NUMMER
1
AUTO
PLATFORM VOOR DE AUTOBRANCHE / JAARGANG 19 / 17 JANUARI 2014
DOSSIER ONDERDELEN
LANTINGA PLEIT VOOR NIEUW VERDIENMODEL
MARGE VERSCHUIFT VAN ONDERDEEL NAAR MANUUR START-ECLUTCH De eClutch is de opvolger van het traditionele start-stop-systeem, zegt Bosch. We namen de proef op de som
4
cover 1-2014.indd 1
SCHOON ONDERHOUD De aangebouwde wasstraat levert Jan Okken extra werkplaatsomzet op
10
E-TECHNISCH
Op de brug: de Porsche Panamera S E-hybrid
20
10-01-14 15:43
De perfecte balans tussen kwaliteit en prijs
Requal : Het voordelige alternatief voor het onderhoud van uw voertuig www.requal-parts.net
ACTUEEL
IN DIT NUMMER Actueel Innovatie Column Van Bussel Diagnose Elektrisch Mivar In de werkplaats Dossier onderdelen Op de brug Tenslotte Colofon
VERKOOP REMMENTEST BANKEN OP SCHEMA
3 4 5 7 9 9 10 13 20 22 22
Nog 600 apk-erkenning houders moeten een testbank aanschaffen, willen ze apk’s blijven uitvoeren.
V
olgens de RDW loopt de verkoop van remmentestbanken op schema. Er zijn volgens de toezichthouder nu ongeveer negenduizend remmentestbanken geregistreerd in het register meetmiddelen voor apk 2-bedrijven. Zeshonderd erkenninghouders hebben nog geen bank; vorig jaar januari waren dat er nog tweeduizend. Er zal een kleine groep van zo’n
tweehonderd bedrijven overblijven die geen bank aanschaft, verwacht de RDW. De aanschaf van een remmentestbank is belangrijk voor bedrijven die na 1 mei 2014 nog apk’s willen uitvoeren: dan is het verplicht om deze te gebruiken voor de apk. Volgens Leon Andriessen van equipmentleverancier Andriessen Groep loopt de vraag naar remmentestbanken langzaam terug. “In het laatste kwartaal van 2013 zagen we een duidelijk piek in de bestellingen, nu vlakt dat af. We verwachten de komende tijd geen oplopende levertijden”, aldus Andriessen in de Bovagkrant. //
GROUP AUTO BREIDT FORS UIT Grossiersgroep Group Auto ziet het aantal leden fors stijgen, sinds het een overeenkomst heeft met Sator. In de afgelopen weken hebben ongeveer
20 grossiers zich bij de groep aangemeld, waaronder De Leeuw, Record, AMC, Jece, JTC, CAS, GEA, Lantinga en Boer en Wijmar. Een van de meest opvallende is misschien wel Autotechnica: weliswaar telt dit bedrijf slechts één vestiging, maar is eigendom van Berry Jansen, dat onder de naam Bergam elf Brezan-vestigingen heeft. Auto Technica deed volgens Jansen al veel zaken met Satordochters Havam en Harrems Tools. //
3
> Hij hoort nu bij Brezan en Group Auto.
HANS ZONNEVELD
SALESMANAGER AUTO ELECTRA
U was formulemanager bij AD Benelux en nu salesmanager bij grossiersorganisatie Auto Electra. Hoe is deze overstap tot stand gekomen? Ik werd benaderd door Auto Electra. Het bedrijf is aandeelhouder in AD en op die manier was het bedrijf al een relatie van me. Na zeven jaar werkzaam te zijn geweest bij AD leek het me een leuke, nieuwe uitdaging.
Waarom koos Auto Electra voor u? Auto Electra wil partner in business worden van het autobedrijf. Daarvoor is er nu een buitendienst opgezet, daar geef ik leiding aan.
OPSCHAKELEN Wat is uw opdracht bij Auto Electra? Ik ga de samenwerkingsverbanden die er zijn in kaart brengen. Denk aan de samenwerking met Bosch Car Service. Ook ga ik uiteenzetten wie de grootste klanten zijn en waar de focus moet liggen van de buitendienst.
Wat wil je in het eerste jaar bereiken? In de regio Westland samenwerking zoeken met omliggende grossiers. Om op die manier voordeel te behalen, bijvoorbeeld op het gebied van inkoop. Het doel is vooral schaalvergroting te realiseren. We gaan nu verkennende gesprekken voeren.
AUTOMOTIVE / 17 JANUARI 2014
pag. 3.indd 3
10-01-14 15:43
INNOVATIE
Bosch lanceert eClutch-systeem
OPVOLGER VAN START-STOP Volgens Bosch doet een start-stopsysteem niet helemaal waar het voor bedoeld is: het werkt immers alleen als de auto stilstaat met de versnellingsbak in neutraal en de koppeling los. De fabrikant lanceert het eClutch-systeem als alternatief. TEKST: ROB BLOM
4
O
p het Circuit Jean-Pierre Beltoise in Noord-Frankrijk test Automotive als eerste Nederlandse vakblad het eClutch-systeem van Bosch. Deze automatische koppeling is volgens de onderdelenfabrikant een beter alternatief voor de huidige startstopsystemen. De eClutch kan zowel op mechanische als hydraulische koppelingssystemen worden toegepast. Hij bestaat uit een elektronisch koppelingspedaal dat een elektromotor aanstuurt, die op zijn beurt koppelt en ontkoppelt. De traditionele koppelingskabel of hydraulische bediening komt volledig te vervallen. Sensoren in de auto vertellen het management van de elektromotor wanneer en hoe het koppelingspedaal bediend moet worden. Om de koppelvoet hetzelfde gevoel te geven, heeft het pedaal dezelfde weerstand als een traditionele koppeling. Autofabrikanten kunnen deze weerstand naar wens instellen.
Goedkoper
‘WERKEN MET MANNEN IS GEWELDIG’
Koppelen en schakelen hoeft niet meer als de auto in de eerste of tweede versnelling rijdt. Vanuit stilstand optrekken in de tweede versnelling is geen probleem. Ook tijdens afrem%UDNH SDUWV
6WHHULQJ VXVSHQVLRQ SDUWV
De eClutch werkt ook in combinatie met het eveneens nieuwe Boost Recuperation System (BRS). BRS regelt vier functies in één systeem: het terugwinnen van energie, het leveren van extra vermogen, een comfortabelere start-stop en comfortabel cruisen (coasten) waarbij de motor uitschakelt als het gaspedaal niet ingetrapt wordt. Het hart van BRS is een dynamo met
Aftermarket montage is te bewerkelijk. nieuw ontwikkelde geïntegreerde vermogenselektronica. De omkeerbare dynamo – die ook als start-stop startmotor functioneert – beschikt over zogenoemde ‘dual voltage architectuur’ met een 48 en 12 volt elektrisch systeem. De dynamo is daarnaast een elektrische booster om de ver-
More than just brakes
VAN WEES OIL ALS DAVID TEGEN DE GOLIATHS
2.000.000 banden in voorraad
Dagelijkse levering in héél Nederland binnen 24u
+32 3 544 48 27
:KHHO :KHHO EHDULQJ EHDULQJ NLWV NLWV 025( 7+$1 -867 %5$.(6
pag. 4-5.indd 4
Boost Recuperation System
:KHHO EHDULQJ NLWV
INGEZONDEN MEDEDELINGEN
6WHHULQJ 6WHHULQJ VXVSHQVLRQ VXVSHQVLRQ SDUWV SDUWV
aftermarket is het systeem vooralsnog niet geschikt. “Aftermarket montage is te bewerkelijk, en daardoor een te kostbare zaak”, aldus Cazenave.
