#x201E;stwa procesĂłw.

DziÄ&#x2122;ki wbudowanemu interfejsowi IO-Link moĹźliwa jest rĂłwnoczesna konfiguracja kilku czujnikĂłw w tym samym czasie. Interfejs ten uĹ&#x201A;atwia regulacjÄ&#x2122; punktu przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czania dla róşnych faz procesĂłw na przykĹ&#x201A;ad podczas zmiany rodzaju produkcji czy partii produktĂłw. CiÄ&#x2026;gĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; transmisji i analizy danych diagnostycznych pozwala na optymalne skrĂłcenie czasu i zredukowanie przestojĂłw systemu. Czujniki FlexFlow z wbudowanÄ&#x2026; elektronikÄ&#x2026; dostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; w kilku typach obudĂłw ze stali nierdzewnej z róşnorodnymi sposobami montaĹźu i umoĹźliwiajÄ&#x2026; unikniÄ&#x2122;cie zbÄ&#x2122;dnego okablowania oraz montaĹźu dodatkowych moduĹ&#x201A;Ăłw w szafach sterowniczych. Wszystkie modele czujnikĂłw sÄ&#x2026; odporne na temperaturÄ&#x2122; do +150 °C.

!.

22

AUTOMATYKA

PRODUKTY

PĂ&#x201C;Ĺ PRZEWODNIKOWY WYĹ Ä&#x201E;CZNIK LINKOWY Rockwell Automation wprowadza na rynek najbardziej zaawansowany wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznik linkowy zatrzymania awaryjnego, ktĂłry jest oparty na opatentowanej technologii mikroprocesorowej. PĂłĹ&#x201A;przewodnikowe dziaĹ&#x201A;anie wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznika linkowego Lifeline 5 to elektroniczny system monitorowania linki, kompensujÄ&#x2026;cy rozszerzalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; cieplnÄ&#x2026; i zwis kabla.

WyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznik linkowy Lifeline 5 zapewnia ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;y dostÄ&#x2122;p do funkcji stopu awaryjnego, ktĂłra zatrzymuje maszynÄ&#x2122; przez proste pociÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cie doĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonej linki. Opatentowane rozwiÄ&#x2026;zanie oparte na mikroprocesorze uproĹ&#x203A;ci instalacjÄ&#x2122; i umoĹźliwi bardziej skuteczne utrzymanie i wykrywanie problemĂłw. Widoczne diody LED pomogÄ&#x2026; w szybkiej i precyzyjnej regulacji naprÄ&#x2122;Ĺźenia kabla oraz dostarczÄ&#x2026; informacji o statusie i diagnostyce podczas pracy.

DostÄ&#x2122;pny w obudowie z odlewu aluminium lub odpornej stali nierdzewnej o stopniu ochrony odpowiednio IP66 lub IP69K wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznik Lifeline 5 umoĹźliwia optymalizowanie wydajnoĹ&#x203A;ci, dziÄ&#x2122;ki poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu maksymalnej niezawodnoĹ&#x203A;ci z diagnostykÄ&#x2026; zapobiegajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; nieplanowanym przestojom. Wersja z odlewu aluminiowego moĹźe byÄ&#x2021; wyposaĹźona w opcjonalny, zintegrowany przycisk zatrzymania awaryjnego zapewniajÄ&#x2026;cy jeszcze wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zastosowaĹ&#x201E;.

)

! .

RS Components wprowadziĹ&#x201A; do swojej oferty nowy asortyment mikrominiaturowych zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy przemysĹ&#x201A;owych firmy Norcomp.

Seria 380/381/382/960 zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy Micro-D oraz przewodĂłw zostaĹ&#x201A;a opracowana z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o sektorach robotyki, telekomunikacji i oprzyrzÄ&#x2026;dowania orz innych zastosowaniach, w ktĂłrych cenna jest miniaturyzacja oraz solidne ekranowane ukĹ&#x201A;ady zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy we/wy.

ZĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza Micro-D firmy Norcomp sÄ&#x2026; dostÄ&#x2122;pne w trzech wielkoĹ&#x203A;ciach â&#x20AC;&#x201C; 9, 15 i 25 stykĂłw â&#x20AC;&#x201C; jak rĂłwnieĹź w opcji pionowej i montowanej pod kÄ&#x2026;tem prostym na pĹ&#x201A;ycie lub na kablach.

GwarantujÄ&#x2026;c obszar styku zaledwie 1,27 mm, zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza majÄ&#x2026; wielkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; poniĹźej jednej trzeciej standardowych zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy D-sub. Mimo to zapewniajÄ&#x2026; interfejs metal-metal, ktĂłry cechuje siÄ&#x2122; trwaĹ&#x201A;ym poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniem mechanicznym i skutecznoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; ekranowania. ZĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza teĹź majÄ&#x2026; inne funkcje, takie jak styk 1 A i praca w temperaturze roboczej od â&#x20AC;&#x201C;55 °C do +85 °C.Â

# .'

' ) 0 ) ) ' '

' .

9/2017

R E K L A M A

MIKROMINIATUROWE ZĹ Ä&#x201E;CZA PRZEMYSĹ OWE

23

ROZMOWA

Od tradycji do inteligentnych cyfrowych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; C . >

) 0! '

! * > ! 0E >

! ) )

' . )* ) ' '

. >

" . >

G > ) ' '

. . ) .

) .

H 0 .* ' .

E ! ' 0 '

.

0 ) .

2 Grupa ABB powstaĹ&#x201A;a w 1988 r. w wyniku fuzji dwĂłch firm â&#x20AC;&#x201C; szwedzkiej ASEA i szwajcarskiej BBC, ktĂłrych korzenie siÄ&#x2122;gajÄ&#x2026; koĹ&#x201E;ca XIX w. Historia ABB w Polsce jest niewiele krĂłtsza â&#x20AC;&#x201C; dziĹ&#x203A; firma Ĺ&#x203A;wiÄ&#x2122;tuje 25 lat istnienia, a taka liczba zobowiÄ&#x2026;zuje. Jakie byĹ&#x201A;y poczÄ&#x2026;tki dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci koncernu w naszym kraju?

24

WchodzÄ&#x2026;c 25 lat temu na polski rynek, wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciciele z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; zdawali sobie sprawÄ&#x2122; z ryzyka, jakie podejmujÄ&#x2026; i na pewno decyzja o inwestycji w Polsce nie byĹ&#x201A;a Ĺ&#x201A;atwa. Z jednej strony niestabilna sytuacja i rynek wschodzÄ&#x2026;cy, z drugiej strony â&#x20AC;&#x201C; bardzo duĹźy potencjaĹ&#x201A;. CieszÄ&#x2122; siÄ&#x2122;, Ĺźe zarzÄ&#x2026;d Grupy ABB zadecydowaĹ&#x201A;, Ĺźe warto uwierzyÄ&#x2021; w polskÄ&#x2026;, rosnÄ&#x2026;cÄ&#x2026; go-

spodarkÄ&#x2122;. ABB zainwestowaĹ&#x201A;a w Polsce w firmy, ktĂłrych oferta produktowa byĹ&#x201A;a zbliĹźona do jej portfolio, co pomogĹ&#x201A;o odnieĹ&#x203A;Ä&#x2021; sukces. Zwar, Elta â&#x20AC;&#x201C; niewÄ&#x2026;tpliwie byĹ&#x201A;y to wĂłwczas dobrze prosperujÄ&#x2026;ce firmy, jednak bez wielomilionowych inwestycji ABB, m.in. w nowoczesne technologie, nie byĹ&#x201A;yby w stanie nadÄ&#x2026;ĹźyÄ&#x2021; za globalnymi trendami rynkowymi.

AUTOMATYKA

ROZMOWA

I 2

Wprowadzenie nowych standardów, systemów, procedur, unowocześnienie linii produkcyjnych, inwestycje w inżyniering, zarządzanie projektami i działy sprzedaży zaowocowało osiągnięciem przez te zakłady pozycji liderów na rynku światowym w ich obszarach działania.

Dzięki tamtym niełatwym decyzjom dziś możemy pochwalić się, że dajemy miejsca pracy prawie 5 tys. ludzi i zatrudniamy już drugie, a nierzadko trzecie pokolenie pracowników.

W Polsce jest zlokalizowanych kilka fabryk i zakładów produkcyjnych, które zakupiła ABB. Jakie są mocne strony współczesnych oddziałów ABB prowadzących działalność produkcyjną i usługową? Jak zmienia się portfolio firmy?

ABB jest firmą, która od zawsze opiera swoją strategię na tym, czego potrzebują i będą potrzebować nasi klienci.

Obserwując zmiany, staramy się zawsze wyprzedzać trendy rynkowe, które kształtują naszą tożsamość. Jesteśmy tam, gdzie potrzebują nas nasi partnerzy i klienci i gdzie możemy pomóc, oferując nowoczesne rozwiązania, które zwiększą produktywność i zmniejszą koszty. Z tego względu przez ostatnie 25 lat nasza oferta ogromnie się zmieniła. Dziś jesteśmy nie tylko producentem transformatorów, urządzeń niskich, średnich i wysokich napięć czy systemów sterowania, ale możemy pochwalić się najnowocześniejszymi rozwiązaniami w dziedzinie cyfryzacji.

Mówiąc o oddziałach ABB w Polsce, zacznę od Krakowa – miasta skupiającego wiele ważnych uczelni technicznych i bardzo dużą liczbę studentów. Zlokalizowane tam Korporacyjne Centrum Badawcze Grupy ABB i Polskie Centrum Rozwoju Oprogramowania to innowacyjne jednostki, które zatrudniają wybitnych naukowców, specjalistów w dziedzinie nowoczesnych technologii i cyfryzacji, wspierając wszystkie polskie oddziały, ale także działając na potrzeby Grupy ABB. Dodatkowo w Krakowie, w marcu 2017 r., Grupa ABB otworzyła jedno z sześciu na świecie globalnych centrów usług wspólnych (GBS). To dowód zaufania firmy do lokalnych kompetencji, dostępnej tu infrastruktury i kondycji biznesu.

9/2017

ABB w Polsce posiada 25 biur i 11 fabryk, które są ważnymi punktami na światowej mapie ABB. W Łodzi produkujemy transformatory mocy i transformatory rozdzielcze dla największych firm energetycznych i przemysłowych w Polsce – obecnie jesteśmy liderem na polskim rynku. Duża część naszej produkcji trafia na rynki europejskie, amerykańskie, azjatyckie, a od niedawna nasze transformatory z sukcesem pracują w Afryce. Dzięki temu łódzka lokalizacja jest obecnie największym centrum produkcyjnym ABB w Polsce i jednym z największych centrów transformatorowych na świecie. Przez ostatnie 10 lat firma ABB zwiększyła zatrudnienie w tej lokalizacji do ponad 1,5 tys. pracowników, co stanowi około 1/3 ogólnego zatrudnienia w Polsce. Oprócz transformatorów produkujemy w Łodzi również materiały izolacyjne i komponenty do transformatorów, które dostarczamy do wszystkich fabryk transformatorów ABB na świecie.

Dwie fabryki silników i energoelektroniki w Aleksandrowie Łódzkim są odpowiedzią na stale rosnący, globalny popyt na tego typu produkty i ogromny rynek zbytu. Jesteśmy ważnym dostawcą urządzeń dla transportu kolejowego.

We Wrocławiu zlokalizowana jest grupa inżynierów odpowiedzialna za automatykę dla energetyki i przemysłu. Produkujemy tam również systemy niskich napięć. W Przasnyszu rozwinęliśmy produkcję aparatów średniego i wysokiego napięcia. Z kolei w Warszawie niedawno powstało Regionalne Centrum Aplikacji Zrobotyzowanych, które rozwija zautomatyzowane aplikacje pakowania i paletyzacji dla klientów w całej Europie.

Od początku mierzyliśmy dalej niż bycie wyłącznie zapleczem produkcyjnym globalnej korporacji. Przy fabrykach stworzyliśmy centra technologiczne, które rozwijają nasze produkty i zwiększają przewagę konkurencyjną ABB na świecie.

Jak Pan wspomniał, w naszym kraju zlokalizowano Korporacyjne Centrum Badawcze (CRC) ABB – pierwsza tego typu placówka ABB w Europie Centralnej i Wschodniej. Jakie są zadania i cele krakowskich naukowców? Jakie

nowatorskie rozwiązania powstały w Krakowie?

Krakowskie Centrum Badawcze to jedna z siedmiu tego typu jednostek ABB na świecie. Obchodząca w tym roku 20-lecie działalności, stała się również zalążkiem organizacji ABB w Polsce zajmującej się rozwojem oprogramowania – tzw. Software Factory, dzisiejszego Centrum Rozwoju Oprogramowania.

Kraków, z 200 tys. studentów oraz uczelniami i instytutami badawczymi, stwarza doskonałe warunki do tego typu inwestycji.

Kompetencje multidyscyplinarnego zespołu, tworzącego Centrum Badawcze, są bardzo szerokie – od związanych z tak tradycyjnymi dla ABB dziedzinami, jak urządzenia i systemy elektroenergetyczne, energoelektronika, automatyka i mechanika, przez diagnostykę i procesy wytwarzania, aż po dziedziny, w których rozwój jest szczególnie widoczny w ostatnich latach, a mianowicie: technologie i systemy informatyczne, mikroelektronika czy nanotechnologia.

W naszym przypadku kluczem do sukcesu jest silna merytorycznie – połowa członków zespołu ma stopień doktora – i zmotywowana kadra naukowo-menedżerska, bliska współpraca ze środowiskiem akademickim oraz połączenie teorii, symulacji i badań eksperymentalnych w naszych laboratoriach.

Technologie opracowane w naszym centrum, np. systemy rekuperacji energii z hamujących pociągów czy systemy diagnostyczne będące elementem nowej oferty cyfrowych rozwiązań ABB Ability, stosowane są w wielu zakątkach świata. Centrum współpracuje aktywnie z krajowymi i zagranicznymi ośrodkami akademickimi. To m.in. dzięki tej współpracy kilka tygodni temu Komisja Europejska przyznała grant na projekt Novum, realizowany przez konsorcjum, którego liderem jest ABB. Projekt dotyczy zautomatyzowanych metod wytwarzania elementów izolacyjnych do transformatorów z materiałów celulozowych. Będziemy dążyć do wytwarzania najbardziej skomplikowanych elementów izolacyjnych przy pomocy technologii druku 3D z celulozy. Do produkcji masowej chcemy wykorzystać dwie inne metody: formowania termicznego i wtryskowego.

25

ROZMOWA Od kilku miesięcy w Krakowie działa Globalne Centrum Usług Wspólnych ABB – jedno z sześciu międzynarodowych centrów biznesowych. Jakiego rodzaju usługi będą tu świadczone?

Centrum oficjalnie rozpoczęło działalność pod koniec marca 2017 r., kiedy odbyła się jego uroczysta inauguracja.

GBS będzie wspierać biznesy ABB w zakresie finansów, systemów informatycznych, a także zarządzania zasobami ludzkimi i łańcuchem dostaw, i tak jak Pani słusznie zauważyła, jest jednym z sześciu centrów GBS, jakie firma tworzy na całym świecie, konsolidując krajowe organizacje usługowe w światowej klasy przedsięwzięcie w obszarze usług biznesowych. ABB wciąż mocno zaznacza swoją obecność na polskim rynku, prowadząc tu pełen zakres działalności biznesowej, od badań i rozwoju, przez projekty inżynieryjne i produkcję, aż po sprzedaż i serwis. Warto zauważyć, że dzięki ostatnim inwestycjom Kraków stał się jedną z największych lokalizacji ABB w Polsce, łącząc działalność badawczo-rozwojową z usługową na najwyższym światowym poziomie.

Od ponad 20 lat w Krakowie działa silna grupa programistów ABB, którzy wyznaczają kierunki rozwoju technologii. Jakie projekty są realizowane w Polskim Centrum Rozwoju Oprogramowania ABB? Rozwijamy komercyjne oprogramowania dla klientów ABB na całym świecie, tworząc produkty, które są konkurencyjne względem dorobku światowych liderów branży. Aż 98 proc. elektrowni atomowych w Stanach Zjednoczonych korzysta z oprogramowania wytwarzanego przez nasz zespół.

ABB Software Development Center (Polskie Centrum Rozwoju Oprogramowania – SDC) to wyspecjalizowana grupa, która oferuje systemy MES, systemy obsługujące elektrownie, zapewniające i kontrolujące przesył i dystrybucję energii, a także systemy służące do predykcji cen prądu i rentowności lokalizacji z przeznaczeniem na elektrownie. Innymi słowy, w SDC wspieramy cały rynek obrotu energią elektryczną.

ABB jest też liderem w obszarze Internetu Rzeczy, wyznaczając kierunek transformacji i cyfryzacji przemysłu, którego namacalnym produktem jest 26

cyfrowa platforma ABB Ability, działająca w oparciu o koncepcje chmury obliczeniowej i Software as a Service.

To specjaliści z SDC są odpowiedzialni za rozwój wdrażanie i utrzymanie platformy. Budują oni również dedykowane aplikacje w oparciu o ABB Ability ze szczególnym naciskiem na tak zwane rozwiązania „advance analytics” i „predictive maitenance”. Obecnie korzysta z nich 70 milionów połączonych ze sobą urządzeń.

W SDC w Krakowie opracowano m.in.

System Asset Health Center. To przykład w pełni zrealizowanej koncepcji cyfryzacji procesów przemysłowych, rozwijanych pod hasłem ABB Ability. Jeden z największych operatorów energetycznych w USA, działający w 11 stanach, już w pierwszym roku działania systemu Connected Asset Lifecycle Management, którego częścią jest Asset Health Center, zapobiegł awarii co najmniej jednego transformatora mocy o wartości ponad 5 mln dolarów. Kwota ta nie obejmuje oczywiście potencjalnych strat, jakie przyniosłoby wyłączenie sieci, a co za tym idzie – brak zasilania. Mogłoby również dojść do uszkodzenia innych elementów infrastruktury, co przy wielkich awariach zdarza się często. System obejmuje 8,8 tys. transformatorów, z których 33 proc. ma ponad 50 lat, a 18 proc.

– ponad 60 lat. Analityka obejmuje także 20,5 tys. rozłączników oraz 3,4 tys. akumulatorów.

W tym roku Grupa ABB przejęła firmę B&R, a także kupi jeden z biznesów firmy KEYMILE. Jakie dotychczaso-

we obszary działalności firmy ulegną wzmocnieniu i czy pojawią się nowe?

Przejmując od firmy KEYMILE biznes systemów komunikacyjnych o krytycznym znaczeniu, zyskamy wysoce niezawodne i zwiększające bezpieczeństwo cybernetyczne technologie komunikacyjne, które są niezbędne do utrzymania nowoczesnych, coraz bardziej złożonych sieci elektroenergetycznych. Uzupełniamy w ten sposób nasze portfolio rozwiązań cyfrowych i wzmacniamy Dywizję Produktów i Systemów Energetyki.

Z kolei firma B&R to lider w dziedzinie programowalnych sterowników logicznych, komputerów przemysłowych oraz rozwiązań do automatyzacji maszyn i zakładów produkcyjnych. Przejęcie tej firmy pozwala nam zlikwidować pewną lukę w portfolio i ugruntować pozycję wiodącego dostawcy technologii automatyki. Trudno tu mówić o zupełnie nowych obszarach działalności.

ABB Ability, przedstawione podczas ABB Customer World w Łodzi, to rozwiązanie zgodne z filozofią czwartej rewolucji przemysłowej i rewolucji energetycznej. Co oferuje klientom?

Przystąpiliśmy do wdrażania nowych rozwiązań cyfrowych dla klientów i stworzyliśmy platformę, którą nazwaliśmy ABB Ability. Platforma wykorzystuje wiedzę ekspercką, opartą na jednej z największych na świecie zainstalowanych baz do przetwarzania ogromnych ilości danych dotyczących działalności operacyjnej naszych klientów. W rezultacie klienci poprawiają swoje bezpieczeństwo i wydajność, zwiększają pro-

PAWEŁ ŁOJSZCZYK Paweł Łojszczyk od 2013 r. pełni funkcję dyrektora zarządzającego ABB w Polsce i prezesa zarządu ABB Sp. z o.o. W tym czasie był odpowiedzialny za rozwój polskiej organizacji.

Z powodzeniem wdrożył kolejny poziom strategii Next Level Grupy ABB i utrzymuje trend wzrostowy przychodów i zysków. Paweł Łojszczyk rozpoczął swoją karierę w ABB w 1991 r. w obszarze marketingu i sprzedaży, pełniąc funkcję inżyniera sprzedaży. Podczas 11 lat pracy w ABB w Polsce zajmował szereg stanowisk kierowniczych w różnych obszarach biznesowych. Podczas swojej wieloletniej kariery zawodowej zdobył bogate doświadczenie międzynarodowe, pełniąc funkcje dyrektora zarządzającego ABB w Kazachstanie oraz dyrektora Dywizji Produktów i Systemów Energetyki w Rosji. W grudniu 2014 r. objął stanowisko dyrektora Regionu Centralnej i Wschodniej Europy, w skład którego wchodzą takie kraje jak Bułgaria, Czechy, Węgry, Rumunia, Słowacja i Ukraina.

AUTOMATYKA

I 2

ROZMOWA duktywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; oraz wydĹ&#x201A;uĹźajÄ&#x2026; cykl Ĺźycia swoich urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; i systemĂłw.

Obecnie platforma ABB Ability skĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; z ponad 180 rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; cyfrowych: poczÄ&#x2026;wszy od uniwersalnego zestawu ochrony aktywĂłw dla branĹź kapitaĹ&#x201A;ochĹ&#x201A;onnych, przez rozwiÄ&#x2026;zania z zakresu zdalnego sterowania robotami, silnikami i maszynami, systemy kontrolne dla branĹźy przetwĂłrczej, róşnorodnych instalacji oraz infrastruktury budynkĂłw, a skoĹ&#x201E;czywszy na sieciach Ĺ&#x201A;adowania pojazdĂłw elektrycznych oraz wyposaĹźeniu fabryk i platform wiertniczych. Oferta bardziej specjalistyczna obejmuje m.in. rozwiÄ&#x2026;zania z zakresu zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026; w centrach przetwarzania danych oraz optymalizacjÄ&#x2122; Ĺźeglugi dla floty morskiej.

Szybki postÄ&#x2122;p technologii przetwarzania w chmurze i telefonii komĂłrkowej likwiduje bariery technologiczne i zmniejsza koszty zwiÄ&#x2026;zane z tworzeniem platform globalnych. Platformy te â&#x20AC;&#x201C; np.

ABB Ability â&#x20AC;&#x201C; oferujÄ&#x2026; ogromny potencjaĹ&#x201A; innowacji i Ĺ&#x203A;wiadczenia usĹ&#x201A;ug nastÄ&#x2122;pnej generacji. DziÄ&#x2122;ki temu, Ĺźe czujniki i Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; stajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; wszechobecne w coraz wiÄ&#x2122;kszej liczbie Ĺ&#x203A;rodowisk, przedsiÄ&#x2122;biorstwa majÄ&#x2026; coraz wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; zdolnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; do mierzenia wynikĂłw Ĺ&#x203A;wiadczonych usĹ&#x201A;ug. Modele biznesowe, ktĂłre skupiajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; na generowaniu wartoĹ&#x203A;ci dodanej po stronie klienta sÄ&#x2026; dla nich bardzo atrakcyjne. Personalizacja aplikacji i usĹ&#x201A;ug uruchamia trzeciÄ&#x2026; falÄ&#x2122; Internetu, ktĂłrÄ&#x2026; moĹźna okreĹ&#x203A;liÄ&#x2021; mianem â&#x20AC;&#x17E;uĹźytkownik w centrum kaĹźdego doĹ&#x203A;wiadczenia cyfrowegoâ&#x20AC;?.

PostÄ&#x2122;py w dziedzinie informatyki, technologii kognitywnych i mocy przetwarzania tworzÄ&#x2026; podwaliny dla tzw. inteligentnych przedsiÄ&#x2122;biorstw, zbudowanych wokĂłĹ&#x201A; inteligentnych maszyn i inteligentnego oprogramowania. JesteĹ&#x203A;my Ĺ&#x203A;wiadkami przeksztaĹ&#x201A;cania rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; analitycznych. Bardziej zaawansowane narzÄ&#x2122;dzia i moĹźliwoĹ&#x203A;ci przetwarzania sprawiajÄ&#x2026;, Ĺźe oczekiwania klientĂłw rosnÄ&#x2026;. Zdecydowanie odchodzimy od systemĂłw, ktĂłre dostarczajÄ&#x2026; zwykĹ&#x201A;e raportowanie zdarzeĹ&#x201E;, konsekwentnie przechodzÄ&#x2026;c do predyktywnego prognozowania, rekomendacji, optymalizacji i automatyzacji. Automatyzacja nie bÄ&#x2122;dzie ograniczona do procesĂłw operacyjnych i krĂłtkoterminowych pÄ&#x2122;tli decyzyjnych â&#x20AC;&#x201C; bÄ&#x2122;dzie obejmowaÄ&#x2021; rĂłwnieĹź procesy menedĹźer9/2017

â&#x20AC;&#x201A;PRZY FABRYKACH STWORZYLIĹ&#x161;MY CENTRA TECHNOLOGICZNE, KTĂ&#x201C;RE ROZWIJAJÄ&#x201E; NASZE PRODUKTY I ZWIÄ&#x2DC;KSZAJÄ&#x201E; PRZEWAGÄ&#x2DC; KONKURENCYJNÄ&#x201E; ABB NA Ĺ&#x161;WIECIE. skie, planowanie Ĺ&#x203A;rednio- i dĹ&#x201A;ugoterminowe oraz decyzje inwestycyjne.

W jakim stopniu o moĹźliwoĹ&#x203A;ciach ABB Ability decyduje wspĂłĹ&#x201A;praca nawiÄ&#x2026;zana z Microsoft?

ABB buduje swojÄ&#x2026; cyfrowÄ&#x2026; platformÄ&#x2122; ABB Ability we wspĂłĹ&#x201A;pracy z firmÄ&#x2026; Microsoft przy uĹźyciu infrastruktury chmury Azure. Zapewnia to naszym klientom dostÄ&#x2122;p do rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; klasy enterprise w oparciu o potÄ&#x2122;Ĺźne, hybrydowe, inteligentne i przede wszystkim zaufane usĹ&#x201A;ugi Azure IoT, w ktĂłre Microsoft zainwestowaĹ&#x201A; miliardy dolarĂłw.

Nowo utworzona cyfrowa platforma to przede wszystkim duşy, otwarty, cyfrowy ekosystem dla klientów, partnerów, dostawców i programistów.

Na czym polega strategia Next Level?

Strategia Next Level to dÄ&#x2026;Ĺźenie do poprawy wspĂłĹ&#x201A;pracy z klientem przez zwiÄ&#x2122;kszenie nacisku na czynniki zewnÄ&#x2122;trzne w codziennej dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci operacyjnej, wzmocnienie wspĂłĹ&#x201A;pracy na rzecz klienta miÄ&#x2122;dzy biznesami oraz sprawne podejmowanie decyzji bliĹźej klienta. Opiera siÄ&#x2122; na trzech filarach: zyskownym wzroĹ&#x203A;cie, skutecznej realizacji projektĂłw oraz wspĂłĹ&#x201A;pracy w biznesie. Bardzo waĹźnÄ&#x2026; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2026; tej strategii jest formuĹ&#x201A;a PIE: Penetracja â&#x20AC;&#x201C; wiÄ&#x2122;ksza sprzedaĹź rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; z naszej istniejÄ&#x2026;cej oferty dostÄ&#x2122;pnym klientom, Innowacje â&#x20AC;&#x201C; tworzenie nowych technologii i nowej oferty oraz Ekspansja â&#x20AC;&#x201C; wejĹ&#x203A;cie do nowych segmentĂłw rynkowych, w ktĂłrych w tej chwili jeszcze nie jesteĹ&#x203A;my obecni.

GĹ&#x201A;Ăłwnymi zadaniami, ktĂłre stawiane byĹ&#x201A;y przed Panem w 2013 r. â&#x20AC;&#x201C; wĂłwczas zostaĹ&#x201A; Pan prezesem zarzÄ&#x2026;du polskiej spĂłĹ&#x201A;ki ABB oraz dyrektorem krajowym ABB â&#x20AC;&#x201C; byĹ&#x201A; dalszy rozwĂłj organizacji ABB w Polsce oraz utrzymanie tendencji wzrostowych w wielkoĹ&#x203A;ci obrotĂłw i zyskĂłw spĂłĹ&#x201A;ki. Czy udaje siÄ&#x2122; zrealizowaÄ&#x2021; te plany?

Od 26 lat pracujÄ&#x2122; w ABB. Od 2013 r. jestem dyrektorem zarzÄ&#x2026;dzajÄ&#x2026;cym ABB w Polsce. Pod wieloma wzglÄ&#x2122;dami kaĹźdy rok jest podobny do poprzedniego. Zawsze sÄ&#x2026; cele, ktĂłre trzeba osiÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021;, zawsze sÄ&#x2026; momenty stresujÄ&#x2026;ce i radosne, bo udaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; coĹ&#x203A; zrealizowaÄ&#x2021;. Sytuacja na polskim rynku w ostatnim okresie nie jest Ĺ&#x201A;atwa. Powodem jest zmniejszenie inwestycji w sektorze publicznym.

Mimo to nasza firma wykonaĹ&#x201A;a budĹźet 2016 r. w zamĂłwieniach, a nasze obroty wzrosĹ&#x201A;y o 22 proc. rok do roku. Jestem przekonany, Ĺźe w nastÄ&#x2122;pnych latach inwestycje wrĂłcÄ&#x2026; do poziomu z poprzednich lat i przeĹ&#x201A;oĹźy siÄ&#x2122; to na dalszy wzrost naszych obrotĂłw we wszystkich waĹźnych dla nas segmentach biznesowych.

Jak widzi Pan firmÄ&#x2122; w najbliĹźszej przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x201C; za rok, piÄ&#x2122;Ä&#x2021; lat?

Jestem przekonany, Ĺźe nasza organizacja nadal bÄ&#x2122;dzie szybko siÄ&#x2122; rozwijaĹ&#x201A;a, co jest niewÄ&#x2026;tpliwie zasĹ&#x201A;ugÄ&#x2026; wszystkich pracownikĂłw. Ich zaangaĹźowanie i ciÄ&#x2122;Ĺźka praca, zarĂłwno w halach produkcyjnych, jak i biurach, oznacza rozwĂłj naszej organizacji oraz naszych nowych kompetencji w nowych fabrykach i nowych biurach.

Nie chciaĹ&#x201A;bym zdradzaÄ&#x2021;, jak firma bÄ&#x2122;dzie wyglÄ&#x2026;daĹ&#x201A;a za piÄ&#x2122;Ä&#x2021; lat. Naszym zadaniem na kolejne lata jest wzmocnienie pozycji na polskim rynku i zwiÄ&#x2122;kszenie udziaĹ&#x201A;Ăłw rynkowych, nie tylko w obszarach tradycyjnych produktĂłw i usĹ&#x201A;ug, ale takĹźe w obszarze cyfryzacji. Aby to osiÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021;, musimy kontynuowaÄ&#x2021; budowanie zaufania i dobrych relacji z naszymi partnerami i klientami. Jestem przekonany, Ĺźe jeĹ&#x203A;li odniesiemy sukces w powyĹźszych obszarach, to Grupa ABB dalej z powodzeniem bÄ&#x2122;dzie inwestowaĹ&#x201A;a w Polsce.

DziÄ&#x2122;kujÄ&#x2122; za rozmowÄ&#x2122;. . )

&(C (J

27

ROZMOWA

WartoÅ&#x203A;Ä&#x2021; tkwi

w branżowych targach 30. wydanie Energetab C ' E >

> ) ,*

) . !

G :<2 0 *

) ' 0

) *

K

. ) , !

. !

52< . ) .

.

.* .

2 )

' ! . %

6 *

,2

28

AUTOMATYKA

ROZMOWA

I 2 %

6

ZbliĹźa siÄ&#x2122; wyjÄ&#x2026;tkowe, okrÄ&#x2026;gĹ&#x201A;e wydanie MiÄ&#x2122;dzynarodowych Energetycznych TargĂłw Bielskich Energetab.

Czy organizujÄ&#x2026;c w 1984 r. pierwszÄ&#x2026; edycjÄ&#x2122;, przypuszczaliĹ&#x203A;cie PaĹ&#x201E;stwo, Ĺźe wydarzenie doczeka siÄ&#x2122; ich aş tylu?

PoczÄ&#x2026;tki organizacji tej imprezy, ktĂłre siÄ&#x2122;gajÄ&#x2026; 1984 r., byĹ&#x201A;y bardzo skromne.

W trudnych dla PolakĂłw i polskiej gospodarki latach 80. ubiegĹ&#x201A;ego stulecia nasza firma, ktĂłra byĹ&#x201A;a w tym czasie centralnym oĹ&#x203A;rodkiem doskonalenia zawodowego w strukturach energetyki zawodowej, organizowaĹ&#x201A;a co dwa lata KrajowÄ&#x2026; GieĹ&#x201A;dÄ&#x2122; ProjektĂłw Wynalazczych. Na pierwszej gieĹ&#x201A;dzie, wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie w 1984 r., 14 racjonalizatorĂłw â&#x20AC;&#x201C; pracownikĂłw elektrowni bÄ&#x2026;dĹş ich zaplecza remontowego â&#x20AC;&#x201C; prezentowaĹ&#x201A;o swoje rozwiÄ&#x2026;zania, z nadziejÄ&#x2026; na ich rozpowszechnienie w innych elektrowniach. Dwa lata później KGPW objÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a tematykÄ&#x2026; takĹźe projekty, ktĂłre znalazĹ&#x201A;y zastosowanie w sieciach elektroenergetycznych. I tak co dwa lata spotykali siÄ&#x2122; w Bielsku-BiaĹ&#x201A;ej wynalazcy i racjonalizatorzy, ktĂłrzy starali siÄ&#x2122; rozpowszechniÄ&#x2021; swoje nowatorskie rozwiÄ&#x2026;zania wĹ&#x203A;rĂłd energetykĂłw.

Po 1990 r. zainteresowanie gieĹ&#x201A;dÄ&#x2026; zaczÄ&#x2122;li przejawiaÄ&#x2021; producenci i dostawcy â&#x20AC;&#x17E;gotowychâ&#x20AC;? urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; i aparatĂłw.

RĂłwnolegle z KGPW organizowane byĹ&#x201A;y konferencje i liczne prezentacje, co dodatkowo zachÄ&#x2122;caĹ&#x201A;o do odwiedzenia imprezy, ktĂłra od 1992 r. organizowana byĹ&#x201A;a juĹź corocznie. W 1996 r. przyjÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a teĹź bardziej adekwatne do jej Ăłwczesnego charakteru okreĹ&#x203A;lenie â&#x20AC;&#x17E;targiâ&#x20AC;?, natomiast nazwÄ&#x2122; Energetab, jako akronim sĹ&#x201A;Ăłw Energetyczne Targi Bielskie, przyjÄ&#x2122;liĹ&#x203A;my w 1998 r. Targi szybko siÄ&#x2122; rozwijaĹ&#x201A;y, goszczÄ&#x2026;c coraz wiÄ&#x2122;ksze grono wystawcĂłw, dla potrzeb ktĂłrych trzeba byĹ&#x201A;o przygotowywaÄ&#x2021; stanowiska ekspozycyjne, m.in. w coraz wiÄ&#x2122;kszych halach namiotowych. Bardzo istotnym momentem w historii targĂłw Energetab byĹ&#x201A;o wybudowanie w 2010 r. na naszym terenie przez gminÄ&#x2122; Bielsko-BiaĹ&#x201A;a â&#x20AC;&#x201C; wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciciela ZIAD â&#x20AC;&#x201C; obszernej hali wie-

lofunkcyjnej, ktĂłra pozwoliĹ&#x201A;a na ulokowanie w niej najstarszych staĹźem wystawcĂłw, eksponujÄ&#x2026;cych dotychczas swoje produkty w salach wykĹ&#x201A;adowych i konferencyjnych lub obszernych korytarzach naszego oĹ&#x203A;rodka szkoleniowego. W ten sposĂłb dotarliĹ&#x203A;my tu, gdzie dziĹ&#x203A; jesteĹ&#x203A;my, czyli do tegorocznego jubileuszu i 30. edycji targĂłw.

W czasie ostatnich dekad przemysĹ&#x201A; w Polsce przeszedĹ&#x201A; ogromne przeobraĹźenia. Jak zmieniĹ&#x201A; siÄ&#x2122; w tym czasie profil wystawcĂłw targĂłw Energetab?

W poczÄ&#x2026;tkowych latach prezentowane urzÄ&#x2026;dzenia czy rozwiÄ&#x2026;zania technologiczne byĹ&#x201A;y przeznaczone przede wszystkim dla energetyki zawodowej, gdyĹź najwiÄ&#x2122;cej odwiedzajÄ&#x2026;cych reprezentowaĹ&#x201A;o wtedy elektrownie czy zakĹ&#x201A;ady energetyczne. Z czasem zaczÄ&#x2122;li pojawiaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; takĹźe dostawcy materiaĹ&#x201A;Ăłw elektrotechnicznych, kabli, przewodĂłw, sĹ&#x201A;upĂłw, narzÄ&#x2122;dzi dla elektromonterĂłw, sprzÄ&#x2122;tu do budowy linii napowietrznych czy kablowych, samochodĂłw specjalistycznych, podnoĹ&#x203A;nikĂłw, elementĂłw OZE itd. WĹ&#x203A;rĂłd tych wystawcĂłw byĹ&#x201A;o sporo mĹ&#x201A;odych, maĹ&#x201A;ych, a z czasem Ĺ&#x203A;redniej wielkoĹ&#x203A;ci polskich firm. DziĹ&#x203A; wiele z nich naleĹźy do liczÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; na rynku podmiotĂłw gospodarczych.

Wachlarz potrzebnej aparatury czy sprzÄ&#x2122;tu w elektrowni lub zakĹ&#x201A;adzie sieciowym jest bardzo szeroki, a co wiÄ&#x2122;cej, producenci aparatury i urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; to teĹź potencjalni klienci, ktĂłrzy poszukujÄ&#x2026; kooperantĂłw bÄ&#x2026;dĹş dostawcĂłw szerokiej gamy materiaĹ&#x201A;Ăłw oraz pĂłĹ&#x201A;produktĂłw.

Z tego wzglÄ&#x2122;du zakres tematyczny oferowanych na targach produktĂłw wciÄ&#x2026;Ĺź siÄ&#x2122; powiÄ&#x2122;ksza. Niemniej jednak dokĹ&#x201A;adamy staraĹ&#x201E;, aby zachowaÄ&#x2021; branĹźowy charakter wydarzenia i nie akceptujemy wystawcĂłw oferujÄ&#x2026;cych produkty, ktĂłre nie mieszczÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w przyjÄ&#x2122;tym przez nas indeksie branĹźowym produktĂłw.

Zmiany na rynku majÄ&#x2026; oczywiĹ&#x203A;cie zdecydowany wpĹ&#x201A;yw na profil prezentowanych produktĂłw, a wielu

producentĂłw ma bardzo â&#x20AC;&#x17E;wyostrzony sĹ&#x201A;uchâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; przy tak duĹźej konkurencji, jak obecnie, pierwsi dostawcy uzyskujÄ&#x2026; bowiem najlepszÄ&#x2026; marĹźÄ&#x2122;.

Jako organizatorzy targĂłw moĹźemy jednak delikatnie wpĹ&#x201A;ywaÄ&#x2021; na profil wystawcĂłw przez odpowiedni dobĂłr tematyki organizowanych konferencji czy seminariĂłw, a takĹźe promowanie nowoczesnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; w konkursie â&#x20AC;&#x17E;na szczegĂłlnie wyróşniajÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; produkty targoweâ&#x20AC;?, ktĂłrego nagrody od lat cieszÄ&#x2026; siÄ&#x2122; wysokim prestiĹźem na rynku elektroenergetycznym. Te dziaĹ&#x201A;ania zawdziÄ&#x2122;czamy wsparciu partnerĂłw naszych targĂłw, jak Polskie Towarzystwo PrzesyĹ&#x201A;u i RozdziaĹ&#x201A;u Energii Elektrycznej, Izba Gospodarcza Energetyki i Ochrony Ĺ&#x161;rodowiska, Stowarzyszenie ElektrykĂłw Polskich, Polskie Stowarzyszenie Elektroinstalacyjne, Polska Izba Gospodarcza Elektrotechniki oraz Polska Izba Gospodarcza ProducentĂłw UrzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; i UsĹ&#x201A;ug Kolejowych, a takĹźe duĹźych firm energetycznych, jak Polskie Sieci Elektroenergetyczne, PGE Energia Odnawialna i Tauron Dystrybucja â&#x20AC;&#x201C; partnera strategicznego targĂłw Energetab.

Jakie inne istotne zmiany zaszĹ&#x201A;y w obrazie targĂłw w trakcie tych ponad 30 lat?

Dla mnie osobiĹ&#x203A;cie ciekawa jest obserwacja poszczegĂłlnych wystawcĂłw pod kÄ&#x2026;tem stosowanej przez nich strategii marketingowej, a mĂłwiÄ&#x2026;c proĹ&#x203A;ciej â&#x20AC;&#x201C; przygotowania do targĂłw. W tym obszarze przez te lata zaszĹ&#x201A;y rzeczywiĹ&#x203A;cie ogromne zmiany i oceniam, Ĺźe w tej chwili zdecydowana wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wystawcĂłw starannie przygotowuje siÄ&#x2122; do dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E; na targach. Nie chodzi tylko o wyglÄ&#x2026;d stoiska i jego funkcjonalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, chociaĹź sÄ&#x2026; to istotne dla zwrĂłcenia uwagi zwiedzajÄ&#x2026;cego elementy, ale teĹź o dobĂłr osĂłb obsĹ&#x201A;ugujÄ&#x2026;cych stoisko. GĹ&#x201A;Ăłwnym celem wystawcy na targach B2B, jakimi przede wszystkim sÄ&#x2026; targi Energetab, jest doprowadzenie do rozmowy przedstawiciela wystawcy z istotnym dla

ROK

1992

1996

2001

2006

2011

2016

Liczba wystawcĂłw

43

184

334

591

680

768

493

3310

7850

14Â 650

18Â 565

21Â 344

2

Ĺ Ä&#x2026;czna powierzchnia stoisk w m

A , ) ) )

E ' ) >

' 0 > ) , L

M 0 . # +

0 , . !

( ) L ) ) , >

>

9/2017

29

ROZMOWA niego odwiedzającym. Eksponaty – np. najnowsze rozwiązania, którymi warto zainteresować klienta – mają jedynie ukazać profil wystawcy. Coraz rzadziej spotyka się stoiska rodem z marketów, czyli ukazujące cały wachlarz produkcji.

Zdarza się jednak, że eksponaty wystawcy można obejrzeć jedynie na monitorach, a stoisko bardziej przypomina bar czy wręcz kasyno.

Czy zdarza się, że odmawiacie firmom, które chcą się zaprezentować na targach Energetab?

Od kilku lat zdarza się, że dwa lub nawet trzy miesiące przed terminem targów pula dostępnej powierzchni jest wyczerpana bądź oferowane stoiska nie spełniają wymagań klienta pod względem wielkości powierzchni lub lokalizacji. Niekiedy musimy odmówić z powodu wyraźnego niedopasowania profilu wystawcy do zakresu branżowego naszych targów. Liczba takich odmów nie przekracza jednak 5 proc. ogólnej liczby wystawców.

Jak kształtuje się historia targów Energetab w ujęciu liczbowym?

Najszybciej targi Energetab „rosły” w latach 1996–2008. Od 2011 r. przyrosty – zarówno łącznej powierzchni stoisk,

jak i liczby wystawców – są mniejsze, a w ostatnich trzech latach – bardzo zbliżone do siebie, ze względu na maksymalne wykorzystanie dostępnej powierzchni, nadającej się na ekspozycje targowe.

Od lat nie pobieramy od zwiedzających opłaty za wstęp, co sprawia, że nie możemy udokumentować dokładnej ich liczby. Podstawowe dane od kilkunastu lat poddajemy audytowi firmy Centrex, specjalizującej się w audytowaniu organizatorów targów, jednak oficjalna liczba zwiedzających nie oddaje oczywiście faktycznego zainteresowania targami, ponieważ audytor uwzględnia tylko udokumentowane potwierdzenia obecności. Na podstawie zliczania osób wchodzących na targi szacujemy, że w ostatnich latach targi odwiedzało 20–25 tys. osób. Dodatkowo – na podstawie zdjęć robionych z powietrza – wiemy, że w szczycie ruchu na terenach ZIAD oraz przyległych parkuje około 3–3,5 tys. samochodów oraz kilkanaście autobusów, a nie wszyscy zwiedzający docierają przecież na nasze targi autami.

Jeśli chodzi o bieżącą edycję, z danych na koniec lipca 2017 wynika, że w tym roku liczba wystawców przekroczy 750, a łączna powierzchnia

RYSZARD MIGDALSKI Absolwent studiów na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. Od 1973 r. pracuje dla branży energetycznej i cały czas jest związany z tą samą firmą – obecnie działającą jako spółka akcyjna ZIAD Bielsko-Biała, a w latach 1973–1989 jako zakład w przedsiębiorstwie wielozakładowym Zakłady Energetyczne Okręgu Południowego.

Początkowo odpowiadał za organizację szkoleń z zakresu automatyki elektroenergetycznej, był także wykładowcą na kursach dotyczących tego tematu. W latach 80. organizował produkcję specjalistycznych aparatów do badań i testowania aparatury EAZ oraz prowadził badania w tym obszarze, głównie w zakładach energetyki przemysłowej. W latach 1989–1990 pracował na kontrakcie w Kuwejcie. Od 1997 r. do 1999 r. kierował restrukturyzacją Zakładu Informatyki, Automatyki i Doskonalenia Zawodowego oraz jego przekształceniem w spółkę akcyjną, w której został prezesem zarządu.

W następnych latach pełnił funkcję wiceprezesa zarządu, a od 2003 r. – prokurenta i dyrektora odpowiedzialnego za działalność szkoleniową i targową spółki. Aktywnie działa w Stowarzyszeniu Elektryków Polskich oraz w Polskiej Izbie Przemysłu Targowego i kilku innych izbach branżowych.

30

stoisk sięgnie około 21 tys. m2, czyli będą to wartości bardzo zbliżone do ubiegłorocznych.

Jakie atrakcje czekają na gości i wystawców w trakcie 30. edycji targów?

Według mnie warto zwrócić uwagę na ciekawą konferencję na temat inwestycji w energetyce z akcentem na infrastrukturę sieciową, która powinna zainteresować wielu naszych wystawców – tym bardziej, że referować tę tematykę będą przedstawiciele zarówno spółki PSE, jak i Grup Dystrybucyjnych.

W trzecim dniu targów, czyli 14 września 2017 r., organizujemy konferencję zatytułowaną „Technika prac pod napięciem w przemyśle”, na której chcemy przedstawić, a następnego dnia zaprezentować na naszym poligonie zastosowanie niektórych technologii prac pod napięciem w energetyce przemysłowej. Metody te powinny być stosowane zwłaszcza w zakładach, w których proces technologiczny jest szczególnie wrażliwy na wyłączenia spod napięcia urządzeń, np. w celu przeprowadzenia prac eksploatacyjnych czy remontowych.

Nie sposób wymienić wszystkich konferencji, seminariów czy zebrań, które są zaplanowane w trakcie tegorocznych targów, dlatego zachęcam do zapoznania się ze szczegółowym programem wydarzeń, który na bieżąco jest aktualizowany na stronie internetowej www.energetab.pl.

Jest Pan związany z targami Energetab od wielu lat. Czy któraś z dotychczasowych edycji wyjątkowo zapadła w Pana pamięci? Jeśli tak, to dlaczego?

Rzeczywiście, brałem udział we wszystkich naszych imprezach targowych.

Początkowo odpowiadałem za ekspozycje naszej firmy, a od 1997 r. pełnię funkcję przewodniczącego Komitetu Programowo-Organizacyjnego targów Energetab. Na pewno rozwój tych targów i zajmowanie pozycji lidera wśród targów o tematyce elektrotechnicznej – nie tylko w Polsce, ale i w krajach Europy Środkowej, jest źródłem dużej satysfakcji dla zespołu zajmującego się ich organizowaniem. Jednak w pamięci najbardziej utkwiły mi momenAUTOMATYKA

ROZMOWA

â&#x20AC;&#x201A;NIEKIEDY MUSIMY ODMĂ&#x201C;WIÄ&#x2020; Z POWODU WYRAĹšNEGO NIEDOPASOWANIA PROFILU WYSTAWCY DO ZAKRESU BRANĹťOWEGO NASZYCH TARGĂ&#x201C;W. LICZBA TAKICH ODMĂ&#x201C;W NIE PRZEKRACZA JEDNAK 5 PROC. OGĂ&#x201C;LNEJ LICZBY WYSTAWCĂ&#x201C;W. ty i sprawy trudne, jak zdarzajÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; w przeszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci chwilowe wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia zasilania energiÄ&#x2026; elektrycznÄ&#x2026; poszczegĂłlnych hal czy gwaĹ&#x201A;towne zaĹ&#x201A;amania pogody i obfite deszcze przed rozpoczÄ&#x2122;ciem targĂłw, ktĂłre skutkowaĹ&#x201A;y nie tylko trudnÄ&#x2026; sytuacjÄ&#x2026; na terenie samych targĂłw, ale utrudniaĹ&#x201A;y teĹź znacznie dojazd do nich. Od kilku lat, a konkretnie od czasu wybudowania hali wielofunkcyjnej, zdecydowanie poprawiĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; jednak infrastruktura zasilania, systematycznie poprawiamy teĹź infrastrukturÄ&#x2122; drogowo-parkingowÄ&#x2026;.

I 2 > )!. ' ) %

6

Co jest dziĹ&#x203A; najwiÄ&#x2122;kszym wyzwaniem dla ZIAD Bielsko-BiaĹ&#x201A;a jako organizatora targĂłw Energetab?

NajwaĹźniejszÄ&#x2026; kwestiÄ&#x2026; dla nas jako organizatora Energetab jest zadowolenie uczestnikĂłw. Zadowolenie wystawcy zaleĹźy gĹ&#x201A;Ăłwnie od frekwencji goĹ&#x203A;ci zainteresowanych jego ofertÄ&#x2026;. Naszym podstawowym zadaniem jest wiÄ&#x2122;c zapewnienie odpowiedniej frekwencji kluczowych z biznesowego punktu widzenia zwiedzajÄ&#x2026;cych i â&#x20AC;&#x201C; jak wynika z ankiet anonimowo wypeĹ&#x201A;nianych kaĹźdego roku przez wystawcĂłw â&#x20AC;&#x201C; caĹ&#x201A;kiem dobrze nam siÄ&#x2122; to udaje.

Czy targi Energetab majÄ&#x2026; dziĹ&#x203A; w Pana opinii konkurencjÄ&#x2122; na polskim rynku?

ZnaczÄ&#x2026;ce targi dla branĹźy elektrotechniki i energetyki w Polsce organizujÄ&#x2026; MTP PoznaĹ&#x201E;, Targi Kielce oraz firma SOMA w Warszawie. KaĹźda z tych imprez ma jednak nieco innÄ&#x2026; charakterystykÄ&#x2122; ekspozycji. Nieskromnie powiem, Ĺźe sÄ&#x2026; one teĹź znaczÄ&#x2026;co mniejsze od naszych.

W ostatniej dekadzie na rynku regularnie pojawiajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; opinie, Ĺźe targi jako takie stajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; powoli przeĹźyt9/2017

kiem. Jakie jest Pana zdanie na ten temat? Czy targi Energetab peĹ&#x201A;niÄ&#x2026; dziĹ&#x203A; innÄ&#x2026; funkcjÄ&#x2122; niĹź kiedyĹ&#x203A; â&#x20AC;&#x201C; jakÄ&#x2026;?

Z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; szybki rozwĂłj Ĺ&#x203A;rodkĂłw przekazu informacji i Ĺ&#x201A;atwe jej wyszukiwanie majÄ&#x2026; wpĹ&#x201A;yw na organizacjÄ&#x2122; targĂłw i strategie marketingowe uczestnikĂłw takich wydarzeĹ&#x201E;. Nie do pomyĹ&#x203A;lenia jest dzisiaj sytuacja, aby producent, dostawca bÄ&#x2026;dĹş usĹ&#x201A;ugodawca nie przedstawiaĹ&#x201A; swojej oferty wraz z technicznymi szczegĂłĹ&#x201A;ami na stronie internetowej, i to w coraz bardziej rozbudowanej formie. DziĹ&#x203A; uczestnictwo w targach to przede wszystkim rozmowy, wzajemne poznawanie siÄ&#x2122; stron, prĂłba pozyskania zaufania partnera i wymiana poglÄ&#x2026;dĂłw â&#x20AC;&#x201C; czasami rĂłwnieĹź takich, ktĂłre trudno publikowaÄ&#x2021;, aby nie naraziÄ&#x2021; siÄ&#x2122; na konsekwencje prawne, a ktĂłre za chwilÄ&#x2122; moĹźna skonfrontowaÄ&#x2021; na innym stoisku. I chociaĹź raczej nie dochodzi dziĹ&#x203A; na targach do podpisywania kontraktĂłw, to nie uwaĹźam tego za problem zagraĹźajÄ&#x2026;cy bytowi tego typu wydarzeĹ&#x201E;. Faktem jest, Ĺźe przeminÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; juĹź okres radosnego rozwoju targĂłw, jaki obserwowaliĹ&#x203A;my w latach 90., gdy w Polsce organizowano prawie 500 róşnego kalibru imprez targowych. Nie sÄ&#x2026; moĹźliwe, ani potrzebne, zbyt czÄ&#x2122;ste spotkania kontrahentĂłw na pĹ&#x201A;aszczyĹşnie biznesowej. Nowe rozwiÄ&#x2026;zania, ktĂłre moĹźna pokazywaÄ&#x2021; na targach, teĹź nie pojawiajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; co miesiÄ&#x2026;c. Dlatego utrzymaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; jedna, dwie imprezy targowe rocznie w danej branĹźy w Polsce, a pozostaĹ&#x201A;e majÄ&#x2026; raczej charakter lokalny. W przypadku branĹźy energetycznej takÄ&#x2026; zakorzenionÄ&#x2026; w polskiej tradycji imprezÄ&#x2026; targowÄ&#x2026; sÄ&#x2026; targi Energetab i mam nadziejÄ&#x2122;, Ĺźe najbliĹźsze lata nie zmieniÄ&#x2026; tej sytuacji.

A jak ocenia Pan wspĂłĹ&#x201A;czesnÄ&#x2026; kondycjÄ&#x2122; polskiej energetyki?

WiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; czynnych obiektĂłw energetycznych zostaĹ&#x201A;a wybudowana w latach 60., 70. i 80. ubiegĹ&#x201A;ego wieku i w przypadku wielu z nich okres planowanej eksploatacji zostaĹ&#x201A; juĹź przekroczony.

OczywiĹ&#x203A;cie podlegaĹ&#x201A;y one modernizacjom czy pracom odtworzeniowym, ale obecny stan wielu urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; na pewno nie jest zadowalajÄ&#x2026;cy i trudno pomijaÄ&#x2021; rosnÄ&#x2026;ce z ich wiekiem ryzyko awarii.

ChociaĹź w ostatnich latach ponoszone sÄ&#x2026; coraz wiÄ&#x2122;ksze nakĹ&#x201A;ady na inwestycje i modernizacje w energetyce, to tempo tego procesu â&#x20AC;&#x201C; przy ogromie potrzeb â&#x20AC;&#x201C; jest moim zdaniem niewystarczajÄ&#x2026;ce.