WWW.DELDO.COM
Werkplaatsreceptioniste Sabine Koopman Sabine Koopman gooit hoge ogen in onze verkiezing van Miss Mechanic 2010, %UDNH want zij restaureert in %UDNH haar vrije tijd eigenhandig een Volkswagen bestelbus. SDUWV SDUWV Lees meer op pagina 11
men tot stilstand grijpt de koppeling in, terugschakelen van de tweede naar de eerste versnelling is niet meer nodig. Daarnaast voorkomt de eClutch dat de auto op een helling vanzelf achteruit rijdt. Het systeem detecteert ook dat het gas wordt losgelaten. Als het gaspedaal niet wordt ingetrapt, schakelt het startstop systeem de motor uit met als gevolg dat er brandstof bespaard wordt en de CO2-uitstoot omlaag gaat. De eClutch is volgens Bosch’ directeur marketing en innovatie, Franck Cazenave, een relatief eenvoudig systeem. “En aanzienlijk goedkoper dan een automatische versnellingsbak. Om die reden is het een aantrekkelijk alternatief in het segment van compacte auto’s, waar de prijscompetitie heftig is.” Hoeveel goedkoper de eClutch is kan Cazenave niet zeggen. “Dat bepaalt de autofabrikant. De productiekosten van het systeem zijn in ieder geval bij lange na niet zo hoog als die van een automatische versnellingsbak.” Het systeem kan af-fabriek worden toegepast op alle auto’s en bestelwagens, zowel op diesel- als benzinemotoren. Er hoeft geen nieuwe versnellingsbak ontwikkeld te worden. Voor de
10-01-14 15:44
VAN BUSSEL Never waste a good crisis
brandingsmotor tijdelijk 10 kilowatt extra vermogen te geven. Het systeem wordt gecompleteerd door een omvormer en een 48 Volt lithium-ion accu. Tijdens het remmen wint BRS kinetische remenergie terug via de dynamo en slaat deze met behulp van een omvormer op in de lithium-ion accu. Alleen al door de conversie van deze kinetische energie naar elektrische energie wordt het brandstofverbruik volgens Bosch met zeven procent teruggebracht. In combinatie met eClutch kan BRS het brandstofverbruik tot dertig procent omlaag brengen. //
Minder volts
Afgaande op de informatie van Bosch heeft het BRS-systeem een aantal voordelen ten opzichte van een hybride. Zo is het toepasbaar op auto’s met handgeschakelde versnellingsbakken. Tot nu toe konden hybride systemen alleen op automatische versnellingsbakken gebruikt worden. Ook wordt de spanning in het BRS niet hoger dan 60 volt. De hybride systemen die we nu kennen, werken met spanningen tot 400 Volt. Deze componenten zijn ook erg duur; er is veel materiaal nodig om de componenten en kabels te isoleren, en mensen die met het systeem werken krijgen een speciale opleiding.
kwaliteit & gemak www.mivargroup.nl
Eindelijk. Het dertiende jaar van de eerste eeuw in het derde millennium is voorbij. Ik was geen grote fan van 2013. Het getal 13 bleek niets van zijn magische krachten verloren te hebben. Op 6 juli bleek mijn koek op bij The Alwaysbemobile Company. 6/7 opgeteld is 13. Op 4 september nam ik afscheid op een emotionele receptie. 4/9 opgesteld is 13. Ik kan zo nog minstens 10 voorbeelden noemen. Het ongeluksgetal 13 ligt gelukkig weer achter me. Ik geef me over aan de magie van 14 en denk daarbij meteen aan het shirtnummer van Johan Cruijff. Dat geeft hoop. Nederland opent het nieuwe jaar meteen met een bijzondere victorie van Michael van Gerwen uit Boxtel. Hij won op 1 januari – als jongste speler ooit – het PDS World Darts Championship. Het was heerlijk om naar de focus en de gedrevenheid van Van Gerwen te kijken. Het jaar is dus goed begonnen en dit is nog maar het begin. De crisis van de afgelopen jaren was een aankondiging van structurele veranderingen. Het is mijn overtuiging – en ervaring – dat een crisis het gevolg is van een versnelling van verandering. Als de veranderingen te snel gaan is de economie of de maatschappij niet in staat om zich net zo snel aan te passen. Dan ontstaat er een crisis. De snelheid waarmee veranderingen in de wereld, in de maatschappij en in de economie zich aftekenen maakt mensen en bedrijven angstig, behoudend en misschien wel immoreel. Het groepsbelang maakt dan plaats voor het eigenbelang. Het boek De Prooi over ABN AMRO versterkt mijn stelling. Het bijzondere aan deze crisis is: dat hij niet meer voorbij gaat. Het blijft crisis. Gelukkig maar. Mensen en bedrijven hebben een beetje (soms een beetje meer) crisis nodig om zelfbewust scherp te blijven en uit de gevaren van de comfortzone te blijven. Als er geen crisis is, is het crisis. Louis van Gaal heeft dat altijd goed begrepen. Ondanks zijn matige talent om de pers te woord te staan is Louis een held in het halen van titels. Niemand gaat hem dat ooit na doen. De kracht van Louis is zijn emotionele verbondenheid met het team en zijn doelstelling. Louis zorgt dat er altijd een crisis is omdat winnen nooit het gevolg is van gemak of comfort. Het geheim van Van Gaal. Never waste a good crisis. Nederland Wereldkampioen in 2014?
5
Mensen hebben een beetje crisis nodig.
LUC VAN BUSSEL IS VOORMALIG CEO VAN THE ALWAYSBEMOBILE COMPANY EN NU BRAIN AGENT EN INNOVATOR. AUTOMOTIVE / 17 JANUARI 2014
pag. 4-5.indd 5
10-01-14 15:45
Eigen Trainingen & Opleidingen Technische Ondersteuning & Service Desk Marketing & Communicatie Ondersteuning Op Maat Ondersteuning door Diagnose Specialisten Netwerk
Collectief Voordeel op diverse Faciliteiten Praktische Ondersteuning in Bedrijfsvoering
De ruggengraat van uw bedrijf Voor meer informatie:
www.carxpert.nl
Of informeer vrijblijvend via info@carxpert.nl of via telefoonnummer 035 – 542 9350
Origineel in autotechniek
www.carxpert.nl carxpertadv.indd 1
27-11-13 17:21
DIAGNOSE
Volkswagen Transporter slaat af na twee seconden
T5 MET KOUDWATERVREES De motor van een Volkswagen T5 2.5 TDI uit 2006 heeft de irritante gewoonte om twee seconden na het starten weer af te slaan. We keren hem daarom binnenstebuiten. TEKST: ASIM SAGLAM / AUTODIAGNOSE.EU
W
e krijgen een Volkswagen T5 met motorcode AXD in de werkplaats die wel wil aanslaan maar daarna meteen weer afslaat. De garagist die de auto in reparatie heeft, geeft aan dat de T5 deze klacht vier maanden geleden ook had en dat daarop de motorregeleenheid gerepareerd is. Omdat de garagist tijdens de controle afwijkende zaken tegenkomt, wordt de auto ter diagnose aangeboden. Voordat we de meting starten, creëren we een overzicht van het CAN-netwerk. Daaruit komt naar voren dat dit geen standaard CAN-netwerk is met 2 afsluitweerstanden van 120 Ohm, maar een CANnetwerk met een enkele afsluitweerstand van 70 Ohm in de motorregeleenheid.
K-lijn Uit het foutgeheugen van de regeleenheden van de abs, het
7 instrumentenpaneel en de versnellingsbak, blijkt dat deze eenheden niet worden ‘gezien’ door de motorregeleenheid. De motorregeleenheid meldt geblokkeerd te zijn (P1570) en geen CAN-boodschappen te ontvangen (P1651). Met code P1570 is de directe oorzaak van de storing gevonden. De indirecte oorzaak is echter P1651: de motorregeleenheid kan niet met de andere regeleenheden communiceren via de CAN-bus. Het lukt weliswaar om via het diagnoseapparaat met de motorregeleenheid te communiceren, maar deze communicatie blijkt niet via de CANbus te gaan, maar via de k-lijn. Nu er een beeld is van de storing, kunnen we het CAN-bussignaal van het netwerk controleren met een scoopmeting. Dit doen we door – met alle regeleenheden aangesloten – de afsluitweerstand van de motorregeleenheid te controleren. Omdat hieruit geen afwijkingen naar voren komen, plaatsen we de motorregeleenheid in een geïsoleerd CAN-netwerk. De CANhigh- en CAN-low-lijn van de motorregeleenheid blijken een basisniveau van 2,5 Volt te hebben, dat is binnen het acceptatieniveau. Wat ook aan het licht komt, is dat er geen enkele CAN-boodschap door de motorregeleenheid wordt uitgezonden. Dit is afwijkend, omdat een regeleenheid in een geïsoleerd CAN-netwerk normaliter altijd CAN-boodschappen uitzendt. Conclusie: het CAN-gedeelte in de motorregeleenheid, dat de CAN-boodschappen op de CAN-bus zet, is defect. Na het plaatsen van een andere motorregeleenheid is de storing verholpen. //
> Voor de meting maken we een overzicht van het CAN-netwerk. AUTOMOTIVE / 17 JANUARI 2014
pag. 7.indd 7
10-01-14 16:21
Waar breng jij je kennis bij?
Met onze webinars train jij waar je wilt. Weinig tijd, maar toch je APK-kennis op peil houden? Dan is het tijd voor onze webinars. Waar je bent doet er niet toe. Je volgt onze instructeur via je beeldscherm en kunt gewoon vragen stellen. Probeer het zelf en leer alles over remmen, roest en APK Regelgeving. En dat voor maar 39 euro.
Boek nu op www.innovam.nl/webinar
HELPDESK
MISLUKTE HARTTRANSPLANTATIE Een Fiat Doblo uit 2007 met een 1.9JTD, 223A7000 motor heeft na een motorwissel met een gebruikte motor even gelopen, is toen afgeslagen en wil vervolgens niet meer aanslaan.
> De raildrukregelaar zit vol met roest. Er heeft water in het brandstofsysteem van de gemonteerde motor gezeten.
De Fiat met ruilmotor wil, ook na het wisselen van een aantal componenten met de oude motor, niet meer starten. Op een beetje startpilot wil de motor wel even lopen. De besteller is uitgelezen en de verstuivercoderingen zijn gecontroleerd. Tevens is een verstuiver lektest uitgevoerd. De verstuivers zijn in orde en correct gecodeerd. Verder leest de monteur twee storingen uit in het motormanagement: - P2294 – regelaar brandstofdruk, circuit laag - U1602 – storing CAN-bus gegevens. Na het maken van een complete voertuigscan kunnen we constateren dat het hele voertuig, behalve het motormanage-
mentsysteem, storingsvrij is. Onze ervaring leert dat de CAN-busstoring niet de oorzaak is van de storing, maar het gevolg van het vele starten en lage accuspanning. We moeten ons richten op de raildrukregelaarstoring. Als we de parameters van het motormanagement bekijken tijdens het starten valt ons op dat er te weinig raildruk is (100 bar) en dat de raildrukregelaar vast staat op 45 procent. Dit lijkt dus sterk op een vastzittende regelaar. Omdat de drukregelaar het enige afwijkende component is in de parameterlijst geven we de garagist het advies deze te demonteren. Na twee uur stuurt hij ons een mailtje met een foto van de raildrukregelaar die vol zit met roest. Er heeft water in het brandstofsysteem van de gemonteerde motor gezeten. Zijn collega heeft de hogedrukpomp met regelaar waarschijnlijk niet gewisseld. Er is een nieuwe regelaar gemonteerd en de motor loopt weer. //
9
ELEKTRONICA
EV-OLUTIE VAN ACCU’S Net als voertuigen met een verbrandingsmotor, vereisen elektrische voertuigen op enig moment ook reparatie of onderhoud, met name aan het accupakket.
B
ij de meeste hybrides is het accupakket niet ontworpen voor service door een dealer of universeel garagebedrijf. Zo kan bij problemen met een cel, module of accupakket in de meeste gevallen alleen het hele pakket worden vervangen. Dit kan een kostbare zaak zijn voor de fabrikant of merkdealer wanneer de verwachte levensduur van de accupakketten niet wordt gehaald. Een alternatieve strategie die door een paar OEM’s zoals Renault/Nissan, VW en GM wordt toegepast in volledig elektrische auto’s, is het ontwerpen en ontwikkelen van accupakketten met verwijderbare modules. Op die manier is ook het servicen van een deel van het accupakket mogelijk. In dit scenario kan het pakket uit het voertuig worden verwijderd en tot het vereiste moduleniveau worden gedemonteerd om het probleem op te lossen. De defecte accumodule kan vervolgens binnen het gehele pakket worden vervangen. Om te controleren of het accupakket goed
werkt met de vervangende module, moet testapparatuur worden gebruikt met een balanceringsfunctie zoals de Midtronics GRX-5000 om na te gaan of het accupakket de juiste laad-of gezondheidstoestand aangeeft. Het GRX-5100 diagnostisch station voor hybride accupakketten is ontworpen voor volledig onderhoud aan accupakketten waaronder balancering, volledige ontlading en diagnoses. Volgens Will Sampson, executive director of marketing bij Midtronics: “Nu het aantal elektrische voertuigen op de markt stijgt, zal ook de behoefte aan ontwerpen met goede onderhoudsmogelijkheden toenemen. Zolang het aantal verkochte EV’s en hybrides relatief klein is, zijn OEM’s sneller geneigd in te stemmen met de hoge kosten van onderhoudsbeurten, ervan uitgaande dat deze niet vaak nodig zijn. Maar wanneer het aantal EV’s op de weg stijgt, zullen de potentiële problemen en garantiekosten voor OEM-leveranciers navenant toenemen.” //
> Bij de meeste hybrides is het accupakket niet ontworpen voor service door een dealer of universeel garagebedrijf. Deze rubriek wordt mogelijk gemaakt door
AUTOMOTIVE / 17 JANUARI 2014
pag. 9.indd 9
10-01-14 15:46
IN DE WERKPLAATS / AUTOBEDRIJF OKKEN
In de gloednieuwe werkplaats van Autobedrijf Okken
VAN AUTO WASSEN NAAR ONDERHOUD
Jan Okken (52) besloot in 2007 de sprong te wagen van een kleine dorpsgarage in het Drentse Eext naar een modern autobedrijf met showroom, tankstation en wasstraat in Gieten. De tekeningen waren nog niet klaar of de economische crisis brak uit.
TEKST: PAUL VAN DEN BOGAARD, BEELD: JAN BUWALDA
10
DE KENGETALLEN
pag. 10-11.indd 10
AUTOBEDRIJF OKKEN // AANTAL MEDEWERKERS: 6 / AANTAL HEFBRUGGEN: 7 / AANTAL DOORGANGEN: 60 TOT 70 PER WEEK
10-01-14 15:47
R WEEK
IN DE WERKPLAATS
O
p zijn achttiende ging Okken als zaterdaghulp aan de slag bij een garagebedrijf in Eext. In 1988, nog geen tien jaar later, werd het bedrijf van hem. Na jaren van gestage groei zette Okken de volgende stap: hij kocht een gestrand bouwproject op in Gieten. Het oorspronkelijke plan van een ruime werkplaats met een paar bruggen groeide uit tot een modern bedrijfspand met de allure van een dealerbedrijf. Naast een werkplaats met zeven bruggen, een rollenremtestbank, een bandenserviceruimte en een uitlijnbrug, kwamen er een flinke kantoorruimte, een showroom, een tankstation, een wasstraat en een aantal wasboxen bij. Het tankstation en de wasplaatsen zorgen voor veel aanloop in de showroom en werkplaats. “Mensen komen er tijdens het wassen achter dat er een lampje defect is en komen zo in de
‘ Als ik zou stoppen, was ik sowieso alles kwijt.’ werkplaats terecht of lopen eens de showroom binnen om voor een andere auto te kijken”, zegt Okken. “We hebben hier zo’n 400 klanten per dag.”