Co wiÄ&#x2122;cej, ten proces, szczegĂłlnie w zakresie inwestycji sieciowych, jest bardzo Ĺźmudny i dĹ&#x201A;ugotrwaĹ&#x201A;y, a aktualne uwarunkowania prawne i Ĺ&#x203A;rodowiskowe powodujÄ&#x2026;, Ĺźe etap przygotowania formalno-prawnego inwestycji jest najdĹ&#x201A;uĹźszym etapem inwestycji i niekiedy moĹźe jÄ&#x2026; caĹ&#x201A;kowicie zablokowaÄ&#x2021;. JeĹ&#x203A;li chodzi o stronÄ&#x2122; technicznÄ&#x2026; rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; modernizacyjnych czy inwestycyjnych, trzeba zwrĂłciÄ&#x2021; uwagÄ&#x2122;, Ĺźe istotnie zmieniajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; uwarunkowania pracy systemu elektroenergetycznego: z jednej strony powstajÄ&#x2026; jednostki generujÄ&#x2026;ce o bardzo wysokich mocach, a z drugiej mamy postÄ&#x2122;p w budowaniu rozproszonych generacji, wykorzystujÄ&#x2026;cych gĹ&#x201A;Ăłwnie odnawialne ĹşrĂłdĹ&#x201A;a energii.

Gdy dodamy do tego szybki rozwĂłj po stronie technicznej i technologicznej, zobaczymy, Ĺźe przed projektantami i osobami odpowiedzialnymi za opracowanie specyfikacji istotnych warunkĂłw zamĂłwienia dla danej inwestycji czy modernizacji, stojÄ&#x2026; niezmiernie trudne zadania. Mam nadziejÄ&#x2122;, Ĺźe wizyty takich osĂłb na naszych targach sÄ&#x2026; dla nich bardzo poĹźyteczne.

Jakie nowe trendy i produkty dominujÄ&#x2026; dziĹ&#x203A; w energetyce?

Energetyka jest na tyle obszernÄ&#x2026; i zĹ&#x201A;oĹźonÄ&#x2026; gaĹ&#x201A;Ä&#x2122;ziÄ&#x2026; gospodarki, Ĺźe trudno byĹ&#x201A;oby krĂłtko przedstawiÄ&#x2021; choÄ&#x2021;by najnowsze rozwiÄ&#x2026;zania, ktĂłre zdominujÄ&#x2026; ten rynek. Tym bardziej, Ĺźe energetyka, to branĹźa strategiczna dla paĹ&#x201E;stwa i wiele zaleĹźy tutaj od wyborĂłw politycznych. WĹ&#x203A;rĂłd gĹ&#x201A;Ăłwnych celĂłw stawianych przed tym sektorem jest 31

ROZMOWA dÄ&#x2026;Ĺźenie do wzrostu efektywnoĹ&#x203A;ci produkcji, przesyĹ&#x201A;ania i zuĹźycia energii elektrycznej oraz podnoszenie niezawodnoĹ&#x203A;ci dostaw energii. Te zagadnienia wymagajÄ&#x2026; zastosowania wysokospecjalistycznych narzÄ&#x2122;dzi â&#x20AC;&#x201C; w tym informatycznych â&#x20AC;&#x201C; umoĹźliwiajÄ&#x2026;cych nie tylko sprawne zarzÄ&#x2026;dzanie systemem elektroenergetycznym, ale nawet wpĹ&#x201A;ywanie na poziom zuĹźycia energii przez zarzÄ&#x2026;dzanie popytem i tworzenie warunkĂłw do spĹ&#x201A;aszczania przebiegu krzywej zuĹźycia energii. Istotny bÄ&#x2122;dzie rozwĂłj systemĂłw magazynowania energii, rozwijanie elektromobilnoĹ&#x203A;ci, czyli transportu elektrycznego i inne podobne zagadnienia, ktĂłre okreĹ&#x203A;la siÄ&#x2122; modnym sĹ&#x201A;owem â&#x20AC;&#x17E;smartâ&#x20AC;?. Z drugiej strony ogromnÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; odgrywaÄ&#x2021; bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; nowe technologie i urzÄ&#x2026;dzenia wdraĹźane w systemach eksploatacyjnych, umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce skracanie czasu trwania awarii, ograniczania ich zasiÄ&#x2122;gu, wykonywanie wielu prac bez wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czania urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; spod napiÄ&#x2122;cia itp. Od dalszego rozwoju energetyki bÄ&#x2122;dzie zaleĹźeÄ&#x2021;

zarĂłwno konkurencyjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; polskiego przemysĹ&#x201A;u, jak i poziom Ĺźycia nas â&#x20AC;&#x201C; indywidualnych uĹźytkownikĂłw.

Wszechobecnym tematem jest dzisiaj PrzemysĹ&#x201A; 4.0. Jak ocenia Pan stopieĹ&#x201E; wdroĹźenia jego zaĹ&#x201A;oĹźeĹ&#x201E; w odniesieniu do sektora energetycznego?

Energetyka jest juĹź dziĹ&#x203A; silnie zinformatyzowana i ten trend na pewno bÄ&#x2122;dzie nadal przybieraĹ&#x201A; na sile. Automatyka na stacjach elektroenergetycznych jest w coraz wiÄ&#x2122;kszym stopniu skomputeryzowana, pojawiajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; teĹź pierwsze tzw. stacje cyfrowe. Dyspozytorzy poszczegĂłlnych obszarĂłw sieci otrzymujÄ&#x2026; odpowiednio przetwarzane informacje pomiarowe o stanie poszczegĂłlnych elementĂłw sieci i majÄ&#x2026; coraz wiÄ&#x2122;ksze moĹźliwoĹ&#x203A;ci zdalnego sterowania niÄ&#x2026;, a ich decyzje wspomagane sÄ&#x2026; przez inteligentne systemy informatyczne. Na coraz wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; skalÄ&#x2122; wdraĹźane sÄ&#x2026; systemy AMI, czyli inteligentnego opomiarowania od-

biorcĂłw energii â&#x20AC;&#x201C; podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonych jest juĹź kilka milionĂłw tzw. inteligentnych licznikĂłw, z ktĂłrych informacja na razie pomaga w precyzyjnym rozliczaniu klientĂłw, ale po rozbudowie systemĂłw informatycznych i wprowadzeniu odpowiednich taryf bÄ&#x2122;dzie moĹźna wpĹ&#x201A;ywaÄ&#x2021; na krzywÄ&#x2026; obciÄ&#x2026;Ĺźenia systemu, nie wspominajÄ&#x2026;c o lepszym wykorzystaniu energii od rozproszonych producentĂłw energii, czyli prosumentĂłw.

Tak rozbudowana informatyzacja energetyki bÄ&#x2122;dzie bardziej naraĹźona na cyberataki, co stwarza potrzebÄ&#x2122; rozwoju systemĂłw ochrony przed cyberprzestÄ&#x2122;pczoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; i zdecydowanego podniesienia Ĺ&#x203A;wiadomoĹ&#x203A;ci uĹźytkownikĂłw systemĂłw.

Wydaje siÄ&#x2122; zatem, Ĺźe energetyka bÄ&#x2122;dzie jednym z prekursorĂłw i beneficjentĂłw zmian, jakie kryjÄ&#x2026; siÄ&#x2122; pod hasĹ&#x201A;em PrzemysĹ&#x201A; 4.0. . )

Urszula Chojnacka &(C (J

R E K L A M A

CENA 10,00

9 772392

ZĹ (W TYM

10550 2

TEMAT WYDA

8 % VAT)

ROZMOWA 20

NIA ZarzÄ&#x2026;dz anie utrzyma

PaweĹ&#x201A; Naglik, Kubler Sp. z o.o.

10

TECHNIKA

niem ruchu

32

WybĂłr systemu SCADA â&#x20AC;&#x201C; czym siÄ&#x2122; kierowaÄ&#x2021;?

SPRZÄ&#x2DC;T

w produkc

ji

I APARA

TURA 44 Kluczowy element wspĂłĹ&#x201A;cze â&#x20AC;&#x201C; przeglÄ&#x2026;d przemiennikĂłw snych napÄ&#x2122;dĂłw czÄ&#x2122;stotliw oĹ&#x203A;ci

AUTOMA TYKA ISSN 2392-10

56

INDEKS 403024

AUTOMA TYKAON

LINE.PL

10/2015

!"# $% &'&

< ... do 28

000 l/min

... >

Dystrybutor

switchy HARTING

www.sterma

g.pl

! "

() *' + ,

)

*' +

'

# # $

32

4/2017

AUTOMATYKA

49

TEMAT NUMERU

Automatyka w pojazdach szynowych Nowoczesne pojazdy szynowe oraz infrastruktura im towa E

, 0 E G ,

) ) > ! E

i systemĂłw automatyki. Chodzi tutaj zarĂłwno o pojedyncze ! E

0 '2 !0 * 0

K .

nego sterowania wraz z opro . ) .

! E .

wykonawczymi.

34

A

utomatyka w pojazdach szynowych obejmuje szerokÄ&#x2026; grupÄ&#x2122; urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; i przyrzÄ&#x2026;dĂłw, takich jak np. elektromagnesy torowe czy testery przeznaczone do pomiarĂłw stacyjnych obwodĂłw torowych (SOT), wykonujÄ&#x2026;ce pomiar czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci w zakresie od 1580 Hz do 14,6 kHz. Do czÄ&#x2122;sto stosowanych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; w tym sektorze naleĹźÄ&#x2026;: pulpity do sterowania rogatkami elektrycznymi, zasilacze impulsowe, przetwornice 12 V i 24 V, wzmacniacze, impulsatory oraz systemy zasilania awaryjnego i buforowego. Nie tylko w pojazdach szynowych,

ale rĂłwnieĹź w infrastrukturze, ktĂłra im towarzyszy stosowane sÄ&#x2026; ukĹ&#x201A;ady wentylacyjne i grzewcze, zwĹ&#x201A;aszcza w szafach zasilajÄ&#x2026;cych i sterowniczych, gdzie sÄ&#x2026; niezbÄ&#x2122;dne. IstotnÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; odgrywajÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzania zasilajÄ&#x2026;co-sterujÄ&#x2026;ce przeznaczone do urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; przejazdowych.

Zasilanie oraz automatyka pojazdĂłw szynowych nie obejdzie siÄ&#x2122; bez transformatorĂłw na rdzeniach: toroidalnych, zwijanych, ferrytowych, blaszanych. Istotne sÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzenia separacyjne i dĹ&#x201A;awiki oraz transformatory do systemĂłw sterowania ruchem kolejowym (SRK). OprĂłcz tego na AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU zagrożenia ruchu kolejowego. Pracę poszczególnych urządzeń automatyki bezpieczeństwa pociągu i czujność maszynisty rejestruje prędkościomierz wskazująco-rejestracyjny.

W praktyce kolejowej stosowane są urządzenia SHP jednopunktowe o sprzężeniu indukcyjnym przy zależności od wskazań semaforów. System SHP bazuje na części przytorowej, w skład której wchodzi rezonator torowy – elektromagnes torowy umieszczony przy torze, 200 m przed tarczą ostrzegawczą lub przed semaforem wjazdowym, a także elektromagnes umieszczony przy semaforze wyjazdowym i grupo-

dzie mogło nastąpić po wcześniejszym całkowitym jego zatrzymaniu.

Czuwak aktywny (CA) to system, którego zadaniem jest okresowa kontrola czujności maszynisty pojazdu trakcyjnego będącego w ruchu oraz sprawdzenie pojazdu pod względem przekroczenia prędkości toczenia o więcej niż 10% Vmax maksymalnej dopuszczalnej prędkości konstrukcyjnej pojazdu. Czuwak sprawdza czujność maszynisty co około 60 sekund w przypadku przekroczenia prędkości pojazdu o 10% Vmax.

Jeżeli maszynista nie reaguje na sygnał świetlny oraz na sygnał akustyczny generowany po trzech sekundach od

KLUCZOWYMI ROZWIĄZANIAMI W TYM SEKTORZE SĄ SYSTEMY AUTOMATYKI BEZPIECZEŃSTWA, SYSTEMY SRK, ZDALNE SYSTEMY STEROWANIA SRK, SYSTEMY ZASILAJĄCE SRK, A TAKŻE SIECI TRAKCYJNE, MONITORING W POJAZDACH SZYNOWYCH I SYSTEMY KOMUNIKACJI. rynku oferowane są rozdzielnie zasilająco-sterownicze układów zasilania, urządzenia zasilające słupy oświetleniowe, urządzenia sygnalizacyjne, układy optyczne do semaforów i tarcz manewrowych oraz głowice kablowe.

Kluczowymi rozwiązaniami w tym sektorze są systemy automatyki bezpieczeństwa, systemy SRK, zdalne systemy sterowania SRK, systemy zasilające SRK, a także sieci trakcyjne, monitoring w pojazdach szynowych i systemy komunikacji.

I 2

6

Automatyka bezpieczeństwa pociągu Automatyka bezpieczeństwa pociągu (ABP) jest zespołem urządzeń, które mają zapewnić bezpieczeństwo pojazdu trakcyjnego. Na ABP składa się system SHP (samoczynne hamowanie pociągu), CA (czuwak aktywny) oraz system Radio-Stop. Systemy typu SHP i CA odpowiadają za kontrolowanie czujności maszynisty, natomiast Radio-Stop umożliwia wstrzymanie ruchu wszystkich pojazdów trakcyjnych, które są w strefie bezpośredniego 9/2017

wym. Ważna jest również część pojazdowa składająca się z czujników taborowych oraz urządzeń wykonawczych takich jak chociażby generator SHP. Część przejazdowa znajduje się w kabinie maszynisty pojazdu trakcyjnego.

W systemie SHP informacja z toru do kabiny maszynisty jest przenoszona przez sprzężenie obwodów rezonansowych w czujniku znajdującym na pojeździe oraz rezonatora torowego. Urządzenia te są dostrojone na tej samej częstotliwości (1000 Hz). Dzięki sprzężeniu powstaje impuls, który jest odczytywany przez urządzenie SHP i zamieniany na sygnał świetlny a po dwóch sekundach na sygnał dźwiękowy. Maszynista musi ten sygnał skasować za pomocą przycisku czujności. Jeśli maszynista nie wykona tej czynności w ciągu około czterech sekund od momentu zadziałania sygnału świetlnego, w kabinie zostanie wygenerowany silny sygnał akustyczny. Jeżeli nadal przycisk czujności nie zostanie naciśnięty przez maszynistę, to urządzenie SHP automatycznie zainicjuje nagłe hamowanie. Ponowne ruszenie pociągu bę-

sygnału świetlnego, to po około pięciu sekundach od chwili zadziałania sygnalizacji świetlnej rozpoczyna się nagłe hamowanie. Praca czuwaka aktywnego jest niezależna od urządzeń samoczynnego hamowania pociągu.

Na rynku działają firmy (np. Mavex-Rekord Kft.), które zajmują się m.in. zabudową urządzeń bezpieczeństwa ruchu w pojazdach szynowych. Chodzi tutaj o systemy takie jak system SHP, radio-stop, czuwak aktywny czy rejestrator jazdy.

Mówiąc o bezpieczeństwie pojazdów szynowych warto wspomnieć o Europejskim Systemie Sterowania Pociągiem (ang. European Train Control System, ETCS), będącym systemem sterowania ruchem kolejowym, kompatybilnym na terenie różnych krajów Europy. Technologia ETCS to część wdrażanego na terenie Unii Europejskiej systemu ERTMS (ang. European Rail Traffic Management System) zapewniającego interoperacyjność transportu kolejowego. Umożliwia swobodne przemieszczanie się pociągów po sieciach kolejowych na terenie państw 35

TEMAT NUMERU

TRANSPORT SZYNOWY POTRZEBUJE ROZWIĄZAŃ DEDYKOWANYCH MIROSŁAW ZWIERZYŃSKI, DYREKTOR SPRZEDAŻY, ELMARK AUTOMATYKA SP. Z O.O. Automatyzacja ma miejsce praktycznie w każdym aspekcie szeroko pojętego przemysłu. Nie inaczej jest w przypadku taboru szynowego. Stosowanie nowych technologii w systemach pokładowych, począwszy od tych dotyczących sterowania pojazdem, bezpieczeństwa czy zwiększania komfortu podróżnych przez systemy informacji pasażerskiej czy dostęp do bezprzewodowego Internetu, staje się powszechne. Zadanie, na realizacji którego szczególnie skupia się nasza firma to zapewnienie efektywnego i niezawodnego procesu wymiany danych między wszystkimi funkcjonującymi systemami w pojeździe. Medium komunikacyjnym, które odgrywa tu coraz większą rolę, jest oczywiście Ethernet. Liczba podłączonych urządzeń do sieci stale rośnie.

Jednocześnie dąży się do zdalnego przesyłania możliwie jak największej liczby danych ze wszystkich systemów. Zbieranie

– właścicieli określonej infrastruktury kolejowej. W efekcie pociągi nie muszą zatrzymywać się na granicach oraz nie jest potrzebna wymiana lokomotyw i maszynistów. Thales to pierwsza firma w Polsce, która wdrożyła system ETCS – poziom 1. System obsługuje 225 km Centralnej Magistrali Kolejowej (CMK) na odcinku z Grodziska Mazowieckiego do Zawiercia. Pozwoliło to na podniesienie maksymalnej prędkości pociągów do 200 km/h.

i analiza tych danych jest ważnym elementem, który pozwala na skuteczne zarządzanie dostępnością pojazdów, jak również na świadome podejmowanie działań prewencyjnych, mających na celu obniżanie całkowitych kosztów eksploatacji. Zdalna komunikacja jest również coraz chętniej wykorzystywana na potrzeby zdalnego dostępu serwisowego. Niemniej jednak należy pamiętać, że wymagania dotyczące rozwiązań stosowanych w taborze szynowym są dość specyficzne i w niektórych aspektach znacząco różnią się od tych powszechnie znanych z przemysłu. Wysoki poziom zakłóceń elektromagnetycznych, wstrząsy i wibracje oraz wymagania odnośnie bezpieczeństwa pożarowego dyktują konieczność tworzenia rozwiązań dedykowanych, będących w stanie sprostać oczekiwaniom rynku transportu szynowego.

nic za pomocą napędów elektrycznych, a także nastawianie i kontrolę sygnałów udostępnianych na sygnalizatorach świetlnych oraz na wskaźnikach żarowych i ledowych.

Zdalne sterowanie ruchem kolejowym W automatyce kolejowej nie brakuje systemów przeznaczonych do zdalnego sterowania i nadzoru dyspozytorskiego. Takie rozwiązania stosuje się na obiektach wymagających zbie-

Urządzenia sterowania ruchem kolejowym Nowoczesne systemy SRK to rozwiązania wykorzystujące automatykę i oprogramowanie wizualizacyjno-sterujące.

Ich zadaniem jest sterowanie ruchem kolejowym łącznie z bocznicami oraz stacjami linii jedno- i wielotorowych.

Oferowane na rynku systemy mogą bazować na przekaźnikach o niewielkich rozmiarach, dzięki czemu możliwa jest ich instalacja w pomieszczeniach już istniejących bez potrzeby budowania dodatkowych obiektów.

Systemy SRK mogą kontrolować niezajętość pojedynczych torów, wykolejnic, rozjazdów, torów szlakowych oraz obszarów układów torowych w okręgach nastawczych, wykorzystujących zliczanie osi. Ważna jest współpraca z szeregiem blokad liniowych kontrolujących niezajętość szlaku.

Umożliwiają też nastawianie i kontrolowanie położenia zwrotnic i wykolej36

rania danych z infrastruktury rozległej i rozproszonej terytorialnie. Zyskuje się więc możliwość sterowania i nadzoru pracy urządzeń stosowanych w podstacjach trakcyjnych, takich jak podstawowe elementy układu zasilania trakcji kolejowej lub tramwajowej.

Możliwa jest współpraca z podsystemami zdalnego sterowania, takimi jak układy uzależnień kabin sekcyjnych

oraz systemy sterowania odłączników znajdujących się na sieciach trakcyjnych i liniach średniego napięcia na potrzeby nietrakcyjne.

Zdalne systemy sterowania niejednokrotnie realizują dodatkowe funkcje, np. paszportyzację eksploatowanych urządzeń i zapisywanie wszelkich zdarzeń, które są związane z tymi urządzeniami. Zapewnia to nie tylko optymalizację planowania prac konserwacyjnych i remontowych, ale również doskonalenie zarządzania bieżącą eksploatacją i zakupami części zamiennych. Nowoczesne systemy mogą współpracować z różnymi obiektami – o prostych strukturach oraz rozbudowanych systemach bazujących na setkach rozproszonych obiektów. Przydatna jest współpraca z różnymi mediami transmisyjnymi, łącznie z techniką światłowodową. Bezpieczeństwo pracy urządzeń zapewniają m.in. komponenty i urządzenia optoelektroniczne.

Struktura typowego komputerowego systemu SRK bazuje na warstwie komputerowej i warstwie kart sterowników obiektowych. Urządzenia komputerowe zapewniają wymianę danych i wypracowują odpowiednie decyzje zależnościowe. Z kolei karty sterowników obiektowych sterują i kontrolują urządzenia wykonawcze w tym semafory, elektryczne napędy zwrotnicowe, czujniki obwodów niezajętości torów itp. Na warstwę komputerową składają się komputery zależnościowe, które AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU okreĹ&#x203A;lajÄ&#x2026; wszelkie dozwolone i niedozwolone zaleĹźnoĹ&#x203A;ci przebiegowe. OprĂłcz tego waĹźne sÄ&#x2026; komputery nadrzÄ&#x2122;dne (podstawowy i rezerwowy) wraz ze stanowiskami zobrazowania. Druga czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; systemu obejmuje szafy obiektowe kontrolowane za pomocÄ&#x2026; karty komputera wykonawczego.

W nowoczesnych systemach SRK stawia siÄ&#x2122; na wdraĹźanie narzÄ&#x2122;dzi usprawniajÄ&#x2026;cych i podnoszÄ&#x2026;cych komfort pracy dyĹźurnych ruchu. System SRK nie tylko udostÄ&#x2122;pnia informacje o stanie pracy poszczegĂłlnych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; i sieci, ale rĂłwnieĹź zapewnia wsparcie przy podejmowaniu decyzji, np. przez okreĹ&#x203A;lenie dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;ci poleceĹ&#x201E;. Ponadto obrazowana jest selekcja przebiegĂłw z automatyzacjÄ&#x2026; nastawiania przebiegowego zwrotnic i sygnaĹ&#x201A;Ăłw.

IstotnÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; odgrywajÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzenia sterowania rogatkami. Nastawnik rogatki PSR z oferty firmy Telekom â&#x20AC;&#x201C; Oleszno steruje jednÄ&#x2026; lub dwoma parami napÄ&#x2122;dĂłw rogatkowych.

OprĂłcz tego urzÄ&#x2026;dzenie sygnalizuje obecnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zasilania kontrolujÄ&#x2026;c poĹ&#x201A;oĹźenie drÄ&#x2026;gĂłw. WaĹźne jest przy tym sygnalizowanie poprawnoĹ&#x203A;ci dziaĹ&#x201A;ania urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; sygnalizacji przejazdowej. Dodatkowo nastawniki majÄ&#x2026; sygnalizacjÄ&#x2122; dĹşwiÄ&#x2122;kowÄ&#x2026; i moĹźna je wyposaĹźyÄ&#x2021; w przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki kluczykowe.

W ofercie firmy Elmark Automatyka znajduje siÄ&#x2122; MOXA V2616A â&#x20AC;&#x201C; komputer przeznaczony dla kolejnictwa. UrzÄ&#x2026;dzenie speĹ&#x201A;nia wymagania normy EN 50121-4 i EN 50155. OprĂłcz tego na etapie projektowania komputera, w odniesieniu do wytrzymaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci na wibracje i uderzenia, zastosowano wymagania normy IEC 61373. Komputer ma dwie kieszenie na dyski SSD/HDD 2,5, ktĂłre moĹźna wyjmowaÄ&#x2021; podczas pracy. Monitorowanie stanu systemu odbywa siÄ&#x2122; za pomocÄ&#x2026; oprogramowania SynMap. WejĹ&#x203A;cie zasilajÄ&#x2026;ce jest izolowane, a w razie potrzeby moĹźna Ĺ&#x201A;atwo wyjÄ&#x2026;Ä&#x2021; bateriÄ&#x2122; systemu BIOS. Automatyczne lub zdalne odzyskiwanie systemu odbywa siÄ&#x2122; za pomocÄ&#x2026; oprogramowania Smart Recovery.

Odpowiednie systemy zasilajÄ&#x2026;ce gwarantujÄ&#x2026; zasilanie stacyjne ukĹ&#x201A;adĂłw SRK. Bardzo czÄ&#x2122;sto wykorzystuje siÄ&#x2122; tu cztery ĹşrĂłdĹ&#x201A;a zasilania â&#x20AC;&#x201C; podstawowe, rezerwowe, moduĹ&#x201A;y UPS, agregat prÄ&#x2026;dotwĂłrczy. Takie rozwiÄ&#x2026;zanie zapewnia bezprzerwowe zasilanie obwodĂłw prÄ&#x2026;du przemiennego (3 Ă&#x2014; 230Â V, 400Â V) oraz prÄ&#x2026;du staĹ&#x201A;ego (12 V, 24 V, opcjonalnie 36 V, 48 V, 60Â V). System monitoruje parametry wszystkich ĹşrĂłdeĹ&#x201A; zasilania z moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; przesyĹ&#x201A;ania zebranych danych do punktĂłw operatorskich. W procesie diagnostyki wykorzystywane sÄ&#x2026; mikroprocesorowe kontrolery pracujÄ&#x2026;ce niezaleĹźnie. W przypadku przerwy w dostawie energii elektrycznej bardzo szybko nastÄ&#x2122;puje przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie na inne ĹşrĂłdĹ&#x201A;o prÄ&#x2026;du. Informacje o stanie pracy poszczegĂłlnych ĹşrĂłdeĹ&#x201A; prÄ&#x2026;du i innych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; zasilajÄ&#x2026;cych sÄ&#x2026; dostÄ&#x2122;pne lokalnie i zdalnie. W trybie awaryjnym jest moĹźliwa praca z pominiÄ&#x2122;ciem ukĹ&#x201A;adu automatyki.

Firma Enika oferuje przetwornice ENI-PL3000/80/S przeznaczone do zasilania obwodĂłw elektrycznych za pomocÄ&#x2026; napiÄ&#x2122;cia przemiennego sinusoidalnego 3 Ă&#x2014; 400 V, 50Â Hz oraz napiÄ&#x2122;cia staĹ&#x201A;ego, zwĹ&#x201A;aszcza w modernizowanych lokomotywach typu EU/EP07. UrzÄ&#x2026;dzenie wykorzystuje napiÄ&#x2122;cie zasilania WN zgodnie z wymaganiami normy UIC-600. WejĹ&#x203A;ciowe napiÄ&#x2122;cie zasilania to 2000â&#x20AC;&#x201C;4000Â V 9/2017

Programowalny sterownik rozproszony, zgodny z normami CENELEC dla bezpieczeĹ&#x201E;stwa aplikacji kolejowych od SIL2 do SIL4.

Zalety systemu PSS 4000 R dla techniki kolejowej: ` System certyďŹ kowany wg norm CENELEC: 50155, 50126, 50128, 50129, 50159 do SIL4 ` MoĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; swobodnego skalowania (do 64 moduĹ&#x201A;Ăłw I/O na wyspÄ&#x2122;, do 64 wysp w systemie) ` Otwarta komunikacja standardowa i bezpieczna (RASTA, SafetETHERNET) ` CertyďŹ kacja dla programowania IEC 61131, dostÄ&#x2122;pne jÄ&#x2122;zyki programowania: IL, ST, LD, FBD z moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; swobodnego mieszania i zagnieĹźdĹźania czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci programu ` Wbudowana diagnostyka z predeďŹ niowanymi komunikatami i wspĂłĹ&#x201A;pracÄ&#x2026; z OPC UA. ` Oferujemy takĹźe szkolenie: Sterownik PSS4000R wersja kolejowa â&#x20AC;&#x201C; diagnostyka, serwis i programowanie w SIL4 wg CENELEC

Zapraszamy do odwiedzenia naszego stoiska na MiÄ&#x2122;dzynarodowych Targach Kolejowych TRAKO 2017 w dniach 26-29 wrzeĹ&#x203A;nia 2017, Hala E, Stoisko 74 Zapraszamy takĹźe na seminarium â&#x20AC;&#x17E;BezpieczeĹ&#x201E;stwo funkcjonalne SIL2-SIL4 systemĂłw sterowania opartych na sterownikach PLC wg norm CENELEC 50XXXâ&#x20AC;?, ktĂłre odbÄ&#x2122;dzie siÄ&#x2122; w Sali 1A w dniu 26.09.2017 o godz 15.30.

R E K L A M A

I 2

. ! .

Systemy zasilania SRK

Pilz Polska Sp. z o.o. 02-182 Warszawa ul. Ruchliwa 15 info@pilz.pl www.pilz.pl

Tel.: +48 22 884 71 00

37

TEMAT NUMERU

AUTOMATYZACJA PRZEMYSŁU SZYNOWEGO POPRAWI BEZPIECZEŃSTWO KOLEI PIOTR GLINKA, PREZES ZARZĄDU, TURCK SP. Z O.O. Nasza kolej wyszła z minionego systemu z bagażem tysięcy kilometrów trakcji, które tak naprawdę wymagały natychmiastowego remontu oraz taborem, który w większości powinien być już zezłomowany. Pierwsze lata transformacji nie przyniosły odczuwalnej poprawy, bo inwestycje wymagały kolosalnych nakładów, na które naszej młodej demokracji nie było po prostu stać. Jako przykład podam, że w latach 80. ubiegłego wieku z Opola do Warszawy jechało się trzy godziny z małym okładem.

Na początku tego stulecia podróż na tej trasie wydłużyła się do pięciu godzin. Znaczącą poprawę przyniosło dopiero wstąpienie Polski do UE. Dzięki finansowej pomocy Unii ruszyły zakresie modernizacji i budowy infrastruktury oraz taboru. W zakresie infrastruktury znacznie zwiększyliśmy udział przejazdów kolejowych, na których za zamykanie i otwieranie szlabanów odpowiada automat. Jest to część nowoczesnego sterowania ruchem, czyli szeroko pojętej automatyzacji kolei. Głównym jej celem jest podniesienie bezpieczeństwa podróżowania, ponieważ nadal za ponad 90 proc. wypadków na kolei odpowiadają ludzie. Innym przykładem automatyzacji są kompute-

prądu stałego, przy mocy znamionowej 80 kW, natomiast znamionowe napięcie wyjść analogowych wynosi 3 × 400 V, 50 Hz oraz 110 V dla wyjść stałoprądowych.

38

rowe systemy stacyjne, których zadaniem nie jest już tylko wizualizacja informacji o stanie urządzeń sterowania, ale przede wszystkim wsparcie w procesie podejmowania decyzji, a tego nie da się wykonać bez automatyzacji układów nastawiania zwrotnic i sygnalizacji. W taborze też wdrażane są rozwiązania z zakresu automatyzacji, takie jak np. systemy otwierania i zamykania drzwi. Ciekawymi przykładami są rozwiązania wynikające z wymagań normy TSI PRM, dotyczącej ułatwień dla osób niepełnosprawnych, do których należą różne przyciski – otwierania drzwi, wzywania pomocy, obsługę urządzeń w toalecie, czy przycisk informujący o tym, że będzie wysiadał inwalida.

Wszystkie przyciski wyposażone są w wypukłe piktogramy, mają opisy w alfabecie Braille’a i świetlne potwierdzenie zadziałania, a sygnały z ich naciśnięcia są przesyłane za pomocą sieci typu CAN do jednostek sterowania. To wszystko dowodzi, że w przemyśle szynowym naprawdę sporo się dzieje, a automatyzacja odgrywa zasadniczą rolę w budowie nowoczesnej i bezpiecznej kolei w naszym kraju.

Sieci trakcyjne Sieci trakcyjne, które są stosowane do zasilania pojazdów szynowych, bazują na sieci jezdnej napowietrznej oraz na sieci powrotnej. Sieć napowietrz-

na budowana jest na konstrukcjach wsporczych, na których są zawieszone jezdne przewody przewodzące. Prąd zasilający płynie przez pantograf do pojazdu trakcyjnego. Szyny są częścią powrotną sieci trakcyjnej i mają połączenie z podstacją przez kabel powrotny. Sieć trakcyjna jest podzielona na odcinki, z których każdy może być odrębnie wyłączany.

Sieci trakcyjne wykorzystują nowoczesne systemy sterujące z zarządzaniem pracą odłączników. Sterowanie może być lokalne lub zdalne z dyspozytorni. Kluczową rolę odgrywają podstacje trakcyjne umożliwiające przetwarzanie napięcia z sieci elektroenergetycznej na zasilanie odpowiednie dla sieci trakcyjnej. W przypadku sieci trakcyjnych na terenie Polski jest to 3 kV prądu stałego. Podstacje są zasilane z dwóch linii o charakterze niezależnym, przy czym jedna linia jest rezerwowa. Osprzęt elektryczny podstacji to przede wszystkim urządzenia do przetwarzania i rozdziału energii. Pierwszym urządzeniem, jakie znajduje się między siecią elektroenergetyczną a siecią trakcyjną jest rozdzielnia średniego napięcia. Dalej występuje zespół prostownikowy, który odpowiada za przetwarzanie prądu AUTOMATYKA

I 2 > , !*

. ! .

TEMAT NUMERU zmiennego na sygnaĹ&#x201A; staĹ&#x201A;oprÄ&#x2026;dowy.

Na koĹ&#x201E;cu jest rozdzielnia trakcyjna dostarczajÄ&#x2026;ca energiÄ&#x2122; do zasilacza sieci trakcyjnej.

Systemy automatyki trakcyjnej umoĹźliwiajÄ&#x2026; caĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ciowe nadzorowanie sieci kolejowych podstacji trakcyjnych i tramwajowych stacji prostownikowych. W zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od funkcjonalnoĹ&#x203A;ci typowy system skĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; ze sterownikĂłw komunikacyjnych, ktĂłre umoĹźliwiajÄ&#x2026; wymianÄ&#x2122; danych z centrum zdalnego sterowania. OprĂłcz tego waĹźne sÄ&#x2026; sterowniki zamontowane w rozdzielnicy trakcyjnej prÄ&#x2026;du staĹ&#x201A;ego. Ich lokalizacja obejmuje pola zasilaczy trakcyjnych oraz pole zasilacza rezerwowego.

Ponadto stosuje siÄ&#x2122; sterowniki w polu Ĺ&#x203A;redniego napiÄ&#x2122;cia 6â&#x20AC;&#x201C;24 kV, 50 Hz, a takĹźe sterowniki zespoĹ&#x201A;Ăłw prostownikowych po stronie prÄ&#x2026;du staĹ&#x201A;ego oraz na potrzeby wĹ&#x201A;asne stacji. KluczowÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; w systemie sterowania sieciÄ&#x2026; trakcyjnÄ&#x2026; odgrywajÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzenia zabezpieczeĹ&#x201E; ziemnozwarciowych w obwodach prÄ&#x2026;du staĹ&#x201A;ego.

RozwiÄ&#x2026;zania informatyczne Na rynku nie brakuje rĂłwnieĹź narzÄ&#x2122;dzi informatycznych wspomagajÄ&#x2026;cych zarzÄ&#x2026;dzanie infrastrukturÄ&#x2026; pojazdĂłw szynowych. Firma PSI oferuje m.in. oprogramowanie PSItraffic/DMS przeznaczone do zarzÄ&#x2026;dzania zajezdniami szynowymi i autobusowymi.

Oprogramowanie wspomaga procesy realizowane w zajezdniach w zakresie zarzÄ&#x2026;dzania pojazdami, infrastrukturÄ&#x2026;, ruchem i pracownikami, np. wyznaczanie miejsc postojowych czy ustalanie kolejnoĹ&#x203A;ci wyjazdu z zajezdni. Przy automatycznej lokalizacji pojazdĂłw zastosowanie znajduje technologia RFID. Z kolei systemy informacji pasaĹźerskiej firmy Trapeze wykorzystujÄ&#x2026; róşne media, zapewniajÄ&#x2026;c nie tylko dostÄ&#x2122;p do dokĹ&#x201A;adnych informacji, ale rĂłwnieĹź szereg interaktywnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; w odniesieniu do transportu publicznego. Informacje pochodzÄ&#x2026; ze stron internetowych, centrĂłw obsĹ&#x201A;ugi

telefonicznej oraz z automatycznych serwisĂłw telefonicznych.

RozwiÄ&#x2026;zania informatyczne dla pasaĹźerĂłw oferuje rĂłwnieĹź firma It-Trans.

Jest system biletu internetowego, pozwalajÄ&#x2026;cy na sprzedaĹź dowolnych typĂłw biletĂłw. Realizowane moĹźe

byÄ&#x2021; rĂłwnieĹź doĹ&#x201A;adowanie kart elektronicznych. Bilety sÄ&#x2026; generowane w postaci dostosowanej do druku na drukarce, jak i do odczytu na urzÄ&#x2026;dzeniach mobilnych. Specjalny portal biletowy Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy poszczegĂłlne rozwiÄ&#x2026;zania w ramach jednej platformy obsĹ&#x201A;ugujÄ&#x2026;cej karty elektroniczne i kody QR. R E K L A M A

Partner w automatyzacji

- .

' '

' / '% %

/

1 '%

2 2 2 1

9/2017

www.festo.pl 39

TEMAT NUMERU

KOLEJ STAWIA NA OTWARTE ZINTEGROWANE SYSTEMY AUTOMATYKI GRZEGORZ GOLAN, FUNCTIONAL SAFETY ENGINEER RAIL (TÜV SÜD RAIL), PILZ POLSKA SP Z O.O. Wraz z wprowadzeniem norm CENELEC EN 50126 – 50159 otworzyła się możliwość swobodnego użycia sterowników PLC w przemyśle kolejowym. Obecnie dostępne na rynku urządzenia wywodzą się z podzespołów automatyki przemysłowej COTS (Commercial off the shelf), co oznacza ich większą dostępność, niższą cenę oraz większą otwartość. Urządzenia te zapewniają skalowalność wertykalną od SIL 2 do SIL 4 oraz horyzontalną do kilkudziesięciu wysp w systemie, z możliwością swobodnej komunikacji Ethernet na dowolne odległości. Dodatkową ich zaletą jest otwartość na

Dynamiczne systemy ostrzegania na przejeździe drogowym i przejściu dla pieszych Ważnym aspektem ruchu kolejowego jest bezpieczeństwo na niestrzeżonych przejazdach kolejowych oraz

przejściach dla pieszych. Dynamiczne systemy ostrzegania na przejeździe drogowym i przejściach dla pieszych stanowią rozwiązania, które w zdecydowany sposób podwyższają bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego i pieszych na przejazdach kolejowych niestrzeżonych oraz przejściach dla pieszych. Rozwiązania tego typu bazują na urządzeniach w postaci znaków o zmiennej treści, których zadaniem jest ostrzeganie kierowców i pieszych o nadjeżdżającym pociągu.

Kierowcy i piesi są informowani wizualnie lub akustycznie z odpowiednim wyprzedzeniem o zbliżaniu się pociągu, co jest szczególnie przydatne 40

protokoły komunikacyjne innych dostawców (np. na nowo wprowadzany protokół bezpieczny RaSTA). Urządzenia te są także otwarte na rozwiązania wynikające z nowych trendów, np. Kolej 4.0 wykorzystuje uniwersalną diagnostykę w Chmurze przez OPC UA. Użycie rozwiązań otwartych na różnych producentów staje się podstawą nowej inicjatywy zarządców kolei europejskich EULYNX, polegającej na stworzeniu nowej, otwartej na wszystkich użytkowników architektury systemów automatyki kolejowej.

w miejscach, gdzie z racji warunków terenowych widoczność jest utrudniona.

Dynamiczne systemy ostrzegania na przejeździe drogowym i przejściu dla pieszych znajdują zastosowanie przede wszystkim na niestrzeżonych przejazdach kolejowych kategorii D. Takie przejazdy, ze względu na niewystarczający tzw. „iloczyn ruchu”, nie mają urządzeń sygnalizacji przejazdowej, jak rogatki, sygnalizatory świetlne.

Dynamiczne systemy ostrzegania nie są powiązane z infrastrukturą kolejową i mogą być instalowane poza pasem terenu linii kolejowej, który należy do właściciela infrastruktury kolejowej. Do zasilania instalacji może być wykorzystana energia elektryczna z ogniw fotowoltaicznych.

W budowie typowego systemu można wyróżnić sterownik główny, zespół urządzeń ostrzegania oraz urządzenia zdalnej detekcji pociągu. Zdalny dostęp umożliwia realizowanie funkcji diagnostyczno-serwisowych, np. zbieranie informacji o usterkach przy zapewnieniu dostępu do zebranych plików wideo. Oprócz tego zdalnie może być wykonywane parametryzowanie i konfigurowanie urządzeń.

Jeżeli system pracuje przy drodze i ma ostrzegać kierowców, to bardzo dobrym rozwiązaniem jest stosowanie ekranów zamontowanych w pasie drogi, które pełnią rolę znaków zmiennej treści.

W przypadku przejść dla pieszych system ostrzegania realizuje swoje funkcje przez wygłaszanie komunikatu głosowego lub dźwięku ostrzegawczego. Do detekcji pociągu wykorzystywana jest analiza sygnałów zebranych przez detektory.

Producentem systemu DySOnaPP są Krakowskie Zakłady Automatyki.

Rozwiązanie to nie ma alternatywnych propozycji rynkowych. System jest niezależny od infrastruktury kolejowej.

W świetle przepisów prawa DySOnaPP jest znakiem zmiennej treści.

Systemy monitoringu w pojazdach szynowych W środkach transportu (m.in. w pociągach) montowane są systemy monitoringu, które pozwalają na szybkie identyfikowanie sprawców wandalizmu i innych wykroczeń. Takie systemy umożliwiają też analizowanie ruchu osób na dworcach i w pociągach w celu ustalenia obciążenia poszczególnych linii i kierunków, a w efekcie również usprawnienia transportu. Dzięki zaawansowanym systemom monitoringu można odtworzyć przebieg kolizji i jednoznacznie ustalić sprawcę. Obraz zazwyczaj jest rejestrowany w technologii wysokiej rozdzielczości. Obsługa realizowana jest zdalnie z pulpitu operatora za pomocą systemów wymiany danych Wi-Fi i GSM. Wiele systemów ma wbudowane inteligentne funkcje analizy obrazu. Podczas wjazdu na stację operator może uruchomić podgląd uzyskany za pomocą kamery lusterkowej.

Systemy monitoringu są integrowane z systemami informacji pasażerskiej, interkomami, rejestratorami zdarzeń i diagnostyką on-line.

Podstawowym elementem typowego systemu monitoringu wizyjnego są kamery, które montuje się zarówno wewnątrz i na zewnątrz pojazdu. Instalacja bazuje również na mikrofonach, AUTOMATYKA

I 2 > , !

TEMAT NUMERU rejestratorach cyfrowych oraz kolorowym monitorze LCD, umieszczanym w kabinie maszynistĂłw. Specjalne oprogramowanie umoĹźliwia dostÄ&#x2122;p do nagraĹ&#x201E; i odtwarzanie zarejestrowanego materiaĹ&#x201A;u z funkcjÄ&#x2026; zdalnego pobierania plikĂłw z rejestratora bez potrzeby wchodzenia do pojazdu. Niejednokrotnie zastosowanie znajdujÄ&#x2026; specjalne aplikacje i modemy GSM, umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce zarzÄ&#x2026;dzanie flotÄ&#x2026; i wyĹ&#x203A;wietlanie na ekranie komputera obrazu z kaĹźdej kamery zamontowanej w pojeĹşdzie. UrzÄ&#x2026;dzenia majÄ&#x2026; odpowiednie zabezpieczenia antywibracyjne, ktĂłre zapewniajÄ&#x2026; bezpieczeĹ&#x201E;stwo pracy wszystkich elementĂłw systemu.

Kamery zewnÄ&#x2122;trzne odpowiadajÄ&#x2026; za rejestrowanie toru jazdy pojazdu, obrazu czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci pojazdu, przystanku lub peronu. System monitoringu wspomaga manewr cofania i zwiÄ&#x2122;ksza bezpieczeĹ&#x201E;stwo pasaĹźerĂłw wsiadajÄ&#x2026;cych i wysiadajÄ&#x2026;cych do pojazdu. Kamery rejestrujÄ&#x2026; rĂłwnieĹź widok pojazdu z boku. PociÄ&#x2026;gi

sÄ&#x2026; monitorowane w czasie rzeczywistym Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznie z wykorzystaniem obrazĂłw z przedziaĹ&#x201A;Ăłw pasaĹźerskich. Operator systemu ma rĂłwnieĹź informacjÄ&#x2122; o aktualnej lokalizacji pociÄ&#x2026;gu.

Niejednokrotnie monitoring jest integrowany z nagĹ&#x201A;oĹ&#x203A;nieniem, co pozwala nawiÄ&#x2026;zaÄ&#x2021; kontakt z pasaĹźerami znajdujÄ&#x2026;cymi siÄ&#x2122; w pociÄ&#x2026;gu. System

Firma Pixel w systemach monitoringu stosuje m.in. wewnÄ&#x2122;trzne kamery hemisferyczne typu Fisheye â&#x20AC;&#x201C; rybie oko.

MajÄ&#x2026; one kÄ&#x2026;t widzenia 180°, co zapewnia 360-stopniowy obraz panoramiczny. Kamera umoĹźliwia monitorowanie caĹ&#x201A;ej powierzchni wnÄ&#x2122;trza pojazdu za pomocÄ&#x2026; jednej kamery. NaleĹźy przy tym zwrĂłciÄ&#x2021; uwagÄ&#x2122; na funkcjÄ&#x2122; WDR

â&#x20AC;&#x201A;NOWOCZESNE SYSTEMY MOGÄ&#x201E; WSPĂ&#x201C;Ĺ PRACOWAÄ&#x2020; Z RĂ&#x201C;ĹťNYMI OBIEKTAMI â&#x20AC;&#x201C; O PROSTYCH STRUKTURACH ORAZ ROZBUDOWANYCH SYSTEMACH BAZUJÄ&#x201E;CYCH NA SETKACH ROZPROSZONYCH OBIEKTĂ&#x201C;W. komunikacji gĹ&#x201A;osowej wspomaga ewakuacjÄ&#x2122; i umoĹźliwia skuteczne Ĺ&#x203A;ciganie przestÄ&#x2122;pcĂłw. Ponadto rejestrowane sÄ&#x2026; przypadki uĹźycia hamulca awaryjnego oraz awaryjnego otwarcia drzwi.

(Wide Dynamic Range â&#x20AC;&#x201C; szeroki zakres dynamiki), ktĂłra umoĹźliwia w sposĂłb realistyczny odwzorowaÄ&#x2021; zarĂłwno ciemne jak i jasne obszary w monitorowanym obszarze.

R E K L A M A

9/2017

41

TEMAT NUMERU

Nowoczesne systemy komunikacji kolejowej wykorzystujÄ&#x2026; sieÄ&#x2021; Ethernet.

RozwiÄ&#x2026;zania komunikacyjne Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czÄ&#x2026; wnÄ&#x2122;trza pociÄ&#x2026;gĂłw, dworce oraz inne elementy infrastruktury kolejowej.

W odniesieniu do urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; znajdujÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; wewnÄ&#x2026;trz pociÄ&#x2026;gĂłw zastosowanie znajdujÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzenia sieciowe z certyfikatem kolejowym (norma ENÂ 50155) przy zapewnieniu najwyĹźszego poziomu bezpieczeĹ&#x201E;stwa rĂłwnieĹź w warunkach podwyĹźszonych wstrzÄ&#x2026;sĂłw i wibracji. W systemach komunikacji pociÄ&#x2026;gĂłw kluczowe miejsce zajmujÄ&#x2026; systemy informacji pasaĹźerĂłw w postaci wyĹ&#x203A;wietlaczy LCD i tablic LED, ktĂłre udostÄ&#x2122;pniajÄ&#x2026; szereg informacji, np. wiadomoĹ&#x203A;ci turystycznych, reklam.

Warto rĂłwnieĹź wspomnieÄ&#x2021; o systemach rozrywkowych ze specjalnymi monitorami montowanymi z tyĹ&#x201A;u kaĹźdego siedzenia, udostÄ&#x2122;pniajÄ&#x2026;cych pasaĹźerom filmy, muzykÄ&#x2122;, gry oraz informacje turystyczne.

W zakresie aplikacji pracujÄ&#x2026;cych na dworcach trzeba mieÄ&#x2021; na uwadze systemy obsĹ&#x201A;ugi biletĂłw, na ktĂłre skĹ&#x201A;adajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; automaty biletowe, maszyny do kontroli biletĂłw oraz systemy sterowania bramami. Przy wymianie danych zastosowanie znajdujÄ&#x2026; odpowiednie switche zapewniajÄ&#x2026;ce tworzenie nie42

zawodnych, szybkich, redundantnych i bezpiecznych sieci.

Podsumowanie RozwĂłj technologii w zakresie pojazdĂłw szynowych pociÄ&#x2026;ga za sobÄ&#x2026; szereg inwestycji dotyczÄ&#x2026;cych nie tylko samych pojazdĂłw, ale rĂłwnieĹź caĹ&#x201A;ej infrastruktury towarzyszÄ&#x2026;cej. Chodzi tu o sieci i urzÄ&#x2026;dzenia energetyczne, sterowanie sieciami, systemy sterowania ruchem, ogrzewanie rozjazdĂłw oraz szereg systemĂłw energetyki nietrakcyjnej. Inwestycje w tym zakresie sÄ&#x2026; waĹźne, bowiem od nich zaleĹźy zapewnienie ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci ruchu, a co najwaĹźniejsze, bezpieczeĹ&#x201E;stwo pasaĹźerĂłw. Nie moĹźna tu stosowaÄ&#x2021; Ĺźadnych kompromisĂłw i uproszczeĹ&#x201E;.

Na polskim rynku dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026; zarĂłwno duĹźe koncerny o zasiÄ&#x2122;gu Ĺ&#x203A;wiatowym, jak i szereg polskich firm, ktĂłrych rozwiÄ&#x2026;zania speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; najnowsze standardy w zakresie bezpieczeĹ&#x201E;stwa i jakoĹ&#x203A;ci. Co prawda na rynku pojawiajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; nowe firmy, ale trzeba mieÄ&#x2021; na uwadze fakt, Ĺźe przy duĹźych firmach o Ĺ&#x203A;wiatowym zasiÄ&#x2122;gu wejĹ&#x203A;cie na rynek moĹźe byÄ&#x2021; utrudnione i trwaÄ&#x2021; nieco dĹ&#x201A;uĹźej. WiÄ&#x2026;Ĺźe siÄ&#x2122; to z dĹ&#x201A;uĹźszym okresem zwrotu inwestycji. NaleĹźy podkreĹ&#x203A;liÄ&#x2021;, Ĺźe systemy i urzÄ&#x2026;dzenia znajdujÄ&#x2026;ce zastosowanie na kolei muszÄ&#x2026; speĹ&#x201A;niaÄ&#x2021;

I 2 > , !

Komunikacja w pociÄ&#x2026;gach

okreĹ&#x203A;lone wymagania potwierdzone odpowiednimi badaniami i dopuszczeniami. Uzyskanie wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwych certyfikatĂłw zwykle jest kosztowne, skomplikowane i czasochĹ&#x201A;onne oraz wymaga przejĹ&#x203A;cia szeregu procedur formalnych.

PotencjaĹ&#x201A; w zakresie zapotrzebowania na inwestycje kolejowe jest duĹźy.

Wiele urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; jest juĹź wyeksploatowanych i trzeba je modernizowaÄ&#x2021;. Na koniunkturÄ&#x2122; w branĹźy kolejowej w duĹźej mierze wpĹ&#x201A;ywa sytuacja polityczna.

Determinuje ona poziom inwestycji oraz koniunkturÄ&#x2122; w gospodarce.

Warto wymieniÄ&#x2021; szereg innych firm, ktĂłre oferujÄ&#x2026; wiele ciekawych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o pojazdach szynowych â&#x20AC;&#x201C; Ente (np. otwarty system zarzÄ&#x2026;dzania i monitorowania taboru kolejowego), Tekniska (np. urzÄ&#x2026;dzenie Westermo wykorzystane jako podstawa Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznoĹ&#x203A;ci w systemach ochrony zwierzÄ&#x2026;t UOZ-1, zapobiegajÄ&#x2026;cych kolizjom pociÄ&#x2026;gĂłw ze zwierzÄ&#x2122;tami firmy Neel), PrzemysĹ&#x201A;owy Instytut Automatyki i PomiarĂłw PIAP (tachografy elektroniczne, ktĂłre m.in. mierzÄ&#x2026; i rejestrujÄ&#x2026; prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pojazdu szynowego, czas bieĹźÄ&#x2026;cy oraz przebytÄ&#x2026; drogÄ&#x2122;, zamkniÄ&#x2122;cie drzwi, zaĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie hamowania), Newag (m.in. elektryczne zespoĹ&#x201A;y trakcyjne, wagony, tramwaje, lokomotywy elektryczne), DP System (m.in. urzÄ&#x2026;dzenia SRK), Neel (np. systemy ogrzewania skĹ&#x201A;adĂłw wagonĂłw na kolejowych stacjach postojowych), Nakar (m.in. urzÄ&#x2026;dzenia SRK), ZakĹ&#x201A;ady Automatyki Kombud (np. urzÄ&#x2026;dzenia SRK), Elester-PKP (m.in. urzÄ&#x2026;dzenia SRK, urzÄ&#x2026;dzenia automatyki trakcyjnej, systemy i urzÄ&#x2026;dzenia do obsĹ&#x201A;ugi pasaĹźerĂłw, systemy telewizji dozorowej), Radioautomatyka (np. Locomote â&#x20AC;&#x201C; zdalne sterowanie lokomotyw), Medcom (m.in. napÄ&#x2122;dy, sterowanie, zasilanie pomocnicze, system informacji pasaĹźerskiej, sterowanie klimatyzacji w pojazdach szynowych), El-Mech (np. urzÄ&#x2026;dzenia SRK), Impol-1 (m.in. urzÄ&#x2026;dzenia sterujÄ&#x2026;ce i sygnalizacyjne, w tym, nastawniki jazdy i Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czniki dĹşwigienkowe na pulpit maszynisty), Novamedia (m.in. wewnÄ&#x2122;trzny system informacji pasaĹźerskiej, systemy telewizji przemysĹ&#x201A;owej).

&(C (J

AUTOMATYKA

© 2017 SCHUNK GmbH & Co. KG

www.gb.schunk.com/grippers

Chwytaki SCHUNK. Sprawdzone od 1983

Nowe chwytaki SCHUNK PGN-plus-P oraz PGN-plus-E z

Ponad 4 000 standardowych komponentów, z szerokiego portfolio solidnych i wytrzymałych komponentów i uniwersalnych chwytaków wyznacza światowe standardy we wszystkich gałęziach przemysłu.

Jens Lehmann, legendarny bramkarz niemiecki, od 2012r. ambasador marki SCHUNK, reprezentuje bezpieczne i precyzyjne chwytanie i trzymanie.

Generacji Permanent Zoptymalizowane opatentowane prowadnice wielozębne zaopatrzone w kanały smarowe.

25% większa siła chwytania. Pneumatyczny, miniaturowy chwytak równoległy MPG-plus.