Lehman Brothers De bouw van het pand leidde wel tot wat kopzorgen: toen in 2008 de Amerikaanse bank Lehman Brothers failliet ging en de kredietcrisis ook het Europese vasteland bereikte, zat Okken middenin het bouwproces. Hij besloot door te gaan met de bouw. “Als ik zou stoppen was ik sowieso alles kwijt. Ik vind ook dat je het beter in een keer goed kan doen dan later blijven verbouwen, dan maak je alleen maar meer kosten. Nu staat er een mooi pand, waar we nog in kunnen groeien, al moet er hier en daar nog wel wat aan gebeuren. Nu maar hopen dat de markt echt aantrekt. Wij zijn in ieder geval klaar voor de toekomst.” Om kosten te besparen, deden Jan en zijn broer Arent tijdens de bouw zoveel mogelijk zelf. De plattegrond en de afmetingen van het pand werden op basis van hun eigen ervaringen en ideeën aangepast, net als de inrichting toen het pand er eenmaal stond. Zo werd de plaats van de bruggen bepaald door met de eigen oprijwagen uit te proberen waar de brug voor
campers en lichte vrachtwagens moest komen te staan. In plaats van een werkplaatsinrichter in te schakelen, kocht Jan op een veiling een aantal zo goed als nieuwe stempelhefbruggen van Koni en een Stertil Koni vierkoloms brug. “Later kon ik nog zo’n zelfde stempelhefbrug met rijbanen bijkopen. Er werd een nieuwe uitlijnbrug van Ravaglioli via Rocar-Tech aangeschaft. “Nu hebben we zeven bruggen staan. Dat is heel luxe natuurlijk met vier monteurs, maar het voordeel is dat een auto waar we niet mee verder kunnen op de brug kan blijven staan en kunnen we er een andere tussendoor doen.” Bij CBX werd de toen pas op de markt gebrachte Vamag ND 3D uitlijner aangeschaft. “Er zaten nog wel wat kinderziekten in, maar die zijn uiteindelijk goed opgelost. We hebben hier zelfs mensen uit Italië gehad om er naar te kijken en sindsdien werkt het perfect. Ik denk dat wij het enige autobedrijf in de omgeving zijn met de mogelijkheid om uit te lijnen. Op het moment doen we zo’n 10 uitlijnbeurten per week, maar dat moeten er uiteindelijk 25 worden. Het neerzetten van een hele apk-straat hebben we overwogen, maar daar zouden we te veel ruimte aan kwijt zijn.” Op advies van Rocar-Tech kozen de broers voor een rollenremtestbank in plaats van een platenbank. Omdat ze geen bedieningskast op wielen in de werkplaats wilden, bedacht Rocar-Tech een andere oplossing: de printer kwam op kantoor te staan en het bedieningspaneel werd in een stalen schakelkast aan de muur gehangen. //
Autobedrijf Okken
is sinds 2007 gevestigd in Gieten en wordt gerund door Jan Okken en zijn broer Arent. Inmiddels werken ook Jans vrouw en in het weekend zijn dochter en zoon in het bedrijf. Hoewel Jan aanvankelijk niets moest hebben van garageformules is zijn bedrijf in Gieten sinds een jaar toch Auto Crew-lid. “Ik vond het niet nodig, zo’n concept. Bosch Car Service was de enige formule die me wel aansprak vanwege de nadruk op technische ondersteuning. Ik had wel moeite met de eisen die ze stellen aan de huisstijl en bovendien was dit rayon al verdeeld. Auto Crew is wat vrijer, maar biedt
Jan Okken
Bouwjaar 1961 Opleiding MTS Werktuigbouwkunde en Motorvoertuigentechniek Loopbaan 1985-1987 Autobedrijf Jansen Eext 1988-heden Autobedrijf Okken Thuis Getrouwd met Jannie, één dochter (22) en één zoon (21) Passie Motorrijden. Bij voorkeur toertochten Schotland / Italië. Heeft zelf een KTM 1190 Adventure
11
wel de ondersteuning van Bosch. Eigenlijk wilde ik geen borden op m’n gevel, mede omdat ik ook al te maken had met de Shelluitingen vanwege ons tankstation. Ik was bang dat het rommelig zou worden. Maar nu alles hangt vind ik het eigenlijk wel mooi.”
AUTOMOTIVE / 17 JANUARI 2014
pag. 10-11.indd 11
10-01-14 15:47
BESTEL NU UW WINTERBANDEN EN WIELEN DE WINTER GAAT NU PAS ECHT BEGINNEN!!
KIJK OP WWW.VANKLEI.NL VOOR DE GEHELE COLLECTIE OF BEL 071-5814488 VOOR MEER INFORMATIE
NIEUW MODEL MSW26 VERWACHT VOORJAAR 2014
DOSSIER ONDERDELEN
14 DURE UREN
VERSUS MARGE
17 PROFITEREN VAN DSG
LANTINGA KIJKT VOORUIT 18
13 Veranderende markt vraagt om nieuw verdienmodel garagisten
VAN ONDERDELEN NAAR UREN Met pakketprijzen stuntende merkdealers en de prijstransparantie op internet leggen een steeds grotere druk op de prijzen voor (aftermarket)onderdelen. Vooral onderdelenimporteurs en grossiers stellen dat de universele garagist niet geld met onderdelen moet verdienen, maar juist met de uren die het kost om ze te monteren. TEKST: PAUL VAN DEN BOGAARD
H
et traditionele prijsmodel voor auto-onderdelen, waarbij de marge op onderdelen essentieel is voor het rendement, komt steeds meer onder druk te staan. Garagisten moeten zich steeds vaker verantwoorden voor de prijs die ze aan hun klanten doorberekenen en krijgen te maken met consumenten die zelf hun onderdelen meebrengen. De oplossing is volgens grossiers en onderdelenimporteurs simpel: meer korting doorgeven aan de eindklant en de ingeleverde marge com-
penseren door een hoger uurtarief te vragen. De meerwaarde van het garagebedrijf zit in de kennis van de techniek en de vaardigheden om defecte onderdelen op te sporen en ze te vervangen. Niet in de verkoop van onderdelen. Zo redeneren partijen als Van Heck. Door onderdelen goedkoper aan te bieden is het prijsverschil met internetaanbieders kleiner en zal het voor consumenten minder interessant zijn om zelf te gaan winkelen of over de prijs te onderhandelen. Anderzijds maakt het dan ook niet
uit of de klant zelf zijn onderdelen meebrengt. De uren die gemaakt moeten worden om ze te monteren, worden immers toch betaald.
Gevaarlijk In theorie klinkt een dergelijk urenmodel prima, maar aan de haalbaarheid ervan wordt getwijfeld. Afstappen van het model waarbij gemiddeld 60 procent van de garagefactuur bestaat uit versleutelde onderdelen (waarvan 35 procent marge) en
AUTOMOTIVE / 17 JANUARI 2014
pag. 13-14-15.indd 13
10-01-14 15:48
DOSSIER ONDERDELEN
14 > De meerwaarde van een garagebedrijf zit hem volgens onderdelenimporteurs in de kennis van de techniek en de vaardigheden om defecte onderdelen op te sporen en ze te vervangen. Niet in de verkoop er van.
de rest uit uurloon is volgens Onno Kuiper erg gevaarlijk. “Het raakt autobedrijven aan de wortel van hun bestaan.” Kuiper was ooit directeur van Motor Parts en adviseert nu samen met compagnon Bas Wintjes autobedrijven onder de naam Werkplaats Serviceprovider. “De meeste universele garagebedrijven hebben die onderdelenmarge hard nodig om te overleven. Het simpelweg verhogen van je uurtarief om het wegvallen van die marge
‘ De meeste universele garagebedrijven hebben die marge op onderdelen nodig om te overleven.’ te compenseren, is te kort door de bocht. In het geval van Best Buy gaat het om een beperkt deel van het assortiment en niet om de courante delen of onderdelen waar het volume in zit.” De redenatie dat garagisten marge moeten inleveren om te kunnen concurreren met internetaanbieders en merkdealers die stunten met onderdelenprijzen, deugt volgens Kuiper niet. “De
pag. 13-14-15.indd 14
machtigste in de keten zegt nu van de laatste schakel dat die te veel verdient. Onderdelenfabrikanten zouden minder verschillende prijzen moeten hanteren. Wanneer webwinkels niet onder betere voorwaarden zouden mogen inkopen dan het traditionele kanaal, is het probleem gelijk opgelost. Vijf tot tien procent prijsverschil is redelijk vanwege de hogere distributiekosten, maar nu is het verschil veel groter. Er zijn garagisten die al jaren geen geld meer verdienen en interen op hun eigen vermogen. Die marge op onderdelen kunnen ze echt niet missen.”
Duur genoeg Ook Jan de Vries van adviesbureau Mobilica en partner bij Middenduin Automotive ziet een hoger uurloon en minder marge op onderdelen niet als de oplossing. “Consumenten vinden de uren van een garagebedrijf al duur genoeg. Je hebt als garagist zelf ook werk en risico aan de verkoop van onderdelen dus mag je er ook op verdienen. In plaats van bezig zijn met de prijs kun je beter nadenken over de toegevoegde waarde die je biedt aan je klanten. Prijs staat bij de klant echt niet bovenaan. Vertrouwen is veel belangrijker. Als de prijs in verhouding is met de geboden service, zit je goed. Je krijgt echt niet meer klanten door alles weg te geven. De marge op banden en apk-keuringen zijn garagebedrijven al kwijtgeraakt, met de olie gaat het binnen afzien-
10-01-14 15:49
DOSSIER ONDERDELEN
Waar kiest u voor ? bare tijd ook die kant op. Ik denk niet dat het verstandig is om met onderdelen hetzelfde te laten gebeuren.” Een van de redenen om een uurtarief niet te veel op te schroeven is volgens zowel Kuiper als De Vries om discussies over de werkplaatsfactuur te voorkomen. Zo zijn dure onderdelen volgens Kuiper makkelijker te verkopen aan de eindklant dan uren. “Die onderdelen waren immers nodig om de
‘ Consumenten vinden de uren van een garagebedrijf al duur genoeg.’ reparatie uit te voeren en daar kan een garagist verder weinig aan doen. Over de hoeveelheid uren die er voor nodig waren om ze te monteren en de hoogte van het tarief krijg je eerder discussie.” Kuiper is meer voorstander van een total cost of repair waarbij de onderdelen wel gespecificeerd worden, maar zonder de onderdeelnummers te noteren. Dat raden zowel Kuiper als de Vries af. “Meestal interesseert het de klant helemaal niet. Een klant die jou vertrouwt gaat zelf geen prijzen opzoeken of vragen naar onderdeelnummers”, vindt De Vries. Vertrouwen creëer je volgens hem mede door een klus vooraf goed te taxeren, vervolgens een prijsopgaaf te doen en je daar ook aan te houden bij de aflevering. “Wanneer de reparatie
achteraf duurder uitpakt is dat jammer, maar laat de klant niet meer betalen, want dan is het vertrouwen weg.”
Wilt u voldoen aan de APK norm...
Oliefilter Karel Hol van de gelijknamige garagebedrijven in Gemert en Mill zegt wel te overwegen om zijn uurtarief van 57,50 euro te verhogen en klanten korting op onderdelen te geven. “Je hebt nu al te maken met onderdelenprijzen die enorm variëren per automerk. Zo zijn de oliefilters voor een Toyota erg duur in vergelijking met die van een Opel Astra. Als je met vaste prijzen voor een onderhoudsbeurt werkt, lopen je verdiensten in dat geval sowieso al scheef.” Hol rekende zelf de prijzen voor een onderhoudsbeurt van een aantal merkdealers terug en kwam tot de conclusie dat die alleen de uren rekenen en niets overhouden aan de onderdelen. “Dan moeten we dat zelf ook niet doen om de concurrentie aan te kunnen. Ik doe veel aan online offreren, maar wanneer ik duurder ben dan een merkdealer gaat de aanvrager daar naartoe.” Hol maakt wel gespecificeerde facturen waar de gebruikte onderdelen opstaan (“Dat ben je als Bovag-lid verplicht”), maar met het noteren van de onderdeelnummers is hij gestopt. “Klanten gaan er mee zoeken op Google en zullen het product dan altijd ergens goedkoper vinden. Overigens vraag ik me af waarom dealers wel met pakketprijzen mogen werken.” Naast het doorgeven van korting op onderdelen adviseert Hol ook goedkopere onderdelen te gebruiken. “De klant vraagt niet om een a-merk. Het gaat er om dat de kwaliteit goed is.” //
PLATENBANK
...of wilt u uw diensten meer (gemotiveerd) kunnen verkopen?
15
Remmentest- en diagnosebanken
Advies nodig? BEL 0348 - 477000 Wij zijn niet alleen equipmentleverancier maar zijn nog liever uw partner in werkplaatsbusiness!
Vlasakker 11 • 3417 XT Montfoort
> ‘Je moet de klus vooraf goed taxeren.’
w w w. a u t e c - v l t . n l AUTOMOTIVE / 17 JANUARI 2014 10-01-14 10:00
aut-45x265 waar kiest u voor? AW.indd 1
pag. 13-14-15.indd 15
10-01-14 15:49
Venray
3, 4 en 5 december 2013
Gorinchem
11, 12 en 13 maart 2014
DĂŠ vakbeurs voor de Automotivebranche
Kijk voor meer informatie op www.evenementenhal.nl Evenementen
HAL
HARDENBERG GORINCHEM VENRAY
Evenementenhal Venray De Voorde 30 5807 EZ Venray T 0478 - 51 97 90 E venray@evenementenhal.nl
Evenementenhal Gorinchem Franklinweg 2 4207 HZ Gorinchem T 0183 - 68 06 80 E gorinchem@evenementenhal.nl
www.evenementenhal.nl |
@AutoProf_EH
Ons evenement.
UW W MOMENT.
TIJDENS EEN ZWARE BUI HEEFT U MEER NODIG DAN ALLEEN DE ALLERBESTE REMMEN.
Ferodo raadt Champion ruitenwissers aan, getest onder de slechtste weersomstandigheden om maximale veiligheid te garanderen. Ga voor meer informatie naar www.championwipers.com en www.ferodo.com
DOSSIER ONDERDELEN / PRAKTIJK
Vervangen van een droge dubbele plaatkoppeling
PROFITEREN VAN DSG Volkswagen introduceerde in 2008 de DSG transmissie met daarin een droge dubbele plaatkoppeling. Inmiddels rijden er hier wereldwijd een paar miljoen van rond. De levensduur van deze koppeling is vergelijkbaar met die van een traditionele koppeling, maar het vervangen ervan is een stuk lastiger. TEKST: PAUL VAN DEN BOGAARD
S
inds 2008 zijn er volgens mede-ontwikkelaar Schaeffler in Nederland 40 duizend auto’s verkocht met een DSGtransmissie en naar verwachting heeft tegen 2020 de helft van alle nieuwe auto’s een DSG of vergelijkbare transmissie aan boord. Naast de merken uit de VAG-Groep hebben ook Renault-, Ford-, Fiat- en Hyundai-modellen met een vergelijkbare transmissie. langzamerhand komen de eerste auto’s met een versleten droge plaat koppeling (gebruikelijk bij DSG’s) de
> Sommige DSG-bakken zijn voorzien van een droge plaatkoppeling, die lastiger te vervangen is dan een conventionele. werkplaats binnen. Afhankelijk van het soort gebruik treden storingen op tussen de 100 en 200 duizend kilometer. Voor de aftermarket heeft Schaeffler de Luk vervangingssets beschikbaar. Voor VW, Audi, Seat en Skoda waren ze er al en sinds kort is er ook zo’n Luk RepSet 2CT voor de EDC-transmissie van Renault. Sets voor de Powershift van Ford en vergelijkbare systemen van Fiat en Hyundai volgen nog. Het vervangen van een droge dubbele plaatkoppeling is geen hogere wiskunde, maar er is wel een aantal belangrijke zaken waar op gelet moet worden. Om garantiediscussies en imagoschade te voorkomen stelt Luk de eis dat een monteur eerst een dag training volgt voordat de vervangingsset wordt geleverd. Deelname wordt in de meeste gevallen betaald door de grossier. Automotive woonde een training bij.