Czas zamknięcia: 0,03 sekundy. Elektryczny chwytak równoległy do małych komponentów EGP 25-Speed.

Łatwiejsza integracja.

Elektryczny chwytak równoległy o dużym skoku EGA.

TEMAT NUMERU

Kompletny przejazd kolejowy w wykonaniu firmy Pilz Zmiany w sieci drogowej w gmi - ) /

' E G

,E RS ) ,! ) ) ' 0 !

0 )

! ' E ! ' )

-

2 ) E . 0E

! . . )

, ' ) ' 0 0 . .

0 ) ' ) M .

2

' E 0 ) ' ' *

) " 0 ' ) M ) ' 0 *

) maganiami normy IEC 61508

' ) 0E ' . , ' )

A :2 % ) ' M .G

.'

) ' K ' 0 !

0 ) ) > . . R

-

R)

) ! ! 2

D

ziesiÄ&#x2026;tki lat temu przez obszar Pocket of Zuid-Beveland w Holandii przebiegaĹ&#x201A;a linia kolejowa.

Po zakoĹ&#x201E;czeniu jej eksploatacji grupa wolontariuszy powoĹ&#x201A;aĹ&#x201A;a w  1971 r. fundacjÄ&#x2122; SGB (Stoomtrein Goes-Borsele).

Na poczÄ&#x2026;tku powstaĹ&#x201A; tylko maĹ&#x201A;y parowĂłz z kilkoma klasycznymi wagonami.

ZÂ czasem jednak tabor rozrastaĹ&#x201A; siÄ&#x2122;.

Po upĹ&#x201A;ywie 40 lat powoĹ&#x201A;ano do şycia majÄ&#x2026;ce oficjalny status â&#x20AC;&#x17E;muzeum na szynachâ&#x20AC;?, w ktĂłrym co tydzieĹ&#x201E; z niesĹ&#x201A;abnÄ&#x2026;cÄ&#x2026; pasjÄ&#x2026; pracuje 190 wolontariuszy. PoddajÄ&#x2026; konserwacji i renowacji muzealne wagony i lokomotywy i oczywiĹ&#x203A;cie sami je prowadzÄ&#x2026;. W sezonie letnim pasaĹźerowie mogÄ&#x2026; podróşowaÄ&#x2021; prawdziwym

44

pociÄ&#x2026;giem parowym na trasie z Goes do miejscowoĹ&#x203A;ci Hoedekenskerke, ktĂłra ma w sobie niezmienny, nostalgiczny charakter sprzed lat. W Goes natomiast moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; wiele niezwykle ciekawych atrybutĂłw stosowanych w przeszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci w komunikacji kolejowej.

Bezpieczny przejazd kolejowy W celu moĹźliwie najwierniejszego oddania charakteru podróşy z dawnych lat starannie odtwarza siÄ&#x2122; metody stosowane w przeszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci. PociÄ&#x2026;g staje na przejeĹşdzie i wysiada z niego palacz, aby zatrzymaÄ&#x2021; samochody po obu stronach linii kolejowej. Kiedy bezpieczeĹ&#x201E;stwo jest juĹź zapewnione, pociÄ&#x2026;g rusza w dalszÄ&#x2026; trasÄ&#x2122;. Palacz wskakuje do lokomotywy, gdy pociÄ&#x2026;g stopniowo siÄ&#x2122; rozpÄ&#x2122;dza. TÄ&#x2122; tradycjÄ&#x2122; byĹ&#x201A;o coraz trudniej utrzymaÄ&#x2021; z powodu zwiÄ&#x2122;kszajÄ&#x2026;cego siÄ&#x2122; ruchu drogowego. â&#x20AC;&#x201C; Ĺ atwo jest sobie wyobraziÄ&#x2021;, Ĺźe taka metoda przejeĹźdĹźania przez drogÄ&#x2122; zajmuje nie tylko wiele czasu, ale jest rĂłwnieĹź bardzo niebezpieczna dla zaĹ&#x201A;ogi pociÄ&#x2026;gu. Samochody i pojazdy rolnicze musiaĹ&#x201A;y zawsze dĹ&#x201A;ugo czekaÄ&#x2021;, aş pociÄ&#x2026;g ponownie nabierze prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci. Dlatego pomyĹ&#x203A;leliĹ&#x203A;my o zabezpieczeniu przejazdĂłw kolejowych za pomocÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; udostÄ&#x2122;pnionych nam przez ProRail, przykĹ&#x201A;adowo wtedy, gdy jakaĹ&#x203A; linia byĹ&#x201A;a zamkniÄ&#x2122;ta lub poddana modernizacji. IstniejÄ&#x2026; kompletne systemy obejmujÄ&#x2026;ce szlabany, sygnalizacjÄ&#x2122; dĹşwiÄ&#x2122;kowÄ&#x2026; i wizualnÄ&#x2026;, ukĹ&#x201A;ady sterowania itd. OtrzymaliĹ&#x203A;my sprzÄ&#x2122;t, a nasi ludzie zajÄ&#x2122;li siÄ&#x2122; jego instalacjÄ&#x2026;. PoczÄ&#x2026;tkowo opuszczaliĹ&#x203A;my szlabany rÄ&#x2122;cznie, potem ta czynnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zostaĹ&#x201A;a zautomatyzowana. Co ciekawe, w rezultacie nie musimy zatrzymywaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; za kaĹźdym P R O M O C J A

razem i ponownie nabieraÄ&#x2021; prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci, wiÄ&#x2122;c oszczÄ&#x2122;dzamy nawet 30 proc. wÄ&#x2122;gla na kaĹźdej trasie â&#x20AC;&#x201C; podkreĹ&#x203A;la Jos van der Heijden, jeden z wolontariuszy pracujÄ&#x2026;cy w organizacji, ktĂłry ma doĹ&#x203A;wiadczenie w zakresie technologii instalacji elektrycznych.

IstniejÄ&#x2026;cych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; ProRail nie moĹźna byĹ&#x201A;o jednak wykorzystaÄ&#x2021; przy budowie przejazdu kolejowego, ktĂłry miaĹ&#x201A; powstaÄ&#x2021; w bezpoĹ&#x203A;rednim otoczeniu autostrady A58. Aby usprawniÄ&#x2021; dojazd do Goes, wĹ&#x201A;adze miasta podjÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;y decyzjÄ&#x2122; o budowie dodatkowych wjazdĂłw na autostradÄ&#x2122;, z drogami dojazdowymi przecinajÄ&#x2026;cymi liniÄ&#x2122; kolejowÄ&#x2026;. â&#x20AC;&#x201C; W tym przypadku nie mieliĹ&#x203A;my juĹź do dyspozycji uĹźywanych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; stosowanych na przejazdach kolejowych. Ponadto rada miasta sformuĹ&#x201A;owaĹ&#x201A;a surowe wymagania. ZaĹźÄ&#x2026;dano przykĹ&#x201A;adowo, aby w przypadku awarii pojawiĹ&#x201A; siÄ&#x2122; jak najszybciej pracownik kierujÄ&#x2026;cy ruchem.

Jest to mniej waĹźne w przypadku innych przejazdĂłw kolejowych, ale niezbÄ&#x2122;dne w razie przejazdu w tak maĹ&#x201A;ej odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci od autostrady â&#x20AC;&#x201C; wyjaĹ&#x203A;nia Jos van der Heijden. Realizacji projektu podjÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a siÄ&#x2122; fundacja SGB, mimo Ĺźe konserwacja przejazdĂłw naleĹźy do obowiÄ&#x2026;zkĂłw wĹ&#x201A;adz miasta. DziÄ&#x2122;ki doskonaĹ&#x201A;ej wspĂłĹ&#x201A;pracy w przeszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci oferta zostaĹ&#x201A;a przyjÄ&#x2122;ta â&#x20AC;&#x201C; w ramach umowy wĹ&#x201A;adze miasta sfinansujÄ&#x2026; wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznie dostawÄ&#x2122; oraz instalacjÄ&#x2122; urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; przejazdu kolejowego i nie bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; odpowiadaĹ&#x201A;y za czynnoĹ&#x203A;ci zwiÄ&#x2026;zane z komunikacjÄ&#x2026; dotyczÄ&#x2026;cÄ&#x2026; przejazdu.

RozwiÄ&#x2026;zanie firmy Pilz Zadanie zwiÄ&#x2026;zane z tym ostatnim przedstawiono róşnym dostawcom i prawie natychmiast nawiÄ&#x2026;zano kontakt z Pilz.

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU â&#x20AC;&#x201C; Znam tÄ&#x2122; firmÄ&#x2122; od dawna, z czasĂłw mojej pracy w hurtowni materiaĹ&#x201A;Ăłw elektrotechnicznych. Wtedy dokĹ&#x201A;adnie poznaĹ&#x201A;em jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; jej produktĂłw i wiedzÄ&#x2122; jej przedstawicieli, m.in. z zakresu bezpieczeĹ&#x201E;stwa. Firma Pilz jako pierwsza zaproponowaĹ&#x201A;a odpowiednie rozwiÄ&#x2026;zanie â&#x20AC;&#x201C; podkreĹ&#x203A;la Jos van der Heijden.

System moduĹ&#x201A;owy Zintegrowane systemy oferowane przez firmÄ&#x2122; Pilz zawsze obejmujÄ&#x2026; usĹ&#x201A;ugi (ocenÄ&#x2122; ryzyka), projekt, sprzÄ&#x2122;t i oprogramowanie, testy, instalacjÄ&#x2122;, rozruch techniczny oraz przyszĹ&#x201A;y serwis i konserwacjÄ&#x2122;.

W skĹ&#x201A;ad sprzÄ&#x2122;tu i oprogramowania wchodzÄ&#x2026; fundamenty, bariery na przejeĹşdzie, sygnalizacja wizualna i dĹşwiÄ&#x2122;kowa, znaki drogowe (znaki Ĺ&#x203A;w. Andrzeja), system wykrywania pociÄ&#x2026;gu oraz system sterowania Pilz PSS 4000R z certyfikatem dopuszczajÄ&#x2026;cym do zastosowania w kolejnictwie.

W systemie wykrywania pociÄ&#x2026;gĂłw TDR14 zastosowano czujniki kĂłĹ&#x201A; na szynach, moduĹ&#x201A; ochrony odgromowej i jednostkÄ&#x2122; sterujÄ&#x2026;cÄ&#x2026;, dziÄ&#x2122;ki czemu wstÄ&#x2122;pne ostrzeĹźenie umoĹźliwia maszyniĹ&#x203A;cie zaobserwowanie, czy pociÄ&#x2026;g zostaĹ&#x201A; wykryty przez przejazd i czy bariery zostaĹ&#x201A;y zamkniÄ&#x2122;te.

Aby zagwarantowaÄ&#x2021; speĹ&#x201A;nienie tego warunku bezpieczeĹ&#x201E;stwa co najmniej na poziomie SIL 3 (poziom nienaruszalnoĹ&#x203A;ci bezpieczeĹ&#x201E;stwa), system bezpieczeĹ&#x201E;stwa PSS 4000R firmy Pilz jest uĹźywany do wykrywania pociÄ&#x2026;gu i kontrolowania urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; zainstalowanych na przejeĹşdzie. Ten uniwersalny system sterowania ma strukturÄ&#x2122; moduĹ&#x201A;owÄ&#x2026;, toteĹź moĹźna go dopasowaÄ&#x2021; do konkretnej aplikacji. Jest to moĹźliwe dziÄ&#x2122;ki dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;ci róşnych i Ĺ&#x201A;atwo wymienialnych moduĹ&#x201A;Ăłw gĹ&#x201A;Ăłwnych o róşnych klasach wydajnoĹ&#x203A;ci, róşnych moduĹ&#x201A;ach wejĹ&#x203A;ciowych i wyjĹ&#x203A;ciowych, moduĹ&#x201A;ach zasilania i moduĹ&#x201A;ach podstawowych. Ponadto firma Pilz podjÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a siÄ&#x2122; skonstruowania wszystkich skrzynek sterujÄ&#x2026;cych, w ktĂłrych wymagane materiaĹ&#x201A;y sÄ&#x2026; zintegrowane i przetestowane zgodnie z wymaganiami obowiÄ&#x2026;zujÄ&#x2026;cych norm.

alizowanych etapĂłw oraz okreĹ&#x203A;lonych konfiguracji, a ponadto dostarcza informacji zwrotnej, co przekĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; na natychmiastowe wykrywanie i usuwanie na najwczeĹ&#x203A;niejszym etapie wszelkich usterek. To wszystko sprawia, Ĺźe firma Pilz realizuje projekty zgodnie z wymaganiami miÄ&#x2122;dzynarodowej normy IEC 61508.

Plany na przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; Obecnie system jest na etapie budowy.

ZarĂłwno pracownicy Pilz, jak i SGB niecierpliwie oczekujÄ&#x2026; inauguracji systemu.

W firmie Pilz przeprowadzono wszechstronne prĂłby odbioru technicznego, aby zapewniÄ&#x2021; jego moĹźliwie najpĹ&#x201A;ynniejszy przebieg. Firma zbudowaĹ&#x201A;a w miejscowoĹ&#x203A;ci Vianen kompletny przejazd kolejowy. Ponadto przetestowano i zatwierdzono wszystkie funkcje bezpieczeĹ&#x201E;stwa oraz komunikacji.

AktywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; Pilz na tym jednak siÄ&#x2122; nie koĹ&#x201E;czy â&#x20AC;&#x201C; firma bÄ&#x2122;dzie zajmowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; konserwacjÄ&#x2026; naprawczÄ&#x2026; i prewencyjnÄ&#x2026; systemu przejazdu kolejowego. Obejmuje to rĂłwnieĹź umowÄ&#x2122; serwisowÄ&#x2026; uniemoĹźliwiajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; dĹ&#x201A;ugotrwaĹ&#x201A;e wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia spowodowane usterkami. â&#x20AC;&#x201C; WspĂłĹ&#x201A;praca nad tym projektem z firmÄ&#x2026; Pilz byĹ&#x201A;a dla nas doskonaĹ&#x201A;ym doĹ&#x203A;wiadczeniem i jestem bardzo zadowolony z realizowanego obecnie rozwiÄ&#x2026;zania. Gdy spotkamy siÄ&#x2122; na pokĹ&#x201A;adzie pociÄ&#x2026;gu, zaplanujemy specjalny przystanek, aby mĂłc dokĹ&#x201A;adnie przyjrzeÄ&#x2021; siÄ&#x2122; nowemu przejazdowi â&#x20AC;&#x201C; komentuje Jos van der Heijden.

oraz na potrzeby zwiÄ&#x2026;zane z realizowaniem funkcji przejazdu kolejowego jest PSS 4000R firmy Pilz. Do jego zalet naleĹźÄ&#x2026;: certyfikacja wedĹ&#x201A;ug norm CENELEC: 50155, 50126, 50128, 50129, 50159 do SIL 4, odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na zakĹ&#x201A;Ăłcenia EMC, temperaturÄ&#x2122;, drgania i udar zgodnie z wymaganiami kolejowymi, otwarty system przemysĹ&#x201A;owy COTS, swobodne skalowanie (do 64 moduĹ&#x201A;Ăłw I/O na wyspÄ&#x2122;, do 64 wysp w systemie), otwarta komunikacja standardowa i bezpieczna (RaSTA, Safe Ethernet), komunikacji za pomocÄ&#x2026; dowolnego medium (kabel miedziany, Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;owĂłd, wifi), a takĹźe szeroki zakres dostÄ&#x2122;pnych moduĹ&#x201A;Ăłw (wejĹ&#x203A;ciowe analogowe, wejĹ&#x203A;ciowe 60 V). Co wiÄ&#x2122;cej, istnieje moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zastosowania w jednym systemie moduĹ&#x201A;Ăłw standardowych w wersji T, bez uszczerbku dla czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci bezpiecznej. DostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; ponadto sterowniki w wersji standardowej, przemysĹ&#x201A;owej i kolejowej o tej samej architekturze dla róşnych wymogĂłw Ĺ&#x203A;rodowiskowych. WĹ&#x203A;rĂłd zalet systemu warto dodatkowo wymieniÄ&#x2021; certyfikacjÄ&#x2122; dla programowania IEC 61131 (dostÄ&#x2122;pne jÄ&#x2122;zyki programowania: IL, ST, LD, FBD z moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; swobodnego mieszania i zagnieĹźdĹźania czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci programu), dostÄ&#x2122;pne gotowe bloki programowe dla czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci bezpiecznej i standardowej oraz wbudowanÄ&#x2026; diagnostykÄ&#x2122; z predefiniowanymi komunikatami i wspĂłĹ&#x201A;pracÄ&#x2026; z OPC UA.

PILZ POLSKA Sp. z o.o.

I 2

Model V Do opracowania i wdroĹźenia projektu Pilz stosuje tzw. model V, ktĂłry umoĹźliwia weryfikowanie w trybie ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;ym re9/2017

System PSS 4000R dla techniki kolejowej Systemem stosowanym w aplikacjach kolejowych do wykrywania pociÄ&#x2026;gĂłw

!

2 ! > ) 34* <763;7 9 )

2 77 ;;5 83 <<* " + 77 ;;5 83 <? e-mail: info@pilz.pl )))2' 2 .@' 6 A

45

TEMAT NUMERU

Przyciski otwarcia drzwi

i oĹ&#x203A;wietlenie LED w pojazdach kolejowych Nowe i modernizowane pojaz

0 ) E ) ' K

)

. ' 0E

0 > .*

E

) E ' 0

0 ) >2 G .! ' K ) 0 G

, 0 ." ) *

) K

, ' 0 2 Andrzej Dwojak

W

ygoda i bezpieczeĹ&#x201E;stwo pasaĹźerĂłw to jedne z najistotniejszych czynnikĂłw, jakie naleĹźy mieÄ&#x2021; na uwadze. Wymagania te zostaĹ&#x201A;y zapisane m.in. w normie TSI PRM, ktĂłra zostaĹ&#x201A;a stworzona w szczegĂłlnoĹ&#x203A;ci z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o uĹ&#x201A;atwieniu korzystania z transportu kolejowego osobom niepeĹ&#x201A;nosprawnym i o ograniczonej moĹźliwoĹ&#x203A;ci poruszania siÄ&#x2122;. Jednymi z wymienionych w normie elementĂłw uĹ&#x201A;atwiajÄ&#x2026;cych pasaĹźerowi poruszanie siÄ&#x2122; w pojeĹşdzie sÄ&#x2026; przyciski otwarcia drzwi oraz urzÄ&#x2026;dzenia do wzywania

46

pomocy. Firma Turck â&#x20AC;&#x201C; reprezentujÄ&#x2026;ca w Polsce markÄ&#x2122; TSL Escha â&#x20AC;&#x201C; oferuje szereg przyciskĂłw oraz sygnalizatorĂłw speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026;cych wymagania TSI PRM.

Przyciski otwarcia, urzÄ&#x2026;dzenia wzywania pomocy i sygnalizatory dĹşwiÄ&#x2122;kowe Przyciski â&#x20AC;&#x201C; w tym urzÄ&#x2026;dzenia wzywania pomocy â&#x20AC;&#x201C; marki TSL Escha dostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; w trzech seriach: Presskey, Combikey oraz Presskey PK52 (najnowsza).

Wszystkie rozwiÄ&#x2026;zania speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; wymagania norm kolejowych, w tym normy dotyczÄ&#x2026;cej bezpieczeĹ&#x201E;stwa poĹźarowego EN 45545. Przyciski montowane na drzwiach zewnÄ&#x2122;trznych poddawane sÄ&#x2026; oddziaĹ&#x201A;ywaniu czynnikĂłw atmosferycznych, a niezaleĹźnie od pogody â&#x20AC;&#x201C; upaĹ&#x201A;Ăłw w lecie czy mrozu w zimie â&#x20AC;&#x201C; muszÄ&#x2026; pracowaÄ&#x2021; niezawodnie. Specjalna konstrukcja przycisku elektronicznego zapewnia szczelnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; (stopieĹ&#x201E; ochrony IP67), szeroki zakres temperatury pracy (od â&#x20AC;&#x201C;40 °C do +80 °C) oraz ĹźywotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; (do 7 mln operacji). DziÄ&#x2122;ki temu przyciski wytrzymujÄ&#x2026; bardzo trudne warunki P R O M O C J A

pracy i niejednokrotnie â&#x20AC;&#x17E;przeĹźywajÄ&#x2026;â&#x20AC;? same pojazdy, na ktĂłrych sÄ&#x2026; montowane.

JednÄ&#x2026; z najistotniejszych kwestii jest moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dostosowania przyciskĂłw do indywidualnych wymagaĹ&#x201E; klienta â&#x20AC;&#x201C; dotyczy to m.in. wyboru kolorystyki zgodnej z designem pojazdu czy odpowiedniego piktogramu, wypukĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci bÄ&#x2026;dĹş napisu w alfabecie Brailleâ&#x20AC;&#x2122;a. MoĹźna wybraÄ&#x2021; rĂłwnieĹź sposĂłb podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia elektrycznego, dodatkowe funkcje logiczne, sposĂłb sygnalizacji oraz wiele innych szczegĂłĹ&#x201A;Ăłw dotyczÄ&#x2026;cych konstrukcji lub pracy urzÄ&#x2026;dzenia. To wszystko umoĹźliwia wybranie rozwiÄ&#x2026;zania odpowiedniego dla danego projektu.

WĹ&#x203A;rĂłd uĹ&#x201A;atwieĹ&#x201E; definiowanych przez TSI PRM pojawiajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; takĹźe specjalne zapisy dotyczÄ&#x2026;ce sygnalizacji dĹşwiÄ&#x2122;kowej, ktĂłra towarzyszy otwieraniu lub zamykaniu drzwi. Wymagania te speĹ&#x201A;nia sygnalizator dĹşwiÄ&#x2122;kowy WM87, ktĂłry jest w peĹ&#x201A;ni programowalny w zakresie dĹşwiÄ&#x2122;ku (tonĂłw lub komend gĹ&#x201A;osowych w formacie wave) i jego gĹ&#x201A;oĹ&#x203A;noĹ&#x203A;ci. Pojedyncze urzÄ&#x2026;dzenie moĹźe pamiÄ&#x2122;taÄ&#x2021; AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU do siedmiu melodii, ktĂłre uruchamia siÄ&#x2122; podaniem sygnaĹ&#x201A;u aktywacji z poziomu ukĹ&#x201A;adu sterowania.

OĹ&#x203A;wietlenia LED Firma Turck oferuje rĂłwnieĹź produkty oĹ&#x203A;wietleniowe LED przeznaczone do stosowania w pojazdach kolejowych. PojawiajÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; w ostatnich latach nowoczesne oĹ&#x203A;wietlenia LED umoĹźliwiajÄ&#x2026; adaptacjÄ&#x2122; wnÄ&#x2122;trz w sposĂłb wczeĹ&#x203A;niej niespotykany. NiĹźszy pobĂłr mocy w porĂłwnaniu do rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; ĹźarĂłwkowych oraz wiÄ&#x2122;ksza niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; stosowania w stosunku do Ĺ&#x203A;wietlĂłwek to zalety, ktĂłre trudno ignorowaÄ&#x2021;. To sprawia, Ĺźe w nowych skĹ&#x201A;adach kolei pasaĹźerskich moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; wiele takich produktĂłw.

OĹ&#x203A;wietlenia LED marki TSL reprezentujÄ&#x2026; najwyĹźszy poziom estetyki i funkcjonalnoĹ&#x203A;ci, peĹ&#x201A;niÄ&#x2026;c rolÄ&#x2122; wskaĹşnikĂłw LED zajÄ&#x2122;toĹ&#x203A;ci toalet, stanu drzwi, punktowych oĹ&#x203A;wietleĹ&#x201E; sufitowych czy oĹ&#x203A;wietleĹ&#x201E; przypodĹ&#x201A;ogowych, i to zarĂłwno wewnÄ&#x2026;trz, jak i na zewnÄ&#x2026;trz wagonĂłw.

I 2 (!

Czujniki i okablowanie Jako lider rynku automatyki przemysĹ&#x201A;owej firma Turck jest producentem szerokiej gamy czujnikĂłw. Ich zastosowanie nie ogranicza siÄ&#x2122; jednak

do maszyn przemysĹ&#x201A;owych. Czujniki Turck mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; z powodzeniem montowane w pojazdach. Co wiÄ&#x2122;cej, wiele urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; firmy jest przeznaczonych do takich aplikacji. WĹ&#x203A;rĂłd nich moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; m.in. czujniki indukcyjne z powodzeniem zastÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;ce kraĹ&#x201E;cĂłwki mechaniczne i przewyĹźszajÄ&#x2026;ce je znacznie pod wzglÄ&#x2122;dem ĹźywotnoĹ&#x203A;ci, niezawodnoĹ&#x203A;ci i szybkoĹ&#x203A;ci pracy.

Z powodzeniem sÄ&#x2026; stosowane m.in. w systemach drzwiowych. Ponadto czujniki fotoelektryczne doskonale nadajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; do detekcji osĂłb znajdujÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; w drzwiach pociÄ&#x2026;gu. Montowane w ramie drzwi majÄ&#x2026; za zadanie wykryÄ&#x2021; dowolnÄ&#x2026; przeszkodÄ&#x2122;, jaka tam

siÄ&#x2122; pojawi. MogÄ&#x2026; realizowaÄ&#x2021; zadanie zliczania pasaĹźerĂłw, jak i zapobiegaÄ&#x2021; zamkniÄ&#x2122;ciu drzwi w nieodpowiednim momencie. Oferta produktĂłw marki Turck to rĂłwnieĹź czujniki ciĹ&#x203A;nienia.

Stosowane w toaletach pojazdĂłw majÄ&#x2026; zapewniÄ&#x2021; bezproblemowe dziaĹ&#x201A;anie caĹ&#x201A;ego wÄ&#x2122;zĹ&#x201A;a sanitarnego.

Wszystkie wymienione wczeĹ&#x203A;niej urzÄ&#x2026;dzenia muszÄ&#x2026; zostaÄ&#x2021; odpowiednio podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone do zasilania i ukĹ&#x201A;adu sterujÄ&#x2026;cego. Do tego celu niezbÄ&#x2122;dne sÄ&#x2026; kable, ktĂłre rĂłwnieĹź muszÄ&#x2026; speĹ&#x201A;niÄ&#x2021; szereg wymagaĹ&#x201E; wynikajÄ&#x2026;cych ze specyfiki branĹźy kolejowej. Firma Turck oferuje najbardziej zindywidualizowane przewody konfekcjonowane, wyposaĹźone w praktycznie dowolne zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza, sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026;ce zarĂłwno do przesyĹ&#x201A;ania sygnaĹ&#x201A;Ăłw I/O, jak rĂłwnieĹź protokoĹ&#x201A;Ăłw sieciowych CAN, Ethernet itp.

Pojazdy kolejowe stajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; coraz nowoczeĹ&#x203A;niejsze, wygodniejsze, bezpieczniejsze i sÄ&#x2026; wyposaĹźone w coraz bardziej zaawansowanÄ&#x2026; automatykÄ&#x2122;.

Turck wraz z markÄ&#x2026; TSL Escha to wieloletni partnerzy i inicjatorzy tego rozwoju. UrzÄ&#x2026;dzenia oferowane przez naszÄ&#x2026; firmÄ&#x2122; juĹź od wielu lat znajdujÄ&#x2026; zastosowanie w najnowoczeĹ&#x203A;niejszych skĹ&#x201A;adach kolejowych, jeĹźdĹźÄ&#x2026;cych nie tylko w Polsce, ale rĂłwnieĹź na Ĺ&#x203A;wiecie.

Andrzej Dwojak

TURCK Sp. z o.o. !

2 9 ) 334* 546;:^ C'

2 88 55: 5; <<* " + 88 55: 5; <3 6.

' = ! 2 . )))2 ! 2'

47

TEMAT NUMERU

Tachografy serii TC-XXXP Tachografy elektroniczne typu (#L``` . )

! ! ! .

. )

. E

0 !0E ' G RS ' 0 ! ) *

, KE

' , E G2

) . E 0 ) S

)! )

) ' > E

! E

. > . ) ' 0 !*

'2 . G ) * E

> . ) '2 E K ) S

' )

> ) ' 0 b *

'2 ' R >

' G R ' ) >

!, ' , 0

q E

>

' b )

!, ' b )

) . ! > ) >v2

G ) ! ) . ! !

- . K ) 0

0 0 ' K M ' 0 !

' G R

' ) .!

- *

K > 0

!

> "!

.

- 2 48

S

ymbol XXX w nazwie typu oznacza zakres pomiarowy kabinowego wskaĹşnika prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci.

PrzemysĹ&#x201A;owy Instytut Automatyki i PomiarĂłw PIAP wykonuje cztery wersje tachografĂłw: TC-130P i TC-160P, TC-200P i TC-250P. Rejestracja prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci odbywa siÄ&#x2122; w zakresie do 400 km/h, niezaleĹźnie od wykonania kabinowych wskaĹşnikĂłw prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci. Prezentowany w artykule zestaw urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; sĹ&#x201A;uĹźy do budowy zaawansowanych systemĂłw rejestracji danych telemetrycznych w pojazdach szynowych, a takĹźe pozwala na integracjÄ&#x2122; z systemami sterowania pojazdem.

Ponadto umoĹźliwia rozbudowÄ&#x2122; systemu przez doĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie do magistrali CAN dodatkowych moduĹ&#x201A;Ăłw.

DuĹźy nacisk poĹ&#x201A;oĹźono na zapewnienie szybkiej i Ĺ&#x201A;atwej diagnostyki systemu. Staje siÄ&#x2122; ona moĹźliwa dziÄ&#x2122;ki doĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu do systemu moduĹ&#x201A;u TC-XXXP-monitor USB, ktĂłry pozwala Ĺ&#x203A;ledziÄ&#x2021; wszystkie dane procesowe wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;ce na magistrali tachografu (czyli parametrĂłw jednostki centralnej i moduĹ&#x201A;Ăłw rozproszonych) za pomocÄ&#x2026; komputera PC doĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonego do systemu.

P R O M O C J A

Budowa i zasada dziaĹ&#x201A;ania Tachograf typu TC-XXXP w wersji podstawowej skĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; z jednostki centralnej umieszczonej w bezpiecznym miejscu w pojeĹşdzie szynowym, przetwornika prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci zamocowanego na piaĹ&#x203A;cie koĹ&#x201A;a, kabinowych wskaĹşnikĂłw prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci zamontowanych w polu widzenia maszynisty oraz przynajmniej jednego moduĹ&#x201A;u rejestratora danych.

Impulsy z przetwornika drogi przetwarzane sÄ&#x2026; przez ukĹ&#x201A;ad mikroprocesorowy na wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci, z uwzglÄ&#x2122;dnieniem Ĺ&#x203A;rednicy koĹ&#x201A;a jezdnego pojazdu i liczby impulsĂłw przypadajÄ&#x2026;cych na jeden peĹ&#x201A;ny obrĂłt koĹ&#x201A;a.

Jednostka centralna wytwarza sygnaĹ&#x201A; do sterowania kabinowych wskaĹşnikĂłw prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci i przesyĹ&#x201A;a go cyklicznie za poĹ&#x203A;rednictwem magistrali CAN. Dodatkowo jednostka centralna generuje inne sygnaĹ&#x201A;y sterujÄ&#x2026;ce pracÄ&#x2026; róşnych ukĹ&#x201A;adĂłw za poĹ&#x203A;rednictwem magistrali CAN, w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od jej konfiguracji (wedĹ&#x201A;ug specyfikacji uĹźytkownika) i róşnych zdarzeĹ&#x201E; zaistniaĹ&#x201A;ych w pojeĹşdzie.

Wszystkie niezbÄ&#x2122;dne informacje (wraz z cechÄ&#x2026; czasu) rejestrowaAUTOMATYKA

TEMAT NUMERU ne sÄ&#x2026; w sposĂłb ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;y w moduĹ&#x201A;ach TC-XXXP-Rejestrator Danych produkowanych przez PIAP â&#x20AC;&#x201C; sÄ&#x2026; to sygnaĹ&#x201A;y takie jak: prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pojazdu, droga, sygnaĹ&#x201A;y analogowe, sygnaĹ&#x201A;y impulsowe, a takĹźe stan wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; i wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021;, zarĂłwno wewnÄ&#x2122;trznych jednostki centralnej, jak i rozproszonych. JeĹ&#x203A;li zastosowano moduĹ&#x201A; GPS, rejestrowana jest pozycja geograficzna pojazdu, a takĹźe prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wedĹ&#x201A;ug systemu GPS. PoszczegĂłlne moduĹ&#x201A;y systemu doĹ&#x201A;Ä&#x2026;czane sÄ&#x2026; do magistrali tachografu za pomocÄ&#x2026; dwuprzewodowej magistrali cyfrowej CAN, gruntownie sprawdzonej w przemyĹ&#x203A;le samochodowym.

Dodatkowo w przewodzie magistrali cyfrowej wprowadzono rĂłwnieĹź zasilanie 24 V DC. RozwiÄ&#x2026;zanie to znacznie upraszcza projektowanie i montaĹź poszczegĂłlnych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; na obiekcie.

Kluczowe elementy tachografu TC-XXXP Jednostka centralna

I 2 !

Jednostka centralna tachografu oblicza prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pojazdu, monitoruje sygnaĹ&#x201A;y dwustanowe, impulsowe oraz analogowe. Dodatkowo realizuje komunikacjÄ&#x2122; za poĹ&#x203A;rednictwem dwĂłch magistral CAN, a takĹźe interfejsu komunikacyjnego RS-232 lub USB, tzn. przyjmuje i generuje komunikaty dla tych magistral.

W skĹ&#x201A;ad urzÄ&#x2026;dzenia wchodzi kilka blokĂłw funkcjonalnych. Pierwszy z nich to magistrala CAN1 wyprowadzona za pomocÄ&#x2026; mÄ&#x2122;skiego zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza DB-9, ktĂłra sĹ&#x201A;uĹźy do komunikacji z nadrzÄ&#x2122;dnymi w stosunku do tachografu

) 6 " ) ) b ' G R

9/2017

systemami sterowania pojazdem lub innymi systemami pojazdu. Kolejna magistrala, CAN2, wyprowadzona za pomocÄ&#x2026; zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza DB-9, sĹ&#x201A;uĹźy do komunikacji z pozostaĹ&#x201A;ymi moduĹ&#x201A;ami tachografu, takimi jak wskaĹşniki prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci, rejestratory danych, rozproszone moduĹ&#x201A;y wejĹ&#x203A;Ä&#x2021;/wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; czy moduĹ&#x201A; GPS. Interfejs RS-232 sĹ&#x201A;uĹźy do komunikacji z innymi urzÄ&#x2026;dzeniami wyposaĹźonymi w ten interfejs, np. moduĹ&#x201A; GSM, zaĹ&#x203A; interfejs USB â&#x20AC;&#x201C; do konfiguracji i diagnostyki jednostki centralnej.

W skĹ&#x201A;ad urzÄ&#x2026;dzenia wchodzÄ&#x2026; teĹź dwa izolowane galwanicznie wejĹ&#x203A;cia dwustanowe (nominalny poziom napiÄ&#x2122;cia wejĹ&#x203A;ciowego okreĹ&#x203A;lany jest na etapie wczeĹ&#x203A;niejszych uzgodnieĹ&#x201E;), jedno izolowane galwanicznie wejĹ&#x203A;cie impulsowe (pomiar czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci i liczby impulsĂłw), dwa izolowane galwanicznie wejĹ&#x203A;cia analogowe (zakres 0â&#x20AC;&#x201C;20 mA, rozdzielczoĹ&#x203A;Ä&#x2021; 10 bitĂłw), dwa wyjĹ&#x203A;cia przekaĹşnikowe (230 V, 8 A), jedno izolowane galwanicznie wejĹ&#x203A;cie impulsowe â&#x20AC;&#x201C; do wspĂłĹ&#x201A;pracy z impulsowym przetwornikiem prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci, jedno izolowane galwanicznie wyjĹ&#x203A;cie impulsowe, na ktĂłrym jest taka sama czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, jak przychodzÄ&#x2026;ca z przetwornika drogi, dwa izolowane galwanicznie wejĹ&#x203A;cia impulsowe â&#x20AC;&#x201C; przeznaczone do wspĂłĹ&#x201A;pracy z przetwornikiem prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci i umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce okreĹ&#x203A;lenie kierunku jazdy oraz diody sygnalizacyjne pozwalajÄ&#x2026;ce na szybkÄ&#x2026; ocenÄ&#x2122; pracy podstawowych moduĹ&#x201A;Ăłw urzÄ&#x2026;dzenia.

ModuĹ&#x201A; rejestratora danych ModuĹ&#x201A; rejestracji danych zapisuje sygnaĹ&#x201A;y wysyĹ&#x201A;ane z jednostki centralnej i opcjonalnie innych elementĂłw systemu dostÄ&#x2122;pnych na magistrali CAN tachografu. Odczyt danych jest moĹźliwy z komputera PC za poĹ&#x203A;rednictwem interfejsu USB. Rejestrator powinien byÄ&#x2021; umieszczony w pojeĹşdzie w bezpiecznym miejscu w pobliĹźu jednostki centralnej i zabezpieczony przed dostÄ&#x2122;pem osĂłb niepowoĹ&#x201A;anych. WĹ&#x201A;Ä&#x2026;czany jest do systemu za pomocÄ&#x2026; moduĹ&#x201A;u TC-XXXP Gniazdo PamiÄ&#x2122;ci. W tym module rejestrowane sÄ&#x2026; wszystkie parametry pracy systemu, takie jak informa-

) ' G R

cja o prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci i drodze przebytej przez pojazd, stanie wejĹ&#x203A;Ä&#x2021;/wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; jednostki centralnej i moduĹ&#x201A;Ăłw rozproszonych typu I/O, poziomie wejĹ&#x203A;ciowych sygnaĹ&#x201A;Ăłw analogowych jednostki centralnej i sygnaĹ&#x201A;Ăłw analogowych moduĹ&#x201A;Ăłw rozproszonych, poziomie wejĹ&#x203A;ciowych sygnaĹ&#x201A;Ăłw analogowych moduĹ&#x201A;Ăłw rozszerzeĹ&#x201E;, aktualnym numerze pociÄ&#x2026;gu, ID maszynisty oraz pozycji geograficznej pojazdu i prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci wedĹ&#x201A;ug GPS (jeĹ&#x203A;li zastosowano w systemie moduĹ&#x201A; TC-XXXP-GPS), a takĹźe inne informacje, w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od konfiguracji systemu i wymagaĹ&#x201E; uĹźytkownika.

KaĹźdy z parametrĂłw rejestrowany jest z cechÄ&#x2026; czasu. Po podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu do systemu sterownik synchronizuje swĂłj wewnÄ&#x2122;trzny zegar z zegarem jednostki centralnej.

W zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od pojemnoĹ&#x203A;ci pamiÄ&#x2122;ci wykonywane sÄ&#x2026; dwa typy urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; â&#x20AC;&#x17E;rejestratorâ&#x20AC;?: o pojemnoĹ&#x203A;ci 8 GB lub 4 GB. PojemnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pamiÄ&#x2122;ci rejestratora w dniach lub godzinach uzaleĹźniona jest od liczby rejestrowanych informacji w czasie i rozdzielczoĹ&#x203A;ci, z jakÄ&#x2026; informacje sÄ&#x2026; zapisywane. Dla moduĹ&#x201A;Ăłw o pojemnoĹ&#x203A;ci 8 GB moĹźliwy jest zapis informacji Ĺ&#x203A;rednio przez 110 dni, natomiast dla moduĹ&#x201A;Ăłw o pojemnoĹ&#x203A;ci 4 GB przez 55 dni. Po zapeĹ&#x201A;nieniu pamiÄ&#x2122;ci najstarsze informacje sÄ&#x2026; usuwane, a w ich miejsce zapisywane sÄ&#x2026; nowe.

49

TEMAT NUMERU Maksymalnie w systemie tachografu mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; cztery moduĹ&#x201A;y tego typu, moĹźliwe jest wiÄ&#x2122;c tworzenie systemĂłw o redundantnym charakterze zapisu informacji.

ModuĹ&#x201A; â&#x20AC;&#x201C; gniazdo pamiÄ&#x2122;ci Gniazdo pamiÄ&#x2122;ci umoĹźliwia swobodne wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czanie i wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czanie moduĹ&#x201A;u pamiÄ&#x2122;ci danych do systemu. Powinien byÄ&#x2021; umieszczony w pobliĹźu pulpitu maszynisty. Jest to element pasywny, realizujÄ&#x2026;cy jedynie bezpieczne wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czanie i wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czanie moduĹ&#x201A;u pamiÄ&#x2122;ci.

Przetwornik prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci Mocowany do piasty koĹ&#x201A;a przetwornik prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci jest elementem, za pomocÄ&#x2026; ktĂłrego realizowany jest pomiar prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci. Wytwarza impulsowy sygnaĹ&#x201A; o czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci proporcjonalnej do prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci pojazdu szynowego dla ukĹ&#x201A;adu pomiaru prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci i drogi jednostki centralnej tachografu TC-XXXP. Przetwornik ma stopieĹ&#x201E; ochrony IP67.

MoĹźliwe sÄ&#x2026; róşne wykonania ze wzglÄ&#x2122;du na sposĂłb poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia mechanicznego z maĹşnicÄ&#x2026; pojazdu (zabierak mimoĹ&#x203A;rodowy lub centralny), a takĹźe ze wzglÄ&#x2122;du na liczbÄ&#x2122; impulsĂłw na jeden obrĂłt (standardowo: 4, 16, 32, 64, 128 imp./obr.).

WskaĹşnik prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci z panelem operatora WskaĹşnik prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci z panelem operatora jest elementem wskazujÄ&#x2026;cym prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na wyĹ&#x203A;wietlaczu LCD. Dodatkowo wyposaĹźono go w moduĹ&#x201A; panelu operatora umoĹźliwiajÄ&#x2026;cy wprowadzanie nastaw i podstawowych parametrĂłw z poziomu pulpitu maszynisty.

Pulpitowy panel maszynisty Pulpitowy panel maszynisty, zbudowany w oparciu o przemysĹ&#x201A;owe komputery przemysĹ&#x201A;owe, jest zaawansowanym elementem wyposaĹźenia pojazdu wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cym z tachografem TC-XXXP oraz innymi systemami pojazdu szynowego. UmoĹźliwia prezentacjÄ&#x2122; wiÄ&#x2122;kszej liczby informacji niĹź wskaĹşniki LCD, diagnostykÄ&#x2122; systemu z poziomu panelu maszynisty, konfiguracjÄ&#x2122; tachografu w znacznie szerszym zakresie niĹź przy zastosowaniu wskaĹşnika prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci z panelem operatora, uruchomienie zdalnego monitoringu danych teleme50

# " ) ) b ' G R

' . ' .

trycznych pojazdu, a takĹźe zdalnej konfiguracji tachografu za poĹ&#x203A;rednictwem takich kanaĹ&#x201A;Ăłw jak NET Remoting czy XML-RPC (o ile pojazd jest wyposaĹźony w modem GSM).

RozwiÄ&#x2026;zanie to charakteryzuje siÄ&#x2122; duĹźÄ&#x2026; elastycznoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; i skalowalnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;.

WyglÄ&#x2026;d panelu i prezentowanych informacji moĹźe zostaÄ&#x2021; dostosowany do wymagaĹ&#x201E; klienta.

PrzemysĹ&#x201A;owy Instytut Automatyki i PomiarĂłw PIAP proponuje wykonanie tego typu rozwiÄ&#x2026;zania w oparciu o jeden z dwĂłch rodzajĂłw komputerĂłw panelowych: Advantech â&#x20AC;&#x201C; typ TPC1251H oraz AAEON â&#x20AC;&#x201C; typ AHP-2122.

ModuĹ&#x201A;y wejĹ&#x203A;Ä&#x2021;/wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; rozproszonych ModuĹ&#x201A;y wejĹ&#x203A;Ä&#x2021;/wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; rozproszonych umoĹźliwiajÄ&#x2026; rozszerzenie liczby wejĹ&#x203A;Ä&#x2021;/ wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; dwustanowych oraz/lub wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; analogowych jednostki centralnej tachografu za poĹ&#x203A;rednictwem magistrali CAN. Jeden moduĹ&#x201A; wejĹ&#x203A;Ä&#x2021;/wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; rozproszonych pozwala zwiÄ&#x2122;kszyÄ&#x2021; liczbÄ&#x2122; wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; dwustanowych lub analogowych albo wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; w sumie o 16 kanaĹ&#x201A;Ăłw. IstniejÄ&#x2026; jednak dodatkowe obwarowania: maksymalna liczba wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; analogowych moĹźe wynosiÄ&#x2021; cztery (gdy bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; wykorzystane cztery wejĹ&#x203A;cia analogowe, do dyspozycji pozostaje do 12 wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; dwustanowych lub do oĹ&#x203A;miu wejĹ&#x203A;Ä&#x2021;

i do czterech wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; dwustanowych), maksymalna liczba wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; â&#x20AC;&#x201C; takĹźe cztery, zaĹ&#x203A; maksymalna liczba wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; dwustanowych â&#x20AC;&#x201C; 16 (gdy wszystkie kanaĹ&#x201A;y bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; ustawione jako wejĹ&#x203A;cia dwustanowe, wĂłwczas liczba wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; analogowych i wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; wynosi 0). Na Ĺźyczenie odbiorcy moĹźna stosowaÄ&#x2021; kilka moduĹ&#x201A;Ăłw wejĹ&#x203A;Ä&#x2021;/ wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021;. Wszystkie wejĹ&#x203A;cia dwustanowe posiadajÄ&#x2026; izolacjÄ&#x2122; galwanicznÄ&#x2026;, a poziom napiÄ&#x2122;cia nominalnego uzgadniany jest na etapie zamĂłwienia.

Elementy diagnostyki â&#x20AC;&#x201C; monitor USB Element ten jest moduĹ&#x201A;em umoĹźliwiajÄ&#x2026;cym diagnostykÄ&#x2122; tachografu TC-XXXP za pomocÄ&#x2026; komputera PC z systemem Windows i oprogramowania dostarczanego wraz z nim. Pozwala na podglÄ&#x2026;d w czasie rzeczywistym stanu sygnaĹ&#x201A;Ăłw wejĹ&#x203A;ciowych i wyjĹ&#x203A;ciowych, sygnaĹ&#x201A;Ăłw analogowych, sygnaĹ&#x201A;Ăłw impulsowych, daty i czasu, a takĹźe prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci i drogi oraz wszystkich innych zmiennych procesowych systemu.

!"#$ %&!' '(' )('# )' % % # %) *$ %)

2 x .

7<7* <765;^ 9 )

2 77 ;85 <3 ?5* 77 ;85 <5 57* " + 77 ;85 <7 3^ 6.

. > =' '2'

)))2' '2'

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

Kable

do pojazdĂłw szynowych ( > ,

' ! !0 0) K 0 0 R ,

' )

' G

) >

) 2 . E M .

E

! 0 {

. G|*

' )

) ' 0 ) > ) E > >2 ! . ) ' 0 > ) >

*

) 0 , .

' ) .

) E !K ) . 2

I 2 ! * ( > ,

Z

e wzglÄ&#x2122;du na maĹ&#x201A;e przestrzenie instalacyjne kable powinny charakteryzowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; duĹźÄ&#x2026; elastycznoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;. Dodatkowo wymaga siÄ&#x2122;, aby produkty instalowane w pojazdach szynowych byĹ&#x201A;y odporne na drgania. Takie warunki speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; kable z ĹźyĹ&#x201A;ami 5 klasy giÄ&#x2122;tkoĹ&#x203A;ci (wedĹ&#x201A;ug wymagaĹ&#x201E; normy PN-EN 60228) wykonanymi z wielu drutĂłw miedzianych lub miedzianych ocynowanych.

Innym waĹźnym aspektem jest bezpieczeĹ&#x201E;stwo poĹźarowe przewoĹźonych kolejami osĂłb. Kable powinny byÄ&#x2021; bezhalogenowe i nie emitowaÄ&#x2021; gÄ&#x2122;stych dymĂłw oraz korozyjnych produktĂłw podczas spalania. Powinny byÄ&#x2021; rĂłwnieĹź trudnopalne, aby nie przyczyniaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; do rozprzestrzeniania pĹ&#x201A;omienia wewnÄ&#x2026;trz pojazdu.

W takich warunkach najlepiej sprawdzÄ&#x2026; siÄ&#x2122; kable wieloĹźyĹ&#x201A;owe w izolacji i powĹ&#x201A;oce bezhalogenowej typu LiHH oraz wieloparowe LiHH-P. Do zapewnienia odpowiedniego przesyĹ&#x201A;ania sygnaĹ&#x201A;Ăłw wraĹźliwych na zakĹ&#x201A;Ăłcenia konieczne jest zastosowanie kabli ekranowanych. Ze wzglÄ&#x2122;du na wymĂłg duĹźej elastycznoĹ&#x203A;ci najlepiej zastosowaÄ&#x2021; ekrany wykonane w postaci oplotu z ocynowanych drutĂłw miedzianych, jak w kablach wieloĹźyĹ&#x201A;owych typu LiHCH lub wieloparowych LiHCH-P. Dodatkowo w przestrzeniach przylegĹ&#x201A;ych do jednostki napÄ&#x2122;dowej moĹźe wystÄ&#x2026;piÄ&#x2021; podwyĹźszona temperatura i kontakt z materiaĹ&#x201A;ami ropopochodny-

mi. W takim Ĺ&#x203A;rodowisku pracy doskonale radzÄ&#x2026; sobie przewody z serii TECHNORAY, ktĂłre sÄ&#x2026; wykonane z materiaĹ&#x201A;Ăłw bezhalogenowych usieciowanych radiacyjnie, wykazujÄ&#x2026; podwyĹźszonÄ&#x2026; odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; chemicznÄ&#x2026; i majÄ&#x2026; rozszerzony zakres temperatury pracy: od â&#x20AC;&#x201C;50 °C do +150 °C. Kable i przewody instalowane w pojazdach szynowych powinny byÄ&#x2021; poddane ocenie w zewnÄ&#x2122;trznej akredytowanej jednostce badawczej. Oferowane przez firmÄ&#x2122; Technokabel wyroby uzyskaĹ&#x201A;y odpowiednie wyniki podczas badaĹ&#x201E; w Instytucie Kolejnictwa. StosujÄ&#x2026;c wyroby Technokabla, korzysta siÄ&#x2122; z pewnych i niezawodnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; gwarantujÄ&#x2026;cych bezpieczeĹ&#x201E;stwo przewoĹźonych osĂłb i mienia.

+ , - TECHNOKABEL SA !

2 D

44* <56:5: 9 )

2 77 43^ ?8 88* " + 77 43^ ?8 ;8 6.

' = > , 2 .2'

)))2 > , 2 .2'

R E K L A M A

9/2017

51

TEMAT NUMERU

Razem w podróşy RozwiÄ&#x2026;zania Parker dla kolejnictwa 9

K ) M .

) ) 0 >

'G )

)

0 ) ) M .G ) ' 0

' ) ) E ) ! ' , . )

' ) !

) ) ' R 2

O

bchodzÄ&#x2026;ca w tym roku stulecie istnienia firma Parker, Ĺ&#x203A;wiatowy lider w dziedzinie napÄ&#x2122;dĂłw i sterowaĹ&#x201E;, od prawie piÄ&#x2122;ciu dekad przyczynia siÄ&#x2122; do rozwoju i ewolucji taboru pasaĹźerskiego, towarowego oraz lokomotyw dziÄ&#x2122;ki oferowanym elementom i systemom pneumatycznym, elektromechanicznym i napÄ&#x2122;dowym.

W czasie wielu lat dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci Parker pozyskaĹ&#x201A; dogĹ&#x201A;Ä&#x2122;bnÄ&#x2026; wiedzÄ&#x2122; na temat rynku i technologii w dziedzinie transportu. Obejmuje ona nie tylko kolej, ale rĂłwnieĹź rynek motoryzacyjny, sektor samochodĂłw ciÄ&#x2122;Ĺźarowych i autobusĂłw, rynek morski oraz lotniczy i kosmiczny. Tak szeroka wiedza stanowi solidne podstawy do wprowadzania innowacji, ktĂłre bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; wspieraÄ&#x2021; przemysĹ&#x201A; kolejowy w miarÄ&#x2122; jego rozwoju i dostosowywania siÄ&#x2122; do zmian oraz wyzwaĹ&#x201E; stawianych przez rynek i technologie.

52

Projektowanie aplikacji dla najtrudniejszych Ĺ&#x203A;rodowisk Szeroka oferta innowacyjnych, wytrzymaĹ&#x201A;ych produktĂłw i rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; systemowych firmy Parker, o sprawdzonej jakoĹ&#x203A;ci i niezawodnoĹ&#x203A;ci, doskonale pasuje do niezwykle wymagajÄ&#x2026;cych Ĺ&#x203A;rodowisk operacyjnych, bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;cych synonimem aplikacji kolejowych.

Istnieje wiele norm dotyczÄ&#x2026;cych kolejnictwa, ktĂłre muszÄ&#x2026; byÄ&#x2021; speĹ&#x201A;nione, aby elementy i moduĹ&#x201A;y byĹ&#x201A;y dopuszczone do stosowania w aplikacjach dla tego sektora. Produkty firmy Parker zostaĹ&#x201A;y opracowane w taki sposĂłb, aby zapewniÄ&#x2021; optymalne osiÄ&#x2026;gi przy jednoczesnym przestrzeganiu standardĂłw dotyczÄ&#x2026;cych m.in. wstrzÄ&#x2026;sĂłw

i drgaĹ&#x201E;, niskiej i wysokiej temperatury oraz wilgotnoĹ&#x203A;ci.

Bogactwo wiedzy i doĹ&#x203A;wiadczeĹ&#x201E; inĹźynierskich w sektorze transportu wspiera skuteczna, Ĺ&#x203A;cisĹ&#x201A;a wspĂłĹ&#x201A;praca z klientami z sektora kolejowego w celu opracowania i zapewnienia niskich kosztĂłw utrzymania oraz wdroĹźenia innowacyjnego systemu rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; modularnych, ktĂłre speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; kluczowe wymagania, takie jak niewielkie wymiary i niewielka masa, bez uszczerbku dla wytrzymaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci, trwaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci, niezawodnoĹ&#x203A;ci i bezpieczeĹ&#x201E;stwa.

Parker nie tylko projektuje rozwiÄ&#x2026;zania zapewniajÄ&#x2026;ce dĹ&#x201A;ugÄ&#x2026; ĹźywotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; â&#x20AC;&#x201C; jeĹ&#x203A;li tylko jest to moĹźliwe, produkty i systemy sÄ&#x2026; opracowywane jako elementy plug&play, dziÄ&#x2122;ki czemu w razie koniecznoĹ&#x203A;ci konserwacji moĹźna przeprowadziÄ&#x2021; jÄ&#x2026; szybko i Ĺ&#x201A;atwo przy minimalnym ryzyku i minimalnej wymaganej specjalistycznej wiedzy inĹźynieryjnej.