Een koppelingsset moet voorzichtig worden behandeld. Te hard neerleggen of laten vallen kan de set onbruikbaar maken, omdat het automatische nastelmechanisme (SAC) dan in werking treedt. Een droge dubbele plaatkoppeling wordt alleen als complete set geleverd, deze bestaat naast de koppeling ook uit twee gaffels en druklagers, montagemateriaal en een aantal shims in verschillende diktes. De set kost ongeveer 600 euro. Bij het vervangen van een dubbelmassavliegwiel (DMF) verdient het de voorkeur om ook de koppeling te vervangen. Een rammelend vliegwiel wordt meestal veroorzaakt door afgebroken borgnokken van de borgring en die komen meestal in de koppeling terecht. Het schoonspoelen van een koppeling wordt afgeraden. Net als het afspuiten van een versnellingsbak met de hogedrukreiniger. Dit vanwege de elektronische componenten. Een dubbele droge plaatkoppeling is na wat oefening binnen een half uur te vervangen. Schaeffler raadt aan om de bak uit de auto te halen, omdat je ruimte nodig hebt voor het speciale gereedschap. Voor (de)montage is speciaal gereedschap nodig. In een door Luk geleverde koffer, die 1.200 euro kost, zit naast een trekker onder meer een meetklokje om de dikte van shims te bepalen. Omdat je heel wat koppelingen moet vervangen voordat die koffer terugverdiend is, wordt deze meestal door de grossier verhuurd. De droge dubbele plaatkoppeling moet niet worden verward met de natte variant. Deze is er al sinds 2003 en kan een hoger vermogen aan. Als vuistregel geldt dat iedere auto met een koppel boven 250 Nm een natte DSG met een oliekoeler heeft. Nadeel van dit systeem is dat het 99 kilo weegt in plaats van de 77 kilo van een droge dubbele plaatkoppeling en de weerstand van de olie zorgt voor een hoger verbruik. Daarom wordt de droge variant toegepast in lichte zuinige auto’s en de natte in zware snelle auto’s, zoals de Audi RS4 en RS6. Een droge dubbele koppeling die aan vervanging toe is laat zich net als een normale koppeling kennen door een slecht schakelende bak en slippen. De storingscodes zullen zijn dat het motormanagement toerentalverschillen meet. Let wel: slecht schakelen en slippen kan ook veroorzaakt worden door een defect in het regelsysteem of een mechanisch defect in de bak. //
17
Waar zit ‘ie in?
Scan voor de werking van een DSG-transmissie de QR-code of op Automotive-werkplaats.nl
→→ Audi A3 →→ Seat Altea, Ibiza, Leon, Toledo →→ Skoda Octavia en Superb →→ Volkswagen Golf, Jetta, Passat, Polo, Scirocco, Touran →→ Renault Megane III
Wel droge dubbele koppeling, geen aftermarketproduct →→ Audi A1 →→ Alfa Mito →→ Ford Fiesta en Focus →→ Hyundai Veloster AUTOMOTIVE / 17 JANUARI 2014
pag. 17.indd 17
10-01-14 15:50
DOSSIER ONDERDELEN / INTERVIEW
Vooruitkijken is naast een zegen ook bron van zorg
LANTINGA BESTAAT 25 JAAR, MAAR KIJKT NIET ACHTEROM Roelof Lantinga begon in 1988 met zijn eigen automaterialen grossierderij in Musselkanaal. Afgelopen jaar vierde het inmiddels drie vestigingen tellende familiebedrijf zijn 25-jarig bestaan. Hoe het allemaal zo gekomen is vinden Roelof en zijn zoons Paul en Bert niet zo interessant. ‘We kijken liever vooruit en het liefst zo ver mogelijk.’ Nu de garagisten nog. TEKST: PAUL VAN DEN BOGAARD, BEELD: JAN BUWALDA FOTOGRAFIE
18
Kika
D
e directie van grossiersgroep Lantinga maakt zich zorgen over de toekomstgerichtheid van garagisten. Kunnen zij de ontwikkelingen wel bijbenen en zijn ze er voldoende mee bezig, vragen Roelof en Paul lantinga zich af. “Wij kunnen wel met de toekomst bezig zijn, maar als onze klanten dat niet doen, hebben we een probleem.” Met de toekomst doelt Roelof Lantinga met name op nieuwe autotechnieken en het inzetten van marketing om de werkplaats gevuld te houden. “Denk niet vanuit jezelf als je naar je bedrijf kijkt, maar denk als een vrouw van 32 met twee kinderen. Zou zij stoppen bij jouw bedrijf op basis van de uitstraling? Heeft een potentiële klant het juiste gevoel over betrouwbaarheid en kwaliteit? Je kunt je werk nog zo goed doen, niemand zal het zien als de deur dicht blijft, als mensen zich niet welkom voelen.” Het aansluiten bij een werkplaatsformule en het uitbesteden van marketing zorgen voor een professionelere uitstraling, vinden de Lantinga’s. Met name Auto Crew is een formule waar Lantinga momenteel actief mee bezig is. Tot nu werden zeven klanten Auto Crew-deelnemer. Sinds de aansluiting bij Group Auto in december vorig jaar zijn daar ook de formules Car Xpert en Diagnose Xpert bijgekomen. Roelof: “Nu Group Auto voor Havam heeft gekozen als voorkeursleverancier past het goed binnen onze strategie om aan te sluiten.” Naast de uitstraling van het bedrijf is de technische kennis van het personeel volgens Lantinga minstens zo belangrijk. “De technische ontwikkelingen volgen elkaar razendsnel op;
Om het 25-jarig jubileum te vieren startte Lantinga Automaterialen in mei 2013 de inzamelingsactie 25voor25. Vijfentwintig weken lang actie voor het 25-jarig jubileum. Van iedere bestelling die tussen mei en november gedaan werd in de webshop van Lantinga, ging een bedrag naar de Stichting Kika. De actie leverde een bedrag van 6.169 euro op.
pag. 18-19.indd 18
anneer je als monteur je kennis niet op peil houdt, mis je de w aansluiting. We zien nu al dat veel universele autobedrijven een achterstand oplopen. Die haal je niet meer in als je er nu niet mee aan de slag gaat en dan kun je op den duur wel inpakken. Dat betekent ook dat wij kunnen sluiten, vandaar dat ik me er zo druk over maak.” Paul Lantinga vult aan: “We merken dat garagisten elektronische componenten bij ons bestellen om er storingen mee uit te kunnen sluiten in plaats van een juiste diagnose te stellen, om ze vervolgens weer schoongepoetst terug te sturen. Die manier van werken is niet meer vol te houden voor een universeel, omdat er steeds meer van dit soort componenten bij komen. Je kunt niet meer willekeurig gaan vervangen, daar zijn die onderdelen te duur voor.”