Róşnorodne i do wielu aplikacji RozwiÄ&#x2026;zania Parkera z zakresu napÄ&#x2122;dĂłw i sterowaĹ&#x201E; pneumatycznych obejmujÄ&#x2026; siĹ&#x201A;owniki i zawory opracowane specjalnie do zastosowaĹ&#x201E; w kolejnictwie, charakteryzujÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; niskimi przeciekami i przydatnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; do uĹźycia w ekstremalnej temperaturze roboczej (od â&#x20AC;&#x201C;40 °C do +150 °C), P R O M O C J A

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU Partner, czyli wiÄ&#x2122;cej niĹź dostawca

PodÄ&#x2026;ĹźajÄ&#x2026;c za trendami w branĹźy Wraz z rosnÄ&#x2026;cÄ&#x2026; liczbÄ&#x2026; ludnoĹ&#x203A;ci na Ĺ&#x203A;wiecie, zatĹ&#x201A;oczonymi drogami i problemami zwiÄ&#x2026;zanymi z ochronÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;rodowiska, transport kolejowy â&#x20AC;&#x201C; zarĂłwno przeznaczony dla osĂłb, jak i do przewozu towarĂłw â&#x20AC;&#x201C; ponownie znalazĹ&#x201A; siÄ&#x2122; w centrum zainteresowania. Tym istotniejszy jest wiÄ&#x2122;c rozwĂłj technologii sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026;cych zoptymalizowaniu wydajnoĹ&#x203A;ci, trwaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci i bezpieczeĹ&#x201E;stwa. OprĂłcz rozwijania i wprowadzania na rynek mniejszych, lĹźejszych i bardziej solidnych elementĂłw i systemĂłw oraz wspierania rosnÄ&#x2026;cego stopnia automatyzacji, Parker jest dobrze przygotowany do sprostania bieĹźÄ&#x2026;cym trendom, np. w zakresie zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026; w okresach szczytowego zapotrzebowania, a takĹźe powiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; z energiÄ&#x2026; alternatywnÄ&#x2026;, w tym ze źrĂłdeĹ&#x201A; odnawialnych.

Dywizja Energy Grid Tie firmy Parker specjalizuje siÄ&#x2122; w rozwiÄ&#x2026;zaniach z tej dziedziny.

Ĺ&#x161;cisĹ&#x201A;a, partnerska wspĂłĹ&#x201A;praca z dostawcami i peĹ&#x201A;ne zarzÄ&#x2026;dzanie projektem systemu â&#x20AC;&#x201C; od poczÄ&#x2026;tkowej koncepcji, po dostarczenie w peĹ&#x201A;ni przetestowanych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; plug&play, dopasowanych do konkretnych wymagaĹ&#x201E; klienta â&#x20AC;&#x201C; to oczekiwanie przemysĹ&#x201A;u.

To podejĹ&#x203A;cie moĹźe skrĂłciÄ&#x2021; cykle rozwojowe i wpĹ&#x201A;ynÄ&#x2026;Ä&#x2021; na obniĹźenie kosztĂłw zakupu dla klienta. Strategia ta dziaĹ&#x201A;a najlepiej we wspĂłĹ&#x201A;pracy z dostawcami takimi jak Parker, ktĂłrzy dysponujÄ&#x2026; znacznymi zasobami inĹźynieryjnymi i know-how, jak rĂłwnieĹź szerokim portfolio produktĂłw, ktĂłre moĹźna poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; w zoptymalizowane rozwiÄ&#x2026;zania systemowe â&#x20AC;&#x201C; bardziej niezawodne i majÄ&#x2026;ce dĹ&#x201A;uĹźszÄ&#x2026; ĹźywotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; niĹź w przypadku stosowania wielu pojedynczych elementĂłw pochodzÄ&#x2026;cych od róşnych dostawcĂłw, ktĂłre sÄ&#x2026; nastÄ&#x2122;pnie Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czone przez klienta.

PARKER HANNIFIN SALES POLAND Sp. z o.o. !

2 )

;* <767:4 9 )

2 77 48: 75 <<* " + 77 48: 75 <: 6.

) ) =' 2 . )))2' 2 .

I 2

/ M

jakÄ&#x2026; spotyka siÄ&#x2122; w niektĂłrych zastosowaniach w tym sektorze.

RosnÄ&#x2026;ca automatyzacja taboru oznacza coraz powszechniejsze stosowanie systemĂłw i komponentĂłw elektromechanicznych zamiast pneumatyki.

RozwiÄ&#x2026;zania elektromechaniczne firmy Parker zapewniajÄ&#x2026; niezrĂłwnany wybĂłr kombinacji prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci, mocy i siĹ&#x201A;y w celu zapewnienia elastycznoĹ&#x203A;ci dostosowania do potrzeb konkretnych aplikacji.

Zróşnicowana technologia umoĹźliwia oferowanie kompletnych zestawĂłw liniowych ukĹ&#x201A;adĂłw pozycjonowania, poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonych z napÄ&#x2122;dami serwo i krokowymi oraz sterownikami, aby umoĹźliwiÄ&#x2021; klientom uzyskanie znacznych korzyĹ&#x203A;ci ze zintegrowanego rozwiÄ&#x2026;zania, oferowanego z jednego ĹşrĂłdĹ&#x201A;a dostaw.

Technologia napÄ&#x2122;dowa rozwija siÄ&#x2122; w szybkim tempie wraz z produktami sterowanymi komputerowo. DziÄ&#x2122;ki temu klienci w wielu sektorach, w tym w kolejnictwie, mogÄ&#x2026; korzystaÄ&#x2021; z bardziej wyrafinowanych, elastycznych i skutecznych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;. Parker znajduje siÄ&#x2122; w centrum tej rewolucji dziÄ&#x2122;ki wciÄ&#x2026;Ĺź rozwijanej gamie silnikĂłw trakcyjnych i falownikĂłw, a takĹźe systemom zarzÄ&#x2026;dzania bateriami i pompom elektrohydraulicznym. NapÄ&#x2122;dy AC i DC o zmiennej prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci firmy Parker, w poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu ze specjalnie skonfigurowanym oprogramowaniem, zapewniajÄ&#x2026; precyzyjnÄ&#x2026; kontrolÄ&#x2122; prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci i niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w wielu aplikacjach kolejowych.

9/2017

53

TEMAT NUMERU

Wagonie, otwĂłrz siÄ&#x2122;! ! .

R E

. ) > ' E )

.) 0 )2 C ,

0E

' ! '!,

' ) G 0!K

! . ) >

. > ) ) 0R ) >

> . G ' . 2 # 0 ' )

' ! > ) )

' ) R G ! ' !}

Ĺ

atwo domyĹ&#x203A;liÄ&#x2021; siÄ&#x2122;, Ĺźe cichym bohaterem jest niezawodny napÄ&#x2122;d wraz z odpowiednim sterownikiem. Musi on speĹ&#x201A;niÄ&#x2021; szereg wymagaĹ&#x201E;, takich jak odpowiednio wysoki moment przy zachowaniu niewielkich wymiarĂłw, wysoka wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na czynniki zewnÄ&#x2122;trzne (w tym wilgotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, zapylenie, szeroki zakres temperatury pracy), a takĹźe bezobsĹ&#x201A;ugowe dziaĹ&#x201A;anie przez caĹ&#x201A;y okres ĹźywotnoĹ&#x203A;ci produktu.

Te cechy sÄ&#x2026; niezbÄ&#x2122;dne, aby zapewniÄ&#x2021; odpowiedni poziom bezpieczeĹ&#x201E;stwa, bezawaryjnoĹ&#x203A;ci i komfortu dla uĹźytkownikĂłw.

I 2 9C,

Nowoczesny napÄ&#x2122;d Jednym z popularniejszych napÄ&#x2122;dĂłw stosowanych w systemach drzwi przesuwnych lub odskokowo przesuwnych, implementowanych np. w wagonach metra czy w szynobusach, sÄ&#x2026; silniki z serii 1.13.044.xxx niemieckiego producenta 9/2017

Buehler Motor. We wspomnianych aplikacjach silniki pracujÄ&#x2026; najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej wraz z przekĹ&#x201A;adniÄ&#x2026; planetarnÄ&#x2026; i enkoderem bÄ&#x2026;dĹş przekĹ&#x201A;adniÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;limakowÄ&#x2026;. Ich parametry, takie jak napiÄ&#x2122;cie i moc, sÄ&#x2026; dobrane do wymagaĹ&#x201E; aplikacji. Dotyczy to rĂłwnieĹź modyfikacji zasilania czy wyprowadzenia przewodĂłw w standardzie kolejowym. W automatyzacji drzwi w pociÄ&#x2026;gach czy autobusach sprawdzajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; rĂłwnieĹź silniki z serii 1.61.077.4xx ze zintegrowanÄ&#x2026; przekĹ&#x201A;adniÄ&#x2026; planetarnÄ&#x2026;. Ta seria silnikĂłw charakteryzuje siÄ&#x2122; niewielkÄ&#x2026; masÄ&#x2026; (zaledwie 250 g), kompaktowymi wymiarami oraz bardzo cichÄ&#x2026; pracÄ&#x2026;. Z tego wzglÄ&#x2122;du jest to popularny silnik rĂłwnieĹź w automatyce budynkowej, gdzie sĹ&#x201A;uĹźy do napÄ&#x2122;dzania osĹ&#x201A;on przeciwsĹ&#x201A;onecznych.

Efektywne sterowanie Aby zapewniÄ&#x2021; efektywne dziaĹ&#x201A;anie napÄ&#x2122;du, konieczna jest implementacja odpowiedniego sterowania. Firma WObit proponuje kilka sterownikĂłw wĹ&#x201A;asnej produkcji przeznaczonych do kontroli silnikĂłw szczotkowych prÄ&#x2026;du staĹ&#x201A;ego.

Najprostszym i najbardziej efektywnym rozwiÄ&#x2026;zaniem jest zastosowanie prostego sterownika SDD187, ktĂłry umoĹźliwia sterowanie prÄ&#x2026;dem do 20 A. UkĹ&#x201A;ad ma zabezpieczenie termiczne i przeciÄ&#x2026;Ĺźeniowe, ktĂłre wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza go w przypadku przegrzania lub przeciÄ&#x2026;Ĺźenia. Kierunek obrotĂłw silnika i prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci moĹźna zmieniÄ&#x2021; za pomocÄ&#x2026; sygnaĹ&#x201A;u PWM. DostÄ&#x2122;pne jest takĹźe wyjĹ&#x203A;cie diagnostyczne, sygnalizujÄ&#x2026;ce przeciÄ&#x2026;Ĺźenie mostka. Dla P R O M O C J A

aplikacji OEM moĹźliwe sÄ&#x2026; modyfikacje sterownika, np. wykonanie w wersji zasilanej napiÄ&#x2122;ciem do 140 V DC. W przypadku bardziej zĹ&#x201A;oĹźonych aplikacji warto rozwaĹźyÄ&#x2021; zastosowanie sterownika SID116, ktĂłry stanowi platformÄ&#x2122; umoĹźliwiajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; dostosowanie napÄ&#x2122;du do konkretnej aplikacji. Wspomniany sterownik pozwala na kontrolÄ&#x2122; prÄ&#x2026;du, prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci, pozycji oraz trajektorii z trapezoidalnym profilem prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci. SID116 umoĹźliwia kontrolÄ&#x2122; silnika prÄ&#x2026;dem ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;ym do 16 A i napiÄ&#x2122;ciem do 30 V, a takĹźe pracÄ&#x2122; w czterech kwadrantach (silnik moĹźe pracowaÄ&#x2021; jako napÄ&#x2122;d lub prÄ&#x2026;dnica, w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od aktualnego obciÄ&#x2026;Ĺźenia i kierunku obrotĂłw). Odpowiednie oprogramowanie umoĹźliwia Ĺ&#x201A;atwÄ&#x2026; konfiguracjÄ&#x2122; trybu pracy sterownika oraz parametrĂłw napÄ&#x2122;du za poĹ&#x203A;rednictwem interfejsu USB. Ponadto, niezaleĹźnie od trybu pracy, sterownik wyposaĹźony jest w funkcjÄ&#x2122; dynamicznego hamulca oraz odzysku energii z hamowania.

W celu doboru optymalnego rozwiÄ&#x2026;zania zapraszamy do kontaktu ze specjalistami firmy WObit, ktĂłrzy po analizie PaĹ&#x201E;stwa potrzeb zaproponujÄ&#x2026; silnik, przekĹ&#x201A;adniÄ&#x2122;, sterownik, a nawet aplikacjÄ&#x2122; zarzÄ&#x2026;dzajÄ&#x2026;cÄ&#x2026;.

PPH WObit E.K.J. Ober s.c.

G, 3^* ^76<54 )

2 ^3 77 78* 577* " + ^3 77 78 5:?

6.

) , =) , 2 .2'

)))2) , 2 .2'

55

TEMAT NUMERU

3000 godzin testu w mgle solnej dziÄ&#x2122;ki powĹ&#x201A;oce tytanowej Od ponad 70 lat obudowy alumi ) E ) ) ' . R

> .2 G ) 0 ' ) .

) ) ) 0, 0 . > ) ! >2

J

uĹź od dziesiÄ&#x2122;cioleci nie moĹźna wyobraziÄ&#x2021; sobie produkcji obudĂłw bez aluminium. Nowoczesna technologia odlewu ciĹ&#x203A;nieniowego umoĹźliwia wytwarzanie wielu powtarzalnych czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci niewielkim nakĹ&#x201A;adem kosztĂłw.

Wprawdzie zdobycie surowca oraz jego obrĂłbka wymagajÄ&#x2026; duĹźych nakĹ&#x201A;adĂłw energetycznych, jednak aluminium moĹźna bez ograniczeĹ&#x201E; odzyskiwaÄ&#x2021;, nie tracÄ&#x2026;c na jakoĹ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x201C; jest ono idealnym materiaĹ&#x201A;em do recyklingu. Aluminium daje prawie nieograniczone moĹźliwoĹ&#x203A;ci w zakresie gruboĹ&#x203A;ci, ksztaĹ&#x201A;tu, wytrzymaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci, przewodnoĹ&#x203A;ci czy odpornoĹ&#x203A;ci na temperaturÄ&#x2122;. Producenci ciÄ&#x2026;gle jednak zastanawiajÄ&#x2026; siÄ&#x2122;, jak zwiÄ&#x2122;kszyÄ&#x2021; odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; aluminium na korozjÄ&#x2122;.

I 2 A

Obudowy zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy wykonane z aluminium Standardowo obudowy zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy wykonywane sÄ&#x2026; ze stopu aluminium. Zabezpieczone epoksydowym lakierowaniem proszkowym na bazie poliestrowej osiÄ&#x2026;gajÄ&#x2026; odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; do 100 godzin wedĹ&#x201A;ug stosowanego testu mgĹ&#x201A;y solnej EN:ISO 9227 oraz ASTM B117-16. Takie zabez9/2017

pieczenie jest dla wielu zastosowaĹ&#x201E; w zupeĹ&#x201A;noĹ&#x203A;ci wystarczajÄ&#x2026;ce, poniewaĹź obudowy nie sÄ&#x2026; naraĹźone na dĹ&#x201A;ugotrwaĹ&#x201A;e obciÄ&#x2026;Ĺźenie solankÄ&#x2026;. Stosowane zabezpieczenia przed dziaĹ&#x201A;aniem solanki osiÄ&#x2026;gnÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;y jednak granice swoich moĹźliwoĹ&#x203A;ci np. w przypadku urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; stosowanych w energetyce wiatrowej, w przemyĹ&#x203A;le wydobywczym lub chemicznym. W przemyĹ&#x203A;le spoĹźywczym dĹ&#x201A;ugo stosowano znacznie droĹźsze rozwiÄ&#x2026;zania ze stali szlachetnej. W niektĂłrych przypadkach moĹźna posiĹ&#x201A;kowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; obudowami z tworzyw sztucznych. Istnieje jednak wiele ograniczeĹ&#x201E; ich stosowania, np. temperatura. Obudowy z tworzywa sztucznego nie gwarantujÄ&#x2026; ochrony EMV i nie nadajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; do pracy w temperaturze powyĹźej 100 °C.

RozwĂłj obudĂłw aluminiowych PowyĹźsze powody spowodowaĹ&#x201A;y koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dalszego rozwoju obudĂłw wykonanych z aluminium. W odpowiedzi na zapotrzebowanie rynku na obudowy aluminiowe o wyĹźszej odpornoĹ&#x203A;ci na korozjÄ&#x2122; firma ILME wprowadziĹ&#x201A;a na poczÄ&#x2026;tku 2017 r. nowÄ&#x2026; seriÄ&#x2122; obudĂłw E-Xtreme, ktĂłre charakteryzujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; poprawnÄ&#x2026; pracÄ&#x2026; przez 3000 godzin we mgle solnej, co speĹ&#x201A;nia wymagania normy EN:ISO 9227 Ed. 2.0 oraz ASTM B117-16. WartoĹ&#x203A;ci te sÄ&#x2026; takĹźe zachowane w przypadku testĂłw np. wedĹ&#x201A;ug norm IEC 60068-268 i ISO 20567-1. Do produkcji tej serii obudĂłw ILME stosuje nie stop, lecz czyste P R O M O C J A

aluminium, ktĂłre dodatkowo jest specjalnie obrabiane. Tlenek tytanu jest natryskiwany na powierzchniÄ&#x2122; aluminium plazmowo. Ta nowoczesna powĹ&#x201A;oka charakteryzuje siÄ&#x2122; bardzo wysokÄ&#x2026; twardoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; (okoĹ&#x201A;o 600 HV) i elastycznoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x201C; jest wystarczajÄ&#x2026;co twarda, aby pozytywnie przejĹ&#x203A;Ä&#x2021; wspomniany wczeĹ&#x203A;niej test piaskowania, i na tyle elastyczna, aby energiÄ&#x2122; uderzenia przekazaÄ&#x2021; na elastyczne aluminium. To sprawia, Ĺźe powierzchnia jest nienaruszona i odporna na korozjÄ&#x2122;.

Obudowy E-Xtreme to wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwy wybĂłr do zastosowania w şrÄ&#x2026;cym Ĺ&#x203A;rodowisku, w ktĂłrym dodatkowo wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026; dziaĹ&#x201A;ania mechaniczne, np. w kolejnictwie czy na rynku offshore. Obudowy zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy w seriach ze stopniem ochrony IP66/IP67/IP68/IP69 speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; wymagania normy EN 60529. PowĹ&#x201A;oka tytanowa powoduje, Ĺźe obudowy sÄ&#x2026; odporne na dziaĹ&#x201A;anie promieni UV i wykazujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; duĹźÄ&#x2026; odpornoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; na dziaĹ&#x201A;anie wielu substancji chemicznych. Ponadto dziÄ&#x2122;ki odpowiednim uszczelkom obudowy E-Xtreme moĹźna rĂłwnieĹź stosowaÄ&#x2021; w temperaturze od â&#x20AC;&#x201C;60 °C do 180 °C. Firma ILME wyznacza nowe standardy na rynku, wyprzedzajÄ&#x2026;c tym samym konkurencjÄ&#x2122;.

/#& # 01 2 3 !

2 ( . ) 77* 446<;< ' )

2 ;;< 4;: :8; 6.

, ! = ' 2'

)))2 ' 2'

57

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY

UrzÄ&#x2026;dzenia pomiarowe dla energetyki Pomiary elektryczne, oprĂłcz ' . ) ) R . > >

.' ! * E 0 .

0 GR 0 ) ) >

' . ) ) R M >

) ' . R 2 D > ' ) . K

' S

> , >

! E *

) K R S

!K

' ) ) RS

' ) > ' ) > >2 # ) G 0* . ) R

>

' 0 G R .*

) E E

, ' R .

!K .

0*

) G 0

) >

) ) ' ! 0 2

2 0 -

W

 praktyce przemysĹ&#x201A;owej, zwĹ&#x201A;aszcza dotyczÄ&#x2026;cej odbioru i przesyĹ&#x201A;ania energii elektrycznej, najwaĹźniejszymi mierzonymi parametrami sÄ&#x2026;, co oczywiste, prÄ&#x2026;d, napiÄ&#x2122;cie oraz moc bierna i czynna.

CzÄ&#x2122;sto istotny moĹźe byÄ&#x2021; rĂłwnieĹź pomiar przesuniÄ&#x2122;cia fazowego. Parametry te pozwalajÄ&#x2026; okreĹ&#x203A;liÄ&#x2021; nie tylko stan techniczny poszczegĂłlnych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;, ale rĂłwnieĹź prawidĹ&#x201A;owoĹ&#x203A;Ä&#x2021; ich pracy w odniesieniu do cyklu produkcyjnego czy procesu technologicznego.

Zbyt duĹźe zuĹźycie energii lub anomalny pobĂłr prÄ&#x2026;du mogÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;wiadczyÄ&#x2021; m.in. o nadchodzÄ&#x2026;cej awarii lub zĹ&#x201A;ym dobraniu urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; do potrzeb procesu technologicznego. DziÄ&#x2122;ki temu bardzo szybko moĹźna zareagowaÄ&#x2021; na wszelkie nieprawidĹ&#x201A;owoĹ&#x203A;ci i zapobiec awariom.

Z punktu widzenia zakĹ&#x201A;adu energetycznego, pomiary wymienionych parametrĂłw pozwalajÄ&#x2026; okreĹ&#x203A;liÄ&#x2021; nie tylko zuĹźycie energii niezbÄ&#x2122;dne do naliczenia opĹ&#x201A;at â&#x20AC;&#x17E;za prÄ&#x2026;dâ&#x20AC;?, ale rĂłwnieĹź planowaÄ&#x2021; na bieĹźÄ&#x2026;co dostawy energii, czy przewidywaÄ&#x2021; na co najmniej kilkanaĹ&#x203A;cie miesiÄ&#x2122;cy w przĂłd potrzeby rozbudowy sieci energetycznej zwiÄ&#x2026;zane ze stale rosnÄ&#x2026;cym zapotrzebowaniem poszczegĂłlnych klientĂłw na energiÄ&#x2122; elektrycznÄ&#x2026; w danym regionie. MajÄ&#x2026;c tÄ&#x2122; wiedzÄ&#x2122; moĹźna dynamicznie zarzÄ&#x2026;dzaÄ&#x2021; sieciami elektroenergetycznymi w taki sposĂłb, aby nie doprowadziÄ&#x2021; do blackoutĂłw, czyli rozlegĹ&#x201A;ych awarii zasilania.

NarzÄ&#x2122;dzia pomiarowe Obecnie praktycznie wszystkie przemysĹ&#x201A;owe pomiary elektryczne wykonywane sÄ&#x2026; cyfrowymi urzÄ&#x2026;dzeniami pomiarowymi. Nie znaczy to jednak, Ĺźe urzÄ&#x2026;dzenia analogowe caĹ&#x201A;kowicie zniknÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;y z rynku, jednak ze wzglÄ&#x2122;dĂłw 58

praktycznych, ich wykorzystanie sprowadza siÄ&#x2122; niemal wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznie do naukowo-badawczych pomiarĂłw laboratoryjnych, tam gdzie wymagana jest praca bez zewnÄ&#x2122;trznego ĹşrĂłdĹ&#x201A;a zasilana, wyjÄ&#x2026;tkowa prostota budowy i wieloletnia niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;.

NajwiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; wadÄ&#x2026; przyrzÄ&#x2026;dĂłw analogowych jest brak moĹźliwoĹ&#x203A;ci wspĂłĹ&#x201A;pracy i wymiany danych z systemami automatyki przemysĹ&#x201A;owej oraz komputerowymi systemami pomiarowymi.

Do â&#x20AC;&#x17E;analogowychâ&#x20AC;? wyjÄ&#x2026;tkĂłw zaliczyÄ&#x2021; moĹźna stosowane jeszcze powszechnie analogowe mierniki zuĹźycia energii elektrycznej, ktĂłre byĹ&#x201A;y do niedawna masowo stosowane przez firmy energetyczne, przede wszystkim u odbiorcĂłw indywidualnych. Powodem byĹ&#x201A;a ich prosta budowa, niska cena oraz dĹ&#x201A;ugoletnia niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dziaĹ&#x201A;ania. Jednak z powodu zmieniajÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; przepisĂłw i automatyzacji odczytĂłw energii bez udziaĹ&#x201A;u czĹ&#x201A;owieka, sÄ&#x2026; one obecnie sukcesywnie wymieniane na inteligentne urzÄ&#x2026;dzenia cyfrowe.

Cyfrowe przyrzÄ&#x2026;dy pomiarowe opierajÄ&#x2026; swe funkcjonowanie na przetwarzaniu ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;ego, analogowego sygnaĹ&#x201A;u wejĹ&#x203A;ciowego na wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; liczbowÄ&#x2026; mierzonej wielkoĹ&#x203A;ci, ktĂłra moĹźe byÄ&#x2021; wyĹ&#x203A;wietlona w postaci dziesiÄ&#x2122;tnej na wyĹ&#x203A;wietlaczu lub/i przesĹ&#x201A;ana binarnie do systemu automatyki za pomocÄ&#x2026; zintegrowanego interfejsu komunikacyjnego. Przy pomiarze wartoĹ&#x203A;ci elektrycznych przyrzÄ&#x2026;dem cyfrowym dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pomiaru zaleĹźy od jego rozdzielczoĹ&#x203A;ci cyfrowej zwiÄ&#x2026;zanej z zakresem pomiarowym i wagÄ&#x2026; ostatniej cyfry oraz jego bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dem podstawowym. Na bĹ&#x201A;Ä&#x2026;d podstawowy przyrzÄ&#x2026;du cyfrowego skĹ&#x201A;adajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; dwa elementy â&#x20AC;&#x201C; bĹ&#x201A;Ä&#x2026;d czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci analogowej, ktĂłrej wskazania sÄ&#x2026; prĂłbkowane do wartoAUTOMATYKA

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY

Ĺ&#x203A;ci cyfrowej oraz bĹ&#x201A;Ä&#x2026;d czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci cyfrowej, ktĂłry zwiÄ&#x2026;zany jest m.in. z dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; (rozdzielczoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;) i czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; prĂłbkowania. Podobnie jak w wypadku przyrzÄ&#x2026;dĂłw analogowych, przyrzÄ&#x2026;dy cyfrowe podzielone sÄ&#x2026; rĂłwnieĹź na klasy dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ci.

Dla przypomnienia, klasa dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ci przyrzÄ&#x2026;du pomiarowego okreĹ&#x203A;la maksymalny bĹ&#x201A;Ä&#x2026;d bezwzglÄ&#x2122;dny obliczony jako bĹ&#x201A;Ä&#x2026;d procentowy w stosunku do peĹ&#x201A;nego zakresu pomiarowego urzÄ&#x2026;dzenia. Oznacza to, Ĺźe np. wskazania miernika elektrycznego klasy 0,5 w warunkach znamionowych obarczone sÄ&#x2026; bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dem nie wiÄ&#x2122;kszym niĹź 0,5% maksymalnej wartoĹ&#x203A;ci zakresu pomiarowego. Obecnie przyrzÄ&#x2026;dy pomiarowe zaliczane sÄ&#x2026; do jednej z oĹ&#x203A;miu znormalizowanych klas: 0,05; 0,1; 0,2; 0,5; 1; 1,5; 2,5 i 5. Zdecydowana wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; miernikĂłw cyfrowych stosowanych w warunkach przemysĹ&#x201A;owych zaliczana jest do klasy 0,5.

DokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wykonania pomiarĂłw DokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wykonywania pomiarĂłw zaleĹźy od klasy dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ci uĹźytych przyrzÄ&#x2026;dĂłw pomiarowych, doboru wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwej metody pomiarowej i uwzglÄ&#x2122;d-

nienia uwarunkowaĹ&#x201E; wynikajÄ&#x2026;cych ze specyfiki badanego obiektu i jego parametrĂłw. Pomiary powinny byÄ&#x2021; wykonywane z moĹźliwie duĹźÄ&#x2026;, ale rozsÄ&#x2026;dnÄ&#x2026; dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;. Nie ma sensu uĹźywaÄ&#x2021; drogich przyrzÄ&#x2026;dĂłw klasy laboratoryjnej (klasy od 0,05 do 0,2) do pomiarĂłw odbywajÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; w warunkach przemysĹ&#x201A;owych, jak rĂłwnieĹź opieraÄ&#x2021; siÄ&#x2122; na wskazaniach przyrzÄ&#x2026;dĂłw klasy 2,5 czy 5, ktĂłre bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; obarczone zbyt duĹźym bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dem mogÄ&#x2026;cym mieÄ&#x2021; wpĹ&#x201A;yw na prawidĹ&#x201A;owÄ&#x2026; interpretacjÄ&#x2122; wynikĂłw i podejmowane na ich podstawie decyzje czy spowoduje nieprawidĹ&#x201A;owe naliczanie opĹ&#x201A;at.

Warto teĹź pamiÄ&#x2122;taÄ&#x2021;, Ĺźe zastosowana metoda wykonywania pomiarĂłw powinna byÄ&#x2021; najprostszÄ&#x2026; metodÄ&#x2026;, ktĂłra zapewni osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cie wymaganej dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ci pomiarowej. WybĂłr samej metody oraz niezbÄ&#x2122;dnych przyrzÄ&#x2026;dĂłw pomiarowych podyktowany byÄ&#x2021; powinien znajomoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; budowy urzÄ&#x2026;dzenia, zastosowanych w nim technologii oraz wykorzystanej infrastruktury instalacji elektrycznej. Dlatego przed wyborem metody pomiarowej naleĹźy siÄ&#x2122; bezwzglÄ&#x2122;dnie zapoznaÄ&#x2021; z dokumentacjÄ&#x2026; technicznÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzenia oraz dokumentacjÄ&#x2026; technicznÄ&#x2026; infrastruktury elek-

trycznej obiektu, a takĹźe zachowaÄ&#x2021; wszelkie wymagania odnoĹ&#x203A;nych norm.

Automatyczne opomiarowanie Systemy pomiarowe najnowszej generacji uĹźywane w energetyce umoĹźliwiajÄ&#x2026; nie tylko automatyczne pomiary wartoĹ&#x203A;ci elektrycznych, ale rĂłwnieĹź dwukierunkowÄ&#x2026;, cyfrowÄ&#x2026; komunikacjÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x201C; w tym na wysyĹ&#x201A;anie danych pomiarowych z zadanÄ&#x2026; czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;, wizualizacjÄ&#x2122; danych oraz na peĹ&#x201A;nÄ&#x2026; skalowalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; systemu, co umoĹźliwia jego rozbudowÄ&#x2122; w dowolnym momencie.

Najbardziej widocznym elementem systemu inteligentnych pomiarĂłw sÄ&#x2026; inteligentne liczniki energii elektrycznej, ktĂłre zgodnie z dyrektywÄ&#x2026; Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej 2009/72/WE z dnia 13 lipca 2009 r., majÄ&#x2026; staÄ&#x2021; siÄ&#x2122; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2026; tak zwanego trzeciego pakietu klimatycznego i do 2020 r. muszÄ&#x2026; funkcjonowaÄ&#x2021; u 80% europejskich, w tym rĂłwnieĹź u polskich odbiorcĂłw energii elektrycznej. Warto zaznaczyÄ&#x2021;, Ĺźe juĹź w 2012 r. Polska przesĹ&#x201A;aĹ&#x201A;a do Komisji Europejskiej â&#x20AC;&#x17E;InformacjÄ&#x2122; dotyczÄ&#x2026;cÄ&#x2026; zasadnoĹ&#x203A;ci wprowadzenia inteligentnych form pomiaru zuĹźycia energii elektrycznej w Polsceâ&#x20AC;?.

I 2

* ! > ( .

. .

-

' ,!0

) *

)! ! )

!

.! 0 *

"! 0 !0

K

" ! !

' 0E 0

G

E

9/2017

59

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY PRODUCENT

ADDAX

APATOR

Model Dostawca (strona www) Liczba faz

NP 615 www.add-polska.pl 1

LEW 122 APC www.apator.com 1

Mierzone parametry

energia czynna, bierna, moc czynna i bierna

dwukierunkowy i rewersyjny pomiar energii czynnej, wartoĹ&#x203A;ci skuteczne prÄ&#x2026;dĂłw i napiÄ&#x2122;Ä&#x2021;, czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci, wspĂłĹ&#x201A;czynnikĂłw mocy

NapiÄ&#x2122;cie maksymalne PrÄ&#x2026;d maksymalny

230 V 80Â A

230 V 60Â A

Klasa dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ci

1

B

Komunikacja

dwukierunkowa komunikacja poprzez modem PLC LV, protokĂłĹ&#x201A; komunikacyjny DLMS/COSEM

RS-485, port optyczny, port komunikacyjny PLC

Inne

ochrona antykradzieĹźowa, oraz kontrola popraw- autorski protokĂłĹ&#x201A; dedykowany do systemĂłw AMI, noĹ&#x203A;ci poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeĹ&#x201E; licznika i parametrĂłw sieci sterowanie pilotem TV przez port podczerwieni

Tab. 1.

!K

W ten sposĂłb wypeĹ&#x201A;nieniono zapisy wspomnianej Dyrektywy w zakresie przedstawienia KE informacji o korzyĹ&#x203A;ciach i kosztach wdroĹźenia inteligentnych licznikĂłw i zastosowania technologii inteligentnego opomiarowania.

Wspomniana najnowsza generacja systemĂłw pomiarowych energii elektrycznej, ktĂłra umoĹźliwia dwustronnÄ&#x2026;, zdalnÄ&#x2026; transmisjÄ&#x2122; danych z licznikĂłw to tzw. technologia smart metering.

Jest ona czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2026; systemu Smart Grid oraz zaawansowanej infrastruktury pomiarowej AMI (Advanced Metering Infrastructure), czyli systemu obejmujÄ&#x2026;cego urzÄ&#x2026;dzenia pomiarowe (inteligentne liczniki), sieci, systemy komputerowe, protokoĹ&#x201A;y komunikacyjne oraz procesy organizacyjne, ktĂłre pozwalajÄ&#x2026; pozyskiwaÄ&#x2021; dane o zuĹźyciu i parametrach energii u kaĹźdego odbiorcy.

W polskiej literaturze bardzo czÄ&#x2122;sto uĹźywa siÄ&#x2122; teĹź okreĹ&#x203A;lenia ISE (Inteligentna SieÄ&#x2021; Energetyczna), ktĂłra zawÄ&#x2122;Ĺźona jest do elementĂłw technicznych AMI, bez uwzglÄ&#x2122;dniania procesĂłw organiza60

â&#x20AC;&#x201A;SYSTEMY POMIAROWE NAJNOWSZEJ GENERACJI UĹťYWANE W ENERGETYCE UMOĹťLIWIAJÄ&#x201E; NIE TYLKO AUTOMATYCZNE POMIARY WARTOĹ&#x161;CI ELEKTRYCZNYCH, ALE RĂ&#x201C;WNIEĹť DWUKIERUNKOWÄ&#x201E;, CYFROWÄ&#x201E; KOMUNIKACJÄ&#x2DC;... cyjno-decyzyjnych zwiÄ&#x2026;zanych z zarzÄ&#x2026;dzaniem przesyĹ&#x201A;u energii elektrycznej.

Z punktu widzenia operatora sieci energetycznej, wprowadzenie do uĹźytkowania inteligentnych licznikĂłw energii umoĹźliwia reagowanie na zmiany zapotrzebowania energetycznego dla danego rejonu. Pozwala teĹź na sprawniejsze uĹźytkowanie odnawialnych ĹşrĂłdeĹ&#x201A; energii. W miejscach, gdzie wprowadzono inteligentne liczniki energii, udaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; zwiÄ&#x2122;kszyÄ&#x2021; efektywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wykorzystania energii elektrycznej, Ĺ&#x203A;rednio o okoĹ&#x201A;o 10%. System informatyczny wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cy z inteligentnymi licz-

nikami pozwala na bieĹźÄ&#x2026;co analizowaÄ&#x2021; dane o zuĹźyciu prÄ&#x2026;du, dziÄ&#x2122;ki czemu istnieje moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dokĹ&#x201A;adnego przewidywania kosztĂłw energii elektrycznej â&#x20AC;&#x201C; na czym szczegĂłlnie zaleĹźy Komisji Europejskiej. Przeprowadzone w Europie badania wskazujÄ&#x2026;, Ĺźe taka zwiÄ&#x2122;kszona Ĺ&#x203A;wiadomoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wydatkĂłw wĹ&#x203A;rĂłd spoĹ&#x201A;eczeĹ&#x201E;stwa i przedsiÄ&#x2122;biorcĂłw oraz moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; bieĹźÄ&#x2026;cego sprawdzania swojego bilansu powoduje wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; samokontrolÄ&#x2122; i generuje kolejne oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci w wydatkowaniu energii elektrycznej. System Smart Metering jest na tyle zautomatyzowany, Ĺźe sam AUTOMATYKA

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY APATOR

APATOR

JANITZA

smart EMU 3 www.apator.com 3

smart ESOX www.apator.com 3 dwukierunkowy pomiar energii czynnej, czterokwadrantowy pomiar energii biernej, pomiar mocy chwilowych, maksymalnych, nadmiarowych, skumulowanych pomiar mocy i energii strat w transformatorze, pomiar parametrĂłw sieci, m.in. napiÄ&#x2122;Ä&#x2021;, prÄ&#x2026;dĂłw, harmonicznych napiÄ&#x2122;Ä&#x2021; i prÄ&#x2026;dĂłw, czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci, THD, wspĂłĹ&#x201A;czynnika asymetrii, prÄ&#x2026;du w przewodzie neutralnym 400 V 120 A B dla czynnej, 2 lub 3 dla biernej (w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od modelu) protokĂłĹ&#x201A; komunikacyjny DLMS/COSEM, szyfrowanie AES-128 wymienny moduĹ&#x201A; komunikacyjny: 3G/GPRS, PLC, Ethernet dwa izolowane optycznie wejĹ&#x203A;cia â&#x20AC;&#x201C; funkcje: sterowanie rejestracjÄ&#x2026;, taryfami, synchronizacjÄ&#x2026; zegara czasu rzeczywistego; wejĹ&#x203A;cie alarmowe; zliczanie impulsĂłw

MID B23 www.elmark.com.pl 3

dwukierunkowy pomiar energii czynnej, czterokwadrantowy pomiar energii biernej, pomiar napiÄ&#x2122;cia, prÄ&#x2026;du, mocy chwilowych i mocy maksymalnych

400 V 100 A B dla czynnej, 2 dla biernej PLC Prime, PLC OSGP, GSM/3G, protokĂłĹ&#x201A; komunikacyjny DLMS/COSEM, szyfrowanie AES-128

port USB obsĹ&#x201A;ugujÄ&#x2026;cy moduĹ&#x201A; komunikacyjny do sieci domowej HAN

wystawia faktury, co generuje oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci czasu i pieniÄ&#x2122;dzy po stronie dostawcĂłw energii, mogÄ&#x2026;cych zrezygnowaÄ&#x2021; z tradycyjnych metod odczytu.

I 2 )))2D ) 2 .

Inteligentne liczniki zuĹźycia energii Zdalny pomiar i przesyĹ&#x201A; parametrĂłw elektrycznych w wypadku systemĂłw dla energetyki dotyczy obecnie przede wszystkim jedno- i trĂłjfazowych licznikĂłw zuĹźycia mocy. OprĂłcz urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; zamawianych w postÄ&#x2122;powaniu przetargowym przez dostawcĂłw energii elektrycznej bezpoĹ&#x203A;rednio u producentĂłw, na rynku dostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; rĂłwnieĹź liczniki i systemy przeznaczone dla przedsiÄ&#x2122;biorstw przemysĹ&#x201A;owych. DziÄ&#x2122;ki nim firmy mogÄ&#x2026; na bieĹźÄ&#x2026;co monitorowaÄ&#x2021; i analizowaÄ&#x2021; koszty ponoszone na zakup energii elektrycznej.

Jednym z kompleksowych, informatycznych systemĂłw zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026; jest system moniTorus, dostÄ&#x2122;pny w ofercie grupy Apator. MoniTorus umoĹźliwia optymalizacjÄ&#x2122; zuĹźycia ener9/2017

gii i pozwala na racjonalizacjÄ&#x2122; wydatkĂłw w przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci. System informuje nie tylko o przekroczeniach zuĹźycia energii na poszczegĂłlnych punktach pomiarowych, ale rĂłwnieĹź raportuje ubytki energii, porĂłwnujÄ&#x2026;c wskazania licznika wejĹ&#x203A;ciowego ze wskazaniami podlicznikĂłw. MoĹźliwe jest teĹź okreĹ&#x203A;lenie poziomu strat energii i rozpĹ&#x201A;ywu wewnÄ&#x2122;trznego, a takĹźe okreĹ&#x203A;lenie kosztĂłw

energia czynna, bierna, moc czynna i bierna

400 V 65Â A 1Â dla czynnej, 2Â dla biernej

RS-485, Modbus RTU, M-Bus

wspĂłĹ&#x201A;praca z oprogramowaniem do zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026; GridVis

niewykorzystanej mocy zamĂłwionej.

UĹźytkownik moĹźe ustaliÄ&#x2021; progi wydatkĂłw na energiÄ&#x2122; dla poszczegĂłlnych linii produkcyjnych lub pojedynczych maszyn oraz stale kontrolowaÄ&#x2021; budĹźet przeznaczony na energie elektrycznÄ&#x2026;.

ModuĹ&#x201A; raportĂłw technicznych pozwala na tworzenie wykresĂłw, zestawieĹ&#x201E; i porĂłwnaĹ&#x201E;, a takĹźe na analizÄ&#x2122; procentowego udziaĹ&#x201A;u zuĹźycia wydziaĹ&#x201A;u czy procesu

9

0

0 ) > E ) , 0

' !

02 " . 0

' , ) ! , ) M 0E

, KE

' ! )

)

) .

61

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY PRODUCENT

CHAUVIN ARNOUX

HT

Model Dostawca (strona www) Liczba faz Pomiar napiÄ&#x2122;cia

PEL 105 www.merazet.pl 1, 2, 3 10â&#x20AC;&#x201C;1000 V

PQA820 www.merazet.pl 1, 2, 3 10â&#x20AC;&#x201C;460 V

Pomiar prÄ&#x2026;du

0,05â&#x20AC;&#x201C;10000 A, w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od przystawki

0,085â&#x20AC;&#x201C;85Â A

Pomiary mocy Pomiar czestotliwoĹ&#x203A;ci Analiza harmonicznych WspĂłĹ&#x201A;czynnik THD WspĂłĹ&#x201A;czynnik mocy Liczba punktĂłw pomiarowych Klasa dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ci

bierna, czynna, pozorna 42,5â&#x20AC;&#x201C;69 Hz do 50 tak tak brak danych 0,5

bierna, czynna, pozorna 42,5â&#x20AC;&#x201C;69 Hz do 49 tak tak 383 0,5

PamiÄ&#x2122;Ä&#x2021; wewnÄ&#x2122;trzna

karta SD do 32 GB

8 MB, do 65 530 mierzonych wartoĹ&#x203A;ci

Komunikacja

USB, Ethernet, Wi-Fi, Bluetooth

USB, Wi-Fi

Masa Wymiary (dĹ&#x201A;. Ă&#x2014; szer. Ă&#x2014; gĹ&#x201A;.)

3,4 kg (ze skrzynkÄ&#x2026;) 270 mm Ă&#x2014; 245 mm Ă&#x2014; 180 mm

700 g 255 mm Ă&#x2014; 200 mm Ă&#x2014; 115 mm

Inne

miernik w skrzynce IP67 do pomiarĂłw w warunkach zewnÄ&#x2122;trznych

miernik w skrzynce IP65 do pomiarĂłw w warunkach zewnÄ&#x2122;trznych

Tab. 2.

0 R

0

na tle zuĹźycia innych jednostek organizacyjnych firmy. CiekawÄ&#x2026; opcjÄ&#x2026; jest moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wizualizacji pracy urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;.

System informatyczno-pomiarowy moniTorus wspĂłĹ&#x201A;pracuje z szeregiem modeli inteligentnych licznikĂłw. Firma Apator do wspĂłĹ&#x201A;pracy z tym systemem oferuje uĹźytkownikom inteligentne liczniki z serii smartEMU, ESOX, EQUS i CANGU. Ostatni z nich to wielofunkcyjny licznik energii elektrycznej w sieci jednofazowej, dwuprzewodowej. Pozwala on na bezpoĹ&#x203A;redni dwukierunkowy i rewersyjny pomiar energii czynnej w wielotaryfowym trybie przedpĹ&#x201A;atowym lub w peĹ&#x201A;ni autonomicznym trybie kredytowym.

OprĂłcz pomiaru energii mierzone sÄ&#x2026; takie parametry sieci elektrycznej jak: wartoĹ&#x203A;ci skuteczne prÄ&#x2026;dĂłw i napiÄ&#x2122;Ä&#x2021;, czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, wspĂłĹ&#x201A;czynnik mocy, a takĹźe moc chwilowa i moc maksymalna. UrzÄ&#x2026;dzenie jest przystosowane do komunikacji dwukierunkowej. W zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od potrzeb skorzystaÄ&#x2021; moĹźna z wymiennych moduĹ&#x201A;Ăłw komunikacyjnych PLC, GSM, RS-232, RS-485, SRD lub innych.

62

Z kolei liczniki z rodziny smartEMU sÄ&#x2026; wielotaryfowymi licznikami energii elektrycznej, sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026;cymi do bezpoĹ&#x203A;redniego pomiaru czynnej i biernej energii elektrycznej. Ich cechÄ&#x2026; charakterystycznÄ&#x2026; sÄ&#x2026; rozbudowane moĹźliwoĹ&#x203A;ci pomiaru i rejestracji napiÄ&#x2122;cia, prÄ&#x2026;du mocy chwilowych i mocy maksymalnych. Liczniki majÄ&#x2026; wbudowany moduĹ&#x201A; komunikacyjny PLC zgodny z technologiÄ&#x2026; PRIME lub OSGP. DostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; rĂłwnieĹź modele z moduĹ&#x201A;em komunikacyjnym GSM/3G, ktĂłre pozwalajÄ&#x2026; zamontowaÄ&#x2021; licznik w odlegĹ&#x201A;ych lokalizacjach. Co waĹźne, obsĹ&#x201A;ugiwany jest tutaj protokĂłĹ&#x201A; komunikacyjny DLMS/COSEM umoĹźliwiajÄ&#x2026;cy w peĹ&#x201A;ni bezpiecznÄ&#x2026; i szyfrowanÄ&#x2026; transmisjÄ&#x2122; danych miÄ&#x2122;dzy urzÄ&#x2026;dzeniami pomiarowymi a systemem akwizycji danych.

Liczniki energii elektrycznej z serii smartEMU umoĹźliwiajÄ&#x2026; rejestracjÄ&#x2122; profilu obciÄ&#x2026;Ĺźenia. Dodatkowe zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cze USB obsĹ&#x201A;ugujÄ&#x2026;ce moduĹ&#x201A;y pozwala skomunikowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; z urzÄ&#x2026;dzeniami pracujÄ&#x2026;cymi w sieci HAN (Home Area Network),

czyli lokalnej sieci teleinformatycznej obejmujÄ&#x2026;cej swoim zasiÄ&#x2122;giem gospodarstwo domowe.

Zdalne pomiary prÄ&#x2026;du i napiÄ&#x2122;cia w sieci energetycznej OddzielnÄ&#x2026; grupÄ&#x2122; urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; Smart Grid stanowiÄ&#x2026; analizatory jakoĹ&#x203A;ci energii.

SÄ&#x2026; to elektroniczne mierniki wykonujÄ&#x2026;ce precyzyjny pomiar napiÄ&#x2122;cia i natÄ&#x2122;Ĺźenia prÄ&#x2026;du elektrycznego, na podstawie ktĂłrych obliczajÄ&#x2026; szereg parametrĂłw jakoĹ&#x203A;ciowych energii elektrycznej.

Warto zwrĂłciÄ&#x2021; uwagÄ&#x2122; na fakt, Ĺźe czÄ&#x2122;sto moĹźna siÄ&#x2122; spotkaÄ&#x2021; z innymi nazwami tego typu urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;, jak: analizator sieci energetycznych, analizator jakoĹ&#x203A;ci zasilania, analizator parametrĂłw sieci czy rejestrator parametrĂłw sieci. Wszystkie one informujÄ&#x2026;, Ĺźe urzÄ&#x2026;dzenie wyposaĹźono w nieulotnÄ&#x2026; pamiÄ&#x2122;Ä&#x2021;, w ktĂłrej przechowywane sÄ&#x2026; wyniki pomiarĂłw oraz w moduĹ&#x201A; komunikacyjny, pozwalajÄ&#x2026;cy na dwukierunkowÄ&#x2026; wymianÄ&#x2122; danych. NajczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej znajdziemy w nich AUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY JANITZA

KYORITSU

LUMEL

SONEL

UMG 104 www.elmark.com.pl 3 10–1000 V

KEW 6315 www.biall.com.pl 1, 2, 3 10–1000 V 0,5–3000 A, w zależności od przystawki bierna, czynna, pozorna 40–70 Hz do 50 tak tak 8129 S

ND40 www.lumel.com.pl 3 23–600 V

PQM-700 www.sonel.pl 1, 2, 3 0–760 V

0,01–7,5 A

1–10 A

bierna, czynna, pozorna 42,5–69 Hz do 51 tak tak 500 0,5 archiwizacja danych na karcie SD, 32 GB

bierna, czynna, pozorna 40–70 Hz do 40 tak tak brak danych 0,5; S

USB, Bluetooth

RS-485, Modbus, USB, Ethernet

USB

brak danych brak danych

brak danych 144 mm × 144 mm × 130 mm

miernik przenośny, przystawki cęgowe

brak danych

brak danych brak danych miernik przenośny, pomiar prądu za pomocą cęg, wbudowany zegar czasu rzeczywistego, wersja PQM-702 wyposażona jest w moduł GSM i moduł radiowy

0,001–8,5 A bierna, czynna, pozorna 45–65 Hz do 40 tak tak 400 0,5 4 MB, do 156 000 mierzonych wartości RS-485, RS-232, Modbus RTU, Profibus DP 350 g 90 mm × 107,5 mm × 82 mm

montaż na szynie DIN

4 MB, karta SD do 32 GB

Modbus RTU (RS-485), Modbus TCP (Ethernet), Profibus, Profinet, M-bus, BACnet IP. Obsługują także protokół http, który pozwala na połączenie się z urządzeniem za pomocą przeglądarki internetowej.

Analizatory jakości energii, w przeciwieństwie do liczników energii, oprócz pobranej ilości energii czynnej (czasem też biernej) mogą również precyzyjnie mierzyć napięcie i natężenie w czasie rzeczywistym. Na podstawie tych danych wyliczają: moc czynną, bierną, pozorną, dostarczoną energię czynną, bierną, wyższe harmoniczne, prąd upływu, częstotliwość napięcia, migotanie napięcia, niezrównoważenie napięcia, stany nieustalone i wiele innych. Bezpośredni odczyt danych z analizatorów, podobnie jak z liczników energii, umożliwia wyświetlacz LCD, ale liczba parametrów odczytywanych z analizatora energii jest znacznie większa.

Często urządzenia wyposażone są w interfejsy komunikacyjne po9/2017

zwalające na zdalny odczyt. Takim urządzeniem jest montowany na szynie DIN zaawansowany analizator energii elektrycznej Janitza UMG 104, dostępny w ofercie firmy Elmark Auto-

karta SD do 32 GB

matyka. Umożliwia on pomiar i analizę mocy czynnej, biernej, wyższych harmonicznych, współczynnika THD, a także niezrównoważenia w sieci.

Z urządzeniem można komunikować R E K L A M A

63

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY PRODUCENT

ARTEL

ARTEL

LUMEL

Model Dostawca (strona www) Typ urzadzenia Liczba faz Pomiar napiÄ&#x2122;cia Pomiar prÄ&#x2026;du Klasa dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ci Komunikacja

PRO EXÂ I53 www.merazet.pl miernik prÄ&#x2026;du 3 nie dotyczy 0â&#x20AC;&#x201C;5Â A 0,2 RS-485 automatyczna zmiana jednostek pomiaru [A/kA]; cyfrowy potrĂłjny czerwony wyĹ&#x203A;wietlacz LED, wyjĹ&#x203A;cie przekaĹşnikowe alarmowe

PRO EXÂ U53 www.merazet.pl miernik napiÄ&#x2122;cia 3 0â&#x20AC;&#x201C;600 V nie dotyczy 0,2 RS-485

N27D www.lumel.com.pl miernik napiÄ&#x2122;cia, prÄ&#x2026;du i mocy 1 0â&#x20AC;&#x201C;400 V 0â&#x20AC;&#x201C;63 A 0,5 RS-485 z protokoĹ&#x201A;em Modbus

wyjĹ&#x203A;cie przekaĹşnikowe alarmowe

montaş na szynie DIN

Inne

Tab. 3. ' G

' E !

siÄ&#x2122; za pomocÄ&#x2026; popularnego protokoĹ&#x201A;u szeregowego Modbus RTU lub Profibus DP. Innym ciekawym urzÄ&#x2026;dzeniem, mogÄ&#x2026;cym stanowiÄ&#x2021; solidnÄ&#x2026; podstawÄ&#x2122; pomiarowÄ&#x2026; dla inteligentnej sieci energetycznej jest analizator jakoĹ&#x203A;ci sieci energetycznej ND40 firmy Lumel. Pozwala on na rejestracjÄ&#x2122; ponad 500 parametrĂłw jakoĹ&#x203A;ci sieci energetycznej, zgodnych z normami PN-EN 50160, PN-EN 61000-4-30 oraz PN-EN 6100-4-7. MoĹźe on agregowaÄ&#x2021; wyniki pomiarowe w odstÄ&#x2122;pach trzysekundowych, dziesiÄ&#x2122;ciominutowych

lub dwugodzinnych. UrzÄ&#x2026;dzenie moĹźe pracowaÄ&#x2021; w trĂłjprzewodowej lub czteroprzewodowej, trĂłjfazowej, symetrycznej lub niesymetrycznej sieci energetycznej. Co ciekawe, analizator pozwala na rejestracjÄ&#x2122; do 51 harmonicznych prÄ&#x2026;du i napiÄ&#x2122;cia od 1 do 51, a takĹźe wspĂłĹ&#x201A;czynnikĂłw znieksztaĹ&#x201A;ceĹ&#x201E; harmonicznych. WĹ&#x203A;rĂłd podstawowych agregowanych wartoĹ&#x203A;ci wymieniÄ&#x2021; naleĹźy napiÄ&#x2122;cia i prÄ&#x2026;dy fazowe i miÄ&#x2122;dzyfazowe, moce fazowe czynne, bierne i pozorne, wspĂłĹ&#x201A;czynniki mocy czynnej i biernej, kÄ&#x2026;t pomiÄ&#x2122;dzy napiÄ&#x2122;ciem i prÄ&#x2026;dem, kÄ&#x2026;ty miÄ&#x2122;dzyfazowe napiÄ&#x2122;cia,

% E

)

S

"! 0

. 2 (

)

0

) K , ) E !0 * . 0

! 0 R S

0 G

! ' >

. ) .! *

) G !

, " . 0 ) 0

64

a takĹźe prÄ&#x2026;d w przewodzie zerowym.

UrzÄ&#x2026;dzenie dysponuje w peĹ&#x201A;ni konfigurowalnym archiwum wartoĹ&#x203A;ci chwilowych i systemem rejestracji zdarzeĹ&#x201E;. Archiwizacja danych moĹźliwa jest na karcie SD. Do komunikacji z systemem Smart Grid wykorzystaÄ&#x2021; moĹźna interfejsy RS-485 Modbus Slave, Ethernet 100 Base-T (Modbus TCP serwer) oraz zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cze USB. Aby uzyskaÄ&#x2021; dostÄ&#x2122;p do zgromadzonych danych skorzystaÄ&#x2021; moĹźna z wbudowanego serwera WWW, serwera FTP lub z dotykowego ekranu. W sytuacji awaryjnej urzÄ&#x2026;dzenie moĹźe wysĹ&#x201A;aÄ&#x2021; informacjÄ&#x2122; o zdarzeniu e-mailem.