Diagnoseservice Van de werking van elektronische componenten en diagnose hebben veel autobedrijven nog onvoldoende kennis, vindt Roelof. Als oplossing zet Lantinga in op twee sporen. Enerzijds door klanten te stimuleren kennis te vergaren. Zowel door het aanbieden van (gratis) trainingen in eigen huis als (betaalde)buiten de deur, bijvoorbeeld bij Bosch in Barneveld. Anderzijds ondersteunt Lantinga klanten sinds afgelopen september door het aanbieden van een mobiele diagnoseservice. Hiervoor is afgelopen zomer een diagnosespecialist in dienst genomen, waar sindsdien veel gebruik van wordt gemaakt door klanten. Hierbij werkt de grossier met een vast starttarief en vervolgens betaling per uur. Dienstverlening bestaat alleen uit het opsporen en analyseren van de storing. Het is vervolgens aan de garagist zelf om de reparatie uit te voeren. Hoewel de markt voor auto-onderdelen in de afgelopen twee jaar flink gekrompen is, groeit Lantinga sinds de oprichting in 1988 nog steeds ieder jaar, aldus Roelof. Cijfers wil hij daarbij echter niet noemen. “Onder garagehouders is er veel variatie. Er zijn er die het slechter doen, maar ook veel die het juist beter doen dan voor de crisis. Die reageren actief op de markt, bij-
10-01-14 15:51
DOSSIER ONDERDELEN
19 > Roelof en Paul Lantinga: we bieden al vijf jaar een tweede lijn onderdelen. voorbeeld door het inzetten van onderdelen in verschillende prijsklassen. We bieden al vijf jaar een tweede lijn onderdelen. Zo hebben we het complete pakket van Febi Bilstein in het assortiment; waar veel grossiers en importeurs niet verder gaan dan het standaard pakket met zo’n 1.000 onderdeelnummers, hebben wij er zo’n 40.000. Verder zetten we Best Buy volledig in, maar eigenlijk deden we dat op onze eigen manier al met de Febi-lijnen voordat onze leverancier Havam met Best Buy begon.”
Webwinkels Net als leverancier Sator is ook Lantinga er van overtuigd dat minder marge op onderdelen voor universele garagisten onontkoombaar is om te kunnen blijven concurreren. Maar toch zijn het volgens Roelof niet de webwinkels waar garagebedrijven zich zorgen om moeten maken. “Ik denk dat nooit meer dan 5 procent van de consumenten zijn onderdelen zelf online gaat
kopen. Richt je als garagist daarom op die overige 95 procent. De techniek is te complex om zelf het goede onderdeel te bestellen of te monteren. Een webwinkel kan alleen van concurrentie op prijs bestaan en dat zal steeds moeilijker worden, want je moet met iedere gek mee die zijn onderdelen goedkoper aanbiedt. Er zullen best garages zijn die eens iets bij een webwinkel bestellen, maar dan moeten ze wel langer op de spullen wachten en veel energie steken in het vergelijken van de prijzen, nog afgezien van problemen met retouren en garantie.” Het simpelweg verhogen van het werkplaatstarief om kleinere marges op onderdelen te compenseren is volgens de Lantinga’s ook niet de oplossing. Zij adviseren om de uurtarieven voor verschillende werkzaamheden te variëren. Voor hooggeschoolde arbeid waar veel tijd in gaat zitten mag bijvoorbeeld best wat meer gerekend worden dan voor routineklussen. “Het aantal onderhoudsmomenten en reparaties zal niet stijgen, maar het aantal uren dat je aan het zoeken bent naar een storing wel.” //
INGEZONDEN MEDEDELINGEN
Explora werkplaatsapparatuur & wielservice materialen AUTOMOTIVE / 17 JANUARI 2014
pag. 18-19.indd 19
10-01-14 15:51
OP DE BRUG / PORSCHE PANAMERA S E-HYBRID
20
BARSTENSVOL TECHNISCH Niet alleen de buiten- en binnenkant van de Porsche Panamera S E-Hybrid zien er fraai uit. De techniek is minstens zo gelikt. TEKST EN BEELD: ROB BLOM
D
e Porsche Panamera S die wij op de brug zetten heeft een brandstofmotor en een elektromotor die samen 416 pk leveren. Elektrisch rijden kan tot 135 kilometer per uur, onder gunstige omstandigheden maar liefst 36 kilometer lang op één acculading. De watergekoelde hybridemodule levert een vermogen van 70 kW en een koppel van 310 Nm. Het NEDCbrandstofverbruik van de verbrandingsmotor is 3,1 liter per 100 kilometer. In Nederland betaal je door de uitstoot van maar 71 gram CO2 per kilometer 14% bijtelling. Een van de belangrijkste componenten van de parallel full hybrid is de koppeling tussen de verbrandingsmotor en de elektrische motor. De koppeling opereert dusdanig gevoelig en precies, dat je bijna niet merkt wanneer de verbrandingsmotor
gestart, gekoppeld en ontkoppeld wordt. Tijdens de startfase draaien er in de koppeling gelijktijdig meerdere processen. Als de verbrandingsmotor aan de elektrische motor wordt gekoppeld, ontkoppelt de lock-up van de koppelomvormer in de automatische 8-traps versnellingsbak. Tegelijkertijd wordt het koppel van de elektrische motor kort verhoogd om de zescilinder te starten en tegelijkertijd grijpt de koppeling tussen de elektrische motor en verbrandingsmotor aan. Samen met de wisselwerking tussen de verbrandingsmotor en de elektrische motor, levert de actuator-as van de koppelingsregeleenheid hydraulische druk. Dit samenspel zorgt ervoor dat de koppeling automatisch met extreme precisie bediend wordt.
Ongewijzigde Tiptronic S automaat Porsche gebruikt in de S E-Hybrid de bestaande Tiptronic S 8-traps automatische versnellingsbak van de Japanse toeleverancier Aisin AW. Ondanks de hybrideaandrijving hoefde Porsche geen modificaties aan de bak zelf uit te voeren. Het managementsysteem van de bak werd wel aangepast. Zo kreeg het voor de elektrische aandrijfmodus een speciale schakel strategie. Om zo optimaal mogelijk te presteren, moeten de onderdelen van het hybridesysteem op verschillende, maar
TECHNISCHE GEGEVENS PORSCHE PANAMERA S E-HYBRID / Nieuwprijs (euro): 113.300 / Motortype: benzine hybride / Cilinders: 6 in V-vorm / Cilinderinhoud (cc) 2995 / Boring x slag: 84,5 x 89,0 mm / Transmissie: 8 v. sequentiële automaat FLATRATETIJDEN / Basisbeurt: 93 min / Grote beurt: 123 min / luchtfilter vernieuwen: 15,6 min / brandstofilter vernieuwen: 26,4 min / remvloeistof verversen: 33,6 min / koelvloeistof verversen: 22,8 min / Versnellingsbakolie verversen: 60 min / remblokken vervangen (voor): 31,2 min / Achterste uitlaatdempers vervangen 76,2 min.
pag. 20-21.indd 20
10-01-14 15:52
Hoe rijdt dat nou? > Een van de belangrijkste componenten van de parallel full hybrid is de koppeling tussen de verbrandingsmotor en de elektrische motor.
De Porsche Panamera S E-Hybrid is een hightech sportauto waar je met z’n vieren ruim in kunt zitten. Het accupakket in de kofferbak is dik, maar je kunt er nog makkelijk een opvouwbare kinderwagen in kwijt. Mooier is dat de verbrandingsmotor de accu tijdens het rijden op de snelweg in drie kwartier volledig oplaadt. Je hoeft dus niet per se aan de stekker. Eenmaal van de snelweg af schakelt de verbrandingsmotor uit en rijd je muisstil. Totdat je het drietrapsgaspedaal helemaal intrapt. Want dan komt de 3-liter V6 Euro6-motor je een handje helpen en dender je in 5,5 seconden naar de 100 en binnen 19 seconden naar de 200 kilometer per uur. De topsnelheid van de plug-in bedraagt 270 kilometer per uur.
21
SCHE LEKKERNIJEN
/
nauwkeurig vastgestelde temperaturen gekoeld worden. Porsche heeft daarom naast het normale koelsysteem van de Panamera hybrid twee extra lage-temperatuur koelcircuits toegepast. Het ene koelt de hybridecomponenten, het andere is exclusief ontworpen voor het thermische beheer van de lithiumion batterij.