Znacznie prostszym urzÄ&#x2026;dzeniem, wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cym z zewnÄ&#x2122;trznym rekorderem i wysyĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;cym tam dane za pomocÄ&#x2026; interfejsu RS-485 i protokoĹ&#x201A;u transmisji Modbus RTU jest miernik cyfrowy parametrĂłw sieci N30P, rĂłwnieĹź firmy Lumel. Przeznaczony jest do pomiaru parametrĂłw sieci jednofazowej, takich jak: napiÄ&#x2122;cie, prÄ&#x2026;d, moc czynna, bierna i pozorna, cos , tg , , czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, energia czynna, bierna i pozorna, moc czynna 15-minutowa, napiÄ&#x2122;cie 10-minutowe, czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; 10-sekundowa. UrzÄ&#x2026;dzenie ma trĂłjkolorowy wyĹ&#x203A;wietlacz i cztery wyjĹ&#x203A;cia alarmowe z sygnalizacjÄ&#x2026; LED. PrzykĹ&#x201A;adem bardzo prostego, podstawowego miernika prÄ&#x2026;du lub napiÄ&#x2122;cia, ktĂłry moĹźe byÄ&#x2021; stosowany w sieciach typu Smart Grid jest miernik AUTOMATYKA

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY z serii PRO EX firmy ARTEL, np. model I51/I53 lub U51/U53. Dwa pierwsze to mierniki prÄ&#x2026;du (odpowiednio w instalacjach jedno- i trĂłjfazowych), kolejne dwa sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026; do pomiarĂłw napiÄ&#x2122;cia. UrzÄ&#x2026;dzenia dostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; w klasach dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ci 0,2; 0,5 i 1 i wykorzystujÄ&#x2026; protokĂłĹ&#x201A; komunikacji Modbus RTU (RS-485). UĹźytkownik moĹźe zamĂłwiÄ&#x2021; u dystrybutora model z wejĹ&#x203A;ciami prÄ&#x2026;dowymi i napiÄ&#x2122;ciowymi dla róşnych wartoĹ&#x203A;ci mierzonych parametrĂłw prÄ&#x2026;dowo-napiÄ&#x2122;ciowych, tak aby dopasowaÄ&#x2021; urzÄ&#x2026;dzenie do wĹ&#x201A;asnych, specyficznych potrzeb.

I 2 (

* ( !

Nie tylko dla firm Z moĹźliwoĹ&#x203A;ci sieci Smart Grid mogÄ&#x2026; od niedawna w Polsce korzystaÄ&#x2021; rĂłwnieĹź uĹźytkownicy indywidualni. Na poczÄ&#x2026;tku 2017 r. Tauron Dystrybucja, jako pierwsza spĂłĹ&#x201A;ka energetyczna, udostÄ&#x2122;pniĹ&#x201A;a nowÄ&#x2026; funkcjonalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; HAN Tauron AMIplus, ktĂłra pozwala na zdalnÄ&#x2026; aktywacjÄ&#x2122; bezprzewodowego interfejsu komunikacyjnego w inteligentnym liczniku energii elektrycznej. Po aktywacji dane dotyczÄ&#x2026;ce zuĹźycia energii sÄ&#x2026; przesyĹ&#x201A;ane na bieĹźÄ&#x2026;co na domowe urzÄ&#x2026;dzenie odbiorcze HAN. UsĹ&#x201A;uga dostÄ&#x2122;pna jest obecnie tylko dla klientĂłw Taurona, uczestniczÄ&#x2026;cych w pilotaĹźowym projekcie AMIplus Smart City WrocĹ&#x201A;aw.

Domowa sieÄ&#x2021; HAN pozwala nie tylko poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; ze sobÄ&#x2026; szereg róşnych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; inteligentnego domu na podobnej zasadzie, jak ma to miejsce w wypadku komputerowych sieci LAN czy Wi-Fi, ale rĂłwnieĹź umoĹźliwia wymianÄ&#x2122; danych i sterowanie urzÄ&#x2026;dzeniami automatyki budynkowej oraz komunikacjÄ&#x2122; z urzÄ&#x2026;dzeniami Internetu Rzeczy â&#x20AC;&#x201C; IoT (Internet of Things). Jak sama nazwa wskazuje, sieci HAN obejmujÄ&#x2026; swoim zasiÄ&#x2122;giem gospodarstwa domowe.

Sieci takie sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026; przede wszystkim do telemetrii i sterowania pracÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; inteligentnego budynku.

Obecnie w wypadku bezprzewodowych sieci HAN wykorzystuje siÄ&#x2122; najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej standardy Wireless M-Bus lub ZigBee, ktĂłre zaimplementowane sÄ&#x2026; w wielu urzÄ&#x2026;dzeniach pomiarowych. Standard ZigBee Smart Energy 2.0 charakteryzuje siÄ&#x2122; wbudowanÄ&#x2026; moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; obsĹ&#x201A;ugi miernikĂłw róş9/2017

) )

! ! / D ( !

' ! ! ! > .

) 9 ) !

' M .G ( ! ,! 0

nych mediĂłw, w tym miernikĂłw energii elektrycznej, gazu, wody i ciepĹ&#x201A;a oraz moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; prezentacji wynikĂłw w róşnych jednostkach miar. ZigBee Smart Energy 2.0 obsĹ&#x201A;uguje rĂłwnieĹź róşne metody sterowania odbiornikami pracujÄ&#x2026;cymi w sieciach HAN, np. przez zadawanie wartoĹ&#x203A;ci poszczegĂłlnych parametrĂłw i uruchamianie alarmĂłw w razie przekroczenia wartoĹ&#x203A;ci krytycznych. MoĹźliwa jest rĂłwnieĹź rejestracja i reakcja systemu na prĂłby manipulowania wskazaniami i odczytami w licznikach. Zaimplementowany mechanizm zabezpieczenia dostÄ&#x2122;pu do sieci wymusza koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; rejestracji z wykorzystaniem klucza instalacyjnego lub standardowych metod kryptografii klucza publicznego.

Podobnie, jak w przypadku sieci ISE, funkcjonalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; sieci HAN zaleĹźy od moĹźliwoĹ&#x203A;ci zainstalowanych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;, gĹ&#x201A;Ăłwnie od moĹźliwoĹ&#x203A;ci stacji bazowej. Proste stacje bazowe pozwalajÄ&#x2026; tylko na przesyĹ&#x201A; informacji, droĹźsze na zdalne sterowanie, a najbardziej zaawansowane modele w zaprogramowanym zakresie mogÄ&#x2026; automatycznie reagowaÄ&#x2021; na sygnaĹ&#x201A;y z sieci, czy informacje pogodowe. Stacja bazowa peĹ&#x201A;ni rĂłwnieĹź funkcjÄ&#x2122; styku miÄ&#x2122;dzy domowÄ&#x2026;

sieciÄ&#x2026; LAN/Wi-Fi/Bluetooth a sieciÄ&#x2026; HAN. W ten sposĂłb bez problemu sterowaÄ&#x2021; moĹźna domowymi urzÄ&#x2026;dzeniami, np. za pomocÄ&#x2026; aplikacji zainstalowanej na smartfonie lub w laptopie.

Trzeba jednak pamiÄ&#x2122;taÄ&#x2021;, Ĺźe aby prawidĹ&#x201A;owo realizowaÄ&#x2021; swojÄ&#x2026; funkcjÄ&#x2122; stacja bazowa sieci HAN musi byÄ&#x2021; bezpoĹ&#x203A;rednio poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czona (przewodowo lub bezprzewodowo, np. korzystajÄ&#x2026;c z Wireless M-Bus) z inteligentnym licznikiem tak, aby przesĹ&#x201A;ane dane mogĹ&#x201A;y wywoĹ&#x201A;aÄ&#x2021; okreĹ&#x203A;lonÄ&#x2026; reakcjÄ&#x2122; podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonych do sieci HAN urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;. DokĹ&#x201A;adnie na tej zasadzie dziaĹ&#x201A;a wspomniana usĹ&#x201A;uga HAN Tauron AMIplus. KaĹźdy mieszkaniec WrocĹ&#x201A;awia, ktĂłry ma zainstalowany inteligentny licznik energii elektrycznej i posiada wĹ&#x201A;asnÄ&#x2026; domowÄ&#x2026; sieÄ&#x2021; HAN wyposaĹźonÄ&#x2026; w moduĹ&#x201A; komunikacji bezprzewodowej Wireless M-Bus, ma moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w dowolnej chwili aktywowania interfejsu komunikacyjnego HAN, ktĂłry znajduje siÄ&#x2122; w liczniku AMI. UsĹ&#x201A;uga HAN Tauron AMIplus pozwala na dostÄ&#x2122;p do danych przesyĹ&#x201A;anych przez inteligentny licznik energii elektrycznej co 30 sekund. Na tej podstawie urzÄ&#x2026;dzenia sieci HAN mogÄ&#x2026; zbudowaÄ&#x2021; profil obciÄ&#x2026;Ĺźenia gospodarstwa domowego i sterowaÄ&#x2021; urzÄ&#x2026;dzeniami â&#x20AC;&#x201C; np. wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; poszczegĂłlne urzÄ&#x2026;dzenia, a nawet konkretne gniazdka elektryczne, zabezpieczajÄ&#x2026;c w ten sposĂłb mieszkanie przed pozostawionym na przykĹ&#x201A;ad na desce do prasowania wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonym Ĺźelazkiem. W podobny sposĂłb monitorowaÄ&#x2021; moĹźna stan czujnikĂłw otwarcia okien, czujnikĂłw zalania czy czujnikĂłw dymu.

DostÄ&#x2122;p do narzÄ&#x2122;dzi oferowanych w ramach usĹ&#x201A;ugi Taurona jest bardzo prosty. Wystarczy skorzystaÄ&#x2021; z platformy Tauron eLicznik, dostÄ&#x2122;pnej na stronie WWW lub jako aplikacja na smartfona. Platforma Tauron eLicznik pozwala na zarzÄ&#x2026;dzanie portem HAN w liczniku AMI. DuĹźÄ&#x2026; wagÄ&#x2122; przywiÄ&#x2026;zuje siÄ&#x2122; do bezpieczeĹ&#x201E;stwa danych pomiarowych.

Wszystkie dane wysyĹ&#x201A;ane z inteligentnego licznika do sieci HAN sÄ&#x2026; szyfrowane, podobnie jak ma to miejsce w bankowoĹ&#x203A;ci elektronicznej.

2 0 - &(C (J

65

PRAWO I NORMY

OLIWIA CZARNOCKA rzecznik patentowy POLSERVICE, Kancelaria RzecznikĂłw Patentowych

Ochrona topografii ukĹ&#x201A;adĂłw scalonych D ' MG ! )

> & E ) . K

!

S > E ! ! G

' ! ! ' ' ) )

' )

0 0 2 D !

G 0 ' )

0 0

' MG 0

) 0E E

"! 0 ! !

* ) .

G 0E !0 2

P

ojÄ&#x2122;cie ukĹ&#x201A;adu scalonego, okreĹ&#x203A;lone w ustawie Prawo wĹ&#x201A;asnoĹ&#x203A;ci przemysĹ&#x201A;owej, oznacza jedno- lub wielowarstwowy wytwĂłr przestrzenny, utworzony z elementĂłw z materiaĹ&#x201A;u pĂłĹ&#x201A;przewodnikowego tworzÄ&#x2026;cego ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;Ä&#x2026; warstwÄ&#x2122;, ich wzajemnych poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeĹ&#x201E; przewodzÄ&#x2026;cych i obszarĂłw izolujÄ&#x2026;cych, nierozdzielnie ze sobÄ&#x2026; sprzÄ&#x2122;Ĺźonych w celu realizowania funkcji elektronicznych. Topografia jest natomiast okreĹ&#x203A;lona jako rozwiÄ&#x2026;zanie polegajÄ&#x2026;ce na przestrzennym, wyraĹźonym w dowolny sposĂłb, rozplanowaniu elementĂłw (z ktĂłrych co najmniej jeden jest elementem aktywnym) oraz wszystkich lub czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeĹ&#x201E; ukĹ&#x201A;adu scalonego.

Na tak okreĹ&#x203A;lone rozwiÄ&#x2026;zanie UrzÄ&#x2026;d Patentowy moĹźe udzieliÄ&#x2021; prawa z rejestracji, ktĂłre chroni rozwiÄ&#x2026;zanie, czyli strukturÄ&#x2122; produktu pĂłĹ&#x201A;przewodniko-

66

wego, niezaleĹźnie od tego, czy zostaĹ&#x201A;a utrwalona w konkretnym ukĹ&#x201A;adzie scalonym, czy w inny sposĂłb â&#x20AC;&#x201C; przykĹ&#x201A;adowo w postaci rysunkĂłw, opisu, fotografii.

Weryfikacja speĹ&#x201A;nienia wymagaĹ&#x201E; Po dokonaniu zgĹ&#x201A;oszenia topografii ukĹ&#x201A;adu scalonego do UrzÄ&#x2122;du Patentowego nastÄ&#x2122;puje jedynie badanie wymagaĹ&#x201E; formalnych. UrzÄ&#x2026;d nie sprawdza, czy zgĹ&#x201A;oszona topografia speĹ&#x201A;nia definicjÄ&#x2122; ustawowÄ&#x2026;, tj. czy jest oryginalna, czy ma co najmniej jeden element aktywny lub czy elementy topografii mogÄ&#x2026; peĹ&#x201A;niÄ&#x2021; funkcje elektroniczne. Ewentualna weryfikacja speĹ&#x201A;nienia tych wymagaĹ&#x201E; byĹ&#x201A;aby przeprowadzana na etapie postÄ&#x2122;powania sprzeciwowego.

Brak wymogu nowoĹ&#x203A;ci InteresujÄ&#x2026;cy jest brak wymagania nowoĹ&#x203A;ci zgĹ&#x201A;aszanej topografii (to o tyle ciekawe, Ĺźe wymaganie nowoĹ&#x203A;ci wystÄ&#x2122;puje prawie we wszystkich prawach wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznych wskazanych w ustawie Prawo wĹ&#x201A;asnoĹ&#x203A;ci przemysĹ&#x201A;owej). MoĹźliwe jest udzielenie prawa z rejestracji na topografiÄ&#x2122;, ktĂłra byĹ&#x201A;a wykorzystywana jawnie w celach handlowych w okresie do dwĂłch lat.

Warunek oryginalnoĹ&#x203A;ci topografii uznaje siÄ&#x2122; za speĹ&#x201A;niony, jeĹ&#x203A;li topogra-

fia jest wynikiem pracy intelektualnej twĂłrcy i nie byĹ&#x201A;a powszechnie znana w chwili jej powstania. WymĂłg intelektualnej pracy twĂłrczej wyklucza zatem moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zarejestrowania topografii generowanych automatycznie przez specjalistyczne oprogramowanie.

NaleĹźy teĹź mieÄ&#x2021; na uwadze, Ĺźe nie udziela siÄ&#x2122; prawa z rejestracji na topografiÄ&#x2122; jednoznacznie wynikajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; z funkcji ukĹ&#x201A;adu scalonego, w ktĂłrym siÄ&#x2122; jÄ&#x2026; stosuje.

ZgĹ&#x201A;oszenie topografii do UrzÄ&#x2122;du Patentowego ZgĹ&#x201A;oszenie topografii powinno zawieraÄ&#x2021; (oprĂłcz podania) materiaĹ&#x201A; jÄ&#x2026; identyfikujÄ&#x2026;cy, z danymi niezbÄ&#x2122;dnymi do jej jednoznacznego okreĹ&#x203A;lenia, a zatem powinno zawieraÄ&#x2021; sĹ&#x201A;owne okreĹ&#x203A;lenie technicznego przeznaczenia topografii, przykĹ&#x201A;adowo, czujnik przyspieszenia, detektor gazu, szerokopasmowy wzmacniacz pomiarowy. MateriaĹ&#x201A;, ktĂłry identyfikuje zgĹ&#x201A;aszanÄ&#x2026; topografiÄ&#x2122; powinien byÄ&#x2021; przedstawiony na rysunku lub fotografii w celu okreĹ&#x203A;lenia sposobu wytwarzania ukĹ&#x201A;adu scalonego, maski lub fragmentu maski i warstw ukĹ&#x201A;adu scalonego.

UrzÄ&#x2026;d Patentowy udziela prawa z rejestracji pod warunkiem uiszczenia opĹ&#x201A;aty. Po jej uregulowaniu prawo z rejestracji wpisywane jest do rejestru AUTOMATYKA

PRAWO I NORMY topografii układów scalonych, w którym zawarte są numer rejestracyjny, dane zgłaszającego i twórcy, słowne oznaczenie technicznej funkcji topografii oraz data upływu okresów ochronnych.

Do rejestru nie wprowadza się materiału identyfikującego topografię, a ponadto nie jest on ujawniany osobom trzecim bez zgody uprawnionego. Po udzieleniu prawa Urząd Patentowy wydaje świadectwo rejestracji topografii.

Prawa z rejestracji topografii Dzięki uzyskaniu prawa z rejestracji uprawniony nabywa prawo do wyłącznego korzystania z topografii w sposób zarobkowy lub zawodowy na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej. Oznacza to, że osoba, która bez zgody uprawnionego będzie reprodukowała w całości lub w części chronioną topografię, importowała, sprzedawała lub w jakikolwiek inny sposób wprowadzała do obrotu kopię topografii, układy scalone wytworzone przy użyciu takiej topografii, a tak-

MOŻLIWE JEST UDZIELENIE PRAWA Z REJESTRACJI NA TOPOGRAFIĘ, KTÓRA BYŁA WYKORZYSTYWANA JAWNIE W CELACH HANDLOWYCH W OKRESIE DO DWÓCH LAT. że wyroby zawierające taką topografię, będzie naruszała prawo z rejestracji przysługujące uprawnionemu.

Należy pamiętać, że istnieją jednak pewne ograniczenia prawa z rejestracji. Nie narusza się prawa z rejestracji, stosując topografię układu scalonego w środkach komunikacji i ich częściach lub urządzeniach, które znajdują się na obszarze Polski czasowo albo w komunikacji tranzytowej. Nie stanowi również naruszenia prawa z rejestracji topografii kopiowanie chronionej topografii bez zgody uprawnionego, jeśli osoba, która to czyni, robi to w celach osobistych (obejmuje to użytek prywatny osób fizycznych, który nie ma charakte-

ru komercyjnego) albo wyłącznie w celu oceny, analizy, badania lub nauczania (są to działania techniczno-naukowe i edukacyjne).

Nie narusza się prawa z rejestracji także w przypadku, gdy na podstawie oceny lub analizy chronionej topografii opracowuje się topografię spełniającą wymóg oryginalności. Zatem jeśli w efekcie inżynierii wstecznej opracowana zostanie nowa, oryginalna topografia, to nie będzie ona naruszała prawa z rejestracji analizowanej topografii i może być przedmiotem osobnego zgłoszenia do Urzędu Patentowego.

Oliwia Czarnocka R E K L A M A

RYNEK

RPC â&#x20AC;&#x201C; nowa linia przekaĹşnikĂłw czasowych

W

 nowej rodzinie przekaĹşnikĂłw czasowych RPC znajduje siÄ&#x2122; wiele ciekawych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; dostosowanych do róşnych potrzeb klientĂłw.

'

! G !

" !0 ) .

. ' b ) *

) G !

) 0E ' G E G

!K . ' ) .2 9 ) 0

' b ) ) > ) E ' '

0) K 0

0 R *

!0E

) R

R

" ) > ' ! )*

G .! . E !

! ) S

' . ) .

' b . ' . ) . 2

Silne strony przekaĹşnikĂłw czasowych RPC We wszystkich modelach nowej linii przekaĹşnikĂłw czasowych RPC zastosowano styki AgSnO2, odpowiednie do pracy z obciÄ&#x2026;Ĺźeniami indukcyjnymi. ObciÄ&#x2026;Ĺźenie znamionowe wynoszÄ&#x2026; 16 A/250 V AC dla RPC-1â&#x20AC;ŚÂ oraz 2 Ă&#x2014; 8 A/250 V AC dla RPC-2â&#x20AC;ŚÂ . UĹźyte zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza sÄ&#x2026; wysokiej jakoĹ&#x203A;ci, a zaciski przekaĹşnikĂłw wyposaĹźone sÄ&#x2026; w uniwersalnÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;rubÄ&#x2122;, pozwalajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; na pracÄ&#x2122; z wkrÄ&#x2122;takami pĹ&#x201A;askimi i krzyĹźakowymi (fot. 2). Nowy design obudowy zostaĹ&#x201A; ujednolicony dla urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; moduĹ&#x201A;owych i przekaĹşnikĂłw elektromagnetycznych. PrzekaĹşniki czasowe RPC wykazujÄ&#x2026; wysoki poziom niezawodnoĹ&#x203A;ci ze wzglÄ&#x2122;du na jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zastosowanej elektroniki. PodwĂłjny zaczep zapewnia wygodny montaĹź na szynie DIN 35 mm.

Obudowa dobrze wspĂłĹ&#x201A;pracuje z szynÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x201C; zamontowany przekaĹşnik trzyma siÄ&#x2122; mocno, pewnie i nie przesuwa siÄ&#x2122;

ZASILANIE

U [12-240 V AC/DC]

Liczba stykĂłw

1P

U [230 V AC]

2P

1P

Fot. 1

na szynie (fot. 3). UrzÄ&#x2026;dzenie charakteryzuje niski pobĂłr mocy, co daje wymierne oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci w zuĹźyciu energii elektrycznej. Obudowa ma stopieĹ&#x201E; ochrony IP20.

W skĹ&#x201A;ad nowej linii wchodzi 35 przekaĹşnikĂłw czasowych, podzielonych na dwie grupy ze wzglÄ&#x2122;du na zasilanie â&#x20AC;&#x201C; uniwersalne dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;ce na napiÄ&#x2122;cie od 12 V AC/DC do 240 V AC/DC oraz dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;ce na napiÄ&#x2122;cie 230 V AC. W nowej linii RPC zaimplementowano ponad 30 funkcji, co daje moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; szerokiego ich stosowania w róşnych aplikacjach przemysĹ&#x201A;owych.

FUNKCJE

2P

1

RPC-1MA-UNI

RPC-2MA-UNI

RPC-1MA-A230

RPC-2MA-A230

E, Wu, Bp, Bi, R, Ws, Wa, Esa, B, T

2

RPC-1MB-UNI

RPC-2MB-UNI

RPC-1MB-A230

RPC-2MB-A230

E, Wu, Bp, Bi, Ra, Wst, Wi, Esf, Esp, Est

3

RPC-1MC-UNI

E, Wu, Bp, Bi, R, Ws, Wa, Esa(r), E(R), Wu(r), E(S), Wu(S), Bp(S), Bi(S)

Tab. 1.

9 "! 0 ' b )

.

3

7

68

P R O M O C J A

AUTOMATYKA

RYNEK ZASILANIE Liczba stykĂłw

U [12-240 V AC/DC] 1P

U [230 V AC]

2P

FUNKCJE

1P

2P

1

RPC-1E-UNI

RPC-2E-UNI

RPC-1E-A230

RPC-2E-A230

E

2

RPC-1WU-UNI

RPC-2WU-UNI

RPC-1WU-A230

RPC-2WU-A230

Wu

3

RPC-1BP-UNI

RPC-2BP-UNI

RPC-1BP-A230

RPC-2BP-A230

Bp

Tab. 2. b 0 "! 0

.

0 GR 0 ) . "! 0 .

ZASILANIE 1

U [12-240 V AC/DC] RPC-1ER-UNI

U [230 V AC] RPC-1ER-A230

2

RPC-1EA-UNI

RPC-1EA-A230

3

RPC-1ES-UNI

RPC-1ES-A230

4

RPC-1EU-UNI

RPC-1EU-A230

5

RPC-1IP-UNI

RPC-1IP-A230

6

RPC-1SA-UNI

RPC-1SA-A230

7

RPC-1WT-UNI

RPC-1WT-A230

Tab. 3. b )

. K ) R E

K ! ) ) > ) (3

(7

PrzekaĹşniki wielofunkcyjne W tabeli 1 przedstawiono wielofunkcyjne przekaĹşniki czasowe ze stykami 1P i 2P. RealizujÄ&#x2026; one najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej stosowane funkcje czasowe np. E â&#x20AC;&#x201C; opóźnione zaĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie â&#x20AC;&#x201C; przekaĹşnik wykonawczy wĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza siÄ&#x2122; po upĹ&#x201A;ywie nastawionego czasu i pozostaje wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czony do momentu wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia zasilania; Wu â&#x20AC;&#x201C; zaĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie na nastawiony czas â&#x20AC;&#x201C; przekaĹşnik wykonawczy wĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza siÄ&#x2122; po podaniu napiÄ&#x2122;cia, a nastÄ&#x2122;pnie po upĹ&#x201A;ywie nastawionego czasu wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza siÄ&#x2122;; Bp â&#x20AC;&#x201C; symetryczna praca cykliczna â&#x20AC;&#x201C; wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie zasilania rozpoczyna pracÄ&#x2122; cyklicznÄ&#x2026;, ktĂłra trwa aş do wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia zasilania. PrzekaĹşniki czasowe przedstawione w tabeli 1 mogÄ&#x2026; realizowaÄ&#x2021; 23 róşnych funkcji.

PrzekaĹşniki jednofunkcyjne W tabeli 2 przedstawiono 12 przekaĹşnikĂłw jednofunkcyjnych z trzema najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej stosowanymi funkcjami, z konfiguracjÄ&#x2026; stykĂłw 1P lub 2P i z oĹ&#x203A;mioma zakresami czasowymi z pĹ&#x201A;ynnÄ&#x2026; nastawÄ&#x2026; od 0,1 do peĹ&#x201A;nego zakresu czasowego.

I 2

'

PrzekaĹşniki czasowe z regulacjÄ&#x2026; czasĂłw T1 i T2 Tabela 3 zawiera przekaĹşniki czasowe z moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; niezaleĹźnego ustawiania dwĂłch czasĂłw T1 i T2. To 14 róşnych przekaĹşnikĂłw z dwoma rodzajami zasilania. Najbardziej charakterystyczny z tej grupy jest przekaĹşnik RPC-1IP-UNI. MoĹźliwa jest praca cykliczna o dwĂłch niezaleĹźnych czasach T1 i T2. Stan sty9/2017

ku sterujÄ&#x2026;cego po podaniu napiÄ&#x2122;cia zasilania okreĹ&#x203A;la, czy przekaĹşnik ma dziaĹ&#x201A;aÄ&#x2021; od przerwy czy zadziaĹ&#x201A;ania.

PrzekaĹşniki czasowe gwiazda-trĂłjkÄ&#x2026;t PrzekaĹşnik RPC-TSD-UNI przeznaczony jest do ukĹ&#x201A;adĂłw rozruchowych gwiazda-trĂłjkÄ&#x2026;t. PrzekaĹşnik ten zasilany jest napiÄ&#x2122;ciem od 12 V AC/DC do 240 V AC/DC. ZaĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie silnika klatkowego (asynchroniczny trĂłjfazowy) powoduje pojawienie siÄ&#x2122; duĹźego prÄ&#x2026;du rozruchowego w jego uzwojeniach. Przy rozruchu bezpoĹ&#x203A;rednim uderzenie prÄ&#x2026;dowe moĹźe byÄ&#x2021; piÄ&#x2122;cio-, oĹ&#x203A;miokrotnie wiÄ&#x2122;ksze od wartoĹ&#x203A;ci prÄ&#x2026;du znamionowego. JednÄ&#x2026; z metod obniĹźania prÄ&#x2026;du rozruchowego jest zastosowanie ukĹ&#x201A;adu przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czania uzwojeĹ&#x201E; silnika gwiazda-trĂłjkÄ&#x2026;t. W tym ukĹ&#x201A;adzie sterujÄ&#x2026;cym zastosowany jest przekaĹşnik RPC-TSD-UNI. W przekaĹşniku po wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu napiÄ&#x2122;cia zasilania nastÄ&#x2122;puje zamkniÄ&#x2122;cie zestyku 1 (gwiazdy) przekaĹşnika na czas T1. Zestyk 1 uruchamia stycznik zasilajÄ&#x2026;cy silnik z uzwojeniem poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonym w gwiazdÄ&#x2122; (T1 - czas rozruchu silnika). Po upĹ&#x201A;ywie czasu T1 zestyk 1 przekaĹşnika zostaje otwarty i rozpoczyna siÄ&#x2122; odmierzanie zwĹ&#x201A;oki czasowej T2, po upĹ&#x201A;ywie ktĂłrej nastÄ&#x2122;puje zamkniecie zestyku 2 przekaĹşnika uruchamiajÄ&#x2026;cego stycznik zasilajÄ&#x2026;cy silnik z uzwojeniem poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonym w trĂłjkÄ&#x2026;t.

PrzekaĹşniki czasowe RPC mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; stosowane w urzÄ&#x2026;dzeniach automatyki przemysĹ&#x201A;owej, budynkowej oraz w róşnych rozdzielniach instalacyjnych.

Fot. 2

Fot. 3

RELPOL SA !

2 33 A ' :8* ^;67<< Â&#x192;

2 ^; 58 ?< ;77* ^; 58 ?< ;4< 6.

' = ' 2 .2'

)))2 ' 2 .2'

69

RYNEK

Wzrost obrotĂłw i ambitne plany spĂłĹ&#x201A;ki igus na polskim rynku

M . ! *

) , K ) ) ! >

) ! > . >*

' !0 E ES )!

) , ) )

0 ) . !

7<7< 2 ( . ) 0

0 " . ) !

,

. )

! '

R) ) 2

P

olska spĂłĹ&#x201A;ka igus ma bardzo ambitne plany na najbliĹźsze lata.

O ile strategicznym celem w skali globalnej firmy z siedzibÄ&#x2026; w niemieckiej Kolonii jest podwojenie obrotĂłw do 2020 r., o tyle polski oddziaĹ&#x201A; stawia sobie poprzeczkÄ&#x2122; jeszcze wyĹźej. â&#x20AC;&#x201C; Chcemy w najbliĹźszych trzech latach osiÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021; poziom 100 mln zĹ&#x201A;otych, czyli niemal potroiÄ&#x2021; nasze obroty. Jest jeszcze duĹźo do zrobienia, ale damy radÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi Marek Wzorek, prezes spĂłĹ&#x201A;ki igus (na zdjÄ&#x2122;ciu powyĹźej).

Pierwszym krokiem w tym kierunku jest zwiÄ&#x2026;zana z rozwojem produkcji

70

rozbudowa hali produkcyjnej i magazynowej i podwojenie jej powierzchni do koĹ&#x201E;ca 2017 r., co byÄ&#x2021; moĹźe bÄ&#x2122;dzie wiÄ&#x2026;zaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; takĹźe ze zmianÄ&#x2026; miejsca. â&#x20AC;&#x201C; To bÄ&#x2122;dzie duĹźy skok do przodu, zwaĹźywszy, Ĺźe dwa lata temu, osiÄ&#x2026;gajÄ&#x2026;c obecny poziom, powiÄ&#x2122;kszyliĹ&#x203A;my siÄ&#x2122; czterokrotnie â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi Marek Wzorek Jeszcze w tym roku dwukrotnie zwiÄ&#x2122;kszy siÄ&#x2122; takĹźe liczebnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zaĹ&#x201A;ogi polskiej spĂłĹ&#x201A;ki igus w czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci produkcyjnej.

Nowi pracownicy pojawiÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w dziale konfekcjonowania przewodĂłw readycable oraz w dziale jakoĹ&#x203A;ci. â&#x20AC;&#x201C; Bardzo powaĹźnie podchodzimy do kwestii kontroli jakoĹ&#x203A;ci, przez ktĂłrÄ&#x2026; przechodzÄ&#x2026; wszystkie nasze wyroby. Polski oddziaĹ&#x201A; stosuje standardy igus Production System i Lean Management obowiÄ&#x2026;zujÄ&#x2026;ce w centrali igus GmbH, a obecnie kontynuujemy wdraĹźanie standardĂłw zarzÄ&#x2026;dzania 5S â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi Artur SzmiĹ&#x201A;yk, menedĹźer produkcji igus (na zdjÄ&#x2122;ciu po prawej).

Firma igus Polska funkcjonuje samodzielnie od 2000 r. (wczeĹ&#x203A;niej przez cztery lata dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201A;a jako przedstawicielstwo niemieckiej spĂłĹ&#x201A;ki), ale najwiÄ&#x2122;kszy rozwĂłj dokonaĹ&#x201A; siÄ&#x2122; w ostatnich dziewiÄ&#x2122;P R O M O C J A

ciu latach, po zmianie zarzÄ&#x2026;du spĂłĹ&#x201A;ki.

W tym czasie z przedsiÄ&#x2122;biorstwa mieszczÄ&#x2026;cego siÄ&#x2122; w jednym biurze i zatrudniajÄ&#x2026;cego 11 pracownikĂłw igus staĹ&#x201A; siÄ&#x2122; firmÄ&#x2026;, ktĂłra moĹźe pochwaliÄ&#x2021; siÄ&#x2122; liczÄ&#x2026;cÄ&#x2026; prawie 1000Â m2 powierzchniÄ&#x2026; produkcyjnÄ&#x2026; i 800Â m2 powierzchniÄ&#x2026; biurowÄ&#x2026; oraz 90-osobowÄ&#x2026; kadrÄ&#x2026; (globalnie igus zatrudnia 3,5 tys. pracownikĂłw).

Polski igus juĹź kilka lat temu staĹ&#x201A; siÄ&#x2122; europejskim liderem wzrostĂłw i przykĹ&#x201A;adem dla innych krajĂłw. Na lokalnym rynku dostarcza obecnie swoje produkty i usĹ&#x201A;ugi do ponad 6 tys. klientĂłw (na Ĺ&#x203A;wiecie â&#x20AC;&#x201C; ponad 200 tys.). W pierwszym pĂłĹ&#x201A;roczu 2017 r. z mieszczÄ&#x2026;cego siÄ&#x2122; na warszawskim OkÄ&#x2122;ciu magazynu handlowego wysĹ&#x201A;ano prawie 4,5 tys. przesyĹ&#x201A;ek (Ĺ&#x203A;rednio 170 tygodniowo).

Firma zrealizowaĹ&#x201A;a teĹź 1,2 tys. zleceĹ&#x201E; montaĹźowych (1,1 tys. dla Niemiec i 100 w Polsce) na przewody readycable i systemy prowadnikowe readychain.

Z innowacyjnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; igus korzystajÄ&#x2026; juĹź m.in. polskie elektrociepĹ&#x201A;ownie, firmy z branĹźy motoryzacyjnej, producenci drukarek 3D, przemysĹ&#x201A; maszynowy, stoczniowy i jachtowy, meAUTOMATYKA

I 2 !

RYNEK blowy, kolejowy i drzewny. – Jednym z naszych celów strategicznych na najbliższe lata jest uświadomienie polskim firmom, z którymi już współpracujemy, że mogą jeszcze bardziej poszerzyć stosowaną gamę produktów igus – mówi Artur Szmiłyk.

Polimerowe prowadniki kablowe i bezsmarowe łożyska ślizgowe nie tylko stają się częścią nowych projektów, ale też skutecznie wypierają tradycyjne, czyli stalowe rozwiązania. Zarząd firmy jest przekonany, że to trend, który w Polsce będzie dynamicznie się rozwijał. – Efektywność to w produkcji kluczowa kwestia. Rozwiązania polimerowe, które oferujemy, pracują taniej i dłużej. Po prostu wygrywamy ekonomią – podkreśla prezes polskiej spółki igus.

Dodaje, że firma silnie inspiruje się ideą Przemysłu 4.0. Świadczy o tym m.in. oferowanie rozwiązań łączących cyfrowy świat z fizycznymi produktami. – Stale inwestujemy w aplikacje na iPady, smartfony i rozwiązania webowe, by nasi klienci mieli dostęp do linii produkcyjnych on-line w czasie rzeczy-

wistym, a także by mogli wygodnie zamawiać i konfigurować nasze produkty do potrzeb własnych realizacji – mówi Marek Wzorek.

Innowacyjne podejście firmy igus nie ogranicza się do kwestii związanych z produkcją oraz obsługą klienta, ale także z samą organizacją firmy, która w dużym stopniu jest powiązana z ideą „turkusowych organizacji”, czyli budowaniem firmy w oparciu o samo-

organizujący się zespół, niewymagający przełożonego. – Ta idea sprawdza się zarówno w małych zespołach, jak i dużych organizacjach. Firma igus stosuje już „solarny” model organizacyjny, który zakłada, że w centrum jest klient, wokół którego „orbitują” pracownicy w elastycznie zmieniających się działach. System ten świetnie się sprawdza, dlatego chcemy iść jeszcze dalej i wprowadzać jak najwięcej elementów charakterystycznych dla tzw. organizacji turkusowych – mówi Marek Wzorek.

Oceniając ostatnie dziewięć lat działalności igus w Polsce, można powiedzieć, że innowacyjne podejście świetnie sprawdza się na naszym rynku, co z pewnością świadczy o tym, iż rodzime firmy dojrzały już do nowoczesnych rozwiązań i nie boją się po nie sięgać.

IGUS Sp. z o.o. !

2 ) 373#* <767:5 9 )

2 77 ;^: 48 8<* " + 77 ;^: ^3 ^?

6.

" = ! 2'

)))2 ! 2'

R E K L A M A

chainflex wytrzymuje ... ®

Serwoprzewód

Przewód układu pomiarowego przetestowanych mln ruchów

mln ruchów 26 przetestowanych 66 Test 4404

Test 3479

Nr 1 w przewodach do ruchu – prowadzenie energii w ruchu staje się prostsze: O Najszerszy wybór, do 7 klas cenowo-jakościowych O Dostępne z magazynu, od 1 metra, bez kosztów cięcia O Największe laboratorium testowe w branży O Dostępne jako gotowe, zmontowane systemy zasilania O Żywotność wyliczalna online www.igus.pl/chainflextest

plastics for longer life

®

Prosimy nas odwiedzić: ENERGETAB, Bielsko-Biała – Hala J Stoisko 22 9/2017 Zamów bezpłatne próbki: igus Sp. z o. o. info@igus.pl Tel. 22 863 57 70 ®

71

RYNEK

Przetwornice czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci duĹźej mocy Danfoss seria VACON 100 Seria kompaktowych przetwor G ) R Â&#x2026; #CD 3<<

M . "

' ) !K 0

.

) ) " >2

Krzysztof Kania

72

S

eria VACON 100 jest trzeciÄ&#x2026; generacjÄ&#x2026; dostÄ&#x2122;pnych na rynku od kilku lat przetwornic czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci VACON, w wersji kompaktowej do mocy 160 kW/400 V (rĂłwnieĹź 500 V i 690 V). Po zebraniu wieloletnich doĹ&#x203A;wiadczeĹ&#x201E; w produkcji przetwornic duĹźych mocy (seria VACON NX â&#x20AC;&#x201C; dostÄ&#x2122;pna do 2 MW) inĹźynierowie firmy Danfoss opracowali przetwornicÄ&#x2122; serii 100 ED (Enclosed Drive) w obudowie szafowej, rozszerzajÄ&#x2026;c jej moc do 630 kW dla napiÄ&#x2122;cia 400 V (grupa napiÄ&#x2122;ciowa 400â&#x20AC;&#x201C;500 V) oraz do 800 kW dla napiÄ&#x2122;cia 690 V (grupa napiÄ&#x2122;ciowa 525â&#x20AC;&#x201C;690 V) sieci TN oraz IT. ModuĹ&#x201A; sterowania, aplikacje sterujÄ&#x2026;ce, panel komunikacyjny, oprogramowanie narzÄ&#x2122;dziowe dla przetwornic duĹźych mocy sÄ&#x2026; takie same, jak w serii przetwornic kompaktowych. W zwiÄ&#x2026;zku z tym uĹźytkownik, ktĂłry zna obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2122; przetwornic kompaktowych tej serii, nie musi uczyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; obsĹ&#x201A;ugi przetwornicy nowego typu.

Seria 100 wiÄ&#x2122;kszych mocy dostÄ&#x2122;pna jest rĂłwnieĹź w postaci moduĹ&#x201A;Ăłw P R O M O C J A

w obudowie IP00, przeznaczonych do instalacji we wĹ&#x201A;asnych szafach przez integratorĂłw systemĂłw.

Konstrukcja Seria VACON 100 ED, podobnie jak seria NX oraz napÄ&#x2122;dy VLT, zabudowana jest w wysokiej klasy szafach Rittal serii TS8 i dostÄ&#x2122;pna w trzech wielkoĹ&#x203A;ciach mechanicznych â&#x20AC;&#x201C; szerokoĹ&#x203A;Ä&#x2021; 400 mm, 600 mm i 1200 mm (gĹ&#x201A;Ä&#x2122;bokoĹ&#x203A;Ä&#x2021; 600 mm, wysokoĹ&#x203A;Ä&#x2021; 2100 mm) o stopniach ochrony IP21 lub IP54 dla zasilania 6 i 12 pulsĂłw.

ProjektujÄ&#x2026;c przetwornice czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci VACON 100 ED, przyjÄ&#x2122;to zasadÄ&#x2122; opracowania urzÄ&#x2026;dzenia maksymalnie zwartego (moc 315 kW/400 V udaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; zamknÄ&#x2026;Ä&#x2021; w szafie o szerokoĹ&#x203A;ci 600 mm, a 630 kW â&#x20AC;&#x201C; w szafie o szerokoĹ&#x203A;ci 1200 mm, dla 400 V), kompletnego pod wzglÄ&#x2122;dem wyposaĹźenia i moĹźliwoĹ&#x203A;ci sterowania, jak rĂłwnieĹź speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026;cego restrykcyjne wymagania norm i przepisĂłw UE w zakresie bezpieczeĹ&#x201E;stwa i kompatybilnoĹ&#x203A;ci elektromaAUTOMATYKA

RYNEK

I 2 "

gnetycznej EMC. KaĹźda przetwornica VACON 100 ma wewnÄ&#x2122;trzny, sieciowy filtr RFI wysokich czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci, speĹ&#x201A;nia m.in. wymagania normy PN-EN 61800-3 kategorii C3 i ma wszelkie niezbÄ&#x2122;dne certyfikaty oraz Ĺ&#x203A;wiadectwa dopuszczajÄ&#x2026;ce do pracy. Dla redukcji wysokich harmonicznych prÄ&#x2026;du i napiÄ&#x2122;cia, generowanych przez przetwornicÄ&#x2122; do sieci zasilajÄ&#x2026;cej, zastosowano wewnÄ&#x2122;trzny dĹ&#x201A;awik DC. Redukcja harmonicznych zmniejsza straty cieplne transformatorĂłw, generatorĂłw i kabli zasilajÄ&#x2026;cych, a takĹźe poprawia warunki zasilania innych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; pracujÄ&#x2026;cych w tej samej sieci. Filtr RFI oraz dĹ&#x201A;awik umieszczono w module mocy, ktĂłrego obudowa jest metalowa, co dodatkowo redukuje zakĹ&#x201A;Ăłcenia promieniowane. Bardzo istotnÄ&#x2026; innowacjÄ&#x2026; jest wykorzystanie w obwodzie DC zamiast kondensatorĂłw elektrolitycznych kondensatorĂłw suchych â&#x20AC;&#x201C; foliowych. Takie kondensatory nie wymagajÄ&#x2026; formowania po dĹ&#x201A;ugotrwaĹ&#x201A;ym braku napiÄ&#x2122;cia, nie tracÄ&#x2026; pojemnoĹ&#x203A;ci z upĹ&#x201A;ywem czasu, nie wyciekajÄ&#x2026; i nie sÄ&#x2026; toksyczne dla Ĺ&#x203A;rodowiska, a co wiÄ&#x2122;cej, w porĂłwnaniu z kondensatorami elektrolitycznymi majÄ&#x2026; znacznie mniejsze straty.

PrawidĹ&#x201A;owe chĹ&#x201A;odzenie przetwornic jest bardzo istotnym elementem, niezbÄ&#x2122;dnym w dĹ&#x201A;ugowiecznej pracy.

Do chĹ&#x201A;odzenia przetwornic 100 ED uĹźyto nowego typu wentylatora DC, zgodnego z wymogami UE. PrÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wentylatorĂłw chĹ&#x201A;odzÄ&#x2026;cych jest dostosowywana do temperatury przetwornicy. DziÄ&#x2122;ki temu zwiÄ&#x2122;kszyĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wentylatorĂłw i zmniejszyĹ&#x201A; siÄ&#x2122; poziom haĹ&#x201A;asu emitowanego przez przetwornicÄ&#x2122;.

W serii VACON 100 przekonstruowano rĂłwnieĹź sposĂłb chĹ&#x201A;odzenia przetwornicy. PrzepĹ&#x201A;yw powietrza chĹ&#x201A;odzÄ&#x2026;cego odbywa siÄ&#x2122; nie przez caĹ&#x201A;Ä&#x2026; szafÄ&#x2122; przetwornicy, a jedynie przez odseparowany od przetwornicy kanaĹ&#x201A; wentylacyjny, znajdujÄ&#x2026;cy siÄ&#x2122; w tylnej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci szafy. W kanale umieszczono radiator czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci mocy oraz opcjonalne filtry silni-

kowe du/dt chroniÄ&#x2026;ce izolacjÄ&#x2122; uzwojeĹ&#x201E; silnika, filtry ferrytowe tzw. skĹ&#x201A;adowej wspĂłlnej napiÄ&#x2122;cia chroniÄ&#x2026;ce Ĺ&#x201A;oĹźyska silnika przed elektroerozjÄ&#x2026; i czoper hamowania. W przypadku szafy o stopniu ochrony IP54 umoĹźliwia to rezygnacjÄ&#x2122; z filtrĂłw pyĹ&#x201A;owych powietrza. Dodatkowo dziÄ&#x2122;ki takiej konstrukcji szafa, po dodaniu opcjonalnych koĹ&#x201A;nierzy wentylacyjnych, moĹźe byÄ&#x2021; chĹ&#x201A;odzona w tzw. systemie back channel cooling w róşnych konfiguracjach wlotu i wylotu powietrza chĹ&#x201A;odzÄ&#x2026;cego. Aby poprawiÄ&#x2021; odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przetwornicy na trudne warunki pracy, np. duĹźÄ&#x2026; wilgotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, zapylenie czy agresywne Ĺ&#x203A;rodowisko, wszystkie karty elektroniki przetwornic czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci VACON 100 sÄ&#x2026; w standardzie lakierowane.

Ciekawym rozwiÄ&#x2026;zaniem, jakie zastosowano w VACON 100 ED, jest fizyczne i galwaniczne odseparowanie przedziaĹ&#x201A;u mocy od przedziaĹ&#x201A;u sterowania. PrzedziaĹ&#x201A; sterowania, w skĹ&#x201A;ad ktĂłrego wchodzi moduĹ&#x201A; sterowania wraz z kartami wejĹ&#x203A;Ä&#x2021;/wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021;, panel LCD uĹźytkownika, dodatkowe aparaty i opcje sterowania, np. izometry, separatory, sterowanie wentylatorĂłw obcych i grzaĹ&#x201A;ek silnika, listwy przyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniowe, gniazdo 230 V, przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki i lampki kontrolne i inne, sÄ&#x2026; umieszczone w drzwiach gĹ&#x201A;Ăłwnych szafy.

Takie rozwiÄ&#x2026;zanie zwiÄ&#x2122;ksza komfort i bezpieczeĹ&#x201E;stwo uĹźytkownika podczas prowadzenia prac rozruchowych i eksploatacyjnych. Przy pracujÄ&#x2026;cej

)

Â&#x2026; #CD 3<<* "

R 5<< ..

L

33< 9* ^<< ..

L

:34 9* 37<< ..

L

^:< 9

q

5<< Â&#x2026;v2 9 , )

0 ) )

. .

)

9/2017

73

RYNEK przetwornicy, moĹźna wygodnie dokonywaÄ&#x2021; pomiarĂłw i przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeĹ&#x201E; w sekcji sterowania, bez naraĹźania siÄ&#x2122; na pracÄ&#x2122; przy otwartych drzwiach gĹ&#x201A;Ăłwnych szafy i kontakt z napiÄ&#x2122;ciem niebezpiecznym. DuĹźa liczba opcji umoĹźliwia praktycznie dowolne konfigurowanie wyposaĹźenia sekcji sterowania, w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od ukĹ&#x201A;adu sterowania i wymagaĹ&#x201E; klienta.

Przetwornice serii VACON 100 ED w standardzie wyposaĹźone sÄ&#x2026; w podstawÄ&#x2122; bezpiecznikowÄ&#x2026; oraz w bezpieczniki szybkie. Opcjonalnie mogÄ&#x2026; mieÄ&#x2021; rozĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznik, stycznik i inne elementy.

MoĹźliwoĹ&#x203A;ci Przetwornice serii VACON 100 ED, podobnie jak w serii kompaktowej, wyposaĹźono w graficzny panel LCD z obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2026; w jÄ&#x2122;zyku polskim. UĹźytkownik moĹźe obserwowaÄ&#x2021; na panelu jednoczeĹ&#x203A;nie do dziewiÄ&#x2122;ciu wybranych parametrĂłw pracy przemiennika, a dodatkowo moĹźna obserwowaÄ&#x2021; dwie wielkoĹ&#x203A;ci mierzone w postaci wykresu trendĂłw.

W celu uĹ&#x201A;atwienia konfiguracji przetwornicy uĹźytkownik ma do dyspozycji

) 0 0 )

' .

A#

!K )

' 0 .

.

)

74

kilka kreatorĂłw parametryzacji i uruchomienia. W procesie parametryzacji kreator programowania w logicznych krokach â&#x20AC;&#x17E;prowadziâ&#x20AC;? uĹźytkownika, zadajÄ&#x2026;c mu w jÄ&#x2122;zyku polskim pytania umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce zaprogramowanie przetwornicy bez zaglÄ&#x2026;dania do dokumentacji technicznej.

SeriÄ&#x2122; VACON 100 konstruktorzy w standardzie wyposaĹźyli w rozbudowany zegar czasu rzeczywistego RTC. Przetwornica ma trzy niezaleĹźne timery, w ktĂłrych moĹźna oznaczyÄ&#x2021; piÄ&#x2122;Ä&#x2021; zdarzeĹ&#x201E; czasowych, wyzwalajÄ&#x2026;cych odpowiednie dziaĹ&#x201A;anie przetwornicy.

Z przekaĹşnikĂłw wyjĹ&#x203A;ciowych przemiennika moĹźna rĂłwnieĹź korzystaÄ&#x2021; tak, jak z niezaleĹźnych przekaĹşnikĂłw czasowych, niezwiÄ&#x2026;zanych (lub zwiÄ&#x2026;zanych) z pracÄ&#x2026; falownika. Zegar czasu rzeczywistego umoĹźliwia rĂłwnieĹź wprowadzenie stempla czasowego dla usterek zarejestrowanych w historii (pamiÄ&#x2122;Ä&#x2021; 40 usterek).

Dla zapewnienia uĹźytkownikowi bezpiecznej pracy przetwornica moĹźe zostaÄ&#x2021; wyposaĹźona w certyfikowane wejĹ&#x203A;cia bezpieczeĹ&#x201E;stwa, sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026;ce do bezpiecznego wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia napÄ&#x2122;du STO (Safe Torque Off) i bezpiecznego zatrzymania napÄ&#x2122;du SS1 (Safe Stop 1).

Zintegrowane rĂłwnieĹź moĹźe byÄ&#x2021; certyfikowane wejĹ&#x203A;cie termistorowe (ATEX) â&#x20AC;&#x201C; konieczne, gdy przemiennik zasila silnik klasy Ex, umieszczony w strefie zagroĹźonej wybuchem. Mimo iş aplikacja sterujÄ&#x2026;ca przetwornicy daje duĹźe moĹźliwoĹ&#x203A;ci konfiguracji, uĹźytkownikowi udostÄ&#x2122;pniono dodatkowo do dyspozycji Ĺ&#x201A;atwy w programowaniu zintegrowany sterownik PLC, aby implementacja przemiennika byĹ&#x201A; bardziej elastyczna.

Programowanie logiki odbywa siÄ&#x2122; za pomocÄ&#x2026; bezpĹ&#x201A;atnego programu komputerowego VACON Live. VACON Live sĹ&#x201A;uĹźy rĂłwnieĹź do parametryzacji, monitorowania, Ĺ&#x201A;adowania i zapisywania parametrĂłw konfiguracyjnych.

Przetwornica ma ponadto wiele przydatnych funkcji, m.in. lotny start z detekcjÄ&#x2026; kierunkĂłw wirowania silnika, automatyczne uĹ&#x203A;pienie, rozbudowana logika autorestartĂłw, autoparametryzacja, autotuning silnika, kasowalne i niekasowalne liczniki czasu pracy, zuĹźycia energii czy automatyczne dopasowanie napiÄ&#x2122;cia magnesowania (stru-

Â&#x2026; #CD 3<< . )

0G

) !. E ) , .

' * ,! ) .

) > "

mienia) do obciÄ&#x2026;Ĺźenia. Przetwornica potrafi wykryÄ&#x2021; zerwany pas transmisyjny, suchobieg pompy, utyk silnika, brak fazy wejĹ&#x203A;ciowej i wyjĹ&#x203A;ciowej, asymetriÄ&#x2122; prÄ&#x2026;dĂłw i inne braki czy usterki. Przetwornice VACON 100 ED mogÄ&#x2026; pracowaÄ&#x2021; w temperaturze otoczenia nawet do 50 °C (dobĂłr z duĹźÄ&#x2026; przeciÄ&#x2026;ĹźalnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;). Aby w skrajnych przypadkach obciÄ&#x2026;Ĺźenia i zĹ&#x201A;ej wentylacji przetwornicy nie doszĹ&#x201A;o do przegrzania tranzystorĂłw mocy IGBT, przetwornica sama dobiera optymalnÄ&#x2026; wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czania tranzystorĂłw lub obniĹźa czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wyjĹ&#x203A;ciowÄ&#x2026;. Nowoczesna konstrukcja i dobre wyposaĹźenie nie wpĹ&#x201A;ynÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;y negatywnie na cenÄ&#x2122; przetwornicy â&#x20AC;&#x201C; rozsÄ&#x2026;dnie skalkulowna cena koĹ&#x201E;cowa umoĹźliwia zastosowanie serii VACON 100 ED w kaĹźdej aplikacji.

Krzysztof Kania

DANFOSS POLAND Sp. z o.o. !

2 #> ) 4 <46;74 - )

2 77 844 <^ ^;* " + 77 844 <8 <3 )))2 " 2' @ '

AUTOMATYKA

RYNEK

Mamy bzika na punkcie

efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej C, ' . ) !K ) 0E :: ' 2

, 0 2

I . . 6 #

:<

) !0 . ' . )

! . ) > ' . ) >2 D E

) E

. G2

W

ykonujÄ&#x2026;c zautomatyzowane instalacje odzysku energii i systemy monitoringu mediĂłw energetycznych, firma Skamer-ACM przywiÄ&#x2026;zuje duĹźÄ&#x2026; wagÄ&#x2122; do ochrony Ĺ&#x203A;rodowiska naturalnego. Co istotne, czas zwrotu inwestycji proefektywnoĹ&#x203A;ciowej zazwyczaj nie przekracza roku i wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie ten argument czÄ&#x2122;sto skĹ&#x201A;ania wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;cicieli firm do wdraĹźania systemĂłw, ktĂłre przynoszÄ&#x2026; realne oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci.

PrzykĹ&#x201A;adowo sam odzysk energii w systemach wentylacji i klimatyzacji moĹźe przeĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; na oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; kosztĂłw ogrzewania siÄ&#x2122;gajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; nawet 50 proc.

oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci energii pierwotnej w porĂłwnaniu ze stosowaniem dwĂłch niezaleĹźnych standardowych systemĂłw energetycznych: elektrycznego i cieplnego. CzÄ&#x2122;sto wystarczy zidentyfikowaÄ&#x2021; obszary nadmiernego zuĹźycia energii i zreorganizowaÄ&#x2021; pracÄ&#x2122; (np. rĂłwnoczesne zaĹ&#x201A;Ä&#x2026;czanie maszyn).

Skuteczne odzyskiwanie energii SpecjaliĹ&#x203A;ci Skamer-ACM, oprĂłcz realizacji zadaĹ&#x201E; z zakresu automatyki, mogÄ&#x2026; pochwaliÄ&#x2021; siÄ&#x2122; bogatÄ&#x2026; wiedzÄ&#x2026;

dĹźerowie zakĹ&#x201A;adĂłw majÄ&#x2026; precyzyjny obraz zuĹźycia energii i mogÄ&#x2026; zaplanowaÄ&#x2021; zadania zmierzajÄ&#x2026;ce do poprawy parametrĂłw energetycznych.

Systemy te stajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; niezastÄ&#x2026;pione w audytach energetycznych i efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej (BiaĹ&#x201A;e Certyfikaty), a takĹźe przy wdraĹźaniu Systemu ZarzÄ&#x2026;dzania EnergiÄ&#x2026; ISO 50001.

W sprawach zwiÄ&#x2026;zanych z poprawÄ&#x2026; efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej moĹźna kontaktowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; z PawĹ&#x201A;em Tomaszewskim: p.tomaszewski@skamer.pl, tel. 603 958 776.

I 2 " * . 6 #

Kogeneracja w przeĹ&#x201A;oĹźeniu na oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci NapÄ&#x2122;dy pomp, wentylatorĂłw i kompresorĂłw zuĹźywajÄ&#x2026; blisko poĹ&#x201A;owÄ&#x2122; energii przeznaczonej na napÄ&#x2122;dy w przemyĹ&#x203A;le. Dlatego tak istotne jest stosowanie przetwornic czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci. Co wiÄ&#x2122;cej, stosujÄ&#x2026;c przetwornice regeneracyjne, np. w aplikacjach dĹşwigowych i suwnicowych, moĹźna odzyskaÄ&#x2021; naddatek energii, powstajÄ&#x2026;cy podczas hamowania. Zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji w przemyĹ&#x203A;le przynosi okoĹ&#x201A;o 58-proc.

9/2017

i doĹ&#x203A;wiadczeniem w wykonywaniu systemĂłw odzysku energii. OpracowujÄ&#x2026; indywidualne rozwiÄ&#x2026;zania, biorÄ&#x2026;c pod uwagÄ&#x2122; specyfikÄ&#x2122; zakĹ&#x201A;adu. Od kilku lat wdraĹźajÄ&#x2026; systemy typu SCADA do zarzÄ&#x2026;dzania mediami energetycznymi, dziÄ&#x2122;ki czemu meneP R O M O C J A

SKAMER-ACM Sp. z o.o. !

2

7^ ::63<< ( )

2 35 ^: 7: 5<< " + 35 ^: 7: 5<3 6.

)= . 2'

)))2 . 2'

75

RYNEK

Megatrend: PrzemysĹ&#x201A; 4.0 C R

.

52<

' ' ! 0

>

" . >

) ) > " , >*

!. K ) 0E ' ) )

) > " . ) )

, 2 Â&#x2020;) ) !

! ) !!0 * .

E

, * , ' 0 * , 0 !

K 2

) 0 ' G'!0

, 0* K ) R) ' ! 0

) ) 2 E

,

) > ) E

' G

) ) ) ) ' > ' ! 0 >2

' ! 0 ) ' R

,G E ) > * ) 0

) *

'

L ,

) ' )

) > ' ! )2 9 .

! . * .' " ,

! !

E ' E *

, .! ) S G

) S

) ! . . .

.

I ) . R

52<2

76

S

CHUNK juĹź teraz umoĹźliwia klientom wykorzystanie peĹ&#x201A;ni potencjaĹ&#x201A;u ich produkcji dziÄ&#x2122;ki redukcji jej kosztĂłw i czasu przezbrojenia, a takĹźe dziÄ&#x2122;ki komponentom mechatronicznym z najwiÄ&#x2122;kszego na Ĺ&#x203A;wiecie portfolio produktĂłw.

Synergia SCHUNK, oparta na doskonaĹ&#x201A;ej wspĂłĹ&#x201A;pracy technologii mocowaĹ&#x201E; i systemĂłw chwytakowych, to nowe podejĹ&#x203A;cie do proje ktowania bardziej wydajnych i zautomatyzowanych procesĂłw produkcyjnych.

ZrĂłwnowaĹźona technologia mocowaĹ&#x201E; i systemy chwytakowe Firma SCHUNK, jako partner dla klientĂłw koĹ&#x201E;cowych, integratorĂłw systemĂłw automatyki i konstruktorĂłw maszyn, oferuje najwiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; gamÄ&#x2122; inteligentnych komponentĂłw umoĹźliwiajÄ&#x2026;cych elastycznÄ&#x2026; produkcjÄ&#x2122; i automatyzacjÄ&#x2122;. Do ich wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x201C; Ĺ&#x203A;ciĹ&#x203A;le dostosowanych do potrzeb branĹźy â&#x20AC;&#x201C; naleĹźÄ&#x2026;: â&#x20AC;˘ elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; â&#x20AC;&#x201C; gwarantuje dowolne pozycjonowanie oraz szybkie i intuicyjne dopasowanie komponentĂłw, P R O M O C J A

â&#x20AC;˘ komunikacja/interfejs â&#x20AC;&#x201C; dostÄ&#x2122;pna jest szeroka gama interfejsĂłw komunikacyjnych dla sieci, â&#x20AC;˘ rozproszona/zintegrowana inteligencja â&#x20AC;&#x201C; dziÄ&#x2122;ki technologiom typu IO-Link, NFC itp., â&#x20AC;˘ mobilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; â&#x20AC;&#x201C; energooszczÄ&#x2122;dne napÄ&#x2122;dy zostaĹ&#x201A;y opracowane z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o lekkiej konstrukcji, â&#x20AC;˘ mechatronizacja â&#x20AC;&#x201C; komponenty mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; stosowane wyjÄ&#x2026;tkowo elastycznie, majÄ&#x2026; teĹź wiele inteligentnych funkcji, â&#x20AC;˘ intuicyjne uruchomienie i prosta konfiguracja â&#x20AC;&#x201C; uĹ&#x201A;atwiajÄ&#x2026; i usprawniajÄ&#x2026; wspĂłĹ&#x201A;pracÄ&#x2122; na linii czĹ&#x201A;owiekâ&#x20AC;&#x201C; maszyna, â&#x20AC;˘ bezpieczeĹ&#x201E;stwo funkcjonalne â&#x20AC;&#x201C; komponenty SCHUNK majÄ&#x2026; certyfikaty bezpieczeĹ&#x201E;stwa, â&#x20AC;˘ monitorowana kontrola jakoĹ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x201C; komponenty umoĹźliwiajÄ&#x2026; kontrolÄ&#x2122; jakoĹ&#x203A;ci oraz monitorowanie parametrĂłw systemowych i przetwarzanie danych, â&#x20AC;˘ moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; konwersji â&#x20AC;&#x201C; moĹźliwoĹ&#x203A;ci konfigurowania umoĹźliwiajÄ&#x2026; adaptacjÄ&#x2122; komponentĂłw SCHUNK do indywidualnych wymagaĹ&#x201E; klienta.

AUTOMATYKA

RYNEK

#>) )

9 -

x >) ) 6 , ) -

Inteligentna produkcja dziÄ&#x2122;ki komponentom SCHUNK Jednostka chwytakowo-obrotowa EGS Mechatroniczne komponenty firmy SCHUNK mogÄ&#x2026; stanowiÄ&#x2021; zamienniki 1:1 komponentĂłw pneumatycznych.

Jednostka chwytakowo-obrotowa EGS to najbardziej kompaktowy elektryczny moduĹ&#x201A; chwytajÄ&#x2026;co-obrotowy na Ĺ&#x203A;wiecie. Charakteryzuje siÄ&#x2122; niewielkimi wymiarami â&#x20AC;&#x201C; 58 mm Ă&#x2014; 45 mm Ă&#x2014; 89 mm. Czas skrÄ&#x2122;tu o 180° wynosi 0,18 s, a czas chwytu â&#x20AC;&#x201C; 0,05 s na skok. ZaletÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzenia jest takĹźe dowolnie definiowany kÄ&#x2026;t obrotu w zakresie 40â&#x20AC;&#x201C;290°.

Jednostka chwytakowo-obrotowa EGS ma bezszczotkowy silnik 24 V DC, cztery wejĹ&#x203A;cia cyfrowe (otwarcie chwytaka, zamkniÄ&#x2122;cie chwytaka, obrĂłt w lewo, obrĂłt w prawo) i sterowanie napiÄ&#x2122;ciem 24 V.Â

â&#x20AC;˘ â&#x20AC;˘ â&#x20AC;˘ â&#x20AC;˘ â&#x20AC;˘

Dane techniczne ESG: wielkoĹ&#x203A;Ä&#x2021;: 25, siĹ&#x201A;a chwytu: 30 N, skok na szczÄ&#x2122;kÄ&#x2122;: 3 mm, moment obrotowy: 0,04 Nm, udĹşwig: 0,15 kg.

Chwytak rĂłwnolegĹ&#x201A;y WSG Inteligentne mechatroniczne komponenty SCHUNK mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; pomocne w budowie inteligentnej fabryki.

Chwytak rĂłwnolegĹ&#x201A;y WSG jest najmniejszym inteligentnym chwytakiem dwupalczastym ze sterowaniem za pomocÄ&#x2026; interfejsu Ethernet TCP/IP. Opcjonalnie jest dostÄ&#x2122;pny z interfejsami Profinet, CAN lub Ethernet.

Sterowanie chwytaka jest zintegrowane z serwerem www, a w niektĂłrych przypadkach â&#x20AC;&#x201C; kartÄ&#x2026; mikroSD. W palcach chwytaka rĂłwnolegĹ&#x201A;ego WSG (typ 32 i 50)

zostaĹ&#x201A;y zintegrowane porty czujnikĂłw, co umoĹźliwia opcjonalny pomiar siĹ&#x201A;y chwytania. CechÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzenia jest takĹźe zintegrowane monitorowanie chwytanego detalu.

Dane techniczne WSG: â&#x20AC;˘ wielkoĹ&#x203A;Ä&#x2021;: 25â&#x20AC;&#x201C;50, â&#x20AC;˘ masa: 0,32â&#x20AC;&#x201C;1,6 kg, â&#x20AC;˘ siĹ&#x201A;a chwytu: 5â&#x20AC;&#x201C;80 N, â&#x20AC;˘ skok na palec: 32â&#x20AC;&#x201C;105 mm, â&#x20AC;˘ udĹşwig: 0,1â&#x20AC;&#x201C;0,4 kg.

ModuĹ&#x201A; liniowy ELP Adaptowalne mechatroniczne komponenty SCHUNK umoĹźliwiajÄ&#x2026; elastycznÄ&#x2026; produkcjÄ&#x2122;.

ModuĹ&#x201A; liniowy ELP ustanawia nowy standard dla mechatronicznych moduĹ&#x201A;Ăłw liniowych ze zintegrowanÄ&#x2026; elektronikÄ&#x2026; i napÄ&#x2122;dem bezpoĹ&#x203A;rednim 24 V. UrzÄ&#x2026;dzenie, dziÄ&#x2122;ki zintegrowanemu sterowaniu, ma kompaktowÄ&#x2026; budowÄ&#x2122;.

Funkcja samouczenia kompensuje bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dne konfiguracje prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci, a sterowanie cyfrowe zapewnia Ĺ&#x201A;atwÄ&#x2026; i szybkÄ&#x2026; integracjÄ&#x2122; z istniejÄ&#x2026;cymi systemami. W module liniowym ELP zastosowano liniowy napÄ&#x2122;d bezpoĹ&#x203A;redni 24 V. Dane techniczne ELP: â&#x20AC;˘ wielkoĹ&#x203A;Ä&#x2021;: 25â&#x20AC;&#x201C;100, â&#x20AC;˘ masa: 1,8â&#x20AC;&#x201C;8,2 kg, â&#x20AC;˘ skok: 30â&#x20AC;&#x201C;200 mm, â&#x20AC;˘ siĹ&#x201A;a nominalna: 25â&#x20AC;&#x201C;100 N, â&#x20AC;˘ skok na palec: 32â&#x20AC;&#x201C;105 mm, â&#x20AC;˘ dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; powtarzalnoĹ&#x203A;ci: 0,01 mm.

I 2 #/&D

SCHUNK INTEC Sp. z o.o. !

2 ! ) 5< * <464<<

2 77 87^ 74 <<* " + 77 87^ 74 74 6.

" =' 2 >! 2 . )))2' 2 >! 2 . !

) A

9/2017

77

RYNEK

Bez kabli, bez baterii

ModuĹ&#x201A;owe, bezprzewodowe kasety sterownicze steute 9 ' 0 > ' . ) >

G ' 0 ) G ' , .

) E

' ) .

, ) > . G .

) .

. .

E . > . 2

' ) 0

) ' ' ! . 0

!,

,! ) , )*

0 G . )

) 0

) 0* G

"

02

9 > ! 0 > ' ) E

G ! E , ' ) ) ' ' ) ' M .G

! * > ) .

.

E , . K* ,

) M ! 0

, , ! ) RS2

) $ 8 3 78

D

ziaĹ&#x201A; Wireless firmy steute rozszerzyĹ&#x201A; ofertÄ&#x2122; produktĂłw o bezprzewodowe kasety sterownicze serii RF BF 74, komunikujÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; z odbiornikiem na drodze radiowej, z wykorzystaniem opatentowanej technologii sWave 868 MHz lub 915 MHz.

Wiele opcji i oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; czasu Nowe urzÄ&#x2026;dzenia charakteryzujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; budowÄ&#x2026; moduĹ&#x201A;owÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x2019; róşnokolorowe przyciski wraz z opisami mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; kombinowane z przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznikami kluczykowymi i selekcyjnymi. W sumie jest dostÄ&#x2122;pnych dziewiÄ&#x2122;Ä&#x2021; róşnych wersji napÄ&#x2122;dĂłw.

Klienci mogÄ&#x2026; wybieraÄ&#x2021; spoĹ&#x203A;rĂłd trzech wersji poliwÄ&#x2122;glanowych obudĂłw: pojedynczych, podwĂłjnych i potrĂłjnych.

W przypadku, gdy potrzebnych jest wiÄ&#x2122;cej aktywatorĂłw, moĹźna siÄ&#x2122;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021; takĹźe po wiÄ&#x2122;ksze obudowy. ZaletÄ&#x2026; jest rĂłwnieĹź wysoki stopieĹ&#x201E; ochrony (IP66 lub P R O M O C J A

IP67) oraz szeroki zakres temperatury roboczej: od â&#x20AC;&#x201C;25 °C  do +70 °C. Nadajniki radiowe wraz z miniaturowymi generatorami elektrodynamicznymi sÄ&#x2026; podpinane do kaĹźdego napÄ&#x2122;du z osobna z uĹźyciem zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cz bagnetowych. Generatory zapewniajÄ&#x2026; energiÄ&#x2122; potrzebnÄ&#x2026; do transmisji radiowej, przeksztaĹ&#x201A;cajÄ&#x2026;c energiÄ&#x2122; kinetycznÄ&#x2026;, powstajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; przy aktywacji napÄ&#x2122;du wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznika, w energiÄ&#x2122; elektrycznÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x201C; baterie staĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; zatem caĹ&#x201A;kowicie zbÄ&#x2122;dne. DziÄ&#x2122;ki róşnym opcjom uzyskano elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; oczekiwanÄ&#x2026; w przemyĹ&#x203A;le i automatyce budynkĂłw, i to bez koniecznoĹ&#x203A;ci prowadzenia kabli zasilajÄ&#x2026;cych i sygnaĹ&#x201A;owych. MontaĹź kaset oraz konfiguracja odbiornikĂłw zajmuje bardzo maĹ&#x201A;o czasu.

NiezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przesyĹ&#x201A;u SygnaĹ&#x201A;y sterujÄ&#x2026;ce sÄ&#x2026; transmitowane w paĹ&#x203A;mie 868 MHz lub 915 MHz, przy zastosowaniu sprawdzonej technologii AUTOMATYKA

RYNEK ) )

,! ) ) > I I 85Â&#x2C6;

!

) 0 L '

' ' G . .

. .

0 .

radiowej sWave. Gwarantuje ona wysokÄ&#x2026; niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przesyĹ&#x201A;u sygnaĹ&#x201A;Ăłw sterujÄ&#x2026;cych na dystansie 40 m wewnÄ&#x2026;trz budynkĂłw przemysĹ&#x201A;owych i do 450 m w terenie otwartym. DziÄ&#x2122;ki oferowanej opcjonalnie wersji 915 MHz moĹźliwe jest stosowanie radiowych kaset sterujÄ&#x2026;cych steute niemal na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie, w tym w USA. Obecnie dostÄ&#x2122;pnych jest kilka wariantĂłw odbiornikĂłw, ktĂłre mogÄ&#x2026; wspĂłĹ&#x201A;pracowaÄ&#x2021; z kasetami radiowymi serii RF BF 74. W przypadku kaset jednoprzyciskowych moĹźna stosowaÄ&#x2021; odbiorniki jednokanaĹ&#x201A;owe RF Rx SW868-1W, wyposaĹźone na wyjĹ&#x203A;ciu w jeden zestyk przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czny (moĹźna go wiÄ&#x2122;c uĹźywaÄ&#x2021; zarĂłwno jako zestyk zwierny, jak i rozwierny). W przypadku kaset dwu- i trzyprzyciskowych zastosowane mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; odbiorniki czterokanaĹ&#x201A;owe. DostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; wersje z zestykami zwiernymi i rozwiernymi. Ciekawymi i doĹ&#x203A;Ä&#x2021; czÄ&#x2122;sto stosowanymi w praktyce rozwiÄ&#x2026;zaniami sÄ&#x2026; odbiorniki wyposaĹźone w interfejs RS-232 lub 10/100 Base-T Ethernet (ten drugi komunikuje siÄ&#x2122; z sieciami za pomocÄ&#x2026; protokoĹ&#x201A;u TCP/IP).

wane do sterowania â&#x20AC;&#x17E;z rÄ&#x2122;kiâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; operator moĹźe przemieszczaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; niemal dowolnie wokĂłĹ&#x201A; maszyny czy ciÄ&#x2026;gu technologicznego, wykorzystujÄ&#x2026;c zabudowane w kasecie przyciski lub przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki.

Jest to wygodne takĹźe przy rozĹ&#x201A;adunku i zaĹ&#x201A;adunku cystern, np. z paliwem, czy pĹ&#x201A;ynami spoĹźywczymi â&#x20AC;&#x201C; uruchomienie pompy moĹźe nastÄ&#x2122;powaÄ&#x2021; z pewnej odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci. CzÄ&#x2122;sto spotykanÄ&#x2026; aplikacjÄ&#x2026; jest teĹź otwieranie bram przy uĹźyciu przycisku zamontowanego na wĂłzku widĹ&#x201A;owym. W praktyce liczba zastosowaĹ&#x201E; takiego systemu radiowego jest ograniczona jedynie wyobraĹşniÄ&#x2026; projektanta.

C,! )

) 0 I I 85

) ) 0

. ) . . K ) .

STEUTE POLSKA

2 9 ) :73* <76^^4 9 )

2 77 ;5: <; 7<* " + 77 ;5: :< 47 6.

" = ! 2'

)))2 ! 2'

) $ 8 3

# ) , )

I + 9;^;65

Fot. steute

Zdalnie i bez ograniczeĹ&#x201E; Znaczny zasiÄ&#x2122;g transmisji oraz brak koniecznoĹ&#x203A;ci doprowadzania zasilania sprawia, Ĺźe kasety serii RF BF 74 mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; z powodzeniem stosowane tam, gdzie bardzo trudne lub wrÄ&#x2122;cz niemoĹźliwe byĹ&#x201A;oby prowadzenie kabli. Z sytuacjÄ&#x2026; takÄ&#x2026; mamy do czynienia np. przy przeciÄ&#x2122;ciu zbiornikĂłw czy ciekĂłw wodnych, kanaĹ&#x201A;Ăłw portowych, szlakĂłw komunikacyjnych czy pasĂłw startowych, ale teĹź w przypadku zakĹ&#x201A;adĂłw przemysĹ&#x201A;owych, gdzie czÄ&#x2122;sto poĹ&#x201A;oĹźenie dodatkowego okablowania jest bardzo utrudnione.

Kasety mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; rĂłwnieĹź wykorzysty9/2017

79

RYNEK

WspĂłĹ&#x201A;praca czĹ&#x201A;owieka z robotem Prosta integracja â&#x20AC;&#x201C; prosta obsĹ&#x201A;uga ) E - !' % ..

! ' ) 0E ' G

!

, )*

K ' ) 0E*

K

!'

0

) ' ' ,

' ' ) , ! !0E >2 9R > ) E 0 .2 2

>) )

) ' ' )

, .*

>) ) - /^<<< A

' ' ' ! ' / !

52<2 80

C

zy ktokolwiek uĹźywa jeszcze telefonu komĂłrkowego fiĹ&#x201E;skiego producenta sprzed 10 lat? Nie. Zmienia siÄ&#x2122; bowiem nasze Ĺźycie, zmieniajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; nasze wymagania, zmienia siÄ&#x2122; nasz Ĺ&#x203A;wiat. RozwĂłj demograficzny w krajach uprzemysĹ&#x201A;owionych przyniesie ze sobÄ&#x2026; w najbliĹźszych latach ogromne zmiany Ĺ&#x203A;wiata pracy. Coraz wiÄ&#x2122;cej osĂłb bÄ&#x2122;dzie wspĂłĹ&#x201A;pracowaÄ&#x2021; w przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci z robotami lub bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; wspomagane w pracy przez roboty. Aby ta wizja wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cego Ĺ&#x203A;wiata pracy moP R O M O C J A

gĹ&#x201A;a staÄ&#x2021; siÄ&#x2122; rzeczywistoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;, potrzebny bÄ&#x2122;dzie nie tylko nowy rodzaj bezpiecznych robotĂłw z ogranicznikami przeciÄ&#x2026;Ĺźeniowymi, licznymi czujnikami i szybko reagujÄ&#x2026;cymi sterownikami â&#x20AC;&#x201C; rĂłwnieĹź narzÄ&#x2122;dzie zamocowane na robocie musi speĹ&#x201A;niaÄ&#x2021; wysokie wymagania w zakresie bezpieczeĹ&#x201E;stwa i higieny pracy, Ĺ&#x203A;rodowiska pracy, zastosowania materiaĹ&#x201A;Ăłw eksploatacyjnych, dopuszczenia, odbioru itp.

Wytyczne i specyfikacja wymagaĹ&#x201E; dotyczÄ&#x2026;cych bezpieczeĹ&#x201E;stwa dla robotĂłw, norma ISO 10218 i specyfikacja AUTOMATYKA

RYNEK

techniczna ISO/TS 15066, odnoszÄ&#x2026; siÄ&#x2122; do obecnych form tej wspĂłĹ&#x201A;pracy. Dotychczasowe regulacje sÄ&#x2026; wciÄ&#x2026;Ĺź aktualne i waĹźne, jednak w aspekcie zastosowania do wspĂłĹ&#x201A;pracy robotĂłw â&#x20AC;&#x201C; zarĂłwno w przypadku DIN, jak i CEN na stanowiskach badawczych â&#x20AC;&#x201C; wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ci produktu opracowanego do tego celu powinny wykraczaÄ&#x2021; poza dotychczasowe wymagania.

Taka wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie jest seria chwytakĂłw MRK do wspĂłĹ&#x201A;pracy z robotem.

Chwytaki MRK od ekspertów

I 2 % ..

- !'

Seria chwytakĂłw do wspĂłĹ&#x201A;pracy czĹ&#x201A;owieka z robotem MRK Grupy Zimmer zostaĹ&#x201A;a zaprojektowana zgodnie z zaleceniami niemieckich zawodowych stowarzyszeĹ&#x201E; ubezpieczeĹ&#x201E; wypadkowych (Berufsgenossenschaften BG) i stowarzyszenia ustawowych ubezpieczeĹ&#x201E; od wypadkĂłw (Deutsche Gesetzliche Unfallversicherung DGUV).

Grupa Zimmer, jako pionier i jeden z wiodÄ&#x2026;cych producentĂłw podzespoĹ&#x201A;Ăłw MRK, opracowuje rozwiÄ&#x2026;zania specjalnie dla wymagajÄ&#x2026;cego Ĺ&#x203A;rodowiska pracy, aby â&#x20AC;&#x201C; dziÄ&#x2122;ki wspĂłĹ&#x201A;pracy tego, co najlepsze w obu Ĺ&#x203A;wiatach, czyli czĹ&#x201A;owieka i maszyny â&#x20AC;&#x201C; zmniejszyÄ&#x2021; obciÄ&#x2026;Ĺźenie fizyczne osĂłb pracujÄ&#x2026;cych, zĹ&#x201A;agodziÄ&#x2021; monotoniÄ&#x2122; poszczegĂłlnych etapĂłw pracy, zapobiec wypadkom i zwiÄ&#x2122;kszyÄ&#x2021; wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; procesĂłw roboczych.

#>) )

- /^<^< A M . % ..

- !'

' . )

' E . ) ' '

)

, .

Wiele zalet w jednym systemie JednÄ&#x2026; z firm, ktĂłra korzysta z rozwiÄ&#x2026;zania Grupy Zimmer, jest Universal Robots. DuĹ&#x201E;ska spĂłĹ&#x201A;ka stosuje obecnie nie tylko jeden z najlepszych na Ĺ&#x203A;wiecie chwytakĂłw MRK, lecz rĂłwnieĹź dostosowany specjalnie do tego modelu rozbudowany system moduĹ&#x201A;owy. W ramach systemu moduĹ&#x201A;owego dostÄ&#x2122;pny jest szeroki wybĂłr chwytakĂłw i podzespoĹ&#x201A;Ăłw obsĹ&#x201A;ugujÄ&#x2026;cych z odpowiednimi akcesoriami, dziÄ&#x2122;ki czemu nie trzeba martwiÄ&#x2021; siÄ&#x2122;

#>) ) 0 0

) ' '

, . & $

,

9/2017

o zgodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i przebieg integracji. System zawiera takĹźe podzespoĹ&#x201A;y kompatybilne z robotem MRK i Industrie 4.0, ktĂłre majÄ&#x2026; wiele zalet: sÄ&#x2026; proste w instalowaniu, parametryzowaniu i obsĹ&#x201A;udze, majÄ&#x2026; rozszerzonÄ&#x2026; diagnostykÄ&#x2122; i konserwacjÄ&#x2122; zapobiegawczÄ&#x2026;, a ponadto moĹźna je wymieniaÄ&#x2021; w trakcie pracy.

ObsĹ&#x201A;uga moĹźe odbywaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; albo za pomocÄ&#x2026; centralnego ukĹ&#x201A;adu sterowania albo â&#x20AC;&#x201C; w przypadku wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ci podzespoĹ&#x201A;Ăłw â&#x20AC;&#x201C; zintegrowanego panelu sterowania, jak rĂłwnieĹź za po-

#>) )

- /^<^< A

81

RYNEK

K > " . ) ' ' )

, .

9 ' ' ' ) ! " , ' 0 ' ) '

, 0* ) > ' G RS , 0 ' ) 2

' 0 )

, .

L 0 q) ' v '

, 2

#>) ) !0 ' ) . ' . ! , , K

) ' ' ! !

2

#>) ) ) ! ' 0 . ) 6 , * ) .

0

!2 ) . ' . !

, , ) K ) ' ' ! !

2

)

35< D

) . . .

C ( 34<^^2 ) > G ' ) .

G .

, ' ) 2

mocÄ&#x2026; aplikacji. Aplikacja zapewnia uĹźytkownikowi maksymalnÄ&#x2026; elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; podczas tworzenia, zapisywania do pamiÄ&#x2122;ci i odzyskiwania parametrĂłw urzÄ&#x2026;dzenia, a takĹźe wspomaga go podczas diagnostyki i konserwacji zapobiegawczej. Ponadto chwytaki MRK oraz seria chwytakĂłw GEH6000IL majÄ&#x2026; zaprogramowane praktyczne profile ruchu, ktĂłre za pomocÄ&#x2026; kilku klikniÄ&#x2122;Ä&#x2021; myszÄ&#x2026; moĹźna dopasowaÄ&#x2021; do indywidualnych wymagaĹ&#x201E; dotyczÄ&#x2026;cych zastosowania chwytaka.

Umoşliwia to kaşdemu uşytkownikowi przeprowadzenie kompletnej implementacji i uruchomienia w zaledwie kilku minut.

PodzespoĹ&#x201A;y panelu operatorskiego HMI Industrie 4.0 ObsĹ&#x201A;uga podzespoĹ&#x201A;Ăłw Industrie 4.0 Grupy Zimmer jest rĂłwnie prosta i elastyczna, jak instalacja. To, co dotych82

czas obowiÄ&#x2026;zywaĹ&#x201A;o dla sterownikĂłw przemysĹ&#x201A;owych, jest teraz moĹźliwe takĹźe w przypadku robotĂłw. ObsĹ&#x201A;uga jest caĹ&#x201A;kowicie zintegrowana w ukĹ&#x201A;adzie sterowania robota, dziÄ&#x2122;ki czemu podzespĂłĹ&#x201A; moĹźna ustawiÄ&#x2021; rÄ&#x2122;cznie bezpoĹ&#x203A;rednio za pomocÄ&#x2026; panelu sterowania robotem i zintegrowaÄ&#x2021; z przebiegiem programu pracy robota.

Co istotne, nie jest do tego potrzebny zewnÄ&#x2122;trzny sterownik PLC. SpecjaliĹ&#x203A;ci z firmy Universal Robots kierujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; przy tym znanym juĹź panelem operatorskim HMI firmy Zimmer, aby zapewniÄ&#x2021; uĹźytkownikowi jednolity i intuicyjny interfejs uĹźytkownika. UĹźytkownik moĹźe sterowaÄ&#x2021; takim kompletnym systemem, majÄ&#x2026;c do dyspozycji bogate portfolio chwytakĂłw IO-Link Grupy Zimmer, a oferowane podzespoĹ&#x201A;y pneumatyczne, elektryczne, serwoelektryczne, jak i cyfrowe mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; stosowane z innowacyjnymi robotami firmy Universal Robots.

Integracja zapewnia uĹźytkownikowi podczas tworzenia nowych, pasujÄ&#x2026;cych do aplikacji profili zastosowania, maksymalnÄ&#x2026; elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i nieskomplikowane dopasowanie, zapisanie w pamiÄ&#x2122;ci i odzyskiwanie parametrĂłw urzÄ&#x2026;dzenia. Ponadto panel operatorski HMI Grupy Zimmer obsĹ&#x201A;uguje diagnostykÄ&#x2122; (condition monitoring) lub konserwacjÄ&#x2122; zapobiegawczÄ&#x2026; (predictive maintenance) podzespoĹ&#x201A;Ăłw, co przekĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; na przeprowadzenie implementacji i uruchomienie w rekordowo krĂłtkim czasie. WspĂłĹ&#x201A;praca robota i podzespoĹ&#x201A;Ăłw obsĹ&#x201A;ugujÄ&#x2026;cych jest tym samym znacznie uproszczona.

ZIMMER GROUP POLSKA

2 15; 485 4^? ??^* 15; ^^5 :5: 8:;*

1573 57 5::3 8;; 6.

. 2. 0 = .. 6 !'2

AUTOMATYKA

CENA 10,00 00

TEMAT WYDANIA

ZĹ (W TY M 8 % VAT VAT))

ROZMOWA 9 772392

10550 2

10

PaweĹ&#x201A; Naglik, Kubler Sp. z o.o.

ZarzÄ&#x2026;dzani

e utrzymanie

20

TECHNIKA

m ruchu w

32

SPRZÄ&#x2DC;T

WybĂłr systemu SCADA â&#x20AC;&#x201C; czym siÄ&#x2122; kierowaÄ&#x2021;?

produkcji

I APARATU

AUTOMAT YKA ISSN 2392-1056

INDEKS 403024

AUTOMATYK

Kluczowy RA 44 element wspĂłĹ&#x201A;czesnyc â&#x20AC;&#x201C; przeglÄ&#x2026;d h napÄ&#x2122;dĂłw przemiennikĂł w czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;c i

AONLINE.PL

10/2015

!"# $% &'&

< ... do 28

Dystrybutor

switchy HARTING

www.stermag.pl

000 l/min

... >

! "

()

*' +

) *' ,

+

'

# #

$

AUTOMATYCZNIE WIEM WIÄ&#x2DC;CEJ...

ROCZNIK 2017 W W W . A U T O M AT Y K A O N L I N E . P L

P L A N W Y DAW N I C Z Y 2 0 1 7 P L A N W Y DAW N I C Z Y 2 0 1 7 Ǥ ĆŽ ­ Ä&#x2020; Ä&#x2DC; Âť Ă&#x192; Âą Ǥ Ä&#x201A; ø ç Ä&#x2020; á ÂŚ Äł Âą ĆŻ NADSYĹ ANIE KALENDARIUM BRANĹťOWE MATERIAĹ Ă&#x201C;W (DOD. KOLPORTAĹť WYDANIA)

WYDANIE

TEMAT NUMERU

ARTYKUĹ PRZEGLÄ&#x201E;DOWY

1-2/2017 7-8/2017

Bezpiecznai systemy produkcja UrzÄ&#x2026;dzenia dla przemysĹ&#x201A;u spoĹźywczego

Przyciski i przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki Kontrola kosztĂłw zuĹźycia mediĂłw

05.01.2017 05.07.2017

EXPOCUTTING, AUTOMATICON ENERGETAB, MSPO, TRAKO, PAKFOOD

9/2017

Automatyka w pojazdach szynowych

Komponenty dla energetyki

07.08.2017

ENERGETAB, TRAKO, PAKFOOD

10/2017

PrzemysĹ&#x201A; 4.0

Roboty przemysĹ&#x201A;owe i  kooperacyjne

04.09.2017

TOOLEX, MAINTENANCE, SYMAS, PAKFOOD, WARSAW INDUSTRY WEEK, RENEXPO, KOMPOZYTEXPO

11/2017

EfektywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; energetyczna w napÄ&#x2122;dach elektrycznych

Pomiar pozycji i przemieszczenia

06.10.2017

WARSAW INDUSTRY WEEK, ENERGETICS, EUROTOOL, INTRALOMAG, FORUM NOWOCZESNEJ PRODUKCJI

12/2017

Monitoring i zdalne sterowanie

Komunikacja przemysĹ&#x201A;owa

03.11.2017

FACILITY MANAGEMENT WÂ ZAKĹ ADZIE PRODUKCYJNYM

www.automatykaonline.pl

RYNEK

Niezawodny pomiar Firma Guenther, do ktĂłrej na KE

' ! 0 L K )

L 0

0 .

0) G > ' ! ) !0 )

R) 2

9 0 0 " . K

bS

)

' ) > ) E

) > )

) >

' ) >2

T

ermopary i czujniki oporowe sÄ&#x2026; konstruowane i produkowane przez firmÄ&#x2122; Guenther od ponad 45 lat przy zachowaniu najwyĹźszych standardĂłw jakoĹ&#x203A;ci. Obecnie firma dostarcza urzÄ&#x2026;dzenia do pomiaru temperatury dla wielu sektorĂłw przemysĹ&#x201A;u.

I 2 -! >

Czujniki Pt 100 i termopary EKatech OsĹ&#x201A;ona EKatech jest przeznaczona do pomiarĂłw mieszanki pyĹ&#x201A;owo-wÄ&#x2122;glowej i biomasy. Zapewnia odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na silnie Ĺ&#x203A;cierajÄ&#x2026;ce i agresywne media, a ponadto cechuje siÄ&#x2122; wysokÄ&#x2026; przewodnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; cieplnÄ&#x2026; i odpornoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; na uszkodzenia mechaniczne. Wymienne wkĹ&#x201A;ady â&#x20AC;&#x201C; pĹ&#x201A;aszczowy Pt 100 lub termoparowy â&#x20AC;&#x201C; zapewniajÄ&#x2026; odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na drgania i wibracje. Dodatkowo osĹ&#x201A;ony EKatech odznaczajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; zwiÄ&#x2122;kszo9/2017

nÄ&#x2026; odpornoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; mechanicznÄ&#x2026; na szok termiczny i nie wykazujÄ&#x2026; plastycznoĹ&#x203A;ci nawet w wysokiej temperaturze, co zapobiega wyginaniu siÄ&#x2122; termopary pod wĹ&#x201A;asnym ciÄ&#x2122;Ĺźarem. W zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od rodzaju zastosowanego materiaĹ&#x201A;u mogÄ&#x2026; pracowaÄ&#x2021; w temperaturze do 1800 °C.Â

Termopary i czujniki Pt 100 z osĹ&#x201A;onÄ&#x2026; do wspawania Pomiar temperatury pary w rurociÄ&#x2026;gach jest realizowany za pomocÄ&#x2026; termopar typu K, natomiast temperatury wody wtryskowej â&#x20AC;&#x201C; za pomocÄ&#x2026; czujnikĂłw rezystancyjnych Pt 100.

Czujniki rezystancyjne wykonywane sÄ&#x2026; z wkĹ&#x201A;adem pomiarowym 1 Ă&#x2014; Pt 100 lub 2 Ă&#x2014; Pt 100. MogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; dostarczane z pochwami termometrycznymi oraz Ĺ&#x203A;wiadectwem wzorcowania. W obu przypadkach zastosowano wkĹ&#x201A;ad pĹ&#x201A;aszczowy odporny na drgania i wibracje. Termometry oporowe w wykonaniu firmy Guenther mogÄ&#x2026; mieÄ&#x2021; specjalne powĹ&#x201A;oki ochronne dobrane do konkretnego punktu pomiarowego. PowĹ&#x201A;oki te zazwyczaj majÄ&#x2026; gĹ&#x201A;adkÄ&#x2026; powierzchniÄ&#x2122; i zapewniajÄ&#x2026; odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na korozjÄ&#x2122; oraz na dziaĹ&#x201A;anie rozpuszczalnikĂłw, zasad i kwasĂłw, w tym kwasu siarkowego, fluorowodorowego i azotowego. Termopary i termometry oporowe z przyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czem bagnetowym, tzw. wtykane, charakteryzujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; barP R O M O C J A

dzo dobrÄ&#x2026; dynamikÄ&#x2026; pomiaru. Czujniki te sÄ&#x2026; produkowane w wykonaniu olejoodpornym lub wodoodpornym.

DĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przewodĂłw, rodzaj izolacji oraz wymiary czujnikĂłw dobierane sÄ&#x2026; do potrzeb konkretnej aplikacji.

Termopary i czujniki pĹ&#x201A;aszczowe z gĹ&#x201A;owicÄ&#x2026; lub przewodem Czujniki w wykonaniu pĹ&#x201A;aszczowym zapewniajÄ&#x2026; wysokÄ&#x2026; wytrzymaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; na temperaturÄ&#x2122;, jak i odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na drgania i wibracje. Przy pomiarze temperatury Ĺ&#x201A;oĹźysk oporowych, uszczelnieĹ&#x201E; czy upustĂłw pary termopary pĹ&#x201A;aszczowe gwarantujÄ&#x2026; elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. MogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; zakoĹ&#x201E;czone gĹ&#x201A;owicÄ&#x2026; z odpowiednim stopniem IP, jak rĂłwnieĹź wtyczkami typu standard lub LEMO. Firma Guenther zaprasza do odwiedzenia swego stoiska na MiÄ&#x2122;dzynarodowych Energetycznych Targach Bielskich Energetab (pawilon W, stoisko 26).

GUENTHER POLSKA Sp. z o.o. !

2 9 ) 75

446<?4 ! G

2 83 :47 8< 8<* " + 83 :47 8< 83

)))2 ! > 2 .2'

85

RYNEK

System Axioline F I/O dla sektora energetycznego zgodny z wymaganiami normy IEC 61850 & ! )

E

G

,

) .

)

> R )

, ) ! > ) E

) ) ) )

' ) * 0

' . !

2 )

! # ^3;4<

' ) . G ) 0

. * !. K ) 0E 0 0

' 0 )

. )

.! 0 >* ) .

K

.! +

I @C ' ! ) ' > + # 2 Harald Grewe

R

osnÄ&#x2026;ce koszty energii, niedobĂłr waĹźnych zasobĂłw oraz zwiÄ&#x2122;kszona emisja CO2 nabierajÄ&#x2026; coraz wiÄ&#x2122;kszego znaczenia w skali globalnej. Aby zapewniÄ&#x2021; ludnoĹ&#x203A;ci oraz przedsiÄ&#x2122;biorstwom dostÄ&#x2122;p do zrĂłwnowaĹźonej i bezpiecznej energii w przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci, potrzebne sÄ&#x2026; nowe koncepcje i podejĹ&#x203A;cie systemowe. JednÄ&#x2026;

z nich jest inteligentna sieÄ&#x2021;. Ten rodzaj sieci umoĹźliwia optymalne zsynchronizowanie produkcji energii, jej zuĹźycia i magazynowania. Jednak wdroĹźenie inteligentnej sieci wymaga zastosowania najnowszych technologii. Tylko wtedy moĹźliwe bÄ&#x2122;dzie zagwarantowanie elastycznego i niezawodnego sposobu zapewnienia energii zgodnie z bieĹźÄ&#x2026;cym zapotrzebowaniem.

RosnÄ&#x2026;cy udziaĹ&#x201A; energii pochodzÄ&#x2026;cej ze źrĂłdeĹ&#x201A; odnawialnych oraz staĹ&#x201A;y wzrost liczby niewielkich, zdecentralizowanych elektrowni sprawiajÄ&#x2026;, Ĺźe koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; posiadania szerokiego, jednolitego systemu komunikacji staje siÄ&#x2122; oczywista. W tym kontekĹ&#x203A;cie miÄ&#x2122;dzynarodowa norma IEC 61850, â&#x20AC;&#x17E;Systemy i sieci komunikacyjne w automatyce sieci zasilaniaâ&#x20AC;?, odgrywa decydujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; rolÄ&#x2122;.

NiezaleĹźnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i interoperacyjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; Norma IEC 61850, jak i okreĹ&#x203A;lone przez niÄ&#x2026; obiektowe transmisje danych, po raz pierwszy umoĹźliwiajÄ&#x2026; opisanie zĹ&#x201A;oĹźonych procesĂłw i urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; w jednolity sposĂłb dla wszystkich uczestnikĂłw sieci komunikacyjnej. Dwiema gĹ&#x201A;Ăłwnymi zasadami

IEC 61850 sÄ&#x2026; niezaleĹźnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; producenta oraz interoperacyjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;. Zmniejsza to znaczÄ&#x2026;co róşnorodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; istniejÄ&#x2026;cych do tej pory przyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy, a co wiÄ&#x2122;cej, uĹźytkownicy nie muszÄ&#x2026; byÄ&#x2021; juĹź uzaleĹźnieni od jednego producenta i zastrzeĹźonych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; automatyki sieci.

InteroperacyjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; nie ogranicza siÄ&#x2122; tylko do wymiany danych w oparciu o standardowÄ&#x2026; technologiÄ&#x2122; Ethernetu â&#x20AC;&#x201C; takĹźe proces technologiczny jest jasno okreĹ&#x203A;lony. UĹźytkownik ma dostÄ&#x2122;p do wstÄ&#x2122;pnie okreĹ&#x203A;lonych jednostek funkcyjnych, ktĂłre w hierarchicznym modelu danych sÄ&#x2026; opisane jako czytelny plik tekstowy. Pliki SCL (ang. Substation Configuration Language, jÄ&#x2122;zyk opisu konfiguracji stacji) tworzÄ&#x2026; podstawÄ&#x2122; dla wydajnej inĹźynierii systemĂłw. IEC 61850 okreĹ&#x203A;la teĹź wymagania dla urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;. Komponenty uĹźywane w systemach energetycznych muszÄ&#x2026; speĹ&#x201A;niaÄ&#x2021; warunki Ĺ&#x203A;rodowiskowe panujÄ&#x2026;ce na danych obszarach i muszÄ&#x2026; byÄ&#x2021; stale dostÄ&#x2122;pne. Tylko wtedy bÄ&#x2122;dzie moĹźliwe zapewnienie stabilnego zasilania. OprĂłcz zwiÄ&#x2122;kszonej odpornoĹ&#x203A;ci na zakĹ&#x201A;Ăłcenia, urzÄ&#x2026;dzenia te muszÄ&#x2026; charakteryzowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; wysokÄ&#x2026; wytrzymaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; przepiÄ&#x2122;ciowÄ&#x2026;, sprawdzanÄ&#x2026; w badaniach ESD (wyĹ&#x201A;adowanie elektrostatyczne), badaniach na rozerwanie i przepiÄ&#x2122;cie.

Wsparcie dla komunikacji MMS i GOOSE

. @C ' . 0E .2 2 ) . !

) ! " . .

86

P R O M O C J A

JeĹźeli zapewnienie komunikacji odbywa siÄ&#x2122; zgodnie z wymaganiami IEC 61850, waĹźnÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; odgrywajÄ&#x2026; systemy I/O. Jeszcze przed planowaniem systemu naleĹźy zadaÄ&#x2021; sobie waĹźne pytania, np. o to, w jaki sposĂłb sygnaĹ&#x201A;y bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; rejestrowane oraz w prosty i wydajny sposĂłb przesyĹ&#x201A;ane. Musi byÄ&#x2021; rĂłwnieĹź jasne, jak korzyĹ&#x203A;ci wynikajÄ&#x2026;ce z obiektowego charakteru standardu mogÄ&#x2026; zostaÄ&#x2021; zintegrowane w inĹźynieryjnym projekcie caĹ&#x201A;ej stacji.

Phoenix Contact rozwiÄ&#x2026;zuje ten proAUTOMATYKA

RYNEK SZYBKIE, SOLIDNE I Ĺ ATWE W OBSĹ UDZE ROZWIÄ&#x201E;ZANIE I/O System Axioline F I/O firmy Phoenix Contact doskonale speĹ&#x201A;nia potrzeby zwiÄ&#x2026;zane z zaopatrzeniem w energiÄ&#x2122;. RozwiÄ&#x2026;zanie zostaĹ&#x201A;o opracowane w konstrukcji moduĹ&#x201A;owej do wbudowania w szafy sterownicze i zachwyca szybkim czasem reakcji oraz instalacji.

Axioline F wyróşnia siÄ&#x2122; teĹź niezawodnÄ&#x2026; mechanikÄ&#x2026;, dobrymi wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ciami EMC oraz Ĺ&#x201A;atwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; uĹźytkowania. Zastosowanie technologii szybkiego podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czania push-in oraz wyjmowanych zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy wtykowych umoĹźliwia szybkie i bezbĹ&#x201A;Ä&#x2122;dne podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie systemu I/O. To sprawia, Ĺźe Axioline F doskonale nadaje siÄ&#x2122; do wymagajÄ&#x2026;cych zadaĹ&#x201E; w zakresie automatyki w trudnych warunkach Ĺ&#x203A;rodowiskowych, gdzie wymagane sÄ&#x2026; niezawodne rozwiÄ&#x2026;zania z intuicyjnÄ&#x2026; obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2026;. System moĹźe byÄ&#x2021; wyposaĹźony w funkcje cyfrowe i analogowe w róşnych ukĹ&#x201A;adach oraz funkcje specjalne, takie jak moduĹ&#x201A;y temperaturowe.

I 2 > + #

blem, prezentujÄ&#x2026;c swĂłj system Axioline F I/O, zaprojektowany do komunikacji zgodnie z wymaganiami IEC 61850.

ModuĹ&#x201A; I/O, opracowany specjalnie dla tych zastosowaĹ&#x201E;, w peĹ&#x201A;ni to udowadnia, poniewaĹź system I/O wyróşnia siÄ&#x2122; szybkÄ&#x2026; transmisjÄ&#x2026; danych, niezawodnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; dziaĹ&#x201A;ania oraz prostÄ&#x2026; obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2026; podczas jego budowy i uruchomienia.

KrĂłtki czas reakcji to podstawowy warunek stabilnego zaopatrzenia w energiÄ&#x2122;. Dlatego Axioline F obsĹ&#x201A;uguje zarĂłwno komunikacjÄ&#x2122; z systemem sterowania MMS (obsĹ&#x201A;uga komunikatĂłw multimedialnych), jak i szybki, inicjowany przez zdarzenia protokĂłĹ&#x201A; GOOSE (ang. Generic Object Oriented System Event, szybka miÄ&#x2122;dzypolowa wymiana danych) dla bezpoĹ&#x203A;redniej wymiany danych miÄ&#x2122;dzy urzÄ&#x2026;dzeniami koĹ&#x201E;cowymi (serwerami). Oznacza to, Ĺźe sygnaĹ&#x201A;y o wysokim priorytecie sÄ&#x2026; przesyĹ&#x201A;ane bezpoĹ&#x203A;rednio przez system sterowania do wszystkich uczestnikĂłw tak szybko, jak to tylko moĹźliwe.

Rozmieszczenie terminali w IEC 61850 jest rĂłwnie elastyczne â&#x20AC;&#x201C; przez interfejs sieciowy czy teĹź, jak w przypadku innych plikĂłw konfiguracyjnych, za pomocÄ&#x2026; prostego pliku tekstowego.

Do stworzenia kompletnej stacji I/O nie sÄ&#x2026; wymagane Ĺźadne specjalistyczne narzÄ&#x2122;dzia. Parametryzacja odbywa siÄ&#x2122; przez wymianÄ&#x2122; plikĂłw konfiguracyjnych IEC 61850. W tym celu moĹźna stosowaÄ&#x2021; interfejs sieciowy, nie jest wiÄ&#x2122;c potrzebne dodatkowe oprogramowanie.

Certyfikat zgodnoĹ&#x203A;ci z normÄ&#x2026; komunikacyjnÄ&#x2026; zapewnia bezpieczeĹ&#x201E;stwo korzystania z poszczegĂłlnych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; lub systemĂłw. To jedyny sposĂłb zagwarantowania wszystkim uczestnikom systemu bezproblemowej wymiany danych. Centrum certyfikacji badaĹ&#x201E; KEMA dokumentuje tÄ&#x2122; zgodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dla Axioline F, dziÄ&#x2122;ki czemu uĹźytkownik uzyskuje potwierdzenie, Ĺźe system Axioline F ma 100-proc. inter-operacyjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, zgodnie z wymaganiami normy IEC 61850.

InĹźynieria bez specjalnych narzÄ&#x2122;dzi

Zastosowanie we wszystkich obszarach produkcji energii

NajwiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; zaletÄ&#x2026; Axioline F jest jednak Ĺ&#x201A;atwa obsĹ&#x201A;uga systemu, ktĂłra nie wpĹ&#x201A;ywa na jego wymaganÄ&#x2026; niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. ModuĹ&#x201A;y I/O dla cyfrowego wejĹ&#x203A;cia oraz wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; przekaĹşnikowych przy znamionowym napiÄ&#x2122;ciu do 220 V DC, zaprojektowane specjalnie dla Ĺ&#x203A;rodowiska przemysĹ&#x201A;owego, majÄ&#x2026; wytrzymaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; przepiÄ&#x2122;ciowÄ&#x2026; 5 kV. MogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; jednak organizowane zgodnie z potrzebami w ramach stacji I/O bez koniecznoĹ&#x203A;ci budowy specjalnych segmentĂłw, takich jak pĹ&#x201A;yty separujÄ&#x2026;ce.

Zapewnia to elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; budowy stacji i dowolne ustawienie moduĹ&#x201A;Ăłw sterowania, sygnalizacji i analogowych.

Norma IEC 61850 znajduje zastosowanie na wszystkich poziomach dostarczania energii elektrycznej. Obejmuje rĂłwnieĹź wytwarzanie energii â&#x20AC;&#x201C; bez wzglÄ&#x2122;du na to, czy pochodzi z duĹźych, konwencjonalnych elektrowni czy ze źrĂłdeĹ&#x201A; odnawialnych, takich jak systemy wiatrowe czy fotowoltaiczne. Zastosowanie cyfrowej technologii ochrony umoĹźliwia przesyĹ&#x201A;anie informacji o zdarzeniu oraz czasie jego powstania za pomocÄ&#x2026; komunikacji w ramach IEC 61850 do gĹ&#x201A;Ăłwnego systemu I&C oraz zastosowanie analizy bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dĂłw generujÄ&#x2026;cej dokĹ&#x201A;adne wyniki w ciÄ&#x2026;gu milisekund. To bardzo waĹźne,

9/2017

. +

I @C

0 G

>

>

gdyĹź ĹşrĂłdĹ&#x201A;o zakĹ&#x201A;ĂłceĹ&#x201E; moĹźe byÄ&#x2021; szybko i dokĹ&#x201A;adnie okreĹ&#x203A;lone. JeĹ&#x203A;li chodzi o niskonapiÄ&#x2122;ciowe urzÄ&#x2026;dzenia rozdzielcze, istnieje szeroki zakres sygnaĹ&#x201A;Ăłw do sterowania szynami oraz wiele moĹźliwoĹ&#x203A;ci zastosowaĹ&#x201E; w sieciach przesyĹ&#x201A;owych i dystrybucyjnych. MoĹźliwy jest monitoring transformatorĂłw w celu planowania konserwacji, ostrzeĹźeĹ&#x201E; procesowych lub raportĂłw o bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dach. Lokalne stacje zasilajÄ&#x2026;ce majÄ&#x2026; teĹź za zadanie dostarczaÄ&#x2021; do sieci energiÄ&#x2122; elektrycznÄ&#x2026; produkowanÄ&#x2026; przez zdecentralizowane elektrownie korzystajÄ&#x2026;ce ze źrĂłdeĹ&#x201A; odnawianych. Transformator lokalnej sieci zasilania z moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; jego sterowania gwarantuje, Ĺźe napiÄ&#x2122;cie jest utrzymywane z dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; Âą10 proc. MoĹźe byÄ&#x2021; teĹź sterowany za pomocÄ&#x2026; systemu I/O, certyfikowanego zgodnie z wymaganiami IEC 61850.

Podsumowanie MiÄ&#x2122;dzynarodowa Komisja Elektrotechniczna IEC stworzyĹ&#x201A;a miÄ&#x2122;dzynarodowÄ&#x2026; normÄ&#x2122; dla wszystkich poziomĂłw dostarczania energii elektrycznej. Solidny, szybki i Ĺ&#x201A;atwy w obsĹ&#x201A;udze system Axioline F firmy Phoenix Contact oferuje zgodne z wymaganiami normy rejestracjÄ&#x2122; i przesyĹ&#x201A;anie odpowiednich danych do centrum sterowania. Stanowi to waĹźny wkĹ&#x201A;ad w tworzenie stabilnej sieci elektrycznej o szerokiej dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;ci.

Harald Grewe

. @C . *

> + #

-.,/

PHOENIX CONTACT Sp. z o.o. !

2 ! ) 4864?* 436:38 9 )

2 83 :? ;< 53< )))2'> + 2 .

87

RYNEK G /

-!

C

' !

.

! E . E S )

8< ' 2

)' )

) > . ) . '!

0

Odpowiedni system

manipulacyjny w kilka minut Oprogramowanie Festo Hand

-!

C

!. K )

K . ' 0 )

)

)

.! . '!