Lekkernijen De Panamera S E-Hybrid is onderhuids als een snoepwinkel die barst van de technische lekkernijen. Eén nummer van Automotive Werkplaats is te weinig om alle technische specificaties aan te kunnen stippen. Maar de zelfdragende lichtgewicht carrosserie die is opgebouwd uit verschillende materialen als staal, aluminium en magnesium, mag niet onvermeld blijven. Net als de watergekoelde V6. Deze heeft een aluminium carter en cilinderkoppen. Vier bovenliggende nokkenassen bedienen vier hydraulische kleplifters en kleppen per cilinder, de kleptiming is variabel. De motor krijgt extra lucht van een compressor en de benzine wordt rechtstreeks in de cilinders geïnjecteerd. Iedere cilinderrij heeft een eigen driewegkatalysator met elk twee
lambdasensoren. De onderdelen worden gesmeerd door 8,1 liter olie. De elektromotor is een drietraps permanent opgewekte synchroonmotor die zijn maximale vermogen van 70 kW levert tussen 2.200 en 2.600 toeren. Belangrijker is echter het heerlijke koppel van 310 Nm dat al bij 1.700 toeren per minuut aanwezig is. Het normale elektrische systeem is een 12 Volts-circuit, de capaciteit van de accu bedraagt 75 Ah. Het hybride hoogspanningsnet en de 9.4 kWh / 24,5 Ah lithium-ion tractiebatterij werken op een spanning van 384 Volt en worden geladen door een standaard AC lader en een 3.6 kW on-board/plug-in lader. //
SCAN DE QR-CODE VOOR MEER TECHNISCHE GEGEVENS VAN DEZE AUTO OF GA NAAR WWW.AUTOMOTIVE-WERKPLAATS.NL
INGEZONDEN MEDEDELINGEN
Beheer snel en simpel uw voorraad met hét Alles-in-1 pakket.
OBS-VM
Eurol SmEErmiddElEn
Eurol BV | EnErGiESTrAAT 12 | niJVErdAl | 0548 61 51 65 | WWW.Eurol.Com
AUTOMOTIVE / 17 JANUARI 2014
pag. 20-21.indd 21
10-01-14 15:52
TENSLOTTE
ONLINE
IN DE BRANCHE
@RTLNieuwsnl
BENTLEYS HERSTELLEN
NS adviseert reizigers te zoeken naar andere manieren van vervoer. Op veel trajecten rijden voorlopig geen treinen.
Bekkers Autoschade uit Eindhoven is door Bentley Motors geaccrediteerd en geautoriseerd om schades te herstellen aan modellen van Bentley. Bekkers heeft bij Bentley-leverancier Glasurit een training doorlopen. Ook is in de werkplaats een Bentley-afdeling ingericht met spe cifieke equipment.
@KooSpee
Met een blikje Bacardicola aan je mond achter het stuur en toch geen proces-verbaal! @RijschoolAltena 7 Jan
22
Plaatjes van ijskristallen op wegdek bij vorst? Oplichtende belijning? Geweldig! #innovatie #verkeersveiligheid @BNRautoshow
AGENDA
Achter deze bandenstapel zit de directie van GoodYear Frankrijk opgesloten.
COLOFON Automotive Werkplaats is een uitgave
van Mobility Media bv, Naritaweg 14, 1043 BZ Amsterdam, Tel.: 020-5800966 UITGEVER Jelle Heidstra, jelle@mobilitymedia.nl REDACTIE Luberto van Buiten (hoofdredacteur), Bart Kuijpers (adjunct hoofdredacteur), Paul van den Bogaard, Marieke Oosterom (redacteuren) redactie@automotive-online.nl. ADVERTENTIES Marc Krijnen, sales@mobilitymedia.nl, 06-27293455 TRAFFIC Sebastiaan Dekker, traffic@mobilitymedia.nl ONTWERP Curve, Haarlem OPMAAK Van Munster & Bos, Amsterdam DRUK Mediacenter Rotterdam
pag. 22.indd 22
ROOKONTWIKKELING
BLOEMENVEILING
Bij Kühne Automotive in Hoevelaken is begin januari flinke rookontwikkeling ontstaan, van brand bleek geen sprake. De rook in een van de kantoren werd ontdekt door een medewerker van het beveiligingsbedrijf. De brandweer heeft slechts een paar ramen open hoeven zetten om de rook uit het pand te verdrijven. Het bleek om een storing in de rookmachine van het alarmsysteem te gaan.
Allround Truck en Trailer Service (ATS) uit Lisse opent in februari een Top Truck-vestiging op de bloemenveiling in Rijnsburg. Het gaat om een bestaande werkplaats die de laatste jaren door Geerlings Mulder Carrosserieën werd gebruikt als servicesteunpunt en nu door ATS wordt omgebouwd tot een filiaal van de universele werkplaatsformule voor bedrijfsvoertuigen van Group Auto.
-> InterClassics & TopMobiel, MECC Maastricht, 17-19 januari 2014. Vijf Focwabedrijven geven er demonstraties. Ook is er informatie over een opleiding in ontwikkeling: Meester in ambacht, klassiek plaatwerker. -> Autoprofessioneel en Schadeherstel, Evenementenhal Gorinchem, 11-13 maart 2014. Jaarlijkse regionale vakbeurs voor garagisten, schadeherstellers en hun toeleveranciers.
VRAGEN OVER DE BEZORGING VAN DEZE TITEL? Stuur een e-mail naar: aboservice@ automotive-online.nl DOELGROEP: • Groot- en tussenhandel in auto’s, autoaccessoires en -onderdelen • Detailhandel in nieuwe en gebruikte personen auto’s • Detailhandel in autoaccessoires en -onder delen • Universele garages • Schadeherstelbedrijven • Autobeklederijen • Autowasserijen • Autodemontagebedrijven • Leasemaatschappijen • Carrosseriefabrikanten • Onderdelenfabrikanten • Grossiers • Specialisten ABONNEMENTSGELD €129,- (icm. Management, excl. 6% btw) per jaar, Buitenland €159,- per jaar. Losse nummers €16,-, Hoewel de informatie in deze uitgave met zorg is uitgezocht en waar
WIETKWEKENDE VAKGARAGE De politie ontmantelde begin januari een ondergrondse hennepplantage bij Vakgarage De Jong in Baarle-Nassau. Naast 1.306 hennepplanten werden ook 6 auto’s, een boot en een autoambulance in beslag genomen. De kwekerij bevond zich in een ruimte onder het garagebedrijf. De 3 bewoners van het nabijgelegen huis zijn aangehouden.
-> Transport Compleet, Evenementenhal Hardenberg, 18-20 maart 2014. -> Automotive Trade Show 2014, Jaarbeurs Utrecht, 31 maart-3 april 2014. Een nieuwe automotive aftermarket vakbeurs voor de Benelux met een internationaal karakter. -> Autotechnica, Brussels Expo, 30 maart 2 april 2014. Tweejaarlijkse aftermarketvakbeurs voor de Benelux.
mogelijk is gecontroleerd, sluiten uitgever, redactie en auteurs uitdrukkelijk iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele onjuistheid en/of onvolledigheid van de verstrekte gegevens. GEGEVENSBESCHERMING Automotive Werkplaats is een uitgave van Mobility Media. Mobility Media legt de gegevens van abonnees vast voor de uitvoering van de (abonnee)overeenkomst. Deze gegevens kunnen worden gebruikt om u te informeren over relevante andere producten, diensten en activiteiten van Mobility Media en zorgvuldig geselecteerde samenwerkende partners. Indien u geen prijs stelt op informatie van Automotive Werkplaats of indien u uw toestemming voor het gebruik van uw e-mailadres wilt intrekken, kunt u
een verzoek indienen bij Mobility Media, Naritaweg 14, 1043 BZ Amsterdam. Nadere informatie vindt u in het privacy statement op www.mobilitymedia.nl © Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.
Mobility Media is aangesloten bij het HOI. Voor oplagegegevens verwijzen wij naar de reguliere HOI publicaties.
10-01-14 16:31
˝Ik wil bijblijven op technisch gebied en zelf ondernemer kunnen zijn˝ Auto Vlietman (100e AutoCrew-garage)
• Herkenbare uitstraling en een sterk merk • Diagnoseapparatuur en -software van Bosch • Technische trainingen • Ondersteuning bij het optimaliseren van het werkplaatsproces • Regionale en lokale kosteneffectieve marketingactiviteiten
AutoCrew Hét kwalitatieve fundament voor uw werkplaats
Past dit concept ook bij uw bedrijf? Kijk op onze website www.autocrewworden.nl
The brand you can TrusT