0

I

) ) . * ,

) G !

*

0

.

0 ) * '

)

)!) . ) * ! ' )

'

'

0) . ) 2

C' . )

M ! 0

. ) ) ,

'

) ) M ! 0

'G )

. . . ' G

G RS !2

88

O

ferta standardowych systemĂłw manipulacji Festo umoĹźliwia projektowanie wielu rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;, poczÄ&#x2026;wszy od systemĂłw jednoosiowych YXCS pozwalajÄ&#x2026;cych na ruch w jednej osi, przez dwuosiowe systemy 2D, jak portal liniowy YXCL dla pionowych ruchĂłw lub ukĹ&#x201A;ad portalowy pĹ&#x201A;aski YXCF dla poziomych ruchĂłw, aş po ruch w trzech wymiarach z zastosowaniem portalu trĂłjwymiarowego YXCR. DziÄ&#x2122;ki Festo Handling Guide Online inĹźynierowie mogÄ&#x2026; korzystaÄ&#x2021; z inteligentnego i intuicyjnego narzÄ&#x2122;dzia do konfiguracji i projektowania nowych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; systemowych, P R O M O C J A

a dziÄ&#x2122;ki temu, Ĺźe nowa platforma konfiguracji i zamawiania jest zintegrowana z katalogiem on-line produktĂłw Festo, zachowana jest ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; procesu projekt-â&#x20AC;&#x201C;zamĂłwienie. Odpowiedni znormalizowany system manipulacji moĹźna zamĂłwiÄ&#x2021; wraz z modelami CAD kilkoma klikniÄ&#x2122;ciami. DziÄ&#x2122;ki Handling Guide Online poszczegĂłlne etapy (zapytanie ofertowe, ukĹ&#x201A;ad, wycena i projekt CAD), ktĂłrych realizacja zajmowaĹ&#x201A;a dotychczas od 10 do 15 dni moĹźna teraz zrealizowaÄ&#x2021; w zaledwie kilka minut.

Handling Guide Online otwiera nowe moĹźliwoĹ&#x203A;ci przed standardoAUTOMATYKA

RYNEK

wymi systemami manipulacji â&#x20AC;&#x201C; to rewolucja pod wzglÄ&#x2122;dem czasu montaĹźu i dostawy, ktĂłry moĹźna skrĂłciÄ&#x2021; z blisko dwĂłch miesiÄ&#x2122;cy do zaledwie kilku tygodni. Nowe standardowe produkty redukujÄ&#x2026; rĂłwnieĹź czas potrzebny do parametryzacji i uruchomienia napÄ&#x2122;dĂłw. Producenci maszyn i urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; mogÄ&#x2026; skrĂłciÄ&#x2021; czas wprowadzania zintegrowanych systemĂłw manipulacji na rynek o okoĹ&#x201A;o 70 proc.

DziÄ&#x2122;ki programowi wspomagajÄ&#x2026;cemu projektanci majÄ&#x2026; wiÄ&#x2122;cej czasu i swobody w planowaniu i projektowaniu procesĂłw technologicznych istotnych dla obszaru dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci firmy.

I 2 I

Kilka krokĂłw do systemu manipulacji Do zamĂłwienia w peĹ&#x201A;ni skonfigurowanego systemu manipulacji wystarczy tylko kilka krokĂłw. W pierwszym kroku projektant wybiera wymagany typ systemu manipulacji i wprowadza do Handling Guide Online dane 9/2017

dotyczÄ&#x2026;ce aplikacji. Na podstawie obliczeĹ&#x201E; narzÄ&#x2122;dzie proponuje sugerowane systemy manipulacji. NastÄ&#x2122;pnie projektant wybiera z zaproponowanych wariantĂłw najbardziej odpowiedni system manipulacji.

Karta danych i odpowiednio skonfigurowany model CAD sÄ&#x2026; natychmiast dostÄ&#x2122;pne do pobrania we wszystkich popularnych formatach, dziÄ&#x2122;ki czemu moĹźna je od razu zintegrowaÄ&#x2021; z wĹ&#x201A;asnym systemem projektowym.

Aby skonfigurowaÄ&#x2021; wybrany system zgodnie ze swoimi wymaganiami, inĹźynier moĹźe uĹźyÄ&#x2021; dodatkowych opcji.

Wybrany system manipulacji jest nastÄ&#x2122;pnie przenoszony do koszyka.

KoĹ&#x201E;cowe klikniÄ&#x2122;cie przesyĹ&#x201A;a zamĂłwienie do Festo. Eksperci firmy dostarczajÄ&#x2026; w bardzo krĂłtkim czasie gotowy do zainstalowania system bezpoĹ&#x203A;rednio do zakĹ&#x201A;adu produkcyjnego lub maszyny, wraz z kompletnÄ&#x2026; dokumentacjÄ&#x2026; uĹźytkownika zgodnÄ&#x2026; z dyrektywÄ&#x2026; maszynowÄ&#x2026; EU.

Ĺ atwe uruchamianie W celu umoĹźliwienia szybszego uruchamiania manipulatora Festo oferuje obecnie pliki konfiguracyjne napÄ&#x2122;dĂłw. Dopasowane do potrzeb klientĂłw pliki powstajÄ&#x2026; w oparciu o dane wprowadzone przez uĹźytkownika i obliczenia systemu i mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; wczytane bezpoĹ&#x203A;rednio do ukĹ&#x201A;adu sterownika silnika. Plik uĹźywany podczas uruchamiania zawiera zestaw wartoĹ&#x203A;ci specyficznych dla wybranego systemu manipulacji, w tym wymiary osi, charakterystykÄ&#x2122; silnika i dane dynamiczne.

FESTO Sp. z o.o. x 2 9 ) !

2 ) 8* <46<?<

2 77 833 53 <<* " + 77 833 53 <7 6.

" Â&#x2039;' =" 2 . )))2" 2 .@> 6 ! )))2" 2'

89

RYNEK

Klimatyzacja

w przemyĹ&#x203A;le spoĹźywczym Wymienniki ciepĹ&#x201A;a powietrze/woda Rittal Hygienic Design Klimatyzacja szaf sterowni >

> . ) .

0 , " ) L

) ) *

)

' ! 0 .

0 0!K

) ) G

)E2 D ) ) . '

' ) @)

/

0E G

' . ! ' K ) *

) . ) .

E > E , ) 2

90

H

igiena jest w przemyĹ&#x203A;le spoĹźywczym absolutnÄ&#x2026; koniecznoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;.

Maszyny, urzÄ&#x2026;dzenia i komponenty muszÄ&#x2026; wykazywaÄ&#x2021; odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na codzienne czyszczenie myjkÄ&#x2026; ciĹ&#x203A;nieniowÄ&#x2026; lub parowÄ&#x2026;, a ich powierzchnie muszÄ&#x2026; byÄ&#x2021; uksztaĹ&#x201A;towane w taki sposĂłb, by umoĹźliwiaÄ&#x2021; Ĺ&#x201A;atwe mycie lub wrÄ&#x2122;cz nie pozwalaÄ&#x2021; na osadzanie siÄ&#x2122; zanieczyszczeĹ&#x201E;.

Odprowadzanie ciepĹ&#x201A;a ChĹ&#x201A;odzenie szaf sterowniczych cieczÄ&#x2026; ma szereg zalet. DziÄ&#x2122;ki wysokiej wartoĹ&#x203A;ci pojemnoĹ&#x203A;ci cieplnej wody w porĂłwnaniu z powietrzem, chĹ&#x201A;odzenie cieczÄ&#x2026; pozwala na bezproblemowe odprowadzanie takĹźe duĹźych iloĹ&#x203A;ci ciepĹ&#x201A;a. Poza tym wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie w Ĺ&#x203A;rodowisku przemysĹ&#x201A;owym czÄ&#x2122;sto istnieje centralne

zasilanie w wodÄ&#x2122; lodowÄ&#x2026;, ktĂłre moĹźna wykorzystaÄ&#x2021; takĹźe do klimatyzacji szaf sterowniczych. Do szafy muszÄ&#x2026; zostaÄ&#x2021; doinstalowane tylko odpowiednie wymienniki ciepĹ&#x201A;a powietrze/woda.

W przypadku Hygienic Design szczegĂłlne znaczenie ma takĹźe fakt, Ĺźe nie jest konieczna wymiana powietrza miÄ&#x2122;dzy szafÄ&#x2026; a otoczeniem.

Rittal zmodyfikowaĹ&#x201A; swoje wymienniki ciepĹ&#x201A;a powietrze/woda i moĹźe obecnie zaoferowaÄ&#x2021; klientom prowadzÄ&#x2026;cym dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w przemyĹ&#x203A;le spoĹźywczym dwa warianty Hygienic Design. Wymienniki ciepĹ&#x201A;a powietrze/woda do montaĹźu naĹ&#x203A;ciennego majÄ&#x2026; moce chĹ&#x201A;odnicze 0,65 kW lub 1,2 kW. Higieniczna konstrukcja zmniejsza ryzyko kontaminacji w przemyĹ&#x203A;le spoĹźywczym, przyczyniajÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; do bezpieczeĹ&#x201E;stwa produktu.

AUTOMATYKA

RYNEK

&

. G ) . . '

' ) @) *

"E ) E 0

)

, )

,

!

. K 0E ) ) . S

I 2

Dopasowana konstrukcja Aby speĹ&#x201A;niÄ&#x2021; wymogi Hygienic Design, konstrukcja zostaĹ&#x201A;a dopasowana w róşnych miejscach. Mocowanie do Ĺ&#x203A;ciany szafy sterowniczej rozwiÄ&#x2026;zano za pomocÄ&#x2026; trzpieni gwintowanych i nakrÄ&#x2122;tek, dziÄ&#x2122;ki czemu z zewnÄ&#x2026;trz nie sÄ&#x2026; widoczne Ĺźadne Ĺ&#x203A;ruby. Obudowa wykonana jest ze stali nierdzewnej, ktĂłra dziÄ&#x2122;ki szlifowaniu prostemu papierem o ziarnie 400 ma chropowatoĹ&#x203A;Ä&#x2021; powierzchni Ra poniĹźej 0,8 ˏm. GĹ&#x201A;adkie powierzchnie sÄ&#x2026; Ĺ&#x201A;atwe w czyszczeniu i dezynfekcji.

Zanieczyszczenia nie mogÄ&#x2026; osadzaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; w szczelinach, z ktĂłrych byĹ&#x201A;yby trudne do usuniÄ&#x2122;cia.

Uszczelka miÄ&#x2122;dzy obudowÄ&#x2026; a szafÄ&#x2026; sterowniczÄ&#x2026; jest wykonana z silikonu.

Przenoszenie substancji barwiÄ&#x2026;cych, smakowych lub niepoĹźÄ&#x2026;danych zapachĂłw jest niemoĹźliwe. Uszczelka likwiduje trudne w utrzymaniu czystoĹ&#x203A;ci szczeliny miÄ&#x2122;dzy wymiennikiem ciepĹ&#x201A;a powietrze/woda a szafÄ&#x2026; sterowniczÄ&#x2026;.

W przypadku gdy uszczelka jest uszkodzona mechanicznie, uĹźytkownik moĹźe jÄ&#x2026; Ĺ&#x201A;atwo wymieniÄ&#x2021; na innÄ&#x2026;, dostÄ&#x2122;pnÄ&#x2026; jako czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; zamienna. Niebieskie zabarwienie uszczelki, zgodnie z dyrektywÄ&#x2026; FDA 21 CFR 177.2600, pozwala na Ĺ&#x201A;atwe odróşnienie zanieczyszczeĹ&#x201E; â&#x20AC;&#x201C; na przykĹ&#x201A;ad pozostaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci produktĂłw spoĹźywczych. RĂłwnieĹź na niebiesko zabarwione zostaĹ&#x201A;y pĹ&#x201A;askie uszczelki zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czek przyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza wody, ktĂłrego geometria Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy siÄ&#x2122; ze zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czkami. Metalowy ogranicznik uniemoĹźliwia nadmierne Ĺ&#x203A;ciskanie uszczelki. To nie pozwala na wystawanie krawÄ&#x2122;dzi, na ktĂłrych mogÄ&#x2026; osadzaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; zanieczyszczenia lub mikroorganizmy.

Wymienniki ciepĹ&#x201A;a powietrze/ woda majÄ&#x2026; aprobaty C-UR oraz CSA, co umoĹźliwia ich zastosowanie na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie. Hygienic Design zostaĹ&#x201A; przebadany przez niemieckÄ&#x2026; jednostkÄ&#x2122; badawczÄ&#x2026; i certyfikujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; w dziedzinie ĹźywnoĹ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x201C; DGUV â&#x20AC;&#x201C; wg GS-NV 6 (zasady kontroli higieny). UrzÄ&#x2026;dzenia speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; wymogi normy PN-EN ISO 14159:2008 i nadajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; do zastosowaĹ&#x201E; w przemyĹ&#x203A;le spoĹźywczym zgodnie z PN-EN 1672-2:2009.

Sprawdzona higiena GĂłra obudowy ma typowe dla Hygienic Design nachylenie 30 stopni do przodu, co zapobiega pozostawaniu przedmiotĂłw i jednoczeĹ&#x203A;nie pozwala na szybki odpĹ&#x201A;yw cieczy, na przykĹ&#x201A;ad Ĺ&#x203A;rodkĂłw czyszczÄ&#x2026;cych i dezynfekujÄ&#x2026;cych zastosowanych do mycia. DziÄ&#x2122;ki stopniom ochrony IP56/59 wymienniki ciepĹ&#x201A;a powietrze/woda speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; wysokie wymagania dotyczÄ&#x2026;ce czyszczenia za pomocÄ&#x2026; wysokiego ciĹ&#x203A;nienia i strumienia pary.

D ) ) . ' ' ) @)

/

0E G

' . ! ' K )

RITTAL Sp. z o.o. !

2 ) ) 5;* <76744 9 )

2 77 :3< <^ <<* " + 77 :3< <^ 3^ 6.

= 2'

)))2 2'

R E K L A M A

9/2017

91

RYNEK

Szerokie spektrum

moĹźliwoĹ&#x203A;ci Firma SEW-Eurodrive jest kojarzona przede wszystkim z silnikami elektrycznymi. Skojarzenie

0 0 0, 0 ' ) ) * ' ) K

. ) E

, ' E ' G, ) 2

Obecnie nazwa SEW-Eurodri$

) G 0

L .' ) ) E

'G ) 2 ( ' .

' E ) .!

. ! ) ' ! )

>

) R E

) 0 R E ) E 2

92

O

ferta produktĂłw firmy SEW-Eurodrive jest bardzo szeroka. Obejmuje motoreduktory, przekĹ&#x201A;adnie, silniki, komponenty do instalacji decentralnych, napÄ&#x2122;dy sterowane elektronicznie, motoreduktory regulowane mechanicznie oraz rozwiÄ&#x2026;zania napÄ&#x2122;dowe opracowane z udziaĹ&#x201A;em zespoĹ&#x201A;u inĹźynieryjnego.

Wiele wariantĂłw do wyboru Klient ma do wyboru wiele wariantĂłw produktĂłw, poniewaĹź system moduĹ&#x201A;owy SEW-Eurodrive umoĹźliwia tworzenie niezliczonych kombinacji P R O M O C J A

â&#x20AC;&#x201C; tak, by powstaĹ&#x201A; produkt idealny.

RozwiÄ&#x2026;zania firmy, ktĂłra jest wiodÄ&#x2026;cym, Ĺ&#x203A;wiatowym producentem techniki napÄ&#x2122;dowej, sÄ&#x2026; synonimem róşnorodnoĹ&#x203A;ci, jakoĹ&#x203A;ci, niezawodnoĹ&#x203A;ci i innowacyjnoĹ&#x203A;ci.

Kompleksowe rozwiÄ&#x2026;zania do róşnych aplikacji Firma SEW-Eurodrive oferuje kompleksowe rozwiÄ&#x2026;zania dopasowane do kaĹźdej aplikacji â&#x20AC;&#x201C; od doradztwa, przez planowanie, po realizacjÄ&#x2122;. Wykonuje zarĂłwno rozwiÄ&#x2026;zania predefiniowane, jak i dostosowane do indywidualnych potrzeb. Z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; AUTOMATYKA

RYNEK o stawianiu czoĹ&#x201A;a technicznym wyzwaniom, jakie przyniesie jutro, juĹź dziĹ&#x203A; warto pomyĹ&#x203A;leÄ&#x2021; o rozwiÄ&#x2026;zaniach przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci. RozwiÄ&#x2026;zania aplikacyjne SEW-Eurodrive pomogÄ&#x2026; w osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;ciu zaĹ&#x201A;oĹźonego celu, niezaleĹźnie od tego, do jakiego zadania â&#x20AC;&#x201C; transportu, podnoszenia, obracania czy skĹ&#x201A;adowania â&#x20AC;&#x201C; poszukiwane jest rozwiÄ&#x2026;zanie.

EnergooszczÄ&#x2122;dne rozwiÄ&#x2026;zania effiDRIVE

W przypadku niezoptymalizowanych aplikacji koszty zwiÄ&#x2026;zane z energiÄ&#x2026; elektrycznÄ&#x2026; mogÄ&#x2026; stanowiÄ&#x2021; do 90 proc. kosztĂłw cyklu Ĺźycia. Czas to zmieniÄ&#x2021;.

Fachowe doradztwo techniczne pozwala odkryÄ&#x2021; potencjalne moĹźliwoĹ&#x203A;ci oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci energii, zredukowaÄ&#x2021; koszty energii oraz obniĹźyÄ&#x2021; poziom emisji CO2.

RozwiÄ&#x2026;zania SEW-Eurodrive gwarantujÄ&#x2026; kompleksowÄ&#x2026; analizÄ&#x2122; oraz umoĹźliwiajÄ&#x2026; wdroĹźenie wszystkich istotnych dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E; na rzecz poprawy poszczegĂłlnych czynnikĂłw energetycznych.

System moduĹ&#x201A;owy rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; energooszczÄ&#x2122;dnych obejmuje zoptymalizowane pod kÄ&#x2026;tem sprawnoĹ&#x203A;ci i wydajnoĹ&#x203A;ci energetycznej silniki, falowniki oraz napÄ&#x2122;dy mechatroniczne. Inteligentne poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie tych komponentĂłw gwarantuje oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; energii nawet do 70 proc.

Fot. SEW-Eurodrive

ModuĹ&#x201A;owe rozwiÄ&#x2026;zanie System moduĹ&#x201A;owy energooszczÄ&#x2122;dnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; SEW-Eurodrive obejmuje silniki, falowniki oraz czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; mechatronicznÄ&#x2026;. WĹ&#x203A;rĂłd silnikĂłw do wyboru sÄ&#x2026; asynchroniczne silniki trĂłjfazowe klasy IE1 do IE4, silniki trĂłjfazowe typu Line Start Permanent Magnet Motor w klasie od IE2 do IE4 oraz silniki synchroniczne 9/2017

z magnesem trwaĹ&#x201A;ym. Portfolio falownikĂłw obejmuje falowniki Movitrac B, Movidrive B i serwofalowniki wieloosiowe Moviaxis. GwarantujÄ&#x2026; one zwrot energii do sieci. Na mechatronikÄ&#x2122; skĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; mechatroniczny system napÄ&#x2122;dowy Movigear oraz sterowany elektronicznie silnik DRC.

oraz modularne, indywidualne usĹ&#x201A;ugi serwisowe.

NiezaleĹźnie od wymaganej klasy energooszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci dla wszystkich silnikĂłw trĂłjfazowych dostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; wszystkie opcje i wersje.

Silniki trójfazowe serii DR

Silniki trĂłjfazowe SEW-Eurodrive sÄ&#x2026; stosowane na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie. W kaĹźdej klasie energooszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci dostÄ&#x2122;pna jest odpowiednia wersja silnika, a kaĹźdy typ silnika moĹźna podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czaÄ&#x2021; do róşnych sieci zasilania niezaleĹźnie od miejsca zastosowania.

WĹ&#x203A;rĂłd rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; oferowanych przez SEW-Eurodrive warto wymieniÄ&#x2021; teĹź kompleksowÄ&#x2026; ofertÄ&#x2122; hamulcĂłw (co istotne, uĹźytkownik ma szeroki wybĂłr w Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu ich z silnikami â&#x20AC;&#x201C; do wyboru sÄ&#x2026; trzy róşne wielkoĹ&#x203A;ci hamulcĂłw na kaĹźdÄ&#x2026; wielkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; silnika) oraz zintegrowane enkodery. RozwiÄ&#x2026;zania firmy zapewniajÄ&#x2026; oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; miejsca oraz kosztĂłw dziÄ&#x2122;ki kompaktowej budowie; bezpieczeĹ&#x201E;stwo (rĂłwnieĹź pod wzglÄ&#x2122;dem przyszĹ&#x201A;ych wymogĂłw norm zwiÄ&#x2026;zanych z ochronÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;rodowiska); obniĹźenie kosztĂłw eksploatacyjnych (w przypadku zastosowania silnikĂłw energooszczÄ&#x2122;dnych) oraz speĹ&#x201A;nienie wymagaĹ&#x201E; w zakresie klas energooszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci: standard Efficiency (IE1), High Efficiency (IE2), Premium Efficiency (IE3) i Super Premium Efficiency (IE4).

W portfolio SEW-Eurodrive moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; silniki trĂłjfazowe do kaĹźdego zastosowania: dwu-, cztero- lub szeĹ&#x203A;ciopolowe o mocy 0,18â&#x20AC;&#x201C;225 kW, dostÄ&#x2122;pne w klasach energooszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci od IE1 do IE4.

W ramach systemu moduĹ&#x201A;owego silnikĂłw trĂłjfazowych serii DR firma wdroĹźyĹ&#x201A;a miliony kombinacji napÄ&#x2122;dowych wprawiajÄ&#x2026;cych w ruch róşnorodne maszyny oraz urzÄ&#x2026;dzenia na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie.

Optymalny dobĂłr dziÄ&#x2122;ki bogatemu portfolio DobĂłr optymalnego silnika energooszczÄ&#x2122;dnego do okreĹ&#x203A;lonego zastosowania spoĹ&#x203A;rĂłd oferowanych przez SEW-Eurodrive opcji jest prosty. Seria DR umoĹźliwia wybĂłr odpowiedniej wersji silnika dla kaĹźdej z globalnie obowiÄ&#x2026;zujÄ&#x2026;cych klas energooszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci od IE1 do IE4: DRS dla IE1, DRE dla IE2, DRN oraz DRP dla IE3 i DRU dla IE4. W ramach kaĹźdej z tych wersji wystarczy wybraÄ&#x2021; moc oraz czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pracy.

Silniki serii DR speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; wymagania najwaĹźniejszych obowiÄ&#x2026;zujÄ&#x2026;cych globalnie standardĂłw oraz wymogi róşnorodnych lokalnych rozporzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; w zakresie oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci energetycznej.

Seria DR oferuje odpowiednie, zgodne z wymaganiami normy IEC 60034-30-1, silniki dla kaĹźdej klasy energooszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x201C; IE1, IE2, IE3 oraz IE4. Na tabliczce znamionowej znajduje siÄ&#x2122; odpowiednie oznaczenie IE, informacje dotyczÄ&#x2026;ce sprawnoĹ&#x203A;ci oraz dane o speĹ&#x201A;nianych dopuszczeniach krajowych.

EnergooszczÄ&#x2122;dne rozwiÄ&#x2026;zania effiDRIVE obejmujÄ&#x2026; nie tylko produkty wchodzÄ&#x2026;ce w skĹ&#x201A;ad moduĹ&#x201A;u oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci energii, ale rĂłwnieĹź kompetentne doradztwo w zakresie energii

Dla róşnych sieci i miejsc zastosowania

Podsumowanie SEW-Eurodrive zapewnia wiedzÄ&#x2122; eksperckÄ&#x2026; z zakresu róşnych branĹź, poniewaĹź jej przedstawiciele wiedzÄ&#x2026;, Ĺźe kaĹźda branĹźa charakteryzuje siÄ&#x2122; indywidualnymi wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ciami, a tym samym wymagania stawiane instalacjom i aplikacjom sÄ&#x2026; bardzo róşne. KaĹźdy, kto szuka odpowiedniego rozwiÄ&#x2026;zania napÄ&#x2122;dowego, powinien skontaktowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; z firmÄ&#x2026; SEW-Eurodrive.

SEW-EURODRIVE POLSKA Sp. z o.o. !

2 ( > 4* ?7643; H b

2 57 7?: << << e-mail: sew@sew-eurodrive.pl www.sew-eurodrive.pl

93

RYNEK

Projektowanie urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;

zgodnie z wymogami bezpieczeĹ&#x201E;stwa ' ) ) ' . R

! . ' . ) 0

.

) G 2

E ) . ) 0E

! > ' ' )

' ) >

)

!K ) ) .

! E 2 9 ) E !

) K .

' E

) E > , ' ) '

> ) ' ) )*

) . .2 2 ) . ) 0 7<<^@57@9 * !

E , )

' ' )

)

' 0 ) > ! E '

E . , ' ) 2

D

yrektywa maszynowa nakĹ&#x201A;ada na konstruktorĂłw obowiÄ&#x2026;zek dogĹ&#x201A;Ä&#x2122;bnej znajomoĹ&#x203A;ci zagadnieĹ&#x201E; oraz metodyki postÄ&#x2122;powania w celu nadania znaku CE projektowanemu urzÄ&#x2026;dzeniu. WĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwe interpretowanie norm w obszarze bezpieczeĹ&#x201E;stwa maszyn nie naleĹźy do najĹ&#x201A;atwiejszych, m.in. z powodu ich zawiĹ&#x201A;ej treĹ&#x203A;ci i ze wzglÄ&#x2122;du na obszernoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zagadnienia.

Poziomy bezpieczeĹ&#x201E;stwa W zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od wymogĂłw danej aplikacji, a takĹźe biorÄ&#x2026;c pod uwagÄ&#x2122; rodzaj technologii, moĹźna zastosowaÄ&#x2021; jednÄ&#x2026; z dwĂłch metod okreĹ&#x203A;lenia parametrĂłw bezpieczeĹ&#x201E;stwa: PL (Performance Level) lub SIL (Safety Integrity Level). Poziomy SIL sÄ&#x2026; wyznaczane dla elektrycznych, elektronicznych i programowalnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026;cych

# M ) )

),! ) . ) E . , ' ) #I 9

94

P R O M O C J A

poprawie bezpieczeĹ&#x201E;stwa, natomiast poziomy PL stosuje siÄ&#x2122; rĂłwnieĹź dla innych technik â&#x20AC;&#x201C; mechanicznych, pneumatycznych, hydraulicznych i elektrycznych o maĹ&#x201A;ym stopniu zĹ&#x201A;oĹźonoĹ&#x203A;ci.

Wraz ze wzrostem ryzyka rosnÄ&#x2026; wymagania wobec systemĂłw bezpieczeĹ&#x201E;stwa. Sytuacje zagroĹźeĹ&#x201E; klasyfikuje siÄ&#x2122; wedĹ&#x201A;ug piÄ&#x2122;ciu poziomĂłw bezpieczeĹ&#x201E;stwa PL: od a do e. PL e oznacza najlepszÄ&#x2026; niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i jest wymagany przy najwyĹźszym poziomie zagroĹźenia.

RĂłwnolegle istniejÄ&#x2026; cztery poziomy nienaruszalnoĹ&#x203A;ci bezpieczeĹ&#x201E;stwa (SIL), ktĂłre okreĹ&#x203A;lajÄ&#x2026; liczbÄ&#x2122; zadziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E; do wystÄ&#x2026;pienia usterki. JuĹź poziom SIL 3 gwarantuje osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cie wysokich wartoĹ&#x203A;ci, ktĂłre dla pracy na şÄ&#x2026;danie wynoszÄ&#x2026; od 10â&#x2C6;&#x2019;3 do 10â&#x2C6;&#x2019;4, co w uproszczeniu oznacza, Ĺźe ryzyko przewidzianych zagroĹźeĹ&#x201E; zostaĹ&#x201A;o zmniejszone przynajmniej 1000-krotnie, a maksymalnie 10 000-krotnie. NajwyĹźszy poziom SIL 4 odnosi siÄ&#x2122; m.in. do systemĂłw sterowania ruchem kolejowym.

Konstruktor powinien unikaÄ&#x2021; zagroĹźeĹ&#x201E; juĹź na etapie projektowania i w razie potrzeby stosowaÄ&#x2021; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci i elementy poprawiajÄ&#x2026;ce bezpieczeĹ&#x201E;stwo, a takĹźe zadbaÄ&#x2021; o udostÄ&#x2122;pnienie informacji o bezpiecznym sposobie uĹźytkowania maszyny (oznaczenia, instrukcje itp.). Najprostszym i najwygodniejszym sposobem zachowania zgodnoĹ&#x203A;ci z normami jest stosowanie komponentĂłw o obliczonych wartoĹ&#x203A;ciach, dziÄ&#x2122;ki czemu moĹźna zminimalizowaÄ&#x2021; liczbÄ&#x2122; dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E;, ktĂłre trzeba wykonaÄ&#x2021; samodzielnie. Stosowanie elementĂłw systemĂłw bezpieczeĹ&#x201E;stwa o najwyĹźszych poziomach gwarantuje zachowanie ochrony bez wzglÄ&#x2122;du na stopieĹ&#x201E; zagroĹźenia. StosuAUTOMATYKA

RYNEK

& , ' ) . G q

!

v

! , ' ) ) q

! ) v

jÄ&#x2026;c najwyĹźsze Ĺ&#x203A;rodki ostroĹźnoĹ&#x203A;ci, nie trzeba wykonywaÄ&#x2021; obliczeĹ&#x201E; za kaĹźdym razem.

I 2

1-

Zawiasy bezpieczeĹ&#x201E;stwa CFSW Produktem, ktĂłry speĹ&#x201A;nia powyĹźsze wymagania jest zawias z wbudowanym wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznikiem bezpieczeĹ&#x201E;stwa CFSW, stworzony z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o bezpieczeĹ&#x201E;stwie pracy operatorĂłw maszyn i urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; przemysĹ&#x201A;owych. Niezliczone testy, dopracowanie aspektĂłw technicznych oraz dopiÄ&#x2122;cie procesĂłw zwiÄ&#x2026;zanych z certyfikacjÄ&#x2026; zaowocowaĹ&#x201A;o stworzeniem bezkonkurencyjnego produktu, zarĂłwno pod wzglÄ&#x2122;dem technicznym, jak i w aspekcie bezpieczeĹ&#x201E;stwa. Zawiasy CFSW chroniÄ&#x2026; uĹźytkownikĂłw przed skutkami przypadkowego otwarcia drzwi i zapewniajÄ&#x2026; automatyczne rozĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie zasilania, gwarantujÄ&#x2026;c bezpieczeĹ&#x201E;stwo operatorowi.

Opisywane zawiasy zostaĹ&#x201A;y poddane certyfikacji przez dwie niezaleĹźne jednostki: IMQ (wymagania bezpieczeĹ&#x201E;stwa i dotyczÄ&#x2026;ce oznakowania CE) oraz UL (certyfikacja produktĂłw na rynki USA i Kanady). DziÄ&#x2122;ki temu konstruktor dobierajÄ&#x2026;cy je do swojego urzÄ&#x2026;dzenia moĹźe byÄ&#x2021; spokojny, 9/2017

% ) , ' ) #I 9

Ĺźe speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; wymogi miÄ&#x2122;dzynarodowych uregulowaĹ&#x201E; dotyczÄ&#x2026;cych bezpieczeĹ&#x201E;stwa pracy.

Korpus zawiasu CFSW jest zbudowany z tworzywa SUPER-technopolimer, zapewniajÄ&#x2026;cego podwĂłjnÄ&#x2026; izolacjÄ&#x2122;. Takie rozwiÄ&#x2026;zanie eliminuje koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; uziemiania. Tworzywo to ma wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ci mechaniczne zbliĹźone do metalu, dziÄ&#x2122;ki temu wytrzymuje bardzo duĹźe obciÄ&#x2026;Ĺźenia.

OÂ ĹźywotnoĹ&#x203A;ci zawiasu Ĺ&#x203A;wiadczÄ&#x2026; testy niezawodnoĹ&#x203A;ci, ktĂłre wykazaĹ&#x201A;y trwaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; przekraczajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; milion cykli pracy.

Wbudowany przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznik jest wyposaĹźony w cztery styki, z ktĂłrych przynajmniej dwa (styki NC) sÄ&#x2026; przeznaczone do ukĹ&#x201A;adĂłw bezpieczeĹ&#x201E;stwa. Ponadto konstrukcja zawiasu uniemoĹźliwia jego nieautoryzowany demontaĹź â&#x20AC;&#x201C; gwaran-

tujÄ&#x2026; to specjalne zaĹ&#x203A;lepki dostarczane w komplecie z zawiasem.

Zawiasy CFSW majÄ&#x2026; stopieĹ&#x201E; ochrony IP67, wiÄ&#x2122;c sÄ&#x2026; odporne na wilgoÄ&#x2021;, pyĹ&#x201A; czy mycie pod ciĹ&#x203A;nieniem. MontaĹź skrzydeĹ&#x201A; drzwiowych nie jest moĹźliwy bez zawiasĂłw, a dziÄ&#x2122;ki CFSW moĹźna Ĺ&#x201A;atwo wyeliminowaÄ&#x2021; czÄ&#x2122;sto zawodne wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki kraĹ&#x201E;cowe, zazwyczaj zwiÄ&#x2122;kszajÄ&#x2026;c jednoczeĹ&#x203A;nie poziom bezpieczeĹ&#x201E;stwa caĹ&#x201A;ego systemu. Konstruktor musi rĂłwnieĹź braÄ&#x2021; pod uwagÄ&#x2122; ewentualne zachowania uĹźytkownikĂłw.

Powszechnie znane jest blokowanie kraĹ&#x201E;cĂłwek i praca bez osĹ&#x201A;on w zakĹ&#x201A;adach produkcyjnych. StosujÄ&#x2026;c zawiasy CFSW, uniemoĹźliwia siÄ&#x2122; uĹźytkowanie urzÄ&#x2026;dzenia z otwartÄ&#x2026; osĹ&#x201A;onÄ&#x2026;. Wszelkie prĂłby demontaĹźu zawiasu skutkujÄ&#x2026; uszkodzeniem zaĹ&#x203A;lepek i wyraĹşnie sygnalizujÄ&#x2026; manipulacje przy systemie bezpieczeĹ&#x201E;stwa.

ELESA+GANTER POLSKA Sp. z o.o. !

2 D ) 7:*

) * <464<<

2 77 8:8 8< 58* ;;4 <7< ?<< " + 77 8:8 8< 5; 6.

'= 6 2 .2'

)))2 6 2'

95

RYNEK

EfektywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; energetyczna przemysĹ&#x201A;u i przedsiÄ&#x2122;biorstw % ) G !

) K

*

, ! !

>GS ! 0 . 0

CO2 )

' G, ) 0

' ) ) . . 0

' .

0 !K 2

D 0

'

. ! ) 0 ' ! * 0

0

) S* 0

! ' , K

G . G

' !0 ' ' .

0 )

' ) *

> )

, S2

: -

Z

azwyczaj proces produkcyjny jest zĹ&#x201A;oĹźony i bierze w nim udziaĹ&#x201A; wiele urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;. Ta zĹ&#x201A;oĹźonoĹ&#x203A;Ä&#x2021; sprawia, Ĺźe w przypadku kaĹźdej instalacji czy procesu istnieje wiele drĂłg prowadzÄ&#x2026;cych do poprawy efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej. Czasami przesuniÄ&#x2122;cie konsumpcji energii w czasie lub rĂłwnomierne rozĹ&#x201A;oĹźenie obciÄ&#x2026;Ĺźenia skutkuje zmniejszeniem kosztĂłw energii. Przekroczenie zadeklarowanej mocy umownej przez zakĹ&#x201A;ad jest kosztowne i przekĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; na wyĹźszy rachunek za prÄ&#x2026;d.

Optymalizacja zuĹźycia energii w przemyĹ&#x203A;le Bywa, Ĺźe w ciÄ&#x2026;gu dnia w zakĹ&#x201A;adzie produkcyjnym przekraczana jest moc umowna, ale w nocy pobĂłr energii jest znacznie mniejszy. W takim przypadku naleĹźy zastanowiÄ&#x2021; siÄ&#x2122;, ktĂłre obciÄ&#x2026;Ĺźenia moĹźna przesunÄ&#x2026;Ä&#x2021; na mniej energochĹ&#x201A;onny okres. PrzykĹ&#x201A;adem moĹźe byÄ&#x2021; praca sprÄ&#x2122;Ĺźarki, odpowiadajÄ&#x2026;cej za dostarczenie odpowiedniego ciĹ&#x203A;nienia w sieci pneumatycznej. JeĹ&#x203A;li jej praca zostaĹ&#x201A;aby przesuniÄ&#x2122;ta na noc, a dodatkowo zwiÄ&#x2122;kszona zostaĹ&#x201A;aby

. ' E ! !' )!

0" )

96

P R O M O C J A

objÄ&#x2122;toĹ&#x203A;Ä&#x2021; zbiornikĂłw sprÄ&#x2122;Ĺźonego powietrza, to udaĹ&#x201A;oby siÄ&#x2122; zredukowaÄ&#x2021; pracÄ&#x2122; sprÄ&#x2122;Ĺźarki w najbardziej energochĹ&#x201A;onnym czasie pracy zakĹ&#x201A;adu.

W przetwĂłrstwie tworzyw sztucznych, hutach szkĹ&#x201A;a, produkcji papieru i w zakĹ&#x201A;adach o podobnym charakterze dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci zuĹźycie energii elektrycznej bywa bardzo wysokie. Maszyny typu autoklawy albo piece czy silniki elektryczne pochĹ&#x201A;aniajÄ&#x2026; czasem ogromnÄ&#x2026; iloĹ&#x203A;Ä&#x2021; energii, liczonej w setkach kilowatĂłw.

Warto przyjrzeÄ&#x2021; siÄ&#x2122; harmonogramowi pracy takich urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;, poniewaĹź tkwi w nich duĹźy potencjaĹ&#x201A; oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci.

MoĹźe okazaÄ&#x2021; siÄ&#x2122;, Ĺźe urzÄ&#x2026;dzenie czÄ&#x2122;sto ma przestoje, np. w oczekiwaniu na nowy wsad materiaĹ&#x201A;u. To oznacza, Ĺźe obiekt jest w tym czasie nieproduktywny, a jednoczeĹ&#x203A;nie zuĹźywa duĹźo energii. Modyfikacja planu pracy lub eliminacja przestojĂłw moĹźe przynieĹ&#x203A;Ä&#x2021; wymierne oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci.

W starszych zakĹ&#x201A;adach produkcyjnych czÄ&#x2122;sto funkcjonuje sporo wiekowych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;, ktĂłrych pracÄ&#x2122; moĹźna doĹ&#x203A;Ä&#x2021; Ĺ&#x201A;atwo zoptymalizowaÄ&#x2021;. Pierwszym krokiem do takiej optymalizacji, jaki nasuwa siÄ&#x2122; na myĹ&#x203A;l, jest wymiana silnikĂłw elektrycznych na urzÄ&#x2026;dzenia o wiÄ&#x2122;kszej sprawnoĹ&#x203A;ci. Innym sposobem jest zastosowanie urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; kontrolujÄ&#x2026;cych pracÄ&#x2122; silnikĂłw elektrycznych, np. falownikĂłw. W sytuacji, gdy obciÄ&#x2026;Ĺźenie silnika jest zmienne, a pracuje on na zasadzie wĹ&#x201A;Ä&#x2026;cz/wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cz, wdroĹźenie takiego systemu obniĹźy zuĹźycie energii, poniewaĹź silnik bÄ&#x2122;dzie pobieraĹ&#x201A; jej dokĹ&#x201A;adnie tyle, ile potrzebuje w danym momencie. JeĹ&#x203A;li takie sterowanie zostanie wdroĹźone we wszystkich silnikach ze zmiennym AUTOMATYKA

RYNEK

I 2

. ! . * I !.'

I " , -.,/

9 ' !0E * ) 0 ' ,

, . ! . K ES

' E !' )!2 x

' . !. K ) !'

) E #

obciÄ&#x2026;Ĺźeniem, oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci mogÄ&#x2026; okazaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; na tyle wysokie, Ĺźe stosunkowo duĹźy koszt poczÄ&#x2026;tkowy inwestycji szybko siÄ&#x2122; zwrĂłci. Im wiÄ&#x2122;ksza kontrola nad danym procesem, tym Ĺ&#x201A;atwiej zarzÄ&#x2026;dzaÄ&#x2021; jego poszczegĂłlnymi elementami, a wiÄ&#x2122;c i optymalizowaÄ&#x2021; zuĹźycie energii.

Aby mĂłc oceniÄ&#x2021; realne zuĹźycie energii przez zakĹ&#x201A;ad czy przedsiÄ&#x2122;biorstwo, warto rozwaĹźyÄ&#x2021; wdroĹźenie systemu zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026; (EnMS), ktĂłry umoĹźliwia monitorowanie w czasie rzeczywistym aktualnego zuĹźycia, zapisywanie pomiarĂłw do bazy danych, tworzenie trendĂłw historycznych, generowanie róşnych raportĂłw itp. Takie narzÄ&#x2122;dzie pozwala Ĺ&#x201A;atwiej identyfikowaÄ&#x2021; miejsca, w ktĂłrych energia ucieka w najwiÄ&#x2122;kszej iloĹ&#x203A;ci i zapobiegaÄ&#x2021; temu, a tym samym generowaÄ&#x2021; oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci. Te ostatnie oznaczajÄ&#x2026; niĹźsze koszty produkcji, co automatycznie zwiÄ&#x2122;ksza konkurencyjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i rentownoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przedsiÄ&#x2122;biorstwa optymalizujÄ&#x2026;cego zuĹźycie energii. InnÄ&#x2026; zaletÄ&#x2026; systemu jest Ĺ&#x201A;atwiejsze kontrolowanie kosztĂłw zakĹ&#x201A;adu dziÄ&#x2122;ki staĹ&#x201A;emu monitorowaniu energii, co umoĹźliwia znacznie szybsze reagowanie w przypadku wystÄ&#x2026;pienia w trakcie produkcji niespodziewanej sytuacji lub nastÄ&#x2122;puje zmiana w trakcie eksploatacji. PrzykĹ&#x201A;adowo staĹ&#x201A;y niewielki wzrost poboru energii silnika elektrycznego moĹźe przeĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; na jego zuĹźycie lub narastajÄ&#x2026;ce obciÄ&#x2026;Ĺźenie. W takim przypadku otrzymujemy sygnaĹ&#x201A;, Ĺźe coĹ&#x203A; siÄ&#x2122; dzieje, wiÄ&#x2122;c naleĹźy to sprawdziÄ&#x2021;. Innym przykĹ&#x201A;adem jest staĹ&#x201A;y pomiar prÄ&#x2026;du upĹ&#x201A;ywu, ktĂłry moĹźe kontrolowaÄ&#x2021; stan izolacji przewodĂłw i z wyprzedzeniem zasygnalizowaÄ&#x2021;, Ĺźe niebawem zadziaĹ&#x201A;a wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznik róşni9/2017

) . ! 0 !K ) 0 ' + ! '

' )' ) ! .! . E " ) RS E

' .

0E

cowo-prÄ&#x2026;dowy, co moĹźe wstrzymaÄ&#x2021; produkcjÄ&#x2122;. W wielu przypadkach taka prewencja umoĹźliwia unikniÄ&#x2122;cie nieplanowanych przestojĂłw, ktĂłre potrafiÄ&#x2026; generowaÄ&#x2021; powaĹźne straty.

Z tych kilku przykĹ&#x201A;adĂłw wyĹ&#x201A;ania siÄ&#x2122; interesujÄ&#x2026;cy i doĹ&#x203A;Ä&#x2021; oczywisty fakt, Ĺźe caĹ&#x201A;kowita efektywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; energetyczna procesu/instalacji jest sumÄ&#x2026; czÄ&#x2026;stkowych efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznych poszczegĂłlnych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; i czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci.

Zawsze naleĹźy przyjrzeÄ&#x2021; siÄ&#x2122; poszczegĂłlnym elementom procesu i prĂłbowaÄ&#x2021; poprawiÄ&#x2021; jego efektywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. CiekawÄ&#x2026; metodologiÄ&#x2026; do usprawniania procesĂłw jest filozofia Kaizen, ktĂłra opiera siÄ&#x2122; na ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;ym, nieprzerwanym ulepszaniu, prowadzonym maĹ&#x201A;ymi krokami. Kaizen wydaje siÄ&#x2122; idealnÄ&#x2026; filozofiÄ&#x2026; dziaĹ&#x201A;ania do polepszania efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej przedsiÄ&#x2122;biorstwa.

Dlaczego trzeba dÄ&#x2026;ĹźyÄ&#x2021; do zwiÄ&#x2122;kszania efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej?

JeĹ&#x203A;li chodzi o interes przedsiÄ&#x2122;biorstw, gĹ&#x201A;Ăłwnym i racjonalnym powodem zwiÄ&#x2122;kszenia skutecznoĹ&#x203A;ci produkcji jest oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; kosztĂłw energii, co moĹźe przeĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; na wyĹźszy zysk. JeĹ&#x203A;li chodzi o interes publiczny, kluczowym powodem, dla ktĂłrego w kaĹźdej branĹźy dÄ&#x2026;Ĺźy siÄ&#x2122; do redukcji zuĹźycia energii, jest potrzeba zmniejszenia emisji CO2.

Zmniejszenie zuĹźycia energii procesĂłw, zakĹ&#x201A;adĂłw czy urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; ma jeszcze jednÄ&#x2026; zaletÄ&#x2122;: sprawia, Ĺźe poprawia siÄ&#x2122; krajowe bezpieczeĹ&#x201E;stwo dostaw energii.

W Polsce w ostatnich latach stanowi to dosyÄ&#x2021; powaĹźny problem. Latem

2015 r. dĹ&#x201A;ugie upaĹ&#x201A;y spowodowaĹ&#x201A;y, Ĺźe duĹźe zakĹ&#x201A;ady przemysĹ&#x201A;owe miaĹ&#x201A;y ograniczony przydziaĹ&#x201A; energii. To jeden z powodĂłw, dla ktĂłrych duĹźe przedsiÄ&#x2122;biorstwa majÄ&#x2026; obowiÄ&#x2026;zek przeprowadzenia audytĂłw energetycznych do 31 paĹşdziernika 2017 r.Â

Analizatory energii jako element systemu zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026; Firma Janitza produkuje nowoczesne analizatory jakoĹ&#x203A;ci energii elektrycznej, ktĂłre sÄ&#x2026; przydatnym narzÄ&#x2122;dziem i elementem systemĂłw zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026;, szczegĂłlnie w duĹźych i Ĺ&#x203A;rednich przedsiÄ&#x2122;biorstwach. UmoĹźliwiajÄ&#x2026; precyzyjny pomiar nie tylko zuĹźycia energii, ale takĹźe jej jakoĹ&#x203A;ci, ktĂłra czÄ&#x2122;sto ma wpĹ&#x201A;yw na urzÄ&#x2026;dzenia elektroniczne. Janitza moĹźe pochwaliÄ&#x2021; siÄ&#x2122; peĹ&#x201A;nÄ&#x2026; ofertÄ&#x2026; dla systemĂłw zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026;, poczÄ&#x2026;wszy od licznikĂłw zgodnych z dyrektywÄ&#x2026; MID, prostych analizatorĂłw energii, a takĹźe zaawansowanych analizatorĂłw klasy â&#x20AC;&#x17E;Aâ&#x20AC;?, aş po wyrafinowane oprogramowanie GridVis z szerokim wachlarzem funkcji upraszczajÄ&#x2026;cych proces zbierania, przetwarzania, analizowania, raportowania i prezentowania danych. : -

ELMARK AUTOMATYKA Sp. z o.o. !

2 D . ) 8^*<46<84 9 ) 69

2 77 88: 8? :8* 77 88; ??

74 " + 77 88: 8? :^ 6.

. = . 2 .2'

)))2 . 2 .2'

97

RYNEK

RozwiÄ&#x2026;zania firmy Moxa

dla energetyki odnawialnej E

' )

,

'

' ) ) >

>

) ! ' , )

G ) E2 D 0, 0 ' ) > . " . .

) 0 E

, " . ) )

2

R

ozpatrujÄ&#x2026;c zagadnienie energetyki odnawialnej w kontekĹ&#x203A;cie komunikacji przemysĹ&#x201A;owej naleĹźy wspomnieÄ&#x2021; o stosowanych obecnie rozwiÄ&#x2026;zaniach. W sytuacji, gdy chcemy nawiÄ&#x2026;zaÄ&#x2021; komunikacjÄ&#x2122; miÄ&#x2122;dzy punktami odlegĹ&#x201A;ymi o kilkadziesiÄ&#x2026;t metrĂłw, moĹźemy skorzystaÄ&#x2021; ze standardu Ethernet, zaĹ&#x203A; gdy odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci siÄ&#x2122;gaĹ&#x201A;yby w przybliĹźeniu 1 km, moglibyĹ&#x203A;my zastosowaÄ&#x2021; standard RS-485. Jednak w przypadku farm wiatrowych czÄ&#x2122;sto turbiny sÄ&#x2026; od siebie oddalone o kilkanaĹ&#x203A;cie kilometrĂłw, w zwiÄ&#x2026;zku z czym odpowiednie bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;owodowe.

NiewÄ&#x2026;tpliwÄ&#x2026; zaletÄ&#x2026; stosowania Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;owodĂłw â&#x20AC;&#x201C; poza moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; transmisji danych na duĹźÄ&#x2026; odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; â&#x20AC;&#x201C; jest ich odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na korozjÄ&#x2122;, co moĹźe okazaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; istotne np. w przypadku poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeĹ&#x201E; miÄ&#x2122;dzy turbinami wiatrowymi zlokalizowanymi na otwartym morzu. Ĺ&#x161;wiatĹ&#x201A;owody sÄ&#x2026; ponadto odporne na zakĹ&#x201A;Ăłcenia elektryczne i lĹźejsze oraz cieĹ&#x201E;sze niĹź standardowe kable miedziane.

Innym sposobem zapewnienia komunikacji miÄ&#x2122;dzy wybranymi punktami jest zastosowanie extenderĂłw DSL. To doskonaĹ&#x201A;y wybĂłr szczegĂłlnie w sytuacji, gdy w sieciach

98

ethernetowych stosowana jest starsza infrastruktura (pojedyncza para przewodĂłw) lub gdy zachodzi potrzeba wyjĹ&#x203A;cia poza standardowy zasiÄ&#x2122;g 100 m w przypadku Ethernetu opartego na skrÄ&#x2122;tce. W niektĂłrych instalacjach z pewnych wzglÄ&#x2122;dĂłw nie jest moĹźliwe fizyczne poprowadzenie okablowania. W takiej sytuacji zastosowanie znajdujÄ&#x2026; przemysĹ&#x201A;owe bramki LTE. RozwiÄ&#x2026;zania z technologiÄ&#x2026; LTE zapewniajÄ&#x2026; niezawodne poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie z sieciami polowymi (RS232/422/485), a takĹźe z sieciami Ethernet. UrzÄ&#x2026;dzenia umoĹźliwiajÄ&#x2026; gromadzenie i wymianÄ&#x2122; danych z urzÄ&#x2026;dzeniami szeregowymi, a takĹźe zapewniajÄ&#x2026; zdalny dostÄ&#x2122;p do systemu. DziÄ&#x2122;ki temu moĹźna nim zarzÄ&#x2026;dzaÄ&#x2021; z dowolnego miejsca na Ziemi pod warunkiem, Ĺźe jest w nim dostÄ&#x2122;p do Internetu. Farmy solarne czÄ&#x2122;sto pracujÄ&#x2026; na pustyniach i otwartych przestrzeniach, z kolei farmy wiatrowe mogÄ&#x2026; znajdowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; na otwartym morzu. Z tego wzglÄ&#x2122;du stosowane urzÄ&#x2026;dzenia muszÄ&#x2026; gwarantowaÄ&#x2021; niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; komunikacji, jak rĂłwnieĹź zdolnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; do pracy w trudnych warunkach Ĺ&#x203A;rodowiskowych, np. w wysokiej temperaturze, P R O M O C J A

przy duĹźych opadach czy naraĹźeniu na dziaĹ&#x201A;anie kurzu i pyĹ&#x201A;u.

IstniejÄ&#x2026;ca od blisko 30 lat firma Moxa oferuje szeroki wachlarz rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; do komunikacji przemysĹ&#x201A;owej. Proponowane urzÄ&#x2026;dzenia z zakresu przemysĹ&#x201A;owej transmisji danych znajdujÄ&#x2026; zastosowanie m.in. w energetyce odnawialnej. W ofercie sÄ&#x2026; zarĂłwno wspomniane bramki LTE czy extendery DSL, jak i urzÄ&#x2026;dzenia wspierajÄ&#x2026;ce komunikacjÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;owodowÄ&#x2026;. W instalacjach przemysĹ&#x201A;owych czÄ&#x2122;sto pracujÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzenia niejednorodne, uĹźywajÄ&#x2026;ce róşnych standardĂłw komunikacyjnych. Moxa oferuje w tym zakresie niezawodne serwery portĂłw szeregowych (RS, Ethernet) oraz mediakonwertery. CaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; oferty dopeĹ&#x201A;nia oprogramowanie MXstudio zapewniajÄ&#x2026;ce wizualizacjÄ&#x2122; i diagnostykÄ&#x2122; urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; w systemie w czasie rzeczywistym.

Dariusz Molenda

ELMARK AUTOMATYKA Sp. z o.o. !

2 D . ) 8^*<46<84 9 ) 69

2 77 88: 8? :8* 77 88; ??

74* " + 77 88: 8? :^ 6.

. = . 2 .2'

)))2 . 2 .2'

AUTOMATYKA

RYNEK

Proste i ekonomiczne

rozwiÄ&#x2026;zania w zakresie Internetu Rzeczy Firma RS Components (RS) " !0 E .G ) E

' ! ) !. K ) 0E >

' ! . ,

. ) K ' 0

.

I q

' . ) v

) . K ) R . ) !

q !

" (> L (v2

RS

I 2

. ! . *

# .'

 oferuje uĹźytkownikom dwa podstawowe sposoby wykorzystania moĹźliwoĹ&#x203A;ci sieci IIoT. Ĺťaden z nich nie wymaga znaczÄ&#x2026;cych nakĹ&#x201A;adĂłw finansowych, czy skomplikowanych zmian istniejÄ&#x2026;cego systemu. UĹźytkownicy mogÄ&#x2026; wykorzystaÄ&#x2021; moĹźliwoĹ&#x203A;ci dotychczasowych technologii PLC lub po prostu poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; istniejÄ&#x2026;cÄ&#x2026; infrastrukturÄ&#x2122; sieciowÄ&#x2026; z nowoczesnymi systemami komunikacji.

W opinii Paolo Carnovale, Category Marketing Manager â&#x20AC;&#x201C; Automation & Control w RS â&#x20AC;&#x201C; Systemy automatyki przemysĹ&#x201A;owej i infrastruktury IT to zĹ&#x201A;oĹźone elementy o duĹźej wartoĹ&#x203A;ci. Nie moĹźna ich od tak po prostu usunÄ&#x2026;Ä&#x2021;, by wdroĹźyÄ&#x2021; nowe technologie. RS wprowadza

do oferty szereg rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;, ktĂłre umoĹźliwiÄ&#x2026; poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie istniejÄ&#x2026;cych tradycyjnych systemĂłw z Internetem Rzeczy. JeĹ&#x203A;li zainstalowany czujnik lub sterownik PLC zostaĹ&#x201A;y zaprojektowane, aby przesyĹ&#x201A;aÄ&#x2021; dane za poĹ&#x203A;rednictwem portu szeregowego z wykorzystaniem protokoĹ&#x201A;u Modbus, nie oznacza to, Ĺźe ich danych nie da siÄ&#x2122; przetworzyÄ&#x2021; i dostosowaÄ&#x2021; do systemĂłw IoT â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi Paolo Carnovale.

JeĹ&#x203A;li chodzi o moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wymiany sterownika PLC, firma RS oferuje szereg opcji od wiodÄ&#x2026;cych dostawcĂłw. JednÄ&#x2026; z nich jest zestaw startowy Siemens SIMATIC S7-1200 + HMI KP300 z interfejsem komunikacyjnym, speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026;cym najwyĹźsze standardy komunikacji przemysĹ&#x201A;owej. Kolejna opcja to zestaw startowy sterownika HMI Magelis SCU firmy Schneider Electric, skĹ&#x201A;adajÄ&#x2026;cy siÄ&#x2122; z panelu HMI zintegrowanego ze sterownikiem PLC, umoĹźliwiajÄ&#x2026;cy Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przez Ethernet i bezproblemowÄ&#x2026; integracjÄ&#x2122; z wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; sieciÄ&#x2026;.

Ciekawym rozwiÄ&#x2026;zaniem z zakresu oprogramowania jest system groov firmy Opto 22 â&#x20AC;&#x201C; system interfejsu z Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; sieciowÄ&#x2026;, ktĂłry Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy siÄ&#x2122; w Ĺ&#x201A;atwy sposĂłb z prawie kaĹźdym ukĹ&#x201A;adem i jest dostÄ&#x2122;pny jako autonomiczne wyposaĹźenie sprzÄ&#x2122;towe lub serwer PC dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;cy

w oparciu o system Windows. Ĺ Ä&#x2026;cznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; Ethernet dla istniejÄ&#x2026;cych systemĂłw zapewniajÄ&#x2026; takĹźe ukĹ&#x201A;ady poĹ&#x203A;redniczÄ&#x2026;ce, takie jak bramka Ethernet ED-204 firmy Brainboxes, ktĂłrÄ&#x2026; moĹźna wykorzystaÄ&#x2021; do poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia sterownikĂłw PLC z ukĹ&#x201A;adami do gromadzenia i analizy danych bazujÄ&#x2026;cych na komputerze PC. Popularne stajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; takĹźe czujniki i ukĹ&#x201A;ady z Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; Ethernet, takie jak AX8 firmy FLIR. DziÄ&#x2122;ki zgodnoĹ&#x203A;ci z protokoĹ&#x201A;ami EtherNet/IP i Modbus TCP ukĹ&#x201A;ady te mogÄ&#x2026; bezpoĹ&#x203A;rednio przekazywaÄ&#x2021; wyniki analizy i sygnaĹ&#x201A;y alarmowe do wiÄ&#x2122;kszego, zautomatyzowanego systemu. Ĺ Ä&#x2026;cznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; Ethernet nie jest konieczna, aby urzÄ&#x2026;dzenie mogĹ&#x201A;o dziaĹ&#x201A;aÄ&#x2021; w sieci IoT, czego dowodem jest czujnik temperatury na podczerwieĹ&#x201E; PyroNFC firmy Calex. Czujnik ten moĹźna w peĹ&#x201A;ni skonfigurowaÄ&#x2021; za pomocÄ&#x2026; smartfona z technologiÄ&#x2026; NFC, a nastÄ&#x2122;pnie zastosowaÄ&#x2021; jako Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznik z wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; sieciÄ&#x2026;.

RS oferuje róşnorodne opcje umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce stworzenie inteligentnego zakĹ&#x201A;adu przemysĹ&#x201A;owego. Od prostych elementĂłw dyskretnych z zakresu automatyki, przez ukĹ&#x201A;ady umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce sterowanie procesem i liniami produkcyjnymi w caĹ&#x201A;ym zakĹ&#x201A;adzie, aş do systemĂłw zdalnego sterowania i monitorowania. DziÄ&#x2122;ki tym produktom nawet najstarsze tradycyjne systemy moĹźna przeksztaĹ&#x201A;ciÄ&#x2021; w supernowoczesne rozwiÄ&#x2026;zania, ktĂłre umoĹźliwiajÄ&#x2026; kierownictwu wprowadzenie usprawnieĹ&#x201E; w dziaĹ&#x201A;aniu zakĹ&#x201A;adu i wyĹźszÄ&#x2026; wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;.

SÄ&#x2026; to fundamenty, na ktĂłrych opiera siÄ&#x2122; czwarta rewolucja przemysĹ&#x201A;owa (PrzemysĹ&#x201A; 4.0).

RS COMPONENTS Sp. z o.o. !

2 ! ) :<:* <768;4 9 )

2 77 77: 33 33* " + 77 77: 33 << 6.

, = ' 2 . ' 2 6 2 .

9/2017

P R O M O C J A

99

APLIKACJE

Efektywne

rozwiÄ&#x2026;zania ABB

we wĹ&#x201A;oskiej fabryce Bonomi Rubinetterie Bresciane Bonomi

) " ,

' ! !0E .2 2 ) ! ) 2 G ) ' '

0 .

.

G .2

Obecnie produkty grupy Bonomi to: â&#x20AC;˘ Rubinetterie Bresciane â&#x20AC;&#x201C; zawory mosiÄ&#x2122;Ĺźne, system ksztaĹ&#x201A;tek zaciskowych, â&#x20AC;˘ Valpres â&#x20AC;&#x201C; zawory stalowe i Ĺźeliwne, â&#x20AC;˘ Valbia â&#x20AC;&#x201C; siĹ&#x201A;owniki elektryczne i pneumatyczne.

Grupa Bonomi od prawie 50 lat specjalizuje siÄ&#x2122; w produkcji zaworĂłw ku-

lowych i elementĂłw do instalacji wodno-kanalizacyjnych w zastosowaniach ekologicznych i regulacji mikroklimatu pomieszczeĹ&#x201E;. Jest firmÄ&#x2026; stale rozwijajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; siÄ&#x2122;, oferujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; najnowsze (stale odnawiane i modernizowane) rozwiÄ&#x2026;zania.

CiÄ&#x2026;gĹ&#x201A;e badania i rozwĂłj w obszarze wody i gazu oraz ciepĹ&#x201A;ownictwa pozwalajÄ&#x2026; na poszerzenie oferty produktowej w zakre-

G

rupa Bonomi integruje trzy duĹźe zakĹ&#x201A;ady produkcyjne â&#x20AC;&#x201C; Rubinetterie Bresciane, Valpres oraz Valbia. Firma Rubinetterie Bresciane Bonomi zostaĹ&#x201A;a zaĹ&#x201A;oĹźona w 1901 r. ByĹ&#x201A;a pierwszÄ&#x2026; firmÄ&#x2026; naleĹźÄ&#x2026;cÄ&#x2026; do grupy i wkrĂłtce zyskaĹ&#x201A;a miano lidera w sektorze produkcji zaworĂłw.

PoczÄ&#x2026;tkowo celem firmy byĹ&#x201A; rynek zaworĂłw enologicznych â&#x20AC;&#x201C; stosowanych w produkcji wina, a nastÄ&#x2122;pnie stopniowo ukierunkowano produkcjÄ&#x2122; na kurki do dystrybucji wody i gazu. W 1967 r.

Bonomi byĹ&#x201A; pierwszym producentem zaworĂłw kulowych dwuczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciowych, systemu stosowanego obecnie przez wszystkich producentĂłw zaworĂłw.

100

P R O M O C J A

AUTOMATYKA

APLIKACJE sie systemĂłw pras hydraulicznych i rur kanalizacyjnych z róşnych materiaĹ&#x201A;Ăłw (wielowarstwowe, stal nierdzewna, stal wÄ&#x2122;glowa, miedzionikiel), w caĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci wyprodukowanych we WĹ&#x201A;oszech.

Wprowadzenie kaĹźdego produktu poprzedza dokĹ&#x201A;adna analiza, projektowanie, produkcja i testowanie za pomocÄ&#x2026; specjalnych, zaawansowanych technologicznie narzÄ&#x2122;dzi. Celem jest oferowanie klientom nowych, satysfakcjonujÄ&#x2026;cych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;.

Bonomi to synonim doskonale rozwijajÄ&#x2026;cego siÄ&#x2122; biznesu w sektorze zaworĂłw, a wszystkie produkty speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; w peĹ&#x201A;ni miÄ&#x2122;dzynarodowe standardy jakoĹ&#x203A;ci. To jedna z nielicznych firm wĹ&#x201A;oskich, ktĂłra ma wdroĹźony zintegrowany system zarzÄ&#x2026;dzania, zgodnie z wymaganiami norm ISO 9001 (system zarzÄ&#x2026;dzania jakoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;), ISO 14001 (system zarzÄ&#x2026;dzania Ĺ&#x203A;rodowiskiem), OHSAS 18001 (system bezpieczeĹ&#x201E;stwa pracownikĂłw i system zarzÄ&#x2026;dzania zdrowiem) oraz ISO 50001 (system zarzÄ&#x2026;dzania energiÄ&#x2026;).

W styczniu 2014 r. firma przeniosĹ&#x201A;a dziaĹ&#x201A;y produkcyjne, administracyjne, logistyczne i handlowe do nowej fabryki w Gussago (Brescia), przyczyniajÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; tym samym do rozwoju prowincji. Nowy zakĹ&#x201A;ad produkcyjny ma powierzchniÄ&#x2122; ponad 120 000 m2, z czego ponad 40 000 m2 przeznaczona jest do produkcji mosiÄ&#x2122;Ĺźnych zaworĂłw i armatury.

Nowy budynek, specjalnie zaprojektowany i zbudowany w celu zminimalizowania zuĹźycia energii za pomocÄ&#x2026; najnowoczeĹ&#x203A;niejszych technologii zgodnych z najwyĹźszymi normami bezpieczeĹ&#x201E;stwa

oraz Ĺ&#x203A;wiadomoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; ekologicznÄ&#x2026;, zostaĹ&#x201A; certyfikowany w klasie A. To pierwsza ekologiczna firma w Lombardii.

Obecne moĹźliwoĹ&#x203A;ci fabryki doskonale odzwierciedlajÄ&#x2026; liczby. Ĺ&#x161;rednia dzienna zdolnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; produkcyjna to ponad 60Â tys. zaworĂłw, 30 tys. armatury hydraulicznej, 40Â ton elementĂłw kutych.

WyposaĹźenie stanowiÄ&#x2026; m.in. maszyny do ciÄ&#x2122;cia, prasy (do 560 ton), maszyny do formowania na zimno, maszyny gnÄ&#x2026;ce, linie montaĹźowe. CaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; jest w peĹ&#x201A;ni zautomatyzowana i zrobotyzowana. Systemy wizyjne sÄ&#x2026; waĹźnym elementem monitoringu realizowanego w czasie rzeczywistym. Identyfikowana w peĹ&#x201A;ni jest Ĺ&#x203A;cieĹźka od dostaw surowcĂłw aĹź po wysyĹ&#x201A;kÄ&#x2122; do klienta. Gwarantuje to bardzo szybkie dostawy. Produkcja jest zarzÄ&#x2026;dzana przez Manufacturing Execution System.

Nowa fabryka Rubinetterie Bresciane Bonomi to czoĹ&#x201A;Ăłwka wĹ&#x201A;oskiego przemysĹ&#x201A;u produkcyjnego. Firma Bonomi naleĹźy do dynamicznych i zorientowanych na przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021;, a jednoczeĹ&#x203A;nie Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czÄ&#x2026;cych tradycje rodzinne z otwartÄ&#x2026; postawÄ&#x2026;, co daje nowe moĹźliwoĹ&#x203A;ci w zakresie odpowiadania na potrzeby rynkowe i wprowadzania innowacji.

EkologicznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i energooszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zakĹ&#x201A;adu Rubinetterie Bresciane Bonomi jest wynikiem wspĂłĹ&#x201A;pracy z ABB â&#x20AC;&#x201C; liderem w zakresie oferowania technologii dla energetyki, robotyki, systemĂłw napÄ&#x2122;dowych, automatyki

przemysĹ&#x201A;owej i sieci energetycznych. Zaproponowane przez ABB rozwiÄ&#x2026;zanie gwarantuje dziaĹ&#x201A;anie wszystkich dziaĹ&#x201A;Ăłw fabryki. Potrzebna energia elektryczna jest wytwarzana w wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ci przez instalacjÄ&#x2122; fotowoltaicznÄ&#x2026; o mocy 1 MW, skĹ&#x201A;adajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; siÄ&#x2122; z 4872 paneli sĹ&#x201A;onecznych. Ogrzewanie i chĹ&#x201A;odzenie w dziaĹ&#x201A;ach produkcyjnych jest realizowane gĹ&#x201A;Ăłwnie w oparciu o wewnÄ&#x2122;trznÄ&#x2026; instalacjÄ&#x2122; geotermalnÄ&#x2026; oraz zastosowane niezawodne systemy izolujÄ&#x2026;ce. CaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; uzupeĹ&#x201A;nia skomplikowany system filtrowania i odzyskiwania oleju uĹźywanego do chĹ&#x201A;odzenia maszyn. Wszystko jest nadzorowane za pomocÄ&#x2026; paneli urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; dystrybucyjnych (rozdzielnic) Ĺ&#x203A;redniego i niskiego napiÄ&#x2122;cia ABB ArTu i UniMix. RĂłwnieĹź digitalizacja procesĂłw przemysĹ&#x201A;owych jest realizowana dziÄ&#x2122;ki MES i rozwiÄ&#x2026;zaniom Internetu Rzeczy, takich jak system inteligentnej instalacji automatyki budynkowej wykonany w caĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci z urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; ABB i-bus KNX. ABB Sp. z o.o.

I 2

!

2 Â&#x192; 3* <5L83: 9 )

2 77 77: 8< << 6.

=' 2 ,,2 . )))2 ,,2'

9/2017

101

WYDARZENIA

Technologiczny wizjoner wizjoner, pionier, prezes i strateg sukcesu E

, ) 2 9 > .

/ ' )

) 0

' ,

! ! )

) & 2 % K . , * ,

. , )

> ) 0

R)

' E !

) ) 02

9 .

G ) . . ' ) 0 R. K

M . ) 3?^7 2

. / E

M .

3

' 3?^8

2 L

'

! ! ! )2 ! *

. 0E 88

* . K

' . . ' 0 S )

4<

' ) M .

0 0

0) K 0 > ,*

) 0 0 > *

) K

) > !2

102

U

rodzony w Berlinie, a dorastajÄ&#x2026;cy w Dankersen Dietmar Harting objÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; przywĂłdztwo nad zaĹ&#x201A;oĹźonÄ&#x2026; w 1945 r. firmÄ&#x2026; we wspĂłĹ&#x201A;pracy z matkÄ&#x2026;. Pod koniec pierwszego roku jego pracy firma stanÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a przed koniecznoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; podjÄ&#x2122;cia trudnej decyzji o zakupie tokarki wartej 750 tys. marek niemieckich.

W celu lepszego zobrazowania sytuacji warto wspomnieÄ&#x2021;, Ĺźe caĹ&#x201A;kowity obrĂłt firmy wynosiĹ&#x201A; wĂłwczas okoĹ&#x201A;o 29 mln marek niemieckich, a liczba pracownikĂłw â&#x20AC;&#x201C; okoĹ&#x201A;o tysiÄ&#x2026;ca. Dietmar Harting zadecydowaĹ&#x201A; o poczynieniu â&#x20AC;&#x17E;wielkiej inwestycjiâ&#x20AC;? podczas powrotu ze spotkania boĹźonarodzeniowego.

UrzÄ&#x2026;dzenie zostaĹ&#x201A;o zakupione, poniewaĹź kombinacja technologii i przedsiÄ&#x2122;biorczoĹ&#x203A;ci leĹźaĹ&#x201A;a zawsze u podstaw Grupy Technologicznej, zapewniajÄ&#x2026;c P R O M O C J A

jej bĹ&#x201A;yskawiczny rozwĂłj: w pierwszych trzech latach obrĂłt wzrĂłsĹ&#x201A; o 50 proc.

Wraz z wdroĹźeniem miÄ&#x2122;dzynarodowej struktury w 1979 r., rozwoju w Espelkamp i dywersyfikacji technologii Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czeniowej, firma HARTING skupiĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; na rynkach miÄ&#x2122;dzynarodowych, zastosowaniach w wymagajÄ&#x2026;cych aplikacjach oraz wdraĹźaniu innowacyjnoĹ&#x203A;ci w swoich produktach, rozwiÄ&#x2026;zaniach, indywidualnie wytwarzanym sprzÄ&#x2122;cie i oprogramowaniu. â&#x20AC;&#x201C; MĂłj ojciec napisaĹ&#x201A; mi w albumie rodzinnym, Ĺźe jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; jest zawsze najwiÄ&#x2122;kszym wymaganiem dla osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cia sukcesu. To klienci muszÄ&#x2026; powracaÄ&#x2021;, nie produkty. Zawsze trzymaĹ&#x201A;em siÄ&#x2122; tych zasad. Ponadto jest tam przecieĹź nasze nazwisko â&#x20AC;&#x201C; wspomina Dietmar Harting, ktĂłry prowadzi firmÄ&#x2122; wraz z ĹźonÄ&#x2026; Margrit od 1987 r.

AUTOMATYKA

I 2 / ( D-

50 lat pracy Dietmara Hartinga

WYDARZENIA ZaangaĹźowane w krajowych i miÄ&#x2122;dzynarodowych komisjach Dietmar Harting nie poprzestawaĹ&#x201A; jedynie na kierowaniu wĹ&#x201A;asnÄ&#x2026; firmÄ&#x2026;. Od lat 90. byĹ&#x201A; zaangaĹźowany w prace krajowych i miÄ&#x2122;dzynarodowych zwiÄ&#x2026;zkĂłw oraz komisji, obejmujÄ&#x2026;c w nich wiodÄ&#x2026;ce pozycje. â&#x20AC;&#x201C; Jego wkĹ&#x201A;ad wniesiony w sukces wspĂłlnoty europejskiej i lokalnego rynku jest nie do przecenienia â&#x20AC;&#x201C; podkreĹ&#x203A;liĹ&#x201A; w 2010 r. byĹ&#x201A;y komisarz EU GĂźnter Verheugen. Dietmar Harting byĹ&#x201A; prezydentem organizacji ZVEI w latach 1998â&#x20AC;&#x201C;2004, prezesem niemieckiego instytutu normalizacyjnego (DIN) przez osiem lat, a ponadto europejskich jednostek standaryzacyjnych CENELEC oraz EXPRESS. ByĹ&#x201A; rĂłwnieĹź czĹ&#x201A;onkiem Rady BadaĹ&#x201E;, Technologii oraz InnowacyjnoĹ&#x203A;ci w urzÄ&#x2122;dzie kanclerskim Helmuta Kohla, a takĹźe Partnerem InnowacyjnoĹ&#x203A;ci w czasie kadencji Gerharda SchrĂśdera i Angeli Merkel. ZajmowaĹ&#x201A; rĂłwnieĹź inne wysokie stanowiska, takie jak prezes Rady Wystawienniczej oraz wiceprezes zarzÄ&#x2026;du Deutsche Messe AG. RĂłwnoczeĹ&#x203A;nie uzyskaĹ&#x201A; szereg nagrĂłd, m.in. Honorowy Prezydent ZVEI, Order

ZasĹ&#x201A;ugi RFN pierwszej klasy (wraz z ĹźonÄ&#x2026; Margrit), Order ZasĹ&#x201A;ugi Dolnej Saksonii, Nagroda Ericha Gutenberga, ZĹ&#x201A;oty Medal oraz Honorowy Doktorat Uniwersytetu Leibniza w Hanowerze w 2010 r.

Rozpoznawanie trendĂłw z wyprzedzeniem Dla Dietmara Hartinga, entuzjastycznie nastawionego do spraw technicznych inĹźyniera-pasjonata, ktĂłry zawsze przewidywaĹ&#x201A; trendy zanim jeszcze siÄ&#x2122; pojawiĹ&#x201A;y, a takĹźe analizowaĹ&#x201A; moĹźliwoĹ&#x203A;ci, szacowaĹ&#x201A; ryzyko i podejmowaĹ&#x201A; rozwaĹźne decyzje, zrĂłwnowaĹźona produkcja, zarzÄ&#x2026;dzanie energiÄ&#x2026; i zuĹźyciem materiaĹ&#x201A;Ăłw sÄ&#x2026; wciÄ&#x2026;Ĺź wysokÄ&#x2026; wartoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;.

Wizja wprowadzona w 1996 r. wymaga od firmy HARTING â&#x20AC;&#x17E;ksztaĹ&#x201A;towania przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci przez technologiÄ&#x2122; dla ludziâ&#x20AC;?.

Dietmar Harting nie ma wÄ&#x2026;tpliwoĹ&#x203A;ci, Ĺźe innowacyjne technologicznie produkty i procesy mogÄ&#x2026; pomĂłc wielu ludziom, uĹ&#x201A;atwiÄ&#x2021; ich pracÄ&#x2122; i sprawiÄ&#x2021;, Ĺźe bÄ&#x2122;dzie im siÄ&#x2122; Ĺ&#x201A;atwiej ĹźyĹ&#x201A;o. Nauka i badania stojÄ&#x2026;ce za postÄ&#x2122;pem technologicznym sÄ&#x2026; konieczne, aby stworzyÄ&#x2021; i zabezpieczyÄ&#x2021; miejsca pracy, byÄ&#x2021; konkurencyjnym oraz mieÄ&#x2021; wpĹ&#x201A;yw na rozwĂłj niemieckiej gospodarki.

. /

Na przekĂłr globalnemu charakterowi firmy Dietmar Harting â&#x20AC;&#x201C; ktĂłry zazwyczaj jest czĹ&#x201A;owiekiem powĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;gliwym â&#x20AC;&#x201C; pozostaĹ&#x201A; osobiĹ&#x203A;cie oddany lokalnemu regionowi. W szkole grywaĹ&#x201A; w piĹ&#x201A;kÄ&#x2122; rÄ&#x2122;cznÄ&#x2026;, w późniejszym czasie w tenisa, a aktualnie wspiera kluby Kanclerz Niemiec Angela Merkel i prezydent USA Barack Obama - ; + < =) '%&: >

,- = ?0 0 0 2016

9/2017

103

WYDARZENIA

. /

K E

1967–2017 CO SIĘ WYDARZYŁO W HARTING...

...ORAZ NA ŚWIECIE 1986

1967 Dietmar Harting w wieku 28 lat dołączył do rodzinnej firmy

Niemcy w żałobie po swoim pierwszym kanclerzu Konradzie Adenauerze

Rozwój, produkcja i sprzedaż maszyny Semtron służącej do sprzedaży papierosów

Spaleniu uległ główny magazyn w hali 22

Prof. Christiaan Barnard przeprowadził pierwszą na świecie transplantację serca zakończoną sukcesem

1987

Niemcy pokonują Holandię po golach Paula Breitnera i Gerda Müllera, zdobywając po raz drugi Mistrzostwo Świata w piłce nożnej

1989

Margrit Harting obejmuje stanowisko dyrektora zarządzającego

Prom kosmiczny Challenger z siedmioosobową załogą eksplodował krótko po starcie

Mathias Rust ląduje swoim sportowym samolotem w środku Moskwy niewykryty przez sowieckie radary

1974 Produkcja złączy na PCB idzie pełną parą w czasie, gdy końca dobiega produkcja jukeboxów

1979

104

HARTING o 22 proc. zwiększa obroty w porównaniu do roku poprzedniego

Zburzenie muru berlińskiego

1996

Założenie przedstawicielstwa we Francji – pierwszy ważny krok w kierunku globalizacji firmy

Matka Teresa z Kalkuty otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla

HARTING wprowadza wizję firmy, definiuje swoje cele oraz kierunek rozwoju

Wybudowanie drugiego zakładu produkcyjnego w północnej strefie przemysłowej

Socjaliści stają się największą grupą po pierwszych bezpośrednich wyborach do Parlamentu UE

1999 Otwarto centrum szkoleniowo-prezentacyjne

W Szkocji przychodzi na świat owieczka Dolly, pierwszy sklonowany ssak

Inauguracja nowego Reichstagu w Berlinie – siedziby parlamentu

AUTOMATYKA

I 2 / ( D-

WYDARZENIA sportowe: ATSV Espelkamp, PreuĂ&#x;en Espelkamp oraz GWD Minden. WsparĹ&#x201A; takĹźe modernizacjÄ&#x2122; stadionu im.

Alberta PĂźrsten w Espelkamp.

W 2009 r. Dietmar Harting wraz z ĹźonÄ&#x2026; Margrit zostali honorowymi mieszkaĹ&#x201E;cami Espelkamp. Podczas przemowy w trakcie tego wydarzenia burmistrz Heinrich Vieker okreĹ&#x203A;liĹ&#x201A; jako wzorowe ich oddanie dla regionu przez wiele dekad â&#x20AC;&#x201C; jako patronĂłw oraz tych, dziÄ&#x2122;ki ktĂłrym region nieustannie siÄ&#x2122; rozwija.

W 2015 r. Dietmar Harting przekazaĹ&#x201A; stanowisko prezesa zarzÄ&#x2026;du swojemu synowi Philipowi (cĂłrka Maresa jest wiceprezesem ds. finansĂłw i zakupĂłw), skupiajÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; na pracy nad nowymi technologiami.

Przez piÄ&#x2122;Ä&#x2021; dekad Dietmar Harting ksztaĹ&#x201A;towaĹ&#x201A; firmÄ&#x2122; w dynamiczny sposĂłb, doprowadzajÄ&#x2026;c jÄ&#x2026; do pozycji jednego z najwiÄ&#x2122;kszych na Ĺ&#x203A;wiecie producentĂłw zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy, firmy globalnej, wzoru do naĹ&#x203A;ladowania oraz jednej z pierwszych firm wyznaczajÄ&#x2026;cych trendy PrzemysĹ&#x201A;u 4.0. Aktualny obrĂłt

/ ( D- 0 ' ) E M .E*

.

M M . Â&#x201D;

' E

' ) RS2 C

) 0

>

Â&#x2022; q/ ( D-v* >

>

q Â&#x201D; v* -

> ""* . /

/ > 9

q/ ( D-v*

/

> >

q Â&#x201D; v*

I * "

,

-Â&#x2022; > q/ ( D-v

firmy na poziomie 586 mln euro daje trzeciej generacji rodziny Harting bardzo stabilne podstawy do dalszego rozwoju i osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cia celu, jakim jest osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cie obrotĂłw w wysokoĹ&#x203A;ci miliarda euro.

2001 Inauguracja nowego centrum dystrybucyjnego w Minden, zaprojektowanego przez sĹ&#x201A;ynnego szwajcarskiego architekta Mario Botta

!

2 !

33* 456578 9 )

2 83 :47 ;3 83*

2 83 :47 ;3 83 " + 83 :4< 57 3: 6.

' =/ ( D-2 . )))2> 2'

2017 Terrorystyczne ataki samolotowe na World Trade Center w Nowym Jorku

2006 HARTING zdobywa nagrodÄ&#x2122; Hermes Award na targach Hannover Messe â&#x20AC;&#x201C; najwaĹźniejszÄ&#x2026; miÄ&#x2122;dzynarodowÄ&#x2026; nagrodÄ&#x2122; technologicznÄ&#x2026;

=) '%&: #[! ) !>

W Niemczech odbyĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; Mistrzostwa Ĺ&#x161;wiata w PiĹ&#x201A;ce NoĹźnej

HARTING obchodzi â&#x20AC;&#x17E;70-lecie na targach Hannover Messeâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; firma uczestniczy w tym wydarzeniu od poczÄ&#x2026;tku jego istnienia, tj. od 1947 r.

Angela Merkel przystÄ&#x2122;puje do walki o czwartÄ&#x2026; kadencjÄ&#x2122; kanclerskÄ&#x2026;

RozpoczÄ&#x2122;cie budowy Europejskiego Centrum Dystrybucji (EDC) â&#x20AC;&#x201C; inwestycja warta 40 mln euro jest najwiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; w historii firmy

RepublikaĹ&#x201E;ski miliarder Donald Trump zostaje 45. prezydentem USA

2015 Dietmar Harting przekazuje stanowisko prezesa zarzÄ&#x2026;du swojemu synowi Philipowi; czwartym czĹ&#x201A;onkiem zarzÄ&#x2026;du z rodziny jest cĂłrka Maresa Harting-Hertz

â&#x20AC;&#x17E;UchodĹşcyâ&#x20AC;? sÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x17E;sĹ&#x201A;owem rokuâ&#x20AC;? w Niemczech

O firmie

2016 HARTING po raz drugi zdobywa nagrodÄ&#x2122; Hermes Award za kompaktowy komputer przemysĹ&#x201A;owy MICA

9/2017

Prezydent USA Barack Obama wizytuje targi Hannover Messe, na ktĂłrych odwiedza stoisko HARTING

Grupa Technologiczna HARTING jest jednym z najwiÄ&#x2122;kszych na Ĺ&#x203A;wiecie producentĂłw technologii Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czeniowych do przesyĹ&#x201A;u sygnaĹ&#x201A;u, danych oraz zasilania. Ma 13 zakĹ&#x201A;adĂłw produkcyjnych oraz 43 oddziaĹ&#x201A;y na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie. Firma wytwarza rĂłwnieĹź systemy vendingowe, elementy elektromagnetyczne dla przemysĹ&#x201A;u samochodowego, jak rĂłwnieĹź sprzÄ&#x2122;t i oprogramowanie dla aplikacji w automatyce, robotyce i inĹźynierii transportu.

W roku budĹźetowym 2015/2016 zatrudniaĹ&#x201A;a ponad 4,3Â tys. pracownikĂłw, osiÄ&#x2026;gajÄ&#x2026;c obrĂłt rzÄ&#x2122;du 586 mln euro.

105

Maintenance 8. Mi´dzynarodowe Targi Utrzymania Ruchu, Planowania i Optymalizacji Produkcji

18-19 paêdziernika 2017, EXPO Kraków NOWOÂå!

'LDJQR

Strefa „Przemysł 4.0”

ľ 0HFKD ľ 1DU]ÚG ľ 0DWHULD ľ (OHNWU\ ľ $XWRP ľ +\GUDX ľ 8U]ÈG]

WDUJRP WRZDU]\V]\ NRQIHUHQFMD

ľ %H]SLH ľ 2XWVRX

www.mtc.krakow.pl

JESIENNA SZKOŁA UTRZYMANIA RUCHU R E K L A M A

3 – 5 października 2017 TOOLEX - Twoje Narzędzie do Biznesowego Sukcesu!

edycja jubileuszowa

Międzynarodowe Targi Obrabiarek, Narzędzi i Technologii Obróbki

Międzynarodowe Targi Metod i Narzędzi do Wirtualizacji Procesów

Targi Olejów, Smarów i Płynów Technologicznych dla Przemysłu

2,/H[SR

www.toolex.pl

www.oilexpo.pl

www.wirtotechnologia.pl

Zarezerwuj powierzchnię na Targach Toolex 2017: tel. 32 78 87 538 tel. 32 78 87 519 fax 32 78 87 526 Expo Silesia Centrum Targowo-Konferencyjne toolex@exposilesia.pl ul. Braci Mieroszewskich 124, 41-219 Sosnowiec

www.exposilesia.pl

WYDARZENIA

OkrÄ&#x2026;gĹ&#x201A;y jubileusz

Pilz Polska

Polski oddziaĹ&#x201A; ma juĹź 10 lat

9

' !

7<<8 2 '

M .

' E

RS

' 0 E2 HE

, ' ) ) )

!

:< ,*

M . , ! !0

R

) )

) 9 ) * 0

) >

> , ! ) - ) >

!2

N

a polskim rynku Pilz jest jednÄ&#x2026; z wiodÄ&#x2026;cych firm specjalizujÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; w automatyce bezpieczeĹ&#x201E;stwa, a o jej przewadze konkurencyjnej Ĺ&#x203A;wiadczy kompleksowa gama produktĂłw i wysokiej jakoĹ&#x203A;ci usĹ&#x201A;ug.

I 2

Waga wspĂłĹ&#x201A;pracy i inwestycji â&#x20AC;&#x201C; ZbudowaliĹ&#x203A;my silny zespĂłĹ&#x201A; ekspertĂłw, ktĂłry umoĹźliwia Ĺ&#x203A;wiadczenie kompleksowych usĹ&#x201A;ug zwiÄ&#x2026;zanych z zapewnieniem bezpieczeĹ&#x201E;stwa maszyn, zarĂłwno dla klientĂłw lokalnych, jak i globalnych. Znaczna czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; naszych klientĂłw jest zwiÄ&#x2026;zana z branĹźÄ&#x2026; motoryzacyjnÄ&#x2026;. W wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ci przypadkĂłw sÄ&#x2026; to bezpoĹ&#x203A;redni dostawcy najwiÄ&#x2122;k9/2017

szych producentĂłw samochodĂłw. Inne waĹźne dla nas sektory to przemysĹ&#x201A; spoĹźywczy i tytoniowy. W ostatnich latach odnotowaliĹ&#x203A;my rĂłwnieĹź silny wzrost w sektorze kolejowym. Wierzymy, Ĺźe ten trend bÄ&#x2122;dzie trwaĹ&#x201A;, poniewaĹź polski rzÄ&#x2026;d planuje dynamiczny rozwĂłj infrastruktury kolejowej w Polsce, przy wsparciu Unii Europejskiej â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi Dariusz Kowalski, dyrektor generalny Pilz Polska. DoĹ&#x203A;wiadczenie polskiego zespoĹ&#x201A;u oraz zrealizowane projekty w branĹźy kolejowej sÄ&#x2026; jednym z powodĂłw, dla ktĂłrych Pilz Polska jest waĹźnym oddziaĹ&#x201A;em dla grupy Pilz.

UsĹ&#x201A;ugi i szkolenia z zakresu bezpieczeĹ&#x201E;stwa maszyn NiewÄ&#x2026;tpliwie mocnÄ&#x2026; stronÄ&#x2026; Pilz Polska sÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;wiadczone przez niÄ&#x2026; usĹ&#x201A;ugi w zakresie zapewnienia bezpieczeĹ&#x201E;stwa maszyn. Firma z powodzeniem realizuje projekty serwisowe na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie, w takich krajach jak Bahrajn, Arabia Saudyjska, Kanada, Brazylia, Indie, Chiny czy Tajlandia. Prowadzi takĹźe miÄ&#x2122;dzynarodowe szkolenie we wspĂłĹ&#x201A;pracy z jednostkÄ&#x2026; notyfikowanÄ&#x2026; TUV NORD, ktĂłre umoĹźliwia zdobycie certyfikatu CMSE (Certified Machinery Safety Expert).

P R O M O C J A

Przepisy i PrzemysĹ&#x201A; 4.0 pod kontrolÄ&#x2026; Firma Pilz Polska jest rĂłwnieĹź czĹ&#x201A;onkiem Polskiego Komitetu NormalizujÄ&#x2026;cego, dziÄ&#x2122;ki czemu moĹźe Ĺ&#x203A;ledziÄ&#x2021; nadchodzÄ&#x2026;ce zmiany w normach i przepisach, a jej klienci zyskujÄ&#x2026; tym samym pewnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, Ĺźe zawsze otrzymujÄ&#x2026; wsparcie zgodne z aktualnymi wymaganiami norm i przepisĂłw.

Obecnie na rynku duĹźym zainteresowaniem cieszÄ&#x2026; siÄ&#x2122; zagadnienia zwiÄ&#x2026;zane z aplikacjami HRC, czyli wspĂłĹ&#x201A;praca robotĂłw z ludĹşmi, a takĹźe tematyka PrzemysĹ&#x201A;u 4.0. â&#x20AC;&#x201C; Temat bezpiecznej pracy z robotami wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cymi wchodzi w fazÄ&#x2122; wdroĹźeniowÄ&#x2026;, a trend PrzemysĹ&#x201A; 4.0 nie sĹ&#x201A;abnie. W obu przypadkach jesteĹ&#x203A;my Ĺ&#x203A;wietnie przygotowani, aby podjÄ&#x2026;Ä&#x2021; wyzwanie â&#x20AC;&#x201C; podsumowuje Dariusz Kowalski.

PILZ POLSKA Sp. z o.o. !

2 ! > ) 34 <763;7 9 )

2 77 ;;5 83 << " + 77 ;;5 83 <?

6.

" =' 2'

)))2' 2 .@' 6 A

107

BIBLIOTEKA EFEKTYWNOĹ&#x161;Ä&#x2020; ENERGETYCZNA W DZIAĹ ALNOĹ&#x161;CI GOSPODARCZEJ } :, $ - - & + -0 $& -

\ ]^_`q 18 vx\ {~^ q > - \ 8

W pracy omĂłwiono problemy wykorzystania energii w dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci spoĹ&#x201A;ecznej i gospodarczej, gdzie konieczne jest racjonalne gospodarowanie energiÄ&#x2026;. NiezbÄ&#x2122;dne jest wprowadzanie przedsiÄ&#x2122;wziÄ&#x2122;Ä&#x2021; modernizacyjnych, usprawniajÄ&#x2026;cych uĹźytkowanie energii oraz okreĹ&#x203A;lanie efektĂłw ich realizacji przez ocenÄ&#x2122; efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej i ekonomicznej.

Praca nawiÄ&#x2026;zuje do ustawy o efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej z 2011 r. i 2016 r. i aktualnego rozporzÄ&#x2026;dzenia wykonawczego o audycie efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej. Poprawa efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej jest podstawÄ&#x2026; do zapewnienia w przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci dostaw energii, zmniejszenia obciÄ&#x2026;Ĺźenia Ĺ&#x203A;rodowiska i zapobieĹźenia zmianom klimatu. KsiÄ&#x2026;Ĺźka stanowi praktyczne kompendium wiedzy. Na uwagÄ&#x2122; zasĹ&#x201A;ugujÄ&#x2026; przykĹ&#x201A;ady modernizacji ciepĹ&#x201A;owni i wykorzystania energii odpadowej w systemie wentylacji budynku.

AUTOMATYKA. NAPÄ&#x2DC;D ELEKTRYCZNY ) 01 8 - $ - - & + -0 $& -

\ ]^_`q 18 vx\ ]|^ q > - \ 8

â&#x20AC;&#x17E;NapÄ&#x2122;d elektrycznyâ&#x20AC;? to trzecia ksiÄ&#x2026;Ĺźka autora z serii â&#x20AC;&#x17E;Automatykaâ&#x20AC;?. Autor â&#x20AC;&#x201C; wybitna postaÄ&#x2021; Ĺ&#x203A;wiata nauki, inĹźynier automatyk, prowadzÄ&#x2026;cy przez caĹ&#x201A;e zawodowe Ĺźycie aktywnÄ&#x2026; dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; naukowÄ&#x2026; i wdroĹźeniowÄ&#x2026; we wspĂłĹ&#x201A;pracy z przemysĹ&#x201A;em, jednoczeĹ&#x203A;nie nauczyciel akademicki â&#x20AC;&#x201C; w swoich trzech ksiÄ&#x2026;Ĺźkach przedstawia pogĹ&#x201A;Ä&#x2122;bione spojrzenie na moĹźliwoĹ&#x203A;ci stosowania narzÄ&#x2122;dzi opartych na matematycznych podstawach teorii sterowania do analizy i projektowania ukĹ&#x201A;adĂłw automatycznego sterowania urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; technicznych. KsiÄ&#x2026;Ĺźka demonstruje zastosowania tej wiedzy we wspĂłĹ&#x201A;czesnych zautomatyzowanych ukĹ&#x201A;adach napÄ&#x2122;dowych, bazuje na najnowszych zdobyczach energoelektroniki oraz zaawansowanych technologii mikroprocesorowych i informatycznych. Skierowana jest do praktykĂłw â&#x20AC;&#x201C; inĹźynierĂłw automatykĂłw, projektantĂłw napÄ&#x2122;dĂłw i sĹ&#x201A;uĹźb utrzymania ruchu, ale przede wszystkim do studentĂłw kierunkĂłw automatyka i robotyka, mechatronika, elektrotechnika.

PODSTAWY MASZYNOZNAWSTWA $ 2

$ - - & + -0 $& -

\ ]^_`q 18 vx\ {_] q > - \ 8

Publikacja wspiera projektantĂłw w opanowaniu zagadnieĹ&#x201E; zwiÄ&#x2026;zanych z podstawami konstrukcji, budowy i dziaĹ&#x201A;ania urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; mechanicznych i ich struktur. OmĂłwiono w niej zasady projektowania najwaĹźniejszych elementĂłw maszyn, jak osie i waĹ&#x201A;y, Ĺ&#x201A;oĹźyska, przekĹ&#x201A;adnie zÄ&#x2122;bate lub sprzÄ&#x2122;gĹ&#x201A;a. Autor opisuje warunki konstrukcyjne, ktĂłre powinna speĹ&#x201A;niaÄ&#x2021; maszyna â&#x20AC;&#x201C; niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, trwaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021;, lekkoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, ergonomicznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i ekologicznoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. PrzybliĹźa tematykÄ&#x2122; dotyczÄ&#x2026;cÄ&#x2026; poszczegĂłlnych grup maszyn, w tym budowy maszyn przepĹ&#x201A;ywowych i wyporowych, siĹ&#x201A;owni i kotĹ&#x201A;Ăłw. InĹźynierowie dowiedzÄ&#x2026; siÄ&#x2122;, jak dobraÄ&#x2021; odpowiedniÄ&#x2026; metodÄ&#x2122; projektowania, w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od rodzaju i charakteru obciÄ&#x2026;ĹźeĹ&#x201E;, statecznoĹ&#x203A;ci konstrukcji oraz wymogĂłw optymalizacyjno-ekonomicznych oraz jak porĂłwnywaÄ&#x2021; warunki pracy danego elementu z wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ciami róşnych materiaĹ&#x201A;Ăłw uĹźytych do wykonania konstrukcji, by odpowiadaĹ&#x201A;y wymaganiom technicznym postawionym przez konstruktora.

C' ) L

K2

108

AUTOMATYKA

R E K L A M A

RENEXPO Poland 25 - 27.10.2017 Centrum EXPO XXl w Warszawie ®

7. Międzynarodowe Targi Energii Odnawialnej i Efektywności Energetycznej

Automatyzacja przyszłością energetyki!

25 - 27 października 2017 Warszawskie Centrum EXPO XXI -AT Z kodem RENWA17 ferencje 20% rabatu na kon Organizator Organizator

Kontakt: Tel: +48-22-266-02-16; info@reeco-poland.pl; www.renexpo-warsaw.com www.renexpo-warsaw.com

WSPÓŁPRACA

ABB SP. Z O.O. TEL. 22 223 70 00, WWW.ABB.PL ........................................................................................................................ 100–101

AUTOMATYKAONLINE TEL. 504 126 618, WWW.AUTOMATYKAONLINE.PL ............................................................................................ 54

AUTOMATYKA-POMIARY-STEROWANIE SA TEL. 85 748 34 00, 85 748 34 03, WWW.APS.PL ................................................................................................... 12

AXON MEDIA GROUP TEL. 533 344 700, WWW.AXONMEDIA.PL ................................................................................................................ 113

CONPROD TEL. 880 583 378, WWW.CONPROD.PL .............................................................................................................. 14, 57

DANFOSS POLAND SP. Z O.O. TEL. 22 755 06 68, WWW.DANFOSS.PL/NAPEDY ................................................................... 72–74, IV OKŁ.

PPUH ELDAR TEL. 77 442 04 04, WWW.ELDAR.BIZ ............................................................................................................................ 63

ELESA+GANTER POLSKA SP. Z O.O. TEL. 22 737 70 47, WWW.ELESA-GANTER.PL ............................................................................................. 94–95

ELMARK AUTOMATYKA SP. Z O.O. TEL. 22 541 84 65, WWW.ELMARK.COM.PL ............................................................................ 20, 22, 96–97, 98

ELOKON TEL. 22 812 71 38, WWW.ELOKON.PL ....................................................................................................................II OKŁ.

ELTRON SP. Z O.O., SP. K. TEL. 71 343 97 55, WWW.ELTRON.PL ............................................................................................................................. 19

CENTRUM TARGOWO-KONFERENCYJNE EXPO SILESIA – TOOLEX TEL. 32 78 87 596, WWW.EXPOSILESIA.PL/TOOLEX/PL .............................................................................. 106

FESTO SP. Z O.O. TEL. 22 711 42 71, WWW.FESTO.PL ................................................................................................................ 39, 88–89

GUENTHER POLSKA SP. Z O.O. TEL. 71 352 70 70, WWW.GUENTHER.COM.PL ................................................................................................ 16, 85

110

AUTOMATYKA

WSPÓŁPRACA

HARTING POLSKA SP. Z O.O. TEL. 71 352 81 71, WWW.HARTING.PL ....................................................................................... I OKŁ., 17, 102–105

HIWIN GMBH TEL. +49 781 93278-0, +48 22 544 07 05, WWW.HIWIN.DE ............................................................................13

IGUS SP. Z O.O. TEL. 22 863 57 70, WWW.IGUS.PL .......................................................................................................................... 70–71

MOVIDA TEL. 22 626 02 62, HTTP://MOVIDA.COM.PL ......................................................................................................... 113

PARKER HANNIFIN SALES POLAND SP. Z O.O. TEL. 22 573 24 00, WWW.PARKER.COM, WWW.PARKER.PL ................................................................. 52–53

PHOENIX CONTACT TEL. 71 39 80 410, WWW.PHOENIXCONTACT.COM ...................................................................... 9, 17, 86–87

PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP TEL. 22 874 00 00, WWW.PIAP.PL ...................................................................................................33, 41, 48–50, 83

PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP, PIAP DESIGN TEL. 22 874 01 94, WWW.DESIGN.PIAP.PL .................................................................................................................. 56

PILZ POLSKA SP. Z O.O. TEL. 22 884 71 00, WWW.PILZ.PL ..........................................................................................................37, 44–45, 107

PPH WOBIT E.K.J. OBER S.C. TEL. 61 222 74 22, WWW.WOBIT.COM.PL ............................................................................................................ 18, 55

PTAK WARSAW EXPO TEL. +48 518 739 124, WWW.WARSAWEXPO.EU .................................................................................................. 67

RELPOL SA TEL. +48 68 47 90 800, WWW.RELPOL.COM.PL ...................................................................................21, 68–69

RITTAL SP. Z O.O. TEL. 22 310 06 12, WWW.RITTAL.PL ........................................................................................................................ 90–91

9/2017

111

WSPÓŁPRACA

RS COMPONENTS TEL. 22 223 11 11, PL.RS-ONLINE.COM .................................................................................................................... 3, 99

REECO POLAND SP. Z O.O. – RENEXPO TEL. 22 266 02 16, WWW.RENEXPO-WARSAW.COM ........................................................................................ 109

SCHMERSAL-POLSKA SP. J. E. NOWICKA, M. NOWICKI TEL. 22 816 85 78, WWW.SCHMERSAL.PL ................................................................................................................. 15

SCHUNK INTEC SP. Z O.O. TEL. 22 726 25 00, WWW.SCHUNK.COM ................................................................................................. 43, 76–77

SEW-EURODRIVE POLSKA SP. Z O.O. TEL. 42 676 53 00, WWW.SEW-EURODRIVE.PL .......................................................................................11, 92–93

SKAMER-ACM SP. Z O.O. TEL. 14 63 23 400, WWW.SKAMER.PL .......................................................................................................................... 75

STEUTE POLSKA TEL. 22 843 08 20, WWW.STEUTE.PL ..........................................................................................................23, 78–79

TARGI LUBLIN SA TEL. 81 458 15 11, WWW.TARGI.LUBLIN.PL ................................................................................................................ 109

TARGI W KRAKOWIE SP. Z O.O. TEL. 12 644 59 32, WWW.TARGI.KRAKOW.PL ....................................................................................................... 106

TURCK SP. Z O.O. TEL. 77 443 48 00, WWW.TURCK.PL .................................................................................................................... 46–47

TECHNOKABEL SA TEL. 22 516 97 77, WWW.TECHNOKABEL.COM.PL ............................................................................................... 51

ZIMMER-GROUP TEL. +48 884 626 300, WWW.ZIMMER-GROUP.DE/PL ....................................................... 80–82, III OKŁ.

112

AUTOMATYKA

XI FORUM

aPXOWLEUDQˣRZH a

SŁUŻB UTRZYMANIA RUCHU 3-4-5 października 2017 r.

Sandomierz • FORUM MASTERCLASS- eksperci dla ekspertów • wyłącznie STUDIA PRZYPADKÓW • OWOCNE DYSKUSJE w GRONIE PRAKTYKÓW z największych firm produkcyjnych z całej Polski

3DUWQHU]\ PHGLDOQL

• BOGATY MERYTORYCZNIE program • STOLIKI TEMATYCZNE • 2 WSPÓLNE KOLACJE z elementami integracji

R E K L A M A

LUDZIE

J

est absolwentem Automatyki i Robotyki WydziaĹ&#x201A;u Elektrycznego Politechniki PoznaĹ&#x201E;skiej.

Od 2000 r. nieprzerwanie zwiÄ&#x2026;zany jest z firmÄ&#x2026; B&R. PoczÄ&#x2026;tkowo zdobywaĹ&#x201A; doĹ&#x203A;wiadczenie na stanowisku inĹźynierskim w centrali tej firmy w Austrii, aby z czasem rozwijaÄ&#x2021; sprzedaĹź rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; B&R na terenie Polski. W 2001 r. wspĂłĹ&#x201A;tworzyĹ&#x201A; polski oddziaĹ&#x201A; firmy B&R z centralÄ&#x2026; w Poznaniu, ktĂłrym zarzÄ&#x2026;dza od 2007 r. Czuje siÄ&#x2122; speĹ&#x201A;niony zawodowo, zarĂłwno jako inĹźynier majÄ&#x2026;cy kontakt z najbardziej zaawansowanÄ&#x2026; technologiÄ&#x2026; w obszarze automatyzacji, jak rĂłwnieĹź jako zarzÄ&#x2026;dzajÄ&#x2026;cy ludĹşmi menedĹźer. Za waĹźny element w rozwoju osobistym uwaĹźa studia podyplomowe z coachingu, ktĂłre ukoĹ&#x201E;czyĹ&#x201A; na Uniwersytecie SWPS w Poznaniu.

Za swĂłj najwiÄ&#x2122;kszy sukces uznaje fakt, Ĺźe firma, ktĂłrÄ&#x2026; zarzÄ&#x2026;dza jest ceniona przez pracownikĂłw oraz klientĂłw, co przekĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; na dynamiczny rozwĂłj, wzrost obrotĂłw i zatrudnienia. ĹšrĂłdĹ&#x201A;a tego sukcesu upatruje w wewnÄ&#x2122;trznej kulturze organizacyjnej firmy, zorientowanej na rozwĂłj pracownikĂłw i odpowiedniÄ&#x2026; atmosferÄ&#x2122; w zespole oraz w polityce budowania dĹ&#x201A;ugofalowych relacji z klientami. Powodem do dumy jest duĹźa liczba pracownikĂłw z kilkunastoletnim staĹźem pracy, wysoki poziom zadowolenia zespoĹ&#x201A;u i informacja zwrotna od klientĂłw, chwalÄ&#x2026;cych B&R za wysoce kompetentnych inĹźynierĂłw i wsparcie techniczne na wysokim poziomie.

DuĹźe znaczenie dla osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cia sukcesu miaĹ&#x201A;a podjÄ&#x2122;ta przez niego decyzja o przeprowadzeniu wielomiesiÄ&#x2122;cznego programu rozwojowego dla kadry menedĹźerskiej w ramach Akademii Lidera B&R. Program zaowocowaĹ&#x201A; m.in. wprowadzeniem wielu narzÄ&#x2122;dzi zarzÄ&#x2026;dzania zasobami ludzkimi.

Za swĂłj priorytet uwaĹźa budowanie dalszego sukcesu firmy w dwĂłch gĹ&#x201A;Ăłwnych obszarach â&#x20AC;&#x201C; projekty u producentĂłw maszyn oraz projekty sterowania procesami. W pierwszym obszarze, stanowiÄ&#x2026;cym kluczowÄ&#x2026; kompetencjÄ&#x2122; firmy, ma za sobÄ&#x2026; najwiÄ&#x2122;cej doĹ&#x203A;wiadczeĹ&#x201E; i sukcesĂłw, ale ciÄ&#x2026;gle przed sobÄ&#x2026; ambitne cele. W tym drugim obszarze B&R jest dopiero na poczÄ&#x2026;tku swojej drogi, dlatego widzi tu duĹźe pole do dziaĹ&#x201A;ania.

114

PaweĹ&#x201A; Ĺ oĹ&#x203A;

STANOWISKO:

E 0E @' !

FIRMA: B ! . . ) '2

2 2

Zamierza w dalszym ciÄ&#x2026;gu umacniaÄ&#x2021; wspĂłĹ&#x201A;pracÄ&#x2122; z uczelniami technicznymi, kontynuujÄ&#x2026;c wyposaĹźanie laboratoriĂłw uczelnianych w rozwiÄ&#x2026;zania B&R, biorÄ&#x2026;c udziaĹ&#x201A; w ksztaĹ&#x201A;towaniu procesĂłw nauczania, czy prowadzÄ&#x2026;c ciekawe programy praktyk i staĹźy we wszystkich czterech biurach firmy w Polsce. Wierzy, Ĺźe owocem tych dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E; sÄ&#x2026; kompetentni inĹźynierowie, ktĂłrzy znajdujÄ&#x2026; zatrudnienie w firmie lub u jej klientĂłw.

Prywatnie mÄ&#x2026;Ĺź, ojciec trĂłjki dzieci w wieku 16, 14 i 7 lat. Wolny czas najchÄ&#x2122;tniej spÄ&#x2122;dza aktywnie z rodzinÄ&#x2026; na wyprawach rowerowych z namiotami i sakwami, czy na wspinaczce gĂłrskiej. Czas zarezerwowany tylko dla siebie przeznacza na sporty (bieganie, pĹ&#x201A;ywanie, rower) i czytanie ksiÄ&#x2026;Ĺźek.

WaĹźnym elementem w jego kalendarzu jest doroczna mÄ&#x2122;ska wyprawa rowerowa z kolegami z pracy.

AUTOMATYKA

Chwytak kolaboracyjny człowiek-robot Seria GEH6000

„Chwytak wśród ekspertów kolaboracji człowiek-robot” + jeden z pierwszych na świecie chwytaków kolaboracyjnych człowiek-robot + ma zintegrowane szczęki bezpieczeństwa zapewniające ochronę przed zmiażdżeniem poprzez mechaniczne ograniczenie siły zacisku + skonstruowany zgodnie z wytycznymi BG/DGUV + ma wbudowany układ bezpiecznego wyłączenia momentu – Safety Torque Off (STO) + gwarancja 5 mln cykli bez konserwacji (maksymalnie)

www.zimmer-group.de

Przetwornice częstotliwości Danfoss Drives to niezawodność i moc, której potrzebujesz

Danfoss Drives liderem w produkcji elektronicznie regulowanych napędów VACON i Danfoss po połączeniu utworzyły jedną z największych firm napędowych na świecie.

Nasze marki VLT® i VACON® to jeden cel i jedna pasja, to szersza, najbardziej innowacyjna oferta produktowa, a także usługi serwisowe o najwyższej jakości. Oferujemy wolność wyboru dowolnej technologii silnikowej, a nasza oferta obejmuje zakres mocy od 0,18 kW do 5,3 MW.

www.danfoss.pl/napedy